79

หนวยท 4

เทคนคในการจดการ

นางอมราพร พรพงษ

วทยาลยชมชนระนอง สถาบนวทยาลยชมชน

สำนกงานคณะกรรมการการอดมศกษา กระทรวงศกษาธการ

80

แผนการสอนประจำหนวย

หนวยท 4 เทคนคในการจดการ

1. หวขอเนอหา

1.1 แนวคดเทคนคการจดการ

1.2 เทคนคทใชในการจดการ

2. วตถประสงคการเรยนร

เมอศกษาหนวยท 4 จบแลว นกศกษาสามารถ

2.1 อธบายแนวคดเทคนคการจดการได

2.2 อธบายเทคนคทใชในการจดการได

3. สาระการเรยนร

แนวคดเทคนคการจดการ มดวยกน 4 ประเภท คอ เทคนคการจดการใน 4 มต เทคนค

การจดการตามการพฒนาองคการ เทคนคการจดการตามตวแบบซควเอสเอสไอ และเทคนค

การจดการตามตวแบบองคการทรปเปลเอส ซงเปนเทคนคในการจดการสมยใหมทใหความสำคญ

ตอการปรบตวองคการสองคการสมยใหม

เทคนคทใชในการจดการ ไดแกเทคนคทใชในการวางแผน เทคนคในการวางแผน กลยทธ

เทคนคทใชในการโดยยดวตถประสงค เทคนคทใชในการการพยากรณธรกจ เทคนคทใชในการ

ตดสนใจทางธรกจ เทคนคทใชในการกำหนดขนาดการควบคม เทคนคทใชในการบรหารบคคล

แบบญปน เทคนคทใชในการจงใจ เทคนคทใชในการประสานงานภายใน - ภายนอก เทคนคทใชใน

การควบคมงาน การตรวจสอบ การตรวจเยยม และการรายงาน

4. วธสอนและกจกรรมการเรยนการสอน

4.1 วธสอน

4.1.1 วธสอนแบบบรรยายและอภปรายซกถาม

4.1.2 วธการแบงกลมศกษาคนควาและรายงานกลม

4.1.3 วธสอนแบบทำงานเปนทม

81

4.2 กจกรรมการเรยนการสอน

4.2.1 ผสอนนำเสนอสอ Power Point เสนอเนอหาเกยวกบแนวคดเทคนคการจดการ

เทคนคท ใชในการวางแผน เทคนคท ใชในการวางแผนกลยทธ เทคนคท ใชในการโดยยด

วตถประสงค เทคนคทใชในการการพยากรณธรกจ เทคนคทใชในการตดสนใจทางธรกจ เทคนคท

ใชในการกำหนดขนาดการควบคม เทคนคทใชในการบรหารบคคลแบบญป น เทคนคทใชใน

การจงใจ เทคนคทใชในการประสานงานภายใน - ภายนอก เทคนคทใชในการควบคมงาน

การตรวจสอบ การตรวจเยยม และการรายงาน พรอมทงใหนกศกษาจดบนทก

4.2.2 ใหนกศกษา ศกษาคนควาเน อหาการลวงหนาจากเอกสารประกอบการสอน

รายวชาหลกการจดการ เอกสารตำราทเกยวของ แลวใหนำเสนอรายงานจากการคนควาในชวโมงสอน

4.2.3 มอบหมายใหนกศกษาทำแบบฝกหดเปนการบานเปนรายบคคล

5. สอการเรยนการสอน

5.1 สอ Power Point ประกอบดวยคอมพวเตอรพกพา พรอมเครองฉาย LCD Projector

5.2 เอกสารประกอบการเรยนการสอนรายวชา หลกการจดการ และเอกสารตำราทเกยวของ

6. การวดและประเมนผล

6.1 สงเกตและบนทกผลจากพฤตกรรมความสนใจ และการมสวนรวมในชนเรยน

6.2 สงเกตและบนทกผลการมสวนรวมในการทำกจกรรม การทำกจกรรมการเรยนการ

สอน การตอบคำถามในขณะทมการอภปราย และซกถาม

6.3 สงเกตและบนทกผลการนำไปใชในการทำแบบฝกหด

6.4 ตรวจผลงานทไดรบมอบหมายจากการทำแบบฝกหด

6.5 ประเมนผลจากการสอบกลางภาคเรยนและปลายภาคเรยน

82

เทคนคในการจดการ

บทนำ

กระบวนการจดการ ทเรมตงแตการวางแผนไปจนกระทงการควบคมงานนนลวนแลวแตม

เทคนคของการปฏบตงานในแตละหนาททงสน ซงจะชวยใหผบรหารการจดการสามารถปฏบตงาน

ในหนาทเหลานนไดอยางมประสทธภาพมากขน ในบทเรยนนไดถายทอดเทคนคตาง ๆ ตามหนาท

แตละหนาทในกระบวนการจดการมาพอสงเขป ท งน เน องจากเทคนคในการจดการนนมอย

มากมายหลากหลาย และมการพฒนาไปอยางตอเนอง

1. แนวคดเทคนคการจดการ

แนวคดเทคนคในการจดการสามารถจำแนกประเภทไดเปน 4 ประเภทแนวคดดงน

1.1 เทคนคการจดการใน 4 มต

1.1.1 มตดานผลผลต ไดแก การจดการโดยม งวตถประสงค และการจดการความสมพนธกบลกคา

1.1.2 มตดานกระบวนการไดแกการรอปรบระบบ การจดการคณภาพทวทงองคการ

และการเทยบวด 1.1.3 มตดานผนำไดแก การจดการความขดแยง การจดการความเสยง การสอนงาน

และการมอบหมายงาน

1.1.4 มตดานพนกงาน ไดแก การรวมพลงสรางสรรคองคการ และการพฒนาพนกงานสองคการแหงการเรยนร

1.2 เทคนคการจดการตามการพฒนาองคการ

1.2.1 เทคนคการปรบเปลยนพฤตกรรม ซงไดแก การพฒนาและการฝกอบรม และการสรางวฒนธรรมองคการ

1.2.2 เทคนคการปรบปรงโครงสรางและระบบงาน ซงไดแก การรอปรบระบบ

การปรบปรงงาน และการทำงานใหงายขน 1.2.3 เทคนคการปรบปรงเทคโนโลยและวทยาการสมยใหม ซงไดแก การจดทำระบบ

สารสนเทศเพอการจดการ ระบบพาณชยอเลกทรอนกส และการจดทำระบบสำนกงานอตโนมต

1.3 เทคนคการจดการตามตวแบบซควเอสเอสไอ Cost Quality Speed Satisfaction Innovation (CQSSI)

1.3.1 เทคนคการลดตนทน Cost (C) หมายถง เทคนคการวเคราะหจดคมทน โดย

พจารณาจากหลกการทวา จดคมทนเกดจากรายไดเทากบรายจาย

83

1.3.2 เทคนคการเพมคณภาพ หมายถง เทคนคการจดการคณภาพมาตรฐานสากล

เทคนคใดทใชคำวา Quality (Q) ใหความสำคญกบคณภาพหรอการมคณภาพ ดงตวอยางตอไปน

Quality Control Circle (QCC) การควบคมคณภาพดวยกจกรรมกลมควบคมคณภาพ

Quality Assurance (QA) การประกนคณภาพ

Total Quality Management (TQM) การจดการคณภาพทวทงองคการ

Thailand Quality Award (TQA) รางวลคณภาพแหงประเทศไทย

Public Sector Management Quality Award (PMQA) รางวลคณภาพการ

บรหารจดการภาครฐภาครฐ

1.3.3 เทคนคการลดรอบเวลา Speed (S) หมายถง เทคนคการลดเวลาในการบรการ

ใหมความรวดเรวและตรงเวลามากขน เชน การบรการแบบจดเดยวเบดเสรจ การบรการทนเวลา

และการรอปรบระบบ เปนตน

1.3.4 เทคนคการสรางความพงพอใจเหนอความคาดหวง Satisfaction (S) หมายถง

เทคนคการจดการความสมพนธกบลกคาอยางสมำเสมอ ตอเนอง และเหนอความคาดหมาย และ

เทคนคการสรางความรบผดชอบตอสงคม

1.3.5 เทคนคการพฒนานวตกรรมใหม Innovation (I) หมายถง เทคนคการคดรเรม

สรางสรรคและการเสรม ประสบการณเพ อคดประดษฐหรอสรางสรรคนวตกรรมใหม

ผลตภณฑใหม กระบวนการใหม และตลาดใหม เปนการทำอะไรใหมๆ เปนคนแรก หนวยงานแรก

หรอเจาแรก นอกจากนฐานสำคญของการสรางนวตกรรมใหม คอ เทคนคการจดการความร และ

เทคนคการพฒนาสองคการแหงการเรยนร

1.4 เทคนคการจดการตามตวแบบองคการทรปเปลเอส

เทคนคการจดการสมยใหมใหความสำคญตอการปรบตวองคการสองคการสมยใหม

ทเรยกวาองคการทรปเปลเอส (Triple H Organization) ซงมองคประกอบทสำคญ 3 ประการ คอ

1.4.1 สมองดเยยม (Head) คอ การทองคการตองนำเทคนคการจดการเชงกลยทธมา

ใชในการบรหารองคการสความสำเรจได

1.4.2 เครองมอครบ (Hand) คอ การทองคการตองนำเทคนคการจดการองคการ

สมยใหมมาใชในการบรหารองคการอยางมประสทธภาพ

1.4.3 ใจเกนรอย (Heart) คอ การทองคการ ตองนำเทคนคการจดการทนมนษยมาใช

ในการบรหารองคการสองคการผลงานสง ทำงานอยางมออาชพ

84

2. เทคนคทใชในการจดการ

2.1 เทคนคทใชในการวางแผน

การวางแผนแบงออกไดเปนหลายระดบกลาวคอ การวางแผนในระดบสง ซงโดยมาก

จะเปนการวางแผนในระยะยาวและมกเปนแผนงานเชงกลยทธขององคการ การวางแผนใน

ระดบกลางของการจดการ จะเปนการวางแผนทเปนแผนระยะปานกลางขององคการ หรอแผนงาน

โครงการตาง ๆ เปนสวนใหญ และการวางแผนในระดบตน สวนใหญจะเปนแผนระยะสน และเปน

แผนดำเนนงานหรอแผนงานตามหนาทเปนสวนมาก ดงนนเทคนคทสามารถนำมาใชในการ

วางแผนจงมอยมากมาย

2.2 เทคนคในการวางแผนกลยทธ

แผนกลยทธเปนแผนซงครอบคลมกจกรรมทงหมดขององคการ เนองจากแผนกล

ยทธตองมลกษณะซบซอน ดงน นจงเปนเร องทตองกระทำการวางแผนอยในระดบผ บรหาร

ระดบสงขององคการทงนเพอประโยชนในการประสานแผนไดอยางมประสทธภาพ นอกจากน

ผ บรหารระดบสงกอยในตำแหนงทสามารถตดสนใจได รวบรวมขอมลตาง ๆ ไดโดยงายและ

รวดเรว มทศนะทกวางขวางมความร และตองเปนผรบผดชอบตออนาคตขององคการไดดวย

หวใจสำคญของการวางแผนกลยทธ คอ การกำหนดเปาหมายขององคการและกจกรรม

ทจำเปนตอการบรรลวตถประสงคขององคการ ท งน โดยการกำหนดการใชทรพยากรและ

การกระจายทรพยากรภายในองคการเพอใหบรรลวตถประสงคดงกลาวดวย แผนกลยทธจงเปน

ประโยชนตอองคการในลกษณะทแสดงใหเหนถงทศทางการทำงานขององคการโดยรวม

ในการวางแผนกลยทธขององคการนน ผบรหารสามารถใชเทคนคการวเคราะหสภาวะ

แวดลอมทงภายในและภายนอกองคการหรอการวเคราะห SWOT Analysis (SWOT) เพอกำหนด

แผนกลยทธขององคการได ซ งการวเคราะห SWOT นนจะเปนเครองมอในการวเคราะห

สถานการณ ซงจะชวยใหผบรหารสามารถกำหนดจดแขงและจดออนจากสงแวดลอมภายใน

องคการ ตลอดจนสามารถแสวงหาโอกาสและสำรวจอปสรรคจากสงแวดลอมภายนอกองคการ

ตลอดจนผลกระทบทมศกยภาพจากปจจยตาง ๆ เหลานทมตอการทำงานขององคการ หรอเปน

วธการทจะชวยผบรหารในการกำหนดจดแขงขององคการ Strengths (S) จดออนขององคการ

Weaknesses (W) โอกาสจากสงแวดลอมภายนอก Opportunities (O) และอปสรรคจากสงแวดลอม

ภายนอก Threats (T) ซงการวเคราะหองคประกอบแตละอยางดงกลาว จะทำใหผบรหารเกด

ความเขาใจถงองคประกอบแตละปจจยทจะมอทธพลตอการทำงานขององคการ กลาวคอ จดแขง

จะสามารถใชใหเปนประโยชนทจะทำใหองคการบรรลเปาหมายได ในขณะทจดออนเปนสวนท

จะตองมการนำไปแกไข โอกาสจะเปนเรองของขอไดเปรยบตาง ๆ ขององคการทจะสามารถ

ฉกฉวยนำมาใชใหประโยชน อนจะชวยใหองคการบรรลเปาหมาย และอปสรรคจะเปนปญหา

85

ตวขดขวางมใหองคการดำเนนไปสเปาหมายการวเคราะห SWOT จะชวยใหผบรหารมพนฐานทจะ

กำหนดกลยทธในการสรางจดแขงและขอไดเปรยบจากโอกาสทมจากสงแวดลอมภายนอกทำให

สามารถกำหนดกลยทธทด เพอทจะเอาชนะอปสรรคจากสงแวดลอมภายนอกหรอปองกนและ

เสรมสราง ใหเกดจดออนใหนอยทสด จากทกลาวมาจะเหนไดวา ในการวเคราะห SWOT นน

จะตองมการประเมน ทงสภาวะแวดลอมภายในและภายนอกองคการดงน

2.2.1 การประเมนสภาวะแวดลอมภายในองคการ เปนการวเคราะหและประเมน

ศกยภาพและสมรรถภาพขององคการ โดยสำรวจจดแขงและจดออนขององคการ อยางรอบคอบ

โดยเฉพาะอยางยงจะตองสำรวจทรพยากรภายในขององคการ เชน ฐานะทางการเงน การตลาด

การปฏบตการ ความสามารถและทกษะของพนกงานรวมท งอปกรณตาง ๆ ขององคการ

ซงสามารถสำรวจไดจากแหลงขอมลในระบบสารสนเทศเพอการจดการขององคการ นอกจากน

ยงสำรวจขอมลเพมเตมจากแหลงขอมลอน ๆ ไดอก เชน จากลกคา กระบวนการจดจำหนาย

สนคา กจกรรมดานการตลาด ตลอดจนการสำรวจการทำงานในอดตทผานมาขององคการ

โดยนำขอมลทงหมดทไดมาวเคราะหในขอบเขตของวตถประสงควา องคการมทรพยากรตาง ๆ

เหมาะสมแกการบรรลวตถประสงคหรอไม ทงนโดยเนนการหาประโยชนจากจดแขงขององคการ

และแก ไขจ ดอ อนขององค การ นอกจากน ย งทำใหเก ดความเข าใจในสถานการณและ

ผลการดำเนนงานของกลยทธทกำหนดขนจากในอดต

2.2.2 การประเมนสภาวะแวดลอมภายนอกองคการ เปนการประเมนถงสงแวดลอม

ภายนอกอนประกอบไปดวยสงแวดลอมในเชงมหภาคหรอสงแวดลอมทวไป และสงแวดลอมในเชง

จลภาคหรอสงแวดลอมเกยวกบงาน ซงจะชวยใหผบรหารสามารถคนหาโอกาส และอปสรรคใน

การดำเนนงานขององคการได การประเมนสงแวดลอมภายนอกดงกลาวนสามารถคนหาขอมลได

จากแหลงขอมลตาง ๆ ภายนอก ดงนคอสงพมพตาง ๆ การสำรวจตลาด รายงานประจำปตาง ๆ

การวเคราะหคแขงขน การศกษาความกาวหนาทางวทยาการใหม ๆ การวจยฯลฯ ทงนในการ

พจารณาถงขอมลเหลานกเพอคนหาความไดเปรยบเสยเปรยบขององคการ ทำใหทราบถงโอกาส

ตาง ๆ ทองคการจะสามารถฉกฉวยมาใชประโยชนในการดำเนนกจกรรมเพอแสวงหาประโยชน

ใหกบองคการได

2.3 เทคนคในการจดการโดยยดวตถประสงค

การจดการโดยยดวตถประสงค Management by Objective (MBO) เปนเทคนค

วธการในการบรหารงาน ซงจะชวยทำใหการปฏบตหนาทในงานการจดการกระทำไดโดยสะดวก

และเปนไปโดยธรรมชาต กลไกทสำคญของวธการบรหารงานโดยยดวตถประสงค คอ การรวม

เอาหนาทในการวางแผนและการควบคมทเกยวของระหวางกนของผบรหารกบผปฏบตงานเขาไว

ดวยกน ดงนนเทคนคนอาจเปนไดทงเทคนคในการวางแผนและการควบคม แตในทนนำมากลาว

86

ไวในเทคนคการวางแผน เนองจากเหนวาการวางแผนเปนหนาทงานอนดบแรกของงานการจดการ

ซงการจดการโดยยดวตถประสงคนนจะมกลไกสำคญอยทวตถประสงค ซงจะใชเปนเครองยดถอ

สำหรบปฏบต และในเรองการกำหนดวตถประสงคนนเปนสวนหนงของกระบวนการวางแผน

ดวยเหตนการจดการโดยยดวตถประสงค จงนาจะเปนเทคนคหนงทใชในการวางแผน

2.3.1 ความหมายของการจ ดการโดยย ดว ตถ ประสงค ค อ กระบวนการ

ทผปฏบตงานไดรวมกนพจารณากำหนดวตถประสงคของงาน โดยมการกำหนดขอบเขตทตอง

รบผดชอบในรปของผลงานใหผปฏบตรบผดชอบไป และดวยวตถประสงคทกำหนดขนน เอง

ผปฏบตงานจะไดใชเปนแนวทางสำหรบการปฏบตงานทรบผดชอบอยในหนวยงานของตน รวมทง

ใชสำหรบการประเมนผลงานทไดปฏบตไปแลวดวย

2.3.2 ลกษณะของการจดการโดยยดวตถประสงค คอ เปนการตกลงรวมกน

ระหวางผบงคบบญชาและผใตบงคบบญชาในสงตาง ๆ ตอไปนคอ

2.3.2.1 วตถประสงคของผลงานของผ ใตบงคบบญชาภายในระยะเวลา

ทกำหนด

2.3.2.2 แผนงานทซงจะตองชวยกนทำใหสำเรจ

2.3.2.3 มาตรฐานทใชสำหรบวดความสำเรจของผลงาน

2.3.2.4 ขนตอนวธการตดตามทบทวนดผลสำเรจตาง ๆ

ตามวธการจดการโดยยดวตถประสงคน มจดเดนทสำคญกคอจะมการรวม

วางแผนและรวมควบคมระหวางผบงคบบญชาและผใตบงคบบญชา ซงเทากบเปนการเปดโอกาส

ใหผใตบงคบบญชากจะยอมรบบทบาทในการปฏบตงานของตนเองอยางเตมท และมการควบคม

การปฏบตงานดวยตนเอง และฝายผบงคบบญชากจะคอยทำหนาทใหการสนบสนนชวยเหลอ

ไปดวย

2.3.3 กระบวนการจดการโดยยดวตถประสงค ประกอบดวยขนตอนตาง ๆ ดงน

2.3.3.1 ใหผใตบงคบบญชาเสนอวตถประสงค ซงจะเปนเปาหมายผลงาน

ขนมา โดยการกำหนดวตถประสงคนนมแนวทางในการกำหนดดงน

(1) มงสนใจทงานหลก ทมความสำคญ ซงจะกอใหเกดผลสำเรจกบ

งานไดสงสด

(2) พฒนาวตถประสงคโดยใชวธการใหมสวนรวมระหวางผบรหาร

กบผใตบงคบบญชา

(3) พฒนาวตถประสงคใหสนบสนนและสอดคลองกบวตถประสงค

ระดบสง

87

(4) พฒนาวตถประสงคท มลกษณะเกยวเน องกนและสอดคลอง

เขากนไดกบสวนงานตาง ๆ ขององคการ

(5) พฒนาวตถประสงคใหมความชดเจน และม งถงผลสำเรจ

ทจะสามารถจงใจคนไดเปนอยางด

(6) พฒนาวตถประสงคใหมความทาทายความสามารถ และม

โอกาสทจะทำไดสำเรจ และกนกตองไมกอใหเกดความกงวล

(7) พฒนาวตถประสงคใหสามารถวดผลเปนเชงปรมาณได และ

พยายามใหงานทกอยางสามารถวดผลได

(8) ควรจะตองยดหลกวา งานทกอยางตองมการกำหนดถงเงอนไข

ดานเวลาทงานจะตองแลวเสรจ

(9) วตถประสงคทกำหนดจะตองไดรบความเหนชอบและสนบสนน

จากผบรหารในทกระดบทเกยวของ

(10) วตถประสงคท กำหนดจะตองมระบบทจะสามารถรายงาน

ความคบหนาหรอผลสำเรจออกมาใหเหนไดดวย

2.3.3.2 การพจารณากำหนดวตถประสงคตองกระทำรวมกน ระหวาง

ผบงคบบญชาและผใตบงคบบญชา

2.3.3.3 ตองมการตดตามการทำงานและทบทวนเปาหมายทกำหนดไวเปน

ครงคราว

2.3.3.4 ตองมการประเมนผลเม อส นกำหนดระยะเวลาในการทำงาน

ทกำหนดไว

2.3.4 จดเรมแรกผบรหารจะตองใหผใตบงคบบญชา ซงเปนผปฏบตงานรางขอเสนอ

วตถประสงค ทเปนเปาหมายผลการทำงานในอนาคต โดยมการแจกแจงเปาหมายและผลสำเรจ

ท จะทำไดตามกำหนดระยะเวลาใดเวลาหนง จากนนนำเสนอวตถประสงคใหผ บงคบบญชา

พจารณา ซงผบงคบบญชาและผใตบงคบบญชากจะรวมปรกษาหารอกนในเรองของวตถประสงค

จนกระทงไดขอตกลงในวตถประสงค ทไดรบความเหนชอบรวมกนของทงสองฝายและกมอบหมาย

ใหผใตบงคบบญชารบไปดำเนนการปฏบตดวยตนเอง เมอไดมการปฏบตไปสำเรจขนตอนนอาจม

การแกไขหรอทบทวนวตถประสงคใหตรงกบสภาพความเปนจรงกได และในขนตอนสดทายกคอ

เมอการปฏบตงานสนสดลง ผปฏบตงานกจะสรปผลแสดงรายงานเกยวกบผลงานโดยชใหเหนถง

ความสำเรจตาง ๆ ท ทำได และอธบายถงสาเหตของอปสรรคททำใหไมสามารถทำไดตาม

วตถประสงคทเมอผบงคบบญชาไดรบรายงานผลแลว กจะเขามารวมปรกษาหารอ และพจารณา

เหตผลตาง ๆ ของผลงานทประเมนได โดยจะมการซกถามและเปดโอกาสใหมการช แจง

88

ระหวางกน จงจะสนสดขนตอนการจดการโดยยดวตถประสงคในรอบระยะเวลาหนง จากนนกจะ

มการยอนกลบไปยงขนตอนแรกใหม เพอดำเนนการตามขนตอนอกท

2.3.5 ปจจยทมผลตอความสำเรจตอการจดการโดยยดวตถประสงค มดงตอไปนคอ

2.3.5.1 ข นอย ก บการสนบสนนของฝายบรหาร หากฝายบรหารใหการ

สนบสนนอยางแทจรงและเขามามสวนรวมกบการบรหารตามวธการนกจะชวยใหมการนำวธการน

ไปใชปฏบตโดยทวไปในระดบตาง ๆ ขององคการ

2.3.5.2 จะตองพยายามระบวตถประสงคใหชดเจน กลาวคอผลงานตาง ๆ

จะตองสามารถระบออกมาเปนผลงานทสามารถวดได ตองการกำหนดเวลาใหชดเจน เปนทเขาใจ

ไดงาย นอกจากนยงตองเปนเปาหมายททาทายความสำเรจอกดวย

2.3.5.3 จะตองมการรวมกนปรกษาหารอโดยไมขาดชวง ระหวางผบรหารกบ

ผปฏบตงาน ทงนเพราะการจดการโดยยดวตถประสงคนน จำเปนตองมการปรกษาหารอกน

เกยวกบงานททำไดตามทกำหนดไว หากมการละเลยไมกระทำตามขนตอนกจะทำใหวธ การ

บรหารงานของผบงคบบญชายอนกลบไปเปนแบบการควบคมทลงลกไปส กจกรรมการทำงาน

ในรายละเอยดอก

2.3.5.4 จะต องม ความศร ทธาในต วบ คคล หร อม ความเช อม นใน

ความสามารถของผใตบงบญชารวม ทงจะตองสนบสนนใหเกดความคดสรางสรรค ตลอดจนการ

ถายทอดประสบการณเพอสนบสนนผใตบงบญชาใหกาวหนามากขน และสามารถปฏบตงานได

ดวยตนเอง

2.3.5.5 นอกจากนองคการจะตองมสภาพเงอนไขทเออตอการจดการโดยยด

วตถประสงคใหใชไดผลดงนคอ

(1) โครงสรางองคการจะตองมการจดระบบไวชดเจน มการระบ

ขอบเขตความรบผดชอบของหนวยงานยอยไวชดเจน

(2) ความพรอมของผ บรหารในการกระจายอำนาจหนาท และ

ความรบผดชอบ รวมทงการใหอสระแกลกนองในการทำงานทไดรบมอบหมายดวยตนเองได

(3) บรรยากาศขององคการตองมการรวมมอกนระหวางฝาย

การจดการของแตละหนาทการงาน

(4) ผบรหารจะตองมความสามารถและใหความสนใจในเรองการ

ตดตอสอสารและประสานงานกบผใตบงคบบญชาอยางตอเนอง

(5) มการจดระบบการรายงานผลการปฏบตงานท ด สามารถ

ใหขอมลทถกตองทนตอเวลาและความตองการทจะใช

89

2.4 เทคนคในการพยากรณธรกจ

การบรหารงานโดยเฉพาะในการวางแผนเพอดำเนนการทางธรกจ ซงความจำเปน

อยางยงทจะตอง มการคาดการณหรอพยากรณทางธรกจ เพราะเปนความพยายามทเปนระบบ

โดยมจดมงหมายเพอใหทราบถงเหตการณตาง ๆ ทนาจะเกดขนในอนาคต เพอจะกำหนดแนวทาง

หรอวางแผนการทำงานใหสอดคลองกบสภาพการณไดอยางถกตองและเหมาะสม ดงนนการ

พยากรณธรกจจงเปนสงสำคญอยางยงตอการวางแผน เนองจากการพยากรณจะทำใหผบรหาร

มพนฐานในการบรหารงานทคาดวาจะตองทำในอนาคต และชวยใหฝายบรหารไดมค วามร

ความเขาใจ ในการตดสนใจเลอกแนวทางการดำเนนงานไดอยางเหมาะสมอกดวย

การพยากรณทางธรกจนนมเทคนคทใชในการพยากรณอยหลายประการ เชน

2.4.1 ธรกจ (Business Barometers) เปนเทคนคทใชในการศกษาสภาพการณทาง

เศรษฐกจ ขอตกลงพนฐานทอยเบองหลงของการใชเทคนคนคอเหตการณหลายเหตการณทเคย

เกดขนในอดตมแนวโนมทจะเกดขนซำอกไดในอนาคต และการทำนายอนาคตสามารถทจะใชขอมล

ทเกดขนในปจจบนเปนตวทำนายได Business Barometers ทใชในการพยากรณ ไดแก ผลผลต

ประชาชาต รายไดประชาชาต ราคาขายปลกสนคา ราคาขายสงสนคา การผลตทางอตสาหกรรม ฯลฯ

2.4.2 การวเคราะหอนกรมเวลา (Time Series Analysis) เปนเทคนคการวเคราะห

การเปลยนแปลงเมอระยะเวลาไดเปลยนแปลงไป เปนการพยากรณแนวโนมของพฒนาการตาง ๆ

เชน การวเคราะหสนคาตามฤดกาลวานาจะมแนวโนมเปลยนแปลงไปอยางไร

2.4.3 การวเคราะหการถดถอย (Regression Analysis) เปนเทคนคของการพยากรณ

คาของตวแปรตาม จากการวดตวแปรอสระทเราทราบคา เชน ฝายบรหารตองการศกษาวา

คณภาพชวตการทำงานสงผลตอประสทธภาพการทำงานของพนกงานมากนอยเพยงใด เปนตน

2.4.4 แบบจำลองเศรษฐมต (Econometric Model) เปนเทคนคทใชทฤษฎทาง

คณตศาสตร เศรษฐศาสตรมาพยากรณถงสภาวการณทางเศรษฐกจ ทจะสงผลกระทบตอธรกจ

2.4.5 เทคนคการใชภาพจำลอง (Scenario Technique) เปนเทคนคในการจนตนาการ

ถงเหตการณในอนาคต เทคนคนมความเชอพนฐานวาอนาคตเปนสงทมนษยเปนผสราง ดงนน

มนษยกควรทจะสามารถคาดการณหรอจนตนาการณถงเหตการณตาง ๆ ในอนาคตได

ดงทไดกลาวแลว ยงมเทคนคตาง ๆ ทใชในการพยากรณอยอกมาก นอกเหนอจากท

ไดกลาวไปน แตอยางไรกด เทคนคเหลานเปนเพยงเครองมอทใชในการศกษาวจย ดงนนจง

กลาวไดวาการวจยมความสำคญอยางยงทจะทำใหไดมา ซงขอมลตาง ๆ อยางเปนระบบ เพอใช

ประโยชนในการประกอบพจารณาเหตการณตาง ๆ ในอนาคต และใชเปนแนวทางในการตดสนใจ

วางแผนการทำงาน

90

2.5 เทคนคทใชในการตดสนใจทางธรกจ

การตดสนใจมความสำคญอยางยงในกระบวนการจดการ เพราะเกยวของกบการ

เลอกแนวทางในการปฏบตจากแนวทางตาง ๆ ซงจะมอยหลากหลายแนวทาง อนเปนจดสำคญ

อยางยงในการวางแผน ความสามารถในการตดสนใจเปนคณลกษณะทจะบงบอกถงความสำเรจ

ของฝายบรหารอกดวย เทคนคทใชในการตดสนใจทใชกนโดยทวไปนน อาจสามารถสรปไดดงน

2.5.1 ตามทฤษฎทางจตวทยา คอการตดสนใจทใชคานยมและความพอใจสวนตว

เปนเครองวด เทคนคนจะใชกบปญหาทอยภายใตสถานการณทไมเกยวของกบเศรษฐกจโดยตรง

2.5.2 สญชาตญาณ เปนเทคนคการตดสนใจท ข นอย ก บความร สกภายในของ

ผตดสนใจทมตอสถานการณ เปนการตดสนใจทไมมเหตผลและไมมแบบแผน เทคนคการ

ตดสนใจโดยใชสญชาตญาณนในบางครงการอาจประสบผลสำเรจไดแตกอาจผดพลาดไดเชนกน

2.5.3 ประสบการณ เปนการตดสนใจทขนอยกบการมองปญหาโดยใชประสบการณ

ซงอาจทำใหพจารณาปญหาไดทงในวงแคบหรอวงกวางขนอยกบประสบการณทบคคลมอย

การตดสนใจโดยใชประสบการณมกจะเปนทยอมรบกนโดยทวไป แตอยางไรกตามประสบการณ

ในอดตกไมอาจเปนหลกประกนถงความสำเรจในอนาคตไดเสมอไป เนองจากสถานการณยอมม

การเปลยนแปลงไปตามเวลาทเปลยนไป ดงนนผบรหารอาใชประสบการณในการตดสนใจได

แตกไมควรใหนำหนกทประสบการณเพยงอยางเดยว

2.5.4 ตามผบงคบบญชา เปนการตดสนใจทยดตามแนวทางหรอลอกเลยนความคด

ของผบงคบบญชา วธการนไมยงยากเพราะเปนการตดสนใจตามทผอนไดตดสนใจไวแลว การตดสนใจ

ดวยวธการนมกจะเปนลกษณะของการตดสนใจทไดมการกำหนดไวลวงหนาแลว

2.5.5 การทดลอง เปนการทำการทดลองถงทางเลอกตาง ๆ เพอใหทราบถงผลและ

พจารณาตดสนใจจากผลของทางเลอกทไดทำการทดลองแลวเหนวาใหผลลพธทดทสด โดยทวไป

แลวเทคนคนมกจะใชในทางวทยาศาสตร การคดคนผลตสนคาใหม ๆ การคดคนหาทางพฒนางาน

เปนตน เทคนคนเปนเทคนค ทสนเปลองคาใชจายในการลงทนและบคลากรอยางมาก

2.5.6 การวจยและการวเคราะห เปนเทคนคทมประสทธผลสงสดในการพจารณา

ตดสนใจเลอกจากทางเลอกหลาย ๆ อยาง

การวจยเปนการใชเครองมอทางคณตศาสตรมาชวยในการตดสนใจ วธการนจะคำนงถง

วตถประสงคของการแกไขปญหา และขอจำกดในการแกปญหาดวย นอกจากนยงเปนวธการท

พฒนาใหมความใกลเคยงกบสภาพความเปนจรงมากยงขน ปญหาตาง ๆ จะถกนำมาสรางเปน

แบบจำลองทางคณตศาสตรหรอกำหนดขนใหอยในรปของสญลกษณทางคณตศาสตรหรอสมการ

ซงรปแบบหรอแบบจำลอง (Model) ดงกลาวจะมการกำหนดคาตวแปรตาง ๆ ใหสามารถวดไดเปน

ตวเลข เพอจะไดหลกทางคณตศาสตรมาแกปญหาตอไป เปนการประยกตใชวธการเชงปรมาณ

91

มาใชแกปญหาดานการจดการ วธการนเหมาะสำหรบปญหาการบรหารทยงยาก ซบซอนและ

ตองการขอมลจำนวนมาก ๆ

2.6 เทคนคในการกำหนดขนาดของการควบคม

การกำหนดขนาดของการควบคมเปนเรองทสำคญของการจดโครงสรางองคการ

อยางหนง เนองจากขนาดของการควบคมหรอจำนวนของใตบงคบบญชาทอยในความการดแลของ

ผใตบงคบบญชาคนหนงนน จะมผลกระทบหรอมความสมพนธกบการประสานงานอยดวย

การทผบรหารคนหนงมจำนวนผใตบงคบบญชาเพมมากขน ความยงยากในการประสานกจกรรม

ตาง ๆ ของผอยใตบงคบบญชากจะเพมมากขนไปดวย ดงนนการพจารณาถงขนาดของการ

ควบคมอนเปนลกษณะอยางหนงของโครงสรางองคการ ใหมความเหมาะสมกจะทำใหผบรหารม

เทคนควธการในการกำหนดขนาดของการควบคม ใหเกดความเหมาะสมกจะทำใหผบรหาร

สามารถใชเวลาการทำงานไดอยางมประสทธภาพมากขน สามารถยกตวอยางไดดงน

2.6.1. เทคนคตามแนวคดของ Henri Fayol ไดชใหเหนวาระดบทแตกตางกนภายใน

องคการนนมความตองการ ขนาดและการควบคมทไมเหมอนกน เชน หวหนางานทดแลเกยวกบ

งานงาย ๆ อาจควบคมพนกงานไดยสบถงสามสบคน ในขณะทระดบผ จดการซงจะตองดแล

งานทยาก สลบซบซอน โดยทวไปแตละคนจะควบคมพนกงานไดเพยงสามคนหรอสคนเทานน

2.6.2 เทคนคการกำหนดขนาดของการควบคมของ V.A. Graicunas ซงเขาไดชใหเหน

วาในการเลอกขนาดของการควบคม ผบรหารไมเพยงแตจะพจารณาถงความสมพนธทงทางเดยว

และทางตรงก บผ ใต บ งค บบ ญชาเท าน น แต ย งจะต องพ จารณาถงความสมพนธ กบ

ผใตบงคบบญชาของตนเปนกลมสองคน หรอมากกวา รวมทงพจารณาถงความสมพนธแบบไขว

ระหวางผอยใตบงคบบญชาดวยกนอกดวย

เทคนคของ Graicunas แสดงใหเหนวาเมอขนาดของการควบคมของผบรหาร

เพมขนจำนวนของความสมพนธเทาทจะเปนไปไดกจะเพมขน และสามารถคาดคะเนไดโดยใช

แนวทางทางคณตศาสตร จำนวนความสมพนธยงมมากขนเทาใด ความซบซอนของการควบคม

ของผบรหารกจะมมากขนเทานน Graicunas ไดใชสตรคณตศาสตรในการคำนวณจำนวนของ

ความสมพนธไดดงตอไปน

R = n(2n-1 + n-1)

R = จำนวนของความสมพนธ

n = จำนวนของผอยใตบงคบบญชา

ซงถงแมวาในสตรดงกลาวจะไมไดรวมความสมพนธอน ๆ เชน ความสมพนธ

ระหวางผ อย ใตบงคบบญชากบบคคลท อย ภายนอกกลมงานกตาม กจะเหนไดวาจำนวน

ความสมพนธกจะเพมสงขนอยางรวดเรวเมอจำนวนของผอยใตบงคบบญชาเพมขน

92

ดงนนการกำหนดขนาดของการควบคม จงไมควรกำหนดไวกวางเกนไป เพราะ

จะทำใหจำนวนของความสมพนธเพมสงขน ประสทธภาพในการควบคมกจะลดลง

2.6.3 เทคนคการกำหนดขนาดของการควบคมของ R.C.Davis ไดชใหเหนถงความ

แตกตางของขนาดของการควบคมอยสองแบบคอ ขนาดของการควบคมระดบบรหาร และขนาด

ของการควบคมระดบปฏบตการ การกำหนดขนาดของการควบคมระดบบรหารทงในระดบกลาง

และระดบสงในโครงสรางขององคการนน สามารถกำหนดขนาดของการควบคมของผบรหาร

ในระดบเหลานแตกตางกนออกไปไดระหวางจำนวนสามคนถงเกาคน ทงนขนอยกบลกษณะของ

งานและความรบผดชอบของผ บรหาร ในขณะทการกำหนดขนาดของการควบคมในระดบ

ปฏบตงาน ซงเปนระดบการบรหารตำสดนน Davis ไดแนะนำวาขนาดการควบคมทมประสทธภาพ

สงสดในระดบน คอผบงคบบญชาหนงคนควบคมผใตบงคบบญชาจำนวนสามสบคน

นอกจากเทคนคตาง ๆ ดงกลาวแลว การกำหนดขนาดของการควบคมทเหมาะสมนน

สามารถใชเกณฑเบองตนสามขอนในการกำหนดขนาดของการควบคมทเหมาะสมไดคอ

2.6.3.1 พจารณาจากความเปนจรงทางธรกจ เปนการพจารณาทงทางดาน

เศรษฐกจขององคการ และการปฏบตงานขององคการดวยวามการกระจายมากนองเพยงใด

ยงหนาทหรอการปฏบตงานขององคการมการกระจายมากเทาใด องคการกตองใชผบรหาร

ระดบกลางและระดบตนมากยงขน

2.6.3.2 พจารณาจากความเปนจรงทางการบรหาร ระบบการบรหารของ

องคการมผลกระทบตอขนาดของการควบคมดวย เชน ในองคการทผ ใตบงคบบญชามอสระ

คอนขางมากการกำหนดขนาดของการควบคมทกวางยอมจะเปนไปได ผใตบงคบบญชากจะ

ตดสนใจดวยตนเองมากขน เปนตน

2.6.3.3 พ จารณาจากความเป นจร ง ในแง มน ษย บ คล กภาพและ

ความสามารถของผบรหาร และผใตบงคบบญชามอทธพลตอการกำหนดขนาดของการควบคม

ดวย กลาวคอผบรหารบางคนตองการบงคบบญชาผใตบงคบบญชาอยางใกลชดมากกวาผบรหาร

คนอน ในกรณนขนาดของการควบคมกจะแคบกวาผบรหารอน ๆ นอกจากนผใตบงคบบญชา

ทไดรบการฝกฝนมาเปนอยางดและมความสามารถสงยอมตองการการควบคมนอย ดงน น

ผบรหารทมผใตบงคบบญชาในลกษณะนสามารถทจะกำหนดขนาดของการควบคมทกวางได

2.7 เทคนคในการบรหารบคคลแบบญปน

จากการทมผลปรากฏออกมาวา ผลผลตของประเทศญปนไดเพมสงขนอยางรวดเรว

ทำใหมการศกษาถงการบรหารแบบญป นอยางมากมาย และจากการศกษาวเคราะหพบวา

วฒนธรรมและรปแบบการดำเนนชวต ความเปนอยของชาวญป นนบวามผลตอแนวทางการ

บรหารเปนอยางมาก ทำใหชมชนในญปนนนการรวมกลมจะมลกษณะแนนแฟนเปนแบบครอบครว

93

วฒนธรรมการเปนอยแบบครอบครวเดยวกนนไดมสวนถายทอดไปสสถานททำงานทงหลายดวย

กลาวคอพนกงานชาวญปนจะมแนวโนมไมโยกยายงานไปอยองคการอน และจะอยทำงานกบ

องคการเดมไปจนตลอดชวตของตน นอกจากนระบบอาวโสและการเลอนขนตามอายการทำงาน

กนบวาเปนระบบทถกยอมรบ ในขณะเดยวกนสหภาพแรงงาน กจะเปนสวนหนงของกจการ

โดยจะไมไปเกยวของโยงใยกบกลมภายนอก ปจจยตาง ๆ เหลานจงทำใหบรรยากาศการทำงาน

ของญปนเปนไปโดยราบรน มความสมพนธกนฉนพนองและมการจางงานทยาวนานและมงคง

สภาพแวดลอมในการทำงานของญปนจงมแรงงานสมพนธทดอยตลอดเวลา

หลกการบรหารคนแบบญปน จะประกอบไปดวยหลกการตาง ๆ ดงตอไปน

2.7.1 ใชวธการจางงานแบบถาวรแกพนกงาน โดยใหสทธพเศษตาง ๆ ตามระยะเวลา

การทำงานทยาวนานแตกตางกน

2.7.2 ฐานะและตำแหนงงานจะองกบพนฐานการศกษา จำนวนปท ทำงานและ

ขอบเขตความรบผดชอบของงาน

2.7.3 การประเมนผลการปฏบตงานจะกระทำอยางชา ๆ นาน ๆ ครง การเลอนขน

และตำแหนงของผบรหารและพนกงานกจะเปนไปอยางเชองชา

2.7.4 เสรมสรางความชำนาญและพฒนาอาชพงานโดยใชวธหมนเวยนเปลยนงาน

2.7.5 การใชวธการบงคบใหเกษยณอายกอนกำหนด (โดยเกษยณเมออาย 55 ป

ยกเวนเฉพาะผบรหารระดบสง) ซงจะชวยใหมการเคลอนตวเตบโตเจรญกาวหนาตามแนวดงของ

องคการไดเรวขน และเปนการเปดโอกาสใหพนกงานในวยหนมสาวไดกาวหนามากขน

2.7.6 มการเกบขอมลอยางเปนระบบ และรายงานขอมลไปยงผบรหารและพนกงาน

ไดอยางทวถง

2.7.7 ใชการตดสนใจรวมกนเปนกลม โดยมแผนงานลวงหนา มการถกเถยงปรกษา

กนโดยละเอยดและทวถง เปนทยอมรบทงของฝายบรหารและพนกงาน

2.7.8 นายจางจะคำนงถงผลประโยชนทงทางเศรษฐกจและสงคมของลกจางทงใน

และนอกหนาทงาน

จากหลกการขางตนจะเหนไดวา การจางงานตลอดชพเปนปจจยสำคญทชวยให

หลกการตดสนใจรวมกนเปนกล มทำงานไดผลด เพราะพนกงานจะมความร สกผกพนกน

มความรสกเปนเจาของ และทกคนตางกพรอมทจะชวยกนทำงานใหเสรจไปโดยเรว นอกจากน

การมสวนรวมในการตดสนใจระหวางนายจางและลกจาง กมผลทำใหเกดความผกพนและ

รบผดชอบรวมกน ทำใหพนกงานมความรบผดชอบสงโดยจะรวมมอกนทำงานเปนทมมากกวา

การทำแบบตวใครตวมน

94

2.8 เทคนคการจงใจ

การจงใจน นมความสลบซบซอน และไมมเทคนคทจะนำไปใชท ดทสดไดเพยง

เทคนคเดยว ดงนนผบรหารจะตองศกษาทฤษฎและเทคนคการจงใจใหมความเขาใจโดยถองแท

จงจะสามารถประยกตใชเทคนคตาง ๆ ไดอยางเหมาะสมได แตอยางไรกดเทคนคการจงใจ

ทสำคญนน ประกอบไปดวย สงตาง ๆ เหลานคอ

2.8.1 เงน (Money) เงนน นเปนสงกระต นท สำคญอยางหนงท อาจอยในรปของ

เงนเดอนคาจาง ผลตอบแทนพเศษทจะมอบใหแกพนกงาน เงนในทนมความหมายมากกวามลคา

ในรปของตวเงน แตจะหมายถงทงสถานะและอำนาจอกดวย ในมมมองของนกเศรษฐศาสตร

นกบรหารสวนใหญจะใชเงนเปนสงกระตนบคคล สำหรบนกพฤตกรรมศาสตรแลวมองวาการใช

เงนเปนสงกระตนนนไมใชสงสำคญสงสดของมนษย การใชเงนเปนสงกระตนนนผบรหารตอง

ระลกถงหลกทสำคญหลายประการดงน

2.8.1.1 เงนนนมแนวโนมวาจะมความสำคญตอบคคลมากขน โดยเฉพาะบคคล

ทมครอบครวแลว การใชเงนเปนสงกระตนนนจะตองใหกบบคคลอยางเพยงพอกบมาตรฐานการ

ครองชพอยางนอยในระดบตำ เนองจากเงนเปนสงทบคคลใชเพอใหบรรลมาตรฐานการครองชพ

2.8.1.2 ธรก จหรอองคการทกแหงจะใชเง นเป นส งตอบแทน และเปน

ตวกระตนจงใจใหกบพนกงานในการทำงาน ดงนนองคการจะตองดองคการอน ๆ ภายนอกดวยวา

มการใชเงนเปนจำนวนมากนอยเทาใด ในการตอบแทนใหแกพนกงาน เพอท จะกำหนดเงน

คาตอบแทนใหกบพนกงานไดอยางเหมาะสมไมนอยกวาองคการภายนอกเหลานน เพอเปนการ

จงใจและธำรงรกษาบคลากรไว

2.8.1.3 ในการใชเงนเปนสงกระตนจงใจตอบแทนพนกงานในการทำงานนน

จะตองมการพจารณาการตอบแทนนนอยางสมเหตสมผล มความยตธรรมเมอเปรยบเทยบผลการ

ทำงานระหวางกนของบคคลกรแตละคนขององคการ

2.8.2 การมสวนรวม เปนเทคนคทเปนผลมาจากทฤษฎการจงใจและการวจยในเรอง

การมสวนรวมในการทำงาน ซงพบวาการมสวนรวมในการทำงานอยางถกตองและเหมาะสมจะ

กอใหเกดทงแรงจงใจในการทำงานและเกดความรทมคณภาพ ทจะสงผลใหการทำงานประสบ

ความสำเรจ การมสวนรวมในการทำงานจะทำใหบคลากรมความรและรบทราบทงในดานปญหา

และผลลพธทไดจากการทำงานนน ๆ การมสวนรวมในการทำงานนนจะตองรวมถงการถกยอมรบ

ซ งประกอบไปดวยความผกพนและการยอมรบ เปนการทำใหบคคลไดมสวนรวมหรอร สกถง

ความสำเรจรวมกนในการทำงาน การเปดโอกาส ใหบคลากรไดมสวนรวมในการทำงานนนมได

หมายความวาผบรหารออนแอ แตการกระตนใหบคลากรมสวนรวมจะชวยทำใหผบรหารไดรบฟงความ

คดเหนตาง ๆ ในหลายมมมอง

95

2.8.3 คณภาพชวตในการทำงาน เปนเทคนคการจงใจทนาสนใจอยางยง โดยศกษา

ถงระบบในการออกแบบงานและพฒนาขอบเขตการทำงาน โดยพจารณาถงเรองสงคมวทยา

ในการจดการประกอบดวย ซงจะทำใหบคคลทำงานรวมกนอยางมความสข การสรางคณภาพ

ชวตในการงานน นเปนการประสานความร ระหวางศาสตรตาง ๆ เขาดวยกนคอจตว ทยา

อตสาหกรรม จตวทยาองคการและสงคมวทยา วศวกรรม อตสาหกรรม ทฤษฎองคการ ทฤษฎ

และการพฒนาองคการ การจงใจและทฤษฎผนำ และอตสาหกรรมสมพนธ ซงหากผศกษาสนใจ

ในเรองนสามารถศกษาคนควาเพมเตมไดตอไปน

2.9 เทคนคการประสานงานภายในองคการ

2.9.1 การจดแผนผงและกำหนดหนาทการงาน เปนการจดแบงแยกงานใหเปนไป

ตามลกษณะเฉพาะของงาน รวมทงการกำหนดหนาทในการปฏบตงานใหชดเจน เพอปองกนการ

ปฏบตงานทซำซอนกน ดงน นถาการปฏบตงานเปนไปตามลกษณะและหนาทท กำหนดไวน

การทำงานยอมสอดคลองและเกดการประสานงานทดตอกน

2.9.2 การจดใหมระบบการตดตอทมประสทธภาพ การตดตอหรอการสอขอความ

นนเปนวถทางของการประสานงาน ซงมความสำคญตอการประสานงานอยางยง ดงนนจงควรจะ

จดใหระบบการตดตอดำเนนไปอยางมประสทธภาพปองกนไมใหการตดตอหรอการสอขอความ

ไหลไปรวมอย ณ จดใดจดหนง เพราะจะทำใหงานคงคาง ชกชาได ระบบการตดตอสอขอความทด

นน ควรจะเปนการตดตอสองทางและเปนระบบทมการปอนกลบของขอมลไดดวย นอกจากนใน

การกำหนดสายการบงคบบญชาควรจะมลกษณะอำนวยประโยชนตอการประสานงาน

2.9.3 การใชคณะกรรมการ เปนการจดใหมการประชมรวมกนของฝายทเกยวของใน

การทจะกำหนดระเบยบหรอวธการทำงาน เพอใหการบรหารงานของฝายตาง ๆ เปนไปในลกษณะของการประสานงานทด โดยคณะกรรมการดงกลาวนอาจจะเปนคณะกรรมการทจะ

อำนวยประโยชนโดยตรง หรอโดยออมแกการประสานงานกได วธการประสานงานโดยใช

คณะกรรมการนเปนวธการทนยมใชกนอยอยางแพรหลายโดยเฉพาะระบบราชการ 2.9.4 การตดตามงานทงภายในและภายนอก คอ การตดตามงานในหนวยงานทม

หนาทรบผดชอบ วาการปฏบตงานมขอขดของหรอขอผดพลาดเกดขนหรอไมอยางไร โดยเฉพาะ

อยางยงในเรองเวลา เชน การปฏบตงานสำเรจเรยบรอยทนตามกำหนดเวลาหรอไม ผปฏบตงานมความเทยงตรงหรอรวดเรวมากนอยเพยงใดในการดำเนนงาน เปนตน ทงนกเพอหาทางแกไข

ขอขดของหรอขอผดพลาดเหลานน และจดใหมการประสานงานกนใหมทดขน

2.9.5 การตดตออยางไมเปนทางการ ในการทำงานนนในบางครงการใชวธปฏบตตามแบบแผนเปนทางการมากเกนไป กอาจเกดความลาชา ซงเปนผลเสยหายตอการทำงานนนได

ดงนนเพอหลกเลยงปญหาดงกลาว และเพอใหเกดการประสานงานทด ในบางโอกาสอาจใชการ

ตดตออยางไมเปนทางการเขามาชวยได

96

2.9.6 การใชเจาหนาทตดตอเฉพาะ เนองจากในงานบางประเภทจะมลกษณะพเศษ

หรอเปนงานทมความสลบซบซอน ซงถาหากใชบคคลทวไปในการตดตอประสานงานอาจไมไดผล

จำเปนตองหาบคคลทมคณสมบตเหมาะสมในการตดตอเรองงานนน ๆ โดยเฉพาะ เพอใหการ

ประสานงานดำเนนไปดวยความเรยบรอย บรรลวตถประสงค

2.9.7 การจดใหมการประชมผใตบงคบบญชา เปนการชวยใหผเกยวของไดทราบโดย

ชดเจนถงการกระทำตาง ๆ เพอประโยชนแกการประสานงานโดยตรง เทคนคนเปนสงสำคญอยาง

ยงเมอหนวยงานนน ๆ จะตองปฏบตภารกจในโครงการใหญ ๆ นอกจากนการจดใหมการประชมน

อาจกอใหเกดประโยชนการประสานงานโดยทางออมได เนองจากอาจทำใหผเขารวมประชม

มความสนทสนม รจกกน และเปนกนเองมากขน

2.9.8 การจดใหมหนวยงานทางวชาการคอยแนะแนว โดยใหทำการศกษาคนควาหา

ขอขดของ และหาวธการแกไขปรบปรงใหการประสานงานในหนวยงานไดผลดยงขน

2.9.9 การจ ดให ม การกระจายอำนาจหนาท การกระจายอำนาจหนาท ให กบ

ผ ใตบงคบบญชาหรอผ รวมงานรบงานไปปฏบตน น นอกจากจะชวยกระจายงานและแบงเบา

ภาระหนาทของผบงคบบญชาแลวยงเปนการเสรมสรางใหเกดความเขาใจอนดในหมผ รวมงานม

ความรสกวาตนเองเปนสวนหนงทสำคญขององคการ อนจะเปนประโยชนในการประสานงานอยางยง

2.10 เทคนคการประสานงานระหวางองคการ

2.10.1 การประสานงานโดยการกำหนดหนาท งาน การกำหนดหนาท งานของ

องคการแตละองคการจะตองมความชดเจน มความหมายและความสำคญของหนาทงานเพยง

อยางใดอยางหนง ซงจะชวยปองกนการทำงานเหลอมลำกนหรอซำซอนกน รวมทงยงชวยปองกน

ความขดแยงทอาจเกดขนอนจะเปนอปสรรคของการประสานงานอกดวย

2.10.2 การใชคณะกรรมการผสมหรอคณะกรรมการกลาง คณะกรรมการใน

ลกษณะนจะชวยกลนกรองและลดมลเหตตาง ๆ ทอาจกอใหเกดความขดแยงลงไปไดอยางมาก

และจะทำใหการประสานงานดขนอกดวย โดยเฉพาะในการปฏบตทมวตถประสงคหรอจดมงหมาย

กวางขวาง และตองอาศยความรวมมอรวมใจจากองคการหลายฝาย

2.11 เทคนคการควบคมงาน

เทคนคทใชในการควบคมงานทจะนำเสนอในทน จะยกมาเฉพาะบางเทคนคท

สามารถนำมาใชในการควบคมงานภายในองคการตาง ๆ ดงตอไปน

การควบคมงานโดยใชงบประมาณนน เปนวธการควบคมดานคาใชจายในการ

ทำงาน ซงจะทำใหผควบคมงานทราบอยเสมอวาการใชจายแตละรายการในโครงการปฏบต

งานนน เปนไปตามรายจายหรองบประมาณทกำหนดไวตามแผนหรอไม นอกจากนยงชวยให

สามารถควบคมคาใชจายใหเปนไปตามแผนทกำหนดไวไดอกดวย

97

หลกการงบประมาณ มหลกในการกำหนดงบประมาณ ไวดงน

1. หลกคาดการณไกล หมายความวาจะตองคาดการณถงอนาคตวาตองการ

จะทำอะไร และตองใชทรพยากรเพอการทำงานนนเทาใด ในเวลาใด จะจดหาทรพยากรนนมาได

จากแหลงใดไวลวงหนา

2. หลกดลยภาพงบประมาณทกำหนดตองสมดลกนระหวางรายไดกบ

รายจายทกำหนดแตอยางไรกดอาจมเกนดลหรอขาดดลไดบางตามความเหมาะสม

3. หลกสารตถประโยชน จะตองมการคำนงถงประโยชนทงในปจจบนและใน

อนาคต ตองมรายจายเพอการลงทนใหเปนสดสวนทเหมาะสมกบรายจายประจำ

4. หลกยตธรรมการจดงบประมาณใหแตละฝายตองเปนไปอยางยตธรรมทง

ดานรายไดและรายจาย

5. หลกประสทธภาพเปนเรองของการควบคมงบประมาณทงเรองรายไดและ

รายจายซงองคการจะ ตองรบผดชอบคอยตรวจสอบใหเปนไปอยางมประสทธภาพ

วตถประสงคของการควบคมโดยใชงบประมาณ กเพอใหทราบถงผลงานททำวา

เปนไปดวยดหรอมขอบกพรองอยางไร เปนทนาพอใจหรอไม การควบคมโดยงบประมาณทด

จะตองไดรบความรวมมอจากพนกงานทรบผดชอบงานดวย ในดานการรายงานผลการดำเนนงาน

กจำเปนอยางยงทจะตองมระบบบญชทด นอกจากนจะตองมการเปรยบเทยบความเปนจรง

ระหวางการปฏบตกบการประมาณการในงบประมาณ เพ อหาความแตกตางระหวางการ

ปฏบตงานจรงกบงบประมาณวาเปนอยางไร ซงจะทำใหผบรหารไดทราบถงสถานะหรอความ

เปลยนแปลงตาง ๆ ในองคการ

การจดทำงบประมาณ มขอควรคำนงถงอย หลายประการ เชน ตองมการ

พจารณาถงวตถประสงคของการจดทำงบประมาณ การเผยแพรขาวสารใหทกฝายทเกยวของ

ไดรบทราบ มการรวบรวมตวเลขขอมลตาง ๆ และเมอไดมการจดทำงบประมาณจากหนวยงาน

ยอยตาง ๆ แลว งบประมาณทรางขนนนจะตองสงไปใหสวนงานทควบคมการทำงบประมาณเพอ

ทำการพจารณา อภปราย แกไขและปรบปรงรายการตาง ๆ เพอไมไดใหเกดการทำงานทซำซอน

ดงน นการจดทำงบประมาณจะตองมการประสานงาน และรวมมอกนระหวางฝายตาง ๆ

นอกจากนเวลาทใชในการจดทำงบประมาณควรจะกำหนดไวอยางชดเจนดวย

ขอดและขอเสยของการควบคมโดยใชงบประมาณ

ขอด

1. ชวยในการบรหารงานของฝายบรหาร การตดสนปญหาเปนเครองมอใน

การวางนโยบายและตรวจสอบ ทำใหผบรหารทราบวา หนาททสำคญขององคการ มอะไรบางและ

มความสำคญอยางไร

98

2. ชวยทำใหสามารถระบความรบผดชอบทแนนอนได

3. ชวยควบคมใหแตละหนวยงานตองปฏบตไปตามท ไดมการวางแผน

งบประมาณไว

ขอเสย

1. บางครงการจดทำงบประมาณโดยเฉพาะทละเอยดและสมบรณน น

กอใหเกดความยงยากเสยเวลา และคาใชจายมาก

2. ทำใหมขอจำกดขอบเขตในการดำเนนงาน เปนผลใหผ ปฏบตงาน

มองขามความสำคญของเปาหมายของหนวยงานหรอองคการไป

3. การควบคมงานโดยใชงบประมาณนน บางครงขาดความยดหยน เมอ

สถานการณเปลยนแปลงไปทำใหตองมการปรบเปลยนแผนงานใหม แตถาการดำเนนงบประมาณยง

เปนแบบตามแผนงานเดมไมเปลยนแปลงตามยอมกอใหเกดปญหาได

2.11.1 การควบคมดานคณภาพของงาน

การควบคมดานคณภาพของงาน คอการกระทำใดกตามอนเปนการตรวจ

ตราควบคมใหผลผลตของงานท ออกมาเปนไปอยางถกตองตามเกณฑมาตรฐานท กำหนด

นอกจากนยงรวมไปถงความพยายามทจะยกมาตรฐานดงกลาวใหสงขนจนกวาจะเปนทพอใจของ

ทงฝายบรหารและลกคา

2.11.1.1 จดมงมายของการควบคมคณภาพนนมอยอยางนอย 3 ประการคอ

(1) เพอทำการคดเลอกผลผลตทออกมาโดยคดเลอกเฉพาะผลผลตทด

(2) เพอกำหนดคาหรอราคาของผลผลตนน ๆ

(3) เพอประเมนคาของวธการและกระบวนการในการทำงานนน ๆ

2.11.1.2 กระบวนการในการดำเนนงานการควบคมคณภาพ มขนตอนดงตอไปน

(1) ศกษาขอมลตาง ๆ รวมทงเรองความตองการของลกคาและ

ผมารบบรการ เพอเปนหลกในการกำหนดเกณฑมาตรฐานคณภาพของงานนน

(2) กำหนดเกณฑมาตรฐานสำหรบงานนน ๆ ตามขอมลทรวบรวม

ไดในขนท 1

(3) ตดตามผลงานและควบคมการทำงาน

(4) วดผลงานโดยอาศยเครองมอในการวดตาง ๆ ทสรางขนตาม

ลกษณะงาน

(5) นำผลงานทวดไดมาเปรยบเทยบกบเกณฑมาตรฐานทกำหนดไว

(6) ในกรณทผลงานทไดออกมามความแตกตางจากมาตรฐานมาก

กดำเนนการแกไข โดยอาจพจารณาแยกออกไดเปน 2 แนวทางคอ

99

แนวทางท 1 เม อพจารณามาตรฐานของผลงานท กำหนดไว

อกครง เพอดวาสงเกนไปหรอตำเกนไป แลวแกไขปรบปรงมาตรฐานใหเหมาะสมตอไป

แนวทางท 2 เมอพจารณาทางดานมาตรฐานแลว เหนวามาตรฐาน

ทกำหนดไวนนมความเหมาะสมถกตองแลวกจะตองกลบมาสำรวจดวาอะไรเปนสาเหตหรอปญหาททำ

ใหผลงานนนออกมาไมไดตามเกณฑทกำหนด เมอทราบสาเหตแลวจงดำเนนการแกไขปรบปรงตอไป

2.11.2 การควบคมดานปรมาณของงาน

การควบคมดานปรมาณของงาน เปนการควบคมทมการใชขอมลตวเลข

ตาง ๆ เพอนำมาใชวดผลผลตจากการทำงานในเชงปรมาณ เพอใหสามารถพจารณาไดวาผลผลต

ทไดจากการทำงานในเชงปรมาณนนเปนไปตามทคาดการณไวหรอกำหนดไวหรอไม

การควบคมดานปรมาณของงานน น มกจะเก ยวของกบกำลงการผลต

ปรมาณการจำหนาย การควบคมปรมาณการจำหนายและการปฏบตการในดานการจำหนาย

ซงปจจยตาง ๆ กลาวมานจะมความเกยวของดงน

2.11.2.1 การควบคมปรมาณการผลตเปนการควบคมปรมาณการผลตสนคา

ใหสอดคลองกบความตองการของลกคา ถาตลาดมความตองการสนคามาก องคการกจะตอง

ผลตสนคาใหมากขนเพอตอบสนองความตองการของลกคานน แตอยางไรกตามการทสนคาทผลต

ไดจะไดรบการยอมรบจากลกคาหรอจำหนายไดมากนอยเพยงใดนน ยอมขนอยกบคณภาพของ

สนคาและความตองการของสนคานน ๆ ของลกคาดวย นอกจากนในการผลตน นจะผลตใน

ปรมาณมากนอยเพยงใด ยอมขนอยกบปจจยการผลตอน ๆ ทตองนำมาใชในการผลตอกดวย

ดงนนในการควบคมดานปรมาณการผลตจะตองมหนวยควบคมปรมาณการผลตขนโดยเฉพาะ

เพอตรวจสอบดวาสนคาทผผลตไดนนเพยงพอหรอไม และกระบวนการในการผลตนนดำเนนไป

อยางมประสทธภาพมากนอยเพยงใดอกดวย

2.11.2.2 การควบคมปรมาณการจำหนาย สงทกำหนดปรมาณการจำหนาย

กคอ ความตองการของผ บรโภค ซ งจะนำไปส การควบคมปรมาณการผลตอกดวยน นเอง

มขอสงเกตและเปนปจจยทนาสนใจในเรองนคอ ความตองการของผบรโภคนนมกจะผนแปรไป

ตามฤดกาลหรอชวงเวลาของการเสนอและการสนองตอบ ซงจะผกพนอยกบลกษณะของสนคา

ทผลตไดอกดวย แตอยางไรกตามในการควบคมปรมาณของการจำหนายนนจะตองคำนงถง

กระบวนการในการผลตดวย โดยเฉพาะในเรองการแสวงหาวตถดบมาสนองความตองการในการ

ผลตวาดำเนนไปอยางราบรนมากนอยเพยงใด

2.11.2.3 การควบคมวธการจำหนาย จากเหตผลทวาผบรโภคเปนปจจยสำคญ

ทมอทธพลตอการผลตมากทสด และสงทจะกำหนดความตองการของผบรโภคกคอ ความพอใจ

สงสดของผบรโภคซงข นอย กบจำนวน คณภาพและราคาดงนนผ บรหารงานทควบคมปรมาณ

100

การจำหนายจำเปนอยางยงทจะตองคอยตดตามในเรองปรมาณของการจำหนายอยางใกลชดและ

ขอสำคญทควรคำนงถงและมสวนผกพนกบการควบคมการจำหนายอยางมากกคอ เรองของ

การตงหนวยควบคมการจำหนาย ความสามารถในการจำหนายและลกษณะของสถานทจำหนาย

2.11.2.4 การควบคมการปฏบตการจำหนายเปนสวนสำคญอยางยงทจะตอง

มการวดผลในเรองการปฏบตการจำหนาย เนองจากเปนปจจยสำคญทนำไปสการควบคมปรมาณ

การผลต ซงโดยทวไปแลว การวดการปฏบตการจำหนายจะประกอบดวยสงตอไปนคอ การวดการ

ปฏบตงาน การเปรยบเทยบการปฏบตงานกบมาตรฐานทกำหนดไว และการแกไขความเบยงเบน

ทแตกตางไปจากมาตรฐานทกำหนดไว

2.11.3 การควบคมงานโดยใช Program Evalution and Review Technique (PERT)

การควบคมงานโดยใช Program Evalution and Review Technique (PERT) เปนวธการทใชในการ

ควบคมดานเวลาแบบหนงเปนวธการทใชไดผลดในการวางแผนและควบคมงานทมลกษณะงาน

ซบซอน ไดรบการพฒนาข นในป 1958 โดยหนวยงาน Navy Special Projects Office ของ

สหรฐอเมรกา เพอใชเปนเครองมอในการประเมนผลและตรวจสอบแผนงาน ซงประสบผลสำเรจ

เปนอยางด ตอมาไดแพรหลายเขาไปในวงการธรกจ เทคนคนเปนวธหาคาของเวลาทดทสดสำหรบ

การปฏบตงาน โดยทดลองหาเวลาดงกลาวจากแผนผงทเชอมตอกนเปนเครอขายทแสดงใหทราบ

ถงเหตการณทเกดขนและเวลาทตองใชในการทำงานเปนชวง ๆ จากนนจงนำมาคำนวณหาคาของ

เวลาทด โดยใชหลกวชาการทางคณตศาสตรเปนเครองมอ

แนวคดของพนฐานเกยวกบ Program Evalution and Review Technique

PERT ตงอยบนแนวคดพนฐานทสำคญดงน

2.11.3.1 การทำงาน แผนงานหรอโครงการใดกตามมองคประกอบอย 3

สวนคอ เวลาทใชในการทำงาน ทรพยากรตาง ๆ และวธการในการทำงานหรอขอกำหนดเฉพาะ

ของการปฏบตงาน ซงความสำเรจของงานขนอยกบองคประกอบเหลาน หากองคประกอบอนใด

อนหนงเปลยนแปลงหรอถกจำกด องคประกอบอนทเหลอกจะตองเปลยนแปลงไป

2.11.3.2 เราสามารถจะนำงานทตองกระทำเพอใหบรรลเปาหมายมาแยก

ออกเปนกจกรรมตามลำดบขนไดและสามารถนำมาสรางเปนเครอขายเชอมโยงการปฏบตงานใน

แตละกจกรรมทตองกระทำเขาดวยกนได และกำหนดไดวาการปฏบตในแตละกจกรรมนนตองทำ

อยางไรบาง ซงทำใหเหนไดชดเจนวาในบางกรณงานในกจกรรมลำดบท 2 จะทำไมไดถางานใน

กจกรรมลำดบท 1 ยงไมแลวเสรจ แตในบางกรณอาจพบวางานในกจกรรมลำดบท 3 และ 4

สามารถดำเนนการพรอมกนไป

2.11.3.3 เมอเราเชอมโยงกจกรรมแตละกจกรรมของงานเขาดวยกนเปน

เครอขายการปฏบตงานแลว และนำเรองของเวลาทตองปฏบตกจกรรมแตละกจกรรมเขามา

101

ประกอบกบเครอขายทสรางขน เรากจะสามารถวเคราะหหาเสนทางวกฤตได ซงหมายถง เสนทาง

ในเครอขายการปฏบตงานทมระยะเวลาตงแตตนจนจบโครงการปฏบตงานตามเครอขายทยาว

ทสดและกจกรรมทตองปฏบตในเสนทางนจะไมสามารถคลาดเคลอนเรองเวลาได มฉะนนกำหนด

ระยะเวลาแลวเสรจของงานกจะคลาดเคลอนตาม เมอเราหาเสนทางวกฤตไดกจะทำใหกำหนดได

วาการดำเนนงานตามแผนงานทงหมดจะใชเวลานานเทาใด

ก. ระบบการทำงานของ Program Evalution and Review Technique

(PERT) มดงน

(1) แยกแผนงานและเขยนโครงรางเปนข นตอนและรวมท ง

กำหนดระยะเวลาทใชในการทำงานในแตละขนตอนใหสำเรจ

(2) เขยนผงหรอเครอขายการทำงานเพอกำหนดวางานใดควร

ทำกอน งานใดควรทำทหลง หรองานชนใดสามารถทำพรอมกนได เพอหาเสนทางวกฤต

(3) ปรบปรงผงการทำงาน เชน พจารณาถงทรพยากรตาง ๆ

เพ อลดเวลาการทำงานหรออ น ๆ ในขณะเดยวกนกตองปรบปรงการทำงานท เ หนวาไมม

ประสทธภาพไปดวย ซ งอาจทำไดโดยการเปลยนวธการทำงานใหม หรอเขยนเครอขายการ

ปฏบตงานของการทำงานขนใหม

(4) เปรยบเทยบงานกบแผนทวางไววาในทางปฏบตสอดคลอง

กนหรอไม

(5) ตรวจสอบการทำงานเปนระยะอยางสมำเสมอ เพอหาทาง

ปรบปรงการทำงานใหมประสทธภาพมากยงขน

ข. ขนตอนการทำงานของ Program Evalution and Review Technique

(PERT) โดยปกตมขนตอนตาง ๆ ดงตอไปน คอ

(1) แยกแผนงานหรอโครงการออกเปนขนตอนหรอเขยนเปน

รายการวาถาจะทำงานใหไดสำเรจตามแผนจะตองทำอะไรบาง ซงจะตองมการกำหนดวตถประสงค

เครองมอ ทรพยากรตาง ๆ วธการทำงาน และระบถงกระบวนการในการบรหารไวดวย

(2) กำหนดลำดบขนตอนการปฏบตงานตามรายการตามทได

แยกเอาไววางานใดควรทำกอน งานใดควรทำทหลง และงานใดเปนอสระตอกน สามารถทำพรอม

กนได จากนนนำมาเขยนเปนเครอขายหรอผงการปฏบตงาน โดยใชวงกลมเปนตวแทนของกจกรรม

และระบสญลกษณแทนลำดบของกจกรรมกำกบไวดวย จากนนเชอมโยงกจกรรมตามลำดบ

กอนหลงดวยการลากเสนและเขยนลกศรจากกจกรรมในลำดบทตองทำกอนไปยงลำดบถดไป

102

(3) ประเมนเวลาทใชในการทำงาน แตละกจกรรมในเครอขาย

การปฏบต ซงโดยปกตแลวจะกำหนดเวลาไว 3 ประการดงน คอ

(3.1) ระยะเวลาท จะใชนอยท ส ดหรอตำท ส ดในการทำงาน

(Optimistic Time (To))

(3.2) ระยะเวลาทคดวานาจะมโอกาสเสรจมากทสด (Most Likely

Time (Tm))

(3.3) ระยะเวลาท ใช มากท ส ดหร อนานท ส ดในการทำงาน

(Pessimistic Time (Tp))

(4) จากนนนำมาเวลาทประเมนไวทง 3 ประการมาคำนวณหาเวลา

ทคาดวางานแตละกจกรรมจะแลวเสรจ (Expected Time (Te)) โดยใชสตรดงน

Te = To+4Tm+Tp

6

(5) เอาเวลาคำนวณไดวาจะเปนเวลาทคาดวางานแตละกจกรรม

จะแลวเสรจมาเขยนลงบนเครอขาย การทำงาน กจะทำใหไดเสนทางวกฤต

(6) เข ยนผงหรอเครอข ายการทำงานและมอบใหผ ปฏบ ตงาน

ในขนตอนตาง ๆ ตามเครอขาย ทงนเพอประโยชนในการประสานงานระหวางผปฏบตงานทงหลาย

นอกจากนยงเปนเครองมอในการควบคมการทำงานใหกบหวหนางานอกดวย

2.11.4 การตรวจสอบ เปนการตรวจสอบกจกรรมตาง ๆ ขององคการไมเฉพาะแตการ

ตรวจสอบความถกตองทาง ดานบญชเทานน แตรวมไปถงเรองทมไดมสวนเกยวของกบการเงนหรอ

บญชหรอความครบถวนของเอกสารตาง ๆ อกดวย การตรวจสอบแตกตางจากเครองมอหรอ

เทคนคในการควบคมอน ๆ คอ การตรวจสอบไมจำเปนตองกระทำตอเนองกน แตจะตรวจสอบเปน

ครงคราวการตรวจสอบ แบงออกไดเปน 3 ประเภท คอ

2.11.4.1 การตรวจสอบภายใน สวนใหญแลวมกเปนการตรวจสอบทางดาน

การเงนขององคการวารายงานทางการเงนถกตองหรอไม มการทจรตเกดขนหรอไม รวมไปถงการ

ตรวจสอบฐานะทางการเงนขององคการอกดวย การตรวจสอบภายใน ในเรองการเงนนนองคการ

ทวไปมกใหพนกงานขององคการเปนผตรวจสอบซงมขอดคอผตรวจสอบภายในจะทราบถงสภาพ

พนฐานขององคการเปนอยางดอยแลว ทำใหตรวจสอบไดตรงจดทสำคญ นอกจากนยงเปนการ

ประหยดคาใชจายใหกบองคการอกดวย กลาวคอไมตองจางบคคลภายนอก แตกมขอเสยคอ

พนกงานทเปนผตรวจสอบอาจมคณสมบตหรอทกษะไมเหมาะสมหรอมอคตในการทำงานได

นอกจากนอาจมองขามจดออนบางจดเพอปกปองผลประโยชนของตนเองอกดวย

103

2.11.4.2 การตรวจสอบภายนอก คอ การทองคการวาจางบคคลภายนอก

เขามาตรวจการปฏบตงานของกจการ เชน การจางผตรวจสอบบญชภายนอกเขามาตรวจสอบ

บญชของกจการ มขอดคอการปฏบตงานไมมอคต หรอความลำเอยงเกดขนเนองจากผตรวจสอบ

เปนบคคลภายนอก นอกจากนผตรวจสอบภายนอกมกจะเปนผทมความเชยวชาญหรอชำนาญ

การมประสบการณมาก ทำใหสามารถมองปญหาตาง ๆ ขององคการไดลกซง ใหคำแนะนำ

ทเหมาะสมกบองคการได

2.11.4.3 การตรวจสอบการบรหารเปนการประเมนผลทวทงองคการ ทงใน

เร องของการกำหนดกลยทธ นโยบาย ประสทธภาพการทำงาน ความสามารถในการทำกำไร

การจดการทรพยากร และทศทางในอนาคตขององคการ ฯลฯ

การตรวจสอบการบรหาร อาจใชพนกงานขององคการทำหนาทตดตาม

กระบวนการการบรหาร ตาง ๆ ทกลาวมาหรออาจวาจางบคคลภายนอกกไดการตรวจสอบการบรหาร

มขอดคอชวยใหองคการตรวจสอบการดำเนนงานทวทงองคการวาการบรหารงานเปนอยางไร ซงจะ

ชวยใหสามารถหาจดหรอโอกาสทจะพฒนาการดำเนนงานขององคการใหมประสทธภาพสงขนได

2.11.5 การตรวจเยยม เปนเทคนคในการควบคมงานอกวธหนง การตรวจเยยม

หมายถงการทผบงคบบญชาไปสงเกตการณ ณ สถานททผใตบงคบบญชาปฏบตงานจรง ๆ ซง

สถานทในการปฏบตงานนอาจอยหางไกลกบสถานทตงสำนกงานขององคการ ซงโดยปกตแลว

ผบงคบบญชาไมสามารถมองเหนการปฏบตงานของผใตบงคบบญชาได ประโยชนทจะไดรบจาก

การตรวจเยยมทสำคญคอ

2.11.5.1 ทำใหผบงคบบญชาไดรจกผใตบงคบบญชามากขน ทงในดานทเปน

ขอด ขอดอย ซงจะไดนำมาเปนขอมลในการพฒนา สงเสรมความกาวหนา การมอบหมายงาน

หรอการพจารณาความดความชอบไดอยางเหมาะสมตอไป

2.11.5.2 ทำใหผบงคบบญชาไดทราบขอเทจจรงเกยวกบสภาพพนฐานและ

ปญหาในการบรหารงานทอาจเกดจากสภาพแวดลอมของทองถนทมความแตกตางกนออกไป

2.11.5.3 ใหผ บงคบบญชาสามารถทราบถงขอบกพรองหรอขอผดพลาด

ในทางปฏบตของผใตบงคบบญชาไดอยางใกลชด และสามารถหาทางแกไขไดทนทวงท หรอ

แนะนำวธการทำงานทถกตองใหตอไป

2.11.5.4 ชวยสรางขวญและกำลงใจใหแกผ ใตบงคบบญชา เน องจาก

ผใตบงคบบญชาจะรสกวางานทตองรบผดชอบอยนนเปนทนาสนใจของผบงคบบญชา แมวาจะอย

หางไกล

104

2.11.6 การรายงาน เปนเครองมอทใชในการควบคมงานอยางหนง ในกระบวนการ

บรหารงานตองอาศยรายงานเปนเครองมอประกอบในการพจารณา จงจะทำใหการปฏบตการ

ตามหนาทในกระบวนการการจดการเปนไปอยางมเหตผล และถกตองตรงกบขอเทจจรง

การบรหารงานจะเกดผลทดไดจะตองกำหนดระบบรายงานไวอยางรดกมและมประสทธภาพ

การรายงาน เปนการจดทำเอกสารเพอแสดงขอเทจจรง หรอสถตตวเลข

ตาง ๆ เพอใหผเกยวของไดรบทราบในเรองเหลาน

สาระสำคญทควรมการรายงาน ไดแก

2.11.6.1 ผลงานของผใตบงคบบญชา การรายงานแสดงผลงานคอรายงาน

ทเจาทผปฏบตงาน รายงานผลทเกดจากการปฏบตงานในหนาทของตนตอผบงคบบญชา

2.11.6.2 เหตการณท เกดข นเปนคร งคราว ในการบรหารงานน นอาจม

เหตการณทบอกความหมายตาง ๆ เกดขน เชน เกดอคคภย เกดความเปลยนแปลงในตลาดหรอ

เหตการณอนใดทเหนวาจะมผลกระทบตอการปฏบตงาน หรอองคการเกดขน

2.11.6.3 การรายงานฐานะทางการเงน เชน งบดล งบกำไรขาดทน งบเงนสด

การหมนเวยนของเงน เปนตน

105

สรป

ในปจจบนองคการตาง ๆ เปนองคการแหงการเรยนร มการเรยนร การพฒนาเพอการอย

รอดและเจรญเตบโตของธรกจ มการนำการจดการสมยใหมมาใชใหเหมาะสมกบธรก จ

การจดการทนำไปสการเปลยนแปลงทงโครงสราง บคลากร วธการดำเนนการ และเทคนคในการ

ทำงานทมประสทธภาพ จะเปนสวนหนงทชวยทำใหผท ปฏบตงานในองคการ ทงผบรหารและ

ผ ใตบ งคบบญชามความสขในการทำงาน เพราะ “ งานคอชว ต ชว ตคองาน หากงานด

ชวตกจะดตาม หากขาดงาน กคอขาดชวต” ในการทำงานในองคการใหมประสทธภาพได ตองม

แนวคดเทคนคการจดการ ดวยกน 4 ประเภท คอ เทคนคการจดการใน 4 มต เทคนคการจดการ

ตามการพฒนาองคการ เทคนคการจดการตามตวแบบซควเอสเอสไอ และเทคนคการจดการตาม

ตวแบบองคการทรปเปลเอส ซงเปนเทคนคในการจดการสมยใหมทใหความสำคญตอการปรบตว

องคการสองคการสมยใหม และเทคนคตาง ๆ ทใชในการจดการ ไดแก เทคนคทใชในการวางแผน

เทคนคในการวางแผนกลยทธ เทคนคทใชในการโดยยดวตถประสงค เทคนคทใชในการการ

พยากรณธรกจ เทคนคทใชในการตดสนใจทางธรกจ เทคนคทใชในการกำหนดขนาดการควบคม

เทคนคทใชในการบรหารบคคลแบบญปน เทคนคทใชในการจงใจ เทคนคทใชในการประสานงาน

ภายใน - ภายนอก เทคนคทใชในการควบคมงาน การตรวจสอบ การตรวจเยยม และการรายงาน

เมอองคการมประสทธภาพ องคการกจะอยรอดและเตบโตกาวหนา นนกคอความยงยนในการ

พฒนาองคการ

106

แบบฝกหดหลงเรยน หนวยท 4 เทคนคในการจดการ

ตอนท 1 : จงตอบคำถามตอไปนใหไดใจความสมบรณ

1. จงอธบายเทคนคการจดการใน 4 มต ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………...............………

2. อะไรเปนหวใจสำคญของการวางแผนกลยทธ

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………...............………………………

3. ปจจยทมผลตอความสำเรจตอการจดการโดยยดวตถประสงค

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………...................................…………

4. เทคนคทใชในการตดสนใจ มอะไรบาง

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………...............………………………

5. จงบอกถงหลกการบรหารคนแบบญปนมา 4 หลกการ

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………...............……………………………

************************************************

107

ตอนท 2 : แบบฝกหดเปนแบบปรนย ใหนกศกษาเลอกขอทถกตองทสดเพยงขอเดยว

โดยทำเครองหมาย X ลงหนาขอทถกตองทสด

1. ในการวางแผนกลยทธใชเทคนคการวเคราะหใดชวยในการวางแผนได

ก. PERT

ข. SWOT

ค. Gantt chart

ง. Reporting

2. การวางแผนกลยทธขององคการนน เปนการวางแผนในระดบผบรหารระดบใดขององคการ

ก. ระดบสง

ข. ระดบตน

ค. ระดบกลาง

ง. ทกระดบขององคการ

3. เทคนคในการจดการโดยยดวตถประสงคนนเปนเทคนคทไมใชในการปฏบตหนาทใดใน

กระบวนการบรหาร

ก. การจงใจ

ข. การควบคม

ค. การประเมน

ง. การวางแผน

4. ขอใดคอเทคนคในการควบคมงานดานเวลา

ก. PERT

ข. การงบประมาณ

ค. การตรวจสอบภายใน

ง. การควบคมปรมาณการผลต

5. เทคนคขอใดทผบรหารนำมาใชมากทสด

ก. เทคนคการจงใจ

ข. เทคนคการควบคม

ค. เทคนคการตดสนใจ

ง. เทคนคในการวางแผน

108

6. เทคนคการตดสนใจทขนอยกบความรสกภายใน เรยกวา

ก. การวจย

ข. การทดลอง

ค. ประสบการณ

ง. สญชาตญาณ

7. ขอใดเปนปจจยสำคญในหลกการบรหารคนแบบญปน

ก. ปดโอกาสมใหพนกงานมสวนรวมในการตดสนใจ

ข. เนนการจางงานแบบถาวรหรอตลอดชพใหแกพนกงาน

ค. มการจางงานชวคราวตามความจำเปนของงานเปนหลก

ง. ใหพนกงานทำงานเพยงคนเดยวไมมการหมนเวยนเปลยนงานเพอความชำนาญ

8. ขอใดเปนขอดของการควบคมโดยใชงบประมาณ

ก. คาใชจายมาก

ข. ขาดความยดหยน

ค. ขอจำกดในการดำเนนงาน

ง. ใชในการตดสนใจในการวางแผน

9. การตรวจสอบสวนใหญมกตรวจสอบดานใด

ก. ดานเทคนค

ข. ดานการเงน

ค. ดานทรพยากร

ง. ดานการบรหาร

10. งบกำไรขาดทนเปนการรายงานในสวนใดขององคการ

ก. กระบวนการบรหารงาน

ข. รายงานฐานะทางการเงน

ค. ผลงานของผใตบงคบบญชา

ง. เหตการณทเกดขนเปนครงคราว

****************************************************

109

บรรณานกรม

ชยธนตถกร ภวศพรยะกฤต. (2553). เอกสารประกอบการสอนรายวชาองคการและ

การจดการ. คณะวทยาการจดการ มหาวทยาลยราชภฏสวนสนนทา.

พยอม วงศสารศร. (2554). การบรหารทรพยากรมนษย. พมพครงท 7 กรงเทพมหานคร.

คณะวทยาการจดการหาวทยาลยราชมภฎสวนดสต.

วลาวรรณ รพพศาล. (2550). หลกการจดการ. พมพครงท 3 กรงเทพฯ : โรงพมพวจตรหตถกร.

สำนกบรหารงานวทยาลยชมชน. (2558). หลกการจดการ : โรงพมพจตพรดไซน.

_______. (2551). หนวยท 1-3. ใน แนวการศกษาชดวชาแนวคด ทฤษฎ และหลกการ

ทางการจดการธรกจ. นนทบร: สาขาวชาวทยาการจดการ

โรงพมพมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.