สรปการประชมเครอขายสนบสนนทางเลอกของผหญงททองไมพรอม ครงท 37

วนจนทรท 27 เมษายน 2558

หองประชม 501 ชน 5 ส านกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ (สสส.)

จดโดย

เครอขายสนบสนนทางเลอกของผหญงททองไมพรอม รวมกบ

กาหนดการประชม

การขบเคลอนเพอสนบสนนทางเลอกของผหญงททองไมพรอม ครงท 37

จดโดย เครอขายสนบสนนทางเลอกของผหญงททองไมพรอม

สนบสนนโดย แผนงานสรางเสรมสขภาวะทางเพศ มลนธสรางความเขาใจเรองสขภาพผหญง(สคส.)

ณ หอง 501 ชน 5 สานกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ(สสส.) ซ.งามดพล ถ.สาทร 02-343-1500

วนจนทรท 27 เมษายน 2558 เวลา 09.00 –13.30น.

ดาเนนรายการ โดย รศ.ดร.กฤตยา อาชวนจกล

09.00 - 09.30 น ลงทะเบยน

09.30 – 09.40 น. กลาวตอนรบและแนะนาตว

โดย รศ.ดร.กฤตยา อาชวนจกล ผประสานงานเครอขาย

1. วาระแจงเพอทราบ

09.40 – 10.00 น.

รายงานผลการประชมเครอขายฯ ครงท 36

โดย กฤตยา อาชวนจกล ผประสานงานเครอขาย

2. วาระปรกษาหารอ

10.00 – 10.45 น.

10.45 – 11.15 น.

ความกาวหนาจากงานขบเคลอนเชงนโยบายเกยวกบทางเลอกของผหญงททองไมพรอม

2.1 นโยบายและมาตรการการแจงเกดของทารกทไมทราบชอบดาและบตรของหญงตางชาต

โดย นายวนส สสข ผ อานวยการสวนการทะเบยนราษฎร กรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย

2.2 โครงการจงหวดบรณาการเพอปองกนและแกไขปญหาทองวยรน ดวยยทธศาสตรภารกจ 9 ดาน

โดย ศาสตราจารย ดร.ศรพร จรวฒนกล นกวชาการอสระ

3.วาระสบเนอง

11.15 – 11.30 น.

11.30 – 11.45 น.

11.45 – 12.00 น.

12.15 – 12.30 น.

12.30 – 13.30 น.

ความกาวหนาในการทางานเครอขาย

3.1 ดานการปองกน – ขอเสนอใหมจากมลนธศภนมตร

โดย พเชฐ พงษหงษ

3.2 ดานบานพก -กรณศกษาหญงตางชาตทองตอ

โดย ศภอาภา องคสกล สหทยมลนธ

3.3 ดานยตการตงครรภ - การปรบเนอหาหนงสอครอขายสนบสนนทางเลอกของผหญงททองไมพรอม

โดย ทศนย ขนตยาภรณ มลนธแพธ2เฮลท

3.4 ดานการใหคาปรกษาทางเลอก – ความคบหนาการผลตคมอ

โดย จตตมา ภาณเตชะ มลนธสรางความเขาใจเรองสขภาพผหญง

รบประทานอาหารกลางวน

บรการอาหารวางและเครองดมหนาหองประชม เปนแบบบรการตนเอง

ตดตอ ผชวยผประสานงาน เบญจมาศ รอดภย (กอย) 081-9127430 หรอ 02-4410201-4 ตอ 409

 1 

สรปการประชมเครอขายสนบสนนทางเลอกของผหญงททองไมพรอม ครงท 37

วนจนทรท 27 เมษายน 2558 เวลา 9.00-12.30 น. หองประชม 501 ชน 5 สานกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ (สสส.) ซอยงามดพล กรงเทพฯ จดโดย เครอขายสนบสนนทางเลอกของผหญงททองไมพรอม

กลาวตอนรบ และรายงานสรปการประชมเครอขายฯ ครงท 36 โดย รศ.ดร.กฤตยา อาชวนจกล ผประสานงานเครอขาย

วนนเปนการประชมเครอขายสนบสนนทางเลอกของผหญงททองไมพรอมครงท 37 ครบรอบ 8 ปเตมในเดอนเมษายน มสมาชกใหมทยงไมเคยเขามาประชมสองคนคอ (1) คณณภสสร สงวนหงษ จากกรมพนจและคมครองเดกและเยาวชน กระทรวงยตธรรม กาลงทาโครงการ Individual Routing Counselor: IRC เปนการดแลเดกและเยาวชนแบบไรรอยตอ เปนงานวจยงบประมาณจากสสส. ระยะเวลา 2 ป เดกและเยาวชนในความดแลเปนเดกจงหวดจนทบรทเขาสกระบวนการยตธรรมแลว ทางานเพอไมใหกระทาผดซา และ (2) คณสกญญา

ปลงสชน ผชวยของ ดร.นนทวน วจตรวาทการ จากวทยาลยโลกคดศกษา มหาวทยาลยธรรมศาสตร ไดรบทนจาก UNICEF กาลงศกษาเกยวกบสถานการณการตงครรภของวยรนในประเทศไทย ตอนนเกบขอมลในพนทแลว 5 จงหวดคอ กรงเทพฯ ระยอง เชยงราย สตล มทงขอมลเชงปรมาณและเชงคณภาพ

การประชมครงท 36 จดทสปสช. เนองจากสปสช.มโครงการทจะทาระบบการสงเสรมการคมกาเนดของเยาวชนอาย 19 ปลงมา มการพดถงวามการชวยเหลอไปแลวเทาไร แลวกาลงขยายใหครอบคลมถงอายเกน 20 ปดวย ประเดนการพดคยในการประชมครงทแลว ไดแก

เรองมาตรการและการใชยายตการตงครรภ ซงตองอยภายใตเงอนไขเขมงวด กรมอนามยเปนคนบรหารจดการ ควบคมกากบการใชยา สถานพยาบาลตองขนทะเบยนและรายงาน หามโฆษณา เงอนไขท อย. กาหนดคอใชกบอายครรภไมเกน 63 วนหรอ 9 สปดาห โดยไมจากดอายแม หากเกดอาการแทรกซอนตองเขารบการรกษาทนท สงทกรมอนามยกาลงจะทาคอ เพมสถานบรการทลงทะเบยน เพอทาใหยากระจายการใชไดทวถง ถาสานกอนามยการเจรญพนธสรปภาพรวมวามโรงพยาบาลทอบรมเจาหนาท เขารวมโครงการทไหนอยางไรบาง กจะทาใหเครอขายฯ เขาถงบรการไดมากขน

คณจตตมาพดถงเรองการพฒนาหลกสตร “คมอการใชคาปรกษาทางเลอก” คณศภอาภาเลาถงบานพกสาหรบผหญงทตองการทองตอ ซงเปนปญหามาก ถาเปนหญงตางชาตยงมปญหา เพราะ พม. ไมยอมใหเขาพก เรยกวางานดานทองตอออนแออยางยง จาเปนทเครอขายตองเขามาทางานเรองนใหมากขน

 2 

คณทศนยเลาเรองการสงเสรมเพอยตการตงครรภอยางปลอดภยวาเรามเครอขายขยายไปเทาไร แรกเรมโครงการเรามการสงตอ 25 แหง เปนเอกชน 17 ภาครฐ 8 แหง ป 2557 เราม 43 แหง ปจจบนนเรามเครอขายเปน 56 แหง เอกชน 17 ภาครฐ 37 แหง แสดงวาระบบบรการกระจายไปเกอบทวประเทศ ประเดนชองวางคอ บรการสาหรบอายครรภทเกน 12 สปดาหยงมนอย

นอกจากนกมเรองเวบไซตปลอม มขอเสนอวาควรจะไปคยกบกเกลประเทศไทย แตปรากฏวากเกลเปลยนผ จดการฝายการตลาด ถาสามารถตดตอกเกลไดเมอไรเราจะไปคย ประเดนสดทายคอเรองเงนกองทนฯ สรปตลอดป 2557 ใชเงนไปทงสน 391,737 บาท

นโยบายและมาตรการการแจงเกดของทารกทไมทราบชอบดาและบตรของหญงตางชาต โดย วนส สสข (รกษาการ) ผอานวยการสวนการทะเบยนราษฎร กรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย

(1) การแจงเกดกบกฎหมายทเกยวของ

การแจงเกดเปนจดเรมตนของการบนทกความเปนบคคลในเอกสารการทะเบยนราษฎร มกฎหมายทเกยวของคอ พ.ร.บ.การทะเบยนราษฎร ทมมาตงแตรชกาลท 5 พ.ศ. 2452 แลวมาใชชดเจนกนทว

ประเทศเมอป 2499 กฎหมายทะเบยนราษฎรทใชปจจบนม 2 ฉบบคอ (1) พ.ร.บ.การทะเบยนราษฎร พ.ศ. 2534 กบ (2) พ.ร.บ.การทะเบยนราษฎร (ฉบบท 2) พ.ศ. 2551 ฉบบแรกมขอจากดมากในเรองการบนทก การรบจดแจงคนในระบบการทะเบยนราษฎร เพราะมาตรา 5 ใหอานาจรฐมนตรวาการกระทรวงมหาดไทยออกกฎกระทรวง กาหนดใหคนทไมม

สญชาตไทยประเภทใดกลมใด เขาไปอยในระบบการทะเบยนราษฎรไดหรอไมไดอยางไร ซงปรากฏวาคนตางดาวทอยในประเทศไทยไมไดรบการบนทก หรอไมไดรบการจดแจงครบทกประเภท ปจจบนยงใชเรองสทธอาศยมาเปนตวกาหนดประเภทของคนตางดาวอก

กฤตยา: ปญหาททางเครอขายฯ เจอคอ ผหญงทองคลอดแลวไปแจงเกดแลวไมตองการใสชอพอ เปนคนไทย รวาตามกฎหมายแจงได แตจะทาอยางไรใหนายทะเบยนยอมรบแจงวา เขาเปนแม แจงเกดเดกคนน แตวาไมมชอบดา

วนส: พ.ร.บ.ทใชอยในปจจบนมอยชวงหนงทปฏเสธการแจงเกดได เพราะมาตรา 5 กาหนดใหรมต.มหาดไทยออกกฎกระทรวงกาหนดหรอยกเวนการปฏบตเกยวกบการแจงเกด แจงตาย ยายทอย ทาทะเบยนประวตของคนไมมสญชาตได ลกของแรงงานแรงงานตางดาวทเกดในประเทศไทยกอนป 2547 แจงเกดไมได นายทะเบยนปฏเสธได แตมาตรา 23 ระบวา “เมอมคนเกดหรอคนตาย ผ ทาคลอดหรอผรกษาพยาบาลตองออกหนงสอรบรองการเกดหรอการตายให” ซงไมใชสตบตร ไมใชทะเบยนคนเกด เรยกเอกสารนวา “ทร.1/1” แตสาหรบคนหลบหนเขาเมองไมสามารถเอาทร.1/1 ไปแจงเกดได ตอมามการแกไข

 3 

พ.ร.บ.ทะเบยนราษฎร ฉบบท 2 เพอแกปญหาเรองการแจงเกดใหกบคนทกคนทเกดในประเทศไทย ไมวาพอแมจะเปนใคร นายทะเบยนตองรบแจงเกดและออกสตบตรใหทกคน ตงแต 23 สงหาคม 2551 เปนตนมา โดยใหมผลยอนหลงดวย เกดทองทไหนกตองไปแจง ณ สานกทะเบยนทองททเกด แมจะไมมเอกสารทะเบยนราษฎรเลยกใหมาตดตอแจงเกดได

(2) การลงรายการพอเดก

การแกไขรายการพอเดกทไดรบแจงจากกระทรวงสาธารณสข คอ เจาหนาทสถานพยาบาลทไปคลอดตองทาทะเบยนประวตของผหญงทไปคลอดวาใครเปนสาม/ใครเปนพอเดก เพอรบรองการเกดใหกบเดก บางกรณอาจไมสามารถระบได จงกลายเปนถกบงคบโดยกฎเกณฑทกาหนดเองใหหาชอคนอนมาใสเปนพอเดก เพอใหสถานพยาบาลออกเอกสารรบรองให ซงกลายเปนปญหาทางทะเบยนตามมา เพราะเทากบวาหนงสอรบรองการเกดนนเปนการแจงเทจ คอใหขอความอนเปนเทจตอนายทะเบยน ตองแจงการเกดใหม แตทสาคญคอเปนความผดอาญา มโทษจาคกดวย (จาคก 5 ป)

เพราะฉะนน เราจงทาเรองถงกระทรวงสาธารณสข วาในกรณไมพรอมทจะแจงวาใครเปน

บดาของเดกกใหเวนไป ไมตองใส เพราะแมชดเจนอยแลววาไปคลอด แตรายการไมชดเจนกม เชน ไมมบตรแสดง แมเอยชอวาอะไรกจดไปตามนน กมพลาดเหมอนกน

ผเขารวมการประชม: ถาตอนแรกไมทราบวาใครเปนพอ กไมไดแจง ตอมารดวยการตรวจดเอนเอ สามารถไปแจงชอเพมไดหรอไม

วนส: ทเราบอกใหเวนไว มนเกดประโยชนตรงทวา ถาคณพรอมคณรเมอไรวาใครเปนพอเดก หรอคนทเปนพอยอมรบ ปรากฏตวตนขนมา นายทะเบยนกเพมชอเพมรายการไดในเอกสารการทะเบยน

คาสงมมาตงแตป 2535 แลววารายการใดไมทราบใหเวนไว พรอมใสเมอไรกมา เพยงแตกระบวนการตองชดเจน เชน ถามผลตรวจดเอนเอกชดเจน ถาไปลงชอโดยไมมการยอมรบกจะกลายเปนการละเมด ผชายทยอมรบวาเปนพอกตองมาใหปากคากบนายทะเบยน บนทกยอมรบขอเทจจรง และเพมชอในระบบการทะเบยนราษฎร ในสตบตร ในทะเบยนบาน กจะทาใหเดกสมบรณได อนนเปนการแกปญหารวมกนระหวางมหาดไทยกบสาธารณสข

อกกรณหนงโยงไปเรองสญชาต คอ กรณทหญงตางดาวไปคลอด แลวใชสาเนาบตรของผชายไทยวาเปนสาม เพอใหเดกไดสญชาตไทย เราเจอในพนทสระแกว วฒนานคร อรญประเทศ เบองตนกแจงเวยนสถานพยาบาลในสงกดวาถาหญงตางดาวเขามาฝากครรภหรอมาคลอด อางวาพอเดกเปนคนไทย กใหสถานพยาบาลออกหนงสอรบรองการเกดให แลวใหเขาไปแจงเกดทสานกทะเบยนดวยตนเอง นายทะเบยนจะไดเรยกตวพอทมสาเนาบตรมาสอบขอเทจจรง

 4 

กฤตยา: ในการประชมครงทแลวมคาถามจากบานพกฉกเฉน กรณแมไทยไมแจงชอบดาของเดก แลวเจาหนาทไมรบแจงเกด จะใหทาอยางไร

วนส: ใหบอกมาวาทไหน เพราะในทางปฏบต เวยนหนงสอไปทวประเทศแลว

สายวรณ ฉตราภรณ: เคยเจอกรณหญงไทยไมตองการใสชอบดาตอนคลอดลกคนทสอง เพราะไมรบผดชอบแลว พอไปถงโรงพยาบาลฝากครรภกเจบทองใกลคลอดเตมท ถกโนมนาวกงบงคบใหใสชอพอ “ใสไปเถอะ ไมเปนไรหรอก พอไปถงเขตถาไมตองการใสเดยวไปบอกเจาหนาทเขตอกทหนง” แถมถกขวาถาไมใสจะไมทาคลอดให แตเขตบอกวา “โรงพยาบาลใสมาใหแลว ไมสามารถลบออกได กเปนคนบอกเขาเองไมใชเหรอ” กอางกนไปกนมา

อกกรณหนงเปนตางดาวสญชาตลาวอาย 20 กวาป โทรศพทมาปรกษาวาตงครรภ 7 เดอน ตกงาน ตองการทพก และไมสามารถเลยงลกได ไมมเอกสารอะไร กตดตอบานพกเดกและครอบครวฯ แตบานพกบอกใหกลบไปทาเอกสารทสปป.ลาว เขากไมไป โทรมาอกทบอกวาฝากทองแลว อยบานเพอน แลวกยายไปอยกบเพอนอกคนทกรงเทพฯ แลวกตองหนเพราะมคนไปแจงตารวจวาเขาเมองผดกฎหมาย สรปวาเราตองชวยใหเขาบานพก เรมตนฝากครรภใหม แตโรงพยาบาลของรฐไมรบเพราะไมใชคนไทย ไมมเลข 13 หลก เรากพาไปคลนก ชวยจายเงนฝากครรภ คาถามคอแลวจะแจงเกดไดอยางไร

วนส: เรองแจงเกดไมมปญหา แตสงสยวาทาไมโรงพยาบาลของรฐไมรบฝากครรภ เพราะถาเทยบกบตามตะเขบชายแดน เชน ตาก โรงพยาบาลทาสองยาง แมสอด แมระมาด เขารบหมด ขามไปขามมา แลวกไมมหลกฐาน กระทรวงสาธารณสขตองดแล เพราะเดยวจะกลายเปนตางมาตรฐาน

ศภอาภา: เวลาทเราสงเคสตางดาวไป ถาเขามเลข 13 หลก แลวมเอกสารจากกระทรวงแรงงาน แสดงวาเขามทาประกนเรองสขภาพ จะไมคอยมปญหา แตถาเปนแรงงานขามชาตซงอยผดกฎหมาย เขาจะคอนขางอดอดใจทจะใหบรการ เพราะเขาหวงเรองงบประมาณทจะตองมาใชสาหรบคนซงไมใชคนไทย โรงพยาบาลของรฐกคงจะมขอจากดในการใหบรการ สาหรบคนไทยทไมมสทธหรอไมมอะไรคงเปนปญหาทาใหเขาอดอดใจทจะชวย

ทางออกทเราเคยทา คอ เราขอฝากครรภ คลาย ๆ เสยเงนเตมไป สหทยฯ ตองแบกรบ แตการแจงเกดเปนปญหา เพราะผหญงเหลานตงครรภไมพรอม เราตองหาครอบครวบญธรรมให ถาเราปฏเสธทจะไมรบเคสเหลาน กจะไปคงอยทสถานสงเคราะห โตขนมาเปนประชาชนคนไทยทไมมคณภาพ อยากเรยนถามเรองใบเกด วาจะแจงเกดอยางไร

วนส: อยางทเรยนวา “ใครกตามเกดในราชอาณาจกรไทย นายทะเบยนปฏเสธการรบแจงไมได” ไมวาจะเปนลาว พมา กมพชา อะไรกแลวแต เพยงแตวาสตบตรทจะออกใหเดกแตละคน มนขนอยกบสถานะของบดา/มารดาขณะทคลอดบตร

 5 

ถาแมเปนแรงงานตางดาวขนทะเบยนถกตอง จะทาลายเอกสารอะไรกแลวแต การขนทะเบยนนนยงมระยะเวลาทไดรบอนญาตใหอยในประเทศไทย เดกคนนจะไดรบการแจงเกดเปนลกของแรงงาน เลข 13 หลกกจะขนตนเหมอนกบพอ/แม 00 เหมอนกน มสตบตรให แตถาผหญงลาวคนนเขาเมองโดยมชอบดวยกฎหมาย ทาลายเอกสารของลาวทงหมดแลว กกลายเปนคนไมมเอกสารในประเทศไทย การรบแจงเกดกจะรบแจงเดกทเกดจาก “บดา/มารดาทเปนคนหลบหนเขาเมอง” สตบตรจะเปนอกประเภทหนง “ทร.031” เดกจะเปนคนประเภทขนตนหลกแรกดวยเลข 0 เรยกวา “คนไมมสถานะทางทะเบยน” อนนคอกรณไมปรากฏวาบดาเปนใคร ถานาสบไดจรง ๆ วาพอเปนไทย หรอถาตอนคลอด เขายอมรบวาเปนพอ เดกคนนกจะกลายเปนคนสญชาตไทย

ถาหากพอมสานกภายหลง สถานะของเดกเลข 0 จะเปลยนไป เรยกวากระบวนการในการเปลยนสถานะในทะเบยนราษฎร เดกเลข 0 จะถกแกไข โดยนายทะเบยนใหเปนประเภทเลข 5 หมายถงคนสญชาตโดยการเกด และทะเบยนเลข 0 จะเปลยนเปนทะเบยนคนไทย มนจะมสเตบของงานทะเบยนทจะพลกไปพลกมาไดขนอยสถานะของเดกทคลอด แลวกสถานะหลงจากทไดขอเทจจรงเพมเตม

การแจงเกดทไมประสงคทจะบอกวาพอเดกเปนใคร นายทะเบยนตองรบ และรายการบดากเวนเอาไว อนนมระเบยบกาหนดชดเจน การแจงเกดไมมปญหา ตอนนทานอาจจะเจอปญหา เพราะเปนเรองการปฏบตของนายทะเบยน การบงคบใชกฎหมาย บางคนเขาใจแตไมอยากทา

กฤตยา: เราจะไปแจงกบใคร สมมตวาอาเภอนหรอเทศบาลนไมรบแจง เพราะนายทะเบยนเขามทศนคตอะไรแบบน จะใหประชาชนทาอยางไร

วนส: ถาเรองเกดทกรงเทพฯ ใหโทร.ประสาน “คณสขสาตร วงษสจจานนท” ทสานกปกครองและทะเบยน กรงเทพฯ ถาตางจงหวดเขาพบนายอาเภอ หรอผวาราชการจงหวดกได หรอวาถาเดอดรอนจรง ๆ ไมรองจงหวด กรองมาทสานกทะเบยนกลาง กรมการปกครอง

กฤตยา: เปนขนตอน นายอาเภอ ผวาฯ แลวกมาทคณวนส สานกทะเบยนกลาง สรปวาถาประสงคจะละเวนชอบดา สามารถทาได ทงนกตองใหเจาหนาทของโรงพยาบาลเขาใจดวย ไมไปเคยวเขญใหใสชอพอ

ผเขารวมประชมจากรพ.ธรรมศาสตรฯ: เคยเจอเคสทพยายามจะเอาพอเอาญาตตวเองมาใสแตเรารวาไมใช ถอเปนการแจงความเทจ เหมอนกบจะใชสทธเบกตนสงกดดวย เรองเมยหลวงเมยนอยกมปญหาการใชชอพอเดก เมยหลวงไมยอมใหใสชอรบรองบตร แรงงานตางดาวมปญหาการแจงเกดเหมอนกน ตงแตเวชระเบยน ถาไมมเอกสารถกตองจะไมทาบตรคนไขให บางทนายจางสวมสทธลกไกวาเปนคนไทยกบอย

(3) การแจงเกดเดกในสถานพนจ

มณรตน: ถาเดกไมมสถานะทางทะเบยน อาย 10 ป ตอนนอยในสถานพนจ พอคนไทยไมไดไปแจงเกดให จะไปแจงกบเจาหนาท/พนกงานไดเลยหรอไม

 6 

วนส: เดกยงไมไดแจงเกดและอยในการดแลของสถานพนจ ประเดนนเปนผลของการแกไขกฎหมายป 2551 เรามองถงเดกทดอยโอกาส เชน เดกทถกทอดทง เดกเรรอน ถาอยในการดแลของสถานสงเคราะหของรฐหรอของเอกชนกตาม ถาหวหนาสถานสงเคราะหไมไดไปแจงเองกมอบหมายใหเจาหนาทสถานสงเคราะหไปแจงเกดแทนได แลวเจาหนาททะเบยนจะเอาชอนามสกลไปคนดเอง ถาไมพบรายการในฐานขอมล เขากจะรบแจง แตจะตองพสจน 2 เรองกอนจะรบแจงเกด คอ

(1) พสจนสถานะการเกด วาเกดในประเทศไทยหรอไม ถาไมไดเกดในไทยกรบแจงไมได ถาเดกเกดตางประเทศ นายทะเบยนทอยตางประเทศจะเปนทานทต/ทานกงสลของไทย เปนผ รบผดชอบ เปนนายทะเบยนตางประเทศ

(2) ตองสบใหปรากฏวาเดกทมาแจงเกดสญชาตอะไร เพอการออกสตบตรทถกตอง สตบตรของเดกไทยเปนประเภทหนง ตางจากประเภทตางดาว เปนตางดาวประเภทไหน เปนคนไมมสถานะ หรอเปนลกแรงงาน หรอเปนลกชนกลมนอย

ปญหาเดกทอยในสถานสงเคราะหปจจบน คอการพยายามพสจนจดเกาะเกยววาเดกเกดในประเทศไทย มนเชอมกนไมตด โดยเฉพาะถาเดกอายมาก ๆ เดกทออกจากบาน ไมสามารถรเลยวาทอยตวเองอยไหน ไมวาจะดวยเหตใดกตาม เดกทโดนขบวนการเอาขนรถมาอยแถวหวลาโพงกแจงเกดไมได เพราะมนสบไมได มนตน ถาเปนสมยกอนนายทะเบยนจะไมดาเนนการอะไรใหเลย แตกฎหมายฉบบป 2551 ไมได ถานายทะเบยนสบแลวไมตดจะตองทาทะเบยนประวตใหเปนรายบคคล ถาไมมรฐตนทางเปนเจาของตวตน สามารถทาทะเบยนประวตในประเทศไทยได เดกในสถานสงเคราะหกจะทะเบยนใหเปนคนไมมสถานะทางทะเบยน แตไมไดใบเกด

ในทางปฏบต ไมวาจะเดก 10 ป 20 ป กปกแลวแต แจงไดหมด เมอกอนถาเกน 15 ปเขาจะไมใหแจง มเหตจาเปนจรง ๆ กขยายได แตตองไมเกน 20 ป เพราะบรรลนตภาวะแลว สามารถทจะเพมดวยตนเองได พอป 2551 อายเทาไรกสามารถแจงเกดได ถาเรายงไมไดแจงเกดและไมมหลกฐานทางทะเบยน

ผปฏบตงาน 1663: เคสขายสทธ คอเปนคนไทยแลวขายสทธใหกบตางชาต ขายตงแตเลขบตร สทธการรกษา พอวนหนงเขาเสพยาบา ตองเขาสกระบวนการรกษา เขาไมสามารถจะใชตรงนนได

วนส: เปนกรณสวมตวคนไทยขายใหตางชาต อนนตองไปแสดงตวตนกบนายทะเบยนและพยานไปพสจนใหไดวา เขาคอเจาของรายการทคนตางดาวเอาไปใช เขาคงไมบอกวาเขาขาย หากสบแลววาสมรรวมคดกรบโทษทางอาญาไป นายทะเบยนกแจงความดาเนนคดไป แตการดาเนนคดกบการคนรายการเปนคนละสวนกน ถาพสจนชดเจนวาคณเปนเจาของรายการ นายทะเบยนจะคนกลบให โดยยกเลกของตางดาวออก

เรองของคนทไมมสญชาตไทย ตอนนกระบวนการทางสาธารณสข หรอสทธทางดานสาธารณสขเปดคอนขางมาก ตองตดตาม เรามมตครม.อย 2 มต คอ

 7 

(1) เมอ 23 มนาคม 2553 ครม.อนมตการคนสทธหรอการใหสทธดานสาธารณสขกบคนทมปญหาเรองสถานะและสญชาต ททางรฐบาลโดยมหาดไทยขนทะเบยนเอาไว และจดสรรเงนรายหวให ถาจาไมผด 2,895 บาท ใหทกคน มตเมอป 2553 มคนตกหลนอยกลมหนงคอ กลมเลข 0, 8, 9 ทสารวจตามยทธศาสตร

(2) มตเมอวนท 16 เมษายน 2558 คณะรฐมนตรเศรษฐกจเหนชอบ และเอาเขาครม.รบทราบเมอวนท 20 เมษายน 2558 ใหสทธกบคนทมปญหา คอคนตางดาวทรฐบาลมนโยบายแกไขปญหาสถานะ พวกเลข 0, 8, 9 ไดทงหมดเลย ไมวาจะเปนกลมเดกนกเรยนไรรากเหงา คนไทยทเขาเขาสระบบไมได ทนายทะเบยนทาเลข 0 ให รฐบาลใหสทธและจดสรรเงนรายหวให ผมประสานกบสานกงานหลกประกนสขภาพแหงชาตวา คนตามมตใหม 20 เมษายน 2558 ตองลงทะเบยนหรอไม เขาตอบวาไมตอง เพราะเขาฐานขอมลจากสานกทะเบยนกลาง อยางนนเมอพวกนไปรกษาพยาบาล กแสดงตน เขาคนด ใช กโอเค

โครงการจงหวดบรณาการเพอปองกนและแกไขปญหาทองวยรน ดวยยทธศาสตรภารกจ 9 ดาน ศ. ดร.ศรพร จรวฒนกล นกวชาการอสระ

โครงการทเกยวของกบการปองกนและแกไขในวยรนทงหมดมหลายโครงการ กลมหนงเปนโครงการทเกยวของกบการสรางเครองมอ เชน สรางหลกสตร สรางชดกจกรรม พฒนาบรการ แตโครงการท 5 เปนโครงการทนาสนใจคอ ปองกนการแทงทไมปลอดภย ซงนาจะเปนประโยชนกบเครอขายฯ ม ศ.นพ.กาแหง เปนหวหนาโครงการ ทามาหลายปแลว มตงแตผลกดนทางดานนโยบาย ใหเกดเรองของ medical abortion เรองของยา อย. อะไรตาง ๆ ขณะเดยวกนกอบรมแพทย พยาบาล 700-800 ราย ใหสามารถยตการตงครรภใหอยางปลอดภย กยงเปนปญหาในเชงทศนคตอยบาง ใหบรการจรงอาจจะสกประมาณ 10-15% สสส. เสนอวา โครงการนควรจะตองมการเชอมรอยตอกน อยางนอยกตองเชอมรอยมาทเครอขายน และเชอมรอยไปทโครงการจงหวด 22 จงหวดดวย เพราะทกจงหวดมปญหาทศนคตของยตการตงครรภ คลายกนหมด ประเดนทางเทคนคไมมปญหา แตมปญหาเรองการใช การจดการ การดาเนนงาน

โครงการบรณาการฯ เปนเรองของการลงมอปฏบต มทอดรฯ อตรดตถ โครงการระดบตาบลของอ.กนกวรรณ โครงการจงหวดตอนนม 22 จงหวด สวนใหญจะเนนกจกรรมการปองกน ทมประเมนภายนอก ทางานรวมกบ core team ทมพเลยง ภาคเหนอม 5 จงหวด เชยงใหม ลาปาง ลาพน พะเยา ตาก, ภาคกลาง 9 จงหวด นครสวรรค สพรรณบ ร นครนายก เพชรบ ร สมทรสาคร ฉะเชง เทรา , ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ 5 จงหวด เลย ชยภม นครราชสมา นครพนม ขอนแกน มหาสารคาม, ภาคใต 3 จงหวด กระบ ตรง และภเกต กรงเทพฯ มแพธทเฮลททา 22 จงหวดเรมงานไมพรอมกน แตทงหมดคงจะสนสดสญญากบสสส. ประมาณป 2560

 8 

โจทยของโครงการ 22 จงหวดเรยกวาภารกจ 9 ดาน อนแรกตองสรางกลไก เพราะเรองของการตงครรภวยรน ทามานานเปนสบป แตวาตางคนตางทา ไมไดเชอมโยงกน เพราะนนตองมการเชอมโยงกน คอเปนโครงการพฒนากลไกประสานการทางาน ขนอยกบบรบท ทางานอะไรบาง อก 8 อยางคอเรองของพอแม มทกษะคยกบลกเรองเพศ สอนทกษะชวต เพศวถศกษารอบดาน ตองวเคราะหการทางาน ตองรวากลมวยรนเปนอยางไร รณรงคสอสารเรองเพศ การคมกาเนด บรการทเปนมตร ระบบบรการทสมพนธเชอมโยงกน เพอสรางสรรคระบบขอมล พฒนาบคลากร

ในโจทยน ภารกจท 6 ดจะเปนเชอมโยงกบเครอขายฯ มากทสด คอภารกจทวาดวยการจดใหมบรการทเปนมตรกบวยรน ครอบคลมบรการทจาเปนทกดาน และเขาถงวยรนทกกลม กคาดหวงวาปจจยนาเขาเปนเรองของแบบบรการทเกดขนจากพนท ผใหบรการสาคญมาก คอทศนคตเชงบวกตอวยรน ซงอนน สคส. แผนเพศฯ กทามานานมาก แลวกพสจนแลววาทาใหเกดขนไดจรง แตตองมการฟมฟกเลยงดกนพอสมควร และคงตองทาตอ

เครอขายสถานบรการทกระดบ ทงในระบบและนอกระบบตองกระจายกนใหทวถง ทสาคญคนทางานตองมความสขทไดชวยคนทกข อนนเปนเรองทศนะและเปนเรองใหญ ในการประชมเกยวกบ safe abortion เชงนโยบายทปากชองไมนานมาน เขาเอารฐมนตร ผยงใหญในหนวยงานทเกยวของทงหลายไปทา MOU กน เอาแพทยมาเลาประสบการณ แลวมขอสรปทฟงแลวมนเจบจดวาตวสกดกนสาคญทไมใหผหญงทมความทกขจากการตงทองไมสามารถดแลหรอยตตวเองได คอ ผหญง “ผหญงทเมย คนทาเองกบผหญงทเปนพยาบาล” ตงแตหนาเคานเตอรไปเลย หรอกระบวนการ counseling อยางนเปนตน มนสะทอนอะไรบางอยาง เราคงตองทางานหนกในเรองน

ในทสดแลวภารกจท 6 การจดบรการทเปนมตร ครอบคลมกลมวยรนทกกลมนาสนใจวาเราจะไปสนบสนน ทางานรวมกบโครงการจงหวดนไดอยางไรบาง ตอนนโครงการ 1663 กลงไปสนบสนนจงหวด โดยเอาองคความร ทกษะในเรองของการใหคาปรกษา แลวเอาเครอขายบรการไปชวยสนบสนนของแตละจงหวด แผนเพศฯ เองกมกรณทจะเชอมโยงกบ 22 จงหวด

ประเดนทาทายคาถามสาหรบการสนบสนนทางเลอกของวยรนทตงครรภ เพราะเดกเขาเลอกได ในทสดแลว ความคดเรองของทองกบแทง เรองใหญสด ไมวาจะยตการตงครรภ จะทองตอ จะแตงงานเปนแม จะเรยนตอ ชดความคดเรองนเปนเรองใหญทสดในการทจะทาใหเดกไดกาวขาม หรอจะทาใหเขาไดพบโอกาสหรอไม

ศภอาภา: ในฐานะทเราทาเรองของผหญงทไมสามารถจะยตไดแลว ถาผหญงเลอกยต คนททางานดานน จะมความยากอยในบรบทหนง หลงจากนนแลวไมมอะไร แตคนททางานกบผหญงซงตงครรภตอ ยตไมไดแลว จากประสบการณทางาน กรณมสลม ถารวาลกสาวทอง เขาจะจบแตงงานเยอะมาก การประคบประคองหลงจากนนเปนสงสาคญมากจรง ๆ เรามกลมททางานกบพอแมวยรนทางภาคใต ตอนน

 9 

เหลอครอบครวทเปนพอเดยวอยประมาณ 3 ครอบครว 3 คนเทานน นอกนนกเปนแมหมด เพราะพอตองไปเรยนตอเพออนาคต พอหางตางคนกตางไป ในทสดกกลายเปนแมเดยว กฝากวาจะทาอยางไร แมเดยวควรจะมสวสดการหรอยง

ดร.ฤด: ในฐานะผ ทางานในโรงพยาบาล เราเปนฝายรบมากกวา เหนดวยกบพศภอาภาวาพภาระหนกกวาผหญงมาก เพราะเราจะจบแควาผหญงจะตงครรภตอหรอวามทางเลอกไหน นอยมากทจะเดนมายตทศรราช ดใจและขอบคณทมเครอขายอนน เพราะไดแนะนาไปหลายเคส

จตตมา: ในฐานะเครอขายฯ เราเนนขามขอจากดทมากทสดคอ การหาทางออกในการทาแทงทปลอดภย แตขณะเดยวกน ทางเครอขายฯ อาจจะไดเรยนรจากการทางานของจงหวดบรณาการทง 9 ดาน ทนาสนใจมาก ๆ คอ เรามกจะมองชมชนจากงานปองกนเปนหลก มกมงเนนวาจะทาอยางไรใหพอแมสอสารเรองเพศกบลกได แตเอาเขาจรงแลว ดานแรกของการใหความชวยเหลอคอระบบชมชนทเกอกลและสนบสนนผประสบปญหา ชมชนเปนทางออกสดทายทเขาจะมทางเลอกในการใชชวตไดโดยไมถกตตรา ดงนนสงทอยากจะเสนอ คอ มองการขบเคลอนการใหความชวยเหลอทงในระดบชมชนและในระดบใหการชวยเหลอผสานกนอยางเปนระบบ

การทางานทง 3 ปของโครงการจงหวดบรณาการ มนนาจะมการสรางโมเดลหรอเกดกระบวนการเรยนรเรองการทางานอยางรอบดาน ทงเรองการปองกนและการใหความชวยเหลอ ถาเราทางานรวมกนเปนระบบ มการศกษา อาจจะเหนเชงกลไกวาระดบนโยบายทจะทาใหชมชนมระบบการใหความชวยเหลอเดกและผหญงในเรองเพศเปนอยางไร ทกษะหรอวาการเพมพนองคความรทเจาหนาททเกยวของตองทาอยางไรบาง บรการทสอดคลองกบทกระดบจะมทางออกอยางไร เปนประเดนทอยากจะชวนเพอน ๆ เครอขายฯ ทสวนใหญอยในกลไกสาธารณสขชวยกนขบเคลอนเรองนตอ

ทศนย: เมอ 8 ปทแลวเรามากนดวยตางมมมอง คนททางานเรองบานพกอาจจะไมเหนดวยกบการยตฯ คนททางานยตฯ กรสกวาจะไปเกลยกลอมใหทองตอไมได สดทายเราพบวาการเปลยนแปลงของคนมาจากการไดเจอเคส แลวเกดการเปลยนแปลงระดบปจเจก ในทสดเขายอมรบทางเลอกทหลากหลายและยอมรบทกเรองเลย

มความรสกวาเราทางานเรองทศนะในภาพรวมไมพอ เพราะตวเองกมขอเสนอใหสสส. วา ทสดแลวคงจะตองมอะไรบางอยาง ตองม body อนใดอนหนงขนมาทาเรองปรบทศนะของสงคม ไมวาจะเรองเพศ หรอการยอมรบทางเลอกของผ หญง หรอยอมรบผหญงทองตอหรอยตการตงครรภ แตทนมนกมขอจากด เพราะคนทมทรพยากร เชน สสส. เองไมไดเปนคนทยอมรบ ไมไดเขาใจในทก ๆ เรองดวยใจจรง ๆ ทกคนมมมหรอมกระบวนการคดทตางกน คดวาสสส. เปนแมงานในกระบวนการเชงสงคมได ถงเวลาทจะทาแลว เครอขายฯ แตละคนกมภารกจและความเชยวชาญเฉพาะดาน แตคดวาไมใชเราไปขบเคลอนสงคม ตองเปนกลมคนทมงบประมาณอยในมอ มทรพยากรตาง ๆ ในมอเปนเจาภาพ

 10 

ศรพร: เรองบรการเปนจดแหวงอนยงใหญ จากงานวจยททาชดเจนวาเดกวยรนรอยละ 90 ไมไดอยดวยกน การจบแตงงานมนเปนวธการ save พอแมในชมชน พอแมวยรน เราจะทาอยางไร ระบบทเปนอยจะชวยอยางไร เราจะทาอยางไรใหเกดแรงผลกดนนนขนมาจากชมชนรากฐาน ถารอแตระบบขางบนคดวาคงลาบาก เราจะสราง individual ใหเขมแขงขนไดอยางไร การทาในเชงสงคมกตองมทศทางวาจะทาอยางไร เพราะเราตองเจอกบขนเขาอนยงใหญของความด จรยธรรม ซงมนยากมาก

กฤตยา: อยากจะตงขอสงเกตงานโครงการ 20 จงหวด เปนสงซงแปลก เพราะทาเรองทองวยรน แตยตการตงครรภคณไมเอา ทองตอคณกไมเอา จรง ๆ คอคณอยากใหเขาทองตอและคณจบแคนน แตคณไมรวาชวตคนทตองทองตอ เขาตองไปเผชญกบการบงคบแตงงาน หรอวาไมมพอ หรอไมมทพก หรอตองออกจากงาน ตองออกจากโรงเรยน ตองมารบผดชอบอยางไร นคอสงทตวโครงการไมทา มองไมเหน แลวมจงหวดไหนบางใน 20 จงหวดททาเรองทองตออยางครบวงจร อนนเราทาทายไว และอยากเสนออาจารยศรพรวาเปนแงมมทผประเมนภายนอกสามารถ pick up ขนมาใหเหนได กระบวนการเรองการยตการตงครรภ “ทา” ทาในเชงนโยบาย แตทาอยางเงยบ ๆ

ความกาวหนาในการทางานเครอขายดานการปองกน: ขอเสนอใหม โดย หลนฟา อปชฌาย มลนธศภนมต

มลนธฯ มโครงการอยประมาณ 70 โครงการ เราเหนปญหาจากการประเมนตาง ๆ จงกาหนดยทธศาสตรทางานชวง 3 ป (2015-2017) เปนแนวนโยบาย เกยวของกบงานอนามยการเจรญพนธในเยาวชน แผนกของเราเปนแผนกสขภาพ สนบสนนเรองของวชาการ การทางานในพนทแบงเปน 3 ดาน คอ (1) เดกอายตากวา 5 ป หรออาย 6-11 ป มสขภาพทด ไดรบการปองกนจากการตดเชอโรคและเปนไข (2) อนามยเจรญพนธและปญหาการตงครรภในเยาวชน (3) กลมประชากรเคลอนยาย หรอ migrant หรอกลมเปราะบางตามชายขอบ

มลนธจะทางานทง 3 ระดบ ตวเยาวชน ภาพรวม และชมชน เรยกวาเปน community base กได จากการทางานในเรอง HIV กบวณโรคในชายขอบพมา เราสนบสนนใหมการรวมตวของแรงงานในระดบชมชน เพอผลกดนหลาย ๆ เรอง ระดมเงนทนชวยเหลอกนเอง เราจะเอาเรองอนามยการเจรญพนธหรอการตงครรภในวยรนเขาไปรวมอยในนน แตจะดาเนนการในชมชนคนไทยกอน รปแบบกคอพฒนาทกษะชวต 5 ดาน ทงในเรองของทกษะชวต พฤตกรรมทางเพศทปลอดภย การเขาถงบรการ สภาพแวดลอมหรอชมชน ถาชมชนเปลยนทศนคตรบไดทกเรอง การปองกน แมเลยงเดยว ทองตอ มนโยบายชวยเหลอหรอไมอยางไร เปนการชวนชมชนหรอตวเรากาวขามทศนคตตอแมเลยงเดยว หรอเดกทยตการตงครรภใหเขาเรยนตอได อยในสงคมนนได เราเพงรวาสสส.ทางาน 22 จงหวด ทง ๆ ทมลนธเองกทาใน 44 จงหวด ทาไมเราถงไมเจอกน เราจะมแผนการทางานรวมกนไดอยางไรใหเขมขนมากขน

 11 

ปณตดา อนตะรกานนท: การปองกนปญหาอะไรกตามนาจะเกดจากกระทรวงศกษา ความรของเดกในโรงเรยน จรง ๆ โรงเรยนกไมนาจะแคสอน อาจจะประชมผปกครอง คยใหเขาใจเรองเพศศกษา ถอวาเปนการปองกนทตนทาง เวลาทาเครอขาย นาจะเขาไปในโรงเรยนตงแตเรมตน เดยวนอนเตอรเนตเขาถง เดกประถมรแลววาทาอะไรกนอยางไร มอะไรกนอยางไร

ณภสสร สงวนหงษ: เรองปรบแนวคดทศนคตเดกเปนจดเรมตนทเขามา เพราะเจอเคสเดกผชายอาย 13 ปอยม.1 เดกผ หญงอาย 17 ปอยม.5 เปนแฟนกน แลวเดกผ หญงทอง กฎหมายใหม เดกผ หญงเปนผ ตองหา เดกผชายเปนผ เสยหาย ตอนแรกเดกผหญงอยากจะเอาออก อยากจะเรยนหนงสอตอ แตเดกอายไมถง 18 ตองใหผปกครองยนยอมยตการตงครรภ ปญหาคอ “หมาแมวฉนยงเลยงไดเลย ทาไมฉนจะเลยงหลานฉนไมได” ตอนนยงไมสามารถยตได ยงตกลงกนไมได

จตตมา: การทางานเชงปองกนไมใชการใหความรอยางเดยว มนตองทางานทงเรองระบบของชมชน ดานสาคญทสดของการทางานคอ ทศนคตของคนในชมชนทจะเปดกวางแลวมองเหนวาเรองนเปนทกขเขาทกขเรา อนนทางานยากมาก นอกจากนน สงซงคนทางานทางฝงสวสดการสงคมตองชวยกนมากคองานแกปญหา การทางานของเครอขายจะเชอมตองานระบบบรการ งาน community work งานแกปญหา ไดอยางไร เปนโจทยของพวกเราทจะทาใหเกดบทเรยนและขบเคลอนไปดวยกน

ความคบหนาทางดานบานพก: กรณศกษาหญงตางชาตทองตอ โดย ศภอาภา องคสกล สหทยมลนธ

ตอนนมลนธฯ รบหญงตางชาต มลาว พมา กมพชา เวยดนาม ฟลปปนส เรามองวาเดกจะตองมครอบครวบญธรรมคอครอบครวทถาวร ปญหาคอ เราไมสามารถแจงเกดได เราไดใบสตบตรซงระบวาไมใชสญชาตไทย กจะถกลอคดวยกฎหมายบตรบญธรรมทไมสามารถหาครอบครวบญธรรมใหกบเดกทมสญชาตอนได นอกจากน แมไมสามารถ

ทาอะไรได ไปฝากทองกยาก ถามเลขทร.13 คอเลข 0 (ตวแรก) ไมยากเพราะเขามประกนสขภาพอยแลว แตเคสทเราเจอกคอแรงงานเขาเมองผดกฎหมาย อยางเคสลาว เราพยายามผลกดนใหเขาไปอยในกรอบของรฐบาล ซงรฐบาลกบอกวาไมได ในทสดแลว เราจะเลอกเอาอะไรระหวางมนษยกบเดก กบชวตคน กบกฎระเบยบ ทางออกเดยวทจะทาไดคอ เดกคนนถกทอดทง เปนใครกไมร เอาเดกไปแจงความตารวจ story กจะเปนแมมาทงเดกไวทสหทยฯ แลวกหายไป ไมรจะทาอยางไร เราไมทาอะไรทงสน แลวกเพมชอเขาไปในสถานสงเคราะห ตอนนเรามอย 5 ราย จาก 45 ราย อนนคอคาถามใหญทอยากจะใหคนทางานดานน รบทราบวา ณ บดนเราเจอแลว นคอความอดอดใจของคนททางานชวยผหญงทตงครรภตอ

ตอนนเราตองทาประวตเดก 2 ชด เพราะเดกกตองมสทธรความเปนมาของตวเอง เพอความยตธรรม เรากตองทาประวตของจรงของเขาชดหนง กบประวตอกชดหนงทตองแสดงกบทางราชการ เพอให

 12 

เดกมอนาคต อนนคอภาระหนกของเรา เวลาทาเรองเหลานเราตองระวงมาก ขณะเดยวกนมน concern หลายสงมาก อนาคตเดกทจะโตขนจะยงไง อนนคอความยากลาบาก เวลาทางานกบผหญงทตงครรภตอ ยงมปญหาซบซอนมากกยงยาก

กฤตยา: แผนงานหนงของสานก 9 ทาเรองสถานะบคคล เรองจดทะเบยนเกด เขาทาชายแดน จะอนญาตหรอไมถาเอาเรองไปปรกษาวาจะทาอยางไร เพราะมนตองเชอมงานกน ทางโนนเขากทา แตเขาไมเหนภาพปญหาพวกนในเมองเทาไร เขาทาทโรงพยาบาลทจงหวดตาก ฟงสหทยฯ ทไรแลวรสกซบซอน มนหนก มนตน กตองขอบคณสหทยฯ ทอยกบเรา ทาใหเราเหนภาพความยากลาบากของผหญงททองตอ แลวขาดแคลนระบบชวยเหลอ

ความคบหนาดานยตการตงครรภ: การปรบเนอหาหนงสอเครอขายฯ โดย ทศนย ขนตยาภรณ มลนธแพธ 2 เฮลท

หนงสอเครอขายฯ ทโชวนเปนชวงแรกททางานกน เลม 1-2 มเฉพาะแหลงสงตออยางเดยว แลวเรากใสเรองของทองตอ เรองปรกษาทางเลอกเขาไปดวย เลมท 3 เรมใสเนอหาทเรยกวา ทองไมพรอม 101, ทองไมพรอม 102 เพราะนาจะเขยนองคความรทพวกเรามอยลงไป ดวยไอเดยตรงนนกออกมาเปนเลม 4 ซงจะมเนอหาคอนขางละเอยดมากขน จะเรยนปรกษาคอเวอรชน 5 ทกาลงจะทาขนมา เพราะเรากไดเขาไปมสวนรวมในจงหวดตาง ๆ ไมมากกนอย คยกบสคส. วาจะเรงทาตรงนขนมา โดย PATH จะเปนคนเขยนเนอหา เขยนเสรจแลว อยในขนของการทา art work ยงสามารถปรบแก/เพมเตมได

สภาพปญหาของทองไมพรอมในประเทศไทย เนอหาใหมคอปรบขอมลลาสด ของเดมทาเมอป 2556 ของใหมเปนป 2558 สมาชกเครอขายตอนนม 68 เทาเดม รายงานสมาชกเครอขายฯ ทใหบรการชวยผหญงททองไมพรอม ของเดมจะรวมกนไว ไมไดแบงประเภทการใหบรการ เรมตนทยตการตงครรภ แลวกมาเรองของทองตอ มาปรกษาทางเลอก แตของใหมเราจะจดหมวดหมเพมเตมแหลงสงตอ

อนแรกจะเรมใหขอมลเลยวา ทไหนใหขอมลสขภาพทางเพศ ปรกษาทางเลอก ความรนแรง แลวหลงจากนนขอมลประจาเดอนไมปกต เรองยตการตงครรภ หนวยงานมอะไรบาง หนวยงานดแลตงครรภ บานพก รอคลอด เราเพมเรองสงเคราะหเดกออนและอปการะเดกเขามา เพราะเรานาจะใหความสาคญกบประเดนนมาก แลวกทาเครอขายของเขาระดบหนง จากโครงการ child rights เดมของ Global Fund เราคดวามาตอยอดตรงน สถานเดกออนและอปการะเดก จะเปนหนวยงานภาครฐหมด

ขอสอง ประจาเดอนมาไมปกต จะมสองชด ชดนเปนชดทเปดเผยได จะมชดหนงทเปดเผยไมได เรากอพเดทเชนกน จากการทา mapping ใหดคราวทแลววาตดตอใครชออะไร อยางไร วนนเรากนามาแจก รวมทงโรงพยาบาลของกระทรวงสาธารณสขทเขารวมโครงการเรองยาดวย เขารวมเรองแพทย RSA เขา

 13 

รวมเรองสงตอ กจะใสมาดวย ทงหมดนขอไดทคณถรนนท เฟรน เราใหเปนไฟลไมได เพอขอมลไมรวไหล เปนขอมลทเปนชอหมอ มนจะไมแพรกระจายในวงกวาง

ทองไมพรอมในประเทศไทย เราไดปรบขอมลใหทนสมย สาเหตของทองไมพรอม การปรกษาทางเลอกใชของเดม การยตการตงครรภเพมเรองการขนทะเบยนยายตฯ สวนทองตอ เดมเขยนเฉพาะเรองบานพก และใชการมานานมาก ของใหมปรบเปนแนวทางการดแลทองตอในภาพรวม และการใหการชวยเหลอเรองการศกษาตอ ขอสดดแปลงมาจากทพศภอาภาเขยนเปนแนวทางใหกบกระทรวงสาธารณสขของศนยพงได แตมาปรบใหสนและกระชบลง เพอใหคนอานเขาใจภาพรวมวา ถาตองการดแลทองตอ มวตถประสงคอะไร ขนตอนและเปาหมายคออะไร มแนวทางในการทาอยางไร อนนจะชดเจนมากขน

เรองแนวนโยบาย เราคยกนและตดสนใจวาตดทงหมดเลย เราพยายามอธบาย definition ทองไมพรอมใหชดเจนมากขน แลวพดถงเรองทองไมพรอมในวยรนนานาประเทศ และประเทศไทย แนวทางยตฯ ของเดมทองไมพรอมของตางประเทศจะเขยนเรองยตการตงครรภ ตอนนเขยนกวางขน

ภาคผนวก เพมไป 4 อน ราชวทยาลยสตนรแพทยไดออกเรองแนวทางการยตอยางเปนทางการ ภาคผนวกท 6 เปนเรองของมาตรการการชวยเหลอเดกททองไมพรอมของสวท. คนทางานควรจะรเพอเราไป defend กบทางโรงเรยนหรอทางกระทรวงได ภาคผนวกท 7 ใสกองทนของเครอขายทองไมพรอมเขาไป

สวนสดทาย เนองจาก 1300 คอนขางใหความสาคญกบการรบเคสเรองทองไมพรอม จะบอกวาจะใหไปตดตอทบานพกนนน ใหทอยกบโทรศพทของบานพกเดกฯ ทกจงหวด เดมเรามการทางาน OSCC เราตดออกไป ขอมลทามาในระดบหนงแลว อยากจะถามความเหนวา คดวาตกหลนอะไรไปบางหรอไม

ผเขารวมการประชม: อยากจะใหแทรกเนอหาแมเลยงเดยวอยตรงไหนสกทหนง เพราะวาเวลาใหบรการ สามไมไดรบผดชอบ เปนตวผหญงคนเดยวมาฝากทอง ไมรจะไปขอความชวยเหลอจากใคร

ทศนย: เรามสมาชกเครอขายอยกลมหนงเรยกวาเครอขายแมพอเลยงเดยว อยในแหลงสงตอ เขาใจวาเขามเวบไซต ถาอยางนน เราจะกลบไปดวา กรณทเปนแมเลยงเดยว สามารถใหไปตดตอไดทน

อษาสน: เปนขอเสนอวา พอเลมท 6 อาจจะตองปรบในเชงเนอหาและรปแบบวาแตละงานเรมเตบโตในสวนของประเดน สถานการณ อาจจะตองทาประเมนผล ตองทบทวนกนวา คมออนนใครใช มนกจะมผลตอการตดสนใจวา เนอหาอนไหนทเปนประโยชน ตองเหนเรองของความกาวหนา บทเรยนความสาเรจ หรอใหเหน mile stone คอจงหวะกาวของการเคลอนเครอขาย มนมความคบหนากาวหนาหรอผลสาเรจ ถายทอดเปนลกษณะกรณศกษา คอฐานมาจากตวกลมเปาหมาย ใหเหนสงซงเปนดอกผล กบสงทเปนความทาทาย อกอนหนงไมแนใจวามนนาจะมเนอหาเหมอน check list ทาทาย สมมตคณเพงรจกเครอขายฯ คณเหนของคณเปนอยางไร คอทางานกบคนทเปน user ใหมสาหรบคมอ อะไรอยางน

 14 

กฤตยา: เราคงตองเอางานหนงสอนใชคกนกบเวบไซตดวย เพราะหลายคนถนดเขาเวบไซตมากกวา การประเมนคดวาเปนประโยชน และการนาไปใช การทาหนงสอคราวนกนาจะมสวนนเขามาดวย อยากจะเสนอวาใหเขยนใหชดเจน เหมาะกบใครบาง

เอมอร คงศร: เวลาพดถงเรองทองไมพรอม เราจะเนนเรองยตกบทองตอ แตประสบการณททางานคอผหญงทตองการจะยต แตอายครรภยตไมได เรยกวา “ทางเลอกทตวเองไมไดเลอก” พอทองตอ การทางานมสองแบบคอ ตองทางานกบผหญงทไมไดเตมใจจะทอง แลวกตองทางานกบคนทจะตองเลยงดลก คอผปกครอง ญาต บางสวนจะเลยงเองไมฝากเดกไวกบบานพก แตมนเผชญกบลกทตงทองอยในภาวะซมเศรา แลวกตองไปเตรยมความพรอมทจะดหลานทผชายกหายไปแลวดวย คดวาจะสอสารตรงไหน

กฤตยา: คดวาคณเอมอรไดนาประเดนทมความสาคญมาก แมวาในจานวนคนทเผชญปญหาอาจจะไมมาก มนจะตองมกลมทตองอย กบสงทไมไดเลอก

ศภอาภา: ประเดนนเคยคยกนกบคณทศนยแลววา มผหญงกลมหนงทตงครรภไมพรอม บางครงเขากไมเขาบานพก จะไปอยบานของเขาเอง ตรงนนคอสงทเราจะตองดแลเขา สวนหนงของสหทยฯ เขาไมไดอยากตงทอง มาดวยปญหาทเขาไมไดตองการเดก เราตองทางานกบความรสกของเขาตรงน หลงจากคลอดแลวเรากจะตองทางานกบความรสกกบเขา ในเรองของการแยกจาก มนมรายละเอยด เราคงจะตองนกถงผหญงซงกลบไปอยบานของเขาเอง หรอผหญงทอยในชมชน าตองชวยกนดใหชมชนประคบประคองเขา ไมใชจะแตงงานอยางเดยว อนนเปนเรองหนงทเราตอง concern มาก ๆ

ทศนย: หนงสอเลมนเหมอนหนงสอทสงสมองคความร จากทเราทางานกนไป เรยนรกนไป สงทเสนอกนมาจะเอาไปปรบใหไดมากทสด ชอเดม “ถงเวลาตองเขาใจแกไขและดแล” มาจากงานวจยเดมของอาจารยกฤตยา และมองวาเครอขายเราจะตองทางานตอเนองการดแล

ความคบหนาดานการใหคาปรกษาทางเลอก: การผลตคมอ โดย จตตมา ภาณเตชะ มลนธสรางความเขาใจเรองสขภาพผหญง

จากทเรามกระบวนการอบรมใหคาปรกษาทางเลอกเมอ 8 ปทแลว มการทางานเขมขนจากทกฝาย 7 ปผานมา 30 รน 900 คน เกดเครอขายคนทางานทเรยกวา choices ของเรา แลวกลไกในระดบชมชน จะเหนวาการทางานเรมเชอมรอย ทงงานปองกน งานใหความชวยเหลอ ไมวาจะยต ทองตอ นอกจากการใหคาปรกษาทาใหเกดเครอขายทางานแลว ในกระบวนการทเรา

อบรม ไดเครองมอและหลกสตรหลายหลกสตร

ความกาวหนาม 3 เรอง (1) คมอการใหคาปรกษาทางเลอก สาหรบผปฏบตงาน (2) ในป 2558 สคส. จะเปดอบรมจานวน 3 รน ทายทสดกระบวนการอบรมทาใหเกดเครอขาย หากใครคดวาการปรบปรง

 15 

ทางความคดเปนจดเรมตนสาคญ สคส. มทมกระบวนกรอบรมเรองการปรกษาทางเลอกให (3) ความคบหนาของการจดทาหนงสอ ออกมาเปนเลมแลว แตทอยากเนนคอในกระบวนการทาหนงสอนเปนความรวมมอของระหวาง พม. กบ สคส. ผานกลไกทเรยกวา 1300 หนงสอเลมนถอดความมาจากการอบรมเจาหนาท 1300 ทวประเทศจานวนกวา 90 คน 3 รน กระบวนการจดทาตนฉบบเปนการถอดองคความรจากคนทางาน มทมนกเขยนไปนงสงเกตการณ แลวดงขอมลตาง ๆ ทไดจากกระบวนการอบรม มการพาไปดงานท 1663 โดยปรยายกทาใหเกดการเชอมรอยเครอขาย เนอหาเปนการมองเรองทองไมพรอมแบบมออาชพ โฟกสท (1) มมมองของคนทใหบรการเรองน สาคญมากกบการทางาน (2) จดประกายวาสงคมมองเรองนอยางไร (3) การใหคาปรกษาทางเลอกคออะไร (4) ทางเลอกของการแกไขปญหา มรายชอเครอขายตาง ๆ กลมเปาหมายคอจะใหคนปฏบตงานและคนทวไปทสนใจเรองทองไมพรอม ใครอยากเขาใจเบองตนกอานได วนนขายราคาพเศษ 20 บาท เงนจะเขากองทนชวยเหลอผหญงททองไมพรอม เครอขายทานใดอยากจะเอาหนงสอไปใชในการทางาน ตดตอประสานงานมาได พรอมกบสมทบทนคาจดพมพนดหนอย

อกหลกสตรคอ การใหคาปรกษาทางเลอก เปลยนชอเปน “การอบรมเชงปฏบตการและการปรกษาทางเลอก เพอพฒนาเครอขายทางสงคม” เราเนนวาจะเชอมรอยเครอขายทางสงคมไดอยางไร และทางานขามขอจากดอยางไรในการชวยเหลอเดกและผหญงททองไมพรอม จะเปดรบสมคร 3 รน รนละไมเกน 30 คน อยากจะใหคน 3 กลมหลกกอน (1) สมาชกเครอขายทตองการทาเครอขายของตวเองในบรบทตาง ๆ (2) เจาหนาทในกลไกทอยในตางจงหวด งานชมชน (3) จงหวดบรณาการทองวยรนของสสส. สมครภายในเดอนพฤษภาคม คาใชจายในการเขารวมฟรทกอยางตามงบประมาณ

กฤตยา: ถาไมมอะไรแลว เราเจอกนใหม ยงไมอาจบอกไดวาประมาณเดอนไหน วนนตองขอบคณนก นกวชาการของสสส. สานก 2 ทกรณาชวยประสานเรองหองประชมสวยหรหรานให

----------------------------------------------------------