202107 - suranaree university of technologysoctech.sut.ac.th/ge/202107/202107w1.pdf¾...

(C)2011 202107 USE OF COMP AND INFO 1

202107การใชคอมพิวเตอรและสารสนเทศ

อ.พรอนันต เอี่ยมขจรชัย

สาขาวิชาเทคโนโลยีสารสนเทศ


เนื้อหารายวชิา (สวนการคนควา)

สัปดาหที่ 1 >> สารสนเทศและระบบการจัดเกบ็

สัปดาหที่ 2 >> การบริการสารสนเทศเพื่อการคนควา

สัปดาหที่ 3 >> การเขียนรายงาน

สัปดาหที่ 4 >> การอางและการเขียนรายการอางอิง


หัวขอบรรยาย

ความหมายและความสําคญัของสารสนเทศ

ความหมายของทรัพยากรสารสนเทศ

ประเภทของทรัพยากรสารสนเทศ

ระบบการจัดเก็บทรัพยากรสารสนเทศ


สารสนเทศ (Information)

ความรู ขอมลู ขาวสาร ขอเท็จจริง ที่ผานการ

กลัน่กรอง การเรียบเรียง และบันทึกลงในวัสดุตางๆ

โดยใชภาษาพูด ภาษาเขียนหรือสัญลักษณตางๆ เพื่อ

ถายทอดไปยังบุคคลอื่นๆ


ความสําคัญของสารสนเทศ

เปนรากฐานอันจําเปนสําหรับความกาวหนาของ

อารยธรรมและสังคม

เปนสวนหนึ่งของกระบวนการสรางสรรค หรอืการใช

ทรัพยากร

เปนสิ่งที่ขาดไมไดในการตัดสนิใจ

เปนองคประกอบที่ตองใชในการพัฒนาเศรษฐกิจและ

สังคม จากการประชุมยูเนสโก ครั้งที่ 19 ณ กรุงไนโรบี ประเทศเคนยา ป ค.ศ.1976


ทรพัยากรสารสนเทศ

ขอมูล ขาวสารที่มีคุณคา ที่รวบรวม เรียบเรียง และ

บันทึกไวในสือ่รปูแบบตางๆ เพื่อใชในการเผยแพร

ถายทอด และใชใหเกดิประโยชน


วิวฒันาการ

ของทรัพยากร

สารสนเทศ

?


ประเภทของทรพัยากรสารสนเทศ

สือ่สิง่พิมพ (Printed Materials)

สือ่โสตทัศน (Audio – Visual Materials)

สือ่ดิจิทัล (Digital Materials)


สื่อสิ่งพิมพ (Printed Materials)

แบงเปน 4 ประเภท ไดแก

หนังสือ (Books)

สิ่งพิมพตอเนื่อง

(Serials)

จุลสาร (Pamphlet)

กฤตภาค (Clipping)


หนังสอื (Books)

จําแนกไดเปน

หนังสือสารคดี

(Non – Fictions)

หนังสือบนัเทิงคดี

(Fictions)


หนังสอืสารคดี (Non – Fictions)

ตําราหรือแบบเรียน (Textbook)

หนังสืออางอิง (Reference Book)

สิง่พิมพรัฐบาล

(Government Publication)

วิทยานิพนธ

(Thesis, Dissertation)

รายงานการวิจัย (Research Report)


หนังสอืบันเทิงคดี (Fictions)

นวนิยาย

เรื่องสั้น

หนังสอืสาํหรับเด็กและเยาวชน


สิ่งพิมพตอเนื่อง (Serials)

สิ่งพมิพที่ออกเผยแพรเปนประจําและตอเนื่อง

ใชชือ่เรือ่งเดียวตลอดการเผยแพร

มีกําหนดออกที่แนนอน

รายวัน (Dally) รายสปัดาห (Weekly)

รายปกษ (Biweekly) รายเดือน (Monthly)

รายสามเดือน (Quarterly)


สิ่งพิมพตอเนื่อง (Serials)

แบงเปน 3 ประเภท

วารสาร (Journals)

นิตยสาร (Magazines)

หนังสือพิมพ (Newspapers)

http://images.google.co.th/imgres?imgurl=http://images-eu.amazon.com/images/P/B00006LXGU.03.LZZZZZZZ.jpg&imgrefurl=http://www.amazon.de/exec/obidos/tg/detail/offer-listing/-/B00006LXGU/all&h=500&w=382&sz=57&tbnid=VEgOP9JAu6QwkM:&tbnh=127&tbnw=97&hl=th&start=12&prev=/images%3Fq%3Delle%26imgsz%3Dsmall%257Cmedium%257Clarge%257Cxlarge%26svnum%3D10%26hl%3Dth%26lr%3D

http://images.google.co.th/imgres?imgurl=http://www.dolceandbanana.com/images/large/magazine/mag4lrg.jpg&imgrefurl=http://www.dolceandbanana.com/magazine.html&h=1000&w=721&sz=93&tbnid=sP69AhCyaup0pM:&tbnh=149&tbnw=107&hl=th&start=67&prev=/images%3Fq%3Dmagazine%26start%3D60%26imgsz%3Dxxlarge%26svnum%3D10%26hl%3Dth%26lr%3D%26sa%3DN

http://images.google.co.th/imgres?imgurl=http://library.stou.ac.th/ODI/include/_notes/J.Stou/cover17_2.jpg&imgrefurl=http://library.stou.ac.th/ODI/include/Content1.htm&h=996&w=693&sz=82&tbnid=ADF1H7fK66YqQM:&tbnh=149&tbnw=103&hl=th&start=3&prev=/images%3Fq%3D%25E0%25B8%25A7%25E0%25B8%25B2%25E0%25B8%25A3%25E0%25B8%25AA%25E0%25B8%25B2%25E0%25B8%25A3%26imgsz%3Dxxlarge%26svnum%3D10%26hl%3Dth%26lr%3D%26sa%3DN

http://images.google.co.th/imgres?imgurl=http://www.jaranmanophet.com/STORE%2520PICTURE/P008/IMG_5689ok.jpg&imgrefurl=http://www.jaranmanophet.com/PAGE008.htm&h=229&w=172&sz=63&tbnid=4PsKX8xteWJcqM:&tbnh=103&tbnw=77&hl=th&start=19&prev=/images%3Fq%3D%25E0%25B8%25AB%25E0%25B8%2599%25E0%25B8%25B1%25E0%25B8%2587%25E0%25B8%25AA%25E0%25B8%25B7%25E0%25B8%25AD%25E0%25B8%259E%25E0%25B8%25B4%25E0%25B8%25A1%25E0%25B8%259E%25E0%25B9%258C%26imgsz%3Dsmall%257Cmedium%257Clarge%257Cxlarge%26svnum%3D10%26hl%3Dth%26lr%3D%26sa%3DN

http://images.google.co.th/imgres?imgurl=http://www.peatsociety.org/user_files/shop_thumbnails/medium_1127119449_Peat%2520Journal%252010.jpg&imgrefurl=http://www.peatsociety.org/index.php%3Fid%3D79&h=871&w=600&sz=129&tbnid=-RljG2_SGILuUM:&tbnh=144&tbnw=99&hl=th&start=88&prev=/images%3Fq%3Djournal%26start%3D80%26imgsz%3Dxxlarge%26svnum%3D10%26hl%3Dth%26lr%3D%26sa%3DN

http://images.google.co.th/imgres?imgurl=http://www.isec.ac.in/journal.jpg&imgrefurl=http://www.isec.ac.in/journal.htm&h=1326&w=877&sz=184&tbnid=xXTY7YtlHi-L0M:&tbnh=150&tbnw=99&hl=th&start=84&prev=/images%3Fq%3Djournal%26start%3D80%26imgsz%3Dxxlarge%26svnum%3D10%26hl%3Dth%26lr%3D%26sa%3DN



สิ่งพิมพขนาดเล็ก มีความหนาไมมากกัน

(ประมาณ 5 – 48 หนา)

รูปเลมไมแข็งแรง

อยูในรูปแผนพับ หรือเลมบางๆ

มีการเย็บเลมอยางงาย

ใหความรูเรื่องใดเรื่องหนึ่งที่จบในตวัเอง



บทความ ขาว หรือภาพที่ตัดมาจากหนังสอืพมิพ หรือ

เอกสารอื่นๆ ที่คัดทิ้ง และผนึกลงบนกระดาษ

แจงแหลงที่มาของบทความ ขาว หรือภาพ และ

กําหนดหัวเรื่องในการสืบคน

จัดเก็บในแฟม จําแนกตามหัวเรื่อง


สื่อโสตทศัน (Audio – Visual Materials)


วัสดุกราฟก (Graphic Materials)

ภาพนิ่ง (Still Pictures)

วัสดุยอสวน (Microforms)

ภาพยนตร (Motion Pictures)




วิดีทัศน (Video Tape)

วัสดุบันทึกเสียง (Tape Cassette)

ลูกโลก, หุนจําลอง และของตัวอยาง

(Globe, Model, Specimen)



วัสดกุราฟก (Graphic Materials)

แผนภูมิ (Chart)

แผนภาพ (Diagram)

แผนสถิติ (Graph)

ใบปด (Poster)

แผนที่ (Map)


แผนภูมิ (Chart)


แผนภาพ (Diagram)


แผนสถิติ (Graph)


ใบปด (Poster)

http://images.google.co.th/imgres?imgurl=linux.conf.au/art/tux-sign-poster.png&imgrefurl=http://linux.conf.au/art/&h=2480&w=1754&prev=/images%3Fq%3Dposter%26start%3D160%26svnum%3D10%26hl%3Dth%26lr%3D%26ie%3DUTF-8%26oe%3DUTF-8%26sa%3DN

http://images.google.co.th/imgres?imgurl=icip01.ics.forth.gr/ikones/poster.jpeg&imgrefurl=http://icip01.ics.forth.gr/&h=2227&w=1575&prev=/images%3Fq%3Dposter%26start%3D60%26svnum%3D10%26hl%3Dth%26lr%3D%26ie%3DUTF-8%26oe%3DUTF-8%26sa%3DN

http://images.google.co.th/imgres?imgurl=www.ustaboys.com/images/s_2002-poster.jpg&imgrefurl=http://www.ustaboys.com/&h=239&w=165&prev=/images%3Fq%3Dposter%26svnum%3D10%26hl%3Dth%26lr%3D%26ie%3DUTF-8%26oe%3DUTF-8

http://images.google.co.th/imgres?imgurl=www.oscars.org/publications/poster73/poster.jpg&imgrefurl=http://www.oscars.org/publications/poster73/&h=273&w=187&prev=/images%3Fq%3Dposter%26svnum%3D10%26hl%3Dth%26lr%3D%26ie%3DUTF-8%26oe%3DUTF-8




รูปภาพ (Flat, Picture, Print)




สไลด (Slide)



วัสดยุอสวน (Microforms)

ไมโครฟลม (Microfilm)

ไมโครฟช (Microfiche)

ไมโครโอเพค (Micro-opague)


วัสดุยอสวน (Microforms)



ภาพยนตร (Motion Pictures)



วิดีทัศน (Video Tape)



วัสดบุันทึกเสยีง (Tape Cassette)



ลูกโลก, หุนจําลอง และของตัวอยาง


สื่อดิจิทัล (Digital Materials)

ซีดีรอม (CD-ROM)

ฐานขอมลู (Database)

ฐานขอมูลออนไลน (Online Database)

ฐานขอมูลซีดีรอม (CD-ROM Database)

สือ่ผสม (Multimedia)

สือ่หลายมิต ิ(Hypermedia)



Electronic Journal



Database



World Wild Web


ทรพัยากรสารสนเทศอางอิง

ใชในกรณีที่ตองการคนหา ...

ความรู หรือเรื่องใดเรื่องหนึ่งที่สนใจ

เหตุการณที่เกิดขึ้นในอดีต ถึง ปจจุบัน

บุคคลสําคัญในอดีต ถึง ปจจุบัน

สถานที่ หรือ คาํ – วลี ตางๆ

อนญุาตใหใชภายในหองสมุดเทานั้น



มีสญัลักษณเฉพาะ

อ

DS

593

น42

REF

DS

593

B45

สัญลักษณเฉพาะ

เลขเรียกหนังสือ



แบงเปน 2 ประเภท ไดแก

ประเภทใหสารสนเทศ

ประเภทแนะแหลงสารสนเทศ




พจนานุกรม (Dictionary)

สารานุกรม (Encyclopedia)

นามานุกรม (Directory)

อักขรานุกรมชีวประวัติ (Biographical Dictionary)




สารสนเทศอางอิงทางภูมิศาสตร

(Geographical Sources)

หนังสือรายป (Year Books, Annual) และสมพัตสร

(Almanacs)

หนังสือคูมือ (Handbooks)




รวบรวมคําศัพท

เรียงลําดับตามตัวอักษร

ใหขอมูลเกี่ยวกับคําศัพท

ตัวสะกด

ชนิดของคํา

ความหมายของคําในภาษาเดียวกนั

ความหมายของคําจากภาษาหนึ่งเทียบกับอีกภาษาหนึ่ง




จําแนกตามวัตถุประสงคของการใชงาน ไดเปน

พจนานุกรมภาษา (General Language Dictionary)

พจนานุกรมเสริมภาษา

(Supplementary Language Dictionary)

พจนานุกรมเฉพาะวิชา (Subject Dictionary)

พจนานุกรมศัพทสัมพันธ(Thesaurus)



พจนานุกรมภาษา (General Language Dictionary)

พจนานุกรมภาษาเดียว (Language Dictionary)

พจนานุกรมสองภาษา (Bilingual Dictionary)

พจนานุกรมหลายภาษา (Polyglot Dictionary)



พจนานุกรมภาษาเดียว (Language Dictionary)



พจนานุกรมสองภาษา (Bilingual Dictionary)



พจนานุกรมหลายภาษา (Polyglot Dictionary)



พจนานุกรมเสรมิภาษา (Supplementary Language Dictionary)

พจนานุกรมคําพอง (Synonym Dictionary)

พจนานุกรมคํายอและตัวยอ (Abbreviation Dictionary)

พจนานุกรมภาษาถิ่น (Local Language Dictionary)

พจนานุกรมภาษาแสลง (Slang Language Dictionary)



พจนานุกรมคําพอง (Synonym Dictionary)



พจนานุกรมคาํยอและตัวยอ (Abbreviation Dictionary)



พจนานุกรมภาษาถิ่น (Local Language Dictionary)



พจนานุกรมภาษาแสลง (Slang Language Dictionary)



พจนานุกรมเฉพาะวิชา (Subject Dictionary)



พจนานุกรมศัพทสัมพนัธ(Thesaurus)




ใหสารสนเทศที่อยูในรูปบทความ

ครอบคลุมเนื้อหาสาระในสาขาวิชาตางๆ รวมถึง

เรื่องราวตางๆที่นาสนใจอยางกวางขวาง

มีการจัดเรียงเนื้อหาอยางมีระบบ

(โดยทั่วไปจัดเรียงตามตัวอักษรของหัวขอวิชา)

มีดรรชนีชวยคนเรื่องอยางละเอียด





สารานุกรมทั่วไป (General Encyclopedia)

สารานุกรมเฉพาะวิชา (Subject Encyclopedia)





Encyclopedia Americana

The Encyclopedia Britannica

The World Book Encyclopedia

สารานุกรมไทย ฉบับราชบัณฑติยสถาน

สารานุกรมไทย ฉบับเยาวชน





Princeton Encyclopedia of Poetry and Poetics

Welter Breen’s Complete Encyclopedia of U.S. and

Colonial coins

Encyclopedia of Business and Finance




อาจใชชื่อ “ทําเนียบนาม” หรือ “นามสงเคราะห”

รวบรวมรายชื่อบุคคล ชือ่สถาบัน หนวยงาน องคการ

และหางรานตางๆ

จัดเรียงอยางมีระบบ (เรียงตามลําดับตัวอักษร)

ใชในการคนหาชื่อหนวยงาน และสถานที่ติดตอ




นามานุกรมทองถิ่น

(Local Directory)

นามานุกรมสถาบัน

(Instructional Directory)




นามานุกรมของรัฐ (Government Directory)

นามสงเคราะหสวนราชการไทย พ.ศ. 2546

Philippine Government Directory 2004-2005




นามานุกรมวิชาชีพ (Professional Directory)

Mathematical Sciences Professional Directory 2003

2002 Maine Business and Professional Directory




นามานุกรมสินคาและบรกิาร

(Trend and Business Directory)




นามานุกรมอื่นๆ (Directory)

นามานุกรมประวัติศาสตรไทย

นามานุกรมนวัตกรรม

ทองถิ่นไทย ประจําป 2547

Siam Directory : The Book of Facts & Figures



อกัขรานุกรมชีวประวัติ (Biographical Dictionary)

อักขรานุกรมชีวประวัติบุคคลทั่วไป

(International Biographical Directory)

อักขรานุกรมชีวประวัติบุคคลในชาติใดชาติหนึ่ง

(National Biographical Directory)

อักขรานุกรมชีวประวัติบุคคลในอาชีพใดอาชีพหนึ่ง

(Professional Biographical Directory)




อักขรานุกรมภูมิศาสตร

(Geographical Directory Or Gazetteer)

หนังสือนําเที่ยว (Guide Books)

หนังสือแผนที่ (Atlas)

แผนที่ (Maps)




อักขรานุกรมภูมิศาสตร

(Geographical Directory Or Gazetteer)




หนังสือนําเที่ยว (Guide Books)




หนังสือแผนที่ (Atlas)

แผนที่ (Maps)



หนังสอืรายปและสมพตัสร

หนังสือรายปสารานุกรม (Encyclopedia Yearbooks)

สมพัตสร (Almanacs)

หนังสือสถิติรายป (Statistical Yearbooks)

หนังสือสรปุขาวปจจุบัน

(Current Source Or News Summary)




สมพัตสร (Almanacs)




หนังสือสถิติรายป (Statistical Yearbooks)



หนังสอืคูมือ (Handbooks)

หนังสือคูมือทัว่ไป (General Handbooks)

สิ่งแรกในเมอืงไทย

The Guinness Book of Records

หนังสือคูมือเฉพาะวิชา (Subject Handbooks)

Handbook of Mathematical Tables and Formulas

Engineering Handbooks



หนังสอืคูมือ (Handbooks)



ประเภทแนะแหลงสารสนเทศ

บรรณานุกรม (Bibliography)

ดรรชนีและสาระสังเขป (Index and Abstract)




บรรณานุกรมทั่วไป (General Bibliography)

บรรณานุกรมแหงชาติ

วารสารวิชาการของสถาบันอุดมศึกษา (สกอ.)

Book in Print (R.R. Bowker)

Ulrich’s International Periodical Directory (R.R. Bowker)

บรรณานุกรมเฉพาะวิชา (Subject Bibliography)




ดรรชนีวารสารทัว่ไป (General Periodical Index)

ดรรชนีวารสารเฉพาะวิชา (Subject Periodical Index)

ดรรชนีการอางถึง (Citation Index)




BROADUS AD VOL PG YR69 CLIN RES 17 65

FRANKLIN TJ NATURE-BIOL 246 119 73MARCEL YL UN MED CAN 102 876 73

70 J CLIN INVEST 49 2222AUGUST GP J CLIN END 37 476 73HO IK J PHARM EXP 185 336 73KUCHEL O UN MED CAB 102 2458 73LATNER AL CLIN CHIM A 48 353 73RAIJ K SCJ CL INV 32 196 73

Science Citation Index,Part 1.

บทความของ

Broadus

ที่ถกูอางถึง

บทความ

ที่ถกูอางถึง

Broadus



สารสนเทศอางอิงประเภทอื่นๆ

เอกสารสทิธิบตัร (Patent Specification)

เอกสารมาตรฐาน (Standard Specification)

เอกสารจดหมายเหตุ (Achieve)

สิ่งพิมพรัฐบาล (Government Publications)



เอกสารสิทธิบัตร (Patent Specification)

สิทธบิัตร (Patent)

หนังสือสําคัญทีส่ํานักงานสิทธบิัตร

ออกใหแกผูยื่นของสิทธิบตัร

หนังสือแสดงการคุมครองสิ่งประดษิฐ หรือ

แบบผลิตภัณฑในชวงระยะเวลาหนึ่ง

ตามที่กฎหมายสิทธิบัตรกําหนดให




เอกสารทีอ่ธิบายรายละเอียดของการประดิษฐ

กรรมวิธีการผลิต การปรบัปรุงกรรมวิธีการผลิต

เอกสารทีแ่สดงภาพและรายละเอียดของการถือสิทธิ์

ตางๆ ที่เกี่ยวกับการประดิษฐ ทีย่ืน่ขอจดทะเบียน

สิทธิบตัรตอสํานักงานสิทธิบัตร เพื่อขอความคุมครอง

สิ่งประดิษฐ หรือแบบผลิตภัณฑของตน



ความสําคัญของเอกสารสิทธิบัตร

เปนแหลงสารสนเทศทางวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี

ที่สําคัญ

เปนแหลงสารสนเทศที่ชวยกระตุนใหเกิดการสรางสรรค

สิ่งประดิษฐและผลิตภัณฑใหม

เปนเครื่องมือคาดคะเนความกาวหนาทางเทคโนโลยี



แหลงสารสนเทศเอกสารสิทธิบัตร

กองสิทธบิัตรและเครื่องหมายการคา

กรมทะเบียนการคา กระทรวงพาณิชย

ศูนยสารสนเทศสิทธบิัตร

กองสนเทศวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี

กรมวิทยาศาสตรบริการ

กระทรวงวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี


http://www.ipic.moc.go.th




การมาตรฐาน หมายถึง

กิจกรรมที่จัดทําขอกําหนดเพื่อใชรวมกัน

มีวตัถุประสงคที่จะใหไดรับประโยชนสูงสุดในการนําไปใช




การมาตรฐาน

กิจกรรม การกาํหนดมาตรฐาน การประกาศใช

มาตรฐานและการนํามาตรฐานไปใช

ประโยชน การปรับปรุงผลิตภัณฑ กรรมวิธีและการบริการ

ใหมีความเหมาะสมกับการใชงานยิ่งขึ้น



ความสําคัญของเอกสารมาตรฐาน

ชวยใหผลิตภัณฑมีความเหมาะสมกับการใชงาน

ชวยใหผลิตภัณฑที่ตองใชรวมกับผลิตภัณฑอืน่เขากัน

ไดอยางเหมาะสม

ชวยใหผลิตภัณฑสามารถสับเปลี่ยนทดแทนกันได

ชวยกอใหเกิดความปลอดภัยแกผูใช



แหลงสารสนเทศเอกสารมาตรฐาน

สํานักงานมาตรฐานผลิตภัณฑอุตสาหกรรม (สมอ.)

กระทรวงอุตสาหกรรม

ถนนพระราม 6 กรุงเทพฯ

http://www.tisi.go.th




สิ่งของ บนัทึกเหตุการณ หรือ เอกสารที่เกิดจาก

การปฏิบตัิงานของหนวยงานและบุคคล

ทรัพยากรที่ไดรับการประเมินวามีคุณคาทาง

ประวัติศาสตร



ความสําคัญของเอกสารจดหมาย

เปนเครื่องมือสาํหรับการบริหารงานขององคการ

เปนหลักฐานทางกฎหมาย

เปนหลักฐานแสดงประวัติพัฒนาการขององคการ


ระบบการจดัเก็บทรพัยากรสารสนเทศ

รูปแบบการจัดเกบ็ทรัพยากรสารสนเทศ

จัดเก็บตามรูปลักษณ / สือ่ที่ใชบันทึก

จัดเก็บตามลําดับอักษร

จัดเก็บตามลําดับเลขทะเบียน

จัดเก็บตามแหลงผลิต / แหลงที่มา

จัดเก็บตามเนื้อหา


หองสมุดจดัเก็บทรัพยากรสารสนเทศอยางไร

จัดเก็บตามเนื้อหาของทรัพยากรสารสนเทศ

โดยการแยกเปนหมวดหมูตางๆ

เพื่อใหทรัพยากรสารสนเทศเรื่องเดียวกันจัดเก็บไว

ดวยกัน

เพื่อความสะดวกในการเขาถึงทรัพยากรที่ตองการ



จัดเก็บตามเนื้อหาของทรัพยากรสารสนเทศ

โดยการแยกเปนหมวดหมูตางๆ

เพื่อใหทรัพยากรสารสนเทศเรื่องเดียวกันจัดเก็บไวดวยกัน

เพื่อความสะดวกในการเขาถึงทรัพยากรที่ตองการ


ระบบการจัดหมวดหมูทรัพยากรสารสนเทศ

ระบบทศนิยมดิวอี้

(Dewey Decimal Classification System : DDC)

ระบบหอสมดุรัฐสภาอเมริกนั

(Library of Congress Classification System : LC)

ระบบหอสมดุแพทยแหงชาติอเมริกนั

(U.S. National Library of Medicine : NLM)


ระบบทศนิยมดิวอี้ (DDC)

Melvil Dewey พัฒนาขึ้นในป 1876

แบงความรูออกเปน 10 หมวดใหญ

ภายใตหมวดใหญแบงเปน 10 หมวดยอย

ภายใตหมวดยอยแบงเปน 10 หมูยอย

ภายหลังหมวดยอยใชทศนิยมแบงหมวดหมูไดไมรูจบ

ใชตวัเลขอารบิคเปนสญัลักษณแทนเนื้อหาวิชา



การแบงครั้งที่ 1 แบงเปน 10 หมวดใหญ ดังนี้

000 เบ็ดเตล็ด

100 ปรัชญา

200 ศาสนา

300 สังคมศาสตร

400 ภาษา

500 วิทยาศาสตรบริสุทธิ์

600 วิทยาศาสตรประยุกต

700 ศิลปะและนันทนาการ

800 วรรณคดี

900 ประวัติศาสตร



การแบงครั้งที่ 2 แบงเปน 10 หมวดยอย

เชน หมวด 500 วิทยาศาสตรบริสทุธิ ์แบงเปน

500 วิทยาศาสตร

510 คณิตศาสตร

520 ดาราศาสตร

530 ฟสิกส

540 เคมี

550 ธรณีวิทยา

560 ชีวิตโบราณศึกษา (ซากพืช, ซากสัตว)570 ชีววิทยา

580 พฤกษศาสตร

590 สัตวศาสตร



การแบงครั้งที่ 3 แบงเปน 10 หมูยอย

เชน หมวด 510 คณิตศาสตร แบงเปน

510 คณิตศาสตร

511 คณิตศาสตรทั่วไป

512 พีชคณิต

513 เลขคณิต

514 การศึกษารูปทรงตางๆ

515 แคลคูลัส

516 เรขาคณิต

517 ยังไมกําหนด

518 ยังไมกําหนด

519 คณิตศาสตรประยุกตและ

ทฤษฎีความนาจะเปน



การแบงครั้งที่ 4 แบงหลักจุดทศนิยม

เชน เลขหมู 513 พีชคณิต แบงเปน

513 เลขคณิต

513.1 เลขคณิตที่สัมพนัธกับคณิตศาสตรแขนงอื่นๆ

513.12 เลขคณิตกับพีชคณิต

513.13 เลขคณิตกับเรขาคณิต

513.2 การบวก ลบ คูณ หาร513.4 อนุกรมกาวหนา

513.5 เลขทศนยิม


ระบบหอสมดุรัฐสภาอเมรกิัน (LC)

Herbert Putnum พัฒนาขึ้นในป 1902

แบงเนื้อหาวิชาของหนังสือทีม่ีอยูใน

หองสมุดรัฐสภา(ที่มีอยูในป ค.ศ. 1902)

ออกเปน 20 หมวดใหญ

ใชตัวอักษรโรมัน A – Z รวม 21 ตัว (ยกเวน I O W X Y)

และตัวเลขอารบิคเปนสัญลักษณแทนหมวดหมู



หมวดใหญ 20 หมวด (หมวด A – Z)

หมวดยอย (ใชตัวอกัษร 2 – 3 ตวั)

หมูยอย ( 1 – 9999)



การแบงครั้งที่ 1 แบงเปน 20 หมวดใหญ

กลุมสาขาวิชามนุษยศาสตร

A ความรูทั่วไป และรวมเรื่อง

B ปรัชญา จิตวิทยา ศาสนา

M ดนตรี

N ศิลปกรรม

P ภาษาและวรรณคดี

Z บรรณาณกุรมและบรรณารักษศาสตร




กลุมสาขาวิชาสังคมศาสตร

G ภูมิศาสตร มานุษยวิทยา

นันทนาการ

J รัฐศาสตร

H สังคมศาสตร

K กฎหมาย

L การศึกษา

C ประวัติศาสตรและ

เรื่องที่เกี่ยวของ

D ประวัติศาสตรสากล

ประวัติศาสตรโบราณ

E – F ประวัติศาสตรอเมริกา




กลุมสาขาวิชาวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี

Q วิทยาศาสตร

R แพทยศาสตร

S เกษตรศาสตร

T เทคโนโลยี

U การทหาร

V นาวิกศาสตร



การแบงครั้งที่ 2 แบบเปนหมวดยอย

เชน การแบงยอยของหมวด Q วิทยาศาสตร

QA คณิตศาสตร

QB ดาราศาสตร

QC ฟสิกส

QD เคมี

QE ธรณีวิทยา

QH ธรรมชาติวิทยา

QK พฤกษศาสตร

QL สัตววิทยา

QM กายวิภาควิทยา

QP สรีรวิทยา

QR จุลชีววิทยา



การแบงครั้งที่ 2 แบบเปนหมูยอย

เชน การแบงยอยของหมวด QA คณิตศาสตร

Q วิทยาศาสตร

QA คณิตศาสตร

QA1 – 63 คณิตศาสตรทั่วไป

QA71 - 99 คอมพิวเตอร วิทยาการคอมพิวเตอร

QA101 - 145 อริธเมติก



หองสมดุจัดเก็บทรัพยากรสารสนเทศ

ที่ไมใชหนังสอื ตําราวิชาการอยางไร

จัดเก็บตามเลขทะเบียน

จัดเก็บตามลําดับอกัษรชื่อผูแตง / ชือ่เรือ่ง


การจัดหมวดหมูทรัพยากรสารสนเทศ

ที่ไมใชหนังสือ ตําราวิชาการ

ประเภท สัญลกัษณที่ใช

เรื่องสั้นรส หรือ SC

(Short Story Collection)

นวนิยาย นว หรือ Fic (Fiction)

หนังสือสําหรับเด็ก

และเยาวชนย หรอื JV (Juvenile)


การจัดหมวดหมูทรัพยากรสารสนเทศ

ที่ไมใชหนังสือ ตําราวิชาการ

ประเภท สัญลกัษณที่ใช

วีดิทัศน VC

เทปเสียง TC

ซีดีรอม CD

สไลด SL

แผนที่ MAP


หองสมุดจัดเก็บวารสาร

และหนังสือพิมพอยางไร

จัดเก็บตามลําดับอกัษรชื่อเรื่อง

จัดเก็บตามหมวดหมู เหมือน หนังสอื


เราจะหาหนังสอืจากชั้นไดอยางไร ???

ตองทราบระบบการจัดเกบ็ทรัพยากรสารสนเทศ

ในหองสมดุ

ตองทราบเลขเรียกหนงัสอื (Call Number)

หนังสอืบนชั้นจะจัดเรียงตามเลขเรียกหนงัสอื


เลขเรียกหนังสือ (Call Number)

สัญลกัษณที่หองสมดุกําหนดขึ้น

ใชแทนทรัพยากรสารสนเทศที่อยูในหองสมดุ

ปรากฏอยูที่สนัหนังสอื หรือจุดใดจุดหนึ่งของ

ทรัพยากรสารสนเทศประเภทนั้นๆ ตามความ

เหมาะสม



เลขเรียกหนังสอืประกอบดวย

เลขหมูหนังสือ (Classification Number)

เลขผูแตง (Author Number)



เลขหมูหนังสอื (Classification Number)

สญัลกัษณที่ใชแทนเนื้อเรื่องของหนังสือ หรือ

สญัลกัษณที่ใชแทนเนื้อหาของทรัพยากรสารสนเทศ

ขึ้นอยูกับระบบการจัดหมวดหมูหนังสือที่หองสมดุ

แตละแหงใช เชน DDC, LC, NLM เปนตน




สัญลักษณที่กําหนดขึ้นโดยใชชื่อผูแตง หรือชื่อเรื่อง

(หนังสือที่ไมปรากฏชื่อผูแตง)

กรณีที่เปนชื่อผูแตง

ผูแตงเปนคนไทยใชพยัญชนะตัวแรกของชื่อตน

ผูแตงเปนคนตางประเทศใชพยัญชนะสองตัวแรกของชื่อสกุล




สัญลักษณที่กําหนดขึ้นโดยใชชื่อผูแตง หรือชื่อเรื่อง

(หนังสือที่ไมปรากฏชื่อผูแตง)

กรณีที่เปนชื่อเรื่อง

ชื่อเรื่องภาษาไทยใชพยัญชนะตัวแรกของชื่อตน

ชื่อเรื่องเปนภาษาตางประเทศใชพยัญชนะตัวแรกของชื่อเรื่อง



QA

76.76.H94

P764

2004

เลขหมู (หมวดยอย)

เลขหมู (หมูยอย)

เลขผูแตง

ปพิมพ



HF

5548

ส79ร6

2004

ล.1

ฉ.2

เลขหมู (หมวดยอย)

เลขหมู (หมูยอย)

เลขผูแตง

ปพิมพ

เลมที่

ฉบับที่


หลักการจัดเรียงหนังสือบนชั้น

เรียงลําดับจากซายไปขวา จากชั้นบนลงชั้นลาง



เรียงเลขเรียกหนังสอืจากนอยไปหามาก



กรณีที่เลขเรียกหนังสอืซ้ํากัน จะจัดเรียงตามลําดับ

พยญัชนะตัวแรกของชื่อผูแตง

ก - ฮ สําหรับหนังสือภาษาไทย

A - Z สําหรับหนังสือภาษาตางประเทศ



กรณีที่เลขเรียกหนังสอืและพยัญชนะตัวแรกของชื่อ

ผูแตงซ้ํากัน จะจัดเรียงตามลําดับเลขผูแตงจาก 1 – 9

โดยพิจารณาไปทีละหลัก ไมคิดคาของจํานวน



กรณีที่เลขเรียกหนังสอื พยัญชนะตัวแรกของชื่อ

ผูแตงและเลขผูแตงซ้ํากัน จะจัดเรียงตามลําดับ

พยญัชนะตัวแรกของชื่อหนังสอื (ตัวอักษรที่ตอทาย

เลขผูแตง)



กรณีที่เลขเรียกหนังสอืซ้ํากัน (ตั้งแตขอ 1 - 5) จะ

จัดเรียงตามลําดับเลมที่ (Volume) ฉบับที่ (Copy)

ตั้งแต 1, 2, 3 ตามลําดับ



กรณีที่เลขเรียกหนังสอืซ้ํากัน (ตั้งแตขอ 1 - 6) จะ

จัดเรียงตามเลขป (Year)


การเขาถงึหนังสือบนชั้น

คําถาม

หลังจากที่ทราบระบบการจัดเรียงแลว สามารถไป

หยิบหนังสือจากชั้นไดหรือยัง

นักศึกษาสามารถเขาไปหยิบทรัพยากรจากชั้นได

ดวยตนเองหรือไม

ทรัพยากรประเภทใดบางที่ไมสามารถเขาไปหยิบได

ดวยตนเอง เพราะอะไร



ระบบชั้นปดและชั้นเปด

ระบบชั้นปด (Closed Stacks)

ไมอนุญาตใหเขาถึงตัวทรัพยากรสารสนเทศ

ใชกับการจัดเก็บทรัพยากรสารสนเทศประเภทสื่อโสตทัศน

และจดหมายเหตุ

ผูใชตองใหขอมูลเกี่ยวกับทรัพยากรสารสนเทศที่ตองการ

แกเจาหนาที่



ระบบชั้นปดและชั้นเปด

ระบบชั้นเปด (Open Stacks)

อนุญาตใหเขาถึงตัวทรัพยากรสารสนเทศ

เปดโอกาสใหผูใชสํารวจทรัพยากรสารสนเทศ

รายการตางๆ ที่ตนสนใจ (Browsing)ไดดวยตนเอง

ใชกับการจัดเก็บทรัพยากรสารสนเทศประเภท

หนังสือและวารสาร


สัปดาหหนา

การบริการสารสนเทศ

เพื่อการคนควา

202107 - suranaree university of technologysoctech.sut.ac.th/ge/202107/202107w1.pdf¾...

Documents