หมอดินน้อย สุพรรณบุรี 2558 8 ... mordin noi...

หมอดนนอย สพรรณบร 2558 8

โครงการหมอดนนอย กรมพฒนาทดน ปงบประมาณ 2558 ณ สถานพฒนาทดนสพรรณบร 74 หม 4 ต.ทบตเหลก อ.เมอง จ.สพรรณบร

สถานพฒนาทดนสพรรณบร ส านกงานพฒนาทดนเขต 1 กรมพฒนาทดน กระทรวงเกษตรและสหกรณ ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

1. หลกการและเหตผล

กรมพฒนาทดน ไดเหนความส าคญในการสนบสนนสงเสรมใหเดกและเยาวชน ไดรบองคความรเรองทรพยากรดนความเสอมโทรมและภยธรรมชาต ในการเรยนรแบบวทยาศาสตร โดยหมอดนนอยจะไดฝกปฏบต ทดสอบ ความรเรองสมบตทางกายภาพ เคม ชวภาพ ของดน น า อากาศ และสงปกคลมดน จงไดจดโครงการหมอดนนอย (ยวหมอดนในโรงเรยน) ขน เพอถายทอดองคความรดานการเกษตร โดยเฉพาะดานดน ใหแกเยาวชนไดมความรพนฐานดานการเกษตรและการพฒนาทดนไดอยางถกตอง และเพมเตมความรในดาน น า อากาศ และสงปกคลมดน สามารถแกปญหาแบบวทยาศาสตร โดยการวางแผนการทดลองเบองตน และสรปผลได เปนการยกระดบหมอดนนอยใหมความรดานการวจยและทดลอง หมอดนนอยมประสบการณการเรยนรดานกระบวนการวจยเกยวกบดน น า อากาศและสงปกคลมดน ไดแลกเปลยนเรยนร เปนวทยาศาสตรและโรงเรยนในเครอขาย

ดงนนการถายทอดองคความรใหแกเยาวชนจงมความส าคญ และหวงใหหมอดนสามารถเปนแกนน าในการชวยรณรงคและขยายผลไปสผปกครอง นกเรยนและเกษตรกรทวไป ในการเพมผลผลตพชภายใตการปรบปรงบ ารงดน และรกษาสงแวดลอม ตลอดจนเปนการรณรงคสงเสรมใหเกษตรกรเหนความส าคญในการปรบเปลยนวถการผลตเปนการด าเนนการตามแนวเศรษฐกจพอเพยง และทส าคญเปนการสนบสนนโครงการผลตเพออาหารกลางวนควบคกบการฝกเปนนกวทยาศาสตรนอยใหกบเดกนกเรยนดวย

จงไดจดท าโครงการอบรมหมอดนนอย (ยวหมอดนในโรงเรยน) ขน โดยหวงวาหมอดนนอย ไดมความรพนฐานดานการพฒนาทดน ดานน า ดานอากาศ ดานพช และสงปกคลมดน การวางแผนการทดลองเชงวทยาศาสตรเบองตน เปนพนฐานในการเรยนรในอนาคตตอไป

2. วตถประสงค

2.1 เพอสงเสรมใหนกเรยนใชกระบวนการสบเสาะหาความรทางวทยาศาสตร และแนวคดการศกษาวทยาศาสตรโลกทงระบบ เพอสงแวดลอมโลกในแตละทองถนทวประเทศ 2.2 เพอสรางโครงงานวจยทางดน น า อากาศ สงปกคลมดน ในลกษณะของความรวมมอกนระหวางนกเรยน ครนกวทยาศาสตรจากสถาบนตาง ๆ หมอดนอาสาและชมชน 2.3 เพอสรางความเขาใจและจตส านกในการอนรกษทรพยากรธรรมชาต และสงแวดลอมในทองถนของตน โดยใชกลยทธการมสวนรวมของนกเรยนในแตละทองถนทวประเทศ

3. ผเขารวมการอบรม เปาหมาย จ านวน 176 คน ประกอบดวย

3.1 นกเรยนจากโรงเรยนในพนทเปาหมาย ปงบประมาณ 2558 จ านนวน 11 โรงเรยนๆละ 15 คน 3.2 อาจารยผรบผดชอบ จ านวน 11 ราย 3.3 วทยากรจาก สถานพฒนาทดนสพรรณบร ส านกงานพฒนาทดนเขต 1 กองวจยและพฒนาการจดการทดน

และเจาหนาทจดการฝกอบรม รวมจ านวน 15 ราย

4. สถานทจดการอบรม สถานพฒนาทดนสพรรณบร 74 หม 4 ต.ทบตเหลก อ.เมอง จ.สพรรณบร


5. ก าหนดการฝกอบรม วนพธท 22 กรกฎาคม 2558

08.00 น – 09.00 น. ลงทะเบยน 09.00 น – 09.30 น. นายไพโรจน ประสทธนอก (ประธาน) กลาวเปดการฝกอบรม ฯ 09.30 น. – 10.00 น. บรรยาย ชแจงโครงการฝกอบรมหมอดนนอย กรมพฒนาทดน ป 2558 น.ส.สมาล กลางสข กวจ. กรมพฒนาทดน การเขยนโครงงานเพอด าเนนการวจย อ.ธนรรณ ชาล (สสวท.) 10.00 น. – 10.15 น. แบงกลมฯ ส าหรบเรยนรและฝกปฏบต ตามฐานเรยนร 10.15 น. - 10.30 น. พกรบประทานอาหารวาง 10.30 น. – 12.00 น. ฝกปฏบต แยกตามฐานเรยนร 12.00 น. – 13.00 น. พกรบประทานอาหารกลางวน 13.00 น. – 14.45 น. ฝกปฏบต ตามฐานเรยนร 14.45 น. – 15.00 น. พกรบประทานอาหารวาง 15.00 น. – 16.30 น. ฝกปฏบต ตามฐานเรยนร - สรปกจกรรม

กลาวเปดงาน นายไพโรจน ประสทธนอก รกษาราชการแทน ผอ านวยการสถานพฒนาทดนสพรรณบร (ประธาน) การบรรยาย

1. ความลบของดน+ดนมปญหา (นายทนง ไมเลยง)

ฐานเรยนร 1. เรยนรเรองดน+วเคราะหดน (น.ส.พชรนทร บวเอยม) 2. การผลตและใชปยหมก พด.1 หวเชอจลนทรยปองกนโรครากเนาโคนเนา พด.3 (นายภญโญ หนแกว) 3. การผลตและใชน าหมกชวภาพ พด.2 พด.6 (น.ส.ไพรน เพงสข) 4. การผลตและใชสารสกดสมนไพรปองกนโรคแมลงศตรพช พด.7 (นายองอาจ นกฟอน) 5. การอนรกษดนและน า โดยใชหญาแฝก(น.ส.นาฎนภา ลมลจตต และ น.ส.ฐศรตน ควจตรจาร ) 6. การปรบปรงบ ารงดนดวยพชปยสด (นายเกรยงศกด ค าเลศ)

6. หนวยงานรบผดชอบ สถานพฒนาทดนสพรรณบร ส านกงานพฒนาทดนเขต 1 กรมพฒนาทดน

7. ประโยชนทคาดวาจะไดรบ

7.1 หมอดนนอยมองคความรดานดน น า พช อากาศ และสงปกคลมดน ทถกตอง 7.2 หมอดนนอยและครมความรในการตงสมมตฐาน การวางแผนงานวจยสามารถศกษาปญหา ดานดน น า พช อากาศและสงปกคลม ไดในเบองตน และถายทอดองคความร พนฐานในการศกษาในเชงวทยาศาสตรทางดนได

(ลงชอ)...................................................ผเสนอโครงการ ( นายไพโรจน ประสทธนอก ) นกวชาการเกษตรช านาญการพเศษ (ลงชอ).............................................ผเหนชอบ/ผอนมตโครงการ ( นายวนชย วงษา ) ผอ านวยการสถานพฒนาทดนสพรรณบร


ตวอยางการเขยนเคาโครงงานเพอด าเนนงานการวจย โดย รศ.ดร.ชาล นาวานเคราะห

คณะสงแวดลอมฯ มหาวทยาลยมหดล บทน า

โลก ประกอบดวยสวนสาคญ 4 ภาคของพนท คอ ภาคพนดน (Lithosphere) ภาคพนนา (Hydrosphere) ภาคพนบรรยากาศ (Atmosphere) และภาคของสงทมชวต (Biosphere) ทมการทางานหรอมความเกยวของกน (รปท 1) ซงโลกเปรยบเหมอนรางกายของมนษยทประกอบดวยอวยวะหลายๆ สวน ทมการทางานรวมกนเพอใหมนษยสามารถดารงชวตอยได ดงนน วทยาศาสตรของระบบโลกคอวทยาศาสตรทเกยวของกบภาคพนททเปนสวนประกอบของโลกและความสมพนธกนของพนทดงกลาวทมระบบตางๆ เปนตวควบคมเพอใหเกดความสมดลของโลก (Johnson, D.R , Ruzek, M., Kalb, M., 2000)

ในแตละภาคพนท (Sphere) มระบบนเวศ (ecosystem) ของพนท ทประกอบดวยระบบยอยๆ ทมโครงสรางและหนาทแยกกนอยางชดเจน อกทง ยงมความสมพนธและมขบวนการตางๆ ทเกยวของและเชอมโยงกนในระบบของตวเอง สงทสาคญทสดคอ มความเกยวของและเชอมโยงกบภาคพนทอนๆ ทสาคญ (รปท 2) ทาใหเกดปรากฏการณและวฎจกรตางๆ ในโลก เชน การเกดลมบกลมทะเล การเกดฤดกาล การเกดเขตของสงทมชวตตางๆ (Biomes)

รปท 1 สวนประกอบของโลกทสาคญและมความสมพนธกนทาใหเกดระบบตางๆ ในโลก

รปท 2 ความสมพนธและเชอมโยงกนของระบบตางๆ ทาใหเกดปรากฏการณตางๆ ในโลก

วทยาศาสตรของระบบโลก คอ การมองถงความสมพนธหรอเกยวของกนของขบวนการทมอทธพลตอองคประกอบตางๆ ของโลกโดยขบวนการทางกายภาพ เคม และชวะภาพ ขบวนการทเกดขนตางๆ น มลกษณะเปน


พลวตร (Dynamic) ทสามารถเกดในพนทเลกๆ และขยายออกไปเปนพนทกวางขวางมากขนได และเกดไดจาก เสยววนาทไปจนถงเปนลานๆ ปได ดงนน โลกจงมระบบของตวเองทประกอบดวยภาคพน 4 สวนดงกลาวมาแลวขางตน

การศกษาความสมพนธระหวางภาคพนทและปรากฏการณหรอขบวนการการเปลยนแปลงตางๆ ของโลกนน สามารถเรยกศาสตรนวา ”วทยาศาสตรของระบบโลก”

1. สวนประกอบของโลก สวนประกอบของโลกประกอบดวยภาคพน 4 สวน ไดแก 1.1 ภาคพนดน (Lithosphere หรอ geosphere) มองคประกอบสาคญ 3 ชน คอ ผวโลก (Earth surface)

ชนแมนเทล (Mantle) และแกนโลก (Core) ในสวนผวโลกคอแผนเปลอกโลก (Crust) ทประกอบดวยพนททมลกษณะทางธรรมชาตของรปรางของพนผวตางๆ

เชน ภเขา ทราบ ทเนนลอนลาด เปนตน พนทดงกลาวน หนาประมาณ 40 กโลเมตรจากผวดน มเนอทประมาณรอยละ 30 ของผวโลกปกคลมดวย ดน หน หมะและพชพรรณตางๆเรยกวาทวป สวนทเหลอรอยละ 70 ของผวโลกปกคลมดวยนา ทเปนพนทมหาสมทรเปนสวนใหญ

ชนแมนเทลเปนชนทอยกงกลางระหวางเปลอกโลกและแกนโลก มความหนาประมาณ 2,900 กโลเมตร ในชนน จะมแรธาตตางๆ ของเหลก อะลมนม ซลคอน และธาตอนๆ หลอมละลายในอณหภมระหวาง 870 - 4,400 องศาเซลเซยส

ชนแกนโลก มเสนผาศนยกลางประมาณ 3,540 กโลเมตร มนเกลและเหลกหลอมละลายอยมาก 1.2 ภาคพนน า (Hydrosphere) นาทงหมดของโลกมอยในรปของของเหลว นาแขง และกาซ ทรวมไปถง

นาผวดน ใตดน และไอนาในบรรยากาศทหอหมโลก ซงนาทงหมดนจะมการหมนเวยนผานวฏจกรของนา (Hydrologic Cycle)

1.3 ภาคพนบรรยากาศ (Atmosphere) ไดแกอากาศทอยรอบๆ โลก มองคประกอบเปนกาซตางๆ ไอนา และอนภาคของแขงขนาดเลกตางๆ ในสวนของกาซประกอบไปดวย ไนโตรเจนประมาณรอยละ 78 และออกซเจนประมาณรอยละ 21 สวนกาซทเหลอ ไดแก อารกอน คารบอนไดออกไซด นออน ฮเลยม ครปตอน ไฮโดรเจน ซนอน และโอโซน มรวมกนประมาณรอยละ 1 ในภาคพนบรรยากาศทหมหอโลกน ประกอบดวยโครงสรางของชนบรรยากาศ 4 ชนทสาคญ ไดแก

1) ชนบรรยากาศโทรโปสเฟยร (Troposphere) เปนชนบรรยากาศทอยทผวโลก มความหนาประมาณ 8-18 กโลเมตรเหนอพนโลก กาซตางๆ มมากในชนนและจะเบาบางเมอระดบความสงอยเหนอพนดนเพมมากขน เชนเดยวกนกบอณหภมทลดลงเมอระดบความสงอยเหนอพนดนเพมมากขน การเปลยนแปลงของสภาพอากาศสวนใหญจะเกดอยในชนโทรโปสเฟยรน

2) ชนบรรยากาศสตารโตสเฟยร (Stratosphere) เปนชนบรรยากาศทอยถดขนไปจากชนโทรโปสเฟยร ผวบนของชนบรรยากาศนอยหางจากพนดนประมาณ 20-60 กโลเมตร ระดบลางของชนนจะถกใชเปนเสนทางของเครองบนไอพน (Jet aircraft) และระดบกลางถงสงของชนนจะมชนของโอโซน (Ozone layer) ททาหนาทกรองรงสอลตราไวเอเลตจากดวงอาทตย และอณหภมของอากาศคอนขางคงท แตเมอระดบความสงอยเหนอพนดนเพมมากขนอณหภมอากาศจะเพมขน


รปท 3-ชนบรรยากาศตางๆ ทหมหอโลก

3) ชนบรรยากาศมโซสเฟยร (Mesosphere) เปนชนบรรยากาศทอยถดขนไปจากชนสตารโตสเฟยร ชนนหางจากพนผวพนดนประมาณ 60-85 กโลเมตร เปนชนบรรยากาศทหนาวเยนมาก และจะมอณหภมของอากาศลดลงเมอสงขนไป มลมพดคอนขางแรงและทศทางลมจะแตกตางกนไปตามฤด ในฤดหนาวลมจะพดจากจากทศตะวนตกสทศตะวนออก และฤดรอนจะพดกลบทางกน

4) ชนบรรยากาศมเทอรโมสเฟยร (Thermosphere) เปนชนบรรยากาศบนสดของโลก ทอยถดขนไปจากชนมโซสเฟยร มอากาศเบาบางมาก มกาซ ไฮโดรเจนและฮเลยมเปนกาซหลก อากาศรอนมากเนองจากไดรบรงสจาก ดวงอาทตยเตมท

1.4 ภาคพนชวะภาคหรอชวะมณฑล (Biosphere) เปนเขตพนทของโลกทมสงทมชวตตางๆ อาศยอย ได สงทชวตนมตงแตพชและสตวขนาดเลก จนถงขนาดใหญ อนทรยวตถทยงไมสลายตว และรวมถงมนษย สงทมชวตตางๆ น มแหลงทอยทมสภาพแวดลอมแตกตางกนไปตามเขตของสงทมชวตอาศยอย (Biomes) ทมปจจยตางๆ ในการดารงชวตแตกตางกน ทงนปจจยทสาคญในการดารงชวต ไดแก ภมอากาศ แหลงนา พลงงาน และอาหาร เปนตน สงทมชวตมแหลงทอาศยทงในดน บนพนพภพ และในอากาศ มการพงพาซงกนและกนอยางเปนระบบทเกยวของกบสงแวดลอมในพนท

TThheerrmmoosspphheerree

MMeessoosspphheerree

SSttrraattoosspphheerree

TTrrooppoosspphheerree TTrrooppoossppaauussee

SSttrraattooppaauussee

MMeessooppaauussee

OOzzoonnee LLaayyeerr

--112200 --8800 --4400 00 4400 8800 TTeemmppeerraattuurree ((°°FF))

TTeemmppeerraattuurree ((°°CC)) --8800 --6600 --4400 --2200 2200 4400 00

110000

8800

6600

4400

2200

AAllttiittuuddee ((KKmm..)) AAllttiittuuddee ((mmii..))

7700

6600

5500

4400

3300

2200

1100

00


2. การเขยนเคาโครงงานวจย

คณะผวจยควรเขยนเคาโครงงานวจย ทประกอบดวยรายละเอยดของเคาโครงดงน 2.1 ชอเรอง หรอหวขอเรอง

กาหนดชอเรองเปนภาษาไทยและภาษาองกฤษ ทมขอความกระทดรดไดใจความตรงกบงานวจยทกาลงจะทา

2.2 ความส าคญของปญหา ผเสนอโครงการตองเสนอใหเหนถงปญหาทชดเจนและกระทดรด

2.3 วตถประสงคของการวจย หมายถง ประเดนสาคญตางๆ ทเปนจดมงหมายทผเสนอโครงการฯ ตองการจะศกษาคนควา

2.4 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ หมายถง คณคาทางวชาการ หรอสามารถนาผลการศกษาไปปรบใชได

2.5 การตรวจเอกสาร หมายถง การสรปแนวคด ทฤษฎ และขอมล ทเกยวของกบงานวจยทกาลงจะดาเนนการซงไดจากการตรวสอบจากตารา รายงาน การวจย และเอกสารอนๆ ทนาเชอถอได

2.6 สมมตฐาน หมายถง ขอสนนษฐานของผเสนอโครงการวจยทไดกาหนดขนไวลวงหนา เพอเ) นแนวทางสาคญในการเกบขอมลและวเคราะหขอมล

2.7 วธการวจย หมายถง วธการเกบขอมลและวเคราะหขอมลวาใชวธอะไร รวมถงอปกรณทจะนามาใชในการวจย

2.8 ระยะเวลาทควรท าวจย หมายถง เวลาทกาหนดไวตงแตเรมดาเนนการจนถงจบโครงการฯ โดยกาหนดเวลาเปนชวงๆ ของการวจยระยะตางๆ

2.9 งบประมาณส าหรบการวจย งบประมาณในการวจยควรประมาณคาใชจายจาแนกตามหมวดตางๆ เชน คาจาง คาใชสอย คาตอบแทน คาวสด และครภณฑ เปนตน

2.10 เอกสารอางอง เปนสวนทแสดงรายการเอกสารตางๆ ทไดอางองไวทงหมด วธการเขยนใหถอปฏบตตามคมอวทยานพนธ

บรรณานกรม

3. ตวอยางการเขยนเคาโครงงานวจย

1) ชอเรอง หรอหวขอเรอง เชน การศกษาสภาพแวดลอมทมผลตอพฤตกรรมของแยในโรงเรยนบานกดจอก (Study on the Environment that effect to Butterfly Lizard in Kud jok school)

2) ชอ. ชน. และโรงเรยน ของผวจย เชน


(1) เดกชายภญโญ หนแกว ชน ป.5 โรงเรยนบานหนองกระถน ต.ทพหลวง อ.หนองหญาไซ จ.สพรรณบร (2) เดกหญงพทชรนทร บวเอยม ชน ป.5 โรงเรยนวดดอนประด ต.ดานชาง อ.ดานชาง จ.สพรรณบร 3) ชออาจารย และ นกวทยาศาสตรทปรกษา (1) คณ คร อรณรง พงษศร โรงเรยนบานกดจอก (2) อาจารย พนทพย ทมสกใส มหาวทยาลยราชภฎนครราชสมา 4) ค าถามวจย (1) ดนทแยอาศยอยมสมบตทางกายภาพอยางไร (2) สภาพอากาศแบบใดทแยจะปดและเปดร (3) บรเวณทแยอาศยอยมความสมพนธกบพชทเปนสงปกคลมดนอยางไร

5) ทมาและความส าคญของปญหา โรงเรยนบานกดจอก ตาบลลมใหมพฒนา อาเภอโชคชย จงหวดนครราชสมา ม พนทประมาณ 12 ไร เดมกอนสรางอาคารโรงเรยนมพนทเปนปาเตงรง มแยอาศยอยเปนจานวนมาก มพนทบางสวนทปรบเปนสนามหญาแลวกยงคงมแยอาศยอย แตเมอมการถมดนและตดตนไมออกสงผลใหแยอพยพไปอยใกลรมรวในพนททไมไดมการปรบทดนและตดตนไมและมบางสวนเขาไปอาศยในพนททเปนสวนของชาวบานขางโรงเรยน เพอเปนขอมลพนฐานและใหเขาใจในระบบนเวศและสงแวดลอมของการอยอาศยของแย รวมถงสามารถนาผลการศกษานไปปรบปรงและวางแผนเพอการจดการพนทใหเปนพนททเหมาะสมสาหรบทอยอาศยของแย เพอการอนรกษสตวชนดนใหคงมอยในพนทตอไป 6) สมมตฐานงานวจย (1) แยชอบขดรอาศยอยในบรเวณทมเนอดนทเปนดนเนอหยาบถงดนรวน มากกวาดนเหนยวหรอดนเนอละเอยด (2) แยจะเปดรเมอมอณหภมของอากาศอบอน และปดรเมอมอณหภมของอากาศ อากาศรอนหรอเยนมาก (3) บรเวณทแยอาศยอยมากมกมสงปกคมดนหนาแนนกวาบรเวณทมแยอาศยอยนอย 7) วตถประสงคของงานวจย (1) เพอศกษาเปรยบเทยบสมบตทางกายภาพของดนในพนททแยอาศยอยกบพนททไมมแยอาศยอย (2) เพอศกษาภมอากาศ (อณหภมและความชนสมพทธ) ในพนททมแยอาศยอยในขณะทมการเปดและปดรของแย (3) เพอศกษาความแตกตางของสงปกคลมดนในพนททมแยอาศยหนาแนนกบพนททมแยอาศยอยนอย 8) นยามเชงปฎบตการ

ดนทรายถงดนรวน

บรเวณทแยอาศยอยหนาแนน

บรเวณทแยอาศยอยนอย

อากาศอบอน

อากาศรอน

อากาศเยน


9) ขอบเขตงานวจย

9.1) ขอบเขตในการศกษา (1) สมบตทางกายภาพของดนไดแก เนอดน โครงสรางดน ความหนาแนนของดน (2) ตรวจวดสภาพอากาศโดยการตรวจวดอณหภมและความชนสมพทธของอากาศในพนททพบรแย วนละสองครงในวนเรยนปกต (เชาและบาย) ในเวลาทแยเปดและปดร (3) ตรวจวดชนดและปรมาณของสงปกคลมดนในพนททพบแยอาศยอยหนาแนนและทอาศยอยนอย

9.2) ขอบเขตในดานพนท (1) ในพนทโรงเรยนบานกดจอก (2) ตรวจวดสภาพอากาศโดยการตรวจวดอณหภมและความชนสมพทธ บรเวณใกลปากรของแยในรศมไมเกน 1 เมตร (2) ตรวจวดชนดและปรมาณของสงปกคลมดนในรศม 10 – 15 เมตร จากศนยกลางของพนททมแยอาสยอยหนาแนนและนอย

9.3) ขอบเขตในดานเวลา (1) ศกษาสมบตดนทางกายภาพ เมอกาหนดจดศกษาได (2) ตรวจวดสภาพอากาศโดยการตรวจวดอณหภมและความชนสมพทธ วนละสองครงในวนเรยนปกต (เชาและบาย) ในเวลาทแยเปดและปดร ในเดอน พฤษภาคม 2551 ทกวน ยกเวนวนเสารและอาทตย (3) ตรวจวดชนดและปรมาณของสงปกคลมดนเมอกาหนดจดศกษาได

10) วธด าเนนการวจย 10.1) วสดและอปกรณ

GPS ,Clinometers และ Densiometer เพอวดตาแหนงพกดภมศาสตร ความลาดชนของพนทและการปกคลมของเรอนยอดตามลาดบ

เทอรมอมเตอร และไฮโกรมเตอร เพอวดอณหภมและความชนสมพทธของอากาศตามลาดบ

อปกรณในการศกษาสมบตทางกายภาพและเทอรมอมเตอรของดน ตามหลกการของ GLOBE ไดแก คมอตรวจสอบเนอดน โครงสรางดน และเทอรมอมเตอรวดดน

อปกรณการเกบตวอยางดนเพอหาความหนาแนนดนรวม ไดแก กระบอกเกบดน ไมสงตอกดนและฆอน

ถงพลาสตกและปากกาเขยนถงชนดสคงทน

ใบงานสาหรบบนทกผลการศกษา

เตาอบตวอยางดนแบบปบ

10.2) กาหนดจดศกษา เลอกจดศกษาสองพนท คอ พนททมแยอาศยอยหนาแนน และพนททแยอาศยอยนอย 10.3) ขนตอนและวธการดาเนนงาน


1) ศกษาสมบตกายภาพและอณหภมของดน กาหนดจดศกษาดนในพนททงสองพนท พนทละหนงจด โดยศกษาเนอดน โครงสรางดน และเกบตวอยางดนเพอวเคราะหหาความหนาแนนดนรวมทระดบ 0-10, 10-30, 30-60 และ 60-90 ซม. จากผวดน โดยเกบตวอยางดนระดบละ 3 ตวอยาง 2) ศกษาชนดและการปกคลมของเรอนยอดของสงปกคลมดนในพนททมแยอาศยอยหนาแนน และพนททแยอาศยอยนอย 3) ศกษาสภาพภมอากาศ ทาการวดอณหภม และความชนสมพทธในพนทเหนอจดศกษาดนทมแยอาศยอยหนาแนน และพนททแยอาศยอยนอย โดยทาการตรวจวดทเหนอผวดนไมเกน 2 เมตร การศกษาทาการศกษาสองครงคอเวลาเชา (7.00-8-00 น.) เมอแยเปดรและบายเมอแยปดร (15.00-16.00น.) 10.4) การวเคราะหขอมล (1) แสดงสมพนธของอนภาคดน โครงสรางดน การปกคลมดน ชนดของสงปกคลมดน จานวนรและประชากรแย ทมตอถนทอยอาศยของแย (2) แสดงความสมพนธของอณหภม ความชนสมพทธและการปดเปดรของแย

11) ระยะเวลาทท าการวจย

การ ดาเนนงาน

ระยะเวลา(วนทศกษา) 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25

1.ก าหนดจดศกษา -ศกษาสมบตดน -ศกษาสงปกคลมดน

2.ศกษาภมอากาศ และการปดเปดรแย

3.วเคราะหความสมพนธ -ดนและความหนาแนนของรแย -สงปกคลมดนและความหนาแนนของรแย - ภมอากาศกบการปดเปดรของแย

4.เขยนและสรปงาน

12) เอกสารอางอง และบรรณานกรม


ตารางบนทกขอมล

ตารางท 1 สมบตทางกายภาพของดนในพนทศกษา จดศกษา/ความลก(cm) เนอดน ชนดของโครงสราง

ดน การยดตวของดนเมอ

ดนชน อณหภมดน(0C)

1.จดศกษาท 1 พกดภมศาสตร..............................................ความลาดชน........องศา สงจากระดบนาทะเลปานกลาง..........เมตร วนท..... ........ เดอน...................พศ..................

0-10 10-30 30-60 60-90


0-10 10-30 30-60 60-90


0-10 10-30 30-60 60-90

ตารางท 2 ภมอากาศและอณหภมดน เมอเวลาเชาและบายขณะทแยเปดและปดร

จดศกษาท

เวลาททาการบนทก

อณหภมอากาศทระดบสงไมเกน 2 เมตรจากผวดน (0C)

ความชนสมพทธทระดบสงไมเกน 2 เมตรจากผวดน (%)

อนๆ(ชนดและรอยละการปกคลมของเมฆ)

ครงท1 ครงท2 ครงท3 เฉลย ครงท1 ครงท2 ครงท3 เฉลย


ตารางท 3 บนทกอณหภมดนเมอเวลาเชาและบายขณะทแยเปดและปดร

จดศกษา/ความลก อณหภมดน(0C) ครงท1 ครงท2 ครงท3 เฉลย

จดศกษาท 1 พกดภมศาสตร..............................................ความลาดชน........องศา สงจากระดบนาทะเลปานกลาง..........เมตร วนท..... ........ เดอน...................พศ..................

0-10 10-30


0-10 10-30


0-10 10-30


0-10 10-30

ตารางท 4 บนทกชนดและความหนาแนนของสงปกคลมดน

จดศกษาท จดพกดภมศาสตร ความสงจากระดบนาทะเลฯ(เมตร)

ชนดของสงปกคลมดนทตรวจพบ

รอยละของเรอนยอดการปกคลม

อนๆ


ความรเรองดน ปย และการปรบปรงบ ารงดน เพอเกษตรกรรม สถานพฒนาทดนสพรรณบร เรยบเรยง .

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------190758 ความรเรองดน

ความส าคญของดน “ ดนเปนสงทใกลชดกบมนษยมากทสด เปนรากฐานสาคญของชวต เพราะเปนแหลงทมาของปจจย 4 แตเปนสงท

มนษยหรอแมแตเกษตรกร รจกนอยทสด ” ดนเปนพนฐานในการทาการเกษตรในทกสาขา ทงการประมง การปศสตว โดยเฉพาะการปลกพชทเกยวของกบดนโดยตรง พชเกอบทกชนดตองเจรญเตบโตบนดน อาศยดนเปนทหยงรากยดลาตนใหตงตรงอยได พชไดรบนาและธาตอาหารตาง ๆ ( 13 ธาต) จากดน สาหรบใชในการเจรญเตบโต สรางสวนตางๆของ ลาตน ใบ ดอก และผล นอกจากนรากพชและจลนทรยในดนยงไดรบอากาศทมอยในดนมาใชสาหรบการหายใจอกดวย

องคประกอบทส าคญของดน ไดแก 1. อนนทรยวตถ เปนชนสวนทสลายตวทางเคม ของแรและหนตาง ๆ เปนทกกเกบนาใหพชใช ใหธาตอาหารสวนใหญแกพช

2. อนทรยวตถ เปนชนสวนทเกดจากการเนาเปอยผพงสลายตวของเศษพชและซากสตวททบถมกน ใหธาตอาหารหลก ธาตอาหารรองและธาตอาหารเสรมแกพช ชวยอมนา ทาใหดนรวนซยใหอาหารและพลงงานแกจลนทรยดน 3. น าในดน อยในชองวางระหวางเมดดนหรอในอนภาคดน ชวยใหเกดการละลายธาตอาหารตาง ๆ ในดนทาใหพชดดไปใชไดเพอลาเลยงธาตอาหาร 4. อากาศในดน จะแทรกอยระหวางชองวางของเมดดนหรออนภาคดนรวมกบนา ใหกาซออกซเจนในการหายใจของเซลลของรากพช เพอให กาซคารบอนไดออกไซดแกพช ใหออกซเจนและไนโตรเจนแกจลนทรยดน 5. จลนทรยดน เปนพวกสงมชวตทเลกมาก เชน เชอรา แบคทเรย แอคตโนไมซส ฯลฯ จลนทรยมบาทบาทในการยอยสลายอนทรยสารพวกเศษซากพช ซากสตว และยอยสลายอนทรยวตถของดนใหไดอาหารแรธาต ตลอดจนชวยสลาย ละลาย หรอปลดปลอยแรธาตบางชนดทมอยในดนออกมาใหพชใชไดงายขน ดนเพอการเพาะปลก ตองมสดสวนขององคประกอบทง 5 อยางนเสมอ ขาดไปเพยงองคประกอบเดยว ดนนนยอมขาดคณสมบตทดตอการเจรญเตบโตของพช

ความตองการธาตอาหารของพช / ความอดมสมบรณของดน พชตองการธาตอาหาร 1 7 ธาต 3 ธาตไดจากนาและอากาศ คอ คารบอน ไฮโดรเจนและออกซเจน สวนอก 13 ธาตไดจากดน ใน 13 ธาตนน ม 3 ธาตทพชตองการในปรมาณมาก จงเรยกวา ธาตอาหารหลก คอ ไนโตรเจน ( N = เอน) ฟอสฟอรส (P = พ) โพแทสเซยม ( K = เค) รองลงมาคอธาตอาหารรอง คอ แคลเซยม แมกนเซยม และกามะถน สวนธาตอาหารเสรม (จลธาต) ไดแก เหลก สงกะส แมงกานส ทองแดง โบรอน โมลบดนม คลอรน และ นเกล ดนสวนใหญมกไมขาด ยกเวนดนเสอมโทรม ดนเปรยว ดนดาง ดนเคม ดนแตละชนดจะมธาตทง 13 ชนดนอยในปรมาณทไมเทากน -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

อนนทรยสาร 45 %

อนทรยวตถ 5 %

น า 25 %

อากาศ 25 %

อนทรยวตถ 5 % + จลนทรย

อนนทรยวตถ 45 %


สวน “ความอดมสมบรณของดน” หมายถง ความมากนอยของธาตอาหารพชทพชจะสามารถนาไปใชประโยชนได ธาตแตละธาตทมอยในดนนน พชไมสามารถนาไปใชประโยชนไดทงหมด พชจะนาไปใชประโยชนไดจรง ๆ เพยงเฉพาะทละลายนาไดเทานน

(3) สญหายไปในรปของกาซ หรอการระเหด เชน กรณของปยไนโตรเจน (4) การตรง โดยเฉพาะฟอสฟอรส การตรงหมายถงธาตอาหารพชถกดนหรอสารประกอบในดนจบไว พชจงไมสามารถดดธาตอาหารนนไปใชประโยชนไดทงหมด ซงความเปนกรด-ดางของดนเปนปจจยสาคญทสดทมผลตอการตรงธาตอาหารพชในดน เมอมการเพาะปลกพช พชจะดดธาตอาหารไปใชในการเจรญเตบโตและสรางผลผลต เมอเกบเกยวผลผลตพชออกไปจากพนท ธาตอาหารพชยอมถกนาออกไปจากพนทดวย ถาใชทดนปลกพชเปนระยะเวลานานโดยไมมการเพมเตมธาตอาหารลงไปในดน ความอดมสมบรณของดนกจะลดลง จนในทสดดนจะไม

มหลายปจจยทจ าเปนตอการปลกพช หากขาดหรอปจจยทไมเหมาะสมปจจยนนจะเปนตวจ ากดการเจรญเตบโตและการใหผลผลตของพช

การสญเสยธาตอาหารพชในดน ธาตอาหารพชในดนสญเสยไดหลายทางดงน (1) สญเสยไปกบผลผลตพชทเกบเกยวออกไป (2) ถกชะลางออกไปจากบรเวณรากพช โดยเฉพาะ ไนโตรเจน เชน หลงจากใสปยไนโตรเจนในดนทราย ถาเกดฝนตก หนก อาจไดรบประโยชนจากปยทใสเพยงรอยละ 10 เทานน เพราะ ไนโตรเจนละลายไปกบนาไดงายมาก

วงจร ธาตอาหาร

พช

ดนในประเทศไทย แบงออกได 62 กลมชดดน (มากกวา 300 ชดดน) แตละกลมชดดนมศกยภาพ(พลง) ทแตกตางกน ถงแมวาจะเปนกลมชดดนเดยวกน แตถามการจดการหรออยในสภาพแวดลอมทแตกตางกน ปรมาณธาตอาหาร ความเปนประโยชน และประสทธภาพการดดธาตอาหารของพช แตกตางกน จงสามารถใหผลผลตทสงตา แตกตางกนได


การผลตปยหมก สตร พด. 1 คอปยหมก ทไดจากการนาเศษพชและหรอมลสตวมาหมกโดยใชสารเรงจลนทรย พด .1 เปนตวเรง ทาให

ไดปยหมกคณภาพด และใชเวลาไมนาน(ประมาณ 1-1.5 เดอน) เพอใชสาหรบการปรบปรงคณภาพดน ทงทางดานกายภาพ เคมและชวภาพ คอทาใหดนรวนซย ชวยดดซบธาตอาหารในดนหรอจากปยเคมทใสเพมเตมไมใหสญเสยไดงาย เปนแหลงธาตอาหารพช ทงธาตอาหารหลก ธาตอาหารรอง และธาตอาหารเสรม ชวยตานทานความเปลยนแปลงความเปนกรดเปนดางของดน ชวยเพมปรมาณและกจกรรมของจลนทรยทมประโยชนในดน จงชวยใหพชเจรญเตบโต มความแขงแรงตามธรรมชาต เพมประสทธภาพของปยเคมเมอมการใชรวมกน จงชวยลดปรมาณปยเคมลงได

วสดส าหรบผลตปยหมก (ประมาณ 1 ตน) คอ เศษพช เชน ฟางขาว เศษพช เศษหญา ใบไม ขเลอย แกลบ 1 ตน มลสตว 200 กโลกรม(หากไมมใหใชหนาดนดๆแทน) ปยยเรย 2 กโลกรม สารเรง พด .1 1 ซอง โดยละลายสารเรง พด 1 ในนา 1 ปบ(หรอมากกวากได ใหเพยงพอทจะราดใหทวบนกองเศษพช 1 ตน) หากมนาหมกชวภาพ พด.2 .ใหผสมลงไปดวย 1-2 ลตร คนใหเขากนนานอยางนอย 10 นาท จากนนนามาราดบนกองวสด/เศษพช มลสตว และปยยเรย แลวคลกเคลาใหเขากน โดยราดนาทละลายสารเรง พด.1 และหรอนาหมกชวภาพ พด .2 บนกองวสดใหชม ถาไมชมใหใชนาราดลงไปใหชม(ความชนประมาณ 60-70 เปอรเซนต) หากเปนฟางขาวหรอเศษพชทมชนสวนยาวๆ อาจกองเปนชนๆ โดยแบงวสดดงกลาวออกเปน 2-3 สวนหรอชน ขณะราดสารเรง พด .1 หรอนา ตองยากองวสดดงกลาวใหแนน (มฉะนน วสดดงกลาวจะดดซบนาไดนอย กองหลวมเกนไป ทาใหแหงเรว เชอจลนทรยไมสามารถเจรญเตบโตและทาหนาทไดด) ควรมการรดนา กลบกอง/คลกเคลา ทก 7-15 วน ประมาณ 1-1.5 เดอน วสดดงกลาวจะสลายตวเปนปยหมก

อตราการใช ในนาขาว พชไร ไมดอก อตรา 1-3 ตน/ไร พชผก 3-4 ตน/ไร ไมผลยนตน 5-20 กโลกรม /หลม (คลกเคลากบดนรองกนหลมกอนปลก) และ โรย / หวานรอบทรงพม แลวพรวนดนกลบ 20-50 กโลกรม / ตน ปละ 1- 2 ครง

น าหมกชวภาพ(ปยอนทรยน า) สตร พด. 2 คอ นาหมกชวภาพทไดจากสกดนาเลยงของเซลลพชและหรอเซลลสตวโดยใชนาตาล ดวยจลนทรยทงท

ตองการและไมตองการอากาศในการยอยสลาย ทาใหไดนาสกดชวภาพสนาตาลใสถงดา มองคประกอบของคารโบไฮเดรต โปรตน กรดอะมโน ฮวมกแอซด ฮอรโมน วตามน และจลนทรยทมประโยชนมากมาย จงเปนแหลงธาตอาหารพช และฮอรโมน ทาใหพชแขงแรง ชวยเรงการเจรญเตบโต การตดดอกออกผล โดยใชรวมกบปยทใหทางดน

การผลตปยอนทรย/สารชวภาพชนดตางๆ “ชวภาพเพอพอเพยง”


ขนตอนและวธการท า (ในถงขนาด 120 ลตร) ละลายกากนาตาล 30 กก. ราขาว 1 กก. นาหรอนามะพราว 40 ลตร พรอมสารเรง พด.2 2 ซอง นาวสดหมก คอ ปลา และ หรอ หอยเชอร ผก ผลไม ทหนหรอบดแลว รวม 70-80 กก.ในนาทละลายกากนาตาลและสารเรงไวแลว เตมนาใหทวม(เพอคนไดสะดวก ) แตตองตากวาขอบปากถงลงมาอยางนอย 20 ซม. คลกเคลา/คนสวนผสมดงกลาวใหเขากน คนบอยๆ เพอใหวสดหมกยอยสลายเรวขน 1 เดอนขนไปจงกรองนาไปใช

อตราและวธการใช หมกดน ตอซง โดยผสมนาฉดพน สาดหรอหยดททางนาเขานา อตรา 5 ลตร/ไร ขลบหมกทงไว 10-15 วน เพอชวยสลายฟางขาวใหเปอยยย ไถพรวนไดงาย ( **หลงเกบเกยวขาวแลวจะเหลอตอซงฟางขาวในนาประมาณ 1.0 -1.3 ตน/ไร **) อาจหยดททางนาเขานา 5 ลตร / ไร / ครง ระยะขาวแตกกอ( 35-40วน) และเมอขาวเรมออกรวง(60-75 วน) หรอผสมนาฉดพนใหทางใบอตรา 50-80 ซซ /นา 20 ลตร เมอขาวอายประมาณ 35-40 และ 60-75 วน ในแปลงพชไร เมออาย 20, 40 และ 60 วน ในแปลงไมผล ทก 15-30 วน * ในแปลงพชผก ทก 3-7 วน โดยผสมใหเจอจางกวาการใชในนา ขาวพชไร หรอไมผล คอใชอตรา 30-50 ซซ/นา 20 ลตร

*** มเกษตรกรหลายราย นานาหมกชวภาพ พด .2 อตรา 2-5 ลตร/นา 200 ลตร ไปผสมกบยาฆาหญา คมหญา อตราปกต ฉดพนในแปลงพชไร ชวยใหการคมหรอฆาหญามประสทธภาพมากขน ดนรวนซย พชทปลกมรากมาก พชดดซมปยไดดขน

น าหมกชวภาพสตรฮอรโมนไข/เรงดอก วสดทใชท า (ในถงขนาด 10 ลตร) ไขหอยเชอร 5 กโลกรม หรอ ไขไกทงเปลอก 5 กโลกรม + กากนาตาล

5 กโลกรม + นาหมกชวภาพสตรซปเปอรพด.2 =250 ซซ + แปงขาวหมาก 1 ลก + ยารคล 1 ขวด วธท า นาไขหอยเชอรมาโขลกหรอปนใหละเอยด หากใชไขไกตองแยกเปลอกออกมาตาใหละเอยดกอน ใส

กากนาตาล นาหมกชวภาพ นามะพราว คลกเคลา/ตใหเขากนแลว ในถงพลาสตก ปดฝา แตควรคนบอยๆ หมกไวอยางนอย 15 วน

อตราและวธใช ใชอตรา 10-15 ซซ. / นา 20 ลตร ฉดพนทกๆ 5-7 วน ชวงพชใกลออกดอก ขณะทแดดออน(ชวงทขาวตากเกสร ใหเลยงไปฉดชวงเยนแทน) ควรบารงใหตนพชมความสมบรณกอน ขาว เมออาย 60-75 วน โดยฉดประมาณ 1-2 ครง พชผกหรอไมผล เมอใกลออกดอกจะทาใหการตดดอกสมาเสมอ ขวเหนยว ดอกและผลไมหลดรวงงาย

เชอจลนทรยปองกนโรครากเนาโคนเนา สตร พด. 3 เปนหวเชอจลนทรยควบคมเชอสาเหตโรครากเนาโคนเนาของพช ประโยชน เพอควบคมเชอสาเหตโรครากเนาโคนเนาของพช ทงในสภาพทดอนและทลม เชอบาซลลส

และไตรโครเดอรมาใน พด.3 ชวยปองกนโรครากเนา โคนเนา ในพชผก ไมผล และพชไร วสดทใช ปยหมกหรอมลสตวเกาๆทสลายตวโดยสมบรณแลว 100 กโลกรม ราละเอยด 1 กโลกรม สาร

เรงซปเปอร พด. 3 จานวน 1 ซอง วธท า ละลายสารเรงซปเปอร พด. 3 และราละเอยด ในนา 5 – 50 ลตร คนใหเขากนอยางนอย 5 นาท

แลวราดบนกอง ปยหมกหรอมลสตวเกาๆ คลกเคลาใหเขากน ใหความชน ประมาณ 70 เปอรเซนต (กาแลวมนาไหลงามมอ เมอคลายออกวสดยงคงรป ) ตงกองสงประมาณ 50 เปอรเซนต ตงกองวสดใหสง 50 ซม. คลมดวยกระสอบปาน สแลน หรอกรอกใสกระสอบปย หมกหรอตงไวในทรม อยางนอย 7 วน กอนนาไปใช

อตราและวธการใช พชไร นาขาว พชผก หรอไมดอกไมประดบ 100 – 300 กก./ไร โดยหวานใหทวแปลงกอนไถพรวน/ทาเทอก หรอใสระหวางแถวหลงปลกพช ไมผลหรอไมยนตน 3 - 6 กก./ตน โดยรองกนหลมหรอรอบ


ทรงพมทกป ใน แปลงเพาะกลา 1 - 2 กก./พนท 10 ตร.เมตร โรยแลวคลกเคลาใหทวแปลงเพาะกลา ชวยเพมประสทธภาพการใชปยเคม

ปยหมกชวภาพจานดวน (สตร พด. 1, 2, 3 และ พด. 12) เปนปยทไดจากการนาวสดอนทรยชนดตางๆมาหมกใชอยางเรงดวน โดยใชสารเรงจลนทรย รวมดวย ประโยชน ทาใหดนรวนซย เพมความอดมสมบรณของดน เชอบาซลลสและไตรโครเดอรมาใน พด .3 ชวย

ปองกนโรครากเนา โคนเนาในพชผก ไมผล รากแขงแรง มปรมาณมาก ชวยใหดนปลดปลอยธาตอาหารเปนประโยชนใหพชดขน

วสดทใช แกลบดบและแกลบดารวม 6 กระสอบปย +มลสตว 10 กระสอบปย + ราละเอยด 6 กก.+ กากนาตาล 1 กก. + สารเรง พด .1 + พด.3 อยางละ 1 ซอง + นาหมกชวภาพ 3 ลตร + นา หรอนามะพราว 200-250 ลตร

วธท า คลกเคลา แกลบดบ แกลบดา ราขาว มลสตวใหเขากน ราดนาทผสมสารเรง ซปเปอร พด.1 ซปเปอรพด..3 กากนาตาล และนาหมกชวภาพทผสมทงไวนาน 10 นาท โดยราดบนกองวสดคลกเคลาเขากนใหชม ใหไดความชนประมาณ 70 % (กาแลวมนาไหลงามมอ เมอคลายออกวสดยงคงรป ) ตงกองวสดใหสง 50 ซม. คลมดวยกระสอบปาน ผากระสอบปย หรอกรอกใสกระสอบปย ตงไวในรมเปนเวลา 7-15 วน กอนนาไปใช

จากนน อาจใชเปนวสดเรมตนในการทาปยชวภาพ พด. 12 โดยละลาย พด .12 จานวน 1 ซอง และนา แลวคลกเคลาใหทว/ใหชม แลวกองหรอกรอกใสกระสอบปย วางไวในทรม กอนนาไปใชอยางนอย 4 วน กอนนาไปใช

อตราและวธการใช พชไร นาขาว พชผก หรอไมดอกไมประดบ 200–300 กก./ไร โดยหวานใหทวแปลงกอนไถพรวน/ทาเทอก หรอใสระหวางแถวหลงปลกพช ไมผลหรอไมยนตน 1-3 กก./ตน โดยรองกนหลมหรอรอบทรงพมทกป ในแปลงเพาะกลา 1-2 กก./พนท 10 ตร.เมตร โรยแลวคลกเคลาใหทวแปลงเพาะกลา ชวยเพมประสทธภาพการใชปยเคม

น าหมกชวภาพจากเศษอาหาร สตร พด. 6 เพอใชดบกลนเหมน ใชทาความสะอาดหองนา หองครว คอกสตว บอปลา ชวยบาบดนาเสย และลดกลน

เหมนตามทอระบายนาและกองขยะ ใชหมกดน เศษพช ตอซง หรอผสมนาฉดพนใหทางใบพช ชวยลดขยะในครวเรอน

วสดและวธท า (ในถงพลาสตกขนาด 120 ลตร) เศษอาหาร ขยะสด 60-80 กก. + กากนาตาล 20-30 กก. นาหรอนามะพราว 20-40 ลตร(แลวแตประเภทเศษอาหารวามนา สดหรอแหง ) + สารเรง พด .6 จานวน 2 ซอง ** กรณทตองการใชดบกลนในหองนาหรอในครวเรอนเทานน ใชนามะพราว (แทนนาและเศษอาหาร ) 80 ลตร/กากนาตาล 20 กก.** คนและหมกไว 15 วน สตรเรงดวน ใหใชนา 100 ลตร + สบปะรด(หรอเปลอก) 5 กก.+กากนาตาล 10 กก.หมก 3-5 วนกอนนาไปใช กอนนาไปใช อตราและวธการใช ใชนาหมกชวภาพฯ 15 ลตร/พนทนาเสย 1 ไร หรอใชนาหมกชวภาพ อตรา 1 ลตร/ปรมาตรนาเนาเสย 10 ลบ.เมตร บรเวณกองขยะ/คอกปศสตว นาหมกอตรา 2-5 ลตร/นา 20 ลตร ราด ฉดพนทก 3 วน บอปลา ใชนาหมกฯ สาดหรอฉดพนใหทวบอ 15 ลตร/ไร/ครง หมกดน ใชอตรา 5-8 ลตร/ไร สาด ราด หยดพรอมนาทปลอยลงนา หรอฉดพนใหทวในนาขาว แลวหมกตอซงทงไว 10-15 วนกอนไถพรวน แลวปลอยพรอมนาเขานาเมอขาวอาย 30-35 วน และ 60-65 วน หรอผสมนาฉดพนใหทางใบ อตรา 50-80 ซซ/นา 20 ลตร เพอเรงการเจรญเตบโต ระบบราก การแตกกอ และการตดดอกออกผล


สารสกดสมนไพรปองกนโรคแมลงศตรพช สตร พด. 7 เปนสารสกด จากพชทมกลนฉน รสเผด ขม สารเบอเมา เพอปองกน ,ไล,กาจดแมลงศตรพช เชน เปลอก

ซาก ใบหรอเมลดนอยหนา เสอมอบ โลตน สะเดา หวกลอย ตะไครหอม สบดา ขา ขง พรก มะกรดกระเพรา ใบ /ดอกลาโพง หนอนตายหยาก เมลดมนแกว จากพชมยางหรอรสฟาดเพอผลตสารปองกนกาจดเชอรา เชน วานนา กระเทยม เปลอกมงคด กลวยดบ ลกตาลสก ใบยคา ใบ/ผลมะกรด ใบมะรม ลกมะเกลอ หมากสด หวไพล ขมนชน

วธท า (ในถงขนาด 120 ลตร) ละลายกากนาตาล 5-10 กก. กบนาหรอนามะพราว 40 ลตร พรอมสารเรง พด.7 จานวน 2 ซอง นาสมนไพรอยางนอย 3-4 ชนดขนไป บดหรอหนเปนชนเลกๆ รวม 50-60 กก. ใสลงในนาทละลายกากนาตาลและสารเรงฯไวแลว เตมนาใหทวมวสดหมก แตตองตากวาขอบปากถงลงมาอยางนอย 20 เซนตเมตร คลกเคลาและคนสวนผสมดงกลาวใหเขากน ควรคนบอยๆ หมก 21 วนขนไป จงกรองหรอคนนานาไปใช

วธและอตราการใช ผสมนาฉดพนปองกนโรค แมลงศตรพช อตรา 80-150 ซซ/นา 20 ลตร หรอ 0.8 -1.5 ลตร/นา 200 ลตร ทก 3-5 วน เมอแมลงเรมระบาด กากนาไปทาปยหมกหรอนาไปหวานในแปลงพชผกเพอปองกนโรค แมลงศตรพช

สมนไพรรกษาเชอราจานดวน (หมอดนขวญชย แตงทอง อ.หนคา จ.ชยนาท) ประโยชน เปนสารสกดสมนไพรเพอรกษาโรคใบขด,ใบจดสนาตาลในขาว แคงเกอรในสม แอนแทรกโนส

ในมะมวง ฯลฯ วสดและวธท า หน/บดกระเทยม 0.5 กก. และวานนา 0.5 กก. + เหลาขาว 1 ขวด เตมนาพอทวมวสด

หมกทงไว 24 ชม. จงคนนานาไปใช โดยใชสารสกดสมนไพร 80 ซซ/นา 20 ลตร ฉดพนเมอมโรคดงกลาวเรมระบาด

การปรบปรงบ ารงดนดวยปยพชสด ปยพชสด คอ ปยทไดจากการไถกลบเศษหรอตนพชขณะทยงสดลงไปในดน ปลอยใหยอยสลายระยะหนง

แลวจงปลกพชหลกตาม ปกตนยมใชพชตระกลถวเปนพชปยสด เชน ปอเทอง ถวพม ถวพรา ถวมะแฮะ โสนตางๆ ฯลฯ เนองจากปลกงาย สามารถตรงธาตอาหารไนโตรเจนจากอากาศไดด ไมระบาดเปนวชพชในภายหลง โดยไถกลบในชวงทพชกาลงออกดอกประมาณ 50% เพราะจะไดปยพชสดคณภาพด นาหนกสดตอไรสงและยอยสลายงาย จงปลกพชหลกตามไดไวขน สามารถดาเนนการไดอยางกวางขวางในพนทขนาดใหญ พชตระกลถวทแนะนาไดแก

ปอเทอง – นยมปลก/หวานในแปลงพชไร,นาขาว หรอโรยระหวางแถวปลกออยใชเมลดพนธ 3-5 กก. /ไร ไถกลบอาย 50-70วน จะไดปยสด 2-6 ตน /ไร จะใหธาตไนโตรเจน /ฟอสฟอรส /โพแทสเซยมประมาณ 1.98/0.30/2.41 % ของนน.แหง

ถวพม - นยมปลกทงในแปลงพชไร นาขาว(ทนาไมแฉะ)หรอในแปลงไมผลยนตน ใชเมลดหวานอตรา 5-8 กก./ไร ไถกลบอาย 45-60 วน จะไดปยสด 2-3 ตน/ไร จะใหธาตไนโตรเจน/ฟอสฟอรส/โพแทสเซยมประมาณ 2.05 /0.22 /3.20 % ของ นน.แหง*(นาหนกแหง=นาหนกสด ÷ 5) การไถกลบพชปยสด คอ การฝงฟองนาและปยจานวนมหาศาลไปไวในดน

ถวพรา - นยมปลกในแปลงพชไร ,นาขาว ทนแลงไดด โดยใชเมลดพนธ 8-10 กก./ไร ไถกลบเมออาย 60-80 วน ไดปยพชสดประมาณ 3 ตน/ไร ซงจะใหธาตไนโตรเจน/ฟอสฟอรส /โพแทสเซยม ประมาณ 3.03 / 0.37 / 3.12 % ของ นน.แหง

โดยไถกลบขณะทพชปยสดออกดอกประมาณ 50 % เพราะจะไดปรมาณธาตอาหารและนาหนกสดตอไรสง ลาตนยงไมแขงมาก สามารถปลกพชหลกตามไดภายใน 7-10 วน หากพชปยสดอายมากกวาน กตองไถกลบทงไวนานกวาน


ปยชวภาพ พด. 12

(เพอเพมธาตอาหาร ฮอรโมน และผลผลตพช) ความหมายของปยชวภาพ

ปยทไดจากการนาจลนทรยทมชวตทสามารถสรางธาตอาหารหรอชวยใหธาตอาหารเปนประโยชนกบพชมาใชในการปรบปรงบารงดนทางชวภาพ กายภาพ หรอทางชวเคม ทาใหดนมความอดมสมบรณเพมมากขน คณสมบตของจลนทรยในปยชวภาพ พด. 12

ปยชวภาพ พด. 12 เปนกลมจลนทรยทสรางธาตอาหารหรอชวยใหธาตอาหารเปนประโยชนกบพช เพอเพมความอดมสมบรณใหกบดนและสรางฮอรโมนสงเสรมการเจรญเตบโตของพช ประกอบดวยจลนทรย 4 ประเภท ไดแก กลมจลนทรยทใหธาตไนโตรเจน เปนจลนทรยทสามารถตรงกาซไนโตรเจนในอากาศและเปลยนใหอยในรปแอมโมเนยมทเปนประโยชนตอพช มกลมจลนทรยทผลตกรดอนทรยออกมาละลายสารประกอบอนนทรยฟอสเฟต เชน หนฟอสเฟต ใหอยในรปทพชดดใชได มกลมจลนทรยทปลดปลอยกรดอนทรยชวยละลายแรธาตทมโพแทสเซยมเปนองค ประกอบ เชน ไบโอไทต มสโคไวต และเฟลดสปาร ใหอยในรปทพชนาไปใชได มกลมจลนทรยทสรางสารกระตนการเจรญเตบโต /ฮอรโมนพช ไดแก ออกซน จบเบอเรลลน และไซโตไคนน กระตนการเจรญของรากขนออน และชวยเพมพนทผวราก ทาใหการดดนาและธาตอาหารเพมมากขน กลมจลนทรยดงกลาวเจรญเตบโตไดดระหวางอณหภม 30-35 องศาเซลเซยส ชวงความเปนกรดเปนดาง 6-8 ประโยชนของปยชวภาพ

1. เพมความเปนประโยชนฟอสฟอรส (เพมการละลายไดของหนฟอสเฟต 15-45 % ) โพแทสเซยมในดน(เพมการละลายไดของโพแทสเซยมเฟลดสปาร 10 %)

2. สรางฮอรโมนเรงการเจรญเตบโตของรากและตนพช 3. เพมประสทธภาพการดดใชธาตอาหารของพช 4. เพมประสทธภาพการใชปยเคมหรอปยอนทรยทใสในดน 5. ชวยสรางความสมดลของธาตอาหารพช ลดปรมาณใช

ปยเคมได 25-30 % ลดตนทนการผลต เพมผลผลตและรายได พช วสดส าหรบขยายเชอ

1. ปยหมก 300 กโลกรม 2. ราขาว 3 กโลกรม 3. ปยชวภาพ พด.12 1 ซอง(100 กรม) วธขยายเชอ

1. ผสมปยชวภาพ พด. 12 และราขาวในนา 1 บบ คนใหเขากน 5 นาท 2. ราดสารละลายปยชวภาพ พด. 12 ลงบนกองปยหมกและคลกเคลาใหเขากน ปรบความชนใหได 70 เปอรเซนต

โดยกาปยหมกใหมนาไหลออกมาเลกนอย เมอปลอยมอออกปยหมกยงคงรปอยได 3. ตงกองปยหมกเปนรปสเหลยมผนผา ใหความสงไมเกน 50 เซนตเมตร ใชกระสอบปาน ตาขายพรางแสง หรอผา

กระสอบปยคลมกองปยเพอรกษาความชมชน โดยกองปยหมกไวในทรมเปนระยะเวลา 4 วน อตราการใชปยหมกทขยายเชอปยชวภาพ พด.12

- ขาว 300 กโลกรม/ไร โดย หวานใหทวพนทชวงเตรยมดนปลก - พชไร พชผก หญาอาหารสตว 300 กโลกรม/ไร ใสระหวางแถวตามแนวปลกพชคลกเคลากบดน - ไมผล ไมยนตน 3-5 กโลกรม/ตน ชวงเตรยมหลมปลก โดยคลกเคลากบดนรองไวกนหลม พชทเจรญแลว ใสรอบ

ทรงพมหรอหวานใหทวใตทรงพม


ดนเปรยวจด (Acid Sulfate soil)

ดนเปรยวจด หมายถงดนทมกรดกามะถน(H2SO4) ปรมาณมากในชนดนจนเปนพษตอพชทปลก ดนเปรยวจด เกดจากการทบถมของตะกอนนากรอยทมสารประกอบ ไพไรท (Pyrite) (FeS2) เรยกวาชนกรดกามะถนสะสมอยและเมอตะกอนดนททบถมสงขนนาไมทวมถงจงเกดการเปลยนแปลงทางเคมเกดกรดกามะถน (H2SO4)ขนในชนดนและพบสารประกอบจาโรไซท (Jarosite) [1/3Kfe3(SO4)2(OH)6 ซงมสเหลองฟางขาวในชนดนดวย

วธสงเกตดนเปรยว 1. พนททพบดนเปรยว มกเปนพนทในบรเวณทลม มนาแชขงปละหลาย ๆ เดอน ในชวงฤดฝน 2. นาในบอ ค คลอง ในพนททเปนดนเปรยวจะใสเหมอนแกวงดวยสารสม มรสเปรยวและเฝอน เมอบวนนาหมาก

ลงไปนาจะเปลยนเปนสดา 3. พชทขนไดโดยธรรมชาตในบรเวณนมกมลา ตนคอนขางแขง เชน กก ทรงกระเทยม จดหน เปนตน 4. เนอดนเปนดนเหนยว เมอขดลงไปจะพบสารสเหลองคลายกามะถน (จาโรไซท) อยในชนดน และลกลงไปจะพบ

โคลนสนาเงนปนเทา ซงเปนดนตะกอนนาทะเลสะสมอย

ปญหา/สาเหต ทดนเปรยวใชเพาะปลกพชไมไดผล ไดแก 1. เนองจากดนมความเปนกรดสง หรอมpH ตา (pH ตากวา 5.0 ) ทาใหมผลตอเนองตอพช คอ - พชดดธาตอาหารบางธาตไปใชไดนอยลง เชน ไนโตรเจน และแคลเซยม - พชทปลกจะขาดธาตฟอสฟอรส เนองจากฟอสฟอรสเปลยนไปอยในรปทพชใชประโยชนไมได - ดนมปรมาณธาตอาหารบางธาตอยในปรมาณนอย เชน แมกนเซยม และโปตสเซยม - มสารบางอยางละลายออกมามากจนเปนพษตอพช เชน เหลก อลมเนยม และแมงกานส 2. จลนทรยหรอสงมชวตเลก ๆ ในดนไมสามารถเจรญเตบโตได และไมสามารถดา เนนกจกรรมไดตามปกต ทาให

ปรมาณไนโตรเจน ฟอสฟอรส และกามะถนในดนทเปนประโยชนตอพชนอยลง

การแบงชนดของดนเปรยว ดนเปรยวแบงออกเปน 3 ชนด ตามระดบความเปนกรด ดงน 1. ดนเปรยวจดนอย คอ ดนทมความเปนกรดนอยหรอดนทมคาพเอช (pH) ในชวงระหวาง 4.7-6.0 ไดแก กลมชด

ดนท 2 เชน ดนชดบางนาเปรยว ชดฉะเชงเทรา ชดมหาโพธ ชดอยธยา มหาโพธ ชดเสนา ชดทาขวาง 2. ดนเปรยวจดปานกลาง คอ ดนทมความเปนกรดเปนดาง หรอมคาพเอช(pH) ในชวงระหวาง 4.1-4.7ไดแก กลม

ชดดนท 11 เชน ดนชดรงสต ชดธญบร ชดดอนเมอง 3. ดนเปรยวจดมาก คอ ดนทมความเปนกรดเปนดาง หรอมคาพเอช (pH) ตากวา 4.1 ไดแก กลมชดดนท 10 เชน

ดนชดรงสต เปรยวจด ชดองครกษ

การปรบปรงแกไข (แนะนาใหตรวจสอบจากโปรแกรมดนไทย หรอวเคราะหดนกอน เพอทราบความรนแรงของกรดในดน) การปรบปรงดนเปรยวมหลายวธ การทจะเลอกใชวธใดหรอใชหลายวธรวมกนนน ขนอยกบสถานการณ ความจาเปน และความเหมาะสมของแตละพนท มดงน

1. การลางดน เปนการใชนาลางกรดและสารทเปนพษอนๆ ออกไปจากดน วธนสามารถใชไดผลดในบรเวณทมนาจด มากเพยงพอ


2. การควบคมระดบนาใตดน วธนเหมาะสา หรบพนทดนเปรยวทเกดใหมหรอดนเปรยวแฝง โดยการควบคมระดบนาใตดนใหอยในระดบนาทเหมาะสม (หรอ ไมระบายนาออกจากดนจนถงระดบทมแรไพไรทสะสมอย) ซงจะทา ใหเกดการขาดออกซเจน เปนการปองกนไมใหแรไพไรททอยในดนถกเปลยนเปนกรดรวมทงลดความเปนพษของเหลกดวย

3. การใสวสดลดความเปนกรดของดน เชน ปนขาว ปนมารล เปลอกหอยเผา หนปนบด เพอชวยลดความเปนกรดของดน ลดปรมาณสารเปนพษทละลายออกมามากเกนไปจนเปนอนตรายตอพช ทงยงเปนการเพมเตมธาตอาหารรองใหแกพช โดยเฉพาะ แคลเซยมและแมกนเซยม ทาใหพชแขงแรง ตานทานโรค แมลง หรอสภาพทไมเหมาะสมไดดขน ในทางปฏบตนยมใชปนมารล เพราะมราคาถกทสดและใสเพยงครงเดยวกสามารถแกความเปนกรดของดนไดนาน 3-5 ป โดยอตราการใชปนมารลเพอปรบปรงดนเปรยว มดงน

- ดนเปรยวนอย (กลมชดดนท 2) ควรใสปนมารล ไรละ 0.5 ตน - ดนเปรยวปานกลาง (กลมชดดนท 11) ควรใสปนมารล ไรละ 1 ตน - ดนเปรยวจด (กลมชดดนท 10) ควรใสปนมารล ไรละ 2 ตน 4. เพมความอดมสมบรณใหแกดน โดยใสปยเคมและปยอนทรยทเหมาะสม โดยเฉพาะการใสปยเคม ควรใสให

ถกตองตามสตรอตราและเวลาทราชการแนะนา แตชนดพช เนองจากดนเปรยว (โดยเฉพาะดนเปรยวปานกลางถงดนเปรยวจด) จะมปญหาการขาดไนโตเจนและฟอสฟอรสอยางรนแรง 5. เลอกปลกพชททนดนกรด (กรดไมรนแรง)ไดด เชน สบปะรด กลวย มะมวง ชนดหรอพนธพชททนทานตอดนทเปนกรดไดด ฯลฯ รวมกบวธการดงกลาวขางตน ซงดนเปรยวจด ทไดรบการจดการแกไขถกวธ สามารถปลกพชไดเกอบทกชนด ทงนตองพจารณาสภาพภมอากาศ ทเหมาะสมตอพชนนๆ ดวย


ชวงความเปนกรด-ดางของดน (พ.เอช. = pH) ทพชเจรญเตบโตไดด

ชนดพช pH ทพชตองการ ชนดพช pH ทพชตองการ ชนดพช pH ทพชตองการ นาขาว พชไร พชผก ไมผล ไมยนตน

ขาว 5.0-6.0 กะหลาปล 6.0-7.5 มะมวง 6.0-7.0 ขาวสาล 5.5-7.0 กระเจยบ 6.0-7.5 มะนาว 5.5-6.0 ขาวโพดหวาน 6.0-7.0 มะเขอเทศ 6.0-6.8 สมเขยวหวาน 5.5-6.0 ขาวโพดฝกออน 5.0-6.0 คะนา 6.0-7.5 สมโอ 5.5-7.5 ขาวโพดเลยงสตว 6.0-7.5 หอม 6.0-8.0 กลวย 6.0-7.0 ขาวฟาง 5.5-6.5 กระเทยม 5.5-8.0 ลาไย 6.5-7.0 ออย 6.0-8.0 แตงโม 6.0-7.0 ลนจ 6.5-7.0 ถวเหลอง 5.5-6.5 แตงกวา 5.5-7.0 มะมวงหมพานต 5.0-6.0 ถวเขยว 5.8-6.5 แคลตาลบ 6.0-6.5 กาแฟ 5.0-6.0 ถวพม 6.0-7.5 มนเทศ 5.0-7.5 องน 6.0-7.5 ถวลสง 5.3-6.6 เผอก 5.5-6.5 ไผ 5.0-7.0 สบปะรด 4.5-6.0 พรกหยวก 5.5-7.0 มะพราว 6.0-7.5 ยาสบ 5.3-5.8 ฟก 5.5-7.5 ยางพารา 5.0-6.0 ฝาย 6.0-8.0 ฟกทอง 5.5-7.5 ยคาลปตส 6.0-8.0 งา 6.0-6.5 พรก 5.5-6.8 ทานตะวน 6.0-7.5 ขา 5.8-8.0 ไมดอก หญาอลฟลฟา 6.2-7.8 หนอไมฝรง 6.5-7.5 กหลาบ 5.4-7.0 หญาซดาน 5.0-6.5 ผกชฝรง 5.8-7.0 เบญจมาส 5.0-8.0 ละหง 6.0-7.5 มนฝรง 4.8-6.5 บานชน 6.0-7.0

อตราการใชหนปนบดแกความเปนกรดของดน (กก./ไร) คาความเปนกรด

(พ.เอช.) ดนทราย

ดนรวน ปนทราย

ดนรวน ดนเหนยวและ รวนเหนยว

5.0 200 300 400 500 4.5 700 800 1,000 1,100 4.0 1,100 1,300 1,800 2,100 3.5 1,600 2,000 2,500 3,000

คาสมมลแคลเซยมคารบอเนต (Calcium Carbonafe Equivalent หรอ CCE) หรออานาจในการทาให เปนกลาง (Total neutralizing Power) ของปนประเภทตาง ๆ

วสดปรบปรงดนประเภทปน คา CCE pH วสดปรบปรงดนประเภทปน คา CCE pH ปนเผา CaO 126.61 12.4 โดโลไมด (Ca-Mg(CO3)2) 95-10ค 8.1-9.5 ปนขาว Ca(OH) 123.92 12.4 เปลอกหอยเผา 111.30 9.0-10.0 หนปนฝน 70-104 9.5 เบสกแสลค (CaSiO3) 67-71 8.0-9.0 หนปนบดCaCO3 94.32 9.5 ปนมารล 93.28 8.0-9.0

หมายเหต * หากตองการเปลยนจากหนปนบดเปนปนชนดอนตองคณดวยคาตาง ๆ ดงน ปนเผา X 0.56 กก./ไร ปนขาว X 0.74 กก./ไร ปนมารล X 1.25 กก./ไร โดโลไมต X 0.92 กก./ไร หรอ * ใชปนมารล 500 กก./ไร ในกลมชดดนท 2 * ใชปนมารล 1,000 กก./ไร ในกลมชดดนท 11 * ใชปนมารล 2,000 กก./ไร ในกลมชดดนท 10 ทมา คมอการใชวสดปนเพอการเกษตร http://www.ldd.go.th/Lddwebsite/web_ord/Technical/pdf/P_Technical04036_03.pdf 28 มค.55

http://www.ldd.go.th/Lddwebsite/web_ord/Technical/pdf/P_Technical04036_03.pdf


ดนเคมและการปรบปรงแกไข

ดนเคม ( saline soil) หมายถง ดนทมปรมาณเกลอทละลายอยในสารละลายดนมากเกนไป มกระทบตอการเจรญเตบโต ปรมาณและคณภาพของผลผลต ซงอาจรนแรงถงทาใหพชตายได เนองจากเกดความไมสมดลของธาตอาหารพช พชเกดอาการขาดนา และมการสะสมไอออนทเปนพษในพชมากเกนไป

ลกษณะการเกดและการแพรกระจาย (ของดนเคมภาคกลาง / ดนเคมภาคตะวนออกเฉยงเหนอ) แหลงเกลอเกดจากตะกอนนากรอย/หนเกลอใตดน นาใตดนเคม หนดนดานทอมเกลออย หรอเคมททบถมมานาน

หรอเกดจากนาใตดนเคมทงทอยลกและอยตน เมอนาใตดนไหลผานแหลงเกลอแลวไปโผลทดนไมเคมทอยตากวาทาใหดนบรเวณทตากวานนกลายเปนดนเคมทงนขนกบภมประเทศแตละแหงสาเหตการเกดแพรกระจายออกมามาก สวนใหญเกดจากมนษยโดยการสบนาไปใชมากเกนไป เกดการทะลกของนาเคมเขาไปแทนท การชลประทาน การทาคลองชลประทานรวมทงการสรางอางเกบนาเพอใชในไรนาบนพนททมการทบถมของตะกอนนาเคม หรอจากการขดหนาดนไปขายทาใหตะกอนนาเคมถงจะอยลกนน กลายเปนแหลงแพรกระจายเกลอได

วธสงเกตดนเคม ลกษณะของดนเคมทสงเกตได คอ ดนจะมลกษณะชนอยตลอดเวลา หากเคมมากๆ จะเหนขยเกลอขนตามผวดน

และมกเปนทวางเปลาไมไดทาการเกษตร มวชพชทนเคม เชน หนามแดง หนามป เสมา เหงอกปลาหมอ ลาแพน ลาพ เปนตน ลกษณะอกประการหนงคอ ความเคมจะไมมความสมาเสมอในพนทเดยวกนและความเคมจะแตกตางกนระหวางชนความลกของดน ซงมการเปลยนแปลงไปตามฤดกาล สาหรบนาขาว ตนขาวมการเจรญเตบโตไมสมาเสมอ การแตกกอนอย ตนแคระแกรน ใบหนา ขอสน ใบอาจมสเขยวเขม ขอบปลายใบไหมและมวนงอ ในพนทดนเคมจด ตนขาวจะตายเปนหยอมๆ ในชวงทขาดนาผวดนจะแหงทาใหดนมความเคมสงขน ซงอยในชวงระยะเวลาทขาวออกดอกออกรวง จะทาใหดอกขาวลบ ไมตดเมลด หรอมเมลดลบ

สาเหตการแพรกระจายดนเคม เกลอเกดขนเปนเกลอทละลายนาไดด นาจงเปนตวการหรอพาหนะในการพาเกลอไปสะสมในทตาง ๆ ทนาไหลผาน

ซงเปนสาเหตของการเกดการแพรกระจายดนเคม หนหรอแรทอมเกลออยเมอสลายตวหรอผพงไป โดยกระบวนการทางเคมและทางกายภาพ กจะปลดปลอยเกลอตางๆ ออกมาเกลอเหลานอาจสะสมอยกบทหรอเคลอนตวไปกบนาแลวซมสชนลางหรอซมกลบมาบนผวดนไดโดยการระเหยของนาไปโดยพลงแสงแดดหรอถกพชนาไปใชนาใตดนเคมทอยระดบใกลผวดนเมอนานซมขนบนดน กจะนาเกลอขนมาดวยภายหลงจากทนาระเหยแหงไปแลวกจะทาใหมเกลอเหลอสะสมอยบนผวดนและทลมทเปนแหลงรวมของนา นาแหลงนสวนมากจะมเกลอละลายอยเพยงเลกนอยกไดนานๆ เขากเกดการสะสมของเกลอโดยการระเหยของนาพนทแหงนนอาจเปนหนองนาหรอทะเลสาบเกากได

สาเหตจากการกระท าของมนษย การทานาเกลอ ทงวธการสบนาเคมขนมาตากหรอวธการขดคราบเกลอจากผวดนมาตม เกลอทอยในนาทงจะม

ปรมาณมากพอทจะทาใหพนทบรเวณใกลเคยงกลายเปนพนทดนเคมหรอแหลงนาเคม การสรางอางเกบนาบนพนทดนเคมหรอมนาใตดนเคม ทาใหเกดการยกระดบของนาใตดนขนมาทาใหพนทโดยรอบและบรเวณใกลเคยงเกดเปนพนทดนเคมได การชลประทานทขาดการวางแผนในเรองผลกระทบของดนเคมมกกอใหเกดปญหาตอพนทซงใชประโยชนจากระบบชลประทานนนๆ แตถามการคานงถงสภาพพนทและศกษาเรองปญหาดนเคมเขารวมดวย จะเปนการชวยแกไขปญหาดนเคมไดวธหนงและการตดไมทาลายปา ทาใหสภาพการรบนาของพนทไมมประสทธภาพ ทาใหเกดปญหาตามมาอยางมากมาย


จากสภาพทางอทกธรณของนาเปลยนแปลงไป แทนทพชจะใชประโยชนกลบไหลลงไปในระบบสงนาใตดนเคมทาใหเกดปญหาดนเคมตามมา

แนวทางการจดการดนเคม การปองกนไมใหเกดการแพรกระจายดนเคมเพมมากขน ทงนตองพจารณาจากสาเหตการเกด ดาเนนการไดโดย

วธการทางวศวกรรม วธทางชวทยา และวธผสมผสานระหวางทง 2 วธ วธทางวศวกรรม จะตองมการออกแบบพจารณาเพอลดหรอตดกระแสการไหลของนาใตดนใหอยในสมดลของ

ธรรมชาตมากทสด ไมใหเพมระดบนาใตดนเคมในทลม วธทางชวทยา โดยใชวธการทางพชเชนการปลกปาเพอปองกนการแพรกระจายดนเคม มการกาหนดพนทรบนาท

จะปลกปา ปลกไมยนตนหรอไมโตเรวมรากลก ใชนามากบนพนทรบนาทกาหนด เพอทาใหเกดสมดลการใชนาและนาใตดนในพนท สามารถแกไขลดความเคมของดนในทลมทเปนพนทใหนาได

วธผสมผสาน การแกไขลดระดบความเคมดนลงใหสามารถปลกพชได โดยการใชนาชะลางเกลอจากดนและการปรบปรงดน ดนทมเกลออยสามารถกาจดออกไปไดโดยการชะลางโดยนา การใหนาสาหรบลางดนมทงแบบตอเนองและแบบขงนาเปนชวงเวลา แบบตอเนองใชเวลาในการแกไขดนเคมไดรวดเรวกวาแตตองใชปรมาณนามาก สวนแบบขงนาใชเวลาในการแกไขดนเคมชากวา แตประหยดนา การใชพนทดนเคมใหเกดประโยชนตามสภาพทเปนอย ไมปลอยใหพนดนวางเปลา โดยการคลมดนหรอมการเพมผลผลตพชโดยเปลยนพชเปนพชเศรษฐกจทเหมาะสม เชน พชทนเคม หรอพชชอบเกลอ

การปรบปรงดนเคมเพอปลกขาว 1. การลางดน โดยอาศยนาฝนหรอนาจด ขงนาไวในนากระทงดนอมตว นากจะเรมเคม สงเกตจากการเปลยนสของ

นาทเปนสนาตาลออนๆ แลวจงระบายนาทง ทาอยางน 2-3 ครง จนกวาความเคมจะตากวา 16 มลโมห/เซนตเมตร 2. การใชปยอนทรย ในพนทดนเคมมกขาดอนทรยวตถมาก การใชปยอนทรย เชน การใชแหนแดง การปลกพช

ตระกลถวแลวไถกลบ เปนปยพชสด หรอใสปยคอก ปยหมก 3. การใชแกลบ ทาใหดนรวนซย การระบายนาดขน นอกจากนแกลบยงปลดปลอยซลกาใหแกขาว ทาใหตนขาว

แขงแรง ไมลมงาย เพมภมตานทานความเปนพษของเกลอ ตานทานโรคแมลง ชวยเพมผลผลตใหขาว 4. การใชปน ไดแก ปนขาว ปนมารล หนปนบด ในดนเคมทเปนดนกรด 5. การใชยปซม ในกรณทดนเคมเปนดนดาง ชวยใหการดนระบายนาดขน ชวยใหการลางเกลอออกจากดน ลด

ความเคมออกไปจากดน การใชตองวเคราะหดนและไดรบคาแนะนาจากนกวชาการเกษตรเปนรายแปลง

6. รวมกบการใชกลาทมอายมากกวากลาปกต (อายประมาณ 5 สปดาห) ใชจานวนจบมากขน (6-8 ตนตอจบ) ใชระยะปกดาทถมากขน( 20x20 เซนตเมตร) การใสปยเคมควรแบงใส 3 ครง ชวงรองพน แตกกอ และชวงขาวตงทอง

สถานพฒนาทดนสพรรณบร (สพข.1 ) ทอย 74 หมท 4 บานโพธเขยว ต.ทบตเหลก อ.เมอง จ.สพรรณบร 72000 โทร.แฟกซ.035-454081 เขาถงความร/การบรการทเวปไซต http://r01.ldd.go.th/spb/

http://r01.ldd.go.th/spb


ตารางการคดเลอกพชทนเคม ชองทลงชนดพชตรงกบคาความเคมของดน พชยงสามารถเจรญเตบโตไดและใหผลผลตลดลงไมเกน 50 %

1. ชนคณภาพของดน เคมนอย เคมปานกลาง เคมมาก 2. การนาไฟฟา มลโมห/ซม.(เดซซเมน/เมตร)

2-4 4-8 8-12 12-16

3. เปอรเซนตเกลอ 0.12-0.25 0.25-0.50 0.50-0.75 0.75-1.00 พชสวน ถวฝกยาว ผกกาด ขนฉาย พรกไทย

แตงราน แตงไทย บวบ กะหลาดอก พรกยกษ กะหลาปล ถวลนเตา มนฝรง นาเตา กระเทยม หอมใหญ หอมแดง ขาวโพดหวาน แตงโม ผกกาดหอม องน แคนตาลป สบปะรด ผกช

ผกโขม ผกกาดหว มะเขอเทศ ถวพม

หนอไมฝรง คะนา กระเพรา ผกบงจน ชะอม

ไมดอก เยอบรา กหลาบ บานบร เฟองฟา บานไมรโรย เลบมอนาง ชบา

คณนายตนสาย เขม เขยวหมนป แพรเซยงไฮ

พชไร พชอาหารสตว ถวเขยว ถวเหลอง ถวลสง ถวแดง ถวแขก ถวปากอา งา

ขาว โสนอนเดย ปาน โสนพนเมอง ทานตะวน ปอแกว ขาวโพด หมอน ขาวฟาง หญาเจาช ถวอญชญ มนสาปะหลง ถวพม ถวพรา

หญานวลนอย โสนคางคก ขาวทนเคม คาฝอย โสนอฟรกน มนเทศ หญาขน หญากน

ฝาย หญาแพรก หญาชนอากาศ แหวหม ปานศรนารายณ

ไมผล ไมโตเรว อาโวกาโด กลวย ลนจ มะนาว สม มะมวง

ชมพ ปาลมนามน ทบทม มะกอก แค มะเดอ

ฝรง ขเหลก มะยม ยคาลปตส มะมวงหมพานต กระถนณรงค

ละมด พทรา สนมะขาม มะพราว อนทผาลม สะเดา มะขามเทศ

ดนเคมมากกวา 16 เดซซเมน(เกลอมากกวา 1 %) ไดแก พชชอบเกลอ เชน ชะคราม สะเมด แสม โกงกาง พนธขาวทนเคม ไดแก ขาวพนธพนเมอง ขาวดอกมะล 105 เการวง 88 กข.1 กข.6 กข.7 กข.8 กข.15 ขาวตาแหง หอมอน เจกกระโดด ขาวตาอ เหนยวสนปาตอง

การเกบตวอยางดนเพอวเคราะห

วตถประสงค เพอชวยใหเกษตรกรไดทราบถงความอดมสมบรณของดน ปรมาณธาตอาหารพชทจ าเปน ลกษณะของดน ความ

เหมาะสมของดนส าหรบพชแตละชนด ความเปนกรด-เปนดางของดน พรอมทงค าแนะน าชนดและปรมาณของปย ปน หรอวธปรบปรงแกไขตางๆ ใหถกตองเหมาะสม เพอใหการปลกพชมประสทธภาพ ผลผลตและรายไดของ

เกษตรกรเพมขน ชวงเวลาเกบตวอยางดน ชวงเวลาทเหมาะสม คอหลงจากเกบเกยวพชผลแลว ไมควรเกบตวอยางดนในขณะทดนยงเปยกมาก ไมควรเกบตวอยางดนใน

บรเวณทเปน บานเกา คอกสตวเกา บรเวณทมปยตกคาง หรอสงเกตไดวาไมใชดนทเปนตวแทนของพนทสวนใหญ

วธเกบตวอยางดน ตองถากหญา หรอกวาดเศษพช และใบไมท

คลมดนอยออกทงเสยกอน แลวใชจอบ เสยมหรอพลว ขดหลมเปนรปตว V (ดรปดานลาง) ลกตามแนวดง 0 - 15 ซม. หรอ 6 นวฟต

จากผวดน ส าหรบการปลกขาว พชผก หรอ พชไรทวๆไป หากเปนไมยนตน ขดลกตามแนวดง 0 - 30 ซม. จากนนใชเสยมแซะดนขนานลงไปจากปากหลมถงกนหลมใหหนาประมาณ 2-3 ซม. แลวงดขน ดนทตองการกจะตดตามมาบนพลว จอบ หรอ เสยม เปนแนวขนานตงแตผวดนถงกนหลม เอาดนนไปใสถงหรอกระปองพลาสตกทสะอาด ท าอยางนจนครบทกหลม ปกต 1 แปลงจะขดไมนอยกวา 5 หลม หากพนท 10-20 ไร ควรขดประมาณ 10-20 หลม ทเปนตวแทนของดนในแปลงนน เปนการเกบตวอยางดน 1 ตวอยาง หรอ 1 แปลง

โดยยดหลกทวา พนททมความลาดเทแตกตางกน สดน, เนอดน ปลกพชตางชนดกน เคยใสปย หรอปนตางกน ตองเกบแยกกนเปนคน

ละตวอยาง ตวอยางทเทาไร? อยบรเวณใด? ผสงตวอยางดน ตองจดบนทกไวเอง เพอปองกนการน าค าแนะน าทไดไปใชผดแปลง ซงอาจ

เกดความเสยหายตอการปลกพชได หลงขดดนครบทกหลม ตามทตองการ แลวน าดนเหลานมาทบใหเปนกอนเลกๆ (หากดนเปยกใหผงไวในทรมจนแหง)คลกเคลาใหทวสม าเสมอ แลวแบงดนประมาณ 1 กโลกรม ใสถงพลาสตกทสะอาด พรอมเขยนรายละเอยดตางๆ (ตามแบบฟอรมดานขางน) หรอ น าไปถายอกสารกอน เขยนแลวพบใสถงพลาสตก ใสไวขางในถงพลาสตกทใสตวอยางดนอกท เพอปองกนรายละเอยดของขอมลทกรอกเลอะเลอน (ใหชอ/ทอยมองเหนจากดานนอกถง) สงตวอยางดน ผานหมอดนอาสา หรอนามาสงเองท สถาน

พฒนาทดนสพรรณบร (สพข.1 ) ทอย 74 หมท 4 บานโพธเขยว ต.ทบตเหลก อ.เมอง จ.สพรรณบร โทร.แฟกซ.035-454081

ขอมลประกอบการเกบตวอยางดนเพอวเคราะห

สถานพฒนาทดนสพรรณบร (สพข.1 ) ทอย 74 หมท 4 บานโพธเขยว ต.ทบตเหลก อ.เมอง จ.สพรรณบร -

ชอผสง .................................................... ทอย ..................................................... .......................................................................

................................................................. ใหสงผลวเคราะหดนมาท .................................. .......................................................................

............................................................... แปลงท ... ......./...... ..

สภาพพ นท ........ ลม .........ดอน ..........ลาดเท

พนทประมาณ ...................................... ไร

เคยปลก/ปจจบนปลก ........................................ ............................................................ ….........

เคยใชป ย สตร ………...................................... และป ยสตร... .................................................. เคยใชปน(โดโลไมท ปนขาว ปนมารล). ... ............. ....

อตรา .............................................................. ....................................................................... ปญหาเฉพาะทตองการทราบ - %OM P2O5 K2O pH หากสงสยวาเปนดนเคมใหระบดวย

- สตรและอตราป ยทใชในการปลก........................ - และ....................................................................... .......................................................................

.

.......................................................................


คาเฉลย ธาตอาหารในวสดอนทรย ทใชท าปยหมก ปยอนทรย และปยอนทรยคณภาพสง

ทมา: กรมพฒนาทดน 2551

วตถดบ ประมาณธาตอาหาร (เปอรเซนต) รวมประมาณธาต

อาหารหลก ไนโตรเจน ฟอสฟอรส โพแทสเซยม 1. กากถวเหลอง 8.50 2.13 1.91 12.54 2. กากถวลสง. 7.20 1.50 1.20 9.90 3. กากเมลดฝาย. 6.50 2.50 1.50 10.50 4. กากเมลดนน. 7.50 2.50 1.50 11.50 5. เปลอกกง. 7.80 4.20 0.00 12.00 6. ปลาปน 9.50 5.50 3.80 18.80 7. กากนาปลา. 3.87 7.31 0.05 11.23 8. เลอดแหง 10.50 1.50 0.80 12.80 9. ขนไก 13.26 0.12 0.07 13.45 10. หนงสตว 9.01 0.53 0.02 9.56 11. ราขาว 2.10 5.00 1.09 8.19 12. มลสกร 2.41 3.38 1.31 7.10 13. มลโค/กระบอ 1.48 0.96 2.08 4.52 14. มลไก 3.19 4.73 3.01 10.93 15. มลเปด 2.21 4.81 2.34 9.36 16. กากผงชรส 4.93 0.35 2.47 7.75 17. มลกระบอ 1.82 1.92 0.12 3.86 18. มลแพะ 3.74 1.56 5.29 10.59 19. กระดกปน 3.50 19.00 0.68 23.18 20. กากกาแฟ 3.21 1.64 2.60 7.45 21. ละอองขาว 2.71 0.68 0.59 3.98 22. กากสาเหลา 2.06 0.17 1.03 3.26 23. แหนแดง 3.30 0.57 1.23 5.10 24. มลคางคาว 2.00 13.50 1.84 17.34 25. หนฟอสเฟต 0.15 16.00 0.10 16.25 26. ขเถาไมยาง 1.13 0.06 13.48 14.67 27. เปลอกเมลดกาแฟ 0.93 0.14 6.22 7.29 28. เปลอกสบปะรด. 1.79 0.85 5.46 8.10 29. ใบยาสบ. 4.00 0.50 6.00 10.50 30. ตนยาสบ. 3.70 0.60 4.50 8.80 31. ฟางขาว 0.59 0.08 1.72 2.39 32. แกลบดบ(15% SiO2) 0.46 0.26 0.70 1.42 33. แกลบดา(85% SiO2) 0.00 0.15 0.81 0.96


หญาแฝกเพอปองกนการชะลางพงทลายของดน ฟนฟดน และรกษาสภาพแวดลอม

...................................................

การประยกตใชเทคโนโลยหญาแฝก ทดแทนหรอรวมกบสงกอสรางทางวศวกรรม

เพอการอนรกษดนและนา ปองกนการชะลางพงทลายของดน ฟนฟดน รวมทงรกษาสภาพ แวดลอม หญาแฝกแบงออกเปน 2 ชนด คอ หญาแฝกลม(หญาแฝกหอม) และหญาแฝกดอน

ลกษณะการใชประโยชนจากหญาแฝก มดงน 1. ปลกเปนกาแพงหญาแฝกตามแนวระดบ ใชระยะหางระหวางตน 5-10 ซม. ระยะ หางระหวางแถว(แนวดง) 50 – 100 ซม. (ในพนททมการขดถม – พนทมความลาดชนตาม ธรรมชาต) อาจปลกเปนแถบ แถวเดยว หรอหลายแถวกได เมอหญาแฝกเจรญเตบโตและ ตงตวดแลว แถวหญาแฝกทเบยดชดกนแนน(สวนของตนทอยเหนอดน) จะเปรยบเสมอน “กาแพงทมชวต” ชวยชะลอความเรวของนาทไหลบา นาจงมโอกาสซมซาบลงไปเกบไวในดนไดมากขน เพมความชมชนในพนทสง เหลอนาไหลบา(ขณะทฝนตก)นอยลง จงชวยลดความรนแรงและอานาจการกดเซาะของนา รากของหญาแฝกทมปรมาณมาก ลก และมลกษณะสานกนแนน จะชวยเกาะยดดนไมใหพงทลายไดเปนอยางด 2. ปลกเปนแนวควบคมการไถพรวนตามแนวระดบ ใชระยะระหวางตน 10 ซม. ระหวางแถว 20-60 เมตร แลวปลกพชไรหรอพชลมลก ระหวางแถวหญาแฝก แถวหญาแฝกถอเปนแนวพชถาวร การไถพรวนหรอปลกพชตามแนวระดบครงตอๆไป กสามารถทาไดโดยงาย(แคเพยงปลกพชตามแนวระดบอยางเดยวในพนทความลาดเทไมเกน 8 % กสามารถลดการชะลางพงทลายไดถง 50 %) รวรอยของไถพรวน และแถวพชทปลกตามแนวระดบจานวนมากในพนท จะชวยกระจาย และเฉลยนาใหซมซาบลงไปเกบในดนไดมากและสมาเสมอทวทงแปลง พชจงเจรญเตบโตสมาเสมอและทนแลงไดนานกวาการปลกพชตามแนวขนลง แถบหญาแฝกจะชวยกรอง(ดก)ตะกอนดน อนทรยวตถ และความอดมสมบรณของดนทไหล ปะปนมากบนา เปนการรกษาความอดมสมบรณของดนไมใหสญเสยไปจากพนท

3. ปลกเปนรปตวว ( V )ควาขวางในรองนา เพอชะลอความเรวของนาในรองนา ลดการกดเซาะและดกตะกอนดน เมอตะกอนดนตกทบถมมากขนกอหญาแฝกกจะเจรญเตบโตและยดกอสงตาม เปนฝายนาลนทมชวต ตอไป

4. ปลกเปนรปวงกลมหรอครงวงกลมรอบทรงพม ในแปลงไมผลหรอไมยนตน ระยะหางระหวางตนหญาแฝก 10 ซม. ใหแนวหญาแฝกรปวงกลมหรอครงวงกลมหางจากโคนตนอยางนอย 1.5 เมตร หรอหางจากรอบทรงพมเลกนอย หากพนทมความลาดชนใหปลกเปนรปครงวงกลม ใหครงวงกลมหงายรบนาไหลบาจากพนทดานบน ราก ใบและกอหญาแฝกชวยรกษาความชมชน และปรบปรงโครงสรางของดน(ความรวนซย) รอบทรงพมพชทปลกใหดยงขน

5. ปลกหญาแฝกเปนผนเพอฟนฟดน โดยเฉพาะในพนททเปนดาน ดนทรายจด ดนลกรง และดนเสอมโทรมตางๆ ใชปลกระยะหลม 30 - 50 x 50 ซม. เตมพนท รากหญาแฝกทมปรมาณมาก เมอหมดอายหรอตายไปกจะเปนการเพมเตมอนทรยวตถ กลายเปนฮวมสและปยใหแกดน เปนการปรบปรงบารงดนทงหนาตดดน(เทาทรากหญาแฝกหยงลกลงไปถง ) ทาใหดนมความพรน รวนซย มความสามารถในการอมนา ความชนและมความอดมสมบรณมากขน “ไมมวธไหนทสามารถปรบปรงบารงดนไดลกมากเทากบการปลกหญาแฝก”

นอกจากนบรเวณรากหญาแฝกจะมจลนทรชนดดมาอาศยเปนจานวนมาก ทาใหระบบนเวศวทยาบรเวณดงกลาวดขน รากจานวนมากของหญาแฝกยงชวยดดซบสารเคมโดยเฉพาะปยไนโตรเจนหรอสารพษทปนเปอนมากบนาไหลบา ไมใหไหลลงไปสะสมในพนทดานลาง แหลงนา แมนาลาคลองหรอแมแตในแหลงนาใตดน โดยรากหญาแฝกจะทาหนาทดดซบสารเคม สารพษตางๆไปพรอมกบนาและธาตอาหารเพอใชในการเจรญเตบโต สารเคม สารพษเมอผานกระบวนการทางชวะเคมขางตน กจะสลายตว ลดความเขมขนและความเปนพษลง

ตองการคาแนะนาเพมเตม ตดตอท สถานพฒนาทดนสพรรณบร ทอย 74 หมท 4 บานโพธเขยว ต.ทบตเหลก อ.เมอง จ.สพรรณบร 72000 โทร.แฟกซ. 035-454081


บทบาทหนาทและอาการเมอขาดแคลนธาตอาหารพช (ดนปวย)

สาหรบธาตอาหารหลก ธาตอาหารรองและจลธาตอาหาร ตางกมความสาคญตอชวตพช หากขาดแคลนธาตในธาตหนงเพยงธาตเดยว กทาใหพชไมเจรญเตบโต หรออาจถงตายหากขาดธาตนนอยางรนแรงได

ธาตอาหาร หนาทส าคญ อาการเมอขาดธาตอาหารพช ไนโตรเจน เปนองคประกอบของกรดอะมโน โปรตน คลอโรฟลล

กรดนวคลอก และเอนไซมในพช สงเสรมการเจรญเตบโตของยอดออน ใบและกงกาน

โตชา ใบลางมสเหลองซดทงแผนใบตอมากลายเปนสนาตาลแลวรวงหลนหลงจากนนใบบนๆ กมสเหลอง

ฟอสฟอรส * (ใน หนฟอสเฟต)

ชวยในการสงเคราะหโปรตน และสารอนทรยทสาคญในพช เปนองคประกอบของสารททาหนาทถายทอดพลงงานในกระบวนการตางๆ เชน การสงเคราะหแสง และการหายใจ

ใบลางเรมมสมวงตามแผนใบ ตอมาใบเปนสนาตาล และรวงหลน ลาตนแกรนไมผลดอกออกผล

โพแทสเซยม ชวยสงเคราะหนาตาล แปงและโปรตนสงเสรมการเคลอนยายของนาตาลจากไปยงผล ชวยใหผลเจรญเตบโตเรวพชแขงแรง มความตานทานตอโรคบางชนด

ใบลางมอาการเหลอง แลวการเปนสนาตาล ตามขอบใบและลกลามเขามาเปนหยอมๆ ตามแผนใบ อาจพบวาแผนใบโคงเลกนอย จากเจรญชา และลาตนออนแอผลไมเจรญเตบโต

แคลเซยม * (ใน โดโลไมท

และยปซม)

เปนองคประกอบในสารทเชอมผนงเซลลใหตดกน ชวยในการแบงเซลลการผสมเกสร การงอกของเมลด และชวยใหเอมไซมบางชนดทางานไดด

ใบทเจรญใหมๆ หงก ตายอดไมเจรญเตบโตอาจมจดดาทเสนใบ รากสน ผลแตก และมคณภาพไมด

แมกนเซยม * (ใน โดโลไมท)

เปนองคประกอบของคลอโรฟลลชวยสงเคราะหกรดอะมโน วตามน ไขมน และนาตาล ทาใหสภาพกรด ดางในเซลลพอเหมาะ ชวยในการงอกของเมลด

ใบแกจะเหลอง ยกเวนเสนใบ และใบรวงหลนเรว

กามะถน * (ใน ยบซม)

เปนองคประกอบของกรดอะมโน โปรตน และ โคเอนไซมบางชนด

ใบทงบน และลางมสเหลองซด และตนออนแอ

โบรอน ชวยในการออกดอกและการผสมเกสรมบทบาทสาคญในการตดผลและการเคลอนยายนาตาลมาสผล การเคลอนยายฮอรโมน การใชประโยชนจากไนโตรเจนและการแบงเซลล

ตายอดตายแลวเรมมตาขาง แตตาขางจะตายอก ลาตนไมคอยยดตว กงและใบจงชดกน ใบเลก หนา โคงและแปราะ

ทองแดง ชวยในการสงเคราะหคลอโรฟลล การหายใจ การใชโปรตนและแปง กระตนการทางานของเอนไซมบางชนด

ตายอดชงกการเจรญเตบโตและกายเปนสดา ใบออนเหลอ พชทงตนชงกการเจรญเตบโต


บทบาทหนาทและอาการเมอขาดแคลนธาตอาหารพช / ดนปวย (ตอ)

ธาตอาหาร หนาทส าคญ อาการเมอขาดธาตอาหารพช คลอรน มบทบาทบางประการเกยวกบฮอรโมนในพช พชเหยวงาย ใบซดและบางสวนแหงตาย เหลก ชวยในการสงเคราะหคลอโรฟลล มบทบาทสาคญ

ในการสงเคราะหแสงและหายใจ ใบออนมสขาวซดในขณะทใบแกยงเขยวสด

แมงกานส ชวยในการสงเคราะหแสง และการทางานของเอนไซมบางชนด

ใบออนมสเหลองในขณะทเสนใบยงเขยว ตอมาใบทมอาการดงกลาวจะเหยวและรวงหลน

โมลบดนม ชวยใหพชใชไนเตรทใหเปนประโยชนในการสงเคราะหโปรตน

พชมอาการคลายขาดไนโตรเจน ใบมลกษณะโคงคลายถวย ปรากฏจดเหลองๆ ตามแผนใบ

สงกะส ชวยในการสงเคราะหออกซน (ฮอรพชชนดหนง) คลอโรฟลล และแปง

ใบออนมสเหลองซด และปรากฏสขาวๆ ประปรายตามแผนใบ โดยเสนใบยงเขยว รากสนไมเจรญตามปกต


ปยพชสด “การสรางโรงงานปยไวในไรนา” สถานพฒนาทดนสพรรณบร

ส านกงานพฒนาทดนเขต 1 กระทรวงเกษตรและสหกรณ และจงหวดสพรรณบร

ปยพชสด คอ ปยอนทรยชนดหนงทไดจากการไถกลบหรอตด สบ ตน ใบและสวนตางๆ ของพชในขณะทยงสด ปกตนยมใชพชตระกลถว เพอเจรญเตบโตเรว ขนไดในดนหลายชนด ทสาคญคอ พชตระกลถวสามารถจบหรอตรงธาตไนโตรเจน (ทเปนธาตอาหารหลกของพช จากอากาศได) โดยไถกลบในชวงออกดอกซงเปนชวงทม ธาตอาหารและนาหนกสงสด ทงไวใหยอยสลายผพง แลวปลดปลอยธาตอาหารใหแกพชทจะปลกตามมา พชทใชปลกเปนปยพชสด ไดแก ปอเทอง ถวพรา ถวพม โสนอฟรกน ถวมะแฮะ พชตระกลถวตางๆ เปนตน

ประโยชนของปยพชสด มดงน 1. เพมปรมาณอนทรยวตถในดน (นาหนกสด 2-7 ตน/ไร = การใสปยหมก 800 - 2,800 กก./ไร ) 2. บารงและรกษาความอดมสมบรณของดน เพมธาตไนโตรเจนซงเปนธาตอาหารหลกใหแกพช 3. กรดทเกดจากผผงของพชปยสดชวยละลายธาตอาหารในดนใหแกพชไดดมากยงขน 4. ชวยรกษาความชมชนในดนและทาใหดนอมนาไดดขน เสมอนคลกเคลา/ฝงฟองนาจานวนมากไวในดน 5. ทาใหดนรวนซย สะดวกในการเตรยมดนและไถพรวน เพราะมอนทรยวตถเขาไปแทรกระหวางเมดดน 6. ชวยในการควบคม ปราบหรอตดวงจรวชพชบางชนดไดเปนอยางด พชปยสดทแนะนาเจรญเตบโตเรว 7. ลดการปรมาณการใชปยเคมลงไดมาก ใชในการเพมธาตอาหารเพอทาเกษตรอนทรยไดอยางมประสทธภาพ 8. ลดอตราการสญเสยอนเกดจากการชะลาง รากชวยเกาะยดดน ขณะทตนชวยคลมดน ลดการกระแทกเมดของเมดฝน 9. เพมผลผลตของพชใหสงขน เพราะกระบวนการใชพชปยสดชวยเพมเตมความเหมาะสมหลายอยางใหแกดน

ลกษณะทวไปของปยพชสด 1. ปลกงาย เจรญเตบโตเรว ระบบรากแขงแรง ออกดอกในระยะเวลาอนสน คอ ประมาณ 30-60 วน 2. สามารถใหนาหนกพชสดสง ตงแต 2,000-7,000 กโลกรมตอไร 3. ทนแลงและทนตอสภาพแวดลอมตางๆ ไดด สามารถปลกไดทฤดกาล 4. มความตานทานตอโรคและแมลง 5. สามารถผลตเมลดพนธไดมาก และขยายพนธไดเรวเพอใหทนและเพยงพอตอ ความตองการ เมลดงอกงายและ

มเปอรเซนตความงอกสง ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- สนใจตดตอ สถานพฒนาทดนสพรรณบร 74 หม 4 ต.ทบตเหลก อ.เมอง จ.สพรรณบร 72000 (ศนยราชการแหงท 2) โทร.แฟกซ. 035-454081 เวปไซต http://r01.ldd.go.th/spb/


หมอดนนอย สพรรณบร 2558 39 6. ลาตนออน ตดสบหรอไถกลบไดงาย เมอไถกลบแลวเนาเปอยผผงไดเรว ปลกพชหลกตามไดใน 7-15 วน 7. มธาตอาหารหลกคอนขางสง ไนโตรเจนไดจากการตรงจากอากาศ สวนฟอสฟอรส โพแทสเซยม และธาต

อาหารตวอนๆ ไดจากการดดใชหรอหมนเวยนภายในดน โดยเฉพาะกรณทมปยเคมตกคางในดนมากๆ แตพชปกตใชไมได พชตระกลถวจะชวยหมนเวยนและปลดปลอยออกมาใชพชหลกใชไดเมอมการไถกลบพชปยสดแลว

วธการใชพชปยสด สามารถแบงการใชได 3 วธ คอ

1. ปลกพชสดในพนทแปลงใหญ แลวทาการตดสบและไถกลบลงไปในพนทนนเลย 2. ปลกพชสดแซมในระหวางแถวหรอรองพชหลก อาจปลกพชสดพรอมพชหลก หรอปลกหลงจากพชหลก

เจรญเตบโตเตมระยะหนงแลว 3. ปลกพชสดในพนทรกรางวางเปลา แลวตดสบเอาสวนของพชสดนามาใสในแปลงทจะปลกพชหลก และไถกลบ

ลงไปในดน

การปลกพชปยสด ในการปลกพชปยสดใหไดผลดควรปฏบตดงน

1. ลกษณะของดน กอนปลกควรปรบปรงสภาพของดนใหเหมาะสม เชน ถาเปนดนกรด หรอดนเปรยวควรใสปนลงไปกอน จะชวยใหพชสดเจรญเตบโตและใหนาหนกพชสดสงดวย 2. เวลาและฤดกาลทปลก เวลาทเหมาะสมทสดคอ ปลกชวงตนฤดฝน หรอปลกหลงจากเกบเกยวพช ซงความชนในดนยงคงมอย หรอปลกกอนการปลกพชหลก ประมาณ 3 เดอน 3. เมลดพนธพชปยสด ทใชปลกเพอไถกลบในพนท 1 ไร ควรใชอตราเมลดดงน ปอเทอง 5 กก./ไร โสนอนเดย 3-5 กก./ไร โสนคางคก 3-5 กก./ไร ถวพรา 10 กก./ไร ถวเขยว 5 กก./ไร ถวเหลอง 8 กก./ไร ถวพม 8 กก./ไร ถวนา 8 กก./ไร ถวลาย 2 กก./ไร ถวเสยนปา 2 กก./ไร ไมยราพไรหนาม 2-3 กก./ไร ฯลฯ

ตาราง ปรมาณธาตอาหารของพชปยสดบางชนด จากน าหนกแหง (น าหนกแหง = น าหนกสด ÷ 5 โดยประมาณ)

ชนดพชปยสด/พชตระกลถว ไนโตรเจน (% N )

ฟอสฟอรส (%P2O5)

โพแทสเซยม (%K2O)

1. ปอเทอง 2.76 0.22 2.40 2. ถวพม 2.68 0.39 2.46 3. ถวมะแฮะ 2.34 0.25 1.11 4. โสนอฟรกน 2.87 0.42 2.06 5. แหนแดง 3.30 0.57 1.23 6. ถวพรา 2.72 0.51 2.14 7. ใบฉาฉา 2.10 0.09 0.40 8. เปลอกสบปะรด. 1.79 0.85 5.46 9. ตนยาสบ. 3.70 0.60 4.50

การไถกลบ หรอตดสบพชปยสด การไถกลบหรอการตดสบพชปยสดนน จาเปนตองพจารณาถงอายของพชสดเปนสาคญ ระยะเวลาทเหมาะสมในการตดสบและไถกลบ ควรทาขณะทตนถวเรมออกดอกไปจนถงระยะดอกบานเตมท เนองจาก ในระยะน ตนถวเจรญงอกงามสงสด เมอไถกลบจะทาใหปรมาณอนทรยวตถ ธาตไนโตรเจนสะสม และธาตอนๆ อยในดนสงดวย ไถกลบไดงาย ยอยสลายเรว จงปลกพชหลกตามหลงไดไว (หลงไถกลบ 7 - 15 วน )


การไถกลบตอซง เศษพชหลงเกบเกยว

“อนทรยวตถ สมบตล าคาใกลตวเกษตรกร”

ปจจบนพนทการเกษตรกรรมของประเทศไทยมระดบปรมาณอนทรยวตถในดนคอนขางตามาก คอ ดนทมอนทรยวตถประมาณ 1 เปอรเซนตหรอนอยกวา มพนทมากถง 191 ลานไร หรอคดเปน 60 เปอรเซนตของพนททงหมด เนองจากธาตอาหารในดน จะสญเสยไปในรปผลผลตทเกบเกยวออกไปจาหนายหรอบรโภค ซงสญเสยไปอยาถาวร(ไปประเทศไหนไมร) และสญเสยไปในรปตอซง/เศษพชทเกษตรกรเผาทงหลงเกบเกยว จากการสารวจวสดเหลอใชทางการเกษตรของประเทศไทย พบวา ในแตละปมปรมาณมากกวา 39.1 ลานตน แบงเปนตอซงฟางขาว 26.9 ลานตน ซงขาวโพด 7.8 ลานตน เศษใบออย 2 ลานตน วสดพชไรชนดอนๆ ประมาณ 2.4 ลานตนตอป จากปรมาณวสดดงกลาว เมอคานวณเปนปรมาณปยไนโตรเจน ฟอสฟอรส และโพแทสเซยม 2.8, 0.7 และ 5.9 แสนตน คดเปนมลคา 1,930.2, 741.4 และ 4,731.4 ลานบาท ตามลาดบ รวมเปนมลคาของปยทงสน 7,043 ลานบาท ดงนนการนาสวนของพชออกไปจากพนทการเกษตรแตละครง จงเทากบเปนการสญเสยอนทรยวตถและธาตอาหารในดนเปนจานวนมาก การไถกลบตอซง เปนการปฏบตอกวธหนงเพอเพมอนทรยวตถใหกบดนโดยตรง สะดวกและงายทสดทเกษตรกรทาได เพาระไมตองผานกระบวนการแปรรป ไมตองซอหา ไมตองขนสงหรอเคลอนยายมาจากทอน ตามนโยบายของกระทรวงเกษตรและสหกรณ ในการพฒนาระบบการเกษตรแบบยงยน

ความหมายของการไถกลบตอซง

การไถกลบตอซง หมายถง การไถกลบ วสดเศษซากพชทมอยในไรนาหลงจากการเกบเกยว ผลผลต โดยทาการไถกลบวสดเศษพชในระหวางการเตรยมพนทเพาะปลกแลวทงไวระยะเวลาหนงเพอใหเกดกระบวนการยอยสลายในดนกอนทจะทาการปลกพชตอไป ปกตแนะนาใหฉดพนนาหมกชวภาพ สตร พด.2 อตรา 5 ลตร/ไร เพอชวยสลายตอซงหรอเศษพช เปนการเพมชนดและปรมาณจลนทรยทมประโยชนในดน ชวยเพมประสทธภาพในการดดใชธาตอาหารพช และชวยรกษาระบบนเวศวทยาทดในดน

วธการไถกลบตอซง 1. การไถกลบตอซงในพนทปลกขาว 1.1) กรณการปลกขาวเปนพชหลกชนดเดยว หากยงไมรบทานาอาจทงฟางขาวและตอซงขาวไวในแปลงนา

เพอรกษา ผวหนาดน เมอเขาสฤดฝน ใหฉดพนนาหมกชวภาพ สตร พด.2 อตรา 5 ลตร/ไร ไถกลบตอซงและฟางขาว ทงไว7-15วน เพอใหตอซงยอยสลาย แลวจงไถพรวนและทาเทอกเพอเตรยมปลกขาวตอไป

1.2) การปลกพชไรหลงนาหรอปลกพชหมนเวยน ใหฉดพนนาหมกชวภาพ สตร พด .2 อตรา 5 ลตร/ไร ไถกลบตอซงและฟางขาว ทงไว 7-15 วน เพอใหตอซงยอยสลาย จงไถพรวนแลวปลกพชไรตามปกต และเมอเกบเกยวผลผลต

หมอดนนอย สพรรณบร 2558 41 พชไรแลวใหทงตอซงไวเมอถงฤดทานาจงไถกลบวสดเหลาน ทงไวประมาณ 15 วน กอนจะทาการปลกขาวตอไป การฉดพนนาหมกชวภาพ จะชวยตอซงยอยสลายตวเรวขน ลดปญหาขาวเมาหวซง และแกสไขเนา ทเปนอนตรายตอการปลกขาว ได

2. การไถกลบตอซงในพนทปลกพชไรและพชผก ในสภาพพนทดอน ซงมการปลกพชไรและพชผกหลายชนดใหฉดพนนาหมกชวภาพ สตร พด .2 อตรา 5 ลตร/ไร กอนไถกลบตอซงทงไว 7-15 วน เพอใหตอซงยอยสลาย แลวจงไถพรวนและปลกตามปกต

ปจจยทเกยวของกบการยอยสลายวสดตอซง 1. ชนดของวสด วสดทยอยสลายยากไดแก ตอซงขาว หรอ ฟางขาวจะใชระยะเวลาการยอยสลาย ประมาณ 20 วน สาหรบวสดตอซงขาวโพด และพชตระกล ถว จะใชเวลาประมาณ 7 - 15 วน 2. อณหภม อณหภมในดนทมระดบสงขน จะมผลทาใหวสดตอซงมการยอยสลาย ไดเรวขน 3. ความชน ดนทมปรมาณความชนพอเหมาะ จะทาใหเกดการยอยสลายวสดไดดขน ประโยชนของการไถกลบตอซง

1. ปรบปรงโครงสรางของดนใหเหมาะสมตอการเจรญเตบโตของพช ดนมความโปรงรวนซย อมนาไดด และความหนาแนนของดนลดลง

2. เพมปรมาณอนทรยวตถ และหมนเวยนธาตอาหารพชคนสดน อนทรยวตถ จะดดซบธาตอาหารในดน และปลดปลอยออกมาอยในรปทเปนประโยชนตอพชและลดความเปนพษของเหลกและแมงกานสในดน

3. เพมปรมาณของจลนทรยทเปนประโยชนในดน

4. ชวยลดระดบความเคม ชวยรกษาระดบความเปนกรดและดางของดนใหเหมาะสมตอการเจรญเตบโตของพช

5. เพมผลผลตใหกบพช การไถกลบตอซงในพนทเกษตรกรรมอยางสมาเสมอ จะทาใหผลผลตพชเพมขน เมอเปรยบเทยบกบพนทเผาตอซง รวมทงลดปญหามลภาวะสภาพแวดลอม และการเกดอบตเหต

ผลของการเผาวสดตอซงตอสมบตของดน และสภาพแวดลอม 1. โครงสรางของดนจบกนแนนแขง กระดาง และการแพรกระจายของรากพชลดลง 2. เกดการสญเสยอนทรยวตถ ธาตอาหาร และนาในดน จานวนมากและรวดเรว 3. แมลง สตวเลกๆ และจลนทรยทเปนประโยชนในดนถกทาลาย

4. ทาใหเกดผลกระทบตอสภาพแวดลอม มลภาวะเปนพษ และเกดอบตเหต เปนสาเหตหนงขอภาวะโลกรอน

การลดตนทนการผลต การปลกพชปลอดสารพษจะทาไมไดเลย ถาเรายงไมลดการใชปยเคมลง เราตองหนมาสรางพลงใหกบดน ดวยการใชปยอนทรย ทงในรปปยหมก ปยคอก ปยพชสด และทงายทสดคอการไถกลบตอซงหลงเกบเกยว(ทนท) เมอดนมพลงพชจงแขงแรงตามธรรมชาต ตานทานโรค การใชยาฆาแมลงจงไมจาเปน ตองการคาปรกษาหรอการบรการเพมเตม ตดตอทสถานพฒนาทดน หรอ หมอดนอาสาทอยใกลบานทาน --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

สถานพฒนาทดนสพรรณบร ทอย 74 หมท 4 บานโพธเขยว ต.ทบตเหลก อ.เมอง จ.สพรรณบร 72000 โทร.แฟกซ.035-454081 mail: [email protected] เขาถงความร/การบรการทเวปไซต http://r01.ldd.go.th/spb/

mailto:[email protected]



หลมพอเพยงหลมพอเพยง เปนการเปนการบรหารเวลาและบรหารเวลาและใชประโยชนทดนเกน ใชประโยชนทดนเกน 110000 %% ตองการขอมลเพมเตมตดตอ ผอ.วนชย วงษา สถานพฒนาทดนสพรรณบร 081-9899475

คอ การปลกพชหลายอยางในหลมเดยว (ขนาด 80 - 100 เซนตเมตร) ระยะหางระหวางหลม 4 x 4 เมตร พนท 1 ไร จะได 100 หลม อาจปลกตามหวไรปลายนา มมบาน รอบบอนา ทางเดน แมแตพนทเพยง 4-5 ตารางเมตรกปลกได ซงพอทเกษตรกรจะมพนท มเวลา หรอมกาลงพอทาได ตามทางแนวทางเศรษฐกจพอเพยง กอนขยายผลสโครงการทฤษฎใหม ไดอยางมนคงและยงยน (จาก 1 หลมเปน 1 ไร เปน 10 ไร 100 ไร ในโอกาสตอไป) โดยปลกไม 4-5 ประเภทในหลมเดยว ( 5 -10 กวาชนดพช) เพอลดภาระการปลก/รดนา/กาจดศตรพช/ดแลรกษา ใหทกอยางเกอกลกนเอง ไดแก

1. ไมพเลยง คอ ทใหรมเงา เกบนา ความชน โดยเฉพาะชวงรอน/ชวงแลง เชน หญาแฝก กลวยนาวา ควรปลกทศตะวนตก เพราะชวยบงแสงชวงบายทอากาศรอนจด เปนพเลยงใหพชทไมชอบแดดจดมาก ไดกลวยเครอแรกเมอปลก 1 ป 2. ไมฉลาด / ไมขามป คอ ไมทเอาตวรอดไดด เกบผลนานพอสมควร เชน ชะอม ผกหวาน มะละกอ ผกตว ผกเมก มะตมแขก เรมเกบกนไดตงแต 1 เดอน และเรอยๆไป

3. ไมปญญาออน/ไมรายวน คอ ไมลมลก ปลกงาย ตายเรว ตองคอยปลกและดแลใกลชด แตเกบผลไดไว เชน พรก มะเขอ กระเพรา โหระพา ตะไคร ขา ฟกทอง แตงไทย แตงกวา ผกบงจน คะนา ฯลฯ เรมเกบกนไดตงแต 15 วน 4. ไมบ านาญ คอ ไมผลยนตนอายยน ทใชเวลาปลกนานหนอย (2-4 ป) แตเมอใหผลผลตแลว สามารถเกบกน เกบขาย ไดเรอยๆ เชน ขนน มะมวง มะนาว มะขาม กระทอน เงาะ ทเรยน มงคด ยางพารา มะนาว (ปลกไดอยางใดอยางหนง) 5. ไมมรดก คอ ไมใชสอย ไมยนตนอายยน ทใชเวลาปลกนาน เกบไวใชในบนปลายชวต หรอเปนมรดกใหลกหลาน ถาขายจะได เงนกอนใหญ เชน ประด สกทอง ยางนา สะเดา พยง ชงชน ซงจะเปนไมขนาดใหญ ปลกตรงขามกบกลวย

โดยใชแนวคดทวา หากปลกไมยนตน/ไมผลยนตนอยางเดยว ตองรออก 3 – 10 ป หรอมากกวานนกวาจะไดผลผลต (ระหวางนนจะกนอะไร ?) พนทใตรมเงาหรอบรเวณหลมทมการเตรยมดน/ใสปย/ปรบปรงดน/รดนา/ดแล ยงสามารถใชประโยชนไดอกมาก แทนทจะปลอยใหวชพชขนเปนภาระทตองคอยกาจด การปลกพชบางอยาง(หลายอยาง)มกลนเฉพาะทชวยไลแมลงศตรพชไมใหเขาทาลายหรอไมทาความเสยหาย นอกจากนนยงเปนกศลบายททาใหพชหลกทตองการปลก เชน ไมผลยนตน/ไมปายนตน เจรญเตบโตและมโอกาสรอดสง เพราะผปลกจะคอยหวงใย มนดแล/รดนา/ใสปย/พรวนดน ทาใหพชหลกดงกลาวเจรญเตบโตดกวาปกตอกดวย และหากพชชนดใดชนดหนงจะเบยดเบยนพชอนมากเกนไป ใหคอยควบคมใหเหมาะสม มการตดแตงทรงพม จดพช/เถาเลอยใหเหมาะสม และใหมกลวยเพยง 1-2 ตน เทานน

หมายเหต ใชตนแบบเรมตนของพระอาจารยมหาสภาพ พทธวรโย เจาอาวาสวดปานาคา เจาคณะตาบลจมจง เลขท 106 หม 6 บานโคกกลาง ต.จมจง อ.กฉนารายณ จ.กาฬสนธ มาตงแตป 2553

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- สนใจตดตอ สถานพฒนาทดนสพรรณบร 74 หม 4 ต.ทบตเหลก อ.เมอง จ.สพรรณบร 72000 (ศนยราชการแหงท 2 ) ทเวปไซต http://r01.ldd.go.th/spb/ หรอ หมอดนอาสาใกลบาน



การเลยงหมครงนตองการใหมการเรยนร วธการเลยงหมปาในหลมประยกต ทมการยกหลมมาตงบนพนดนหรอซเมนต เพอการระบายอากาศทด สะดวก ในการเลยง การจดการ เพอสขภาพสตวทด เหมาะสาหรบเมองรอนอยางบานเรา

คอ ตองการใหเหนชองทางอาชพ(เสรม) โดยใชการเลยงหมหลมประยกต ใหเปน (1) เครองก าจดขยะสด และเศษอาหารในครวเรอน เศษพช วชพช เชน จอก แหน ผกตบชวา หญาขน ใบกระถน หยวกกลวย (2) เปนโรงงานผลตปยหมกชนด ไวใชในไรนา ในการปลกผก ไมผล หรอทานา หรอขายขหมเปนรายไดเสรม (3) เปนกระปกออมสน ประจาครวเรอน จากรายไดการขายหมปา (ใหรานอาหารปา) เปนเงนกอน ซงเกษตรกรและประชาชนสามารถเลยงไดในชมชนโดยไมมมลภาวะ ทงทางเสยง ทางกลน และของเสยในชมชน (4) ใหลกหลานมสวนรวมในการบรหารจดการขยะ(ชวยเลยงหม) ดวยการเลยงลกหมปา 4 ตว ในโรงเรอน ขนาด 4x3 เมตร =12 ตารางเมตร พนดนหรอคอนกรต หลงคามงหญาแฝกหรอกระเบอง กนคอกดวยอฐบลอกสง 4 กอน แลวทาเปนลกกรงเหลกหรอไม ขนมาอกประมาณ 30 เซนตเมตร ประตคอกทาเปนลกกรงเหลก กวาง 60 เซนตเมตร สง 90 เซนตเมตร รายจาย ในการเลยงหมหลมประยกต โดยประมาณ ขนอยกบวสดทใชวามราคาแพง หาไดเองหรอไม

รวมคาใชจาย สงกอสรางและวสดถาวร เปนเงน 10,500 บาท รวม คาใชจาย วสดสนเปลอง วสดในการเลยง เปนเงน 11,220 บาท รวมคาใชจาย วสดถาวร และคาใชจายในการเลยง ทงสนเปนเงน 21,720 บาท

รายรบ-จากการขายหมปาและขหม (ทก 5 – 6 เดอน) โดยประมาณ ขนอยกบความรบเรงหรอไม หม 4 ตว ตวละ 60 กโลกรม ๆ ละ 65 บาท เปนเงน 15,600 บาท ขายขหม (จากวสดรองพนทใชหมก ปบละ 30 บาท) เปนเงน 7,200 บาท รวมรายได เปนเงน 22,800 บาท

ก าไรสทธ โดยประมาณ ขนอยกบตนทน คาใชจาย และราคาทขาย 5-6 เดอนแรก = 22,800 – 21,720 เปนเงน 1,080 บาท (เพราะมตนทนสงกอสรางและวสดถาวร) 5-6 เดอนหลง และรนตอๆไป = 22,800 – 11,220 เปนเงน 11,580 บาท ปแรก กาไรสทธ 12,660 บาท ปตอๆไป กาไรสทธ 23,160 บาท

ดานการเรยนร แบบอยางทด เปนแหลงเรยนรใหแกประชาชนทวไปและลกหลานในครอบครว ทสามารถมสวนรวมในการบรหารจดการขยะ ของเสย วสดเหลอใชในบาน ในไรนา และการพงพาตนเอง แบบครบวงจร อยางคมคาและยงยน ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- สนใจตดตอ สถานพฒนาทดนสพรรณบร 74 หม 4 ต.ทบตเหลก อ.เมอง จ.สพรรณบร 72000 (ศนยราชการแหงท 2 ) โทร. 035-454081 ทเวปไซต http://r01.ldd.go.th/spb/ หรอ หมอดนอาสาใกลบาน



ปยหมกสตรพระราชทานฯ สมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร ไดพระราชทานวธการท าปยหมก เปนองคความรใหกบ

ปวงชนชาวไทย โดยเฉพาะพนองเกษตรกรชาวไทยทงประเทศ ดงพระราชดาร วา "ตนไมทกชนดตองการอาหาร เพอการเจรญเตบโต พดงาย ๆ เราตองใสปย ไรนา สวน ของเรา พชผล จงจะงามด เดยวนปย ทซอตามทองตลาดแพงเหลอเกน เรามาทาปยหมกใชเองดกวา"

ปยหมก คอ ปยทไดจากการนาเศษพชและหรอมลสตวมาหมกรวมกน ใหความชน ผสมคลกเคลาหรอกลบกองเปนระยะๆ โดยนาเศษพชมากองในหลม คอก หรอบนพนดน คอนกรต แลวแตความสะดวก

วธท า ใชเศษพชและหรอมลสตวมากอง อาจคลกเคลาหรอแบงเปนชนๆ รดนา ยาใหแนนขนาดคนเหยยบแลวไมยบอก ชนหนงๆ สงราว 1 คบ รดนาใหชมแลวโรยปยเคม (สตร 16-20-0 หรอ 14-14-14, 21–0-0 หรอ 46–0-0) ประมาณ 2 กโลกรม (ตอเศษพช 1 ตน) จากนน โรยดวยปยคอกหรอดนใหทวหนา 2 องคล สลบดวยซากพชแลวรดนาทาเปนชนๆ อยางน 3-4 ชน จนปยเตมคอก (กองเศษพช 2 x 5 x 0.9 เมตร นาหนกประมาณ 1 ตน) ชนบนใชดนโรยใหทวหนา 2 องคล เพอชวยรกษาความชมชนและปองกนแสงแดด

กรณไมตองการใชปยเคม และตองการปยทใหปรมาณธาตอาหารพชสงๆ เพอใชในระบบการเกษตรอนทรย อาจใชมลสตวประเภทตางๆ เชน กากสมนไพร ฟลเตอรเคก มลโค มลไกไข มลไกเนอ ราขาว นอกจากน ราขาวยงเปนอาหารใหจลนทรย แกลบทปนในมลไกเนอมธาตซลกาสง และเพมความรวนซย/ความโปรงในกองปยหมก ชวยระบายความรอน ความชนในขณะหมกปย เมอใสลงไปในดน ทาใหดนรวยซย(นาน) วสดหมก 1,000 กโลกรม ใหใชนาหมกชวภาพ สตร พด. 2 จานวน 10-15 ลตร และสารเรง พด.1 จานวน 1 ซอง โดยผสมในถง 100 ลตร คนใหเขากน อยางนอย 5 นาท จากนนนามาราดบนกองวสด/เศษพช มลสตว แลวคลกเคลาใหเขากน โดยราดนาทละลายสารเรง พด .1 และนาหมกชวภาพ บนกองวสดใหชม ถาไมชมใหใชนาราดลงไปใหชม (ความชนประมาณ 60-70 เปอรเซนต) หากเปนเศษพช ฟางขาวหรอเศษพชทมชนสวนยาวๆ อาจกองเปนชนๆ โดยแบงวสดดงกลาวออกเปน 2 - 3 สวนหรอชน ขณะราดสารเรง พด .1 และนาหมกชวภาพ ตองยากองวสดดงกลาวใหแนน (มฉะนน วสดดงกลาวจะดดซบนาไดนอย กองหลวมเกนไป ทาใหแหงเรว เชอจลนทรยไมสามารถเจรญเตบโตและทาหนาทไดด) ควรมการรดนา กลบกอง/คลกเคลา ทก 10 - 15 วน ประมาณ 1 - 1.5 เดอน วสดดงกลาวจะสลายตวเปนปยหมก ทใชสาหรบการปรบปรงคณภาพดน ทงทางดานกายภาพ เคม และชวภาพ คอทาใหดนรวนซย ชวยดดซบธาตอาหารในดนหรอจากปยเคมทใสเพมเตมไมใหสญเสยไดงาย เปนแหลงธาตอาหารพช ทงธาตอาหารหลก ธาตอาหารรอง และธาตอาหารเสรม ชวยตานทานความเปลยนแปลงความเปนกรดเปนดางของดน ชวยเพมปรมาณและกจกรรมของจลนทรยทมประโยชนในดน จงชวยใหพชเจรญเตบโต มความแขงแรงตามธรรมชาต เพมประสทธภาพของปยเคม(เมอมการใชรวมกน) จงใชทดแทนหรอลดการใชปยเคม ได

อตราการใช ในนาขาว พชไร ไมดอก อตรา 2 ตน/ไร เปนการใสบารงในพนทแคบๆ หากพนทกวางขวาง แนะนา ใหใชวธไถกลบตอซงหลงเกบเกยว หรอใชพชปยสด จะเปนวธทสะดวก และอยในวสยทจะทาไดอยางกวางขวางกวา แปลงพชผก ควรปรบปรงดนดวยพชปยสดแลวเพมเตมดวยปยหมก 2-4 ตน/ไร ไมผลยนตน 5-20 กโลกรม/หลม โดยคลกเคลากบดนรองกนหลมกอนปลก และโรย/หวานรอบทรงพม พรวนดนกลบ 20-50 กก./ตน ปละ 1 - 2 ครง ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- สนองพระราชดาร โดย สถานพฒนาทดนสพรรณบร 74 หม 4 ต.ทบตเหลก อ.เมอง จ.สพรรณบร โทร 035-454081

หมอดินน้อย สุพรรณบุรี 2558 8 ... mordin noi...

Documents