รหสโครงการ 58-02-02

รายงานวจยสถาบน

เรอง

รปแบบการบรหารจดการทเหมาะสม ของศนยเชยวชาญเฉพาะทาง มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร The Appropriate Management Model of Suranaree University of Technology’s Center of Excellence

นางสาวจตตานนท ตกล และคณะ

ไดรบทนอดหนนการวจยสถาบนจากมหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร ธนวาคม 2559

รหสโครงการ 58-02-02

รายงานวจยสถาบน

เรอง

รปแบบการบรหารจดการทเหมาะสม ของศนยเชยวชาญเฉพาะทาง มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร

The Appropriate Management Model of Suranaree University of Technology’s Center of Excellence

ทปรกษาโครงการ

รองศาสตราจารย ดร.อนนต ทองระอา

หวหนาโครงการ นางสาวจตตานนท ตกล

ฝายประสานงานการวจย สถาบนวจยและพฒนา มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร

ผรวมวจย นางดารณ ค าสวสด นกวจย นางจไรรตน พมโพธสวรรณ นกวจย นางสาวอนรกษ เผยกลาง นกวจย

ไดรบทนอดหนนการวจยสถาบนจากมหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร ธนวาคม 2559

ก

ค ำน ำ

รายงานวจยเรอง รปแบบการบรหารจดการทเหมาะสมของศนยเชยวชาญเฉพาะทาง มทส. เปนการส ารวจปจจยส าคญทมผลตอความส าเรจของการจดตงศนยเชยวชาญเฉพาะทางของ มทส. และแนวทางการบรหารจดการงบประมาณของศนยเชยวชาญเฉพาะทาง มทส. เพอน าผลการศกษามาวางแผนบรหารจดการศนยเชยวชาญเฉพาะทางของ มทส. ตอไป

คณะผวจยหวงเปนอยางยงวา ผลการวจยเรองนจะเปนประโยชนกบ มทส. และผทเกยวของไมมากกนอย

คณะผวจย ธนวาคม 2559

PDF processed with CutePDF evaluation edition www.CutePDF.com

ข

กตตกรรมประกำศ

งานวจยเรอง รปแบบการบรหารจดการทเหมาะสมของศนยเชยวชาญเฉพาะทาง มทส. ไดรบความรวมมออยางดยงจากนกวจย หวหนาศนยวจย กลมวจย และหนวยวจยหรอหองปฏบตการวจย รวมทงแกนน าศนยเชยวชาญเฉพาะทางเปนอยางด จงขอขอบคณเปนอยางสงมา ณ ทน

ขอขอบคณมหาวทยาลยเทคโนโลยสรนารทใหทนสนบสนนการท าวจยสถาบนเรองน ขอขอบคณคณะอนกรรมการวจยสถาบน มทส. ทกทานทใหขอเสนอแนะทเปนประโยชนตอการวจยครงน และขอขอบคณ คณภฤศมน วสยด หวหนางานวจยสถาบนและสารสนเทศ สวนแผนงาน ทชวยตรวจสอบความถกตองของรายงานฉบบน

สดทายขอขอบคณผอ านวยการสถาบนวจยและพฒนา มทส. (รองศาสตราจารย ดร.อนนต ทองระอา) ทใหโอกาสและสนบสนนการท าวจยสถาบนเรองน รวมทงใหค าแนะน าตาง ๆ ท าใหงานวจยสถาบนเรองนส าเรจลงไดดวยด

คณะผวจย ธนวาคม 2559

ค

บทคดยอ

การวจยเชงคณภาพ เรอง รปแบบการบรหารจดการทเหมาะสมของศนยเชยวชาญเฉพาะทาง มทส. มวตถประสงค 2 ประการคอ เพอส ารวจปจจยส าคญทมผลตอความส าเรจของการจดตงศนยเชยวชาญเฉพาะทางของ มทส. และแนวทางการบรหารจดการงบประมาณของศนยเชยวชาญเฉพาะทาง มทส.

การวจยเรองน ผ ใหขอมลส าคญตามวตถประสงคประการแรก ถกคดเลอกมาแบบเฉพาะเจาะจง จากหวหนาศนยวจย กลมวจย และหนวยวจยหรอหองปฏบตการวจย และนกวจยทมศกยภาพและมผลงานวจยเปนทประจกษ 21 คน รวบรวมขอมลโดยการสนทนากลม ควบคมคณภาพความนาเชอถอของขอมล โดยการตรวจสอบสามเสาดานขอมล ดานผวจย และดานทฤษฎ ผใหขอมลส าคญตามวตถประสงคประการทสอง ถกคดเลอกมาแบบเฉพาะเจาะจง จากหวหนาศนยวจยหรอนกวจยทมต าแหนงทางวชาการระดบศาสตราจารยหรอมความเชยวชาญทโดดเดน มลกษณะความเปนผน า สามารถสรางทมงานได มความคดรเรมสรางสรรค มศกยภาพและมผลงานวจยของศนยวจยเปนทประจกษ 5 คน รวบรวมขอมลโดยการสมภาษณเชงลก ควบคมคณภาพความนาเชอถอของขอมล โดยการตรวจสอบสามเสาดานขอมล และดานผวจย ขอมลจากวตถประสงคทงสองประการ วเคราะหดวยวธหาแกนของเนอหาหรอหาประเดนหลกของขอมล

ผลการวจยพบวา ปจจยส าคญทมผลตอความส าเรจของการจดตงศนยเชยวชาญเฉพาะทาง มทส. ประกอบดวย ปจจย 6 ดาน ไดแก ปจจยดานคน เงน การบรหารจดการ วสด/ครภณฑ การประสานงาน และการประเมนผลงาน ส าหรบแนวทางการบรหารจดการงบประมาณของศนยเชยวชาญเฉพาะทาง มทส. ประกอบดวย การบรหารจดการงบประมาณ 6 ดาน ไดแก การใชจายดานบคลากร สงกอสราง วสด/ครภณฑ การท าวจยและผลตผลงานตพมพ การสรางเครอขาย และการจดตงสถาบนวจยเชยวชาญเฉพาะทาง

ค ำส ำคญ: ศนยเชยวชาญเฉพาะทาง, ปจจยแหงความส าเรจ, การบรหารจดการงบประมาณ,

มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร (มทส.)

ง

ABSTRACT

The purposes of this qualitative research, the appropriate management model of the Suranaree University of Technology’ s Center of Excellence (SUT’ s CoE) , were 1) to investigate the key success factors of the SUT CoE’s setting up, and 2) to study the guidelines of the SUT CoE’s budget management.

The 21 key informants of the first purpose were collected by criterion-based selection, the chiefs or the researchers of SUT’s research center (RC) , research group (RG) , and research unit (RU) or research laboratory (RL) , who had high potential and successful research evidences. The data were collected by focus group discussion, and the credibility of them were made by using data, investigator and theory triangulation. The 5 key informants of the secondary purpose were collected by criterion-based selection, the researchers and the chief of SUT’s RC, who had the professor academic ranks or outstanding performance, leadership, teamwork, creativity, high potential and successful research evidences. The data were collected by in-depth interview, and the credibility of them were made by using data, and investigator triangulation. Data of the two purposes were analyzed by thematic analysis

Research findings were as follows: The key success factors of the SUT CoE’ s setting up were consist of “6M” , i. e. , Man, Money, Management, Material, Mediation, and Measurement. The guidelines of the SUT CoE’ s budget management were to manage for personnel, building, material, theoretical study and high impact factor articles, network, and the research academy establishment.

Keywords: Center of Excellence (CoE) , key success factors, budget management, Suranaree University of Technology (SUT)

จ

สำรบญ

เรอง หนำ ค ำน ำ ........................................................................................................................................... ก

กตตกรรมประกำศ ....................................................................................................................... ข

บทคดยอ ..................................................................................................................................... ค

ABSTRACT ................................................................................................................................ ง

สำรบญ ....................................................................................................................................... จ

สำรบญตำรำง ............................................................................................................................. ช

สำรบญภำพ ............................................................................................................................... ซ

บทท 1 บทน ำ ............................................................................................................................ 1

1.1 ความเปนมาและความส าคญของปญหา ........................................................................ 1

1.2 วตถประสงคของการวจย .............................................................................................. 3

1.3 ค าถามทใชในการวจย ................................................................................................... 3

1.4 ขอบเขตของการวจย ..................................................................................................... 3

1.5 นยามศพททใชในการวจย ............................................................................................. 5

1.6 ประโยชนทไดรบจากการวจย ........................................................................................ 6

บทท 2 เอกสำรและงำนวจยทเกยวของ ..................................................................................... 7

2.1 ความเปนมาของศนยเชยวชาญเฉพาะทาง มทส. ........................................................... 7

2.2 แนวคดทฤษฎทเกยวของกบการบรหารจดการ ............................................................ 15

2.3 กรอบแนวคดในการวจย .............................................................................................. 29

บทท 3 วธด ำเนนกำรวจย ......................................................................................................... 31

3.1 ผใหขอมลส าคญ .......................................................................................................... 31

3.2 การเกบรวบรวมขอมล ................................................................................................. 33

3.3 การวเคราะหขอมล ..................................................................................................... 38

บทท 4 ผลกำรวจย ................................................................................................................... 43

4.1 พฒนาการของศนยเชยวชาญเฉพาะทาง มทส. ............................................................ 44

4.2 ปจจยส าคญทมผลตอความส าเรจของการจดตงศนยเชยวชาญเฉพาะทาง มทส. ......... 46

4.3 แนวทางการบรหารจดการงบประมาณของศนยเชยวชาญเฉพาะทาง มทส. ................ 67

ฉ

สำรบญ (ตอ)

เรอง หนำ บทท 5 สรปผลกำรวจย อภปรำยผล และขอเสนอแนะ..............................................................87

5.1 สรปผลการวจย ............................................................................................................87

5.2 อภปรายผลการวจย .....................................................................................................94

5.3 ขอเสนอแนะ ............................................................................................................. 100

รำยกำรอำงอง ........................................................................................................................ 103

ภำคผนวก .............................................................................................................................. 105

ภาคผนวก ก รายชอศนยวจย กลมวจย และหนวยวจยหรอหองปฏบตการวจย ............... 107

ภาคผนวก ข ประกาศฯ ก าหนดหลกเกณฑการจดตงและสนบสนนศนยวจย กลมวจย และหนวยวจยหรอหองปฏบตการวจย ............................................................. 117

ภาคผนวก ค การเผยแพรผลงานวจย .............................................................................. 129

ภาคผนวก ง การน าผลการวจยไปใชประโยชน ................................................................ 145

ประวตผวจย .......................................................................................................................... 167

ช

สำรบญตำรำง

หนำ ตารางท 2.1 แผนทยทธศาสตรเพอการขบเคลอนเปนมหาวทยาลยวจยแหงชาต ............................... 9

ตารางท 3.1 ขอมลสวนบคคลของผใหขอมลส าคญ ......................................................................... 31

ตารางท 3.2 ขอมลสวนบคคลของแกนน า CoE ............................................................................... 32

ตารางท 3.3 ก าหนดการและจ านวนผเขารวมสนทนากลม .............................................................. 34

ตารางท 3.4 ก าหนดการสมภาษณเชงลกแกนน า CoE .................................................................... 37

ซ

สำรบญภำพ

หนำ ภาพท 2.1 แนวทางการพฒนาศนยวจย กลมวจย และหนวยวจย/หองปฏบตการวจย .....................14

ภาพท 2.2 องคประกอบของการบรหาร ..........................................................................................24

ภาพท 2.3 ตวชวดการบรหารจดการทเปนปจจยน าเขา 3-11 ดาน ทเรยกวา 3M-11M ..................25

ภาพท 2.4 ตวชวดการบรหารจดการในฐานะทเปนปจจยน าเขา กระบวนการ และปจจยน าออก ....26

ภาพท 2.5 กรอบแนวคด: ปจจยส าคญทมผลตอความส าเรจของการจดตงศนยเชยวชาญ เฉพาะทาง มทส. ...........................................................................................................30

ภาพท 5.1 ปจจยส าคญทมผลตอความส าเรจในการจดตงศนยเชยวชาญเฉพาะทาง มทส. ...............90

ภาพท 5.2 แนวทางการบรหารจดการงบประมาณของศนยเชยวชาญเฉพาะทาง มทส. ...................93

1

บทท 1 บทน ำ

การน าเสนอในบทน เปนการกลาวถงความเปนมาและความส าคญของปญหาทท าการวจย

วตถประสงคของการวจย ค าถามวจย ขอบเขตของการวจย นยามศพททใชในการวจย และประโยชนทไดรบจากการวจยสถาบนเรอง รปแบบการบรหารจดการทเหมาะสมของศนยเชยวชาญ มทส. โดยในแตละหวขอมรายละเอยดดงน

1.1 ควำมเปนมำและควำมส ำคญของปญหำ มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร (มทส.) เปนมหาวทยาลยในก ากบของรฐแหงแรกของประเทศไทย

และเปนมหาวทยาลยเฉพาะทางดานวทยาศาสตรและเทคโนโลยทกอตงขนเพอตอบสนองตอการผลตและพฒนาก าลงคนระดบสงดานวทยาศาสตรและเทคโนโลยซงจ าเปนตอการพฒนาประเทศ มภารกจทส าคญ 5 ประการ คอ ภารกจดานการเรยนการสอน การวจย การบรการวชาการ การทะนบ ารงศลปวฒนธรรม และการปรบแปลงถายทอดและพฒนาเทคโนโลย ในสวนของภารกจดานวจยนน มหาวทยาลยไดก าหนดทศทางการวจยทชดเจนและสอดคลองกบความตองการของทองถนและของประเทศ มสถาบนวจยและพฒนาเปนหนวยงานหลก ท าหนาทด าเนนการและประสานงานดานวจยของ มทส. (มทส., 2556)

สบเนองจากการท มทส. ไดรบการคดเลอกใหเปน 1 ใน 9 มหาวทยาลยวจยแหงชาต ตามโครงการพฒนามหาวทยาลยวจยแหงชาตของส านกงานคณะกรรมการการอดมศกษา (สกอ.) (สกอ., 2552) มทส. โดยสถาบนวจยและพฒนา ไดจดท าแผนยทธศาสตรเพอแสดงใหเหนถงแนวทางการขบเคลอนมหาวทยาลยสการเปนมหาวทยาลยวจยแหงชาต และไดก าหนดมตยทธศาสตรดานการวจยไวสามมต โดยหนงในสามเปนยทธศาสตรเกยวกบการสนบสนนทรพยากรดานการวจยตามศกยภาพของกลมวจยและนกวจยทผลตผลงานสอดคลองกบตวชวดการเปนมหาวทยาลยวจยแหงชาต โดยมมาตรการส าหรบการด าเนนงานในยทธศาสตรน 2 มาตรการ ไดแก 1) ประเมนศกยภาพของกลมวจยและนกวจยเพอจดสรรทรพยากรวจยตามศกยภาพและความสามารถในการผลตผลงานทตอบสนองตวชวด และจดท าระบบประเมนทชดเจนและโปรงใส เพอใหสามารถพฒนากลมวจยใหเปนศนยวจยเชยวชาญไดในอนาคต และ 2) กระจายอ านาจดานการบรหารจดการไปยงกลมวจย โดยตดตามผลการด าเนนงานและผลงานเปนระยะ ๆ (สกอ., 2557) ในชวง 3 ปของการด าเนนงานตามโครงการพฒนามหาวทยาลยวจยแหงชาต (ปงบประมาณ พ.ศ. 2554-2556) มทส. ไดใหความส าคญกบการพฒนาบคลากรวจยและการสรางกลไกใหคณาจารยของ มทส. รวมตวกนเปนศนยวจย กลมวจย และหนวยวจยหรอหองปฏบตการวจย โดยสนบสนนการท างานในลกษณะพหวทยาการใหมากขน รวมถงการให

2

ความส าคญกบการด าเนนมาตรการเชงรกทสามารถเพมผลผลตดานวจยอยางกาวกระโดด โดยเฉพาะผลงานวจยทสอดคลองกบตวชวดของโครงการฯ เชน ผลงานวจยตพมพในวารสารวชาการระดบนานาชาต ผลงานวจยทสามารถน าไปใชประโยชนตอชมชนและสงคม การรบผดชอบตอสงคม เปนตน ซงการด าเนนงานในระยะท 1 น นบวาประสบความส าเรจในระดบดมาก ตอมาในระยะท 2 คณะกรรมการบรหารโครงการมหาวทยาลยวจยแหงชาตของ มทส. ไดใหความส าคญกบการด าเนนงานทตอบสนองการเปนมหาวทยาลยทสอดคลองกบเปาหมายของโครงการฯ คอ การท าให มทส. เปนมหาวทยาลยวจยแหงชาตทมคณภาพระดบโลกอยางแทจรง มทศทางและอตลกษณ มศนยวจยทมความเปนเลศ มการผลตก าลงคนระดบสง มบทบาทการเปนผน าทางปญญา และมจตส านกในการรบใชและรบผดชอบตอสงคม คณาจารยท างานวจยและนวตกรรมเชงลก เพอตอบโจทย/ปญหาของประเทศ ท าใหไดผลงานวจย/นวตกรรมทมคณภาพ สามารถตพมพไดในวารสารทมผลกระทบการอางองสง (high impact factor) เปนทยอมรบในวงการวจยและวชาการระดบนานาชาต ท าใหเกดผลกระทบในดานการน าไปใชประโยชนเชงประยกตในภาคการผลตจรง การพฒนาเศรษฐกจและสงคมของประเทศ โดยเฉพาะอยางยง การสงเสรมและสนบสนนศนยวจย กลมวจย และหนวยวจยหรอหองปฏบตการวจยใหไปสการเปนศนยเชยวชาญเฉพาะทาง (Center of Excellence: CoE) ทสามารถผลตผลงานวจยทมประโยชนและมผลกระทบสงตอการพฒนาและการแขงขนไดของประเทศ (สกอ., 2557: 52)

ภาพในอนาคตของ CoE คอ ศนยวจยทประกอบดวยกลมนกวจยทมงเนนการท าวจยดานใดดานหนงเชงลกแบบมงเปา ผลตผลงานทสามารถตอบสนองตวชวดดานวจยของมหาวทยาลยอยางเตมท อาท การตพมพผลงานในวารสารวชาการทมคาผลกระทบการอางองสง การสรางสงประดษฐ/เทคโนโลยใหมเพอตอบโจทย/แกปญหา/เพมขดความสามารถในการแขงขนของประเทศ การผลตก าลงคนทมคณภาพสง การสรางเครอขายดานการวจยกบหนวยงานภายนอกทงในและตางประเทศ

เมอมการรวมตวกน ตองมหวหนาหรอผน าเพอท าหนาทประสานงานกบนกวจยในกลม มการแบงงานกนท าตามความรความสามารถ เมอการรวมตวมขนาดใหญขน ความสลบซบซอนกจะเพมมากขน จงจ าเปนตองมการจดระบบ ระเบยบ มการก าหนดกฎเกณฑขอบงคบตาง ๆ ขน เพอใหสามารถด าเนนงานอนกอใหเกดประโยชนสงสด จงเปนทมาของ “การบรหาร” หนวยงานใดหรอสงคมใดจะประสบความส า เ ร จหร อล ม เหลว ย อมข นอย ก บ ระบบการบร หาร เป นส าคญ ซ ง ว ร ช วรชนภาวรรณ (2552: 11-14; 2553: 2-4) กลาววา ตวชวดการบรหารจดการ แบงไดเปน 3 สวน ไดแก ปจจยน าเขา (input) ปจจยกระบวนการ (process) และปจจยผลผลต (output) โดยปจจยน าเขาทถอเปนสวนส าคญของการบรหารนน วรช วรชนภาวรรณ ไดรวบรวมตวชวดไว 9 กลม เรมตงแต 3M จนถง 11M โดย 3M ประกอบดวย Man, Money, Management และเมอการบรหารจดการมความซบซอนเพมมากขนตวชวดกเพมมากขน ซงตวชวดสงสดท วรช วรชนภาวรรณ

3

ไดรวบรวมไว คอ 11M ประกอบดวย Man, Money, Management, Material, Market, Morality, Message, Method, Minute, Mediation, และ Measurement หรอปจจยดานคน เงน การบรหารจดการ วสดอปกรณ การตลาด คณธรรม ขอมลขาวสาร วธการ/ระเบยบ/แบบแผน/หรอเทคนค เวลา การประสานงาน และการประเมนผลงาน จากตวชวดทถอเปนสวนส าคญของการบรหารนน การบรหารจดการดานการเงนถอวา เปนสวนทส าคญประการหนงขององคการ ไมวาองคการใด ๆ กตองมการไหลเวยนของเงนในรปแบบตาง ๆ จงจ าเปนตองมการวางแผน การจดระเบยบ และการควบคมก ากบกจกรรมทางการเงนขององคการใหเปนไปอยางมประสทธภาพและเกดประโยชนสงสด

ในการสงเสรมและสนบสนนศนยวจย กลมวจย และหนวยวจยหรอหองปฏบตการวจย ไปสการเปนศนยเชยวชาญเฉพาะทางนน สถาบนวจยและพฒนา มทส. ในฐานะเปนหนวยงานหลก ทท าหนาทด าเนนการและประสานงานดานวจย ตองการทราบวา มอะไรบางทจะเปนปจจยส าคญในการทจะท าใหการจดตงประสบความส าเรจ และแนวทางการบรหารจดการงบประมาณใหเปนไปอยางมประสทธภาพและเกดประโยชนสงสดควรเปนอยางไร จงไดมอบหมายใหคณะผวจยด าเนนการวจยเรองน เพอทจะน าผลจากการวจย ไปประกอบการก าหนดนโยบายเกยวกบศนยเชยวชาญเฉพาะทางเสนอมหาวทยาลยเพอพจารณาด าเนนการตอไป

1.2 วตถประสงคของกำรวจย 1.2.1 เพอส ารวจปจจยส าคญทมผลตอความส าเรจของการจดตงศนยเชยวชาญเฉพาะทาง มทส. 1.2.2 เพอศกษาแนวทางการบรหารจดการงบประมาณของศนยเชยวชาญเฉพาะทาง มทส.

1.3 ค ำถำมทใชในกำรวจย 1.3.1 ปจจยส าคญทมผลตอความส าเรจของการจดตงศนยเชยวชาญเฉพาะทาง มทส.

ประกอบดวยปจจยดานใดบาง และในแตละดานประกอบดวยปจจยส าคญอะไรบาง 1.3.2 แนวทางการบรหารจดการงบประมาณของศนยเชยวชาญเฉพาะทาง มทส. ใหเปนไปอยาง

มประสทธภาพและเกดประโยชนสงสดควรประกอบดวยการบรหารจดการดานใดบาง และในแตละดานมแนวทางในการบรหารจดการอยางไร

1.4 ขอบเขตของกำรวจย ในการวจยครงน คณะผวจยไดก าหนดขอบเขตดงน

1.4.1 ขอบเขตดำนผใหขอมลส ำคญ (key informants) ขอบเขตดานผใหขอมลส าคญ โดยแบงออกเปน 2 กลม เพอตอบค าถามวจยและ

วตถประสงค ทง 2 ขอ ดงน

4

1) ผใหขอมลส าคญส าหรบเกบรวบรวมขอมลเพอตอบค าถามวจยและวตถประสงคขอท 1 เปนหวหนาหรอนกวจยของศนยวจย กลมวจย และหนวยวจยหรอหองปฏบตการวจย ทมศกยภาพและมผลงานเปนทประจกษ เชน มจ านวนผลงานตพมพอยางตอเนอง ยนขอจดสทธบตรหรออนสทธบตร มสงประดษฐ ความลบทางการคา โปรแกรมคอมพวเตอร งานออกแบบ (ในระดบตนแบบหองปฏบตการ) งานบรการวชาการ และรางวลดานวจยทไดรบจากสถาบนหรอองคกรตางๆ ทงในและตางประเทศ เปนตน

2) ผใหขอมลส าคญส าหรบเกบรวบรวมขอมลเพอตอบค าถามวจยและวตถประสงคขอท 2 เปนหวหนาศนยวจยหรอนกวจยทมต าแหนงทางวชาการระดบศาสตราจารยหรอมความเชยวชาญทโดดเดน มลกษณะความเปนผน า สามารถสรางทมงานได มความคดรเรมสรางสรรค มศกยภาพและมผลงานวจยของศนยวจยเปนทประจกษ ทงในดานผลงานตพมพ สทธบตร สงประดษฐตาง ๆ รวมถงการบรการวชาการแกสงคม และรางวลดานวจยทไดรบจากสถาบนหรอองคกรตางๆ ทงในและตางประเทศ

1.4.2 ขอบเขตดำนเนอหำ คณะผวจยก าหนดขอบเขตดานเนอหาของการวจยครงน ดงน 1) ขอบเขตดานเนอหาของวตถประสงคขอ 1 คณะผวจยก าหนดขอบเขตปจจยส าคญทม

ผลตอความส าเรจในการจดตง CoE ภายใตตวชวดการบรหารจดการในสวนทเปนปจจยน าเขา ทเรยกวา “11M” ของวรช วรชนภาวรรณ (2552: 11-12; 2553: 2-4) ซงประกอบดวย (1) ปจจยดานคน (Man) (2) ปจจยดานเงน (Money) (3) ปจจยดานการบรหารจดการ (Management) (4) ปจจยดานวสดอปกรณ (Material) (5) ปจจยดานการตลาด (Market) (6) ปจจยดานคณธรรม (Morality) (7) ปจจยดานขอมลขาวสาร (Message) (8) ปจจยดานวธการ ระเบยบ แบบแผน หรอเทคนค (Method) (9) ปจจยดานเวลา (Minute) (10) ปจจยดานการประสานงาน (Mediation) และ (11) ปจจยดานการประเมนผลงาน (Measurement) โดยจะใชขอบเขตนเปนแนวทางในการวเคราะหขอมลทไดจากการสนทนากลม

2) ส าหรบวตถประสงคขอ 2 น ไมมการก าหนดขอบเขตของเนอหาเพอเปนแนวทางในการวเคราะหขอมล แตจะน าขอมลทไดจากการสมภาษณเชงลกมาจ าแนกตามเหตการณ ตามความเหมาะสมของสงทไดมา

5

1.5 นยำมศพททใชในกำรวจย ศนย เช ยวชาญเฉพาะทาง มทส . (Suranaree University of Technology’s Center of

Excellence: SUT’s CoE) หมายถง ศนยวจยของ มทส. ทประกอบดวยกลมนกวจยทมงเนนการท าวจยดานใดดานหนงเชงลกแบบมงเปา ผลตผลงานทสามารถตอบสนองตวชวดดานวจยของมหาวทยาลยอยางเตมท อาท การตพมพผลงานในวารสารวชาการทมคาผลกระทบการอางองสง การสรางสงประดษฐ/เทคโนโลยใหมเพอตอบโจทย/แกปญหา/เพมขดความสามารถในการแขงขนของประเทศ การผลตก าลงคนทมคณภาพสง การสรางเครอขายดานการวจยกบหนวยงานภายนอกทงในและตางประเทศ (ปรบปรงจาก สกอ., 2557: 52)

การบรหารจดการศนยเชยวชาญเฉพาะทาง มทส. หมายถง การด าเนนงาน หรอการปฏบตใด ๆ ของศนยเชยวชาญเฉพาะทาง และ/หรอเจาหนาทของศนยเชยวชาญเฉพาะทาง ทเกยวของกบคน สงของ และหนวยงาน (ปรบปรงจาก วรช วรชนภาวรรณ, 2559: 1-3)

ปจจยส าคญทมผลตอความส าเรจของการจดตงศนยเชยวชาญเฉพาะทาง มทส. หมายถง ตวชวดการบรหารจดการศนยเชยวชาญเฉพาะทางของ มทส. ในสวนทเปนปจจยน าเขา ทเรยกวา “11M” ประกอบดวย (1) ปจจยดานคน (Man) (2) ปจจยดานเงน (Money) (3) ปจจยดานการบรหารจดการ (Management) (4) ปจจยดานวสดอปกรณ (Material) (5) ปจจยดานการตลาด (Market) (6) ปจจยดานคณธรรม (Morality) (7) ปจจยดานขอมลขาวสาร (Message) (8) ปจจยดานวธการ ระเบยบ แบบแผน หรอเทคนค (Method) (9) ปจจยดานเวลา (Minute) (10) ปจจยดานการประสานงาน (Mediation) และ (11) ปจจยดานการประเมนผลงาน (Measurement) (ปรบปรงจาก วรช วรชนภาวรรณ, 2552: 11-12; 2553: 2-4)

ศนยวจย (Research Center: RC) หมายถง การรวมตวกนของคณาจารยและหรอนกวจยทมคณวฒปรญญาเอกตงแต 5 คนขนไป โดยมงบประมาณสนบสนนการท าวจยจากแหลงทนตาง ๆ ไมนอยกวา 3,000,000 บาทตอป และมผลงานเปนทประจกษ ไดแก ผลงานวจยตพมพ สทธบตรหรอ อนสทธบตร นวตกรรมหรอสงประดษฐ และการบรการวชาการทมผลกระทบอยางนอยในระดบชมชนหรอทองถนอยางตอเนอง (มทส., 2554: 1)

กลมวจย (Research Group: RG) หมายถง การรวมตวกนของคณาจารยและหรอนกวจยทมคณวฒปรญญาเอกตงแต 3 คนขนไป โดยมงบประมาณสนบสนนการท าวจยจากแหลงทนตาง ๆ ไมนอยกวา 1,500,000 บาทตอป และมผลงานเปนทประจกษ ไดแก ผลงานวจยตพมพ สทธบตรหรออนสทธบตร นวตกรรมหรอสงประดษฐ และการบรการวชาการทมผลกระทบอยางนอยในระดบชมชนหรอทองถนอยางตอเนอง (มทส., 2554: 1)

6

หนวยวจยหรอหองปฏบตการวจย (Research Unit: RU หรอ Research Laboratory: RL) หมายถง การรวมตวกนของคณาจารยและหรอนกวจยทมคณวฒปรญญาเอกตงแต 2 คนขนไป โดยมงบประมาณสนบสนนการท าวจยจากแหลงทนตาง ๆ ไมนอยกวา 500,000 บาทตอป และมผลงานเปนทประจกษ ไดแก ผลงานวจยตพมพ สทธบตรหรออนสทธบตร นวตกรรมหรอส งประดษฐ และการบรการวชาการทมผลกระทบอยางนอยในระดบชมชนหรอทองถนอยางตอเนอง (มทส., 2554: 2)

1.6 ประโยชนทไดรบจำกกำรวจย ไดปจจยส าคญทมผลตอความส าเรจของการจดตงศนยเชยวชาญเฉพาะทาง และไดแนวทางการ

บรหารจดการงบประมาณของศนยเชยวชาญเฉพาะทาง เพอน าเสนอมหาวทยาลยในการก าหนดนโยบายดานการบรหารจดการศนยเชยวชาญเฉพาะทางตอไป

7

บทท 2 เอกสำรและงำนวจยทเกยวของ

การน าเสนอในบทน เปนการน าเสนอเอกสารและงานวจยทเกยวของกบรปแบบการบรหาร

จดการทเหมาะสมของศนยเชยวชาญเฉพาะทาง มทส. โดยแบงการน าเสนอออกเปน 3 ตอน ประกอบดวย ตอนท 1 เปนการน าเสนอเกยวกบความเปนมาของศนยเชยวชาญเฉพาะทาง มทส. ตอนท 2 เปนการน าเสนอเกยวกบแนวคดทฤษฎทเกยวของกบการบรหารจดการ และตอนท 3 เปนการน าเสนอกรอบแนวคดในการวจย ตามรายละเอยด ดงตอไปน

2.1 ควำมเปนมำของศนยเชยวชำญเฉพำะทำง มทส. การน าเสนอในตอนน แบงการน าเสนอออกเปน 3 สวน ประกอบดวย (1) วสยทศน พนธกจ และ

ภารกจของ มทส. (2) ยทธศาสตรดานการวจยของ มทส. และ (3) จดก าเนดของศนยเชยวชาญเฉพาะทาง ตามรายละเอยด ดงตอไปน

2.1.1 วสยทศน พนธกจ และภำรกจของ มทส. มทส. เปนมหาวทยาลยในก ากบของรฐแหงแรกของประเทศไทย และเปนมหาวทยาลย

เฉพาะทางดานวทยาศาสตรและเทคโนโลยทกอตงขนเพอตอบสนองตอการผลตและพฒนาก าลงคนระดบสงดานวทยาศาสตรและเทคโนโลยซงจ าเปนตอการพฒนาประเทศ มทส. ไดก าหนด วสยทศน พนธกจ และภารกจไว ดงน (มทส., 2559: 9-11)

1) วสยทศน มทส. ไดก าหนดวสยทศนไววา “มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนารเปนสถาบนแหงการเรยนรทางดานวทยาศาสตรและเทคโนโลยชนเลศ และเปนทพงของสงคม” มทส. (2559: 9)

2) พนธกจ มทส. ไดก าหนดพนธกจไวดงน มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนารเปนมหาวทยาลยเฉพาะทางดานวทยาศาสตรและเทคโนโลย ทมงมนสรางสรรคผลงานวจย ปรบแปลงถายทอด และพฒนาเทคโนโลยเพอการพฒนาทยงยนของสงคม ผลตบณฑตทมคณภาพมความร และมคณธรรมน าปญญา ใหบรการวชาการและทะนบ ารงศลปะและวฒนธรรมโดยยดหลกความเปนอสระทางวชาการ และใชธรรมาภบาลในการบรหารจดการ (มทส., 2559: 10)

3) ภำรกจ มทส. มภารกจหลก 5 ประการ ประกอบดวย (1) ผลตและพฒนาก าลงคนระดบสงทางดานวทยาศาสตรและเทคโนโลย เพอตอบสนองตอความตองการในการพฒนาประเทศ (2) วจยและคนควาเพอ

8

สรางสรรคจรรโลงความกาวหนาทางวชาการ และการน าผลการวจยและพฒนาไปใชในการพฒนาประเทศ (3) ปรบแปลง ถายทอดและพฒนาเทคโนโลยทเหมาะสม เพอใหประเทศไทยพงพาตนเองทางเทคโนโลยเพอการพฒนาไดมากขน (4) ใหบรการทางวชาการแกประชาชนและหนวยงานตาง ๆ ทงภาครฐและภาคเอกชน และ (5) ทะนบ ารงศลปะและวฒนธรรมของชาตและของทองถ น โดยเฉพาะอย างย งศ ลปะ และวฒนธรรมของภาคตะวนออกเฉยงเหนอ” (มทส., 2559: 11)

2.1.2 ยทธศำสตรดำนกำรวจยของ มทส. จากภารกจล าดบท 2 ซงเปนภารกจดานวจยนน มทส. ไดก าหนดทศทางการวจยทชดเจน

และสอดคลองกบความตองการของทองถนและของประเทศ มสถาบนวจยและพฒนาเปนหนวยงานหลก ท าหนาทด าเนนการและประสานงานดานวจยของ มทส. (มทส., 2556) ประกอบกบการท มทส. ไดรบการคดเลอกใหเปน 1 ใน 9 มหาวทยาลยวจยแหงชาต ตามโครงการพฒนามหาวทยาลยวจยแหงชาตของส านกงานคณะกรรมการการอดมศกษา (สกอ.) (สกอ., 2552) มทส. โดยสถาบนวจยและพฒนา ไดจดท าแผนยทธศาสตรเพอแสดงใหเหนถงแนวทางการขบเคลอนมหาวทยาลยสการเปนมหาวทยาลยวจยแหงชาต ดวยการก าหนดยทธศาสตรดานการวจยไวสามมต ประกอบดวย

มตยทธศำสตรท 1 กำรสรำงองคควำมรท มคณภำพระดบโลก ประกอบดวย 3 ยทธศาสตร ไดแก (1) การเพมผลงานและบคลากรทมศกยภาพสงดานการวจยแบบกาวกระโดดในทกระดบ (2) การเสรมสรางความรวมมอและการเพมขดความสามารถดานการวจยในระดบชาตและนานาชาตในสาขาทมศกยภาพสง และ (3) การสนบสนนทรพยากรดานการวจยตามศกยภาพของกลมวจยและนกวจยทผลตผลงานสอดคลองตามตวชวดการเปนมหาวทยาลยวจยแหงชาต

มตยทธศำสตรท 2 กำรบรหำรจดกำรวจยท มประสทธภำพและธรรมำภบำล ประกอบดวย 4 ยทธศาสตร ไดแก (1) การสรางระบบบรหารจดการทเขมแขงและปรบปรงโครงสรางพนฐาน (infrastructure) ดานการวจย (ครภณฑวจย) เพมเตม บนพนฐานของระบบเดมทมอยแลว ใหมประสทธภาพมากขน โดยไมกระทบภารกจและผลผลตดานการเรยนการสอนและดานอนๆ (2 ) การประชาสมพนธผลงานวจยในเชงรก ทงภายในองคกร ในประเทศ และตางประเทศ เพอใหเกดการใชประโยชนผลงานวจยอยางเปนรปธรรม (3 ) การพฒนาศกยภาพนกวจยรนใหม ตลอดจนประสทธภาพการปฏบตงานของบคลากรสายสนบสนนการวจย และ (4) การสรางวฒนธรรมองคกรของการมสวนรวมเชงรกตามบทบาทหนาทและความเชยวชาญ

9

มตยทธศำสตรท 3 กำรแกปญหำของชำตอยำงเปนรปธรรม ประกอบดวย 2 ยทธศาสตร ไดแก (1) การสรางและพฒนานวตกรรมและเพมขดความสามารถระบบการบรการวชาการและการปรบแปลงถายทอดเทคโนโลยใหมประสทธภาพอยางกวางขวาง และ (2) การวจยเพอการแกปญหาของชาตและการวจยสถาบนเพอการพฒนาประสทธภาพองคกร

จากมตยทธศาสตรและยทธศาสตรขางตน ไดมการก าหนดมาตรการการด าเนนงานซ งเขยนเปนแผนทยทธศาสตร (strategic map) เพอการขบเคลอนเปนมหาวทยาลยวจยแหงชาต ไวดงตารางท 2.1 ตารางท 2.1 แผนทยทธศาสตรเพอการขบเคลอนเปนมหาวทยาลยวจยแหงชาต

มตยทธศาสตร ยทธศาสตร มาตรการ

1. การสรางองคความร ทมคณภาพระดบโลก

1. การเพมผลงานและบคลากรทมศกยภาพสงดานการวจยแบบกาวกระโดดในทกระดบ

1) จดสรรงบประมาณเพอระดมนกวจย ทมศกยภาพสง เชน นกวจยหลงปรญญาเอก นกวจยแลกเปลยนกบองคกรทมขอตกลงความรวมมอ สถาบนในเครอขายอดมศกษา นกศกษาบณฑตศกษา ศาสตราจารย อาคนตกะ เปนตน

2. เสรมสรางความรวมมอและเพมขดความสามารถดานการวจยในระดบชาตและนานาชาตในสาขาทมศกยภาพสง

2) เพมจ านวนนกศกษาและอาจารยตางชาตในสาขาทมความเขมแขง

3) การเปดหลกสตรใหมนานาชาต ในสาขาทมความพรอมดานบคลากรและมความเขมแขง โดยเฉพาะในระดบบณฑตศกษา

4) จดประชมวชาการนานาชาตอยางตอเนอง เพอสราง พฒนา และกระชบความสมพนธระหวางเครอขาย

5) ใชขอตกลงความรวมมอ (MOU) ทมอยใหเกดประโยชนสงสด

6) การจดหาผเชยวชาญทางภาษาเพอตรวจทานบทความวจยกอนสงตพมพในวารสารวชาการระดบนานาชาต

10

ตารางท 2.1 (ตอ)

มตยทธศาสตร ยทธศาสตร มาตรการ

1. การสรางองคความร ทมคณภาพระดบโลก (ตอ)

3. สนบสนนทรพยากรดานการวจยตามศกยภาพของกลมวจยและนกวจยทผลตผลงานสอดคลองตามตวชวดการเปนมหาวทยาลยวจยแหงชาต

7) ประเมนศกยภาพของกลมวจยและนกวจยเพอจดสรรทรพยากรวจยตามศกยภาพและความสามารถในการผลตผลงานทสอดคลองตวชวด และจดท าระบบประเมนทชดเจนและโปรงใส เพอใหสามารถพฒนากลมวจยใหเปนศนยวจยแหงชาตไดในอนาคต

8) กระจายอ านาจดานการบรหารจดการไปยงกลมวจย โดยตดตามผลการด าเนนงานและผลงานเปนระยะ ๆ (post auditing)

2. การบรหารจดการวจยทมประสทธภาพและธรรมาภบาล

4. สรางระบบบรหารจดการทเขมแขงและปรบปรงโครงสรางพนฐานดานการวจย (ครภณฑวจย) เพมเตม บนพนฐานของระบบเดมทมอยแลว ใหมประสทธภาพมากขน โดยไมกระทบภารกจและผลผลตดานการเรยนการสอนและดานอนๆ

9) ตงคณะกรรมการบรหารโครงการมหาวทยาลยวจยแหงชาตซงมอธการบดเปนประธานเพอปรบปรงระบบบรหารการวจย การจดหาครภณฑดานการวจยเพมเตม และก าหนดแผนปฏบตการวจยทสามารถตดตามและประเมนผลไดดวยระบบเทคโนโลยสารสนเทศ โดยสามารถบรหารกลไกตาง ๆ อยางครบวงจร ตลอดจนมผจดการโครงการ เพอประสานงานกบระบบตาง ๆ ของมหาวทยาลยไดตลอดเวลา

11

ตารางท 2.1 (ตอ)

มตยทธศาสตร ยทธศาสตร มาตรการ

2. การบรหารจดการวจยทมประสทธภาพและธรรมาภบาล (ตอ)

5. ประชาสมพนธผลงานวจยในเชงรก ทงภายในองคกร ในประเทศ และตางประเทศ เพอใหเกดการใชประโยชนผลงานวจยอยางเปนรปธรรม

10) ปรบปรงเวบไซตใหเปนสากลและทนสมย โดยมขอมลดานตาง ๆ และดานการวจยของมหาวทยาลยอยางครบถวน

11) ประชาสมพนธผลงานวจยในสอตาง ๆ ทงภายในและตางประเทศ ทงทางตรงและทางออม

12) การเขาสการจดล าดบ QS university ranking และอน ๆ โดยเรว

6. พฒนาศกยภาพนกวจยรนใหม ตลอดจนประสทธภาพการปฏบตงานของบคลากรทสนบสนนการวจย

13) ปรบปรงหลกสตรใหทนสมยอยางตอเนอง จดใหมการประชม เชงปฏบตการ หลกสตรระยะสน การอบรมสมมนาทเกยวของกบการวจย การบรหารและบรการเครองมอวจย

14) สรางแรงจงใจและการตอบแทนผลงานวจย การใหการสนบสนนและการบรการทรวดเรวมคณภาพ

7. การสรางวฒนธรรมองคกรการมสวนรวมเชงรกตามความบทบาทหนาทและความเชยวชาญ

15) สรางบรรยากาศและวฒนธรรมองคกรทสงเสรมความรวมมอภายในองคกรอยางมเปาหมายในทกระดบ (SUT core values) เพอยกระดบการท างานโดยมงเนนผลงานและคณภาพวชาการและดานการวจยของมหาวทยาลยอยางชดเจน

12

ตารางท 2.1 (ตอ)

มตยทธศาสตร ยทธศาสตร มาตรการ

3. การแกปญหาของชาตอยางเปนรปธรรม

8. สรางและพฒนานวตกรรมและเพมขดความสามารถระบบการบรการวชาการและการปรบแปลงถายทอดเทคโนโลยใหมประสทธภาพอยางกวางขวาง

16) การสรางกลไกในการพฒนาโจทยวจย 17) เพมศกยภาพของเทคโนธานและส านก

วชาใหมความเขมแขง โดยมระบบสนบสนนการวจยตอยอดเพอการใชประโยชนในภาคการผลตอยางจรงจง

18) สรางแรงจงใจในการเชอมโยงผลงานวจยกบการบรการวชาการและการปรบแปลงถายทอดเทคโนโลย (ผผลตพบผใชผลงานวจย)

9. การวจยเพอการแกปญหาของชาตและการวจยสถาบนเพอการพฒนาประสทธภาพองคกร

19) แตงตงคณะกรรมการตดตามและประเมนผลการด าเนนงาน

20) การประเมนความตองการจ าเปน (need assessment) ของหนวยรบบรการหรอผใชผลงานวจย

ทมา: ดดแปลงจาก สกอ. (2552: 17-19)

จากแผนทยทธศาสตรเพอการขบเคลอนเปนมหาวทยาลยวจยแหงชาต ในมตยทธศาสตร ท 1 การสรางองคความรทมคณภาพระดบโลก ในยทธศาสตรท 3 ของมตน เปนยทธศาสตรเกยวกบการสนบสนนทรพยากรดานการวจยตามศกยภาพของกลมวจยและนกวจยทผลตผลงานสอดคลองกบตวชวดการเปนมหาวทยาลยวจยแหงชาต โดยมมาตรการส าหรบการด าเนนงานในยทธศาสตรน รวม 2 มาตรการ ไดแก มาตรการท 7 ประเมนศกยภาพของกลมวจยและนกวจยเพอจดสรรทรพยากรวจยตามศกยภาพและความสามารถในการผลตผลงานทตอบสนองตวชวด และจดท าระบบประเมนทชดเจนและโปรงใส เพอใหสามารถพฒนากลมวจยใหเปนศนยวจยเชยวชาญไดในอนาคต และ มาตรการท 8 กระจายอ านาจดานการบรหารจดการไปยงกลมวจย โดยตดตามผลการด าเนนงานและผลงานเปนระยะ ๆ (สกอ., 2557: 52)

13

2.1.3 จดก ำเนดของศนยเชยวชำญเฉพำะทำง ในชวง 3 ปของการด าเนนงานตามโครงการพฒนามหาวทยาลยวจยแหงชาต

(ปงบประมาณ พ.ศ. 2554-2556) มทส. ไดใหความส าคญกบการพฒนาบคลากรวจยและการสรางกลไกใหคณาจารยของ มทส. รวมตวกนเปนศนยวจย กลมวจย และหนวยวจยหรอหองปฏบตการวจย โดยสนบสนนการท างานในลกษณะพหวทยาการใหมากขน รวมถงการใหความส าคญกบการด าเนนมาตรการเชงรกทสามารถเพมผลผลตดานวจยอยางกาวกระโดด โดยเฉพาะผลงานวจยทสอดคลองกบตวชวดของโครงการฯ เชน ผลงานวจยตพมพในวารสารวชาการระดบนานาชาต ผลงานวจยทสามารถน าไปใชประโยชนตอชมชนและสงคม การรบผดชอบตอสงคม เปนตน ซงการด าเนนงานในระยะท 1 น นบวาประสบความส าเรจในระดบดมาก (สกอ., 2557: 36-51)

ในระยะท 2 คณะกรรมการบรหารโครงการมหาวทยาลยวจยแหงชาตของ มทส. ไดใหความส าคญกบการด าเนนงานทตอบสนองการเปนมหาวทยาลยทสอดคลองกบเปาหมายของโครงการฯ คอ การท าใหมหาวทยาลยเทคโนโลยสรนารเปนมหาวทยาลยวจยแหงชาตทมคณภาพระดบโลกอยางแทจรง มทศทางและอตลกษณ มศนยวจยทมความเปนเล ศ มการผลตก าลงคนระดบสง มบทบาทการเปนผน าทางปญญา และมจตส านกในการรบใชและรบผดชอบตอสงคม คณาจารยท างานวจยและนวตกรรมเชงลก เพอตอบโจทย/ปญหาของประเทศ ท าใหไดผลงานวจย/นวตกรรมทมคณภาพ สามารถตพมพไดในวารสารทมผลกระทบการอางองสง (high impact factor) เปนทยอมรบในวงการวจยและวชาการระดบนานาชาต ท าใหเกดผลกระทบในดานการน าไปใชประโยชนเชงประยกตในภาคการผลตจรง การพฒนาเศรษฐกจและสงคมของประเทศ โดยเฉพาะอยางยง การสงเสรมและสนบสนนศนยวจย กลมวจย และหนวยวจยหรอหองปฏบตการวจยใหไปสการเปนศนยเชยวชาญเฉพาะทาง (Center of Excellence: CoE) ทสามารถผลตผลงานวจยทมประโยชนและมผลกระทบสงตอการพฒนาและการแขงขนไดของประเทศ (สกอ. 2557: 52) โดยมขนตอนการพฒนาดงภาพท 2.1

14

หมายเหต * หมายถง ศนยเชยวชาญเฉพาะทาง (Center of Excellence: CoE) ในการวจยครงน ภาพในอนาคตของ CoE คอ ศนยวจยทประกอบดวยกลมนกวจยทมงเนนการท าวจย

ดานใดดานหนงเชงลกแบบมงเปา ผลตผลงานทสามารถตอบสนองตวชวดดานวจยของมหาวทยาลยอยางเตมท อาท การตพมพผลงานในวารสารวชาการทมคาผลกระทบการอางองสง การสรางสงประดษฐ/เทคโนโลยใหมเพอตอบโจทย/แกปญหา/เพมขดความสามารถในการแขงขนของประเทศ การผลตก าลงคนทมคณภาพสง การสรางเครอขายดานการวจยกบหนวยงานภายนอกทงในและตางประเทศ

จากทกลาวมาทงหมด เปนทมาของ CoE ท มทส. มความประสงคจะใหเกดขนในชวงระยะท 2 ของการเปนมหาวทยาลยวจยแหงชาต แตอยางไรกตาม เพอใหมความพรอมในทก ๆ ดาน จงควรมการศกษาถงปจจยส าคญทมผลตอความส าเรจในการจดตงศนยเชยวชาญเฉพาะทาง รวมถงแนวทางการบรหารจดการงบประมาณของศนยเชยวชาญเฉพาะทาง กอนด าเนนการจดตงศนยเชยวชาญเฉพาะทางอยางเปนรปธรรมตอไป

Researchers

Research Center/Group/Unit

Research Cluster

Research Academy*

Human Capital

Adaptive Capacity

Technology Innovation

Value

ภาพท 2.1 แนวทางการพฒนาศนยวจย กลมวจย และหนวยวจย/หองปฏบตการวจย

ทมา: สรปภาพรวมผลการด าเนนงานโครงการพฒนามหาวทยาลยวจยแหงชาต “มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร” (สกอ., 2557: 53)

15

2.2 แนวคดทฤษฎทเกยวของกบกำรบรหำรจดกำร การน าเสนอในสวนน แบงออกเปน 5 สวน ประกอบดวย สวนท 1 เปนการน าเสนอเกยวกบ

ความหมายของการบรหารจดการ สวนท 2 เปนการน าเสนอเกยวกบววฒนาการแนวคดทางการบรหารจดการ สวนท 3 เปนการน าเสนอเกยวกบแนวคดทางการบรหารจดการ สวนท 4 เปนการน าเสนอเกยวกบองคประกอบของการบรหารจดการ และสวนท 5 เปนการน าเสนอเกยวกบปจจยทมอทธพลตอการบรหารจดการ โดยในแตละสวนมรายละเอยด ดงน

2.2.1 ควำมหมำยของกำรบรหำรจดกำร ค าวา “บรหารจดการ” มาจากค าหลก 2 ค า คอ “บรหาร” และ “จดการ” ซงทง 2 ค าม

ความหมายตามทปรากฏในพจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. 2542 ดงน ค าวา “บรหาร” เปนค ากรยา มหลายความหมาย ไดแก ออกก าลง ปกครอง ด าเนนการ

จดการ (ราชบณฑตยสถาน, 2546: 609) ในขณะทค าวา “จดการ” เปนค ากรยาเชนเดยวกน มความหมายวา สงงาน ควบคมงาน ด าเนนการ (ราชบณฑตยสถาน, 2546: 298)

หากพจารณาจากค า ในภาษา องกฤษ พบว า ค าว า “บรหาร” มาจากค าว า “administrative” ซงหมายถง สงทสมพนธกบการจดการและงานซงจ าเปนตองมการควบคมการการบรหารงานใหเปนไปตามแผนหรอการจดการอยางเปนระบบ เชน การบรหารงาน การบรหารปญหา เปนตน (dictionary.cambridge.org, online) ในขณะท ค าวา “การจดการ” มาจากค าวา “management” ซงหมายถง การควบคมหรอการจดการบางสงอยางเปนระบบ (dictionary. Cambridge.org, online)

เมอพจารณาจากต าราทางดานการบรหาร ศจ อนนตนพคณ (2542: 1) ไดสรปความหมายจากนกวชาการตาง ๆ ไววา “การบรหาร” หมายถง ศลปะของการท างานใหบรรลเปาหมายโดยอาศยบคคลอนเปนผท า บางครงใชค าวา “การจดการ” แทน เนองจากทงสองค ามาจากค าภาษาองกฤษทมความหมายเชนเดยวกนคอ “administration” และ “management” แตในการใช นยมใชตางกน “administration” นยมใช เกยวกบเรองนโยบาย และนยมใช ในการบรหารราชการ สวน “management” เปนการน านโยบายไปปฏบตเปนสวนใหญและนยมใชในการบรหารธรกจ

ในขณะท โชต บดรฐ (2558: 3) ไดสรปความหมายจากนกวชาการตาง ๆ ไววา “การบรหาร” เปนกระบวนการของกจกรรมทตอเนองและประสานงานกนโดยทกฝายเขามาชวยเพอใหบรรลจดมงหมายขององคการ

วรช วรชนภาวรรณ (2559: 1-3) กลาวถง ค าวา การบรหาร (administration) และค าวา การจดการ (management) ไวดงน

16

ค าวา การบรหาร (administration) มรากศพทมาจากภาษาลาตน “administatrae” หมายถง ชวยเหลอ (assist) หรออ านวยการ (direct) การบรหารมความสมพนธหรอมความหมายใกลเคยงกบค าวา “minister” ซงหมายถง การรบใชหรอผรบใช หรอผรบใชรฐ คอ รฐมนตร ส าหรบความหมายดงเดมของค าวา administer หมายถง การตดตามดแลสงตาง ๆ สวนค าวา การจดการ (management) นยมใชในภาคเอกชนหรอภาคธรกจซงมวตถประสงคในการจดตงเพอมงแสวงหาก าไร (profits) หรอก าไรสงสด (maximum profits) ส าหรบผลประโยชนทจะตกแกสาธารณะถอเปนวตถประสงครองหรอเปนผลพลอยได (by product) เมอเปนเชนน จงแตกตางจากวตถประสงคในการจดตงหนวยงานภาครฐทจดตงขนเพอใหบรการสาธารณะทงหลาย (public services) แกประชาชน การบรหารภาครฐทกวนนหรออาจเรยกวา การบรหารจดการ (management administration) เกยวของกบภาคธรกจมากขน…(วรช วรชนภาวรรณ, 2559: 1-2)

นอกจากน วรช วรชนภาวรรณ (2559: 2-3) ไดกลาวถงความหมายของ “การบรหาร” ทบางครงเรยกวา “การบรหารจดการ” ไว 2 แนวทาง โดยความหมายแรก เปนการน า “ปจจยทมสวนส าคญตอการบรหาร” มาเปนแนวทางในการใหความหมาย ซงในทน “การบรหารหรอการบรหารจดการ” หมายถง การด าเนนงาน หรอการปฏบตใด ๆ ของหนวยงานภาครฐ และ/หรอเจาหนาทของรฐ (ถาเปนหนวยงานภาคเอกชน หมายถง ของหนวยงาน และ/หรอบคคล) ทเกยวของกบคน สงของ และหนวยงาน เชน (1) การบรหารคน (man) (2) การบรหารเงน (money) (3) การบรหารวสดอปกรณ (material) (4) การบรหารงานทวไป (management) (5) การบรหารการใหบรการประชาชน (market) (6) การบรหารคณธรรม (morality) (7) การบรหารขอมลขาวสาร (message) (8) การบรหารเวลา (minute) และ (9) การบรหารการวดผล (measurement) เปนตน

ความหมายทสอง เปนการน า “กระบวนการบรหาร” มาเปนตวก าหนดแนวทางการใหความหมาย ในทน “การบรหารหรอการบรหารจดการ” หมายถง การด าเนนงาน หรอการปฏบตใด ๆ ของหนวยงานภาครฐ และ/หรอเจาหนาทของรฐ (ถาเปนหนวยงานภาคเอกชน หมายถง ของหนวยงาน และ/หรอบคคล) ทเกยวของกบคน สงของ และหนวยงาน โดยครอบคลมเรองตาง ๆ เชน (1) การบรหารนโยบาย (policy) (2) การบรหารอ านาจหนาท (authority) (3) การบรหารคณธรรม (morality) (4) การบรหารทเกยวของกบสงคม (society) (5) การวางแผน (planning) (6) การจดองคการ (organizing) (7) การบรหารทรพยากรมนษย (staffing) (8) การอ านวยการ (directing) (9) การประสานงาน (coordinating) (10) การรายงาน (reporting) และ (11) การงบประมาณ (budgeting)

17

จากความหมายทกลาวถงทงหมดขางตน แสดงใหเหนวา “การบรหาร (administration)” และ “การจดการ (management)” เปนค าทมความหมายใกลเคยงกน สามารถใชแทนกนได “การบรหาร” นยมใชในภาครฐ สวน “การจดการ” นยมใชในภาคเอกชนหรอภาคธรกจ นอกจากน “การบรหาร” บางครงกเรยกวา “การบรหารจดการ” การใหความหมายของ “การบรหารจดการ” นน ไดมการน าหลกวชาการดานการบรหาร มาเปนกรอบในการก าหนดความหมายเพอใหความหมายครอบคลมเนอหาสาระส าคญทเกยวกบการบรหาร ชดเจน เขาใจงาย เปนวชาการ และมกรอบแนวคด โดยหลกวชาการดานบรหารทน ามาก าหนดความหมาย ม 2 แนวทางคอ “ปจจยทมสวนส าคญตอการบรหาร” และ “กระบวนการบรหาร”

ส าหรบการวจยเรองน คณะผวจยเลอกใชค าวา “การบรหารจดการ” โดยความหมายของ “การบรหารจดการ” ในการวจยเรองน ดดแปลงจากวรช วรชนภาวรรณ (2559: 1-3) เนองจาก มความครอบคลมความหมายทกลาวถงกอนหนานทงหมด ดงน

การบรหารจดการ หมายถง การด าเนนงาน หรอการปฏบตใด ๆ ของหนวยงาน และ/หรอเจาหนาทของหนวยงาน ทเกยวของกบคน สงของ และหนวยงาน

2.2.2 ววฒนำกำรแนวคดในกำรบรหำรจดกำร จากการศกษาเอกสารทเกยวของกบววฒนาการแนวคดในการบรหารจดการ ไดมการสรป

ววฒนาการของการบรหารจดการไว 4 ชวงเวลา ไดแก ชวงระยะเวลากอนเรมแรก (pre classical period) ชวงระยะเรมแรก (classical period) ชวงแนวคดดานมนษยสมพนธ (human relations movement) และชวงระยะเวลาปจจบน (modern organization theory) โดยแตละชวงเวลา สรปได ดงน (โชต บดรฐ, 2558: 33-43)

1) ชวงระยะเวลำกอนเรมแรก การบรหารจดการในชวงนไมไดมการก าหนดและจ าแนกการจดการดานบคลากร

ออกมาเปนระบบและเตมรปแบบอยางชดเจน แตมนกคดทางการบรหารไดเสนอแนวคดในการดแลรกษาบคลากรในองคการ ไดแก Robert Owen (1771-1858) และ Charles Babbage (1792-1871)

Robert Owen (1771-1858) เปนนกอตสาหกรรมทมชอเสยงในสมยการปฏวตอตสาหกรรม เปนผทบกเบกในการตระหนกถงความส าคญของการบรหารจดการ ไดพยายามใหมการลดระยะเวลาในการท างานของพนกงานลง พรอมทงเสนอใหมการปองกนการใชแรงงานเดกทอายต ากวา 10 ป และไดพยายามปรบปรงสภาพความเปนอยของคนงานใหดขน

Charles Babbage (1792-1871) เปนนกคณตศาสตรทมชอเสยงชาวองกฤษจนไดรบสมญานามวา เปนบดาของการค านวณสมยใหม ซงมความสนใจเกยวกบการจดการองคการและการ

18

บรหารงานบคคล และมความเชอในความคดของ Adam Smith ในดานการผลตทตองแบงงานกนท า เพอใหเกดความช านาญเฉพาะดาน นอกจากน Babbage ยงเปนผรเรมความคดเกยวกบการใหรางวล โดยไดเสนอแผนการแบงผลก าไรออกเปน 2 สวน สวนแรก พนกงานจะไดโบนสจากการเสนอค าแนะน าทดในการท างาน ซงกระตนใหพนกงานมความคดสรางสรรคและกลาแสดงออก และสวนทสอง คาจางของพนกงานขนอยกบก าไรของโรงงาน ซงจะชวยกระตนใหพนกงานปฏบตงานอยางเตมความสามารถเพอใหไดผลตอบแทนสง โดยวธการนจะสงผลตอการเพมผลตภาพรวมขององคการ

2) ชวงระยะเรมแรก การบรหารจดการในชวงเวลานสวนใหญเปนการบรหารตามหลกวทยาศาสตรหรอการ

บรหารทมหลกเกณฑ เนองจากตองการเพมประสทธภาพของการผลต ไดมการคนหาวธการและเทคนคการท างานทจะชวยเพมประสทธภาพในการผลต หาทางปองกนการสนเปลอง ขจดความไมยตธรรม และดแลสวสดการ นกคดทางการบรหารทส าคญในชวงเวลาน ไดแก Frederick Winslow Taylor (1856-1915) และ Henri L. Gantt (1861-1919)

Frederick Winslow Taylor (1856-1915) เปนวศวกรชาวอเมรกน ไดรบการยกยองใหเปน “บดาแหงการบรหารตามหลกวทยาศาสตร” “บดาแหงการบรหารอยางมหลกเกณฑ” ซง Taylor มความเชอวา งานบรหารทกอยางตองกระท าโดยมหลกเกณฑ มการวเคราะหศกษาโดยรอบคอบเพอใหไดวธทดทสด และน าวธนนมาใชบรหารงาน เพอใหงานมประสทธภาพเกดประโยชนสงสดกบทกฝายทเกยวของ (ศจ อนนตนพคณ 2542: 6) Taylor ไดพยายามหาวธการทดทสด (one best way) ในการปฏบตงานใหมประสทธภาพ โดยไดเสนอหลกการทางวทยาศาสตรไว 4 ประการ ดงน (1) ศกษาแตละสวนของงานในเชงวทยาศาสตรและพฒนาวธการท างานทดทสดส าหรบแตละงาน (2) คดเลอกและฝกหดคนงานโดยใชวธการทางวทยาศาสตร เพอใหสามารถท างานของตนไดอยางถกหลกการและมประสทธภาพ (3) รวมมอกนท างานอยางเตมท เพอใหแนใจวาไดใชวธการท างานอยางเหมาะสม และ (4) แบงงานและความรบผดชอบโดยฝายจดการทรบผดชอบงานดานการวางแผนวธการท างาน โดยใชหลกการทางวทยาศาสตรใหคนงานเปนผลงมอปฏบตตามนน

Henri L. Gantt (1861-1919) เปนผทท างานกบ Taylor อยางใกลชด Gantt มผลงานทรจกกนเปนทแพรหลายคอ Gantt-chart ซงเปนการก าหนดตารางเวลาและกจกรรมทใชประกอบการวางแผนจดเวลาและควบคมการท างานของโครงการ นอกจากน Gantt ยงไดเสนอแนวคดเกยวกบการจงใจพนกงานโดยการใหรางวลพเศษแกหวหนางาน เมอคนงานสามารถปฏบตงานไดตามแผนทวางไว เพอกระตนใหหวหนางานดแลพนกงานทมปญหาในการท างาน

19

3) ชวงแนวคดดำนมนษยสมพนธ การบรหารจดการในชวงเวลาน เปนการบรหารตามแนวคดดานมนษยสมพนธ

ผบกเบกแนวคดดานน ไดแก Hugo Hunsterberg (1863-1916) , Mary Parker Gollett (1868-1933), Abraham Maslow (1908-1970) และ Douglas McGregor (1906-1964)

Hugo Hunsterberg (1863-1916) เปนนกจตวทยาชาวเยอรมนทใหความสนใจเปนพเศษในสภาพแวดลอมทสงเสรมใหการท างานดทสดของแตละบคคล และพยายามหาวธการทจะใหคนงานปฏบตตามทฝายบรหารตองการ

Mary Parker Gollett (1868-1933) เปนนกพฤตกรรมศาสตรหวกาวหนาทใหความสนใจศกษาการพลวตของกลม (group dynamics) การแบงอ านาจ (power sharing) การแกไขความขดแยง (conflict resolution) และบรณาการของระบบองคการ (integration of organizational systems)

Abraham Maslow (1908-1970) เปนนกวชาการทใหความสนใจกบธรรมชาตและพฤตกรรมของมนษยในองคการ โดยไดตงสมมตฐานเกยวกบธรรมชาตของมนษยไว 3 ประการ คอ (1) มนษยทกคนมความตองการอยางตอเนองทไมมทางบรรลไดหมด เมอความตองการใดไดรบการบ าบดแลวบคคลจะมความตองการใหมเกดขน (2) พฤตกรรมจะเปนผลมาจากความตองการ โดยทบคคลจะแสดงพฤตกรรมเพอใหบรรลความตองการในขณะนน (3) ความตองการของบคคลสามารถจดใหอยในล าดบขนต าสดไปหาสงสด เมอบคคลไดรบการตอบสนองในความตองการขนหนงเขากจะเกดความตองการในขนถดไป Maslow ไดแบงความตองการของมนษยออกเปน 5 ล าดบขน ซง โชต บดรฐ (2558: 39) สรปไว ดงน

(1) ความตองการทางดานรางกาย (physical needs) เปนความตองการขนพนฐานทแตละบคคลมอยในตวเอง เชน อาหาร น า ทอยอาศย และการพกผอน (2) ความตองการความปลอดภย (safety needs) เปนความตองการทแตละบคคลตองการทจะปราศจากอนตรายทางกายและความกลวทจะสญเสยงาน (3) ความตองการทางสงคม (social needs) คอการมเพอนรวมงานทมความเปนมตร มความสมพนธอนดงามกบเพอนรวมงาน (4) ความตองการการยกยอง (esteem needs) คอการมความรบผดชอบงานทมความส าคญสง ไดรบค าชมเชยและการยอมรบจากหวหนางาน และไดเลอนต าแหนงหนาทการงานทมสถานภาพสงขน และ (5) ความตองการความส าเรจในชวต (self-actualization needs) ไดแก ลกษณะการท างานทมความยดหยนและมอสระสง การใหมสวนรวมในการตดสนใจ และงานมความคดรเรมสรางสรรค (โชต บดรฐ, 2558: 39)

20

Douglas McGregor (1906-1964) เปนศาสตราจารยประจ าสถาบนเทคโนโลยแหงแมสซาซเซตส ไดกลาวถงแนวทางในการบรหารจดการบคคลภายในองคการของผจดการ และไดสรางสมมตฐานทเรยกวา “ทฤษฎ X และทฤษฎ Y” โดยทฤษฎ X มสมมตฐานในทางลบวา คนงานเกยจคราน มความทะเยอทะยานต า ชอบใหบงคบและลงโทษเพอทจะท างาน และมงสนใจแตเพยงผลตอบแทนทเปนวตถประสงคและความมนคงปลอดภยเทานน ในขณะททฤษฎ Y มสมมตฐานในทางบวกวา คนงานทมวฒภาวะสง มความสามารถทจะควบคมตนเองได มความรบผดชอบ มความคดรเรมสรางสรรค และมความตองการในระดบทสงตามล าดบขนความตองการของ Maslow

4) ชวงระยะเวลำปจจบน การเปลยนแปลงทเกดขนในอดตสงผลตอพฒนาการของการบรหารจดการของ

องคการปจจบน มการเปลยนแปลงแนวคดทวา บคลากรเปนเพยงปจจยการผลตอยางหนงขององคการ มายอมรบวาบคลากรถอเปนทรพยากรทส าคญทสดในองคการ สงผลใหเกดการเปลยนแปลงและการขยายขอบเขตของวชาการบรหารงานบคคลทงในทางลกและทางกวาง ตลอดจนมการเปลยนการเรยกชอจาก การบรหารงานบคคล (personnel administration) มาเปนการบรหารทรพยากรมนษย (human resource management)

จากววฒนาการความเปนมาของการบรหารจดการขางตน แสดงใหเหนวา ในชวงเรมตนไมไดมการก าหนดและจ าแนกการจดการดานบคลากรออกมาอยางเปนระบบ ตอมาเรมใหความส าคญกบบคลากร มการศกษาการบรหารจดการบคคล ศกษาวธการทจะท าใหบคคลสามารถเพมประสทธภาพและประสทธผลในการท างาน ตอมากเปนการใหความส าคญกบทรพยากรมนษยมากขนในชวงของการบรหารทมแนวคดดานมนษยสมพนธ และในชวงระยะเวลาปจจบน การบรหารจดการองคการถอวา บคลากรเปนทรพยากรทส าคญทสดในองคการ

2.2.3 แนวคดทำงกำรบรหำรจดกำร (management concepts) การน าเสนอในสวนน แบงการน าเสนอออกเปน 3 สวนยอยประกอบดวย แนวคดการ

บรหารจดการทมหลกเกณฑ (scientific management) แนวคดการบรหารจดการแบบมนษยสมพนธ (human relations) และแนวคดการบรหารจดการสมยใหม ตามรายละเอยด ดงน

1) แนวคดกำรบรหำรจดกำรทมหลกเกณฑ โชต บดรฐ (2558: 43-50) และวนชาต มชย (2552: 32-39) ไดกลาวถง แนวคดของ

Frederick Winslow Taylor และ Henri Fayol สรปไดวา แนวคดทางการบรหารทมหลกเกณฑของ Taylor มพนฐานอยบนหลกการทส าคญ 4 ประการ ไดแก (1) การคดคนและก าหนดสงทดทสด (2) การคดเลอกและพฒนาคนงาน (3) การพจารณาอยางรอบคอบเกยวกบวธท างานควบคกบการพจารณาคนงาน และ (4) การประสานงานอยางใกลชดระหวางผบรหารและคนงาน ผบรหารตาม

21

แนวคดของ Taylor จะมความเปนผน าอยางแทจรง ตองรบภาระหนกกวาคนงาน ตองใชสมองคดวเคราะหปญหาของกลม จดเตรยมและก าหนดวธการท างานทดกวา งายกวา และไดผลมากกวาใหกบกลม

ส าหรบ Fayol ไดเขยนหลกการบรหารจากประสบการณการเปนนกบรหารมาเปนเวลานาน สรปไดเปน 3 สวน คอ (1) หนาทเกยวกบการบรหาร (management functions) หนาททางการบรหารแบงได 5 ประการ ไดแก การวางแผน (Planning) การจดองคการ (organizing) การบ งคบบญชาส ง การ (commanding) การประสานงาน (coordinating) และการควบคม (controlling) (2) ลกษณะของผบรหาร ตองมความพรอมดวยความสามารถทางรางกาย จตใจ ไหวพรบ การศกษาหาความร เทคนคในการท างาน และประสบการณตาง ๆ และ (3) หลกการบรหาร (management principles) ส าหรบใชเปนแนวทางปฏบตส าหรบผบรหาร 14 ประการ ไดแก หลกอ านาจหนาทและความรบผดชอบ (authority and responsibility) หลกของการมเอกภาพในการบงคบบญชา (unity of command) หลกการมเอกภาพในการสงการ (unity of direction) หลกการธ ารงไวซงสายการบงคบบญชา (scalar chain) หลกการแบงงานกนท า (division of work) หลกเกยวกบความมระเบยบวนย (discipline) หลกการถอผลประโยชนของบคคลเปนรองจากผลประโยชนสวนรวม (subordination of individual interest to the general personnel) หลกของการใหผลประโยชนตอบแทน ( remuneration) หลกการรวมอ านาจไวท ส วนกลาง (centralization) หลกของการมระเบยบขอบงคบ (order) หลกของความเสมอภาค (equity) หลกของความมเสถยรภาพในการวาจางงาน (stability of tenure of personnel) หลกของความคดรเรม (initiative) และหลกของความสามคค (esprit de crops)

จากบทสรปขางตน แสดงใหเหนวาทง Taylor และ Fayol ตางกมความเชอตรงกนวา หากใชหลกการทางวทยาศาสตรมาจดการเกยวกบบคคลและทรพยากรอน ๆ อยางถกตองแลว จะน าไปสความส าเรจในการบรหาร ส าหรบความแตกตางนน Taylor มงเนนการบรหารในระดบโรงงาน เนนกลไกการท างานระหวางหวหนาคนงานและคนงาน ในขณะท Fayol ไดแยกแยะหนาทของการบรหาร ลกษณะของผบรหาร และหลกการบรหารไวอยางชดเจน

2) แนวคดกำรบรหำรจดกำรแบบมนษยสมพนธ โชต บดรฐ (2558: 50-55) ไดกลาวถงผลการศกษาของ George Elton Mayo and

Fritz Rothisberger ทพบวา ปจจยแวดลอมตาง ๆ สงผลตอการท างานของคนงานทงทางดานกายภาพ เชน แสงสวาง อณหภม ความชน ชวโมงการท างาน ระยะเวลาของการหยดพก ฯลฯ และทางดานความรสกทเปนเรองราวทางจตใจของคนงาน รวมถงความสมพนธระหวางคนงานดวยกน จากขอคนพบของ Mayo สรปได 4 ประการคอ (1) พฤตกรรมของบคคลในหนาทงานทจดไวใหนน

22

ไมไดเกดจากการตอบแทนทเปนตวเงนเพยงอยางเดยว แตมความตองการทางดานจตใจทตองการการตอบสนองอยดวย (2) กลไกของคนไมสามารถเทยบใหเปนหนวยมาตรฐานเหมอนเครองจกรหรอวตถดบได แตคนเปนสงมชวตทมจตใจเมอท างานไประยะหนงกตองการการพกผอน ควบคกบความตองการทจะไดเงนมาตอบสนองตามตองการทางดานรางกายในเรองอาหาร เครองนงหม ยารกษาโรค และอน ๆ (3) เพอใหคนงานไดรบความพงพอใจ มขวญก าลงใจสง มความเตมใจในการท างานใหไดผลผลตสง นกพฤตกรรมศาสตรจงสนใจศกษาเรองราวของบทบาทหนาท ฐานะ สญลกษณทแสดงถงฐานะตาง ๆ และลกษณะความเปนไปไดของกลมทไมเปนทางการทมผลกระทบตอองคการในทรรศนะทกวางกวา และ (4) เรองทไดรบความสนใจในการศกษาตอมา ไดแก ลกษณะของผน า การพฒนาพนกงาน และการตดตอสอสาร

จากบทสรปขางตนแสดงใหเหนวา แนวคดการบรหารแบบมนษยสมพนธเปนการพยายามเพมประสทธภาพขององคการโดยการเพมประสทธภาพการบรหารทรพยากรมนษย มการศกษาถงปจจยตาง ๆ ทมความส าคญตอการบรหารคนในองคการไดอยางทวถง

3) แนวคดเกยวกบกำรบรหำรจดกำรสมยใหม โชต บดรฐ (2558: 55-61) ไดกลาวถงแนวคดเกยวกบการบรหารจดการสมยใหมไว 5

รปแบบ ไดแก (1) แนวคดการบรหารจดการตามทฤษฎ Z ของ William Ouchi (2) แนวคดในเชงระบบ (3) วธการบรหารแบบการตดสนใจ (4) วธการบรหารแบบระบบเพอการปรบตว และ (5) วธการบรหารตามสถานการณ

(1) แนวคดการบรหารจดการตามทฤษฎ Z ของ William Ouchi สาระส าคญของแนวคดนคอ การเปรยบเทยบองคการแบบอเมรกน และองคการแบบญปน ทมความแตกตางกนกลาวคอ องคการแบบอเมรกน จะมการจางงานในระยะสน เนนการแบงงานกนท าตามความช านาญเฉพาะดาน การเลอนต าแหนงในองคกรเปนไปอยางรวดเรว การตดสนใจเปนการตดสนใจของปจเจกบคคลในองคการ และการดแลพนกงานเปนการดแลเฉพาะสวนทเกยวของเทานน ในขณะทองคการแบบญปน จะมการจางงานแบบตลอดชพ ท างานเปนทม เลอนต าแหนงชา การตดสนใจเปนการตดสนใจโดยใชมตเอกฉนท และการดแลพนกงานเปนการดแลทงคนหรอดแลทกสวนของบคคล

(2) แนวคดในเชงระบบ แนวคดทส าคญของทฤษฎประกอบดวย องคการจะประกอบดวยระบบยอย ๆ ทท างานรวมกน ระบบจะปรบปจจยน าเขา (input) จากสภาพแวดลอม ระบบจะท าหนาทในการแปรสภาพ (process) ปจจยน าเขามาเปนปจจยน าออกขององคการ องคการจะสรางผลผลต (output) ขององคการและสงมอบผลผลตนนเขาสสภาพแวดลอม และสดทายองคการจะรบขอมลปอนกลบจากสภาพแวดลอมน าไปสการปรบตวขององคการ

23

(3) วธการบรหารแบบการตดสนใจ แนวคดนใชเครองมอทเรยกวา “การวเคราะหเชงปรมาณ” ขอดของแนวคดน คอ มเครองมอส าหรบการพจารณาสงตาง ๆ แตมขอจ ากดคอ ปจจยท ไมสามารถวดไดแนนอนถกมองขามไป

(4) วธการบรหารแบบระบบเพอการปรบตว แนวคดนน าวธการเชงระบบมาใชและหาวธการทจะท าใหองคการสามารถปรบตวใหสมดลกบการเปลยนแปลง อนเนองมาจากการกระท าตาง ๆ ทงทเกดขนจากภายในและภายนอกองคการ แตอยางไรกตาม การบรหารตามแนวคดน องคการตองมความเขมแขงและมนคง พรอมทจะรบความกดดนทงจากภายในและภายนอก วธการนนบวา เปนวธการทมความสมบรณทสด โดยสามารถรวมเอาทกวธเขาดวยกน มความคลองตว สามารถปรบตวรบสงใหมๆ ทเปลยนแปลงไปตลอดเวลา

(5) วธการบรหารตามสถานการณ วธการนชวยใหมการเชอมโยงทฤษฎการบรหาร ทเปนวชาการ ใหมโอกาสไดน าไปใชกบสถานการณตาง ๆ โดยตรง เพราะจดมงหมายของวธการตามสถานการณกคอ “ตวสถานการณ” หรอชดของเหตการณซงมอทธพลตอองคการมากทสดในชวงเวลาใดเวลาหนง และดวยการมงเนนตามสถานการณนเองจะชวยใหผบรหารเกดความเขาใจไดวา ภายใตสถานการณเฉพาะนน ๆ ผบรหารควรใชเทคนคการบรหารอะไร จงจะท าใหองคการสามารถบรรลผลส าเรจมากทสด

นอกจากน อารกษ พรหมณ (2555, online) ไดกลาวถงแนวคดการบรหารจดการสมยใหมในกระบวนการทางรฐประศาสนศาสตรวา โครงสราง กระบวนการ ระบบเทคนควธการ และหนาทในการบรหารจดการมความเหมอนกนทงในภาครฐและเอกชน แตการประสบความส าเรจอาจจะแตกตางกนเนองจาก ปรชญาการบรหารงานของภาคธรกจเอกชนมความมงหมายทางดานผลประโยชนสวนบคคลทจะไดรบ ในขณะทภาครฐอยทประโยชนสาธารณะของประชาชน โดยแนวคดการบรหารจดการสมยใหมมองคประกอบ 3 ประการทส าคญ ไดแก การมงเนนประสทธผลหรอผลสมฤทธ (effectiveness) การมงเนนคณภาพ (quality) หรอความพงพอใจของผรบบรการ (customer satisfaction) และการมงเนนหลกความรบผดชอบ (accountability) ซงองคประกอบทงสามนสอดประสานกบสภาพแวดลอมทางการบรหารทเปลยนแปลงอยตลอดเวลา ท าใหองคการตองปรบตวตามเพอความเขมแขงและการอยรอด มความสามารถในเชงแขงขน หลกการบรหารสมยใหมทองคการภาครฐสวนใหญน าแนวคดไปใชหรอประยกตใชอยางเหมาะสม ไดแก re- engineering, downsizing, benchmarking, reinventing, change management, total quality management, good governances, balanced scorecard, SWOT analysis, strategic management, knowledge management, results- based management, competencies เปนตน

24

2.2.4 องคประกอบของกำรบรหำรจดกำร ศจ อนนตนพคณ (2542: 2-3) กลาวถง องคประกอบของการบรหารวา ประกอบดวย 3

สวน ไดแก ทรพยากรการบรหารหรอปจจยการบรหาร (administrative resources) กระบวนการบรหาร (administration process) และวตถประสงคของการบรหาร (objective) ซ ง เขยนความสมพนธไดดงภาพท 2.2

ในขณะทวรช วรชนภาวรรณ (2552: 11-14) กลาวถง ตวชวดการบรหารจดการวา แบงไดเปน 3 สวน ไดแก ปจจยน าเขา ( input) ปจจยกระบวนการ (process) และปจจยผลผลต (output) ตามรายละเอยดดงน

1) ปจจยน ำเขำ ปจจยน าเขา หมายถง ตวชวดการบรหารจดการทเปนปจจยทมสวนส าคญตอการ

บรหารจดการหรอประสทธภาพในการบรหารจดการ หรอทรพยากรการจดการ (management resources) โดยวรช วรชนภาวรรณ ไดรวบรวมตวชวดทเปนปจจยน าเขาไว 9 กลม เรมจาก 3M ถง 11M เชน 3M ประกอบดวย คนหรอการบรหารทรพยากรมนษย (Man) เงนหรอการบรหารงบประมาณ (Money) และการบรหารงานทวไป (Management) ทถกน าเขาไปในระบบการบรหารจดการ ตวชวดดงกลาวนมจ านวนเพมมากขนเรอย ๆ เนองจากการบรหารจดการมความซบซอนเพมมากขน จนเปน 11M ดงภาพท 2.3

ปจจยการบรหาร (input)

กระบวนการบรหาร (process)

วตถประสงค (objective)

4 M’s Man

Money Material

Management

PODC Planning

Organizing Directing

Controlling

4 E’s Economic Efficiency

Effectiveness Equity

feed back

ภาพท 2.2 องคประกอบของการบรหาร ทมา: ศจ อนนตนพคณ (2542: 3)

25

ภาพท 2.3 ตวชวดการบรหารจดการทเปนปจจยน าเขา 3-11 ดาน ทเรยกวา 3M-11M ทมา: วรช วรชนภาวรรณ (2552: 12)

2) กระบวนกำร กระบวนการ หมายถง ตวชวดการบรหารจดการทประกอบดวยการด าเนนงานหลาย

ขนตอนทหนวยงานของรฐและเจาหนาทของรฐพงด าเนนการ หรอหมายถง ตวชวดทประกอบดวยหลายขนตอนทอยในระบบการบรหารจดการ โดยน าแตละขนตอนมาใชเปนเครองมอในการปรบเปลยนปจจยน าเขาใหเปนปจจยน าออกหรอผลผลตตามเปาหมายหรอวตถประสงคของหนวยงานตอไป โดยวรช วรชนภาวรรณ ไดล าดบความเปนมาของตวชวดกระบวนการในการบรหารจดการ เรมตงแต POLC ประกอบดวย 4 ดาน ไดแก การวางแผน (Planning) การจดองคการ (Organizing) การชน า (Leading) และการควบคม (Controlling) ในสมยของ Henri Fayol ป ค.ศ. 1916 ตวชวดกระบวนการประกอบดวย 5 ดาน เรยกวา POCCC ประกอบดวย การวางแผน (Planning) การจดองคการ (Organizing) การส งการ (Commanding) การประสานงาน (Coordinating) และการควบคม (Controlling) ตอมาในป ค.ศ. 1937 Gulick และ Urwick เหนวาตวชวดกระบวนการควรประกอบดวย 7 ดาน เรยกวา POSDCoRB ประกอบดวย การวางแผน (Planning) การจดองคการ (Organizing) การบรหารงานบคคล (Staffing) การอ านวยการ (Directing) การประสานงาน (Coordinating) การรายงาน (Reporting) และการงบประมาณ (Budgeting) ในป ค.ศ. 1972 Harold D. Koontz เหนวาตวชวดกระบวนการประกอบดวย 5 ดาน เรยกวา POSDC ไดแก การวางแผน (Planning) การจดองคการ (Organizing) การจดคนเขาท างาน

1. การบรหารทรพยากรมนษย (Man) 2. การบรหารงบประมาณ (Money) 3. การบรหารงานทวไป (Management) 4. การบรหารวสดอปกรณ (Material) 5. การใหบรการประชาชน (Market) 6. การบรหารคณธรรม (Morality) 7. การบรหารขาวสารหรอขอมลขาวสาร (Message) 8. วธการ ระเบยบ แบบแผน หรอเทคนค (Method) 9. การบรหารเวลาหรอกรอบเวลาทใชในการปฏบตงาน (Minute) 10. การประสานงานหรอการประนประนอม (Mediation) 11. การวดผลหรอการประเมนผลการปฏบตงาน (Measurement)

3M

4M

5M

6M 7M

8M

9M

10M

11M

26

(Staffing) การอ านวยการ (Directing) และการควบคม (Controlling) จากนน แนวคดของไดเปลยนแปลงไปบาง โดยในป ค.ศ. 1988 Koontz และ Weihrich ไดรวมกนเขยนหนงสอ เรอง Management โดยไดเปลยนขนตอนจากตว D (Directing) เปน L (Leading) เรยกวา POSLC พฒนาการของแนวคดดงกลาวยงคงกาวตอไปไมหยดยง เชน ไดมการพฒนาเปน PAMS-POSDCoRB ทประกอบดวย 11 ขนตอน โดยพฒนามาจาก POSDCoRB ขางตนและไดเพมเตมเขาไปอก 4 ขนตอน ไดแก การบรหารนโยบาย (Policy) การบรหารอ านาจหนาท (Authority) การบรหารคณธรรม (Morality) และการบรหารทเกยวของกบสงคม (Society)

3) ปจจยน ำออก ปจจยน าออก หมายถง ตวชวดการบรหารจดการทเปนผลลพธ ผลผลต ผลการ

ด าเนนงาน หรอเปนจดหมายปลายทาง (end(s)) เปาหมาย (goal(s)) หรอวตถประสงค (objective(s)) ของหนวยงานทออกมาจากกระบวนการในขนตอนทสอง ตวชวดทเปนปจจยน าออกหรอเปนเปาหมายของหนวยงานน อาจแบงออกเปน 2 ประเภท ไดแก ตวชวดทมเปาหมายทมงแสวงหาก าไร (profit) และตวชวดทมเปาหมายไมมงแสวงหาก าไร (non-profit) หรอแบงเปนตวชวดทมวตถประสงคเพอการผลตสนคาหรอผลผลต (products) และตวชวดทมวตถประสงคเพอใหบรการ (services) กได

ตวชวดการบรหารจดการทกลาวถงขางตน สรปไดดงภาพท 2.4

สอดคลอง

ปจจยน าเขา (input)

กระบวนการ (process)

ปจจยน าออก (output)

3M 4M 5M …

11M

POLC POCCC

POSDCoRB POSDC POSLC

PAMS-POSDCoRB

ตวชวดทเปนผลผลตเปาหมาย หรอวตถประสงค ของหนวยงาน

ภาพท 2.4 ตวชวดการบรหารจดการในฐานะทเปนปจจยน าเขา กระบวนการ และปจจยน าออก ทมา: วรช วรชนภาวรรณ (2552: 14)

27

นอกจากน โชต บดรฐ (2558: 27-28) ไดกลาวถงทรพยากรในการบรหารทผบรหารตองสนใจ เพอใหการด าเนนการขององคการประสบความส าเรจตามวตถประสงค โดยอางถง ศรวรรณ เสรรตน และคณะ (2546: 76) วา

ทรพยากรการบรหาร (management resources) ไดแก 4M’s ประกอบดวย คน (Man) คอทรพยากรบคคลทเปนหวใจขององคการ ซงมผลตอความส าเรจในการจดการ เงน (Money) คอปจจยส าคญทจะชวยสนบสนนใหกจกรรมตาง ๆ ขององคการด าเนนการตอไปได วสด (Material) คอวตถดบซงเปนปจจยส าคญไมแพปจจยอน จ าเปนตองมคณภาพและมตนทนทต า เพราะมผลกระทบตอตนทนการผลต และการจ ดการ (Method/Management) เปนว ธ การท างานให มประสทธภาพสงสด... (ศรวรรณ เสรรตน และคณะ, 2546: 76 อางถงใน โชต บดรฐ, 2558: 27)

นอกจากน โชต บดรฐ (2558: 27-28) ไดกลาวเพมเตมวา ดวยความกาวหนาทางการผลตและการบรหารท าใหทรพยากรการบรหาร 4M ไมเพยงพอ ไดขยายเพมจาก 6 M เปน 7M และสดทายเปน 8M คอ Man, Money, Material, Method/Management, Machine, Market, Morale และ Message หรอ คน เงน วสด การจดการ เครองจกรกล การตลาด ขวญและก าลงใจ และขอมลขาวสาร ตามล าดบ

จากการศกษาองคประกอบของการบรหารจดการขางตน จะเหนไดวาทง ศจ อนนตนพคณ (2542: 2-3) และวรช วรชนภาวรรณ (2552: 11-12) กลาวถง องคประกอบของการบรหารจดการไวในท านองเดยวกน กลาวคอ ประกอบดวย ปจจยด านการบรหารหรอปจจยน าเขา ( input) กระบวนการบรหารหรอกระบวนการ (process) และวตถประสงคหรอปจจยน าออก (output) ซงทงสองทานใชค าภาษาไทยทแตกตางกนแตมาจากค าภาษาองกฤษค าเดยวกนคอ input, process และ output ในการวจยเรองน ผวจยจะใชค าภาษาไทยวา ปจจยน าเขา กระบวนการ และปจจยผลผลต แทนความหมายของ input, process และ output ตามล าดบ

ในขณะท โชต บดรฐ (2558: 27-28) กลาวถงทรพยากรในการบรหาร ซงสอดคลองกบปจจยดานการบรหาร (input) ของศจ อนนตนพคณ (2542: 2-3) และหรอปจจยน าเขา (input) ของวรช วรชนภาวรรณ (2552: 11-12) จงกลาวไดวา ทรพยากรในการบรหาร ปจจยดานการบรหาร และปจจยน าเขา หมายถงสงเดยวกนคอ ตวชวดการบรหารจดการในฐานะปจจยน าเขา

ส าหรบตวชวดการบรหารจดการในฐานะปจจยน าเขาและกระบวนการนน จะเหนไดวา ตวชวดท ศจ อนนตนพคณ (2542: 2-3) และโชต บดรฐ (2558: 27-28) กลาวถงนน เปนสวนหนงของตวชวดท วรช วรชนภาวรรณ (2552: 11-12) กลาวไว

28

2.2.5 ปจจยทมอทธพลตอกำรบรหำรองคกำร อนวช แกวจ านง (2550: 14-15 อางถงใน โชต บดรฐ, 2558: 24-27) ไดกลาวถง ปจจยท

มอทธพลตอความส าเรจหรอความลมเหลวขององคการ 7 ประการ ประกอบดวย 1) พนกงานในองคการ ถอเปนทรพยากรทมความส าคญสงสดและเปนหวใจของการจดการ องคการจะด ารงอยไดเพราะมพนกงานผปฏบตงาน พนกงานในองคการจงเปนผท มสวนผลกดนใหองคการประสบความส าเรจ 2) ระบบในองคการ ระบบตาง ๆ ภายในองคการ เชน ระบบการด าเนนงาน ระบบการผลต ระบบการสงการ ฯลฯ ถอวามอทธพลตอการบรหารองคการ พนกงานทกคนตองเรยนรระบบตางๆ เพอการพฒนาตนเองและเพอความกาวหนาขององคการ 3) การจดการ ไดแก การวางแผน การจดองคการ การจดการทรพยากรมนษย ฯลฯ ถอเปนหวใจส าคญของกระบวนการท างาน ผบรหารตองน าหลกการจดการไปใชเพอการประสาน ผลกดน และดแลใหปจจยการผลต (คน เงน เครองจกร วสดอปกรณ) เกดประโยชนตอการผลตสนคาและการใหบรการอยางแทจรง 4) การจงใจ ผบรหารควรหาวธการจงใจใหพนกงานรกองคการ ทมเทใหกบองคการ และตองการทจะท างานกบองคการไดนานทสด ดวยการสรางขวญและก าลงใจเมองานส าเรจ 5) สภาพแวดลอม เปนปจจยทมอทธพลตอกจกรรมขององคการ มทงสภาพแวดลอมภายใน (โครงสรางองคการ เทคโนโลย เครองจกร และพนกงาน) และภายนอกองคการ (คแขง เศรษฐกจ สงคม และการเมอง) 6) การจดองคการ เปนการออกแบบความสมพนธระหวางคนกบงานในองคการใหอยในรปโครงสรางองคการทเหมาะสม สอดคลองกบอ านาจหนาทและลกษณะของงานแตละประเภท 7) ขนาดองคการ มผลตอกจกรรมและการวาจางแรงงานทด องคกรขนาดใหญอาจมความยงยากหรออาจควบคมดแลไมทวถง องคกรขนาดเลกอาจท าไดดกวา ซงปจจยเหลานลวนสงผลตอความส าเรจหรอลมเหลวขององคการ และในตอนทาย โชต บดรฐ (2558: 27) ไดเนนวา “ปจจยดานพนกงานในองคการและการจงใจ เปนสวนทส าคญมาก เพราะถาไมมพนกงานองคการกไมสามารถเดนได เมอมพนกงานสงทผน าจ าตองมคอ การจงใจ อาจเปนตวเงนหรอมใชตวเงน (ทพก การรกษาพยาบาล และสวสดการอน) สงเหลานเปนขวญและก าลงใจใหพนกงานในองคการไดเปนอยางด”

กลาวโดยสรปไดวา องคการจะประสบความส าเรจหรอลมเหลวตามความเหนของ อนวช แกวจ านง ประกอบดวยปจจยส าคญ 7 ประการ ไดแก พนกงานในองคการ ระบบในองคการ การจดการ การจงใจ สภาพแวดลอม การจดองคการ และขนาดขององคการ และตามความเหนของโชต บดรฐ เหนวา พนกงานในองคการและการจงใจมสวนส าคญมากตอการบรหารจดการองคการ

29

2.3 กรอบแนวคดในกำรวจย เนองจากการวจยครงน เปนการวจยเชงคณภาพ กรอบแนวคดทผวจยก าหนดขน จะใชเปน

แนวทางในการวเคราะหผลเทานน มไดน ากรอบแนวคดน ไปเปนสวนชน าในการรวบรวมขอมลจากการสนทนากลม และการสมภาษณเชงลกแตอยางได

2.3.1 กรอบแนวคดในกำรวจยตำมวตถประสงคขอ 1 จากการประมวลองคความรทเกยวของกบการบรหารจดการขางตน คณะผวจยพจารณา

แลวเหนวาในการศกษาปจจยทมความส าคญตอการจดตงศนยเชยวชาญเฉพาะทางของ มทส. นน ควรน า 1) ความหมายของการบรหารจดการ ท วรช วรชนภาวรรณ (2559: 2-3) ใชปจจยทมสวนส าคญในการบรหารจดการ มาเปนแนวทางในการก าหนดความหมาย และ 2) ตวชวดการบรหารจดการในสวนทเปนปจจยน าเขา ตามท วรช วรชนภาวรรณ (2552: 11-12) ไดสรปไว ซงสอดคลองกน มาเปนสวนในการศกษา “ปจจยส าคญทมผลตอความส าเรจในการจดตงศนยเชยวชาญเฉพาะทาง มทส.”

ดงนน ปจจยทมความส าคญตอการจดตงศนยเชยวชาญเฉพาะทางของ มทส. จงประกอบไปดวย ตวชวดการบรหารจดการทเปนปจจยน าเขาทเรยกวา “11M” ไดแก (1) ปจจยดานคน (Man) (2) ปจจยดานเงน (Money) (3) ปจจยดานการบรหารจดการ (Management) (4) ปจจยดานวสดอปกรณ (Material) (5) ปจจยดานการตลาด (Market) (6) ปจจยดานคณธรรม (Morality) (7) ปจจยดานขอมลขาวสาร (Message) (8) ปจจยดานวธการ ระเบยบ แบบแผน หรอเทคนค (Method) (9) ปจจยดานเวลา (Minute) (10) ปจจยดานการประสานงาน (Mediation) และ (11) ปจจยดานการประเมนผลงาน (Measurement) เพอเปนแนวทางในการวเคราะหขอมลจากการสนทนากลม ซงเขยนเปนกรอบแนวคด ไดดงภาพท 2.5

30

2.3.2 กรอบแนวคดในกำรวจยตำมวตถประสงคขอ 2 จากวตถประสงคของการวจยขอทสอง ซงเปนการศกษาแนวทางในการบรหารจดการ

งบประมาณของศนยเชยวชาญเฉพาะทาง มทส. คณะผวจยไมไดก าหนดกรอบแนวคดส าหรบการวเคราะหขอมลในประเดนน โดยการวเคราะหขอมลจะท าในลกษณะของการจ าแนกเหตการณโดยไมใชทฤษฎ แตเปนการวเคราะหขอมลตามความเหมาะสมของสงทปรากฏ (สภางค จนทวานช, 2542 : 88)

ภาพท 2.5 กรอบแนวคด: ปจจยส าคญทมผลตอความส าเรจของการจดตงศนยเชยวชาญเฉพาะทาง มทส. ปรบปรงจาก วรช วรชนภาวรรณ (2552:11-12; 2553: 2-4)

31

บทท 3 วธด ำเนนกำรวจย

การวจยเรอง รปแบบการบรหารจดการทเหมาะสมศนยเชยวชาญเฉพาะทาง มทส. น เปน

การวจยเชงคณภาพ (Qualitative Research) การน าเสนอในบทน เปนการน าเสนอวธด าเนนการวจยซงประกอบดวย ผใหขอมลส าคญ การรวบรวมขอมล และการวเคราะหขอมล ตามรายละเอยด ดงน

3.1 ผใหขอมลส ำคญ ผใหขอมลส าคญในการศกษาครงน แบงออกเปน 2 กลม เพอตอบค าถามวจยและวตถประสงค

ทง 2 ขอ ดงน

3.1.1 กลมท 1 ผใหขอมลส ำคญส ำหรบค ำถำมวจยและวตถประสงคขอท 1 ผใหขอมลกลมน เปนสมาชกของศนยวจย กลมวจย และหนวยวจยหรอหองปฏบตการวจย

มทส. ทไดรบอนมตใหจดตงและไดรบเงนสนบสนน ในปงบประมาณ พ.ศ. 2554-2557 ซงผวจยไดคดเลอกกลมตวอยางแบบเฉพาะเจาะจง (purposive selection) จากหวหนาหรอนกวจยทมศกยภาพและมผลงานเปนทประจกษ เชน มจ านวนผลงานตพมพอยางตอเนอง ยนขอจดสทธบตรหรออนสทธบตร มสงประดษฐ ความลบทางการคา โปรแกรมคอมพวเตอร งานออกแบบ (ในระดบตนแบบหองปฏบตการ) งานบรการวชาการ และรางวลดานวจยทไดรบจากสถาบนหรอองคกรตาง ๆ ทงในและตางประเทศ ในกรอบเวลาทก าหนด ซงคดเลอกได จ านวน 21 คน รายละเอยดดงตารางท 3.1

ตารางท 3.1 ขอมลสวนบคคลของผใหขอมลส าคญ

ล าดบท สถานภาพในศนย/กลม/หนวย/หองปฏบตการวจย

ต าแหนงทางวชาการ เพศ

1 หวหนาศนยวจย (1) ศาสตราจารย ชาย 2 หวหนาศนยวจย (2) รองศาสตราจารย ชาย 3 หวหนาศนยวจย (3) ศาสตราจารย ชาย 4 หวหนาศนยวจย (4) รองศาสตราจารย ชาย 5 หวหนาศนยวจย (5) ผชวยศาสตราจารย ชาย 6 หวหนาศนยวจย (6) รองศาสตราจารย ชาย 7 หวหนาศนยวจย (7) ผชวยศาสตราจารย ชาย 8 หวหนาศนยวจย (8) ผชวยศาสตราจารย หญง

32

ตารางท 3.1 (ตอ)

ล าดบท สถานภาพในศนย/กลม/หนวย/หองปฏบตการวจย

ต าแหนงทางวชาการ เพศ

9 หวหนากลมวจย (1) ผชวยศาสตราจารย ชาย 10 หวหนากลมวจย (2) ผชวยศาสตราจารย ชาย 11 หวหนากลมวจย (3) รองศาสตราจารย หญง 12 หวหนาหนวยวจย (1) ศาสตราจารย ชาย 13 หวหนาหนวยวจย (2) รองศาสตราจารย หญง 14 หวหนาหนวยวจย (3) ผชวยศาสตราจารย หญง 15 หวหนาหองปฏบตการวจย (1) รองศาสตราจารย หญง 16 นกวจย (1) ศาสตราจารย ชาย 17 นกวจย (2) รองศาสตราจารย ชาย 18 นกวจย (3) ศาสตราจารย ชาย 19 นกวจย (4) รองศาสตราจารย ชาย 20 นกวจย (5) รองศาสตราจารย ชาย 21 นกวจย (6) ผชวยศาสตราจารย ชาย

3.1.2 กลมท 2 ผใหขอมลส ำคญส ำหรบตอบค ำถำมวจยและวตถประสงคขอท 2 ผ ใหขอมลกลมน เปนหวหนาศนยวจยหรอนกวจยทมต าแหนงทางวชาการระดบ

ศาสตราจารยหรอมความเชยวชาญทโดดเดน มลกษณะความเปนผน า สามารถสรางทมงานได มความคดรเรมสรางสรรค มศกยภาพและมผลงานวจยของศนยวจยเปนทประจกษ ทงในดานผลงานตพมพ สทธบตร สงประดษฐตาง ๆ รวมถงการบรการวชาการแกสงคม และรางวลดานวจยทไดรบจากสถาบนหรอองคกรตางๆ ทงในและตางประเทศ จ านวน 5 คน รายละเอยดดงตารางท 3.2

ตารางท 3.2 ขอมลสวนบคคลของแกนน า CoE

ล าดบท สถานภาพในศนยวจย/แกนน า ต าแหนงทางวชาการ เพศ

1 หวหนาศนยวจย/แกนน า (1) ผชวยศาสตราจารย ชาย 2 นกวจย/แกนน า (2) ศาสตราจารย ชาย 3 หวหนาศนยวจย/แกนน า (3) ศาสตราจารย ชาย 4 หวหนาศนยวจย/แกนน า (4) ศาสตราจารย ชาย 5 หวหนาศนยวจย/แกนน า (5) ศาสตราจารย ชาย

33

3.2 กำรเกบรวบรวมขอมล การวจยครงน ใชเครองมอและวธการรวบรวมขอมล ตามวตถประสงคของการวจย ดงน

3.2.1 กำรรวบรวมขอมลเพอตอบวตถประสงคขอ 1 การรวบรวมขอมลเพอตอบวตถประสงคขอ 1 “ปจจยส าคญทมผลตอความส าเรจของการ

จดตงศนยเชยวชาญเฉพาะทาง มทส.” เครองมอทใชในการวจยคอ นกวจย แบบบนทกขอมล อปกรณบนทกขอมล และประเดนค าถามในการสนทนากลม ใชวธการรวบรวมขอมล และการควบคมคณภาพความนาเชอถอของขอมล ดงน

1) กำรเกบรวบรวมขอมลเอกสำร (document review) เปนการเกบรวบรวมขอมลจากเอกสารทเกยวของ ไดแก ขอมลเกยวกบศนยวจย กลม

วจย และหนวยวจยของ มทส. ประกาศหลกเกณฑการจดตงและสนบสนน รวมทงนโยบายการพฒนาศนยวจย กลมวจย และหนวยวจยของ มทส. แลวน ามาท าการวเคราะห สงเคราะหเพอประกอบการสนทนากลม รวมทงการทบทวนวรรณกรรมทเกยวของกบการบรหารจดการ เพอเปนแนวทางในการก าหนดสมมตฐานชวคราว

2) กำรสนทนำกลม (focus group discussion) เปนการรวบรวมขอมลโดยใหกลมคนมารวมสนทนากน มผด าเนนการสนทนา

(moderator) เปนผอ านวยการใหการสนทนาเปนไปตามวตถประสงคทวางไว ในการรวบรวมขอมลครงน คณะผวจยไดด าเนนการ ดงน

2.1) เตรยมกำร เปนกำรเตรยมกำรในเรองตำง ๆ ทเกยวของ ไดแก 2.1.1) จดเตรยมแนวค าถามหรอกรอบค าถามส าหรบการสนทนากลม โดย

แนวทางของค าถามหลกในการสนทนากลมครงน คอ “ปจจยทมความส าคญททกทานคดวาจะท าใหการจดตงศนยเชยวชาญเฉพาะทางของ มทส. ประสบความส าเรจ” และค าถามส ารองทมเปาหมายของค าตอบเดยวกน ไดแก (1) “ในการผลกดน RU ไปส CoE ทานคดวา มปจจยส าคญใดบางทจะท าใหการจดตง CoE ประสบความส าเรจ” (2) “ในฐานะททานมประสบการณเกยวกบ RU ทานคดวา ในการจดตง CoE มอะไรบางทเปนองคประกอบส าคญ” หรอ (3) “ทานคดวา ในการจดตง CoE มทส. ควรสนบสนนดานใดบาง” เปนตน

2.1.2) บคลากรในการจดสนทนากลม ประกอบดวย ก. ผด าเนนการสนทนากลม เปนผทท าหนาทถามค าถามและเปนผน า

ตลอดจนก ากบการสนทนาใหเปนไปตามแนวทางทศกษา เพอใหไดขอมลทชดเจน และละเอยดทสด

34

ในเวลาทจ ากด ทงน คณะผวจยไดตดตอประสานผด าเนนการสนทนากลมซงไมไดเปนสมาชกของคณะผวจย ไดท าความเขาใจเกยวกบประเดน วตถประสงค และผลลพธทตองการในการท าวจยครงน

ข. ผจดบนทกค าสนทนา คณะผวจยไดหมนเวยนกนเขารวมการสนทนากลมเพอท าหนาทจดบนทกค าสนทนาของผเขารวมกลมสนทนา ครงละ 2 คน

ค. เจาหนาทบรการทวไป คณะผวจยไดหมนเวยนกนเพอท าหนาทบรการทวไป เชน บรการน าดม ของวาง บนทกเทป ฯลฯ ครงละ 1 คน

2.1.3) อปกรณในการรวบรวมขอมล ในการรวบรวมขอมลการสนทนากลมครงน คณะผวจยไดใชเทปบนทกเสยงชวยในการรวบรวมขอมล นอกเหนอจากการบนทกค าสนทนาโดยคณะผวจย

2.1.4) การนดหมายผเขารวมการสนทนากลม ในการนดหมายผเขารวมสนทนากลม คณะผวจยไดตงเปาหมายผเขารวมสนทนากลมไวครงละ 7-8 คน ตามท พเชษฐ วงศเกยรตขจร (2559: 275) กลาววา กลมคนทมขนาด 7-8 คน ดทสด เพราะเปนกลมทกอใหเกดการสนทนาทเปดกวาง ทกคนสามารถอภปราย วพากษวจารณไดอยางทวถง แตเนองจากผเขารวมการสนทนากลมซงไดแก หวหนาหรอนกวจยของศนยวจย กลมวจย และหนวยวจยหรอหองปฏบตการวจย ซงทงหมดเปนคณาจารยของ มทส. ท าหนาทหลกคอการสอน นอกจากนน ยงท าหนาทเปนนกวจย และบางทานยงด ารงต าแหนงบรหารอกดวย ท าใหการนดหมายเพอเขารวมการสนทนากลมไมเปนไปตามทเปาหมายทวางไว และจากการด าเนนการจดสนทนากลมจรง คณะผวจยตองจดการสนทนารวม 5 ครง มผเขารวมการสนทนา ดงตารางท 3.3ตารางท 3.3 ก าหนดการและจ านวนผเขารวมสนทนากลม

ตารางท 3.3 ก าหนดการและจ านวนผเขารวมสนทนากลม

ครงท วนเดอนป สถานท จ านวนผเขารวม สนทนากลม (คน)

1 20 พฤษภาคม 2557 หองประชมสถาบนวจยและพฒนา มทส. 5 2 23 มถนายน 2557 หองประชมสถาบนวจยและพฒนา มทส. 6 3 27 มถนายน 2557 หองประชมสถาบนวจยและพฒนา มทส. 2 4 22 กรกฎาคม 2557 หองประชมสถาบนวจยและพฒนา มทส. 3 5 11 พฤศจกายน 2557 หองประชมสถาบนวจยและพฒนา มทส. 5

รวม 21

35

2.2) ขนตอนกำรสนทนำกลม เมอผรวมสนทนากลมมาพรอมแลว ผด าเนนการสนทนาไดด าเนนการดงตอไปน 2.2.1) ผด าเนนการสนทนาแนะน าตนเอง 2.2.2) ผด าเนนการสนทนาแนะน าคณะผวจย 2.2.3) ผด าเนนการสนทนาชแจงวตถประสงคของการสนทนากลมครงนใหทก

คนเขาใจกอนการสนทนา และแมวาโครงการวจยนจะไมเขาขายตองขอรบการพจารณารบรองดานจรยธรรมการวจยในมนษย (เนองจากเปนการวจยดานการบรหารจดการและการวจยสถาบน) แตผด าเนนการสนทนาไดแจงความประสงคของคณะผวจย ในการขออนญาตกลมผสนทนาบนทกเสยงการสนทนาเพอประโยชนในการวเคราะหขอมล และแจงใหผรวมสนทนาทราบวาขอมลทบนทกนจะถกเกบไวเปนความลบ มเพยงคณะผวจยเทานนทจะเขาถงขอมลได การรายงานผลการวจยจะกระท าในภาพรวมและจะด าเนนการดวยความระมดระวง รดกม ไมมการอางองถงชอของผใหขอมลหรอขอมลสวนตวใด ๆ ทเกยวของกบการวจยครงนกอนไดรบอนญาตจากผใหขอมล รวมทงหากผใหขอมลเกดความรสกไมสะดวกใจในการใหขอมล สามารถยตการสนทนากลมไดตลอดเวลา

2.2.4) ผด าเนนการสนทนาไดก าหนดประเดนใหกลมผรวมสนทนาไดอภปรายแสดงความคดเหนเกยวกบ “ปจจยส าคญทมผลตอความส าเรจของการจดตงศนยเชยวชาญเฉพาะทาง มทส. ประกอบดวยปจจยดานใดบาง และในแตละดานประกอบดวยปจจยส าคญอะไรบาง” โดยเปนค าถามทเปดกวางใหผใหขอมลส าคญทกคนแสดงความเหนไดอยางอสระ โดยไมมการชน า เพอทจะรวบรวมปจจยตาง ๆ จากการสนทนากลมในแตละครงใหมากทสด

2.2.5) ผด าเนนการแจงปดการสนทนาหลงจากทผเขารวมการสนทนาไมมความคดเหนตอประเดนดงกลาวแลว

3) ควำมนำเชอถอของขอมล การวจยตามวตถประสงคขอน ควบคมคณภาพความนาเชอถอของขอมล (credibility)

ดวยการตรวจสอบ 3 วธ คอ

3.1) กำรตรวจสอบสำมเสำดำนขอมล (data triangulation) เปนการพสจนวาขอมลทไดมานนถกตองหรอไม โดยตรวจสอบแหลงจากของ

ผใหขอมล ในการวจยครงน เปนการตรวจสอบโดยแหลงบคคล เมอแหลงผใหขอมลเปลยนไปในการสนทนากลม 5 ครง ขอมลทไดมามความเหมอนกนหรอไม หากขอมลทไดมาจากแหลงผใหขอมล 5 ครง ไดขอคนพบทเหมอนกน แสดงวาขอมลทคณะผวจยไดมานนมความนาเชอถอ

36

3.2) กำรตรวจสอบสำมเสำดำนผวจย (investigator triangulation) เปนการใหนกวจยทกคนจ าแนกขอมลจากการสนทนากลมทง 5 ครง แลวน าผล

มาตรวจสอบพรอมกนวา ผวจยแตละคนจะไดขอสรปทเหมอนกนหรอแตกตางกนอยางไร ซงถาผวจยหรอผเกบขอมลทกคน พบวา ขอคนพบทไดมความเหมอนกน แสดงวาขอมลทไดมานนมความนาเชอถอ

3.3) กำรตรวจสอบสำมเสำดำนทฤษฎ (theory triangulation) เปนการน ามมมองดานทฤษฎทเกยวของกบการบรหาร มาเปนแนวทางในการ

วเคราะหผลการสนทนากลมทได วามความสอดคลองหรอแตกตางจากทฤษฎการบรหารอยางไร ซงในวตถประสงคขอน ไดน าตวชวดการบรหารจดการทเปนปจจยน าเขาของ วรช วรชนภาวรรณ (2552:11-12; 2553: 2-4) ทเรยกวา “11M” ประกอบดวย ไดแก Man, Money, Management, Material, Market, Morality, Message, Method, Minute, Mediation และ Measurement หรอปจจยดานคน เงน การบรหารจดการ วสดอปกรณ การตลาด คณธรรม ขอมลขาวสาร ดานวธการ/ระเบยบ/แบบแผน/หรอเทคนค เวลา การประสานงาน และการประเมนผลงาน ตามล าดบ มาเปนแนวทางในการตรวจสอบความนาเชอถอของขอมล

3.2.2 กำรรวบรวมขอมลเพอตอบค ำถำมของวตถประสงคขอ 2 การรวบรวมขอมลเพอตอบค าถามของวตถประสงคขอ 2 เปนการรวบรวมขอมลเกยวกบ

“แนวทางการบรหารจดการงบประมาณของศนยเชยวชาญเฉพาะทาง มทส. ใหเปนไปอยางมประสทธภาพและเกดประโยชนสงสดควรประกอบดวยการบรหารจดการดานใดบาง และในแตละดานมแนวทางในการบรหารจดการอยางไร” เครองมอทใชในการวจยคอ นกวจย แบบบนทกขอมล อปกรณบนทกขอมล และประเดนค าถามในการสมภาษณ วธการรวบรวมขอมล เปนการสมภาษณเชงลกแกนน า CoE ซงคดเลอกมาจากเปนหวหนาศนยวจยหรอนกวจยทมต าแหนงทางวชาการระดบศาสตราจารยหรอมความเชยวชาญทโดดเดน มลกษณะความเปนผน า สามารถสรางทมงานได มความคดรเรมสรางสรรค มศกยภาพและมผลงานของศนยวจยเปนทประจกษ ทงในดานผลงานตพมพ สทธบตร สงประดษฐตาง ๆ รวมถงการบรการวชาการแกสงคม และรางวลดานวจยทไดรบจากสถาบนหรอองคกรตางๆ ทงในและตางประเทศ จ านวน 5 คน ตามขนตอน ดงน

1) นดหมำยแกนน ำ CoE เพอสมภำษณ คณะผวจยไดนดหมายแกนน า CoE 5 คน เพอท าการสมภาษณเชงลก รวม 5 ครง ดง

ก าหนดการในตารางท 3.4

37

ตารางท 3.4 ก าหนดการสมภาษณเชงลกแกนน า CoE

ครงท วนเดอนป ผใหการสมภาษณ

1 11 มนาคม 2558 แกนน า CoE (1) 2 12 มนาคม 2558 แกนน า CoE (2) 3 17 มนาคม 2558 แกนน า CoE (3) 4 25 มนาคม 2558 แกนน า CoE (4) 5 30 มนาคม 2558 แกนน า CoE (5)

2) สมภำษณแกนน ำ CoE เปนการสมภาษณถงรปแบบการบรหารจดการงบประมาณของศนยเชยวชาญเฉพาะ

ทาง มทส. วา หากไดรบงบประมาณอดหนน CoE ปละ 5 ลาน ตอเนองเปนเวลา 5 ป ทานมแนวทางในการใชจายงบประมาณอยางไรใหมประสทธภาพและเกดประโยชนสงสด โดยเปนการสมภาษณแบบไมมโครงสราง เปดกวางส าหรบความคดเหนของแตละทาน โดยยดหวขอเปนหลกไมเครงครดค าถามทใชถามและล าดบของค าถาม

3) ควำมนำเชอถอของขอมล การวจยตามวตถประสงคขอนควบคมคณภาพความนาเชอถอของขอมล (credibility)

ดวยการตรวจสอบ 2 วธ คอ

3.1) กำรตรวจสอบสำมเสำดำนขอมล เปนการพสจนวาขอมลทไดมานนถกตองหรอไม โดยตรวจสอบแหลงจากของ

ผใหขอมล ในการวจยครงน เปนการตรวจสอบโดยแหลงบคคล เมอแหลงผใหขอมลเปลยนไปในการสมภาษณเชงลก 5 ครง ขอมลทไดมามความเหมอนกนหรอไม หากขอมลทไดมาจากแหลงผใหขอมล 5 ครง ไดขอคนพบทเหมอนกน แสดงวาขอมลทคณะผวจยไดมานนมความนาเชอถอ

3.2) กำรตรวจสอบสำมเสำดำนผวจย เปนการใหนกวจยทกคนจ าแนกขอมลจากการสมภาษณเชงลกทง 5 ครง แลวน า

ผลมาตรวจสอบพรอมกนวา ผวจยแตละคนจะไดขอสรปทเหมอนกนหรอแตกตางกนอยางไร ซงถาผวจยหรอผเกบขอมลทกคน พบวา ขอคนพบทไดมความเหมอนกน แสดงวาขอมลทไดมานนมความนาเชอถอ

ในวตถประสงคขอน ซงเปนการศกษาแนวทางการใชจายเงนของศนยเชยวชาญเฉพาะทาง มทส. คณะผวจยไมไดก าหนดกรอบแนวคดส าหรบการวเคราะหขอมลในประเดนน โดยการวเคราะหขอมลจะท าในลกษณะของการจ าแนกเหตการณโดยไมใชทฤษฎ แตเปนการวเคราะหขอมลตามความเหมาะสมของสงทปรากฏ (สภางค จนทวานช, 2542: 88)

38

3.3 กำรวเครำะหขอมล ในการวจยครงน วเคราะหขอมลโดยใชการวเคราะหเพอหาแกนของเนอหาหรอการหาประเดน

หลก (thematic analysis) มขนตอนในการวเคราะหขอมล ดงน (ศากล ชางไม, 2546: 170-172; ขจรศกด บวระพนธ, 2557: 121-146)

3.3.1 กำรวเครำะหขอมลเพอตอบค ำถำมวตถประสงคขอ 1

1) กำรเตรยมขอมล (preparing) คณะผวจยไดเตรยมขอมลทรวบรวมไดดวยการถอดเทปบนทกเสยงการสนทนากลม

ในประเดน “ปจจยส าคญทมผลตอความส าเรจของการจดตงศนยเชยวชาญเฉพาะทาง มทส.” จ านวน 5 ครง โดยถอดเทปบนทกเสยงแบบค าตอค า หลงจากนน อานขอมลทไดจากการถอดเทปทงหมด ทบทวนและท าความเขาใจขอมล

2) กำรแตกขอมล (segmenting) หลงจากการจดเตรยมขอมลเรยบรอยแลว คณะผวจยไดตรวจสอบคณภาพของขอมล

แบบสามเสาดานขอมล ดานผวจยหรอผรวบรวมขอมล และดานทฤษฎ น าขอมลมาจดระเบยบเพอสามารถใหเรยกใชไดอยางรวดเรว และแตกขอมลออกเปนหนวยยอย ๆ (ชาย โพธสตา, 2552 : 360) ตามความหมายเฉพาะของแตละหนวย โดยอาศยลกษณะรวมกนอยางใดอยางหนง

ในการวจยครงน แตกขอมลไดเปน 6 กลม ประกอบดวย ประเดนทเกยวของกบคน เงน อาคารสถานทและวสด/ครภณฑ การประสานงาน ผลลพธ และการประเมนผล

3) กำรใหรหสขอมล (coding) หลงจากการแตกขอมลออกเปนหนวยยอย ๆ แลว คณะผวจยไดเลอกขอมลทม

ความหมายตรงกบประเดนทศกษามาใหรหสขอมล ในการวจยครงน ก าหนดรหสขอมลทแตกมาในขอ 2) ดงน M01 หมายถง ประเดนทเกยวของกบคน M02 หมายถง ประเดนทเกยวของกบเงน M03 หมายถง ประเดนทเกยวของกบอาคารสถานทและวสด/ครภณฑ M04 หมายถง ประเดนทเกยวของกบการประสานงาน M05 หมายถง ประเดนทเกยวของกบผลลพธ M06 หมายถง ประเดนทเกยวของกบการประเมนผลงาน

39

4) กำรจดหมวดหมขอมล (categorizing) หลงจากการใหรหสขอมลแลว คณะผวจยไดจดหมวดหมของขอมล ดงน

M01 ประเดนทเกยวของกบคน M01/1 แกนน า CoE M01/2 นกวจย

M01/2/1 นกวจยประจ า M01/2 /2 นกวจยหลงปรญญาเอก/นกวจยบณฑตศกษา

M01/3 ระยะเวลาการจางนกวจย M01/4 ภาระงานของนกวจย M01/5 ความกาวหนาในอาชพของนกวจย M01/6 สวสดการของนกวจย

M02 ประเดนทเกยวของกบเงน M02/1 เงนในการบรหารจดการ CoE M02/2 เงนในการจางนกวจย/เงนเดอนนกวจย

M03 ประเดนทเกยวของกบอาคารสถานทและวสด/ครภณฑ M03/1 สถานทตงของ CoE M03/2 หองปฏบตการ

M04 ประเดนทเกยวของกบการประสานงาน M05 ประเดนทเกยวของกบผลลพธ M06 ประเดนทเกยวของกบการประเมนผลงาน

5) กำรหำประเดนหลกของขอมล (themetizing) หลงจากการจดหมวดหมขอมลแลว คณะผวจยไดหาประเดนหลกของขอมล และ

องคประกอบของประเดนหลก ดวยการตรวจสอบสามเสากบทฤษฎการบรหารอกครงหนง ตามแนวทางของวรช วรชนภาวรรณ (2552) ทเรยกวา “11M” เพอหาปจจยส าคญทมผลตอความส าเรจในการจดตงศนยเชยวชาญเฉพาะทาง มทส. โดยดความสมพนธระหวางปจจยยอยและปจจยหลกแลว พบวา บางสวนตองก าหนดประเดนหลกใหมเพอความเหมาะสมกบขอมลทรวบรวมได ซงสามารถก าหนดปจจยหลกได 6 ปจจย และแบงเปนปจจยยอย ดงน

40

5.1) ปจจยดานคน ประกอบดวย 5.1.1) แกนน า CoE 5.1.2) นกวจย (1) นกวจยประจ า (2) นกวจยหลงปรญญาเอก/นกวจยบณฑตศกษา

5.2) ปจจยดานเงน 5.3) ปจจยดานการบรหารจดการ

5.3.1) การบรหารจดการดานสถานทตงของ CoE 5.3.2) การบรหารจดการดานผลลพธของ CoE 5.3.3) การบรหารจดการดานบคลากรของ CoE

(1) ระยะเวลาการจาง (2) ภาระงาน (3) เงนเดอน (4) ความกาวหนาในอาชพ (5) สวสดการ

5.3.4) การบรหารจดการงานธรการของ CoE 5.4) ปจจยดานวสด/ครภณฑ 5.5) ปจจยดานการประสานงาน 5.6) ปจจยดานการประเมนผลงาน ผลการวเคราะหขอมลและหลกฐานประกอบแสดงในบทท 4 ขอ 4.2

3.3.2 กำรวเครำะหขอมลเพอตอบค ำถำมวตถประสงคขอ 2

1) กำรเตรยมขอมล คณะผวจยไดเตรยมขอมลทรวบรวมไดดวยการถอดเทปบนทกเสยงสมภาษณเชงลก

ในประเดน “แนวทางการบรหารจดการงบประมาณของศนยเชยวชาญเฉพาะทาง มทส.” จ านวน 5 ครง โดยถอดเทปบนทกเสยงแบบค าตอค า หลงจากนน อานขอมลทไดจากการถอดเทปทงหมด ทบทวนและท าความเขาใจขอมล

41

2) กำรแตกขอมล หลงจากการจดเตรยมขอมลเรยบรอยแลว คณะผวจยไดตรวจสอบคณภาพของขอมล

แบบสามเสาดานขอมล และดานผวจยหรอผรวบรวมขอมล น าขอมลมาจดระเบยบเพอสามารถใหเรยกใชไดอยางรวดเรว และแตกขอมลออกเปนหนวยยอย ๆ (ชาย โพธสตา, 2552 : 360) ตามความหมายเฉพาะของแตละหนวย โดยอาศยลกษณะรวมกนอยางใดอยางหนง

ในการวจยครงน แตกขอมลไดเปน 6 กลม ประกอบดวย ประเดนทเกยวของกบ คน สงกอสราง วสด/ครภณฑ การท าวจยและการผลตผลงานตพมพ การสรางเครอขาย และการจดตงสถาบนวจยเชยวชาญเฉพาะทาง

3) กำรใหรหสขอมล หลงจากการแตกขอมลออกเปนหนวยยอย ๆ แลว คณะผวจยไดเลอกขอมลทม

ความหมายตรงกบประเดนทศกษามาใหรหสขอมล ในการวจยครงน ก าหนดรหสขอมลทแตกมาในขอ 2) ดงน MM01 หมายถง ประเดนทเกยวของกบคน MM02 หมายถง ประเดนทเกยวของกบสงกอสราง MM03 หมายถง ประเดนทเกยวของกบวสด/ครภณฑ MM04 หมายถง ประเดนการท าวจยและผลตผลงานตพมพ MM05 หมายถง ประเดนทเกยวของกบสรางเครอขาย MM06 หมายถง ประเดนทเกยวของกบการจดตงสถาบนวจยเชยวชาญเฉพาะทาง

4) กำรจดหมวดหมขอมล หลงจากการใหรหสขอมลแลว คณะผวจยไดจดหมวดหมของขอมล ดงน MM01 ประเดนทเกยวของกบคน

MM01/1 นกศกษา MM01/2 นกวจย

MM01/2/1 นกวจยเตมเวลา MM01/2/2 นกวจยหลงปรญญาเอก

MM02 ประเดนทเกยวของกบสงกอสราง MM03 ประเดนทเกยวของกบวสด/ครภณฑ MM04 ประเดนการท าวจยและผลตผลงานตพมพ MM05 ประเดนทเกยวของกบสรางเครอขาย MM06 ประเดนทเกยวของกบการจดตงสถาบนวจยเชยวชาญเฉพาะทาง

42

5) กำรหำประเดนหลกของขอมล การศกษาแนวทางการบรหารจดการงบประมาณของศนยเชยวชาญเฉพาะทาง มทส.

คณะผวจยไมไดก าหนดกรอบแนวคดส าหรบการวเคราะหขอมลในประเดนน โดยการวเคราะหขอมลจะท าในลกษณะของการจ าแนกเหตการณโดยไมใชทฤษฎ แตเปนการวเคราะหขอมลตามความเหมาะสมของสงทปรากฏ (สภางค จนทวานช, 2542: 88) พบวา สามารถจ าแนกแนวทางการบรหารจดการงบประมาณได 6 แนวทาง ดงน

5.1) การบรหารจดการงบประมาณดานบคลากร 5.1.1) นกศกษา 5.1.2) นกวจย (1) นกวจยเตมเวลา (2) นกวจยหลงปรญญาเอก

5.2) การบรหารจดการงบประมาณดานสงกอสราง 5.3) การบรหารจดการงบประมาณดานวสด/ครภณฑ 5.4) การบรหารจดการงบประมาณดานการท าวจยและการผลตผลงานตพมพ 5.5) การบรหารจดการงบประมาณดานการสรางเครอขาย 5.6) การบรหารจดการงบประมาณดานการจดตงสถาบนวจยเชยวชาญเฉพาะทาง ผลการวเคราะหขอมลและหลกฐานประกอบแสดงในบทท 4 ขอ 4.3

43

บทท 4 ผลกำรวจย

การน าเสนอในบทน เปนการน าเสนอผลการวจยเรอง การบรหารจดการทเหมาะสมของศนย

เชยวชาญเฉพาะทาง มทส. โดยแบงการน าเสนอออกเปน 3 ตอน โดย ตอนแรก เปนการน าเสนอพฒนาการของศนยเชยวชาญเฉพาะทาง และอกสองตอนเปนการน าเสนอผลการวจยตามวตถประสงคของการวจย คอ ปจจยส าคญทมผลตอความส าเรจของการจดตงศนยเชยวชาญเฉพาะทาง มทส. และแนวทางการบรหารจดการงบประมาณของศนยเชยวชาญเฉพาะทาง มทส. โดยการน าเสนอในบทน มค ายอทเกยวของ ดงน

ค ายอ ภาษาองกฤษ ภาษาไทย

มทส. มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร วช. ส านกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต SUT Suranaree University of

Technology

CoE Center of Excellence ศนยเชยวชาญเฉพาะทาง RC Research Center ศนยวจย RG Research Group กลมวจย RU Research Unit หนวยวจย RL Research Laboratory หองปฏบตการวจย F1 อาคารศนยเครองมอวทยาศาสตรและเทคโนโลย 1 F9 อาคารศนยเครองมอวทยาศาสตรและเทคโนโลย 9 lab Laboratory หองปฏบตการวจย Post-Doc Post Doctoral Researcher นกวจยหลงปรญญาเอก Post-Grad Post Graduation Researcher นกวจยบณฑตศกษา co-op cooperative education สหกจศกษา

อนง ในการวจยครงน คณะผวจยใชค าวา “RU” แทนค าวา ศนยวจย กลมวจย และหนวย

วจยหรอหองปฏบตการวจย เนองจากเปนค าทคณาจารยและผทเกยวของภายใน มทส . รจกและเขาใจความหมายวา เปนการกลาวถง ศนยวจย กลมวจย และหนวยวจยหรอหองปฏบตการวจย

44

4.1 พฒนำกำรของศนยเชยวชำญเฉพำะทำง มทส. ศนยเชยวชาญเฉพาะทาง มทส. ถอเปนพฒนาการชวงท 4 ของ มทส. หลงจากท มทส. ไดเรมม

การจดตงหนวยวจยและศนยวจยครงแรก เมอปงบประมาณ พ.ศ. 2547 โดยพฒนาการทงหมดมความเปนมา แบงเปน 4 ชวงคอ ชวงแรก ระหวางปงบประมาณ พ.ศ. 2547-2551 ชวงทสอง ระหวางปงบประมาณ พ.ศ. 2551-2554 ชวงทสาม ระหวางปงบประมาณ พ.ศ. 2554-2557 และชวงทส ชวงตงแตปงบประมาณ พ.ศ. 2557 เปนตนไป ในแตละชวงมความเปนมาดงน

4.1.1 พฒนำกำรชวงแรก (ปงบประมำณ พ.ศ. 2547-2551) ศนยวจย กลมวจย และหนวยวจยหรอหองปฏบตการวจยของ มทส. เรมตนใน

ปงบประมาณ พ.ศ. 2547 โดยส านกวชาวศวกรรมศาสตร ไดเนนการด าเนนการวจย พฒนา ปรบแปลงถายทอดเทคโนโลย และบรการวชาการในรปแบบการบรณาการทเปนรปธรรมดวยการสนบสนนใหมการจดตงหนวยปฏบตการและศนยเฉพาะทางขนเปนครงแรก แบงเปน 7 หนวยปฏบตการวจย และ 1 ศนยเฉพาะทาง ไดแก หนวยปฏบตการดานวศวกรรมพลงงานและสงแวดลอม หนวยปฏบตการดานวศวกรรมขอมลและการคนหาขอมล หนวยปฏบตการดานวสดเชงประกอบ หนวยปฏบตการดานวศวกรรมโยธา หนวยปฏบตการวจยและพฒนาโปรแกรมทเปดเผยซอรสโคด หนวยปฏบตการดานวจยหนยนตและระบบอตโนมตเพอการใชงานจรง หนวยปฏบตการดานวจยกลศาสตรธรณ และศนยพฒนาชนสวนยานยนต (มทส., 2547) ตอมาไดมการจดตงเพมเตม นบจนถงปงบประมาณ พ.ศ. 2550 มการจดตง RU รวม 24 RU ประกอบดวย 3 ศนยวจย 2 กลมวจย 16 หนวยปฏบตการวจย/หนวยวจย 2 หองปฏบตการวจย และ 1 โครงการ รายละเอยดดงตารางท ก1 ภาคผนวก ก

4.1.2 พฒนำกำรชวงทสอง (ปงบประมำณ พ.ศ. 2551-2554) ในปงบประมาณ พ.ศ. 2551 มทส. มนโยบายทจะสงเสรมการวจยเพอพฒนาไปสการเปน

“มหาวทยาลยวจย” เตมรปแบบ เปนแหลงสรางและ/หรอผลตองคความรใหมทเพมขดความสามารถ ในการแขงขนของประเทศและสนองตอบความตองการของสงคมไทย เพอการเปนองคกรแหงการเรยนรทมความเปนเลศทางดานวทยาศาสตรและเทคโนโลย ตามวสยทศนของมหาวทยาลย จงไดมประกาศ มทส. เรอง หลกเกณฑการจดตงและสนบสนนศนยวจย กลมว จย และหนวยวจยหรอหองปฏบตการวจยเพอพฒนาสการเปนศนยเชยวชาญเฉพาะทาง พ.ศ. 2551 ขน โดยหลงจากมประกาศดงกลาว มการขออนมตจดตงและมการจดสรรงบประมาณสนบสนนมาโดยล าดบในปสดทายของการใชประกาศฉบบน มการจดตง RU รวม 44 RU ประกอบดวย 2 ศนยวจย 11 กลมวจย 27 หนวยวจย และ 4 หองปฏบตการวจย (มทส., 2553) รายละเอยดดงตารางท ก2 ภาคผนวก ก

45

4.1.3 พฒนำกำรชวงทสำม (ปงบประมำณ พ.ศ. 2554-2557) ในปงบประมาณ พ.ศ. 2552 เมอ สกอ. ประกาศให มทส. เปน 1 ใน 9 มหาวทยาลยวจย

แหงชาต จงไดยกเลกประกาศฉบบเดม พ.ศ. 2551 และออกประกาศฉบบใหม ในป 2554 โดยประกาศฉบบนสนบสนนใหศนยวจย กลมวจย และหนวยวจยหรอหองปฏบตการวจยท างานในลกษณะพหวทยาการมากขน รวมถงการใหความส าคญกบการด าเนนมาตรการเชงรกทสามารถเพมผลผลตดานวจยอยางกาวกระโดด โดยเฉพาะผลงานวจยทสอดคลองกบตวชวดของโครงการพฒนามหาวทยาลยวจยแหงชาต เชน ผลงานวจยตพมพในวารสารวชาการระดบนานาชาต ผลงานวจยทสามารถน าไปใชประโยชนตอชมชนและสงคม การรบผดชอบตอสงคม เปนตน โดยการจดสรรงบประมาณตามประกาศน จะพจารณาเปนปตอป โดยพจารณาจากผลการด าเนนงานทผานมาเปนส าคญ และอยบนพนฐานของการแขงขน (มทส., 2554) ตงแตปงบประมาณ พ.ศ. 2554-2557 มการขออนมตจดตง RU รวม 46 RU ประกอบดวย 18 ศนยวจย 11 กลมวจย 14 หนวยวจย และ 3 หองปฏบตการวจย รายละเอยดดงตารางท ก3 ภาคผนวก ก และรายละเอยดเพมเตมเกยวกบประกาศ 2 ฉบบ แสดงในภาคผนวก ข

4.1.4 พฒนำกำรชวงทส (ปงบประมำณ พ.ศ. 2557 เปนตนมำ) พฒนาการในชวงน เปนชวงเรมตนของศนยเชยวชาญเฉพาะทาง หรอ CoE โดย

มหาวทยาลยยงคงใหการสนบสนน RU ในลกษณะของการบมเพาะเชนเดยวกบชวงทผานมา แตในชวงนไดมการเตรยมการใหมการสนบสนน RU ทมศกยภาพ มความเขมแขง สามารถผลตผลงานวจยทมประโยชนและมผลกระทบสงตอการพฒนาและการแขงขนไดของประเทศใหยกระดบเปน CoE พรอมกบการสถาปนา มทส. ครบ 25 ป ในป พ.ศ. 2558 โดยไดมการวางแผนไววา จะมการผลกดน RU ทเขมแขงไปเปน CoE จ านวน 5 CoE กอนในเบองตน

ภาพในอนาคตของ CoE คอ ศนยวจยทประกอบดวยกลมนกวจยทมงเนนการท าวจยดานใดดานหนงเชงลกแบบมงเปา ผลตผลงานทสามารถตอบสนองตวชวดดานวจยของมหาวทยาลยอยางเตมท อาท การตพมพผลงานในวารสารวชาการทมคาผลกระทบการอางองสง การสรางสงประดษฐ/เทคโนโลยใหมเพอตอบโจทย/แกปญหา/เพมขดความสามารถในการแขงขนของประเทศ การผลตก าลงคนทมคณภาพสง การสรางเครอขายดานการวจยกบหนวยงานภายนอกทงในและตางประเทศ

46

4.2 ปจจยส ำคญทมผลตอควำมส ำเรจของกำรจดตงศนยเชยวชำญเฉพำะทำง มทส. ผใหขอมลส าคญเพอตอบค าถามตามวตถประสงคขอน เปนหวหนา RU หรอนกวจยใน RU ทม

ศกยภาพและมผลงานเปนทประจกษ จ านวน 21 คน แบงเปนหวหนาศนยวจย 8 คน หวหนากลมวจย 3 คน หวหนาหนวยวจย/หองปฏบตการวจย 4 คน และนกวจย 6 คน โดยเปนผด ารงต าแหนงทางวชาการ ระดบศาสตราจารย 5 คน ระดบรองศาสตราจารย 9 คน และระดบผชวยศาสตราจารย 7 คนโดยเปนชาย 16 คน และหญง 5 คน

จากกรอบแนวคด “ปจจยส าคญทมผลตอความส าเรจของการจดตงศนยเชยวชาญเฉพาะทาง มทส.” ซงประกอบดวย ตวชวดปจจยน าเขาทส าคญนเรยกวา “11M” ประกอบดวย Man, Money, Management, Material, Market, Morality, Message, Method, Minute, Mediation, แ ล ะ Measurement หรอปจจยดานคน เงน การบรหารจดการ วสดอปกรณ การตลาด คณธรรม ขอมลขาวสาร วธการ/ระเบยบ/แบบแผน/หรอเทคนค เวลา การประสานงาน และการประเมนผลงาน ตามแนวทางของวรช วรชนภาวรรณ (2552: 11-12; 2553: 2-4) นน

จากการรวบรวมขอมลโดยการสนทนากลม 5 ครง สามารถจ าแนกปจจยส าคญได 6 ปจจย หรอ “6M” ไดแก Man, Money, Management, Material, Mediation และ Measurement หรอปจจยดานคน เงน การบรหารจดการ วสด/ครภณฑ การประสานงาน และการประเมนผลงาน ดงน

4.2.1 ปจจยดำนคน ปจจยดานคนถอเปนองคประกอบทส าคญองคประกอบหนงของการจดตงศนยเชยวชาญ

เฉพาะทาง มทส. เพราะหากขาดคนศนยเชยวชาญเฉพาะทางกไมสามารถจดตงได ผใหขอมลส าคญจากการสนทนากลม 5 ครง ไดกลาวถง ปจจยดานคนซงถอเปนปจจยส าคญของการจดตงศนยเชยวชาญเฉพาะทาง จ าแนกได 2 กลม ไดแก แกนน า CoE และนกวจย ดงน

1) แกนน ำ CoE ผใหขอมลส าคญทานหนง กลาวถง แกนน า CoE หรอผน า (leader) ดงค ากลาวทวา

“...คอความจรง เราไมสามารถ transfer พวก RU ไดทงหมด มนอาจจะตองมตวหลก สมมตวาเราจะตง 5 ศนย ถาเปนผมนะ ผมจะมองแค 5 ตวหลกมใครบาง ใน field ทคดวาจะสรางชอเสยงใหมหาวทยาลย มนรกนอยแลวจากสอผลงาน แลวในความเปนจรง คนทเปน leader นนแหละ สามารถทจะไปหา หาคนจาก RU ไหนกได แตอยางทผม คอ เรยนทานอธการบดไปตอนนนคอ สงทผมอยากเหนคอ ผมไมตองการใหคนแคหลอมรวมกน คอเลอกคนมาอยางทคยกนไวตอนแรก แลวกท าไป แตวาในความเปนจรงมนยง สมมตวาผมตองการท า material แตในความเปนจรง material มนไมไดมในเฉพาะในฟสกส หรอเคม มนยงมคนเกง ๆ อยท พอลเมอร ทเซรามก ทโลหการ

47

นะครบ โดยเฉพาะนองรนใหม ๆ เดกพวกนถาไดเขาไปในระบบ แลวถามนไมมการรวมกลม หรอวาลกษณะของ CoE เกดขน แลวคนทเปน leader ตองใจกวางดวยทจะตองไปสรางเดกพวกนขนมา โดยไปเชญเขามารวมดวย คอแนนอนอาจจะไมเคยรจกกนมากอนกได อนนเปนเหตผลอนหนงทอาจารย...(นกวจย (6)) ทอาจเจอ เราพอรศกยภาพเขาอยคราว ๆ แตวาเราตองใจกวางทจะดงเขามา แลวกใหมนท าลายก าแพงระหวางส านกใหได แตวาทผมกไมรวา nature ของ มทส. มนจะเกดขนไดไหม เพราะวาถาเอามาแลวกคนทเปน leader กสรางเขาไป แลวกจะเกดการท างานท cross กนไดจรง ไมใชวาฉนตองอยเฉพาะสาขานเทานน เหมอน RU สวนมากกจะกลายเปนวาเปนเฉพาะของตวเองอะไรอยางนถกไหมครบ”

(นกวจย (3), 11 พ.ย. 57) จากขอมลขางตน ผใหขอมลส าคญไดแสดงใหเหนวา ในการบรหารจดการ CoE นน

สงส าคญประการหนงคอ ผทจะมาเปนผน า CoE ตองใจกวาง ควรสรางนกวจยรนใหมโดยเชญชวนนกวจยใหเขามาระบบ เพอหลอมรวมบรณาการศาสตรตาง ๆ เขาดวยกน ในการสรางผลงานชนใหม ๆ (นกวจยควรมาจากหลายส านกวชา CoE ไมควรมนกวจยเฉพาะในส านกวชาเดยว)

กลาวโดยสรปไดวา แกนน า CoE เปนปจจยส าคญประการหนงทมผลตอความส าเรจของการจดตง CoE โดยแกนน าตองเปนคนทใจกวางใหโอกาสนกวจยรนใหมทมความรความสามารถจากหลากหลายสาขาวชา และเชญชวนใหท างานวจยในประเดนเดยวกนท าให CoE เกดการบรณาการขามสาขาวชา

2) นกวจย ผใหขอมลส าคญเหนวา นกวจยเปนปจจยส าคญประการหนงท มผลตอความส าเรจ

ของการจดตง CoE โดยแบงนกวจยทกลาวถงจากการสนทนากลมไดเปน นกวจยประจ า และนกวจยหลงปรญญาเอก/นกวจยบณฑตศกษา ดงน

2.1) นกวจยประจ ำ ผใหขอมลส าคญเหนวา ปจจบน มทส. ไมมนกวจยประจ าในระบบ ซงเปนปญหา

อยางยงตอการด าเนนงานดานการวจย และความยงยนของ CoE เพราะนกวจยประจ าจะเปนผชวยสรางผลงานใหกบ CoE เนองจากอาจารยมภาระงานสอนคอนขางเยอะ และประสบปญหาในหลาย ๆ ดาน ดงค ากลาวทวา

48

“...ประเดนการขาดนกวจยในระบบ กเปนประเดนหนงทคอนขาง Serious เพราะวาอาจารยมภารกจการสอนคอนขางเยอะ…เพราะฉะนนในสวนนถาเกดวาเรามนกวจย ถาเรามกลไกเปน RU Strategy ทจะมงส CoE ในระดบตอไป ผมวาเรามาถกทางแลวครบทจะ Include นกวจย”

(หวหนาศนยวจย (7), 27 ม.ย. 57)

“...นคอปญหาอกอนหนง เราขาดคน ไมใชขาดผชวยอยางเดยว ขาดคนระดบสงทจะมาชวยเขยน ตอนนตวชโรงของแตละหนวย ถาหวหนาศนยวจย (3) ไมอย ผมกบอกไดเลยวามอาจารย...(ชออาจารยทานหนง)...แตกไมทราบวาจะท าไดแคไหน...”

(หวหนาหนวยวจย (1), 23 ม.ย. 57)

“...ระยะยาวน มทส. จะขาดคนทจะเขยนงานวจย คนทจะเปนนกวจยเตมตวทจะสรางงาน ทม Impact ออกมาได จะคอย ๆ มนอยลงเรอย ๆ คนทท าอยสกพกหนงกจะเรมเหนอยลา เหมอนกบวาเราจะตองไปชวยรบภาระคนทง มทส. และถามองในแงคนเขยน paper นะ คอตวหารเยอะมากเวลาทเอามาเทยบ ranking เราจะไป World Class Ranking จะไปตดอนดบเขาน เอางานวจยมาดเลย แลวกเอาคนท งมหาวทยาลยมาเทยบสดสวนและเรายงขาดตวน”

(หวหนาหนวยวจย (2), 23 ม.ย. 57)

“เรองทนเปนเรองทเราตองหาเอง... และกโจทยวจยเปนหนาทพวกเราทตองชวยกนคดเอง แต…supporting staff กมความส าคญ…”

(นกวจย (2), 22 ก.ค. 57)

“ณ ทกวนน RU ของเรามกจะองลกษณะเดนของหวหนา ของความสามารถเฉพาะตว และเราจะไมม ไมมคนทดแทนมากมายนก แตถาเมอไรคนทเปนหวหนาเกษยณไปหรอเลกไปหรออะไรกแลวแตน RU นนกแทบจะลมไปเลย นาจะเลกไปเลย…”

(หวหนาหนวยวจย (2), 23 ม.ย. 57)

“บคลากรระดบอาจารย ผมยกตวอยาง CoE ของหวหนาศนยวจย (7) Center of Excellence คนกไมถงครบ ถาหวหนาศนยวจย (7) ไปเสยคนเดยวกลมครบไมมใครมความสามารถมศกยภาพหาเงนได 40-50 ลานตอป นอกจากหวหนาศนยวจย (7) คนเดยว กคอเราขนสงแตเราบางเหลอเกน…”

(หวหนาหนวยวจย (1) , 23 ม.ย. 57)

49

“...เปนเรองจรงกเราเดก ๆ เขามาปบ หนงป หนงป เขามาเรายงไมอยากจะใชงานเพราะวาเขา สมมตวาเปน ป.โท เรากยงไมอยากจะใชงานเขา เขาก าลงด เขาก าลงเรยน เขาก าลงปรบตว เขาก าลงหา topic เขาก าลงหา หาอะไร เขาก าลงเรมเรยนขนมา พอหมด course work ปบเรากจะหยบมาใช เหนแววเหนอะไรมาใช พอหมด 1 ปถดไปเขากไปเรากมานง develop ใหม…”

(หวหนาศนยวจย (5), 23 ม.ย. 57)

“...แตบอกตรง ๆ ทกวนนไมมบคลากรเปนผชวยวจยจรง ๆ ทกอยางขนอยกบนกศกษา พอนกศกษาคนนจบกยง ตองหาคนใหมอกเปนเชนนอยตลอด...”

(นกวจย (1), 20 พ.ค. 57)

“...ปจจบนการแกปญหากคอ อยางทอาจารย...(นกวจย (1)) วา กคอตอง train นกศกษา แลวการ train นกศกษาขนมาแตละคน ใชเวลาเปนป ในแตละ lab อาจจะไมเหมอนกน lab งานวเคราะห ของดน ของปย ของพช เปนปจงจะเกดความช านาญ ถงจะวเคราะหได แลวพอนกศกษาปรญญาโทอย 2 ป train 1 ป ท างาน 1 ป แลวกออกไป จบ เปนอยางนตลอด...”

(หวหนากลมวจย (1), 20 พ.ค. 57)

“..องคประกอบของศนยวจยมนมอะไร มนกตองมนกวจย อาจารยอยเดยวกเกษยณ เดยวกตาย ใชไหมครบ และในอนาคตกตองมอาจารยทมความเชยวชาญมารวมมอกนมากขน มากขน เพราะศนยวจยมนกตองมการขยายงาน แตม limit เรองก าลงคน”

(หวหนาศนยวจย (2), 20 พ.ค. 57)

“เพราะเราไมม core center คณไมมนกวจยประจ า ไมไดหรอก แมแตอาจารยเรา วนดคนดบางทอาจจะมสอนผดกได แตคนอยประจ าคอเดก จรงหรอเปลา คนอยประจ าจะตองรกษางานตาง ๆ ไวไดหมดเลย ทนพออาจารยใหมมากตอยอด มลกศษยมา กตอยอดไดดวย ตอยอดได ไมมทางไปทไหนหรอก มน application นะ”

(นกวจย (1), 20 พ.ค. 57)

50

“…ตองมนกวจยประจ า ท เปน permanent staff และม career path ชดเจน เพราะ CoE น มนเปรยบเสมอนทจะตองท าเปน เขาเรยกอะไร หนวยงานทมรากแกวของงานวชาการ งานวจยทมแตรากฝอยท าอย พอลมพดมาแรง ๆ มนกลม มนตองมรากแกวทหยงลกแลวตอยอดไปอก 20-30 ป จนตายไป 2 รน 3 รน CoE นมนยงตองอย…”

(หวหนาศนยวจย (2), 20 พ.ค. 57)

“กลบมาทเรอง permanent staff ของผชวยวจยหรอนกวจยผชวย ทจรงกอนทผมจะมาอยทน คอท างานทกรม...ทนนจะมนกวจยชดเจนเลย อยางคนหนงจะมผชวยนกวจย เปนนกวชาการ จบปรญญาตรหรอปรญญาโทกม คอท างานดวยกนเปนทม แลวกมความถนดคลายคลงกน ผมยงมงานรวมกบทาง...(ชอมหาวทยาลยแหงหนง)...หรอ...(ชอมหาวทยาลยอกแหงหนง)...จะเหนความแตกตางระหวางมหาวทยาลยอนกบ มทส. อยางชดเจน เขามทมท างานทใหญ lab ของเขาไมใชมแคคนเดยวแนนอน...”

(หวหนากลมวจย (1), 20 พ.ค. 57)

“...ถาเราจะหวงนกวจยอาชพทจะสรางผลงาน ถาไมมเพอนไมได ทางดาน…(สาขาวชาหนง)...ของพวกเรา อาจารยทกคนกยงสอน แตคนทจะปกหลก มนไมม ทนถาพดถงกลไกถาเราจะขอต าแหนงนมาไหม มนเกยวของสารพดเลย แมแตอาจารย ...(ชอหวหนาศนยวจย (2))...ถาอาจารย...(ชอหวหนาศนยวจย (2))...ไมอย งานกลม มนไมมหลกอยลมไหม คณไมมนกวจย มหาวทยาลยเขาเอาอาจารยใหมใหท ากท าไมได แตถามนกวจยอยอาจารยใหมมากยงอยได ขอเทจจรงนะเรองน”

(นกวจย (1), 20 พ.ค. 57)

“...ผบรหารตองมวสยทศนในการเปลยนแปลง ตองมองดวา ถาเราสรางศนยวจยแลว ถาไมมอะไรทจะ spin off ไปเปน product มนไมมทางทจะไปไดเลย เพราะไมมนกวจย ถาไมมคนผลต การผลตกไมม มนตองมการผลต...”

(นกวจย (1), 20 พ.ค. 57)

“...ถาเราไมสรางคน ผลต product ผชวยวจยตวแทนอาจารย ไมใชอาจารย อาจารยลงไปผลตไมได เราตองสอน แตเราใหเทคโนโลย เราร แลวกใหคนโนน คนน จกซอวมา มนจะไปสการผลตตรงน ซงมนจะตองมบคคล ถาไมมคนท าไมได มนกหมดนะ พอขนมากรกอก มนมแตกหนอ พอแตกหนอออกมา หนวยวจยวจยหนง อาจจะมนกวจย

51

ประจ าหลายคนกได ถาเรามความสามารถ แตกหนอไปเรอย ๆ แลว spin off ผลงาน ลองดกแลวกน มนอยทคน…”

(นกวจย (1), 20 พ.ค. 57)

“...มนกจะมขอจ ากดอยางเรองบคลากรอยางทหลายทานพดนนกใชเลย ทน Post-Doc/Post-Grad คอมนแยตรงทคอประเทศไทยเราอาชพนกวจยหรอนกวจยมออาชพมนมความรสกวา คนรสกวามนไมใช มนกลายเปนเรองของงานชวคราว ทจรงเวลาเราพดถง Post-Doc ในตางประเทศ ในประเทศททเขามคนจบปรญญาเอกเยอะ ๆ ...กงานชวคราวจรง ๆ แตวาจะมอาชพหนง คอเปนนกวจยเลย…”

(นกวจย (2), 22 ก.ค. 57)

“แตผมอยากตอยอดวา ถาเขาผานการเปนนกวจยหลงปรญญาเอกมา 3 ป เราควรจะใหเขาเปนนกวจยประจ าศนยวจย”

(หวหนาศนยวจย (2), 20 พ.ค. 57)

“...อยากใหมหาวทยาลยชวยเหลออะไรบาง อนท 1 ทส าคญทสดกนาจะเปนเกยวกบบคลากรทเปนบคลากรทางการวจย 2 ป หรอถา...จะใหดมนกวจยถาวรทท างานวจยรวมกบอาจารย...”

(หวหนาหนวยวจย (3), 22 ก.ค. 57)

“...มาตรการรกษาความยงยนมนอยททรพยากรมนษย มนตองใหมต าแหนงเปนพนกงานประจ า โดยเฉพาะต าแหนงนกวจยชนสง ซงเรายงไมมเลย…”

(หวหนาศนยวจย (1), 20 พ.ค. 57)

“โครงการวจยทคลาย ๆ กนกบของ...(มหาวทยาลยแหงหนง)...อาจารยเขามนกวจย ทอยของแตละศนยทจะเปนนกวจยทเกยวกบวาดเกยวกบตวโครงการงานวจยทจะท างานรวมกบอาจารยอยางเขมแขง แลวทนโครงการมน เขาเรยกวาอะไร มนมความเขมแขงอยขางใน พอไปขางนอกอาจารยทเขาขอทนขออะไรขอทนขางนอกไป มนน าเนอมนสมบรณพรอม เพราะวาเขาเรยกวามนไปดวยกนไดด...”

(หวหนาหนวยวจย (3), 22 ก.ค. 57)

“...ในระดบเทคนคกตองการ ไมใชแคระดบหลงปรญญาเอก โดยเฉพาะอยางยงระดบเทคนคทด ๆ ดวย...”

(หวหนาหองปฏบตการ (1), 20 พ.ค. 57)

52

จากขอมลขางตน ผใหขอมลส าคญไดแสดงใหเหนวา ในปจจบน มทส. ยงขาดนกวจยประจ าในระบบ เพอชวยงานคณาจารยในดานการวจย เนองจากคณาจารยมภาระงานสอนคอนขางมาก โดยภาระงานดานการวจยทผใหขอมลส าคญเหนวานกวจยสามารถชวยได ไดแก การเขยนรายงาน การสรางผลงานทมผลกระทบ (impact) นอกจากน RU หลาย RU อยไดเพราะความสามารถสวนบคคลของหวหนา RU หากหวหนา RU ไมอยหรอเกษยณ RU กอาจไมสามารถอยตอได และการแกปญหาการขาดนกวจยในปจจบนคอ การฝกนกศกษาปรญญาโทมาเปนผชวยวจย แตกขาดความยงยนเนองจากนกศกษาปรญญาโทหลงจากเรยนวชาหลกหมด จะชวยงานได 1 ป แลวจบ กตองหาผชวยวจยคนใหมอก

มทส. จ าเปนตองมนกวจยประจ า เพราะ RU หรอ CoE หากอาจารยเกษยณ RU หรอ CoE ตองอย เพอใหด าเนนการตอไปได เมอมคณาจารยใหมเขามาสามารถตอยอดงานจากนกวจยประจ าได และ CoE ตองมการขยายงาน นกวจยตองเปนผผลตผลงาน (spin off) นกวจยจงเปรยบเหมอนรากแกวของ CoE ทหยงรากลกสามารถตอยอดไดอก 20-30 ปขางหนา นกวจยจะเปนผเสรมความเขมแขงใหกบ CoE ดงนน นกวจยเมอท างานครบ 3 ป ควรปรบเปนนกวจยประจ า

กลาวโดยสรปไดวา นกวจยประจ าเปนปจจยส าคญประการหนงทมผลตอความส าเรจของการจดตง CoE เนองจากนกวจยประจ ามความส าคญในหลาย ๆ ดาน เชน การขยายงานของ CoE การผลตผลงานของ CoE รวมทง CoE มความเขมแขงและสามารถด าเนนการตอไปไดอยางยงยน หากไมก าหนดใหมนกวจยประจ าในระบบอาจสงผลตอความยงยนของ CoE ได

2.2) นกวจยหลงปรญญำเอก/นกวจยบณฑตศกษำ ผใหขอมลส าคญเหนวา CoE ควรไดรบการเสรมดวยนกวจยหลงปรญญาเอก/

นกวจยบณฑตศกษา ดงค ากลาวตอไปน

“…Post-Doc/Post-Grad นาจะเขาไปเสรมในสวนของ CoE ถาท าได...กคอใหมนเปนสวนหนงถาจะท าใหมนเปนเรองเปนราว…”

(หวหนากลมวจย (3), 11 พ.ย. 57)

“ในดาน publication เรองงานวจยขนสง ผมสนบสนนเตมทครบ เรอง Post-Doc/Post-Grad ทจะใหยงยนมากขน…”

(หวหนาศนยวจย (4), 23 ม.ย. 57)

“ประเดนกคอนกศกษาหลงปรญญาเอกเหนดวยอยางยงทจะมาชวยตอ และเหนดวยอยางยงทหวหนากลมวจย (1) เสนอ อยากจะเสนอวา 2 ปแลว จะพยายามหา permanent ให นนกเปนสงทด เพราะเราออกไปกมคนตอ...”

(หวหนาหองปฏบตการ (1), 20 พ.ค. 57)

53

“ตองเขยนโครงการและกขอเสนอโครงการได สมมตในระดบ Post-Doc ...อยางเชน OK คณสามารถจะเขยนเอาเงนเขามหาวทยาลยอาจไมใชเปนโครงการใหญ โครงการ 5 แสน โครงการ 3 แสน อนนอาจจะเทยบเทากบ publication ไหมอะไรอยางน อนนอาจจะเปนอนหนงทอาจมเอาไวนอกเหนอจาก publication อยางเดยว แตงานบรการวชาการมนอาจจะงายเกนไปส าหรบเงนทเราลงไปใหเขา”

(นกวจย (2), 22 ก.ค. 57)

“...แมกระทงคนทจบจากตางประเทศ ถาเกดสมมต เขาจบ Post-Doc มาแลวเขาอยากมาท างานนกวจย…ไมคดวา...เขาจะเหนต าแหนงของเรานเปน choice ของเขา เพราะฉะนน ททานมแนวคดน ผมวาดมากเลยถาสมมตวาเราท าใหไดจรง ๆ แลวท าใหเปน professional researcher คนทจะเขามาจะตอง OK โดยเรมตนจะตองเขยนขอทนเปน ลกษณะ Post-Doc แตในทสดตองมความสามารถในการ grant hunting ตองได คอตองมคด idea ได คอขอทนได อนนกจะท าให RU เราเขมแขงขน…”

(นกวจย (2), 22 ก.ค. 57)

“...เพราะตอนนอยางทผมอยกบพ...(ชอหวหนาศนยวจย (8))...หรอวาผมอยกบอาจารย...(ชอหวหนาศนยวจย (1))...คอเราตองเปนคนเขยนโครงการวจย คองาน Post-Doc ทเราจาง Post-Doc 35,000 หรอ Post-Grad 27,000 เราไมสามารถใหเขาท าตรงนน ไมมเวทใหท า พอเราไมมเวทใหเขาท า มนกลายเปนวา คนทหาเงนกมอยไมกคน แตเรามคนทเราตองไป support เยอะ ซงตวนท าใหเขาเปน limit factor ทใหเราเจรญเตบโตไดนอย เพราะวา ถาพดไปแลวคนทเปน RU เอง อนท 1 ตองหา grant อนท 2 พยายามท า output เพราะการท า output คอท า publication ถาเรามปรญญาโท ปรญญาเอก อนนนจะชวยไดในระดบหนง แตถาสมมตเรามคนทสามารถเขยน grant, apply grant และมศกดมศรเทากบอาจารย ผมคดวา grant จะเขามาไดเยอะขน เพราะอาจจะให idea แลวเขามศกยภาพอยแลว แตเนองจากวา ดวยขอจ ากดของต าแหนง หรอขอจ ากดของอะไร การทจะไป promote ใหเขาขนมาเปน PL (Project Leader) มนกเปนไปไมได ซงตรงนเราวานาเสยดาย ถาสามารถทะลายก าแพง ตรงนได แลวท าใหมนเปนอาชพของนกวจย ผมคดวา ผมเชอวาเรา พวกเรานาจะโต ไมใชเฉพาะกลม RU ของเรา แตเปน RU ทงมหาวทยาลยนะครบ”

(นกวจย (2), 22 ก.ค. 57)

54

จากขอมลขางตน ผใหขอมลส าคญไดแสดงใหเหนวา เหนดวยและสนบสนนใหมนกวจยเตมเวลา Post-Doc/Post-Grad เสรมใน CoE โดยนกวจยเตมเวลา Post-Doc/Post-Grad นอกเหนอจากการเขยนบทความเกยวกบงานวจยขนสงแลว ตองสามารถเขยนโครงการเพอขอทนได และเมอท างาน 2 หรอ 3 ป แลวควรหาต าแหนงทถาวรให ดวยการบรรจเปนนกวจยประจ า CoE

กลาวโดยสรปไดวา นกวจยหลงปรญญาเอก/นกวจยบณฑตศกษาเปนปจจยส าคญประการหนงทมผลตอความส าเรจของการจดตง CoE เนองจากนกวจยกลมนจะเปนทชวยในการเขยนขอเสนอโครงการวจย เขยนบทความวจยเพอตพมพ และจะท าให CoE เกดความยงยน

จากการกลาวถงนกวจยทง 2 กลม ขางตน แสดงใหเหนวา นกวจยเปนปจจยส าคญประการหนงทมผลตอความส าเรจของการจดตง CoE เนองจากนกวจยประจ าจะท าให CoE มความเขมแขง มการขยายงาน มผลตผลงาน ซงจะสงผลตอความยงยนของ CoE และหากเสรมดวยนกวจยหลงปรญญาเอก/นกวจยบณฑตศกษา จะชวยให CoE มความเขมแขงมากขน

4.2.2 ปจจยดำนเงน ผใหขอมลส าคญกลาวถง เงนซงมความส าคญตอการบรหารจดการ CoE ดงค ากลาวทวา

“...บอกเลยวา ระเบยบนจะด ถาศนยวจยนนหรอมหาวทยาลย provide ให พรอมมงบประมาณใหพอสมควร...”

(หวหนาศนยวจย (2), 20 พ.ค. 57)

“...อยากเหนวามหาวทยาลย feed เงนไปทกลมนนเลย โดยใหแตละกลมไปคยกนเอง วาจะพฒนาไปในแนวทางไหน...คดวาเราตอง focus ในสวนทตองมงไปสความเปนเลศ…”

(หวหนาศนยวจย (7), 27 ม.ย. 57) จากขอมลขางตน ผใหขอมลส าคญ 2 คน ไดแสดงใหเหนวา ในเรองปจจยดานเงนใน

การบรหารจดการ CoE นน มหาวทยาลยควรจดสรรงบประมาณใหพอสมควร และใหแตละ CoE ไปบรหารจดการเองโดยตองเนนไปทการมงสความเปนเลศ

กลาวโดยสรปไดวา เงนเปนปจจยส าคญประการหนงทมผลตอความส าเรจของการจดตง CoE มหาวทยาลยควรจดสรรงบประมาณใหพอสมควร เพอการสรางความเปนเลศ

55

4.2.3 ปจจยดำนกำรบรหำรจดกำร ผใหขอมลส าคญกลาวถง ปจจยดานการบรหารจดการ สรปได 3 ดาน คอ การบรหาร

จดการดานสถานทตงของ CoE การบรหารจดการดานผลลพธของ CoE และการบรหารจดการดานบคลากร ดงน

1) กำรบรหำรจดกำรดำนสถำนทตงของ CoE ผใหขอมลส าคญกลาวถง สถานทตงของ CoE ดงค ากลาวทวา

“เรองทนเปนเรองทเราตองหาเองนะครบ และกโจทยวจยเปนหนาทพวกเราทตองชวยกนคดเอง แต infrastructure... กมความส าคญ...”

(นกวจย (2), 22 ก.ค. 57)

“...เปน institute ของงานวจยทอยากจะใหมนทดเทยมกบระดบเกาหล หรอญปน...มองภาพแบบนมากกวา...ไมใชวา CoE อยท F9 แตวามอาจารย อย F9 หนงคน...อยท F1 อกหนงคน แตวา CoE ตกอยตรงไหนกไมทราบ เครองมออยตรงไหนกไมทราบ...แลวเวลาทเราเชญอาจารยตางประเทศมาจากญปน อยากจะโชว CoE กไมรจะไปโชวตรงไปไหน มความรสกวาไม work...”

(หวหนากลมวจย (3), 11 พ.ย. 57)

“ญปนนะครบ ผมเหนเลยวา สงท เขาท า คอเขาแยกเปนตกน เปน Center of Excellence เลย คอ ตกนเขาสรางใหอยางนนเลย คอ OK เรากอาจจะพดไดวา กบานเราไมไดมเงนเยอะขนาดนน เราไมไดตองการ 10 ตกครบ เราตองการ 1 ตกเทานนแหละ ผมวา 100 ลาน มนกไมไดหนกหนาจรงๆ เอาเขาจรงๆ...”

(นกวจย (4), 11 พ.ย. 57) “...สมมตวาเรามอยตกหนง ตกศนยรวมแนนอนมนกตองมผลตอบณฑตดวย บณฑตเขาไปท า lab วจยทนน...ท าไมตองเปน 5…มองวา เราคงม CoE ทมนเปนเลศเกน 5 ไมไดหรอก..อยางมากกมแค 5 เทานน...แตวาเราจะ grouping คนยงไงใหเอาแค 5 อยาง multi discipline อยส านกไหนกตาม มาอยได...แลวกจดใหมแค 5 กพอ แลวกพอสรางเปนตกกอาจจะแบงเปน 5 ชนกได CoE หนง...กเอาไปเลย 1 ชน...”

(นกวจย (3), 11 พ.ย. 57)

56

“...เรองตกน...ทพอ solution ท...สรพฒน 3 ในเบองตนกท าได...แตวาคอการทเราจะตองเอาเงน 50 ลาน 100 ลานไปสรางตกใหม นาจะเอาเงนสก 5 ลาน หรอ 10 ลาน มา renovate…”

(นกวจย (3), 11 พ.ย. 57)

“...มนมหองวางอยประมาณ 20-30 หองทเอาไปใชบรหารจดการไดอยแลว ตรงสรพฒนมนกเปนของเราอยแลว แลวมนกเปนจรง ๆ เนองจากมนอยในโซนของ เทคโนธานดวย มนกบอกวาเปน Center of Excellence ทจะมงเนนไปสการเชอมโยงกบกบภาคขางนอก อะไรอยางน กคอหรอมนกเชอมโยงกบซนโครตรอนอยในระดบหนงอยแลว จรง ๆ ตรงนนกนาเปน option ทเขาเรยกวางายทสด ณ วนน ท าไดเลยงบประมาณ 10 ลาน มา renovate ในบางสวนเรากสรางอะไรขนมา ผมวาท าไดนะ”

(นกวจย (4), 11 พ.ย. 57)

“...ในเบองตน ตรงนแหละทเปนททนาสนใจ มนเปนเหมอนชวคราว แลวพอสรางไปสกปสองป 2-3 ป ดดขน หรอมผลงานเปนประจกษ...การทจะขอตกใหญขน หรอจ านวนเงนมากขนไมนาจะยาก คอตอนนมนตองท าอะไรสกอยาง...”

(นกวจย (3), 11 พ.ย. 57) จากขอมลขางตน ผใหขอมลส าคญไดแสดงใหเหนวา โครงสรางพนฐานกมความส าคญ

CoE ควรจะมตกทเปนศนยรวม เปนสถาบนของงานวจย ควรทดเทยมในระดบเกาหลหรอญปน มหองปฏบตการ มนกศกษาบณฑตศกษาเขาไปใชหองปฏบตการ เสนอใหม 5 ชน ส าหรบ 5 CoE ในเบองตนการของบประมาณ 50 ลานบาท หรอ 100 ลานบาท ในการสรางตกอาจจะเปนไปไดยาก อาจจะของบประมาณเพอการปรบปรงอาคารสรพฒน 3 ประมาณ 5 ลานบาท หรอ 10 ลานบาท หลงจากผานไป 2-3 ป เมอมผลงานเชงประจกษ อาจขอตกสรางทใหญขนหรอขอเงนทมากขน

กลาวโดยสรปไดวา โครงสรางพนฐานโดยเฉพาะอาคารส านกงานเปนปจจยส าคญประการหนงทมผลตอความส าเรจของการจดตง CoE เนองจาก CoE ควรจะมสถานทท างานใหกบนกศกษาบณฑตศกษา มหองปฏบตการวจยขนสงททดเทยมกบนานาชาต โดยในเบองตน อาจปรบปรงอาคารสรพฒน 3 เพอเปนทตงชวคราว ซงอาจใชงบประมาณปรบปรงประมาณ 5 หรอ 10 ลานบาท หลงจากมผลงานเชงประจกษ อาจขอสรางตกทใหญขนหรอขอเงนทมากขน

57

2) กำรบรหำรจดกำรดำนผลลพธของ CoE ผใหขอมลส าคญกลาวถง การก าหนดผลลพธของ CoE ดงค ากลาวทวา

“...อยากจะใหมการ declare ชดเจนวาเราคาดหวงอะไรจาก CoE...ในความคด...ก คอวา CoE คงไมใชผลงานวชาการทตพมพและม impact สงอยางเดยว นนเปน a must อยแลว กอนจะถง CoE แต..คดวาตองม impact ตอประเทศในเรองของเศรษฐกจในเรองของอะไรดวยมนจะดด แลวมนจะท าใหมการ integrated คนหลากหลายสาขา ไมใชจะท าแต paper อยางเดยว…คอสวนทไปถง product ตรงนน...จะเปนตวบงคบวา...จะตองรวมทงทมทเปนทางงานวศวกรรม ทาง apply ทางพนฐานหลากหลายอยาง แลว CoE ท…คดวาส าคญทสดกคอเรองของจะใหแตละกลมท างานวจยโดย nature เดมไมได...คดวา management นาจะเปนเรองทส าคญในการทจะผลกดนคนทจะดเรองของ CoE จะตองท าใหภายใน group produce งานใน 2 รปแบบได...”

(นกวจย (5), 11 พ.ย. 57)

“การทเขาไดเพม มา 5 ลาน KPI เขาเพม มนคนละเรองเลยนะ หามนบซ ามนกจบ คอคณม 5 ลานคอคณตองสรางงาน คอคณไดเงนเพม คณกตองสรางงานเพมเทานนเอง หามไปนบซ าอนเดม acknowledgement เปนกเปนอนน affiliation เปนอนนไปเลย”

(นกวจย (4), 11 พ.ย. 57) จากขอมลขางตน ผใหขอมลส าคญไดแสดงใหเหนวา ควรมการก าหนดผลลพธของ CoE

ควรประกอบดวยอะไรบาง นอกจากบทความตพมพทมดชนผลกระทบสง แตตองมผลผลตทมผลกระทบตอประเทศในเรองเศรษฐกจ และผลงานตองหามนบซ ากบ RU ในกตตกรรมประกาศตองระบ CoE เปนหนวยงานทตดตอ

กลาวโดยสรปไดวา การบรหารจดการดานผลลพธของ CoE เปนปจจยส าคญประการหนงทมผลตอความส าเรจของการจดตง CoE โดยผลลพธของ CoE ควรสงผลกระทบตอประเทศในเรองเศรษฐกจ ไมควรมเฉพาะบทความตพมพทมดชนผลกระทบสงเทานน และไมควรซ าซอนกบ RU รวมทงกตตกรรมประกาศตองระบ CoE เปนหนวยงานตดตอ

58

3) กำรบรหำรจดกำรดำนบคลำกร ผใหขอมลส าคญกลาวถง การบรหารจดการบคลากรของ CoE โดยเฉพาะนกวจยหลง

ปรญญาเอก/นกวจยบณฑตศกษาประจ า CoE จ าแนกไดเปน ระยะเวลาการจาง ภาระงาน เงนเดอน ความกาวหนาในอาชพ และสวสดการ ดงตอไปน

3.1) ระยะเวลำกำรจำง ผใหขอมลส าคญกลาวถง ระยะเวลาการจางนกวจยหลงปรญญาเอก/นกวจย

บณฑตศกษาประจ า CoE ดงค ากลาวทวา

“ในเรองของ Post-Doc/Post-Grad กคออยางทบอกคอเวลาสนไป 1 ป คอ...รบมาคนหนงประสบความส าเรจและเพงตพมพไป แตบอกไดเลยวาคงเปนไปไมไดอยางนทก case ทก ๆ ครง เพราะวาอยางเดกคนนเผอญเขาท าได แตคดวาคงท าไมไดอกถาจะใหแคปเดยวแลวกเอา publication 1 publication เพราะงานเรงมากแลวบางครงเรา design งานวจยเรากไมรวาจะเกดผลส าเรจหรอเปลามนตองเวลา 6 เดอนมนนอยมากเลยการทจะไปท างานวจยอะไรสกอยางหนงทเรมตนเปน idea ใหม ๆ บางทเราแค trial and error กหมดเวลาไปแลว บางทเดกเขากไมไดท างานอยางทเราคาดหวง บางทเขามาเขากแคคอเงนเดอนมนสง บางทเขากท าแคมาเอาเงนเดอนเขาไมไดทมเทเหมอนอยางทเราคาดหวง คอปญหากคอวา 1 ป อาจจะนอยไปกบการปรบตวใหคนทเขามาท างานสามารถทจะตงหลกวางานวจยของตวเองคออะไร ตองการจะท าอะไร แลวประเดนในอนาคตจะท าใหเกดขน สราง skill สรางอะไรใหมๆ ขนมา 2 ปพวากนาจะ OK นะคะ พอจะสรางอะไรขนมาได 1 ปนสนมาก แลวก publication บางทสงผลงานไปตพมพกไมไดวาจะ accepted ทก ๆ ครงใชไหมคะ บางท reject มา 3 ครงรวดประมาณนน แลวกมปญหาคอปด project ไมได แลวพอปด project ไมไดกตอไมได…”

(หวหนากลมวจย (3), 11 พ.ย. 57)

“...extend มา 2 ป...คดวาตรงนมนมอง realistic ส าหรบคนทท างานในหอง lab …”

(นกวจย (2), 22 ก.ค. 57) จากขอมลขางตน ผใหขอมลส าคญไดแสดงใหเหนวา นกวจยหลงปรญญาเอก/

นกวจยบณฑตศกษาประจ า CoE ระยะเวลาการจาง 1 ปนนสนไปส าหรบการตพมพ 1 บทความ นกวจยตองมเวลาในการปรบตว สรางทกษะ การตพมพกตองรอเวลา ควรขยายเปนอยางนอย 2 ป ซงจะใกลเคยงกบความเปนจรงส าหรบการท างานวจยในหองปฏบตการ

59

กลาวโดยสรปไดวา ในการจางนกวจยหลงปรญญาเอก/นกวจยบณฑตศกษาประจ า CoE ควรขยายเวลาเปนอยางนอย 2 ป เนองจากนกวจยตองมการปรบตว สรางทกษะ และการตพมพตองใชเวลา

3.2) ภำระงำน ผใหขอมลส าคญกลาวถง ภาระงานของนกวจยหลงปรญญาเอก/นกวจย

บณฑตศกษาประจ า CoE ดงค ากลาวทวา

“...ตองเขยนโครงการและกขอเสนอโครงการได...” (นกวจย (2), 22 ก.ค. 57)

“...ภาคบงคบเขาคอเขาตองเขยนงานวจย เขาตองเขยน paper ใหกบ มทส. ... เขากตองสอนและวจย...”

(หวหนาหนวยวจย (2), 23 ม.ย. 57) จากขอมลขางตน ผใหขอมลส าคญไดแสดงใหเหนวา ภาระงานของนกวจยหลง

ปรญญาเอก/นกวจยบณฑตศกษาประจ า CoE คอ การเขยนโครงการ/ขอเสนอโครงการได ตองเขยนงานวจย/เขยนบทความได รวมทงควรท าหนาทสอนและท าวจยไดดวย

จากขอมลขางตน กลาวโดยสรปไดวา ในการจางนกวจยหลงปรญญาเอก/นกวจยบณฑตศกษาประจ า CoE ควรก าหนดภาระงานวาตองท าสงเหลาน เชน การเขยนขอเสนอโครงการการท าวจย การเขยนรายงานวจย การเขยนเขยนบทความ รวมทงการท าหนาทสอน

3.3) เงนเดอน ผใหขอมลส าคญกลาวถง เงนเดอนของนกวจยหลงปรญญาเอก/นกวจย

บณฑตศกษาประจ า CoE ดงค ากลาวทวา

“คนกลมนเมอเราจางเขาเปนนกวจย…เขาตองท างานวจยเปนเกณฑวาปหนงเทาไร อะไร ยงไง วากนไป แลวกเพมเงนเดอนขนเปนล าดบขนเปนเปอรเซนต เปน contract ตามแบบปกตธรรมดา...”

(หวหนาหนวยวจย 2), 23 ม.ย. 57)

“อาจารยคดดใครมนจะอยากจะมาท า 35,000 บาท ปตอป Strong ขนาดไหน strong ขนาดวาตองผลตผลงานตพมพอยางนอย 1 เรอง เครยด นละครบเขาไมสนเลย แตเขาจะสนใจอยางเดยววาเงนเดอนขนตน 35,000 บาท แตยงม career path ใหเขาไดไตระดบ ไดมผลประโยชน (benefit) ดานรกษาพยาบาล ใหเขามหลกฐานมนคงในการประกอบอาชพ...นกวจยหลงปรญญาเอก 35,000 บาท เขา

60

strong โดยตองมการตพมพไมดงดดใจในสาขาวชาผมเลย ผมบอกตรง ๆ ดงนน เดกทกคนมสทธทจะถกซอตวไปเมอไหรกได ถามคนมาจาง ถกไหมครบ ดงนน เงนเดอน 35,000 บาท ไมดงดดใจ สงทดงดดใจคอตองใหเขามงานประจ า เงนเดอนขน มผลประโยชนอนตามมา”

(หวหนาศนยวจย (2), 20 พ.ค. 57)

“ผมใหขอมลนดหนง แลวน าไปสราง model เกยวกบเรองของ Post-Doc จรง ๆ มนกม 2 ประเดนนะครบ กคอเรองอนท 1 คอเรองคาตอบแทนทมน attractive ไหม...”

(นกวจย (2), 22 ก.ค. 57))

“คอเรอง Post-Doc/Post-Grad ปญหาอนหนงของสาขา…กคอ ทเดกเขามาเพราะวาหางานท าไมไดนะครบ นคอจ าเปน ปญหาทเขาไปนะครบ ถงเราจะให contact เขา 3 ป และเงนเดอน progress เพมขน ขางนอกเขาเงนเดอนสงกวาทนมาก ตอนน Post-Grad เราก 27,000 นะครบ ตอนนผมจาย 45,000 ผมจะตองหาสวนตางมาเตม ปทแลวใหโบนสอก 2 เดอนเปน 90,000 กคอในภาคอตสาหกรรมในบางวชาชพ เขาจะเงนเดอนสงมาก ตอนนเพอนเขาไปอยทจบมาพรอมกน 5 ป ตอนนเพอนเขาเหยยบ 100,000 แลวครบตอเดอน เราจะไปสเขาไดอยางไร”

(หวหนาหนวยวจย (1), 23 ม.ย. 57) จากขอมลขางตน ผใหขอมลส าคญไดแสดงใหเหนวา เงนเดอนของนกวจยหลง

ปรญญาเอก/นกวจยบณฑตศกษาประจ า CoE ควรพจารณาใหดงดดความสนใจ เงนเดอนควรเพมอาจจะเปนตามล าดบขนหรอเปนรอยละ เนองจากขางนอกมอตราเงนเดอนสงกวา มทส. มาก

กลาวโดยสรปไดวา ในการก าหนดเงนเดอนของนกวจยหลงปรญญาเอก/นกวจยบณฑตศกษาประจ า CoE ควรพจารณาใหดงดดความสนใจ พจารณาเกณฑการเพมเงนเดอน สามารถแขงขนกบภายนอกได

3.4) ควำมกำวหนำในอำชพ ผใหขอมลส าคญกลาวถง ความกาวหนาในอาชพของนกวจยหลงปรญญาเอก/

นกวจยบณฑตศกษาประจ า CoE ดงค ากลาวทวา

“...ม career path ใหเขาไดไตระดบ...ใหเขามหลกฐานมนคงในการประกอบอาชพ...”

หวหนาศนยวจย (2), 20 พ.ค. 57)

61

“...เขาเปนนกวจย เขาควรมเสนทางความกาวหนาในอาชพของเขา...” (หวหนาหนวยวจย (2), 23 ม.ย. 57)

“...ถาเรารบเขามา แตรบไมเยอะ แตคณมโอกาสทจะกาวขนไป ตรงค าวา career path ของ...นาจะชดเจนใหเหน...”

(นกวจย (2), 22 ก.ค. 57)

“ม Post-Grad อยคนหนง Post-Grad คนนอยกนมาหลายปแลวสงหนงทเขาบอกวาการทเขาอย มทส. คอทกอยางดหมด งานด แตสงหนงแตทเขาไมมคอความมนคง อยางเดยวเลยคอ ความมนคง เพราะเขาไมรเลยวา contract จะหมดเมอไร อาจารยจะจางตอไหมอนท 1 มหาวทยาลยจะมงบประมาณและโครงการนตอหรอเปลา เพราะฉะนน ความมนคงของเขา Post-Grad เขาไมมเลยในจดน ทนถาเกดมนะเขาจะทมเท เขาจะไมไปสมครงานใหม ไปสอบ เพราะเดก ๆ จะขอไปสอบอยเรอย ๆ ถาม tract อยางทบอกกนาจะด”

(หวหนาหนวยวจย (3), 22 ก.ค. 57) จากขอมลขางตน ผใหขอมลส าคญไดแสดงใหเหนวา นกวจยหลงปรญญาเอก/

นกวจยบณฑตศกษาประจ า CoE ควรมเสนทางกาวหนาในอาชพใหไดไตระดบ มหลกฐาน/ความมนคงในการประกอบอาชพ

กลาวโดยสรปไดวา ควรมการก าหนดเสนทางกาวหนาของนกวจยหลงปรญญาเอก/นกวจยบณฑตศกษาประจ า CoE เพอความมหลกฐานหรอความมนคงในอาชพ

3.5) สวสดกำร ผใหขอมลส าคญกลาวถง สวสดการของนกวจยหลงปรญญาเอก/นกวจย

บณฑตศกษาประจ า CoE ดงค ากลาวทวา

“...ต าแหนงนกวจยกตองอยางทหวหนาหนวยวจย (1) วา คอสรางภาพใหเขาเหนชดขนวาอยกบเราจะไดอะไร อยางไรบาง และกถาสามารถจะบรรจเขาเปนต าแหนงนกวจยของทางมหาวทยาลยนะครบ คอเขามสทธสวสดการทเปนพนกงานมหาวทยาลยได ผมถอวานาจะเปนเปาหมายสงสดทจะชวยดงบางกลมไวไดนะครบ”

(หวหนาศนยวจย (4), 23 ม.ย. 57)

62

“...ถาบวกสวสดการเขาไปเพมดวยจะดมาก นกวจยเขาไมไดใชสทธเบกอะไรเลย คารกษาพยาบาลอะไรกไมได และถาจะผลกดนไปพรอมกน…”

(หวหนาศนยวจย (4), 23 ม.ย. 57)

“...คนกลมนเมอเราจางเขาเปนนกวจย…เสนอวาควรมสวสดการอะไรตาง ๆ ใหดวย...”

(หวหนาหนวยวจย (2), 23 ม.ย. 57)

“...ม benefit ดานรกษาพยาบาล ใหเขามหลกฐานมนคงในการประกอบอาชพ....” หวหนาศนยวจย (2), 20 พ.ค. 57)

“...จะตองมสทธบางอยาง เชน แนนอนวาการเขาหองสมดมนตองมการ access ได เคาตองมตวตนนะ ไมใชวาเปนใครกไมร...แนนอนเรองสทธของการรกษาพยาบาล...จะตองม...”

นกวจย (3), 11 พ.ย. 57) กลาวโดยสรปไดวา นกวจยหลงปรญญาเอก/นกวจยบณฑตศกษาประจ า CoE

ควรไดรบสวสดการ เชน การรกษาพยาบาล สทธในการเขาใชหองสมด เปนตน

4) กำรบรหำรจดกำรงำนธรกำรของ CoE ผใหขอมลส าคญ ไดเสนอประเดนเพมเตมใหน าไปพจารณา เพอใหการบรหารจดการ

CoE เปนไปดวยความคลองตว ดงค ากลาวทวา

“ขอเสนอ idea หนงสอเขาหนงสอออกเราจะ under หนวยงานใด ถาเราท าแบบนนแลว มนจะเทยบเทาอะไร มนจะตองมเลขประจ าหนวยงานไหม เลขสารบรรณ เพราะตองการความคลองตว เปนตน แลวใครจะ endorse ตอนสดทาย...”

(หวหนาศนยวจย (7), 27 ม.ย. 57) กลาวโดยสรปไดวา เพอใหการบรหารจดการ CoE เปนไปดวยความคลองตว ควรม

การก าหนดใหชดเจนวา CoE เทยบเทากบหนวยงานใดของมหาวทยาลย จะขนตรงกบหนวยงานใด และเสนอใหมการก าหนดเลขรหสหนงสอประจ าหนวยงาน

4.2.4 ปจจยดำนวสด/ครภณฑ ผใหขอมลส าคญกลาววา การจดตง CoE ควรไดรบการสนบสนนเรองหองปฏบตการท

เชยวชาญเฉพาะพรอมครภณฑ ดงน

“...ความยงยากอนหนงกคอ มทส. นเปนทเดยวทไมมหอง lab ฟสกสท าไมถงท างานได เพราะฟสกสสวนหนงไปท ากบซนโครตรอน มทงเครองมอ มทง space ให ถามวา

63

สาขาอนอาจารยมหอง lab ไหม อาจารยมหอง lab แบบทอาจารย คอคนหลงเขามา กจะเหน…(ชอหวหนากลมวจยทานหนง)...laboratory เปนตน คอเขามเครองไมเครองมอทอาจารยใชเปน routine แตแนนอน เครองมอใหญอาจารยไปใช facility สวนกลางได...ซงนคอขอดของ มทส. แตวาการจะเปนหอง lab วจย มนตองมหอง lab พนฐาน...มหาวทยาลยไมเคย provide แลวปญหานประเดนนคอ...เคยแจง คอ discuss กบอาจารยทเขามาประเมน...เขามาประเมนตงแต 2 ปแรก...เหนดวยอยางยงเลย แตวา raise เขาไปในมหาวทยาลย 2 ป 3 ปซอนกไมเกดอะไรขน เพราะฉะนนมนกจะโตไดเฉพาะบางคนเทานน คอทงระบบ ไมไดไปดวยก ...ยงมองวาอะไรกตามทถาทงระบบมนไมไปดวยกน มนไมมทางประสบความส าเรจ คอสงทเราคยกนมาตงแตเรมตนมนเปนเพยงอดมคต เทานนเอง...”

(นกวจย (3), 11 พ.ย. 57)

“...มเครองมอในระดบทพอชกบเขาได ถาตองการระดบ advance กวา…ไปดศนยเครองมอ...แตวาหอง lab เดนเขามาใหรวา...หอง lab...ไมใชเดนมาไมรวาหอง lab ...อยไหน...มนตองมอยางน…”

(นกวจย (3), 11 พ.ย. 57) จากขอมลขางตน ผใหขอมลส าคญไดแสดงใหเหนวา การเปน CoE ตองมหองปฏบตการ

พนฐาน และหองปฏบตการขนสงพรอมเครองมอ เพอใชในการท างานและพรอมแสดงเมอมผมาเยยมชม กลาวโดยสรปไดวา หองปฏบตการพนฐานและหองปฏบตการขนสงพรอมครภณฑ เปน

ปจจยส าคญประการหนงทมผลตอความส าเรจของการจดตง CoE

4.2.5 ปจจยดำนกำรประสำนงำน มผใหขอมลส าคญ 1 ทาน ทกลาวถง การประสานงานของ CoE ดงค ากลาวทวา

“...เรอง engagement หรอ student experience ถาเราจะท าใหมน work นะ จรง ๆ แลว เราไมจ าเปนตองสงเดกไป co-op มนไปแบบทวสารทศขนาดนน ถาเราจะท าใหมนเกด student experience ทด จรง ๆ แลว เราท าไมไมผก co-op กบเรองวจยเขามาดวยกน ไมใชหมายความวาท าวจยเรอง co-op นะ หมายความวาผก co-op กบวจยกคอถาเราจะท า Center of Excellence เรากเอานกศกษาทเกยวของเขามาตรงน เสรจแลวเรากเอาไปผกกบอตสาหกรรม แลวเอาเดกพวกนไปท า co-op กบอตสาหกรรม ทเราเชอมโยงกวา Win-Win ทงค เขากไดคนไปชวยท างาน เรากไดงานทางดาน co-op ดวย เรากไดท าวจย หากศโลบายทเราจะท ายงไงใหด”

(นกวจย (4), 11 พ.ย. 57)

64

จากขอมลขางตน ผใหขอมลส าคญไดแสดงใหเหนวา หากมการวางแผนใหด CoE สามารถเปนสวนทท าหนาทประสานงานระหวางสหกจศกษากบอตสาหกรรมได โดย CoE อาจผกสหกจศกษาเขากบ CoE และ CoE ประสานความรวมมอดานการวจยกบภาคเอกชน/ภาคอตสาหกรรม แลวสงนกศกษาไปท าสหกจศกษากบภาคเอกชน/ภาคอตสาหกรรม ซงตางฝายตางไดประโยชนรวมกน ภาคอตสาหกรรมไดคนชวยงาน สวน มทส. ไดสงนกศกษาไปท าสหกจศกษา ไดพนธกจสมพนธกบชมชน (engagement) และ CoE ไดความรวมมอดานการวจย ถอวา Win-Win ดวยกนทกฝาย

กลาวโดยสรปไดวา การประสานงานเปนปจจยส าคญประการหนงทมผลตอความส าเรจของการจดตง CoE โดย CoE สามารถท าหนาทประสานงานกบภาคเอกชน/ภาคอตสาหกรรม ดวยการใชวจยเปนตวเชอมโยงแลวสงนกศกษาไปท าสหกจศกษาผานชองทางของ CoE ไดอกทางหนง

4.2.6 ปจจยดำนกำรประเมนผลงำน ผใหขอมลส าคญกลาวถง การประเมนผลงานของ CoE ดงค ากลาวทวา

“...สงหนงทผมตองการใหมนเกดขนแลวกชดเจนกคอการตดตาม การประเมน ตรงนส าคญมากคอตวทจะ set ขนมาใหม ผมคดวามนจะตองมกลไกอะไรบางอยางหรอวาแมกระทงอาจจะตองมเงนกองกลางบางสวนทจะตองยอมใหมผทรงขนมาด าเนนการในการประเมนตรงนดวย อนหนงทเปนไปไดรวมถง RU ดวย ผมอยากใหปหนงมการประเมน อาจจะน าเสนอผลงานเราจดประชมกนเลยภายในนแหละ แลวมการน าเสนอผลงานในแตละ RU วาคณท าอะไร ไดอะไร คนอนเคาจะไดเหนดวยวา ไมใชคณเอาเงน 2 ลานไปแลวหายตอมไปเลย ทน สกว. เคายงมตองไป present งานเลยวา คณไดอะไร ตด poster อะไรกวากนไป คณม output เทาไหร แตตอนนสงทเราเปดผานมาประมาณ 2-3 ป เราไมมตรงน อนนอาจจะเปนจดออนอนหนงนะครบ คอถามตรงนความ serious มนจะมมากขน นกวจยกจะไดเรมรสกวาเราเอาเงนแลวหายไป เรายงมผลงานมาโชวคนอน คนอนกจะไดถาม มนงายกบสถาบนวจยดวยดวยถามคนถาม กนไงศนยมนไมอยเพราะอะไร หรอศนยนมนอยเพราะอะไร เพราะมผลงาน ผมวาตรง

นตอบงายมาก เราตอบคนอนได” (นกวจย (3), 11 พ.ย. 57)

“…CoE ควรจะประเมนเรองของศกยภาพของ CoE ศกยภาพในทนผมไมไดพดถงของตวบคคล ผมมองวา ตวชนงานทจะท า…”

(นกวจย (4), 11 พ.ย. 57)

65

“...ถาเราจะท า CoE การประเมนผลซงนาจะตองเขมงวดผมไมอยากใหเปนการประเมนของคนภายใน คอนาจะใหคนขางนอกประเมน คนขางนอกคอ ผมอยากใหมองอยางนนะ มองคอเอามหาวทยาลยอนมาประเมนเราเลย สองคอเอาภาคเอกชน ท าไมเราตองท าแบบนน ไมใชเราตองการแบบนน ผมมองวาไหนๆ จะท าแลว กขายเลยใหคนอนเคามาดแลววาเคาท าอยางน มนกเปน innovation อยางหนงใหคนอนเคาเหนไดวาเรามการท าอนนนะ เราท าไดดแลว มนกเปนชอเสยงของเราไป เอาคนอนมาประเมนเรากท าใหคนทไดรบ CV ตรงน เราตองท าตรงนใหมนเขมแขงนะ เพอทจะไดโชวคนอนไดดวย เคาจะไดไมขายหนาเองดวย กประเมนโดยคนภายนอก ถาเอาภาคอตสาหกรรมมาดวยยงด...สวนหนงนะ”

(นกวจย (4), 11 พ.ย. 57) จากขอมลขางตน ผใหขอมลส าคญไดแสดงใหเหนวา เมอจดตง CoE แลว ควรมการ

ตดตามประเมนผลทกป รปแบบอาจจดเปนการประชมภายในของ มทส. แลวมการน าเสนอผลงานเพอแสดงใหประชาคมไดรบรวา เมอรบเงนสนบสนนไปแลวเกดผลงานอะไรขนบาง เหมอนตวอยางการใหทนของ สกว. ซงตองมการไปแสดงผลงานทกป อกทงยงเปนการประเมนศกยภาพของชนงานของแตละ CoE ดวย นอกจากน ควรมการตดตามประเมนผลโดยบคคลภายนอก อาจจะเปนผประเมนจากมหาวทยาลยอน จากภาคเอกชนโดยเฉพาะถาไดภาคอตสาหกรรมจะยงด เพราะจะท าใหเหนถงความเขมแขงของ CoE สามารถแสดงใหหนวยงานภายนอกไดเหนศกยภาพ

กลาวโดยสรปไดวา การประเมนผลงานของ CoE เปนปจจยส าคญประการหนงทมผลตอความส าเรจของการจดตง CoE เพอเปนการแสดงใหประชาคม มทส. ไดรบรวา หลงจากท CoE ไดรบเงนสนบสนนไปแลว เกดผลลพธใดขนบาง โดยแนวทางการประเมน ท าไดทงการประเมนภายในและการประเมนภายนอก โดยการประเมนภายในอาจท าไดโดยการจดประชมภายในเพอน าเสนอผลงาน สวนการประเมนภายนอกอาจเชญหนวยงานภายนอก เชน มหาวทยาลยอน หรอภาคอตสาหกรรมมาเปนผประเมน

66

จากการสนทนากลมทไดน าเสนอขางตน กลาวโดยสรปไดวา ปจจยทมความส าคญตอการจดตง CoE ของ มทส. นน ประกอบดวย ปจจย 6 ดาน หรอ 6M คอ Man, Money, Management, Material, Mediation และ Measurement หรอปจจยดานคน เงน การบรหารจดการ วสด/ครภณฑ การประสานงาน และการประเมนผลงาน ดงน

1) ปจจยดำนคน พบวา แกนน า CoE และนกวจย เปนปจจยส าคญประการหนงทมผลตอความส าเรจของการจดตง CoE โดยแกนน า CoE ตองเปนคนทใจกวางใหโอกาสนกวจยรนใหมทมความรความสามารถจากหลากหลายสาขาวชา และเชญชวนใหท างานวจยในประเดน เดยวกนท าให CoE เกดการบรณาการขามสาขาวชา ควรมนกวจยประจ าในระบบ เนองจากนกวจยมความส าคญในหลาย ๆ ดาน เชน การขยายงานของ CoE การผลตผลงานของ CoE และจะท าให CoE เกดความเขมแขงและสามารถด าเนนการตอไปไดอยางยงยน และควรเสรมดวยนกวจยหลงปรญญาเอก/นกวจยบณฑตศกษา เนองจากกลมนสามารถเสรมงานอกสวนหนง เชน การเขยนขอเสนอโครงการวจย การท าวจย การเขยนรายงานวจย การเขยนบทความวจยเพอตพมพ และจะท าให CoE เกดความยงยนตอไปในอนาคต

2) ปจจยดำนเงน พบวา เงนเปนปจจยส าคญประการหนงทมผลตอความส าเรจของการจดตง CoE โดย มทส. ควรใหการสนบสนนดานเงนงบประมาณในการจดตงใหเพยงพอ

3) ปจจยดำนกำรบรหำรจดกำร พบวา การบรหารจดการเปนปจจยส าคญประการหนงทมผลตอความส าเรจของการจดตง CoE ซงประกอบดวยการบรหารจดการในดานตาง ๆ ไดแก การบรหารจดการดานสถานทตง การบรหารจดการดานผลลพธ และการบรหารจดการบคลากร โดย สถานทตงของ CoE มความส าคญตอความส าเรจในการจดตง CoE เนองจาก CoE จ าเปนตองมสถานทท างานใหกบนกศกษาบณฑตศกษา มหองปฏบตการวจยขนสง ททดเทยมกบนานาชาต โดยในเบองตน อาจปรบปรงอาคารสรพฒน 3 เพอเปนทตงชวคราว ซงอาจใชงบประมาณปรบปรงประมาณ 5 หรอ 10 ลานบาท หลงจากมผลงานเชงประจกษ อาจขอสรางตกทใหญขนหรอขอเงนทมากขน ในสวนของผลลพธของ CoE ควรมการก าหนดผลงานของ CoE ทชดเจน โดยผลงานไมควรมเฉพาะบทความต พม พท มดชนผลกระทบส ง เท าน น และไมควรซ าซ อนกบ RU รวมท งกตตกรรมประกาศตองระบ CoE เปนหนวยงานตดตอ และส าหรบการบรหารจดการบคลากรของ CoE โดยเฉพาะนกวจยหลงปรญญาเอก/นกวจยบณฑตศกษาประจ า CoE ควรมการบรหารจดการดานระยะเวลาการจาง ภาระงาน เงนเดอน ความกาวหนาในอาชพ และสวสดการ โดยระยะเวลาในการจางอยางนอยควรเปน 2 ปขนไป ควรก าหนดภาระงาน เชน การเขยนขอเสนอโครงการ การท าวจย การเขยนรายงานวจย การเขยนบทความ รวมทงการท าหนาทสอน เงนเดอนควรแขงขนไดกบหนวยงานภายนอก และมเกณฑการขนเงนเดอนทชดเจน มเสนทางความกาวหนาในอาชพ เพอความรสกมหลกฐานและความมนคงในอาชพ ควรไดรบสวสดการ เชน การรกษาพยาบาล สทธในการ

67

เขาใชหองสมด เปนตน และการบรหารจดการงานธรการ เพอใหการบรหารจดการ CoE เปนไปดวยความคลองตว ควรมการก าหนดใหชดเจนวา CoE เทยบเทากบหนวยงานใดของมหาวทยาลย จะขนตรงกบหนวยงานใด และเสนอใหมการก าหนดเลขรหสหนงสอประจ าหนวยงาน

4) ปจจยดำนวสด/ครภณฑ พบวา หองปฏบตการพนฐานและหองปฏบตการขนสงพรอมครภณฑเปนปจจยส าคญประการหนงทมผลตอความส าเรจของการจดตง CoE

5) ปจจยดำนกำรประสำนงำน พบวา การประสานงานเปนปจจยส าคญประการหนงทมผลตอความส าเรจของการจดตง CoE เนองจาก CoE สามารถท าหนาทประสานงานกบภาคอตสาหกรรมโดยใชการวจยเปนตวเชอมโยงแลวสงนกศกษาไปท าสหกจศกษาผานทาง CoE

6) ปจจยดำนกำรประเมนผลงำน พบวา การประเมนผลงานของ CoE เปนปจจยส าคญประการหนงทมผลตอความส าเรจของการจดตง CoE เพอเปนการแสดงใหประชาคม มทส. ไดรบรวา หลงจากท CoE ไดรบเงนสนบสนนไปแลว เกดผลลพธใดขนบาง โดยแนวทางการประเมน ท าไดทงการประเมนภายในและการประเมนภายนอก โดยการประเมนภายในอาจท าไดโดยการจดประชมภายในเพอน าเสนอผลงาน สวนการประเมนจากภายนอกอาจเชญหนวยงานภายนอก เชน จากมหาวทยาลยอน หรอจากภาคอตสาหกรรมมาเปนผประเมน

4.3 แนวทำงกำรบรหำรจดกำรงบประมำณของศนยเชยวชำญเฉพำะทำง มทส. ผใหขอมลส าคญเพอตอบค าถามตามวตถประสงคขอน เปนหวหนาศนยวจยหรอนกวจยทม

ต าแหนงทางวชาการระดบศาสตราจารยหรอมความเชยวชาญทโดดเดน มลกษณะความเปนผน า สามารถสรางทมงานได มความคดรเรมสรางสรรค มศกยภาพและมผลงานของศนยวจยเปนทประจกษ ทงในดานผลงานตพมพ สทธบตร สงประดษฐตาง ๆ รวมถงการบรการวชาการแกสงคม และรางวลดานวจยทไดรบจากสถาบนหรอองคกรตางๆ ทงในและตางประเทศ จ านวน 5 คน แบงเปนหวหนาศนยวจย 4 คน และนกวจย 1 คน โดยเปนผด ารงต าแหนงศาสตราจารย 4 คน และผชวยศาสตราจารย 1 คน และเปนชายทง 5 คน ซงตอไปนจะเรยกวา แกนน า CoE

อนง ในกรณทแกนน า CoE คนหนงไมไดมต าแหนงทางวชาการเปนศาสตราจารย แตไดรบคดเลอกมาสมภาษณ เนองจากเปนผทมผลงานโดดเดน มผลงานเชงประจกษในดานการบรการวชาการแกสงคม

ในการสมภาษณเชงลกแกนน า CoE ทง 5 ทาน โดยประเดนหลกในการสมภาษณ เปนประเดนเกยวกบ “หากมหาวทยาลยจดสรรงบประมาณให CoE ปละ 5 ลานบาท ตอเนองเปนเวลา 5 ป ทานมแนวทางจะน างบประมาณในสวนนไปใชบรหารจดการในดานใดบาง ทจะท าใหเกดประโยชนและมประสทธภาพสงสด”

68

แกนน า CoE ทง 5 ทาน ไดเสนอ แนวทางการบรหารจดการงบประมาณสรปได 6 ดาน ไดแก 1) ดานบคลากร 2) ดานสงกอสราง 3) ดานวสด/ครภณฑ 4) ดานการท าวจยและผลตผลงานตพมพ 5) ดานการสรางเครอขาย และ 6) ดานการจดตงสถาบนวจยเฉพาะทาง ดงน

4.3.1 แนวทำงกำรบรหำรจดกำรงบประมำณดำนบคลำกร แกนน า CoE ไดเสนอแนวทางการบรหารจดการงบประมาณดานบคลากร ดงค ากลาวทวา

“ถาใหผมลงทนกบการลงทน ผมคดวาอนท 1 เรองของบคลากรเปนหลก...”

“ในมมผม ผมเชอเรองคนนะครบ ผมคดวา ถาเรามคนทมศกยภาพ ปกตผมจะเปนคนใชคนไมคอยเยอะ หมายความวา คนทผมจะอยในทมน สวนใหญผมชอบเอาคนเกง ๆ มาอยดวย ผมจะไมชอบคนแบบเยอะ ๆ แตเราชอบคนทมฝมอแลวกมาอยดวย ดงนน ผมถาใหผมจดแบง ผมคดวาผมจะลงกบสรรหาคนทเกงมารวมกบผม มารวมท างานดวยกน กคออาจเปนเรองของคาจาง คนทม potential สงตองมาอยดวยกน”

(แกนน า (3), 17 ม.ค. 58)

“เนนคน คนทมอยเดมตองพฒนา แลวก Post-Doc...” (แกนน า (5), 30 ม.ค. 58)

จากขอมลขางตน กลาวโดยสรปไดวา แกนน า CoE 2 คน ตองการน าเงนไปลงทนดานบคลากร แบงเปน 2 กลมคอ นกศกษา และนกวจย ดงน

1) นกศกษำ แกนน า CoE 3 คน กลาวถง การลงทนดานบคลากร ในสวนแรกคอ นกศกษา

ดงค ากลาวทวา

“เรามปญหาเรองคน ดงนน เงนทไดมานผมอยากจะเอามาสรางคน คนถาจะมาสรางแบบนนกใชคนทม root ของ CoE ไป กคอเลยงตอยตงแตเดก ป.ตร คอเอาคนท attitude ด ๆ ไมตองเกยรตนยม เพราะวาพวกนเดยวเขามทางอน ทางเลอกเยอะ สรางคนแบบทเขาลงมอท าจรง ๆ กอน เหมอนกบ researcher ประจ า lab”

(แกนน า (1), 11 ม.ค. 58)

“...แลวกอาจจะมอกสก 200,000 – 500,000 บาท ส าหรบเปนทนนกศกษา ผมมองวาสงส าคญทสดในการทจะสราง CoE ใหเขมแขงไดในอนาคตกคอเราตองสรางนกศกษา แลวกนกศกษาหลายคนทเขาเขามาหลายสาขานเดกไมมทนนะครบ คอบางคนกมองวานกศกษาไมจ าเปน กคอใหเขามาพรอมทนอยางน แตความจรงกยง

69

มนกศกษาหลายคนทมศกยภาพสงแตวาไมมทนนะครบ เพราะฉะนนเรากตองเตรยมสวนหนงไวส าหรบดงทนนกศกษา...”

(แกนน า (2), 12 ม.ค. 58)

“For all students from Thailand of course, Nowadays my student got scholarship by government and support from your money IRD, IRD money, later may be the student has no scholarship to support and the students from abroad have to be concerned and be carefully...”

(แกนน า (4), 25 ม.ค. 58) จากขอมลขางตน แกนน า CoE เหนวา สงส าคญทสดในการทจะสราง CoE ใหเขมแขง

ไดในอนาคตจะตองสรางนกศกษา โดยสรางตงแตระดบปรญญาตร เพอใหเปนรากฐาน (root) ของ CoE ดวยการใหทนการศกษาแกนกศกษา ทงน แกนน า CoE คนหนง ตองการสรางนกศกษาทไมจ าเปนตองไดเกยรตนยม แตขอใหมทศนคตทด ในขณะทแกนน าอก 2 คน ตองการใหทนกบนกศกษาทมศกยภาพแตขาดแคลนดานทนการศกษาทงในและตางประเทศ

กลาวโดยสรปไดวา แกนน า CoE เสนอแนวทางในการบรหารจดการงบประมาณ โดยการสรางนกศกษาเพอเปนการสรางรากฐานใหแก CoE ดวยการใหทนแกนกศกษาตงแตปรญญาตร โดยคณสมบตของนกศกษาทจะใหทนตองเปนนกศกษาทเรยนดแตขาดแคลนทนทรพย หรอนกศกษาทไมจ าเปนตองไดเกยรตนยม แตขอใหมทศนคตทดตอการท างาน

2) นกวจย แกนน า CoE 2 คน กลาวถง การลงทนดานบคลากร ในสวนถดมาคอ นกวจย โดยกลม

แรกทกลาวถง เปนนกวจยเตมเวลา ดงค ากลาวทวา

“...อยากสรางพวกกลมของความเขมแขงทางดานบคลากร นกวจย full time…” (แกนน า (1), 11 ม.ค. 58)

“ผมตองการคนทจะมาชวยท า publication แตคนทผมวานไมใช เปนระบบ Post-Doc ท เปน recruit มาจาก call from Post-Doc program หรอกนะ ผมตองการคนทจะสราง คนทจะมาชวยท างานแทนอาจารย...(ชออาจารยทานหนง) หรอสรางอาจารยทเปนอยในน มาท างานในเรองของ publication…”

(แกนน า (1), 11 ม.ค. 58)

“...สมมตวาถาจะตองมนกวจย full time ในศนย...(ชอ CoE)... ผมอยากจะใหเปนนกวจย full time หรอรบปรญญาเอกกได แตอยากจะใหอาจารยเอาไปเปนลกไม

70

ลกมอ ใหอาจารยทานอนทผมม KPI วา ผมจะสราง lab คขนาน หรอวาเปน CoE ในเครอขาย”

(แกนน า (1), 11 ม.ค. 58)

“บคลากรในทนคอ นกวจย full time ครบ แลวกทม สงทผมยงคดอยวา ทผมมองวาผมยงขาดอยคอขาดมอดพวกเรอง IT ผมอยากไดคนทเปน IT คอตอนนผมรสกวา เราท าอะไรหลายๆ อยางทเยอะพอสมควร แตการประชาสมพนธของผมน ผมรสกวาผมยงออนประชาสมพนธ ของผมตอนนผมก าลงคยกบทมวา เราม product อะไรหลายอยางมาก เรายงไมคอยไดประชาสมพนธ แลวผมยงมองอยวาเรองของการสรางรายไดจากบรการวชาการ บางทเรากท างานอกแบบ ใหกบหลายหนวยงาน ตรงนกจะกลายเปนเรองของการประชาสมพนธอาจจะมเรองของการ test ทเราก าลงสรางเครองมออะไรทมนเปน advance test ทหลายหนวยงานท าไมได อยางนนะครบ ผมก าลงอยากจะท า ระบบ IT ระบบทมนจะลงไปเพอทจะประชาสมพนธใหคนไดรบร ตรงนเราตองการคนทมศลปะนดหนง ทจะท า โบรชวร อะไรออกมาใหมนสวย จะท าเวบไซตออกมาใหมนดสวย ผมรสกวาผมยงออน ตรงนเปนประเดนทผมมองจดออนผมนะครบ ณ วนน”

(แกนน า (3), 17 ม.ค. 58) จากขอมลขางตน แกนน า CoE 2 คน ตองการสรางความเขมแขงใหกบ CoE

จากนกวจยเตมเวลา โดยแกนน าคนแรก ตองการนกวจยเตมเวลาทจะมาชวยงานดานการเขยนบทความ รวมทงชวยงานอาจารยในหองปฏบตการทสรางคขนานและเปนเครอขายของ CoE โดยนกวจยน อาจมาจากการสรางตงแตระดบปรญญาตร หรอรบคนทจบปรญญาเอกกได แตไมใชทมาจากโครงการ นกวจยเตมเวลาหลงปรญญาเอกทมหาวทยาลยจดสรรใหกบนกวจยทมศกยภาพ ส าหรบแกนน าคนทสอง เหนวา ตองการสรรหาคนเกงหรอคนทมศกยภาพมาท างานดวย จ านวน ไมตองมาก เพอเปนนกวจยเตมเวลา และตองการคนทมความสามารถทางดานไอท เพอมาท างานดานการประชาสมพนธ CoE ทยงเปนจดออนอย

กลาวโดยสรปไดวา แกนน า CoE ทง 2 คน ตองการสรางความเขมแขงใหกบ CoE ดวยการมนกวจยเตมเวลาทมศกยภาพมาท างานใน CoE เพอชวยงานดานการเขยนบทความ ชวยงานในหองปฏบตการในเครอขายของ CoE และชวยงานดานการประชาสมพนธ CoE

นอกจากน แกนน า CoE 3 คน ยงไดกลาวถง การลงทนดานบคลากร ในสวนทเปนนกวจยหลงปรญญาเอก ดงค ากลาวทวา

71

“สวน Post-Doc จรง ๆ ผมมองวาอาจารยแตละคนทเขามาในทมมศกยภาพในการขอจากสวนกลางอยแลว สมมตวาผมขอได 2 คน สมมตวาอาจารยทานอนทมศกยภาพอาจจะขออะไรอกเพมเตม เพราะฉะนนการทเราจบ Post-Doc มา เอาเงน 5 ลานไปใชในการจาง Post-Doc ปหนงสมมตวาเงนเดอนเทาเดม 35,000 บาท นกคอ 420,000 บาท ถกไหมครบ 1 คน 420,000 บาท ถาอาจารยจะจาง 5 คน ก 2 ลานบาทแลว ซงผมคดวาไดแคคนแลว Resources อยางอนละ…”

(แกนน า (2), 12 ม.ค. 58)

“In the…(CoE temporary name)…group we have 4 young persons in chart of…(field of physics). I want them, each one to lead the group. We need, every group need at least 1-2 Post-Doc and short time researcher work together...”

(แกนน า (4), 25 ม.ค. 58)

“เนนคน คนทมอยเดมตองพฒนา แลวก Post-Doc หรอถาหา Post-Doc ไมได แนวทางในการพฒนาคอใชวธทเราม collaboration เชน กบญปนเราสงคนของเราไปท า Lab เราออกแคคาตวเครองบน Partner ออกคาสารเคม...”

(แกนน า (5), 30 ม.ค. 58) จากขอมลขางตน ส าหรบการลงทนดานบคลากรทเปนนกวจยหลงปรญญาเอกนน

แกนน าคนแรก เหนวายงไมตองการลงทนกบนกวจยกลมน เนองจากตองใชเงนลงทนสง หากลงทนในสวนนแลวจะขาดโอกาสในสวนของทรพยากรดานอน ๆ แตนกวจยหลงปรญญาเอกน จะไดมากบนกวจยของ CoE ทมศกยภาพตามมาตรการเชงรกดานการวจยของมหาวทยาลยอยแลว สวนแกนน าคนทสอง ตองการนกวจยหลงปรญญาเอกมาชวยในการท าวจยอยางนอย 1-2 คน สวนแกนน าคนทสาม เหนวา CoE ตองมนกวจยหลงปรญญาเอก แตหากไมสามารถหานกวจยหลงปรญญาเอกได กจะใชวธการหาความรวมมอกบเครอขายเพอใหงานวจยของ CoE ด าเนนตอไปได

กลาวโดยสรปไดวา แกนน า CoE จะใชเงนสวนหนงไปลงทนดานบคลากร โดยแบงเปน 2 กลมคอ นกศกษาและนกวจย ในกลมแรกคอ นกศกษา จะเปนการลงทนในลกษณะการใหทนการศกษากบนกศกษาระดบปรญญาตรทมศกยภาพ หรอใหทนนกศกษาทอาจไมตองไดเกยรตนยมแตตองมทศนคตทดตอการท างาน เพอสรางรากฐานและความเขมแขงใหกบ CoE ส าหรบบคลากรกลมถดมาคอ นกวจย แกนน า CoE เหนวา หากตองการสรางความเขมแขงใหกบ CoE จะตองลงทนดานนกวจยเตมเวลา โดยควรมนกวจยเตมเวลาทมศกยภาพมาท างานใน CoE เพอชวยงานดานการเขยนบทความ ชวยงานในหองปฏบตการในเครอขายของ CoE และชวยงานดานการ

72

ประชาสมพนธ CoE เปนตน นอกจากน ยงกลาวถงการลงทนกบ นกวจยหลงปรญญาเอก แตอยางไรกตามในประเดนน แกนน า CoE มความเหนตางกน กลาวคอ สองคนเหนวา ควรมนกวจยหลงปรญญาเอกใน CoE เพอชวยในการท าวจย แตหากหาไมได กจะใชการหาเครอขายความรวมมอเพอใหงานวจยของ CoE เดนหนาตอไปได ในขณะทแกนน าอกทานหนง จะยงไมน าเงนมาลงทนในสวนน เนองจากเหนวา นกวจยเตมเวลาหลงปรญญาเอกสวนหนงไดสทธมาจากนกวจยของ CoE ทมศกยภาพตามมาตรการเชงรกดานการวจยของมหาวทยาลยอยแลว การลงทนกบนกวจยเตมเวลาหลงปรญญาเอกใชเงนตอปคอนขางสง หากน าเงนไปลงทนในสวนน อาจท าใหขาดโอกาสในสวนของทรพยากรดานอน ๆ

4.3.2 แนวทำงกำรบรหำรจดกำรงบประมำณดำนสงกอสรำง แกนน า CoE 4 คน ไดเสนอแนวทางในการใชจายเงนดานสงกอสราง ดงค ากลาวทวา

“…เงนตงตนทสมมตวาไดมา 5 ลาน priority แรกกคอสรางอาคาร…” (แกนน า (1), 11 ม.ค. 58)

“ผมอยากไดอาคารสงกอสราง ผมอยากไดเปนอาคารศนย.. .(ชอ CoE)...ทมาครอบบรเวณอาคารเกาของเราทเราท าอย ทอาจารยเหน ผมกม facility พอสมควร เปนส านกงานสวนหนงกเปนในสวนของการอบรมสมมนา เวลาคนมาดงาน จรงแลวอาคารนนคอนขางเกา เราประยกตอาคารเกบของมา มาใชเปนอาคารส านกงาน โดยคอย ๆ ท ามานะ กปจจบนกเสอมโทรมแลว ใชมาเปน 10 ปแลว ถาอยากไดจรงๆ เลย เราอยากไดอาคารส านกงาน…ดวยบรบทของศนย...(ชอ CoE)...เราเนนในเรองของการท า pilot plant ส านกงานของ pilot plant ของศนย...(ชอ CoE)...มนมความจ าเปนมากส าหรบคนกจะมาด pilot plant ไมเชนนนเรากจะ move กนบอย ๆ move ไปคยกนทโนนและกเดนทางไปดท pilot plant อยากใหมนเปน one stop service ทเหนภาพเกอบครบทกอยางทอยในบรเวณนนนะครบ อยางนอยกสงแวดลอมทเรามแขกมาดหรอวา เราจะ meeting กน หรอวาจะท า research กนตรงนนมนคอนขางส าคญ…”

(แกนน า (1), 11 ม.ค. 58)

“มอนหนงทผมอยากเสนอนะ ผมมองพอดทเกรนไวทอาจารยทานหนงอยากสรางตกผมมองเลยวาเหตผลท าไมเขาถงตองการผมคดเลน ๆ นะครบ เพราะวา มทส. รปแบบของ มทส. คอมนเปนรวมบรการ ประสานภารกจน อยางศนยเครองมอกอยกองหนงทเดยว ทน lab ตาง ๆ ทมนเกดขนนมนไปอาศย lab ปรญญาตร ถาจะพดกนตรง ๆ

73

นะครบ แตวาภาพลกษณของคนทเขามาเยยมชมเราน เขาถามอยางหอง lab ผมเองเขาถามวาหอง lab ผมอยไหน แตกโชคดตอนนนซนโครตรอนยงไมคนสรพฒน 3 ตอนทเขาไดตกใหมใชไหมครบ พวกผมกไปขอใชพนทมนกเลยมหอง lab อย 2-3 หอง เวลาเขามา (แขกทมาเยยมชม) เขากไปดไดมนกเปนหอง lab ปกต แตวาคนอนคอบางคนอาจจะม แตสวนใหญผมกลาพดเลยวาไมม เพราะฉะนนเวลาเราแขกมาเรากพาไปดตกนน แตวามนกไมใชเครองมอของหอง lab นนจรง เปนเครองมอกลางแลวกเครองมอใหญ ซงของทกมหาวทยาลยเขากมคลาย ๆ แบบน แตวาของเราดดหนอยท เอาไปรวม ๆ กนไว ฉะนนผมมองวามนเปนไปไดไหม .. .อยากคดตอ เสนอมหาวทยาลยเลย ผมเขาใจวามแผนทจะท าตกส าหรบเปนสถาบนวจยขนสง แลวกตวสถาบนวจยและพฒนากไปอยในตกนนแหละ กอาจจะเปนอยขางบนกไดแลวกอยางของ nanotechnology ทเขาสรางตกใหมครบเขาจะมหอง lab ของเขาประมาณ 7-8 lab แตละ lab กคอใครใหญหนอยกจะไดพนทเยอะหนอย แบงกนนะครบ แลวกมตวขางบน ศนยตรงกลาง บรหารจดการอยขางบน แตวาลกษณะของมหาวทยาลยเรามนไมไดใหญมาก เพราะฉะนน ฝายวจยกอาจจะดตกนแหละแลวกแตวาไมใชแคตกท าแคเอกสารอยางเดยว มนมการท าวจยดวย เพราะฉะนน CoE ไหนทเขมแขงกคอรอไดไปอยตรงนน เวลาใครมานเราพาไปดตกเดยวจบเลย ถาจะดเพมเตมกคอดศนยเครองมอฯ แตวาตรงนนมนจะเปน lab จรงๆ เขามาเขาจะเหนเลยวาเปน lab เชน lab material, lab เกษตร, lab อะไรกวาไป อาจจะอยคนละชนอยางน ผมเชอวามหาวทยาลยอนอาจจะท าตรงนดวย”

(แกนน า (2), 12 ม.ค. 58)

“ผมฝากอกเรองหนง infrastructure ทเราคยกน ถาจ าเปน สามารถทจะเสนอมหาวทยาลยได ใหเกดขนจรง ผมคดวาอาศยตวโจทยท เราก าลงจะท า ไมไดหมายความวาสรางปหนา แตวา purpose เขาไปเปนแผน ใหอยในแผน สมมตวา CoE run ไปปท 2-3 อาจจะเรมไดตก แลวงานกออกเยอะดวย พอดไปอยตกแลวโชวไดเลย ประมาณนน นอกเหนอจากตกทเปนแคหอง lab อาจจะตองม incubator ดวย มงไปสธรกจ ม spin off ตวอยางถามหาวทยาลยท าได คณะพวกนอาจจะไมไดเกดเลยกได แตตอนนกชาไป แตกไมสายทจะท า กยงท าไดอย ผมมองอยางนน คอเหน project แรกทพดถง ผมนกออกเลยวาเขาไมม จะไปเอาตกจากทไหน ยากเหมอนกน ถาจะท าจะตองท าในระดบ scale ทเปนฐานทดลองใหญ ตองมสถานทให

74

เขาเปน pilot plant ซงเราไมม แตเราเปนมหาวทยาลยเทคโนโลย เราควรจะมตรงนตงนานแลว”

(แกนน า (2), 12 ม.ค. 58)

“ในเรองของ office ผมกเหนความส าคญ จะรสกไดเลยวา การท างานพอคนเยอะขน ตองมทท างานใหเขาท างาน ตวเองประสบอย รสกอยางนนไดเลย เพราะวาบางทเราเปนหวหนาสาขา นงอยทสาขา บางทกอยากจะดนกศกษาทท า research กบเรา เขากลบไปยงอยอกทหนง ไมมพนท เวลาทเขามาหาหรอการ communicate ล าบาก ตอนนกเลยขอทสาขา มหองรวมทมนพอทเขามาแลวใหพกนดหนง ม computer ใช พอคยกนเสรจเขากตองกลบไปท าทหนง แลวกลบมาอก มนไมสะดวก มองวาจดออนอนหนงในการท างานท มทส. คอพนท office นอยไป มองวาอาจจะไมตองมตกทใหญมาก แตขอใหมพนททใหคนมาท างานรวมกนได”

(แกนน า (3), 17 ม.ค. 58)

“สวนเรองของสงกอสราง ผมวามน ถาเอามาลงมนจะหมด ผมวาถาเปนไปไดในมมผม ถามหาวทยาลยพอจะจดสรรทใหได ผมวามนเราก happy นะทจะอยรวมตกกน อาจจะเปนตกหนงทเปน CoE อยดวยกน มหองอาจจะสกประมาณ ๆ น แลวกอย CoE ใครกมทมงานอยดวยกน เพราะผมยงมองวามนยงไมตองมตกสวยหร แตขอใหมนเปน office ทผมจะสามารถทจะท างานกบทมงานได เพราะตอนนมนล าบาก ผมรสกเลยวามนเกดการกระจดกระจาย คอนกศกษา หรอวาผชวยวจยผมน สวนใหญ กจะสงกดอยท lab เวลาท าๆ เสรจ บางทกท าทบานบาง แลวกเอามาหาเราท office เมอกอนเจอปญหาวา พอเขาแกเสรจ พอผมม comment ไป เขาวงกลบไปบานเขาเสรจแลวกกลบมาใหม มนเสยเวลา ตอนหลงเรากเลยบอกวางนขอหองในทสาขาโยธา กเลยขอเพอเปนการภายในเพราะเรากโยธา ขอใหหองนนเปนหองบณฑต แตวาไมมใคร stand by อย คอไมมคนอยแตวาถาเปนใครเขามาท างานเสรจชวคราวแลวกออก ผมเลยมองวา office เปนสงส าคญอนหนง”

(แกนน า (3), 17 ม.ค. 58)

“เรอง building ไมอยในหว เราบรหารแบบ virtual ...” (แกนน า (5), 30 ม.ค. 58)

จากขอมลขางตน กลาวไดวา แกนน า CoE 3 คน เหนวา ควรมอาคารส านกงาน สวนอก 1 คน เหนวาอาคารส านกงานไมจ าเปน โดยมเหตผลทแตกตางกน ดงน แกนน าคนแรก ตองการอาคารสงกอสรางถาวรมาครอบอาคารเดมซงคอนขางเกาและเสอมโทรม เนองจากศนย...(ชอ CoE)...เนน

75

การท าโรงงานตนแบบ (pilot plant) มผมาดงานเปนประจ า หากมอาคารแบงสวนเปนส านกงาน หองประชม สวนของการอบรมสมมนา สวนของการท าวจย อยในบรเวณเดยวกน ท าเปนจดใหบรการแบบเบดเสรจ ณ จดเดยว (one stop service) จะท าใหเกดความสะดวกกบผมาศกษาดงาน แกนน าคนทสอง เหนวาโครงสรางพนฐานมความจ าเปนส าหรบการด าเนนงาน และตองการอาคารเพอเปนส านกงาน มหองปฏบตการชนสงส าหรบท าวจย นอกจากน อาจตองมหนวยบมเพาะ เพอขยายผลการวจยไปสธรกจ และการวจยทเปนฐานการทดลองขนาดใหญตองมสถานทส าหรบโรงงานตนแบบ แกนน าคนทสาม ตองการอาคารส านกงานเพอเปนสถานทตดประสานงานกบนกวจยทเปนทมงาน ในขณะท แกนน าคนทส เหนวาอาคารส านกงานยงไมจ าเปน เนองจากจะบรหารงานแบบองคกรเสมอน (virtual)

กลาวโดยสรปคอ แกนน า CoE 3 คน ตองการอาคารส านกงาน เพอใชเปนอาคารส านกงานเพอการตดตอประสานงานกบทมงานวจย ตอนรบบคคลภายนอกทมาศกษาดงาน มหองปฏบตการขนสง มโรงงานตนแบบ มหนวยบมเพาะเพอขยายผลการวจยไปสธรกจ สวนอก 1 คน ยงไมตองการในเรองสงกอสรางเนองจากจะบรหารงานแบบองคกรเสมอน

4.3.3 แนวทำงกำรบรหำรจดกำรงบประมำณดำนวสด/ครภณฑ แกนน า CoE ไดเสนอแนวทางการบรหารจดการงบประมาณดานวสด/ครภณฑ ดง

ค ากลาวทวา

“...ผมท าการทดลองนผมกตองใชในเรองขอการซอวสด หรอแมกระท งคาจางวเคราะห...สวนครภณฑขนาดใหญหรอวาตก ยกเวนวา ปรบปรงหอง lab นผมวา OK

(แกนน า (2), 12 ม.ค. 58)

“ถาใหผมลงทนกบการลงทน ผมคดวา...แลวกอาจจะเปนเรองของอปกรณครภณฑตางๆ ทมความจ าเปน”

(แกนน า (3), 17 ม.ค. 58)

“We will use the money...may be for the facility or something for us like computer...”

(แกนน า (4), 25 ม.ค. 58)

“...ครภณฑไม เพราะเรามเพอน เราใชทญปน ใชทมหาวทยาลยอน ...เพราะฉะนนหลกๆ นคงเปน...กบวสดสารเคม”

(แกนน า (5), 30 ม.ค. 58)

76

จากขอมลขางตน กลาวโดยสรปไดวา แกนน า CoE 3 คน มแนวทางการบรหารจดการงบประมาณเพอลงทนดานวสดและครภณฑทจ าเปน สวนอกหนงคนไมตองการครภณฑแตตองการวสดสารเคม

4.3.4 แนวทำงกำรบรหำรจดกำรงบประมำณดำนกำรท ำวจยและผลตผลงำนตพมพ แกนน า CoE คนหนง ไดเสนอแนวทางวา จะน างบประมาณสวนหนงไปใชในการท าวจย

และผลตผลงานตพมพ ดงค ากลาวทวา

“We will use the money merely for the theoretical study...”

“ I mean, first, The publication, we could have a very good publication, high impact factor publication…”

“ We need, every group need at least 1- 2 Post- Doc and short time researcher work together, and also need more students not only students from Thailand, foreign students to do a research, finally show the work–papers”

(แกนน า (4), 25 ม.ค. 58) กลาวโดยสรปไดวา แกนน า CoE คนน มแนวทางการบรหารจดการงบประมาณเพอ

การท าวจยเชงทฤษฎและการผลตผลงานตพมพทมดชนผลกระทบสง

4.3.5 แนวทำงกำรบรหำรจดกำรงบประมำณดำนกำรสรำงเครอขำย แกนน า CoE ไดเสนอแนวทางการบรหารจดการงบประมาณในการสรางเครอขาย ดง

ค ากลาวทวา

“…ผมอยากสรางนอง ๆ อาจารยอน ๆ ผมอาจจะ sponsor เขา ไปสรางความเขมแขงใหเขาเปนไดอยางผม”

“เงน seed money ทมหาวทยาลยใหมา เรองสรางนผมอยากสรางอาจารยมากกวา อาจารยสาขาผมน (ชอสาขาวชาหนง) มอกหลายทานทเขาไมมโอกาสทจะเปนแบบเรา และเขาไมม attitude ทจะไปสตรงนนไดอยางไร ผมจะสรางทมอาจารยขนมา เพอทจะเกด CoE หนง ทเกดมาจาก CoE...(ชอ CoE หนง)...เปน CoE ทสอง อาจจะไมใช Disciplinary กได อาจารย ...(ชออาจารยทานหนง) ...อาจจะเกงทางดาน postharvest machinery เชน เครองอบมน อะไรพวกน เราจะสราง lab คขนานใหเขา strengthen เขาไปภายใต CoE ของผม ถามวามหาวทยาลย grant ตรงเลยไดไหมกบกลมพวกน ผมวามหาวทยาลยกท าได แตผมอยาก grant ภายใตทผมเปน

77

mentor ผมอยาก guide เขาได อยากจะใหเขา absorb idea ผมไปสงทผมก าลงจะสรางและก าลงจะสรางแบบผมอกหลาย ๆ คน”

(แกนน า (1), 11 ม.ค. 58)

“...เพราะอาจารยเขากมปญหาเหมอนกนทไมมมอมไม เขาจะจางมอไมมาเขากไมมเงน ไมเหมอนศนย...(ชอ CoE)...เขามเงนเขาสบายๆ แตอาจารย...(ชออาจารยทานหนง)...อาจารย...(ชออาจารยทานหนง)...อาจารยอะไรพวกนทเราม หรอแมแตอาจารยนอกสาขาวชา ซงเรากม network กบเขาอย อาจารย...(ชออาจารยทานหนง)...เครองกลฯ อยางนเรากมเครอขายอย อาจจะสราง lab คขนานใหเปน lab พฒนา CoE ตอไปในอนาคตได โดยใชในเรองของ idea โดยใชในเรองของ basic แนวความคดคลายๆ กบศนย ...(ชอ CoE)...แตผมกคงจะไมไดฉกแนวไปเยอะ ๆ นะครบอาจารย ไมใชวาผมท า...(ชอ theme งานวจย)...อย ไป sponsor ทางดานโนนดานนอะไรไมใช ผมกคงจะเปนเรองของ...(ชอ theme งานวจย)...ทางเลอก กม KPI กลบมาสศนย...(ชอ CoE)...เชน ผมท าอยตอนนมเรอง...(ชอ theme งานวจย)... กแนนอน คนทเขาเขยน paper เกง ๆ อาจารย...(ชออาจารยทานหนง)...ทเขาจบมาจากทองกฤษ กคยกนบางตอนนผมกเปน sponsor ใหอาจารย...(ชออาจารยทานหนง)...แบง part บาง part ของงานวจยเราไปซอเครองยนต ไปซอ dynamometer ซอ base test ตาง ๆ ใหเขามา test แลวเขากตองตพมพกลบมาสศนย...(ชอ CoE)... ดวย อนน จะเรยกวาเปนเครอขาย หรอวาจะเปนอยภายใต umbrella กน กแลวแตจะเรยกแลวแตจะวากนไป”

(แกนน า (1), 11 ม.ค. 58)

“Idea ในการท า CoE ของผมสมมต advance functional material สมมตนะครบ ผมกจะ focus อะไรกตามทเปน material อาจจะดงกลมคนทมศกยภาพ หรอวามประสบการณใกลเคยงกนนะครบ แลวกมความสนใจทอยากจะท างานดานนดวยกน แลวไมเฉพาะคนทเปน สมมตวาผมมาจากวทยาศาสตร ไมจ าเปนตองเปนคนทมาจากวทยาศาสตร แตวาจะเปนคนจากวศวกรรม เชน วศวกรรมพอลเมอร หรอวศวกรรมเซรามก หรอวศวกรรมโลหการกไดท เขามความเชยวชาญทางดาน material อนนกเปนโอกาสหนงทเราจะดงคนทอยในสาขาใกลเคยงกน แตอยสงกดคนละหนวยงานมาท างานดวยกน แลวในความเปนจรงการท างานวจยสวนใหญเรากจะเหนวามนตองท าอยางน หมายถงวาไมตองมาจากทสดเทานน หรอมาจากวทยาศาสตรเทานน ใครทมความเชยวชาญตรงกนมนมาชวยกนท างานนะครบ”

(แกนน า (2), 12 ม.ค. 58)

78

“ผมอยากสรางทมทเขาคดวาเขานาจะสามารถพฒนาตวเองใหเขมแขงไดอกในอนาคต อยางบางกลมนนาจะมศกยภาพแตวาปลอยใหท าคนเดยวอาจจะท าไมได แตถามคนชวนมาท ามกลมหรอมผน าเขาอาจจะท าได ผมกจะดงมาเชน กลมทผมพดถง material ประยกตใชในสงแวดลอม พวกทางชวภาพอยางนนะครบ ผมคดวาเรากจะไดกลมคนทมความเชยวชาญทางดานชววทยาหรอ biochemistry นะครบ ทจะมาศกษาเกยวกบพวกผลกระทบทางชววทยากบพวกพช พชเศรษฐกจ เชน มนหรอขาวโพดอยางน วาถามพวกน material พวกน พชพวกนมนเจรญเตบโตดไหม หรอวามนเปนพษอะไรยงไง ซงผมคดวาเปนโจทยหนงทนาสนใจ แตวา key มนอยทคนกลมนเขาจะท า material ไมไดเพราะฉะนนตอใหเขาเขาใจ concept วาเขาตองการอะไรแตในเมอเขาหา material ไมไดโจทยนกจะ phase ไปกคอเขาจะไมไดท าเลย ผมกจะพยายามดงพวกเขามาหรออาจารยบางคน เชน ทางวศวกรรมศาสตรทเขามความช านาญในเรองของการบ าบดน าอะไรอยางนสมมตนะครบ เชนถาม material บางตวเชน อนภาคนาโนแมเหลกทมนสามารถใชเปน magnetic separation ไดอยางนนะครบสมมต แตวาผมอาจจะม strange ของการท า material แลวกสมบตพนฐาน แตวาจะเอาไปใชนมนกตองการคนทเขาทดสอบพวกนไดอยางนนะครบ ผมเชอวาวศวกรรมศาสตรเขามผมมองไวอยคนหนง กจะออกมาประมาณนขนอยกบกลม ซงผม set ไว 4 กลมคราว ๆ แตกยงไมไดตดสนใจสดทายนะครบ ซงเดยวคอยลอง approach แลวกลองคย ๆ ดวาใครทสนใจจรง ๆ แลวกเนองจากวาเรยนมหาวทยาลยดเหมอนไมเยอะ แต scale การท า lab วาส าหรบคนทไดทนภายในน เปนทน 5 ลานบาท กถอวาเปนเงนทเยอะมากนะครบ เพราะฉะนนกตองพยายามระมดระวงใหมนเกดประสทธภาพสงสด เพราะฉะนนตรงนจะคยตองคยใหถกคนดวยนะครบอะไรประมาณน”

(แกนน า (2), 12 ม.ค. 58)

“ถาใหผมลงทนกบการลงทน ผมคดวา...อาจจะเปนพวกการให funding กบกลมทจะ research หาอะไรใหม ๆ...”

(แกนน า (3), 17 ม.ค. 58)

“… I want to integrate researchers. Now I have my former students in Phitsanulok, Naresuan, Burapha, Srinakarinwirot, Payao, and Synchotron here, they could be associate member for 2 months to pay cover they

79

stay here. I have student in Neresuan University and Burapha University stay with us.”

(แกนน า (4), 25 ม.ค. 58)

We merely, might collaboration, nor merely with in the Germany,… university, and…university, and GSI the big lab in Darmstadt - - member of PANDA – GSI department call… the PANDA we are the member also the collaboration with the China is the institute of high energy physics and the university of the academic of science, call Wuhan and also the huazhang narmal university and the Nanjing university…”

(แกนน า (4), 25 ม.ค. 58)

“...แนวทางในการพฒนาคอใชวธทเราม collaboration เชน กบญปนเราสงคนของเราไปท า lab เราออกแคคาตวเครองบน partner ออกคาสารเคม ซงแพงกวาอยแลว เปนการ share กน...”

(แกนน า (5), 30 ม.ค. 58)

“สวน network คอสวนตวมคอนขางเยอะ เชน ไปญปนครงน เคากจบไปชวยท าวจยรวม เพราะวาโครงการวจยคลายกนมาก เคาสนใจมาก เคา offer อะไรใหเยอะแยะ เชอวาทมของ…ทมของ…กเปน เพราะฉะนนเรองเพอนตางประเทศไมตองหวง ทมเราเหลอเฟอสบาย”

(แกนน า (5), 30 ม.ค. 58) จากขอมลขางตน แกนน า CoE เหนวา การมเครอขายเปนสงส าคญ โดยแตละ CoE ได

เสนอแนวทางในการสรางเครอขาย เชน แกนน าคนแรก เสนอวา จะสรางเครอขาย โดยการสรางอาจารยทมความเชยวชาญในบางสาขา แตไมมทนส าหรบท างานวจยทเชยวชาญใหบรรลเปาหมายได ทงน จะสนบสนนและสรางหองปฏบตการคขนานไปกบหองปฏบตการของ CoE ทท างานวจยพนฐานภายใตแนวคดทคลายกน และหวหนา CoE จะท าหนาทเปนทปรกษา ใหแนวทางในการท าวจย เพอสรางอาจารยเหลานนใหมความเขมแขง เปนเครอขายทอยภายใตรมของ CoE และผลงานของเครอขายท CoE ใหการสนบสนนนจะตองได KPI กลบมายง CoE ส าหรบแกนน าคนทสอง มแนวทางในการสรางเครอขายโดยการเสาะหาคนทมศกยภาพ มประสบการณใกลเคยงกน มความเชยวชาญตรงกน และมความสนใจทจะท างานวจยทสอดคลองกบแนวทางของ CoE ซงคนเหลานมศกยภาพแตอาจไมสามารถท างานใหส าเรจไดตวคนเดยว และเปนคนทจะสามารถพฒนาตนเองใหเขมแขงไดในอนาคต มาเปนเครอขายและท างานวจยรวมกน ในสวนของแกนน าคนทสาม กมความเหนในลกษณะ

80

คลายกน โดยจะสรางเครอขายดวยการใหทนสนบสนนกบกลมทตองการจะท างานวจยเ รองใหม ๆ และแกนน าคนทสและคนทหา จะเปนการสรางเครอขายดวยการสรางความรวมมอกบตางประเทศทท างานวจยคลายกน

กลาวโดยสรปไดวา ในการบรหารจดการงบประมาณดานการสรางเครอขายนน แกนน า CoE มแนวทางดงน 1) พฒนาอาจารยภายใน มทส. ทขาดความพรอมดานการท าวจยใหมความเขมแขง ดวยการสรางหองปฏบตการพรอมเงนสนบสนนใหท าวจย เปนทปรกษาใหค าแนะน าเกยวกบแนวทางการวจย ใหอาจารยเหลานนสรางผลงานทเปนตวชวดทสะทอนกลบมายง CoE 2) แสวงหาคนทมศกยภาพ มประสบการณใกลเคยงกน มความเชยวชาญตรงกน และมความสนใจทจะท างานวจยทสอดคลองกบแนวทางของ CoE 3) ใหทนสนบสนนคณาจารยทตองการท างานวจยใหม ๆ โดยตรง และ 4) สรางความรวมมอกบตางประเทศ

4.3.6 แนวทำงกำรบรหำรจดกำรงบประมำณดำนกำรจดตงสถำบนวจยเชยวชำญเฉพำะทำง แกนน า CoE ไดเสนอแนวทางในการใชจายเงนดานการจดตงสถาบนวจยเชยวชาญเฉพาะ

ทาง ดงค ากลาวทวา

“เปาหมายผมอยากท าและก step ตอไปทผมจะท าเลย หลงจากทเรา set lab, set publication ม PhD researcher เยอะ ๆ ของผมจะไปสการสราง institution ผมตองการจะสราง เราเรยกวาสถาบนวจยดาน energy ท grant ปรญญาได มนจะเปน academic คอนขางใกลขนแลวกไมไดบอกวาจะตงคขนานกบส านกวชานะครบ มนกอาจจะเปน โมดล ๆ หนง เพราะวาของเราอาจจะไมสามารถ grant ปรญญาได ตาม พรบ. แตเรากจะเอาหลกสตรเขามา (อยภายใตหลกสตร แตวาด าเนนการโดย CoE)…”

(แกนน า (1), 11 ม.ค. 58)

“สงทมองคอทอยากท าคอเปน schooling, training, researching คอ schooling ถาเปนไปไดกจะคดอยางอาจารย ...(แกนน า (1))...เนองจากวาเราเองตอนนเปดหลกสตรบรหารงานกอสรางซง run เอง เปนหลกสตรพเศษทท ากบทางส านก กสามารถทจะหาลกคาได ผมเชอวามนเปนไปไดทถามหาวทยาลยเปดโอกาส ผมวาตอนนเปนรายไดสวนหนงทมหาวทยาลยมองวาอก 5 ปจะใหเราเลยงตวเองได กลมรายไดจากหลกสตรมนเปนรายไดทจะท าใหยงยนไดระดบหนง เป นเรองของ schooling อกประเดนคอเรอง training ทคดวาการจด training ถาเราม course ทนาสนใจ ซก 2 วน 3 วน ปหนงนาจะครงหรอ 2 ครง ถาไดคนหลกรอยขนมากจะหาได ในเรองของ researching ปกตแลวท า research กคอนขางจะ flexible กคอวา ถาหนวยงานไหนมหวขออะไรทนาสนใจทจะใหเขาไปชวยกจะพยายามเขาไป จะท า

81

ในเรองของการปรบเปลยนระบบใหเขา อกอนทมองคอการทเราเปน civil คอการทจะท าใหเรายงยนได นอกจากการเรยนการสอนทเปน course หลกสตร อกอนทเหนดวยกบอาจารย...(แกนน า(1))...อาจจะตองเกดขนคอมการท าโรงงานตนแบบ ในชวง 3-4 ป ในการ researching ตองท าเหมอนททานอาจจะตองม champion product แตสงทมองคออยากจะท าในเรองของ sustainable เพราะฉะนน product ทท าออกมาจะตอง green product ผมมองวามหาวทยาลยไมควรจะขายแขงกบภาคอตสาหกรรม ถาท าเหมอนกน มนไมควร เราควรจะท าอะไรทเปน product ทคลายกน แตเราเปนพวกปลดปลอยคารบอนไดออกไซดต า ทจะเปน production เอามาขาย”

(แกนน า (3), 17 ม.ค. 58)

“การทเราเปดหลกสตรทเปนหลกสตร advance ในระดบบณฑตศกษา ขอดทพบคอเราไดศษยเกาทเราไมตองเหนอย หลายมหาวทยาลยทโดดเดนอยางจฬาฯ ขอนแกน โดดเดนดวยศษยเกา การทเราเปดบณฑตศกษาทจะโดดเดนคอบณฑตศกษา ซงผมไดเปดหลกสตรบรหารการกอสราง มจดเดนคอไดผเรยนทเปนผบรหารมา หลาย funding ทไดมา จากทเขารจกเราแลวกจะบอกวาเอาอนนใหอาจารยลองท าด อนนเปน shortcut อนหนงดวยทผมมอง ในการสรางชอเพราะเราจะไดศษยเกาทเปนระดบกลางถงสงมาเปน shortcut แทนทมหาวทยาลยจะตองมารอเดก ป.ตร กวาเขาจะเตบโตแลวกสรางชอเสยง อนนคอมองเปนจดเดน”

(แกนน า (3), 17 ม.ค. 58)

“ผเรยนของเราตอนนไดเปดหลกสตรบรหารการกอสรางสาธารณปโภค เราไดคนเรยนเปน ผอ. กองชาง ไดจาก…(ชอเรยลเอสเตทแหงหนง)...เปนระดบหวหนา ไดจากการทางหลวง ทางหลวงชนบท ทางหลวงแผนดน บางคนเปน ผอ. บางทเรอง funding เขารปญหาในพนท เขามทนวจยดวย เขากจะนกถงเรา พวกนกจะกลบมา เวลาไปพดทไหนเขากจะบอกวาเขาเปนศษยเกาท มทส. มนสรางชอเสยง เปนประโยชนอกอนหนง นอกเหนอจากทไดหลกสตรทโดดเดน ยงไดสรางศษยเกาอยาง shortcut ทเปนศษยเกาในระดบตน ๆ แทนทจะเปนเดก ป.ตร ทจบกอสรางโดยตรง แตเราไดคนทเขาอาจจะเคยเปนศษยเกาจากทอนมาจากหลายท บางคนมาจาก มข. พระนครเหนอ บางมด มาเรยนกบเรา สดทายกกลายเปนมาเปนบณฑตเปนศษยเกา มทส. แตเราไดขณะอาย 40 กวา ๆ ไปแลว เปนจดไดเปรยบทจะสรางชอเสยงใหกบ

82

มหาวทยาลย เพราะวาเลาพวกนไปแลวพอนกได กจะนกถงมหาวทยาลย ทจะน ากลบมาใหมหาวทยาลยชวยเหลอ เปน shortcut อนหนงทผมมอง

(แกนน า (3), 17 ม.ค. 58)

“…for university to provide regular money to make a long term plan, so in 5 years become the real center in Thailand and could be the best in ASEAN country, the best center of… (CoE temporary name) …and also become the learning training center for other students even the part of China, could it be Southern China. I want to see in my group 1/5 students come from abroad, come from other countries, and maybe 4/5 from Thailand.

(แกนน า (4), 25 ม.ค. 58)

“5-7 ป อยากเหน spin จาก CoE ไปเปนสถาบนวจยและพฒนาเฉพาะทาง ชอทอยในใจกคอ agricultural biotechnology กคอเทคโนโลยชวภาพทางการเกษตร ซงวนน model ของเรา เรมจากคนทมความสามารถใน 3 กลมใหญ ๆ ในเรองของพช สตว แลวกอาหาร ซงในสวนทเปนพชเองเรากใชเกษตรอนทรยเปน model เพราะวามนเปนเทคโนโลยทยากทสดเพราะวาเรากมวจยเชงลกในเรองของปฏสมพนธพชกบจลนทรยสามารถไดปจจยการผลตทท าใหพชปลอดภย link ไปสสตวซงแนนอนวาเปนในเรองของ cloning ท...(ชออาจารยทานหนง)...ทานดแลอย แลวกจะเปนอาหารของสตวได ซง...(ชออาจารยทานหนง)...กลงลกไปถง stem cell อนนนกจะเปนองคความรใหมทเกดขนเปนผลพลอยได แลวกจะเปนอาหารซงอาหารจะเนนในเรองของประมงน าจดเปนหลกกอน ซงทเราไดเปรยบกคอเรามองคความรเชงลกในเรองของ enzyme ของปลาน าจดของ...(ชออาจารยทานหนง)...และ...(ชออาจารยอกทานหนง)...เองกมความรเรองของ molecular biology ของปลา เพราะฉะนนพวกนจะเปนองคความรใหม ทในเมองไทยนกวจยนอยคนทจะท า คอเรา design จากการทเราเลกเราจะไมท าอะไรซ ากบคนอนอนนคอสงทเราจะตองเอาตวรอด สดทายกจะม 3 เรองใหญๆ กคอในเรองของพช ในเรองของสตว ในเรองของอาหาร ซงแตละอนม application แลวกมการจดการองคความรระดบลก สามารถตพมพไดใน impact factor สง ๆ ในอก 5 ป ถาวฒนธรรม Post-Doc มนเกดผมมองวาคนพวกนควรจะตองย ายตว เองไปอย ในสถาบนวจยและพฒนา แล ว expand ออกเปน agricultural biotech กนรวมใน เร อ ง agriculture product แต ว า 3 ส วนน

83

อยางเชน พชกบถว cloning เรองปลา อาจจะเปน model แตในอก 5 – 7 ป กคดวามนนาจะเปน agricultural biotech research”

(แกนน า (5), 30 ม.ค. 58) จากขอมลขางตน กลาวอกนยหนงไดวา แกนน า CoE 4 คน มความเหนทสอดคลองกนวา

ในอนาคต CoE จะพฒนาไปสการเปนสถาบนวจยเฉพาะทาง โดยแกนน าคนแรก ตงเปาหมายไววา หลงจากทมความพรอมทางดานหองปฏบตการ ผลงานตพมพ และนกวจยระดบปรญญาเอก จะพฒนา CoE ไปสสถาบนวจยทสามารถใหปรญญาได ในขณะทแกนน าคนทสอง มแนวคดเชนเดยวกบแกนน าคนแรก โดยเปาหมายจะพฒนาไปสสถาบนวจยเฉพาะทางทเนนภารกจ 3 ดาน ไดแก การเรยนการสอน (schooling) การฝกอบรม (training) และการวจย (researching) โดยการเรยนการสอน จะเปนสวนทท าใหสถาบนมรายไดและเกดความยงยนในดานการเลยงตวเองไดในอนาคต นอกจากน การเปดหลกสตรในระดบบณฑตศกษา ท าใหไดผเรยนทเปนผบรหารทงระดบกลางและระดบสง ผลดของผเรยนกลมนคอ ท าใหไดแหลงทนสนบสนนการวจย และเมอส าเรจการศกษาไป ศษยเกาเหลานจะชวยสรางชอเสยงใหกบมหาวทยาลยไดอกทางหนง ดานการจดฝกอบรม จะจดปละ 1-2 ครง สวนการวจยจะเนนไปทผลตภณฑทสะอาด (green product) และตองไมเปนผลตภณฑทไปแขงขนกบภาคอตสาหกรรม ส าหรบแกนน าคนทสาม มแนวคดวา จะพฒนาไปสศนยการเรยนรและการฝกอบรมทมทงนกศกษาไทยและนานาชาต และแกนน าคนทส มแนวคดวา จะพฒนาไปสสถาบนวจยเฉพาะทางดานเทคโนโลยชวภาพทางการเกษตร (agricultural biotechnology) โดยแบงเปน 3 กลม คอ พช สตว และอาหาร โดยทางดานพชจะเนนไปทรปแบบ (model) เกษตรอนทรย ทางดานสตวจะเนนไปทการโคลนนง อาหารสตว และ stem cell ส าหรบทางดานอาหารจะเนนไปทประมงน าจดเปนหลก ในแตละดานจะมการประยกต และการจดการความรในระดบลก สามารถตพมพในวารสารทมผลกระทบสง

กลาวโดยสรปไดวา แกนน า CoE 4 คน มเปาหมายทจะขยาย CoE ไปสการเปนสถาบนวจยเฉพาะทาง (research academy) ไดแก 1) สถาบนวจยทางดานพลงงาน 2) สถาบนวจยทางดานนวตกรรมเพอการพฒนาโครงสรางพนฐานอยางยงยน ทเนนภารกจ 3 ดานคอ การเรยนการสอน การฝกอบรม และการวจย 3) ศนยการเรยนรและการฝกอบรมทมทงนกศกษาไทยและนานาชาต และ 4) สถาบนวจยดานเทคโนโลยชวภาพทางการเกษตร โดยแบงเปน 3 กลม คอ พช สตว และอาหาร สวนแกนน าอก 1 คน ไมไดกลาวถงในสวนน

84

จากการสมภาษณเชงลกทกลาวถงขางตน กลาวโดยสรปไดวา แกนน า CoE มแนวทางในการบรหารจดการงบประมาณทมหาวทยาลยจดสรรให ปละ 5 ลานบาท ตอเนองเปนเวลา 5 ป ใหเกดประโยชนและมประสทธภาพสงสด ใน 6 ดาน ไดแก ดานบคลากร สงกอสราง วสด/ครภณฑ การท าวจยและผลตผลงานตพมพ การสรางเครอขาย และการจดตงสถาบนวจยเฉพาะทาง ดงน

1) ดำนบคลำกร แกนน า CoE 5 คน ไดเสนอแนวทางการบรหารจดการงบประมาณเพอลงทนดานบคลากรทแตกตางกนออกไป แบงเปน 2 กลมคอ นกศกษาและนกวจย ในกลมแรกคอ นกศกษา จะเปนการลงทนในลกษณะการใหทนการศกษากบนกศกษาระดบปรญญาตรทมศกยภาพ หรอใหทนนกศกษาทอาจไมตองไดเกยรตนยมแตตองมทศนคตทดตอการท างาน เพอสรางรากฐานและความเขมแขงใหกบ CoE ส าหรบบคลากรกลมถดมาคอ นกวจย แกนน า CoE เหนวา หากตองการสรางความเขมแขงใหกบ CoE จะตองลงทนดานนกวจยเตมเวลา โดยควรมนกวจยเตมเวลาทมศกยภาพมาท างานใน CoE เพอชวยงานดานการเขยนบทความ ชวยงานในหองปฏบตการในเครอขายของ CoE และชวยงานดานการประชาสมพนธ CoE เปนตน ส าหรบนกวจยหลงปรญญาเอก แกนน า CoE มความเหนตางกน โดยแกนน าสองทาน เหนวา ควรมนกวจยหลงปรญญาเอกใน CoE เพอชวยในการท าวจย แตหากหาไมได กจะใชการหาเครอขายความรวมมอเพอใหงานวจยของ CoE เดนหนาตอไปได ในขณะทแกนน าอกทานหนง จะยงไมน าเงนมาลงทนในสวนน เนองจากเหนวา นกวจยเตมเวลาหลงปรญญาเอกสวนหนงไดสทธมาจากนกวจยของ CoE ทมศกยภาพตามมาตรการเชงรกดานการวจยของมหาวทยาลยอยแลว การลงทนกบนกวจยเตมเวลาหลงปรญญาเอกใชเงนตอปคอนขางสง หากน าเงนไปลงทนในสวนน อาจท าใหขาดโอกาสในสวนของทรพยากรดานอน ๆ

2) ดำนสงกอสรำง แกนน า CoE 3 คน ตองการอาคารส านกงาน เพอใชเปนอาคารส านกงานเพอการตดตอประสานงานกบทมงานวจย ตอนรบบคคลภายนอกทมาศกษาดงาน มหองปฏบตการขนสง มโรงงานตนแบบ มหนวยบมเพาะเพอขยายผลการวจยไปสธรกจ สวนอก 1 คน ยงไมตองการในเรองสงกอสรางเนองจากจะบรหารงานแบบองคกรเสมอน และอก 1 คน ไมไดกลาวถงในสวนน

3) ดำนวสด/ครภณฑ แกนน า CoE 3 คน มแนวทางใชจายเงนเพอลงทนดานวสดและครภณฑทจ าเปน สวนอกหนงคนไมตองการครภณฑแตตองการวสดสารเคม และอก 1 คน ไมไดกลาวถงในสวนน

4) ดำนกำรท ำวจยและผลตผลงำนตพมพ มแกนน า CoE เพยงคนเดยวทเสนอแนวทางใชจายเงนในการท าวจยเชงทฤษฎและการผลตผลงานตพมพทมดชนผลกระทบสง

5) ดำนกำรสรำงเครอขำย แกนน า CoE ทง 5 คน มแนวทางการบรหารจดการงบประมาณโดยการสรางเครอขาย ดงน 1) พฒนาอาจารยภายใน มทส. ทขาดความพรอมดานการท าวจยใหมความเขมแขง ดวยการสรางหองปฏบตการพรอมเงนสนบสนนใหท าวจย เปนทปรกษาใหค าแนะน าเกยวกบแนวทางการวจย ใหอาจารยเหลานนสรางผลงานทเปนตวชวดทสะทอนกลบมายง CoE 2)

85

แสวงหาคนทมศกยภาพ มประสบการณใกลเคยงกน มความเชยวชาญตรงกน และมความสนใจทจะท างานวจยทสอดคลองกบแนวทางของ CoE 3) ใหทนสนบสนนคณาจารยทตองการท างานวจยใหม ๆ โดยตรง และ 4) สรางความรวมมอกบตางประเทศ

6) ดำนกำรจดตงสถำบนวจยเฉพำะทำง แกนน า CoE 4 คน มเปาหมายทจะขยาย CoE ไปสการเปนสถาบนวจยเฉพาะทาง (research academy) ไดแก 1) สถาบนวจยทางดานพลงงาน 2) สถาบนวจยทางดานการพฒนาโครงสรางพนฐานอยางยงยน ทเนนภารกจ 3 ดานคอ การเรยนการสอน การฝกอบรม และการวจย 3) ศนยการเรยนรและการฝกอบรมทมทงนกศกษาไทยและนานาชาต และ 4) สถาบนวจยดานเทคโนโลยชวภาพทางการเกษตร โดยแบงเปน 3 กลม คอ พช สตว และอาหาร สวนแกนน าอก 1 คน ไมไดกลาวถงในสวนน

จากการศกษาตามวตถประสงคทง 2 ประการขางตน แสดงใหเหนวา ในการจดตงศนยเชยวชาญเฉพาะทาง มทส. นน การบรหารจดการทเหมาะสมในเบองตน พบวา ปจจยส าคญทจะท าใหการจดตง CoE ประสบความส าเรจนน ประกอบดวย ปจจยทเรยกวา “6M” ไดแก ปจจยดานคน เงน การบรหารจดการ วสด/ครภณฑ การประสานงาน และการประเมนผลงาน ส าหรบแนวทางการบรหารจดการงบประมาณของ CoE เปนการบรหารจดการงบประมาณใหมประสทธภาพและเกดประโยชนสงสดใน 6 ดาน ไดแก ดานบคลากร สงกอสราง วสด/ครภณฑ การท าวจยและผลตผลงานตพมพ การสรางเครอขาย และการจดตงสถาบนวจยเชยวชาญเฉพาะทาง

86

87

บทท 5 สรปผลกำรวจย อภปรำยผล และขอเสนอแนะ

การวจยเชงคณภาพ เรอง รปแบบการบรหารจดการทเหมาะสมของศนยเชยวชาญเฉพาะ

ทาง มทส. มวตถประสงค 2 ประการคอ เพอส ารวจปจจยส าคญทมผลตอความส าเรจของการจดตงศนยเชยวชาญเฉพาะทาง มทส. และเพอศกษาแนวทางการบรหารจดการงบประมาณของศนยเชยวชาญเฉพาะทาง มทส.

การวจยเรองน ผ ใหขอมลส าคญตามวตถประสงคประการแรก ถก คดเลอกมาแบบเฉพาะเจาะจง จากหวหนาศนยวจย กลมวจย และหนวยวจยหรอหองปฏบตการวจย และนกวจยทมศกยภาพและมผลงานเปนทประจกษ 21 คน รวบรวมขอมลโดยการสนทนากลม ส าหรบวตถประสงคประการทสอง ผใหขอมลส าคญถกคดเลอกมาแบบเฉพาะเจาะจง จากหวหนาศนยวจยและนกวจยทมศกยภาพ มผลงานเปนทประจกษ และมแนวโนมทจะไดรบการแตงตงเปนหวหนาศนยเชยวชาญเฉพาะทาง 5 คน รวบรวมขอมลโดยการสมภาษณเชงลก วเคราะหขอมลตามวตถประสงคทงสองประการ ดวยการวเคราะหเพอหาแกนของเนอหาหรอการหาประเดนหลก (thematic analysis)

การน าเสนอในบทน แบงออกเปน 3 ตอน ประกอบดวย 1) สรปผลการวจย 2) อภปรายผลการวจย และ 3) ขอเสนอแนะ ซงแตละตอนมรายละเอยดดงตอไปน

5.1 สรปผลกำรวจย ผลการวจยสรปตามวตถประสงคได ดงน

5.1.1 ปจจยส ำคญทมผลตอควำมส ำเรจของกำรจดตงศนยเชยวชำญเฉพำะทำง มทส. ผใหขอมลส าคญเพอตอบค าถามตามวตถประสงคขอน มจ านวน 21 คน เปนหวหนา

ศนยวจย 8 คน หวหนากลมวจย 3 คน หวหนาหนวยวจย/หองปฏบตการวจย 4 คน และนกวจย 6 คน โดยเปนผด ารงต าแหนงทางวชาการ ระดบศาสตราจารย 5 คน ระดบรองศาสตราจารย 9 คน และระดบผชวยศาสตราจารย 7 คนโดยเปนชาย 16 คน และหญง 5 คน

ผลการวเคราะหขอมล พบวา ปจจยส าคญทมผลตอความส าเรจของการจดตงศนยเชยวชาญเฉพาะทาง มทส. นน ประกอบดวย ปจจย 6 ดาน หรอ “6M” คอ Man, Money, Management, Material, Mediation และ Measurement หรอปจจยดานคน เงน การบรหารจดการ วสด/ครภณฑ การประสานงาน และการประเมนผลงาน ดงน

1) ปจจยดำนคน พบวา แกนน า CoE และนกวจย เปนปจจยส าคญประการหนงทมผลตอความส าเรจของการจดตง CoE โดยแกนน า CoE ตองเปนคนทใจกวางใหโอกาสนกวจยรนใหมทม

88

ความรความสามารถจากหลากหลายสาขาวชา และเชญชวนใหท างานวจยในประเดนเดยวกนท าให CoE เกดการบรณาการขามสาขาวชา ควรมนกวจยประจ าในระบบ เนองจากนกวจยมความส าคญในหลาย ๆ ดาน เชน การขยายงานของ CoE การผลตผลงานของ CoE และจะท าให CoE เกดความเขมแขงและสามารถด าเนนการตอไปไดอยางยงยน และควรเสรมดวยนกวจยหลงปรญญาเอก/นกวจยบณฑตศกษา เนองจากกลมนสามารถเสรมงานอกสวนหนง เชน การเขยนขอเสนอโครงการวจย การท าวจย การเขยนรายงานวจย การเขยนบทความวจยเพอตพมพ และจะท าให CoE เกดความยงยนตอไปในอนาคต

2) ปจจยดำนเงน พบวา เงนเปนปจจยส าคญประการหนงทมผลตอความส าเรจของการจดตง CoE โดย มทส. ควรใหการสนบสนนดานเงนงบประมาณในการจดตงใหเพยงพอ

3) ปจจยดำนกำรบรหำรจดกำร พบวา การบรหารจดการเปนปจจยส าคญประการหนงทมผลตอความส าเรจของการจดตง CoE ซงประกอบดวยการบรหารจดการในดานตาง ๆ ไดแก การบรหารจดการดานสถานทตง การบรหารจดการดานผลลพธ และการบรหารจดการบคลากร โดย สถานทตงของ CoE มความส าคญตอความส าเรจในการจดตง CoE เนองจาก CoE จ าเปนตองมสถานทท างานใหกบนกศกษาบณฑตศกษา มหองปฏบตการวจยขนสง ททดเทยมกบนานาชาต โดยในเบองตน อาจปรบปรงอาคารสรพฒน 3 เพอเปนทตงชวคราว ซงอาจใชงบประมาณปรบปรงประมาณ 5 หรอ 10 ลานบาท หลงจากมผลงานเชงประจกษ อาจขอสรางตกทใหญขนหรอขอเงนทมากขน ในสวนของผลลพธของ CoE ควรมการก าหนดผลงานของ CoE ทชดเจน โดยผลงานไมควรมเฉพาะบทความต พม พท มดชนผลกระทบส ง เท าน น และไมควรซ าซ อนกบ RU รวมท งกตตกรรมประกาศตองระบ CoE เปนหนวยงานตดตอ และส าหรบการบรหารจดการบคลากรของ CoE โดยเฉพาะนกวจยหลงปรญญาเอก/นกวจยบณฑตศกษาประจ า CoE ควรมการบรหารจดการดานระยะเวลาการจาง ภาระงาน เงนเดอน ความกาวหนาในอาชพ และสวสดการ โดยระยะเวลาในการจางอยางนอยควรเปน 2 ปขนไป ควรก าหนดภาระงาน เชน การเขยนขอเสนอโครงการ การท าวจย การเขยนรายงานวจย การเขยนบทความ รวมทงการท าหนาทสอน เงนเดอนควรแขงขนไดกบหนวยงานภายนอก และมเกณฑการขนเงนเดอนทชดเจน มเสนทางความกาวหนาในอาชพ เพอความรสกมหลกฐานและความมนคงในอาชพ ควรไดรบสวสดการ เชน การรกษาพยาบาล สทธในการเขาใชหองสมด เปนตน และการบรหารจดการงานธรการ เพอใหการบรหารจดการ CoE เปนไปดวยความคลองตว ควรมการก าหนดใหชดเจนวา CoE เทยบเทากบหนวยงานใดของมหาวทยาลย จะขนตรงกบหนวยงานใด และเสนอใหมการก าหนดเลขรหสหนงสอประจ าหนวยงาน

4) ปจจยดำนวสด/ครภณฑ พบวา หองปฏบตการพนฐานและหองปฏบตการขนสงพรอมครภณฑเปนปจจยส าคญประการหนงทมผลตอความส าเรจของการจดตง CoE

89

5) ปจจยดำนกำรประสำนงำน พบวา การประสานงานเปนปจจยส าคญประการหนงทมผลตอความส า เรจของการจดต ง CoE เน องจาก CoE สามารถท าหนาทประสานงานกบภาคอตสาหกรรมโดยใชการวจยเปนตวเชอมโยงแลวสงนกศกษาไปท าสหกจศกษาผานทาง CoE

6) ปจจยดำนกำรประเมนผลงำน พบวา การประเมนผลงานของ CoE เปนปจจยส าคญประการหนงทมผลตอความส าเรจของการจดตง CoE เพอเปนการแสดงใหประชาคม มทส. ไดรบรวา หลงจากท CoE ไดรบเงนสนบสนนไปแลว เกดผลลพธใดขนบาง โดยแนวทางการประเมน ท าไดทงการประเมนภายในและการประเมนภายนอก โดยการประเมนภายในอาจท าไดโดยการจดประชมภายในเพอน าเสนอผลงาน สวนการประเมนจากภายนอกอาจเชญหนวยงานภายนอก เชน จากมหาวทยาลยอน หรอจากภาคอตสาหกรรมมาเปนผประเมน

ผลการศกษาตามวตถประสงคขอ 1 สามารถสรปไดดงภาพท 5.1

90

ภาพท 5.1 ปจจยส าคญทมผลตอความส าเรจในการจดตงศนยเชยวชาญเฉพาะทาง มทส.

ภาพท

5.1

ปจจย

ส าคญ

ทมผล

ตอคว

ามส า

เรจใน

การจ

ดตงศ

นยเช

ยวชา

ญเฉพ

าะทา

ง มทส

.

91

5.1.2 แนวทำงกำรบรหำรจดกำรงบประมำณของศนยเชยวชำญเฉพำะทำง มทส. ผใหขอมลส าคญเพอตอบค าถามตามวตถประสงคขอน เปนหวหนาศนยวจยหรอนกวจยท

มต าแหนงทางวชาการระดบศาสตราจารยหรอมความเชยวชาญทโดดเดน มลกษณะความเปนผน า สามารถสรางทมงานได มความคดรเรมสรางสรรค มศกยภาพและมผลงานของศนยวจยเปนทประจกษ ทงในดานผลงานตพมพ สทธบตร สงประดษฐตาง ๆ รวมถงการบรการวชาการแกสงคม และรางวลดานวจยทไดรบจากสถาบนหรอองคกรตางๆ ทงในและตางประเทศ จ านวน 5 คน แบงเปนหวหนาศนยวจย 4 คน และนกวจย 1 คน โดยเปนผด ารงต าแหนงศาสตราจารย 4 คน และผชวยศาสตราจารย 1 คน และเปนชายทง 5 คน ในการสมภาษณเชงลกแกนน า CoE ทง 5 คน มประเดนหลกในการสมภาษณเกยวกบ “แนวทางการบรหารจดการงบประมาณของศนยเชยวชาญเฉพาะทาง มทส. ทจะท าใหเกดประโยชนและมประสทธภาพสงสด หากมหาวทยาลยจดสรรงบประมาณให CoE ปละ 5 ลานบาท ตอเนองเปนเวลา 5 ป”

แกนน า CoE ทง 5 คน ไดเสนอความเหนวา จะน างบประมาณไปใชในการบรหารจดการใน 6 ดาน ไดแก ดานบคลากร ดานสงกอสราง ดานวสดครภณฑ ดานการท าวจยและผลตผลงานตพมพ ดานการสรางเครอขาย และดานการจดตงสถาบนวจยเชยวชาญเฉพาะทาง ดงน

1) ดำนบคลำกร แกนน า CoE 5 คน ไดเสนอแนวทางการบรหารจดการงบประมาณเพอลงทนดานบคลากรทแตกตางกนออกไป แบงเปน 2 กลมคอ นกศกษาและนกวจย ในกลมแรกคอ นกศกษา จะเปนการลงทนในลกษณะการใหทนการศกษากบนกศกษาระดบปรญญาตรทมศกยภาพ หรอใหทนนกศกษาทอาจไมตองไดเกยรตนยมแตตองมทศนคตทดตอการท างาน เพอสรางรากฐานและความเขมแขงใหกบ CoE ส าหรบบคลากรกลมถดมาคอ นกวจย แกนน า CoE เหนวา หากตองการสรางความเขมแขงใหกบ CoE จะตองลงทนดานนกวจยเตมเวลา โดยควรมนกวจยเตมเวลาทมศกยภาพมาท างานใน CoE เพอชวยงานดานการเขยนบทความ ชวยงานในหองปฏบตการในเครอขายของ CoE และชวยงานดานการประชาสมพนธ CoE เปนตน ส าหรบนกวจยหลงปรญญาเอก แกนน า CoE มความเหนตางกน โดยแกนน าสองทาน เหนวา ควรมนกวจยหลงปรญญาเอกใน CoE เพอชวยในการท าวจย แตหากหาไมได กจะใชการหาเครอขายความรวมมอเพอใหงานวจยของ CoE เดนหนาตอไปได ในขณะทแกนน าอกทานหนง จะยงไมน าเงนมาลงทนในสวนน เนองจากเหนวา นกวจยเตมเวลาหลงปรญญาเอกสวนหนงไดสทธมาจากนกวจยของ CoE ทมศกยภาพตามมาตรการเชงรกดานการวจยของมหาวทยาลยอยแลว การลงทนกบนกวจยเตมเวลาหลงปรญญาเอกใชเงนตอปคอนขางสง หากน าเงนไปลงทนในสวนน อาจท าใหขาดโอกาสในสวนของทรพยากรดานอน ๆ

2) ดำนสงกอสรำง แกนน า CoE 3 คน ตองการอาคารส านกงาน เพอใชเปนอาคารส านกงานเพอการตดตอประสานงานกบทมงานวจย ตอนรบบคคลภายนอกทมาศกษาดงาน ม

92

หองปฏบตการขนสง มโรงงานตนแบบ มหนวยบมเพาะเพอขยายผลการวจยไปสธรกจ สวนอก 1 คน ยงไมตองการในเรองสงกอสรางเนองจากจะบรหารงานแบบองคกรเสมอน และอก 1 คน ไมไดกลาวถงในสวนน

3) ดำนวสด/ครภณฑ แกนน า CoE 3 คน มแนวทางใชจายเงนเพอลงทนดานวสดและครภณฑทจ าเปน สวนอกหนงคนไมตองการครภณฑแตตองการวสดสารเคม และอก 1 คน ไมไดกลาวถงในสวนน

4) ดำนกำรท ำวจยและผลตผลงำนตพมพ มแกนน า CoE เพยงคนเดยวทเสนอแนวทางใชจายเงนในการท าวจยเชงทฤษฎและการผลตผลงานตพมพทมดชนผลกระทบสง

5) ดำนกำรสรำงเครอขำย แกนน า CoE ทง 5 คน มแนวทางการบรหารจดการงบประมาณโดยการสรางเครอขาย ดงน 1) พฒนาอาจารยภายใน มทส. ทขาดความพรอมดานการท าวจยใหมความเขมแขง ดวยการสรางหองปฏบตการพรอมเงนสนบสนนใหท าวจย เปนทปรกษาใหค าแนะน าเกยวกบแนวทางการวจย ใหอาจารยเหลานนสรางผลงานทเปนตวชวดทสะทอนกลบมายง CoE 2) แสวงหาคนทมศกยภาพ มประสบการณใกลเคยงกน มความเชยวชาญตรงกน และมความสนใจทจะท างานวจยทสอดคลองกบแนวทางของ CoE 3) ใหทนสนบสนนคณาจารยทตองการท างานวจยใหม ๆ โดยตรง และ 4) สรางความรวมมอกบตางประเทศ

6) ดำนกำรจดตงสถำบนวจยเฉพำะทำง แกนน า CoE 4 คน มเปาหมายทจะขยาย CoE ไปสการเปนสถาบนวจยเฉพาะทาง (research academy) ไดแก 1) สถาบนวจยทางดานพลงงาน 2) สถาบนวจยทางดานการพฒนาโครงสรางพนฐานอยางยงยน ทเนนภารกจ 3 ดานคอ การเรยนการสอน การฝกอบรม และการวจย 3) ศนยการเรยนรและการฝกอบรมทมทงนกศกษาไทยและนานาชาต และ 4) สถาบนวจยดานเทคโนโลยชวภาพทางการเกษตร โดยแบงเปน 3 กลม คอ พช สตว และอาหาร สวนแกนน าอก 1 คน ไมไดกลาวถงในสวนน

ผลการศกษาตามวตถประสงคขอ 2 สรปไดดงภาพท 5.2

93

ภาพท 5.2 แนวทางการบรหารจดการงบประมาณของศนยเชยวชาญเฉพาะทาง มทส.

ภาพท

5.2

แนวท

างกา

รบรห

ารจด

การง

บประ

มาณ

ของศ

นยเช

ยวชา

ญเฉพ

าะทา

ง มทส

.

94

5.2 อภปรำยผลกำรวจย จากผลการวจยขางตน พบวา มประเดนทเปนขอคนพบทนาสนใจ ดงน

5.2.1 ปจจยส ำคญทมผลตอควำมส ำเรจของกำรจดตงศนยเชยวชำญเฉพำะทำง มทส. ในการวจยครงน เปนการวจยเชงคณภาพทตองการส ารวจปจจยส าคญทมผลตอ

ความส าเรจของการจดตงศนยเชยวชาญเฉพาะทาง มทส. โดยในการรวบรวมขอมลนน ผด าเนนการรายการเปนเพยงผตงค าถาม และใหอสระแกผสนทนากลมในการตอบค าถาม โดยไมมการชแนะใด ๆ ท าใหในบางปจจยทมผตอบเพยง 1 หรอ 2 คน เชน ปจจยดานเงน เปนตน แตอยางไรกตาม คณะผวจยไดรวบรวมปจจยทไดจากการสนทนากลมไวทงหมด โดยมไดตดสวนใดสวนหนงทงไป

จากขอคนพบในวตถประสงคขอแรก ซงพบวา ปจจยส าคญทมผลตอความส าเรจของการจดตงศนยเชยวชาญเฉพาะทาง มทส. ประกอบดวย “6M” คอ Man, Money, Management, Material, Mediation และ Measurement หรอปจจยดานคน เงน การบรหารจดการ วสด/ครภณฑ การประสานงาน และการประเมนผลงาน ซงขอคนพบน ใน “4M” แรก สอดคลองกบศจ อนนตนพคณ (2542: 2-3) และโชต บดรฐ (2558: 27) แตเปนเพยงสวนหนงของแนวคดในการบรหารงานทเรยกวา “11M” ของวรช วรชนภาวรรณ (2552:11-12; 2553: 2-4) โดยจะน าเสนอในปจจยทมประเดนทนาสนใจ ดงน

ปจจยดำนคน ผใหขอมลส าคญเหนวา คนเปนปจจยส าคญประการหนงทมผลตอความส าเรจในการจดตง CoE ซงสอดคลองกบศจ อนนตนพคณ (2542: 2-3) และโชต บดรฐ (2558: 27) และวรช วรชนภาวรรณ (2552:11-12; 2553: 2-4) ทกลาวไววา ปจจยดานคน เปนปจจยน าเขาทมสวนส าคญตอการบรหารจดการ หรอประสทธภาพในการบรหารจดการ หรอทรพยากรการจดการ

ในการวจยครงน ผใหขอมลส าคญเหนวา องคประกอบส าคญของการจดตง CoE สวนหนงคอ แกนน า CoE และนกวจยประจ า CoE ซงสรปไดวา “แกนน า CoE ตองเปนคนทมลกษณะใจกวางใหโอกาสนกวจยรนใหมทมความรความสามารถจากหลากหลายสาขาวชา และเชญชวนใหท างานวจยในประเดนเดยวกนท าให CoE เกดการบรณาการขามสาขาวชา และควรมนกวจยในระบบ โดยอาจเปนนกวจยประจ าหรอนกวจยหลงปรญญาเอก/นกวจยบณฑตศกษา เนองจากนกวจยมความส าคญในหลาย ๆ ดาน เชน การขยายงานของ CoE การผลตผลงานของ CoE รวมทง CoE มความเขมแขงและสามารถด าเนนการตอไปไดอยางยงยน นอกจากน ยงสามารถชวยในการเขยนขอเสนอโครงการวจย รายงานการวจย เขยนบทความวจยเพอตพมพ และจะท าให CoE เกดความยงยนตอไปในอนาคต” ขอคนพบนสอดคลองกบโชต บดรฐ (2558) ทกลาวถง ทฤษฎการบรหารในชวงเวลาปจจบน (modern organization theory) วา บคลากรถอวาเปนทรพยากรทส าคญทสดในองคการ และอนวช แกวจ านง (2550: 14-15 อางถงใน โชต บดรฐ, 2558: 24-27) ทกลาววา พนกงานใน

95

องคการ ถอวาเปนทรพยากรทมความส าคญสงสดและเปนหวใจของการจดการ องคการจะด ารงอยไดเพราะมพนกงานผปฏบตงาน พนกงานในองคการจงเปนผทมสวนผลกดนใหองคการประสบความส าเรจ ดงนน จงอาจกลาวไดวา แกนน า CoE และนกวจย ถอเปนปจจยส าคญประการหนงทมผลตอความส าเรจในการจดตง CoE

ปจจยดำนกำรบรหำรจดกำร ผใหขอมลส าคญเหนวา ปจจยดานการบรหารจดการ มความส าคญตอการจดตง CoE ซงแนวคดเรองการบรหารจดการน สอดคลองกบแนวคดของศจ อนนตนพคณ (2542: 2-3) โชต บดรฐ (2558: 27) และวรช วรชนภาวรรณ (2552:11-12; 2553: 2-4) ทวา การบรหารจดการ เปนทรพยากรหรอปจจยน าเขาทจะชวยใหด าเนนการขององคการประสบความส าเรจ โดยการบรหารจดการของ CoE จากการวเคราะหขอมล พบวา ประกอบดวย การบรหารจดการดานสถานทตงของ CoE ดานการก าหนดผลลพธของ CoE ดานการบรหารจดการบคลากรของ CoE และดานการบรหารจดการงานธรการของ CoE ซงผใหขอมลส าคญเหนวา องคประกอบเหลานลวนมความส าคญแตกตางกนออกไป อาทเชน

การก าหนดผลลพธของ CoE จากการเสนอความเหนของผใหขอมลส าคญ เกยวกบการบรหารจดการก าหนดผลลพธของ CoE สรปไดวา “การก าหนดผลลพธของ CoE เปนปจจยทมความส าคญตอการจดตง CoE โดยผลลพธควรผลกระทบตอประเทศในเรองเศรษฐกจ ผลลพธไมควรมเฉพาะบทความตพมพทมดชนผลกระทบสงเทานน และผลงานไมควรซ าซอนกบ RU รวมทงกตตกรรมประกาศตองระบ CoE เปนหนวยงานตดตอ” แสดงใหเหนวา ผใหขอมลส าคญมองเหนถงความแตกตางของ CoE กบ RU ซงแนวโนม CoE นาจะไดรบวงเงนสนบสนนทสงกวา RU ดงนน ผลลพธหรอผลผลตทเกดจาก CoE จงไมควรจะซ าซอนกบ RU และควรมผลลพธหรอผลผลตทมากกวา RU ทงน เพราะ CoE มลกษณะของการบรณาการของหลายศาสตรเขาดวยกน

ความเหนขางตนน สอดคลองกบวรช วรชนภาวรรณ (2552: 13) ทกลาววา ผลผลต (products) ตวชวดการบรหารจดการท เปนผลลพธ ผลผลต ผลการด าเนนงาน หรอจดหมายปลายทาง เปาหมาย หรอวตถประสงคของหนวยงานตวหนง จงอาจกลาวไดวา ผลลพธหรอผลผลตของ CoE เปนตวชวดทส าคญประการหนงทมผลตอความส าเรจในการจดตง CoE

การบรหารจดการดานบคลากรของ CoE จากการเสนอความเหนของผใหขอมลส าคญ เกยวกบการบรหารจดการบคลากรของ CoE สรปไดวา “ควรมการบรหารจดการดานบคลากรของ CoE โดยเฉพาะนกวจยประจ า CoE ควรมการก าหนดระยะเวลาการจาง ภาระงาน เงนเดอน ความกาวหนาในอาชพ และสวสดการ” แสดงใหเหนวา ผใหขอมลส าคญมองเหนถงความส าคญของนกวจยประจ า CoE ซงจะเปนผทท าให CoE เกดความยงยน CoE สามารถด ารงอยไดตอไป แมวาผบรหารจะเปลยนไป แตอยางไรกตาม นกวจยจะตองมความมนคงในระดบหนง ไมวาจะเปนระยะเวลาการจางงาน เงนเดอน ความกาวหนาในอาชพ หรอสวสดการ หากไมมการด าเนนการใน

96

สวนนใหชดเจน นกวจยประจ า CoE กจะมองเปนเพยงงานชวคราวทท าเพอรอโอกาสทดกวา ถงแมเงนเดอนจะนอยกวา แตหากมโอกาสความกาวหนาในอาชพหรอมสวสดการ กอาจท าใหเขาเลอกไปท างานกบหนวยงานทใหความมนคงไดมากกวา

ความเหนขางตนน สอดคลองกบอนวช แกวจ านง (2550: 14-15 อางถงใน โชต บดรฐ, 2558: 25) ทกลาววา การบรหารจดการทรพยากรมนษยเปนหวใจส าคญในกระบวนการท างาน และ โชต บดรฐ (2558: 27) ซงไดแสดงความเหนไววา “ปจจยดานพนกงานในองคการและการจงใจ เปนสงส าคญมาก เพราะถาไมมพนกงานองคการกไมสามารถเดนได เมอมพนกงานสงทผน าจ า เปนตองมคอ การจงใจ อาจเปนตวเงนหรอมใชตวเงน (ทพก การรกษาพยาบาล และสวสดการอน) สงเหลานเปนขวญและก าลงใจใหพนกงานในองคการไดเปนอยางด”

นอกจากน ยงสอดคลองกบหลกการบรหารของ Henri Fayol ท โชต บดรฐ (2558: 49) สรปไว 2 ประการคอ หลกของการใหผลประโยชนตอบแทน และหลกของความมเสถยรภาพในการจางงาน จากหลกการบรหารทง 2 ประการนและขอคนพบจากการวจย แสดงใหเหนวา หากนกวจยประจ า CoE ไดรบผลประโยชนตอบแทนดานเงนเดอนทเหมาะสม สามารถแขงขนกบภายนอกได กจะเปนสวนหนงทสามารถดงดดใหนกวจยท างานรวมกบ CoE และหากมระยะเวลาการจางงานทยาวมากกวา 1 ป มความกาวหนาในอาชพ และมสวสดการทเหมาะสม นกวจยจะเกดความรสกถงความมเสถยรภาพในการจางงาน นอกจากน ยงสอดคลองกบทฤษฎล าดบความตองการของมนษยของ Maslow ทอางถงในโชต บดรฐ (2558: 39) ในล าดบทสองคอ ความตองการความปลอดภย ซงเปนความตองการทแตละบคคลตองการทจะปราศจากอนตรายทางกายและความกลวทจะสญเสยงาน และล าดบทสคอ ความตองการการยกยอง ในสวนของการไดเลอนต าแหนงหนาทการงานทมาสถานภาพสงขน จงอาจกลาวไดวา การบรหารจดการดานบคลากร ถอวามความส าคญตอการจดตง CoE การด าเนนงานของ CoE จะประสบความส าเรจหรอไม สวนหนงขนอยกบการบรหารจดการบคลากรโดยเฉพาะนกวจยประจ า CoE

เมอพจารณาปจจยดานการบรหารจดการดานบคลากรรวมกบปจจยดานคน กลาวโดยสรปไดวา นกวจยประจ า CoE เปนองคประกอบส าคญของปจจยดานคนในการจดตง CoE เนองจากเปนผทจะมสวนในการผลกดนให CoE ประสบความส าเรจ และเกดความยงยน และเมอนกวจยประจ า CoE มความส าคญ การบรหารจดการทเกยวของกบนกวจยประจ า CoE กถอวามความส าคญดวย โดยเฉพาะระยะเวลาการจางงาน ภาระงาน เงนเดอน ความกาวหนาในอาชพ และสวสดการ

ปจจยดำนเงน และปจจยดำนวสด/ครภณฑ ผใหขอมลส าคญเหนวา ทงสองปจจยมความส าคญตอการจดตง CoE ซงสอดคลองกบแนวคดทศจ อนนตนพคณ (2542: 2-3) และโชต บดรฐ (2558: 27) และวรช วรชนภาวรรณ (2552:11-12; 2553: 2-4) ทวา ปจจยดานเงนและปจจยดาน

97

วสด/ครภณฑ เปนทรพยากรหรอปจจยน าเขาสวนหนงทจะชวยใหด าเนนการขององคการประสบความส าเรจ

ปจจยดำนกำรประสำนงำน และปจจยดำนกำรประเมนผลงำน ผใหขอมลส าคญเหนวา ปจจยดานการประสานงาน และปจจยดานการประเมนผลงาน มความส าคญตอการจดตง CoE ซงสอดคลองกบแนวคดทวรช วรชนภาวรรณ (2552:11-12; 2553: 2-4) ทวา การประสานงานและปจจยดานการประเมนผลงาน เปนทรพยากรหรอปจจยน าเขาสวนหนงทจะชวยใหด าเนนการขององคการประสบความส าเรจ

5.2.2 แนวทำงกำรบรหำรจดกำรงบประมำณของศนยเชยวชำญเฉพำะทำง มทส. จากขอคนพบในวตถประสงคขอทสอง ซงพบวา แกนน า CoE ทง 5 คน ไดเสนอความเหน

วา จะน างบประมาณไปใชในการบรหารจดการใน 6 ดาน ไดแก ดานบคลากร ดานสงกอสราง ดานวสดครภณฑ ดานการท าวจยและผลตผลงานตพมพ ดานการสรางเครอขาย และดานการจดตงสถาบนวจยเชยวชาญเฉพาะทางนน

ในการรวบรวมขอมลคณะผวจยตองการส ารวจความเปนไปไดท งหมดในการน างบประมาณไปใชใหเกดประโยชนและมประสทธภาพสงสด จงเปดโอกาสใหผใหขอมลส าคญไดแสดงความเหนโดยไมมการปดกนหรอชน า และในการวเคราะหขอมลไมไดมกรอบแนวคดทฤษฎเพอการวเคราะหขอมลแตเปนการวเคราะหขอมลตามความเหมาะสมของสงทปรากฏ

แนวทำงกำรบรหำรจดกำรงบประมำณดำนบคลำกร ผลการวเคราะหขอมล พบวา ในสวนของการบรหารจดการงบประมาณเพอพฒนา

บคลากรนน แกนน า CoE มความเหนทแตกตางกน เชน ในการพฒนานกศกษาเพอใหรากฐานทส าคญและท างานกบ CoE นน มทงการใหทนกบนกศกษาทเรยนดแตขาดแคลน และการใหทนกบนกศกษาผลการเรยนไมจ าเปนตองไดเกยรตนยม แตขอใหมความพรอมทจะท างานกบ CoE ส าหรบการพฒนาบคลากรประเภททเปนนกวจยประจ า CoE แตละ CoE กมความเหนทแตกตางกน เชน บาง CoE ตองการนกวจยเตมเวลามาเพอผลผลตผลงานตพมพ ชวยงานวจยในหองปฏบตการของ CoE ชวยในดานการประชาสมพนธ CoE ในขณะทบาง CoE ไมตองการน าเงนมาลงทนในสวนน เนองจากเหนวา นกวจยเตมเวลาหลงปรญญาเอกสวนหนงไดสทธมาจากนกวจยของ CoE ทมศกยภาพตามมาตรการเชงรกดานการวจยของมหาวทยาลยอยแลว การลงทนกบนกวจยเตมเวลาหลงปรญญาเอกใชเงนตอปคอนขางสง หากน าเงนไปลงทนในสวนน อาจท าใหขาดโอกาสในสวนของทรพยากรดานอน ๆ

98

ความเหนทแตกตางกนของแกนน า CoE น อาจเปนผลมาจากการมมมมองในการบรหารจดการและความพรอมดานตาง ๆ ของแกนน าทแตกตางกน ผลทไดจากการสมภาษณจงแตกตางกนกนออกไป

กำรบรหำรจดกำรงบประมำณดำนสงกอสรำง ในสวนของการบรหารจดการงบประมาณดานสงกอสรางนน แกนน า CoE 4 คน มความ

ตองการอาคารส านกงานเชนเดยวกน เพยงแตวตถประสงคทตองการนน แตกตางกนออกไป เชน แกนน าคนแรก ตองการอาคารสงกอสรางถาวรมาครอบอาคารเดมซงคอนขางเกาและเสอมโทรม CoE นเนนการท าโรงงานตนแบบ (pilot plant) มผมาดงานเปนประจ า หากมอาคารแบงสวนเปนส านกงาน หองประชม สวนของการอบรมสมมนา สวนของการท าวจย อยในบรเวณเดยวกน ท าเปนจดใหบรการแบบเบดเสรจ ณ จดเดยว (one stop service) จะท าใหเกดความสะดวกกบผมาศกษาดงาน แกนน าคนทสอง เหนวาโครงสรางพนฐานมความจ าเปนส าหรบการด าเนนงาน และตองการอาคารเพอเปนส านกงาน มหองปฏบตการชนสงส าหรบท าวจย นอกจากน อาจตองมหนวยบมเพาะ เพอขยายผลการวจยไปสธรกจ และการวจยทเปนฐานการทดลองขนาดใหญตองมสถานทส าหรบโรงงานตนแบบ และแกนน าคนทสาม ตองการอาคารส านกงานเพอเปนสถานทตดประสานงานกบนกวจยทเปนทมงาน

จากความตองการทแตกตางกนของแกนน าแตละคนดงกลาวขางตน หากน าความตองการเหลานนมารวมกน จะท าใหเหนภาพของอาคารส านกงานของศนยเชยวชาญเฉพาะทางทมความสมบรณ ซงหากเปนไปไดอาคารนอาจเปนสญลกษณของ มทส. (SUT’s landmark) ในอนาคต

กำรบรหำรจดกำรงบประมำณเพอกำรท ำวจยและผลตผลงำนตพมพ ในสวนของการบรหารจดการงบประมาณเพอการท าวจยและผลตผลงานตพมพนน มแกน

น าเพยงคนเดยวเทานนทกลาวถงเรองน ในขณะทแกนน าคนอน ๆ ไมไดกลาวถงในสงน เมอพจารณาคณลกษณะเฉพาะของแตละ CoE แลว พบวา ลกษณะของ CoE ทเนนวาจะน าเงนไปใชในการท าวจยและผลตผลงานตพมพนน เปน CoE ทเนนการท าวจยในเชงทฤษฎ ดงนน ผลลพธสวนใหญจงเปนผลงานตพมพ แตอยางไรกตาม CoE น ในอดตทเปน RU เปน RU ทมความเขมแขงดานผลงานตพมพอยแลว ส าหรบแกนน าคนอน ๆ ทไมไดเนนการท าวจยและการผลตผลงานตพมพนน สวนใหญทก CoE จะมการท าวจยเปนหลกและผลตผลงานตพมพอยแลว จงมงเปาในการใชจายเงนไปในสวนอน ๆ มากกวาประเดนน และอาจเปนไปไดทในการสมภาษณเชงลกนน ผ วจยเปดโอกาสใหทกทานแสดงความเหนโดยไมมการชน า เพอเปนการส ารวจความตองการใชจายเงนททกทานเหนวาควรจะน าไปใชในดานใดบาง ความเหนในบางเรองจงมผแสดงความเหนเพยงทานเดยว

99

กำรบรหำรจดกำรงบประมำณดำนกำรสรำงเครอขำย ในสวนของการบรหารจดการดานการสรางเครอขายน แกนน าทง 5 คน ไดเสนอความ

คดเหนเกยวกบวธการสรางเครอขายของ CoE ทแตกตางกน เชน แกนน าคนแรก เสนอวา จะสรางเครอขาย โดยการสรางอาจารยทมความเชยวชาญในบางสาขา แตไมมทนส าหรบท างานวจยทเชยวชาญใหบรรลเปาหมายได ทงน จะสนบสนนและสรางหองปฏบตการคขนานไปกบหองปฏบตการของ CoE ทท างานวจยพนฐานภายใตแนวคดทคลายกน และหวหนา CoE จะท าหนาทเปนทปรกษา ใหแนวทางในการท าวจย เพอสรางอาจารยเหลานนใหมความเขมแขง เปนเครอขายทอยภายใตร มของ CoE และผลงานของเครอขายท CoE ใหการสนบสนนนจะตองได KPI กลบมายง CoE ส าหรบแกนน าคนทสอง มแนวทางในการสรางเครอขายโดยการเสาะหาคนทมศกยภาพ มประสบการณใกลเคยงกน มความเชยวชาญตรงกน และมความสนใจทจะท างานวจยทสอดคลองกบแนวทางของ CoE ซงคนเหลานมศกยภาพแตอาจไมสามารถท างานใหส าเรจไดตวคนเดยว และเปนคนทจะสามารถพฒนาตนเองใหเขมแขงไดในอนาคต มาเปนเครอขายและท างานวจยรวมกน ในสวนของแกนน าคนทสาม กมความเหนในลกษณะคลายกน โดยจะสรางเครอขายดวยการใหทนสนบสนนกบกลมทตองการจะท างานวจยเรองใหม ๆ และแกนน าคนทสและคนทหา จะเปนการสรางเครอขายดวยการสรางความรวมมอกบตางประเทศทท างานวจยคลายกน

จากแนวทางการสรางเครอขายของทง 5 CoE นน ถงแมวธการจะแตกตางกน แตแกนน าทกคนตองการสรางเครอขายเพอสนบสนนงานวจยของ CoE เชนเดยวกน

กำรบรหำรจดกำรงบประมำณดำนกำรจดตงสถำบนวจยเชยวชำญเฉพำะทำง ส าหรบการบรหารจดการงบประมาณดานการจดตงสถาบนวจยเชยวชาญเฉพาะทางนน ม

แกนน า CoE 4 คน ไดกลาวถงสงน แตดวยความเชยวชาญทโดดเดนของแตละ CoE มความแตกตางกน ท าใหอนาคต มทส. มโอกาสทจะมสถาบนเชยวชาญเฉพาะทแตกตางกนออกไป เชน สถาบนวจยเฉพาะทางดานพลงงาน ดานการพฒนาโครงสรางพนฐานอยางยงยน ดานเทคโนโลยชวภาพทางการเกษตร และศนยการเรยนรและการฝกอบรมดานฟสกสทฤษฎ

จากผลทไดจากการสมภาษณเชงลกแกนน าทง 5 คน และจากการวเคราะหขอมลสามารถจดกลมการบรหารจดการงบประมาณไดเปน 6 ดานนน จะเหนไดวา แมวาจะเปนการบรหารจดการในเรองเดยวกน แตวธการของแตละ CoE มความแตกตางกน ซงทงน อาจเปนไปไดวา แกนน าแตละ CoE มพนฐานความเชยวชาญ มความโดดเดนทแตกตางกน รวมทงเปาหมายของแตละ CoE กแตกตางกนดวย ท าใหมมมองในการบรหารจดการแตกตางกน ดงนน ในการจดสรรงบประมาณให แตละ CoE ควรจดสรรแบบเงนอดหนนทวไป (block grant) และใหอสระในการบรหารจดการงบประมาณ แตอยางไรกตาม การบรหารจดการงบประมาณตองอยภายใตกฎ ระเบยบ ขอบงคบดานการเงนของมหาวทยาลยโดยเครงครด

100

5.3 ขอเสนอแนะ ขอเสนอแนะจากการวจยครงน แบงออกเปน 2 สวน คอ ขอเสนอแนะเชงนโยบาย และ

ขอเสนอแนะเพอการท าวจยครงตอไป ดงน

5.3.1 ขอเสนอแนะเชงนโยบำย คณะผวจยมขอเสนอแนะเชงนโยบายส าหรบการจดตง CoE ดงตอไปน

1) กำรสนบสนนกำรจดตง CoE มหาวทยาลยควรพจารณาใหการสนบสนนการจดตง CoE เพอใหคณาจารยจาก

หลากหลายสาขาวชาไดท างานวจยและสรางนวตกรรมเชงลก เพอตอบโจทย/ปญหาของประเทศ โดยพจารณาจากสมรรถนะหลก (core competencies) ของคณาจารยภายใน มทส. เชน เปนผมผลงานวจยโดดเดน มความเปนผน า มความสามารถในการประสานงาน มความคดสรางสรรค โดย CoE ทจะสนบสนนใหจดตงไมจ าเปนตองมจ านวนมาก แตควรเปน CoE ทสามารถสรางผลผลตทมศกยภาพ (product champion) เปนตราองคกรใหกบ มทส. (branding)

2) กำรสนบสนนใหมนกวจยประจ ำ CoE มหาวทยาลยควรพจารณาสนบสนนใหมนกวจยประจ า CoE เนองจากผลงานการวจย

บงชวา นกวจยเปนปจจยส าคญประการหนงทจะท าใหการจดตง CoE ประสบความส าเรจ นกวจยมความส าคญตอ CoE ในหลาย ๆ ดาน เชน การผลตผลงานของ CoE การขยายงานของ CoE การเขยนขอเสนอโครงการวจย การท าวจย การเขยนรายงานการวจย เขยนบทความวจยเพอตพมพ เหลานลวนสงผลให CoE เกดความเขมแขงและสามารถด าเนนการตอไปไดอยางยงยนในอนาคต แมวาแกนน า CoE จะไมอยแลวกตาม นอกจากน ผลงานการวจยยงบงชวา ควรมการบรหารจดการเกยวกบนกวจยประจ า CoE ใหชดเจน

ดงนน มหาวทยาลยจงควรใหการสนบสนนใหมนกวจยประจ า CoE โดยบรรจเปนนกวจยเตมเวลา และมนกวจยหลงปรญญาเอก/นกวจยบณฑตศกษาเปนสวนเสรมของ CoE และควรมการบรหารจดการเกยวกบนกวจยประจ า CoE ทชดเจน เชน การก าหนดระยะเวลาการจาง ภาระงาน อตราเงนเดอน ความกาวหนาในอาชพ และสวสดการ เปนตน

3) กำรจดสรรงบประมำณสนบสนน CoE มหาวทยาลยควรจดสรรงบประมาณสนบสนน CoE ในลกษณะของเงนอดหนนทวไป

(block grant) เนองจากผลการวจยบงชวา ในการบรหารจดการงบประมาณทไดรบจากมหาวทยาลยนน แตละ CoE มความตองการในการใชงบประมาณส าหรบบรหารจดการ CoE ทแตกตางกน

ดงนน มหาวทยาลยจงควรจดสรรงบประมาณสนบสนน CoE ในลกษณะของเงนอดหนนทวไป และใหอสระในการบรหารจดการงบประมาณใหเปนไปดวยความยดหยน (flexible)

101

เพอทแตละ CoE จะสามารถใชงบประมาณเพอการด าเนนงานใหเปนไปตามเปาหมายทวางไว แตอยางไรกตาม การใชจายงบประมาณดงกลาวตองอยภายใตกฎ ระเบยบ ขอบงคบทางการเงนของมหาวทยาลยโดยเครงครด

4) สถำนทตงของ CoE มหาวทยาลยควรจดหาสถานทตงใหกบ CoE เพอเปนอาคารส าหรบการวจยขนสง

(advanced research building) เนองจากผลการวจยบงชวา อาคารส านกงานของ CoE เปนปจจยส าคญประการหนงทจะท าใหการจดตง CoE ประสบความส าเรจ โดยอาคารส านกงานมความส าคญส าหรบ CoE เนองจากตองใชส าหรบการตดตอประสานงานกบหนวยงานภายนอก ทงในและตางประเทศ เปนสถานทตอนรบผมาศกษาดงาน เปนสถานทส าหรบเปนหองปฏบตการเชยวชาญเฉพาะทาง เพอความสะดวกในการท าวจยเชงลก เปนสถานทท างานของนกศกษาระดบบณฑตศกษา เปนสถานทตงของโรงงานตนแบบ รวมทงเปนหนวยบมเพาะเพอขยายผลการวจยไปสธรกจ

ดงนน มหาวทยาลยควรจดหาสถานทตงใหกบ CoE เพอเปนอาคารส าหรบการวจยขนสง (advanced research building) และควรมสถานทส าหรบแสดงผลผลตหรอผลตภณฑทเกดขนจากผลการวจยของ CoE (showroom) รวมทงมมมธรกจ (business corner) ส าหรบเปนสถานทเจรจาธรกจระหวาง CoE กบภาคอตสาหกรรมทสนใจในผลตภณฑทเกดจาการวจยตนแบบของ CoE ซงหากมหาวทยาลยใหการสนบสนนในสวนน ในอนาคตอาจพฒนาสวนนใหเปนสถานททเปนสญลกษณของ มทส. (landmark) ได

ทงน ในเบองตนอาจสนบสนนงบประมาณในการปรบปรงอาคารสรพฒน 3 เพอเปนสถานทตงชวคราวของ CoE ไปพลางกอน

5) ระบบกำรประเมนผลกำรด ำเนนงำนของ CoE มหาวทยาลยควรมระบบการประเมนผลการด าเนนงานของ CoE เนองจากผลการวจย

บงชวา การประเมนผลงานของ CoE เปนปจจยส าคญประการหนงทมผลตอความส าเรจของการจดตง CoE เพอเปนการแสดงใหประชาคม มทส. ไดรบรวา หลงจากท CoE ไดรบเงนสนบสนนไปแลว เกดผลลพธใดขนบาง โดยแนวทางการประเมน ท าไดทงการประเมนภายในและการประเมนภายนอก โดยการประเมนภายในอาจท าไดโดยการจดประชมภายในเพอน าเสนอผลงาน สวนการประเมนภายนอก อาจเชญผทรงคณวฒจากหนวยงานภายนอก เชน มหาวทยาลยอน หรอภาคอตสาหกรรมมาเปนผประเมน

ดงนน มหาวทยาลยจงควรมการประเมนผลการด าเนนงานของ CoE ซงอาจประเมนโดยใชหลกการบรหารงบประมาณแบบมงเนนผลงาน (performance-based budgeting) วดผลส าเรจของ CoE จากวสยทศน พนธกจ แผนการด าเนนการ กจกรรม และตวชวดความส าเรจ

102

ทเชอมโยงกบงบประมาณทจดสรรใหอยางเปนระบบ และมการตดตามประเมนผลอยางสม าเสมอ หลงจากนน อาจมการจดประชมภายในเพอน าเสนอผลงานตอประชาคม มทส. และเชญผทรงคณวฒจากหนวยงานภายนอก เชน มหาวทยาลยอน หรอภาคอตสาหกรรมมาเปนผประเมน เปนตน

5.3.2 ขอเสนอแนะเพอกำรวจยครงตอไป ควรมการท าวจยเชงประเมนเพอประเมนผลการด าเนนงานของ CoE หลงจากทไดมการ

จดตงเปนทเรยบรอยแลว โดยควรมการประเมนเปนประจ าทกป (formative assessment) และประเมนภายหลงสนสดโครงการ 5 ป (summative assessment)

103

รำยกำรอำงอง

ขจรศกด บวระพนธ. (2557. การวจยเชงคณภาพไมยากอยางทคด. (พมพครงท 6). นครปฐม: สถาบนนวตกรรมการเรยนร มหาวทยาลยมหดล.

ชาย โพธสตา. (2552). ศาสตรและศลปแหงการวจยเชงคณภาพ. (พมพครงท 4). กรงเทพฯ: อมรนทรพรนตง.

โชต บดรฐ. (2558). เทคนคการบรหาร. กรงเทพฯ: ส านกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย. ดวงรตน เรองอไร. (2554). เปาหมายในการบรหารทางการเงนและการจดหาเงนทน (ออนไลน).

ไดจาก https://www.gotoknow.org/posts/454375 พเชษฐ วงศเกยรตขจร. (2559). แนวทางเพอการเรยนร การวจยเชงคณภาพ. กรงเทพฯ: ปญญาชน. มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร [มทส.]. (2547). รายงานสรปผลการด าเนนงานวจย ประจ าป

งบประมาณ พ.ศ. 2547. นครราชสมา: สถาบนวจยและพฒนา มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร. มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร [มทส.]. (2551). ประกาศมหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร เรอง

หลกเกณฑการจดตงและสนบสนนศนยวจย กลมวจย และหนวยวจยหรอหองปฏบตการวจย เพอพฒนาสการเปนศนยเชยวชาญเฉพาะทาง พ.ศ. 2551. นครราชสมา: สถาบนวจยและพฒนา มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร.

มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร [มทส.]. (2554). ประกาศมหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร เรอง ก าหนดหลกเกณฑการจดตงและสนบสนนศนยวจย กลมวจย และหนวยวจยหรอหองปฏบตการวจย เพอพฒนาสการเปนศนยเชยวชาญเฉพาะทาง พ.ศ. 2554. นครราชสมา: สถาบนวจยและพฒนา มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร.

มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร [มทส.]. (2556). รายงานสรปผลการด าเนนงานวจย มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร ประจ าปงบประมาณ พ.ศ. 2555. นครราชสมา: สถาบนวจยและพฒนา มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร.

มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร [มทส.]. (2559). รายงานประจ าป 2558 มหาวทยาลยเทคโนโลย สรนาร. นครราชสมา: สวนแผนงาน มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร.

ราชบณฑตยสถาน. (2546). พจนานกรม ฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. 2542. กรงเทพฯ: นานมบคสพบลเคชนส.

วนชย มชาต. (2552). การบรหารองคการ. กรงเทพฯ: ส านกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย. วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน พะเยา. (2558). สรปองคความรเกยวกบวธการพฒนาศนยความเลศ

(ออนไลน). ไดจาก http://web.bcnpy.ac.th/qa/images/stories/qa55/km1/3.pdf

104

วรช วรชนภาวรรณ. (2552). การบรหารจดการของหนวยงานของรฐ : การวเคราะหเปรยบเทยบตวชวด (ออนไลน). ไดจาก http://mgmtsci.stou.ac.th/ downloads/การบรหารจดการของหนวยงานภาครฐ.pdf

วรช วรชนภาวรรณ. (2553). เทคนคการสรางและการผสมผสานกรอบแนวคดทางวชาการ (ออนไลน). ไดจาก http://mgmtsci.stou.ac.th/downloads/เทคนคการสรางและผสมผสาน.pdf

วรช วรชนภาวรรณ. (2559). แนวคดและความหมายของการบรหารและการบรหารจดการ (ออนไลน). ไดจาก http://www.wiruch.com

ศจ อนนตนพคณ. (2542). กลวธการบรหารงานอยางมประสทธภาพ. สงขลา: ชลบตรกราฟฟก. ศากล ชางไม (2546). การเกบขอมล การจดการกบขอมล และการวเคราะหขอมลเชงคณภาพ.

วารสารมหาวทยาลยครสเตยน 9(3): 164-173). ส านกงานคณะกรรมการการอดมศกษา [สกอ.]. (2552). โครงการพฒนามหาวทยาลยวจยแหงชาต

(National Research Universities). (ออนไลน). ไดจาก http://www.nru. go.th/ ส านกงานคณะกรรมการการอดมศกษา [สกอ.]. (2557). สรปภาพรวมผลการด าเนนงานโครงการ

พฒนามหาวทยาลยวจยแหงชาต “มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร” ปงบประมาณ พ.ศ. 2554-2556. กรงเทพฯ: ส านกบรหารโครงการสงเสรมการวจยในอดมศกษาและพฒนามหาวทยาลยวจยแหงชาต, ส านกงานคณะกรรมการการอดมศกษา.

สภางค จนทวานช. (2542). การวเคราะหขอมลในการวจยเชงคณภาพ. (พมพครงท 2).กรงเทพฯ: ส านกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย.

อครพงศ อนทอง, อร จนถระพงศ, นมต นมตเกยรตไกล และสกาวเดอน ลเลอน. (2548). การศกษาปจจยแหงความส าเรจของธรกจขนาดกลาง ขนาดยอม: กรณศกษาอตสาหกรรมเซรามกในภาคเหนอตอนบน. เชยงใหม: สถาบนวจยและพฒนา มหาวทยาลยเชยงใหม.

อารกษ พรหมณ. (2555). แนวคดการบรหารจดการสมยใหมในกระบวนการทางรฐประศาสนศาสตร (ออนไลน). ไดจาก http://kantacandidate.blogspot.com/2012/blog-post_9753.html1

Cambridge learner’s dictionary [online]. (2559). Available:

http://dictionary.cambridge.org/dictionary/learner-english/administration

105

ภาคผนวก

106

107

ภาคผนวก ก รายชอศนยวจย กลมวจย และหนวยวจยหรอหองปฏบตการวจย

108

109

ตารางท ก1 ศนยวจยกลมวจย และหนวยวจยหรอหองปฏบตการวจยทไดรบอนมตใหจดตง ตงแตปงบประมาณ พ.ศ. 2547-2550

ล าดบท รหส RU ชอ RU ปทจดตง

1 RU7-704-47-11 กลมวจยการขนสง 2547 2 RU7-705-47-10 หนวยปฏบตการวจยพฒนา และบรการวชาการดาน

เทคโนโลยสารสนเทศ 2547

3 RU7-705-47-08 หนวยปฏบตการวจยพฒนา และบรการวชาการดานวศวกรรมขอมลและการคนหาความร

2547

4 RU7-710-47-06 หนวยปฏบตการวจยพฒนา และบรการวชาการดานวศวกรรมวสด

2547

5 RU7-705-47-09 หนวยปฏบตการวจยพฒนา และบรการวชาการโปรแกรมทเปดเผยซอรสโคด

2547

6 RU7-711-47-01 หนวยปฏบตการวจยพฒนาระบบควบคมและอตโนมต 2547 7 RU3-305-47-01 หนวยวจยเฉพาะทางดานโปรตนอาหาร 2547 8 RU7-712-47-07 หนวยวจยดานวศวกรรมโยธา 2547 9 RU7-703-47-05 หนวยวจยวศวกรรมพลงงานและสงแวดลอม 2547 10 RU7-711-47-12 หนวยวจยหนยนตและระบบอตโนมตเพอการใชงาน

จรง 2547

11 RU7-711-47-02 Image and Signal Processing Research Unit 2547 12 RU7-711-47-04 Power and Energy Research Unit 2547 13 RU7-711-47-03 Microsystem Research Lab 2547 14 RU7-707-49-02 ศนยเพมศกยภาพการผลตชนสวนยานยนต 2549 15 RU3-304-49-01 ศนยวจยเทคโนโลยตวออนและเซลลตนก าเนด 2549 16 RU3-302-49-02 หนวยวจยและพฒนาเฉพาะทางดานองนและการสราง

มลคาเพม 2549

17 RU7-707-49-03 หนวยวจยเทคโนโลยการผลตฮารดดสก 2549 18 RU7-715-49-01 หนวยวจยและทปรกษาเทคโนโลยสงแวดลอมสรนาร 2549 19 RU3-304-49-03 หนวยวจยและพฒนาทางดานปยอนทรยชวภาพและ

การก าจดศตรพช 2549

110

ตารางท ก1 (ตอ)

ล าดบท รหส RU ชอ RU ปทจดตง

20 RU1-104-50-01 ศนยวจยเทคโนโลยการปลกถายเซลลตนก าเนด/เนอเยอและยนบ าบด

2550

21 RU7-716-50-01 หนวยวจยกลศาสตรธรณ 2550 22 RU7-712-50-02 หนวยวจยเพอเทคโนโลยการกอสราง 2550 23 RU1-104-50-02 หองปฏบตการวจยเชอพนธจลนทรยและการใช

ประโยชนจลนทรย 2550

24 RU3-304-50-01 โครงการอนรกษแมวลายหนออนและเลยงผาโดยการท าโคลนนงขามสปชส

2550

111

ตารางท ก2 ศนยวจยกลมวจย และหนวยวจยหรอหองปฏบตการวจยทไดรบอนมตใหจดตง ตงแตปงบประมาณ พ.ศ. 2551-2553

ล าดบท รหส RU ชอ RU ปทจดตง

1 RU1-104-51-05 กลมวจยเซลลตนก าเนดบ าบดและการปลกถายเซลล 2551 2 RU1-104-51-06 กลมวจยมะเรงและโรคตดเชอ 2551 3 RU-1-102-51-02 หนวยวจยชวเคม-เคมไฟฟา 2551

4 RU-1-102-51-03 หนวยวจยเคมวสด 2551

5 RU1-104-51-01 หองปฏบตการวจยเชอพนธจลนทรยและการใชประโยชนจลนทรย

2551

6 RU1-107-51-04 หองปฏบตการวจยเทคโนโลยเลเซอรและโฟตอนนกส 2551 7 RU3-302-51-04 กลมวจยการจดการธาตอาหารพช 2551

8 RU3-304-51-01 กลมวจยการพฒนาการผลตปยอนทรยชวภาพในระดบใหญ

2551

9 RU3-304-51-02 กลมวจยการคดเลอกและพฒนาสายพนธจลนทรยทเปนปยชวภาพ และยบยงเชอกอโรค และการควบคมคณภาพ

2551

10 RU3-302-51-05 หนวยวจยและพฒนาเฉพาะทางดานองนและการสรางมลคาเพม

2551

11 RU3-304-49-01 ศนยวจยเทคโนโลยตวออนและเซลลตนก าเนด 2551 12 RU3-304-51-03 หนวยวจยการผลตเชอเพลงชวภาพจากชวมวล 2551 13 RU7-704-51-10 กลมวจยการขนสง 2551

14 RU7-711-51-11 กลมวจยไฟฟาก าลงและควบคม 2551

15 RU7-703-51-16 หนวยวจยวศวกรรมพลงงานและสงแวดลอม 2551

16 RU7-705-51-09 หนวยวจยและพฒนาโปรแกรมโอเพนซอรส 2551

17 RU7-707-51-08 หนวยวจยเทคโนโลยการผลตฮารดสก 2551

18 RU7-707-52-04 หองปฏบตการวจยเครองจกรอตโนมตในกระบวนการผลตส าหรบอตสาหกรรม

2551

19 RU7-708-51-12 หนวยวจยเพอพฒนาศกยภาพเซรามกภาคอสาน 2551 20 RU7-709-51-04 หนวยวจยเทคโนโลยขนสงดานโทรคมนาคม 2551 21 RU7-709-51-14 หนวยวจยการประมวลผลสญญาณและสญญาณภาพ 2551

112

ตารางท ก2 (ตอ)

ล าดบท รหส RU ชอ RU ปทจดตง

22 RU7-711-51-01 หนวยวจยระบบไฟฟาก าลง 2551 23 RU7-711-51-02 หนวยวจยคณภาพก าลงไฟฟา 2551 24 RU7-711-51-03 หนวยวจยพลงงานทางเลอกและพลงงานยงยน 2551 25 RU7-711-51-13 หนวยวจยหนยนตและระบบอตโนมตเพอการใชงานจรง 2551 26 RU7-712-51-05 หนวยวจยดานวศวกรรมโยธา 2551 27 RU7-712-51-06 หนวยวจยเพอเทคโนโลยการกอสราง 2551 28 RU7-715-51-15 หนวยวจยและทปรกษาเทคโนโลยสงแวดลอมสรนาร 2551 29 RU7-716-51-07 หนวยวจยกลศาสตรธรณ 2551 30 RU6-606-51-02 กลมวจยยนบ าบดและการประยกตใชทางคลนก 2551 31 RU6-617-51-01 หนวยวจยมลพษและการจดการทรพยากร 2551 32 RU1-105-52-04 ศนยวจยฟสกส มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร 2552 33 RU1-105-52-01 กลมวจยฟสกสนวเคลยรและอนภาค 2552 34 RU1-105-52-02 กลมวจยฟสกสของสสารควบแนนและการแผรงส

ซนโครตรอน 2552

35 RU1-105-52-03 กลมวจยฟสกสศกษาและการปลกผลก 2552

36 RU3-305-52-01 หนวยวจยเฉพาะทางดานโปรตนอาหาร 2552 37 RU3-305-52-02 หนวยวจยนวตกรรมเทคโนโลยหลงการเกบเกยว 2552 38 RU7-703-52-01 หนวยวจยนวตกรรมบรรจภณฑและอาหาร 2552

39 RU7-711-52-02 หนวยวจยระบบควบคมและอตโนมต 2552 40 RU7-711-52-03 หนวยวจยวสดฉลาดและระบบอจฉรยะ 2552 41 RU7-713-52-05 หนวยวจยการประยกตใชความรทางโลหะวทยาส าหรบ

การขนรปโลหะ 2552

42 RU2-204-53-01 หองปฏบตการวจยเชงนวตกรรมดานสารสนเทศ 2553 43 RU2-204-53-02 หนวยวจยนเทศศาสตรและสารสนเทศศาสตร 2553 44 RU7-707-53-01 หนวยวจยเพมศกยภาพการผลตชนสวนยานยนต 2553

113

ตารางท ก3 ศนยวจยกลมวจย และหนวยวจยหรอหองปฏบตการวจยทไดรบอนมตใหจดตง ตงแตปงบประมาณ พ.ศ. 2554-2557

ล าดบท รหส RU ชอ RU ปทจดตง

1 RU1-102-54-05 กลมวจยเคมวสด เพอความยงยนดานพลงงานและสงแวดลอม

2554

2 RU1-102-54-06 กลมวจยชวเคม-เคมไฟฟา 2554 3 RU1-102-54-07 กลมวจยเคมเชงค านวณขนสง 2554 4 RU1-104-54-01 ศนยวจยเชอพนธจลนทรยเพอการผลตอาหารและ

พลาสตกชวภาพ 2554

5 RU1-104-54-08 หนวยวจยนเวศวทยาและพนธศาสตรประยกต 2554 6 RU1-105-54-02 ศนยวจย Synchrotron Radiation and Renewal

Energy 2554

7 RU1-105-54-03 ศนยวจย Advance Nanomaterials 2554 8 RU1-105-54-04 ศนยวจยฟสกสทฤษฎ 2554 9 RU2-204-54-01 หองปฏบตการวจยเชงนวตกรรมดานสารสนเทศ 2554 10 RU2-204-54-02 หนวยวจยนเทศศาสตรและสารสนเทศศาสตร 2554 11 RU3-302-54-04 กลมวจยการจดการดน น า และธาตอาหารเพอการ

ผลตพช 2554

12 RU3-302-54-05 หนวยวจยพฒนาเฉพาะดานเทคโนโลยการผลตองนและการจดการโรคองนส าหรบพนทปลกองนในประเทศไทย

2554

13 RU3-304-54-01 ศนยวจยอตสาหกรรมเกษตรและเทคโนโลยโปรตน 2554 14 RU3-304-54-02 ศนยวจยเทคโนโลยตวออนและเซลลตนก าเนด 2554 15 RU3-304-54-06 หองปฏบตการอณเทคโนโลยชวภาพ 2554 16 RU3-304-54-07 หนวยวจยทางวศวกรรมเมทาบอลก 2554 17 RU3-305-54-03 ศนยวจยเทคโนโลยหลงการเกบเกยว 2554 18 RU3-305-54-08 ศนยพฒนาเทคโนโลยสรางมลคาวสดอตสาหกรรม

เกษตร 2554

19 RU6-606-54-02 หนวยวจยโรคปรสต 2554

114

ตารางท ก3 (ตอ)

ล าดบท รหส RU ชอ RU ปทจดตง

20 RU6-617-54-01 หนวยวจยมลพษและการจดการทรพยากร 2554 21 RU7-703-54-05 ศนยความเปนเลศทางดานชวมวล 2554 22 RU7-703-54-12 ศนยวจยนวตกรรมบรรจภณฑและอาหาร 2554 23 RU7-704-54-11 ศนยวจยเทคโนโลยประยกตดานการขนสงและโลจ

สตกส 2554

24 RU7-705-54-09 หนวยวจยวศวกรรมขอมล 2554 25 RU7-707-54-01 ศนยวจยพลงงานลม แดด ชวมวล และการอนรกษ

พลงงาน 2554

26 RU7-707-54-04 ศนยวจยเพอเพมศกยภาพการผลตของภาคอตสาหกรรม

2554

27 RU7-709-54-07 ศนยวจยเทคโนโลยขนสงดานโทรคมนาคม 2554 28 RU7-710-54-10 ศนยวจยวสดพอลเมอรชวภาพ 2554 29 RU7-711-54-03 ศนยวจยเชยวชาญพเศษดานไฟฟาพลงงาน วสดน า

สมย และวทยาศาสตรสขภาพ 2554

30 RU7-711-54-06 กลมวจยอเลกทรอนกสก าลง พลงงาน เครองจกรกล และการควบคม

2554

31 RU7-712-54-02 ศนยวจยความเปนเลศดานวศวกรรมโยธา 2554 32 RU7-713-54-13 หนวยวจยการประยกตใชโลหการเพอการผลตและ

ขนรปโลหะ 2554

33 RU7-719-54-08 หนวยวจยกลศาสตรธรณ 2554 34 RU3-303-55-01 กลมวจยและพฒนาโภชนศาสตรและเทคโนโลย

อาหารสตว 2555

35 RU3-303-55-02 กลมวจยและพฒนาการผลตสตวเพอเพมผลผลตอยางมประสทธภาพ

2555

36 RU6-615-55-01 หนวยวจยทางการแพทยคลนกมหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร

2555

37 RU7-713-55-01 กลมวจยนวตกรรมการผลตและรไซเคลโลหะ 2555

115

ตารางท ก3 (ตอ)

ล าดบท รหส ชอศนยวจยกลมวจย และหนวยวจย

หรอหองปฏบตการวจย ปทจดตง

38 RU1-102-56-01 กลมวจยวสดสารอนทรยขนสง 2556 39 RU1-102-56-03 Center for Biomolecular Structure, Function

and Application 2556

40 RU1-107-56-02 กลมวจยดานเทคโนโลยโฟตอนนกสและการประยกต

2556

41 RU8-803-56-01 หนวยวจยดานผสงอาย 2556 42 RU1-104-57-01 หนวยวจยผลกระทบตอสงแวดลอมและสขภาพของ

วสดนาโน 2557

43 RU1-104-57-02 กลมวจยทางสรรวทยา 2557 44 RU3-304-57-01 หองปฏบตการวจยดานเทคโนโลยไบโอเอทานอล 2557 45 RU7-705-57-01 หนวยวจยวศวกรรมความร 2557 46 RU7-708-57-02 หนวยวจยการเกบเกยวพลงงานแบบใหมและ

พลงงานทางเลอก 2557

116

129

ภาคผนวก ค การเผยแพรผลงานวจย

130

131

132

133

ปจจยส าคญของการจดตงศนยเชยวชาญเฉพาะทาง มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร The Important Factors of Suranaree University of Technology’s

Center of Excellence Establishment

จตตานนท ตกล*, ดารณ ค าสวสด, จไรรตน พมโพธสวรรณ และอนรกษ เผยกลาง

สถาบนวจยและพฒนา มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร 111 ถนนมหาวทยาลย ต าบลสรนาร อ าเออเมอง จงหวดนครราชสมา *ผรบผดชอบ: Email: jittanan@g.sut.ac.th, โทรศพท 044-22-4753, โทรสาร 044-22-4750

บทคดยอ

การวจยครงน เปนการวจยเชงคณอาพ ทมงศกษาปจจยส าคญของการจดตงศนยเชยวชาญเฉพาะทาง ของมหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร ผใหขอมลเปนหวหนาศนยวจย กลมวจย และหนวยวจยหรอหองปฏบตการวจย รวมทงนกวจยทมศกยอาพสง จ านวน 21 คน รวบรวมขอมลจากเอกสารและการสนทนากลม ควบคมคณอาพความนาเชอถอของขอมล ดวยการตรวจสอบแบบสามเสาดานขอมลและดานผวจย วเคราะหขอมลดวยการวเคราะหเนอหา ผลการวจย พบวา ปจจยทจะท าใหการจดตงศนยเชยวชาญเฉพาะทางประสบความส าเรจ ประกอบดวย ปจจยส าคญ 4 ประการ คอ 1) คน: มหาวทยาลยควรมต าแหนงนกวจยเตมเวลาคณวฒปรญญาเอก/ปรญญาโทเพอความยงยนของศนยเชยวชาญเฉพาะทาง 2) เงน: มหาวทยาลยควรสนบสนนงบประมาณใหเพยงพอ 3) วสดอปกรณ: มหาวทยาลยควรมการสนบสนนเรองหองปฏบตการเฉพาะทางใหเหมาะสม และ 4) การบรหารจดการ: มหาวทยาลยควรมการบรหารจดการใน 4 ดาน ไดแก สถานทตง ก าหนดผลลพธ ก าหนดบคลากรทเกยวของ และก าหนดการประเมนผล

ขอเสนอแนะ: ควรศกษาเกยวกบรปแบบทเหมาะสมของระบบบรหารจดการศนยเชยวชาญเฉพาะทาง มทส. และควรศกษาเกยวกบการประเมนผลงานของศนยเชยวชาญเฉพาะทาง มทส.

ค ำหลก: ปจจยส าคญ, ศนยเชยวชาญเฉพาะทาง, มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร (มทส.)

134

Abstract

The purpose of this qualitative research was to investigate important factors of Suranaree University of Technology’s (SUT’s) Center of Excellence (CoE) establishment. Initial data were obtained from 21 key informants, i.e., those being chief of research center, research group, and research unit or research laboratory, as well as high potential researchers. Data were collected by document review and focus group discussion, and the credibility of them were made by using data triangular and investigator triangulation. These data were analyzed by using content analysis. It is observed that the factors of SUT’s CoE establishment were consist of 4 important factors, 1) Man: SUT should have permanent researchers and full-time doctoral/master researchers for sustainable CoE 2) Money: SUT should sufficiently support budget 3) Material: SUT should support suitable laboratory and 4) Management: SUT should have 4 effective management issues, i.e., location to establish, output Setting, related personnel setting, and evaluation Setting.

Suggestions: To investigate suitable SUT’s CoE management model. To evaluate SUT’s CoE outputs. Keywords: Important Factors, Center of Excellence, Suranaree University of Technology (SUT)

135

1. บทน า มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร (มทส.) เปน

มหาวทยาลยในก ากบของรฐแหงแรกของประเทศไทย และเปนมหาวทยาลยเฉพาะทางดานวทยาศาสตรและเทคโนโลยทกอตงขนเพอตอบสนองตอการผลตและพฒนาก าล งคนระดบส งด านวทยาศาสตรและเทคโนโลยซงจ าเปนตอการพฒนาประเทศ มอารกจทส าคญ 5 ประการ คอ อารกจดานการเรยนการสอน การว จ ย ก ารบร ก า รว ช าการ กา รท าน บ า ร งศลปวฒนธรรม และการปรบแปลงถายทอดและพฒนาเทคโนโลย ในสวนของอารกจดานวจยนน มหาวทยาลยไดก าหนดทศทางการวจยทชดเจนและสอดคลองกบความตองการของทองถนและของประเทศ มสถาบนวจยและพฒนาเปนหนวยงานหลก ท าหนาทด าเนนการและประสานงานดานวจยของ มทส. [1]

สบเนองจากการท มทส. ไดรบการคดเลอกใหเปน 1 ใน 9 มหาวทยาลยวจยแหงชาต ตามโครงการพฒนามหาวทยาลยวจยแหงชาตของส านกงานคณะกรรมการการอดมศกษา (สกอ.) [2] มทส. โดยสถาบนวจยและพฒนา ไดจดท าแผนยทธศาสตรเพอแสดงใหเหนถงแนวทางการขบเคลอนมหาวทยาลยสการเปนมหาวทยาลยวจยแหงชาต โดยไดก าหนดมตยทธศาสตรดานการวจยไวสามมต โดยหนงในสามเปนยทธศาสตรเกยวกบการสนบสนนทรพยากรดานการวจยตามศกยอาพของกลมวจยและนกวจยทผลตผลงานสอดคลองกบตวชวดการเปนมหาวทยาลยวจยแหงชาต โดยมมาตรการส าหรบการด าเนนงานในยทธศาสตรน 2 มาตรการ ไดแก 1) ประเมนศกยอาพของกลมวจยและนกวจยเพอจดสรรทรพยากรวจยตามศกยอาพและความสามารถในการผลตผลงานทตอบสนองตวชวด และจดท าระบบประเมนทชดเจนและโปรงใส เพอใหสามารถพฒนากลมวจยใหเปนศนยวจยเชยวชาญไดในอนาคต และ 2) กระจายอ านาจดานการบรหารจดการไปยงกลมวจย โดยตดตามผลการด าเนนงานและผลงานเปนระยะ ๆ [3]

ในชวง 3 ปของการด าเนนงานตามโครงการพฒนามหาวทยาลยวจยแหงชาต (ปงบประมาณ พ.ศ. 2554-2556) มทส. ไดใหความส าคญกบการพฒนาบคลากรวจยและการสรางกลไกใหคณาจารยของ มทส. รวมตวกนเปนศนยวจย กล มวจย และหนวยวจยหรอหองปฏบตการวจย โดยสนบสนนการท างานในลกษณะพหวทยาการใหมากขน รวมถ งการใหความส าคญกบการด าเนนมาตรการเชงรกทสามารถเพมผลผลตดานวจยอยางกาวกระโดด โดยเฉพาะผลงานวจยทสอดคลองกบตวชวดของโครงการฯ เชน ผลงานวจยตพมพในวารสารวชาการระดบนานาชาต ผลงานวจยทสามารถน าไปใชประโยชนตอชมชนและสงคม การรบผดชอบตอสงคม เปนตน ซ งการด าเนนงานในระยะท 1 น นบวาประสบความส าเรจในระดบดมาก

ในระยะท 2 คณะกรรมการบรหารโครงการมหาวทยาลยวจยแหงชาตของ มทส. ไดใหความส าคญกบการด าเนนงานทตอบสนองการเปนมหาวทยาลยทสอดคลองกบเปาหมายของโครงการฯ คอ “การท าใหมหาวทยาลยเทคโนโลยสรนารเปนมหาวทยาลยวจยแหงชาตทมคณภาพระดบโลกอยางแทจรง มทศทางและอตลกษณ มศนยวจยทมความเปนเลศ มการผลตก าลงคนระดบสง มบทบาทการเปนผน าทางปญญา และมจตส านกในการรบใชและรบผดชอบตอสงคม คณาจารยท างานวจยและนวตกรรมเชงลก เพอตอบโจทย/ปญหาของประเทศ ท าใหไดผลงานวจย/นวตกรรมทมคณภาพ สามารถตพมพไดในวารสารทมผลกระทบการอางองสง (High Impact Factor) เปนทยอมรบในวงการวจยและวชาการระดบนานาชาต ท าใหเกดผลกระทบในดานการน าไปใชประโยชนเชงประยกตในภาคการผลตจรง การพฒนาเศรษฐกจและสงคมของประเทศ” โดยเฉพาะอยางยง การสงเสรมและสนบสนนศนยวจย กลมวจย และหนวยวจยหรอหองปฏบตการวจยใหไปสการเปนศนยเชยวชาญเฉพาะทาง (Center of Excellence: CoE) ทสามารถผลตผลงานวจยทมประโยชนและมผลกระทบสงตอ

136

การพฒนาและการแขงขนไดของประเทศ โดยมขนตอนการพฒนาดงรปท 1 [3]

CoE อาพในอนาคตคอ ศนยวจยทประกอบดวย

กลมนกวจยทมงเนนการท าวจยดานใดดานหนงเชงลกแบบมงเปา ผลตผลงานทสามารถตอบสนองตวชวดดานวจยของมหาวทยาลยอยางเตมท อาท การตพมพผลงานในวารสาร วชาการทมคาผลกระทบการอางองสง การสรางสงประดษฐ/เทคโนโลยใหมเพอตอบโจทย/แกปญหา/เพมขดความ-สามารถในการแขงขนของประเทศ การผลตก าลงคนทมคณอาพสง การสรางเครอขายดานการวจยกบหนวยงานอายนอกทงในและตางประเทศ

เมอมการรวมตวกน ตองมหวหนาหรอผน าเพอท าหนาทประสานงานกบนกวจยในกลม มการแบงงานกนท าตามความรความสามารถ เมอการรวมตวมขนาดใหญขน ความสลบซบซอนกจะเพมมากขน จ งจ าเปนตองมการจดระบบ ระเบยบ มการก าหนดกฎเกณฑข อบ งคบต าง ๆ ข น เพ อ ใหสามารถด าเนนงานอนกอใหเกดประโยชนสงสด จงเปนทมาของ “การบรหาร” หนวยงานใดหรอสงคมใดจะประสบความส าเรจหรอลมเหลว ยอมขนอยกบระบบการบรหารเปนส าคญ ซงศจ อนนตนพคณ ไดสรป

องคประกอบของการบรหารวา ประกอบดวย 3 สวนคอ ปจจ ยการบรหาร (Input) กระบวนการบรหาร (Process) และเปาหมายหรอวตถประสงคของการบรหาร (Output) โดยในสวนของปจจยการบรหารประกอบดวย ปจจยทเรยกวา 4Ms คอ Man, Money, Management และ Material [4]

ในการจ ดต งศ นย เ ช ยวชาญเฉพาะทางน น สถาบนวจยและพฒนา มทส. ในฐานะเปนหนวยงานหลก ท าหนาทด าเนนการและประสานงานดานวจย ตองการทราบวา อะไรบางทจะเปนปจจยส าคญในการทจะท าใหการจดตงครงนประสบความส าเรจ ปจจยการบรหารจะมสวนในความส าเรจนหรอไม จงไดมอบหมายใหคณะผ วจยด า เนนการวจย เร องน เพอทจะน าผลจากการวจย ไปประกอบการก าหนดนโยบายเสนอมหาวทยาลยเพอพจารณาด าเนนการตอไป

2. วตถประสงคของการวจย เพอศกษาปจจยทมความส าคญตอการจดตงศนย

เชยวชาญเฉพาะทางของ มทส.

3. วธการด าเนนการวจย ก า ร ว จ ย ค ร ง น เ ป น ก า ร ว จ ย เ ช ง ค ณ อ า พ

(Qualitative Research) มวธด าเนนการวจย ดงน 3.1 ประชำกรและกลมตวอยำง

1) ประชากร ในการศกษาครงนคอ หวหนาหรอนกวจยของศนยวจย กลมวจย และหนวยวจยหรอหองปฏบตการวจย มทส. ทไดรบอนมตใหจดตงและไดรบเงนสนบสนน ในปงบประมาณ พ.ศ. 2554-2557 จ านวน 182 คน

2) กลมตวอยาง ในการศกษาคร งนคอ หวหนาหรอนกวจยของศนยวจย กลมวจย และหนวยวจยหรอหองปฏบตการวจย มทส. ทเลอกมาแบบเฉพาะเจาะจง (Purposive Selection) เฉพาะผใหขอมลส าคญ (Key Informants) จ านวน 21 คน

Researchers

Center/Group/Unit

Research Cluster

Research Academy

Human Capital

Adaptive Capacity

Tech- nology

Inno- vatio

Value

รปท 1 แนวทางการพฒนาศนยวจย กลมวจย และหนวยวจย/หองปฏบตการวจย

137

3.2 วธกำรเกบรวบรวมขอมล ใชวธการรวบรวมขอมล 2 วธ ดงน

1) การเกบรวบรวมขอมลเอกสาร (Document Review) เปนการเกบรวบรวมขอมลจากเอกสารทเกยวของ ไดแก ขอมลเกยวกบศนยวจย กลมวจย และหนวยวจยของ มทส. ประกาศหลกเกณฑการจดตงและสนบสนน รวมทงนโยบายการพฒนาศนยวจย กลมวจย และหนวยวจยของ มทส. แลวน ามาท าการวเคราะห สงเคราะหเพอประกอบการสนทนากลม

2) การสนทนากลม (Focus Group Discussion) เปนการรวบรวมขอมลโดยใหกลมคนมารวมสนทนาก น ม ผ ด า เ น น ก า ร ส น ทน า (Moderator) เ ป นผอ านวยการใหการสนทนาเปนไปตามวตถประสงคทวางไว มเครองมอทใชประกอบการรวบรวมขอมลคอ เครองบนทกเสยงและแบบบนทกการสนทนากลม ในการด าเนนงานแบงออกเปน 2 ขนตอน ประกอบดวย

ขนเตรยมการ เปนการเตรยมการใน 3 ดาน ไดแก ดานผด าเนนการสนทนา ประกอบดวย ผด าเนนการสนทนา 1 คน ผจดบนทก 1 คน และผคอยอ านวยความสะดวกทวไป 1 คน

ขนตอนการสนทนากล ม เม อผ ร วมสนทนามาพรอมแลว ผด าเนนการสนทนาไดแนะน ากลมของคณะผวจย พรอมทงชแจงวตถประสงคของการสนทนาใหทกคนเขาใจกอนการสนทนา แมวาโครงการวจยนจะไมเขาขายตองขอรบการพจารณารบรองดานจรยธรรมการวจยในมนษย (เนองจากเปนการวจยดานการบรหารจดการและการวจยสถาบน) แตผวจยไดขออนญาตกลมผสนทนาบนทกเสยงการสนทนาเพอประโยชนในการวเคราะหขอมล และแจงใหผรวมสนทนาทราบวาขอมลทบนทกนจะถกเกบไวเปนความลบ มเพยงคณะผวจยเทานนทจะเขาถงขอมลได การรายงานผลการวจยจะกระท าในอาพรวมและจะด าเนนการดวยความระมดระวง รดกม ไมมการอางองถงชอของผใหขอมลหรอขอมลสวนตวใด ๆ ทเกยวของกบการวจยครงนกอนไดรบอนญาตจากผให

ขอมล รวมทงหากผใหขอมลเกดความรสกไมสะดวกใจในการใหขอมล สามารถยตการสนทนากลมไดตลอดเวลา

ผด าเนนการสนทนาไดก าหนดประเดนใหกลมผรวมสนทนาไดออปรายแสดงความคดเหนเกยวกบ “ปจจยส าคญทจะท าใหการจดต งศนยเ ชยวชาญเฉพาะทางของมหาวทยาล ยประสบความส าเรจ”

ในการวจยครงน มการจดสนทนากลมรวม 5 ครง ครงท 1 เมอวนท 20 พฤษอาคม 2557 ครงท 2 เมอวนท 23 มถนายน 2557 ครงท 3 เมอวนท 27 มถนายน 2557 คร งท 4 เม อวนท 22 กรกฎาคม 2557 และ คร งท 5 เ ม อ ว นท 1 1 พฤศจกายน 2557

3) ความนาเชอถอของขอมล การวจยครงนค ว บ ค ม ค ณ อ า พ ค ว า ม น า เ ช อ ถ อ ข อ ง ข อ ม ล (Credibility) ดวยการตรวจสอบ 2 วธ คอ 1) การตรวจสอบแบบสามเสาดานขอมล (data triangulation) เพอพสจนวาขอมลทไดมานนถกตองหรอไม โดยตรวจสอบแหลงของขอมล ในการศกษาครงน เปนการตรวจสอบโดยแหลงบคคล เมอแหลงผ ใหขอมลเปล ยนไปในการสนทนากล ม 5 คร ง ขอมลจะเหมอนเดมหรอไม และ 2) การตรวจสอบแบบสามเสาดานผวจย (Investigator triangulation) เปนการใหนกวจยทกคนจ าแนกขอมลการสนทนากลมทง 5 ครง แลวน าผลมาตรวจสอบพรอมกนวา ผวจยแตละคนจะไดขอมลทตรงกนหรอไม แลวจงท าการสรปผล

3.3 วธกำรวเครำะหขอมล ในการวจยครงน วเคราะหขอมลดวยการ

วเคราะหเนอหา โดยมขนตอนดงน 1) ถอดเทปการสนทนากลมแบบค าตอค า 2) อานขอมลทไดจากการถอดเทปทงหมด

ทบทวนและท าความเขาใจขอมล 3) จดกล มความหมายของขอมลแยก

ออกเปนประเดน โดยจดกลมทมลกษณะรวมหรอทม

138

ความหมายเหมอนกนไวดวยกน จากนนก าหนดชอใหกบกลมนน ๆ (Theme)

4) น ากลมขอความหรอประโยคทไดมาตความหรอใหความหมาย

5) ท าการวเคราะหเพอหาคณลกษณะของขอมลทจ าแนกเปนหวขอยอยทสอดคลองกบค าถามวจย

6) เข ยนค าบรรยายความหมายตามลกษณะขอความทปรากฏและน าเสนอพรอมตวอยางประกอบเพอสะทอนใหเหนถงสาระส าคญของกลมขอมลแตละกลม

4. ผลการวจยและวเคราะหผล 4.1 ขอมลสวนบคคลของผใหขอมล

ผใหขอมลในการวจยครงน มจ านวน 21 ราย เปนหวหนาศนยวจย 8 ราย หวหนากลมวจย 3 ราย หวหนาหนวยวจย/หองปฏบตการวจย 4 ราย และนกวจย 6 ราย โดยเปนผด ารงต าแหนงทางวชาการ ระดบศาสตราจารย 5 ราย ระดบรองศาสตราจารย 9 ราย และระดบผชวยศาสตราจารย 7 ราย โดยเปนชาย 16 ราย และหญง 5 ราย

4.2 ขอมลเกยวกบศนยวจย กลมวจย และหนวยวจยหรอหองปฏบตกำรวจย ของ มทส.

ในปงบประมาณ พ.ศ. 2547 ส านกวชาวศวกรรม-ศาสตร มทส. ไดเนนการด าเนนการวจย พฒนา ปรบแปลงถายทอดเทคโนโลย และบรการวชาการในรปแบบการบรณาการทเปนรปธรรม โดยสนบสนนใหมการจดตงหนวยวจยและศนยวจยขนเปนครงแรก แบงเปน 7 หนวยปฏบตการวจยและ 2 ศนยวจย [5] ตอมา ในปงบประมาณ พ.ศ. 2551 มทส. มนโยบายทจะสงเสรมการวจยเพอพฒนาไปสการเปน “มหาวทยาลยวจย” เตมรปแบบ เปนแหลงสรางและ/หรอผลตองคความรใหมทเพมขดความสามารถ ในการแขงขนของประเทศและสนองตอบความตองการของสงคมไทย เพอการเปนองคกรแหงการเรยนรทมความ

เปนเลศทางดานวทยาศาสตรและเทคโนโลย ตามวสยทศนของมหาวทยาลย จงไดมประกาศ มทส. เรอง หลกเกณฑการจดตงและสนบสนนศนยวจย กลมวจย และหนวยวจยหรอหองปฏบตการวจยเพอพฒนาสการเปนศนยเชยวชาญเฉพาะทาง พ.ศ. 2551 ขน โดยหลงจากมประกาศดงกลาว มการขออนมตจดตงและมการจดสรรงบประมาณสนบสนนมาโดยล าดบในปสดทายของการใชประกาศฉบบน มการสนบสนนงบประมาณแกศนยวจย 2 ศนย กลมวจย 6 กลม หนวยวจย 22 หนวย และหองปฏบตการวจย 4 หองปฏบตการ [6] ในปงบประมาณ พ.ศ. 2552 เมอ สกอ. ประกาศให มทส. เปน 1 ใน 9 มหาวทยาลยวจยแหงชาต มทส. จงไดยกเลกประกาศฉบบเดมและออกประกาศฉบบใหม ในป 2554 โดยประกาศฉบบนสนบสนนใหศนยวจย กลมวจย และหนวยวจยหรอหองปฏบตการวจยท างานในลกษณะพหวทยาการมากขน รวมถงการใหความส าคญกบการด าเนนมาตรการเชงรกทสามารถเพมผลผลตดานวจยอยางกาวกระโดด โดยเฉพาะผลงานวจยทสอดคลองกบตวชวดของโครงการพฒนามหาวทยาลยวจยแหงชาต เ ชน ผลงานวจยตพมพในวารสารวชาการระดบนานาชาต ผลงานวจยทสามารถน าไปใชประโยชนตอชมชนและสงคม การรบผดชอบตอสงคม เปนตน โดยการจดสรรงบประมาณตามประกาศน จะพจารณาเปนปตอป โดยพจารณาจากผลการด าเนนงานทผานมาเปนส าคญ และอยบนพนฐานของการแขงขน ในปงบประมาณ พ.ศ. 2557 มการสนบสนนงบประมาณแกศนยวจย 10 ศนย กลมวจย 10 กลม หนวยวจย 6 หนวย และหองปฏบตการวจย 2 หองปฏบตการ [7]

4.3 ปจจยส ำคญของกำรจดตงศนยเชยวชำญเฉพำะทำง

ผลการศกษา พบวา หากจะจดตง CoE ปจจยทจะท าใหการจดตงประสบความส าเรจ และสามารถด าเนนการตอไปไดอยางยงยน ประกอบดวยปจจยทส าคญ 4 ประการ ไดแก ปจจยดานคน (Man) ปจจย

139

ดานเงน (Money) ปจจยดานวสดอปกรณ (Material) และปจจยดานการบรหารจดการ (Management) ดงน

1) ปจจยดำนคน ปจจยดานคนถอเปนองคประกอบหนง

ของความส าเรจของการบรหารงาน ผใหขอมลไดกลาวถงปญหาวา ในปจจบนมปญหาเรองขาดนกวจยในระบบ และใหขอเสนอแนะส าหรบการจดตง CoE วา ควรมต าแหนงนกวจยประจ า และควรเสรมดวยนกวจยเตมเวลาคณวฒปรญญาเอก/ปรญญาโท (Full-time doctoral/master researchers) ดงน

1.1) ปญหำเรองขำดนกวจยในระบบ ผใหขอมลกลาววา ปจจบนมปญหาเรองไมมนกวจยประจ าชวยงาน หนวยวจยอยไดเพราะลกษณะเดนของหวหนา หากหวหนาหนวยวจยเกษยณหรอไมท าตอ หนวยวจยนกจบเพราะไมมนกวจย ปจจบนแกปญหาโดยการฝกนกศกษามาท าหนาทแทน ดงค ากลาวทวา

“...ประเดนการขาดนกวจยในระบบ กเปนประเดนหนงทคอนขาง Serious เพราะวาอาจารยมภารกจการสอนคอนขางเยอะ…” (หวหนาศนยวจย (7), 27 ม.ย. 57)

“ณ ทกวนน RU ของเรามกจะองลกษณะเดนของหวหนา ของความสามารถเฉพาะตว และเราจะไมม คนทดแทนมากมายนก แตถาเมอไรคนทเปนหวหนาเกษยณไปหรอเลกไปหรออะไรกแลวแตน RU นนกแทบจะลมไปเลย นาจะเลกไปเลย…” (หวหนาหนวยวจย (2), 23 ม.ย. 57)

“...ปจจบนการแกปญหากค อ…ตอง Train นกศกษา แลวการ Train นกศกษาขนมาแตละคน ใชเวลาเปนป...ในแตละ Lab อาจจะไมเหมอนกน Lab งานวเคราะห ของ...เปนปจงจะเกดความช านาญ ถงจะวเคราะหได แลวพอนกศกษาปรญญาโทอย 2 ป Train 1 ป ท างาน 1 ป แลวกออกไป จบ เปนอยางนตลอด...” (หวหนากลมวจย (1), 20 พ.ค. 57)

“...บอกตรง ๆ...ไมมบคลากรเปนผชวยวจยจรง ๆ ทกอยางขนอยกบนกศกษา พอนกศกษาคนนจบ...กยง ตองหาคนใหมอกเปนเชนนอยตลอด...” (นกวจย (1), 20 พ.ค. 57)

1.2) ควรมนกวจยประจ ำ เพอให CoE สามารถอยไดอยางยงยน ควรมนกวจยประจ า ดงค ากลาวทวา

“..องคประกอบของศนยวจย…มอะไร …กตองมนกวจย อาจารยอยเดยวกเกษยณ เดยวกตาย ใชไหม. . . และในอนาคตกตองมอาจารยทมความเชยวชาญมารวมมอกนมากขน เพราะศนยวจย...กตองมการขยายงาน ...” (หวหนาศนยวจย (2), 20 พ.ค. 57)

“..เราหวงนกวจยอาชพทจะสรางผลงาน...อาจารยทกคนกยงสอน แตคนทจะปกหลกมนไมม ทนถาพดถงกลไกถาเราจะขอต าแหนงนมา...มนเกยวของสารพดเลย...ถาอาจารยไมอย...ลม มนไมมหลกอย ลมไหม...ไมมนกวจย มหาวทยาลยเขาใหอาจารย ใหมมาท ากท าไม ได แตถามนกวจยอย อาจารยใหมมากยงอยได ขอเทจจรงนะเรองน... ” (นกวจย (1), 20 พ.ค. 57)

“...ถาเราสรางศนยวจยแลว ถาไมมอะไรทจะ Spin off ไปเปน Product มนไมมทางทจะไปไดเลย เพราะไมมนกวจย ถาไมมคนผลต การผลตกไมม มนตองมการผลต...” (นกวจย (1), 20 พ.ค. 57)

“...มาตรการรกษาความย งยน. ..อย ททรพยากรมนษย. ..ตองใหมต าแหนงเปนพนกงานประจ า โดยเฉพาะต าแหนงนกวจยชนสง ซงเรายงไมมเลย…” (หวหนาศนยวจย (1), 20 พ.ค. 57)

1.3) ควรเสรมดวยนกวจยเตมเวลำคณวฒปรญญำเอก/ปรญญำโท ดงค ากลาวทวา

“…นกวจยเตมเวลาคณวฒปรญญาเอก/ปรญญาโทนาจะเขาไปเสรมในสวนของ CoE ถาท าได กคอใหเปนสวนหนง ถาจะท าใหเปนเรองเปนราว…” (หวหนากลมวจย (3), 22 ก.ค. 57)

140

“...สนบสนนเตมท... เรอง นกวจยเตมเวลาคณวฒปรญญาเอก/ปรญญาโททจะใหยงยนมากขน…” (หวหนาศนยวจย (4), 23 ม.ย. 57)

“...ประเดนกคอนกวจยเตมเวลาคณวฒปรญญาเอก เหนดวยอยางยงทจะมาชวยตอ และเหนดวยอยางยงท...เสนอ อยากจะเสนอวา 2 ปแลว จะพยายามหา Permanent ให นนกเปนสงทด เพราะเราออกไปกมคนตอ...” (หวหนาหองปฏบตการ (1), 20 พ.ค. 57)

“...อยากตอยอดวา ถาเขาผานการเปนนกวจยเตมเวลาคณวฒปรญญาเอกมา 3 ป เราควรจะให เขาเปนนกวจยประจ าศนยวจย . . . ” (หวหนาศนยวจย (2), 20 พ.ค. 57)

2) ปจจยดำนเงน ผใหขอมลกลาวถง ปจจยดานเงน ดงค า

กลาวทวา “...บอกเลยวา ระเบยบน...ด ถาศนยวจย

นนหรอมหาวทยาลย Provide ใหพรอม มงบประมาณใหพอสมควร...” (หวหนาศนยวจย (2), 20 พ.ค. 57)

“...อยากเหนวาเรา Feed เงนไปทกลมนนเลย โดยใหแตละกลมไปคยกนเอง วาจะพฒนาไปในแนวทางไหน...ในสงท...คดวาเราตอง Focus ในสวนทตองมงไปสความเปนเลศ…” (หวหนาศนยวจย (7), 27 ม.ย. 57)

3) ปจจยดำนวสดอปกรณ ผใหขอมลกลาววา การจดตง CoE ควร

ไดรบการสนบสนนเรองหองปฏบตการทเชยวชาญเฉพาะ ดงน

“...เรองทนเปนเรองทเราตองหาเอง...และโจทยวจยเปนหนาทพวกเราทตองชวยกนคดเอง แต Infrastructure...กมความส าคญ...” (นกวจย (2), 22 ก.ค. 57)

“...แตวาการจะเปนหอง Lab วจย มนตองมหอง Lab พนฐาน...” (นกวจย (3), 11 พ.ย. 57)

“...มเครองมอในระดบทพอชกบเขาได ถา…ตองการระดบ Advance กวา…ไปดศนยเครองมอ... แตวาหอง Lab เดนเขามาใหรวา...หอง Lab...ไมใชเดนมาไมรวาหอง Lab ...อยไหน...มนตองมอยางน…” (นกวจย (3), 11 พ.ย. 57)

4) ปจจยดำนกำรบรหำรจดกำร ผใหขอมลกลาวถง ปจจยดานการบรหาร

จดการ สรปได 4 ดาน คอ สถานทตงของ CoE การก าหนดผลลพธของ CoE การบรหารจดการบคลากรของ CoE และการประเมนผล CoE ดงน

4.1) สถำนท ตงของ CoE ผ ใหขอมลกลาวถง สถานทตงของ CoE ดงค ากลาวทวา

“...เปน Institute ของงานวจยทอยากจะใหมนทดเทยมกบระดบเกาหล หรอญปน...มองภาพแบบนมากกวา...ไมใชวา CoE อยท F9 แตวามอาจารย อย F9 หนงคน...อยท F1 อกหนงคน แตวา CoE ตกอยตรงไหนกไมทราบ เครองมออยตรงไหนกไมทราบ...แลวเวลาทเราเชญอาจารยตางประเทศมาจากญปน อยากจะโชว CoE กไมรจะไปโชวตรงไปไหน มความรสกวาไม Work...” (หวหนากลมวจย (3), 11 พ.ย. 57)

“...สมมตวาเรามอยตกหนง ตกศนยรวมแนนอนมนกตองมผลตอบณฑตดวย บณฑตเขาไปท า Lab วจยทนน...ท าไมตองเปน 5…มองวา เราคงม CoE ทมนเปนเลศเกน 5 ไมไดหรอก..อยางมากกมแค 5 เทานน...แตวาเราจะ Grouping คนยงไงใหเอาแค 5 อยาง Multi Discipline อยส านกไหนกตาม มาอยได...แลวกจดใหมแค 5 กพอ แลวกพอสรางเปนตกกอาจจะแบงเปน 5 ชนกได CoE หนง...กเอาไปเลย 1 ชน...” (นกวจย (3), 11 พ.ย. 57)

“...เรองตกน...ทพอ Solution ท...สรพฒน 3 ในเบองตนกท าได...แตวาคอการทเราจะตองเอาเงน 50 ลาน 100 ลานไปสรางตกใหม นาจะเอาเงนสก 5 ลาน หรอ 10 ลาน มา Renovate…” (นกวจย (3), 11 พ.ย. 57)

141

“.. .ในเบ องตน ตรงนแหละท เปนททนาสนใจ มนเปนเหมอนชวคราว แลวพอสรางไปสกปสองป 2-3 ป ดดขน หรอมผลงานเปนประจกษ...การทจะขอตกใหญขน หรอจ านวนเงนมากขนไมนาจะยาก คอตอนนมนตองท าอะไรสกอยาง...” (นกวจย (3), 11 พ.ย. 57)

4.2) กำรก ำหนดผลลพธของ CoE ผใหขอมลกลาวถง การก าหนดผลลพธของ CoE ดงค ากลาวทวา

“...อยากจะใหมการ Declare ชดเจนวาเราคาดหวงอะไรจาก CoE...ในความคด..กคอวา CoE คงไมใชผลงานวชาการทตพมพและม Impact สงอยางเดยว นนเปน a must อยแลว กอนจะถง CoE แต..คดวาตองม Impact ตอประเทศในเรองของเศรษฐกจในเรองของอะไรดวยมนจะดด แลวมนจะท าใหมการ Integrated คนหลากหลายสาขา ไมใ ชจะท าแต Paper อยางเดยว…คอสวนทไปถง Product ตรงนน...จะเปนตวบงคบวา..จะตองรวมทงทมทเปนทางงานวศวกรรม ทาง Apply ทางพนฐานหลากหลายอยาง แลว CoE ท…คดวาส าคญทสดกคอเรองของจะใหแตละกลมท างานวจยโดย Nature เดมไมได .. .คดวา Management นาจะเปนเรองทส าคญในการทจะผลกดนคนทจะดเรองของ CoE จะตองท าใหภายใน Group Produce งานใน 2 รปแบบได...” (นกวจย (4), 22 ก.ค. 57)

4.3) กำรบรหำรจดกำรบคลำกรของ CoE ผใหขอมลกลาวถง การบรหารจดการบคลากรของ CoE โดยแบงเปน ผน า CoE และนกวจยเตมเวลาคณวฒปรญญาเอก/ปรญญาโทประจ า CoE ดงน

4.3.1) ผน ำ CoE ผใหขอมลกลาวถง ผน า CoE ดงค ากลาวทวา

“. . . มองว า…ตองม Leader แลวก Leader ไปหาเดกรนใหม ๆ ทยงพอทจะมก าลงทจะท างานไดอย…” (นกวจย (3), 22 ก.ค. 57)

“...สมมตวาเราจะตง 5 ศนย ถา...มองแค 5 ตวหลกมใครบาง ใน Field ทคดวาจะสรางชอเสยงใหมหาวทยาลย...รกนอยแลวจากสอผลงาน แลวในความเปนจรง คนทเปน Leader...สามารถทจะไปหาคนจาก RU ไหนกได...” (นกวจย (3), 22 ก.ค. 57)

4.3 .2) น กวจ ย เ ตม เวลำคณว ฒปรญญำเอก/ปรญญำโทประจ ำ CoE ผใหขอมลกลาวถง นกวจยเตมเวลาคณวฒปรญญาเอก/ปรญญาโทประจ า CoE จ าแนกไดเปน ระยะเวลาการจาง อาระงาน เงนเดอน ความกาวหนาในอาชพ และสวสดการ ดงค ากลาวทวา

ระยะเวลาการจาง “...ปญหากคอวา 1 ป อาจจะนอยไปกบการ

ปรบตวใหคนทเขามาท างานสามารถทจะตงหลกวางานวจยของตวเองคออะไร ตองการจะท าอะไร แลวประเดนในอนาคตจะท าใหเกดขน สราง Skill สรางอะไรใหม ๆ ขนมา...” (หวหนากลมวจย (3), 22 ก.ค. 57)

“...Extend มา 2 ป . . .คดวาตรงนมนมอง Realistic ส าหรบคนทท างานในหอง Lab …” (นกวจย (2), 22 ก.ค. 57)

อาระงาน “...ภาคบงคบเขาคอเขาตองเขยนงานวจย

เขาตองเขยน Paper ใหกบ มทส. …” (หวหนาหนวยวจย (2), 23 ม.ย. 57)

“...ตองเขยนโครงการและกขอเสนอโครงการได ...” (นกวจย (2), 22 ก.ค. 57)

“...เขากตองสอนและวจย...” (หวหนาหนวยวจย (2), 23 ม.ย. 57)

เงนเดอน “คนกลมนเมอเราจางเขาเปนนกวจย … เขา

ตองท างานวจยเปนเกณฑวาปหนงเทาไร อะไร ยงไง วากนไป แลวกเพมเงนเดอนขนเปนล าดบขนเปน

142

เปอรเซนต เปน Contract ตามแบบปกตธรรมดา...” (หวหนาหนวยวจย 2), 23 ม.ย. 57)

“...เงนคาตอบแทน ...Attractive ไหม...” (นกวจย (2), 22 ก.ค. 57)

“...และเงนเดอน Progress เพมขน ขางนอกเขาเงนเดอนสงกวาทนมาก…” (หวหนาหนวยวจย 2), 23 ม.ย. 57)

ความกาวหนาในอาชพ “...ม Career Path ใหเขาไดไตระดบ...ใหเขา

มหลกฐานมนคงในการประกอบอาชพ...” (หวหนาศนยวจย (2), 20 พ.ค. 57)

“. . . เ ขา เป นนกว จ ย เขาควรม เ ส นทางความกาวหนาในอาชพของเขา...” (หวหนาหนวยวจย (2), 23 ม.ย. 57)

“...ถาเรารบเขามา แตรบไมเยอะ แตคณมโอกาสทจะกาวขนไป ตรงค าวา Career Path ของ...นาจะชดเจนใหเหน...” (นกวจย (2), 22 ก.ค. 57)

สวสดการ “...ถาบวกสวสดการเขาไปเพมดวยจะดมาก

นกวจยเขาไมไดใชสทธเบกอะไรเลย คารกษาพยาบาลอะไรกไมได และถาจะผลกดนไปพรอมกน…” (หวหนาศนยวจย (4), 23 ม.ย. 57)

“...คนกลมนเมอเราจางเขาเปนนกวจย…เสนอวาควรมสวสดการอะไรตาง ๆ ใหดวย.. . ” (หวหนาหนวยวจย (2), 23 ม.ย. 57)

“...ม Benefit ดานรกษาพยาบาล ใหเขามหลกฐานมนคงในการประกอบอาชพ....” (หวหนาศนยวจย (2), 20 พ.ค. 57)

“...จะตองมสทธบางอยาง เชน แนนอนวาการเขาหองสมดมนตองมการ Access ได เคาตองมตวตนนะ ไมใชวาเปนใครกไมร ...แนนอนเรองสทธของการรกษาพยาบาล...จะตองม...” (นกวจย (3), 22 ก.ค. 57)

4.4) กำรประ เม นผล CoE ผ ให ข อม ลกลาวถง การประเมน CoE ดงค ากลาวทวา

“...สงหนงท…ตองการใหมนเกดขนแลวกชดเจนกคอการตดตาม การประเมน ตรงนส าคญมาก…ทจะ Set ขนมาใหม...” (นกวจย (3), 22 ก.ค. 57)

“…CoE ควรจะประเมนเรองของศกยภาพของ CoE ศกยภาพในทน...ไมไดพดถงของตวบคคล...มองวา ตวชนงานทจะท า…” (นกวจย (4), 22 ก.ค. 57)

“...ถาเราจะท า CoE การประเมนผลซงนาจะตองเขมงวด...ไมอยากใหเปนการประเมนของคนภายใน คอนาจะใหคนขางนอกประเมน ...” (นกวจย (4), 22 ก.ค. 57)

5. สรปผลการวจยและขอเสนอแนะ 5.1 สรปผลกำรวจย ผลการวจยครงน พบวา ปจจยทจะท าใหการจดตง

CoE ประสบความส าเรจ และสามารถด าเนนการตอไปไดอยางยงยน ประกอบดวยปจจยส าคญ 4 ประการ ซงสอดคลองกบปจจยการบรหารท ศจ อนนตนพคณ กลาวถง คอ ปจจยดานคน เงน วสดอปกรณ และการบรหารจดการ [4] โดยผลการวจยสรป ไดดงน

1) ปจจยดานคน (Man) ในปจจบนมปญหาเรองขาดนกวจยในระบบ ไมมนกวจยประจ าชวยงาน หนวยวจยอยไดเพราะลกษณะเดนของหวหนา หากหวหนาหนวยวจยเกษยณหรอไมท าตอหนวยวจยนกจบ ปจจบนแกปญหาโดยการฝกนกศกษามาท าหนาทแทน แตกยงเปนปญหาเรองความไมตอเนองของงาน และผใหขอมลเสนอแนะส าหรบการจดตง CoE วา ควรมต าแหนงนกวจยประจ า และควรเสรมดวยนกวจยเตมเวลาคณวฒปรญญาเอก/ปรญญาโท เพอความยงยนของ CoE

2) ปจจยดานเงน (Money) ผใหขอมลเสนอวา มหาวทยาลยควรสนบสนนงบประมาณใหพอควร โดยใหแตละ CoE ไปบรหารจดการเอง โดยเปาหมายตองมงสความเปนเลศ

143

3) ปจจยดานวสดอปกรณ (Material) ผใหข อม ล เสนอว า CoE ควรได การสนบสนน เ ร อ งหองปฏบตการทเชยวชาญเฉพาะทาง

4) ป จ จ ย ด า น ก า ร บ ร ห า ร จ ด ก า ร (Management) ผใหขอมลเสนอวา การจดตง CoE ควรมการบรหารจดการใน 4 ดาน คอ (1) สถานทตงของ CoE ควรมสถานทตงทชดเจน โดยอาจขอใชอาคารสรพฒน 3 เปนทตงชวคราวกอนในเบองตน (2) CoE ควรมการก าหนดผลลพธทชดเจน (3) CoE ควรมบคลากรทเกยวของ ไดแก ผน า โดยการเลอกผน าอาจพจารณาผลงานเชงประจกษทผานมา และพนกงานประจ าทจะชวยในการขบเคลอน CoE ในทน ผใหขอมลเสนอวา ควรมนกวจยเตมเวลาคณวฒปรญญาเอก/ปรญญาโทเขามาชวยเสรมใน CoE โดยตองพจารณาถงการจาง ควรพจารณาถง ระยะเวลาในการจาง อาระงาน เงนเดอน ความกาวหนาในอาชพ รวมทงสวสดการ และ (4) การประเมน CoE หลงจากทไดรบเงนสนบสนน ก าหนดผลลพธทชดเจนแลว ควรมการประเมนผลศกยอาพของ CoE โดยบคคลหรอหนวยงานอายนอก

5.2 ขอเสนอแนะ จ า ก ผ ล ก า ร ว จ ย ค ร ง น ค ณ ะ ผ ว จ ย ม

ขอเสนอแนะเชงนโยบาย และขอเสนอแนะเพอการท าวจยตอไป ดงน

1) ขอเสนอแนะเชงนโยบำย 1.1) มหาวทยาลยควรพจารณาใหการ

สนบสนนการจดต ง CoE เพอ ใหคณาจารยจากหลากหลายสาขาวชาไดท างานวจยและนวตกรรมเชงลก เพอตอบโจทย/ปญหาของประเทศ สามารถสราง Product Champion และ Branding ใหกบ มทส.

1.2) มหาวทยาลยควรจดหาสถานทตงของ CoE หองปฏบตการเชยวชาญเฉพาะทาง เพอความสะดวกในการท าวจยเชงลก รวมทงส านกงานเพอการตดตอประสานงานกบหนวยงานอายนอกทงในและตางประเทศ

1.3) มหาวทยาลยควรก าหนดวงเ งนสนบสนน ระยะเวลาการสนบสนน และผลลพธของ CoE ใหชดเจน รวมทงแนวทางในการประเมนผล CoE เมอครบก าหนดระยะเวลาของโครงการ

1.4) มหาวทยาลยควรพจารณาสรรหาบรรจแตงตงนกวจยประจ า ก าหนดระยะเวลาการจาง อาระงาน อตราเงนเดอน ความกาวหนาในอาชพ และสวสดการ เพอความยงยนของ CoE

2) ขอเสนอแนะเพอกำรท ำวจยตอไป 2.1) ค ว ร ศ ก ษ า เ ก ย ว ก บ ร ป แ บ บ ท

เหมาะสมของระบบบรหารจดการศนยเชยวชาญเฉพาะทาง มทส.

2.2) ควรศกษาเกยวกบการประเมนผลงานของศนยเชยวชาญเฉพาะทาง มทส. 6. กตตกรรมประกาศ

ขอขอบพระคณผ ใหขอมลทง 21 ทาน และขอขอบคณ รองศาสตราจารย ดร.อนนต ทองระอา ผอ านวยการสถาบนวจยและพฒนา มทส. รวมทงคณพรประอา ซอนสข หวหนาส านกงานฯ เปนอยางสงทสนบสนนการท าวจยครงน 7. เอกสารอางอง [1] มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร. (2556). รายงาน

สรปผลการด าเนนงานวจย มหาวทยาลยเทคโนโลยส รนาร ประจ าป งบประมาณ พ.ศ . 2555 . นครราชสมา: สถาบนวจยและพฒนา มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร.

[2] ส านกงานคณะกรรมการการอดมศกษา. (2552). โครงการพฒนามหาวทยาลยว จ ยแห งชาต (National Research Universities). แหลงทมา: http://www.nru. go.th/

[3] ส านกงานคณะกรรมการการอดมศกษา. (2557). สรปภาพรวมผลการด าเนนงานโครงการพฒนามหา-วทยาลยวจ ยแห งชาต “มหาวทยาล ยเทคโนโลยสรนาร” ปงบประมาณ พ.ศ. 2554-

144

2556. กรงเทพฯ: ส านกบรหารโครงการสงเสรมการวจยในอดมศกษาและพฒนามหาวทยาลยวจยแหงชาต, ส านกงานคณะ-กรรมการการอดมศกษา.

[4] ศจ อนนตนพคณ. (2542). กลวธการบรหารงานอยางมประสทธภาพ. สงขลา: ชลบตรกราฟฟก.

[5] มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร. (2547). รายงานสรปผลการด าเนนงานวจย ประจ าปงบประมาณ พ.ศ. 2547. นครราชสมา: สถาบนวจยและพฒนา มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร.

[6] มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร. (2551). ประกาศมหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร เรอง หลกเกณฑการจดตงและสนบสนนศนยวจย กลมวจย และหนวยวจยหรอหองปฏบตการวจย เพอพฒนาสการเปนศนยเชยวชาญเฉพาะทาง พ.ศ. 2551. นครราชสมา: สถาบนวจยและพฒนา มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร.

[7] มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร. (2554). ประกาศมหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร เรอง ก าหนดหลกเกณฑการจดตงและสนบสนนศนยวจย กลมวจย และหนวยวจยหรอหองปฏบตการวจย เพอพฒนาสการเปนศนยเชยวชาญเฉพาะทาง พ.ศ. 2554. นครราชสมา : สถาบนว จ ยและพฒนา มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร.

145

ภาคผนวก ง การน าผลการวจยไปใชประโยชน

146

147

การน าผลการวจยสถาบนไปใชประโยชน

ไดมการน าขอเสนอแนะจากการวจยสถาบน เรอง รปแบบการบรหารจดการทเหมาะสมของศนยเชยวชาญเฉพาะทาง มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร ไปใชประโยชนแลว ดงน

ขอเสนอแนะจากการวจยสถาบน การน าไปใชประโยชน ขอเสนอแนะเชงนโยบาย 1) การสนบสนนการจดตง CoE มหาวทยาลยควรพจารณาให การสนบสนนการจดตง CoE เพอใหคณาจารยจากหลากหลายสาขาวชาไดท างานวจยและสรางนวตกรรมเชงลก เพอตอบโจทย/ปญหาของประเทศ โดยพจารณาจากสมรรถนะหลก (core competencies) ของคณาจารยภายใน มทส. เชน เปนผมผลงานวจยโดดเดน มความเปนผน า มความสามารถในการประสานงาน มความคดสรางสรรค โดย CoE ทจะสนบสนนใหจดตงไมจ าเปนตองมจ านวนมาก แตควรเปน CoE ทสามารถสรางผลผลตทมศกยภาพ (product champion) เป นตราองค ก ร ให ก บ มทส . (branding)

ไดมการจดตง CoE จ านวน 5 CoE ซงการวจยน มสวนในการสนบสนนนโยบายการพฒนาดานการวจยของอธการบด (ศาสตราจารย ดร.ประสาท สบคา) ท เสนอใหมการสรรหานกวจยแกนน าและการสนบสนนเพอจดตง CoE ในโอกาส 25 ป มทส. (อางองจาก สรปมตสภาวชาการ ครงท 11/2557 วนท 27 พฤศจกายน 2557 และสรปมตสภา มทส. ครงท 7/2557 วนท 20 ธนวาคม 2557 ฉบบเวยนรบรองจากรรมการสภา มทส. วนท 9 มกราคม 2558)

2) การสนบสนนใหมนกวจยประจ า CoE

มหาวทยาลยควรพจารณาสนบสนนใหมนกวจยประจ า CoE เนองจากผลงานการวจยบงชวา นกวจยเปนปจจยส าคญประการหนงทจะท าใหการจดตง CoE ประสบความส าเรจ นกวจยมความส าคญตอ CoE ในหลาย ๆ ดาน เชน การผลตผลงานของ CoE การขยายงานของ CoE การเขยนขอเสนอโครงการวจย การท าวจ ย การเขยนรายงานการวจย เขยนบทความวจยเพอตพมพ เหลานลวนสงผลให

ขอเสนอแนะขอน สถาบนวจยและพฒนาไดน าไปปรบปรงเกยวกบการสนบสนนใหมนกวจยเตมเวลา โดยไดมการด าเนนการ ดงน 1. ยกเลกประกาศ มทส. เรอง ก าหนดหล ก เ กณฑ และการ พจ า รณาจ ดส ร รท นสนบสนนน กว จ ยหล งปรญญาเอก (Post Graduate Researcher) และท น สน บ สน นน ก ว จ ย บ ณ ฑ ต ศ ก ษ า ( Post Graduate Researcher) แกคณาจารยทมผลผลตดานวจยสง ลงวนท 6 ธนวาคม 2552

148

ขอเสนอแนะจากการวจยสถาบน การน าไปใชประโยชน CoE เกดความเขมแขงและสามารถด าเนนการตอไปไดอยางยงยนในอนาคต แมวาแกนน า CoE จะไมอยแลวกตาม นอกจากน ผลงานการวจยยงบงชวา ควรมการบรหารจดการเกยวกบนกวจยประจ า CoE ใหชดเจน ดงนน มหาวทยาลยจงควรใหการสนบสนนใหมนกวจยประจ า CoE โดยบรรจเปนนกวจยเตมเวลา และมนกวจยหลงปรญญาเอก/นกวจยบณฑตศกษาเปนสวนเสรมของ CoE และควรมการบรหารจดการเกยวกบนกวจยประจ า CoE ท ช ด เ จน เ ช น กา รก าหนดระยะเวลาการจาง ภาระงาน อตราเงนเดอน ความกาวหนาในอาชพ และสวสดการ เปนตน

2. ออกประกาศ มทส. เรอง ก าหนดหล ก เ กณฑ และการ พจ า รณาจ ดส ร รท นสนบสนนแกคณาจารยทมผลผลตดานวจยสงเพอจางนกวจยเตมเวลาคณวฒปรญญาเอก ( Full- time Doctoral Researcher) แ ล ะนกวจยเตมเวลาคณวฒปรญญาโท (Full-time Master Researcher) พ.ศ. 2558 ลงวนท 16 มนาคม 2558 นอกจากน ยงไดน าไปเปนแนวทางในการก าหนดนโยบายในแผนพฒนามหาวทยาลยเทคโนโลยส รนาร พ.ศ . 2561 -2564 ใน 2 ยทธศาสตรหลก ไดแก ยทธศาสตรหลก: การสรางความเปนเลศทางวชาการ ในประเดนยทธศาสตร: การพฒนาอาจารยทเปนเลศ และยทธศาสตรหลก: การเปนมหาวทยาลยแหงการวจย ใน 3 ประเดนยทธศาสตร ไดแก การสรางระบบนเวศการวจย การสรางศนยความเปนเลศด านการว จ ย และการ พฒนาน กว จ ยท มความสามารถสง รายละ เ อยดของประกาศฯ และแผนพฒนา มทส. สวนทเกยวของกบนกวจยเตมเวลา ปรากฏในเอกสารแนบทาย

3) การจดสรรงบประมาณสนบสนน CoE

มหาวทยาลยควรจดสรรงบประมาณสนบสนน CoE ในลกษณะของเงนอดหนนทวไป (block grant) เนองจากผลการวจยบงชวา ในการบรหารจดการงบประมาณท ไดรบจากมหาวทยาลยนน แตละ CoE มความตองการใน

มหาวทยาลยไดจดสรรงบประมาณสนบสนน CoE ครงแรกในปงบประมาณ พ.ศ. 2559 โดยจดสรรให CoE ละ 5 ลานบาท เปนเวลา 5 ป โดยจดสรรใหในลกษณะของเงนอดหนนทวไป

149

ขอเสนอแนะจากการวจยสถาบน การน าไปใชประโยชน การใชงบประมาณส าหรบบรหารจดการ CoE ทแตกตางกน ด งนน มหาวทยาลยจ งควรจดสรรงบประมาณ สนบสนน CoE ในลกษณะของเงนอดหนนทวไป และใหอสระในการบรหารจดการงบประมาณให เป น ไปด วยความยดหย น ( flexible) เ พอทแตละ CoE จะสามารถใชงบประมาณเพอการด าเนนงานใหเปนไปตามเปาหมายทวางไว แตอยางไรกตาม การใชจายงบประมาณดงกลาวตองอยภายใตกฎ ระเบยบ ขอบงคบทางการเงนของมหาวทยาลยโดยเครงครด 4) สถานทตงของ CoE มหาวทยาลยควรจดหาสถานทตงใหกบ CoE เ พอเปนอาคารส าหรบการวจยขนสง ( advanced research building) เ น อ ง จ า กผลการวจยบงชวา อาคารส านกงานของ CoE เปนปจจยส าคญประการหนงทจะท าใหการจดตง CoE ประสบความส าเรจ โดยอาคารส านกงานมความส าคญส าหรบ CoE เนองจากตองใชส าหรบการตดตอประสานงานกบหนวยงานภายนอก ทงในและตางประเทศ เปนสถานทตอนรบผมาศกษาดงาน เปนสถานทส าหรบเปนหองปฏบตการเชยวชาญเฉพาะทาง เพอความสะดวกในการท าวจยเชงลก เปนสถานทท างานของนกศกษาระดบบณฑตศกษา เปนสถานทตงของโรงงานตนแบบ รวมทงเปนหนวยบมเพาะเพอขยายผลการวจยไปสธรกจ ดงนน มหาวทยาลยควรจดหาสถานทตงใหกบ CoE เพอเปนอาคารส าหรบการวจย

ขอเสนอแนะขอน เปนทมาของค าสง มทส. เกยวกบการใชประโยชนพนทสรพฒน 3 ดงน 1. ค าสง มทส. ท 1093/2559 เรอง แตงตงคณะกรรมการพจารณาการใชประโยชนในพนทอาคารสรพฒน 3 ลงวนท 22 กนยายน 2559 2. ค าสง มทส. ท 1673/2559 เรอง แตงตงคณะกรรมการบรหารจดการพนทอาคารสรพฒน 3 ลงวนท 17 พฤศจกายน 2559 โดยไดยกเลกค าสง มทส. ท 1093/2559 และใชค าสงนแทน รายละเอยดของค าสงทง 2 ฉบบ ปรากฏในเอกสารแนบทาย

150

ขอเสนอแนะจากการวจยสถาบน การน าไปใชประโยชน ขนสง (advanced research building) และคว รม ส ถ านท ส า ห ร บ แสด งผลผล ตหร อผลตภณฑท เกดขนจากผลการวจยของ CoE (showroom) รวมท งมมมธรกจ (business corner) ส าหรบเปนสถานทเจรจาธรกจระหวาง CoE กบภาคอตสาหกรรมทสนใจในผลตภณฑทเ ก ดจาการว จ ยตนแบบของ CoE ซ งหากมหาวทยาลยใหการสนบสนนในสวนน ในอนาคตอาจพฒนาสวนนใหเปนสถานททเปนสญลกษณของ มทส. (landmark) ได ท ง น ใ น เ บ อ ง ต น อ า จ ส น บ ส น นงบประมาณในการปรบปรงอาคารสรพฒน 3 เพอเปนสถานทตงชวคราวของ CoE ไปพลางกอน 5) ระบบการประเมนผลการ

ด าเนนงานของ CoE ม ห า ว ท ย า ล ย ค ว ร ม ร ะ บ บ ก า รประเมนผลการด าเนนงานของ CoE เนองจากผลการวจยบงชวา การประเมนผลงานของ CoE เ ป นป จ จ ย ส า คญประการหน ง ท ม ผ ล ต อความส าเรจของการจดตง CoE เพอเปนการแสดงใหประชาคม มทส. ไดรบรวา หลงจากท CoE ไดรบเงนสนบสนนไปแลว เกดผลลพธใดขนบาง โดยแนวทางการประเมน ท าไดทงการประเมนภายในและการประเมนภายนอก โดยการประเมนภายในอาจท าไดโดยการจดประชมภายในเพอน าเสนอผลงาน สวนการประเมนภายนอก อาจเชญผทรงคณวฒจากหนวยงานภ า ย น อ ก เ ช น ม ห า ว ท ย า ล ย อ น ห ร อภาคอตสาหกรรมมาเปนผประเมน

ไดมการประเมนผลการด าเนนงานของ CoE ซงเปนการประเมนภายใน ดงน

1. กอนการจดสรรงบประมาณปท 2 ไดมการน า เสนอผลงานของแตละ CoE โดยคณะกรรมการประจ าสถาบนวจยและพฒนา

2. กอนการจดสรรงบประมาณปท 3 ไดมการน าเสนอผลการด าเนนงานของ CoE ตอประชาคม มทส.

151

ขอเสนอแนะจากการวจยสถาบน การน าไปใชประโยชน ด งน น มหาวทยาล ยจ งควรมการประเมนผลการด าเนนงานของ CoE ซงอาจประเมนโดยใชหลกการบรหารงบประมาณแบบม ง เ น น ผ ล ง า น ( performance- based budgeting) ว ด ผ ล ส า เ ร จ ข อ ง CoE จ า กวสยทศน พนธกจ แผนการด าเนนการ กจกรรม และต ว ช ว ด คว ามส า เ ร จ ท เ ช อม โ ย งกบงบประมาณทจดสรรใหอยางเปนระบบ และมการตดตามประเมนผลอยางสม าเสมอ หลงจากนน อาจมการจดประชมภายในเพอน าเสนอผ ล ง า น ต อ ป ร ะ ช า ค ม ม ท ส . แ ล ะ เ ช ญผทรงคณวฒจากหนวยงานภายนอก เชน มหาวทยาลยอน หรอภาคอตสาหกรรมมาเปนผประเมน เปนตน ขอเสนอแนะเพอการวจยครงตอไป

ควรมการท าวจ ย เช งประเมน เ พอประเมนผลการด าเนนงานของ CoE หลงจากทไดมการจดตงเปนทเรยบรอยแลว โดยควรมการป ร ะ เ ม น เ ป น ป ร ะ จ า ท ก ป ( formative assessment) และประเมนภายหล งส นสดโครงการ 5 ป (summative assessment)

ยงไมมการด าเนนการในสวนน

152

หลกฐานประกอบการน าไปผลการวจยสถาบนไปใชประโยชน

ขอ 1) การสนบสนนการจดตง CoE

153

ขอ 2) การสนบสนนใหมนกวจยประจ า CoE (ยกเลกประกาศฯ ฉบบเดม และออกประกาศฯ ฉบบใหม)

ประกาศฯ ฉบบเดม

154

155

ประกาศฯ ฉบบใหม

156

157

158

การน าผลการวจยสถาบนไปเปนแนวทางในการจดท าแผนพฒนา มทส. พ.ศ. 2561-2564

159

1) ยทธศาสตรหลก: การสรางความเปนเลศทางวชาการ (Academic Excellence) ประเดนยทธศาสตร: การพฒนาอาจารยและบคลากรสายสนบสนนการเรยนรทเปนเลศ (Excellent Academic Staffs and Supporting Staffs)

1.2.2 กลยทธ: การพฒนาความสามารถหลกของอาจารยและบคลากรสนบสนนการเรยนร (Core Competency Development)

159

160

2) ยทธศาสตรหลก: การเปนมหาวทยาลยแหงการวจย (Research University) 2.2 ประเดนยทธศาสตร: การสรางระบบนเวศวจย (Research Ecosystem)

2.3 ประเดนยทธศาสตร: การสรางศนยความเปนเลศดานการวจย (Research Center of Excellence: CoE)

160

161

2.4 ประเดนยทธศาสตร: การพฒนานกวจยทมความสามารถสง (High-Caliber Researchers)

161

162

162

163

ขอ 4) สถานทตง CoE

164

165

166

ประวตผวจย

1. นางสาวจตตานนท ตกล (หวหนาโครงการ) ระดบการศกษา: 2546 ครศาสตรมหาบณฑต (วจยการศกษา), จฬาลงกรณ

มหาวทยาลย 2526 วทยาศาสตรบณฑต (สถต), มหาวทยาลยขอนแกน

ประสบการณในการท างาน/การวจย: งานวจยทด าเนนการแลวเสรจ 12 เรอง ผลงานวจยทพมพออกเผยแพร (ถาม):

ผลงานวจยตพมพในวารสารวชาการ 12 เรอง ผลงานวจยเสนอในการประชมวชาการ 22 เรอง

รางวลสบเนองจากการวจย 13 รางวล สถานทตดตอ: สถาบนวจยและพฒนา มทส.

โทร. 044-22-4761, โทรสาร 044-22-4750 e-mail: jittanan@g.sut.ac.th

2. นางดารณ ค าสวสด (ผรวมวจย) ระดบการศกษา: 2541 ศลปศาสตรบณฑต (การจดการทวไป),

สถาบนราชภฏนครราชสมา ประสบการณในการท างาน/การวจย: - ผลงานวจยทพมพออกเผยแพร (ถาม): ผลงานวจยเสนอในการประชมวชาการ 1 เรอง สถานทตดตอ: สถาบนวจยและพฒนา มทส.

โทร. 044-22-4757, โทรสาร 044-22-4750 e-mail : daranee@g.sut.ac.th

3. นางจไรรตน พมโพธสวรรณ (ผรวมวจย) ระดบการศกษา: 2547 บรหารธรกจมหาบณฑต (บรหารธรกจ),

มหาวทยาลยมหาสารคาม 2535 บรหารธรกจบณฑต (การบญช),

วทยาลยวงษชวลตกล นครราชสมา 2533 อนปรญญา (การบญช), โรงเรยนเทคโนโลย

ชางกลพาณชยการ นครราชสมา ประสบการณในการท างาน/การวจย: - ผลงานวจยทพมพออกเผยแพร (ถาม): ผลงานวจยเสนอในการประชมวชาการ 1 เรอง สถานทตดตอ: สถาบนวจยและพฒนา มทส.

โทร. 044-22-4702, โทรสาร 044-22-4750 e-mail: jurich@sut.ac.th

4. นางสาวอนรกษ เผยกลาง (ผรวมวจย) ระดบการศกษา: 2549 เทคโนโลยบณฑต (เทคโนโลยสารสนเทศ

ธรกจ), มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช 2545 วทยาศาสตรบณฑต (เทคโนโลยการผลตพช),

มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร ประสบการณในการท างาน/การวจย: - ผลงานวจยทพมพออกเผยแพร (ถาม): ผลงานวจยตพมพในวารสารวชาการ 1 เรอง

ผลงานวจยเสนอในการประชมวชาการ 2 เรอง รางวลสบเนองจากการวจย 1 รางวล สถานทตดตอ: สถาบนวจยและพฒนา มทส.

โทร. 044-22-4763, โทรสาร 044-22-4750 e-mail: anuruk@sut.ac.th