ยานอนหลับ

36
SEDATIVE - HYPNOTICS Sedative หมายถึงสารที่ออกฤทธิ์ทำาให้สงบลง ลดความตื่นเต้น สภาพเช่นนีเรียกว่า sedation Hypnotic หมายถึงสารที่ออกฤทธิ์ทำาให้ง่วงซึม ช่วยให้หลับง่ายขึ้น และหลับ ได้ตลอดคืนโดยไม่ตื่นบ่อยๆ และการหลับเป็นแบบเดียว หรือใกล้เคียงธรรมชาติ สภาพเช่นนี้เรียกว่า hypnosis ทั้งคู่นี้เกิดจากระบบประสาทส่วนกลางถูกกดในระดับต่างกัน ในระดับตำ่าเกิด sedation เมื่อถูกกดมาขึ้นจะเป็น hypnosis ถ้ามากขึ้นไปอีกจะถึงขั้นสลบ ซึ่งเรียกว่า anesthesia ยานอนหลับชนิดแรกที่ใช้กันคือ bromide ต่อมามี chloral hydrate, paraldehyde เป็นต้น ในระยะหลังนิยม barbiturates จนกระทั่งพบ benzodiazepines จึงหันมาใช้ benzodiazepines กันเป็นส่วนใหญ่ เนื่องจากเสพติดน้อยกว่าและปลอดภัยกว่า ยานอนหลับที่ดีควรมีคุณสมบัติดังนีทำาให้หลับเร็ว ไม่มีการเปลี่ยนแปลงของการหลับต่างไปจากธรรมชาติ หลับตลอดคืน ไม่ตื่นเช้าเกินไป ไม่มีผลตามมาในเวลากลางวัน (hangover) ไม่เสพติดและไม่ดื้อยา ถ้าใช้มากผิดขนาดไม่ทำาให้ตาย ในปัจจุบันยานอนหลับที่ใช้กันได้แกBenzodiazepines Barbiturates Alcohol derivative Other 1

Upload: oishi02005

Post on 23-Sep-2014

52 views

Category:

Documents


10 download

TRANSCRIPT

Page 1: ยานอนหลับ

SEDATIVE - HYPNOTICS

Sedative หมายถงสารทออกฤทธทำาใหสงบลง ลดความตนเตน สภาพเชนนเรยกวา sedationHypnotic หมายถงสารทออกฤทธทำาใหงวงซม ชวยใหหลบงายขน และหลบไดตลอดคนโดยไมตนบอยๆ และการหลบเปนแบบเดยว หรอใกลเคยงธรรมชาต สภาพเชนนเรยกวา hypnosisทงคนเกดจากระบบประสาทสวนกลางถกกดในระดบตางกน ในระดบตำาเกด sedation เมอถกกดมาขนจะเปน hypnosis ถามากขนไปอกจะถงขนสลบซงเรยกวา anesthesiaยานอนหลบชนดแรกทใชกนคอ bromide ตอมาม chloral hydrate paraldehyde เปนตน ในระยะหลงนยม barbiturates จนกระทงพบ benzodiazepines จงหนมาใช benzodiazepines กนเปนสวนใหญ เนองจากเสพตดนอยกวาและปลอดภยกวา

ยานอนหลบทดควรมคณสมบตดงน

ทำาใหหลบเรวไมมการเปลยนแปลงของการหลบตางไปจากธรรมชาตหลบตลอดคน ไมตนเชาเกนไปไมมผลตามมาในเวลากลางวน (hangover)ไมเสพตดและไมดอยาถาใชมากผดขนาดไมทำาใหตาย

ในปจจบนยานอนหลบทใชกนไดแก

BenzodiazepinesBarbituratesAlcohol derivativeOther

1

BENZODIAZEPINES

ยา Benzodiazepine ตวแรกทนำามาใชคอ Chordiazepoxide ถดมาคอ Diazepam ซงเปนยาทใชกวางขวางกนในปจจบน ยากลมน สวนมากมฤทธหลายอยางทงเปนยานอนหลบ คลายกงวล ทำาใหกลามเนอคลายตว แกชก แตบางตวกมขอบงใชเฉพาะ เชน Flurazepam มกใชเปนยานอนหลบเทานน เพราะมฤทธอยางอนนอย

กลไกการออกฤทธ

ออกฤทธกดการทำางานของระบบประสาทสวนกลาง จงมฤทธทำาใหหลบไดดการออกฤทธคลายกงวลแตกตางจากการทำาใหสงบงวงซม และการทำาใหกลามเนอคลายตว แตผลจากการงวงซม และกลามเนอคลายตวชวยในการคลายกงวลดวยจากการศกษาพบวาสารสอประสาท GABA จะจบกบตำาแหนงเฉพาะทอยบน GABAA receptor ซง GABAA receptor น ประกอบดวย subunit ตางๆ ทสำาคญคอ alpha beta และ gamma โดย subunit ทงสามประกอบกนทำาหนาทเปน Channels สำาหรบ chloride ion ผานเขาออกเซลล GABA จะจบกบ GABAA receptors ตรง alpha และ beta subunits ทำาใหมการผานเขาของ Chloride สเซลล และทำาใหเซลลประสาทสงบ

การดดซม การเปลยนแปลงในรางกาย และการขบถาย

สวนมากถกดดซมในทางเดนอาหารไดเรว midazolam ออกฤทธเรวมากหลงรบประทาน triazolam และ diazepam กออกฤทธเรวเชนกน lorazepam และ chlordiazepoxide มอตราการดดซมปานกลาง สวน oxazepam ออกฤทธชา diazepam midazolam และ triazolam ละลายในไขมนไดด จะเขาระบบประสาทสวนกลาง (CNS) ไดเรว

2

การจบกบโปรตนในเลอดแตกตางกนมาก diazepam และ midazolam จบกบโปรตนไดมาก ประมาณ 97 flurazepam จบไดเพยง 2-3 การเมตาบอลสมเกดทตบเปนสวนใหญ โดยเมตาบอไลทบางตวมฤทธ ดงนนระยะเวลาออกฤทธของยาจงขนกบเมตาบอไลทดวย desmethyldiazepam เปน active metabolite ของหลายตวเชน diazepam chlordiazepoxide มฤทธยาวกวาตวมนเอง โดยม half life 30-60 ชวโมง desmethyldiazepam ถกเมตาบอไลซตอได oxazepam ซงมฤทธสน half life ประมาณ 7 ชวโมง ตอจากนนจะถก glucuronide conjugation และหมดฤทธ ถกขบออกทางปสสาวะยาทอาศย glucuronide conjugation ในการทำาใหหมดฤทธไมจำาเปนตองพงตบอยางเดยว ดงนนถาตบเสย เชนในคนแกหรอคนทเปนโรคตบแขง จงควรใชยาพวกน ซงไดแก oxazepam และ lorazepam จะไมทำาให half life ยาวขน diazepam ในคนอาย 20 ป ม half life ประมาณ 20 ชวโมง แตถาอาย 80 ป จะเปนประมาณ 90 ชวโมง หรอโรคตบแขงจะเปน 46-105 ชวโมง หรอถง 164 ชวโมง ในบางรายงาน flurazepam ม half life สน แตเมตาบอไลทของมนมฤทธยาว จงทำาใหฤทธของ flurazepam ยาว พบ hangover ไดบอย midazolam ม half life สนมาก เพยง 1-4 ชวโมง triazolam และ lorazepam กมฤทธสนbenzodiazepine ผานจากเลอดแมไปสทารกในครรภไดดและเรว ในระยะครรภแกระดบความเขมขนในเลอดทารกของ benzodiazepine สวนมากสงพอๆ กบในเลอดแม ทำาใหเกดอาการกดประสาทในลกทกนนมแม ซงกนยาตดตอกนในขนาดสงได lorazepam ผานไปสนำานมไดนอย

ฤทธทางเภสชวทยา

กดระบบประสาทสวนกลาง มผลทำาใหงวง หลบ คลายกงวล กลามเนอคลายตว และแกชก ขนาดสงทำาใหสลบหรอถงโคมา เมอระบบประสาทสวนกลางถกกด จะมผลเสยตอการทำางานและจตใจ คนทมอาการกงวลอาจไมเหนชดเพราะเมออาการกงวลหายไป อาจบดบงผลเสยทเกดจากยา ขนาดททำาใหหลบทำาใหมอาการ

3

เหมอนคนเมา บงคบอารมณไมอยหรอตนเตนในบางคน การทำางานรวมกนของกลามเนอเสยไป ทเหนชดๆ คอเดนเซ ในคนแกอาจทำาใหรสกสบสน การทำางานของจตใจเสอมลง

benzodiazepine มผลตอ normal sleep pattern กด REM sleep

benzodiazepine ไมใชเปนยาสลบ เพราะไมทำาใหเกดการคลายตวของกลามเนอพอเพยงตอการผาตด ตองใชรวมกบยาอน ในขนาดใกลสลบ ทำาใหความจำาในเหตการณทเกดขนระหวางนนเสยไป

อาการไมพงประสงค

oversedation อาจเกดขนไดเมอให benzodiazepine รวมกบยาอนทกดระบบประสาทสวนกลางเหมอนกบ เชน ยากลอมอารมณ ยาแกแพ และทสำาคญคอแอลกอฮอล เพราะแอลกอฮอลเพมการดดซมของ benzodiazepine และมฤทธกดประสาทสวนกลางเหมอนกนในบางรายแทนทจะสงบลงกลบทำาใหมอารมณกาวราว หงดหงด benzodiazepine ทมฤทธแกชกบางครง กระตนการทำางานจนเกดชกไดในคนไขลมชก และชนดทมฤทธคลายกงวลอาจทำาใหอารมณรนแรงดราย หรอมความระแวง เศรา ซม อยากฆาตวตาย อาการทางจตนยงไมแนวายาทำาใหเกดเองโดยตรง หรอยาไปกระตนความผดปกตทมอยกอนแลวใหแสดงออกอาการขางเคยงอนทอาจพบจาก benzodiazepine ไดแก ออนเพลย ปวดศรษะ ตาพรา วงเวยน ปากแหง ลนขม คลนไส อาเจยน อดอดบรเวณลนป ทองเสย และทพบยากไดแก ปวดขอ เจบหนาอก กนการขบถายไมไดHangover ซงเปนความรสกมนงงในเชาวนรงขน หลงจากรบประทานยานอนหลบอาจพบไดจากการใชยาทม half-life ยาวความผดปกตของทารกแรกเกด อาจเพมขนเมอใช benzodiazepine ในระยะครรภออนการดอยา เกดไดเรว ฤทธในการแกชกเกดไดเรวมาก เรวกวาฤทธในการทำาใหหลบ

4

และฤทธแกกงวล ฤทธยาในการทำาใหกลามเนอคลายตวกมการดอยาดวย จงไมควรใหตดตอกนเปนเวลานาน เมอมการดอตอ benzodiazepine จะดอตอ methaqualone barbiturate และ ethanol ดวยเสพตดได ถาหยดยาหลงจากใชมานาน จะเกดอาการตรงขามกบฤทธของมน เชน นอนไมหลบจากยาทมฤทธทำาใหหลบ หงดหงดจากยาทมฤทธแกกงวล เปนตน อาการอนๆ มหวใจเตนเรว เหงอออก คลนไส มอสน กลามเนอบดตว เศรา ซม ประสาทหลอน อาการจตเภท ชก ถาใชยามานานควรคอยๆ ลดขนาดยาลง พวกทมฤทธสนมกจะมอาการไดบอย

ประโยชนทางคลนก

1 ชวยทำาใหหลบ 2 คลายกงวล 3 ทำาใหกลามเนอคลายตว 4 แกชก 5 ใหกอนวางยาสลบ และชวยในการวางยาสลบ 6 ใชในรายทเลกการดมเหลาแลวมอาการขาดจากเหลา

BARBITURATES

Barbiturate เปนอนพนธของ barbituric acid Barbiturate ทม double bond O ท C เรยก oxybarbiturate แตถา O ท C ถกแทนทดวย S เรยก thiobarbiturate ซงละลายในไขมนไดดกวา จงออกฤทธเรว ฤทธทอยชวระยะเวลาอนสน ถกเปลยนแปลงภายในรางกายเรว และมฤทธแรงกวา oxybarbiturate ตวอยางของ thiobarbiturate คอ thiopental ซงใชเปนยาสลบ สวน oxybarbiturate ไดแก Phenobarbital secobarbital pentobarbital เปนตน

5

กลไกการออกฤทธ

กดการทำางานของเนอเยอทกระตนไดทงหมด โดยเฉพาะอยางยงระบบประสาทกลาง Barbiturate เพมฤทธของ GABA แบบ benzodiazepine โดยจบกบ GABA receptor แตคนละทกบ benzodiazepine มผลทำาให GABA ndash gated chloride channel เปดนานขน ไมใชเพมความถของการเปด

การดดซม การเปลยนแปลงในรางกาย และการขบถาย

ถกดดซมไดดทงทางปาก ทางทวารหนก ฉดเขากลามไดแตไมฉดเขาใตผวหนง เพราะจะเกดการทำาลายของเนอเยอบรเวณทฉด เนองจากสารละลายเปนดางมาก สวนการฉดเขาเสนเลอดดำา ใชในรายฉกเฉนหรอเพอเปนยาสลบรวมกบโปรตนในเลอดไดมากนอยตางกบตามแตชนด thiopental รวมไดประมาณ 80 barbital ประมาณ 5 ยาทเปนกรดเชน asprin sulfonamide สามารถไลท barbiturate จากการรวมกบโปรตน ทำาใหกดประสาทมากขนพวกทละลายในไขมนไดดจะผาน blood-brain barrier ไดเรว เชน thiopental ถาฉดเขาเสนโลหตดำาเพอใหสลบ ฤทธจะอยไมนานเพราะม redistribution barbiturate ผานรกและเขาไปในนำานมไดbarbiturate ถกเปลยนแปลงทตบและขบถายทางไตเปนสวนใหญ บางสวนถกขบถายในรปเดมทางปสสาวะ ปรมาณนมากนอยแลวแตชนดของ barbiturate พวกทละลายในไขมนไดดจะรวมกบโปรตนไดด จงถก filter ผาน glomeruli ไดนอยและถกดดซมกลบจาก tubule ไดด ดงนนการขบถายจะตองอาศยเมตาบอลซมเปนสวนใหญ สวนพวกทละลายในไขมนไมไดด เชน barbital aprobarbital phenobarbital สวนใหญถกขบถายในรปเดมทางไต การขบถายทางไตนเกดชา phenobarbital ใชเวลาหลายวนในการขบออก ถาปสสาวะเปนดาง จะเรงการขบถาย barbiturate ออกเรวขน เนองจากเปน weak organic acid จงม ionization มากขน ทำาใหถกขบถายออกไดเรว

6

ฤทธทางเภสชวทยา

ระบบประสาท กดระบบประสาทสวนกลาง ในขนาดนอยเกด sedation ขนาดสงถงโคมาได ใชเปนยานอนหลบ ยาสลบและมฤทธแกชก ขนาดนอยไมลดอาการปวดแตอาจมอาการปวดมากขน ขนาดททำาใหสลบลดอาการปวดลงบาง ในการเปนยานอนหลบจะเปลยนแปลง normal pattern ของการนอนหลบไดระบบหายใจ ขนาดสงกดการหายใจมาก โดยมผลทง drive to respiration และ mechanism ทใชในการควบคมลกษณะการหายใจทเปนจงหวะระบบหมนเวยนโลหต ขนาดททำาใหสลบอาจทำาใหความดนโลหตตกไดในบางราย โดยเฉพาะอยางยงคนทมความดนสงหรอคนทม congestive heart failure หรอ hypovolemic shockระบบทางเดนปสสาวะ ขนาดททำาใหสลบทำาใหการบบตวของกลามเนอมดลก ทอปสสาวะและกระเพาะปสสาวะลดลง

อาการไมพงประสงค

คลาย benzodiazepine ม oversedation ได ถาใหรวมกบยาอนทกดประสาทกลางเหมอนกน มอาการตรงขามกบฤทธของมนในบางคนได อาจพบผนในคนทแพยาน พบ hangover ดอยา และตดยาได การดอยาเกดจาก barbiturate กระตนการทำางานของเอนไซมในตบททำาลายตวมนเอง แลเนอเยอประสาทมการปรบตวตอยา พบ malformation ได

ผลตอยาอน

barbiturate เปลยนแปลงระดบยาอนไดหลายอยางเมอใหรวมกน เนองจากมนไปกระตน microsomal enzyme ในตบ

ประโยชนทางคลนก

1 ทำาใหหลบ 2 แกชก

7

3 ใชกอนวางยาสลบ และชวยในการวางยาสลบ 4 phenobarbital ใชรกษา hypobilirubinemia และ

kernicterus ในเดกเกดใหม เนองจาก barbiturate เพมเอนไซม glucuronyl transferase ในตบและ bilurubin binding Y protein

ขอหามใช

หามใชในคนทมประวตหรอครอบครวมประวต acute intermittent porphyria เพราะ barbiturate ทำาใหการสงเคราะห porphyrin เพมขน

ALCOHOL DERIVATIVES

CHLORAL HYDRATE เปนยานอนหลบทเกาแกทสดทยงใชอย ถกจดอยในบญชยาหลกแหงชาต ผลในการทำาใหหลบด หลบไดใน 10-15 นาท และลกษณะการหลบคลายธรรมชาต เมอหยดยาไมม rebound ของ REM sleep ถาขนาดสงกด REM sleep ได ขอเสยคอยานมรสไมด และระคายเคองตอกระเพาะอาหาร อาจคลนไส อาเจยน หลงรบประทาน ลมหายใจมกลน จงไมเปนทนยม มาระยะหลงทำาออกมาในรปแคปซล ชวยใหรบประทานไดงายขนและลดอาการระคายเคองกระเพาะอาหาร แตททำาสำาหรบบญชยาหลกแหงชาต ทำาเปนสารละลาย

chloral hydrate ม first-pass effect มาก โดยถก reduce ทตบไปเปน trichloroethanol โดยเอนไซม alcohol dehydrogenase ซงสารนมฤทธและทำาออกมาขายดวย ฤทธตางๆ ของ chloral hydrate เกดจากเมตาบอไลทตวนเปนสวนใหญ trichloroethanol จะถก

8

glucuronide conjugation แลวหมดฤทธ นอกจากนน chloral hydrate ยงอาจถก oxidize ได trichloroacetic acid ซงไมมฤทธ แตสารนมพษและถกขบออกชามาก ถารบประทาน chloral hydrate ตดตอกนอาจมการสะสมของ trichloroacetic acid ได ทำาให chloral hydrate ไมคอยเปนทนยมใช และสารนยงอาจม carcinogenic effect ดวยจากตวมนเองหรอเมตาบอไลทของมน

ขนาดสงกดการหายใจ ความดนโลหตตก กดการบบตวของกลามเนอหวใจ refractory period สนลง โดยเฉพาะอยางยงคนทเปนโรคหวใจอยกอนแลว

SEDATIVE-HYPNOTICS ตวใหม

ZOLPIDEM

เปน imidazopyridine derivative โครงสรางไมคลาย benzodiazepinebind กบ benzodiazepine receptor และมกลไกคลาย benzodiazepine ในการเพม GABA-mediated inhibitionม efficacy และอาการขางเคยงคลาย benzodiazepineใชรกษาอาการนอนไมหลบระยะยาวม half-life สน ประมาณ 3-5 ชวโมง ทำาใหการชนยาการตดยามนอยกวา

ชอการคา

ProSomTM

9

รปแบบ

Tablet 1mg 2mg

ขอบงใช

ใชรกษาอาการนอนไมหลบ ในระยะสน

กลไกการออกฤทธ

เพมฤทธของสารสอประสาท GABA โดยยากลม BZD นจะไมมผลไปเปลยนแปลงการสงเคราะห การปลดปลอย การดงกลบ หรอการทำาลายสารสอประสาท GABA

ขนาดการใชยา

ผใหญ 1 mg กอนนอน ในบางคนอาจใหไดถง 2 mg

ในผปวยทออนเพลยหรออายมาก ใหเรมใหยาในขนาด 05 mg

การปรบขนาดการใชยาในผปวยโรคตบอาจจำาเปน

ผลขางเคยงจากการใชยา อบตการณการเกด gt 10 ไดแก

ผลตอระบบหวใจและหลอดเลอด เจบหนาอก หวใจเตนเรว

ผลตอระบบประสาทสวนกลาง มนงง ออนเพลย กลามเนอทำางานไมประสานกน ความจำาเสอมลง นอนไมหลบ วตกกงวล ปวดหว

10

ผลตอผวหนง ผนคน

ผลตอระบบตอมไรทอ ลดความรสกทางเพศ

ผลตอกระเพาะอาหารและลำาไส ทองผก คลนไส อาเจยน ทองเสย เพมหรอลดความอยากอาหาร ปากแหงเนองจากขาดนำาลาย

ผลตอกลามเนอ พดตะกกตะกก

ผลตอตา มองภาพไมชด

ผลอนๆ เหงอออกมาก

คำาเตอน

ไมควรหยดยาทนทเพราะอาจทำาใหเกดอาการนอนไมหลบกลบขนมาอก และควรใชยานดวยความระมดระวงในผปวยทไดรบยากดประสาท ผปวยทมระดบ albumin ตำา ผปวยทตบทำางานผดปกต ผสงอาย สตรมครรภ ยานอาจทำาใหเกดการตดยาได ไมมรายงานประสทธภาพ และความปลอดภยในการใชยาน ในเดกอายตำากวา 15 ป

ขอหามใช

ผทแพยาน และผทแพยาในกลม BZD กอาจแพยานได สตรมครรภ ผปวยทเปนตอหนชนดมมปด ผทมอาการซมเศรามากอน ผปวยทมอาการหยดหายใจชวขณะหนง ในขณะนอนหลบ

อนตรกรยา

ทำาใหผลยาลดลง ยาทเปน enzyme inducer จะไปเพม metabolism ของ Estazolam ไดทำาใหผลยาเพมขน พวกยากดประสาท จะไปเพมผลขางเคยงของยา ตอระบบประสาทสวนกลางได ยา cimetidine จะไปลดการ metabolism ของ Estazolam

Pregnancy Risk Factor 11

Xการใชยาในหญงตงครรภและหญงใหนมบตร

หามใชยานในหญงตงครรภ เนองจากมผลกอลกวรปในเดก

Parameter Monitoring

สภาวะของระบบหายใจ และสภาวะของระบบหวใจและหลอดเลอด

คำาแนะนำาการใชยา

ยานอาจทำาใหงวงได ไมควรดม alcohol และยาทมฤทธกดประสาทสวนกลาง หลกเลยงการขบขยานพาหนะ ยานอาจทำาใหตดไดทงทางกายและทางใจ ไมควรหยดยาทนทเมอใชยานมาเปนเวลานาน

พษวทยา

ถาไดรบยาเกนขนาดจะมอาการดงน กดการหายใจความดนโลหตตำา การตอบสนองตอปฏกรยา reflex จะชาลง การเคลอนไหวผดปกตไป

วธการเกบรกษา

เกบยานในภาชนะทปดสนทและ เกบใหพนมอเดก ควรเกบยานทอณหภมหอง และเลยงการสมผสกบความรอน หรอแสงแดดทมากเกนไป

อนๆ

- กอนทจะทานยานโปรดบอกแพทยกอนถาคณมโรคไต โรคตบ หรอมประวตตดยาหรอเปนโรคซมเศรา มปญหาเกยวกบการหายใจ หยดหายใจชวขณะ โรคลมชก หรอเปนโรคภมแพ

- กอนทจะทานยาน แจงแกแพทยและเภสชกรวา คณกำาลงทานยาอะไรอย เชน ยาสำาหรบรกษาโรคซมเศราหรอโรคลมชก ยาบรรเทาปวด ยาเมดคมกำาเนด ยารกษาโรคหวด ยา

12

กลอมประสาท ยาคลายกลามเนอ ยานอนหลบ isoniazid probenecid rifampin antihistamines cimetidine theophylline phenytoin digoxin barbiturates

- หามดม alcohol ขณะทานยานอยเนองจาก alcohol จะไปทำาใหเวยนศรษะมากขน

ANTIANXIETY DRUGS

ความวตกกงวล (Anxiety) เปนสภาพทางอารมณอยางหนง ททำาใหเกดความไมสบายกายและใจเปนความรสกทมลวงหนา คาดการณเกยวกบอนาคต วาจะมสงทรายแรงไมดเกดขนกบตวเอง อาจเกดจากความจำาทนากลว รวมไปกบสถานการณในปจจบนทผนนไมรตว ผดจากความกลว คอไมมสาเหตทชดเจน และความรสกไมรนแรง เปนอยนานไมใชชวครแบบความกลว อาการทางรางกายทรวมไปกบความวตกกงวล คอการกระตนทางระบบซมพาเธตค ทางระบบหมนเวยนโลหต มชพจรเรว ใจสน ความดนโลหตขน กลามเนอสน เกรง ทำาใหปวดหลง ปวดคอ ปวดศรษะได ทางระบบทางเดนอาหารมนำาลายแหง คลนไส ทองเดน ทางระบบหายใจมหอบ หายใจเรว วงเวยน และมเหงอออกมาก ซงอาการตางๆ ทางรางกายนไมไดเกดเฉพาะกบความวตกกงวล แตพบในสภาพอนได เชน รก เกลยด กลวความวตกกงวลถามพอเหมาะจะทำาใหทำางานไดดขน ถามนอยเกนไปทำางานไมไดผลด แตถามมากเกนไป ประสทธภาพการทำางานกลดลงดวย และทำาใหเกดปญหาตางๆ ตามมา ความวตกกงวลทมมากเกนปกตและไมสมเหตผล จำาเปนตองรกษาดวยยาคลายกงวล (anxiolytic drugs)

1 Benzodiazepines

-Chlorodiazepoxide (Libriumreg )-Diazepam (Valiumreg )-Oxazepam (Seraxreg )-Lorazepam (Ativanreg )-Clobazam (Frisiumreg )-Clorazepate (Tranxenereg )-Alprazolam (Xanaxreg )

2 Glycerol derivatives

-Meprobamate

3 Buspirone

Benzodiazepines ใชกนมากในการรกษาความวตกกงวล โดยเฉพาะอยางยง chlordiazepoxide และ diazepam ม potency สงในการเปน antianxiety muscle relaxation กมากกวากลมอน

กลม sedative-hypnotics นทำาใหม sedation จนถง hypnosis ม muscle relaxation และ anticonvulsant action เกด tolerance habituation และ physical dependence ไดแตนอยและไมบอย ยกเวน meprobamate

13

ยากลมนเพม muscle tone ลด convulsive threshold ซงตรงขามกบพวก sedative-hypnotics ดกวากลมแรกตรงทม habituation และ physical dependence ไดนอยกวา แตขอเสยอนๆ ทำาใหคนนยมพวกแรกมากกวา

antianxiety drugs ชวยลด stimuli ทงจากภายในและภายนอกทเขามาสสมอง มผล sedative ออนๆ ชวยลด anxiety และมสวนชวยใหม muscle relaxation ซงกมสวนชวยลด anxiety ดวย benzodiazepine ยงเพม GABA (gamma-aminobutyric acid) activity ซงมผลในทาง antianxiety anticonvulsant และ muscle relaxant effects

Benzodiazepines

กลไกการออกฤทธ

กลไกการออกฤทธของ Benzodiazepine ยงไมทราบแนชด เชอวายากลมนมผลตอสวนตางๆในสมองบรเวณ sensory input limbic system โดยเปลยนแปลงอารมณ และยงพบวายากลมนไปเพม gamma-aminobutyric acid (GABA) activity โดย GABA activity ทเพมขน อาจมความสำาคญตอ anticonvulsant และ muscle-relaxant effects ของมน

นอกจากนน ยงมบางรายงานแสดงใหเหนวายากลมนมผลตอระดบและ turnover rate ของ neurotransmitters อนหลายตว เชน dopamine norepinephrine และ serotonin Benzodiazepines ยงมผลตอระบบ neuroendocrine สามารถลดการหลง ACTH corticosterone beta-endorphin และ prolactin

การดดซม การเปลยนแปลงในรางกาย และการขบถาย

เมอรบประทาน diazepam จะถกดดซมไดเรว ทง diazepam และ chlordiazepoxide ถกดดซมไดเกอบสมบรณ ตวอนบางตวการดดซมไมสมบรณและไมแนนอน แตถาใหโดยการฉดเขากลามเนอ ยาทงสองตวนถกดดซมไมไดดและไดความเขมขน ในเลอดตำากวาการใหโดยการรบประทาน อาจอธบายไดวา ตวทำาละลายสำาคญซงคอ propylene glycol ระคายเคองมาก และยาบางสวนตกตะกอนอยในเนอเยอเมอฉดเขากลาม จงไมควรใช เมอเขาไปในรางกาย chlordiazepoxide และ diazepam มการเปลยนได metabolites หลายอยางทสำาคญคอ N-desmethyldiazepam ซงม activity และม half-life ยาวกวาตวมนเอง oxazepam เปน metabolite ตวหนงของ diazepam ม duration of action สน half life ประมาณ 7 ชวโมง มประโยชนในการรกษา alcohol withdrawal syndrome หรอใชกบผปวยทม advanced liver disease ระยะออกฤทธ (duration of action) ของ chlordiazepoxide และ diazepam ยาว half-life ของ chlordiazepoxide 8-28 ชวโมง ในคนแกซงม metabolism ชาลง half-life นานขน diazepam ในคนอาย 20 ป half-life ประมาณ 20 ชวโมง ถาอาย 90 ประมาณ 90 ชวโมง ถาตบเสยอยางมาก เชนเปน cirrhosis half life ของ diazepam เพมขนเปน 46-105 ชวโมง หรอถง 164 ชวโมง ในบางรายงานprotein binding ของ chlordiazepoxide และ diazepam สงในผใหญ chlordiazepoxide จบกบ

14

protein เกนกวา 85 สวน diazepam จบกบ protein ประมาณ 97 โดยไมขนกบอาย ถาระดบ albumin ในเลอดตำาจะเกด oversedationdiazepam สามารถ induce metabolism ของมนเองได หลงจากใชไปนานๆ ระดบของ diazepam และ N-desmethyldiazepam ตำา ระดบ metabolite สง แตถาหยดยาไปกจะกลบลดลงอยางปกตdiazepam ผานรกไดดระดบความเขมขนใน fetus เทาๆ กบในแม

อาการไมพงประสงค

อาการเซองซม (oversedation)การชนยา (tolerance) เกดจากเอนไซมทใชเมตาบอไลซยาถกกระตนใหม เมตาบอลซมเรวขน meprobamate เกด tolerance เรวการตดยาโดยรางกาย (physical dependence) เกดตามหลงการชนยา และมอาการ withdrawal reaction รนแรงจากยาทม rate of disappearance เรว พวกทม action ยาวกวา เชน chlordiazepoxide diazepam และ Phenobarbital มอาการคอยเปนคอยไปและไมรนแรงdysmorphogenesis diazepam ทำาใหเกด cleft lip และ palate ในคนและ miceเนองจากเปน CNS depressants จงอาจทำาใหคนทม respiratory failure อาการรนแรงขนอาจทำาใหฆาตวตาย แต benzodiazepines เดยวๆ แทบไมพบวาทำาใหผใชฆาตวตาย แทบทงหมดเกดในคนทใชรวมไปกบยาอนoverdose ของ chlordiazepoxide หรอ diazepam อาการมกไมรนแรง แตถามยาอนรวมไปดวย อาการจะมากขนโดยทวไป benzodiazepines เกด interaction กบยาอนไดนอยกวา hypnotics sedatives หรอ antianxiety drugs อน แตการใชรวมกบ ethanol จะไดผลเปน potentiation เพราะ ethanol เพมทงการดดซมของ benzodiazepines และกดสมองเหมอนกบ benzodiazepines เมอใชรวมกบ CNS depressant อนไดผล additive การใช benzodiazepine รวมกบ valproate อาจพบ psychotic episode

ประโยชนทางคลนกของ Benzodiazepines

1 คลายกงวล (antianxiety) เปนขอบงใชทสำาคญ ไดผลดมากเมอมอาการรนแรง แตเนองจาก anxiety อาจเกดรวมกบ depression หรออาจเปนอาการแสดงของความผดปกตทางจตอนเชน schizophrenia ดงนนถาไม respond ตอ antianxiety drugs ควรนกถงการวนจฉยอน

2 ชวยใหนอนหลบ (hypnotic) benzodiazepines ใชเปนยานอนหลบมากทสด diazepam และ flurazepam ใชกนมาก

3 muscle strain antianxiety drugs หลายตวมคนเอามาใชสำาหรบแก muscle strain ซงสามารถรกษาไดดวยความรอนและ aspirin

4 Status epilepticus เมอมอาการชกทตอเนอง ใช diazepam ฉดเขาเสนโลหตดำาไดผลดแทบทกราย 5 alcohol withdrawal ใช benzodiazepine รกษาดทสด เพราะมคณสมบตทางเภสชวทยาคลาย

alcohol จงใชแทนไดด ชวยแกการชกจาก alcohol withdrawal ไดผลด ไมมอนตราย 6 anesthetic ใชเปน preanesthetic medication หรอใชฉดเขาเสนเลอดดำา ในการผาตดหรอวนจฉย

บางอยางชวระยะเวลาสนๆ เชน electric cardioversion การใส endotracheal tube การผาตดฟน การ reduce fracture เลกนอยไดผลด

ยาใหมทไดผลในการรกษาอาการทางอารมณ เชน anxiety ทไดผลด ไดแก Buspirone

15

BUSPIRONE

สารนเปน azapirone (azaspirodecanedione) เดมใชเปน antipsychotic มฤทธ antidepressant ดวย ยานมคณสมบตทางเภสชวทยาแตกตางจาก neuroleptics หรอ sedatives ซงรวมทง benzodiazepines ไมคอยทำาใหเกด extrapyramidal side effects ไมมผลตอการจบกบ receptors ของ benzodiazepines หรอ GABA ไมแกชกแถมยงอาจลด seizure threshold เลกนอย ไมม tolerance หรอ withdrawal reaction และไมม cross-tolerance กบ benzodiazepines หรอ sedative อน ม interaction กบยากดระบบประสาทสวนกลางอนๆ นอย

กลไกการออกฤทธ

buspirone และยาในกลมเดยวกน ซงไดแก gepirone ipsapirone และ tiaspirone เลอกจบเฉพาะ 5-HT1A receptor โดยเปน partial agonist การจบของ buspirone ท presynaptic ทำาใหเกด postsynaptic 5HT1A antagonism โดยลดการสงกระแสประสาทของ serotonin neurons และลดการสงเคราะหและการหลง serotonin

buspirone ไดผลดในการรกษา anxiety ระดบปานกลาง ถาชนดรนแรงและม panic ดวยไมไดผล ยานไมชวยในรายทม withdrawal reaction จากขาดยา benzodiazepines ดงนนการเปลยนยามาเปนยานจงควรคอยๆ ทำา สารนไมคอยทำาใหงวง

16

Aminophylline

ชอสามญAminophylline

ทำาไมตองใชยานเปนยาขยายหลอดลม โดยคลายและเปดทางเดนทไปสปอด ทำาใหงายตอการหายใจ โดยชวยบรรเทาการหายใจถ การมเสยงวด และ การหายใจลำาบาก จากการเปนโรคหอบหด หลอดลมอกเสบ และโรคถงลมโปงพอง และยงยบยงอาการหอบหด จากการออกกำาลงกายดวย

Pharmacokinetics

Absorption oral สามารถเกดไดถง 100 โดยขนอยกบ formulation usedDistribution Vd = 045 Lkg โดยยาตวนจะกระจายไปยงนำานมดวย (approximates serum concentration) และยาตวนยงสามารถผาน placenta ไดดวยMetabolism เกดทตบ โดยกระบวนการ demethylation และ oxidationHalf life มคาไมแนนอน โดยการเปลยนแปลงขนอยกบ อาย liver function cardiac function lung disease และประวตการสบบหรของผปวยElimination ขบออกทาง urine โดยในผใหญพบวา 10 ขบออกในรป unchanged drug ใน neonates การขบถายของ unchanged drug ทางปสสาวะมคามากกวา (มากกวา 50)

วธใชยารบประทานทก 6 8 หรอ 12 ชม ตามใบสงแพทย โดยควรรบประทานยาอยางสมำาเสมอ เพอจะไดมประสทธภาพทด บางคนอาจจะตอง รบประทานยาตดตอกนเปนเวลานาน ฉะนนไมควรหยดรบประทานยา โดยปราศจากคำาสงของแพทย แตอาจจะหยดได ถายาทำาใหเกดสภาวะ ของอาการทแยลง

คำาแนะนำาระหวางใชยา

ควรปฏบตตามคำาสงแพทย เพราะยาตวนอาจทำาใหเกดอนตรายไดถารบประทานยามากเกนไป หรอรบประทานยาบอยเกนใบสงแพทยใหเขาพบแพทยเปนประจำา โดยเฉพาะชวงอาทตยแรก ๆ ทคณไดรบยาน เพอใหแพทยไดประเมนการตอบสนองของคณ ตอการใชยาตวนถาอาการของคณไมดขน หรอยงแยลง ใหพบแพทยตองแนใจในจำานวนยาทคณไดรบในแตละครง และควรพกยาไปในทกททคณเดนทางดวย

เมอคณลมกนยาใหรบประทานยาทนททนกได และใหรบประทานยาทเหลอตามเวลาเดม โดยไมควรรบประทานยาเปน 2 เทาของขนาดยาเดม และถาคณเกดอาการ หายใจสนทรนแรง ใหพบแพทย

อาการขางเคยงของยา

17

ถาเกดอาการ คลนไส อาเจยน มแผลในกระเพาะอาหาร ทองเปนตะครว สญเสยความรสกอยากอาหาร ใหรบประทานยาพรอมอาหาร หรอ หลงอาหารทนท หรอ พรอมยาลดกรด หรอ พรอมนำา 1 แกว ถาปฏบตตามนแลวยงมปญหาอยใหพบแพทยปวดศรษะ นอนไมหลบ มอาการตนเตน หนามด ปสสาวะบอย มอและนวกระตก โดยถาอาการเหลานรนแรง ใหพบแพทยการสนของหวใจ หวใจเตนเรซ หายใจเรว นอนไมหลบ ใหพบแพทย เพอแพทยจะไดปรบขนาดยาของคณผนขนทผวหนง (อาการแพ) ใหพบแพทยทนท

คำาเตอนและขอควรระวง

กอนรบประทานยาตวน ควรบอกหมอกอนวาคณไดรบยาอะไรอย โดยเฉพาะอยางยง ยา allopurinol cimetidine erythromycin lithium propranolol และยาสำาหรบไขหวด ยาแกแพ และยารกษาโรคหอบหดการไดรบยา theophylline พรอมกบยาตวน อาจทำาใหเกดอาการตนเตน นอนไมหลบ คลนไส อาเจยน หรอการไดรบขนาดยาเกน ฉะนน การใชยาน ไมควรไดรบยา theophylline รวมดวยไมควรรบประทานยารกษาโรคหวด ยาแกแพ ยารกษาหอบหด ทประกอบดวยพวก ephedrine epinephrine phenylephrine phenylpropanolamine หรอ pneudoephedrine โดยปราศจากคำาแนะนำาจากแพทย เพราะสารดงกลาว จะเพมผลขางเคยงของยาตวนบคคลเหลาน ควรบอกแพทยถงสภาวะของตนเองกอนใชยาตวน ไดแก หญงตงครรภ หญงใหนมบตร โรค glaucoma มะเรง โรคตอมธยรอยด โรคเบาหวาน โรคความดนโลหตสง โรคตบ โรคไต โรคหวใจ โรคหลอดเลอด

การเกบรกษาเกบในภาชนะปดสนท เกบใหพนมอเดก เกบยาเหนบในตเยน และ ยารปแบบอนใหเกบทอณหภมหอง และเกบใหพนทมความชน

ชอการคา สวนประกอบ

Asmeton-S

Chlorpheniramine maleate 2 mg + Methoxyphenamine HCI 125 mg + Aminophylline 25 mg + Noscapine 7 mg

Theophylline

ชอสามญTheophylline

ชอการคาAlmarion Asmasolon Franol Xanthium Theo-Dur

ทำาไมตองใชยานเปนยาขยายหลอดลม โดยคลายและเปดทางเดนทไปสปอด ทำาใหงายตอการหายใจ โดยชวยบรรเทาการหายใจสน การหายใจมเสยงวด และการหายใจลำาบาก จากการเปนโรคหอบหด หลอดลมอกเสบ และ โรคถงลมโปงพอง เปนการยบยงอาการหอบหด

18

จากการออกกำาลงกาย

Pharmacokinetics

Absorption oral สามารถเกดไดถง 100 โดยขนอยกบ formulation usedDistribution Vd = 045 Lkg โดยยาตวนจะกระจายไปยงนำานมดวย ( approximates serum concentration) และยาตวนยงสามารถผาน placenta ไดดวยMetabolism เกดทตบ โดยกระบวนการ demethylation และ oxidationHalf life มคาไมแนนอน โดยการเปลยนแปลงขนอยกบ อาย liver function cardiac function lung disease และประวตการสบบหรของผปวยElimination ขบออกทาง urine โดยในผใหญพบวา 10 ขบออกในรป unchanged drug ใน neonates การขบถายของ unchanged drug ทางปสสาวะมคามากกวา (มากกวา 50)

วธใชยา

ควรรบประทานทก 6 8 12 หรอ 24 ชม โดยควรจะรบประทานในเวลาเดยวกนเพอกนลม โดยควรจะรบประทานยาอยางสมำาเสมอ เพอยาจะไดมประสทธภาพยาตวนอาจตองการใชเปนเวลานาน ไมควรทจะหยดใชโดยปราศจากการปรกษาจากแพทย เพราะการหยดใชยาอาจจะทำาใหอาการแยลงกได

คำาแนะนำาระหวางใชยา

ใหรบประทานยาตามแพทยสง เพราะมฉะนนอาจจะเกดอนตรายได ถารบประทานมากเกนไป หรอ รบประทานบอยเกนไปควรพบแพทยสมำาเสมอ โดยเฉพาะชวงอาทตยแรก ๆ เพราะ แพทยจะไดประเมนดการตอบสนองของคณตอยาตวนถาอาการไมดขน หรอ มอาการแยลง ใหปรกษาแพทยไมควรเปลยนยหอใหม โดยปราศจากการปรกษากบแพทยกอนการเกนทางไปไหน ควรทจะพกยานไปดวยเสมอ

เมอคณลมกนยา

ใหรบประทานยาทนททนกได และ รบประทานยาทเหลอตามเวลาเดม โดยไมควรรบประทานยาเพมขนาดเปน 2 เทา ถาเกดอาการหาใจถอยางรนแรง ใหตดตอกบแพทย

อาการขางเคยงของยา

ถาเกดอาการ คลนไส อาเจยน มแผลในกระเพาะอาหาร ทองเปนตะครว สญเสยความรสกอยากอาหาร ใหรบประทานยาพรอมอาหาร หรอ หลงอาหารทนท หรอ พรอมยาลดกรด หรอ พรอมนำา 1 แกว ถาปฏบตตามนแลวยงมปญหาอยใหพบแพทยปวดศรษะ นอนไมหลบ มอาการตนเตน หนามด ปสสาวะบอย มอและนวกระตก โดยถาอาการเหลานรนแรง ใหพบแพทยการสนของหวใจ หวใจเตนเรซ หายใจเรว นอนไมหลบ ใหพบแพทย เพอแพทยจะไดปรบขนาดยาของคณผนขนทผวหนง ( อาการแพ ) ใหพบแพทยทนท

คำาเตอนและขอควรระวง

19

กอนรบประทานยาตวน ควรบอกหมอกอนวาคณไดรบยาอะไรอย โดยเฉพาะอยางยง ยา allopurinol cimetidine erythromycin lithium propranolol และ ยาสำาหรบไขหวด ยาแกแพ และยารกษาโรคหอบหดการไดรบยา theophylline พรอมกบยาตวน อาจทำาใหเกดอาการตนเตน นอนไมหลบ คลนไส อาเจยน หรอการไดรบขนาดยาเกน ฉะนน การใชยาน ไมควรไดรบยา theophylline รวมดวยไมควรรบประทานยารกษาโรคหวด ยาแกแพ ยารกษาหอบหด ทประกอบดวยพวก ephedrine epinephrine phenylephrine phenylpropanolamine หรอ pneudoephedrine โดยปราศจากคำาแนะนำาจากแพทย เพราะสารดงกลาวจะเพมผลขางเคยงของยาตวนบคคลเหลาน ควรบอกแพทยถงสภาวะของตนเองกอนใชยาตวน ไดแก หญงตงครรภ หญงใหนมบตร โรค glaucoma มะเรง โรคตอมธยรอยด โรคเบาหวาน โรคความดนโลหตสง โรคตบ โรคไต โรคหวใจ โรคหลอดเลอด

การเกบรกษาเกบในภาชนะปดสนท เกบใหพนมอเดก เกบยาเหนบในตเยน และ ยารปแบบอนใหเกบทอณหภมหอง และเกบใหพนทมความชน

ชอการคา สวนประกอบ

Almasal Theophylline 60 mg + Salbutamol sulfate 2 mg

AsianbronTheophylline anhydrous 150 mg + Glyceryl guaiacolate 90 mg

Bronchil Guaifenesin 90 mg + Theophylline 150 mg

Polyphed Theophylline 150 mg + Glyceryl guaiacolate 90 mg

Theosal Theophylline 60 mg + Salbutamol 2 mg

Terbutaline

ชอสามญTerbutaline

ชอการคาBricanyl Bricanyl terbuhaler Salterline Terbuno Vaccanyl

ทำาไมตองใชยาน

เปนยาขยายหลอดลม คลาย และ เปดทางผานไปทปอด ใหสามารถหายใจไดสะดวก ใชเพอบรรเทาอาการหอบหดเฉยบพลน และอาการหายใจไมออก ทเกดจากโรคถงลมโปงพอง โรคหลอดลมอกเสบ และโรคปอดอนๆ

Pharmacokinetics

20

Onset of action oral = 30-45 นาทProtein binding 25Metabolism เกดทตบกลายเปน inactive sulfate conjugatesHalf life 11-16 ชวโมงElimination ทางปสสาวะ

วธใชยาใหโดยการรบประทาน 3-4 ครงตอวน และ ถาใหทางการพน ใหทก 4-6 ชม โดยตองปฏบตตามคำาแนะนำา บนฉลากอยางเครงครด โดยยาตวนจะเรมทำางานภายใน 30 นาท

คำาแนะนำาระหวางใชยา

ถายาหมดประสทธภาพ หรอ ถาอาการของคณแยลง (โดยเฉพาะถาการหายใจลำาบาก หรอหายใจยากขน หลงจากการใชยาพน) ใหหยดใชยาน และพบแพทยไมควรใชยามากเกนไป หรอ บอยเกนไป เพราะการเพมขนาดยา สามารถทำาใหเกดอนตราย และสามารถลดประสทธภาพของยาไดถาเสมหะจากการไอระหวางทเกดอาการหอบหดเฉยบพลน เปลยนจากสขาวไปเปนสเหลอง เขยว หรอสเทา ควรพบแพทย เพราะอาการเชนน อาจเกดจากการตดเชอไดการเดนทาง ควรทจะพกยาใหไดตามทกำาหนดไว

เมอคณลมกนยา

ใหรบประทานยาทนททนกได และ ใหรบประทานยาอนตามเวลาเดม และ ถานกไดใกลกบเวลาทจะรบประทานยาครงตอไปควรจะรบประทานยาครงตอไปไดเลย โดยทไมตองรบประทานยาเพมขนาดเปน 2 เทา

อาการขางเคยงของยา

ถายปสสาวะไมปกต ปากแหง และระคายเคอง ใหบวนปากดวยนำาหลงจากการไดรบการรกษาแตละครงถาเกดอาการตวสน ตนเตน ปวดหว คลนไส อาเจยน นอนไมหลบ เหนอยงาย drowsiness dizziness เหงอออก มเสยงในห ใหพบแพทย ถาอาการเหลานรนแรง หรอ เปนเวลานานถาเกดอาการหวใจเตนไมสมำาเสมอ palpitations ปวดหนาอก ปวดหวใจ หายใจลำาบากมากขน มเสยงวด ใหพบแพทยทนท

คำาเตอนและขอควรระวง

ถาคณเปน หญงตงครรภ หญงใหนมบตร เปนโรคความดนโลหตสง ตอมธยรอยด overactive หวใจเตนไมเปนจงหวะ โรคหวใจ หรอ เปนลมชก หรอ ลมบาหม ใหบอกแพทยกอนใชยานกอนใชยาน ควรบอกแพทย หรอ เภสชกรกอนถงยาทใชอย โดยเฉพาะยา MAO inhibitors (isocarboxazid phenelzine และ tranylcypromine) ยากดระบบประสาท หรอยาโรคหอบหด และ b-blockers (atenolol carteolol esmolol labetalol metoprolol nadolol propranolol sotalol และ timolol)

การเกบรกษา

ใหเกบในภาชนะปดสนท และเกบใหพนมอเดก เกบในอณหภมหอง หางจากความรอน หลกเลยงการทำาใหภาชนะบรรจรว ไมควรเอาภาชนะบรรจไปจอไฟ หรอเตาเผา

21

ชอการคา สวนประกอบ

Bricanyl expectorantTerbutaline sulfate 03 mgml + Guaifenesin 133 mgml

Med-Broncodil Expectorant

Terbutaline sulfate 15 mg5ml + Guaifenesin 665 mg5ml

Terbosil ExpectorantTerbutaline sulfate 03 mgml + Guaifenesin 133 mgml

Terbron ExpectorantTerbutaline sulfate 15 mg5ml + Guaifenesin 665 mg5ml

TerbulinTerbutaline sulfate 15 mg5ml + Guaifenesin 665 mg5ml

Salbutamol

ชอสามญSalbutamol

ชอการคาAsmasal Bronchosol Butamol Ventolin Salmol

ทำาไมตองใชยานบรรเทา และ เปดทางเดนอากาศไปทปอด ทำาใหการหายใจสะดวกขน ชวยบรรเทาหอบหดเฉยบพลน และบรรเทาอาการหายใจไมออกจาก โรคหลอดลมอกเสบ โรคถงลมโปงพอง และ โรคปอด ใชปองกนการหายใจลำาบาก การหดเกรงของหลอดลม เมอมการออกกำาลงกาย

Pharmacokinetics

Peak effectOral 2-3 ชวโมง Nebulizationoral inhalation เกดขนภายใน 05-2 ชวโมงDuration of actionOral 4-6 ชวโมง Nebulizationoral inhalation 3-4 ชวโมงMetabolism เกดขนทตบ กลายไปเปน inactive sulfate อก 28 จะพบในปสสาวะในรปของ unchanged drugHalf life Oral 27-5 ชวโมง Inhalation 38 ชวโมงElimination 30 พบใน urine ในรปของ unchanged drug

วธใชยา

22

ให 2-4 ครงตอวน โดยใหโดยการรบประทาน ถาใหโดยทางยาพน จะใหทก 4-6 ชมใช 15 นาท กอนการออกกำาลงกาย เพอปองกนปญหาของการหายใจ โดยปฏบตตามคำาสงแพทยอยางเครงครดยาพนจะเรมไดผลภายใน 5-15 นาท และ จะมการออกฤทธไดเปนเวลา 3-4 ชม

คำาแนะนำาระหวางใชยา

ยาพน ตองทำาความสะอาดอยางสมำาเสมอ และ ถายาหมดประสทธภาพ หรอ คณมอาการแยลง ใหพบแพทยทนทไมควรใชยาในขนาดทเพม หรอ บอยมากขน เพราะทำาใหเกดอนตายไดเวลาจะเดนทาง ตองเอายาไปดวยทกครง

อาการขางเคยงของยา

การรบรสไมปกต ปากและคอแหงหรอระคายเคอง จากการใชยาพน แกโดยการใหกลวปากดวยนำาตวสน อาการตนเตน นอนไมหลบ คลนไส เสยงแหบ ไอ ใหพบแพทยถาอาการเหลานรนแรงหรอยาวนานหายใจลำาบากมากขนจากการใชยาพน หวใจเตนเรวขน ใหหยดใชยาและพบแพทย

คำาเตอนและขอควรระวง

กอนใชยาตวน ใหบอกแพทยกอนวา คณเปน หญงตงครรภ หญงใหนมบตร เปนโรคหวใจ โรคความดนโลหตสง ตอมธยรอยด overactive โรคลมชก หรอ โรคเบาหวานยาตวน มผลกระทบถงการตอบสนองของคณตอยาบางชนด เชน ยารกษาโรคหวด ยา MAO inhibitors (isocarboxazid phenelzine และ tranylcypromine) ยากดระบบประสาท หรอยาโรคหอบหด และ beta-blockers (atenolol carteolol esmolol labetalol metoprolol nadolol propranolol sotalol และ timolol)

การเกบรกษา

เกบในภาชนะปดสนท และเกบใหพนมอเดก เกบในอณหภมหอง ถาเปน syrup อาจเกบในตเยนได แตถาเปนยาพน ไมควรเกบในตเยน หรอ ใกลความรอน

ชอการคา สวนประกอบ

Almasal Salbutamol sulfate 2 mg + Theophylline 60 mg

Asmasal Expectorant

Salbutamol 1 mg + Guaifenesin 50 mg

Clenil compositumSalbutamol 100 mg + Beclomethasone dipropionate 50 mg

Theosal Salbutamol 2 mg + Theophylline 60 mg

Ventolin Expectorant Salbutamol sulfate 1 mg + Guaifenesin 50 mg

23

Prednisolone

ชอสามญPrednisolone

ชอการคาDi-Adreson-F Opredsone Prednisolone Polypred Pred-Mild Pred-Forte Predisone

ทำาไมตองใชยานยาตวนเปน corticosteroid ซงคลายกบ hormone ตามธรรมชาต ซงผลตโดย adrenal glands โดยชวยบรรเทาอาการอกเสบ ( บวม รอน แดง และ เจบ ) และใชรกษาขอตออกเสบ และความผดปกตของ ผวหนง เลอด ไต ตา ตอมธยรอยด และ ลำาไส รกษาอาการแพอยางรนแรง หอบหด และความบกพรองของ adrenal cortical

Pharmacokinetics

Protein binding 65-91 ( โดยขนอยกบความเขมขน )Metabolism เกดขนทตบ และยงถก metabolize ทเนอเยอของรางกายดวย กลายเปน inactive compoundHalf life 36 ชวโมงBiological 18-36 ชวโมงEnd state renal disease 3-5 ชวโมง Elimination ขบถายออกทางปสสาวะ โดย pricipally as glucuronides sulfates and unconjugated metabolites

วธใชยา

ถาคณใชยาน วนเวนวน ใหรบประทานตอนเชาในวนแรก และไมรบประทานในวนท 2 ปละรบประทานอกตอนเชาของวนท 3 และไมรบประทานในวนท 4 โดยรบประทานไปเรอย ๆ ตามแพทยสงถารบประทานยาตวน วนละครง ใหรบประทานตอนเชาพรอมอาหารเชาถารบประทานยาน มากกวาวนละ 1 ครง ใหรบประทานในชวงหางกนในเวลาทเหมาะสมไมควรหยดรบประทานยาน โดยปราศจากคำาแนะนำาของแพทย เพราะการหยดยาอาจทำาใหเกดอาการดงตอไปนได เชน สญเสยความรสกอยากอาหาร คลนไส อาเจยน drowsiness stupor ปวดศรษะ เปนไขเจบทขอและกลามเนอ peeling skin และ นำาหนกลด ถาไดรบยาปรมาณมากในเวลานาน แพทยจะคอยๆ ลดขนาดยาลง เพราะ จะปรบนาดยากอนทจะหยดยาอยางสมบรณ

คำาแนะนำาระหวางในยา

ถาคณไดรบยาน เปนเวลานาน คณควรจะตองตรวจเลอด เปนระยะ ๆ X-rays ตรวจตา ความดนโลหต ความสง นำาหนก และตรวจทางกายภาพ โดยการตรวจรางกายน สำาคญสำาหรบเดก เพราะยาตวน จะทำาใหการเจรญเตบโตของกระดกชาลงยาตวน ควนจะไดรบอยางสมำาเสมอ เพอใหมประสทธภาพ และ ไมควรใชมากจนเกนไป บอยเกนไป และใชนานเกนทแพทยสง โดยถาเกดอาการทแย ใหพบแพทย เพราะขนาดยาทคณไดรบ อาจจะตองการปรบกไดแพทยอาจจะบอกใหคณชงนำาหนก ทก ๆ วน และ ใหคณรายงานนำาหนกทผดปกตบอกแพทย หมอฟน และแพทยผาตด ทกำาลงจะรกษาคณ วาคณกำาลงไดรบยานอย (ถงแมวาคณจะหยดการรกษาดวยยาตวนมาแลว 12 เดอนกตาม)

24

อาการขางเคยงของยา

ถาเกดอาการคลนไส อาเจยน ระคายเคองกระเพาะ ใหรบประทานยาพรอมอาหาร หรอนม ถาอาการเหลานยงคงอย หรอ อจจาระของคณมสดำา ใหพบแพทยถาเกดอาการปวดศรษะ dizziness นอนไมหลบ depression ตนเตน อารมณไมปกต เปนสว ผวบาง เหงอมากขน ผมยาวเรวขน หนาแดง แผลถลอกงาย มจดสมวงบนผวหนง มระยะเวลาของการมประจำาเดอนผดปกต หรอขาดการมประจำาเดอน โดยถาอาการเหลาน คงอยเปนเวลานาน หรอรนแรงใหพบแพทยปญหาในระยะยาว ไดแก นำาหนกมากขน เทาบวม ขอเทาบวม และ ขาดานลางบวม มแผลทกลามเนอ และ กลามเนอออนแรง แผลทตา ปญหาในการมองเหน เปนหวด หรอตดเชอ เปนอาการหลงๆ ของการใชยานานๆ ใหพบแพทย

คำาเตอนและขอควรระวง

กอนทจะรบยาน ควรบอกแพทยวาคณไดรบยาตอไปนอยดวยคอ aspirin ยารกษาโรคขออกเสบ ยาปองกนการแขงตวของเลอด เชน warfarin (coumarin) ยาขบปสสาวะ estrogen (ยาคมกำาเนด) phenytoin rifampin และ phenobarbital ไมควรจะรบวคซน การทำาใหเกดการคมกนโรค ( immunization ) หรอการทดสอบทางผวหนง ตางๆ ขณะทไดรบยานอย ยกเวนวา แพทยจะบอกใหคณ โดยเฉพาะเลยวาคณสามารถรบไดกอนหนาทจะไดรบยาน ควรบอกแพทยดวยถาคณตงครรภ คาดวาจะตงครรภ ตองการทจะตงครรภ หรอ คณเปนหญงใหนมบตร โดยถาคณกำาลงจะตงครรภ คณควรพบแพทย เพราะยาตวน สามารถ ทำาใหเกดอนตรายกบเดกทอยในครรภ หรอ เดกทดมนมมารดากอนทจะรบยาน ควรบอกแพทยถงประวตการใชยาของคณกอน โดยถาคณเปนโรคตบ โรคไต โรคลำาไส หรอ โรคหวใจ โรคความดนโลหตสง underactive thyroid gland myasthenia gravis osteoporosis (brittle bones) ตดเชอ herpes ทตา หรอ การตดเชออนๆ หรอ มประวตการเปนวณโรค โรคลมชก ulcers หรอ โรคเกยวกบการแขงตวของเลอดถามประวตเปน ulcers หรอ ไดรบขนาดยาของ aspirin ทมาก หรอ ไดรบยารกษาโรคขออกเสบ ใหจำากดปรมาณการดมของเครองดม แอลกอฮอล ขณะทใชยาน เพราะยานสามารถ ทำาใหกระเพาะและลำาไส ไวตดการเกดระคายเคองจากการใชแอลกอฮอล aspirin และยารกษาไขขออกเสบ และจะเพมอตราเสยง ของการเกด ulcersรายงานการเกด injury หรอ อาการการตดเชอ (ไข เจบคอ เจบระหวางการถายปสสาวะ และปวดกลามเนอ) โดยเกดขนระหวางการรกษา และ ภายใน 12 เดอน หลงจากการรกษา ดวยยาน โดยตองการปรบขนาดยา ถาคณเปนโรคเบาหวาน ยาตวน จะเพมระดบนำาตาลในเลอดของคณ โดยถาคณควบคมนำาตาล ในเลอดของคณทบาน ใหทดสอบนำาตาลในเลอด และในปสสาวะ บอยกวาปกต และพบแพทย ถาระดบนำาตาลในเลอดสง หรอ ถามนำาตาลในปสสาวะ โดยขนาดยาของยาเบาหวาน และอาหารของคณ อาจจะตองปรบขนาด

การเกบรกษา

เกบรกษาในภาชนะปดสนท และ เกบใหพนมอเดกเกบในอณหภมหองถาคณเปนโรค arthritis ควรบอกแพทย หรอ เภสชกรวาคณไมตองการขวด child-resistant cap

25

ชอการคา สวนประกอบ

BlephamidePrednisolone acetate 02 + Na sulfacetamide 10

Denson Prednisolone 25 mg + Nitrofurazone 2 mg

Farakil Prednisolone 05 + Neomycin 03

Mysolone-N Prednisolone 5 mg + Neomycin sulfate 5 mg

Otosil Prednisolone 05 + Chloramphenical 5

Ketotifen

กลไกการออกฤทธของยาorally active agent ซงเปน antihistamine อยางมนยสำาคญ และมสมบตเปน antianaphylactic ซงสามารถใชอยางไดผลด ในการปองกน การเกดโรคหอบหด

ชอสามญKetotifen

ชอการคาAmitone Asmahoc Katifen Ketofen Sykofen Zediten

ทำาไมตองใชยานantiasthmatic agent

อาการขางเคยงของยาsedation และ drowsiness โดยอาจจะตองลดขนาดยาลง หรอ หยดการใชยา ถาความรนแรงไมลดลง โดยแอลกอฮอล อาจจะเสรมฤทธของ การเกดอาการขางเคยง ของยากได และยงมรายงานการเกดอาการ นำาหนกเพมขน ปากแหง ปวดศรษะ dizziness และ giddiness

26

Benzonatate

ขอบงใชใชแกไอแหง

ชอการคาTesalon

วธใชยาถาเปน Capsule ไมควรเคยวหรอละลายยา กรณอาย gt 10 ป ถงผใหญ ทาน 1 capsule ทก 4 ชม ไมควรเกน 6 capsuleวน อาย lt10 ป ขนาดยาทให 8 mgkgวน โดยบงให 3 ndash6 ครง

คำาแนะนำาระหวางใชยานหามเคยวหรอหก capsule

เมอคณลมทานยาใหรบประทานทนททนกได แตถาใกลกบเวลาทจะทานครงตอไป ไมตองทานยาครงทลม ใหขามไปทานครงปกต ไมควรทานยาเพมเปน 2 เทา

ผลขางเคยงของยา ในบางรายอาจเกดอาการ

สงบระงบ ปวดหว วงเวยน คดจมก คลนไส ไมสบาทอง ทองผก ผนคนสามารถใชไดในสตรมครรภ และระหวางการใหนมบตรไมควรใชยานในผปวยทแพยา

Codeine27

ชอการคาCodipront

Pharmacokinetics

ยาตวนดดซมไดดทาง GI tract หลงจากใหยาทาง oral แลวพบวา ยาจะออกฤทธเปน antitussive ภายในเวลา 1-2 ชวโมง และฤทธจะอยไดนานถง 4 ชวโมง ยาตวนจะกระจายไปยงนำานมไดดวยยาตวนถก metabolize ทตบ โดยกระบวนการ O-demethylation N-demethylation และบางสวนจะเกด conjugation ดวย glucuronic acid และถกขบออกทาง urine

วธใชยา

ผใหญ 10 ndash 20 mg ทก 4 ndash 6 ชม ไมควรทานเกน 120 mgวนเดก อาย 6 ndash 12 ป ทาน 5 ndash10 mg ทก 4 ndash 6 ชม ไมควรทานเกน 60 mgวนอาย 2 ndash 6 ป ทาน 25 ndash 5 mg ทก 4 ndash 6 ชม ไมควรทานเกน 30 mgวน

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน

ระหวางทใชยานไมควรขบรถ หรอทำางานทตองใชสตตลอดเวลาไมควรทานยานรวมกบเหลาไมควรใชแกอาการไปเรอรงทเกดจาก การสบบหร หอบหด ถงลมโปงพอง หรออาการไอทมเสลดเยอะ นอกจากอยภายใตการดแลของแพทยอาจมอาการปากแหง ทองผกไดอาจมอาการไมสบายทองใหแกโดยทานพรอมอาหาร หรอดมนมตาม

อาการขางเคยงของยาอาจมอาการ คลนไส อาเจยน วงเวยน สงบระงบ ทองผก

คำาเตอนและขอควรระวง

ไมควรใชยานกบผปวยหอบหดหลกเลยงการใชยานในสตรมครรภไมควรใชยานในสตรทใหนมบตรไมควรใชยานในเดกระวงการใชยานในผปวย โรคตบ ไต ผปวยทมธยรอยด ฮอรโมนตำา และคนสงอาย

การเกบรกษาเกบในภาชนะปดสนท ใหพนมอเดก ทอณหภมหอง

Dextromethorphan

ชอสามญDextrometrophan

28

ชอการคาCortuss Dextroral pusiran Polydex PPolydex Y Rocof Menthol Tussils 5

กลไกการออกฤทธdepressing the cough reflex (กดศนยการไอ) โดยไมมฤทธเปนยาขบเสมหะ (expectorant) ใน dose ของการรกษา ยาตวนจะไมยบยง ciliary activity

Pharmacokineticsดดซมไดเรวทาง GI tract การออกฤทธของยา จะมผลภายใน 15-30 นาทหลงรบประทานยาแลว ระยะเวลาในการออกฤทธประมาณ 3-6 ชม With conventional dosage forms

วธใชยา

ผใหญ และเดกอาย gt 12 ป 10-20 mg ทก 4 ชม หรอ 30 mg ทก 6-8 ชม แตไมควรเกน 120 mg วน หรอ ควรรบประทานตามแพทยสงเดก 6-12 ป 5-10 mg ทก 4 ชม หรอ 15 mg ทก 6-8 ชม แตไมควรเกน 60 mgวน หรอควรรบประทานตามแพทยสงเดกอายนอยกวา 2 ป ดเปนรายบคคลไปวาจะใหขนาดยาเทาไหร โดย dosage ปกตของยาตวนจะเปนแบบ extended-release oral suspension containing the polistirexผใหญและเดกอาย gt 12 ป 60 mg วนละ 2 ครงเดก 6-12 ป 30 mg วนละ 2 ครงเดก 2-6 ป 15 mg วนละ 2 ครงในรปแบบ Lozenges จะไมใชในเดกอายตำากวา 6 ป

ขอบงใชใชบรรเทาอาการไอ จากการระคายเคองของคอ และหลอดลม ซงเกดจากไขหวด หรอ สารระเหยทระคายเคอง โดยยาตวนมผลด ในการรกษาอาการไอ แบบเรอรงทไมมเสมหะ

ขอควรระวง

adverse effects ของยาตวนมนอย โดยอาจเกดอาการคลนไส และหรอ เกด GI disturbances อนๆ slight drowsiness และ dizziness ยานไมทำาใหเกดอาการ analgesia ไมทำาใหเกดการเสพตด และอาจม หรอไมมอาการ CNS depression กได การใหยาตวน จะเกยวกบการหลง histamine และควรในอยางระมดระวงในเดกทมประวตเปนโรคภมแพระวงการใชใน sedated หรอ debilitated patientsไมควรใชกบอาการไอแบบเรอรง ในผปวยทมการสบบหรนานๆ โรคหอบหด หรอ โรคถงลมปอดโปงพอง หรอไอทมเสมหะมากเกนไป โดยถามอาการไอมากกวา 1 สปดาห หรอ เปนซำาอกหลงจากทหายไปแลว หรอ เกดอาการไอรวมกบอาการไขสง ผน หรอ ปวดศรษะ ควรปรกษาแพทยยา Dextromethorphan ทมสวนผสมของ aspartame (Nutra Sweet) ควรระวงการใชในผปวยทเปน phenylketonuria ซงผปวยโรคนควรจำากด การไดรบ phenylalanine เพราะ Nutra Sweet จะถก metabolize ใน GI tract ไปเปน phenylalanineยา Dextromethorphan ทมสวนผสมของ tartrazine ถงแมวาอบตการณ การเกดการแพตอ tartrazine จะตำาแตการแพน มกพบบอยในผปวยทแพ aspirin

29

Antihistamine

ยาแกแพเปนยาหลกสำาหรบการรกษาโรคภมแพ ยาแกแพในระยเรมแรกจะมผลขางเคยงทไมพงปราถนา เชนอาการปากแหง ทำาใหเกดการงวงซมซงเปนผลเสยตอการทำางาน การทำางานของยาแกแพจะออกฤทธท H1-receptor คณสมบตของยาแกแพมดงน

bull ลดอาการทเกดจากการหลง histamine เชน อาการจาม คนจมก นำามกไหล bull แตไมลดอาการของคดจมก bull สามารถลดอาการคนตา และคนห bull ยาแกแพสวนใหญออกฤทธเรว

เนองจากผลขางเคยงของยาแกแพมมากจงไดมการพฒนายาแกแพรนใหมทมผลขางเคยงตำา ขณะเดยวกนกยงคงมประสทธภาพ ยารนใหมตองมประสทธภาพในการรกษาดงน

1 เยอบจมกอกเสบจากโรคภมแพทงชนดเปนทงป Perrenial allergic rhinitis และเปนเฉพาะฤด seasonal allergic rhinitis

2 เยอบตาอกเสบจากโรคภมแพ 3 ลมพษ ยาทจดวาไดผลดสำาหรบลมพษคอ cetiricineterfenadine ซงออกฤทธเรว

และลดอาการคนไดเปนอยางด 4 ผวหนงอกเสบแบบ Atopic dermatitis ยาทใชไดผลดคอ

cetirizineloratadineketotifen 5 โรคหด asthma โดยเฉพาะผปวยโรคหอบหดทมอาการภมแพมอาการคดจมก และนำามก

ไหล

ผลขางเคยงของยา

1 อาจจะทำาใหงวง ซม และนำาหนกตวเพม แตอาการนอยกวายาแกแพรนแรกๆ 2 พษตอหวใจ astemazoleterfenadine จะมผลตอการเตนของหวใจ แตยาตวอน

ไมมผลตอการเตนของหวใจ

ขอระวงในการใชยา

1 ควรจะตองระวงการใชยาอน เพราะอาจจะเกดปฏกรยา ยาทตองระวงไดแก erythromycinketoconazoleitraconazole

2 ไมควรใชยานในคนตงครรภ

30

3 ไมควรใชยานในคนทเลยงลกดวยนมแม 4 ควรจะระมดระวงในคนทเปนโรคไต และโรคตบ

Albuterol (อลบเทอรอล)หรอ Salbutamol ( ซลบทามอล)

ชอทางการคา Ventolin inhaler

ทำาไมจงตองใชยาน เปนยาขยายกลามเนอบรเวณหลอดลม ทำาใหชองวางในหลอดลมขยายใหญ จงหายใจสะดวกขน ใชในผทมปญหาเกยวกบการหายใจทมสาเหตมาจากหลอดลมอกเสบ ถงลมโปงพอง และโรคปอดอนๆ นอกจากนยงใชในการปองกนอาการหลอดลมตบหลงจากออกกำาลงกาย

วธใชยา กรณทเปนยาพน มวธการใชยาดงน

เขยาทใสยาพนหายใจออกใหไดมากทสดขณะทปากกำาลงปดอยเปดฝากระบอกยาพนออก แลวอมปากกระบอกยาโดยเอารมฝปากประกบปากกระบอกยาใหแนบสนทโดยรอบกดทใสยาพนเพอใหยาเขาปากพรอมกบสดลมหายใจเขาชาๆ โดยตองแนใจวายาผานเขาสลำาคอหมดโดยไมคาง อยตามซอกฟนหรอลน ถาใชกบเดกควรใหผใหญชวยเหลอ โดยปดจมกเดกใหสนทแลวกดยาพนเขาปากเดก เพอใหแนใจวายาไดผานเขาสลำาคอเดกกลนลมหายใจประมาณ 2-3 วนาท แลวจงปลอยลมหายใจออกชาๆ

หลงจากใชแลวถายงคงมความรสกวายายงเขาไปไมถงปอด จะมเครองมอทจะชวย เรยกวา spacer (สเปเซอร) ซงเปนกระบอกพลาสตกกลวง ใชสวมตอจากกระบอกพน จะทำาใหใชยาพนไดอยางมประสทธภาพมากขน ถาไมเขาใจวธการใชยาไมวากรณใดกตามควรปรกษาแพทยหรอเภสชกรใหอธบายวธการใชจนเขาใจโดยละเอยด และควรพบแพทยตามนดหรอเมอยาหมด กรณทเปนยาเมดใหรบประทานครงละ 1-2 เมด วนละ 3-4 ครง ตามคำาแนะนำาของแพทย

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน

ควรทำาความสะอาดอปกรณการพนอยางสมำาเสมอตามคำาแนะนำาทแนบมาเมอใชยาตามปกตแตไมสามารถปองกนหรอรกษาอาการไดใหพบแพทยอยางเรงดวนทสดอยาเพมขนาดการใชยาเองในแตละครงหรอเพมความถในการใชมากกวาทแพทยสงเพราะจะทำาให

31

ไดรบขนาดยามากเกนไป เกดอนตรายได

เมอคณลมกนยา ควรทานทนททนกขนได แตถาเวลาททานใกลเคยงกบเวลาทจะทานครงตอไป ควรงดทานยาทลม และใหทานตามเวลาทจะทานครงตอไปตามปกต ไมควรเพมปรมาณยาเปน 2

เทา

ผลขางเคยงของยา เกดไมบอยนกแตถาเกดขนใหรบพบแพทยทกำาลงรกษาอย อาการเหลานคอ การรบรสเปลยนไป ปากแหง มการระคายเคองบรเวณปากและลำาคอ นอนไมหลบ คลนไส ไอ และถายงใชแลวทำาใหหายใจลำาบากขนหรอใจสน ใหหยดใชยานทนทแลวพบแพทยโดยดวน

คำาเตอนและขอควรระวง ถามภาวะดงตอไปนควรแจงใหแพทยทราบ คอกำาลงตงครรภหรอใหนมบตร โรคหวใจ โรคความดนโลหตสง โรคตอมไทรอยดเปนพษ โรคลมชก โรคเบาหวาน และควรบอกแพทยวากำาลงใชยาอนอะไรอยบาง ทงทไดรบจากแพทยอนๆ หรอซอใชเองกตาม รวมทงการแพยาตางๆ ดวย

การเกบรกษา

เกบในภาชนะปดสนทใหพนมอเดกเกบใหพนแสงแดด ความรอนและความชนไมควรเกบในตเยนหรอใกลเตาไฟ

Allopurinol (อลโลพรนอล)

ชอการคา Alinol Allopin Allorin Apnol Apurol Loporic Medoric Puricin Puride SigapurolUricad Valeric Xanol Zyloric

ทำาไมจงตองใชยาน ยานใชเพอปองกนอาการกำาเรบของโรคเกาทในโรคเกาทเรอรงเทานน โดยออกฤทธลดการสรางกรดยรก ไมสามารถจะบรรเทาอาการของโรคเกาทเมอโรคเกาทกำาเรบแลวได ดงนนจงตองรบประทานและปฎบตตาม แพทยสงอยางเครงครด พยายามไมลมรบประทานยา และรบประทานอยางถกตองครบถวน

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน ระหวางทใชยานควรดมนำาประมาณแปดแกวตอวน สราหรอเครองดมทมแอลกอฮอลจะลดฤทธของยา ระหวางทรบประทานยาน ไมควรรบประทานนำาผลไมหรอวตามนซมากจนเกนไป เพราะวตามนซจะทำาใหปสสาวะเปนกรด และเกดนวในไตได

เมอคณลมกนยา ควรทานทนททนกขนได แตถาเวลาททานใกลเคยงกบเวลาทจะทานครงตอไป ควรงดทานยาทลม และใหทานตามเวลาทจะทานครงตอไปตามปกต ไมควรเพมปรมาณยาเปน 2 เทา

32

ผลขางเคยงของยา อาจพบอาการคลนไส อาเจยน ทองเสย อาหารไมยอย จงควรรบประทานยาหลงอาหารเพอปองกนอาการ ถาเกดอาการมากหรอทนไมไหวใหรบพบแพทย และอาจเกดผนตามผวหนง เจบปวดเมอปสสาวะ ปสสาวะมเลอด ระคายเคองตา ปากหรอรมฝปากบวม ใหหยดยาและพบแพทยทนท ยานอาจทำาใหมนงง เมอทานยานแลวมอาการมนงง ควรระมดระวงหากตองขบรถหรอทำางานเกยวกบเครองจกรกล

คำาเตอนและขอควรระวง หญงตงครรภหรอใหนมบตรและผปวยโรคไต โรคตบ ความดนโลหตสง เบาหวาน ควรปรกษาแพทยกอนใชยา ถาใชยาอนอยกอนหรอจะใชยาอนควบ ควรปรกษาแพทยหรอเภสชกร เพราะอาจทำาใหเกดอาการอนไมพงประสงคได

การเกบรกษา

เกบในภาชนะปดสนทใหพนมอเดก เกบใหพนแสง ความรอนและความชน

Amiloride and Hydrochlorothiazide (อะมโลไรด และ ฮยโดรคลอโรไธอะไซด)

ชอการคา Amihydrozide Amilide Hyperretic Miduret Milorex Miretic Moduretic Poli-uretic Renase Sefaretic

ทำาไมจงตองใชยาน เปนยาขบปสสาวะ ใชสำาหรบรกษาโรคความดนโลหตสงและอาการบวมนำาทเกดจากความผดปกตตางๆ เชน โรคหวใจ ยานไปทำาใหไตขจดนำาและเกลอสวนเกนออกจากรางกายทางปสสาวะ

วธใชยา รบประทานวนละ 1 ครงในตอนเชาพรอมอาหาร

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน ควรไปพบแพทยตามเวลานดหามหยดยาเองโดยทไมไดปรกษาแพทย แลหามใชยาชนดอนรวมดวยเกนกวาทแพทยสง

ควรรบประทานอาหารทมรสเคมนอยหรออาหารทมเกลอโซเดยมตำาและควรออกกำาลงกายทกวน จำากดอาหารทมเกลอโปแตสเซยมสง เชน กลวย ลกพรน ลกเกด นำาสมและนม

เมอคณลมกนยา ใหรบประทานทนททนกได ถาหากจำาไมไดจนถงวนรงขน ใหกนยามอตอไปตามปกตไมตองกนยาทลม

ผลขางเคยงของยา

อาจพบอาการคลนไส อาเจยน ทองเสย เบออาหาร ปวดทอง แนนทอง มลมในทอง ถาเกดอาการดงกลาวใหรบประทานยานพรอมอาหาร แตถาหากอาการยงคงอยหรอรนแรงขนใหพบแพทยอาการปสสาวะบอย มนงง ปวดหว ปญหาเหลานจะลดลงหลงจากทคณทานยานเปนเวลา 2-3 สปดาห ถาหากมอาการอยใหพบแพทยหากมอาการเหลานใหรบไปพบแพทยโดยดวนกลามเนอออนแรงหรอเกดตะครว ออนลา หวใจเตนชาหรอไมสมำาเสมอ เจบคอ ฟกชำางายผวหรอตาเหลองผนแดง

คำาเตอนแลขอควรระวง

33

ควรแจงใหแพทยทราบ ถาเปนโรคเบาหวาน เกาท แพยาซลฟา หรอเปนโรคตบ โรคไต กำาลงตงครรภ หรอใหนมบตร

แจงแพทยหรอเภสชกรใหทราบวาใชยาอะไรอยบาง โดยเฉพาะยา แคปโทพรล ดจอกซน อนาลาพรล ไลซโนพรล ลเธยม ยาเสรมโปแตสเซยม ยารกษาโรคขอ ยารกษาโรคเบาหวานหรอยาลดความดนโลหตหามรบประทานยาชนดน ถากำาลงรบประทานยาสไพโรโนแลคโทน หรอไทรแอมเทอรนอยเครองดมทมแอลกอฮอลอาจเพมฤทธของยาตวนจะทำาใหเกดอาการมนงงหรอปวดศรษะได จงไมควรใชรวมกนหากจะตองรบการผาตด หรอทำาฟนใหแจงแพทยวากำาลงใชยานอยถาเกดอาการปวยแลวทำาใหอาเจยนหรอทองเสยทำาใหสญเสยนำามาก ใหปรกษาแพทยหามใหยานแกผอนใช

การเกบรกษา เกบในภาชนะปดสนททอณหภมหอง พนจากแสง ความชนและจากมอเดก

Amiodorone (อะมโอดาโรน)

ชอการคา Cordarone

ทำาไมจงตองใชยาน ใชรกษาหรอปองกนภาวะหวใจเตนผดจงหวะ โดยยานจะลดการทำางานของเสนประสาทในหวใจและลดการทำางานทมากเกนไปของหวใจ

วธใชยา รบประทานวนละ 1-2 ครง ตามคำาสงแพทย อาจจะตองใชยานนาน 1-3 สปดาห จงจะเหนผลการรกษาและตองใชยานเปนเวลาหลายเดอน กอนทผลของยาจะออกฤทธเตมท

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน

ควรไปพบแพทยตามนด เพอตดตามผลการรกษาควรปฏบตตามคำาแนะนำาของแพทยเกยวกบการสบบหร อาหาร เครองดมทมแอลกอฮอลและคาเฟอน บหรและเครองดมทมคาเฟอนอาจจะทำาใหหวใจเตนผดจงหวะมากขนและมผลตอการออกฤทธของยา

เมอคณลมกนยา ใหเวนยามอนนไปเลยและรบประทานมอตอไปตามปกต หามรบประทานยาสองมอควบ

ผลขางเคยงของยา

ถามอาการคลนไส อาเจยน ทองผก เบออาหาร ปวดทอง ใหแกไขโดยรบประทานยาพรอมอาหารถามอาการมอสน เดนลำาบาก วงเวยน ออนเพลย กลามเนอออนเปลย นอนไมหลบ ปวดศรษะ เสอมสมรรถภาพทางเพศ นำาหนกตวลดลง การรบรสหรอกลนผดปกต การมองเหนผดปกต เชน มองภาพไมชดเจน เหนแสงรอบๆ วตถ ตาไมสามารถสแสงหรอตาแหง หนาแดง มการบวมของเทา ขอเทา ขาทอนลาง ผวเปลยนเปนสคลำาๆ (โดยเฉพาะทหนาและมอ) และผวหนงไวตอแสง ใหปรกษาแพทยถามอาการไอ หายใจหอบหรอมอาการเจบเมอหายใจ ทองบวม หวใจเตนเรวหรอผดปกตใหรบปรกษาแพทยทนท (อาการดงกลาวนสามารถเกดขนไดหลงจากทคณหยดยา)

คำาเตอนแลขอควรระวง

ควรแจงใหแพทยทราบ ถามประวตของโรคปอด ตบ หวใจ ตอมไทรอยด กำาลงตงครรภหรอใหนมบตรควรบอกกบแพทยหรอเภสชกรวากำาลงใชยาอนอย โดยเฉพาะยาตอไปน คอ เฟนโทอน วอรฟารนหรอยาตานการแขงตวของเลอด ด

34

จอกซน โพรเคนาไมด ควนดน และยาอนๆ ทใชรกษาโรคหวใจการใชยานอาจทำาใหผวหนงไวตอแสงแดดมากกวาปกต ซงผลดงกลาวจะปรากฎอยนานเปนสปดาหหรอเปนเดอน หลงจากทหยดรบประทานยาแลว ดงนน ถาจะออกไปนอกบานเปนเวลานานๆ ควรใสเสอแขนยาวและใชผลตภณฑกนแดด การสมผสแสงแดดจะทำาใหผวเปลยนเปนสคลำา ซงอาจจะไมหายเปนปกตหลงจากหยดใชยานแลวหากตองเขารบการผาตดหรอทำาฟน ใหบอกแพทยหรอทนตแพทยวากำาลงใชยานอย หรอมการใชยานภายในระยะ 2 เดอนทผานมาหามใหยานแกผอนใช

การเกบรกษา เกบในภาชนะปดสนททอณหภมหอง พนจากแสงแดดและจากมอเดก

Amitriptyline (อะมทรบไทลน)

ชอการคา Polytanol Tripta Triptyline Tryptanol

ทำาไมจงตองใชยาน เปนยาตานอาการซมเศรา ใชรกษาภาวะซมเศราและอาจมขอบงใชอนๆ ตามแพทยสง เชน บรรเทาอาการปวดเรอรง รกษาอาการปสสาวะรดทนอนในเดก แผลในกระเพาะอาหาร เปนตน ผทรบประทานยานควรไดรบการดแลและปฏบตตามทแพทยแนะนำาอยางเครงครด การปรบเปลยนขนาดยาหรอการหยดรบประทานยา ตองไดรบคำาสงจากแพทยเทานน

วธใชยา

รบประทานใหถกขนาดและสมำาเสมอตามแพทยสง หามหยดยาดวยตนเอง เพราะยาจะออกฤทธไดเตมทตองใชเวลาหลายสปดาหรบประทานยานในขณะทองวางหรอพรอมอาหารกได แตการรบประทานยาพรอมอาหารหรอหลงอาหารทนทจะชวยลดการระคายเคองกระเพาะอาหาร

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน บอกใหแพทยทราบถา

มประวตแพยาอนตงครรภหรอวางแผนตองการมบตร เพราะยานเปนอนตรายตอทารกในครรภกำาลงใหนมบตรเพราะยาสามารถผานทางนำานมสทารกและทำาใหเดกงวงซมไดกำาลงใชยาอนซงสงโดยแพทยหรอทนตแพทยทางอนหรอการซอยาจากรานขายยาในกรณเจบปวยเลกนอย เชน ยาแกหวด ยาแอสไพรนแกปวด ยาลดกรดในกระเพาะอาหาร เปนตนมโรคประจำาตวหรอมปญหาสขภาพอนๆ เชน มประวตเปนโรคหอบหด โรคลมชก โรคหวใจ ตอหน โรคตบ โรคจต พษสราเรอรง กอนเขารบการผาตดหรอทำาฟน รวมทงกรณไดรบบาดเจบฉกเฉน

เมอคณลมกนยา ควรทานทนททนกขนได แตถาเวลาททานใกลเคยงกบเวลาทจะทานครงตอไป ควรงดทานยาทลม และใหทานตามเวลาทจะทานครงตอไปตามปกต

ไมควรเพมปรมาณยาเปน 2 เทา

คำาเตอนและขอควรระวง

จำากดการดมสรา หรอเครองดมทมสวนผสมของแอลกอฮอล เพราะทำาใหงวงนอนเพมขน หามขบรถยนต ใชเครองจกรหรอทำางานทตองอาศยความตนตว เพราะยาทำาใหงวงซมพยายามอยาลกนงหรอยนอยางรวดเรว เพราะทำาใหเวยนหวหรอเปนลมไดยายงคงมฤทธอย 3-7 วนหลงจากหยดใชยาเพอใหเวลารางกายมการปรบตว หากสงเกตพบความผดปกตเกดขนใหปรกษาแพทยหรอ

35

เภสชกร

การเกบรกษา

เกบในภาชนะปดสนทใหพนมอเดกเกบใหพนแสง ความรอนและความชน

Amlodipine (แอมโลดพน)

ชอการคา Norvasc

ทำาไมจงตองใชยาน เปนยาลดความดนโลหตโดยออกฤทธขยายหลอดเลอดและใชบรรเทาอาการเจบหนาอกจากโรคแองไจนา (Angina)

วธใชยา รบประทานวนละ 1 ครงตามขนาดทใชรกษาตามแพทยสง เวลาในการรบประทานควรเปนเวลาเดยวกนของทกๆ วนเพอใหระยะหางของการใหยาเปนชวงเทาๆ กน

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน

ควรไปพบแพทยตามนดทกครงเพอใหแพทยประเมนและตดตามผลการใชยา และทำาการปรบขนาดยาหากขนาดยาทใชอยไมเหมาะสมหลกเลยงการรบประทานอาหารทโซเดยมสง ซงไดแกอาการทมเกลอมาก อาหารทมรสเคมเชน อาหารหมกดอง ไขเคม ปลาเคม ท การเปลยนอรยาบทจากการนงหรอนอนเปนลกขนและยนควรกระทำาอยางชาๆ เพอลดการหนามด มนงงยานอาจทำาใหมอาการมนงงจงควรหลกเลยงการขบรถหรอทำางานเกยวกบเครองจกรหากจะตองทำาการผาตดตางๆ รวมทงการผาตดทางทนตกรรมซงมการใชยาสลบ(general anesthesia) ควรบอกแพทยกอนทำาการผาตด วาใชยา amlodipine อย

เมอคณลมกนยา ควรทานทนททนกขนได แตถาเวลาททานใกลเคยงกบเวลาทจะทานครงตอไป ควรงดทานยาทลม และใหทานตามเวลาทจะทานครงตอไปตามปกต ไมควรเพมปรมาณยาเปน 2 เทา

ผลขางเคยงของยา ทพบไดแก หนามด มนงง เวยนศรษะ ออนเพลย เจบยอดอก (heartburn) มการเกรงตวของกลามเนอ รอนวบวาบตามตว ซงอาการเหลานจะหายไปเองเมอไดรบยาไประยะหนงเนองจากการปรบตวของรางกายใหเขากบยา แตหากมอาการรนแรงควรปรกษาแพทย

คำาเตอนและขอควรระวง

สตรมครรภหรอใหนมบตรหรอมโรคประจำาตวคอโรคหวใจ โรคตบหรอโรคไต ควรปรกษาแพทยผปวยซงใชยาตอไปน ควรใชดวยความระมดระวงในกลมเบตา บลอกเกอร (beta blocker)ไซเมทดน (cimetidine) เฟนทานล (fentanyl) ไซโคลสปอรน (cyclosporine) ดจอกซน (digoxin)

การเกบรกษา

เกบในภาชนะปดสนทใหพนมอเดกเกบใหพนแสงแดด ความรอนและความชน

36

Page 2: ยานอนหลับ

BENZODIAZEPINES

ยา Benzodiazepine ตวแรกทนำามาใชคอ Chordiazepoxide ถดมาคอ Diazepam ซงเปนยาทใชกวางขวางกนในปจจบน ยากลมน สวนมากมฤทธหลายอยางทงเปนยานอนหลบ คลายกงวล ทำาใหกลามเนอคลายตว แกชก แตบางตวกมขอบงใชเฉพาะ เชน Flurazepam มกใชเปนยานอนหลบเทานน เพราะมฤทธอยางอนนอย

กลไกการออกฤทธ

ออกฤทธกดการทำางานของระบบประสาทสวนกลาง จงมฤทธทำาใหหลบไดดการออกฤทธคลายกงวลแตกตางจากการทำาใหสงบงวงซม และการทำาใหกลามเนอคลายตว แตผลจากการงวงซม และกลามเนอคลายตวชวยในการคลายกงวลดวยจากการศกษาพบวาสารสอประสาท GABA จะจบกบตำาแหนงเฉพาะทอยบน GABAA receptor ซง GABAA receptor น ประกอบดวย subunit ตางๆ ทสำาคญคอ alpha beta และ gamma โดย subunit ทงสามประกอบกนทำาหนาทเปน Channels สำาหรบ chloride ion ผานเขาออกเซลล GABA จะจบกบ GABAA receptors ตรง alpha และ beta subunits ทำาใหมการผานเขาของ Chloride สเซลล และทำาใหเซลลประสาทสงบ

การดดซม การเปลยนแปลงในรางกาย และการขบถาย

สวนมากถกดดซมในทางเดนอาหารไดเรว midazolam ออกฤทธเรวมากหลงรบประทาน triazolam และ diazepam กออกฤทธเรวเชนกน lorazepam และ chlordiazepoxide มอตราการดดซมปานกลาง สวน oxazepam ออกฤทธชา diazepam midazolam และ triazolam ละลายในไขมนไดด จะเขาระบบประสาทสวนกลาง (CNS) ไดเรว

2

การจบกบโปรตนในเลอดแตกตางกนมาก diazepam และ midazolam จบกบโปรตนไดมาก ประมาณ 97 flurazepam จบไดเพยง 2-3 การเมตาบอลสมเกดทตบเปนสวนใหญ โดยเมตาบอไลทบางตวมฤทธ ดงนนระยะเวลาออกฤทธของยาจงขนกบเมตาบอไลทดวย desmethyldiazepam เปน active metabolite ของหลายตวเชน diazepam chlordiazepoxide มฤทธยาวกวาตวมนเอง โดยม half life 30-60 ชวโมง desmethyldiazepam ถกเมตาบอไลซตอได oxazepam ซงมฤทธสน half life ประมาณ 7 ชวโมง ตอจากนนจะถก glucuronide conjugation และหมดฤทธ ถกขบออกทางปสสาวะยาทอาศย glucuronide conjugation ในการทำาใหหมดฤทธไมจำาเปนตองพงตบอยางเดยว ดงนนถาตบเสย เชนในคนแกหรอคนทเปนโรคตบแขง จงควรใชยาพวกน ซงไดแก oxazepam และ lorazepam จะไมทำาให half life ยาวขน diazepam ในคนอาย 20 ป ม half life ประมาณ 20 ชวโมง แตถาอาย 80 ป จะเปนประมาณ 90 ชวโมง หรอโรคตบแขงจะเปน 46-105 ชวโมง หรอถง 164 ชวโมง ในบางรายงาน flurazepam ม half life สน แตเมตาบอไลทของมนมฤทธยาว จงทำาใหฤทธของ flurazepam ยาว พบ hangover ไดบอย midazolam ม half life สนมาก เพยง 1-4 ชวโมง triazolam และ lorazepam กมฤทธสนbenzodiazepine ผานจากเลอดแมไปสทารกในครรภไดดและเรว ในระยะครรภแกระดบความเขมขนในเลอดทารกของ benzodiazepine สวนมากสงพอๆ กบในเลอดแม ทำาใหเกดอาการกดประสาทในลกทกนนมแม ซงกนยาตดตอกนในขนาดสงได lorazepam ผานไปสนำานมไดนอย

ฤทธทางเภสชวทยา

กดระบบประสาทสวนกลาง มผลทำาใหงวง หลบ คลายกงวล กลามเนอคลายตว และแกชก ขนาดสงทำาใหสลบหรอถงโคมา เมอระบบประสาทสวนกลางถกกด จะมผลเสยตอการทำางานและจตใจ คนทมอาการกงวลอาจไมเหนชดเพราะเมออาการกงวลหายไป อาจบดบงผลเสยทเกดจากยา ขนาดททำาใหหลบทำาใหมอาการ

3

เหมอนคนเมา บงคบอารมณไมอยหรอตนเตนในบางคน การทำางานรวมกนของกลามเนอเสยไป ทเหนชดๆ คอเดนเซ ในคนแกอาจทำาใหรสกสบสน การทำางานของจตใจเสอมลง

benzodiazepine มผลตอ normal sleep pattern กด REM sleep

benzodiazepine ไมใชเปนยาสลบ เพราะไมทำาใหเกดการคลายตวของกลามเนอพอเพยงตอการผาตด ตองใชรวมกบยาอน ในขนาดใกลสลบ ทำาใหความจำาในเหตการณทเกดขนระหวางนนเสยไป

อาการไมพงประสงค

oversedation อาจเกดขนไดเมอให benzodiazepine รวมกบยาอนทกดระบบประสาทสวนกลางเหมอนกบ เชน ยากลอมอารมณ ยาแกแพ และทสำาคญคอแอลกอฮอล เพราะแอลกอฮอลเพมการดดซมของ benzodiazepine และมฤทธกดประสาทสวนกลางเหมอนกนในบางรายแทนทจะสงบลงกลบทำาใหมอารมณกาวราว หงดหงด benzodiazepine ทมฤทธแกชกบางครง กระตนการทำางานจนเกดชกไดในคนไขลมชก และชนดทมฤทธคลายกงวลอาจทำาใหอารมณรนแรงดราย หรอมความระแวง เศรา ซม อยากฆาตวตาย อาการทางจตนยงไมแนวายาทำาใหเกดเองโดยตรง หรอยาไปกระตนความผดปกตทมอยกอนแลวใหแสดงออกอาการขางเคยงอนทอาจพบจาก benzodiazepine ไดแก ออนเพลย ปวดศรษะ ตาพรา วงเวยน ปากแหง ลนขม คลนไส อาเจยน อดอดบรเวณลนป ทองเสย และทพบยากไดแก ปวดขอ เจบหนาอก กนการขบถายไมไดHangover ซงเปนความรสกมนงงในเชาวนรงขน หลงจากรบประทานยานอนหลบอาจพบไดจากการใชยาทม half-life ยาวความผดปกตของทารกแรกเกด อาจเพมขนเมอใช benzodiazepine ในระยะครรภออนการดอยา เกดไดเรว ฤทธในการแกชกเกดไดเรวมาก เรวกวาฤทธในการทำาใหหลบ

4

และฤทธแกกงวล ฤทธยาในการทำาใหกลามเนอคลายตวกมการดอยาดวย จงไมควรใหตดตอกนเปนเวลานาน เมอมการดอตอ benzodiazepine จะดอตอ methaqualone barbiturate และ ethanol ดวยเสพตดได ถาหยดยาหลงจากใชมานาน จะเกดอาการตรงขามกบฤทธของมน เชน นอนไมหลบจากยาทมฤทธทำาใหหลบ หงดหงดจากยาทมฤทธแกกงวล เปนตน อาการอนๆ มหวใจเตนเรว เหงอออก คลนไส มอสน กลามเนอบดตว เศรา ซม ประสาทหลอน อาการจตเภท ชก ถาใชยามานานควรคอยๆ ลดขนาดยาลง พวกทมฤทธสนมกจะมอาการไดบอย

ประโยชนทางคลนก

1 ชวยทำาใหหลบ 2 คลายกงวล 3 ทำาใหกลามเนอคลายตว 4 แกชก 5 ใหกอนวางยาสลบ และชวยในการวางยาสลบ 6 ใชในรายทเลกการดมเหลาแลวมอาการขาดจากเหลา

BARBITURATES

Barbiturate เปนอนพนธของ barbituric acid Barbiturate ทม double bond O ท C เรยก oxybarbiturate แตถา O ท C ถกแทนทดวย S เรยก thiobarbiturate ซงละลายในไขมนไดดกวา จงออกฤทธเรว ฤทธทอยชวระยะเวลาอนสน ถกเปลยนแปลงภายในรางกายเรว และมฤทธแรงกวา oxybarbiturate ตวอยางของ thiobarbiturate คอ thiopental ซงใชเปนยาสลบ สวน oxybarbiturate ไดแก Phenobarbital secobarbital pentobarbital เปนตน

5

กลไกการออกฤทธ

กดการทำางานของเนอเยอทกระตนไดทงหมด โดยเฉพาะอยางยงระบบประสาทกลาง Barbiturate เพมฤทธของ GABA แบบ benzodiazepine โดยจบกบ GABA receptor แตคนละทกบ benzodiazepine มผลทำาให GABA ndash gated chloride channel เปดนานขน ไมใชเพมความถของการเปด

การดดซม การเปลยนแปลงในรางกาย และการขบถาย

ถกดดซมไดดทงทางปาก ทางทวารหนก ฉดเขากลามไดแตไมฉดเขาใตผวหนง เพราะจะเกดการทำาลายของเนอเยอบรเวณทฉด เนองจากสารละลายเปนดางมาก สวนการฉดเขาเสนเลอดดำา ใชในรายฉกเฉนหรอเพอเปนยาสลบรวมกบโปรตนในเลอดไดมากนอยตางกบตามแตชนด thiopental รวมไดประมาณ 80 barbital ประมาณ 5 ยาทเปนกรดเชน asprin sulfonamide สามารถไลท barbiturate จากการรวมกบโปรตน ทำาใหกดประสาทมากขนพวกทละลายในไขมนไดดจะผาน blood-brain barrier ไดเรว เชน thiopental ถาฉดเขาเสนโลหตดำาเพอใหสลบ ฤทธจะอยไมนานเพราะม redistribution barbiturate ผานรกและเขาไปในนำานมไดbarbiturate ถกเปลยนแปลงทตบและขบถายทางไตเปนสวนใหญ บางสวนถกขบถายในรปเดมทางปสสาวะ ปรมาณนมากนอยแลวแตชนดของ barbiturate พวกทละลายในไขมนไดดจะรวมกบโปรตนไดด จงถก filter ผาน glomeruli ไดนอยและถกดดซมกลบจาก tubule ไดด ดงนนการขบถายจะตองอาศยเมตาบอลซมเปนสวนใหญ สวนพวกทละลายในไขมนไมไดด เชน barbital aprobarbital phenobarbital สวนใหญถกขบถายในรปเดมทางไต การขบถายทางไตนเกดชา phenobarbital ใชเวลาหลายวนในการขบออก ถาปสสาวะเปนดาง จะเรงการขบถาย barbiturate ออกเรวขน เนองจากเปน weak organic acid จงม ionization มากขน ทำาใหถกขบถายออกไดเรว

6

ฤทธทางเภสชวทยา

ระบบประสาท กดระบบประสาทสวนกลาง ในขนาดนอยเกด sedation ขนาดสงถงโคมาได ใชเปนยานอนหลบ ยาสลบและมฤทธแกชก ขนาดนอยไมลดอาการปวดแตอาจมอาการปวดมากขน ขนาดททำาใหสลบลดอาการปวดลงบาง ในการเปนยานอนหลบจะเปลยนแปลง normal pattern ของการนอนหลบไดระบบหายใจ ขนาดสงกดการหายใจมาก โดยมผลทง drive to respiration และ mechanism ทใชในการควบคมลกษณะการหายใจทเปนจงหวะระบบหมนเวยนโลหต ขนาดททำาใหสลบอาจทำาใหความดนโลหตตกไดในบางราย โดยเฉพาะอยางยงคนทมความดนสงหรอคนทม congestive heart failure หรอ hypovolemic shockระบบทางเดนปสสาวะ ขนาดททำาใหสลบทำาใหการบบตวของกลามเนอมดลก ทอปสสาวะและกระเพาะปสสาวะลดลง

อาการไมพงประสงค

คลาย benzodiazepine ม oversedation ได ถาใหรวมกบยาอนทกดประสาทกลางเหมอนกน มอาการตรงขามกบฤทธของมนในบางคนได อาจพบผนในคนทแพยาน พบ hangover ดอยา และตดยาได การดอยาเกดจาก barbiturate กระตนการทำางานของเอนไซมในตบททำาลายตวมนเอง แลเนอเยอประสาทมการปรบตวตอยา พบ malformation ได

ผลตอยาอน

barbiturate เปลยนแปลงระดบยาอนไดหลายอยางเมอใหรวมกน เนองจากมนไปกระตน microsomal enzyme ในตบ

ประโยชนทางคลนก

1 ทำาใหหลบ 2 แกชก

7

3 ใชกอนวางยาสลบ และชวยในการวางยาสลบ 4 phenobarbital ใชรกษา hypobilirubinemia และ

kernicterus ในเดกเกดใหม เนองจาก barbiturate เพมเอนไซม glucuronyl transferase ในตบและ bilurubin binding Y protein

ขอหามใช

หามใชในคนทมประวตหรอครอบครวมประวต acute intermittent porphyria เพราะ barbiturate ทำาใหการสงเคราะห porphyrin เพมขน

ALCOHOL DERIVATIVES

CHLORAL HYDRATE เปนยานอนหลบทเกาแกทสดทยงใชอย ถกจดอยในบญชยาหลกแหงชาต ผลในการทำาใหหลบด หลบไดใน 10-15 นาท และลกษณะการหลบคลายธรรมชาต เมอหยดยาไมม rebound ของ REM sleep ถาขนาดสงกด REM sleep ได ขอเสยคอยานมรสไมด และระคายเคองตอกระเพาะอาหาร อาจคลนไส อาเจยน หลงรบประทาน ลมหายใจมกลน จงไมเปนทนยม มาระยะหลงทำาออกมาในรปแคปซล ชวยใหรบประทานไดงายขนและลดอาการระคายเคองกระเพาะอาหาร แตททำาสำาหรบบญชยาหลกแหงชาต ทำาเปนสารละลาย

chloral hydrate ม first-pass effect มาก โดยถก reduce ทตบไปเปน trichloroethanol โดยเอนไซม alcohol dehydrogenase ซงสารนมฤทธและทำาออกมาขายดวย ฤทธตางๆ ของ chloral hydrate เกดจากเมตาบอไลทตวนเปนสวนใหญ trichloroethanol จะถก

8

glucuronide conjugation แลวหมดฤทธ นอกจากนน chloral hydrate ยงอาจถก oxidize ได trichloroacetic acid ซงไมมฤทธ แตสารนมพษและถกขบออกชามาก ถารบประทาน chloral hydrate ตดตอกนอาจมการสะสมของ trichloroacetic acid ได ทำาให chloral hydrate ไมคอยเปนทนยมใช และสารนยงอาจม carcinogenic effect ดวยจากตวมนเองหรอเมตาบอไลทของมน

ขนาดสงกดการหายใจ ความดนโลหตตก กดการบบตวของกลามเนอหวใจ refractory period สนลง โดยเฉพาะอยางยงคนทเปนโรคหวใจอยกอนแลว

SEDATIVE-HYPNOTICS ตวใหม

ZOLPIDEM

เปน imidazopyridine derivative โครงสรางไมคลาย benzodiazepinebind กบ benzodiazepine receptor และมกลไกคลาย benzodiazepine ในการเพม GABA-mediated inhibitionม efficacy และอาการขางเคยงคลาย benzodiazepineใชรกษาอาการนอนไมหลบระยะยาวม half-life สน ประมาณ 3-5 ชวโมง ทำาใหการชนยาการตดยามนอยกวา

ชอการคา

ProSomTM

9

รปแบบ

Tablet 1mg 2mg

ขอบงใช

ใชรกษาอาการนอนไมหลบ ในระยะสน

กลไกการออกฤทธ

เพมฤทธของสารสอประสาท GABA โดยยากลม BZD นจะไมมผลไปเปลยนแปลงการสงเคราะห การปลดปลอย การดงกลบ หรอการทำาลายสารสอประสาท GABA

ขนาดการใชยา

ผใหญ 1 mg กอนนอน ในบางคนอาจใหไดถง 2 mg

ในผปวยทออนเพลยหรออายมาก ใหเรมใหยาในขนาด 05 mg

การปรบขนาดการใชยาในผปวยโรคตบอาจจำาเปน

ผลขางเคยงจากการใชยา อบตการณการเกด gt 10 ไดแก

ผลตอระบบหวใจและหลอดเลอด เจบหนาอก หวใจเตนเรว

ผลตอระบบประสาทสวนกลาง มนงง ออนเพลย กลามเนอทำางานไมประสานกน ความจำาเสอมลง นอนไมหลบ วตกกงวล ปวดหว

10

ผลตอผวหนง ผนคน

ผลตอระบบตอมไรทอ ลดความรสกทางเพศ

ผลตอกระเพาะอาหารและลำาไส ทองผก คลนไส อาเจยน ทองเสย เพมหรอลดความอยากอาหาร ปากแหงเนองจากขาดนำาลาย

ผลตอกลามเนอ พดตะกกตะกก

ผลตอตา มองภาพไมชด

ผลอนๆ เหงอออกมาก

คำาเตอน

ไมควรหยดยาทนทเพราะอาจทำาใหเกดอาการนอนไมหลบกลบขนมาอก และควรใชยานดวยความระมดระวงในผปวยทไดรบยากดประสาท ผปวยทมระดบ albumin ตำา ผปวยทตบทำางานผดปกต ผสงอาย สตรมครรภ ยานอาจทำาใหเกดการตดยาได ไมมรายงานประสทธภาพ และความปลอดภยในการใชยาน ในเดกอายตำากวา 15 ป

ขอหามใช

ผทแพยาน และผทแพยาในกลม BZD กอาจแพยานได สตรมครรภ ผปวยทเปนตอหนชนดมมปด ผทมอาการซมเศรามากอน ผปวยทมอาการหยดหายใจชวขณะหนง ในขณะนอนหลบ

อนตรกรยา

ทำาใหผลยาลดลง ยาทเปน enzyme inducer จะไปเพม metabolism ของ Estazolam ไดทำาใหผลยาเพมขน พวกยากดประสาท จะไปเพมผลขางเคยงของยา ตอระบบประสาทสวนกลางได ยา cimetidine จะไปลดการ metabolism ของ Estazolam

Pregnancy Risk Factor 11

Xการใชยาในหญงตงครรภและหญงใหนมบตร

หามใชยานในหญงตงครรภ เนองจากมผลกอลกวรปในเดก

Parameter Monitoring

สภาวะของระบบหายใจ และสภาวะของระบบหวใจและหลอดเลอด

คำาแนะนำาการใชยา

ยานอาจทำาใหงวงได ไมควรดม alcohol และยาทมฤทธกดประสาทสวนกลาง หลกเลยงการขบขยานพาหนะ ยานอาจทำาใหตดไดทงทางกายและทางใจ ไมควรหยดยาทนทเมอใชยานมาเปนเวลานาน

พษวทยา

ถาไดรบยาเกนขนาดจะมอาการดงน กดการหายใจความดนโลหตตำา การตอบสนองตอปฏกรยา reflex จะชาลง การเคลอนไหวผดปกตไป

วธการเกบรกษา

เกบยานในภาชนะทปดสนทและ เกบใหพนมอเดก ควรเกบยานทอณหภมหอง และเลยงการสมผสกบความรอน หรอแสงแดดทมากเกนไป

อนๆ

- กอนทจะทานยานโปรดบอกแพทยกอนถาคณมโรคไต โรคตบ หรอมประวตตดยาหรอเปนโรคซมเศรา มปญหาเกยวกบการหายใจ หยดหายใจชวขณะ โรคลมชก หรอเปนโรคภมแพ

- กอนทจะทานยาน แจงแกแพทยและเภสชกรวา คณกำาลงทานยาอะไรอย เชน ยาสำาหรบรกษาโรคซมเศราหรอโรคลมชก ยาบรรเทาปวด ยาเมดคมกำาเนด ยารกษาโรคหวด ยา

12

กลอมประสาท ยาคลายกลามเนอ ยานอนหลบ isoniazid probenecid rifampin antihistamines cimetidine theophylline phenytoin digoxin barbiturates

- หามดม alcohol ขณะทานยานอยเนองจาก alcohol จะไปทำาใหเวยนศรษะมากขน

ANTIANXIETY DRUGS

ความวตกกงวล (Anxiety) เปนสภาพทางอารมณอยางหนง ททำาใหเกดความไมสบายกายและใจเปนความรสกทมลวงหนา คาดการณเกยวกบอนาคต วาจะมสงทรายแรงไมดเกดขนกบตวเอง อาจเกดจากความจำาทนากลว รวมไปกบสถานการณในปจจบนทผนนไมรตว ผดจากความกลว คอไมมสาเหตทชดเจน และความรสกไมรนแรง เปนอยนานไมใชชวครแบบความกลว อาการทางรางกายทรวมไปกบความวตกกงวล คอการกระตนทางระบบซมพาเธตค ทางระบบหมนเวยนโลหต มชพจรเรว ใจสน ความดนโลหตขน กลามเนอสน เกรง ทำาใหปวดหลง ปวดคอ ปวดศรษะได ทางระบบทางเดนอาหารมนำาลายแหง คลนไส ทองเดน ทางระบบหายใจมหอบ หายใจเรว วงเวยน และมเหงอออกมาก ซงอาการตางๆ ทางรางกายนไมไดเกดเฉพาะกบความวตกกงวล แตพบในสภาพอนได เชน รก เกลยด กลวความวตกกงวลถามพอเหมาะจะทำาใหทำางานไดดขน ถามนอยเกนไปทำางานไมไดผลด แตถามมากเกนไป ประสทธภาพการทำางานกลดลงดวย และทำาใหเกดปญหาตางๆ ตามมา ความวตกกงวลทมมากเกนปกตและไมสมเหตผล จำาเปนตองรกษาดวยยาคลายกงวล (anxiolytic drugs)

1 Benzodiazepines

-Chlorodiazepoxide (Libriumreg )-Diazepam (Valiumreg )-Oxazepam (Seraxreg )-Lorazepam (Ativanreg )-Clobazam (Frisiumreg )-Clorazepate (Tranxenereg )-Alprazolam (Xanaxreg )

2 Glycerol derivatives

-Meprobamate

3 Buspirone

Benzodiazepines ใชกนมากในการรกษาความวตกกงวล โดยเฉพาะอยางยง chlordiazepoxide และ diazepam ม potency สงในการเปน antianxiety muscle relaxation กมากกวากลมอน

กลม sedative-hypnotics นทำาใหม sedation จนถง hypnosis ม muscle relaxation และ anticonvulsant action เกด tolerance habituation และ physical dependence ไดแตนอยและไมบอย ยกเวน meprobamate

13

ยากลมนเพม muscle tone ลด convulsive threshold ซงตรงขามกบพวก sedative-hypnotics ดกวากลมแรกตรงทม habituation และ physical dependence ไดนอยกวา แตขอเสยอนๆ ทำาใหคนนยมพวกแรกมากกวา

antianxiety drugs ชวยลด stimuli ทงจากภายในและภายนอกทเขามาสสมอง มผล sedative ออนๆ ชวยลด anxiety และมสวนชวยใหม muscle relaxation ซงกมสวนชวยลด anxiety ดวย benzodiazepine ยงเพม GABA (gamma-aminobutyric acid) activity ซงมผลในทาง antianxiety anticonvulsant และ muscle relaxant effects

Benzodiazepines

กลไกการออกฤทธ

กลไกการออกฤทธของ Benzodiazepine ยงไมทราบแนชด เชอวายากลมนมผลตอสวนตางๆในสมองบรเวณ sensory input limbic system โดยเปลยนแปลงอารมณ และยงพบวายากลมนไปเพม gamma-aminobutyric acid (GABA) activity โดย GABA activity ทเพมขน อาจมความสำาคญตอ anticonvulsant และ muscle-relaxant effects ของมน

นอกจากนน ยงมบางรายงานแสดงใหเหนวายากลมนมผลตอระดบและ turnover rate ของ neurotransmitters อนหลายตว เชน dopamine norepinephrine และ serotonin Benzodiazepines ยงมผลตอระบบ neuroendocrine สามารถลดการหลง ACTH corticosterone beta-endorphin และ prolactin

การดดซม การเปลยนแปลงในรางกาย และการขบถาย

เมอรบประทาน diazepam จะถกดดซมไดเรว ทง diazepam และ chlordiazepoxide ถกดดซมไดเกอบสมบรณ ตวอนบางตวการดดซมไมสมบรณและไมแนนอน แตถาใหโดยการฉดเขากลามเนอ ยาทงสองตวนถกดดซมไมไดดและไดความเขมขน ในเลอดตำากวาการใหโดยการรบประทาน อาจอธบายไดวา ตวทำาละลายสำาคญซงคอ propylene glycol ระคายเคองมาก และยาบางสวนตกตะกอนอยในเนอเยอเมอฉดเขากลาม จงไมควรใช เมอเขาไปในรางกาย chlordiazepoxide และ diazepam มการเปลยนได metabolites หลายอยางทสำาคญคอ N-desmethyldiazepam ซงม activity และม half-life ยาวกวาตวมนเอง oxazepam เปน metabolite ตวหนงของ diazepam ม duration of action สน half life ประมาณ 7 ชวโมง มประโยชนในการรกษา alcohol withdrawal syndrome หรอใชกบผปวยทม advanced liver disease ระยะออกฤทธ (duration of action) ของ chlordiazepoxide และ diazepam ยาว half-life ของ chlordiazepoxide 8-28 ชวโมง ในคนแกซงม metabolism ชาลง half-life นานขน diazepam ในคนอาย 20 ป half-life ประมาณ 20 ชวโมง ถาอาย 90 ประมาณ 90 ชวโมง ถาตบเสยอยางมาก เชนเปน cirrhosis half life ของ diazepam เพมขนเปน 46-105 ชวโมง หรอถง 164 ชวโมง ในบางรายงานprotein binding ของ chlordiazepoxide และ diazepam สงในผใหญ chlordiazepoxide จบกบ

14

protein เกนกวา 85 สวน diazepam จบกบ protein ประมาณ 97 โดยไมขนกบอาย ถาระดบ albumin ในเลอดตำาจะเกด oversedationdiazepam สามารถ induce metabolism ของมนเองได หลงจากใชไปนานๆ ระดบของ diazepam และ N-desmethyldiazepam ตำา ระดบ metabolite สง แตถาหยดยาไปกจะกลบลดลงอยางปกตdiazepam ผานรกไดดระดบความเขมขนใน fetus เทาๆ กบในแม

อาการไมพงประสงค

อาการเซองซม (oversedation)การชนยา (tolerance) เกดจากเอนไซมทใชเมตาบอไลซยาถกกระตนใหม เมตาบอลซมเรวขน meprobamate เกด tolerance เรวการตดยาโดยรางกาย (physical dependence) เกดตามหลงการชนยา และมอาการ withdrawal reaction รนแรงจากยาทม rate of disappearance เรว พวกทม action ยาวกวา เชน chlordiazepoxide diazepam และ Phenobarbital มอาการคอยเปนคอยไปและไมรนแรงdysmorphogenesis diazepam ทำาใหเกด cleft lip และ palate ในคนและ miceเนองจากเปน CNS depressants จงอาจทำาใหคนทม respiratory failure อาการรนแรงขนอาจทำาใหฆาตวตาย แต benzodiazepines เดยวๆ แทบไมพบวาทำาใหผใชฆาตวตาย แทบทงหมดเกดในคนทใชรวมไปกบยาอนoverdose ของ chlordiazepoxide หรอ diazepam อาการมกไมรนแรง แตถามยาอนรวมไปดวย อาการจะมากขนโดยทวไป benzodiazepines เกด interaction กบยาอนไดนอยกวา hypnotics sedatives หรอ antianxiety drugs อน แตการใชรวมกบ ethanol จะไดผลเปน potentiation เพราะ ethanol เพมทงการดดซมของ benzodiazepines และกดสมองเหมอนกบ benzodiazepines เมอใชรวมกบ CNS depressant อนไดผล additive การใช benzodiazepine รวมกบ valproate อาจพบ psychotic episode

ประโยชนทางคลนกของ Benzodiazepines

1 คลายกงวล (antianxiety) เปนขอบงใชทสำาคญ ไดผลดมากเมอมอาการรนแรง แตเนองจาก anxiety อาจเกดรวมกบ depression หรออาจเปนอาการแสดงของความผดปกตทางจตอนเชน schizophrenia ดงนนถาไม respond ตอ antianxiety drugs ควรนกถงการวนจฉยอน

2 ชวยใหนอนหลบ (hypnotic) benzodiazepines ใชเปนยานอนหลบมากทสด diazepam และ flurazepam ใชกนมาก

3 muscle strain antianxiety drugs หลายตวมคนเอามาใชสำาหรบแก muscle strain ซงสามารถรกษาไดดวยความรอนและ aspirin

4 Status epilepticus เมอมอาการชกทตอเนอง ใช diazepam ฉดเขาเสนโลหตดำาไดผลดแทบทกราย 5 alcohol withdrawal ใช benzodiazepine รกษาดทสด เพราะมคณสมบตทางเภสชวทยาคลาย

alcohol จงใชแทนไดด ชวยแกการชกจาก alcohol withdrawal ไดผลด ไมมอนตราย 6 anesthetic ใชเปน preanesthetic medication หรอใชฉดเขาเสนเลอดดำา ในการผาตดหรอวนจฉย

บางอยางชวระยะเวลาสนๆ เชน electric cardioversion การใส endotracheal tube การผาตดฟน การ reduce fracture เลกนอยไดผลด

ยาใหมทไดผลในการรกษาอาการทางอารมณ เชน anxiety ทไดผลด ไดแก Buspirone

15

BUSPIRONE

สารนเปน azapirone (azaspirodecanedione) เดมใชเปน antipsychotic มฤทธ antidepressant ดวย ยานมคณสมบตทางเภสชวทยาแตกตางจาก neuroleptics หรอ sedatives ซงรวมทง benzodiazepines ไมคอยทำาใหเกด extrapyramidal side effects ไมมผลตอการจบกบ receptors ของ benzodiazepines หรอ GABA ไมแกชกแถมยงอาจลด seizure threshold เลกนอย ไมม tolerance หรอ withdrawal reaction และไมม cross-tolerance กบ benzodiazepines หรอ sedative อน ม interaction กบยากดระบบประสาทสวนกลางอนๆ นอย

กลไกการออกฤทธ

buspirone และยาในกลมเดยวกน ซงไดแก gepirone ipsapirone และ tiaspirone เลอกจบเฉพาะ 5-HT1A receptor โดยเปน partial agonist การจบของ buspirone ท presynaptic ทำาใหเกด postsynaptic 5HT1A antagonism โดยลดการสงกระแสประสาทของ serotonin neurons และลดการสงเคราะหและการหลง serotonin

buspirone ไดผลดในการรกษา anxiety ระดบปานกลาง ถาชนดรนแรงและม panic ดวยไมไดผล ยานไมชวยในรายทม withdrawal reaction จากขาดยา benzodiazepines ดงนนการเปลยนยามาเปนยานจงควรคอยๆ ทำา สารนไมคอยทำาใหงวง

16

Aminophylline

ชอสามญAminophylline

ทำาไมตองใชยานเปนยาขยายหลอดลม โดยคลายและเปดทางเดนทไปสปอด ทำาใหงายตอการหายใจ โดยชวยบรรเทาการหายใจถ การมเสยงวด และ การหายใจลำาบาก จากการเปนโรคหอบหด หลอดลมอกเสบ และโรคถงลมโปงพอง และยงยบยงอาการหอบหด จากการออกกำาลงกายดวย

Pharmacokinetics

Absorption oral สามารถเกดไดถง 100 โดยขนอยกบ formulation usedDistribution Vd = 045 Lkg โดยยาตวนจะกระจายไปยงนำานมดวย (approximates serum concentration) และยาตวนยงสามารถผาน placenta ไดดวยMetabolism เกดทตบ โดยกระบวนการ demethylation และ oxidationHalf life มคาไมแนนอน โดยการเปลยนแปลงขนอยกบ อาย liver function cardiac function lung disease และประวตการสบบหรของผปวยElimination ขบออกทาง urine โดยในผใหญพบวา 10 ขบออกในรป unchanged drug ใน neonates การขบถายของ unchanged drug ทางปสสาวะมคามากกวา (มากกวา 50)

วธใชยารบประทานทก 6 8 หรอ 12 ชม ตามใบสงแพทย โดยควรรบประทานยาอยางสมำาเสมอ เพอจะไดมประสทธภาพทด บางคนอาจจะตอง รบประทานยาตดตอกนเปนเวลานาน ฉะนนไมควรหยดรบประทานยา โดยปราศจากคำาสงของแพทย แตอาจจะหยดได ถายาทำาใหเกดสภาวะ ของอาการทแยลง

คำาแนะนำาระหวางใชยา

ควรปฏบตตามคำาสงแพทย เพราะยาตวนอาจทำาใหเกดอนตรายไดถารบประทานยามากเกนไป หรอรบประทานยาบอยเกนใบสงแพทยใหเขาพบแพทยเปนประจำา โดยเฉพาะชวงอาทตยแรก ๆ ทคณไดรบยาน เพอใหแพทยไดประเมนการตอบสนองของคณ ตอการใชยาตวนถาอาการของคณไมดขน หรอยงแยลง ใหพบแพทยตองแนใจในจำานวนยาทคณไดรบในแตละครง และควรพกยาไปในทกททคณเดนทางดวย

เมอคณลมกนยาใหรบประทานยาทนททนกได และใหรบประทานยาทเหลอตามเวลาเดม โดยไมควรรบประทานยาเปน 2 เทาของขนาดยาเดม และถาคณเกดอาการ หายใจสนทรนแรง ใหพบแพทย

อาการขางเคยงของยา

17

ถาเกดอาการ คลนไส อาเจยน มแผลในกระเพาะอาหาร ทองเปนตะครว สญเสยความรสกอยากอาหาร ใหรบประทานยาพรอมอาหาร หรอ หลงอาหารทนท หรอ พรอมยาลดกรด หรอ พรอมนำา 1 แกว ถาปฏบตตามนแลวยงมปญหาอยใหพบแพทยปวดศรษะ นอนไมหลบ มอาการตนเตน หนามด ปสสาวะบอย มอและนวกระตก โดยถาอาการเหลานรนแรง ใหพบแพทยการสนของหวใจ หวใจเตนเรซ หายใจเรว นอนไมหลบ ใหพบแพทย เพอแพทยจะไดปรบขนาดยาของคณผนขนทผวหนง (อาการแพ) ใหพบแพทยทนท

คำาเตอนและขอควรระวง

กอนรบประทานยาตวน ควรบอกหมอกอนวาคณไดรบยาอะไรอย โดยเฉพาะอยางยง ยา allopurinol cimetidine erythromycin lithium propranolol และยาสำาหรบไขหวด ยาแกแพ และยารกษาโรคหอบหดการไดรบยา theophylline พรอมกบยาตวน อาจทำาใหเกดอาการตนเตน นอนไมหลบ คลนไส อาเจยน หรอการไดรบขนาดยาเกน ฉะนน การใชยาน ไมควรไดรบยา theophylline รวมดวยไมควรรบประทานยารกษาโรคหวด ยาแกแพ ยารกษาหอบหด ทประกอบดวยพวก ephedrine epinephrine phenylephrine phenylpropanolamine หรอ pneudoephedrine โดยปราศจากคำาแนะนำาจากแพทย เพราะสารดงกลาว จะเพมผลขางเคยงของยาตวนบคคลเหลาน ควรบอกแพทยถงสภาวะของตนเองกอนใชยาตวน ไดแก หญงตงครรภ หญงใหนมบตร โรค glaucoma มะเรง โรคตอมธยรอยด โรคเบาหวาน โรคความดนโลหตสง โรคตบ โรคไต โรคหวใจ โรคหลอดเลอด

การเกบรกษาเกบในภาชนะปดสนท เกบใหพนมอเดก เกบยาเหนบในตเยน และ ยารปแบบอนใหเกบทอณหภมหอง และเกบใหพนทมความชน

ชอการคา สวนประกอบ

Asmeton-S

Chlorpheniramine maleate 2 mg + Methoxyphenamine HCI 125 mg + Aminophylline 25 mg + Noscapine 7 mg

Theophylline

ชอสามญTheophylline

ชอการคาAlmarion Asmasolon Franol Xanthium Theo-Dur

ทำาไมตองใชยานเปนยาขยายหลอดลม โดยคลายและเปดทางเดนทไปสปอด ทำาใหงายตอการหายใจ โดยชวยบรรเทาการหายใจสน การหายใจมเสยงวด และการหายใจลำาบาก จากการเปนโรคหอบหด หลอดลมอกเสบ และ โรคถงลมโปงพอง เปนการยบยงอาการหอบหด

18

จากการออกกำาลงกาย

Pharmacokinetics

Absorption oral สามารถเกดไดถง 100 โดยขนอยกบ formulation usedDistribution Vd = 045 Lkg โดยยาตวนจะกระจายไปยงนำานมดวย ( approximates serum concentration) และยาตวนยงสามารถผาน placenta ไดดวยMetabolism เกดทตบ โดยกระบวนการ demethylation และ oxidationHalf life มคาไมแนนอน โดยการเปลยนแปลงขนอยกบ อาย liver function cardiac function lung disease และประวตการสบบหรของผปวยElimination ขบออกทาง urine โดยในผใหญพบวา 10 ขบออกในรป unchanged drug ใน neonates การขบถายของ unchanged drug ทางปสสาวะมคามากกวา (มากกวา 50)

วธใชยา

ควรรบประทานทก 6 8 12 หรอ 24 ชม โดยควรจะรบประทานในเวลาเดยวกนเพอกนลม โดยควรจะรบประทานยาอยางสมำาเสมอ เพอยาจะไดมประสทธภาพยาตวนอาจตองการใชเปนเวลานาน ไมควรทจะหยดใชโดยปราศจากการปรกษาจากแพทย เพราะการหยดใชยาอาจจะทำาใหอาการแยลงกได

คำาแนะนำาระหวางใชยา

ใหรบประทานยาตามแพทยสง เพราะมฉะนนอาจจะเกดอนตรายได ถารบประทานมากเกนไป หรอ รบประทานบอยเกนไปควรพบแพทยสมำาเสมอ โดยเฉพาะชวงอาทตยแรก ๆ เพราะ แพทยจะไดประเมนดการตอบสนองของคณตอยาตวนถาอาการไมดขน หรอ มอาการแยลง ใหปรกษาแพทยไมควรเปลยนยหอใหม โดยปราศจากการปรกษากบแพทยกอนการเกนทางไปไหน ควรทจะพกยานไปดวยเสมอ

เมอคณลมกนยา

ใหรบประทานยาทนททนกได และ รบประทานยาทเหลอตามเวลาเดม โดยไมควรรบประทานยาเพมขนาดเปน 2 เทา ถาเกดอาการหาใจถอยางรนแรง ใหตดตอกบแพทย

อาการขางเคยงของยา

ถาเกดอาการ คลนไส อาเจยน มแผลในกระเพาะอาหาร ทองเปนตะครว สญเสยความรสกอยากอาหาร ใหรบประทานยาพรอมอาหาร หรอ หลงอาหารทนท หรอ พรอมยาลดกรด หรอ พรอมนำา 1 แกว ถาปฏบตตามนแลวยงมปญหาอยใหพบแพทยปวดศรษะ นอนไมหลบ มอาการตนเตน หนามด ปสสาวะบอย มอและนวกระตก โดยถาอาการเหลานรนแรง ใหพบแพทยการสนของหวใจ หวใจเตนเรซ หายใจเรว นอนไมหลบ ใหพบแพทย เพอแพทยจะไดปรบขนาดยาของคณผนขนทผวหนง ( อาการแพ ) ใหพบแพทยทนท

คำาเตอนและขอควรระวง

19

กอนรบประทานยาตวน ควรบอกหมอกอนวาคณไดรบยาอะไรอย โดยเฉพาะอยางยง ยา allopurinol cimetidine erythromycin lithium propranolol และ ยาสำาหรบไขหวด ยาแกแพ และยารกษาโรคหอบหดการไดรบยา theophylline พรอมกบยาตวน อาจทำาใหเกดอาการตนเตน นอนไมหลบ คลนไส อาเจยน หรอการไดรบขนาดยาเกน ฉะนน การใชยาน ไมควรไดรบยา theophylline รวมดวยไมควรรบประทานยารกษาโรคหวด ยาแกแพ ยารกษาหอบหด ทประกอบดวยพวก ephedrine epinephrine phenylephrine phenylpropanolamine หรอ pneudoephedrine โดยปราศจากคำาแนะนำาจากแพทย เพราะสารดงกลาวจะเพมผลขางเคยงของยาตวนบคคลเหลาน ควรบอกแพทยถงสภาวะของตนเองกอนใชยาตวน ไดแก หญงตงครรภ หญงใหนมบตร โรค glaucoma มะเรง โรคตอมธยรอยด โรคเบาหวาน โรคความดนโลหตสง โรคตบ โรคไต โรคหวใจ โรคหลอดเลอด

การเกบรกษาเกบในภาชนะปดสนท เกบใหพนมอเดก เกบยาเหนบในตเยน และ ยารปแบบอนใหเกบทอณหภมหอง และเกบใหพนทมความชน

ชอการคา สวนประกอบ

Almasal Theophylline 60 mg + Salbutamol sulfate 2 mg

AsianbronTheophylline anhydrous 150 mg + Glyceryl guaiacolate 90 mg

Bronchil Guaifenesin 90 mg + Theophylline 150 mg

Polyphed Theophylline 150 mg + Glyceryl guaiacolate 90 mg

Theosal Theophylline 60 mg + Salbutamol 2 mg

Terbutaline

ชอสามญTerbutaline

ชอการคาBricanyl Bricanyl terbuhaler Salterline Terbuno Vaccanyl

ทำาไมตองใชยาน

เปนยาขยายหลอดลม คลาย และ เปดทางผานไปทปอด ใหสามารถหายใจไดสะดวก ใชเพอบรรเทาอาการหอบหดเฉยบพลน และอาการหายใจไมออก ทเกดจากโรคถงลมโปงพอง โรคหลอดลมอกเสบ และโรคปอดอนๆ

Pharmacokinetics

20

Onset of action oral = 30-45 นาทProtein binding 25Metabolism เกดทตบกลายเปน inactive sulfate conjugatesHalf life 11-16 ชวโมงElimination ทางปสสาวะ

วธใชยาใหโดยการรบประทาน 3-4 ครงตอวน และ ถาใหทางการพน ใหทก 4-6 ชม โดยตองปฏบตตามคำาแนะนำา บนฉลากอยางเครงครด โดยยาตวนจะเรมทำางานภายใน 30 นาท

คำาแนะนำาระหวางใชยา

ถายาหมดประสทธภาพ หรอ ถาอาการของคณแยลง (โดยเฉพาะถาการหายใจลำาบาก หรอหายใจยากขน หลงจากการใชยาพน) ใหหยดใชยาน และพบแพทยไมควรใชยามากเกนไป หรอ บอยเกนไป เพราะการเพมขนาดยา สามารถทำาใหเกดอนตราย และสามารถลดประสทธภาพของยาไดถาเสมหะจากการไอระหวางทเกดอาการหอบหดเฉยบพลน เปลยนจากสขาวไปเปนสเหลอง เขยว หรอสเทา ควรพบแพทย เพราะอาการเชนน อาจเกดจากการตดเชอไดการเดนทาง ควรทจะพกยาใหไดตามทกำาหนดไว

เมอคณลมกนยา

ใหรบประทานยาทนททนกได และ ใหรบประทานยาอนตามเวลาเดม และ ถานกไดใกลกบเวลาทจะรบประทานยาครงตอไปควรจะรบประทานยาครงตอไปไดเลย โดยทไมตองรบประทานยาเพมขนาดเปน 2 เทา

อาการขางเคยงของยา

ถายปสสาวะไมปกต ปากแหง และระคายเคอง ใหบวนปากดวยนำาหลงจากการไดรบการรกษาแตละครงถาเกดอาการตวสน ตนเตน ปวดหว คลนไส อาเจยน นอนไมหลบ เหนอยงาย drowsiness dizziness เหงอออก มเสยงในห ใหพบแพทย ถาอาการเหลานรนแรง หรอ เปนเวลานานถาเกดอาการหวใจเตนไมสมำาเสมอ palpitations ปวดหนาอก ปวดหวใจ หายใจลำาบากมากขน มเสยงวด ใหพบแพทยทนท

คำาเตอนและขอควรระวง

ถาคณเปน หญงตงครรภ หญงใหนมบตร เปนโรคความดนโลหตสง ตอมธยรอยด overactive หวใจเตนไมเปนจงหวะ โรคหวใจ หรอ เปนลมชก หรอ ลมบาหม ใหบอกแพทยกอนใชยานกอนใชยาน ควรบอกแพทย หรอ เภสชกรกอนถงยาทใชอย โดยเฉพาะยา MAO inhibitors (isocarboxazid phenelzine และ tranylcypromine) ยากดระบบประสาท หรอยาโรคหอบหด และ b-blockers (atenolol carteolol esmolol labetalol metoprolol nadolol propranolol sotalol และ timolol)

การเกบรกษา

ใหเกบในภาชนะปดสนท และเกบใหพนมอเดก เกบในอณหภมหอง หางจากความรอน หลกเลยงการทำาใหภาชนะบรรจรว ไมควรเอาภาชนะบรรจไปจอไฟ หรอเตาเผา

21

ชอการคา สวนประกอบ

Bricanyl expectorantTerbutaline sulfate 03 mgml + Guaifenesin 133 mgml

Med-Broncodil Expectorant

Terbutaline sulfate 15 mg5ml + Guaifenesin 665 mg5ml

Terbosil ExpectorantTerbutaline sulfate 03 mgml + Guaifenesin 133 mgml

Terbron ExpectorantTerbutaline sulfate 15 mg5ml + Guaifenesin 665 mg5ml

TerbulinTerbutaline sulfate 15 mg5ml + Guaifenesin 665 mg5ml

Salbutamol

ชอสามญSalbutamol

ชอการคาAsmasal Bronchosol Butamol Ventolin Salmol

ทำาไมตองใชยานบรรเทา และ เปดทางเดนอากาศไปทปอด ทำาใหการหายใจสะดวกขน ชวยบรรเทาหอบหดเฉยบพลน และบรรเทาอาการหายใจไมออกจาก โรคหลอดลมอกเสบ โรคถงลมโปงพอง และ โรคปอด ใชปองกนการหายใจลำาบาก การหดเกรงของหลอดลม เมอมการออกกำาลงกาย

Pharmacokinetics

Peak effectOral 2-3 ชวโมง Nebulizationoral inhalation เกดขนภายใน 05-2 ชวโมงDuration of actionOral 4-6 ชวโมง Nebulizationoral inhalation 3-4 ชวโมงMetabolism เกดขนทตบ กลายไปเปน inactive sulfate อก 28 จะพบในปสสาวะในรปของ unchanged drugHalf life Oral 27-5 ชวโมง Inhalation 38 ชวโมงElimination 30 พบใน urine ในรปของ unchanged drug

วธใชยา

22

ให 2-4 ครงตอวน โดยใหโดยการรบประทาน ถาใหโดยทางยาพน จะใหทก 4-6 ชมใช 15 นาท กอนการออกกำาลงกาย เพอปองกนปญหาของการหายใจ โดยปฏบตตามคำาสงแพทยอยางเครงครดยาพนจะเรมไดผลภายใน 5-15 นาท และ จะมการออกฤทธไดเปนเวลา 3-4 ชม

คำาแนะนำาระหวางใชยา

ยาพน ตองทำาความสะอาดอยางสมำาเสมอ และ ถายาหมดประสทธภาพ หรอ คณมอาการแยลง ใหพบแพทยทนทไมควรใชยาในขนาดทเพม หรอ บอยมากขน เพราะทำาใหเกดอนตายไดเวลาจะเดนทาง ตองเอายาไปดวยทกครง

อาการขางเคยงของยา

การรบรสไมปกต ปากและคอแหงหรอระคายเคอง จากการใชยาพน แกโดยการใหกลวปากดวยนำาตวสน อาการตนเตน นอนไมหลบ คลนไส เสยงแหบ ไอ ใหพบแพทยถาอาการเหลานรนแรงหรอยาวนานหายใจลำาบากมากขนจากการใชยาพน หวใจเตนเรวขน ใหหยดใชยาและพบแพทย

คำาเตอนและขอควรระวง

กอนใชยาตวน ใหบอกแพทยกอนวา คณเปน หญงตงครรภ หญงใหนมบตร เปนโรคหวใจ โรคความดนโลหตสง ตอมธยรอยด overactive โรคลมชก หรอ โรคเบาหวานยาตวน มผลกระทบถงการตอบสนองของคณตอยาบางชนด เชน ยารกษาโรคหวด ยา MAO inhibitors (isocarboxazid phenelzine และ tranylcypromine) ยากดระบบประสาท หรอยาโรคหอบหด และ beta-blockers (atenolol carteolol esmolol labetalol metoprolol nadolol propranolol sotalol และ timolol)

การเกบรกษา

เกบในภาชนะปดสนท และเกบใหพนมอเดก เกบในอณหภมหอง ถาเปน syrup อาจเกบในตเยนได แตถาเปนยาพน ไมควรเกบในตเยน หรอ ใกลความรอน

ชอการคา สวนประกอบ

Almasal Salbutamol sulfate 2 mg + Theophylline 60 mg

Asmasal Expectorant

Salbutamol 1 mg + Guaifenesin 50 mg

Clenil compositumSalbutamol 100 mg + Beclomethasone dipropionate 50 mg

Theosal Salbutamol 2 mg + Theophylline 60 mg

Ventolin Expectorant Salbutamol sulfate 1 mg + Guaifenesin 50 mg

23

Prednisolone

ชอสามญPrednisolone

ชอการคาDi-Adreson-F Opredsone Prednisolone Polypred Pred-Mild Pred-Forte Predisone

ทำาไมตองใชยานยาตวนเปน corticosteroid ซงคลายกบ hormone ตามธรรมชาต ซงผลตโดย adrenal glands โดยชวยบรรเทาอาการอกเสบ ( บวม รอน แดง และ เจบ ) และใชรกษาขอตออกเสบ และความผดปกตของ ผวหนง เลอด ไต ตา ตอมธยรอยด และ ลำาไส รกษาอาการแพอยางรนแรง หอบหด และความบกพรองของ adrenal cortical

Pharmacokinetics

Protein binding 65-91 ( โดยขนอยกบความเขมขน )Metabolism เกดขนทตบ และยงถก metabolize ทเนอเยอของรางกายดวย กลายเปน inactive compoundHalf life 36 ชวโมงBiological 18-36 ชวโมงEnd state renal disease 3-5 ชวโมง Elimination ขบถายออกทางปสสาวะ โดย pricipally as glucuronides sulfates and unconjugated metabolites

วธใชยา

ถาคณใชยาน วนเวนวน ใหรบประทานตอนเชาในวนแรก และไมรบประทานในวนท 2 ปละรบประทานอกตอนเชาของวนท 3 และไมรบประทานในวนท 4 โดยรบประทานไปเรอย ๆ ตามแพทยสงถารบประทานยาตวน วนละครง ใหรบประทานตอนเชาพรอมอาหารเชาถารบประทานยาน มากกวาวนละ 1 ครง ใหรบประทานในชวงหางกนในเวลาทเหมาะสมไมควรหยดรบประทานยาน โดยปราศจากคำาแนะนำาของแพทย เพราะการหยดยาอาจทำาใหเกดอาการดงตอไปนได เชน สญเสยความรสกอยากอาหาร คลนไส อาเจยน drowsiness stupor ปวดศรษะ เปนไขเจบทขอและกลามเนอ peeling skin และ นำาหนกลด ถาไดรบยาปรมาณมากในเวลานาน แพทยจะคอยๆ ลดขนาดยาลง เพราะ จะปรบนาดยากอนทจะหยดยาอยางสมบรณ

คำาแนะนำาระหวางในยา

ถาคณไดรบยาน เปนเวลานาน คณควรจะตองตรวจเลอด เปนระยะ ๆ X-rays ตรวจตา ความดนโลหต ความสง นำาหนก และตรวจทางกายภาพ โดยการตรวจรางกายน สำาคญสำาหรบเดก เพราะยาตวน จะทำาใหการเจรญเตบโตของกระดกชาลงยาตวน ควนจะไดรบอยางสมำาเสมอ เพอใหมประสทธภาพ และ ไมควรใชมากจนเกนไป บอยเกนไป และใชนานเกนทแพทยสง โดยถาเกดอาการทแย ใหพบแพทย เพราะขนาดยาทคณไดรบ อาจจะตองการปรบกไดแพทยอาจจะบอกใหคณชงนำาหนก ทก ๆ วน และ ใหคณรายงานนำาหนกทผดปกตบอกแพทย หมอฟน และแพทยผาตด ทกำาลงจะรกษาคณ วาคณกำาลงไดรบยานอย (ถงแมวาคณจะหยดการรกษาดวยยาตวนมาแลว 12 เดอนกตาม)

24

อาการขางเคยงของยา

ถาเกดอาการคลนไส อาเจยน ระคายเคองกระเพาะ ใหรบประทานยาพรอมอาหาร หรอนม ถาอาการเหลานยงคงอย หรอ อจจาระของคณมสดำา ใหพบแพทยถาเกดอาการปวดศรษะ dizziness นอนไมหลบ depression ตนเตน อารมณไมปกต เปนสว ผวบาง เหงอมากขน ผมยาวเรวขน หนาแดง แผลถลอกงาย มจดสมวงบนผวหนง มระยะเวลาของการมประจำาเดอนผดปกต หรอขาดการมประจำาเดอน โดยถาอาการเหลาน คงอยเปนเวลานาน หรอรนแรงใหพบแพทยปญหาในระยะยาว ไดแก นำาหนกมากขน เทาบวม ขอเทาบวม และ ขาดานลางบวม มแผลทกลามเนอ และ กลามเนอออนแรง แผลทตา ปญหาในการมองเหน เปนหวด หรอตดเชอ เปนอาการหลงๆ ของการใชยานานๆ ใหพบแพทย

คำาเตอนและขอควรระวง

กอนทจะรบยาน ควรบอกแพทยวาคณไดรบยาตอไปนอยดวยคอ aspirin ยารกษาโรคขออกเสบ ยาปองกนการแขงตวของเลอด เชน warfarin (coumarin) ยาขบปสสาวะ estrogen (ยาคมกำาเนด) phenytoin rifampin และ phenobarbital ไมควรจะรบวคซน การทำาใหเกดการคมกนโรค ( immunization ) หรอการทดสอบทางผวหนง ตางๆ ขณะทไดรบยานอย ยกเวนวา แพทยจะบอกใหคณ โดยเฉพาะเลยวาคณสามารถรบไดกอนหนาทจะไดรบยาน ควรบอกแพทยดวยถาคณตงครรภ คาดวาจะตงครรภ ตองการทจะตงครรภ หรอ คณเปนหญงใหนมบตร โดยถาคณกำาลงจะตงครรภ คณควรพบแพทย เพราะยาตวน สามารถ ทำาใหเกดอนตรายกบเดกทอยในครรภ หรอ เดกทดมนมมารดากอนทจะรบยาน ควรบอกแพทยถงประวตการใชยาของคณกอน โดยถาคณเปนโรคตบ โรคไต โรคลำาไส หรอ โรคหวใจ โรคความดนโลหตสง underactive thyroid gland myasthenia gravis osteoporosis (brittle bones) ตดเชอ herpes ทตา หรอ การตดเชออนๆ หรอ มประวตการเปนวณโรค โรคลมชก ulcers หรอ โรคเกยวกบการแขงตวของเลอดถามประวตเปน ulcers หรอ ไดรบขนาดยาของ aspirin ทมาก หรอ ไดรบยารกษาโรคขออกเสบ ใหจำากดปรมาณการดมของเครองดม แอลกอฮอล ขณะทใชยาน เพราะยานสามารถ ทำาใหกระเพาะและลำาไส ไวตดการเกดระคายเคองจากการใชแอลกอฮอล aspirin และยารกษาไขขออกเสบ และจะเพมอตราเสยง ของการเกด ulcersรายงานการเกด injury หรอ อาการการตดเชอ (ไข เจบคอ เจบระหวางการถายปสสาวะ และปวดกลามเนอ) โดยเกดขนระหวางการรกษา และ ภายใน 12 เดอน หลงจากการรกษา ดวยยาน โดยตองการปรบขนาดยา ถาคณเปนโรคเบาหวาน ยาตวน จะเพมระดบนำาตาลในเลอดของคณ โดยถาคณควบคมนำาตาล ในเลอดของคณทบาน ใหทดสอบนำาตาลในเลอด และในปสสาวะ บอยกวาปกต และพบแพทย ถาระดบนำาตาลในเลอดสง หรอ ถามนำาตาลในปสสาวะ โดยขนาดยาของยาเบาหวาน และอาหารของคณ อาจจะตองปรบขนาด

การเกบรกษา

เกบรกษาในภาชนะปดสนท และ เกบใหพนมอเดกเกบในอณหภมหองถาคณเปนโรค arthritis ควรบอกแพทย หรอ เภสชกรวาคณไมตองการขวด child-resistant cap

25

ชอการคา สวนประกอบ

BlephamidePrednisolone acetate 02 + Na sulfacetamide 10

Denson Prednisolone 25 mg + Nitrofurazone 2 mg

Farakil Prednisolone 05 + Neomycin 03

Mysolone-N Prednisolone 5 mg + Neomycin sulfate 5 mg

Otosil Prednisolone 05 + Chloramphenical 5

Ketotifen

กลไกการออกฤทธของยาorally active agent ซงเปน antihistamine อยางมนยสำาคญ และมสมบตเปน antianaphylactic ซงสามารถใชอยางไดผลด ในการปองกน การเกดโรคหอบหด

ชอสามญKetotifen

ชอการคาAmitone Asmahoc Katifen Ketofen Sykofen Zediten

ทำาไมตองใชยานantiasthmatic agent

อาการขางเคยงของยาsedation และ drowsiness โดยอาจจะตองลดขนาดยาลง หรอ หยดการใชยา ถาความรนแรงไมลดลง โดยแอลกอฮอล อาจจะเสรมฤทธของ การเกดอาการขางเคยง ของยากได และยงมรายงานการเกดอาการ นำาหนกเพมขน ปากแหง ปวดศรษะ dizziness และ giddiness

26

Benzonatate

ขอบงใชใชแกไอแหง

ชอการคาTesalon

วธใชยาถาเปน Capsule ไมควรเคยวหรอละลายยา กรณอาย gt 10 ป ถงผใหญ ทาน 1 capsule ทก 4 ชม ไมควรเกน 6 capsuleวน อาย lt10 ป ขนาดยาทให 8 mgkgวน โดยบงให 3 ndash6 ครง

คำาแนะนำาระหวางใชยานหามเคยวหรอหก capsule

เมอคณลมทานยาใหรบประทานทนททนกได แตถาใกลกบเวลาทจะทานครงตอไป ไมตองทานยาครงทลม ใหขามไปทานครงปกต ไมควรทานยาเพมเปน 2 เทา

ผลขางเคยงของยา ในบางรายอาจเกดอาการ

สงบระงบ ปวดหว วงเวยน คดจมก คลนไส ไมสบาทอง ทองผก ผนคนสามารถใชไดในสตรมครรภ และระหวางการใหนมบตรไมควรใชยานในผปวยทแพยา

Codeine27

ชอการคาCodipront

Pharmacokinetics

ยาตวนดดซมไดดทาง GI tract หลงจากใหยาทาง oral แลวพบวา ยาจะออกฤทธเปน antitussive ภายในเวลา 1-2 ชวโมง และฤทธจะอยไดนานถง 4 ชวโมง ยาตวนจะกระจายไปยงนำานมไดดวยยาตวนถก metabolize ทตบ โดยกระบวนการ O-demethylation N-demethylation และบางสวนจะเกด conjugation ดวย glucuronic acid และถกขบออกทาง urine

วธใชยา

ผใหญ 10 ndash 20 mg ทก 4 ndash 6 ชม ไมควรทานเกน 120 mgวนเดก อาย 6 ndash 12 ป ทาน 5 ndash10 mg ทก 4 ndash 6 ชม ไมควรทานเกน 60 mgวนอาย 2 ndash 6 ป ทาน 25 ndash 5 mg ทก 4 ndash 6 ชม ไมควรทานเกน 30 mgวน

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน

ระหวางทใชยานไมควรขบรถ หรอทำางานทตองใชสตตลอดเวลาไมควรทานยานรวมกบเหลาไมควรใชแกอาการไปเรอรงทเกดจาก การสบบหร หอบหด ถงลมโปงพอง หรออาการไอทมเสลดเยอะ นอกจากอยภายใตการดแลของแพทยอาจมอาการปากแหง ทองผกไดอาจมอาการไมสบายทองใหแกโดยทานพรอมอาหาร หรอดมนมตาม

อาการขางเคยงของยาอาจมอาการ คลนไส อาเจยน วงเวยน สงบระงบ ทองผก

คำาเตอนและขอควรระวง

ไมควรใชยานกบผปวยหอบหดหลกเลยงการใชยานในสตรมครรภไมควรใชยานในสตรทใหนมบตรไมควรใชยานในเดกระวงการใชยานในผปวย โรคตบ ไต ผปวยทมธยรอยด ฮอรโมนตำา และคนสงอาย

การเกบรกษาเกบในภาชนะปดสนท ใหพนมอเดก ทอณหภมหอง

Dextromethorphan

ชอสามญDextrometrophan

28

ชอการคาCortuss Dextroral pusiran Polydex PPolydex Y Rocof Menthol Tussils 5

กลไกการออกฤทธdepressing the cough reflex (กดศนยการไอ) โดยไมมฤทธเปนยาขบเสมหะ (expectorant) ใน dose ของการรกษา ยาตวนจะไมยบยง ciliary activity

Pharmacokineticsดดซมไดเรวทาง GI tract การออกฤทธของยา จะมผลภายใน 15-30 นาทหลงรบประทานยาแลว ระยะเวลาในการออกฤทธประมาณ 3-6 ชม With conventional dosage forms

วธใชยา

ผใหญ และเดกอาย gt 12 ป 10-20 mg ทก 4 ชม หรอ 30 mg ทก 6-8 ชม แตไมควรเกน 120 mg วน หรอ ควรรบประทานตามแพทยสงเดก 6-12 ป 5-10 mg ทก 4 ชม หรอ 15 mg ทก 6-8 ชม แตไมควรเกน 60 mgวน หรอควรรบประทานตามแพทยสงเดกอายนอยกวา 2 ป ดเปนรายบคคลไปวาจะใหขนาดยาเทาไหร โดย dosage ปกตของยาตวนจะเปนแบบ extended-release oral suspension containing the polistirexผใหญและเดกอาย gt 12 ป 60 mg วนละ 2 ครงเดก 6-12 ป 30 mg วนละ 2 ครงเดก 2-6 ป 15 mg วนละ 2 ครงในรปแบบ Lozenges จะไมใชในเดกอายตำากวา 6 ป

ขอบงใชใชบรรเทาอาการไอ จากการระคายเคองของคอ และหลอดลม ซงเกดจากไขหวด หรอ สารระเหยทระคายเคอง โดยยาตวนมผลด ในการรกษาอาการไอ แบบเรอรงทไมมเสมหะ

ขอควรระวง

adverse effects ของยาตวนมนอย โดยอาจเกดอาการคลนไส และหรอ เกด GI disturbances อนๆ slight drowsiness และ dizziness ยานไมทำาใหเกดอาการ analgesia ไมทำาใหเกดการเสพตด และอาจม หรอไมมอาการ CNS depression กได การใหยาตวน จะเกยวกบการหลง histamine และควรในอยางระมดระวงในเดกทมประวตเปนโรคภมแพระวงการใชใน sedated หรอ debilitated patientsไมควรใชกบอาการไอแบบเรอรง ในผปวยทมการสบบหรนานๆ โรคหอบหด หรอ โรคถงลมปอดโปงพอง หรอไอทมเสมหะมากเกนไป โดยถามอาการไอมากกวา 1 สปดาห หรอ เปนซำาอกหลงจากทหายไปแลว หรอ เกดอาการไอรวมกบอาการไขสง ผน หรอ ปวดศรษะ ควรปรกษาแพทยยา Dextromethorphan ทมสวนผสมของ aspartame (Nutra Sweet) ควรระวงการใชในผปวยทเปน phenylketonuria ซงผปวยโรคนควรจำากด การไดรบ phenylalanine เพราะ Nutra Sweet จะถก metabolize ใน GI tract ไปเปน phenylalanineยา Dextromethorphan ทมสวนผสมของ tartrazine ถงแมวาอบตการณ การเกดการแพตอ tartrazine จะตำาแตการแพน มกพบบอยในผปวยทแพ aspirin

29

Antihistamine

ยาแกแพเปนยาหลกสำาหรบการรกษาโรคภมแพ ยาแกแพในระยเรมแรกจะมผลขางเคยงทไมพงปราถนา เชนอาการปากแหง ทำาใหเกดการงวงซมซงเปนผลเสยตอการทำางาน การทำางานของยาแกแพจะออกฤทธท H1-receptor คณสมบตของยาแกแพมดงน

bull ลดอาการทเกดจากการหลง histamine เชน อาการจาม คนจมก นำามกไหล bull แตไมลดอาการของคดจมก bull สามารถลดอาการคนตา และคนห bull ยาแกแพสวนใหญออกฤทธเรว

เนองจากผลขางเคยงของยาแกแพมมากจงไดมการพฒนายาแกแพรนใหมทมผลขางเคยงตำา ขณะเดยวกนกยงคงมประสทธภาพ ยารนใหมตองมประสทธภาพในการรกษาดงน

1 เยอบจมกอกเสบจากโรคภมแพทงชนดเปนทงป Perrenial allergic rhinitis และเปนเฉพาะฤด seasonal allergic rhinitis

2 เยอบตาอกเสบจากโรคภมแพ 3 ลมพษ ยาทจดวาไดผลดสำาหรบลมพษคอ cetiricineterfenadine ซงออกฤทธเรว

และลดอาการคนไดเปนอยางด 4 ผวหนงอกเสบแบบ Atopic dermatitis ยาทใชไดผลดคอ

cetirizineloratadineketotifen 5 โรคหด asthma โดยเฉพาะผปวยโรคหอบหดทมอาการภมแพมอาการคดจมก และนำามก

ไหล

ผลขางเคยงของยา

1 อาจจะทำาใหงวง ซม และนำาหนกตวเพม แตอาการนอยกวายาแกแพรนแรกๆ 2 พษตอหวใจ astemazoleterfenadine จะมผลตอการเตนของหวใจ แตยาตวอน

ไมมผลตอการเตนของหวใจ

ขอระวงในการใชยา

1 ควรจะตองระวงการใชยาอน เพราะอาจจะเกดปฏกรยา ยาทตองระวงไดแก erythromycinketoconazoleitraconazole

2 ไมควรใชยานในคนตงครรภ

30

3 ไมควรใชยานในคนทเลยงลกดวยนมแม 4 ควรจะระมดระวงในคนทเปนโรคไต และโรคตบ

Albuterol (อลบเทอรอล)หรอ Salbutamol ( ซลบทามอล)

ชอทางการคา Ventolin inhaler

ทำาไมจงตองใชยาน เปนยาขยายกลามเนอบรเวณหลอดลม ทำาใหชองวางในหลอดลมขยายใหญ จงหายใจสะดวกขน ใชในผทมปญหาเกยวกบการหายใจทมสาเหตมาจากหลอดลมอกเสบ ถงลมโปงพอง และโรคปอดอนๆ นอกจากนยงใชในการปองกนอาการหลอดลมตบหลงจากออกกำาลงกาย

วธใชยา กรณทเปนยาพน มวธการใชยาดงน

เขยาทใสยาพนหายใจออกใหไดมากทสดขณะทปากกำาลงปดอยเปดฝากระบอกยาพนออก แลวอมปากกระบอกยาโดยเอารมฝปากประกบปากกระบอกยาใหแนบสนทโดยรอบกดทใสยาพนเพอใหยาเขาปากพรอมกบสดลมหายใจเขาชาๆ โดยตองแนใจวายาผานเขาสลำาคอหมดโดยไมคาง อยตามซอกฟนหรอลน ถาใชกบเดกควรใหผใหญชวยเหลอ โดยปดจมกเดกใหสนทแลวกดยาพนเขาปากเดก เพอใหแนใจวายาไดผานเขาสลำาคอเดกกลนลมหายใจประมาณ 2-3 วนาท แลวจงปลอยลมหายใจออกชาๆ

หลงจากใชแลวถายงคงมความรสกวายายงเขาไปไมถงปอด จะมเครองมอทจะชวย เรยกวา spacer (สเปเซอร) ซงเปนกระบอกพลาสตกกลวง ใชสวมตอจากกระบอกพน จะทำาใหใชยาพนไดอยางมประสทธภาพมากขน ถาไมเขาใจวธการใชยาไมวากรณใดกตามควรปรกษาแพทยหรอเภสชกรใหอธบายวธการใชจนเขาใจโดยละเอยด และควรพบแพทยตามนดหรอเมอยาหมด กรณทเปนยาเมดใหรบประทานครงละ 1-2 เมด วนละ 3-4 ครง ตามคำาแนะนำาของแพทย

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน

ควรทำาความสะอาดอปกรณการพนอยางสมำาเสมอตามคำาแนะนำาทแนบมาเมอใชยาตามปกตแตไมสามารถปองกนหรอรกษาอาการไดใหพบแพทยอยางเรงดวนทสดอยาเพมขนาดการใชยาเองในแตละครงหรอเพมความถในการใชมากกวาทแพทยสงเพราะจะทำาให

31

ไดรบขนาดยามากเกนไป เกดอนตรายได

เมอคณลมกนยา ควรทานทนททนกขนได แตถาเวลาททานใกลเคยงกบเวลาทจะทานครงตอไป ควรงดทานยาทลม และใหทานตามเวลาทจะทานครงตอไปตามปกต ไมควรเพมปรมาณยาเปน 2

เทา

ผลขางเคยงของยา เกดไมบอยนกแตถาเกดขนใหรบพบแพทยทกำาลงรกษาอย อาการเหลานคอ การรบรสเปลยนไป ปากแหง มการระคายเคองบรเวณปากและลำาคอ นอนไมหลบ คลนไส ไอ และถายงใชแลวทำาใหหายใจลำาบากขนหรอใจสน ใหหยดใชยานทนทแลวพบแพทยโดยดวน

คำาเตอนและขอควรระวง ถามภาวะดงตอไปนควรแจงใหแพทยทราบ คอกำาลงตงครรภหรอใหนมบตร โรคหวใจ โรคความดนโลหตสง โรคตอมไทรอยดเปนพษ โรคลมชก โรคเบาหวาน และควรบอกแพทยวากำาลงใชยาอนอะไรอยบาง ทงทไดรบจากแพทยอนๆ หรอซอใชเองกตาม รวมทงการแพยาตางๆ ดวย

การเกบรกษา

เกบในภาชนะปดสนทใหพนมอเดกเกบใหพนแสงแดด ความรอนและความชนไมควรเกบในตเยนหรอใกลเตาไฟ

Allopurinol (อลโลพรนอล)

ชอการคา Alinol Allopin Allorin Apnol Apurol Loporic Medoric Puricin Puride SigapurolUricad Valeric Xanol Zyloric

ทำาไมจงตองใชยาน ยานใชเพอปองกนอาการกำาเรบของโรคเกาทในโรคเกาทเรอรงเทานน โดยออกฤทธลดการสรางกรดยรก ไมสามารถจะบรรเทาอาการของโรคเกาทเมอโรคเกาทกำาเรบแลวได ดงนนจงตองรบประทานและปฎบตตาม แพทยสงอยางเครงครด พยายามไมลมรบประทานยา และรบประทานอยางถกตองครบถวน

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน ระหวางทใชยานควรดมนำาประมาณแปดแกวตอวน สราหรอเครองดมทมแอลกอฮอลจะลดฤทธของยา ระหวางทรบประทานยาน ไมควรรบประทานนำาผลไมหรอวตามนซมากจนเกนไป เพราะวตามนซจะทำาใหปสสาวะเปนกรด และเกดนวในไตได

เมอคณลมกนยา ควรทานทนททนกขนได แตถาเวลาททานใกลเคยงกบเวลาทจะทานครงตอไป ควรงดทานยาทลม และใหทานตามเวลาทจะทานครงตอไปตามปกต ไมควรเพมปรมาณยาเปน 2 เทา

32

ผลขางเคยงของยา อาจพบอาการคลนไส อาเจยน ทองเสย อาหารไมยอย จงควรรบประทานยาหลงอาหารเพอปองกนอาการ ถาเกดอาการมากหรอทนไมไหวใหรบพบแพทย และอาจเกดผนตามผวหนง เจบปวดเมอปสสาวะ ปสสาวะมเลอด ระคายเคองตา ปากหรอรมฝปากบวม ใหหยดยาและพบแพทยทนท ยานอาจทำาใหมนงง เมอทานยานแลวมอาการมนงง ควรระมดระวงหากตองขบรถหรอทำางานเกยวกบเครองจกรกล

คำาเตอนและขอควรระวง หญงตงครรภหรอใหนมบตรและผปวยโรคไต โรคตบ ความดนโลหตสง เบาหวาน ควรปรกษาแพทยกอนใชยา ถาใชยาอนอยกอนหรอจะใชยาอนควบ ควรปรกษาแพทยหรอเภสชกร เพราะอาจทำาใหเกดอาการอนไมพงประสงคได

การเกบรกษา

เกบในภาชนะปดสนทใหพนมอเดก เกบใหพนแสง ความรอนและความชน

Amiloride and Hydrochlorothiazide (อะมโลไรด และ ฮยโดรคลอโรไธอะไซด)

ชอการคา Amihydrozide Amilide Hyperretic Miduret Milorex Miretic Moduretic Poli-uretic Renase Sefaretic

ทำาไมจงตองใชยาน เปนยาขบปสสาวะ ใชสำาหรบรกษาโรคความดนโลหตสงและอาการบวมนำาทเกดจากความผดปกตตางๆ เชน โรคหวใจ ยานไปทำาใหไตขจดนำาและเกลอสวนเกนออกจากรางกายทางปสสาวะ

วธใชยา รบประทานวนละ 1 ครงในตอนเชาพรอมอาหาร

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน ควรไปพบแพทยตามเวลานดหามหยดยาเองโดยทไมไดปรกษาแพทย แลหามใชยาชนดอนรวมดวยเกนกวาทแพทยสง

ควรรบประทานอาหารทมรสเคมนอยหรออาหารทมเกลอโซเดยมตำาและควรออกกำาลงกายทกวน จำากดอาหารทมเกลอโปแตสเซยมสง เชน กลวย ลกพรน ลกเกด นำาสมและนม

เมอคณลมกนยา ใหรบประทานทนททนกได ถาหากจำาไมไดจนถงวนรงขน ใหกนยามอตอไปตามปกตไมตองกนยาทลม

ผลขางเคยงของยา

อาจพบอาการคลนไส อาเจยน ทองเสย เบออาหาร ปวดทอง แนนทอง มลมในทอง ถาเกดอาการดงกลาวใหรบประทานยานพรอมอาหาร แตถาหากอาการยงคงอยหรอรนแรงขนใหพบแพทยอาการปสสาวะบอย มนงง ปวดหว ปญหาเหลานจะลดลงหลงจากทคณทานยานเปนเวลา 2-3 สปดาห ถาหากมอาการอยใหพบแพทยหากมอาการเหลานใหรบไปพบแพทยโดยดวนกลามเนอออนแรงหรอเกดตะครว ออนลา หวใจเตนชาหรอไมสมำาเสมอ เจบคอ ฟกชำางายผวหรอตาเหลองผนแดง

คำาเตอนแลขอควรระวง

33

ควรแจงใหแพทยทราบ ถาเปนโรคเบาหวาน เกาท แพยาซลฟา หรอเปนโรคตบ โรคไต กำาลงตงครรภ หรอใหนมบตร

แจงแพทยหรอเภสชกรใหทราบวาใชยาอะไรอยบาง โดยเฉพาะยา แคปโทพรล ดจอกซน อนาลาพรล ไลซโนพรล ลเธยม ยาเสรมโปแตสเซยม ยารกษาโรคขอ ยารกษาโรคเบาหวานหรอยาลดความดนโลหตหามรบประทานยาชนดน ถากำาลงรบประทานยาสไพโรโนแลคโทน หรอไทรแอมเทอรนอยเครองดมทมแอลกอฮอลอาจเพมฤทธของยาตวนจะทำาใหเกดอาการมนงงหรอปวดศรษะได จงไมควรใชรวมกนหากจะตองรบการผาตด หรอทำาฟนใหแจงแพทยวากำาลงใชยานอยถาเกดอาการปวยแลวทำาใหอาเจยนหรอทองเสยทำาใหสญเสยนำามาก ใหปรกษาแพทยหามใหยานแกผอนใช

การเกบรกษา เกบในภาชนะปดสนททอณหภมหอง พนจากแสง ความชนและจากมอเดก

Amiodorone (อะมโอดาโรน)

ชอการคา Cordarone

ทำาไมจงตองใชยาน ใชรกษาหรอปองกนภาวะหวใจเตนผดจงหวะ โดยยานจะลดการทำางานของเสนประสาทในหวใจและลดการทำางานทมากเกนไปของหวใจ

วธใชยา รบประทานวนละ 1-2 ครง ตามคำาสงแพทย อาจจะตองใชยานนาน 1-3 สปดาห จงจะเหนผลการรกษาและตองใชยานเปนเวลาหลายเดอน กอนทผลของยาจะออกฤทธเตมท

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน

ควรไปพบแพทยตามนด เพอตดตามผลการรกษาควรปฏบตตามคำาแนะนำาของแพทยเกยวกบการสบบหร อาหาร เครองดมทมแอลกอฮอลและคาเฟอน บหรและเครองดมทมคาเฟอนอาจจะทำาใหหวใจเตนผดจงหวะมากขนและมผลตอการออกฤทธของยา

เมอคณลมกนยา ใหเวนยามอนนไปเลยและรบประทานมอตอไปตามปกต หามรบประทานยาสองมอควบ

ผลขางเคยงของยา

ถามอาการคลนไส อาเจยน ทองผก เบออาหาร ปวดทอง ใหแกไขโดยรบประทานยาพรอมอาหารถามอาการมอสน เดนลำาบาก วงเวยน ออนเพลย กลามเนอออนเปลย นอนไมหลบ ปวดศรษะ เสอมสมรรถภาพทางเพศ นำาหนกตวลดลง การรบรสหรอกลนผดปกต การมองเหนผดปกต เชน มองภาพไมชดเจน เหนแสงรอบๆ วตถ ตาไมสามารถสแสงหรอตาแหง หนาแดง มการบวมของเทา ขอเทา ขาทอนลาง ผวเปลยนเปนสคลำาๆ (โดยเฉพาะทหนาและมอ) และผวหนงไวตอแสง ใหปรกษาแพทยถามอาการไอ หายใจหอบหรอมอาการเจบเมอหายใจ ทองบวม หวใจเตนเรวหรอผดปกตใหรบปรกษาแพทยทนท (อาการดงกลาวนสามารถเกดขนไดหลงจากทคณหยดยา)

คำาเตอนแลขอควรระวง

ควรแจงใหแพทยทราบ ถามประวตของโรคปอด ตบ หวใจ ตอมไทรอยด กำาลงตงครรภหรอใหนมบตรควรบอกกบแพทยหรอเภสชกรวากำาลงใชยาอนอย โดยเฉพาะยาตอไปน คอ เฟนโทอน วอรฟารนหรอยาตานการแขงตวของเลอด ด

34

จอกซน โพรเคนาไมด ควนดน และยาอนๆ ทใชรกษาโรคหวใจการใชยานอาจทำาใหผวหนงไวตอแสงแดดมากกวาปกต ซงผลดงกลาวจะปรากฎอยนานเปนสปดาหหรอเปนเดอน หลงจากทหยดรบประทานยาแลว ดงนน ถาจะออกไปนอกบานเปนเวลานานๆ ควรใสเสอแขนยาวและใชผลตภณฑกนแดด การสมผสแสงแดดจะทำาใหผวเปลยนเปนสคลำา ซงอาจจะไมหายเปนปกตหลงจากหยดใชยานแลวหากตองเขารบการผาตดหรอทำาฟน ใหบอกแพทยหรอทนตแพทยวากำาลงใชยานอย หรอมการใชยานภายในระยะ 2 เดอนทผานมาหามใหยานแกผอนใช

การเกบรกษา เกบในภาชนะปดสนททอณหภมหอง พนจากแสงแดดและจากมอเดก

Amitriptyline (อะมทรบไทลน)

ชอการคา Polytanol Tripta Triptyline Tryptanol

ทำาไมจงตองใชยาน เปนยาตานอาการซมเศรา ใชรกษาภาวะซมเศราและอาจมขอบงใชอนๆ ตามแพทยสง เชน บรรเทาอาการปวดเรอรง รกษาอาการปสสาวะรดทนอนในเดก แผลในกระเพาะอาหาร เปนตน ผทรบประทานยานควรไดรบการดแลและปฏบตตามทแพทยแนะนำาอยางเครงครด การปรบเปลยนขนาดยาหรอการหยดรบประทานยา ตองไดรบคำาสงจากแพทยเทานน

วธใชยา

รบประทานใหถกขนาดและสมำาเสมอตามแพทยสง หามหยดยาดวยตนเอง เพราะยาจะออกฤทธไดเตมทตองใชเวลาหลายสปดาหรบประทานยานในขณะทองวางหรอพรอมอาหารกได แตการรบประทานยาพรอมอาหารหรอหลงอาหารทนทจะชวยลดการระคายเคองกระเพาะอาหาร

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน บอกใหแพทยทราบถา

มประวตแพยาอนตงครรภหรอวางแผนตองการมบตร เพราะยานเปนอนตรายตอทารกในครรภกำาลงใหนมบตรเพราะยาสามารถผานทางนำานมสทารกและทำาใหเดกงวงซมไดกำาลงใชยาอนซงสงโดยแพทยหรอทนตแพทยทางอนหรอการซอยาจากรานขายยาในกรณเจบปวยเลกนอย เชน ยาแกหวด ยาแอสไพรนแกปวด ยาลดกรดในกระเพาะอาหาร เปนตนมโรคประจำาตวหรอมปญหาสขภาพอนๆ เชน มประวตเปนโรคหอบหด โรคลมชก โรคหวใจ ตอหน โรคตบ โรคจต พษสราเรอรง กอนเขารบการผาตดหรอทำาฟน รวมทงกรณไดรบบาดเจบฉกเฉน

เมอคณลมกนยา ควรทานทนททนกขนได แตถาเวลาททานใกลเคยงกบเวลาทจะทานครงตอไป ควรงดทานยาทลม และใหทานตามเวลาทจะทานครงตอไปตามปกต

ไมควรเพมปรมาณยาเปน 2 เทา

คำาเตอนและขอควรระวง

จำากดการดมสรา หรอเครองดมทมสวนผสมของแอลกอฮอล เพราะทำาใหงวงนอนเพมขน หามขบรถยนต ใชเครองจกรหรอทำางานทตองอาศยความตนตว เพราะยาทำาใหงวงซมพยายามอยาลกนงหรอยนอยางรวดเรว เพราะทำาใหเวยนหวหรอเปนลมไดยายงคงมฤทธอย 3-7 วนหลงจากหยดใชยาเพอใหเวลารางกายมการปรบตว หากสงเกตพบความผดปกตเกดขนใหปรกษาแพทยหรอ

35

เภสชกร

การเกบรกษา

เกบในภาชนะปดสนทใหพนมอเดกเกบใหพนแสง ความรอนและความชน

Amlodipine (แอมโลดพน)

ชอการคา Norvasc

ทำาไมจงตองใชยาน เปนยาลดความดนโลหตโดยออกฤทธขยายหลอดเลอดและใชบรรเทาอาการเจบหนาอกจากโรคแองไจนา (Angina)

วธใชยา รบประทานวนละ 1 ครงตามขนาดทใชรกษาตามแพทยสง เวลาในการรบประทานควรเปนเวลาเดยวกนของทกๆ วนเพอใหระยะหางของการใหยาเปนชวงเทาๆ กน

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน

ควรไปพบแพทยตามนดทกครงเพอใหแพทยประเมนและตดตามผลการใชยา และทำาการปรบขนาดยาหากขนาดยาทใชอยไมเหมาะสมหลกเลยงการรบประทานอาหารทโซเดยมสง ซงไดแกอาการทมเกลอมาก อาหารทมรสเคมเชน อาหารหมกดอง ไขเคม ปลาเคม ท การเปลยนอรยาบทจากการนงหรอนอนเปนลกขนและยนควรกระทำาอยางชาๆ เพอลดการหนามด มนงงยานอาจทำาใหมอาการมนงงจงควรหลกเลยงการขบรถหรอทำางานเกยวกบเครองจกรหากจะตองทำาการผาตดตางๆ รวมทงการผาตดทางทนตกรรมซงมการใชยาสลบ(general anesthesia) ควรบอกแพทยกอนทำาการผาตด วาใชยา amlodipine อย

เมอคณลมกนยา ควรทานทนททนกขนได แตถาเวลาททานใกลเคยงกบเวลาทจะทานครงตอไป ควรงดทานยาทลม และใหทานตามเวลาทจะทานครงตอไปตามปกต ไมควรเพมปรมาณยาเปน 2 เทา

ผลขางเคยงของยา ทพบไดแก หนามด มนงง เวยนศรษะ ออนเพลย เจบยอดอก (heartburn) มการเกรงตวของกลามเนอ รอนวบวาบตามตว ซงอาการเหลานจะหายไปเองเมอไดรบยาไประยะหนงเนองจากการปรบตวของรางกายใหเขากบยา แตหากมอาการรนแรงควรปรกษาแพทย

คำาเตอนและขอควรระวง

สตรมครรภหรอใหนมบตรหรอมโรคประจำาตวคอโรคหวใจ โรคตบหรอโรคไต ควรปรกษาแพทยผปวยซงใชยาตอไปน ควรใชดวยความระมดระวงในกลมเบตา บลอกเกอร (beta blocker)ไซเมทดน (cimetidine) เฟนทานล (fentanyl) ไซโคลสปอรน (cyclosporine) ดจอกซน (digoxin)

การเกบรกษา

เกบในภาชนะปดสนทใหพนมอเดกเกบใหพนแสงแดด ความรอนและความชน

36

Page 3: ยานอนหลับ

การจบกบโปรตนในเลอดแตกตางกนมาก diazepam และ midazolam จบกบโปรตนไดมาก ประมาณ 97 flurazepam จบไดเพยง 2-3 การเมตาบอลสมเกดทตบเปนสวนใหญ โดยเมตาบอไลทบางตวมฤทธ ดงนนระยะเวลาออกฤทธของยาจงขนกบเมตาบอไลทดวย desmethyldiazepam เปน active metabolite ของหลายตวเชน diazepam chlordiazepoxide มฤทธยาวกวาตวมนเอง โดยม half life 30-60 ชวโมง desmethyldiazepam ถกเมตาบอไลซตอได oxazepam ซงมฤทธสน half life ประมาณ 7 ชวโมง ตอจากนนจะถก glucuronide conjugation และหมดฤทธ ถกขบออกทางปสสาวะยาทอาศย glucuronide conjugation ในการทำาใหหมดฤทธไมจำาเปนตองพงตบอยางเดยว ดงนนถาตบเสย เชนในคนแกหรอคนทเปนโรคตบแขง จงควรใชยาพวกน ซงไดแก oxazepam และ lorazepam จะไมทำาให half life ยาวขน diazepam ในคนอาย 20 ป ม half life ประมาณ 20 ชวโมง แตถาอาย 80 ป จะเปนประมาณ 90 ชวโมง หรอโรคตบแขงจะเปน 46-105 ชวโมง หรอถง 164 ชวโมง ในบางรายงาน flurazepam ม half life สน แตเมตาบอไลทของมนมฤทธยาว จงทำาใหฤทธของ flurazepam ยาว พบ hangover ไดบอย midazolam ม half life สนมาก เพยง 1-4 ชวโมง triazolam และ lorazepam กมฤทธสนbenzodiazepine ผานจากเลอดแมไปสทารกในครรภไดดและเรว ในระยะครรภแกระดบความเขมขนในเลอดทารกของ benzodiazepine สวนมากสงพอๆ กบในเลอดแม ทำาใหเกดอาการกดประสาทในลกทกนนมแม ซงกนยาตดตอกนในขนาดสงได lorazepam ผานไปสนำานมไดนอย

ฤทธทางเภสชวทยา

กดระบบประสาทสวนกลาง มผลทำาใหงวง หลบ คลายกงวล กลามเนอคลายตว และแกชก ขนาดสงทำาใหสลบหรอถงโคมา เมอระบบประสาทสวนกลางถกกด จะมผลเสยตอการทำางานและจตใจ คนทมอาการกงวลอาจไมเหนชดเพราะเมออาการกงวลหายไป อาจบดบงผลเสยทเกดจากยา ขนาดททำาใหหลบทำาใหมอาการ

3

เหมอนคนเมา บงคบอารมณไมอยหรอตนเตนในบางคน การทำางานรวมกนของกลามเนอเสยไป ทเหนชดๆ คอเดนเซ ในคนแกอาจทำาใหรสกสบสน การทำางานของจตใจเสอมลง

benzodiazepine มผลตอ normal sleep pattern กด REM sleep

benzodiazepine ไมใชเปนยาสลบ เพราะไมทำาใหเกดการคลายตวของกลามเนอพอเพยงตอการผาตด ตองใชรวมกบยาอน ในขนาดใกลสลบ ทำาใหความจำาในเหตการณทเกดขนระหวางนนเสยไป

อาการไมพงประสงค

oversedation อาจเกดขนไดเมอให benzodiazepine รวมกบยาอนทกดระบบประสาทสวนกลางเหมอนกบ เชน ยากลอมอารมณ ยาแกแพ และทสำาคญคอแอลกอฮอล เพราะแอลกอฮอลเพมการดดซมของ benzodiazepine และมฤทธกดประสาทสวนกลางเหมอนกนในบางรายแทนทจะสงบลงกลบทำาใหมอารมณกาวราว หงดหงด benzodiazepine ทมฤทธแกชกบางครง กระตนการทำางานจนเกดชกไดในคนไขลมชก และชนดทมฤทธคลายกงวลอาจทำาใหอารมณรนแรงดราย หรอมความระแวง เศรา ซม อยากฆาตวตาย อาการทางจตนยงไมแนวายาทำาใหเกดเองโดยตรง หรอยาไปกระตนความผดปกตทมอยกอนแลวใหแสดงออกอาการขางเคยงอนทอาจพบจาก benzodiazepine ไดแก ออนเพลย ปวดศรษะ ตาพรา วงเวยน ปากแหง ลนขม คลนไส อาเจยน อดอดบรเวณลนป ทองเสย และทพบยากไดแก ปวดขอ เจบหนาอก กนการขบถายไมไดHangover ซงเปนความรสกมนงงในเชาวนรงขน หลงจากรบประทานยานอนหลบอาจพบไดจากการใชยาทม half-life ยาวความผดปกตของทารกแรกเกด อาจเพมขนเมอใช benzodiazepine ในระยะครรภออนการดอยา เกดไดเรว ฤทธในการแกชกเกดไดเรวมาก เรวกวาฤทธในการทำาใหหลบ

4

และฤทธแกกงวล ฤทธยาในการทำาใหกลามเนอคลายตวกมการดอยาดวย จงไมควรใหตดตอกนเปนเวลานาน เมอมการดอตอ benzodiazepine จะดอตอ methaqualone barbiturate และ ethanol ดวยเสพตดได ถาหยดยาหลงจากใชมานาน จะเกดอาการตรงขามกบฤทธของมน เชน นอนไมหลบจากยาทมฤทธทำาใหหลบ หงดหงดจากยาทมฤทธแกกงวล เปนตน อาการอนๆ มหวใจเตนเรว เหงอออก คลนไส มอสน กลามเนอบดตว เศรา ซม ประสาทหลอน อาการจตเภท ชก ถาใชยามานานควรคอยๆ ลดขนาดยาลง พวกทมฤทธสนมกจะมอาการไดบอย

ประโยชนทางคลนก

1 ชวยทำาใหหลบ 2 คลายกงวล 3 ทำาใหกลามเนอคลายตว 4 แกชก 5 ใหกอนวางยาสลบ และชวยในการวางยาสลบ 6 ใชในรายทเลกการดมเหลาแลวมอาการขาดจากเหลา

BARBITURATES

Barbiturate เปนอนพนธของ barbituric acid Barbiturate ทม double bond O ท C เรยก oxybarbiturate แตถา O ท C ถกแทนทดวย S เรยก thiobarbiturate ซงละลายในไขมนไดดกวา จงออกฤทธเรว ฤทธทอยชวระยะเวลาอนสน ถกเปลยนแปลงภายในรางกายเรว และมฤทธแรงกวา oxybarbiturate ตวอยางของ thiobarbiturate คอ thiopental ซงใชเปนยาสลบ สวน oxybarbiturate ไดแก Phenobarbital secobarbital pentobarbital เปนตน

5

กลไกการออกฤทธ

กดการทำางานของเนอเยอทกระตนไดทงหมด โดยเฉพาะอยางยงระบบประสาทกลาง Barbiturate เพมฤทธของ GABA แบบ benzodiazepine โดยจบกบ GABA receptor แตคนละทกบ benzodiazepine มผลทำาให GABA ndash gated chloride channel เปดนานขน ไมใชเพมความถของการเปด

การดดซม การเปลยนแปลงในรางกาย และการขบถาย

ถกดดซมไดดทงทางปาก ทางทวารหนก ฉดเขากลามไดแตไมฉดเขาใตผวหนง เพราะจะเกดการทำาลายของเนอเยอบรเวณทฉด เนองจากสารละลายเปนดางมาก สวนการฉดเขาเสนเลอดดำา ใชในรายฉกเฉนหรอเพอเปนยาสลบรวมกบโปรตนในเลอดไดมากนอยตางกบตามแตชนด thiopental รวมไดประมาณ 80 barbital ประมาณ 5 ยาทเปนกรดเชน asprin sulfonamide สามารถไลท barbiturate จากการรวมกบโปรตน ทำาใหกดประสาทมากขนพวกทละลายในไขมนไดดจะผาน blood-brain barrier ไดเรว เชน thiopental ถาฉดเขาเสนโลหตดำาเพอใหสลบ ฤทธจะอยไมนานเพราะม redistribution barbiturate ผานรกและเขาไปในนำานมไดbarbiturate ถกเปลยนแปลงทตบและขบถายทางไตเปนสวนใหญ บางสวนถกขบถายในรปเดมทางปสสาวะ ปรมาณนมากนอยแลวแตชนดของ barbiturate พวกทละลายในไขมนไดดจะรวมกบโปรตนไดด จงถก filter ผาน glomeruli ไดนอยและถกดดซมกลบจาก tubule ไดด ดงนนการขบถายจะตองอาศยเมตาบอลซมเปนสวนใหญ สวนพวกทละลายในไขมนไมไดด เชน barbital aprobarbital phenobarbital สวนใหญถกขบถายในรปเดมทางไต การขบถายทางไตนเกดชา phenobarbital ใชเวลาหลายวนในการขบออก ถาปสสาวะเปนดาง จะเรงการขบถาย barbiturate ออกเรวขน เนองจากเปน weak organic acid จงม ionization มากขน ทำาใหถกขบถายออกไดเรว

6

ฤทธทางเภสชวทยา

ระบบประสาท กดระบบประสาทสวนกลาง ในขนาดนอยเกด sedation ขนาดสงถงโคมาได ใชเปนยานอนหลบ ยาสลบและมฤทธแกชก ขนาดนอยไมลดอาการปวดแตอาจมอาการปวดมากขน ขนาดททำาใหสลบลดอาการปวดลงบาง ในการเปนยานอนหลบจะเปลยนแปลง normal pattern ของการนอนหลบไดระบบหายใจ ขนาดสงกดการหายใจมาก โดยมผลทง drive to respiration และ mechanism ทใชในการควบคมลกษณะการหายใจทเปนจงหวะระบบหมนเวยนโลหต ขนาดททำาใหสลบอาจทำาใหความดนโลหตตกไดในบางราย โดยเฉพาะอยางยงคนทมความดนสงหรอคนทม congestive heart failure หรอ hypovolemic shockระบบทางเดนปสสาวะ ขนาดททำาใหสลบทำาใหการบบตวของกลามเนอมดลก ทอปสสาวะและกระเพาะปสสาวะลดลง

อาการไมพงประสงค

คลาย benzodiazepine ม oversedation ได ถาใหรวมกบยาอนทกดประสาทกลางเหมอนกน มอาการตรงขามกบฤทธของมนในบางคนได อาจพบผนในคนทแพยาน พบ hangover ดอยา และตดยาได การดอยาเกดจาก barbiturate กระตนการทำางานของเอนไซมในตบททำาลายตวมนเอง แลเนอเยอประสาทมการปรบตวตอยา พบ malformation ได

ผลตอยาอน

barbiturate เปลยนแปลงระดบยาอนไดหลายอยางเมอใหรวมกน เนองจากมนไปกระตน microsomal enzyme ในตบ

ประโยชนทางคลนก

1 ทำาใหหลบ 2 แกชก

7

3 ใชกอนวางยาสลบ และชวยในการวางยาสลบ 4 phenobarbital ใชรกษา hypobilirubinemia และ

kernicterus ในเดกเกดใหม เนองจาก barbiturate เพมเอนไซม glucuronyl transferase ในตบและ bilurubin binding Y protein

ขอหามใช

หามใชในคนทมประวตหรอครอบครวมประวต acute intermittent porphyria เพราะ barbiturate ทำาใหการสงเคราะห porphyrin เพมขน

ALCOHOL DERIVATIVES

CHLORAL HYDRATE เปนยานอนหลบทเกาแกทสดทยงใชอย ถกจดอยในบญชยาหลกแหงชาต ผลในการทำาใหหลบด หลบไดใน 10-15 นาท และลกษณะการหลบคลายธรรมชาต เมอหยดยาไมม rebound ของ REM sleep ถาขนาดสงกด REM sleep ได ขอเสยคอยานมรสไมด และระคายเคองตอกระเพาะอาหาร อาจคลนไส อาเจยน หลงรบประทาน ลมหายใจมกลน จงไมเปนทนยม มาระยะหลงทำาออกมาในรปแคปซล ชวยใหรบประทานไดงายขนและลดอาการระคายเคองกระเพาะอาหาร แตททำาสำาหรบบญชยาหลกแหงชาต ทำาเปนสารละลาย

chloral hydrate ม first-pass effect มาก โดยถก reduce ทตบไปเปน trichloroethanol โดยเอนไซม alcohol dehydrogenase ซงสารนมฤทธและทำาออกมาขายดวย ฤทธตางๆ ของ chloral hydrate เกดจากเมตาบอไลทตวนเปนสวนใหญ trichloroethanol จะถก

8

glucuronide conjugation แลวหมดฤทธ นอกจากนน chloral hydrate ยงอาจถก oxidize ได trichloroacetic acid ซงไมมฤทธ แตสารนมพษและถกขบออกชามาก ถารบประทาน chloral hydrate ตดตอกนอาจมการสะสมของ trichloroacetic acid ได ทำาให chloral hydrate ไมคอยเปนทนยมใช และสารนยงอาจม carcinogenic effect ดวยจากตวมนเองหรอเมตาบอไลทของมน

ขนาดสงกดการหายใจ ความดนโลหตตก กดการบบตวของกลามเนอหวใจ refractory period สนลง โดยเฉพาะอยางยงคนทเปนโรคหวใจอยกอนแลว

SEDATIVE-HYPNOTICS ตวใหม

ZOLPIDEM

เปน imidazopyridine derivative โครงสรางไมคลาย benzodiazepinebind กบ benzodiazepine receptor และมกลไกคลาย benzodiazepine ในการเพม GABA-mediated inhibitionม efficacy และอาการขางเคยงคลาย benzodiazepineใชรกษาอาการนอนไมหลบระยะยาวม half-life สน ประมาณ 3-5 ชวโมง ทำาใหการชนยาการตดยามนอยกวา

ชอการคา

ProSomTM

9

รปแบบ

Tablet 1mg 2mg

ขอบงใช

ใชรกษาอาการนอนไมหลบ ในระยะสน

กลไกการออกฤทธ

เพมฤทธของสารสอประสาท GABA โดยยากลม BZD นจะไมมผลไปเปลยนแปลงการสงเคราะห การปลดปลอย การดงกลบ หรอการทำาลายสารสอประสาท GABA

ขนาดการใชยา

ผใหญ 1 mg กอนนอน ในบางคนอาจใหไดถง 2 mg

ในผปวยทออนเพลยหรออายมาก ใหเรมใหยาในขนาด 05 mg

การปรบขนาดการใชยาในผปวยโรคตบอาจจำาเปน

ผลขางเคยงจากการใชยา อบตการณการเกด gt 10 ไดแก

ผลตอระบบหวใจและหลอดเลอด เจบหนาอก หวใจเตนเรว

ผลตอระบบประสาทสวนกลาง มนงง ออนเพลย กลามเนอทำางานไมประสานกน ความจำาเสอมลง นอนไมหลบ วตกกงวล ปวดหว

10

ผลตอผวหนง ผนคน

ผลตอระบบตอมไรทอ ลดความรสกทางเพศ

ผลตอกระเพาะอาหารและลำาไส ทองผก คลนไส อาเจยน ทองเสย เพมหรอลดความอยากอาหาร ปากแหงเนองจากขาดนำาลาย

ผลตอกลามเนอ พดตะกกตะกก

ผลตอตา มองภาพไมชด

ผลอนๆ เหงอออกมาก

คำาเตอน

ไมควรหยดยาทนทเพราะอาจทำาใหเกดอาการนอนไมหลบกลบขนมาอก และควรใชยานดวยความระมดระวงในผปวยทไดรบยากดประสาท ผปวยทมระดบ albumin ตำา ผปวยทตบทำางานผดปกต ผสงอาย สตรมครรภ ยานอาจทำาใหเกดการตดยาได ไมมรายงานประสทธภาพ และความปลอดภยในการใชยาน ในเดกอายตำากวา 15 ป

ขอหามใช

ผทแพยาน และผทแพยาในกลม BZD กอาจแพยานได สตรมครรภ ผปวยทเปนตอหนชนดมมปด ผทมอาการซมเศรามากอน ผปวยทมอาการหยดหายใจชวขณะหนง ในขณะนอนหลบ

อนตรกรยา

ทำาใหผลยาลดลง ยาทเปน enzyme inducer จะไปเพม metabolism ของ Estazolam ไดทำาใหผลยาเพมขน พวกยากดประสาท จะไปเพมผลขางเคยงของยา ตอระบบประสาทสวนกลางได ยา cimetidine จะไปลดการ metabolism ของ Estazolam

Pregnancy Risk Factor 11

Xการใชยาในหญงตงครรภและหญงใหนมบตร

หามใชยานในหญงตงครรภ เนองจากมผลกอลกวรปในเดก

Parameter Monitoring

สภาวะของระบบหายใจ และสภาวะของระบบหวใจและหลอดเลอด

คำาแนะนำาการใชยา

ยานอาจทำาใหงวงได ไมควรดม alcohol และยาทมฤทธกดประสาทสวนกลาง หลกเลยงการขบขยานพาหนะ ยานอาจทำาใหตดไดทงทางกายและทางใจ ไมควรหยดยาทนทเมอใชยานมาเปนเวลานาน

พษวทยา

ถาไดรบยาเกนขนาดจะมอาการดงน กดการหายใจความดนโลหตตำา การตอบสนองตอปฏกรยา reflex จะชาลง การเคลอนไหวผดปกตไป

วธการเกบรกษา

เกบยานในภาชนะทปดสนทและ เกบใหพนมอเดก ควรเกบยานทอณหภมหอง และเลยงการสมผสกบความรอน หรอแสงแดดทมากเกนไป

อนๆ

- กอนทจะทานยานโปรดบอกแพทยกอนถาคณมโรคไต โรคตบ หรอมประวตตดยาหรอเปนโรคซมเศรา มปญหาเกยวกบการหายใจ หยดหายใจชวขณะ โรคลมชก หรอเปนโรคภมแพ

- กอนทจะทานยาน แจงแกแพทยและเภสชกรวา คณกำาลงทานยาอะไรอย เชน ยาสำาหรบรกษาโรคซมเศราหรอโรคลมชก ยาบรรเทาปวด ยาเมดคมกำาเนด ยารกษาโรคหวด ยา

12

กลอมประสาท ยาคลายกลามเนอ ยานอนหลบ isoniazid probenecid rifampin antihistamines cimetidine theophylline phenytoin digoxin barbiturates

- หามดม alcohol ขณะทานยานอยเนองจาก alcohol จะไปทำาใหเวยนศรษะมากขน

ANTIANXIETY DRUGS

ความวตกกงวล (Anxiety) เปนสภาพทางอารมณอยางหนง ททำาใหเกดความไมสบายกายและใจเปนความรสกทมลวงหนา คาดการณเกยวกบอนาคต วาจะมสงทรายแรงไมดเกดขนกบตวเอง อาจเกดจากความจำาทนากลว รวมไปกบสถานการณในปจจบนทผนนไมรตว ผดจากความกลว คอไมมสาเหตทชดเจน และความรสกไมรนแรง เปนอยนานไมใชชวครแบบความกลว อาการทางรางกายทรวมไปกบความวตกกงวล คอการกระตนทางระบบซมพาเธตค ทางระบบหมนเวยนโลหต มชพจรเรว ใจสน ความดนโลหตขน กลามเนอสน เกรง ทำาใหปวดหลง ปวดคอ ปวดศรษะได ทางระบบทางเดนอาหารมนำาลายแหง คลนไส ทองเดน ทางระบบหายใจมหอบ หายใจเรว วงเวยน และมเหงอออกมาก ซงอาการตางๆ ทางรางกายนไมไดเกดเฉพาะกบความวตกกงวล แตพบในสภาพอนได เชน รก เกลยด กลวความวตกกงวลถามพอเหมาะจะทำาใหทำางานไดดขน ถามนอยเกนไปทำางานไมไดผลด แตถามมากเกนไป ประสทธภาพการทำางานกลดลงดวย และทำาใหเกดปญหาตางๆ ตามมา ความวตกกงวลทมมากเกนปกตและไมสมเหตผล จำาเปนตองรกษาดวยยาคลายกงวล (anxiolytic drugs)

1 Benzodiazepines

-Chlorodiazepoxide (Libriumreg )-Diazepam (Valiumreg )-Oxazepam (Seraxreg )-Lorazepam (Ativanreg )-Clobazam (Frisiumreg )-Clorazepate (Tranxenereg )-Alprazolam (Xanaxreg )

2 Glycerol derivatives

-Meprobamate

3 Buspirone

Benzodiazepines ใชกนมากในการรกษาความวตกกงวล โดยเฉพาะอยางยง chlordiazepoxide และ diazepam ม potency สงในการเปน antianxiety muscle relaxation กมากกวากลมอน

กลม sedative-hypnotics นทำาใหม sedation จนถง hypnosis ม muscle relaxation และ anticonvulsant action เกด tolerance habituation และ physical dependence ไดแตนอยและไมบอย ยกเวน meprobamate

13

ยากลมนเพม muscle tone ลด convulsive threshold ซงตรงขามกบพวก sedative-hypnotics ดกวากลมแรกตรงทม habituation และ physical dependence ไดนอยกวา แตขอเสยอนๆ ทำาใหคนนยมพวกแรกมากกวา

antianxiety drugs ชวยลด stimuli ทงจากภายในและภายนอกทเขามาสสมอง มผล sedative ออนๆ ชวยลด anxiety และมสวนชวยใหม muscle relaxation ซงกมสวนชวยลด anxiety ดวย benzodiazepine ยงเพม GABA (gamma-aminobutyric acid) activity ซงมผลในทาง antianxiety anticonvulsant และ muscle relaxant effects

Benzodiazepines

กลไกการออกฤทธ

กลไกการออกฤทธของ Benzodiazepine ยงไมทราบแนชด เชอวายากลมนมผลตอสวนตางๆในสมองบรเวณ sensory input limbic system โดยเปลยนแปลงอารมณ และยงพบวายากลมนไปเพม gamma-aminobutyric acid (GABA) activity โดย GABA activity ทเพมขน อาจมความสำาคญตอ anticonvulsant และ muscle-relaxant effects ของมน

นอกจากนน ยงมบางรายงานแสดงใหเหนวายากลมนมผลตอระดบและ turnover rate ของ neurotransmitters อนหลายตว เชน dopamine norepinephrine และ serotonin Benzodiazepines ยงมผลตอระบบ neuroendocrine สามารถลดการหลง ACTH corticosterone beta-endorphin และ prolactin

การดดซม การเปลยนแปลงในรางกาย และการขบถาย

เมอรบประทาน diazepam จะถกดดซมไดเรว ทง diazepam และ chlordiazepoxide ถกดดซมไดเกอบสมบรณ ตวอนบางตวการดดซมไมสมบรณและไมแนนอน แตถาใหโดยการฉดเขากลามเนอ ยาทงสองตวนถกดดซมไมไดดและไดความเขมขน ในเลอดตำากวาการใหโดยการรบประทาน อาจอธบายไดวา ตวทำาละลายสำาคญซงคอ propylene glycol ระคายเคองมาก และยาบางสวนตกตะกอนอยในเนอเยอเมอฉดเขากลาม จงไมควรใช เมอเขาไปในรางกาย chlordiazepoxide และ diazepam มการเปลยนได metabolites หลายอยางทสำาคญคอ N-desmethyldiazepam ซงม activity และม half-life ยาวกวาตวมนเอง oxazepam เปน metabolite ตวหนงของ diazepam ม duration of action สน half life ประมาณ 7 ชวโมง มประโยชนในการรกษา alcohol withdrawal syndrome หรอใชกบผปวยทม advanced liver disease ระยะออกฤทธ (duration of action) ของ chlordiazepoxide และ diazepam ยาว half-life ของ chlordiazepoxide 8-28 ชวโมง ในคนแกซงม metabolism ชาลง half-life นานขน diazepam ในคนอาย 20 ป half-life ประมาณ 20 ชวโมง ถาอาย 90 ประมาณ 90 ชวโมง ถาตบเสยอยางมาก เชนเปน cirrhosis half life ของ diazepam เพมขนเปน 46-105 ชวโมง หรอถง 164 ชวโมง ในบางรายงานprotein binding ของ chlordiazepoxide และ diazepam สงในผใหญ chlordiazepoxide จบกบ

14

protein เกนกวา 85 สวน diazepam จบกบ protein ประมาณ 97 โดยไมขนกบอาย ถาระดบ albumin ในเลอดตำาจะเกด oversedationdiazepam สามารถ induce metabolism ของมนเองได หลงจากใชไปนานๆ ระดบของ diazepam และ N-desmethyldiazepam ตำา ระดบ metabolite สง แตถาหยดยาไปกจะกลบลดลงอยางปกตdiazepam ผานรกไดดระดบความเขมขนใน fetus เทาๆ กบในแม

อาการไมพงประสงค

อาการเซองซม (oversedation)การชนยา (tolerance) เกดจากเอนไซมทใชเมตาบอไลซยาถกกระตนใหม เมตาบอลซมเรวขน meprobamate เกด tolerance เรวการตดยาโดยรางกาย (physical dependence) เกดตามหลงการชนยา และมอาการ withdrawal reaction รนแรงจากยาทม rate of disappearance เรว พวกทม action ยาวกวา เชน chlordiazepoxide diazepam และ Phenobarbital มอาการคอยเปนคอยไปและไมรนแรงdysmorphogenesis diazepam ทำาใหเกด cleft lip และ palate ในคนและ miceเนองจากเปน CNS depressants จงอาจทำาใหคนทม respiratory failure อาการรนแรงขนอาจทำาใหฆาตวตาย แต benzodiazepines เดยวๆ แทบไมพบวาทำาใหผใชฆาตวตาย แทบทงหมดเกดในคนทใชรวมไปกบยาอนoverdose ของ chlordiazepoxide หรอ diazepam อาการมกไมรนแรง แตถามยาอนรวมไปดวย อาการจะมากขนโดยทวไป benzodiazepines เกด interaction กบยาอนไดนอยกวา hypnotics sedatives หรอ antianxiety drugs อน แตการใชรวมกบ ethanol จะไดผลเปน potentiation เพราะ ethanol เพมทงการดดซมของ benzodiazepines และกดสมองเหมอนกบ benzodiazepines เมอใชรวมกบ CNS depressant อนไดผล additive การใช benzodiazepine รวมกบ valproate อาจพบ psychotic episode

ประโยชนทางคลนกของ Benzodiazepines

1 คลายกงวล (antianxiety) เปนขอบงใชทสำาคญ ไดผลดมากเมอมอาการรนแรง แตเนองจาก anxiety อาจเกดรวมกบ depression หรออาจเปนอาการแสดงของความผดปกตทางจตอนเชน schizophrenia ดงนนถาไม respond ตอ antianxiety drugs ควรนกถงการวนจฉยอน

2 ชวยใหนอนหลบ (hypnotic) benzodiazepines ใชเปนยานอนหลบมากทสด diazepam และ flurazepam ใชกนมาก

3 muscle strain antianxiety drugs หลายตวมคนเอามาใชสำาหรบแก muscle strain ซงสามารถรกษาไดดวยความรอนและ aspirin

4 Status epilepticus เมอมอาการชกทตอเนอง ใช diazepam ฉดเขาเสนโลหตดำาไดผลดแทบทกราย 5 alcohol withdrawal ใช benzodiazepine รกษาดทสด เพราะมคณสมบตทางเภสชวทยาคลาย

alcohol จงใชแทนไดด ชวยแกการชกจาก alcohol withdrawal ไดผลด ไมมอนตราย 6 anesthetic ใชเปน preanesthetic medication หรอใชฉดเขาเสนเลอดดำา ในการผาตดหรอวนจฉย

บางอยางชวระยะเวลาสนๆ เชน electric cardioversion การใส endotracheal tube การผาตดฟน การ reduce fracture เลกนอยไดผลด

ยาใหมทไดผลในการรกษาอาการทางอารมณ เชน anxiety ทไดผลด ไดแก Buspirone

15

BUSPIRONE

สารนเปน azapirone (azaspirodecanedione) เดมใชเปน antipsychotic มฤทธ antidepressant ดวย ยานมคณสมบตทางเภสชวทยาแตกตางจาก neuroleptics หรอ sedatives ซงรวมทง benzodiazepines ไมคอยทำาใหเกด extrapyramidal side effects ไมมผลตอการจบกบ receptors ของ benzodiazepines หรอ GABA ไมแกชกแถมยงอาจลด seizure threshold เลกนอย ไมม tolerance หรอ withdrawal reaction และไมม cross-tolerance กบ benzodiazepines หรอ sedative อน ม interaction กบยากดระบบประสาทสวนกลางอนๆ นอย

กลไกการออกฤทธ

buspirone และยาในกลมเดยวกน ซงไดแก gepirone ipsapirone และ tiaspirone เลอกจบเฉพาะ 5-HT1A receptor โดยเปน partial agonist การจบของ buspirone ท presynaptic ทำาใหเกด postsynaptic 5HT1A antagonism โดยลดการสงกระแสประสาทของ serotonin neurons และลดการสงเคราะหและการหลง serotonin

buspirone ไดผลดในการรกษา anxiety ระดบปานกลาง ถาชนดรนแรงและม panic ดวยไมไดผล ยานไมชวยในรายทม withdrawal reaction จากขาดยา benzodiazepines ดงนนการเปลยนยามาเปนยานจงควรคอยๆ ทำา สารนไมคอยทำาใหงวง

16

Aminophylline

ชอสามญAminophylline

ทำาไมตองใชยานเปนยาขยายหลอดลม โดยคลายและเปดทางเดนทไปสปอด ทำาใหงายตอการหายใจ โดยชวยบรรเทาการหายใจถ การมเสยงวด และ การหายใจลำาบาก จากการเปนโรคหอบหด หลอดลมอกเสบ และโรคถงลมโปงพอง และยงยบยงอาการหอบหด จากการออกกำาลงกายดวย

Pharmacokinetics

Absorption oral สามารถเกดไดถง 100 โดยขนอยกบ formulation usedDistribution Vd = 045 Lkg โดยยาตวนจะกระจายไปยงนำานมดวย (approximates serum concentration) และยาตวนยงสามารถผาน placenta ไดดวยMetabolism เกดทตบ โดยกระบวนการ demethylation และ oxidationHalf life มคาไมแนนอน โดยการเปลยนแปลงขนอยกบ อาย liver function cardiac function lung disease และประวตการสบบหรของผปวยElimination ขบออกทาง urine โดยในผใหญพบวา 10 ขบออกในรป unchanged drug ใน neonates การขบถายของ unchanged drug ทางปสสาวะมคามากกวา (มากกวา 50)

วธใชยารบประทานทก 6 8 หรอ 12 ชม ตามใบสงแพทย โดยควรรบประทานยาอยางสมำาเสมอ เพอจะไดมประสทธภาพทด บางคนอาจจะตอง รบประทานยาตดตอกนเปนเวลานาน ฉะนนไมควรหยดรบประทานยา โดยปราศจากคำาสงของแพทย แตอาจจะหยดได ถายาทำาใหเกดสภาวะ ของอาการทแยลง

คำาแนะนำาระหวางใชยา

ควรปฏบตตามคำาสงแพทย เพราะยาตวนอาจทำาใหเกดอนตรายไดถารบประทานยามากเกนไป หรอรบประทานยาบอยเกนใบสงแพทยใหเขาพบแพทยเปนประจำา โดยเฉพาะชวงอาทตยแรก ๆ ทคณไดรบยาน เพอใหแพทยไดประเมนการตอบสนองของคณ ตอการใชยาตวนถาอาการของคณไมดขน หรอยงแยลง ใหพบแพทยตองแนใจในจำานวนยาทคณไดรบในแตละครง และควรพกยาไปในทกททคณเดนทางดวย

เมอคณลมกนยาใหรบประทานยาทนททนกได และใหรบประทานยาทเหลอตามเวลาเดม โดยไมควรรบประทานยาเปน 2 เทาของขนาดยาเดม และถาคณเกดอาการ หายใจสนทรนแรง ใหพบแพทย

อาการขางเคยงของยา

17

ถาเกดอาการ คลนไส อาเจยน มแผลในกระเพาะอาหาร ทองเปนตะครว สญเสยความรสกอยากอาหาร ใหรบประทานยาพรอมอาหาร หรอ หลงอาหารทนท หรอ พรอมยาลดกรด หรอ พรอมนำา 1 แกว ถาปฏบตตามนแลวยงมปญหาอยใหพบแพทยปวดศรษะ นอนไมหลบ มอาการตนเตน หนามด ปสสาวะบอย มอและนวกระตก โดยถาอาการเหลานรนแรง ใหพบแพทยการสนของหวใจ หวใจเตนเรซ หายใจเรว นอนไมหลบ ใหพบแพทย เพอแพทยจะไดปรบขนาดยาของคณผนขนทผวหนง (อาการแพ) ใหพบแพทยทนท

คำาเตอนและขอควรระวง

กอนรบประทานยาตวน ควรบอกหมอกอนวาคณไดรบยาอะไรอย โดยเฉพาะอยางยง ยา allopurinol cimetidine erythromycin lithium propranolol และยาสำาหรบไขหวด ยาแกแพ และยารกษาโรคหอบหดการไดรบยา theophylline พรอมกบยาตวน อาจทำาใหเกดอาการตนเตน นอนไมหลบ คลนไส อาเจยน หรอการไดรบขนาดยาเกน ฉะนน การใชยาน ไมควรไดรบยา theophylline รวมดวยไมควรรบประทานยารกษาโรคหวด ยาแกแพ ยารกษาหอบหด ทประกอบดวยพวก ephedrine epinephrine phenylephrine phenylpropanolamine หรอ pneudoephedrine โดยปราศจากคำาแนะนำาจากแพทย เพราะสารดงกลาว จะเพมผลขางเคยงของยาตวนบคคลเหลาน ควรบอกแพทยถงสภาวะของตนเองกอนใชยาตวน ไดแก หญงตงครรภ หญงใหนมบตร โรค glaucoma มะเรง โรคตอมธยรอยด โรคเบาหวาน โรคความดนโลหตสง โรคตบ โรคไต โรคหวใจ โรคหลอดเลอด

การเกบรกษาเกบในภาชนะปดสนท เกบใหพนมอเดก เกบยาเหนบในตเยน และ ยารปแบบอนใหเกบทอณหภมหอง และเกบใหพนทมความชน

ชอการคา สวนประกอบ

Asmeton-S

Chlorpheniramine maleate 2 mg + Methoxyphenamine HCI 125 mg + Aminophylline 25 mg + Noscapine 7 mg

Theophylline

ชอสามญTheophylline

ชอการคาAlmarion Asmasolon Franol Xanthium Theo-Dur

ทำาไมตองใชยานเปนยาขยายหลอดลม โดยคลายและเปดทางเดนทไปสปอด ทำาใหงายตอการหายใจ โดยชวยบรรเทาการหายใจสน การหายใจมเสยงวด และการหายใจลำาบาก จากการเปนโรคหอบหด หลอดลมอกเสบ และ โรคถงลมโปงพอง เปนการยบยงอาการหอบหด

18

จากการออกกำาลงกาย

Pharmacokinetics

Absorption oral สามารถเกดไดถง 100 โดยขนอยกบ formulation usedDistribution Vd = 045 Lkg โดยยาตวนจะกระจายไปยงนำานมดวย ( approximates serum concentration) และยาตวนยงสามารถผาน placenta ไดดวยMetabolism เกดทตบ โดยกระบวนการ demethylation และ oxidationHalf life มคาไมแนนอน โดยการเปลยนแปลงขนอยกบ อาย liver function cardiac function lung disease และประวตการสบบหรของผปวยElimination ขบออกทาง urine โดยในผใหญพบวา 10 ขบออกในรป unchanged drug ใน neonates การขบถายของ unchanged drug ทางปสสาวะมคามากกวา (มากกวา 50)

วธใชยา

ควรรบประทานทก 6 8 12 หรอ 24 ชม โดยควรจะรบประทานในเวลาเดยวกนเพอกนลม โดยควรจะรบประทานยาอยางสมำาเสมอ เพอยาจะไดมประสทธภาพยาตวนอาจตองการใชเปนเวลานาน ไมควรทจะหยดใชโดยปราศจากการปรกษาจากแพทย เพราะการหยดใชยาอาจจะทำาใหอาการแยลงกได

คำาแนะนำาระหวางใชยา

ใหรบประทานยาตามแพทยสง เพราะมฉะนนอาจจะเกดอนตรายได ถารบประทานมากเกนไป หรอ รบประทานบอยเกนไปควรพบแพทยสมำาเสมอ โดยเฉพาะชวงอาทตยแรก ๆ เพราะ แพทยจะไดประเมนดการตอบสนองของคณตอยาตวนถาอาการไมดขน หรอ มอาการแยลง ใหปรกษาแพทยไมควรเปลยนยหอใหม โดยปราศจากการปรกษากบแพทยกอนการเกนทางไปไหน ควรทจะพกยานไปดวยเสมอ

เมอคณลมกนยา

ใหรบประทานยาทนททนกได และ รบประทานยาทเหลอตามเวลาเดม โดยไมควรรบประทานยาเพมขนาดเปน 2 เทา ถาเกดอาการหาใจถอยางรนแรง ใหตดตอกบแพทย

อาการขางเคยงของยา

ถาเกดอาการ คลนไส อาเจยน มแผลในกระเพาะอาหาร ทองเปนตะครว สญเสยความรสกอยากอาหาร ใหรบประทานยาพรอมอาหาร หรอ หลงอาหารทนท หรอ พรอมยาลดกรด หรอ พรอมนำา 1 แกว ถาปฏบตตามนแลวยงมปญหาอยใหพบแพทยปวดศรษะ นอนไมหลบ มอาการตนเตน หนามด ปสสาวะบอย มอและนวกระตก โดยถาอาการเหลานรนแรง ใหพบแพทยการสนของหวใจ หวใจเตนเรซ หายใจเรว นอนไมหลบ ใหพบแพทย เพอแพทยจะไดปรบขนาดยาของคณผนขนทผวหนง ( อาการแพ ) ใหพบแพทยทนท

คำาเตอนและขอควรระวง

19

กอนรบประทานยาตวน ควรบอกหมอกอนวาคณไดรบยาอะไรอย โดยเฉพาะอยางยง ยา allopurinol cimetidine erythromycin lithium propranolol และ ยาสำาหรบไขหวด ยาแกแพ และยารกษาโรคหอบหดการไดรบยา theophylline พรอมกบยาตวน อาจทำาใหเกดอาการตนเตน นอนไมหลบ คลนไส อาเจยน หรอการไดรบขนาดยาเกน ฉะนน การใชยาน ไมควรไดรบยา theophylline รวมดวยไมควรรบประทานยารกษาโรคหวด ยาแกแพ ยารกษาหอบหด ทประกอบดวยพวก ephedrine epinephrine phenylephrine phenylpropanolamine หรอ pneudoephedrine โดยปราศจากคำาแนะนำาจากแพทย เพราะสารดงกลาวจะเพมผลขางเคยงของยาตวนบคคลเหลาน ควรบอกแพทยถงสภาวะของตนเองกอนใชยาตวน ไดแก หญงตงครรภ หญงใหนมบตร โรค glaucoma มะเรง โรคตอมธยรอยด โรคเบาหวาน โรคความดนโลหตสง โรคตบ โรคไต โรคหวใจ โรคหลอดเลอด

การเกบรกษาเกบในภาชนะปดสนท เกบใหพนมอเดก เกบยาเหนบในตเยน และ ยารปแบบอนใหเกบทอณหภมหอง และเกบใหพนทมความชน

ชอการคา สวนประกอบ

Almasal Theophylline 60 mg + Salbutamol sulfate 2 mg

AsianbronTheophylline anhydrous 150 mg + Glyceryl guaiacolate 90 mg

Bronchil Guaifenesin 90 mg + Theophylline 150 mg

Polyphed Theophylline 150 mg + Glyceryl guaiacolate 90 mg

Theosal Theophylline 60 mg + Salbutamol 2 mg

Terbutaline

ชอสามญTerbutaline

ชอการคาBricanyl Bricanyl terbuhaler Salterline Terbuno Vaccanyl

ทำาไมตองใชยาน

เปนยาขยายหลอดลม คลาย และ เปดทางผานไปทปอด ใหสามารถหายใจไดสะดวก ใชเพอบรรเทาอาการหอบหดเฉยบพลน และอาการหายใจไมออก ทเกดจากโรคถงลมโปงพอง โรคหลอดลมอกเสบ และโรคปอดอนๆ

Pharmacokinetics

20

Onset of action oral = 30-45 นาทProtein binding 25Metabolism เกดทตบกลายเปน inactive sulfate conjugatesHalf life 11-16 ชวโมงElimination ทางปสสาวะ

วธใชยาใหโดยการรบประทาน 3-4 ครงตอวน และ ถาใหทางการพน ใหทก 4-6 ชม โดยตองปฏบตตามคำาแนะนำา บนฉลากอยางเครงครด โดยยาตวนจะเรมทำางานภายใน 30 นาท

คำาแนะนำาระหวางใชยา

ถายาหมดประสทธภาพ หรอ ถาอาการของคณแยลง (โดยเฉพาะถาการหายใจลำาบาก หรอหายใจยากขน หลงจากการใชยาพน) ใหหยดใชยาน และพบแพทยไมควรใชยามากเกนไป หรอ บอยเกนไป เพราะการเพมขนาดยา สามารถทำาใหเกดอนตราย และสามารถลดประสทธภาพของยาไดถาเสมหะจากการไอระหวางทเกดอาการหอบหดเฉยบพลน เปลยนจากสขาวไปเปนสเหลอง เขยว หรอสเทา ควรพบแพทย เพราะอาการเชนน อาจเกดจากการตดเชอไดการเดนทาง ควรทจะพกยาใหไดตามทกำาหนดไว

เมอคณลมกนยา

ใหรบประทานยาทนททนกได และ ใหรบประทานยาอนตามเวลาเดม และ ถานกไดใกลกบเวลาทจะรบประทานยาครงตอไปควรจะรบประทานยาครงตอไปไดเลย โดยทไมตองรบประทานยาเพมขนาดเปน 2 เทา

อาการขางเคยงของยา

ถายปสสาวะไมปกต ปากแหง และระคายเคอง ใหบวนปากดวยนำาหลงจากการไดรบการรกษาแตละครงถาเกดอาการตวสน ตนเตน ปวดหว คลนไส อาเจยน นอนไมหลบ เหนอยงาย drowsiness dizziness เหงอออก มเสยงในห ใหพบแพทย ถาอาการเหลานรนแรง หรอ เปนเวลานานถาเกดอาการหวใจเตนไมสมำาเสมอ palpitations ปวดหนาอก ปวดหวใจ หายใจลำาบากมากขน มเสยงวด ใหพบแพทยทนท

คำาเตอนและขอควรระวง

ถาคณเปน หญงตงครรภ หญงใหนมบตร เปนโรคความดนโลหตสง ตอมธยรอยด overactive หวใจเตนไมเปนจงหวะ โรคหวใจ หรอ เปนลมชก หรอ ลมบาหม ใหบอกแพทยกอนใชยานกอนใชยาน ควรบอกแพทย หรอ เภสชกรกอนถงยาทใชอย โดยเฉพาะยา MAO inhibitors (isocarboxazid phenelzine และ tranylcypromine) ยากดระบบประสาท หรอยาโรคหอบหด และ b-blockers (atenolol carteolol esmolol labetalol metoprolol nadolol propranolol sotalol และ timolol)

การเกบรกษา

ใหเกบในภาชนะปดสนท และเกบใหพนมอเดก เกบในอณหภมหอง หางจากความรอน หลกเลยงการทำาใหภาชนะบรรจรว ไมควรเอาภาชนะบรรจไปจอไฟ หรอเตาเผา

21

ชอการคา สวนประกอบ

Bricanyl expectorantTerbutaline sulfate 03 mgml + Guaifenesin 133 mgml

Med-Broncodil Expectorant

Terbutaline sulfate 15 mg5ml + Guaifenesin 665 mg5ml

Terbosil ExpectorantTerbutaline sulfate 03 mgml + Guaifenesin 133 mgml

Terbron ExpectorantTerbutaline sulfate 15 mg5ml + Guaifenesin 665 mg5ml

TerbulinTerbutaline sulfate 15 mg5ml + Guaifenesin 665 mg5ml

Salbutamol

ชอสามญSalbutamol

ชอการคาAsmasal Bronchosol Butamol Ventolin Salmol

ทำาไมตองใชยานบรรเทา และ เปดทางเดนอากาศไปทปอด ทำาใหการหายใจสะดวกขน ชวยบรรเทาหอบหดเฉยบพลน และบรรเทาอาการหายใจไมออกจาก โรคหลอดลมอกเสบ โรคถงลมโปงพอง และ โรคปอด ใชปองกนการหายใจลำาบาก การหดเกรงของหลอดลม เมอมการออกกำาลงกาย

Pharmacokinetics

Peak effectOral 2-3 ชวโมง Nebulizationoral inhalation เกดขนภายใน 05-2 ชวโมงDuration of actionOral 4-6 ชวโมง Nebulizationoral inhalation 3-4 ชวโมงMetabolism เกดขนทตบ กลายไปเปน inactive sulfate อก 28 จะพบในปสสาวะในรปของ unchanged drugHalf life Oral 27-5 ชวโมง Inhalation 38 ชวโมงElimination 30 พบใน urine ในรปของ unchanged drug

วธใชยา

22

ให 2-4 ครงตอวน โดยใหโดยการรบประทาน ถาใหโดยทางยาพน จะใหทก 4-6 ชมใช 15 นาท กอนการออกกำาลงกาย เพอปองกนปญหาของการหายใจ โดยปฏบตตามคำาสงแพทยอยางเครงครดยาพนจะเรมไดผลภายใน 5-15 นาท และ จะมการออกฤทธไดเปนเวลา 3-4 ชม

คำาแนะนำาระหวางใชยา

ยาพน ตองทำาความสะอาดอยางสมำาเสมอ และ ถายาหมดประสทธภาพ หรอ คณมอาการแยลง ใหพบแพทยทนทไมควรใชยาในขนาดทเพม หรอ บอยมากขน เพราะทำาใหเกดอนตายไดเวลาจะเดนทาง ตองเอายาไปดวยทกครง

อาการขางเคยงของยา

การรบรสไมปกต ปากและคอแหงหรอระคายเคอง จากการใชยาพน แกโดยการใหกลวปากดวยนำาตวสน อาการตนเตน นอนไมหลบ คลนไส เสยงแหบ ไอ ใหพบแพทยถาอาการเหลานรนแรงหรอยาวนานหายใจลำาบากมากขนจากการใชยาพน หวใจเตนเรวขน ใหหยดใชยาและพบแพทย

คำาเตอนและขอควรระวง

กอนใชยาตวน ใหบอกแพทยกอนวา คณเปน หญงตงครรภ หญงใหนมบตร เปนโรคหวใจ โรคความดนโลหตสง ตอมธยรอยด overactive โรคลมชก หรอ โรคเบาหวานยาตวน มผลกระทบถงการตอบสนองของคณตอยาบางชนด เชน ยารกษาโรคหวด ยา MAO inhibitors (isocarboxazid phenelzine และ tranylcypromine) ยากดระบบประสาท หรอยาโรคหอบหด และ beta-blockers (atenolol carteolol esmolol labetalol metoprolol nadolol propranolol sotalol และ timolol)

การเกบรกษา

เกบในภาชนะปดสนท และเกบใหพนมอเดก เกบในอณหภมหอง ถาเปน syrup อาจเกบในตเยนได แตถาเปนยาพน ไมควรเกบในตเยน หรอ ใกลความรอน

ชอการคา สวนประกอบ

Almasal Salbutamol sulfate 2 mg + Theophylline 60 mg

Asmasal Expectorant

Salbutamol 1 mg + Guaifenesin 50 mg

Clenil compositumSalbutamol 100 mg + Beclomethasone dipropionate 50 mg

Theosal Salbutamol 2 mg + Theophylline 60 mg

Ventolin Expectorant Salbutamol sulfate 1 mg + Guaifenesin 50 mg

23

Prednisolone

ชอสามญPrednisolone

ชอการคาDi-Adreson-F Opredsone Prednisolone Polypred Pred-Mild Pred-Forte Predisone

ทำาไมตองใชยานยาตวนเปน corticosteroid ซงคลายกบ hormone ตามธรรมชาต ซงผลตโดย adrenal glands โดยชวยบรรเทาอาการอกเสบ ( บวม รอน แดง และ เจบ ) และใชรกษาขอตออกเสบ และความผดปกตของ ผวหนง เลอด ไต ตา ตอมธยรอยด และ ลำาไส รกษาอาการแพอยางรนแรง หอบหด และความบกพรองของ adrenal cortical

Pharmacokinetics

Protein binding 65-91 ( โดยขนอยกบความเขมขน )Metabolism เกดขนทตบ และยงถก metabolize ทเนอเยอของรางกายดวย กลายเปน inactive compoundHalf life 36 ชวโมงBiological 18-36 ชวโมงEnd state renal disease 3-5 ชวโมง Elimination ขบถายออกทางปสสาวะ โดย pricipally as glucuronides sulfates and unconjugated metabolites

วธใชยา

ถาคณใชยาน วนเวนวน ใหรบประทานตอนเชาในวนแรก และไมรบประทานในวนท 2 ปละรบประทานอกตอนเชาของวนท 3 และไมรบประทานในวนท 4 โดยรบประทานไปเรอย ๆ ตามแพทยสงถารบประทานยาตวน วนละครง ใหรบประทานตอนเชาพรอมอาหารเชาถารบประทานยาน มากกวาวนละ 1 ครง ใหรบประทานในชวงหางกนในเวลาทเหมาะสมไมควรหยดรบประทานยาน โดยปราศจากคำาแนะนำาของแพทย เพราะการหยดยาอาจทำาใหเกดอาการดงตอไปนได เชน สญเสยความรสกอยากอาหาร คลนไส อาเจยน drowsiness stupor ปวดศรษะ เปนไขเจบทขอและกลามเนอ peeling skin และ นำาหนกลด ถาไดรบยาปรมาณมากในเวลานาน แพทยจะคอยๆ ลดขนาดยาลง เพราะ จะปรบนาดยากอนทจะหยดยาอยางสมบรณ

คำาแนะนำาระหวางในยา

ถาคณไดรบยาน เปนเวลานาน คณควรจะตองตรวจเลอด เปนระยะ ๆ X-rays ตรวจตา ความดนโลหต ความสง นำาหนก และตรวจทางกายภาพ โดยการตรวจรางกายน สำาคญสำาหรบเดก เพราะยาตวน จะทำาใหการเจรญเตบโตของกระดกชาลงยาตวน ควนจะไดรบอยางสมำาเสมอ เพอใหมประสทธภาพ และ ไมควรใชมากจนเกนไป บอยเกนไป และใชนานเกนทแพทยสง โดยถาเกดอาการทแย ใหพบแพทย เพราะขนาดยาทคณไดรบ อาจจะตองการปรบกไดแพทยอาจจะบอกใหคณชงนำาหนก ทก ๆ วน และ ใหคณรายงานนำาหนกทผดปกตบอกแพทย หมอฟน และแพทยผาตด ทกำาลงจะรกษาคณ วาคณกำาลงไดรบยานอย (ถงแมวาคณจะหยดการรกษาดวยยาตวนมาแลว 12 เดอนกตาม)

24

อาการขางเคยงของยา

ถาเกดอาการคลนไส อาเจยน ระคายเคองกระเพาะ ใหรบประทานยาพรอมอาหาร หรอนม ถาอาการเหลานยงคงอย หรอ อจจาระของคณมสดำา ใหพบแพทยถาเกดอาการปวดศรษะ dizziness นอนไมหลบ depression ตนเตน อารมณไมปกต เปนสว ผวบาง เหงอมากขน ผมยาวเรวขน หนาแดง แผลถลอกงาย มจดสมวงบนผวหนง มระยะเวลาของการมประจำาเดอนผดปกต หรอขาดการมประจำาเดอน โดยถาอาการเหลาน คงอยเปนเวลานาน หรอรนแรงใหพบแพทยปญหาในระยะยาว ไดแก นำาหนกมากขน เทาบวม ขอเทาบวม และ ขาดานลางบวม มแผลทกลามเนอ และ กลามเนอออนแรง แผลทตา ปญหาในการมองเหน เปนหวด หรอตดเชอ เปนอาการหลงๆ ของการใชยานานๆ ใหพบแพทย

คำาเตอนและขอควรระวง

กอนทจะรบยาน ควรบอกแพทยวาคณไดรบยาตอไปนอยดวยคอ aspirin ยารกษาโรคขออกเสบ ยาปองกนการแขงตวของเลอด เชน warfarin (coumarin) ยาขบปสสาวะ estrogen (ยาคมกำาเนด) phenytoin rifampin และ phenobarbital ไมควรจะรบวคซน การทำาใหเกดการคมกนโรค ( immunization ) หรอการทดสอบทางผวหนง ตางๆ ขณะทไดรบยานอย ยกเวนวา แพทยจะบอกใหคณ โดยเฉพาะเลยวาคณสามารถรบไดกอนหนาทจะไดรบยาน ควรบอกแพทยดวยถาคณตงครรภ คาดวาจะตงครรภ ตองการทจะตงครรภ หรอ คณเปนหญงใหนมบตร โดยถาคณกำาลงจะตงครรภ คณควรพบแพทย เพราะยาตวน สามารถ ทำาใหเกดอนตรายกบเดกทอยในครรภ หรอ เดกทดมนมมารดากอนทจะรบยาน ควรบอกแพทยถงประวตการใชยาของคณกอน โดยถาคณเปนโรคตบ โรคไต โรคลำาไส หรอ โรคหวใจ โรคความดนโลหตสง underactive thyroid gland myasthenia gravis osteoporosis (brittle bones) ตดเชอ herpes ทตา หรอ การตดเชออนๆ หรอ มประวตการเปนวณโรค โรคลมชก ulcers หรอ โรคเกยวกบการแขงตวของเลอดถามประวตเปน ulcers หรอ ไดรบขนาดยาของ aspirin ทมาก หรอ ไดรบยารกษาโรคขออกเสบ ใหจำากดปรมาณการดมของเครองดม แอลกอฮอล ขณะทใชยาน เพราะยานสามารถ ทำาใหกระเพาะและลำาไส ไวตดการเกดระคายเคองจากการใชแอลกอฮอล aspirin และยารกษาไขขออกเสบ และจะเพมอตราเสยง ของการเกด ulcersรายงานการเกด injury หรอ อาการการตดเชอ (ไข เจบคอ เจบระหวางการถายปสสาวะ และปวดกลามเนอ) โดยเกดขนระหวางการรกษา และ ภายใน 12 เดอน หลงจากการรกษา ดวยยาน โดยตองการปรบขนาดยา ถาคณเปนโรคเบาหวาน ยาตวน จะเพมระดบนำาตาลในเลอดของคณ โดยถาคณควบคมนำาตาล ในเลอดของคณทบาน ใหทดสอบนำาตาลในเลอด และในปสสาวะ บอยกวาปกต และพบแพทย ถาระดบนำาตาลในเลอดสง หรอ ถามนำาตาลในปสสาวะ โดยขนาดยาของยาเบาหวาน และอาหารของคณ อาจจะตองปรบขนาด

การเกบรกษา

เกบรกษาในภาชนะปดสนท และ เกบใหพนมอเดกเกบในอณหภมหองถาคณเปนโรค arthritis ควรบอกแพทย หรอ เภสชกรวาคณไมตองการขวด child-resistant cap

25

ชอการคา สวนประกอบ

BlephamidePrednisolone acetate 02 + Na sulfacetamide 10

Denson Prednisolone 25 mg + Nitrofurazone 2 mg

Farakil Prednisolone 05 + Neomycin 03

Mysolone-N Prednisolone 5 mg + Neomycin sulfate 5 mg

Otosil Prednisolone 05 + Chloramphenical 5

Ketotifen

กลไกการออกฤทธของยาorally active agent ซงเปน antihistamine อยางมนยสำาคญ และมสมบตเปน antianaphylactic ซงสามารถใชอยางไดผลด ในการปองกน การเกดโรคหอบหด

ชอสามญKetotifen

ชอการคาAmitone Asmahoc Katifen Ketofen Sykofen Zediten

ทำาไมตองใชยานantiasthmatic agent

อาการขางเคยงของยาsedation และ drowsiness โดยอาจจะตองลดขนาดยาลง หรอ หยดการใชยา ถาความรนแรงไมลดลง โดยแอลกอฮอล อาจจะเสรมฤทธของ การเกดอาการขางเคยง ของยากได และยงมรายงานการเกดอาการ นำาหนกเพมขน ปากแหง ปวดศรษะ dizziness และ giddiness

26

Benzonatate

ขอบงใชใชแกไอแหง

ชอการคาTesalon

วธใชยาถาเปน Capsule ไมควรเคยวหรอละลายยา กรณอาย gt 10 ป ถงผใหญ ทาน 1 capsule ทก 4 ชม ไมควรเกน 6 capsuleวน อาย lt10 ป ขนาดยาทให 8 mgkgวน โดยบงให 3 ndash6 ครง

คำาแนะนำาระหวางใชยานหามเคยวหรอหก capsule

เมอคณลมทานยาใหรบประทานทนททนกได แตถาใกลกบเวลาทจะทานครงตอไป ไมตองทานยาครงทลม ใหขามไปทานครงปกต ไมควรทานยาเพมเปน 2 เทา

ผลขางเคยงของยา ในบางรายอาจเกดอาการ

สงบระงบ ปวดหว วงเวยน คดจมก คลนไส ไมสบาทอง ทองผก ผนคนสามารถใชไดในสตรมครรภ และระหวางการใหนมบตรไมควรใชยานในผปวยทแพยา

Codeine27

ชอการคาCodipront

Pharmacokinetics

ยาตวนดดซมไดดทาง GI tract หลงจากใหยาทาง oral แลวพบวา ยาจะออกฤทธเปน antitussive ภายในเวลา 1-2 ชวโมง และฤทธจะอยไดนานถง 4 ชวโมง ยาตวนจะกระจายไปยงนำานมไดดวยยาตวนถก metabolize ทตบ โดยกระบวนการ O-demethylation N-demethylation และบางสวนจะเกด conjugation ดวย glucuronic acid และถกขบออกทาง urine

วธใชยา

ผใหญ 10 ndash 20 mg ทก 4 ndash 6 ชม ไมควรทานเกน 120 mgวนเดก อาย 6 ndash 12 ป ทาน 5 ndash10 mg ทก 4 ndash 6 ชม ไมควรทานเกน 60 mgวนอาย 2 ndash 6 ป ทาน 25 ndash 5 mg ทก 4 ndash 6 ชม ไมควรทานเกน 30 mgวน

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน

ระหวางทใชยานไมควรขบรถ หรอทำางานทตองใชสตตลอดเวลาไมควรทานยานรวมกบเหลาไมควรใชแกอาการไปเรอรงทเกดจาก การสบบหร หอบหด ถงลมโปงพอง หรออาการไอทมเสลดเยอะ นอกจากอยภายใตการดแลของแพทยอาจมอาการปากแหง ทองผกไดอาจมอาการไมสบายทองใหแกโดยทานพรอมอาหาร หรอดมนมตาม

อาการขางเคยงของยาอาจมอาการ คลนไส อาเจยน วงเวยน สงบระงบ ทองผก

คำาเตอนและขอควรระวง

ไมควรใชยานกบผปวยหอบหดหลกเลยงการใชยานในสตรมครรภไมควรใชยานในสตรทใหนมบตรไมควรใชยานในเดกระวงการใชยานในผปวย โรคตบ ไต ผปวยทมธยรอยด ฮอรโมนตำา และคนสงอาย

การเกบรกษาเกบในภาชนะปดสนท ใหพนมอเดก ทอณหภมหอง

Dextromethorphan

ชอสามญDextrometrophan

28

ชอการคาCortuss Dextroral pusiran Polydex PPolydex Y Rocof Menthol Tussils 5

กลไกการออกฤทธdepressing the cough reflex (กดศนยการไอ) โดยไมมฤทธเปนยาขบเสมหะ (expectorant) ใน dose ของการรกษา ยาตวนจะไมยบยง ciliary activity

Pharmacokineticsดดซมไดเรวทาง GI tract การออกฤทธของยา จะมผลภายใน 15-30 นาทหลงรบประทานยาแลว ระยะเวลาในการออกฤทธประมาณ 3-6 ชม With conventional dosage forms

วธใชยา

ผใหญ และเดกอาย gt 12 ป 10-20 mg ทก 4 ชม หรอ 30 mg ทก 6-8 ชม แตไมควรเกน 120 mg วน หรอ ควรรบประทานตามแพทยสงเดก 6-12 ป 5-10 mg ทก 4 ชม หรอ 15 mg ทก 6-8 ชม แตไมควรเกน 60 mgวน หรอควรรบประทานตามแพทยสงเดกอายนอยกวา 2 ป ดเปนรายบคคลไปวาจะใหขนาดยาเทาไหร โดย dosage ปกตของยาตวนจะเปนแบบ extended-release oral suspension containing the polistirexผใหญและเดกอาย gt 12 ป 60 mg วนละ 2 ครงเดก 6-12 ป 30 mg วนละ 2 ครงเดก 2-6 ป 15 mg วนละ 2 ครงในรปแบบ Lozenges จะไมใชในเดกอายตำากวา 6 ป

ขอบงใชใชบรรเทาอาการไอ จากการระคายเคองของคอ และหลอดลม ซงเกดจากไขหวด หรอ สารระเหยทระคายเคอง โดยยาตวนมผลด ในการรกษาอาการไอ แบบเรอรงทไมมเสมหะ

ขอควรระวง

adverse effects ของยาตวนมนอย โดยอาจเกดอาการคลนไส และหรอ เกด GI disturbances อนๆ slight drowsiness และ dizziness ยานไมทำาใหเกดอาการ analgesia ไมทำาใหเกดการเสพตด และอาจม หรอไมมอาการ CNS depression กได การใหยาตวน จะเกยวกบการหลง histamine และควรในอยางระมดระวงในเดกทมประวตเปนโรคภมแพระวงการใชใน sedated หรอ debilitated patientsไมควรใชกบอาการไอแบบเรอรง ในผปวยทมการสบบหรนานๆ โรคหอบหด หรอ โรคถงลมปอดโปงพอง หรอไอทมเสมหะมากเกนไป โดยถามอาการไอมากกวา 1 สปดาห หรอ เปนซำาอกหลงจากทหายไปแลว หรอ เกดอาการไอรวมกบอาการไขสง ผน หรอ ปวดศรษะ ควรปรกษาแพทยยา Dextromethorphan ทมสวนผสมของ aspartame (Nutra Sweet) ควรระวงการใชในผปวยทเปน phenylketonuria ซงผปวยโรคนควรจำากด การไดรบ phenylalanine เพราะ Nutra Sweet จะถก metabolize ใน GI tract ไปเปน phenylalanineยา Dextromethorphan ทมสวนผสมของ tartrazine ถงแมวาอบตการณ การเกดการแพตอ tartrazine จะตำาแตการแพน มกพบบอยในผปวยทแพ aspirin

29

Antihistamine

ยาแกแพเปนยาหลกสำาหรบการรกษาโรคภมแพ ยาแกแพในระยเรมแรกจะมผลขางเคยงทไมพงปราถนา เชนอาการปากแหง ทำาใหเกดการงวงซมซงเปนผลเสยตอการทำางาน การทำางานของยาแกแพจะออกฤทธท H1-receptor คณสมบตของยาแกแพมดงน

bull ลดอาการทเกดจากการหลง histamine เชน อาการจาม คนจมก นำามกไหล bull แตไมลดอาการของคดจมก bull สามารถลดอาการคนตา และคนห bull ยาแกแพสวนใหญออกฤทธเรว

เนองจากผลขางเคยงของยาแกแพมมากจงไดมการพฒนายาแกแพรนใหมทมผลขางเคยงตำา ขณะเดยวกนกยงคงมประสทธภาพ ยารนใหมตองมประสทธภาพในการรกษาดงน

1 เยอบจมกอกเสบจากโรคภมแพทงชนดเปนทงป Perrenial allergic rhinitis และเปนเฉพาะฤด seasonal allergic rhinitis

2 เยอบตาอกเสบจากโรคภมแพ 3 ลมพษ ยาทจดวาไดผลดสำาหรบลมพษคอ cetiricineterfenadine ซงออกฤทธเรว

และลดอาการคนไดเปนอยางด 4 ผวหนงอกเสบแบบ Atopic dermatitis ยาทใชไดผลดคอ

cetirizineloratadineketotifen 5 โรคหด asthma โดยเฉพาะผปวยโรคหอบหดทมอาการภมแพมอาการคดจมก และนำามก

ไหล

ผลขางเคยงของยา

1 อาจจะทำาใหงวง ซม และนำาหนกตวเพม แตอาการนอยกวายาแกแพรนแรกๆ 2 พษตอหวใจ astemazoleterfenadine จะมผลตอการเตนของหวใจ แตยาตวอน

ไมมผลตอการเตนของหวใจ

ขอระวงในการใชยา

1 ควรจะตองระวงการใชยาอน เพราะอาจจะเกดปฏกรยา ยาทตองระวงไดแก erythromycinketoconazoleitraconazole

2 ไมควรใชยานในคนตงครรภ

30

3 ไมควรใชยานในคนทเลยงลกดวยนมแม 4 ควรจะระมดระวงในคนทเปนโรคไต และโรคตบ

Albuterol (อลบเทอรอล)หรอ Salbutamol ( ซลบทามอล)

ชอทางการคา Ventolin inhaler

ทำาไมจงตองใชยาน เปนยาขยายกลามเนอบรเวณหลอดลม ทำาใหชองวางในหลอดลมขยายใหญ จงหายใจสะดวกขน ใชในผทมปญหาเกยวกบการหายใจทมสาเหตมาจากหลอดลมอกเสบ ถงลมโปงพอง และโรคปอดอนๆ นอกจากนยงใชในการปองกนอาการหลอดลมตบหลงจากออกกำาลงกาย

วธใชยา กรณทเปนยาพน มวธการใชยาดงน

เขยาทใสยาพนหายใจออกใหไดมากทสดขณะทปากกำาลงปดอยเปดฝากระบอกยาพนออก แลวอมปากกระบอกยาโดยเอารมฝปากประกบปากกระบอกยาใหแนบสนทโดยรอบกดทใสยาพนเพอใหยาเขาปากพรอมกบสดลมหายใจเขาชาๆ โดยตองแนใจวายาผานเขาสลำาคอหมดโดยไมคาง อยตามซอกฟนหรอลน ถาใชกบเดกควรใหผใหญชวยเหลอ โดยปดจมกเดกใหสนทแลวกดยาพนเขาปากเดก เพอใหแนใจวายาไดผานเขาสลำาคอเดกกลนลมหายใจประมาณ 2-3 วนาท แลวจงปลอยลมหายใจออกชาๆ

หลงจากใชแลวถายงคงมความรสกวายายงเขาไปไมถงปอด จะมเครองมอทจะชวย เรยกวา spacer (สเปเซอร) ซงเปนกระบอกพลาสตกกลวง ใชสวมตอจากกระบอกพน จะทำาใหใชยาพนไดอยางมประสทธภาพมากขน ถาไมเขาใจวธการใชยาไมวากรณใดกตามควรปรกษาแพทยหรอเภสชกรใหอธบายวธการใชจนเขาใจโดยละเอยด และควรพบแพทยตามนดหรอเมอยาหมด กรณทเปนยาเมดใหรบประทานครงละ 1-2 เมด วนละ 3-4 ครง ตามคำาแนะนำาของแพทย

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน

ควรทำาความสะอาดอปกรณการพนอยางสมำาเสมอตามคำาแนะนำาทแนบมาเมอใชยาตามปกตแตไมสามารถปองกนหรอรกษาอาการไดใหพบแพทยอยางเรงดวนทสดอยาเพมขนาดการใชยาเองในแตละครงหรอเพมความถในการใชมากกวาทแพทยสงเพราะจะทำาให

31

ไดรบขนาดยามากเกนไป เกดอนตรายได

เมอคณลมกนยา ควรทานทนททนกขนได แตถาเวลาททานใกลเคยงกบเวลาทจะทานครงตอไป ควรงดทานยาทลม และใหทานตามเวลาทจะทานครงตอไปตามปกต ไมควรเพมปรมาณยาเปน 2

เทา

ผลขางเคยงของยา เกดไมบอยนกแตถาเกดขนใหรบพบแพทยทกำาลงรกษาอย อาการเหลานคอ การรบรสเปลยนไป ปากแหง มการระคายเคองบรเวณปากและลำาคอ นอนไมหลบ คลนไส ไอ และถายงใชแลวทำาใหหายใจลำาบากขนหรอใจสน ใหหยดใชยานทนทแลวพบแพทยโดยดวน

คำาเตอนและขอควรระวง ถามภาวะดงตอไปนควรแจงใหแพทยทราบ คอกำาลงตงครรภหรอใหนมบตร โรคหวใจ โรคความดนโลหตสง โรคตอมไทรอยดเปนพษ โรคลมชก โรคเบาหวาน และควรบอกแพทยวากำาลงใชยาอนอะไรอยบาง ทงทไดรบจากแพทยอนๆ หรอซอใชเองกตาม รวมทงการแพยาตางๆ ดวย

การเกบรกษา

เกบในภาชนะปดสนทใหพนมอเดกเกบใหพนแสงแดด ความรอนและความชนไมควรเกบในตเยนหรอใกลเตาไฟ

Allopurinol (อลโลพรนอล)

ชอการคา Alinol Allopin Allorin Apnol Apurol Loporic Medoric Puricin Puride SigapurolUricad Valeric Xanol Zyloric

ทำาไมจงตองใชยาน ยานใชเพอปองกนอาการกำาเรบของโรคเกาทในโรคเกาทเรอรงเทานน โดยออกฤทธลดการสรางกรดยรก ไมสามารถจะบรรเทาอาการของโรคเกาทเมอโรคเกาทกำาเรบแลวได ดงนนจงตองรบประทานและปฎบตตาม แพทยสงอยางเครงครด พยายามไมลมรบประทานยา และรบประทานอยางถกตองครบถวน

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน ระหวางทใชยานควรดมนำาประมาณแปดแกวตอวน สราหรอเครองดมทมแอลกอฮอลจะลดฤทธของยา ระหวางทรบประทานยาน ไมควรรบประทานนำาผลไมหรอวตามนซมากจนเกนไป เพราะวตามนซจะทำาใหปสสาวะเปนกรด และเกดนวในไตได

เมอคณลมกนยา ควรทานทนททนกขนได แตถาเวลาททานใกลเคยงกบเวลาทจะทานครงตอไป ควรงดทานยาทลม และใหทานตามเวลาทจะทานครงตอไปตามปกต ไมควรเพมปรมาณยาเปน 2 เทา

32

ผลขางเคยงของยา อาจพบอาการคลนไส อาเจยน ทองเสย อาหารไมยอย จงควรรบประทานยาหลงอาหารเพอปองกนอาการ ถาเกดอาการมากหรอทนไมไหวใหรบพบแพทย และอาจเกดผนตามผวหนง เจบปวดเมอปสสาวะ ปสสาวะมเลอด ระคายเคองตา ปากหรอรมฝปากบวม ใหหยดยาและพบแพทยทนท ยานอาจทำาใหมนงง เมอทานยานแลวมอาการมนงง ควรระมดระวงหากตองขบรถหรอทำางานเกยวกบเครองจกรกล

คำาเตอนและขอควรระวง หญงตงครรภหรอใหนมบตรและผปวยโรคไต โรคตบ ความดนโลหตสง เบาหวาน ควรปรกษาแพทยกอนใชยา ถาใชยาอนอยกอนหรอจะใชยาอนควบ ควรปรกษาแพทยหรอเภสชกร เพราะอาจทำาใหเกดอาการอนไมพงประสงคได

การเกบรกษา

เกบในภาชนะปดสนทใหพนมอเดก เกบใหพนแสง ความรอนและความชน

Amiloride and Hydrochlorothiazide (อะมโลไรด และ ฮยโดรคลอโรไธอะไซด)

ชอการคา Amihydrozide Amilide Hyperretic Miduret Milorex Miretic Moduretic Poli-uretic Renase Sefaretic

ทำาไมจงตองใชยาน เปนยาขบปสสาวะ ใชสำาหรบรกษาโรคความดนโลหตสงและอาการบวมนำาทเกดจากความผดปกตตางๆ เชน โรคหวใจ ยานไปทำาใหไตขจดนำาและเกลอสวนเกนออกจากรางกายทางปสสาวะ

วธใชยา รบประทานวนละ 1 ครงในตอนเชาพรอมอาหาร

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน ควรไปพบแพทยตามเวลานดหามหยดยาเองโดยทไมไดปรกษาแพทย แลหามใชยาชนดอนรวมดวยเกนกวาทแพทยสง

ควรรบประทานอาหารทมรสเคมนอยหรออาหารทมเกลอโซเดยมตำาและควรออกกำาลงกายทกวน จำากดอาหารทมเกลอโปแตสเซยมสง เชน กลวย ลกพรน ลกเกด นำาสมและนม

เมอคณลมกนยา ใหรบประทานทนททนกได ถาหากจำาไมไดจนถงวนรงขน ใหกนยามอตอไปตามปกตไมตองกนยาทลม

ผลขางเคยงของยา

อาจพบอาการคลนไส อาเจยน ทองเสย เบออาหาร ปวดทอง แนนทอง มลมในทอง ถาเกดอาการดงกลาวใหรบประทานยานพรอมอาหาร แตถาหากอาการยงคงอยหรอรนแรงขนใหพบแพทยอาการปสสาวะบอย มนงง ปวดหว ปญหาเหลานจะลดลงหลงจากทคณทานยานเปนเวลา 2-3 สปดาห ถาหากมอาการอยใหพบแพทยหากมอาการเหลานใหรบไปพบแพทยโดยดวนกลามเนอออนแรงหรอเกดตะครว ออนลา หวใจเตนชาหรอไมสมำาเสมอ เจบคอ ฟกชำางายผวหรอตาเหลองผนแดง

คำาเตอนแลขอควรระวง

33

ควรแจงใหแพทยทราบ ถาเปนโรคเบาหวาน เกาท แพยาซลฟา หรอเปนโรคตบ โรคไต กำาลงตงครรภ หรอใหนมบตร

แจงแพทยหรอเภสชกรใหทราบวาใชยาอะไรอยบาง โดยเฉพาะยา แคปโทพรล ดจอกซน อนาลาพรล ไลซโนพรล ลเธยม ยาเสรมโปแตสเซยม ยารกษาโรคขอ ยารกษาโรคเบาหวานหรอยาลดความดนโลหตหามรบประทานยาชนดน ถากำาลงรบประทานยาสไพโรโนแลคโทน หรอไทรแอมเทอรนอยเครองดมทมแอลกอฮอลอาจเพมฤทธของยาตวนจะทำาใหเกดอาการมนงงหรอปวดศรษะได จงไมควรใชรวมกนหากจะตองรบการผาตด หรอทำาฟนใหแจงแพทยวากำาลงใชยานอยถาเกดอาการปวยแลวทำาใหอาเจยนหรอทองเสยทำาใหสญเสยนำามาก ใหปรกษาแพทยหามใหยานแกผอนใช

การเกบรกษา เกบในภาชนะปดสนททอณหภมหอง พนจากแสง ความชนและจากมอเดก

Amiodorone (อะมโอดาโรน)

ชอการคา Cordarone

ทำาไมจงตองใชยาน ใชรกษาหรอปองกนภาวะหวใจเตนผดจงหวะ โดยยานจะลดการทำางานของเสนประสาทในหวใจและลดการทำางานทมากเกนไปของหวใจ

วธใชยา รบประทานวนละ 1-2 ครง ตามคำาสงแพทย อาจจะตองใชยานนาน 1-3 สปดาห จงจะเหนผลการรกษาและตองใชยานเปนเวลาหลายเดอน กอนทผลของยาจะออกฤทธเตมท

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน

ควรไปพบแพทยตามนด เพอตดตามผลการรกษาควรปฏบตตามคำาแนะนำาของแพทยเกยวกบการสบบหร อาหาร เครองดมทมแอลกอฮอลและคาเฟอน บหรและเครองดมทมคาเฟอนอาจจะทำาใหหวใจเตนผดจงหวะมากขนและมผลตอการออกฤทธของยา

เมอคณลมกนยา ใหเวนยามอนนไปเลยและรบประทานมอตอไปตามปกต หามรบประทานยาสองมอควบ

ผลขางเคยงของยา

ถามอาการคลนไส อาเจยน ทองผก เบออาหาร ปวดทอง ใหแกไขโดยรบประทานยาพรอมอาหารถามอาการมอสน เดนลำาบาก วงเวยน ออนเพลย กลามเนอออนเปลย นอนไมหลบ ปวดศรษะ เสอมสมรรถภาพทางเพศ นำาหนกตวลดลง การรบรสหรอกลนผดปกต การมองเหนผดปกต เชน มองภาพไมชดเจน เหนแสงรอบๆ วตถ ตาไมสามารถสแสงหรอตาแหง หนาแดง มการบวมของเทา ขอเทา ขาทอนลาง ผวเปลยนเปนสคลำาๆ (โดยเฉพาะทหนาและมอ) และผวหนงไวตอแสง ใหปรกษาแพทยถามอาการไอ หายใจหอบหรอมอาการเจบเมอหายใจ ทองบวม หวใจเตนเรวหรอผดปกตใหรบปรกษาแพทยทนท (อาการดงกลาวนสามารถเกดขนไดหลงจากทคณหยดยา)

คำาเตอนแลขอควรระวง

ควรแจงใหแพทยทราบ ถามประวตของโรคปอด ตบ หวใจ ตอมไทรอยด กำาลงตงครรภหรอใหนมบตรควรบอกกบแพทยหรอเภสชกรวากำาลงใชยาอนอย โดยเฉพาะยาตอไปน คอ เฟนโทอน วอรฟารนหรอยาตานการแขงตวของเลอด ด

34

จอกซน โพรเคนาไมด ควนดน และยาอนๆ ทใชรกษาโรคหวใจการใชยานอาจทำาใหผวหนงไวตอแสงแดดมากกวาปกต ซงผลดงกลาวจะปรากฎอยนานเปนสปดาหหรอเปนเดอน หลงจากทหยดรบประทานยาแลว ดงนน ถาจะออกไปนอกบานเปนเวลานานๆ ควรใสเสอแขนยาวและใชผลตภณฑกนแดด การสมผสแสงแดดจะทำาใหผวเปลยนเปนสคลำา ซงอาจจะไมหายเปนปกตหลงจากหยดใชยานแลวหากตองเขารบการผาตดหรอทำาฟน ใหบอกแพทยหรอทนตแพทยวากำาลงใชยานอย หรอมการใชยานภายในระยะ 2 เดอนทผานมาหามใหยานแกผอนใช

การเกบรกษา เกบในภาชนะปดสนททอณหภมหอง พนจากแสงแดดและจากมอเดก

Amitriptyline (อะมทรบไทลน)

ชอการคา Polytanol Tripta Triptyline Tryptanol

ทำาไมจงตองใชยาน เปนยาตานอาการซมเศรา ใชรกษาภาวะซมเศราและอาจมขอบงใชอนๆ ตามแพทยสง เชน บรรเทาอาการปวดเรอรง รกษาอาการปสสาวะรดทนอนในเดก แผลในกระเพาะอาหาร เปนตน ผทรบประทานยานควรไดรบการดแลและปฏบตตามทแพทยแนะนำาอยางเครงครด การปรบเปลยนขนาดยาหรอการหยดรบประทานยา ตองไดรบคำาสงจากแพทยเทานน

วธใชยา

รบประทานใหถกขนาดและสมำาเสมอตามแพทยสง หามหยดยาดวยตนเอง เพราะยาจะออกฤทธไดเตมทตองใชเวลาหลายสปดาหรบประทานยานในขณะทองวางหรอพรอมอาหารกได แตการรบประทานยาพรอมอาหารหรอหลงอาหารทนทจะชวยลดการระคายเคองกระเพาะอาหาร

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน บอกใหแพทยทราบถา

มประวตแพยาอนตงครรภหรอวางแผนตองการมบตร เพราะยานเปนอนตรายตอทารกในครรภกำาลงใหนมบตรเพราะยาสามารถผานทางนำานมสทารกและทำาใหเดกงวงซมไดกำาลงใชยาอนซงสงโดยแพทยหรอทนตแพทยทางอนหรอการซอยาจากรานขายยาในกรณเจบปวยเลกนอย เชน ยาแกหวด ยาแอสไพรนแกปวด ยาลดกรดในกระเพาะอาหาร เปนตนมโรคประจำาตวหรอมปญหาสขภาพอนๆ เชน มประวตเปนโรคหอบหด โรคลมชก โรคหวใจ ตอหน โรคตบ โรคจต พษสราเรอรง กอนเขารบการผาตดหรอทำาฟน รวมทงกรณไดรบบาดเจบฉกเฉน

เมอคณลมกนยา ควรทานทนททนกขนได แตถาเวลาททานใกลเคยงกบเวลาทจะทานครงตอไป ควรงดทานยาทลม และใหทานตามเวลาทจะทานครงตอไปตามปกต

ไมควรเพมปรมาณยาเปน 2 เทา

คำาเตอนและขอควรระวง

จำากดการดมสรา หรอเครองดมทมสวนผสมของแอลกอฮอล เพราะทำาใหงวงนอนเพมขน หามขบรถยนต ใชเครองจกรหรอทำางานทตองอาศยความตนตว เพราะยาทำาใหงวงซมพยายามอยาลกนงหรอยนอยางรวดเรว เพราะทำาใหเวยนหวหรอเปนลมไดยายงคงมฤทธอย 3-7 วนหลงจากหยดใชยาเพอใหเวลารางกายมการปรบตว หากสงเกตพบความผดปกตเกดขนใหปรกษาแพทยหรอ

35

เภสชกร

การเกบรกษา

เกบในภาชนะปดสนทใหพนมอเดกเกบใหพนแสง ความรอนและความชน

Amlodipine (แอมโลดพน)

ชอการคา Norvasc

ทำาไมจงตองใชยาน เปนยาลดความดนโลหตโดยออกฤทธขยายหลอดเลอดและใชบรรเทาอาการเจบหนาอกจากโรคแองไจนา (Angina)

วธใชยา รบประทานวนละ 1 ครงตามขนาดทใชรกษาตามแพทยสง เวลาในการรบประทานควรเปนเวลาเดยวกนของทกๆ วนเพอใหระยะหางของการใหยาเปนชวงเทาๆ กน

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน

ควรไปพบแพทยตามนดทกครงเพอใหแพทยประเมนและตดตามผลการใชยา และทำาการปรบขนาดยาหากขนาดยาทใชอยไมเหมาะสมหลกเลยงการรบประทานอาหารทโซเดยมสง ซงไดแกอาการทมเกลอมาก อาหารทมรสเคมเชน อาหารหมกดอง ไขเคม ปลาเคม ท การเปลยนอรยาบทจากการนงหรอนอนเปนลกขนและยนควรกระทำาอยางชาๆ เพอลดการหนามด มนงงยานอาจทำาใหมอาการมนงงจงควรหลกเลยงการขบรถหรอทำางานเกยวกบเครองจกรหากจะตองทำาการผาตดตางๆ รวมทงการผาตดทางทนตกรรมซงมการใชยาสลบ(general anesthesia) ควรบอกแพทยกอนทำาการผาตด วาใชยา amlodipine อย

เมอคณลมกนยา ควรทานทนททนกขนได แตถาเวลาททานใกลเคยงกบเวลาทจะทานครงตอไป ควรงดทานยาทลม และใหทานตามเวลาทจะทานครงตอไปตามปกต ไมควรเพมปรมาณยาเปน 2 เทา

ผลขางเคยงของยา ทพบไดแก หนามด มนงง เวยนศรษะ ออนเพลย เจบยอดอก (heartburn) มการเกรงตวของกลามเนอ รอนวบวาบตามตว ซงอาการเหลานจะหายไปเองเมอไดรบยาไประยะหนงเนองจากการปรบตวของรางกายใหเขากบยา แตหากมอาการรนแรงควรปรกษาแพทย

คำาเตอนและขอควรระวง

สตรมครรภหรอใหนมบตรหรอมโรคประจำาตวคอโรคหวใจ โรคตบหรอโรคไต ควรปรกษาแพทยผปวยซงใชยาตอไปน ควรใชดวยความระมดระวงในกลมเบตา บลอกเกอร (beta blocker)ไซเมทดน (cimetidine) เฟนทานล (fentanyl) ไซโคลสปอรน (cyclosporine) ดจอกซน (digoxin)

การเกบรกษา

เกบในภาชนะปดสนทใหพนมอเดกเกบใหพนแสงแดด ความรอนและความชน

36

Page 4: ยานอนหลับ

เหมอนคนเมา บงคบอารมณไมอยหรอตนเตนในบางคน การทำางานรวมกนของกลามเนอเสยไป ทเหนชดๆ คอเดนเซ ในคนแกอาจทำาใหรสกสบสน การทำางานของจตใจเสอมลง

benzodiazepine มผลตอ normal sleep pattern กด REM sleep

benzodiazepine ไมใชเปนยาสลบ เพราะไมทำาใหเกดการคลายตวของกลามเนอพอเพยงตอการผาตด ตองใชรวมกบยาอน ในขนาดใกลสลบ ทำาใหความจำาในเหตการณทเกดขนระหวางนนเสยไป

อาการไมพงประสงค

oversedation อาจเกดขนไดเมอให benzodiazepine รวมกบยาอนทกดระบบประสาทสวนกลางเหมอนกบ เชน ยากลอมอารมณ ยาแกแพ และทสำาคญคอแอลกอฮอล เพราะแอลกอฮอลเพมการดดซมของ benzodiazepine และมฤทธกดประสาทสวนกลางเหมอนกนในบางรายแทนทจะสงบลงกลบทำาใหมอารมณกาวราว หงดหงด benzodiazepine ทมฤทธแกชกบางครง กระตนการทำางานจนเกดชกไดในคนไขลมชก และชนดทมฤทธคลายกงวลอาจทำาใหอารมณรนแรงดราย หรอมความระแวง เศรา ซม อยากฆาตวตาย อาการทางจตนยงไมแนวายาทำาใหเกดเองโดยตรง หรอยาไปกระตนความผดปกตทมอยกอนแลวใหแสดงออกอาการขางเคยงอนทอาจพบจาก benzodiazepine ไดแก ออนเพลย ปวดศรษะ ตาพรา วงเวยน ปากแหง ลนขม คลนไส อาเจยน อดอดบรเวณลนป ทองเสย และทพบยากไดแก ปวดขอ เจบหนาอก กนการขบถายไมไดHangover ซงเปนความรสกมนงงในเชาวนรงขน หลงจากรบประทานยานอนหลบอาจพบไดจากการใชยาทม half-life ยาวความผดปกตของทารกแรกเกด อาจเพมขนเมอใช benzodiazepine ในระยะครรภออนการดอยา เกดไดเรว ฤทธในการแกชกเกดไดเรวมาก เรวกวาฤทธในการทำาใหหลบ

4

และฤทธแกกงวล ฤทธยาในการทำาใหกลามเนอคลายตวกมการดอยาดวย จงไมควรใหตดตอกนเปนเวลานาน เมอมการดอตอ benzodiazepine จะดอตอ methaqualone barbiturate และ ethanol ดวยเสพตดได ถาหยดยาหลงจากใชมานาน จะเกดอาการตรงขามกบฤทธของมน เชน นอนไมหลบจากยาทมฤทธทำาใหหลบ หงดหงดจากยาทมฤทธแกกงวล เปนตน อาการอนๆ มหวใจเตนเรว เหงอออก คลนไส มอสน กลามเนอบดตว เศรา ซม ประสาทหลอน อาการจตเภท ชก ถาใชยามานานควรคอยๆ ลดขนาดยาลง พวกทมฤทธสนมกจะมอาการไดบอย

ประโยชนทางคลนก

1 ชวยทำาใหหลบ 2 คลายกงวล 3 ทำาใหกลามเนอคลายตว 4 แกชก 5 ใหกอนวางยาสลบ และชวยในการวางยาสลบ 6 ใชในรายทเลกการดมเหลาแลวมอาการขาดจากเหลา

BARBITURATES

Barbiturate เปนอนพนธของ barbituric acid Barbiturate ทม double bond O ท C เรยก oxybarbiturate แตถา O ท C ถกแทนทดวย S เรยก thiobarbiturate ซงละลายในไขมนไดดกวา จงออกฤทธเรว ฤทธทอยชวระยะเวลาอนสน ถกเปลยนแปลงภายในรางกายเรว และมฤทธแรงกวา oxybarbiturate ตวอยางของ thiobarbiturate คอ thiopental ซงใชเปนยาสลบ สวน oxybarbiturate ไดแก Phenobarbital secobarbital pentobarbital เปนตน

5

กลไกการออกฤทธ

กดการทำางานของเนอเยอทกระตนไดทงหมด โดยเฉพาะอยางยงระบบประสาทกลาง Barbiturate เพมฤทธของ GABA แบบ benzodiazepine โดยจบกบ GABA receptor แตคนละทกบ benzodiazepine มผลทำาให GABA ndash gated chloride channel เปดนานขน ไมใชเพมความถของการเปด

การดดซม การเปลยนแปลงในรางกาย และการขบถาย

ถกดดซมไดดทงทางปาก ทางทวารหนก ฉดเขากลามไดแตไมฉดเขาใตผวหนง เพราะจะเกดการทำาลายของเนอเยอบรเวณทฉด เนองจากสารละลายเปนดางมาก สวนการฉดเขาเสนเลอดดำา ใชในรายฉกเฉนหรอเพอเปนยาสลบรวมกบโปรตนในเลอดไดมากนอยตางกบตามแตชนด thiopental รวมไดประมาณ 80 barbital ประมาณ 5 ยาทเปนกรดเชน asprin sulfonamide สามารถไลท barbiturate จากการรวมกบโปรตน ทำาใหกดประสาทมากขนพวกทละลายในไขมนไดดจะผาน blood-brain barrier ไดเรว เชน thiopental ถาฉดเขาเสนโลหตดำาเพอใหสลบ ฤทธจะอยไมนานเพราะม redistribution barbiturate ผานรกและเขาไปในนำานมไดbarbiturate ถกเปลยนแปลงทตบและขบถายทางไตเปนสวนใหญ บางสวนถกขบถายในรปเดมทางปสสาวะ ปรมาณนมากนอยแลวแตชนดของ barbiturate พวกทละลายในไขมนไดดจะรวมกบโปรตนไดด จงถก filter ผาน glomeruli ไดนอยและถกดดซมกลบจาก tubule ไดด ดงนนการขบถายจะตองอาศยเมตาบอลซมเปนสวนใหญ สวนพวกทละลายในไขมนไมไดด เชน barbital aprobarbital phenobarbital สวนใหญถกขบถายในรปเดมทางไต การขบถายทางไตนเกดชา phenobarbital ใชเวลาหลายวนในการขบออก ถาปสสาวะเปนดาง จะเรงการขบถาย barbiturate ออกเรวขน เนองจากเปน weak organic acid จงม ionization มากขน ทำาใหถกขบถายออกไดเรว

6

ฤทธทางเภสชวทยา

ระบบประสาท กดระบบประสาทสวนกลาง ในขนาดนอยเกด sedation ขนาดสงถงโคมาได ใชเปนยานอนหลบ ยาสลบและมฤทธแกชก ขนาดนอยไมลดอาการปวดแตอาจมอาการปวดมากขน ขนาดททำาใหสลบลดอาการปวดลงบาง ในการเปนยานอนหลบจะเปลยนแปลง normal pattern ของการนอนหลบไดระบบหายใจ ขนาดสงกดการหายใจมาก โดยมผลทง drive to respiration และ mechanism ทใชในการควบคมลกษณะการหายใจทเปนจงหวะระบบหมนเวยนโลหต ขนาดททำาใหสลบอาจทำาใหความดนโลหตตกไดในบางราย โดยเฉพาะอยางยงคนทมความดนสงหรอคนทม congestive heart failure หรอ hypovolemic shockระบบทางเดนปสสาวะ ขนาดททำาใหสลบทำาใหการบบตวของกลามเนอมดลก ทอปสสาวะและกระเพาะปสสาวะลดลง

อาการไมพงประสงค

คลาย benzodiazepine ม oversedation ได ถาใหรวมกบยาอนทกดประสาทกลางเหมอนกน มอาการตรงขามกบฤทธของมนในบางคนได อาจพบผนในคนทแพยาน พบ hangover ดอยา และตดยาได การดอยาเกดจาก barbiturate กระตนการทำางานของเอนไซมในตบททำาลายตวมนเอง แลเนอเยอประสาทมการปรบตวตอยา พบ malformation ได

ผลตอยาอน

barbiturate เปลยนแปลงระดบยาอนไดหลายอยางเมอใหรวมกน เนองจากมนไปกระตน microsomal enzyme ในตบ

ประโยชนทางคลนก

1 ทำาใหหลบ 2 แกชก

7

3 ใชกอนวางยาสลบ และชวยในการวางยาสลบ 4 phenobarbital ใชรกษา hypobilirubinemia และ

kernicterus ในเดกเกดใหม เนองจาก barbiturate เพมเอนไซม glucuronyl transferase ในตบและ bilurubin binding Y protein

ขอหามใช

หามใชในคนทมประวตหรอครอบครวมประวต acute intermittent porphyria เพราะ barbiturate ทำาใหการสงเคราะห porphyrin เพมขน

ALCOHOL DERIVATIVES

CHLORAL HYDRATE เปนยานอนหลบทเกาแกทสดทยงใชอย ถกจดอยในบญชยาหลกแหงชาต ผลในการทำาใหหลบด หลบไดใน 10-15 นาท และลกษณะการหลบคลายธรรมชาต เมอหยดยาไมม rebound ของ REM sleep ถาขนาดสงกด REM sleep ได ขอเสยคอยานมรสไมด และระคายเคองตอกระเพาะอาหาร อาจคลนไส อาเจยน หลงรบประทาน ลมหายใจมกลน จงไมเปนทนยม มาระยะหลงทำาออกมาในรปแคปซล ชวยใหรบประทานไดงายขนและลดอาการระคายเคองกระเพาะอาหาร แตททำาสำาหรบบญชยาหลกแหงชาต ทำาเปนสารละลาย

chloral hydrate ม first-pass effect มาก โดยถก reduce ทตบไปเปน trichloroethanol โดยเอนไซม alcohol dehydrogenase ซงสารนมฤทธและทำาออกมาขายดวย ฤทธตางๆ ของ chloral hydrate เกดจากเมตาบอไลทตวนเปนสวนใหญ trichloroethanol จะถก

8

glucuronide conjugation แลวหมดฤทธ นอกจากนน chloral hydrate ยงอาจถก oxidize ได trichloroacetic acid ซงไมมฤทธ แตสารนมพษและถกขบออกชามาก ถารบประทาน chloral hydrate ตดตอกนอาจมการสะสมของ trichloroacetic acid ได ทำาให chloral hydrate ไมคอยเปนทนยมใช และสารนยงอาจม carcinogenic effect ดวยจากตวมนเองหรอเมตาบอไลทของมน

ขนาดสงกดการหายใจ ความดนโลหตตก กดการบบตวของกลามเนอหวใจ refractory period สนลง โดยเฉพาะอยางยงคนทเปนโรคหวใจอยกอนแลว

SEDATIVE-HYPNOTICS ตวใหม

ZOLPIDEM

เปน imidazopyridine derivative โครงสรางไมคลาย benzodiazepinebind กบ benzodiazepine receptor และมกลไกคลาย benzodiazepine ในการเพม GABA-mediated inhibitionม efficacy และอาการขางเคยงคลาย benzodiazepineใชรกษาอาการนอนไมหลบระยะยาวม half-life สน ประมาณ 3-5 ชวโมง ทำาใหการชนยาการตดยามนอยกวา

ชอการคา

ProSomTM

9

รปแบบ

Tablet 1mg 2mg

ขอบงใช

ใชรกษาอาการนอนไมหลบ ในระยะสน

กลไกการออกฤทธ

เพมฤทธของสารสอประสาท GABA โดยยากลม BZD นจะไมมผลไปเปลยนแปลงการสงเคราะห การปลดปลอย การดงกลบ หรอการทำาลายสารสอประสาท GABA

ขนาดการใชยา

ผใหญ 1 mg กอนนอน ในบางคนอาจใหไดถง 2 mg

ในผปวยทออนเพลยหรออายมาก ใหเรมใหยาในขนาด 05 mg

การปรบขนาดการใชยาในผปวยโรคตบอาจจำาเปน

ผลขางเคยงจากการใชยา อบตการณการเกด gt 10 ไดแก

ผลตอระบบหวใจและหลอดเลอด เจบหนาอก หวใจเตนเรว

ผลตอระบบประสาทสวนกลาง มนงง ออนเพลย กลามเนอทำางานไมประสานกน ความจำาเสอมลง นอนไมหลบ วตกกงวล ปวดหว

10

ผลตอผวหนง ผนคน

ผลตอระบบตอมไรทอ ลดความรสกทางเพศ

ผลตอกระเพาะอาหารและลำาไส ทองผก คลนไส อาเจยน ทองเสย เพมหรอลดความอยากอาหาร ปากแหงเนองจากขาดนำาลาย

ผลตอกลามเนอ พดตะกกตะกก

ผลตอตา มองภาพไมชด

ผลอนๆ เหงอออกมาก

คำาเตอน

ไมควรหยดยาทนทเพราะอาจทำาใหเกดอาการนอนไมหลบกลบขนมาอก และควรใชยานดวยความระมดระวงในผปวยทไดรบยากดประสาท ผปวยทมระดบ albumin ตำา ผปวยทตบทำางานผดปกต ผสงอาย สตรมครรภ ยานอาจทำาใหเกดการตดยาได ไมมรายงานประสทธภาพ และความปลอดภยในการใชยาน ในเดกอายตำากวา 15 ป

ขอหามใช

ผทแพยาน และผทแพยาในกลม BZD กอาจแพยานได สตรมครรภ ผปวยทเปนตอหนชนดมมปด ผทมอาการซมเศรามากอน ผปวยทมอาการหยดหายใจชวขณะหนง ในขณะนอนหลบ

อนตรกรยา

ทำาใหผลยาลดลง ยาทเปน enzyme inducer จะไปเพม metabolism ของ Estazolam ไดทำาใหผลยาเพมขน พวกยากดประสาท จะไปเพมผลขางเคยงของยา ตอระบบประสาทสวนกลางได ยา cimetidine จะไปลดการ metabolism ของ Estazolam

Pregnancy Risk Factor 11

Xการใชยาในหญงตงครรภและหญงใหนมบตร

หามใชยานในหญงตงครรภ เนองจากมผลกอลกวรปในเดก

Parameter Monitoring

สภาวะของระบบหายใจ และสภาวะของระบบหวใจและหลอดเลอด

คำาแนะนำาการใชยา

ยานอาจทำาใหงวงได ไมควรดม alcohol และยาทมฤทธกดประสาทสวนกลาง หลกเลยงการขบขยานพาหนะ ยานอาจทำาใหตดไดทงทางกายและทางใจ ไมควรหยดยาทนทเมอใชยานมาเปนเวลานาน

พษวทยา

ถาไดรบยาเกนขนาดจะมอาการดงน กดการหายใจความดนโลหตตำา การตอบสนองตอปฏกรยา reflex จะชาลง การเคลอนไหวผดปกตไป

วธการเกบรกษา

เกบยานในภาชนะทปดสนทและ เกบใหพนมอเดก ควรเกบยานทอณหภมหอง และเลยงการสมผสกบความรอน หรอแสงแดดทมากเกนไป

อนๆ

- กอนทจะทานยานโปรดบอกแพทยกอนถาคณมโรคไต โรคตบ หรอมประวตตดยาหรอเปนโรคซมเศรา มปญหาเกยวกบการหายใจ หยดหายใจชวขณะ โรคลมชก หรอเปนโรคภมแพ

- กอนทจะทานยาน แจงแกแพทยและเภสชกรวา คณกำาลงทานยาอะไรอย เชน ยาสำาหรบรกษาโรคซมเศราหรอโรคลมชก ยาบรรเทาปวด ยาเมดคมกำาเนด ยารกษาโรคหวด ยา

12

กลอมประสาท ยาคลายกลามเนอ ยานอนหลบ isoniazid probenecid rifampin antihistamines cimetidine theophylline phenytoin digoxin barbiturates

- หามดม alcohol ขณะทานยานอยเนองจาก alcohol จะไปทำาใหเวยนศรษะมากขน

ANTIANXIETY DRUGS

ความวตกกงวล (Anxiety) เปนสภาพทางอารมณอยางหนง ททำาใหเกดความไมสบายกายและใจเปนความรสกทมลวงหนา คาดการณเกยวกบอนาคต วาจะมสงทรายแรงไมดเกดขนกบตวเอง อาจเกดจากความจำาทนากลว รวมไปกบสถานการณในปจจบนทผนนไมรตว ผดจากความกลว คอไมมสาเหตทชดเจน และความรสกไมรนแรง เปนอยนานไมใชชวครแบบความกลว อาการทางรางกายทรวมไปกบความวตกกงวล คอการกระตนทางระบบซมพาเธตค ทางระบบหมนเวยนโลหต มชพจรเรว ใจสน ความดนโลหตขน กลามเนอสน เกรง ทำาใหปวดหลง ปวดคอ ปวดศรษะได ทางระบบทางเดนอาหารมนำาลายแหง คลนไส ทองเดน ทางระบบหายใจมหอบ หายใจเรว วงเวยน และมเหงอออกมาก ซงอาการตางๆ ทางรางกายนไมไดเกดเฉพาะกบความวตกกงวล แตพบในสภาพอนได เชน รก เกลยด กลวความวตกกงวลถามพอเหมาะจะทำาใหทำางานไดดขน ถามนอยเกนไปทำางานไมไดผลด แตถามมากเกนไป ประสทธภาพการทำางานกลดลงดวย และทำาใหเกดปญหาตางๆ ตามมา ความวตกกงวลทมมากเกนปกตและไมสมเหตผล จำาเปนตองรกษาดวยยาคลายกงวล (anxiolytic drugs)

1 Benzodiazepines

-Chlorodiazepoxide (Libriumreg )-Diazepam (Valiumreg )-Oxazepam (Seraxreg )-Lorazepam (Ativanreg )-Clobazam (Frisiumreg )-Clorazepate (Tranxenereg )-Alprazolam (Xanaxreg )

2 Glycerol derivatives

-Meprobamate

3 Buspirone

Benzodiazepines ใชกนมากในการรกษาความวตกกงวล โดยเฉพาะอยางยง chlordiazepoxide และ diazepam ม potency สงในการเปน antianxiety muscle relaxation กมากกวากลมอน

กลม sedative-hypnotics นทำาใหม sedation จนถง hypnosis ม muscle relaxation และ anticonvulsant action เกด tolerance habituation และ physical dependence ไดแตนอยและไมบอย ยกเวน meprobamate

13

ยากลมนเพม muscle tone ลด convulsive threshold ซงตรงขามกบพวก sedative-hypnotics ดกวากลมแรกตรงทม habituation และ physical dependence ไดนอยกวา แตขอเสยอนๆ ทำาใหคนนยมพวกแรกมากกวา

antianxiety drugs ชวยลด stimuli ทงจากภายในและภายนอกทเขามาสสมอง มผล sedative ออนๆ ชวยลด anxiety และมสวนชวยใหม muscle relaxation ซงกมสวนชวยลด anxiety ดวย benzodiazepine ยงเพม GABA (gamma-aminobutyric acid) activity ซงมผลในทาง antianxiety anticonvulsant และ muscle relaxant effects

Benzodiazepines

กลไกการออกฤทธ

กลไกการออกฤทธของ Benzodiazepine ยงไมทราบแนชด เชอวายากลมนมผลตอสวนตางๆในสมองบรเวณ sensory input limbic system โดยเปลยนแปลงอารมณ และยงพบวายากลมนไปเพม gamma-aminobutyric acid (GABA) activity โดย GABA activity ทเพมขน อาจมความสำาคญตอ anticonvulsant และ muscle-relaxant effects ของมน

นอกจากนน ยงมบางรายงานแสดงใหเหนวายากลมนมผลตอระดบและ turnover rate ของ neurotransmitters อนหลายตว เชน dopamine norepinephrine และ serotonin Benzodiazepines ยงมผลตอระบบ neuroendocrine สามารถลดการหลง ACTH corticosterone beta-endorphin และ prolactin

การดดซม การเปลยนแปลงในรางกาย และการขบถาย

เมอรบประทาน diazepam จะถกดดซมไดเรว ทง diazepam และ chlordiazepoxide ถกดดซมไดเกอบสมบรณ ตวอนบางตวการดดซมไมสมบรณและไมแนนอน แตถาใหโดยการฉดเขากลามเนอ ยาทงสองตวนถกดดซมไมไดดและไดความเขมขน ในเลอดตำากวาการใหโดยการรบประทาน อาจอธบายไดวา ตวทำาละลายสำาคญซงคอ propylene glycol ระคายเคองมาก และยาบางสวนตกตะกอนอยในเนอเยอเมอฉดเขากลาม จงไมควรใช เมอเขาไปในรางกาย chlordiazepoxide และ diazepam มการเปลยนได metabolites หลายอยางทสำาคญคอ N-desmethyldiazepam ซงม activity และม half-life ยาวกวาตวมนเอง oxazepam เปน metabolite ตวหนงของ diazepam ม duration of action สน half life ประมาณ 7 ชวโมง มประโยชนในการรกษา alcohol withdrawal syndrome หรอใชกบผปวยทม advanced liver disease ระยะออกฤทธ (duration of action) ของ chlordiazepoxide และ diazepam ยาว half-life ของ chlordiazepoxide 8-28 ชวโมง ในคนแกซงม metabolism ชาลง half-life นานขน diazepam ในคนอาย 20 ป half-life ประมาณ 20 ชวโมง ถาอาย 90 ประมาณ 90 ชวโมง ถาตบเสยอยางมาก เชนเปน cirrhosis half life ของ diazepam เพมขนเปน 46-105 ชวโมง หรอถง 164 ชวโมง ในบางรายงานprotein binding ของ chlordiazepoxide และ diazepam สงในผใหญ chlordiazepoxide จบกบ

14

protein เกนกวา 85 สวน diazepam จบกบ protein ประมาณ 97 โดยไมขนกบอาย ถาระดบ albumin ในเลอดตำาจะเกด oversedationdiazepam สามารถ induce metabolism ของมนเองได หลงจากใชไปนานๆ ระดบของ diazepam และ N-desmethyldiazepam ตำา ระดบ metabolite สง แตถาหยดยาไปกจะกลบลดลงอยางปกตdiazepam ผานรกไดดระดบความเขมขนใน fetus เทาๆ กบในแม

อาการไมพงประสงค

อาการเซองซม (oversedation)การชนยา (tolerance) เกดจากเอนไซมทใชเมตาบอไลซยาถกกระตนใหม เมตาบอลซมเรวขน meprobamate เกด tolerance เรวการตดยาโดยรางกาย (physical dependence) เกดตามหลงการชนยา และมอาการ withdrawal reaction รนแรงจากยาทม rate of disappearance เรว พวกทม action ยาวกวา เชน chlordiazepoxide diazepam และ Phenobarbital มอาการคอยเปนคอยไปและไมรนแรงdysmorphogenesis diazepam ทำาใหเกด cleft lip และ palate ในคนและ miceเนองจากเปน CNS depressants จงอาจทำาใหคนทม respiratory failure อาการรนแรงขนอาจทำาใหฆาตวตาย แต benzodiazepines เดยวๆ แทบไมพบวาทำาใหผใชฆาตวตาย แทบทงหมดเกดในคนทใชรวมไปกบยาอนoverdose ของ chlordiazepoxide หรอ diazepam อาการมกไมรนแรง แตถามยาอนรวมไปดวย อาการจะมากขนโดยทวไป benzodiazepines เกด interaction กบยาอนไดนอยกวา hypnotics sedatives หรอ antianxiety drugs อน แตการใชรวมกบ ethanol จะไดผลเปน potentiation เพราะ ethanol เพมทงการดดซมของ benzodiazepines และกดสมองเหมอนกบ benzodiazepines เมอใชรวมกบ CNS depressant อนไดผล additive การใช benzodiazepine รวมกบ valproate อาจพบ psychotic episode

ประโยชนทางคลนกของ Benzodiazepines

1 คลายกงวล (antianxiety) เปนขอบงใชทสำาคญ ไดผลดมากเมอมอาการรนแรง แตเนองจาก anxiety อาจเกดรวมกบ depression หรออาจเปนอาการแสดงของความผดปกตทางจตอนเชน schizophrenia ดงนนถาไม respond ตอ antianxiety drugs ควรนกถงการวนจฉยอน

2 ชวยใหนอนหลบ (hypnotic) benzodiazepines ใชเปนยานอนหลบมากทสด diazepam และ flurazepam ใชกนมาก

3 muscle strain antianxiety drugs หลายตวมคนเอามาใชสำาหรบแก muscle strain ซงสามารถรกษาไดดวยความรอนและ aspirin

4 Status epilepticus เมอมอาการชกทตอเนอง ใช diazepam ฉดเขาเสนโลหตดำาไดผลดแทบทกราย 5 alcohol withdrawal ใช benzodiazepine รกษาดทสด เพราะมคณสมบตทางเภสชวทยาคลาย

alcohol จงใชแทนไดด ชวยแกการชกจาก alcohol withdrawal ไดผลด ไมมอนตราย 6 anesthetic ใชเปน preanesthetic medication หรอใชฉดเขาเสนเลอดดำา ในการผาตดหรอวนจฉย

บางอยางชวระยะเวลาสนๆ เชน electric cardioversion การใส endotracheal tube การผาตดฟน การ reduce fracture เลกนอยไดผลด

ยาใหมทไดผลในการรกษาอาการทางอารมณ เชน anxiety ทไดผลด ไดแก Buspirone

15

BUSPIRONE

สารนเปน azapirone (azaspirodecanedione) เดมใชเปน antipsychotic มฤทธ antidepressant ดวย ยานมคณสมบตทางเภสชวทยาแตกตางจาก neuroleptics หรอ sedatives ซงรวมทง benzodiazepines ไมคอยทำาใหเกด extrapyramidal side effects ไมมผลตอการจบกบ receptors ของ benzodiazepines หรอ GABA ไมแกชกแถมยงอาจลด seizure threshold เลกนอย ไมม tolerance หรอ withdrawal reaction และไมม cross-tolerance กบ benzodiazepines หรอ sedative อน ม interaction กบยากดระบบประสาทสวนกลางอนๆ นอย

กลไกการออกฤทธ

buspirone และยาในกลมเดยวกน ซงไดแก gepirone ipsapirone และ tiaspirone เลอกจบเฉพาะ 5-HT1A receptor โดยเปน partial agonist การจบของ buspirone ท presynaptic ทำาใหเกด postsynaptic 5HT1A antagonism โดยลดการสงกระแสประสาทของ serotonin neurons และลดการสงเคราะหและการหลง serotonin

buspirone ไดผลดในการรกษา anxiety ระดบปานกลาง ถาชนดรนแรงและม panic ดวยไมไดผล ยานไมชวยในรายทม withdrawal reaction จากขาดยา benzodiazepines ดงนนการเปลยนยามาเปนยานจงควรคอยๆ ทำา สารนไมคอยทำาใหงวง

16

Aminophylline

ชอสามญAminophylline

ทำาไมตองใชยานเปนยาขยายหลอดลม โดยคลายและเปดทางเดนทไปสปอด ทำาใหงายตอการหายใจ โดยชวยบรรเทาการหายใจถ การมเสยงวด และ การหายใจลำาบาก จากการเปนโรคหอบหด หลอดลมอกเสบ และโรคถงลมโปงพอง และยงยบยงอาการหอบหด จากการออกกำาลงกายดวย

Pharmacokinetics

Absorption oral สามารถเกดไดถง 100 โดยขนอยกบ formulation usedDistribution Vd = 045 Lkg โดยยาตวนจะกระจายไปยงนำานมดวย (approximates serum concentration) และยาตวนยงสามารถผาน placenta ไดดวยMetabolism เกดทตบ โดยกระบวนการ demethylation และ oxidationHalf life มคาไมแนนอน โดยการเปลยนแปลงขนอยกบ อาย liver function cardiac function lung disease และประวตการสบบหรของผปวยElimination ขบออกทาง urine โดยในผใหญพบวา 10 ขบออกในรป unchanged drug ใน neonates การขบถายของ unchanged drug ทางปสสาวะมคามากกวา (มากกวา 50)

วธใชยารบประทานทก 6 8 หรอ 12 ชม ตามใบสงแพทย โดยควรรบประทานยาอยางสมำาเสมอ เพอจะไดมประสทธภาพทด บางคนอาจจะตอง รบประทานยาตดตอกนเปนเวลานาน ฉะนนไมควรหยดรบประทานยา โดยปราศจากคำาสงของแพทย แตอาจจะหยดได ถายาทำาใหเกดสภาวะ ของอาการทแยลง

คำาแนะนำาระหวางใชยา

ควรปฏบตตามคำาสงแพทย เพราะยาตวนอาจทำาใหเกดอนตรายไดถารบประทานยามากเกนไป หรอรบประทานยาบอยเกนใบสงแพทยใหเขาพบแพทยเปนประจำา โดยเฉพาะชวงอาทตยแรก ๆ ทคณไดรบยาน เพอใหแพทยไดประเมนการตอบสนองของคณ ตอการใชยาตวนถาอาการของคณไมดขน หรอยงแยลง ใหพบแพทยตองแนใจในจำานวนยาทคณไดรบในแตละครง และควรพกยาไปในทกททคณเดนทางดวย

เมอคณลมกนยาใหรบประทานยาทนททนกได และใหรบประทานยาทเหลอตามเวลาเดม โดยไมควรรบประทานยาเปน 2 เทาของขนาดยาเดม และถาคณเกดอาการ หายใจสนทรนแรง ใหพบแพทย

อาการขางเคยงของยา

17

ถาเกดอาการ คลนไส อาเจยน มแผลในกระเพาะอาหาร ทองเปนตะครว สญเสยความรสกอยากอาหาร ใหรบประทานยาพรอมอาหาร หรอ หลงอาหารทนท หรอ พรอมยาลดกรด หรอ พรอมนำา 1 แกว ถาปฏบตตามนแลวยงมปญหาอยใหพบแพทยปวดศรษะ นอนไมหลบ มอาการตนเตน หนามด ปสสาวะบอย มอและนวกระตก โดยถาอาการเหลานรนแรง ใหพบแพทยการสนของหวใจ หวใจเตนเรซ หายใจเรว นอนไมหลบ ใหพบแพทย เพอแพทยจะไดปรบขนาดยาของคณผนขนทผวหนง (อาการแพ) ใหพบแพทยทนท

คำาเตอนและขอควรระวง

กอนรบประทานยาตวน ควรบอกหมอกอนวาคณไดรบยาอะไรอย โดยเฉพาะอยางยง ยา allopurinol cimetidine erythromycin lithium propranolol และยาสำาหรบไขหวด ยาแกแพ และยารกษาโรคหอบหดการไดรบยา theophylline พรอมกบยาตวน อาจทำาใหเกดอาการตนเตน นอนไมหลบ คลนไส อาเจยน หรอการไดรบขนาดยาเกน ฉะนน การใชยาน ไมควรไดรบยา theophylline รวมดวยไมควรรบประทานยารกษาโรคหวด ยาแกแพ ยารกษาหอบหด ทประกอบดวยพวก ephedrine epinephrine phenylephrine phenylpropanolamine หรอ pneudoephedrine โดยปราศจากคำาแนะนำาจากแพทย เพราะสารดงกลาว จะเพมผลขางเคยงของยาตวนบคคลเหลาน ควรบอกแพทยถงสภาวะของตนเองกอนใชยาตวน ไดแก หญงตงครรภ หญงใหนมบตร โรค glaucoma มะเรง โรคตอมธยรอยด โรคเบาหวาน โรคความดนโลหตสง โรคตบ โรคไต โรคหวใจ โรคหลอดเลอด

การเกบรกษาเกบในภาชนะปดสนท เกบใหพนมอเดก เกบยาเหนบในตเยน และ ยารปแบบอนใหเกบทอณหภมหอง และเกบใหพนทมความชน

ชอการคา สวนประกอบ

Asmeton-S

Chlorpheniramine maleate 2 mg + Methoxyphenamine HCI 125 mg + Aminophylline 25 mg + Noscapine 7 mg

Theophylline

ชอสามญTheophylline

ชอการคาAlmarion Asmasolon Franol Xanthium Theo-Dur

ทำาไมตองใชยานเปนยาขยายหลอดลม โดยคลายและเปดทางเดนทไปสปอด ทำาใหงายตอการหายใจ โดยชวยบรรเทาการหายใจสน การหายใจมเสยงวด และการหายใจลำาบาก จากการเปนโรคหอบหด หลอดลมอกเสบ และ โรคถงลมโปงพอง เปนการยบยงอาการหอบหด

18

จากการออกกำาลงกาย

Pharmacokinetics

Absorption oral สามารถเกดไดถง 100 โดยขนอยกบ formulation usedDistribution Vd = 045 Lkg โดยยาตวนจะกระจายไปยงนำานมดวย ( approximates serum concentration) และยาตวนยงสามารถผาน placenta ไดดวยMetabolism เกดทตบ โดยกระบวนการ demethylation และ oxidationHalf life มคาไมแนนอน โดยการเปลยนแปลงขนอยกบ อาย liver function cardiac function lung disease และประวตการสบบหรของผปวยElimination ขบออกทาง urine โดยในผใหญพบวา 10 ขบออกในรป unchanged drug ใน neonates การขบถายของ unchanged drug ทางปสสาวะมคามากกวา (มากกวา 50)

วธใชยา

ควรรบประทานทก 6 8 12 หรอ 24 ชม โดยควรจะรบประทานในเวลาเดยวกนเพอกนลม โดยควรจะรบประทานยาอยางสมำาเสมอ เพอยาจะไดมประสทธภาพยาตวนอาจตองการใชเปนเวลานาน ไมควรทจะหยดใชโดยปราศจากการปรกษาจากแพทย เพราะการหยดใชยาอาจจะทำาใหอาการแยลงกได

คำาแนะนำาระหวางใชยา

ใหรบประทานยาตามแพทยสง เพราะมฉะนนอาจจะเกดอนตรายได ถารบประทานมากเกนไป หรอ รบประทานบอยเกนไปควรพบแพทยสมำาเสมอ โดยเฉพาะชวงอาทตยแรก ๆ เพราะ แพทยจะไดประเมนดการตอบสนองของคณตอยาตวนถาอาการไมดขน หรอ มอาการแยลง ใหปรกษาแพทยไมควรเปลยนยหอใหม โดยปราศจากการปรกษากบแพทยกอนการเกนทางไปไหน ควรทจะพกยานไปดวยเสมอ

เมอคณลมกนยา

ใหรบประทานยาทนททนกได และ รบประทานยาทเหลอตามเวลาเดม โดยไมควรรบประทานยาเพมขนาดเปน 2 เทา ถาเกดอาการหาใจถอยางรนแรง ใหตดตอกบแพทย

อาการขางเคยงของยา

ถาเกดอาการ คลนไส อาเจยน มแผลในกระเพาะอาหาร ทองเปนตะครว สญเสยความรสกอยากอาหาร ใหรบประทานยาพรอมอาหาร หรอ หลงอาหารทนท หรอ พรอมยาลดกรด หรอ พรอมนำา 1 แกว ถาปฏบตตามนแลวยงมปญหาอยใหพบแพทยปวดศรษะ นอนไมหลบ มอาการตนเตน หนามด ปสสาวะบอย มอและนวกระตก โดยถาอาการเหลานรนแรง ใหพบแพทยการสนของหวใจ หวใจเตนเรซ หายใจเรว นอนไมหลบ ใหพบแพทย เพอแพทยจะไดปรบขนาดยาของคณผนขนทผวหนง ( อาการแพ ) ใหพบแพทยทนท

คำาเตอนและขอควรระวง

19

กอนรบประทานยาตวน ควรบอกหมอกอนวาคณไดรบยาอะไรอย โดยเฉพาะอยางยง ยา allopurinol cimetidine erythromycin lithium propranolol และ ยาสำาหรบไขหวด ยาแกแพ และยารกษาโรคหอบหดการไดรบยา theophylline พรอมกบยาตวน อาจทำาใหเกดอาการตนเตน นอนไมหลบ คลนไส อาเจยน หรอการไดรบขนาดยาเกน ฉะนน การใชยาน ไมควรไดรบยา theophylline รวมดวยไมควรรบประทานยารกษาโรคหวด ยาแกแพ ยารกษาหอบหด ทประกอบดวยพวก ephedrine epinephrine phenylephrine phenylpropanolamine หรอ pneudoephedrine โดยปราศจากคำาแนะนำาจากแพทย เพราะสารดงกลาวจะเพมผลขางเคยงของยาตวนบคคลเหลาน ควรบอกแพทยถงสภาวะของตนเองกอนใชยาตวน ไดแก หญงตงครรภ หญงใหนมบตร โรค glaucoma มะเรง โรคตอมธยรอยด โรคเบาหวาน โรคความดนโลหตสง โรคตบ โรคไต โรคหวใจ โรคหลอดเลอด

การเกบรกษาเกบในภาชนะปดสนท เกบใหพนมอเดก เกบยาเหนบในตเยน และ ยารปแบบอนใหเกบทอณหภมหอง และเกบใหพนทมความชน

ชอการคา สวนประกอบ

Almasal Theophylline 60 mg + Salbutamol sulfate 2 mg

AsianbronTheophylline anhydrous 150 mg + Glyceryl guaiacolate 90 mg

Bronchil Guaifenesin 90 mg + Theophylline 150 mg

Polyphed Theophylline 150 mg + Glyceryl guaiacolate 90 mg

Theosal Theophylline 60 mg + Salbutamol 2 mg

Terbutaline

ชอสามญTerbutaline

ชอการคาBricanyl Bricanyl terbuhaler Salterline Terbuno Vaccanyl

ทำาไมตองใชยาน

เปนยาขยายหลอดลม คลาย และ เปดทางผานไปทปอด ใหสามารถหายใจไดสะดวก ใชเพอบรรเทาอาการหอบหดเฉยบพลน และอาการหายใจไมออก ทเกดจากโรคถงลมโปงพอง โรคหลอดลมอกเสบ และโรคปอดอนๆ

Pharmacokinetics

20

Onset of action oral = 30-45 นาทProtein binding 25Metabolism เกดทตบกลายเปน inactive sulfate conjugatesHalf life 11-16 ชวโมงElimination ทางปสสาวะ

วธใชยาใหโดยการรบประทาน 3-4 ครงตอวน และ ถาใหทางการพน ใหทก 4-6 ชม โดยตองปฏบตตามคำาแนะนำา บนฉลากอยางเครงครด โดยยาตวนจะเรมทำางานภายใน 30 นาท

คำาแนะนำาระหวางใชยา

ถายาหมดประสทธภาพ หรอ ถาอาการของคณแยลง (โดยเฉพาะถาการหายใจลำาบาก หรอหายใจยากขน หลงจากการใชยาพน) ใหหยดใชยาน และพบแพทยไมควรใชยามากเกนไป หรอ บอยเกนไป เพราะการเพมขนาดยา สามารถทำาใหเกดอนตราย และสามารถลดประสทธภาพของยาไดถาเสมหะจากการไอระหวางทเกดอาการหอบหดเฉยบพลน เปลยนจากสขาวไปเปนสเหลอง เขยว หรอสเทา ควรพบแพทย เพราะอาการเชนน อาจเกดจากการตดเชอไดการเดนทาง ควรทจะพกยาใหไดตามทกำาหนดไว

เมอคณลมกนยา

ใหรบประทานยาทนททนกได และ ใหรบประทานยาอนตามเวลาเดม และ ถานกไดใกลกบเวลาทจะรบประทานยาครงตอไปควรจะรบประทานยาครงตอไปไดเลย โดยทไมตองรบประทานยาเพมขนาดเปน 2 เทา

อาการขางเคยงของยา

ถายปสสาวะไมปกต ปากแหง และระคายเคอง ใหบวนปากดวยนำาหลงจากการไดรบการรกษาแตละครงถาเกดอาการตวสน ตนเตน ปวดหว คลนไส อาเจยน นอนไมหลบ เหนอยงาย drowsiness dizziness เหงอออก มเสยงในห ใหพบแพทย ถาอาการเหลานรนแรง หรอ เปนเวลานานถาเกดอาการหวใจเตนไมสมำาเสมอ palpitations ปวดหนาอก ปวดหวใจ หายใจลำาบากมากขน มเสยงวด ใหพบแพทยทนท

คำาเตอนและขอควรระวง

ถาคณเปน หญงตงครรภ หญงใหนมบตร เปนโรคความดนโลหตสง ตอมธยรอยด overactive หวใจเตนไมเปนจงหวะ โรคหวใจ หรอ เปนลมชก หรอ ลมบาหม ใหบอกแพทยกอนใชยานกอนใชยาน ควรบอกแพทย หรอ เภสชกรกอนถงยาทใชอย โดยเฉพาะยา MAO inhibitors (isocarboxazid phenelzine และ tranylcypromine) ยากดระบบประสาท หรอยาโรคหอบหด และ b-blockers (atenolol carteolol esmolol labetalol metoprolol nadolol propranolol sotalol และ timolol)

การเกบรกษา

ใหเกบในภาชนะปดสนท และเกบใหพนมอเดก เกบในอณหภมหอง หางจากความรอน หลกเลยงการทำาใหภาชนะบรรจรว ไมควรเอาภาชนะบรรจไปจอไฟ หรอเตาเผา

21

ชอการคา สวนประกอบ

Bricanyl expectorantTerbutaline sulfate 03 mgml + Guaifenesin 133 mgml

Med-Broncodil Expectorant

Terbutaline sulfate 15 mg5ml + Guaifenesin 665 mg5ml

Terbosil ExpectorantTerbutaline sulfate 03 mgml + Guaifenesin 133 mgml

Terbron ExpectorantTerbutaline sulfate 15 mg5ml + Guaifenesin 665 mg5ml

TerbulinTerbutaline sulfate 15 mg5ml + Guaifenesin 665 mg5ml

Salbutamol

ชอสามญSalbutamol

ชอการคาAsmasal Bronchosol Butamol Ventolin Salmol

ทำาไมตองใชยานบรรเทา และ เปดทางเดนอากาศไปทปอด ทำาใหการหายใจสะดวกขน ชวยบรรเทาหอบหดเฉยบพลน และบรรเทาอาการหายใจไมออกจาก โรคหลอดลมอกเสบ โรคถงลมโปงพอง และ โรคปอด ใชปองกนการหายใจลำาบาก การหดเกรงของหลอดลม เมอมการออกกำาลงกาย

Pharmacokinetics

Peak effectOral 2-3 ชวโมง Nebulizationoral inhalation เกดขนภายใน 05-2 ชวโมงDuration of actionOral 4-6 ชวโมง Nebulizationoral inhalation 3-4 ชวโมงMetabolism เกดขนทตบ กลายไปเปน inactive sulfate อก 28 จะพบในปสสาวะในรปของ unchanged drugHalf life Oral 27-5 ชวโมง Inhalation 38 ชวโมงElimination 30 พบใน urine ในรปของ unchanged drug

วธใชยา

22

ให 2-4 ครงตอวน โดยใหโดยการรบประทาน ถาใหโดยทางยาพน จะใหทก 4-6 ชมใช 15 นาท กอนการออกกำาลงกาย เพอปองกนปญหาของการหายใจ โดยปฏบตตามคำาสงแพทยอยางเครงครดยาพนจะเรมไดผลภายใน 5-15 นาท และ จะมการออกฤทธไดเปนเวลา 3-4 ชม

คำาแนะนำาระหวางใชยา

ยาพน ตองทำาความสะอาดอยางสมำาเสมอ และ ถายาหมดประสทธภาพ หรอ คณมอาการแยลง ใหพบแพทยทนทไมควรใชยาในขนาดทเพม หรอ บอยมากขน เพราะทำาใหเกดอนตายไดเวลาจะเดนทาง ตองเอายาไปดวยทกครง

อาการขางเคยงของยา

การรบรสไมปกต ปากและคอแหงหรอระคายเคอง จากการใชยาพน แกโดยการใหกลวปากดวยนำาตวสน อาการตนเตน นอนไมหลบ คลนไส เสยงแหบ ไอ ใหพบแพทยถาอาการเหลานรนแรงหรอยาวนานหายใจลำาบากมากขนจากการใชยาพน หวใจเตนเรวขน ใหหยดใชยาและพบแพทย

คำาเตอนและขอควรระวง

กอนใชยาตวน ใหบอกแพทยกอนวา คณเปน หญงตงครรภ หญงใหนมบตร เปนโรคหวใจ โรคความดนโลหตสง ตอมธยรอยด overactive โรคลมชก หรอ โรคเบาหวานยาตวน มผลกระทบถงการตอบสนองของคณตอยาบางชนด เชน ยารกษาโรคหวด ยา MAO inhibitors (isocarboxazid phenelzine และ tranylcypromine) ยากดระบบประสาท หรอยาโรคหอบหด และ beta-blockers (atenolol carteolol esmolol labetalol metoprolol nadolol propranolol sotalol และ timolol)

การเกบรกษา

เกบในภาชนะปดสนท และเกบใหพนมอเดก เกบในอณหภมหอง ถาเปน syrup อาจเกบในตเยนได แตถาเปนยาพน ไมควรเกบในตเยน หรอ ใกลความรอน

ชอการคา สวนประกอบ

Almasal Salbutamol sulfate 2 mg + Theophylline 60 mg

Asmasal Expectorant

Salbutamol 1 mg + Guaifenesin 50 mg

Clenil compositumSalbutamol 100 mg + Beclomethasone dipropionate 50 mg

Theosal Salbutamol 2 mg + Theophylline 60 mg

Ventolin Expectorant Salbutamol sulfate 1 mg + Guaifenesin 50 mg

23

Prednisolone

ชอสามญPrednisolone

ชอการคาDi-Adreson-F Opredsone Prednisolone Polypred Pred-Mild Pred-Forte Predisone

ทำาไมตองใชยานยาตวนเปน corticosteroid ซงคลายกบ hormone ตามธรรมชาต ซงผลตโดย adrenal glands โดยชวยบรรเทาอาการอกเสบ ( บวม รอน แดง และ เจบ ) และใชรกษาขอตออกเสบ และความผดปกตของ ผวหนง เลอด ไต ตา ตอมธยรอยด และ ลำาไส รกษาอาการแพอยางรนแรง หอบหด และความบกพรองของ adrenal cortical

Pharmacokinetics

Protein binding 65-91 ( โดยขนอยกบความเขมขน )Metabolism เกดขนทตบ และยงถก metabolize ทเนอเยอของรางกายดวย กลายเปน inactive compoundHalf life 36 ชวโมงBiological 18-36 ชวโมงEnd state renal disease 3-5 ชวโมง Elimination ขบถายออกทางปสสาวะ โดย pricipally as glucuronides sulfates and unconjugated metabolites

วธใชยา

ถาคณใชยาน วนเวนวน ใหรบประทานตอนเชาในวนแรก และไมรบประทานในวนท 2 ปละรบประทานอกตอนเชาของวนท 3 และไมรบประทานในวนท 4 โดยรบประทานไปเรอย ๆ ตามแพทยสงถารบประทานยาตวน วนละครง ใหรบประทานตอนเชาพรอมอาหารเชาถารบประทานยาน มากกวาวนละ 1 ครง ใหรบประทานในชวงหางกนในเวลาทเหมาะสมไมควรหยดรบประทานยาน โดยปราศจากคำาแนะนำาของแพทย เพราะการหยดยาอาจทำาใหเกดอาการดงตอไปนได เชน สญเสยความรสกอยากอาหาร คลนไส อาเจยน drowsiness stupor ปวดศรษะ เปนไขเจบทขอและกลามเนอ peeling skin และ นำาหนกลด ถาไดรบยาปรมาณมากในเวลานาน แพทยจะคอยๆ ลดขนาดยาลง เพราะ จะปรบนาดยากอนทจะหยดยาอยางสมบรณ

คำาแนะนำาระหวางในยา

ถาคณไดรบยาน เปนเวลานาน คณควรจะตองตรวจเลอด เปนระยะ ๆ X-rays ตรวจตา ความดนโลหต ความสง นำาหนก และตรวจทางกายภาพ โดยการตรวจรางกายน สำาคญสำาหรบเดก เพราะยาตวน จะทำาใหการเจรญเตบโตของกระดกชาลงยาตวน ควนจะไดรบอยางสมำาเสมอ เพอใหมประสทธภาพ และ ไมควรใชมากจนเกนไป บอยเกนไป และใชนานเกนทแพทยสง โดยถาเกดอาการทแย ใหพบแพทย เพราะขนาดยาทคณไดรบ อาจจะตองการปรบกไดแพทยอาจจะบอกใหคณชงนำาหนก ทก ๆ วน และ ใหคณรายงานนำาหนกทผดปกตบอกแพทย หมอฟน และแพทยผาตด ทกำาลงจะรกษาคณ วาคณกำาลงไดรบยานอย (ถงแมวาคณจะหยดการรกษาดวยยาตวนมาแลว 12 เดอนกตาม)

24

อาการขางเคยงของยา

ถาเกดอาการคลนไส อาเจยน ระคายเคองกระเพาะ ใหรบประทานยาพรอมอาหาร หรอนม ถาอาการเหลานยงคงอย หรอ อจจาระของคณมสดำา ใหพบแพทยถาเกดอาการปวดศรษะ dizziness นอนไมหลบ depression ตนเตน อารมณไมปกต เปนสว ผวบาง เหงอมากขน ผมยาวเรวขน หนาแดง แผลถลอกงาย มจดสมวงบนผวหนง มระยะเวลาของการมประจำาเดอนผดปกต หรอขาดการมประจำาเดอน โดยถาอาการเหลาน คงอยเปนเวลานาน หรอรนแรงใหพบแพทยปญหาในระยะยาว ไดแก นำาหนกมากขน เทาบวม ขอเทาบวม และ ขาดานลางบวม มแผลทกลามเนอ และ กลามเนอออนแรง แผลทตา ปญหาในการมองเหน เปนหวด หรอตดเชอ เปนอาการหลงๆ ของการใชยานานๆ ใหพบแพทย

คำาเตอนและขอควรระวง

กอนทจะรบยาน ควรบอกแพทยวาคณไดรบยาตอไปนอยดวยคอ aspirin ยารกษาโรคขออกเสบ ยาปองกนการแขงตวของเลอด เชน warfarin (coumarin) ยาขบปสสาวะ estrogen (ยาคมกำาเนด) phenytoin rifampin และ phenobarbital ไมควรจะรบวคซน การทำาใหเกดการคมกนโรค ( immunization ) หรอการทดสอบทางผวหนง ตางๆ ขณะทไดรบยานอย ยกเวนวา แพทยจะบอกใหคณ โดยเฉพาะเลยวาคณสามารถรบไดกอนหนาทจะไดรบยาน ควรบอกแพทยดวยถาคณตงครรภ คาดวาจะตงครรภ ตองการทจะตงครรภ หรอ คณเปนหญงใหนมบตร โดยถาคณกำาลงจะตงครรภ คณควรพบแพทย เพราะยาตวน สามารถ ทำาใหเกดอนตรายกบเดกทอยในครรภ หรอ เดกทดมนมมารดากอนทจะรบยาน ควรบอกแพทยถงประวตการใชยาของคณกอน โดยถาคณเปนโรคตบ โรคไต โรคลำาไส หรอ โรคหวใจ โรคความดนโลหตสง underactive thyroid gland myasthenia gravis osteoporosis (brittle bones) ตดเชอ herpes ทตา หรอ การตดเชออนๆ หรอ มประวตการเปนวณโรค โรคลมชก ulcers หรอ โรคเกยวกบการแขงตวของเลอดถามประวตเปน ulcers หรอ ไดรบขนาดยาของ aspirin ทมาก หรอ ไดรบยารกษาโรคขออกเสบ ใหจำากดปรมาณการดมของเครองดม แอลกอฮอล ขณะทใชยาน เพราะยานสามารถ ทำาใหกระเพาะและลำาไส ไวตดการเกดระคายเคองจากการใชแอลกอฮอล aspirin และยารกษาไขขออกเสบ และจะเพมอตราเสยง ของการเกด ulcersรายงานการเกด injury หรอ อาการการตดเชอ (ไข เจบคอ เจบระหวางการถายปสสาวะ และปวดกลามเนอ) โดยเกดขนระหวางการรกษา และ ภายใน 12 เดอน หลงจากการรกษา ดวยยาน โดยตองการปรบขนาดยา ถาคณเปนโรคเบาหวาน ยาตวน จะเพมระดบนำาตาลในเลอดของคณ โดยถาคณควบคมนำาตาล ในเลอดของคณทบาน ใหทดสอบนำาตาลในเลอด และในปสสาวะ บอยกวาปกต และพบแพทย ถาระดบนำาตาลในเลอดสง หรอ ถามนำาตาลในปสสาวะ โดยขนาดยาของยาเบาหวาน และอาหารของคณ อาจจะตองปรบขนาด

การเกบรกษา

เกบรกษาในภาชนะปดสนท และ เกบใหพนมอเดกเกบในอณหภมหองถาคณเปนโรค arthritis ควรบอกแพทย หรอ เภสชกรวาคณไมตองการขวด child-resistant cap

25

ชอการคา สวนประกอบ

BlephamidePrednisolone acetate 02 + Na sulfacetamide 10

Denson Prednisolone 25 mg + Nitrofurazone 2 mg

Farakil Prednisolone 05 + Neomycin 03

Mysolone-N Prednisolone 5 mg + Neomycin sulfate 5 mg

Otosil Prednisolone 05 + Chloramphenical 5

Ketotifen

กลไกการออกฤทธของยาorally active agent ซงเปน antihistamine อยางมนยสำาคญ และมสมบตเปน antianaphylactic ซงสามารถใชอยางไดผลด ในการปองกน การเกดโรคหอบหด

ชอสามญKetotifen

ชอการคาAmitone Asmahoc Katifen Ketofen Sykofen Zediten

ทำาไมตองใชยานantiasthmatic agent

อาการขางเคยงของยาsedation และ drowsiness โดยอาจจะตองลดขนาดยาลง หรอ หยดการใชยา ถาความรนแรงไมลดลง โดยแอลกอฮอล อาจจะเสรมฤทธของ การเกดอาการขางเคยง ของยากได และยงมรายงานการเกดอาการ นำาหนกเพมขน ปากแหง ปวดศรษะ dizziness และ giddiness

26

Benzonatate

ขอบงใชใชแกไอแหง

ชอการคาTesalon

วธใชยาถาเปน Capsule ไมควรเคยวหรอละลายยา กรณอาย gt 10 ป ถงผใหญ ทาน 1 capsule ทก 4 ชม ไมควรเกน 6 capsuleวน อาย lt10 ป ขนาดยาทให 8 mgkgวน โดยบงให 3 ndash6 ครง

คำาแนะนำาระหวางใชยานหามเคยวหรอหก capsule

เมอคณลมทานยาใหรบประทานทนททนกได แตถาใกลกบเวลาทจะทานครงตอไป ไมตองทานยาครงทลม ใหขามไปทานครงปกต ไมควรทานยาเพมเปน 2 เทา

ผลขางเคยงของยา ในบางรายอาจเกดอาการ

สงบระงบ ปวดหว วงเวยน คดจมก คลนไส ไมสบาทอง ทองผก ผนคนสามารถใชไดในสตรมครรภ และระหวางการใหนมบตรไมควรใชยานในผปวยทแพยา

Codeine27

ชอการคาCodipront

Pharmacokinetics

ยาตวนดดซมไดดทาง GI tract หลงจากใหยาทาง oral แลวพบวา ยาจะออกฤทธเปน antitussive ภายในเวลา 1-2 ชวโมง และฤทธจะอยไดนานถง 4 ชวโมง ยาตวนจะกระจายไปยงนำานมไดดวยยาตวนถก metabolize ทตบ โดยกระบวนการ O-demethylation N-demethylation และบางสวนจะเกด conjugation ดวย glucuronic acid และถกขบออกทาง urine

วธใชยา

ผใหญ 10 ndash 20 mg ทก 4 ndash 6 ชม ไมควรทานเกน 120 mgวนเดก อาย 6 ndash 12 ป ทาน 5 ndash10 mg ทก 4 ndash 6 ชม ไมควรทานเกน 60 mgวนอาย 2 ndash 6 ป ทาน 25 ndash 5 mg ทก 4 ndash 6 ชม ไมควรทานเกน 30 mgวน

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน

ระหวางทใชยานไมควรขบรถ หรอทำางานทตองใชสตตลอดเวลาไมควรทานยานรวมกบเหลาไมควรใชแกอาการไปเรอรงทเกดจาก การสบบหร หอบหด ถงลมโปงพอง หรออาการไอทมเสลดเยอะ นอกจากอยภายใตการดแลของแพทยอาจมอาการปากแหง ทองผกไดอาจมอาการไมสบายทองใหแกโดยทานพรอมอาหาร หรอดมนมตาม

อาการขางเคยงของยาอาจมอาการ คลนไส อาเจยน วงเวยน สงบระงบ ทองผก

คำาเตอนและขอควรระวง

ไมควรใชยานกบผปวยหอบหดหลกเลยงการใชยานในสตรมครรภไมควรใชยานในสตรทใหนมบตรไมควรใชยานในเดกระวงการใชยานในผปวย โรคตบ ไต ผปวยทมธยรอยด ฮอรโมนตำา และคนสงอาย

การเกบรกษาเกบในภาชนะปดสนท ใหพนมอเดก ทอณหภมหอง

Dextromethorphan

ชอสามญDextrometrophan

28

ชอการคาCortuss Dextroral pusiran Polydex PPolydex Y Rocof Menthol Tussils 5

กลไกการออกฤทธdepressing the cough reflex (กดศนยการไอ) โดยไมมฤทธเปนยาขบเสมหะ (expectorant) ใน dose ของการรกษา ยาตวนจะไมยบยง ciliary activity

Pharmacokineticsดดซมไดเรวทาง GI tract การออกฤทธของยา จะมผลภายใน 15-30 นาทหลงรบประทานยาแลว ระยะเวลาในการออกฤทธประมาณ 3-6 ชม With conventional dosage forms

วธใชยา

ผใหญ และเดกอาย gt 12 ป 10-20 mg ทก 4 ชม หรอ 30 mg ทก 6-8 ชม แตไมควรเกน 120 mg วน หรอ ควรรบประทานตามแพทยสงเดก 6-12 ป 5-10 mg ทก 4 ชม หรอ 15 mg ทก 6-8 ชม แตไมควรเกน 60 mgวน หรอควรรบประทานตามแพทยสงเดกอายนอยกวา 2 ป ดเปนรายบคคลไปวาจะใหขนาดยาเทาไหร โดย dosage ปกตของยาตวนจะเปนแบบ extended-release oral suspension containing the polistirexผใหญและเดกอาย gt 12 ป 60 mg วนละ 2 ครงเดก 6-12 ป 30 mg วนละ 2 ครงเดก 2-6 ป 15 mg วนละ 2 ครงในรปแบบ Lozenges จะไมใชในเดกอายตำากวา 6 ป

ขอบงใชใชบรรเทาอาการไอ จากการระคายเคองของคอ และหลอดลม ซงเกดจากไขหวด หรอ สารระเหยทระคายเคอง โดยยาตวนมผลด ในการรกษาอาการไอ แบบเรอรงทไมมเสมหะ

ขอควรระวง

adverse effects ของยาตวนมนอย โดยอาจเกดอาการคลนไส และหรอ เกด GI disturbances อนๆ slight drowsiness และ dizziness ยานไมทำาใหเกดอาการ analgesia ไมทำาใหเกดการเสพตด และอาจม หรอไมมอาการ CNS depression กได การใหยาตวน จะเกยวกบการหลง histamine และควรในอยางระมดระวงในเดกทมประวตเปนโรคภมแพระวงการใชใน sedated หรอ debilitated patientsไมควรใชกบอาการไอแบบเรอรง ในผปวยทมการสบบหรนานๆ โรคหอบหด หรอ โรคถงลมปอดโปงพอง หรอไอทมเสมหะมากเกนไป โดยถามอาการไอมากกวา 1 สปดาห หรอ เปนซำาอกหลงจากทหายไปแลว หรอ เกดอาการไอรวมกบอาการไขสง ผน หรอ ปวดศรษะ ควรปรกษาแพทยยา Dextromethorphan ทมสวนผสมของ aspartame (Nutra Sweet) ควรระวงการใชในผปวยทเปน phenylketonuria ซงผปวยโรคนควรจำากด การไดรบ phenylalanine เพราะ Nutra Sweet จะถก metabolize ใน GI tract ไปเปน phenylalanineยา Dextromethorphan ทมสวนผสมของ tartrazine ถงแมวาอบตการณ การเกดการแพตอ tartrazine จะตำาแตการแพน มกพบบอยในผปวยทแพ aspirin

29

Antihistamine

ยาแกแพเปนยาหลกสำาหรบการรกษาโรคภมแพ ยาแกแพในระยเรมแรกจะมผลขางเคยงทไมพงปราถนา เชนอาการปากแหง ทำาใหเกดการงวงซมซงเปนผลเสยตอการทำางาน การทำางานของยาแกแพจะออกฤทธท H1-receptor คณสมบตของยาแกแพมดงน

bull ลดอาการทเกดจากการหลง histamine เชน อาการจาม คนจมก นำามกไหล bull แตไมลดอาการของคดจมก bull สามารถลดอาการคนตา และคนห bull ยาแกแพสวนใหญออกฤทธเรว

เนองจากผลขางเคยงของยาแกแพมมากจงไดมการพฒนายาแกแพรนใหมทมผลขางเคยงตำา ขณะเดยวกนกยงคงมประสทธภาพ ยารนใหมตองมประสทธภาพในการรกษาดงน

1 เยอบจมกอกเสบจากโรคภมแพทงชนดเปนทงป Perrenial allergic rhinitis และเปนเฉพาะฤด seasonal allergic rhinitis

2 เยอบตาอกเสบจากโรคภมแพ 3 ลมพษ ยาทจดวาไดผลดสำาหรบลมพษคอ cetiricineterfenadine ซงออกฤทธเรว

และลดอาการคนไดเปนอยางด 4 ผวหนงอกเสบแบบ Atopic dermatitis ยาทใชไดผลดคอ

cetirizineloratadineketotifen 5 โรคหด asthma โดยเฉพาะผปวยโรคหอบหดทมอาการภมแพมอาการคดจมก และนำามก

ไหล

ผลขางเคยงของยา

1 อาจจะทำาใหงวง ซม และนำาหนกตวเพม แตอาการนอยกวายาแกแพรนแรกๆ 2 พษตอหวใจ astemazoleterfenadine จะมผลตอการเตนของหวใจ แตยาตวอน

ไมมผลตอการเตนของหวใจ

ขอระวงในการใชยา

1 ควรจะตองระวงการใชยาอน เพราะอาจจะเกดปฏกรยา ยาทตองระวงไดแก erythromycinketoconazoleitraconazole

2 ไมควรใชยานในคนตงครรภ

30

3 ไมควรใชยานในคนทเลยงลกดวยนมแม 4 ควรจะระมดระวงในคนทเปนโรคไต และโรคตบ

Albuterol (อลบเทอรอล)หรอ Salbutamol ( ซลบทามอล)

ชอทางการคา Ventolin inhaler

ทำาไมจงตองใชยาน เปนยาขยายกลามเนอบรเวณหลอดลม ทำาใหชองวางในหลอดลมขยายใหญ จงหายใจสะดวกขน ใชในผทมปญหาเกยวกบการหายใจทมสาเหตมาจากหลอดลมอกเสบ ถงลมโปงพอง และโรคปอดอนๆ นอกจากนยงใชในการปองกนอาการหลอดลมตบหลงจากออกกำาลงกาย

วธใชยา กรณทเปนยาพน มวธการใชยาดงน

เขยาทใสยาพนหายใจออกใหไดมากทสดขณะทปากกำาลงปดอยเปดฝากระบอกยาพนออก แลวอมปากกระบอกยาโดยเอารมฝปากประกบปากกระบอกยาใหแนบสนทโดยรอบกดทใสยาพนเพอใหยาเขาปากพรอมกบสดลมหายใจเขาชาๆ โดยตองแนใจวายาผานเขาสลำาคอหมดโดยไมคาง อยตามซอกฟนหรอลน ถาใชกบเดกควรใหผใหญชวยเหลอ โดยปดจมกเดกใหสนทแลวกดยาพนเขาปากเดก เพอใหแนใจวายาไดผานเขาสลำาคอเดกกลนลมหายใจประมาณ 2-3 วนาท แลวจงปลอยลมหายใจออกชาๆ

หลงจากใชแลวถายงคงมความรสกวายายงเขาไปไมถงปอด จะมเครองมอทจะชวย เรยกวา spacer (สเปเซอร) ซงเปนกระบอกพลาสตกกลวง ใชสวมตอจากกระบอกพน จะทำาใหใชยาพนไดอยางมประสทธภาพมากขน ถาไมเขาใจวธการใชยาไมวากรณใดกตามควรปรกษาแพทยหรอเภสชกรใหอธบายวธการใชจนเขาใจโดยละเอยด และควรพบแพทยตามนดหรอเมอยาหมด กรณทเปนยาเมดใหรบประทานครงละ 1-2 เมด วนละ 3-4 ครง ตามคำาแนะนำาของแพทย

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน

ควรทำาความสะอาดอปกรณการพนอยางสมำาเสมอตามคำาแนะนำาทแนบมาเมอใชยาตามปกตแตไมสามารถปองกนหรอรกษาอาการไดใหพบแพทยอยางเรงดวนทสดอยาเพมขนาดการใชยาเองในแตละครงหรอเพมความถในการใชมากกวาทแพทยสงเพราะจะทำาให

31

ไดรบขนาดยามากเกนไป เกดอนตรายได

เมอคณลมกนยา ควรทานทนททนกขนได แตถาเวลาททานใกลเคยงกบเวลาทจะทานครงตอไป ควรงดทานยาทลม และใหทานตามเวลาทจะทานครงตอไปตามปกต ไมควรเพมปรมาณยาเปน 2

เทา

ผลขางเคยงของยา เกดไมบอยนกแตถาเกดขนใหรบพบแพทยทกำาลงรกษาอย อาการเหลานคอ การรบรสเปลยนไป ปากแหง มการระคายเคองบรเวณปากและลำาคอ นอนไมหลบ คลนไส ไอ และถายงใชแลวทำาใหหายใจลำาบากขนหรอใจสน ใหหยดใชยานทนทแลวพบแพทยโดยดวน

คำาเตอนและขอควรระวง ถามภาวะดงตอไปนควรแจงใหแพทยทราบ คอกำาลงตงครรภหรอใหนมบตร โรคหวใจ โรคความดนโลหตสง โรคตอมไทรอยดเปนพษ โรคลมชก โรคเบาหวาน และควรบอกแพทยวากำาลงใชยาอนอะไรอยบาง ทงทไดรบจากแพทยอนๆ หรอซอใชเองกตาม รวมทงการแพยาตางๆ ดวย

การเกบรกษา

เกบในภาชนะปดสนทใหพนมอเดกเกบใหพนแสงแดด ความรอนและความชนไมควรเกบในตเยนหรอใกลเตาไฟ

Allopurinol (อลโลพรนอล)

ชอการคา Alinol Allopin Allorin Apnol Apurol Loporic Medoric Puricin Puride SigapurolUricad Valeric Xanol Zyloric

ทำาไมจงตองใชยาน ยานใชเพอปองกนอาการกำาเรบของโรคเกาทในโรคเกาทเรอรงเทานน โดยออกฤทธลดการสรางกรดยรก ไมสามารถจะบรรเทาอาการของโรคเกาทเมอโรคเกาทกำาเรบแลวได ดงนนจงตองรบประทานและปฎบตตาม แพทยสงอยางเครงครด พยายามไมลมรบประทานยา และรบประทานอยางถกตองครบถวน

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน ระหวางทใชยานควรดมนำาประมาณแปดแกวตอวน สราหรอเครองดมทมแอลกอฮอลจะลดฤทธของยา ระหวางทรบประทานยาน ไมควรรบประทานนำาผลไมหรอวตามนซมากจนเกนไป เพราะวตามนซจะทำาใหปสสาวะเปนกรด และเกดนวในไตได

เมอคณลมกนยา ควรทานทนททนกขนได แตถาเวลาททานใกลเคยงกบเวลาทจะทานครงตอไป ควรงดทานยาทลม และใหทานตามเวลาทจะทานครงตอไปตามปกต ไมควรเพมปรมาณยาเปน 2 เทา

32

ผลขางเคยงของยา อาจพบอาการคลนไส อาเจยน ทองเสย อาหารไมยอย จงควรรบประทานยาหลงอาหารเพอปองกนอาการ ถาเกดอาการมากหรอทนไมไหวใหรบพบแพทย และอาจเกดผนตามผวหนง เจบปวดเมอปสสาวะ ปสสาวะมเลอด ระคายเคองตา ปากหรอรมฝปากบวม ใหหยดยาและพบแพทยทนท ยานอาจทำาใหมนงง เมอทานยานแลวมอาการมนงง ควรระมดระวงหากตองขบรถหรอทำางานเกยวกบเครองจกรกล

คำาเตอนและขอควรระวง หญงตงครรภหรอใหนมบตรและผปวยโรคไต โรคตบ ความดนโลหตสง เบาหวาน ควรปรกษาแพทยกอนใชยา ถาใชยาอนอยกอนหรอจะใชยาอนควบ ควรปรกษาแพทยหรอเภสชกร เพราะอาจทำาใหเกดอาการอนไมพงประสงคได

การเกบรกษา

เกบในภาชนะปดสนทใหพนมอเดก เกบใหพนแสง ความรอนและความชน

Amiloride and Hydrochlorothiazide (อะมโลไรด และ ฮยโดรคลอโรไธอะไซด)

ชอการคา Amihydrozide Amilide Hyperretic Miduret Milorex Miretic Moduretic Poli-uretic Renase Sefaretic

ทำาไมจงตองใชยาน เปนยาขบปสสาวะ ใชสำาหรบรกษาโรคความดนโลหตสงและอาการบวมนำาทเกดจากความผดปกตตางๆ เชน โรคหวใจ ยานไปทำาใหไตขจดนำาและเกลอสวนเกนออกจากรางกายทางปสสาวะ

วธใชยา รบประทานวนละ 1 ครงในตอนเชาพรอมอาหาร

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน ควรไปพบแพทยตามเวลานดหามหยดยาเองโดยทไมไดปรกษาแพทย แลหามใชยาชนดอนรวมดวยเกนกวาทแพทยสง

ควรรบประทานอาหารทมรสเคมนอยหรออาหารทมเกลอโซเดยมตำาและควรออกกำาลงกายทกวน จำากดอาหารทมเกลอโปแตสเซยมสง เชน กลวย ลกพรน ลกเกด นำาสมและนม

เมอคณลมกนยา ใหรบประทานทนททนกได ถาหากจำาไมไดจนถงวนรงขน ใหกนยามอตอไปตามปกตไมตองกนยาทลม

ผลขางเคยงของยา

อาจพบอาการคลนไส อาเจยน ทองเสย เบออาหาร ปวดทอง แนนทอง มลมในทอง ถาเกดอาการดงกลาวใหรบประทานยานพรอมอาหาร แตถาหากอาการยงคงอยหรอรนแรงขนใหพบแพทยอาการปสสาวะบอย มนงง ปวดหว ปญหาเหลานจะลดลงหลงจากทคณทานยานเปนเวลา 2-3 สปดาห ถาหากมอาการอยใหพบแพทยหากมอาการเหลานใหรบไปพบแพทยโดยดวนกลามเนอออนแรงหรอเกดตะครว ออนลา หวใจเตนชาหรอไมสมำาเสมอ เจบคอ ฟกชำางายผวหรอตาเหลองผนแดง

คำาเตอนแลขอควรระวง

33

ควรแจงใหแพทยทราบ ถาเปนโรคเบาหวาน เกาท แพยาซลฟา หรอเปนโรคตบ โรคไต กำาลงตงครรภ หรอใหนมบตร

แจงแพทยหรอเภสชกรใหทราบวาใชยาอะไรอยบาง โดยเฉพาะยา แคปโทพรล ดจอกซน อนาลาพรล ไลซโนพรล ลเธยม ยาเสรมโปแตสเซยม ยารกษาโรคขอ ยารกษาโรคเบาหวานหรอยาลดความดนโลหตหามรบประทานยาชนดน ถากำาลงรบประทานยาสไพโรโนแลคโทน หรอไทรแอมเทอรนอยเครองดมทมแอลกอฮอลอาจเพมฤทธของยาตวนจะทำาใหเกดอาการมนงงหรอปวดศรษะได จงไมควรใชรวมกนหากจะตองรบการผาตด หรอทำาฟนใหแจงแพทยวากำาลงใชยานอยถาเกดอาการปวยแลวทำาใหอาเจยนหรอทองเสยทำาใหสญเสยนำามาก ใหปรกษาแพทยหามใหยานแกผอนใช

การเกบรกษา เกบในภาชนะปดสนททอณหภมหอง พนจากแสง ความชนและจากมอเดก

Amiodorone (อะมโอดาโรน)

ชอการคา Cordarone

ทำาไมจงตองใชยาน ใชรกษาหรอปองกนภาวะหวใจเตนผดจงหวะ โดยยานจะลดการทำางานของเสนประสาทในหวใจและลดการทำางานทมากเกนไปของหวใจ

วธใชยา รบประทานวนละ 1-2 ครง ตามคำาสงแพทย อาจจะตองใชยานนาน 1-3 สปดาห จงจะเหนผลการรกษาและตองใชยานเปนเวลาหลายเดอน กอนทผลของยาจะออกฤทธเตมท

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน

ควรไปพบแพทยตามนด เพอตดตามผลการรกษาควรปฏบตตามคำาแนะนำาของแพทยเกยวกบการสบบหร อาหาร เครองดมทมแอลกอฮอลและคาเฟอน บหรและเครองดมทมคาเฟอนอาจจะทำาใหหวใจเตนผดจงหวะมากขนและมผลตอการออกฤทธของยา

เมอคณลมกนยา ใหเวนยามอนนไปเลยและรบประทานมอตอไปตามปกต หามรบประทานยาสองมอควบ

ผลขางเคยงของยา

ถามอาการคลนไส อาเจยน ทองผก เบออาหาร ปวดทอง ใหแกไขโดยรบประทานยาพรอมอาหารถามอาการมอสน เดนลำาบาก วงเวยน ออนเพลย กลามเนอออนเปลย นอนไมหลบ ปวดศรษะ เสอมสมรรถภาพทางเพศ นำาหนกตวลดลง การรบรสหรอกลนผดปกต การมองเหนผดปกต เชน มองภาพไมชดเจน เหนแสงรอบๆ วตถ ตาไมสามารถสแสงหรอตาแหง หนาแดง มการบวมของเทา ขอเทา ขาทอนลาง ผวเปลยนเปนสคลำาๆ (โดยเฉพาะทหนาและมอ) และผวหนงไวตอแสง ใหปรกษาแพทยถามอาการไอ หายใจหอบหรอมอาการเจบเมอหายใจ ทองบวม หวใจเตนเรวหรอผดปกตใหรบปรกษาแพทยทนท (อาการดงกลาวนสามารถเกดขนไดหลงจากทคณหยดยา)

คำาเตอนแลขอควรระวง

ควรแจงใหแพทยทราบ ถามประวตของโรคปอด ตบ หวใจ ตอมไทรอยด กำาลงตงครรภหรอใหนมบตรควรบอกกบแพทยหรอเภสชกรวากำาลงใชยาอนอย โดยเฉพาะยาตอไปน คอ เฟนโทอน วอรฟารนหรอยาตานการแขงตวของเลอด ด

34

จอกซน โพรเคนาไมด ควนดน และยาอนๆ ทใชรกษาโรคหวใจการใชยานอาจทำาใหผวหนงไวตอแสงแดดมากกวาปกต ซงผลดงกลาวจะปรากฎอยนานเปนสปดาหหรอเปนเดอน หลงจากทหยดรบประทานยาแลว ดงนน ถาจะออกไปนอกบานเปนเวลานานๆ ควรใสเสอแขนยาวและใชผลตภณฑกนแดด การสมผสแสงแดดจะทำาใหผวเปลยนเปนสคลำา ซงอาจจะไมหายเปนปกตหลงจากหยดใชยานแลวหากตองเขารบการผาตดหรอทำาฟน ใหบอกแพทยหรอทนตแพทยวากำาลงใชยานอย หรอมการใชยานภายในระยะ 2 เดอนทผานมาหามใหยานแกผอนใช

การเกบรกษา เกบในภาชนะปดสนททอณหภมหอง พนจากแสงแดดและจากมอเดก

Amitriptyline (อะมทรบไทลน)

ชอการคา Polytanol Tripta Triptyline Tryptanol

ทำาไมจงตองใชยาน เปนยาตานอาการซมเศรา ใชรกษาภาวะซมเศราและอาจมขอบงใชอนๆ ตามแพทยสง เชน บรรเทาอาการปวดเรอรง รกษาอาการปสสาวะรดทนอนในเดก แผลในกระเพาะอาหาร เปนตน ผทรบประทานยานควรไดรบการดแลและปฏบตตามทแพทยแนะนำาอยางเครงครด การปรบเปลยนขนาดยาหรอการหยดรบประทานยา ตองไดรบคำาสงจากแพทยเทานน

วธใชยา

รบประทานใหถกขนาดและสมำาเสมอตามแพทยสง หามหยดยาดวยตนเอง เพราะยาจะออกฤทธไดเตมทตองใชเวลาหลายสปดาหรบประทานยานในขณะทองวางหรอพรอมอาหารกได แตการรบประทานยาพรอมอาหารหรอหลงอาหารทนทจะชวยลดการระคายเคองกระเพาะอาหาร

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน บอกใหแพทยทราบถา

มประวตแพยาอนตงครรภหรอวางแผนตองการมบตร เพราะยานเปนอนตรายตอทารกในครรภกำาลงใหนมบตรเพราะยาสามารถผานทางนำานมสทารกและทำาใหเดกงวงซมไดกำาลงใชยาอนซงสงโดยแพทยหรอทนตแพทยทางอนหรอการซอยาจากรานขายยาในกรณเจบปวยเลกนอย เชน ยาแกหวด ยาแอสไพรนแกปวด ยาลดกรดในกระเพาะอาหาร เปนตนมโรคประจำาตวหรอมปญหาสขภาพอนๆ เชน มประวตเปนโรคหอบหด โรคลมชก โรคหวใจ ตอหน โรคตบ โรคจต พษสราเรอรง กอนเขารบการผาตดหรอทำาฟน รวมทงกรณไดรบบาดเจบฉกเฉน

เมอคณลมกนยา ควรทานทนททนกขนได แตถาเวลาททานใกลเคยงกบเวลาทจะทานครงตอไป ควรงดทานยาทลม และใหทานตามเวลาทจะทานครงตอไปตามปกต

ไมควรเพมปรมาณยาเปน 2 เทา

คำาเตอนและขอควรระวง

จำากดการดมสรา หรอเครองดมทมสวนผสมของแอลกอฮอล เพราะทำาใหงวงนอนเพมขน หามขบรถยนต ใชเครองจกรหรอทำางานทตองอาศยความตนตว เพราะยาทำาใหงวงซมพยายามอยาลกนงหรอยนอยางรวดเรว เพราะทำาใหเวยนหวหรอเปนลมไดยายงคงมฤทธอย 3-7 วนหลงจากหยดใชยาเพอใหเวลารางกายมการปรบตว หากสงเกตพบความผดปกตเกดขนใหปรกษาแพทยหรอ

35

เภสชกร

การเกบรกษา

เกบในภาชนะปดสนทใหพนมอเดกเกบใหพนแสง ความรอนและความชน

Amlodipine (แอมโลดพน)

ชอการคา Norvasc

ทำาไมจงตองใชยาน เปนยาลดความดนโลหตโดยออกฤทธขยายหลอดเลอดและใชบรรเทาอาการเจบหนาอกจากโรคแองไจนา (Angina)

วธใชยา รบประทานวนละ 1 ครงตามขนาดทใชรกษาตามแพทยสง เวลาในการรบประทานควรเปนเวลาเดยวกนของทกๆ วนเพอใหระยะหางของการใหยาเปนชวงเทาๆ กน

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน

ควรไปพบแพทยตามนดทกครงเพอใหแพทยประเมนและตดตามผลการใชยา และทำาการปรบขนาดยาหากขนาดยาทใชอยไมเหมาะสมหลกเลยงการรบประทานอาหารทโซเดยมสง ซงไดแกอาการทมเกลอมาก อาหารทมรสเคมเชน อาหารหมกดอง ไขเคม ปลาเคม ท การเปลยนอรยาบทจากการนงหรอนอนเปนลกขนและยนควรกระทำาอยางชาๆ เพอลดการหนามด มนงงยานอาจทำาใหมอาการมนงงจงควรหลกเลยงการขบรถหรอทำางานเกยวกบเครองจกรหากจะตองทำาการผาตดตางๆ รวมทงการผาตดทางทนตกรรมซงมการใชยาสลบ(general anesthesia) ควรบอกแพทยกอนทำาการผาตด วาใชยา amlodipine อย

เมอคณลมกนยา ควรทานทนททนกขนได แตถาเวลาททานใกลเคยงกบเวลาทจะทานครงตอไป ควรงดทานยาทลม และใหทานตามเวลาทจะทานครงตอไปตามปกต ไมควรเพมปรมาณยาเปน 2 เทา

ผลขางเคยงของยา ทพบไดแก หนามด มนงง เวยนศรษะ ออนเพลย เจบยอดอก (heartburn) มการเกรงตวของกลามเนอ รอนวบวาบตามตว ซงอาการเหลานจะหายไปเองเมอไดรบยาไประยะหนงเนองจากการปรบตวของรางกายใหเขากบยา แตหากมอาการรนแรงควรปรกษาแพทย

คำาเตอนและขอควรระวง

สตรมครรภหรอใหนมบตรหรอมโรคประจำาตวคอโรคหวใจ โรคตบหรอโรคไต ควรปรกษาแพทยผปวยซงใชยาตอไปน ควรใชดวยความระมดระวงในกลมเบตา บลอกเกอร (beta blocker)ไซเมทดน (cimetidine) เฟนทานล (fentanyl) ไซโคลสปอรน (cyclosporine) ดจอกซน (digoxin)

การเกบรกษา

เกบในภาชนะปดสนทใหพนมอเดกเกบใหพนแสงแดด ความรอนและความชน

36

Page 5: ยานอนหลับ

และฤทธแกกงวล ฤทธยาในการทำาใหกลามเนอคลายตวกมการดอยาดวย จงไมควรใหตดตอกนเปนเวลานาน เมอมการดอตอ benzodiazepine จะดอตอ methaqualone barbiturate และ ethanol ดวยเสพตดได ถาหยดยาหลงจากใชมานาน จะเกดอาการตรงขามกบฤทธของมน เชน นอนไมหลบจากยาทมฤทธทำาใหหลบ หงดหงดจากยาทมฤทธแกกงวล เปนตน อาการอนๆ มหวใจเตนเรว เหงอออก คลนไส มอสน กลามเนอบดตว เศรา ซม ประสาทหลอน อาการจตเภท ชก ถาใชยามานานควรคอยๆ ลดขนาดยาลง พวกทมฤทธสนมกจะมอาการไดบอย

ประโยชนทางคลนก

1 ชวยทำาใหหลบ 2 คลายกงวล 3 ทำาใหกลามเนอคลายตว 4 แกชก 5 ใหกอนวางยาสลบ และชวยในการวางยาสลบ 6 ใชในรายทเลกการดมเหลาแลวมอาการขาดจากเหลา

BARBITURATES

Barbiturate เปนอนพนธของ barbituric acid Barbiturate ทม double bond O ท C เรยก oxybarbiturate แตถา O ท C ถกแทนทดวย S เรยก thiobarbiturate ซงละลายในไขมนไดดกวา จงออกฤทธเรว ฤทธทอยชวระยะเวลาอนสน ถกเปลยนแปลงภายในรางกายเรว และมฤทธแรงกวา oxybarbiturate ตวอยางของ thiobarbiturate คอ thiopental ซงใชเปนยาสลบ สวน oxybarbiturate ไดแก Phenobarbital secobarbital pentobarbital เปนตน

5

กลไกการออกฤทธ

กดการทำางานของเนอเยอทกระตนไดทงหมด โดยเฉพาะอยางยงระบบประสาทกลาง Barbiturate เพมฤทธของ GABA แบบ benzodiazepine โดยจบกบ GABA receptor แตคนละทกบ benzodiazepine มผลทำาให GABA ndash gated chloride channel เปดนานขน ไมใชเพมความถของการเปด

การดดซม การเปลยนแปลงในรางกาย และการขบถาย

ถกดดซมไดดทงทางปาก ทางทวารหนก ฉดเขากลามไดแตไมฉดเขาใตผวหนง เพราะจะเกดการทำาลายของเนอเยอบรเวณทฉด เนองจากสารละลายเปนดางมาก สวนการฉดเขาเสนเลอดดำา ใชในรายฉกเฉนหรอเพอเปนยาสลบรวมกบโปรตนในเลอดไดมากนอยตางกบตามแตชนด thiopental รวมไดประมาณ 80 barbital ประมาณ 5 ยาทเปนกรดเชน asprin sulfonamide สามารถไลท barbiturate จากการรวมกบโปรตน ทำาใหกดประสาทมากขนพวกทละลายในไขมนไดดจะผาน blood-brain barrier ไดเรว เชน thiopental ถาฉดเขาเสนโลหตดำาเพอใหสลบ ฤทธจะอยไมนานเพราะม redistribution barbiturate ผานรกและเขาไปในนำานมไดbarbiturate ถกเปลยนแปลงทตบและขบถายทางไตเปนสวนใหญ บางสวนถกขบถายในรปเดมทางปสสาวะ ปรมาณนมากนอยแลวแตชนดของ barbiturate พวกทละลายในไขมนไดดจะรวมกบโปรตนไดด จงถก filter ผาน glomeruli ไดนอยและถกดดซมกลบจาก tubule ไดด ดงนนการขบถายจะตองอาศยเมตาบอลซมเปนสวนใหญ สวนพวกทละลายในไขมนไมไดด เชน barbital aprobarbital phenobarbital สวนใหญถกขบถายในรปเดมทางไต การขบถายทางไตนเกดชา phenobarbital ใชเวลาหลายวนในการขบออก ถาปสสาวะเปนดาง จะเรงการขบถาย barbiturate ออกเรวขน เนองจากเปน weak organic acid จงม ionization มากขน ทำาใหถกขบถายออกไดเรว

6

ฤทธทางเภสชวทยา

ระบบประสาท กดระบบประสาทสวนกลาง ในขนาดนอยเกด sedation ขนาดสงถงโคมาได ใชเปนยานอนหลบ ยาสลบและมฤทธแกชก ขนาดนอยไมลดอาการปวดแตอาจมอาการปวดมากขน ขนาดททำาใหสลบลดอาการปวดลงบาง ในการเปนยานอนหลบจะเปลยนแปลง normal pattern ของการนอนหลบไดระบบหายใจ ขนาดสงกดการหายใจมาก โดยมผลทง drive to respiration และ mechanism ทใชในการควบคมลกษณะการหายใจทเปนจงหวะระบบหมนเวยนโลหต ขนาดททำาใหสลบอาจทำาใหความดนโลหตตกไดในบางราย โดยเฉพาะอยางยงคนทมความดนสงหรอคนทม congestive heart failure หรอ hypovolemic shockระบบทางเดนปสสาวะ ขนาดททำาใหสลบทำาใหการบบตวของกลามเนอมดลก ทอปสสาวะและกระเพาะปสสาวะลดลง

อาการไมพงประสงค

คลาย benzodiazepine ม oversedation ได ถาใหรวมกบยาอนทกดประสาทกลางเหมอนกน มอาการตรงขามกบฤทธของมนในบางคนได อาจพบผนในคนทแพยาน พบ hangover ดอยา และตดยาได การดอยาเกดจาก barbiturate กระตนการทำางานของเอนไซมในตบททำาลายตวมนเอง แลเนอเยอประสาทมการปรบตวตอยา พบ malformation ได

ผลตอยาอน

barbiturate เปลยนแปลงระดบยาอนไดหลายอยางเมอใหรวมกน เนองจากมนไปกระตน microsomal enzyme ในตบ

ประโยชนทางคลนก

1 ทำาใหหลบ 2 แกชก

7

3 ใชกอนวางยาสลบ และชวยในการวางยาสลบ 4 phenobarbital ใชรกษา hypobilirubinemia และ

kernicterus ในเดกเกดใหม เนองจาก barbiturate เพมเอนไซม glucuronyl transferase ในตบและ bilurubin binding Y protein

ขอหามใช

หามใชในคนทมประวตหรอครอบครวมประวต acute intermittent porphyria เพราะ barbiturate ทำาใหการสงเคราะห porphyrin เพมขน

ALCOHOL DERIVATIVES

CHLORAL HYDRATE เปนยานอนหลบทเกาแกทสดทยงใชอย ถกจดอยในบญชยาหลกแหงชาต ผลในการทำาใหหลบด หลบไดใน 10-15 นาท และลกษณะการหลบคลายธรรมชาต เมอหยดยาไมม rebound ของ REM sleep ถาขนาดสงกด REM sleep ได ขอเสยคอยานมรสไมด และระคายเคองตอกระเพาะอาหาร อาจคลนไส อาเจยน หลงรบประทาน ลมหายใจมกลน จงไมเปนทนยม มาระยะหลงทำาออกมาในรปแคปซล ชวยใหรบประทานไดงายขนและลดอาการระคายเคองกระเพาะอาหาร แตททำาสำาหรบบญชยาหลกแหงชาต ทำาเปนสารละลาย

chloral hydrate ม first-pass effect มาก โดยถก reduce ทตบไปเปน trichloroethanol โดยเอนไซม alcohol dehydrogenase ซงสารนมฤทธและทำาออกมาขายดวย ฤทธตางๆ ของ chloral hydrate เกดจากเมตาบอไลทตวนเปนสวนใหญ trichloroethanol จะถก

8

glucuronide conjugation แลวหมดฤทธ นอกจากนน chloral hydrate ยงอาจถก oxidize ได trichloroacetic acid ซงไมมฤทธ แตสารนมพษและถกขบออกชามาก ถารบประทาน chloral hydrate ตดตอกนอาจมการสะสมของ trichloroacetic acid ได ทำาให chloral hydrate ไมคอยเปนทนยมใช และสารนยงอาจม carcinogenic effect ดวยจากตวมนเองหรอเมตาบอไลทของมน

ขนาดสงกดการหายใจ ความดนโลหตตก กดการบบตวของกลามเนอหวใจ refractory period สนลง โดยเฉพาะอยางยงคนทเปนโรคหวใจอยกอนแลว

SEDATIVE-HYPNOTICS ตวใหม

ZOLPIDEM

เปน imidazopyridine derivative โครงสรางไมคลาย benzodiazepinebind กบ benzodiazepine receptor และมกลไกคลาย benzodiazepine ในการเพม GABA-mediated inhibitionม efficacy และอาการขางเคยงคลาย benzodiazepineใชรกษาอาการนอนไมหลบระยะยาวม half-life สน ประมาณ 3-5 ชวโมง ทำาใหการชนยาการตดยามนอยกวา

ชอการคา

ProSomTM

9

รปแบบ

Tablet 1mg 2mg

ขอบงใช

ใชรกษาอาการนอนไมหลบ ในระยะสน

กลไกการออกฤทธ

เพมฤทธของสารสอประสาท GABA โดยยากลม BZD นจะไมมผลไปเปลยนแปลงการสงเคราะห การปลดปลอย การดงกลบ หรอการทำาลายสารสอประสาท GABA

ขนาดการใชยา

ผใหญ 1 mg กอนนอน ในบางคนอาจใหไดถง 2 mg

ในผปวยทออนเพลยหรออายมาก ใหเรมใหยาในขนาด 05 mg

การปรบขนาดการใชยาในผปวยโรคตบอาจจำาเปน

ผลขางเคยงจากการใชยา อบตการณการเกด gt 10 ไดแก

ผลตอระบบหวใจและหลอดเลอด เจบหนาอก หวใจเตนเรว

ผลตอระบบประสาทสวนกลาง มนงง ออนเพลย กลามเนอทำางานไมประสานกน ความจำาเสอมลง นอนไมหลบ วตกกงวล ปวดหว

10

ผลตอผวหนง ผนคน

ผลตอระบบตอมไรทอ ลดความรสกทางเพศ

ผลตอกระเพาะอาหารและลำาไส ทองผก คลนไส อาเจยน ทองเสย เพมหรอลดความอยากอาหาร ปากแหงเนองจากขาดนำาลาย

ผลตอกลามเนอ พดตะกกตะกก

ผลตอตา มองภาพไมชด

ผลอนๆ เหงอออกมาก

คำาเตอน

ไมควรหยดยาทนทเพราะอาจทำาใหเกดอาการนอนไมหลบกลบขนมาอก และควรใชยานดวยความระมดระวงในผปวยทไดรบยากดประสาท ผปวยทมระดบ albumin ตำา ผปวยทตบทำางานผดปกต ผสงอาย สตรมครรภ ยานอาจทำาใหเกดการตดยาได ไมมรายงานประสทธภาพ และความปลอดภยในการใชยาน ในเดกอายตำากวา 15 ป

ขอหามใช

ผทแพยาน และผทแพยาในกลม BZD กอาจแพยานได สตรมครรภ ผปวยทเปนตอหนชนดมมปด ผทมอาการซมเศรามากอน ผปวยทมอาการหยดหายใจชวขณะหนง ในขณะนอนหลบ

อนตรกรยา

ทำาใหผลยาลดลง ยาทเปน enzyme inducer จะไปเพม metabolism ของ Estazolam ไดทำาใหผลยาเพมขน พวกยากดประสาท จะไปเพมผลขางเคยงของยา ตอระบบประสาทสวนกลางได ยา cimetidine จะไปลดการ metabolism ของ Estazolam

Pregnancy Risk Factor 11

Xการใชยาในหญงตงครรภและหญงใหนมบตร

หามใชยานในหญงตงครรภ เนองจากมผลกอลกวรปในเดก

Parameter Monitoring

สภาวะของระบบหายใจ และสภาวะของระบบหวใจและหลอดเลอด

คำาแนะนำาการใชยา

ยานอาจทำาใหงวงได ไมควรดม alcohol และยาทมฤทธกดประสาทสวนกลาง หลกเลยงการขบขยานพาหนะ ยานอาจทำาใหตดไดทงทางกายและทางใจ ไมควรหยดยาทนทเมอใชยานมาเปนเวลานาน

พษวทยา

ถาไดรบยาเกนขนาดจะมอาการดงน กดการหายใจความดนโลหตตำา การตอบสนองตอปฏกรยา reflex จะชาลง การเคลอนไหวผดปกตไป

วธการเกบรกษา

เกบยานในภาชนะทปดสนทและ เกบใหพนมอเดก ควรเกบยานทอณหภมหอง และเลยงการสมผสกบความรอน หรอแสงแดดทมากเกนไป

อนๆ

- กอนทจะทานยานโปรดบอกแพทยกอนถาคณมโรคไต โรคตบ หรอมประวตตดยาหรอเปนโรคซมเศรา มปญหาเกยวกบการหายใจ หยดหายใจชวขณะ โรคลมชก หรอเปนโรคภมแพ

- กอนทจะทานยาน แจงแกแพทยและเภสชกรวา คณกำาลงทานยาอะไรอย เชน ยาสำาหรบรกษาโรคซมเศราหรอโรคลมชก ยาบรรเทาปวด ยาเมดคมกำาเนด ยารกษาโรคหวด ยา

12

กลอมประสาท ยาคลายกลามเนอ ยานอนหลบ isoniazid probenecid rifampin antihistamines cimetidine theophylline phenytoin digoxin barbiturates

- หามดม alcohol ขณะทานยานอยเนองจาก alcohol จะไปทำาใหเวยนศรษะมากขน

ANTIANXIETY DRUGS

ความวตกกงวล (Anxiety) เปนสภาพทางอารมณอยางหนง ททำาใหเกดความไมสบายกายและใจเปนความรสกทมลวงหนา คาดการณเกยวกบอนาคต วาจะมสงทรายแรงไมดเกดขนกบตวเอง อาจเกดจากความจำาทนากลว รวมไปกบสถานการณในปจจบนทผนนไมรตว ผดจากความกลว คอไมมสาเหตทชดเจน และความรสกไมรนแรง เปนอยนานไมใชชวครแบบความกลว อาการทางรางกายทรวมไปกบความวตกกงวล คอการกระตนทางระบบซมพาเธตค ทางระบบหมนเวยนโลหต มชพจรเรว ใจสน ความดนโลหตขน กลามเนอสน เกรง ทำาใหปวดหลง ปวดคอ ปวดศรษะได ทางระบบทางเดนอาหารมนำาลายแหง คลนไส ทองเดน ทางระบบหายใจมหอบ หายใจเรว วงเวยน และมเหงอออกมาก ซงอาการตางๆ ทางรางกายนไมไดเกดเฉพาะกบความวตกกงวล แตพบในสภาพอนได เชน รก เกลยด กลวความวตกกงวลถามพอเหมาะจะทำาใหทำางานไดดขน ถามนอยเกนไปทำางานไมไดผลด แตถามมากเกนไป ประสทธภาพการทำางานกลดลงดวย และทำาใหเกดปญหาตางๆ ตามมา ความวตกกงวลทมมากเกนปกตและไมสมเหตผล จำาเปนตองรกษาดวยยาคลายกงวล (anxiolytic drugs)

1 Benzodiazepines

-Chlorodiazepoxide (Libriumreg )-Diazepam (Valiumreg )-Oxazepam (Seraxreg )-Lorazepam (Ativanreg )-Clobazam (Frisiumreg )-Clorazepate (Tranxenereg )-Alprazolam (Xanaxreg )

2 Glycerol derivatives

-Meprobamate

3 Buspirone

Benzodiazepines ใชกนมากในการรกษาความวตกกงวล โดยเฉพาะอยางยง chlordiazepoxide และ diazepam ม potency สงในการเปน antianxiety muscle relaxation กมากกวากลมอน

กลม sedative-hypnotics นทำาใหม sedation จนถง hypnosis ม muscle relaxation และ anticonvulsant action เกด tolerance habituation และ physical dependence ไดแตนอยและไมบอย ยกเวน meprobamate

13

ยากลมนเพม muscle tone ลด convulsive threshold ซงตรงขามกบพวก sedative-hypnotics ดกวากลมแรกตรงทม habituation และ physical dependence ไดนอยกวา แตขอเสยอนๆ ทำาใหคนนยมพวกแรกมากกวา

antianxiety drugs ชวยลด stimuli ทงจากภายในและภายนอกทเขามาสสมอง มผล sedative ออนๆ ชวยลด anxiety และมสวนชวยใหม muscle relaxation ซงกมสวนชวยลด anxiety ดวย benzodiazepine ยงเพม GABA (gamma-aminobutyric acid) activity ซงมผลในทาง antianxiety anticonvulsant และ muscle relaxant effects

Benzodiazepines

กลไกการออกฤทธ

กลไกการออกฤทธของ Benzodiazepine ยงไมทราบแนชด เชอวายากลมนมผลตอสวนตางๆในสมองบรเวณ sensory input limbic system โดยเปลยนแปลงอารมณ และยงพบวายากลมนไปเพม gamma-aminobutyric acid (GABA) activity โดย GABA activity ทเพมขน อาจมความสำาคญตอ anticonvulsant และ muscle-relaxant effects ของมน

นอกจากนน ยงมบางรายงานแสดงใหเหนวายากลมนมผลตอระดบและ turnover rate ของ neurotransmitters อนหลายตว เชน dopamine norepinephrine และ serotonin Benzodiazepines ยงมผลตอระบบ neuroendocrine สามารถลดการหลง ACTH corticosterone beta-endorphin และ prolactin

การดดซม การเปลยนแปลงในรางกาย และการขบถาย

เมอรบประทาน diazepam จะถกดดซมไดเรว ทง diazepam และ chlordiazepoxide ถกดดซมไดเกอบสมบรณ ตวอนบางตวการดดซมไมสมบรณและไมแนนอน แตถาใหโดยการฉดเขากลามเนอ ยาทงสองตวนถกดดซมไมไดดและไดความเขมขน ในเลอดตำากวาการใหโดยการรบประทาน อาจอธบายไดวา ตวทำาละลายสำาคญซงคอ propylene glycol ระคายเคองมาก และยาบางสวนตกตะกอนอยในเนอเยอเมอฉดเขากลาม จงไมควรใช เมอเขาไปในรางกาย chlordiazepoxide และ diazepam มการเปลยนได metabolites หลายอยางทสำาคญคอ N-desmethyldiazepam ซงม activity และม half-life ยาวกวาตวมนเอง oxazepam เปน metabolite ตวหนงของ diazepam ม duration of action สน half life ประมาณ 7 ชวโมง มประโยชนในการรกษา alcohol withdrawal syndrome หรอใชกบผปวยทม advanced liver disease ระยะออกฤทธ (duration of action) ของ chlordiazepoxide และ diazepam ยาว half-life ของ chlordiazepoxide 8-28 ชวโมง ในคนแกซงม metabolism ชาลง half-life นานขน diazepam ในคนอาย 20 ป half-life ประมาณ 20 ชวโมง ถาอาย 90 ประมาณ 90 ชวโมง ถาตบเสยอยางมาก เชนเปน cirrhosis half life ของ diazepam เพมขนเปน 46-105 ชวโมง หรอถง 164 ชวโมง ในบางรายงานprotein binding ของ chlordiazepoxide และ diazepam สงในผใหญ chlordiazepoxide จบกบ

14

protein เกนกวา 85 สวน diazepam จบกบ protein ประมาณ 97 โดยไมขนกบอาย ถาระดบ albumin ในเลอดตำาจะเกด oversedationdiazepam สามารถ induce metabolism ของมนเองได หลงจากใชไปนานๆ ระดบของ diazepam และ N-desmethyldiazepam ตำา ระดบ metabolite สง แตถาหยดยาไปกจะกลบลดลงอยางปกตdiazepam ผานรกไดดระดบความเขมขนใน fetus เทาๆ กบในแม

อาการไมพงประสงค

อาการเซองซม (oversedation)การชนยา (tolerance) เกดจากเอนไซมทใชเมตาบอไลซยาถกกระตนใหม เมตาบอลซมเรวขน meprobamate เกด tolerance เรวการตดยาโดยรางกาย (physical dependence) เกดตามหลงการชนยา และมอาการ withdrawal reaction รนแรงจากยาทม rate of disappearance เรว พวกทม action ยาวกวา เชน chlordiazepoxide diazepam และ Phenobarbital มอาการคอยเปนคอยไปและไมรนแรงdysmorphogenesis diazepam ทำาใหเกด cleft lip และ palate ในคนและ miceเนองจากเปน CNS depressants จงอาจทำาใหคนทม respiratory failure อาการรนแรงขนอาจทำาใหฆาตวตาย แต benzodiazepines เดยวๆ แทบไมพบวาทำาใหผใชฆาตวตาย แทบทงหมดเกดในคนทใชรวมไปกบยาอนoverdose ของ chlordiazepoxide หรอ diazepam อาการมกไมรนแรง แตถามยาอนรวมไปดวย อาการจะมากขนโดยทวไป benzodiazepines เกด interaction กบยาอนไดนอยกวา hypnotics sedatives หรอ antianxiety drugs อน แตการใชรวมกบ ethanol จะไดผลเปน potentiation เพราะ ethanol เพมทงการดดซมของ benzodiazepines และกดสมองเหมอนกบ benzodiazepines เมอใชรวมกบ CNS depressant อนไดผล additive การใช benzodiazepine รวมกบ valproate อาจพบ psychotic episode

ประโยชนทางคลนกของ Benzodiazepines

1 คลายกงวล (antianxiety) เปนขอบงใชทสำาคญ ไดผลดมากเมอมอาการรนแรง แตเนองจาก anxiety อาจเกดรวมกบ depression หรออาจเปนอาการแสดงของความผดปกตทางจตอนเชน schizophrenia ดงนนถาไม respond ตอ antianxiety drugs ควรนกถงการวนจฉยอน

2 ชวยใหนอนหลบ (hypnotic) benzodiazepines ใชเปนยานอนหลบมากทสด diazepam และ flurazepam ใชกนมาก

3 muscle strain antianxiety drugs หลายตวมคนเอามาใชสำาหรบแก muscle strain ซงสามารถรกษาไดดวยความรอนและ aspirin

4 Status epilepticus เมอมอาการชกทตอเนอง ใช diazepam ฉดเขาเสนโลหตดำาไดผลดแทบทกราย 5 alcohol withdrawal ใช benzodiazepine รกษาดทสด เพราะมคณสมบตทางเภสชวทยาคลาย

alcohol จงใชแทนไดด ชวยแกการชกจาก alcohol withdrawal ไดผลด ไมมอนตราย 6 anesthetic ใชเปน preanesthetic medication หรอใชฉดเขาเสนเลอดดำา ในการผาตดหรอวนจฉย

บางอยางชวระยะเวลาสนๆ เชน electric cardioversion การใส endotracheal tube การผาตดฟน การ reduce fracture เลกนอยไดผลด

ยาใหมทไดผลในการรกษาอาการทางอารมณ เชน anxiety ทไดผลด ไดแก Buspirone

15

BUSPIRONE

สารนเปน azapirone (azaspirodecanedione) เดมใชเปน antipsychotic มฤทธ antidepressant ดวย ยานมคณสมบตทางเภสชวทยาแตกตางจาก neuroleptics หรอ sedatives ซงรวมทง benzodiazepines ไมคอยทำาใหเกด extrapyramidal side effects ไมมผลตอการจบกบ receptors ของ benzodiazepines หรอ GABA ไมแกชกแถมยงอาจลด seizure threshold เลกนอย ไมม tolerance หรอ withdrawal reaction และไมม cross-tolerance กบ benzodiazepines หรอ sedative อน ม interaction กบยากดระบบประสาทสวนกลางอนๆ นอย

กลไกการออกฤทธ

buspirone และยาในกลมเดยวกน ซงไดแก gepirone ipsapirone และ tiaspirone เลอกจบเฉพาะ 5-HT1A receptor โดยเปน partial agonist การจบของ buspirone ท presynaptic ทำาใหเกด postsynaptic 5HT1A antagonism โดยลดการสงกระแสประสาทของ serotonin neurons และลดการสงเคราะหและการหลง serotonin

buspirone ไดผลดในการรกษา anxiety ระดบปานกลาง ถาชนดรนแรงและม panic ดวยไมไดผล ยานไมชวยในรายทม withdrawal reaction จากขาดยา benzodiazepines ดงนนการเปลยนยามาเปนยานจงควรคอยๆ ทำา สารนไมคอยทำาใหงวง

16

Aminophylline

ชอสามญAminophylline

ทำาไมตองใชยานเปนยาขยายหลอดลม โดยคลายและเปดทางเดนทไปสปอด ทำาใหงายตอการหายใจ โดยชวยบรรเทาการหายใจถ การมเสยงวด และ การหายใจลำาบาก จากการเปนโรคหอบหด หลอดลมอกเสบ และโรคถงลมโปงพอง และยงยบยงอาการหอบหด จากการออกกำาลงกายดวย

Pharmacokinetics

Absorption oral สามารถเกดไดถง 100 โดยขนอยกบ formulation usedDistribution Vd = 045 Lkg โดยยาตวนจะกระจายไปยงนำานมดวย (approximates serum concentration) และยาตวนยงสามารถผาน placenta ไดดวยMetabolism เกดทตบ โดยกระบวนการ demethylation และ oxidationHalf life มคาไมแนนอน โดยการเปลยนแปลงขนอยกบ อาย liver function cardiac function lung disease และประวตการสบบหรของผปวยElimination ขบออกทาง urine โดยในผใหญพบวา 10 ขบออกในรป unchanged drug ใน neonates การขบถายของ unchanged drug ทางปสสาวะมคามากกวา (มากกวา 50)

วธใชยารบประทานทก 6 8 หรอ 12 ชม ตามใบสงแพทย โดยควรรบประทานยาอยางสมำาเสมอ เพอจะไดมประสทธภาพทด บางคนอาจจะตอง รบประทานยาตดตอกนเปนเวลานาน ฉะนนไมควรหยดรบประทานยา โดยปราศจากคำาสงของแพทย แตอาจจะหยดได ถายาทำาใหเกดสภาวะ ของอาการทแยลง

คำาแนะนำาระหวางใชยา

ควรปฏบตตามคำาสงแพทย เพราะยาตวนอาจทำาใหเกดอนตรายไดถารบประทานยามากเกนไป หรอรบประทานยาบอยเกนใบสงแพทยใหเขาพบแพทยเปนประจำา โดยเฉพาะชวงอาทตยแรก ๆ ทคณไดรบยาน เพอใหแพทยไดประเมนการตอบสนองของคณ ตอการใชยาตวนถาอาการของคณไมดขน หรอยงแยลง ใหพบแพทยตองแนใจในจำานวนยาทคณไดรบในแตละครง และควรพกยาไปในทกททคณเดนทางดวย

เมอคณลมกนยาใหรบประทานยาทนททนกได และใหรบประทานยาทเหลอตามเวลาเดม โดยไมควรรบประทานยาเปน 2 เทาของขนาดยาเดม และถาคณเกดอาการ หายใจสนทรนแรง ใหพบแพทย

อาการขางเคยงของยา

17

ถาเกดอาการ คลนไส อาเจยน มแผลในกระเพาะอาหาร ทองเปนตะครว สญเสยความรสกอยากอาหาร ใหรบประทานยาพรอมอาหาร หรอ หลงอาหารทนท หรอ พรอมยาลดกรด หรอ พรอมนำา 1 แกว ถาปฏบตตามนแลวยงมปญหาอยใหพบแพทยปวดศรษะ นอนไมหลบ มอาการตนเตน หนามด ปสสาวะบอย มอและนวกระตก โดยถาอาการเหลานรนแรง ใหพบแพทยการสนของหวใจ หวใจเตนเรซ หายใจเรว นอนไมหลบ ใหพบแพทย เพอแพทยจะไดปรบขนาดยาของคณผนขนทผวหนง (อาการแพ) ใหพบแพทยทนท

คำาเตอนและขอควรระวง

กอนรบประทานยาตวน ควรบอกหมอกอนวาคณไดรบยาอะไรอย โดยเฉพาะอยางยง ยา allopurinol cimetidine erythromycin lithium propranolol และยาสำาหรบไขหวด ยาแกแพ และยารกษาโรคหอบหดการไดรบยา theophylline พรอมกบยาตวน อาจทำาใหเกดอาการตนเตน นอนไมหลบ คลนไส อาเจยน หรอการไดรบขนาดยาเกน ฉะนน การใชยาน ไมควรไดรบยา theophylline รวมดวยไมควรรบประทานยารกษาโรคหวด ยาแกแพ ยารกษาหอบหด ทประกอบดวยพวก ephedrine epinephrine phenylephrine phenylpropanolamine หรอ pneudoephedrine โดยปราศจากคำาแนะนำาจากแพทย เพราะสารดงกลาว จะเพมผลขางเคยงของยาตวนบคคลเหลาน ควรบอกแพทยถงสภาวะของตนเองกอนใชยาตวน ไดแก หญงตงครรภ หญงใหนมบตร โรค glaucoma มะเรง โรคตอมธยรอยด โรคเบาหวาน โรคความดนโลหตสง โรคตบ โรคไต โรคหวใจ โรคหลอดเลอด

การเกบรกษาเกบในภาชนะปดสนท เกบใหพนมอเดก เกบยาเหนบในตเยน และ ยารปแบบอนใหเกบทอณหภมหอง และเกบใหพนทมความชน

ชอการคา สวนประกอบ

Asmeton-S

Chlorpheniramine maleate 2 mg + Methoxyphenamine HCI 125 mg + Aminophylline 25 mg + Noscapine 7 mg

Theophylline

ชอสามญTheophylline

ชอการคาAlmarion Asmasolon Franol Xanthium Theo-Dur

ทำาไมตองใชยานเปนยาขยายหลอดลม โดยคลายและเปดทางเดนทไปสปอด ทำาใหงายตอการหายใจ โดยชวยบรรเทาการหายใจสน การหายใจมเสยงวด และการหายใจลำาบาก จากการเปนโรคหอบหด หลอดลมอกเสบ และ โรคถงลมโปงพอง เปนการยบยงอาการหอบหด

18

จากการออกกำาลงกาย

Pharmacokinetics

Absorption oral สามารถเกดไดถง 100 โดยขนอยกบ formulation usedDistribution Vd = 045 Lkg โดยยาตวนจะกระจายไปยงนำานมดวย ( approximates serum concentration) และยาตวนยงสามารถผาน placenta ไดดวยMetabolism เกดทตบ โดยกระบวนการ demethylation และ oxidationHalf life มคาไมแนนอน โดยการเปลยนแปลงขนอยกบ อาย liver function cardiac function lung disease และประวตการสบบหรของผปวยElimination ขบออกทาง urine โดยในผใหญพบวา 10 ขบออกในรป unchanged drug ใน neonates การขบถายของ unchanged drug ทางปสสาวะมคามากกวา (มากกวา 50)

วธใชยา

ควรรบประทานทก 6 8 12 หรอ 24 ชม โดยควรจะรบประทานในเวลาเดยวกนเพอกนลม โดยควรจะรบประทานยาอยางสมำาเสมอ เพอยาจะไดมประสทธภาพยาตวนอาจตองการใชเปนเวลานาน ไมควรทจะหยดใชโดยปราศจากการปรกษาจากแพทย เพราะการหยดใชยาอาจจะทำาใหอาการแยลงกได

คำาแนะนำาระหวางใชยา

ใหรบประทานยาตามแพทยสง เพราะมฉะนนอาจจะเกดอนตรายได ถารบประทานมากเกนไป หรอ รบประทานบอยเกนไปควรพบแพทยสมำาเสมอ โดยเฉพาะชวงอาทตยแรก ๆ เพราะ แพทยจะไดประเมนดการตอบสนองของคณตอยาตวนถาอาการไมดขน หรอ มอาการแยลง ใหปรกษาแพทยไมควรเปลยนยหอใหม โดยปราศจากการปรกษากบแพทยกอนการเกนทางไปไหน ควรทจะพกยานไปดวยเสมอ

เมอคณลมกนยา

ใหรบประทานยาทนททนกได และ รบประทานยาทเหลอตามเวลาเดม โดยไมควรรบประทานยาเพมขนาดเปน 2 เทา ถาเกดอาการหาใจถอยางรนแรง ใหตดตอกบแพทย

อาการขางเคยงของยา

ถาเกดอาการ คลนไส อาเจยน มแผลในกระเพาะอาหาร ทองเปนตะครว สญเสยความรสกอยากอาหาร ใหรบประทานยาพรอมอาหาร หรอ หลงอาหารทนท หรอ พรอมยาลดกรด หรอ พรอมนำา 1 แกว ถาปฏบตตามนแลวยงมปญหาอยใหพบแพทยปวดศรษะ นอนไมหลบ มอาการตนเตน หนามด ปสสาวะบอย มอและนวกระตก โดยถาอาการเหลานรนแรง ใหพบแพทยการสนของหวใจ หวใจเตนเรซ หายใจเรว นอนไมหลบ ใหพบแพทย เพอแพทยจะไดปรบขนาดยาของคณผนขนทผวหนง ( อาการแพ ) ใหพบแพทยทนท

คำาเตอนและขอควรระวง

19

กอนรบประทานยาตวน ควรบอกหมอกอนวาคณไดรบยาอะไรอย โดยเฉพาะอยางยง ยา allopurinol cimetidine erythromycin lithium propranolol และ ยาสำาหรบไขหวด ยาแกแพ และยารกษาโรคหอบหดการไดรบยา theophylline พรอมกบยาตวน อาจทำาใหเกดอาการตนเตน นอนไมหลบ คลนไส อาเจยน หรอการไดรบขนาดยาเกน ฉะนน การใชยาน ไมควรไดรบยา theophylline รวมดวยไมควรรบประทานยารกษาโรคหวด ยาแกแพ ยารกษาหอบหด ทประกอบดวยพวก ephedrine epinephrine phenylephrine phenylpropanolamine หรอ pneudoephedrine โดยปราศจากคำาแนะนำาจากแพทย เพราะสารดงกลาวจะเพมผลขางเคยงของยาตวนบคคลเหลาน ควรบอกแพทยถงสภาวะของตนเองกอนใชยาตวน ไดแก หญงตงครรภ หญงใหนมบตร โรค glaucoma มะเรง โรคตอมธยรอยด โรคเบาหวาน โรคความดนโลหตสง โรคตบ โรคไต โรคหวใจ โรคหลอดเลอด

การเกบรกษาเกบในภาชนะปดสนท เกบใหพนมอเดก เกบยาเหนบในตเยน และ ยารปแบบอนใหเกบทอณหภมหอง และเกบใหพนทมความชน

ชอการคา สวนประกอบ

Almasal Theophylline 60 mg + Salbutamol sulfate 2 mg

AsianbronTheophylline anhydrous 150 mg + Glyceryl guaiacolate 90 mg

Bronchil Guaifenesin 90 mg + Theophylline 150 mg

Polyphed Theophylline 150 mg + Glyceryl guaiacolate 90 mg

Theosal Theophylline 60 mg + Salbutamol 2 mg

Terbutaline

ชอสามญTerbutaline

ชอการคาBricanyl Bricanyl terbuhaler Salterline Terbuno Vaccanyl

ทำาไมตองใชยาน

เปนยาขยายหลอดลม คลาย และ เปดทางผานไปทปอด ใหสามารถหายใจไดสะดวก ใชเพอบรรเทาอาการหอบหดเฉยบพลน และอาการหายใจไมออก ทเกดจากโรคถงลมโปงพอง โรคหลอดลมอกเสบ และโรคปอดอนๆ

Pharmacokinetics

20

Onset of action oral = 30-45 นาทProtein binding 25Metabolism เกดทตบกลายเปน inactive sulfate conjugatesHalf life 11-16 ชวโมงElimination ทางปสสาวะ

วธใชยาใหโดยการรบประทาน 3-4 ครงตอวน และ ถาใหทางการพน ใหทก 4-6 ชม โดยตองปฏบตตามคำาแนะนำา บนฉลากอยางเครงครด โดยยาตวนจะเรมทำางานภายใน 30 นาท

คำาแนะนำาระหวางใชยา

ถายาหมดประสทธภาพ หรอ ถาอาการของคณแยลง (โดยเฉพาะถาการหายใจลำาบาก หรอหายใจยากขน หลงจากการใชยาพน) ใหหยดใชยาน และพบแพทยไมควรใชยามากเกนไป หรอ บอยเกนไป เพราะการเพมขนาดยา สามารถทำาใหเกดอนตราย และสามารถลดประสทธภาพของยาไดถาเสมหะจากการไอระหวางทเกดอาการหอบหดเฉยบพลน เปลยนจากสขาวไปเปนสเหลอง เขยว หรอสเทา ควรพบแพทย เพราะอาการเชนน อาจเกดจากการตดเชอไดการเดนทาง ควรทจะพกยาใหไดตามทกำาหนดไว

เมอคณลมกนยา

ใหรบประทานยาทนททนกได และ ใหรบประทานยาอนตามเวลาเดม และ ถานกไดใกลกบเวลาทจะรบประทานยาครงตอไปควรจะรบประทานยาครงตอไปไดเลย โดยทไมตองรบประทานยาเพมขนาดเปน 2 เทา

อาการขางเคยงของยา

ถายปสสาวะไมปกต ปากแหง และระคายเคอง ใหบวนปากดวยนำาหลงจากการไดรบการรกษาแตละครงถาเกดอาการตวสน ตนเตน ปวดหว คลนไส อาเจยน นอนไมหลบ เหนอยงาย drowsiness dizziness เหงอออก มเสยงในห ใหพบแพทย ถาอาการเหลานรนแรง หรอ เปนเวลานานถาเกดอาการหวใจเตนไมสมำาเสมอ palpitations ปวดหนาอก ปวดหวใจ หายใจลำาบากมากขน มเสยงวด ใหพบแพทยทนท

คำาเตอนและขอควรระวง

ถาคณเปน หญงตงครรภ หญงใหนมบตร เปนโรคความดนโลหตสง ตอมธยรอยด overactive หวใจเตนไมเปนจงหวะ โรคหวใจ หรอ เปนลมชก หรอ ลมบาหม ใหบอกแพทยกอนใชยานกอนใชยาน ควรบอกแพทย หรอ เภสชกรกอนถงยาทใชอย โดยเฉพาะยา MAO inhibitors (isocarboxazid phenelzine และ tranylcypromine) ยากดระบบประสาท หรอยาโรคหอบหด และ b-blockers (atenolol carteolol esmolol labetalol metoprolol nadolol propranolol sotalol และ timolol)

การเกบรกษา

ใหเกบในภาชนะปดสนท และเกบใหพนมอเดก เกบในอณหภมหอง หางจากความรอน หลกเลยงการทำาใหภาชนะบรรจรว ไมควรเอาภาชนะบรรจไปจอไฟ หรอเตาเผา

21

ชอการคา สวนประกอบ

Bricanyl expectorantTerbutaline sulfate 03 mgml + Guaifenesin 133 mgml

Med-Broncodil Expectorant

Terbutaline sulfate 15 mg5ml + Guaifenesin 665 mg5ml

Terbosil ExpectorantTerbutaline sulfate 03 mgml + Guaifenesin 133 mgml

Terbron ExpectorantTerbutaline sulfate 15 mg5ml + Guaifenesin 665 mg5ml

TerbulinTerbutaline sulfate 15 mg5ml + Guaifenesin 665 mg5ml

Salbutamol

ชอสามญSalbutamol

ชอการคาAsmasal Bronchosol Butamol Ventolin Salmol

ทำาไมตองใชยานบรรเทา และ เปดทางเดนอากาศไปทปอด ทำาใหการหายใจสะดวกขน ชวยบรรเทาหอบหดเฉยบพลน และบรรเทาอาการหายใจไมออกจาก โรคหลอดลมอกเสบ โรคถงลมโปงพอง และ โรคปอด ใชปองกนการหายใจลำาบาก การหดเกรงของหลอดลม เมอมการออกกำาลงกาย

Pharmacokinetics

Peak effectOral 2-3 ชวโมง Nebulizationoral inhalation เกดขนภายใน 05-2 ชวโมงDuration of actionOral 4-6 ชวโมง Nebulizationoral inhalation 3-4 ชวโมงMetabolism เกดขนทตบ กลายไปเปน inactive sulfate อก 28 จะพบในปสสาวะในรปของ unchanged drugHalf life Oral 27-5 ชวโมง Inhalation 38 ชวโมงElimination 30 พบใน urine ในรปของ unchanged drug

วธใชยา

22

ให 2-4 ครงตอวน โดยใหโดยการรบประทาน ถาใหโดยทางยาพน จะใหทก 4-6 ชมใช 15 นาท กอนการออกกำาลงกาย เพอปองกนปญหาของการหายใจ โดยปฏบตตามคำาสงแพทยอยางเครงครดยาพนจะเรมไดผลภายใน 5-15 นาท และ จะมการออกฤทธไดเปนเวลา 3-4 ชม

คำาแนะนำาระหวางใชยา

ยาพน ตองทำาความสะอาดอยางสมำาเสมอ และ ถายาหมดประสทธภาพ หรอ คณมอาการแยลง ใหพบแพทยทนทไมควรใชยาในขนาดทเพม หรอ บอยมากขน เพราะทำาใหเกดอนตายไดเวลาจะเดนทาง ตองเอายาไปดวยทกครง

อาการขางเคยงของยา

การรบรสไมปกต ปากและคอแหงหรอระคายเคอง จากการใชยาพน แกโดยการใหกลวปากดวยนำาตวสน อาการตนเตน นอนไมหลบ คลนไส เสยงแหบ ไอ ใหพบแพทยถาอาการเหลานรนแรงหรอยาวนานหายใจลำาบากมากขนจากการใชยาพน หวใจเตนเรวขน ใหหยดใชยาและพบแพทย

คำาเตอนและขอควรระวง

กอนใชยาตวน ใหบอกแพทยกอนวา คณเปน หญงตงครรภ หญงใหนมบตร เปนโรคหวใจ โรคความดนโลหตสง ตอมธยรอยด overactive โรคลมชก หรอ โรคเบาหวานยาตวน มผลกระทบถงการตอบสนองของคณตอยาบางชนด เชน ยารกษาโรคหวด ยา MAO inhibitors (isocarboxazid phenelzine และ tranylcypromine) ยากดระบบประสาท หรอยาโรคหอบหด และ beta-blockers (atenolol carteolol esmolol labetalol metoprolol nadolol propranolol sotalol และ timolol)

การเกบรกษา

เกบในภาชนะปดสนท และเกบใหพนมอเดก เกบในอณหภมหอง ถาเปน syrup อาจเกบในตเยนได แตถาเปนยาพน ไมควรเกบในตเยน หรอ ใกลความรอน

ชอการคา สวนประกอบ

Almasal Salbutamol sulfate 2 mg + Theophylline 60 mg

Asmasal Expectorant

Salbutamol 1 mg + Guaifenesin 50 mg

Clenil compositumSalbutamol 100 mg + Beclomethasone dipropionate 50 mg

Theosal Salbutamol 2 mg + Theophylline 60 mg

Ventolin Expectorant Salbutamol sulfate 1 mg + Guaifenesin 50 mg

23

Prednisolone

ชอสามญPrednisolone

ชอการคาDi-Adreson-F Opredsone Prednisolone Polypred Pred-Mild Pred-Forte Predisone

ทำาไมตองใชยานยาตวนเปน corticosteroid ซงคลายกบ hormone ตามธรรมชาต ซงผลตโดย adrenal glands โดยชวยบรรเทาอาการอกเสบ ( บวม รอน แดง และ เจบ ) และใชรกษาขอตออกเสบ และความผดปกตของ ผวหนง เลอด ไต ตา ตอมธยรอยด และ ลำาไส รกษาอาการแพอยางรนแรง หอบหด และความบกพรองของ adrenal cortical

Pharmacokinetics

Protein binding 65-91 ( โดยขนอยกบความเขมขน )Metabolism เกดขนทตบ และยงถก metabolize ทเนอเยอของรางกายดวย กลายเปน inactive compoundHalf life 36 ชวโมงBiological 18-36 ชวโมงEnd state renal disease 3-5 ชวโมง Elimination ขบถายออกทางปสสาวะ โดย pricipally as glucuronides sulfates and unconjugated metabolites

วธใชยา

ถาคณใชยาน วนเวนวน ใหรบประทานตอนเชาในวนแรก และไมรบประทานในวนท 2 ปละรบประทานอกตอนเชาของวนท 3 และไมรบประทานในวนท 4 โดยรบประทานไปเรอย ๆ ตามแพทยสงถารบประทานยาตวน วนละครง ใหรบประทานตอนเชาพรอมอาหารเชาถารบประทานยาน มากกวาวนละ 1 ครง ใหรบประทานในชวงหางกนในเวลาทเหมาะสมไมควรหยดรบประทานยาน โดยปราศจากคำาแนะนำาของแพทย เพราะการหยดยาอาจทำาใหเกดอาการดงตอไปนได เชน สญเสยความรสกอยากอาหาร คลนไส อาเจยน drowsiness stupor ปวดศรษะ เปนไขเจบทขอและกลามเนอ peeling skin และ นำาหนกลด ถาไดรบยาปรมาณมากในเวลานาน แพทยจะคอยๆ ลดขนาดยาลง เพราะ จะปรบนาดยากอนทจะหยดยาอยางสมบรณ

คำาแนะนำาระหวางในยา

ถาคณไดรบยาน เปนเวลานาน คณควรจะตองตรวจเลอด เปนระยะ ๆ X-rays ตรวจตา ความดนโลหต ความสง นำาหนก และตรวจทางกายภาพ โดยการตรวจรางกายน สำาคญสำาหรบเดก เพราะยาตวน จะทำาใหการเจรญเตบโตของกระดกชาลงยาตวน ควนจะไดรบอยางสมำาเสมอ เพอใหมประสทธภาพ และ ไมควรใชมากจนเกนไป บอยเกนไป และใชนานเกนทแพทยสง โดยถาเกดอาการทแย ใหพบแพทย เพราะขนาดยาทคณไดรบ อาจจะตองการปรบกไดแพทยอาจจะบอกใหคณชงนำาหนก ทก ๆ วน และ ใหคณรายงานนำาหนกทผดปกตบอกแพทย หมอฟน และแพทยผาตด ทกำาลงจะรกษาคณ วาคณกำาลงไดรบยานอย (ถงแมวาคณจะหยดการรกษาดวยยาตวนมาแลว 12 เดอนกตาม)

24

อาการขางเคยงของยา

ถาเกดอาการคลนไส อาเจยน ระคายเคองกระเพาะ ใหรบประทานยาพรอมอาหาร หรอนม ถาอาการเหลานยงคงอย หรอ อจจาระของคณมสดำา ใหพบแพทยถาเกดอาการปวดศรษะ dizziness นอนไมหลบ depression ตนเตน อารมณไมปกต เปนสว ผวบาง เหงอมากขน ผมยาวเรวขน หนาแดง แผลถลอกงาย มจดสมวงบนผวหนง มระยะเวลาของการมประจำาเดอนผดปกต หรอขาดการมประจำาเดอน โดยถาอาการเหลาน คงอยเปนเวลานาน หรอรนแรงใหพบแพทยปญหาในระยะยาว ไดแก นำาหนกมากขน เทาบวม ขอเทาบวม และ ขาดานลางบวม มแผลทกลามเนอ และ กลามเนอออนแรง แผลทตา ปญหาในการมองเหน เปนหวด หรอตดเชอ เปนอาการหลงๆ ของการใชยานานๆ ใหพบแพทย

คำาเตอนและขอควรระวง

กอนทจะรบยาน ควรบอกแพทยวาคณไดรบยาตอไปนอยดวยคอ aspirin ยารกษาโรคขออกเสบ ยาปองกนการแขงตวของเลอด เชน warfarin (coumarin) ยาขบปสสาวะ estrogen (ยาคมกำาเนด) phenytoin rifampin และ phenobarbital ไมควรจะรบวคซน การทำาใหเกดการคมกนโรค ( immunization ) หรอการทดสอบทางผวหนง ตางๆ ขณะทไดรบยานอย ยกเวนวา แพทยจะบอกใหคณ โดยเฉพาะเลยวาคณสามารถรบไดกอนหนาทจะไดรบยาน ควรบอกแพทยดวยถาคณตงครรภ คาดวาจะตงครรภ ตองการทจะตงครรภ หรอ คณเปนหญงใหนมบตร โดยถาคณกำาลงจะตงครรภ คณควรพบแพทย เพราะยาตวน สามารถ ทำาใหเกดอนตรายกบเดกทอยในครรภ หรอ เดกทดมนมมารดากอนทจะรบยาน ควรบอกแพทยถงประวตการใชยาของคณกอน โดยถาคณเปนโรคตบ โรคไต โรคลำาไส หรอ โรคหวใจ โรคความดนโลหตสง underactive thyroid gland myasthenia gravis osteoporosis (brittle bones) ตดเชอ herpes ทตา หรอ การตดเชออนๆ หรอ มประวตการเปนวณโรค โรคลมชก ulcers หรอ โรคเกยวกบการแขงตวของเลอดถามประวตเปน ulcers หรอ ไดรบขนาดยาของ aspirin ทมาก หรอ ไดรบยารกษาโรคขออกเสบ ใหจำากดปรมาณการดมของเครองดม แอลกอฮอล ขณะทใชยาน เพราะยานสามารถ ทำาใหกระเพาะและลำาไส ไวตดการเกดระคายเคองจากการใชแอลกอฮอล aspirin และยารกษาไขขออกเสบ และจะเพมอตราเสยง ของการเกด ulcersรายงานการเกด injury หรอ อาการการตดเชอ (ไข เจบคอ เจบระหวางการถายปสสาวะ และปวดกลามเนอ) โดยเกดขนระหวางการรกษา และ ภายใน 12 เดอน หลงจากการรกษา ดวยยาน โดยตองการปรบขนาดยา ถาคณเปนโรคเบาหวาน ยาตวน จะเพมระดบนำาตาลในเลอดของคณ โดยถาคณควบคมนำาตาล ในเลอดของคณทบาน ใหทดสอบนำาตาลในเลอด และในปสสาวะ บอยกวาปกต และพบแพทย ถาระดบนำาตาลในเลอดสง หรอ ถามนำาตาลในปสสาวะ โดยขนาดยาของยาเบาหวาน และอาหารของคณ อาจจะตองปรบขนาด

การเกบรกษา

เกบรกษาในภาชนะปดสนท และ เกบใหพนมอเดกเกบในอณหภมหองถาคณเปนโรค arthritis ควรบอกแพทย หรอ เภสชกรวาคณไมตองการขวด child-resistant cap

25

ชอการคา สวนประกอบ

BlephamidePrednisolone acetate 02 + Na sulfacetamide 10

Denson Prednisolone 25 mg + Nitrofurazone 2 mg

Farakil Prednisolone 05 + Neomycin 03

Mysolone-N Prednisolone 5 mg + Neomycin sulfate 5 mg

Otosil Prednisolone 05 + Chloramphenical 5

Ketotifen

กลไกการออกฤทธของยาorally active agent ซงเปน antihistamine อยางมนยสำาคญ และมสมบตเปน antianaphylactic ซงสามารถใชอยางไดผลด ในการปองกน การเกดโรคหอบหด

ชอสามญKetotifen

ชอการคาAmitone Asmahoc Katifen Ketofen Sykofen Zediten

ทำาไมตองใชยานantiasthmatic agent

อาการขางเคยงของยาsedation และ drowsiness โดยอาจจะตองลดขนาดยาลง หรอ หยดการใชยา ถาความรนแรงไมลดลง โดยแอลกอฮอล อาจจะเสรมฤทธของ การเกดอาการขางเคยง ของยากได และยงมรายงานการเกดอาการ นำาหนกเพมขน ปากแหง ปวดศรษะ dizziness และ giddiness

26

Benzonatate

ขอบงใชใชแกไอแหง

ชอการคาTesalon

วธใชยาถาเปน Capsule ไมควรเคยวหรอละลายยา กรณอาย gt 10 ป ถงผใหญ ทาน 1 capsule ทก 4 ชม ไมควรเกน 6 capsuleวน อาย lt10 ป ขนาดยาทให 8 mgkgวน โดยบงให 3 ndash6 ครง

คำาแนะนำาระหวางใชยานหามเคยวหรอหก capsule

เมอคณลมทานยาใหรบประทานทนททนกได แตถาใกลกบเวลาทจะทานครงตอไป ไมตองทานยาครงทลม ใหขามไปทานครงปกต ไมควรทานยาเพมเปน 2 เทา

ผลขางเคยงของยา ในบางรายอาจเกดอาการ

สงบระงบ ปวดหว วงเวยน คดจมก คลนไส ไมสบาทอง ทองผก ผนคนสามารถใชไดในสตรมครรภ และระหวางการใหนมบตรไมควรใชยานในผปวยทแพยา

Codeine27

ชอการคาCodipront

Pharmacokinetics

ยาตวนดดซมไดดทาง GI tract หลงจากใหยาทาง oral แลวพบวา ยาจะออกฤทธเปน antitussive ภายในเวลา 1-2 ชวโมง และฤทธจะอยไดนานถง 4 ชวโมง ยาตวนจะกระจายไปยงนำานมไดดวยยาตวนถก metabolize ทตบ โดยกระบวนการ O-demethylation N-demethylation และบางสวนจะเกด conjugation ดวย glucuronic acid และถกขบออกทาง urine

วธใชยา

ผใหญ 10 ndash 20 mg ทก 4 ndash 6 ชม ไมควรทานเกน 120 mgวนเดก อาย 6 ndash 12 ป ทาน 5 ndash10 mg ทก 4 ndash 6 ชม ไมควรทานเกน 60 mgวนอาย 2 ndash 6 ป ทาน 25 ndash 5 mg ทก 4 ndash 6 ชม ไมควรทานเกน 30 mgวน

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน

ระหวางทใชยานไมควรขบรถ หรอทำางานทตองใชสตตลอดเวลาไมควรทานยานรวมกบเหลาไมควรใชแกอาการไปเรอรงทเกดจาก การสบบหร หอบหด ถงลมโปงพอง หรออาการไอทมเสลดเยอะ นอกจากอยภายใตการดแลของแพทยอาจมอาการปากแหง ทองผกไดอาจมอาการไมสบายทองใหแกโดยทานพรอมอาหาร หรอดมนมตาม

อาการขางเคยงของยาอาจมอาการ คลนไส อาเจยน วงเวยน สงบระงบ ทองผก

คำาเตอนและขอควรระวง

ไมควรใชยานกบผปวยหอบหดหลกเลยงการใชยานในสตรมครรภไมควรใชยานในสตรทใหนมบตรไมควรใชยานในเดกระวงการใชยานในผปวย โรคตบ ไต ผปวยทมธยรอยด ฮอรโมนตำา และคนสงอาย

การเกบรกษาเกบในภาชนะปดสนท ใหพนมอเดก ทอณหภมหอง

Dextromethorphan

ชอสามญDextrometrophan

28

ชอการคาCortuss Dextroral pusiran Polydex PPolydex Y Rocof Menthol Tussils 5

กลไกการออกฤทธdepressing the cough reflex (กดศนยการไอ) โดยไมมฤทธเปนยาขบเสมหะ (expectorant) ใน dose ของการรกษา ยาตวนจะไมยบยง ciliary activity

Pharmacokineticsดดซมไดเรวทาง GI tract การออกฤทธของยา จะมผลภายใน 15-30 นาทหลงรบประทานยาแลว ระยะเวลาในการออกฤทธประมาณ 3-6 ชม With conventional dosage forms

วธใชยา

ผใหญ และเดกอาย gt 12 ป 10-20 mg ทก 4 ชม หรอ 30 mg ทก 6-8 ชม แตไมควรเกน 120 mg วน หรอ ควรรบประทานตามแพทยสงเดก 6-12 ป 5-10 mg ทก 4 ชม หรอ 15 mg ทก 6-8 ชม แตไมควรเกน 60 mgวน หรอควรรบประทานตามแพทยสงเดกอายนอยกวา 2 ป ดเปนรายบคคลไปวาจะใหขนาดยาเทาไหร โดย dosage ปกตของยาตวนจะเปนแบบ extended-release oral suspension containing the polistirexผใหญและเดกอาย gt 12 ป 60 mg วนละ 2 ครงเดก 6-12 ป 30 mg วนละ 2 ครงเดก 2-6 ป 15 mg วนละ 2 ครงในรปแบบ Lozenges จะไมใชในเดกอายตำากวา 6 ป

ขอบงใชใชบรรเทาอาการไอ จากการระคายเคองของคอ และหลอดลม ซงเกดจากไขหวด หรอ สารระเหยทระคายเคอง โดยยาตวนมผลด ในการรกษาอาการไอ แบบเรอรงทไมมเสมหะ

ขอควรระวง

adverse effects ของยาตวนมนอย โดยอาจเกดอาการคลนไส และหรอ เกด GI disturbances อนๆ slight drowsiness และ dizziness ยานไมทำาใหเกดอาการ analgesia ไมทำาใหเกดการเสพตด และอาจม หรอไมมอาการ CNS depression กได การใหยาตวน จะเกยวกบการหลง histamine และควรในอยางระมดระวงในเดกทมประวตเปนโรคภมแพระวงการใชใน sedated หรอ debilitated patientsไมควรใชกบอาการไอแบบเรอรง ในผปวยทมการสบบหรนานๆ โรคหอบหด หรอ โรคถงลมปอดโปงพอง หรอไอทมเสมหะมากเกนไป โดยถามอาการไอมากกวา 1 สปดาห หรอ เปนซำาอกหลงจากทหายไปแลว หรอ เกดอาการไอรวมกบอาการไขสง ผน หรอ ปวดศรษะ ควรปรกษาแพทยยา Dextromethorphan ทมสวนผสมของ aspartame (Nutra Sweet) ควรระวงการใชในผปวยทเปน phenylketonuria ซงผปวยโรคนควรจำากด การไดรบ phenylalanine เพราะ Nutra Sweet จะถก metabolize ใน GI tract ไปเปน phenylalanineยา Dextromethorphan ทมสวนผสมของ tartrazine ถงแมวาอบตการณ การเกดการแพตอ tartrazine จะตำาแตการแพน มกพบบอยในผปวยทแพ aspirin

29

Antihistamine

ยาแกแพเปนยาหลกสำาหรบการรกษาโรคภมแพ ยาแกแพในระยเรมแรกจะมผลขางเคยงทไมพงปราถนา เชนอาการปากแหง ทำาใหเกดการงวงซมซงเปนผลเสยตอการทำางาน การทำางานของยาแกแพจะออกฤทธท H1-receptor คณสมบตของยาแกแพมดงน

bull ลดอาการทเกดจากการหลง histamine เชน อาการจาม คนจมก นำามกไหล bull แตไมลดอาการของคดจมก bull สามารถลดอาการคนตา และคนห bull ยาแกแพสวนใหญออกฤทธเรว

เนองจากผลขางเคยงของยาแกแพมมากจงไดมการพฒนายาแกแพรนใหมทมผลขางเคยงตำา ขณะเดยวกนกยงคงมประสทธภาพ ยารนใหมตองมประสทธภาพในการรกษาดงน

1 เยอบจมกอกเสบจากโรคภมแพทงชนดเปนทงป Perrenial allergic rhinitis และเปนเฉพาะฤด seasonal allergic rhinitis

2 เยอบตาอกเสบจากโรคภมแพ 3 ลมพษ ยาทจดวาไดผลดสำาหรบลมพษคอ cetiricineterfenadine ซงออกฤทธเรว

และลดอาการคนไดเปนอยางด 4 ผวหนงอกเสบแบบ Atopic dermatitis ยาทใชไดผลดคอ

cetirizineloratadineketotifen 5 โรคหด asthma โดยเฉพาะผปวยโรคหอบหดทมอาการภมแพมอาการคดจมก และนำามก

ไหล

ผลขางเคยงของยา

1 อาจจะทำาใหงวง ซม และนำาหนกตวเพม แตอาการนอยกวายาแกแพรนแรกๆ 2 พษตอหวใจ astemazoleterfenadine จะมผลตอการเตนของหวใจ แตยาตวอน

ไมมผลตอการเตนของหวใจ

ขอระวงในการใชยา

1 ควรจะตองระวงการใชยาอน เพราะอาจจะเกดปฏกรยา ยาทตองระวงไดแก erythromycinketoconazoleitraconazole

2 ไมควรใชยานในคนตงครรภ

30

3 ไมควรใชยานในคนทเลยงลกดวยนมแม 4 ควรจะระมดระวงในคนทเปนโรคไต และโรคตบ

Albuterol (อลบเทอรอล)หรอ Salbutamol ( ซลบทามอล)

ชอทางการคา Ventolin inhaler

ทำาไมจงตองใชยาน เปนยาขยายกลามเนอบรเวณหลอดลม ทำาใหชองวางในหลอดลมขยายใหญ จงหายใจสะดวกขน ใชในผทมปญหาเกยวกบการหายใจทมสาเหตมาจากหลอดลมอกเสบ ถงลมโปงพอง และโรคปอดอนๆ นอกจากนยงใชในการปองกนอาการหลอดลมตบหลงจากออกกำาลงกาย

วธใชยา กรณทเปนยาพน มวธการใชยาดงน

เขยาทใสยาพนหายใจออกใหไดมากทสดขณะทปากกำาลงปดอยเปดฝากระบอกยาพนออก แลวอมปากกระบอกยาโดยเอารมฝปากประกบปากกระบอกยาใหแนบสนทโดยรอบกดทใสยาพนเพอใหยาเขาปากพรอมกบสดลมหายใจเขาชาๆ โดยตองแนใจวายาผานเขาสลำาคอหมดโดยไมคาง อยตามซอกฟนหรอลน ถาใชกบเดกควรใหผใหญชวยเหลอ โดยปดจมกเดกใหสนทแลวกดยาพนเขาปากเดก เพอใหแนใจวายาไดผานเขาสลำาคอเดกกลนลมหายใจประมาณ 2-3 วนาท แลวจงปลอยลมหายใจออกชาๆ

หลงจากใชแลวถายงคงมความรสกวายายงเขาไปไมถงปอด จะมเครองมอทจะชวย เรยกวา spacer (สเปเซอร) ซงเปนกระบอกพลาสตกกลวง ใชสวมตอจากกระบอกพน จะทำาใหใชยาพนไดอยางมประสทธภาพมากขน ถาไมเขาใจวธการใชยาไมวากรณใดกตามควรปรกษาแพทยหรอเภสชกรใหอธบายวธการใชจนเขาใจโดยละเอยด และควรพบแพทยตามนดหรอเมอยาหมด กรณทเปนยาเมดใหรบประทานครงละ 1-2 เมด วนละ 3-4 ครง ตามคำาแนะนำาของแพทย

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน

ควรทำาความสะอาดอปกรณการพนอยางสมำาเสมอตามคำาแนะนำาทแนบมาเมอใชยาตามปกตแตไมสามารถปองกนหรอรกษาอาการไดใหพบแพทยอยางเรงดวนทสดอยาเพมขนาดการใชยาเองในแตละครงหรอเพมความถในการใชมากกวาทแพทยสงเพราะจะทำาให

31

ไดรบขนาดยามากเกนไป เกดอนตรายได

เมอคณลมกนยา ควรทานทนททนกขนได แตถาเวลาททานใกลเคยงกบเวลาทจะทานครงตอไป ควรงดทานยาทลม และใหทานตามเวลาทจะทานครงตอไปตามปกต ไมควรเพมปรมาณยาเปน 2

เทา

ผลขางเคยงของยา เกดไมบอยนกแตถาเกดขนใหรบพบแพทยทกำาลงรกษาอย อาการเหลานคอ การรบรสเปลยนไป ปากแหง มการระคายเคองบรเวณปากและลำาคอ นอนไมหลบ คลนไส ไอ และถายงใชแลวทำาใหหายใจลำาบากขนหรอใจสน ใหหยดใชยานทนทแลวพบแพทยโดยดวน

คำาเตอนและขอควรระวง ถามภาวะดงตอไปนควรแจงใหแพทยทราบ คอกำาลงตงครรภหรอใหนมบตร โรคหวใจ โรคความดนโลหตสง โรคตอมไทรอยดเปนพษ โรคลมชก โรคเบาหวาน และควรบอกแพทยวากำาลงใชยาอนอะไรอยบาง ทงทไดรบจากแพทยอนๆ หรอซอใชเองกตาม รวมทงการแพยาตางๆ ดวย

การเกบรกษา

เกบในภาชนะปดสนทใหพนมอเดกเกบใหพนแสงแดด ความรอนและความชนไมควรเกบในตเยนหรอใกลเตาไฟ

Allopurinol (อลโลพรนอล)

ชอการคา Alinol Allopin Allorin Apnol Apurol Loporic Medoric Puricin Puride SigapurolUricad Valeric Xanol Zyloric

ทำาไมจงตองใชยาน ยานใชเพอปองกนอาการกำาเรบของโรคเกาทในโรคเกาทเรอรงเทานน โดยออกฤทธลดการสรางกรดยรก ไมสามารถจะบรรเทาอาการของโรคเกาทเมอโรคเกาทกำาเรบแลวได ดงนนจงตองรบประทานและปฎบตตาม แพทยสงอยางเครงครด พยายามไมลมรบประทานยา และรบประทานอยางถกตองครบถวน

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน ระหวางทใชยานควรดมนำาประมาณแปดแกวตอวน สราหรอเครองดมทมแอลกอฮอลจะลดฤทธของยา ระหวางทรบประทานยาน ไมควรรบประทานนำาผลไมหรอวตามนซมากจนเกนไป เพราะวตามนซจะทำาใหปสสาวะเปนกรด และเกดนวในไตได

เมอคณลมกนยา ควรทานทนททนกขนได แตถาเวลาททานใกลเคยงกบเวลาทจะทานครงตอไป ควรงดทานยาทลม และใหทานตามเวลาทจะทานครงตอไปตามปกต ไมควรเพมปรมาณยาเปน 2 เทา

32

ผลขางเคยงของยา อาจพบอาการคลนไส อาเจยน ทองเสย อาหารไมยอย จงควรรบประทานยาหลงอาหารเพอปองกนอาการ ถาเกดอาการมากหรอทนไมไหวใหรบพบแพทย และอาจเกดผนตามผวหนง เจบปวดเมอปสสาวะ ปสสาวะมเลอด ระคายเคองตา ปากหรอรมฝปากบวม ใหหยดยาและพบแพทยทนท ยานอาจทำาใหมนงง เมอทานยานแลวมอาการมนงง ควรระมดระวงหากตองขบรถหรอทำางานเกยวกบเครองจกรกล

คำาเตอนและขอควรระวง หญงตงครรภหรอใหนมบตรและผปวยโรคไต โรคตบ ความดนโลหตสง เบาหวาน ควรปรกษาแพทยกอนใชยา ถาใชยาอนอยกอนหรอจะใชยาอนควบ ควรปรกษาแพทยหรอเภสชกร เพราะอาจทำาใหเกดอาการอนไมพงประสงคได

การเกบรกษา

เกบในภาชนะปดสนทใหพนมอเดก เกบใหพนแสง ความรอนและความชน

Amiloride and Hydrochlorothiazide (อะมโลไรด และ ฮยโดรคลอโรไธอะไซด)

ชอการคา Amihydrozide Amilide Hyperretic Miduret Milorex Miretic Moduretic Poli-uretic Renase Sefaretic

ทำาไมจงตองใชยาน เปนยาขบปสสาวะ ใชสำาหรบรกษาโรคความดนโลหตสงและอาการบวมนำาทเกดจากความผดปกตตางๆ เชน โรคหวใจ ยานไปทำาใหไตขจดนำาและเกลอสวนเกนออกจากรางกายทางปสสาวะ

วธใชยา รบประทานวนละ 1 ครงในตอนเชาพรอมอาหาร

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน ควรไปพบแพทยตามเวลานดหามหยดยาเองโดยทไมไดปรกษาแพทย แลหามใชยาชนดอนรวมดวยเกนกวาทแพทยสง

ควรรบประทานอาหารทมรสเคมนอยหรออาหารทมเกลอโซเดยมตำาและควรออกกำาลงกายทกวน จำากดอาหารทมเกลอโปแตสเซยมสง เชน กลวย ลกพรน ลกเกด นำาสมและนม

เมอคณลมกนยา ใหรบประทานทนททนกได ถาหากจำาไมไดจนถงวนรงขน ใหกนยามอตอไปตามปกตไมตองกนยาทลม

ผลขางเคยงของยา

อาจพบอาการคลนไส อาเจยน ทองเสย เบออาหาร ปวดทอง แนนทอง มลมในทอง ถาเกดอาการดงกลาวใหรบประทานยานพรอมอาหาร แตถาหากอาการยงคงอยหรอรนแรงขนใหพบแพทยอาการปสสาวะบอย มนงง ปวดหว ปญหาเหลานจะลดลงหลงจากทคณทานยานเปนเวลา 2-3 สปดาห ถาหากมอาการอยใหพบแพทยหากมอาการเหลานใหรบไปพบแพทยโดยดวนกลามเนอออนแรงหรอเกดตะครว ออนลา หวใจเตนชาหรอไมสมำาเสมอ เจบคอ ฟกชำางายผวหรอตาเหลองผนแดง

คำาเตอนแลขอควรระวง

33

ควรแจงใหแพทยทราบ ถาเปนโรคเบาหวาน เกาท แพยาซลฟา หรอเปนโรคตบ โรคไต กำาลงตงครรภ หรอใหนมบตร

แจงแพทยหรอเภสชกรใหทราบวาใชยาอะไรอยบาง โดยเฉพาะยา แคปโทพรล ดจอกซน อนาลาพรล ไลซโนพรล ลเธยม ยาเสรมโปแตสเซยม ยารกษาโรคขอ ยารกษาโรคเบาหวานหรอยาลดความดนโลหตหามรบประทานยาชนดน ถากำาลงรบประทานยาสไพโรโนแลคโทน หรอไทรแอมเทอรนอยเครองดมทมแอลกอฮอลอาจเพมฤทธของยาตวนจะทำาใหเกดอาการมนงงหรอปวดศรษะได จงไมควรใชรวมกนหากจะตองรบการผาตด หรอทำาฟนใหแจงแพทยวากำาลงใชยานอยถาเกดอาการปวยแลวทำาใหอาเจยนหรอทองเสยทำาใหสญเสยนำามาก ใหปรกษาแพทยหามใหยานแกผอนใช

การเกบรกษา เกบในภาชนะปดสนททอณหภมหอง พนจากแสง ความชนและจากมอเดก

Amiodorone (อะมโอดาโรน)

ชอการคา Cordarone

ทำาไมจงตองใชยาน ใชรกษาหรอปองกนภาวะหวใจเตนผดจงหวะ โดยยานจะลดการทำางานของเสนประสาทในหวใจและลดการทำางานทมากเกนไปของหวใจ

วธใชยา รบประทานวนละ 1-2 ครง ตามคำาสงแพทย อาจจะตองใชยานนาน 1-3 สปดาห จงจะเหนผลการรกษาและตองใชยานเปนเวลาหลายเดอน กอนทผลของยาจะออกฤทธเตมท

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน

ควรไปพบแพทยตามนด เพอตดตามผลการรกษาควรปฏบตตามคำาแนะนำาของแพทยเกยวกบการสบบหร อาหาร เครองดมทมแอลกอฮอลและคาเฟอน บหรและเครองดมทมคาเฟอนอาจจะทำาใหหวใจเตนผดจงหวะมากขนและมผลตอการออกฤทธของยา

เมอคณลมกนยา ใหเวนยามอนนไปเลยและรบประทานมอตอไปตามปกต หามรบประทานยาสองมอควบ

ผลขางเคยงของยา

ถามอาการคลนไส อาเจยน ทองผก เบออาหาร ปวดทอง ใหแกไขโดยรบประทานยาพรอมอาหารถามอาการมอสน เดนลำาบาก วงเวยน ออนเพลย กลามเนอออนเปลย นอนไมหลบ ปวดศรษะ เสอมสมรรถภาพทางเพศ นำาหนกตวลดลง การรบรสหรอกลนผดปกต การมองเหนผดปกต เชน มองภาพไมชดเจน เหนแสงรอบๆ วตถ ตาไมสามารถสแสงหรอตาแหง หนาแดง มการบวมของเทา ขอเทา ขาทอนลาง ผวเปลยนเปนสคลำาๆ (โดยเฉพาะทหนาและมอ) และผวหนงไวตอแสง ใหปรกษาแพทยถามอาการไอ หายใจหอบหรอมอาการเจบเมอหายใจ ทองบวม หวใจเตนเรวหรอผดปกตใหรบปรกษาแพทยทนท (อาการดงกลาวนสามารถเกดขนไดหลงจากทคณหยดยา)

คำาเตอนแลขอควรระวง

ควรแจงใหแพทยทราบ ถามประวตของโรคปอด ตบ หวใจ ตอมไทรอยด กำาลงตงครรภหรอใหนมบตรควรบอกกบแพทยหรอเภสชกรวากำาลงใชยาอนอย โดยเฉพาะยาตอไปน คอ เฟนโทอน วอรฟารนหรอยาตานการแขงตวของเลอด ด

34

จอกซน โพรเคนาไมด ควนดน และยาอนๆ ทใชรกษาโรคหวใจการใชยานอาจทำาใหผวหนงไวตอแสงแดดมากกวาปกต ซงผลดงกลาวจะปรากฎอยนานเปนสปดาหหรอเปนเดอน หลงจากทหยดรบประทานยาแลว ดงนน ถาจะออกไปนอกบานเปนเวลานานๆ ควรใสเสอแขนยาวและใชผลตภณฑกนแดด การสมผสแสงแดดจะทำาใหผวเปลยนเปนสคลำา ซงอาจจะไมหายเปนปกตหลงจากหยดใชยานแลวหากตองเขารบการผาตดหรอทำาฟน ใหบอกแพทยหรอทนตแพทยวากำาลงใชยานอย หรอมการใชยานภายในระยะ 2 เดอนทผานมาหามใหยานแกผอนใช

การเกบรกษา เกบในภาชนะปดสนททอณหภมหอง พนจากแสงแดดและจากมอเดก

Amitriptyline (อะมทรบไทลน)

ชอการคา Polytanol Tripta Triptyline Tryptanol

ทำาไมจงตองใชยาน เปนยาตานอาการซมเศรา ใชรกษาภาวะซมเศราและอาจมขอบงใชอนๆ ตามแพทยสง เชน บรรเทาอาการปวดเรอรง รกษาอาการปสสาวะรดทนอนในเดก แผลในกระเพาะอาหาร เปนตน ผทรบประทานยานควรไดรบการดแลและปฏบตตามทแพทยแนะนำาอยางเครงครด การปรบเปลยนขนาดยาหรอการหยดรบประทานยา ตองไดรบคำาสงจากแพทยเทานน

วธใชยา

รบประทานใหถกขนาดและสมำาเสมอตามแพทยสง หามหยดยาดวยตนเอง เพราะยาจะออกฤทธไดเตมทตองใชเวลาหลายสปดาหรบประทานยานในขณะทองวางหรอพรอมอาหารกได แตการรบประทานยาพรอมอาหารหรอหลงอาหารทนทจะชวยลดการระคายเคองกระเพาะอาหาร

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน บอกใหแพทยทราบถา

มประวตแพยาอนตงครรภหรอวางแผนตองการมบตร เพราะยานเปนอนตรายตอทารกในครรภกำาลงใหนมบตรเพราะยาสามารถผานทางนำานมสทารกและทำาใหเดกงวงซมไดกำาลงใชยาอนซงสงโดยแพทยหรอทนตแพทยทางอนหรอการซอยาจากรานขายยาในกรณเจบปวยเลกนอย เชน ยาแกหวด ยาแอสไพรนแกปวด ยาลดกรดในกระเพาะอาหาร เปนตนมโรคประจำาตวหรอมปญหาสขภาพอนๆ เชน มประวตเปนโรคหอบหด โรคลมชก โรคหวใจ ตอหน โรคตบ โรคจต พษสราเรอรง กอนเขารบการผาตดหรอทำาฟน รวมทงกรณไดรบบาดเจบฉกเฉน

เมอคณลมกนยา ควรทานทนททนกขนได แตถาเวลาททานใกลเคยงกบเวลาทจะทานครงตอไป ควรงดทานยาทลม และใหทานตามเวลาทจะทานครงตอไปตามปกต

ไมควรเพมปรมาณยาเปน 2 เทา

คำาเตอนและขอควรระวง

จำากดการดมสรา หรอเครองดมทมสวนผสมของแอลกอฮอล เพราะทำาใหงวงนอนเพมขน หามขบรถยนต ใชเครองจกรหรอทำางานทตองอาศยความตนตว เพราะยาทำาใหงวงซมพยายามอยาลกนงหรอยนอยางรวดเรว เพราะทำาใหเวยนหวหรอเปนลมไดยายงคงมฤทธอย 3-7 วนหลงจากหยดใชยาเพอใหเวลารางกายมการปรบตว หากสงเกตพบความผดปกตเกดขนใหปรกษาแพทยหรอ

35

เภสชกร

การเกบรกษา

เกบในภาชนะปดสนทใหพนมอเดกเกบใหพนแสง ความรอนและความชน

Amlodipine (แอมโลดพน)

ชอการคา Norvasc

ทำาไมจงตองใชยาน เปนยาลดความดนโลหตโดยออกฤทธขยายหลอดเลอดและใชบรรเทาอาการเจบหนาอกจากโรคแองไจนา (Angina)

วธใชยา รบประทานวนละ 1 ครงตามขนาดทใชรกษาตามแพทยสง เวลาในการรบประทานควรเปนเวลาเดยวกนของทกๆ วนเพอใหระยะหางของการใหยาเปนชวงเทาๆ กน

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน

ควรไปพบแพทยตามนดทกครงเพอใหแพทยประเมนและตดตามผลการใชยา และทำาการปรบขนาดยาหากขนาดยาทใชอยไมเหมาะสมหลกเลยงการรบประทานอาหารทโซเดยมสง ซงไดแกอาการทมเกลอมาก อาหารทมรสเคมเชน อาหารหมกดอง ไขเคม ปลาเคม ท การเปลยนอรยาบทจากการนงหรอนอนเปนลกขนและยนควรกระทำาอยางชาๆ เพอลดการหนามด มนงงยานอาจทำาใหมอาการมนงงจงควรหลกเลยงการขบรถหรอทำางานเกยวกบเครองจกรหากจะตองทำาการผาตดตางๆ รวมทงการผาตดทางทนตกรรมซงมการใชยาสลบ(general anesthesia) ควรบอกแพทยกอนทำาการผาตด วาใชยา amlodipine อย

เมอคณลมกนยา ควรทานทนททนกขนได แตถาเวลาททานใกลเคยงกบเวลาทจะทานครงตอไป ควรงดทานยาทลม และใหทานตามเวลาทจะทานครงตอไปตามปกต ไมควรเพมปรมาณยาเปน 2 เทา

ผลขางเคยงของยา ทพบไดแก หนามด มนงง เวยนศรษะ ออนเพลย เจบยอดอก (heartburn) มการเกรงตวของกลามเนอ รอนวบวาบตามตว ซงอาการเหลานจะหายไปเองเมอไดรบยาไประยะหนงเนองจากการปรบตวของรางกายใหเขากบยา แตหากมอาการรนแรงควรปรกษาแพทย

คำาเตอนและขอควรระวง

สตรมครรภหรอใหนมบตรหรอมโรคประจำาตวคอโรคหวใจ โรคตบหรอโรคไต ควรปรกษาแพทยผปวยซงใชยาตอไปน ควรใชดวยความระมดระวงในกลมเบตา บลอกเกอร (beta blocker)ไซเมทดน (cimetidine) เฟนทานล (fentanyl) ไซโคลสปอรน (cyclosporine) ดจอกซน (digoxin)

การเกบรกษา

เกบในภาชนะปดสนทใหพนมอเดกเกบใหพนแสงแดด ความรอนและความชน

36

Page 6: ยานอนหลับ

กลไกการออกฤทธ

กดการทำางานของเนอเยอทกระตนไดทงหมด โดยเฉพาะอยางยงระบบประสาทกลาง Barbiturate เพมฤทธของ GABA แบบ benzodiazepine โดยจบกบ GABA receptor แตคนละทกบ benzodiazepine มผลทำาให GABA ndash gated chloride channel เปดนานขน ไมใชเพมความถของการเปด

การดดซม การเปลยนแปลงในรางกาย และการขบถาย

ถกดดซมไดดทงทางปาก ทางทวารหนก ฉดเขากลามไดแตไมฉดเขาใตผวหนง เพราะจะเกดการทำาลายของเนอเยอบรเวณทฉด เนองจากสารละลายเปนดางมาก สวนการฉดเขาเสนเลอดดำา ใชในรายฉกเฉนหรอเพอเปนยาสลบรวมกบโปรตนในเลอดไดมากนอยตางกบตามแตชนด thiopental รวมไดประมาณ 80 barbital ประมาณ 5 ยาทเปนกรดเชน asprin sulfonamide สามารถไลท barbiturate จากการรวมกบโปรตน ทำาใหกดประสาทมากขนพวกทละลายในไขมนไดดจะผาน blood-brain barrier ไดเรว เชน thiopental ถาฉดเขาเสนโลหตดำาเพอใหสลบ ฤทธจะอยไมนานเพราะม redistribution barbiturate ผานรกและเขาไปในนำานมไดbarbiturate ถกเปลยนแปลงทตบและขบถายทางไตเปนสวนใหญ บางสวนถกขบถายในรปเดมทางปสสาวะ ปรมาณนมากนอยแลวแตชนดของ barbiturate พวกทละลายในไขมนไดดจะรวมกบโปรตนไดด จงถก filter ผาน glomeruli ไดนอยและถกดดซมกลบจาก tubule ไดด ดงนนการขบถายจะตองอาศยเมตาบอลซมเปนสวนใหญ สวนพวกทละลายในไขมนไมไดด เชน barbital aprobarbital phenobarbital สวนใหญถกขบถายในรปเดมทางไต การขบถายทางไตนเกดชา phenobarbital ใชเวลาหลายวนในการขบออก ถาปสสาวะเปนดาง จะเรงการขบถาย barbiturate ออกเรวขน เนองจากเปน weak organic acid จงม ionization มากขน ทำาใหถกขบถายออกไดเรว

6

ฤทธทางเภสชวทยา

ระบบประสาท กดระบบประสาทสวนกลาง ในขนาดนอยเกด sedation ขนาดสงถงโคมาได ใชเปนยานอนหลบ ยาสลบและมฤทธแกชก ขนาดนอยไมลดอาการปวดแตอาจมอาการปวดมากขน ขนาดททำาใหสลบลดอาการปวดลงบาง ในการเปนยานอนหลบจะเปลยนแปลง normal pattern ของการนอนหลบไดระบบหายใจ ขนาดสงกดการหายใจมาก โดยมผลทง drive to respiration และ mechanism ทใชในการควบคมลกษณะการหายใจทเปนจงหวะระบบหมนเวยนโลหต ขนาดททำาใหสลบอาจทำาใหความดนโลหตตกไดในบางราย โดยเฉพาะอยางยงคนทมความดนสงหรอคนทม congestive heart failure หรอ hypovolemic shockระบบทางเดนปสสาวะ ขนาดททำาใหสลบทำาใหการบบตวของกลามเนอมดลก ทอปสสาวะและกระเพาะปสสาวะลดลง

อาการไมพงประสงค

คลาย benzodiazepine ม oversedation ได ถาใหรวมกบยาอนทกดประสาทกลางเหมอนกน มอาการตรงขามกบฤทธของมนในบางคนได อาจพบผนในคนทแพยาน พบ hangover ดอยา และตดยาได การดอยาเกดจาก barbiturate กระตนการทำางานของเอนไซมในตบททำาลายตวมนเอง แลเนอเยอประสาทมการปรบตวตอยา พบ malformation ได

ผลตอยาอน

barbiturate เปลยนแปลงระดบยาอนไดหลายอยางเมอใหรวมกน เนองจากมนไปกระตน microsomal enzyme ในตบ

ประโยชนทางคลนก

1 ทำาใหหลบ 2 แกชก

7

3 ใชกอนวางยาสลบ และชวยในการวางยาสลบ 4 phenobarbital ใชรกษา hypobilirubinemia และ

kernicterus ในเดกเกดใหม เนองจาก barbiturate เพมเอนไซม glucuronyl transferase ในตบและ bilurubin binding Y protein

ขอหามใช

หามใชในคนทมประวตหรอครอบครวมประวต acute intermittent porphyria เพราะ barbiturate ทำาใหการสงเคราะห porphyrin เพมขน

ALCOHOL DERIVATIVES

CHLORAL HYDRATE เปนยานอนหลบทเกาแกทสดทยงใชอย ถกจดอยในบญชยาหลกแหงชาต ผลในการทำาใหหลบด หลบไดใน 10-15 นาท และลกษณะการหลบคลายธรรมชาต เมอหยดยาไมม rebound ของ REM sleep ถาขนาดสงกด REM sleep ได ขอเสยคอยานมรสไมด และระคายเคองตอกระเพาะอาหาร อาจคลนไส อาเจยน หลงรบประทาน ลมหายใจมกลน จงไมเปนทนยม มาระยะหลงทำาออกมาในรปแคปซล ชวยใหรบประทานไดงายขนและลดอาการระคายเคองกระเพาะอาหาร แตททำาสำาหรบบญชยาหลกแหงชาต ทำาเปนสารละลาย

chloral hydrate ม first-pass effect มาก โดยถก reduce ทตบไปเปน trichloroethanol โดยเอนไซม alcohol dehydrogenase ซงสารนมฤทธและทำาออกมาขายดวย ฤทธตางๆ ของ chloral hydrate เกดจากเมตาบอไลทตวนเปนสวนใหญ trichloroethanol จะถก

8

glucuronide conjugation แลวหมดฤทธ นอกจากนน chloral hydrate ยงอาจถก oxidize ได trichloroacetic acid ซงไมมฤทธ แตสารนมพษและถกขบออกชามาก ถารบประทาน chloral hydrate ตดตอกนอาจมการสะสมของ trichloroacetic acid ได ทำาให chloral hydrate ไมคอยเปนทนยมใช และสารนยงอาจม carcinogenic effect ดวยจากตวมนเองหรอเมตาบอไลทของมน

ขนาดสงกดการหายใจ ความดนโลหตตก กดการบบตวของกลามเนอหวใจ refractory period สนลง โดยเฉพาะอยางยงคนทเปนโรคหวใจอยกอนแลว

SEDATIVE-HYPNOTICS ตวใหม

ZOLPIDEM

เปน imidazopyridine derivative โครงสรางไมคลาย benzodiazepinebind กบ benzodiazepine receptor และมกลไกคลาย benzodiazepine ในการเพม GABA-mediated inhibitionม efficacy และอาการขางเคยงคลาย benzodiazepineใชรกษาอาการนอนไมหลบระยะยาวม half-life สน ประมาณ 3-5 ชวโมง ทำาใหการชนยาการตดยามนอยกวา

ชอการคา

ProSomTM

9

รปแบบ

Tablet 1mg 2mg

ขอบงใช

ใชรกษาอาการนอนไมหลบ ในระยะสน

กลไกการออกฤทธ

เพมฤทธของสารสอประสาท GABA โดยยากลม BZD นจะไมมผลไปเปลยนแปลงการสงเคราะห การปลดปลอย การดงกลบ หรอการทำาลายสารสอประสาท GABA

ขนาดการใชยา

ผใหญ 1 mg กอนนอน ในบางคนอาจใหไดถง 2 mg

ในผปวยทออนเพลยหรออายมาก ใหเรมใหยาในขนาด 05 mg

การปรบขนาดการใชยาในผปวยโรคตบอาจจำาเปน

ผลขางเคยงจากการใชยา อบตการณการเกด gt 10 ไดแก

ผลตอระบบหวใจและหลอดเลอด เจบหนาอก หวใจเตนเรว

ผลตอระบบประสาทสวนกลาง มนงง ออนเพลย กลามเนอทำางานไมประสานกน ความจำาเสอมลง นอนไมหลบ วตกกงวล ปวดหว

10

ผลตอผวหนง ผนคน

ผลตอระบบตอมไรทอ ลดความรสกทางเพศ

ผลตอกระเพาะอาหารและลำาไส ทองผก คลนไส อาเจยน ทองเสย เพมหรอลดความอยากอาหาร ปากแหงเนองจากขาดนำาลาย

ผลตอกลามเนอ พดตะกกตะกก

ผลตอตา มองภาพไมชด

ผลอนๆ เหงอออกมาก

คำาเตอน

ไมควรหยดยาทนทเพราะอาจทำาใหเกดอาการนอนไมหลบกลบขนมาอก และควรใชยานดวยความระมดระวงในผปวยทไดรบยากดประสาท ผปวยทมระดบ albumin ตำา ผปวยทตบทำางานผดปกต ผสงอาย สตรมครรภ ยานอาจทำาใหเกดการตดยาได ไมมรายงานประสทธภาพ และความปลอดภยในการใชยาน ในเดกอายตำากวา 15 ป

ขอหามใช

ผทแพยาน และผทแพยาในกลม BZD กอาจแพยานได สตรมครรภ ผปวยทเปนตอหนชนดมมปด ผทมอาการซมเศรามากอน ผปวยทมอาการหยดหายใจชวขณะหนง ในขณะนอนหลบ

อนตรกรยา

ทำาใหผลยาลดลง ยาทเปน enzyme inducer จะไปเพม metabolism ของ Estazolam ไดทำาใหผลยาเพมขน พวกยากดประสาท จะไปเพมผลขางเคยงของยา ตอระบบประสาทสวนกลางได ยา cimetidine จะไปลดการ metabolism ของ Estazolam

Pregnancy Risk Factor 11

Xการใชยาในหญงตงครรภและหญงใหนมบตร

หามใชยานในหญงตงครรภ เนองจากมผลกอลกวรปในเดก

Parameter Monitoring

สภาวะของระบบหายใจ และสภาวะของระบบหวใจและหลอดเลอด

คำาแนะนำาการใชยา

ยานอาจทำาใหงวงได ไมควรดม alcohol และยาทมฤทธกดประสาทสวนกลาง หลกเลยงการขบขยานพาหนะ ยานอาจทำาใหตดไดทงทางกายและทางใจ ไมควรหยดยาทนทเมอใชยานมาเปนเวลานาน

พษวทยา

ถาไดรบยาเกนขนาดจะมอาการดงน กดการหายใจความดนโลหตตำา การตอบสนองตอปฏกรยา reflex จะชาลง การเคลอนไหวผดปกตไป

วธการเกบรกษา

เกบยานในภาชนะทปดสนทและ เกบใหพนมอเดก ควรเกบยานทอณหภมหอง และเลยงการสมผสกบความรอน หรอแสงแดดทมากเกนไป

อนๆ

- กอนทจะทานยานโปรดบอกแพทยกอนถาคณมโรคไต โรคตบ หรอมประวตตดยาหรอเปนโรคซมเศรา มปญหาเกยวกบการหายใจ หยดหายใจชวขณะ โรคลมชก หรอเปนโรคภมแพ

- กอนทจะทานยาน แจงแกแพทยและเภสชกรวา คณกำาลงทานยาอะไรอย เชน ยาสำาหรบรกษาโรคซมเศราหรอโรคลมชก ยาบรรเทาปวด ยาเมดคมกำาเนด ยารกษาโรคหวด ยา

12

กลอมประสาท ยาคลายกลามเนอ ยานอนหลบ isoniazid probenecid rifampin antihistamines cimetidine theophylline phenytoin digoxin barbiturates

- หามดม alcohol ขณะทานยานอยเนองจาก alcohol จะไปทำาใหเวยนศรษะมากขน

ANTIANXIETY DRUGS

ความวตกกงวล (Anxiety) เปนสภาพทางอารมณอยางหนง ททำาใหเกดความไมสบายกายและใจเปนความรสกทมลวงหนา คาดการณเกยวกบอนาคต วาจะมสงทรายแรงไมดเกดขนกบตวเอง อาจเกดจากความจำาทนากลว รวมไปกบสถานการณในปจจบนทผนนไมรตว ผดจากความกลว คอไมมสาเหตทชดเจน และความรสกไมรนแรง เปนอยนานไมใชชวครแบบความกลว อาการทางรางกายทรวมไปกบความวตกกงวล คอการกระตนทางระบบซมพาเธตค ทางระบบหมนเวยนโลหต มชพจรเรว ใจสน ความดนโลหตขน กลามเนอสน เกรง ทำาใหปวดหลง ปวดคอ ปวดศรษะได ทางระบบทางเดนอาหารมนำาลายแหง คลนไส ทองเดน ทางระบบหายใจมหอบ หายใจเรว วงเวยน และมเหงอออกมาก ซงอาการตางๆ ทางรางกายนไมไดเกดเฉพาะกบความวตกกงวล แตพบในสภาพอนได เชน รก เกลยด กลวความวตกกงวลถามพอเหมาะจะทำาใหทำางานไดดขน ถามนอยเกนไปทำางานไมไดผลด แตถามมากเกนไป ประสทธภาพการทำางานกลดลงดวย และทำาใหเกดปญหาตางๆ ตามมา ความวตกกงวลทมมากเกนปกตและไมสมเหตผล จำาเปนตองรกษาดวยยาคลายกงวล (anxiolytic drugs)

1 Benzodiazepines

-Chlorodiazepoxide (Libriumreg )-Diazepam (Valiumreg )-Oxazepam (Seraxreg )-Lorazepam (Ativanreg )-Clobazam (Frisiumreg )-Clorazepate (Tranxenereg )-Alprazolam (Xanaxreg )

2 Glycerol derivatives

-Meprobamate

3 Buspirone

Benzodiazepines ใชกนมากในการรกษาความวตกกงวล โดยเฉพาะอยางยง chlordiazepoxide และ diazepam ม potency สงในการเปน antianxiety muscle relaxation กมากกวากลมอน

กลม sedative-hypnotics นทำาใหม sedation จนถง hypnosis ม muscle relaxation และ anticonvulsant action เกด tolerance habituation และ physical dependence ไดแตนอยและไมบอย ยกเวน meprobamate

13

ยากลมนเพม muscle tone ลด convulsive threshold ซงตรงขามกบพวก sedative-hypnotics ดกวากลมแรกตรงทม habituation และ physical dependence ไดนอยกวา แตขอเสยอนๆ ทำาใหคนนยมพวกแรกมากกวา

antianxiety drugs ชวยลด stimuli ทงจากภายในและภายนอกทเขามาสสมอง มผล sedative ออนๆ ชวยลด anxiety และมสวนชวยใหม muscle relaxation ซงกมสวนชวยลด anxiety ดวย benzodiazepine ยงเพม GABA (gamma-aminobutyric acid) activity ซงมผลในทาง antianxiety anticonvulsant และ muscle relaxant effects

Benzodiazepines

กลไกการออกฤทธ

กลไกการออกฤทธของ Benzodiazepine ยงไมทราบแนชด เชอวายากลมนมผลตอสวนตางๆในสมองบรเวณ sensory input limbic system โดยเปลยนแปลงอารมณ และยงพบวายากลมนไปเพม gamma-aminobutyric acid (GABA) activity โดย GABA activity ทเพมขน อาจมความสำาคญตอ anticonvulsant และ muscle-relaxant effects ของมน

นอกจากนน ยงมบางรายงานแสดงใหเหนวายากลมนมผลตอระดบและ turnover rate ของ neurotransmitters อนหลายตว เชน dopamine norepinephrine และ serotonin Benzodiazepines ยงมผลตอระบบ neuroendocrine สามารถลดการหลง ACTH corticosterone beta-endorphin และ prolactin

การดดซม การเปลยนแปลงในรางกาย และการขบถาย

เมอรบประทาน diazepam จะถกดดซมไดเรว ทง diazepam และ chlordiazepoxide ถกดดซมไดเกอบสมบรณ ตวอนบางตวการดดซมไมสมบรณและไมแนนอน แตถาใหโดยการฉดเขากลามเนอ ยาทงสองตวนถกดดซมไมไดดและไดความเขมขน ในเลอดตำากวาการใหโดยการรบประทาน อาจอธบายไดวา ตวทำาละลายสำาคญซงคอ propylene glycol ระคายเคองมาก และยาบางสวนตกตะกอนอยในเนอเยอเมอฉดเขากลาม จงไมควรใช เมอเขาไปในรางกาย chlordiazepoxide และ diazepam มการเปลยนได metabolites หลายอยางทสำาคญคอ N-desmethyldiazepam ซงม activity และม half-life ยาวกวาตวมนเอง oxazepam เปน metabolite ตวหนงของ diazepam ม duration of action สน half life ประมาณ 7 ชวโมง มประโยชนในการรกษา alcohol withdrawal syndrome หรอใชกบผปวยทม advanced liver disease ระยะออกฤทธ (duration of action) ของ chlordiazepoxide และ diazepam ยาว half-life ของ chlordiazepoxide 8-28 ชวโมง ในคนแกซงม metabolism ชาลง half-life นานขน diazepam ในคนอาย 20 ป half-life ประมาณ 20 ชวโมง ถาอาย 90 ประมาณ 90 ชวโมง ถาตบเสยอยางมาก เชนเปน cirrhosis half life ของ diazepam เพมขนเปน 46-105 ชวโมง หรอถง 164 ชวโมง ในบางรายงานprotein binding ของ chlordiazepoxide และ diazepam สงในผใหญ chlordiazepoxide จบกบ

14

protein เกนกวา 85 สวน diazepam จบกบ protein ประมาณ 97 โดยไมขนกบอาย ถาระดบ albumin ในเลอดตำาจะเกด oversedationdiazepam สามารถ induce metabolism ของมนเองได หลงจากใชไปนานๆ ระดบของ diazepam และ N-desmethyldiazepam ตำา ระดบ metabolite สง แตถาหยดยาไปกจะกลบลดลงอยางปกตdiazepam ผานรกไดดระดบความเขมขนใน fetus เทาๆ กบในแม

อาการไมพงประสงค

อาการเซองซม (oversedation)การชนยา (tolerance) เกดจากเอนไซมทใชเมตาบอไลซยาถกกระตนใหม เมตาบอลซมเรวขน meprobamate เกด tolerance เรวการตดยาโดยรางกาย (physical dependence) เกดตามหลงการชนยา และมอาการ withdrawal reaction รนแรงจากยาทม rate of disappearance เรว พวกทม action ยาวกวา เชน chlordiazepoxide diazepam และ Phenobarbital มอาการคอยเปนคอยไปและไมรนแรงdysmorphogenesis diazepam ทำาใหเกด cleft lip และ palate ในคนและ miceเนองจากเปน CNS depressants จงอาจทำาใหคนทม respiratory failure อาการรนแรงขนอาจทำาใหฆาตวตาย แต benzodiazepines เดยวๆ แทบไมพบวาทำาใหผใชฆาตวตาย แทบทงหมดเกดในคนทใชรวมไปกบยาอนoverdose ของ chlordiazepoxide หรอ diazepam อาการมกไมรนแรง แตถามยาอนรวมไปดวย อาการจะมากขนโดยทวไป benzodiazepines เกด interaction กบยาอนไดนอยกวา hypnotics sedatives หรอ antianxiety drugs อน แตการใชรวมกบ ethanol จะไดผลเปน potentiation เพราะ ethanol เพมทงการดดซมของ benzodiazepines และกดสมองเหมอนกบ benzodiazepines เมอใชรวมกบ CNS depressant อนไดผล additive การใช benzodiazepine รวมกบ valproate อาจพบ psychotic episode

ประโยชนทางคลนกของ Benzodiazepines

1 คลายกงวล (antianxiety) เปนขอบงใชทสำาคญ ไดผลดมากเมอมอาการรนแรง แตเนองจาก anxiety อาจเกดรวมกบ depression หรออาจเปนอาการแสดงของความผดปกตทางจตอนเชน schizophrenia ดงนนถาไม respond ตอ antianxiety drugs ควรนกถงการวนจฉยอน

2 ชวยใหนอนหลบ (hypnotic) benzodiazepines ใชเปนยานอนหลบมากทสด diazepam และ flurazepam ใชกนมาก

3 muscle strain antianxiety drugs หลายตวมคนเอามาใชสำาหรบแก muscle strain ซงสามารถรกษาไดดวยความรอนและ aspirin

4 Status epilepticus เมอมอาการชกทตอเนอง ใช diazepam ฉดเขาเสนโลหตดำาไดผลดแทบทกราย 5 alcohol withdrawal ใช benzodiazepine รกษาดทสด เพราะมคณสมบตทางเภสชวทยาคลาย

alcohol จงใชแทนไดด ชวยแกการชกจาก alcohol withdrawal ไดผลด ไมมอนตราย 6 anesthetic ใชเปน preanesthetic medication หรอใชฉดเขาเสนเลอดดำา ในการผาตดหรอวนจฉย

บางอยางชวระยะเวลาสนๆ เชน electric cardioversion การใส endotracheal tube การผาตดฟน การ reduce fracture เลกนอยไดผลด

ยาใหมทไดผลในการรกษาอาการทางอารมณ เชน anxiety ทไดผลด ไดแก Buspirone

15

BUSPIRONE

สารนเปน azapirone (azaspirodecanedione) เดมใชเปน antipsychotic มฤทธ antidepressant ดวย ยานมคณสมบตทางเภสชวทยาแตกตางจาก neuroleptics หรอ sedatives ซงรวมทง benzodiazepines ไมคอยทำาใหเกด extrapyramidal side effects ไมมผลตอการจบกบ receptors ของ benzodiazepines หรอ GABA ไมแกชกแถมยงอาจลด seizure threshold เลกนอย ไมม tolerance หรอ withdrawal reaction และไมม cross-tolerance กบ benzodiazepines หรอ sedative อน ม interaction กบยากดระบบประสาทสวนกลางอนๆ นอย

กลไกการออกฤทธ

buspirone และยาในกลมเดยวกน ซงไดแก gepirone ipsapirone และ tiaspirone เลอกจบเฉพาะ 5-HT1A receptor โดยเปน partial agonist การจบของ buspirone ท presynaptic ทำาใหเกด postsynaptic 5HT1A antagonism โดยลดการสงกระแสประสาทของ serotonin neurons และลดการสงเคราะหและการหลง serotonin

buspirone ไดผลดในการรกษา anxiety ระดบปานกลาง ถาชนดรนแรงและม panic ดวยไมไดผล ยานไมชวยในรายทม withdrawal reaction จากขาดยา benzodiazepines ดงนนการเปลยนยามาเปนยานจงควรคอยๆ ทำา สารนไมคอยทำาใหงวง

16

Aminophylline

ชอสามญAminophylline

ทำาไมตองใชยานเปนยาขยายหลอดลม โดยคลายและเปดทางเดนทไปสปอด ทำาใหงายตอการหายใจ โดยชวยบรรเทาการหายใจถ การมเสยงวด และ การหายใจลำาบาก จากการเปนโรคหอบหด หลอดลมอกเสบ และโรคถงลมโปงพอง และยงยบยงอาการหอบหด จากการออกกำาลงกายดวย

Pharmacokinetics

Absorption oral สามารถเกดไดถง 100 โดยขนอยกบ formulation usedDistribution Vd = 045 Lkg โดยยาตวนจะกระจายไปยงนำานมดวย (approximates serum concentration) และยาตวนยงสามารถผาน placenta ไดดวยMetabolism เกดทตบ โดยกระบวนการ demethylation และ oxidationHalf life มคาไมแนนอน โดยการเปลยนแปลงขนอยกบ อาย liver function cardiac function lung disease และประวตการสบบหรของผปวยElimination ขบออกทาง urine โดยในผใหญพบวา 10 ขบออกในรป unchanged drug ใน neonates การขบถายของ unchanged drug ทางปสสาวะมคามากกวา (มากกวา 50)

วธใชยารบประทานทก 6 8 หรอ 12 ชม ตามใบสงแพทย โดยควรรบประทานยาอยางสมำาเสมอ เพอจะไดมประสทธภาพทด บางคนอาจจะตอง รบประทานยาตดตอกนเปนเวลานาน ฉะนนไมควรหยดรบประทานยา โดยปราศจากคำาสงของแพทย แตอาจจะหยดได ถายาทำาใหเกดสภาวะ ของอาการทแยลง

คำาแนะนำาระหวางใชยา

ควรปฏบตตามคำาสงแพทย เพราะยาตวนอาจทำาใหเกดอนตรายไดถารบประทานยามากเกนไป หรอรบประทานยาบอยเกนใบสงแพทยใหเขาพบแพทยเปนประจำา โดยเฉพาะชวงอาทตยแรก ๆ ทคณไดรบยาน เพอใหแพทยไดประเมนการตอบสนองของคณ ตอการใชยาตวนถาอาการของคณไมดขน หรอยงแยลง ใหพบแพทยตองแนใจในจำานวนยาทคณไดรบในแตละครง และควรพกยาไปในทกททคณเดนทางดวย

เมอคณลมกนยาใหรบประทานยาทนททนกได และใหรบประทานยาทเหลอตามเวลาเดม โดยไมควรรบประทานยาเปน 2 เทาของขนาดยาเดม และถาคณเกดอาการ หายใจสนทรนแรง ใหพบแพทย

อาการขางเคยงของยา

17

ถาเกดอาการ คลนไส อาเจยน มแผลในกระเพาะอาหาร ทองเปนตะครว สญเสยความรสกอยากอาหาร ใหรบประทานยาพรอมอาหาร หรอ หลงอาหารทนท หรอ พรอมยาลดกรด หรอ พรอมนำา 1 แกว ถาปฏบตตามนแลวยงมปญหาอยใหพบแพทยปวดศรษะ นอนไมหลบ มอาการตนเตน หนามด ปสสาวะบอย มอและนวกระตก โดยถาอาการเหลานรนแรง ใหพบแพทยการสนของหวใจ หวใจเตนเรซ หายใจเรว นอนไมหลบ ใหพบแพทย เพอแพทยจะไดปรบขนาดยาของคณผนขนทผวหนง (อาการแพ) ใหพบแพทยทนท

คำาเตอนและขอควรระวง

กอนรบประทานยาตวน ควรบอกหมอกอนวาคณไดรบยาอะไรอย โดยเฉพาะอยางยง ยา allopurinol cimetidine erythromycin lithium propranolol และยาสำาหรบไขหวด ยาแกแพ และยารกษาโรคหอบหดการไดรบยา theophylline พรอมกบยาตวน อาจทำาใหเกดอาการตนเตน นอนไมหลบ คลนไส อาเจยน หรอการไดรบขนาดยาเกน ฉะนน การใชยาน ไมควรไดรบยา theophylline รวมดวยไมควรรบประทานยารกษาโรคหวด ยาแกแพ ยารกษาหอบหด ทประกอบดวยพวก ephedrine epinephrine phenylephrine phenylpropanolamine หรอ pneudoephedrine โดยปราศจากคำาแนะนำาจากแพทย เพราะสารดงกลาว จะเพมผลขางเคยงของยาตวนบคคลเหลาน ควรบอกแพทยถงสภาวะของตนเองกอนใชยาตวน ไดแก หญงตงครรภ หญงใหนมบตร โรค glaucoma มะเรง โรคตอมธยรอยด โรคเบาหวาน โรคความดนโลหตสง โรคตบ โรคไต โรคหวใจ โรคหลอดเลอด

การเกบรกษาเกบในภาชนะปดสนท เกบใหพนมอเดก เกบยาเหนบในตเยน และ ยารปแบบอนใหเกบทอณหภมหอง และเกบใหพนทมความชน

ชอการคา สวนประกอบ

Asmeton-S

Chlorpheniramine maleate 2 mg + Methoxyphenamine HCI 125 mg + Aminophylline 25 mg + Noscapine 7 mg

Theophylline

ชอสามญTheophylline

ชอการคาAlmarion Asmasolon Franol Xanthium Theo-Dur

ทำาไมตองใชยานเปนยาขยายหลอดลม โดยคลายและเปดทางเดนทไปสปอด ทำาใหงายตอการหายใจ โดยชวยบรรเทาการหายใจสน การหายใจมเสยงวด และการหายใจลำาบาก จากการเปนโรคหอบหด หลอดลมอกเสบ และ โรคถงลมโปงพอง เปนการยบยงอาการหอบหด

18

จากการออกกำาลงกาย

Pharmacokinetics

Absorption oral สามารถเกดไดถง 100 โดยขนอยกบ formulation usedDistribution Vd = 045 Lkg โดยยาตวนจะกระจายไปยงนำานมดวย ( approximates serum concentration) และยาตวนยงสามารถผาน placenta ไดดวยMetabolism เกดทตบ โดยกระบวนการ demethylation และ oxidationHalf life มคาไมแนนอน โดยการเปลยนแปลงขนอยกบ อาย liver function cardiac function lung disease และประวตการสบบหรของผปวยElimination ขบออกทาง urine โดยในผใหญพบวา 10 ขบออกในรป unchanged drug ใน neonates การขบถายของ unchanged drug ทางปสสาวะมคามากกวา (มากกวา 50)

วธใชยา

ควรรบประทานทก 6 8 12 หรอ 24 ชม โดยควรจะรบประทานในเวลาเดยวกนเพอกนลม โดยควรจะรบประทานยาอยางสมำาเสมอ เพอยาจะไดมประสทธภาพยาตวนอาจตองการใชเปนเวลานาน ไมควรทจะหยดใชโดยปราศจากการปรกษาจากแพทย เพราะการหยดใชยาอาจจะทำาใหอาการแยลงกได

คำาแนะนำาระหวางใชยา

ใหรบประทานยาตามแพทยสง เพราะมฉะนนอาจจะเกดอนตรายได ถารบประทานมากเกนไป หรอ รบประทานบอยเกนไปควรพบแพทยสมำาเสมอ โดยเฉพาะชวงอาทตยแรก ๆ เพราะ แพทยจะไดประเมนดการตอบสนองของคณตอยาตวนถาอาการไมดขน หรอ มอาการแยลง ใหปรกษาแพทยไมควรเปลยนยหอใหม โดยปราศจากการปรกษากบแพทยกอนการเกนทางไปไหน ควรทจะพกยานไปดวยเสมอ

เมอคณลมกนยา

ใหรบประทานยาทนททนกได และ รบประทานยาทเหลอตามเวลาเดม โดยไมควรรบประทานยาเพมขนาดเปน 2 เทา ถาเกดอาการหาใจถอยางรนแรง ใหตดตอกบแพทย

อาการขางเคยงของยา

ถาเกดอาการ คลนไส อาเจยน มแผลในกระเพาะอาหาร ทองเปนตะครว สญเสยความรสกอยากอาหาร ใหรบประทานยาพรอมอาหาร หรอ หลงอาหารทนท หรอ พรอมยาลดกรด หรอ พรอมนำา 1 แกว ถาปฏบตตามนแลวยงมปญหาอยใหพบแพทยปวดศรษะ นอนไมหลบ มอาการตนเตน หนามด ปสสาวะบอย มอและนวกระตก โดยถาอาการเหลานรนแรง ใหพบแพทยการสนของหวใจ หวใจเตนเรซ หายใจเรว นอนไมหลบ ใหพบแพทย เพอแพทยจะไดปรบขนาดยาของคณผนขนทผวหนง ( อาการแพ ) ใหพบแพทยทนท

คำาเตอนและขอควรระวง

19

กอนรบประทานยาตวน ควรบอกหมอกอนวาคณไดรบยาอะไรอย โดยเฉพาะอยางยง ยา allopurinol cimetidine erythromycin lithium propranolol และ ยาสำาหรบไขหวด ยาแกแพ และยารกษาโรคหอบหดการไดรบยา theophylline พรอมกบยาตวน อาจทำาใหเกดอาการตนเตน นอนไมหลบ คลนไส อาเจยน หรอการไดรบขนาดยาเกน ฉะนน การใชยาน ไมควรไดรบยา theophylline รวมดวยไมควรรบประทานยารกษาโรคหวด ยาแกแพ ยารกษาหอบหด ทประกอบดวยพวก ephedrine epinephrine phenylephrine phenylpropanolamine หรอ pneudoephedrine โดยปราศจากคำาแนะนำาจากแพทย เพราะสารดงกลาวจะเพมผลขางเคยงของยาตวนบคคลเหลาน ควรบอกแพทยถงสภาวะของตนเองกอนใชยาตวน ไดแก หญงตงครรภ หญงใหนมบตร โรค glaucoma มะเรง โรคตอมธยรอยด โรคเบาหวาน โรคความดนโลหตสง โรคตบ โรคไต โรคหวใจ โรคหลอดเลอด

การเกบรกษาเกบในภาชนะปดสนท เกบใหพนมอเดก เกบยาเหนบในตเยน และ ยารปแบบอนใหเกบทอณหภมหอง และเกบใหพนทมความชน

ชอการคา สวนประกอบ

Almasal Theophylline 60 mg + Salbutamol sulfate 2 mg

AsianbronTheophylline anhydrous 150 mg + Glyceryl guaiacolate 90 mg

Bronchil Guaifenesin 90 mg + Theophylline 150 mg

Polyphed Theophylline 150 mg + Glyceryl guaiacolate 90 mg

Theosal Theophylline 60 mg + Salbutamol 2 mg

Terbutaline

ชอสามญTerbutaline

ชอการคาBricanyl Bricanyl terbuhaler Salterline Terbuno Vaccanyl

ทำาไมตองใชยาน

เปนยาขยายหลอดลม คลาย และ เปดทางผานไปทปอด ใหสามารถหายใจไดสะดวก ใชเพอบรรเทาอาการหอบหดเฉยบพลน และอาการหายใจไมออก ทเกดจากโรคถงลมโปงพอง โรคหลอดลมอกเสบ และโรคปอดอนๆ

Pharmacokinetics

20

Onset of action oral = 30-45 นาทProtein binding 25Metabolism เกดทตบกลายเปน inactive sulfate conjugatesHalf life 11-16 ชวโมงElimination ทางปสสาวะ

วธใชยาใหโดยการรบประทาน 3-4 ครงตอวน และ ถาใหทางการพน ใหทก 4-6 ชม โดยตองปฏบตตามคำาแนะนำา บนฉลากอยางเครงครด โดยยาตวนจะเรมทำางานภายใน 30 นาท

คำาแนะนำาระหวางใชยา

ถายาหมดประสทธภาพ หรอ ถาอาการของคณแยลง (โดยเฉพาะถาการหายใจลำาบาก หรอหายใจยากขน หลงจากการใชยาพน) ใหหยดใชยาน และพบแพทยไมควรใชยามากเกนไป หรอ บอยเกนไป เพราะการเพมขนาดยา สามารถทำาใหเกดอนตราย และสามารถลดประสทธภาพของยาไดถาเสมหะจากการไอระหวางทเกดอาการหอบหดเฉยบพลน เปลยนจากสขาวไปเปนสเหลอง เขยว หรอสเทา ควรพบแพทย เพราะอาการเชนน อาจเกดจากการตดเชอไดการเดนทาง ควรทจะพกยาใหไดตามทกำาหนดไว

เมอคณลมกนยา

ใหรบประทานยาทนททนกได และ ใหรบประทานยาอนตามเวลาเดม และ ถานกไดใกลกบเวลาทจะรบประทานยาครงตอไปควรจะรบประทานยาครงตอไปไดเลย โดยทไมตองรบประทานยาเพมขนาดเปน 2 เทา

อาการขางเคยงของยา

ถายปสสาวะไมปกต ปากแหง และระคายเคอง ใหบวนปากดวยนำาหลงจากการไดรบการรกษาแตละครงถาเกดอาการตวสน ตนเตน ปวดหว คลนไส อาเจยน นอนไมหลบ เหนอยงาย drowsiness dizziness เหงอออก มเสยงในห ใหพบแพทย ถาอาการเหลานรนแรง หรอ เปนเวลานานถาเกดอาการหวใจเตนไมสมำาเสมอ palpitations ปวดหนาอก ปวดหวใจ หายใจลำาบากมากขน มเสยงวด ใหพบแพทยทนท

คำาเตอนและขอควรระวง

ถาคณเปน หญงตงครรภ หญงใหนมบตร เปนโรคความดนโลหตสง ตอมธยรอยด overactive หวใจเตนไมเปนจงหวะ โรคหวใจ หรอ เปนลมชก หรอ ลมบาหม ใหบอกแพทยกอนใชยานกอนใชยาน ควรบอกแพทย หรอ เภสชกรกอนถงยาทใชอย โดยเฉพาะยา MAO inhibitors (isocarboxazid phenelzine และ tranylcypromine) ยากดระบบประสาท หรอยาโรคหอบหด และ b-blockers (atenolol carteolol esmolol labetalol metoprolol nadolol propranolol sotalol และ timolol)

การเกบรกษา

ใหเกบในภาชนะปดสนท และเกบใหพนมอเดก เกบในอณหภมหอง หางจากความรอน หลกเลยงการทำาใหภาชนะบรรจรว ไมควรเอาภาชนะบรรจไปจอไฟ หรอเตาเผา

21

ชอการคา สวนประกอบ

Bricanyl expectorantTerbutaline sulfate 03 mgml + Guaifenesin 133 mgml

Med-Broncodil Expectorant

Terbutaline sulfate 15 mg5ml + Guaifenesin 665 mg5ml

Terbosil ExpectorantTerbutaline sulfate 03 mgml + Guaifenesin 133 mgml

Terbron ExpectorantTerbutaline sulfate 15 mg5ml + Guaifenesin 665 mg5ml

TerbulinTerbutaline sulfate 15 mg5ml + Guaifenesin 665 mg5ml

Salbutamol

ชอสามญSalbutamol

ชอการคาAsmasal Bronchosol Butamol Ventolin Salmol

ทำาไมตองใชยานบรรเทา และ เปดทางเดนอากาศไปทปอด ทำาใหการหายใจสะดวกขน ชวยบรรเทาหอบหดเฉยบพลน และบรรเทาอาการหายใจไมออกจาก โรคหลอดลมอกเสบ โรคถงลมโปงพอง และ โรคปอด ใชปองกนการหายใจลำาบาก การหดเกรงของหลอดลม เมอมการออกกำาลงกาย

Pharmacokinetics

Peak effectOral 2-3 ชวโมง Nebulizationoral inhalation เกดขนภายใน 05-2 ชวโมงDuration of actionOral 4-6 ชวโมง Nebulizationoral inhalation 3-4 ชวโมงMetabolism เกดขนทตบ กลายไปเปน inactive sulfate อก 28 จะพบในปสสาวะในรปของ unchanged drugHalf life Oral 27-5 ชวโมง Inhalation 38 ชวโมงElimination 30 พบใน urine ในรปของ unchanged drug

วธใชยา

22

ให 2-4 ครงตอวน โดยใหโดยการรบประทาน ถาใหโดยทางยาพน จะใหทก 4-6 ชมใช 15 นาท กอนการออกกำาลงกาย เพอปองกนปญหาของการหายใจ โดยปฏบตตามคำาสงแพทยอยางเครงครดยาพนจะเรมไดผลภายใน 5-15 นาท และ จะมการออกฤทธไดเปนเวลา 3-4 ชม

คำาแนะนำาระหวางใชยา

ยาพน ตองทำาความสะอาดอยางสมำาเสมอ และ ถายาหมดประสทธภาพ หรอ คณมอาการแยลง ใหพบแพทยทนทไมควรใชยาในขนาดทเพม หรอ บอยมากขน เพราะทำาใหเกดอนตายไดเวลาจะเดนทาง ตองเอายาไปดวยทกครง

อาการขางเคยงของยา

การรบรสไมปกต ปากและคอแหงหรอระคายเคอง จากการใชยาพน แกโดยการใหกลวปากดวยนำาตวสน อาการตนเตน นอนไมหลบ คลนไส เสยงแหบ ไอ ใหพบแพทยถาอาการเหลานรนแรงหรอยาวนานหายใจลำาบากมากขนจากการใชยาพน หวใจเตนเรวขน ใหหยดใชยาและพบแพทย

คำาเตอนและขอควรระวง

กอนใชยาตวน ใหบอกแพทยกอนวา คณเปน หญงตงครรภ หญงใหนมบตร เปนโรคหวใจ โรคความดนโลหตสง ตอมธยรอยด overactive โรคลมชก หรอ โรคเบาหวานยาตวน มผลกระทบถงการตอบสนองของคณตอยาบางชนด เชน ยารกษาโรคหวด ยา MAO inhibitors (isocarboxazid phenelzine และ tranylcypromine) ยากดระบบประสาท หรอยาโรคหอบหด และ beta-blockers (atenolol carteolol esmolol labetalol metoprolol nadolol propranolol sotalol และ timolol)

การเกบรกษา

เกบในภาชนะปดสนท และเกบใหพนมอเดก เกบในอณหภมหอง ถาเปน syrup อาจเกบในตเยนได แตถาเปนยาพน ไมควรเกบในตเยน หรอ ใกลความรอน

ชอการคา สวนประกอบ

Almasal Salbutamol sulfate 2 mg + Theophylline 60 mg

Asmasal Expectorant

Salbutamol 1 mg + Guaifenesin 50 mg

Clenil compositumSalbutamol 100 mg + Beclomethasone dipropionate 50 mg

Theosal Salbutamol 2 mg + Theophylline 60 mg

Ventolin Expectorant Salbutamol sulfate 1 mg + Guaifenesin 50 mg

23

Prednisolone

ชอสามญPrednisolone

ชอการคาDi-Adreson-F Opredsone Prednisolone Polypred Pred-Mild Pred-Forte Predisone

ทำาไมตองใชยานยาตวนเปน corticosteroid ซงคลายกบ hormone ตามธรรมชาต ซงผลตโดย adrenal glands โดยชวยบรรเทาอาการอกเสบ ( บวม รอน แดง และ เจบ ) และใชรกษาขอตออกเสบ และความผดปกตของ ผวหนง เลอด ไต ตา ตอมธยรอยด และ ลำาไส รกษาอาการแพอยางรนแรง หอบหด และความบกพรองของ adrenal cortical

Pharmacokinetics

Protein binding 65-91 ( โดยขนอยกบความเขมขน )Metabolism เกดขนทตบ และยงถก metabolize ทเนอเยอของรางกายดวย กลายเปน inactive compoundHalf life 36 ชวโมงBiological 18-36 ชวโมงEnd state renal disease 3-5 ชวโมง Elimination ขบถายออกทางปสสาวะ โดย pricipally as glucuronides sulfates and unconjugated metabolites

วธใชยา

ถาคณใชยาน วนเวนวน ใหรบประทานตอนเชาในวนแรก และไมรบประทานในวนท 2 ปละรบประทานอกตอนเชาของวนท 3 และไมรบประทานในวนท 4 โดยรบประทานไปเรอย ๆ ตามแพทยสงถารบประทานยาตวน วนละครง ใหรบประทานตอนเชาพรอมอาหารเชาถารบประทานยาน มากกวาวนละ 1 ครง ใหรบประทานในชวงหางกนในเวลาทเหมาะสมไมควรหยดรบประทานยาน โดยปราศจากคำาแนะนำาของแพทย เพราะการหยดยาอาจทำาใหเกดอาการดงตอไปนได เชน สญเสยความรสกอยากอาหาร คลนไส อาเจยน drowsiness stupor ปวดศรษะ เปนไขเจบทขอและกลามเนอ peeling skin และ นำาหนกลด ถาไดรบยาปรมาณมากในเวลานาน แพทยจะคอยๆ ลดขนาดยาลง เพราะ จะปรบนาดยากอนทจะหยดยาอยางสมบรณ

คำาแนะนำาระหวางในยา

ถาคณไดรบยาน เปนเวลานาน คณควรจะตองตรวจเลอด เปนระยะ ๆ X-rays ตรวจตา ความดนโลหต ความสง นำาหนก และตรวจทางกายภาพ โดยการตรวจรางกายน สำาคญสำาหรบเดก เพราะยาตวน จะทำาใหการเจรญเตบโตของกระดกชาลงยาตวน ควนจะไดรบอยางสมำาเสมอ เพอใหมประสทธภาพ และ ไมควรใชมากจนเกนไป บอยเกนไป และใชนานเกนทแพทยสง โดยถาเกดอาการทแย ใหพบแพทย เพราะขนาดยาทคณไดรบ อาจจะตองการปรบกไดแพทยอาจจะบอกใหคณชงนำาหนก ทก ๆ วน และ ใหคณรายงานนำาหนกทผดปกตบอกแพทย หมอฟน และแพทยผาตด ทกำาลงจะรกษาคณ วาคณกำาลงไดรบยานอย (ถงแมวาคณจะหยดการรกษาดวยยาตวนมาแลว 12 เดอนกตาม)

24

อาการขางเคยงของยา

ถาเกดอาการคลนไส อาเจยน ระคายเคองกระเพาะ ใหรบประทานยาพรอมอาหาร หรอนม ถาอาการเหลานยงคงอย หรอ อจจาระของคณมสดำา ใหพบแพทยถาเกดอาการปวดศรษะ dizziness นอนไมหลบ depression ตนเตน อารมณไมปกต เปนสว ผวบาง เหงอมากขน ผมยาวเรวขน หนาแดง แผลถลอกงาย มจดสมวงบนผวหนง มระยะเวลาของการมประจำาเดอนผดปกต หรอขาดการมประจำาเดอน โดยถาอาการเหลาน คงอยเปนเวลานาน หรอรนแรงใหพบแพทยปญหาในระยะยาว ไดแก นำาหนกมากขน เทาบวม ขอเทาบวม และ ขาดานลางบวม มแผลทกลามเนอ และ กลามเนอออนแรง แผลทตา ปญหาในการมองเหน เปนหวด หรอตดเชอ เปนอาการหลงๆ ของการใชยานานๆ ใหพบแพทย

คำาเตอนและขอควรระวง

กอนทจะรบยาน ควรบอกแพทยวาคณไดรบยาตอไปนอยดวยคอ aspirin ยารกษาโรคขออกเสบ ยาปองกนการแขงตวของเลอด เชน warfarin (coumarin) ยาขบปสสาวะ estrogen (ยาคมกำาเนด) phenytoin rifampin และ phenobarbital ไมควรจะรบวคซน การทำาใหเกดการคมกนโรค ( immunization ) หรอการทดสอบทางผวหนง ตางๆ ขณะทไดรบยานอย ยกเวนวา แพทยจะบอกใหคณ โดยเฉพาะเลยวาคณสามารถรบไดกอนหนาทจะไดรบยาน ควรบอกแพทยดวยถาคณตงครรภ คาดวาจะตงครรภ ตองการทจะตงครรภ หรอ คณเปนหญงใหนมบตร โดยถาคณกำาลงจะตงครรภ คณควรพบแพทย เพราะยาตวน สามารถ ทำาใหเกดอนตรายกบเดกทอยในครรภ หรอ เดกทดมนมมารดากอนทจะรบยาน ควรบอกแพทยถงประวตการใชยาของคณกอน โดยถาคณเปนโรคตบ โรคไต โรคลำาไส หรอ โรคหวใจ โรคความดนโลหตสง underactive thyroid gland myasthenia gravis osteoporosis (brittle bones) ตดเชอ herpes ทตา หรอ การตดเชออนๆ หรอ มประวตการเปนวณโรค โรคลมชก ulcers หรอ โรคเกยวกบการแขงตวของเลอดถามประวตเปน ulcers หรอ ไดรบขนาดยาของ aspirin ทมาก หรอ ไดรบยารกษาโรคขออกเสบ ใหจำากดปรมาณการดมของเครองดม แอลกอฮอล ขณะทใชยาน เพราะยานสามารถ ทำาใหกระเพาะและลำาไส ไวตดการเกดระคายเคองจากการใชแอลกอฮอล aspirin และยารกษาไขขออกเสบ และจะเพมอตราเสยง ของการเกด ulcersรายงานการเกด injury หรอ อาการการตดเชอ (ไข เจบคอ เจบระหวางการถายปสสาวะ และปวดกลามเนอ) โดยเกดขนระหวางการรกษา และ ภายใน 12 เดอน หลงจากการรกษา ดวยยาน โดยตองการปรบขนาดยา ถาคณเปนโรคเบาหวาน ยาตวน จะเพมระดบนำาตาลในเลอดของคณ โดยถาคณควบคมนำาตาล ในเลอดของคณทบาน ใหทดสอบนำาตาลในเลอด และในปสสาวะ บอยกวาปกต และพบแพทย ถาระดบนำาตาลในเลอดสง หรอ ถามนำาตาลในปสสาวะ โดยขนาดยาของยาเบาหวาน และอาหารของคณ อาจจะตองปรบขนาด

การเกบรกษา

เกบรกษาในภาชนะปดสนท และ เกบใหพนมอเดกเกบในอณหภมหองถาคณเปนโรค arthritis ควรบอกแพทย หรอ เภสชกรวาคณไมตองการขวด child-resistant cap

25

ชอการคา สวนประกอบ

BlephamidePrednisolone acetate 02 + Na sulfacetamide 10

Denson Prednisolone 25 mg + Nitrofurazone 2 mg

Farakil Prednisolone 05 + Neomycin 03

Mysolone-N Prednisolone 5 mg + Neomycin sulfate 5 mg

Otosil Prednisolone 05 + Chloramphenical 5

Ketotifen

กลไกการออกฤทธของยาorally active agent ซงเปน antihistamine อยางมนยสำาคญ และมสมบตเปน antianaphylactic ซงสามารถใชอยางไดผลด ในการปองกน การเกดโรคหอบหด

ชอสามญKetotifen

ชอการคาAmitone Asmahoc Katifen Ketofen Sykofen Zediten

ทำาไมตองใชยานantiasthmatic agent

อาการขางเคยงของยาsedation และ drowsiness โดยอาจจะตองลดขนาดยาลง หรอ หยดการใชยา ถาความรนแรงไมลดลง โดยแอลกอฮอล อาจจะเสรมฤทธของ การเกดอาการขางเคยง ของยากได และยงมรายงานการเกดอาการ นำาหนกเพมขน ปากแหง ปวดศรษะ dizziness และ giddiness

26

Benzonatate

ขอบงใชใชแกไอแหง

ชอการคาTesalon

วธใชยาถาเปน Capsule ไมควรเคยวหรอละลายยา กรณอาย gt 10 ป ถงผใหญ ทาน 1 capsule ทก 4 ชม ไมควรเกน 6 capsuleวน อาย lt10 ป ขนาดยาทให 8 mgkgวน โดยบงให 3 ndash6 ครง

คำาแนะนำาระหวางใชยานหามเคยวหรอหก capsule

เมอคณลมทานยาใหรบประทานทนททนกได แตถาใกลกบเวลาทจะทานครงตอไป ไมตองทานยาครงทลม ใหขามไปทานครงปกต ไมควรทานยาเพมเปน 2 เทา

ผลขางเคยงของยา ในบางรายอาจเกดอาการ

สงบระงบ ปวดหว วงเวยน คดจมก คลนไส ไมสบาทอง ทองผก ผนคนสามารถใชไดในสตรมครรภ และระหวางการใหนมบตรไมควรใชยานในผปวยทแพยา

Codeine27

ชอการคาCodipront

Pharmacokinetics

ยาตวนดดซมไดดทาง GI tract หลงจากใหยาทาง oral แลวพบวา ยาจะออกฤทธเปน antitussive ภายในเวลา 1-2 ชวโมง และฤทธจะอยไดนานถง 4 ชวโมง ยาตวนจะกระจายไปยงนำานมไดดวยยาตวนถก metabolize ทตบ โดยกระบวนการ O-demethylation N-demethylation และบางสวนจะเกด conjugation ดวย glucuronic acid และถกขบออกทาง urine

วธใชยา

ผใหญ 10 ndash 20 mg ทก 4 ndash 6 ชม ไมควรทานเกน 120 mgวนเดก อาย 6 ndash 12 ป ทาน 5 ndash10 mg ทก 4 ndash 6 ชม ไมควรทานเกน 60 mgวนอาย 2 ndash 6 ป ทาน 25 ndash 5 mg ทก 4 ndash 6 ชม ไมควรทานเกน 30 mgวน

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน

ระหวางทใชยานไมควรขบรถ หรอทำางานทตองใชสตตลอดเวลาไมควรทานยานรวมกบเหลาไมควรใชแกอาการไปเรอรงทเกดจาก การสบบหร หอบหด ถงลมโปงพอง หรออาการไอทมเสลดเยอะ นอกจากอยภายใตการดแลของแพทยอาจมอาการปากแหง ทองผกไดอาจมอาการไมสบายทองใหแกโดยทานพรอมอาหาร หรอดมนมตาม

อาการขางเคยงของยาอาจมอาการ คลนไส อาเจยน วงเวยน สงบระงบ ทองผก

คำาเตอนและขอควรระวง

ไมควรใชยานกบผปวยหอบหดหลกเลยงการใชยานในสตรมครรภไมควรใชยานในสตรทใหนมบตรไมควรใชยานในเดกระวงการใชยานในผปวย โรคตบ ไต ผปวยทมธยรอยด ฮอรโมนตำา และคนสงอาย

การเกบรกษาเกบในภาชนะปดสนท ใหพนมอเดก ทอณหภมหอง

Dextromethorphan

ชอสามญDextrometrophan

28

ชอการคาCortuss Dextroral pusiran Polydex PPolydex Y Rocof Menthol Tussils 5

กลไกการออกฤทธdepressing the cough reflex (กดศนยการไอ) โดยไมมฤทธเปนยาขบเสมหะ (expectorant) ใน dose ของการรกษา ยาตวนจะไมยบยง ciliary activity

Pharmacokineticsดดซมไดเรวทาง GI tract การออกฤทธของยา จะมผลภายใน 15-30 นาทหลงรบประทานยาแลว ระยะเวลาในการออกฤทธประมาณ 3-6 ชม With conventional dosage forms

วธใชยา

ผใหญ และเดกอาย gt 12 ป 10-20 mg ทก 4 ชม หรอ 30 mg ทก 6-8 ชม แตไมควรเกน 120 mg วน หรอ ควรรบประทานตามแพทยสงเดก 6-12 ป 5-10 mg ทก 4 ชม หรอ 15 mg ทก 6-8 ชม แตไมควรเกน 60 mgวน หรอควรรบประทานตามแพทยสงเดกอายนอยกวา 2 ป ดเปนรายบคคลไปวาจะใหขนาดยาเทาไหร โดย dosage ปกตของยาตวนจะเปนแบบ extended-release oral suspension containing the polistirexผใหญและเดกอาย gt 12 ป 60 mg วนละ 2 ครงเดก 6-12 ป 30 mg วนละ 2 ครงเดก 2-6 ป 15 mg วนละ 2 ครงในรปแบบ Lozenges จะไมใชในเดกอายตำากวา 6 ป

ขอบงใชใชบรรเทาอาการไอ จากการระคายเคองของคอ และหลอดลม ซงเกดจากไขหวด หรอ สารระเหยทระคายเคอง โดยยาตวนมผลด ในการรกษาอาการไอ แบบเรอรงทไมมเสมหะ

ขอควรระวง

adverse effects ของยาตวนมนอย โดยอาจเกดอาการคลนไส และหรอ เกด GI disturbances อนๆ slight drowsiness และ dizziness ยานไมทำาใหเกดอาการ analgesia ไมทำาใหเกดการเสพตด และอาจม หรอไมมอาการ CNS depression กได การใหยาตวน จะเกยวกบการหลง histamine และควรในอยางระมดระวงในเดกทมประวตเปนโรคภมแพระวงการใชใน sedated หรอ debilitated patientsไมควรใชกบอาการไอแบบเรอรง ในผปวยทมการสบบหรนานๆ โรคหอบหด หรอ โรคถงลมปอดโปงพอง หรอไอทมเสมหะมากเกนไป โดยถามอาการไอมากกวา 1 สปดาห หรอ เปนซำาอกหลงจากทหายไปแลว หรอ เกดอาการไอรวมกบอาการไขสง ผน หรอ ปวดศรษะ ควรปรกษาแพทยยา Dextromethorphan ทมสวนผสมของ aspartame (Nutra Sweet) ควรระวงการใชในผปวยทเปน phenylketonuria ซงผปวยโรคนควรจำากด การไดรบ phenylalanine เพราะ Nutra Sweet จะถก metabolize ใน GI tract ไปเปน phenylalanineยา Dextromethorphan ทมสวนผสมของ tartrazine ถงแมวาอบตการณ การเกดการแพตอ tartrazine จะตำาแตการแพน มกพบบอยในผปวยทแพ aspirin

29

Antihistamine

ยาแกแพเปนยาหลกสำาหรบการรกษาโรคภมแพ ยาแกแพในระยเรมแรกจะมผลขางเคยงทไมพงปราถนา เชนอาการปากแหง ทำาใหเกดการงวงซมซงเปนผลเสยตอการทำางาน การทำางานของยาแกแพจะออกฤทธท H1-receptor คณสมบตของยาแกแพมดงน

bull ลดอาการทเกดจากการหลง histamine เชน อาการจาม คนจมก นำามกไหล bull แตไมลดอาการของคดจมก bull สามารถลดอาการคนตา และคนห bull ยาแกแพสวนใหญออกฤทธเรว

เนองจากผลขางเคยงของยาแกแพมมากจงไดมการพฒนายาแกแพรนใหมทมผลขางเคยงตำา ขณะเดยวกนกยงคงมประสทธภาพ ยารนใหมตองมประสทธภาพในการรกษาดงน

1 เยอบจมกอกเสบจากโรคภมแพทงชนดเปนทงป Perrenial allergic rhinitis และเปนเฉพาะฤด seasonal allergic rhinitis

2 เยอบตาอกเสบจากโรคภมแพ 3 ลมพษ ยาทจดวาไดผลดสำาหรบลมพษคอ cetiricineterfenadine ซงออกฤทธเรว

และลดอาการคนไดเปนอยางด 4 ผวหนงอกเสบแบบ Atopic dermatitis ยาทใชไดผลดคอ

cetirizineloratadineketotifen 5 โรคหด asthma โดยเฉพาะผปวยโรคหอบหดทมอาการภมแพมอาการคดจมก และนำามก

ไหล

ผลขางเคยงของยา

1 อาจจะทำาใหงวง ซม และนำาหนกตวเพม แตอาการนอยกวายาแกแพรนแรกๆ 2 พษตอหวใจ astemazoleterfenadine จะมผลตอการเตนของหวใจ แตยาตวอน

ไมมผลตอการเตนของหวใจ

ขอระวงในการใชยา

1 ควรจะตองระวงการใชยาอน เพราะอาจจะเกดปฏกรยา ยาทตองระวงไดแก erythromycinketoconazoleitraconazole

2 ไมควรใชยานในคนตงครรภ

30

3 ไมควรใชยานในคนทเลยงลกดวยนมแม 4 ควรจะระมดระวงในคนทเปนโรคไต และโรคตบ

Albuterol (อลบเทอรอล)หรอ Salbutamol ( ซลบทามอล)

ชอทางการคา Ventolin inhaler

ทำาไมจงตองใชยาน เปนยาขยายกลามเนอบรเวณหลอดลม ทำาใหชองวางในหลอดลมขยายใหญ จงหายใจสะดวกขน ใชในผทมปญหาเกยวกบการหายใจทมสาเหตมาจากหลอดลมอกเสบ ถงลมโปงพอง และโรคปอดอนๆ นอกจากนยงใชในการปองกนอาการหลอดลมตบหลงจากออกกำาลงกาย

วธใชยา กรณทเปนยาพน มวธการใชยาดงน

เขยาทใสยาพนหายใจออกใหไดมากทสดขณะทปากกำาลงปดอยเปดฝากระบอกยาพนออก แลวอมปากกระบอกยาโดยเอารมฝปากประกบปากกระบอกยาใหแนบสนทโดยรอบกดทใสยาพนเพอใหยาเขาปากพรอมกบสดลมหายใจเขาชาๆ โดยตองแนใจวายาผานเขาสลำาคอหมดโดยไมคาง อยตามซอกฟนหรอลน ถาใชกบเดกควรใหผใหญชวยเหลอ โดยปดจมกเดกใหสนทแลวกดยาพนเขาปากเดก เพอใหแนใจวายาไดผานเขาสลำาคอเดกกลนลมหายใจประมาณ 2-3 วนาท แลวจงปลอยลมหายใจออกชาๆ

หลงจากใชแลวถายงคงมความรสกวายายงเขาไปไมถงปอด จะมเครองมอทจะชวย เรยกวา spacer (สเปเซอร) ซงเปนกระบอกพลาสตกกลวง ใชสวมตอจากกระบอกพน จะทำาใหใชยาพนไดอยางมประสทธภาพมากขน ถาไมเขาใจวธการใชยาไมวากรณใดกตามควรปรกษาแพทยหรอเภสชกรใหอธบายวธการใชจนเขาใจโดยละเอยด และควรพบแพทยตามนดหรอเมอยาหมด กรณทเปนยาเมดใหรบประทานครงละ 1-2 เมด วนละ 3-4 ครง ตามคำาแนะนำาของแพทย

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน

ควรทำาความสะอาดอปกรณการพนอยางสมำาเสมอตามคำาแนะนำาทแนบมาเมอใชยาตามปกตแตไมสามารถปองกนหรอรกษาอาการไดใหพบแพทยอยางเรงดวนทสดอยาเพมขนาดการใชยาเองในแตละครงหรอเพมความถในการใชมากกวาทแพทยสงเพราะจะทำาให

31

ไดรบขนาดยามากเกนไป เกดอนตรายได

เมอคณลมกนยา ควรทานทนททนกขนได แตถาเวลาททานใกลเคยงกบเวลาทจะทานครงตอไป ควรงดทานยาทลม และใหทานตามเวลาทจะทานครงตอไปตามปกต ไมควรเพมปรมาณยาเปน 2

เทา

ผลขางเคยงของยา เกดไมบอยนกแตถาเกดขนใหรบพบแพทยทกำาลงรกษาอย อาการเหลานคอ การรบรสเปลยนไป ปากแหง มการระคายเคองบรเวณปากและลำาคอ นอนไมหลบ คลนไส ไอ และถายงใชแลวทำาใหหายใจลำาบากขนหรอใจสน ใหหยดใชยานทนทแลวพบแพทยโดยดวน

คำาเตอนและขอควรระวง ถามภาวะดงตอไปนควรแจงใหแพทยทราบ คอกำาลงตงครรภหรอใหนมบตร โรคหวใจ โรคความดนโลหตสง โรคตอมไทรอยดเปนพษ โรคลมชก โรคเบาหวาน และควรบอกแพทยวากำาลงใชยาอนอะไรอยบาง ทงทไดรบจากแพทยอนๆ หรอซอใชเองกตาม รวมทงการแพยาตางๆ ดวย

การเกบรกษา

เกบในภาชนะปดสนทใหพนมอเดกเกบใหพนแสงแดด ความรอนและความชนไมควรเกบในตเยนหรอใกลเตาไฟ

Allopurinol (อลโลพรนอล)

ชอการคา Alinol Allopin Allorin Apnol Apurol Loporic Medoric Puricin Puride SigapurolUricad Valeric Xanol Zyloric

ทำาไมจงตองใชยาน ยานใชเพอปองกนอาการกำาเรบของโรคเกาทในโรคเกาทเรอรงเทานน โดยออกฤทธลดการสรางกรดยรก ไมสามารถจะบรรเทาอาการของโรคเกาทเมอโรคเกาทกำาเรบแลวได ดงนนจงตองรบประทานและปฎบตตาม แพทยสงอยางเครงครด พยายามไมลมรบประทานยา และรบประทานอยางถกตองครบถวน

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน ระหวางทใชยานควรดมนำาประมาณแปดแกวตอวน สราหรอเครองดมทมแอลกอฮอลจะลดฤทธของยา ระหวางทรบประทานยาน ไมควรรบประทานนำาผลไมหรอวตามนซมากจนเกนไป เพราะวตามนซจะทำาใหปสสาวะเปนกรด และเกดนวในไตได

เมอคณลมกนยา ควรทานทนททนกขนได แตถาเวลาททานใกลเคยงกบเวลาทจะทานครงตอไป ควรงดทานยาทลม และใหทานตามเวลาทจะทานครงตอไปตามปกต ไมควรเพมปรมาณยาเปน 2 เทา

32

ผลขางเคยงของยา อาจพบอาการคลนไส อาเจยน ทองเสย อาหารไมยอย จงควรรบประทานยาหลงอาหารเพอปองกนอาการ ถาเกดอาการมากหรอทนไมไหวใหรบพบแพทย และอาจเกดผนตามผวหนง เจบปวดเมอปสสาวะ ปสสาวะมเลอด ระคายเคองตา ปากหรอรมฝปากบวม ใหหยดยาและพบแพทยทนท ยานอาจทำาใหมนงง เมอทานยานแลวมอาการมนงง ควรระมดระวงหากตองขบรถหรอทำางานเกยวกบเครองจกรกล

คำาเตอนและขอควรระวง หญงตงครรภหรอใหนมบตรและผปวยโรคไต โรคตบ ความดนโลหตสง เบาหวาน ควรปรกษาแพทยกอนใชยา ถาใชยาอนอยกอนหรอจะใชยาอนควบ ควรปรกษาแพทยหรอเภสชกร เพราะอาจทำาใหเกดอาการอนไมพงประสงคได

การเกบรกษา

เกบในภาชนะปดสนทใหพนมอเดก เกบใหพนแสง ความรอนและความชน

Amiloride and Hydrochlorothiazide (อะมโลไรด และ ฮยโดรคลอโรไธอะไซด)

ชอการคา Amihydrozide Amilide Hyperretic Miduret Milorex Miretic Moduretic Poli-uretic Renase Sefaretic

ทำาไมจงตองใชยาน เปนยาขบปสสาวะ ใชสำาหรบรกษาโรคความดนโลหตสงและอาการบวมนำาทเกดจากความผดปกตตางๆ เชน โรคหวใจ ยานไปทำาใหไตขจดนำาและเกลอสวนเกนออกจากรางกายทางปสสาวะ

วธใชยา รบประทานวนละ 1 ครงในตอนเชาพรอมอาหาร

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน ควรไปพบแพทยตามเวลานดหามหยดยาเองโดยทไมไดปรกษาแพทย แลหามใชยาชนดอนรวมดวยเกนกวาทแพทยสง

ควรรบประทานอาหารทมรสเคมนอยหรออาหารทมเกลอโซเดยมตำาและควรออกกำาลงกายทกวน จำากดอาหารทมเกลอโปแตสเซยมสง เชน กลวย ลกพรน ลกเกด นำาสมและนม

เมอคณลมกนยา ใหรบประทานทนททนกได ถาหากจำาไมไดจนถงวนรงขน ใหกนยามอตอไปตามปกตไมตองกนยาทลม

ผลขางเคยงของยา

อาจพบอาการคลนไส อาเจยน ทองเสย เบออาหาร ปวดทอง แนนทอง มลมในทอง ถาเกดอาการดงกลาวใหรบประทานยานพรอมอาหาร แตถาหากอาการยงคงอยหรอรนแรงขนใหพบแพทยอาการปสสาวะบอย มนงง ปวดหว ปญหาเหลานจะลดลงหลงจากทคณทานยานเปนเวลา 2-3 สปดาห ถาหากมอาการอยใหพบแพทยหากมอาการเหลานใหรบไปพบแพทยโดยดวนกลามเนอออนแรงหรอเกดตะครว ออนลา หวใจเตนชาหรอไมสมำาเสมอ เจบคอ ฟกชำางายผวหรอตาเหลองผนแดง

คำาเตอนแลขอควรระวง

33

ควรแจงใหแพทยทราบ ถาเปนโรคเบาหวาน เกาท แพยาซลฟา หรอเปนโรคตบ โรคไต กำาลงตงครรภ หรอใหนมบตร

แจงแพทยหรอเภสชกรใหทราบวาใชยาอะไรอยบาง โดยเฉพาะยา แคปโทพรล ดจอกซน อนาลาพรล ไลซโนพรล ลเธยม ยาเสรมโปแตสเซยม ยารกษาโรคขอ ยารกษาโรคเบาหวานหรอยาลดความดนโลหตหามรบประทานยาชนดน ถากำาลงรบประทานยาสไพโรโนแลคโทน หรอไทรแอมเทอรนอยเครองดมทมแอลกอฮอลอาจเพมฤทธของยาตวนจะทำาใหเกดอาการมนงงหรอปวดศรษะได จงไมควรใชรวมกนหากจะตองรบการผาตด หรอทำาฟนใหแจงแพทยวากำาลงใชยานอยถาเกดอาการปวยแลวทำาใหอาเจยนหรอทองเสยทำาใหสญเสยนำามาก ใหปรกษาแพทยหามใหยานแกผอนใช

การเกบรกษา เกบในภาชนะปดสนททอณหภมหอง พนจากแสง ความชนและจากมอเดก

Amiodorone (อะมโอดาโรน)

ชอการคา Cordarone

ทำาไมจงตองใชยาน ใชรกษาหรอปองกนภาวะหวใจเตนผดจงหวะ โดยยานจะลดการทำางานของเสนประสาทในหวใจและลดการทำางานทมากเกนไปของหวใจ

วธใชยา รบประทานวนละ 1-2 ครง ตามคำาสงแพทย อาจจะตองใชยานนาน 1-3 สปดาห จงจะเหนผลการรกษาและตองใชยานเปนเวลาหลายเดอน กอนทผลของยาจะออกฤทธเตมท

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน

ควรไปพบแพทยตามนด เพอตดตามผลการรกษาควรปฏบตตามคำาแนะนำาของแพทยเกยวกบการสบบหร อาหาร เครองดมทมแอลกอฮอลและคาเฟอน บหรและเครองดมทมคาเฟอนอาจจะทำาใหหวใจเตนผดจงหวะมากขนและมผลตอการออกฤทธของยา

เมอคณลมกนยา ใหเวนยามอนนไปเลยและรบประทานมอตอไปตามปกต หามรบประทานยาสองมอควบ

ผลขางเคยงของยา

ถามอาการคลนไส อาเจยน ทองผก เบออาหาร ปวดทอง ใหแกไขโดยรบประทานยาพรอมอาหารถามอาการมอสน เดนลำาบาก วงเวยน ออนเพลย กลามเนอออนเปลย นอนไมหลบ ปวดศรษะ เสอมสมรรถภาพทางเพศ นำาหนกตวลดลง การรบรสหรอกลนผดปกต การมองเหนผดปกต เชน มองภาพไมชดเจน เหนแสงรอบๆ วตถ ตาไมสามารถสแสงหรอตาแหง หนาแดง มการบวมของเทา ขอเทา ขาทอนลาง ผวเปลยนเปนสคลำาๆ (โดยเฉพาะทหนาและมอ) และผวหนงไวตอแสง ใหปรกษาแพทยถามอาการไอ หายใจหอบหรอมอาการเจบเมอหายใจ ทองบวม หวใจเตนเรวหรอผดปกตใหรบปรกษาแพทยทนท (อาการดงกลาวนสามารถเกดขนไดหลงจากทคณหยดยา)

คำาเตอนแลขอควรระวง

ควรแจงใหแพทยทราบ ถามประวตของโรคปอด ตบ หวใจ ตอมไทรอยด กำาลงตงครรภหรอใหนมบตรควรบอกกบแพทยหรอเภสชกรวากำาลงใชยาอนอย โดยเฉพาะยาตอไปน คอ เฟนโทอน วอรฟารนหรอยาตานการแขงตวของเลอด ด

34

จอกซน โพรเคนาไมด ควนดน และยาอนๆ ทใชรกษาโรคหวใจการใชยานอาจทำาใหผวหนงไวตอแสงแดดมากกวาปกต ซงผลดงกลาวจะปรากฎอยนานเปนสปดาหหรอเปนเดอน หลงจากทหยดรบประทานยาแลว ดงนน ถาจะออกไปนอกบานเปนเวลานานๆ ควรใสเสอแขนยาวและใชผลตภณฑกนแดด การสมผสแสงแดดจะทำาใหผวเปลยนเปนสคลำา ซงอาจจะไมหายเปนปกตหลงจากหยดใชยานแลวหากตองเขารบการผาตดหรอทำาฟน ใหบอกแพทยหรอทนตแพทยวากำาลงใชยานอย หรอมการใชยานภายในระยะ 2 เดอนทผานมาหามใหยานแกผอนใช

การเกบรกษา เกบในภาชนะปดสนททอณหภมหอง พนจากแสงแดดและจากมอเดก

Amitriptyline (อะมทรบไทลน)

ชอการคา Polytanol Tripta Triptyline Tryptanol

ทำาไมจงตองใชยาน เปนยาตานอาการซมเศรา ใชรกษาภาวะซมเศราและอาจมขอบงใชอนๆ ตามแพทยสง เชน บรรเทาอาการปวดเรอรง รกษาอาการปสสาวะรดทนอนในเดก แผลในกระเพาะอาหาร เปนตน ผทรบประทานยานควรไดรบการดแลและปฏบตตามทแพทยแนะนำาอยางเครงครด การปรบเปลยนขนาดยาหรอการหยดรบประทานยา ตองไดรบคำาสงจากแพทยเทานน

วธใชยา

รบประทานใหถกขนาดและสมำาเสมอตามแพทยสง หามหยดยาดวยตนเอง เพราะยาจะออกฤทธไดเตมทตองใชเวลาหลายสปดาหรบประทานยานในขณะทองวางหรอพรอมอาหารกได แตการรบประทานยาพรอมอาหารหรอหลงอาหารทนทจะชวยลดการระคายเคองกระเพาะอาหาร

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน บอกใหแพทยทราบถา

มประวตแพยาอนตงครรภหรอวางแผนตองการมบตร เพราะยานเปนอนตรายตอทารกในครรภกำาลงใหนมบตรเพราะยาสามารถผานทางนำานมสทารกและทำาใหเดกงวงซมไดกำาลงใชยาอนซงสงโดยแพทยหรอทนตแพทยทางอนหรอการซอยาจากรานขายยาในกรณเจบปวยเลกนอย เชน ยาแกหวด ยาแอสไพรนแกปวด ยาลดกรดในกระเพาะอาหาร เปนตนมโรคประจำาตวหรอมปญหาสขภาพอนๆ เชน มประวตเปนโรคหอบหด โรคลมชก โรคหวใจ ตอหน โรคตบ โรคจต พษสราเรอรง กอนเขารบการผาตดหรอทำาฟน รวมทงกรณไดรบบาดเจบฉกเฉน

เมอคณลมกนยา ควรทานทนททนกขนได แตถาเวลาททานใกลเคยงกบเวลาทจะทานครงตอไป ควรงดทานยาทลม และใหทานตามเวลาทจะทานครงตอไปตามปกต

ไมควรเพมปรมาณยาเปน 2 เทา

คำาเตอนและขอควรระวง

จำากดการดมสรา หรอเครองดมทมสวนผสมของแอลกอฮอล เพราะทำาใหงวงนอนเพมขน หามขบรถยนต ใชเครองจกรหรอทำางานทตองอาศยความตนตว เพราะยาทำาใหงวงซมพยายามอยาลกนงหรอยนอยางรวดเรว เพราะทำาใหเวยนหวหรอเปนลมไดยายงคงมฤทธอย 3-7 วนหลงจากหยดใชยาเพอใหเวลารางกายมการปรบตว หากสงเกตพบความผดปกตเกดขนใหปรกษาแพทยหรอ

35

เภสชกร

การเกบรกษา

เกบในภาชนะปดสนทใหพนมอเดกเกบใหพนแสง ความรอนและความชน

Amlodipine (แอมโลดพน)

ชอการคา Norvasc

ทำาไมจงตองใชยาน เปนยาลดความดนโลหตโดยออกฤทธขยายหลอดเลอดและใชบรรเทาอาการเจบหนาอกจากโรคแองไจนา (Angina)

วธใชยา รบประทานวนละ 1 ครงตามขนาดทใชรกษาตามแพทยสง เวลาในการรบประทานควรเปนเวลาเดยวกนของทกๆ วนเพอใหระยะหางของการใหยาเปนชวงเทาๆ กน

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน

ควรไปพบแพทยตามนดทกครงเพอใหแพทยประเมนและตดตามผลการใชยา และทำาการปรบขนาดยาหากขนาดยาทใชอยไมเหมาะสมหลกเลยงการรบประทานอาหารทโซเดยมสง ซงไดแกอาการทมเกลอมาก อาหารทมรสเคมเชน อาหารหมกดอง ไขเคม ปลาเคม ท การเปลยนอรยาบทจากการนงหรอนอนเปนลกขนและยนควรกระทำาอยางชาๆ เพอลดการหนามด มนงงยานอาจทำาใหมอาการมนงงจงควรหลกเลยงการขบรถหรอทำางานเกยวกบเครองจกรหากจะตองทำาการผาตดตางๆ รวมทงการผาตดทางทนตกรรมซงมการใชยาสลบ(general anesthesia) ควรบอกแพทยกอนทำาการผาตด วาใชยา amlodipine อย

เมอคณลมกนยา ควรทานทนททนกขนได แตถาเวลาททานใกลเคยงกบเวลาทจะทานครงตอไป ควรงดทานยาทลม และใหทานตามเวลาทจะทานครงตอไปตามปกต ไมควรเพมปรมาณยาเปน 2 เทา

ผลขางเคยงของยา ทพบไดแก หนามด มนงง เวยนศรษะ ออนเพลย เจบยอดอก (heartburn) มการเกรงตวของกลามเนอ รอนวบวาบตามตว ซงอาการเหลานจะหายไปเองเมอไดรบยาไประยะหนงเนองจากการปรบตวของรางกายใหเขากบยา แตหากมอาการรนแรงควรปรกษาแพทย

คำาเตอนและขอควรระวง

สตรมครรภหรอใหนมบตรหรอมโรคประจำาตวคอโรคหวใจ โรคตบหรอโรคไต ควรปรกษาแพทยผปวยซงใชยาตอไปน ควรใชดวยความระมดระวงในกลมเบตา บลอกเกอร (beta blocker)ไซเมทดน (cimetidine) เฟนทานล (fentanyl) ไซโคลสปอรน (cyclosporine) ดจอกซน (digoxin)

การเกบรกษา

เกบในภาชนะปดสนทใหพนมอเดกเกบใหพนแสงแดด ความรอนและความชน

36

Page 7: ยานอนหลับ

ฤทธทางเภสชวทยา

ระบบประสาท กดระบบประสาทสวนกลาง ในขนาดนอยเกด sedation ขนาดสงถงโคมาได ใชเปนยานอนหลบ ยาสลบและมฤทธแกชก ขนาดนอยไมลดอาการปวดแตอาจมอาการปวดมากขน ขนาดททำาใหสลบลดอาการปวดลงบาง ในการเปนยานอนหลบจะเปลยนแปลง normal pattern ของการนอนหลบไดระบบหายใจ ขนาดสงกดการหายใจมาก โดยมผลทง drive to respiration และ mechanism ทใชในการควบคมลกษณะการหายใจทเปนจงหวะระบบหมนเวยนโลหต ขนาดททำาใหสลบอาจทำาใหความดนโลหตตกไดในบางราย โดยเฉพาะอยางยงคนทมความดนสงหรอคนทม congestive heart failure หรอ hypovolemic shockระบบทางเดนปสสาวะ ขนาดททำาใหสลบทำาใหการบบตวของกลามเนอมดลก ทอปสสาวะและกระเพาะปสสาวะลดลง

อาการไมพงประสงค

คลาย benzodiazepine ม oversedation ได ถาใหรวมกบยาอนทกดประสาทกลางเหมอนกน มอาการตรงขามกบฤทธของมนในบางคนได อาจพบผนในคนทแพยาน พบ hangover ดอยา และตดยาได การดอยาเกดจาก barbiturate กระตนการทำางานของเอนไซมในตบททำาลายตวมนเอง แลเนอเยอประสาทมการปรบตวตอยา พบ malformation ได

ผลตอยาอน

barbiturate เปลยนแปลงระดบยาอนไดหลายอยางเมอใหรวมกน เนองจากมนไปกระตน microsomal enzyme ในตบ

ประโยชนทางคลนก

1 ทำาใหหลบ 2 แกชก

7

3 ใชกอนวางยาสลบ และชวยในการวางยาสลบ 4 phenobarbital ใชรกษา hypobilirubinemia และ

kernicterus ในเดกเกดใหม เนองจาก barbiturate เพมเอนไซม glucuronyl transferase ในตบและ bilurubin binding Y protein

ขอหามใช

หามใชในคนทมประวตหรอครอบครวมประวต acute intermittent porphyria เพราะ barbiturate ทำาใหการสงเคราะห porphyrin เพมขน

ALCOHOL DERIVATIVES

CHLORAL HYDRATE เปนยานอนหลบทเกาแกทสดทยงใชอย ถกจดอยในบญชยาหลกแหงชาต ผลในการทำาใหหลบด หลบไดใน 10-15 นาท และลกษณะการหลบคลายธรรมชาต เมอหยดยาไมม rebound ของ REM sleep ถาขนาดสงกด REM sleep ได ขอเสยคอยานมรสไมด และระคายเคองตอกระเพาะอาหาร อาจคลนไส อาเจยน หลงรบประทาน ลมหายใจมกลน จงไมเปนทนยม มาระยะหลงทำาออกมาในรปแคปซล ชวยใหรบประทานไดงายขนและลดอาการระคายเคองกระเพาะอาหาร แตททำาสำาหรบบญชยาหลกแหงชาต ทำาเปนสารละลาย

chloral hydrate ม first-pass effect มาก โดยถก reduce ทตบไปเปน trichloroethanol โดยเอนไซม alcohol dehydrogenase ซงสารนมฤทธและทำาออกมาขายดวย ฤทธตางๆ ของ chloral hydrate เกดจากเมตาบอไลทตวนเปนสวนใหญ trichloroethanol จะถก

8

glucuronide conjugation แลวหมดฤทธ นอกจากนน chloral hydrate ยงอาจถก oxidize ได trichloroacetic acid ซงไมมฤทธ แตสารนมพษและถกขบออกชามาก ถารบประทาน chloral hydrate ตดตอกนอาจมการสะสมของ trichloroacetic acid ได ทำาให chloral hydrate ไมคอยเปนทนยมใช และสารนยงอาจม carcinogenic effect ดวยจากตวมนเองหรอเมตาบอไลทของมน

ขนาดสงกดการหายใจ ความดนโลหตตก กดการบบตวของกลามเนอหวใจ refractory period สนลง โดยเฉพาะอยางยงคนทเปนโรคหวใจอยกอนแลว

SEDATIVE-HYPNOTICS ตวใหม

ZOLPIDEM

เปน imidazopyridine derivative โครงสรางไมคลาย benzodiazepinebind กบ benzodiazepine receptor และมกลไกคลาย benzodiazepine ในการเพม GABA-mediated inhibitionม efficacy และอาการขางเคยงคลาย benzodiazepineใชรกษาอาการนอนไมหลบระยะยาวม half-life สน ประมาณ 3-5 ชวโมง ทำาใหการชนยาการตดยามนอยกวา

ชอการคา

ProSomTM

9

รปแบบ

Tablet 1mg 2mg

ขอบงใช

ใชรกษาอาการนอนไมหลบ ในระยะสน

กลไกการออกฤทธ

เพมฤทธของสารสอประสาท GABA โดยยากลม BZD นจะไมมผลไปเปลยนแปลงการสงเคราะห การปลดปลอย การดงกลบ หรอการทำาลายสารสอประสาท GABA

ขนาดการใชยา

ผใหญ 1 mg กอนนอน ในบางคนอาจใหไดถง 2 mg

ในผปวยทออนเพลยหรออายมาก ใหเรมใหยาในขนาด 05 mg

การปรบขนาดการใชยาในผปวยโรคตบอาจจำาเปน

ผลขางเคยงจากการใชยา อบตการณการเกด gt 10 ไดแก

ผลตอระบบหวใจและหลอดเลอด เจบหนาอก หวใจเตนเรว

ผลตอระบบประสาทสวนกลาง มนงง ออนเพลย กลามเนอทำางานไมประสานกน ความจำาเสอมลง นอนไมหลบ วตกกงวล ปวดหว

10

ผลตอผวหนง ผนคน

ผลตอระบบตอมไรทอ ลดความรสกทางเพศ

ผลตอกระเพาะอาหารและลำาไส ทองผก คลนไส อาเจยน ทองเสย เพมหรอลดความอยากอาหาร ปากแหงเนองจากขาดนำาลาย

ผลตอกลามเนอ พดตะกกตะกก

ผลตอตา มองภาพไมชด

ผลอนๆ เหงอออกมาก

คำาเตอน

ไมควรหยดยาทนทเพราะอาจทำาใหเกดอาการนอนไมหลบกลบขนมาอก และควรใชยานดวยความระมดระวงในผปวยทไดรบยากดประสาท ผปวยทมระดบ albumin ตำา ผปวยทตบทำางานผดปกต ผสงอาย สตรมครรภ ยานอาจทำาใหเกดการตดยาได ไมมรายงานประสทธภาพ และความปลอดภยในการใชยาน ในเดกอายตำากวา 15 ป

ขอหามใช

ผทแพยาน และผทแพยาในกลม BZD กอาจแพยานได สตรมครรภ ผปวยทเปนตอหนชนดมมปด ผทมอาการซมเศรามากอน ผปวยทมอาการหยดหายใจชวขณะหนง ในขณะนอนหลบ

อนตรกรยา

ทำาใหผลยาลดลง ยาทเปน enzyme inducer จะไปเพม metabolism ของ Estazolam ไดทำาใหผลยาเพมขน พวกยากดประสาท จะไปเพมผลขางเคยงของยา ตอระบบประสาทสวนกลางได ยา cimetidine จะไปลดการ metabolism ของ Estazolam

Pregnancy Risk Factor 11

Xการใชยาในหญงตงครรภและหญงใหนมบตร

หามใชยานในหญงตงครรภ เนองจากมผลกอลกวรปในเดก

Parameter Monitoring

สภาวะของระบบหายใจ และสภาวะของระบบหวใจและหลอดเลอด

คำาแนะนำาการใชยา

ยานอาจทำาใหงวงได ไมควรดม alcohol และยาทมฤทธกดประสาทสวนกลาง หลกเลยงการขบขยานพาหนะ ยานอาจทำาใหตดไดทงทางกายและทางใจ ไมควรหยดยาทนทเมอใชยานมาเปนเวลานาน

พษวทยา

ถาไดรบยาเกนขนาดจะมอาการดงน กดการหายใจความดนโลหตตำา การตอบสนองตอปฏกรยา reflex จะชาลง การเคลอนไหวผดปกตไป

วธการเกบรกษา

เกบยานในภาชนะทปดสนทและ เกบใหพนมอเดก ควรเกบยานทอณหภมหอง และเลยงการสมผสกบความรอน หรอแสงแดดทมากเกนไป

อนๆ

- กอนทจะทานยานโปรดบอกแพทยกอนถาคณมโรคไต โรคตบ หรอมประวตตดยาหรอเปนโรคซมเศรา มปญหาเกยวกบการหายใจ หยดหายใจชวขณะ โรคลมชก หรอเปนโรคภมแพ

- กอนทจะทานยาน แจงแกแพทยและเภสชกรวา คณกำาลงทานยาอะไรอย เชน ยาสำาหรบรกษาโรคซมเศราหรอโรคลมชก ยาบรรเทาปวด ยาเมดคมกำาเนด ยารกษาโรคหวด ยา

12

กลอมประสาท ยาคลายกลามเนอ ยานอนหลบ isoniazid probenecid rifampin antihistamines cimetidine theophylline phenytoin digoxin barbiturates

- หามดม alcohol ขณะทานยานอยเนองจาก alcohol จะไปทำาใหเวยนศรษะมากขน

ANTIANXIETY DRUGS

ความวตกกงวล (Anxiety) เปนสภาพทางอารมณอยางหนง ททำาใหเกดความไมสบายกายและใจเปนความรสกทมลวงหนา คาดการณเกยวกบอนาคต วาจะมสงทรายแรงไมดเกดขนกบตวเอง อาจเกดจากความจำาทนากลว รวมไปกบสถานการณในปจจบนทผนนไมรตว ผดจากความกลว คอไมมสาเหตทชดเจน และความรสกไมรนแรง เปนอยนานไมใชชวครแบบความกลว อาการทางรางกายทรวมไปกบความวตกกงวล คอการกระตนทางระบบซมพาเธตค ทางระบบหมนเวยนโลหต มชพจรเรว ใจสน ความดนโลหตขน กลามเนอสน เกรง ทำาใหปวดหลง ปวดคอ ปวดศรษะได ทางระบบทางเดนอาหารมนำาลายแหง คลนไส ทองเดน ทางระบบหายใจมหอบ หายใจเรว วงเวยน และมเหงอออกมาก ซงอาการตางๆ ทางรางกายนไมไดเกดเฉพาะกบความวตกกงวล แตพบในสภาพอนได เชน รก เกลยด กลวความวตกกงวลถามพอเหมาะจะทำาใหทำางานไดดขน ถามนอยเกนไปทำางานไมไดผลด แตถามมากเกนไป ประสทธภาพการทำางานกลดลงดวย และทำาใหเกดปญหาตางๆ ตามมา ความวตกกงวลทมมากเกนปกตและไมสมเหตผล จำาเปนตองรกษาดวยยาคลายกงวล (anxiolytic drugs)

1 Benzodiazepines

-Chlorodiazepoxide (Libriumreg )-Diazepam (Valiumreg )-Oxazepam (Seraxreg )-Lorazepam (Ativanreg )-Clobazam (Frisiumreg )-Clorazepate (Tranxenereg )-Alprazolam (Xanaxreg )

2 Glycerol derivatives

-Meprobamate

3 Buspirone

Benzodiazepines ใชกนมากในการรกษาความวตกกงวล โดยเฉพาะอยางยง chlordiazepoxide และ diazepam ม potency สงในการเปน antianxiety muscle relaxation กมากกวากลมอน

กลม sedative-hypnotics นทำาใหม sedation จนถง hypnosis ม muscle relaxation และ anticonvulsant action เกด tolerance habituation และ physical dependence ไดแตนอยและไมบอย ยกเวน meprobamate

13

ยากลมนเพม muscle tone ลด convulsive threshold ซงตรงขามกบพวก sedative-hypnotics ดกวากลมแรกตรงทม habituation และ physical dependence ไดนอยกวา แตขอเสยอนๆ ทำาใหคนนยมพวกแรกมากกวา

antianxiety drugs ชวยลด stimuli ทงจากภายในและภายนอกทเขามาสสมอง มผล sedative ออนๆ ชวยลด anxiety และมสวนชวยใหม muscle relaxation ซงกมสวนชวยลด anxiety ดวย benzodiazepine ยงเพม GABA (gamma-aminobutyric acid) activity ซงมผลในทาง antianxiety anticonvulsant และ muscle relaxant effects

Benzodiazepines

กลไกการออกฤทธ

กลไกการออกฤทธของ Benzodiazepine ยงไมทราบแนชด เชอวายากลมนมผลตอสวนตางๆในสมองบรเวณ sensory input limbic system โดยเปลยนแปลงอารมณ และยงพบวายากลมนไปเพม gamma-aminobutyric acid (GABA) activity โดย GABA activity ทเพมขน อาจมความสำาคญตอ anticonvulsant และ muscle-relaxant effects ของมน

นอกจากนน ยงมบางรายงานแสดงใหเหนวายากลมนมผลตอระดบและ turnover rate ของ neurotransmitters อนหลายตว เชน dopamine norepinephrine และ serotonin Benzodiazepines ยงมผลตอระบบ neuroendocrine สามารถลดการหลง ACTH corticosterone beta-endorphin และ prolactin

การดดซม การเปลยนแปลงในรางกาย และการขบถาย

เมอรบประทาน diazepam จะถกดดซมไดเรว ทง diazepam และ chlordiazepoxide ถกดดซมไดเกอบสมบรณ ตวอนบางตวการดดซมไมสมบรณและไมแนนอน แตถาใหโดยการฉดเขากลามเนอ ยาทงสองตวนถกดดซมไมไดดและไดความเขมขน ในเลอดตำากวาการใหโดยการรบประทาน อาจอธบายไดวา ตวทำาละลายสำาคญซงคอ propylene glycol ระคายเคองมาก และยาบางสวนตกตะกอนอยในเนอเยอเมอฉดเขากลาม จงไมควรใช เมอเขาไปในรางกาย chlordiazepoxide และ diazepam มการเปลยนได metabolites หลายอยางทสำาคญคอ N-desmethyldiazepam ซงม activity และม half-life ยาวกวาตวมนเอง oxazepam เปน metabolite ตวหนงของ diazepam ม duration of action สน half life ประมาณ 7 ชวโมง มประโยชนในการรกษา alcohol withdrawal syndrome หรอใชกบผปวยทม advanced liver disease ระยะออกฤทธ (duration of action) ของ chlordiazepoxide และ diazepam ยาว half-life ของ chlordiazepoxide 8-28 ชวโมง ในคนแกซงม metabolism ชาลง half-life นานขน diazepam ในคนอาย 20 ป half-life ประมาณ 20 ชวโมง ถาอาย 90 ประมาณ 90 ชวโมง ถาตบเสยอยางมาก เชนเปน cirrhosis half life ของ diazepam เพมขนเปน 46-105 ชวโมง หรอถง 164 ชวโมง ในบางรายงานprotein binding ของ chlordiazepoxide และ diazepam สงในผใหญ chlordiazepoxide จบกบ

14

protein เกนกวา 85 สวน diazepam จบกบ protein ประมาณ 97 โดยไมขนกบอาย ถาระดบ albumin ในเลอดตำาจะเกด oversedationdiazepam สามารถ induce metabolism ของมนเองได หลงจากใชไปนานๆ ระดบของ diazepam และ N-desmethyldiazepam ตำา ระดบ metabolite สง แตถาหยดยาไปกจะกลบลดลงอยางปกตdiazepam ผานรกไดดระดบความเขมขนใน fetus เทาๆ กบในแม

อาการไมพงประสงค

อาการเซองซม (oversedation)การชนยา (tolerance) เกดจากเอนไซมทใชเมตาบอไลซยาถกกระตนใหม เมตาบอลซมเรวขน meprobamate เกด tolerance เรวการตดยาโดยรางกาย (physical dependence) เกดตามหลงการชนยา และมอาการ withdrawal reaction รนแรงจากยาทม rate of disappearance เรว พวกทม action ยาวกวา เชน chlordiazepoxide diazepam และ Phenobarbital มอาการคอยเปนคอยไปและไมรนแรงdysmorphogenesis diazepam ทำาใหเกด cleft lip และ palate ในคนและ miceเนองจากเปน CNS depressants จงอาจทำาใหคนทม respiratory failure อาการรนแรงขนอาจทำาใหฆาตวตาย แต benzodiazepines เดยวๆ แทบไมพบวาทำาใหผใชฆาตวตาย แทบทงหมดเกดในคนทใชรวมไปกบยาอนoverdose ของ chlordiazepoxide หรอ diazepam อาการมกไมรนแรง แตถามยาอนรวมไปดวย อาการจะมากขนโดยทวไป benzodiazepines เกด interaction กบยาอนไดนอยกวา hypnotics sedatives หรอ antianxiety drugs อน แตการใชรวมกบ ethanol จะไดผลเปน potentiation เพราะ ethanol เพมทงการดดซมของ benzodiazepines และกดสมองเหมอนกบ benzodiazepines เมอใชรวมกบ CNS depressant อนไดผล additive การใช benzodiazepine รวมกบ valproate อาจพบ psychotic episode

ประโยชนทางคลนกของ Benzodiazepines

1 คลายกงวล (antianxiety) เปนขอบงใชทสำาคญ ไดผลดมากเมอมอาการรนแรง แตเนองจาก anxiety อาจเกดรวมกบ depression หรออาจเปนอาการแสดงของความผดปกตทางจตอนเชน schizophrenia ดงนนถาไม respond ตอ antianxiety drugs ควรนกถงการวนจฉยอน

2 ชวยใหนอนหลบ (hypnotic) benzodiazepines ใชเปนยานอนหลบมากทสด diazepam และ flurazepam ใชกนมาก

3 muscle strain antianxiety drugs หลายตวมคนเอามาใชสำาหรบแก muscle strain ซงสามารถรกษาไดดวยความรอนและ aspirin

4 Status epilepticus เมอมอาการชกทตอเนอง ใช diazepam ฉดเขาเสนโลหตดำาไดผลดแทบทกราย 5 alcohol withdrawal ใช benzodiazepine รกษาดทสด เพราะมคณสมบตทางเภสชวทยาคลาย

alcohol จงใชแทนไดด ชวยแกการชกจาก alcohol withdrawal ไดผลด ไมมอนตราย 6 anesthetic ใชเปน preanesthetic medication หรอใชฉดเขาเสนเลอดดำา ในการผาตดหรอวนจฉย

บางอยางชวระยะเวลาสนๆ เชน electric cardioversion การใส endotracheal tube การผาตดฟน การ reduce fracture เลกนอยไดผลด

ยาใหมทไดผลในการรกษาอาการทางอารมณ เชน anxiety ทไดผลด ไดแก Buspirone

15

BUSPIRONE

สารนเปน azapirone (azaspirodecanedione) เดมใชเปน antipsychotic มฤทธ antidepressant ดวย ยานมคณสมบตทางเภสชวทยาแตกตางจาก neuroleptics หรอ sedatives ซงรวมทง benzodiazepines ไมคอยทำาใหเกด extrapyramidal side effects ไมมผลตอการจบกบ receptors ของ benzodiazepines หรอ GABA ไมแกชกแถมยงอาจลด seizure threshold เลกนอย ไมม tolerance หรอ withdrawal reaction และไมม cross-tolerance กบ benzodiazepines หรอ sedative อน ม interaction กบยากดระบบประสาทสวนกลางอนๆ นอย

กลไกการออกฤทธ

buspirone และยาในกลมเดยวกน ซงไดแก gepirone ipsapirone และ tiaspirone เลอกจบเฉพาะ 5-HT1A receptor โดยเปน partial agonist การจบของ buspirone ท presynaptic ทำาใหเกด postsynaptic 5HT1A antagonism โดยลดการสงกระแสประสาทของ serotonin neurons และลดการสงเคราะหและการหลง serotonin

buspirone ไดผลดในการรกษา anxiety ระดบปานกลาง ถาชนดรนแรงและม panic ดวยไมไดผล ยานไมชวยในรายทม withdrawal reaction จากขาดยา benzodiazepines ดงนนการเปลยนยามาเปนยานจงควรคอยๆ ทำา สารนไมคอยทำาใหงวง

16

Aminophylline

ชอสามญAminophylline

ทำาไมตองใชยานเปนยาขยายหลอดลม โดยคลายและเปดทางเดนทไปสปอด ทำาใหงายตอการหายใจ โดยชวยบรรเทาการหายใจถ การมเสยงวด และ การหายใจลำาบาก จากการเปนโรคหอบหด หลอดลมอกเสบ และโรคถงลมโปงพอง และยงยบยงอาการหอบหด จากการออกกำาลงกายดวย

Pharmacokinetics

Absorption oral สามารถเกดไดถง 100 โดยขนอยกบ formulation usedDistribution Vd = 045 Lkg โดยยาตวนจะกระจายไปยงนำานมดวย (approximates serum concentration) และยาตวนยงสามารถผาน placenta ไดดวยMetabolism เกดทตบ โดยกระบวนการ demethylation และ oxidationHalf life มคาไมแนนอน โดยการเปลยนแปลงขนอยกบ อาย liver function cardiac function lung disease และประวตการสบบหรของผปวยElimination ขบออกทาง urine โดยในผใหญพบวา 10 ขบออกในรป unchanged drug ใน neonates การขบถายของ unchanged drug ทางปสสาวะมคามากกวา (มากกวา 50)

วธใชยารบประทานทก 6 8 หรอ 12 ชม ตามใบสงแพทย โดยควรรบประทานยาอยางสมำาเสมอ เพอจะไดมประสทธภาพทด บางคนอาจจะตอง รบประทานยาตดตอกนเปนเวลานาน ฉะนนไมควรหยดรบประทานยา โดยปราศจากคำาสงของแพทย แตอาจจะหยดได ถายาทำาใหเกดสภาวะ ของอาการทแยลง

คำาแนะนำาระหวางใชยา

ควรปฏบตตามคำาสงแพทย เพราะยาตวนอาจทำาใหเกดอนตรายไดถารบประทานยามากเกนไป หรอรบประทานยาบอยเกนใบสงแพทยใหเขาพบแพทยเปนประจำา โดยเฉพาะชวงอาทตยแรก ๆ ทคณไดรบยาน เพอใหแพทยไดประเมนการตอบสนองของคณ ตอการใชยาตวนถาอาการของคณไมดขน หรอยงแยลง ใหพบแพทยตองแนใจในจำานวนยาทคณไดรบในแตละครง และควรพกยาไปในทกททคณเดนทางดวย

เมอคณลมกนยาใหรบประทานยาทนททนกได และใหรบประทานยาทเหลอตามเวลาเดม โดยไมควรรบประทานยาเปน 2 เทาของขนาดยาเดม และถาคณเกดอาการ หายใจสนทรนแรง ใหพบแพทย

อาการขางเคยงของยา

17

ถาเกดอาการ คลนไส อาเจยน มแผลในกระเพาะอาหาร ทองเปนตะครว สญเสยความรสกอยากอาหาร ใหรบประทานยาพรอมอาหาร หรอ หลงอาหารทนท หรอ พรอมยาลดกรด หรอ พรอมนำา 1 แกว ถาปฏบตตามนแลวยงมปญหาอยใหพบแพทยปวดศรษะ นอนไมหลบ มอาการตนเตน หนามด ปสสาวะบอย มอและนวกระตก โดยถาอาการเหลานรนแรง ใหพบแพทยการสนของหวใจ หวใจเตนเรซ หายใจเรว นอนไมหลบ ใหพบแพทย เพอแพทยจะไดปรบขนาดยาของคณผนขนทผวหนง (อาการแพ) ใหพบแพทยทนท

คำาเตอนและขอควรระวง

กอนรบประทานยาตวน ควรบอกหมอกอนวาคณไดรบยาอะไรอย โดยเฉพาะอยางยง ยา allopurinol cimetidine erythromycin lithium propranolol และยาสำาหรบไขหวด ยาแกแพ และยารกษาโรคหอบหดการไดรบยา theophylline พรอมกบยาตวน อาจทำาใหเกดอาการตนเตน นอนไมหลบ คลนไส อาเจยน หรอการไดรบขนาดยาเกน ฉะนน การใชยาน ไมควรไดรบยา theophylline รวมดวยไมควรรบประทานยารกษาโรคหวด ยาแกแพ ยารกษาหอบหด ทประกอบดวยพวก ephedrine epinephrine phenylephrine phenylpropanolamine หรอ pneudoephedrine โดยปราศจากคำาแนะนำาจากแพทย เพราะสารดงกลาว จะเพมผลขางเคยงของยาตวนบคคลเหลาน ควรบอกแพทยถงสภาวะของตนเองกอนใชยาตวน ไดแก หญงตงครรภ หญงใหนมบตร โรค glaucoma มะเรง โรคตอมธยรอยด โรคเบาหวาน โรคความดนโลหตสง โรคตบ โรคไต โรคหวใจ โรคหลอดเลอด

การเกบรกษาเกบในภาชนะปดสนท เกบใหพนมอเดก เกบยาเหนบในตเยน และ ยารปแบบอนใหเกบทอณหภมหอง และเกบใหพนทมความชน

ชอการคา สวนประกอบ

Asmeton-S

Chlorpheniramine maleate 2 mg + Methoxyphenamine HCI 125 mg + Aminophylline 25 mg + Noscapine 7 mg

Theophylline

ชอสามญTheophylline

ชอการคาAlmarion Asmasolon Franol Xanthium Theo-Dur

ทำาไมตองใชยานเปนยาขยายหลอดลม โดยคลายและเปดทางเดนทไปสปอด ทำาใหงายตอการหายใจ โดยชวยบรรเทาการหายใจสน การหายใจมเสยงวด และการหายใจลำาบาก จากการเปนโรคหอบหด หลอดลมอกเสบ และ โรคถงลมโปงพอง เปนการยบยงอาการหอบหด

18

จากการออกกำาลงกาย

Pharmacokinetics

Absorption oral สามารถเกดไดถง 100 โดยขนอยกบ formulation usedDistribution Vd = 045 Lkg โดยยาตวนจะกระจายไปยงนำานมดวย ( approximates serum concentration) และยาตวนยงสามารถผาน placenta ไดดวยMetabolism เกดทตบ โดยกระบวนการ demethylation และ oxidationHalf life มคาไมแนนอน โดยการเปลยนแปลงขนอยกบ อาย liver function cardiac function lung disease และประวตการสบบหรของผปวยElimination ขบออกทาง urine โดยในผใหญพบวา 10 ขบออกในรป unchanged drug ใน neonates การขบถายของ unchanged drug ทางปสสาวะมคามากกวา (มากกวา 50)

วธใชยา

ควรรบประทานทก 6 8 12 หรอ 24 ชม โดยควรจะรบประทานในเวลาเดยวกนเพอกนลม โดยควรจะรบประทานยาอยางสมำาเสมอ เพอยาจะไดมประสทธภาพยาตวนอาจตองการใชเปนเวลานาน ไมควรทจะหยดใชโดยปราศจากการปรกษาจากแพทย เพราะการหยดใชยาอาจจะทำาใหอาการแยลงกได

คำาแนะนำาระหวางใชยา

ใหรบประทานยาตามแพทยสง เพราะมฉะนนอาจจะเกดอนตรายได ถารบประทานมากเกนไป หรอ รบประทานบอยเกนไปควรพบแพทยสมำาเสมอ โดยเฉพาะชวงอาทตยแรก ๆ เพราะ แพทยจะไดประเมนดการตอบสนองของคณตอยาตวนถาอาการไมดขน หรอ มอาการแยลง ใหปรกษาแพทยไมควรเปลยนยหอใหม โดยปราศจากการปรกษากบแพทยกอนการเกนทางไปไหน ควรทจะพกยานไปดวยเสมอ

เมอคณลมกนยา

ใหรบประทานยาทนททนกได และ รบประทานยาทเหลอตามเวลาเดม โดยไมควรรบประทานยาเพมขนาดเปน 2 เทา ถาเกดอาการหาใจถอยางรนแรง ใหตดตอกบแพทย

อาการขางเคยงของยา

ถาเกดอาการ คลนไส อาเจยน มแผลในกระเพาะอาหาร ทองเปนตะครว สญเสยความรสกอยากอาหาร ใหรบประทานยาพรอมอาหาร หรอ หลงอาหารทนท หรอ พรอมยาลดกรด หรอ พรอมนำา 1 แกว ถาปฏบตตามนแลวยงมปญหาอยใหพบแพทยปวดศรษะ นอนไมหลบ มอาการตนเตน หนามด ปสสาวะบอย มอและนวกระตก โดยถาอาการเหลานรนแรง ใหพบแพทยการสนของหวใจ หวใจเตนเรซ หายใจเรว นอนไมหลบ ใหพบแพทย เพอแพทยจะไดปรบขนาดยาของคณผนขนทผวหนง ( อาการแพ ) ใหพบแพทยทนท

คำาเตอนและขอควรระวง

19

กอนรบประทานยาตวน ควรบอกหมอกอนวาคณไดรบยาอะไรอย โดยเฉพาะอยางยง ยา allopurinol cimetidine erythromycin lithium propranolol และ ยาสำาหรบไขหวด ยาแกแพ และยารกษาโรคหอบหดการไดรบยา theophylline พรอมกบยาตวน อาจทำาใหเกดอาการตนเตน นอนไมหลบ คลนไส อาเจยน หรอการไดรบขนาดยาเกน ฉะนน การใชยาน ไมควรไดรบยา theophylline รวมดวยไมควรรบประทานยารกษาโรคหวด ยาแกแพ ยารกษาหอบหด ทประกอบดวยพวก ephedrine epinephrine phenylephrine phenylpropanolamine หรอ pneudoephedrine โดยปราศจากคำาแนะนำาจากแพทย เพราะสารดงกลาวจะเพมผลขางเคยงของยาตวนบคคลเหลาน ควรบอกแพทยถงสภาวะของตนเองกอนใชยาตวน ไดแก หญงตงครรภ หญงใหนมบตร โรค glaucoma มะเรง โรคตอมธยรอยด โรคเบาหวาน โรคความดนโลหตสง โรคตบ โรคไต โรคหวใจ โรคหลอดเลอด

การเกบรกษาเกบในภาชนะปดสนท เกบใหพนมอเดก เกบยาเหนบในตเยน และ ยารปแบบอนใหเกบทอณหภมหอง และเกบใหพนทมความชน

ชอการคา สวนประกอบ

Almasal Theophylline 60 mg + Salbutamol sulfate 2 mg

AsianbronTheophylline anhydrous 150 mg + Glyceryl guaiacolate 90 mg

Bronchil Guaifenesin 90 mg + Theophylline 150 mg

Polyphed Theophylline 150 mg + Glyceryl guaiacolate 90 mg

Theosal Theophylline 60 mg + Salbutamol 2 mg

Terbutaline

ชอสามญTerbutaline

ชอการคาBricanyl Bricanyl terbuhaler Salterline Terbuno Vaccanyl

ทำาไมตองใชยาน

เปนยาขยายหลอดลม คลาย และ เปดทางผานไปทปอด ใหสามารถหายใจไดสะดวก ใชเพอบรรเทาอาการหอบหดเฉยบพลน และอาการหายใจไมออก ทเกดจากโรคถงลมโปงพอง โรคหลอดลมอกเสบ และโรคปอดอนๆ

Pharmacokinetics

20

Onset of action oral = 30-45 นาทProtein binding 25Metabolism เกดทตบกลายเปน inactive sulfate conjugatesHalf life 11-16 ชวโมงElimination ทางปสสาวะ

วธใชยาใหโดยการรบประทาน 3-4 ครงตอวน และ ถาใหทางการพน ใหทก 4-6 ชม โดยตองปฏบตตามคำาแนะนำา บนฉลากอยางเครงครด โดยยาตวนจะเรมทำางานภายใน 30 นาท

คำาแนะนำาระหวางใชยา

ถายาหมดประสทธภาพ หรอ ถาอาการของคณแยลง (โดยเฉพาะถาการหายใจลำาบาก หรอหายใจยากขน หลงจากการใชยาพน) ใหหยดใชยาน และพบแพทยไมควรใชยามากเกนไป หรอ บอยเกนไป เพราะการเพมขนาดยา สามารถทำาใหเกดอนตราย และสามารถลดประสทธภาพของยาไดถาเสมหะจากการไอระหวางทเกดอาการหอบหดเฉยบพลน เปลยนจากสขาวไปเปนสเหลอง เขยว หรอสเทา ควรพบแพทย เพราะอาการเชนน อาจเกดจากการตดเชอไดการเดนทาง ควรทจะพกยาใหไดตามทกำาหนดไว

เมอคณลมกนยา

ใหรบประทานยาทนททนกได และ ใหรบประทานยาอนตามเวลาเดม และ ถานกไดใกลกบเวลาทจะรบประทานยาครงตอไปควรจะรบประทานยาครงตอไปไดเลย โดยทไมตองรบประทานยาเพมขนาดเปน 2 เทา

อาการขางเคยงของยา

ถายปสสาวะไมปกต ปากแหง และระคายเคอง ใหบวนปากดวยนำาหลงจากการไดรบการรกษาแตละครงถาเกดอาการตวสน ตนเตน ปวดหว คลนไส อาเจยน นอนไมหลบ เหนอยงาย drowsiness dizziness เหงอออก มเสยงในห ใหพบแพทย ถาอาการเหลานรนแรง หรอ เปนเวลานานถาเกดอาการหวใจเตนไมสมำาเสมอ palpitations ปวดหนาอก ปวดหวใจ หายใจลำาบากมากขน มเสยงวด ใหพบแพทยทนท

คำาเตอนและขอควรระวง

ถาคณเปน หญงตงครรภ หญงใหนมบตร เปนโรคความดนโลหตสง ตอมธยรอยด overactive หวใจเตนไมเปนจงหวะ โรคหวใจ หรอ เปนลมชก หรอ ลมบาหม ใหบอกแพทยกอนใชยานกอนใชยาน ควรบอกแพทย หรอ เภสชกรกอนถงยาทใชอย โดยเฉพาะยา MAO inhibitors (isocarboxazid phenelzine และ tranylcypromine) ยากดระบบประสาท หรอยาโรคหอบหด และ b-blockers (atenolol carteolol esmolol labetalol metoprolol nadolol propranolol sotalol และ timolol)

การเกบรกษา

ใหเกบในภาชนะปดสนท และเกบใหพนมอเดก เกบในอณหภมหอง หางจากความรอน หลกเลยงการทำาใหภาชนะบรรจรว ไมควรเอาภาชนะบรรจไปจอไฟ หรอเตาเผา

21

ชอการคา สวนประกอบ

Bricanyl expectorantTerbutaline sulfate 03 mgml + Guaifenesin 133 mgml

Med-Broncodil Expectorant

Terbutaline sulfate 15 mg5ml + Guaifenesin 665 mg5ml

Terbosil ExpectorantTerbutaline sulfate 03 mgml + Guaifenesin 133 mgml

Terbron ExpectorantTerbutaline sulfate 15 mg5ml + Guaifenesin 665 mg5ml

TerbulinTerbutaline sulfate 15 mg5ml + Guaifenesin 665 mg5ml

Salbutamol

ชอสามญSalbutamol

ชอการคาAsmasal Bronchosol Butamol Ventolin Salmol

ทำาไมตองใชยานบรรเทา และ เปดทางเดนอากาศไปทปอด ทำาใหการหายใจสะดวกขน ชวยบรรเทาหอบหดเฉยบพลน และบรรเทาอาการหายใจไมออกจาก โรคหลอดลมอกเสบ โรคถงลมโปงพอง และ โรคปอด ใชปองกนการหายใจลำาบาก การหดเกรงของหลอดลม เมอมการออกกำาลงกาย

Pharmacokinetics

Peak effectOral 2-3 ชวโมง Nebulizationoral inhalation เกดขนภายใน 05-2 ชวโมงDuration of actionOral 4-6 ชวโมง Nebulizationoral inhalation 3-4 ชวโมงMetabolism เกดขนทตบ กลายไปเปน inactive sulfate อก 28 จะพบในปสสาวะในรปของ unchanged drugHalf life Oral 27-5 ชวโมง Inhalation 38 ชวโมงElimination 30 พบใน urine ในรปของ unchanged drug

วธใชยา

22

ให 2-4 ครงตอวน โดยใหโดยการรบประทาน ถาใหโดยทางยาพน จะใหทก 4-6 ชมใช 15 นาท กอนการออกกำาลงกาย เพอปองกนปญหาของการหายใจ โดยปฏบตตามคำาสงแพทยอยางเครงครดยาพนจะเรมไดผลภายใน 5-15 นาท และ จะมการออกฤทธไดเปนเวลา 3-4 ชม

คำาแนะนำาระหวางใชยา

ยาพน ตองทำาความสะอาดอยางสมำาเสมอ และ ถายาหมดประสทธภาพ หรอ คณมอาการแยลง ใหพบแพทยทนทไมควรใชยาในขนาดทเพม หรอ บอยมากขน เพราะทำาใหเกดอนตายไดเวลาจะเดนทาง ตองเอายาไปดวยทกครง

อาการขางเคยงของยา

การรบรสไมปกต ปากและคอแหงหรอระคายเคอง จากการใชยาพน แกโดยการใหกลวปากดวยนำาตวสน อาการตนเตน นอนไมหลบ คลนไส เสยงแหบ ไอ ใหพบแพทยถาอาการเหลานรนแรงหรอยาวนานหายใจลำาบากมากขนจากการใชยาพน หวใจเตนเรวขน ใหหยดใชยาและพบแพทย

คำาเตอนและขอควรระวง

กอนใชยาตวน ใหบอกแพทยกอนวา คณเปน หญงตงครรภ หญงใหนมบตร เปนโรคหวใจ โรคความดนโลหตสง ตอมธยรอยด overactive โรคลมชก หรอ โรคเบาหวานยาตวน มผลกระทบถงการตอบสนองของคณตอยาบางชนด เชน ยารกษาโรคหวด ยา MAO inhibitors (isocarboxazid phenelzine และ tranylcypromine) ยากดระบบประสาท หรอยาโรคหอบหด และ beta-blockers (atenolol carteolol esmolol labetalol metoprolol nadolol propranolol sotalol และ timolol)

การเกบรกษา

เกบในภาชนะปดสนท และเกบใหพนมอเดก เกบในอณหภมหอง ถาเปน syrup อาจเกบในตเยนได แตถาเปนยาพน ไมควรเกบในตเยน หรอ ใกลความรอน

ชอการคา สวนประกอบ

Almasal Salbutamol sulfate 2 mg + Theophylline 60 mg

Asmasal Expectorant

Salbutamol 1 mg + Guaifenesin 50 mg

Clenil compositumSalbutamol 100 mg + Beclomethasone dipropionate 50 mg

Theosal Salbutamol 2 mg + Theophylline 60 mg

Ventolin Expectorant Salbutamol sulfate 1 mg + Guaifenesin 50 mg

23

Prednisolone

ชอสามญPrednisolone

ชอการคาDi-Adreson-F Opredsone Prednisolone Polypred Pred-Mild Pred-Forte Predisone

ทำาไมตองใชยานยาตวนเปน corticosteroid ซงคลายกบ hormone ตามธรรมชาต ซงผลตโดย adrenal glands โดยชวยบรรเทาอาการอกเสบ ( บวม รอน แดง และ เจบ ) และใชรกษาขอตออกเสบ และความผดปกตของ ผวหนง เลอด ไต ตา ตอมธยรอยด และ ลำาไส รกษาอาการแพอยางรนแรง หอบหด และความบกพรองของ adrenal cortical

Pharmacokinetics

Protein binding 65-91 ( โดยขนอยกบความเขมขน )Metabolism เกดขนทตบ และยงถก metabolize ทเนอเยอของรางกายดวย กลายเปน inactive compoundHalf life 36 ชวโมงBiological 18-36 ชวโมงEnd state renal disease 3-5 ชวโมง Elimination ขบถายออกทางปสสาวะ โดย pricipally as glucuronides sulfates and unconjugated metabolites

วธใชยา

ถาคณใชยาน วนเวนวน ใหรบประทานตอนเชาในวนแรก และไมรบประทานในวนท 2 ปละรบประทานอกตอนเชาของวนท 3 และไมรบประทานในวนท 4 โดยรบประทานไปเรอย ๆ ตามแพทยสงถารบประทานยาตวน วนละครง ใหรบประทานตอนเชาพรอมอาหารเชาถารบประทานยาน มากกวาวนละ 1 ครง ใหรบประทานในชวงหางกนในเวลาทเหมาะสมไมควรหยดรบประทานยาน โดยปราศจากคำาแนะนำาของแพทย เพราะการหยดยาอาจทำาใหเกดอาการดงตอไปนได เชน สญเสยความรสกอยากอาหาร คลนไส อาเจยน drowsiness stupor ปวดศรษะ เปนไขเจบทขอและกลามเนอ peeling skin และ นำาหนกลด ถาไดรบยาปรมาณมากในเวลานาน แพทยจะคอยๆ ลดขนาดยาลง เพราะ จะปรบนาดยากอนทจะหยดยาอยางสมบรณ

คำาแนะนำาระหวางในยา

ถาคณไดรบยาน เปนเวลานาน คณควรจะตองตรวจเลอด เปนระยะ ๆ X-rays ตรวจตา ความดนโลหต ความสง นำาหนก และตรวจทางกายภาพ โดยการตรวจรางกายน สำาคญสำาหรบเดก เพราะยาตวน จะทำาใหการเจรญเตบโตของกระดกชาลงยาตวน ควนจะไดรบอยางสมำาเสมอ เพอใหมประสทธภาพ และ ไมควรใชมากจนเกนไป บอยเกนไป และใชนานเกนทแพทยสง โดยถาเกดอาการทแย ใหพบแพทย เพราะขนาดยาทคณไดรบ อาจจะตองการปรบกไดแพทยอาจจะบอกใหคณชงนำาหนก ทก ๆ วน และ ใหคณรายงานนำาหนกทผดปกตบอกแพทย หมอฟน และแพทยผาตด ทกำาลงจะรกษาคณ วาคณกำาลงไดรบยานอย (ถงแมวาคณจะหยดการรกษาดวยยาตวนมาแลว 12 เดอนกตาม)

24

อาการขางเคยงของยา

ถาเกดอาการคลนไส อาเจยน ระคายเคองกระเพาะ ใหรบประทานยาพรอมอาหาร หรอนม ถาอาการเหลานยงคงอย หรอ อจจาระของคณมสดำา ใหพบแพทยถาเกดอาการปวดศรษะ dizziness นอนไมหลบ depression ตนเตน อารมณไมปกต เปนสว ผวบาง เหงอมากขน ผมยาวเรวขน หนาแดง แผลถลอกงาย มจดสมวงบนผวหนง มระยะเวลาของการมประจำาเดอนผดปกต หรอขาดการมประจำาเดอน โดยถาอาการเหลาน คงอยเปนเวลานาน หรอรนแรงใหพบแพทยปญหาในระยะยาว ไดแก นำาหนกมากขน เทาบวม ขอเทาบวม และ ขาดานลางบวม มแผลทกลามเนอ และ กลามเนอออนแรง แผลทตา ปญหาในการมองเหน เปนหวด หรอตดเชอ เปนอาการหลงๆ ของการใชยานานๆ ใหพบแพทย

คำาเตอนและขอควรระวง

กอนทจะรบยาน ควรบอกแพทยวาคณไดรบยาตอไปนอยดวยคอ aspirin ยารกษาโรคขออกเสบ ยาปองกนการแขงตวของเลอด เชน warfarin (coumarin) ยาขบปสสาวะ estrogen (ยาคมกำาเนด) phenytoin rifampin และ phenobarbital ไมควรจะรบวคซน การทำาใหเกดการคมกนโรค ( immunization ) หรอการทดสอบทางผวหนง ตางๆ ขณะทไดรบยานอย ยกเวนวา แพทยจะบอกใหคณ โดยเฉพาะเลยวาคณสามารถรบไดกอนหนาทจะไดรบยาน ควรบอกแพทยดวยถาคณตงครรภ คาดวาจะตงครรภ ตองการทจะตงครรภ หรอ คณเปนหญงใหนมบตร โดยถาคณกำาลงจะตงครรภ คณควรพบแพทย เพราะยาตวน สามารถ ทำาใหเกดอนตรายกบเดกทอยในครรภ หรอ เดกทดมนมมารดากอนทจะรบยาน ควรบอกแพทยถงประวตการใชยาของคณกอน โดยถาคณเปนโรคตบ โรคไต โรคลำาไส หรอ โรคหวใจ โรคความดนโลหตสง underactive thyroid gland myasthenia gravis osteoporosis (brittle bones) ตดเชอ herpes ทตา หรอ การตดเชออนๆ หรอ มประวตการเปนวณโรค โรคลมชก ulcers หรอ โรคเกยวกบการแขงตวของเลอดถามประวตเปน ulcers หรอ ไดรบขนาดยาของ aspirin ทมาก หรอ ไดรบยารกษาโรคขออกเสบ ใหจำากดปรมาณการดมของเครองดม แอลกอฮอล ขณะทใชยาน เพราะยานสามารถ ทำาใหกระเพาะและลำาไส ไวตดการเกดระคายเคองจากการใชแอลกอฮอล aspirin และยารกษาไขขออกเสบ และจะเพมอตราเสยง ของการเกด ulcersรายงานการเกด injury หรอ อาการการตดเชอ (ไข เจบคอ เจบระหวางการถายปสสาวะ และปวดกลามเนอ) โดยเกดขนระหวางการรกษา และ ภายใน 12 เดอน หลงจากการรกษา ดวยยาน โดยตองการปรบขนาดยา ถาคณเปนโรคเบาหวาน ยาตวน จะเพมระดบนำาตาลในเลอดของคณ โดยถาคณควบคมนำาตาล ในเลอดของคณทบาน ใหทดสอบนำาตาลในเลอด และในปสสาวะ บอยกวาปกต และพบแพทย ถาระดบนำาตาลในเลอดสง หรอ ถามนำาตาลในปสสาวะ โดยขนาดยาของยาเบาหวาน และอาหารของคณ อาจจะตองปรบขนาด

การเกบรกษา

เกบรกษาในภาชนะปดสนท และ เกบใหพนมอเดกเกบในอณหภมหองถาคณเปนโรค arthritis ควรบอกแพทย หรอ เภสชกรวาคณไมตองการขวด child-resistant cap

25

ชอการคา สวนประกอบ

BlephamidePrednisolone acetate 02 + Na sulfacetamide 10

Denson Prednisolone 25 mg + Nitrofurazone 2 mg

Farakil Prednisolone 05 + Neomycin 03

Mysolone-N Prednisolone 5 mg + Neomycin sulfate 5 mg

Otosil Prednisolone 05 + Chloramphenical 5

Ketotifen

กลไกการออกฤทธของยาorally active agent ซงเปน antihistamine อยางมนยสำาคญ และมสมบตเปน antianaphylactic ซงสามารถใชอยางไดผลด ในการปองกน การเกดโรคหอบหด

ชอสามญKetotifen

ชอการคาAmitone Asmahoc Katifen Ketofen Sykofen Zediten

ทำาไมตองใชยานantiasthmatic agent

อาการขางเคยงของยาsedation และ drowsiness โดยอาจจะตองลดขนาดยาลง หรอ หยดการใชยา ถาความรนแรงไมลดลง โดยแอลกอฮอล อาจจะเสรมฤทธของ การเกดอาการขางเคยง ของยากได และยงมรายงานการเกดอาการ นำาหนกเพมขน ปากแหง ปวดศรษะ dizziness และ giddiness

26

Benzonatate

ขอบงใชใชแกไอแหง

ชอการคาTesalon

วธใชยาถาเปน Capsule ไมควรเคยวหรอละลายยา กรณอาย gt 10 ป ถงผใหญ ทาน 1 capsule ทก 4 ชม ไมควรเกน 6 capsuleวน อาย lt10 ป ขนาดยาทให 8 mgkgวน โดยบงให 3 ndash6 ครง

คำาแนะนำาระหวางใชยานหามเคยวหรอหก capsule

เมอคณลมทานยาใหรบประทานทนททนกได แตถาใกลกบเวลาทจะทานครงตอไป ไมตองทานยาครงทลม ใหขามไปทานครงปกต ไมควรทานยาเพมเปน 2 เทา

ผลขางเคยงของยา ในบางรายอาจเกดอาการ

สงบระงบ ปวดหว วงเวยน คดจมก คลนไส ไมสบาทอง ทองผก ผนคนสามารถใชไดในสตรมครรภ และระหวางการใหนมบตรไมควรใชยานในผปวยทแพยา

Codeine27

ชอการคาCodipront

Pharmacokinetics

ยาตวนดดซมไดดทาง GI tract หลงจากใหยาทาง oral แลวพบวา ยาจะออกฤทธเปน antitussive ภายในเวลา 1-2 ชวโมง และฤทธจะอยไดนานถง 4 ชวโมง ยาตวนจะกระจายไปยงนำานมไดดวยยาตวนถก metabolize ทตบ โดยกระบวนการ O-demethylation N-demethylation และบางสวนจะเกด conjugation ดวย glucuronic acid และถกขบออกทาง urine

วธใชยา

ผใหญ 10 ndash 20 mg ทก 4 ndash 6 ชม ไมควรทานเกน 120 mgวนเดก อาย 6 ndash 12 ป ทาน 5 ndash10 mg ทก 4 ndash 6 ชม ไมควรทานเกน 60 mgวนอาย 2 ndash 6 ป ทาน 25 ndash 5 mg ทก 4 ndash 6 ชม ไมควรทานเกน 30 mgวน

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน

ระหวางทใชยานไมควรขบรถ หรอทำางานทตองใชสตตลอดเวลาไมควรทานยานรวมกบเหลาไมควรใชแกอาการไปเรอรงทเกดจาก การสบบหร หอบหด ถงลมโปงพอง หรออาการไอทมเสลดเยอะ นอกจากอยภายใตการดแลของแพทยอาจมอาการปากแหง ทองผกไดอาจมอาการไมสบายทองใหแกโดยทานพรอมอาหาร หรอดมนมตาม

อาการขางเคยงของยาอาจมอาการ คลนไส อาเจยน วงเวยน สงบระงบ ทองผก

คำาเตอนและขอควรระวง

ไมควรใชยานกบผปวยหอบหดหลกเลยงการใชยานในสตรมครรภไมควรใชยานในสตรทใหนมบตรไมควรใชยานในเดกระวงการใชยานในผปวย โรคตบ ไต ผปวยทมธยรอยด ฮอรโมนตำา และคนสงอาย

การเกบรกษาเกบในภาชนะปดสนท ใหพนมอเดก ทอณหภมหอง

Dextromethorphan

ชอสามญDextrometrophan

28

ชอการคาCortuss Dextroral pusiran Polydex PPolydex Y Rocof Menthol Tussils 5

กลไกการออกฤทธdepressing the cough reflex (กดศนยการไอ) โดยไมมฤทธเปนยาขบเสมหะ (expectorant) ใน dose ของการรกษา ยาตวนจะไมยบยง ciliary activity

Pharmacokineticsดดซมไดเรวทาง GI tract การออกฤทธของยา จะมผลภายใน 15-30 นาทหลงรบประทานยาแลว ระยะเวลาในการออกฤทธประมาณ 3-6 ชม With conventional dosage forms

วธใชยา

ผใหญ และเดกอาย gt 12 ป 10-20 mg ทก 4 ชม หรอ 30 mg ทก 6-8 ชม แตไมควรเกน 120 mg วน หรอ ควรรบประทานตามแพทยสงเดก 6-12 ป 5-10 mg ทก 4 ชม หรอ 15 mg ทก 6-8 ชม แตไมควรเกน 60 mgวน หรอควรรบประทานตามแพทยสงเดกอายนอยกวา 2 ป ดเปนรายบคคลไปวาจะใหขนาดยาเทาไหร โดย dosage ปกตของยาตวนจะเปนแบบ extended-release oral suspension containing the polistirexผใหญและเดกอาย gt 12 ป 60 mg วนละ 2 ครงเดก 6-12 ป 30 mg วนละ 2 ครงเดก 2-6 ป 15 mg วนละ 2 ครงในรปแบบ Lozenges จะไมใชในเดกอายตำากวา 6 ป

ขอบงใชใชบรรเทาอาการไอ จากการระคายเคองของคอ และหลอดลม ซงเกดจากไขหวด หรอ สารระเหยทระคายเคอง โดยยาตวนมผลด ในการรกษาอาการไอ แบบเรอรงทไมมเสมหะ

ขอควรระวง

adverse effects ของยาตวนมนอย โดยอาจเกดอาการคลนไส และหรอ เกด GI disturbances อนๆ slight drowsiness และ dizziness ยานไมทำาใหเกดอาการ analgesia ไมทำาใหเกดการเสพตด และอาจม หรอไมมอาการ CNS depression กได การใหยาตวน จะเกยวกบการหลง histamine และควรในอยางระมดระวงในเดกทมประวตเปนโรคภมแพระวงการใชใน sedated หรอ debilitated patientsไมควรใชกบอาการไอแบบเรอรง ในผปวยทมการสบบหรนานๆ โรคหอบหด หรอ โรคถงลมปอดโปงพอง หรอไอทมเสมหะมากเกนไป โดยถามอาการไอมากกวา 1 สปดาห หรอ เปนซำาอกหลงจากทหายไปแลว หรอ เกดอาการไอรวมกบอาการไขสง ผน หรอ ปวดศรษะ ควรปรกษาแพทยยา Dextromethorphan ทมสวนผสมของ aspartame (Nutra Sweet) ควรระวงการใชในผปวยทเปน phenylketonuria ซงผปวยโรคนควรจำากด การไดรบ phenylalanine เพราะ Nutra Sweet จะถก metabolize ใน GI tract ไปเปน phenylalanineยา Dextromethorphan ทมสวนผสมของ tartrazine ถงแมวาอบตการณ การเกดการแพตอ tartrazine จะตำาแตการแพน มกพบบอยในผปวยทแพ aspirin

29

Antihistamine

ยาแกแพเปนยาหลกสำาหรบการรกษาโรคภมแพ ยาแกแพในระยเรมแรกจะมผลขางเคยงทไมพงปราถนา เชนอาการปากแหง ทำาใหเกดการงวงซมซงเปนผลเสยตอการทำางาน การทำางานของยาแกแพจะออกฤทธท H1-receptor คณสมบตของยาแกแพมดงน

bull ลดอาการทเกดจากการหลง histamine เชน อาการจาม คนจมก นำามกไหล bull แตไมลดอาการของคดจมก bull สามารถลดอาการคนตา และคนห bull ยาแกแพสวนใหญออกฤทธเรว

เนองจากผลขางเคยงของยาแกแพมมากจงไดมการพฒนายาแกแพรนใหมทมผลขางเคยงตำา ขณะเดยวกนกยงคงมประสทธภาพ ยารนใหมตองมประสทธภาพในการรกษาดงน

1 เยอบจมกอกเสบจากโรคภมแพทงชนดเปนทงป Perrenial allergic rhinitis และเปนเฉพาะฤด seasonal allergic rhinitis

2 เยอบตาอกเสบจากโรคภมแพ 3 ลมพษ ยาทจดวาไดผลดสำาหรบลมพษคอ cetiricineterfenadine ซงออกฤทธเรว

และลดอาการคนไดเปนอยางด 4 ผวหนงอกเสบแบบ Atopic dermatitis ยาทใชไดผลดคอ

cetirizineloratadineketotifen 5 โรคหด asthma โดยเฉพาะผปวยโรคหอบหดทมอาการภมแพมอาการคดจมก และนำามก

ไหล

ผลขางเคยงของยา

1 อาจจะทำาใหงวง ซม และนำาหนกตวเพม แตอาการนอยกวายาแกแพรนแรกๆ 2 พษตอหวใจ astemazoleterfenadine จะมผลตอการเตนของหวใจ แตยาตวอน

ไมมผลตอการเตนของหวใจ

ขอระวงในการใชยา

1 ควรจะตองระวงการใชยาอน เพราะอาจจะเกดปฏกรยา ยาทตองระวงไดแก erythromycinketoconazoleitraconazole

2 ไมควรใชยานในคนตงครรภ

30

3 ไมควรใชยานในคนทเลยงลกดวยนมแม 4 ควรจะระมดระวงในคนทเปนโรคไต และโรคตบ

Albuterol (อลบเทอรอล)หรอ Salbutamol ( ซลบทามอล)

ชอทางการคา Ventolin inhaler

ทำาไมจงตองใชยาน เปนยาขยายกลามเนอบรเวณหลอดลม ทำาใหชองวางในหลอดลมขยายใหญ จงหายใจสะดวกขน ใชในผทมปญหาเกยวกบการหายใจทมสาเหตมาจากหลอดลมอกเสบ ถงลมโปงพอง และโรคปอดอนๆ นอกจากนยงใชในการปองกนอาการหลอดลมตบหลงจากออกกำาลงกาย

วธใชยา กรณทเปนยาพน มวธการใชยาดงน

เขยาทใสยาพนหายใจออกใหไดมากทสดขณะทปากกำาลงปดอยเปดฝากระบอกยาพนออก แลวอมปากกระบอกยาโดยเอารมฝปากประกบปากกระบอกยาใหแนบสนทโดยรอบกดทใสยาพนเพอใหยาเขาปากพรอมกบสดลมหายใจเขาชาๆ โดยตองแนใจวายาผานเขาสลำาคอหมดโดยไมคาง อยตามซอกฟนหรอลน ถาใชกบเดกควรใหผใหญชวยเหลอ โดยปดจมกเดกใหสนทแลวกดยาพนเขาปากเดก เพอใหแนใจวายาไดผานเขาสลำาคอเดกกลนลมหายใจประมาณ 2-3 วนาท แลวจงปลอยลมหายใจออกชาๆ

หลงจากใชแลวถายงคงมความรสกวายายงเขาไปไมถงปอด จะมเครองมอทจะชวย เรยกวา spacer (สเปเซอร) ซงเปนกระบอกพลาสตกกลวง ใชสวมตอจากกระบอกพน จะทำาใหใชยาพนไดอยางมประสทธภาพมากขน ถาไมเขาใจวธการใชยาไมวากรณใดกตามควรปรกษาแพทยหรอเภสชกรใหอธบายวธการใชจนเขาใจโดยละเอยด และควรพบแพทยตามนดหรอเมอยาหมด กรณทเปนยาเมดใหรบประทานครงละ 1-2 เมด วนละ 3-4 ครง ตามคำาแนะนำาของแพทย

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน

ควรทำาความสะอาดอปกรณการพนอยางสมำาเสมอตามคำาแนะนำาทแนบมาเมอใชยาตามปกตแตไมสามารถปองกนหรอรกษาอาการไดใหพบแพทยอยางเรงดวนทสดอยาเพมขนาดการใชยาเองในแตละครงหรอเพมความถในการใชมากกวาทแพทยสงเพราะจะทำาให

31

ไดรบขนาดยามากเกนไป เกดอนตรายได

เมอคณลมกนยา ควรทานทนททนกขนได แตถาเวลาททานใกลเคยงกบเวลาทจะทานครงตอไป ควรงดทานยาทลม และใหทานตามเวลาทจะทานครงตอไปตามปกต ไมควรเพมปรมาณยาเปน 2

เทา

ผลขางเคยงของยา เกดไมบอยนกแตถาเกดขนใหรบพบแพทยทกำาลงรกษาอย อาการเหลานคอ การรบรสเปลยนไป ปากแหง มการระคายเคองบรเวณปากและลำาคอ นอนไมหลบ คลนไส ไอ และถายงใชแลวทำาใหหายใจลำาบากขนหรอใจสน ใหหยดใชยานทนทแลวพบแพทยโดยดวน

คำาเตอนและขอควรระวง ถามภาวะดงตอไปนควรแจงใหแพทยทราบ คอกำาลงตงครรภหรอใหนมบตร โรคหวใจ โรคความดนโลหตสง โรคตอมไทรอยดเปนพษ โรคลมชก โรคเบาหวาน และควรบอกแพทยวากำาลงใชยาอนอะไรอยบาง ทงทไดรบจากแพทยอนๆ หรอซอใชเองกตาม รวมทงการแพยาตางๆ ดวย

การเกบรกษา

เกบในภาชนะปดสนทใหพนมอเดกเกบใหพนแสงแดด ความรอนและความชนไมควรเกบในตเยนหรอใกลเตาไฟ

Allopurinol (อลโลพรนอล)

ชอการคา Alinol Allopin Allorin Apnol Apurol Loporic Medoric Puricin Puride SigapurolUricad Valeric Xanol Zyloric

ทำาไมจงตองใชยาน ยานใชเพอปองกนอาการกำาเรบของโรคเกาทในโรคเกาทเรอรงเทานน โดยออกฤทธลดการสรางกรดยรก ไมสามารถจะบรรเทาอาการของโรคเกาทเมอโรคเกาทกำาเรบแลวได ดงนนจงตองรบประทานและปฎบตตาม แพทยสงอยางเครงครด พยายามไมลมรบประทานยา และรบประทานอยางถกตองครบถวน

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน ระหวางทใชยานควรดมนำาประมาณแปดแกวตอวน สราหรอเครองดมทมแอลกอฮอลจะลดฤทธของยา ระหวางทรบประทานยาน ไมควรรบประทานนำาผลไมหรอวตามนซมากจนเกนไป เพราะวตามนซจะทำาใหปสสาวะเปนกรด และเกดนวในไตได

เมอคณลมกนยา ควรทานทนททนกขนได แตถาเวลาททานใกลเคยงกบเวลาทจะทานครงตอไป ควรงดทานยาทลม และใหทานตามเวลาทจะทานครงตอไปตามปกต ไมควรเพมปรมาณยาเปน 2 เทา

32

ผลขางเคยงของยา อาจพบอาการคลนไส อาเจยน ทองเสย อาหารไมยอย จงควรรบประทานยาหลงอาหารเพอปองกนอาการ ถาเกดอาการมากหรอทนไมไหวใหรบพบแพทย และอาจเกดผนตามผวหนง เจบปวดเมอปสสาวะ ปสสาวะมเลอด ระคายเคองตา ปากหรอรมฝปากบวม ใหหยดยาและพบแพทยทนท ยานอาจทำาใหมนงง เมอทานยานแลวมอาการมนงง ควรระมดระวงหากตองขบรถหรอทำางานเกยวกบเครองจกรกล

คำาเตอนและขอควรระวง หญงตงครรภหรอใหนมบตรและผปวยโรคไต โรคตบ ความดนโลหตสง เบาหวาน ควรปรกษาแพทยกอนใชยา ถาใชยาอนอยกอนหรอจะใชยาอนควบ ควรปรกษาแพทยหรอเภสชกร เพราะอาจทำาใหเกดอาการอนไมพงประสงคได

การเกบรกษา

เกบในภาชนะปดสนทใหพนมอเดก เกบใหพนแสง ความรอนและความชน

Amiloride and Hydrochlorothiazide (อะมโลไรด และ ฮยโดรคลอโรไธอะไซด)

ชอการคา Amihydrozide Amilide Hyperretic Miduret Milorex Miretic Moduretic Poli-uretic Renase Sefaretic

ทำาไมจงตองใชยาน เปนยาขบปสสาวะ ใชสำาหรบรกษาโรคความดนโลหตสงและอาการบวมนำาทเกดจากความผดปกตตางๆ เชน โรคหวใจ ยานไปทำาใหไตขจดนำาและเกลอสวนเกนออกจากรางกายทางปสสาวะ

วธใชยา รบประทานวนละ 1 ครงในตอนเชาพรอมอาหาร

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน ควรไปพบแพทยตามเวลานดหามหยดยาเองโดยทไมไดปรกษาแพทย แลหามใชยาชนดอนรวมดวยเกนกวาทแพทยสง

ควรรบประทานอาหารทมรสเคมนอยหรออาหารทมเกลอโซเดยมตำาและควรออกกำาลงกายทกวน จำากดอาหารทมเกลอโปแตสเซยมสง เชน กลวย ลกพรน ลกเกด นำาสมและนม

เมอคณลมกนยา ใหรบประทานทนททนกได ถาหากจำาไมไดจนถงวนรงขน ใหกนยามอตอไปตามปกตไมตองกนยาทลม

ผลขางเคยงของยา

อาจพบอาการคลนไส อาเจยน ทองเสย เบออาหาร ปวดทอง แนนทอง มลมในทอง ถาเกดอาการดงกลาวใหรบประทานยานพรอมอาหาร แตถาหากอาการยงคงอยหรอรนแรงขนใหพบแพทยอาการปสสาวะบอย มนงง ปวดหว ปญหาเหลานจะลดลงหลงจากทคณทานยานเปนเวลา 2-3 สปดาห ถาหากมอาการอยใหพบแพทยหากมอาการเหลานใหรบไปพบแพทยโดยดวนกลามเนอออนแรงหรอเกดตะครว ออนลา หวใจเตนชาหรอไมสมำาเสมอ เจบคอ ฟกชำางายผวหรอตาเหลองผนแดง

คำาเตอนแลขอควรระวง

33

ควรแจงใหแพทยทราบ ถาเปนโรคเบาหวาน เกาท แพยาซลฟา หรอเปนโรคตบ โรคไต กำาลงตงครรภ หรอใหนมบตร

แจงแพทยหรอเภสชกรใหทราบวาใชยาอะไรอยบาง โดยเฉพาะยา แคปโทพรล ดจอกซน อนาลาพรล ไลซโนพรล ลเธยม ยาเสรมโปแตสเซยม ยารกษาโรคขอ ยารกษาโรคเบาหวานหรอยาลดความดนโลหตหามรบประทานยาชนดน ถากำาลงรบประทานยาสไพโรโนแลคโทน หรอไทรแอมเทอรนอยเครองดมทมแอลกอฮอลอาจเพมฤทธของยาตวนจะทำาใหเกดอาการมนงงหรอปวดศรษะได จงไมควรใชรวมกนหากจะตองรบการผาตด หรอทำาฟนใหแจงแพทยวากำาลงใชยานอยถาเกดอาการปวยแลวทำาใหอาเจยนหรอทองเสยทำาใหสญเสยนำามาก ใหปรกษาแพทยหามใหยานแกผอนใช

การเกบรกษา เกบในภาชนะปดสนททอณหภมหอง พนจากแสง ความชนและจากมอเดก

Amiodorone (อะมโอดาโรน)

ชอการคา Cordarone

ทำาไมจงตองใชยาน ใชรกษาหรอปองกนภาวะหวใจเตนผดจงหวะ โดยยานจะลดการทำางานของเสนประสาทในหวใจและลดการทำางานทมากเกนไปของหวใจ

วธใชยา รบประทานวนละ 1-2 ครง ตามคำาสงแพทย อาจจะตองใชยานนาน 1-3 สปดาห จงจะเหนผลการรกษาและตองใชยานเปนเวลาหลายเดอน กอนทผลของยาจะออกฤทธเตมท

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน

ควรไปพบแพทยตามนด เพอตดตามผลการรกษาควรปฏบตตามคำาแนะนำาของแพทยเกยวกบการสบบหร อาหาร เครองดมทมแอลกอฮอลและคาเฟอน บหรและเครองดมทมคาเฟอนอาจจะทำาใหหวใจเตนผดจงหวะมากขนและมผลตอการออกฤทธของยา

เมอคณลมกนยา ใหเวนยามอนนไปเลยและรบประทานมอตอไปตามปกต หามรบประทานยาสองมอควบ

ผลขางเคยงของยา

ถามอาการคลนไส อาเจยน ทองผก เบออาหาร ปวดทอง ใหแกไขโดยรบประทานยาพรอมอาหารถามอาการมอสน เดนลำาบาก วงเวยน ออนเพลย กลามเนอออนเปลย นอนไมหลบ ปวดศรษะ เสอมสมรรถภาพทางเพศ นำาหนกตวลดลง การรบรสหรอกลนผดปกต การมองเหนผดปกต เชน มองภาพไมชดเจน เหนแสงรอบๆ วตถ ตาไมสามารถสแสงหรอตาแหง หนาแดง มการบวมของเทา ขอเทา ขาทอนลาง ผวเปลยนเปนสคลำาๆ (โดยเฉพาะทหนาและมอ) และผวหนงไวตอแสง ใหปรกษาแพทยถามอาการไอ หายใจหอบหรอมอาการเจบเมอหายใจ ทองบวม หวใจเตนเรวหรอผดปกตใหรบปรกษาแพทยทนท (อาการดงกลาวนสามารถเกดขนไดหลงจากทคณหยดยา)

คำาเตอนแลขอควรระวง

ควรแจงใหแพทยทราบ ถามประวตของโรคปอด ตบ หวใจ ตอมไทรอยด กำาลงตงครรภหรอใหนมบตรควรบอกกบแพทยหรอเภสชกรวากำาลงใชยาอนอย โดยเฉพาะยาตอไปน คอ เฟนโทอน วอรฟารนหรอยาตานการแขงตวของเลอด ด

34

จอกซน โพรเคนาไมด ควนดน และยาอนๆ ทใชรกษาโรคหวใจการใชยานอาจทำาใหผวหนงไวตอแสงแดดมากกวาปกต ซงผลดงกลาวจะปรากฎอยนานเปนสปดาหหรอเปนเดอน หลงจากทหยดรบประทานยาแลว ดงนน ถาจะออกไปนอกบานเปนเวลานานๆ ควรใสเสอแขนยาวและใชผลตภณฑกนแดด การสมผสแสงแดดจะทำาใหผวเปลยนเปนสคลำา ซงอาจจะไมหายเปนปกตหลงจากหยดใชยานแลวหากตองเขารบการผาตดหรอทำาฟน ใหบอกแพทยหรอทนตแพทยวากำาลงใชยานอย หรอมการใชยานภายในระยะ 2 เดอนทผานมาหามใหยานแกผอนใช

การเกบรกษา เกบในภาชนะปดสนททอณหภมหอง พนจากแสงแดดและจากมอเดก

Amitriptyline (อะมทรบไทลน)

ชอการคา Polytanol Tripta Triptyline Tryptanol

ทำาไมจงตองใชยาน เปนยาตานอาการซมเศรา ใชรกษาภาวะซมเศราและอาจมขอบงใชอนๆ ตามแพทยสง เชน บรรเทาอาการปวดเรอรง รกษาอาการปสสาวะรดทนอนในเดก แผลในกระเพาะอาหาร เปนตน ผทรบประทานยานควรไดรบการดแลและปฏบตตามทแพทยแนะนำาอยางเครงครด การปรบเปลยนขนาดยาหรอการหยดรบประทานยา ตองไดรบคำาสงจากแพทยเทานน

วธใชยา

รบประทานใหถกขนาดและสมำาเสมอตามแพทยสง หามหยดยาดวยตนเอง เพราะยาจะออกฤทธไดเตมทตองใชเวลาหลายสปดาหรบประทานยานในขณะทองวางหรอพรอมอาหารกได แตการรบประทานยาพรอมอาหารหรอหลงอาหารทนทจะชวยลดการระคายเคองกระเพาะอาหาร

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน บอกใหแพทยทราบถา

มประวตแพยาอนตงครรภหรอวางแผนตองการมบตร เพราะยานเปนอนตรายตอทารกในครรภกำาลงใหนมบตรเพราะยาสามารถผานทางนำานมสทารกและทำาใหเดกงวงซมไดกำาลงใชยาอนซงสงโดยแพทยหรอทนตแพทยทางอนหรอการซอยาจากรานขายยาในกรณเจบปวยเลกนอย เชน ยาแกหวด ยาแอสไพรนแกปวด ยาลดกรดในกระเพาะอาหาร เปนตนมโรคประจำาตวหรอมปญหาสขภาพอนๆ เชน มประวตเปนโรคหอบหด โรคลมชก โรคหวใจ ตอหน โรคตบ โรคจต พษสราเรอรง กอนเขารบการผาตดหรอทำาฟน รวมทงกรณไดรบบาดเจบฉกเฉน

เมอคณลมกนยา ควรทานทนททนกขนได แตถาเวลาททานใกลเคยงกบเวลาทจะทานครงตอไป ควรงดทานยาทลม และใหทานตามเวลาทจะทานครงตอไปตามปกต

ไมควรเพมปรมาณยาเปน 2 เทา

คำาเตอนและขอควรระวง

จำากดการดมสรา หรอเครองดมทมสวนผสมของแอลกอฮอล เพราะทำาใหงวงนอนเพมขน หามขบรถยนต ใชเครองจกรหรอทำางานทตองอาศยความตนตว เพราะยาทำาใหงวงซมพยายามอยาลกนงหรอยนอยางรวดเรว เพราะทำาใหเวยนหวหรอเปนลมไดยายงคงมฤทธอย 3-7 วนหลงจากหยดใชยาเพอใหเวลารางกายมการปรบตว หากสงเกตพบความผดปกตเกดขนใหปรกษาแพทยหรอ

35

เภสชกร

การเกบรกษา

เกบในภาชนะปดสนทใหพนมอเดกเกบใหพนแสง ความรอนและความชน

Amlodipine (แอมโลดพน)

ชอการคา Norvasc

ทำาไมจงตองใชยาน เปนยาลดความดนโลหตโดยออกฤทธขยายหลอดเลอดและใชบรรเทาอาการเจบหนาอกจากโรคแองไจนา (Angina)

วธใชยา รบประทานวนละ 1 ครงตามขนาดทใชรกษาตามแพทยสง เวลาในการรบประทานควรเปนเวลาเดยวกนของทกๆ วนเพอใหระยะหางของการใหยาเปนชวงเทาๆ กน

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน

ควรไปพบแพทยตามนดทกครงเพอใหแพทยประเมนและตดตามผลการใชยา และทำาการปรบขนาดยาหากขนาดยาทใชอยไมเหมาะสมหลกเลยงการรบประทานอาหารทโซเดยมสง ซงไดแกอาการทมเกลอมาก อาหารทมรสเคมเชน อาหารหมกดอง ไขเคม ปลาเคม ท การเปลยนอรยาบทจากการนงหรอนอนเปนลกขนและยนควรกระทำาอยางชาๆ เพอลดการหนามด มนงงยานอาจทำาใหมอาการมนงงจงควรหลกเลยงการขบรถหรอทำางานเกยวกบเครองจกรหากจะตองทำาการผาตดตางๆ รวมทงการผาตดทางทนตกรรมซงมการใชยาสลบ(general anesthesia) ควรบอกแพทยกอนทำาการผาตด วาใชยา amlodipine อย

เมอคณลมกนยา ควรทานทนททนกขนได แตถาเวลาททานใกลเคยงกบเวลาทจะทานครงตอไป ควรงดทานยาทลม และใหทานตามเวลาทจะทานครงตอไปตามปกต ไมควรเพมปรมาณยาเปน 2 เทา

ผลขางเคยงของยา ทพบไดแก หนามด มนงง เวยนศรษะ ออนเพลย เจบยอดอก (heartburn) มการเกรงตวของกลามเนอ รอนวบวาบตามตว ซงอาการเหลานจะหายไปเองเมอไดรบยาไประยะหนงเนองจากการปรบตวของรางกายใหเขากบยา แตหากมอาการรนแรงควรปรกษาแพทย

คำาเตอนและขอควรระวง

สตรมครรภหรอใหนมบตรหรอมโรคประจำาตวคอโรคหวใจ โรคตบหรอโรคไต ควรปรกษาแพทยผปวยซงใชยาตอไปน ควรใชดวยความระมดระวงในกลมเบตา บลอกเกอร (beta blocker)ไซเมทดน (cimetidine) เฟนทานล (fentanyl) ไซโคลสปอรน (cyclosporine) ดจอกซน (digoxin)

การเกบรกษา

เกบในภาชนะปดสนทใหพนมอเดกเกบใหพนแสงแดด ความรอนและความชน

36

Page 8: ยานอนหลับ

3 ใชกอนวางยาสลบ และชวยในการวางยาสลบ 4 phenobarbital ใชรกษา hypobilirubinemia และ

kernicterus ในเดกเกดใหม เนองจาก barbiturate เพมเอนไซม glucuronyl transferase ในตบและ bilurubin binding Y protein

ขอหามใช

หามใชในคนทมประวตหรอครอบครวมประวต acute intermittent porphyria เพราะ barbiturate ทำาใหการสงเคราะห porphyrin เพมขน

ALCOHOL DERIVATIVES

CHLORAL HYDRATE เปนยานอนหลบทเกาแกทสดทยงใชอย ถกจดอยในบญชยาหลกแหงชาต ผลในการทำาใหหลบด หลบไดใน 10-15 นาท และลกษณะการหลบคลายธรรมชาต เมอหยดยาไมม rebound ของ REM sleep ถาขนาดสงกด REM sleep ได ขอเสยคอยานมรสไมด และระคายเคองตอกระเพาะอาหาร อาจคลนไส อาเจยน หลงรบประทาน ลมหายใจมกลน จงไมเปนทนยม มาระยะหลงทำาออกมาในรปแคปซล ชวยใหรบประทานไดงายขนและลดอาการระคายเคองกระเพาะอาหาร แตททำาสำาหรบบญชยาหลกแหงชาต ทำาเปนสารละลาย

chloral hydrate ม first-pass effect มาก โดยถก reduce ทตบไปเปน trichloroethanol โดยเอนไซม alcohol dehydrogenase ซงสารนมฤทธและทำาออกมาขายดวย ฤทธตางๆ ของ chloral hydrate เกดจากเมตาบอไลทตวนเปนสวนใหญ trichloroethanol จะถก

8

glucuronide conjugation แลวหมดฤทธ นอกจากนน chloral hydrate ยงอาจถก oxidize ได trichloroacetic acid ซงไมมฤทธ แตสารนมพษและถกขบออกชามาก ถารบประทาน chloral hydrate ตดตอกนอาจมการสะสมของ trichloroacetic acid ได ทำาให chloral hydrate ไมคอยเปนทนยมใช และสารนยงอาจม carcinogenic effect ดวยจากตวมนเองหรอเมตาบอไลทของมน

ขนาดสงกดการหายใจ ความดนโลหตตก กดการบบตวของกลามเนอหวใจ refractory period สนลง โดยเฉพาะอยางยงคนทเปนโรคหวใจอยกอนแลว

SEDATIVE-HYPNOTICS ตวใหม

ZOLPIDEM

เปน imidazopyridine derivative โครงสรางไมคลาย benzodiazepinebind กบ benzodiazepine receptor และมกลไกคลาย benzodiazepine ในการเพม GABA-mediated inhibitionม efficacy และอาการขางเคยงคลาย benzodiazepineใชรกษาอาการนอนไมหลบระยะยาวม half-life สน ประมาณ 3-5 ชวโมง ทำาใหการชนยาการตดยามนอยกวา

ชอการคา

ProSomTM

9

รปแบบ

Tablet 1mg 2mg

ขอบงใช

ใชรกษาอาการนอนไมหลบ ในระยะสน

กลไกการออกฤทธ

เพมฤทธของสารสอประสาท GABA โดยยากลม BZD นจะไมมผลไปเปลยนแปลงการสงเคราะห การปลดปลอย การดงกลบ หรอการทำาลายสารสอประสาท GABA

ขนาดการใชยา

ผใหญ 1 mg กอนนอน ในบางคนอาจใหไดถง 2 mg

ในผปวยทออนเพลยหรออายมาก ใหเรมใหยาในขนาด 05 mg

การปรบขนาดการใชยาในผปวยโรคตบอาจจำาเปน

ผลขางเคยงจากการใชยา อบตการณการเกด gt 10 ไดแก

ผลตอระบบหวใจและหลอดเลอด เจบหนาอก หวใจเตนเรว

ผลตอระบบประสาทสวนกลาง มนงง ออนเพลย กลามเนอทำางานไมประสานกน ความจำาเสอมลง นอนไมหลบ วตกกงวล ปวดหว

10

ผลตอผวหนง ผนคน

ผลตอระบบตอมไรทอ ลดความรสกทางเพศ

ผลตอกระเพาะอาหารและลำาไส ทองผก คลนไส อาเจยน ทองเสย เพมหรอลดความอยากอาหาร ปากแหงเนองจากขาดนำาลาย

ผลตอกลามเนอ พดตะกกตะกก

ผลตอตา มองภาพไมชด

ผลอนๆ เหงอออกมาก

คำาเตอน

ไมควรหยดยาทนทเพราะอาจทำาใหเกดอาการนอนไมหลบกลบขนมาอก และควรใชยานดวยความระมดระวงในผปวยทไดรบยากดประสาท ผปวยทมระดบ albumin ตำา ผปวยทตบทำางานผดปกต ผสงอาย สตรมครรภ ยานอาจทำาใหเกดการตดยาได ไมมรายงานประสทธภาพ และความปลอดภยในการใชยาน ในเดกอายตำากวา 15 ป

ขอหามใช

ผทแพยาน และผทแพยาในกลม BZD กอาจแพยานได สตรมครรภ ผปวยทเปนตอหนชนดมมปด ผทมอาการซมเศรามากอน ผปวยทมอาการหยดหายใจชวขณะหนง ในขณะนอนหลบ

อนตรกรยา

ทำาใหผลยาลดลง ยาทเปน enzyme inducer จะไปเพม metabolism ของ Estazolam ไดทำาใหผลยาเพมขน พวกยากดประสาท จะไปเพมผลขางเคยงของยา ตอระบบประสาทสวนกลางได ยา cimetidine จะไปลดการ metabolism ของ Estazolam

Pregnancy Risk Factor 11

Xการใชยาในหญงตงครรภและหญงใหนมบตร

หามใชยานในหญงตงครรภ เนองจากมผลกอลกวรปในเดก

Parameter Monitoring

สภาวะของระบบหายใจ และสภาวะของระบบหวใจและหลอดเลอด

คำาแนะนำาการใชยา

ยานอาจทำาใหงวงได ไมควรดม alcohol และยาทมฤทธกดประสาทสวนกลาง หลกเลยงการขบขยานพาหนะ ยานอาจทำาใหตดไดทงทางกายและทางใจ ไมควรหยดยาทนทเมอใชยานมาเปนเวลานาน

พษวทยา

ถาไดรบยาเกนขนาดจะมอาการดงน กดการหายใจความดนโลหตตำา การตอบสนองตอปฏกรยา reflex จะชาลง การเคลอนไหวผดปกตไป

วธการเกบรกษา

เกบยานในภาชนะทปดสนทและ เกบใหพนมอเดก ควรเกบยานทอณหภมหอง และเลยงการสมผสกบความรอน หรอแสงแดดทมากเกนไป

อนๆ

- กอนทจะทานยานโปรดบอกแพทยกอนถาคณมโรคไต โรคตบ หรอมประวตตดยาหรอเปนโรคซมเศรา มปญหาเกยวกบการหายใจ หยดหายใจชวขณะ โรคลมชก หรอเปนโรคภมแพ

- กอนทจะทานยาน แจงแกแพทยและเภสชกรวา คณกำาลงทานยาอะไรอย เชน ยาสำาหรบรกษาโรคซมเศราหรอโรคลมชก ยาบรรเทาปวด ยาเมดคมกำาเนด ยารกษาโรคหวด ยา

12

กลอมประสาท ยาคลายกลามเนอ ยานอนหลบ isoniazid probenecid rifampin antihistamines cimetidine theophylline phenytoin digoxin barbiturates

- หามดม alcohol ขณะทานยานอยเนองจาก alcohol จะไปทำาใหเวยนศรษะมากขน

ANTIANXIETY DRUGS

ความวตกกงวล (Anxiety) เปนสภาพทางอารมณอยางหนง ททำาใหเกดความไมสบายกายและใจเปนความรสกทมลวงหนา คาดการณเกยวกบอนาคต วาจะมสงทรายแรงไมดเกดขนกบตวเอง อาจเกดจากความจำาทนากลว รวมไปกบสถานการณในปจจบนทผนนไมรตว ผดจากความกลว คอไมมสาเหตทชดเจน และความรสกไมรนแรง เปนอยนานไมใชชวครแบบความกลว อาการทางรางกายทรวมไปกบความวตกกงวล คอการกระตนทางระบบซมพาเธตค ทางระบบหมนเวยนโลหต มชพจรเรว ใจสน ความดนโลหตขน กลามเนอสน เกรง ทำาใหปวดหลง ปวดคอ ปวดศรษะได ทางระบบทางเดนอาหารมนำาลายแหง คลนไส ทองเดน ทางระบบหายใจมหอบ หายใจเรว วงเวยน และมเหงอออกมาก ซงอาการตางๆ ทางรางกายนไมไดเกดเฉพาะกบความวตกกงวล แตพบในสภาพอนได เชน รก เกลยด กลวความวตกกงวลถามพอเหมาะจะทำาใหทำางานไดดขน ถามนอยเกนไปทำางานไมไดผลด แตถามมากเกนไป ประสทธภาพการทำางานกลดลงดวย และทำาใหเกดปญหาตางๆ ตามมา ความวตกกงวลทมมากเกนปกตและไมสมเหตผล จำาเปนตองรกษาดวยยาคลายกงวล (anxiolytic drugs)

1 Benzodiazepines

-Chlorodiazepoxide (Libriumreg )-Diazepam (Valiumreg )-Oxazepam (Seraxreg )-Lorazepam (Ativanreg )-Clobazam (Frisiumreg )-Clorazepate (Tranxenereg )-Alprazolam (Xanaxreg )

2 Glycerol derivatives

-Meprobamate

3 Buspirone

Benzodiazepines ใชกนมากในการรกษาความวตกกงวล โดยเฉพาะอยางยง chlordiazepoxide และ diazepam ม potency สงในการเปน antianxiety muscle relaxation กมากกวากลมอน

กลม sedative-hypnotics นทำาใหม sedation จนถง hypnosis ม muscle relaxation และ anticonvulsant action เกด tolerance habituation และ physical dependence ไดแตนอยและไมบอย ยกเวน meprobamate

13

ยากลมนเพม muscle tone ลด convulsive threshold ซงตรงขามกบพวก sedative-hypnotics ดกวากลมแรกตรงทม habituation และ physical dependence ไดนอยกวา แตขอเสยอนๆ ทำาใหคนนยมพวกแรกมากกวา

antianxiety drugs ชวยลด stimuli ทงจากภายในและภายนอกทเขามาสสมอง มผล sedative ออนๆ ชวยลด anxiety และมสวนชวยใหม muscle relaxation ซงกมสวนชวยลด anxiety ดวย benzodiazepine ยงเพม GABA (gamma-aminobutyric acid) activity ซงมผลในทาง antianxiety anticonvulsant และ muscle relaxant effects

Benzodiazepines

กลไกการออกฤทธ

กลไกการออกฤทธของ Benzodiazepine ยงไมทราบแนชด เชอวายากลมนมผลตอสวนตางๆในสมองบรเวณ sensory input limbic system โดยเปลยนแปลงอารมณ และยงพบวายากลมนไปเพม gamma-aminobutyric acid (GABA) activity โดย GABA activity ทเพมขน อาจมความสำาคญตอ anticonvulsant และ muscle-relaxant effects ของมน

นอกจากนน ยงมบางรายงานแสดงใหเหนวายากลมนมผลตอระดบและ turnover rate ของ neurotransmitters อนหลายตว เชน dopamine norepinephrine และ serotonin Benzodiazepines ยงมผลตอระบบ neuroendocrine สามารถลดการหลง ACTH corticosterone beta-endorphin และ prolactin

การดดซม การเปลยนแปลงในรางกาย และการขบถาย

เมอรบประทาน diazepam จะถกดดซมไดเรว ทง diazepam และ chlordiazepoxide ถกดดซมไดเกอบสมบรณ ตวอนบางตวการดดซมไมสมบรณและไมแนนอน แตถาใหโดยการฉดเขากลามเนอ ยาทงสองตวนถกดดซมไมไดดและไดความเขมขน ในเลอดตำากวาการใหโดยการรบประทาน อาจอธบายไดวา ตวทำาละลายสำาคญซงคอ propylene glycol ระคายเคองมาก และยาบางสวนตกตะกอนอยในเนอเยอเมอฉดเขากลาม จงไมควรใช เมอเขาไปในรางกาย chlordiazepoxide และ diazepam มการเปลยนได metabolites หลายอยางทสำาคญคอ N-desmethyldiazepam ซงม activity และม half-life ยาวกวาตวมนเอง oxazepam เปน metabolite ตวหนงของ diazepam ม duration of action สน half life ประมาณ 7 ชวโมง มประโยชนในการรกษา alcohol withdrawal syndrome หรอใชกบผปวยทม advanced liver disease ระยะออกฤทธ (duration of action) ของ chlordiazepoxide และ diazepam ยาว half-life ของ chlordiazepoxide 8-28 ชวโมง ในคนแกซงม metabolism ชาลง half-life นานขน diazepam ในคนอาย 20 ป half-life ประมาณ 20 ชวโมง ถาอาย 90 ประมาณ 90 ชวโมง ถาตบเสยอยางมาก เชนเปน cirrhosis half life ของ diazepam เพมขนเปน 46-105 ชวโมง หรอถง 164 ชวโมง ในบางรายงานprotein binding ของ chlordiazepoxide และ diazepam สงในผใหญ chlordiazepoxide จบกบ

14

protein เกนกวา 85 สวน diazepam จบกบ protein ประมาณ 97 โดยไมขนกบอาย ถาระดบ albumin ในเลอดตำาจะเกด oversedationdiazepam สามารถ induce metabolism ของมนเองได หลงจากใชไปนานๆ ระดบของ diazepam และ N-desmethyldiazepam ตำา ระดบ metabolite สง แตถาหยดยาไปกจะกลบลดลงอยางปกตdiazepam ผานรกไดดระดบความเขมขนใน fetus เทาๆ กบในแม

อาการไมพงประสงค

อาการเซองซม (oversedation)การชนยา (tolerance) เกดจากเอนไซมทใชเมตาบอไลซยาถกกระตนใหม เมตาบอลซมเรวขน meprobamate เกด tolerance เรวการตดยาโดยรางกาย (physical dependence) เกดตามหลงการชนยา และมอาการ withdrawal reaction รนแรงจากยาทม rate of disappearance เรว พวกทม action ยาวกวา เชน chlordiazepoxide diazepam และ Phenobarbital มอาการคอยเปนคอยไปและไมรนแรงdysmorphogenesis diazepam ทำาใหเกด cleft lip และ palate ในคนและ miceเนองจากเปน CNS depressants จงอาจทำาใหคนทม respiratory failure อาการรนแรงขนอาจทำาใหฆาตวตาย แต benzodiazepines เดยวๆ แทบไมพบวาทำาใหผใชฆาตวตาย แทบทงหมดเกดในคนทใชรวมไปกบยาอนoverdose ของ chlordiazepoxide หรอ diazepam อาการมกไมรนแรง แตถามยาอนรวมไปดวย อาการจะมากขนโดยทวไป benzodiazepines เกด interaction กบยาอนไดนอยกวา hypnotics sedatives หรอ antianxiety drugs อน แตการใชรวมกบ ethanol จะไดผลเปน potentiation เพราะ ethanol เพมทงการดดซมของ benzodiazepines และกดสมองเหมอนกบ benzodiazepines เมอใชรวมกบ CNS depressant อนไดผล additive การใช benzodiazepine รวมกบ valproate อาจพบ psychotic episode

ประโยชนทางคลนกของ Benzodiazepines

1 คลายกงวล (antianxiety) เปนขอบงใชทสำาคญ ไดผลดมากเมอมอาการรนแรง แตเนองจาก anxiety อาจเกดรวมกบ depression หรออาจเปนอาการแสดงของความผดปกตทางจตอนเชน schizophrenia ดงนนถาไม respond ตอ antianxiety drugs ควรนกถงการวนจฉยอน

2 ชวยใหนอนหลบ (hypnotic) benzodiazepines ใชเปนยานอนหลบมากทสด diazepam และ flurazepam ใชกนมาก

3 muscle strain antianxiety drugs หลายตวมคนเอามาใชสำาหรบแก muscle strain ซงสามารถรกษาไดดวยความรอนและ aspirin

4 Status epilepticus เมอมอาการชกทตอเนอง ใช diazepam ฉดเขาเสนโลหตดำาไดผลดแทบทกราย 5 alcohol withdrawal ใช benzodiazepine รกษาดทสด เพราะมคณสมบตทางเภสชวทยาคลาย

alcohol จงใชแทนไดด ชวยแกการชกจาก alcohol withdrawal ไดผลด ไมมอนตราย 6 anesthetic ใชเปน preanesthetic medication หรอใชฉดเขาเสนเลอดดำา ในการผาตดหรอวนจฉย

บางอยางชวระยะเวลาสนๆ เชน electric cardioversion การใส endotracheal tube การผาตดฟน การ reduce fracture เลกนอยไดผลด

ยาใหมทไดผลในการรกษาอาการทางอารมณ เชน anxiety ทไดผลด ไดแก Buspirone

15

BUSPIRONE

สารนเปน azapirone (azaspirodecanedione) เดมใชเปน antipsychotic มฤทธ antidepressant ดวย ยานมคณสมบตทางเภสชวทยาแตกตางจาก neuroleptics หรอ sedatives ซงรวมทง benzodiazepines ไมคอยทำาใหเกด extrapyramidal side effects ไมมผลตอการจบกบ receptors ของ benzodiazepines หรอ GABA ไมแกชกแถมยงอาจลด seizure threshold เลกนอย ไมม tolerance หรอ withdrawal reaction และไมม cross-tolerance กบ benzodiazepines หรอ sedative อน ม interaction กบยากดระบบประสาทสวนกลางอนๆ นอย

กลไกการออกฤทธ

buspirone และยาในกลมเดยวกน ซงไดแก gepirone ipsapirone และ tiaspirone เลอกจบเฉพาะ 5-HT1A receptor โดยเปน partial agonist การจบของ buspirone ท presynaptic ทำาใหเกด postsynaptic 5HT1A antagonism โดยลดการสงกระแสประสาทของ serotonin neurons และลดการสงเคราะหและการหลง serotonin

buspirone ไดผลดในการรกษา anxiety ระดบปานกลาง ถาชนดรนแรงและม panic ดวยไมไดผล ยานไมชวยในรายทม withdrawal reaction จากขาดยา benzodiazepines ดงนนการเปลยนยามาเปนยานจงควรคอยๆ ทำา สารนไมคอยทำาใหงวง

16

Aminophylline

ชอสามญAminophylline

ทำาไมตองใชยานเปนยาขยายหลอดลม โดยคลายและเปดทางเดนทไปสปอด ทำาใหงายตอการหายใจ โดยชวยบรรเทาการหายใจถ การมเสยงวด และ การหายใจลำาบาก จากการเปนโรคหอบหด หลอดลมอกเสบ และโรคถงลมโปงพอง และยงยบยงอาการหอบหด จากการออกกำาลงกายดวย

Pharmacokinetics

Absorption oral สามารถเกดไดถง 100 โดยขนอยกบ formulation usedDistribution Vd = 045 Lkg โดยยาตวนจะกระจายไปยงนำานมดวย (approximates serum concentration) และยาตวนยงสามารถผาน placenta ไดดวยMetabolism เกดทตบ โดยกระบวนการ demethylation และ oxidationHalf life มคาไมแนนอน โดยการเปลยนแปลงขนอยกบ อาย liver function cardiac function lung disease และประวตการสบบหรของผปวยElimination ขบออกทาง urine โดยในผใหญพบวา 10 ขบออกในรป unchanged drug ใน neonates การขบถายของ unchanged drug ทางปสสาวะมคามากกวา (มากกวา 50)

วธใชยารบประทานทก 6 8 หรอ 12 ชม ตามใบสงแพทย โดยควรรบประทานยาอยางสมำาเสมอ เพอจะไดมประสทธภาพทด บางคนอาจจะตอง รบประทานยาตดตอกนเปนเวลานาน ฉะนนไมควรหยดรบประทานยา โดยปราศจากคำาสงของแพทย แตอาจจะหยดได ถายาทำาใหเกดสภาวะ ของอาการทแยลง

คำาแนะนำาระหวางใชยา

ควรปฏบตตามคำาสงแพทย เพราะยาตวนอาจทำาใหเกดอนตรายไดถารบประทานยามากเกนไป หรอรบประทานยาบอยเกนใบสงแพทยใหเขาพบแพทยเปนประจำา โดยเฉพาะชวงอาทตยแรก ๆ ทคณไดรบยาน เพอใหแพทยไดประเมนการตอบสนองของคณ ตอการใชยาตวนถาอาการของคณไมดขน หรอยงแยลง ใหพบแพทยตองแนใจในจำานวนยาทคณไดรบในแตละครง และควรพกยาไปในทกททคณเดนทางดวย

เมอคณลมกนยาใหรบประทานยาทนททนกได และใหรบประทานยาทเหลอตามเวลาเดม โดยไมควรรบประทานยาเปน 2 เทาของขนาดยาเดม และถาคณเกดอาการ หายใจสนทรนแรง ใหพบแพทย

อาการขางเคยงของยา

17

ถาเกดอาการ คลนไส อาเจยน มแผลในกระเพาะอาหาร ทองเปนตะครว สญเสยความรสกอยากอาหาร ใหรบประทานยาพรอมอาหาร หรอ หลงอาหารทนท หรอ พรอมยาลดกรด หรอ พรอมนำา 1 แกว ถาปฏบตตามนแลวยงมปญหาอยใหพบแพทยปวดศรษะ นอนไมหลบ มอาการตนเตน หนามด ปสสาวะบอย มอและนวกระตก โดยถาอาการเหลานรนแรง ใหพบแพทยการสนของหวใจ หวใจเตนเรซ หายใจเรว นอนไมหลบ ใหพบแพทย เพอแพทยจะไดปรบขนาดยาของคณผนขนทผวหนง (อาการแพ) ใหพบแพทยทนท

คำาเตอนและขอควรระวง

กอนรบประทานยาตวน ควรบอกหมอกอนวาคณไดรบยาอะไรอย โดยเฉพาะอยางยง ยา allopurinol cimetidine erythromycin lithium propranolol และยาสำาหรบไขหวด ยาแกแพ และยารกษาโรคหอบหดการไดรบยา theophylline พรอมกบยาตวน อาจทำาใหเกดอาการตนเตน นอนไมหลบ คลนไส อาเจยน หรอการไดรบขนาดยาเกน ฉะนน การใชยาน ไมควรไดรบยา theophylline รวมดวยไมควรรบประทานยารกษาโรคหวด ยาแกแพ ยารกษาหอบหด ทประกอบดวยพวก ephedrine epinephrine phenylephrine phenylpropanolamine หรอ pneudoephedrine โดยปราศจากคำาแนะนำาจากแพทย เพราะสารดงกลาว จะเพมผลขางเคยงของยาตวนบคคลเหลาน ควรบอกแพทยถงสภาวะของตนเองกอนใชยาตวน ไดแก หญงตงครรภ หญงใหนมบตร โรค glaucoma มะเรง โรคตอมธยรอยด โรคเบาหวาน โรคความดนโลหตสง โรคตบ โรคไต โรคหวใจ โรคหลอดเลอด

การเกบรกษาเกบในภาชนะปดสนท เกบใหพนมอเดก เกบยาเหนบในตเยน และ ยารปแบบอนใหเกบทอณหภมหอง และเกบใหพนทมความชน

ชอการคา สวนประกอบ

Asmeton-S

Chlorpheniramine maleate 2 mg + Methoxyphenamine HCI 125 mg + Aminophylline 25 mg + Noscapine 7 mg

Theophylline

ชอสามญTheophylline

ชอการคาAlmarion Asmasolon Franol Xanthium Theo-Dur

ทำาไมตองใชยานเปนยาขยายหลอดลม โดยคลายและเปดทางเดนทไปสปอด ทำาใหงายตอการหายใจ โดยชวยบรรเทาการหายใจสน การหายใจมเสยงวด และการหายใจลำาบาก จากการเปนโรคหอบหด หลอดลมอกเสบ และ โรคถงลมโปงพอง เปนการยบยงอาการหอบหด

18

จากการออกกำาลงกาย

Pharmacokinetics

Absorption oral สามารถเกดไดถง 100 โดยขนอยกบ formulation usedDistribution Vd = 045 Lkg โดยยาตวนจะกระจายไปยงนำานมดวย ( approximates serum concentration) และยาตวนยงสามารถผาน placenta ไดดวยMetabolism เกดทตบ โดยกระบวนการ demethylation และ oxidationHalf life มคาไมแนนอน โดยการเปลยนแปลงขนอยกบ อาย liver function cardiac function lung disease และประวตการสบบหรของผปวยElimination ขบออกทาง urine โดยในผใหญพบวา 10 ขบออกในรป unchanged drug ใน neonates การขบถายของ unchanged drug ทางปสสาวะมคามากกวา (มากกวา 50)

วธใชยา

ควรรบประทานทก 6 8 12 หรอ 24 ชม โดยควรจะรบประทานในเวลาเดยวกนเพอกนลม โดยควรจะรบประทานยาอยางสมำาเสมอ เพอยาจะไดมประสทธภาพยาตวนอาจตองการใชเปนเวลานาน ไมควรทจะหยดใชโดยปราศจากการปรกษาจากแพทย เพราะการหยดใชยาอาจจะทำาใหอาการแยลงกได

คำาแนะนำาระหวางใชยา

ใหรบประทานยาตามแพทยสง เพราะมฉะนนอาจจะเกดอนตรายได ถารบประทานมากเกนไป หรอ รบประทานบอยเกนไปควรพบแพทยสมำาเสมอ โดยเฉพาะชวงอาทตยแรก ๆ เพราะ แพทยจะไดประเมนดการตอบสนองของคณตอยาตวนถาอาการไมดขน หรอ มอาการแยลง ใหปรกษาแพทยไมควรเปลยนยหอใหม โดยปราศจากการปรกษากบแพทยกอนการเกนทางไปไหน ควรทจะพกยานไปดวยเสมอ

เมอคณลมกนยา

ใหรบประทานยาทนททนกได และ รบประทานยาทเหลอตามเวลาเดม โดยไมควรรบประทานยาเพมขนาดเปน 2 เทา ถาเกดอาการหาใจถอยางรนแรง ใหตดตอกบแพทย

อาการขางเคยงของยา

ถาเกดอาการ คลนไส อาเจยน มแผลในกระเพาะอาหาร ทองเปนตะครว สญเสยความรสกอยากอาหาร ใหรบประทานยาพรอมอาหาร หรอ หลงอาหารทนท หรอ พรอมยาลดกรด หรอ พรอมนำา 1 แกว ถาปฏบตตามนแลวยงมปญหาอยใหพบแพทยปวดศรษะ นอนไมหลบ มอาการตนเตน หนามด ปสสาวะบอย มอและนวกระตก โดยถาอาการเหลานรนแรง ใหพบแพทยการสนของหวใจ หวใจเตนเรซ หายใจเรว นอนไมหลบ ใหพบแพทย เพอแพทยจะไดปรบขนาดยาของคณผนขนทผวหนง ( อาการแพ ) ใหพบแพทยทนท

คำาเตอนและขอควรระวง

19

กอนรบประทานยาตวน ควรบอกหมอกอนวาคณไดรบยาอะไรอย โดยเฉพาะอยางยง ยา allopurinol cimetidine erythromycin lithium propranolol และ ยาสำาหรบไขหวด ยาแกแพ และยารกษาโรคหอบหดการไดรบยา theophylline พรอมกบยาตวน อาจทำาใหเกดอาการตนเตน นอนไมหลบ คลนไส อาเจยน หรอการไดรบขนาดยาเกน ฉะนน การใชยาน ไมควรไดรบยา theophylline รวมดวยไมควรรบประทานยารกษาโรคหวด ยาแกแพ ยารกษาหอบหด ทประกอบดวยพวก ephedrine epinephrine phenylephrine phenylpropanolamine หรอ pneudoephedrine โดยปราศจากคำาแนะนำาจากแพทย เพราะสารดงกลาวจะเพมผลขางเคยงของยาตวนบคคลเหลาน ควรบอกแพทยถงสภาวะของตนเองกอนใชยาตวน ไดแก หญงตงครรภ หญงใหนมบตร โรค glaucoma มะเรง โรคตอมธยรอยด โรคเบาหวาน โรคความดนโลหตสง โรคตบ โรคไต โรคหวใจ โรคหลอดเลอด

การเกบรกษาเกบในภาชนะปดสนท เกบใหพนมอเดก เกบยาเหนบในตเยน และ ยารปแบบอนใหเกบทอณหภมหอง และเกบใหพนทมความชน

ชอการคา สวนประกอบ

Almasal Theophylline 60 mg + Salbutamol sulfate 2 mg

AsianbronTheophylline anhydrous 150 mg + Glyceryl guaiacolate 90 mg

Bronchil Guaifenesin 90 mg + Theophylline 150 mg

Polyphed Theophylline 150 mg + Glyceryl guaiacolate 90 mg

Theosal Theophylline 60 mg + Salbutamol 2 mg

Terbutaline

ชอสามญTerbutaline

ชอการคาBricanyl Bricanyl terbuhaler Salterline Terbuno Vaccanyl

ทำาไมตองใชยาน

เปนยาขยายหลอดลม คลาย และ เปดทางผานไปทปอด ใหสามารถหายใจไดสะดวก ใชเพอบรรเทาอาการหอบหดเฉยบพลน และอาการหายใจไมออก ทเกดจากโรคถงลมโปงพอง โรคหลอดลมอกเสบ และโรคปอดอนๆ

Pharmacokinetics

20

Onset of action oral = 30-45 นาทProtein binding 25Metabolism เกดทตบกลายเปน inactive sulfate conjugatesHalf life 11-16 ชวโมงElimination ทางปสสาวะ

วธใชยาใหโดยการรบประทาน 3-4 ครงตอวน และ ถาใหทางการพน ใหทก 4-6 ชม โดยตองปฏบตตามคำาแนะนำา บนฉลากอยางเครงครด โดยยาตวนจะเรมทำางานภายใน 30 นาท

คำาแนะนำาระหวางใชยา

ถายาหมดประสทธภาพ หรอ ถาอาการของคณแยลง (โดยเฉพาะถาการหายใจลำาบาก หรอหายใจยากขน หลงจากการใชยาพน) ใหหยดใชยาน และพบแพทยไมควรใชยามากเกนไป หรอ บอยเกนไป เพราะการเพมขนาดยา สามารถทำาใหเกดอนตราย และสามารถลดประสทธภาพของยาไดถาเสมหะจากการไอระหวางทเกดอาการหอบหดเฉยบพลน เปลยนจากสขาวไปเปนสเหลอง เขยว หรอสเทา ควรพบแพทย เพราะอาการเชนน อาจเกดจากการตดเชอไดการเดนทาง ควรทจะพกยาใหไดตามทกำาหนดไว

เมอคณลมกนยา

ใหรบประทานยาทนททนกได และ ใหรบประทานยาอนตามเวลาเดม และ ถานกไดใกลกบเวลาทจะรบประทานยาครงตอไปควรจะรบประทานยาครงตอไปไดเลย โดยทไมตองรบประทานยาเพมขนาดเปน 2 เทา

อาการขางเคยงของยา

ถายปสสาวะไมปกต ปากแหง และระคายเคอง ใหบวนปากดวยนำาหลงจากการไดรบการรกษาแตละครงถาเกดอาการตวสน ตนเตน ปวดหว คลนไส อาเจยน นอนไมหลบ เหนอยงาย drowsiness dizziness เหงอออก มเสยงในห ใหพบแพทย ถาอาการเหลานรนแรง หรอ เปนเวลานานถาเกดอาการหวใจเตนไมสมำาเสมอ palpitations ปวดหนาอก ปวดหวใจ หายใจลำาบากมากขน มเสยงวด ใหพบแพทยทนท

คำาเตอนและขอควรระวง

ถาคณเปน หญงตงครรภ หญงใหนมบตร เปนโรคความดนโลหตสง ตอมธยรอยด overactive หวใจเตนไมเปนจงหวะ โรคหวใจ หรอ เปนลมชก หรอ ลมบาหม ใหบอกแพทยกอนใชยานกอนใชยาน ควรบอกแพทย หรอ เภสชกรกอนถงยาทใชอย โดยเฉพาะยา MAO inhibitors (isocarboxazid phenelzine และ tranylcypromine) ยากดระบบประสาท หรอยาโรคหอบหด และ b-blockers (atenolol carteolol esmolol labetalol metoprolol nadolol propranolol sotalol และ timolol)

การเกบรกษา

ใหเกบในภาชนะปดสนท และเกบใหพนมอเดก เกบในอณหภมหอง หางจากความรอน หลกเลยงการทำาใหภาชนะบรรจรว ไมควรเอาภาชนะบรรจไปจอไฟ หรอเตาเผา

21

ชอการคา สวนประกอบ

Bricanyl expectorantTerbutaline sulfate 03 mgml + Guaifenesin 133 mgml

Med-Broncodil Expectorant

Terbutaline sulfate 15 mg5ml + Guaifenesin 665 mg5ml

Terbosil ExpectorantTerbutaline sulfate 03 mgml + Guaifenesin 133 mgml

Terbron ExpectorantTerbutaline sulfate 15 mg5ml + Guaifenesin 665 mg5ml

TerbulinTerbutaline sulfate 15 mg5ml + Guaifenesin 665 mg5ml

Salbutamol

ชอสามญSalbutamol

ชอการคาAsmasal Bronchosol Butamol Ventolin Salmol

ทำาไมตองใชยานบรรเทา และ เปดทางเดนอากาศไปทปอด ทำาใหการหายใจสะดวกขน ชวยบรรเทาหอบหดเฉยบพลน และบรรเทาอาการหายใจไมออกจาก โรคหลอดลมอกเสบ โรคถงลมโปงพอง และ โรคปอด ใชปองกนการหายใจลำาบาก การหดเกรงของหลอดลม เมอมการออกกำาลงกาย

Pharmacokinetics

Peak effectOral 2-3 ชวโมง Nebulizationoral inhalation เกดขนภายใน 05-2 ชวโมงDuration of actionOral 4-6 ชวโมง Nebulizationoral inhalation 3-4 ชวโมงMetabolism เกดขนทตบ กลายไปเปน inactive sulfate อก 28 จะพบในปสสาวะในรปของ unchanged drugHalf life Oral 27-5 ชวโมง Inhalation 38 ชวโมงElimination 30 พบใน urine ในรปของ unchanged drug

วธใชยา

22

ให 2-4 ครงตอวน โดยใหโดยการรบประทาน ถาใหโดยทางยาพน จะใหทก 4-6 ชมใช 15 นาท กอนการออกกำาลงกาย เพอปองกนปญหาของการหายใจ โดยปฏบตตามคำาสงแพทยอยางเครงครดยาพนจะเรมไดผลภายใน 5-15 นาท และ จะมการออกฤทธไดเปนเวลา 3-4 ชม

คำาแนะนำาระหวางใชยา

ยาพน ตองทำาความสะอาดอยางสมำาเสมอ และ ถายาหมดประสทธภาพ หรอ คณมอาการแยลง ใหพบแพทยทนทไมควรใชยาในขนาดทเพม หรอ บอยมากขน เพราะทำาใหเกดอนตายไดเวลาจะเดนทาง ตองเอายาไปดวยทกครง

อาการขางเคยงของยา

การรบรสไมปกต ปากและคอแหงหรอระคายเคอง จากการใชยาพน แกโดยการใหกลวปากดวยนำาตวสน อาการตนเตน นอนไมหลบ คลนไส เสยงแหบ ไอ ใหพบแพทยถาอาการเหลานรนแรงหรอยาวนานหายใจลำาบากมากขนจากการใชยาพน หวใจเตนเรวขน ใหหยดใชยาและพบแพทย

คำาเตอนและขอควรระวง

กอนใชยาตวน ใหบอกแพทยกอนวา คณเปน หญงตงครรภ หญงใหนมบตร เปนโรคหวใจ โรคความดนโลหตสง ตอมธยรอยด overactive โรคลมชก หรอ โรคเบาหวานยาตวน มผลกระทบถงการตอบสนองของคณตอยาบางชนด เชน ยารกษาโรคหวด ยา MAO inhibitors (isocarboxazid phenelzine และ tranylcypromine) ยากดระบบประสาท หรอยาโรคหอบหด และ beta-blockers (atenolol carteolol esmolol labetalol metoprolol nadolol propranolol sotalol และ timolol)

การเกบรกษา

เกบในภาชนะปดสนท และเกบใหพนมอเดก เกบในอณหภมหอง ถาเปน syrup อาจเกบในตเยนได แตถาเปนยาพน ไมควรเกบในตเยน หรอ ใกลความรอน

ชอการคา สวนประกอบ

Almasal Salbutamol sulfate 2 mg + Theophylline 60 mg

Asmasal Expectorant

Salbutamol 1 mg + Guaifenesin 50 mg

Clenil compositumSalbutamol 100 mg + Beclomethasone dipropionate 50 mg

Theosal Salbutamol 2 mg + Theophylline 60 mg

Ventolin Expectorant Salbutamol sulfate 1 mg + Guaifenesin 50 mg

23

Prednisolone

ชอสามญPrednisolone

ชอการคาDi-Adreson-F Opredsone Prednisolone Polypred Pred-Mild Pred-Forte Predisone

ทำาไมตองใชยานยาตวนเปน corticosteroid ซงคลายกบ hormone ตามธรรมชาต ซงผลตโดย adrenal glands โดยชวยบรรเทาอาการอกเสบ ( บวม รอน แดง และ เจบ ) และใชรกษาขอตออกเสบ และความผดปกตของ ผวหนง เลอด ไต ตา ตอมธยรอยด และ ลำาไส รกษาอาการแพอยางรนแรง หอบหด และความบกพรองของ adrenal cortical

Pharmacokinetics

Protein binding 65-91 ( โดยขนอยกบความเขมขน )Metabolism เกดขนทตบ และยงถก metabolize ทเนอเยอของรางกายดวย กลายเปน inactive compoundHalf life 36 ชวโมงBiological 18-36 ชวโมงEnd state renal disease 3-5 ชวโมง Elimination ขบถายออกทางปสสาวะ โดย pricipally as glucuronides sulfates and unconjugated metabolites

วธใชยา

ถาคณใชยาน วนเวนวน ใหรบประทานตอนเชาในวนแรก และไมรบประทานในวนท 2 ปละรบประทานอกตอนเชาของวนท 3 และไมรบประทานในวนท 4 โดยรบประทานไปเรอย ๆ ตามแพทยสงถารบประทานยาตวน วนละครง ใหรบประทานตอนเชาพรอมอาหารเชาถารบประทานยาน มากกวาวนละ 1 ครง ใหรบประทานในชวงหางกนในเวลาทเหมาะสมไมควรหยดรบประทานยาน โดยปราศจากคำาแนะนำาของแพทย เพราะการหยดยาอาจทำาใหเกดอาการดงตอไปนได เชน สญเสยความรสกอยากอาหาร คลนไส อาเจยน drowsiness stupor ปวดศรษะ เปนไขเจบทขอและกลามเนอ peeling skin และ นำาหนกลด ถาไดรบยาปรมาณมากในเวลานาน แพทยจะคอยๆ ลดขนาดยาลง เพราะ จะปรบนาดยากอนทจะหยดยาอยางสมบรณ

คำาแนะนำาระหวางในยา

ถาคณไดรบยาน เปนเวลานาน คณควรจะตองตรวจเลอด เปนระยะ ๆ X-rays ตรวจตา ความดนโลหต ความสง นำาหนก และตรวจทางกายภาพ โดยการตรวจรางกายน สำาคญสำาหรบเดก เพราะยาตวน จะทำาใหการเจรญเตบโตของกระดกชาลงยาตวน ควนจะไดรบอยางสมำาเสมอ เพอใหมประสทธภาพ และ ไมควรใชมากจนเกนไป บอยเกนไป และใชนานเกนทแพทยสง โดยถาเกดอาการทแย ใหพบแพทย เพราะขนาดยาทคณไดรบ อาจจะตองการปรบกไดแพทยอาจจะบอกใหคณชงนำาหนก ทก ๆ วน และ ใหคณรายงานนำาหนกทผดปกตบอกแพทย หมอฟน และแพทยผาตด ทกำาลงจะรกษาคณ วาคณกำาลงไดรบยานอย (ถงแมวาคณจะหยดการรกษาดวยยาตวนมาแลว 12 เดอนกตาม)

24

อาการขางเคยงของยา

ถาเกดอาการคลนไส อาเจยน ระคายเคองกระเพาะ ใหรบประทานยาพรอมอาหาร หรอนม ถาอาการเหลานยงคงอย หรอ อจจาระของคณมสดำา ใหพบแพทยถาเกดอาการปวดศรษะ dizziness นอนไมหลบ depression ตนเตน อารมณไมปกต เปนสว ผวบาง เหงอมากขน ผมยาวเรวขน หนาแดง แผลถลอกงาย มจดสมวงบนผวหนง มระยะเวลาของการมประจำาเดอนผดปกต หรอขาดการมประจำาเดอน โดยถาอาการเหลาน คงอยเปนเวลานาน หรอรนแรงใหพบแพทยปญหาในระยะยาว ไดแก นำาหนกมากขน เทาบวม ขอเทาบวม และ ขาดานลางบวม มแผลทกลามเนอ และ กลามเนอออนแรง แผลทตา ปญหาในการมองเหน เปนหวด หรอตดเชอ เปนอาการหลงๆ ของการใชยานานๆ ใหพบแพทย

คำาเตอนและขอควรระวง

กอนทจะรบยาน ควรบอกแพทยวาคณไดรบยาตอไปนอยดวยคอ aspirin ยารกษาโรคขออกเสบ ยาปองกนการแขงตวของเลอด เชน warfarin (coumarin) ยาขบปสสาวะ estrogen (ยาคมกำาเนด) phenytoin rifampin และ phenobarbital ไมควรจะรบวคซน การทำาใหเกดการคมกนโรค ( immunization ) หรอการทดสอบทางผวหนง ตางๆ ขณะทไดรบยานอย ยกเวนวา แพทยจะบอกใหคณ โดยเฉพาะเลยวาคณสามารถรบไดกอนหนาทจะไดรบยาน ควรบอกแพทยดวยถาคณตงครรภ คาดวาจะตงครรภ ตองการทจะตงครรภ หรอ คณเปนหญงใหนมบตร โดยถาคณกำาลงจะตงครรภ คณควรพบแพทย เพราะยาตวน สามารถ ทำาใหเกดอนตรายกบเดกทอยในครรภ หรอ เดกทดมนมมารดากอนทจะรบยาน ควรบอกแพทยถงประวตการใชยาของคณกอน โดยถาคณเปนโรคตบ โรคไต โรคลำาไส หรอ โรคหวใจ โรคความดนโลหตสง underactive thyroid gland myasthenia gravis osteoporosis (brittle bones) ตดเชอ herpes ทตา หรอ การตดเชออนๆ หรอ มประวตการเปนวณโรค โรคลมชก ulcers หรอ โรคเกยวกบการแขงตวของเลอดถามประวตเปน ulcers หรอ ไดรบขนาดยาของ aspirin ทมาก หรอ ไดรบยารกษาโรคขออกเสบ ใหจำากดปรมาณการดมของเครองดม แอลกอฮอล ขณะทใชยาน เพราะยานสามารถ ทำาใหกระเพาะและลำาไส ไวตดการเกดระคายเคองจากการใชแอลกอฮอล aspirin และยารกษาไขขออกเสบ และจะเพมอตราเสยง ของการเกด ulcersรายงานการเกด injury หรอ อาการการตดเชอ (ไข เจบคอ เจบระหวางการถายปสสาวะ และปวดกลามเนอ) โดยเกดขนระหวางการรกษา และ ภายใน 12 เดอน หลงจากการรกษา ดวยยาน โดยตองการปรบขนาดยา ถาคณเปนโรคเบาหวาน ยาตวน จะเพมระดบนำาตาลในเลอดของคณ โดยถาคณควบคมนำาตาล ในเลอดของคณทบาน ใหทดสอบนำาตาลในเลอด และในปสสาวะ บอยกวาปกต และพบแพทย ถาระดบนำาตาลในเลอดสง หรอ ถามนำาตาลในปสสาวะ โดยขนาดยาของยาเบาหวาน และอาหารของคณ อาจจะตองปรบขนาด

การเกบรกษา

เกบรกษาในภาชนะปดสนท และ เกบใหพนมอเดกเกบในอณหภมหองถาคณเปนโรค arthritis ควรบอกแพทย หรอ เภสชกรวาคณไมตองการขวด child-resistant cap

25

ชอการคา สวนประกอบ

BlephamidePrednisolone acetate 02 + Na sulfacetamide 10

Denson Prednisolone 25 mg + Nitrofurazone 2 mg

Farakil Prednisolone 05 + Neomycin 03

Mysolone-N Prednisolone 5 mg + Neomycin sulfate 5 mg

Otosil Prednisolone 05 + Chloramphenical 5

Ketotifen

กลไกการออกฤทธของยาorally active agent ซงเปน antihistamine อยางมนยสำาคญ และมสมบตเปน antianaphylactic ซงสามารถใชอยางไดผลด ในการปองกน การเกดโรคหอบหด

ชอสามญKetotifen

ชอการคาAmitone Asmahoc Katifen Ketofen Sykofen Zediten

ทำาไมตองใชยานantiasthmatic agent

อาการขางเคยงของยาsedation และ drowsiness โดยอาจจะตองลดขนาดยาลง หรอ หยดการใชยา ถาความรนแรงไมลดลง โดยแอลกอฮอล อาจจะเสรมฤทธของ การเกดอาการขางเคยง ของยากได และยงมรายงานการเกดอาการ นำาหนกเพมขน ปากแหง ปวดศรษะ dizziness และ giddiness

26

Benzonatate

ขอบงใชใชแกไอแหง

ชอการคาTesalon

วธใชยาถาเปน Capsule ไมควรเคยวหรอละลายยา กรณอาย gt 10 ป ถงผใหญ ทาน 1 capsule ทก 4 ชม ไมควรเกน 6 capsuleวน อาย lt10 ป ขนาดยาทให 8 mgkgวน โดยบงให 3 ndash6 ครง

คำาแนะนำาระหวางใชยานหามเคยวหรอหก capsule

เมอคณลมทานยาใหรบประทานทนททนกได แตถาใกลกบเวลาทจะทานครงตอไป ไมตองทานยาครงทลม ใหขามไปทานครงปกต ไมควรทานยาเพมเปน 2 เทา

ผลขางเคยงของยา ในบางรายอาจเกดอาการ

สงบระงบ ปวดหว วงเวยน คดจมก คลนไส ไมสบาทอง ทองผก ผนคนสามารถใชไดในสตรมครรภ และระหวางการใหนมบตรไมควรใชยานในผปวยทแพยา

Codeine27

ชอการคาCodipront

Pharmacokinetics

ยาตวนดดซมไดดทาง GI tract หลงจากใหยาทาง oral แลวพบวา ยาจะออกฤทธเปน antitussive ภายในเวลา 1-2 ชวโมง และฤทธจะอยไดนานถง 4 ชวโมง ยาตวนจะกระจายไปยงนำานมไดดวยยาตวนถก metabolize ทตบ โดยกระบวนการ O-demethylation N-demethylation และบางสวนจะเกด conjugation ดวย glucuronic acid และถกขบออกทาง urine

วธใชยา

ผใหญ 10 ndash 20 mg ทก 4 ndash 6 ชม ไมควรทานเกน 120 mgวนเดก อาย 6 ndash 12 ป ทาน 5 ndash10 mg ทก 4 ndash 6 ชม ไมควรทานเกน 60 mgวนอาย 2 ndash 6 ป ทาน 25 ndash 5 mg ทก 4 ndash 6 ชม ไมควรทานเกน 30 mgวน

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน

ระหวางทใชยานไมควรขบรถ หรอทำางานทตองใชสตตลอดเวลาไมควรทานยานรวมกบเหลาไมควรใชแกอาการไปเรอรงทเกดจาก การสบบหร หอบหด ถงลมโปงพอง หรออาการไอทมเสลดเยอะ นอกจากอยภายใตการดแลของแพทยอาจมอาการปากแหง ทองผกไดอาจมอาการไมสบายทองใหแกโดยทานพรอมอาหาร หรอดมนมตาม

อาการขางเคยงของยาอาจมอาการ คลนไส อาเจยน วงเวยน สงบระงบ ทองผก

คำาเตอนและขอควรระวง

ไมควรใชยานกบผปวยหอบหดหลกเลยงการใชยานในสตรมครรภไมควรใชยานในสตรทใหนมบตรไมควรใชยานในเดกระวงการใชยานในผปวย โรคตบ ไต ผปวยทมธยรอยด ฮอรโมนตำา และคนสงอาย

การเกบรกษาเกบในภาชนะปดสนท ใหพนมอเดก ทอณหภมหอง

Dextromethorphan

ชอสามญDextrometrophan

28

ชอการคาCortuss Dextroral pusiran Polydex PPolydex Y Rocof Menthol Tussils 5

กลไกการออกฤทธdepressing the cough reflex (กดศนยการไอ) โดยไมมฤทธเปนยาขบเสมหะ (expectorant) ใน dose ของการรกษา ยาตวนจะไมยบยง ciliary activity

Pharmacokineticsดดซมไดเรวทาง GI tract การออกฤทธของยา จะมผลภายใน 15-30 นาทหลงรบประทานยาแลว ระยะเวลาในการออกฤทธประมาณ 3-6 ชม With conventional dosage forms

วธใชยา

ผใหญ และเดกอาย gt 12 ป 10-20 mg ทก 4 ชม หรอ 30 mg ทก 6-8 ชม แตไมควรเกน 120 mg วน หรอ ควรรบประทานตามแพทยสงเดก 6-12 ป 5-10 mg ทก 4 ชม หรอ 15 mg ทก 6-8 ชม แตไมควรเกน 60 mgวน หรอควรรบประทานตามแพทยสงเดกอายนอยกวา 2 ป ดเปนรายบคคลไปวาจะใหขนาดยาเทาไหร โดย dosage ปกตของยาตวนจะเปนแบบ extended-release oral suspension containing the polistirexผใหญและเดกอาย gt 12 ป 60 mg วนละ 2 ครงเดก 6-12 ป 30 mg วนละ 2 ครงเดก 2-6 ป 15 mg วนละ 2 ครงในรปแบบ Lozenges จะไมใชในเดกอายตำากวา 6 ป

ขอบงใชใชบรรเทาอาการไอ จากการระคายเคองของคอ และหลอดลม ซงเกดจากไขหวด หรอ สารระเหยทระคายเคอง โดยยาตวนมผลด ในการรกษาอาการไอ แบบเรอรงทไมมเสมหะ

ขอควรระวง

adverse effects ของยาตวนมนอย โดยอาจเกดอาการคลนไส และหรอ เกด GI disturbances อนๆ slight drowsiness และ dizziness ยานไมทำาใหเกดอาการ analgesia ไมทำาใหเกดการเสพตด และอาจม หรอไมมอาการ CNS depression กได การใหยาตวน จะเกยวกบการหลง histamine และควรในอยางระมดระวงในเดกทมประวตเปนโรคภมแพระวงการใชใน sedated หรอ debilitated patientsไมควรใชกบอาการไอแบบเรอรง ในผปวยทมการสบบหรนานๆ โรคหอบหด หรอ โรคถงลมปอดโปงพอง หรอไอทมเสมหะมากเกนไป โดยถามอาการไอมากกวา 1 สปดาห หรอ เปนซำาอกหลงจากทหายไปแลว หรอ เกดอาการไอรวมกบอาการไขสง ผน หรอ ปวดศรษะ ควรปรกษาแพทยยา Dextromethorphan ทมสวนผสมของ aspartame (Nutra Sweet) ควรระวงการใชในผปวยทเปน phenylketonuria ซงผปวยโรคนควรจำากด การไดรบ phenylalanine เพราะ Nutra Sweet จะถก metabolize ใน GI tract ไปเปน phenylalanineยา Dextromethorphan ทมสวนผสมของ tartrazine ถงแมวาอบตการณ การเกดการแพตอ tartrazine จะตำาแตการแพน มกพบบอยในผปวยทแพ aspirin

29

Antihistamine

ยาแกแพเปนยาหลกสำาหรบการรกษาโรคภมแพ ยาแกแพในระยเรมแรกจะมผลขางเคยงทไมพงปราถนา เชนอาการปากแหง ทำาใหเกดการงวงซมซงเปนผลเสยตอการทำางาน การทำางานของยาแกแพจะออกฤทธท H1-receptor คณสมบตของยาแกแพมดงน

bull ลดอาการทเกดจากการหลง histamine เชน อาการจาม คนจมก นำามกไหล bull แตไมลดอาการของคดจมก bull สามารถลดอาการคนตา และคนห bull ยาแกแพสวนใหญออกฤทธเรว

เนองจากผลขางเคยงของยาแกแพมมากจงไดมการพฒนายาแกแพรนใหมทมผลขางเคยงตำา ขณะเดยวกนกยงคงมประสทธภาพ ยารนใหมตองมประสทธภาพในการรกษาดงน

1 เยอบจมกอกเสบจากโรคภมแพทงชนดเปนทงป Perrenial allergic rhinitis และเปนเฉพาะฤด seasonal allergic rhinitis

2 เยอบตาอกเสบจากโรคภมแพ 3 ลมพษ ยาทจดวาไดผลดสำาหรบลมพษคอ cetiricineterfenadine ซงออกฤทธเรว

และลดอาการคนไดเปนอยางด 4 ผวหนงอกเสบแบบ Atopic dermatitis ยาทใชไดผลดคอ

cetirizineloratadineketotifen 5 โรคหด asthma โดยเฉพาะผปวยโรคหอบหดทมอาการภมแพมอาการคดจมก และนำามก

ไหล

ผลขางเคยงของยา

1 อาจจะทำาใหงวง ซม และนำาหนกตวเพม แตอาการนอยกวายาแกแพรนแรกๆ 2 พษตอหวใจ astemazoleterfenadine จะมผลตอการเตนของหวใจ แตยาตวอน

ไมมผลตอการเตนของหวใจ

ขอระวงในการใชยา

1 ควรจะตองระวงการใชยาอน เพราะอาจจะเกดปฏกรยา ยาทตองระวงไดแก erythromycinketoconazoleitraconazole

2 ไมควรใชยานในคนตงครรภ

30

3 ไมควรใชยานในคนทเลยงลกดวยนมแม 4 ควรจะระมดระวงในคนทเปนโรคไต และโรคตบ

Albuterol (อลบเทอรอล)หรอ Salbutamol ( ซลบทามอล)

ชอทางการคา Ventolin inhaler

ทำาไมจงตองใชยาน เปนยาขยายกลามเนอบรเวณหลอดลม ทำาใหชองวางในหลอดลมขยายใหญ จงหายใจสะดวกขน ใชในผทมปญหาเกยวกบการหายใจทมสาเหตมาจากหลอดลมอกเสบ ถงลมโปงพอง และโรคปอดอนๆ นอกจากนยงใชในการปองกนอาการหลอดลมตบหลงจากออกกำาลงกาย

วธใชยา กรณทเปนยาพน มวธการใชยาดงน

เขยาทใสยาพนหายใจออกใหไดมากทสดขณะทปากกำาลงปดอยเปดฝากระบอกยาพนออก แลวอมปากกระบอกยาโดยเอารมฝปากประกบปากกระบอกยาใหแนบสนทโดยรอบกดทใสยาพนเพอใหยาเขาปากพรอมกบสดลมหายใจเขาชาๆ โดยตองแนใจวายาผานเขาสลำาคอหมดโดยไมคาง อยตามซอกฟนหรอลน ถาใชกบเดกควรใหผใหญชวยเหลอ โดยปดจมกเดกใหสนทแลวกดยาพนเขาปากเดก เพอใหแนใจวายาไดผานเขาสลำาคอเดกกลนลมหายใจประมาณ 2-3 วนาท แลวจงปลอยลมหายใจออกชาๆ

หลงจากใชแลวถายงคงมความรสกวายายงเขาไปไมถงปอด จะมเครองมอทจะชวย เรยกวา spacer (สเปเซอร) ซงเปนกระบอกพลาสตกกลวง ใชสวมตอจากกระบอกพน จะทำาใหใชยาพนไดอยางมประสทธภาพมากขน ถาไมเขาใจวธการใชยาไมวากรณใดกตามควรปรกษาแพทยหรอเภสชกรใหอธบายวธการใชจนเขาใจโดยละเอยด และควรพบแพทยตามนดหรอเมอยาหมด กรณทเปนยาเมดใหรบประทานครงละ 1-2 เมด วนละ 3-4 ครง ตามคำาแนะนำาของแพทย

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน

ควรทำาความสะอาดอปกรณการพนอยางสมำาเสมอตามคำาแนะนำาทแนบมาเมอใชยาตามปกตแตไมสามารถปองกนหรอรกษาอาการไดใหพบแพทยอยางเรงดวนทสดอยาเพมขนาดการใชยาเองในแตละครงหรอเพมความถในการใชมากกวาทแพทยสงเพราะจะทำาให

31

ไดรบขนาดยามากเกนไป เกดอนตรายได

เมอคณลมกนยา ควรทานทนททนกขนได แตถาเวลาททานใกลเคยงกบเวลาทจะทานครงตอไป ควรงดทานยาทลม และใหทานตามเวลาทจะทานครงตอไปตามปกต ไมควรเพมปรมาณยาเปน 2

เทา

ผลขางเคยงของยา เกดไมบอยนกแตถาเกดขนใหรบพบแพทยทกำาลงรกษาอย อาการเหลานคอ การรบรสเปลยนไป ปากแหง มการระคายเคองบรเวณปากและลำาคอ นอนไมหลบ คลนไส ไอ และถายงใชแลวทำาใหหายใจลำาบากขนหรอใจสน ใหหยดใชยานทนทแลวพบแพทยโดยดวน

คำาเตอนและขอควรระวง ถามภาวะดงตอไปนควรแจงใหแพทยทราบ คอกำาลงตงครรภหรอใหนมบตร โรคหวใจ โรคความดนโลหตสง โรคตอมไทรอยดเปนพษ โรคลมชก โรคเบาหวาน และควรบอกแพทยวากำาลงใชยาอนอะไรอยบาง ทงทไดรบจากแพทยอนๆ หรอซอใชเองกตาม รวมทงการแพยาตางๆ ดวย

การเกบรกษา

เกบในภาชนะปดสนทใหพนมอเดกเกบใหพนแสงแดด ความรอนและความชนไมควรเกบในตเยนหรอใกลเตาไฟ

Allopurinol (อลโลพรนอล)

ชอการคา Alinol Allopin Allorin Apnol Apurol Loporic Medoric Puricin Puride SigapurolUricad Valeric Xanol Zyloric

ทำาไมจงตองใชยาน ยานใชเพอปองกนอาการกำาเรบของโรคเกาทในโรคเกาทเรอรงเทานน โดยออกฤทธลดการสรางกรดยรก ไมสามารถจะบรรเทาอาการของโรคเกาทเมอโรคเกาทกำาเรบแลวได ดงนนจงตองรบประทานและปฎบตตาม แพทยสงอยางเครงครด พยายามไมลมรบประทานยา และรบประทานอยางถกตองครบถวน

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน ระหวางทใชยานควรดมนำาประมาณแปดแกวตอวน สราหรอเครองดมทมแอลกอฮอลจะลดฤทธของยา ระหวางทรบประทานยาน ไมควรรบประทานนำาผลไมหรอวตามนซมากจนเกนไป เพราะวตามนซจะทำาใหปสสาวะเปนกรด และเกดนวในไตได

เมอคณลมกนยา ควรทานทนททนกขนได แตถาเวลาททานใกลเคยงกบเวลาทจะทานครงตอไป ควรงดทานยาทลม และใหทานตามเวลาทจะทานครงตอไปตามปกต ไมควรเพมปรมาณยาเปน 2 เทา

32

ผลขางเคยงของยา อาจพบอาการคลนไส อาเจยน ทองเสย อาหารไมยอย จงควรรบประทานยาหลงอาหารเพอปองกนอาการ ถาเกดอาการมากหรอทนไมไหวใหรบพบแพทย และอาจเกดผนตามผวหนง เจบปวดเมอปสสาวะ ปสสาวะมเลอด ระคายเคองตา ปากหรอรมฝปากบวม ใหหยดยาและพบแพทยทนท ยานอาจทำาใหมนงง เมอทานยานแลวมอาการมนงง ควรระมดระวงหากตองขบรถหรอทำางานเกยวกบเครองจกรกล

คำาเตอนและขอควรระวง หญงตงครรภหรอใหนมบตรและผปวยโรคไต โรคตบ ความดนโลหตสง เบาหวาน ควรปรกษาแพทยกอนใชยา ถาใชยาอนอยกอนหรอจะใชยาอนควบ ควรปรกษาแพทยหรอเภสชกร เพราะอาจทำาใหเกดอาการอนไมพงประสงคได

การเกบรกษา

เกบในภาชนะปดสนทใหพนมอเดก เกบใหพนแสง ความรอนและความชน

Amiloride and Hydrochlorothiazide (อะมโลไรด และ ฮยโดรคลอโรไธอะไซด)

ชอการคา Amihydrozide Amilide Hyperretic Miduret Milorex Miretic Moduretic Poli-uretic Renase Sefaretic

ทำาไมจงตองใชยาน เปนยาขบปสสาวะ ใชสำาหรบรกษาโรคความดนโลหตสงและอาการบวมนำาทเกดจากความผดปกตตางๆ เชน โรคหวใจ ยานไปทำาใหไตขจดนำาและเกลอสวนเกนออกจากรางกายทางปสสาวะ

วธใชยา รบประทานวนละ 1 ครงในตอนเชาพรอมอาหาร

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน ควรไปพบแพทยตามเวลานดหามหยดยาเองโดยทไมไดปรกษาแพทย แลหามใชยาชนดอนรวมดวยเกนกวาทแพทยสง

ควรรบประทานอาหารทมรสเคมนอยหรออาหารทมเกลอโซเดยมตำาและควรออกกำาลงกายทกวน จำากดอาหารทมเกลอโปแตสเซยมสง เชน กลวย ลกพรน ลกเกด นำาสมและนม

เมอคณลมกนยา ใหรบประทานทนททนกได ถาหากจำาไมไดจนถงวนรงขน ใหกนยามอตอไปตามปกตไมตองกนยาทลม

ผลขางเคยงของยา

อาจพบอาการคลนไส อาเจยน ทองเสย เบออาหาร ปวดทอง แนนทอง มลมในทอง ถาเกดอาการดงกลาวใหรบประทานยานพรอมอาหาร แตถาหากอาการยงคงอยหรอรนแรงขนใหพบแพทยอาการปสสาวะบอย มนงง ปวดหว ปญหาเหลานจะลดลงหลงจากทคณทานยานเปนเวลา 2-3 สปดาห ถาหากมอาการอยใหพบแพทยหากมอาการเหลานใหรบไปพบแพทยโดยดวนกลามเนอออนแรงหรอเกดตะครว ออนลา หวใจเตนชาหรอไมสมำาเสมอ เจบคอ ฟกชำางายผวหรอตาเหลองผนแดง

คำาเตอนแลขอควรระวง

33

ควรแจงใหแพทยทราบ ถาเปนโรคเบาหวาน เกาท แพยาซลฟา หรอเปนโรคตบ โรคไต กำาลงตงครรภ หรอใหนมบตร

แจงแพทยหรอเภสชกรใหทราบวาใชยาอะไรอยบาง โดยเฉพาะยา แคปโทพรล ดจอกซน อนาลาพรล ไลซโนพรล ลเธยม ยาเสรมโปแตสเซยม ยารกษาโรคขอ ยารกษาโรคเบาหวานหรอยาลดความดนโลหตหามรบประทานยาชนดน ถากำาลงรบประทานยาสไพโรโนแลคโทน หรอไทรแอมเทอรนอยเครองดมทมแอลกอฮอลอาจเพมฤทธของยาตวนจะทำาใหเกดอาการมนงงหรอปวดศรษะได จงไมควรใชรวมกนหากจะตองรบการผาตด หรอทำาฟนใหแจงแพทยวากำาลงใชยานอยถาเกดอาการปวยแลวทำาใหอาเจยนหรอทองเสยทำาใหสญเสยนำามาก ใหปรกษาแพทยหามใหยานแกผอนใช

การเกบรกษา เกบในภาชนะปดสนททอณหภมหอง พนจากแสง ความชนและจากมอเดก

Amiodorone (อะมโอดาโรน)

ชอการคา Cordarone

ทำาไมจงตองใชยาน ใชรกษาหรอปองกนภาวะหวใจเตนผดจงหวะ โดยยานจะลดการทำางานของเสนประสาทในหวใจและลดการทำางานทมากเกนไปของหวใจ

วธใชยา รบประทานวนละ 1-2 ครง ตามคำาสงแพทย อาจจะตองใชยานนาน 1-3 สปดาห จงจะเหนผลการรกษาและตองใชยานเปนเวลาหลายเดอน กอนทผลของยาจะออกฤทธเตมท

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน

ควรไปพบแพทยตามนด เพอตดตามผลการรกษาควรปฏบตตามคำาแนะนำาของแพทยเกยวกบการสบบหร อาหาร เครองดมทมแอลกอฮอลและคาเฟอน บหรและเครองดมทมคาเฟอนอาจจะทำาใหหวใจเตนผดจงหวะมากขนและมผลตอการออกฤทธของยา

เมอคณลมกนยา ใหเวนยามอนนไปเลยและรบประทานมอตอไปตามปกต หามรบประทานยาสองมอควบ

ผลขางเคยงของยา

ถามอาการคลนไส อาเจยน ทองผก เบออาหาร ปวดทอง ใหแกไขโดยรบประทานยาพรอมอาหารถามอาการมอสน เดนลำาบาก วงเวยน ออนเพลย กลามเนอออนเปลย นอนไมหลบ ปวดศรษะ เสอมสมรรถภาพทางเพศ นำาหนกตวลดลง การรบรสหรอกลนผดปกต การมองเหนผดปกต เชน มองภาพไมชดเจน เหนแสงรอบๆ วตถ ตาไมสามารถสแสงหรอตาแหง หนาแดง มการบวมของเทา ขอเทา ขาทอนลาง ผวเปลยนเปนสคลำาๆ (โดยเฉพาะทหนาและมอ) และผวหนงไวตอแสง ใหปรกษาแพทยถามอาการไอ หายใจหอบหรอมอาการเจบเมอหายใจ ทองบวม หวใจเตนเรวหรอผดปกตใหรบปรกษาแพทยทนท (อาการดงกลาวนสามารถเกดขนไดหลงจากทคณหยดยา)

คำาเตอนแลขอควรระวง

ควรแจงใหแพทยทราบ ถามประวตของโรคปอด ตบ หวใจ ตอมไทรอยด กำาลงตงครรภหรอใหนมบตรควรบอกกบแพทยหรอเภสชกรวากำาลงใชยาอนอย โดยเฉพาะยาตอไปน คอ เฟนโทอน วอรฟารนหรอยาตานการแขงตวของเลอด ด

34

จอกซน โพรเคนาไมด ควนดน และยาอนๆ ทใชรกษาโรคหวใจการใชยานอาจทำาใหผวหนงไวตอแสงแดดมากกวาปกต ซงผลดงกลาวจะปรากฎอยนานเปนสปดาหหรอเปนเดอน หลงจากทหยดรบประทานยาแลว ดงนน ถาจะออกไปนอกบานเปนเวลานานๆ ควรใสเสอแขนยาวและใชผลตภณฑกนแดด การสมผสแสงแดดจะทำาใหผวเปลยนเปนสคลำา ซงอาจจะไมหายเปนปกตหลงจากหยดใชยานแลวหากตองเขารบการผาตดหรอทำาฟน ใหบอกแพทยหรอทนตแพทยวากำาลงใชยานอย หรอมการใชยานภายในระยะ 2 เดอนทผานมาหามใหยานแกผอนใช

การเกบรกษา เกบในภาชนะปดสนททอณหภมหอง พนจากแสงแดดและจากมอเดก

Amitriptyline (อะมทรบไทลน)

ชอการคา Polytanol Tripta Triptyline Tryptanol

ทำาไมจงตองใชยาน เปนยาตานอาการซมเศรา ใชรกษาภาวะซมเศราและอาจมขอบงใชอนๆ ตามแพทยสง เชน บรรเทาอาการปวดเรอรง รกษาอาการปสสาวะรดทนอนในเดก แผลในกระเพาะอาหาร เปนตน ผทรบประทานยานควรไดรบการดแลและปฏบตตามทแพทยแนะนำาอยางเครงครด การปรบเปลยนขนาดยาหรอการหยดรบประทานยา ตองไดรบคำาสงจากแพทยเทานน

วธใชยา

รบประทานใหถกขนาดและสมำาเสมอตามแพทยสง หามหยดยาดวยตนเอง เพราะยาจะออกฤทธไดเตมทตองใชเวลาหลายสปดาหรบประทานยานในขณะทองวางหรอพรอมอาหารกได แตการรบประทานยาพรอมอาหารหรอหลงอาหารทนทจะชวยลดการระคายเคองกระเพาะอาหาร

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน บอกใหแพทยทราบถา

มประวตแพยาอนตงครรภหรอวางแผนตองการมบตร เพราะยานเปนอนตรายตอทารกในครรภกำาลงใหนมบตรเพราะยาสามารถผานทางนำานมสทารกและทำาใหเดกงวงซมไดกำาลงใชยาอนซงสงโดยแพทยหรอทนตแพทยทางอนหรอการซอยาจากรานขายยาในกรณเจบปวยเลกนอย เชน ยาแกหวด ยาแอสไพรนแกปวด ยาลดกรดในกระเพาะอาหาร เปนตนมโรคประจำาตวหรอมปญหาสขภาพอนๆ เชน มประวตเปนโรคหอบหด โรคลมชก โรคหวใจ ตอหน โรคตบ โรคจต พษสราเรอรง กอนเขารบการผาตดหรอทำาฟน รวมทงกรณไดรบบาดเจบฉกเฉน

เมอคณลมกนยา ควรทานทนททนกขนได แตถาเวลาททานใกลเคยงกบเวลาทจะทานครงตอไป ควรงดทานยาทลม และใหทานตามเวลาทจะทานครงตอไปตามปกต

ไมควรเพมปรมาณยาเปน 2 เทา

คำาเตอนและขอควรระวง

จำากดการดมสรา หรอเครองดมทมสวนผสมของแอลกอฮอล เพราะทำาใหงวงนอนเพมขน หามขบรถยนต ใชเครองจกรหรอทำางานทตองอาศยความตนตว เพราะยาทำาใหงวงซมพยายามอยาลกนงหรอยนอยางรวดเรว เพราะทำาใหเวยนหวหรอเปนลมไดยายงคงมฤทธอย 3-7 วนหลงจากหยดใชยาเพอใหเวลารางกายมการปรบตว หากสงเกตพบความผดปกตเกดขนใหปรกษาแพทยหรอ

35

เภสชกร

การเกบรกษา

เกบในภาชนะปดสนทใหพนมอเดกเกบใหพนแสง ความรอนและความชน

Amlodipine (แอมโลดพน)

ชอการคา Norvasc

ทำาไมจงตองใชยาน เปนยาลดความดนโลหตโดยออกฤทธขยายหลอดเลอดและใชบรรเทาอาการเจบหนาอกจากโรคแองไจนา (Angina)

วธใชยา รบประทานวนละ 1 ครงตามขนาดทใชรกษาตามแพทยสง เวลาในการรบประทานควรเปนเวลาเดยวกนของทกๆ วนเพอใหระยะหางของการใหยาเปนชวงเทาๆ กน

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน

ควรไปพบแพทยตามนดทกครงเพอใหแพทยประเมนและตดตามผลการใชยา และทำาการปรบขนาดยาหากขนาดยาทใชอยไมเหมาะสมหลกเลยงการรบประทานอาหารทโซเดยมสง ซงไดแกอาการทมเกลอมาก อาหารทมรสเคมเชน อาหารหมกดอง ไขเคม ปลาเคม ท การเปลยนอรยาบทจากการนงหรอนอนเปนลกขนและยนควรกระทำาอยางชาๆ เพอลดการหนามด มนงงยานอาจทำาใหมอาการมนงงจงควรหลกเลยงการขบรถหรอทำางานเกยวกบเครองจกรหากจะตองทำาการผาตดตางๆ รวมทงการผาตดทางทนตกรรมซงมการใชยาสลบ(general anesthesia) ควรบอกแพทยกอนทำาการผาตด วาใชยา amlodipine อย

เมอคณลมกนยา ควรทานทนททนกขนได แตถาเวลาททานใกลเคยงกบเวลาทจะทานครงตอไป ควรงดทานยาทลม และใหทานตามเวลาทจะทานครงตอไปตามปกต ไมควรเพมปรมาณยาเปน 2 เทา

ผลขางเคยงของยา ทพบไดแก หนามด มนงง เวยนศรษะ ออนเพลย เจบยอดอก (heartburn) มการเกรงตวของกลามเนอ รอนวบวาบตามตว ซงอาการเหลานจะหายไปเองเมอไดรบยาไประยะหนงเนองจากการปรบตวของรางกายใหเขากบยา แตหากมอาการรนแรงควรปรกษาแพทย

คำาเตอนและขอควรระวง

สตรมครรภหรอใหนมบตรหรอมโรคประจำาตวคอโรคหวใจ โรคตบหรอโรคไต ควรปรกษาแพทยผปวยซงใชยาตอไปน ควรใชดวยความระมดระวงในกลมเบตา บลอกเกอร (beta blocker)ไซเมทดน (cimetidine) เฟนทานล (fentanyl) ไซโคลสปอรน (cyclosporine) ดจอกซน (digoxin)

การเกบรกษา

เกบในภาชนะปดสนทใหพนมอเดกเกบใหพนแสงแดด ความรอนและความชน

36

Page 9: ยานอนหลับ

glucuronide conjugation แลวหมดฤทธ นอกจากนน chloral hydrate ยงอาจถก oxidize ได trichloroacetic acid ซงไมมฤทธ แตสารนมพษและถกขบออกชามาก ถารบประทาน chloral hydrate ตดตอกนอาจมการสะสมของ trichloroacetic acid ได ทำาให chloral hydrate ไมคอยเปนทนยมใช และสารนยงอาจม carcinogenic effect ดวยจากตวมนเองหรอเมตาบอไลทของมน

ขนาดสงกดการหายใจ ความดนโลหตตก กดการบบตวของกลามเนอหวใจ refractory period สนลง โดยเฉพาะอยางยงคนทเปนโรคหวใจอยกอนแลว

SEDATIVE-HYPNOTICS ตวใหม

ZOLPIDEM

เปน imidazopyridine derivative โครงสรางไมคลาย benzodiazepinebind กบ benzodiazepine receptor และมกลไกคลาย benzodiazepine ในการเพม GABA-mediated inhibitionม efficacy และอาการขางเคยงคลาย benzodiazepineใชรกษาอาการนอนไมหลบระยะยาวม half-life สน ประมาณ 3-5 ชวโมง ทำาใหการชนยาการตดยามนอยกวา

ชอการคา

ProSomTM

9

รปแบบ

Tablet 1mg 2mg

ขอบงใช

ใชรกษาอาการนอนไมหลบ ในระยะสน

กลไกการออกฤทธ

เพมฤทธของสารสอประสาท GABA โดยยากลม BZD นจะไมมผลไปเปลยนแปลงการสงเคราะห การปลดปลอย การดงกลบ หรอการทำาลายสารสอประสาท GABA

ขนาดการใชยา

ผใหญ 1 mg กอนนอน ในบางคนอาจใหไดถง 2 mg

ในผปวยทออนเพลยหรออายมาก ใหเรมใหยาในขนาด 05 mg

การปรบขนาดการใชยาในผปวยโรคตบอาจจำาเปน

ผลขางเคยงจากการใชยา อบตการณการเกด gt 10 ไดแก

ผลตอระบบหวใจและหลอดเลอด เจบหนาอก หวใจเตนเรว

ผลตอระบบประสาทสวนกลาง มนงง ออนเพลย กลามเนอทำางานไมประสานกน ความจำาเสอมลง นอนไมหลบ วตกกงวล ปวดหว

10

ผลตอผวหนง ผนคน

ผลตอระบบตอมไรทอ ลดความรสกทางเพศ

ผลตอกระเพาะอาหารและลำาไส ทองผก คลนไส อาเจยน ทองเสย เพมหรอลดความอยากอาหาร ปากแหงเนองจากขาดนำาลาย

ผลตอกลามเนอ พดตะกกตะกก

ผลตอตา มองภาพไมชด

ผลอนๆ เหงอออกมาก

คำาเตอน

ไมควรหยดยาทนทเพราะอาจทำาใหเกดอาการนอนไมหลบกลบขนมาอก และควรใชยานดวยความระมดระวงในผปวยทไดรบยากดประสาท ผปวยทมระดบ albumin ตำา ผปวยทตบทำางานผดปกต ผสงอาย สตรมครรภ ยานอาจทำาใหเกดการตดยาได ไมมรายงานประสทธภาพ และความปลอดภยในการใชยาน ในเดกอายตำากวา 15 ป

ขอหามใช

ผทแพยาน และผทแพยาในกลม BZD กอาจแพยานได สตรมครรภ ผปวยทเปนตอหนชนดมมปด ผทมอาการซมเศรามากอน ผปวยทมอาการหยดหายใจชวขณะหนง ในขณะนอนหลบ

อนตรกรยา

ทำาใหผลยาลดลง ยาทเปน enzyme inducer จะไปเพม metabolism ของ Estazolam ไดทำาใหผลยาเพมขน พวกยากดประสาท จะไปเพมผลขางเคยงของยา ตอระบบประสาทสวนกลางได ยา cimetidine จะไปลดการ metabolism ของ Estazolam

Pregnancy Risk Factor 11

Xการใชยาในหญงตงครรภและหญงใหนมบตร

หามใชยานในหญงตงครรภ เนองจากมผลกอลกวรปในเดก

Parameter Monitoring

สภาวะของระบบหายใจ และสภาวะของระบบหวใจและหลอดเลอด

คำาแนะนำาการใชยา

ยานอาจทำาใหงวงได ไมควรดม alcohol และยาทมฤทธกดประสาทสวนกลาง หลกเลยงการขบขยานพาหนะ ยานอาจทำาใหตดไดทงทางกายและทางใจ ไมควรหยดยาทนทเมอใชยานมาเปนเวลานาน

พษวทยา

ถาไดรบยาเกนขนาดจะมอาการดงน กดการหายใจความดนโลหตตำา การตอบสนองตอปฏกรยา reflex จะชาลง การเคลอนไหวผดปกตไป

วธการเกบรกษา

เกบยานในภาชนะทปดสนทและ เกบใหพนมอเดก ควรเกบยานทอณหภมหอง และเลยงการสมผสกบความรอน หรอแสงแดดทมากเกนไป

อนๆ

- กอนทจะทานยานโปรดบอกแพทยกอนถาคณมโรคไต โรคตบ หรอมประวตตดยาหรอเปนโรคซมเศรา มปญหาเกยวกบการหายใจ หยดหายใจชวขณะ โรคลมชก หรอเปนโรคภมแพ

- กอนทจะทานยาน แจงแกแพทยและเภสชกรวา คณกำาลงทานยาอะไรอย เชน ยาสำาหรบรกษาโรคซมเศราหรอโรคลมชก ยาบรรเทาปวด ยาเมดคมกำาเนด ยารกษาโรคหวด ยา

12

กลอมประสาท ยาคลายกลามเนอ ยานอนหลบ isoniazid probenecid rifampin antihistamines cimetidine theophylline phenytoin digoxin barbiturates

- หามดม alcohol ขณะทานยานอยเนองจาก alcohol จะไปทำาใหเวยนศรษะมากขน

ANTIANXIETY DRUGS

ความวตกกงวล (Anxiety) เปนสภาพทางอารมณอยางหนง ททำาใหเกดความไมสบายกายและใจเปนความรสกทมลวงหนา คาดการณเกยวกบอนาคต วาจะมสงทรายแรงไมดเกดขนกบตวเอง อาจเกดจากความจำาทนากลว รวมไปกบสถานการณในปจจบนทผนนไมรตว ผดจากความกลว คอไมมสาเหตทชดเจน และความรสกไมรนแรง เปนอยนานไมใชชวครแบบความกลว อาการทางรางกายทรวมไปกบความวตกกงวล คอการกระตนทางระบบซมพาเธตค ทางระบบหมนเวยนโลหต มชพจรเรว ใจสน ความดนโลหตขน กลามเนอสน เกรง ทำาใหปวดหลง ปวดคอ ปวดศรษะได ทางระบบทางเดนอาหารมนำาลายแหง คลนไส ทองเดน ทางระบบหายใจมหอบ หายใจเรว วงเวยน และมเหงอออกมาก ซงอาการตางๆ ทางรางกายนไมไดเกดเฉพาะกบความวตกกงวล แตพบในสภาพอนได เชน รก เกลยด กลวความวตกกงวลถามพอเหมาะจะทำาใหทำางานไดดขน ถามนอยเกนไปทำางานไมไดผลด แตถามมากเกนไป ประสทธภาพการทำางานกลดลงดวย และทำาใหเกดปญหาตางๆ ตามมา ความวตกกงวลทมมากเกนปกตและไมสมเหตผล จำาเปนตองรกษาดวยยาคลายกงวล (anxiolytic drugs)

1 Benzodiazepines

-Chlorodiazepoxide (Libriumreg )-Diazepam (Valiumreg )-Oxazepam (Seraxreg )-Lorazepam (Ativanreg )-Clobazam (Frisiumreg )-Clorazepate (Tranxenereg )-Alprazolam (Xanaxreg )

2 Glycerol derivatives

-Meprobamate

3 Buspirone

Benzodiazepines ใชกนมากในการรกษาความวตกกงวล โดยเฉพาะอยางยง chlordiazepoxide และ diazepam ม potency สงในการเปน antianxiety muscle relaxation กมากกวากลมอน

กลม sedative-hypnotics นทำาใหม sedation จนถง hypnosis ม muscle relaxation และ anticonvulsant action เกด tolerance habituation และ physical dependence ไดแตนอยและไมบอย ยกเวน meprobamate

13

ยากลมนเพม muscle tone ลด convulsive threshold ซงตรงขามกบพวก sedative-hypnotics ดกวากลมแรกตรงทม habituation และ physical dependence ไดนอยกวา แตขอเสยอนๆ ทำาใหคนนยมพวกแรกมากกวา

antianxiety drugs ชวยลด stimuli ทงจากภายในและภายนอกทเขามาสสมอง มผล sedative ออนๆ ชวยลด anxiety และมสวนชวยใหม muscle relaxation ซงกมสวนชวยลด anxiety ดวย benzodiazepine ยงเพม GABA (gamma-aminobutyric acid) activity ซงมผลในทาง antianxiety anticonvulsant และ muscle relaxant effects

Benzodiazepines

กลไกการออกฤทธ

กลไกการออกฤทธของ Benzodiazepine ยงไมทราบแนชด เชอวายากลมนมผลตอสวนตางๆในสมองบรเวณ sensory input limbic system โดยเปลยนแปลงอารมณ และยงพบวายากลมนไปเพม gamma-aminobutyric acid (GABA) activity โดย GABA activity ทเพมขน อาจมความสำาคญตอ anticonvulsant และ muscle-relaxant effects ของมน

นอกจากนน ยงมบางรายงานแสดงใหเหนวายากลมนมผลตอระดบและ turnover rate ของ neurotransmitters อนหลายตว เชน dopamine norepinephrine และ serotonin Benzodiazepines ยงมผลตอระบบ neuroendocrine สามารถลดการหลง ACTH corticosterone beta-endorphin และ prolactin

การดดซม การเปลยนแปลงในรางกาย และการขบถาย

เมอรบประทาน diazepam จะถกดดซมไดเรว ทง diazepam และ chlordiazepoxide ถกดดซมไดเกอบสมบรณ ตวอนบางตวการดดซมไมสมบรณและไมแนนอน แตถาใหโดยการฉดเขากลามเนอ ยาทงสองตวนถกดดซมไมไดดและไดความเขมขน ในเลอดตำากวาการใหโดยการรบประทาน อาจอธบายไดวา ตวทำาละลายสำาคญซงคอ propylene glycol ระคายเคองมาก และยาบางสวนตกตะกอนอยในเนอเยอเมอฉดเขากลาม จงไมควรใช เมอเขาไปในรางกาย chlordiazepoxide และ diazepam มการเปลยนได metabolites หลายอยางทสำาคญคอ N-desmethyldiazepam ซงม activity และม half-life ยาวกวาตวมนเอง oxazepam เปน metabolite ตวหนงของ diazepam ม duration of action สน half life ประมาณ 7 ชวโมง มประโยชนในการรกษา alcohol withdrawal syndrome หรอใชกบผปวยทม advanced liver disease ระยะออกฤทธ (duration of action) ของ chlordiazepoxide และ diazepam ยาว half-life ของ chlordiazepoxide 8-28 ชวโมง ในคนแกซงม metabolism ชาลง half-life นานขน diazepam ในคนอาย 20 ป half-life ประมาณ 20 ชวโมง ถาอาย 90 ประมาณ 90 ชวโมง ถาตบเสยอยางมาก เชนเปน cirrhosis half life ของ diazepam เพมขนเปน 46-105 ชวโมง หรอถง 164 ชวโมง ในบางรายงานprotein binding ของ chlordiazepoxide และ diazepam สงในผใหญ chlordiazepoxide จบกบ

14

protein เกนกวา 85 สวน diazepam จบกบ protein ประมาณ 97 โดยไมขนกบอาย ถาระดบ albumin ในเลอดตำาจะเกด oversedationdiazepam สามารถ induce metabolism ของมนเองได หลงจากใชไปนานๆ ระดบของ diazepam และ N-desmethyldiazepam ตำา ระดบ metabolite สง แตถาหยดยาไปกจะกลบลดลงอยางปกตdiazepam ผานรกไดดระดบความเขมขนใน fetus เทาๆ กบในแม

อาการไมพงประสงค

อาการเซองซม (oversedation)การชนยา (tolerance) เกดจากเอนไซมทใชเมตาบอไลซยาถกกระตนใหม เมตาบอลซมเรวขน meprobamate เกด tolerance เรวการตดยาโดยรางกาย (physical dependence) เกดตามหลงการชนยา และมอาการ withdrawal reaction รนแรงจากยาทม rate of disappearance เรว พวกทม action ยาวกวา เชน chlordiazepoxide diazepam และ Phenobarbital มอาการคอยเปนคอยไปและไมรนแรงdysmorphogenesis diazepam ทำาใหเกด cleft lip และ palate ในคนและ miceเนองจากเปน CNS depressants จงอาจทำาใหคนทม respiratory failure อาการรนแรงขนอาจทำาใหฆาตวตาย แต benzodiazepines เดยวๆ แทบไมพบวาทำาใหผใชฆาตวตาย แทบทงหมดเกดในคนทใชรวมไปกบยาอนoverdose ของ chlordiazepoxide หรอ diazepam อาการมกไมรนแรง แตถามยาอนรวมไปดวย อาการจะมากขนโดยทวไป benzodiazepines เกด interaction กบยาอนไดนอยกวา hypnotics sedatives หรอ antianxiety drugs อน แตการใชรวมกบ ethanol จะไดผลเปน potentiation เพราะ ethanol เพมทงการดดซมของ benzodiazepines และกดสมองเหมอนกบ benzodiazepines เมอใชรวมกบ CNS depressant อนไดผล additive การใช benzodiazepine รวมกบ valproate อาจพบ psychotic episode

ประโยชนทางคลนกของ Benzodiazepines

1 คลายกงวล (antianxiety) เปนขอบงใชทสำาคญ ไดผลดมากเมอมอาการรนแรง แตเนองจาก anxiety อาจเกดรวมกบ depression หรออาจเปนอาการแสดงของความผดปกตทางจตอนเชน schizophrenia ดงนนถาไม respond ตอ antianxiety drugs ควรนกถงการวนจฉยอน

2 ชวยใหนอนหลบ (hypnotic) benzodiazepines ใชเปนยานอนหลบมากทสด diazepam และ flurazepam ใชกนมาก

3 muscle strain antianxiety drugs หลายตวมคนเอามาใชสำาหรบแก muscle strain ซงสามารถรกษาไดดวยความรอนและ aspirin

4 Status epilepticus เมอมอาการชกทตอเนอง ใช diazepam ฉดเขาเสนโลหตดำาไดผลดแทบทกราย 5 alcohol withdrawal ใช benzodiazepine รกษาดทสด เพราะมคณสมบตทางเภสชวทยาคลาย

alcohol จงใชแทนไดด ชวยแกการชกจาก alcohol withdrawal ไดผลด ไมมอนตราย 6 anesthetic ใชเปน preanesthetic medication หรอใชฉดเขาเสนเลอดดำา ในการผาตดหรอวนจฉย

บางอยางชวระยะเวลาสนๆ เชน electric cardioversion การใส endotracheal tube การผาตดฟน การ reduce fracture เลกนอยไดผลด

ยาใหมทไดผลในการรกษาอาการทางอารมณ เชน anxiety ทไดผลด ไดแก Buspirone

15

BUSPIRONE

สารนเปน azapirone (azaspirodecanedione) เดมใชเปน antipsychotic มฤทธ antidepressant ดวย ยานมคณสมบตทางเภสชวทยาแตกตางจาก neuroleptics หรอ sedatives ซงรวมทง benzodiazepines ไมคอยทำาใหเกด extrapyramidal side effects ไมมผลตอการจบกบ receptors ของ benzodiazepines หรอ GABA ไมแกชกแถมยงอาจลด seizure threshold เลกนอย ไมม tolerance หรอ withdrawal reaction และไมม cross-tolerance กบ benzodiazepines หรอ sedative อน ม interaction กบยากดระบบประสาทสวนกลางอนๆ นอย

กลไกการออกฤทธ

buspirone และยาในกลมเดยวกน ซงไดแก gepirone ipsapirone และ tiaspirone เลอกจบเฉพาะ 5-HT1A receptor โดยเปน partial agonist การจบของ buspirone ท presynaptic ทำาใหเกด postsynaptic 5HT1A antagonism โดยลดการสงกระแสประสาทของ serotonin neurons และลดการสงเคราะหและการหลง serotonin

buspirone ไดผลดในการรกษา anxiety ระดบปานกลาง ถาชนดรนแรงและม panic ดวยไมไดผล ยานไมชวยในรายทม withdrawal reaction จากขาดยา benzodiazepines ดงนนการเปลยนยามาเปนยานจงควรคอยๆ ทำา สารนไมคอยทำาใหงวง

16

Aminophylline

ชอสามญAminophylline

ทำาไมตองใชยานเปนยาขยายหลอดลม โดยคลายและเปดทางเดนทไปสปอด ทำาใหงายตอการหายใจ โดยชวยบรรเทาการหายใจถ การมเสยงวด และ การหายใจลำาบาก จากการเปนโรคหอบหด หลอดลมอกเสบ และโรคถงลมโปงพอง และยงยบยงอาการหอบหด จากการออกกำาลงกายดวย

Pharmacokinetics

Absorption oral สามารถเกดไดถง 100 โดยขนอยกบ formulation usedDistribution Vd = 045 Lkg โดยยาตวนจะกระจายไปยงนำานมดวย (approximates serum concentration) และยาตวนยงสามารถผาน placenta ไดดวยMetabolism เกดทตบ โดยกระบวนการ demethylation และ oxidationHalf life มคาไมแนนอน โดยการเปลยนแปลงขนอยกบ อาย liver function cardiac function lung disease และประวตการสบบหรของผปวยElimination ขบออกทาง urine โดยในผใหญพบวา 10 ขบออกในรป unchanged drug ใน neonates การขบถายของ unchanged drug ทางปสสาวะมคามากกวา (มากกวา 50)

วธใชยารบประทานทก 6 8 หรอ 12 ชม ตามใบสงแพทย โดยควรรบประทานยาอยางสมำาเสมอ เพอจะไดมประสทธภาพทด บางคนอาจจะตอง รบประทานยาตดตอกนเปนเวลานาน ฉะนนไมควรหยดรบประทานยา โดยปราศจากคำาสงของแพทย แตอาจจะหยดได ถายาทำาใหเกดสภาวะ ของอาการทแยลง

คำาแนะนำาระหวางใชยา

ควรปฏบตตามคำาสงแพทย เพราะยาตวนอาจทำาใหเกดอนตรายไดถารบประทานยามากเกนไป หรอรบประทานยาบอยเกนใบสงแพทยใหเขาพบแพทยเปนประจำา โดยเฉพาะชวงอาทตยแรก ๆ ทคณไดรบยาน เพอใหแพทยไดประเมนการตอบสนองของคณ ตอการใชยาตวนถาอาการของคณไมดขน หรอยงแยลง ใหพบแพทยตองแนใจในจำานวนยาทคณไดรบในแตละครง และควรพกยาไปในทกททคณเดนทางดวย

เมอคณลมกนยาใหรบประทานยาทนททนกได และใหรบประทานยาทเหลอตามเวลาเดม โดยไมควรรบประทานยาเปน 2 เทาของขนาดยาเดม และถาคณเกดอาการ หายใจสนทรนแรง ใหพบแพทย

อาการขางเคยงของยา

17

ถาเกดอาการ คลนไส อาเจยน มแผลในกระเพาะอาหาร ทองเปนตะครว สญเสยความรสกอยากอาหาร ใหรบประทานยาพรอมอาหาร หรอ หลงอาหารทนท หรอ พรอมยาลดกรด หรอ พรอมนำา 1 แกว ถาปฏบตตามนแลวยงมปญหาอยใหพบแพทยปวดศรษะ นอนไมหลบ มอาการตนเตน หนามด ปสสาวะบอย มอและนวกระตก โดยถาอาการเหลานรนแรง ใหพบแพทยการสนของหวใจ หวใจเตนเรซ หายใจเรว นอนไมหลบ ใหพบแพทย เพอแพทยจะไดปรบขนาดยาของคณผนขนทผวหนง (อาการแพ) ใหพบแพทยทนท

คำาเตอนและขอควรระวง

กอนรบประทานยาตวน ควรบอกหมอกอนวาคณไดรบยาอะไรอย โดยเฉพาะอยางยง ยา allopurinol cimetidine erythromycin lithium propranolol และยาสำาหรบไขหวด ยาแกแพ และยารกษาโรคหอบหดการไดรบยา theophylline พรอมกบยาตวน อาจทำาใหเกดอาการตนเตน นอนไมหลบ คลนไส อาเจยน หรอการไดรบขนาดยาเกน ฉะนน การใชยาน ไมควรไดรบยา theophylline รวมดวยไมควรรบประทานยารกษาโรคหวด ยาแกแพ ยารกษาหอบหด ทประกอบดวยพวก ephedrine epinephrine phenylephrine phenylpropanolamine หรอ pneudoephedrine โดยปราศจากคำาแนะนำาจากแพทย เพราะสารดงกลาว จะเพมผลขางเคยงของยาตวนบคคลเหลาน ควรบอกแพทยถงสภาวะของตนเองกอนใชยาตวน ไดแก หญงตงครรภ หญงใหนมบตร โรค glaucoma มะเรง โรคตอมธยรอยด โรคเบาหวาน โรคความดนโลหตสง โรคตบ โรคไต โรคหวใจ โรคหลอดเลอด

การเกบรกษาเกบในภาชนะปดสนท เกบใหพนมอเดก เกบยาเหนบในตเยน และ ยารปแบบอนใหเกบทอณหภมหอง และเกบใหพนทมความชน

ชอการคา สวนประกอบ

Asmeton-S

Chlorpheniramine maleate 2 mg + Methoxyphenamine HCI 125 mg + Aminophylline 25 mg + Noscapine 7 mg

Theophylline

ชอสามญTheophylline

ชอการคาAlmarion Asmasolon Franol Xanthium Theo-Dur

ทำาไมตองใชยานเปนยาขยายหลอดลม โดยคลายและเปดทางเดนทไปสปอด ทำาใหงายตอการหายใจ โดยชวยบรรเทาการหายใจสน การหายใจมเสยงวด และการหายใจลำาบาก จากการเปนโรคหอบหด หลอดลมอกเสบ และ โรคถงลมโปงพอง เปนการยบยงอาการหอบหด

18

จากการออกกำาลงกาย

Pharmacokinetics

Absorption oral สามารถเกดไดถง 100 โดยขนอยกบ formulation usedDistribution Vd = 045 Lkg โดยยาตวนจะกระจายไปยงนำานมดวย ( approximates serum concentration) และยาตวนยงสามารถผาน placenta ไดดวยMetabolism เกดทตบ โดยกระบวนการ demethylation และ oxidationHalf life มคาไมแนนอน โดยการเปลยนแปลงขนอยกบ อาย liver function cardiac function lung disease และประวตการสบบหรของผปวยElimination ขบออกทาง urine โดยในผใหญพบวา 10 ขบออกในรป unchanged drug ใน neonates การขบถายของ unchanged drug ทางปสสาวะมคามากกวา (มากกวา 50)

วธใชยา

ควรรบประทานทก 6 8 12 หรอ 24 ชม โดยควรจะรบประทานในเวลาเดยวกนเพอกนลม โดยควรจะรบประทานยาอยางสมำาเสมอ เพอยาจะไดมประสทธภาพยาตวนอาจตองการใชเปนเวลานาน ไมควรทจะหยดใชโดยปราศจากการปรกษาจากแพทย เพราะการหยดใชยาอาจจะทำาใหอาการแยลงกได

คำาแนะนำาระหวางใชยา

ใหรบประทานยาตามแพทยสง เพราะมฉะนนอาจจะเกดอนตรายได ถารบประทานมากเกนไป หรอ รบประทานบอยเกนไปควรพบแพทยสมำาเสมอ โดยเฉพาะชวงอาทตยแรก ๆ เพราะ แพทยจะไดประเมนดการตอบสนองของคณตอยาตวนถาอาการไมดขน หรอ มอาการแยลง ใหปรกษาแพทยไมควรเปลยนยหอใหม โดยปราศจากการปรกษากบแพทยกอนการเกนทางไปไหน ควรทจะพกยานไปดวยเสมอ

เมอคณลมกนยา

ใหรบประทานยาทนททนกได และ รบประทานยาทเหลอตามเวลาเดม โดยไมควรรบประทานยาเพมขนาดเปน 2 เทา ถาเกดอาการหาใจถอยางรนแรง ใหตดตอกบแพทย

อาการขางเคยงของยา

ถาเกดอาการ คลนไส อาเจยน มแผลในกระเพาะอาหาร ทองเปนตะครว สญเสยความรสกอยากอาหาร ใหรบประทานยาพรอมอาหาร หรอ หลงอาหารทนท หรอ พรอมยาลดกรด หรอ พรอมนำา 1 แกว ถาปฏบตตามนแลวยงมปญหาอยใหพบแพทยปวดศรษะ นอนไมหลบ มอาการตนเตน หนามด ปสสาวะบอย มอและนวกระตก โดยถาอาการเหลานรนแรง ใหพบแพทยการสนของหวใจ หวใจเตนเรซ หายใจเรว นอนไมหลบ ใหพบแพทย เพอแพทยจะไดปรบขนาดยาของคณผนขนทผวหนง ( อาการแพ ) ใหพบแพทยทนท

คำาเตอนและขอควรระวง

19

กอนรบประทานยาตวน ควรบอกหมอกอนวาคณไดรบยาอะไรอย โดยเฉพาะอยางยง ยา allopurinol cimetidine erythromycin lithium propranolol และ ยาสำาหรบไขหวด ยาแกแพ และยารกษาโรคหอบหดการไดรบยา theophylline พรอมกบยาตวน อาจทำาใหเกดอาการตนเตน นอนไมหลบ คลนไส อาเจยน หรอการไดรบขนาดยาเกน ฉะนน การใชยาน ไมควรไดรบยา theophylline รวมดวยไมควรรบประทานยารกษาโรคหวด ยาแกแพ ยารกษาหอบหด ทประกอบดวยพวก ephedrine epinephrine phenylephrine phenylpropanolamine หรอ pneudoephedrine โดยปราศจากคำาแนะนำาจากแพทย เพราะสารดงกลาวจะเพมผลขางเคยงของยาตวนบคคลเหลาน ควรบอกแพทยถงสภาวะของตนเองกอนใชยาตวน ไดแก หญงตงครรภ หญงใหนมบตร โรค glaucoma มะเรง โรคตอมธยรอยด โรคเบาหวาน โรคความดนโลหตสง โรคตบ โรคไต โรคหวใจ โรคหลอดเลอด

การเกบรกษาเกบในภาชนะปดสนท เกบใหพนมอเดก เกบยาเหนบในตเยน และ ยารปแบบอนใหเกบทอณหภมหอง และเกบใหพนทมความชน

ชอการคา สวนประกอบ

Almasal Theophylline 60 mg + Salbutamol sulfate 2 mg

AsianbronTheophylline anhydrous 150 mg + Glyceryl guaiacolate 90 mg

Bronchil Guaifenesin 90 mg + Theophylline 150 mg

Polyphed Theophylline 150 mg + Glyceryl guaiacolate 90 mg

Theosal Theophylline 60 mg + Salbutamol 2 mg

Terbutaline

ชอสามญTerbutaline

ชอการคาBricanyl Bricanyl terbuhaler Salterline Terbuno Vaccanyl

ทำาไมตองใชยาน

เปนยาขยายหลอดลม คลาย และ เปดทางผานไปทปอด ใหสามารถหายใจไดสะดวก ใชเพอบรรเทาอาการหอบหดเฉยบพลน และอาการหายใจไมออก ทเกดจากโรคถงลมโปงพอง โรคหลอดลมอกเสบ และโรคปอดอนๆ

Pharmacokinetics

20

Onset of action oral = 30-45 นาทProtein binding 25Metabolism เกดทตบกลายเปน inactive sulfate conjugatesHalf life 11-16 ชวโมงElimination ทางปสสาวะ

วธใชยาใหโดยการรบประทาน 3-4 ครงตอวน และ ถาใหทางการพน ใหทก 4-6 ชม โดยตองปฏบตตามคำาแนะนำา บนฉลากอยางเครงครด โดยยาตวนจะเรมทำางานภายใน 30 นาท

คำาแนะนำาระหวางใชยา

ถายาหมดประสทธภาพ หรอ ถาอาการของคณแยลง (โดยเฉพาะถาการหายใจลำาบาก หรอหายใจยากขน หลงจากการใชยาพน) ใหหยดใชยาน และพบแพทยไมควรใชยามากเกนไป หรอ บอยเกนไป เพราะการเพมขนาดยา สามารถทำาใหเกดอนตราย และสามารถลดประสทธภาพของยาไดถาเสมหะจากการไอระหวางทเกดอาการหอบหดเฉยบพลน เปลยนจากสขาวไปเปนสเหลอง เขยว หรอสเทา ควรพบแพทย เพราะอาการเชนน อาจเกดจากการตดเชอไดการเดนทาง ควรทจะพกยาใหไดตามทกำาหนดไว

เมอคณลมกนยา

ใหรบประทานยาทนททนกได และ ใหรบประทานยาอนตามเวลาเดม และ ถานกไดใกลกบเวลาทจะรบประทานยาครงตอไปควรจะรบประทานยาครงตอไปไดเลย โดยทไมตองรบประทานยาเพมขนาดเปน 2 เทา

อาการขางเคยงของยา

ถายปสสาวะไมปกต ปากแหง และระคายเคอง ใหบวนปากดวยนำาหลงจากการไดรบการรกษาแตละครงถาเกดอาการตวสน ตนเตน ปวดหว คลนไส อาเจยน นอนไมหลบ เหนอยงาย drowsiness dizziness เหงอออก มเสยงในห ใหพบแพทย ถาอาการเหลานรนแรง หรอ เปนเวลานานถาเกดอาการหวใจเตนไมสมำาเสมอ palpitations ปวดหนาอก ปวดหวใจ หายใจลำาบากมากขน มเสยงวด ใหพบแพทยทนท

คำาเตอนและขอควรระวง

ถาคณเปน หญงตงครรภ หญงใหนมบตร เปนโรคความดนโลหตสง ตอมธยรอยด overactive หวใจเตนไมเปนจงหวะ โรคหวใจ หรอ เปนลมชก หรอ ลมบาหม ใหบอกแพทยกอนใชยานกอนใชยาน ควรบอกแพทย หรอ เภสชกรกอนถงยาทใชอย โดยเฉพาะยา MAO inhibitors (isocarboxazid phenelzine และ tranylcypromine) ยากดระบบประสาท หรอยาโรคหอบหด และ b-blockers (atenolol carteolol esmolol labetalol metoprolol nadolol propranolol sotalol และ timolol)

การเกบรกษา

ใหเกบในภาชนะปดสนท และเกบใหพนมอเดก เกบในอณหภมหอง หางจากความรอน หลกเลยงการทำาใหภาชนะบรรจรว ไมควรเอาภาชนะบรรจไปจอไฟ หรอเตาเผา

21

ชอการคา สวนประกอบ

Bricanyl expectorantTerbutaline sulfate 03 mgml + Guaifenesin 133 mgml

Med-Broncodil Expectorant

Terbutaline sulfate 15 mg5ml + Guaifenesin 665 mg5ml

Terbosil ExpectorantTerbutaline sulfate 03 mgml + Guaifenesin 133 mgml

Terbron ExpectorantTerbutaline sulfate 15 mg5ml + Guaifenesin 665 mg5ml

TerbulinTerbutaline sulfate 15 mg5ml + Guaifenesin 665 mg5ml

Salbutamol

ชอสามญSalbutamol

ชอการคาAsmasal Bronchosol Butamol Ventolin Salmol

ทำาไมตองใชยานบรรเทา และ เปดทางเดนอากาศไปทปอด ทำาใหการหายใจสะดวกขน ชวยบรรเทาหอบหดเฉยบพลน และบรรเทาอาการหายใจไมออกจาก โรคหลอดลมอกเสบ โรคถงลมโปงพอง และ โรคปอด ใชปองกนการหายใจลำาบาก การหดเกรงของหลอดลม เมอมการออกกำาลงกาย

Pharmacokinetics

Peak effectOral 2-3 ชวโมง Nebulizationoral inhalation เกดขนภายใน 05-2 ชวโมงDuration of actionOral 4-6 ชวโมง Nebulizationoral inhalation 3-4 ชวโมงMetabolism เกดขนทตบ กลายไปเปน inactive sulfate อก 28 จะพบในปสสาวะในรปของ unchanged drugHalf life Oral 27-5 ชวโมง Inhalation 38 ชวโมงElimination 30 พบใน urine ในรปของ unchanged drug

วธใชยา

22

ให 2-4 ครงตอวน โดยใหโดยการรบประทาน ถาใหโดยทางยาพน จะใหทก 4-6 ชมใช 15 นาท กอนการออกกำาลงกาย เพอปองกนปญหาของการหายใจ โดยปฏบตตามคำาสงแพทยอยางเครงครดยาพนจะเรมไดผลภายใน 5-15 นาท และ จะมการออกฤทธไดเปนเวลา 3-4 ชม

คำาแนะนำาระหวางใชยา

ยาพน ตองทำาความสะอาดอยางสมำาเสมอ และ ถายาหมดประสทธภาพ หรอ คณมอาการแยลง ใหพบแพทยทนทไมควรใชยาในขนาดทเพม หรอ บอยมากขน เพราะทำาใหเกดอนตายไดเวลาจะเดนทาง ตองเอายาไปดวยทกครง

อาการขางเคยงของยา

การรบรสไมปกต ปากและคอแหงหรอระคายเคอง จากการใชยาพน แกโดยการใหกลวปากดวยนำาตวสน อาการตนเตน นอนไมหลบ คลนไส เสยงแหบ ไอ ใหพบแพทยถาอาการเหลานรนแรงหรอยาวนานหายใจลำาบากมากขนจากการใชยาพน หวใจเตนเรวขน ใหหยดใชยาและพบแพทย

คำาเตอนและขอควรระวง

กอนใชยาตวน ใหบอกแพทยกอนวา คณเปน หญงตงครรภ หญงใหนมบตร เปนโรคหวใจ โรคความดนโลหตสง ตอมธยรอยด overactive โรคลมชก หรอ โรคเบาหวานยาตวน มผลกระทบถงการตอบสนองของคณตอยาบางชนด เชน ยารกษาโรคหวด ยา MAO inhibitors (isocarboxazid phenelzine และ tranylcypromine) ยากดระบบประสาท หรอยาโรคหอบหด และ beta-blockers (atenolol carteolol esmolol labetalol metoprolol nadolol propranolol sotalol และ timolol)

การเกบรกษา

เกบในภาชนะปดสนท และเกบใหพนมอเดก เกบในอณหภมหอง ถาเปน syrup อาจเกบในตเยนได แตถาเปนยาพน ไมควรเกบในตเยน หรอ ใกลความรอน

ชอการคา สวนประกอบ

Almasal Salbutamol sulfate 2 mg + Theophylline 60 mg

Asmasal Expectorant

Salbutamol 1 mg + Guaifenesin 50 mg

Clenil compositumSalbutamol 100 mg + Beclomethasone dipropionate 50 mg

Theosal Salbutamol 2 mg + Theophylline 60 mg

Ventolin Expectorant Salbutamol sulfate 1 mg + Guaifenesin 50 mg

23

Prednisolone

ชอสามญPrednisolone

ชอการคาDi-Adreson-F Opredsone Prednisolone Polypred Pred-Mild Pred-Forte Predisone

ทำาไมตองใชยานยาตวนเปน corticosteroid ซงคลายกบ hormone ตามธรรมชาต ซงผลตโดย adrenal glands โดยชวยบรรเทาอาการอกเสบ ( บวม รอน แดง และ เจบ ) และใชรกษาขอตออกเสบ และความผดปกตของ ผวหนง เลอด ไต ตา ตอมธยรอยด และ ลำาไส รกษาอาการแพอยางรนแรง หอบหด และความบกพรองของ adrenal cortical

Pharmacokinetics

Protein binding 65-91 ( โดยขนอยกบความเขมขน )Metabolism เกดขนทตบ และยงถก metabolize ทเนอเยอของรางกายดวย กลายเปน inactive compoundHalf life 36 ชวโมงBiological 18-36 ชวโมงEnd state renal disease 3-5 ชวโมง Elimination ขบถายออกทางปสสาวะ โดย pricipally as glucuronides sulfates and unconjugated metabolites

วธใชยา

ถาคณใชยาน วนเวนวน ใหรบประทานตอนเชาในวนแรก และไมรบประทานในวนท 2 ปละรบประทานอกตอนเชาของวนท 3 และไมรบประทานในวนท 4 โดยรบประทานไปเรอย ๆ ตามแพทยสงถารบประทานยาตวน วนละครง ใหรบประทานตอนเชาพรอมอาหารเชาถารบประทานยาน มากกวาวนละ 1 ครง ใหรบประทานในชวงหางกนในเวลาทเหมาะสมไมควรหยดรบประทานยาน โดยปราศจากคำาแนะนำาของแพทย เพราะการหยดยาอาจทำาใหเกดอาการดงตอไปนได เชน สญเสยความรสกอยากอาหาร คลนไส อาเจยน drowsiness stupor ปวดศรษะ เปนไขเจบทขอและกลามเนอ peeling skin และ นำาหนกลด ถาไดรบยาปรมาณมากในเวลานาน แพทยจะคอยๆ ลดขนาดยาลง เพราะ จะปรบนาดยากอนทจะหยดยาอยางสมบรณ

คำาแนะนำาระหวางในยา

ถาคณไดรบยาน เปนเวลานาน คณควรจะตองตรวจเลอด เปนระยะ ๆ X-rays ตรวจตา ความดนโลหต ความสง นำาหนก และตรวจทางกายภาพ โดยการตรวจรางกายน สำาคญสำาหรบเดก เพราะยาตวน จะทำาใหการเจรญเตบโตของกระดกชาลงยาตวน ควนจะไดรบอยางสมำาเสมอ เพอใหมประสทธภาพ และ ไมควรใชมากจนเกนไป บอยเกนไป และใชนานเกนทแพทยสง โดยถาเกดอาการทแย ใหพบแพทย เพราะขนาดยาทคณไดรบ อาจจะตองการปรบกไดแพทยอาจจะบอกใหคณชงนำาหนก ทก ๆ วน และ ใหคณรายงานนำาหนกทผดปกตบอกแพทย หมอฟน และแพทยผาตด ทกำาลงจะรกษาคณ วาคณกำาลงไดรบยานอย (ถงแมวาคณจะหยดการรกษาดวยยาตวนมาแลว 12 เดอนกตาม)

24

อาการขางเคยงของยา

ถาเกดอาการคลนไส อาเจยน ระคายเคองกระเพาะ ใหรบประทานยาพรอมอาหาร หรอนม ถาอาการเหลานยงคงอย หรอ อจจาระของคณมสดำา ใหพบแพทยถาเกดอาการปวดศรษะ dizziness นอนไมหลบ depression ตนเตน อารมณไมปกต เปนสว ผวบาง เหงอมากขน ผมยาวเรวขน หนาแดง แผลถลอกงาย มจดสมวงบนผวหนง มระยะเวลาของการมประจำาเดอนผดปกต หรอขาดการมประจำาเดอน โดยถาอาการเหลาน คงอยเปนเวลานาน หรอรนแรงใหพบแพทยปญหาในระยะยาว ไดแก นำาหนกมากขน เทาบวม ขอเทาบวม และ ขาดานลางบวม มแผลทกลามเนอ และ กลามเนอออนแรง แผลทตา ปญหาในการมองเหน เปนหวด หรอตดเชอ เปนอาการหลงๆ ของการใชยานานๆ ใหพบแพทย

คำาเตอนและขอควรระวง

กอนทจะรบยาน ควรบอกแพทยวาคณไดรบยาตอไปนอยดวยคอ aspirin ยารกษาโรคขออกเสบ ยาปองกนการแขงตวของเลอด เชน warfarin (coumarin) ยาขบปสสาวะ estrogen (ยาคมกำาเนด) phenytoin rifampin และ phenobarbital ไมควรจะรบวคซน การทำาใหเกดการคมกนโรค ( immunization ) หรอการทดสอบทางผวหนง ตางๆ ขณะทไดรบยานอย ยกเวนวา แพทยจะบอกใหคณ โดยเฉพาะเลยวาคณสามารถรบไดกอนหนาทจะไดรบยาน ควรบอกแพทยดวยถาคณตงครรภ คาดวาจะตงครรภ ตองการทจะตงครรภ หรอ คณเปนหญงใหนมบตร โดยถาคณกำาลงจะตงครรภ คณควรพบแพทย เพราะยาตวน สามารถ ทำาใหเกดอนตรายกบเดกทอยในครรภ หรอ เดกทดมนมมารดากอนทจะรบยาน ควรบอกแพทยถงประวตการใชยาของคณกอน โดยถาคณเปนโรคตบ โรคไต โรคลำาไส หรอ โรคหวใจ โรคความดนโลหตสง underactive thyroid gland myasthenia gravis osteoporosis (brittle bones) ตดเชอ herpes ทตา หรอ การตดเชออนๆ หรอ มประวตการเปนวณโรค โรคลมชก ulcers หรอ โรคเกยวกบการแขงตวของเลอดถามประวตเปน ulcers หรอ ไดรบขนาดยาของ aspirin ทมาก หรอ ไดรบยารกษาโรคขออกเสบ ใหจำากดปรมาณการดมของเครองดม แอลกอฮอล ขณะทใชยาน เพราะยานสามารถ ทำาใหกระเพาะและลำาไส ไวตดการเกดระคายเคองจากการใชแอลกอฮอล aspirin และยารกษาไขขออกเสบ และจะเพมอตราเสยง ของการเกด ulcersรายงานการเกด injury หรอ อาการการตดเชอ (ไข เจบคอ เจบระหวางการถายปสสาวะ และปวดกลามเนอ) โดยเกดขนระหวางการรกษา และ ภายใน 12 เดอน หลงจากการรกษา ดวยยาน โดยตองการปรบขนาดยา ถาคณเปนโรคเบาหวาน ยาตวน จะเพมระดบนำาตาลในเลอดของคณ โดยถาคณควบคมนำาตาล ในเลอดของคณทบาน ใหทดสอบนำาตาลในเลอด และในปสสาวะ บอยกวาปกต และพบแพทย ถาระดบนำาตาลในเลอดสง หรอ ถามนำาตาลในปสสาวะ โดยขนาดยาของยาเบาหวาน และอาหารของคณ อาจจะตองปรบขนาด

การเกบรกษา

เกบรกษาในภาชนะปดสนท และ เกบใหพนมอเดกเกบในอณหภมหองถาคณเปนโรค arthritis ควรบอกแพทย หรอ เภสชกรวาคณไมตองการขวด child-resistant cap

25

ชอการคา สวนประกอบ

BlephamidePrednisolone acetate 02 + Na sulfacetamide 10

Denson Prednisolone 25 mg + Nitrofurazone 2 mg

Farakil Prednisolone 05 + Neomycin 03

Mysolone-N Prednisolone 5 mg + Neomycin sulfate 5 mg

Otosil Prednisolone 05 + Chloramphenical 5

Ketotifen

กลไกการออกฤทธของยาorally active agent ซงเปน antihistamine อยางมนยสำาคญ และมสมบตเปน antianaphylactic ซงสามารถใชอยางไดผลด ในการปองกน การเกดโรคหอบหด

ชอสามญKetotifen

ชอการคาAmitone Asmahoc Katifen Ketofen Sykofen Zediten

ทำาไมตองใชยานantiasthmatic agent

อาการขางเคยงของยาsedation และ drowsiness โดยอาจจะตองลดขนาดยาลง หรอ หยดการใชยา ถาความรนแรงไมลดลง โดยแอลกอฮอล อาจจะเสรมฤทธของ การเกดอาการขางเคยง ของยากได และยงมรายงานการเกดอาการ นำาหนกเพมขน ปากแหง ปวดศรษะ dizziness และ giddiness

26

Benzonatate

ขอบงใชใชแกไอแหง

ชอการคาTesalon

วธใชยาถาเปน Capsule ไมควรเคยวหรอละลายยา กรณอาย gt 10 ป ถงผใหญ ทาน 1 capsule ทก 4 ชม ไมควรเกน 6 capsuleวน อาย lt10 ป ขนาดยาทให 8 mgkgวน โดยบงให 3 ndash6 ครง

คำาแนะนำาระหวางใชยานหามเคยวหรอหก capsule

เมอคณลมทานยาใหรบประทานทนททนกได แตถาใกลกบเวลาทจะทานครงตอไป ไมตองทานยาครงทลม ใหขามไปทานครงปกต ไมควรทานยาเพมเปน 2 เทา

ผลขางเคยงของยา ในบางรายอาจเกดอาการ

สงบระงบ ปวดหว วงเวยน คดจมก คลนไส ไมสบาทอง ทองผก ผนคนสามารถใชไดในสตรมครรภ และระหวางการใหนมบตรไมควรใชยานในผปวยทแพยา

Codeine27

ชอการคาCodipront

Pharmacokinetics

ยาตวนดดซมไดดทาง GI tract หลงจากใหยาทาง oral แลวพบวา ยาจะออกฤทธเปน antitussive ภายในเวลา 1-2 ชวโมง และฤทธจะอยไดนานถง 4 ชวโมง ยาตวนจะกระจายไปยงนำานมไดดวยยาตวนถก metabolize ทตบ โดยกระบวนการ O-demethylation N-demethylation และบางสวนจะเกด conjugation ดวย glucuronic acid และถกขบออกทาง urine

วธใชยา

ผใหญ 10 ndash 20 mg ทก 4 ndash 6 ชม ไมควรทานเกน 120 mgวนเดก อาย 6 ndash 12 ป ทาน 5 ndash10 mg ทก 4 ndash 6 ชม ไมควรทานเกน 60 mgวนอาย 2 ndash 6 ป ทาน 25 ndash 5 mg ทก 4 ndash 6 ชม ไมควรทานเกน 30 mgวน

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน

ระหวางทใชยานไมควรขบรถ หรอทำางานทตองใชสตตลอดเวลาไมควรทานยานรวมกบเหลาไมควรใชแกอาการไปเรอรงทเกดจาก การสบบหร หอบหด ถงลมโปงพอง หรออาการไอทมเสลดเยอะ นอกจากอยภายใตการดแลของแพทยอาจมอาการปากแหง ทองผกไดอาจมอาการไมสบายทองใหแกโดยทานพรอมอาหาร หรอดมนมตาม

อาการขางเคยงของยาอาจมอาการ คลนไส อาเจยน วงเวยน สงบระงบ ทองผก

คำาเตอนและขอควรระวง

ไมควรใชยานกบผปวยหอบหดหลกเลยงการใชยานในสตรมครรภไมควรใชยานในสตรทใหนมบตรไมควรใชยานในเดกระวงการใชยานในผปวย โรคตบ ไต ผปวยทมธยรอยด ฮอรโมนตำา และคนสงอาย

การเกบรกษาเกบในภาชนะปดสนท ใหพนมอเดก ทอณหภมหอง

Dextromethorphan

ชอสามญDextrometrophan

28

ชอการคาCortuss Dextroral pusiran Polydex PPolydex Y Rocof Menthol Tussils 5

กลไกการออกฤทธdepressing the cough reflex (กดศนยการไอ) โดยไมมฤทธเปนยาขบเสมหะ (expectorant) ใน dose ของการรกษา ยาตวนจะไมยบยง ciliary activity

Pharmacokineticsดดซมไดเรวทาง GI tract การออกฤทธของยา จะมผลภายใน 15-30 นาทหลงรบประทานยาแลว ระยะเวลาในการออกฤทธประมาณ 3-6 ชม With conventional dosage forms

วธใชยา

ผใหญ และเดกอาย gt 12 ป 10-20 mg ทก 4 ชม หรอ 30 mg ทก 6-8 ชม แตไมควรเกน 120 mg วน หรอ ควรรบประทานตามแพทยสงเดก 6-12 ป 5-10 mg ทก 4 ชม หรอ 15 mg ทก 6-8 ชม แตไมควรเกน 60 mgวน หรอควรรบประทานตามแพทยสงเดกอายนอยกวา 2 ป ดเปนรายบคคลไปวาจะใหขนาดยาเทาไหร โดย dosage ปกตของยาตวนจะเปนแบบ extended-release oral suspension containing the polistirexผใหญและเดกอาย gt 12 ป 60 mg วนละ 2 ครงเดก 6-12 ป 30 mg วนละ 2 ครงเดก 2-6 ป 15 mg วนละ 2 ครงในรปแบบ Lozenges จะไมใชในเดกอายตำากวา 6 ป

ขอบงใชใชบรรเทาอาการไอ จากการระคายเคองของคอ และหลอดลม ซงเกดจากไขหวด หรอ สารระเหยทระคายเคอง โดยยาตวนมผลด ในการรกษาอาการไอ แบบเรอรงทไมมเสมหะ

ขอควรระวง

adverse effects ของยาตวนมนอย โดยอาจเกดอาการคลนไส และหรอ เกด GI disturbances อนๆ slight drowsiness และ dizziness ยานไมทำาใหเกดอาการ analgesia ไมทำาใหเกดการเสพตด และอาจม หรอไมมอาการ CNS depression กได การใหยาตวน จะเกยวกบการหลง histamine และควรในอยางระมดระวงในเดกทมประวตเปนโรคภมแพระวงการใชใน sedated หรอ debilitated patientsไมควรใชกบอาการไอแบบเรอรง ในผปวยทมการสบบหรนานๆ โรคหอบหด หรอ โรคถงลมปอดโปงพอง หรอไอทมเสมหะมากเกนไป โดยถามอาการไอมากกวา 1 สปดาห หรอ เปนซำาอกหลงจากทหายไปแลว หรอ เกดอาการไอรวมกบอาการไขสง ผน หรอ ปวดศรษะ ควรปรกษาแพทยยา Dextromethorphan ทมสวนผสมของ aspartame (Nutra Sweet) ควรระวงการใชในผปวยทเปน phenylketonuria ซงผปวยโรคนควรจำากด การไดรบ phenylalanine เพราะ Nutra Sweet จะถก metabolize ใน GI tract ไปเปน phenylalanineยา Dextromethorphan ทมสวนผสมของ tartrazine ถงแมวาอบตการณ การเกดการแพตอ tartrazine จะตำาแตการแพน มกพบบอยในผปวยทแพ aspirin

29

Antihistamine

ยาแกแพเปนยาหลกสำาหรบการรกษาโรคภมแพ ยาแกแพในระยเรมแรกจะมผลขางเคยงทไมพงปราถนา เชนอาการปากแหง ทำาใหเกดการงวงซมซงเปนผลเสยตอการทำางาน การทำางานของยาแกแพจะออกฤทธท H1-receptor คณสมบตของยาแกแพมดงน

bull ลดอาการทเกดจากการหลง histamine เชน อาการจาม คนจมก นำามกไหล bull แตไมลดอาการของคดจมก bull สามารถลดอาการคนตา และคนห bull ยาแกแพสวนใหญออกฤทธเรว

เนองจากผลขางเคยงของยาแกแพมมากจงไดมการพฒนายาแกแพรนใหมทมผลขางเคยงตำา ขณะเดยวกนกยงคงมประสทธภาพ ยารนใหมตองมประสทธภาพในการรกษาดงน

1 เยอบจมกอกเสบจากโรคภมแพทงชนดเปนทงป Perrenial allergic rhinitis และเปนเฉพาะฤด seasonal allergic rhinitis

2 เยอบตาอกเสบจากโรคภมแพ 3 ลมพษ ยาทจดวาไดผลดสำาหรบลมพษคอ cetiricineterfenadine ซงออกฤทธเรว

และลดอาการคนไดเปนอยางด 4 ผวหนงอกเสบแบบ Atopic dermatitis ยาทใชไดผลดคอ

cetirizineloratadineketotifen 5 โรคหด asthma โดยเฉพาะผปวยโรคหอบหดทมอาการภมแพมอาการคดจมก และนำามก

ไหล

ผลขางเคยงของยา

1 อาจจะทำาใหงวง ซม และนำาหนกตวเพม แตอาการนอยกวายาแกแพรนแรกๆ 2 พษตอหวใจ astemazoleterfenadine จะมผลตอการเตนของหวใจ แตยาตวอน

ไมมผลตอการเตนของหวใจ

ขอระวงในการใชยา

1 ควรจะตองระวงการใชยาอน เพราะอาจจะเกดปฏกรยา ยาทตองระวงไดแก erythromycinketoconazoleitraconazole

2 ไมควรใชยานในคนตงครรภ

30

3 ไมควรใชยานในคนทเลยงลกดวยนมแม 4 ควรจะระมดระวงในคนทเปนโรคไต และโรคตบ

Albuterol (อลบเทอรอล)หรอ Salbutamol ( ซลบทามอล)

ชอทางการคา Ventolin inhaler

ทำาไมจงตองใชยาน เปนยาขยายกลามเนอบรเวณหลอดลม ทำาใหชองวางในหลอดลมขยายใหญ จงหายใจสะดวกขน ใชในผทมปญหาเกยวกบการหายใจทมสาเหตมาจากหลอดลมอกเสบ ถงลมโปงพอง และโรคปอดอนๆ นอกจากนยงใชในการปองกนอาการหลอดลมตบหลงจากออกกำาลงกาย

วธใชยา กรณทเปนยาพน มวธการใชยาดงน

เขยาทใสยาพนหายใจออกใหไดมากทสดขณะทปากกำาลงปดอยเปดฝากระบอกยาพนออก แลวอมปากกระบอกยาโดยเอารมฝปากประกบปากกระบอกยาใหแนบสนทโดยรอบกดทใสยาพนเพอใหยาเขาปากพรอมกบสดลมหายใจเขาชาๆ โดยตองแนใจวายาผานเขาสลำาคอหมดโดยไมคาง อยตามซอกฟนหรอลน ถาใชกบเดกควรใหผใหญชวยเหลอ โดยปดจมกเดกใหสนทแลวกดยาพนเขาปากเดก เพอใหแนใจวายาไดผานเขาสลำาคอเดกกลนลมหายใจประมาณ 2-3 วนาท แลวจงปลอยลมหายใจออกชาๆ

หลงจากใชแลวถายงคงมความรสกวายายงเขาไปไมถงปอด จะมเครองมอทจะชวย เรยกวา spacer (สเปเซอร) ซงเปนกระบอกพลาสตกกลวง ใชสวมตอจากกระบอกพน จะทำาใหใชยาพนไดอยางมประสทธภาพมากขน ถาไมเขาใจวธการใชยาไมวากรณใดกตามควรปรกษาแพทยหรอเภสชกรใหอธบายวธการใชจนเขาใจโดยละเอยด และควรพบแพทยตามนดหรอเมอยาหมด กรณทเปนยาเมดใหรบประทานครงละ 1-2 เมด วนละ 3-4 ครง ตามคำาแนะนำาของแพทย

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน

ควรทำาความสะอาดอปกรณการพนอยางสมำาเสมอตามคำาแนะนำาทแนบมาเมอใชยาตามปกตแตไมสามารถปองกนหรอรกษาอาการไดใหพบแพทยอยางเรงดวนทสดอยาเพมขนาดการใชยาเองในแตละครงหรอเพมความถในการใชมากกวาทแพทยสงเพราะจะทำาให

31

ไดรบขนาดยามากเกนไป เกดอนตรายได

เมอคณลมกนยา ควรทานทนททนกขนได แตถาเวลาททานใกลเคยงกบเวลาทจะทานครงตอไป ควรงดทานยาทลม และใหทานตามเวลาทจะทานครงตอไปตามปกต ไมควรเพมปรมาณยาเปน 2

เทา

ผลขางเคยงของยา เกดไมบอยนกแตถาเกดขนใหรบพบแพทยทกำาลงรกษาอย อาการเหลานคอ การรบรสเปลยนไป ปากแหง มการระคายเคองบรเวณปากและลำาคอ นอนไมหลบ คลนไส ไอ และถายงใชแลวทำาใหหายใจลำาบากขนหรอใจสน ใหหยดใชยานทนทแลวพบแพทยโดยดวน

คำาเตอนและขอควรระวง ถามภาวะดงตอไปนควรแจงใหแพทยทราบ คอกำาลงตงครรภหรอใหนมบตร โรคหวใจ โรคความดนโลหตสง โรคตอมไทรอยดเปนพษ โรคลมชก โรคเบาหวาน และควรบอกแพทยวากำาลงใชยาอนอะไรอยบาง ทงทไดรบจากแพทยอนๆ หรอซอใชเองกตาม รวมทงการแพยาตางๆ ดวย

การเกบรกษา

เกบในภาชนะปดสนทใหพนมอเดกเกบใหพนแสงแดด ความรอนและความชนไมควรเกบในตเยนหรอใกลเตาไฟ

Allopurinol (อลโลพรนอล)

ชอการคา Alinol Allopin Allorin Apnol Apurol Loporic Medoric Puricin Puride SigapurolUricad Valeric Xanol Zyloric

ทำาไมจงตองใชยาน ยานใชเพอปองกนอาการกำาเรบของโรคเกาทในโรคเกาทเรอรงเทานน โดยออกฤทธลดการสรางกรดยรก ไมสามารถจะบรรเทาอาการของโรคเกาทเมอโรคเกาทกำาเรบแลวได ดงนนจงตองรบประทานและปฎบตตาม แพทยสงอยางเครงครด พยายามไมลมรบประทานยา และรบประทานอยางถกตองครบถวน

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน ระหวางทใชยานควรดมนำาประมาณแปดแกวตอวน สราหรอเครองดมทมแอลกอฮอลจะลดฤทธของยา ระหวางทรบประทานยาน ไมควรรบประทานนำาผลไมหรอวตามนซมากจนเกนไป เพราะวตามนซจะทำาใหปสสาวะเปนกรด และเกดนวในไตได

เมอคณลมกนยา ควรทานทนททนกขนได แตถาเวลาททานใกลเคยงกบเวลาทจะทานครงตอไป ควรงดทานยาทลม และใหทานตามเวลาทจะทานครงตอไปตามปกต ไมควรเพมปรมาณยาเปน 2 เทา

32

ผลขางเคยงของยา อาจพบอาการคลนไส อาเจยน ทองเสย อาหารไมยอย จงควรรบประทานยาหลงอาหารเพอปองกนอาการ ถาเกดอาการมากหรอทนไมไหวใหรบพบแพทย และอาจเกดผนตามผวหนง เจบปวดเมอปสสาวะ ปสสาวะมเลอด ระคายเคองตา ปากหรอรมฝปากบวม ใหหยดยาและพบแพทยทนท ยานอาจทำาใหมนงง เมอทานยานแลวมอาการมนงง ควรระมดระวงหากตองขบรถหรอทำางานเกยวกบเครองจกรกล

คำาเตอนและขอควรระวง หญงตงครรภหรอใหนมบตรและผปวยโรคไต โรคตบ ความดนโลหตสง เบาหวาน ควรปรกษาแพทยกอนใชยา ถาใชยาอนอยกอนหรอจะใชยาอนควบ ควรปรกษาแพทยหรอเภสชกร เพราะอาจทำาใหเกดอาการอนไมพงประสงคได

การเกบรกษา

เกบในภาชนะปดสนทใหพนมอเดก เกบใหพนแสง ความรอนและความชน

Amiloride and Hydrochlorothiazide (อะมโลไรด และ ฮยโดรคลอโรไธอะไซด)

ชอการคา Amihydrozide Amilide Hyperretic Miduret Milorex Miretic Moduretic Poli-uretic Renase Sefaretic

ทำาไมจงตองใชยาน เปนยาขบปสสาวะ ใชสำาหรบรกษาโรคความดนโลหตสงและอาการบวมนำาทเกดจากความผดปกตตางๆ เชน โรคหวใจ ยานไปทำาใหไตขจดนำาและเกลอสวนเกนออกจากรางกายทางปสสาวะ

วธใชยา รบประทานวนละ 1 ครงในตอนเชาพรอมอาหาร

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน ควรไปพบแพทยตามเวลานดหามหยดยาเองโดยทไมไดปรกษาแพทย แลหามใชยาชนดอนรวมดวยเกนกวาทแพทยสง

ควรรบประทานอาหารทมรสเคมนอยหรออาหารทมเกลอโซเดยมตำาและควรออกกำาลงกายทกวน จำากดอาหารทมเกลอโปแตสเซยมสง เชน กลวย ลกพรน ลกเกด นำาสมและนม

เมอคณลมกนยา ใหรบประทานทนททนกได ถาหากจำาไมไดจนถงวนรงขน ใหกนยามอตอไปตามปกตไมตองกนยาทลม

ผลขางเคยงของยา

อาจพบอาการคลนไส อาเจยน ทองเสย เบออาหาร ปวดทอง แนนทอง มลมในทอง ถาเกดอาการดงกลาวใหรบประทานยานพรอมอาหาร แตถาหากอาการยงคงอยหรอรนแรงขนใหพบแพทยอาการปสสาวะบอย มนงง ปวดหว ปญหาเหลานจะลดลงหลงจากทคณทานยานเปนเวลา 2-3 สปดาห ถาหากมอาการอยใหพบแพทยหากมอาการเหลานใหรบไปพบแพทยโดยดวนกลามเนอออนแรงหรอเกดตะครว ออนลา หวใจเตนชาหรอไมสมำาเสมอ เจบคอ ฟกชำางายผวหรอตาเหลองผนแดง

คำาเตอนแลขอควรระวง

33

ควรแจงใหแพทยทราบ ถาเปนโรคเบาหวาน เกาท แพยาซลฟา หรอเปนโรคตบ โรคไต กำาลงตงครรภ หรอใหนมบตร

แจงแพทยหรอเภสชกรใหทราบวาใชยาอะไรอยบาง โดยเฉพาะยา แคปโทพรล ดจอกซน อนาลาพรล ไลซโนพรล ลเธยม ยาเสรมโปแตสเซยม ยารกษาโรคขอ ยารกษาโรคเบาหวานหรอยาลดความดนโลหตหามรบประทานยาชนดน ถากำาลงรบประทานยาสไพโรโนแลคโทน หรอไทรแอมเทอรนอยเครองดมทมแอลกอฮอลอาจเพมฤทธของยาตวนจะทำาใหเกดอาการมนงงหรอปวดศรษะได จงไมควรใชรวมกนหากจะตองรบการผาตด หรอทำาฟนใหแจงแพทยวากำาลงใชยานอยถาเกดอาการปวยแลวทำาใหอาเจยนหรอทองเสยทำาใหสญเสยนำามาก ใหปรกษาแพทยหามใหยานแกผอนใช

การเกบรกษา เกบในภาชนะปดสนททอณหภมหอง พนจากแสง ความชนและจากมอเดก

Amiodorone (อะมโอดาโรน)

ชอการคา Cordarone

ทำาไมจงตองใชยาน ใชรกษาหรอปองกนภาวะหวใจเตนผดจงหวะ โดยยานจะลดการทำางานของเสนประสาทในหวใจและลดการทำางานทมากเกนไปของหวใจ

วธใชยา รบประทานวนละ 1-2 ครง ตามคำาสงแพทย อาจจะตองใชยานนาน 1-3 สปดาห จงจะเหนผลการรกษาและตองใชยานเปนเวลาหลายเดอน กอนทผลของยาจะออกฤทธเตมท

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน

ควรไปพบแพทยตามนด เพอตดตามผลการรกษาควรปฏบตตามคำาแนะนำาของแพทยเกยวกบการสบบหร อาหาร เครองดมทมแอลกอฮอลและคาเฟอน บหรและเครองดมทมคาเฟอนอาจจะทำาใหหวใจเตนผดจงหวะมากขนและมผลตอการออกฤทธของยา

เมอคณลมกนยา ใหเวนยามอนนไปเลยและรบประทานมอตอไปตามปกต หามรบประทานยาสองมอควบ

ผลขางเคยงของยา

ถามอาการคลนไส อาเจยน ทองผก เบออาหาร ปวดทอง ใหแกไขโดยรบประทานยาพรอมอาหารถามอาการมอสน เดนลำาบาก วงเวยน ออนเพลย กลามเนอออนเปลย นอนไมหลบ ปวดศรษะ เสอมสมรรถภาพทางเพศ นำาหนกตวลดลง การรบรสหรอกลนผดปกต การมองเหนผดปกต เชน มองภาพไมชดเจน เหนแสงรอบๆ วตถ ตาไมสามารถสแสงหรอตาแหง หนาแดง มการบวมของเทา ขอเทา ขาทอนลาง ผวเปลยนเปนสคลำาๆ (โดยเฉพาะทหนาและมอ) และผวหนงไวตอแสง ใหปรกษาแพทยถามอาการไอ หายใจหอบหรอมอาการเจบเมอหายใจ ทองบวม หวใจเตนเรวหรอผดปกตใหรบปรกษาแพทยทนท (อาการดงกลาวนสามารถเกดขนไดหลงจากทคณหยดยา)

คำาเตอนแลขอควรระวง

ควรแจงใหแพทยทราบ ถามประวตของโรคปอด ตบ หวใจ ตอมไทรอยด กำาลงตงครรภหรอใหนมบตรควรบอกกบแพทยหรอเภสชกรวากำาลงใชยาอนอย โดยเฉพาะยาตอไปน คอ เฟนโทอน วอรฟารนหรอยาตานการแขงตวของเลอด ด

34

จอกซน โพรเคนาไมด ควนดน และยาอนๆ ทใชรกษาโรคหวใจการใชยานอาจทำาใหผวหนงไวตอแสงแดดมากกวาปกต ซงผลดงกลาวจะปรากฎอยนานเปนสปดาหหรอเปนเดอน หลงจากทหยดรบประทานยาแลว ดงนน ถาจะออกไปนอกบานเปนเวลานานๆ ควรใสเสอแขนยาวและใชผลตภณฑกนแดด การสมผสแสงแดดจะทำาใหผวเปลยนเปนสคลำา ซงอาจจะไมหายเปนปกตหลงจากหยดใชยานแลวหากตองเขารบการผาตดหรอทำาฟน ใหบอกแพทยหรอทนตแพทยวากำาลงใชยานอย หรอมการใชยานภายในระยะ 2 เดอนทผานมาหามใหยานแกผอนใช

การเกบรกษา เกบในภาชนะปดสนททอณหภมหอง พนจากแสงแดดและจากมอเดก

Amitriptyline (อะมทรบไทลน)

ชอการคา Polytanol Tripta Triptyline Tryptanol

ทำาไมจงตองใชยาน เปนยาตานอาการซมเศรา ใชรกษาภาวะซมเศราและอาจมขอบงใชอนๆ ตามแพทยสง เชน บรรเทาอาการปวดเรอรง รกษาอาการปสสาวะรดทนอนในเดก แผลในกระเพาะอาหาร เปนตน ผทรบประทานยานควรไดรบการดแลและปฏบตตามทแพทยแนะนำาอยางเครงครด การปรบเปลยนขนาดยาหรอการหยดรบประทานยา ตองไดรบคำาสงจากแพทยเทานน

วธใชยา

รบประทานใหถกขนาดและสมำาเสมอตามแพทยสง หามหยดยาดวยตนเอง เพราะยาจะออกฤทธไดเตมทตองใชเวลาหลายสปดาหรบประทานยานในขณะทองวางหรอพรอมอาหารกได แตการรบประทานยาพรอมอาหารหรอหลงอาหารทนทจะชวยลดการระคายเคองกระเพาะอาหาร

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน บอกใหแพทยทราบถา

มประวตแพยาอนตงครรภหรอวางแผนตองการมบตร เพราะยานเปนอนตรายตอทารกในครรภกำาลงใหนมบตรเพราะยาสามารถผานทางนำานมสทารกและทำาใหเดกงวงซมไดกำาลงใชยาอนซงสงโดยแพทยหรอทนตแพทยทางอนหรอการซอยาจากรานขายยาในกรณเจบปวยเลกนอย เชน ยาแกหวด ยาแอสไพรนแกปวด ยาลดกรดในกระเพาะอาหาร เปนตนมโรคประจำาตวหรอมปญหาสขภาพอนๆ เชน มประวตเปนโรคหอบหด โรคลมชก โรคหวใจ ตอหน โรคตบ โรคจต พษสราเรอรง กอนเขารบการผาตดหรอทำาฟน รวมทงกรณไดรบบาดเจบฉกเฉน

เมอคณลมกนยา ควรทานทนททนกขนได แตถาเวลาททานใกลเคยงกบเวลาทจะทานครงตอไป ควรงดทานยาทลม และใหทานตามเวลาทจะทานครงตอไปตามปกต

ไมควรเพมปรมาณยาเปน 2 เทา

คำาเตอนและขอควรระวง

จำากดการดมสรา หรอเครองดมทมสวนผสมของแอลกอฮอล เพราะทำาใหงวงนอนเพมขน หามขบรถยนต ใชเครองจกรหรอทำางานทตองอาศยความตนตว เพราะยาทำาใหงวงซมพยายามอยาลกนงหรอยนอยางรวดเรว เพราะทำาใหเวยนหวหรอเปนลมไดยายงคงมฤทธอย 3-7 วนหลงจากหยดใชยาเพอใหเวลารางกายมการปรบตว หากสงเกตพบความผดปกตเกดขนใหปรกษาแพทยหรอ

35

เภสชกร

การเกบรกษา

เกบในภาชนะปดสนทใหพนมอเดกเกบใหพนแสง ความรอนและความชน

Amlodipine (แอมโลดพน)

ชอการคา Norvasc

ทำาไมจงตองใชยาน เปนยาลดความดนโลหตโดยออกฤทธขยายหลอดเลอดและใชบรรเทาอาการเจบหนาอกจากโรคแองไจนา (Angina)

วธใชยา รบประทานวนละ 1 ครงตามขนาดทใชรกษาตามแพทยสง เวลาในการรบประทานควรเปนเวลาเดยวกนของทกๆ วนเพอใหระยะหางของการใหยาเปนชวงเทาๆ กน

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน

ควรไปพบแพทยตามนดทกครงเพอใหแพทยประเมนและตดตามผลการใชยา และทำาการปรบขนาดยาหากขนาดยาทใชอยไมเหมาะสมหลกเลยงการรบประทานอาหารทโซเดยมสง ซงไดแกอาการทมเกลอมาก อาหารทมรสเคมเชน อาหารหมกดอง ไขเคม ปลาเคม ท การเปลยนอรยาบทจากการนงหรอนอนเปนลกขนและยนควรกระทำาอยางชาๆ เพอลดการหนามด มนงงยานอาจทำาใหมอาการมนงงจงควรหลกเลยงการขบรถหรอทำางานเกยวกบเครองจกรหากจะตองทำาการผาตดตางๆ รวมทงการผาตดทางทนตกรรมซงมการใชยาสลบ(general anesthesia) ควรบอกแพทยกอนทำาการผาตด วาใชยา amlodipine อย

เมอคณลมกนยา ควรทานทนททนกขนได แตถาเวลาททานใกลเคยงกบเวลาทจะทานครงตอไป ควรงดทานยาทลม และใหทานตามเวลาทจะทานครงตอไปตามปกต ไมควรเพมปรมาณยาเปน 2 เทา

ผลขางเคยงของยา ทพบไดแก หนามด มนงง เวยนศรษะ ออนเพลย เจบยอดอก (heartburn) มการเกรงตวของกลามเนอ รอนวบวาบตามตว ซงอาการเหลานจะหายไปเองเมอไดรบยาไประยะหนงเนองจากการปรบตวของรางกายใหเขากบยา แตหากมอาการรนแรงควรปรกษาแพทย

คำาเตอนและขอควรระวง

สตรมครรภหรอใหนมบตรหรอมโรคประจำาตวคอโรคหวใจ โรคตบหรอโรคไต ควรปรกษาแพทยผปวยซงใชยาตอไปน ควรใชดวยความระมดระวงในกลมเบตา บลอกเกอร (beta blocker)ไซเมทดน (cimetidine) เฟนทานล (fentanyl) ไซโคลสปอรน (cyclosporine) ดจอกซน (digoxin)

การเกบรกษา

เกบในภาชนะปดสนทใหพนมอเดกเกบใหพนแสงแดด ความรอนและความชน

36

Page 10: ยานอนหลับ

รปแบบ

Tablet 1mg 2mg

ขอบงใช

ใชรกษาอาการนอนไมหลบ ในระยะสน

กลไกการออกฤทธ

เพมฤทธของสารสอประสาท GABA โดยยากลม BZD นจะไมมผลไปเปลยนแปลงการสงเคราะห การปลดปลอย การดงกลบ หรอการทำาลายสารสอประสาท GABA

ขนาดการใชยา

ผใหญ 1 mg กอนนอน ในบางคนอาจใหไดถง 2 mg

ในผปวยทออนเพลยหรออายมาก ใหเรมใหยาในขนาด 05 mg

การปรบขนาดการใชยาในผปวยโรคตบอาจจำาเปน

ผลขางเคยงจากการใชยา อบตการณการเกด gt 10 ไดแก

ผลตอระบบหวใจและหลอดเลอด เจบหนาอก หวใจเตนเรว

ผลตอระบบประสาทสวนกลาง มนงง ออนเพลย กลามเนอทำางานไมประสานกน ความจำาเสอมลง นอนไมหลบ วตกกงวล ปวดหว

10

ผลตอผวหนง ผนคน

ผลตอระบบตอมไรทอ ลดความรสกทางเพศ

ผลตอกระเพาะอาหารและลำาไส ทองผก คลนไส อาเจยน ทองเสย เพมหรอลดความอยากอาหาร ปากแหงเนองจากขาดนำาลาย

ผลตอกลามเนอ พดตะกกตะกก

ผลตอตา มองภาพไมชด

ผลอนๆ เหงอออกมาก

คำาเตอน

ไมควรหยดยาทนทเพราะอาจทำาใหเกดอาการนอนไมหลบกลบขนมาอก และควรใชยานดวยความระมดระวงในผปวยทไดรบยากดประสาท ผปวยทมระดบ albumin ตำา ผปวยทตบทำางานผดปกต ผสงอาย สตรมครรภ ยานอาจทำาใหเกดการตดยาได ไมมรายงานประสทธภาพ และความปลอดภยในการใชยาน ในเดกอายตำากวา 15 ป

ขอหามใช

ผทแพยาน และผทแพยาในกลม BZD กอาจแพยานได สตรมครรภ ผปวยทเปนตอหนชนดมมปด ผทมอาการซมเศรามากอน ผปวยทมอาการหยดหายใจชวขณะหนง ในขณะนอนหลบ

อนตรกรยา

ทำาใหผลยาลดลง ยาทเปน enzyme inducer จะไปเพม metabolism ของ Estazolam ไดทำาใหผลยาเพมขน พวกยากดประสาท จะไปเพมผลขางเคยงของยา ตอระบบประสาทสวนกลางได ยา cimetidine จะไปลดการ metabolism ของ Estazolam

Pregnancy Risk Factor 11

Xการใชยาในหญงตงครรภและหญงใหนมบตร

หามใชยานในหญงตงครรภ เนองจากมผลกอลกวรปในเดก

Parameter Monitoring

สภาวะของระบบหายใจ และสภาวะของระบบหวใจและหลอดเลอด

คำาแนะนำาการใชยา

ยานอาจทำาใหงวงได ไมควรดม alcohol และยาทมฤทธกดประสาทสวนกลาง หลกเลยงการขบขยานพาหนะ ยานอาจทำาใหตดไดทงทางกายและทางใจ ไมควรหยดยาทนทเมอใชยานมาเปนเวลานาน

พษวทยา

ถาไดรบยาเกนขนาดจะมอาการดงน กดการหายใจความดนโลหตตำา การตอบสนองตอปฏกรยา reflex จะชาลง การเคลอนไหวผดปกตไป

วธการเกบรกษา

เกบยานในภาชนะทปดสนทและ เกบใหพนมอเดก ควรเกบยานทอณหภมหอง และเลยงการสมผสกบความรอน หรอแสงแดดทมากเกนไป

อนๆ

- กอนทจะทานยานโปรดบอกแพทยกอนถาคณมโรคไต โรคตบ หรอมประวตตดยาหรอเปนโรคซมเศรา มปญหาเกยวกบการหายใจ หยดหายใจชวขณะ โรคลมชก หรอเปนโรคภมแพ

- กอนทจะทานยาน แจงแกแพทยและเภสชกรวา คณกำาลงทานยาอะไรอย เชน ยาสำาหรบรกษาโรคซมเศราหรอโรคลมชก ยาบรรเทาปวด ยาเมดคมกำาเนด ยารกษาโรคหวด ยา

12

กลอมประสาท ยาคลายกลามเนอ ยานอนหลบ isoniazid probenecid rifampin antihistamines cimetidine theophylline phenytoin digoxin barbiturates

- หามดม alcohol ขณะทานยานอยเนองจาก alcohol จะไปทำาใหเวยนศรษะมากขน

ANTIANXIETY DRUGS

ความวตกกงวล (Anxiety) เปนสภาพทางอารมณอยางหนง ททำาใหเกดความไมสบายกายและใจเปนความรสกทมลวงหนา คาดการณเกยวกบอนาคต วาจะมสงทรายแรงไมดเกดขนกบตวเอง อาจเกดจากความจำาทนากลว รวมไปกบสถานการณในปจจบนทผนนไมรตว ผดจากความกลว คอไมมสาเหตทชดเจน และความรสกไมรนแรง เปนอยนานไมใชชวครแบบความกลว อาการทางรางกายทรวมไปกบความวตกกงวล คอการกระตนทางระบบซมพาเธตค ทางระบบหมนเวยนโลหต มชพจรเรว ใจสน ความดนโลหตขน กลามเนอสน เกรง ทำาใหปวดหลง ปวดคอ ปวดศรษะได ทางระบบทางเดนอาหารมนำาลายแหง คลนไส ทองเดน ทางระบบหายใจมหอบ หายใจเรว วงเวยน และมเหงอออกมาก ซงอาการตางๆ ทางรางกายนไมไดเกดเฉพาะกบความวตกกงวล แตพบในสภาพอนได เชน รก เกลยด กลวความวตกกงวลถามพอเหมาะจะทำาใหทำางานไดดขน ถามนอยเกนไปทำางานไมไดผลด แตถามมากเกนไป ประสทธภาพการทำางานกลดลงดวย และทำาใหเกดปญหาตางๆ ตามมา ความวตกกงวลทมมากเกนปกตและไมสมเหตผล จำาเปนตองรกษาดวยยาคลายกงวล (anxiolytic drugs)

1 Benzodiazepines

-Chlorodiazepoxide (Libriumreg )-Diazepam (Valiumreg )-Oxazepam (Seraxreg )-Lorazepam (Ativanreg )-Clobazam (Frisiumreg )-Clorazepate (Tranxenereg )-Alprazolam (Xanaxreg )

2 Glycerol derivatives

-Meprobamate

3 Buspirone

Benzodiazepines ใชกนมากในการรกษาความวตกกงวล โดยเฉพาะอยางยง chlordiazepoxide และ diazepam ม potency สงในการเปน antianxiety muscle relaxation กมากกวากลมอน

กลม sedative-hypnotics นทำาใหม sedation จนถง hypnosis ม muscle relaxation และ anticonvulsant action เกด tolerance habituation และ physical dependence ไดแตนอยและไมบอย ยกเวน meprobamate

13

ยากลมนเพม muscle tone ลด convulsive threshold ซงตรงขามกบพวก sedative-hypnotics ดกวากลมแรกตรงทม habituation และ physical dependence ไดนอยกวา แตขอเสยอนๆ ทำาใหคนนยมพวกแรกมากกวา

antianxiety drugs ชวยลด stimuli ทงจากภายในและภายนอกทเขามาสสมอง มผล sedative ออนๆ ชวยลด anxiety และมสวนชวยใหม muscle relaxation ซงกมสวนชวยลด anxiety ดวย benzodiazepine ยงเพม GABA (gamma-aminobutyric acid) activity ซงมผลในทาง antianxiety anticonvulsant และ muscle relaxant effects

Benzodiazepines

กลไกการออกฤทธ

กลไกการออกฤทธของ Benzodiazepine ยงไมทราบแนชด เชอวายากลมนมผลตอสวนตางๆในสมองบรเวณ sensory input limbic system โดยเปลยนแปลงอารมณ และยงพบวายากลมนไปเพม gamma-aminobutyric acid (GABA) activity โดย GABA activity ทเพมขน อาจมความสำาคญตอ anticonvulsant และ muscle-relaxant effects ของมน

นอกจากนน ยงมบางรายงานแสดงใหเหนวายากลมนมผลตอระดบและ turnover rate ของ neurotransmitters อนหลายตว เชน dopamine norepinephrine และ serotonin Benzodiazepines ยงมผลตอระบบ neuroendocrine สามารถลดการหลง ACTH corticosterone beta-endorphin และ prolactin

การดดซม การเปลยนแปลงในรางกาย และการขบถาย

เมอรบประทาน diazepam จะถกดดซมไดเรว ทง diazepam และ chlordiazepoxide ถกดดซมไดเกอบสมบรณ ตวอนบางตวการดดซมไมสมบรณและไมแนนอน แตถาใหโดยการฉดเขากลามเนอ ยาทงสองตวนถกดดซมไมไดดและไดความเขมขน ในเลอดตำากวาการใหโดยการรบประทาน อาจอธบายไดวา ตวทำาละลายสำาคญซงคอ propylene glycol ระคายเคองมาก และยาบางสวนตกตะกอนอยในเนอเยอเมอฉดเขากลาม จงไมควรใช เมอเขาไปในรางกาย chlordiazepoxide และ diazepam มการเปลยนได metabolites หลายอยางทสำาคญคอ N-desmethyldiazepam ซงม activity และม half-life ยาวกวาตวมนเอง oxazepam เปน metabolite ตวหนงของ diazepam ม duration of action สน half life ประมาณ 7 ชวโมง มประโยชนในการรกษา alcohol withdrawal syndrome หรอใชกบผปวยทม advanced liver disease ระยะออกฤทธ (duration of action) ของ chlordiazepoxide และ diazepam ยาว half-life ของ chlordiazepoxide 8-28 ชวโมง ในคนแกซงม metabolism ชาลง half-life นานขน diazepam ในคนอาย 20 ป half-life ประมาณ 20 ชวโมง ถาอาย 90 ประมาณ 90 ชวโมง ถาตบเสยอยางมาก เชนเปน cirrhosis half life ของ diazepam เพมขนเปน 46-105 ชวโมง หรอถง 164 ชวโมง ในบางรายงานprotein binding ของ chlordiazepoxide และ diazepam สงในผใหญ chlordiazepoxide จบกบ

14

protein เกนกวา 85 สวน diazepam จบกบ protein ประมาณ 97 โดยไมขนกบอาย ถาระดบ albumin ในเลอดตำาจะเกด oversedationdiazepam สามารถ induce metabolism ของมนเองได หลงจากใชไปนานๆ ระดบของ diazepam และ N-desmethyldiazepam ตำา ระดบ metabolite สง แตถาหยดยาไปกจะกลบลดลงอยางปกตdiazepam ผานรกไดดระดบความเขมขนใน fetus เทาๆ กบในแม

อาการไมพงประสงค

อาการเซองซม (oversedation)การชนยา (tolerance) เกดจากเอนไซมทใชเมตาบอไลซยาถกกระตนใหม เมตาบอลซมเรวขน meprobamate เกด tolerance เรวการตดยาโดยรางกาย (physical dependence) เกดตามหลงการชนยา และมอาการ withdrawal reaction รนแรงจากยาทม rate of disappearance เรว พวกทม action ยาวกวา เชน chlordiazepoxide diazepam และ Phenobarbital มอาการคอยเปนคอยไปและไมรนแรงdysmorphogenesis diazepam ทำาใหเกด cleft lip และ palate ในคนและ miceเนองจากเปน CNS depressants จงอาจทำาใหคนทม respiratory failure อาการรนแรงขนอาจทำาใหฆาตวตาย แต benzodiazepines เดยวๆ แทบไมพบวาทำาใหผใชฆาตวตาย แทบทงหมดเกดในคนทใชรวมไปกบยาอนoverdose ของ chlordiazepoxide หรอ diazepam อาการมกไมรนแรง แตถามยาอนรวมไปดวย อาการจะมากขนโดยทวไป benzodiazepines เกด interaction กบยาอนไดนอยกวา hypnotics sedatives หรอ antianxiety drugs อน แตการใชรวมกบ ethanol จะไดผลเปน potentiation เพราะ ethanol เพมทงการดดซมของ benzodiazepines และกดสมองเหมอนกบ benzodiazepines เมอใชรวมกบ CNS depressant อนไดผล additive การใช benzodiazepine รวมกบ valproate อาจพบ psychotic episode

ประโยชนทางคลนกของ Benzodiazepines

1 คลายกงวล (antianxiety) เปนขอบงใชทสำาคญ ไดผลดมากเมอมอาการรนแรง แตเนองจาก anxiety อาจเกดรวมกบ depression หรออาจเปนอาการแสดงของความผดปกตทางจตอนเชน schizophrenia ดงนนถาไม respond ตอ antianxiety drugs ควรนกถงการวนจฉยอน

2 ชวยใหนอนหลบ (hypnotic) benzodiazepines ใชเปนยานอนหลบมากทสด diazepam และ flurazepam ใชกนมาก

3 muscle strain antianxiety drugs หลายตวมคนเอามาใชสำาหรบแก muscle strain ซงสามารถรกษาไดดวยความรอนและ aspirin

4 Status epilepticus เมอมอาการชกทตอเนอง ใช diazepam ฉดเขาเสนโลหตดำาไดผลดแทบทกราย 5 alcohol withdrawal ใช benzodiazepine รกษาดทสด เพราะมคณสมบตทางเภสชวทยาคลาย

alcohol จงใชแทนไดด ชวยแกการชกจาก alcohol withdrawal ไดผลด ไมมอนตราย 6 anesthetic ใชเปน preanesthetic medication หรอใชฉดเขาเสนเลอดดำา ในการผาตดหรอวนจฉย

บางอยางชวระยะเวลาสนๆ เชน electric cardioversion การใส endotracheal tube การผาตดฟน การ reduce fracture เลกนอยไดผลด

ยาใหมทไดผลในการรกษาอาการทางอารมณ เชน anxiety ทไดผลด ไดแก Buspirone

15

BUSPIRONE

สารนเปน azapirone (azaspirodecanedione) เดมใชเปน antipsychotic มฤทธ antidepressant ดวย ยานมคณสมบตทางเภสชวทยาแตกตางจาก neuroleptics หรอ sedatives ซงรวมทง benzodiazepines ไมคอยทำาใหเกด extrapyramidal side effects ไมมผลตอการจบกบ receptors ของ benzodiazepines หรอ GABA ไมแกชกแถมยงอาจลด seizure threshold เลกนอย ไมม tolerance หรอ withdrawal reaction และไมม cross-tolerance กบ benzodiazepines หรอ sedative อน ม interaction กบยากดระบบประสาทสวนกลางอนๆ นอย

กลไกการออกฤทธ

buspirone และยาในกลมเดยวกน ซงไดแก gepirone ipsapirone และ tiaspirone เลอกจบเฉพาะ 5-HT1A receptor โดยเปน partial agonist การจบของ buspirone ท presynaptic ทำาใหเกด postsynaptic 5HT1A antagonism โดยลดการสงกระแสประสาทของ serotonin neurons และลดการสงเคราะหและการหลง serotonin

buspirone ไดผลดในการรกษา anxiety ระดบปานกลาง ถาชนดรนแรงและม panic ดวยไมไดผล ยานไมชวยในรายทม withdrawal reaction จากขาดยา benzodiazepines ดงนนการเปลยนยามาเปนยานจงควรคอยๆ ทำา สารนไมคอยทำาใหงวง

16

Aminophylline

ชอสามญAminophylline

ทำาไมตองใชยานเปนยาขยายหลอดลม โดยคลายและเปดทางเดนทไปสปอด ทำาใหงายตอการหายใจ โดยชวยบรรเทาการหายใจถ การมเสยงวด และ การหายใจลำาบาก จากการเปนโรคหอบหด หลอดลมอกเสบ และโรคถงลมโปงพอง และยงยบยงอาการหอบหด จากการออกกำาลงกายดวย

Pharmacokinetics

Absorption oral สามารถเกดไดถง 100 โดยขนอยกบ formulation usedDistribution Vd = 045 Lkg โดยยาตวนจะกระจายไปยงนำานมดวย (approximates serum concentration) และยาตวนยงสามารถผาน placenta ไดดวยMetabolism เกดทตบ โดยกระบวนการ demethylation และ oxidationHalf life มคาไมแนนอน โดยการเปลยนแปลงขนอยกบ อาย liver function cardiac function lung disease และประวตการสบบหรของผปวยElimination ขบออกทาง urine โดยในผใหญพบวา 10 ขบออกในรป unchanged drug ใน neonates การขบถายของ unchanged drug ทางปสสาวะมคามากกวา (มากกวา 50)

วธใชยารบประทานทก 6 8 หรอ 12 ชม ตามใบสงแพทย โดยควรรบประทานยาอยางสมำาเสมอ เพอจะไดมประสทธภาพทด บางคนอาจจะตอง รบประทานยาตดตอกนเปนเวลานาน ฉะนนไมควรหยดรบประทานยา โดยปราศจากคำาสงของแพทย แตอาจจะหยดได ถายาทำาใหเกดสภาวะ ของอาการทแยลง

คำาแนะนำาระหวางใชยา

ควรปฏบตตามคำาสงแพทย เพราะยาตวนอาจทำาใหเกดอนตรายไดถารบประทานยามากเกนไป หรอรบประทานยาบอยเกนใบสงแพทยใหเขาพบแพทยเปนประจำา โดยเฉพาะชวงอาทตยแรก ๆ ทคณไดรบยาน เพอใหแพทยไดประเมนการตอบสนองของคณ ตอการใชยาตวนถาอาการของคณไมดขน หรอยงแยลง ใหพบแพทยตองแนใจในจำานวนยาทคณไดรบในแตละครง และควรพกยาไปในทกททคณเดนทางดวย

เมอคณลมกนยาใหรบประทานยาทนททนกได และใหรบประทานยาทเหลอตามเวลาเดม โดยไมควรรบประทานยาเปน 2 เทาของขนาดยาเดม และถาคณเกดอาการ หายใจสนทรนแรง ใหพบแพทย

อาการขางเคยงของยา

17

ถาเกดอาการ คลนไส อาเจยน มแผลในกระเพาะอาหาร ทองเปนตะครว สญเสยความรสกอยากอาหาร ใหรบประทานยาพรอมอาหาร หรอ หลงอาหารทนท หรอ พรอมยาลดกรด หรอ พรอมนำา 1 แกว ถาปฏบตตามนแลวยงมปญหาอยใหพบแพทยปวดศรษะ นอนไมหลบ มอาการตนเตน หนามด ปสสาวะบอย มอและนวกระตก โดยถาอาการเหลานรนแรง ใหพบแพทยการสนของหวใจ หวใจเตนเรซ หายใจเรว นอนไมหลบ ใหพบแพทย เพอแพทยจะไดปรบขนาดยาของคณผนขนทผวหนง (อาการแพ) ใหพบแพทยทนท

คำาเตอนและขอควรระวง

กอนรบประทานยาตวน ควรบอกหมอกอนวาคณไดรบยาอะไรอย โดยเฉพาะอยางยง ยา allopurinol cimetidine erythromycin lithium propranolol และยาสำาหรบไขหวด ยาแกแพ และยารกษาโรคหอบหดการไดรบยา theophylline พรอมกบยาตวน อาจทำาใหเกดอาการตนเตน นอนไมหลบ คลนไส อาเจยน หรอการไดรบขนาดยาเกน ฉะนน การใชยาน ไมควรไดรบยา theophylline รวมดวยไมควรรบประทานยารกษาโรคหวด ยาแกแพ ยารกษาหอบหด ทประกอบดวยพวก ephedrine epinephrine phenylephrine phenylpropanolamine หรอ pneudoephedrine โดยปราศจากคำาแนะนำาจากแพทย เพราะสารดงกลาว จะเพมผลขางเคยงของยาตวนบคคลเหลาน ควรบอกแพทยถงสภาวะของตนเองกอนใชยาตวน ไดแก หญงตงครรภ หญงใหนมบตร โรค glaucoma มะเรง โรคตอมธยรอยด โรคเบาหวาน โรคความดนโลหตสง โรคตบ โรคไต โรคหวใจ โรคหลอดเลอด

การเกบรกษาเกบในภาชนะปดสนท เกบใหพนมอเดก เกบยาเหนบในตเยน และ ยารปแบบอนใหเกบทอณหภมหอง และเกบใหพนทมความชน

ชอการคา สวนประกอบ

Asmeton-S

Chlorpheniramine maleate 2 mg + Methoxyphenamine HCI 125 mg + Aminophylline 25 mg + Noscapine 7 mg

Theophylline

ชอสามญTheophylline

ชอการคาAlmarion Asmasolon Franol Xanthium Theo-Dur

ทำาไมตองใชยานเปนยาขยายหลอดลม โดยคลายและเปดทางเดนทไปสปอด ทำาใหงายตอการหายใจ โดยชวยบรรเทาการหายใจสน การหายใจมเสยงวด และการหายใจลำาบาก จากการเปนโรคหอบหด หลอดลมอกเสบ และ โรคถงลมโปงพอง เปนการยบยงอาการหอบหด

18

จากการออกกำาลงกาย

Pharmacokinetics

Absorption oral สามารถเกดไดถง 100 โดยขนอยกบ formulation usedDistribution Vd = 045 Lkg โดยยาตวนจะกระจายไปยงนำานมดวย ( approximates serum concentration) และยาตวนยงสามารถผาน placenta ไดดวยMetabolism เกดทตบ โดยกระบวนการ demethylation และ oxidationHalf life มคาไมแนนอน โดยการเปลยนแปลงขนอยกบ อาย liver function cardiac function lung disease และประวตการสบบหรของผปวยElimination ขบออกทาง urine โดยในผใหญพบวา 10 ขบออกในรป unchanged drug ใน neonates การขบถายของ unchanged drug ทางปสสาวะมคามากกวา (มากกวา 50)

วธใชยา

ควรรบประทานทก 6 8 12 หรอ 24 ชม โดยควรจะรบประทานในเวลาเดยวกนเพอกนลม โดยควรจะรบประทานยาอยางสมำาเสมอ เพอยาจะไดมประสทธภาพยาตวนอาจตองการใชเปนเวลานาน ไมควรทจะหยดใชโดยปราศจากการปรกษาจากแพทย เพราะการหยดใชยาอาจจะทำาใหอาการแยลงกได

คำาแนะนำาระหวางใชยา

ใหรบประทานยาตามแพทยสง เพราะมฉะนนอาจจะเกดอนตรายได ถารบประทานมากเกนไป หรอ รบประทานบอยเกนไปควรพบแพทยสมำาเสมอ โดยเฉพาะชวงอาทตยแรก ๆ เพราะ แพทยจะไดประเมนดการตอบสนองของคณตอยาตวนถาอาการไมดขน หรอ มอาการแยลง ใหปรกษาแพทยไมควรเปลยนยหอใหม โดยปราศจากการปรกษากบแพทยกอนการเกนทางไปไหน ควรทจะพกยานไปดวยเสมอ

เมอคณลมกนยา

ใหรบประทานยาทนททนกได และ รบประทานยาทเหลอตามเวลาเดม โดยไมควรรบประทานยาเพมขนาดเปน 2 เทา ถาเกดอาการหาใจถอยางรนแรง ใหตดตอกบแพทย

อาการขางเคยงของยา

ถาเกดอาการ คลนไส อาเจยน มแผลในกระเพาะอาหาร ทองเปนตะครว สญเสยความรสกอยากอาหาร ใหรบประทานยาพรอมอาหาร หรอ หลงอาหารทนท หรอ พรอมยาลดกรด หรอ พรอมนำา 1 แกว ถาปฏบตตามนแลวยงมปญหาอยใหพบแพทยปวดศรษะ นอนไมหลบ มอาการตนเตน หนามด ปสสาวะบอย มอและนวกระตก โดยถาอาการเหลานรนแรง ใหพบแพทยการสนของหวใจ หวใจเตนเรซ หายใจเรว นอนไมหลบ ใหพบแพทย เพอแพทยจะไดปรบขนาดยาของคณผนขนทผวหนง ( อาการแพ ) ใหพบแพทยทนท

คำาเตอนและขอควรระวง

19

กอนรบประทานยาตวน ควรบอกหมอกอนวาคณไดรบยาอะไรอย โดยเฉพาะอยางยง ยา allopurinol cimetidine erythromycin lithium propranolol และ ยาสำาหรบไขหวด ยาแกแพ และยารกษาโรคหอบหดการไดรบยา theophylline พรอมกบยาตวน อาจทำาใหเกดอาการตนเตน นอนไมหลบ คลนไส อาเจยน หรอการไดรบขนาดยาเกน ฉะนน การใชยาน ไมควรไดรบยา theophylline รวมดวยไมควรรบประทานยารกษาโรคหวด ยาแกแพ ยารกษาหอบหด ทประกอบดวยพวก ephedrine epinephrine phenylephrine phenylpropanolamine หรอ pneudoephedrine โดยปราศจากคำาแนะนำาจากแพทย เพราะสารดงกลาวจะเพมผลขางเคยงของยาตวนบคคลเหลาน ควรบอกแพทยถงสภาวะของตนเองกอนใชยาตวน ไดแก หญงตงครรภ หญงใหนมบตร โรค glaucoma มะเรง โรคตอมธยรอยด โรคเบาหวาน โรคความดนโลหตสง โรคตบ โรคไต โรคหวใจ โรคหลอดเลอด

การเกบรกษาเกบในภาชนะปดสนท เกบใหพนมอเดก เกบยาเหนบในตเยน และ ยารปแบบอนใหเกบทอณหภมหอง และเกบใหพนทมความชน

ชอการคา สวนประกอบ

Almasal Theophylline 60 mg + Salbutamol sulfate 2 mg

AsianbronTheophylline anhydrous 150 mg + Glyceryl guaiacolate 90 mg

Bronchil Guaifenesin 90 mg + Theophylline 150 mg

Polyphed Theophylline 150 mg + Glyceryl guaiacolate 90 mg

Theosal Theophylline 60 mg + Salbutamol 2 mg

Terbutaline

ชอสามญTerbutaline

ชอการคาBricanyl Bricanyl terbuhaler Salterline Terbuno Vaccanyl

ทำาไมตองใชยาน

เปนยาขยายหลอดลม คลาย และ เปดทางผานไปทปอด ใหสามารถหายใจไดสะดวก ใชเพอบรรเทาอาการหอบหดเฉยบพลน และอาการหายใจไมออก ทเกดจากโรคถงลมโปงพอง โรคหลอดลมอกเสบ และโรคปอดอนๆ

Pharmacokinetics

20

Onset of action oral = 30-45 นาทProtein binding 25Metabolism เกดทตบกลายเปน inactive sulfate conjugatesHalf life 11-16 ชวโมงElimination ทางปสสาวะ

วธใชยาใหโดยการรบประทาน 3-4 ครงตอวน และ ถาใหทางการพน ใหทก 4-6 ชม โดยตองปฏบตตามคำาแนะนำา บนฉลากอยางเครงครด โดยยาตวนจะเรมทำางานภายใน 30 นาท

คำาแนะนำาระหวางใชยา

ถายาหมดประสทธภาพ หรอ ถาอาการของคณแยลง (โดยเฉพาะถาการหายใจลำาบาก หรอหายใจยากขน หลงจากการใชยาพน) ใหหยดใชยาน และพบแพทยไมควรใชยามากเกนไป หรอ บอยเกนไป เพราะการเพมขนาดยา สามารถทำาใหเกดอนตราย และสามารถลดประสทธภาพของยาไดถาเสมหะจากการไอระหวางทเกดอาการหอบหดเฉยบพลน เปลยนจากสขาวไปเปนสเหลอง เขยว หรอสเทา ควรพบแพทย เพราะอาการเชนน อาจเกดจากการตดเชอไดการเดนทาง ควรทจะพกยาใหไดตามทกำาหนดไว

เมอคณลมกนยา

ใหรบประทานยาทนททนกได และ ใหรบประทานยาอนตามเวลาเดม และ ถานกไดใกลกบเวลาทจะรบประทานยาครงตอไปควรจะรบประทานยาครงตอไปไดเลย โดยทไมตองรบประทานยาเพมขนาดเปน 2 เทา

อาการขางเคยงของยา

ถายปสสาวะไมปกต ปากแหง และระคายเคอง ใหบวนปากดวยนำาหลงจากการไดรบการรกษาแตละครงถาเกดอาการตวสน ตนเตน ปวดหว คลนไส อาเจยน นอนไมหลบ เหนอยงาย drowsiness dizziness เหงอออก มเสยงในห ใหพบแพทย ถาอาการเหลานรนแรง หรอ เปนเวลานานถาเกดอาการหวใจเตนไมสมำาเสมอ palpitations ปวดหนาอก ปวดหวใจ หายใจลำาบากมากขน มเสยงวด ใหพบแพทยทนท

คำาเตอนและขอควรระวง

ถาคณเปน หญงตงครรภ หญงใหนมบตร เปนโรคความดนโลหตสง ตอมธยรอยด overactive หวใจเตนไมเปนจงหวะ โรคหวใจ หรอ เปนลมชก หรอ ลมบาหม ใหบอกแพทยกอนใชยานกอนใชยาน ควรบอกแพทย หรอ เภสชกรกอนถงยาทใชอย โดยเฉพาะยา MAO inhibitors (isocarboxazid phenelzine และ tranylcypromine) ยากดระบบประสาท หรอยาโรคหอบหด และ b-blockers (atenolol carteolol esmolol labetalol metoprolol nadolol propranolol sotalol และ timolol)

การเกบรกษา

ใหเกบในภาชนะปดสนท และเกบใหพนมอเดก เกบในอณหภมหอง หางจากความรอน หลกเลยงการทำาใหภาชนะบรรจรว ไมควรเอาภาชนะบรรจไปจอไฟ หรอเตาเผา

21

ชอการคา สวนประกอบ

Bricanyl expectorantTerbutaline sulfate 03 mgml + Guaifenesin 133 mgml

Med-Broncodil Expectorant

Terbutaline sulfate 15 mg5ml + Guaifenesin 665 mg5ml

Terbosil ExpectorantTerbutaline sulfate 03 mgml + Guaifenesin 133 mgml

Terbron ExpectorantTerbutaline sulfate 15 mg5ml + Guaifenesin 665 mg5ml

TerbulinTerbutaline sulfate 15 mg5ml + Guaifenesin 665 mg5ml

Salbutamol

ชอสามญSalbutamol

ชอการคาAsmasal Bronchosol Butamol Ventolin Salmol

ทำาไมตองใชยานบรรเทา และ เปดทางเดนอากาศไปทปอด ทำาใหการหายใจสะดวกขน ชวยบรรเทาหอบหดเฉยบพลน และบรรเทาอาการหายใจไมออกจาก โรคหลอดลมอกเสบ โรคถงลมโปงพอง และ โรคปอด ใชปองกนการหายใจลำาบาก การหดเกรงของหลอดลม เมอมการออกกำาลงกาย

Pharmacokinetics

Peak effectOral 2-3 ชวโมง Nebulizationoral inhalation เกดขนภายใน 05-2 ชวโมงDuration of actionOral 4-6 ชวโมง Nebulizationoral inhalation 3-4 ชวโมงMetabolism เกดขนทตบ กลายไปเปน inactive sulfate อก 28 จะพบในปสสาวะในรปของ unchanged drugHalf life Oral 27-5 ชวโมง Inhalation 38 ชวโมงElimination 30 พบใน urine ในรปของ unchanged drug

วธใชยา

22

ให 2-4 ครงตอวน โดยใหโดยการรบประทาน ถาใหโดยทางยาพน จะใหทก 4-6 ชมใช 15 นาท กอนการออกกำาลงกาย เพอปองกนปญหาของการหายใจ โดยปฏบตตามคำาสงแพทยอยางเครงครดยาพนจะเรมไดผลภายใน 5-15 นาท และ จะมการออกฤทธไดเปนเวลา 3-4 ชม

คำาแนะนำาระหวางใชยา

ยาพน ตองทำาความสะอาดอยางสมำาเสมอ และ ถายาหมดประสทธภาพ หรอ คณมอาการแยลง ใหพบแพทยทนทไมควรใชยาในขนาดทเพม หรอ บอยมากขน เพราะทำาใหเกดอนตายไดเวลาจะเดนทาง ตองเอายาไปดวยทกครง

อาการขางเคยงของยา

การรบรสไมปกต ปากและคอแหงหรอระคายเคอง จากการใชยาพน แกโดยการใหกลวปากดวยนำาตวสน อาการตนเตน นอนไมหลบ คลนไส เสยงแหบ ไอ ใหพบแพทยถาอาการเหลานรนแรงหรอยาวนานหายใจลำาบากมากขนจากการใชยาพน หวใจเตนเรวขน ใหหยดใชยาและพบแพทย

คำาเตอนและขอควรระวง

กอนใชยาตวน ใหบอกแพทยกอนวา คณเปน หญงตงครรภ หญงใหนมบตร เปนโรคหวใจ โรคความดนโลหตสง ตอมธยรอยด overactive โรคลมชก หรอ โรคเบาหวานยาตวน มผลกระทบถงการตอบสนองของคณตอยาบางชนด เชน ยารกษาโรคหวด ยา MAO inhibitors (isocarboxazid phenelzine และ tranylcypromine) ยากดระบบประสาท หรอยาโรคหอบหด และ beta-blockers (atenolol carteolol esmolol labetalol metoprolol nadolol propranolol sotalol และ timolol)

การเกบรกษา

เกบในภาชนะปดสนท และเกบใหพนมอเดก เกบในอณหภมหอง ถาเปน syrup อาจเกบในตเยนได แตถาเปนยาพน ไมควรเกบในตเยน หรอ ใกลความรอน

ชอการคา สวนประกอบ

Almasal Salbutamol sulfate 2 mg + Theophylline 60 mg

Asmasal Expectorant

Salbutamol 1 mg + Guaifenesin 50 mg

Clenil compositumSalbutamol 100 mg + Beclomethasone dipropionate 50 mg

Theosal Salbutamol 2 mg + Theophylline 60 mg

Ventolin Expectorant Salbutamol sulfate 1 mg + Guaifenesin 50 mg

23

Prednisolone

ชอสามญPrednisolone

ชอการคาDi-Adreson-F Opredsone Prednisolone Polypred Pred-Mild Pred-Forte Predisone

ทำาไมตองใชยานยาตวนเปน corticosteroid ซงคลายกบ hormone ตามธรรมชาต ซงผลตโดย adrenal glands โดยชวยบรรเทาอาการอกเสบ ( บวม รอน แดง และ เจบ ) และใชรกษาขอตออกเสบ และความผดปกตของ ผวหนง เลอด ไต ตา ตอมธยรอยด และ ลำาไส รกษาอาการแพอยางรนแรง หอบหด และความบกพรองของ adrenal cortical

Pharmacokinetics

Protein binding 65-91 ( โดยขนอยกบความเขมขน )Metabolism เกดขนทตบ และยงถก metabolize ทเนอเยอของรางกายดวย กลายเปน inactive compoundHalf life 36 ชวโมงBiological 18-36 ชวโมงEnd state renal disease 3-5 ชวโมง Elimination ขบถายออกทางปสสาวะ โดย pricipally as glucuronides sulfates and unconjugated metabolites

วธใชยา

ถาคณใชยาน วนเวนวน ใหรบประทานตอนเชาในวนแรก และไมรบประทานในวนท 2 ปละรบประทานอกตอนเชาของวนท 3 และไมรบประทานในวนท 4 โดยรบประทานไปเรอย ๆ ตามแพทยสงถารบประทานยาตวน วนละครง ใหรบประทานตอนเชาพรอมอาหารเชาถารบประทานยาน มากกวาวนละ 1 ครง ใหรบประทานในชวงหางกนในเวลาทเหมาะสมไมควรหยดรบประทานยาน โดยปราศจากคำาแนะนำาของแพทย เพราะการหยดยาอาจทำาใหเกดอาการดงตอไปนได เชน สญเสยความรสกอยากอาหาร คลนไส อาเจยน drowsiness stupor ปวดศรษะ เปนไขเจบทขอและกลามเนอ peeling skin และ นำาหนกลด ถาไดรบยาปรมาณมากในเวลานาน แพทยจะคอยๆ ลดขนาดยาลง เพราะ จะปรบนาดยากอนทจะหยดยาอยางสมบรณ

คำาแนะนำาระหวางในยา

ถาคณไดรบยาน เปนเวลานาน คณควรจะตองตรวจเลอด เปนระยะ ๆ X-rays ตรวจตา ความดนโลหต ความสง นำาหนก และตรวจทางกายภาพ โดยการตรวจรางกายน สำาคญสำาหรบเดก เพราะยาตวน จะทำาใหการเจรญเตบโตของกระดกชาลงยาตวน ควนจะไดรบอยางสมำาเสมอ เพอใหมประสทธภาพ และ ไมควรใชมากจนเกนไป บอยเกนไป และใชนานเกนทแพทยสง โดยถาเกดอาการทแย ใหพบแพทย เพราะขนาดยาทคณไดรบ อาจจะตองการปรบกไดแพทยอาจจะบอกใหคณชงนำาหนก ทก ๆ วน และ ใหคณรายงานนำาหนกทผดปกตบอกแพทย หมอฟน และแพทยผาตด ทกำาลงจะรกษาคณ วาคณกำาลงไดรบยานอย (ถงแมวาคณจะหยดการรกษาดวยยาตวนมาแลว 12 เดอนกตาม)

24

อาการขางเคยงของยา

ถาเกดอาการคลนไส อาเจยน ระคายเคองกระเพาะ ใหรบประทานยาพรอมอาหาร หรอนม ถาอาการเหลานยงคงอย หรอ อจจาระของคณมสดำา ใหพบแพทยถาเกดอาการปวดศรษะ dizziness นอนไมหลบ depression ตนเตน อารมณไมปกต เปนสว ผวบาง เหงอมากขน ผมยาวเรวขน หนาแดง แผลถลอกงาย มจดสมวงบนผวหนง มระยะเวลาของการมประจำาเดอนผดปกต หรอขาดการมประจำาเดอน โดยถาอาการเหลาน คงอยเปนเวลานาน หรอรนแรงใหพบแพทยปญหาในระยะยาว ไดแก นำาหนกมากขน เทาบวม ขอเทาบวม และ ขาดานลางบวม มแผลทกลามเนอ และ กลามเนอออนแรง แผลทตา ปญหาในการมองเหน เปนหวด หรอตดเชอ เปนอาการหลงๆ ของการใชยานานๆ ใหพบแพทย

คำาเตอนและขอควรระวง

กอนทจะรบยาน ควรบอกแพทยวาคณไดรบยาตอไปนอยดวยคอ aspirin ยารกษาโรคขออกเสบ ยาปองกนการแขงตวของเลอด เชน warfarin (coumarin) ยาขบปสสาวะ estrogen (ยาคมกำาเนด) phenytoin rifampin และ phenobarbital ไมควรจะรบวคซน การทำาใหเกดการคมกนโรค ( immunization ) หรอการทดสอบทางผวหนง ตางๆ ขณะทไดรบยานอย ยกเวนวา แพทยจะบอกใหคณ โดยเฉพาะเลยวาคณสามารถรบไดกอนหนาทจะไดรบยาน ควรบอกแพทยดวยถาคณตงครรภ คาดวาจะตงครรภ ตองการทจะตงครรภ หรอ คณเปนหญงใหนมบตร โดยถาคณกำาลงจะตงครรภ คณควรพบแพทย เพราะยาตวน สามารถ ทำาใหเกดอนตรายกบเดกทอยในครรภ หรอ เดกทดมนมมารดากอนทจะรบยาน ควรบอกแพทยถงประวตการใชยาของคณกอน โดยถาคณเปนโรคตบ โรคไต โรคลำาไส หรอ โรคหวใจ โรคความดนโลหตสง underactive thyroid gland myasthenia gravis osteoporosis (brittle bones) ตดเชอ herpes ทตา หรอ การตดเชออนๆ หรอ มประวตการเปนวณโรค โรคลมชก ulcers หรอ โรคเกยวกบการแขงตวของเลอดถามประวตเปน ulcers หรอ ไดรบขนาดยาของ aspirin ทมาก หรอ ไดรบยารกษาโรคขออกเสบ ใหจำากดปรมาณการดมของเครองดม แอลกอฮอล ขณะทใชยาน เพราะยานสามารถ ทำาใหกระเพาะและลำาไส ไวตดการเกดระคายเคองจากการใชแอลกอฮอล aspirin และยารกษาไขขออกเสบ และจะเพมอตราเสยง ของการเกด ulcersรายงานการเกด injury หรอ อาการการตดเชอ (ไข เจบคอ เจบระหวางการถายปสสาวะ และปวดกลามเนอ) โดยเกดขนระหวางการรกษา และ ภายใน 12 เดอน หลงจากการรกษา ดวยยาน โดยตองการปรบขนาดยา ถาคณเปนโรคเบาหวาน ยาตวน จะเพมระดบนำาตาลในเลอดของคณ โดยถาคณควบคมนำาตาล ในเลอดของคณทบาน ใหทดสอบนำาตาลในเลอด และในปสสาวะ บอยกวาปกต และพบแพทย ถาระดบนำาตาลในเลอดสง หรอ ถามนำาตาลในปสสาวะ โดยขนาดยาของยาเบาหวาน และอาหารของคณ อาจจะตองปรบขนาด

การเกบรกษา

เกบรกษาในภาชนะปดสนท และ เกบใหพนมอเดกเกบในอณหภมหองถาคณเปนโรค arthritis ควรบอกแพทย หรอ เภสชกรวาคณไมตองการขวด child-resistant cap

25

ชอการคา สวนประกอบ

BlephamidePrednisolone acetate 02 + Na sulfacetamide 10

Denson Prednisolone 25 mg + Nitrofurazone 2 mg

Farakil Prednisolone 05 + Neomycin 03

Mysolone-N Prednisolone 5 mg + Neomycin sulfate 5 mg

Otosil Prednisolone 05 + Chloramphenical 5

Ketotifen

กลไกการออกฤทธของยาorally active agent ซงเปน antihistamine อยางมนยสำาคญ และมสมบตเปน antianaphylactic ซงสามารถใชอยางไดผลด ในการปองกน การเกดโรคหอบหด

ชอสามญKetotifen

ชอการคาAmitone Asmahoc Katifen Ketofen Sykofen Zediten

ทำาไมตองใชยานantiasthmatic agent

อาการขางเคยงของยาsedation และ drowsiness โดยอาจจะตองลดขนาดยาลง หรอ หยดการใชยา ถาความรนแรงไมลดลง โดยแอลกอฮอล อาจจะเสรมฤทธของ การเกดอาการขางเคยง ของยากได และยงมรายงานการเกดอาการ นำาหนกเพมขน ปากแหง ปวดศรษะ dizziness และ giddiness

26

Benzonatate

ขอบงใชใชแกไอแหง

ชอการคาTesalon

วธใชยาถาเปน Capsule ไมควรเคยวหรอละลายยา กรณอาย gt 10 ป ถงผใหญ ทาน 1 capsule ทก 4 ชม ไมควรเกน 6 capsuleวน อาย lt10 ป ขนาดยาทให 8 mgkgวน โดยบงให 3 ndash6 ครง

คำาแนะนำาระหวางใชยานหามเคยวหรอหก capsule

เมอคณลมทานยาใหรบประทานทนททนกได แตถาใกลกบเวลาทจะทานครงตอไป ไมตองทานยาครงทลม ใหขามไปทานครงปกต ไมควรทานยาเพมเปน 2 เทา

ผลขางเคยงของยา ในบางรายอาจเกดอาการ

สงบระงบ ปวดหว วงเวยน คดจมก คลนไส ไมสบาทอง ทองผก ผนคนสามารถใชไดในสตรมครรภ และระหวางการใหนมบตรไมควรใชยานในผปวยทแพยา

Codeine27

ชอการคาCodipront

Pharmacokinetics

ยาตวนดดซมไดดทาง GI tract หลงจากใหยาทาง oral แลวพบวา ยาจะออกฤทธเปน antitussive ภายในเวลา 1-2 ชวโมง และฤทธจะอยไดนานถง 4 ชวโมง ยาตวนจะกระจายไปยงนำานมไดดวยยาตวนถก metabolize ทตบ โดยกระบวนการ O-demethylation N-demethylation และบางสวนจะเกด conjugation ดวย glucuronic acid และถกขบออกทาง urine

วธใชยา

ผใหญ 10 ndash 20 mg ทก 4 ndash 6 ชม ไมควรทานเกน 120 mgวนเดก อาย 6 ndash 12 ป ทาน 5 ndash10 mg ทก 4 ndash 6 ชม ไมควรทานเกน 60 mgวนอาย 2 ndash 6 ป ทาน 25 ndash 5 mg ทก 4 ndash 6 ชม ไมควรทานเกน 30 mgวน

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน

ระหวางทใชยานไมควรขบรถ หรอทำางานทตองใชสตตลอดเวลาไมควรทานยานรวมกบเหลาไมควรใชแกอาการไปเรอรงทเกดจาก การสบบหร หอบหด ถงลมโปงพอง หรออาการไอทมเสลดเยอะ นอกจากอยภายใตการดแลของแพทยอาจมอาการปากแหง ทองผกไดอาจมอาการไมสบายทองใหแกโดยทานพรอมอาหาร หรอดมนมตาม

อาการขางเคยงของยาอาจมอาการ คลนไส อาเจยน วงเวยน สงบระงบ ทองผก

คำาเตอนและขอควรระวง

ไมควรใชยานกบผปวยหอบหดหลกเลยงการใชยานในสตรมครรภไมควรใชยานในสตรทใหนมบตรไมควรใชยานในเดกระวงการใชยานในผปวย โรคตบ ไต ผปวยทมธยรอยด ฮอรโมนตำา และคนสงอาย

การเกบรกษาเกบในภาชนะปดสนท ใหพนมอเดก ทอณหภมหอง

Dextromethorphan

ชอสามญDextrometrophan

28

ชอการคาCortuss Dextroral pusiran Polydex PPolydex Y Rocof Menthol Tussils 5

กลไกการออกฤทธdepressing the cough reflex (กดศนยการไอ) โดยไมมฤทธเปนยาขบเสมหะ (expectorant) ใน dose ของการรกษา ยาตวนจะไมยบยง ciliary activity

Pharmacokineticsดดซมไดเรวทาง GI tract การออกฤทธของยา จะมผลภายใน 15-30 นาทหลงรบประทานยาแลว ระยะเวลาในการออกฤทธประมาณ 3-6 ชม With conventional dosage forms

วธใชยา

ผใหญ และเดกอาย gt 12 ป 10-20 mg ทก 4 ชม หรอ 30 mg ทก 6-8 ชม แตไมควรเกน 120 mg วน หรอ ควรรบประทานตามแพทยสงเดก 6-12 ป 5-10 mg ทก 4 ชม หรอ 15 mg ทก 6-8 ชม แตไมควรเกน 60 mgวน หรอควรรบประทานตามแพทยสงเดกอายนอยกวา 2 ป ดเปนรายบคคลไปวาจะใหขนาดยาเทาไหร โดย dosage ปกตของยาตวนจะเปนแบบ extended-release oral suspension containing the polistirexผใหญและเดกอาย gt 12 ป 60 mg วนละ 2 ครงเดก 6-12 ป 30 mg วนละ 2 ครงเดก 2-6 ป 15 mg วนละ 2 ครงในรปแบบ Lozenges จะไมใชในเดกอายตำากวา 6 ป

ขอบงใชใชบรรเทาอาการไอ จากการระคายเคองของคอ และหลอดลม ซงเกดจากไขหวด หรอ สารระเหยทระคายเคอง โดยยาตวนมผลด ในการรกษาอาการไอ แบบเรอรงทไมมเสมหะ

ขอควรระวง

adverse effects ของยาตวนมนอย โดยอาจเกดอาการคลนไส และหรอ เกด GI disturbances อนๆ slight drowsiness และ dizziness ยานไมทำาใหเกดอาการ analgesia ไมทำาใหเกดการเสพตด และอาจม หรอไมมอาการ CNS depression กได การใหยาตวน จะเกยวกบการหลง histamine และควรในอยางระมดระวงในเดกทมประวตเปนโรคภมแพระวงการใชใน sedated หรอ debilitated patientsไมควรใชกบอาการไอแบบเรอรง ในผปวยทมการสบบหรนานๆ โรคหอบหด หรอ โรคถงลมปอดโปงพอง หรอไอทมเสมหะมากเกนไป โดยถามอาการไอมากกวา 1 สปดาห หรอ เปนซำาอกหลงจากทหายไปแลว หรอ เกดอาการไอรวมกบอาการไขสง ผน หรอ ปวดศรษะ ควรปรกษาแพทยยา Dextromethorphan ทมสวนผสมของ aspartame (Nutra Sweet) ควรระวงการใชในผปวยทเปน phenylketonuria ซงผปวยโรคนควรจำากด การไดรบ phenylalanine เพราะ Nutra Sweet จะถก metabolize ใน GI tract ไปเปน phenylalanineยา Dextromethorphan ทมสวนผสมของ tartrazine ถงแมวาอบตการณ การเกดการแพตอ tartrazine จะตำาแตการแพน มกพบบอยในผปวยทแพ aspirin

29

Antihistamine

ยาแกแพเปนยาหลกสำาหรบการรกษาโรคภมแพ ยาแกแพในระยเรมแรกจะมผลขางเคยงทไมพงปราถนา เชนอาการปากแหง ทำาใหเกดการงวงซมซงเปนผลเสยตอการทำางาน การทำางานของยาแกแพจะออกฤทธท H1-receptor คณสมบตของยาแกแพมดงน

bull ลดอาการทเกดจากการหลง histamine เชน อาการจาม คนจมก นำามกไหล bull แตไมลดอาการของคดจมก bull สามารถลดอาการคนตา และคนห bull ยาแกแพสวนใหญออกฤทธเรว

เนองจากผลขางเคยงของยาแกแพมมากจงไดมการพฒนายาแกแพรนใหมทมผลขางเคยงตำา ขณะเดยวกนกยงคงมประสทธภาพ ยารนใหมตองมประสทธภาพในการรกษาดงน

1 เยอบจมกอกเสบจากโรคภมแพทงชนดเปนทงป Perrenial allergic rhinitis และเปนเฉพาะฤด seasonal allergic rhinitis

2 เยอบตาอกเสบจากโรคภมแพ 3 ลมพษ ยาทจดวาไดผลดสำาหรบลมพษคอ cetiricineterfenadine ซงออกฤทธเรว

และลดอาการคนไดเปนอยางด 4 ผวหนงอกเสบแบบ Atopic dermatitis ยาทใชไดผลดคอ

cetirizineloratadineketotifen 5 โรคหด asthma โดยเฉพาะผปวยโรคหอบหดทมอาการภมแพมอาการคดจมก และนำามก

ไหล

ผลขางเคยงของยา

1 อาจจะทำาใหงวง ซม และนำาหนกตวเพม แตอาการนอยกวายาแกแพรนแรกๆ 2 พษตอหวใจ astemazoleterfenadine จะมผลตอการเตนของหวใจ แตยาตวอน

ไมมผลตอการเตนของหวใจ

ขอระวงในการใชยา

1 ควรจะตองระวงการใชยาอน เพราะอาจจะเกดปฏกรยา ยาทตองระวงไดแก erythromycinketoconazoleitraconazole

2 ไมควรใชยานในคนตงครรภ

30

3 ไมควรใชยานในคนทเลยงลกดวยนมแม 4 ควรจะระมดระวงในคนทเปนโรคไต และโรคตบ

Albuterol (อลบเทอรอล)หรอ Salbutamol ( ซลบทามอล)

ชอทางการคา Ventolin inhaler

ทำาไมจงตองใชยาน เปนยาขยายกลามเนอบรเวณหลอดลม ทำาใหชองวางในหลอดลมขยายใหญ จงหายใจสะดวกขน ใชในผทมปญหาเกยวกบการหายใจทมสาเหตมาจากหลอดลมอกเสบ ถงลมโปงพอง และโรคปอดอนๆ นอกจากนยงใชในการปองกนอาการหลอดลมตบหลงจากออกกำาลงกาย

วธใชยา กรณทเปนยาพน มวธการใชยาดงน

เขยาทใสยาพนหายใจออกใหไดมากทสดขณะทปากกำาลงปดอยเปดฝากระบอกยาพนออก แลวอมปากกระบอกยาโดยเอารมฝปากประกบปากกระบอกยาใหแนบสนทโดยรอบกดทใสยาพนเพอใหยาเขาปากพรอมกบสดลมหายใจเขาชาๆ โดยตองแนใจวายาผานเขาสลำาคอหมดโดยไมคาง อยตามซอกฟนหรอลน ถาใชกบเดกควรใหผใหญชวยเหลอ โดยปดจมกเดกใหสนทแลวกดยาพนเขาปากเดก เพอใหแนใจวายาไดผานเขาสลำาคอเดกกลนลมหายใจประมาณ 2-3 วนาท แลวจงปลอยลมหายใจออกชาๆ

หลงจากใชแลวถายงคงมความรสกวายายงเขาไปไมถงปอด จะมเครองมอทจะชวย เรยกวา spacer (สเปเซอร) ซงเปนกระบอกพลาสตกกลวง ใชสวมตอจากกระบอกพน จะทำาใหใชยาพนไดอยางมประสทธภาพมากขน ถาไมเขาใจวธการใชยาไมวากรณใดกตามควรปรกษาแพทยหรอเภสชกรใหอธบายวธการใชจนเขาใจโดยละเอยด และควรพบแพทยตามนดหรอเมอยาหมด กรณทเปนยาเมดใหรบประทานครงละ 1-2 เมด วนละ 3-4 ครง ตามคำาแนะนำาของแพทย

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน

ควรทำาความสะอาดอปกรณการพนอยางสมำาเสมอตามคำาแนะนำาทแนบมาเมอใชยาตามปกตแตไมสามารถปองกนหรอรกษาอาการไดใหพบแพทยอยางเรงดวนทสดอยาเพมขนาดการใชยาเองในแตละครงหรอเพมความถในการใชมากกวาทแพทยสงเพราะจะทำาให

31

ไดรบขนาดยามากเกนไป เกดอนตรายได

เมอคณลมกนยา ควรทานทนททนกขนได แตถาเวลาททานใกลเคยงกบเวลาทจะทานครงตอไป ควรงดทานยาทลม และใหทานตามเวลาทจะทานครงตอไปตามปกต ไมควรเพมปรมาณยาเปน 2

เทา

ผลขางเคยงของยา เกดไมบอยนกแตถาเกดขนใหรบพบแพทยทกำาลงรกษาอย อาการเหลานคอ การรบรสเปลยนไป ปากแหง มการระคายเคองบรเวณปากและลำาคอ นอนไมหลบ คลนไส ไอ และถายงใชแลวทำาใหหายใจลำาบากขนหรอใจสน ใหหยดใชยานทนทแลวพบแพทยโดยดวน

คำาเตอนและขอควรระวง ถามภาวะดงตอไปนควรแจงใหแพทยทราบ คอกำาลงตงครรภหรอใหนมบตร โรคหวใจ โรคความดนโลหตสง โรคตอมไทรอยดเปนพษ โรคลมชก โรคเบาหวาน และควรบอกแพทยวากำาลงใชยาอนอะไรอยบาง ทงทไดรบจากแพทยอนๆ หรอซอใชเองกตาม รวมทงการแพยาตางๆ ดวย

การเกบรกษา

เกบในภาชนะปดสนทใหพนมอเดกเกบใหพนแสงแดด ความรอนและความชนไมควรเกบในตเยนหรอใกลเตาไฟ

Allopurinol (อลโลพรนอล)

ชอการคา Alinol Allopin Allorin Apnol Apurol Loporic Medoric Puricin Puride SigapurolUricad Valeric Xanol Zyloric

ทำาไมจงตองใชยาน ยานใชเพอปองกนอาการกำาเรบของโรคเกาทในโรคเกาทเรอรงเทานน โดยออกฤทธลดการสรางกรดยรก ไมสามารถจะบรรเทาอาการของโรคเกาทเมอโรคเกาทกำาเรบแลวได ดงนนจงตองรบประทานและปฎบตตาม แพทยสงอยางเครงครด พยายามไมลมรบประทานยา และรบประทานอยางถกตองครบถวน

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน ระหวางทใชยานควรดมนำาประมาณแปดแกวตอวน สราหรอเครองดมทมแอลกอฮอลจะลดฤทธของยา ระหวางทรบประทานยาน ไมควรรบประทานนำาผลไมหรอวตามนซมากจนเกนไป เพราะวตามนซจะทำาใหปสสาวะเปนกรด และเกดนวในไตได

เมอคณลมกนยา ควรทานทนททนกขนได แตถาเวลาททานใกลเคยงกบเวลาทจะทานครงตอไป ควรงดทานยาทลม และใหทานตามเวลาทจะทานครงตอไปตามปกต ไมควรเพมปรมาณยาเปน 2 เทา

32

ผลขางเคยงของยา อาจพบอาการคลนไส อาเจยน ทองเสย อาหารไมยอย จงควรรบประทานยาหลงอาหารเพอปองกนอาการ ถาเกดอาการมากหรอทนไมไหวใหรบพบแพทย และอาจเกดผนตามผวหนง เจบปวดเมอปสสาวะ ปสสาวะมเลอด ระคายเคองตา ปากหรอรมฝปากบวม ใหหยดยาและพบแพทยทนท ยานอาจทำาใหมนงง เมอทานยานแลวมอาการมนงง ควรระมดระวงหากตองขบรถหรอทำางานเกยวกบเครองจกรกล

คำาเตอนและขอควรระวง หญงตงครรภหรอใหนมบตรและผปวยโรคไต โรคตบ ความดนโลหตสง เบาหวาน ควรปรกษาแพทยกอนใชยา ถาใชยาอนอยกอนหรอจะใชยาอนควบ ควรปรกษาแพทยหรอเภสชกร เพราะอาจทำาใหเกดอาการอนไมพงประสงคได

การเกบรกษา

เกบในภาชนะปดสนทใหพนมอเดก เกบใหพนแสง ความรอนและความชน

Amiloride and Hydrochlorothiazide (อะมโลไรด และ ฮยโดรคลอโรไธอะไซด)

ชอการคา Amihydrozide Amilide Hyperretic Miduret Milorex Miretic Moduretic Poli-uretic Renase Sefaretic

ทำาไมจงตองใชยาน เปนยาขบปสสาวะ ใชสำาหรบรกษาโรคความดนโลหตสงและอาการบวมนำาทเกดจากความผดปกตตางๆ เชน โรคหวใจ ยานไปทำาใหไตขจดนำาและเกลอสวนเกนออกจากรางกายทางปสสาวะ

วธใชยา รบประทานวนละ 1 ครงในตอนเชาพรอมอาหาร

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน ควรไปพบแพทยตามเวลานดหามหยดยาเองโดยทไมไดปรกษาแพทย แลหามใชยาชนดอนรวมดวยเกนกวาทแพทยสง

ควรรบประทานอาหารทมรสเคมนอยหรออาหารทมเกลอโซเดยมตำาและควรออกกำาลงกายทกวน จำากดอาหารทมเกลอโปแตสเซยมสง เชน กลวย ลกพรน ลกเกด นำาสมและนม

เมอคณลมกนยา ใหรบประทานทนททนกได ถาหากจำาไมไดจนถงวนรงขน ใหกนยามอตอไปตามปกตไมตองกนยาทลม

ผลขางเคยงของยา

อาจพบอาการคลนไส อาเจยน ทองเสย เบออาหาร ปวดทอง แนนทอง มลมในทอง ถาเกดอาการดงกลาวใหรบประทานยานพรอมอาหาร แตถาหากอาการยงคงอยหรอรนแรงขนใหพบแพทยอาการปสสาวะบอย มนงง ปวดหว ปญหาเหลานจะลดลงหลงจากทคณทานยานเปนเวลา 2-3 สปดาห ถาหากมอาการอยใหพบแพทยหากมอาการเหลานใหรบไปพบแพทยโดยดวนกลามเนอออนแรงหรอเกดตะครว ออนลา หวใจเตนชาหรอไมสมำาเสมอ เจบคอ ฟกชำางายผวหรอตาเหลองผนแดง

คำาเตอนแลขอควรระวง

33

ควรแจงใหแพทยทราบ ถาเปนโรคเบาหวาน เกาท แพยาซลฟา หรอเปนโรคตบ โรคไต กำาลงตงครรภ หรอใหนมบตร

แจงแพทยหรอเภสชกรใหทราบวาใชยาอะไรอยบาง โดยเฉพาะยา แคปโทพรล ดจอกซน อนาลาพรล ไลซโนพรล ลเธยม ยาเสรมโปแตสเซยม ยารกษาโรคขอ ยารกษาโรคเบาหวานหรอยาลดความดนโลหตหามรบประทานยาชนดน ถากำาลงรบประทานยาสไพโรโนแลคโทน หรอไทรแอมเทอรนอยเครองดมทมแอลกอฮอลอาจเพมฤทธของยาตวนจะทำาใหเกดอาการมนงงหรอปวดศรษะได จงไมควรใชรวมกนหากจะตองรบการผาตด หรอทำาฟนใหแจงแพทยวากำาลงใชยานอยถาเกดอาการปวยแลวทำาใหอาเจยนหรอทองเสยทำาใหสญเสยนำามาก ใหปรกษาแพทยหามใหยานแกผอนใช

การเกบรกษา เกบในภาชนะปดสนททอณหภมหอง พนจากแสง ความชนและจากมอเดก

Amiodorone (อะมโอดาโรน)

ชอการคา Cordarone

ทำาไมจงตองใชยาน ใชรกษาหรอปองกนภาวะหวใจเตนผดจงหวะ โดยยานจะลดการทำางานของเสนประสาทในหวใจและลดการทำางานทมากเกนไปของหวใจ

วธใชยา รบประทานวนละ 1-2 ครง ตามคำาสงแพทย อาจจะตองใชยานนาน 1-3 สปดาห จงจะเหนผลการรกษาและตองใชยานเปนเวลาหลายเดอน กอนทผลของยาจะออกฤทธเตมท

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน

ควรไปพบแพทยตามนด เพอตดตามผลการรกษาควรปฏบตตามคำาแนะนำาของแพทยเกยวกบการสบบหร อาหาร เครองดมทมแอลกอฮอลและคาเฟอน บหรและเครองดมทมคาเฟอนอาจจะทำาใหหวใจเตนผดจงหวะมากขนและมผลตอการออกฤทธของยา

เมอคณลมกนยา ใหเวนยามอนนไปเลยและรบประทานมอตอไปตามปกต หามรบประทานยาสองมอควบ

ผลขางเคยงของยา

ถามอาการคลนไส อาเจยน ทองผก เบออาหาร ปวดทอง ใหแกไขโดยรบประทานยาพรอมอาหารถามอาการมอสน เดนลำาบาก วงเวยน ออนเพลย กลามเนอออนเปลย นอนไมหลบ ปวดศรษะ เสอมสมรรถภาพทางเพศ นำาหนกตวลดลง การรบรสหรอกลนผดปกต การมองเหนผดปกต เชน มองภาพไมชดเจน เหนแสงรอบๆ วตถ ตาไมสามารถสแสงหรอตาแหง หนาแดง มการบวมของเทา ขอเทา ขาทอนลาง ผวเปลยนเปนสคลำาๆ (โดยเฉพาะทหนาและมอ) และผวหนงไวตอแสง ใหปรกษาแพทยถามอาการไอ หายใจหอบหรอมอาการเจบเมอหายใจ ทองบวม หวใจเตนเรวหรอผดปกตใหรบปรกษาแพทยทนท (อาการดงกลาวนสามารถเกดขนไดหลงจากทคณหยดยา)

คำาเตอนแลขอควรระวง

ควรแจงใหแพทยทราบ ถามประวตของโรคปอด ตบ หวใจ ตอมไทรอยด กำาลงตงครรภหรอใหนมบตรควรบอกกบแพทยหรอเภสชกรวากำาลงใชยาอนอย โดยเฉพาะยาตอไปน คอ เฟนโทอน วอรฟารนหรอยาตานการแขงตวของเลอด ด

34

จอกซน โพรเคนาไมด ควนดน และยาอนๆ ทใชรกษาโรคหวใจการใชยานอาจทำาใหผวหนงไวตอแสงแดดมากกวาปกต ซงผลดงกลาวจะปรากฎอยนานเปนสปดาหหรอเปนเดอน หลงจากทหยดรบประทานยาแลว ดงนน ถาจะออกไปนอกบานเปนเวลานานๆ ควรใสเสอแขนยาวและใชผลตภณฑกนแดด การสมผสแสงแดดจะทำาใหผวเปลยนเปนสคลำา ซงอาจจะไมหายเปนปกตหลงจากหยดใชยานแลวหากตองเขารบการผาตดหรอทำาฟน ใหบอกแพทยหรอทนตแพทยวากำาลงใชยานอย หรอมการใชยานภายในระยะ 2 เดอนทผานมาหามใหยานแกผอนใช

การเกบรกษา เกบในภาชนะปดสนททอณหภมหอง พนจากแสงแดดและจากมอเดก

Amitriptyline (อะมทรบไทลน)

ชอการคา Polytanol Tripta Triptyline Tryptanol

ทำาไมจงตองใชยาน เปนยาตานอาการซมเศรา ใชรกษาภาวะซมเศราและอาจมขอบงใชอนๆ ตามแพทยสง เชน บรรเทาอาการปวดเรอรง รกษาอาการปสสาวะรดทนอนในเดก แผลในกระเพาะอาหาร เปนตน ผทรบประทานยานควรไดรบการดแลและปฏบตตามทแพทยแนะนำาอยางเครงครด การปรบเปลยนขนาดยาหรอการหยดรบประทานยา ตองไดรบคำาสงจากแพทยเทานน

วธใชยา

รบประทานใหถกขนาดและสมำาเสมอตามแพทยสง หามหยดยาดวยตนเอง เพราะยาจะออกฤทธไดเตมทตองใชเวลาหลายสปดาหรบประทานยานในขณะทองวางหรอพรอมอาหารกได แตการรบประทานยาพรอมอาหารหรอหลงอาหารทนทจะชวยลดการระคายเคองกระเพาะอาหาร

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน บอกใหแพทยทราบถา

มประวตแพยาอนตงครรภหรอวางแผนตองการมบตร เพราะยานเปนอนตรายตอทารกในครรภกำาลงใหนมบตรเพราะยาสามารถผานทางนำานมสทารกและทำาใหเดกงวงซมไดกำาลงใชยาอนซงสงโดยแพทยหรอทนตแพทยทางอนหรอการซอยาจากรานขายยาในกรณเจบปวยเลกนอย เชน ยาแกหวด ยาแอสไพรนแกปวด ยาลดกรดในกระเพาะอาหาร เปนตนมโรคประจำาตวหรอมปญหาสขภาพอนๆ เชน มประวตเปนโรคหอบหด โรคลมชก โรคหวใจ ตอหน โรคตบ โรคจต พษสราเรอรง กอนเขารบการผาตดหรอทำาฟน รวมทงกรณไดรบบาดเจบฉกเฉน

เมอคณลมกนยา ควรทานทนททนกขนได แตถาเวลาททานใกลเคยงกบเวลาทจะทานครงตอไป ควรงดทานยาทลม และใหทานตามเวลาทจะทานครงตอไปตามปกต

ไมควรเพมปรมาณยาเปน 2 เทา

คำาเตอนและขอควรระวง

จำากดการดมสรา หรอเครองดมทมสวนผสมของแอลกอฮอล เพราะทำาใหงวงนอนเพมขน หามขบรถยนต ใชเครองจกรหรอทำางานทตองอาศยความตนตว เพราะยาทำาใหงวงซมพยายามอยาลกนงหรอยนอยางรวดเรว เพราะทำาใหเวยนหวหรอเปนลมไดยายงคงมฤทธอย 3-7 วนหลงจากหยดใชยาเพอใหเวลารางกายมการปรบตว หากสงเกตพบความผดปกตเกดขนใหปรกษาแพทยหรอ

35

เภสชกร

การเกบรกษา

เกบในภาชนะปดสนทใหพนมอเดกเกบใหพนแสง ความรอนและความชน

Amlodipine (แอมโลดพน)

ชอการคา Norvasc

ทำาไมจงตองใชยาน เปนยาลดความดนโลหตโดยออกฤทธขยายหลอดเลอดและใชบรรเทาอาการเจบหนาอกจากโรคแองไจนา (Angina)

วธใชยา รบประทานวนละ 1 ครงตามขนาดทใชรกษาตามแพทยสง เวลาในการรบประทานควรเปนเวลาเดยวกนของทกๆ วนเพอใหระยะหางของการใหยาเปนชวงเทาๆ กน

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน

ควรไปพบแพทยตามนดทกครงเพอใหแพทยประเมนและตดตามผลการใชยา และทำาการปรบขนาดยาหากขนาดยาทใชอยไมเหมาะสมหลกเลยงการรบประทานอาหารทโซเดยมสง ซงไดแกอาการทมเกลอมาก อาหารทมรสเคมเชน อาหารหมกดอง ไขเคม ปลาเคม ท การเปลยนอรยาบทจากการนงหรอนอนเปนลกขนและยนควรกระทำาอยางชาๆ เพอลดการหนามด มนงงยานอาจทำาใหมอาการมนงงจงควรหลกเลยงการขบรถหรอทำางานเกยวกบเครองจกรหากจะตองทำาการผาตดตางๆ รวมทงการผาตดทางทนตกรรมซงมการใชยาสลบ(general anesthesia) ควรบอกแพทยกอนทำาการผาตด วาใชยา amlodipine อย

เมอคณลมกนยา ควรทานทนททนกขนได แตถาเวลาททานใกลเคยงกบเวลาทจะทานครงตอไป ควรงดทานยาทลม และใหทานตามเวลาทจะทานครงตอไปตามปกต ไมควรเพมปรมาณยาเปน 2 เทา

ผลขางเคยงของยา ทพบไดแก หนามด มนงง เวยนศรษะ ออนเพลย เจบยอดอก (heartburn) มการเกรงตวของกลามเนอ รอนวบวาบตามตว ซงอาการเหลานจะหายไปเองเมอไดรบยาไประยะหนงเนองจากการปรบตวของรางกายใหเขากบยา แตหากมอาการรนแรงควรปรกษาแพทย

คำาเตอนและขอควรระวง

สตรมครรภหรอใหนมบตรหรอมโรคประจำาตวคอโรคหวใจ โรคตบหรอโรคไต ควรปรกษาแพทยผปวยซงใชยาตอไปน ควรใชดวยความระมดระวงในกลมเบตา บลอกเกอร (beta blocker)ไซเมทดน (cimetidine) เฟนทานล (fentanyl) ไซโคลสปอรน (cyclosporine) ดจอกซน (digoxin)

การเกบรกษา

เกบในภาชนะปดสนทใหพนมอเดกเกบใหพนแสงแดด ความรอนและความชน

36

Page 11: ยานอนหลับ

ผลตอผวหนง ผนคน

ผลตอระบบตอมไรทอ ลดความรสกทางเพศ

ผลตอกระเพาะอาหารและลำาไส ทองผก คลนไส อาเจยน ทองเสย เพมหรอลดความอยากอาหาร ปากแหงเนองจากขาดนำาลาย

ผลตอกลามเนอ พดตะกกตะกก

ผลตอตา มองภาพไมชด

ผลอนๆ เหงอออกมาก

คำาเตอน

ไมควรหยดยาทนทเพราะอาจทำาใหเกดอาการนอนไมหลบกลบขนมาอก และควรใชยานดวยความระมดระวงในผปวยทไดรบยากดประสาท ผปวยทมระดบ albumin ตำา ผปวยทตบทำางานผดปกต ผสงอาย สตรมครรภ ยานอาจทำาใหเกดการตดยาได ไมมรายงานประสทธภาพ และความปลอดภยในการใชยาน ในเดกอายตำากวา 15 ป

ขอหามใช

ผทแพยาน และผทแพยาในกลม BZD กอาจแพยานได สตรมครรภ ผปวยทเปนตอหนชนดมมปด ผทมอาการซมเศรามากอน ผปวยทมอาการหยดหายใจชวขณะหนง ในขณะนอนหลบ

อนตรกรยา

ทำาใหผลยาลดลง ยาทเปน enzyme inducer จะไปเพม metabolism ของ Estazolam ไดทำาใหผลยาเพมขน พวกยากดประสาท จะไปเพมผลขางเคยงของยา ตอระบบประสาทสวนกลางได ยา cimetidine จะไปลดการ metabolism ของ Estazolam

Pregnancy Risk Factor 11

Xการใชยาในหญงตงครรภและหญงใหนมบตร

หามใชยานในหญงตงครรภ เนองจากมผลกอลกวรปในเดก

Parameter Monitoring

สภาวะของระบบหายใจ และสภาวะของระบบหวใจและหลอดเลอด

คำาแนะนำาการใชยา

ยานอาจทำาใหงวงได ไมควรดม alcohol และยาทมฤทธกดประสาทสวนกลาง หลกเลยงการขบขยานพาหนะ ยานอาจทำาใหตดไดทงทางกายและทางใจ ไมควรหยดยาทนทเมอใชยานมาเปนเวลานาน

พษวทยา

ถาไดรบยาเกนขนาดจะมอาการดงน กดการหายใจความดนโลหตตำา การตอบสนองตอปฏกรยา reflex จะชาลง การเคลอนไหวผดปกตไป

วธการเกบรกษา

เกบยานในภาชนะทปดสนทและ เกบใหพนมอเดก ควรเกบยานทอณหภมหอง และเลยงการสมผสกบความรอน หรอแสงแดดทมากเกนไป

อนๆ

- กอนทจะทานยานโปรดบอกแพทยกอนถาคณมโรคไต โรคตบ หรอมประวตตดยาหรอเปนโรคซมเศรา มปญหาเกยวกบการหายใจ หยดหายใจชวขณะ โรคลมชก หรอเปนโรคภมแพ

- กอนทจะทานยาน แจงแกแพทยและเภสชกรวา คณกำาลงทานยาอะไรอย เชน ยาสำาหรบรกษาโรคซมเศราหรอโรคลมชก ยาบรรเทาปวด ยาเมดคมกำาเนด ยารกษาโรคหวด ยา

12

กลอมประสาท ยาคลายกลามเนอ ยานอนหลบ isoniazid probenecid rifampin antihistamines cimetidine theophylline phenytoin digoxin barbiturates

- หามดม alcohol ขณะทานยานอยเนองจาก alcohol จะไปทำาใหเวยนศรษะมากขน

ANTIANXIETY DRUGS

ความวตกกงวล (Anxiety) เปนสภาพทางอารมณอยางหนง ททำาใหเกดความไมสบายกายและใจเปนความรสกทมลวงหนา คาดการณเกยวกบอนาคต วาจะมสงทรายแรงไมดเกดขนกบตวเอง อาจเกดจากความจำาทนากลว รวมไปกบสถานการณในปจจบนทผนนไมรตว ผดจากความกลว คอไมมสาเหตทชดเจน และความรสกไมรนแรง เปนอยนานไมใชชวครแบบความกลว อาการทางรางกายทรวมไปกบความวตกกงวล คอการกระตนทางระบบซมพาเธตค ทางระบบหมนเวยนโลหต มชพจรเรว ใจสน ความดนโลหตขน กลามเนอสน เกรง ทำาใหปวดหลง ปวดคอ ปวดศรษะได ทางระบบทางเดนอาหารมนำาลายแหง คลนไส ทองเดน ทางระบบหายใจมหอบ หายใจเรว วงเวยน และมเหงอออกมาก ซงอาการตางๆ ทางรางกายนไมไดเกดเฉพาะกบความวตกกงวล แตพบในสภาพอนได เชน รก เกลยด กลวความวตกกงวลถามพอเหมาะจะทำาใหทำางานไดดขน ถามนอยเกนไปทำางานไมไดผลด แตถามมากเกนไป ประสทธภาพการทำางานกลดลงดวย และทำาใหเกดปญหาตางๆ ตามมา ความวตกกงวลทมมากเกนปกตและไมสมเหตผล จำาเปนตองรกษาดวยยาคลายกงวล (anxiolytic drugs)

1 Benzodiazepines

-Chlorodiazepoxide (Libriumreg )-Diazepam (Valiumreg )-Oxazepam (Seraxreg )-Lorazepam (Ativanreg )-Clobazam (Frisiumreg )-Clorazepate (Tranxenereg )-Alprazolam (Xanaxreg )

2 Glycerol derivatives

-Meprobamate

3 Buspirone

Benzodiazepines ใชกนมากในการรกษาความวตกกงวล โดยเฉพาะอยางยง chlordiazepoxide และ diazepam ม potency สงในการเปน antianxiety muscle relaxation กมากกวากลมอน

กลม sedative-hypnotics นทำาใหม sedation จนถง hypnosis ม muscle relaxation และ anticonvulsant action เกด tolerance habituation และ physical dependence ไดแตนอยและไมบอย ยกเวน meprobamate

13

ยากลมนเพม muscle tone ลด convulsive threshold ซงตรงขามกบพวก sedative-hypnotics ดกวากลมแรกตรงทม habituation และ physical dependence ไดนอยกวา แตขอเสยอนๆ ทำาใหคนนยมพวกแรกมากกวา

antianxiety drugs ชวยลด stimuli ทงจากภายในและภายนอกทเขามาสสมอง มผล sedative ออนๆ ชวยลด anxiety และมสวนชวยใหม muscle relaxation ซงกมสวนชวยลด anxiety ดวย benzodiazepine ยงเพม GABA (gamma-aminobutyric acid) activity ซงมผลในทาง antianxiety anticonvulsant และ muscle relaxant effects

Benzodiazepines

กลไกการออกฤทธ

กลไกการออกฤทธของ Benzodiazepine ยงไมทราบแนชด เชอวายากลมนมผลตอสวนตางๆในสมองบรเวณ sensory input limbic system โดยเปลยนแปลงอารมณ และยงพบวายากลมนไปเพม gamma-aminobutyric acid (GABA) activity โดย GABA activity ทเพมขน อาจมความสำาคญตอ anticonvulsant และ muscle-relaxant effects ของมน

นอกจากนน ยงมบางรายงานแสดงใหเหนวายากลมนมผลตอระดบและ turnover rate ของ neurotransmitters อนหลายตว เชน dopamine norepinephrine และ serotonin Benzodiazepines ยงมผลตอระบบ neuroendocrine สามารถลดการหลง ACTH corticosterone beta-endorphin และ prolactin

การดดซม การเปลยนแปลงในรางกาย และการขบถาย

เมอรบประทาน diazepam จะถกดดซมไดเรว ทง diazepam และ chlordiazepoxide ถกดดซมไดเกอบสมบรณ ตวอนบางตวการดดซมไมสมบรณและไมแนนอน แตถาใหโดยการฉดเขากลามเนอ ยาทงสองตวนถกดดซมไมไดดและไดความเขมขน ในเลอดตำากวาการใหโดยการรบประทาน อาจอธบายไดวา ตวทำาละลายสำาคญซงคอ propylene glycol ระคายเคองมาก และยาบางสวนตกตะกอนอยในเนอเยอเมอฉดเขากลาม จงไมควรใช เมอเขาไปในรางกาย chlordiazepoxide และ diazepam มการเปลยนได metabolites หลายอยางทสำาคญคอ N-desmethyldiazepam ซงม activity และม half-life ยาวกวาตวมนเอง oxazepam เปน metabolite ตวหนงของ diazepam ม duration of action สน half life ประมาณ 7 ชวโมง มประโยชนในการรกษา alcohol withdrawal syndrome หรอใชกบผปวยทม advanced liver disease ระยะออกฤทธ (duration of action) ของ chlordiazepoxide และ diazepam ยาว half-life ของ chlordiazepoxide 8-28 ชวโมง ในคนแกซงม metabolism ชาลง half-life นานขน diazepam ในคนอาย 20 ป half-life ประมาณ 20 ชวโมง ถาอาย 90 ประมาณ 90 ชวโมง ถาตบเสยอยางมาก เชนเปน cirrhosis half life ของ diazepam เพมขนเปน 46-105 ชวโมง หรอถง 164 ชวโมง ในบางรายงานprotein binding ของ chlordiazepoxide และ diazepam สงในผใหญ chlordiazepoxide จบกบ

14

protein เกนกวา 85 สวน diazepam จบกบ protein ประมาณ 97 โดยไมขนกบอาย ถาระดบ albumin ในเลอดตำาจะเกด oversedationdiazepam สามารถ induce metabolism ของมนเองได หลงจากใชไปนานๆ ระดบของ diazepam และ N-desmethyldiazepam ตำา ระดบ metabolite สง แตถาหยดยาไปกจะกลบลดลงอยางปกตdiazepam ผานรกไดดระดบความเขมขนใน fetus เทาๆ กบในแม

อาการไมพงประสงค

อาการเซองซม (oversedation)การชนยา (tolerance) เกดจากเอนไซมทใชเมตาบอไลซยาถกกระตนใหม เมตาบอลซมเรวขน meprobamate เกด tolerance เรวการตดยาโดยรางกาย (physical dependence) เกดตามหลงการชนยา และมอาการ withdrawal reaction รนแรงจากยาทม rate of disappearance เรว พวกทม action ยาวกวา เชน chlordiazepoxide diazepam และ Phenobarbital มอาการคอยเปนคอยไปและไมรนแรงdysmorphogenesis diazepam ทำาใหเกด cleft lip และ palate ในคนและ miceเนองจากเปน CNS depressants จงอาจทำาใหคนทม respiratory failure อาการรนแรงขนอาจทำาใหฆาตวตาย แต benzodiazepines เดยวๆ แทบไมพบวาทำาใหผใชฆาตวตาย แทบทงหมดเกดในคนทใชรวมไปกบยาอนoverdose ของ chlordiazepoxide หรอ diazepam อาการมกไมรนแรง แตถามยาอนรวมไปดวย อาการจะมากขนโดยทวไป benzodiazepines เกด interaction กบยาอนไดนอยกวา hypnotics sedatives หรอ antianxiety drugs อน แตการใชรวมกบ ethanol จะไดผลเปน potentiation เพราะ ethanol เพมทงการดดซมของ benzodiazepines และกดสมองเหมอนกบ benzodiazepines เมอใชรวมกบ CNS depressant อนไดผล additive การใช benzodiazepine รวมกบ valproate อาจพบ psychotic episode

ประโยชนทางคลนกของ Benzodiazepines

1 คลายกงวล (antianxiety) เปนขอบงใชทสำาคญ ไดผลดมากเมอมอาการรนแรง แตเนองจาก anxiety อาจเกดรวมกบ depression หรออาจเปนอาการแสดงของความผดปกตทางจตอนเชน schizophrenia ดงนนถาไม respond ตอ antianxiety drugs ควรนกถงการวนจฉยอน

2 ชวยใหนอนหลบ (hypnotic) benzodiazepines ใชเปนยานอนหลบมากทสด diazepam และ flurazepam ใชกนมาก

3 muscle strain antianxiety drugs หลายตวมคนเอามาใชสำาหรบแก muscle strain ซงสามารถรกษาไดดวยความรอนและ aspirin

4 Status epilepticus เมอมอาการชกทตอเนอง ใช diazepam ฉดเขาเสนโลหตดำาไดผลดแทบทกราย 5 alcohol withdrawal ใช benzodiazepine รกษาดทสด เพราะมคณสมบตทางเภสชวทยาคลาย

alcohol จงใชแทนไดด ชวยแกการชกจาก alcohol withdrawal ไดผลด ไมมอนตราย 6 anesthetic ใชเปน preanesthetic medication หรอใชฉดเขาเสนเลอดดำา ในการผาตดหรอวนจฉย

บางอยางชวระยะเวลาสนๆ เชน electric cardioversion การใส endotracheal tube การผาตดฟน การ reduce fracture เลกนอยไดผลด

ยาใหมทไดผลในการรกษาอาการทางอารมณ เชน anxiety ทไดผลด ไดแก Buspirone

15

BUSPIRONE

สารนเปน azapirone (azaspirodecanedione) เดมใชเปน antipsychotic มฤทธ antidepressant ดวย ยานมคณสมบตทางเภสชวทยาแตกตางจาก neuroleptics หรอ sedatives ซงรวมทง benzodiazepines ไมคอยทำาใหเกด extrapyramidal side effects ไมมผลตอการจบกบ receptors ของ benzodiazepines หรอ GABA ไมแกชกแถมยงอาจลด seizure threshold เลกนอย ไมม tolerance หรอ withdrawal reaction และไมม cross-tolerance กบ benzodiazepines หรอ sedative อน ม interaction กบยากดระบบประสาทสวนกลางอนๆ นอย

กลไกการออกฤทธ

buspirone และยาในกลมเดยวกน ซงไดแก gepirone ipsapirone และ tiaspirone เลอกจบเฉพาะ 5-HT1A receptor โดยเปน partial agonist การจบของ buspirone ท presynaptic ทำาใหเกด postsynaptic 5HT1A antagonism โดยลดการสงกระแสประสาทของ serotonin neurons และลดการสงเคราะหและการหลง serotonin

buspirone ไดผลดในการรกษา anxiety ระดบปานกลาง ถาชนดรนแรงและม panic ดวยไมไดผล ยานไมชวยในรายทม withdrawal reaction จากขาดยา benzodiazepines ดงนนการเปลยนยามาเปนยานจงควรคอยๆ ทำา สารนไมคอยทำาใหงวง

16

Aminophylline

ชอสามญAminophylline

ทำาไมตองใชยานเปนยาขยายหลอดลม โดยคลายและเปดทางเดนทไปสปอด ทำาใหงายตอการหายใจ โดยชวยบรรเทาการหายใจถ การมเสยงวด และ การหายใจลำาบาก จากการเปนโรคหอบหด หลอดลมอกเสบ และโรคถงลมโปงพอง และยงยบยงอาการหอบหด จากการออกกำาลงกายดวย

Pharmacokinetics

Absorption oral สามารถเกดไดถง 100 โดยขนอยกบ formulation usedDistribution Vd = 045 Lkg โดยยาตวนจะกระจายไปยงนำานมดวย (approximates serum concentration) และยาตวนยงสามารถผาน placenta ไดดวยMetabolism เกดทตบ โดยกระบวนการ demethylation และ oxidationHalf life มคาไมแนนอน โดยการเปลยนแปลงขนอยกบ อาย liver function cardiac function lung disease และประวตการสบบหรของผปวยElimination ขบออกทาง urine โดยในผใหญพบวา 10 ขบออกในรป unchanged drug ใน neonates การขบถายของ unchanged drug ทางปสสาวะมคามากกวา (มากกวา 50)

วธใชยารบประทานทก 6 8 หรอ 12 ชม ตามใบสงแพทย โดยควรรบประทานยาอยางสมำาเสมอ เพอจะไดมประสทธภาพทด บางคนอาจจะตอง รบประทานยาตดตอกนเปนเวลานาน ฉะนนไมควรหยดรบประทานยา โดยปราศจากคำาสงของแพทย แตอาจจะหยดได ถายาทำาใหเกดสภาวะ ของอาการทแยลง

คำาแนะนำาระหวางใชยา

ควรปฏบตตามคำาสงแพทย เพราะยาตวนอาจทำาใหเกดอนตรายไดถารบประทานยามากเกนไป หรอรบประทานยาบอยเกนใบสงแพทยใหเขาพบแพทยเปนประจำา โดยเฉพาะชวงอาทตยแรก ๆ ทคณไดรบยาน เพอใหแพทยไดประเมนการตอบสนองของคณ ตอการใชยาตวนถาอาการของคณไมดขน หรอยงแยลง ใหพบแพทยตองแนใจในจำานวนยาทคณไดรบในแตละครง และควรพกยาไปในทกททคณเดนทางดวย

เมอคณลมกนยาใหรบประทานยาทนททนกได และใหรบประทานยาทเหลอตามเวลาเดม โดยไมควรรบประทานยาเปน 2 เทาของขนาดยาเดม และถาคณเกดอาการ หายใจสนทรนแรง ใหพบแพทย

อาการขางเคยงของยา

17

ถาเกดอาการ คลนไส อาเจยน มแผลในกระเพาะอาหาร ทองเปนตะครว สญเสยความรสกอยากอาหาร ใหรบประทานยาพรอมอาหาร หรอ หลงอาหารทนท หรอ พรอมยาลดกรด หรอ พรอมนำา 1 แกว ถาปฏบตตามนแลวยงมปญหาอยใหพบแพทยปวดศรษะ นอนไมหลบ มอาการตนเตน หนามด ปสสาวะบอย มอและนวกระตก โดยถาอาการเหลานรนแรง ใหพบแพทยการสนของหวใจ หวใจเตนเรซ หายใจเรว นอนไมหลบ ใหพบแพทย เพอแพทยจะไดปรบขนาดยาของคณผนขนทผวหนง (อาการแพ) ใหพบแพทยทนท

คำาเตอนและขอควรระวง

กอนรบประทานยาตวน ควรบอกหมอกอนวาคณไดรบยาอะไรอย โดยเฉพาะอยางยง ยา allopurinol cimetidine erythromycin lithium propranolol และยาสำาหรบไขหวด ยาแกแพ และยารกษาโรคหอบหดการไดรบยา theophylline พรอมกบยาตวน อาจทำาใหเกดอาการตนเตน นอนไมหลบ คลนไส อาเจยน หรอการไดรบขนาดยาเกน ฉะนน การใชยาน ไมควรไดรบยา theophylline รวมดวยไมควรรบประทานยารกษาโรคหวด ยาแกแพ ยารกษาหอบหด ทประกอบดวยพวก ephedrine epinephrine phenylephrine phenylpropanolamine หรอ pneudoephedrine โดยปราศจากคำาแนะนำาจากแพทย เพราะสารดงกลาว จะเพมผลขางเคยงของยาตวนบคคลเหลาน ควรบอกแพทยถงสภาวะของตนเองกอนใชยาตวน ไดแก หญงตงครรภ หญงใหนมบตร โรค glaucoma มะเรง โรคตอมธยรอยด โรคเบาหวาน โรคความดนโลหตสง โรคตบ โรคไต โรคหวใจ โรคหลอดเลอด

การเกบรกษาเกบในภาชนะปดสนท เกบใหพนมอเดก เกบยาเหนบในตเยน และ ยารปแบบอนใหเกบทอณหภมหอง และเกบใหพนทมความชน

ชอการคา สวนประกอบ

Asmeton-S

Chlorpheniramine maleate 2 mg + Methoxyphenamine HCI 125 mg + Aminophylline 25 mg + Noscapine 7 mg

Theophylline

ชอสามญTheophylline

ชอการคาAlmarion Asmasolon Franol Xanthium Theo-Dur

ทำาไมตองใชยานเปนยาขยายหลอดลม โดยคลายและเปดทางเดนทไปสปอด ทำาใหงายตอการหายใจ โดยชวยบรรเทาการหายใจสน การหายใจมเสยงวด และการหายใจลำาบาก จากการเปนโรคหอบหด หลอดลมอกเสบ และ โรคถงลมโปงพอง เปนการยบยงอาการหอบหด

18

จากการออกกำาลงกาย

Pharmacokinetics

Absorption oral สามารถเกดไดถง 100 โดยขนอยกบ formulation usedDistribution Vd = 045 Lkg โดยยาตวนจะกระจายไปยงนำานมดวย ( approximates serum concentration) และยาตวนยงสามารถผาน placenta ไดดวยMetabolism เกดทตบ โดยกระบวนการ demethylation และ oxidationHalf life มคาไมแนนอน โดยการเปลยนแปลงขนอยกบ อาย liver function cardiac function lung disease และประวตการสบบหรของผปวยElimination ขบออกทาง urine โดยในผใหญพบวา 10 ขบออกในรป unchanged drug ใน neonates การขบถายของ unchanged drug ทางปสสาวะมคามากกวา (มากกวา 50)

วธใชยา

ควรรบประทานทก 6 8 12 หรอ 24 ชม โดยควรจะรบประทานในเวลาเดยวกนเพอกนลม โดยควรจะรบประทานยาอยางสมำาเสมอ เพอยาจะไดมประสทธภาพยาตวนอาจตองการใชเปนเวลานาน ไมควรทจะหยดใชโดยปราศจากการปรกษาจากแพทย เพราะการหยดใชยาอาจจะทำาใหอาการแยลงกได

คำาแนะนำาระหวางใชยา

ใหรบประทานยาตามแพทยสง เพราะมฉะนนอาจจะเกดอนตรายได ถารบประทานมากเกนไป หรอ รบประทานบอยเกนไปควรพบแพทยสมำาเสมอ โดยเฉพาะชวงอาทตยแรก ๆ เพราะ แพทยจะไดประเมนดการตอบสนองของคณตอยาตวนถาอาการไมดขน หรอ มอาการแยลง ใหปรกษาแพทยไมควรเปลยนยหอใหม โดยปราศจากการปรกษากบแพทยกอนการเกนทางไปไหน ควรทจะพกยานไปดวยเสมอ

เมอคณลมกนยา

ใหรบประทานยาทนททนกได และ รบประทานยาทเหลอตามเวลาเดม โดยไมควรรบประทานยาเพมขนาดเปน 2 เทา ถาเกดอาการหาใจถอยางรนแรง ใหตดตอกบแพทย

อาการขางเคยงของยา

ถาเกดอาการ คลนไส อาเจยน มแผลในกระเพาะอาหาร ทองเปนตะครว สญเสยความรสกอยากอาหาร ใหรบประทานยาพรอมอาหาร หรอ หลงอาหารทนท หรอ พรอมยาลดกรด หรอ พรอมนำา 1 แกว ถาปฏบตตามนแลวยงมปญหาอยใหพบแพทยปวดศรษะ นอนไมหลบ มอาการตนเตน หนามด ปสสาวะบอย มอและนวกระตก โดยถาอาการเหลานรนแรง ใหพบแพทยการสนของหวใจ หวใจเตนเรซ หายใจเรว นอนไมหลบ ใหพบแพทย เพอแพทยจะไดปรบขนาดยาของคณผนขนทผวหนง ( อาการแพ ) ใหพบแพทยทนท

คำาเตอนและขอควรระวง

19

กอนรบประทานยาตวน ควรบอกหมอกอนวาคณไดรบยาอะไรอย โดยเฉพาะอยางยง ยา allopurinol cimetidine erythromycin lithium propranolol และ ยาสำาหรบไขหวด ยาแกแพ และยารกษาโรคหอบหดการไดรบยา theophylline พรอมกบยาตวน อาจทำาใหเกดอาการตนเตน นอนไมหลบ คลนไส อาเจยน หรอการไดรบขนาดยาเกน ฉะนน การใชยาน ไมควรไดรบยา theophylline รวมดวยไมควรรบประทานยารกษาโรคหวด ยาแกแพ ยารกษาหอบหด ทประกอบดวยพวก ephedrine epinephrine phenylephrine phenylpropanolamine หรอ pneudoephedrine โดยปราศจากคำาแนะนำาจากแพทย เพราะสารดงกลาวจะเพมผลขางเคยงของยาตวนบคคลเหลาน ควรบอกแพทยถงสภาวะของตนเองกอนใชยาตวน ไดแก หญงตงครรภ หญงใหนมบตร โรค glaucoma มะเรง โรคตอมธยรอยด โรคเบาหวาน โรคความดนโลหตสง โรคตบ โรคไต โรคหวใจ โรคหลอดเลอด

การเกบรกษาเกบในภาชนะปดสนท เกบใหพนมอเดก เกบยาเหนบในตเยน และ ยารปแบบอนใหเกบทอณหภมหอง และเกบใหพนทมความชน

ชอการคา สวนประกอบ

Almasal Theophylline 60 mg + Salbutamol sulfate 2 mg

AsianbronTheophylline anhydrous 150 mg + Glyceryl guaiacolate 90 mg

Bronchil Guaifenesin 90 mg + Theophylline 150 mg

Polyphed Theophylline 150 mg + Glyceryl guaiacolate 90 mg

Theosal Theophylline 60 mg + Salbutamol 2 mg

Terbutaline

ชอสามญTerbutaline

ชอการคาBricanyl Bricanyl terbuhaler Salterline Terbuno Vaccanyl

ทำาไมตองใชยาน

เปนยาขยายหลอดลม คลาย และ เปดทางผานไปทปอด ใหสามารถหายใจไดสะดวก ใชเพอบรรเทาอาการหอบหดเฉยบพลน และอาการหายใจไมออก ทเกดจากโรคถงลมโปงพอง โรคหลอดลมอกเสบ และโรคปอดอนๆ

Pharmacokinetics

20

Onset of action oral = 30-45 นาทProtein binding 25Metabolism เกดทตบกลายเปน inactive sulfate conjugatesHalf life 11-16 ชวโมงElimination ทางปสสาวะ

วธใชยาใหโดยการรบประทาน 3-4 ครงตอวน และ ถาใหทางการพน ใหทก 4-6 ชม โดยตองปฏบตตามคำาแนะนำา บนฉลากอยางเครงครด โดยยาตวนจะเรมทำางานภายใน 30 นาท

คำาแนะนำาระหวางใชยา

ถายาหมดประสทธภาพ หรอ ถาอาการของคณแยลง (โดยเฉพาะถาการหายใจลำาบาก หรอหายใจยากขน หลงจากการใชยาพน) ใหหยดใชยาน และพบแพทยไมควรใชยามากเกนไป หรอ บอยเกนไป เพราะการเพมขนาดยา สามารถทำาใหเกดอนตราย และสามารถลดประสทธภาพของยาไดถาเสมหะจากการไอระหวางทเกดอาการหอบหดเฉยบพลน เปลยนจากสขาวไปเปนสเหลอง เขยว หรอสเทา ควรพบแพทย เพราะอาการเชนน อาจเกดจากการตดเชอไดการเดนทาง ควรทจะพกยาใหไดตามทกำาหนดไว

เมอคณลมกนยา

ใหรบประทานยาทนททนกได และ ใหรบประทานยาอนตามเวลาเดม และ ถานกไดใกลกบเวลาทจะรบประทานยาครงตอไปควรจะรบประทานยาครงตอไปไดเลย โดยทไมตองรบประทานยาเพมขนาดเปน 2 เทา

อาการขางเคยงของยา

ถายปสสาวะไมปกต ปากแหง และระคายเคอง ใหบวนปากดวยนำาหลงจากการไดรบการรกษาแตละครงถาเกดอาการตวสน ตนเตน ปวดหว คลนไส อาเจยน นอนไมหลบ เหนอยงาย drowsiness dizziness เหงอออก มเสยงในห ใหพบแพทย ถาอาการเหลานรนแรง หรอ เปนเวลานานถาเกดอาการหวใจเตนไมสมำาเสมอ palpitations ปวดหนาอก ปวดหวใจ หายใจลำาบากมากขน มเสยงวด ใหพบแพทยทนท

คำาเตอนและขอควรระวง

ถาคณเปน หญงตงครรภ หญงใหนมบตร เปนโรคความดนโลหตสง ตอมธยรอยด overactive หวใจเตนไมเปนจงหวะ โรคหวใจ หรอ เปนลมชก หรอ ลมบาหม ใหบอกแพทยกอนใชยานกอนใชยาน ควรบอกแพทย หรอ เภสชกรกอนถงยาทใชอย โดยเฉพาะยา MAO inhibitors (isocarboxazid phenelzine และ tranylcypromine) ยากดระบบประสาท หรอยาโรคหอบหด และ b-blockers (atenolol carteolol esmolol labetalol metoprolol nadolol propranolol sotalol และ timolol)

การเกบรกษา

ใหเกบในภาชนะปดสนท และเกบใหพนมอเดก เกบในอณหภมหอง หางจากความรอน หลกเลยงการทำาใหภาชนะบรรจรว ไมควรเอาภาชนะบรรจไปจอไฟ หรอเตาเผา

21

ชอการคา สวนประกอบ

Bricanyl expectorantTerbutaline sulfate 03 mgml + Guaifenesin 133 mgml

Med-Broncodil Expectorant

Terbutaline sulfate 15 mg5ml + Guaifenesin 665 mg5ml

Terbosil ExpectorantTerbutaline sulfate 03 mgml + Guaifenesin 133 mgml

Terbron ExpectorantTerbutaline sulfate 15 mg5ml + Guaifenesin 665 mg5ml

TerbulinTerbutaline sulfate 15 mg5ml + Guaifenesin 665 mg5ml

Salbutamol

ชอสามญSalbutamol

ชอการคาAsmasal Bronchosol Butamol Ventolin Salmol

ทำาไมตองใชยานบรรเทา และ เปดทางเดนอากาศไปทปอด ทำาใหการหายใจสะดวกขน ชวยบรรเทาหอบหดเฉยบพลน และบรรเทาอาการหายใจไมออกจาก โรคหลอดลมอกเสบ โรคถงลมโปงพอง และ โรคปอด ใชปองกนการหายใจลำาบาก การหดเกรงของหลอดลม เมอมการออกกำาลงกาย

Pharmacokinetics

Peak effectOral 2-3 ชวโมง Nebulizationoral inhalation เกดขนภายใน 05-2 ชวโมงDuration of actionOral 4-6 ชวโมง Nebulizationoral inhalation 3-4 ชวโมงMetabolism เกดขนทตบ กลายไปเปน inactive sulfate อก 28 จะพบในปสสาวะในรปของ unchanged drugHalf life Oral 27-5 ชวโมง Inhalation 38 ชวโมงElimination 30 พบใน urine ในรปของ unchanged drug

วธใชยา

22

ให 2-4 ครงตอวน โดยใหโดยการรบประทาน ถาใหโดยทางยาพน จะใหทก 4-6 ชมใช 15 นาท กอนการออกกำาลงกาย เพอปองกนปญหาของการหายใจ โดยปฏบตตามคำาสงแพทยอยางเครงครดยาพนจะเรมไดผลภายใน 5-15 นาท และ จะมการออกฤทธไดเปนเวลา 3-4 ชม

คำาแนะนำาระหวางใชยา

ยาพน ตองทำาความสะอาดอยางสมำาเสมอ และ ถายาหมดประสทธภาพ หรอ คณมอาการแยลง ใหพบแพทยทนทไมควรใชยาในขนาดทเพม หรอ บอยมากขน เพราะทำาใหเกดอนตายไดเวลาจะเดนทาง ตองเอายาไปดวยทกครง

อาการขางเคยงของยา

การรบรสไมปกต ปากและคอแหงหรอระคายเคอง จากการใชยาพน แกโดยการใหกลวปากดวยนำาตวสน อาการตนเตน นอนไมหลบ คลนไส เสยงแหบ ไอ ใหพบแพทยถาอาการเหลานรนแรงหรอยาวนานหายใจลำาบากมากขนจากการใชยาพน หวใจเตนเรวขน ใหหยดใชยาและพบแพทย

คำาเตอนและขอควรระวง

กอนใชยาตวน ใหบอกแพทยกอนวา คณเปน หญงตงครรภ หญงใหนมบตร เปนโรคหวใจ โรคความดนโลหตสง ตอมธยรอยด overactive โรคลมชก หรอ โรคเบาหวานยาตวน มผลกระทบถงการตอบสนองของคณตอยาบางชนด เชน ยารกษาโรคหวด ยา MAO inhibitors (isocarboxazid phenelzine และ tranylcypromine) ยากดระบบประสาท หรอยาโรคหอบหด และ beta-blockers (atenolol carteolol esmolol labetalol metoprolol nadolol propranolol sotalol และ timolol)

การเกบรกษา

เกบในภาชนะปดสนท และเกบใหพนมอเดก เกบในอณหภมหอง ถาเปน syrup อาจเกบในตเยนได แตถาเปนยาพน ไมควรเกบในตเยน หรอ ใกลความรอน

ชอการคา สวนประกอบ

Almasal Salbutamol sulfate 2 mg + Theophylline 60 mg

Asmasal Expectorant

Salbutamol 1 mg + Guaifenesin 50 mg

Clenil compositumSalbutamol 100 mg + Beclomethasone dipropionate 50 mg

Theosal Salbutamol 2 mg + Theophylline 60 mg

Ventolin Expectorant Salbutamol sulfate 1 mg + Guaifenesin 50 mg

23

Prednisolone

ชอสามญPrednisolone

ชอการคาDi-Adreson-F Opredsone Prednisolone Polypred Pred-Mild Pred-Forte Predisone

ทำาไมตองใชยานยาตวนเปน corticosteroid ซงคลายกบ hormone ตามธรรมชาต ซงผลตโดย adrenal glands โดยชวยบรรเทาอาการอกเสบ ( บวม รอน แดง และ เจบ ) และใชรกษาขอตออกเสบ และความผดปกตของ ผวหนง เลอด ไต ตา ตอมธยรอยด และ ลำาไส รกษาอาการแพอยางรนแรง หอบหด และความบกพรองของ adrenal cortical

Pharmacokinetics

Protein binding 65-91 ( โดยขนอยกบความเขมขน )Metabolism เกดขนทตบ และยงถก metabolize ทเนอเยอของรางกายดวย กลายเปน inactive compoundHalf life 36 ชวโมงBiological 18-36 ชวโมงEnd state renal disease 3-5 ชวโมง Elimination ขบถายออกทางปสสาวะ โดย pricipally as glucuronides sulfates and unconjugated metabolites

วธใชยา

ถาคณใชยาน วนเวนวน ใหรบประทานตอนเชาในวนแรก และไมรบประทานในวนท 2 ปละรบประทานอกตอนเชาของวนท 3 และไมรบประทานในวนท 4 โดยรบประทานไปเรอย ๆ ตามแพทยสงถารบประทานยาตวน วนละครง ใหรบประทานตอนเชาพรอมอาหารเชาถารบประทานยาน มากกวาวนละ 1 ครง ใหรบประทานในชวงหางกนในเวลาทเหมาะสมไมควรหยดรบประทานยาน โดยปราศจากคำาแนะนำาของแพทย เพราะการหยดยาอาจทำาใหเกดอาการดงตอไปนได เชน สญเสยความรสกอยากอาหาร คลนไส อาเจยน drowsiness stupor ปวดศรษะ เปนไขเจบทขอและกลามเนอ peeling skin และ นำาหนกลด ถาไดรบยาปรมาณมากในเวลานาน แพทยจะคอยๆ ลดขนาดยาลง เพราะ จะปรบนาดยากอนทจะหยดยาอยางสมบรณ

คำาแนะนำาระหวางในยา

ถาคณไดรบยาน เปนเวลานาน คณควรจะตองตรวจเลอด เปนระยะ ๆ X-rays ตรวจตา ความดนโลหต ความสง นำาหนก และตรวจทางกายภาพ โดยการตรวจรางกายน สำาคญสำาหรบเดก เพราะยาตวน จะทำาใหการเจรญเตบโตของกระดกชาลงยาตวน ควนจะไดรบอยางสมำาเสมอ เพอใหมประสทธภาพ และ ไมควรใชมากจนเกนไป บอยเกนไป และใชนานเกนทแพทยสง โดยถาเกดอาการทแย ใหพบแพทย เพราะขนาดยาทคณไดรบ อาจจะตองการปรบกไดแพทยอาจจะบอกใหคณชงนำาหนก ทก ๆ วน และ ใหคณรายงานนำาหนกทผดปกตบอกแพทย หมอฟน และแพทยผาตด ทกำาลงจะรกษาคณ วาคณกำาลงไดรบยานอย (ถงแมวาคณจะหยดการรกษาดวยยาตวนมาแลว 12 เดอนกตาม)

24

อาการขางเคยงของยา

ถาเกดอาการคลนไส อาเจยน ระคายเคองกระเพาะ ใหรบประทานยาพรอมอาหาร หรอนม ถาอาการเหลานยงคงอย หรอ อจจาระของคณมสดำา ใหพบแพทยถาเกดอาการปวดศรษะ dizziness นอนไมหลบ depression ตนเตน อารมณไมปกต เปนสว ผวบาง เหงอมากขน ผมยาวเรวขน หนาแดง แผลถลอกงาย มจดสมวงบนผวหนง มระยะเวลาของการมประจำาเดอนผดปกต หรอขาดการมประจำาเดอน โดยถาอาการเหลาน คงอยเปนเวลานาน หรอรนแรงใหพบแพทยปญหาในระยะยาว ไดแก นำาหนกมากขน เทาบวม ขอเทาบวม และ ขาดานลางบวม มแผลทกลามเนอ และ กลามเนอออนแรง แผลทตา ปญหาในการมองเหน เปนหวด หรอตดเชอ เปนอาการหลงๆ ของการใชยานานๆ ใหพบแพทย

คำาเตอนและขอควรระวง

กอนทจะรบยาน ควรบอกแพทยวาคณไดรบยาตอไปนอยดวยคอ aspirin ยารกษาโรคขออกเสบ ยาปองกนการแขงตวของเลอด เชน warfarin (coumarin) ยาขบปสสาวะ estrogen (ยาคมกำาเนด) phenytoin rifampin และ phenobarbital ไมควรจะรบวคซน การทำาใหเกดการคมกนโรค ( immunization ) หรอการทดสอบทางผวหนง ตางๆ ขณะทไดรบยานอย ยกเวนวา แพทยจะบอกใหคณ โดยเฉพาะเลยวาคณสามารถรบไดกอนหนาทจะไดรบยาน ควรบอกแพทยดวยถาคณตงครรภ คาดวาจะตงครรภ ตองการทจะตงครรภ หรอ คณเปนหญงใหนมบตร โดยถาคณกำาลงจะตงครรภ คณควรพบแพทย เพราะยาตวน สามารถ ทำาใหเกดอนตรายกบเดกทอยในครรภ หรอ เดกทดมนมมารดากอนทจะรบยาน ควรบอกแพทยถงประวตการใชยาของคณกอน โดยถาคณเปนโรคตบ โรคไต โรคลำาไส หรอ โรคหวใจ โรคความดนโลหตสง underactive thyroid gland myasthenia gravis osteoporosis (brittle bones) ตดเชอ herpes ทตา หรอ การตดเชออนๆ หรอ มประวตการเปนวณโรค โรคลมชก ulcers หรอ โรคเกยวกบการแขงตวของเลอดถามประวตเปน ulcers หรอ ไดรบขนาดยาของ aspirin ทมาก หรอ ไดรบยารกษาโรคขออกเสบ ใหจำากดปรมาณการดมของเครองดม แอลกอฮอล ขณะทใชยาน เพราะยานสามารถ ทำาใหกระเพาะและลำาไส ไวตดการเกดระคายเคองจากการใชแอลกอฮอล aspirin และยารกษาไขขออกเสบ และจะเพมอตราเสยง ของการเกด ulcersรายงานการเกด injury หรอ อาการการตดเชอ (ไข เจบคอ เจบระหวางการถายปสสาวะ และปวดกลามเนอ) โดยเกดขนระหวางการรกษา และ ภายใน 12 เดอน หลงจากการรกษา ดวยยาน โดยตองการปรบขนาดยา ถาคณเปนโรคเบาหวาน ยาตวน จะเพมระดบนำาตาลในเลอดของคณ โดยถาคณควบคมนำาตาล ในเลอดของคณทบาน ใหทดสอบนำาตาลในเลอด และในปสสาวะ บอยกวาปกต และพบแพทย ถาระดบนำาตาลในเลอดสง หรอ ถามนำาตาลในปสสาวะ โดยขนาดยาของยาเบาหวาน และอาหารของคณ อาจจะตองปรบขนาด

การเกบรกษา

เกบรกษาในภาชนะปดสนท และ เกบใหพนมอเดกเกบในอณหภมหองถาคณเปนโรค arthritis ควรบอกแพทย หรอ เภสชกรวาคณไมตองการขวด child-resistant cap

25

ชอการคา สวนประกอบ

BlephamidePrednisolone acetate 02 + Na sulfacetamide 10

Denson Prednisolone 25 mg + Nitrofurazone 2 mg

Farakil Prednisolone 05 + Neomycin 03

Mysolone-N Prednisolone 5 mg + Neomycin sulfate 5 mg

Otosil Prednisolone 05 + Chloramphenical 5

Ketotifen

กลไกการออกฤทธของยาorally active agent ซงเปน antihistamine อยางมนยสำาคญ และมสมบตเปน antianaphylactic ซงสามารถใชอยางไดผลด ในการปองกน การเกดโรคหอบหด

ชอสามญKetotifen

ชอการคาAmitone Asmahoc Katifen Ketofen Sykofen Zediten

ทำาไมตองใชยานantiasthmatic agent

อาการขางเคยงของยาsedation และ drowsiness โดยอาจจะตองลดขนาดยาลง หรอ หยดการใชยา ถาความรนแรงไมลดลง โดยแอลกอฮอล อาจจะเสรมฤทธของ การเกดอาการขางเคยง ของยากได และยงมรายงานการเกดอาการ นำาหนกเพมขน ปากแหง ปวดศรษะ dizziness และ giddiness

26

Benzonatate

ขอบงใชใชแกไอแหง

ชอการคาTesalon

วธใชยาถาเปน Capsule ไมควรเคยวหรอละลายยา กรณอาย gt 10 ป ถงผใหญ ทาน 1 capsule ทก 4 ชม ไมควรเกน 6 capsuleวน อาย lt10 ป ขนาดยาทให 8 mgkgวน โดยบงให 3 ndash6 ครง

คำาแนะนำาระหวางใชยานหามเคยวหรอหก capsule

เมอคณลมทานยาใหรบประทานทนททนกได แตถาใกลกบเวลาทจะทานครงตอไป ไมตองทานยาครงทลม ใหขามไปทานครงปกต ไมควรทานยาเพมเปน 2 เทา

ผลขางเคยงของยา ในบางรายอาจเกดอาการ

สงบระงบ ปวดหว วงเวยน คดจมก คลนไส ไมสบาทอง ทองผก ผนคนสามารถใชไดในสตรมครรภ และระหวางการใหนมบตรไมควรใชยานในผปวยทแพยา

Codeine27

ชอการคาCodipront

Pharmacokinetics

ยาตวนดดซมไดดทาง GI tract หลงจากใหยาทาง oral แลวพบวา ยาจะออกฤทธเปน antitussive ภายในเวลา 1-2 ชวโมง และฤทธจะอยไดนานถง 4 ชวโมง ยาตวนจะกระจายไปยงนำานมไดดวยยาตวนถก metabolize ทตบ โดยกระบวนการ O-demethylation N-demethylation และบางสวนจะเกด conjugation ดวย glucuronic acid และถกขบออกทาง urine

วธใชยา

ผใหญ 10 ndash 20 mg ทก 4 ndash 6 ชม ไมควรทานเกน 120 mgวนเดก อาย 6 ndash 12 ป ทาน 5 ndash10 mg ทก 4 ndash 6 ชม ไมควรทานเกน 60 mgวนอาย 2 ndash 6 ป ทาน 25 ndash 5 mg ทก 4 ndash 6 ชม ไมควรทานเกน 30 mgวน

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน

ระหวางทใชยานไมควรขบรถ หรอทำางานทตองใชสตตลอดเวลาไมควรทานยานรวมกบเหลาไมควรใชแกอาการไปเรอรงทเกดจาก การสบบหร หอบหด ถงลมโปงพอง หรออาการไอทมเสลดเยอะ นอกจากอยภายใตการดแลของแพทยอาจมอาการปากแหง ทองผกไดอาจมอาการไมสบายทองใหแกโดยทานพรอมอาหาร หรอดมนมตาม

อาการขางเคยงของยาอาจมอาการ คลนไส อาเจยน วงเวยน สงบระงบ ทองผก

คำาเตอนและขอควรระวง

ไมควรใชยานกบผปวยหอบหดหลกเลยงการใชยานในสตรมครรภไมควรใชยานในสตรทใหนมบตรไมควรใชยานในเดกระวงการใชยานในผปวย โรคตบ ไต ผปวยทมธยรอยด ฮอรโมนตำา และคนสงอาย

การเกบรกษาเกบในภาชนะปดสนท ใหพนมอเดก ทอณหภมหอง

Dextromethorphan

ชอสามญDextrometrophan

28

ชอการคาCortuss Dextroral pusiran Polydex PPolydex Y Rocof Menthol Tussils 5

กลไกการออกฤทธdepressing the cough reflex (กดศนยการไอ) โดยไมมฤทธเปนยาขบเสมหะ (expectorant) ใน dose ของการรกษา ยาตวนจะไมยบยง ciliary activity

Pharmacokineticsดดซมไดเรวทาง GI tract การออกฤทธของยา จะมผลภายใน 15-30 นาทหลงรบประทานยาแลว ระยะเวลาในการออกฤทธประมาณ 3-6 ชม With conventional dosage forms

วธใชยา

ผใหญ และเดกอาย gt 12 ป 10-20 mg ทก 4 ชม หรอ 30 mg ทก 6-8 ชม แตไมควรเกน 120 mg วน หรอ ควรรบประทานตามแพทยสงเดก 6-12 ป 5-10 mg ทก 4 ชม หรอ 15 mg ทก 6-8 ชม แตไมควรเกน 60 mgวน หรอควรรบประทานตามแพทยสงเดกอายนอยกวา 2 ป ดเปนรายบคคลไปวาจะใหขนาดยาเทาไหร โดย dosage ปกตของยาตวนจะเปนแบบ extended-release oral suspension containing the polistirexผใหญและเดกอาย gt 12 ป 60 mg วนละ 2 ครงเดก 6-12 ป 30 mg วนละ 2 ครงเดก 2-6 ป 15 mg วนละ 2 ครงในรปแบบ Lozenges จะไมใชในเดกอายตำากวา 6 ป

ขอบงใชใชบรรเทาอาการไอ จากการระคายเคองของคอ และหลอดลม ซงเกดจากไขหวด หรอ สารระเหยทระคายเคอง โดยยาตวนมผลด ในการรกษาอาการไอ แบบเรอรงทไมมเสมหะ

ขอควรระวง

adverse effects ของยาตวนมนอย โดยอาจเกดอาการคลนไส และหรอ เกด GI disturbances อนๆ slight drowsiness และ dizziness ยานไมทำาใหเกดอาการ analgesia ไมทำาใหเกดการเสพตด และอาจม หรอไมมอาการ CNS depression กได การใหยาตวน จะเกยวกบการหลง histamine และควรในอยางระมดระวงในเดกทมประวตเปนโรคภมแพระวงการใชใน sedated หรอ debilitated patientsไมควรใชกบอาการไอแบบเรอรง ในผปวยทมการสบบหรนานๆ โรคหอบหด หรอ โรคถงลมปอดโปงพอง หรอไอทมเสมหะมากเกนไป โดยถามอาการไอมากกวา 1 สปดาห หรอ เปนซำาอกหลงจากทหายไปแลว หรอ เกดอาการไอรวมกบอาการไขสง ผน หรอ ปวดศรษะ ควรปรกษาแพทยยา Dextromethorphan ทมสวนผสมของ aspartame (Nutra Sweet) ควรระวงการใชในผปวยทเปน phenylketonuria ซงผปวยโรคนควรจำากด การไดรบ phenylalanine เพราะ Nutra Sweet จะถก metabolize ใน GI tract ไปเปน phenylalanineยา Dextromethorphan ทมสวนผสมของ tartrazine ถงแมวาอบตการณ การเกดการแพตอ tartrazine จะตำาแตการแพน มกพบบอยในผปวยทแพ aspirin

29

Antihistamine

ยาแกแพเปนยาหลกสำาหรบการรกษาโรคภมแพ ยาแกแพในระยเรมแรกจะมผลขางเคยงทไมพงปราถนา เชนอาการปากแหง ทำาใหเกดการงวงซมซงเปนผลเสยตอการทำางาน การทำางานของยาแกแพจะออกฤทธท H1-receptor คณสมบตของยาแกแพมดงน

bull ลดอาการทเกดจากการหลง histamine เชน อาการจาม คนจมก นำามกไหล bull แตไมลดอาการของคดจมก bull สามารถลดอาการคนตา และคนห bull ยาแกแพสวนใหญออกฤทธเรว

เนองจากผลขางเคยงของยาแกแพมมากจงไดมการพฒนายาแกแพรนใหมทมผลขางเคยงตำา ขณะเดยวกนกยงคงมประสทธภาพ ยารนใหมตองมประสทธภาพในการรกษาดงน

1 เยอบจมกอกเสบจากโรคภมแพทงชนดเปนทงป Perrenial allergic rhinitis และเปนเฉพาะฤด seasonal allergic rhinitis

2 เยอบตาอกเสบจากโรคภมแพ 3 ลมพษ ยาทจดวาไดผลดสำาหรบลมพษคอ cetiricineterfenadine ซงออกฤทธเรว

และลดอาการคนไดเปนอยางด 4 ผวหนงอกเสบแบบ Atopic dermatitis ยาทใชไดผลดคอ

cetirizineloratadineketotifen 5 โรคหด asthma โดยเฉพาะผปวยโรคหอบหดทมอาการภมแพมอาการคดจมก และนำามก

ไหล

ผลขางเคยงของยา

1 อาจจะทำาใหงวง ซม และนำาหนกตวเพม แตอาการนอยกวายาแกแพรนแรกๆ 2 พษตอหวใจ astemazoleterfenadine จะมผลตอการเตนของหวใจ แตยาตวอน

ไมมผลตอการเตนของหวใจ

ขอระวงในการใชยา

1 ควรจะตองระวงการใชยาอน เพราะอาจจะเกดปฏกรยา ยาทตองระวงไดแก erythromycinketoconazoleitraconazole

2 ไมควรใชยานในคนตงครรภ

30

3 ไมควรใชยานในคนทเลยงลกดวยนมแม 4 ควรจะระมดระวงในคนทเปนโรคไต และโรคตบ

Albuterol (อลบเทอรอล)หรอ Salbutamol ( ซลบทามอล)

ชอทางการคา Ventolin inhaler

ทำาไมจงตองใชยาน เปนยาขยายกลามเนอบรเวณหลอดลม ทำาใหชองวางในหลอดลมขยายใหญ จงหายใจสะดวกขน ใชในผทมปญหาเกยวกบการหายใจทมสาเหตมาจากหลอดลมอกเสบ ถงลมโปงพอง และโรคปอดอนๆ นอกจากนยงใชในการปองกนอาการหลอดลมตบหลงจากออกกำาลงกาย

วธใชยา กรณทเปนยาพน มวธการใชยาดงน

เขยาทใสยาพนหายใจออกใหไดมากทสดขณะทปากกำาลงปดอยเปดฝากระบอกยาพนออก แลวอมปากกระบอกยาโดยเอารมฝปากประกบปากกระบอกยาใหแนบสนทโดยรอบกดทใสยาพนเพอใหยาเขาปากพรอมกบสดลมหายใจเขาชาๆ โดยตองแนใจวายาผานเขาสลำาคอหมดโดยไมคาง อยตามซอกฟนหรอลน ถาใชกบเดกควรใหผใหญชวยเหลอ โดยปดจมกเดกใหสนทแลวกดยาพนเขาปากเดก เพอใหแนใจวายาไดผานเขาสลำาคอเดกกลนลมหายใจประมาณ 2-3 วนาท แลวจงปลอยลมหายใจออกชาๆ

หลงจากใชแลวถายงคงมความรสกวายายงเขาไปไมถงปอด จะมเครองมอทจะชวย เรยกวา spacer (สเปเซอร) ซงเปนกระบอกพลาสตกกลวง ใชสวมตอจากกระบอกพน จะทำาใหใชยาพนไดอยางมประสทธภาพมากขน ถาไมเขาใจวธการใชยาไมวากรณใดกตามควรปรกษาแพทยหรอเภสชกรใหอธบายวธการใชจนเขาใจโดยละเอยด และควรพบแพทยตามนดหรอเมอยาหมด กรณทเปนยาเมดใหรบประทานครงละ 1-2 เมด วนละ 3-4 ครง ตามคำาแนะนำาของแพทย

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน

ควรทำาความสะอาดอปกรณการพนอยางสมำาเสมอตามคำาแนะนำาทแนบมาเมอใชยาตามปกตแตไมสามารถปองกนหรอรกษาอาการไดใหพบแพทยอยางเรงดวนทสดอยาเพมขนาดการใชยาเองในแตละครงหรอเพมความถในการใชมากกวาทแพทยสงเพราะจะทำาให

31

ไดรบขนาดยามากเกนไป เกดอนตรายได

เมอคณลมกนยา ควรทานทนททนกขนได แตถาเวลาททานใกลเคยงกบเวลาทจะทานครงตอไป ควรงดทานยาทลม และใหทานตามเวลาทจะทานครงตอไปตามปกต ไมควรเพมปรมาณยาเปน 2

เทา

ผลขางเคยงของยา เกดไมบอยนกแตถาเกดขนใหรบพบแพทยทกำาลงรกษาอย อาการเหลานคอ การรบรสเปลยนไป ปากแหง มการระคายเคองบรเวณปากและลำาคอ นอนไมหลบ คลนไส ไอ และถายงใชแลวทำาใหหายใจลำาบากขนหรอใจสน ใหหยดใชยานทนทแลวพบแพทยโดยดวน

คำาเตอนและขอควรระวง ถามภาวะดงตอไปนควรแจงใหแพทยทราบ คอกำาลงตงครรภหรอใหนมบตร โรคหวใจ โรคความดนโลหตสง โรคตอมไทรอยดเปนพษ โรคลมชก โรคเบาหวาน และควรบอกแพทยวากำาลงใชยาอนอะไรอยบาง ทงทไดรบจากแพทยอนๆ หรอซอใชเองกตาม รวมทงการแพยาตางๆ ดวย

การเกบรกษา

เกบในภาชนะปดสนทใหพนมอเดกเกบใหพนแสงแดด ความรอนและความชนไมควรเกบในตเยนหรอใกลเตาไฟ

Allopurinol (อลโลพรนอล)

ชอการคา Alinol Allopin Allorin Apnol Apurol Loporic Medoric Puricin Puride SigapurolUricad Valeric Xanol Zyloric

ทำาไมจงตองใชยาน ยานใชเพอปองกนอาการกำาเรบของโรคเกาทในโรคเกาทเรอรงเทานน โดยออกฤทธลดการสรางกรดยรก ไมสามารถจะบรรเทาอาการของโรคเกาทเมอโรคเกาทกำาเรบแลวได ดงนนจงตองรบประทานและปฎบตตาม แพทยสงอยางเครงครด พยายามไมลมรบประทานยา และรบประทานอยางถกตองครบถวน

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน ระหวางทใชยานควรดมนำาประมาณแปดแกวตอวน สราหรอเครองดมทมแอลกอฮอลจะลดฤทธของยา ระหวางทรบประทานยาน ไมควรรบประทานนำาผลไมหรอวตามนซมากจนเกนไป เพราะวตามนซจะทำาใหปสสาวะเปนกรด และเกดนวในไตได

เมอคณลมกนยา ควรทานทนททนกขนได แตถาเวลาททานใกลเคยงกบเวลาทจะทานครงตอไป ควรงดทานยาทลม และใหทานตามเวลาทจะทานครงตอไปตามปกต ไมควรเพมปรมาณยาเปน 2 เทา

32

ผลขางเคยงของยา อาจพบอาการคลนไส อาเจยน ทองเสย อาหารไมยอย จงควรรบประทานยาหลงอาหารเพอปองกนอาการ ถาเกดอาการมากหรอทนไมไหวใหรบพบแพทย และอาจเกดผนตามผวหนง เจบปวดเมอปสสาวะ ปสสาวะมเลอด ระคายเคองตา ปากหรอรมฝปากบวม ใหหยดยาและพบแพทยทนท ยานอาจทำาใหมนงง เมอทานยานแลวมอาการมนงง ควรระมดระวงหากตองขบรถหรอทำางานเกยวกบเครองจกรกล

คำาเตอนและขอควรระวง หญงตงครรภหรอใหนมบตรและผปวยโรคไต โรคตบ ความดนโลหตสง เบาหวาน ควรปรกษาแพทยกอนใชยา ถาใชยาอนอยกอนหรอจะใชยาอนควบ ควรปรกษาแพทยหรอเภสชกร เพราะอาจทำาใหเกดอาการอนไมพงประสงคได

การเกบรกษา

เกบในภาชนะปดสนทใหพนมอเดก เกบใหพนแสง ความรอนและความชน

Amiloride and Hydrochlorothiazide (อะมโลไรด และ ฮยโดรคลอโรไธอะไซด)

ชอการคา Amihydrozide Amilide Hyperretic Miduret Milorex Miretic Moduretic Poli-uretic Renase Sefaretic

ทำาไมจงตองใชยาน เปนยาขบปสสาวะ ใชสำาหรบรกษาโรคความดนโลหตสงและอาการบวมนำาทเกดจากความผดปกตตางๆ เชน โรคหวใจ ยานไปทำาใหไตขจดนำาและเกลอสวนเกนออกจากรางกายทางปสสาวะ

วธใชยา รบประทานวนละ 1 ครงในตอนเชาพรอมอาหาร

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน ควรไปพบแพทยตามเวลานดหามหยดยาเองโดยทไมไดปรกษาแพทย แลหามใชยาชนดอนรวมดวยเกนกวาทแพทยสง

ควรรบประทานอาหารทมรสเคมนอยหรออาหารทมเกลอโซเดยมตำาและควรออกกำาลงกายทกวน จำากดอาหารทมเกลอโปแตสเซยมสง เชน กลวย ลกพรน ลกเกด นำาสมและนม

เมอคณลมกนยา ใหรบประทานทนททนกได ถาหากจำาไมไดจนถงวนรงขน ใหกนยามอตอไปตามปกตไมตองกนยาทลม

ผลขางเคยงของยา

อาจพบอาการคลนไส อาเจยน ทองเสย เบออาหาร ปวดทอง แนนทอง มลมในทอง ถาเกดอาการดงกลาวใหรบประทานยานพรอมอาหาร แตถาหากอาการยงคงอยหรอรนแรงขนใหพบแพทยอาการปสสาวะบอย มนงง ปวดหว ปญหาเหลานจะลดลงหลงจากทคณทานยานเปนเวลา 2-3 สปดาห ถาหากมอาการอยใหพบแพทยหากมอาการเหลานใหรบไปพบแพทยโดยดวนกลามเนอออนแรงหรอเกดตะครว ออนลา หวใจเตนชาหรอไมสมำาเสมอ เจบคอ ฟกชำางายผวหรอตาเหลองผนแดง

คำาเตอนแลขอควรระวง

33

ควรแจงใหแพทยทราบ ถาเปนโรคเบาหวาน เกาท แพยาซลฟา หรอเปนโรคตบ โรคไต กำาลงตงครรภ หรอใหนมบตร

แจงแพทยหรอเภสชกรใหทราบวาใชยาอะไรอยบาง โดยเฉพาะยา แคปโทพรล ดจอกซน อนาลาพรล ไลซโนพรล ลเธยม ยาเสรมโปแตสเซยม ยารกษาโรคขอ ยารกษาโรคเบาหวานหรอยาลดความดนโลหตหามรบประทานยาชนดน ถากำาลงรบประทานยาสไพโรโนแลคโทน หรอไทรแอมเทอรนอยเครองดมทมแอลกอฮอลอาจเพมฤทธของยาตวนจะทำาใหเกดอาการมนงงหรอปวดศรษะได จงไมควรใชรวมกนหากจะตองรบการผาตด หรอทำาฟนใหแจงแพทยวากำาลงใชยานอยถาเกดอาการปวยแลวทำาใหอาเจยนหรอทองเสยทำาใหสญเสยนำามาก ใหปรกษาแพทยหามใหยานแกผอนใช

การเกบรกษา เกบในภาชนะปดสนททอณหภมหอง พนจากแสง ความชนและจากมอเดก

Amiodorone (อะมโอดาโรน)

ชอการคา Cordarone

ทำาไมจงตองใชยาน ใชรกษาหรอปองกนภาวะหวใจเตนผดจงหวะ โดยยานจะลดการทำางานของเสนประสาทในหวใจและลดการทำางานทมากเกนไปของหวใจ

วธใชยา รบประทานวนละ 1-2 ครง ตามคำาสงแพทย อาจจะตองใชยานนาน 1-3 สปดาห จงจะเหนผลการรกษาและตองใชยานเปนเวลาหลายเดอน กอนทผลของยาจะออกฤทธเตมท

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน

ควรไปพบแพทยตามนด เพอตดตามผลการรกษาควรปฏบตตามคำาแนะนำาของแพทยเกยวกบการสบบหร อาหาร เครองดมทมแอลกอฮอลและคาเฟอน บหรและเครองดมทมคาเฟอนอาจจะทำาใหหวใจเตนผดจงหวะมากขนและมผลตอการออกฤทธของยา

เมอคณลมกนยา ใหเวนยามอนนไปเลยและรบประทานมอตอไปตามปกต หามรบประทานยาสองมอควบ

ผลขางเคยงของยา

ถามอาการคลนไส อาเจยน ทองผก เบออาหาร ปวดทอง ใหแกไขโดยรบประทานยาพรอมอาหารถามอาการมอสน เดนลำาบาก วงเวยน ออนเพลย กลามเนอออนเปลย นอนไมหลบ ปวดศรษะ เสอมสมรรถภาพทางเพศ นำาหนกตวลดลง การรบรสหรอกลนผดปกต การมองเหนผดปกต เชน มองภาพไมชดเจน เหนแสงรอบๆ วตถ ตาไมสามารถสแสงหรอตาแหง หนาแดง มการบวมของเทา ขอเทา ขาทอนลาง ผวเปลยนเปนสคลำาๆ (โดยเฉพาะทหนาและมอ) และผวหนงไวตอแสง ใหปรกษาแพทยถามอาการไอ หายใจหอบหรอมอาการเจบเมอหายใจ ทองบวม หวใจเตนเรวหรอผดปกตใหรบปรกษาแพทยทนท (อาการดงกลาวนสามารถเกดขนไดหลงจากทคณหยดยา)

คำาเตอนแลขอควรระวง

ควรแจงใหแพทยทราบ ถามประวตของโรคปอด ตบ หวใจ ตอมไทรอยด กำาลงตงครรภหรอใหนมบตรควรบอกกบแพทยหรอเภสชกรวากำาลงใชยาอนอย โดยเฉพาะยาตอไปน คอ เฟนโทอน วอรฟารนหรอยาตานการแขงตวของเลอด ด

34

จอกซน โพรเคนาไมด ควนดน และยาอนๆ ทใชรกษาโรคหวใจการใชยานอาจทำาใหผวหนงไวตอแสงแดดมากกวาปกต ซงผลดงกลาวจะปรากฎอยนานเปนสปดาหหรอเปนเดอน หลงจากทหยดรบประทานยาแลว ดงนน ถาจะออกไปนอกบานเปนเวลานานๆ ควรใสเสอแขนยาวและใชผลตภณฑกนแดด การสมผสแสงแดดจะทำาใหผวเปลยนเปนสคลำา ซงอาจจะไมหายเปนปกตหลงจากหยดใชยานแลวหากตองเขารบการผาตดหรอทำาฟน ใหบอกแพทยหรอทนตแพทยวากำาลงใชยานอย หรอมการใชยานภายในระยะ 2 เดอนทผานมาหามใหยานแกผอนใช

การเกบรกษา เกบในภาชนะปดสนททอณหภมหอง พนจากแสงแดดและจากมอเดก

Amitriptyline (อะมทรบไทลน)

ชอการคา Polytanol Tripta Triptyline Tryptanol

ทำาไมจงตองใชยาน เปนยาตานอาการซมเศรา ใชรกษาภาวะซมเศราและอาจมขอบงใชอนๆ ตามแพทยสง เชน บรรเทาอาการปวดเรอรง รกษาอาการปสสาวะรดทนอนในเดก แผลในกระเพาะอาหาร เปนตน ผทรบประทานยานควรไดรบการดแลและปฏบตตามทแพทยแนะนำาอยางเครงครด การปรบเปลยนขนาดยาหรอการหยดรบประทานยา ตองไดรบคำาสงจากแพทยเทานน

วธใชยา

รบประทานใหถกขนาดและสมำาเสมอตามแพทยสง หามหยดยาดวยตนเอง เพราะยาจะออกฤทธไดเตมทตองใชเวลาหลายสปดาหรบประทานยานในขณะทองวางหรอพรอมอาหารกได แตการรบประทานยาพรอมอาหารหรอหลงอาหารทนทจะชวยลดการระคายเคองกระเพาะอาหาร

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน บอกใหแพทยทราบถา

มประวตแพยาอนตงครรภหรอวางแผนตองการมบตร เพราะยานเปนอนตรายตอทารกในครรภกำาลงใหนมบตรเพราะยาสามารถผานทางนำานมสทารกและทำาใหเดกงวงซมไดกำาลงใชยาอนซงสงโดยแพทยหรอทนตแพทยทางอนหรอการซอยาจากรานขายยาในกรณเจบปวยเลกนอย เชน ยาแกหวด ยาแอสไพรนแกปวด ยาลดกรดในกระเพาะอาหาร เปนตนมโรคประจำาตวหรอมปญหาสขภาพอนๆ เชน มประวตเปนโรคหอบหด โรคลมชก โรคหวใจ ตอหน โรคตบ โรคจต พษสราเรอรง กอนเขารบการผาตดหรอทำาฟน รวมทงกรณไดรบบาดเจบฉกเฉน

เมอคณลมกนยา ควรทานทนททนกขนได แตถาเวลาททานใกลเคยงกบเวลาทจะทานครงตอไป ควรงดทานยาทลม และใหทานตามเวลาทจะทานครงตอไปตามปกต

ไมควรเพมปรมาณยาเปน 2 เทา

คำาเตอนและขอควรระวง

จำากดการดมสรา หรอเครองดมทมสวนผสมของแอลกอฮอล เพราะทำาใหงวงนอนเพมขน หามขบรถยนต ใชเครองจกรหรอทำางานทตองอาศยความตนตว เพราะยาทำาใหงวงซมพยายามอยาลกนงหรอยนอยางรวดเรว เพราะทำาใหเวยนหวหรอเปนลมไดยายงคงมฤทธอย 3-7 วนหลงจากหยดใชยาเพอใหเวลารางกายมการปรบตว หากสงเกตพบความผดปกตเกดขนใหปรกษาแพทยหรอ

35

เภสชกร

การเกบรกษา

เกบในภาชนะปดสนทใหพนมอเดกเกบใหพนแสง ความรอนและความชน

Amlodipine (แอมโลดพน)

ชอการคา Norvasc

ทำาไมจงตองใชยาน เปนยาลดความดนโลหตโดยออกฤทธขยายหลอดเลอดและใชบรรเทาอาการเจบหนาอกจากโรคแองไจนา (Angina)

วธใชยา รบประทานวนละ 1 ครงตามขนาดทใชรกษาตามแพทยสง เวลาในการรบประทานควรเปนเวลาเดยวกนของทกๆ วนเพอใหระยะหางของการใหยาเปนชวงเทาๆ กน

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน

ควรไปพบแพทยตามนดทกครงเพอใหแพทยประเมนและตดตามผลการใชยา และทำาการปรบขนาดยาหากขนาดยาทใชอยไมเหมาะสมหลกเลยงการรบประทานอาหารทโซเดยมสง ซงไดแกอาการทมเกลอมาก อาหารทมรสเคมเชน อาหารหมกดอง ไขเคม ปลาเคม ท การเปลยนอรยาบทจากการนงหรอนอนเปนลกขนและยนควรกระทำาอยางชาๆ เพอลดการหนามด มนงงยานอาจทำาใหมอาการมนงงจงควรหลกเลยงการขบรถหรอทำางานเกยวกบเครองจกรหากจะตองทำาการผาตดตางๆ รวมทงการผาตดทางทนตกรรมซงมการใชยาสลบ(general anesthesia) ควรบอกแพทยกอนทำาการผาตด วาใชยา amlodipine อย

เมอคณลมกนยา ควรทานทนททนกขนได แตถาเวลาททานใกลเคยงกบเวลาทจะทานครงตอไป ควรงดทานยาทลม และใหทานตามเวลาทจะทานครงตอไปตามปกต ไมควรเพมปรมาณยาเปน 2 เทา

ผลขางเคยงของยา ทพบไดแก หนามด มนงง เวยนศรษะ ออนเพลย เจบยอดอก (heartburn) มการเกรงตวของกลามเนอ รอนวบวาบตามตว ซงอาการเหลานจะหายไปเองเมอไดรบยาไประยะหนงเนองจากการปรบตวของรางกายใหเขากบยา แตหากมอาการรนแรงควรปรกษาแพทย

คำาเตอนและขอควรระวง

สตรมครรภหรอใหนมบตรหรอมโรคประจำาตวคอโรคหวใจ โรคตบหรอโรคไต ควรปรกษาแพทยผปวยซงใชยาตอไปน ควรใชดวยความระมดระวงในกลมเบตา บลอกเกอร (beta blocker)ไซเมทดน (cimetidine) เฟนทานล (fentanyl) ไซโคลสปอรน (cyclosporine) ดจอกซน (digoxin)

การเกบรกษา

เกบในภาชนะปดสนทใหพนมอเดกเกบใหพนแสงแดด ความรอนและความชน

36

Page 12: ยานอนหลับ

Xการใชยาในหญงตงครรภและหญงใหนมบตร

หามใชยานในหญงตงครรภ เนองจากมผลกอลกวรปในเดก

Parameter Monitoring

สภาวะของระบบหายใจ และสภาวะของระบบหวใจและหลอดเลอด

คำาแนะนำาการใชยา

ยานอาจทำาใหงวงได ไมควรดม alcohol และยาทมฤทธกดประสาทสวนกลาง หลกเลยงการขบขยานพาหนะ ยานอาจทำาใหตดไดทงทางกายและทางใจ ไมควรหยดยาทนทเมอใชยานมาเปนเวลานาน

พษวทยา

ถาไดรบยาเกนขนาดจะมอาการดงน กดการหายใจความดนโลหตตำา การตอบสนองตอปฏกรยา reflex จะชาลง การเคลอนไหวผดปกตไป

วธการเกบรกษา

เกบยานในภาชนะทปดสนทและ เกบใหพนมอเดก ควรเกบยานทอณหภมหอง และเลยงการสมผสกบความรอน หรอแสงแดดทมากเกนไป

อนๆ

- กอนทจะทานยานโปรดบอกแพทยกอนถาคณมโรคไต โรคตบ หรอมประวตตดยาหรอเปนโรคซมเศรา มปญหาเกยวกบการหายใจ หยดหายใจชวขณะ โรคลมชก หรอเปนโรคภมแพ

- กอนทจะทานยาน แจงแกแพทยและเภสชกรวา คณกำาลงทานยาอะไรอย เชน ยาสำาหรบรกษาโรคซมเศราหรอโรคลมชก ยาบรรเทาปวด ยาเมดคมกำาเนด ยารกษาโรคหวด ยา

12

กลอมประสาท ยาคลายกลามเนอ ยานอนหลบ isoniazid probenecid rifampin antihistamines cimetidine theophylline phenytoin digoxin barbiturates

- หามดม alcohol ขณะทานยานอยเนองจาก alcohol จะไปทำาใหเวยนศรษะมากขน

ANTIANXIETY DRUGS

ความวตกกงวล (Anxiety) เปนสภาพทางอารมณอยางหนง ททำาใหเกดความไมสบายกายและใจเปนความรสกทมลวงหนา คาดการณเกยวกบอนาคต วาจะมสงทรายแรงไมดเกดขนกบตวเอง อาจเกดจากความจำาทนากลว รวมไปกบสถานการณในปจจบนทผนนไมรตว ผดจากความกลว คอไมมสาเหตทชดเจน และความรสกไมรนแรง เปนอยนานไมใชชวครแบบความกลว อาการทางรางกายทรวมไปกบความวตกกงวล คอการกระตนทางระบบซมพาเธตค ทางระบบหมนเวยนโลหต มชพจรเรว ใจสน ความดนโลหตขน กลามเนอสน เกรง ทำาใหปวดหลง ปวดคอ ปวดศรษะได ทางระบบทางเดนอาหารมนำาลายแหง คลนไส ทองเดน ทางระบบหายใจมหอบ หายใจเรว วงเวยน และมเหงอออกมาก ซงอาการตางๆ ทางรางกายนไมไดเกดเฉพาะกบความวตกกงวล แตพบในสภาพอนได เชน รก เกลยด กลวความวตกกงวลถามพอเหมาะจะทำาใหทำางานไดดขน ถามนอยเกนไปทำางานไมไดผลด แตถามมากเกนไป ประสทธภาพการทำางานกลดลงดวย และทำาใหเกดปญหาตางๆ ตามมา ความวตกกงวลทมมากเกนปกตและไมสมเหตผล จำาเปนตองรกษาดวยยาคลายกงวล (anxiolytic drugs)

1 Benzodiazepines

-Chlorodiazepoxide (Libriumreg )-Diazepam (Valiumreg )-Oxazepam (Seraxreg )-Lorazepam (Ativanreg )-Clobazam (Frisiumreg )-Clorazepate (Tranxenereg )-Alprazolam (Xanaxreg )

2 Glycerol derivatives

-Meprobamate

3 Buspirone

Benzodiazepines ใชกนมากในการรกษาความวตกกงวล โดยเฉพาะอยางยง chlordiazepoxide และ diazepam ม potency สงในการเปน antianxiety muscle relaxation กมากกวากลมอน

กลม sedative-hypnotics นทำาใหม sedation จนถง hypnosis ม muscle relaxation และ anticonvulsant action เกด tolerance habituation และ physical dependence ไดแตนอยและไมบอย ยกเวน meprobamate

13

ยากลมนเพม muscle tone ลด convulsive threshold ซงตรงขามกบพวก sedative-hypnotics ดกวากลมแรกตรงทม habituation และ physical dependence ไดนอยกวา แตขอเสยอนๆ ทำาใหคนนยมพวกแรกมากกวา

antianxiety drugs ชวยลด stimuli ทงจากภายในและภายนอกทเขามาสสมอง มผล sedative ออนๆ ชวยลด anxiety และมสวนชวยใหม muscle relaxation ซงกมสวนชวยลด anxiety ดวย benzodiazepine ยงเพม GABA (gamma-aminobutyric acid) activity ซงมผลในทาง antianxiety anticonvulsant และ muscle relaxant effects

Benzodiazepines

กลไกการออกฤทธ

กลไกการออกฤทธของ Benzodiazepine ยงไมทราบแนชด เชอวายากลมนมผลตอสวนตางๆในสมองบรเวณ sensory input limbic system โดยเปลยนแปลงอารมณ และยงพบวายากลมนไปเพม gamma-aminobutyric acid (GABA) activity โดย GABA activity ทเพมขน อาจมความสำาคญตอ anticonvulsant และ muscle-relaxant effects ของมน

นอกจากนน ยงมบางรายงานแสดงใหเหนวายากลมนมผลตอระดบและ turnover rate ของ neurotransmitters อนหลายตว เชน dopamine norepinephrine และ serotonin Benzodiazepines ยงมผลตอระบบ neuroendocrine สามารถลดการหลง ACTH corticosterone beta-endorphin และ prolactin

การดดซม การเปลยนแปลงในรางกาย และการขบถาย

เมอรบประทาน diazepam จะถกดดซมไดเรว ทง diazepam และ chlordiazepoxide ถกดดซมไดเกอบสมบรณ ตวอนบางตวการดดซมไมสมบรณและไมแนนอน แตถาใหโดยการฉดเขากลามเนอ ยาทงสองตวนถกดดซมไมไดดและไดความเขมขน ในเลอดตำากวาการใหโดยการรบประทาน อาจอธบายไดวา ตวทำาละลายสำาคญซงคอ propylene glycol ระคายเคองมาก และยาบางสวนตกตะกอนอยในเนอเยอเมอฉดเขากลาม จงไมควรใช เมอเขาไปในรางกาย chlordiazepoxide และ diazepam มการเปลยนได metabolites หลายอยางทสำาคญคอ N-desmethyldiazepam ซงม activity และม half-life ยาวกวาตวมนเอง oxazepam เปน metabolite ตวหนงของ diazepam ม duration of action สน half life ประมาณ 7 ชวโมง มประโยชนในการรกษา alcohol withdrawal syndrome หรอใชกบผปวยทม advanced liver disease ระยะออกฤทธ (duration of action) ของ chlordiazepoxide และ diazepam ยาว half-life ของ chlordiazepoxide 8-28 ชวโมง ในคนแกซงม metabolism ชาลง half-life นานขน diazepam ในคนอาย 20 ป half-life ประมาณ 20 ชวโมง ถาอาย 90 ประมาณ 90 ชวโมง ถาตบเสยอยางมาก เชนเปน cirrhosis half life ของ diazepam เพมขนเปน 46-105 ชวโมง หรอถง 164 ชวโมง ในบางรายงานprotein binding ของ chlordiazepoxide และ diazepam สงในผใหญ chlordiazepoxide จบกบ

14

protein เกนกวา 85 สวน diazepam จบกบ protein ประมาณ 97 โดยไมขนกบอาย ถาระดบ albumin ในเลอดตำาจะเกด oversedationdiazepam สามารถ induce metabolism ของมนเองได หลงจากใชไปนานๆ ระดบของ diazepam และ N-desmethyldiazepam ตำา ระดบ metabolite สง แตถาหยดยาไปกจะกลบลดลงอยางปกตdiazepam ผานรกไดดระดบความเขมขนใน fetus เทาๆ กบในแม

อาการไมพงประสงค

อาการเซองซม (oversedation)การชนยา (tolerance) เกดจากเอนไซมทใชเมตาบอไลซยาถกกระตนใหม เมตาบอลซมเรวขน meprobamate เกด tolerance เรวการตดยาโดยรางกาย (physical dependence) เกดตามหลงการชนยา และมอาการ withdrawal reaction รนแรงจากยาทม rate of disappearance เรว พวกทม action ยาวกวา เชน chlordiazepoxide diazepam และ Phenobarbital มอาการคอยเปนคอยไปและไมรนแรงdysmorphogenesis diazepam ทำาใหเกด cleft lip และ palate ในคนและ miceเนองจากเปน CNS depressants จงอาจทำาใหคนทม respiratory failure อาการรนแรงขนอาจทำาใหฆาตวตาย แต benzodiazepines เดยวๆ แทบไมพบวาทำาใหผใชฆาตวตาย แทบทงหมดเกดในคนทใชรวมไปกบยาอนoverdose ของ chlordiazepoxide หรอ diazepam อาการมกไมรนแรง แตถามยาอนรวมไปดวย อาการจะมากขนโดยทวไป benzodiazepines เกด interaction กบยาอนไดนอยกวา hypnotics sedatives หรอ antianxiety drugs อน แตการใชรวมกบ ethanol จะไดผลเปน potentiation เพราะ ethanol เพมทงการดดซมของ benzodiazepines และกดสมองเหมอนกบ benzodiazepines เมอใชรวมกบ CNS depressant อนไดผล additive การใช benzodiazepine รวมกบ valproate อาจพบ psychotic episode

ประโยชนทางคลนกของ Benzodiazepines

1 คลายกงวล (antianxiety) เปนขอบงใชทสำาคญ ไดผลดมากเมอมอาการรนแรง แตเนองจาก anxiety อาจเกดรวมกบ depression หรออาจเปนอาการแสดงของความผดปกตทางจตอนเชน schizophrenia ดงนนถาไม respond ตอ antianxiety drugs ควรนกถงการวนจฉยอน

2 ชวยใหนอนหลบ (hypnotic) benzodiazepines ใชเปนยานอนหลบมากทสด diazepam และ flurazepam ใชกนมาก

3 muscle strain antianxiety drugs หลายตวมคนเอามาใชสำาหรบแก muscle strain ซงสามารถรกษาไดดวยความรอนและ aspirin

4 Status epilepticus เมอมอาการชกทตอเนอง ใช diazepam ฉดเขาเสนโลหตดำาไดผลดแทบทกราย 5 alcohol withdrawal ใช benzodiazepine รกษาดทสด เพราะมคณสมบตทางเภสชวทยาคลาย

alcohol จงใชแทนไดด ชวยแกการชกจาก alcohol withdrawal ไดผลด ไมมอนตราย 6 anesthetic ใชเปน preanesthetic medication หรอใชฉดเขาเสนเลอดดำา ในการผาตดหรอวนจฉย

บางอยางชวระยะเวลาสนๆ เชน electric cardioversion การใส endotracheal tube การผาตดฟน การ reduce fracture เลกนอยไดผลด

ยาใหมทไดผลในการรกษาอาการทางอารมณ เชน anxiety ทไดผลด ไดแก Buspirone

15

BUSPIRONE

สารนเปน azapirone (azaspirodecanedione) เดมใชเปน antipsychotic มฤทธ antidepressant ดวย ยานมคณสมบตทางเภสชวทยาแตกตางจาก neuroleptics หรอ sedatives ซงรวมทง benzodiazepines ไมคอยทำาใหเกด extrapyramidal side effects ไมมผลตอการจบกบ receptors ของ benzodiazepines หรอ GABA ไมแกชกแถมยงอาจลด seizure threshold เลกนอย ไมม tolerance หรอ withdrawal reaction และไมม cross-tolerance กบ benzodiazepines หรอ sedative อน ม interaction กบยากดระบบประสาทสวนกลางอนๆ นอย

กลไกการออกฤทธ

buspirone และยาในกลมเดยวกน ซงไดแก gepirone ipsapirone และ tiaspirone เลอกจบเฉพาะ 5-HT1A receptor โดยเปน partial agonist การจบของ buspirone ท presynaptic ทำาใหเกด postsynaptic 5HT1A antagonism โดยลดการสงกระแสประสาทของ serotonin neurons และลดการสงเคราะหและการหลง serotonin

buspirone ไดผลดในการรกษา anxiety ระดบปานกลาง ถาชนดรนแรงและม panic ดวยไมไดผล ยานไมชวยในรายทม withdrawal reaction จากขาดยา benzodiazepines ดงนนการเปลยนยามาเปนยานจงควรคอยๆ ทำา สารนไมคอยทำาใหงวง

16

Aminophylline

ชอสามญAminophylline

ทำาไมตองใชยานเปนยาขยายหลอดลม โดยคลายและเปดทางเดนทไปสปอด ทำาใหงายตอการหายใจ โดยชวยบรรเทาการหายใจถ การมเสยงวด และ การหายใจลำาบาก จากการเปนโรคหอบหด หลอดลมอกเสบ และโรคถงลมโปงพอง และยงยบยงอาการหอบหด จากการออกกำาลงกายดวย

Pharmacokinetics

Absorption oral สามารถเกดไดถง 100 โดยขนอยกบ formulation usedDistribution Vd = 045 Lkg โดยยาตวนจะกระจายไปยงนำานมดวย (approximates serum concentration) และยาตวนยงสามารถผาน placenta ไดดวยMetabolism เกดทตบ โดยกระบวนการ demethylation และ oxidationHalf life มคาไมแนนอน โดยการเปลยนแปลงขนอยกบ อาย liver function cardiac function lung disease และประวตการสบบหรของผปวยElimination ขบออกทาง urine โดยในผใหญพบวา 10 ขบออกในรป unchanged drug ใน neonates การขบถายของ unchanged drug ทางปสสาวะมคามากกวา (มากกวา 50)

วธใชยารบประทานทก 6 8 หรอ 12 ชม ตามใบสงแพทย โดยควรรบประทานยาอยางสมำาเสมอ เพอจะไดมประสทธภาพทด บางคนอาจจะตอง รบประทานยาตดตอกนเปนเวลานาน ฉะนนไมควรหยดรบประทานยา โดยปราศจากคำาสงของแพทย แตอาจจะหยดได ถายาทำาใหเกดสภาวะ ของอาการทแยลง

คำาแนะนำาระหวางใชยา

ควรปฏบตตามคำาสงแพทย เพราะยาตวนอาจทำาใหเกดอนตรายไดถารบประทานยามากเกนไป หรอรบประทานยาบอยเกนใบสงแพทยใหเขาพบแพทยเปนประจำา โดยเฉพาะชวงอาทตยแรก ๆ ทคณไดรบยาน เพอใหแพทยไดประเมนการตอบสนองของคณ ตอการใชยาตวนถาอาการของคณไมดขน หรอยงแยลง ใหพบแพทยตองแนใจในจำานวนยาทคณไดรบในแตละครง และควรพกยาไปในทกททคณเดนทางดวย

เมอคณลมกนยาใหรบประทานยาทนททนกได และใหรบประทานยาทเหลอตามเวลาเดม โดยไมควรรบประทานยาเปน 2 เทาของขนาดยาเดม และถาคณเกดอาการ หายใจสนทรนแรง ใหพบแพทย

อาการขางเคยงของยา

17

ถาเกดอาการ คลนไส อาเจยน มแผลในกระเพาะอาหาร ทองเปนตะครว สญเสยความรสกอยากอาหาร ใหรบประทานยาพรอมอาหาร หรอ หลงอาหารทนท หรอ พรอมยาลดกรด หรอ พรอมนำา 1 แกว ถาปฏบตตามนแลวยงมปญหาอยใหพบแพทยปวดศรษะ นอนไมหลบ มอาการตนเตน หนามด ปสสาวะบอย มอและนวกระตก โดยถาอาการเหลานรนแรง ใหพบแพทยการสนของหวใจ หวใจเตนเรซ หายใจเรว นอนไมหลบ ใหพบแพทย เพอแพทยจะไดปรบขนาดยาของคณผนขนทผวหนง (อาการแพ) ใหพบแพทยทนท

คำาเตอนและขอควรระวง

กอนรบประทานยาตวน ควรบอกหมอกอนวาคณไดรบยาอะไรอย โดยเฉพาะอยางยง ยา allopurinol cimetidine erythromycin lithium propranolol และยาสำาหรบไขหวด ยาแกแพ และยารกษาโรคหอบหดการไดรบยา theophylline พรอมกบยาตวน อาจทำาใหเกดอาการตนเตน นอนไมหลบ คลนไส อาเจยน หรอการไดรบขนาดยาเกน ฉะนน การใชยาน ไมควรไดรบยา theophylline รวมดวยไมควรรบประทานยารกษาโรคหวด ยาแกแพ ยารกษาหอบหด ทประกอบดวยพวก ephedrine epinephrine phenylephrine phenylpropanolamine หรอ pneudoephedrine โดยปราศจากคำาแนะนำาจากแพทย เพราะสารดงกลาว จะเพมผลขางเคยงของยาตวนบคคลเหลาน ควรบอกแพทยถงสภาวะของตนเองกอนใชยาตวน ไดแก หญงตงครรภ หญงใหนมบตร โรค glaucoma มะเรง โรคตอมธยรอยด โรคเบาหวาน โรคความดนโลหตสง โรคตบ โรคไต โรคหวใจ โรคหลอดเลอด

การเกบรกษาเกบในภาชนะปดสนท เกบใหพนมอเดก เกบยาเหนบในตเยน และ ยารปแบบอนใหเกบทอณหภมหอง และเกบใหพนทมความชน

ชอการคา สวนประกอบ

Asmeton-S

Chlorpheniramine maleate 2 mg + Methoxyphenamine HCI 125 mg + Aminophylline 25 mg + Noscapine 7 mg

Theophylline

ชอสามญTheophylline

ชอการคาAlmarion Asmasolon Franol Xanthium Theo-Dur

ทำาไมตองใชยานเปนยาขยายหลอดลม โดยคลายและเปดทางเดนทไปสปอด ทำาใหงายตอการหายใจ โดยชวยบรรเทาการหายใจสน การหายใจมเสยงวด และการหายใจลำาบาก จากการเปนโรคหอบหด หลอดลมอกเสบ และ โรคถงลมโปงพอง เปนการยบยงอาการหอบหด

18

จากการออกกำาลงกาย

Pharmacokinetics

Absorption oral สามารถเกดไดถง 100 โดยขนอยกบ formulation usedDistribution Vd = 045 Lkg โดยยาตวนจะกระจายไปยงนำานมดวย ( approximates serum concentration) และยาตวนยงสามารถผาน placenta ไดดวยMetabolism เกดทตบ โดยกระบวนการ demethylation และ oxidationHalf life มคาไมแนนอน โดยการเปลยนแปลงขนอยกบ อาย liver function cardiac function lung disease และประวตการสบบหรของผปวยElimination ขบออกทาง urine โดยในผใหญพบวา 10 ขบออกในรป unchanged drug ใน neonates การขบถายของ unchanged drug ทางปสสาวะมคามากกวา (มากกวา 50)

วธใชยา

ควรรบประทานทก 6 8 12 หรอ 24 ชม โดยควรจะรบประทานในเวลาเดยวกนเพอกนลม โดยควรจะรบประทานยาอยางสมำาเสมอ เพอยาจะไดมประสทธภาพยาตวนอาจตองการใชเปนเวลานาน ไมควรทจะหยดใชโดยปราศจากการปรกษาจากแพทย เพราะการหยดใชยาอาจจะทำาใหอาการแยลงกได

คำาแนะนำาระหวางใชยา

ใหรบประทานยาตามแพทยสง เพราะมฉะนนอาจจะเกดอนตรายได ถารบประทานมากเกนไป หรอ รบประทานบอยเกนไปควรพบแพทยสมำาเสมอ โดยเฉพาะชวงอาทตยแรก ๆ เพราะ แพทยจะไดประเมนดการตอบสนองของคณตอยาตวนถาอาการไมดขน หรอ มอาการแยลง ใหปรกษาแพทยไมควรเปลยนยหอใหม โดยปราศจากการปรกษากบแพทยกอนการเกนทางไปไหน ควรทจะพกยานไปดวยเสมอ

เมอคณลมกนยา

ใหรบประทานยาทนททนกได และ รบประทานยาทเหลอตามเวลาเดม โดยไมควรรบประทานยาเพมขนาดเปน 2 เทา ถาเกดอาการหาใจถอยางรนแรง ใหตดตอกบแพทย

อาการขางเคยงของยา

ถาเกดอาการ คลนไส อาเจยน มแผลในกระเพาะอาหาร ทองเปนตะครว สญเสยความรสกอยากอาหาร ใหรบประทานยาพรอมอาหาร หรอ หลงอาหารทนท หรอ พรอมยาลดกรด หรอ พรอมนำา 1 แกว ถาปฏบตตามนแลวยงมปญหาอยใหพบแพทยปวดศรษะ นอนไมหลบ มอาการตนเตน หนามด ปสสาวะบอย มอและนวกระตก โดยถาอาการเหลานรนแรง ใหพบแพทยการสนของหวใจ หวใจเตนเรซ หายใจเรว นอนไมหลบ ใหพบแพทย เพอแพทยจะไดปรบขนาดยาของคณผนขนทผวหนง ( อาการแพ ) ใหพบแพทยทนท

คำาเตอนและขอควรระวง

19

กอนรบประทานยาตวน ควรบอกหมอกอนวาคณไดรบยาอะไรอย โดยเฉพาะอยางยง ยา allopurinol cimetidine erythromycin lithium propranolol และ ยาสำาหรบไขหวด ยาแกแพ และยารกษาโรคหอบหดการไดรบยา theophylline พรอมกบยาตวน อาจทำาใหเกดอาการตนเตน นอนไมหลบ คลนไส อาเจยน หรอการไดรบขนาดยาเกน ฉะนน การใชยาน ไมควรไดรบยา theophylline รวมดวยไมควรรบประทานยารกษาโรคหวด ยาแกแพ ยารกษาหอบหด ทประกอบดวยพวก ephedrine epinephrine phenylephrine phenylpropanolamine หรอ pneudoephedrine โดยปราศจากคำาแนะนำาจากแพทย เพราะสารดงกลาวจะเพมผลขางเคยงของยาตวนบคคลเหลาน ควรบอกแพทยถงสภาวะของตนเองกอนใชยาตวน ไดแก หญงตงครรภ หญงใหนมบตร โรค glaucoma มะเรง โรคตอมธยรอยด โรคเบาหวาน โรคความดนโลหตสง โรคตบ โรคไต โรคหวใจ โรคหลอดเลอด

การเกบรกษาเกบในภาชนะปดสนท เกบใหพนมอเดก เกบยาเหนบในตเยน และ ยารปแบบอนใหเกบทอณหภมหอง และเกบใหพนทมความชน

ชอการคา สวนประกอบ

Almasal Theophylline 60 mg + Salbutamol sulfate 2 mg

AsianbronTheophylline anhydrous 150 mg + Glyceryl guaiacolate 90 mg

Bronchil Guaifenesin 90 mg + Theophylline 150 mg

Polyphed Theophylline 150 mg + Glyceryl guaiacolate 90 mg

Theosal Theophylline 60 mg + Salbutamol 2 mg

Terbutaline

ชอสามญTerbutaline

ชอการคาBricanyl Bricanyl terbuhaler Salterline Terbuno Vaccanyl

ทำาไมตองใชยาน

เปนยาขยายหลอดลม คลาย และ เปดทางผานไปทปอด ใหสามารถหายใจไดสะดวก ใชเพอบรรเทาอาการหอบหดเฉยบพลน และอาการหายใจไมออก ทเกดจากโรคถงลมโปงพอง โรคหลอดลมอกเสบ และโรคปอดอนๆ

Pharmacokinetics

20

Onset of action oral = 30-45 นาทProtein binding 25Metabolism เกดทตบกลายเปน inactive sulfate conjugatesHalf life 11-16 ชวโมงElimination ทางปสสาวะ

วธใชยาใหโดยการรบประทาน 3-4 ครงตอวน และ ถาใหทางการพน ใหทก 4-6 ชม โดยตองปฏบตตามคำาแนะนำา บนฉลากอยางเครงครด โดยยาตวนจะเรมทำางานภายใน 30 นาท

คำาแนะนำาระหวางใชยา

ถายาหมดประสทธภาพ หรอ ถาอาการของคณแยลง (โดยเฉพาะถาการหายใจลำาบาก หรอหายใจยากขน หลงจากการใชยาพน) ใหหยดใชยาน และพบแพทยไมควรใชยามากเกนไป หรอ บอยเกนไป เพราะการเพมขนาดยา สามารถทำาใหเกดอนตราย และสามารถลดประสทธภาพของยาไดถาเสมหะจากการไอระหวางทเกดอาการหอบหดเฉยบพลน เปลยนจากสขาวไปเปนสเหลอง เขยว หรอสเทา ควรพบแพทย เพราะอาการเชนน อาจเกดจากการตดเชอไดการเดนทาง ควรทจะพกยาใหไดตามทกำาหนดไว

เมอคณลมกนยา

ใหรบประทานยาทนททนกได และ ใหรบประทานยาอนตามเวลาเดม และ ถานกไดใกลกบเวลาทจะรบประทานยาครงตอไปควรจะรบประทานยาครงตอไปไดเลย โดยทไมตองรบประทานยาเพมขนาดเปน 2 เทา

อาการขางเคยงของยา

ถายปสสาวะไมปกต ปากแหง และระคายเคอง ใหบวนปากดวยนำาหลงจากการไดรบการรกษาแตละครงถาเกดอาการตวสน ตนเตน ปวดหว คลนไส อาเจยน นอนไมหลบ เหนอยงาย drowsiness dizziness เหงอออก มเสยงในห ใหพบแพทย ถาอาการเหลานรนแรง หรอ เปนเวลานานถาเกดอาการหวใจเตนไมสมำาเสมอ palpitations ปวดหนาอก ปวดหวใจ หายใจลำาบากมากขน มเสยงวด ใหพบแพทยทนท

คำาเตอนและขอควรระวง

ถาคณเปน หญงตงครรภ หญงใหนมบตร เปนโรคความดนโลหตสง ตอมธยรอยด overactive หวใจเตนไมเปนจงหวะ โรคหวใจ หรอ เปนลมชก หรอ ลมบาหม ใหบอกแพทยกอนใชยานกอนใชยาน ควรบอกแพทย หรอ เภสชกรกอนถงยาทใชอย โดยเฉพาะยา MAO inhibitors (isocarboxazid phenelzine และ tranylcypromine) ยากดระบบประสาท หรอยาโรคหอบหด และ b-blockers (atenolol carteolol esmolol labetalol metoprolol nadolol propranolol sotalol และ timolol)

การเกบรกษา

ใหเกบในภาชนะปดสนท และเกบใหพนมอเดก เกบในอณหภมหอง หางจากความรอน หลกเลยงการทำาใหภาชนะบรรจรว ไมควรเอาภาชนะบรรจไปจอไฟ หรอเตาเผา

21

ชอการคา สวนประกอบ

Bricanyl expectorantTerbutaline sulfate 03 mgml + Guaifenesin 133 mgml

Med-Broncodil Expectorant

Terbutaline sulfate 15 mg5ml + Guaifenesin 665 mg5ml

Terbosil ExpectorantTerbutaline sulfate 03 mgml + Guaifenesin 133 mgml

Terbron ExpectorantTerbutaline sulfate 15 mg5ml + Guaifenesin 665 mg5ml

TerbulinTerbutaline sulfate 15 mg5ml + Guaifenesin 665 mg5ml

Salbutamol

ชอสามญSalbutamol

ชอการคาAsmasal Bronchosol Butamol Ventolin Salmol

ทำาไมตองใชยานบรรเทา และ เปดทางเดนอากาศไปทปอด ทำาใหการหายใจสะดวกขน ชวยบรรเทาหอบหดเฉยบพลน และบรรเทาอาการหายใจไมออกจาก โรคหลอดลมอกเสบ โรคถงลมโปงพอง และ โรคปอด ใชปองกนการหายใจลำาบาก การหดเกรงของหลอดลม เมอมการออกกำาลงกาย

Pharmacokinetics

Peak effectOral 2-3 ชวโมง Nebulizationoral inhalation เกดขนภายใน 05-2 ชวโมงDuration of actionOral 4-6 ชวโมง Nebulizationoral inhalation 3-4 ชวโมงMetabolism เกดขนทตบ กลายไปเปน inactive sulfate อก 28 จะพบในปสสาวะในรปของ unchanged drugHalf life Oral 27-5 ชวโมง Inhalation 38 ชวโมงElimination 30 พบใน urine ในรปของ unchanged drug

วธใชยา

22

ให 2-4 ครงตอวน โดยใหโดยการรบประทาน ถาใหโดยทางยาพน จะใหทก 4-6 ชมใช 15 นาท กอนการออกกำาลงกาย เพอปองกนปญหาของการหายใจ โดยปฏบตตามคำาสงแพทยอยางเครงครดยาพนจะเรมไดผลภายใน 5-15 นาท และ จะมการออกฤทธไดเปนเวลา 3-4 ชม

คำาแนะนำาระหวางใชยา

ยาพน ตองทำาความสะอาดอยางสมำาเสมอ และ ถายาหมดประสทธภาพ หรอ คณมอาการแยลง ใหพบแพทยทนทไมควรใชยาในขนาดทเพม หรอ บอยมากขน เพราะทำาใหเกดอนตายไดเวลาจะเดนทาง ตองเอายาไปดวยทกครง

อาการขางเคยงของยา

การรบรสไมปกต ปากและคอแหงหรอระคายเคอง จากการใชยาพน แกโดยการใหกลวปากดวยนำาตวสน อาการตนเตน นอนไมหลบ คลนไส เสยงแหบ ไอ ใหพบแพทยถาอาการเหลานรนแรงหรอยาวนานหายใจลำาบากมากขนจากการใชยาพน หวใจเตนเรวขน ใหหยดใชยาและพบแพทย

คำาเตอนและขอควรระวง

กอนใชยาตวน ใหบอกแพทยกอนวา คณเปน หญงตงครรภ หญงใหนมบตร เปนโรคหวใจ โรคความดนโลหตสง ตอมธยรอยด overactive โรคลมชก หรอ โรคเบาหวานยาตวน มผลกระทบถงการตอบสนองของคณตอยาบางชนด เชน ยารกษาโรคหวด ยา MAO inhibitors (isocarboxazid phenelzine และ tranylcypromine) ยากดระบบประสาท หรอยาโรคหอบหด และ beta-blockers (atenolol carteolol esmolol labetalol metoprolol nadolol propranolol sotalol และ timolol)

การเกบรกษา

เกบในภาชนะปดสนท และเกบใหพนมอเดก เกบในอณหภมหอง ถาเปน syrup อาจเกบในตเยนได แตถาเปนยาพน ไมควรเกบในตเยน หรอ ใกลความรอน

ชอการคา สวนประกอบ

Almasal Salbutamol sulfate 2 mg + Theophylline 60 mg

Asmasal Expectorant

Salbutamol 1 mg + Guaifenesin 50 mg

Clenil compositumSalbutamol 100 mg + Beclomethasone dipropionate 50 mg

Theosal Salbutamol 2 mg + Theophylline 60 mg

Ventolin Expectorant Salbutamol sulfate 1 mg + Guaifenesin 50 mg

23

Prednisolone

ชอสามญPrednisolone

ชอการคาDi-Adreson-F Opredsone Prednisolone Polypred Pred-Mild Pred-Forte Predisone

ทำาไมตองใชยานยาตวนเปน corticosteroid ซงคลายกบ hormone ตามธรรมชาต ซงผลตโดย adrenal glands โดยชวยบรรเทาอาการอกเสบ ( บวม รอน แดง และ เจบ ) และใชรกษาขอตออกเสบ และความผดปกตของ ผวหนง เลอด ไต ตา ตอมธยรอยด และ ลำาไส รกษาอาการแพอยางรนแรง หอบหด และความบกพรองของ adrenal cortical

Pharmacokinetics

Protein binding 65-91 ( โดยขนอยกบความเขมขน )Metabolism เกดขนทตบ และยงถก metabolize ทเนอเยอของรางกายดวย กลายเปน inactive compoundHalf life 36 ชวโมงBiological 18-36 ชวโมงEnd state renal disease 3-5 ชวโมง Elimination ขบถายออกทางปสสาวะ โดย pricipally as glucuronides sulfates and unconjugated metabolites

วธใชยา

ถาคณใชยาน วนเวนวน ใหรบประทานตอนเชาในวนแรก และไมรบประทานในวนท 2 ปละรบประทานอกตอนเชาของวนท 3 และไมรบประทานในวนท 4 โดยรบประทานไปเรอย ๆ ตามแพทยสงถารบประทานยาตวน วนละครง ใหรบประทานตอนเชาพรอมอาหารเชาถารบประทานยาน มากกวาวนละ 1 ครง ใหรบประทานในชวงหางกนในเวลาทเหมาะสมไมควรหยดรบประทานยาน โดยปราศจากคำาแนะนำาของแพทย เพราะการหยดยาอาจทำาใหเกดอาการดงตอไปนได เชน สญเสยความรสกอยากอาหาร คลนไส อาเจยน drowsiness stupor ปวดศรษะ เปนไขเจบทขอและกลามเนอ peeling skin และ นำาหนกลด ถาไดรบยาปรมาณมากในเวลานาน แพทยจะคอยๆ ลดขนาดยาลง เพราะ จะปรบนาดยากอนทจะหยดยาอยางสมบรณ

คำาแนะนำาระหวางในยา

ถาคณไดรบยาน เปนเวลานาน คณควรจะตองตรวจเลอด เปนระยะ ๆ X-rays ตรวจตา ความดนโลหต ความสง นำาหนก และตรวจทางกายภาพ โดยการตรวจรางกายน สำาคญสำาหรบเดก เพราะยาตวน จะทำาใหการเจรญเตบโตของกระดกชาลงยาตวน ควนจะไดรบอยางสมำาเสมอ เพอใหมประสทธภาพ และ ไมควรใชมากจนเกนไป บอยเกนไป และใชนานเกนทแพทยสง โดยถาเกดอาการทแย ใหพบแพทย เพราะขนาดยาทคณไดรบ อาจจะตองการปรบกไดแพทยอาจจะบอกใหคณชงนำาหนก ทก ๆ วน และ ใหคณรายงานนำาหนกทผดปกตบอกแพทย หมอฟน และแพทยผาตด ทกำาลงจะรกษาคณ วาคณกำาลงไดรบยานอย (ถงแมวาคณจะหยดการรกษาดวยยาตวนมาแลว 12 เดอนกตาม)

24

อาการขางเคยงของยา

ถาเกดอาการคลนไส อาเจยน ระคายเคองกระเพาะ ใหรบประทานยาพรอมอาหาร หรอนม ถาอาการเหลานยงคงอย หรอ อจจาระของคณมสดำา ใหพบแพทยถาเกดอาการปวดศรษะ dizziness นอนไมหลบ depression ตนเตน อารมณไมปกต เปนสว ผวบาง เหงอมากขน ผมยาวเรวขน หนาแดง แผลถลอกงาย มจดสมวงบนผวหนง มระยะเวลาของการมประจำาเดอนผดปกต หรอขาดการมประจำาเดอน โดยถาอาการเหลาน คงอยเปนเวลานาน หรอรนแรงใหพบแพทยปญหาในระยะยาว ไดแก นำาหนกมากขน เทาบวม ขอเทาบวม และ ขาดานลางบวม มแผลทกลามเนอ และ กลามเนอออนแรง แผลทตา ปญหาในการมองเหน เปนหวด หรอตดเชอ เปนอาการหลงๆ ของการใชยานานๆ ใหพบแพทย

คำาเตอนและขอควรระวง

กอนทจะรบยาน ควรบอกแพทยวาคณไดรบยาตอไปนอยดวยคอ aspirin ยารกษาโรคขออกเสบ ยาปองกนการแขงตวของเลอด เชน warfarin (coumarin) ยาขบปสสาวะ estrogen (ยาคมกำาเนด) phenytoin rifampin และ phenobarbital ไมควรจะรบวคซน การทำาใหเกดการคมกนโรค ( immunization ) หรอการทดสอบทางผวหนง ตางๆ ขณะทไดรบยานอย ยกเวนวา แพทยจะบอกใหคณ โดยเฉพาะเลยวาคณสามารถรบไดกอนหนาทจะไดรบยาน ควรบอกแพทยดวยถาคณตงครรภ คาดวาจะตงครรภ ตองการทจะตงครรภ หรอ คณเปนหญงใหนมบตร โดยถาคณกำาลงจะตงครรภ คณควรพบแพทย เพราะยาตวน สามารถ ทำาใหเกดอนตรายกบเดกทอยในครรภ หรอ เดกทดมนมมารดากอนทจะรบยาน ควรบอกแพทยถงประวตการใชยาของคณกอน โดยถาคณเปนโรคตบ โรคไต โรคลำาไส หรอ โรคหวใจ โรคความดนโลหตสง underactive thyroid gland myasthenia gravis osteoporosis (brittle bones) ตดเชอ herpes ทตา หรอ การตดเชออนๆ หรอ มประวตการเปนวณโรค โรคลมชก ulcers หรอ โรคเกยวกบการแขงตวของเลอดถามประวตเปน ulcers หรอ ไดรบขนาดยาของ aspirin ทมาก หรอ ไดรบยารกษาโรคขออกเสบ ใหจำากดปรมาณการดมของเครองดม แอลกอฮอล ขณะทใชยาน เพราะยานสามารถ ทำาใหกระเพาะและลำาไส ไวตดการเกดระคายเคองจากการใชแอลกอฮอล aspirin และยารกษาไขขออกเสบ และจะเพมอตราเสยง ของการเกด ulcersรายงานการเกด injury หรอ อาการการตดเชอ (ไข เจบคอ เจบระหวางการถายปสสาวะ และปวดกลามเนอ) โดยเกดขนระหวางการรกษา และ ภายใน 12 เดอน หลงจากการรกษา ดวยยาน โดยตองการปรบขนาดยา ถาคณเปนโรคเบาหวาน ยาตวน จะเพมระดบนำาตาลในเลอดของคณ โดยถาคณควบคมนำาตาล ในเลอดของคณทบาน ใหทดสอบนำาตาลในเลอด และในปสสาวะ บอยกวาปกต และพบแพทย ถาระดบนำาตาลในเลอดสง หรอ ถามนำาตาลในปสสาวะ โดยขนาดยาของยาเบาหวาน และอาหารของคณ อาจจะตองปรบขนาด

การเกบรกษา

เกบรกษาในภาชนะปดสนท และ เกบใหพนมอเดกเกบในอณหภมหองถาคณเปนโรค arthritis ควรบอกแพทย หรอ เภสชกรวาคณไมตองการขวด child-resistant cap

25

ชอการคา สวนประกอบ

BlephamidePrednisolone acetate 02 + Na sulfacetamide 10

Denson Prednisolone 25 mg + Nitrofurazone 2 mg

Farakil Prednisolone 05 + Neomycin 03

Mysolone-N Prednisolone 5 mg + Neomycin sulfate 5 mg

Otosil Prednisolone 05 + Chloramphenical 5

Ketotifen

กลไกการออกฤทธของยาorally active agent ซงเปน antihistamine อยางมนยสำาคญ และมสมบตเปน antianaphylactic ซงสามารถใชอยางไดผลด ในการปองกน การเกดโรคหอบหด

ชอสามญKetotifen

ชอการคาAmitone Asmahoc Katifen Ketofen Sykofen Zediten

ทำาไมตองใชยานantiasthmatic agent

อาการขางเคยงของยาsedation และ drowsiness โดยอาจจะตองลดขนาดยาลง หรอ หยดการใชยา ถาความรนแรงไมลดลง โดยแอลกอฮอล อาจจะเสรมฤทธของ การเกดอาการขางเคยง ของยากได และยงมรายงานการเกดอาการ นำาหนกเพมขน ปากแหง ปวดศรษะ dizziness และ giddiness

26

Benzonatate

ขอบงใชใชแกไอแหง

ชอการคาTesalon

วธใชยาถาเปน Capsule ไมควรเคยวหรอละลายยา กรณอาย gt 10 ป ถงผใหญ ทาน 1 capsule ทก 4 ชม ไมควรเกน 6 capsuleวน อาย lt10 ป ขนาดยาทให 8 mgkgวน โดยบงให 3 ndash6 ครง

คำาแนะนำาระหวางใชยานหามเคยวหรอหก capsule

เมอคณลมทานยาใหรบประทานทนททนกได แตถาใกลกบเวลาทจะทานครงตอไป ไมตองทานยาครงทลม ใหขามไปทานครงปกต ไมควรทานยาเพมเปน 2 เทา

ผลขางเคยงของยา ในบางรายอาจเกดอาการ

สงบระงบ ปวดหว วงเวยน คดจมก คลนไส ไมสบาทอง ทองผก ผนคนสามารถใชไดในสตรมครรภ และระหวางการใหนมบตรไมควรใชยานในผปวยทแพยา

Codeine27

ชอการคาCodipront

Pharmacokinetics

ยาตวนดดซมไดดทาง GI tract หลงจากใหยาทาง oral แลวพบวา ยาจะออกฤทธเปน antitussive ภายในเวลา 1-2 ชวโมง และฤทธจะอยไดนานถง 4 ชวโมง ยาตวนจะกระจายไปยงนำานมไดดวยยาตวนถก metabolize ทตบ โดยกระบวนการ O-demethylation N-demethylation และบางสวนจะเกด conjugation ดวย glucuronic acid และถกขบออกทาง urine

วธใชยา

ผใหญ 10 ndash 20 mg ทก 4 ndash 6 ชม ไมควรทานเกน 120 mgวนเดก อาย 6 ndash 12 ป ทาน 5 ndash10 mg ทก 4 ndash 6 ชม ไมควรทานเกน 60 mgวนอาย 2 ndash 6 ป ทาน 25 ndash 5 mg ทก 4 ndash 6 ชม ไมควรทานเกน 30 mgวน

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน

ระหวางทใชยานไมควรขบรถ หรอทำางานทตองใชสตตลอดเวลาไมควรทานยานรวมกบเหลาไมควรใชแกอาการไปเรอรงทเกดจาก การสบบหร หอบหด ถงลมโปงพอง หรออาการไอทมเสลดเยอะ นอกจากอยภายใตการดแลของแพทยอาจมอาการปากแหง ทองผกไดอาจมอาการไมสบายทองใหแกโดยทานพรอมอาหาร หรอดมนมตาม

อาการขางเคยงของยาอาจมอาการ คลนไส อาเจยน วงเวยน สงบระงบ ทองผก

คำาเตอนและขอควรระวง

ไมควรใชยานกบผปวยหอบหดหลกเลยงการใชยานในสตรมครรภไมควรใชยานในสตรทใหนมบตรไมควรใชยานในเดกระวงการใชยานในผปวย โรคตบ ไต ผปวยทมธยรอยด ฮอรโมนตำา และคนสงอาย

การเกบรกษาเกบในภาชนะปดสนท ใหพนมอเดก ทอณหภมหอง

Dextromethorphan

ชอสามญDextrometrophan

28

ชอการคาCortuss Dextroral pusiran Polydex PPolydex Y Rocof Menthol Tussils 5

กลไกการออกฤทธdepressing the cough reflex (กดศนยการไอ) โดยไมมฤทธเปนยาขบเสมหะ (expectorant) ใน dose ของการรกษา ยาตวนจะไมยบยง ciliary activity

Pharmacokineticsดดซมไดเรวทาง GI tract การออกฤทธของยา จะมผลภายใน 15-30 นาทหลงรบประทานยาแลว ระยะเวลาในการออกฤทธประมาณ 3-6 ชม With conventional dosage forms

วธใชยา

ผใหญ และเดกอาย gt 12 ป 10-20 mg ทก 4 ชม หรอ 30 mg ทก 6-8 ชม แตไมควรเกน 120 mg วน หรอ ควรรบประทานตามแพทยสงเดก 6-12 ป 5-10 mg ทก 4 ชม หรอ 15 mg ทก 6-8 ชม แตไมควรเกน 60 mgวน หรอควรรบประทานตามแพทยสงเดกอายนอยกวา 2 ป ดเปนรายบคคลไปวาจะใหขนาดยาเทาไหร โดย dosage ปกตของยาตวนจะเปนแบบ extended-release oral suspension containing the polistirexผใหญและเดกอาย gt 12 ป 60 mg วนละ 2 ครงเดก 6-12 ป 30 mg วนละ 2 ครงเดก 2-6 ป 15 mg วนละ 2 ครงในรปแบบ Lozenges จะไมใชในเดกอายตำากวา 6 ป

ขอบงใชใชบรรเทาอาการไอ จากการระคายเคองของคอ และหลอดลม ซงเกดจากไขหวด หรอ สารระเหยทระคายเคอง โดยยาตวนมผลด ในการรกษาอาการไอ แบบเรอรงทไมมเสมหะ

ขอควรระวง

adverse effects ของยาตวนมนอย โดยอาจเกดอาการคลนไส และหรอ เกด GI disturbances อนๆ slight drowsiness และ dizziness ยานไมทำาใหเกดอาการ analgesia ไมทำาใหเกดการเสพตด และอาจม หรอไมมอาการ CNS depression กได การใหยาตวน จะเกยวกบการหลง histamine และควรในอยางระมดระวงในเดกทมประวตเปนโรคภมแพระวงการใชใน sedated หรอ debilitated patientsไมควรใชกบอาการไอแบบเรอรง ในผปวยทมการสบบหรนานๆ โรคหอบหด หรอ โรคถงลมปอดโปงพอง หรอไอทมเสมหะมากเกนไป โดยถามอาการไอมากกวา 1 สปดาห หรอ เปนซำาอกหลงจากทหายไปแลว หรอ เกดอาการไอรวมกบอาการไขสง ผน หรอ ปวดศรษะ ควรปรกษาแพทยยา Dextromethorphan ทมสวนผสมของ aspartame (Nutra Sweet) ควรระวงการใชในผปวยทเปน phenylketonuria ซงผปวยโรคนควรจำากด การไดรบ phenylalanine เพราะ Nutra Sweet จะถก metabolize ใน GI tract ไปเปน phenylalanineยา Dextromethorphan ทมสวนผสมของ tartrazine ถงแมวาอบตการณ การเกดการแพตอ tartrazine จะตำาแตการแพน มกพบบอยในผปวยทแพ aspirin

29

Antihistamine

ยาแกแพเปนยาหลกสำาหรบการรกษาโรคภมแพ ยาแกแพในระยเรมแรกจะมผลขางเคยงทไมพงปราถนา เชนอาการปากแหง ทำาใหเกดการงวงซมซงเปนผลเสยตอการทำางาน การทำางานของยาแกแพจะออกฤทธท H1-receptor คณสมบตของยาแกแพมดงน

bull ลดอาการทเกดจากการหลง histamine เชน อาการจาม คนจมก นำามกไหล bull แตไมลดอาการของคดจมก bull สามารถลดอาการคนตา และคนห bull ยาแกแพสวนใหญออกฤทธเรว

เนองจากผลขางเคยงของยาแกแพมมากจงไดมการพฒนายาแกแพรนใหมทมผลขางเคยงตำา ขณะเดยวกนกยงคงมประสทธภาพ ยารนใหมตองมประสทธภาพในการรกษาดงน

1 เยอบจมกอกเสบจากโรคภมแพทงชนดเปนทงป Perrenial allergic rhinitis และเปนเฉพาะฤด seasonal allergic rhinitis

2 เยอบตาอกเสบจากโรคภมแพ 3 ลมพษ ยาทจดวาไดผลดสำาหรบลมพษคอ cetiricineterfenadine ซงออกฤทธเรว

และลดอาการคนไดเปนอยางด 4 ผวหนงอกเสบแบบ Atopic dermatitis ยาทใชไดผลดคอ

cetirizineloratadineketotifen 5 โรคหด asthma โดยเฉพาะผปวยโรคหอบหดทมอาการภมแพมอาการคดจมก และนำามก

ไหล

ผลขางเคยงของยา

1 อาจจะทำาใหงวง ซม และนำาหนกตวเพม แตอาการนอยกวายาแกแพรนแรกๆ 2 พษตอหวใจ astemazoleterfenadine จะมผลตอการเตนของหวใจ แตยาตวอน

ไมมผลตอการเตนของหวใจ

ขอระวงในการใชยา

1 ควรจะตองระวงการใชยาอน เพราะอาจจะเกดปฏกรยา ยาทตองระวงไดแก erythromycinketoconazoleitraconazole

2 ไมควรใชยานในคนตงครรภ

30

3 ไมควรใชยานในคนทเลยงลกดวยนมแม 4 ควรจะระมดระวงในคนทเปนโรคไต และโรคตบ

Albuterol (อลบเทอรอล)หรอ Salbutamol ( ซลบทามอล)

ชอทางการคา Ventolin inhaler

ทำาไมจงตองใชยาน เปนยาขยายกลามเนอบรเวณหลอดลม ทำาใหชองวางในหลอดลมขยายใหญ จงหายใจสะดวกขน ใชในผทมปญหาเกยวกบการหายใจทมสาเหตมาจากหลอดลมอกเสบ ถงลมโปงพอง และโรคปอดอนๆ นอกจากนยงใชในการปองกนอาการหลอดลมตบหลงจากออกกำาลงกาย

วธใชยา กรณทเปนยาพน มวธการใชยาดงน

เขยาทใสยาพนหายใจออกใหไดมากทสดขณะทปากกำาลงปดอยเปดฝากระบอกยาพนออก แลวอมปากกระบอกยาโดยเอารมฝปากประกบปากกระบอกยาใหแนบสนทโดยรอบกดทใสยาพนเพอใหยาเขาปากพรอมกบสดลมหายใจเขาชาๆ โดยตองแนใจวายาผานเขาสลำาคอหมดโดยไมคาง อยตามซอกฟนหรอลน ถาใชกบเดกควรใหผใหญชวยเหลอ โดยปดจมกเดกใหสนทแลวกดยาพนเขาปากเดก เพอใหแนใจวายาไดผานเขาสลำาคอเดกกลนลมหายใจประมาณ 2-3 วนาท แลวจงปลอยลมหายใจออกชาๆ

หลงจากใชแลวถายงคงมความรสกวายายงเขาไปไมถงปอด จะมเครองมอทจะชวย เรยกวา spacer (สเปเซอร) ซงเปนกระบอกพลาสตกกลวง ใชสวมตอจากกระบอกพน จะทำาใหใชยาพนไดอยางมประสทธภาพมากขน ถาไมเขาใจวธการใชยาไมวากรณใดกตามควรปรกษาแพทยหรอเภสชกรใหอธบายวธการใชจนเขาใจโดยละเอยด และควรพบแพทยตามนดหรอเมอยาหมด กรณทเปนยาเมดใหรบประทานครงละ 1-2 เมด วนละ 3-4 ครง ตามคำาแนะนำาของแพทย

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน

ควรทำาความสะอาดอปกรณการพนอยางสมำาเสมอตามคำาแนะนำาทแนบมาเมอใชยาตามปกตแตไมสามารถปองกนหรอรกษาอาการไดใหพบแพทยอยางเรงดวนทสดอยาเพมขนาดการใชยาเองในแตละครงหรอเพมความถในการใชมากกวาทแพทยสงเพราะจะทำาให

31

ไดรบขนาดยามากเกนไป เกดอนตรายได

เมอคณลมกนยา ควรทานทนททนกขนได แตถาเวลาททานใกลเคยงกบเวลาทจะทานครงตอไป ควรงดทานยาทลม และใหทานตามเวลาทจะทานครงตอไปตามปกต ไมควรเพมปรมาณยาเปน 2

เทา

ผลขางเคยงของยา เกดไมบอยนกแตถาเกดขนใหรบพบแพทยทกำาลงรกษาอย อาการเหลานคอ การรบรสเปลยนไป ปากแหง มการระคายเคองบรเวณปากและลำาคอ นอนไมหลบ คลนไส ไอ และถายงใชแลวทำาใหหายใจลำาบากขนหรอใจสน ใหหยดใชยานทนทแลวพบแพทยโดยดวน

คำาเตอนและขอควรระวง ถามภาวะดงตอไปนควรแจงใหแพทยทราบ คอกำาลงตงครรภหรอใหนมบตร โรคหวใจ โรคความดนโลหตสง โรคตอมไทรอยดเปนพษ โรคลมชก โรคเบาหวาน และควรบอกแพทยวากำาลงใชยาอนอะไรอยบาง ทงทไดรบจากแพทยอนๆ หรอซอใชเองกตาม รวมทงการแพยาตางๆ ดวย

การเกบรกษา

เกบในภาชนะปดสนทใหพนมอเดกเกบใหพนแสงแดด ความรอนและความชนไมควรเกบในตเยนหรอใกลเตาไฟ

Allopurinol (อลโลพรนอล)

ชอการคา Alinol Allopin Allorin Apnol Apurol Loporic Medoric Puricin Puride SigapurolUricad Valeric Xanol Zyloric

ทำาไมจงตองใชยาน ยานใชเพอปองกนอาการกำาเรบของโรคเกาทในโรคเกาทเรอรงเทานน โดยออกฤทธลดการสรางกรดยรก ไมสามารถจะบรรเทาอาการของโรคเกาทเมอโรคเกาทกำาเรบแลวได ดงนนจงตองรบประทานและปฎบตตาม แพทยสงอยางเครงครด พยายามไมลมรบประทานยา และรบประทานอยางถกตองครบถวน

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน ระหวางทใชยานควรดมนำาประมาณแปดแกวตอวน สราหรอเครองดมทมแอลกอฮอลจะลดฤทธของยา ระหวางทรบประทานยาน ไมควรรบประทานนำาผลไมหรอวตามนซมากจนเกนไป เพราะวตามนซจะทำาใหปสสาวะเปนกรด และเกดนวในไตได

เมอคณลมกนยา ควรทานทนททนกขนได แตถาเวลาททานใกลเคยงกบเวลาทจะทานครงตอไป ควรงดทานยาทลม และใหทานตามเวลาทจะทานครงตอไปตามปกต ไมควรเพมปรมาณยาเปน 2 เทา

32

ผลขางเคยงของยา อาจพบอาการคลนไส อาเจยน ทองเสย อาหารไมยอย จงควรรบประทานยาหลงอาหารเพอปองกนอาการ ถาเกดอาการมากหรอทนไมไหวใหรบพบแพทย และอาจเกดผนตามผวหนง เจบปวดเมอปสสาวะ ปสสาวะมเลอด ระคายเคองตา ปากหรอรมฝปากบวม ใหหยดยาและพบแพทยทนท ยานอาจทำาใหมนงง เมอทานยานแลวมอาการมนงง ควรระมดระวงหากตองขบรถหรอทำางานเกยวกบเครองจกรกล

คำาเตอนและขอควรระวง หญงตงครรภหรอใหนมบตรและผปวยโรคไต โรคตบ ความดนโลหตสง เบาหวาน ควรปรกษาแพทยกอนใชยา ถาใชยาอนอยกอนหรอจะใชยาอนควบ ควรปรกษาแพทยหรอเภสชกร เพราะอาจทำาใหเกดอาการอนไมพงประสงคได

การเกบรกษา

เกบในภาชนะปดสนทใหพนมอเดก เกบใหพนแสง ความรอนและความชน

Amiloride and Hydrochlorothiazide (อะมโลไรด และ ฮยโดรคลอโรไธอะไซด)

ชอการคา Amihydrozide Amilide Hyperretic Miduret Milorex Miretic Moduretic Poli-uretic Renase Sefaretic

ทำาไมจงตองใชยาน เปนยาขบปสสาวะ ใชสำาหรบรกษาโรคความดนโลหตสงและอาการบวมนำาทเกดจากความผดปกตตางๆ เชน โรคหวใจ ยานไปทำาใหไตขจดนำาและเกลอสวนเกนออกจากรางกายทางปสสาวะ

วธใชยา รบประทานวนละ 1 ครงในตอนเชาพรอมอาหาร

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน ควรไปพบแพทยตามเวลานดหามหยดยาเองโดยทไมไดปรกษาแพทย แลหามใชยาชนดอนรวมดวยเกนกวาทแพทยสง

ควรรบประทานอาหารทมรสเคมนอยหรออาหารทมเกลอโซเดยมตำาและควรออกกำาลงกายทกวน จำากดอาหารทมเกลอโปแตสเซยมสง เชน กลวย ลกพรน ลกเกด นำาสมและนม

เมอคณลมกนยา ใหรบประทานทนททนกได ถาหากจำาไมไดจนถงวนรงขน ใหกนยามอตอไปตามปกตไมตองกนยาทลม

ผลขางเคยงของยา

อาจพบอาการคลนไส อาเจยน ทองเสย เบออาหาร ปวดทอง แนนทอง มลมในทอง ถาเกดอาการดงกลาวใหรบประทานยานพรอมอาหาร แตถาหากอาการยงคงอยหรอรนแรงขนใหพบแพทยอาการปสสาวะบอย มนงง ปวดหว ปญหาเหลานจะลดลงหลงจากทคณทานยานเปนเวลา 2-3 สปดาห ถาหากมอาการอยใหพบแพทยหากมอาการเหลานใหรบไปพบแพทยโดยดวนกลามเนอออนแรงหรอเกดตะครว ออนลา หวใจเตนชาหรอไมสมำาเสมอ เจบคอ ฟกชำางายผวหรอตาเหลองผนแดง

คำาเตอนแลขอควรระวง

33

ควรแจงใหแพทยทราบ ถาเปนโรคเบาหวาน เกาท แพยาซลฟา หรอเปนโรคตบ โรคไต กำาลงตงครรภ หรอใหนมบตร

แจงแพทยหรอเภสชกรใหทราบวาใชยาอะไรอยบาง โดยเฉพาะยา แคปโทพรล ดจอกซน อนาลาพรล ไลซโนพรล ลเธยม ยาเสรมโปแตสเซยม ยารกษาโรคขอ ยารกษาโรคเบาหวานหรอยาลดความดนโลหตหามรบประทานยาชนดน ถากำาลงรบประทานยาสไพโรโนแลคโทน หรอไทรแอมเทอรนอยเครองดมทมแอลกอฮอลอาจเพมฤทธของยาตวนจะทำาใหเกดอาการมนงงหรอปวดศรษะได จงไมควรใชรวมกนหากจะตองรบการผาตด หรอทำาฟนใหแจงแพทยวากำาลงใชยานอยถาเกดอาการปวยแลวทำาใหอาเจยนหรอทองเสยทำาใหสญเสยนำามาก ใหปรกษาแพทยหามใหยานแกผอนใช

การเกบรกษา เกบในภาชนะปดสนททอณหภมหอง พนจากแสง ความชนและจากมอเดก

Amiodorone (อะมโอดาโรน)

ชอการคา Cordarone

ทำาไมจงตองใชยาน ใชรกษาหรอปองกนภาวะหวใจเตนผดจงหวะ โดยยานจะลดการทำางานของเสนประสาทในหวใจและลดการทำางานทมากเกนไปของหวใจ

วธใชยา รบประทานวนละ 1-2 ครง ตามคำาสงแพทย อาจจะตองใชยานนาน 1-3 สปดาห จงจะเหนผลการรกษาและตองใชยานเปนเวลาหลายเดอน กอนทผลของยาจะออกฤทธเตมท

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน

ควรไปพบแพทยตามนด เพอตดตามผลการรกษาควรปฏบตตามคำาแนะนำาของแพทยเกยวกบการสบบหร อาหาร เครองดมทมแอลกอฮอลและคาเฟอน บหรและเครองดมทมคาเฟอนอาจจะทำาใหหวใจเตนผดจงหวะมากขนและมผลตอการออกฤทธของยา

เมอคณลมกนยา ใหเวนยามอนนไปเลยและรบประทานมอตอไปตามปกต หามรบประทานยาสองมอควบ

ผลขางเคยงของยา

ถามอาการคลนไส อาเจยน ทองผก เบออาหาร ปวดทอง ใหแกไขโดยรบประทานยาพรอมอาหารถามอาการมอสน เดนลำาบาก วงเวยน ออนเพลย กลามเนอออนเปลย นอนไมหลบ ปวดศรษะ เสอมสมรรถภาพทางเพศ นำาหนกตวลดลง การรบรสหรอกลนผดปกต การมองเหนผดปกต เชน มองภาพไมชดเจน เหนแสงรอบๆ วตถ ตาไมสามารถสแสงหรอตาแหง หนาแดง มการบวมของเทา ขอเทา ขาทอนลาง ผวเปลยนเปนสคลำาๆ (โดยเฉพาะทหนาและมอ) และผวหนงไวตอแสง ใหปรกษาแพทยถามอาการไอ หายใจหอบหรอมอาการเจบเมอหายใจ ทองบวม หวใจเตนเรวหรอผดปกตใหรบปรกษาแพทยทนท (อาการดงกลาวนสามารถเกดขนไดหลงจากทคณหยดยา)

คำาเตอนแลขอควรระวง

ควรแจงใหแพทยทราบ ถามประวตของโรคปอด ตบ หวใจ ตอมไทรอยด กำาลงตงครรภหรอใหนมบตรควรบอกกบแพทยหรอเภสชกรวากำาลงใชยาอนอย โดยเฉพาะยาตอไปน คอ เฟนโทอน วอรฟารนหรอยาตานการแขงตวของเลอด ด

34

จอกซน โพรเคนาไมด ควนดน และยาอนๆ ทใชรกษาโรคหวใจการใชยานอาจทำาใหผวหนงไวตอแสงแดดมากกวาปกต ซงผลดงกลาวจะปรากฎอยนานเปนสปดาหหรอเปนเดอน หลงจากทหยดรบประทานยาแลว ดงนน ถาจะออกไปนอกบานเปนเวลานานๆ ควรใสเสอแขนยาวและใชผลตภณฑกนแดด การสมผสแสงแดดจะทำาใหผวเปลยนเปนสคลำา ซงอาจจะไมหายเปนปกตหลงจากหยดใชยานแลวหากตองเขารบการผาตดหรอทำาฟน ใหบอกแพทยหรอทนตแพทยวากำาลงใชยานอย หรอมการใชยานภายในระยะ 2 เดอนทผานมาหามใหยานแกผอนใช

การเกบรกษา เกบในภาชนะปดสนททอณหภมหอง พนจากแสงแดดและจากมอเดก

Amitriptyline (อะมทรบไทลน)

ชอการคา Polytanol Tripta Triptyline Tryptanol

ทำาไมจงตองใชยาน เปนยาตานอาการซมเศรา ใชรกษาภาวะซมเศราและอาจมขอบงใชอนๆ ตามแพทยสง เชน บรรเทาอาการปวดเรอรง รกษาอาการปสสาวะรดทนอนในเดก แผลในกระเพาะอาหาร เปนตน ผทรบประทานยานควรไดรบการดแลและปฏบตตามทแพทยแนะนำาอยางเครงครด การปรบเปลยนขนาดยาหรอการหยดรบประทานยา ตองไดรบคำาสงจากแพทยเทานน

วธใชยา

รบประทานใหถกขนาดและสมำาเสมอตามแพทยสง หามหยดยาดวยตนเอง เพราะยาจะออกฤทธไดเตมทตองใชเวลาหลายสปดาหรบประทานยานในขณะทองวางหรอพรอมอาหารกได แตการรบประทานยาพรอมอาหารหรอหลงอาหารทนทจะชวยลดการระคายเคองกระเพาะอาหาร

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน บอกใหแพทยทราบถา

มประวตแพยาอนตงครรภหรอวางแผนตองการมบตร เพราะยานเปนอนตรายตอทารกในครรภกำาลงใหนมบตรเพราะยาสามารถผานทางนำานมสทารกและทำาใหเดกงวงซมไดกำาลงใชยาอนซงสงโดยแพทยหรอทนตแพทยทางอนหรอการซอยาจากรานขายยาในกรณเจบปวยเลกนอย เชน ยาแกหวด ยาแอสไพรนแกปวด ยาลดกรดในกระเพาะอาหาร เปนตนมโรคประจำาตวหรอมปญหาสขภาพอนๆ เชน มประวตเปนโรคหอบหด โรคลมชก โรคหวใจ ตอหน โรคตบ โรคจต พษสราเรอรง กอนเขารบการผาตดหรอทำาฟน รวมทงกรณไดรบบาดเจบฉกเฉน

เมอคณลมกนยา ควรทานทนททนกขนได แตถาเวลาททานใกลเคยงกบเวลาทจะทานครงตอไป ควรงดทานยาทลม และใหทานตามเวลาทจะทานครงตอไปตามปกต

ไมควรเพมปรมาณยาเปน 2 เทา

คำาเตอนและขอควรระวง

จำากดการดมสรา หรอเครองดมทมสวนผสมของแอลกอฮอล เพราะทำาใหงวงนอนเพมขน หามขบรถยนต ใชเครองจกรหรอทำางานทตองอาศยความตนตว เพราะยาทำาใหงวงซมพยายามอยาลกนงหรอยนอยางรวดเรว เพราะทำาใหเวยนหวหรอเปนลมไดยายงคงมฤทธอย 3-7 วนหลงจากหยดใชยาเพอใหเวลารางกายมการปรบตว หากสงเกตพบความผดปกตเกดขนใหปรกษาแพทยหรอ

35

เภสชกร

การเกบรกษา

เกบในภาชนะปดสนทใหพนมอเดกเกบใหพนแสง ความรอนและความชน

Amlodipine (แอมโลดพน)

ชอการคา Norvasc

ทำาไมจงตองใชยาน เปนยาลดความดนโลหตโดยออกฤทธขยายหลอดเลอดและใชบรรเทาอาการเจบหนาอกจากโรคแองไจนา (Angina)

วธใชยา รบประทานวนละ 1 ครงตามขนาดทใชรกษาตามแพทยสง เวลาในการรบประทานควรเปนเวลาเดยวกนของทกๆ วนเพอใหระยะหางของการใหยาเปนชวงเทาๆ กน

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน

ควรไปพบแพทยตามนดทกครงเพอใหแพทยประเมนและตดตามผลการใชยา และทำาการปรบขนาดยาหากขนาดยาทใชอยไมเหมาะสมหลกเลยงการรบประทานอาหารทโซเดยมสง ซงไดแกอาการทมเกลอมาก อาหารทมรสเคมเชน อาหารหมกดอง ไขเคม ปลาเคม ท การเปลยนอรยาบทจากการนงหรอนอนเปนลกขนและยนควรกระทำาอยางชาๆ เพอลดการหนามด มนงงยานอาจทำาใหมอาการมนงงจงควรหลกเลยงการขบรถหรอทำางานเกยวกบเครองจกรหากจะตองทำาการผาตดตางๆ รวมทงการผาตดทางทนตกรรมซงมการใชยาสลบ(general anesthesia) ควรบอกแพทยกอนทำาการผาตด วาใชยา amlodipine อย

เมอคณลมกนยา ควรทานทนททนกขนได แตถาเวลาททานใกลเคยงกบเวลาทจะทานครงตอไป ควรงดทานยาทลม และใหทานตามเวลาทจะทานครงตอไปตามปกต ไมควรเพมปรมาณยาเปน 2 เทา

ผลขางเคยงของยา ทพบไดแก หนามด มนงง เวยนศรษะ ออนเพลย เจบยอดอก (heartburn) มการเกรงตวของกลามเนอ รอนวบวาบตามตว ซงอาการเหลานจะหายไปเองเมอไดรบยาไประยะหนงเนองจากการปรบตวของรางกายใหเขากบยา แตหากมอาการรนแรงควรปรกษาแพทย

คำาเตอนและขอควรระวง

สตรมครรภหรอใหนมบตรหรอมโรคประจำาตวคอโรคหวใจ โรคตบหรอโรคไต ควรปรกษาแพทยผปวยซงใชยาตอไปน ควรใชดวยความระมดระวงในกลมเบตา บลอกเกอร (beta blocker)ไซเมทดน (cimetidine) เฟนทานล (fentanyl) ไซโคลสปอรน (cyclosporine) ดจอกซน (digoxin)

การเกบรกษา

เกบในภาชนะปดสนทใหพนมอเดกเกบใหพนแสงแดด ความรอนและความชน

36

Page 13: ยานอนหลับ

กลอมประสาท ยาคลายกลามเนอ ยานอนหลบ isoniazid probenecid rifampin antihistamines cimetidine theophylline phenytoin digoxin barbiturates

- หามดม alcohol ขณะทานยานอยเนองจาก alcohol จะไปทำาใหเวยนศรษะมากขน

ANTIANXIETY DRUGS

ความวตกกงวล (Anxiety) เปนสภาพทางอารมณอยางหนง ททำาใหเกดความไมสบายกายและใจเปนความรสกทมลวงหนา คาดการณเกยวกบอนาคต วาจะมสงทรายแรงไมดเกดขนกบตวเอง อาจเกดจากความจำาทนากลว รวมไปกบสถานการณในปจจบนทผนนไมรตว ผดจากความกลว คอไมมสาเหตทชดเจน และความรสกไมรนแรง เปนอยนานไมใชชวครแบบความกลว อาการทางรางกายทรวมไปกบความวตกกงวล คอการกระตนทางระบบซมพาเธตค ทางระบบหมนเวยนโลหต มชพจรเรว ใจสน ความดนโลหตขน กลามเนอสน เกรง ทำาใหปวดหลง ปวดคอ ปวดศรษะได ทางระบบทางเดนอาหารมนำาลายแหง คลนไส ทองเดน ทางระบบหายใจมหอบ หายใจเรว วงเวยน และมเหงอออกมาก ซงอาการตางๆ ทางรางกายนไมไดเกดเฉพาะกบความวตกกงวล แตพบในสภาพอนได เชน รก เกลยด กลวความวตกกงวลถามพอเหมาะจะทำาใหทำางานไดดขน ถามนอยเกนไปทำางานไมไดผลด แตถามมากเกนไป ประสทธภาพการทำางานกลดลงดวย และทำาใหเกดปญหาตางๆ ตามมา ความวตกกงวลทมมากเกนปกตและไมสมเหตผล จำาเปนตองรกษาดวยยาคลายกงวล (anxiolytic drugs)

1 Benzodiazepines

-Chlorodiazepoxide (Libriumreg )-Diazepam (Valiumreg )-Oxazepam (Seraxreg )-Lorazepam (Ativanreg )-Clobazam (Frisiumreg )-Clorazepate (Tranxenereg )-Alprazolam (Xanaxreg )

2 Glycerol derivatives

-Meprobamate

3 Buspirone

Benzodiazepines ใชกนมากในการรกษาความวตกกงวล โดยเฉพาะอยางยง chlordiazepoxide และ diazepam ม potency สงในการเปน antianxiety muscle relaxation กมากกวากลมอน

กลม sedative-hypnotics นทำาใหม sedation จนถง hypnosis ม muscle relaxation และ anticonvulsant action เกด tolerance habituation และ physical dependence ไดแตนอยและไมบอย ยกเวน meprobamate

13

ยากลมนเพม muscle tone ลด convulsive threshold ซงตรงขามกบพวก sedative-hypnotics ดกวากลมแรกตรงทม habituation และ physical dependence ไดนอยกวา แตขอเสยอนๆ ทำาใหคนนยมพวกแรกมากกวา

antianxiety drugs ชวยลด stimuli ทงจากภายในและภายนอกทเขามาสสมอง มผล sedative ออนๆ ชวยลด anxiety และมสวนชวยใหม muscle relaxation ซงกมสวนชวยลด anxiety ดวย benzodiazepine ยงเพม GABA (gamma-aminobutyric acid) activity ซงมผลในทาง antianxiety anticonvulsant และ muscle relaxant effects

Benzodiazepines

กลไกการออกฤทธ

กลไกการออกฤทธของ Benzodiazepine ยงไมทราบแนชด เชอวายากลมนมผลตอสวนตางๆในสมองบรเวณ sensory input limbic system โดยเปลยนแปลงอารมณ และยงพบวายากลมนไปเพม gamma-aminobutyric acid (GABA) activity โดย GABA activity ทเพมขน อาจมความสำาคญตอ anticonvulsant และ muscle-relaxant effects ของมน

นอกจากนน ยงมบางรายงานแสดงใหเหนวายากลมนมผลตอระดบและ turnover rate ของ neurotransmitters อนหลายตว เชน dopamine norepinephrine และ serotonin Benzodiazepines ยงมผลตอระบบ neuroendocrine สามารถลดการหลง ACTH corticosterone beta-endorphin และ prolactin

การดดซม การเปลยนแปลงในรางกาย และการขบถาย

เมอรบประทาน diazepam จะถกดดซมไดเรว ทง diazepam และ chlordiazepoxide ถกดดซมไดเกอบสมบรณ ตวอนบางตวการดดซมไมสมบรณและไมแนนอน แตถาใหโดยการฉดเขากลามเนอ ยาทงสองตวนถกดดซมไมไดดและไดความเขมขน ในเลอดตำากวาการใหโดยการรบประทาน อาจอธบายไดวา ตวทำาละลายสำาคญซงคอ propylene glycol ระคายเคองมาก และยาบางสวนตกตะกอนอยในเนอเยอเมอฉดเขากลาม จงไมควรใช เมอเขาไปในรางกาย chlordiazepoxide และ diazepam มการเปลยนได metabolites หลายอยางทสำาคญคอ N-desmethyldiazepam ซงม activity และม half-life ยาวกวาตวมนเอง oxazepam เปน metabolite ตวหนงของ diazepam ม duration of action สน half life ประมาณ 7 ชวโมง มประโยชนในการรกษา alcohol withdrawal syndrome หรอใชกบผปวยทม advanced liver disease ระยะออกฤทธ (duration of action) ของ chlordiazepoxide และ diazepam ยาว half-life ของ chlordiazepoxide 8-28 ชวโมง ในคนแกซงม metabolism ชาลง half-life นานขน diazepam ในคนอาย 20 ป half-life ประมาณ 20 ชวโมง ถาอาย 90 ประมาณ 90 ชวโมง ถาตบเสยอยางมาก เชนเปน cirrhosis half life ของ diazepam เพมขนเปน 46-105 ชวโมง หรอถง 164 ชวโมง ในบางรายงานprotein binding ของ chlordiazepoxide และ diazepam สงในผใหญ chlordiazepoxide จบกบ

14

protein เกนกวา 85 สวน diazepam จบกบ protein ประมาณ 97 โดยไมขนกบอาย ถาระดบ albumin ในเลอดตำาจะเกด oversedationdiazepam สามารถ induce metabolism ของมนเองได หลงจากใชไปนานๆ ระดบของ diazepam และ N-desmethyldiazepam ตำา ระดบ metabolite สง แตถาหยดยาไปกจะกลบลดลงอยางปกตdiazepam ผานรกไดดระดบความเขมขนใน fetus เทาๆ กบในแม

อาการไมพงประสงค

อาการเซองซม (oversedation)การชนยา (tolerance) เกดจากเอนไซมทใชเมตาบอไลซยาถกกระตนใหม เมตาบอลซมเรวขน meprobamate เกด tolerance เรวการตดยาโดยรางกาย (physical dependence) เกดตามหลงการชนยา และมอาการ withdrawal reaction รนแรงจากยาทม rate of disappearance เรว พวกทม action ยาวกวา เชน chlordiazepoxide diazepam และ Phenobarbital มอาการคอยเปนคอยไปและไมรนแรงdysmorphogenesis diazepam ทำาใหเกด cleft lip และ palate ในคนและ miceเนองจากเปน CNS depressants จงอาจทำาใหคนทม respiratory failure อาการรนแรงขนอาจทำาใหฆาตวตาย แต benzodiazepines เดยวๆ แทบไมพบวาทำาใหผใชฆาตวตาย แทบทงหมดเกดในคนทใชรวมไปกบยาอนoverdose ของ chlordiazepoxide หรอ diazepam อาการมกไมรนแรง แตถามยาอนรวมไปดวย อาการจะมากขนโดยทวไป benzodiazepines เกด interaction กบยาอนไดนอยกวา hypnotics sedatives หรอ antianxiety drugs อน แตการใชรวมกบ ethanol จะไดผลเปน potentiation เพราะ ethanol เพมทงการดดซมของ benzodiazepines และกดสมองเหมอนกบ benzodiazepines เมอใชรวมกบ CNS depressant อนไดผล additive การใช benzodiazepine รวมกบ valproate อาจพบ psychotic episode

ประโยชนทางคลนกของ Benzodiazepines

1 คลายกงวล (antianxiety) เปนขอบงใชทสำาคญ ไดผลดมากเมอมอาการรนแรง แตเนองจาก anxiety อาจเกดรวมกบ depression หรออาจเปนอาการแสดงของความผดปกตทางจตอนเชน schizophrenia ดงนนถาไม respond ตอ antianxiety drugs ควรนกถงการวนจฉยอน

2 ชวยใหนอนหลบ (hypnotic) benzodiazepines ใชเปนยานอนหลบมากทสด diazepam และ flurazepam ใชกนมาก

3 muscle strain antianxiety drugs หลายตวมคนเอามาใชสำาหรบแก muscle strain ซงสามารถรกษาไดดวยความรอนและ aspirin

4 Status epilepticus เมอมอาการชกทตอเนอง ใช diazepam ฉดเขาเสนโลหตดำาไดผลดแทบทกราย 5 alcohol withdrawal ใช benzodiazepine รกษาดทสด เพราะมคณสมบตทางเภสชวทยาคลาย

alcohol จงใชแทนไดด ชวยแกการชกจาก alcohol withdrawal ไดผลด ไมมอนตราย 6 anesthetic ใชเปน preanesthetic medication หรอใชฉดเขาเสนเลอดดำา ในการผาตดหรอวนจฉย

บางอยางชวระยะเวลาสนๆ เชน electric cardioversion การใส endotracheal tube การผาตดฟน การ reduce fracture เลกนอยไดผลด

ยาใหมทไดผลในการรกษาอาการทางอารมณ เชน anxiety ทไดผลด ไดแก Buspirone

15

BUSPIRONE

สารนเปน azapirone (azaspirodecanedione) เดมใชเปน antipsychotic มฤทธ antidepressant ดวย ยานมคณสมบตทางเภสชวทยาแตกตางจาก neuroleptics หรอ sedatives ซงรวมทง benzodiazepines ไมคอยทำาใหเกด extrapyramidal side effects ไมมผลตอการจบกบ receptors ของ benzodiazepines หรอ GABA ไมแกชกแถมยงอาจลด seizure threshold เลกนอย ไมม tolerance หรอ withdrawal reaction และไมม cross-tolerance กบ benzodiazepines หรอ sedative อน ม interaction กบยากดระบบประสาทสวนกลางอนๆ นอย

กลไกการออกฤทธ

buspirone และยาในกลมเดยวกน ซงไดแก gepirone ipsapirone และ tiaspirone เลอกจบเฉพาะ 5-HT1A receptor โดยเปน partial agonist การจบของ buspirone ท presynaptic ทำาใหเกด postsynaptic 5HT1A antagonism โดยลดการสงกระแสประสาทของ serotonin neurons และลดการสงเคราะหและการหลง serotonin

buspirone ไดผลดในการรกษา anxiety ระดบปานกลาง ถาชนดรนแรงและม panic ดวยไมไดผล ยานไมชวยในรายทม withdrawal reaction จากขาดยา benzodiazepines ดงนนการเปลยนยามาเปนยานจงควรคอยๆ ทำา สารนไมคอยทำาใหงวง

16

Aminophylline

ชอสามญAminophylline

ทำาไมตองใชยานเปนยาขยายหลอดลม โดยคลายและเปดทางเดนทไปสปอด ทำาใหงายตอการหายใจ โดยชวยบรรเทาการหายใจถ การมเสยงวด และ การหายใจลำาบาก จากการเปนโรคหอบหด หลอดลมอกเสบ และโรคถงลมโปงพอง และยงยบยงอาการหอบหด จากการออกกำาลงกายดวย

Pharmacokinetics

Absorption oral สามารถเกดไดถง 100 โดยขนอยกบ formulation usedDistribution Vd = 045 Lkg โดยยาตวนจะกระจายไปยงนำานมดวย (approximates serum concentration) และยาตวนยงสามารถผาน placenta ไดดวยMetabolism เกดทตบ โดยกระบวนการ demethylation และ oxidationHalf life มคาไมแนนอน โดยการเปลยนแปลงขนอยกบ อาย liver function cardiac function lung disease และประวตการสบบหรของผปวยElimination ขบออกทาง urine โดยในผใหญพบวา 10 ขบออกในรป unchanged drug ใน neonates การขบถายของ unchanged drug ทางปสสาวะมคามากกวา (มากกวา 50)

วธใชยารบประทานทก 6 8 หรอ 12 ชม ตามใบสงแพทย โดยควรรบประทานยาอยางสมำาเสมอ เพอจะไดมประสทธภาพทด บางคนอาจจะตอง รบประทานยาตดตอกนเปนเวลานาน ฉะนนไมควรหยดรบประทานยา โดยปราศจากคำาสงของแพทย แตอาจจะหยดได ถายาทำาใหเกดสภาวะ ของอาการทแยลง

คำาแนะนำาระหวางใชยา

ควรปฏบตตามคำาสงแพทย เพราะยาตวนอาจทำาใหเกดอนตรายไดถารบประทานยามากเกนไป หรอรบประทานยาบอยเกนใบสงแพทยใหเขาพบแพทยเปนประจำา โดยเฉพาะชวงอาทตยแรก ๆ ทคณไดรบยาน เพอใหแพทยไดประเมนการตอบสนองของคณ ตอการใชยาตวนถาอาการของคณไมดขน หรอยงแยลง ใหพบแพทยตองแนใจในจำานวนยาทคณไดรบในแตละครง และควรพกยาไปในทกททคณเดนทางดวย

เมอคณลมกนยาใหรบประทานยาทนททนกได และใหรบประทานยาทเหลอตามเวลาเดม โดยไมควรรบประทานยาเปน 2 เทาของขนาดยาเดม และถาคณเกดอาการ หายใจสนทรนแรง ใหพบแพทย

อาการขางเคยงของยา

17

ถาเกดอาการ คลนไส อาเจยน มแผลในกระเพาะอาหาร ทองเปนตะครว สญเสยความรสกอยากอาหาร ใหรบประทานยาพรอมอาหาร หรอ หลงอาหารทนท หรอ พรอมยาลดกรด หรอ พรอมนำา 1 แกว ถาปฏบตตามนแลวยงมปญหาอยใหพบแพทยปวดศรษะ นอนไมหลบ มอาการตนเตน หนามด ปสสาวะบอย มอและนวกระตก โดยถาอาการเหลานรนแรง ใหพบแพทยการสนของหวใจ หวใจเตนเรซ หายใจเรว นอนไมหลบ ใหพบแพทย เพอแพทยจะไดปรบขนาดยาของคณผนขนทผวหนง (อาการแพ) ใหพบแพทยทนท

คำาเตอนและขอควรระวง

กอนรบประทานยาตวน ควรบอกหมอกอนวาคณไดรบยาอะไรอย โดยเฉพาะอยางยง ยา allopurinol cimetidine erythromycin lithium propranolol และยาสำาหรบไขหวด ยาแกแพ และยารกษาโรคหอบหดการไดรบยา theophylline พรอมกบยาตวน อาจทำาใหเกดอาการตนเตน นอนไมหลบ คลนไส อาเจยน หรอการไดรบขนาดยาเกน ฉะนน การใชยาน ไมควรไดรบยา theophylline รวมดวยไมควรรบประทานยารกษาโรคหวด ยาแกแพ ยารกษาหอบหด ทประกอบดวยพวก ephedrine epinephrine phenylephrine phenylpropanolamine หรอ pneudoephedrine โดยปราศจากคำาแนะนำาจากแพทย เพราะสารดงกลาว จะเพมผลขางเคยงของยาตวนบคคลเหลาน ควรบอกแพทยถงสภาวะของตนเองกอนใชยาตวน ไดแก หญงตงครรภ หญงใหนมบตร โรค glaucoma มะเรง โรคตอมธยรอยด โรคเบาหวาน โรคความดนโลหตสง โรคตบ โรคไต โรคหวใจ โรคหลอดเลอด

การเกบรกษาเกบในภาชนะปดสนท เกบใหพนมอเดก เกบยาเหนบในตเยน และ ยารปแบบอนใหเกบทอณหภมหอง และเกบใหพนทมความชน

ชอการคา สวนประกอบ

Asmeton-S

Chlorpheniramine maleate 2 mg + Methoxyphenamine HCI 125 mg + Aminophylline 25 mg + Noscapine 7 mg

Theophylline

ชอสามญTheophylline

ชอการคาAlmarion Asmasolon Franol Xanthium Theo-Dur

ทำาไมตองใชยานเปนยาขยายหลอดลม โดยคลายและเปดทางเดนทไปสปอด ทำาใหงายตอการหายใจ โดยชวยบรรเทาการหายใจสน การหายใจมเสยงวด และการหายใจลำาบาก จากการเปนโรคหอบหด หลอดลมอกเสบ และ โรคถงลมโปงพอง เปนการยบยงอาการหอบหด

18

จากการออกกำาลงกาย

Pharmacokinetics

Absorption oral สามารถเกดไดถง 100 โดยขนอยกบ formulation usedDistribution Vd = 045 Lkg โดยยาตวนจะกระจายไปยงนำานมดวย ( approximates serum concentration) และยาตวนยงสามารถผาน placenta ไดดวยMetabolism เกดทตบ โดยกระบวนการ demethylation และ oxidationHalf life มคาไมแนนอน โดยการเปลยนแปลงขนอยกบ อาย liver function cardiac function lung disease และประวตการสบบหรของผปวยElimination ขบออกทาง urine โดยในผใหญพบวา 10 ขบออกในรป unchanged drug ใน neonates การขบถายของ unchanged drug ทางปสสาวะมคามากกวา (มากกวา 50)

วธใชยา

ควรรบประทานทก 6 8 12 หรอ 24 ชม โดยควรจะรบประทานในเวลาเดยวกนเพอกนลม โดยควรจะรบประทานยาอยางสมำาเสมอ เพอยาจะไดมประสทธภาพยาตวนอาจตองการใชเปนเวลานาน ไมควรทจะหยดใชโดยปราศจากการปรกษาจากแพทย เพราะการหยดใชยาอาจจะทำาใหอาการแยลงกได

คำาแนะนำาระหวางใชยา

ใหรบประทานยาตามแพทยสง เพราะมฉะนนอาจจะเกดอนตรายได ถารบประทานมากเกนไป หรอ รบประทานบอยเกนไปควรพบแพทยสมำาเสมอ โดยเฉพาะชวงอาทตยแรก ๆ เพราะ แพทยจะไดประเมนดการตอบสนองของคณตอยาตวนถาอาการไมดขน หรอ มอาการแยลง ใหปรกษาแพทยไมควรเปลยนยหอใหม โดยปราศจากการปรกษากบแพทยกอนการเกนทางไปไหน ควรทจะพกยานไปดวยเสมอ

เมอคณลมกนยา

ใหรบประทานยาทนททนกได และ รบประทานยาทเหลอตามเวลาเดม โดยไมควรรบประทานยาเพมขนาดเปน 2 เทา ถาเกดอาการหาใจถอยางรนแรง ใหตดตอกบแพทย

อาการขางเคยงของยา

ถาเกดอาการ คลนไส อาเจยน มแผลในกระเพาะอาหาร ทองเปนตะครว สญเสยความรสกอยากอาหาร ใหรบประทานยาพรอมอาหาร หรอ หลงอาหารทนท หรอ พรอมยาลดกรด หรอ พรอมนำา 1 แกว ถาปฏบตตามนแลวยงมปญหาอยใหพบแพทยปวดศรษะ นอนไมหลบ มอาการตนเตน หนามด ปสสาวะบอย มอและนวกระตก โดยถาอาการเหลานรนแรง ใหพบแพทยการสนของหวใจ หวใจเตนเรซ หายใจเรว นอนไมหลบ ใหพบแพทย เพอแพทยจะไดปรบขนาดยาของคณผนขนทผวหนง ( อาการแพ ) ใหพบแพทยทนท

คำาเตอนและขอควรระวง

19

กอนรบประทานยาตวน ควรบอกหมอกอนวาคณไดรบยาอะไรอย โดยเฉพาะอยางยง ยา allopurinol cimetidine erythromycin lithium propranolol และ ยาสำาหรบไขหวด ยาแกแพ และยารกษาโรคหอบหดการไดรบยา theophylline พรอมกบยาตวน อาจทำาใหเกดอาการตนเตน นอนไมหลบ คลนไส อาเจยน หรอการไดรบขนาดยาเกน ฉะนน การใชยาน ไมควรไดรบยา theophylline รวมดวยไมควรรบประทานยารกษาโรคหวด ยาแกแพ ยารกษาหอบหด ทประกอบดวยพวก ephedrine epinephrine phenylephrine phenylpropanolamine หรอ pneudoephedrine โดยปราศจากคำาแนะนำาจากแพทย เพราะสารดงกลาวจะเพมผลขางเคยงของยาตวนบคคลเหลาน ควรบอกแพทยถงสภาวะของตนเองกอนใชยาตวน ไดแก หญงตงครรภ หญงใหนมบตร โรค glaucoma มะเรง โรคตอมธยรอยด โรคเบาหวาน โรคความดนโลหตสง โรคตบ โรคไต โรคหวใจ โรคหลอดเลอด

การเกบรกษาเกบในภาชนะปดสนท เกบใหพนมอเดก เกบยาเหนบในตเยน และ ยารปแบบอนใหเกบทอณหภมหอง และเกบใหพนทมความชน

ชอการคา สวนประกอบ

Almasal Theophylline 60 mg + Salbutamol sulfate 2 mg

AsianbronTheophylline anhydrous 150 mg + Glyceryl guaiacolate 90 mg

Bronchil Guaifenesin 90 mg + Theophylline 150 mg

Polyphed Theophylline 150 mg + Glyceryl guaiacolate 90 mg

Theosal Theophylline 60 mg + Salbutamol 2 mg

Terbutaline

ชอสามญTerbutaline

ชอการคาBricanyl Bricanyl terbuhaler Salterline Terbuno Vaccanyl

ทำาไมตองใชยาน

เปนยาขยายหลอดลม คลาย และ เปดทางผานไปทปอด ใหสามารถหายใจไดสะดวก ใชเพอบรรเทาอาการหอบหดเฉยบพลน และอาการหายใจไมออก ทเกดจากโรคถงลมโปงพอง โรคหลอดลมอกเสบ และโรคปอดอนๆ

Pharmacokinetics

20

Onset of action oral = 30-45 นาทProtein binding 25Metabolism เกดทตบกลายเปน inactive sulfate conjugatesHalf life 11-16 ชวโมงElimination ทางปสสาวะ

วธใชยาใหโดยการรบประทาน 3-4 ครงตอวน และ ถาใหทางการพน ใหทก 4-6 ชม โดยตองปฏบตตามคำาแนะนำา บนฉลากอยางเครงครด โดยยาตวนจะเรมทำางานภายใน 30 นาท

คำาแนะนำาระหวางใชยา

ถายาหมดประสทธภาพ หรอ ถาอาการของคณแยลง (โดยเฉพาะถาการหายใจลำาบาก หรอหายใจยากขน หลงจากการใชยาพน) ใหหยดใชยาน และพบแพทยไมควรใชยามากเกนไป หรอ บอยเกนไป เพราะการเพมขนาดยา สามารถทำาใหเกดอนตราย และสามารถลดประสทธภาพของยาไดถาเสมหะจากการไอระหวางทเกดอาการหอบหดเฉยบพลน เปลยนจากสขาวไปเปนสเหลอง เขยว หรอสเทา ควรพบแพทย เพราะอาการเชนน อาจเกดจากการตดเชอไดการเดนทาง ควรทจะพกยาใหไดตามทกำาหนดไว

เมอคณลมกนยา

ใหรบประทานยาทนททนกได และ ใหรบประทานยาอนตามเวลาเดม และ ถานกไดใกลกบเวลาทจะรบประทานยาครงตอไปควรจะรบประทานยาครงตอไปไดเลย โดยทไมตองรบประทานยาเพมขนาดเปน 2 เทา

อาการขางเคยงของยา

ถายปสสาวะไมปกต ปากแหง และระคายเคอง ใหบวนปากดวยนำาหลงจากการไดรบการรกษาแตละครงถาเกดอาการตวสน ตนเตน ปวดหว คลนไส อาเจยน นอนไมหลบ เหนอยงาย drowsiness dizziness เหงอออก มเสยงในห ใหพบแพทย ถาอาการเหลานรนแรง หรอ เปนเวลานานถาเกดอาการหวใจเตนไมสมำาเสมอ palpitations ปวดหนาอก ปวดหวใจ หายใจลำาบากมากขน มเสยงวด ใหพบแพทยทนท

คำาเตอนและขอควรระวง

ถาคณเปน หญงตงครรภ หญงใหนมบตร เปนโรคความดนโลหตสง ตอมธยรอยด overactive หวใจเตนไมเปนจงหวะ โรคหวใจ หรอ เปนลมชก หรอ ลมบาหม ใหบอกแพทยกอนใชยานกอนใชยาน ควรบอกแพทย หรอ เภสชกรกอนถงยาทใชอย โดยเฉพาะยา MAO inhibitors (isocarboxazid phenelzine และ tranylcypromine) ยากดระบบประสาท หรอยาโรคหอบหด และ b-blockers (atenolol carteolol esmolol labetalol metoprolol nadolol propranolol sotalol และ timolol)

การเกบรกษา

ใหเกบในภาชนะปดสนท และเกบใหพนมอเดก เกบในอณหภมหอง หางจากความรอน หลกเลยงการทำาใหภาชนะบรรจรว ไมควรเอาภาชนะบรรจไปจอไฟ หรอเตาเผา

21

ชอการคา สวนประกอบ

Bricanyl expectorantTerbutaline sulfate 03 mgml + Guaifenesin 133 mgml

Med-Broncodil Expectorant

Terbutaline sulfate 15 mg5ml + Guaifenesin 665 mg5ml

Terbosil ExpectorantTerbutaline sulfate 03 mgml + Guaifenesin 133 mgml

Terbron ExpectorantTerbutaline sulfate 15 mg5ml + Guaifenesin 665 mg5ml

TerbulinTerbutaline sulfate 15 mg5ml + Guaifenesin 665 mg5ml

Salbutamol

ชอสามญSalbutamol

ชอการคาAsmasal Bronchosol Butamol Ventolin Salmol

ทำาไมตองใชยานบรรเทา และ เปดทางเดนอากาศไปทปอด ทำาใหการหายใจสะดวกขน ชวยบรรเทาหอบหดเฉยบพลน และบรรเทาอาการหายใจไมออกจาก โรคหลอดลมอกเสบ โรคถงลมโปงพอง และ โรคปอด ใชปองกนการหายใจลำาบาก การหดเกรงของหลอดลม เมอมการออกกำาลงกาย

Pharmacokinetics

Peak effectOral 2-3 ชวโมง Nebulizationoral inhalation เกดขนภายใน 05-2 ชวโมงDuration of actionOral 4-6 ชวโมง Nebulizationoral inhalation 3-4 ชวโมงMetabolism เกดขนทตบ กลายไปเปน inactive sulfate อก 28 จะพบในปสสาวะในรปของ unchanged drugHalf life Oral 27-5 ชวโมง Inhalation 38 ชวโมงElimination 30 พบใน urine ในรปของ unchanged drug

วธใชยา

22

ให 2-4 ครงตอวน โดยใหโดยการรบประทาน ถาใหโดยทางยาพน จะใหทก 4-6 ชมใช 15 นาท กอนการออกกำาลงกาย เพอปองกนปญหาของการหายใจ โดยปฏบตตามคำาสงแพทยอยางเครงครดยาพนจะเรมไดผลภายใน 5-15 นาท และ จะมการออกฤทธไดเปนเวลา 3-4 ชม

คำาแนะนำาระหวางใชยา

ยาพน ตองทำาความสะอาดอยางสมำาเสมอ และ ถายาหมดประสทธภาพ หรอ คณมอาการแยลง ใหพบแพทยทนทไมควรใชยาในขนาดทเพม หรอ บอยมากขน เพราะทำาใหเกดอนตายไดเวลาจะเดนทาง ตองเอายาไปดวยทกครง

อาการขางเคยงของยา

การรบรสไมปกต ปากและคอแหงหรอระคายเคอง จากการใชยาพน แกโดยการใหกลวปากดวยนำาตวสน อาการตนเตน นอนไมหลบ คลนไส เสยงแหบ ไอ ใหพบแพทยถาอาการเหลานรนแรงหรอยาวนานหายใจลำาบากมากขนจากการใชยาพน หวใจเตนเรวขน ใหหยดใชยาและพบแพทย

คำาเตอนและขอควรระวง

กอนใชยาตวน ใหบอกแพทยกอนวา คณเปน หญงตงครรภ หญงใหนมบตร เปนโรคหวใจ โรคความดนโลหตสง ตอมธยรอยด overactive โรคลมชก หรอ โรคเบาหวานยาตวน มผลกระทบถงการตอบสนองของคณตอยาบางชนด เชน ยารกษาโรคหวด ยา MAO inhibitors (isocarboxazid phenelzine และ tranylcypromine) ยากดระบบประสาท หรอยาโรคหอบหด และ beta-blockers (atenolol carteolol esmolol labetalol metoprolol nadolol propranolol sotalol และ timolol)

การเกบรกษา

เกบในภาชนะปดสนท และเกบใหพนมอเดก เกบในอณหภมหอง ถาเปน syrup อาจเกบในตเยนได แตถาเปนยาพน ไมควรเกบในตเยน หรอ ใกลความรอน

ชอการคา สวนประกอบ

Almasal Salbutamol sulfate 2 mg + Theophylline 60 mg

Asmasal Expectorant

Salbutamol 1 mg + Guaifenesin 50 mg

Clenil compositumSalbutamol 100 mg + Beclomethasone dipropionate 50 mg

Theosal Salbutamol 2 mg + Theophylline 60 mg

Ventolin Expectorant Salbutamol sulfate 1 mg + Guaifenesin 50 mg

23

Prednisolone

ชอสามญPrednisolone

ชอการคาDi-Adreson-F Opredsone Prednisolone Polypred Pred-Mild Pred-Forte Predisone

ทำาไมตองใชยานยาตวนเปน corticosteroid ซงคลายกบ hormone ตามธรรมชาต ซงผลตโดย adrenal glands โดยชวยบรรเทาอาการอกเสบ ( บวม รอน แดง และ เจบ ) และใชรกษาขอตออกเสบ และความผดปกตของ ผวหนง เลอด ไต ตา ตอมธยรอยด และ ลำาไส รกษาอาการแพอยางรนแรง หอบหด และความบกพรองของ adrenal cortical

Pharmacokinetics

Protein binding 65-91 ( โดยขนอยกบความเขมขน )Metabolism เกดขนทตบ และยงถก metabolize ทเนอเยอของรางกายดวย กลายเปน inactive compoundHalf life 36 ชวโมงBiological 18-36 ชวโมงEnd state renal disease 3-5 ชวโมง Elimination ขบถายออกทางปสสาวะ โดย pricipally as glucuronides sulfates and unconjugated metabolites

วธใชยา

ถาคณใชยาน วนเวนวน ใหรบประทานตอนเชาในวนแรก และไมรบประทานในวนท 2 ปละรบประทานอกตอนเชาของวนท 3 และไมรบประทานในวนท 4 โดยรบประทานไปเรอย ๆ ตามแพทยสงถารบประทานยาตวน วนละครง ใหรบประทานตอนเชาพรอมอาหารเชาถารบประทานยาน มากกวาวนละ 1 ครง ใหรบประทานในชวงหางกนในเวลาทเหมาะสมไมควรหยดรบประทานยาน โดยปราศจากคำาแนะนำาของแพทย เพราะการหยดยาอาจทำาใหเกดอาการดงตอไปนได เชน สญเสยความรสกอยากอาหาร คลนไส อาเจยน drowsiness stupor ปวดศรษะ เปนไขเจบทขอและกลามเนอ peeling skin และ นำาหนกลด ถาไดรบยาปรมาณมากในเวลานาน แพทยจะคอยๆ ลดขนาดยาลง เพราะ จะปรบนาดยากอนทจะหยดยาอยางสมบรณ

คำาแนะนำาระหวางในยา

ถาคณไดรบยาน เปนเวลานาน คณควรจะตองตรวจเลอด เปนระยะ ๆ X-rays ตรวจตา ความดนโลหต ความสง นำาหนก และตรวจทางกายภาพ โดยการตรวจรางกายน สำาคญสำาหรบเดก เพราะยาตวน จะทำาใหการเจรญเตบโตของกระดกชาลงยาตวน ควนจะไดรบอยางสมำาเสมอ เพอใหมประสทธภาพ และ ไมควรใชมากจนเกนไป บอยเกนไป และใชนานเกนทแพทยสง โดยถาเกดอาการทแย ใหพบแพทย เพราะขนาดยาทคณไดรบ อาจจะตองการปรบกไดแพทยอาจจะบอกใหคณชงนำาหนก ทก ๆ วน และ ใหคณรายงานนำาหนกทผดปกตบอกแพทย หมอฟน และแพทยผาตด ทกำาลงจะรกษาคณ วาคณกำาลงไดรบยานอย (ถงแมวาคณจะหยดการรกษาดวยยาตวนมาแลว 12 เดอนกตาม)

24

อาการขางเคยงของยา

ถาเกดอาการคลนไส อาเจยน ระคายเคองกระเพาะ ใหรบประทานยาพรอมอาหาร หรอนม ถาอาการเหลานยงคงอย หรอ อจจาระของคณมสดำา ใหพบแพทยถาเกดอาการปวดศรษะ dizziness นอนไมหลบ depression ตนเตน อารมณไมปกต เปนสว ผวบาง เหงอมากขน ผมยาวเรวขน หนาแดง แผลถลอกงาย มจดสมวงบนผวหนง มระยะเวลาของการมประจำาเดอนผดปกต หรอขาดการมประจำาเดอน โดยถาอาการเหลาน คงอยเปนเวลานาน หรอรนแรงใหพบแพทยปญหาในระยะยาว ไดแก นำาหนกมากขน เทาบวม ขอเทาบวม และ ขาดานลางบวม มแผลทกลามเนอ และ กลามเนอออนแรง แผลทตา ปญหาในการมองเหน เปนหวด หรอตดเชอ เปนอาการหลงๆ ของการใชยานานๆ ใหพบแพทย

คำาเตอนและขอควรระวง

กอนทจะรบยาน ควรบอกแพทยวาคณไดรบยาตอไปนอยดวยคอ aspirin ยารกษาโรคขออกเสบ ยาปองกนการแขงตวของเลอด เชน warfarin (coumarin) ยาขบปสสาวะ estrogen (ยาคมกำาเนด) phenytoin rifampin และ phenobarbital ไมควรจะรบวคซน การทำาใหเกดการคมกนโรค ( immunization ) หรอการทดสอบทางผวหนง ตางๆ ขณะทไดรบยานอย ยกเวนวา แพทยจะบอกใหคณ โดยเฉพาะเลยวาคณสามารถรบไดกอนหนาทจะไดรบยาน ควรบอกแพทยดวยถาคณตงครรภ คาดวาจะตงครรภ ตองการทจะตงครรภ หรอ คณเปนหญงใหนมบตร โดยถาคณกำาลงจะตงครรภ คณควรพบแพทย เพราะยาตวน สามารถ ทำาใหเกดอนตรายกบเดกทอยในครรภ หรอ เดกทดมนมมารดากอนทจะรบยาน ควรบอกแพทยถงประวตการใชยาของคณกอน โดยถาคณเปนโรคตบ โรคไต โรคลำาไส หรอ โรคหวใจ โรคความดนโลหตสง underactive thyroid gland myasthenia gravis osteoporosis (brittle bones) ตดเชอ herpes ทตา หรอ การตดเชออนๆ หรอ มประวตการเปนวณโรค โรคลมชก ulcers หรอ โรคเกยวกบการแขงตวของเลอดถามประวตเปน ulcers หรอ ไดรบขนาดยาของ aspirin ทมาก หรอ ไดรบยารกษาโรคขออกเสบ ใหจำากดปรมาณการดมของเครองดม แอลกอฮอล ขณะทใชยาน เพราะยานสามารถ ทำาใหกระเพาะและลำาไส ไวตดการเกดระคายเคองจากการใชแอลกอฮอล aspirin และยารกษาไขขออกเสบ และจะเพมอตราเสยง ของการเกด ulcersรายงานการเกด injury หรอ อาการการตดเชอ (ไข เจบคอ เจบระหวางการถายปสสาวะ และปวดกลามเนอ) โดยเกดขนระหวางการรกษา และ ภายใน 12 เดอน หลงจากการรกษา ดวยยาน โดยตองการปรบขนาดยา ถาคณเปนโรคเบาหวาน ยาตวน จะเพมระดบนำาตาลในเลอดของคณ โดยถาคณควบคมนำาตาล ในเลอดของคณทบาน ใหทดสอบนำาตาลในเลอด และในปสสาวะ บอยกวาปกต และพบแพทย ถาระดบนำาตาลในเลอดสง หรอ ถามนำาตาลในปสสาวะ โดยขนาดยาของยาเบาหวาน และอาหารของคณ อาจจะตองปรบขนาด

การเกบรกษา

เกบรกษาในภาชนะปดสนท และ เกบใหพนมอเดกเกบในอณหภมหองถาคณเปนโรค arthritis ควรบอกแพทย หรอ เภสชกรวาคณไมตองการขวด child-resistant cap

25

ชอการคา สวนประกอบ

BlephamidePrednisolone acetate 02 + Na sulfacetamide 10

Denson Prednisolone 25 mg + Nitrofurazone 2 mg

Farakil Prednisolone 05 + Neomycin 03

Mysolone-N Prednisolone 5 mg + Neomycin sulfate 5 mg

Otosil Prednisolone 05 + Chloramphenical 5

Ketotifen

กลไกการออกฤทธของยาorally active agent ซงเปน antihistamine อยางมนยสำาคญ และมสมบตเปน antianaphylactic ซงสามารถใชอยางไดผลด ในการปองกน การเกดโรคหอบหด

ชอสามญKetotifen

ชอการคาAmitone Asmahoc Katifen Ketofen Sykofen Zediten

ทำาไมตองใชยานantiasthmatic agent

อาการขางเคยงของยาsedation และ drowsiness โดยอาจจะตองลดขนาดยาลง หรอ หยดการใชยา ถาความรนแรงไมลดลง โดยแอลกอฮอล อาจจะเสรมฤทธของ การเกดอาการขางเคยง ของยากได และยงมรายงานการเกดอาการ นำาหนกเพมขน ปากแหง ปวดศรษะ dizziness และ giddiness

26

Benzonatate

ขอบงใชใชแกไอแหง

ชอการคาTesalon

วธใชยาถาเปน Capsule ไมควรเคยวหรอละลายยา กรณอาย gt 10 ป ถงผใหญ ทาน 1 capsule ทก 4 ชม ไมควรเกน 6 capsuleวน อาย lt10 ป ขนาดยาทให 8 mgkgวน โดยบงให 3 ndash6 ครง

คำาแนะนำาระหวางใชยานหามเคยวหรอหก capsule

เมอคณลมทานยาใหรบประทานทนททนกได แตถาใกลกบเวลาทจะทานครงตอไป ไมตองทานยาครงทลม ใหขามไปทานครงปกต ไมควรทานยาเพมเปน 2 เทา

ผลขางเคยงของยา ในบางรายอาจเกดอาการ

สงบระงบ ปวดหว วงเวยน คดจมก คลนไส ไมสบาทอง ทองผก ผนคนสามารถใชไดในสตรมครรภ และระหวางการใหนมบตรไมควรใชยานในผปวยทแพยา

Codeine27

ชอการคาCodipront

Pharmacokinetics

ยาตวนดดซมไดดทาง GI tract หลงจากใหยาทาง oral แลวพบวา ยาจะออกฤทธเปน antitussive ภายในเวลา 1-2 ชวโมง และฤทธจะอยไดนานถง 4 ชวโมง ยาตวนจะกระจายไปยงนำานมไดดวยยาตวนถก metabolize ทตบ โดยกระบวนการ O-demethylation N-demethylation และบางสวนจะเกด conjugation ดวย glucuronic acid และถกขบออกทาง urine

วธใชยา

ผใหญ 10 ndash 20 mg ทก 4 ndash 6 ชม ไมควรทานเกน 120 mgวนเดก อาย 6 ndash 12 ป ทาน 5 ndash10 mg ทก 4 ndash 6 ชม ไมควรทานเกน 60 mgวนอาย 2 ndash 6 ป ทาน 25 ndash 5 mg ทก 4 ndash 6 ชม ไมควรทานเกน 30 mgวน

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน

ระหวางทใชยานไมควรขบรถ หรอทำางานทตองใชสตตลอดเวลาไมควรทานยานรวมกบเหลาไมควรใชแกอาการไปเรอรงทเกดจาก การสบบหร หอบหด ถงลมโปงพอง หรออาการไอทมเสลดเยอะ นอกจากอยภายใตการดแลของแพทยอาจมอาการปากแหง ทองผกไดอาจมอาการไมสบายทองใหแกโดยทานพรอมอาหาร หรอดมนมตาม

อาการขางเคยงของยาอาจมอาการ คลนไส อาเจยน วงเวยน สงบระงบ ทองผก

คำาเตอนและขอควรระวง

ไมควรใชยานกบผปวยหอบหดหลกเลยงการใชยานในสตรมครรภไมควรใชยานในสตรทใหนมบตรไมควรใชยานในเดกระวงการใชยานในผปวย โรคตบ ไต ผปวยทมธยรอยด ฮอรโมนตำา และคนสงอาย

การเกบรกษาเกบในภาชนะปดสนท ใหพนมอเดก ทอณหภมหอง

Dextromethorphan

ชอสามญDextrometrophan

28

ชอการคาCortuss Dextroral pusiran Polydex PPolydex Y Rocof Menthol Tussils 5

กลไกการออกฤทธdepressing the cough reflex (กดศนยการไอ) โดยไมมฤทธเปนยาขบเสมหะ (expectorant) ใน dose ของการรกษา ยาตวนจะไมยบยง ciliary activity

Pharmacokineticsดดซมไดเรวทาง GI tract การออกฤทธของยา จะมผลภายใน 15-30 นาทหลงรบประทานยาแลว ระยะเวลาในการออกฤทธประมาณ 3-6 ชม With conventional dosage forms

วธใชยา

ผใหญ และเดกอาย gt 12 ป 10-20 mg ทก 4 ชม หรอ 30 mg ทก 6-8 ชม แตไมควรเกน 120 mg วน หรอ ควรรบประทานตามแพทยสงเดก 6-12 ป 5-10 mg ทก 4 ชม หรอ 15 mg ทก 6-8 ชม แตไมควรเกน 60 mgวน หรอควรรบประทานตามแพทยสงเดกอายนอยกวา 2 ป ดเปนรายบคคลไปวาจะใหขนาดยาเทาไหร โดย dosage ปกตของยาตวนจะเปนแบบ extended-release oral suspension containing the polistirexผใหญและเดกอาย gt 12 ป 60 mg วนละ 2 ครงเดก 6-12 ป 30 mg วนละ 2 ครงเดก 2-6 ป 15 mg วนละ 2 ครงในรปแบบ Lozenges จะไมใชในเดกอายตำากวา 6 ป

ขอบงใชใชบรรเทาอาการไอ จากการระคายเคองของคอ และหลอดลม ซงเกดจากไขหวด หรอ สารระเหยทระคายเคอง โดยยาตวนมผลด ในการรกษาอาการไอ แบบเรอรงทไมมเสมหะ

ขอควรระวง

adverse effects ของยาตวนมนอย โดยอาจเกดอาการคลนไส และหรอ เกด GI disturbances อนๆ slight drowsiness และ dizziness ยานไมทำาใหเกดอาการ analgesia ไมทำาใหเกดการเสพตด และอาจม หรอไมมอาการ CNS depression กได การใหยาตวน จะเกยวกบการหลง histamine และควรในอยางระมดระวงในเดกทมประวตเปนโรคภมแพระวงการใชใน sedated หรอ debilitated patientsไมควรใชกบอาการไอแบบเรอรง ในผปวยทมการสบบหรนานๆ โรคหอบหด หรอ โรคถงลมปอดโปงพอง หรอไอทมเสมหะมากเกนไป โดยถามอาการไอมากกวา 1 สปดาห หรอ เปนซำาอกหลงจากทหายไปแลว หรอ เกดอาการไอรวมกบอาการไขสง ผน หรอ ปวดศรษะ ควรปรกษาแพทยยา Dextromethorphan ทมสวนผสมของ aspartame (Nutra Sweet) ควรระวงการใชในผปวยทเปน phenylketonuria ซงผปวยโรคนควรจำากด การไดรบ phenylalanine เพราะ Nutra Sweet จะถก metabolize ใน GI tract ไปเปน phenylalanineยา Dextromethorphan ทมสวนผสมของ tartrazine ถงแมวาอบตการณ การเกดการแพตอ tartrazine จะตำาแตการแพน มกพบบอยในผปวยทแพ aspirin

29

Antihistamine

ยาแกแพเปนยาหลกสำาหรบการรกษาโรคภมแพ ยาแกแพในระยเรมแรกจะมผลขางเคยงทไมพงปราถนา เชนอาการปากแหง ทำาใหเกดการงวงซมซงเปนผลเสยตอการทำางาน การทำางานของยาแกแพจะออกฤทธท H1-receptor คณสมบตของยาแกแพมดงน

bull ลดอาการทเกดจากการหลง histamine เชน อาการจาม คนจมก นำามกไหล bull แตไมลดอาการของคดจมก bull สามารถลดอาการคนตา และคนห bull ยาแกแพสวนใหญออกฤทธเรว

เนองจากผลขางเคยงของยาแกแพมมากจงไดมการพฒนายาแกแพรนใหมทมผลขางเคยงตำา ขณะเดยวกนกยงคงมประสทธภาพ ยารนใหมตองมประสทธภาพในการรกษาดงน

1 เยอบจมกอกเสบจากโรคภมแพทงชนดเปนทงป Perrenial allergic rhinitis และเปนเฉพาะฤด seasonal allergic rhinitis

2 เยอบตาอกเสบจากโรคภมแพ 3 ลมพษ ยาทจดวาไดผลดสำาหรบลมพษคอ cetiricineterfenadine ซงออกฤทธเรว

และลดอาการคนไดเปนอยางด 4 ผวหนงอกเสบแบบ Atopic dermatitis ยาทใชไดผลดคอ

cetirizineloratadineketotifen 5 โรคหด asthma โดยเฉพาะผปวยโรคหอบหดทมอาการภมแพมอาการคดจมก และนำามก

ไหล

ผลขางเคยงของยา

1 อาจจะทำาใหงวง ซม และนำาหนกตวเพม แตอาการนอยกวายาแกแพรนแรกๆ 2 พษตอหวใจ astemazoleterfenadine จะมผลตอการเตนของหวใจ แตยาตวอน

ไมมผลตอการเตนของหวใจ

ขอระวงในการใชยา

1 ควรจะตองระวงการใชยาอน เพราะอาจจะเกดปฏกรยา ยาทตองระวงไดแก erythromycinketoconazoleitraconazole

2 ไมควรใชยานในคนตงครรภ

30

3 ไมควรใชยานในคนทเลยงลกดวยนมแม 4 ควรจะระมดระวงในคนทเปนโรคไต และโรคตบ

Albuterol (อลบเทอรอล)หรอ Salbutamol ( ซลบทามอล)

ชอทางการคา Ventolin inhaler

ทำาไมจงตองใชยาน เปนยาขยายกลามเนอบรเวณหลอดลม ทำาใหชองวางในหลอดลมขยายใหญ จงหายใจสะดวกขน ใชในผทมปญหาเกยวกบการหายใจทมสาเหตมาจากหลอดลมอกเสบ ถงลมโปงพอง และโรคปอดอนๆ นอกจากนยงใชในการปองกนอาการหลอดลมตบหลงจากออกกำาลงกาย

วธใชยา กรณทเปนยาพน มวธการใชยาดงน

เขยาทใสยาพนหายใจออกใหไดมากทสดขณะทปากกำาลงปดอยเปดฝากระบอกยาพนออก แลวอมปากกระบอกยาโดยเอารมฝปากประกบปากกระบอกยาใหแนบสนทโดยรอบกดทใสยาพนเพอใหยาเขาปากพรอมกบสดลมหายใจเขาชาๆ โดยตองแนใจวายาผานเขาสลำาคอหมดโดยไมคาง อยตามซอกฟนหรอลน ถาใชกบเดกควรใหผใหญชวยเหลอ โดยปดจมกเดกใหสนทแลวกดยาพนเขาปากเดก เพอใหแนใจวายาไดผานเขาสลำาคอเดกกลนลมหายใจประมาณ 2-3 วนาท แลวจงปลอยลมหายใจออกชาๆ

หลงจากใชแลวถายงคงมความรสกวายายงเขาไปไมถงปอด จะมเครองมอทจะชวย เรยกวา spacer (สเปเซอร) ซงเปนกระบอกพลาสตกกลวง ใชสวมตอจากกระบอกพน จะทำาใหใชยาพนไดอยางมประสทธภาพมากขน ถาไมเขาใจวธการใชยาไมวากรณใดกตามควรปรกษาแพทยหรอเภสชกรใหอธบายวธการใชจนเขาใจโดยละเอยด และควรพบแพทยตามนดหรอเมอยาหมด กรณทเปนยาเมดใหรบประทานครงละ 1-2 เมด วนละ 3-4 ครง ตามคำาแนะนำาของแพทย

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน

ควรทำาความสะอาดอปกรณการพนอยางสมำาเสมอตามคำาแนะนำาทแนบมาเมอใชยาตามปกตแตไมสามารถปองกนหรอรกษาอาการไดใหพบแพทยอยางเรงดวนทสดอยาเพมขนาดการใชยาเองในแตละครงหรอเพมความถในการใชมากกวาทแพทยสงเพราะจะทำาให

31

ไดรบขนาดยามากเกนไป เกดอนตรายได

เมอคณลมกนยา ควรทานทนททนกขนได แตถาเวลาททานใกลเคยงกบเวลาทจะทานครงตอไป ควรงดทานยาทลม และใหทานตามเวลาทจะทานครงตอไปตามปกต ไมควรเพมปรมาณยาเปน 2

เทา

ผลขางเคยงของยา เกดไมบอยนกแตถาเกดขนใหรบพบแพทยทกำาลงรกษาอย อาการเหลานคอ การรบรสเปลยนไป ปากแหง มการระคายเคองบรเวณปากและลำาคอ นอนไมหลบ คลนไส ไอ และถายงใชแลวทำาใหหายใจลำาบากขนหรอใจสน ใหหยดใชยานทนทแลวพบแพทยโดยดวน

คำาเตอนและขอควรระวง ถามภาวะดงตอไปนควรแจงใหแพทยทราบ คอกำาลงตงครรภหรอใหนมบตร โรคหวใจ โรคความดนโลหตสง โรคตอมไทรอยดเปนพษ โรคลมชก โรคเบาหวาน และควรบอกแพทยวากำาลงใชยาอนอะไรอยบาง ทงทไดรบจากแพทยอนๆ หรอซอใชเองกตาม รวมทงการแพยาตางๆ ดวย

การเกบรกษา

เกบในภาชนะปดสนทใหพนมอเดกเกบใหพนแสงแดด ความรอนและความชนไมควรเกบในตเยนหรอใกลเตาไฟ

Allopurinol (อลโลพรนอล)

ชอการคา Alinol Allopin Allorin Apnol Apurol Loporic Medoric Puricin Puride SigapurolUricad Valeric Xanol Zyloric

ทำาไมจงตองใชยาน ยานใชเพอปองกนอาการกำาเรบของโรคเกาทในโรคเกาทเรอรงเทานน โดยออกฤทธลดการสรางกรดยรก ไมสามารถจะบรรเทาอาการของโรคเกาทเมอโรคเกาทกำาเรบแลวได ดงนนจงตองรบประทานและปฎบตตาม แพทยสงอยางเครงครด พยายามไมลมรบประทานยา และรบประทานอยางถกตองครบถวน

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน ระหวางทใชยานควรดมนำาประมาณแปดแกวตอวน สราหรอเครองดมทมแอลกอฮอลจะลดฤทธของยา ระหวางทรบประทานยาน ไมควรรบประทานนำาผลไมหรอวตามนซมากจนเกนไป เพราะวตามนซจะทำาใหปสสาวะเปนกรด และเกดนวในไตได

เมอคณลมกนยา ควรทานทนททนกขนได แตถาเวลาททานใกลเคยงกบเวลาทจะทานครงตอไป ควรงดทานยาทลม และใหทานตามเวลาทจะทานครงตอไปตามปกต ไมควรเพมปรมาณยาเปน 2 เทา

32

ผลขางเคยงของยา อาจพบอาการคลนไส อาเจยน ทองเสย อาหารไมยอย จงควรรบประทานยาหลงอาหารเพอปองกนอาการ ถาเกดอาการมากหรอทนไมไหวใหรบพบแพทย และอาจเกดผนตามผวหนง เจบปวดเมอปสสาวะ ปสสาวะมเลอด ระคายเคองตา ปากหรอรมฝปากบวม ใหหยดยาและพบแพทยทนท ยานอาจทำาใหมนงง เมอทานยานแลวมอาการมนงง ควรระมดระวงหากตองขบรถหรอทำางานเกยวกบเครองจกรกล

คำาเตอนและขอควรระวง หญงตงครรภหรอใหนมบตรและผปวยโรคไต โรคตบ ความดนโลหตสง เบาหวาน ควรปรกษาแพทยกอนใชยา ถาใชยาอนอยกอนหรอจะใชยาอนควบ ควรปรกษาแพทยหรอเภสชกร เพราะอาจทำาใหเกดอาการอนไมพงประสงคได

การเกบรกษา

เกบในภาชนะปดสนทใหพนมอเดก เกบใหพนแสง ความรอนและความชน

Amiloride and Hydrochlorothiazide (อะมโลไรด และ ฮยโดรคลอโรไธอะไซด)

ชอการคา Amihydrozide Amilide Hyperretic Miduret Milorex Miretic Moduretic Poli-uretic Renase Sefaretic

ทำาไมจงตองใชยาน เปนยาขบปสสาวะ ใชสำาหรบรกษาโรคความดนโลหตสงและอาการบวมนำาทเกดจากความผดปกตตางๆ เชน โรคหวใจ ยานไปทำาใหไตขจดนำาและเกลอสวนเกนออกจากรางกายทางปสสาวะ

วธใชยา รบประทานวนละ 1 ครงในตอนเชาพรอมอาหาร

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน ควรไปพบแพทยตามเวลานดหามหยดยาเองโดยทไมไดปรกษาแพทย แลหามใชยาชนดอนรวมดวยเกนกวาทแพทยสง

ควรรบประทานอาหารทมรสเคมนอยหรออาหารทมเกลอโซเดยมตำาและควรออกกำาลงกายทกวน จำากดอาหารทมเกลอโปแตสเซยมสง เชน กลวย ลกพรน ลกเกด นำาสมและนม

เมอคณลมกนยา ใหรบประทานทนททนกได ถาหากจำาไมไดจนถงวนรงขน ใหกนยามอตอไปตามปกตไมตองกนยาทลม

ผลขางเคยงของยา

อาจพบอาการคลนไส อาเจยน ทองเสย เบออาหาร ปวดทอง แนนทอง มลมในทอง ถาเกดอาการดงกลาวใหรบประทานยานพรอมอาหาร แตถาหากอาการยงคงอยหรอรนแรงขนใหพบแพทยอาการปสสาวะบอย มนงง ปวดหว ปญหาเหลานจะลดลงหลงจากทคณทานยานเปนเวลา 2-3 สปดาห ถาหากมอาการอยใหพบแพทยหากมอาการเหลานใหรบไปพบแพทยโดยดวนกลามเนอออนแรงหรอเกดตะครว ออนลา หวใจเตนชาหรอไมสมำาเสมอ เจบคอ ฟกชำางายผวหรอตาเหลองผนแดง

คำาเตอนแลขอควรระวง

33

ควรแจงใหแพทยทราบ ถาเปนโรคเบาหวาน เกาท แพยาซลฟา หรอเปนโรคตบ โรคไต กำาลงตงครรภ หรอใหนมบตร

แจงแพทยหรอเภสชกรใหทราบวาใชยาอะไรอยบาง โดยเฉพาะยา แคปโทพรล ดจอกซน อนาลาพรล ไลซโนพรล ลเธยม ยาเสรมโปแตสเซยม ยารกษาโรคขอ ยารกษาโรคเบาหวานหรอยาลดความดนโลหตหามรบประทานยาชนดน ถากำาลงรบประทานยาสไพโรโนแลคโทน หรอไทรแอมเทอรนอยเครองดมทมแอลกอฮอลอาจเพมฤทธของยาตวนจะทำาใหเกดอาการมนงงหรอปวดศรษะได จงไมควรใชรวมกนหากจะตองรบการผาตด หรอทำาฟนใหแจงแพทยวากำาลงใชยานอยถาเกดอาการปวยแลวทำาใหอาเจยนหรอทองเสยทำาใหสญเสยนำามาก ใหปรกษาแพทยหามใหยานแกผอนใช

การเกบรกษา เกบในภาชนะปดสนททอณหภมหอง พนจากแสง ความชนและจากมอเดก

Amiodorone (อะมโอดาโรน)

ชอการคา Cordarone

ทำาไมจงตองใชยาน ใชรกษาหรอปองกนภาวะหวใจเตนผดจงหวะ โดยยานจะลดการทำางานของเสนประสาทในหวใจและลดการทำางานทมากเกนไปของหวใจ

วธใชยา รบประทานวนละ 1-2 ครง ตามคำาสงแพทย อาจจะตองใชยานนาน 1-3 สปดาห จงจะเหนผลการรกษาและตองใชยานเปนเวลาหลายเดอน กอนทผลของยาจะออกฤทธเตมท

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน

ควรไปพบแพทยตามนด เพอตดตามผลการรกษาควรปฏบตตามคำาแนะนำาของแพทยเกยวกบการสบบหร อาหาร เครองดมทมแอลกอฮอลและคาเฟอน บหรและเครองดมทมคาเฟอนอาจจะทำาใหหวใจเตนผดจงหวะมากขนและมผลตอการออกฤทธของยา

เมอคณลมกนยา ใหเวนยามอนนไปเลยและรบประทานมอตอไปตามปกต หามรบประทานยาสองมอควบ

ผลขางเคยงของยา

ถามอาการคลนไส อาเจยน ทองผก เบออาหาร ปวดทอง ใหแกไขโดยรบประทานยาพรอมอาหารถามอาการมอสน เดนลำาบาก วงเวยน ออนเพลย กลามเนอออนเปลย นอนไมหลบ ปวดศรษะ เสอมสมรรถภาพทางเพศ นำาหนกตวลดลง การรบรสหรอกลนผดปกต การมองเหนผดปกต เชน มองภาพไมชดเจน เหนแสงรอบๆ วตถ ตาไมสามารถสแสงหรอตาแหง หนาแดง มการบวมของเทา ขอเทา ขาทอนลาง ผวเปลยนเปนสคลำาๆ (โดยเฉพาะทหนาและมอ) และผวหนงไวตอแสง ใหปรกษาแพทยถามอาการไอ หายใจหอบหรอมอาการเจบเมอหายใจ ทองบวม หวใจเตนเรวหรอผดปกตใหรบปรกษาแพทยทนท (อาการดงกลาวนสามารถเกดขนไดหลงจากทคณหยดยา)

คำาเตอนแลขอควรระวง

ควรแจงใหแพทยทราบ ถามประวตของโรคปอด ตบ หวใจ ตอมไทรอยด กำาลงตงครรภหรอใหนมบตรควรบอกกบแพทยหรอเภสชกรวากำาลงใชยาอนอย โดยเฉพาะยาตอไปน คอ เฟนโทอน วอรฟารนหรอยาตานการแขงตวของเลอด ด

34

จอกซน โพรเคนาไมด ควนดน และยาอนๆ ทใชรกษาโรคหวใจการใชยานอาจทำาใหผวหนงไวตอแสงแดดมากกวาปกต ซงผลดงกลาวจะปรากฎอยนานเปนสปดาหหรอเปนเดอน หลงจากทหยดรบประทานยาแลว ดงนน ถาจะออกไปนอกบานเปนเวลานานๆ ควรใสเสอแขนยาวและใชผลตภณฑกนแดด การสมผสแสงแดดจะทำาใหผวเปลยนเปนสคลำา ซงอาจจะไมหายเปนปกตหลงจากหยดใชยานแลวหากตองเขารบการผาตดหรอทำาฟน ใหบอกแพทยหรอทนตแพทยวากำาลงใชยานอย หรอมการใชยานภายในระยะ 2 เดอนทผานมาหามใหยานแกผอนใช

การเกบรกษา เกบในภาชนะปดสนททอณหภมหอง พนจากแสงแดดและจากมอเดก

Amitriptyline (อะมทรบไทลน)

ชอการคา Polytanol Tripta Triptyline Tryptanol

ทำาไมจงตองใชยาน เปนยาตานอาการซมเศรา ใชรกษาภาวะซมเศราและอาจมขอบงใชอนๆ ตามแพทยสง เชน บรรเทาอาการปวดเรอรง รกษาอาการปสสาวะรดทนอนในเดก แผลในกระเพาะอาหาร เปนตน ผทรบประทานยานควรไดรบการดแลและปฏบตตามทแพทยแนะนำาอยางเครงครด การปรบเปลยนขนาดยาหรอการหยดรบประทานยา ตองไดรบคำาสงจากแพทยเทานน

วธใชยา

รบประทานใหถกขนาดและสมำาเสมอตามแพทยสง หามหยดยาดวยตนเอง เพราะยาจะออกฤทธไดเตมทตองใชเวลาหลายสปดาหรบประทานยานในขณะทองวางหรอพรอมอาหารกได แตการรบประทานยาพรอมอาหารหรอหลงอาหารทนทจะชวยลดการระคายเคองกระเพาะอาหาร

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน บอกใหแพทยทราบถา

มประวตแพยาอนตงครรภหรอวางแผนตองการมบตร เพราะยานเปนอนตรายตอทารกในครรภกำาลงใหนมบตรเพราะยาสามารถผานทางนำานมสทารกและทำาใหเดกงวงซมไดกำาลงใชยาอนซงสงโดยแพทยหรอทนตแพทยทางอนหรอการซอยาจากรานขายยาในกรณเจบปวยเลกนอย เชน ยาแกหวด ยาแอสไพรนแกปวด ยาลดกรดในกระเพาะอาหาร เปนตนมโรคประจำาตวหรอมปญหาสขภาพอนๆ เชน มประวตเปนโรคหอบหด โรคลมชก โรคหวใจ ตอหน โรคตบ โรคจต พษสราเรอรง กอนเขารบการผาตดหรอทำาฟน รวมทงกรณไดรบบาดเจบฉกเฉน

เมอคณลมกนยา ควรทานทนททนกขนได แตถาเวลาททานใกลเคยงกบเวลาทจะทานครงตอไป ควรงดทานยาทลม และใหทานตามเวลาทจะทานครงตอไปตามปกต

ไมควรเพมปรมาณยาเปน 2 เทา

คำาเตอนและขอควรระวง

จำากดการดมสรา หรอเครองดมทมสวนผสมของแอลกอฮอล เพราะทำาใหงวงนอนเพมขน หามขบรถยนต ใชเครองจกรหรอทำางานทตองอาศยความตนตว เพราะยาทำาใหงวงซมพยายามอยาลกนงหรอยนอยางรวดเรว เพราะทำาใหเวยนหวหรอเปนลมไดยายงคงมฤทธอย 3-7 วนหลงจากหยดใชยาเพอใหเวลารางกายมการปรบตว หากสงเกตพบความผดปกตเกดขนใหปรกษาแพทยหรอ

35

เภสชกร

การเกบรกษา

เกบในภาชนะปดสนทใหพนมอเดกเกบใหพนแสง ความรอนและความชน

Amlodipine (แอมโลดพน)

ชอการคา Norvasc

ทำาไมจงตองใชยาน เปนยาลดความดนโลหตโดยออกฤทธขยายหลอดเลอดและใชบรรเทาอาการเจบหนาอกจากโรคแองไจนา (Angina)

วธใชยา รบประทานวนละ 1 ครงตามขนาดทใชรกษาตามแพทยสง เวลาในการรบประทานควรเปนเวลาเดยวกนของทกๆ วนเพอใหระยะหางของการใหยาเปนชวงเทาๆ กน

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน

ควรไปพบแพทยตามนดทกครงเพอใหแพทยประเมนและตดตามผลการใชยา และทำาการปรบขนาดยาหากขนาดยาทใชอยไมเหมาะสมหลกเลยงการรบประทานอาหารทโซเดยมสง ซงไดแกอาการทมเกลอมาก อาหารทมรสเคมเชน อาหารหมกดอง ไขเคม ปลาเคม ท การเปลยนอรยาบทจากการนงหรอนอนเปนลกขนและยนควรกระทำาอยางชาๆ เพอลดการหนามด มนงงยานอาจทำาใหมอาการมนงงจงควรหลกเลยงการขบรถหรอทำางานเกยวกบเครองจกรหากจะตองทำาการผาตดตางๆ รวมทงการผาตดทางทนตกรรมซงมการใชยาสลบ(general anesthesia) ควรบอกแพทยกอนทำาการผาตด วาใชยา amlodipine อย

เมอคณลมกนยา ควรทานทนททนกขนได แตถาเวลาททานใกลเคยงกบเวลาทจะทานครงตอไป ควรงดทานยาทลม และใหทานตามเวลาทจะทานครงตอไปตามปกต ไมควรเพมปรมาณยาเปน 2 เทา

ผลขางเคยงของยา ทพบไดแก หนามด มนงง เวยนศรษะ ออนเพลย เจบยอดอก (heartburn) มการเกรงตวของกลามเนอ รอนวบวาบตามตว ซงอาการเหลานจะหายไปเองเมอไดรบยาไประยะหนงเนองจากการปรบตวของรางกายใหเขากบยา แตหากมอาการรนแรงควรปรกษาแพทย

คำาเตอนและขอควรระวง

สตรมครรภหรอใหนมบตรหรอมโรคประจำาตวคอโรคหวใจ โรคตบหรอโรคไต ควรปรกษาแพทยผปวยซงใชยาตอไปน ควรใชดวยความระมดระวงในกลมเบตา บลอกเกอร (beta blocker)ไซเมทดน (cimetidine) เฟนทานล (fentanyl) ไซโคลสปอรน (cyclosporine) ดจอกซน (digoxin)

การเกบรกษา

เกบในภาชนะปดสนทใหพนมอเดกเกบใหพนแสงแดด ความรอนและความชน

36

Page 14: ยานอนหลับ

ยากลมนเพม muscle tone ลด convulsive threshold ซงตรงขามกบพวก sedative-hypnotics ดกวากลมแรกตรงทม habituation และ physical dependence ไดนอยกวา แตขอเสยอนๆ ทำาใหคนนยมพวกแรกมากกวา

antianxiety drugs ชวยลด stimuli ทงจากภายในและภายนอกทเขามาสสมอง มผล sedative ออนๆ ชวยลด anxiety และมสวนชวยใหม muscle relaxation ซงกมสวนชวยลด anxiety ดวย benzodiazepine ยงเพม GABA (gamma-aminobutyric acid) activity ซงมผลในทาง antianxiety anticonvulsant และ muscle relaxant effects

Benzodiazepines

กลไกการออกฤทธ

กลไกการออกฤทธของ Benzodiazepine ยงไมทราบแนชด เชอวายากลมนมผลตอสวนตางๆในสมองบรเวณ sensory input limbic system โดยเปลยนแปลงอารมณ และยงพบวายากลมนไปเพม gamma-aminobutyric acid (GABA) activity โดย GABA activity ทเพมขน อาจมความสำาคญตอ anticonvulsant และ muscle-relaxant effects ของมน

นอกจากนน ยงมบางรายงานแสดงใหเหนวายากลมนมผลตอระดบและ turnover rate ของ neurotransmitters อนหลายตว เชน dopamine norepinephrine และ serotonin Benzodiazepines ยงมผลตอระบบ neuroendocrine สามารถลดการหลง ACTH corticosterone beta-endorphin และ prolactin

การดดซม การเปลยนแปลงในรางกาย และการขบถาย

เมอรบประทาน diazepam จะถกดดซมไดเรว ทง diazepam และ chlordiazepoxide ถกดดซมไดเกอบสมบรณ ตวอนบางตวการดดซมไมสมบรณและไมแนนอน แตถาใหโดยการฉดเขากลามเนอ ยาทงสองตวนถกดดซมไมไดดและไดความเขมขน ในเลอดตำากวาการใหโดยการรบประทาน อาจอธบายไดวา ตวทำาละลายสำาคญซงคอ propylene glycol ระคายเคองมาก และยาบางสวนตกตะกอนอยในเนอเยอเมอฉดเขากลาม จงไมควรใช เมอเขาไปในรางกาย chlordiazepoxide และ diazepam มการเปลยนได metabolites หลายอยางทสำาคญคอ N-desmethyldiazepam ซงม activity และม half-life ยาวกวาตวมนเอง oxazepam เปน metabolite ตวหนงของ diazepam ม duration of action สน half life ประมาณ 7 ชวโมง มประโยชนในการรกษา alcohol withdrawal syndrome หรอใชกบผปวยทม advanced liver disease ระยะออกฤทธ (duration of action) ของ chlordiazepoxide และ diazepam ยาว half-life ของ chlordiazepoxide 8-28 ชวโมง ในคนแกซงม metabolism ชาลง half-life นานขน diazepam ในคนอาย 20 ป half-life ประมาณ 20 ชวโมง ถาอาย 90 ประมาณ 90 ชวโมง ถาตบเสยอยางมาก เชนเปน cirrhosis half life ของ diazepam เพมขนเปน 46-105 ชวโมง หรอถง 164 ชวโมง ในบางรายงานprotein binding ของ chlordiazepoxide และ diazepam สงในผใหญ chlordiazepoxide จบกบ

14

protein เกนกวา 85 สวน diazepam จบกบ protein ประมาณ 97 โดยไมขนกบอาย ถาระดบ albumin ในเลอดตำาจะเกด oversedationdiazepam สามารถ induce metabolism ของมนเองได หลงจากใชไปนานๆ ระดบของ diazepam และ N-desmethyldiazepam ตำา ระดบ metabolite สง แตถาหยดยาไปกจะกลบลดลงอยางปกตdiazepam ผานรกไดดระดบความเขมขนใน fetus เทาๆ กบในแม

อาการไมพงประสงค

อาการเซองซม (oversedation)การชนยา (tolerance) เกดจากเอนไซมทใชเมตาบอไลซยาถกกระตนใหม เมตาบอลซมเรวขน meprobamate เกด tolerance เรวการตดยาโดยรางกาย (physical dependence) เกดตามหลงการชนยา และมอาการ withdrawal reaction รนแรงจากยาทม rate of disappearance เรว พวกทม action ยาวกวา เชน chlordiazepoxide diazepam และ Phenobarbital มอาการคอยเปนคอยไปและไมรนแรงdysmorphogenesis diazepam ทำาใหเกด cleft lip และ palate ในคนและ miceเนองจากเปน CNS depressants จงอาจทำาใหคนทม respiratory failure อาการรนแรงขนอาจทำาใหฆาตวตาย แต benzodiazepines เดยวๆ แทบไมพบวาทำาใหผใชฆาตวตาย แทบทงหมดเกดในคนทใชรวมไปกบยาอนoverdose ของ chlordiazepoxide หรอ diazepam อาการมกไมรนแรง แตถามยาอนรวมไปดวย อาการจะมากขนโดยทวไป benzodiazepines เกด interaction กบยาอนไดนอยกวา hypnotics sedatives หรอ antianxiety drugs อน แตการใชรวมกบ ethanol จะไดผลเปน potentiation เพราะ ethanol เพมทงการดดซมของ benzodiazepines และกดสมองเหมอนกบ benzodiazepines เมอใชรวมกบ CNS depressant อนไดผล additive การใช benzodiazepine รวมกบ valproate อาจพบ psychotic episode

ประโยชนทางคลนกของ Benzodiazepines

1 คลายกงวล (antianxiety) เปนขอบงใชทสำาคญ ไดผลดมากเมอมอาการรนแรง แตเนองจาก anxiety อาจเกดรวมกบ depression หรออาจเปนอาการแสดงของความผดปกตทางจตอนเชน schizophrenia ดงนนถาไม respond ตอ antianxiety drugs ควรนกถงการวนจฉยอน

2 ชวยใหนอนหลบ (hypnotic) benzodiazepines ใชเปนยานอนหลบมากทสด diazepam และ flurazepam ใชกนมาก

3 muscle strain antianxiety drugs หลายตวมคนเอามาใชสำาหรบแก muscle strain ซงสามารถรกษาไดดวยความรอนและ aspirin

4 Status epilepticus เมอมอาการชกทตอเนอง ใช diazepam ฉดเขาเสนโลหตดำาไดผลดแทบทกราย 5 alcohol withdrawal ใช benzodiazepine รกษาดทสด เพราะมคณสมบตทางเภสชวทยาคลาย

alcohol จงใชแทนไดด ชวยแกการชกจาก alcohol withdrawal ไดผลด ไมมอนตราย 6 anesthetic ใชเปน preanesthetic medication หรอใชฉดเขาเสนเลอดดำา ในการผาตดหรอวนจฉย

บางอยางชวระยะเวลาสนๆ เชน electric cardioversion การใส endotracheal tube การผาตดฟน การ reduce fracture เลกนอยไดผลด

ยาใหมทไดผลในการรกษาอาการทางอารมณ เชน anxiety ทไดผลด ไดแก Buspirone

15

BUSPIRONE

สารนเปน azapirone (azaspirodecanedione) เดมใชเปน antipsychotic มฤทธ antidepressant ดวย ยานมคณสมบตทางเภสชวทยาแตกตางจาก neuroleptics หรอ sedatives ซงรวมทง benzodiazepines ไมคอยทำาใหเกด extrapyramidal side effects ไมมผลตอการจบกบ receptors ของ benzodiazepines หรอ GABA ไมแกชกแถมยงอาจลด seizure threshold เลกนอย ไมม tolerance หรอ withdrawal reaction และไมม cross-tolerance กบ benzodiazepines หรอ sedative อน ม interaction กบยากดระบบประสาทสวนกลางอนๆ นอย

กลไกการออกฤทธ

buspirone และยาในกลมเดยวกน ซงไดแก gepirone ipsapirone และ tiaspirone เลอกจบเฉพาะ 5-HT1A receptor โดยเปน partial agonist การจบของ buspirone ท presynaptic ทำาใหเกด postsynaptic 5HT1A antagonism โดยลดการสงกระแสประสาทของ serotonin neurons และลดการสงเคราะหและการหลง serotonin

buspirone ไดผลดในการรกษา anxiety ระดบปานกลาง ถาชนดรนแรงและม panic ดวยไมไดผล ยานไมชวยในรายทม withdrawal reaction จากขาดยา benzodiazepines ดงนนการเปลยนยามาเปนยานจงควรคอยๆ ทำา สารนไมคอยทำาใหงวง

16

Aminophylline

ชอสามญAminophylline

ทำาไมตองใชยานเปนยาขยายหลอดลม โดยคลายและเปดทางเดนทไปสปอด ทำาใหงายตอการหายใจ โดยชวยบรรเทาการหายใจถ การมเสยงวด และ การหายใจลำาบาก จากการเปนโรคหอบหด หลอดลมอกเสบ และโรคถงลมโปงพอง และยงยบยงอาการหอบหด จากการออกกำาลงกายดวย

Pharmacokinetics

Absorption oral สามารถเกดไดถง 100 โดยขนอยกบ formulation usedDistribution Vd = 045 Lkg โดยยาตวนจะกระจายไปยงนำานมดวย (approximates serum concentration) และยาตวนยงสามารถผาน placenta ไดดวยMetabolism เกดทตบ โดยกระบวนการ demethylation และ oxidationHalf life มคาไมแนนอน โดยการเปลยนแปลงขนอยกบ อาย liver function cardiac function lung disease และประวตการสบบหรของผปวยElimination ขบออกทาง urine โดยในผใหญพบวา 10 ขบออกในรป unchanged drug ใน neonates การขบถายของ unchanged drug ทางปสสาวะมคามากกวา (มากกวา 50)

วธใชยารบประทานทก 6 8 หรอ 12 ชม ตามใบสงแพทย โดยควรรบประทานยาอยางสมำาเสมอ เพอจะไดมประสทธภาพทด บางคนอาจจะตอง รบประทานยาตดตอกนเปนเวลานาน ฉะนนไมควรหยดรบประทานยา โดยปราศจากคำาสงของแพทย แตอาจจะหยดได ถายาทำาใหเกดสภาวะ ของอาการทแยลง

คำาแนะนำาระหวางใชยา

ควรปฏบตตามคำาสงแพทย เพราะยาตวนอาจทำาใหเกดอนตรายไดถารบประทานยามากเกนไป หรอรบประทานยาบอยเกนใบสงแพทยใหเขาพบแพทยเปนประจำา โดยเฉพาะชวงอาทตยแรก ๆ ทคณไดรบยาน เพอใหแพทยไดประเมนการตอบสนองของคณ ตอการใชยาตวนถาอาการของคณไมดขน หรอยงแยลง ใหพบแพทยตองแนใจในจำานวนยาทคณไดรบในแตละครง และควรพกยาไปในทกททคณเดนทางดวย

เมอคณลมกนยาใหรบประทานยาทนททนกได และใหรบประทานยาทเหลอตามเวลาเดม โดยไมควรรบประทานยาเปน 2 เทาของขนาดยาเดม และถาคณเกดอาการ หายใจสนทรนแรง ใหพบแพทย

อาการขางเคยงของยา

17

ถาเกดอาการ คลนไส อาเจยน มแผลในกระเพาะอาหาร ทองเปนตะครว สญเสยความรสกอยากอาหาร ใหรบประทานยาพรอมอาหาร หรอ หลงอาหารทนท หรอ พรอมยาลดกรด หรอ พรอมนำา 1 แกว ถาปฏบตตามนแลวยงมปญหาอยใหพบแพทยปวดศรษะ นอนไมหลบ มอาการตนเตน หนามด ปสสาวะบอย มอและนวกระตก โดยถาอาการเหลานรนแรง ใหพบแพทยการสนของหวใจ หวใจเตนเรซ หายใจเรว นอนไมหลบ ใหพบแพทย เพอแพทยจะไดปรบขนาดยาของคณผนขนทผวหนง (อาการแพ) ใหพบแพทยทนท

คำาเตอนและขอควรระวง

กอนรบประทานยาตวน ควรบอกหมอกอนวาคณไดรบยาอะไรอย โดยเฉพาะอยางยง ยา allopurinol cimetidine erythromycin lithium propranolol และยาสำาหรบไขหวด ยาแกแพ และยารกษาโรคหอบหดการไดรบยา theophylline พรอมกบยาตวน อาจทำาใหเกดอาการตนเตน นอนไมหลบ คลนไส อาเจยน หรอการไดรบขนาดยาเกน ฉะนน การใชยาน ไมควรไดรบยา theophylline รวมดวยไมควรรบประทานยารกษาโรคหวด ยาแกแพ ยารกษาหอบหด ทประกอบดวยพวก ephedrine epinephrine phenylephrine phenylpropanolamine หรอ pneudoephedrine โดยปราศจากคำาแนะนำาจากแพทย เพราะสารดงกลาว จะเพมผลขางเคยงของยาตวนบคคลเหลาน ควรบอกแพทยถงสภาวะของตนเองกอนใชยาตวน ไดแก หญงตงครรภ หญงใหนมบตร โรค glaucoma มะเรง โรคตอมธยรอยด โรคเบาหวาน โรคความดนโลหตสง โรคตบ โรคไต โรคหวใจ โรคหลอดเลอด

การเกบรกษาเกบในภาชนะปดสนท เกบใหพนมอเดก เกบยาเหนบในตเยน และ ยารปแบบอนใหเกบทอณหภมหอง และเกบใหพนทมความชน

ชอการคา สวนประกอบ

Asmeton-S

Chlorpheniramine maleate 2 mg + Methoxyphenamine HCI 125 mg + Aminophylline 25 mg + Noscapine 7 mg

Theophylline

ชอสามญTheophylline

ชอการคาAlmarion Asmasolon Franol Xanthium Theo-Dur

ทำาไมตองใชยานเปนยาขยายหลอดลม โดยคลายและเปดทางเดนทไปสปอด ทำาใหงายตอการหายใจ โดยชวยบรรเทาการหายใจสน การหายใจมเสยงวด และการหายใจลำาบาก จากการเปนโรคหอบหด หลอดลมอกเสบ และ โรคถงลมโปงพอง เปนการยบยงอาการหอบหด

18

จากการออกกำาลงกาย

Pharmacokinetics

Absorption oral สามารถเกดไดถง 100 โดยขนอยกบ formulation usedDistribution Vd = 045 Lkg โดยยาตวนจะกระจายไปยงนำานมดวย ( approximates serum concentration) และยาตวนยงสามารถผาน placenta ไดดวยMetabolism เกดทตบ โดยกระบวนการ demethylation และ oxidationHalf life มคาไมแนนอน โดยการเปลยนแปลงขนอยกบ อาย liver function cardiac function lung disease และประวตการสบบหรของผปวยElimination ขบออกทาง urine โดยในผใหญพบวา 10 ขบออกในรป unchanged drug ใน neonates การขบถายของ unchanged drug ทางปสสาวะมคามากกวา (มากกวา 50)

วธใชยา

ควรรบประทานทก 6 8 12 หรอ 24 ชม โดยควรจะรบประทานในเวลาเดยวกนเพอกนลม โดยควรจะรบประทานยาอยางสมำาเสมอ เพอยาจะไดมประสทธภาพยาตวนอาจตองการใชเปนเวลานาน ไมควรทจะหยดใชโดยปราศจากการปรกษาจากแพทย เพราะการหยดใชยาอาจจะทำาใหอาการแยลงกได

คำาแนะนำาระหวางใชยา

ใหรบประทานยาตามแพทยสง เพราะมฉะนนอาจจะเกดอนตรายได ถารบประทานมากเกนไป หรอ รบประทานบอยเกนไปควรพบแพทยสมำาเสมอ โดยเฉพาะชวงอาทตยแรก ๆ เพราะ แพทยจะไดประเมนดการตอบสนองของคณตอยาตวนถาอาการไมดขน หรอ มอาการแยลง ใหปรกษาแพทยไมควรเปลยนยหอใหม โดยปราศจากการปรกษากบแพทยกอนการเกนทางไปไหน ควรทจะพกยานไปดวยเสมอ

เมอคณลมกนยา

ใหรบประทานยาทนททนกได และ รบประทานยาทเหลอตามเวลาเดม โดยไมควรรบประทานยาเพมขนาดเปน 2 เทา ถาเกดอาการหาใจถอยางรนแรง ใหตดตอกบแพทย

อาการขางเคยงของยา

ถาเกดอาการ คลนไส อาเจยน มแผลในกระเพาะอาหาร ทองเปนตะครว สญเสยความรสกอยากอาหาร ใหรบประทานยาพรอมอาหาร หรอ หลงอาหารทนท หรอ พรอมยาลดกรด หรอ พรอมนำา 1 แกว ถาปฏบตตามนแลวยงมปญหาอยใหพบแพทยปวดศรษะ นอนไมหลบ มอาการตนเตน หนามด ปสสาวะบอย มอและนวกระตก โดยถาอาการเหลานรนแรง ใหพบแพทยการสนของหวใจ หวใจเตนเรซ หายใจเรว นอนไมหลบ ใหพบแพทย เพอแพทยจะไดปรบขนาดยาของคณผนขนทผวหนง ( อาการแพ ) ใหพบแพทยทนท

คำาเตอนและขอควรระวง

19

กอนรบประทานยาตวน ควรบอกหมอกอนวาคณไดรบยาอะไรอย โดยเฉพาะอยางยง ยา allopurinol cimetidine erythromycin lithium propranolol และ ยาสำาหรบไขหวด ยาแกแพ และยารกษาโรคหอบหดการไดรบยา theophylline พรอมกบยาตวน อาจทำาใหเกดอาการตนเตน นอนไมหลบ คลนไส อาเจยน หรอการไดรบขนาดยาเกน ฉะนน การใชยาน ไมควรไดรบยา theophylline รวมดวยไมควรรบประทานยารกษาโรคหวด ยาแกแพ ยารกษาหอบหด ทประกอบดวยพวก ephedrine epinephrine phenylephrine phenylpropanolamine หรอ pneudoephedrine โดยปราศจากคำาแนะนำาจากแพทย เพราะสารดงกลาวจะเพมผลขางเคยงของยาตวนบคคลเหลาน ควรบอกแพทยถงสภาวะของตนเองกอนใชยาตวน ไดแก หญงตงครรภ หญงใหนมบตร โรค glaucoma มะเรง โรคตอมธยรอยด โรคเบาหวาน โรคความดนโลหตสง โรคตบ โรคไต โรคหวใจ โรคหลอดเลอด

การเกบรกษาเกบในภาชนะปดสนท เกบใหพนมอเดก เกบยาเหนบในตเยน และ ยารปแบบอนใหเกบทอณหภมหอง และเกบใหพนทมความชน

ชอการคา สวนประกอบ

Almasal Theophylline 60 mg + Salbutamol sulfate 2 mg

AsianbronTheophylline anhydrous 150 mg + Glyceryl guaiacolate 90 mg

Bronchil Guaifenesin 90 mg + Theophylline 150 mg

Polyphed Theophylline 150 mg + Glyceryl guaiacolate 90 mg

Theosal Theophylline 60 mg + Salbutamol 2 mg

Terbutaline

ชอสามญTerbutaline

ชอการคาBricanyl Bricanyl terbuhaler Salterline Terbuno Vaccanyl

ทำาไมตองใชยาน

เปนยาขยายหลอดลม คลาย และ เปดทางผานไปทปอด ใหสามารถหายใจไดสะดวก ใชเพอบรรเทาอาการหอบหดเฉยบพลน และอาการหายใจไมออก ทเกดจากโรคถงลมโปงพอง โรคหลอดลมอกเสบ และโรคปอดอนๆ

Pharmacokinetics

20

Onset of action oral = 30-45 นาทProtein binding 25Metabolism เกดทตบกลายเปน inactive sulfate conjugatesHalf life 11-16 ชวโมงElimination ทางปสสาวะ

วธใชยาใหโดยการรบประทาน 3-4 ครงตอวน และ ถาใหทางการพน ใหทก 4-6 ชม โดยตองปฏบตตามคำาแนะนำา บนฉลากอยางเครงครด โดยยาตวนจะเรมทำางานภายใน 30 นาท

คำาแนะนำาระหวางใชยา

ถายาหมดประสทธภาพ หรอ ถาอาการของคณแยลง (โดยเฉพาะถาการหายใจลำาบาก หรอหายใจยากขน หลงจากการใชยาพน) ใหหยดใชยาน และพบแพทยไมควรใชยามากเกนไป หรอ บอยเกนไป เพราะการเพมขนาดยา สามารถทำาใหเกดอนตราย และสามารถลดประสทธภาพของยาไดถาเสมหะจากการไอระหวางทเกดอาการหอบหดเฉยบพลน เปลยนจากสขาวไปเปนสเหลอง เขยว หรอสเทา ควรพบแพทย เพราะอาการเชนน อาจเกดจากการตดเชอไดการเดนทาง ควรทจะพกยาใหไดตามทกำาหนดไว

เมอคณลมกนยา

ใหรบประทานยาทนททนกได และ ใหรบประทานยาอนตามเวลาเดม และ ถานกไดใกลกบเวลาทจะรบประทานยาครงตอไปควรจะรบประทานยาครงตอไปไดเลย โดยทไมตองรบประทานยาเพมขนาดเปน 2 เทา

อาการขางเคยงของยา

ถายปสสาวะไมปกต ปากแหง และระคายเคอง ใหบวนปากดวยนำาหลงจากการไดรบการรกษาแตละครงถาเกดอาการตวสน ตนเตน ปวดหว คลนไส อาเจยน นอนไมหลบ เหนอยงาย drowsiness dizziness เหงอออก มเสยงในห ใหพบแพทย ถาอาการเหลานรนแรง หรอ เปนเวลานานถาเกดอาการหวใจเตนไมสมำาเสมอ palpitations ปวดหนาอก ปวดหวใจ หายใจลำาบากมากขน มเสยงวด ใหพบแพทยทนท

คำาเตอนและขอควรระวง

ถาคณเปน หญงตงครรภ หญงใหนมบตร เปนโรคความดนโลหตสง ตอมธยรอยด overactive หวใจเตนไมเปนจงหวะ โรคหวใจ หรอ เปนลมชก หรอ ลมบาหม ใหบอกแพทยกอนใชยานกอนใชยาน ควรบอกแพทย หรอ เภสชกรกอนถงยาทใชอย โดยเฉพาะยา MAO inhibitors (isocarboxazid phenelzine และ tranylcypromine) ยากดระบบประสาท หรอยาโรคหอบหด และ b-blockers (atenolol carteolol esmolol labetalol metoprolol nadolol propranolol sotalol และ timolol)

การเกบรกษา

ใหเกบในภาชนะปดสนท และเกบใหพนมอเดก เกบในอณหภมหอง หางจากความรอน หลกเลยงการทำาใหภาชนะบรรจรว ไมควรเอาภาชนะบรรจไปจอไฟ หรอเตาเผา

21

ชอการคา สวนประกอบ

Bricanyl expectorantTerbutaline sulfate 03 mgml + Guaifenesin 133 mgml

Med-Broncodil Expectorant

Terbutaline sulfate 15 mg5ml + Guaifenesin 665 mg5ml

Terbosil ExpectorantTerbutaline sulfate 03 mgml + Guaifenesin 133 mgml

Terbron ExpectorantTerbutaline sulfate 15 mg5ml + Guaifenesin 665 mg5ml

TerbulinTerbutaline sulfate 15 mg5ml + Guaifenesin 665 mg5ml

Salbutamol

ชอสามญSalbutamol

ชอการคาAsmasal Bronchosol Butamol Ventolin Salmol

ทำาไมตองใชยานบรรเทา และ เปดทางเดนอากาศไปทปอด ทำาใหการหายใจสะดวกขน ชวยบรรเทาหอบหดเฉยบพลน และบรรเทาอาการหายใจไมออกจาก โรคหลอดลมอกเสบ โรคถงลมโปงพอง และ โรคปอด ใชปองกนการหายใจลำาบาก การหดเกรงของหลอดลม เมอมการออกกำาลงกาย

Pharmacokinetics

Peak effectOral 2-3 ชวโมง Nebulizationoral inhalation เกดขนภายใน 05-2 ชวโมงDuration of actionOral 4-6 ชวโมง Nebulizationoral inhalation 3-4 ชวโมงMetabolism เกดขนทตบ กลายไปเปน inactive sulfate อก 28 จะพบในปสสาวะในรปของ unchanged drugHalf life Oral 27-5 ชวโมง Inhalation 38 ชวโมงElimination 30 พบใน urine ในรปของ unchanged drug

วธใชยา

22

ให 2-4 ครงตอวน โดยใหโดยการรบประทาน ถาใหโดยทางยาพน จะใหทก 4-6 ชมใช 15 นาท กอนการออกกำาลงกาย เพอปองกนปญหาของการหายใจ โดยปฏบตตามคำาสงแพทยอยางเครงครดยาพนจะเรมไดผลภายใน 5-15 นาท และ จะมการออกฤทธไดเปนเวลา 3-4 ชม

คำาแนะนำาระหวางใชยา

ยาพน ตองทำาความสะอาดอยางสมำาเสมอ และ ถายาหมดประสทธภาพ หรอ คณมอาการแยลง ใหพบแพทยทนทไมควรใชยาในขนาดทเพม หรอ บอยมากขน เพราะทำาใหเกดอนตายไดเวลาจะเดนทาง ตองเอายาไปดวยทกครง

อาการขางเคยงของยา

การรบรสไมปกต ปากและคอแหงหรอระคายเคอง จากการใชยาพน แกโดยการใหกลวปากดวยนำาตวสน อาการตนเตน นอนไมหลบ คลนไส เสยงแหบ ไอ ใหพบแพทยถาอาการเหลานรนแรงหรอยาวนานหายใจลำาบากมากขนจากการใชยาพน หวใจเตนเรวขน ใหหยดใชยาและพบแพทย

คำาเตอนและขอควรระวง

กอนใชยาตวน ใหบอกแพทยกอนวา คณเปน หญงตงครรภ หญงใหนมบตร เปนโรคหวใจ โรคความดนโลหตสง ตอมธยรอยด overactive โรคลมชก หรอ โรคเบาหวานยาตวน มผลกระทบถงการตอบสนองของคณตอยาบางชนด เชน ยารกษาโรคหวด ยา MAO inhibitors (isocarboxazid phenelzine และ tranylcypromine) ยากดระบบประสาท หรอยาโรคหอบหด และ beta-blockers (atenolol carteolol esmolol labetalol metoprolol nadolol propranolol sotalol และ timolol)

การเกบรกษา

เกบในภาชนะปดสนท และเกบใหพนมอเดก เกบในอณหภมหอง ถาเปน syrup อาจเกบในตเยนได แตถาเปนยาพน ไมควรเกบในตเยน หรอ ใกลความรอน

ชอการคา สวนประกอบ

Almasal Salbutamol sulfate 2 mg + Theophylline 60 mg

Asmasal Expectorant

Salbutamol 1 mg + Guaifenesin 50 mg

Clenil compositumSalbutamol 100 mg + Beclomethasone dipropionate 50 mg

Theosal Salbutamol 2 mg + Theophylline 60 mg

Ventolin Expectorant Salbutamol sulfate 1 mg + Guaifenesin 50 mg

23

Prednisolone

ชอสามญPrednisolone

ชอการคาDi-Adreson-F Opredsone Prednisolone Polypred Pred-Mild Pred-Forte Predisone

ทำาไมตองใชยานยาตวนเปน corticosteroid ซงคลายกบ hormone ตามธรรมชาต ซงผลตโดย adrenal glands โดยชวยบรรเทาอาการอกเสบ ( บวม รอน แดง และ เจบ ) และใชรกษาขอตออกเสบ และความผดปกตของ ผวหนง เลอด ไต ตา ตอมธยรอยด และ ลำาไส รกษาอาการแพอยางรนแรง หอบหด และความบกพรองของ adrenal cortical

Pharmacokinetics

Protein binding 65-91 ( โดยขนอยกบความเขมขน )Metabolism เกดขนทตบ และยงถก metabolize ทเนอเยอของรางกายดวย กลายเปน inactive compoundHalf life 36 ชวโมงBiological 18-36 ชวโมงEnd state renal disease 3-5 ชวโมง Elimination ขบถายออกทางปสสาวะ โดย pricipally as glucuronides sulfates and unconjugated metabolites

วธใชยา

ถาคณใชยาน วนเวนวน ใหรบประทานตอนเชาในวนแรก และไมรบประทานในวนท 2 ปละรบประทานอกตอนเชาของวนท 3 และไมรบประทานในวนท 4 โดยรบประทานไปเรอย ๆ ตามแพทยสงถารบประทานยาตวน วนละครง ใหรบประทานตอนเชาพรอมอาหารเชาถารบประทานยาน มากกวาวนละ 1 ครง ใหรบประทานในชวงหางกนในเวลาทเหมาะสมไมควรหยดรบประทานยาน โดยปราศจากคำาแนะนำาของแพทย เพราะการหยดยาอาจทำาใหเกดอาการดงตอไปนได เชน สญเสยความรสกอยากอาหาร คลนไส อาเจยน drowsiness stupor ปวดศรษะ เปนไขเจบทขอและกลามเนอ peeling skin และ นำาหนกลด ถาไดรบยาปรมาณมากในเวลานาน แพทยจะคอยๆ ลดขนาดยาลง เพราะ จะปรบนาดยากอนทจะหยดยาอยางสมบรณ

คำาแนะนำาระหวางในยา

ถาคณไดรบยาน เปนเวลานาน คณควรจะตองตรวจเลอด เปนระยะ ๆ X-rays ตรวจตา ความดนโลหต ความสง นำาหนก และตรวจทางกายภาพ โดยการตรวจรางกายน สำาคญสำาหรบเดก เพราะยาตวน จะทำาใหการเจรญเตบโตของกระดกชาลงยาตวน ควนจะไดรบอยางสมำาเสมอ เพอใหมประสทธภาพ และ ไมควรใชมากจนเกนไป บอยเกนไป และใชนานเกนทแพทยสง โดยถาเกดอาการทแย ใหพบแพทย เพราะขนาดยาทคณไดรบ อาจจะตองการปรบกไดแพทยอาจจะบอกใหคณชงนำาหนก ทก ๆ วน และ ใหคณรายงานนำาหนกทผดปกตบอกแพทย หมอฟน และแพทยผาตด ทกำาลงจะรกษาคณ วาคณกำาลงไดรบยานอย (ถงแมวาคณจะหยดการรกษาดวยยาตวนมาแลว 12 เดอนกตาม)

24

อาการขางเคยงของยา

ถาเกดอาการคลนไส อาเจยน ระคายเคองกระเพาะ ใหรบประทานยาพรอมอาหาร หรอนม ถาอาการเหลานยงคงอย หรอ อจจาระของคณมสดำา ใหพบแพทยถาเกดอาการปวดศรษะ dizziness นอนไมหลบ depression ตนเตน อารมณไมปกต เปนสว ผวบาง เหงอมากขน ผมยาวเรวขน หนาแดง แผลถลอกงาย มจดสมวงบนผวหนง มระยะเวลาของการมประจำาเดอนผดปกต หรอขาดการมประจำาเดอน โดยถาอาการเหลาน คงอยเปนเวลานาน หรอรนแรงใหพบแพทยปญหาในระยะยาว ไดแก นำาหนกมากขน เทาบวม ขอเทาบวม และ ขาดานลางบวม มแผลทกลามเนอ และ กลามเนอออนแรง แผลทตา ปญหาในการมองเหน เปนหวด หรอตดเชอ เปนอาการหลงๆ ของการใชยานานๆ ใหพบแพทย

คำาเตอนและขอควรระวง

กอนทจะรบยาน ควรบอกแพทยวาคณไดรบยาตอไปนอยดวยคอ aspirin ยารกษาโรคขออกเสบ ยาปองกนการแขงตวของเลอด เชน warfarin (coumarin) ยาขบปสสาวะ estrogen (ยาคมกำาเนด) phenytoin rifampin และ phenobarbital ไมควรจะรบวคซน การทำาใหเกดการคมกนโรค ( immunization ) หรอการทดสอบทางผวหนง ตางๆ ขณะทไดรบยานอย ยกเวนวา แพทยจะบอกใหคณ โดยเฉพาะเลยวาคณสามารถรบไดกอนหนาทจะไดรบยาน ควรบอกแพทยดวยถาคณตงครรภ คาดวาจะตงครรภ ตองการทจะตงครรภ หรอ คณเปนหญงใหนมบตร โดยถาคณกำาลงจะตงครรภ คณควรพบแพทย เพราะยาตวน สามารถ ทำาใหเกดอนตรายกบเดกทอยในครรภ หรอ เดกทดมนมมารดากอนทจะรบยาน ควรบอกแพทยถงประวตการใชยาของคณกอน โดยถาคณเปนโรคตบ โรคไต โรคลำาไส หรอ โรคหวใจ โรคความดนโลหตสง underactive thyroid gland myasthenia gravis osteoporosis (brittle bones) ตดเชอ herpes ทตา หรอ การตดเชออนๆ หรอ มประวตการเปนวณโรค โรคลมชก ulcers หรอ โรคเกยวกบการแขงตวของเลอดถามประวตเปน ulcers หรอ ไดรบขนาดยาของ aspirin ทมาก หรอ ไดรบยารกษาโรคขออกเสบ ใหจำากดปรมาณการดมของเครองดม แอลกอฮอล ขณะทใชยาน เพราะยานสามารถ ทำาใหกระเพาะและลำาไส ไวตดการเกดระคายเคองจากการใชแอลกอฮอล aspirin และยารกษาไขขออกเสบ และจะเพมอตราเสยง ของการเกด ulcersรายงานการเกด injury หรอ อาการการตดเชอ (ไข เจบคอ เจบระหวางการถายปสสาวะ และปวดกลามเนอ) โดยเกดขนระหวางการรกษา และ ภายใน 12 เดอน หลงจากการรกษา ดวยยาน โดยตองการปรบขนาดยา ถาคณเปนโรคเบาหวาน ยาตวน จะเพมระดบนำาตาลในเลอดของคณ โดยถาคณควบคมนำาตาล ในเลอดของคณทบาน ใหทดสอบนำาตาลในเลอด และในปสสาวะ บอยกวาปกต และพบแพทย ถาระดบนำาตาลในเลอดสง หรอ ถามนำาตาลในปสสาวะ โดยขนาดยาของยาเบาหวาน และอาหารของคณ อาจจะตองปรบขนาด

การเกบรกษา

เกบรกษาในภาชนะปดสนท และ เกบใหพนมอเดกเกบในอณหภมหองถาคณเปนโรค arthritis ควรบอกแพทย หรอ เภสชกรวาคณไมตองการขวด child-resistant cap

25

ชอการคา สวนประกอบ

BlephamidePrednisolone acetate 02 + Na sulfacetamide 10

Denson Prednisolone 25 mg + Nitrofurazone 2 mg

Farakil Prednisolone 05 + Neomycin 03

Mysolone-N Prednisolone 5 mg + Neomycin sulfate 5 mg

Otosil Prednisolone 05 + Chloramphenical 5

Ketotifen

กลไกการออกฤทธของยาorally active agent ซงเปน antihistamine อยางมนยสำาคญ และมสมบตเปน antianaphylactic ซงสามารถใชอยางไดผลด ในการปองกน การเกดโรคหอบหด

ชอสามญKetotifen

ชอการคาAmitone Asmahoc Katifen Ketofen Sykofen Zediten

ทำาไมตองใชยานantiasthmatic agent

อาการขางเคยงของยาsedation และ drowsiness โดยอาจจะตองลดขนาดยาลง หรอ หยดการใชยา ถาความรนแรงไมลดลง โดยแอลกอฮอล อาจจะเสรมฤทธของ การเกดอาการขางเคยง ของยากได และยงมรายงานการเกดอาการ นำาหนกเพมขน ปากแหง ปวดศรษะ dizziness และ giddiness

26

Benzonatate

ขอบงใชใชแกไอแหง

ชอการคาTesalon

วธใชยาถาเปน Capsule ไมควรเคยวหรอละลายยา กรณอาย gt 10 ป ถงผใหญ ทาน 1 capsule ทก 4 ชม ไมควรเกน 6 capsuleวน อาย lt10 ป ขนาดยาทให 8 mgkgวน โดยบงให 3 ndash6 ครง

คำาแนะนำาระหวางใชยานหามเคยวหรอหก capsule

เมอคณลมทานยาใหรบประทานทนททนกได แตถาใกลกบเวลาทจะทานครงตอไป ไมตองทานยาครงทลม ใหขามไปทานครงปกต ไมควรทานยาเพมเปน 2 เทา

ผลขางเคยงของยา ในบางรายอาจเกดอาการ

สงบระงบ ปวดหว วงเวยน คดจมก คลนไส ไมสบาทอง ทองผก ผนคนสามารถใชไดในสตรมครรภ และระหวางการใหนมบตรไมควรใชยานในผปวยทแพยา

Codeine27

ชอการคาCodipront

Pharmacokinetics

ยาตวนดดซมไดดทาง GI tract หลงจากใหยาทาง oral แลวพบวา ยาจะออกฤทธเปน antitussive ภายในเวลา 1-2 ชวโมง และฤทธจะอยไดนานถง 4 ชวโมง ยาตวนจะกระจายไปยงนำานมไดดวยยาตวนถก metabolize ทตบ โดยกระบวนการ O-demethylation N-demethylation และบางสวนจะเกด conjugation ดวย glucuronic acid และถกขบออกทาง urine

วธใชยา

ผใหญ 10 ndash 20 mg ทก 4 ndash 6 ชม ไมควรทานเกน 120 mgวนเดก อาย 6 ndash 12 ป ทาน 5 ndash10 mg ทก 4 ndash 6 ชม ไมควรทานเกน 60 mgวนอาย 2 ndash 6 ป ทาน 25 ndash 5 mg ทก 4 ndash 6 ชม ไมควรทานเกน 30 mgวน

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน

ระหวางทใชยานไมควรขบรถ หรอทำางานทตองใชสตตลอดเวลาไมควรทานยานรวมกบเหลาไมควรใชแกอาการไปเรอรงทเกดจาก การสบบหร หอบหด ถงลมโปงพอง หรออาการไอทมเสลดเยอะ นอกจากอยภายใตการดแลของแพทยอาจมอาการปากแหง ทองผกไดอาจมอาการไมสบายทองใหแกโดยทานพรอมอาหาร หรอดมนมตาม

อาการขางเคยงของยาอาจมอาการ คลนไส อาเจยน วงเวยน สงบระงบ ทองผก

คำาเตอนและขอควรระวง

ไมควรใชยานกบผปวยหอบหดหลกเลยงการใชยานในสตรมครรภไมควรใชยานในสตรทใหนมบตรไมควรใชยานในเดกระวงการใชยานในผปวย โรคตบ ไต ผปวยทมธยรอยด ฮอรโมนตำา และคนสงอาย

การเกบรกษาเกบในภาชนะปดสนท ใหพนมอเดก ทอณหภมหอง

Dextromethorphan

ชอสามญDextrometrophan

28

ชอการคาCortuss Dextroral pusiran Polydex PPolydex Y Rocof Menthol Tussils 5

กลไกการออกฤทธdepressing the cough reflex (กดศนยการไอ) โดยไมมฤทธเปนยาขบเสมหะ (expectorant) ใน dose ของการรกษา ยาตวนจะไมยบยง ciliary activity

Pharmacokineticsดดซมไดเรวทาง GI tract การออกฤทธของยา จะมผลภายใน 15-30 นาทหลงรบประทานยาแลว ระยะเวลาในการออกฤทธประมาณ 3-6 ชม With conventional dosage forms

วธใชยา

ผใหญ และเดกอาย gt 12 ป 10-20 mg ทก 4 ชม หรอ 30 mg ทก 6-8 ชม แตไมควรเกน 120 mg วน หรอ ควรรบประทานตามแพทยสงเดก 6-12 ป 5-10 mg ทก 4 ชม หรอ 15 mg ทก 6-8 ชม แตไมควรเกน 60 mgวน หรอควรรบประทานตามแพทยสงเดกอายนอยกวา 2 ป ดเปนรายบคคลไปวาจะใหขนาดยาเทาไหร โดย dosage ปกตของยาตวนจะเปนแบบ extended-release oral suspension containing the polistirexผใหญและเดกอาย gt 12 ป 60 mg วนละ 2 ครงเดก 6-12 ป 30 mg วนละ 2 ครงเดก 2-6 ป 15 mg วนละ 2 ครงในรปแบบ Lozenges จะไมใชในเดกอายตำากวา 6 ป

ขอบงใชใชบรรเทาอาการไอ จากการระคายเคองของคอ และหลอดลม ซงเกดจากไขหวด หรอ สารระเหยทระคายเคอง โดยยาตวนมผลด ในการรกษาอาการไอ แบบเรอรงทไมมเสมหะ

ขอควรระวง

adverse effects ของยาตวนมนอย โดยอาจเกดอาการคลนไส และหรอ เกด GI disturbances อนๆ slight drowsiness และ dizziness ยานไมทำาใหเกดอาการ analgesia ไมทำาใหเกดการเสพตด และอาจม หรอไมมอาการ CNS depression กได การใหยาตวน จะเกยวกบการหลง histamine และควรในอยางระมดระวงในเดกทมประวตเปนโรคภมแพระวงการใชใน sedated หรอ debilitated patientsไมควรใชกบอาการไอแบบเรอรง ในผปวยทมการสบบหรนานๆ โรคหอบหด หรอ โรคถงลมปอดโปงพอง หรอไอทมเสมหะมากเกนไป โดยถามอาการไอมากกวา 1 สปดาห หรอ เปนซำาอกหลงจากทหายไปแลว หรอ เกดอาการไอรวมกบอาการไขสง ผน หรอ ปวดศรษะ ควรปรกษาแพทยยา Dextromethorphan ทมสวนผสมของ aspartame (Nutra Sweet) ควรระวงการใชในผปวยทเปน phenylketonuria ซงผปวยโรคนควรจำากด การไดรบ phenylalanine เพราะ Nutra Sweet จะถก metabolize ใน GI tract ไปเปน phenylalanineยา Dextromethorphan ทมสวนผสมของ tartrazine ถงแมวาอบตการณ การเกดการแพตอ tartrazine จะตำาแตการแพน มกพบบอยในผปวยทแพ aspirin

29

Antihistamine

ยาแกแพเปนยาหลกสำาหรบการรกษาโรคภมแพ ยาแกแพในระยเรมแรกจะมผลขางเคยงทไมพงปราถนา เชนอาการปากแหง ทำาใหเกดการงวงซมซงเปนผลเสยตอการทำางาน การทำางานของยาแกแพจะออกฤทธท H1-receptor คณสมบตของยาแกแพมดงน

bull ลดอาการทเกดจากการหลง histamine เชน อาการจาม คนจมก นำามกไหล bull แตไมลดอาการของคดจมก bull สามารถลดอาการคนตา และคนห bull ยาแกแพสวนใหญออกฤทธเรว

เนองจากผลขางเคยงของยาแกแพมมากจงไดมการพฒนายาแกแพรนใหมทมผลขางเคยงตำา ขณะเดยวกนกยงคงมประสทธภาพ ยารนใหมตองมประสทธภาพในการรกษาดงน

1 เยอบจมกอกเสบจากโรคภมแพทงชนดเปนทงป Perrenial allergic rhinitis และเปนเฉพาะฤด seasonal allergic rhinitis

2 เยอบตาอกเสบจากโรคภมแพ 3 ลมพษ ยาทจดวาไดผลดสำาหรบลมพษคอ cetiricineterfenadine ซงออกฤทธเรว

และลดอาการคนไดเปนอยางด 4 ผวหนงอกเสบแบบ Atopic dermatitis ยาทใชไดผลดคอ

cetirizineloratadineketotifen 5 โรคหด asthma โดยเฉพาะผปวยโรคหอบหดทมอาการภมแพมอาการคดจมก และนำามก

ไหล

ผลขางเคยงของยา

1 อาจจะทำาใหงวง ซม และนำาหนกตวเพม แตอาการนอยกวายาแกแพรนแรกๆ 2 พษตอหวใจ astemazoleterfenadine จะมผลตอการเตนของหวใจ แตยาตวอน

ไมมผลตอการเตนของหวใจ

ขอระวงในการใชยา

1 ควรจะตองระวงการใชยาอน เพราะอาจจะเกดปฏกรยา ยาทตองระวงไดแก erythromycinketoconazoleitraconazole

2 ไมควรใชยานในคนตงครรภ

30

3 ไมควรใชยานในคนทเลยงลกดวยนมแม 4 ควรจะระมดระวงในคนทเปนโรคไต และโรคตบ

Albuterol (อลบเทอรอล)หรอ Salbutamol ( ซลบทามอล)

ชอทางการคา Ventolin inhaler

ทำาไมจงตองใชยาน เปนยาขยายกลามเนอบรเวณหลอดลม ทำาใหชองวางในหลอดลมขยายใหญ จงหายใจสะดวกขน ใชในผทมปญหาเกยวกบการหายใจทมสาเหตมาจากหลอดลมอกเสบ ถงลมโปงพอง และโรคปอดอนๆ นอกจากนยงใชในการปองกนอาการหลอดลมตบหลงจากออกกำาลงกาย

วธใชยา กรณทเปนยาพน มวธการใชยาดงน

เขยาทใสยาพนหายใจออกใหไดมากทสดขณะทปากกำาลงปดอยเปดฝากระบอกยาพนออก แลวอมปากกระบอกยาโดยเอารมฝปากประกบปากกระบอกยาใหแนบสนทโดยรอบกดทใสยาพนเพอใหยาเขาปากพรอมกบสดลมหายใจเขาชาๆ โดยตองแนใจวายาผานเขาสลำาคอหมดโดยไมคาง อยตามซอกฟนหรอลน ถาใชกบเดกควรใหผใหญชวยเหลอ โดยปดจมกเดกใหสนทแลวกดยาพนเขาปากเดก เพอใหแนใจวายาไดผานเขาสลำาคอเดกกลนลมหายใจประมาณ 2-3 วนาท แลวจงปลอยลมหายใจออกชาๆ

หลงจากใชแลวถายงคงมความรสกวายายงเขาไปไมถงปอด จะมเครองมอทจะชวย เรยกวา spacer (สเปเซอร) ซงเปนกระบอกพลาสตกกลวง ใชสวมตอจากกระบอกพน จะทำาใหใชยาพนไดอยางมประสทธภาพมากขน ถาไมเขาใจวธการใชยาไมวากรณใดกตามควรปรกษาแพทยหรอเภสชกรใหอธบายวธการใชจนเขาใจโดยละเอยด และควรพบแพทยตามนดหรอเมอยาหมด กรณทเปนยาเมดใหรบประทานครงละ 1-2 เมด วนละ 3-4 ครง ตามคำาแนะนำาของแพทย

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน

ควรทำาความสะอาดอปกรณการพนอยางสมำาเสมอตามคำาแนะนำาทแนบมาเมอใชยาตามปกตแตไมสามารถปองกนหรอรกษาอาการไดใหพบแพทยอยางเรงดวนทสดอยาเพมขนาดการใชยาเองในแตละครงหรอเพมความถในการใชมากกวาทแพทยสงเพราะจะทำาให

31

ไดรบขนาดยามากเกนไป เกดอนตรายได

เมอคณลมกนยา ควรทานทนททนกขนได แตถาเวลาททานใกลเคยงกบเวลาทจะทานครงตอไป ควรงดทานยาทลม และใหทานตามเวลาทจะทานครงตอไปตามปกต ไมควรเพมปรมาณยาเปน 2

เทา

ผลขางเคยงของยา เกดไมบอยนกแตถาเกดขนใหรบพบแพทยทกำาลงรกษาอย อาการเหลานคอ การรบรสเปลยนไป ปากแหง มการระคายเคองบรเวณปากและลำาคอ นอนไมหลบ คลนไส ไอ และถายงใชแลวทำาใหหายใจลำาบากขนหรอใจสน ใหหยดใชยานทนทแลวพบแพทยโดยดวน

คำาเตอนและขอควรระวง ถามภาวะดงตอไปนควรแจงใหแพทยทราบ คอกำาลงตงครรภหรอใหนมบตร โรคหวใจ โรคความดนโลหตสง โรคตอมไทรอยดเปนพษ โรคลมชก โรคเบาหวาน และควรบอกแพทยวากำาลงใชยาอนอะไรอยบาง ทงทไดรบจากแพทยอนๆ หรอซอใชเองกตาม รวมทงการแพยาตางๆ ดวย

การเกบรกษา

เกบในภาชนะปดสนทใหพนมอเดกเกบใหพนแสงแดด ความรอนและความชนไมควรเกบในตเยนหรอใกลเตาไฟ

Allopurinol (อลโลพรนอล)

ชอการคา Alinol Allopin Allorin Apnol Apurol Loporic Medoric Puricin Puride SigapurolUricad Valeric Xanol Zyloric

ทำาไมจงตองใชยาน ยานใชเพอปองกนอาการกำาเรบของโรคเกาทในโรคเกาทเรอรงเทานน โดยออกฤทธลดการสรางกรดยรก ไมสามารถจะบรรเทาอาการของโรคเกาทเมอโรคเกาทกำาเรบแลวได ดงนนจงตองรบประทานและปฎบตตาม แพทยสงอยางเครงครด พยายามไมลมรบประทานยา และรบประทานอยางถกตองครบถวน

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน ระหวางทใชยานควรดมนำาประมาณแปดแกวตอวน สราหรอเครองดมทมแอลกอฮอลจะลดฤทธของยา ระหวางทรบประทานยาน ไมควรรบประทานนำาผลไมหรอวตามนซมากจนเกนไป เพราะวตามนซจะทำาใหปสสาวะเปนกรด และเกดนวในไตได

เมอคณลมกนยา ควรทานทนททนกขนได แตถาเวลาททานใกลเคยงกบเวลาทจะทานครงตอไป ควรงดทานยาทลม และใหทานตามเวลาทจะทานครงตอไปตามปกต ไมควรเพมปรมาณยาเปน 2 เทา

32

ผลขางเคยงของยา อาจพบอาการคลนไส อาเจยน ทองเสย อาหารไมยอย จงควรรบประทานยาหลงอาหารเพอปองกนอาการ ถาเกดอาการมากหรอทนไมไหวใหรบพบแพทย และอาจเกดผนตามผวหนง เจบปวดเมอปสสาวะ ปสสาวะมเลอด ระคายเคองตา ปากหรอรมฝปากบวม ใหหยดยาและพบแพทยทนท ยานอาจทำาใหมนงง เมอทานยานแลวมอาการมนงง ควรระมดระวงหากตองขบรถหรอทำางานเกยวกบเครองจกรกล

คำาเตอนและขอควรระวง หญงตงครรภหรอใหนมบตรและผปวยโรคไต โรคตบ ความดนโลหตสง เบาหวาน ควรปรกษาแพทยกอนใชยา ถาใชยาอนอยกอนหรอจะใชยาอนควบ ควรปรกษาแพทยหรอเภสชกร เพราะอาจทำาใหเกดอาการอนไมพงประสงคได

การเกบรกษา

เกบในภาชนะปดสนทใหพนมอเดก เกบใหพนแสง ความรอนและความชน

Amiloride and Hydrochlorothiazide (อะมโลไรด และ ฮยโดรคลอโรไธอะไซด)

ชอการคา Amihydrozide Amilide Hyperretic Miduret Milorex Miretic Moduretic Poli-uretic Renase Sefaretic

ทำาไมจงตองใชยาน เปนยาขบปสสาวะ ใชสำาหรบรกษาโรคความดนโลหตสงและอาการบวมนำาทเกดจากความผดปกตตางๆ เชน โรคหวใจ ยานไปทำาใหไตขจดนำาและเกลอสวนเกนออกจากรางกายทางปสสาวะ

วธใชยา รบประทานวนละ 1 ครงในตอนเชาพรอมอาหาร

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน ควรไปพบแพทยตามเวลานดหามหยดยาเองโดยทไมไดปรกษาแพทย แลหามใชยาชนดอนรวมดวยเกนกวาทแพทยสง

ควรรบประทานอาหารทมรสเคมนอยหรออาหารทมเกลอโซเดยมตำาและควรออกกำาลงกายทกวน จำากดอาหารทมเกลอโปแตสเซยมสง เชน กลวย ลกพรน ลกเกด นำาสมและนม

เมอคณลมกนยา ใหรบประทานทนททนกได ถาหากจำาไมไดจนถงวนรงขน ใหกนยามอตอไปตามปกตไมตองกนยาทลม

ผลขางเคยงของยา

อาจพบอาการคลนไส อาเจยน ทองเสย เบออาหาร ปวดทอง แนนทอง มลมในทอง ถาเกดอาการดงกลาวใหรบประทานยานพรอมอาหาร แตถาหากอาการยงคงอยหรอรนแรงขนใหพบแพทยอาการปสสาวะบอย มนงง ปวดหว ปญหาเหลานจะลดลงหลงจากทคณทานยานเปนเวลา 2-3 สปดาห ถาหากมอาการอยใหพบแพทยหากมอาการเหลานใหรบไปพบแพทยโดยดวนกลามเนอออนแรงหรอเกดตะครว ออนลา หวใจเตนชาหรอไมสมำาเสมอ เจบคอ ฟกชำางายผวหรอตาเหลองผนแดง

คำาเตอนแลขอควรระวง

33

ควรแจงใหแพทยทราบ ถาเปนโรคเบาหวาน เกาท แพยาซลฟา หรอเปนโรคตบ โรคไต กำาลงตงครรภ หรอใหนมบตร

แจงแพทยหรอเภสชกรใหทราบวาใชยาอะไรอยบาง โดยเฉพาะยา แคปโทพรล ดจอกซน อนาลาพรล ไลซโนพรล ลเธยม ยาเสรมโปแตสเซยม ยารกษาโรคขอ ยารกษาโรคเบาหวานหรอยาลดความดนโลหตหามรบประทานยาชนดน ถากำาลงรบประทานยาสไพโรโนแลคโทน หรอไทรแอมเทอรนอยเครองดมทมแอลกอฮอลอาจเพมฤทธของยาตวนจะทำาใหเกดอาการมนงงหรอปวดศรษะได จงไมควรใชรวมกนหากจะตองรบการผาตด หรอทำาฟนใหแจงแพทยวากำาลงใชยานอยถาเกดอาการปวยแลวทำาใหอาเจยนหรอทองเสยทำาใหสญเสยนำามาก ใหปรกษาแพทยหามใหยานแกผอนใช

การเกบรกษา เกบในภาชนะปดสนททอณหภมหอง พนจากแสง ความชนและจากมอเดก

Amiodorone (อะมโอดาโรน)

ชอการคา Cordarone

ทำาไมจงตองใชยาน ใชรกษาหรอปองกนภาวะหวใจเตนผดจงหวะ โดยยานจะลดการทำางานของเสนประสาทในหวใจและลดการทำางานทมากเกนไปของหวใจ

วธใชยา รบประทานวนละ 1-2 ครง ตามคำาสงแพทย อาจจะตองใชยานนาน 1-3 สปดาห จงจะเหนผลการรกษาและตองใชยานเปนเวลาหลายเดอน กอนทผลของยาจะออกฤทธเตมท

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน

ควรไปพบแพทยตามนด เพอตดตามผลการรกษาควรปฏบตตามคำาแนะนำาของแพทยเกยวกบการสบบหร อาหาร เครองดมทมแอลกอฮอลและคาเฟอน บหรและเครองดมทมคาเฟอนอาจจะทำาใหหวใจเตนผดจงหวะมากขนและมผลตอการออกฤทธของยา

เมอคณลมกนยา ใหเวนยามอนนไปเลยและรบประทานมอตอไปตามปกต หามรบประทานยาสองมอควบ

ผลขางเคยงของยา

ถามอาการคลนไส อาเจยน ทองผก เบออาหาร ปวดทอง ใหแกไขโดยรบประทานยาพรอมอาหารถามอาการมอสน เดนลำาบาก วงเวยน ออนเพลย กลามเนอออนเปลย นอนไมหลบ ปวดศรษะ เสอมสมรรถภาพทางเพศ นำาหนกตวลดลง การรบรสหรอกลนผดปกต การมองเหนผดปกต เชน มองภาพไมชดเจน เหนแสงรอบๆ วตถ ตาไมสามารถสแสงหรอตาแหง หนาแดง มการบวมของเทา ขอเทา ขาทอนลาง ผวเปลยนเปนสคลำาๆ (โดยเฉพาะทหนาและมอ) และผวหนงไวตอแสง ใหปรกษาแพทยถามอาการไอ หายใจหอบหรอมอาการเจบเมอหายใจ ทองบวม หวใจเตนเรวหรอผดปกตใหรบปรกษาแพทยทนท (อาการดงกลาวนสามารถเกดขนไดหลงจากทคณหยดยา)

คำาเตอนแลขอควรระวง

ควรแจงใหแพทยทราบ ถามประวตของโรคปอด ตบ หวใจ ตอมไทรอยด กำาลงตงครรภหรอใหนมบตรควรบอกกบแพทยหรอเภสชกรวากำาลงใชยาอนอย โดยเฉพาะยาตอไปน คอ เฟนโทอน วอรฟารนหรอยาตานการแขงตวของเลอด ด

34

จอกซน โพรเคนาไมด ควนดน และยาอนๆ ทใชรกษาโรคหวใจการใชยานอาจทำาใหผวหนงไวตอแสงแดดมากกวาปกต ซงผลดงกลาวจะปรากฎอยนานเปนสปดาหหรอเปนเดอน หลงจากทหยดรบประทานยาแลว ดงนน ถาจะออกไปนอกบานเปนเวลานานๆ ควรใสเสอแขนยาวและใชผลตภณฑกนแดด การสมผสแสงแดดจะทำาใหผวเปลยนเปนสคลำา ซงอาจจะไมหายเปนปกตหลงจากหยดใชยานแลวหากตองเขารบการผาตดหรอทำาฟน ใหบอกแพทยหรอทนตแพทยวากำาลงใชยานอย หรอมการใชยานภายในระยะ 2 เดอนทผานมาหามใหยานแกผอนใช

การเกบรกษา เกบในภาชนะปดสนททอณหภมหอง พนจากแสงแดดและจากมอเดก

Amitriptyline (อะมทรบไทลน)

ชอการคา Polytanol Tripta Triptyline Tryptanol

ทำาไมจงตองใชยาน เปนยาตานอาการซมเศรา ใชรกษาภาวะซมเศราและอาจมขอบงใชอนๆ ตามแพทยสง เชน บรรเทาอาการปวดเรอรง รกษาอาการปสสาวะรดทนอนในเดก แผลในกระเพาะอาหาร เปนตน ผทรบประทานยานควรไดรบการดแลและปฏบตตามทแพทยแนะนำาอยางเครงครด การปรบเปลยนขนาดยาหรอการหยดรบประทานยา ตองไดรบคำาสงจากแพทยเทานน

วธใชยา

รบประทานใหถกขนาดและสมำาเสมอตามแพทยสง หามหยดยาดวยตนเอง เพราะยาจะออกฤทธไดเตมทตองใชเวลาหลายสปดาหรบประทานยานในขณะทองวางหรอพรอมอาหารกได แตการรบประทานยาพรอมอาหารหรอหลงอาหารทนทจะชวยลดการระคายเคองกระเพาะอาหาร

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน บอกใหแพทยทราบถา

มประวตแพยาอนตงครรภหรอวางแผนตองการมบตร เพราะยานเปนอนตรายตอทารกในครรภกำาลงใหนมบตรเพราะยาสามารถผานทางนำานมสทารกและทำาใหเดกงวงซมไดกำาลงใชยาอนซงสงโดยแพทยหรอทนตแพทยทางอนหรอการซอยาจากรานขายยาในกรณเจบปวยเลกนอย เชน ยาแกหวด ยาแอสไพรนแกปวด ยาลดกรดในกระเพาะอาหาร เปนตนมโรคประจำาตวหรอมปญหาสขภาพอนๆ เชน มประวตเปนโรคหอบหด โรคลมชก โรคหวใจ ตอหน โรคตบ โรคจต พษสราเรอรง กอนเขารบการผาตดหรอทำาฟน รวมทงกรณไดรบบาดเจบฉกเฉน

เมอคณลมกนยา ควรทานทนททนกขนได แตถาเวลาททานใกลเคยงกบเวลาทจะทานครงตอไป ควรงดทานยาทลม และใหทานตามเวลาทจะทานครงตอไปตามปกต

ไมควรเพมปรมาณยาเปน 2 เทา

คำาเตอนและขอควรระวง

จำากดการดมสรา หรอเครองดมทมสวนผสมของแอลกอฮอล เพราะทำาใหงวงนอนเพมขน หามขบรถยนต ใชเครองจกรหรอทำางานทตองอาศยความตนตว เพราะยาทำาใหงวงซมพยายามอยาลกนงหรอยนอยางรวดเรว เพราะทำาใหเวยนหวหรอเปนลมไดยายงคงมฤทธอย 3-7 วนหลงจากหยดใชยาเพอใหเวลารางกายมการปรบตว หากสงเกตพบความผดปกตเกดขนใหปรกษาแพทยหรอ

35

เภสชกร

การเกบรกษา

เกบในภาชนะปดสนทใหพนมอเดกเกบใหพนแสง ความรอนและความชน

Amlodipine (แอมโลดพน)

ชอการคา Norvasc

ทำาไมจงตองใชยาน เปนยาลดความดนโลหตโดยออกฤทธขยายหลอดเลอดและใชบรรเทาอาการเจบหนาอกจากโรคแองไจนา (Angina)

วธใชยา รบประทานวนละ 1 ครงตามขนาดทใชรกษาตามแพทยสง เวลาในการรบประทานควรเปนเวลาเดยวกนของทกๆ วนเพอใหระยะหางของการใหยาเปนชวงเทาๆ กน

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน

ควรไปพบแพทยตามนดทกครงเพอใหแพทยประเมนและตดตามผลการใชยา และทำาการปรบขนาดยาหากขนาดยาทใชอยไมเหมาะสมหลกเลยงการรบประทานอาหารทโซเดยมสง ซงไดแกอาการทมเกลอมาก อาหารทมรสเคมเชน อาหารหมกดอง ไขเคม ปลาเคม ท การเปลยนอรยาบทจากการนงหรอนอนเปนลกขนและยนควรกระทำาอยางชาๆ เพอลดการหนามด มนงงยานอาจทำาใหมอาการมนงงจงควรหลกเลยงการขบรถหรอทำางานเกยวกบเครองจกรหากจะตองทำาการผาตดตางๆ รวมทงการผาตดทางทนตกรรมซงมการใชยาสลบ(general anesthesia) ควรบอกแพทยกอนทำาการผาตด วาใชยา amlodipine อย

เมอคณลมกนยา ควรทานทนททนกขนได แตถาเวลาททานใกลเคยงกบเวลาทจะทานครงตอไป ควรงดทานยาทลม และใหทานตามเวลาทจะทานครงตอไปตามปกต ไมควรเพมปรมาณยาเปน 2 เทา

ผลขางเคยงของยา ทพบไดแก หนามด มนงง เวยนศรษะ ออนเพลย เจบยอดอก (heartburn) มการเกรงตวของกลามเนอ รอนวบวาบตามตว ซงอาการเหลานจะหายไปเองเมอไดรบยาไประยะหนงเนองจากการปรบตวของรางกายใหเขากบยา แตหากมอาการรนแรงควรปรกษาแพทย

คำาเตอนและขอควรระวง

สตรมครรภหรอใหนมบตรหรอมโรคประจำาตวคอโรคหวใจ โรคตบหรอโรคไต ควรปรกษาแพทยผปวยซงใชยาตอไปน ควรใชดวยความระมดระวงในกลมเบตา บลอกเกอร (beta blocker)ไซเมทดน (cimetidine) เฟนทานล (fentanyl) ไซโคลสปอรน (cyclosporine) ดจอกซน (digoxin)

การเกบรกษา

เกบในภาชนะปดสนทใหพนมอเดกเกบใหพนแสงแดด ความรอนและความชน

36

Page 15: ยานอนหลับ

protein เกนกวา 85 สวน diazepam จบกบ protein ประมาณ 97 โดยไมขนกบอาย ถาระดบ albumin ในเลอดตำาจะเกด oversedationdiazepam สามารถ induce metabolism ของมนเองได หลงจากใชไปนานๆ ระดบของ diazepam และ N-desmethyldiazepam ตำา ระดบ metabolite สง แตถาหยดยาไปกจะกลบลดลงอยางปกตdiazepam ผานรกไดดระดบความเขมขนใน fetus เทาๆ กบในแม

อาการไมพงประสงค

อาการเซองซม (oversedation)การชนยา (tolerance) เกดจากเอนไซมทใชเมตาบอไลซยาถกกระตนใหม เมตาบอลซมเรวขน meprobamate เกด tolerance เรวการตดยาโดยรางกาย (physical dependence) เกดตามหลงการชนยา และมอาการ withdrawal reaction รนแรงจากยาทม rate of disappearance เรว พวกทม action ยาวกวา เชน chlordiazepoxide diazepam และ Phenobarbital มอาการคอยเปนคอยไปและไมรนแรงdysmorphogenesis diazepam ทำาใหเกด cleft lip และ palate ในคนและ miceเนองจากเปน CNS depressants จงอาจทำาใหคนทม respiratory failure อาการรนแรงขนอาจทำาใหฆาตวตาย แต benzodiazepines เดยวๆ แทบไมพบวาทำาใหผใชฆาตวตาย แทบทงหมดเกดในคนทใชรวมไปกบยาอนoverdose ของ chlordiazepoxide หรอ diazepam อาการมกไมรนแรง แตถามยาอนรวมไปดวย อาการจะมากขนโดยทวไป benzodiazepines เกด interaction กบยาอนไดนอยกวา hypnotics sedatives หรอ antianxiety drugs อน แตการใชรวมกบ ethanol จะไดผลเปน potentiation เพราะ ethanol เพมทงการดดซมของ benzodiazepines และกดสมองเหมอนกบ benzodiazepines เมอใชรวมกบ CNS depressant อนไดผล additive การใช benzodiazepine รวมกบ valproate อาจพบ psychotic episode

ประโยชนทางคลนกของ Benzodiazepines

1 คลายกงวล (antianxiety) เปนขอบงใชทสำาคญ ไดผลดมากเมอมอาการรนแรง แตเนองจาก anxiety อาจเกดรวมกบ depression หรออาจเปนอาการแสดงของความผดปกตทางจตอนเชน schizophrenia ดงนนถาไม respond ตอ antianxiety drugs ควรนกถงการวนจฉยอน

2 ชวยใหนอนหลบ (hypnotic) benzodiazepines ใชเปนยานอนหลบมากทสด diazepam และ flurazepam ใชกนมาก

3 muscle strain antianxiety drugs หลายตวมคนเอามาใชสำาหรบแก muscle strain ซงสามารถรกษาไดดวยความรอนและ aspirin

4 Status epilepticus เมอมอาการชกทตอเนอง ใช diazepam ฉดเขาเสนโลหตดำาไดผลดแทบทกราย 5 alcohol withdrawal ใช benzodiazepine รกษาดทสด เพราะมคณสมบตทางเภสชวทยาคลาย

alcohol จงใชแทนไดด ชวยแกการชกจาก alcohol withdrawal ไดผลด ไมมอนตราย 6 anesthetic ใชเปน preanesthetic medication หรอใชฉดเขาเสนเลอดดำา ในการผาตดหรอวนจฉย

บางอยางชวระยะเวลาสนๆ เชน electric cardioversion การใส endotracheal tube การผาตดฟน การ reduce fracture เลกนอยไดผลด

ยาใหมทไดผลในการรกษาอาการทางอารมณ เชน anxiety ทไดผลด ไดแก Buspirone

15

BUSPIRONE

สารนเปน azapirone (azaspirodecanedione) เดมใชเปน antipsychotic มฤทธ antidepressant ดวย ยานมคณสมบตทางเภสชวทยาแตกตางจาก neuroleptics หรอ sedatives ซงรวมทง benzodiazepines ไมคอยทำาใหเกด extrapyramidal side effects ไมมผลตอการจบกบ receptors ของ benzodiazepines หรอ GABA ไมแกชกแถมยงอาจลด seizure threshold เลกนอย ไมม tolerance หรอ withdrawal reaction และไมม cross-tolerance กบ benzodiazepines หรอ sedative อน ม interaction กบยากดระบบประสาทสวนกลางอนๆ นอย

กลไกการออกฤทธ

buspirone และยาในกลมเดยวกน ซงไดแก gepirone ipsapirone และ tiaspirone เลอกจบเฉพาะ 5-HT1A receptor โดยเปน partial agonist การจบของ buspirone ท presynaptic ทำาใหเกด postsynaptic 5HT1A antagonism โดยลดการสงกระแสประสาทของ serotonin neurons และลดการสงเคราะหและการหลง serotonin

buspirone ไดผลดในการรกษา anxiety ระดบปานกลาง ถาชนดรนแรงและม panic ดวยไมไดผล ยานไมชวยในรายทม withdrawal reaction จากขาดยา benzodiazepines ดงนนการเปลยนยามาเปนยานจงควรคอยๆ ทำา สารนไมคอยทำาใหงวง

16

Aminophylline

ชอสามญAminophylline

ทำาไมตองใชยานเปนยาขยายหลอดลม โดยคลายและเปดทางเดนทไปสปอด ทำาใหงายตอการหายใจ โดยชวยบรรเทาการหายใจถ การมเสยงวด และ การหายใจลำาบาก จากการเปนโรคหอบหด หลอดลมอกเสบ และโรคถงลมโปงพอง และยงยบยงอาการหอบหด จากการออกกำาลงกายดวย

Pharmacokinetics

Absorption oral สามารถเกดไดถง 100 โดยขนอยกบ formulation usedDistribution Vd = 045 Lkg โดยยาตวนจะกระจายไปยงนำานมดวย (approximates serum concentration) และยาตวนยงสามารถผาน placenta ไดดวยMetabolism เกดทตบ โดยกระบวนการ demethylation และ oxidationHalf life มคาไมแนนอน โดยการเปลยนแปลงขนอยกบ อาย liver function cardiac function lung disease และประวตการสบบหรของผปวยElimination ขบออกทาง urine โดยในผใหญพบวา 10 ขบออกในรป unchanged drug ใน neonates การขบถายของ unchanged drug ทางปสสาวะมคามากกวา (มากกวา 50)

วธใชยารบประทานทก 6 8 หรอ 12 ชม ตามใบสงแพทย โดยควรรบประทานยาอยางสมำาเสมอ เพอจะไดมประสทธภาพทด บางคนอาจจะตอง รบประทานยาตดตอกนเปนเวลานาน ฉะนนไมควรหยดรบประทานยา โดยปราศจากคำาสงของแพทย แตอาจจะหยดได ถายาทำาใหเกดสภาวะ ของอาการทแยลง

คำาแนะนำาระหวางใชยา

ควรปฏบตตามคำาสงแพทย เพราะยาตวนอาจทำาใหเกดอนตรายไดถารบประทานยามากเกนไป หรอรบประทานยาบอยเกนใบสงแพทยใหเขาพบแพทยเปนประจำา โดยเฉพาะชวงอาทตยแรก ๆ ทคณไดรบยาน เพอใหแพทยไดประเมนการตอบสนองของคณ ตอการใชยาตวนถาอาการของคณไมดขน หรอยงแยลง ใหพบแพทยตองแนใจในจำานวนยาทคณไดรบในแตละครง และควรพกยาไปในทกททคณเดนทางดวย

เมอคณลมกนยาใหรบประทานยาทนททนกได และใหรบประทานยาทเหลอตามเวลาเดม โดยไมควรรบประทานยาเปน 2 เทาของขนาดยาเดม และถาคณเกดอาการ หายใจสนทรนแรง ใหพบแพทย

อาการขางเคยงของยา

17

ถาเกดอาการ คลนไส อาเจยน มแผลในกระเพาะอาหาร ทองเปนตะครว สญเสยความรสกอยากอาหาร ใหรบประทานยาพรอมอาหาร หรอ หลงอาหารทนท หรอ พรอมยาลดกรด หรอ พรอมนำา 1 แกว ถาปฏบตตามนแลวยงมปญหาอยใหพบแพทยปวดศรษะ นอนไมหลบ มอาการตนเตน หนามด ปสสาวะบอย มอและนวกระตก โดยถาอาการเหลานรนแรง ใหพบแพทยการสนของหวใจ หวใจเตนเรซ หายใจเรว นอนไมหลบ ใหพบแพทย เพอแพทยจะไดปรบขนาดยาของคณผนขนทผวหนง (อาการแพ) ใหพบแพทยทนท

คำาเตอนและขอควรระวง

กอนรบประทานยาตวน ควรบอกหมอกอนวาคณไดรบยาอะไรอย โดยเฉพาะอยางยง ยา allopurinol cimetidine erythromycin lithium propranolol และยาสำาหรบไขหวด ยาแกแพ และยารกษาโรคหอบหดการไดรบยา theophylline พรอมกบยาตวน อาจทำาใหเกดอาการตนเตน นอนไมหลบ คลนไส อาเจยน หรอการไดรบขนาดยาเกน ฉะนน การใชยาน ไมควรไดรบยา theophylline รวมดวยไมควรรบประทานยารกษาโรคหวด ยาแกแพ ยารกษาหอบหด ทประกอบดวยพวก ephedrine epinephrine phenylephrine phenylpropanolamine หรอ pneudoephedrine โดยปราศจากคำาแนะนำาจากแพทย เพราะสารดงกลาว จะเพมผลขางเคยงของยาตวนบคคลเหลาน ควรบอกแพทยถงสภาวะของตนเองกอนใชยาตวน ไดแก หญงตงครรภ หญงใหนมบตร โรค glaucoma มะเรง โรคตอมธยรอยด โรคเบาหวาน โรคความดนโลหตสง โรคตบ โรคไต โรคหวใจ โรคหลอดเลอด

การเกบรกษาเกบในภาชนะปดสนท เกบใหพนมอเดก เกบยาเหนบในตเยน และ ยารปแบบอนใหเกบทอณหภมหอง และเกบใหพนทมความชน

ชอการคา สวนประกอบ

Asmeton-S

Chlorpheniramine maleate 2 mg + Methoxyphenamine HCI 125 mg + Aminophylline 25 mg + Noscapine 7 mg

Theophylline

ชอสามญTheophylline

ชอการคาAlmarion Asmasolon Franol Xanthium Theo-Dur

ทำาไมตองใชยานเปนยาขยายหลอดลม โดยคลายและเปดทางเดนทไปสปอด ทำาใหงายตอการหายใจ โดยชวยบรรเทาการหายใจสน การหายใจมเสยงวด และการหายใจลำาบาก จากการเปนโรคหอบหด หลอดลมอกเสบ และ โรคถงลมโปงพอง เปนการยบยงอาการหอบหด

18

จากการออกกำาลงกาย

Pharmacokinetics

Absorption oral สามารถเกดไดถง 100 โดยขนอยกบ formulation usedDistribution Vd = 045 Lkg โดยยาตวนจะกระจายไปยงนำานมดวย ( approximates serum concentration) และยาตวนยงสามารถผาน placenta ไดดวยMetabolism เกดทตบ โดยกระบวนการ demethylation และ oxidationHalf life มคาไมแนนอน โดยการเปลยนแปลงขนอยกบ อาย liver function cardiac function lung disease และประวตการสบบหรของผปวยElimination ขบออกทาง urine โดยในผใหญพบวา 10 ขบออกในรป unchanged drug ใน neonates การขบถายของ unchanged drug ทางปสสาวะมคามากกวา (มากกวา 50)

วธใชยา

ควรรบประทานทก 6 8 12 หรอ 24 ชม โดยควรจะรบประทานในเวลาเดยวกนเพอกนลม โดยควรจะรบประทานยาอยางสมำาเสมอ เพอยาจะไดมประสทธภาพยาตวนอาจตองการใชเปนเวลานาน ไมควรทจะหยดใชโดยปราศจากการปรกษาจากแพทย เพราะการหยดใชยาอาจจะทำาใหอาการแยลงกได

คำาแนะนำาระหวางใชยา

ใหรบประทานยาตามแพทยสง เพราะมฉะนนอาจจะเกดอนตรายได ถารบประทานมากเกนไป หรอ รบประทานบอยเกนไปควรพบแพทยสมำาเสมอ โดยเฉพาะชวงอาทตยแรก ๆ เพราะ แพทยจะไดประเมนดการตอบสนองของคณตอยาตวนถาอาการไมดขน หรอ มอาการแยลง ใหปรกษาแพทยไมควรเปลยนยหอใหม โดยปราศจากการปรกษากบแพทยกอนการเกนทางไปไหน ควรทจะพกยานไปดวยเสมอ

เมอคณลมกนยา

ใหรบประทานยาทนททนกได และ รบประทานยาทเหลอตามเวลาเดม โดยไมควรรบประทานยาเพมขนาดเปน 2 เทา ถาเกดอาการหาใจถอยางรนแรง ใหตดตอกบแพทย

อาการขางเคยงของยา

ถาเกดอาการ คลนไส อาเจยน มแผลในกระเพาะอาหาร ทองเปนตะครว สญเสยความรสกอยากอาหาร ใหรบประทานยาพรอมอาหาร หรอ หลงอาหารทนท หรอ พรอมยาลดกรด หรอ พรอมนำา 1 แกว ถาปฏบตตามนแลวยงมปญหาอยใหพบแพทยปวดศรษะ นอนไมหลบ มอาการตนเตน หนามด ปสสาวะบอย มอและนวกระตก โดยถาอาการเหลานรนแรง ใหพบแพทยการสนของหวใจ หวใจเตนเรซ หายใจเรว นอนไมหลบ ใหพบแพทย เพอแพทยจะไดปรบขนาดยาของคณผนขนทผวหนง ( อาการแพ ) ใหพบแพทยทนท

คำาเตอนและขอควรระวง

19

กอนรบประทานยาตวน ควรบอกหมอกอนวาคณไดรบยาอะไรอย โดยเฉพาะอยางยง ยา allopurinol cimetidine erythromycin lithium propranolol และ ยาสำาหรบไขหวด ยาแกแพ และยารกษาโรคหอบหดการไดรบยา theophylline พรอมกบยาตวน อาจทำาใหเกดอาการตนเตน นอนไมหลบ คลนไส อาเจยน หรอการไดรบขนาดยาเกน ฉะนน การใชยาน ไมควรไดรบยา theophylline รวมดวยไมควรรบประทานยารกษาโรคหวด ยาแกแพ ยารกษาหอบหด ทประกอบดวยพวก ephedrine epinephrine phenylephrine phenylpropanolamine หรอ pneudoephedrine โดยปราศจากคำาแนะนำาจากแพทย เพราะสารดงกลาวจะเพมผลขางเคยงของยาตวนบคคลเหลาน ควรบอกแพทยถงสภาวะของตนเองกอนใชยาตวน ไดแก หญงตงครรภ หญงใหนมบตร โรค glaucoma มะเรง โรคตอมธยรอยด โรคเบาหวาน โรคความดนโลหตสง โรคตบ โรคไต โรคหวใจ โรคหลอดเลอด

การเกบรกษาเกบในภาชนะปดสนท เกบใหพนมอเดก เกบยาเหนบในตเยน และ ยารปแบบอนใหเกบทอณหภมหอง และเกบใหพนทมความชน

ชอการคา สวนประกอบ

Almasal Theophylline 60 mg + Salbutamol sulfate 2 mg

AsianbronTheophylline anhydrous 150 mg + Glyceryl guaiacolate 90 mg

Bronchil Guaifenesin 90 mg + Theophylline 150 mg

Polyphed Theophylline 150 mg + Glyceryl guaiacolate 90 mg

Theosal Theophylline 60 mg + Salbutamol 2 mg

Terbutaline

ชอสามญTerbutaline

ชอการคาBricanyl Bricanyl terbuhaler Salterline Terbuno Vaccanyl

ทำาไมตองใชยาน

เปนยาขยายหลอดลม คลาย และ เปดทางผานไปทปอด ใหสามารถหายใจไดสะดวก ใชเพอบรรเทาอาการหอบหดเฉยบพลน และอาการหายใจไมออก ทเกดจากโรคถงลมโปงพอง โรคหลอดลมอกเสบ และโรคปอดอนๆ

Pharmacokinetics

20

Onset of action oral = 30-45 นาทProtein binding 25Metabolism เกดทตบกลายเปน inactive sulfate conjugatesHalf life 11-16 ชวโมงElimination ทางปสสาวะ

วธใชยาใหโดยการรบประทาน 3-4 ครงตอวน และ ถาใหทางการพน ใหทก 4-6 ชม โดยตองปฏบตตามคำาแนะนำา บนฉลากอยางเครงครด โดยยาตวนจะเรมทำางานภายใน 30 นาท

คำาแนะนำาระหวางใชยา

ถายาหมดประสทธภาพ หรอ ถาอาการของคณแยลง (โดยเฉพาะถาการหายใจลำาบาก หรอหายใจยากขน หลงจากการใชยาพน) ใหหยดใชยาน และพบแพทยไมควรใชยามากเกนไป หรอ บอยเกนไป เพราะการเพมขนาดยา สามารถทำาใหเกดอนตราย และสามารถลดประสทธภาพของยาไดถาเสมหะจากการไอระหวางทเกดอาการหอบหดเฉยบพลน เปลยนจากสขาวไปเปนสเหลอง เขยว หรอสเทา ควรพบแพทย เพราะอาการเชนน อาจเกดจากการตดเชอไดการเดนทาง ควรทจะพกยาใหไดตามทกำาหนดไว

เมอคณลมกนยา

ใหรบประทานยาทนททนกได และ ใหรบประทานยาอนตามเวลาเดม และ ถานกไดใกลกบเวลาทจะรบประทานยาครงตอไปควรจะรบประทานยาครงตอไปไดเลย โดยทไมตองรบประทานยาเพมขนาดเปน 2 เทา

อาการขางเคยงของยา

ถายปสสาวะไมปกต ปากแหง และระคายเคอง ใหบวนปากดวยนำาหลงจากการไดรบการรกษาแตละครงถาเกดอาการตวสน ตนเตน ปวดหว คลนไส อาเจยน นอนไมหลบ เหนอยงาย drowsiness dizziness เหงอออก มเสยงในห ใหพบแพทย ถาอาการเหลานรนแรง หรอ เปนเวลานานถาเกดอาการหวใจเตนไมสมำาเสมอ palpitations ปวดหนาอก ปวดหวใจ หายใจลำาบากมากขน มเสยงวด ใหพบแพทยทนท

คำาเตอนและขอควรระวง

ถาคณเปน หญงตงครรภ หญงใหนมบตร เปนโรคความดนโลหตสง ตอมธยรอยด overactive หวใจเตนไมเปนจงหวะ โรคหวใจ หรอ เปนลมชก หรอ ลมบาหม ใหบอกแพทยกอนใชยานกอนใชยาน ควรบอกแพทย หรอ เภสชกรกอนถงยาทใชอย โดยเฉพาะยา MAO inhibitors (isocarboxazid phenelzine และ tranylcypromine) ยากดระบบประสาท หรอยาโรคหอบหด และ b-blockers (atenolol carteolol esmolol labetalol metoprolol nadolol propranolol sotalol และ timolol)

การเกบรกษา

ใหเกบในภาชนะปดสนท และเกบใหพนมอเดก เกบในอณหภมหอง หางจากความรอน หลกเลยงการทำาใหภาชนะบรรจรว ไมควรเอาภาชนะบรรจไปจอไฟ หรอเตาเผา

21

ชอการคา สวนประกอบ

Bricanyl expectorantTerbutaline sulfate 03 mgml + Guaifenesin 133 mgml

Med-Broncodil Expectorant

Terbutaline sulfate 15 mg5ml + Guaifenesin 665 mg5ml

Terbosil ExpectorantTerbutaline sulfate 03 mgml + Guaifenesin 133 mgml

Terbron ExpectorantTerbutaline sulfate 15 mg5ml + Guaifenesin 665 mg5ml

TerbulinTerbutaline sulfate 15 mg5ml + Guaifenesin 665 mg5ml

Salbutamol

ชอสามญSalbutamol

ชอการคาAsmasal Bronchosol Butamol Ventolin Salmol

ทำาไมตองใชยานบรรเทา และ เปดทางเดนอากาศไปทปอด ทำาใหการหายใจสะดวกขน ชวยบรรเทาหอบหดเฉยบพลน และบรรเทาอาการหายใจไมออกจาก โรคหลอดลมอกเสบ โรคถงลมโปงพอง และ โรคปอด ใชปองกนการหายใจลำาบาก การหดเกรงของหลอดลม เมอมการออกกำาลงกาย

Pharmacokinetics

Peak effectOral 2-3 ชวโมง Nebulizationoral inhalation เกดขนภายใน 05-2 ชวโมงDuration of actionOral 4-6 ชวโมง Nebulizationoral inhalation 3-4 ชวโมงMetabolism เกดขนทตบ กลายไปเปน inactive sulfate อก 28 จะพบในปสสาวะในรปของ unchanged drugHalf life Oral 27-5 ชวโมง Inhalation 38 ชวโมงElimination 30 พบใน urine ในรปของ unchanged drug

วธใชยา

22

ให 2-4 ครงตอวน โดยใหโดยการรบประทาน ถาใหโดยทางยาพน จะใหทก 4-6 ชมใช 15 นาท กอนการออกกำาลงกาย เพอปองกนปญหาของการหายใจ โดยปฏบตตามคำาสงแพทยอยางเครงครดยาพนจะเรมไดผลภายใน 5-15 นาท และ จะมการออกฤทธไดเปนเวลา 3-4 ชม

คำาแนะนำาระหวางใชยา

ยาพน ตองทำาความสะอาดอยางสมำาเสมอ และ ถายาหมดประสทธภาพ หรอ คณมอาการแยลง ใหพบแพทยทนทไมควรใชยาในขนาดทเพม หรอ บอยมากขน เพราะทำาใหเกดอนตายไดเวลาจะเดนทาง ตองเอายาไปดวยทกครง

อาการขางเคยงของยา

การรบรสไมปกต ปากและคอแหงหรอระคายเคอง จากการใชยาพน แกโดยการใหกลวปากดวยนำาตวสน อาการตนเตน นอนไมหลบ คลนไส เสยงแหบ ไอ ใหพบแพทยถาอาการเหลานรนแรงหรอยาวนานหายใจลำาบากมากขนจากการใชยาพน หวใจเตนเรวขน ใหหยดใชยาและพบแพทย

คำาเตอนและขอควรระวง

กอนใชยาตวน ใหบอกแพทยกอนวา คณเปน หญงตงครรภ หญงใหนมบตร เปนโรคหวใจ โรคความดนโลหตสง ตอมธยรอยด overactive โรคลมชก หรอ โรคเบาหวานยาตวน มผลกระทบถงการตอบสนองของคณตอยาบางชนด เชน ยารกษาโรคหวด ยา MAO inhibitors (isocarboxazid phenelzine และ tranylcypromine) ยากดระบบประสาท หรอยาโรคหอบหด และ beta-blockers (atenolol carteolol esmolol labetalol metoprolol nadolol propranolol sotalol และ timolol)

การเกบรกษา

เกบในภาชนะปดสนท และเกบใหพนมอเดก เกบในอณหภมหอง ถาเปน syrup อาจเกบในตเยนได แตถาเปนยาพน ไมควรเกบในตเยน หรอ ใกลความรอน

ชอการคา สวนประกอบ

Almasal Salbutamol sulfate 2 mg + Theophylline 60 mg

Asmasal Expectorant

Salbutamol 1 mg + Guaifenesin 50 mg

Clenil compositumSalbutamol 100 mg + Beclomethasone dipropionate 50 mg

Theosal Salbutamol 2 mg + Theophylline 60 mg

Ventolin Expectorant Salbutamol sulfate 1 mg + Guaifenesin 50 mg

23

Prednisolone

ชอสามญPrednisolone

ชอการคาDi-Adreson-F Opredsone Prednisolone Polypred Pred-Mild Pred-Forte Predisone

ทำาไมตองใชยานยาตวนเปน corticosteroid ซงคลายกบ hormone ตามธรรมชาต ซงผลตโดย adrenal glands โดยชวยบรรเทาอาการอกเสบ ( บวม รอน แดง และ เจบ ) และใชรกษาขอตออกเสบ และความผดปกตของ ผวหนง เลอด ไต ตา ตอมธยรอยด และ ลำาไส รกษาอาการแพอยางรนแรง หอบหด และความบกพรองของ adrenal cortical

Pharmacokinetics

Protein binding 65-91 ( โดยขนอยกบความเขมขน )Metabolism เกดขนทตบ และยงถก metabolize ทเนอเยอของรางกายดวย กลายเปน inactive compoundHalf life 36 ชวโมงBiological 18-36 ชวโมงEnd state renal disease 3-5 ชวโมง Elimination ขบถายออกทางปสสาวะ โดย pricipally as glucuronides sulfates and unconjugated metabolites

วธใชยา

ถาคณใชยาน วนเวนวน ใหรบประทานตอนเชาในวนแรก และไมรบประทานในวนท 2 ปละรบประทานอกตอนเชาของวนท 3 และไมรบประทานในวนท 4 โดยรบประทานไปเรอย ๆ ตามแพทยสงถารบประทานยาตวน วนละครง ใหรบประทานตอนเชาพรอมอาหารเชาถารบประทานยาน มากกวาวนละ 1 ครง ใหรบประทานในชวงหางกนในเวลาทเหมาะสมไมควรหยดรบประทานยาน โดยปราศจากคำาแนะนำาของแพทย เพราะการหยดยาอาจทำาใหเกดอาการดงตอไปนได เชน สญเสยความรสกอยากอาหาร คลนไส อาเจยน drowsiness stupor ปวดศรษะ เปนไขเจบทขอและกลามเนอ peeling skin และ นำาหนกลด ถาไดรบยาปรมาณมากในเวลานาน แพทยจะคอยๆ ลดขนาดยาลง เพราะ จะปรบนาดยากอนทจะหยดยาอยางสมบรณ

คำาแนะนำาระหวางในยา

ถาคณไดรบยาน เปนเวลานาน คณควรจะตองตรวจเลอด เปนระยะ ๆ X-rays ตรวจตา ความดนโลหต ความสง นำาหนก และตรวจทางกายภาพ โดยการตรวจรางกายน สำาคญสำาหรบเดก เพราะยาตวน จะทำาใหการเจรญเตบโตของกระดกชาลงยาตวน ควนจะไดรบอยางสมำาเสมอ เพอใหมประสทธภาพ และ ไมควรใชมากจนเกนไป บอยเกนไป และใชนานเกนทแพทยสง โดยถาเกดอาการทแย ใหพบแพทย เพราะขนาดยาทคณไดรบ อาจจะตองการปรบกไดแพทยอาจจะบอกใหคณชงนำาหนก ทก ๆ วน และ ใหคณรายงานนำาหนกทผดปกตบอกแพทย หมอฟน และแพทยผาตด ทกำาลงจะรกษาคณ วาคณกำาลงไดรบยานอย (ถงแมวาคณจะหยดการรกษาดวยยาตวนมาแลว 12 เดอนกตาม)

24

อาการขางเคยงของยา

ถาเกดอาการคลนไส อาเจยน ระคายเคองกระเพาะ ใหรบประทานยาพรอมอาหาร หรอนม ถาอาการเหลานยงคงอย หรอ อจจาระของคณมสดำา ใหพบแพทยถาเกดอาการปวดศรษะ dizziness นอนไมหลบ depression ตนเตน อารมณไมปกต เปนสว ผวบาง เหงอมากขน ผมยาวเรวขน หนาแดง แผลถลอกงาย มจดสมวงบนผวหนง มระยะเวลาของการมประจำาเดอนผดปกต หรอขาดการมประจำาเดอน โดยถาอาการเหลาน คงอยเปนเวลานาน หรอรนแรงใหพบแพทยปญหาในระยะยาว ไดแก นำาหนกมากขน เทาบวม ขอเทาบวม และ ขาดานลางบวม มแผลทกลามเนอ และ กลามเนอออนแรง แผลทตา ปญหาในการมองเหน เปนหวด หรอตดเชอ เปนอาการหลงๆ ของการใชยานานๆ ใหพบแพทย

คำาเตอนและขอควรระวง

กอนทจะรบยาน ควรบอกแพทยวาคณไดรบยาตอไปนอยดวยคอ aspirin ยารกษาโรคขออกเสบ ยาปองกนการแขงตวของเลอด เชน warfarin (coumarin) ยาขบปสสาวะ estrogen (ยาคมกำาเนด) phenytoin rifampin และ phenobarbital ไมควรจะรบวคซน การทำาใหเกดการคมกนโรค ( immunization ) หรอการทดสอบทางผวหนง ตางๆ ขณะทไดรบยานอย ยกเวนวา แพทยจะบอกใหคณ โดยเฉพาะเลยวาคณสามารถรบไดกอนหนาทจะไดรบยาน ควรบอกแพทยดวยถาคณตงครรภ คาดวาจะตงครรภ ตองการทจะตงครรภ หรอ คณเปนหญงใหนมบตร โดยถาคณกำาลงจะตงครรภ คณควรพบแพทย เพราะยาตวน สามารถ ทำาใหเกดอนตรายกบเดกทอยในครรภ หรอ เดกทดมนมมารดากอนทจะรบยาน ควรบอกแพทยถงประวตการใชยาของคณกอน โดยถาคณเปนโรคตบ โรคไต โรคลำาไส หรอ โรคหวใจ โรคความดนโลหตสง underactive thyroid gland myasthenia gravis osteoporosis (brittle bones) ตดเชอ herpes ทตา หรอ การตดเชออนๆ หรอ มประวตการเปนวณโรค โรคลมชก ulcers หรอ โรคเกยวกบการแขงตวของเลอดถามประวตเปน ulcers หรอ ไดรบขนาดยาของ aspirin ทมาก หรอ ไดรบยารกษาโรคขออกเสบ ใหจำากดปรมาณการดมของเครองดม แอลกอฮอล ขณะทใชยาน เพราะยานสามารถ ทำาใหกระเพาะและลำาไส ไวตดการเกดระคายเคองจากการใชแอลกอฮอล aspirin และยารกษาไขขออกเสบ และจะเพมอตราเสยง ของการเกด ulcersรายงานการเกด injury หรอ อาการการตดเชอ (ไข เจบคอ เจบระหวางการถายปสสาวะ และปวดกลามเนอ) โดยเกดขนระหวางการรกษา และ ภายใน 12 เดอน หลงจากการรกษา ดวยยาน โดยตองการปรบขนาดยา ถาคณเปนโรคเบาหวาน ยาตวน จะเพมระดบนำาตาลในเลอดของคณ โดยถาคณควบคมนำาตาล ในเลอดของคณทบาน ใหทดสอบนำาตาลในเลอด และในปสสาวะ บอยกวาปกต และพบแพทย ถาระดบนำาตาลในเลอดสง หรอ ถามนำาตาลในปสสาวะ โดยขนาดยาของยาเบาหวาน และอาหารของคณ อาจจะตองปรบขนาด

การเกบรกษา

เกบรกษาในภาชนะปดสนท และ เกบใหพนมอเดกเกบในอณหภมหองถาคณเปนโรค arthritis ควรบอกแพทย หรอ เภสชกรวาคณไมตองการขวด child-resistant cap

25

ชอการคา สวนประกอบ

BlephamidePrednisolone acetate 02 + Na sulfacetamide 10

Denson Prednisolone 25 mg + Nitrofurazone 2 mg

Farakil Prednisolone 05 + Neomycin 03

Mysolone-N Prednisolone 5 mg + Neomycin sulfate 5 mg

Otosil Prednisolone 05 + Chloramphenical 5

Ketotifen

กลไกการออกฤทธของยาorally active agent ซงเปน antihistamine อยางมนยสำาคญ และมสมบตเปน antianaphylactic ซงสามารถใชอยางไดผลด ในการปองกน การเกดโรคหอบหด

ชอสามญKetotifen

ชอการคาAmitone Asmahoc Katifen Ketofen Sykofen Zediten

ทำาไมตองใชยานantiasthmatic agent

อาการขางเคยงของยาsedation และ drowsiness โดยอาจจะตองลดขนาดยาลง หรอ หยดการใชยา ถาความรนแรงไมลดลง โดยแอลกอฮอล อาจจะเสรมฤทธของ การเกดอาการขางเคยง ของยากได และยงมรายงานการเกดอาการ นำาหนกเพมขน ปากแหง ปวดศรษะ dizziness และ giddiness

26

Benzonatate

ขอบงใชใชแกไอแหง

ชอการคาTesalon

วธใชยาถาเปน Capsule ไมควรเคยวหรอละลายยา กรณอาย gt 10 ป ถงผใหญ ทาน 1 capsule ทก 4 ชม ไมควรเกน 6 capsuleวน อาย lt10 ป ขนาดยาทให 8 mgkgวน โดยบงให 3 ndash6 ครง

คำาแนะนำาระหวางใชยานหามเคยวหรอหก capsule

เมอคณลมทานยาใหรบประทานทนททนกได แตถาใกลกบเวลาทจะทานครงตอไป ไมตองทานยาครงทลม ใหขามไปทานครงปกต ไมควรทานยาเพมเปน 2 เทา

ผลขางเคยงของยา ในบางรายอาจเกดอาการ

สงบระงบ ปวดหว วงเวยน คดจมก คลนไส ไมสบาทอง ทองผก ผนคนสามารถใชไดในสตรมครรภ และระหวางการใหนมบตรไมควรใชยานในผปวยทแพยา

Codeine27

ชอการคาCodipront

Pharmacokinetics

ยาตวนดดซมไดดทาง GI tract หลงจากใหยาทาง oral แลวพบวา ยาจะออกฤทธเปน antitussive ภายในเวลา 1-2 ชวโมง และฤทธจะอยไดนานถง 4 ชวโมง ยาตวนจะกระจายไปยงนำานมไดดวยยาตวนถก metabolize ทตบ โดยกระบวนการ O-demethylation N-demethylation และบางสวนจะเกด conjugation ดวย glucuronic acid และถกขบออกทาง urine

วธใชยา

ผใหญ 10 ndash 20 mg ทก 4 ndash 6 ชม ไมควรทานเกน 120 mgวนเดก อาย 6 ndash 12 ป ทาน 5 ndash10 mg ทก 4 ndash 6 ชม ไมควรทานเกน 60 mgวนอาย 2 ndash 6 ป ทาน 25 ndash 5 mg ทก 4 ndash 6 ชม ไมควรทานเกน 30 mgวน

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน

ระหวางทใชยานไมควรขบรถ หรอทำางานทตองใชสตตลอดเวลาไมควรทานยานรวมกบเหลาไมควรใชแกอาการไปเรอรงทเกดจาก การสบบหร หอบหด ถงลมโปงพอง หรออาการไอทมเสลดเยอะ นอกจากอยภายใตการดแลของแพทยอาจมอาการปากแหง ทองผกไดอาจมอาการไมสบายทองใหแกโดยทานพรอมอาหาร หรอดมนมตาม

อาการขางเคยงของยาอาจมอาการ คลนไส อาเจยน วงเวยน สงบระงบ ทองผก

คำาเตอนและขอควรระวง

ไมควรใชยานกบผปวยหอบหดหลกเลยงการใชยานในสตรมครรภไมควรใชยานในสตรทใหนมบตรไมควรใชยานในเดกระวงการใชยานในผปวย โรคตบ ไต ผปวยทมธยรอยด ฮอรโมนตำา และคนสงอาย

การเกบรกษาเกบในภาชนะปดสนท ใหพนมอเดก ทอณหภมหอง

Dextromethorphan

ชอสามญDextrometrophan

28

ชอการคาCortuss Dextroral pusiran Polydex PPolydex Y Rocof Menthol Tussils 5

กลไกการออกฤทธdepressing the cough reflex (กดศนยการไอ) โดยไมมฤทธเปนยาขบเสมหะ (expectorant) ใน dose ของการรกษา ยาตวนจะไมยบยง ciliary activity

Pharmacokineticsดดซมไดเรวทาง GI tract การออกฤทธของยา จะมผลภายใน 15-30 นาทหลงรบประทานยาแลว ระยะเวลาในการออกฤทธประมาณ 3-6 ชม With conventional dosage forms

วธใชยา

ผใหญ และเดกอาย gt 12 ป 10-20 mg ทก 4 ชม หรอ 30 mg ทก 6-8 ชม แตไมควรเกน 120 mg วน หรอ ควรรบประทานตามแพทยสงเดก 6-12 ป 5-10 mg ทก 4 ชม หรอ 15 mg ทก 6-8 ชม แตไมควรเกน 60 mgวน หรอควรรบประทานตามแพทยสงเดกอายนอยกวา 2 ป ดเปนรายบคคลไปวาจะใหขนาดยาเทาไหร โดย dosage ปกตของยาตวนจะเปนแบบ extended-release oral suspension containing the polistirexผใหญและเดกอาย gt 12 ป 60 mg วนละ 2 ครงเดก 6-12 ป 30 mg วนละ 2 ครงเดก 2-6 ป 15 mg วนละ 2 ครงในรปแบบ Lozenges จะไมใชในเดกอายตำากวา 6 ป

ขอบงใชใชบรรเทาอาการไอ จากการระคายเคองของคอ และหลอดลม ซงเกดจากไขหวด หรอ สารระเหยทระคายเคอง โดยยาตวนมผลด ในการรกษาอาการไอ แบบเรอรงทไมมเสมหะ

ขอควรระวง

adverse effects ของยาตวนมนอย โดยอาจเกดอาการคลนไส และหรอ เกด GI disturbances อนๆ slight drowsiness และ dizziness ยานไมทำาใหเกดอาการ analgesia ไมทำาใหเกดการเสพตด และอาจม หรอไมมอาการ CNS depression กได การใหยาตวน จะเกยวกบการหลง histamine และควรในอยางระมดระวงในเดกทมประวตเปนโรคภมแพระวงการใชใน sedated หรอ debilitated patientsไมควรใชกบอาการไอแบบเรอรง ในผปวยทมการสบบหรนานๆ โรคหอบหด หรอ โรคถงลมปอดโปงพอง หรอไอทมเสมหะมากเกนไป โดยถามอาการไอมากกวา 1 สปดาห หรอ เปนซำาอกหลงจากทหายไปแลว หรอ เกดอาการไอรวมกบอาการไขสง ผน หรอ ปวดศรษะ ควรปรกษาแพทยยา Dextromethorphan ทมสวนผสมของ aspartame (Nutra Sweet) ควรระวงการใชในผปวยทเปน phenylketonuria ซงผปวยโรคนควรจำากด การไดรบ phenylalanine เพราะ Nutra Sweet จะถก metabolize ใน GI tract ไปเปน phenylalanineยา Dextromethorphan ทมสวนผสมของ tartrazine ถงแมวาอบตการณ การเกดการแพตอ tartrazine จะตำาแตการแพน มกพบบอยในผปวยทแพ aspirin

29

Antihistamine

ยาแกแพเปนยาหลกสำาหรบการรกษาโรคภมแพ ยาแกแพในระยเรมแรกจะมผลขางเคยงทไมพงปราถนา เชนอาการปากแหง ทำาใหเกดการงวงซมซงเปนผลเสยตอการทำางาน การทำางานของยาแกแพจะออกฤทธท H1-receptor คณสมบตของยาแกแพมดงน

bull ลดอาการทเกดจากการหลง histamine เชน อาการจาม คนจมก นำามกไหล bull แตไมลดอาการของคดจมก bull สามารถลดอาการคนตา และคนห bull ยาแกแพสวนใหญออกฤทธเรว

เนองจากผลขางเคยงของยาแกแพมมากจงไดมการพฒนายาแกแพรนใหมทมผลขางเคยงตำา ขณะเดยวกนกยงคงมประสทธภาพ ยารนใหมตองมประสทธภาพในการรกษาดงน

1 เยอบจมกอกเสบจากโรคภมแพทงชนดเปนทงป Perrenial allergic rhinitis และเปนเฉพาะฤด seasonal allergic rhinitis

2 เยอบตาอกเสบจากโรคภมแพ 3 ลมพษ ยาทจดวาไดผลดสำาหรบลมพษคอ cetiricineterfenadine ซงออกฤทธเรว

และลดอาการคนไดเปนอยางด 4 ผวหนงอกเสบแบบ Atopic dermatitis ยาทใชไดผลดคอ

cetirizineloratadineketotifen 5 โรคหด asthma โดยเฉพาะผปวยโรคหอบหดทมอาการภมแพมอาการคดจมก และนำามก

ไหล

ผลขางเคยงของยา

1 อาจจะทำาใหงวง ซม และนำาหนกตวเพม แตอาการนอยกวายาแกแพรนแรกๆ 2 พษตอหวใจ astemazoleterfenadine จะมผลตอการเตนของหวใจ แตยาตวอน

ไมมผลตอการเตนของหวใจ

ขอระวงในการใชยา

1 ควรจะตองระวงการใชยาอน เพราะอาจจะเกดปฏกรยา ยาทตองระวงไดแก erythromycinketoconazoleitraconazole

2 ไมควรใชยานในคนตงครรภ

30

3 ไมควรใชยานในคนทเลยงลกดวยนมแม 4 ควรจะระมดระวงในคนทเปนโรคไต และโรคตบ

Albuterol (อลบเทอรอล)หรอ Salbutamol ( ซลบทามอล)

ชอทางการคา Ventolin inhaler

ทำาไมจงตองใชยาน เปนยาขยายกลามเนอบรเวณหลอดลม ทำาใหชองวางในหลอดลมขยายใหญ จงหายใจสะดวกขน ใชในผทมปญหาเกยวกบการหายใจทมสาเหตมาจากหลอดลมอกเสบ ถงลมโปงพอง และโรคปอดอนๆ นอกจากนยงใชในการปองกนอาการหลอดลมตบหลงจากออกกำาลงกาย

วธใชยา กรณทเปนยาพน มวธการใชยาดงน

เขยาทใสยาพนหายใจออกใหไดมากทสดขณะทปากกำาลงปดอยเปดฝากระบอกยาพนออก แลวอมปากกระบอกยาโดยเอารมฝปากประกบปากกระบอกยาใหแนบสนทโดยรอบกดทใสยาพนเพอใหยาเขาปากพรอมกบสดลมหายใจเขาชาๆ โดยตองแนใจวายาผานเขาสลำาคอหมดโดยไมคาง อยตามซอกฟนหรอลน ถาใชกบเดกควรใหผใหญชวยเหลอ โดยปดจมกเดกใหสนทแลวกดยาพนเขาปากเดก เพอใหแนใจวายาไดผานเขาสลำาคอเดกกลนลมหายใจประมาณ 2-3 วนาท แลวจงปลอยลมหายใจออกชาๆ

หลงจากใชแลวถายงคงมความรสกวายายงเขาไปไมถงปอด จะมเครองมอทจะชวย เรยกวา spacer (สเปเซอร) ซงเปนกระบอกพลาสตกกลวง ใชสวมตอจากกระบอกพน จะทำาใหใชยาพนไดอยางมประสทธภาพมากขน ถาไมเขาใจวธการใชยาไมวากรณใดกตามควรปรกษาแพทยหรอเภสชกรใหอธบายวธการใชจนเขาใจโดยละเอยด และควรพบแพทยตามนดหรอเมอยาหมด กรณทเปนยาเมดใหรบประทานครงละ 1-2 เมด วนละ 3-4 ครง ตามคำาแนะนำาของแพทย

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน

ควรทำาความสะอาดอปกรณการพนอยางสมำาเสมอตามคำาแนะนำาทแนบมาเมอใชยาตามปกตแตไมสามารถปองกนหรอรกษาอาการไดใหพบแพทยอยางเรงดวนทสดอยาเพมขนาดการใชยาเองในแตละครงหรอเพมความถในการใชมากกวาทแพทยสงเพราะจะทำาให

31

ไดรบขนาดยามากเกนไป เกดอนตรายได

เมอคณลมกนยา ควรทานทนททนกขนได แตถาเวลาททานใกลเคยงกบเวลาทจะทานครงตอไป ควรงดทานยาทลม และใหทานตามเวลาทจะทานครงตอไปตามปกต ไมควรเพมปรมาณยาเปน 2

เทา

ผลขางเคยงของยา เกดไมบอยนกแตถาเกดขนใหรบพบแพทยทกำาลงรกษาอย อาการเหลานคอ การรบรสเปลยนไป ปากแหง มการระคายเคองบรเวณปากและลำาคอ นอนไมหลบ คลนไส ไอ และถายงใชแลวทำาใหหายใจลำาบากขนหรอใจสน ใหหยดใชยานทนทแลวพบแพทยโดยดวน

คำาเตอนและขอควรระวง ถามภาวะดงตอไปนควรแจงใหแพทยทราบ คอกำาลงตงครรภหรอใหนมบตร โรคหวใจ โรคความดนโลหตสง โรคตอมไทรอยดเปนพษ โรคลมชก โรคเบาหวาน และควรบอกแพทยวากำาลงใชยาอนอะไรอยบาง ทงทไดรบจากแพทยอนๆ หรอซอใชเองกตาม รวมทงการแพยาตางๆ ดวย

การเกบรกษา

เกบในภาชนะปดสนทใหพนมอเดกเกบใหพนแสงแดด ความรอนและความชนไมควรเกบในตเยนหรอใกลเตาไฟ

Allopurinol (อลโลพรนอล)

ชอการคา Alinol Allopin Allorin Apnol Apurol Loporic Medoric Puricin Puride SigapurolUricad Valeric Xanol Zyloric

ทำาไมจงตองใชยาน ยานใชเพอปองกนอาการกำาเรบของโรคเกาทในโรคเกาทเรอรงเทานน โดยออกฤทธลดการสรางกรดยรก ไมสามารถจะบรรเทาอาการของโรคเกาทเมอโรคเกาทกำาเรบแลวได ดงนนจงตองรบประทานและปฎบตตาม แพทยสงอยางเครงครด พยายามไมลมรบประทานยา และรบประทานอยางถกตองครบถวน

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน ระหวางทใชยานควรดมนำาประมาณแปดแกวตอวน สราหรอเครองดมทมแอลกอฮอลจะลดฤทธของยา ระหวางทรบประทานยาน ไมควรรบประทานนำาผลไมหรอวตามนซมากจนเกนไป เพราะวตามนซจะทำาใหปสสาวะเปนกรด และเกดนวในไตได

เมอคณลมกนยา ควรทานทนททนกขนได แตถาเวลาททานใกลเคยงกบเวลาทจะทานครงตอไป ควรงดทานยาทลม และใหทานตามเวลาทจะทานครงตอไปตามปกต ไมควรเพมปรมาณยาเปน 2 เทา

32

ผลขางเคยงของยา อาจพบอาการคลนไส อาเจยน ทองเสย อาหารไมยอย จงควรรบประทานยาหลงอาหารเพอปองกนอาการ ถาเกดอาการมากหรอทนไมไหวใหรบพบแพทย และอาจเกดผนตามผวหนง เจบปวดเมอปสสาวะ ปสสาวะมเลอด ระคายเคองตา ปากหรอรมฝปากบวม ใหหยดยาและพบแพทยทนท ยานอาจทำาใหมนงง เมอทานยานแลวมอาการมนงง ควรระมดระวงหากตองขบรถหรอทำางานเกยวกบเครองจกรกล

คำาเตอนและขอควรระวง หญงตงครรภหรอใหนมบตรและผปวยโรคไต โรคตบ ความดนโลหตสง เบาหวาน ควรปรกษาแพทยกอนใชยา ถาใชยาอนอยกอนหรอจะใชยาอนควบ ควรปรกษาแพทยหรอเภสชกร เพราะอาจทำาใหเกดอาการอนไมพงประสงคได

การเกบรกษา

เกบในภาชนะปดสนทใหพนมอเดก เกบใหพนแสง ความรอนและความชน

Amiloride and Hydrochlorothiazide (อะมโลไรด และ ฮยโดรคลอโรไธอะไซด)

ชอการคา Amihydrozide Amilide Hyperretic Miduret Milorex Miretic Moduretic Poli-uretic Renase Sefaretic

ทำาไมจงตองใชยาน เปนยาขบปสสาวะ ใชสำาหรบรกษาโรคความดนโลหตสงและอาการบวมนำาทเกดจากความผดปกตตางๆ เชน โรคหวใจ ยานไปทำาใหไตขจดนำาและเกลอสวนเกนออกจากรางกายทางปสสาวะ

วธใชยา รบประทานวนละ 1 ครงในตอนเชาพรอมอาหาร

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน ควรไปพบแพทยตามเวลานดหามหยดยาเองโดยทไมไดปรกษาแพทย แลหามใชยาชนดอนรวมดวยเกนกวาทแพทยสง

ควรรบประทานอาหารทมรสเคมนอยหรออาหารทมเกลอโซเดยมตำาและควรออกกำาลงกายทกวน จำากดอาหารทมเกลอโปแตสเซยมสง เชน กลวย ลกพรน ลกเกด นำาสมและนม

เมอคณลมกนยา ใหรบประทานทนททนกได ถาหากจำาไมไดจนถงวนรงขน ใหกนยามอตอไปตามปกตไมตองกนยาทลม

ผลขางเคยงของยา

อาจพบอาการคลนไส อาเจยน ทองเสย เบออาหาร ปวดทอง แนนทอง มลมในทอง ถาเกดอาการดงกลาวใหรบประทานยานพรอมอาหาร แตถาหากอาการยงคงอยหรอรนแรงขนใหพบแพทยอาการปสสาวะบอย มนงง ปวดหว ปญหาเหลานจะลดลงหลงจากทคณทานยานเปนเวลา 2-3 สปดาห ถาหากมอาการอยใหพบแพทยหากมอาการเหลานใหรบไปพบแพทยโดยดวนกลามเนอออนแรงหรอเกดตะครว ออนลา หวใจเตนชาหรอไมสมำาเสมอ เจบคอ ฟกชำางายผวหรอตาเหลองผนแดง

คำาเตอนแลขอควรระวง

33

ควรแจงใหแพทยทราบ ถาเปนโรคเบาหวาน เกาท แพยาซลฟา หรอเปนโรคตบ โรคไต กำาลงตงครรภ หรอใหนมบตร

แจงแพทยหรอเภสชกรใหทราบวาใชยาอะไรอยบาง โดยเฉพาะยา แคปโทพรล ดจอกซน อนาลาพรล ไลซโนพรล ลเธยม ยาเสรมโปแตสเซยม ยารกษาโรคขอ ยารกษาโรคเบาหวานหรอยาลดความดนโลหตหามรบประทานยาชนดน ถากำาลงรบประทานยาสไพโรโนแลคโทน หรอไทรแอมเทอรนอยเครองดมทมแอลกอฮอลอาจเพมฤทธของยาตวนจะทำาใหเกดอาการมนงงหรอปวดศรษะได จงไมควรใชรวมกนหากจะตองรบการผาตด หรอทำาฟนใหแจงแพทยวากำาลงใชยานอยถาเกดอาการปวยแลวทำาใหอาเจยนหรอทองเสยทำาใหสญเสยนำามาก ใหปรกษาแพทยหามใหยานแกผอนใช

การเกบรกษา เกบในภาชนะปดสนททอณหภมหอง พนจากแสง ความชนและจากมอเดก

Amiodorone (อะมโอดาโรน)

ชอการคา Cordarone

ทำาไมจงตองใชยาน ใชรกษาหรอปองกนภาวะหวใจเตนผดจงหวะ โดยยานจะลดการทำางานของเสนประสาทในหวใจและลดการทำางานทมากเกนไปของหวใจ

วธใชยา รบประทานวนละ 1-2 ครง ตามคำาสงแพทย อาจจะตองใชยานนาน 1-3 สปดาห จงจะเหนผลการรกษาและตองใชยานเปนเวลาหลายเดอน กอนทผลของยาจะออกฤทธเตมท

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน

ควรไปพบแพทยตามนด เพอตดตามผลการรกษาควรปฏบตตามคำาแนะนำาของแพทยเกยวกบการสบบหร อาหาร เครองดมทมแอลกอฮอลและคาเฟอน บหรและเครองดมทมคาเฟอนอาจจะทำาใหหวใจเตนผดจงหวะมากขนและมผลตอการออกฤทธของยา

เมอคณลมกนยา ใหเวนยามอนนไปเลยและรบประทานมอตอไปตามปกต หามรบประทานยาสองมอควบ

ผลขางเคยงของยา

ถามอาการคลนไส อาเจยน ทองผก เบออาหาร ปวดทอง ใหแกไขโดยรบประทานยาพรอมอาหารถามอาการมอสน เดนลำาบาก วงเวยน ออนเพลย กลามเนอออนเปลย นอนไมหลบ ปวดศรษะ เสอมสมรรถภาพทางเพศ นำาหนกตวลดลง การรบรสหรอกลนผดปกต การมองเหนผดปกต เชน มองภาพไมชดเจน เหนแสงรอบๆ วตถ ตาไมสามารถสแสงหรอตาแหง หนาแดง มการบวมของเทา ขอเทา ขาทอนลาง ผวเปลยนเปนสคลำาๆ (โดยเฉพาะทหนาและมอ) และผวหนงไวตอแสง ใหปรกษาแพทยถามอาการไอ หายใจหอบหรอมอาการเจบเมอหายใจ ทองบวม หวใจเตนเรวหรอผดปกตใหรบปรกษาแพทยทนท (อาการดงกลาวนสามารถเกดขนไดหลงจากทคณหยดยา)

คำาเตอนแลขอควรระวง

ควรแจงใหแพทยทราบ ถามประวตของโรคปอด ตบ หวใจ ตอมไทรอยด กำาลงตงครรภหรอใหนมบตรควรบอกกบแพทยหรอเภสชกรวากำาลงใชยาอนอย โดยเฉพาะยาตอไปน คอ เฟนโทอน วอรฟารนหรอยาตานการแขงตวของเลอด ด

34

จอกซน โพรเคนาไมด ควนดน และยาอนๆ ทใชรกษาโรคหวใจการใชยานอาจทำาใหผวหนงไวตอแสงแดดมากกวาปกต ซงผลดงกลาวจะปรากฎอยนานเปนสปดาหหรอเปนเดอน หลงจากทหยดรบประทานยาแลว ดงนน ถาจะออกไปนอกบานเปนเวลานานๆ ควรใสเสอแขนยาวและใชผลตภณฑกนแดด การสมผสแสงแดดจะทำาใหผวเปลยนเปนสคลำา ซงอาจจะไมหายเปนปกตหลงจากหยดใชยานแลวหากตองเขารบการผาตดหรอทำาฟน ใหบอกแพทยหรอทนตแพทยวากำาลงใชยานอย หรอมการใชยานภายในระยะ 2 เดอนทผานมาหามใหยานแกผอนใช

การเกบรกษา เกบในภาชนะปดสนททอณหภมหอง พนจากแสงแดดและจากมอเดก

Amitriptyline (อะมทรบไทลน)

ชอการคา Polytanol Tripta Triptyline Tryptanol

ทำาไมจงตองใชยาน เปนยาตานอาการซมเศรา ใชรกษาภาวะซมเศราและอาจมขอบงใชอนๆ ตามแพทยสง เชน บรรเทาอาการปวดเรอรง รกษาอาการปสสาวะรดทนอนในเดก แผลในกระเพาะอาหาร เปนตน ผทรบประทานยานควรไดรบการดแลและปฏบตตามทแพทยแนะนำาอยางเครงครด การปรบเปลยนขนาดยาหรอการหยดรบประทานยา ตองไดรบคำาสงจากแพทยเทานน

วธใชยา

รบประทานใหถกขนาดและสมำาเสมอตามแพทยสง หามหยดยาดวยตนเอง เพราะยาจะออกฤทธไดเตมทตองใชเวลาหลายสปดาหรบประทานยานในขณะทองวางหรอพรอมอาหารกได แตการรบประทานยาพรอมอาหารหรอหลงอาหารทนทจะชวยลดการระคายเคองกระเพาะอาหาร

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน บอกใหแพทยทราบถา

มประวตแพยาอนตงครรภหรอวางแผนตองการมบตร เพราะยานเปนอนตรายตอทารกในครรภกำาลงใหนมบตรเพราะยาสามารถผานทางนำานมสทารกและทำาใหเดกงวงซมไดกำาลงใชยาอนซงสงโดยแพทยหรอทนตแพทยทางอนหรอการซอยาจากรานขายยาในกรณเจบปวยเลกนอย เชน ยาแกหวด ยาแอสไพรนแกปวด ยาลดกรดในกระเพาะอาหาร เปนตนมโรคประจำาตวหรอมปญหาสขภาพอนๆ เชน มประวตเปนโรคหอบหด โรคลมชก โรคหวใจ ตอหน โรคตบ โรคจต พษสราเรอรง กอนเขารบการผาตดหรอทำาฟน รวมทงกรณไดรบบาดเจบฉกเฉน

เมอคณลมกนยา ควรทานทนททนกขนได แตถาเวลาททานใกลเคยงกบเวลาทจะทานครงตอไป ควรงดทานยาทลม และใหทานตามเวลาทจะทานครงตอไปตามปกต

ไมควรเพมปรมาณยาเปน 2 เทา

คำาเตอนและขอควรระวง

จำากดการดมสรา หรอเครองดมทมสวนผสมของแอลกอฮอล เพราะทำาใหงวงนอนเพมขน หามขบรถยนต ใชเครองจกรหรอทำางานทตองอาศยความตนตว เพราะยาทำาใหงวงซมพยายามอยาลกนงหรอยนอยางรวดเรว เพราะทำาใหเวยนหวหรอเปนลมไดยายงคงมฤทธอย 3-7 วนหลงจากหยดใชยาเพอใหเวลารางกายมการปรบตว หากสงเกตพบความผดปกตเกดขนใหปรกษาแพทยหรอ

35

เภสชกร

การเกบรกษา

เกบในภาชนะปดสนทใหพนมอเดกเกบใหพนแสง ความรอนและความชน

Amlodipine (แอมโลดพน)

ชอการคา Norvasc

ทำาไมจงตองใชยาน เปนยาลดความดนโลหตโดยออกฤทธขยายหลอดเลอดและใชบรรเทาอาการเจบหนาอกจากโรคแองไจนา (Angina)

วธใชยา รบประทานวนละ 1 ครงตามขนาดทใชรกษาตามแพทยสง เวลาในการรบประทานควรเปนเวลาเดยวกนของทกๆ วนเพอใหระยะหางของการใหยาเปนชวงเทาๆ กน

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน

ควรไปพบแพทยตามนดทกครงเพอใหแพทยประเมนและตดตามผลการใชยา และทำาการปรบขนาดยาหากขนาดยาทใชอยไมเหมาะสมหลกเลยงการรบประทานอาหารทโซเดยมสง ซงไดแกอาการทมเกลอมาก อาหารทมรสเคมเชน อาหารหมกดอง ไขเคม ปลาเคม ท การเปลยนอรยาบทจากการนงหรอนอนเปนลกขนและยนควรกระทำาอยางชาๆ เพอลดการหนามด มนงงยานอาจทำาใหมอาการมนงงจงควรหลกเลยงการขบรถหรอทำางานเกยวกบเครองจกรหากจะตองทำาการผาตดตางๆ รวมทงการผาตดทางทนตกรรมซงมการใชยาสลบ(general anesthesia) ควรบอกแพทยกอนทำาการผาตด วาใชยา amlodipine อย

เมอคณลมกนยา ควรทานทนททนกขนได แตถาเวลาททานใกลเคยงกบเวลาทจะทานครงตอไป ควรงดทานยาทลม และใหทานตามเวลาทจะทานครงตอไปตามปกต ไมควรเพมปรมาณยาเปน 2 เทา

ผลขางเคยงของยา ทพบไดแก หนามด มนงง เวยนศรษะ ออนเพลย เจบยอดอก (heartburn) มการเกรงตวของกลามเนอ รอนวบวาบตามตว ซงอาการเหลานจะหายไปเองเมอไดรบยาไประยะหนงเนองจากการปรบตวของรางกายใหเขากบยา แตหากมอาการรนแรงควรปรกษาแพทย

คำาเตอนและขอควรระวง

สตรมครรภหรอใหนมบตรหรอมโรคประจำาตวคอโรคหวใจ โรคตบหรอโรคไต ควรปรกษาแพทยผปวยซงใชยาตอไปน ควรใชดวยความระมดระวงในกลมเบตา บลอกเกอร (beta blocker)ไซเมทดน (cimetidine) เฟนทานล (fentanyl) ไซโคลสปอรน (cyclosporine) ดจอกซน (digoxin)

การเกบรกษา

เกบในภาชนะปดสนทใหพนมอเดกเกบใหพนแสงแดด ความรอนและความชน

36

Page 16: ยานอนหลับ

BUSPIRONE

สารนเปน azapirone (azaspirodecanedione) เดมใชเปน antipsychotic มฤทธ antidepressant ดวย ยานมคณสมบตทางเภสชวทยาแตกตางจาก neuroleptics หรอ sedatives ซงรวมทง benzodiazepines ไมคอยทำาใหเกด extrapyramidal side effects ไมมผลตอการจบกบ receptors ของ benzodiazepines หรอ GABA ไมแกชกแถมยงอาจลด seizure threshold เลกนอย ไมม tolerance หรอ withdrawal reaction และไมม cross-tolerance กบ benzodiazepines หรอ sedative อน ม interaction กบยากดระบบประสาทสวนกลางอนๆ นอย

กลไกการออกฤทธ

buspirone และยาในกลมเดยวกน ซงไดแก gepirone ipsapirone และ tiaspirone เลอกจบเฉพาะ 5-HT1A receptor โดยเปน partial agonist การจบของ buspirone ท presynaptic ทำาใหเกด postsynaptic 5HT1A antagonism โดยลดการสงกระแสประสาทของ serotonin neurons และลดการสงเคราะหและการหลง serotonin

buspirone ไดผลดในการรกษา anxiety ระดบปานกลาง ถาชนดรนแรงและม panic ดวยไมไดผล ยานไมชวยในรายทม withdrawal reaction จากขาดยา benzodiazepines ดงนนการเปลยนยามาเปนยานจงควรคอยๆ ทำา สารนไมคอยทำาใหงวง

16

Aminophylline

ชอสามญAminophylline

ทำาไมตองใชยานเปนยาขยายหลอดลม โดยคลายและเปดทางเดนทไปสปอด ทำาใหงายตอการหายใจ โดยชวยบรรเทาการหายใจถ การมเสยงวด และ การหายใจลำาบาก จากการเปนโรคหอบหด หลอดลมอกเสบ และโรคถงลมโปงพอง และยงยบยงอาการหอบหด จากการออกกำาลงกายดวย

Pharmacokinetics

Absorption oral สามารถเกดไดถง 100 โดยขนอยกบ formulation usedDistribution Vd = 045 Lkg โดยยาตวนจะกระจายไปยงนำานมดวย (approximates serum concentration) และยาตวนยงสามารถผาน placenta ไดดวยMetabolism เกดทตบ โดยกระบวนการ demethylation และ oxidationHalf life มคาไมแนนอน โดยการเปลยนแปลงขนอยกบ อาย liver function cardiac function lung disease และประวตการสบบหรของผปวยElimination ขบออกทาง urine โดยในผใหญพบวา 10 ขบออกในรป unchanged drug ใน neonates การขบถายของ unchanged drug ทางปสสาวะมคามากกวา (มากกวา 50)

วธใชยารบประทานทก 6 8 หรอ 12 ชม ตามใบสงแพทย โดยควรรบประทานยาอยางสมำาเสมอ เพอจะไดมประสทธภาพทด บางคนอาจจะตอง รบประทานยาตดตอกนเปนเวลานาน ฉะนนไมควรหยดรบประทานยา โดยปราศจากคำาสงของแพทย แตอาจจะหยดได ถายาทำาใหเกดสภาวะ ของอาการทแยลง

คำาแนะนำาระหวางใชยา

ควรปฏบตตามคำาสงแพทย เพราะยาตวนอาจทำาใหเกดอนตรายไดถารบประทานยามากเกนไป หรอรบประทานยาบอยเกนใบสงแพทยใหเขาพบแพทยเปนประจำา โดยเฉพาะชวงอาทตยแรก ๆ ทคณไดรบยาน เพอใหแพทยไดประเมนการตอบสนองของคณ ตอการใชยาตวนถาอาการของคณไมดขน หรอยงแยลง ใหพบแพทยตองแนใจในจำานวนยาทคณไดรบในแตละครง และควรพกยาไปในทกททคณเดนทางดวย

เมอคณลมกนยาใหรบประทานยาทนททนกได และใหรบประทานยาทเหลอตามเวลาเดม โดยไมควรรบประทานยาเปน 2 เทาของขนาดยาเดม และถาคณเกดอาการ หายใจสนทรนแรง ใหพบแพทย

อาการขางเคยงของยา

17

ถาเกดอาการ คลนไส อาเจยน มแผลในกระเพาะอาหาร ทองเปนตะครว สญเสยความรสกอยากอาหาร ใหรบประทานยาพรอมอาหาร หรอ หลงอาหารทนท หรอ พรอมยาลดกรด หรอ พรอมนำา 1 แกว ถาปฏบตตามนแลวยงมปญหาอยใหพบแพทยปวดศรษะ นอนไมหลบ มอาการตนเตน หนามด ปสสาวะบอย มอและนวกระตก โดยถาอาการเหลานรนแรง ใหพบแพทยการสนของหวใจ หวใจเตนเรซ หายใจเรว นอนไมหลบ ใหพบแพทย เพอแพทยจะไดปรบขนาดยาของคณผนขนทผวหนง (อาการแพ) ใหพบแพทยทนท

คำาเตอนและขอควรระวง

กอนรบประทานยาตวน ควรบอกหมอกอนวาคณไดรบยาอะไรอย โดยเฉพาะอยางยง ยา allopurinol cimetidine erythromycin lithium propranolol และยาสำาหรบไขหวด ยาแกแพ และยารกษาโรคหอบหดการไดรบยา theophylline พรอมกบยาตวน อาจทำาใหเกดอาการตนเตน นอนไมหลบ คลนไส อาเจยน หรอการไดรบขนาดยาเกน ฉะนน การใชยาน ไมควรไดรบยา theophylline รวมดวยไมควรรบประทานยารกษาโรคหวด ยาแกแพ ยารกษาหอบหด ทประกอบดวยพวก ephedrine epinephrine phenylephrine phenylpropanolamine หรอ pneudoephedrine โดยปราศจากคำาแนะนำาจากแพทย เพราะสารดงกลาว จะเพมผลขางเคยงของยาตวนบคคลเหลาน ควรบอกแพทยถงสภาวะของตนเองกอนใชยาตวน ไดแก หญงตงครรภ หญงใหนมบตร โรค glaucoma มะเรง โรคตอมธยรอยด โรคเบาหวาน โรคความดนโลหตสง โรคตบ โรคไต โรคหวใจ โรคหลอดเลอด

การเกบรกษาเกบในภาชนะปดสนท เกบใหพนมอเดก เกบยาเหนบในตเยน และ ยารปแบบอนใหเกบทอณหภมหอง และเกบใหพนทมความชน

ชอการคา สวนประกอบ

Asmeton-S

Chlorpheniramine maleate 2 mg + Methoxyphenamine HCI 125 mg + Aminophylline 25 mg + Noscapine 7 mg

Theophylline

ชอสามญTheophylline

ชอการคาAlmarion Asmasolon Franol Xanthium Theo-Dur

ทำาไมตองใชยานเปนยาขยายหลอดลม โดยคลายและเปดทางเดนทไปสปอด ทำาใหงายตอการหายใจ โดยชวยบรรเทาการหายใจสน การหายใจมเสยงวด และการหายใจลำาบาก จากการเปนโรคหอบหด หลอดลมอกเสบ และ โรคถงลมโปงพอง เปนการยบยงอาการหอบหด

18

จากการออกกำาลงกาย

Pharmacokinetics

Absorption oral สามารถเกดไดถง 100 โดยขนอยกบ formulation usedDistribution Vd = 045 Lkg โดยยาตวนจะกระจายไปยงนำานมดวย ( approximates serum concentration) และยาตวนยงสามารถผาน placenta ไดดวยMetabolism เกดทตบ โดยกระบวนการ demethylation และ oxidationHalf life มคาไมแนนอน โดยการเปลยนแปลงขนอยกบ อาย liver function cardiac function lung disease และประวตการสบบหรของผปวยElimination ขบออกทาง urine โดยในผใหญพบวา 10 ขบออกในรป unchanged drug ใน neonates การขบถายของ unchanged drug ทางปสสาวะมคามากกวา (มากกวา 50)

วธใชยา

ควรรบประทานทก 6 8 12 หรอ 24 ชม โดยควรจะรบประทานในเวลาเดยวกนเพอกนลม โดยควรจะรบประทานยาอยางสมำาเสมอ เพอยาจะไดมประสทธภาพยาตวนอาจตองการใชเปนเวลานาน ไมควรทจะหยดใชโดยปราศจากการปรกษาจากแพทย เพราะการหยดใชยาอาจจะทำาใหอาการแยลงกได

คำาแนะนำาระหวางใชยา

ใหรบประทานยาตามแพทยสง เพราะมฉะนนอาจจะเกดอนตรายได ถารบประทานมากเกนไป หรอ รบประทานบอยเกนไปควรพบแพทยสมำาเสมอ โดยเฉพาะชวงอาทตยแรก ๆ เพราะ แพทยจะไดประเมนดการตอบสนองของคณตอยาตวนถาอาการไมดขน หรอ มอาการแยลง ใหปรกษาแพทยไมควรเปลยนยหอใหม โดยปราศจากการปรกษากบแพทยกอนการเกนทางไปไหน ควรทจะพกยานไปดวยเสมอ

เมอคณลมกนยา

ใหรบประทานยาทนททนกได และ รบประทานยาทเหลอตามเวลาเดม โดยไมควรรบประทานยาเพมขนาดเปน 2 เทา ถาเกดอาการหาใจถอยางรนแรง ใหตดตอกบแพทย

อาการขางเคยงของยา

ถาเกดอาการ คลนไส อาเจยน มแผลในกระเพาะอาหาร ทองเปนตะครว สญเสยความรสกอยากอาหาร ใหรบประทานยาพรอมอาหาร หรอ หลงอาหารทนท หรอ พรอมยาลดกรด หรอ พรอมนำา 1 แกว ถาปฏบตตามนแลวยงมปญหาอยใหพบแพทยปวดศรษะ นอนไมหลบ มอาการตนเตน หนามด ปสสาวะบอย มอและนวกระตก โดยถาอาการเหลานรนแรง ใหพบแพทยการสนของหวใจ หวใจเตนเรซ หายใจเรว นอนไมหลบ ใหพบแพทย เพอแพทยจะไดปรบขนาดยาของคณผนขนทผวหนง ( อาการแพ ) ใหพบแพทยทนท

คำาเตอนและขอควรระวง

19

กอนรบประทานยาตวน ควรบอกหมอกอนวาคณไดรบยาอะไรอย โดยเฉพาะอยางยง ยา allopurinol cimetidine erythromycin lithium propranolol และ ยาสำาหรบไขหวด ยาแกแพ และยารกษาโรคหอบหดการไดรบยา theophylline พรอมกบยาตวน อาจทำาใหเกดอาการตนเตน นอนไมหลบ คลนไส อาเจยน หรอการไดรบขนาดยาเกน ฉะนน การใชยาน ไมควรไดรบยา theophylline รวมดวยไมควรรบประทานยารกษาโรคหวด ยาแกแพ ยารกษาหอบหด ทประกอบดวยพวก ephedrine epinephrine phenylephrine phenylpropanolamine หรอ pneudoephedrine โดยปราศจากคำาแนะนำาจากแพทย เพราะสารดงกลาวจะเพมผลขางเคยงของยาตวนบคคลเหลาน ควรบอกแพทยถงสภาวะของตนเองกอนใชยาตวน ไดแก หญงตงครรภ หญงใหนมบตร โรค glaucoma มะเรง โรคตอมธยรอยด โรคเบาหวาน โรคความดนโลหตสง โรคตบ โรคไต โรคหวใจ โรคหลอดเลอด

การเกบรกษาเกบในภาชนะปดสนท เกบใหพนมอเดก เกบยาเหนบในตเยน และ ยารปแบบอนใหเกบทอณหภมหอง และเกบใหพนทมความชน

ชอการคา สวนประกอบ

Almasal Theophylline 60 mg + Salbutamol sulfate 2 mg

AsianbronTheophylline anhydrous 150 mg + Glyceryl guaiacolate 90 mg

Bronchil Guaifenesin 90 mg + Theophylline 150 mg

Polyphed Theophylline 150 mg + Glyceryl guaiacolate 90 mg

Theosal Theophylline 60 mg + Salbutamol 2 mg

Terbutaline

ชอสามญTerbutaline

ชอการคาBricanyl Bricanyl terbuhaler Salterline Terbuno Vaccanyl

ทำาไมตองใชยาน

เปนยาขยายหลอดลม คลาย และ เปดทางผานไปทปอด ใหสามารถหายใจไดสะดวก ใชเพอบรรเทาอาการหอบหดเฉยบพลน และอาการหายใจไมออก ทเกดจากโรคถงลมโปงพอง โรคหลอดลมอกเสบ และโรคปอดอนๆ

Pharmacokinetics

20

Onset of action oral = 30-45 นาทProtein binding 25Metabolism เกดทตบกลายเปน inactive sulfate conjugatesHalf life 11-16 ชวโมงElimination ทางปสสาวะ

วธใชยาใหโดยการรบประทาน 3-4 ครงตอวน และ ถาใหทางการพน ใหทก 4-6 ชม โดยตองปฏบตตามคำาแนะนำา บนฉลากอยางเครงครด โดยยาตวนจะเรมทำางานภายใน 30 นาท

คำาแนะนำาระหวางใชยา

ถายาหมดประสทธภาพ หรอ ถาอาการของคณแยลง (โดยเฉพาะถาการหายใจลำาบาก หรอหายใจยากขน หลงจากการใชยาพน) ใหหยดใชยาน และพบแพทยไมควรใชยามากเกนไป หรอ บอยเกนไป เพราะการเพมขนาดยา สามารถทำาใหเกดอนตราย และสามารถลดประสทธภาพของยาไดถาเสมหะจากการไอระหวางทเกดอาการหอบหดเฉยบพลน เปลยนจากสขาวไปเปนสเหลอง เขยว หรอสเทา ควรพบแพทย เพราะอาการเชนน อาจเกดจากการตดเชอไดการเดนทาง ควรทจะพกยาใหไดตามทกำาหนดไว

เมอคณลมกนยา

ใหรบประทานยาทนททนกได และ ใหรบประทานยาอนตามเวลาเดม และ ถานกไดใกลกบเวลาทจะรบประทานยาครงตอไปควรจะรบประทานยาครงตอไปไดเลย โดยทไมตองรบประทานยาเพมขนาดเปน 2 เทา

อาการขางเคยงของยา

ถายปสสาวะไมปกต ปากแหง และระคายเคอง ใหบวนปากดวยนำาหลงจากการไดรบการรกษาแตละครงถาเกดอาการตวสน ตนเตน ปวดหว คลนไส อาเจยน นอนไมหลบ เหนอยงาย drowsiness dizziness เหงอออก มเสยงในห ใหพบแพทย ถาอาการเหลานรนแรง หรอ เปนเวลานานถาเกดอาการหวใจเตนไมสมำาเสมอ palpitations ปวดหนาอก ปวดหวใจ หายใจลำาบากมากขน มเสยงวด ใหพบแพทยทนท

คำาเตอนและขอควรระวง

ถาคณเปน หญงตงครรภ หญงใหนมบตร เปนโรคความดนโลหตสง ตอมธยรอยด overactive หวใจเตนไมเปนจงหวะ โรคหวใจ หรอ เปนลมชก หรอ ลมบาหม ใหบอกแพทยกอนใชยานกอนใชยาน ควรบอกแพทย หรอ เภสชกรกอนถงยาทใชอย โดยเฉพาะยา MAO inhibitors (isocarboxazid phenelzine และ tranylcypromine) ยากดระบบประสาท หรอยาโรคหอบหด และ b-blockers (atenolol carteolol esmolol labetalol metoprolol nadolol propranolol sotalol และ timolol)

การเกบรกษา

ใหเกบในภาชนะปดสนท และเกบใหพนมอเดก เกบในอณหภมหอง หางจากความรอน หลกเลยงการทำาใหภาชนะบรรจรว ไมควรเอาภาชนะบรรจไปจอไฟ หรอเตาเผา

21

ชอการคา สวนประกอบ

Bricanyl expectorantTerbutaline sulfate 03 mgml + Guaifenesin 133 mgml

Med-Broncodil Expectorant

Terbutaline sulfate 15 mg5ml + Guaifenesin 665 mg5ml

Terbosil ExpectorantTerbutaline sulfate 03 mgml + Guaifenesin 133 mgml

Terbron ExpectorantTerbutaline sulfate 15 mg5ml + Guaifenesin 665 mg5ml

TerbulinTerbutaline sulfate 15 mg5ml + Guaifenesin 665 mg5ml

Salbutamol

ชอสามญSalbutamol

ชอการคาAsmasal Bronchosol Butamol Ventolin Salmol

ทำาไมตองใชยานบรรเทา และ เปดทางเดนอากาศไปทปอด ทำาใหการหายใจสะดวกขน ชวยบรรเทาหอบหดเฉยบพลน และบรรเทาอาการหายใจไมออกจาก โรคหลอดลมอกเสบ โรคถงลมโปงพอง และ โรคปอด ใชปองกนการหายใจลำาบาก การหดเกรงของหลอดลม เมอมการออกกำาลงกาย

Pharmacokinetics

Peak effectOral 2-3 ชวโมง Nebulizationoral inhalation เกดขนภายใน 05-2 ชวโมงDuration of actionOral 4-6 ชวโมง Nebulizationoral inhalation 3-4 ชวโมงMetabolism เกดขนทตบ กลายไปเปน inactive sulfate อก 28 จะพบในปสสาวะในรปของ unchanged drugHalf life Oral 27-5 ชวโมง Inhalation 38 ชวโมงElimination 30 พบใน urine ในรปของ unchanged drug

วธใชยา

22

ให 2-4 ครงตอวน โดยใหโดยการรบประทาน ถาใหโดยทางยาพน จะใหทก 4-6 ชมใช 15 นาท กอนการออกกำาลงกาย เพอปองกนปญหาของการหายใจ โดยปฏบตตามคำาสงแพทยอยางเครงครดยาพนจะเรมไดผลภายใน 5-15 นาท และ จะมการออกฤทธไดเปนเวลา 3-4 ชม

คำาแนะนำาระหวางใชยา

ยาพน ตองทำาความสะอาดอยางสมำาเสมอ และ ถายาหมดประสทธภาพ หรอ คณมอาการแยลง ใหพบแพทยทนทไมควรใชยาในขนาดทเพม หรอ บอยมากขน เพราะทำาใหเกดอนตายไดเวลาจะเดนทาง ตองเอายาไปดวยทกครง

อาการขางเคยงของยา

การรบรสไมปกต ปากและคอแหงหรอระคายเคอง จากการใชยาพน แกโดยการใหกลวปากดวยนำาตวสน อาการตนเตน นอนไมหลบ คลนไส เสยงแหบ ไอ ใหพบแพทยถาอาการเหลานรนแรงหรอยาวนานหายใจลำาบากมากขนจากการใชยาพน หวใจเตนเรวขน ใหหยดใชยาและพบแพทย

คำาเตอนและขอควรระวง

กอนใชยาตวน ใหบอกแพทยกอนวา คณเปน หญงตงครรภ หญงใหนมบตร เปนโรคหวใจ โรคความดนโลหตสง ตอมธยรอยด overactive โรคลมชก หรอ โรคเบาหวานยาตวน มผลกระทบถงการตอบสนองของคณตอยาบางชนด เชน ยารกษาโรคหวด ยา MAO inhibitors (isocarboxazid phenelzine และ tranylcypromine) ยากดระบบประสาท หรอยาโรคหอบหด และ beta-blockers (atenolol carteolol esmolol labetalol metoprolol nadolol propranolol sotalol และ timolol)

การเกบรกษา

เกบในภาชนะปดสนท และเกบใหพนมอเดก เกบในอณหภมหอง ถาเปน syrup อาจเกบในตเยนได แตถาเปนยาพน ไมควรเกบในตเยน หรอ ใกลความรอน

ชอการคา สวนประกอบ

Almasal Salbutamol sulfate 2 mg + Theophylline 60 mg

Asmasal Expectorant

Salbutamol 1 mg + Guaifenesin 50 mg

Clenil compositumSalbutamol 100 mg + Beclomethasone dipropionate 50 mg

Theosal Salbutamol 2 mg + Theophylline 60 mg

Ventolin Expectorant Salbutamol sulfate 1 mg + Guaifenesin 50 mg

23

Prednisolone

ชอสามญPrednisolone

ชอการคาDi-Adreson-F Opredsone Prednisolone Polypred Pred-Mild Pred-Forte Predisone

ทำาไมตองใชยานยาตวนเปน corticosteroid ซงคลายกบ hormone ตามธรรมชาต ซงผลตโดย adrenal glands โดยชวยบรรเทาอาการอกเสบ ( บวม รอน แดง และ เจบ ) และใชรกษาขอตออกเสบ และความผดปกตของ ผวหนง เลอด ไต ตา ตอมธยรอยด และ ลำาไส รกษาอาการแพอยางรนแรง หอบหด และความบกพรองของ adrenal cortical

Pharmacokinetics

Protein binding 65-91 ( โดยขนอยกบความเขมขน )Metabolism เกดขนทตบ และยงถก metabolize ทเนอเยอของรางกายดวย กลายเปน inactive compoundHalf life 36 ชวโมงBiological 18-36 ชวโมงEnd state renal disease 3-5 ชวโมง Elimination ขบถายออกทางปสสาวะ โดย pricipally as glucuronides sulfates and unconjugated metabolites

วธใชยา

ถาคณใชยาน วนเวนวน ใหรบประทานตอนเชาในวนแรก และไมรบประทานในวนท 2 ปละรบประทานอกตอนเชาของวนท 3 และไมรบประทานในวนท 4 โดยรบประทานไปเรอย ๆ ตามแพทยสงถารบประทานยาตวน วนละครง ใหรบประทานตอนเชาพรอมอาหารเชาถารบประทานยาน มากกวาวนละ 1 ครง ใหรบประทานในชวงหางกนในเวลาทเหมาะสมไมควรหยดรบประทานยาน โดยปราศจากคำาแนะนำาของแพทย เพราะการหยดยาอาจทำาใหเกดอาการดงตอไปนได เชน สญเสยความรสกอยากอาหาร คลนไส อาเจยน drowsiness stupor ปวดศรษะ เปนไขเจบทขอและกลามเนอ peeling skin และ นำาหนกลด ถาไดรบยาปรมาณมากในเวลานาน แพทยจะคอยๆ ลดขนาดยาลง เพราะ จะปรบนาดยากอนทจะหยดยาอยางสมบรณ

คำาแนะนำาระหวางในยา

ถาคณไดรบยาน เปนเวลานาน คณควรจะตองตรวจเลอด เปนระยะ ๆ X-rays ตรวจตา ความดนโลหต ความสง นำาหนก และตรวจทางกายภาพ โดยการตรวจรางกายน สำาคญสำาหรบเดก เพราะยาตวน จะทำาใหการเจรญเตบโตของกระดกชาลงยาตวน ควนจะไดรบอยางสมำาเสมอ เพอใหมประสทธภาพ และ ไมควรใชมากจนเกนไป บอยเกนไป และใชนานเกนทแพทยสง โดยถาเกดอาการทแย ใหพบแพทย เพราะขนาดยาทคณไดรบ อาจจะตองการปรบกไดแพทยอาจจะบอกใหคณชงนำาหนก ทก ๆ วน และ ใหคณรายงานนำาหนกทผดปกตบอกแพทย หมอฟน และแพทยผาตด ทกำาลงจะรกษาคณ วาคณกำาลงไดรบยานอย (ถงแมวาคณจะหยดการรกษาดวยยาตวนมาแลว 12 เดอนกตาม)

24

อาการขางเคยงของยา

ถาเกดอาการคลนไส อาเจยน ระคายเคองกระเพาะ ใหรบประทานยาพรอมอาหาร หรอนม ถาอาการเหลานยงคงอย หรอ อจจาระของคณมสดำา ใหพบแพทยถาเกดอาการปวดศรษะ dizziness นอนไมหลบ depression ตนเตน อารมณไมปกต เปนสว ผวบาง เหงอมากขน ผมยาวเรวขน หนาแดง แผลถลอกงาย มจดสมวงบนผวหนง มระยะเวลาของการมประจำาเดอนผดปกต หรอขาดการมประจำาเดอน โดยถาอาการเหลาน คงอยเปนเวลานาน หรอรนแรงใหพบแพทยปญหาในระยะยาว ไดแก นำาหนกมากขน เทาบวม ขอเทาบวม และ ขาดานลางบวม มแผลทกลามเนอ และ กลามเนอออนแรง แผลทตา ปญหาในการมองเหน เปนหวด หรอตดเชอ เปนอาการหลงๆ ของการใชยานานๆ ใหพบแพทย

คำาเตอนและขอควรระวง

กอนทจะรบยาน ควรบอกแพทยวาคณไดรบยาตอไปนอยดวยคอ aspirin ยารกษาโรคขออกเสบ ยาปองกนการแขงตวของเลอด เชน warfarin (coumarin) ยาขบปสสาวะ estrogen (ยาคมกำาเนด) phenytoin rifampin และ phenobarbital ไมควรจะรบวคซน การทำาใหเกดการคมกนโรค ( immunization ) หรอการทดสอบทางผวหนง ตางๆ ขณะทไดรบยานอย ยกเวนวา แพทยจะบอกใหคณ โดยเฉพาะเลยวาคณสามารถรบไดกอนหนาทจะไดรบยาน ควรบอกแพทยดวยถาคณตงครรภ คาดวาจะตงครรภ ตองการทจะตงครรภ หรอ คณเปนหญงใหนมบตร โดยถาคณกำาลงจะตงครรภ คณควรพบแพทย เพราะยาตวน สามารถ ทำาใหเกดอนตรายกบเดกทอยในครรภ หรอ เดกทดมนมมารดากอนทจะรบยาน ควรบอกแพทยถงประวตการใชยาของคณกอน โดยถาคณเปนโรคตบ โรคไต โรคลำาไส หรอ โรคหวใจ โรคความดนโลหตสง underactive thyroid gland myasthenia gravis osteoporosis (brittle bones) ตดเชอ herpes ทตา หรอ การตดเชออนๆ หรอ มประวตการเปนวณโรค โรคลมชก ulcers หรอ โรคเกยวกบการแขงตวของเลอดถามประวตเปน ulcers หรอ ไดรบขนาดยาของ aspirin ทมาก หรอ ไดรบยารกษาโรคขออกเสบ ใหจำากดปรมาณการดมของเครองดม แอลกอฮอล ขณะทใชยาน เพราะยานสามารถ ทำาใหกระเพาะและลำาไส ไวตดการเกดระคายเคองจากการใชแอลกอฮอล aspirin และยารกษาไขขออกเสบ และจะเพมอตราเสยง ของการเกด ulcersรายงานการเกด injury หรอ อาการการตดเชอ (ไข เจบคอ เจบระหวางการถายปสสาวะ และปวดกลามเนอ) โดยเกดขนระหวางการรกษา และ ภายใน 12 เดอน หลงจากการรกษา ดวยยาน โดยตองการปรบขนาดยา ถาคณเปนโรคเบาหวาน ยาตวน จะเพมระดบนำาตาลในเลอดของคณ โดยถาคณควบคมนำาตาล ในเลอดของคณทบาน ใหทดสอบนำาตาลในเลอด และในปสสาวะ บอยกวาปกต และพบแพทย ถาระดบนำาตาลในเลอดสง หรอ ถามนำาตาลในปสสาวะ โดยขนาดยาของยาเบาหวาน และอาหารของคณ อาจจะตองปรบขนาด

การเกบรกษา

เกบรกษาในภาชนะปดสนท และ เกบใหพนมอเดกเกบในอณหภมหองถาคณเปนโรค arthritis ควรบอกแพทย หรอ เภสชกรวาคณไมตองการขวด child-resistant cap

25

ชอการคา สวนประกอบ

BlephamidePrednisolone acetate 02 + Na sulfacetamide 10

Denson Prednisolone 25 mg + Nitrofurazone 2 mg

Farakil Prednisolone 05 + Neomycin 03

Mysolone-N Prednisolone 5 mg + Neomycin sulfate 5 mg

Otosil Prednisolone 05 + Chloramphenical 5

Ketotifen

กลไกการออกฤทธของยาorally active agent ซงเปน antihistamine อยางมนยสำาคญ และมสมบตเปน antianaphylactic ซงสามารถใชอยางไดผลด ในการปองกน การเกดโรคหอบหด

ชอสามญKetotifen

ชอการคาAmitone Asmahoc Katifen Ketofen Sykofen Zediten

ทำาไมตองใชยานantiasthmatic agent

อาการขางเคยงของยาsedation และ drowsiness โดยอาจจะตองลดขนาดยาลง หรอ หยดการใชยา ถาความรนแรงไมลดลง โดยแอลกอฮอล อาจจะเสรมฤทธของ การเกดอาการขางเคยง ของยากได และยงมรายงานการเกดอาการ นำาหนกเพมขน ปากแหง ปวดศรษะ dizziness และ giddiness

26

Benzonatate

ขอบงใชใชแกไอแหง

ชอการคาTesalon

วธใชยาถาเปน Capsule ไมควรเคยวหรอละลายยา กรณอาย gt 10 ป ถงผใหญ ทาน 1 capsule ทก 4 ชม ไมควรเกน 6 capsuleวน อาย lt10 ป ขนาดยาทให 8 mgkgวน โดยบงให 3 ndash6 ครง

คำาแนะนำาระหวางใชยานหามเคยวหรอหก capsule

เมอคณลมทานยาใหรบประทานทนททนกได แตถาใกลกบเวลาทจะทานครงตอไป ไมตองทานยาครงทลม ใหขามไปทานครงปกต ไมควรทานยาเพมเปน 2 เทา

ผลขางเคยงของยา ในบางรายอาจเกดอาการ

สงบระงบ ปวดหว วงเวยน คดจมก คลนไส ไมสบาทอง ทองผก ผนคนสามารถใชไดในสตรมครรภ และระหวางการใหนมบตรไมควรใชยานในผปวยทแพยา

Codeine27

ชอการคาCodipront

Pharmacokinetics

ยาตวนดดซมไดดทาง GI tract หลงจากใหยาทาง oral แลวพบวา ยาจะออกฤทธเปน antitussive ภายในเวลา 1-2 ชวโมง และฤทธจะอยไดนานถง 4 ชวโมง ยาตวนจะกระจายไปยงนำานมไดดวยยาตวนถก metabolize ทตบ โดยกระบวนการ O-demethylation N-demethylation และบางสวนจะเกด conjugation ดวย glucuronic acid และถกขบออกทาง urine

วธใชยา

ผใหญ 10 ndash 20 mg ทก 4 ndash 6 ชม ไมควรทานเกน 120 mgวนเดก อาย 6 ndash 12 ป ทาน 5 ndash10 mg ทก 4 ndash 6 ชม ไมควรทานเกน 60 mgวนอาย 2 ndash 6 ป ทาน 25 ndash 5 mg ทก 4 ndash 6 ชม ไมควรทานเกน 30 mgวน

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน

ระหวางทใชยานไมควรขบรถ หรอทำางานทตองใชสตตลอดเวลาไมควรทานยานรวมกบเหลาไมควรใชแกอาการไปเรอรงทเกดจาก การสบบหร หอบหด ถงลมโปงพอง หรออาการไอทมเสลดเยอะ นอกจากอยภายใตการดแลของแพทยอาจมอาการปากแหง ทองผกไดอาจมอาการไมสบายทองใหแกโดยทานพรอมอาหาร หรอดมนมตาม

อาการขางเคยงของยาอาจมอาการ คลนไส อาเจยน วงเวยน สงบระงบ ทองผก

คำาเตอนและขอควรระวง

ไมควรใชยานกบผปวยหอบหดหลกเลยงการใชยานในสตรมครรภไมควรใชยานในสตรทใหนมบตรไมควรใชยานในเดกระวงการใชยานในผปวย โรคตบ ไต ผปวยทมธยรอยด ฮอรโมนตำา และคนสงอาย

การเกบรกษาเกบในภาชนะปดสนท ใหพนมอเดก ทอณหภมหอง

Dextromethorphan

ชอสามญDextrometrophan

28

ชอการคาCortuss Dextroral pusiran Polydex PPolydex Y Rocof Menthol Tussils 5

กลไกการออกฤทธdepressing the cough reflex (กดศนยการไอ) โดยไมมฤทธเปนยาขบเสมหะ (expectorant) ใน dose ของการรกษา ยาตวนจะไมยบยง ciliary activity

Pharmacokineticsดดซมไดเรวทาง GI tract การออกฤทธของยา จะมผลภายใน 15-30 นาทหลงรบประทานยาแลว ระยะเวลาในการออกฤทธประมาณ 3-6 ชม With conventional dosage forms

วธใชยา

ผใหญ และเดกอาย gt 12 ป 10-20 mg ทก 4 ชม หรอ 30 mg ทก 6-8 ชม แตไมควรเกน 120 mg วน หรอ ควรรบประทานตามแพทยสงเดก 6-12 ป 5-10 mg ทก 4 ชม หรอ 15 mg ทก 6-8 ชม แตไมควรเกน 60 mgวน หรอควรรบประทานตามแพทยสงเดกอายนอยกวา 2 ป ดเปนรายบคคลไปวาจะใหขนาดยาเทาไหร โดย dosage ปกตของยาตวนจะเปนแบบ extended-release oral suspension containing the polistirexผใหญและเดกอาย gt 12 ป 60 mg วนละ 2 ครงเดก 6-12 ป 30 mg วนละ 2 ครงเดก 2-6 ป 15 mg วนละ 2 ครงในรปแบบ Lozenges จะไมใชในเดกอายตำากวา 6 ป

ขอบงใชใชบรรเทาอาการไอ จากการระคายเคองของคอ และหลอดลม ซงเกดจากไขหวด หรอ สารระเหยทระคายเคอง โดยยาตวนมผลด ในการรกษาอาการไอ แบบเรอรงทไมมเสมหะ

ขอควรระวง

adverse effects ของยาตวนมนอย โดยอาจเกดอาการคลนไส และหรอ เกด GI disturbances อนๆ slight drowsiness และ dizziness ยานไมทำาใหเกดอาการ analgesia ไมทำาใหเกดการเสพตด และอาจม หรอไมมอาการ CNS depression กได การใหยาตวน จะเกยวกบการหลง histamine และควรในอยางระมดระวงในเดกทมประวตเปนโรคภมแพระวงการใชใน sedated หรอ debilitated patientsไมควรใชกบอาการไอแบบเรอรง ในผปวยทมการสบบหรนานๆ โรคหอบหด หรอ โรคถงลมปอดโปงพอง หรอไอทมเสมหะมากเกนไป โดยถามอาการไอมากกวา 1 สปดาห หรอ เปนซำาอกหลงจากทหายไปแลว หรอ เกดอาการไอรวมกบอาการไขสง ผน หรอ ปวดศรษะ ควรปรกษาแพทยยา Dextromethorphan ทมสวนผสมของ aspartame (Nutra Sweet) ควรระวงการใชในผปวยทเปน phenylketonuria ซงผปวยโรคนควรจำากด การไดรบ phenylalanine เพราะ Nutra Sweet จะถก metabolize ใน GI tract ไปเปน phenylalanineยา Dextromethorphan ทมสวนผสมของ tartrazine ถงแมวาอบตการณ การเกดการแพตอ tartrazine จะตำาแตการแพน มกพบบอยในผปวยทแพ aspirin

29

Antihistamine

ยาแกแพเปนยาหลกสำาหรบการรกษาโรคภมแพ ยาแกแพในระยเรมแรกจะมผลขางเคยงทไมพงปราถนา เชนอาการปากแหง ทำาใหเกดการงวงซมซงเปนผลเสยตอการทำางาน การทำางานของยาแกแพจะออกฤทธท H1-receptor คณสมบตของยาแกแพมดงน

bull ลดอาการทเกดจากการหลง histamine เชน อาการจาม คนจมก นำามกไหล bull แตไมลดอาการของคดจมก bull สามารถลดอาการคนตา และคนห bull ยาแกแพสวนใหญออกฤทธเรว

เนองจากผลขางเคยงของยาแกแพมมากจงไดมการพฒนายาแกแพรนใหมทมผลขางเคยงตำา ขณะเดยวกนกยงคงมประสทธภาพ ยารนใหมตองมประสทธภาพในการรกษาดงน

1 เยอบจมกอกเสบจากโรคภมแพทงชนดเปนทงป Perrenial allergic rhinitis และเปนเฉพาะฤด seasonal allergic rhinitis

2 เยอบตาอกเสบจากโรคภมแพ 3 ลมพษ ยาทจดวาไดผลดสำาหรบลมพษคอ cetiricineterfenadine ซงออกฤทธเรว

และลดอาการคนไดเปนอยางด 4 ผวหนงอกเสบแบบ Atopic dermatitis ยาทใชไดผลดคอ

cetirizineloratadineketotifen 5 โรคหด asthma โดยเฉพาะผปวยโรคหอบหดทมอาการภมแพมอาการคดจมก และนำามก

ไหล

ผลขางเคยงของยา

1 อาจจะทำาใหงวง ซม และนำาหนกตวเพม แตอาการนอยกวายาแกแพรนแรกๆ 2 พษตอหวใจ astemazoleterfenadine จะมผลตอการเตนของหวใจ แตยาตวอน

ไมมผลตอการเตนของหวใจ

ขอระวงในการใชยา

1 ควรจะตองระวงการใชยาอน เพราะอาจจะเกดปฏกรยา ยาทตองระวงไดแก erythromycinketoconazoleitraconazole

2 ไมควรใชยานในคนตงครรภ

30

3 ไมควรใชยานในคนทเลยงลกดวยนมแม 4 ควรจะระมดระวงในคนทเปนโรคไต และโรคตบ

Albuterol (อลบเทอรอล)หรอ Salbutamol ( ซลบทามอล)

ชอทางการคา Ventolin inhaler

ทำาไมจงตองใชยาน เปนยาขยายกลามเนอบรเวณหลอดลม ทำาใหชองวางในหลอดลมขยายใหญ จงหายใจสะดวกขน ใชในผทมปญหาเกยวกบการหายใจทมสาเหตมาจากหลอดลมอกเสบ ถงลมโปงพอง และโรคปอดอนๆ นอกจากนยงใชในการปองกนอาการหลอดลมตบหลงจากออกกำาลงกาย

วธใชยา กรณทเปนยาพน มวธการใชยาดงน

เขยาทใสยาพนหายใจออกใหไดมากทสดขณะทปากกำาลงปดอยเปดฝากระบอกยาพนออก แลวอมปากกระบอกยาโดยเอารมฝปากประกบปากกระบอกยาใหแนบสนทโดยรอบกดทใสยาพนเพอใหยาเขาปากพรอมกบสดลมหายใจเขาชาๆ โดยตองแนใจวายาผานเขาสลำาคอหมดโดยไมคาง อยตามซอกฟนหรอลน ถาใชกบเดกควรใหผใหญชวยเหลอ โดยปดจมกเดกใหสนทแลวกดยาพนเขาปากเดก เพอใหแนใจวายาไดผานเขาสลำาคอเดกกลนลมหายใจประมาณ 2-3 วนาท แลวจงปลอยลมหายใจออกชาๆ

หลงจากใชแลวถายงคงมความรสกวายายงเขาไปไมถงปอด จะมเครองมอทจะชวย เรยกวา spacer (สเปเซอร) ซงเปนกระบอกพลาสตกกลวง ใชสวมตอจากกระบอกพน จะทำาใหใชยาพนไดอยางมประสทธภาพมากขน ถาไมเขาใจวธการใชยาไมวากรณใดกตามควรปรกษาแพทยหรอเภสชกรใหอธบายวธการใชจนเขาใจโดยละเอยด และควรพบแพทยตามนดหรอเมอยาหมด กรณทเปนยาเมดใหรบประทานครงละ 1-2 เมด วนละ 3-4 ครง ตามคำาแนะนำาของแพทย

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน

ควรทำาความสะอาดอปกรณการพนอยางสมำาเสมอตามคำาแนะนำาทแนบมาเมอใชยาตามปกตแตไมสามารถปองกนหรอรกษาอาการไดใหพบแพทยอยางเรงดวนทสดอยาเพมขนาดการใชยาเองในแตละครงหรอเพมความถในการใชมากกวาทแพทยสงเพราะจะทำาให

31

ไดรบขนาดยามากเกนไป เกดอนตรายได

เมอคณลมกนยา ควรทานทนททนกขนได แตถาเวลาททานใกลเคยงกบเวลาทจะทานครงตอไป ควรงดทานยาทลม และใหทานตามเวลาทจะทานครงตอไปตามปกต ไมควรเพมปรมาณยาเปน 2

เทา

ผลขางเคยงของยา เกดไมบอยนกแตถาเกดขนใหรบพบแพทยทกำาลงรกษาอย อาการเหลานคอ การรบรสเปลยนไป ปากแหง มการระคายเคองบรเวณปากและลำาคอ นอนไมหลบ คลนไส ไอ และถายงใชแลวทำาใหหายใจลำาบากขนหรอใจสน ใหหยดใชยานทนทแลวพบแพทยโดยดวน

คำาเตอนและขอควรระวง ถามภาวะดงตอไปนควรแจงใหแพทยทราบ คอกำาลงตงครรภหรอใหนมบตร โรคหวใจ โรคความดนโลหตสง โรคตอมไทรอยดเปนพษ โรคลมชก โรคเบาหวาน และควรบอกแพทยวากำาลงใชยาอนอะไรอยบาง ทงทไดรบจากแพทยอนๆ หรอซอใชเองกตาม รวมทงการแพยาตางๆ ดวย

การเกบรกษา

เกบในภาชนะปดสนทใหพนมอเดกเกบใหพนแสงแดด ความรอนและความชนไมควรเกบในตเยนหรอใกลเตาไฟ

Allopurinol (อลโลพรนอล)

ชอการคา Alinol Allopin Allorin Apnol Apurol Loporic Medoric Puricin Puride SigapurolUricad Valeric Xanol Zyloric

ทำาไมจงตองใชยาน ยานใชเพอปองกนอาการกำาเรบของโรคเกาทในโรคเกาทเรอรงเทานน โดยออกฤทธลดการสรางกรดยรก ไมสามารถจะบรรเทาอาการของโรคเกาทเมอโรคเกาทกำาเรบแลวได ดงนนจงตองรบประทานและปฎบตตาม แพทยสงอยางเครงครด พยายามไมลมรบประทานยา และรบประทานอยางถกตองครบถวน

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน ระหวางทใชยานควรดมนำาประมาณแปดแกวตอวน สราหรอเครองดมทมแอลกอฮอลจะลดฤทธของยา ระหวางทรบประทานยาน ไมควรรบประทานนำาผลไมหรอวตามนซมากจนเกนไป เพราะวตามนซจะทำาใหปสสาวะเปนกรด และเกดนวในไตได

เมอคณลมกนยา ควรทานทนททนกขนได แตถาเวลาททานใกลเคยงกบเวลาทจะทานครงตอไป ควรงดทานยาทลม และใหทานตามเวลาทจะทานครงตอไปตามปกต ไมควรเพมปรมาณยาเปน 2 เทา

32

ผลขางเคยงของยา อาจพบอาการคลนไส อาเจยน ทองเสย อาหารไมยอย จงควรรบประทานยาหลงอาหารเพอปองกนอาการ ถาเกดอาการมากหรอทนไมไหวใหรบพบแพทย และอาจเกดผนตามผวหนง เจบปวดเมอปสสาวะ ปสสาวะมเลอด ระคายเคองตา ปากหรอรมฝปากบวม ใหหยดยาและพบแพทยทนท ยานอาจทำาใหมนงง เมอทานยานแลวมอาการมนงง ควรระมดระวงหากตองขบรถหรอทำางานเกยวกบเครองจกรกล

คำาเตอนและขอควรระวง หญงตงครรภหรอใหนมบตรและผปวยโรคไต โรคตบ ความดนโลหตสง เบาหวาน ควรปรกษาแพทยกอนใชยา ถาใชยาอนอยกอนหรอจะใชยาอนควบ ควรปรกษาแพทยหรอเภสชกร เพราะอาจทำาใหเกดอาการอนไมพงประสงคได

การเกบรกษา

เกบในภาชนะปดสนทใหพนมอเดก เกบใหพนแสง ความรอนและความชน

Amiloride and Hydrochlorothiazide (อะมโลไรด และ ฮยโดรคลอโรไธอะไซด)

ชอการคา Amihydrozide Amilide Hyperretic Miduret Milorex Miretic Moduretic Poli-uretic Renase Sefaretic

ทำาไมจงตองใชยาน เปนยาขบปสสาวะ ใชสำาหรบรกษาโรคความดนโลหตสงและอาการบวมนำาทเกดจากความผดปกตตางๆ เชน โรคหวใจ ยานไปทำาใหไตขจดนำาและเกลอสวนเกนออกจากรางกายทางปสสาวะ

วธใชยา รบประทานวนละ 1 ครงในตอนเชาพรอมอาหาร

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน ควรไปพบแพทยตามเวลานดหามหยดยาเองโดยทไมไดปรกษาแพทย แลหามใชยาชนดอนรวมดวยเกนกวาทแพทยสง

ควรรบประทานอาหารทมรสเคมนอยหรออาหารทมเกลอโซเดยมตำาและควรออกกำาลงกายทกวน จำากดอาหารทมเกลอโปแตสเซยมสง เชน กลวย ลกพรน ลกเกด นำาสมและนม

เมอคณลมกนยา ใหรบประทานทนททนกได ถาหากจำาไมไดจนถงวนรงขน ใหกนยามอตอไปตามปกตไมตองกนยาทลม

ผลขางเคยงของยา

อาจพบอาการคลนไส อาเจยน ทองเสย เบออาหาร ปวดทอง แนนทอง มลมในทอง ถาเกดอาการดงกลาวใหรบประทานยานพรอมอาหาร แตถาหากอาการยงคงอยหรอรนแรงขนใหพบแพทยอาการปสสาวะบอย มนงง ปวดหว ปญหาเหลานจะลดลงหลงจากทคณทานยานเปนเวลา 2-3 สปดาห ถาหากมอาการอยใหพบแพทยหากมอาการเหลานใหรบไปพบแพทยโดยดวนกลามเนอออนแรงหรอเกดตะครว ออนลา หวใจเตนชาหรอไมสมำาเสมอ เจบคอ ฟกชำางายผวหรอตาเหลองผนแดง

คำาเตอนแลขอควรระวง

33

ควรแจงใหแพทยทราบ ถาเปนโรคเบาหวาน เกาท แพยาซลฟา หรอเปนโรคตบ โรคไต กำาลงตงครรภ หรอใหนมบตร

แจงแพทยหรอเภสชกรใหทราบวาใชยาอะไรอยบาง โดยเฉพาะยา แคปโทพรล ดจอกซน อนาลาพรล ไลซโนพรล ลเธยม ยาเสรมโปแตสเซยม ยารกษาโรคขอ ยารกษาโรคเบาหวานหรอยาลดความดนโลหตหามรบประทานยาชนดน ถากำาลงรบประทานยาสไพโรโนแลคโทน หรอไทรแอมเทอรนอยเครองดมทมแอลกอฮอลอาจเพมฤทธของยาตวนจะทำาใหเกดอาการมนงงหรอปวดศรษะได จงไมควรใชรวมกนหากจะตองรบการผาตด หรอทำาฟนใหแจงแพทยวากำาลงใชยานอยถาเกดอาการปวยแลวทำาใหอาเจยนหรอทองเสยทำาใหสญเสยนำามาก ใหปรกษาแพทยหามใหยานแกผอนใช

การเกบรกษา เกบในภาชนะปดสนททอณหภมหอง พนจากแสง ความชนและจากมอเดก

Amiodorone (อะมโอดาโรน)

ชอการคา Cordarone

ทำาไมจงตองใชยาน ใชรกษาหรอปองกนภาวะหวใจเตนผดจงหวะ โดยยานจะลดการทำางานของเสนประสาทในหวใจและลดการทำางานทมากเกนไปของหวใจ

วธใชยา รบประทานวนละ 1-2 ครง ตามคำาสงแพทย อาจจะตองใชยานนาน 1-3 สปดาห จงจะเหนผลการรกษาและตองใชยานเปนเวลาหลายเดอน กอนทผลของยาจะออกฤทธเตมท

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน

ควรไปพบแพทยตามนด เพอตดตามผลการรกษาควรปฏบตตามคำาแนะนำาของแพทยเกยวกบการสบบหร อาหาร เครองดมทมแอลกอฮอลและคาเฟอน บหรและเครองดมทมคาเฟอนอาจจะทำาใหหวใจเตนผดจงหวะมากขนและมผลตอการออกฤทธของยา

เมอคณลมกนยา ใหเวนยามอนนไปเลยและรบประทานมอตอไปตามปกต หามรบประทานยาสองมอควบ

ผลขางเคยงของยา

ถามอาการคลนไส อาเจยน ทองผก เบออาหาร ปวดทอง ใหแกไขโดยรบประทานยาพรอมอาหารถามอาการมอสน เดนลำาบาก วงเวยน ออนเพลย กลามเนอออนเปลย นอนไมหลบ ปวดศรษะ เสอมสมรรถภาพทางเพศ นำาหนกตวลดลง การรบรสหรอกลนผดปกต การมองเหนผดปกต เชน มองภาพไมชดเจน เหนแสงรอบๆ วตถ ตาไมสามารถสแสงหรอตาแหง หนาแดง มการบวมของเทา ขอเทา ขาทอนลาง ผวเปลยนเปนสคลำาๆ (โดยเฉพาะทหนาและมอ) และผวหนงไวตอแสง ใหปรกษาแพทยถามอาการไอ หายใจหอบหรอมอาการเจบเมอหายใจ ทองบวม หวใจเตนเรวหรอผดปกตใหรบปรกษาแพทยทนท (อาการดงกลาวนสามารถเกดขนไดหลงจากทคณหยดยา)

คำาเตอนแลขอควรระวง

ควรแจงใหแพทยทราบ ถามประวตของโรคปอด ตบ หวใจ ตอมไทรอยด กำาลงตงครรภหรอใหนมบตรควรบอกกบแพทยหรอเภสชกรวากำาลงใชยาอนอย โดยเฉพาะยาตอไปน คอ เฟนโทอน วอรฟารนหรอยาตานการแขงตวของเลอด ด

34

จอกซน โพรเคนาไมด ควนดน และยาอนๆ ทใชรกษาโรคหวใจการใชยานอาจทำาใหผวหนงไวตอแสงแดดมากกวาปกต ซงผลดงกลาวจะปรากฎอยนานเปนสปดาหหรอเปนเดอน หลงจากทหยดรบประทานยาแลว ดงนน ถาจะออกไปนอกบานเปนเวลานานๆ ควรใสเสอแขนยาวและใชผลตภณฑกนแดด การสมผสแสงแดดจะทำาใหผวเปลยนเปนสคลำา ซงอาจจะไมหายเปนปกตหลงจากหยดใชยานแลวหากตองเขารบการผาตดหรอทำาฟน ใหบอกแพทยหรอทนตแพทยวากำาลงใชยานอย หรอมการใชยานภายในระยะ 2 เดอนทผานมาหามใหยานแกผอนใช

การเกบรกษา เกบในภาชนะปดสนททอณหภมหอง พนจากแสงแดดและจากมอเดก

Amitriptyline (อะมทรบไทลน)

ชอการคา Polytanol Tripta Triptyline Tryptanol

ทำาไมจงตองใชยาน เปนยาตานอาการซมเศรา ใชรกษาภาวะซมเศราและอาจมขอบงใชอนๆ ตามแพทยสง เชน บรรเทาอาการปวดเรอรง รกษาอาการปสสาวะรดทนอนในเดก แผลในกระเพาะอาหาร เปนตน ผทรบประทานยานควรไดรบการดแลและปฏบตตามทแพทยแนะนำาอยางเครงครด การปรบเปลยนขนาดยาหรอการหยดรบประทานยา ตองไดรบคำาสงจากแพทยเทานน

วธใชยา

รบประทานใหถกขนาดและสมำาเสมอตามแพทยสง หามหยดยาดวยตนเอง เพราะยาจะออกฤทธไดเตมทตองใชเวลาหลายสปดาหรบประทานยานในขณะทองวางหรอพรอมอาหารกได แตการรบประทานยาพรอมอาหารหรอหลงอาหารทนทจะชวยลดการระคายเคองกระเพาะอาหาร

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน บอกใหแพทยทราบถา

มประวตแพยาอนตงครรภหรอวางแผนตองการมบตร เพราะยานเปนอนตรายตอทารกในครรภกำาลงใหนมบตรเพราะยาสามารถผานทางนำานมสทารกและทำาใหเดกงวงซมไดกำาลงใชยาอนซงสงโดยแพทยหรอทนตแพทยทางอนหรอการซอยาจากรานขายยาในกรณเจบปวยเลกนอย เชน ยาแกหวด ยาแอสไพรนแกปวด ยาลดกรดในกระเพาะอาหาร เปนตนมโรคประจำาตวหรอมปญหาสขภาพอนๆ เชน มประวตเปนโรคหอบหด โรคลมชก โรคหวใจ ตอหน โรคตบ โรคจต พษสราเรอรง กอนเขารบการผาตดหรอทำาฟน รวมทงกรณไดรบบาดเจบฉกเฉน

เมอคณลมกนยา ควรทานทนททนกขนได แตถาเวลาททานใกลเคยงกบเวลาทจะทานครงตอไป ควรงดทานยาทลม และใหทานตามเวลาทจะทานครงตอไปตามปกต

ไมควรเพมปรมาณยาเปน 2 เทา

คำาเตอนและขอควรระวง

จำากดการดมสรา หรอเครองดมทมสวนผสมของแอลกอฮอล เพราะทำาใหงวงนอนเพมขน หามขบรถยนต ใชเครองจกรหรอทำางานทตองอาศยความตนตว เพราะยาทำาใหงวงซมพยายามอยาลกนงหรอยนอยางรวดเรว เพราะทำาใหเวยนหวหรอเปนลมไดยายงคงมฤทธอย 3-7 วนหลงจากหยดใชยาเพอใหเวลารางกายมการปรบตว หากสงเกตพบความผดปกตเกดขนใหปรกษาแพทยหรอ

35

เภสชกร

การเกบรกษา

เกบในภาชนะปดสนทใหพนมอเดกเกบใหพนแสง ความรอนและความชน

Amlodipine (แอมโลดพน)

ชอการคา Norvasc

ทำาไมจงตองใชยาน เปนยาลดความดนโลหตโดยออกฤทธขยายหลอดเลอดและใชบรรเทาอาการเจบหนาอกจากโรคแองไจนา (Angina)

วธใชยา รบประทานวนละ 1 ครงตามขนาดทใชรกษาตามแพทยสง เวลาในการรบประทานควรเปนเวลาเดยวกนของทกๆ วนเพอใหระยะหางของการใหยาเปนชวงเทาๆ กน

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน

ควรไปพบแพทยตามนดทกครงเพอใหแพทยประเมนและตดตามผลการใชยา และทำาการปรบขนาดยาหากขนาดยาทใชอยไมเหมาะสมหลกเลยงการรบประทานอาหารทโซเดยมสง ซงไดแกอาการทมเกลอมาก อาหารทมรสเคมเชน อาหารหมกดอง ไขเคม ปลาเคม ท การเปลยนอรยาบทจากการนงหรอนอนเปนลกขนและยนควรกระทำาอยางชาๆ เพอลดการหนามด มนงงยานอาจทำาใหมอาการมนงงจงควรหลกเลยงการขบรถหรอทำางานเกยวกบเครองจกรหากจะตองทำาการผาตดตางๆ รวมทงการผาตดทางทนตกรรมซงมการใชยาสลบ(general anesthesia) ควรบอกแพทยกอนทำาการผาตด วาใชยา amlodipine อย

เมอคณลมกนยา ควรทานทนททนกขนได แตถาเวลาททานใกลเคยงกบเวลาทจะทานครงตอไป ควรงดทานยาทลม และใหทานตามเวลาทจะทานครงตอไปตามปกต ไมควรเพมปรมาณยาเปน 2 เทา

ผลขางเคยงของยา ทพบไดแก หนามด มนงง เวยนศรษะ ออนเพลย เจบยอดอก (heartburn) มการเกรงตวของกลามเนอ รอนวบวาบตามตว ซงอาการเหลานจะหายไปเองเมอไดรบยาไประยะหนงเนองจากการปรบตวของรางกายใหเขากบยา แตหากมอาการรนแรงควรปรกษาแพทย

คำาเตอนและขอควรระวง

สตรมครรภหรอใหนมบตรหรอมโรคประจำาตวคอโรคหวใจ โรคตบหรอโรคไต ควรปรกษาแพทยผปวยซงใชยาตอไปน ควรใชดวยความระมดระวงในกลมเบตา บลอกเกอร (beta blocker)ไซเมทดน (cimetidine) เฟนทานล (fentanyl) ไซโคลสปอรน (cyclosporine) ดจอกซน (digoxin)

การเกบรกษา

เกบในภาชนะปดสนทใหพนมอเดกเกบใหพนแสงแดด ความรอนและความชน

36

Page 17: ยานอนหลับ

Aminophylline

ชอสามญAminophylline

ทำาไมตองใชยานเปนยาขยายหลอดลม โดยคลายและเปดทางเดนทไปสปอด ทำาใหงายตอการหายใจ โดยชวยบรรเทาการหายใจถ การมเสยงวด และ การหายใจลำาบาก จากการเปนโรคหอบหด หลอดลมอกเสบ และโรคถงลมโปงพอง และยงยบยงอาการหอบหด จากการออกกำาลงกายดวย

Pharmacokinetics

Absorption oral สามารถเกดไดถง 100 โดยขนอยกบ formulation usedDistribution Vd = 045 Lkg โดยยาตวนจะกระจายไปยงนำานมดวย (approximates serum concentration) และยาตวนยงสามารถผาน placenta ไดดวยMetabolism เกดทตบ โดยกระบวนการ demethylation และ oxidationHalf life มคาไมแนนอน โดยการเปลยนแปลงขนอยกบ อาย liver function cardiac function lung disease และประวตการสบบหรของผปวยElimination ขบออกทาง urine โดยในผใหญพบวา 10 ขบออกในรป unchanged drug ใน neonates การขบถายของ unchanged drug ทางปสสาวะมคามากกวา (มากกวา 50)

วธใชยารบประทานทก 6 8 หรอ 12 ชม ตามใบสงแพทย โดยควรรบประทานยาอยางสมำาเสมอ เพอจะไดมประสทธภาพทด บางคนอาจจะตอง รบประทานยาตดตอกนเปนเวลานาน ฉะนนไมควรหยดรบประทานยา โดยปราศจากคำาสงของแพทย แตอาจจะหยดได ถายาทำาใหเกดสภาวะ ของอาการทแยลง

คำาแนะนำาระหวางใชยา

ควรปฏบตตามคำาสงแพทย เพราะยาตวนอาจทำาใหเกดอนตรายไดถารบประทานยามากเกนไป หรอรบประทานยาบอยเกนใบสงแพทยใหเขาพบแพทยเปนประจำา โดยเฉพาะชวงอาทตยแรก ๆ ทคณไดรบยาน เพอใหแพทยไดประเมนการตอบสนองของคณ ตอการใชยาตวนถาอาการของคณไมดขน หรอยงแยลง ใหพบแพทยตองแนใจในจำานวนยาทคณไดรบในแตละครง และควรพกยาไปในทกททคณเดนทางดวย

เมอคณลมกนยาใหรบประทานยาทนททนกได และใหรบประทานยาทเหลอตามเวลาเดม โดยไมควรรบประทานยาเปน 2 เทาของขนาดยาเดม และถาคณเกดอาการ หายใจสนทรนแรง ใหพบแพทย

อาการขางเคยงของยา

17

ถาเกดอาการ คลนไส อาเจยน มแผลในกระเพาะอาหาร ทองเปนตะครว สญเสยความรสกอยากอาหาร ใหรบประทานยาพรอมอาหาร หรอ หลงอาหารทนท หรอ พรอมยาลดกรด หรอ พรอมนำา 1 แกว ถาปฏบตตามนแลวยงมปญหาอยใหพบแพทยปวดศรษะ นอนไมหลบ มอาการตนเตน หนามด ปสสาวะบอย มอและนวกระตก โดยถาอาการเหลานรนแรง ใหพบแพทยการสนของหวใจ หวใจเตนเรซ หายใจเรว นอนไมหลบ ใหพบแพทย เพอแพทยจะไดปรบขนาดยาของคณผนขนทผวหนง (อาการแพ) ใหพบแพทยทนท

คำาเตอนและขอควรระวง

กอนรบประทานยาตวน ควรบอกหมอกอนวาคณไดรบยาอะไรอย โดยเฉพาะอยางยง ยา allopurinol cimetidine erythromycin lithium propranolol และยาสำาหรบไขหวด ยาแกแพ และยารกษาโรคหอบหดการไดรบยา theophylline พรอมกบยาตวน อาจทำาใหเกดอาการตนเตน นอนไมหลบ คลนไส อาเจยน หรอการไดรบขนาดยาเกน ฉะนน การใชยาน ไมควรไดรบยา theophylline รวมดวยไมควรรบประทานยารกษาโรคหวด ยาแกแพ ยารกษาหอบหด ทประกอบดวยพวก ephedrine epinephrine phenylephrine phenylpropanolamine หรอ pneudoephedrine โดยปราศจากคำาแนะนำาจากแพทย เพราะสารดงกลาว จะเพมผลขางเคยงของยาตวนบคคลเหลาน ควรบอกแพทยถงสภาวะของตนเองกอนใชยาตวน ไดแก หญงตงครรภ หญงใหนมบตร โรค glaucoma มะเรง โรคตอมธยรอยด โรคเบาหวาน โรคความดนโลหตสง โรคตบ โรคไต โรคหวใจ โรคหลอดเลอด

การเกบรกษาเกบในภาชนะปดสนท เกบใหพนมอเดก เกบยาเหนบในตเยน และ ยารปแบบอนใหเกบทอณหภมหอง และเกบใหพนทมความชน

ชอการคา สวนประกอบ

Asmeton-S

Chlorpheniramine maleate 2 mg + Methoxyphenamine HCI 125 mg + Aminophylline 25 mg + Noscapine 7 mg

Theophylline

ชอสามญTheophylline

ชอการคาAlmarion Asmasolon Franol Xanthium Theo-Dur

ทำาไมตองใชยานเปนยาขยายหลอดลม โดยคลายและเปดทางเดนทไปสปอด ทำาใหงายตอการหายใจ โดยชวยบรรเทาการหายใจสน การหายใจมเสยงวด และการหายใจลำาบาก จากการเปนโรคหอบหด หลอดลมอกเสบ และ โรคถงลมโปงพอง เปนการยบยงอาการหอบหด

18

จากการออกกำาลงกาย

Pharmacokinetics

Absorption oral สามารถเกดไดถง 100 โดยขนอยกบ formulation usedDistribution Vd = 045 Lkg โดยยาตวนจะกระจายไปยงนำานมดวย ( approximates serum concentration) และยาตวนยงสามารถผาน placenta ไดดวยMetabolism เกดทตบ โดยกระบวนการ demethylation และ oxidationHalf life มคาไมแนนอน โดยการเปลยนแปลงขนอยกบ อาย liver function cardiac function lung disease และประวตการสบบหรของผปวยElimination ขบออกทาง urine โดยในผใหญพบวา 10 ขบออกในรป unchanged drug ใน neonates การขบถายของ unchanged drug ทางปสสาวะมคามากกวา (มากกวา 50)

วธใชยา

ควรรบประทานทก 6 8 12 หรอ 24 ชม โดยควรจะรบประทานในเวลาเดยวกนเพอกนลม โดยควรจะรบประทานยาอยางสมำาเสมอ เพอยาจะไดมประสทธภาพยาตวนอาจตองการใชเปนเวลานาน ไมควรทจะหยดใชโดยปราศจากการปรกษาจากแพทย เพราะการหยดใชยาอาจจะทำาใหอาการแยลงกได

คำาแนะนำาระหวางใชยา

ใหรบประทานยาตามแพทยสง เพราะมฉะนนอาจจะเกดอนตรายได ถารบประทานมากเกนไป หรอ รบประทานบอยเกนไปควรพบแพทยสมำาเสมอ โดยเฉพาะชวงอาทตยแรก ๆ เพราะ แพทยจะไดประเมนดการตอบสนองของคณตอยาตวนถาอาการไมดขน หรอ มอาการแยลง ใหปรกษาแพทยไมควรเปลยนยหอใหม โดยปราศจากการปรกษากบแพทยกอนการเกนทางไปไหน ควรทจะพกยานไปดวยเสมอ

เมอคณลมกนยา

ใหรบประทานยาทนททนกได และ รบประทานยาทเหลอตามเวลาเดม โดยไมควรรบประทานยาเพมขนาดเปน 2 เทา ถาเกดอาการหาใจถอยางรนแรง ใหตดตอกบแพทย

อาการขางเคยงของยา

ถาเกดอาการ คลนไส อาเจยน มแผลในกระเพาะอาหาร ทองเปนตะครว สญเสยความรสกอยากอาหาร ใหรบประทานยาพรอมอาหาร หรอ หลงอาหารทนท หรอ พรอมยาลดกรด หรอ พรอมนำา 1 แกว ถาปฏบตตามนแลวยงมปญหาอยใหพบแพทยปวดศรษะ นอนไมหลบ มอาการตนเตน หนามด ปสสาวะบอย มอและนวกระตก โดยถาอาการเหลานรนแรง ใหพบแพทยการสนของหวใจ หวใจเตนเรซ หายใจเรว นอนไมหลบ ใหพบแพทย เพอแพทยจะไดปรบขนาดยาของคณผนขนทผวหนง ( อาการแพ ) ใหพบแพทยทนท

คำาเตอนและขอควรระวง

19

กอนรบประทานยาตวน ควรบอกหมอกอนวาคณไดรบยาอะไรอย โดยเฉพาะอยางยง ยา allopurinol cimetidine erythromycin lithium propranolol และ ยาสำาหรบไขหวด ยาแกแพ และยารกษาโรคหอบหดการไดรบยา theophylline พรอมกบยาตวน อาจทำาใหเกดอาการตนเตน นอนไมหลบ คลนไส อาเจยน หรอการไดรบขนาดยาเกน ฉะนน การใชยาน ไมควรไดรบยา theophylline รวมดวยไมควรรบประทานยารกษาโรคหวด ยาแกแพ ยารกษาหอบหด ทประกอบดวยพวก ephedrine epinephrine phenylephrine phenylpropanolamine หรอ pneudoephedrine โดยปราศจากคำาแนะนำาจากแพทย เพราะสารดงกลาวจะเพมผลขางเคยงของยาตวนบคคลเหลาน ควรบอกแพทยถงสภาวะของตนเองกอนใชยาตวน ไดแก หญงตงครรภ หญงใหนมบตร โรค glaucoma มะเรง โรคตอมธยรอยด โรคเบาหวาน โรคความดนโลหตสง โรคตบ โรคไต โรคหวใจ โรคหลอดเลอด

การเกบรกษาเกบในภาชนะปดสนท เกบใหพนมอเดก เกบยาเหนบในตเยน และ ยารปแบบอนใหเกบทอณหภมหอง และเกบใหพนทมความชน

ชอการคา สวนประกอบ

Almasal Theophylline 60 mg + Salbutamol sulfate 2 mg

AsianbronTheophylline anhydrous 150 mg + Glyceryl guaiacolate 90 mg

Bronchil Guaifenesin 90 mg + Theophylline 150 mg

Polyphed Theophylline 150 mg + Glyceryl guaiacolate 90 mg

Theosal Theophylline 60 mg + Salbutamol 2 mg

Terbutaline

ชอสามญTerbutaline

ชอการคาBricanyl Bricanyl terbuhaler Salterline Terbuno Vaccanyl

ทำาไมตองใชยาน

เปนยาขยายหลอดลม คลาย และ เปดทางผานไปทปอด ใหสามารถหายใจไดสะดวก ใชเพอบรรเทาอาการหอบหดเฉยบพลน และอาการหายใจไมออก ทเกดจากโรคถงลมโปงพอง โรคหลอดลมอกเสบ และโรคปอดอนๆ

Pharmacokinetics

20

Onset of action oral = 30-45 นาทProtein binding 25Metabolism เกดทตบกลายเปน inactive sulfate conjugatesHalf life 11-16 ชวโมงElimination ทางปสสาวะ

วธใชยาใหโดยการรบประทาน 3-4 ครงตอวน และ ถาใหทางการพน ใหทก 4-6 ชม โดยตองปฏบตตามคำาแนะนำา บนฉลากอยางเครงครด โดยยาตวนจะเรมทำางานภายใน 30 นาท

คำาแนะนำาระหวางใชยา

ถายาหมดประสทธภาพ หรอ ถาอาการของคณแยลง (โดยเฉพาะถาการหายใจลำาบาก หรอหายใจยากขน หลงจากการใชยาพน) ใหหยดใชยาน และพบแพทยไมควรใชยามากเกนไป หรอ บอยเกนไป เพราะการเพมขนาดยา สามารถทำาใหเกดอนตราย และสามารถลดประสทธภาพของยาไดถาเสมหะจากการไอระหวางทเกดอาการหอบหดเฉยบพลน เปลยนจากสขาวไปเปนสเหลอง เขยว หรอสเทา ควรพบแพทย เพราะอาการเชนน อาจเกดจากการตดเชอไดการเดนทาง ควรทจะพกยาใหไดตามทกำาหนดไว

เมอคณลมกนยา

ใหรบประทานยาทนททนกได และ ใหรบประทานยาอนตามเวลาเดม และ ถานกไดใกลกบเวลาทจะรบประทานยาครงตอไปควรจะรบประทานยาครงตอไปไดเลย โดยทไมตองรบประทานยาเพมขนาดเปน 2 เทา

อาการขางเคยงของยา

ถายปสสาวะไมปกต ปากแหง และระคายเคอง ใหบวนปากดวยนำาหลงจากการไดรบการรกษาแตละครงถาเกดอาการตวสน ตนเตน ปวดหว คลนไส อาเจยน นอนไมหลบ เหนอยงาย drowsiness dizziness เหงอออก มเสยงในห ใหพบแพทย ถาอาการเหลานรนแรง หรอ เปนเวลานานถาเกดอาการหวใจเตนไมสมำาเสมอ palpitations ปวดหนาอก ปวดหวใจ หายใจลำาบากมากขน มเสยงวด ใหพบแพทยทนท

คำาเตอนและขอควรระวง

ถาคณเปน หญงตงครรภ หญงใหนมบตร เปนโรคความดนโลหตสง ตอมธยรอยด overactive หวใจเตนไมเปนจงหวะ โรคหวใจ หรอ เปนลมชก หรอ ลมบาหม ใหบอกแพทยกอนใชยานกอนใชยาน ควรบอกแพทย หรอ เภสชกรกอนถงยาทใชอย โดยเฉพาะยา MAO inhibitors (isocarboxazid phenelzine และ tranylcypromine) ยากดระบบประสาท หรอยาโรคหอบหด และ b-blockers (atenolol carteolol esmolol labetalol metoprolol nadolol propranolol sotalol และ timolol)

การเกบรกษา

ใหเกบในภาชนะปดสนท และเกบใหพนมอเดก เกบในอณหภมหอง หางจากความรอน หลกเลยงการทำาใหภาชนะบรรจรว ไมควรเอาภาชนะบรรจไปจอไฟ หรอเตาเผา

21

ชอการคา สวนประกอบ

Bricanyl expectorantTerbutaline sulfate 03 mgml + Guaifenesin 133 mgml

Med-Broncodil Expectorant

Terbutaline sulfate 15 mg5ml + Guaifenesin 665 mg5ml

Terbosil ExpectorantTerbutaline sulfate 03 mgml + Guaifenesin 133 mgml

Terbron ExpectorantTerbutaline sulfate 15 mg5ml + Guaifenesin 665 mg5ml

TerbulinTerbutaline sulfate 15 mg5ml + Guaifenesin 665 mg5ml

Salbutamol

ชอสามญSalbutamol

ชอการคาAsmasal Bronchosol Butamol Ventolin Salmol

ทำาไมตองใชยานบรรเทา และ เปดทางเดนอากาศไปทปอด ทำาใหการหายใจสะดวกขน ชวยบรรเทาหอบหดเฉยบพลน และบรรเทาอาการหายใจไมออกจาก โรคหลอดลมอกเสบ โรคถงลมโปงพอง และ โรคปอด ใชปองกนการหายใจลำาบาก การหดเกรงของหลอดลม เมอมการออกกำาลงกาย

Pharmacokinetics

Peak effectOral 2-3 ชวโมง Nebulizationoral inhalation เกดขนภายใน 05-2 ชวโมงDuration of actionOral 4-6 ชวโมง Nebulizationoral inhalation 3-4 ชวโมงMetabolism เกดขนทตบ กลายไปเปน inactive sulfate อก 28 จะพบในปสสาวะในรปของ unchanged drugHalf life Oral 27-5 ชวโมง Inhalation 38 ชวโมงElimination 30 พบใน urine ในรปของ unchanged drug

วธใชยา

22

ให 2-4 ครงตอวน โดยใหโดยการรบประทาน ถาใหโดยทางยาพน จะใหทก 4-6 ชมใช 15 นาท กอนการออกกำาลงกาย เพอปองกนปญหาของการหายใจ โดยปฏบตตามคำาสงแพทยอยางเครงครดยาพนจะเรมไดผลภายใน 5-15 นาท และ จะมการออกฤทธไดเปนเวลา 3-4 ชม

คำาแนะนำาระหวางใชยา

ยาพน ตองทำาความสะอาดอยางสมำาเสมอ และ ถายาหมดประสทธภาพ หรอ คณมอาการแยลง ใหพบแพทยทนทไมควรใชยาในขนาดทเพม หรอ บอยมากขน เพราะทำาใหเกดอนตายไดเวลาจะเดนทาง ตองเอายาไปดวยทกครง

อาการขางเคยงของยา

การรบรสไมปกต ปากและคอแหงหรอระคายเคอง จากการใชยาพน แกโดยการใหกลวปากดวยนำาตวสน อาการตนเตน นอนไมหลบ คลนไส เสยงแหบ ไอ ใหพบแพทยถาอาการเหลานรนแรงหรอยาวนานหายใจลำาบากมากขนจากการใชยาพน หวใจเตนเรวขน ใหหยดใชยาและพบแพทย

คำาเตอนและขอควรระวง

กอนใชยาตวน ใหบอกแพทยกอนวา คณเปน หญงตงครรภ หญงใหนมบตร เปนโรคหวใจ โรคความดนโลหตสง ตอมธยรอยด overactive โรคลมชก หรอ โรคเบาหวานยาตวน มผลกระทบถงการตอบสนองของคณตอยาบางชนด เชน ยารกษาโรคหวด ยา MAO inhibitors (isocarboxazid phenelzine และ tranylcypromine) ยากดระบบประสาท หรอยาโรคหอบหด และ beta-blockers (atenolol carteolol esmolol labetalol metoprolol nadolol propranolol sotalol และ timolol)

การเกบรกษา

เกบในภาชนะปดสนท และเกบใหพนมอเดก เกบในอณหภมหอง ถาเปน syrup อาจเกบในตเยนได แตถาเปนยาพน ไมควรเกบในตเยน หรอ ใกลความรอน

ชอการคา สวนประกอบ

Almasal Salbutamol sulfate 2 mg + Theophylline 60 mg

Asmasal Expectorant

Salbutamol 1 mg + Guaifenesin 50 mg

Clenil compositumSalbutamol 100 mg + Beclomethasone dipropionate 50 mg

Theosal Salbutamol 2 mg + Theophylline 60 mg

Ventolin Expectorant Salbutamol sulfate 1 mg + Guaifenesin 50 mg

23

Prednisolone

ชอสามญPrednisolone

ชอการคาDi-Adreson-F Opredsone Prednisolone Polypred Pred-Mild Pred-Forte Predisone

ทำาไมตองใชยานยาตวนเปน corticosteroid ซงคลายกบ hormone ตามธรรมชาต ซงผลตโดย adrenal glands โดยชวยบรรเทาอาการอกเสบ ( บวม รอน แดง และ เจบ ) และใชรกษาขอตออกเสบ และความผดปกตของ ผวหนง เลอด ไต ตา ตอมธยรอยด และ ลำาไส รกษาอาการแพอยางรนแรง หอบหด และความบกพรองของ adrenal cortical

Pharmacokinetics

Protein binding 65-91 ( โดยขนอยกบความเขมขน )Metabolism เกดขนทตบ และยงถก metabolize ทเนอเยอของรางกายดวย กลายเปน inactive compoundHalf life 36 ชวโมงBiological 18-36 ชวโมงEnd state renal disease 3-5 ชวโมง Elimination ขบถายออกทางปสสาวะ โดย pricipally as glucuronides sulfates and unconjugated metabolites

วธใชยา

ถาคณใชยาน วนเวนวน ใหรบประทานตอนเชาในวนแรก และไมรบประทานในวนท 2 ปละรบประทานอกตอนเชาของวนท 3 และไมรบประทานในวนท 4 โดยรบประทานไปเรอย ๆ ตามแพทยสงถารบประทานยาตวน วนละครง ใหรบประทานตอนเชาพรอมอาหารเชาถารบประทานยาน มากกวาวนละ 1 ครง ใหรบประทานในชวงหางกนในเวลาทเหมาะสมไมควรหยดรบประทานยาน โดยปราศจากคำาแนะนำาของแพทย เพราะการหยดยาอาจทำาใหเกดอาการดงตอไปนได เชน สญเสยความรสกอยากอาหาร คลนไส อาเจยน drowsiness stupor ปวดศรษะ เปนไขเจบทขอและกลามเนอ peeling skin และ นำาหนกลด ถาไดรบยาปรมาณมากในเวลานาน แพทยจะคอยๆ ลดขนาดยาลง เพราะ จะปรบนาดยากอนทจะหยดยาอยางสมบรณ

คำาแนะนำาระหวางในยา

ถาคณไดรบยาน เปนเวลานาน คณควรจะตองตรวจเลอด เปนระยะ ๆ X-rays ตรวจตา ความดนโลหต ความสง นำาหนก และตรวจทางกายภาพ โดยการตรวจรางกายน สำาคญสำาหรบเดก เพราะยาตวน จะทำาใหการเจรญเตบโตของกระดกชาลงยาตวน ควนจะไดรบอยางสมำาเสมอ เพอใหมประสทธภาพ และ ไมควรใชมากจนเกนไป บอยเกนไป และใชนานเกนทแพทยสง โดยถาเกดอาการทแย ใหพบแพทย เพราะขนาดยาทคณไดรบ อาจจะตองการปรบกไดแพทยอาจจะบอกใหคณชงนำาหนก ทก ๆ วน และ ใหคณรายงานนำาหนกทผดปกตบอกแพทย หมอฟน และแพทยผาตด ทกำาลงจะรกษาคณ วาคณกำาลงไดรบยานอย (ถงแมวาคณจะหยดการรกษาดวยยาตวนมาแลว 12 เดอนกตาม)

24

อาการขางเคยงของยา

ถาเกดอาการคลนไส อาเจยน ระคายเคองกระเพาะ ใหรบประทานยาพรอมอาหาร หรอนม ถาอาการเหลานยงคงอย หรอ อจจาระของคณมสดำา ใหพบแพทยถาเกดอาการปวดศรษะ dizziness นอนไมหลบ depression ตนเตน อารมณไมปกต เปนสว ผวบาง เหงอมากขน ผมยาวเรวขน หนาแดง แผลถลอกงาย มจดสมวงบนผวหนง มระยะเวลาของการมประจำาเดอนผดปกต หรอขาดการมประจำาเดอน โดยถาอาการเหลาน คงอยเปนเวลานาน หรอรนแรงใหพบแพทยปญหาในระยะยาว ไดแก นำาหนกมากขน เทาบวม ขอเทาบวม และ ขาดานลางบวม มแผลทกลามเนอ และ กลามเนอออนแรง แผลทตา ปญหาในการมองเหน เปนหวด หรอตดเชอ เปนอาการหลงๆ ของการใชยานานๆ ใหพบแพทย

คำาเตอนและขอควรระวง

กอนทจะรบยาน ควรบอกแพทยวาคณไดรบยาตอไปนอยดวยคอ aspirin ยารกษาโรคขออกเสบ ยาปองกนการแขงตวของเลอด เชน warfarin (coumarin) ยาขบปสสาวะ estrogen (ยาคมกำาเนด) phenytoin rifampin และ phenobarbital ไมควรจะรบวคซน การทำาใหเกดการคมกนโรค ( immunization ) หรอการทดสอบทางผวหนง ตางๆ ขณะทไดรบยานอย ยกเวนวา แพทยจะบอกใหคณ โดยเฉพาะเลยวาคณสามารถรบไดกอนหนาทจะไดรบยาน ควรบอกแพทยดวยถาคณตงครรภ คาดวาจะตงครรภ ตองการทจะตงครรภ หรอ คณเปนหญงใหนมบตร โดยถาคณกำาลงจะตงครรภ คณควรพบแพทย เพราะยาตวน สามารถ ทำาใหเกดอนตรายกบเดกทอยในครรภ หรอ เดกทดมนมมารดากอนทจะรบยาน ควรบอกแพทยถงประวตการใชยาของคณกอน โดยถาคณเปนโรคตบ โรคไต โรคลำาไส หรอ โรคหวใจ โรคความดนโลหตสง underactive thyroid gland myasthenia gravis osteoporosis (brittle bones) ตดเชอ herpes ทตา หรอ การตดเชออนๆ หรอ มประวตการเปนวณโรค โรคลมชก ulcers หรอ โรคเกยวกบการแขงตวของเลอดถามประวตเปน ulcers หรอ ไดรบขนาดยาของ aspirin ทมาก หรอ ไดรบยารกษาโรคขออกเสบ ใหจำากดปรมาณการดมของเครองดม แอลกอฮอล ขณะทใชยาน เพราะยานสามารถ ทำาใหกระเพาะและลำาไส ไวตดการเกดระคายเคองจากการใชแอลกอฮอล aspirin และยารกษาไขขออกเสบ และจะเพมอตราเสยง ของการเกด ulcersรายงานการเกด injury หรอ อาการการตดเชอ (ไข เจบคอ เจบระหวางการถายปสสาวะ และปวดกลามเนอ) โดยเกดขนระหวางการรกษา และ ภายใน 12 เดอน หลงจากการรกษา ดวยยาน โดยตองการปรบขนาดยา ถาคณเปนโรคเบาหวาน ยาตวน จะเพมระดบนำาตาลในเลอดของคณ โดยถาคณควบคมนำาตาล ในเลอดของคณทบาน ใหทดสอบนำาตาลในเลอด และในปสสาวะ บอยกวาปกต และพบแพทย ถาระดบนำาตาลในเลอดสง หรอ ถามนำาตาลในปสสาวะ โดยขนาดยาของยาเบาหวาน และอาหารของคณ อาจจะตองปรบขนาด

การเกบรกษา

เกบรกษาในภาชนะปดสนท และ เกบใหพนมอเดกเกบในอณหภมหองถาคณเปนโรค arthritis ควรบอกแพทย หรอ เภสชกรวาคณไมตองการขวด child-resistant cap

25

ชอการคา สวนประกอบ

BlephamidePrednisolone acetate 02 + Na sulfacetamide 10

Denson Prednisolone 25 mg + Nitrofurazone 2 mg

Farakil Prednisolone 05 + Neomycin 03

Mysolone-N Prednisolone 5 mg + Neomycin sulfate 5 mg

Otosil Prednisolone 05 + Chloramphenical 5

Ketotifen

กลไกการออกฤทธของยาorally active agent ซงเปน antihistamine อยางมนยสำาคญ และมสมบตเปน antianaphylactic ซงสามารถใชอยางไดผลด ในการปองกน การเกดโรคหอบหด

ชอสามญKetotifen

ชอการคาAmitone Asmahoc Katifen Ketofen Sykofen Zediten

ทำาไมตองใชยานantiasthmatic agent

อาการขางเคยงของยาsedation และ drowsiness โดยอาจจะตองลดขนาดยาลง หรอ หยดการใชยา ถาความรนแรงไมลดลง โดยแอลกอฮอล อาจจะเสรมฤทธของ การเกดอาการขางเคยง ของยากได และยงมรายงานการเกดอาการ นำาหนกเพมขน ปากแหง ปวดศรษะ dizziness และ giddiness

26

Benzonatate

ขอบงใชใชแกไอแหง

ชอการคาTesalon

วธใชยาถาเปน Capsule ไมควรเคยวหรอละลายยา กรณอาย gt 10 ป ถงผใหญ ทาน 1 capsule ทก 4 ชม ไมควรเกน 6 capsuleวน อาย lt10 ป ขนาดยาทให 8 mgkgวน โดยบงให 3 ndash6 ครง

คำาแนะนำาระหวางใชยานหามเคยวหรอหก capsule

เมอคณลมทานยาใหรบประทานทนททนกได แตถาใกลกบเวลาทจะทานครงตอไป ไมตองทานยาครงทลม ใหขามไปทานครงปกต ไมควรทานยาเพมเปน 2 เทา

ผลขางเคยงของยา ในบางรายอาจเกดอาการ

สงบระงบ ปวดหว วงเวยน คดจมก คลนไส ไมสบาทอง ทองผก ผนคนสามารถใชไดในสตรมครรภ และระหวางการใหนมบตรไมควรใชยานในผปวยทแพยา

Codeine27

ชอการคาCodipront

Pharmacokinetics

ยาตวนดดซมไดดทาง GI tract หลงจากใหยาทาง oral แลวพบวา ยาจะออกฤทธเปน antitussive ภายในเวลา 1-2 ชวโมง และฤทธจะอยไดนานถง 4 ชวโมง ยาตวนจะกระจายไปยงนำานมไดดวยยาตวนถก metabolize ทตบ โดยกระบวนการ O-demethylation N-demethylation และบางสวนจะเกด conjugation ดวย glucuronic acid และถกขบออกทาง urine

วธใชยา

ผใหญ 10 ndash 20 mg ทก 4 ndash 6 ชม ไมควรทานเกน 120 mgวนเดก อาย 6 ndash 12 ป ทาน 5 ndash10 mg ทก 4 ndash 6 ชม ไมควรทานเกน 60 mgวนอาย 2 ndash 6 ป ทาน 25 ndash 5 mg ทก 4 ndash 6 ชม ไมควรทานเกน 30 mgวน

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน

ระหวางทใชยานไมควรขบรถ หรอทำางานทตองใชสตตลอดเวลาไมควรทานยานรวมกบเหลาไมควรใชแกอาการไปเรอรงทเกดจาก การสบบหร หอบหด ถงลมโปงพอง หรออาการไอทมเสลดเยอะ นอกจากอยภายใตการดแลของแพทยอาจมอาการปากแหง ทองผกไดอาจมอาการไมสบายทองใหแกโดยทานพรอมอาหาร หรอดมนมตาม

อาการขางเคยงของยาอาจมอาการ คลนไส อาเจยน วงเวยน สงบระงบ ทองผก

คำาเตอนและขอควรระวง

ไมควรใชยานกบผปวยหอบหดหลกเลยงการใชยานในสตรมครรภไมควรใชยานในสตรทใหนมบตรไมควรใชยานในเดกระวงการใชยานในผปวย โรคตบ ไต ผปวยทมธยรอยด ฮอรโมนตำา และคนสงอาย

การเกบรกษาเกบในภาชนะปดสนท ใหพนมอเดก ทอณหภมหอง

Dextromethorphan

ชอสามญDextrometrophan

28

ชอการคาCortuss Dextroral pusiran Polydex PPolydex Y Rocof Menthol Tussils 5

กลไกการออกฤทธdepressing the cough reflex (กดศนยการไอ) โดยไมมฤทธเปนยาขบเสมหะ (expectorant) ใน dose ของการรกษา ยาตวนจะไมยบยง ciliary activity

Pharmacokineticsดดซมไดเรวทาง GI tract การออกฤทธของยา จะมผลภายใน 15-30 นาทหลงรบประทานยาแลว ระยะเวลาในการออกฤทธประมาณ 3-6 ชม With conventional dosage forms

วธใชยา

ผใหญ และเดกอาย gt 12 ป 10-20 mg ทก 4 ชม หรอ 30 mg ทก 6-8 ชม แตไมควรเกน 120 mg วน หรอ ควรรบประทานตามแพทยสงเดก 6-12 ป 5-10 mg ทก 4 ชม หรอ 15 mg ทก 6-8 ชม แตไมควรเกน 60 mgวน หรอควรรบประทานตามแพทยสงเดกอายนอยกวา 2 ป ดเปนรายบคคลไปวาจะใหขนาดยาเทาไหร โดย dosage ปกตของยาตวนจะเปนแบบ extended-release oral suspension containing the polistirexผใหญและเดกอาย gt 12 ป 60 mg วนละ 2 ครงเดก 6-12 ป 30 mg วนละ 2 ครงเดก 2-6 ป 15 mg วนละ 2 ครงในรปแบบ Lozenges จะไมใชในเดกอายตำากวา 6 ป

ขอบงใชใชบรรเทาอาการไอ จากการระคายเคองของคอ และหลอดลม ซงเกดจากไขหวด หรอ สารระเหยทระคายเคอง โดยยาตวนมผลด ในการรกษาอาการไอ แบบเรอรงทไมมเสมหะ

ขอควรระวง

adverse effects ของยาตวนมนอย โดยอาจเกดอาการคลนไส และหรอ เกด GI disturbances อนๆ slight drowsiness และ dizziness ยานไมทำาใหเกดอาการ analgesia ไมทำาใหเกดการเสพตด และอาจม หรอไมมอาการ CNS depression กได การใหยาตวน จะเกยวกบการหลง histamine และควรในอยางระมดระวงในเดกทมประวตเปนโรคภมแพระวงการใชใน sedated หรอ debilitated patientsไมควรใชกบอาการไอแบบเรอรง ในผปวยทมการสบบหรนานๆ โรคหอบหด หรอ โรคถงลมปอดโปงพอง หรอไอทมเสมหะมากเกนไป โดยถามอาการไอมากกวา 1 สปดาห หรอ เปนซำาอกหลงจากทหายไปแลว หรอ เกดอาการไอรวมกบอาการไขสง ผน หรอ ปวดศรษะ ควรปรกษาแพทยยา Dextromethorphan ทมสวนผสมของ aspartame (Nutra Sweet) ควรระวงการใชในผปวยทเปน phenylketonuria ซงผปวยโรคนควรจำากด การไดรบ phenylalanine เพราะ Nutra Sweet จะถก metabolize ใน GI tract ไปเปน phenylalanineยา Dextromethorphan ทมสวนผสมของ tartrazine ถงแมวาอบตการณ การเกดการแพตอ tartrazine จะตำาแตการแพน มกพบบอยในผปวยทแพ aspirin

29

Antihistamine

ยาแกแพเปนยาหลกสำาหรบการรกษาโรคภมแพ ยาแกแพในระยเรมแรกจะมผลขางเคยงทไมพงปราถนา เชนอาการปากแหง ทำาใหเกดการงวงซมซงเปนผลเสยตอการทำางาน การทำางานของยาแกแพจะออกฤทธท H1-receptor คณสมบตของยาแกแพมดงน

bull ลดอาการทเกดจากการหลง histamine เชน อาการจาม คนจมก นำามกไหล bull แตไมลดอาการของคดจมก bull สามารถลดอาการคนตา และคนห bull ยาแกแพสวนใหญออกฤทธเรว

เนองจากผลขางเคยงของยาแกแพมมากจงไดมการพฒนายาแกแพรนใหมทมผลขางเคยงตำา ขณะเดยวกนกยงคงมประสทธภาพ ยารนใหมตองมประสทธภาพในการรกษาดงน

1 เยอบจมกอกเสบจากโรคภมแพทงชนดเปนทงป Perrenial allergic rhinitis และเปนเฉพาะฤด seasonal allergic rhinitis

2 เยอบตาอกเสบจากโรคภมแพ 3 ลมพษ ยาทจดวาไดผลดสำาหรบลมพษคอ cetiricineterfenadine ซงออกฤทธเรว

และลดอาการคนไดเปนอยางด 4 ผวหนงอกเสบแบบ Atopic dermatitis ยาทใชไดผลดคอ

cetirizineloratadineketotifen 5 โรคหด asthma โดยเฉพาะผปวยโรคหอบหดทมอาการภมแพมอาการคดจมก และนำามก

ไหล

ผลขางเคยงของยา

1 อาจจะทำาใหงวง ซม และนำาหนกตวเพม แตอาการนอยกวายาแกแพรนแรกๆ 2 พษตอหวใจ astemazoleterfenadine จะมผลตอการเตนของหวใจ แตยาตวอน

ไมมผลตอการเตนของหวใจ

ขอระวงในการใชยา

1 ควรจะตองระวงการใชยาอน เพราะอาจจะเกดปฏกรยา ยาทตองระวงไดแก erythromycinketoconazoleitraconazole

2 ไมควรใชยานในคนตงครรภ

30

3 ไมควรใชยานในคนทเลยงลกดวยนมแม 4 ควรจะระมดระวงในคนทเปนโรคไต และโรคตบ

Albuterol (อลบเทอรอล)หรอ Salbutamol ( ซลบทามอล)

ชอทางการคา Ventolin inhaler

ทำาไมจงตองใชยาน เปนยาขยายกลามเนอบรเวณหลอดลม ทำาใหชองวางในหลอดลมขยายใหญ จงหายใจสะดวกขน ใชในผทมปญหาเกยวกบการหายใจทมสาเหตมาจากหลอดลมอกเสบ ถงลมโปงพอง และโรคปอดอนๆ นอกจากนยงใชในการปองกนอาการหลอดลมตบหลงจากออกกำาลงกาย

วธใชยา กรณทเปนยาพน มวธการใชยาดงน

เขยาทใสยาพนหายใจออกใหไดมากทสดขณะทปากกำาลงปดอยเปดฝากระบอกยาพนออก แลวอมปากกระบอกยาโดยเอารมฝปากประกบปากกระบอกยาใหแนบสนทโดยรอบกดทใสยาพนเพอใหยาเขาปากพรอมกบสดลมหายใจเขาชาๆ โดยตองแนใจวายาผานเขาสลำาคอหมดโดยไมคาง อยตามซอกฟนหรอลน ถาใชกบเดกควรใหผใหญชวยเหลอ โดยปดจมกเดกใหสนทแลวกดยาพนเขาปากเดก เพอใหแนใจวายาไดผานเขาสลำาคอเดกกลนลมหายใจประมาณ 2-3 วนาท แลวจงปลอยลมหายใจออกชาๆ

หลงจากใชแลวถายงคงมความรสกวายายงเขาไปไมถงปอด จะมเครองมอทจะชวย เรยกวา spacer (สเปเซอร) ซงเปนกระบอกพลาสตกกลวง ใชสวมตอจากกระบอกพน จะทำาใหใชยาพนไดอยางมประสทธภาพมากขน ถาไมเขาใจวธการใชยาไมวากรณใดกตามควรปรกษาแพทยหรอเภสชกรใหอธบายวธการใชจนเขาใจโดยละเอยด และควรพบแพทยตามนดหรอเมอยาหมด กรณทเปนยาเมดใหรบประทานครงละ 1-2 เมด วนละ 3-4 ครง ตามคำาแนะนำาของแพทย

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน

ควรทำาความสะอาดอปกรณการพนอยางสมำาเสมอตามคำาแนะนำาทแนบมาเมอใชยาตามปกตแตไมสามารถปองกนหรอรกษาอาการไดใหพบแพทยอยางเรงดวนทสดอยาเพมขนาดการใชยาเองในแตละครงหรอเพมความถในการใชมากกวาทแพทยสงเพราะจะทำาให

31

ไดรบขนาดยามากเกนไป เกดอนตรายได

เมอคณลมกนยา ควรทานทนททนกขนได แตถาเวลาททานใกลเคยงกบเวลาทจะทานครงตอไป ควรงดทานยาทลม และใหทานตามเวลาทจะทานครงตอไปตามปกต ไมควรเพมปรมาณยาเปน 2

เทา

ผลขางเคยงของยา เกดไมบอยนกแตถาเกดขนใหรบพบแพทยทกำาลงรกษาอย อาการเหลานคอ การรบรสเปลยนไป ปากแหง มการระคายเคองบรเวณปากและลำาคอ นอนไมหลบ คลนไส ไอ และถายงใชแลวทำาใหหายใจลำาบากขนหรอใจสน ใหหยดใชยานทนทแลวพบแพทยโดยดวน

คำาเตอนและขอควรระวง ถามภาวะดงตอไปนควรแจงใหแพทยทราบ คอกำาลงตงครรภหรอใหนมบตร โรคหวใจ โรคความดนโลหตสง โรคตอมไทรอยดเปนพษ โรคลมชก โรคเบาหวาน และควรบอกแพทยวากำาลงใชยาอนอะไรอยบาง ทงทไดรบจากแพทยอนๆ หรอซอใชเองกตาม รวมทงการแพยาตางๆ ดวย

การเกบรกษา

เกบในภาชนะปดสนทใหพนมอเดกเกบใหพนแสงแดด ความรอนและความชนไมควรเกบในตเยนหรอใกลเตาไฟ

Allopurinol (อลโลพรนอล)

ชอการคา Alinol Allopin Allorin Apnol Apurol Loporic Medoric Puricin Puride SigapurolUricad Valeric Xanol Zyloric

ทำาไมจงตองใชยาน ยานใชเพอปองกนอาการกำาเรบของโรคเกาทในโรคเกาทเรอรงเทานน โดยออกฤทธลดการสรางกรดยรก ไมสามารถจะบรรเทาอาการของโรคเกาทเมอโรคเกาทกำาเรบแลวได ดงนนจงตองรบประทานและปฎบตตาม แพทยสงอยางเครงครด พยายามไมลมรบประทานยา และรบประทานอยางถกตองครบถวน

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน ระหวางทใชยานควรดมนำาประมาณแปดแกวตอวน สราหรอเครองดมทมแอลกอฮอลจะลดฤทธของยา ระหวางทรบประทานยาน ไมควรรบประทานนำาผลไมหรอวตามนซมากจนเกนไป เพราะวตามนซจะทำาใหปสสาวะเปนกรด และเกดนวในไตได

เมอคณลมกนยา ควรทานทนททนกขนได แตถาเวลาททานใกลเคยงกบเวลาทจะทานครงตอไป ควรงดทานยาทลม และใหทานตามเวลาทจะทานครงตอไปตามปกต ไมควรเพมปรมาณยาเปน 2 เทา

32

ผลขางเคยงของยา อาจพบอาการคลนไส อาเจยน ทองเสย อาหารไมยอย จงควรรบประทานยาหลงอาหารเพอปองกนอาการ ถาเกดอาการมากหรอทนไมไหวใหรบพบแพทย และอาจเกดผนตามผวหนง เจบปวดเมอปสสาวะ ปสสาวะมเลอด ระคายเคองตา ปากหรอรมฝปากบวม ใหหยดยาและพบแพทยทนท ยานอาจทำาใหมนงง เมอทานยานแลวมอาการมนงง ควรระมดระวงหากตองขบรถหรอทำางานเกยวกบเครองจกรกล

คำาเตอนและขอควรระวง หญงตงครรภหรอใหนมบตรและผปวยโรคไต โรคตบ ความดนโลหตสง เบาหวาน ควรปรกษาแพทยกอนใชยา ถาใชยาอนอยกอนหรอจะใชยาอนควบ ควรปรกษาแพทยหรอเภสชกร เพราะอาจทำาใหเกดอาการอนไมพงประสงคได

การเกบรกษา

เกบในภาชนะปดสนทใหพนมอเดก เกบใหพนแสง ความรอนและความชน

Amiloride and Hydrochlorothiazide (อะมโลไรด และ ฮยโดรคลอโรไธอะไซด)

ชอการคา Amihydrozide Amilide Hyperretic Miduret Milorex Miretic Moduretic Poli-uretic Renase Sefaretic

ทำาไมจงตองใชยาน เปนยาขบปสสาวะ ใชสำาหรบรกษาโรคความดนโลหตสงและอาการบวมนำาทเกดจากความผดปกตตางๆ เชน โรคหวใจ ยานไปทำาใหไตขจดนำาและเกลอสวนเกนออกจากรางกายทางปสสาวะ

วธใชยา รบประทานวนละ 1 ครงในตอนเชาพรอมอาหาร

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน ควรไปพบแพทยตามเวลานดหามหยดยาเองโดยทไมไดปรกษาแพทย แลหามใชยาชนดอนรวมดวยเกนกวาทแพทยสง

ควรรบประทานอาหารทมรสเคมนอยหรออาหารทมเกลอโซเดยมตำาและควรออกกำาลงกายทกวน จำากดอาหารทมเกลอโปแตสเซยมสง เชน กลวย ลกพรน ลกเกด นำาสมและนม

เมอคณลมกนยา ใหรบประทานทนททนกได ถาหากจำาไมไดจนถงวนรงขน ใหกนยามอตอไปตามปกตไมตองกนยาทลม

ผลขางเคยงของยา

อาจพบอาการคลนไส อาเจยน ทองเสย เบออาหาร ปวดทอง แนนทอง มลมในทอง ถาเกดอาการดงกลาวใหรบประทานยานพรอมอาหาร แตถาหากอาการยงคงอยหรอรนแรงขนใหพบแพทยอาการปสสาวะบอย มนงง ปวดหว ปญหาเหลานจะลดลงหลงจากทคณทานยานเปนเวลา 2-3 สปดาห ถาหากมอาการอยใหพบแพทยหากมอาการเหลานใหรบไปพบแพทยโดยดวนกลามเนอออนแรงหรอเกดตะครว ออนลา หวใจเตนชาหรอไมสมำาเสมอ เจบคอ ฟกชำางายผวหรอตาเหลองผนแดง

คำาเตอนแลขอควรระวง

33

ควรแจงใหแพทยทราบ ถาเปนโรคเบาหวาน เกาท แพยาซลฟา หรอเปนโรคตบ โรคไต กำาลงตงครรภ หรอใหนมบตร

แจงแพทยหรอเภสชกรใหทราบวาใชยาอะไรอยบาง โดยเฉพาะยา แคปโทพรล ดจอกซน อนาลาพรล ไลซโนพรล ลเธยม ยาเสรมโปแตสเซยม ยารกษาโรคขอ ยารกษาโรคเบาหวานหรอยาลดความดนโลหตหามรบประทานยาชนดน ถากำาลงรบประทานยาสไพโรโนแลคโทน หรอไทรแอมเทอรนอยเครองดมทมแอลกอฮอลอาจเพมฤทธของยาตวนจะทำาใหเกดอาการมนงงหรอปวดศรษะได จงไมควรใชรวมกนหากจะตองรบการผาตด หรอทำาฟนใหแจงแพทยวากำาลงใชยานอยถาเกดอาการปวยแลวทำาใหอาเจยนหรอทองเสยทำาใหสญเสยนำามาก ใหปรกษาแพทยหามใหยานแกผอนใช

การเกบรกษา เกบในภาชนะปดสนททอณหภมหอง พนจากแสง ความชนและจากมอเดก

Amiodorone (อะมโอดาโรน)

ชอการคา Cordarone

ทำาไมจงตองใชยาน ใชรกษาหรอปองกนภาวะหวใจเตนผดจงหวะ โดยยานจะลดการทำางานของเสนประสาทในหวใจและลดการทำางานทมากเกนไปของหวใจ

วธใชยา รบประทานวนละ 1-2 ครง ตามคำาสงแพทย อาจจะตองใชยานนาน 1-3 สปดาห จงจะเหนผลการรกษาและตองใชยานเปนเวลาหลายเดอน กอนทผลของยาจะออกฤทธเตมท

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน

ควรไปพบแพทยตามนด เพอตดตามผลการรกษาควรปฏบตตามคำาแนะนำาของแพทยเกยวกบการสบบหร อาหาร เครองดมทมแอลกอฮอลและคาเฟอน บหรและเครองดมทมคาเฟอนอาจจะทำาใหหวใจเตนผดจงหวะมากขนและมผลตอการออกฤทธของยา

เมอคณลมกนยา ใหเวนยามอนนไปเลยและรบประทานมอตอไปตามปกต หามรบประทานยาสองมอควบ

ผลขางเคยงของยา

ถามอาการคลนไส อาเจยน ทองผก เบออาหาร ปวดทอง ใหแกไขโดยรบประทานยาพรอมอาหารถามอาการมอสน เดนลำาบาก วงเวยน ออนเพลย กลามเนอออนเปลย นอนไมหลบ ปวดศรษะ เสอมสมรรถภาพทางเพศ นำาหนกตวลดลง การรบรสหรอกลนผดปกต การมองเหนผดปกต เชน มองภาพไมชดเจน เหนแสงรอบๆ วตถ ตาไมสามารถสแสงหรอตาแหง หนาแดง มการบวมของเทา ขอเทา ขาทอนลาง ผวเปลยนเปนสคลำาๆ (โดยเฉพาะทหนาและมอ) และผวหนงไวตอแสง ใหปรกษาแพทยถามอาการไอ หายใจหอบหรอมอาการเจบเมอหายใจ ทองบวม หวใจเตนเรวหรอผดปกตใหรบปรกษาแพทยทนท (อาการดงกลาวนสามารถเกดขนไดหลงจากทคณหยดยา)

คำาเตอนแลขอควรระวง

ควรแจงใหแพทยทราบ ถามประวตของโรคปอด ตบ หวใจ ตอมไทรอยด กำาลงตงครรภหรอใหนมบตรควรบอกกบแพทยหรอเภสชกรวากำาลงใชยาอนอย โดยเฉพาะยาตอไปน คอ เฟนโทอน วอรฟารนหรอยาตานการแขงตวของเลอด ด

34

จอกซน โพรเคนาไมด ควนดน และยาอนๆ ทใชรกษาโรคหวใจการใชยานอาจทำาใหผวหนงไวตอแสงแดดมากกวาปกต ซงผลดงกลาวจะปรากฎอยนานเปนสปดาหหรอเปนเดอน หลงจากทหยดรบประทานยาแลว ดงนน ถาจะออกไปนอกบานเปนเวลานานๆ ควรใสเสอแขนยาวและใชผลตภณฑกนแดด การสมผสแสงแดดจะทำาใหผวเปลยนเปนสคลำา ซงอาจจะไมหายเปนปกตหลงจากหยดใชยานแลวหากตองเขารบการผาตดหรอทำาฟน ใหบอกแพทยหรอทนตแพทยวากำาลงใชยานอย หรอมการใชยานภายในระยะ 2 เดอนทผานมาหามใหยานแกผอนใช

การเกบรกษา เกบในภาชนะปดสนททอณหภมหอง พนจากแสงแดดและจากมอเดก

Amitriptyline (อะมทรบไทลน)

ชอการคา Polytanol Tripta Triptyline Tryptanol

ทำาไมจงตองใชยาน เปนยาตานอาการซมเศรา ใชรกษาภาวะซมเศราและอาจมขอบงใชอนๆ ตามแพทยสง เชน บรรเทาอาการปวดเรอรง รกษาอาการปสสาวะรดทนอนในเดก แผลในกระเพาะอาหาร เปนตน ผทรบประทานยานควรไดรบการดแลและปฏบตตามทแพทยแนะนำาอยางเครงครด การปรบเปลยนขนาดยาหรอการหยดรบประทานยา ตองไดรบคำาสงจากแพทยเทานน

วธใชยา

รบประทานใหถกขนาดและสมำาเสมอตามแพทยสง หามหยดยาดวยตนเอง เพราะยาจะออกฤทธไดเตมทตองใชเวลาหลายสปดาหรบประทานยานในขณะทองวางหรอพรอมอาหารกได แตการรบประทานยาพรอมอาหารหรอหลงอาหารทนทจะชวยลดการระคายเคองกระเพาะอาหาร

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน บอกใหแพทยทราบถา

มประวตแพยาอนตงครรภหรอวางแผนตองการมบตร เพราะยานเปนอนตรายตอทารกในครรภกำาลงใหนมบตรเพราะยาสามารถผานทางนำานมสทารกและทำาใหเดกงวงซมไดกำาลงใชยาอนซงสงโดยแพทยหรอทนตแพทยทางอนหรอการซอยาจากรานขายยาในกรณเจบปวยเลกนอย เชน ยาแกหวด ยาแอสไพรนแกปวด ยาลดกรดในกระเพาะอาหาร เปนตนมโรคประจำาตวหรอมปญหาสขภาพอนๆ เชน มประวตเปนโรคหอบหด โรคลมชก โรคหวใจ ตอหน โรคตบ โรคจต พษสราเรอรง กอนเขารบการผาตดหรอทำาฟน รวมทงกรณไดรบบาดเจบฉกเฉน

เมอคณลมกนยา ควรทานทนททนกขนได แตถาเวลาททานใกลเคยงกบเวลาทจะทานครงตอไป ควรงดทานยาทลม และใหทานตามเวลาทจะทานครงตอไปตามปกต

ไมควรเพมปรมาณยาเปน 2 เทา

คำาเตอนและขอควรระวง

จำากดการดมสรา หรอเครองดมทมสวนผสมของแอลกอฮอล เพราะทำาใหงวงนอนเพมขน หามขบรถยนต ใชเครองจกรหรอทำางานทตองอาศยความตนตว เพราะยาทำาใหงวงซมพยายามอยาลกนงหรอยนอยางรวดเรว เพราะทำาใหเวยนหวหรอเปนลมไดยายงคงมฤทธอย 3-7 วนหลงจากหยดใชยาเพอใหเวลารางกายมการปรบตว หากสงเกตพบความผดปกตเกดขนใหปรกษาแพทยหรอ

35

เภสชกร

การเกบรกษา

เกบในภาชนะปดสนทใหพนมอเดกเกบใหพนแสง ความรอนและความชน

Amlodipine (แอมโลดพน)

ชอการคา Norvasc

ทำาไมจงตองใชยาน เปนยาลดความดนโลหตโดยออกฤทธขยายหลอดเลอดและใชบรรเทาอาการเจบหนาอกจากโรคแองไจนา (Angina)

วธใชยา รบประทานวนละ 1 ครงตามขนาดทใชรกษาตามแพทยสง เวลาในการรบประทานควรเปนเวลาเดยวกนของทกๆ วนเพอใหระยะหางของการใหยาเปนชวงเทาๆ กน

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน

ควรไปพบแพทยตามนดทกครงเพอใหแพทยประเมนและตดตามผลการใชยา และทำาการปรบขนาดยาหากขนาดยาทใชอยไมเหมาะสมหลกเลยงการรบประทานอาหารทโซเดยมสง ซงไดแกอาการทมเกลอมาก อาหารทมรสเคมเชน อาหารหมกดอง ไขเคม ปลาเคม ท การเปลยนอรยาบทจากการนงหรอนอนเปนลกขนและยนควรกระทำาอยางชาๆ เพอลดการหนามด มนงงยานอาจทำาใหมอาการมนงงจงควรหลกเลยงการขบรถหรอทำางานเกยวกบเครองจกรหากจะตองทำาการผาตดตางๆ รวมทงการผาตดทางทนตกรรมซงมการใชยาสลบ(general anesthesia) ควรบอกแพทยกอนทำาการผาตด วาใชยา amlodipine อย

เมอคณลมกนยา ควรทานทนททนกขนได แตถาเวลาททานใกลเคยงกบเวลาทจะทานครงตอไป ควรงดทานยาทลม และใหทานตามเวลาทจะทานครงตอไปตามปกต ไมควรเพมปรมาณยาเปน 2 เทา

ผลขางเคยงของยา ทพบไดแก หนามด มนงง เวยนศรษะ ออนเพลย เจบยอดอก (heartburn) มการเกรงตวของกลามเนอ รอนวบวาบตามตว ซงอาการเหลานจะหายไปเองเมอไดรบยาไประยะหนงเนองจากการปรบตวของรางกายใหเขากบยา แตหากมอาการรนแรงควรปรกษาแพทย

คำาเตอนและขอควรระวง

สตรมครรภหรอใหนมบตรหรอมโรคประจำาตวคอโรคหวใจ โรคตบหรอโรคไต ควรปรกษาแพทยผปวยซงใชยาตอไปน ควรใชดวยความระมดระวงในกลมเบตา บลอกเกอร (beta blocker)ไซเมทดน (cimetidine) เฟนทานล (fentanyl) ไซโคลสปอรน (cyclosporine) ดจอกซน (digoxin)

การเกบรกษา

เกบในภาชนะปดสนทใหพนมอเดกเกบใหพนแสงแดด ความรอนและความชน

36

Page 18: ยานอนหลับ

ถาเกดอาการ คลนไส อาเจยน มแผลในกระเพาะอาหาร ทองเปนตะครว สญเสยความรสกอยากอาหาร ใหรบประทานยาพรอมอาหาร หรอ หลงอาหารทนท หรอ พรอมยาลดกรด หรอ พรอมนำา 1 แกว ถาปฏบตตามนแลวยงมปญหาอยใหพบแพทยปวดศรษะ นอนไมหลบ มอาการตนเตน หนามด ปสสาวะบอย มอและนวกระตก โดยถาอาการเหลานรนแรง ใหพบแพทยการสนของหวใจ หวใจเตนเรซ หายใจเรว นอนไมหลบ ใหพบแพทย เพอแพทยจะไดปรบขนาดยาของคณผนขนทผวหนง (อาการแพ) ใหพบแพทยทนท

คำาเตอนและขอควรระวง

กอนรบประทานยาตวน ควรบอกหมอกอนวาคณไดรบยาอะไรอย โดยเฉพาะอยางยง ยา allopurinol cimetidine erythromycin lithium propranolol และยาสำาหรบไขหวด ยาแกแพ และยารกษาโรคหอบหดการไดรบยา theophylline พรอมกบยาตวน อาจทำาใหเกดอาการตนเตน นอนไมหลบ คลนไส อาเจยน หรอการไดรบขนาดยาเกน ฉะนน การใชยาน ไมควรไดรบยา theophylline รวมดวยไมควรรบประทานยารกษาโรคหวด ยาแกแพ ยารกษาหอบหด ทประกอบดวยพวก ephedrine epinephrine phenylephrine phenylpropanolamine หรอ pneudoephedrine โดยปราศจากคำาแนะนำาจากแพทย เพราะสารดงกลาว จะเพมผลขางเคยงของยาตวนบคคลเหลาน ควรบอกแพทยถงสภาวะของตนเองกอนใชยาตวน ไดแก หญงตงครรภ หญงใหนมบตร โรค glaucoma มะเรง โรคตอมธยรอยด โรคเบาหวาน โรคความดนโลหตสง โรคตบ โรคไต โรคหวใจ โรคหลอดเลอด

การเกบรกษาเกบในภาชนะปดสนท เกบใหพนมอเดก เกบยาเหนบในตเยน และ ยารปแบบอนใหเกบทอณหภมหอง และเกบใหพนทมความชน

ชอการคา สวนประกอบ

Asmeton-S

Chlorpheniramine maleate 2 mg + Methoxyphenamine HCI 125 mg + Aminophylline 25 mg + Noscapine 7 mg

Theophylline

ชอสามญTheophylline

ชอการคาAlmarion Asmasolon Franol Xanthium Theo-Dur

ทำาไมตองใชยานเปนยาขยายหลอดลม โดยคลายและเปดทางเดนทไปสปอด ทำาใหงายตอการหายใจ โดยชวยบรรเทาการหายใจสน การหายใจมเสยงวด และการหายใจลำาบาก จากการเปนโรคหอบหด หลอดลมอกเสบ และ โรคถงลมโปงพอง เปนการยบยงอาการหอบหด

18

จากการออกกำาลงกาย

Pharmacokinetics

Absorption oral สามารถเกดไดถง 100 โดยขนอยกบ formulation usedDistribution Vd = 045 Lkg โดยยาตวนจะกระจายไปยงนำานมดวย ( approximates serum concentration) และยาตวนยงสามารถผาน placenta ไดดวยMetabolism เกดทตบ โดยกระบวนการ demethylation และ oxidationHalf life มคาไมแนนอน โดยการเปลยนแปลงขนอยกบ อาย liver function cardiac function lung disease และประวตการสบบหรของผปวยElimination ขบออกทาง urine โดยในผใหญพบวา 10 ขบออกในรป unchanged drug ใน neonates การขบถายของ unchanged drug ทางปสสาวะมคามากกวา (มากกวา 50)

วธใชยา

ควรรบประทานทก 6 8 12 หรอ 24 ชม โดยควรจะรบประทานในเวลาเดยวกนเพอกนลม โดยควรจะรบประทานยาอยางสมำาเสมอ เพอยาจะไดมประสทธภาพยาตวนอาจตองการใชเปนเวลานาน ไมควรทจะหยดใชโดยปราศจากการปรกษาจากแพทย เพราะการหยดใชยาอาจจะทำาใหอาการแยลงกได

คำาแนะนำาระหวางใชยา

ใหรบประทานยาตามแพทยสง เพราะมฉะนนอาจจะเกดอนตรายได ถารบประทานมากเกนไป หรอ รบประทานบอยเกนไปควรพบแพทยสมำาเสมอ โดยเฉพาะชวงอาทตยแรก ๆ เพราะ แพทยจะไดประเมนดการตอบสนองของคณตอยาตวนถาอาการไมดขน หรอ มอาการแยลง ใหปรกษาแพทยไมควรเปลยนยหอใหม โดยปราศจากการปรกษากบแพทยกอนการเกนทางไปไหน ควรทจะพกยานไปดวยเสมอ

เมอคณลมกนยา

ใหรบประทานยาทนททนกได และ รบประทานยาทเหลอตามเวลาเดม โดยไมควรรบประทานยาเพมขนาดเปน 2 เทา ถาเกดอาการหาใจถอยางรนแรง ใหตดตอกบแพทย

อาการขางเคยงของยา

ถาเกดอาการ คลนไส อาเจยน มแผลในกระเพาะอาหาร ทองเปนตะครว สญเสยความรสกอยากอาหาร ใหรบประทานยาพรอมอาหาร หรอ หลงอาหารทนท หรอ พรอมยาลดกรด หรอ พรอมนำา 1 แกว ถาปฏบตตามนแลวยงมปญหาอยใหพบแพทยปวดศรษะ นอนไมหลบ มอาการตนเตน หนามด ปสสาวะบอย มอและนวกระตก โดยถาอาการเหลานรนแรง ใหพบแพทยการสนของหวใจ หวใจเตนเรซ หายใจเรว นอนไมหลบ ใหพบแพทย เพอแพทยจะไดปรบขนาดยาของคณผนขนทผวหนง ( อาการแพ ) ใหพบแพทยทนท

คำาเตอนและขอควรระวง

19

กอนรบประทานยาตวน ควรบอกหมอกอนวาคณไดรบยาอะไรอย โดยเฉพาะอยางยง ยา allopurinol cimetidine erythromycin lithium propranolol และ ยาสำาหรบไขหวด ยาแกแพ และยารกษาโรคหอบหดการไดรบยา theophylline พรอมกบยาตวน อาจทำาใหเกดอาการตนเตน นอนไมหลบ คลนไส อาเจยน หรอการไดรบขนาดยาเกน ฉะนน การใชยาน ไมควรไดรบยา theophylline รวมดวยไมควรรบประทานยารกษาโรคหวด ยาแกแพ ยารกษาหอบหด ทประกอบดวยพวก ephedrine epinephrine phenylephrine phenylpropanolamine หรอ pneudoephedrine โดยปราศจากคำาแนะนำาจากแพทย เพราะสารดงกลาวจะเพมผลขางเคยงของยาตวนบคคลเหลาน ควรบอกแพทยถงสภาวะของตนเองกอนใชยาตวน ไดแก หญงตงครรภ หญงใหนมบตร โรค glaucoma มะเรง โรคตอมธยรอยด โรคเบาหวาน โรคความดนโลหตสง โรคตบ โรคไต โรคหวใจ โรคหลอดเลอด

การเกบรกษาเกบในภาชนะปดสนท เกบใหพนมอเดก เกบยาเหนบในตเยน และ ยารปแบบอนใหเกบทอณหภมหอง และเกบใหพนทมความชน

ชอการคา สวนประกอบ

Almasal Theophylline 60 mg + Salbutamol sulfate 2 mg

AsianbronTheophylline anhydrous 150 mg + Glyceryl guaiacolate 90 mg

Bronchil Guaifenesin 90 mg + Theophylline 150 mg

Polyphed Theophylline 150 mg + Glyceryl guaiacolate 90 mg

Theosal Theophylline 60 mg + Salbutamol 2 mg

Terbutaline

ชอสามญTerbutaline

ชอการคาBricanyl Bricanyl terbuhaler Salterline Terbuno Vaccanyl

ทำาไมตองใชยาน

เปนยาขยายหลอดลม คลาย และ เปดทางผานไปทปอด ใหสามารถหายใจไดสะดวก ใชเพอบรรเทาอาการหอบหดเฉยบพลน และอาการหายใจไมออก ทเกดจากโรคถงลมโปงพอง โรคหลอดลมอกเสบ และโรคปอดอนๆ

Pharmacokinetics

20

Onset of action oral = 30-45 นาทProtein binding 25Metabolism เกดทตบกลายเปน inactive sulfate conjugatesHalf life 11-16 ชวโมงElimination ทางปสสาวะ

วธใชยาใหโดยการรบประทาน 3-4 ครงตอวน และ ถาใหทางการพน ใหทก 4-6 ชม โดยตองปฏบตตามคำาแนะนำา บนฉลากอยางเครงครด โดยยาตวนจะเรมทำางานภายใน 30 นาท

คำาแนะนำาระหวางใชยา

ถายาหมดประสทธภาพ หรอ ถาอาการของคณแยลง (โดยเฉพาะถาการหายใจลำาบาก หรอหายใจยากขน หลงจากการใชยาพน) ใหหยดใชยาน และพบแพทยไมควรใชยามากเกนไป หรอ บอยเกนไป เพราะการเพมขนาดยา สามารถทำาใหเกดอนตราย และสามารถลดประสทธภาพของยาไดถาเสมหะจากการไอระหวางทเกดอาการหอบหดเฉยบพลน เปลยนจากสขาวไปเปนสเหลอง เขยว หรอสเทา ควรพบแพทย เพราะอาการเชนน อาจเกดจากการตดเชอไดการเดนทาง ควรทจะพกยาใหไดตามทกำาหนดไว

เมอคณลมกนยา

ใหรบประทานยาทนททนกได และ ใหรบประทานยาอนตามเวลาเดม และ ถานกไดใกลกบเวลาทจะรบประทานยาครงตอไปควรจะรบประทานยาครงตอไปไดเลย โดยทไมตองรบประทานยาเพมขนาดเปน 2 เทา

อาการขางเคยงของยา

ถายปสสาวะไมปกต ปากแหง และระคายเคอง ใหบวนปากดวยนำาหลงจากการไดรบการรกษาแตละครงถาเกดอาการตวสน ตนเตน ปวดหว คลนไส อาเจยน นอนไมหลบ เหนอยงาย drowsiness dizziness เหงอออก มเสยงในห ใหพบแพทย ถาอาการเหลานรนแรง หรอ เปนเวลานานถาเกดอาการหวใจเตนไมสมำาเสมอ palpitations ปวดหนาอก ปวดหวใจ หายใจลำาบากมากขน มเสยงวด ใหพบแพทยทนท

คำาเตอนและขอควรระวง

ถาคณเปน หญงตงครรภ หญงใหนมบตร เปนโรคความดนโลหตสง ตอมธยรอยด overactive หวใจเตนไมเปนจงหวะ โรคหวใจ หรอ เปนลมชก หรอ ลมบาหม ใหบอกแพทยกอนใชยานกอนใชยาน ควรบอกแพทย หรอ เภสชกรกอนถงยาทใชอย โดยเฉพาะยา MAO inhibitors (isocarboxazid phenelzine และ tranylcypromine) ยากดระบบประสาท หรอยาโรคหอบหด และ b-blockers (atenolol carteolol esmolol labetalol metoprolol nadolol propranolol sotalol และ timolol)

การเกบรกษา

ใหเกบในภาชนะปดสนท และเกบใหพนมอเดก เกบในอณหภมหอง หางจากความรอน หลกเลยงการทำาใหภาชนะบรรจรว ไมควรเอาภาชนะบรรจไปจอไฟ หรอเตาเผา

21

ชอการคา สวนประกอบ

Bricanyl expectorantTerbutaline sulfate 03 mgml + Guaifenesin 133 mgml

Med-Broncodil Expectorant

Terbutaline sulfate 15 mg5ml + Guaifenesin 665 mg5ml

Terbosil ExpectorantTerbutaline sulfate 03 mgml + Guaifenesin 133 mgml

Terbron ExpectorantTerbutaline sulfate 15 mg5ml + Guaifenesin 665 mg5ml

TerbulinTerbutaline sulfate 15 mg5ml + Guaifenesin 665 mg5ml

Salbutamol

ชอสามญSalbutamol

ชอการคาAsmasal Bronchosol Butamol Ventolin Salmol

ทำาไมตองใชยานบรรเทา และ เปดทางเดนอากาศไปทปอด ทำาใหการหายใจสะดวกขน ชวยบรรเทาหอบหดเฉยบพลน และบรรเทาอาการหายใจไมออกจาก โรคหลอดลมอกเสบ โรคถงลมโปงพอง และ โรคปอด ใชปองกนการหายใจลำาบาก การหดเกรงของหลอดลม เมอมการออกกำาลงกาย

Pharmacokinetics

Peak effectOral 2-3 ชวโมง Nebulizationoral inhalation เกดขนภายใน 05-2 ชวโมงDuration of actionOral 4-6 ชวโมง Nebulizationoral inhalation 3-4 ชวโมงMetabolism เกดขนทตบ กลายไปเปน inactive sulfate อก 28 จะพบในปสสาวะในรปของ unchanged drugHalf life Oral 27-5 ชวโมง Inhalation 38 ชวโมงElimination 30 พบใน urine ในรปของ unchanged drug

วธใชยา

22

ให 2-4 ครงตอวน โดยใหโดยการรบประทาน ถาใหโดยทางยาพน จะใหทก 4-6 ชมใช 15 นาท กอนการออกกำาลงกาย เพอปองกนปญหาของการหายใจ โดยปฏบตตามคำาสงแพทยอยางเครงครดยาพนจะเรมไดผลภายใน 5-15 นาท และ จะมการออกฤทธไดเปนเวลา 3-4 ชม

คำาแนะนำาระหวางใชยา

ยาพน ตองทำาความสะอาดอยางสมำาเสมอ และ ถายาหมดประสทธภาพ หรอ คณมอาการแยลง ใหพบแพทยทนทไมควรใชยาในขนาดทเพม หรอ บอยมากขน เพราะทำาใหเกดอนตายไดเวลาจะเดนทาง ตองเอายาไปดวยทกครง

อาการขางเคยงของยา

การรบรสไมปกต ปากและคอแหงหรอระคายเคอง จากการใชยาพน แกโดยการใหกลวปากดวยนำาตวสน อาการตนเตน นอนไมหลบ คลนไส เสยงแหบ ไอ ใหพบแพทยถาอาการเหลานรนแรงหรอยาวนานหายใจลำาบากมากขนจากการใชยาพน หวใจเตนเรวขน ใหหยดใชยาและพบแพทย

คำาเตอนและขอควรระวง

กอนใชยาตวน ใหบอกแพทยกอนวา คณเปน หญงตงครรภ หญงใหนมบตร เปนโรคหวใจ โรคความดนโลหตสง ตอมธยรอยด overactive โรคลมชก หรอ โรคเบาหวานยาตวน มผลกระทบถงการตอบสนองของคณตอยาบางชนด เชน ยารกษาโรคหวด ยา MAO inhibitors (isocarboxazid phenelzine และ tranylcypromine) ยากดระบบประสาท หรอยาโรคหอบหด และ beta-blockers (atenolol carteolol esmolol labetalol metoprolol nadolol propranolol sotalol และ timolol)

การเกบรกษา

เกบในภาชนะปดสนท และเกบใหพนมอเดก เกบในอณหภมหอง ถาเปน syrup อาจเกบในตเยนได แตถาเปนยาพน ไมควรเกบในตเยน หรอ ใกลความรอน

ชอการคา สวนประกอบ

Almasal Salbutamol sulfate 2 mg + Theophylline 60 mg

Asmasal Expectorant

Salbutamol 1 mg + Guaifenesin 50 mg

Clenil compositumSalbutamol 100 mg + Beclomethasone dipropionate 50 mg

Theosal Salbutamol 2 mg + Theophylline 60 mg

Ventolin Expectorant Salbutamol sulfate 1 mg + Guaifenesin 50 mg

23

Prednisolone

ชอสามญPrednisolone

ชอการคาDi-Adreson-F Opredsone Prednisolone Polypred Pred-Mild Pred-Forte Predisone

ทำาไมตองใชยานยาตวนเปน corticosteroid ซงคลายกบ hormone ตามธรรมชาต ซงผลตโดย adrenal glands โดยชวยบรรเทาอาการอกเสบ ( บวม รอน แดง และ เจบ ) และใชรกษาขอตออกเสบ และความผดปกตของ ผวหนง เลอด ไต ตา ตอมธยรอยด และ ลำาไส รกษาอาการแพอยางรนแรง หอบหด และความบกพรองของ adrenal cortical

Pharmacokinetics

Protein binding 65-91 ( โดยขนอยกบความเขมขน )Metabolism เกดขนทตบ และยงถก metabolize ทเนอเยอของรางกายดวย กลายเปน inactive compoundHalf life 36 ชวโมงBiological 18-36 ชวโมงEnd state renal disease 3-5 ชวโมง Elimination ขบถายออกทางปสสาวะ โดย pricipally as glucuronides sulfates and unconjugated metabolites

วธใชยา

ถาคณใชยาน วนเวนวน ใหรบประทานตอนเชาในวนแรก และไมรบประทานในวนท 2 ปละรบประทานอกตอนเชาของวนท 3 และไมรบประทานในวนท 4 โดยรบประทานไปเรอย ๆ ตามแพทยสงถารบประทานยาตวน วนละครง ใหรบประทานตอนเชาพรอมอาหารเชาถารบประทานยาน มากกวาวนละ 1 ครง ใหรบประทานในชวงหางกนในเวลาทเหมาะสมไมควรหยดรบประทานยาน โดยปราศจากคำาแนะนำาของแพทย เพราะการหยดยาอาจทำาใหเกดอาการดงตอไปนได เชน สญเสยความรสกอยากอาหาร คลนไส อาเจยน drowsiness stupor ปวดศรษะ เปนไขเจบทขอและกลามเนอ peeling skin และ นำาหนกลด ถาไดรบยาปรมาณมากในเวลานาน แพทยจะคอยๆ ลดขนาดยาลง เพราะ จะปรบนาดยากอนทจะหยดยาอยางสมบรณ

คำาแนะนำาระหวางในยา

ถาคณไดรบยาน เปนเวลานาน คณควรจะตองตรวจเลอด เปนระยะ ๆ X-rays ตรวจตา ความดนโลหต ความสง นำาหนก และตรวจทางกายภาพ โดยการตรวจรางกายน สำาคญสำาหรบเดก เพราะยาตวน จะทำาใหการเจรญเตบโตของกระดกชาลงยาตวน ควนจะไดรบอยางสมำาเสมอ เพอใหมประสทธภาพ และ ไมควรใชมากจนเกนไป บอยเกนไป และใชนานเกนทแพทยสง โดยถาเกดอาการทแย ใหพบแพทย เพราะขนาดยาทคณไดรบ อาจจะตองการปรบกไดแพทยอาจจะบอกใหคณชงนำาหนก ทก ๆ วน และ ใหคณรายงานนำาหนกทผดปกตบอกแพทย หมอฟน และแพทยผาตด ทกำาลงจะรกษาคณ วาคณกำาลงไดรบยานอย (ถงแมวาคณจะหยดการรกษาดวยยาตวนมาแลว 12 เดอนกตาม)

24

อาการขางเคยงของยา

ถาเกดอาการคลนไส อาเจยน ระคายเคองกระเพาะ ใหรบประทานยาพรอมอาหาร หรอนม ถาอาการเหลานยงคงอย หรอ อจจาระของคณมสดำา ใหพบแพทยถาเกดอาการปวดศรษะ dizziness นอนไมหลบ depression ตนเตน อารมณไมปกต เปนสว ผวบาง เหงอมากขน ผมยาวเรวขน หนาแดง แผลถลอกงาย มจดสมวงบนผวหนง มระยะเวลาของการมประจำาเดอนผดปกต หรอขาดการมประจำาเดอน โดยถาอาการเหลาน คงอยเปนเวลานาน หรอรนแรงใหพบแพทยปญหาในระยะยาว ไดแก นำาหนกมากขน เทาบวม ขอเทาบวม และ ขาดานลางบวม มแผลทกลามเนอ และ กลามเนอออนแรง แผลทตา ปญหาในการมองเหน เปนหวด หรอตดเชอ เปนอาการหลงๆ ของการใชยานานๆ ใหพบแพทย

คำาเตอนและขอควรระวง

กอนทจะรบยาน ควรบอกแพทยวาคณไดรบยาตอไปนอยดวยคอ aspirin ยารกษาโรคขออกเสบ ยาปองกนการแขงตวของเลอด เชน warfarin (coumarin) ยาขบปสสาวะ estrogen (ยาคมกำาเนด) phenytoin rifampin และ phenobarbital ไมควรจะรบวคซน การทำาใหเกดการคมกนโรค ( immunization ) หรอการทดสอบทางผวหนง ตางๆ ขณะทไดรบยานอย ยกเวนวา แพทยจะบอกใหคณ โดยเฉพาะเลยวาคณสามารถรบไดกอนหนาทจะไดรบยาน ควรบอกแพทยดวยถาคณตงครรภ คาดวาจะตงครรภ ตองการทจะตงครรภ หรอ คณเปนหญงใหนมบตร โดยถาคณกำาลงจะตงครรภ คณควรพบแพทย เพราะยาตวน สามารถ ทำาใหเกดอนตรายกบเดกทอยในครรภ หรอ เดกทดมนมมารดากอนทจะรบยาน ควรบอกแพทยถงประวตการใชยาของคณกอน โดยถาคณเปนโรคตบ โรคไต โรคลำาไส หรอ โรคหวใจ โรคความดนโลหตสง underactive thyroid gland myasthenia gravis osteoporosis (brittle bones) ตดเชอ herpes ทตา หรอ การตดเชออนๆ หรอ มประวตการเปนวณโรค โรคลมชก ulcers หรอ โรคเกยวกบการแขงตวของเลอดถามประวตเปน ulcers หรอ ไดรบขนาดยาของ aspirin ทมาก หรอ ไดรบยารกษาโรคขออกเสบ ใหจำากดปรมาณการดมของเครองดม แอลกอฮอล ขณะทใชยาน เพราะยานสามารถ ทำาใหกระเพาะและลำาไส ไวตดการเกดระคายเคองจากการใชแอลกอฮอล aspirin และยารกษาไขขออกเสบ และจะเพมอตราเสยง ของการเกด ulcersรายงานการเกด injury หรอ อาการการตดเชอ (ไข เจบคอ เจบระหวางการถายปสสาวะ และปวดกลามเนอ) โดยเกดขนระหวางการรกษา และ ภายใน 12 เดอน หลงจากการรกษา ดวยยาน โดยตองการปรบขนาดยา ถาคณเปนโรคเบาหวาน ยาตวน จะเพมระดบนำาตาลในเลอดของคณ โดยถาคณควบคมนำาตาล ในเลอดของคณทบาน ใหทดสอบนำาตาลในเลอด และในปสสาวะ บอยกวาปกต และพบแพทย ถาระดบนำาตาลในเลอดสง หรอ ถามนำาตาลในปสสาวะ โดยขนาดยาของยาเบาหวาน และอาหารของคณ อาจจะตองปรบขนาด

การเกบรกษา

เกบรกษาในภาชนะปดสนท และ เกบใหพนมอเดกเกบในอณหภมหองถาคณเปนโรค arthritis ควรบอกแพทย หรอ เภสชกรวาคณไมตองการขวด child-resistant cap

25

ชอการคา สวนประกอบ

BlephamidePrednisolone acetate 02 + Na sulfacetamide 10

Denson Prednisolone 25 mg + Nitrofurazone 2 mg

Farakil Prednisolone 05 + Neomycin 03

Mysolone-N Prednisolone 5 mg + Neomycin sulfate 5 mg

Otosil Prednisolone 05 + Chloramphenical 5

Ketotifen

กลไกการออกฤทธของยาorally active agent ซงเปน antihistamine อยางมนยสำาคญ และมสมบตเปน antianaphylactic ซงสามารถใชอยางไดผลด ในการปองกน การเกดโรคหอบหด

ชอสามญKetotifen

ชอการคาAmitone Asmahoc Katifen Ketofen Sykofen Zediten

ทำาไมตองใชยานantiasthmatic agent

อาการขางเคยงของยาsedation และ drowsiness โดยอาจจะตองลดขนาดยาลง หรอ หยดการใชยา ถาความรนแรงไมลดลง โดยแอลกอฮอล อาจจะเสรมฤทธของ การเกดอาการขางเคยง ของยากได และยงมรายงานการเกดอาการ นำาหนกเพมขน ปากแหง ปวดศรษะ dizziness และ giddiness

26

Benzonatate

ขอบงใชใชแกไอแหง

ชอการคาTesalon

วธใชยาถาเปน Capsule ไมควรเคยวหรอละลายยา กรณอาย gt 10 ป ถงผใหญ ทาน 1 capsule ทก 4 ชม ไมควรเกน 6 capsuleวน อาย lt10 ป ขนาดยาทให 8 mgkgวน โดยบงให 3 ndash6 ครง

คำาแนะนำาระหวางใชยานหามเคยวหรอหก capsule

เมอคณลมทานยาใหรบประทานทนททนกได แตถาใกลกบเวลาทจะทานครงตอไป ไมตองทานยาครงทลม ใหขามไปทานครงปกต ไมควรทานยาเพมเปน 2 เทา

ผลขางเคยงของยา ในบางรายอาจเกดอาการ

สงบระงบ ปวดหว วงเวยน คดจมก คลนไส ไมสบาทอง ทองผก ผนคนสามารถใชไดในสตรมครรภ และระหวางการใหนมบตรไมควรใชยานในผปวยทแพยา

Codeine27

ชอการคาCodipront

Pharmacokinetics

ยาตวนดดซมไดดทาง GI tract หลงจากใหยาทาง oral แลวพบวา ยาจะออกฤทธเปน antitussive ภายในเวลา 1-2 ชวโมง และฤทธจะอยไดนานถง 4 ชวโมง ยาตวนจะกระจายไปยงนำานมไดดวยยาตวนถก metabolize ทตบ โดยกระบวนการ O-demethylation N-demethylation และบางสวนจะเกด conjugation ดวย glucuronic acid และถกขบออกทาง urine

วธใชยา

ผใหญ 10 ndash 20 mg ทก 4 ndash 6 ชม ไมควรทานเกน 120 mgวนเดก อาย 6 ndash 12 ป ทาน 5 ndash10 mg ทก 4 ndash 6 ชม ไมควรทานเกน 60 mgวนอาย 2 ndash 6 ป ทาน 25 ndash 5 mg ทก 4 ndash 6 ชม ไมควรทานเกน 30 mgวน

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน

ระหวางทใชยานไมควรขบรถ หรอทำางานทตองใชสตตลอดเวลาไมควรทานยานรวมกบเหลาไมควรใชแกอาการไปเรอรงทเกดจาก การสบบหร หอบหด ถงลมโปงพอง หรออาการไอทมเสลดเยอะ นอกจากอยภายใตการดแลของแพทยอาจมอาการปากแหง ทองผกไดอาจมอาการไมสบายทองใหแกโดยทานพรอมอาหาร หรอดมนมตาม

อาการขางเคยงของยาอาจมอาการ คลนไส อาเจยน วงเวยน สงบระงบ ทองผก

คำาเตอนและขอควรระวง

ไมควรใชยานกบผปวยหอบหดหลกเลยงการใชยานในสตรมครรภไมควรใชยานในสตรทใหนมบตรไมควรใชยานในเดกระวงการใชยานในผปวย โรคตบ ไต ผปวยทมธยรอยด ฮอรโมนตำา และคนสงอาย

การเกบรกษาเกบในภาชนะปดสนท ใหพนมอเดก ทอณหภมหอง

Dextromethorphan

ชอสามญDextrometrophan

28

ชอการคาCortuss Dextroral pusiran Polydex PPolydex Y Rocof Menthol Tussils 5

กลไกการออกฤทธdepressing the cough reflex (กดศนยการไอ) โดยไมมฤทธเปนยาขบเสมหะ (expectorant) ใน dose ของการรกษา ยาตวนจะไมยบยง ciliary activity

Pharmacokineticsดดซมไดเรวทาง GI tract การออกฤทธของยา จะมผลภายใน 15-30 นาทหลงรบประทานยาแลว ระยะเวลาในการออกฤทธประมาณ 3-6 ชม With conventional dosage forms

วธใชยา

ผใหญ และเดกอาย gt 12 ป 10-20 mg ทก 4 ชม หรอ 30 mg ทก 6-8 ชม แตไมควรเกน 120 mg วน หรอ ควรรบประทานตามแพทยสงเดก 6-12 ป 5-10 mg ทก 4 ชม หรอ 15 mg ทก 6-8 ชม แตไมควรเกน 60 mgวน หรอควรรบประทานตามแพทยสงเดกอายนอยกวา 2 ป ดเปนรายบคคลไปวาจะใหขนาดยาเทาไหร โดย dosage ปกตของยาตวนจะเปนแบบ extended-release oral suspension containing the polistirexผใหญและเดกอาย gt 12 ป 60 mg วนละ 2 ครงเดก 6-12 ป 30 mg วนละ 2 ครงเดก 2-6 ป 15 mg วนละ 2 ครงในรปแบบ Lozenges จะไมใชในเดกอายตำากวา 6 ป

ขอบงใชใชบรรเทาอาการไอ จากการระคายเคองของคอ และหลอดลม ซงเกดจากไขหวด หรอ สารระเหยทระคายเคอง โดยยาตวนมผลด ในการรกษาอาการไอ แบบเรอรงทไมมเสมหะ

ขอควรระวง

adverse effects ของยาตวนมนอย โดยอาจเกดอาการคลนไส และหรอ เกด GI disturbances อนๆ slight drowsiness และ dizziness ยานไมทำาใหเกดอาการ analgesia ไมทำาใหเกดการเสพตด และอาจม หรอไมมอาการ CNS depression กได การใหยาตวน จะเกยวกบการหลง histamine และควรในอยางระมดระวงในเดกทมประวตเปนโรคภมแพระวงการใชใน sedated หรอ debilitated patientsไมควรใชกบอาการไอแบบเรอรง ในผปวยทมการสบบหรนานๆ โรคหอบหด หรอ โรคถงลมปอดโปงพอง หรอไอทมเสมหะมากเกนไป โดยถามอาการไอมากกวา 1 สปดาห หรอ เปนซำาอกหลงจากทหายไปแลว หรอ เกดอาการไอรวมกบอาการไขสง ผน หรอ ปวดศรษะ ควรปรกษาแพทยยา Dextromethorphan ทมสวนผสมของ aspartame (Nutra Sweet) ควรระวงการใชในผปวยทเปน phenylketonuria ซงผปวยโรคนควรจำากด การไดรบ phenylalanine เพราะ Nutra Sweet จะถก metabolize ใน GI tract ไปเปน phenylalanineยา Dextromethorphan ทมสวนผสมของ tartrazine ถงแมวาอบตการณ การเกดการแพตอ tartrazine จะตำาแตการแพน มกพบบอยในผปวยทแพ aspirin

29

Antihistamine

ยาแกแพเปนยาหลกสำาหรบการรกษาโรคภมแพ ยาแกแพในระยเรมแรกจะมผลขางเคยงทไมพงปราถนา เชนอาการปากแหง ทำาใหเกดการงวงซมซงเปนผลเสยตอการทำางาน การทำางานของยาแกแพจะออกฤทธท H1-receptor คณสมบตของยาแกแพมดงน

bull ลดอาการทเกดจากการหลง histamine เชน อาการจาม คนจมก นำามกไหล bull แตไมลดอาการของคดจมก bull สามารถลดอาการคนตา และคนห bull ยาแกแพสวนใหญออกฤทธเรว

เนองจากผลขางเคยงของยาแกแพมมากจงไดมการพฒนายาแกแพรนใหมทมผลขางเคยงตำา ขณะเดยวกนกยงคงมประสทธภาพ ยารนใหมตองมประสทธภาพในการรกษาดงน

1 เยอบจมกอกเสบจากโรคภมแพทงชนดเปนทงป Perrenial allergic rhinitis และเปนเฉพาะฤด seasonal allergic rhinitis

2 เยอบตาอกเสบจากโรคภมแพ 3 ลมพษ ยาทจดวาไดผลดสำาหรบลมพษคอ cetiricineterfenadine ซงออกฤทธเรว

และลดอาการคนไดเปนอยางด 4 ผวหนงอกเสบแบบ Atopic dermatitis ยาทใชไดผลดคอ

cetirizineloratadineketotifen 5 โรคหด asthma โดยเฉพาะผปวยโรคหอบหดทมอาการภมแพมอาการคดจมก และนำามก

ไหล

ผลขางเคยงของยา

1 อาจจะทำาใหงวง ซม และนำาหนกตวเพม แตอาการนอยกวายาแกแพรนแรกๆ 2 พษตอหวใจ astemazoleterfenadine จะมผลตอการเตนของหวใจ แตยาตวอน

ไมมผลตอการเตนของหวใจ

ขอระวงในการใชยา

1 ควรจะตองระวงการใชยาอน เพราะอาจจะเกดปฏกรยา ยาทตองระวงไดแก erythromycinketoconazoleitraconazole

2 ไมควรใชยานในคนตงครรภ

30

3 ไมควรใชยานในคนทเลยงลกดวยนมแม 4 ควรจะระมดระวงในคนทเปนโรคไต และโรคตบ

Albuterol (อลบเทอรอล)หรอ Salbutamol ( ซลบทามอล)

ชอทางการคา Ventolin inhaler

ทำาไมจงตองใชยาน เปนยาขยายกลามเนอบรเวณหลอดลม ทำาใหชองวางในหลอดลมขยายใหญ จงหายใจสะดวกขน ใชในผทมปญหาเกยวกบการหายใจทมสาเหตมาจากหลอดลมอกเสบ ถงลมโปงพอง และโรคปอดอนๆ นอกจากนยงใชในการปองกนอาการหลอดลมตบหลงจากออกกำาลงกาย

วธใชยา กรณทเปนยาพน มวธการใชยาดงน

เขยาทใสยาพนหายใจออกใหไดมากทสดขณะทปากกำาลงปดอยเปดฝากระบอกยาพนออก แลวอมปากกระบอกยาโดยเอารมฝปากประกบปากกระบอกยาใหแนบสนทโดยรอบกดทใสยาพนเพอใหยาเขาปากพรอมกบสดลมหายใจเขาชาๆ โดยตองแนใจวายาผานเขาสลำาคอหมดโดยไมคาง อยตามซอกฟนหรอลน ถาใชกบเดกควรใหผใหญชวยเหลอ โดยปดจมกเดกใหสนทแลวกดยาพนเขาปากเดก เพอใหแนใจวายาไดผานเขาสลำาคอเดกกลนลมหายใจประมาณ 2-3 วนาท แลวจงปลอยลมหายใจออกชาๆ

หลงจากใชแลวถายงคงมความรสกวายายงเขาไปไมถงปอด จะมเครองมอทจะชวย เรยกวา spacer (สเปเซอร) ซงเปนกระบอกพลาสตกกลวง ใชสวมตอจากกระบอกพน จะทำาใหใชยาพนไดอยางมประสทธภาพมากขน ถาไมเขาใจวธการใชยาไมวากรณใดกตามควรปรกษาแพทยหรอเภสชกรใหอธบายวธการใชจนเขาใจโดยละเอยด และควรพบแพทยตามนดหรอเมอยาหมด กรณทเปนยาเมดใหรบประทานครงละ 1-2 เมด วนละ 3-4 ครง ตามคำาแนะนำาของแพทย

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน

ควรทำาความสะอาดอปกรณการพนอยางสมำาเสมอตามคำาแนะนำาทแนบมาเมอใชยาตามปกตแตไมสามารถปองกนหรอรกษาอาการไดใหพบแพทยอยางเรงดวนทสดอยาเพมขนาดการใชยาเองในแตละครงหรอเพมความถในการใชมากกวาทแพทยสงเพราะจะทำาให

31

ไดรบขนาดยามากเกนไป เกดอนตรายได

เมอคณลมกนยา ควรทานทนททนกขนได แตถาเวลาททานใกลเคยงกบเวลาทจะทานครงตอไป ควรงดทานยาทลม และใหทานตามเวลาทจะทานครงตอไปตามปกต ไมควรเพมปรมาณยาเปน 2

เทา

ผลขางเคยงของยา เกดไมบอยนกแตถาเกดขนใหรบพบแพทยทกำาลงรกษาอย อาการเหลานคอ การรบรสเปลยนไป ปากแหง มการระคายเคองบรเวณปากและลำาคอ นอนไมหลบ คลนไส ไอ และถายงใชแลวทำาใหหายใจลำาบากขนหรอใจสน ใหหยดใชยานทนทแลวพบแพทยโดยดวน

คำาเตอนและขอควรระวง ถามภาวะดงตอไปนควรแจงใหแพทยทราบ คอกำาลงตงครรภหรอใหนมบตร โรคหวใจ โรคความดนโลหตสง โรคตอมไทรอยดเปนพษ โรคลมชก โรคเบาหวาน และควรบอกแพทยวากำาลงใชยาอนอะไรอยบาง ทงทไดรบจากแพทยอนๆ หรอซอใชเองกตาม รวมทงการแพยาตางๆ ดวย

การเกบรกษา

เกบในภาชนะปดสนทใหพนมอเดกเกบใหพนแสงแดด ความรอนและความชนไมควรเกบในตเยนหรอใกลเตาไฟ

Allopurinol (อลโลพรนอล)

ชอการคา Alinol Allopin Allorin Apnol Apurol Loporic Medoric Puricin Puride SigapurolUricad Valeric Xanol Zyloric

ทำาไมจงตองใชยาน ยานใชเพอปองกนอาการกำาเรบของโรคเกาทในโรคเกาทเรอรงเทานน โดยออกฤทธลดการสรางกรดยรก ไมสามารถจะบรรเทาอาการของโรคเกาทเมอโรคเกาทกำาเรบแลวได ดงนนจงตองรบประทานและปฎบตตาม แพทยสงอยางเครงครด พยายามไมลมรบประทานยา และรบประทานอยางถกตองครบถวน

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน ระหวางทใชยานควรดมนำาประมาณแปดแกวตอวน สราหรอเครองดมทมแอลกอฮอลจะลดฤทธของยา ระหวางทรบประทานยาน ไมควรรบประทานนำาผลไมหรอวตามนซมากจนเกนไป เพราะวตามนซจะทำาใหปสสาวะเปนกรด และเกดนวในไตได

เมอคณลมกนยา ควรทานทนททนกขนได แตถาเวลาททานใกลเคยงกบเวลาทจะทานครงตอไป ควรงดทานยาทลม และใหทานตามเวลาทจะทานครงตอไปตามปกต ไมควรเพมปรมาณยาเปน 2 เทา

32

ผลขางเคยงของยา อาจพบอาการคลนไส อาเจยน ทองเสย อาหารไมยอย จงควรรบประทานยาหลงอาหารเพอปองกนอาการ ถาเกดอาการมากหรอทนไมไหวใหรบพบแพทย และอาจเกดผนตามผวหนง เจบปวดเมอปสสาวะ ปสสาวะมเลอด ระคายเคองตา ปากหรอรมฝปากบวม ใหหยดยาและพบแพทยทนท ยานอาจทำาใหมนงง เมอทานยานแลวมอาการมนงง ควรระมดระวงหากตองขบรถหรอทำางานเกยวกบเครองจกรกล

คำาเตอนและขอควรระวง หญงตงครรภหรอใหนมบตรและผปวยโรคไต โรคตบ ความดนโลหตสง เบาหวาน ควรปรกษาแพทยกอนใชยา ถาใชยาอนอยกอนหรอจะใชยาอนควบ ควรปรกษาแพทยหรอเภสชกร เพราะอาจทำาใหเกดอาการอนไมพงประสงคได

การเกบรกษา

เกบในภาชนะปดสนทใหพนมอเดก เกบใหพนแสง ความรอนและความชน

Amiloride and Hydrochlorothiazide (อะมโลไรด และ ฮยโดรคลอโรไธอะไซด)

ชอการคา Amihydrozide Amilide Hyperretic Miduret Milorex Miretic Moduretic Poli-uretic Renase Sefaretic

ทำาไมจงตองใชยาน เปนยาขบปสสาวะ ใชสำาหรบรกษาโรคความดนโลหตสงและอาการบวมนำาทเกดจากความผดปกตตางๆ เชน โรคหวใจ ยานไปทำาใหไตขจดนำาและเกลอสวนเกนออกจากรางกายทางปสสาวะ

วธใชยา รบประทานวนละ 1 ครงในตอนเชาพรอมอาหาร

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน ควรไปพบแพทยตามเวลานดหามหยดยาเองโดยทไมไดปรกษาแพทย แลหามใชยาชนดอนรวมดวยเกนกวาทแพทยสง

ควรรบประทานอาหารทมรสเคมนอยหรออาหารทมเกลอโซเดยมตำาและควรออกกำาลงกายทกวน จำากดอาหารทมเกลอโปแตสเซยมสง เชน กลวย ลกพรน ลกเกด นำาสมและนม

เมอคณลมกนยา ใหรบประทานทนททนกได ถาหากจำาไมไดจนถงวนรงขน ใหกนยามอตอไปตามปกตไมตองกนยาทลม

ผลขางเคยงของยา

อาจพบอาการคลนไส อาเจยน ทองเสย เบออาหาร ปวดทอง แนนทอง มลมในทอง ถาเกดอาการดงกลาวใหรบประทานยานพรอมอาหาร แตถาหากอาการยงคงอยหรอรนแรงขนใหพบแพทยอาการปสสาวะบอย มนงง ปวดหว ปญหาเหลานจะลดลงหลงจากทคณทานยานเปนเวลา 2-3 สปดาห ถาหากมอาการอยใหพบแพทยหากมอาการเหลานใหรบไปพบแพทยโดยดวนกลามเนอออนแรงหรอเกดตะครว ออนลา หวใจเตนชาหรอไมสมำาเสมอ เจบคอ ฟกชำางายผวหรอตาเหลองผนแดง

คำาเตอนแลขอควรระวง

33

ควรแจงใหแพทยทราบ ถาเปนโรคเบาหวาน เกาท แพยาซลฟา หรอเปนโรคตบ โรคไต กำาลงตงครรภ หรอใหนมบตร

แจงแพทยหรอเภสชกรใหทราบวาใชยาอะไรอยบาง โดยเฉพาะยา แคปโทพรล ดจอกซน อนาลาพรล ไลซโนพรล ลเธยม ยาเสรมโปแตสเซยม ยารกษาโรคขอ ยารกษาโรคเบาหวานหรอยาลดความดนโลหตหามรบประทานยาชนดน ถากำาลงรบประทานยาสไพโรโนแลคโทน หรอไทรแอมเทอรนอยเครองดมทมแอลกอฮอลอาจเพมฤทธของยาตวนจะทำาใหเกดอาการมนงงหรอปวดศรษะได จงไมควรใชรวมกนหากจะตองรบการผาตด หรอทำาฟนใหแจงแพทยวากำาลงใชยานอยถาเกดอาการปวยแลวทำาใหอาเจยนหรอทองเสยทำาใหสญเสยนำามาก ใหปรกษาแพทยหามใหยานแกผอนใช

การเกบรกษา เกบในภาชนะปดสนททอณหภมหอง พนจากแสง ความชนและจากมอเดก

Amiodorone (อะมโอดาโรน)

ชอการคา Cordarone

ทำาไมจงตองใชยาน ใชรกษาหรอปองกนภาวะหวใจเตนผดจงหวะ โดยยานจะลดการทำางานของเสนประสาทในหวใจและลดการทำางานทมากเกนไปของหวใจ

วธใชยา รบประทานวนละ 1-2 ครง ตามคำาสงแพทย อาจจะตองใชยานนาน 1-3 สปดาห จงจะเหนผลการรกษาและตองใชยานเปนเวลาหลายเดอน กอนทผลของยาจะออกฤทธเตมท

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน

ควรไปพบแพทยตามนด เพอตดตามผลการรกษาควรปฏบตตามคำาแนะนำาของแพทยเกยวกบการสบบหร อาหาร เครองดมทมแอลกอฮอลและคาเฟอน บหรและเครองดมทมคาเฟอนอาจจะทำาใหหวใจเตนผดจงหวะมากขนและมผลตอการออกฤทธของยา

เมอคณลมกนยา ใหเวนยามอนนไปเลยและรบประทานมอตอไปตามปกต หามรบประทานยาสองมอควบ

ผลขางเคยงของยา

ถามอาการคลนไส อาเจยน ทองผก เบออาหาร ปวดทอง ใหแกไขโดยรบประทานยาพรอมอาหารถามอาการมอสน เดนลำาบาก วงเวยน ออนเพลย กลามเนอออนเปลย นอนไมหลบ ปวดศรษะ เสอมสมรรถภาพทางเพศ นำาหนกตวลดลง การรบรสหรอกลนผดปกต การมองเหนผดปกต เชน มองภาพไมชดเจน เหนแสงรอบๆ วตถ ตาไมสามารถสแสงหรอตาแหง หนาแดง มการบวมของเทา ขอเทา ขาทอนลาง ผวเปลยนเปนสคลำาๆ (โดยเฉพาะทหนาและมอ) และผวหนงไวตอแสง ใหปรกษาแพทยถามอาการไอ หายใจหอบหรอมอาการเจบเมอหายใจ ทองบวม หวใจเตนเรวหรอผดปกตใหรบปรกษาแพทยทนท (อาการดงกลาวนสามารถเกดขนไดหลงจากทคณหยดยา)

คำาเตอนแลขอควรระวง

ควรแจงใหแพทยทราบ ถามประวตของโรคปอด ตบ หวใจ ตอมไทรอยด กำาลงตงครรภหรอใหนมบตรควรบอกกบแพทยหรอเภสชกรวากำาลงใชยาอนอย โดยเฉพาะยาตอไปน คอ เฟนโทอน วอรฟารนหรอยาตานการแขงตวของเลอด ด

34

จอกซน โพรเคนาไมด ควนดน และยาอนๆ ทใชรกษาโรคหวใจการใชยานอาจทำาใหผวหนงไวตอแสงแดดมากกวาปกต ซงผลดงกลาวจะปรากฎอยนานเปนสปดาหหรอเปนเดอน หลงจากทหยดรบประทานยาแลว ดงนน ถาจะออกไปนอกบานเปนเวลานานๆ ควรใสเสอแขนยาวและใชผลตภณฑกนแดด การสมผสแสงแดดจะทำาใหผวเปลยนเปนสคลำา ซงอาจจะไมหายเปนปกตหลงจากหยดใชยานแลวหากตองเขารบการผาตดหรอทำาฟน ใหบอกแพทยหรอทนตแพทยวากำาลงใชยานอย หรอมการใชยานภายในระยะ 2 เดอนทผานมาหามใหยานแกผอนใช

การเกบรกษา เกบในภาชนะปดสนททอณหภมหอง พนจากแสงแดดและจากมอเดก

Amitriptyline (อะมทรบไทลน)

ชอการคา Polytanol Tripta Triptyline Tryptanol

ทำาไมจงตองใชยาน เปนยาตานอาการซมเศรา ใชรกษาภาวะซมเศราและอาจมขอบงใชอนๆ ตามแพทยสง เชน บรรเทาอาการปวดเรอรง รกษาอาการปสสาวะรดทนอนในเดก แผลในกระเพาะอาหาร เปนตน ผทรบประทานยานควรไดรบการดแลและปฏบตตามทแพทยแนะนำาอยางเครงครด การปรบเปลยนขนาดยาหรอการหยดรบประทานยา ตองไดรบคำาสงจากแพทยเทานน

วธใชยา

รบประทานใหถกขนาดและสมำาเสมอตามแพทยสง หามหยดยาดวยตนเอง เพราะยาจะออกฤทธไดเตมทตองใชเวลาหลายสปดาหรบประทานยานในขณะทองวางหรอพรอมอาหารกได แตการรบประทานยาพรอมอาหารหรอหลงอาหารทนทจะชวยลดการระคายเคองกระเพาะอาหาร

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน บอกใหแพทยทราบถา

มประวตแพยาอนตงครรภหรอวางแผนตองการมบตร เพราะยานเปนอนตรายตอทารกในครรภกำาลงใหนมบตรเพราะยาสามารถผานทางนำานมสทารกและทำาใหเดกงวงซมไดกำาลงใชยาอนซงสงโดยแพทยหรอทนตแพทยทางอนหรอการซอยาจากรานขายยาในกรณเจบปวยเลกนอย เชน ยาแกหวด ยาแอสไพรนแกปวด ยาลดกรดในกระเพาะอาหาร เปนตนมโรคประจำาตวหรอมปญหาสขภาพอนๆ เชน มประวตเปนโรคหอบหด โรคลมชก โรคหวใจ ตอหน โรคตบ โรคจต พษสราเรอรง กอนเขารบการผาตดหรอทำาฟน รวมทงกรณไดรบบาดเจบฉกเฉน

เมอคณลมกนยา ควรทานทนททนกขนได แตถาเวลาททานใกลเคยงกบเวลาทจะทานครงตอไป ควรงดทานยาทลม และใหทานตามเวลาทจะทานครงตอไปตามปกต

ไมควรเพมปรมาณยาเปน 2 เทา

คำาเตอนและขอควรระวง

จำากดการดมสรา หรอเครองดมทมสวนผสมของแอลกอฮอล เพราะทำาใหงวงนอนเพมขน หามขบรถยนต ใชเครองจกรหรอทำางานทตองอาศยความตนตว เพราะยาทำาใหงวงซมพยายามอยาลกนงหรอยนอยางรวดเรว เพราะทำาใหเวยนหวหรอเปนลมไดยายงคงมฤทธอย 3-7 วนหลงจากหยดใชยาเพอใหเวลารางกายมการปรบตว หากสงเกตพบความผดปกตเกดขนใหปรกษาแพทยหรอ

35

เภสชกร

การเกบรกษา

เกบในภาชนะปดสนทใหพนมอเดกเกบใหพนแสง ความรอนและความชน

Amlodipine (แอมโลดพน)

ชอการคา Norvasc

ทำาไมจงตองใชยาน เปนยาลดความดนโลหตโดยออกฤทธขยายหลอดเลอดและใชบรรเทาอาการเจบหนาอกจากโรคแองไจนา (Angina)

วธใชยา รบประทานวนละ 1 ครงตามขนาดทใชรกษาตามแพทยสง เวลาในการรบประทานควรเปนเวลาเดยวกนของทกๆ วนเพอใหระยะหางของการใหยาเปนชวงเทาๆ กน

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน

ควรไปพบแพทยตามนดทกครงเพอใหแพทยประเมนและตดตามผลการใชยา และทำาการปรบขนาดยาหากขนาดยาทใชอยไมเหมาะสมหลกเลยงการรบประทานอาหารทโซเดยมสง ซงไดแกอาการทมเกลอมาก อาหารทมรสเคมเชน อาหารหมกดอง ไขเคม ปลาเคม ท การเปลยนอรยาบทจากการนงหรอนอนเปนลกขนและยนควรกระทำาอยางชาๆ เพอลดการหนามด มนงงยานอาจทำาใหมอาการมนงงจงควรหลกเลยงการขบรถหรอทำางานเกยวกบเครองจกรหากจะตองทำาการผาตดตางๆ รวมทงการผาตดทางทนตกรรมซงมการใชยาสลบ(general anesthesia) ควรบอกแพทยกอนทำาการผาตด วาใชยา amlodipine อย

เมอคณลมกนยา ควรทานทนททนกขนได แตถาเวลาททานใกลเคยงกบเวลาทจะทานครงตอไป ควรงดทานยาทลม และใหทานตามเวลาทจะทานครงตอไปตามปกต ไมควรเพมปรมาณยาเปน 2 เทา

ผลขางเคยงของยา ทพบไดแก หนามด มนงง เวยนศรษะ ออนเพลย เจบยอดอก (heartburn) มการเกรงตวของกลามเนอ รอนวบวาบตามตว ซงอาการเหลานจะหายไปเองเมอไดรบยาไประยะหนงเนองจากการปรบตวของรางกายใหเขากบยา แตหากมอาการรนแรงควรปรกษาแพทย

คำาเตอนและขอควรระวง

สตรมครรภหรอใหนมบตรหรอมโรคประจำาตวคอโรคหวใจ โรคตบหรอโรคไต ควรปรกษาแพทยผปวยซงใชยาตอไปน ควรใชดวยความระมดระวงในกลมเบตา บลอกเกอร (beta blocker)ไซเมทดน (cimetidine) เฟนทานล (fentanyl) ไซโคลสปอรน (cyclosporine) ดจอกซน (digoxin)

การเกบรกษา

เกบในภาชนะปดสนทใหพนมอเดกเกบใหพนแสงแดด ความรอนและความชน

36

Page 19: ยานอนหลับ

จากการออกกำาลงกาย

Pharmacokinetics

Absorption oral สามารถเกดไดถง 100 โดยขนอยกบ formulation usedDistribution Vd = 045 Lkg โดยยาตวนจะกระจายไปยงนำานมดวย ( approximates serum concentration) และยาตวนยงสามารถผาน placenta ไดดวยMetabolism เกดทตบ โดยกระบวนการ demethylation และ oxidationHalf life มคาไมแนนอน โดยการเปลยนแปลงขนอยกบ อาย liver function cardiac function lung disease และประวตการสบบหรของผปวยElimination ขบออกทาง urine โดยในผใหญพบวา 10 ขบออกในรป unchanged drug ใน neonates การขบถายของ unchanged drug ทางปสสาวะมคามากกวา (มากกวา 50)

วธใชยา

ควรรบประทานทก 6 8 12 หรอ 24 ชม โดยควรจะรบประทานในเวลาเดยวกนเพอกนลม โดยควรจะรบประทานยาอยางสมำาเสมอ เพอยาจะไดมประสทธภาพยาตวนอาจตองการใชเปนเวลานาน ไมควรทจะหยดใชโดยปราศจากการปรกษาจากแพทย เพราะการหยดใชยาอาจจะทำาใหอาการแยลงกได

คำาแนะนำาระหวางใชยา

ใหรบประทานยาตามแพทยสง เพราะมฉะนนอาจจะเกดอนตรายได ถารบประทานมากเกนไป หรอ รบประทานบอยเกนไปควรพบแพทยสมำาเสมอ โดยเฉพาะชวงอาทตยแรก ๆ เพราะ แพทยจะไดประเมนดการตอบสนองของคณตอยาตวนถาอาการไมดขน หรอ มอาการแยลง ใหปรกษาแพทยไมควรเปลยนยหอใหม โดยปราศจากการปรกษากบแพทยกอนการเกนทางไปไหน ควรทจะพกยานไปดวยเสมอ

เมอคณลมกนยา

ใหรบประทานยาทนททนกได และ รบประทานยาทเหลอตามเวลาเดม โดยไมควรรบประทานยาเพมขนาดเปน 2 เทา ถาเกดอาการหาใจถอยางรนแรง ใหตดตอกบแพทย

อาการขางเคยงของยา

ถาเกดอาการ คลนไส อาเจยน มแผลในกระเพาะอาหาร ทองเปนตะครว สญเสยความรสกอยากอาหาร ใหรบประทานยาพรอมอาหาร หรอ หลงอาหารทนท หรอ พรอมยาลดกรด หรอ พรอมนำา 1 แกว ถาปฏบตตามนแลวยงมปญหาอยใหพบแพทยปวดศรษะ นอนไมหลบ มอาการตนเตน หนามด ปสสาวะบอย มอและนวกระตก โดยถาอาการเหลานรนแรง ใหพบแพทยการสนของหวใจ หวใจเตนเรซ หายใจเรว นอนไมหลบ ใหพบแพทย เพอแพทยจะไดปรบขนาดยาของคณผนขนทผวหนง ( อาการแพ ) ใหพบแพทยทนท

คำาเตอนและขอควรระวง

19

กอนรบประทานยาตวน ควรบอกหมอกอนวาคณไดรบยาอะไรอย โดยเฉพาะอยางยง ยา allopurinol cimetidine erythromycin lithium propranolol และ ยาสำาหรบไขหวด ยาแกแพ และยารกษาโรคหอบหดการไดรบยา theophylline พรอมกบยาตวน อาจทำาใหเกดอาการตนเตน นอนไมหลบ คลนไส อาเจยน หรอการไดรบขนาดยาเกน ฉะนน การใชยาน ไมควรไดรบยา theophylline รวมดวยไมควรรบประทานยารกษาโรคหวด ยาแกแพ ยารกษาหอบหด ทประกอบดวยพวก ephedrine epinephrine phenylephrine phenylpropanolamine หรอ pneudoephedrine โดยปราศจากคำาแนะนำาจากแพทย เพราะสารดงกลาวจะเพมผลขางเคยงของยาตวนบคคลเหลาน ควรบอกแพทยถงสภาวะของตนเองกอนใชยาตวน ไดแก หญงตงครรภ หญงใหนมบตร โรค glaucoma มะเรง โรคตอมธยรอยด โรคเบาหวาน โรคความดนโลหตสง โรคตบ โรคไต โรคหวใจ โรคหลอดเลอด

การเกบรกษาเกบในภาชนะปดสนท เกบใหพนมอเดก เกบยาเหนบในตเยน และ ยารปแบบอนใหเกบทอณหภมหอง และเกบใหพนทมความชน

ชอการคา สวนประกอบ

Almasal Theophylline 60 mg + Salbutamol sulfate 2 mg

AsianbronTheophylline anhydrous 150 mg + Glyceryl guaiacolate 90 mg

Bronchil Guaifenesin 90 mg + Theophylline 150 mg

Polyphed Theophylline 150 mg + Glyceryl guaiacolate 90 mg

Theosal Theophylline 60 mg + Salbutamol 2 mg

Terbutaline

ชอสามญTerbutaline

ชอการคาBricanyl Bricanyl terbuhaler Salterline Terbuno Vaccanyl

ทำาไมตองใชยาน

เปนยาขยายหลอดลม คลาย และ เปดทางผานไปทปอด ใหสามารถหายใจไดสะดวก ใชเพอบรรเทาอาการหอบหดเฉยบพลน และอาการหายใจไมออก ทเกดจากโรคถงลมโปงพอง โรคหลอดลมอกเสบ และโรคปอดอนๆ

Pharmacokinetics

20

Onset of action oral = 30-45 นาทProtein binding 25Metabolism เกดทตบกลายเปน inactive sulfate conjugatesHalf life 11-16 ชวโมงElimination ทางปสสาวะ

วธใชยาใหโดยการรบประทาน 3-4 ครงตอวน และ ถาใหทางการพน ใหทก 4-6 ชม โดยตองปฏบตตามคำาแนะนำา บนฉลากอยางเครงครด โดยยาตวนจะเรมทำางานภายใน 30 นาท

คำาแนะนำาระหวางใชยา

ถายาหมดประสทธภาพ หรอ ถาอาการของคณแยลง (โดยเฉพาะถาการหายใจลำาบาก หรอหายใจยากขน หลงจากการใชยาพน) ใหหยดใชยาน และพบแพทยไมควรใชยามากเกนไป หรอ บอยเกนไป เพราะการเพมขนาดยา สามารถทำาใหเกดอนตราย และสามารถลดประสทธภาพของยาไดถาเสมหะจากการไอระหวางทเกดอาการหอบหดเฉยบพลน เปลยนจากสขาวไปเปนสเหลอง เขยว หรอสเทา ควรพบแพทย เพราะอาการเชนน อาจเกดจากการตดเชอไดการเดนทาง ควรทจะพกยาใหไดตามทกำาหนดไว

เมอคณลมกนยา

ใหรบประทานยาทนททนกได และ ใหรบประทานยาอนตามเวลาเดม และ ถานกไดใกลกบเวลาทจะรบประทานยาครงตอไปควรจะรบประทานยาครงตอไปไดเลย โดยทไมตองรบประทานยาเพมขนาดเปน 2 เทา

อาการขางเคยงของยา

ถายปสสาวะไมปกต ปากแหง และระคายเคอง ใหบวนปากดวยนำาหลงจากการไดรบการรกษาแตละครงถาเกดอาการตวสน ตนเตน ปวดหว คลนไส อาเจยน นอนไมหลบ เหนอยงาย drowsiness dizziness เหงอออก มเสยงในห ใหพบแพทย ถาอาการเหลานรนแรง หรอ เปนเวลานานถาเกดอาการหวใจเตนไมสมำาเสมอ palpitations ปวดหนาอก ปวดหวใจ หายใจลำาบากมากขน มเสยงวด ใหพบแพทยทนท

คำาเตอนและขอควรระวง

ถาคณเปน หญงตงครรภ หญงใหนมบตร เปนโรคความดนโลหตสง ตอมธยรอยด overactive หวใจเตนไมเปนจงหวะ โรคหวใจ หรอ เปนลมชก หรอ ลมบาหม ใหบอกแพทยกอนใชยานกอนใชยาน ควรบอกแพทย หรอ เภสชกรกอนถงยาทใชอย โดยเฉพาะยา MAO inhibitors (isocarboxazid phenelzine และ tranylcypromine) ยากดระบบประสาท หรอยาโรคหอบหด และ b-blockers (atenolol carteolol esmolol labetalol metoprolol nadolol propranolol sotalol และ timolol)

การเกบรกษา

ใหเกบในภาชนะปดสนท และเกบใหพนมอเดก เกบในอณหภมหอง หางจากความรอน หลกเลยงการทำาใหภาชนะบรรจรว ไมควรเอาภาชนะบรรจไปจอไฟ หรอเตาเผา

21

ชอการคา สวนประกอบ

Bricanyl expectorantTerbutaline sulfate 03 mgml + Guaifenesin 133 mgml

Med-Broncodil Expectorant

Terbutaline sulfate 15 mg5ml + Guaifenesin 665 mg5ml

Terbosil ExpectorantTerbutaline sulfate 03 mgml + Guaifenesin 133 mgml

Terbron ExpectorantTerbutaline sulfate 15 mg5ml + Guaifenesin 665 mg5ml

TerbulinTerbutaline sulfate 15 mg5ml + Guaifenesin 665 mg5ml

Salbutamol

ชอสามญSalbutamol

ชอการคาAsmasal Bronchosol Butamol Ventolin Salmol

ทำาไมตองใชยานบรรเทา และ เปดทางเดนอากาศไปทปอด ทำาใหการหายใจสะดวกขน ชวยบรรเทาหอบหดเฉยบพลน และบรรเทาอาการหายใจไมออกจาก โรคหลอดลมอกเสบ โรคถงลมโปงพอง และ โรคปอด ใชปองกนการหายใจลำาบาก การหดเกรงของหลอดลม เมอมการออกกำาลงกาย

Pharmacokinetics

Peak effectOral 2-3 ชวโมง Nebulizationoral inhalation เกดขนภายใน 05-2 ชวโมงDuration of actionOral 4-6 ชวโมง Nebulizationoral inhalation 3-4 ชวโมงMetabolism เกดขนทตบ กลายไปเปน inactive sulfate อก 28 จะพบในปสสาวะในรปของ unchanged drugHalf life Oral 27-5 ชวโมง Inhalation 38 ชวโมงElimination 30 พบใน urine ในรปของ unchanged drug

วธใชยา

22

ให 2-4 ครงตอวน โดยใหโดยการรบประทาน ถาใหโดยทางยาพน จะใหทก 4-6 ชมใช 15 นาท กอนการออกกำาลงกาย เพอปองกนปญหาของการหายใจ โดยปฏบตตามคำาสงแพทยอยางเครงครดยาพนจะเรมไดผลภายใน 5-15 นาท และ จะมการออกฤทธไดเปนเวลา 3-4 ชม

คำาแนะนำาระหวางใชยา

ยาพน ตองทำาความสะอาดอยางสมำาเสมอ และ ถายาหมดประสทธภาพ หรอ คณมอาการแยลง ใหพบแพทยทนทไมควรใชยาในขนาดทเพม หรอ บอยมากขน เพราะทำาใหเกดอนตายไดเวลาจะเดนทาง ตองเอายาไปดวยทกครง

อาการขางเคยงของยา

การรบรสไมปกต ปากและคอแหงหรอระคายเคอง จากการใชยาพน แกโดยการใหกลวปากดวยนำาตวสน อาการตนเตน นอนไมหลบ คลนไส เสยงแหบ ไอ ใหพบแพทยถาอาการเหลานรนแรงหรอยาวนานหายใจลำาบากมากขนจากการใชยาพน หวใจเตนเรวขน ใหหยดใชยาและพบแพทย

คำาเตอนและขอควรระวง

กอนใชยาตวน ใหบอกแพทยกอนวา คณเปน หญงตงครรภ หญงใหนมบตร เปนโรคหวใจ โรคความดนโลหตสง ตอมธยรอยด overactive โรคลมชก หรอ โรคเบาหวานยาตวน มผลกระทบถงการตอบสนองของคณตอยาบางชนด เชน ยารกษาโรคหวด ยา MAO inhibitors (isocarboxazid phenelzine และ tranylcypromine) ยากดระบบประสาท หรอยาโรคหอบหด และ beta-blockers (atenolol carteolol esmolol labetalol metoprolol nadolol propranolol sotalol และ timolol)

การเกบรกษา

เกบในภาชนะปดสนท และเกบใหพนมอเดก เกบในอณหภมหอง ถาเปน syrup อาจเกบในตเยนได แตถาเปนยาพน ไมควรเกบในตเยน หรอ ใกลความรอน

ชอการคา สวนประกอบ

Almasal Salbutamol sulfate 2 mg + Theophylline 60 mg

Asmasal Expectorant

Salbutamol 1 mg + Guaifenesin 50 mg

Clenil compositumSalbutamol 100 mg + Beclomethasone dipropionate 50 mg

Theosal Salbutamol 2 mg + Theophylline 60 mg

Ventolin Expectorant Salbutamol sulfate 1 mg + Guaifenesin 50 mg

23

Prednisolone

ชอสามญPrednisolone

ชอการคาDi-Adreson-F Opredsone Prednisolone Polypred Pred-Mild Pred-Forte Predisone

ทำาไมตองใชยานยาตวนเปน corticosteroid ซงคลายกบ hormone ตามธรรมชาต ซงผลตโดย adrenal glands โดยชวยบรรเทาอาการอกเสบ ( บวม รอน แดง และ เจบ ) และใชรกษาขอตออกเสบ และความผดปกตของ ผวหนง เลอด ไต ตา ตอมธยรอยด และ ลำาไส รกษาอาการแพอยางรนแรง หอบหด และความบกพรองของ adrenal cortical

Pharmacokinetics

Protein binding 65-91 ( โดยขนอยกบความเขมขน )Metabolism เกดขนทตบ และยงถก metabolize ทเนอเยอของรางกายดวย กลายเปน inactive compoundHalf life 36 ชวโมงBiological 18-36 ชวโมงEnd state renal disease 3-5 ชวโมง Elimination ขบถายออกทางปสสาวะ โดย pricipally as glucuronides sulfates and unconjugated metabolites

วธใชยา

ถาคณใชยาน วนเวนวน ใหรบประทานตอนเชาในวนแรก และไมรบประทานในวนท 2 ปละรบประทานอกตอนเชาของวนท 3 และไมรบประทานในวนท 4 โดยรบประทานไปเรอย ๆ ตามแพทยสงถารบประทานยาตวน วนละครง ใหรบประทานตอนเชาพรอมอาหารเชาถารบประทานยาน มากกวาวนละ 1 ครง ใหรบประทานในชวงหางกนในเวลาทเหมาะสมไมควรหยดรบประทานยาน โดยปราศจากคำาแนะนำาของแพทย เพราะการหยดยาอาจทำาใหเกดอาการดงตอไปนได เชน สญเสยความรสกอยากอาหาร คลนไส อาเจยน drowsiness stupor ปวดศรษะ เปนไขเจบทขอและกลามเนอ peeling skin และ นำาหนกลด ถาไดรบยาปรมาณมากในเวลานาน แพทยจะคอยๆ ลดขนาดยาลง เพราะ จะปรบนาดยากอนทจะหยดยาอยางสมบรณ

คำาแนะนำาระหวางในยา

ถาคณไดรบยาน เปนเวลานาน คณควรจะตองตรวจเลอด เปนระยะ ๆ X-rays ตรวจตา ความดนโลหต ความสง นำาหนก และตรวจทางกายภาพ โดยการตรวจรางกายน สำาคญสำาหรบเดก เพราะยาตวน จะทำาใหการเจรญเตบโตของกระดกชาลงยาตวน ควนจะไดรบอยางสมำาเสมอ เพอใหมประสทธภาพ และ ไมควรใชมากจนเกนไป บอยเกนไป และใชนานเกนทแพทยสง โดยถาเกดอาการทแย ใหพบแพทย เพราะขนาดยาทคณไดรบ อาจจะตองการปรบกไดแพทยอาจจะบอกใหคณชงนำาหนก ทก ๆ วน และ ใหคณรายงานนำาหนกทผดปกตบอกแพทย หมอฟน และแพทยผาตด ทกำาลงจะรกษาคณ วาคณกำาลงไดรบยานอย (ถงแมวาคณจะหยดการรกษาดวยยาตวนมาแลว 12 เดอนกตาม)

24

อาการขางเคยงของยา

ถาเกดอาการคลนไส อาเจยน ระคายเคองกระเพาะ ใหรบประทานยาพรอมอาหาร หรอนม ถาอาการเหลานยงคงอย หรอ อจจาระของคณมสดำา ใหพบแพทยถาเกดอาการปวดศรษะ dizziness นอนไมหลบ depression ตนเตน อารมณไมปกต เปนสว ผวบาง เหงอมากขน ผมยาวเรวขน หนาแดง แผลถลอกงาย มจดสมวงบนผวหนง มระยะเวลาของการมประจำาเดอนผดปกต หรอขาดการมประจำาเดอน โดยถาอาการเหลาน คงอยเปนเวลานาน หรอรนแรงใหพบแพทยปญหาในระยะยาว ไดแก นำาหนกมากขน เทาบวม ขอเทาบวม และ ขาดานลางบวม มแผลทกลามเนอ และ กลามเนอออนแรง แผลทตา ปญหาในการมองเหน เปนหวด หรอตดเชอ เปนอาการหลงๆ ของการใชยานานๆ ใหพบแพทย

คำาเตอนและขอควรระวง

กอนทจะรบยาน ควรบอกแพทยวาคณไดรบยาตอไปนอยดวยคอ aspirin ยารกษาโรคขออกเสบ ยาปองกนการแขงตวของเลอด เชน warfarin (coumarin) ยาขบปสสาวะ estrogen (ยาคมกำาเนด) phenytoin rifampin และ phenobarbital ไมควรจะรบวคซน การทำาใหเกดการคมกนโรค ( immunization ) หรอการทดสอบทางผวหนง ตางๆ ขณะทไดรบยานอย ยกเวนวา แพทยจะบอกใหคณ โดยเฉพาะเลยวาคณสามารถรบไดกอนหนาทจะไดรบยาน ควรบอกแพทยดวยถาคณตงครรภ คาดวาจะตงครรภ ตองการทจะตงครรภ หรอ คณเปนหญงใหนมบตร โดยถาคณกำาลงจะตงครรภ คณควรพบแพทย เพราะยาตวน สามารถ ทำาใหเกดอนตรายกบเดกทอยในครรภ หรอ เดกทดมนมมารดากอนทจะรบยาน ควรบอกแพทยถงประวตการใชยาของคณกอน โดยถาคณเปนโรคตบ โรคไต โรคลำาไส หรอ โรคหวใจ โรคความดนโลหตสง underactive thyroid gland myasthenia gravis osteoporosis (brittle bones) ตดเชอ herpes ทตา หรอ การตดเชออนๆ หรอ มประวตการเปนวณโรค โรคลมชก ulcers หรอ โรคเกยวกบการแขงตวของเลอดถามประวตเปน ulcers หรอ ไดรบขนาดยาของ aspirin ทมาก หรอ ไดรบยารกษาโรคขออกเสบ ใหจำากดปรมาณการดมของเครองดม แอลกอฮอล ขณะทใชยาน เพราะยานสามารถ ทำาใหกระเพาะและลำาไส ไวตดการเกดระคายเคองจากการใชแอลกอฮอล aspirin และยารกษาไขขออกเสบ และจะเพมอตราเสยง ของการเกด ulcersรายงานการเกด injury หรอ อาการการตดเชอ (ไข เจบคอ เจบระหวางการถายปสสาวะ และปวดกลามเนอ) โดยเกดขนระหวางการรกษา และ ภายใน 12 เดอน หลงจากการรกษา ดวยยาน โดยตองการปรบขนาดยา ถาคณเปนโรคเบาหวาน ยาตวน จะเพมระดบนำาตาลในเลอดของคณ โดยถาคณควบคมนำาตาล ในเลอดของคณทบาน ใหทดสอบนำาตาลในเลอด และในปสสาวะ บอยกวาปกต และพบแพทย ถาระดบนำาตาลในเลอดสง หรอ ถามนำาตาลในปสสาวะ โดยขนาดยาของยาเบาหวาน และอาหารของคณ อาจจะตองปรบขนาด

การเกบรกษา

เกบรกษาในภาชนะปดสนท และ เกบใหพนมอเดกเกบในอณหภมหองถาคณเปนโรค arthritis ควรบอกแพทย หรอ เภสชกรวาคณไมตองการขวด child-resistant cap

25

ชอการคา สวนประกอบ

BlephamidePrednisolone acetate 02 + Na sulfacetamide 10

Denson Prednisolone 25 mg + Nitrofurazone 2 mg

Farakil Prednisolone 05 + Neomycin 03

Mysolone-N Prednisolone 5 mg + Neomycin sulfate 5 mg

Otosil Prednisolone 05 + Chloramphenical 5

Ketotifen

กลไกการออกฤทธของยาorally active agent ซงเปน antihistamine อยางมนยสำาคญ และมสมบตเปน antianaphylactic ซงสามารถใชอยางไดผลด ในการปองกน การเกดโรคหอบหด

ชอสามญKetotifen

ชอการคาAmitone Asmahoc Katifen Ketofen Sykofen Zediten

ทำาไมตองใชยานantiasthmatic agent

อาการขางเคยงของยาsedation และ drowsiness โดยอาจจะตองลดขนาดยาลง หรอ หยดการใชยา ถาความรนแรงไมลดลง โดยแอลกอฮอล อาจจะเสรมฤทธของ การเกดอาการขางเคยง ของยากได และยงมรายงานการเกดอาการ นำาหนกเพมขน ปากแหง ปวดศรษะ dizziness และ giddiness

26

Benzonatate

ขอบงใชใชแกไอแหง

ชอการคาTesalon

วธใชยาถาเปน Capsule ไมควรเคยวหรอละลายยา กรณอาย gt 10 ป ถงผใหญ ทาน 1 capsule ทก 4 ชม ไมควรเกน 6 capsuleวน อาย lt10 ป ขนาดยาทให 8 mgkgวน โดยบงให 3 ndash6 ครง

คำาแนะนำาระหวางใชยานหามเคยวหรอหก capsule

เมอคณลมทานยาใหรบประทานทนททนกได แตถาใกลกบเวลาทจะทานครงตอไป ไมตองทานยาครงทลม ใหขามไปทานครงปกต ไมควรทานยาเพมเปน 2 เทา

ผลขางเคยงของยา ในบางรายอาจเกดอาการ

สงบระงบ ปวดหว วงเวยน คดจมก คลนไส ไมสบาทอง ทองผก ผนคนสามารถใชไดในสตรมครรภ และระหวางการใหนมบตรไมควรใชยานในผปวยทแพยา

Codeine27

ชอการคาCodipront

Pharmacokinetics

ยาตวนดดซมไดดทาง GI tract หลงจากใหยาทาง oral แลวพบวา ยาจะออกฤทธเปน antitussive ภายในเวลา 1-2 ชวโมง และฤทธจะอยไดนานถง 4 ชวโมง ยาตวนจะกระจายไปยงนำานมไดดวยยาตวนถก metabolize ทตบ โดยกระบวนการ O-demethylation N-demethylation และบางสวนจะเกด conjugation ดวย glucuronic acid และถกขบออกทาง urine

วธใชยา

ผใหญ 10 ndash 20 mg ทก 4 ndash 6 ชม ไมควรทานเกน 120 mgวนเดก อาย 6 ndash 12 ป ทาน 5 ndash10 mg ทก 4 ndash 6 ชม ไมควรทานเกน 60 mgวนอาย 2 ndash 6 ป ทาน 25 ndash 5 mg ทก 4 ndash 6 ชม ไมควรทานเกน 30 mgวน

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน

ระหวางทใชยานไมควรขบรถ หรอทำางานทตองใชสตตลอดเวลาไมควรทานยานรวมกบเหลาไมควรใชแกอาการไปเรอรงทเกดจาก การสบบหร หอบหด ถงลมโปงพอง หรออาการไอทมเสลดเยอะ นอกจากอยภายใตการดแลของแพทยอาจมอาการปากแหง ทองผกไดอาจมอาการไมสบายทองใหแกโดยทานพรอมอาหาร หรอดมนมตาม

อาการขางเคยงของยาอาจมอาการ คลนไส อาเจยน วงเวยน สงบระงบ ทองผก

คำาเตอนและขอควรระวง

ไมควรใชยานกบผปวยหอบหดหลกเลยงการใชยานในสตรมครรภไมควรใชยานในสตรทใหนมบตรไมควรใชยานในเดกระวงการใชยานในผปวย โรคตบ ไต ผปวยทมธยรอยด ฮอรโมนตำา และคนสงอาย

การเกบรกษาเกบในภาชนะปดสนท ใหพนมอเดก ทอณหภมหอง

Dextromethorphan

ชอสามญDextrometrophan

28

ชอการคาCortuss Dextroral pusiran Polydex PPolydex Y Rocof Menthol Tussils 5

กลไกการออกฤทธdepressing the cough reflex (กดศนยการไอ) โดยไมมฤทธเปนยาขบเสมหะ (expectorant) ใน dose ของการรกษา ยาตวนจะไมยบยง ciliary activity

Pharmacokineticsดดซมไดเรวทาง GI tract การออกฤทธของยา จะมผลภายใน 15-30 นาทหลงรบประทานยาแลว ระยะเวลาในการออกฤทธประมาณ 3-6 ชม With conventional dosage forms

วธใชยา

ผใหญ และเดกอาย gt 12 ป 10-20 mg ทก 4 ชม หรอ 30 mg ทก 6-8 ชม แตไมควรเกน 120 mg วน หรอ ควรรบประทานตามแพทยสงเดก 6-12 ป 5-10 mg ทก 4 ชม หรอ 15 mg ทก 6-8 ชม แตไมควรเกน 60 mgวน หรอควรรบประทานตามแพทยสงเดกอายนอยกวา 2 ป ดเปนรายบคคลไปวาจะใหขนาดยาเทาไหร โดย dosage ปกตของยาตวนจะเปนแบบ extended-release oral suspension containing the polistirexผใหญและเดกอาย gt 12 ป 60 mg วนละ 2 ครงเดก 6-12 ป 30 mg วนละ 2 ครงเดก 2-6 ป 15 mg วนละ 2 ครงในรปแบบ Lozenges จะไมใชในเดกอายตำากวา 6 ป

ขอบงใชใชบรรเทาอาการไอ จากการระคายเคองของคอ และหลอดลม ซงเกดจากไขหวด หรอ สารระเหยทระคายเคอง โดยยาตวนมผลด ในการรกษาอาการไอ แบบเรอรงทไมมเสมหะ

ขอควรระวง

adverse effects ของยาตวนมนอย โดยอาจเกดอาการคลนไส และหรอ เกด GI disturbances อนๆ slight drowsiness และ dizziness ยานไมทำาใหเกดอาการ analgesia ไมทำาใหเกดการเสพตด และอาจม หรอไมมอาการ CNS depression กได การใหยาตวน จะเกยวกบการหลง histamine และควรในอยางระมดระวงในเดกทมประวตเปนโรคภมแพระวงการใชใน sedated หรอ debilitated patientsไมควรใชกบอาการไอแบบเรอรง ในผปวยทมการสบบหรนานๆ โรคหอบหด หรอ โรคถงลมปอดโปงพอง หรอไอทมเสมหะมากเกนไป โดยถามอาการไอมากกวา 1 สปดาห หรอ เปนซำาอกหลงจากทหายไปแลว หรอ เกดอาการไอรวมกบอาการไขสง ผน หรอ ปวดศรษะ ควรปรกษาแพทยยา Dextromethorphan ทมสวนผสมของ aspartame (Nutra Sweet) ควรระวงการใชในผปวยทเปน phenylketonuria ซงผปวยโรคนควรจำากด การไดรบ phenylalanine เพราะ Nutra Sweet จะถก metabolize ใน GI tract ไปเปน phenylalanineยา Dextromethorphan ทมสวนผสมของ tartrazine ถงแมวาอบตการณ การเกดการแพตอ tartrazine จะตำาแตการแพน มกพบบอยในผปวยทแพ aspirin

29

Antihistamine

ยาแกแพเปนยาหลกสำาหรบการรกษาโรคภมแพ ยาแกแพในระยเรมแรกจะมผลขางเคยงทไมพงปราถนา เชนอาการปากแหง ทำาใหเกดการงวงซมซงเปนผลเสยตอการทำางาน การทำางานของยาแกแพจะออกฤทธท H1-receptor คณสมบตของยาแกแพมดงน

bull ลดอาการทเกดจากการหลง histamine เชน อาการจาม คนจมก นำามกไหล bull แตไมลดอาการของคดจมก bull สามารถลดอาการคนตา และคนห bull ยาแกแพสวนใหญออกฤทธเรว

เนองจากผลขางเคยงของยาแกแพมมากจงไดมการพฒนายาแกแพรนใหมทมผลขางเคยงตำา ขณะเดยวกนกยงคงมประสทธภาพ ยารนใหมตองมประสทธภาพในการรกษาดงน

1 เยอบจมกอกเสบจากโรคภมแพทงชนดเปนทงป Perrenial allergic rhinitis และเปนเฉพาะฤด seasonal allergic rhinitis

2 เยอบตาอกเสบจากโรคภมแพ 3 ลมพษ ยาทจดวาไดผลดสำาหรบลมพษคอ cetiricineterfenadine ซงออกฤทธเรว

และลดอาการคนไดเปนอยางด 4 ผวหนงอกเสบแบบ Atopic dermatitis ยาทใชไดผลดคอ

cetirizineloratadineketotifen 5 โรคหด asthma โดยเฉพาะผปวยโรคหอบหดทมอาการภมแพมอาการคดจมก และนำามก

ไหล

ผลขางเคยงของยา

1 อาจจะทำาใหงวง ซม และนำาหนกตวเพม แตอาการนอยกวายาแกแพรนแรกๆ 2 พษตอหวใจ astemazoleterfenadine จะมผลตอการเตนของหวใจ แตยาตวอน

ไมมผลตอการเตนของหวใจ

ขอระวงในการใชยา

1 ควรจะตองระวงการใชยาอน เพราะอาจจะเกดปฏกรยา ยาทตองระวงไดแก erythromycinketoconazoleitraconazole

2 ไมควรใชยานในคนตงครรภ

30

3 ไมควรใชยานในคนทเลยงลกดวยนมแม 4 ควรจะระมดระวงในคนทเปนโรคไต และโรคตบ

Albuterol (อลบเทอรอล)หรอ Salbutamol ( ซลบทามอล)

ชอทางการคา Ventolin inhaler

ทำาไมจงตองใชยาน เปนยาขยายกลามเนอบรเวณหลอดลม ทำาใหชองวางในหลอดลมขยายใหญ จงหายใจสะดวกขน ใชในผทมปญหาเกยวกบการหายใจทมสาเหตมาจากหลอดลมอกเสบ ถงลมโปงพอง และโรคปอดอนๆ นอกจากนยงใชในการปองกนอาการหลอดลมตบหลงจากออกกำาลงกาย

วธใชยา กรณทเปนยาพน มวธการใชยาดงน

เขยาทใสยาพนหายใจออกใหไดมากทสดขณะทปากกำาลงปดอยเปดฝากระบอกยาพนออก แลวอมปากกระบอกยาโดยเอารมฝปากประกบปากกระบอกยาใหแนบสนทโดยรอบกดทใสยาพนเพอใหยาเขาปากพรอมกบสดลมหายใจเขาชาๆ โดยตองแนใจวายาผานเขาสลำาคอหมดโดยไมคาง อยตามซอกฟนหรอลน ถาใชกบเดกควรใหผใหญชวยเหลอ โดยปดจมกเดกใหสนทแลวกดยาพนเขาปากเดก เพอใหแนใจวายาไดผานเขาสลำาคอเดกกลนลมหายใจประมาณ 2-3 วนาท แลวจงปลอยลมหายใจออกชาๆ

หลงจากใชแลวถายงคงมความรสกวายายงเขาไปไมถงปอด จะมเครองมอทจะชวย เรยกวา spacer (สเปเซอร) ซงเปนกระบอกพลาสตกกลวง ใชสวมตอจากกระบอกพน จะทำาใหใชยาพนไดอยางมประสทธภาพมากขน ถาไมเขาใจวธการใชยาไมวากรณใดกตามควรปรกษาแพทยหรอเภสชกรใหอธบายวธการใชจนเขาใจโดยละเอยด และควรพบแพทยตามนดหรอเมอยาหมด กรณทเปนยาเมดใหรบประทานครงละ 1-2 เมด วนละ 3-4 ครง ตามคำาแนะนำาของแพทย

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน

ควรทำาความสะอาดอปกรณการพนอยางสมำาเสมอตามคำาแนะนำาทแนบมาเมอใชยาตามปกตแตไมสามารถปองกนหรอรกษาอาการไดใหพบแพทยอยางเรงดวนทสดอยาเพมขนาดการใชยาเองในแตละครงหรอเพมความถในการใชมากกวาทแพทยสงเพราะจะทำาให

31

ไดรบขนาดยามากเกนไป เกดอนตรายได

เมอคณลมกนยา ควรทานทนททนกขนได แตถาเวลาททานใกลเคยงกบเวลาทจะทานครงตอไป ควรงดทานยาทลม และใหทานตามเวลาทจะทานครงตอไปตามปกต ไมควรเพมปรมาณยาเปน 2

เทา

ผลขางเคยงของยา เกดไมบอยนกแตถาเกดขนใหรบพบแพทยทกำาลงรกษาอย อาการเหลานคอ การรบรสเปลยนไป ปากแหง มการระคายเคองบรเวณปากและลำาคอ นอนไมหลบ คลนไส ไอ และถายงใชแลวทำาใหหายใจลำาบากขนหรอใจสน ใหหยดใชยานทนทแลวพบแพทยโดยดวน

คำาเตอนและขอควรระวง ถามภาวะดงตอไปนควรแจงใหแพทยทราบ คอกำาลงตงครรภหรอใหนมบตร โรคหวใจ โรคความดนโลหตสง โรคตอมไทรอยดเปนพษ โรคลมชก โรคเบาหวาน และควรบอกแพทยวากำาลงใชยาอนอะไรอยบาง ทงทไดรบจากแพทยอนๆ หรอซอใชเองกตาม รวมทงการแพยาตางๆ ดวย

การเกบรกษา

เกบในภาชนะปดสนทใหพนมอเดกเกบใหพนแสงแดด ความรอนและความชนไมควรเกบในตเยนหรอใกลเตาไฟ

Allopurinol (อลโลพรนอล)

ชอการคา Alinol Allopin Allorin Apnol Apurol Loporic Medoric Puricin Puride SigapurolUricad Valeric Xanol Zyloric

ทำาไมจงตองใชยาน ยานใชเพอปองกนอาการกำาเรบของโรคเกาทในโรคเกาทเรอรงเทานน โดยออกฤทธลดการสรางกรดยรก ไมสามารถจะบรรเทาอาการของโรคเกาทเมอโรคเกาทกำาเรบแลวได ดงนนจงตองรบประทานและปฎบตตาม แพทยสงอยางเครงครด พยายามไมลมรบประทานยา และรบประทานอยางถกตองครบถวน

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน ระหวางทใชยานควรดมนำาประมาณแปดแกวตอวน สราหรอเครองดมทมแอลกอฮอลจะลดฤทธของยา ระหวางทรบประทานยาน ไมควรรบประทานนำาผลไมหรอวตามนซมากจนเกนไป เพราะวตามนซจะทำาใหปสสาวะเปนกรด และเกดนวในไตได

เมอคณลมกนยา ควรทานทนททนกขนได แตถาเวลาททานใกลเคยงกบเวลาทจะทานครงตอไป ควรงดทานยาทลม และใหทานตามเวลาทจะทานครงตอไปตามปกต ไมควรเพมปรมาณยาเปน 2 เทา

32

ผลขางเคยงของยา อาจพบอาการคลนไส อาเจยน ทองเสย อาหารไมยอย จงควรรบประทานยาหลงอาหารเพอปองกนอาการ ถาเกดอาการมากหรอทนไมไหวใหรบพบแพทย และอาจเกดผนตามผวหนง เจบปวดเมอปสสาวะ ปสสาวะมเลอด ระคายเคองตา ปากหรอรมฝปากบวม ใหหยดยาและพบแพทยทนท ยานอาจทำาใหมนงง เมอทานยานแลวมอาการมนงง ควรระมดระวงหากตองขบรถหรอทำางานเกยวกบเครองจกรกล

คำาเตอนและขอควรระวง หญงตงครรภหรอใหนมบตรและผปวยโรคไต โรคตบ ความดนโลหตสง เบาหวาน ควรปรกษาแพทยกอนใชยา ถาใชยาอนอยกอนหรอจะใชยาอนควบ ควรปรกษาแพทยหรอเภสชกร เพราะอาจทำาใหเกดอาการอนไมพงประสงคได

การเกบรกษา

เกบในภาชนะปดสนทใหพนมอเดก เกบใหพนแสง ความรอนและความชน

Amiloride and Hydrochlorothiazide (อะมโลไรด และ ฮยโดรคลอโรไธอะไซด)

ชอการคา Amihydrozide Amilide Hyperretic Miduret Milorex Miretic Moduretic Poli-uretic Renase Sefaretic

ทำาไมจงตองใชยาน เปนยาขบปสสาวะ ใชสำาหรบรกษาโรคความดนโลหตสงและอาการบวมนำาทเกดจากความผดปกตตางๆ เชน โรคหวใจ ยานไปทำาใหไตขจดนำาและเกลอสวนเกนออกจากรางกายทางปสสาวะ

วธใชยา รบประทานวนละ 1 ครงในตอนเชาพรอมอาหาร

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน ควรไปพบแพทยตามเวลานดหามหยดยาเองโดยทไมไดปรกษาแพทย แลหามใชยาชนดอนรวมดวยเกนกวาทแพทยสง

ควรรบประทานอาหารทมรสเคมนอยหรออาหารทมเกลอโซเดยมตำาและควรออกกำาลงกายทกวน จำากดอาหารทมเกลอโปแตสเซยมสง เชน กลวย ลกพรน ลกเกด นำาสมและนม

เมอคณลมกนยา ใหรบประทานทนททนกได ถาหากจำาไมไดจนถงวนรงขน ใหกนยามอตอไปตามปกตไมตองกนยาทลม

ผลขางเคยงของยา

อาจพบอาการคลนไส อาเจยน ทองเสย เบออาหาร ปวดทอง แนนทอง มลมในทอง ถาเกดอาการดงกลาวใหรบประทานยานพรอมอาหาร แตถาหากอาการยงคงอยหรอรนแรงขนใหพบแพทยอาการปสสาวะบอย มนงง ปวดหว ปญหาเหลานจะลดลงหลงจากทคณทานยานเปนเวลา 2-3 สปดาห ถาหากมอาการอยใหพบแพทยหากมอาการเหลานใหรบไปพบแพทยโดยดวนกลามเนอออนแรงหรอเกดตะครว ออนลา หวใจเตนชาหรอไมสมำาเสมอ เจบคอ ฟกชำางายผวหรอตาเหลองผนแดง

คำาเตอนแลขอควรระวง

33

ควรแจงใหแพทยทราบ ถาเปนโรคเบาหวาน เกาท แพยาซลฟา หรอเปนโรคตบ โรคไต กำาลงตงครรภ หรอใหนมบตร

แจงแพทยหรอเภสชกรใหทราบวาใชยาอะไรอยบาง โดยเฉพาะยา แคปโทพรล ดจอกซน อนาลาพรล ไลซโนพรล ลเธยม ยาเสรมโปแตสเซยม ยารกษาโรคขอ ยารกษาโรคเบาหวานหรอยาลดความดนโลหตหามรบประทานยาชนดน ถากำาลงรบประทานยาสไพโรโนแลคโทน หรอไทรแอมเทอรนอยเครองดมทมแอลกอฮอลอาจเพมฤทธของยาตวนจะทำาใหเกดอาการมนงงหรอปวดศรษะได จงไมควรใชรวมกนหากจะตองรบการผาตด หรอทำาฟนใหแจงแพทยวากำาลงใชยานอยถาเกดอาการปวยแลวทำาใหอาเจยนหรอทองเสยทำาใหสญเสยนำามาก ใหปรกษาแพทยหามใหยานแกผอนใช

การเกบรกษา เกบในภาชนะปดสนททอณหภมหอง พนจากแสง ความชนและจากมอเดก

Amiodorone (อะมโอดาโรน)

ชอการคา Cordarone

ทำาไมจงตองใชยาน ใชรกษาหรอปองกนภาวะหวใจเตนผดจงหวะ โดยยานจะลดการทำางานของเสนประสาทในหวใจและลดการทำางานทมากเกนไปของหวใจ

วธใชยา รบประทานวนละ 1-2 ครง ตามคำาสงแพทย อาจจะตองใชยานนาน 1-3 สปดาห จงจะเหนผลการรกษาและตองใชยานเปนเวลาหลายเดอน กอนทผลของยาจะออกฤทธเตมท

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน

ควรไปพบแพทยตามนด เพอตดตามผลการรกษาควรปฏบตตามคำาแนะนำาของแพทยเกยวกบการสบบหร อาหาร เครองดมทมแอลกอฮอลและคาเฟอน บหรและเครองดมทมคาเฟอนอาจจะทำาใหหวใจเตนผดจงหวะมากขนและมผลตอการออกฤทธของยา

เมอคณลมกนยา ใหเวนยามอนนไปเลยและรบประทานมอตอไปตามปกต หามรบประทานยาสองมอควบ

ผลขางเคยงของยา

ถามอาการคลนไส อาเจยน ทองผก เบออาหาร ปวดทอง ใหแกไขโดยรบประทานยาพรอมอาหารถามอาการมอสน เดนลำาบาก วงเวยน ออนเพลย กลามเนอออนเปลย นอนไมหลบ ปวดศรษะ เสอมสมรรถภาพทางเพศ นำาหนกตวลดลง การรบรสหรอกลนผดปกต การมองเหนผดปกต เชน มองภาพไมชดเจน เหนแสงรอบๆ วตถ ตาไมสามารถสแสงหรอตาแหง หนาแดง มการบวมของเทา ขอเทา ขาทอนลาง ผวเปลยนเปนสคลำาๆ (โดยเฉพาะทหนาและมอ) และผวหนงไวตอแสง ใหปรกษาแพทยถามอาการไอ หายใจหอบหรอมอาการเจบเมอหายใจ ทองบวม หวใจเตนเรวหรอผดปกตใหรบปรกษาแพทยทนท (อาการดงกลาวนสามารถเกดขนไดหลงจากทคณหยดยา)

คำาเตอนแลขอควรระวง

ควรแจงใหแพทยทราบ ถามประวตของโรคปอด ตบ หวใจ ตอมไทรอยด กำาลงตงครรภหรอใหนมบตรควรบอกกบแพทยหรอเภสชกรวากำาลงใชยาอนอย โดยเฉพาะยาตอไปน คอ เฟนโทอน วอรฟารนหรอยาตานการแขงตวของเลอด ด

34

จอกซน โพรเคนาไมด ควนดน และยาอนๆ ทใชรกษาโรคหวใจการใชยานอาจทำาใหผวหนงไวตอแสงแดดมากกวาปกต ซงผลดงกลาวจะปรากฎอยนานเปนสปดาหหรอเปนเดอน หลงจากทหยดรบประทานยาแลว ดงนน ถาจะออกไปนอกบานเปนเวลานานๆ ควรใสเสอแขนยาวและใชผลตภณฑกนแดด การสมผสแสงแดดจะทำาใหผวเปลยนเปนสคลำา ซงอาจจะไมหายเปนปกตหลงจากหยดใชยานแลวหากตองเขารบการผาตดหรอทำาฟน ใหบอกแพทยหรอทนตแพทยวากำาลงใชยานอย หรอมการใชยานภายในระยะ 2 เดอนทผานมาหามใหยานแกผอนใช

การเกบรกษา เกบในภาชนะปดสนททอณหภมหอง พนจากแสงแดดและจากมอเดก

Amitriptyline (อะมทรบไทลน)

ชอการคา Polytanol Tripta Triptyline Tryptanol

ทำาไมจงตองใชยาน เปนยาตานอาการซมเศรา ใชรกษาภาวะซมเศราและอาจมขอบงใชอนๆ ตามแพทยสง เชน บรรเทาอาการปวดเรอรง รกษาอาการปสสาวะรดทนอนในเดก แผลในกระเพาะอาหาร เปนตน ผทรบประทานยานควรไดรบการดแลและปฏบตตามทแพทยแนะนำาอยางเครงครด การปรบเปลยนขนาดยาหรอการหยดรบประทานยา ตองไดรบคำาสงจากแพทยเทานน

วธใชยา

รบประทานใหถกขนาดและสมำาเสมอตามแพทยสง หามหยดยาดวยตนเอง เพราะยาจะออกฤทธไดเตมทตองใชเวลาหลายสปดาหรบประทานยานในขณะทองวางหรอพรอมอาหารกได แตการรบประทานยาพรอมอาหารหรอหลงอาหารทนทจะชวยลดการระคายเคองกระเพาะอาหาร

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน บอกใหแพทยทราบถา

มประวตแพยาอนตงครรภหรอวางแผนตองการมบตร เพราะยานเปนอนตรายตอทารกในครรภกำาลงใหนมบตรเพราะยาสามารถผานทางนำานมสทารกและทำาใหเดกงวงซมไดกำาลงใชยาอนซงสงโดยแพทยหรอทนตแพทยทางอนหรอการซอยาจากรานขายยาในกรณเจบปวยเลกนอย เชน ยาแกหวด ยาแอสไพรนแกปวด ยาลดกรดในกระเพาะอาหาร เปนตนมโรคประจำาตวหรอมปญหาสขภาพอนๆ เชน มประวตเปนโรคหอบหด โรคลมชก โรคหวใจ ตอหน โรคตบ โรคจต พษสราเรอรง กอนเขารบการผาตดหรอทำาฟน รวมทงกรณไดรบบาดเจบฉกเฉน

เมอคณลมกนยา ควรทานทนททนกขนได แตถาเวลาททานใกลเคยงกบเวลาทจะทานครงตอไป ควรงดทานยาทลม และใหทานตามเวลาทจะทานครงตอไปตามปกต

ไมควรเพมปรมาณยาเปน 2 เทา

คำาเตอนและขอควรระวง

จำากดการดมสรา หรอเครองดมทมสวนผสมของแอลกอฮอล เพราะทำาใหงวงนอนเพมขน หามขบรถยนต ใชเครองจกรหรอทำางานทตองอาศยความตนตว เพราะยาทำาใหงวงซมพยายามอยาลกนงหรอยนอยางรวดเรว เพราะทำาใหเวยนหวหรอเปนลมไดยายงคงมฤทธอย 3-7 วนหลงจากหยดใชยาเพอใหเวลารางกายมการปรบตว หากสงเกตพบความผดปกตเกดขนใหปรกษาแพทยหรอ

35

เภสชกร

การเกบรกษา

เกบในภาชนะปดสนทใหพนมอเดกเกบใหพนแสง ความรอนและความชน

Amlodipine (แอมโลดพน)

ชอการคา Norvasc

ทำาไมจงตองใชยาน เปนยาลดความดนโลหตโดยออกฤทธขยายหลอดเลอดและใชบรรเทาอาการเจบหนาอกจากโรคแองไจนา (Angina)

วธใชยา รบประทานวนละ 1 ครงตามขนาดทใชรกษาตามแพทยสง เวลาในการรบประทานควรเปนเวลาเดยวกนของทกๆ วนเพอใหระยะหางของการใหยาเปนชวงเทาๆ กน

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน

ควรไปพบแพทยตามนดทกครงเพอใหแพทยประเมนและตดตามผลการใชยา และทำาการปรบขนาดยาหากขนาดยาทใชอยไมเหมาะสมหลกเลยงการรบประทานอาหารทโซเดยมสง ซงไดแกอาการทมเกลอมาก อาหารทมรสเคมเชน อาหารหมกดอง ไขเคม ปลาเคม ท การเปลยนอรยาบทจากการนงหรอนอนเปนลกขนและยนควรกระทำาอยางชาๆ เพอลดการหนามด มนงงยานอาจทำาใหมอาการมนงงจงควรหลกเลยงการขบรถหรอทำางานเกยวกบเครองจกรหากจะตองทำาการผาตดตางๆ รวมทงการผาตดทางทนตกรรมซงมการใชยาสลบ(general anesthesia) ควรบอกแพทยกอนทำาการผาตด วาใชยา amlodipine อย

เมอคณลมกนยา ควรทานทนททนกขนได แตถาเวลาททานใกลเคยงกบเวลาทจะทานครงตอไป ควรงดทานยาทลม และใหทานตามเวลาทจะทานครงตอไปตามปกต ไมควรเพมปรมาณยาเปน 2 เทา

ผลขางเคยงของยา ทพบไดแก หนามด มนงง เวยนศรษะ ออนเพลย เจบยอดอก (heartburn) มการเกรงตวของกลามเนอ รอนวบวาบตามตว ซงอาการเหลานจะหายไปเองเมอไดรบยาไประยะหนงเนองจากการปรบตวของรางกายใหเขากบยา แตหากมอาการรนแรงควรปรกษาแพทย

คำาเตอนและขอควรระวง

สตรมครรภหรอใหนมบตรหรอมโรคประจำาตวคอโรคหวใจ โรคตบหรอโรคไต ควรปรกษาแพทยผปวยซงใชยาตอไปน ควรใชดวยความระมดระวงในกลมเบตา บลอกเกอร (beta blocker)ไซเมทดน (cimetidine) เฟนทานล (fentanyl) ไซโคลสปอรน (cyclosporine) ดจอกซน (digoxin)

การเกบรกษา

เกบในภาชนะปดสนทใหพนมอเดกเกบใหพนแสงแดด ความรอนและความชน

36

Page 20: ยานอนหลับ

กอนรบประทานยาตวน ควรบอกหมอกอนวาคณไดรบยาอะไรอย โดยเฉพาะอยางยง ยา allopurinol cimetidine erythromycin lithium propranolol และ ยาสำาหรบไขหวด ยาแกแพ และยารกษาโรคหอบหดการไดรบยา theophylline พรอมกบยาตวน อาจทำาใหเกดอาการตนเตน นอนไมหลบ คลนไส อาเจยน หรอการไดรบขนาดยาเกน ฉะนน การใชยาน ไมควรไดรบยา theophylline รวมดวยไมควรรบประทานยารกษาโรคหวด ยาแกแพ ยารกษาหอบหด ทประกอบดวยพวก ephedrine epinephrine phenylephrine phenylpropanolamine หรอ pneudoephedrine โดยปราศจากคำาแนะนำาจากแพทย เพราะสารดงกลาวจะเพมผลขางเคยงของยาตวนบคคลเหลาน ควรบอกแพทยถงสภาวะของตนเองกอนใชยาตวน ไดแก หญงตงครรภ หญงใหนมบตร โรค glaucoma มะเรง โรคตอมธยรอยด โรคเบาหวาน โรคความดนโลหตสง โรคตบ โรคไต โรคหวใจ โรคหลอดเลอด

การเกบรกษาเกบในภาชนะปดสนท เกบใหพนมอเดก เกบยาเหนบในตเยน และ ยารปแบบอนใหเกบทอณหภมหอง และเกบใหพนทมความชน

ชอการคา สวนประกอบ

Almasal Theophylline 60 mg + Salbutamol sulfate 2 mg

AsianbronTheophylline anhydrous 150 mg + Glyceryl guaiacolate 90 mg

Bronchil Guaifenesin 90 mg + Theophylline 150 mg

Polyphed Theophylline 150 mg + Glyceryl guaiacolate 90 mg

Theosal Theophylline 60 mg + Salbutamol 2 mg

Terbutaline

ชอสามญTerbutaline

ชอการคาBricanyl Bricanyl terbuhaler Salterline Terbuno Vaccanyl

ทำาไมตองใชยาน

เปนยาขยายหลอดลม คลาย และ เปดทางผานไปทปอด ใหสามารถหายใจไดสะดวก ใชเพอบรรเทาอาการหอบหดเฉยบพลน และอาการหายใจไมออก ทเกดจากโรคถงลมโปงพอง โรคหลอดลมอกเสบ และโรคปอดอนๆ

Pharmacokinetics

20

Onset of action oral = 30-45 นาทProtein binding 25Metabolism เกดทตบกลายเปน inactive sulfate conjugatesHalf life 11-16 ชวโมงElimination ทางปสสาวะ

วธใชยาใหโดยการรบประทาน 3-4 ครงตอวน และ ถาใหทางการพน ใหทก 4-6 ชม โดยตองปฏบตตามคำาแนะนำา บนฉลากอยางเครงครด โดยยาตวนจะเรมทำางานภายใน 30 นาท

คำาแนะนำาระหวางใชยา

ถายาหมดประสทธภาพ หรอ ถาอาการของคณแยลง (โดยเฉพาะถาการหายใจลำาบาก หรอหายใจยากขน หลงจากการใชยาพน) ใหหยดใชยาน และพบแพทยไมควรใชยามากเกนไป หรอ บอยเกนไป เพราะการเพมขนาดยา สามารถทำาใหเกดอนตราย และสามารถลดประสทธภาพของยาไดถาเสมหะจากการไอระหวางทเกดอาการหอบหดเฉยบพลน เปลยนจากสขาวไปเปนสเหลอง เขยว หรอสเทา ควรพบแพทย เพราะอาการเชนน อาจเกดจากการตดเชอไดการเดนทาง ควรทจะพกยาใหไดตามทกำาหนดไว

เมอคณลมกนยา

ใหรบประทานยาทนททนกได และ ใหรบประทานยาอนตามเวลาเดม และ ถานกไดใกลกบเวลาทจะรบประทานยาครงตอไปควรจะรบประทานยาครงตอไปไดเลย โดยทไมตองรบประทานยาเพมขนาดเปน 2 เทา

อาการขางเคยงของยา

ถายปสสาวะไมปกต ปากแหง และระคายเคอง ใหบวนปากดวยนำาหลงจากการไดรบการรกษาแตละครงถาเกดอาการตวสน ตนเตน ปวดหว คลนไส อาเจยน นอนไมหลบ เหนอยงาย drowsiness dizziness เหงอออก มเสยงในห ใหพบแพทย ถาอาการเหลานรนแรง หรอ เปนเวลานานถาเกดอาการหวใจเตนไมสมำาเสมอ palpitations ปวดหนาอก ปวดหวใจ หายใจลำาบากมากขน มเสยงวด ใหพบแพทยทนท

คำาเตอนและขอควรระวง

ถาคณเปน หญงตงครรภ หญงใหนมบตร เปนโรคความดนโลหตสง ตอมธยรอยด overactive หวใจเตนไมเปนจงหวะ โรคหวใจ หรอ เปนลมชก หรอ ลมบาหม ใหบอกแพทยกอนใชยานกอนใชยาน ควรบอกแพทย หรอ เภสชกรกอนถงยาทใชอย โดยเฉพาะยา MAO inhibitors (isocarboxazid phenelzine และ tranylcypromine) ยากดระบบประสาท หรอยาโรคหอบหด และ b-blockers (atenolol carteolol esmolol labetalol metoprolol nadolol propranolol sotalol และ timolol)

การเกบรกษา

ใหเกบในภาชนะปดสนท และเกบใหพนมอเดก เกบในอณหภมหอง หางจากความรอน หลกเลยงการทำาใหภาชนะบรรจรว ไมควรเอาภาชนะบรรจไปจอไฟ หรอเตาเผา

21

ชอการคา สวนประกอบ

Bricanyl expectorantTerbutaline sulfate 03 mgml + Guaifenesin 133 mgml

Med-Broncodil Expectorant

Terbutaline sulfate 15 mg5ml + Guaifenesin 665 mg5ml

Terbosil ExpectorantTerbutaline sulfate 03 mgml + Guaifenesin 133 mgml

Terbron ExpectorantTerbutaline sulfate 15 mg5ml + Guaifenesin 665 mg5ml

TerbulinTerbutaline sulfate 15 mg5ml + Guaifenesin 665 mg5ml

Salbutamol

ชอสามญSalbutamol

ชอการคาAsmasal Bronchosol Butamol Ventolin Salmol

ทำาไมตองใชยานบรรเทา และ เปดทางเดนอากาศไปทปอด ทำาใหการหายใจสะดวกขน ชวยบรรเทาหอบหดเฉยบพลน และบรรเทาอาการหายใจไมออกจาก โรคหลอดลมอกเสบ โรคถงลมโปงพอง และ โรคปอด ใชปองกนการหายใจลำาบาก การหดเกรงของหลอดลม เมอมการออกกำาลงกาย

Pharmacokinetics

Peak effectOral 2-3 ชวโมง Nebulizationoral inhalation เกดขนภายใน 05-2 ชวโมงDuration of actionOral 4-6 ชวโมง Nebulizationoral inhalation 3-4 ชวโมงMetabolism เกดขนทตบ กลายไปเปน inactive sulfate อก 28 จะพบในปสสาวะในรปของ unchanged drugHalf life Oral 27-5 ชวโมง Inhalation 38 ชวโมงElimination 30 พบใน urine ในรปของ unchanged drug

วธใชยา

22

ให 2-4 ครงตอวน โดยใหโดยการรบประทาน ถาใหโดยทางยาพน จะใหทก 4-6 ชมใช 15 นาท กอนการออกกำาลงกาย เพอปองกนปญหาของการหายใจ โดยปฏบตตามคำาสงแพทยอยางเครงครดยาพนจะเรมไดผลภายใน 5-15 นาท และ จะมการออกฤทธไดเปนเวลา 3-4 ชม

คำาแนะนำาระหวางใชยา

ยาพน ตองทำาความสะอาดอยางสมำาเสมอ และ ถายาหมดประสทธภาพ หรอ คณมอาการแยลง ใหพบแพทยทนทไมควรใชยาในขนาดทเพม หรอ บอยมากขน เพราะทำาใหเกดอนตายไดเวลาจะเดนทาง ตองเอายาไปดวยทกครง

อาการขางเคยงของยา

การรบรสไมปกต ปากและคอแหงหรอระคายเคอง จากการใชยาพน แกโดยการใหกลวปากดวยนำาตวสน อาการตนเตน นอนไมหลบ คลนไส เสยงแหบ ไอ ใหพบแพทยถาอาการเหลานรนแรงหรอยาวนานหายใจลำาบากมากขนจากการใชยาพน หวใจเตนเรวขน ใหหยดใชยาและพบแพทย

คำาเตอนและขอควรระวง

กอนใชยาตวน ใหบอกแพทยกอนวา คณเปน หญงตงครรภ หญงใหนมบตร เปนโรคหวใจ โรคความดนโลหตสง ตอมธยรอยด overactive โรคลมชก หรอ โรคเบาหวานยาตวน มผลกระทบถงการตอบสนองของคณตอยาบางชนด เชน ยารกษาโรคหวด ยา MAO inhibitors (isocarboxazid phenelzine และ tranylcypromine) ยากดระบบประสาท หรอยาโรคหอบหด และ beta-blockers (atenolol carteolol esmolol labetalol metoprolol nadolol propranolol sotalol และ timolol)

การเกบรกษา

เกบในภาชนะปดสนท และเกบใหพนมอเดก เกบในอณหภมหอง ถาเปน syrup อาจเกบในตเยนได แตถาเปนยาพน ไมควรเกบในตเยน หรอ ใกลความรอน

ชอการคา สวนประกอบ

Almasal Salbutamol sulfate 2 mg + Theophylline 60 mg

Asmasal Expectorant

Salbutamol 1 mg + Guaifenesin 50 mg

Clenil compositumSalbutamol 100 mg + Beclomethasone dipropionate 50 mg

Theosal Salbutamol 2 mg + Theophylline 60 mg

Ventolin Expectorant Salbutamol sulfate 1 mg + Guaifenesin 50 mg

23

Prednisolone

ชอสามญPrednisolone

ชอการคาDi-Adreson-F Opredsone Prednisolone Polypred Pred-Mild Pred-Forte Predisone

ทำาไมตองใชยานยาตวนเปน corticosteroid ซงคลายกบ hormone ตามธรรมชาต ซงผลตโดย adrenal glands โดยชวยบรรเทาอาการอกเสบ ( บวม รอน แดง และ เจบ ) และใชรกษาขอตออกเสบ และความผดปกตของ ผวหนง เลอด ไต ตา ตอมธยรอยด และ ลำาไส รกษาอาการแพอยางรนแรง หอบหด และความบกพรองของ adrenal cortical

Pharmacokinetics

Protein binding 65-91 ( โดยขนอยกบความเขมขน )Metabolism เกดขนทตบ และยงถก metabolize ทเนอเยอของรางกายดวย กลายเปน inactive compoundHalf life 36 ชวโมงBiological 18-36 ชวโมงEnd state renal disease 3-5 ชวโมง Elimination ขบถายออกทางปสสาวะ โดย pricipally as glucuronides sulfates and unconjugated metabolites

วธใชยา

ถาคณใชยาน วนเวนวน ใหรบประทานตอนเชาในวนแรก และไมรบประทานในวนท 2 ปละรบประทานอกตอนเชาของวนท 3 และไมรบประทานในวนท 4 โดยรบประทานไปเรอย ๆ ตามแพทยสงถารบประทานยาตวน วนละครง ใหรบประทานตอนเชาพรอมอาหารเชาถารบประทานยาน มากกวาวนละ 1 ครง ใหรบประทานในชวงหางกนในเวลาทเหมาะสมไมควรหยดรบประทานยาน โดยปราศจากคำาแนะนำาของแพทย เพราะการหยดยาอาจทำาใหเกดอาการดงตอไปนได เชน สญเสยความรสกอยากอาหาร คลนไส อาเจยน drowsiness stupor ปวดศรษะ เปนไขเจบทขอและกลามเนอ peeling skin และ นำาหนกลด ถาไดรบยาปรมาณมากในเวลานาน แพทยจะคอยๆ ลดขนาดยาลง เพราะ จะปรบนาดยากอนทจะหยดยาอยางสมบรณ

คำาแนะนำาระหวางในยา

ถาคณไดรบยาน เปนเวลานาน คณควรจะตองตรวจเลอด เปนระยะ ๆ X-rays ตรวจตา ความดนโลหต ความสง นำาหนก และตรวจทางกายภาพ โดยการตรวจรางกายน สำาคญสำาหรบเดก เพราะยาตวน จะทำาใหการเจรญเตบโตของกระดกชาลงยาตวน ควนจะไดรบอยางสมำาเสมอ เพอใหมประสทธภาพ และ ไมควรใชมากจนเกนไป บอยเกนไป และใชนานเกนทแพทยสง โดยถาเกดอาการทแย ใหพบแพทย เพราะขนาดยาทคณไดรบ อาจจะตองการปรบกไดแพทยอาจจะบอกใหคณชงนำาหนก ทก ๆ วน และ ใหคณรายงานนำาหนกทผดปกตบอกแพทย หมอฟน และแพทยผาตด ทกำาลงจะรกษาคณ วาคณกำาลงไดรบยานอย (ถงแมวาคณจะหยดการรกษาดวยยาตวนมาแลว 12 เดอนกตาม)

24

อาการขางเคยงของยา

ถาเกดอาการคลนไส อาเจยน ระคายเคองกระเพาะ ใหรบประทานยาพรอมอาหาร หรอนม ถาอาการเหลานยงคงอย หรอ อจจาระของคณมสดำา ใหพบแพทยถาเกดอาการปวดศรษะ dizziness นอนไมหลบ depression ตนเตน อารมณไมปกต เปนสว ผวบาง เหงอมากขน ผมยาวเรวขน หนาแดง แผลถลอกงาย มจดสมวงบนผวหนง มระยะเวลาของการมประจำาเดอนผดปกต หรอขาดการมประจำาเดอน โดยถาอาการเหลาน คงอยเปนเวลานาน หรอรนแรงใหพบแพทยปญหาในระยะยาว ไดแก นำาหนกมากขน เทาบวม ขอเทาบวม และ ขาดานลางบวม มแผลทกลามเนอ และ กลามเนอออนแรง แผลทตา ปญหาในการมองเหน เปนหวด หรอตดเชอ เปนอาการหลงๆ ของการใชยานานๆ ใหพบแพทย

คำาเตอนและขอควรระวง

กอนทจะรบยาน ควรบอกแพทยวาคณไดรบยาตอไปนอยดวยคอ aspirin ยารกษาโรคขออกเสบ ยาปองกนการแขงตวของเลอด เชน warfarin (coumarin) ยาขบปสสาวะ estrogen (ยาคมกำาเนด) phenytoin rifampin และ phenobarbital ไมควรจะรบวคซน การทำาใหเกดการคมกนโรค ( immunization ) หรอการทดสอบทางผวหนง ตางๆ ขณะทไดรบยานอย ยกเวนวา แพทยจะบอกใหคณ โดยเฉพาะเลยวาคณสามารถรบไดกอนหนาทจะไดรบยาน ควรบอกแพทยดวยถาคณตงครรภ คาดวาจะตงครรภ ตองการทจะตงครรภ หรอ คณเปนหญงใหนมบตร โดยถาคณกำาลงจะตงครรภ คณควรพบแพทย เพราะยาตวน สามารถ ทำาใหเกดอนตรายกบเดกทอยในครรภ หรอ เดกทดมนมมารดากอนทจะรบยาน ควรบอกแพทยถงประวตการใชยาของคณกอน โดยถาคณเปนโรคตบ โรคไต โรคลำาไส หรอ โรคหวใจ โรคความดนโลหตสง underactive thyroid gland myasthenia gravis osteoporosis (brittle bones) ตดเชอ herpes ทตา หรอ การตดเชออนๆ หรอ มประวตการเปนวณโรค โรคลมชก ulcers หรอ โรคเกยวกบการแขงตวของเลอดถามประวตเปน ulcers หรอ ไดรบขนาดยาของ aspirin ทมาก หรอ ไดรบยารกษาโรคขออกเสบ ใหจำากดปรมาณการดมของเครองดม แอลกอฮอล ขณะทใชยาน เพราะยานสามารถ ทำาใหกระเพาะและลำาไส ไวตดการเกดระคายเคองจากการใชแอลกอฮอล aspirin และยารกษาไขขออกเสบ และจะเพมอตราเสยง ของการเกด ulcersรายงานการเกด injury หรอ อาการการตดเชอ (ไข เจบคอ เจบระหวางการถายปสสาวะ และปวดกลามเนอ) โดยเกดขนระหวางการรกษา และ ภายใน 12 เดอน หลงจากการรกษา ดวยยาน โดยตองการปรบขนาดยา ถาคณเปนโรคเบาหวาน ยาตวน จะเพมระดบนำาตาลในเลอดของคณ โดยถาคณควบคมนำาตาล ในเลอดของคณทบาน ใหทดสอบนำาตาลในเลอด และในปสสาวะ บอยกวาปกต และพบแพทย ถาระดบนำาตาลในเลอดสง หรอ ถามนำาตาลในปสสาวะ โดยขนาดยาของยาเบาหวาน และอาหารของคณ อาจจะตองปรบขนาด

การเกบรกษา

เกบรกษาในภาชนะปดสนท และ เกบใหพนมอเดกเกบในอณหภมหองถาคณเปนโรค arthritis ควรบอกแพทย หรอ เภสชกรวาคณไมตองการขวด child-resistant cap

25

ชอการคา สวนประกอบ

BlephamidePrednisolone acetate 02 + Na sulfacetamide 10

Denson Prednisolone 25 mg + Nitrofurazone 2 mg

Farakil Prednisolone 05 + Neomycin 03

Mysolone-N Prednisolone 5 mg + Neomycin sulfate 5 mg

Otosil Prednisolone 05 + Chloramphenical 5

Ketotifen

กลไกการออกฤทธของยาorally active agent ซงเปน antihistamine อยางมนยสำาคญ และมสมบตเปน antianaphylactic ซงสามารถใชอยางไดผลด ในการปองกน การเกดโรคหอบหด

ชอสามญKetotifen

ชอการคาAmitone Asmahoc Katifen Ketofen Sykofen Zediten

ทำาไมตองใชยานantiasthmatic agent

อาการขางเคยงของยาsedation และ drowsiness โดยอาจจะตองลดขนาดยาลง หรอ หยดการใชยา ถาความรนแรงไมลดลง โดยแอลกอฮอล อาจจะเสรมฤทธของ การเกดอาการขางเคยง ของยากได และยงมรายงานการเกดอาการ นำาหนกเพมขน ปากแหง ปวดศรษะ dizziness และ giddiness

26

Benzonatate

ขอบงใชใชแกไอแหง

ชอการคาTesalon

วธใชยาถาเปน Capsule ไมควรเคยวหรอละลายยา กรณอาย gt 10 ป ถงผใหญ ทาน 1 capsule ทก 4 ชม ไมควรเกน 6 capsuleวน อาย lt10 ป ขนาดยาทให 8 mgkgวน โดยบงให 3 ndash6 ครง

คำาแนะนำาระหวางใชยานหามเคยวหรอหก capsule

เมอคณลมทานยาใหรบประทานทนททนกได แตถาใกลกบเวลาทจะทานครงตอไป ไมตองทานยาครงทลม ใหขามไปทานครงปกต ไมควรทานยาเพมเปน 2 เทา

ผลขางเคยงของยา ในบางรายอาจเกดอาการ

สงบระงบ ปวดหว วงเวยน คดจมก คลนไส ไมสบาทอง ทองผก ผนคนสามารถใชไดในสตรมครรภ และระหวางการใหนมบตรไมควรใชยานในผปวยทแพยา

Codeine27

ชอการคาCodipront

Pharmacokinetics

ยาตวนดดซมไดดทาง GI tract หลงจากใหยาทาง oral แลวพบวา ยาจะออกฤทธเปน antitussive ภายในเวลา 1-2 ชวโมง และฤทธจะอยไดนานถง 4 ชวโมง ยาตวนจะกระจายไปยงนำานมไดดวยยาตวนถก metabolize ทตบ โดยกระบวนการ O-demethylation N-demethylation และบางสวนจะเกด conjugation ดวย glucuronic acid และถกขบออกทาง urine

วธใชยา

ผใหญ 10 ndash 20 mg ทก 4 ndash 6 ชม ไมควรทานเกน 120 mgวนเดก อาย 6 ndash 12 ป ทาน 5 ndash10 mg ทก 4 ndash 6 ชม ไมควรทานเกน 60 mgวนอาย 2 ndash 6 ป ทาน 25 ndash 5 mg ทก 4 ndash 6 ชม ไมควรทานเกน 30 mgวน

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน

ระหวางทใชยานไมควรขบรถ หรอทำางานทตองใชสตตลอดเวลาไมควรทานยานรวมกบเหลาไมควรใชแกอาการไปเรอรงทเกดจาก การสบบหร หอบหด ถงลมโปงพอง หรออาการไอทมเสลดเยอะ นอกจากอยภายใตการดแลของแพทยอาจมอาการปากแหง ทองผกไดอาจมอาการไมสบายทองใหแกโดยทานพรอมอาหาร หรอดมนมตาม

อาการขางเคยงของยาอาจมอาการ คลนไส อาเจยน วงเวยน สงบระงบ ทองผก

คำาเตอนและขอควรระวง

ไมควรใชยานกบผปวยหอบหดหลกเลยงการใชยานในสตรมครรภไมควรใชยานในสตรทใหนมบตรไมควรใชยานในเดกระวงการใชยานในผปวย โรคตบ ไต ผปวยทมธยรอยด ฮอรโมนตำา และคนสงอาย

การเกบรกษาเกบในภาชนะปดสนท ใหพนมอเดก ทอณหภมหอง

Dextromethorphan

ชอสามญDextrometrophan

28

ชอการคาCortuss Dextroral pusiran Polydex PPolydex Y Rocof Menthol Tussils 5

กลไกการออกฤทธdepressing the cough reflex (กดศนยการไอ) โดยไมมฤทธเปนยาขบเสมหะ (expectorant) ใน dose ของการรกษา ยาตวนจะไมยบยง ciliary activity

Pharmacokineticsดดซมไดเรวทาง GI tract การออกฤทธของยา จะมผลภายใน 15-30 นาทหลงรบประทานยาแลว ระยะเวลาในการออกฤทธประมาณ 3-6 ชม With conventional dosage forms

วธใชยา

ผใหญ และเดกอาย gt 12 ป 10-20 mg ทก 4 ชม หรอ 30 mg ทก 6-8 ชม แตไมควรเกน 120 mg วน หรอ ควรรบประทานตามแพทยสงเดก 6-12 ป 5-10 mg ทก 4 ชม หรอ 15 mg ทก 6-8 ชม แตไมควรเกน 60 mgวน หรอควรรบประทานตามแพทยสงเดกอายนอยกวา 2 ป ดเปนรายบคคลไปวาจะใหขนาดยาเทาไหร โดย dosage ปกตของยาตวนจะเปนแบบ extended-release oral suspension containing the polistirexผใหญและเดกอาย gt 12 ป 60 mg วนละ 2 ครงเดก 6-12 ป 30 mg วนละ 2 ครงเดก 2-6 ป 15 mg วนละ 2 ครงในรปแบบ Lozenges จะไมใชในเดกอายตำากวา 6 ป

ขอบงใชใชบรรเทาอาการไอ จากการระคายเคองของคอ และหลอดลม ซงเกดจากไขหวด หรอ สารระเหยทระคายเคอง โดยยาตวนมผลด ในการรกษาอาการไอ แบบเรอรงทไมมเสมหะ

ขอควรระวง

adverse effects ของยาตวนมนอย โดยอาจเกดอาการคลนไส และหรอ เกด GI disturbances อนๆ slight drowsiness และ dizziness ยานไมทำาใหเกดอาการ analgesia ไมทำาใหเกดการเสพตด และอาจม หรอไมมอาการ CNS depression กได การใหยาตวน จะเกยวกบการหลง histamine และควรในอยางระมดระวงในเดกทมประวตเปนโรคภมแพระวงการใชใน sedated หรอ debilitated patientsไมควรใชกบอาการไอแบบเรอรง ในผปวยทมการสบบหรนานๆ โรคหอบหด หรอ โรคถงลมปอดโปงพอง หรอไอทมเสมหะมากเกนไป โดยถามอาการไอมากกวา 1 สปดาห หรอ เปนซำาอกหลงจากทหายไปแลว หรอ เกดอาการไอรวมกบอาการไขสง ผน หรอ ปวดศรษะ ควรปรกษาแพทยยา Dextromethorphan ทมสวนผสมของ aspartame (Nutra Sweet) ควรระวงการใชในผปวยทเปน phenylketonuria ซงผปวยโรคนควรจำากด การไดรบ phenylalanine เพราะ Nutra Sweet จะถก metabolize ใน GI tract ไปเปน phenylalanineยา Dextromethorphan ทมสวนผสมของ tartrazine ถงแมวาอบตการณ การเกดการแพตอ tartrazine จะตำาแตการแพน มกพบบอยในผปวยทแพ aspirin

29

Antihistamine

ยาแกแพเปนยาหลกสำาหรบการรกษาโรคภมแพ ยาแกแพในระยเรมแรกจะมผลขางเคยงทไมพงปราถนา เชนอาการปากแหง ทำาใหเกดการงวงซมซงเปนผลเสยตอการทำางาน การทำางานของยาแกแพจะออกฤทธท H1-receptor คณสมบตของยาแกแพมดงน

bull ลดอาการทเกดจากการหลง histamine เชน อาการจาม คนจมก นำามกไหล bull แตไมลดอาการของคดจมก bull สามารถลดอาการคนตา และคนห bull ยาแกแพสวนใหญออกฤทธเรว

เนองจากผลขางเคยงของยาแกแพมมากจงไดมการพฒนายาแกแพรนใหมทมผลขางเคยงตำา ขณะเดยวกนกยงคงมประสทธภาพ ยารนใหมตองมประสทธภาพในการรกษาดงน

1 เยอบจมกอกเสบจากโรคภมแพทงชนดเปนทงป Perrenial allergic rhinitis และเปนเฉพาะฤด seasonal allergic rhinitis

2 เยอบตาอกเสบจากโรคภมแพ 3 ลมพษ ยาทจดวาไดผลดสำาหรบลมพษคอ cetiricineterfenadine ซงออกฤทธเรว

และลดอาการคนไดเปนอยางด 4 ผวหนงอกเสบแบบ Atopic dermatitis ยาทใชไดผลดคอ

cetirizineloratadineketotifen 5 โรคหด asthma โดยเฉพาะผปวยโรคหอบหดทมอาการภมแพมอาการคดจมก และนำามก

ไหล

ผลขางเคยงของยา

1 อาจจะทำาใหงวง ซม และนำาหนกตวเพม แตอาการนอยกวายาแกแพรนแรกๆ 2 พษตอหวใจ astemazoleterfenadine จะมผลตอการเตนของหวใจ แตยาตวอน

ไมมผลตอการเตนของหวใจ

ขอระวงในการใชยา

1 ควรจะตองระวงการใชยาอน เพราะอาจจะเกดปฏกรยา ยาทตองระวงไดแก erythromycinketoconazoleitraconazole

2 ไมควรใชยานในคนตงครรภ

30

3 ไมควรใชยานในคนทเลยงลกดวยนมแม 4 ควรจะระมดระวงในคนทเปนโรคไต และโรคตบ

Albuterol (อลบเทอรอล)หรอ Salbutamol ( ซลบทามอล)

ชอทางการคา Ventolin inhaler

ทำาไมจงตองใชยาน เปนยาขยายกลามเนอบรเวณหลอดลม ทำาใหชองวางในหลอดลมขยายใหญ จงหายใจสะดวกขน ใชในผทมปญหาเกยวกบการหายใจทมสาเหตมาจากหลอดลมอกเสบ ถงลมโปงพอง และโรคปอดอนๆ นอกจากนยงใชในการปองกนอาการหลอดลมตบหลงจากออกกำาลงกาย

วธใชยา กรณทเปนยาพน มวธการใชยาดงน

เขยาทใสยาพนหายใจออกใหไดมากทสดขณะทปากกำาลงปดอยเปดฝากระบอกยาพนออก แลวอมปากกระบอกยาโดยเอารมฝปากประกบปากกระบอกยาใหแนบสนทโดยรอบกดทใสยาพนเพอใหยาเขาปากพรอมกบสดลมหายใจเขาชาๆ โดยตองแนใจวายาผานเขาสลำาคอหมดโดยไมคาง อยตามซอกฟนหรอลน ถาใชกบเดกควรใหผใหญชวยเหลอ โดยปดจมกเดกใหสนทแลวกดยาพนเขาปากเดก เพอใหแนใจวายาไดผานเขาสลำาคอเดกกลนลมหายใจประมาณ 2-3 วนาท แลวจงปลอยลมหายใจออกชาๆ

หลงจากใชแลวถายงคงมความรสกวายายงเขาไปไมถงปอด จะมเครองมอทจะชวย เรยกวา spacer (สเปเซอร) ซงเปนกระบอกพลาสตกกลวง ใชสวมตอจากกระบอกพน จะทำาใหใชยาพนไดอยางมประสทธภาพมากขน ถาไมเขาใจวธการใชยาไมวากรณใดกตามควรปรกษาแพทยหรอเภสชกรใหอธบายวธการใชจนเขาใจโดยละเอยด และควรพบแพทยตามนดหรอเมอยาหมด กรณทเปนยาเมดใหรบประทานครงละ 1-2 เมด วนละ 3-4 ครง ตามคำาแนะนำาของแพทย

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน

ควรทำาความสะอาดอปกรณการพนอยางสมำาเสมอตามคำาแนะนำาทแนบมาเมอใชยาตามปกตแตไมสามารถปองกนหรอรกษาอาการไดใหพบแพทยอยางเรงดวนทสดอยาเพมขนาดการใชยาเองในแตละครงหรอเพมความถในการใชมากกวาทแพทยสงเพราะจะทำาให

31

ไดรบขนาดยามากเกนไป เกดอนตรายได

เมอคณลมกนยา ควรทานทนททนกขนได แตถาเวลาททานใกลเคยงกบเวลาทจะทานครงตอไป ควรงดทานยาทลม และใหทานตามเวลาทจะทานครงตอไปตามปกต ไมควรเพมปรมาณยาเปน 2

เทา

ผลขางเคยงของยา เกดไมบอยนกแตถาเกดขนใหรบพบแพทยทกำาลงรกษาอย อาการเหลานคอ การรบรสเปลยนไป ปากแหง มการระคายเคองบรเวณปากและลำาคอ นอนไมหลบ คลนไส ไอ และถายงใชแลวทำาใหหายใจลำาบากขนหรอใจสน ใหหยดใชยานทนทแลวพบแพทยโดยดวน

คำาเตอนและขอควรระวง ถามภาวะดงตอไปนควรแจงใหแพทยทราบ คอกำาลงตงครรภหรอใหนมบตร โรคหวใจ โรคความดนโลหตสง โรคตอมไทรอยดเปนพษ โรคลมชก โรคเบาหวาน และควรบอกแพทยวากำาลงใชยาอนอะไรอยบาง ทงทไดรบจากแพทยอนๆ หรอซอใชเองกตาม รวมทงการแพยาตางๆ ดวย

การเกบรกษา

เกบในภาชนะปดสนทใหพนมอเดกเกบใหพนแสงแดด ความรอนและความชนไมควรเกบในตเยนหรอใกลเตาไฟ

Allopurinol (อลโลพรนอล)

ชอการคา Alinol Allopin Allorin Apnol Apurol Loporic Medoric Puricin Puride SigapurolUricad Valeric Xanol Zyloric

ทำาไมจงตองใชยาน ยานใชเพอปองกนอาการกำาเรบของโรคเกาทในโรคเกาทเรอรงเทานน โดยออกฤทธลดการสรางกรดยรก ไมสามารถจะบรรเทาอาการของโรคเกาทเมอโรคเกาทกำาเรบแลวได ดงนนจงตองรบประทานและปฎบตตาม แพทยสงอยางเครงครด พยายามไมลมรบประทานยา และรบประทานอยางถกตองครบถวน

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน ระหวางทใชยานควรดมนำาประมาณแปดแกวตอวน สราหรอเครองดมทมแอลกอฮอลจะลดฤทธของยา ระหวางทรบประทานยาน ไมควรรบประทานนำาผลไมหรอวตามนซมากจนเกนไป เพราะวตามนซจะทำาใหปสสาวะเปนกรด และเกดนวในไตได

เมอคณลมกนยา ควรทานทนททนกขนได แตถาเวลาททานใกลเคยงกบเวลาทจะทานครงตอไป ควรงดทานยาทลม และใหทานตามเวลาทจะทานครงตอไปตามปกต ไมควรเพมปรมาณยาเปน 2 เทา

32

ผลขางเคยงของยา อาจพบอาการคลนไส อาเจยน ทองเสย อาหารไมยอย จงควรรบประทานยาหลงอาหารเพอปองกนอาการ ถาเกดอาการมากหรอทนไมไหวใหรบพบแพทย และอาจเกดผนตามผวหนง เจบปวดเมอปสสาวะ ปสสาวะมเลอด ระคายเคองตา ปากหรอรมฝปากบวม ใหหยดยาและพบแพทยทนท ยานอาจทำาใหมนงง เมอทานยานแลวมอาการมนงง ควรระมดระวงหากตองขบรถหรอทำางานเกยวกบเครองจกรกล

คำาเตอนและขอควรระวง หญงตงครรภหรอใหนมบตรและผปวยโรคไต โรคตบ ความดนโลหตสง เบาหวาน ควรปรกษาแพทยกอนใชยา ถาใชยาอนอยกอนหรอจะใชยาอนควบ ควรปรกษาแพทยหรอเภสชกร เพราะอาจทำาใหเกดอาการอนไมพงประสงคได

การเกบรกษา

เกบในภาชนะปดสนทใหพนมอเดก เกบใหพนแสง ความรอนและความชน

Amiloride and Hydrochlorothiazide (อะมโลไรด และ ฮยโดรคลอโรไธอะไซด)

ชอการคา Amihydrozide Amilide Hyperretic Miduret Milorex Miretic Moduretic Poli-uretic Renase Sefaretic

ทำาไมจงตองใชยาน เปนยาขบปสสาวะ ใชสำาหรบรกษาโรคความดนโลหตสงและอาการบวมนำาทเกดจากความผดปกตตางๆ เชน โรคหวใจ ยานไปทำาใหไตขจดนำาและเกลอสวนเกนออกจากรางกายทางปสสาวะ

วธใชยา รบประทานวนละ 1 ครงในตอนเชาพรอมอาหาร

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน ควรไปพบแพทยตามเวลานดหามหยดยาเองโดยทไมไดปรกษาแพทย แลหามใชยาชนดอนรวมดวยเกนกวาทแพทยสง

ควรรบประทานอาหารทมรสเคมนอยหรออาหารทมเกลอโซเดยมตำาและควรออกกำาลงกายทกวน จำากดอาหารทมเกลอโปแตสเซยมสง เชน กลวย ลกพรน ลกเกด นำาสมและนม

เมอคณลมกนยา ใหรบประทานทนททนกได ถาหากจำาไมไดจนถงวนรงขน ใหกนยามอตอไปตามปกตไมตองกนยาทลม

ผลขางเคยงของยา

อาจพบอาการคลนไส อาเจยน ทองเสย เบออาหาร ปวดทอง แนนทอง มลมในทอง ถาเกดอาการดงกลาวใหรบประทานยานพรอมอาหาร แตถาหากอาการยงคงอยหรอรนแรงขนใหพบแพทยอาการปสสาวะบอย มนงง ปวดหว ปญหาเหลานจะลดลงหลงจากทคณทานยานเปนเวลา 2-3 สปดาห ถาหากมอาการอยใหพบแพทยหากมอาการเหลานใหรบไปพบแพทยโดยดวนกลามเนอออนแรงหรอเกดตะครว ออนลา หวใจเตนชาหรอไมสมำาเสมอ เจบคอ ฟกชำางายผวหรอตาเหลองผนแดง

คำาเตอนแลขอควรระวง

33

ควรแจงใหแพทยทราบ ถาเปนโรคเบาหวาน เกาท แพยาซลฟา หรอเปนโรคตบ โรคไต กำาลงตงครรภ หรอใหนมบตร

แจงแพทยหรอเภสชกรใหทราบวาใชยาอะไรอยบาง โดยเฉพาะยา แคปโทพรล ดจอกซน อนาลาพรล ไลซโนพรล ลเธยม ยาเสรมโปแตสเซยม ยารกษาโรคขอ ยารกษาโรคเบาหวานหรอยาลดความดนโลหตหามรบประทานยาชนดน ถากำาลงรบประทานยาสไพโรโนแลคโทน หรอไทรแอมเทอรนอยเครองดมทมแอลกอฮอลอาจเพมฤทธของยาตวนจะทำาใหเกดอาการมนงงหรอปวดศรษะได จงไมควรใชรวมกนหากจะตองรบการผาตด หรอทำาฟนใหแจงแพทยวากำาลงใชยานอยถาเกดอาการปวยแลวทำาใหอาเจยนหรอทองเสยทำาใหสญเสยนำามาก ใหปรกษาแพทยหามใหยานแกผอนใช

การเกบรกษา เกบในภาชนะปดสนททอณหภมหอง พนจากแสง ความชนและจากมอเดก

Amiodorone (อะมโอดาโรน)

ชอการคา Cordarone

ทำาไมจงตองใชยาน ใชรกษาหรอปองกนภาวะหวใจเตนผดจงหวะ โดยยานจะลดการทำางานของเสนประสาทในหวใจและลดการทำางานทมากเกนไปของหวใจ

วธใชยา รบประทานวนละ 1-2 ครง ตามคำาสงแพทย อาจจะตองใชยานนาน 1-3 สปดาห จงจะเหนผลการรกษาและตองใชยานเปนเวลาหลายเดอน กอนทผลของยาจะออกฤทธเตมท

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน

ควรไปพบแพทยตามนด เพอตดตามผลการรกษาควรปฏบตตามคำาแนะนำาของแพทยเกยวกบการสบบหร อาหาร เครองดมทมแอลกอฮอลและคาเฟอน บหรและเครองดมทมคาเฟอนอาจจะทำาใหหวใจเตนผดจงหวะมากขนและมผลตอการออกฤทธของยา

เมอคณลมกนยา ใหเวนยามอนนไปเลยและรบประทานมอตอไปตามปกต หามรบประทานยาสองมอควบ

ผลขางเคยงของยา

ถามอาการคลนไส อาเจยน ทองผก เบออาหาร ปวดทอง ใหแกไขโดยรบประทานยาพรอมอาหารถามอาการมอสน เดนลำาบาก วงเวยน ออนเพลย กลามเนอออนเปลย นอนไมหลบ ปวดศรษะ เสอมสมรรถภาพทางเพศ นำาหนกตวลดลง การรบรสหรอกลนผดปกต การมองเหนผดปกต เชน มองภาพไมชดเจน เหนแสงรอบๆ วตถ ตาไมสามารถสแสงหรอตาแหง หนาแดง มการบวมของเทา ขอเทา ขาทอนลาง ผวเปลยนเปนสคลำาๆ (โดยเฉพาะทหนาและมอ) และผวหนงไวตอแสง ใหปรกษาแพทยถามอาการไอ หายใจหอบหรอมอาการเจบเมอหายใจ ทองบวม หวใจเตนเรวหรอผดปกตใหรบปรกษาแพทยทนท (อาการดงกลาวนสามารถเกดขนไดหลงจากทคณหยดยา)

คำาเตอนแลขอควรระวง

ควรแจงใหแพทยทราบ ถามประวตของโรคปอด ตบ หวใจ ตอมไทรอยด กำาลงตงครรภหรอใหนมบตรควรบอกกบแพทยหรอเภสชกรวากำาลงใชยาอนอย โดยเฉพาะยาตอไปน คอ เฟนโทอน วอรฟารนหรอยาตานการแขงตวของเลอด ด

34

จอกซน โพรเคนาไมด ควนดน และยาอนๆ ทใชรกษาโรคหวใจการใชยานอาจทำาใหผวหนงไวตอแสงแดดมากกวาปกต ซงผลดงกลาวจะปรากฎอยนานเปนสปดาหหรอเปนเดอน หลงจากทหยดรบประทานยาแลว ดงนน ถาจะออกไปนอกบานเปนเวลานานๆ ควรใสเสอแขนยาวและใชผลตภณฑกนแดด การสมผสแสงแดดจะทำาใหผวเปลยนเปนสคลำา ซงอาจจะไมหายเปนปกตหลงจากหยดใชยานแลวหากตองเขารบการผาตดหรอทำาฟน ใหบอกแพทยหรอทนตแพทยวากำาลงใชยานอย หรอมการใชยานภายในระยะ 2 เดอนทผานมาหามใหยานแกผอนใช

การเกบรกษา เกบในภาชนะปดสนททอณหภมหอง พนจากแสงแดดและจากมอเดก

Amitriptyline (อะมทรบไทลน)

ชอการคา Polytanol Tripta Triptyline Tryptanol

ทำาไมจงตองใชยาน เปนยาตานอาการซมเศรา ใชรกษาภาวะซมเศราและอาจมขอบงใชอนๆ ตามแพทยสง เชน บรรเทาอาการปวดเรอรง รกษาอาการปสสาวะรดทนอนในเดก แผลในกระเพาะอาหาร เปนตน ผทรบประทานยานควรไดรบการดแลและปฏบตตามทแพทยแนะนำาอยางเครงครด การปรบเปลยนขนาดยาหรอการหยดรบประทานยา ตองไดรบคำาสงจากแพทยเทานน

วธใชยา

รบประทานใหถกขนาดและสมำาเสมอตามแพทยสง หามหยดยาดวยตนเอง เพราะยาจะออกฤทธไดเตมทตองใชเวลาหลายสปดาหรบประทานยานในขณะทองวางหรอพรอมอาหารกได แตการรบประทานยาพรอมอาหารหรอหลงอาหารทนทจะชวยลดการระคายเคองกระเพาะอาหาร

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน บอกใหแพทยทราบถา

มประวตแพยาอนตงครรภหรอวางแผนตองการมบตร เพราะยานเปนอนตรายตอทารกในครรภกำาลงใหนมบตรเพราะยาสามารถผานทางนำานมสทารกและทำาใหเดกงวงซมไดกำาลงใชยาอนซงสงโดยแพทยหรอทนตแพทยทางอนหรอการซอยาจากรานขายยาในกรณเจบปวยเลกนอย เชน ยาแกหวด ยาแอสไพรนแกปวด ยาลดกรดในกระเพาะอาหาร เปนตนมโรคประจำาตวหรอมปญหาสขภาพอนๆ เชน มประวตเปนโรคหอบหด โรคลมชก โรคหวใจ ตอหน โรคตบ โรคจต พษสราเรอรง กอนเขารบการผาตดหรอทำาฟน รวมทงกรณไดรบบาดเจบฉกเฉน

เมอคณลมกนยา ควรทานทนททนกขนได แตถาเวลาททานใกลเคยงกบเวลาทจะทานครงตอไป ควรงดทานยาทลม และใหทานตามเวลาทจะทานครงตอไปตามปกต

ไมควรเพมปรมาณยาเปน 2 เทา

คำาเตอนและขอควรระวง

จำากดการดมสรา หรอเครองดมทมสวนผสมของแอลกอฮอล เพราะทำาใหงวงนอนเพมขน หามขบรถยนต ใชเครองจกรหรอทำางานทตองอาศยความตนตว เพราะยาทำาใหงวงซมพยายามอยาลกนงหรอยนอยางรวดเรว เพราะทำาใหเวยนหวหรอเปนลมไดยายงคงมฤทธอย 3-7 วนหลงจากหยดใชยาเพอใหเวลารางกายมการปรบตว หากสงเกตพบความผดปกตเกดขนใหปรกษาแพทยหรอ

35

เภสชกร

การเกบรกษา

เกบในภาชนะปดสนทใหพนมอเดกเกบใหพนแสง ความรอนและความชน

Amlodipine (แอมโลดพน)

ชอการคา Norvasc

ทำาไมจงตองใชยาน เปนยาลดความดนโลหตโดยออกฤทธขยายหลอดเลอดและใชบรรเทาอาการเจบหนาอกจากโรคแองไจนา (Angina)

วธใชยา รบประทานวนละ 1 ครงตามขนาดทใชรกษาตามแพทยสง เวลาในการรบประทานควรเปนเวลาเดยวกนของทกๆ วนเพอใหระยะหางของการใหยาเปนชวงเทาๆ กน

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน

ควรไปพบแพทยตามนดทกครงเพอใหแพทยประเมนและตดตามผลการใชยา และทำาการปรบขนาดยาหากขนาดยาทใชอยไมเหมาะสมหลกเลยงการรบประทานอาหารทโซเดยมสง ซงไดแกอาการทมเกลอมาก อาหารทมรสเคมเชน อาหารหมกดอง ไขเคม ปลาเคม ท การเปลยนอรยาบทจากการนงหรอนอนเปนลกขนและยนควรกระทำาอยางชาๆ เพอลดการหนามด มนงงยานอาจทำาใหมอาการมนงงจงควรหลกเลยงการขบรถหรอทำางานเกยวกบเครองจกรหากจะตองทำาการผาตดตางๆ รวมทงการผาตดทางทนตกรรมซงมการใชยาสลบ(general anesthesia) ควรบอกแพทยกอนทำาการผาตด วาใชยา amlodipine อย

เมอคณลมกนยา ควรทานทนททนกขนได แตถาเวลาททานใกลเคยงกบเวลาทจะทานครงตอไป ควรงดทานยาทลม และใหทานตามเวลาทจะทานครงตอไปตามปกต ไมควรเพมปรมาณยาเปน 2 เทา

ผลขางเคยงของยา ทพบไดแก หนามด มนงง เวยนศรษะ ออนเพลย เจบยอดอก (heartburn) มการเกรงตวของกลามเนอ รอนวบวาบตามตว ซงอาการเหลานจะหายไปเองเมอไดรบยาไประยะหนงเนองจากการปรบตวของรางกายใหเขากบยา แตหากมอาการรนแรงควรปรกษาแพทย

คำาเตอนและขอควรระวง

สตรมครรภหรอใหนมบตรหรอมโรคประจำาตวคอโรคหวใจ โรคตบหรอโรคไต ควรปรกษาแพทยผปวยซงใชยาตอไปน ควรใชดวยความระมดระวงในกลมเบตา บลอกเกอร (beta blocker)ไซเมทดน (cimetidine) เฟนทานล (fentanyl) ไซโคลสปอรน (cyclosporine) ดจอกซน (digoxin)

การเกบรกษา

เกบในภาชนะปดสนทใหพนมอเดกเกบใหพนแสงแดด ความรอนและความชน

36

Page 21: ยานอนหลับ

Onset of action oral = 30-45 นาทProtein binding 25Metabolism เกดทตบกลายเปน inactive sulfate conjugatesHalf life 11-16 ชวโมงElimination ทางปสสาวะ

วธใชยาใหโดยการรบประทาน 3-4 ครงตอวน และ ถาใหทางการพน ใหทก 4-6 ชม โดยตองปฏบตตามคำาแนะนำา บนฉลากอยางเครงครด โดยยาตวนจะเรมทำางานภายใน 30 นาท

คำาแนะนำาระหวางใชยา

ถายาหมดประสทธภาพ หรอ ถาอาการของคณแยลง (โดยเฉพาะถาการหายใจลำาบาก หรอหายใจยากขน หลงจากการใชยาพน) ใหหยดใชยาน และพบแพทยไมควรใชยามากเกนไป หรอ บอยเกนไป เพราะการเพมขนาดยา สามารถทำาใหเกดอนตราย และสามารถลดประสทธภาพของยาไดถาเสมหะจากการไอระหวางทเกดอาการหอบหดเฉยบพลน เปลยนจากสขาวไปเปนสเหลอง เขยว หรอสเทา ควรพบแพทย เพราะอาการเชนน อาจเกดจากการตดเชอไดการเดนทาง ควรทจะพกยาใหไดตามทกำาหนดไว

เมอคณลมกนยา

ใหรบประทานยาทนททนกได และ ใหรบประทานยาอนตามเวลาเดม และ ถานกไดใกลกบเวลาทจะรบประทานยาครงตอไปควรจะรบประทานยาครงตอไปไดเลย โดยทไมตองรบประทานยาเพมขนาดเปน 2 เทา

อาการขางเคยงของยา

ถายปสสาวะไมปกต ปากแหง และระคายเคอง ใหบวนปากดวยนำาหลงจากการไดรบการรกษาแตละครงถาเกดอาการตวสน ตนเตน ปวดหว คลนไส อาเจยน นอนไมหลบ เหนอยงาย drowsiness dizziness เหงอออก มเสยงในห ใหพบแพทย ถาอาการเหลานรนแรง หรอ เปนเวลานานถาเกดอาการหวใจเตนไมสมำาเสมอ palpitations ปวดหนาอก ปวดหวใจ หายใจลำาบากมากขน มเสยงวด ใหพบแพทยทนท

คำาเตอนและขอควรระวง

ถาคณเปน หญงตงครรภ หญงใหนมบตร เปนโรคความดนโลหตสง ตอมธยรอยด overactive หวใจเตนไมเปนจงหวะ โรคหวใจ หรอ เปนลมชก หรอ ลมบาหม ใหบอกแพทยกอนใชยานกอนใชยาน ควรบอกแพทย หรอ เภสชกรกอนถงยาทใชอย โดยเฉพาะยา MAO inhibitors (isocarboxazid phenelzine และ tranylcypromine) ยากดระบบประสาท หรอยาโรคหอบหด และ b-blockers (atenolol carteolol esmolol labetalol metoprolol nadolol propranolol sotalol และ timolol)

การเกบรกษา

ใหเกบในภาชนะปดสนท และเกบใหพนมอเดก เกบในอณหภมหอง หางจากความรอน หลกเลยงการทำาใหภาชนะบรรจรว ไมควรเอาภาชนะบรรจไปจอไฟ หรอเตาเผา

21

ชอการคา สวนประกอบ

Bricanyl expectorantTerbutaline sulfate 03 mgml + Guaifenesin 133 mgml

Med-Broncodil Expectorant

Terbutaline sulfate 15 mg5ml + Guaifenesin 665 mg5ml

Terbosil ExpectorantTerbutaline sulfate 03 mgml + Guaifenesin 133 mgml

Terbron ExpectorantTerbutaline sulfate 15 mg5ml + Guaifenesin 665 mg5ml

TerbulinTerbutaline sulfate 15 mg5ml + Guaifenesin 665 mg5ml

Salbutamol

ชอสามญSalbutamol

ชอการคาAsmasal Bronchosol Butamol Ventolin Salmol

ทำาไมตองใชยานบรรเทา และ เปดทางเดนอากาศไปทปอด ทำาใหการหายใจสะดวกขน ชวยบรรเทาหอบหดเฉยบพลน และบรรเทาอาการหายใจไมออกจาก โรคหลอดลมอกเสบ โรคถงลมโปงพอง และ โรคปอด ใชปองกนการหายใจลำาบาก การหดเกรงของหลอดลม เมอมการออกกำาลงกาย

Pharmacokinetics

Peak effectOral 2-3 ชวโมง Nebulizationoral inhalation เกดขนภายใน 05-2 ชวโมงDuration of actionOral 4-6 ชวโมง Nebulizationoral inhalation 3-4 ชวโมงMetabolism เกดขนทตบ กลายไปเปน inactive sulfate อก 28 จะพบในปสสาวะในรปของ unchanged drugHalf life Oral 27-5 ชวโมง Inhalation 38 ชวโมงElimination 30 พบใน urine ในรปของ unchanged drug

วธใชยา

22

ให 2-4 ครงตอวน โดยใหโดยการรบประทาน ถาใหโดยทางยาพน จะใหทก 4-6 ชมใช 15 นาท กอนการออกกำาลงกาย เพอปองกนปญหาของการหายใจ โดยปฏบตตามคำาสงแพทยอยางเครงครดยาพนจะเรมไดผลภายใน 5-15 นาท และ จะมการออกฤทธไดเปนเวลา 3-4 ชม

คำาแนะนำาระหวางใชยา

ยาพน ตองทำาความสะอาดอยางสมำาเสมอ และ ถายาหมดประสทธภาพ หรอ คณมอาการแยลง ใหพบแพทยทนทไมควรใชยาในขนาดทเพม หรอ บอยมากขน เพราะทำาใหเกดอนตายไดเวลาจะเดนทาง ตองเอายาไปดวยทกครง

อาการขางเคยงของยา

การรบรสไมปกต ปากและคอแหงหรอระคายเคอง จากการใชยาพน แกโดยการใหกลวปากดวยนำาตวสน อาการตนเตน นอนไมหลบ คลนไส เสยงแหบ ไอ ใหพบแพทยถาอาการเหลานรนแรงหรอยาวนานหายใจลำาบากมากขนจากการใชยาพน หวใจเตนเรวขน ใหหยดใชยาและพบแพทย

คำาเตอนและขอควรระวง

กอนใชยาตวน ใหบอกแพทยกอนวา คณเปน หญงตงครรภ หญงใหนมบตร เปนโรคหวใจ โรคความดนโลหตสง ตอมธยรอยด overactive โรคลมชก หรอ โรคเบาหวานยาตวน มผลกระทบถงการตอบสนองของคณตอยาบางชนด เชน ยารกษาโรคหวด ยา MAO inhibitors (isocarboxazid phenelzine และ tranylcypromine) ยากดระบบประสาท หรอยาโรคหอบหด และ beta-blockers (atenolol carteolol esmolol labetalol metoprolol nadolol propranolol sotalol และ timolol)

การเกบรกษา

เกบในภาชนะปดสนท และเกบใหพนมอเดก เกบในอณหภมหอง ถาเปน syrup อาจเกบในตเยนได แตถาเปนยาพน ไมควรเกบในตเยน หรอ ใกลความรอน

ชอการคา สวนประกอบ

Almasal Salbutamol sulfate 2 mg + Theophylline 60 mg

Asmasal Expectorant

Salbutamol 1 mg + Guaifenesin 50 mg

Clenil compositumSalbutamol 100 mg + Beclomethasone dipropionate 50 mg

Theosal Salbutamol 2 mg + Theophylline 60 mg

Ventolin Expectorant Salbutamol sulfate 1 mg + Guaifenesin 50 mg

23

Prednisolone

ชอสามญPrednisolone

ชอการคาDi-Adreson-F Opredsone Prednisolone Polypred Pred-Mild Pred-Forte Predisone

ทำาไมตองใชยานยาตวนเปน corticosteroid ซงคลายกบ hormone ตามธรรมชาต ซงผลตโดย adrenal glands โดยชวยบรรเทาอาการอกเสบ ( บวม รอน แดง และ เจบ ) และใชรกษาขอตออกเสบ และความผดปกตของ ผวหนง เลอด ไต ตา ตอมธยรอยด และ ลำาไส รกษาอาการแพอยางรนแรง หอบหด และความบกพรองของ adrenal cortical

Pharmacokinetics

Protein binding 65-91 ( โดยขนอยกบความเขมขน )Metabolism เกดขนทตบ และยงถก metabolize ทเนอเยอของรางกายดวย กลายเปน inactive compoundHalf life 36 ชวโมงBiological 18-36 ชวโมงEnd state renal disease 3-5 ชวโมง Elimination ขบถายออกทางปสสาวะ โดย pricipally as glucuronides sulfates and unconjugated metabolites

วธใชยา

ถาคณใชยาน วนเวนวน ใหรบประทานตอนเชาในวนแรก และไมรบประทานในวนท 2 ปละรบประทานอกตอนเชาของวนท 3 และไมรบประทานในวนท 4 โดยรบประทานไปเรอย ๆ ตามแพทยสงถารบประทานยาตวน วนละครง ใหรบประทานตอนเชาพรอมอาหารเชาถารบประทานยาน มากกวาวนละ 1 ครง ใหรบประทานในชวงหางกนในเวลาทเหมาะสมไมควรหยดรบประทานยาน โดยปราศจากคำาแนะนำาของแพทย เพราะการหยดยาอาจทำาใหเกดอาการดงตอไปนได เชน สญเสยความรสกอยากอาหาร คลนไส อาเจยน drowsiness stupor ปวดศรษะ เปนไขเจบทขอและกลามเนอ peeling skin และ นำาหนกลด ถาไดรบยาปรมาณมากในเวลานาน แพทยจะคอยๆ ลดขนาดยาลง เพราะ จะปรบนาดยากอนทจะหยดยาอยางสมบรณ

คำาแนะนำาระหวางในยา

ถาคณไดรบยาน เปนเวลานาน คณควรจะตองตรวจเลอด เปนระยะ ๆ X-rays ตรวจตา ความดนโลหต ความสง นำาหนก และตรวจทางกายภาพ โดยการตรวจรางกายน สำาคญสำาหรบเดก เพราะยาตวน จะทำาใหการเจรญเตบโตของกระดกชาลงยาตวน ควนจะไดรบอยางสมำาเสมอ เพอใหมประสทธภาพ และ ไมควรใชมากจนเกนไป บอยเกนไป และใชนานเกนทแพทยสง โดยถาเกดอาการทแย ใหพบแพทย เพราะขนาดยาทคณไดรบ อาจจะตองการปรบกไดแพทยอาจจะบอกใหคณชงนำาหนก ทก ๆ วน และ ใหคณรายงานนำาหนกทผดปกตบอกแพทย หมอฟน และแพทยผาตด ทกำาลงจะรกษาคณ วาคณกำาลงไดรบยานอย (ถงแมวาคณจะหยดการรกษาดวยยาตวนมาแลว 12 เดอนกตาม)

24

อาการขางเคยงของยา

ถาเกดอาการคลนไส อาเจยน ระคายเคองกระเพาะ ใหรบประทานยาพรอมอาหาร หรอนม ถาอาการเหลานยงคงอย หรอ อจจาระของคณมสดำา ใหพบแพทยถาเกดอาการปวดศรษะ dizziness นอนไมหลบ depression ตนเตน อารมณไมปกต เปนสว ผวบาง เหงอมากขน ผมยาวเรวขน หนาแดง แผลถลอกงาย มจดสมวงบนผวหนง มระยะเวลาของการมประจำาเดอนผดปกต หรอขาดการมประจำาเดอน โดยถาอาการเหลาน คงอยเปนเวลานาน หรอรนแรงใหพบแพทยปญหาในระยะยาว ไดแก นำาหนกมากขน เทาบวม ขอเทาบวม และ ขาดานลางบวม มแผลทกลามเนอ และ กลามเนอออนแรง แผลทตา ปญหาในการมองเหน เปนหวด หรอตดเชอ เปนอาการหลงๆ ของการใชยานานๆ ใหพบแพทย

คำาเตอนและขอควรระวง

กอนทจะรบยาน ควรบอกแพทยวาคณไดรบยาตอไปนอยดวยคอ aspirin ยารกษาโรคขออกเสบ ยาปองกนการแขงตวของเลอด เชน warfarin (coumarin) ยาขบปสสาวะ estrogen (ยาคมกำาเนด) phenytoin rifampin และ phenobarbital ไมควรจะรบวคซน การทำาใหเกดการคมกนโรค ( immunization ) หรอการทดสอบทางผวหนง ตางๆ ขณะทไดรบยานอย ยกเวนวา แพทยจะบอกใหคณ โดยเฉพาะเลยวาคณสามารถรบไดกอนหนาทจะไดรบยาน ควรบอกแพทยดวยถาคณตงครรภ คาดวาจะตงครรภ ตองการทจะตงครรภ หรอ คณเปนหญงใหนมบตร โดยถาคณกำาลงจะตงครรภ คณควรพบแพทย เพราะยาตวน สามารถ ทำาใหเกดอนตรายกบเดกทอยในครรภ หรอ เดกทดมนมมารดากอนทจะรบยาน ควรบอกแพทยถงประวตการใชยาของคณกอน โดยถาคณเปนโรคตบ โรคไต โรคลำาไส หรอ โรคหวใจ โรคความดนโลหตสง underactive thyroid gland myasthenia gravis osteoporosis (brittle bones) ตดเชอ herpes ทตา หรอ การตดเชออนๆ หรอ มประวตการเปนวณโรค โรคลมชก ulcers หรอ โรคเกยวกบการแขงตวของเลอดถามประวตเปน ulcers หรอ ไดรบขนาดยาของ aspirin ทมาก หรอ ไดรบยารกษาโรคขออกเสบ ใหจำากดปรมาณการดมของเครองดม แอลกอฮอล ขณะทใชยาน เพราะยานสามารถ ทำาใหกระเพาะและลำาไส ไวตดการเกดระคายเคองจากการใชแอลกอฮอล aspirin และยารกษาไขขออกเสบ และจะเพมอตราเสยง ของการเกด ulcersรายงานการเกด injury หรอ อาการการตดเชอ (ไข เจบคอ เจบระหวางการถายปสสาวะ และปวดกลามเนอ) โดยเกดขนระหวางการรกษา และ ภายใน 12 เดอน หลงจากการรกษา ดวยยาน โดยตองการปรบขนาดยา ถาคณเปนโรคเบาหวาน ยาตวน จะเพมระดบนำาตาลในเลอดของคณ โดยถาคณควบคมนำาตาล ในเลอดของคณทบาน ใหทดสอบนำาตาลในเลอด และในปสสาวะ บอยกวาปกต และพบแพทย ถาระดบนำาตาลในเลอดสง หรอ ถามนำาตาลในปสสาวะ โดยขนาดยาของยาเบาหวาน และอาหารของคณ อาจจะตองปรบขนาด

การเกบรกษา

เกบรกษาในภาชนะปดสนท และ เกบใหพนมอเดกเกบในอณหภมหองถาคณเปนโรค arthritis ควรบอกแพทย หรอ เภสชกรวาคณไมตองการขวด child-resistant cap

25

ชอการคา สวนประกอบ

BlephamidePrednisolone acetate 02 + Na sulfacetamide 10

Denson Prednisolone 25 mg + Nitrofurazone 2 mg

Farakil Prednisolone 05 + Neomycin 03

Mysolone-N Prednisolone 5 mg + Neomycin sulfate 5 mg

Otosil Prednisolone 05 + Chloramphenical 5

Ketotifen

กลไกการออกฤทธของยาorally active agent ซงเปน antihistamine อยางมนยสำาคญ และมสมบตเปน antianaphylactic ซงสามารถใชอยางไดผลด ในการปองกน การเกดโรคหอบหด

ชอสามญKetotifen

ชอการคาAmitone Asmahoc Katifen Ketofen Sykofen Zediten

ทำาไมตองใชยานantiasthmatic agent

อาการขางเคยงของยาsedation และ drowsiness โดยอาจจะตองลดขนาดยาลง หรอ หยดการใชยา ถาความรนแรงไมลดลง โดยแอลกอฮอล อาจจะเสรมฤทธของ การเกดอาการขางเคยง ของยากได และยงมรายงานการเกดอาการ นำาหนกเพมขน ปากแหง ปวดศรษะ dizziness และ giddiness

26

Benzonatate

ขอบงใชใชแกไอแหง

ชอการคาTesalon

วธใชยาถาเปน Capsule ไมควรเคยวหรอละลายยา กรณอาย gt 10 ป ถงผใหญ ทาน 1 capsule ทก 4 ชม ไมควรเกน 6 capsuleวน อาย lt10 ป ขนาดยาทให 8 mgkgวน โดยบงให 3 ndash6 ครง

คำาแนะนำาระหวางใชยานหามเคยวหรอหก capsule

เมอคณลมทานยาใหรบประทานทนททนกได แตถาใกลกบเวลาทจะทานครงตอไป ไมตองทานยาครงทลม ใหขามไปทานครงปกต ไมควรทานยาเพมเปน 2 เทา

ผลขางเคยงของยา ในบางรายอาจเกดอาการ

สงบระงบ ปวดหว วงเวยน คดจมก คลนไส ไมสบาทอง ทองผก ผนคนสามารถใชไดในสตรมครรภ และระหวางการใหนมบตรไมควรใชยานในผปวยทแพยา

Codeine27

ชอการคาCodipront

Pharmacokinetics

ยาตวนดดซมไดดทาง GI tract หลงจากใหยาทาง oral แลวพบวา ยาจะออกฤทธเปน antitussive ภายในเวลา 1-2 ชวโมง และฤทธจะอยไดนานถง 4 ชวโมง ยาตวนจะกระจายไปยงนำานมไดดวยยาตวนถก metabolize ทตบ โดยกระบวนการ O-demethylation N-demethylation และบางสวนจะเกด conjugation ดวย glucuronic acid และถกขบออกทาง urine

วธใชยา

ผใหญ 10 ndash 20 mg ทก 4 ndash 6 ชม ไมควรทานเกน 120 mgวนเดก อาย 6 ndash 12 ป ทาน 5 ndash10 mg ทก 4 ndash 6 ชม ไมควรทานเกน 60 mgวนอาย 2 ndash 6 ป ทาน 25 ndash 5 mg ทก 4 ndash 6 ชม ไมควรทานเกน 30 mgวน

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน

ระหวางทใชยานไมควรขบรถ หรอทำางานทตองใชสตตลอดเวลาไมควรทานยานรวมกบเหลาไมควรใชแกอาการไปเรอรงทเกดจาก การสบบหร หอบหด ถงลมโปงพอง หรออาการไอทมเสลดเยอะ นอกจากอยภายใตการดแลของแพทยอาจมอาการปากแหง ทองผกไดอาจมอาการไมสบายทองใหแกโดยทานพรอมอาหาร หรอดมนมตาม

อาการขางเคยงของยาอาจมอาการ คลนไส อาเจยน วงเวยน สงบระงบ ทองผก

คำาเตอนและขอควรระวง

ไมควรใชยานกบผปวยหอบหดหลกเลยงการใชยานในสตรมครรภไมควรใชยานในสตรทใหนมบตรไมควรใชยานในเดกระวงการใชยานในผปวย โรคตบ ไต ผปวยทมธยรอยด ฮอรโมนตำา และคนสงอาย

การเกบรกษาเกบในภาชนะปดสนท ใหพนมอเดก ทอณหภมหอง

Dextromethorphan

ชอสามญDextrometrophan

28

ชอการคาCortuss Dextroral pusiran Polydex PPolydex Y Rocof Menthol Tussils 5

กลไกการออกฤทธdepressing the cough reflex (กดศนยการไอ) โดยไมมฤทธเปนยาขบเสมหะ (expectorant) ใน dose ของการรกษา ยาตวนจะไมยบยง ciliary activity

Pharmacokineticsดดซมไดเรวทาง GI tract การออกฤทธของยา จะมผลภายใน 15-30 นาทหลงรบประทานยาแลว ระยะเวลาในการออกฤทธประมาณ 3-6 ชม With conventional dosage forms

วธใชยา

ผใหญ และเดกอาย gt 12 ป 10-20 mg ทก 4 ชม หรอ 30 mg ทก 6-8 ชม แตไมควรเกน 120 mg วน หรอ ควรรบประทานตามแพทยสงเดก 6-12 ป 5-10 mg ทก 4 ชม หรอ 15 mg ทก 6-8 ชม แตไมควรเกน 60 mgวน หรอควรรบประทานตามแพทยสงเดกอายนอยกวา 2 ป ดเปนรายบคคลไปวาจะใหขนาดยาเทาไหร โดย dosage ปกตของยาตวนจะเปนแบบ extended-release oral suspension containing the polistirexผใหญและเดกอาย gt 12 ป 60 mg วนละ 2 ครงเดก 6-12 ป 30 mg วนละ 2 ครงเดก 2-6 ป 15 mg วนละ 2 ครงในรปแบบ Lozenges จะไมใชในเดกอายตำากวา 6 ป

ขอบงใชใชบรรเทาอาการไอ จากการระคายเคองของคอ และหลอดลม ซงเกดจากไขหวด หรอ สารระเหยทระคายเคอง โดยยาตวนมผลด ในการรกษาอาการไอ แบบเรอรงทไมมเสมหะ

ขอควรระวง

adverse effects ของยาตวนมนอย โดยอาจเกดอาการคลนไส และหรอ เกด GI disturbances อนๆ slight drowsiness และ dizziness ยานไมทำาใหเกดอาการ analgesia ไมทำาใหเกดการเสพตด และอาจม หรอไมมอาการ CNS depression กได การใหยาตวน จะเกยวกบการหลง histamine และควรในอยางระมดระวงในเดกทมประวตเปนโรคภมแพระวงการใชใน sedated หรอ debilitated patientsไมควรใชกบอาการไอแบบเรอรง ในผปวยทมการสบบหรนานๆ โรคหอบหด หรอ โรคถงลมปอดโปงพอง หรอไอทมเสมหะมากเกนไป โดยถามอาการไอมากกวา 1 สปดาห หรอ เปนซำาอกหลงจากทหายไปแลว หรอ เกดอาการไอรวมกบอาการไขสง ผน หรอ ปวดศรษะ ควรปรกษาแพทยยา Dextromethorphan ทมสวนผสมของ aspartame (Nutra Sweet) ควรระวงการใชในผปวยทเปน phenylketonuria ซงผปวยโรคนควรจำากด การไดรบ phenylalanine เพราะ Nutra Sweet จะถก metabolize ใน GI tract ไปเปน phenylalanineยา Dextromethorphan ทมสวนผสมของ tartrazine ถงแมวาอบตการณ การเกดการแพตอ tartrazine จะตำาแตการแพน มกพบบอยในผปวยทแพ aspirin

29

Antihistamine

ยาแกแพเปนยาหลกสำาหรบการรกษาโรคภมแพ ยาแกแพในระยเรมแรกจะมผลขางเคยงทไมพงปราถนา เชนอาการปากแหง ทำาใหเกดการงวงซมซงเปนผลเสยตอการทำางาน การทำางานของยาแกแพจะออกฤทธท H1-receptor คณสมบตของยาแกแพมดงน

bull ลดอาการทเกดจากการหลง histamine เชน อาการจาม คนจมก นำามกไหล bull แตไมลดอาการของคดจมก bull สามารถลดอาการคนตา และคนห bull ยาแกแพสวนใหญออกฤทธเรว

เนองจากผลขางเคยงของยาแกแพมมากจงไดมการพฒนายาแกแพรนใหมทมผลขางเคยงตำา ขณะเดยวกนกยงคงมประสทธภาพ ยารนใหมตองมประสทธภาพในการรกษาดงน

1 เยอบจมกอกเสบจากโรคภมแพทงชนดเปนทงป Perrenial allergic rhinitis และเปนเฉพาะฤด seasonal allergic rhinitis

2 เยอบตาอกเสบจากโรคภมแพ 3 ลมพษ ยาทจดวาไดผลดสำาหรบลมพษคอ cetiricineterfenadine ซงออกฤทธเรว

และลดอาการคนไดเปนอยางด 4 ผวหนงอกเสบแบบ Atopic dermatitis ยาทใชไดผลดคอ

cetirizineloratadineketotifen 5 โรคหด asthma โดยเฉพาะผปวยโรคหอบหดทมอาการภมแพมอาการคดจมก และนำามก

ไหล

ผลขางเคยงของยา

1 อาจจะทำาใหงวง ซม และนำาหนกตวเพม แตอาการนอยกวายาแกแพรนแรกๆ 2 พษตอหวใจ astemazoleterfenadine จะมผลตอการเตนของหวใจ แตยาตวอน

ไมมผลตอการเตนของหวใจ

ขอระวงในการใชยา

1 ควรจะตองระวงการใชยาอน เพราะอาจจะเกดปฏกรยา ยาทตองระวงไดแก erythromycinketoconazoleitraconazole

2 ไมควรใชยานในคนตงครรภ

30

3 ไมควรใชยานในคนทเลยงลกดวยนมแม 4 ควรจะระมดระวงในคนทเปนโรคไต และโรคตบ

Albuterol (อลบเทอรอล)หรอ Salbutamol ( ซลบทามอล)

ชอทางการคา Ventolin inhaler

ทำาไมจงตองใชยาน เปนยาขยายกลามเนอบรเวณหลอดลม ทำาใหชองวางในหลอดลมขยายใหญ จงหายใจสะดวกขน ใชในผทมปญหาเกยวกบการหายใจทมสาเหตมาจากหลอดลมอกเสบ ถงลมโปงพอง และโรคปอดอนๆ นอกจากนยงใชในการปองกนอาการหลอดลมตบหลงจากออกกำาลงกาย

วธใชยา กรณทเปนยาพน มวธการใชยาดงน

เขยาทใสยาพนหายใจออกใหไดมากทสดขณะทปากกำาลงปดอยเปดฝากระบอกยาพนออก แลวอมปากกระบอกยาโดยเอารมฝปากประกบปากกระบอกยาใหแนบสนทโดยรอบกดทใสยาพนเพอใหยาเขาปากพรอมกบสดลมหายใจเขาชาๆ โดยตองแนใจวายาผานเขาสลำาคอหมดโดยไมคาง อยตามซอกฟนหรอลน ถาใชกบเดกควรใหผใหญชวยเหลอ โดยปดจมกเดกใหสนทแลวกดยาพนเขาปากเดก เพอใหแนใจวายาไดผานเขาสลำาคอเดกกลนลมหายใจประมาณ 2-3 วนาท แลวจงปลอยลมหายใจออกชาๆ

หลงจากใชแลวถายงคงมความรสกวายายงเขาไปไมถงปอด จะมเครองมอทจะชวย เรยกวา spacer (สเปเซอร) ซงเปนกระบอกพลาสตกกลวง ใชสวมตอจากกระบอกพน จะทำาใหใชยาพนไดอยางมประสทธภาพมากขน ถาไมเขาใจวธการใชยาไมวากรณใดกตามควรปรกษาแพทยหรอเภสชกรใหอธบายวธการใชจนเขาใจโดยละเอยด และควรพบแพทยตามนดหรอเมอยาหมด กรณทเปนยาเมดใหรบประทานครงละ 1-2 เมด วนละ 3-4 ครง ตามคำาแนะนำาของแพทย

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน

ควรทำาความสะอาดอปกรณการพนอยางสมำาเสมอตามคำาแนะนำาทแนบมาเมอใชยาตามปกตแตไมสามารถปองกนหรอรกษาอาการไดใหพบแพทยอยางเรงดวนทสดอยาเพมขนาดการใชยาเองในแตละครงหรอเพมความถในการใชมากกวาทแพทยสงเพราะจะทำาให

31

ไดรบขนาดยามากเกนไป เกดอนตรายได

เมอคณลมกนยา ควรทานทนททนกขนได แตถาเวลาททานใกลเคยงกบเวลาทจะทานครงตอไป ควรงดทานยาทลม และใหทานตามเวลาทจะทานครงตอไปตามปกต ไมควรเพมปรมาณยาเปน 2

เทา

ผลขางเคยงของยา เกดไมบอยนกแตถาเกดขนใหรบพบแพทยทกำาลงรกษาอย อาการเหลานคอ การรบรสเปลยนไป ปากแหง มการระคายเคองบรเวณปากและลำาคอ นอนไมหลบ คลนไส ไอ และถายงใชแลวทำาใหหายใจลำาบากขนหรอใจสน ใหหยดใชยานทนทแลวพบแพทยโดยดวน

คำาเตอนและขอควรระวง ถามภาวะดงตอไปนควรแจงใหแพทยทราบ คอกำาลงตงครรภหรอใหนมบตร โรคหวใจ โรคความดนโลหตสง โรคตอมไทรอยดเปนพษ โรคลมชก โรคเบาหวาน และควรบอกแพทยวากำาลงใชยาอนอะไรอยบาง ทงทไดรบจากแพทยอนๆ หรอซอใชเองกตาม รวมทงการแพยาตางๆ ดวย

การเกบรกษา

เกบในภาชนะปดสนทใหพนมอเดกเกบใหพนแสงแดด ความรอนและความชนไมควรเกบในตเยนหรอใกลเตาไฟ

Allopurinol (อลโลพรนอล)

ชอการคา Alinol Allopin Allorin Apnol Apurol Loporic Medoric Puricin Puride SigapurolUricad Valeric Xanol Zyloric

ทำาไมจงตองใชยาน ยานใชเพอปองกนอาการกำาเรบของโรคเกาทในโรคเกาทเรอรงเทานน โดยออกฤทธลดการสรางกรดยรก ไมสามารถจะบรรเทาอาการของโรคเกาทเมอโรคเกาทกำาเรบแลวได ดงนนจงตองรบประทานและปฎบตตาม แพทยสงอยางเครงครด พยายามไมลมรบประทานยา และรบประทานอยางถกตองครบถวน

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน ระหวางทใชยานควรดมนำาประมาณแปดแกวตอวน สราหรอเครองดมทมแอลกอฮอลจะลดฤทธของยา ระหวางทรบประทานยาน ไมควรรบประทานนำาผลไมหรอวตามนซมากจนเกนไป เพราะวตามนซจะทำาใหปสสาวะเปนกรด และเกดนวในไตได

เมอคณลมกนยา ควรทานทนททนกขนได แตถาเวลาททานใกลเคยงกบเวลาทจะทานครงตอไป ควรงดทานยาทลม และใหทานตามเวลาทจะทานครงตอไปตามปกต ไมควรเพมปรมาณยาเปน 2 เทา

32

ผลขางเคยงของยา อาจพบอาการคลนไส อาเจยน ทองเสย อาหารไมยอย จงควรรบประทานยาหลงอาหารเพอปองกนอาการ ถาเกดอาการมากหรอทนไมไหวใหรบพบแพทย และอาจเกดผนตามผวหนง เจบปวดเมอปสสาวะ ปสสาวะมเลอด ระคายเคองตา ปากหรอรมฝปากบวม ใหหยดยาและพบแพทยทนท ยานอาจทำาใหมนงง เมอทานยานแลวมอาการมนงง ควรระมดระวงหากตองขบรถหรอทำางานเกยวกบเครองจกรกล

คำาเตอนและขอควรระวง หญงตงครรภหรอใหนมบตรและผปวยโรคไต โรคตบ ความดนโลหตสง เบาหวาน ควรปรกษาแพทยกอนใชยา ถาใชยาอนอยกอนหรอจะใชยาอนควบ ควรปรกษาแพทยหรอเภสชกร เพราะอาจทำาใหเกดอาการอนไมพงประสงคได

การเกบรกษา

เกบในภาชนะปดสนทใหพนมอเดก เกบใหพนแสง ความรอนและความชน

Amiloride and Hydrochlorothiazide (อะมโลไรด และ ฮยโดรคลอโรไธอะไซด)

ชอการคา Amihydrozide Amilide Hyperretic Miduret Milorex Miretic Moduretic Poli-uretic Renase Sefaretic

ทำาไมจงตองใชยาน เปนยาขบปสสาวะ ใชสำาหรบรกษาโรคความดนโลหตสงและอาการบวมนำาทเกดจากความผดปกตตางๆ เชน โรคหวใจ ยานไปทำาใหไตขจดนำาและเกลอสวนเกนออกจากรางกายทางปสสาวะ

วธใชยา รบประทานวนละ 1 ครงในตอนเชาพรอมอาหาร

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน ควรไปพบแพทยตามเวลานดหามหยดยาเองโดยทไมไดปรกษาแพทย แลหามใชยาชนดอนรวมดวยเกนกวาทแพทยสง

ควรรบประทานอาหารทมรสเคมนอยหรออาหารทมเกลอโซเดยมตำาและควรออกกำาลงกายทกวน จำากดอาหารทมเกลอโปแตสเซยมสง เชน กลวย ลกพรน ลกเกด นำาสมและนม

เมอคณลมกนยา ใหรบประทานทนททนกได ถาหากจำาไมไดจนถงวนรงขน ใหกนยามอตอไปตามปกตไมตองกนยาทลม

ผลขางเคยงของยา

อาจพบอาการคลนไส อาเจยน ทองเสย เบออาหาร ปวดทอง แนนทอง มลมในทอง ถาเกดอาการดงกลาวใหรบประทานยานพรอมอาหาร แตถาหากอาการยงคงอยหรอรนแรงขนใหพบแพทยอาการปสสาวะบอย มนงง ปวดหว ปญหาเหลานจะลดลงหลงจากทคณทานยานเปนเวลา 2-3 สปดาห ถาหากมอาการอยใหพบแพทยหากมอาการเหลานใหรบไปพบแพทยโดยดวนกลามเนอออนแรงหรอเกดตะครว ออนลา หวใจเตนชาหรอไมสมำาเสมอ เจบคอ ฟกชำางายผวหรอตาเหลองผนแดง

คำาเตอนแลขอควรระวง

33

ควรแจงใหแพทยทราบ ถาเปนโรคเบาหวาน เกาท แพยาซลฟา หรอเปนโรคตบ โรคไต กำาลงตงครรภ หรอใหนมบตร

แจงแพทยหรอเภสชกรใหทราบวาใชยาอะไรอยบาง โดยเฉพาะยา แคปโทพรล ดจอกซน อนาลาพรล ไลซโนพรล ลเธยม ยาเสรมโปแตสเซยม ยารกษาโรคขอ ยารกษาโรคเบาหวานหรอยาลดความดนโลหตหามรบประทานยาชนดน ถากำาลงรบประทานยาสไพโรโนแลคโทน หรอไทรแอมเทอรนอยเครองดมทมแอลกอฮอลอาจเพมฤทธของยาตวนจะทำาใหเกดอาการมนงงหรอปวดศรษะได จงไมควรใชรวมกนหากจะตองรบการผาตด หรอทำาฟนใหแจงแพทยวากำาลงใชยานอยถาเกดอาการปวยแลวทำาใหอาเจยนหรอทองเสยทำาใหสญเสยนำามาก ใหปรกษาแพทยหามใหยานแกผอนใช

การเกบรกษา เกบในภาชนะปดสนททอณหภมหอง พนจากแสง ความชนและจากมอเดก

Amiodorone (อะมโอดาโรน)

ชอการคา Cordarone

ทำาไมจงตองใชยาน ใชรกษาหรอปองกนภาวะหวใจเตนผดจงหวะ โดยยานจะลดการทำางานของเสนประสาทในหวใจและลดการทำางานทมากเกนไปของหวใจ

วธใชยา รบประทานวนละ 1-2 ครง ตามคำาสงแพทย อาจจะตองใชยานนาน 1-3 สปดาห จงจะเหนผลการรกษาและตองใชยานเปนเวลาหลายเดอน กอนทผลของยาจะออกฤทธเตมท

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน

ควรไปพบแพทยตามนด เพอตดตามผลการรกษาควรปฏบตตามคำาแนะนำาของแพทยเกยวกบการสบบหร อาหาร เครองดมทมแอลกอฮอลและคาเฟอน บหรและเครองดมทมคาเฟอนอาจจะทำาใหหวใจเตนผดจงหวะมากขนและมผลตอการออกฤทธของยา

เมอคณลมกนยา ใหเวนยามอนนไปเลยและรบประทานมอตอไปตามปกต หามรบประทานยาสองมอควบ

ผลขางเคยงของยา

ถามอาการคลนไส อาเจยน ทองผก เบออาหาร ปวดทอง ใหแกไขโดยรบประทานยาพรอมอาหารถามอาการมอสน เดนลำาบาก วงเวยน ออนเพลย กลามเนอออนเปลย นอนไมหลบ ปวดศรษะ เสอมสมรรถภาพทางเพศ นำาหนกตวลดลง การรบรสหรอกลนผดปกต การมองเหนผดปกต เชน มองภาพไมชดเจน เหนแสงรอบๆ วตถ ตาไมสามารถสแสงหรอตาแหง หนาแดง มการบวมของเทา ขอเทา ขาทอนลาง ผวเปลยนเปนสคลำาๆ (โดยเฉพาะทหนาและมอ) และผวหนงไวตอแสง ใหปรกษาแพทยถามอาการไอ หายใจหอบหรอมอาการเจบเมอหายใจ ทองบวม หวใจเตนเรวหรอผดปกตใหรบปรกษาแพทยทนท (อาการดงกลาวนสามารถเกดขนไดหลงจากทคณหยดยา)

คำาเตอนแลขอควรระวง

ควรแจงใหแพทยทราบ ถามประวตของโรคปอด ตบ หวใจ ตอมไทรอยด กำาลงตงครรภหรอใหนมบตรควรบอกกบแพทยหรอเภสชกรวากำาลงใชยาอนอย โดยเฉพาะยาตอไปน คอ เฟนโทอน วอรฟารนหรอยาตานการแขงตวของเลอด ด

34

จอกซน โพรเคนาไมด ควนดน และยาอนๆ ทใชรกษาโรคหวใจการใชยานอาจทำาใหผวหนงไวตอแสงแดดมากกวาปกต ซงผลดงกลาวจะปรากฎอยนานเปนสปดาหหรอเปนเดอน หลงจากทหยดรบประทานยาแลว ดงนน ถาจะออกไปนอกบานเปนเวลานานๆ ควรใสเสอแขนยาวและใชผลตภณฑกนแดด การสมผสแสงแดดจะทำาใหผวเปลยนเปนสคลำา ซงอาจจะไมหายเปนปกตหลงจากหยดใชยานแลวหากตองเขารบการผาตดหรอทำาฟน ใหบอกแพทยหรอทนตแพทยวากำาลงใชยานอย หรอมการใชยานภายในระยะ 2 เดอนทผานมาหามใหยานแกผอนใช

การเกบรกษา เกบในภาชนะปดสนททอณหภมหอง พนจากแสงแดดและจากมอเดก

Amitriptyline (อะมทรบไทลน)

ชอการคา Polytanol Tripta Triptyline Tryptanol

ทำาไมจงตองใชยาน เปนยาตานอาการซมเศรา ใชรกษาภาวะซมเศราและอาจมขอบงใชอนๆ ตามแพทยสง เชน บรรเทาอาการปวดเรอรง รกษาอาการปสสาวะรดทนอนในเดก แผลในกระเพาะอาหาร เปนตน ผทรบประทานยานควรไดรบการดแลและปฏบตตามทแพทยแนะนำาอยางเครงครด การปรบเปลยนขนาดยาหรอการหยดรบประทานยา ตองไดรบคำาสงจากแพทยเทานน

วธใชยา

รบประทานใหถกขนาดและสมำาเสมอตามแพทยสง หามหยดยาดวยตนเอง เพราะยาจะออกฤทธไดเตมทตองใชเวลาหลายสปดาหรบประทานยานในขณะทองวางหรอพรอมอาหารกได แตการรบประทานยาพรอมอาหารหรอหลงอาหารทนทจะชวยลดการระคายเคองกระเพาะอาหาร

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน บอกใหแพทยทราบถา

มประวตแพยาอนตงครรภหรอวางแผนตองการมบตร เพราะยานเปนอนตรายตอทารกในครรภกำาลงใหนมบตรเพราะยาสามารถผานทางนำานมสทารกและทำาใหเดกงวงซมไดกำาลงใชยาอนซงสงโดยแพทยหรอทนตแพทยทางอนหรอการซอยาจากรานขายยาในกรณเจบปวยเลกนอย เชน ยาแกหวด ยาแอสไพรนแกปวด ยาลดกรดในกระเพาะอาหาร เปนตนมโรคประจำาตวหรอมปญหาสขภาพอนๆ เชน มประวตเปนโรคหอบหด โรคลมชก โรคหวใจ ตอหน โรคตบ โรคจต พษสราเรอรง กอนเขารบการผาตดหรอทำาฟน รวมทงกรณไดรบบาดเจบฉกเฉน

เมอคณลมกนยา ควรทานทนททนกขนได แตถาเวลาททานใกลเคยงกบเวลาทจะทานครงตอไป ควรงดทานยาทลม และใหทานตามเวลาทจะทานครงตอไปตามปกต

ไมควรเพมปรมาณยาเปน 2 เทา

คำาเตอนและขอควรระวง

จำากดการดมสรา หรอเครองดมทมสวนผสมของแอลกอฮอล เพราะทำาใหงวงนอนเพมขน หามขบรถยนต ใชเครองจกรหรอทำางานทตองอาศยความตนตว เพราะยาทำาใหงวงซมพยายามอยาลกนงหรอยนอยางรวดเรว เพราะทำาใหเวยนหวหรอเปนลมไดยายงคงมฤทธอย 3-7 วนหลงจากหยดใชยาเพอใหเวลารางกายมการปรบตว หากสงเกตพบความผดปกตเกดขนใหปรกษาแพทยหรอ

35

เภสชกร

การเกบรกษา

เกบในภาชนะปดสนทใหพนมอเดกเกบใหพนแสง ความรอนและความชน

Amlodipine (แอมโลดพน)

ชอการคา Norvasc

ทำาไมจงตองใชยาน เปนยาลดความดนโลหตโดยออกฤทธขยายหลอดเลอดและใชบรรเทาอาการเจบหนาอกจากโรคแองไจนา (Angina)

วธใชยา รบประทานวนละ 1 ครงตามขนาดทใชรกษาตามแพทยสง เวลาในการรบประทานควรเปนเวลาเดยวกนของทกๆ วนเพอใหระยะหางของการใหยาเปนชวงเทาๆ กน

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน

ควรไปพบแพทยตามนดทกครงเพอใหแพทยประเมนและตดตามผลการใชยา และทำาการปรบขนาดยาหากขนาดยาทใชอยไมเหมาะสมหลกเลยงการรบประทานอาหารทโซเดยมสง ซงไดแกอาการทมเกลอมาก อาหารทมรสเคมเชน อาหารหมกดอง ไขเคม ปลาเคม ท การเปลยนอรยาบทจากการนงหรอนอนเปนลกขนและยนควรกระทำาอยางชาๆ เพอลดการหนามด มนงงยานอาจทำาใหมอาการมนงงจงควรหลกเลยงการขบรถหรอทำางานเกยวกบเครองจกรหากจะตองทำาการผาตดตางๆ รวมทงการผาตดทางทนตกรรมซงมการใชยาสลบ(general anesthesia) ควรบอกแพทยกอนทำาการผาตด วาใชยา amlodipine อย

เมอคณลมกนยา ควรทานทนททนกขนได แตถาเวลาททานใกลเคยงกบเวลาทจะทานครงตอไป ควรงดทานยาทลม และใหทานตามเวลาทจะทานครงตอไปตามปกต ไมควรเพมปรมาณยาเปน 2 เทา

ผลขางเคยงของยา ทพบไดแก หนามด มนงง เวยนศรษะ ออนเพลย เจบยอดอก (heartburn) มการเกรงตวของกลามเนอ รอนวบวาบตามตว ซงอาการเหลานจะหายไปเองเมอไดรบยาไประยะหนงเนองจากการปรบตวของรางกายใหเขากบยา แตหากมอาการรนแรงควรปรกษาแพทย

คำาเตอนและขอควรระวง

สตรมครรภหรอใหนมบตรหรอมโรคประจำาตวคอโรคหวใจ โรคตบหรอโรคไต ควรปรกษาแพทยผปวยซงใชยาตอไปน ควรใชดวยความระมดระวงในกลมเบตา บลอกเกอร (beta blocker)ไซเมทดน (cimetidine) เฟนทานล (fentanyl) ไซโคลสปอรน (cyclosporine) ดจอกซน (digoxin)

การเกบรกษา

เกบในภาชนะปดสนทใหพนมอเดกเกบใหพนแสงแดด ความรอนและความชน

36

Page 22: ยานอนหลับ

ชอการคา สวนประกอบ

Bricanyl expectorantTerbutaline sulfate 03 mgml + Guaifenesin 133 mgml

Med-Broncodil Expectorant

Terbutaline sulfate 15 mg5ml + Guaifenesin 665 mg5ml

Terbosil ExpectorantTerbutaline sulfate 03 mgml + Guaifenesin 133 mgml

Terbron ExpectorantTerbutaline sulfate 15 mg5ml + Guaifenesin 665 mg5ml

TerbulinTerbutaline sulfate 15 mg5ml + Guaifenesin 665 mg5ml

Salbutamol

ชอสามญSalbutamol

ชอการคาAsmasal Bronchosol Butamol Ventolin Salmol

ทำาไมตองใชยานบรรเทา และ เปดทางเดนอากาศไปทปอด ทำาใหการหายใจสะดวกขน ชวยบรรเทาหอบหดเฉยบพลน และบรรเทาอาการหายใจไมออกจาก โรคหลอดลมอกเสบ โรคถงลมโปงพอง และ โรคปอด ใชปองกนการหายใจลำาบาก การหดเกรงของหลอดลม เมอมการออกกำาลงกาย

Pharmacokinetics

Peak effectOral 2-3 ชวโมง Nebulizationoral inhalation เกดขนภายใน 05-2 ชวโมงDuration of actionOral 4-6 ชวโมง Nebulizationoral inhalation 3-4 ชวโมงMetabolism เกดขนทตบ กลายไปเปน inactive sulfate อก 28 จะพบในปสสาวะในรปของ unchanged drugHalf life Oral 27-5 ชวโมง Inhalation 38 ชวโมงElimination 30 พบใน urine ในรปของ unchanged drug

วธใชยา

22

ให 2-4 ครงตอวน โดยใหโดยการรบประทาน ถาใหโดยทางยาพน จะใหทก 4-6 ชมใช 15 นาท กอนการออกกำาลงกาย เพอปองกนปญหาของการหายใจ โดยปฏบตตามคำาสงแพทยอยางเครงครดยาพนจะเรมไดผลภายใน 5-15 นาท และ จะมการออกฤทธไดเปนเวลา 3-4 ชม

คำาแนะนำาระหวางใชยา

ยาพน ตองทำาความสะอาดอยางสมำาเสมอ และ ถายาหมดประสทธภาพ หรอ คณมอาการแยลง ใหพบแพทยทนทไมควรใชยาในขนาดทเพม หรอ บอยมากขน เพราะทำาใหเกดอนตายไดเวลาจะเดนทาง ตองเอายาไปดวยทกครง

อาการขางเคยงของยา

การรบรสไมปกต ปากและคอแหงหรอระคายเคอง จากการใชยาพน แกโดยการใหกลวปากดวยนำาตวสน อาการตนเตน นอนไมหลบ คลนไส เสยงแหบ ไอ ใหพบแพทยถาอาการเหลานรนแรงหรอยาวนานหายใจลำาบากมากขนจากการใชยาพน หวใจเตนเรวขน ใหหยดใชยาและพบแพทย

คำาเตอนและขอควรระวง

กอนใชยาตวน ใหบอกแพทยกอนวา คณเปน หญงตงครรภ หญงใหนมบตร เปนโรคหวใจ โรคความดนโลหตสง ตอมธยรอยด overactive โรคลมชก หรอ โรคเบาหวานยาตวน มผลกระทบถงการตอบสนองของคณตอยาบางชนด เชน ยารกษาโรคหวด ยา MAO inhibitors (isocarboxazid phenelzine และ tranylcypromine) ยากดระบบประสาท หรอยาโรคหอบหด และ beta-blockers (atenolol carteolol esmolol labetalol metoprolol nadolol propranolol sotalol และ timolol)

การเกบรกษา

เกบในภาชนะปดสนท และเกบใหพนมอเดก เกบในอณหภมหอง ถาเปน syrup อาจเกบในตเยนได แตถาเปนยาพน ไมควรเกบในตเยน หรอ ใกลความรอน

ชอการคา สวนประกอบ

Almasal Salbutamol sulfate 2 mg + Theophylline 60 mg

Asmasal Expectorant

Salbutamol 1 mg + Guaifenesin 50 mg

Clenil compositumSalbutamol 100 mg + Beclomethasone dipropionate 50 mg

Theosal Salbutamol 2 mg + Theophylline 60 mg

Ventolin Expectorant Salbutamol sulfate 1 mg + Guaifenesin 50 mg

23

Prednisolone

ชอสามญPrednisolone

ชอการคาDi-Adreson-F Opredsone Prednisolone Polypred Pred-Mild Pred-Forte Predisone

ทำาไมตองใชยานยาตวนเปน corticosteroid ซงคลายกบ hormone ตามธรรมชาต ซงผลตโดย adrenal glands โดยชวยบรรเทาอาการอกเสบ ( บวม รอน แดง และ เจบ ) และใชรกษาขอตออกเสบ และความผดปกตของ ผวหนง เลอด ไต ตา ตอมธยรอยด และ ลำาไส รกษาอาการแพอยางรนแรง หอบหด และความบกพรองของ adrenal cortical

Pharmacokinetics

Protein binding 65-91 ( โดยขนอยกบความเขมขน )Metabolism เกดขนทตบ และยงถก metabolize ทเนอเยอของรางกายดวย กลายเปน inactive compoundHalf life 36 ชวโมงBiological 18-36 ชวโมงEnd state renal disease 3-5 ชวโมง Elimination ขบถายออกทางปสสาวะ โดย pricipally as glucuronides sulfates and unconjugated metabolites

วธใชยา

ถาคณใชยาน วนเวนวน ใหรบประทานตอนเชาในวนแรก และไมรบประทานในวนท 2 ปละรบประทานอกตอนเชาของวนท 3 และไมรบประทานในวนท 4 โดยรบประทานไปเรอย ๆ ตามแพทยสงถารบประทานยาตวน วนละครง ใหรบประทานตอนเชาพรอมอาหารเชาถารบประทานยาน มากกวาวนละ 1 ครง ใหรบประทานในชวงหางกนในเวลาทเหมาะสมไมควรหยดรบประทานยาน โดยปราศจากคำาแนะนำาของแพทย เพราะการหยดยาอาจทำาใหเกดอาการดงตอไปนได เชน สญเสยความรสกอยากอาหาร คลนไส อาเจยน drowsiness stupor ปวดศรษะ เปนไขเจบทขอและกลามเนอ peeling skin และ นำาหนกลด ถาไดรบยาปรมาณมากในเวลานาน แพทยจะคอยๆ ลดขนาดยาลง เพราะ จะปรบนาดยากอนทจะหยดยาอยางสมบรณ

คำาแนะนำาระหวางในยา

ถาคณไดรบยาน เปนเวลานาน คณควรจะตองตรวจเลอด เปนระยะ ๆ X-rays ตรวจตา ความดนโลหต ความสง นำาหนก และตรวจทางกายภาพ โดยการตรวจรางกายน สำาคญสำาหรบเดก เพราะยาตวน จะทำาใหการเจรญเตบโตของกระดกชาลงยาตวน ควนจะไดรบอยางสมำาเสมอ เพอใหมประสทธภาพ และ ไมควรใชมากจนเกนไป บอยเกนไป และใชนานเกนทแพทยสง โดยถาเกดอาการทแย ใหพบแพทย เพราะขนาดยาทคณไดรบ อาจจะตองการปรบกไดแพทยอาจจะบอกใหคณชงนำาหนก ทก ๆ วน และ ใหคณรายงานนำาหนกทผดปกตบอกแพทย หมอฟน และแพทยผาตด ทกำาลงจะรกษาคณ วาคณกำาลงไดรบยานอย (ถงแมวาคณจะหยดการรกษาดวยยาตวนมาแลว 12 เดอนกตาม)

24

อาการขางเคยงของยา

ถาเกดอาการคลนไส อาเจยน ระคายเคองกระเพาะ ใหรบประทานยาพรอมอาหาร หรอนม ถาอาการเหลานยงคงอย หรอ อจจาระของคณมสดำา ใหพบแพทยถาเกดอาการปวดศรษะ dizziness นอนไมหลบ depression ตนเตน อารมณไมปกต เปนสว ผวบาง เหงอมากขน ผมยาวเรวขน หนาแดง แผลถลอกงาย มจดสมวงบนผวหนง มระยะเวลาของการมประจำาเดอนผดปกต หรอขาดการมประจำาเดอน โดยถาอาการเหลาน คงอยเปนเวลานาน หรอรนแรงใหพบแพทยปญหาในระยะยาว ไดแก นำาหนกมากขน เทาบวม ขอเทาบวม และ ขาดานลางบวม มแผลทกลามเนอ และ กลามเนอออนแรง แผลทตา ปญหาในการมองเหน เปนหวด หรอตดเชอ เปนอาการหลงๆ ของการใชยานานๆ ใหพบแพทย

คำาเตอนและขอควรระวง

กอนทจะรบยาน ควรบอกแพทยวาคณไดรบยาตอไปนอยดวยคอ aspirin ยารกษาโรคขออกเสบ ยาปองกนการแขงตวของเลอด เชน warfarin (coumarin) ยาขบปสสาวะ estrogen (ยาคมกำาเนด) phenytoin rifampin และ phenobarbital ไมควรจะรบวคซน การทำาใหเกดการคมกนโรค ( immunization ) หรอการทดสอบทางผวหนง ตางๆ ขณะทไดรบยานอย ยกเวนวา แพทยจะบอกใหคณ โดยเฉพาะเลยวาคณสามารถรบไดกอนหนาทจะไดรบยาน ควรบอกแพทยดวยถาคณตงครรภ คาดวาจะตงครรภ ตองการทจะตงครรภ หรอ คณเปนหญงใหนมบตร โดยถาคณกำาลงจะตงครรภ คณควรพบแพทย เพราะยาตวน สามารถ ทำาใหเกดอนตรายกบเดกทอยในครรภ หรอ เดกทดมนมมารดากอนทจะรบยาน ควรบอกแพทยถงประวตการใชยาของคณกอน โดยถาคณเปนโรคตบ โรคไต โรคลำาไส หรอ โรคหวใจ โรคความดนโลหตสง underactive thyroid gland myasthenia gravis osteoporosis (brittle bones) ตดเชอ herpes ทตา หรอ การตดเชออนๆ หรอ มประวตการเปนวณโรค โรคลมชก ulcers หรอ โรคเกยวกบการแขงตวของเลอดถามประวตเปน ulcers หรอ ไดรบขนาดยาของ aspirin ทมาก หรอ ไดรบยารกษาโรคขออกเสบ ใหจำากดปรมาณการดมของเครองดม แอลกอฮอล ขณะทใชยาน เพราะยานสามารถ ทำาใหกระเพาะและลำาไส ไวตดการเกดระคายเคองจากการใชแอลกอฮอล aspirin และยารกษาไขขออกเสบ และจะเพมอตราเสยง ของการเกด ulcersรายงานการเกด injury หรอ อาการการตดเชอ (ไข เจบคอ เจบระหวางการถายปสสาวะ และปวดกลามเนอ) โดยเกดขนระหวางการรกษา และ ภายใน 12 เดอน หลงจากการรกษา ดวยยาน โดยตองการปรบขนาดยา ถาคณเปนโรคเบาหวาน ยาตวน จะเพมระดบนำาตาลในเลอดของคณ โดยถาคณควบคมนำาตาล ในเลอดของคณทบาน ใหทดสอบนำาตาลในเลอด และในปสสาวะ บอยกวาปกต และพบแพทย ถาระดบนำาตาลในเลอดสง หรอ ถามนำาตาลในปสสาวะ โดยขนาดยาของยาเบาหวาน และอาหารของคณ อาจจะตองปรบขนาด

การเกบรกษา

เกบรกษาในภาชนะปดสนท และ เกบใหพนมอเดกเกบในอณหภมหองถาคณเปนโรค arthritis ควรบอกแพทย หรอ เภสชกรวาคณไมตองการขวด child-resistant cap

25

ชอการคา สวนประกอบ

BlephamidePrednisolone acetate 02 + Na sulfacetamide 10

Denson Prednisolone 25 mg + Nitrofurazone 2 mg

Farakil Prednisolone 05 + Neomycin 03

Mysolone-N Prednisolone 5 mg + Neomycin sulfate 5 mg

Otosil Prednisolone 05 + Chloramphenical 5

Ketotifen

กลไกการออกฤทธของยาorally active agent ซงเปน antihistamine อยางมนยสำาคญ และมสมบตเปน antianaphylactic ซงสามารถใชอยางไดผลด ในการปองกน การเกดโรคหอบหด

ชอสามญKetotifen

ชอการคาAmitone Asmahoc Katifen Ketofen Sykofen Zediten

ทำาไมตองใชยานantiasthmatic agent

อาการขางเคยงของยาsedation และ drowsiness โดยอาจจะตองลดขนาดยาลง หรอ หยดการใชยา ถาความรนแรงไมลดลง โดยแอลกอฮอล อาจจะเสรมฤทธของ การเกดอาการขางเคยง ของยากได และยงมรายงานการเกดอาการ นำาหนกเพมขน ปากแหง ปวดศรษะ dizziness และ giddiness

26

Benzonatate

ขอบงใชใชแกไอแหง

ชอการคาTesalon

วธใชยาถาเปน Capsule ไมควรเคยวหรอละลายยา กรณอาย gt 10 ป ถงผใหญ ทาน 1 capsule ทก 4 ชม ไมควรเกน 6 capsuleวน อาย lt10 ป ขนาดยาทให 8 mgkgวน โดยบงให 3 ndash6 ครง

คำาแนะนำาระหวางใชยานหามเคยวหรอหก capsule

เมอคณลมทานยาใหรบประทานทนททนกได แตถาใกลกบเวลาทจะทานครงตอไป ไมตองทานยาครงทลม ใหขามไปทานครงปกต ไมควรทานยาเพมเปน 2 เทา

ผลขางเคยงของยา ในบางรายอาจเกดอาการ

สงบระงบ ปวดหว วงเวยน คดจมก คลนไส ไมสบาทอง ทองผก ผนคนสามารถใชไดในสตรมครรภ และระหวางการใหนมบตรไมควรใชยานในผปวยทแพยา

Codeine27

ชอการคาCodipront

Pharmacokinetics

ยาตวนดดซมไดดทาง GI tract หลงจากใหยาทาง oral แลวพบวา ยาจะออกฤทธเปน antitussive ภายในเวลา 1-2 ชวโมง และฤทธจะอยไดนานถง 4 ชวโมง ยาตวนจะกระจายไปยงนำานมไดดวยยาตวนถก metabolize ทตบ โดยกระบวนการ O-demethylation N-demethylation และบางสวนจะเกด conjugation ดวย glucuronic acid และถกขบออกทาง urine

วธใชยา

ผใหญ 10 ndash 20 mg ทก 4 ndash 6 ชม ไมควรทานเกน 120 mgวนเดก อาย 6 ndash 12 ป ทาน 5 ndash10 mg ทก 4 ndash 6 ชม ไมควรทานเกน 60 mgวนอาย 2 ndash 6 ป ทาน 25 ndash 5 mg ทก 4 ndash 6 ชม ไมควรทานเกน 30 mgวน

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน

ระหวางทใชยานไมควรขบรถ หรอทำางานทตองใชสตตลอดเวลาไมควรทานยานรวมกบเหลาไมควรใชแกอาการไปเรอรงทเกดจาก การสบบหร หอบหด ถงลมโปงพอง หรออาการไอทมเสลดเยอะ นอกจากอยภายใตการดแลของแพทยอาจมอาการปากแหง ทองผกไดอาจมอาการไมสบายทองใหแกโดยทานพรอมอาหาร หรอดมนมตาม

อาการขางเคยงของยาอาจมอาการ คลนไส อาเจยน วงเวยน สงบระงบ ทองผก

คำาเตอนและขอควรระวง

ไมควรใชยานกบผปวยหอบหดหลกเลยงการใชยานในสตรมครรภไมควรใชยานในสตรทใหนมบตรไมควรใชยานในเดกระวงการใชยานในผปวย โรคตบ ไต ผปวยทมธยรอยด ฮอรโมนตำา และคนสงอาย

การเกบรกษาเกบในภาชนะปดสนท ใหพนมอเดก ทอณหภมหอง

Dextromethorphan

ชอสามญDextrometrophan

28

ชอการคาCortuss Dextroral pusiran Polydex PPolydex Y Rocof Menthol Tussils 5

กลไกการออกฤทธdepressing the cough reflex (กดศนยการไอ) โดยไมมฤทธเปนยาขบเสมหะ (expectorant) ใน dose ของการรกษา ยาตวนจะไมยบยง ciliary activity

Pharmacokineticsดดซมไดเรวทาง GI tract การออกฤทธของยา จะมผลภายใน 15-30 นาทหลงรบประทานยาแลว ระยะเวลาในการออกฤทธประมาณ 3-6 ชม With conventional dosage forms

วธใชยา

ผใหญ และเดกอาย gt 12 ป 10-20 mg ทก 4 ชม หรอ 30 mg ทก 6-8 ชม แตไมควรเกน 120 mg วน หรอ ควรรบประทานตามแพทยสงเดก 6-12 ป 5-10 mg ทก 4 ชม หรอ 15 mg ทก 6-8 ชม แตไมควรเกน 60 mgวน หรอควรรบประทานตามแพทยสงเดกอายนอยกวา 2 ป ดเปนรายบคคลไปวาจะใหขนาดยาเทาไหร โดย dosage ปกตของยาตวนจะเปนแบบ extended-release oral suspension containing the polistirexผใหญและเดกอาย gt 12 ป 60 mg วนละ 2 ครงเดก 6-12 ป 30 mg วนละ 2 ครงเดก 2-6 ป 15 mg วนละ 2 ครงในรปแบบ Lozenges จะไมใชในเดกอายตำากวา 6 ป

ขอบงใชใชบรรเทาอาการไอ จากการระคายเคองของคอ และหลอดลม ซงเกดจากไขหวด หรอ สารระเหยทระคายเคอง โดยยาตวนมผลด ในการรกษาอาการไอ แบบเรอรงทไมมเสมหะ

ขอควรระวง

adverse effects ของยาตวนมนอย โดยอาจเกดอาการคลนไส และหรอ เกด GI disturbances อนๆ slight drowsiness และ dizziness ยานไมทำาใหเกดอาการ analgesia ไมทำาใหเกดการเสพตด และอาจม หรอไมมอาการ CNS depression กได การใหยาตวน จะเกยวกบการหลง histamine และควรในอยางระมดระวงในเดกทมประวตเปนโรคภมแพระวงการใชใน sedated หรอ debilitated patientsไมควรใชกบอาการไอแบบเรอรง ในผปวยทมการสบบหรนานๆ โรคหอบหด หรอ โรคถงลมปอดโปงพอง หรอไอทมเสมหะมากเกนไป โดยถามอาการไอมากกวา 1 สปดาห หรอ เปนซำาอกหลงจากทหายไปแลว หรอ เกดอาการไอรวมกบอาการไขสง ผน หรอ ปวดศรษะ ควรปรกษาแพทยยา Dextromethorphan ทมสวนผสมของ aspartame (Nutra Sweet) ควรระวงการใชในผปวยทเปน phenylketonuria ซงผปวยโรคนควรจำากด การไดรบ phenylalanine เพราะ Nutra Sweet จะถก metabolize ใน GI tract ไปเปน phenylalanineยา Dextromethorphan ทมสวนผสมของ tartrazine ถงแมวาอบตการณ การเกดการแพตอ tartrazine จะตำาแตการแพน มกพบบอยในผปวยทแพ aspirin

29

Antihistamine

ยาแกแพเปนยาหลกสำาหรบการรกษาโรคภมแพ ยาแกแพในระยเรมแรกจะมผลขางเคยงทไมพงปราถนา เชนอาการปากแหง ทำาใหเกดการงวงซมซงเปนผลเสยตอการทำางาน การทำางานของยาแกแพจะออกฤทธท H1-receptor คณสมบตของยาแกแพมดงน

bull ลดอาการทเกดจากการหลง histamine เชน อาการจาม คนจมก นำามกไหล bull แตไมลดอาการของคดจมก bull สามารถลดอาการคนตา และคนห bull ยาแกแพสวนใหญออกฤทธเรว

เนองจากผลขางเคยงของยาแกแพมมากจงไดมการพฒนายาแกแพรนใหมทมผลขางเคยงตำา ขณะเดยวกนกยงคงมประสทธภาพ ยารนใหมตองมประสทธภาพในการรกษาดงน

1 เยอบจมกอกเสบจากโรคภมแพทงชนดเปนทงป Perrenial allergic rhinitis และเปนเฉพาะฤด seasonal allergic rhinitis

2 เยอบตาอกเสบจากโรคภมแพ 3 ลมพษ ยาทจดวาไดผลดสำาหรบลมพษคอ cetiricineterfenadine ซงออกฤทธเรว

และลดอาการคนไดเปนอยางด 4 ผวหนงอกเสบแบบ Atopic dermatitis ยาทใชไดผลดคอ

cetirizineloratadineketotifen 5 โรคหด asthma โดยเฉพาะผปวยโรคหอบหดทมอาการภมแพมอาการคดจมก และนำามก

ไหล

ผลขางเคยงของยา

1 อาจจะทำาใหงวง ซม และนำาหนกตวเพม แตอาการนอยกวายาแกแพรนแรกๆ 2 พษตอหวใจ astemazoleterfenadine จะมผลตอการเตนของหวใจ แตยาตวอน

ไมมผลตอการเตนของหวใจ

ขอระวงในการใชยา

1 ควรจะตองระวงการใชยาอน เพราะอาจจะเกดปฏกรยา ยาทตองระวงไดแก erythromycinketoconazoleitraconazole

2 ไมควรใชยานในคนตงครรภ

30

3 ไมควรใชยานในคนทเลยงลกดวยนมแม 4 ควรจะระมดระวงในคนทเปนโรคไต และโรคตบ

Albuterol (อลบเทอรอล)หรอ Salbutamol ( ซลบทามอล)

ชอทางการคา Ventolin inhaler

ทำาไมจงตองใชยาน เปนยาขยายกลามเนอบรเวณหลอดลม ทำาใหชองวางในหลอดลมขยายใหญ จงหายใจสะดวกขน ใชในผทมปญหาเกยวกบการหายใจทมสาเหตมาจากหลอดลมอกเสบ ถงลมโปงพอง และโรคปอดอนๆ นอกจากนยงใชในการปองกนอาการหลอดลมตบหลงจากออกกำาลงกาย

วธใชยา กรณทเปนยาพน มวธการใชยาดงน

เขยาทใสยาพนหายใจออกใหไดมากทสดขณะทปากกำาลงปดอยเปดฝากระบอกยาพนออก แลวอมปากกระบอกยาโดยเอารมฝปากประกบปากกระบอกยาใหแนบสนทโดยรอบกดทใสยาพนเพอใหยาเขาปากพรอมกบสดลมหายใจเขาชาๆ โดยตองแนใจวายาผานเขาสลำาคอหมดโดยไมคาง อยตามซอกฟนหรอลน ถาใชกบเดกควรใหผใหญชวยเหลอ โดยปดจมกเดกใหสนทแลวกดยาพนเขาปากเดก เพอใหแนใจวายาไดผานเขาสลำาคอเดกกลนลมหายใจประมาณ 2-3 วนาท แลวจงปลอยลมหายใจออกชาๆ

หลงจากใชแลวถายงคงมความรสกวายายงเขาไปไมถงปอด จะมเครองมอทจะชวย เรยกวา spacer (สเปเซอร) ซงเปนกระบอกพลาสตกกลวง ใชสวมตอจากกระบอกพน จะทำาใหใชยาพนไดอยางมประสทธภาพมากขน ถาไมเขาใจวธการใชยาไมวากรณใดกตามควรปรกษาแพทยหรอเภสชกรใหอธบายวธการใชจนเขาใจโดยละเอยด และควรพบแพทยตามนดหรอเมอยาหมด กรณทเปนยาเมดใหรบประทานครงละ 1-2 เมด วนละ 3-4 ครง ตามคำาแนะนำาของแพทย

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน

ควรทำาความสะอาดอปกรณการพนอยางสมำาเสมอตามคำาแนะนำาทแนบมาเมอใชยาตามปกตแตไมสามารถปองกนหรอรกษาอาการไดใหพบแพทยอยางเรงดวนทสดอยาเพมขนาดการใชยาเองในแตละครงหรอเพมความถในการใชมากกวาทแพทยสงเพราะจะทำาให

31

ไดรบขนาดยามากเกนไป เกดอนตรายได

เมอคณลมกนยา ควรทานทนททนกขนได แตถาเวลาททานใกลเคยงกบเวลาทจะทานครงตอไป ควรงดทานยาทลม และใหทานตามเวลาทจะทานครงตอไปตามปกต ไมควรเพมปรมาณยาเปน 2

เทา

ผลขางเคยงของยา เกดไมบอยนกแตถาเกดขนใหรบพบแพทยทกำาลงรกษาอย อาการเหลานคอ การรบรสเปลยนไป ปากแหง มการระคายเคองบรเวณปากและลำาคอ นอนไมหลบ คลนไส ไอ และถายงใชแลวทำาใหหายใจลำาบากขนหรอใจสน ใหหยดใชยานทนทแลวพบแพทยโดยดวน

คำาเตอนและขอควรระวง ถามภาวะดงตอไปนควรแจงใหแพทยทราบ คอกำาลงตงครรภหรอใหนมบตร โรคหวใจ โรคความดนโลหตสง โรคตอมไทรอยดเปนพษ โรคลมชก โรคเบาหวาน และควรบอกแพทยวากำาลงใชยาอนอะไรอยบาง ทงทไดรบจากแพทยอนๆ หรอซอใชเองกตาม รวมทงการแพยาตางๆ ดวย

การเกบรกษา

เกบในภาชนะปดสนทใหพนมอเดกเกบใหพนแสงแดด ความรอนและความชนไมควรเกบในตเยนหรอใกลเตาไฟ

Allopurinol (อลโลพรนอล)

ชอการคา Alinol Allopin Allorin Apnol Apurol Loporic Medoric Puricin Puride SigapurolUricad Valeric Xanol Zyloric

ทำาไมจงตองใชยาน ยานใชเพอปองกนอาการกำาเรบของโรคเกาทในโรคเกาทเรอรงเทานน โดยออกฤทธลดการสรางกรดยรก ไมสามารถจะบรรเทาอาการของโรคเกาทเมอโรคเกาทกำาเรบแลวได ดงนนจงตองรบประทานและปฎบตตาม แพทยสงอยางเครงครด พยายามไมลมรบประทานยา และรบประทานอยางถกตองครบถวน

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน ระหวางทใชยานควรดมนำาประมาณแปดแกวตอวน สราหรอเครองดมทมแอลกอฮอลจะลดฤทธของยา ระหวางทรบประทานยาน ไมควรรบประทานนำาผลไมหรอวตามนซมากจนเกนไป เพราะวตามนซจะทำาใหปสสาวะเปนกรด และเกดนวในไตได

เมอคณลมกนยา ควรทานทนททนกขนได แตถาเวลาททานใกลเคยงกบเวลาทจะทานครงตอไป ควรงดทานยาทลม และใหทานตามเวลาทจะทานครงตอไปตามปกต ไมควรเพมปรมาณยาเปน 2 เทา

32

ผลขางเคยงของยา อาจพบอาการคลนไส อาเจยน ทองเสย อาหารไมยอย จงควรรบประทานยาหลงอาหารเพอปองกนอาการ ถาเกดอาการมากหรอทนไมไหวใหรบพบแพทย และอาจเกดผนตามผวหนง เจบปวดเมอปสสาวะ ปสสาวะมเลอด ระคายเคองตา ปากหรอรมฝปากบวม ใหหยดยาและพบแพทยทนท ยานอาจทำาใหมนงง เมอทานยานแลวมอาการมนงง ควรระมดระวงหากตองขบรถหรอทำางานเกยวกบเครองจกรกล

คำาเตอนและขอควรระวง หญงตงครรภหรอใหนมบตรและผปวยโรคไต โรคตบ ความดนโลหตสง เบาหวาน ควรปรกษาแพทยกอนใชยา ถาใชยาอนอยกอนหรอจะใชยาอนควบ ควรปรกษาแพทยหรอเภสชกร เพราะอาจทำาใหเกดอาการอนไมพงประสงคได

การเกบรกษา

เกบในภาชนะปดสนทใหพนมอเดก เกบใหพนแสง ความรอนและความชน

Amiloride and Hydrochlorothiazide (อะมโลไรด และ ฮยโดรคลอโรไธอะไซด)

ชอการคา Amihydrozide Amilide Hyperretic Miduret Milorex Miretic Moduretic Poli-uretic Renase Sefaretic

ทำาไมจงตองใชยาน เปนยาขบปสสาวะ ใชสำาหรบรกษาโรคความดนโลหตสงและอาการบวมนำาทเกดจากความผดปกตตางๆ เชน โรคหวใจ ยานไปทำาใหไตขจดนำาและเกลอสวนเกนออกจากรางกายทางปสสาวะ

วธใชยา รบประทานวนละ 1 ครงในตอนเชาพรอมอาหาร

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน ควรไปพบแพทยตามเวลานดหามหยดยาเองโดยทไมไดปรกษาแพทย แลหามใชยาชนดอนรวมดวยเกนกวาทแพทยสง

ควรรบประทานอาหารทมรสเคมนอยหรออาหารทมเกลอโซเดยมตำาและควรออกกำาลงกายทกวน จำากดอาหารทมเกลอโปแตสเซยมสง เชน กลวย ลกพรน ลกเกด นำาสมและนม

เมอคณลมกนยา ใหรบประทานทนททนกได ถาหากจำาไมไดจนถงวนรงขน ใหกนยามอตอไปตามปกตไมตองกนยาทลม

ผลขางเคยงของยา

อาจพบอาการคลนไส อาเจยน ทองเสย เบออาหาร ปวดทอง แนนทอง มลมในทอง ถาเกดอาการดงกลาวใหรบประทานยานพรอมอาหาร แตถาหากอาการยงคงอยหรอรนแรงขนใหพบแพทยอาการปสสาวะบอย มนงง ปวดหว ปญหาเหลานจะลดลงหลงจากทคณทานยานเปนเวลา 2-3 สปดาห ถาหากมอาการอยใหพบแพทยหากมอาการเหลานใหรบไปพบแพทยโดยดวนกลามเนอออนแรงหรอเกดตะครว ออนลา หวใจเตนชาหรอไมสมำาเสมอ เจบคอ ฟกชำางายผวหรอตาเหลองผนแดง

คำาเตอนแลขอควรระวง

33

ควรแจงใหแพทยทราบ ถาเปนโรคเบาหวาน เกาท แพยาซลฟา หรอเปนโรคตบ โรคไต กำาลงตงครรภ หรอใหนมบตร

แจงแพทยหรอเภสชกรใหทราบวาใชยาอะไรอยบาง โดยเฉพาะยา แคปโทพรล ดจอกซน อนาลาพรล ไลซโนพรล ลเธยม ยาเสรมโปแตสเซยม ยารกษาโรคขอ ยารกษาโรคเบาหวานหรอยาลดความดนโลหตหามรบประทานยาชนดน ถากำาลงรบประทานยาสไพโรโนแลคโทน หรอไทรแอมเทอรนอยเครองดมทมแอลกอฮอลอาจเพมฤทธของยาตวนจะทำาใหเกดอาการมนงงหรอปวดศรษะได จงไมควรใชรวมกนหากจะตองรบการผาตด หรอทำาฟนใหแจงแพทยวากำาลงใชยานอยถาเกดอาการปวยแลวทำาใหอาเจยนหรอทองเสยทำาใหสญเสยนำามาก ใหปรกษาแพทยหามใหยานแกผอนใช

การเกบรกษา เกบในภาชนะปดสนททอณหภมหอง พนจากแสง ความชนและจากมอเดก

Amiodorone (อะมโอดาโรน)

ชอการคา Cordarone

ทำาไมจงตองใชยาน ใชรกษาหรอปองกนภาวะหวใจเตนผดจงหวะ โดยยานจะลดการทำางานของเสนประสาทในหวใจและลดการทำางานทมากเกนไปของหวใจ

วธใชยา รบประทานวนละ 1-2 ครง ตามคำาสงแพทย อาจจะตองใชยานนาน 1-3 สปดาห จงจะเหนผลการรกษาและตองใชยานเปนเวลาหลายเดอน กอนทผลของยาจะออกฤทธเตมท

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน

ควรไปพบแพทยตามนด เพอตดตามผลการรกษาควรปฏบตตามคำาแนะนำาของแพทยเกยวกบการสบบหร อาหาร เครองดมทมแอลกอฮอลและคาเฟอน บหรและเครองดมทมคาเฟอนอาจจะทำาใหหวใจเตนผดจงหวะมากขนและมผลตอการออกฤทธของยา

เมอคณลมกนยา ใหเวนยามอนนไปเลยและรบประทานมอตอไปตามปกต หามรบประทานยาสองมอควบ

ผลขางเคยงของยา

ถามอาการคลนไส อาเจยน ทองผก เบออาหาร ปวดทอง ใหแกไขโดยรบประทานยาพรอมอาหารถามอาการมอสน เดนลำาบาก วงเวยน ออนเพลย กลามเนอออนเปลย นอนไมหลบ ปวดศรษะ เสอมสมรรถภาพทางเพศ นำาหนกตวลดลง การรบรสหรอกลนผดปกต การมองเหนผดปกต เชน มองภาพไมชดเจน เหนแสงรอบๆ วตถ ตาไมสามารถสแสงหรอตาแหง หนาแดง มการบวมของเทา ขอเทา ขาทอนลาง ผวเปลยนเปนสคลำาๆ (โดยเฉพาะทหนาและมอ) และผวหนงไวตอแสง ใหปรกษาแพทยถามอาการไอ หายใจหอบหรอมอาการเจบเมอหายใจ ทองบวม หวใจเตนเรวหรอผดปกตใหรบปรกษาแพทยทนท (อาการดงกลาวนสามารถเกดขนไดหลงจากทคณหยดยา)

คำาเตอนแลขอควรระวง

ควรแจงใหแพทยทราบ ถามประวตของโรคปอด ตบ หวใจ ตอมไทรอยด กำาลงตงครรภหรอใหนมบตรควรบอกกบแพทยหรอเภสชกรวากำาลงใชยาอนอย โดยเฉพาะยาตอไปน คอ เฟนโทอน วอรฟารนหรอยาตานการแขงตวของเลอด ด

34

จอกซน โพรเคนาไมด ควนดน และยาอนๆ ทใชรกษาโรคหวใจการใชยานอาจทำาใหผวหนงไวตอแสงแดดมากกวาปกต ซงผลดงกลาวจะปรากฎอยนานเปนสปดาหหรอเปนเดอน หลงจากทหยดรบประทานยาแลว ดงนน ถาจะออกไปนอกบานเปนเวลานานๆ ควรใสเสอแขนยาวและใชผลตภณฑกนแดด การสมผสแสงแดดจะทำาใหผวเปลยนเปนสคลำา ซงอาจจะไมหายเปนปกตหลงจากหยดใชยานแลวหากตองเขารบการผาตดหรอทำาฟน ใหบอกแพทยหรอทนตแพทยวากำาลงใชยานอย หรอมการใชยานภายในระยะ 2 เดอนทผานมาหามใหยานแกผอนใช

การเกบรกษา เกบในภาชนะปดสนททอณหภมหอง พนจากแสงแดดและจากมอเดก

Amitriptyline (อะมทรบไทลน)

ชอการคา Polytanol Tripta Triptyline Tryptanol

ทำาไมจงตองใชยาน เปนยาตานอาการซมเศรา ใชรกษาภาวะซมเศราและอาจมขอบงใชอนๆ ตามแพทยสง เชน บรรเทาอาการปวดเรอรง รกษาอาการปสสาวะรดทนอนในเดก แผลในกระเพาะอาหาร เปนตน ผทรบประทานยานควรไดรบการดแลและปฏบตตามทแพทยแนะนำาอยางเครงครด การปรบเปลยนขนาดยาหรอการหยดรบประทานยา ตองไดรบคำาสงจากแพทยเทานน

วธใชยา

รบประทานใหถกขนาดและสมำาเสมอตามแพทยสง หามหยดยาดวยตนเอง เพราะยาจะออกฤทธไดเตมทตองใชเวลาหลายสปดาหรบประทานยานในขณะทองวางหรอพรอมอาหารกได แตการรบประทานยาพรอมอาหารหรอหลงอาหารทนทจะชวยลดการระคายเคองกระเพาะอาหาร

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน บอกใหแพทยทราบถา

มประวตแพยาอนตงครรภหรอวางแผนตองการมบตร เพราะยานเปนอนตรายตอทารกในครรภกำาลงใหนมบตรเพราะยาสามารถผานทางนำานมสทารกและทำาใหเดกงวงซมไดกำาลงใชยาอนซงสงโดยแพทยหรอทนตแพทยทางอนหรอการซอยาจากรานขายยาในกรณเจบปวยเลกนอย เชน ยาแกหวด ยาแอสไพรนแกปวด ยาลดกรดในกระเพาะอาหาร เปนตนมโรคประจำาตวหรอมปญหาสขภาพอนๆ เชน มประวตเปนโรคหอบหด โรคลมชก โรคหวใจ ตอหน โรคตบ โรคจต พษสราเรอรง กอนเขารบการผาตดหรอทำาฟน รวมทงกรณไดรบบาดเจบฉกเฉน

เมอคณลมกนยา ควรทานทนททนกขนได แตถาเวลาททานใกลเคยงกบเวลาทจะทานครงตอไป ควรงดทานยาทลม และใหทานตามเวลาทจะทานครงตอไปตามปกต

ไมควรเพมปรมาณยาเปน 2 เทา

คำาเตอนและขอควรระวง

จำากดการดมสรา หรอเครองดมทมสวนผสมของแอลกอฮอล เพราะทำาใหงวงนอนเพมขน หามขบรถยนต ใชเครองจกรหรอทำางานทตองอาศยความตนตว เพราะยาทำาใหงวงซมพยายามอยาลกนงหรอยนอยางรวดเรว เพราะทำาใหเวยนหวหรอเปนลมไดยายงคงมฤทธอย 3-7 วนหลงจากหยดใชยาเพอใหเวลารางกายมการปรบตว หากสงเกตพบความผดปกตเกดขนใหปรกษาแพทยหรอ

35

เภสชกร

การเกบรกษา

เกบในภาชนะปดสนทใหพนมอเดกเกบใหพนแสง ความรอนและความชน

Amlodipine (แอมโลดพน)

ชอการคา Norvasc

ทำาไมจงตองใชยาน เปนยาลดความดนโลหตโดยออกฤทธขยายหลอดเลอดและใชบรรเทาอาการเจบหนาอกจากโรคแองไจนา (Angina)

วธใชยา รบประทานวนละ 1 ครงตามขนาดทใชรกษาตามแพทยสง เวลาในการรบประทานควรเปนเวลาเดยวกนของทกๆ วนเพอใหระยะหางของการใหยาเปนชวงเทาๆ กน

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน

ควรไปพบแพทยตามนดทกครงเพอใหแพทยประเมนและตดตามผลการใชยา และทำาการปรบขนาดยาหากขนาดยาทใชอยไมเหมาะสมหลกเลยงการรบประทานอาหารทโซเดยมสง ซงไดแกอาการทมเกลอมาก อาหารทมรสเคมเชน อาหารหมกดอง ไขเคม ปลาเคม ท การเปลยนอรยาบทจากการนงหรอนอนเปนลกขนและยนควรกระทำาอยางชาๆ เพอลดการหนามด มนงงยานอาจทำาใหมอาการมนงงจงควรหลกเลยงการขบรถหรอทำางานเกยวกบเครองจกรหากจะตองทำาการผาตดตางๆ รวมทงการผาตดทางทนตกรรมซงมการใชยาสลบ(general anesthesia) ควรบอกแพทยกอนทำาการผาตด วาใชยา amlodipine อย

เมอคณลมกนยา ควรทานทนททนกขนได แตถาเวลาททานใกลเคยงกบเวลาทจะทานครงตอไป ควรงดทานยาทลม และใหทานตามเวลาทจะทานครงตอไปตามปกต ไมควรเพมปรมาณยาเปน 2 เทา

ผลขางเคยงของยา ทพบไดแก หนามด มนงง เวยนศรษะ ออนเพลย เจบยอดอก (heartburn) มการเกรงตวของกลามเนอ รอนวบวาบตามตว ซงอาการเหลานจะหายไปเองเมอไดรบยาไประยะหนงเนองจากการปรบตวของรางกายใหเขากบยา แตหากมอาการรนแรงควรปรกษาแพทย

คำาเตอนและขอควรระวง

สตรมครรภหรอใหนมบตรหรอมโรคประจำาตวคอโรคหวใจ โรคตบหรอโรคไต ควรปรกษาแพทยผปวยซงใชยาตอไปน ควรใชดวยความระมดระวงในกลมเบตา บลอกเกอร (beta blocker)ไซเมทดน (cimetidine) เฟนทานล (fentanyl) ไซโคลสปอรน (cyclosporine) ดจอกซน (digoxin)

การเกบรกษา

เกบในภาชนะปดสนทใหพนมอเดกเกบใหพนแสงแดด ความรอนและความชน

36

Page 23: ยานอนหลับ

ให 2-4 ครงตอวน โดยใหโดยการรบประทาน ถาใหโดยทางยาพน จะใหทก 4-6 ชมใช 15 นาท กอนการออกกำาลงกาย เพอปองกนปญหาของการหายใจ โดยปฏบตตามคำาสงแพทยอยางเครงครดยาพนจะเรมไดผลภายใน 5-15 นาท และ จะมการออกฤทธไดเปนเวลา 3-4 ชม

คำาแนะนำาระหวางใชยา

ยาพน ตองทำาความสะอาดอยางสมำาเสมอ และ ถายาหมดประสทธภาพ หรอ คณมอาการแยลง ใหพบแพทยทนทไมควรใชยาในขนาดทเพม หรอ บอยมากขน เพราะทำาใหเกดอนตายไดเวลาจะเดนทาง ตองเอายาไปดวยทกครง

อาการขางเคยงของยา

การรบรสไมปกต ปากและคอแหงหรอระคายเคอง จากการใชยาพน แกโดยการใหกลวปากดวยนำาตวสน อาการตนเตน นอนไมหลบ คลนไส เสยงแหบ ไอ ใหพบแพทยถาอาการเหลานรนแรงหรอยาวนานหายใจลำาบากมากขนจากการใชยาพน หวใจเตนเรวขน ใหหยดใชยาและพบแพทย

คำาเตอนและขอควรระวง

กอนใชยาตวน ใหบอกแพทยกอนวา คณเปน หญงตงครรภ หญงใหนมบตร เปนโรคหวใจ โรคความดนโลหตสง ตอมธยรอยด overactive โรคลมชก หรอ โรคเบาหวานยาตวน มผลกระทบถงการตอบสนองของคณตอยาบางชนด เชน ยารกษาโรคหวด ยา MAO inhibitors (isocarboxazid phenelzine และ tranylcypromine) ยากดระบบประสาท หรอยาโรคหอบหด และ beta-blockers (atenolol carteolol esmolol labetalol metoprolol nadolol propranolol sotalol และ timolol)

การเกบรกษา

เกบในภาชนะปดสนท และเกบใหพนมอเดก เกบในอณหภมหอง ถาเปน syrup อาจเกบในตเยนได แตถาเปนยาพน ไมควรเกบในตเยน หรอ ใกลความรอน

ชอการคา สวนประกอบ

Almasal Salbutamol sulfate 2 mg + Theophylline 60 mg

Asmasal Expectorant

Salbutamol 1 mg + Guaifenesin 50 mg

Clenil compositumSalbutamol 100 mg + Beclomethasone dipropionate 50 mg

Theosal Salbutamol 2 mg + Theophylline 60 mg

Ventolin Expectorant Salbutamol sulfate 1 mg + Guaifenesin 50 mg

23

Prednisolone

ชอสามญPrednisolone

ชอการคาDi-Adreson-F Opredsone Prednisolone Polypred Pred-Mild Pred-Forte Predisone

ทำาไมตองใชยานยาตวนเปน corticosteroid ซงคลายกบ hormone ตามธรรมชาต ซงผลตโดย adrenal glands โดยชวยบรรเทาอาการอกเสบ ( บวม รอน แดง และ เจบ ) และใชรกษาขอตออกเสบ และความผดปกตของ ผวหนง เลอด ไต ตา ตอมธยรอยด และ ลำาไส รกษาอาการแพอยางรนแรง หอบหด และความบกพรองของ adrenal cortical

Pharmacokinetics

Protein binding 65-91 ( โดยขนอยกบความเขมขน )Metabolism เกดขนทตบ และยงถก metabolize ทเนอเยอของรางกายดวย กลายเปน inactive compoundHalf life 36 ชวโมงBiological 18-36 ชวโมงEnd state renal disease 3-5 ชวโมง Elimination ขบถายออกทางปสสาวะ โดย pricipally as glucuronides sulfates and unconjugated metabolites

วธใชยา

ถาคณใชยาน วนเวนวน ใหรบประทานตอนเชาในวนแรก และไมรบประทานในวนท 2 ปละรบประทานอกตอนเชาของวนท 3 และไมรบประทานในวนท 4 โดยรบประทานไปเรอย ๆ ตามแพทยสงถารบประทานยาตวน วนละครง ใหรบประทานตอนเชาพรอมอาหารเชาถารบประทานยาน มากกวาวนละ 1 ครง ใหรบประทานในชวงหางกนในเวลาทเหมาะสมไมควรหยดรบประทานยาน โดยปราศจากคำาแนะนำาของแพทย เพราะการหยดยาอาจทำาใหเกดอาการดงตอไปนได เชน สญเสยความรสกอยากอาหาร คลนไส อาเจยน drowsiness stupor ปวดศรษะ เปนไขเจบทขอและกลามเนอ peeling skin และ นำาหนกลด ถาไดรบยาปรมาณมากในเวลานาน แพทยจะคอยๆ ลดขนาดยาลง เพราะ จะปรบนาดยากอนทจะหยดยาอยางสมบรณ

คำาแนะนำาระหวางในยา

ถาคณไดรบยาน เปนเวลานาน คณควรจะตองตรวจเลอด เปนระยะ ๆ X-rays ตรวจตา ความดนโลหต ความสง นำาหนก และตรวจทางกายภาพ โดยการตรวจรางกายน สำาคญสำาหรบเดก เพราะยาตวน จะทำาใหการเจรญเตบโตของกระดกชาลงยาตวน ควนจะไดรบอยางสมำาเสมอ เพอใหมประสทธภาพ และ ไมควรใชมากจนเกนไป บอยเกนไป และใชนานเกนทแพทยสง โดยถาเกดอาการทแย ใหพบแพทย เพราะขนาดยาทคณไดรบ อาจจะตองการปรบกไดแพทยอาจจะบอกใหคณชงนำาหนก ทก ๆ วน และ ใหคณรายงานนำาหนกทผดปกตบอกแพทย หมอฟน และแพทยผาตด ทกำาลงจะรกษาคณ วาคณกำาลงไดรบยานอย (ถงแมวาคณจะหยดการรกษาดวยยาตวนมาแลว 12 เดอนกตาม)

24

อาการขางเคยงของยา

ถาเกดอาการคลนไส อาเจยน ระคายเคองกระเพาะ ใหรบประทานยาพรอมอาหาร หรอนม ถาอาการเหลานยงคงอย หรอ อจจาระของคณมสดำา ใหพบแพทยถาเกดอาการปวดศรษะ dizziness นอนไมหลบ depression ตนเตน อารมณไมปกต เปนสว ผวบาง เหงอมากขน ผมยาวเรวขน หนาแดง แผลถลอกงาย มจดสมวงบนผวหนง มระยะเวลาของการมประจำาเดอนผดปกต หรอขาดการมประจำาเดอน โดยถาอาการเหลาน คงอยเปนเวลานาน หรอรนแรงใหพบแพทยปญหาในระยะยาว ไดแก นำาหนกมากขน เทาบวม ขอเทาบวม และ ขาดานลางบวม มแผลทกลามเนอ และ กลามเนอออนแรง แผลทตา ปญหาในการมองเหน เปนหวด หรอตดเชอ เปนอาการหลงๆ ของการใชยานานๆ ใหพบแพทย

คำาเตอนและขอควรระวง

กอนทจะรบยาน ควรบอกแพทยวาคณไดรบยาตอไปนอยดวยคอ aspirin ยารกษาโรคขออกเสบ ยาปองกนการแขงตวของเลอด เชน warfarin (coumarin) ยาขบปสสาวะ estrogen (ยาคมกำาเนด) phenytoin rifampin และ phenobarbital ไมควรจะรบวคซน การทำาใหเกดการคมกนโรค ( immunization ) หรอการทดสอบทางผวหนง ตางๆ ขณะทไดรบยานอย ยกเวนวา แพทยจะบอกใหคณ โดยเฉพาะเลยวาคณสามารถรบไดกอนหนาทจะไดรบยาน ควรบอกแพทยดวยถาคณตงครรภ คาดวาจะตงครรภ ตองการทจะตงครรภ หรอ คณเปนหญงใหนมบตร โดยถาคณกำาลงจะตงครรภ คณควรพบแพทย เพราะยาตวน สามารถ ทำาใหเกดอนตรายกบเดกทอยในครรภ หรอ เดกทดมนมมารดากอนทจะรบยาน ควรบอกแพทยถงประวตการใชยาของคณกอน โดยถาคณเปนโรคตบ โรคไต โรคลำาไส หรอ โรคหวใจ โรคความดนโลหตสง underactive thyroid gland myasthenia gravis osteoporosis (brittle bones) ตดเชอ herpes ทตา หรอ การตดเชออนๆ หรอ มประวตการเปนวณโรค โรคลมชก ulcers หรอ โรคเกยวกบการแขงตวของเลอดถามประวตเปน ulcers หรอ ไดรบขนาดยาของ aspirin ทมาก หรอ ไดรบยารกษาโรคขออกเสบ ใหจำากดปรมาณการดมของเครองดม แอลกอฮอล ขณะทใชยาน เพราะยานสามารถ ทำาใหกระเพาะและลำาไส ไวตดการเกดระคายเคองจากการใชแอลกอฮอล aspirin และยารกษาไขขออกเสบ และจะเพมอตราเสยง ของการเกด ulcersรายงานการเกด injury หรอ อาการการตดเชอ (ไข เจบคอ เจบระหวางการถายปสสาวะ และปวดกลามเนอ) โดยเกดขนระหวางการรกษา และ ภายใน 12 เดอน หลงจากการรกษา ดวยยาน โดยตองการปรบขนาดยา ถาคณเปนโรคเบาหวาน ยาตวน จะเพมระดบนำาตาลในเลอดของคณ โดยถาคณควบคมนำาตาล ในเลอดของคณทบาน ใหทดสอบนำาตาลในเลอด และในปสสาวะ บอยกวาปกต และพบแพทย ถาระดบนำาตาลในเลอดสง หรอ ถามนำาตาลในปสสาวะ โดยขนาดยาของยาเบาหวาน และอาหารของคณ อาจจะตองปรบขนาด

การเกบรกษา

เกบรกษาในภาชนะปดสนท และ เกบใหพนมอเดกเกบในอณหภมหองถาคณเปนโรค arthritis ควรบอกแพทย หรอ เภสชกรวาคณไมตองการขวด child-resistant cap

25

ชอการคา สวนประกอบ

BlephamidePrednisolone acetate 02 + Na sulfacetamide 10

Denson Prednisolone 25 mg + Nitrofurazone 2 mg

Farakil Prednisolone 05 + Neomycin 03

Mysolone-N Prednisolone 5 mg + Neomycin sulfate 5 mg

Otosil Prednisolone 05 + Chloramphenical 5

Ketotifen

กลไกการออกฤทธของยาorally active agent ซงเปน antihistamine อยางมนยสำาคญ และมสมบตเปน antianaphylactic ซงสามารถใชอยางไดผลด ในการปองกน การเกดโรคหอบหด

ชอสามญKetotifen

ชอการคาAmitone Asmahoc Katifen Ketofen Sykofen Zediten

ทำาไมตองใชยานantiasthmatic agent

อาการขางเคยงของยาsedation และ drowsiness โดยอาจจะตองลดขนาดยาลง หรอ หยดการใชยา ถาความรนแรงไมลดลง โดยแอลกอฮอล อาจจะเสรมฤทธของ การเกดอาการขางเคยง ของยากได และยงมรายงานการเกดอาการ นำาหนกเพมขน ปากแหง ปวดศรษะ dizziness และ giddiness

26

Benzonatate

ขอบงใชใชแกไอแหง

ชอการคาTesalon

วธใชยาถาเปน Capsule ไมควรเคยวหรอละลายยา กรณอาย gt 10 ป ถงผใหญ ทาน 1 capsule ทก 4 ชม ไมควรเกน 6 capsuleวน อาย lt10 ป ขนาดยาทให 8 mgkgวน โดยบงให 3 ndash6 ครง

คำาแนะนำาระหวางใชยานหามเคยวหรอหก capsule

เมอคณลมทานยาใหรบประทานทนททนกได แตถาใกลกบเวลาทจะทานครงตอไป ไมตองทานยาครงทลม ใหขามไปทานครงปกต ไมควรทานยาเพมเปน 2 เทา

ผลขางเคยงของยา ในบางรายอาจเกดอาการ

สงบระงบ ปวดหว วงเวยน คดจมก คลนไส ไมสบาทอง ทองผก ผนคนสามารถใชไดในสตรมครรภ และระหวางการใหนมบตรไมควรใชยานในผปวยทแพยา

Codeine27

ชอการคาCodipront

Pharmacokinetics

ยาตวนดดซมไดดทาง GI tract หลงจากใหยาทาง oral แลวพบวา ยาจะออกฤทธเปน antitussive ภายในเวลา 1-2 ชวโมง และฤทธจะอยไดนานถง 4 ชวโมง ยาตวนจะกระจายไปยงนำานมไดดวยยาตวนถก metabolize ทตบ โดยกระบวนการ O-demethylation N-demethylation และบางสวนจะเกด conjugation ดวย glucuronic acid และถกขบออกทาง urine

วธใชยา

ผใหญ 10 ndash 20 mg ทก 4 ndash 6 ชม ไมควรทานเกน 120 mgวนเดก อาย 6 ndash 12 ป ทาน 5 ndash10 mg ทก 4 ndash 6 ชม ไมควรทานเกน 60 mgวนอาย 2 ndash 6 ป ทาน 25 ndash 5 mg ทก 4 ndash 6 ชม ไมควรทานเกน 30 mgวน

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน

ระหวางทใชยานไมควรขบรถ หรอทำางานทตองใชสตตลอดเวลาไมควรทานยานรวมกบเหลาไมควรใชแกอาการไปเรอรงทเกดจาก การสบบหร หอบหด ถงลมโปงพอง หรออาการไอทมเสลดเยอะ นอกจากอยภายใตการดแลของแพทยอาจมอาการปากแหง ทองผกไดอาจมอาการไมสบายทองใหแกโดยทานพรอมอาหาร หรอดมนมตาม

อาการขางเคยงของยาอาจมอาการ คลนไส อาเจยน วงเวยน สงบระงบ ทองผก

คำาเตอนและขอควรระวง

ไมควรใชยานกบผปวยหอบหดหลกเลยงการใชยานในสตรมครรภไมควรใชยานในสตรทใหนมบตรไมควรใชยานในเดกระวงการใชยานในผปวย โรคตบ ไต ผปวยทมธยรอยด ฮอรโมนตำา และคนสงอาย

การเกบรกษาเกบในภาชนะปดสนท ใหพนมอเดก ทอณหภมหอง

Dextromethorphan

ชอสามญDextrometrophan

28

ชอการคาCortuss Dextroral pusiran Polydex PPolydex Y Rocof Menthol Tussils 5

กลไกการออกฤทธdepressing the cough reflex (กดศนยการไอ) โดยไมมฤทธเปนยาขบเสมหะ (expectorant) ใน dose ของการรกษา ยาตวนจะไมยบยง ciliary activity

Pharmacokineticsดดซมไดเรวทาง GI tract การออกฤทธของยา จะมผลภายใน 15-30 นาทหลงรบประทานยาแลว ระยะเวลาในการออกฤทธประมาณ 3-6 ชม With conventional dosage forms

วธใชยา

ผใหญ และเดกอาย gt 12 ป 10-20 mg ทก 4 ชม หรอ 30 mg ทก 6-8 ชม แตไมควรเกน 120 mg วน หรอ ควรรบประทานตามแพทยสงเดก 6-12 ป 5-10 mg ทก 4 ชม หรอ 15 mg ทก 6-8 ชม แตไมควรเกน 60 mgวน หรอควรรบประทานตามแพทยสงเดกอายนอยกวา 2 ป ดเปนรายบคคลไปวาจะใหขนาดยาเทาไหร โดย dosage ปกตของยาตวนจะเปนแบบ extended-release oral suspension containing the polistirexผใหญและเดกอาย gt 12 ป 60 mg วนละ 2 ครงเดก 6-12 ป 30 mg วนละ 2 ครงเดก 2-6 ป 15 mg วนละ 2 ครงในรปแบบ Lozenges จะไมใชในเดกอายตำากวา 6 ป

ขอบงใชใชบรรเทาอาการไอ จากการระคายเคองของคอ และหลอดลม ซงเกดจากไขหวด หรอ สารระเหยทระคายเคอง โดยยาตวนมผลด ในการรกษาอาการไอ แบบเรอรงทไมมเสมหะ

ขอควรระวง

adverse effects ของยาตวนมนอย โดยอาจเกดอาการคลนไส และหรอ เกด GI disturbances อนๆ slight drowsiness และ dizziness ยานไมทำาใหเกดอาการ analgesia ไมทำาใหเกดการเสพตด และอาจม หรอไมมอาการ CNS depression กได การใหยาตวน จะเกยวกบการหลง histamine และควรในอยางระมดระวงในเดกทมประวตเปนโรคภมแพระวงการใชใน sedated หรอ debilitated patientsไมควรใชกบอาการไอแบบเรอรง ในผปวยทมการสบบหรนานๆ โรคหอบหด หรอ โรคถงลมปอดโปงพอง หรอไอทมเสมหะมากเกนไป โดยถามอาการไอมากกวา 1 สปดาห หรอ เปนซำาอกหลงจากทหายไปแลว หรอ เกดอาการไอรวมกบอาการไขสง ผน หรอ ปวดศรษะ ควรปรกษาแพทยยา Dextromethorphan ทมสวนผสมของ aspartame (Nutra Sweet) ควรระวงการใชในผปวยทเปน phenylketonuria ซงผปวยโรคนควรจำากด การไดรบ phenylalanine เพราะ Nutra Sweet จะถก metabolize ใน GI tract ไปเปน phenylalanineยา Dextromethorphan ทมสวนผสมของ tartrazine ถงแมวาอบตการณ การเกดการแพตอ tartrazine จะตำาแตการแพน มกพบบอยในผปวยทแพ aspirin

29

Antihistamine

ยาแกแพเปนยาหลกสำาหรบการรกษาโรคภมแพ ยาแกแพในระยเรมแรกจะมผลขางเคยงทไมพงปราถนา เชนอาการปากแหง ทำาใหเกดการงวงซมซงเปนผลเสยตอการทำางาน การทำางานของยาแกแพจะออกฤทธท H1-receptor คณสมบตของยาแกแพมดงน

bull ลดอาการทเกดจากการหลง histamine เชน อาการจาม คนจมก นำามกไหล bull แตไมลดอาการของคดจมก bull สามารถลดอาการคนตา และคนห bull ยาแกแพสวนใหญออกฤทธเรว

เนองจากผลขางเคยงของยาแกแพมมากจงไดมการพฒนายาแกแพรนใหมทมผลขางเคยงตำา ขณะเดยวกนกยงคงมประสทธภาพ ยารนใหมตองมประสทธภาพในการรกษาดงน

1 เยอบจมกอกเสบจากโรคภมแพทงชนดเปนทงป Perrenial allergic rhinitis และเปนเฉพาะฤด seasonal allergic rhinitis

2 เยอบตาอกเสบจากโรคภมแพ 3 ลมพษ ยาทจดวาไดผลดสำาหรบลมพษคอ cetiricineterfenadine ซงออกฤทธเรว

และลดอาการคนไดเปนอยางด 4 ผวหนงอกเสบแบบ Atopic dermatitis ยาทใชไดผลดคอ

cetirizineloratadineketotifen 5 โรคหด asthma โดยเฉพาะผปวยโรคหอบหดทมอาการภมแพมอาการคดจมก และนำามก

ไหล

ผลขางเคยงของยา

1 อาจจะทำาใหงวง ซม และนำาหนกตวเพม แตอาการนอยกวายาแกแพรนแรกๆ 2 พษตอหวใจ astemazoleterfenadine จะมผลตอการเตนของหวใจ แตยาตวอน

ไมมผลตอการเตนของหวใจ

ขอระวงในการใชยา

1 ควรจะตองระวงการใชยาอน เพราะอาจจะเกดปฏกรยา ยาทตองระวงไดแก erythromycinketoconazoleitraconazole

2 ไมควรใชยานในคนตงครรภ

30

3 ไมควรใชยานในคนทเลยงลกดวยนมแม 4 ควรจะระมดระวงในคนทเปนโรคไต และโรคตบ

Albuterol (อลบเทอรอล)หรอ Salbutamol ( ซลบทามอล)

ชอทางการคา Ventolin inhaler

ทำาไมจงตองใชยาน เปนยาขยายกลามเนอบรเวณหลอดลม ทำาใหชองวางในหลอดลมขยายใหญ จงหายใจสะดวกขน ใชในผทมปญหาเกยวกบการหายใจทมสาเหตมาจากหลอดลมอกเสบ ถงลมโปงพอง และโรคปอดอนๆ นอกจากนยงใชในการปองกนอาการหลอดลมตบหลงจากออกกำาลงกาย

วธใชยา กรณทเปนยาพน มวธการใชยาดงน

เขยาทใสยาพนหายใจออกใหไดมากทสดขณะทปากกำาลงปดอยเปดฝากระบอกยาพนออก แลวอมปากกระบอกยาโดยเอารมฝปากประกบปากกระบอกยาใหแนบสนทโดยรอบกดทใสยาพนเพอใหยาเขาปากพรอมกบสดลมหายใจเขาชาๆ โดยตองแนใจวายาผานเขาสลำาคอหมดโดยไมคาง อยตามซอกฟนหรอลน ถาใชกบเดกควรใหผใหญชวยเหลอ โดยปดจมกเดกใหสนทแลวกดยาพนเขาปากเดก เพอใหแนใจวายาไดผานเขาสลำาคอเดกกลนลมหายใจประมาณ 2-3 วนาท แลวจงปลอยลมหายใจออกชาๆ

หลงจากใชแลวถายงคงมความรสกวายายงเขาไปไมถงปอด จะมเครองมอทจะชวย เรยกวา spacer (สเปเซอร) ซงเปนกระบอกพลาสตกกลวง ใชสวมตอจากกระบอกพน จะทำาใหใชยาพนไดอยางมประสทธภาพมากขน ถาไมเขาใจวธการใชยาไมวากรณใดกตามควรปรกษาแพทยหรอเภสชกรใหอธบายวธการใชจนเขาใจโดยละเอยด และควรพบแพทยตามนดหรอเมอยาหมด กรณทเปนยาเมดใหรบประทานครงละ 1-2 เมด วนละ 3-4 ครง ตามคำาแนะนำาของแพทย

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน

ควรทำาความสะอาดอปกรณการพนอยางสมำาเสมอตามคำาแนะนำาทแนบมาเมอใชยาตามปกตแตไมสามารถปองกนหรอรกษาอาการไดใหพบแพทยอยางเรงดวนทสดอยาเพมขนาดการใชยาเองในแตละครงหรอเพมความถในการใชมากกวาทแพทยสงเพราะจะทำาให

31

ไดรบขนาดยามากเกนไป เกดอนตรายได

เมอคณลมกนยา ควรทานทนททนกขนได แตถาเวลาททานใกลเคยงกบเวลาทจะทานครงตอไป ควรงดทานยาทลม และใหทานตามเวลาทจะทานครงตอไปตามปกต ไมควรเพมปรมาณยาเปน 2

เทา

ผลขางเคยงของยา เกดไมบอยนกแตถาเกดขนใหรบพบแพทยทกำาลงรกษาอย อาการเหลานคอ การรบรสเปลยนไป ปากแหง มการระคายเคองบรเวณปากและลำาคอ นอนไมหลบ คลนไส ไอ และถายงใชแลวทำาใหหายใจลำาบากขนหรอใจสน ใหหยดใชยานทนทแลวพบแพทยโดยดวน

คำาเตอนและขอควรระวง ถามภาวะดงตอไปนควรแจงใหแพทยทราบ คอกำาลงตงครรภหรอใหนมบตร โรคหวใจ โรคความดนโลหตสง โรคตอมไทรอยดเปนพษ โรคลมชก โรคเบาหวาน และควรบอกแพทยวากำาลงใชยาอนอะไรอยบาง ทงทไดรบจากแพทยอนๆ หรอซอใชเองกตาม รวมทงการแพยาตางๆ ดวย

การเกบรกษา

เกบในภาชนะปดสนทใหพนมอเดกเกบใหพนแสงแดด ความรอนและความชนไมควรเกบในตเยนหรอใกลเตาไฟ

Allopurinol (อลโลพรนอล)

ชอการคา Alinol Allopin Allorin Apnol Apurol Loporic Medoric Puricin Puride SigapurolUricad Valeric Xanol Zyloric

ทำาไมจงตองใชยาน ยานใชเพอปองกนอาการกำาเรบของโรคเกาทในโรคเกาทเรอรงเทานน โดยออกฤทธลดการสรางกรดยรก ไมสามารถจะบรรเทาอาการของโรคเกาทเมอโรคเกาทกำาเรบแลวได ดงนนจงตองรบประทานและปฎบตตาม แพทยสงอยางเครงครด พยายามไมลมรบประทานยา และรบประทานอยางถกตองครบถวน

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน ระหวางทใชยานควรดมนำาประมาณแปดแกวตอวน สราหรอเครองดมทมแอลกอฮอลจะลดฤทธของยา ระหวางทรบประทานยาน ไมควรรบประทานนำาผลไมหรอวตามนซมากจนเกนไป เพราะวตามนซจะทำาใหปสสาวะเปนกรด และเกดนวในไตได

เมอคณลมกนยา ควรทานทนททนกขนได แตถาเวลาททานใกลเคยงกบเวลาทจะทานครงตอไป ควรงดทานยาทลม และใหทานตามเวลาทจะทานครงตอไปตามปกต ไมควรเพมปรมาณยาเปน 2 เทา

32

ผลขางเคยงของยา อาจพบอาการคลนไส อาเจยน ทองเสย อาหารไมยอย จงควรรบประทานยาหลงอาหารเพอปองกนอาการ ถาเกดอาการมากหรอทนไมไหวใหรบพบแพทย และอาจเกดผนตามผวหนง เจบปวดเมอปสสาวะ ปสสาวะมเลอด ระคายเคองตา ปากหรอรมฝปากบวม ใหหยดยาและพบแพทยทนท ยานอาจทำาใหมนงง เมอทานยานแลวมอาการมนงง ควรระมดระวงหากตองขบรถหรอทำางานเกยวกบเครองจกรกล

คำาเตอนและขอควรระวง หญงตงครรภหรอใหนมบตรและผปวยโรคไต โรคตบ ความดนโลหตสง เบาหวาน ควรปรกษาแพทยกอนใชยา ถาใชยาอนอยกอนหรอจะใชยาอนควบ ควรปรกษาแพทยหรอเภสชกร เพราะอาจทำาใหเกดอาการอนไมพงประสงคได

การเกบรกษา

เกบในภาชนะปดสนทใหพนมอเดก เกบใหพนแสง ความรอนและความชน

Amiloride and Hydrochlorothiazide (อะมโลไรด และ ฮยโดรคลอโรไธอะไซด)

ชอการคา Amihydrozide Amilide Hyperretic Miduret Milorex Miretic Moduretic Poli-uretic Renase Sefaretic

ทำาไมจงตองใชยาน เปนยาขบปสสาวะ ใชสำาหรบรกษาโรคความดนโลหตสงและอาการบวมนำาทเกดจากความผดปกตตางๆ เชน โรคหวใจ ยานไปทำาใหไตขจดนำาและเกลอสวนเกนออกจากรางกายทางปสสาวะ

วธใชยา รบประทานวนละ 1 ครงในตอนเชาพรอมอาหาร

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน ควรไปพบแพทยตามเวลานดหามหยดยาเองโดยทไมไดปรกษาแพทย แลหามใชยาชนดอนรวมดวยเกนกวาทแพทยสง

ควรรบประทานอาหารทมรสเคมนอยหรออาหารทมเกลอโซเดยมตำาและควรออกกำาลงกายทกวน จำากดอาหารทมเกลอโปแตสเซยมสง เชน กลวย ลกพรน ลกเกด นำาสมและนม

เมอคณลมกนยา ใหรบประทานทนททนกได ถาหากจำาไมไดจนถงวนรงขน ใหกนยามอตอไปตามปกตไมตองกนยาทลม

ผลขางเคยงของยา

อาจพบอาการคลนไส อาเจยน ทองเสย เบออาหาร ปวดทอง แนนทอง มลมในทอง ถาเกดอาการดงกลาวใหรบประทานยานพรอมอาหาร แตถาหากอาการยงคงอยหรอรนแรงขนใหพบแพทยอาการปสสาวะบอย มนงง ปวดหว ปญหาเหลานจะลดลงหลงจากทคณทานยานเปนเวลา 2-3 สปดาห ถาหากมอาการอยใหพบแพทยหากมอาการเหลานใหรบไปพบแพทยโดยดวนกลามเนอออนแรงหรอเกดตะครว ออนลา หวใจเตนชาหรอไมสมำาเสมอ เจบคอ ฟกชำางายผวหรอตาเหลองผนแดง

คำาเตอนแลขอควรระวง

33

ควรแจงใหแพทยทราบ ถาเปนโรคเบาหวาน เกาท แพยาซลฟา หรอเปนโรคตบ โรคไต กำาลงตงครรภ หรอใหนมบตร

แจงแพทยหรอเภสชกรใหทราบวาใชยาอะไรอยบาง โดยเฉพาะยา แคปโทพรล ดจอกซน อนาลาพรล ไลซโนพรล ลเธยม ยาเสรมโปแตสเซยม ยารกษาโรคขอ ยารกษาโรคเบาหวานหรอยาลดความดนโลหตหามรบประทานยาชนดน ถากำาลงรบประทานยาสไพโรโนแลคโทน หรอไทรแอมเทอรนอยเครองดมทมแอลกอฮอลอาจเพมฤทธของยาตวนจะทำาใหเกดอาการมนงงหรอปวดศรษะได จงไมควรใชรวมกนหากจะตองรบการผาตด หรอทำาฟนใหแจงแพทยวากำาลงใชยานอยถาเกดอาการปวยแลวทำาใหอาเจยนหรอทองเสยทำาใหสญเสยนำามาก ใหปรกษาแพทยหามใหยานแกผอนใช

การเกบรกษา เกบในภาชนะปดสนททอณหภมหอง พนจากแสง ความชนและจากมอเดก

Amiodorone (อะมโอดาโรน)

ชอการคา Cordarone

ทำาไมจงตองใชยาน ใชรกษาหรอปองกนภาวะหวใจเตนผดจงหวะ โดยยานจะลดการทำางานของเสนประสาทในหวใจและลดการทำางานทมากเกนไปของหวใจ

วธใชยา รบประทานวนละ 1-2 ครง ตามคำาสงแพทย อาจจะตองใชยานนาน 1-3 สปดาห จงจะเหนผลการรกษาและตองใชยานเปนเวลาหลายเดอน กอนทผลของยาจะออกฤทธเตมท

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน

ควรไปพบแพทยตามนด เพอตดตามผลการรกษาควรปฏบตตามคำาแนะนำาของแพทยเกยวกบการสบบหร อาหาร เครองดมทมแอลกอฮอลและคาเฟอน บหรและเครองดมทมคาเฟอนอาจจะทำาใหหวใจเตนผดจงหวะมากขนและมผลตอการออกฤทธของยา

เมอคณลมกนยา ใหเวนยามอนนไปเลยและรบประทานมอตอไปตามปกต หามรบประทานยาสองมอควบ

ผลขางเคยงของยา

ถามอาการคลนไส อาเจยน ทองผก เบออาหาร ปวดทอง ใหแกไขโดยรบประทานยาพรอมอาหารถามอาการมอสน เดนลำาบาก วงเวยน ออนเพลย กลามเนอออนเปลย นอนไมหลบ ปวดศรษะ เสอมสมรรถภาพทางเพศ นำาหนกตวลดลง การรบรสหรอกลนผดปกต การมองเหนผดปกต เชน มองภาพไมชดเจน เหนแสงรอบๆ วตถ ตาไมสามารถสแสงหรอตาแหง หนาแดง มการบวมของเทา ขอเทา ขาทอนลาง ผวเปลยนเปนสคลำาๆ (โดยเฉพาะทหนาและมอ) และผวหนงไวตอแสง ใหปรกษาแพทยถามอาการไอ หายใจหอบหรอมอาการเจบเมอหายใจ ทองบวม หวใจเตนเรวหรอผดปกตใหรบปรกษาแพทยทนท (อาการดงกลาวนสามารถเกดขนไดหลงจากทคณหยดยา)

คำาเตอนแลขอควรระวง

ควรแจงใหแพทยทราบ ถามประวตของโรคปอด ตบ หวใจ ตอมไทรอยด กำาลงตงครรภหรอใหนมบตรควรบอกกบแพทยหรอเภสชกรวากำาลงใชยาอนอย โดยเฉพาะยาตอไปน คอ เฟนโทอน วอรฟารนหรอยาตานการแขงตวของเลอด ด

34

จอกซน โพรเคนาไมด ควนดน และยาอนๆ ทใชรกษาโรคหวใจการใชยานอาจทำาใหผวหนงไวตอแสงแดดมากกวาปกต ซงผลดงกลาวจะปรากฎอยนานเปนสปดาหหรอเปนเดอน หลงจากทหยดรบประทานยาแลว ดงนน ถาจะออกไปนอกบานเปนเวลานานๆ ควรใสเสอแขนยาวและใชผลตภณฑกนแดด การสมผสแสงแดดจะทำาใหผวเปลยนเปนสคลำา ซงอาจจะไมหายเปนปกตหลงจากหยดใชยานแลวหากตองเขารบการผาตดหรอทำาฟน ใหบอกแพทยหรอทนตแพทยวากำาลงใชยานอย หรอมการใชยานภายในระยะ 2 เดอนทผานมาหามใหยานแกผอนใช

การเกบรกษา เกบในภาชนะปดสนททอณหภมหอง พนจากแสงแดดและจากมอเดก

Amitriptyline (อะมทรบไทลน)

ชอการคา Polytanol Tripta Triptyline Tryptanol

ทำาไมจงตองใชยาน เปนยาตานอาการซมเศรา ใชรกษาภาวะซมเศราและอาจมขอบงใชอนๆ ตามแพทยสง เชน บรรเทาอาการปวดเรอรง รกษาอาการปสสาวะรดทนอนในเดก แผลในกระเพาะอาหาร เปนตน ผทรบประทานยานควรไดรบการดแลและปฏบตตามทแพทยแนะนำาอยางเครงครด การปรบเปลยนขนาดยาหรอการหยดรบประทานยา ตองไดรบคำาสงจากแพทยเทานน

วธใชยา

รบประทานใหถกขนาดและสมำาเสมอตามแพทยสง หามหยดยาดวยตนเอง เพราะยาจะออกฤทธไดเตมทตองใชเวลาหลายสปดาหรบประทานยานในขณะทองวางหรอพรอมอาหารกได แตการรบประทานยาพรอมอาหารหรอหลงอาหารทนทจะชวยลดการระคายเคองกระเพาะอาหาร

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน บอกใหแพทยทราบถา

มประวตแพยาอนตงครรภหรอวางแผนตองการมบตร เพราะยานเปนอนตรายตอทารกในครรภกำาลงใหนมบตรเพราะยาสามารถผานทางนำานมสทารกและทำาใหเดกงวงซมไดกำาลงใชยาอนซงสงโดยแพทยหรอทนตแพทยทางอนหรอการซอยาจากรานขายยาในกรณเจบปวยเลกนอย เชน ยาแกหวด ยาแอสไพรนแกปวด ยาลดกรดในกระเพาะอาหาร เปนตนมโรคประจำาตวหรอมปญหาสขภาพอนๆ เชน มประวตเปนโรคหอบหด โรคลมชก โรคหวใจ ตอหน โรคตบ โรคจต พษสราเรอรง กอนเขารบการผาตดหรอทำาฟน รวมทงกรณไดรบบาดเจบฉกเฉน

เมอคณลมกนยา ควรทานทนททนกขนได แตถาเวลาททานใกลเคยงกบเวลาทจะทานครงตอไป ควรงดทานยาทลม และใหทานตามเวลาทจะทานครงตอไปตามปกต

ไมควรเพมปรมาณยาเปน 2 เทา

คำาเตอนและขอควรระวง

จำากดการดมสรา หรอเครองดมทมสวนผสมของแอลกอฮอล เพราะทำาใหงวงนอนเพมขน หามขบรถยนต ใชเครองจกรหรอทำางานทตองอาศยความตนตว เพราะยาทำาใหงวงซมพยายามอยาลกนงหรอยนอยางรวดเรว เพราะทำาใหเวยนหวหรอเปนลมไดยายงคงมฤทธอย 3-7 วนหลงจากหยดใชยาเพอใหเวลารางกายมการปรบตว หากสงเกตพบความผดปกตเกดขนใหปรกษาแพทยหรอ

35

เภสชกร

การเกบรกษา

เกบในภาชนะปดสนทใหพนมอเดกเกบใหพนแสง ความรอนและความชน

Amlodipine (แอมโลดพน)

ชอการคา Norvasc

ทำาไมจงตองใชยาน เปนยาลดความดนโลหตโดยออกฤทธขยายหลอดเลอดและใชบรรเทาอาการเจบหนาอกจากโรคแองไจนา (Angina)

วธใชยา รบประทานวนละ 1 ครงตามขนาดทใชรกษาตามแพทยสง เวลาในการรบประทานควรเปนเวลาเดยวกนของทกๆ วนเพอใหระยะหางของการใหยาเปนชวงเทาๆ กน

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน

ควรไปพบแพทยตามนดทกครงเพอใหแพทยประเมนและตดตามผลการใชยา และทำาการปรบขนาดยาหากขนาดยาทใชอยไมเหมาะสมหลกเลยงการรบประทานอาหารทโซเดยมสง ซงไดแกอาการทมเกลอมาก อาหารทมรสเคมเชน อาหารหมกดอง ไขเคม ปลาเคม ท การเปลยนอรยาบทจากการนงหรอนอนเปนลกขนและยนควรกระทำาอยางชาๆ เพอลดการหนามด มนงงยานอาจทำาใหมอาการมนงงจงควรหลกเลยงการขบรถหรอทำางานเกยวกบเครองจกรหากจะตองทำาการผาตดตางๆ รวมทงการผาตดทางทนตกรรมซงมการใชยาสลบ(general anesthesia) ควรบอกแพทยกอนทำาการผาตด วาใชยา amlodipine อย

เมอคณลมกนยา ควรทานทนททนกขนได แตถาเวลาททานใกลเคยงกบเวลาทจะทานครงตอไป ควรงดทานยาทลม และใหทานตามเวลาทจะทานครงตอไปตามปกต ไมควรเพมปรมาณยาเปน 2 เทา

ผลขางเคยงของยา ทพบไดแก หนามด มนงง เวยนศรษะ ออนเพลย เจบยอดอก (heartburn) มการเกรงตวของกลามเนอ รอนวบวาบตามตว ซงอาการเหลานจะหายไปเองเมอไดรบยาไประยะหนงเนองจากการปรบตวของรางกายใหเขากบยา แตหากมอาการรนแรงควรปรกษาแพทย

คำาเตอนและขอควรระวง

สตรมครรภหรอใหนมบตรหรอมโรคประจำาตวคอโรคหวใจ โรคตบหรอโรคไต ควรปรกษาแพทยผปวยซงใชยาตอไปน ควรใชดวยความระมดระวงในกลมเบตา บลอกเกอร (beta blocker)ไซเมทดน (cimetidine) เฟนทานล (fentanyl) ไซโคลสปอรน (cyclosporine) ดจอกซน (digoxin)

การเกบรกษา

เกบในภาชนะปดสนทใหพนมอเดกเกบใหพนแสงแดด ความรอนและความชน

36

Page 24: ยานอนหลับ

Prednisolone

ชอสามญPrednisolone

ชอการคาDi-Adreson-F Opredsone Prednisolone Polypred Pred-Mild Pred-Forte Predisone

ทำาไมตองใชยานยาตวนเปน corticosteroid ซงคลายกบ hormone ตามธรรมชาต ซงผลตโดย adrenal glands โดยชวยบรรเทาอาการอกเสบ ( บวม รอน แดง และ เจบ ) และใชรกษาขอตออกเสบ และความผดปกตของ ผวหนง เลอด ไต ตา ตอมธยรอยด และ ลำาไส รกษาอาการแพอยางรนแรง หอบหด และความบกพรองของ adrenal cortical

Pharmacokinetics

Protein binding 65-91 ( โดยขนอยกบความเขมขน )Metabolism เกดขนทตบ และยงถก metabolize ทเนอเยอของรางกายดวย กลายเปน inactive compoundHalf life 36 ชวโมงBiological 18-36 ชวโมงEnd state renal disease 3-5 ชวโมง Elimination ขบถายออกทางปสสาวะ โดย pricipally as glucuronides sulfates and unconjugated metabolites

วธใชยา

ถาคณใชยาน วนเวนวน ใหรบประทานตอนเชาในวนแรก และไมรบประทานในวนท 2 ปละรบประทานอกตอนเชาของวนท 3 และไมรบประทานในวนท 4 โดยรบประทานไปเรอย ๆ ตามแพทยสงถารบประทานยาตวน วนละครง ใหรบประทานตอนเชาพรอมอาหารเชาถารบประทานยาน มากกวาวนละ 1 ครง ใหรบประทานในชวงหางกนในเวลาทเหมาะสมไมควรหยดรบประทานยาน โดยปราศจากคำาแนะนำาของแพทย เพราะการหยดยาอาจทำาใหเกดอาการดงตอไปนได เชน สญเสยความรสกอยากอาหาร คลนไส อาเจยน drowsiness stupor ปวดศรษะ เปนไขเจบทขอและกลามเนอ peeling skin และ นำาหนกลด ถาไดรบยาปรมาณมากในเวลานาน แพทยจะคอยๆ ลดขนาดยาลง เพราะ จะปรบนาดยากอนทจะหยดยาอยางสมบรณ

คำาแนะนำาระหวางในยา

ถาคณไดรบยาน เปนเวลานาน คณควรจะตองตรวจเลอด เปนระยะ ๆ X-rays ตรวจตา ความดนโลหต ความสง นำาหนก และตรวจทางกายภาพ โดยการตรวจรางกายน สำาคญสำาหรบเดก เพราะยาตวน จะทำาใหการเจรญเตบโตของกระดกชาลงยาตวน ควนจะไดรบอยางสมำาเสมอ เพอใหมประสทธภาพ และ ไมควรใชมากจนเกนไป บอยเกนไป และใชนานเกนทแพทยสง โดยถาเกดอาการทแย ใหพบแพทย เพราะขนาดยาทคณไดรบ อาจจะตองการปรบกไดแพทยอาจจะบอกใหคณชงนำาหนก ทก ๆ วน และ ใหคณรายงานนำาหนกทผดปกตบอกแพทย หมอฟน และแพทยผาตด ทกำาลงจะรกษาคณ วาคณกำาลงไดรบยานอย (ถงแมวาคณจะหยดการรกษาดวยยาตวนมาแลว 12 เดอนกตาม)

24

อาการขางเคยงของยา

ถาเกดอาการคลนไส อาเจยน ระคายเคองกระเพาะ ใหรบประทานยาพรอมอาหาร หรอนม ถาอาการเหลานยงคงอย หรอ อจจาระของคณมสดำา ใหพบแพทยถาเกดอาการปวดศรษะ dizziness นอนไมหลบ depression ตนเตน อารมณไมปกต เปนสว ผวบาง เหงอมากขน ผมยาวเรวขน หนาแดง แผลถลอกงาย มจดสมวงบนผวหนง มระยะเวลาของการมประจำาเดอนผดปกต หรอขาดการมประจำาเดอน โดยถาอาการเหลาน คงอยเปนเวลานาน หรอรนแรงใหพบแพทยปญหาในระยะยาว ไดแก นำาหนกมากขน เทาบวม ขอเทาบวม และ ขาดานลางบวม มแผลทกลามเนอ และ กลามเนอออนแรง แผลทตา ปญหาในการมองเหน เปนหวด หรอตดเชอ เปนอาการหลงๆ ของการใชยานานๆ ใหพบแพทย

คำาเตอนและขอควรระวง

กอนทจะรบยาน ควรบอกแพทยวาคณไดรบยาตอไปนอยดวยคอ aspirin ยารกษาโรคขออกเสบ ยาปองกนการแขงตวของเลอด เชน warfarin (coumarin) ยาขบปสสาวะ estrogen (ยาคมกำาเนด) phenytoin rifampin และ phenobarbital ไมควรจะรบวคซน การทำาใหเกดการคมกนโรค ( immunization ) หรอการทดสอบทางผวหนง ตางๆ ขณะทไดรบยานอย ยกเวนวา แพทยจะบอกใหคณ โดยเฉพาะเลยวาคณสามารถรบไดกอนหนาทจะไดรบยาน ควรบอกแพทยดวยถาคณตงครรภ คาดวาจะตงครรภ ตองการทจะตงครรภ หรอ คณเปนหญงใหนมบตร โดยถาคณกำาลงจะตงครรภ คณควรพบแพทย เพราะยาตวน สามารถ ทำาใหเกดอนตรายกบเดกทอยในครรภ หรอ เดกทดมนมมารดากอนทจะรบยาน ควรบอกแพทยถงประวตการใชยาของคณกอน โดยถาคณเปนโรคตบ โรคไต โรคลำาไส หรอ โรคหวใจ โรคความดนโลหตสง underactive thyroid gland myasthenia gravis osteoporosis (brittle bones) ตดเชอ herpes ทตา หรอ การตดเชออนๆ หรอ มประวตการเปนวณโรค โรคลมชก ulcers หรอ โรคเกยวกบการแขงตวของเลอดถามประวตเปน ulcers หรอ ไดรบขนาดยาของ aspirin ทมาก หรอ ไดรบยารกษาโรคขออกเสบ ใหจำากดปรมาณการดมของเครองดม แอลกอฮอล ขณะทใชยาน เพราะยานสามารถ ทำาใหกระเพาะและลำาไส ไวตดการเกดระคายเคองจากการใชแอลกอฮอล aspirin และยารกษาไขขออกเสบ และจะเพมอตราเสยง ของการเกด ulcersรายงานการเกด injury หรอ อาการการตดเชอ (ไข เจบคอ เจบระหวางการถายปสสาวะ และปวดกลามเนอ) โดยเกดขนระหวางการรกษา และ ภายใน 12 เดอน หลงจากการรกษา ดวยยาน โดยตองการปรบขนาดยา ถาคณเปนโรคเบาหวาน ยาตวน จะเพมระดบนำาตาลในเลอดของคณ โดยถาคณควบคมนำาตาล ในเลอดของคณทบาน ใหทดสอบนำาตาลในเลอด และในปสสาวะ บอยกวาปกต และพบแพทย ถาระดบนำาตาลในเลอดสง หรอ ถามนำาตาลในปสสาวะ โดยขนาดยาของยาเบาหวาน และอาหารของคณ อาจจะตองปรบขนาด

การเกบรกษา

เกบรกษาในภาชนะปดสนท และ เกบใหพนมอเดกเกบในอณหภมหองถาคณเปนโรค arthritis ควรบอกแพทย หรอ เภสชกรวาคณไมตองการขวด child-resistant cap

25

ชอการคา สวนประกอบ

BlephamidePrednisolone acetate 02 + Na sulfacetamide 10

Denson Prednisolone 25 mg + Nitrofurazone 2 mg

Farakil Prednisolone 05 + Neomycin 03

Mysolone-N Prednisolone 5 mg + Neomycin sulfate 5 mg

Otosil Prednisolone 05 + Chloramphenical 5

Ketotifen

กลไกการออกฤทธของยาorally active agent ซงเปน antihistamine อยางมนยสำาคญ และมสมบตเปน antianaphylactic ซงสามารถใชอยางไดผลด ในการปองกน การเกดโรคหอบหด

ชอสามญKetotifen

ชอการคาAmitone Asmahoc Katifen Ketofen Sykofen Zediten

ทำาไมตองใชยานantiasthmatic agent

อาการขางเคยงของยาsedation และ drowsiness โดยอาจจะตองลดขนาดยาลง หรอ หยดการใชยา ถาความรนแรงไมลดลง โดยแอลกอฮอล อาจจะเสรมฤทธของ การเกดอาการขางเคยง ของยากได และยงมรายงานการเกดอาการ นำาหนกเพมขน ปากแหง ปวดศรษะ dizziness และ giddiness

26

Benzonatate

ขอบงใชใชแกไอแหง

ชอการคาTesalon

วธใชยาถาเปน Capsule ไมควรเคยวหรอละลายยา กรณอาย gt 10 ป ถงผใหญ ทาน 1 capsule ทก 4 ชม ไมควรเกน 6 capsuleวน อาย lt10 ป ขนาดยาทให 8 mgkgวน โดยบงให 3 ndash6 ครง

คำาแนะนำาระหวางใชยานหามเคยวหรอหก capsule

เมอคณลมทานยาใหรบประทานทนททนกได แตถาใกลกบเวลาทจะทานครงตอไป ไมตองทานยาครงทลม ใหขามไปทานครงปกต ไมควรทานยาเพมเปน 2 เทา

ผลขางเคยงของยา ในบางรายอาจเกดอาการ

สงบระงบ ปวดหว วงเวยน คดจมก คลนไส ไมสบาทอง ทองผก ผนคนสามารถใชไดในสตรมครรภ และระหวางการใหนมบตรไมควรใชยานในผปวยทแพยา

Codeine27

ชอการคาCodipront

Pharmacokinetics

ยาตวนดดซมไดดทาง GI tract หลงจากใหยาทาง oral แลวพบวา ยาจะออกฤทธเปน antitussive ภายในเวลา 1-2 ชวโมง และฤทธจะอยไดนานถง 4 ชวโมง ยาตวนจะกระจายไปยงนำานมไดดวยยาตวนถก metabolize ทตบ โดยกระบวนการ O-demethylation N-demethylation และบางสวนจะเกด conjugation ดวย glucuronic acid และถกขบออกทาง urine

วธใชยา

ผใหญ 10 ndash 20 mg ทก 4 ndash 6 ชม ไมควรทานเกน 120 mgวนเดก อาย 6 ndash 12 ป ทาน 5 ndash10 mg ทก 4 ndash 6 ชม ไมควรทานเกน 60 mgวนอาย 2 ndash 6 ป ทาน 25 ndash 5 mg ทก 4 ndash 6 ชม ไมควรทานเกน 30 mgวน

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน

ระหวางทใชยานไมควรขบรถ หรอทำางานทตองใชสตตลอดเวลาไมควรทานยานรวมกบเหลาไมควรใชแกอาการไปเรอรงทเกดจาก การสบบหร หอบหด ถงลมโปงพอง หรออาการไอทมเสลดเยอะ นอกจากอยภายใตการดแลของแพทยอาจมอาการปากแหง ทองผกไดอาจมอาการไมสบายทองใหแกโดยทานพรอมอาหาร หรอดมนมตาม

อาการขางเคยงของยาอาจมอาการ คลนไส อาเจยน วงเวยน สงบระงบ ทองผก

คำาเตอนและขอควรระวง

ไมควรใชยานกบผปวยหอบหดหลกเลยงการใชยานในสตรมครรภไมควรใชยานในสตรทใหนมบตรไมควรใชยานในเดกระวงการใชยานในผปวย โรคตบ ไต ผปวยทมธยรอยด ฮอรโมนตำา และคนสงอาย

การเกบรกษาเกบในภาชนะปดสนท ใหพนมอเดก ทอณหภมหอง

Dextromethorphan

ชอสามญDextrometrophan

28

ชอการคาCortuss Dextroral pusiran Polydex PPolydex Y Rocof Menthol Tussils 5

กลไกการออกฤทธdepressing the cough reflex (กดศนยการไอ) โดยไมมฤทธเปนยาขบเสมหะ (expectorant) ใน dose ของการรกษา ยาตวนจะไมยบยง ciliary activity

Pharmacokineticsดดซมไดเรวทาง GI tract การออกฤทธของยา จะมผลภายใน 15-30 นาทหลงรบประทานยาแลว ระยะเวลาในการออกฤทธประมาณ 3-6 ชม With conventional dosage forms

วธใชยา

ผใหญ และเดกอาย gt 12 ป 10-20 mg ทก 4 ชม หรอ 30 mg ทก 6-8 ชม แตไมควรเกน 120 mg วน หรอ ควรรบประทานตามแพทยสงเดก 6-12 ป 5-10 mg ทก 4 ชม หรอ 15 mg ทก 6-8 ชม แตไมควรเกน 60 mgวน หรอควรรบประทานตามแพทยสงเดกอายนอยกวา 2 ป ดเปนรายบคคลไปวาจะใหขนาดยาเทาไหร โดย dosage ปกตของยาตวนจะเปนแบบ extended-release oral suspension containing the polistirexผใหญและเดกอาย gt 12 ป 60 mg วนละ 2 ครงเดก 6-12 ป 30 mg วนละ 2 ครงเดก 2-6 ป 15 mg วนละ 2 ครงในรปแบบ Lozenges จะไมใชในเดกอายตำากวา 6 ป

ขอบงใชใชบรรเทาอาการไอ จากการระคายเคองของคอ และหลอดลม ซงเกดจากไขหวด หรอ สารระเหยทระคายเคอง โดยยาตวนมผลด ในการรกษาอาการไอ แบบเรอรงทไมมเสมหะ

ขอควรระวง

adverse effects ของยาตวนมนอย โดยอาจเกดอาการคลนไส และหรอ เกด GI disturbances อนๆ slight drowsiness และ dizziness ยานไมทำาใหเกดอาการ analgesia ไมทำาใหเกดการเสพตด และอาจม หรอไมมอาการ CNS depression กได การใหยาตวน จะเกยวกบการหลง histamine และควรในอยางระมดระวงในเดกทมประวตเปนโรคภมแพระวงการใชใน sedated หรอ debilitated patientsไมควรใชกบอาการไอแบบเรอรง ในผปวยทมการสบบหรนานๆ โรคหอบหด หรอ โรคถงลมปอดโปงพอง หรอไอทมเสมหะมากเกนไป โดยถามอาการไอมากกวา 1 สปดาห หรอ เปนซำาอกหลงจากทหายไปแลว หรอ เกดอาการไอรวมกบอาการไขสง ผน หรอ ปวดศรษะ ควรปรกษาแพทยยา Dextromethorphan ทมสวนผสมของ aspartame (Nutra Sweet) ควรระวงการใชในผปวยทเปน phenylketonuria ซงผปวยโรคนควรจำากด การไดรบ phenylalanine เพราะ Nutra Sweet จะถก metabolize ใน GI tract ไปเปน phenylalanineยา Dextromethorphan ทมสวนผสมของ tartrazine ถงแมวาอบตการณ การเกดการแพตอ tartrazine จะตำาแตการแพน มกพบบอยในผปวยทแพ aspirin

29

Antihistamine

ยาแกแพเปนยาหลกสำาหรบการรกษาโรคภมแพ ยาแกแพในระยเรมแรกจะมผลขางเคยงทไมพงปราถนา เชนอาการปากแหง ทำาใหเกดการงวงซมซงเปนผลเสยตอการทำางาน การทำางานของยาแกแพจะออกฤทธท H1-receptor คณสมบตของยาแกแพมดงน

bull ลดอาการทเกดจากการหลง histamine เชน อาการจาม คนจมก นำามกไหล bull แตไมลดอาการของคดจมก bull สามารถลดอาการคนตา และคนห bull ยาแกแพสวนใหญออกฤทธเรว

เนองจากผลขางเคยงของยาแกแพมมากจงไดมการพฒนายาแกแพรนใหมทมผลขางเคยงตำา ขณะเดยวกนกยงคงมประสทธภาพ ยารนใหมตองมประสทธภาพในการรกษาดงน

1 เยอบจมกอกเสบจากโรคภมแพทงชนดเปนทงป Perrenial allergic rhinitis และเปนเฉพาะฤด seasonal allergic rhinitis

2 เยอบตาอกเสบจากโรคภมแพ 3 ลมพษ ยาทจดวาไดผลดสำาหรบลมพษคอ cetiricineterfenadine ซงออกฤทธเรว

และลดอาการคนไดเปนอยางด 4 ผวหนงอกเสบแบบ Atopic dermatitis ยาทใชไดผลดคอ

cetirizineloratadineketotifen 5 โรคหด asthma โดยเฉพาะผปวยโรคหอบหดทมอาการภมแพมอาการคดจมก และนำามก

ไหล

ผลขางเคยงของยา

1 อาจจะทำาใหงวง ซม และนำาหนกตวเพม แตอาการนอยกวายาแกแพรนแรกๆ 2 พษตอหวใจ astemazoleterfenadine จะมผลตอการเตนของหวใจ แตยาตวอน

ไมมผลตอการเตนของหวใจ

ขอระวงในการใชยา

1 ควรจะตองระวงการใชยาอน เพราะอาจจะเกดปฏกรยา ยาทตองระวงไดแก erythromycinketoconazoleitraconazole

2 ไมควรใชยานในคนตงครรภ

30

3 ไมควรใชยานในคนทเลยงลกดวยนมแม 4 ควรจะระมดระวงในคนทเปนโรคไต และโรคตบ

Albuterol (อลบเทอรอล)หรอ Salbutamol ( ซลบทามอล)

ชอทางการคา Ventolin inhaler

ทำาไมจงตองใชยาน เปนยาขยายกลามเนอบรเวณหลอดลม ทำาใหชองวางในหลอดลมขยายใหญ จงหายใจสะดวกขน ใชในผทมปญหาเกยวกบการหายใจทมสาเหตมาจากหลอดลมอกเสบ ถงลมโปงพอง และโรคปอดอนๆ นอกจากนยงใชในการปองกนอาการหลอดลมตบหลงจากออกกำาลงกาย

วธใชยา กรณทเปนยาพน มวธการใชยาดงน

เขยาทใสยาพนหายใจออกใหไดมากทสดขณะทปากกำาลงปดอยเปดฝากระบอกยาพนออก แลวอมปากกระบอกยาโดยเอารมฝปากประกบปากกระบอกยาใหแนบสนทโดยรอบกดทใสยาพนเพอใหยาเขาปากพรอมกบสดลมหายใจเขาชาๆ โดยตองแนใจวายาผานเขาสลำาคอหมดโดยไมคาง อยตามซอกฟนหรอลน ถาใชกบเดกควรใหผใหญชวยเหลอ โดยปดจมกเดกใหสนทแลวกดยาพนเขาปากเดก เพอใหแนใจวายาไดผานเขาสลำาคอเดกกลนลมหายใจประมาณ 2-3 วนาท แลวจงปลอยลมหายใจออกชาๆ

หลงจากใชแลวถายงคงมความรสกวายายงเขาไปไมถงปอด จะมเครองมอทจะชวย เรยกวา spacer (สเปเซอร) ซงเปนกระบอกพลาสตกกลวง ใชสวมตอจากกระบอกพน จะทำาใหใชยาพนไดอยางมประสทธภาพมากขน ถาไมเขาใจวธการใชยาไมวากรณใดกตามควรปรกษาแพทยหรอเภสชกรใหอธบายวธการใชจนเขาใจโดยละเอยด และควรพบแพทยตามนดหรอเมอยาหมด กรณทเปนยาเมดใหรบประทานครงละ 1-2 เมด วนละ 3-4 ครง ตามคำาแนะนำาของแพทย

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน

ควรทำาความสะอาดอปกรณการพนอยางสมำาเสมอตามคำาแนะนำาทแนบมาเมอใชยาตามปกตแตไมสามารถปองกนหรอรกษาอาการไดใหพบแพทยอยางเรงดวนทสดอยาเพมขนาดการใชยาเองในแตละครงหรอเพมความถในการใชมากกวาทแพทยสงเพราะจะทำาให

31

ไดรบขนาดยามากเกนไป เกดอนตรายได

เมอคณลมกนยา ควรทานทนททนกขนได แตถาเวลาททานใกลเคยงกบเวลาทจะทานครงตอไป ควรงดทานยาทลม และใหทานตามเวลาทจะทานครงตอไปตามปกต ไมควรเพมปรมาณยาเปน 2

เทา

ผลขางเคยงของยา เกดไมบอยนกแตถาเกดขนใหรบพบแพทยทกำาลงรกษาอย อาการเหลานคอ การรบรสเปลยนไป ปากแหง มการระคายเคองบรเวณปากและลำาคอ นอนไมหลบ คลนไส ไอ และถายงใชแลวทำาใหหายใจลำาบากขนหรอใจสน ใหหยดใชยานทนทแลวพบแพทยโดยดวน

คำาเตอนและขอควรระวง ถามภาวะดงตอไปนควรแจงใหแพทยทราบ คอกำาลงตงครรภหรอใหนมบตร โรคหวใจ โรคความดนโลหตสง โรคตอมไทรอยดเปนพษ โรคลมชก โรคเบาหวาน และควรบอกแพทยวากำาลงใชยาอนอะไรอยบาง ทงทไดรบจากแพทยอนๆ หรอซอใชเองกตาม รวมทงการแพยาตางๆ ดวย

การเกบรกษา

เกบในภาชนะปดสนทใหพนมอเดกเกบใหพนแสงแดด ความรอนและความชนไมควรเกบในตเยนหรอใกลเตาไฟ

Allopurinol (อลโลพรนอล)

ชอการคา Alinol Allopin Allorin Apnol Apurol Loporic Medoric Puricin Puride SigapurolUricad Valeric Xanol Zyloric

ทำาไมจงตองใชยาน ยานใชเพอปองกนอาการกำาเรบของโรคเกาทในโรคเกาทเรอรงเทานน โดยออกฤทธลดการสรางกรดยรก ไมสามารถจะบรรเทาอาการของโรคเกาทเมอโรคเกาทกำาเรบแลวได ดงนนจงตองรบประทานและปฎบตตาม แพทยสงอยางเครงครด พยายามไมลมรบประทานยา และรบประทานอยางถกตองครบถวน

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน ระหวางทใชยานควรดมนำาประมาณแปดแกวตอวน สราหรอเครองดมทมแอลกอฮอลจะลดฤทธของยา ระหวางทรบประทานยาน ไมควรรบประทานนำาผลไมหรอวตามนซมากจนเกนไป เพราะวตามนซจะทำาใหปสสาวะเปนกรด และเกดนวในไตได

เมอคณลมกนยา ควรทานทนททนกขนได แตถาเวลาททานใกลเคยงกบเวลาทจะทานครงตอไป ควรงดทานยาทลม และใหทานตามเวลาทจะทานครงตอไปตามปกต ไมควรเพมปรมาณยาเปน 2 เทา

32

ผลขางเคยงของยา อาจพบอาการคลนไส อาเจยน ทองเสย อาหารไมยอย จงควรรบประทานยาหลงอาหารเพอปองกนอาการ ถาเกดอาการมากหรอทนไมไหวใหรบพบแพทย และอาจเกดผนตามผวหนง เจบปวดเมอปสสาวะ ปสสาวะมเลอด ระคายเคองตา ปากหรอรมฝปากบวม ใหหยดยาและพบแพทยทนท ยานอาจทำาใหมนงง เมอทานยานแลวมอาการมนงง ควรระมดระวงหากตองขบรถหรอทำางานเกยวกบเครองจกรกล

คำาเตอนและขอควรระวง หญงตงครรภหรอใหนมบตรและผปวยโรคไต โรคตบ ความดนโลหตสง เบาหวาน ควรปรกษาแพทยกอนใชยา ถาใชยาอนอยกอนหรอจะใชยาอนควบ ควรปรกษาแพทยหรอเภสชกร เพราะอาจทำาใหเกดอาการอนไมพงประสงคได

การเกบรกษา

เกบในภาชนะปดสนทใหพนมอเดก เกบใหพนแสง ความรอนและความชน

Amiloride and Hydrochlorothiazide (อะมโลไรด และ ฮยโดรคลอโรไธอะไซด)

ชอการคา Amihydrozide Amilide Hyperretic Miduret Milorex Miretic Moduretic Poli-uretic Renase Sefaretic

ทำาไมจงตองใชยาน เปนยาขบปสสาวะ ใชสำาหรบรกษาโรคความดนโลหตสงและอาการบวมนำาทเกดจากความผดปกตตางๆ เชน โรคหวใจ ยานไปทำาใหไตขจดนำาและเกลอสวนเกนออกจากรางกายทางปสสาวะ

วธใชยา รบประทานวนละ 1 ครงในตอนเชาพรอมอาหาร

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน ควรไปพบแพทยตามเวลานดหามหยดยาเองโดยทไมไดปรกษาแพทย แลหามใชยาชนดอนรวมดวยเกนกวาทแพทยสง

ควรรบประทานอาหารทมรสเคมนอยหรออาหารทมเกลอโซเดยมตำาและควรออกกำาลงกายทกวน จำากดอาหารทมเกลอโปแตสเซยมสง เชน กลวย ลกพรน ลกเกด นำาสมและนม

เมอคณลมกนยา ใหรบประทานทนททนกได ถาหากจำาไมไดจนถงวนรงขน ใหกนยามอตอไปตามปกตไมตองกนยาทลม

ผลขางเคยงของยา

อาจพบอาการคลนไส อาเจยน ทองเสย เบออาหาร ปวดทอง แนนทอง มลมในทอง ถาเกดอาการดงกลาวใหรบประทานยานพรอมอาหาร แตถาหากอาการยงคงอยหรอรนแรงขนใหพบแพทยอาการปสสาวะบอย มนงง ปวดหว ปญหาเหลานจะลดลงหลงจากทคณทานยานเปนเวลา 2-3 สปดาห ถาหากมอาการอยใหพบแพทยหากมอาการเหลานใหรบไปพบแพทยโดยดวนกลามเนอออนแรงหรอเกดตะครว ออนลา หวใจเตนชาหรอไมสมำาเสมอ เจบคอ ฟกชำางายผวหรอตาเหลองผนแดง

คำาเตอนแลขอควรระวง

33

ควรแจงใหแพทยทราบ ถาเปนโรคเบาหวาน เกาท แพยาซลฟา หรอเปนโรคตบ โรคไต กำาลงตงครรภ หรอใหนมบตร

แจงแพทยหรอเภสชกรใหทราบวาใชยาอะไรอยบาง โดยเฉพาะยา แคปโทพรล ดจอกซน อนาลาพรล ไลซโนพรล ลเธยม ยาเสรมโปแตสเซยม ยารกษาโรคขอ ยารกษาโรคเบาหวานหรอยาลดความดนโลหตหามรบประทานยาชนดน ถากำาลงรบประทานยาสไพโรโนแลคโทน หรอไทรแอมเทอรนอยเครองดมทมแอลกอฮอลอาจเพมฤทธของยาตวนจะทำาใหเกดอาการมนงงหรอปวดศรษะได จงไมควรใชรวมกนหากจะตองรบการผาตด หรอทำาฟนใหแจงแพทยวากำาลงใชยานอยถาเกดอาการปวยแลวทำาใหอาเจยนหรอทองเสยทำาใหสญเสยนำามาก ใหปรกษาแพทยหามใหยานแกผอนใช

การเกบรกษา เกบในภาชนะปดสนททอณหภมหอง พนจากแสง ความชนและจากมอเดก

Amiodorone (อะมโอดาโรน)

ชอการคา Cordarone

ทำาไมจงตองใชยาน ใชรกษาหรอปองกนภาวะหวใจเตนผดจงหวะ โดยยานจะลดการทำางานของเสนประสาทในหวใจและลดการทำางานทมากเกนไปของหวใจ

วธใชยา รบประทานวนละ 1-2 ครง ตามคำาสงแพทย อาจจะตองใชยานนาน 1-3 สปดาห จงจะเหนผลการรกษาและตองใชยานเปนเวลาหลายเดอน กอนทผลของยาจะออกฤทธเตมท

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน

ควรไปพบแพทยตามนด เพอตดตามผลการรกษาควรปฏบตตามคำาแนะนำาของแพทยเกยวกบการสบบหร อาหาร เครองดมทมแอลกอฮอลและคาเฟอน บหรและเครองดมทมคาเฟอนอาจจะทำาใหหวใจเตนผดจงหวะมากขนและมผลตอการออกฤทธของยา

เมอคณลมกนยา ใหเวนยามอนนไปเลยและรบประทานมอตอไปตามปกต หามรบประทานยาสองมอควบ

ผลขางเคยงของยา

ถามอาการคลนไส อาเจยน ทองผก เบออาหาร ปวดทอง ใหแกไขโดยรบประทานยาพรอมอาหารถามอาการมอสน เดนลำาบาก วงเวยน ออนเพลย กลามเนอออนเปลย นอนไมหลบ ปวดศรษะ เสอมสมรรถภาพทางเพศ นำาหนกตวลดลง การรบรสหรอกลนผดปกต การมองเหนผดปกต เชน มองภาพไมชดเจน เหนแสงรอบๆ วตถ ตาไมสามารถสแสงหรอตาแหง หนาแดง มการบวมของเทา ขอเทา ขาทอนลาง ผวเปลยนเปนสคลำาๆ (โดยเฉพาะทหนาและมอ) และผวหนงไวตอแสง ใหปรกษาแพทยถามอาการไอ หายใจหอบหรอมอาการเจบเมอหายใจ ทองบวม หวใจเตนเรวหรอผดปกตใหรบปรกษาแพทยทนท (อาการดงกลาวนสามารถเกดขนไดหลงจากทคณหยดยา)

คำาเตอนแลขอควรระวง

ควรแจงใหแพทยทราบ ถามประวตของโรคปอด ตบ หวใจ ตอมไทรอยด กำาลงตงครรภหรอใหนมบตรควรบอกกบแพทยหรอเภสชกรวากำาลงใชยาอนอย โดยเฉพาะยาตอไปน คอ เฟนโทอน วอรฟารนหรอยาตานการแขงตวของเลอด ด

34

จอกซน โพรเคนาไมด ควนดน และยาอนๆ ทใชรกษาโรคหวใจการใชยานอาจทำาใหผวหนงไวตอแสงแดดมากกวาปกต ซงผลดงกลาวจะปรากฎอยนานเปนสปดาหหรอเปนเดอน หลงจากทหยดรบประทานยาแลว ดงนน ถาจะออกไปนอกบานเปนเวลานานๆ ควรใสเสอแขนยาวและใชผลตภณฑกนแดด การสมผสแสงแดดจะทำาใหผวเปลยนเปนสคลำา ซงอาจจะไมหายเปนปกตหลงจากหยดใชยานแลวหากตองเขารบการผาตดหรอทำาฟน ใหบอกแพทยหรอทนตแพทยวากำาลงใชยานอย หรอมการใชยานภายในระยะ 2 เดอนทผานมาหามใหยานแกผอนใช

การเกบรกษา เกบในภาชนะปดสนททอณหภมหอง พนจากแสงแดดและจากมอเดก

Amitriptyline (อะมทรบไทลน)

ชอการคา Polytanol Tripta Triptyline Tryptanol

ทำาไมจงตองใชยาน เปนยาตานอาการซมเศรา ใชรกษาภาวะซมเศราและอาจมขอบงใชอนๆ ตามแพทยสง เชน บรรเทาอาการปวดเรอรง รกษาอาการปสสาวะรดทนอนในเดก แผลในกระเพาะอาหาร เปนตน ผทรบประทานยานควรไดรบการดแลและปฏบตตามทแพทยแนะนำาอยางเครงครด การปรบเปลยนขนาดยาหรอการหยดรบประทานยา ตองไดรบคำาสงจากแพทยเทานน

วธใชยา

รบประทานใหถกขนาดและสมำาเสมอตามแพทยสง หามหยดยาดวยตนเอง เพราะยาจะออกฤทธไดเตมทตองใชเวลาหลายสปดาหรบประทานยานในขณะทองวางหรอพรอมอาหารกได แตการรบประทานยาพรอมอาหารหรอหลงอาหารทนทจะชวยลดการระคายเคองกระเพาะอาหาร

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน บอกใหแพทยทราบถา

มประวตแพยาอนตงครรภหรอวางแผนตองการมบตร เพราะยานเปนอนตรายตอทารกในครรภกำาลงใหนมบตรเพราะยาสามารถผานทางนำานมสทารกและทำาใหเดกงวงซมไดกำาลงใชยาอนซงสงโดยแพทยหรอทนตแพทยทางอนหรอการซอยาจากรานขายยาในกรณเจบปวยเลกนอย เชน ยาแกหวด ยาแอสไพรนแกปวด ยาลดกรดในกระเพาะอาหาร เปนตนมโรคประจำาตวหรอมปญหาสขภาพอนๆ เชน มประวตเปนโรคหอบหด โรคลมชก โรคหวใจ ตอหน โรคตบ โรคจต พษสราเรอรง กอนเขารบการผาตดหรอทำาฟน รวมทงกรณไดรบบาดเจบฉกเฉน

เมอคณลมกนยา ควรทานทนททนกขนได แตถาเวลาททานใกลเคยงกบเวลาทจะทานครงตอไป ควรงดทานยาทลม และใหทานตามเวลาทจะทานครงตอไปตามปกต

ไมควรเพมปรมาณยาเปน 2 เทา

คำาเตอนและขอควรระวง

จำากดการดมสรา หรอเครองดมทมสวนผสมของแอลกอฮอล เพราะทำาใหงวงนอนเพมขน หามขบรถยนต ใชเครองจกรหรอทำางานทตองอาศยความตนตว เพราะยาทำาใหงวงซมพยายามอยาลกนงหรอยนอยางรวดเรว เพราะทำาใหเวยนหวหรอเปนลมไดยายงคงมฤทธอย 3-7 วนหลงจากหยดใชยาเพอใหเวลารางกายมการปรบตว หากสงเกตพบความผดปกตเกดขนใหปรกษาแพทยหรอ

35

เภสชกร

การเกบรกษา

เกบในภาชนะปดสนทใหพนมอเดกเกบใหพนแสง ความรอนและความชน

Amlodipine (แอมโลดพน)

ชอการคา Norvasc

ทำาไมจงตองใชยาน เปนยาลดความดนโลหตโดยออกฤทธขยายหลอดเลอดและใชบรรเทาอาการเจบหนาอกจากโรคแองไจนา (Angina)

วธใชยา รบประทานวนละ 1 ครงตามขนาดทใชรกษาตามแพทยสง เวลาในการรบประทานควรเปนเวลาเดยวกนของทกๆ วนเพอใหระยะหางของการใหยาเปนชวงเทาๆ กน

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน

ควรไปพบแพทยตามนดทกครงเพอใหแพทยประเมนและตดตามผลการใชยา และทำาการปรบขนาดยาหากขนาดยาทใชอยไมเหมาะสมหลกเลยงการรบประทานอาหารทโซเดยมสง ซงไดแกอาการทมเกลอมาก อาหารทมรสเคมเชน อาหารหมกดอง ไขเคม ปลาเคม ท การเปลยนอรยาบทจากการนงหรอนอนเปนลกขนและยนควรกระทำาอยางชาๆ เพอลดการหนามด มนงงยานอาจทำาใหมอาการมนงงจงควรหลกเลยงการขบรถหรอทำางานเกยวกบเครองจกรหากจะตองทำาการผาตดตางๆ รวมทงการผาตดทางทนตกรรมซงมการใชยาสลบ(general anesthesia) ควรบอกแพทยกอนทำาการผาตด วาใชยา amlodipine อย

เมอคณลมกนยา ควรทานทนททนกขนได แตถาเวลาททานใกลเคยงกบเวลาทจะทานครงตอไป ควรงดทานยาทลม และใหทานตามเวลาทจะทานครงตอไปตามปกต ไมควรเพมปรมาณยาเปน 2 เทา

ผลขางเคยงของยา ทพบไดแก หนามด มนงง เวยนศรษะ ออนเพลย เจบยอดอก (heartburn) มการเกรงตวของกลามเนอ รอนวบวาบตามตว ซงอาการเหลานจะหายไปเองเมอไดรบยาไประยะหนงเนองจากการปรบตวของรางกายใหเขากบยา แตหากมอาการรนแรงควรปรกษาแพทย

คำาเตอนและขอควรระวง

สตรมครรภหรอใหนมบตรหรอมโรคประจำาตวคอโรคหวใจ โรคตบหรอโรคไต ควรปรกษาแพทยผปวยซงใชยาตอไปน ควรใชดวยความระมดระวงในกลมเบตา บลอกเกอร (beta blocker)ไซเมทดน (cimetidine) เฟนทานล (fentanyl) ไซโคลสปอรน (cyclosporine) ดจอกซน (digoxin)

การเกบรกษา

เกบในภาชนะปดสนทใหพนมอเดกเกบใหพนแสงแดด ความรอนและความชน

36

Page 25: ยานอนหลับ

อาการขางเคยงของยา

ถาเกดอาการคลนไส อาเจยน ระคายเคองกระเพาะ ใหรบประทานยาพรอมอาหาร หรอนม ถาอาการเหลานยงคงอย หรอ อจจาระของคณมสดำา ใหพบแพทยถาเกดอาการปวดศรษะ dizziness นอนไมหลบ depression ตนเตน อารมณไมปกต เปนสว ผวบาง เหงอมากขน ผมยาวเรวขน หนาแดง แผลถลอกงาย มจดสมวงบนผวหนง มระยะเวลาของการมประจำาเดอนผดปกต หรอขาดการมประจำาเดอน โดยถาอาการเหลาน คงอยเปนเวลานาน หรอรนแรงใหพบแพทยปญหาในระยะยาว ไดแก นำาหนกมากขน เทาบวม ขอเทาบวม และ ขาดานลางบวม มแผลทกลามเนอ และ กลามเนอออนแรง แผลทตา ปญหาในการมองเหน เปนหวด หรอตดเชอ เปนอาการหลงๆ ของการใชยานานๆ ใหพบแพทย

คำาเตอนและขอควรระวง

กอนทจะรบยาน ควรบอกแพทยวาคณไดรบยาตอไปนอยดวยคอ aspirin ยารกษาโรคขออกเสบ ยาปองกนการแขงตวของเลอด เชน warfarin (coumarin) ยาขบปสสาวะ estrogen (ยาคมกำาเนด) phenytoin rifampin และ phenobarbital ไมควรจะรบวคซน การทำาใหเกดการคมกนโรค ( immunization ) หรอการทดสอบทางผวหนง ตางๆ ขณะทไดรบยานอย ยกเวนวา แพทยจะบอกใหคณ โดยเฉพาะเลยวาคณสามารถรบไดกอนหนาทจะไดรบยาน ควรบอกแพทยดวยถาคณตงครรภ คาดวาจะตงครรภ ตองการทจะตงครรภ หรอ คณเปนหญงใหนมบตร โดยถาคณกำาลงจะตงครรภ คณควรพบแพทย เพราะยาตวน สามารถ ทำาใหเกดอนตรายกบเดกทอยในครรภ หรอ เดกทดมนมมารดากอนทจะรบยาน ควรบอกแพทยถงประวตการใชยาของคณกอน โดยถาคณเปนโรคตบ โรคไต โรคลำาไส หรอ โรคหวใจ โรคความดนโลหตสง underactive thyroid gland myasthenia gravis osteoporosis (brittle bones) ตดเชอ herpes ทตา หรอ การตดเชออนๆ หรอ มประวตการเปนวณโรค โรคลมชก ulcers หรอ โรคเกยวกบการแขงตวของเลอดถามประวตเปน ulcers หรอ ไดรบขนาดยาของ aspirin ทมาก หรอ ไดรบยารกษาโรคขออกเสบ ใหจำากดปรมาณการดมของเครองดม แอลกอฮอล ขณะทใชยาน เพราะยานสามารถ ทำาใหกระเพาะและลำาไส ไวตดการเกดระคายเคองจากการใชแอลกอฮอล aspirin และยารกษาไขขออกเสบ และจะเพมอตราเสยง ของการเกด ulcersรายงานการเกด injury หรอ อาการการตดเชอ (ไข เจบคอ เจบระหวางการถายปสสาวะ และปวดกลามเนอ) โดยเกดขนระหวางการรกษา และ ภายใน 12 เดอน หลงจากการรกษา ดวยยาน โดยตองการปรบขนาดยา ถาคณเปนโรคเบาหวาน ยาตวน จะเพมระดบนำาตาลในเลอดของคณ โดยถาคณควบคมนำาตาล ในเลอดของคณทบาน ใหทดสอบนำาตาลในเลอด และในปสสาวะ บอยกวาปกต และพบแพทย ถาระดบนำาตาลในเลอดสง หรอ ถามนำาตาลในปสสาวะ โดยขนาดยาของยาเบาหวาน และอาหารของคณ อาจจะตองปรบขนาด

การเกบรกษา

เกบรกษาในภาชนะปดสนท และ เกบใหพนมอเดกเกบในอณหภมหองถาคณเปนโรค arthritis ควรบอกแพทย หรอ เภสชกรวาคณไมตองการขวด child-resistant cap

25

ชอการคา สวนประกอบ

BlephamidePrednisolone acetate 02 + Na sulfacetamide 10

Denson Prednisolone 25 mg + Nitrofurazone 2 mg

Farakil Prednisolone 05 + Neomycin 03

Mysolone-N Prednisolone 5 mg + Neomycin sulfate 5 mg

Otosil Prednisolone 05 + Chloramphenical 5

Ketotifen

กลไกการออกฤทธของยาorally active agent ซงเปน antihistamine อยางมนยสำาคญ และมสมบตเปน antianaphylactic ซงสามารถใชอยางไดผลด ในการปองกน การเกดโรคหอบหด

ชอสามญKetotifen

ชอการคาAmitone Asmahoc Katifen Ketofen Sykofen Zediten

ทำาไมตองใชยานantiasthmatic agent

อาการขางเคยงของยาsedation และ drowsiness โดยอาจจะตองลดขนาดยาลง หรอ หยดการใชยา ถาความรนแรงไมลดลง โดยแอลกอฮอล อาจจะเสรมฤทธของ การเกดอาการขางเคยง ของยากได และยงมรายงานการเกดอาการ นำาหนกเพมขน ปากแหง ปวดศรษะ dizziness และ giddiness

26

Benzonatate

ขอบงใชใชแกไอแหง

ชอการคาTesalon

วธใชยาถาเปน Capsule ไมควรเคยวหรอละลายยา กรณอาย gt 10 ป ถงผใหญ ทาน 1 capsule ทก 4 ชม ไมควรเกน 6 capsuleวน อาย lt10 ป ขนาดยาทให 8 mgkgวน โดยบงให 3 ndash6 ครง

คำาแนะนำาระหวางใชยานหามเคยวหรอหก capsule

เมอคณลมทานยาใหรบประทานทนททนกได แตถาใกลกบเวลาทจะทานครงตอไป ไมตองทานยาครงทลม ใหขามไปทานครงปกต ไมควรทานยาเพมเปน 2 เทา

ผลขางเคยงของยา ในบางรายอาจเกดอาการ

สงบระงบ ปวดหว วงเวยน คดจมก คลนไส ไมสบาทอง ทองผก ผนคนสามารถใชไดในสตรมครรภ และระหวางการใหนมบตรไมควรใชยานในผปวยทแพยา

Codeine27

ชอการคาCodipront

Pharmacokinetics

ยาตวนดดซมไดดทาง GI tract หลงจากใหยาทาง oral แลวพบวา ยาจะออกฤทธเปน antitussive ภายในเวลา 1-2 ชวโมง และฤทธจะอยไดนานถง 4 ชวโมง ยาตวนจะกระจายไปยงนำานมไดดวยยาตวนถก metabolize ทตบ โดยกระบวนการ O-demethylation N-demethylation และบางสวนจะเกด conjugation ดวย glucuronic acid และถกขบออกทาง urine

วธใชยา

ผใหญ 10 ndash 20 mg ทก 4 ndash 6 ชม ไมควรทานเกน 120 mgวนเดก อาย 6 ndash 12 ป ทาน 5 ndash10 mg ทก 4 ndash 6 ชม ไมควรทานเกน 60 mgวนอาย 2 ndash 6 ป ทาน 25 ndash 5 mg ทก 4 ndash 6 ชม ไมควรทานเกน 30 mgวน

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน

ระหวางทใชยานไมควรขบรถ หรอทำางานทตองใชสตตลอดเวลาไมควรทานยานรวมกบเหลาไมควรใชแกอาการไปเรอรงทเกดจาก การสบบหร หอบหด ถงลมโปงพอง หรออาการไอทมเสลดเยอะ นอกจากอยภายใตการดแลของแพทยอาจมอาการปากแหง ทองผกไดอาจมอาการไมสบายทองใหแกโดยทานพรอมอาหาร หรอดมนมตาม

อาการขางเคยงของยาอาจมอาการ คลนไส อาเจยน วงเวยน สงบระงบ ทองผก

คำาเตอนและขอควรระวง

ไมควรใชยานกบผปวยหอบหดหลกเลยงการใชยานในสตรมครรภไมควรใชยานในสตรทใหนมบตรไมควรใชยานในเดกระวงการใชยานในผปวย โรคตบ ไต ผปวยทมธยรอยด ฮอรโมนตำา และคนสงอาย

การเกบรกษาเกบในภาชนะปดสนท ใหพนมอเดก ทอณหภมหอง

Dextromethorphan

ชอสามญDextrometrophan

28

ชอการคาCortuss Dextroral pusiran Polydex PPolydex Y Rocof Menthol Tussils 5

กลไกการออกฤทธdepressing the cough reflex (กดศนยการไอ) โดยไมมฤทธเปนยาขบเสมหะ (expectorant) ใน dose ของการรกษา ยาตวนจะไมยบยง ciliary activity

Pharmacokineticsดดซมไดเรวทาง GI tract การออกฤทธของยา จะมผลภายใน 15-30 นาทหลงรบประทานยาแลว ระยะเวลาในการออกฤทธประมาณ 3-6 ชม With conventional dosage forms

วธใชยา

ผใหญ และเดกอาย gt 12 ป 10-20 mg ทก 4 ชม หรอ 30 mg ทก 6-8 ชม แตไมควรเกน 120 mg วน หรอ ควรรบประทานตามแพทยสงเดก 6-12 ป 5-10 mg ทก 4 ชม หรอ 15 mg ทก 6-8 ชม แตไมควรเกน 60 mgวน หรอควรรบประทานตามแพทยสงเดกอายนอยกวา 2 ป ดเปนรายบคคลไปวาจะใหขนาดยาเทาไหร โดย dosage ปกตของยาตวนจะเปนแบบ extended-release oral suspension containing the polistirexผใหญและเดกอาย gt 12 ป 60 mg วนละ 2 ครงเดก 6-12 ป 30 mg วนละ 2 ครงเดก 2-6 ป 15 mg วนละ 2 ครงในรปแบบ Lozenges จะไมใชในเดกอายตำากวา 6 ป

ขอบงใชใชบรรเทาอาการไอ จากการระคายเคองของคอ และหลอดลม ซงเกดจากไขหวด หรอ สารระเหยทระคายเคอง โดยยาตวนมผลด ในการรกษาอาการไอ แบบเรอรงทไมมเสมหะ

ขอควรระวง

adverse effects ของยาตวนมนอย โดยอาจเกดอาการคลนไส และหรอ เกด GI disturbances อนๆ slight drowsiness และ dizziness ยานไมทำาใหเกดอาการ analgesia ไมทำาใหเกดการเสพตด และอาจม หรอไมมอาการ CNS depression กได การใหยาตวน จะเกยวกบการหลง histamine และควรในอยางระมดระวงในเดกทมประวตเปนโรคภมแพระวงการใชใน sedated หรอ debilitated patientsไมควรใชกบอาการไอแบบเรอรง ในผปวยทมการสบบหรนานๆ โรคหอบหด หรอ โรคถงลมปอดโปงพอง หรอไอทมเสมหะมากเกนไป โดยถามอาการไอมากกวา 1 สปดาห หรอ เปนซำาอกหลงจากทหายไปแลว หรอ เกดอาการไอรวมกบอาการไขสง ผน หรอ ปวดศรษะ ควรปรกษาแพทยยา Dextromethorphan ทมสวนผสมของ aspartame (Nutra Sweet) ควรระวงการใชในผปวยทเปน phenylketonuria ซงผปวยโรคนควรจำากด การไดรบ phenylalanine เพราะ Nutra Sweet จะถก metabolize ใน GI tract ไปเปน phenylalanineยา Dextromethorphan ทมสวนผสมของ tartrazine ถงแมวาอบตการณ การเกดการแพตอ tartrazine จะตำาแตการแพน มกพบบอยในผปวยทแพ aspirin

29

Antihistamine

ยาแกแพเปนยาหลกสำาหรบการรกษาโรคภมแพ ยาแกแพในระยเรมแรกจะมผลขางเคยงทไมพงปราถนา เชนอาการปากแหง ทำาใหเกดการงวงซมซงเปนผลเสยตอการทำางาน การทำางานของยาแกแพจะออกฤทธท H1-receptor คณสมบตของยาแกแพมดงน

bull ลดอาการทเกดจากการหลง histamine เชน อาการจาม คนจมก นำามกไหล bull แตไมลดอาการของคดจมก bull สามารถลดอาการคนตา และคนห bull ยาแกแพสวนใหญออกฤทธเรว

เนองจากผลขางเคยงของยาแกแพมมากจงไดมการพฒนายาแกแพรนใหมทมผลขางเคยงตำา ขณะเดยวกนกยงคงมประสทธภาพ ยารนใหมตองมประสทธภาพในการรกษาดงน

1 เยอบจมกอกเสบจากโรคภมแพทงชนดเปนทงป Perrenial allergic rhinitis และเปนเฉพาะฤด seasonal allergic rhinitis

2 เยอบตาอกเสบจากโรคภมแพ 3 ลมพษ ยาทจดวาไดผลดสำาหรบลมพษคอ cetiricineterfenadine ซงออกฤทธเรว

และลดอาการคนไดเปนอยางด 4 ผวหนงอกเสบแบบ Atopic dermatitis ยาทใชไดผลดคอ

cetirizineloratadineketotifen 5 โรคหด asthma โดยเฉพาะผปวยโรคหอบหดทมอาการภมแพมอาการคดจมก และนำามก

ไหล

ผลขางเคยงของยา

1 อาจจะทำาใหงวง ซม และนำาหนกตวเพม แตอาการนอยกวายาแกแพรนแรกๆ 2 พษตอหวใจ astemazoleterfenadine จะมผลตอการเตนของหวใจ แตยาตวอน

ไมมผลตอการเตนของหวใจ

ขอระวงในการใชยา

1 ควรจะตองระวงการใชยาอน เพราะอาจจะเกดปฏกรยา ยาทตองระวงไดแก erythromycinketoconazoleitraconazole

2 ไมควรใชยานในคนตงครรภ

30

3 ไมควรใชยานในคนทเลยงลกดวยนมแม 4 ควรจะระมดระวงในคนทเปนโรคไต และโรคตบ

Albuterol (อลบเทอรอล)หรอ Salbutamol ( ซลบทามอล)

ชอทางการคา Ventolin inhaler

ทำาไมจงตองใชยาน เปนยาขยายกลามเนอบรเวณหลอดลม ทำาใหชองวางในหลอดลมขยายใหญ จงหายใจสะดวกขน ใชในผทมปญหาเกยวกบการหายใจทมสาเหตมาจากหลอดลมอกเสบ ถงลมโปงพอง และโรคปอดอนๆ นอกจากนยงใชในการปองกนอาการหลอดลมตบหลงจากออกกำาลงกาย

วธใชยา กรณทเปนยาพน มวธการใชยาดงน

เขยาทใสยาพนหายใจออกใหไดมากทสดขณะทปากกำาลงปดอยเปดฝากระบอกยาพนออก แลวอมปากกระบอกยาโดยเอารมฝปากประกบปากกระบอกยาใหแนบสนทโดยรอบกดทใสยาพนเพอใหยาเขาปากพรอมกบสดลมหายใจเขาชาๆ โดยตองแนใจวายาผานเขาสลำาคอหมดโดยไมคาง อยตามซอกฟนหรอลน ถาใชกบเดกควรใหผใหญชวยเหลอ โดยปดจมกเดกใหสนทแลวกดยาพนเขาปากเดก เพอใหแนใจวายาไดผานเขาสลำาคอเดกกลนลมหายใจประมาณ 2-3 วนาท แลวจงปลอยลมหายใจออกชาๆ

หลงจากใชแลวถายงคงมความรสกวายายงเขาไปไมถงปอด จะมเครองมอทจะชวย เรยกวา spacer (สเปเซอร) ซงเปนกระบอกพลาสตกกลวง ใชสวมตอจากกระบอกพน จะทำาใหใชยาพนไดอยางมประสทธภาพมากขน ถาไมเขาใจวธการใชยาไมวากรณใดกตามควรปรกษาแพทยหรอเภสชกรใหอธบายวธการใชจนเขาใจโดยละเอยด และควรพบแพทยตามนดหรอเมอยาหมด กรณทเปนยาเมดใหรบประทานครงละ 1-2 เมด วนละ 3-4 ครง ตามคำาแนะนำาของแพทย

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน

ควรทำาความสะอาดอปกรณการพนอยางสมำาเสมอตามคำาแนะนำาทแนบมาเมอใชยาตามปกตแตไมสามารถปองกนหรอรกษาอาการไดใหพบแพทยอยางเรงดวนทสดอยาเพมขนาดการใชยาเองในแตละครงหรอเพมความถในการใชมากกวาทแพทยสงเพราะจะทำาให

31

ไดรบขนาดยามากเกนไป เกดอนตรายได

เมอคณลมกนยา ควรทานทนททนกขนได แตถาเวลาททานใกลเคยงกบเวลาทจะทานครงตอไป ควรงดทานยาทลม และใหทานตามเวลาทจะทานครงตอไปตามปกต ไมควรเพมปรมาณยาเปน 2

เทา

ผลขางเคยงของยา เกดไมบอยนกแตถาเกดขนใหรบพบแพทยทกำาลงรกษาอย อาการเหลานคอ การรบรสเปลยนไป ปากแหง มการระคายเคองบรเวณปากและลำาคอ นอนไมหลบ คลนไส ไอ และถายงใชแลวทำาใหหายใจลำาบากขนหรอใจสน ใหหยดใชยานทนทแลวพบแพทยโดยดวน

คำาเตอนและขอควรระวง ถามภาวะดงตอไปนควรแจงใหแพทยทราบ คอกำาลงตงครรภหรอใหนมบตร โรคหวใจ โรคความดนโลหตสง โรคตอมไทรอยดเปนพษ โรคลมชก โรคเบาหวาน และควรบอกแพทยวากำาลงใชยาอนอะไรอยบาง ทงทไดรบจากแพทยอนๆ หรอซอใชเองกตาม รวมทงการแพยาตางๆ ดวย

การเกบรกษา

เกบในภาชนะปดสนทใหพนมอเดกเกบใหพนแสงแดด ความรอนและความชนไมควรเกบในตเยนหรอใกลเตาไฟ

Allopurinol (อลโลพรนอล)

ชอการคา Alinol Allopin Allorin Apnol Apurol Loporic Medoric Puricin Puride SigapurolUricad Valeric Xanol Zyloric

ทำาไมจงตองใชยาน ยานใชเพอปองกนอาการกำาเรบของโรคเกาทในโรคเกาทเรอรงเทานน โดยออกฤทธลดการสรางกรดยรก ไมสามารถจะบรรเทาอาการของโรคเกาทเมอโรคเกาทกำาเรบแลวได ดงนนจงตองรบประทานและปฎบตตาม แพทยสงอยางเครงครด พยายามไมลมรบประทานยา และรบประทานอยางถกตองครบถวน

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน ระหวางทใชยานควรดมนำาประมาณแปดแกวตอวน สราหรอเครองดมทมแอลกอฮอลจะลดฤทธของยา ระหวางทรบประทานยาน ไมควรรบประทานนำาผลไมหรอวตามนซมากจนเกนไป เพราะวตามนซจะทำาใหปสสาวะเปนกรด และเกดนวในไตได

เมอคณลมกนยา ควรทานทนททนกขนได แตถาเวลาททานใกลเคยงกบเวลาทจะทานครงตอไป ควรงดทานยาทลม และใหทานตามเวลาทจะทานครงตอไปตามปกต ไมควรเพมปรมาณยาเปน 2 เทา

32

ผลขางเคยงของยา อาจพบอาการคลนไส อาเจยน ทองเสย อาหารไมยอย จงควรรบประทานยาหลงอาหารเพอปองกนอาการ ถาเกดอาการมากหรอทนไมไหวใหรบพบแพทย และอาจเกดผนตามผวหนง เจบปวดเมอปสสาวะ ปสสาวะมเลอด ระคายเคองตา ปากหรอรมฝปากบวม ใหหยดยาและพบแพทยทนท ยานอาจทำาใหมนงง เมอทานยานแลวมอาการมนงง ควรระมดระวงหากตองขบรถหรอทำางานเกยวกบเครองจกรกล

คำาเตอนและขอควรระวง หญงตงครรภหรอใหนมบตรและผปวยโรคไต โรคตบ ความดนโลหตสง เบาหวาน ควรปรกษาแพทยกอนใชยา ถาใชยาอนอยกอนหรอจะใชยาอนควบ ควรปรกษาแพทยหรอเภสชกร เพราะอาจทำาใหเกดอาการอนไมพงประสงคได

การเกบรกษา

เกบในภาชนะปดสนทใหพนมอเดก เกบใหพนแสง ความรอนและความชน

Amiloride and Hydrochlorothiazide (อะมโลไรด และ ฮยโดรคลอโรไธอะไซด)

ชอการคา Amihydrozide Amilide Hyperretic Miduret Milorex Miretic Moduretic Poli-uretic Renase Sefaretic

ทำาไมจงตองใชยาน เปนยาขบปสสาวะ ใชสำาหรบรกษาโรคความดนโลหตสงและอาการบวมนำาทเกดจากความผดปกตตางๆ เชน โรคหวใจ ยานไปทำาใหไตขจดนำาและเกลอสวนเกนออกจากรางกายทางปสสาวะ

วธใชยา รบประทานวนละ 1 ครงในตอนเชาพรอมอาหาร

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน ควรไปพบแพทยตามเวลานดหามหยดยาเองโดยทไมไดปรกษาแพทย แลหามใชยาชนดอนรวมดวยเกนกวาทแพทยสง

ควรรบประทานอาหารทมรสเคมนอยหรออาหารทมเกลอโซเดยมตำาและควรออกกำาลงกายทกวน จำากดอาหารทมเกลอโปแตสเซยมสง เชน กลวย ลกพรน ลกเกด นำาสมและนม

เมอคณลมกนยา ใหรบประทานทนททนกได ถาหากจำาไมไดจนถงวนรงขน ใหกนยามอตอไปตามปกตไมตองกนยาทลม

ผลขางเคยงของยา

อาจพบอาการคลนไส อาเจยน ทองเสย เบออาหาร ปวดทอง แนนทอง มลมในทอง ถาเกดอาการดงกลาวใหรบประทานยานพรอมอาหาร แตถาหากอาการยงคงอยหรอรนแรงขนใหพบแพทยอาการปสสาวะบอย มนงง ปวดหว ปญหาเหลานจะลดลงหลงจากทคณทานยานเปนเวลา 2-3 สปดาห ถาหากมอาการอยใหพบแพทยหากมอาการเหลานใหรบไปพบแพทยโดยดวนกลามเนอออนแรงหรอเกดตะครว ออนลา หวใจเตนชาหรอไมสมำาเสมอ เจบคอ ฟกชำางายผวหรอตาเหลองผนแดง

คำาเตอนแลขอควรระวง

33

ควรแจงใหแพทยทราบ ถาเปนโรคเบาหวาน เกาท แพยาซลฟา หรอเปนโรคตบ โรคไต กำาลงตงครรภ หรอใหนมบตร

แจงแพทยหรอเภสชกรใหทราบวาใชยาอะไรอยบาง โดยเฉพาะยา แคปโทพรล ดจอกซน อนาลาพรล ไลซโนพรล ลเธยม ยาเสรมโปแตสเซยม ยารกษาโรคขอ ยารกษาโรคเบาหวานหรอยาลดความดนโลหตหามรบประทานยาชนดน ถากำาลงรบประทานยาสไพโรโนแลคโทน หรอไทรแอมเทอรนอยเครองดมทมแอลกอฮอลอาจเพมฤทธของยาตวนจะทำาใหเกดอาการมนงงหรอปวดศรษะได จงไมควรใชรวมกนหากจะตองรบการผาตด หรอทำาฟนใหแจงแพทยวากำาลงใชยานอยถาเกดอาการปวยแลวทำาใหอาเจยนหรอทองเสยทำาใหสญเสยนำามาก ใหปรกษาแพทยหามใหยานแกผอนใช

การเกบรกษา เกบในภาชนะปดสนททอณหภมหอง พนจากแสง ความชนและจากมอเดก

Amiodorone (อะมโอดาโรน)

ชอการคา Cordarone

ทำาไมจงตองใชยาน ใชรกษาหรอปองกนภาวะหวใจเตนผดจงหวะ โดยยานจะลดการทำางานของเสนประสาทในหวใจและลดการทำางานทมากเกนไปของหวใจ

วธใชยา รบประทานวนละ 1-2 ครง ตามคำาสงแพทย อาจจะตองใชยานนาน 1-3 สปดาห จงจะเหนผลการรกษาและตองใชยานเปนเวลาหลายเดอน กอนทผลของยาจะออกฤทธเตมท

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน

ควรไปพบแพทยตามนด เพอตดตามผลการรกษาควรปฏบตตามคำาแนะนำาของแพทยเกยวกบการสบบหร อาหาร เครองดมทมแอลกอฮอลและคาเฟอน บหรและเครองดมทมคาเฟอนอาจจะทำาใหหวใจเตนผดจงหวะมากขนและมผลตอการออกฤทธของยา

เมอคณลมกนยา ใหเวนยามอนนไปเลยและรบประทานมอตอไปตามปกต หามรบประทานยาสองมอควบ

ผลขางเคยงของยา

ถามอาการคลนไส อาเจยน ทองผก เบออาหาร ปวดทอง ใหแกไขโดยรบประทานยาพรอมอาหารถามอาการมอสน เดนลำาบาก วงเวยน ออนเพลย กลามเนอออนเปลย นอนไมหลบ ปวดศรษะ เสอมสมรรถภาพทางเพศ นำาหนกตวลดลง การรบรสหรอกลนผดปกต การมองเหนผดปกต เชน มองภาพไมชดเจน เหนแสงรอบๆ วตถ ตาไมสามารถสแสงหรอตาแหง หนาแดง มการบวมของเทา ขอเทา ขาทอนลาง ผวเปลยนเปนสคลำาๆ (โดยเฉพาะทหนาและมอ) และผวหนงไวตอแสง ใหปรกษาแพทยถามอาการไอ หายใจหอบหรอมอาการเจบเมอหายใจ ทองบวม หวใจเตนเรวหรอผดปกตใหรบปรกษาแพทยทนท (อาการดงกลาวนสามารถเกดขนไดหลงจากทคณหยดยา)

คำาเตอนแลขอควรระวง

ควรแจงใหแพทยทราบ ถามประวตของโรคปอด ตบ หวใจ ตอมไทรอยด กำาลงตงครรภหรอใหนมบตรควรบอกกบแพทยหรอเภสชกรวากำาลงใชยาอนอย โดยเฉพาะยาตอไปน คอ เฟนโทอน วอรฟารนหรอยาตานการแขงตวของเลอด ด

34

จอกซน โพรเคนาไมด ควนดน และยาอนๆ ทใชรกษาโรคหวใจการใชยานอาจทำาใหผวหนงไวตอแสงแดดมากกวาปกต ซงผลดงกลาวจะปรากฎอยนานเปนสปดาหหรอเปนเดอน หลงจากทหยดรบประทานยาแลว ดงนน ถาจะออกไปนอกบานเปนเวลานานๆ ควรใสเสอแขนยาวและใชผลตภณฑกนแดด การสมผสแสงแดดจะทำาใหผวเปลยนเปนสคลำา ซงอาจจะไมหายเปนปกตหลงจากหยดใชยานแลวหากตองเขารบการผาตดหรอทำาฟน ใหบอกแพทยหรอทนตแพทยวากำาลงใชยานอย หรอมการใชยานภายในระยะ 2 เดอนทผานมาหามใหยานแกผอนใช

การเกบรกษา เกบในภาชนะปดสนททอณหภมหอง พนจากแสงแดดและจากมอเดก

Amitriptyline (อะมทรบไทลน)

ชอการคา Polytanol Tripta Triptyline Tryptanol

ทำาไมจงตองใชยาน เปนยาตานอาการซมเศรา ใชรกษาภาวะซมเศราและอาจมขอบงใชอนๆ ตามแพทยสง เชน บรรเทาอาการปวดเรอรง รกษาอาการปสสาวะรดทนอนในเดก แผลในกระเพาะอาหาร เปนตน ผทรบประทานยานควรไดรบการดแลและปฏบตตามทแพทยแนะนำาอยางเครงครด การปรบเปลยนขนาดยาหรอการหยดรบประทานยา ตองไดรบคำาสงจากแพทยเทานน

วธใชยา

รบประทานใหถกขนาดและสมำาเสมอตามแพทยสง หามหยดยาดวยตนเอง เพราะยาจะออกฤทธไดเตมทตองใชเวลาหลายสปดาหรบประทานยานในขณะทองวางหรอพรอมอาหารกได แตการรบประทานยาพรอมอาหารหรอหลงอาหารทนทจะชวยลดการระคายเคองกระเพาะอาหาร

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน บอกใหแพทยทราบถา

มประวตแพยาอนตงครรภหรอวางแผนตองการมบตร เพราะยานเปนอนตรายตอทารกในครรภกำาลงใหนมบตรเพราะยาสามารถผานทางนำานมสทารกและทำาใหเดกงวงซมไดกำาลงใชยาอนซงสงโดยแพทยหรอทนตแพทยทางอนหรอการซอยาจากรานขายยาในกรณเจบปวยเลกนอย เชน ยาแกหวด ยาแอสไพรนแกปวด ยาลดกรดในกระเพาะอาหาร เปนตนมโรคประจำาตวหรอมปญหาสขภาพอนๆ เชน มประวตเปนโรคหอบหด โรคลมชก โรคหวใจ ตอหน โรคตบ โรคจต พษสราเรอรง กอนเขารบการผาตดหรอทำาฟน รวมทงกรณไดรบบาดเจบฉกเฉน

เมอคณลมกนยา ควรทานทนททนกขนได แตถาเวลาททานใกลเคยงกบเวลาทจะทานครงตอไป ควรงดทานยาทลม และใหทานตามเวลาทจะทานครงตอไปตามปกต

ไมควรเพมปรมาณยาเปน 2 เทา

คำาเตอนและขอควรระวง

จำากดการดมสรา หรอเครองดมทมสวนผสมของแอลกอฮอล เพราะทำาใหงวงนอนเพมขน หามขบรถยนต ใชเครองจกรหรอทำางานทตองอาศยความตนตว เพราะยาทำาใหงวงซมพยายามอยาลกนงหรอยนอยางรวดเรว เพราะทำาใหเวยนหวหรอเปนลมไดยายงคงมฤทธอย 3-7 วนหลงจากหยดใชยาเพอใหเวลารางกายมการปรบตว หากสงเกตพบความผดปกตเกดขนใหปรกษาแพทยหรอ

35

เภสชกร

การเกบรกษา

เกบในภาชนะปดสนทใหพนมอเดกเกบใหพนแสง ความรอนและความชน

Amlodipine (แอมโลดพน)

ชอการคา Norvasc

ทำาไมจงตองใชยาน เปนยาลดความดนโลหตโดยออกฤทธขยายหลอดเลอดและใชบรรเทาอาการเจบหนาอกจากโรคแองไจนา (Angina)

วธใชยา รบประทานวนละ 1 ครงตามขนาดทใชรกษาตามแพทยสง เวลาในการรบประทานควรเปนเวลาเดยวกนของทกๆ วนเพอใหระยะหางของการใหยาเปนชวงเทาๆ กน

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน

ควรไปพบแพทยตามนดทกครงเพอใหแพทยประเมนและตดตามผลการใชยา และทำาการปรบขนาดยาหากขนาดยาทใชอยไมเหมาะสมหลกเลยงการรบประทานอาหารทโซเดยมสง ซงไดแกอาการทมเกลอมาก อาหารทมรสเคมเชน อาหารหมกดอง ไขเคม ปลาเคม ท การเปลยนอรยาบทจากการนงหรอนอนเปนลกขนและยนควรกระทำาอยางชาๆ เพอลดการหนามด มนงงยานอาจทำาใหมอาการมนงงจงควรหลกเลยงการขบรถหรอทำางานเกยวกบเครองจกรหากจะตองทำาการผาตดตางๆ รวมทงการผาตดทางทนตกรรมซงมการใชยาสลบ(general anesthesia) ควรบอกแพทยกอนทำาการผาตด วาใชยา amlodipine อย

เมอคณลมกนยา ควรทานทนททนกขนได แตถาเวลาททานใกลเคยงกบเวลาทจะทานครงตอไป ควรงดทานยาทลม และใหทานตามเวลาทจะทานครงตอไปตามปกต ไมควรเพมปรมาณยาเปน 2 เทา

ผลขางเคยงของยา ทพบไดแก หนามด มนงง เวยนศรษะ ออนเพลย เจบยอดอก (heartburn) มการเกรงตวของกลามเนอ รอนวบวาบตามตว ซงอาการเหลานจะหายไปเองเมอไดรบยาไประยะหนงเนองจากการปรบตวของรางกายใหเขากบยา แตหากมอาการรนแรงควรปรกษาแพทย

คำาเตอนและขอควรระวง

สตรมครรภหรอใหนมบตรหรอมโรคประจำาตวคอโรคหวใจ โรคตบหรอโรคไต ควรปรกษาแพทยผปวยซงใชยาตอไปน ควรใชดวยความระมดระวงในกลมเบตา บลอกเกอร (beta blocker)ไซเมทดน (cimetidine) เฟนทานล (fentanyl) ไซโคลสปอรน (cyclosporine) ดจอกซน (digoxin)

การเกบรกษา

เกบในภาชนะปดสนทใหพนมอเดกเกบใหพนแสงแดด ความรอนและความชน

36

Page 26: ยานอนหลับ

ชอการคา สวนประกอบ

BlephamidePrednisolone acetate 02 + Na sulfacetamide 10

Denson Prednisolone 25 mg + Nitrofurazone 2 mg

Farakil Prednisolone 05 + Neomycin 03

Mysolone-N Prednisolone 5 mg + Neomycin sulfate 5 mg

Otosil Prednisolone 05 + Chloramphenical 5

Ketotifen

กลไกการออกฤทธของยาorally active agent ซงเปน antihistamine อยางมนยสำาคญ และมสมบตเปน antianaphylactic ซงสามารถใชอยางไดผลด ในการปองกน การเกดโรคหอบหด

ชอสามญKetotifen

ชอการคาAmitone Asmahoc Katifen Ketofen Sykofen Zediten

ทำาไมตองใชยานantiasthmatic agent

อาการขางเคยงของยาsedation และ drowsiness โดยอาจจะตองลดขนาดยาลง หรอ หยดการใชยา ถาความรนแรงไมลดลง โดยแอลกอฮอล อาจจะเสรมฤทธของ การเกดอาการขางเคยง ของยากได และยงมรายงานการเกดอาการ นำาหนกเพมขน ปากแหง ปวดศรษะ dizziness และ giddiness

26

Benzonatate

ขอบงใชใชแกไอแหง

ชอการคาTesalon

วธใชยาถาเปน Capsule ไมควรเคยวหรอละลายยา กรณอาย gt 10 ป ถงผใหญ ทาน 1 capsule ทก 4 ชม ไมควรเกน 6 capsuleวน อาย lt10 ป ขนาดยาทให 8 mgkgวน โดยบงให 3 ndash6 ครง

คำาแนะนำาระหวางใชยานหามเคยวหรอหก capsule

เมอคณลมทานยาใหรบประทานทนททนกได แตถาใกลกบเวลาทจะทานครงตอไป ไมตองทานยาครงทลม ใหขามไปทานครงปกต ไมควรทานยาเพมเปน 2 เทา

ผลขางเคยงของยา ในบางรายอาจเกดอาการ

สงบระงบ ปวดหว วงเวยน คดจมก คลนไส ไมสบาทอง ทองผก ผนคนสามารถใชไดในสตรมครรภ และระหวางการใหนมบตรไมควรใชยานในผปวยทแพยา

Codeine27

ชอการคาCodipront

Pharmacokinetics

ยาตวนดดซมไดดทาง GI tract หลงจากใหยาทาง oral แลวพบวา ยาจะออกฤทธเปน antitussive ภายในเวลา 1-2 ชวโมง และฤทธจะอยไดนานถง 4 ชวโมง ยาตวนจะกระจายไปยงนำานมไดดวยยาตวนถก metabolize ทตบ โดยกระบวนการ O-demethylation N-demethylation และบางสวนจะเกด conjugation ดวย glucuronic acid และถกขบออกทาง urine

วธใชยา

ผใหญ 10 ndash 20 mg ทก 4 ndash 6 ชม ไมควรทานเกน 120 mgวนเดก อาย 6 ndash 12 ป ทาน 5 ndash10 mg ทก 4 ndash 6 ชม ไมควรทานเกน 60 mgวนอาย 2 ndash 6 ป ทาน 25 ndash 5 mg ทก 4 ndash 6 ชม ไมควรทานเกน 30 mgวน

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน

ระหวางทใชยานไมควรขบรถ หรอทำางานทตองใชสตตลอดเวลาไมควรทานยานรวมกบเหลาไมควรใชแกอาการไปเรอรงทเกดจาก การสบบหร หอบหด ถงลมโปงพอง หรออาการไอทมเสลดเยอะ นอกจากอยภายใตการดแลของแพทยอาจมอาการปากแหง ทองผกไดอาจมอาการไมสบายทองใหแกโดยทานพรอมอาหาร หรอดมนมตาม

อาการขางเคยงของยาอาจมอาการ คลนไส อาเจยน วงเวยน สงบระงบ ทองผก

คำาเตอนและขอควรระวง

ไมควรใชยานกบผปวยหอบหดหลกเลยงการใชยานในสตรมครรภไมควรใชยานในสตรทใหนมบตรไมควรใชยานในเดกระวงการใชยานในผปวย โรคตบ ไต ผปวยทมธยรอยด ฮอรโมนตำา และคนสงอาย

การเกบรกษาเกบในภาชนะปดสนท ใหพนมอเดก ทอณหภมหอง

Dextromethorphan

ชอสามญDextrometrophan

28

ชอการคาCortuss Dextroral pusiran Polydex PPolydex Y Rocof Menthol Tussils 5

กลไกการออกฤทธdepressing the cough reflex (กดศนยการไอ) โดยไมมฤทธเปนยาขบเสมหะ (expectorant) ใน dose ของการรกษา ยาตวนจะไมยบยง ciliary activity

Pharmacokineticsดดซมไดเรวทาง GI tract การออกฤทธของยา จะมผลภายใน 15-30 นาทหลงรบประทานยาแลว ระยะเวลาในการออกฤทธประมาณ 3-6 ชม With conventional dosage forms

วธใชยา

ผใหญ และเดกอาย gt 12 ป 10-20 mg ทก 4 ชม หรอ 30 mg ทก 6-8 ชม แตไมควรเกน 120 mg วน หรอ ควรรบประทานตามแพทยสงเดก 6-12 ป 5-10 mg ทก 4 ชม หรอ 15 mg ทก 6-8 ชม แตไมควรเกน 60 mgวน หรอควรรบประทานตามแพทยสงเดกอายนอยกวา 2 ป ดเปนรายบคคลไปวาจะใหขนาดยาเทาไหร โดย dosage ปกตของยาตวนจะเปนแบบ extended-release oral suspension containing the polistirexผใหญและเดกอาย gt 12 ป 60 mg วนละ 2 ครงเดก 6-12 ป 30 mg วนละ 2 ครงเดก 2-6 ป 15 mg วนละ 2 ครงในรปแบบ Lozenges จะไมใชในเดกอายตำากวา 6 ป

ขอบงใชใชบรรเทาอาการไอ จากการระคายเคองของคอ และหลอดลม ซงเกดจากไขหวด หรอ สารระเหยทระคายเคอง โดยยาตวนมผลด ในการรกษาอาการไอ แบบเรอรงทไมมเสมหะ

ขอควรระวง

adverse effects ของยาตวนมนอย โดยอาจเกดอาการคลนไส และหรอ เกด GI disturbances อนๆ slight drowsiness และ dizziness ยานไมทำาใหเกดอาการ analgesia ไมทำาใหเกดการเสพตด และอาจม หรอไมมอาการ CNS depression กได การใหยาตวน จะเกยวกบการหลง histamine และควรในอยางระมดระวงในเดกทมประวตเปนโรคภมแพระวงการใชใน sedated หรอ debilitated patientsไมควรใชกบอาการไอแบบเรอรง ในผปวยทมการสบบหรนานๆ โรคหอบหด หรอ โรคถงลมปอดโปงพอง หรอไอทมเสมหะมากเกนไป โดยถามอาการไอมากกวา 1 สปดาห หรอ เปนซำาอกหลงจากทหายไปแลว หรอ เกดอาการไอรวมกบอาการไขสง ผน หรอ ปวดศรษะ ควรปรกษาแพทยยา Dextromethorphan ทมสวนผสมของ aspartame (Nutra Sweet) ควรระวงการใชในผปวยทเปน phenylketonuria ซงผปวยโรคนควรจำากด การไดรบ phenylalanine เพราะ Nutra Sweet จะถก metabolize ใน GI tract ไปเปน phenylalanineยา Dextromethorphan ทมสวนผสมของ tartrazine ถงแมวาอบตการณ การเกดการแพตอ tartrazine จะตำาแตการแพน มกพบบอยในผปวยทแพ aspirin

29

Antihistamine

ยาแกแพเปนยาหลกสำาหรบการรกษาโรคภมแพ ยาแกแพในระยเรมแรกจะมผลขางเคยงทไมพงปราถนา เชนอาการปากแหง ทำาใหเกดการงวงซมซงเปนผลเสยตอการทำางาน การทำางานของยาแกแพจะออกฤทธท H1-receptor คณสมบตของยาแกแพมดงน

bull ลดอาการทเกดจากการหลง histamine เชน อาการจาม คนจมก นำามกไหล bull แตไมลดอาการของคดจมก bull สามารถลดอาการคนตา และคนห bull ยาแกแพสวนใหญออกฤทธเรว

เนองจากผลขางเคยงของยาแกแพมมากจงไดมการพฒนายาแกแพรนใหมทมผลขางเคยงตำา ขณะเดยวกนกยงคงมประสทธภาพ ยารนใหมตองมประสทธภาพในการรกษาดงน

1 เยอบจมกอกเสบจากโรคภมแพทงชนดเปนทงป Perrenial allergic rhinitis และเปนเฉพาะฤด seasonal allergic rhinitis

2 เยอบตาอกเสบจากโรคภมแพ 3 ลมพษ ยาทจดวาไดผลดสำาหรบลมพษคอ cetiricineterfenadine ซงออกฤทธเรว

และลดอาการคนไดเปนอยางด 4 ผวหนงอกเสบแบบ Atopic dermatitis ยาทใชไดผลดคอ

cetirizineloratadineketotifen 5 โรคหด asthma โดยเฉพาะผปวยโรคหอบหดทมอาการภมแพมอาการคดจมก และนำามก

ไหล

ผลขางเคยงของยา

1 อาจจะทำาใหงวง ซม และนำาหนกตวเพม แตอาการนอยกวายาแกแพรนแรกๆ 2 พษตอหวใจ astemazoleterfenadine จะมผลตอการเตนของหวใจ แตยาตวอน

ไมมผลตอการเตนของหวใจ

ขอระวงในการใชยา

1 ควรจะตองระวงการใชยาอน เพราะอาจจะเกดปฏกรยา ยาทตองระวงไดแก erythromycinketoconazoleitraconazole

2 ไมควรใชยานในคนตงครรภ

30

3 ไมควรใชยานในคนทเลยงลกดวยนมแม 4 ควรจะระมดระวงในคนทเปนโรคไต และโรคตบ

Albuterol (อลบเทอรอล)หรอ Salbutamol ( ซลบทามอล)

ชอทางการคา Ventolin inhaler

ทำาไมจงตองใชยาน เปนยาขยายกลามเนอบรเวณหลอดลม ทำาใหชองวางในหลอดลมขยายใหญ จงหายใจสะดวกขน ใชในผทมปญหาเกยวกบการหายใจทมสาเหตมาจากหลอดลมอกเสบ ถงลมโปงพอง และโรคปอดอนๆ นอกจากนยงใชในการปองกนอาการหลอดลมตบหลงจากออกกำาลงกาย

วธใชยา กรณทเปนยาพน มวธการใชยาดงน

เขยาทใสยาพนหายใจออกใหไดมากทสดขณะทปากกำาลงปดอยเปดฝากระบอกยาพนออก แลวอมปากกระบอกยาโดยเอารมฝปากประกบปากกระบอกยาใหแนบสนทโดยรอบกดทใสยาพนเพอใหยาเขาปากพรอมกบสดลมหายใจเขาชาๆ โดยตองแนใจวายาผานเขาสลำาคอหมดโดยไมคาง อยตามซอกฟนหรอลน ถาใชกบเดกควรใหผใหญชวยเหลอ โดยปดจมกเดกใหสนทแลวกดยาพนเขาปากเดก เพอใหแนใจวายาไดผานเขาสลำาคอเดกกลนลมหายใจประมาณ 2-3 วนาท แลวจงปลอยลมหายใจออกชาๆ

หลงจากใชแลวถายงคงมความรสกวายายงเขาไปไมถงปอด จะมเครองมอทจะชวย เรยกวา spacer (สเปเซอร) ซงเปนกระบอกพลาสตกกลวง ใชสวมตอจากกระบอกพน จะทำาใหใชยาพนไดอยางมประสทธภาพมากขน ถาไมเขาใจวธการใชยาไมวากรณใดกตามควรปรกษาแพทยหรอเภสชกรใหอธบายวธการใชจนเขาใจโดยละเอยด และควรพบแพทยตามนดหรอเมอยาหมด กรณทเปนยาเมดใหรบประทานครงละ 1-2 เมด วนละ 3-4 ครง ตามคำาแนะนำาของแพทย

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน

ควรทำาความสะอาดอปกรณการพนอยางสมำาเสมอตามคำาแนะนำาทแนบมาเมอใชยาตามปกตแตไมสามารถปองกนหรอรกษาอาการไดใหพบแพทยอยางเรงดวนทสดอยาเพมขนาดการใชยาเองในแตละครงหรอเพมความถในการใชมากกวาทแพทยสงเพราะจะทำาให

31

ไดรบขนาดยามากเกนไป เกดอนตรายได

เมอคณลมกนยา ควรทานทนททนกขนได แตถาเวลาททานใกลเคยงกบเวลาทจะทานครงตอไป ควรงดทานยาทลม และใหทานตามเวลาทจะทานครงตอไปตามปกต ไมควรเพมปรมาณยาเปน 2

เทา

ผลขางเคยงของยา เกดไมบอยนกแตถาเกดขนใหรบพบแพทยทกำาลงรกษาอย อาการเหลานคอ การรบรสเปลยนไป ปากแหง มการระคายเคองบรเวณปากและลำาคอ นอนไมหลบ คลนไส ไอ และถายงใชแลวทำาใหหายใจลำาบากขนหรอใจสน ใหหยดใชยานทนทแลวพบแพทยโดยดวน

คำาเตอนและขอควรระวง ถามภาวะดงตอไปนควรแจงใหแพทยทราบ คอกำาลงตงครรภหรอใหนมบตร โรคหวใจ โรคความดนโลหตสง โรคตอมไทรอยดเปนพษ โรคลมชก โรคเบาหวาน และควรบอกแพทยวากำาลงใชยาอนอะไรอยบาง ทงทไดรบจากแพทยอนๆ หรอซอใชเองกตาม รวมทงการแพยาตางๆ ดวย

การเกบรกษา

เกบในภาชนะปดสนทใหพนมอเดกเกบใหพนแสงแดด ความรอนและความชนไมควรเกบในตเยนหรอใกลเตาไฟ

Allopurinol (อลโลพรนอล)

ชอการคา Alinol Allopin Allorin Apnol Apurol Loporic Medoric Puricin Puride SigapurolUricad Valeric Xanol Zyloric

ทำาไมจงตองใชยาน ยานใชเพอปองกนอาการกำาเรบของโรคเกาทในโรคเกาทเรอรงเทานน โดยออกฤทธลดการสรางกรดยรก ไมสามารถจะบรรเทาอาการของโรคเกาทเมอโรคเกาทกำาเรบแลวได ดงนนจงตองรบประทานและปฎบตตาม แพทยสงอยางเครงครด พยายามไมลมรบประทานยา และรบประทานอยางถกตองครบถวน

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน ระหวางทใชยานควรดมนำาประมาณแปดแกวตอวน สราหรอเครองดมทมแอลกอฮอลจะลดฤทธของยา ระหวางทรบประทานยาน ไมควรรบประทานนำาผลไมหรอวตามนซมากจนเกนไป เพราะวตามนซจะทำาใหปสสาวะเปนกรด และเกดนวในไตได

เมอคณลมกนยา ควรทานทนททนกขนได แตถาเวลาททานใกลเคยงกบเวลาทจะทานครงตอไป ควรงดทานยาทลม และใหทานตามเวลาทจะทานครงตอไปตามปกต ไมควรเพมปรมาณยาเปน 2 เทา

32

ผลขางเคยงของยา อาจพบอาการคลนไส อาเจยน ทองเสย อาหารไมยอย จงควรรบประทานยาหลงอาหารเพอปองกนอาการ ถาเกดอาการมากหรอทนไมไหวใหรบพบแพทย และอาจเกดผนตามผวหนง เจบปวดเมอปสสาวะ ปสสาวะมเลอด ระคายเคองตา ปากหรอรมฝปากบวม ใหหยดยาและพบแพทยทนท ยานอาจทำาใหมนงง เมอทานยานแลวมอาการมนงง ควรระมดระวงหากตองขบรถหรอทำางานเกยวกบเครองจกรกล

คำาเตอนและขอควรระวง หญงตงครรภหรอใหนมบตรและผปวยโรคไต โรคตบ ความดนโลหตสง เบาหวาน ควรปรกษาแพทยกอนใชยา ถาใชยาอนอยกอนหรอจะใชยาอนควบ ควรปรกษาแพทยหรอเภสชกร เพราะอาจทำาใหเกดอาการอนไมพงประสงคได

การเกบรกษา

เกบในภาชนะปดสนทใหพนมอเดก เกบใหพนแสง ความรอนและความชน

Amiloride and Hydrochlorothiazide (อะมโลไรด และ ฮยโดรคลอโรไธอะไซด)

ชอการคา Amihydrozide Amilide Hyperretic Miduret Milorex Miretic Moduretic Poli-uretic Renase Sefaretic

ทำาไมจงตองใชยาน เปนยาขบปสสาวะ ใชสำาหรบรกษาโรคความดนโลหตสงและอาการบวมนำาทเกดจากความผดปกตตางๆ เชน โรคหวใจ ยานไปทำาใหไตขจดนำาและเกลอสวนเกนออกจากรางกายทางปสสาวะ

วธใชยา รบประทานวนละ 1 ครงในตอนเชาพรอมอาหาร

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน ควรไปพบแพทยตามเวลานดหามหยดยาเองโดยทไมไดปรกษาแพทย แลหามใชยาชนดอนรวมดวยเกนกวาทแพทยสง

ควรรบประทานอาหารทมรสเคมนอยหรออาหารทมเกลอโซเดยมตำาและควรออกกำาลงกายทกวน จำากดอาหารทมเกลอโปแตสเซยมสง เชน กลวย ลกพรน ลกเกด นำาสมและนม

เมอคณลมกนยา ใหรบประทานทนททนกได ถาหากจำาไมไดจนถงวนรงขน ใหกนยามอตอไปตามปกตไมตองกนยาทลม

ผลขางเคยงของยา

อาจพบอาการคลนไส อาเจยน ทองเสย เบออาหาร ปวดทอง แนนทอง มลมในทอง ถาเกดอาการดงกลาวใหรบประทานยานพรอมอาหาร แตถาหากอาการยงคงอยหรอรนแรงขนใหพบแพทยอาการปสสาวะบอย มนงง ปวดหว ปญหาเหลานจะลดลงหลงจากทคณทานยานเปนเวลา 2-3 สปดาห ถาหากมอาการอยใหพบแพทยหากมอาการเหลานใหรบไปพบแพทยโดยดวนกลามเนอออนแรงหรอเกดตะครว ออนลา หวใจเตนชาหรอไมสมำาเสมอ เจบคอ ฟกชำางายผวหรอตาเหลองผนแดง

คำาเตอนแลขอควรระวง

33

ควรแจงใหแพทยทราบ ถาเปนโรคเบาหวาน เกาท แพยาซลฟา หรอเปนโรคตบ โรคไต กำาลงตงครรภ หรอใหนมบตร

แจงแพทยหรอเภสชกรใหทราบวาใชยาอะไรอยบาง โดยเฉพาะยา แคปโทพรล ดจอกซน อนาลาพรล ไลซโนพรล ลเธยม ยาเสรมโปแตสเซยม ยารกษาโรคขอ ยารกษาโรคเบาหวานหรอยาลดความดนโลหตหามรบประทานยาชนดน ถากำาลงรบประทานยาสไพโรโนแลคโทน หรอไทรแอมเทอรนอยเครองดมทมแอลกอฮอลอาจเพมฤทธของยาตวนจะทำาใหเกดอาการมนงงหรอปวดศรษะได จงไมควรใชรวมกนหากจะตองรบการผาตด หรอทำาฟนใหแจงแพทยวากำาลงใชยานอยถาเกดอาการปวยแลวทำาใหอาเจยนหรอทองเสยทำาใหสญเสยนำามาก ใหปรกษาแพทยหามใหยานแกผอนใช

การเกบรกษา เกบในภาชนะปดสนททอณหภมหอง พนจากแสง ความชนและจากมอเดก

Amiodorone (อะมโอดาโรน)

ชอการคา Cordarone

ทำาไมจงตองใชยาน ใชรกษาหรอปองกนภาวะหวใจเตนผดจงหวะ โดยยานจะลดการทำางานของเสนประสาทในหวใจและลดการทำางานทมากเกนไปของหวใจ

วธใชยา รบประทานวนละ 1-2 ครง ตามคำาสงแพทย อาจจะตองใชยานนาน 1-3 สปดาห จงจะเหนผลการรกษาและตองใชยานเปนเวลาหลายเดอน กอนทผลของยาจะออกฤทธเตมท

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน

ควรไปพบแพทยตามนด เพอตดตามผลการรกษาควรปฏบตตามคำาแนะนำาของแพทยเกยวกบการสบบหร อาหาร เครองดมทมแอลกอฮอลและคาเฟอน บหรและเครองดมทมคาเฟอนอาจจะทำาใหหวใจเตนผดจงหวะมากขนและมผลตอการออกฤทธของยา

เมอคณลมกนยา ใหเวนยามอนนไปเลยและรบประทานมอตอไปตามปกต หามรบประทานยาสองมอควบ

ผลขางเคยงของยา

ถามอาการคลนไส อาเจยน ทองผก เบออาหาร ปวดทอง ใหแกไขโดยรบประทานยาพรอมอาหารถามอาการมอสน เดนลำาบาก วงเวยน ออนเพลย กลามเนอออนเปลย นอนไมหลบ ปวดศรษะ เสอมสมรรถภาพทางเพศ นำาหนกตวลดลง การรบรสหรอกลนผดปกต การมองเหนผดปกต เชน มองภาพไมชดเจน เหนแสงรอบๆ วตถ ตาไมสามารถสแสงหรอตาแหง หนาแดง มการบวมของเทา ขอเทา ขาทอนลาง ผวเปลยนเปนสคลำาๆ (โดยเฉพาะทหนาและมอ) และผวหนงไวตอแสง ใหปรกษาแพทยถามอาการไอ หายใจหอบหรอมอาการเจบเมอหายใจ ทองบวม หวใจเตนเรวหรอผดปกตใหรบปรกษาแพทยทนท (อาการดงกลาวนสามารถเกดขนไดหลงจากทคณหยดยา)

คำาเตอนแลขอควรระวง

ควรแจงใหแพทยทราบ ถามประวตของโรคปอด ตบ หวใจ ตอมไทรอยด กำาลงตงครรภหรอใหนมบตรควรบอกกบแพทยหรอเภสชกรวากำาลงใชยาอนอย โดยเฉพาะยาตอไปน คอ เฟนโทอน วอรฟารนหรอยาตานการแขงตวของเลอด ด

34

จอกซน โพรเคนาไมด ควนดน และยาอนๆ ทใชรกษาโรคหวใจการใชยานอาจทำาใหผวหนงไวตอแสงแดดมากกวาปกต ซงผลดงกลาวจะปรากฎอยนานเปนสปดาหหรอเปนเดอน หลงจากทหยดรบประทานยาแลว ดงนน ถาจะออกไปนอกบานเปนเวลานานๆ ควรใสเสอแขนยาวและใชผลตภณฑกนแดด การสมผสแสงแดดจะทำาใหผวเปลยนเปนสคลำา ซงอาจจะไมหายเปนปกตหลงจากหยดใชยานแลวหากตองเขารบการผาตดหรอทำาฟน ใหบอกแพทยหรอทนตแพทยวากำาลงใชยานอย หรอมการใชยานภายในระยะ 2 เดอนทผานมาหามใหยานแกผอนใช

การเกบรกษา เกบในภาชนะปดสนททอณหภมหอง พนจากแสงแดดและจากมอเดก

Amitriptyline (อะมทรบไทลน)

ชอการคา Polytanol Tripta Triptyline Tryptanol

ทำาไมจงตองใชยาน เปนยาตานอาการซมเศรา ใชรกษาภาวะซมเศราและอาจมขอบงใชอนๆ ตามแพทยสง เชน บรรเทาอาการปวดเรอรง รกษาอาการปสสาวะรดทนอนในเดก แผลในกระเพาะอาหาร เปนตน ผทรบประทานยานควรไดรบการดแลและปฏบตตามทแพทยแนะนำาอยางเครงครด การปรบเปลยนขนาดยาหรอการหยดรบประทานยา ตองไดรบคำาสงจากแพทยเทานน

วธใชยา

รบประทานใหถกขนาดและสมำาเสมอตามแพทยสง หามหยดยาดวยตนเอง เพราะยาจะออกฤทธไดเตมทตองใชเวลาหลายสปดาหรบประทานยานในขณะทองวางหรอพรอมอาหารกได แตการรบประทานยาพรอมอาหารหรอหลงอาหารทนทจะชวยลดการระคายเคองกระเพาะอาหาร

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน บอกใหแพทยทราบถา

มประวตแพยาอนตงครรภหรอวางแผนตองการมบตร เพราะยานเปนอนตรายตอทารกในครรภกำาลงใหนมบตรเพราะยาสามารถผานทางนำานมสทารกและทำาใหเดกงวงซมไดกำาลงใชยาอนซงสงโดยแพทยหรอทนตแพทยทางอนหรอการซอยาจากรานขายยาในกรณเจบปวยเลกนอย เชน ยาแกหวด ยาแอสไพรนแกปวด ยาลดกรดในกระเพาะอาหาร เปนตนมโรคประจำาตวหรอมปญหาสขภาพอนๆ เชน มประวตเปนโรคหอบหด โรคลมชก โรคหวใจ ตอหน โรคตบ โรคจต พษสราเรอรง กอนเขารบการผาตดหรอทำาฟน รวมทงกรณไดรบบาดเจบฉกเฉน

เมอคณลมกนยา ควรทานทนททนกขนได แตถาเวลาททานใกลเคยงกบเวลาทจะทานครงตอไป ควรงดทานยาทลม และใหทานตามเวลาทจะทานครงตอไปตามปกต

ไมควรเพมปรมาณยาเปน 2 เทา

คำาเตอนและขอควรระวง

จำากดการดมสรา หรอเครองดมทมสวนผสมของแอลกอฮอล เพราะทำาใหงวงนอนเพมขน หามขบรถยนต ใชเครองจกรหรอทำางานทตองอาศยความตนตว เพราะยาทำาใหงวงซมพยายามอยาลกนงหรอยนอยางรวดเรว เพราะทำาใหเวยนหวหรอเปนลมไดยายงคงมฤทธอย 3-7 วนหลงจากหยดใชยาเพอใหเวลารางกายมการปรบตว หากสงเกตพบความผดปกตเกดขนใหปรกษาแพทยหรอ

35

เภสชกร

การเกบรกษา

เกบในภาชนะปดสนทใหพนมอเดกเกบใหพนแสง ความรอนและความชน

Amlodipine (แอมโลดพน)

ชอการคา Norvasc

ทำาไมจงตองใชยาน เปนยาลดความดนโลหตโดยออกฤทธขยายหลอดเลอดและใชบรรเทาอาการเจบหนาอกจากโรคแองไจนา (Angina)

วธใชยา รบประทานวนละ 1 ครงตามขนาดทใชรกษาตามแพทยสง เวลาในการรบประทานควรเปนเวลาเดยวกนของทกๆ วนเพอใหระยะหางของการใหยาเปนชวงเทาๆ กน

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน

ควรไปพบแพทยตามนดทกครงเพอใหแพทยประเมนและตดตามผลการใชยา และทำาการปรบขนาดยาหากขนาดยาทใชอยไมเหมาะสมหลกเลยงการรบประทานอาหารทโซเดยมสง ซงไดแกอาการทมเกลอมาก อาหารทมรสเคมเชน อาหารหมกดอง ไขเคม ปลาเคม ท การเปลยนอรยาบทจากการนงหรอนอนเปนลกขนและยนควรกระทำาอยางชาๆ เพอลดการหนามด มนงงยานอาจทำาใหมอาการมนงงจงควรหลกเลยงการขบรถหรอทำางานเกยวกบเครองจกรหากจะตองทำาการผาตดตางๆ รวมทงการผาตดทางทนตกรรมซงมการใชยาสลบ(general anesthesia) ควรบอกแพทยกอนทำาการผาตด วาใชยา amlodipine อย

เมอคณลมกนยา ควรทานทนททนกขนได แตถาเวลาททานใกลเคยงกบเวลาทจะทานครงตอไป ควรงดทานยาทลม และใหทานตามเวลาทจะทานครงตอไปตามปกต ไมควรเพมปรมาณยาเปน 2 เทา

ผลขางเคยงของยา ทพบไดแก หนามด มนงง เวยนศรษะ ออนเพลย เจบยอดอก (heartburn) มการเกรงตวของกลามเนอ รอนวบวาบตามตว ซงอาการเหลานจะหายไปเองเมอไดรบยาไประยะหนงเนองจากการปรบตวของรางกายใหเขากบยา แตหากมอาการรนแรงควรปรกษาแพทย

คำาเตอนและขอควรระวง

สตรมครรภหรอใหนมบตรหรอมโรคประจำาตวคอโรคหวใจ โรคตบหรอโรคไต ควรปรกษาแพทยผปวยซงใชยาตอไปน ควรใชดวยความระมดระวงในกลมเบตา บลอกเกอร (beta blocker)ไซเมทดน (cimetidine) เฟนทานล (fentanyl) ไซโคลสปอรน (cyclosporine) ดจอกซน (digoxin)

การเกบรกษา

เกบในภาชนะปดสนทใหพนมอเดกเกบใหพนแสงแดด ความรอนและความชน

36

Page 27: ยานอนหลับ

Benzonatate

ขอบงใชใชแกไอแหง

ชอการคาTesalon

วธใชยาถาเปน Capsule ไมควรเคยวหรอละลายยา กรณอาย gt 10 ป ถงผใหญ ทาน 1 capsule ทก 4 ชม ไมควรเกน 6 capsuleวน อาย lt10 ป ขนาดยาทให 8 mgkgวน โดยบงให 3 ndash6 ครง

คำาแนะนำาระหวางใชยานหามเคยวหรอหก capsule

เมอคณลมทานยาใหรบประทานทนททนกได แตถาใกลกบเวลาทจะทานครงตอไป ไมตองทานยาครงทลม ใหขามไปทานครงปกต ไมควรทานยาเพมเปน 2 เทา

ผลขางเคยงของยา ในบางรายอาจเกดอาการ

สงบระงบ ปวดหว วงเวยน คดจมก คลนไส ไมสบาทอง ทองผก ผนคนสามารถใชไดในสตรมครรภ และระหวางการใหนมบตรไมควรใชยานในผปวยทแพยา

Codeine27

ชอการคาCodipront

Pharmacokinetics

ยาตวนดดซมไดดทาง GI tract หลงจากใหยาทาง oral แลวพบวา ยาจะออกฤทธเปน antitussive ภายในเวลา 1-2 ชวโมง และฤทธจะอยไดนานถง 4 ชวโมง ยาตวนจะกระจายไปยงนำานมไดดวยยาตวนถก metabolize ทตบ โดยกระบวนการ O-demethylation N-demethylation และบางสวนจะเกด conjugation ดวย glucuronic acid และถกขบออกทาง urine

วธใชยา

ผใหญ 10 ndash 20 mg ทก 4 ndash 6 ชม ไมควรทานเกน 120 mgวนเดก อาย 6 ndash 12 ป ทาน 5 ndash10 mg ทก 4 ndash 6 ชม ไมควรทานเกน 60 mgวนอาย 2 ndash 6 ป ทาน 25 ndash 5 mg ทก 4 ndash 6 ชม ไมควรทานเกน 30 mgวน

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน

ระหวางทใชยานไมควรขบรถ หรอทำางานทตองใชสตตลอดเวลาไมควรทานยานรวมกบเหลาไมควรใชแกอาการไปเรอรงทเกดจาก การสบบหร หอบหด ถงลมโปงพอง หรออาการไอทมเสลดเยอะ นอกจากอยภายใตการดแลของแพทยอาจมอาการปากแหง ทองผกไดอาจมอาการไมสบายทองใหแกโดยทานพรอมอาหาร หรอดมนมตาม

อาการขางเคยงของยาอาจมอาการ คลนไส อาเจยน วงเวยน สงบระงบ ทองผก

คำาเตอนและขอควรระวง

ไมควรใชยานกบผปวยหอบหดหลกเลยงการใชยานในสตรมครรภไมควรใชยานในสตรทใหนมบตรไมควรใชยานในเดกระวงการใชยานในผปวย โรคตบ ไต ผปวยทมธยรอยด ฮอรโมนตำา และคนสงอาย

การเกบรกษาเกบในภาชนะปดสนท ใหพนมอเดก ทอณหภมหอง

Dextromethorphan

ชอสามญDextrometrophan

28

ชอการคาCortuss Dextroral pusiran Polydex PPolydex Y Rocof Menthol Tussils 5

กลไกการออกฤทธdepressing the cough reflex (กดศนยการไอ) โดยไมมฤทธเปนยาขบเสมหะ (expectorant) ใน dose ของการรกษา ยาตวนจะไมยบยง ciliary activity

Pharmacokineticsดดซมไดเรวทาง GI tract การออกฤทธของยา จะมผลภายใน 15-30 นาทหลงรบประทานยาแลว ระยะเวลาในการออกฤทธประมาณ 3-6 ชม With conventional dosage forms

วธใชยา

ผใหญ และเดกอาย gt 12 ป 10-20 mg ทก 4 ชม หรอ 30 mg ทก 6-8 ชม แตไมควรเกน 120 mg วน หรอ ควรรบประทานตามแพทยสงเดก 6-12 ป 5-10 mg ทก 4 ชม หรอ 15 mg ทก 6-8 ชม แตไมควรเกน 60 mgวน หรอควรรบประทานตามแพทยสงเดกอายนอยกวา 2 ป ดเปนรายบคคลไปวาจะใหขนาดยาเทาไหร โดย dosage ปกตของยาตวนจะเปนแบบ extended-release oral suspension containing the polistirexผใหญและเดกอาย gt 12 ป 60 mg วนละ 2 ครงเดก 6-12 ป 30 mg วนละ 2 ครงเดก 2-6 ป 15 mg วนละ 2 ครงในรปแบบ Lozenges จะไมใชในเดกอายตำากวา 6 ป

ขอบงใชใชบรรเทาอาการไอ จากการระคายเคองของคอ และหลอดลม ซงเกดจากไขหวด หรอ สารระเหยทระคายเคอง โดยยาตวนมผลด ในการรกษาอาการไอ แบบเรอรงทไมมเสมหะ

ขอควรระวง

adverse effects ของยาตวนมนอย โดยอาจเกดอาการคลนไส และหรอ เกด GI disturbances อนๆ slight drowsiness และ dizziness ยานไมทำาใหเกดอาการ analgesia ไมทำาใหเกดการเสพตด และอาจม หรอไมมอาการ CNS depression กได การใหยาตวน จะเกยวกบการหลง histamine และควรในอยางระมดระวงในเดกทมประวตเปนโรคภมแพระวงการใชใน sedated หรอ debilitated patientsไมควรใชกบอาการไอแบบเรอรง ในผปวยทมการสบบหรนานๆ โรคหอบหด หรอ โรคถงลมปอดโปงพอง หรอไอทมเสมหะมากเกนไป โดยถามอาการไอมากกวา 1 สปดาห หรอ เปนซำาอกหลงจากทหายไปแลว หรอ เกดอาการไอรวมกบอาการไขสง ผน หรอ ปวดศรษะ ควรปรกษาแพทยยา Dextromethorphan ทมสวนผสมของ aspartame (Nutra Sweet) ควรระวงการใชในผปวยทเปน phenylketonuria ซงผปวยโรคนควรจำากด การไดรบ phenylalanine เพราะ Nutra Sweet จะถก metabolize ใน GI tract ไปเปน phenylalanineยา Dextromethorphan ทมสวนผสมของ tartrazine ถงแมวาอบตการณ การเกดการแพตอ tartrazine จะตำาแตการแพน มกพบบอยในผปวยทแพ aspirin

29

Antihistamine

ยาแกแพเปนยาหลกสำาหรบการรกษาโรคภมแพ ยาแกแพในระยเรมแรกจะมผลขางเคยงทไมพงปราถนา เชนอาการปากแหง ทำาใหเกดการงวงซมซงเปนผลเสยตอการทำางาน การทำางานของยาแกแพจะออกฤทธท H1-receptor คณสมบตของยาแกแพมดงน

bull ลดอาการทเกดจากการหลง histamine เชน อาการจาม คนจมก นำามกไหล bull แตไมลดอาการของคดจมก bull สามารถลดอาการคนตา และคนห bull ยาแกแพสวนใหญออกฤทธเรว

เนองจากผลขางเคยงของยาแกแพมมากจงไดมการพฒนายาแกแพรนใหมทมผลขางเคยงตำา ขณะเดยวกนกยงคงมประสทธภาพ ยารนใหมตองมประสทธภาพในการรกษาดงน

1 เยอบจมกอกเสบจากโรคภมแพทงชนดเปนทงป Perrenial allergic rhinitis และเปนเฉพาะฤด seasonal allergic rhinitis

2 เยอบตาอกเสบจากโรคภมแพ 3 ลมพษ ยาทจดวาไดผลดสำาหรบลมพษคอ cetiricineterfenadine ซงออกฤทธเรว

และลดอาการคนไดเปนอยางด 4 ผวหนงอกเสบแบบ Atopic dermatitis ยาทใชไดผลดคอ

cetirizineloratadineketotifen 5 โรคหด asthma โดยเฉพาะผปวยโรคหอบหดทมอาการภมแพมอาการคดจมก และนำามก

ไหล

ผลขางเคยงของยา

1 อาจจะทำาใหงวง ซม และนำาหนกตวเพม แตอาการนอยกวายาแกแพรนแรกๆ 2 พษตอหวใจ astemazoleterfenadine จะมผลตอการเตนของหวใจ แตยาตวอน

ไมมผลตอการเตนของหวใจ

ขอระวงในการใชยา

1 ควรจะตองระวงการใชยาอน เพราะอาจจะเกดปฏกรยา ยาทตองระวงไดแก erythromycinketoconazoleitraconazole

2 ไมควรใชยานในคนตงครรภ

30

3 ไมควรใชยานในคนทเลยงลกดวยนมแม 4 ควรจะระมดระวงในคนทเปนโรคไต และโรคตบ

Albuterol (อลบเทอรอล)หรอ Salbutamol ( ซลบทามอล)

ชอทางการคา Ventolin inhaler

ทำาไมจงตองใชยาน เปนยาขยายกลามเนอบรเวณหลอดลม ทำาใหชองวางในหลอดลมขยายใหญ จงหายใจสะดวกขน ใชในผทมปญหาเกยวกบการหายใจทมสาเหตมาจากหลอดลมอกเสบ ถงลมโปงพอง และโรคปอดอนๆ นอกจากนยงใชในการปองกนอาการหลอดลมตบหลงจากออกกำาลงกาย

วธใชยา กรณทเปนยาพน มวธการใชยาดงน

เขยาทใสยาพนหายใจออกใหไดมากทสดขณะทปากกำาลงปดอยเปดฝากระบอกยาพนออก แลวอมปากกระบอกยาโดยเอารมฝปากประกบปากกระบอกยาใหแนบสนทโดยรอบกดทใสยาพนเพอใหยาเขาปากพรอมกบสดลมหายใจเขาชาๆ โดยตองแนใจวายาผานเขาสลำาคอหมดโดยไมคาง อยตามซอกฟนหรอลน ถาใชกบเดกควรใหผใหญชวยเหลอ โดยปดจมกเดกใหสนทแลวกดยาพนเขาปากเดก เพอใหแนใจวายาไดผานเขาสลำาคอเดกกลนลมหายใจประมาณ 2-3 วนาท แลวจงปลอยลมหายใจออกชาๆ

หลงจากใชแลวถายงคงมความรสกวายายงเขาไปไมถงปอด จะมเครองมอทจะชวย เรยกวา spacer (สเปเซอร) ซงเปนกระบอกพลาสตกกลวง ใชสวมตอจากกระบอกพน จะทำาใหใชยาพนไดอยางมประสทธภาพมากขน ถาไมเขาใจวธการใชยาไมวากรณใดกตามควรปรกษาแพทยหรอเภสชกรใหอธบายวธการใชจนเขาใจโดยละเอยด และควรพบแพทยตามนดหรอเมอยาหมด กรณทเปนยาเมดใหรบประทานครงละ 1-2 เมด วนละ 3-4 ครง ตามคำาแนะนำาของแพทย

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน

ควรทำาความสะอาดอปกรณการพนอยางสมำาเสมอตามคำาแนะนำาทแนบมาเมอใชยาตามปกตแตไมสามารถปองกนหรอรกษาอาการไดใหพบแพทยอยางเรงดวนทสดอยาเพมขนาดการใชยาเองในแตละครงหรอเพมความถในการใชมากกวาทแพทยสงเพราะจะทำาให

31

ไดรบขนาดยามากเกนไป เกดอนตรายได

เมอคณลมกนยา ควรทานทนททนกขนได แตถาเวลาททานใกลเคยงกบเวลาทจะทานครงตอไป ควรงดทานยาทลม และใหทานตามเวลาทจะทานครงตอไปตามปกต ไมควรเพมปรมาณยาเปน 2

เทา

ผลขางเคยงของยา เกดไมบอยนกแตถาเกดขนใหรบพบแพทยทกำาลงรกษาอย อาการเหลานคอ การรบรสเปลยนไป ปากแหง มการระคายเคองบรเวณปากและลำาคอ นอนไมหลบ คลนไส ไอ และถายงใชแลวทำาใหหายใจลำาบากขนหรอใจสน ใหหยดใชยานทนทแลวพบแพทยโดยดวน

คำาเตอนและขอควรระวง ถามภาวะดงตอไปนควรแจงใหแพทยทราบ คอกำาลงตงครรภหรอใหนมบตร โรคหวใจ โรคความดนโลหตสง โรคตอมไทรอยดเปนพษ โรคลมชก โรคเบาหวาน และควรบอกแพทยวากำาลงใชยาอนอะไรอยบาง ทงทไดรบจากแพทยอนๆ หรอซอใชเองกตาม รวมทงการแพยาตางๆ ดวย

การเกบรกษา

เกบในภาชนะปดสนทใหพนมอเดกเกบใหพนแสงแดด ความรอนและความชนไมควรเกบในตเยนหรอใกลเตาไฟ

Allopurinol (อลโลพรนอล)

ชอการคา Alinol Allopin Allorin Apnol Apurol Loporic Medoric Puricin Puride SigapurolUricad Valeric Xanol Zyloric

ทำาไมจงตองใชยาน ยานใชเพอปองกนอาการกำาเรบของโรคเกาทในโรคเกาทเรอรงเทานน โดยออกฤทธลดการสรางกรดยรก ไมสามารถจะบรรเทาอาการของโรคเกาทเมอโรคเกาทกำาเรบแลวได ดงนนจงตองรบประทานและปฎบตตาม แพทยสงอยางเครงครด พยายามไมลมรบประทานยา และรบประทานอยางถกตองครบถวน

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน ระหวางทใชยานควรดมนำาประมาณแปดแกวตอวน สราหรอเครองดมทมแอลกอฮอลจะลดฤทธของยา ระหวางทรบประทานยาน ไมควรรบประทานนำาผลไมหรอวตามนซมากจนเกนไป เพราะวตามนซจะทำาใหปสสาวะเปนกรด และเกดนวในไตได

เมอคณลมกนยา ควรทานทนททนกขนได แตถาเวลาททานใกลเคยงกบเวลาทจะทานครงตอไป ควรงดทานยาทลม และใหทานตามเวลาทจะทานครงตอไปตามปกต ไมควรเพมปรมาณยาเปน 2 เทา

32

ผลขางเคยงของยา อาจพบอาการคลนไส อาเจยน ทองเสย อาหารไมยอย จงควรรบประทานยาหลงอาหารเพอปองกนอาการ ถาเกดอาการมากหรอทนไมไหวใหรบพบแพทย และอาจเกดผนตามผวหนง เจบปวดเมอปสสาวะ ปสสาวะมเลอด ระคายเคองตา ปากหรอรมฝปากบวม ใหหยดยาและพบแพทยทนท ยานอาจทำาใหมนงง เมอทานยานแลวมอาการมนงง ควรระมดระวงหากตองขบรถหรอทำางานเกยวกบเครองจกรกล

คำาเตอนและขอควรระวง หญงตงครรภหรอใหนมบตรและผปวยโรคไต โรคตบ ความดนโลหตสง เบาหวาน ควรปรกษาแพทยกอนใชยา ถาใชยาอนอยกอนหรอจะใชยาอนควบ ควรปรกษาแพทยหรอเภสชกร เพราะอาจทำาใหเกดอาการอนไมพงประสงคได

การเกบรกษา

เกบในภาชนะปดสนทใหพนมอเดก เกบใหพนแสง ความรอนและความชน

Amiloride and Hydrochlorothiazide (อะมโลไรด และ ฮยโดรคลอโรไธอะไซด)

ชอการคา Amihydrozide Amilide Hyperretic Miduret Milorex Miretic Moduretic Poli-uretic Renase Sefaretic

ทำาไมจงตองใชยาน เปนยาขบปสสาวะ ใชสำาหรบรกษาโรคความดนโลหตสงและอาการบวมนำาทเกดจากความผดปกตตางๆ เชน โรคหวใจ ยานไปทำาใหไตขจดนำาและเกลอสวนเกนออกจากรางกายทางปสสาวะ

วธใชยา รบประทานวนละ 1 ครงในตอนเชาพรอมอาหาร

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน ควรไปพบแพทยตามเวลานดหามหยดยาเองโดยทไมไดปรกษาแพทย แลหามใชยาชนดอนรวมดวยเกนกวาทแพทยสง

ควรรบประทานอาหารทมรสเคมนอยหรออาหารทมเกลอโซเดยมตำาและควรออกกำาลงกายทกวน จำากดอาหารทมเกลอโปแตสเซยมสง เชน กลวย ลกพรน ลกเกด นำาสมและนม

เมอคณลมกนยา ใหรบประทานทนททนกได ถาหากจำาไมไดจนถงวนรงขน ใหกนยามอตอไปตามปกตไมตองกนยาทลม

ผลขางเคยงของยา

อาจพบอาการคลนไส อาเจยน ทองเสย เบออาหาร ปวดทอง แนนทอง มลมในทอง ถาเกดอาการดงกลาวใหรบประทานยานพรอมอาหาร แตถาหากอาการยงคงอยหรอรนแรงขนใหพบแพทยอาการปสสาวะบอย มนงง ปวดหว ปญหาเหลานจะลดลงหลงจากทคณทานยานเปนเวลา 2-3 สปดาห ถาหากมอาการอยใหพบแพทยหากมอาการเหลานใหรบไปพบแพทยโดยดวนกลามเนอออนแรงหรอเกดตะครว ออนลา หวใจเตนชาหรอไมสมำาเสมอ เจบคอ ฟกชำางายผวหรอตาเหลองผนแดง

คำาเตอนแลขอควรระวง

33

ควรแจงใหแพทยทราบ ถาเปนโรคเบาหวาน เกาท แพยาซลฟา หรอเปนโรคตบ โรคไต กำาลงตงครรภ หรอใหนมบตร

แจงแพทยหรอเภสชกรใหทราบวาใชยาอะไรอยบาง โดยเฉพาะยา แคปโทพรล ดจอกซน อนาลาพรล ไลซโนพรล ลเธยม ยาเสรมโปแตสเซยม ยารกษาโรคขอ ยารกษาโรคเบาหวานหรอยาลดความดนโลหตหามรบประทานยาชนดน ถากำาลงรบประทานยาสไพโรโนแลคโทน หรอไทรแอมเทอรนอยเครองดมทมแอลกอฮอลอาจเพมฤทธของยาตวนจะทำาใหเกดอาการมนงงหรอปวดศรษะได จงไมควรใชรวมกนหากจะตองรบการผาตด หรอทำาฟนใหแจงแพทยวากำาลงใชยานอยถาเกดอาการปวยแลวทำาใหอาเจยนหรอทองเสยทำาใหสญเสยนำามาก ใหปรกษาแพทยหามใหยานแกผอนใช

การเกบรกษา เกบในภาชนะปดสนททอณหภมหอง พนจากแสง ความชนและจากมอเดก

Amiodorone (อะมโอดาโรน)

ชอการคา Cordarone

ทำาไมจงตองใชยาน ใชรกษาหรอปองกนภาวะหวใจเตนผดจงหวะ โดยยานจะลดการทำางานของเสนประสาทในหวใจและลดการทำางานทมากเกนไปของหวใจ

วธใชยา รบประทานวนละ 1-2 ครง ตามคำาสงแพทย อาจจะตองใชยานนาน 1-3 สปดาห จงจะเหนผลการรกษาและตองใชยานเปนเวลาหลายเดอน กอนทผลของยาจะออกฤทธเตมท

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน

ควรไปพบแพทยตามนด เพอตดตามผลการรกษาควรปฏบตตามคำาแนะนำาของแพทยเกยวกบการสบบหร อาหาร เครองดมทมแอลกอฮอลและคาเฟอน บหรและเครองดมทมคาเฟอนอาจจะทำาใหหวใจเตนผดจงหวะมากขนและมผลตอการออกฤทธของยา

เมอคณลมกนยา ใหเวนยามอนนไปเลยและรบประทานมอตอไปตามปกต หามรบประทานยาสองมอควบ

ผลขางเคยงของยา

ถามอาการคลนไส อาเจยน ทองผก เบออาหาร ปวดทอง ใหแกไขโดยรบประทานยาพรอมอาหารถามอาการมอสน เดนลำาบาก วงเวยน ออนเพลย กลามเนอออนเปลย นอนไมหลบ ปวดศรษะ เสอมสมรรถภาพทางเพศ นำาหนกตวลดลง การรบรสหรอกลนผดปกต การมองเหนผดปกต เชน มองภาพไมชดเจน เหนแสงรอบๆ วตถ ตาไมสามารถสแสงหรอตาแหง หนาแดง มการบวมของเทา ขอเทา ขาทอนลาง ผวเปลยนเปนสคลำาๆ (โดยเฉพาะทหนาและมอ) และผวหนงไวตอแสง ใหปรกษาแพทยถามอาการไอ หายใจหอบหรอมอาการเจบเมอหายใจ ทองบวม หวใจเตนเรวหรอผดปกตใหรบปรกษาแพทยทนท (อาการดงกลาวนสามารถเกดขนไดหลงจากทคณหยดยา)

คำาเตอนแลขอควรระวง

ควรแจงใหแพทยทราบ ถามประวตของโรคปอด ตบ หวใจ ตอมไทรอยด กำาลงตงครรภหรอใหนมบตรควรบอกกบแพทยหรอเภสชกรวากำาลงใชยาอนอย โดยเฉพาะยาตอไปน คอ เฟนโทอน วอรฟารนหรอยาตานการแขงตวของเลอด ด

34

จอกซน โพรเคนาไมด ควนดน และยาอนๆ ทใชรกษาโรคหวใจการใชยานอาจทำาใหผวหนงไวตอแสงแดดมากกวาปกต ซงผลดงกลาวจะปรากฎอยนานเปนสปดาหหรอเปนเดอน หลงจากทหยดรบประทานยาแลว ดงนน ถาจะออกไปนอกบานเปนเวลานานๆ ควรใสเสอแขนยาวและใชผลตภณฑกนแดด การสมผสแสงแดดจะทำาใหผวเปลยนเปนสคลำา ซงอาจจะไมหายเปนปกตหลงจากหยดใชยานแลวหากตองเขารบการผาตดหรอทำาฟน ใหบอกแพทยหรอทนตแพทยวากำาลงใชยานอย หรอมการใชยานภายในระยะ 2 เดอนทผานมาหามใหยานแกผอนใช

การเกบรกษา เกบในภาชนะปดสนททอณหภมหอง พนจากแสงแดดและจากมอเดก

Amitriptyline (อะมทรบไทลน)

ชอการคา Polytanol Tripta Triptyline Tryptanol

ทำาไมจงตองใชยาน เปนยาตานอาการซมเศรา ใชรกษาภาวะซมเศราและอาจมขอบงใชอนๆ ตามแพทยสง เชน บรรเทาอาการปวดเรอรง รกษาอาการปสสาวะรดทนอนในเดก แผลในกระเพาะอาหาร เปนตน ผทรบประทานยานควรไดรบการดแลและปฏบตตามทแพทยแนะนำาอยางเครงครด การปรบเปลยนขนาดยาหรอการหยดรบประทานยา ตองไดรบคำาสงจากแพทยเทานน

วธใชยา

รบประทานใหถกขนาดและสมำาเสมอตามแพทยสง หามหยดยาดวยตนเอง เพราะยาจะออกฤทธไดเตมทตองใชเวลาหลายสปดาหรบประทานยานในขณะทองวางหรอพรอมอาหารกได แตการรบประทานยาพรอมอาหารหรอหลงอาหารทนทจะชวยลดการระคายเคองกระเพาะอาหาร

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน บอกใหแพทยทราบถา

มประวตแพยาอนตงครรภหรอวางแผนตองการมบตร เพราะยานเปนอนตรายตอทารกในครรภกำาลงใหนมบตรเพราะยาสามารถผานทางนำานมสทารกและทำาใหเดกงวงซมไดกำาลงใชยาอนซงสงโดยแพทยหรอทนตแพทยทางอนหรอการซอยาจากรานขายยาในกรณเจบปวยเลกนอย เชน ยาแกหวด ยาแอสไพรนแกปวด ยาลดกรดในกระเพาะอาหาร เปนตนมโรคประจำาตวหรอมปญหาสขภาพอนๆ เชน มประวตเปนโรคหอบหด โรคลมชก โรคหวใจ ตอหน โรคตบ โรคจต พษสราเรอรง กอนเขารบการผาตดหรอทำาฟน รวมทงกรณไดรบบาดเจบฉกเฉน

เมอคณลมกนยา ควรทานทนททนกขนได แตถาเวลาททานใกลเคยงกบเวลาทจะทานครงตอไป ควรงดทานยาทลม และใหทานตามเวลาทจะทานครงตอไปตามปกต

ไมควรเพมปรมาณยาเปน 2 เทา

คำาเตอนและขอควรระวง

จำากดการดมสรา หรอเครองดมทมสวนผสมของแอลกอฮอล เพราะทำาใหงวงนอนเพมขน หามขบรถยนต ใชเครองจกรหรอทำางานทตองอาศยความตนตว เพราะยาทำาใหงวงซมพยายามอยาลกนงหรอยนอยางรวดเรว เพราะทำาใหเวยนหวหรอเปนลมไดยายงคงมฤทธอย 3-7 วนหลงจากหยดใชยาเพอใหเวลารางกายมการปรบตว หากสงเกตพบความผดปกตเกดขนใหปรกษาแพทยหรอ

35

เภสชกร

การเกบรกษา

เกบในภาชนะปดสนทใหพนมอเดกเกบใหพนแสง ความรอนและความชน

Amlodipine (แอมโลดพน)

ชอการคา Norvasc

ทำาไมจงตองใชยาน เปนยาลดความดนโลหตโดยออกฤทธขยายหลอดเลอดและใชบรรเทาอาการเจบหนาอกจากโรคแองไจนา (Angina)

วธใชยา รบประทานวนละ 1 ครงตามขนาดทใชรกษาตามแพทยสง เวลาในการรบประทานควรเปนเวลาเดยวกนของทกๆ วนเพอใหระยะหางของการใหยาเปนชวงเทาๆ กน

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน

ควรไปพบแพทยตามนดทกครงเพอใหแพทยประเมนและตดตามผลการใชยา และทำาการปรบขนาดยาหากขนาดยาทใชอยไมเหมาะสมหลกเลยงการรบประทานอาหารทโซเดยมสง ซงไดแกอาการทมเกลอมาก อาหารทมรสเคมเชน อาหารหมกดอง ไขเคม ปลาเคม ท การเปลยนอรยาบทจากการนงหรอนอนเปนลกขนและยนควรกระทำาอยางชาๆ เพอลดการหนามด มนงงยานอาจทำาใหมอาการมนงงจงควรหลกเลยงการขบรถหรอทำางานเกยวกบเครองจกรหากจะตองทำาการผาตดตางๆ รวมทงการผาตดทางทนตกรรมซงมการใชยาสลบ(general anesthesia) ควรบอกแพทยกอนทำาการผาตด วาใชยา amlodipine อย

เมอคณลมกนยา ควรทานทนททนกขนได แตถาเวลาททานใกลเคยงกบเวลาทจะทานครงตอไป ควรงดทานยาทลม และใหทานตามเวลาทจะทานครงตอไปตามปกต ไมควรเพมปรมาณยาเปน 2 เทา

ผลขางเคยงของยา ทพบไดแก หนามด มนงง เวยนศรษะ ออนเพลย เจบยอดอก (heartburn) มการเกรงตวของกลามเนอ รอนวบวาบตามตว ซงอาการเหลานจะหายไปเองเมอไดรบยาไประยะหนงเนองจากการปรบตวของรางกายใหเขากบยา แตหากมอาการรนแรงควรปรกษาแพทย

คำาเตอนและขอควรระวง

สตรมครรภหรอใหนมบตรหรอมโรคประจำาตวคอโรคหวใจ โรคตบหรอโรคไต ควรปรกษาแพทยผปวยซงใชยาตอไปน ควรใชดวยความระมดระวงในกลมเบตา บลอกเกอร (beta blocker)ไซเมทดน (cimetidine) เฟนทานล (fentanyl) ไซโคลสปอรน (cyclosporine) ดจอกซน (digoxin)

การเกบรกษา

เกบในภาชนะปดสนทใหพนมอเดกเกบใหพนแสงแดด ความรอนและความชน

36

Page 28: ยานอนหลับ

ชอการคาCodipront

Pharmacokinetics

ยาตวนดดซมไดดทาง GI tract หลงจากใหยาทาง oral แลวพบวา ยาจะออกฤทธเปน antitussive ภายในเวลา 1-2 ชวโมง และฤทธจะอยไดนานถง 4 ชวโมง ยาตวนจะกระจายไปยงนำานมไดดวยยาตวนถก metabolize ทตบ โดยกระบวนการ O-demethylation N-demethylation และบางสวนจะเกด conjugation ดวย glucuronic acid และถกขบออกทาง urine

วธใชยา

ผใหญ 10 ndash 20 mg ทก 4 ndash 6 ชม ไมควรทานเกน 120 mgวนเดก อาย 6 ndash 12 ป ทาน 5 ndash10 mg ทก 4 ndash 6 ชม ไมควรทานเกน 60 mgวนอาย 2 ndash 6 ป ทาน 25 ndash 5 mg ทก 4 ndash 6 ชม ไมควรทานเกน 30 mgวน

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน

ระหวางทใชยานไมควรขบรถ หรอทำางานทตองใชสตตลอดเวลาไมควรทานยานรวมกบเหลาไมควรใชแกอาการไปเรอรงทเกดจาก การสบบหร หอบหด ถงลมโปงพอง หรออาการไอทมเสลดเยอะ นอกจากอยภายใตการดแลของแพทยอาจมอาการปากแหง ทองผกไดอาจมอาการไมสบายทองใหแกโดยทานพรอมอาหาร หรอดมนมตาม

อาการขางเคยงของยาอาจมอาการ คลนไส อาเจยน วงเวยน สงบระงบ ทองผก

คำาเตอนและขอควรระวง

ไมควรใชยานกบผปวยหอบหดหลกเลยงการใชยานในสตรมครรภไมควรใชยานในสตรทใหนมบตรไมควรใชยานในเดกระวงการใชยานในผปวย โรคตบ ไต ผปวยทมธยรอยด ฮอรโมนตำา และคนสงอาย

การเกบรกษาเกบในภาชนะปดสนท ใหพนมอเดก ทอณหภมหอง

Dextromethorphan

ชอสามญDextrometrophan

28

ชอการคาCortuss Dextroral pusiran Polydex PPolydex Y Rocof Menthol Tussils 5

กลไกการออกฤทธdepressing the cough reflex (กดศนยการไอ) โดยไมมฤทธเปนยาขบเสมหะ (expectorant) ใน dose ของการรกษา ยาตวนจะไมยบยง ciliary activity

Pharmacokineticsดดซมไดเรวทาง GI tract การออกฤทธของยา จะมผลภายใน 15-30 นาทหลงรบประทานยาแลว ระยะเวลาในการออกฤทธประมาณ 3-6 ชม With conventional dosage forms

วธใชยา

ผใหญ และเดกอาย gt 12 ป 10-20 mg ทก 4 ชม หรอ 30 mg ทก 6-8 ชม แตไมควรเกน 120 mg วน หรอ ควรรบประทานตามแพทยสงเดก 6-12 ป 5-10 mg ทก 4 ชม หรอ 15 mg ทก 6-8 ชม แตไมควรเกน 60 mgวน หรอควรรบประทานตามแพทยสงเดกอายนอยกวา 2 ป ดเปนรายบคคลไปวาจะใหขนาดยาเทาไหร โดย dosage ปกตของยาตวนจะเปนแบบ extended-release oral suspension containing the polistirexผใหญและเดกอาย gt 12 ป 60 mg วนละ 2 ครงเดก 6-12 ป 30 mg วนละ 2 ครงเดก 2-6 ป 15 mg วนละ 2 ครงในรปแบบ Lozenges จะไมใชในเดกอายตำากวา 6 ป

ขอบงใชใชบรรเทาอาการไอ จากการระคายเคองของคอ และหลอดลม ซงเกดจากไขหวด หรอ สารระเหยทระคายเคอง โดยยาตวนมผลด ในการรกษาอาการไอ แบบเรอรงทไมมเสมหะ

ขอควรระวง

adverse effects ของยาตวนมนอย โดยอาจเกดอาการคลนไส และหรอ เกด GI disturbances อนๆ slight drowsiness และ dizziness ยานไมทำาใหเกดอาการ analgesia ไมทำาใหเกดการเสพตด และอาจม หรอไมมอาการ CNS depression กได การใหยาตวน จะเกยวกบการหลง histamine และควรในอยางระมดระวงในเดกทมประวตเปนโรคภมแพระวงการใชใน sedated หรอ debilitated patientsไมควรใชกบอาการไอแบบเรอรง ในผปวยทมการสบบหรนานๆ โรคหอบหด หรอ โรคถงลมปอดโปงพอง หรอไอทมเสมหะมากเกนไป โดยถามอาการไอมากกวา 1 สปดาห หรอ เปนซำาอกหลงจากทหายไปแลว หรอ เกดอาการไอรวมกบอาการไขสง ผน หรอ ปวดศรษะ ควรปรกษาแพทยยา Dextromethorphan ทมสวนผสมของ aspartame (Nutra Sweet) ควรระวงการใชในผปวยทเปน phenylketonuria ซงผปวยโรคนควรจำากด การไดรบ phenylalanine เพราะ Nutra Sweet จะถก metabolize ใน GI tract ไปเปน phenylalanineยา Dextromethorphan ทมสวนผสมของ tartrazine ถงแมวาอบตการณ การเกดการแพตอ tartrazine จะตำาแตการแพน มกพบบอยในผปวยทแพ aspirin

29

Antihistamine

ยาแกแพเปนยาหลกสำาหรบการรกษาโรคภมแพ ยาแกแพในระยเรมแรกจะมผลขางเคยงทไมพงปราถนา เชนอาการปากแหง ทำาใหเกดการงวงซมซงเปนผลเสยตอการทำางาน การทำางานของยาแกแพจะออกฤทธท H1-receptor คณสมบตของยาแกแพมดงน

bull ลดอาการทเกดจากการหลง histamine เชน อาการจาม คนจมก นำามกไหล bull แตไมลดอาการของคดจมก bull สามารถลดอาการคนตา และคนห bull ยาแกแพสวนใหญออกฤทธเรว

เนองจากผลขางเคยงของยาแกแพมมากจงไดมการพฒนายาแกแพรนใหมทมผลขางเคยงตำา ขณะเดยวกนกยงคงมประสทธภาพ ยารนใหมตองมประสทธภาพในการรกษาดงน

1 เยอบจมกอกเสบจากโรคภมแพทงชนดเปนทงป Perrenial allergic rhinitis และเปนเฉพาะฤด seasonal allergic rhinitis

2 เยอบตาอกเสบจากโรคภมแพ 3 ลมพษ ยาทจดวาไดผลดสำาหรบลมพษคอ cetiricineterfenadine ซงออกฤทธเรว

และลดอาการคนไดเปนอยางด 4 ผวหนงอกเสบแบบ Atopic dermatitis ยาทใชไดผลดคอ

cetirizineloratadineketotifen 5 โรคหด asthma โดยเฉพาะผปวยโรคหอบหดทมอาการภมแพมอาการคดจมก และนำามก

ไหล

ผลขางเคยงของยา

1 อาจจะทำาใหงวง ซม และนำาหนกตวเพม แตอาการนอยกวายาแกแพรนแรกๆ 2 พษตอหวใจ astemazoleterfenadine จะมผลตอการเตนของหวใจ แตยาตวอน

ไมมผลตอการเตนของหวใจ

ขอระวงในการใชยา

1 ควรจะตองระวงการใชยาอน เพราะอาจจะเกดปฏกรยา ยาทตองระวงไดแก erythromycinketoconazoleitraconazole

2 ไมควรใชยานในคนตงครรภ

30

3 ไมควรใชยานในคนทเลยงลกดวยนมแม 4 ควรจะระมดระวงในคนทเปนโรคไต และโรคตบ

Albuterol (อลบเทอรอล)หรอ Salbutamol ( ซลบทามอล)

ชอทางการคา Ventolin inhaler

ทำาไมจงตองใชยาน เปนยาขยายกลามเนอบรเวณหลอดลม ทำาใหชองวางในหลอดลมขยายใหญ จงหายใจสะดวกขน ใชในผทมปญหาเกยวกบการหายใจทมสาเหตมาจากหลอดลมอกเสบ ถงลมโปงพอง และโรคปอดอนๆ นอกจากนยงใชในการปองกนอาการหลอดลมตบหลงจากออกกำาลงกาย

วธใชยา กรณทเปนยาพน มวธการใชยาดงน

เขยาทใสยาพนหายใจออกใหไดมากทสดขณะทปากกำาลงปดอยเปดฝากระบอกยาพนออก แลวอมปากกระบอกยาโดยเอารมฝปากประกบปากกระบอกยาใหแนบสนทโดยรอบกดทใสยาพนเพอใหยาเขาปากพรอมกบสดลมหายใจเขาชาๆ โดยตองแนใจวายาผานเขาสลำาคอหมดโดยไมคาง อยตามซอกฟนหรอลน ถาใชกบเดกควรใหผใหญชวยเหลอ โดยปดจมกเดกใหสนทแลวกดยาพนเขาปากเดก เพอใหแนใจวายาไดผานเขาสลำาคอเดกกลนลมหายใจประมาณ 2-3 วนาท แลวจงปลอยลมหายใจออกชาๆ

หลงจากใชแลวถายงคงมความรสกวายายงเขาไปไมถงปอด จะมเครองมอทจะชวย เรยกวา spacer (สเปเซอร) ซงเปนกระบอกพลาสตกกลวง ใชสวมตอจากกระบอกพน จะทำาใหใชยาพนไดอยางมประสทธภาพมากขน ถาไมเขาใจวธการใชยาไมวากรณใดกตามควรปรกษาแพทยหรอเภสชกรใหอธบายวธการใชจนเขาใจโดยละเอยด และควรพบแพทยตามนดหรอเมอยาหมด กรณทเปนยาเมดใหรบประทานครงละ 1-2 เมด วนละ 3-4 ครง ตามคำาแนะนำาของแพทย

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน

ควรทำาความสะอาดอปกรณการพนอยางสมำาเสมอตามคำาแนะนำาทแนบมาเมอใชยาตามปกตแตไมสามารถปองกนหรอรกษาอาการไดใหพบแพทยอยางเรงดวนทสดอยาเพมขนาดการใชยาเองในแตละครงหรอเพมความถในการใชมากกวาทแพทยสงเพราะจะทำาให

31

ไดรบขนาดยามากเกนไป เกดอนตรายได

เมอคณลมกนยา ควรทานทนททนกขนได แตถาเวลาททานใกลเคยงกบเวลาทจะทานครงตอไป ควรงดทานยาทลม และใหทานตามเวลาทจะทานครงตอไปตามปกต ไมควรเพมปรมาณยาเปน 2

เทา

ผลขางเคยงของยา เกดไมบอยนกแตถาเกดขนใหรบพบแพทยทกำาลงรกษาอย อาการเหลานคอ การรบรสเปลยนไป ปากแหง มการระคายเคองบรเวณปากและลำาคอ นอนไมหลบ คลนไส ไอ และถายงใชแลวทำาใหหายใจลำาบากขนหรอใจสน ใหหยดใชยานทนทแลวพบแพทยโดยดวน

คำาเตอนและขอควรระวง ถามภาวะดงตอไปนควรแจงใหแพทยทราบ คอกำาลงตงครรภหรอใหนมบตร โรคหวใจ โรคความดนโลหตสง โรคตอมไทรอยดเปนพษ โรคลมชก โรคเบาหวาน และควรบอกแพทยวากำาลงใชยาอนอะไรอยบาง ทงทไดรบจากแพทยอนๆ หรอซอใชเองกตาม รวมทงการแพยาตางๆ ดวย

การเกบรกษา

เกบในภาชนะปดสนทใหพนมอเดกเกบใหพนแสงแดด ความรอนและความชนไมควรเกบในตเยนหรอใกลเตาไฟ

Allopurinol (อลโลพรนอล)

ชอการคา Alinol Allopin Allorin Apnol Apurol Loporic Medoric Puricin Puride SigapurolUricad Valeric Xanol Zyloric

ทำาไมจงตองใชยาน ยานใชเพอปองกนอาการกำาเรบของโรคเกาทในโรคเกาทเรอรงเทานน โดยออกฤทธลดการสรางกรดยรก ไมสามารถจะบรรเทาอาการของโรคเกาทเมอโรคเกาทกำาเรบแลวได ดงนนจงตองรบประทานและปฎบตตาม แพทยสงอยางเครงครด พยายามไมลมรบประทานยา และรบประทานอยางถกตองครบถวน

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน ระหวางทใชยานควรดมนำาประมาณแปดแกวตอวน สราหรอเครองดมทมแอลกอฮอลจะลดฤทธของยา ระหวางทรบประทานยาน ไมควรรบประทานนำาผลไมหรอวตามนซมากจนเกนไป เพราะวตามนซจะทำาใหปสสาวะเปนกรด และเกดนวในไตได

เมอคณลมกนยา ควรทานทนททนกขนได แตถาเวลาททานใกลเคยงกบเวลาทจะทานครงตอไป ควรงดทานยาทลม และใหทานตามเวลาทจะทานครงตอไปตามปกต ไมควรเพมปรมาณยาเปน 2 เทา

32

ผลขางเคยงของยา อาจพบอาการคลนไส อาเจยน ทองเสย อาหารไมยอย จงควรรบประทานยาหลงอาหารเพอปองกนอาการ ถาเกดอาการมากหรอทนไมไหวใหรบพบแพทย และอาจเกดผนตามผวหนง เจบปวดเมอปสสาวะ ปสสาวะมเลอด ระคายเคองตา ปากหรอรมฝปากบวม ใหหยดยาและพบแพทยทนท ยานอาจทำาใหมนงง เมอทานยานแลวมอาการมนงง ควรระมดระวงหากตองขบรถหรอทำางานเกยวกบเครองจกรกล

คำาเตอนและขอควรระวง หญงตงครรภหรอใหนมบตรและผปวยโรคไต โรคตบ ความดนโลหตสง เบาหวาน ควรปรกษาแพทยกอนใชยา ถาใชยาอนอยกอนหรอจะใชยาอนควบ ควรปรกษาแพทยหรอเภสชกร เพราะอาจทำาใหเกดอาการอนไมพงประสงคได

การเกบรกษา

เกบในภาชนะปดสนทใหพนมอเดก เกบใหพนแสง ความรอนและความชน

Amiloride and Hydrochlorothiazide (อะมโลไรด และ ฮยโดรคลอโรไธอะไซด)

ชอการคา Amihydrozide Amilide Hyperretic Miduret Milorex Miretic Moduretic Poli-uretic Renase Sefaretic

ทำาไมจงตองใชยาน เปนยาขบปสสาวะ ใชสำาหรบรกษาโรคความดนโลหตสงและอาการบวมนำาทเกดจากความผดปกตตางๆ เชน โรคหวใจ ยานไปทำาใหไตขจดนำาและเกลอสวนเกนออกจากรางกายทางปสสาวะ

วธใชยา รบประทานวนละ 1 ครงในตอนเชาพรอมอาหาร

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน ควรไปพบแพทยตามเวลานดหามหยดยาเองโดยทไมไดปรกษาแพทย แลหามใชยาชนดอนรวมดวยเกนกวาทแพทยสง

ควรรบประทานอาหารทมรสเคมนอยหรออาหารทมเกลอโซเดยมตำาและควรออกกำาลงกายทกวน จำากดอาหารทมเกลอโปแตสเซยมสง เชน กลวย ลกพรน ลกเกด นำาสมและนม

เมอคณลมกนยา ใหรบประทานทนททนกได ถาหากจำาไมไดจนถงวนรงขน ใหกนยามอตอไปตามปกตไมตองกนยาทลม

ผลขางเคยงของยา

อาจพบอาการคลนไส อาเจยน ทองเสย เบออาหาร ปวดทอง แนนทอง มลมในทอง ถาเกดอาการดงกลาวใหรบประทานยานพรอมอาหาร แตถาหากอาการยงคงอยหรอรนแรงขนใหพบแพทยอาการปสสาวะบอย มนงง ปวดหว ปญหาเหลานจะลดลงหลงจากทคณทานยานเปนเวลา 2-3 สปดาห ถาหากมอาการอยใหพบแพทยหากมอาการเหลานใหรบไปพบแพทยโดยดวนกลามเนอออนแรงหรอเกดตะครว ออนลา หวใจเตนชาหรอไมสมำาเสมอ เจบคอ ฟกชำางายผวหรอตาเหลองผนแดง

คำาเตอนแลขอควรระวง

33

ควรแจงใหแพทยทราบ ถาเปนโรคเบาหวาน เกาท แพยาซลฟา หรอเปนโรคตบ โรคไต กำาลงตงครรภ หรอใหนมบตร

แจงแพทยหรอเภสชกรใหทราบวาใชยาอะไรอยบาง โดยเฉพาะยา แคปโทพรล ดจอกซน อนาลาพรล ไลซโนพรล ลเธยม ยาเสรมโปแตสเซยม ยารกษาโรคขอ ยารกษาโรคเบาหวานหรอยาลดความดนโลหตหามรบประทานยาชนดน ถากำาลงรบประทานยาสไพโรโนแลคโทน หรอไทรแอมเทอรนอยเครองดมทมแอลกอฮอลอาจเพมฤทธของยาตวนจะทำาใหเกดอาการมนงงหรอปวดศรษะได จงไมควรใชรวมกนหากจะตองรบการผาตด หรอทำาฟนใหแจงแพทยวากำาลงใชยานอยถาเกดอาการปวยแลวทำาใหอาเจยนหรอทองเสยทำาใหสญเสยนำามาก ใหปรกษาแพทยหามใหยานแกผอนใช

การเกบรกษา เกบในภาชนะปดสนททอณหภมหอง พนจากแสง ความชนและจากมอเดก

Amiodorone (อะมโอดาโรน)

ชอการคา Cordarone

ทำาไมจงตองใชยาน ใชรกษาหรอปองกนภาวะหวใจเตนผดจงหวะ โดยยานจะลดการทำางานของเสนประสาทในหวใจและลดการทำางานทมากเกนไปของหวใจ

วธใชยา รบประทานวนละ 1-2 ครง ตามคำาสงแพทย อาจจะตองใชยานนาน 1-3 สปดาห จงจะเหนผลการรกษาและตองใชยานเปนเวลาหลายเดอน กอนทผลของยาจะออกฤทธเตมท

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน

ควรไปพบแพทยตามนด เพอตดตามผลการรกษาควรปฏบตตามคำาแนะนำาของแพทยเกยวกบการสบบหร อาหาร เครองดมทมแอลกอฮอลและคาเฟอน บหรและเครองดมทมคาเฟอนอาจจะทำาใหหวใจเตนผดจงหวะมากขนและมผลตอการออกฤทธของยา

เมอคณลมกนยา ใหเวนยามอนนไปเลยและรบประทานมอตอไปตามปกต หามรบประทานยาสองมอควบ

ผลขางเคยงของยา

ถามอาการคลนไส อาเจยน ทองผก เบออาหาร ปวดทอง ใหแกไขโดยรบประทานยาพรอมอาหารถามอาการมอสน เดนลำาบาก วงเวยน ออนเพลย กลามเนอออนเปลย นอนไมหลบ ปวดศรษะ เสอมสมรรถภาพทางเพศ นำาหนกตวลดลง การรบรสหรอกลนผดปกต การมองเหนผดปกต เชน มองภาพไมชดเจน เหนแสงรอบๆ วตถ ตาไมสามารถสแสงหรอตาแหง หนาแดง มการบวมของเทา ขอเทา ขาทอนลาง ผวเปลยนเปนสคลำาๆ (โดยเฉพาะทหนาและมอ) และผวหนงไวตอแสง ใหปรกษาแพทยถามอาการไอ หายใจหอบหรอมอาการเจบเมอหายใจ ทองบวม หวใจเตนเรวหรอผดปกตใหรบปรกษาแพทยทนท (อาการดงกลาวนสามารถเกดขนไดหลงจากทคณหยดยา)

คำาเตอนแลขอควรระวง

ควรแจงใหแพทยทราบ ถามประวตของโรคปอด ตบ หวใจ ตอมไทรอยด กำาลงตงครรภหรอใหนมบตรควรบอกกบแพทยหรอเภสชกรวากำาลงใชยาอนอย โดยเฉพาะยาตอไปน คอ เฟนโทอน วอรฟารนหรอยาตานการแขงตวของเลอด ด

34

จอกซน โพรเคนาไมด ควนดน และยาอนๆ ทใชรกษาโรคหวใจการใชยานอาจทำาใหผวหนงไวตอแสงแดดมากกวาปกต ซงผลดงกลาวจะปรากฎอยนานเปนสปดาหหรอเปนเดอน หลงจากทหยดรบประทานยาแลว ดงนน ถาจะออกไปนอกบานเปนเวลานานๆ ควรใสเสอแขนยาวและใชผลตภณฑกนแดด การสมผสแสงแดดจะทำาใหผวเปลยนเปนสคลำา ซงอาจจะไมหายเปนปกตหลงจากหยดใชยานแลวหากตองเขารบการผาตดหรอทำาฟน ใหบอกแพทยหรอทนตแพทยวากำาลงใชยานอย หรอมการใชยานภายในระยะ 2 เดอนทผานมาหามใหยานแกผอนใช

การเกบรกษา เกบในภาชนะปดสนททอณหภมหอง พนจากแสงแดดและจากมอเดก

Amitriptyline (อะมทรบไทลน)

ชอการคา Polytanol Tripta Triptyline Tryptanol

ทำาไมจงตองใชยาน เปนยาตานอาการซมเศรา ใชรกษาภาวะซมเศราและอาจมขอบงใชอนๆ ตามแพทยสง เชน บรรเทาอาการปวดเรอรง รกษาอาการปสสาวะรดทนอนในเดก แผลในกระเพาะอาหาร เปนตน ผทรบประทานยานควรไดรบการดแลและปฏบตตามทแพทยแนะนำาอยางเครงครด การปรบเปลยนขนาดยาหรอการหยดรบประทานยา ตองไดรบคำาสงจากแพทยเทานน

วธใชยา

รบประทานใหถกขนาดและสมำาเสมอตามแพทยสง หามหยดยาดวยตนเอง เพราะยาจะออกฤทธไดเตมทตองใชเวลาหลายสปดาหรบประทานยานในขณะทองวางหรอพรอมอาหารกได แตการรบประทานยาพรอมอาหารหรอหลงอาหารทนทจะชวยลดการระคายเคองกระเพาะอาหาร

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน บอกใหแพทยทราบถา

มประวตแพยาอนตงครรภหรอวางแผนตองการมบตร เพราะยานเปนอนตรายตอทารกในครรภกำาลงใหนมบตรเพราะยาสามารถผานทางนำานมสทารกและทำาใหเดกงวงซมไดกำาลงใชยาอนซงสงโดยแพทยหรอทนตแพทยทางอนหรอการซอยาจากรานขายยาในกรณเจบปวยเลกนอย เชน ยาแกหวด ยาแอสไพรนแกปวด ยาลดกรดในกระเพาะอาหาร เปนตนมโรคประจำาตวหรอมปญหาสขภาพอนๆ เชน มประวตเปนโรคหอบหด โรคลมชก โรคหวใจ ตอหน โรคตบ โรคจต พษสราเรอรง กอนเขารบการผาตดหรอทำาฟน รวมทงกรณไดรบบาดเจบฉกเฉน

เมอคณลมกนยา ควรทานทนททนกขนได แตถาเวลาททานใกลเคยงกบเวลาทจะทานครงตอไป ควรงดทานยาทลม และใหทานตามเวลาทจะทานครงตอไปตามปกต

ไมควรเพมปรมาณยาเปน 2 เทา

คำาเตอนและขอควรระวง

จำากดการดมสรา หรอเครองดมทมสวนผสมของแอลกอฮอล เพราะทำาใหงวงนอนเพมขน หามขบรถยนต ใชเครองจกรหรอทำางานทตองอาศยความตนตว เพราะยาทำาใหงวงซมพยายามอยาลกนงหรอยนอยางรวดเรว เพราะทำาใหเวยนหวหรอเปนลมไดยายงคงมฤทธอย 3-7 วนหลงจากหยดใชยาเพอใหเวลารางกายมการปรบตว หากสงเกตพบความผดปกตเกดขนใหปรกษาแพทยหรอ

35

เภสชกร

การเกบรกษา

เกบในภาชนะปดสนทใหพนมอเดกเกบใหพนแสง ความรอนและความชน

Amlodipine (แอมโลดพน)

ชอการคา Norvasc

ทำาไมจงตองใชยาน เปนยาลดความดนโลหตโดยออกฤทธขยายหลอดเลอดและใชบรรเทาอาการเจบหนาอกจากโรคแองไจนา (Angina)

วธใชยา รบประทานวนละ 1 ครงตามขนาดทใชรกษาตามแพทยสง เวลาในการรบประทานควรเปนเวลาเดยวกนของทกๆ วนเพอใหระยะหางของการใหยาเปนชวงเทาๆ กน

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน

ควรไปพบแพทยตามนดทกครงเพอใหแพทยประเมนและตดตามผลการใชยา และทำาการปรบขนาดยาหากขนาดยาทใชอยไมเหมาะสมหลกเลยงการรบประทานอาหารทโซเดยมสง ซงไดแกอาการทมเกลอมาก อาหารทมรสเคมเชน อาหารหมกดอง ไขเคม ปลาเคม ท การเปลยนอรยาบทจากการนงหรอนอนเปนลกขนและยนควรกระทำาอยางชาๆ เพอลดการหนามด มนงงยานอาจทำาใหมอาการมนงงจงควรหลกเลยงการขบรถหรอทำางานเกยวกบเครองจกรหากจะตองทำาการผาตดตางๆ รวมทงการผาตดทางทนตกรรมซงมการใชยาสลบ(general anesthesia) ควรบอกแพทยกอนทำาการผาตด วาใชยา amlodipine อย

เมอคณลมกนยา ควรทานทนททนกขนได แตถาเวลาททานใกลเคยงกบเวลาทจะทานครงตอไป ควรงดทานยาทลม และใหทานตามเวลาทจะทานครงตอไปตามปกต ไมควรเพมปรมาณยาเปน 2 เทา

ผลขางเคยงของยา ทพบไดแก หนามด มนงง เวยนศรษะ ออนเพลย เจบยอดอก (heartburn) มการเกรงตวของกลามเนอ รอนวบวาบตามตว ซงอาการเหลานจะหายไปเองเมอไดรบยาไประยะหนงเนองจากการปรบตวของรางกายใหเขากบยา แตหากมอาการรนแรงควรปรกษาแพทย

คำาเตอนและขอควรระวง

สตรมครรภหรอใหนมบตรหรอมโรคประจำาตวคอโรคหวใจ โรคตบหรอโรคไต ควรปรกษาแพทยผปวยซงใชยาตอไปน ควรใชดวยความระมดระวงในกลมเบตา บลอกเกอร (beta blocker)ไซเมทดน (cimetidine) เฟนทานล (fentanyl) ไซโคลสปอรน (cyclosporine) ดจอกซน (digoxin)

การเกบรกษา

เกบในภาชนะปดสนทใหพนมอเดกเกบใหพนแสงแดด ความรอนและความชน

36

Page 29: ยานอนหลับ

ชอการคาCortuss Dextroral pusiran Polydex PPolydex Y Rocof Menthol Tussils 5

กลไกการออกฤทธdepressing the cough reflex (กดศนยการไอ) โดยไมมฤทธเปนยาขบเสมหะ (expectorant) ใน dose ของการรกษา ยาตวนจะไมยบยง ciliary activity

Pharmacokineticsดดซมไดเรวทาง GI tract การออกฤทธของยา จะมผลภายใน 15-30 นาทหลงรบประทานยาแลว ระยะเวลาในการออกฤทธประมาณ 3-6 ชม With conventional dosage forms

วธใชยา

ผใหญ และเดกอาย gt 12 ป 10-20 mg ทก 4 ชม หรอ 30 mg ทก 6-8 ชม แตไมควรเกน 120 mg วน หรอ ควรรบประทานตามแพทยสงเดก 6-12 ป 5-10 mg ทก 4 ชม หรอ 15 mg ทก 6-8 ชม แตไมควรเกน 60 mgวน หรอควรรบประทานตามแพทยสงเดกอายนอยกวา 2 ป ดเปนรายบคคลไปวาจะใหขนาดยาเทาไหร โดย dosage ปกตของยาตวนจะเปนแบบ extended-release oral suspension containing the polistirexผใหญและเดกอาย gt 12 ป 60 mg วนละ 2 ครงเดก 6-12 ป 30 mg วนละ 2 ครงเดก 2-6 ป 15 mg วนละ 2 ครงในรปแบบ Lozenges จะไมใชในเดกอายตำากวา 6 ป

ขอบงใชใชบรรเทาอาการไอ จากการระคายเคองของคอ และหลอดลม ซงเกดจากไขหวด หรอ สารระเหยทระคายเคอง โดยยาตวนมผลด ในการรกษาอาการไอ แบบเรอรงทไมมเสมหะ

ขอควรระวง

adverse effects ของยาตวนมนอย โดยอาจเกดอาการคลนไส และหรอ เกด GI disturbances อนๆ slight drowsiness และ dizziness ยานไมทำาใหเกดอาการ analgesia ไมทำาใหเกดการเสพตด และอาจม หรอไมมอาการ CNS depression กได การใหยาตวน จะเกยวกบการหลง histamine และควรในอยางระมดระวงในเดกทมประวตเปนโรคภมแพระวงการใชใน sedated หรอ debilitated patientsไมควรใชกบอาการไอแบบเรอรง ในผปวยทมการสบบหรนานๆ โรคหอบหด หรอ โรคถงลมปอดโปงพอง หรอไอทมเสมหะมากเกนไป โดยถามอาการไอมากกวา 1 สปดาห หรอ เปนซำาอกหลงจากทหายไปแลว หรอ เกดอาการไอรวมกบอาการไขสง ผน หรอ ปวดศรษะ ควรปรกษาแพทยยา Dextromethorphan ทมสวนผสมของ aspartame (Nutra Sweet) ควรระวงการใชในผปวยทเปน phenylketonuria ซงผปวยโรคนควรจำากด การไดรบ phenylalanine เพราะ Nutra Sweet จะถก metabolize ใน GI tract ไปเปน phenylalanineยา Dextromethorphan ทมสวนผสมของ tartrazine ถงแมวาอบตการณ การเกดการแพตอ tartrazine จะตำาแตการแพน มกพบบอยในผปวยทแพ aspirin

29

Antihistamine

ยาแกแพเปนยาหลกสำาหรบการรกษาโรคภมแพ ยาแกแพในระยเรมแรกจะมผลขางเคยงทไมพงปราถนา เชนอาการปากแหง ทำาใหเกดการงวงซมซงเปนผลเสยตอการทำางาน การทำางานของยาแกแพจะออกฤทธท H1-receptor คณสมบตของยาแกแพมดงน

bull ลดอาการทเกดจากการหลง histamine เชน อาการจาม คนจมก นำามกไหล bull แตไมลดอาการของคดจมก bull สามารถลดอาการคนตา และคนห bull ยาแกแพสวนใหญออกฤทธเรว

เนองจากผลขางเคยงของยาแกแพมมากจงไดมการพฒนายาแกแพรนใหมทมผลขางเคยงตำา ขณะเดยวกนกยงคงมประสทธภาพ ยารนใหมตองมประสทธภาพในการรกษาดงน

1 เยอบจมกอกเสบจากโรคภมแพทงชนดเปนทงป Perrenial allergic rhinitis และเปนเฉพาะฤด seasonal allergic rhinitis

2 เยอบตาอกเสบจากโรคภมแพ 3 ลมพษ ยาทจดวาไดผลดสำาหรบลมพษคอ cetiricineterfenadine ซงออกฤทธเรว

และลดอาการคนไดเปนอยางด 4 ผวหนงอกเสบแบบ Atopic dermatitis ยาทใชไดผลดคอ

cetirizineloratadineketotifen 5 โรคหด asthma โดยเฉพาะผปวยโรคหอบหดทมอาการภมแพมอาการคดจมก และนำามก

ไหล

ผลขางเคยงของยา

1 อาจจะทำาใหงวง ซม และนำาหนกตวเพม แตอาการนอยกวายาแกแพรนแรกๆ 2 พษตอหวใจ astemazoleterfenadine จะมผลตอการเตนของหวใจ แตยาตวอน

ไมมผลตอการเตนของหวใจ

ขอระวงในการใชยา

1 ควรจะตองระวงการใชยาอน เพราะอาจจะเกดปฏกรยา ยาทตองระวงไดแก erythromycinketoconazoleitraconazole

2 ไมควรใชยานในคนตงครรภ

30

3 ไมควรใชยานในคนทเลยงลกดวยนมแม 4 ควรจะระมดระวงในคนทเปนโรคไต และโรคตบ

Albuterol (อลบเทอรอล)หรอ Salbutamol ( ซลบทามอล)

ชอทางการคา Ventolin inhaler

ทำาไมจงตองใชยาน เปนยาขยายกลามเนอบรเวณหลอดลม ทำาใหชองวางในหลอดลมขยายใหญ จงหายใจสะดวกขน ใชในผทมปญหาเกยวกบการหายใจทมสาเหตมาจากหลอดลมอกเสบ ถงลมโปงพอง และโรคปอดอนๆ นอกจากนยงใชในการปองกนอาการหลอดลมตบหลงจากออกกำาลงกาย

วธใชยา กรณทเปนยาพน มวธการใชยาดงน

เขยาทใสยาพนหายใจออกใหไดมากทสดขณะทปากกำาลงปดอยเปดฝากระบอกยาพนออก แลวอมปากกระบอกยาโดยเอารมฝปากประกบปากกระบอกยาใหแนบสนทโดยรอบกดทใสยาพนเพอใหยาเขาปากพรอมกบสดลมหายใจเขาชาๆ โดยตองแนใจวายาผานเขาสลำาคอหมดโดยไมคาง อยตามซอกฟนหรอลน ถาใชกบเดกควรใหผใหญชวยเหลอ โดยปดจมกเดกใหสนทแลวกดยาพนเขาปากเดก เพอใหแนใจวายาไดผานเขาสลำาคอเดกกลนลมหายใจประมาณ 2-3 วนาท แลวจงปลอยลมหายใจออกชาๆ

หลงจากใชแลวถายงคงมความรสกวายายงเขาไปไมถงปอด จะมเครองมอทจะชวย เรยกวา spacer (สเปเซอร) ซงเปนกระบอกพลาสตกกลวง ใชสวมตอจากกระบอกพน จะทำาใหใชยาพนไดอยางมประสทธภาพมากขน ถาไมเขาใจวธการใชยาไมวากรณใดกตามควรปรกษาแพทยหรอเภสชกรใหอธบายวธการใชจนเขาใจโดยละเอยด และควรพบแพทยตามนดหรอเมอยาหมด กรณทเปนยาเมดใหรบประทานครงละ 1-2 เมด วนละ 3-4 ครง ตามคำาแนะนำาของแพทย

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน

ควรทำาความสะอาดอปกรณการพนอยางสมำาเสมอตามคำาแนะนำาทแนบมาเมอใชยาตามปกตแตไมสามารถปองกนหรอรกษาอาการไดใหพบแพทยอยางเรงดวนทสดอยาเพมขนาดการใชยาเองในแตละครงหรอเพมความถในการใชมากกวาทแพทยสงเพราะจะทำาให

31

ไดรบขนาดยามากเกนไป เกดอนตรายได

เมอคณลมกนยา ควรทานทนททนกขนได แตถาเวลาททานใกลเคยงกบเวลาทจะทานครงตอไป ควรงดทานยาทลม และใหทานตามเวลาทจะทานครงตอไปตามปกต ไมควรเพมปรมาณยาเปน 2

เทา

ผลขางเคยงของยา เกดไมบอยนกแตถาเกดขนใหรบพบแพทยทกำาลงรกษาอย อาการเหลานคอ การรบรสเปลยนไป ปากแหง มการระคายเคองบรเวณปากและลำาคอ นอนไมหลบ คลนไส ไอ และถายงใชแลวทำาใหหายใจลำาบากขนหรอใจสน ใหหยดใชยานทนทแลวพบแพทยโดยดวน

คำาเตอนและขอควรระวง ถามภาวะดงตอไปนควรแจงใหแพทยทราบ คอกำาลงตงครรภหรอใหนมบตร โรคหวใจ โรคความดนโลหตสง โรคตอมไทรอยดเปนพษ โรคลมชก โรคเบาหวาน และควรบอกแพทยวากำาลงใชยาอนอะไรอยบาง ทงทไดรบจากแพทยอนๆ หรอซอใชเองกตาม รวมทงการแพยาตางๆ ดวย

การเกบรกษา

เกบในภาชนะปดสนทใหพนมอเดกเกบใหพนแสงแดด ความรอนและความชนไมควรเกบในตเยนหรอใกลเตาไฟ

Allopurinol (อลโลพรนอล)

ชอการคา Alinol Allopin Allorin Apnol Apurol Loporic Medoric Puricin Puride SigapurolUricad Valeric Xanol Zyloric

ทำาไมจงตองใชยาน ยานใชเพอปองกนอาการกำาเรบของโรคเกาทในโรคเกาทเรอรงเทานน โดยออกฤทธลดการสรางกรดยรก ไมสามารถจะบรรเทาอาการของโรคเกาทเมอโรคเกาทกำาเรบแลวได ดงนนจงตองรบประทานและปฎบตตาม แพทยสงอยางเครงครด พยายามไมลมรบประทานยา และรบประทานอยางถกตองครบถวน

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน ระหวางทใชยานควรดมนำาประมาณแปดแกวตอวน สราหรอเครองดมทมแอลกอฮอลจะลดฤทธของยา ระหวางทรบประทานยาน ไมควรรบประทานนำาผลไมหรอวตามนซมากจนเกนไป เพราะวตามนซจะทำาใหปสสาวะเปนกรด และเกดนวในไตได

เมอคณลมกนยา ควรทานทนททนกขนได แตถาเวลาททานใกลเคยงกบเวลาทจะทานครงตอไป ควรงดทานยาทลม และใหทานตามเวลาทจะทานครงตอไปตามปกต ไมควรเพมปรมาณยาเปน 2 เทา

32

ผลขางเคยงของยา อาจพบอาการคลนไส อาเจยน ทองเสย อาหารไมยอย จงควรรบประทานยาหลงอาหารเพอปองกนอาการ ถาเกดอาการมากหรอทนไมไหวใหรบพบแพทย และอาจเกดผนตามผวหนง เจบปวดเมอปสสาวะ ปสสาวะมเลอด ระคายเคองตา ปากหรอรมฝปากบวม ใหหยดยาและพบแพทยทนท ยานอาจทำาใหมนงง เมอทานยานแลวมอาการมนงง ควรระมดระวงหากตองขบรถหรอทำางานเกยวกบเครองจกรกล

คำาเตอนและขอควรระวง หญงตงครรภหรอใหนมบตรและผปวยโรคไต โรคตบ ความดนโลหตสง เบาหวาน ควรปรกษาแพทยกอนใชยา ถาใชยาอนอยกอนหรอจะใชยาอนควบ ควรปรกษาแพทยหรอเภสชกร เพราะอาจทำาใหเกดอาการอนไมพงประสงคได

การเกบรกษา

เกบในภาชนะปดสนทใหพนมอเดก เกบใหพนแสง ความรอนและความชน

Amiloride and Hydrochlorothiazide (อะมโลไรด และ ฮยโดรคลอโรไธอะไซด)

ชอการคา Amihydrozide Amilide Hyperretic Miduret Milorex Miretic Moduretic Poli-uretic Renase Sefaretic

ทำาไมจงตองใชยาน เปนยาขบปสสาวะ ใชสำาหรบรกษาโรคความดนโลหตสงและอาการบวมนำาทเกดจากความผดปกตตางๆ เชน โรคหวใจ ยานไปทำาใหไตขจดนำาและเกลอสวนเกนออกจากรางกายทางปสสาวะ

วธใชยา รบประทานวนละ 1 ครงในตอนเชาพรอมอาหาร

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน ควรไปพบแพทยตามเวลานดหามหยดยาเองโดยทไมไดปรกษาแพทย แลหามใชยาชนดอนรวมดวยเกนกวาทแพทยสง

ควรรบประทานอาหารทมรสเคมนอยหรออาหารทมเกลอโซเดยมตำาและควรออกกำาลงกายทกวน จำากดอาหารทมเกลอโปแตสเซยมสง เชน กลวย ลกพรน ลกเกด นำาสมและนม

เมอคณลมกนยา ใหรบประทานทนททนกได ถาหากจำาไมไดจนถงวนรงขน ใหกนยามอตอไปตามปกตไมตองกนยาทลม

ผลขางเคยงของยา

อาจพบอาการคลนไส อาเจยน ทองเสย เบออาหาร ปวดทอง แนนทอง มลมในทอง ถาเกดอาการดงกลาวใหรบประทานยานพรอมอาหาร แตถาหากอาการยงคงอยหรอรนแรงขนใหพบแพทยอาการปสสาวะบอย มนงง ปวดหว ปญหาเหลานจะลดลงหลงจากทคณทานยานเปนเวลา 2-3 สปดาห ถาหากมอาการอยใหพบแพทยหากมอาการเหลานใหรบไปพบแพทยโดยดวนกลามเนอออนแรงหรอเกดตะครว ออนลา หวใจเตนชาหรอไมสมำาเสมอ เจบคอ ฟกชำางายผวหรอตาเหลองผนแดง

คำาเตอนแลขอควรระวง

33

ควรแจงใหแพทยทราบ ถาเปนโรคเบาหวาน เกาท แพยาซลฟา หรอเปนโรคตบ โรคไต กำาลงตงครรภ หรอใหนมบตร

แจงแพทยหรอเภสชกรใหทราบวาใชยาอะไรอยบาง โดยเฉพาะยา แคปโทพรล ดจอกซน อนาลาพรล ไลซโนพรล ลเธยม ยาเสรมโปแตสเซยม ยารกษาโรคขอ ยารกษาโรคเบาหวานหรอยาลดความดนโลหตหามรบประทานยาชนดน ถากำาลงรบประทานยาสไพโรโนแลคโทน หรอไทรแอมเทอรนอยเครองดมทมแอลกอฮอลอาจเพมฤทธของยาตวนจะทำาใหเกดอาการมนงงหรอปวดศรษะได จงไมควรใชรวมกนหากจะตองรบการผาตด หรอทำาฟนใหแจงแพทยวากำาลงใชยานอยถาเกดอาการปวยแลวทำาใหอาเจยนหรอทองเสยทำาใหสญเสยนำามาก ใหปรกษาแพทยหามใหยานแกผอนใช

การเกบรกษา เกบในภาชนะปดสนททอณหภมหอง พนจากแสง ความชนและจากมอเดก

Amiodorone (อะมโอดาโรน)

ชอการคา Cordarone

ทำาไมจงตองใชยาน ใชรกษาหรอปองกนภาวะหวใจเตนผดจงหวะ โดยยานจะลดการทำางานของเสนประสาทในหวใจและลดการทำางานทมากเกนไปของหวใจ

วธใชยา รบประทานวนละ 1-2 ครง ตามคำาสงแพทย อาจจะตองใชยานนาน 1-3 สปดาห จงจะเหนผลการรกษาและตองใชยานเปนเวลาหลายเดอน กอนทผลของยาจะออกฤทธเตมท

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน

ควรไปพบแพทยตามนด เพอตดตามผลการรกษาควรปฏบตตามคำาแนะนำาของแพทยเกยวกบการสบบหร อาหาร เครองดมทมแอลกอฮอลและคาเฟอน บหรและเครองดมทมคาเฟอนอาจจะทำาใหหวใจเตนผดจงหวะมากขนและมผลตอการออกฤทธของยา

เมอคณลมกนยา ใหเวนยามอนนไปเลยและรบประทานมอตอไปตามปกต หามรบประทานยาสองมอควบ

ผลขางเคยงของยา

ถามอาการคลนไส อาเจยน ทองผก เบออาหาร ปวดทอง ใหแกไขโดยรบประทานยาพรอมอาหารถามอาการมอสน เดนลำาบาก วงเวยน ออนเพลย กลามเนอออนเปลย นอนไมหลบ ปวดศรษะ เสอมสมรรถภาพทางเพศ นำาหนกตวลดลง การรบรสหรอกลนผดปกต การมองเหนผดปกต เชน มองภาพไมชดเจน เหนแสงรอบๆ วตถ ตาไมสามารถสแสงหรอตาแหง หนาแดง มการบวมของเทา ขอเทา ขาทอนลาง ผวเปลยนเปนสคลำาๆ (โดยเฉพาะทหนาและมอ) และผวหนงไวตอแสง ใหปรกษาแพทยถามอาการไอ หายใจหอบหรอมอาการเจบเมอหายใจ ทองบวม หวใจเตนเรวหรอผดปกตใหรบปรกษาแพทยทนท (อาการดงกลาวนสามารถเกดขนไดหลงจากทคณหยดยา)

คำาเตอนแลขอควรระวง

ควรแจงใหแพทยทราบ ถามประวตของโรคปอด ตบ หวใจ ตอมไทรอยด กำาลงตงครรภหรอใหนมบตรควรบอกกบแพทยหรอเภสชกรวากำาลงใชยาอนอย โดยเฉพาะยาตอไปน คอ เฟนโทอน วอรฟารนหรอยาตานการแขงตวของเลอด ด

34

จอกซน โพรเคนาไมด ควนดน และยาอนๆ ทใชรกษาโรคหวใจการใชยานอาจทำาใหผวหนงไวตอแสงแดดมากกวาปกต ซงผลดงกลาวจะปรากฎอยนานเปนสปดาหหรอเปนเดอน หลงจากทหยดรบประทานยาแลว ดงนน ถาจะออกไปนอกบานเปนเวลานานๆ ควรใสเสอแขนยาวและใชผลตภณฑกนแดด การสมผสแสงแดดจะทำาใหผวเปลยนเปนสคลำา ซงอาจจะไมหายเปนปกตหลงจากหยดใชยานแลวหากตองเขารบการผาตดหรอทำาฟน ใหบอกแพทยหรอทนตแพทยวากำาลงใชยานอย หรอมการใชยานภายในระยะ 2 เดอนทผานมาหามใหยานแกผอนใช

การเกบรกษา เกบในภาชนะปดสนททอณหภมหอง พนจากแสงแดดและจากมอเดก

Amitriptyline (อะมทรบไทลน)

ชอการคา Polytanol Tripta Triptyline Tryptanol

ทำาไมจงตองใชยาน เปนยาตานอาการซมเศรา ใชรกษาภาวะซมเศราและอาจมขอบงใชอนๆ ตามแพทยสง เชน บรรเทาอาการปวดเรอรง รกษาอาการปสสาวะรดทนอนในเดก แผลในกระเพาะอาหาร เปนตน ผทรบประทานยานควรไดรบการดแลและปฏบตตามทแพทยแนะนำาอยางเครงครด การปรบเปลยนขนาดยาหรอการหยดรบประทานยา ตองไดรบคำาสงจากแพทยเทานน

วธใชยา

รบประทานใหถกขนาดและสมำาเสมอตามแพทยสง หามหยดยาดวยตนเอง เพราะยาจะออกฤทธไดเตมทตองใชเวลาหลายสปดาหรบประทานยานในขณะทองวางหรอพรอมอาหารกได แตการรบประทานยาพรอมอาหารหรอหลงอาหารทนทจะชวยลดการระคายเคองกระเพาะอาหาร

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน บอกใหแพทยทราบถา

มประวตแพยาอนตงครรภหรอวางแผนตองการมบตร เพราะยานเปนอนตรายตอทารกในครรภกำาลงใหนมบตรเพราะยาสามารถผานทางนำานมสทารกและทำาใหเดกงวงซมไดกำาลงใชยาอนซงสงโดยแพทยหรอทนตแพทยทางอนหรอการซอยาจากรานขายยาในกรณเจบปวยเลกนอย เชน ยาแกหวด ยาแอสไพรนแกปวด ยาลดกรดในกระเพาะอาหาร เปนตนมโรคประจำาตวหรอมปญหาสขภาพอนๆ เชน มประวตเปนโรคหอบหด โรคลมชก โรคหวใจ ตอหน โรคตบ โรคจต พษสราเรอรง กอนเขารบการผาตดหรอทำาฟน รวมทงกรณไดรบบาดเจบฉกเฉน

เมอคณลมกนยา ควรทานทนททนกขนได แตถาเวลาททานใกลเคยงกบเวลาทจะทานครงตอไป ควรงดทานยาทลม และใหทานตามเวลาทจะทานครงตอไปตามปกต

ไมควรเพมปรมาณยาเปน 2 เทา

คำาเตอนและขอควรระวง

จำากดการดมสรา หรอเครองดมทมสวนผสมของแอลกอฮอล เพราะทำาใหงวงนอนเพมขน หามขบรถยนต ใชเครองจกรหรอทำางานทตองอาศยความตนตว เพราะยาทำาใหงวงซมพยายามอยาลกนงหรอยนอยางรวดเรว เพราะทำาใหเวยนหวหรอเปนลมไดยายงคงมฤทธอย 3-7 วนหลงจากหยดใชยาเพอใหเวลารางกายมการปรบตว หากสงเกตพบความผดปกตเกดขนใหปรกษาแพทยหรอ

35

เภสชกร

การเกบรกษา

เกบในภาชนะปดสนทใหพนมอเดกเกบใหพนแสง ความรอนและความชน

Amlodipine (แอมโลดพน)

ชอการคา Norvasc

ทำาไมจงตองใชยาน เปนยาลดความดนโลหตโดยออกฤทธขยายหลอดเลอดและใชบรรเทาอาการเจบหนาอกจากโรคแองไจนา (Angina)

วธใชยา รบประทานวนละ 1 ครงตามขนาดทใชรกษาตามแพทยสง เวลาในการรบประทานควรเปนเวลาเดยวกนของทกๆ วนเพอใหระยะหางของการใหยาเปนชวงเทาๆ กน

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน

ควรไปพบแพทยตามนดทกครงเพอใหแพทยประเมนและตดตามผลการใชยา และทำาการปรบขนาดยาหากขนาดยาทใชอยไมเหมาะสมหลกเลยงการรบประทานอาหารทโซเดยมสง ซงไดแกอาการทมเกลอมาก อาหารทมรสเคมเชน อาหารหมกดอง ไขเคม ปลาเคม ท การเปลยนอรยาบทจากการนงหรอนอนเปนลกขนและยนควรกระทำาอยางชาๆ เพอลดการหนามด มนงงยานอาจทำาใหมอาการมนงงจงควรหลกเลยงการขบรถหรอทำางานเกยวกบเครองจกรหากจะตองทำาการผาตดตางๆ รวมทงการผาตดทางทนตกรรมซงมการใชยาสลบ(general anesthesia) ควรบอกแพทยกอนทำาการผาตด วาใชยา amlodipine อย

เมอคณลมกนยา ควรทานทนททนกขนได แตถาเวลาททานใกลเคยงกบเวลาทจะทานครงตอไป ควรงดทานยาทลม และใหทานตามเวลาทจะทานครงตอไปตามปกต ไมควรเพมปรมาณยาเปน 2 เทา

ผลขางเคยงของยา ทพบไดแก หนามด มนงง เวยนศรษะ ออนเพลย เจบยอดอก (heartburn) มการเกรงตวของกลามเนอ รอนวบวาบตามตว ซงอาการเหลานจะหายไปเองเมอไดรบยาไประยะหนงเนองจากการปรบตวของรางกายใหเขากบยา แตหากมอาการรนแรงควรปรกษาแพทย

คำาเตอนและขอควรระวง

สตรมครรภหรอใหนมบตรหรอมโรคประจำาตวคอโรคหวใจ โรคตบหรอโรคไต ควรปรกษาแพทยผปวยซงใชยาตอไปน ควรใชดวยความระมดระวงในกลมเบตา บลอกเกอร (beta blocker)ไซเมทดน (cimetidine) เฟนทานล (fentanyl) ไซโคลสปอรน (cyclosporine) ดจอกซน (digoxin)

การเกบรกษา

เกบในภาชนะปดสนทใหพนมอเดกเกบใหพนแสงแดด ความรอนและความชน

36

Page 30: ยานอนหลับ

Antihistamine

ยาแกแพเปนยาหลกสำาหรบการรกษาโรคภมแพ ยาแกแพในระยเรมแรกจะมผลขางเคยงทไมพงปราถนา เชนอาการปากแหง ทำาใหเกดการงวงซมซงเปนผลเสยตอการทำางาน การทำางานของยาแกแพจะออกฤทธท H1-receptor คณสมบตของยาแกแพมดงน

bull ลดอาการทเกดจากการหลง histamine เชน อาการจาม คนจมก นำามกไหล bull แตไมลดอาการของคดจมก bull สามารถลดอาการคนตา และคนห bull ยาแกแพสวนใหญออกฤทธเรว

เนองจากผลขางเคยงของยาแกแพมมากจงไดมการพฒนายาแกแพรนใหมทมผลขางเคยงตำา ขณะเดยวกนกยงคงมประสทธภาพ ยารนใหมตองมประสทธภาพในการรกษาดงน

1 เยอบจมกอกเสบจากโรคภมแพทงชนดเปนทงป Perrenial allergic rhinitis และเปนเฉพาะฤด seasonal allergic rhinitis

2 เยอบตาอกเสบจากโรคภมแพ 3 ลมพษ ยาทจดวาไดผลดสำาหรบลมพษคอ cetiricineterfenadine ซงออกฤทธเรว

และลดอาการคนไดเปนอยางด 4 ผวหนงอกเสบแบบ Atopic dermatitis ยาทใชไดผลดคอ

cetirizineloratadineketotifen 5 โรคหด asthma โดยเฉพาะผปวยโรคหอบหดทมอาการภมแพมอาการคดจมก และนำามก

ไหล

ผลขางเคยงของยา

1 อาจจะทำาใหงวง ซม และนำาหนกตวเพม แตอาการนอยกวายาแกแพรนแรกๆ 2 พษตอหวใจ astemazoleterfenadine จะมผลตอการเตนของหวใจ แตยาตวอน

ไมมผลตอการเตนของหวใจ

ขอระวงในการใชยา

1 ควรจะตองระวงการใชยาอน เพราะอาจจะเกดปฏกรยา ยาทตองระวงไดแก erythromycinketoconazoleitraconazole

2 ไมควรใชยานในคนตงครรภ

30

3 ไมควรใชยานในคนทเลยงลกดวยนมแม 4 ควรจะระมดระวงในคนทเปนโรคไต และโรคตบ

Albuterol (อลบเทอรอล)หรอ Salbutamol ( ซลบทามอล)

ชอทางการคา Ventolin inhaler

ทำาไมจงตองใชยาน เปนยาขยายกลามเนอบรเวณหลอดลม ทำาใหชองวางในหลอดลมขยายใหญ จงหายใจสะดวกขน ใชในผทมปญหาเกยวกบการหายใจทมสาเหตมาจากหลอดลมอกเสบ ถงลมโปงพอง และโรคปอดอนๆ นอกจากนยงใชในการปองกนอาการหลอดลมตบหลงจากออกกำาลงกาย

วธใชยา กรณทเปนยาพน มวธการใชยาดงน

เขยาทใสยาพนหายใจออกใหไดมากทสดขณะทปากกำาลงปดอยเปดฝากระบอกยาพนออก แลวอมปากกระบอกยาโดยเอารมฝปากประกบปากกระบอกยาใหแนบสนทโดยรอบกดทใสยาพนเพอใหยาเขาปากพรอมกบสดลมหายใจเขาชาๆ โดยตองแนใจวายาผานเขาสลำาคอหมดโดยไมคาง อยตามซอกฟนหรอลน ถาใชกบเดกควรใหผใหญชวยเหลอ โดยปดจมกเดกใหสนทแลวกดยาพนเขาปากเดก เพอใหแนใจวายาไดผานเขาสลำาคอเดกกลนลมหายใจประมาณ 2-3 วนาท แลวจงปลอยลมหายใจออกชาๆ

หลงจากใชแลวถายงคงมความรสกวายายงเขาไปไมถงปอด จะมเครองมอทจะชวย เรยกวา spacer (สเปเซอร) ซงเปนกระบอกพลาสตกกลวง ใชสวมตอจากกระบอกพน จะทำาใหใชยาพนไดอยางมประสทธภาพมากขน ถาไมเขาใจวธการใชยาไมวากรณใดกตามควรปรกษาแพทยหรอเภสชกรใหอธบายวธการใชจนเขาใจโดยละเอยด และควรพบแพทยตามนดหรอเมอยาหมด กรณทเปนยาเมดใหรบประทานครงละ 1-2 เมด วนละ 3-4 ครง ตามคำาแนะนำาของแพทย

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน

ควรทำาความสะอาดอปกรณการพนอยางสมำาเสมอตามคำาแนะนำาทแนบมาเมอใชยาตามปกตแตไมสามารถปองกนหรอรกษาอาการไดใหพบแพทยอยางเรงดวนทสดอยาเพมขนาดการใชยาเองในแตละครงหรอเพมความถในการใชมากกวาทแพทยสงเพราะจะทำาให

31

ไดรบขนาดยามากเกนไป เกดอนตรายได

เมอคณลมกนยา ควรทานทนททนกขนได แตถาเวลาททานใกลเคยงกบเวลาทจะทานครงตอไป ควรงดทานยาทลม และใหทานตามเวลาทจะทานครงตอไปตามปกต ไมควรเพมปรมาณยาเปน 2

เทา

ผลขางเคยงของยา เกดไมบอยนกแตถาเกดขนใหรบพบแพทยทกำาลงรกษาอย อาการเหลานคอ การรบรสเปลยนไป ปากแหง มการระคายเคองบรเวณปากและลำาคอ นอนไมหลบ คลนไส ไอ และถายงใชแลวทำาใหหายใจลำาบากขนหรอใจสน ใหหยดใชยานทนทแลวพบแพทยโดยดวน

คำาเตอนและขอควรระวง ถามภาวะดงตอไปนควรแจงใหแพทยทราบ คอกำาลงตงครรภหรอใหนมบตร โรคหวใจ โรคความดนโลหตสง โรคตอมไทรอยดเปนพษ โรคลมชก โรคเบาหวาน และควรบอกแพทยวากำาลงใชยาอนอะไรอยบาง ทงทไดรบจากแพทยอนๆ หรอซอใชเองกตาม รวมทงการแพยาตางๆ ดวย

การเกบรกษา

เกบในภาชนะปดสนทใหพนมอเดกเกบใหพนแสงแดด ความรอนและความชนไมควรเกบในตเยนหรอใกลเตาไฟ

Allopurinol (อลโลพรนอล)

ชอการคา Alinol Allopin Allorin Apnol Apurol Loporic Medoric Puricin Puride SigapurolUricad Valeric Xanol Zyloric

ทำาไมจงตองใชยาน ยานใชเพอปองกนอาการกำาเรบของโรคเกาทในโรคเกาทเรอรงเทานน โดยออกฤทธลดการสรางกรดยรก ไมสามารถจะบรรเทาอาการของโรคเกาทเมอโรคเกาทกำาเรบแลวได ดงนนจงตองรบประทานและปฎบตตาม แพทยสงอยางเครงครด พยายามไมลมรบประทานยา และรบประทานอยางถกตองครบถวน

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน ระหวางทใชยานควรดมนำาประมาณแปดแกวตอวน สราหรอเครองดมทมแอลกอฮอลจะลดฤทธของยา ระหวางทรบประทานยาน ไมควรรบประทานนำาผลไมหรอวตามนซมากจนเกนไป เพราะวตามนซจะทำาใหปสสาวะเปนกรด และเกดนวในไตได

เมอคณลมกนยา ควรทานทนททนกขนได แตถาเวลาททานใกลเคยงกบเวลาทจะทานครงตอไป ควรงดทานยาทลม และใหทานตามเวลาทจะทานครงตอไปตามปกต ไมควรเพมปรมาณยาเปน 2 เทา

32

ผลขางเคยงของยา อาจพบอาการคลนไส อาเจยน ทองเสย อาหารไมยอย จงควรรบประทานยาหลงอาหารเพอปองกนอาการ ถาเกดอาการมากหรอทนไมไหวใหรบพบแพทย และอาจเกดผนตามผวหนง เจบปวดเมอปสสาวะ ปสสาวะมเลอด ระคายเคองตา ปากหรอรมฝปากบวม ใหหยดยาและพบแพทยทนท ยานอาจทำาใหมนงง เมอทานยานแลวมอาการมนงง ควรระมดระวงหากตองขบรถหรอทำางานเกยวกบเครองจกรกล

คำาเตอนและขอควรระวง หญงตงครรภหรอใหนมบตรและผปวยโรคไต โรคตบ ความดนโลหตสง เบาหวาน ควรปรกษาแพทยกอนใชยา ถาใชยาอนอยกอนหรอจะใชยาอนควบ ควรปรกษาแพทยหรอเภสชกร เพราะอาจทำาใหเกดอาการอนไมพงประสงคได

การเกบรกษา

เกบในภาชนะปดสนทใหพนมอเดก เกบใหพนแสง ความรอนและความชน

Amiloride and Hydrochlorothiazide (อะมโลไรด และ ฮยโดรคลอโรไธอะไซด)

ชอการคา Amihydrozide Amilide Hyperretic Miduret Milorex Miretic Moduretic Poli-uretic Renase Sefaretic

ทำาไมจงตองใชยาน เปนยาขบปสสาวะ ใชสำาหรบรกษาโรคความดนโลหตสงและอาการบวมนำาทเกดจากความผดปกตตางๆ เชน โรคหวใจ ยานไปทำาใหไตขจดนำาและเกลอสวนเกนออกจากรางกายทางปสสาวะ

วธใชยา รบประทานวนละ 1 ครงในตอนเชาพรอมอาหาร

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน ควรไปพบแพทยตามเวลานดหามหยดยาเองโดยทไมไดปรกษาแพทย แลหามใชยาชนดอนรวมดวยเกนกวาทแพทยสง

ควรรบประทานอาหารทมรสเคมนอยหรออาหารทมเกลอโซเดยมตำาและควรออกกำาลงกายทกวน จำากดอาหารทมเกลอโปแตสเซยมสง เชน กลวย ลกพรน ลกเกด นำาสมและนม

เมอคณลมกนยา ใหรบประทานทนททนกได ถาหากจำาไมไดจนถงวนรงขน ใหกนยามอตอไปตามปกตไมตองกนยาทลม

ผลขางเคยงของยา

อาจพบอาการคลนไส อาเจยน ทองเสย เบออาหาร ปวดทอง แนนทอง มลมในทอง ถาเกดอาการดงกลาวใหรบประทานยานพรอมอาหาร แตถาหากอาการยงคงอยหรอรนแรงขนใหพบแพทยอาการปสสาวะบอย มนงง ปวดหว ปญหาเหลานจะลดลงหลงจากทคณทานยานเปนเวลา 2-3 สปดาห ถาหากมอาการอยใหพบแพทยหากมอาการเหลานใหรบไปพบแพทยโดยดวนกลามเนอออนแรงหรอเกดตะครว ออนลา หวใจเตนชาหรอไมสมำาเสมอ เจบคอ ฟกชำางายผวหรอตาเหลองผนแดง

คำาเตอนแลขอควรระวง

33

ควรแจงใหแพทยทราบ ถาเปนโรคเบาหวาน เกาท แพยาซลฟา หรอเปนโรคตบ โรคไต กำาลงตงครรภ หรอใหนมบตร

แจงแพทยหรอเภสชกรใหทราบวาใชยาอะไรอยบาง โดยเฉพาะยา แคปโทพรล ดจอกซน อนาลาพรล ไลซโนพรล ลเธยม ยาเสรมโปแตสเซยม ยารกษาโรคขอ ยารกษาโรคเบาหวานหรอยาลดความดนโลหตหามรบประทานยาชนดน ถากำาลงรบประทานยาสไพโรโนแลคโทน หรอไทรแอมเทอรนอยเครองดมทมแอลกอฮอลอาจเพมฤทธของยาตวนจะทำาใหเกดอาการมนงงหรอปวดศรษะได จงไมควรใชรวมกนหากจะตองรบการผาตด หรอทำาฟนใหแจงแพทยวากำาลงใชยานอยถาเกดอาการปวยแลวทำาใหอาเจยนหรอทองเสยทำาใหสญเสยนำามาก ใหปรกษาแพทยหามใหยานแกผอนใช

การเกบรกษา เกบในภาชนะปดสนททอณหภมหอง พนจากแสง ความชนและจากมอเดก

Amiodorone (อะมโอดาโรน)

ชอการคา Cordarone

ทำาไมจงตองใชยาน ใชรกษาหรอปองกนภาวะหวใจเตนผดจงหวะ โดยยานจะลดการทำางานของเสนประสาทในหวใจและลดการทำางานทมากเกนไปของหวใจ

วธใชยา รบประทานวนละ 1-2 ครง ตามคำาสงแพทย อาจจะตองใชยานนาน 1-3 สปดาห จงจะเหนผลการรกษาและตองใชยานเปนเวลาหลายเดอน กอนทผลของยาจะออกฤทธเตมท

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน

ควรไปพบแพทยตามนด เพอตดตามผลการรกษาควรปฏบตตามคำาแนะนำาของแพทยเกยวกบการสบบหร อาหาร เครองดมทมแอลกอฮอลและคาเฟอน บหรและเครองดมทมคาเฟอนอาจจะทำาใหหวใจเตนผดจงหวะมากขนและมผลตอการออกฤทธของยา

เมอคณลมกนยา ใหเวนยามอนนไปเลยและรบประทานมอตอไปตามปกต หามรบประทานยาสองมอควบ

ผลขางเคยงของยา

ถามอาการคลนไส อาเจยน ทองผก เบออาหาร ปวดทอง ใหแกไขโดยรบประทานยาพรอมอาหารถามอาการมอสน เดนลำาบาก วงเวยน ออนเพลย กลามเนอออนเปลย นอนไมหลบ ปวดศรษะ เสอมสมรรถภาพทางเพศ นำาหนกตวลดลง การรบรสหรอกลนผดปกต การมองเหนผดปกต เชน มองภาพไมชดเจน เหนแสงรอบๆ วตถ ตาไมสามารถสแสงหรอตาแหง หนาแดง มการบวมของเทา ขอเทา ขาทอนลาง ผวเปลยนเปนสคลำาๆ (โดยเฉพาะทหนาและมอ) และผวหนงไวตอแสง ใหปรกษาแพทยถามอาการไอ หายใจหอบหรอมอาการเจบเมอหายใจ ทองบวม หวใจเตนเรวหรอผดปกตใหรบปรกษาแพทยทนท (อาการดงกลาวนสามารถเกดขนไดหลงจากทคณหยดยา)

คำาเตอนแลขอควรระวง

ควรแจงใหแพทยทราบ ถามประวตของโรคปอด ตบ หวใจ ตอมไทรอยด กำาลงตงครรภหรอใหนมบตรควรบอกกบแพทยหรอเภสชกรวากำาลงใชยาอนอย โดยเฉพาะยาตอไปน คอ เฟนโทอน วอรฟารนหรอยาตานการแขงตวของเลอด ด

34

จอกซน โพรเคนาไมด ควนดน และยาอนๆ ทใชรกษาโรคหวใจการใชยานอาจทำาใหผวหนงไวตอแสงแดดมากกวาปกต ซงผลดงกลาวจะปรากฎอยนานเปนสปดาหหรอเปนเดอน หลงจากทหยดรบประทานยาแลว ดงนน ถาจะออกไปนอกบานเปนเวลานานๆ ควรใสเสอแขนยาวและใชผลตภณฑกนแดด การสมผสแสงแดดจะทำาใหผวเปลยนเปนสคลำา ซงอาจจะไมหายเปนปกตหลงจากหยดใชยานแลวหากตองเขารบการผาตดหรอทำาฟน ใหบอกแพทยหรอทนตแพทยวากำาลงใชยานอย หรอมการใชยานภายในระยะ 2 เดอนทผานมาหามใหยานแกผอนใช

การเกบรกษา เกบในภาชนะปดสนททอณหภมหอง พนจากแสงแดดและจากมอเดก

Amitriptyline (อะมทรบไทลน)

ชอการคา Polytanol Tripta Triptyline Tryptanol

ทำาไมจงตองใชยาน เปนยาตานอาการซมเศรา ใชรกษาภาวะซมเศราและอาจมขอบงใชอนๆ ตามแพทยสง เชน บรรเทาอาการปวดเรอรง รกษาอาการปสสาวะรดทนอนในเดก แผลในกระเพาะอาหาร เปนตน ผทรบประทานยานควรไดรบการดแลและปฏบตตามทแพทยแนะนำาอยางเครงครด การปรบเปลยนขนาดยาหรอการหยดรบประทานยา ตองไดรบคำาสงจากแพทยเทานน

วธใชยา

รบประทานใหถกขนาดและสมำาเสมอตามแพทยสง หามหยดยาดวยตนเอง เพราะยาจะออกฤทธไดเตมทตองใชเวลาหลายสปดาหรบประทานยานในขณะทองวางหรอพรอมอาหารกได แตการรบประทานยาพรอมอาหารหรอหลงอาหารทนทจะชวยลดการระคายเคองกระเพาะอาหาร

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน บอกใหแพทยทราบถา

มประวตแพยาอนตงครรภหรอวางแผนตองการมบตร เพราะยานเปนอนตรายตอทารกในครรภกำาลงใหนมบตรเพราะยาสามารถผานทางนำานมสทารกและทำาใหเดกงวงซมไดกำาลงใชยาอนซงสงโดยแพทยหรอทนตแพทยทางอนหรอการซอยาจากรานขายยาในกรณเจบปวยเลกนอย เชน ยาแกหวด ยาแอสไพรนแกปวด ยาลดกรดในกระเพาะอาหาร เปนตนมโรคประจำาตวหรอมปญหาสขภาพอนๆ เชน มประวตเปนโรคหอบหด โรคลมชก โรคหวใจ ตอหน โรคตบ โรคจต พษสราเรอรง กอนเขารบการผาตดหรอทำาฟน รวมทงกรณไดรบบาดเจบฉกเฉน

เมอคณลมกนยา ควรทานทนททนกขนได แตถาเวลาททานใกลเคยงกบเวลาทจะทานครงตอไป ควรงดทานยาทลม และใหทานตามเวลาทจะทานครงตอไปตามปกต

ไมควรเพมปรมาณยาเปน 2 เทา

คำาเตอนและขอควรระวง

จำากดการดมสรา หรอเครองดมทมสวนผสมของแอลกอฮอล เพราะทำาใหงวงนอนเพมขน หามขบรถยนต ใชเครองจกรหรอทำางานทตองอาศยความตนตว เพราะยาทำาใหงวงซมพยายามอยาลกนงหรอยนอยางรวดเรว เพราะทำาใหเวยนหวหรอเปนลมไดยายงคงมฤทธอย 3-7 วนหลงจากหยดใชยาเพอใหเวลารางกายมการปรบตว หากสงเกตพบความผดปกตเกดขนใหปรกษาแพทยหรอ

35

เภสชกร

การเกบรกษา

เกบในภาชนะปดสนทใหพนมอเดกเกบใหพนแสง ความรอนและความชน

Amlodipine (แอมโลดพน)

ชอการคา Norvasc

ทำาไมจงตองใชยาน เปนยาลดความดนโลหตโดยออกฤทธขยายหลอดเลอดและใชบรรเทาอาการเจบหนาอกจากโรคแองไจนา (Angina)

วธใชยา รบประทานวนละ 1 ครงตามขนาดทใชรกษาตามแพทยสง เวลาในการรบประทานควรเปนเวลาเดยวกนของทกๆ วนเพอใหระยะหางของการใหยาเปนชวงเทาๆ กน

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน

ควรไปพบแพทยตามนดทกครงเพอใหแพทยประเมนและตดตามผลการใชยา และทำาการปรบขนาดยาหากขนาดยาทใชอยไมเหมาะสมหลกเลยงการรบประทานอาหารทโซเดยมสง ซงไดแกอาการทมเกลอมาก อาหารทมรสเคมเชน อาหารหมกดอง ไขเคม ปลาเคม ท การเปลยนอรยาบทจากการนงหรอนอนเปนลกขนและยนควรกระทำาอยางชาๆ เพอลดการหนามด มนงงยานอาจทำาใหมอาการมนงงจงควรหลกเลยงการขบรถหรอทำางานเกยวกบเครองจกรหากจะตองทำาการผาตดตางๆ รวมทงการผาตดทางทนตกรรมซงมการใชยาสลบ(general anesthesia) ควรบอกแพทยกอนทำาการผาตด วาใชยา amlodipine อย

เมอคณลมกนยา ควรทานทนททนกขนได แตถาเวลาททานใกลเคยงกบเวลาทจะทานครงตอไป ควรงดทานยาทลม และใหทานตามเวลาทจะทานครงตอไปตามปกต ไมควรเพมปรมาณยาเปน 2 เทา

ผลขางเคยงของยา ทพบไดแก หนามด มนงง เวยนศรษะ ออนเพลย เจบยอดอก (heartburn) มการเกรงตวของกลามเนอ รอนวบวาบตามตว ซงอาการเหลานจะหายไปเองเมอไดรบยาไประยะหนงเนองจากการปรบตวของรางกายใหเขากบยา แตหากมอาการรนแรงควรปรกษาแพทย

คำาเตอนและขอควรระวง

สตรมครรภหรอใหนมบตรหรอมโรคประจำาตวคอโรคหวใจ โรคตบหรอโรคไต ควรปรกษาแพทยผปวยซงใชยาตอไปน ควรใชดวยความระมดระวงในกลมเบตา บลอกเกอร (beta blocker)ไซเมทดน (cimetidine) เฟนทานล (fentanyl) ไซโคลสปอรน (cyclosporine) ดจอกซน (digoxin)

การเกบรกษา

เกบในภาชนะปดสนทใหพนมอเดกเกบใหพนแสงแดด ความรอนและความชน

36

Page 31: ยานอนหลับ

3 ไมควรใชยานในคนทเลยงลกดวยนมแม 4 ควรจะระมดระวงในคนทเปนโรคไต และโรคตบ

Albuterol (อลบเทอรอล)หรอ Salbutamol ( ซลบทามอล)

ชอทางการคา Ventolin inhaler

ทำาไมจงตองใชยาน เปนยาขยายกลามเนอบรเวณหลอดลม ทำาใหชองวางในหลอดลมขยายใหญ จงหายใจสะดวกขน ใชในผทมปญหาเกยวกบการหายใจทมสาเหตมาจากหลอดลมอกเสบ ถงลมโปงพอง และโรคปอดอนๆ นอกจากนยงใชในการปองกนอาการหลอดลมตบหลงจากออกกำาลงกาย

วธใชยา กรณทเปนยาพน มวธการใชยาดงน

เขยาทใสยาพนหายใจออกใหไดมากทสดขณะทปากกำาลงปดอยเปดฝากระบอกยาพนออก แลวอมปากกระบอกยาโดยเอารมฝปากประกบปากกระบอกยาใหแนบสนทโดยรอบกดทใสยาพนเพอใหยาเขาปากพรอมกบสดลมหายใจเขาชาๆ โดยตองแนใจวายาผานเขาสลำาคอหมดโดยไมคาง อยตามซอกฟนหรอลน ถาใชกบเดกควรใหผใหญชวยเหลอ โดยปดจมกเดกใหสนทแลวกดยาพนเขาปากเดก เพอใหแนใจวายาไดผานเขาสลำาคอเดกกลนลมหายใจประมาณ 2-3 วนาท แลวจงปลอยลมหายใจออกชาๆ

หลงจากใชแลวถายงคงมความรสกวายายงเขาไปไมถงปอด จะมเครองมอทจะชวย เรยกวา spacer (สเปเซอร) ซงเปนกระบอกพลาสตกกลวง ใชสวมตอจากกระบอกพน จะทำาใหใชยาพนไดอยางมประสทธภาพมากขน ถาไมเขาใจวธการใชยาไมวากรณใดกตามควรปรกษาแพทยหรอเภสชกรใหอธบายวธการใชจนเขาใจโดยละเอยด และควรพบแพทยตามนดหรอเมอยาหมด กรณทเปนยาเมดใหรบประทานครงละ 1-2 เมด วนละ 3-4 ครง ตามคำาแนะนำาของแพทย

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน

ควรทำาความสะอาดอปกรณการพนอยางสมำาเสมอตามคำาแนะนำาทแนบมาเมอใชยาตามปกตแตไมสามารถปองกนหรอรกษาอาการไดใหพบแพทยอยางเรงดวนทสดอยาเพมขนาดการใชยาเองในแตละครงหรอเพมความถในการใชมากกวาทแพทยสงเพราะจะทำาให

31

ไดรบขนาดยามากเกนไป เกดอนตรายได

เมอคณลมกนยา ควรทานทนททนกขนได แตถาเวลาททานใกลเคยงกบเวลาทจะทานครงตอไป ควรงดทานยาทลม และใหทานตามเวลาทจะทานครงตอไปตามปกต ไมควรเพมปรมาณยาเปน 2

เทา

ผลขางเคยงของยา เกดไมบอยนกแตถาเกดขนใหรบพบแพทยทกำาลงรกษาอย อาการเหลานคอ การรบรสเปลยนไป ปากแหง มการระคายเคองบรเวณปากและลำาคอ นอนไมหลบ คลนไส ไอ และถายงใชแลวทำาใหหายใจลำาบากขนหรอใจสน ใหหยดใชยานทนทแลวพบแพทยโดยดวน

คำาเตอนและขอควรระวง ถามภาวะดงตอไปนควรแจงใหแพทยทราบ คอกำาลงตงครรภหรอใหนมบตร โรคหวใจ โรคความดนโลหตสง โรคตอมไทรอยดเปนพษ โรคลมชก โรคเบาหวาน และควรบอกแพทยวากำาลงใชยาอนอะไรอยบาง ทงทไดรบจากแพทยอนๆ หรอซอใชเองกตาม รวมทงการแพยาตางๆ ดวย

การเกบรกษา

เกบในภาชนะปดสนทใหพนมอเดกเกบใหพนแสงแดด ความรอนและความชนไมควรเกบในตเยนหรอใกลเตาไฟ

Allopurinol (อลโลพรนอล)

ชอการคา Alinol Allopin Allorin Apnol Apurol Loporic Medoric Puricin Puride SigapurolUricad Valeric Xanol Zyloric

ทำาไมจงตองใชยาน ยานใชเพอปองกนอาการกำาเรบของโรคเกาทในโรคเกาทเรอรงเทานน โดยออกฤทธลดการสรางกรดยรก ไมสามารถจะบรรเทาอาการของโรคเกาทเมอโรคเกาทกำาเรบแลวได ดงนนจงตองรบประทานและปฎบตตาม แพทยสงอยางเครงครด พยายามไมลมรบประทานยา และรบประทานอยางถกตองครบถวน

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน ระหวางทใชยานควรดมนำาประมาณแปดแกวตอวน สราหรอเครองดมทมแอลกอฮอลจะลดฤทธของยา ระหวางทรบประทานยาน ไมควรรบประทานนำาผลไมหรอวตามนซมากจนเกนไป เพราะวตามนซจะทำาใหปสสาวะเปนกรด และเกดนวในไตได

เมอคณลมกนยา ควรทานทนททนกขนได แตถาเวลาททานใกลเคยงกบเวลาทจะทานครงตอไป ควรงดทานยาทลม และใหทานตามเวลาทจะทานครงตอไปตามปกต ไมควรเพมปรมาณยาเปน 2 เทา

32

ผลขางเคยงของยา อาจพบอาการคลนไส อาเจยน ทองเสย อาหารไมยอย จงควรรบประทานยาหลงอาหารเพอปองกนอาการ ถาเกดอาการมากหรอทนไมไหวใหรบพบแพทย และอาจเกดผนตามผวหนง เจบปวดเมอปสสาวะ ปสสาวะมเลอด ระคายเคองตา ปากหรอรมฝปากบวม ใหหยดยาและพบแพทยทนท ยานอาจทำาใหมนงง เมอทานยานแลวมอาการมนงง ควรระมดระวงหากตองขบรถหรอทำางานเกยวกบเครองจกรกล

คำาเตอนและขอควรระวง หญงตงครรภหรอใหนมบตรและผปวยโรคไต โรคตบ ความดนโลหตสง เบาหวาน ควรปรกษาแพทยกอนใชยา ถาใชยาอนอยกอนหรอจะใชยาอนควบ ควรปรกษาแพทยหรอเภสชกร เพราะอาจทำาใหเกดอาการอนไมพงประสงคได

การเกบรกษา

เกบในภาชนะปดสนทใหพนมอเดก เกบใหพนแสง ความรอนและความชน

Amiloride and Hydrochlorothiazide (อะมโลไรด และ ฮยโดรคลอโรไธอะไซด)

ชอการคา Amihydrozide Amilide Hyperretic Miduret Milorex Miretic Moduretic Poli-uretic Renase Sefaretic

ทำาไมจงตองใชยาน เปนยาขบปสสาวะ ใชสำาหรบรกษาโรคความดนโลหตสงและอาการบวมนำาทเกดจากความผดปกตตางๆ เชน โรคหวใจ ยานไปทำาใหไตขจดนำาและเกลอสวนเกนออกจากรางกายทางปสสาวะ

วธใชยา รบประทานวนละ 1 ครงในตอนเชาพรอมอาหาร

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน ควรไปพบแพทยตามเวลานดหามหยดยาเองโดยทไมไดปรกษาแพทย แลหามใชยาชนดอนรวมดวยเกนกวาทแพทยสง

ควรรบประทานอาหารทมรสเคมนอยหรออาหารทมเกลอโซเดยมตำาและควรออกกำาลงกายทกวน จำากดอาหารทมเกลอโปแตสเซยมสง เชน กลวย ลกพรน ลกเกด นำาสมและนม

เมอคณลมกนยา ใหรบประทานทนททนกได ถาหากจำาไมไดจนถงวนรงขน ใหกนยามอตอไปตามปกตไมตองกนยาทลม

ผลขางเคยงของยา

อาจพบอาการคลนไส อาเจยน ทองเสย เบออาหาร ปวดทอง แนนทอง มลมในทอง ถาเกดอาการดงกลาวใหรบประทานยานพรอมอาหาร แตถาหากอาการยงคงอยหรอรนแรงขนใหพบแพทยอาการปสสาวะบอย มนงง ปวดหว ปญหาเหลานจะลดลงหลงจากทคณทานยานเปนเวลา 2-3 สปดาห ถาหากมอาการอยใหพบแพทยหากมอาการเหลานใหรบไปพบแพทยโดยดวนกลามเนอออนแรงหรอเกดตะครว ออนลา หวใจเตนชาหรอไมสมำาเสมอ เจบคอ ฟกชำางายผวหรอตาเหลองผนแดง

คำาเตอนแลขอควรระวง

33

ควรแจงใหแพทยทราบ ถาเปนโรคเบาหวาน เกาท แพยาซลฟา หรอเปนโรคตบ โรคไต กำาลงตงครรภ หรอใหนมบตร

แจงแพทยหรอเภสชกรใหทราบวาใชยาอะไรอยบาง โดยเฉพาะยา แคปโทพรล ดจอกซน อนาลาพรล ไลซโนพรล ลเธยม ยาเสรมโปแตสเซยม ยารกษาโรคขอ ยารกษาโรคเบาหวานหรอยาลดความดนโลหตหามรบประทานยาชนดน ถากำาลงรบประทานยาสไพโรโนแลคโทน หรอไทรแอมเทอรนอยเครองดมทมแอลกอฮอลอาจเพมฤทธของยาตวนจะทำาใหเกดอาการมนงงหรอปวดศรษะได จงไมควรใชรวมกนหากจะตองรบการผาตด หรอทำาฟนใหแจงแพทยวากำาลงใชยานอยถาเกดอาการปวยแลวทำาใหอาเจยนหรอทองเสยทำาใหสญเสยนำามาก ใหปรกษาแพทยหามใหยานแกผอนใช

การเกบรกษา เกบในภาชนะปดสนททอณหภมหอง พนจากแสง ความชนและจากมอเดก

Amiodorone (อะมโอดาโรน)

ชอการคา Cordarone

ทำาไมจงตองใชยาน ใชรกษาหรอปองกนภาวะหวใจเตนผดจงหวะ โดยยานจะลดการทำางานของเสนประสาทในหวใจและลดการทำางานทมากเกนไปของหวใจ

วธใชยา รบประทานวนละ 1-2 ครง ตามคำาสงแพทย อาจจะตองใชยานนาน 1-3 สปดาห จงจะเหนผลการรกษาและตองใชยานเปนเวลาหลายเดอน กอนทผลของยาจะออกฤทธเตมท

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน

ควรไปพบแพทยตามนด เพอตดตามผลการรกษาควรปฏบตตามคำาแนะนำาของแพทยเกยวกบการสบบหร อาหาร เครองดมทมแอลกอฮอลและคาเฟอน บหรและเครองดมทมคาเฟอนอาจจะทำาใหหวใจเตนผดจงหวะมากขนและมผลตอการออกฤทธของยา

เมอคณลมกนยา ใหเวนยามอนนไปเลยและรบประทานมอตอไปตามปกต หามรบประทานยาสองมอควบ

ผลขางเคยงของยา

ถามอาการคลนไส อาเจยน ทองผก เบออาหาร ปวดทอง ใหแกไขโดยรบประทานยาพรอมอาหารถามอาการมอสน เดนลำาบาก วงเวยน ออนเพลย กลามเนอออนเปลย นอนไมหลบ ปวดศรษะ เสอมสมรรถภาพทางเพศ นำาหนกตวลดลง การรบรสหรอกลนผดปกต การมองเหนผดปกต เชน มองภาพไมชดเจน เหนแสงรอบๆ วตถ ตาไมสามารถสแสงหรอตาแหง หนาแดง มการบวมของเทา ขอเทา ขาทอนลาง ผวเปลยนเปนสคลำาๆ (โดยเฉพาะทหนาและมอ) และผวหนงไวตอแสง ใหปรกษาแพทยถามอาการไอ หายใจหอบหรอมอาการเจบเมอหายใจ ทองบวม หวใจเตนเรวหรอผดปกตใหรบปรกษาแพทยทนท (อาการดงกลาวนสามารถเกดขนไดหลงจากทคณหยดยา)

คำาเตอนแลขอควรระวง

ควรแจงใหแพทยทราบ ถามประวตของโรคปอด ตบ หวใจ ตอมไทรอยด กำาลงตงครรภหรอใหนมบตรควรบอกกบแพทยหรอเภสชกรวากำาลงใชยาอนอย โดยเฉพาะยาตอไปน คอ เฟนโทอน วอรฟารนหรอยาตานการแขงตวของเลอด ด

34

จอกซน โพรเคนาไมด ควนดน และยาอนๆ ทใชรกษาโรคหวใจการใชยานอาจทำาใหผวหนงไวตอแสงแดดมากกวาปกต ซงผลดงกลาวจะปรากฎอยนานเปนสปดาหหรอเปนเดอน หลงจากทหยดรบประทานยาแลว ดงนน ถาจะออกไปนอกบานเปนเวลานานๆ ควรใสเสอแขนยาวและใชผลตภณฑกนแดด การสมผสแสงแดดจะทำาใหผวเปลยนเปนสคลำา ซงอาจจะไมหายเปนปกตหลงจากหยดใชยานแลวหากตองเขารบการผาตดหรอทำาฟน ใหบอกแพทยหรอทนตแพทยวากำาลงใชยานอย หรอมการใชยานภายในระยะ 2 เดอนทผานมาหามใหยานแกผอนใช

การเกบรกษา เกบในภาชนะปดสนททอณหภมหอง พนจากแสงแดดและจากมอเดก

Amitriptyline (อะมทรบไทลน)

ชอการคา Polytanol Tripta Triptyline Tryptanol

ทำาไมจงตองใชยาน เปนยาตานอาการซมเศรา ใชรกษาภาวะซมเศราและอาจมขอบงใชอนๆ ตามแพทยสง เชน บรรเทาอาการปวดเรอรง รกษาอาการปสสาวะรดทนอนในเดก แผลในกระเพาะอาหาร เปนตน ผทรบประทานยานควรไดรบการดแลและปฏบตตามทแพทยแนะนำาอยางเครงครด การปรบเปลยนขนาดยาหรอการหยดรบประทานยา ตองไดรบคำาสงจากแพทยเทานน

วธใชยา

รบประทานใหถกขนาดและสมำาเสมอตามแพทยสง หามหยดยาดวยตนเอง เพราะยาจะออกฤทธไดเตมทตองใชเวลาหลายสปดาหรบประทานยานในขณะทองวางหรอพรอมอาหารกได แตการรบประทานยาพรอมอาหารหรอหลงอาหารทนทจะชวยลดการระคายเคองกระเพาะอาหาร

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน บอกใหแพทยทราบถา

มประวตแพยาอนตงครรภหรอวางแผนตองการมบตร เพราะยานเปนอนตรายตอทารกในครรภกำาลงใหนมบตรเพราะยาสามารถผานทางนำานมสทารกและทำาใหเดกงวงซมไดกำาลงใชยาอนซงสงโดยแพทยหรอทนตแพทยทางอนหรอการซอยาจากรานขายยาในกรณเจบปวยเลกนอย เชน ยาแกหวด ยาแอสไพรนแกปวด ยาลดกรดในกระเพาะอาหาร เปนตนมโรคประจำาตวหรอมปญหาสขภาพอนๆ เชน มประวตเปนโรคหอบหด โรคลมชก โรคหวใจ ตอหน โรคตบ โรคจต พษสราเรอรง กอนเขารบการผาตดหรอทำาฟน รวมทงกรณไดรบบาดเจบฉกเฉน

เมอคณลมกนยา ควรทานทนททนกขนได แตถาเวลาททานใกลเคยงกบเวลาทจะทานครงตอไป ควรงดทานยาทลม และใหทานตามเวลาทจะทานครงตอไปตามปกต

ไมควรเพมปรมาณยาเปน 2 เทา

คำาเตอนและขอควรระวง

จำากดการดมสรา หรอเครองดมทมสวนผสมของแอลกอฮอล เพราะทำาใหงวงนอนเพมขน หามขบรถยนต ใชเครองจกรหรอทำางานทตองอาศยความตนตว เพราะยาทำาใหงวงซมพยายามอยาลกนงหรอยนอยางรวดเรว เพราะทำาใหเวยนหวหรอเปนลมไดยายงคงมฤทธอย 3-7 วนหลงจากหยดใชยาเพอใหเวลารางกายมการปรบตว หากสงเกตพบความผดปกตเกดขนใหปรกษาแพทยหรอ

35

เภสชกร

การเกบรกษา

เกบในภาชนะปดสนทใหพนมอเดกเกบใหพนแสง ความรอนและความชน

Amlodipine (แอมโลดพน)

ชอการคา Norvasc

ทำาไมจงตองใชยาน เปนยาลดความดนโลหตโดยออกฤทธขยายหลอดเลอดและใชบรรเทาอาการเจบหนาอกจากโรคแองไจนา (Angina)

วธใชยา รบประทานวนละ 1 ครงตามขนาดทใชรกษาตามแพทยสง เวลาในการรบประทานควรเปนเวลาเดยวกนของทกๆ วนเพอใหระยะหางของการใหยาเปนชวงเทาๆ กน

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน

ควรไปพบแพทยตามนดทกครงเพอใหแพทยประเมนและตดตามผลการใชยา และทำาการปรบขนาดยาหากขนาดยาทใชอยไมเหมาะสมหลกเลยงการรบประทานอาหารทโซเดยมสง ซงไดแกอาการทมเกลอมาก อาหารทมรสเคมเชน อาหารหมกดอง ไขเคม ปลาเคม ท การเปลยนอรยาบทจากการนงหรอนอนเปนลกขนและยนควรกระทำาอยางชาๆ เพอลดการหนามด มนงงยานอาจทำาใหมอาการมนงงจงควรหลกเลยงการขบรถหรอทำางานเกยวกบเครองจกรหากจะตองทำาการผาตดตางๆ รวมทงการผาตดทางทนตกรรมซงมการใชยาสลบ(general anesthesia) ควรบอกแพทยกอนทำาการผาตด วาใชยา amlodipine อย

เมอคณลมกนยา ควรทานทนททนกขนได แตถาเวลาททานใกลเคยงกบเวลาทจะทานครงตอไป ควรงดทานยาทลม และใหทานตามเวลาทจะทานครงตอไปตามปกต ไมควรเพมปรมาณยาเปน 2 เทา

ผลขางเคยงของยา ทพบไดแก หนามด มนงง เวยนศรษะ ออนเพลย เจบยอดอก (heartburn) มการเกรงตวของกลามเนอ รอนวบวาบตามตว ซงอาการเหลานจะหายไปเองเมอไดรบยาไประยะหนงเนองจากการปรบตวของรางกายใหเขากบยา แตหากมอาการรนแรงควรปรกษาแพทย

คำาเตอนและขอควรระวง

สตรมครรภหรอใหนมบตรหรอมโรคประจำาตวคอโรคหวใจ โรคตบหรอโรคไต ควรปรกษาแพทยผปวยซงใชยาตอไปน ควรใชดวยความระมดระวงในกลมเบตา บลอกเกอร (beta blocker)ไซเมทดน (cimetidine) เฟนทานล (fentanyl) ไซโคลสปอรน (cyclosporine) ดจอกซน (digoxin)

การเกบรกษา

เกบในภาชนะปดสนทใหพนมอเดกเกบใหพนแสงแดด ความรอนและความชน

36

Page 32: ยานอนหลับ

ไดรบขนาดยามากเกนไป เกดอนตรายได

เมอคณลมกนยา ควรทานทนททนกขนได แตถาเวลาททานใกลเคยงกบเวลาทจะทานครงตอไป ควรงดทานยาทลม และใหทานตามเวลาทจะทานครงตอไปตามปกต ไมควรเพมปรมาณยาเปน 2

เทา

ผลขางเคยงของยา เกดไมบอยนกแตถาเกดขนใหรบพบแพทยทกำาลงรกษาอย อาการเหลานคอ การรบรสเปลยนไป ปากแหง มการระคายเคองบรเวณปากและลำาคอ นอนไมหลบ คลนไส ไอ และถายงใชแลวทำาใหหายใจลำาบากขนหรอใจสน ใหหยดใชยานทนทแลวพบแพทยโดยดวน

คำาเตอนและขอควรระวง ถามภาวะดงตอไปนควรแจงใหแพทยทราบ คอกำาลงตงครรภหรอใหนมบตร โรคหวใจ โรคความดนโลหตสง โรคตอมไทรอยดเปนพษ โรคลมชก โรคเบาหวาน และควรบอกแพทยวากำาลงใชยาอนอะไรอยบาง ทงทไดรบจากแพทยอนๆ หรอซอใชเองกตาม รวมทงการแพยาตางๆ ดวย

การเกบรกษา

เกบในภาชนะปดสนทใหพนมอเดกเกบใหพนแสงแดด ความรอนและความชนไมควรเกบในตเยนหรอใกลเตาไฟ

Allopurinol (อลโลพรนอล)

ชอการคา Alinol Allopin Allorin Apnol Apurol Loporic Medoric Puricin Puride SigapurolUricad Valeric Xanol Zyloric

ทำาไมจงตองใชยาน ยานใชเพอปองกนอาการกำาเรบของโรคเกาทในโรคเกาทเรอรงเทานน โดยออกฤทธลดการสรางกรดยรก ไมสามารถจะบรรเทาอาการของโรคเกาทเมอโรคเกาทกำาเรบแลวได ดงนนจงตองรบประทานและปฎบตตาม แพทยสงอยางเครงครด พยายามไมลมรบประทานยา และรบประทานอยางถกตองครบถวน

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน ระหวางทใชยานควรดมนำาประมาณแปดแกวตอวน สราหรอเครองดมทมแอลกอฮอลจะลดฤทธของยา ระหวางทรบประทานยาน ไมควรรบประทานนำาผลไมหรอวตามนซมากจนเกนไป เพราะวตามนซจะทำาใหปสสาวะเปนกรด และเกดนวในไตได

เมอคณลมกนยา ควรทานทนททนกขนได แตถาเวลาททานใกลเคยงกบเวลาทจะทานครงตอไป ควรงดทานยาทลม และใหทานตามเวลาทจะทานครงตอไปตามปกต ไมควรเพมปรมาณยาเปน 2 เทา

32

ผลขางเคยงของยา อาจพบอาการคลนไส อาเจยน ทองเสย อาหารไมยอย จงควรรบประทานยาหลงอาหารเพอปองกนอาการ ถาเกดอาการมากหรอทนไมไหวใหรบพบแพทย และอาจเกดผนตามผวหนง เจบปวดเมอปสสาวะ ปสสาวะมเลอด ระคายเคองตา ปากหรอรมฝปากบวม ใหหยดยาและพบแพทยทนท ยานอาจทำาใหมนงง เมอทานยานแลวมอาการมนงง ควรระมดระวงหากตองขบรถหรอทำางานเกยวกบเครองจกรกล

คำาเตอนและขอควรระวง หญงตงครรภหรอใหนมบตรและผปวยโรคไต โรคตบ ความดนโลหตสง เบาหวาน ควรปรกษาแพทยกอนใชยา ถาใชยาอนอยกอนหรอจะใชยาอนควบ ควรปรกษาแพทยหรอเภสชกร เพราะอาจทำาใหเกดอาการอนไมพงประสงคได

การเกบรกษา

เกบในภาชนะปดสนทใหพนมอเดก เกบใหพนแสง ความรอนและความชน

Amiloride and Hydrochlorothiazide (อะมโลไรด และ ฮยโดรคลอโรไธอะไซด)

ชอการคา Amihydrozide Amilide Hyperretic Miduret Milorex Miretic Moduretic Poli-uretic Renase Sefaretic

ทำาไมจงตองใชยาน เปนยาขบปสสาวะ ใชสำาหรบรกษาโรคความดนโลหตสงและอาการบวมนำาทเกดจากความผดปกตตางๆ เชน โรคหวใจ ยานไปทำาใหไตขจดนำาและเกลอสวนเกนออกจากรางกายทางปสสาวะ

วธใชยา รบประทานวนละ 1 ครงในตอนเชาพรอมอาหาร

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน ควรไปพบแพทยตามเวลานดหามหยดยาเองโดยทไมไดปรกษาแพทย แลหามใชยาชนดอนรวมดวยเกนกวาทแพทยสง

ควรรบประทานอาหารทมรสเคมนอยหรออาหารทมเกลอโซเดยมตำาและควรออกกำาลงกายทกวน จำากดอาหารทมเกลอโปแตสเซยมสง เชน กลวย ลกพรน ลกเกด นำาสมและนม

เมอคณลมกนยา ใหรบประทานทนททนกได ถาหากจำาไมไดจนถงวนรงขน ใหกนยามอตอไปตามปกตไมตองกนยาทลม

ผลขางเคยงของยา

อาจพบอาการคลนไส อาเจยน ทองเสย เบออาหาร ปวดทอง แนนทอง มลมในทอง ถาเกดอาการดงกลาวใหรบประทานยานพรอมอาหาร แตถาหากอาการยงคงอยหรอรนแรงขนใหพบแพทยอาการปสสาวะบอย มนงง ปวดหว ปญหาเหลานจะลดลงหลงจากทคณทานยานเปนเวลา 2-3 สปดาห ถาหากมอาการอยใหพบแพทยหากมอาการเหลานใหรบไปพบแพทยโดยดวนกลามเนอออนแรงหรอเกดตะครว ออนลา หวใจเตนชาหรอไมสมำาเสมอ เจบคอ ฟกชำางายผวหรอตาเหลองผนแดง

คำาเตอนแลขอควรระวง

33

ควรแจงใหแพทยทราบ ถาเปนโรคเบาหวาน เกาท แพยาซลฟา หรอเปนโรคตบ โรคไต กำาลงตงครรภ หรอใหนมบตร

แจงแพทยหรอเภสชกรใหทราบวาใชยาอะไรอยบาง โดยเฉพาะยา แคปโทพรล ดจอกซน อนาลาพรล ไลซโนพรล ลเธยม ยาเสรมโปแตสเซยม ยารกษาโรคขอ ยารกษาโรคเบาหวานหรอยาลดความดนโลหตหามรบประทานยาชนดน ถากำาลงรบประทานยาสไพโรโนแลคโทน หรอไทรแอมเทอรนอยเครองดมทมแอลกอฮอลอาจเพมฤทธของยาตวนจะทำาใหเกดอาการมนงงหรอปวดศรษะได จงไมควรใชรวมกนหากจะตองรบการผาตด หรอทำาฟนใหแจงแพทยวากำาลงใชยานอยถาเกดอาการปวยแลวทำาใหอาเจยนหรอทองเสยทำาใหสญเสยนำามาก ใหปรกษาแพทยหามใหยานแกผอนใช

การเกบรกษา เกบในภาชนะปดสนททอณหภมหอง พนจากแสง ความชนและจากมอเดก

Amiodorone (อะมโอดาโรน)

ชอการคา Cordarone

ทำาไมจงตองใชยาน ใชรกษาหรอปองกนภาวะหวใจเตนผดจงหวะ โดยยานจะลดการทำางานของเสนประสาทในหวใจและลดการทำางานทมากเกนไปของหวใจ

วธใชยา รบประทานวนละ 1-2 ครง ตามคำาสงแพทย อาจจะตองใชยานนาน 1-3 สปดาห จงจะเหนผลการรกษาและตองใชยานเปนเวลาหลายเดอน กอนทผลของยาจะออกฤทธเตมท

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน

ควรไปพบแพทยตามนด เพอตดตามผลการรกษาควรปฏบตตามคำาแนะนำาของแพทยเกยวกบการสบบหร อาหาร เครองดมทมแอลกอฮอลและคาเฟอน บหรและเครองดมทมคาเฟอนอาจจะทำาใหหวใจเตนผดจงหวะมากขนและมผลตอการออกฤทธของยา

เมอคณลมกนยา ใหเวนยามอนนไปเลยและรบประทานมอตอไปตามปกต หามรบประทานยาสองมอควบ

ผลขางเคยงของยา

ถามอาการคลนไส อาเจยน ทองผก เบออาหาร ปวดทอง ใหแกไขโดยรบประทานยาพรอมอาหารถามอาการมอสน เดนลำาบาก วงเวยน ออนเพลย กลามเนอออนเปลย นอนไมหลบ ปวดศรษะ เสอมสมรรถภาพทางเพศ นำาหนกตวลดลง การรบรสหรอกลนผดปกต การมองเหนผดปกต เชน มองภาพไมชดเจน เหนแสงรอบๆ วตถ ตาไมสามารถสแสงหรอตาแหง หนาแดง มการบวมของเทา ขอเทา ขาทอนลาง ผวเปลยนเปนสคลำาๆ (โดยเฉพาะทหนาและมอ) และผวหนงไวตอแสง ใหปรกษาแพทยถามอาการไอ หายใจหอบหรอมอาการเจบเมอหายใจ ทองบวม หวใจเตนเรวหรอผดปกตใหรบปรกษาแพทยทนท (อาการดงกลาวนสามารถเกดขนไดหลงจากทคณหยดยา)

คำาเตอนแลขอควรระวง

ควรแจงใหแพทยทราบ ถามประวตของโรคปอด ตบ หวใจ ตอมไทรอยด กำาลงตงครรภหรอใหนมบตรควรบอกกบแพทยหรอเภสชกรวากำาลงใชยาอนอย โดยเฉพาะยาตอไปน คอ เฟนโทอน วอรฟารนหรอยาตานการแขงตวของเลอด ด

34

จอกซน โพรเคนาไมด ควนดน และยาอนๆ ทใชรกษาโรคหวใจการใชยานอาจทำาใหผวหนงไวตอแสงแดดมากกวาปกต ซงผลดงกลาวจะปรากฎอยนานเปนสปดาหหรอเปนเดอน หลงจากทหยดรบประทานยาแลว ดงนน ถาจะออกไปนอกบานเปนเวลานานๆ ควรใสเสอแขนยาวและใชผลตภณฑกนแดด การสมผสแสงแดดจะทำาใหผวเปลยนเปนสคลำา ซงอาจจะไมหายเปนปกตหลงจากหยดใชยานแลวหากตองเขารบการผาตดหรอทำาฟน ใหบอกแพทยหรอทนตแพทยวากำาลงใชยานอย หรอมการใชยานภายในระยะ 2 เดอนทผานมาหามใหยานแกผอนใช

การเกบรกษา เกบในภาชนะปดสนททอณหภมหอง พนจากแสงแดดและจากมอเดก

Amitriptyline (อะมทรบไทลน)

ชอการคา Polytanol Tripta Triptyline Tryptanol

ทำาไมจงตองใชยาน เปนยาตานอาการซมเศรา ใชรกษาภาวะซมเศราและอาจมขอบงใชอนๆ ตามแพทยสง เชน บรรเทาอาการปวดเรอรง รกษาอาการปสสาวะรดทนอนในเดก แผลในกระเพาะอาหาร เปนตน ผทรบประทานยานควรไดรบการดแลและปฏบตตามทแพทยแนะนำาอยางเครงครด การปรบเปลยนขนาดยาหรอการหยดรบประทานยา ตองไดรบคำาสงจากแพทยเทานน

วธใชยา

รบประทานใหถกขนาดและสมำาเสมอตามแพทยสง หามหยดยาดวยตนเอง เพราะยาจะออกฤทธไดเตมทตองใชเวลาหลายสปดาหรบประทานยานในขณะทองวางหรอพรอมอาหารกได แตการรบประทานยาพรอมอาหารหรอหลงอาหารทนทจะชวยลดการระคายเคองกระเพาะอาหาร

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน บอกใหแพทยทราบถา

มประวตแพยาอนตงครรภหรอวางแผนตองการมบตร เพราะยานเปนอนตรายตอทารกในครรภกำาลงใหนมบตรเพราะยาสามารถผานทางนำานมสทารกและทำาใหเดกงวงซมไดกำาลงใชยาอนซงสงโดยแพทยหรอทนตแพทยทางอนหรอการซอยาจากรานขายยาในกรณเจบปวยเลกนอย เชน ยาแกหวด ยาแอสไพรนแกปวด ยาลดกรดในกระเพาะอาหาร เปนตนมโรคประจำาตวหรอมปญหาสขภาพอนๆ เชน มประวตเปนโรคหอบหด โรคลมชก โรคหวใจ ตอหน โรคตบ โรคจต พษสราเรอรง กอนเขารบการผาตดหรอทำาฟน รวมทงกรณไดรบบาดเจบฉกเฉน

เมอคณลมกนยา ควรทานทนททนกขนได แตถาเวลาททานใกลเคยงกบเวลาทจะทานครงตอไป ควรงดทานยาทลม และใหทานตามเวลาทจะทานครงตอไปตามปกต

ไมควรเพมปรมาณยาเปน 2 เทา

คำาเตอนและขอควรระวง

จำากดการดมสรา หรอเครองดมทมสวนผสมของแอลกอฮอล เพราะทำาใหงวงนอนเพมขน หามขบรถยนต ใชเครองจกรหรอทำางานทตองอาศยความตนตว เพราะยาทำาใหงวงซมพยายามอยาลกนงหรอยนอยางรวดเรว เพราะทำาใหเวยนหวหรอเปนลมไดยายงคงมฤทธอย 3-7 วนหลงจากหยดใชยาเพอใหเวลารางกายมการปรบตว หากสงเกตพบความผดปกตเกดขนใหปรกษาแพทยหรอ

35

เภสชกร

การเกบรกษา

เกบในภาชนะปดสนทใหพนมอเดกเกบใหพนแสง ความรอนและความชน

Amlodipine (แอมโลดพน)

ชอการคา Norvasc

ทำาไมจงตองใชยาน เปนยาลดความดนโลหตโดยออกฤทธขยายหลอดเลอดและใชบรรเทาอาการเจบหนาอกจากโรคแองไจนา (Angina)

วธใชยา รบประทานวนละ 1 ครงตามขนาดทใชรกษาตามแพทยสง เวลาในการรบประทานควรเปนเวลาเดยวกนของทกๆ วนเพอใหระยะหางของการใหยาเปนชวงเทาๆ กน

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน

ควรไปพบแพทยตามนดทกครงเพอใหแพทยประเมนและตดตามผลการใชยา และทำาการปรบขนาดยาหากขนาดยาทใชอยไมเหมาะสมหลกเลยงการรบประทานอาหารทโซเดยมสง ซงไดแกอาการทมเกลอมาก อาหารทมรสเคมเชน อาหารหมกดอง ไขเคม ปลาเคม ท การเปลยนอรยาบทจากการนงหรอนอนเปนลกขนและยนควรกระทำาอยางชาๆ เพอลดการหนามด มนงงยานอาจทำาใหมอาการมนงงจงควรหลกเลยงการขบรถหรอทำางานเกยวกบเครองจกรหากจะตองทำาการผาตดตางๆ รวมทงการผาตดทางทนตกรรมซงมการใชยาสลบ(general anesthesia) ควรบอกแพทยกอนทำาการผาตด วาใชยา amlodipine อย

เมอคณลมกนยา ควรทานทนททนกขนได แตถาเวลาททานใกลเคยงกบเวลาทจะทานครงตอไป ควรงดทานยาทลม และใหทานตามเวลาทจะทานครงตอไปตามปกต ไมควรเพมปรมาณยาเปน 2 เทา

ผลขางเคยงของยา ทพบไดแก หนามด มนงง เวยนศรษะ ออนเพลย เจบยอดอก (heartburn) มการเกรงตวของกลามเนอ รอนวบวาบตามตว ซงอาการเหลานจะหายไปเองเมอไดรบยาไประยะหนงเนองจากการปรบตวของรางกายใหเขากบยา แตหากมอาการรนแรงควรปรกษาแพทย

คำาเตอนและขอควรระวง

สตรมครรภหรอใหนมบตรหรอมโรคประจำาตวคอโรคหวใจ โรคตบหรอโรคไต ควรปรกษาแพทยผปวยซงใชยาตอไปน ควรใชดวยความระมดระวงในกลมเบตา บลอกเกอร (beta blocker)ไซเมทดน (cimetidine) เฟนทานล (fentanyl) ไซโคลสปอรน (cyclosporine) ดจอกซน (digoxin)

การเกบรกษา

เกบในภาชนะปดสนทใหพนมอเดกเกบใหพนแสงแดด ความรอนและความชน

36

Page 33: ยานอนหลับ

ผลขางเคยงของยา อาจพบอาการคลนไส อาเจยน ทองเสย อาหารไมยอย จงควรรบประทานยาหลงอาหารเพอปองกนอาการ ถาเกดอาการมากหรอทนไมไหวใหรบพบแพทย และอาจเกดผนตามผวหนง เจบปวดเมอปสสาวะ ปสสาวะมเลอด ระคายเคองตา ปากหรอรมฝปากบวม ใหหยดยาและพบแพทยทนท ยานอาจทำาใหมนงง เมอทานยานแลวมอาการมนงง ควรระมดระวงหากตองขบรถหรอทำางานเกยวกบเครองจกรกล

คำาเตอนและขอควรระวง หญงตงครรภหรอใหนมบตรและผปวยโรคไต โรคตบ ความดนโลหตสง เบาหวาน ควรปรกษาแพทยกอนใชยา ถาใชยาอนอยกอนหรอจะใชยาอนควบ ควรปรกษาแพทยหรอเภสชกร เพราะอาจทำาใหเกดอาการอนไมพงประสงคได

การเกบรกษา

เกบในภาชนะปดสนทใหพนมอเดก เกบใหพนแสง ความรอนและความชน

Amiloride and Hydrochlorothiazide (อะมโลไรด และ ฮยโดรคลอโรไธอะไซด)

ชอการคา Amihydrozide Amilide Hyperretic Miduret Milorex Miretic Moduretic Poli-uretic Renase Sefaretic

ทำาไมจงตองใชยาน เปนยาขบปสสาวะ ใชสำาหรบรกษาโรคความดนโลหตสงและอาการบวมนำาทเกดจากความผดปกตตางๆ เชน โรคหวใจ ยานไปทำาใหไตขจดนำาและเกลอสวนเกนออกจากรางกายทางปสสาวะ

วธใชยา รบประทานวนละ 1 ครงในตอนเชาพรอมอาหาร

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน ควรไปพบแพทยตามเวลานดหามหยดยาเองโดยทไมไดปรกษาแพทย แลหามใชยาชนดอนรวมดวยเกนกวาทแพทยสง

ควรรบประทานอาหารทมรสเคมนอยหรออาหารทมเกลอโซเดยมตำาและควรออกกำาลงกายทกวน จำากดอาหารทมเกลอโปแตสเซยมสง เชน กลวย ลกพรน ลกเกด นำาสมและนม

เมอคณลมกนยา ใหรบประทานทนททนกได ถาหากจำาไมไดจนถงวนรงขน ใหกนยามอตอไปตามปกตไมตองกนยาทลม

ผลขางเคยงของยา

อาจพบอาการคลนไส อาเจยน ทองเสย เบออาหาร ปวดทอง แนนทอง มลมในทอง ถาเกดอาการดงกลาวใหรบประทานยานพรอมอาหาร แตถาหากอาการยงคงอยหรอรนแรงขนใหพบแพทยอาการปสสาวะบอย มนงง ปวดหว ปญหาเหลานจะลดลงหลงจากทคณทานยานเปนเวลา 2-3 สปดาห ถาหากมอาการอยใหพบแพทยหากมอาการเหลานใหรบไปพบแพทยโดยดวนกลามเนอออนแรงหรอเกดตะครว ออนลา หวใจเตนชาหรอไมสมำาเสมอ เจบคอ ฟกชำางายผวหรอตาเหลองผนแดง

คำาเตอนแลขอควรระวง

33

ควรแจงใหแพทยทราบ ถาเปนโรคเบาหวาน เกาท แพยาซลฟา หรอเปนโรคตบ โรคไต กำาลงตงครรภ หรอใหนมบตร

แจงแพทยหรอเภสชกรใหทราบวาใชยาอะไรอยบาง โดยเฉพาะยา แคปโทพรล ดจอกซน อนาลาพรล ไลซโนพรล ลเธยม ยาเสรมโปแตสเซยม ยารกษาโรคขอ ยารกษาโรคเบาหวานหรอยาลดความดนโลหตหามรบประทานยาชนดน ถากำาลงรบประทานยาสไพโรโนแลคโทน หรอไทรแอมเทอรนอยเครองดมทมแอลกอฮอลอาจเพมฤทธของยาตวนจะทำาใหเกดอาการมนงงหรอปวดศรษะได จงไมควรใชรวมกนหากจะตองรบการผาตด หรอทำาฟนใหแจงแพทยวากำาลงใชยานอยถาเกดอาการปวยแลวทำาใหอาเจยนหรอทองเสยทำาใหสญเสยนำามาก ใหปรกษาแพทยหามใหยานแกผอนใช

การเกบรกษา เกบในภาชนะปดสนททอณหภมหอง พนจากแสง ความชนและจากมอเดก

Amiodorone (อะมโอดาโรน)

ชอการคา Cordarone

ทำาไมจงตองใชยาน ใชรกษาหรอปองกนภาวะหวใจเตนผดจงหวะ โดยยานจะลดการทำางานของเสนประสาทในหวใจและลดการทำางานทมากเกนไปของหวใจ

วธใชยา รบประทานวนละ 1-2 ครง ตามคำาสงแพทย อาจจะตองใชยานนาน 1-3 สปดาห จงจะเหนผลการรกษาและตองใชยานเปนเวลาหลายเดอน กอนทผลของยาจะออกฤทธเตมท

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน

ควรไปพบแพทยตามนด เพอตดตามผลการรกษาควรปฏบตตามคำาแนะนำาของแพทยเกยวกบการสบบหร อาหาร เครองดมทมแอลกอฮอลและคาเฟอน บหรและเครองดมทมคาเฟอนอาจจะทำาใหหวใจเตนผดจงหวะมากขนและมผลตอการออกฤทธของยา

เมอคณลมกนยา ใหเวนยามอนนไปเลยและรบประทานมอตอไปตามปกต หามรบประทานยาสองมอควบ

ผลขางเคยงของยา

ถามอาการคลนไส อาเจยน ทองผก เบออาหาร ปวดทอง ใหแกไขโดยรบประทานยาพรอมอาหารถามอาการมอสน เดนลำาบาก วงเวยน ออนเพลย กลามเนอออนเปลย นอนไมหลบ ปวดศรษะ เสอมสมรรถภาพทางเพศ นำาหนกตวลดลง การรบรสหรอกลนผดปกต การมองเหนผดปกต เชน มองภาพไมชดเจน เหนแสงรอบๆ วตถ ตาไมสามารถสแสงหรอตาแหง หนาแดง มการบวมของเทา ขอเทา ขาทอนลาง ผวเปลยนเปนสคลำาๆ (โดยเฉพาะทหนาและมอ) และผวหนงไวตอแสง ใหปรกษาแพทยถามอาการไอ หายใจหอบหรอมอาการเจบเมอหายใจ ทองบวม หวใจเตนเรวหรอผดปกตใหรบปรกษาแพทยทนท (อาการดงกลาวนสามารถเกดขนไดหลงจากทคณหยดยา)

คำาเตอนแลขอควรระวง

ควรแจงใหแพทยทราบ ถามประวตของโรคปอด ตบ หวใจ ตอมไทรอยด กำาลงตงครรภหรอใหนมบตรควรบอกกบแพทยหรอเภสชกรวากำาลงใชยาอนอย โดยเฉพาะยาตอไปน คอ เฟนโทอน วอรฟารนหรอยาตานการแขงตวของเลอด ด

34

จอกซน โพรเคนาไมด ควนดน และยาอนๆ ทใชรกษาโรคหวใจการใชยานอาจทำาใหผวหนงไวตอแสงแดดมากกวาปกต ซงผลดงกลาวจะปรากฎอยนานเปนสปดาหหรอเปนเดอน หลงจากทหยดรบประทานยาแลว ดงนน ถาจะออกไปนอกบานเปนเวลานานๆ ควรใสเสอแขนยาวและใชผลตภณฑกนแดด การสมผสแสงแดดจะทำาใหผวเปลยนเปนสคลำา ซงอาจจะไมหายเปนปกตหลงจากหยดใชยานแลวหากตองเขารบการผาตดหรอทำาฟน ใหบอกแพทยหรอทนตแพทยวากำาลงใชยานอย หรอมการใชยานภายในระยะ 2 เดอนทผานมาหามใหยานแกผอนใช

การเกบรกษา เกบในภาชนะปดสนททอณหภมหอง พนจากแสงแดดและจากมอเดก

Amitriptyline (อะมทรบไทลน)

ชอการคา Polytanol Tripta Triptyline Tryptanol

ทำาไมจงตองใชยาน เปนยาตานอาการซมเศรา ใชรกษาภาวะซมเศราและอาจมขอบงใชอนๆ ตามแพทยสง เชน บรรเทาอาการปวดเรอรง รกษาอาการปสสาวะรดทนอนในเดก แผลในกระเพาะอาหาร เปนตน ผทรบประทานยานควรไดรบการดแลและปฏบตตามทแพทยแนะนำาอยางเครงครด การปรบเปลยนขนาดยาหรอการหยดรบประทานยา ตองไดรบคำาสงจากแพทยเทานน

วธใชยา

รบประทานใหถกขนาดและสมำาเสมอตามแพทยสง หามหยดยาดวยตนเอง เพราะยาจะออกฤทธไดเตมทตองใชเวลาหลายสปดาหรบประทานยานในขณะทองวางหรอพรอมอาหารกได แตการรบประทานยาพรอมอาหารหรอหลงอาหารทนทจะชวยลดการระคายเคองกระเพาะอาหาร

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน บอกใหแพทยทราบถา

มประวตแพยาอนตงครรภหรอวางแผนตองการมบตร เพราะยานเปนอนตรายตอทารกในครรภกำาลงใหนมบตรเพราะยาสามารถผานทางนำานมสทารกและทำาใหเดกงวงซมไดกำาลงใชยาอนซงสงโดยแพทยหรอทนตแพทยทางอนหรอการซอยาจากรานขายยาในกรณเจบปวยเลกนอย เชน ยาแกหวด ยาแอสไพรนแกปวด ยาลดกรดในกระเพาะอาหาร เปนตนมโรคประจำาตวหรอมปญหาสขภาพอนๆ เชน มประวตเปนโรคหอบหด โรคลมชก โรคหวใจ ตอหน โรคตบ โรคจต พษสราเรอรง กอนเขารบการผาตดหรอทำาฟน รวมทงกรณไดรบบาดเจบฉกเฉน

เมอคณลมกนยา ควรทานทนททนกขนได แตถาเวลาททานใกลเคยงกบเวลาทจะทานครงตอไป ควรงดทานยาทลม และใหทานตามเวลาทจะทานครงตอไปตามปกต

ไมควรเพมปรมาณยาเปน 2 เทา

คำาเตอนและขอควรระวง

จำากดการดมสรา หรอเครองดมทมสวนผสมของแอลกอฮอล เพราะทำาใหงวงนอนเพมขน หามขบรถยนต ใชเครองจกรหรอทำางานทตองอาศยความตนตว เพราะยาทำาใหงวงซมพยายามอยาลกนงหรอยนอยางรวดเรว เพราะทำาใหเวยนหวหรอเปนลมไดยายงคงมฤทธอย 3-7 วนหลงจากหยดใชยาเพอใหเวลารางกายมการปรบตว หากสงเกตพบความผดปกตเกดขนใหปรกษาแพทยหรอ

35

เภสชกร

การเกบรกษา

เกบในภาชนะปดสนทใหพนมอเดกเกบใหพนแสง ความรอนและความชน

Amlodipine (แอมโลดพน)

ชอการคา Norvasc

ทำาไมจงตองใชยาน เปนยาลดความดนโลหตโดยออกฤทธขยายหลอดเลอดและใชบรรเทาอาการเจบหนาอกจากโรคแองไจนา (Angina)

วธใชยา รบประทานวนละ 1 ครงตามขนาดทใชรกษาตามแพทยสง เวลาในการรบประทานควรเปนเวลาเดยวกนของทกๆ วนเพอใหระยะหางของการใหยาเปนชวงเทาๆ กน

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน

ควรไปพบแพทยตามนดทกครงเพอใหแพทยประเมนและตดตามผลการใชยา และทำาการปรบขนาดยาหากขนาดยาทใชอยไมเหมาะสมหลกเลยงการรบประทานอาหารทโซเดยมสง ซงไดแกอาการทมเกลอมาก อาหารทมรสเคมเชน อาหารหมกดอง ไขเคม ปลาเคม ท การเปลยนอรยาบทจากการนงหรอนอนเปนลกขนและยนควรกระทำาอยางชาๆ เพอลดการหนามด มนงงยานอาจทำาใหมอาการมนงงจงควรหลกเลยงการขบรถหรอทำางานเกยวกบเครองจกรหากจะตองทำาการผาตดตางๆ รวมทงการผาตดทางทนตกรรมซงมการใชยาสลบ(general anesthesia) ควรบอกแพทยกอนทำาการผาตด วาใชยา amlodipine อย

เมอคณลมกนยา ควรทานทนททนกขนได แตถาเวลาททานใกลเคยงกบเวลาทจะทานครงตอไป ควรงดทานยาทลม และใหทานตามเวลาทจะทานครงตอไปตามปกต ไมควรเพมปรมาณยาเปน 2 เทา

ผลขางเคยงของยา ทพบไดแก หนามด มนงง เวยนศรษะ ออนเพลย เจบยอดอก (heartburn) มการเกรงตวของกลามเนอ รอนวบวาบตามตว ซงอาการเหลานจะหายไปเองเมอไดรบยาไประยะหนงเนองจากการปรบตวของรางกายใหเขากบยา แตหากมอาการรนแรงควรปรกษาแพทย

คำาเตอนและขอควรระวง

สตรมครรภหรอใหนมบตรหรอมโรคประจำาตวคอโรคหวใจ โรคตบหรอโรคไต ควรปรกษาแพทยผปวยซงใชยาตอไปน ควรใชดวยความระมดระวงในกลมเบตา บลอกเกอร (beta blocker)ไซเมทดน (cimetidine) เฟนทานล (fentanyl) ไซโคลสปอรน (cyclosporine) ดจอกซน (digoxin)

การเกบรกษา

เกบในภาชนะปดสนทใหพนมอเดกเกบใหพนแสงแดด ความรอนและความชน

36

Page 34: ยานอนหลับ

ควรแจงใหแพทยทราบ ถาเปนโรคเบาหวาน เกาท แพยาซลฟา หรอเปนโรคตบ โรคไต กำาลงตงครรภ หรอใหนมบตร

แจงแพทยหรอเภสชกรใหทราบวาใชยาอะไรอยบาง โดยเฉพาะยา แคปโทพรล ดจอกซน อนาลาพรล ไลซโนพรล ลเธยม ยาเสรมโปแตสเซยม ยารกษาโรคขอ ยารกษาโรคเบาหวานหรอยาลดความดนโลหตหามรบประทานยาชนดน ถากำาลงรบประทานยาสไพโรโนแลคโทน หรอไทรแอมเทอรนอยเครองดมทมแอลกอฮอลอาจเพมฤทธของยาตวนจะทำาใหเกดอาการมนงงหรอปวดศรษะได จงไมควรใชรวมกนหากจะตองรบการผาตด หรอทำาฟนใหแจงแพทยวากำาลงใชยานอยถาเกดอาการปวยแลวทำาใหอาเจยนหรอทองเสยทำาใหสญเสยนำามาก ใหปรกษาแพทยหามใหยานแกผอนใช

การเกบรกษา เกบในภาชนะปดสนททอณหภมหอง พนจากแสง ความชนและจากมอเดก

Amiodorone (อะมโอดาโรน)

ชอการคา Cordarone

ทำาไมจงตองใชยาน ใชรกษาหรอปองกนภาวะหวใจเตนผดจงหวะ โดยยานจะลดการทำางานของเสนประสาทในหวใจและลดการทำางานทมากเกนไปของหวใจ

วธใชยา รบประทานวนละ 1-2 ครง ตามคำาสงแพทย อาจจะตองใชยานนาน 1-3 สปดาห จงจะเหนผลการรกษาและตองใชยานเปนเวลาหลายเดอน กอนทผลของยาจะออกฤทธเตมท

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน

ควรไปพบแพทยตามนด เพอตดตามผลการรกษาควรปฏบตตามคำาแนะนำาของแพทยเกยวกบการสบบหร อาหาร เครองดมทมแอลกอฮอลและคาเฟอน บหรและเครองดมทมคาเฟอนอาจจะทำาใหหวใจเตนผดจงหวะมากขนและมผลตอการออกฤทธของยา

เมอคณลมกนยา ใหเวนยามอนนไปเลยและรบประทานมอตอไปตามปกต หามรบประทานยาสองมอควบ

ผลขางเคยงของยา

ถามอาการคลนไส อาเจยน ทองผก เบออาหาร ปวดทอง ใหแกไขโดยรบประทานยาพรอมอาหารถามอาการมอสน เดนลำาบาก วงเวยน ออนเพลย กลามเนอออนเปลย นอนไมหลบ ปวดศรษะ เสอมสมรรถภาพทางเพศ นำาหนกตวลดลง การรบรสหรอกลนผดปกต การมองเหนผดปกต เชน มองภาพไมชดเจน เหนแสงรอบๆ วตถ ตาไมสามารถสแสงหรอตาแหง หนาแดง มการบวมของเทา ขอเทา ขาทอนลาง ผวเปลยนเปนสคลำาๆ (โดยเฉพาะทหนาและมอ) และผวหนงไวตอแสง ใหปรกษาแพทยถามอาการไอ หายใจหอบหรอมอาการเจบเมอหายใจ ทองบวม หวใจเตนเรวหรอผดปกตใหรบปรกษาแพทยทนท (อาการดงกลาวนสามารถเกดขนไดหลงจากทคณหยดยา)

คำาเตอนแลขอควรระวง

ควรแจงใหแพทยทราบ ถามประวตของโรคปอด ตบ หวใจ ตอมไทรอยด กำาลงตงครรภหรอใหนมบตรควรบอกกบแพทยหรอเภสชกรวากำาลงใชยาอนอย โดยเฉพาะยาตอไปน คอ เฟนโทอน วอรฟารนหรอยาตานการแขงตวของเลอด ด

34

จอกซน โพรเคนาไมด ควนดน และยาอนๆ ทใชรกษาโรคหวใจการใชยานอาจทำาใหผวหนงไวตอแสงแดดมากกวาปกต ซงผลดงกลาวจะปรากฎอยนานเปนสปดาหหรอเปนเดอน หลงจากทหยดรบประทานยาแลว ดงนน ถาจะออกไปนอกบานเปนเวลานานๆ ควรใสเสอแขนยาวและใชผลตภณฑกนแดด การสมผสแสงแดดจะทำาใหผวเปลยนเปนสคลำา ซงอาจจะไมหายเปนปกตหลงจากหยดใชยานแลวหากตองเขารบการผาตดหรอทำาฟน ใหบอกแพทยหรอทนตแพทยวากำาลงใชยานอย หรอมการใชยานภายในระยะ 2 เดอนทผานมาหามใหยานแกผอนใช

การเกบรกษา เกบในภาชนะปดสนททอณหภมหอง พนจากแสงแดดและจากมอเดก

Amitriptyline (อะมทรบไทลน)

ชอการคา Polytanol Tripta Triptyline Tryptanol

ทำาไมจงตองใชยาน เปนยาตานอาการซมเศรา ใชรกษาภาวะซมเศราและอาจมขอบงใชอนๆ ตามแพทยสง เชน บรรเทาอาการปวดเรอรง รกษาอาการปสสาวะรดทนอนในเดก แผลในกระเพาะอาหาร เปนตน ผทรบประทานยานควรไดรบการดแลและปฏบตตามทแพทยแนะนำาอยางเครงครด การปรบเปลยนขนาดยาหรอการหยดรบประทานยา ตองไดรบคำาสงจากแพทยเทานน

วธใชยา

รบประทานใหถกขนาดและสมำาเสมอตามแพทยสง หามหยดยาดวยตนเอง เพราะยาจะออกฤทธไดเตมทตองใชเวลาหลายสปดาหรบประทานยานในขณะทองวางหรอพรอมอาหารกได แตการรบประทานยาพรอมอาหารหรอหลงอาหารทนทจะชวยลดการระคายเคองกระเพาะอาหาร

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน บอกใหแพทยทราบถา

มประวตแพยาอนตงครรภหรอวางแผนตองการมบตร เพราะยานเปนอนตรายตอทารกในครรภกำาลงใหนมบตรเพราะยาสามารถผานทางนำานมสทารกและทำาใหเดกงวงซมไดกำาลงใชยาอนซงสงโดยแพทยหรอทนตแพทยทางอนหรอการซอยาจากรานขายยาในกรณเจบปวยเลกนอย เชน ยาแกหวด ยาแอสไพรนแกปวด ยาลดกรดในกระเพาะอาหาร เปนตนมโรคประจำาตวหรอมปญหาสขภาพอนๆ เชน มประวตเปนโรคหอบหด โรคลมชก โรคหวใจ ตอหน โรคตบ โรคจต พษสราเรอรง กอนเขารบการผาตดหรอทำาฟน รวมทงกรณไดรบบาดเจบฉกเฉน

เมอคณลมกนยา ควรทานทนททนกขนได แตถาเวลาททานใกลเคยงกบเวลาทจะทานครงตอไป ควรงดทานยาทลม และใหทานตามเวลาทจะทานครงตอไปตามปกต

ไมควรเพมปรมาณยาเปน 2 เทา

คำาเตอนและขอควรระวง

จำากดการดมสรา หรอเครองดมทมสวนผสมของแอลกอฮอล เพราะทำาใหงวงนอนเพมขน หามขบรถยนต ใชเครองจกรหรอทำางานทตองอาศยความตนตว เพราะยาทำาใหงวงซมพยายามอยาลกนงหรอยนอยางรวดเรว เพราะทำาใหเวยนหวหรอเปนลมไดยายงคงมฤทธอย 3-7 วนหลงจากหยดใชยาเพอใหเวลารางกายมการปรบตว หากสงเกตพบความผดปกตเกดขนใหปรกษาแพทยหรอ

35

เภสชกร

การเกบรกษา

เกบในภาชนะปดสนทใหพนมอเดกเกบใหพนแสง ความรอนและความชน

Amlodipine (แอมโลดพน)

ชอการคา Norvasc

ทำาไมจงตองใชยาน เปนยาลดความดนโลหตโดยออกฤทธขยายหลอดเลอดและใชบรรเทาอาการเจบหนาอกจากโรคแองไจนา (Angina)

วธใชยา รบประทานวนละ 1 ครงตามขนาดทใชรกษาตามแพทยสง เวลาในการรบประทานควรเปนเวลาเดยวกนของทกๆ วนเพอใหระยะหางของการใหยาเปนชวงเทาๆ กน

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน

ควรไปพบแพทยตามนดทกครงเพอใหแพทยประเมนและตดตามผลการใชยา และทำาการปรบขนาดยาหากขนาดยาทใชอยไมเหมาะสมหลกเลยงการรบประทานอาหารทโซเดยมสง ซงไดแกอาการทมเกลอมาก อาหารทมรสเคมเชน อาหารหมกดอง ไขเคม ปลาเคม ท การเปลยนอรยาบทจากการนงหรอนอนเปนลกขนและยนควรกระทำาอยางชาๆ เพอลดการหนามด มนงงยานอาจทำาใหมอาการมนงงจงควรหลกเลยงการขบรถหรอทำางานเกยวกบเครองจกรหากจะตองทำาการผาตดตางๆ รวมทงการผาตดทางทนตกรรมซงมการใชยาสลบ(general anesthesia) ควรบอกแพทยกอนทำาการผาตด วาใชยา amlodipine อย

เมอคณลมกนยา ควรทานทนททนกขนได แตถาเวลาททานใกลเคยงกบเวลาทจะทานครงตอไป ควรงดทานยาทลม และใหทานตามเวลาทจะทานครงตอไปตามปกต ไมควรเพมปรมาณยาเปน 2 เทา

ผลขางเคยงของยา ทพบไดแก หนามด มนงง เวยนศรษะ ออนเพลย เจบยอดอก (heartburn) มการเกรงตวของกลามเนอ รอนวบวาบตามตว ซงอาการเหลานจะหายไปเองเมอไดรบยาไประยะหนงเนองจากการปรบตวของรางกายใหเขากบยา แตหากมอาการรนแรงควรปรกษาแพทย

คำาเตอนและขอควรระวง

สตรมครรภหรอใหนมบตรหรอมโรคประจำาตวคอโรคหวใจ โรคตบหรอโรคไต ควรปรกษาแพทยผปวยซงใชยาตอไปน ควรใชดวยความระมดระวงในกลมเบตา บลอกเกอร (beta blocker)ไซเมทดน (cimetidine) เฟนทานล (fentanyl) ไซโคลสปอรน (cyclosporine) ดจอกซน (digoxin)

การเกบรกษา

เกบในภาชนะปดสนทใหพนมอเดกเกบใหพนแสงแดด ความรอนและความชน

36

Page 35: ยานอนหลับ

จอกซน โพรเคนาไมด ควนดน และยาอนๆ ทใชรกษาโรคหวใจการใชยานอาจทำาใหผวหนงไวตอแสงแดดมากกวาปกต ซงผลดงกลาวจะปรากฎอยนานเปนสปดาหหรอเปนเดอน หลงจากทหยดรบประทานยาแลว ดงนน ถาจะออกไปนอกบานเปนเวลานานๆ ควรใสเสอแขนยาวและใชผลตภณฑกนแดด การสมผสแสงแดดจะทำาใหผวเปลยนเปนสคลำา ซงอาจจะไมหายเปนปกตหลงจากหยดใชยานแลวหากตองเขารบการผาตดหรอทำาฟน ใหบอกแพทยหรอทนตแพทยวากำาลงใชยานอย หรอมการใชยานภายในระยะ 2 เดอนทผานมาหามใหยานแกผอนใช

การเกบรกษา เกบในภาชนะปดสนททอณหภมหอง พนจากแสงแดดและจากมอเดก

Amitriptyline (อะมทรบไทลน)

ชอการคา Polytanol Tripta Triptyline Tryptanol

ทำาไมจงตองใชยาน เปนยาตานอาการซมเศรา ใชรกษาภาวะซมเศราและอาจมขอบงใชอนๆ ตามแพทยสง เชน บรรเทาอาการปวดเรอรง รกษาอาการปสสาวะรดทนอนในเดก แผลในกระเพาะอาหาร เปนตน ผทรบประทานยานควรไดรบการดแลและปฏบตตามทแพทยแนะนำาอยางเครงครด การปรบเปลยนขนาดยาหรอการหยดรบประทานยา ตองไดรบคำาสงจากแพทยเทานน

วธใชยา

รบประทานใหถกขนาดและสมำาเสมอตามแพทยสง หามหยดยาดวยตนเอง เพราะยาจะออกฤทธไดเตมทตองใชเวลาหลายสปดาหรบประทานยานในขณะทองวางหรอพรอมอาหารกได แตการรบประทานยาพรอมอาหารหรอหลงอาหารทนทจะชวยลดการระคายเคองกระเพาะอาหาร

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน บอกใหแพทยทราบถา

มประวตแพยาอนตงครรภหรอวางแผนตองการมบตร เพราะยานเปนอนตรายตอทารกในครรภกำาลงใหนมบตรเพราะยาสามารถผานทางนำานมสทารกและทำาใหเดกงวงซมไดกำาลงใชยาอนซงสงโดยแพทยหรอทนตแพทยทางอนหรอการซอยาจากรานขายยาในกรณเจบปวยเลกนอย เชน ยาแกหวด ยาแอสไพรนแกปวด ยาลดกรดในกระเพาะอาหาร เปนตนมโรคประจำาตวหรอมปญหาสขภาพอนๆ เชน มประวตเปนโรคหอบหด โรคลมชก โรคหวใจ ตอหน โรคตบ โรคจต พษสราเรอรง กอนเขารบการผาตดหรอทำาฟน รวมทงกรณไดรบบาดเจบฉกเฉน

เมอคณลมกนยา ควรทานทนททนกขนได แตถาเวลาททานใกลเคยงกบเวลาทจะทานครงตอไป ควรงดทานยาทลม และใหทานตามเวลาทจะทานครงตอไปตามปกต

ไมควรเพมปรมาณยาเปน 2 เทา

คำาเตอนและขอควรระวง

จำากดการดมสรา หรอเครองดมทมสวนผสมของแอลกอฮอล เพราะทำาใหงวงนอนเพมขน หามขบรถยนต ใชเครองจกรหรอทำางานทตองอาศยความตนตว เพราะยาทำาใหงวงซมพยายามอยาลกนงหรอยนอยางรวดเรว เพราะทำาใหเวยนหวหรอเปนลมไดยายงคงมฤทธอย 3-7 วนหลงจากหยดใชยาเพอใหเวลารางกายมการปรบตว หากสงเกตพบความผดปกตเกดขนใหปรกษาแพทยหรอ

35

เภสชกร

การเกบรกษา

เกบในภาชนะปดสนทใหพนมอเดกเกบใหพนแสง ความรอนและความชน

Amlodipine (แอมโลดพน)

ชอการคา Norvasc

ทำาไมจงตองใชยาน เปนยาลดความดนโลหตโดยออกฤทธขยายหลอดเลอดและใชบรรเทาอาการเจบหนาอกจากโรคแองไจนา (Angina)

วธใชยา รบประทานวนละ 1 ครงตามขนาดทใชรกษาตามแพทยสง เวลาในการรบประทานควรเปนเวลาเดยวกนของทกๆ วนเพอใหระยะหางของการใหยาเปนชวงเทาๆ กน

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน

ควรไปพบแพทยตามนดทกครงเพอใหแพทยประเมนและตดตามผลการใชยา และทำาการปรบขนาดยาหากขนาดยาทใชอยไมเหมาะสมหลกเลยงการรบประทานอาหารทโซเดยมสง ซงไดแกอาการทมเกลอมาก อาหารทมรสเคมเชน อาหารหมกดอง ไขเคม ปลาเคม ท การเปลยนอรยาบทจากการนงหรอนอนเปนลกขนและยนควรกระทำาอยางชาๆ เพอลดการหนามด มนงงยานอาจทำาใหมอาการมนงงจงควรหลกเลยงการขบรถหรอทำางานเกยวกบเครองจกรหากจะตองทำาการผาตดตางๆ รวมทงการผาตดทางทนตกรรมซงมการใชยาสลบ(general anesthesia) ควรบอกแพทยกอนทำาการผาตด วาใชยา amlodipine อย

เมอคณลมกนยา ควรทานทนททนกขนได แตถาเวลาททานใกลเคยงกบเวลาทจะทานครงตอไป ควรงดทานยาทลม และใหทานตามเวลาทจะทานครงตอไปตามปกต ไมควรเพมปรมาณยาเปน 2 เทา

ผลขางเคยงของยา ทพบไดแก หนามด มนงง เวยนศรษะ ออนเพลย เจบยอดอก (heartburn) มการเกรงตวของกลามเนอ รอนวบวาบตามตว ซงอาการเหลานจะหายไปเองเมอไดรบยาไประยะหนงเนองจากการปรบตวของรางกายใหเขากบยา แตหากมอาการรนแรงควรปรกษาแพทย

คำาเตอนและขอควรระวง

สตรมครรภหรอใหนมบตรหรอมโรคประจำาตวคอโรคหวใจ โรคตบหรอโรคไต ควรปรกษาแพทยผปวยซงใชยาตอไปน ควรใชดวยความระมดระวงในกลมเบตา บลอกเกอร (beta blocker)ไซเมทดน (cimetidine) เฟนทานล (fentanyl) ไซโคลสปอรน (cyclosporine) ดจอกซน (digoxin)

การเกบรกษา

เกบในภาชนะปดสนทใหพนมอเดกเกบใหพนแสงแดด ความรอนและความชน

36

Page 36: ยานอนหลับ

เภสชกร

การเกบรกษา

เกบในภาชนะปดสนทใหพนมอเดกเกบใหพนแสง ความรอนและความชน

Amlodipine (แอมโลดพน)

ชอการคา Norvasc

ทำาไมจงตองใชยาน เปนยาลดความดนโลหตโดยออกฤทธขยายหลอดเลอดและใชบรรเทาอาการเจบหนาอกจากโรคแองไจนา (Angina)

วธใชยา รบประทานวนละ 1 ครงตามขนาดทใชรกษาตามแพทยสง เวลาในการรบประทานควรเปนเวลาเดยวกนของทกๆ วนเพอใหระยะหางของการใหยาเปนชวงเทาๆ กน

คำาแนะนำาระหวางทใชยาน

ควรไปพบแพทยตามนดทกครงเพอใหแพทยประเมนและตดตามผลการใชยา และทำาการปรบขนาดยาหากขนาดยาทใชอยไมเหมาะสมหลกเลยงการรบประทานอาหารทโซเดยมสง ซงไดแกอาการทมเกลอมาก อาหารทมรสเคมเชน อาหารหมกดอง ไขเคม ปลาเคม ท การเปลยนอรยาบทจากการนงหรอนอนเปนลกขนและยนควรกระทำาอยางชาๆ เพอลดการหนามด มนงงยานอาจทำาใหมอาการมนงงจงควรหลกเลยงการขบรถหรอทำางานเกยวกบเครองจกรหากจะตองทำาการผาตดตางๆ รวมทงการผาตดทางทนตกรรมซงมการใชยาสลบ(general anesthesia) ควรบอกแพทยกอนทำาการผาตด วาใชยา amlodipine อย

เมอคณลมกนยา ควรทานทนททนกขนได แตถาเวลาททานใกลเคยงกบเวลาทจะทานครงตอไป ควรงดทานยาทลม และใหทานตามเวลาทจะทานครงตอไปตามปกต ไมควรเพมปรมาณยาเปน 2 เทา

ผลขางเคยงของยา ทพบไดแก หนามด มนงง เวยนศรษะ ออนเพลย เจบยอดอก (heartburn) มการเกรงตวของกลามเนอ รอนวบวาบตามตว ซงอาการเหลานจะหายไปเองเมอไดรบยาไประยะหนงเนองจากการปรบตวของรางกายใหเขากบยา แตหากมอาการรนแรงควรปรกษาแพทย

คำาเตอนและขอควรระวง

สตรมครรภหรอใหนมบตรหรอมโรคประจำาตวคอโรคหวใจ โรคตบหรอโรคไต ควรปรกษาแพทยผปวยซงใชยาตอไปน ควรใชดวยความระมดระวงในกลมเบตา บลอกเกอร (beta blocker)ไซเมทดน (cimetidine) เฟนทานล (fentanyl) ไซโคลสปอรน (cyclosporine) ดจอกซน (digoxin)

การเกบรกษา

เกบในภาชนะปดสนทใหพนมอเดกเกบใหพนแสงแดด ความรอนและความชน

36