1

2

คานา

สบเนองจากการประชมคณะรฐมนตร เมอวนท 28 มถนายน 2548 มมตเหนชอบใหนา การพฒนาคณภาพการบรหารจดการภาครฐ (Public Sector Management Quality Award : PMQA) มาใชเพอเปนเครองมอผลกดนใหการพฒนาระบบราชการ มประสทธภาพและยงยน มงเนนประโยชนสขของประชาชนเกดผลสมฤทธตอภารกจของภาครฐ มประสทธภาพ / คมคา ลดขนตอนทไมจาเปนปร บปร งภารก/ โครงสร าง ใหเหมาะสม อานวยความสะดวกตอบสนองความตองการของประชาชน มการประเมนผลการปฏบตราชการอยางสมาเสมอ ตอบสนองพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดน พ.ศ. 2534 มาตรา 3/1 เพมเตมโดยพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดน (ฉบบท 5) พ.ศ.2545 และพระราชกฤษฎกาวาดวยหลกเกณฑและวธการบรหารกจการบานเมองท ด พ.ศ. 2546 กรมอนามย กระทรวงสาธารณสข จงมแนวคดในการประยกตใช PMQAในการจดทา“คมอการพฒนาคณภาพระบบบรการอนามยสงแวดลอม องคกรปกครองสวนทองถน” เพอเปนเครองมอใหกบองคกรปกครองสวนทองถนและการประเมนองคกรดวยตนเอง และเปนแนวทางในการปรบปรงการดาเนนงานยกระดบคณภาพมาตรฐานการทางานดานการบรการอนามยสงแวดลอมไปสมาตรฐานตามเกณฑการพฒนาคณภาพระบบบรการอนามยสงแวดลอม และคมครองสทธของประชาชนใหไดรบบรการอนามยสงแวดลอมทมคณภาพ   กรมอนามย หวงเปนอยางยงวา คมอเลมนจะเปนประโยชนกบองคกรปกครองสวนทองถนทนาไปประยกตใชในพนทรบผดชอบในการพฒนาการบรการดานอนามยสงแวดลอม ใหไดคณภาพตามมาตรฐานการปฏบตงานดานอนามยสงแวดลอม มประสทธภาพและเปนระบบดวยการประเมนองคกรตนเอง เกดการเรยนรทงระดบองคกรและบคคล เปนการพฒนาตนเองอยางตอเนองใหได บรการทมคณภาพสรางความเชอมนและสงผลใหประชาชนเกดความพงพอใจ พฒนาสชมชนนาอยสงคมนาอยอยางยงยน    

3

สารบญ

หนา

บทท 1 บทนา 5 ความเปนมาของการพฒนาระบบคณภาพ 5 ความสาคญและเหตผลความจาเปนในการพฒนาคณภาพระบบบรการ อนามยสงแวดลอมสาหรบองคกรปกครองสวนทองถน 7 วตถประสงคการพฒนาคณภาพระบบบรการอนามยสงแวดลอม 7 หลกการและแนวคดการพฒนาคณภาพระบบบรการอนามยสงแวดลอม สาหรบองคกรปกครองสวนทองถน 8 ลกษณะสาคญขององคกร 9 เกณฑการพฒนาคณภาพระบบบรการอนามยสงแวดลอม 10 บทท 2 วธการและเกณฑการพจารณาการพฒนาคณภาพระบบบรการอนามยสงแวดลอม 12 องคประกอบ 1 การนาองคกร 12 องคประกอบ 2 การวางแผนยทธศาสตร 14 องคประกอบ 3 การใหความสาคญกบผรบบรการและผมสวนไดสวนเสย 16 องคประกอบ 4 การวด วเคราะห และการจดการความร 17 องคประกอบ 5 การมงเนนทรพยากรบคคล 19 องคประกอบ 6 การจดการกระบวนการ 20 องคประกอบ 7 ผลลพธการดาเนนการ 20 บทท 3 นยาม คาจากดความ และความหมายการพฒนาคณภาพระบบบรการ อนามยสงแวดลอม 22 องคประกอบ 1 การนาองคกร 23 องคประกอบ 2 การวางแผนยทธศาสตร 23 องคประกอบ 3 การใหความสาคญกบผรบบรการและผมสวนไดสวนเสย 24 องคประกอบ 4 การวด การวเคราะห และการจดการความร 24 องคประกอบ 5 การมงเนนทรพยากร 25 องคประกอบ 6 การจดการกระบวนการ 25

4

หนา

บรรณานกรม 26 ภาคผนวก คาสงกรมอนามยท 1538/2552 27 เรอง แตงตงคณะกรรมการพฒนาและขบเคลอนยทธศาสตรกบการปฏบตการ (SLM) และคณะกรรมการพฒนามาตรฐานระบบบรการอนามยสงแวดลอม (SOP)

คาสงกรมอนามยท 471/2556 29 เรอง แตงตงคณะกรรมการพฒนาระบบบรการอนามยสงแวดลอมองคกรปกครองสวนทองถน

(Environmental Health Accreditation : EHA)

5

บทท 1

บทนา การพฒนาคณภาพระบบบรการอนามยสงแวดลอมสาหรบองคกรปกครองสวนทองถนของประเทศไทย ไดมการพฒนาในรปแบบตางๆ ตงแตความเปนมาของการพฒนาระบบคณภาพ ความสาคญและเหตผลความจาเปน หลกการและแนวคดการพฒนาระบบบรการอนามยสงแวดลอม และวตถประสงคของการพฒนาคณภาพระบบบรการอนามยสงแวดลอม มรายละเอยดดงน 1. ความเปนมาของการพฒนาระบบคณภาพ นบไดวาระบบคณภาพเรมจากการพฒนาคณภาพระบบบรการภาคธรกจในตางประเทศทตองการพฒนามาตรฐานของกระบวนการผลตและการใหบรการเพอความอยรอดของธรกจภายใตการแขงขนทางการคาแบบเสรนยมในระหวางธรกจดวยกนเอง ซงไมเพยงแตเนนคณภาพในการผลตและการบรการเทานน แตไดขยายถงการคมครองเรองสงแวดลอมดวย ซงตอมาไดพฒนาไปสรางวลคณภาพทเปนทยอมรบในระดบสากล ประกอบดวย 1.1 รางวลคณภาพแหงชาต Malcolm Baldrige National Quality Award (MBNQA) เปนรางวลคณภาพของประเทศสหรฐอเมรกา เพอใหเกดกระบวนการพฒนาคณภาพของบรษทเอกชน ในประเทศสหรฐอเมรกา จากนนประเทศตางๆไดนาไปปรบปรงใชในแตละประเทศ เชน 1.1.1 Australian Business Excellence Award (ABEW) ป 1988 1.1.2 European Quality Award (EQA) ป 1989 1.1.3 Singapore Quality Award (SQA) ป 1994 1.1.4 Japan Quality Award (JQA) ป 1995 1.2 International Standard and Organization (ISO) องคกรมาตรฐานสากล หรอองคการระหวางประเทศวาดวยมาตรฐาน เชน ISO 9000 เปนการกาหนดมาตรฐานสากลในการจดระบบหนวยงานดานตางๆ ISO 14000 เปนเรองระบบคณภาพและสงแวดลอม เปนตน 1.3 Total Quality Management (TQM) คอ ระบบการบรหารคณภาพหรอเทคนคการบรหารเพอการปรบปรงคณภาพของสนคาหรอบรการอยางตอเนองและทวทงองคกร 1 ระบบบรการอนามยสงแวดลอมขององคกรปกครองสวนทองถน หมายถง การดาเนนงานอนามยสงแวดลอมตามบทบาทแหงกฎหมาย ขององคกรปกครองสวนทองถนและพระราชบญญตการสาธารณสข พ.ศ. 2535 และฉบบแกไขป พ.ศ. 2550

6 ในขณะทประเทศไทยไดนา International Standard and Organization (ISO)  Total Quality และ

Management (TQM) มาใชทงในระบบเอกชน รฐวสาหกจและภาครฐ โดยไดมการพฒนาปรบปรงระบบการใชและการรบรองคณภาพ ประกอบดวย 1) Public Sector Standard System and Outcome (PSO) ระบบมาตรฐานดานการจดการ และผลสมฤทธผลของงานภาครฐซงถกนามาใชในระบบราชการแตไมประสบผลสาเรจ 2) Hospital Accreditation (HA) การประเมนและรบรองคณภาพโรงพยาบาลของประเทศ ปจจบนเปนทยอมรบของโรงพยาบาลโดยทวไป ทงภาครฐและเอกชน มการขยายตวของการ พฒนาอยางกวางขวาง 3) PMQA (Public Sector Management Quality Award) การพฒนาคณภาพการบรหารจดการภาครฐ ซงสานกงาน ก.พ.ร. ไดนามาใชเปนเกณฑในการพฒนาระบบราชการไทยในปจจบน 4) การประกนคณภาพการศกษา 5) GMP, GAP, HACCP ทใชในกระบวนการผลตตางๆ เปนตน ประเทศไทย คณะรฐมนตรไดมมตในการประชมเมอวนท 28 มถนายน 2548 เหนชอบใหนาการ พฒนาคณภาพการบรหารจดการภาครฐ (PMQA) มาใชตามขอเสนอของสานกงาน ก.พ.ร. เพอเปนเครองมอ ผลกดนใหการพฒนาระบบราชการมประสทธภาพและยงยนตอไป กรมอนามย เปนหนวยงานหนงทเหนความสาคญและจาเปนตองมการปรบปรงและปรบเปลยนกระบวนการดาเนนงาน ทงงานสงเสรมสขภาพและงานอนามยสงแวดลอม ประกอบกบในป 2545 ภาครฐมการเปลยนแปลง ปรบปรงโครงสรางและบทบาทหนาทใหม ซงในสวนของกรมอนามย ไดมการปรบเปนองคกรหลกในการพฒนาวชาการ ทงดานการสงเสรมสขภาพและดานอนามยสงแวดลอม ในดานอนามยสงแวดลอมมหนวยงานหลก ประกอบดวย สานกอนามยสงแวดลอม สานกสขาภบาลอาหารและนา กองประเมนผลกระทบตอสขภาพ ศนยบรหาร กฎหมายสาธารณสข และศนยหองปฏบตการกรมอนามย เปนแกนขบเคลอนยทธศาสตรพฒนางานอนามยสงแวดลอมเปนสาคญ นอกจากนยงมกฎหมายการกระจายอานาจ ป พ.ศ. 2542 ไดกาหนดการกระจายอานาจหนาท ใหองคกรปกครองสวนทองถนทสอดคลองกบกฎหมายเทศบาล กฎหมายองคการบรหารสวนตาบลและกฎหมาย เขตปกครองพเศษของกรงเทพมหานครและเมองพทยา ซงอานาจหนาทโดยรวมจะเปนเรองการจดการอนามยสงแวดลอมเปนสาคญ และดวยกรมอนามยในฐานะเลขานการคณะกรรมการสาธารณสข จงตองบรหารงานโดยอาศยพระราชบญญตการสาธารณสข ป พ.ศ. 2535 และฉบบแกไขเพมเตม ป พ.ศ. 2550 ดงนน เพอตอบสนองตามมตคณะรฐมนตร และนโยบายการกระจายอานาจดงกลาว กรมอนามย จงตองปรบปรงกระบวนการทางานมาเปนองคกรวชาการ พฒนาระบบการรบรองการทางานขององคกรปกครองสวนทองถน โดยเฉพาะงานอนามยสงแวดลอม กรมอนามย จงไดจดทา คมอการพฒนาคณภาพระบบบรการอนามยส งแวดลอมองคกรปกครองสวนทองถนขน เ พอใหองคกรปกครองสวนทองถนสามารถนาไปใ ช ในการดาเนนงาน และการประเมนกระบวนการทางานใหมคณภาพตอไป

7

2. ความสาคญและเหตผลความจาเปนในการพฒนาคณภาพระบบบรการอนามยสงแวดลอม องคกรปกครองสวนทองถน ในหลายประเทศทพฒนาแลว ไดมการนาระบบคณภาพการบรหารจดการมาใชท งในภาครฐ และเอกชน เพอใหมการปรบปรงกระบวนงานอยางตอเนองและเปนการเพมขดความสามารถในการแขงขน ของประเทศ การพฒนาคณภาพการบรหารจดการภาครฐเปนเปาหมายสาคญของการพฒนาระบบราชการไทย ทตองการใหหนวยงานภาครฐมการยกระดบคณภาพมาตรฐานการทางานไปสระดบมาตรฐานสากลทเปน องคกรสมรรถนะสง (High Performance Organization) เนองจากงานอนามยสงแวดลอมของประเทศ ไดกระจายใหองคกรปกครองสวนทองถน โดยอาศยพระราชบญญตการสาธารณสข ตงแตป พ.ศ. 2484 ตอมาปรบเปลยนในป พ.ศ. 2535 และปรบปรงแกไขเพมเตมในป พ.ศ. 2550 มอานาจและหนาทรบผดชอบเกยวกบการดาเนนงาน/การใหเปนไปตามเจตนารมณ ของกฎหมายทวาดวยการสาธารณสข ซงเนนการคมครองงานอนามยสงแวดลอมของชมชนในทองถนเปนสาคญพรอมทงกฎหมายอนทเกยวของ ซงหากจะพจารณาแยกแยะภารกจขององคกรปกครองสวนทองถนในการใหบรการดานสาธารณสขและสงแวดลอมอยางครอบคลม พบวามทงบรการดานการสงเสรมสขภาพการปองกนควบคมโรคตดตอและโรคไมตดตอ การตรวจสอบและพฒนาดานการสขาภบาลและอนามยสงแวดลอม ซงประกอบดวยการออกใบอนญาตใหใชสถานทเพอประกอบกจการทเปนอนตรายตอสขภาพ กจการรานแตงผม - เสรมสวย สถานทจาหนายอาหาร สะสมอาหารและเครองดม การบรหาร ควบคม กาจดของเสยและ สงโสโครกตางๆ เชน ขยะ นาเสย เปนตน ทงนเพอสขภาวะของรางกาย จตใจ อารมณ สงคมและความเปนอย ทดของประชาชน อนจะนาไปสการพฒนาคณภาพชวตและสงแวดลอมทดในทองถน แมวา กรมอนามย จะไดสงเสรมใหองคกรปกครองสวนทองถนมการพฒนาระบบบรการฯ มาอยางตอเนองแลวนนแตเพอใหองคกรปกครองสวนทองถนไดมการปรบปรงระบบการทางานอนามยสงแวดลอมและยกระดบการบรหารจดการ โดยนาเทคนคและเครองมอบรหารจดการสมยใหมมาใชเพอใหระบบบรการ เกดความยงยน ดงนน การยกระดบคณภาพการบรการดานอนามยสงแวดลอมของหนวยงานและการรบรอง มาตรฐาน จงเปนแนวทางทสาคญในการพฒนางานอนามยสงแวดลอมตอไป 3. วตถประสงคการพฒนาคณภาพระบบบรการอนามยสงแวดลอม เปนเครองมอใหองคกรปกครองสวนทองถนใชเปนกรอบในการประเมนองคกรดวยตนเอง และเปนแนวทางในการปรบปรงการดาเนนงาน ยกระดบคณภาพมาตรฐานการทางานไปสมาตรฐาน การพฒนาคณภาพระบบบรการอนามยสงแวดลอม ทงน เพอการรบรองคณภาพระบบบรการอนามยสงแวดลอมขององคกรปกครองสวนทองถนซงมงเนนใหเกดการพฒนาคณภาพการบรการอนามยสงแวดลอมอยางตอเนอง

8 4. หลกการและแนวคดการพฒนาคณภาพระบบบรการอนามยสงแวดลอม องคกรปกครองสวนทองถน หลกการและแนวคดการพฒนาคณภาพระบบบรการอนามยสงแวดลอมขององคกรปกครอง สวนทองถน ไดพฒนาจากเกณฑคณภาพการบรหารจดการภาครฐ เปนการนาหลกเกณฑและแนวคดตามรางวลคณภาพแหงชาตของประเทศสหรฐอเมรกา Malcolm Baldrige National Quality Award (MBNQA) และรางวลคณภาพแหงชาตของประเทศไทย Thailand Quality Award (TQA) มาปรบ ใหสอดคลองกบทศทางการพฒนาระบบราชการไทย และการดาเนนการตามพระราชกฤษฎกาวาดวยหลกเกณฑและวธการบรหารกจการบานเมองทด พ.ศ. 2546 เพอใหมความเหมาะสมตามบรบทของภาคราชการไทย ทงน เพอใหองคกรปกครองสวนทองถนใชเปนกรอบในการประเมนองคกรดวยตนเอง และเปนแนวทางในการปรบปรง การบรหารจดการองคกรเพอการยกระดบคณภาพมาตรฐานการทางานของหนวยงานภาครฐไปสมาตรฐานสากล เกณฑคณภาพการบรหารจดการภาครฐจดทาขนโดยอาศย คานยมหลก (Core Value) 11 ประการ ดงน 1. การนาองคกรอยางมวสยทศน 2. ความเปนเลศทมงเนนผรบบรการ 3. การเรยนรขององคการและของแตละบคคล 4. การใหความสาคญกบบคลากรและผมสวนไดสวนเสย 5. ความคลองตว 6. การมงเนนอนาคต 7. การจดการเพอนวตกรรม 8. การจดการโดยใชขอมลจรง 9. ความรบผดชอบตอสงคม 10. การมงเนนทผลลพธและการสรางคณคา 11. มมมองในเชงระบบ กลาวโดยสรป แนวคดหลกของการพฒนาคณภาพระบบบรการอนามยสงแวดลอม คอ ตองการทจะเหนองคกรปกครองสวนทองถนใหความสาคญกบการปฏบตราชการทมงเนนใหการนาองคกร เปนไปอยางมวสยทศน มความรบผดชอบตอสงคม ใหความสาคญกบประชาชนผรบบรการและผมสวนได สวนเสย ปรบปรงระบบการบรหารจดการ ใหมความยดหยนคลองตว สงเสรมใหพนกงานสวนทองถน พฒนาตนเอง มความคดรเรมและเรยนรอยางตอเนอง ตดสนใจโดยอาศยขอมลสารสนเทศอยางแทจรง และทางานโดยมงเนนผลลพธเปนสาคญ โดยมเปาประสงคหลกโดยรวมเพอจะทาใหองคกรปกครองสวนทองถนไดเกดแรงจงใจทจะพฒนาคณภาพการบรการดานอนามยสงแวดลอม จนสามารถผานการรบรอง มาตรฐานคณภาพระบบบรการอนามยสงแวดลอม (EHA) จากหนวยงานทมหนาทใหการรบรอง ไดแก กรมอนามย เปนตน

 

9

การพฒนาคณภาพระบบบรการอนามยสงแวดลอม แบงออกเปน 2 สวนใหญ ๆ คอ 1. ลกษณะสาคญขององคกร 2. เกณฑคณภาพระบบบรการอนามยสงแวดลอม

.

สงทตองพจารณาควบคกบเกณฑคณภาพระบบบรการอนามยสงแวดลอม คอ การพจารณาลกษณะสาคญองคกร 1. ลกษณะสาคญขององคกร

เปนการอธบายถงภาพรวมในปจจบนขององคกรปกครองสวนทองถน สภาพแวดลอมในการปฏบต ภารกจ ความสมพนธระหวางหนวยงานกบผรบบรการ ผมสวนไดสวนเสย และความสมพนธกบองคกร ภายนอกดวย ซงจะตองแสดงวสยทศน พนธกจ และยทธศาสตรการดาเนนงานอนามยสงแวดลอม และ คานยมขององคกร แสดงถงโครงสรางการบรหาร อตรากาลงคนและทรพยากร เทคโนโลยทมอย รวมทงระบบ ควบคม กากบดแลตนเองทด นอกจากนยงตองอธบายถงสภาพการแขงขนกบคเทยบและสงสาคญทมผล ตอการดาเนนการและความทาทายทสาคญในเชงยทธศาสตรทองคกรปกครองสวนทองถนเผชญอย รวมถง ระบบการปรบปรงผลการดาเนนการขององคกรปกครองสวนทองถน ซงการอธบายลกษณะสาคญขององคกร จะเปนพนฐานสาคญในการประเมนองคกรตามเกณฑคณภาพในหมวดอนๆตอไป อยางไรกตาม เพอใหองคกร ปกครองสวนทองถนไดเหนภาพงานอนามยสงแวดลอมทสาคญและกรอบโครงสรางทรองรบงานดงกลาวทชดเจน จงขอเสนอขอมลดงน

การพฒนาคณภาพระบบบรการอนามยสงแวดลอม องคกรปกครองสวนทองถน

10

1.1 งานสาคญพนฐานขององคกร โดยทองคกรปกครองสวนทองถนมหนาทรบผดชอบในการดแลประชาชนตามภารกจทกฎหมาย

กาหนด ทงกฎหมายกระจายอานาจ กฎหมายจดตงองคกรปกครองสวนทองถน และกฎหมายการสาธารณสข ดงนน องคกรปกครองสวนทองถนจาเปนตองพจารณางานดานอนามยสงแวดลอม ซงสอดคลองกบหนาท ทแบงเปนระดบพนฐาน ระดบกลาง และระดบกาวหนา ดงน

• งานอนามยสงแวดลอมระดบพนฐาน ประกอบดวย การบงคบใชกฎหมาย การสขาภบาล อาหาร การควบคมนาบรโภค การจดการมลฝอย และการจดการสงปฏกล

• งานอนามยสงแวดลอมระดบกลาง ประกอบดวย การบงคบใชกฎหมาย การสขาภบาลอาหาร การควบคมนาบรโภค การจดการมลฝอย การจดการสงปฏกล การจดการกจการทเปนอนตรายตอสขภาพ การจดการเหตราคาญ และการรองรบภยฉกเฉนและภยพบต

• งานอนามยสงแวดลอมระดบกาวหนา ประกอบดวย การบงคบใชกฎหมาย การสขาภบาล อาหาร การควบคมนาบรโภค การจดการมลฝอย การจดการสงปฏกล การจดการกจการทเปนอนตรายตอสขภาพ การจดการเหตราคาญ การรองรบภยฉกเฉนและภยพบต การจดการมลฝอยตดเชอ การจดการมลฝอยอนตราย และการประเมนผลกระทบตอสขภาพ

ซงทง 3 ระดบขางตน เปนประเดนงานทกรมอนามยใชในการประเมนการรบรองคณภาพ ดานผลลพธ 2. เกณฑการพฒนาคณภาพระบบบรการอนามยสงแวดลอม เกณฑการพฒนาคณภาพระบบบรการอนามยสงแวดลอม ประกอบดวยประเดนตาง ๆ ในแตละ องคประกอบ ซงเปนแนวทางในการบรหารจดการทจะนาไปสการเปนองคกรแหงความเปนเลศ และเกณฑ ในแตละองคประกอบจะมความเชอมโยงกนระหวางองคประกอบตาง ๆ เพอแสดงใหเหนถงการบรหารจดการทดตองมความสอดคลอง และบรณาการกนอยางเปนระบบ ซงเกณฑการพฒนาคณภาพระบบบรการอนามยสงแวดลอม ประกอบดวย 7 องคประกอบ คอ

องคประกอบ 1 การนาองคกร เพอใหองคกรสามารถกาหนดทศทาง กากบดแลตนเองทด มการสอสารทบทวนและพฒนาระบบ มความรบผดชอบตอสงคม และดาเนนการอยางมจรยธรรม

องคประกอบ 2 การวางแผนเชงยทธศาสตร เพอใหองคกรมแผนยทธศาสตรทสอดคลองตามเปาหมายยทธศาสตรการพฒนาอนามยสงแวดลอมของประเทศ และความตองการของผรบบรการและ ผมสวนไดสวนเสย รวมทงมระบบการถายทอดเปาหมายอยางเปนระบบ

องคประกอบ 3 การใหความสาคญกบผรบบรการและผมสวนไดสวนเสย เพอใหองคกรมระบบ การเรยนรความตองการของผรบบรการและผมสวนไดสวนเสย (C/SH) ดานอนามยสงแวดลอม มชองทาง การสอสาร และมการวดความพงพอใจหรอไมพงพอใจของผรบบรการและผมสวนไดสวนเสย (C/SH) ดานอนามย สงแวดลอม

องคประกอบ 4 การวด การวเคราะห และการจดการความร เพอใหองคกรมระบบฐานขอมล สารสนเทศดานอนามยสงแวดลอมทสามารถวด วเคราะหผลงาน เพอรองรบการตดสนใจดานบรหารและ การปรบปรงพฒนาระบบงานในหมวดตางๆ รวมทงมการจดการความร (KM) สนบสนนยทธศาสตร

11

องคประกอบ 5 การมงเนนทรพยากรบคคล เพอใหองคกรมระบบงานและระบบบรหารทรพยากรบคคลทสามารถสนบสนนยทธศาสตรขององคกร และสามารถสรางความกาวหนาและตอบสนองความพงพอใจและความผาสกของบคลากรได องคประกอบ 6 การจดการกระบวนการ เพอใหองคกรมกระบวนงานหรอสรางมาตรฐาน การปฏบตงานทตอบสนองตอภารกจหลกและยทธศาสตรขององคกร และมคณภาพตามมาตรฐาน รวมถงกระบวนการสนบสนนดวย องคประกอบ 7 ผลลพธการดาเนนงานดานอนามยสงแวดลอม เพอเปนการประเมนผลลพธ การดาเนนงานตามมาตรฐานกระบวนงานทกาหนด ทงน เกณฑทง 7 องคประกอบ สามารถอธบายไดเปน 2 สวน คอ สวนทเปนการบรหารจดการและสวนทเปนกระบวนการปฏบตงาน (SOP) และ ผลลพธ

                    

12

บทท 2 

 

 วธการและเกณฑการพจารณาการพฒนาคณภาพระบบบรการอนามยสงแวดลอม 

   องคประกอบ 1 การนาองคกร การนาองคกร หมายถง ผบรหารองคกรตองกาหนดทศทางทชดเจน เพอเปนแนวทาง การปฏบตงานขององคกรและบคลากร ประกอบดวย การกาหนดวสยทศน คานยม เปาประสงคระยะสนและระยะยาว หรอ ผลการดาเนนงานทองคกรคาดหวง มการกากบดแลองคกรทด การสอสาร การทบทวนผล การดาเนนงาน มความรบผดชอบตอสงคม และดาเนนการอยางมจรยธรรม การนาองคกร จงเปนการอธบายบทบาทของผบรหารองคกรปกครองสวนทองถน วาสามารถกาหนดทศทางทจะดาเนนการไดจรงในทางปฏบตและตอบสนองความตองการของประชาชน มการกาหนดนโยบายและวธการในการกากบดแลองคกรทด เชน กระจายอานาจการตดสนใจ การสรางนวตกรรมและการสรางบรรยากาศการเรยนรในองคกร รวมถงมการสอสารสบคลากร เพอใหเกดความรวมมอในการดาเนนการใหบรรลผลตามทศทางทกาหนด มการกาหนดระบบการตดตามและประเมนผล เพอทบทวนผล การดาเนนงาน สาหรบการปรบปรงใหดขน มความรบผดชอบตอสงคมและชมชน โดยวเคราะหผลกระทบ ทางลบทเกดขนจากการดาเนนงานและกาหนดวธการหรอมาตรการในการจดการผลกระทบทางลบใหหมดไปหรอลดลง มการ ดาเนนการอยางมจรยธรรม คอการปฏบตทกอใหเกดคณประโยชนทดงามทงการกระทา การพดและการสอสารทางความคด โดยยดถอประโยชนสขของประชาชน เชน แสดงความโปรงใสในการดาเนนงานสามารถอธบายและตรวจสอบได มการบรหารความเสยงเพอใหเกดความคมคา มความตระหนก ทตองรบผดชอบตอสงคมและสงแวดลอม ฯลฯ ประเดนสาคญของการนาและการกากบดแลองคกรทดในการพฒนาคณภาพระบบบรการอนามยสงแวดลอม คอ • การมวสยทศนดานอนามยสงแวดลอม • การมนโยบายสาธารณะดานอนามยสงแวดลอม • การตอบสนองความตองการของประชาชน • การสอสารถายทอดนโยบายสการปฏบต • การใชหลกธรรมาภบาลในการดแลกากบองคกร

13

1. วธการและเกณฑการพจารณาการพฒนาคณภาพระบบบรการอนามยสงแวดลอม

มรายละเอยดดงน  

ขอ ประเดนการประเมน คะแนนเตม

คะแนน ทได (B)

แนวทางการพจารณา(A) หลกฐานทปรากฏ

1 องคกรปกครองสวนทองถน/ผบรหารมการกาหนด ทศทางการดาเนนงานดานอนามยสงแวดลอมทชดเจนครอบคลมในเรอง วสยทศน คานยม เปาประสงค หรอ ผลการดาเนนการทคาดหวง ขององคกร โดยมงเนนผรบบรการ และผมสวนไดสวนเสย รวมทงมการสอสารเพอถายทอดทศทางดงกลาว สบคลากรเพอใหเกดการรบร ความเขาใจ และการนาไปปฏบตของบคลากรอนจะสงผลใหการดาเนนการบรรลผลตามเปาประสงคทตงไว

50

มแนวทาง/วธการในการกาหนดทศทาง วสยทศน คานยม เปาประสงค หรอผลการดาเนนงานทคาดหวง ดานอนามยสงแวดลอม (15 คะแนน)

มการสอสาร และถายทอด ไปยงบคลากร เพอใหรบรและนาไปปฏบต (15 คะแนน)

มการตดตามความกาวหนา การปฏบตงาน (10 คะแนน)

มการปรบปรงแกไขแนวทาง/วธการกาหนดทศทาง เมอพบขอผดพลาดหรอขอบกพรองเพอใหบรรลตามเปาหมาย ทกาหนด (10 คะแนน)

1. เอกสารแสดงการกาหนดวสยทศน คานยมเปาประสงค หรอผลการดาเนนการทคาดหวง ขององคกร ดานอนามยสงแวดลอม

2. ชองทางการสอสารทศทาง เชน หนงสอเวยน เวบไซต ประกาศ แบบมอบหมายงาน

3. แผนกาหนดระยะเวลาการตดตามงาน/รายงานการตดตามงาน เชน การประชมประจาเดอน

4. แสดงเอกสาร/วธการปรบปรงเพอใหการทางาน ดขน

2 องคกรปกครองสวนทองถน/ผบรหารมการกาหนดนโยบายการกากบดแลองคกรทด ในการจดการผลกระทบ ทางลบทเกดขนจากการปฏบตงานขององคกรดานอนามยสงแวดลอมซงสงผล ตอชมชน

50 มแผนงาน/โครงการ/วธการเพอแกไขผลกระทบทางลบ ทเกดขนจากการปฏบตงานขององคกร (15 คะแนน)

มการสอสารแผนงาน/โครงการ/วธการเพอนาไปปฏบต การจดการผลกระทบทางลบ ทเกดขนจากการปฏบตงานขององคกร (15 คะแนน)

มการตดตามและทบทวนผลการดาเนนงานตามแผนงาน/โครงการ/วธการในการจดการ ผลกระทบทางลบ จดทาเปนขอเสนอในการปรบปรงตอไป (10 คะแนน)

มการปรบปรงแผนงาน/โครงการ/ วธการเพอใหการดาเนนการปองกนผลกระทบทางลบ ทเกดดขน (10 คะแนน)

1. แผนงาน/โครงการ/วธการเพอจดการผลกระทบทางลบ

2. รายงานผลการแกไขผลกระทบทางลบ

3. แผนงาน/โครงการ ทปรบปรงเพอจดการผลกระทบทางลบทดขน

คะแนนรวม 100

  

14

 องคประกอบ 2 การวางแผนยทธศาสตร การวางแผนยทธศาสตร เปนการตรวจประเมนวา องคกรมแผนยทธศาสตรทสอดคลอง ตาม เปาหมายยทธศาสตรการพฒนาอนามยสงแวดลอมของประเทศ และความตองการของผรบบรการและ ผมสวนไดสวนเสย รวมทงมระบบการถายทอดเปาหมายอยางเปนระบบ โดยการตรวจประเมนวธการกาหนด ประเดนยทธศาสตร เปาประสงคเชงยทธศาสตร และกลยทธหลก รวมทงแผนปฏบตราชการขององคกร ปกครองสวนทองถน และการถายทอดเปาประสงคเชงยทธศาสตร และกลยทธหลก รวมถงแผนปฏบตราชการทจดทาไว เพอนาไปปฏบตและการวดผลความกาวหนา การวางแผนยทธศาสตร คอ การวเคราะหและกาหนดแนวทางทดทสดภายใตสภาพแวดลอมตางๆ เพอบรรลวสยทศนทตองการ โดยจะตองศกษาขอมล สภาพแวดลอมทงภายในและภายนอกอยางรอบดานมาประกอบการพจารณา กระบวนการวางแผนยทธศาสตรทดควรครอบคลม 4 ขนตอนสาคญ คอ 1. การวเคราะหทางยทธศาสตร 2. การกาหนดทศทางขององคกรปกครองสวนทองถน 3. การกาหนดยทธศาสตร 4. การนายทธศาสตรไปสการปฏบต สาหรบองคกรปกครองสวนทองถน การวางแผนยทธศาสตร คอ กระบวนการจดทาแผน ปฏบตราชการ 3 ป และแผนปฏบตราชการประจาป และเพอใหเหนกระบวนการจดทาแผนปฏบตราชการ 3 ป และแผนปฏบตราชการประจาปขององคกรปกครองสวนทองถนอยางชดเจน จงตองมการจดทาแผนภาพ (Flowchart) ของกระบวนการจดทาแผนปฏบตราชการเปนลายลกษณอกษร จดทาแผนยทธศาสตรตองวเคราะห วสยทศนและพนธกจขององคกรปกครองสวนทองถน ความตองการของผรบบรการและผมสวนได สวนเสย ผลการดาเนนงานทผานมา ความเสยงในดานตางๆ กฎหมาย ระเบยบ โครงสรางขององคกรปกครอง สวนทองถน และปจจยอนๆทมผลตอประสทธภาพและประสทธผลในการปฏบตงาน เชน จดแขง และ จดออนของหนวยงานทเกยวของในการปฏบตงานทงภาครฐและภาคเอกชน ปจจยภายในตางๆ ขององคกร ปกครองสวนทองถนทมผลตอกระบวนการปฏบตงาน ในการดาเนนการใหแผนปฏบตราชการบรรลตามเปาหมายทวางไว ปจจยทสาคญอกอยางหนง คอ การวางแผนกลยทธดานการบรหารทรพยากรบคคลใหสอดคลองบรรลเปาหมายตามแผนยทธศาสตร โดยแผนกลยทธดานการบรหารทรพยากรบคคลครอบคลมแผนปฏบตการดานทรพยากรบคคล (องคประกอบ 5) แผนยทธศาสตรทจดทาขนตองมการสอสารไปยงบคลากรทเกยวของ มการถายทอดตวชวด และเปาหมายลงสระดบบคคล และตองจดทารายละเอยดโครงการเพอใชในการตดตามผลการดาเนนงาน ใหสามารถบรรลเปาหมายตามแผนปฏบตราชการไดสาเรจ ซงประกอบดวยระยะเวลา ผรบผดชอบ การจดสรร ทรพยากรใหแก แผนงาน/โครงการ/กจกรรม และมการจดทาแผนบรหารความเสยงเพอรองรบสภาวการณ การเปลยนแปลงทจะเกดขน

15

ขอ ประเดนการประเมน คะแนนเตม

คะแนน ทได (B)

แนวทางการพจารณา(A) หลกฐานทปรากฏ

1 องคกรปกครองสวนทองถน มการจดทาแผนปฏบตราชการ 3 ป และแผนปฏบตราชการประจาปดานอนามยสงแวดลอม

50 มการกาหนดขนตอน/กจกรรม (Flow Chart) ในการจดทาแผน (15 คะแนน)

มการถายทอดแผนใหกบบคลากรเพอนาไปปฏบต (15 คะแนน)

มการตดตามประเมนผล เพอตดตามงานตามแผน (10 คะแนน)

มการปรบปรงแผนเพอผลกดนการทางานได ตามเปาหมาย (10 คะแนน)

1. เอกสารแผนปฏบตราชการ 3 ป และ 1 ป ทแสดงกจกรรม การดาเนนงานดานอนามยสงแวดลอม

2. ชองทางการสอสารแผนปฏบตราชการ/แบบมอบหมายงาน

3. รายงานผลการดาเนนงานตามแผนท กาหนด

4. เอกสารแผนทมการปรบปรง

2 องคกรปกครองสวนทองถน มแผนการบรหารทรพยากรบคคลดานอนามยสงแวดลอม

30 มแผนการบรหารทรพยากรบคคลดานอนามยสงแวดลอม (9 คะแนน)

ชองทางการสอสารแผนพฒนาบคลากร (9 คะแนน)

การตดตามการพฒนาบคลากรตามแผนทกาหนด (6 คะแนน)

ปรบปรงแผนการพฒนาบคลากรเพอสนบสนน การปฏบตงาน (6 คะแนน)

1. แผนการบรหารกาลงคน แผนพฒนาบคลากร ดานอนามยสงแวดลอม

2. เอกสาร/หนงสอทแสดงการสอสารการพฒนาบคลากรใหกบบคลากรในองคกรทราบ

3 องคกรปกครองสวนทองถน มการจดทาแผนบรหารความเสยงของโครงการดานอนามยสงแวดลอม

20 มการจดทาแผนบรหาร ความเสยงโครงการ (6 คะแนน)

ดาเนนการจดทาความเสยงตามแผนทกาหนด (6 คะแนน)

มการตดตามตรวจสอบเพอทราบความกาวหนา (4 คะแนน)

ปรบปรงการบรหารความเสยงเพอสามารถดาเนนโครงการไดตามเปาหมาย (4 คะแนน)

1. แผนบรหารความเสยง 2. รายงานผลการ

ดาเนนการความเสยงตามแผนทกาหนด

คะแนนรวม 100

16

  องคประกอบ 3 การใหความสาคญกบผรบบรการและผมสวนไดสวนเสย การใหความสาคญกบผรบบรการและผมสวนไดสวนเสย (C/SH) (ดานอนามยสงแวดลอม) เปนการตรวจประเมนวาองคกรมระบบการเรยนรความตองการของผรบบรการและผมสวนไดสวนเสย ชองทางการสอสารแบบ 2 ทาง และมการวดความพงพอใจของผรบบรการและผมสวนไดสวนเสย โดยอธบาย การกาหนดความตองการ การกาหนดกลมเปาหมายของผรบบรการและผมสวนไดสวนเสย เพอใหการบรการ ตอบสนองความพงพอใจของผรบบรการและผมสวนไดสวนเสย

 

ขอ ประเดนการประเมน คะแนนเตม

คะแนน ทได (B)

แนวทางการพจารณา(A) หลกฐานทปรากฏ

1 องคกรปกครองสวนทองถน มการกาหนดและจาแนกกลมผรบบรการและผมสวนไดสวนเสยตามประเดนงาน ดานอนามยสงแวดลอม ทดาเนนการครอบคลม ทกกลม

50 มการจาแนกประเภทผรบบรการและผมสวนได สวนเสยทเกยวของดานอนามยสงแวดลอมครอบคลมตามประเดนงานทดาเนนการ (15 คะแนน) มชองทางการรบฟง เรยนรความตองการ ของผรบบรการ และผมสวนไดสวนเสยดานอนามยสงแวดลอม (15 คะแนน) มการตรวจสอบและนาขอมล ขอรองเรยนของผรบบรการ/ผมสวนได สวนเสยมาวเคราะหและวางแผนเพอปรบปรงคณภาพงานไดอยางรวดเรว เหมาะสมกบสถานการณทเกดขนอยเสมอ (10 คะแนน) มการวดความพงพอใจและไมพงพอใจของผรบบรการและผมสวนไดสวนเสย ดานการบรการอนามยสงแวดลอม เพอนาผลไปปรบปรงทเหมาะสมตอไป (10 คะแนน)

1. เอกสารแสดงให เหนกลมผรบบรการและผมสวนไดสวนเสย

2. มชองทางการรบฟง เชน การสารวจ การสมภาษณ เวบบอรด หรอการรวบรวมขอมลจากแหลงตางๆ

3. มการนาขอมลจาก ขอรองเรยนมาจดทาแผนการปรบปรง การทางานใหดขน

4. มรายงานการวดความพงพอใจของผรบบรการ

17

ขอ ประเดนการประเมน คะแนนเตม

คะแนน ทได (B)

แนวทางการพจารณา(A) หลกฐานทปรากฏ

2 องคกรปกครองสวนทองถน มการสรางความสมพนธกบผรบบรการและผมสวนไดสวนเสยดานอนามยสงแวดลอม เพอสราง ความเขาใจและสมพนธทด

50 มการกาหนดกจกรรมการสรางความสมพนธกบผรบบรการและผมสวนไดสวนเสย (15 คะแนน) ดาเนนการตามกจกรรม ทกาหนด (15 คะแนน) ตดตามผลการทากจกรรมเพอรายงานความกาวหนา (10 คะแนน) ปรบวธการ/กจกรรมเพอใหเกดความสมพนธทดตอผรบบรการ/ผมสวนได สวนเสย (10 คะแนน)

1. รายงาน/ รปถายการสรางความสมพนธกบผรบบรการ/ผมสวนไดสวนเสย

คะแนนรวม 100

 องคประกอบ 4 การวด วเคราะห และการจดการความร การวด วเคราะห และการจดการความร เปนการตรวจประเมนวาองคกรมระบบฐานขอมลสารสนเทศทสามารถวด วเคราะหผลงาน เพอรองรบการตดสนใจดานบรหารและการปรบปรงพฒนา ระบบงานในหมวดตางๆ รวมทงมการจดการความร (KM) สนบสนนยทธศาสตร โดยมวธการเลอก รวบรวม ใชขอมลสารสนเทศ สาหรบการวดผลการดาเนนงานและการวเคราะห เพอสนบสนนการวางแผน การปรบปรงการดาเนนงานขององคกรปกครองสวนทองถน รวมทงมการสอสารใหผปฏบตงานในทกระดบ ไดรบทราบถงผลการวเคราะห เพอใชเปนขอมลสนบสนนการตดสนใจในการปฏบตงานอยางมประสทธผล เพอทาใหระบบขอมลและสารสนเทศมความพรอม ใชงานไดทนทเมอตองการอปกรณทเกยวกบสารสนเทศจะตองไดรบการดแลบารงรกษาใหพรอมใชงานอยเสมอ และมแผนการจดการความรและปฏบตตามแผน การจดการความร เพอใหเกดการพฒนาความรเพอใหมลกษณะเปนองคการแหงการเรยนรอยางสมาเสมอ

18

ขอ ประเดนการประเมน คะแนนเตม

คะแนน ทได (B)

แนวทางการพจารณา(A) หลกฐานทปรากฏ

1 องคกรปกครองสวนทองถน มการวเคราะหและจดทาระบบฐานขอมลดานอนามยสงแวดลอม

50 มการจดทาฐานขอมล การบรการอนามยสงแวดลอม (15 คะแนน) ผปฏบตงานมการนาขอมลไปใชในการพฒนางาน ผบรหารนาขอมลไปใช ในการตดสนใจ ปรบปรงงาน การกาหนดนโยบายและทศทาง (15 คะแนน) มการจดทาระบบการตดตาม เพอทราบสถานการณ ผล การดาเนนงานดานอนามยสงแวดลอม (10 คะแนน) มการทบทวนปรบปรงระบบฐานขอมลใหเปนปจจบน (10 คะแนน)

1.มระบบฐานขอมล(ครอบคลม/ถกตอง/ทนสมย) - ขอมลทจาเปนตอการบรการทกาหนด (ตามแผนยทธศาสตรการปฏบตการ) - ประชาชนสามารถสบคนผานระบบเทคโนโลยสารสนเทศได 2.มระบบเตอนภยการดาเนนงานเพอรบรปญหา ททนกาล เชน สสญญาณ (เขยว แดง เหลอง) เพอ บงใชถงผลการดาเนนงานเปรยบเทยบกบเปาหมาย สเขยว แสดงผลการดาเนนงานไดเทากบ หรอมากกวาคาเปาหมาย สเหลอง แสดงผลการดาเนนงานระหวางรอยละ 51 – 99 ของคาเปาหมาย สแดง แสดงผลการดาเนนงานไดนอยกวา รอยละ 50 ของคาเปาหมาย 3.มเอกสารแสดงการทบทวนปรบปรงระบบฐานขอมล เชน สถานะขอมล ม/ไมม หรอ ยงใช/ยกเลก

2 องคกรปกครองสวนทองถน มการจดการความรภายในองคกรเพอสนบสนน การดาเนนงานดานอนามยสงแวดลอม

50 มแผนการจดการความร ดานอนามยสงแวดลอม (15 คะแนน) มการดาเนนการตามแผน การจดการความร (15 คะแนน) มการตดตามผลการจดการความร (10 คะแนน) มการปรบปรงการจดการความรทสนบสนนการดาเนนงาน (10 คะแนน)

1. แผนการจดการความร 2. รายงานผลการดาเนนการ

จดการความรตามแผนทกาหนด

3. มการปรบปรงการจดการความรทสนบสนน การดาเนนงาน

คะแนนรวม 100

19 องคประกอบ 5 การมงเนนทรพยากรบคคล การมงเนนทรพยากรบคคล เปนการตรวจประเมนวา ระบบงาน และระบบการเรยนรของบคลากร และการสรางแรงจงใจ ชวยใหบคลากรพฒนาตนเองและใชศกยภาพอยางเตมทเพอใหมงไปในแนวทางเดยวกน กบเปาประสงค แผนปฏบตการโดยรวมขององคการ รวมทงการตรวจและใสใจการสรางและรกษาสภาพแวดลอมในการทางาน ซงนาไปสผลการดาเนนงานทเปนเลศและความเจรญกาวหนาของบคลากรและองคการ

ขอ ประเดนการประเมน คะแนนเตม

คะแนน ทได (B)

แนวทางการพจารณา(A) หลกฐานทปรากฏ

1 องคกรปกครองสวนทองถน มการกาหนดแนวทางเพอสรางความผาสก ความพงพอใจของบคลากรในการปฏบตงาน

50 มการกาหนดแผน/กจกรรมการสรางความผาสก และความพงพอใจใหกบบคลากร (15 คะแนน)

มการดาเนนการตามแผน/กจกรรมทกาหนด (15 คะแนน)

มการตดตาม (สารวจ) ความพงพอใจของบคลากร ในการปฏบตงาน (10 คะแนน)

มการปรบปรงแผน/กจกรรมการสรางความผาสกกบบคลากรเพอสรางความรกและมงมนปฏบตงาน ใหองคกร (10 คะแนน)

1. มการจดสภาพแวดลอมในการทางานทเหมาะสมเออตอสขภาพ

2. มการจดกจกรรมเพอสรางความสมพนธทด ระหวางผบรหาร/บคลากรในหนวยงาน

3. มมาตรการรกษาความปลอดภยจากความเสยงจากการปฏบตงาน

4. ผลการสารวจ/ประเดนความพงพอใจของบคลากรตอหนวยงาน

2 องคกรปกครองสวนทองถน มการดาเนนการตามแผน บรหารทรพยากรบคคล ดานอนามยสงแวดลอม (ตามหมวด 2)

50 มการกาหนดแนวทาง/วธการในการพฒนาบคลากร (15 คะแนน)

มการพฒนาบคลากรตามแนวทาง/วธการทกาหนด (15 คะแนน)

ตดตามผลการดาเนนงานบคลากรหลงจากผาน การอบรม (10 คะแนน)

ปรบแนวทาง/วธการพฒนาบคลากรใหเหมาะสมเพอสนบสนนการปฏบตงาน (10 คะแนน)

1. มรายงานผล การดาเนนงานพฒนาบคลากร เชน ศกษาตอ ผานการอบรม

2. มการสารวจความ พงพอใจทมตอการพฒนาบคลากร

3. มการจดรางวล/ยกยองชมเชยผปฏบตงานด โดยพจารณาจากผล การประเมนการ ปฏบตงานรายบคคล ตามหนาทความรบผดชอบ และผลงานทไดจากการปฏบตงานตามทไดรบมอบหมาย

คะแนนรวม 100

20 องคประกอบ 6 การจดการกระบวนการ การจดการกระบวนการบรการอนามยสงแวดลอม เปนการประเมนกระบวนงานบรการดานอนามย สงแวดลอมองคกรปกครองสวนทองถน ตามเงอนไขกระบวนงานทกาหนดในคมอมาตรฐานการปฏบตงานระบบบรการอนามยสงแวดลอมสอดคลองกบความตองการของประชาชนในพนทรบผดชอบ การจดการและการปรบปรงกระบวนการ เรมจากขนตอนการกาหนดมาตรฐานการปฏบตงานเปนสวนหนงของการนากระบวนการไปปฏบตเพอใหบรรลผลตามขอกาหนด เปนสงทแสดงใหเหนจดเรมตนและจดสนสดของงานเพอใหผปฏบตงานไวใชอางองมใหเกดขอผดพลาดในการทางาน ซงการกาหนดมาตรฐานการปฏบตงานอาจจดทาเปนคมอการปฏบตงานของกระบวนการ คมอการปฏบตงานควรประกอบดวย Work Flow และมาตรฐานคณภาพงาน (มาตรฐานคณภาพงาน หมายถง ขอกาหนดในการปฏบตงาน ทงในเชงคณภาพและเชงปรมาณ) และมการถายทอดใหบคลากรสามารถนาไปปฏบตใหเปนไปตามขอกาหนด รวมทงจะ ตองมการตดตามประเมนผลการนามาตรฐานการปฏบตงานไปใชอยางเปนระบบ เมอนาไปใชไดระยะหนงแลวกตองมการปรบปรงกระบวนการ เพอใหผลการดาเนนงานดขนปองกนไมใหเกดขอผดพลาดลดขนตอนและระยะเวลา ในการปฏบตงาน

องคประกอบ 7 ผลลพธการดาเนนการ

องคประกอบ 7 ผลลพธการดาเนนการเปนการตรวจประเมนผลการดาเนนการขององคกรปกครองสวนทองถน ตามมาตรฐานกระบวนงานทกาหนด

อภธานศพท

1. ผลลพธ หมายถง ผลผลต (Output) และผลลพธ (Outcome) ทไดดาเนนการตามมาตรฐานกระบวนการทกาหนดในแตละกระบวนงาน

2. การบรการตามมาตรฐานการปฏบตงานดานอนามยสงแวดลอม หมายถง การบรการทองคกรปกครองสวนทองถนตองดาเนนการตามมาตรฐานการปฏบตงานดานอนามยสงแวดลอม (SOP : Standard of Procedure) ตามคมอการพฒนาคณภาพระบบบรการอนามยสงแวดลอม องคกรปกครองสวนทองถน

ประเดน วธการ เกณฑการพจารณา

องคกรปกครองสวนทองถน มการนากระบวนงานบรการดานอนามยสงแวดลอมไปปฏบต

1. องคกรปกครองสวนทองถน มการดาเนนการบรการดานอนามยสงแวดลอมตามมาตรฐานการปฏบตงานระบบบรการดานอนามยสงแวดลอม องคกรปกครองสวนทองถน (SOP) กรมอนามย กระทรวงสาธารณสข

ดาเนนการตามเกณฑ กระบวนงานและเงอนไขทกาหนดในคมอการปฏบตงานระบบบรการดานอนามยสงแวดลอม

21 3. ประเดนงานดานอนามยสงแวดลอม ไดแก

1) การจดการสขาภบาลอาหาร รหสการรบรอง คอ 1000 2) การจดการคณภาพนาบรโภค รหสการรบรอง คอ 2000 3) การจดการสงปฏกล รหสการรบรอง คอ 3000 4) การจดการมลฝอย รหสการรบรอง คอ 4000 4.1) การจดการมลฝอยทวไป รหสการรบรอง คอ 4100 4.2) การจดการมลฝอยตดเชอ รหสการรบรอง คอ 4200 4.3) การจดการมลฝอยทเปนพษหรออนตรายจากชมชน 5) การรองรบภาวะฉกเฉนและภยพบต รหสการรบรอง คอ 5000

6) การจดการเหตราคาญ รหสการรบรอง คอ 6000 7) การจดการกจการทเปนอนตรายตอสขภาพ รหสการรบรอง คอ 7000 8) การประเมนผลกระทบตอสขภาพ รหสการรบรอง คอ 8000 9) การบงคบใชกฎหมาย รหสการรบรอง คอ 9000

                       

22

บทท 3 

 นยาม คาจากดความ และความหมาย การพฒนาคณภาพระบบบรการอนามยสงแวดลอม 

 การบรหารคณภาพ หมายถง การจดการระบบคณภาพทดโดยทกคนทเกยวของทงภายในและ

ภายนอกองคการรบผดชอบตองานทตนเองทาอยางเตมทเพอมงสรางความพงพอใจใหแกลกคาเปนสาคญ เชน การจดการภายใน ระบบคณภาพทกาหนด นโยบายคณภาพวตถประสงคดานคณภาพ การควบคมคณภาพ ความรบผดชอบและนาไปปฏบต ตลอดจนการวางแผนดานคณภาพและการพฒนาคณภาพ

คารบรองการปฏบตราชการ หมายถง เครองมอการบรหารจดการ ทชวยใหผบงคบบญชาในฐานะเปนผรบผดชอบสงสด (Accountability Holder) และผใตบงคบบญชาในฐานะเปนผรบผดชอบ การปฏบตงาน (Accountability Holder) เกดความเขาใจรวมกนและมความคาดหวงทตรงกนเกยวกบ การดาเนนงานและการปรบปรงการดาเนนงานใหดขน รวมทงสามารถใชประโยชนในการจดสรรงบประมาณและการตดตามผลการปฏบตราชการวาบรรลผลตามทกาหนดไวหรอไม อยางไร นอกจากนนยงสามารถใชเปนขอมลในการประเมนศกยภาพของบคคล ผดารงตาแหนง และความเหมาะสมในการมอบหมายความรบผดชอบ รวมทงเปนขอมลเพอสรางแรงจงใจและจายคาตอบแทนตามผลงาน (Performance Related Pay) ในระยะตอไปดวย

ระบบบรการอนามยสงแวดลอม หมายถง ระบบการดาเนนงานอนามยสงแวดลอมตามบทบญญต แหงกฎหมายขององคกรปกครองสวนทองถน ทไดมาตรฐานงานอนามยสงแวดลอมและ พระราชบญญตการสาธารณสข พ.ศ. 2535 และพระราชบญญตการสาธารณสข (ฉบบท 2) พ.ศ. 2550 ทไดคณภาพตามมาตรฐานงาน

องคกรปกครองสวนทองถน หมายถง เทศบาลนคร เทศบาลเมอง เทศบาลตาบล องคการบรหารสวนจงหวด กรงเทพมหานคร เมองพทยา และองคการบรหารสวนตาบลทบญญตไวในพระราชบญญต เทศบาล พระราชบญญตองคการบรหารสวนตาบล พระราชบญญตองคการบรหารสวนจงหวดและพระราชบญญตเขตปกครองพเศษกรงเทพมหานครและเมองพทยา

อนามยสงแวดลอม หมายถง การควบคมกระบวนการ อทธพล และปจจยตางๆ ทงทางดาน กายภาพเคมและชวภาพทกระทาหรออาจกระทาใหเกดผลเสยทงทางตรงและทางออมตอสขภาพทงทางดาน รางกายและจตใจ และการดารงชพอยในสงคมอยางปกตสข ประกอบดวยกจกรรมทสาคญ ดงน

• การบงคบใชกฎหมาย • การสขาภบาลอาหาร • การควบคมนาบรโภค • การจดการมลฝอย • การจดการมลฝอยตดเชอ • การจดการมลฝอยอนตราย • การจดการสงปฏกล • การจดการกจการทเปนอนตรายตอสขภาพ • การจดการเหตราคาญ • การรองรบภาวะฉกเฉนและภยพบต • การประเมนผลกระทบตอสขภาพ

23 องคประกอบ 1 การนาองคกร การกากบดแลตนเองทด หมายถง การจดการเพอใหเกดการควบคมและการตรวจสอบการดาเนน งานในการปองกนความเสยง การทจรตและประพฤตมชอบในดานตางๆ ขององคกรปกครองสวนทองถน ของผบรหารสงสด การทบทวน หมายถง การตรวจสอบอก การพจารณาใหม คานยม หมายถง ทศนะของคนหรอสงคมทมตอสงของ ความคด และเหตการณทเกยวของกบความปรารถนา คณคาและความถกตองของสงคมนนๆ ปจจยภายนอก หมายถง แรงผลกดนทอยนอกการควบคมขององคกร ทมผลตอการจดการและจาเปนตองนามาพจารณาภายในเวลาทเหมาะสม ตวอยางปจจยภายนอก เชน กฎหมาย เปนตน ปจจยภายใน หมายถง แรงผลกดนภายในองคกรทอาจจะมผลตอการจดการ ตวอยางปจจยภายใน เชน การเปลยนโครงสรางขององคกร วฒนธรรมภายในองคกร เปนตน องคประกอบ 2 การวางแผนยทธศาสตร การประเมนความเสยง หมายถง กระบวนการท ใชในการระบและวเคราะหความเสยง ทมผลกระทบตอการบรรลวตถประสงคขององคกร รวมทงการกาหนดแนวทางทจาเปนตองใชในการควบคมความเสยง หรอการบรหารความเสยง เชน มาตรฐาน COSO การประเมนผล หมายถง กระบวนการทมงแสวงหาคาตอบสาหรบคาถามทวา นโยบาย/แผนงาน/ โครงการ บรรลผลตามวตถประสงคและเปาประสงคทกาหนดไวแตตนหรอไม และระดบใด ซงในปจจบน การ มงตอบคาถามเชนทกลาว จดเปนเพยงสวนหนงของการประเมนผลรวบยอด ความเสยง หมายถง โอกาสทจะเกดความผดพลาด ความเสยหาย การรวไหลความสญเปลา หรอเหตการณทไมพงประสงค ซงอาจเกดขนในอนาคต และมผลกระทบหรอทาใหการดาเนนงานไมประสบความสาเรจตามวตถประสงค เปาประสงค และเปาหมายขององคกร ทงในดานยทธศาสตรการปฏบตงานการเงน และการบรหาร ซงอาจเปนผลกระทบทางบวกดวยกได โดยการวดจากผลกระทบ (Impact) ทไดรบ และโอกาสทจะเกด (Likelihood) ของเหตการณ ยทธศาสตร หมายถง แนวทางในการบรรลจดหมายของหนวยงาน ดงนน จดหมายจงเปน สงทสาคญยงในการจดทายทธศาสตร โดยผจดทาจาเปนตองกาหนด จดหมายของหนวยงานใหชดเจนเพอใหไดยทธศาสตรทตรงตามความตองการ และดาเนนไปในทศทางทถกตอง แผนยทธศาสตร หมายถง แนวทางการวางแผนดาเนนการเพอนาไปสความสาเรจขององคกร ไดแก แผนปฏบตราชการ 3 ป แผนปฏบตราชการ 1 ป รวมทงแผนอนๆ ทสวนราชการดาเนนการอย

24 องคประกอบ 3 การใหความสาคญกบผรบบรการและผมสวนไดสวนเสย

การปรบปรงคณภาพการบรการ หมายถง การยกระดบมาตรฐานการทางานใหสงขน เพราะ ความตองการของลกคามสงขน และคแขงกพฒนาอยางตอเนอง การทาใหมาตรฐานสงขนนนคอการทา การ ปรบปรงคณภาพ

ขอกาหนดทสาคญ หมายถง สงทองคกรปกครองสวนทองถนกาหนดขน เพอใหสอดคลอง กบความตองการของผรบบรการและผมสวนไดสวนเสย เชน ผรบบรการตองการการบรการทรวดเรว ดงนนขอกาหนดทสาคญ คอ ระยะเวลาในการใหบรการ หลงจากไดขอกาหนดแลว องคกรปกครองสวนทองถน จะนามาออกแบบกระบวนการและมาตรฐานการปฏบตงานตอไป

ความพงพอใจ หมายถง ความตองการทางรางกายทมความรนแรงในตวบคคลในการรวมกจกรรม เพอสนองความตองการทางรางกาย เปนผลทาใหเกดความพงพอใจแลวจะรสกตองการความมนคง ปลอดภย เมอบคคลไดรบการตอบสนอง ความตองการทางรางกายและความตองการความมนคงแลว บคคลจะเกดความผกพนมากขน เพอใหเปนทยอมรบวาตนเปนสวนหนงของกลม

ผมสวนไดสวนเสย หมายถง หนวยงาน ประชาชนทไดรบผลกระทบทงทางตรงและทางออม จากการบรการดานอนามยสงแวดลอมขององคกรปกครองสวนทองถน

ผรบบรการ (Customer) หมายถง ผทมารบบรการหรอไดรบบรการจากองคกรปกครอง สวนทองถน โดยตรง หรอผานชองทางการสอสารตางๆ ทงนรวมผรบบรการทเปนสวนราชการ

ภาคเครอขาย หมายถง หนวยงานหรอองคกรทมสวนรวมในการพฒนาวถชวตสขภาพชมชน บนพนฐานเศรษฐกจพอเพยง ประกอบดวย

1. หนวยงานหรอองคกรภาครฐ ไดแก หนวยงานสาธารณสขระดบจงหวด/อาเภอ/ตาบล หรอ

หนวยงานอนๆ เชน โรงเรยน วด ฯ ลฯ 2. หนวยงานหรอองคกรภาคเอกชน ไดแก องคกรภาคเอกชน องคกรสาธารณประโยชน

บรษท หางราน ฯลฯ 3. องคการบรหารสวนทองถน ไดแก องคการบรหารสวนตาบล/เทศบาล 4. องคกรภาคประชาชน ไดแก แกนนาชมชน ผนาชมชน ผนาศาสนา ชมรมอาสาสมคร

สาธารณสข ชมรมสรางสขภาพ หรอกลม/ชมรมตางๆ ฯลฯ

องคประกอบ 4 การวด การวเคราะห และการจดการความร

ขอมล (Data) หมายถง ขาวสาร เอกสาร ขอเทจจรงเกยวกบบคคล สงของหรอเหตการณทมอยในรปของตวเลข ภาษา ภาพ สญลกษณตางๆ ทมความหมายเฉพาะตว ซงยงไมมการประมวลไมเกยวกบการนาไปใชไดอยางมประสทธภาพ

ระบบสารสนเทศ (Information System) ขบวนการประมวลผลขาวสารทมอยใหอย

ในรปของขาวสารทเปนประโยชนสงสด เพอเปนขอสรปทใชสนบสนนการบรหารและการตดสนใจทงในระดบปฏบตการระดบกลาง และระดบสง

25

ระบบสารสนเทศ จงเปนระบบทตงขนเพอปฏบตการเกยวกบขอมลตอไปน 1. รวบรวมขอมลทงภายใน ภายนอก ซงจาเปนตอหนวยงาน 2. จดทาเกยวกบขอมลเพอใหเปนสารสนเทศทพรอมจะใชประโยชนได 3. มระบบจดเกบเปนหมวดหม เพอสะดวกตอการคนหาและนาไปใช 4. มการปรบปรงขอมลอยเสมอ เพอใหอยในสภาพทถกตอง ทนสมย

สารสนเทศ (Information) หมายถง ความรหรอขอมลและขอเทจจรงตางๆ ทไดรบ การประมวลแลวและสามารถนาไปใชประโยชนได

การเปลยนรปจากขอมลสสารสนเทศ

ขบวนการททาใหเกดสารสนเทศเรยกวา “การประมวลผลสารสนเทศ” (Information Processing)

และเรยกวธการประมวลผลสารสนเทศดวยเครองมอทางอเลกทรอนกสวา “เทคโนโลยสารสนเทศ” (Information Technology : IT)

เทคโนโลยสารสนเทศ หมายถง เทคโนโลยท ใ ชจดการสารสนเทศ เปนเทคโนโลย ทเกยวของตงแตการเกบรวบรวมขอมลการประมวลผล การแสดงผลลพธ การทาสาเนา และการสอสาร โทรคมนาคม เพอใหไดสารสนเทศทเหมาะสมและสามารถนาไปใชใหเกดประโยชนได องคประกอบ 5 การมงเนนทรพยากร

การพฒนาบคลากร หมายถง กรรมวธท จะเ พมพนสมรรถภาพในการทางาน ของผปฏบตงานแตละคนทงในดานความคด การกระทา ความร ความสามารถ ความชานาญ และทศนคต

บคลากร หมายถง บคคลทรบผดชอบงานดานอนามยสงแวดลอม

องคประกอบ 6 การจดการกระบวนการ

กระบวนการจดการดานอนามยสงแวดลอม คอ กระบวนการควบคม กากบ กจกรรม ดานสงแวดลอมทมผลกระทบตอสขภาพอนามยของประชาชน

มาตรฐานการปฏบตงาน (SOP: Standard of Procedure) หมายถง ขนตอนมาตรฐาน การดาเนนงานอนามยสงแวดลอมทองคกรปกครองสวนทองถนถอปฏบต ประกอบดวย เอกสารทจดทาเปน ลายลกษณอกษร แสดงถงขนตอน ขอกาหนด ลาดบขนการทางาน วธการตางๆ เพอใหปฏบตงานในกจกรรมแตละเรองไดอยางถกตอง และหมายความรวมถงขนตอนการดาเนนงาน (Procedure) และวธการปฏบตงาน (Work instruction)

…………………………………………………

26

บรรณานกรม

ปรชญา ยศวฒนานนท. 2545. คมอการจดทาระบบบรหารคณภาพ ISO 9001:2000. กรงเทพฯ: โรงพมพสจตตวฒน.

สานกงานคณะกรรมการพฒนาระบบราชการ 2550. การพฒนาคณภาพการบรหารจดการภาครฐ

เกณฑคณภาพการบรหารจดการภาครฐ พ.ศ.2550. กรงเทพฯ : สานกงานคณะกรรมการพฒนา ระบบราชการ (สานกงาน ก.พ.ร.).

สานกงานคณะกรรมการพฒนาระบบราชการ. 2552. คมอคาอธบายตวชวดการพฒนาคณภาพ

การบรหารจดการภาครฐ ปงบประมาณ พ.ศ. 2552. กรงเทพฯ : บรษท วชน พรนท แอนด มเดย จากด.

สานกงานคณะกรรมการพฒนาระบบราชการ. 2553. คมอคาอธบายตวชวดการพฒนาคณภาพการบรหาร

จดการภาครฐ ปงบประมาณ พ.ศ.2553.กรงเทพฯ : สานกงานคณะกรรมการ พฒนาระบบราชการ (สานกงาน ก.พ.ร.).

สานกงานคณะกรรมการพฒนาระบบราชการ. 2551. คมอเทคนคการปรบปรงและพฒนาองคการ

เวอรชน 1.0. กรงเทพฯ : บรษท อมรนทรพรนตงแอนดพบลซซง จากด (มหาชน). สานกสงเสรมสขภาพ กรมอนามย กระทรวงสาธารณสข. พ.ศ. 2546. คมอการประเมนโรงพยาบาล สงเสรมสขภาพ.

27

28

29

30

มาตรฐานการรบรองคณภาพระบบบรการอนามยสงแวดลอม

31

องคกรปกครองสวนทองถน

มองคประกอบทสาคญ 7 หมวด ใชเปนแนวทางในการพฒนาคณภาพระบบบรการอนามยสงแวดลอม ดงน หมวด 1 การนาองคกร

1.1 การกาหนดวสยทศน/คานยม/ยทธศาสตร/ผลการดาเนนงานทคาดหวง รวมถงการถายทอด สการปฏบต 

              1.2 การกากบดแลองคกรทด ทบทวนผล ในการจดการผลกระทบทางลบจากการปฏบตงาน

ขององคกรดานอนามยสงแวดลอม หมวด 2 การวางแผนเชงยทธศาสตร

2.1 การจดทาแผนยทธศาสตรทสอดคลองกบเปาหมาย 2.2 การถายทอดเพอนาไปสการปฏ           

32 คณะทางานจดทาคมอแนวทางการประเมนคณภาพระบบบรการอนามยสงแวดลอมองคกรปกครองสวนทองถนตามคาสง กรมอนามยท ๔๗๑/๒๕๕๖

ทปรกษาคณะกรรมการพฒนาคณภาพระบบบรการอนามยสงแวดลอม ขององคกรปกครองสวนทองถน(Environmental Health Accreditation : EHA) ๑. นายพษณ แสนประเสรฐ ผอานวยการสานกอนามยสงแวดลอม ๒. นางสาวสรวรรณ จนทนจลกะ ผอานวยการกองประเมนผลกระทบตอสขภาพ ๓. นายสมชาย ตแกว ผอานวยการศนยบรหารกฎหมายสาธารณสข ๔. นางสาวนพเกา พรหมม ผอานวยการศนยหองปฏบตการกรมอนามย ๕. นางนนทกา หนเทพ รกษาการผอานวยการสานกสขาภบาลอาหารและนา ๖. นางฉนทนา ลมนรนดรกล รองผอานวยการสานกอนามยสงแวดลอม คณะกรรมการพฒนาคณภาพระบบบรการอนามยสงแวดลอม ขององคกรปกครองสวนทองถน (Environmental Health Accreditation : EHA) ๑. นายธนชพ พระธรณศร สานกสขาภบาลอาหารและนา ประธาน ๒. นางสนทรย รกษามนคง สานกอนามยสงแวดลอม รองประธาน ๓. นางทพยา เผอนพภพ สานกอนามยสงแวดลอม คณะกรรมการ ๔. นายประโชต กราบกราน สานกอนามยสงแวดลอม คณะกรรมการ ๕. นางสาวปรยนตย ใหมเจรญศร สานกอนามยสงแวดลอม คณะกรรมการ ๖. นางสาวรจรา ไชยดวง สานกอนามยสงแวดลอม คณะกรรมการ ๗. นายผาไท จลสข สานกอนามยสงแวดลอม คณะกรรมการ ๘. นางอทยวรรณ บตรแพ สานกอนามยสงแวดลอม คณะกรรมการ ๙. นางสาวชตมา หนแสง สานกอนามยสงแวดลอม คณะกรรมการ ๑๐. นายชยเลศ กงแกวเจรญชย สานกสขาภบาลอาหารและนา คณะกรรมการ ๑๑. นางสาวนยนา หาญวโรดม สานกสขาภบาลอาหารและนา คณะกรรมการ ๑๒. นางสาวพาสนา ชมกลน สานกสขาภบาลอาหารและนา คณะกรรมการ ๑๓. นางจตตมา รอดสวาสด กองประเมนผลกระทบตอสขภาพ คณะกรรมการ ๑๔. นางสาวลดดา อดมผล กองประเมนผลกระทบตอสขภาพ คณะกรรมการ ๑๕. นางสาวเบญจวรรณ ธวชสภา กองประเมนผลกระทบตอสขภาพ คณะกรรมการ ๑๖ นางสาววภา รจจนากล ศนยบรหารกฎหมายสาธารณสข คณะกรรมการ ๑๗. นางสาวสภาวด จนทมด ศนยบรหารกฎหมายสาธารณสข คณะกรรมการ ๑๘. นายธวชชย รกษานนท ศนยบรหารกฎหมายสาธารณสข คณะกรรมการ ๑๙. นางสาววาสนา คงสข ศนยหองปฏบตการกรมอนามย คณะกรรมการ ๒๐. นางวนน มากนต ศนยหองปฏบตการกรมอนามย คณะกรรมการ ๒๑. นางสาวนวรตน อภชยนนท สานกอนามยสงแวดลอม คณะกรรมการและเลขานการ ๒๒. นางสาวพรทพา โพธไพโรจน สานกอนามยสงแวดลอม คณะกรรมการและผชวยเลขานการ ๒๓. นางสาวยพด กนระดก สานกอนามยสงแวดลอม คณะกรรมการและผชวยเลขานการ

     

33