دم print issn: 2423-6942 کارداساسا ... · اابت ا ا ي|نوهاش ااتت يجنا...

20
پ ي ش ب ي ن ي م ي زان ش ي شهروند وع رفتار ي سازمان يس ادراکسا بر از نوع ساختار سازماننا کارکنا ي( مورد مطالعه: شرکت منطقه برق ا ي توز و ي عن ي رو ي فارس) جعفر ترک زاده1 ، مهد يحمد م ي1 ، قهه ع اله بند2 1 . دانش يانشکدة ار، د علوم ترب ي ت يگاه ش ، دانش ي راز، ا ي ران2 . کارش ناس ارشد مد ي ر ي ت آموزش يانشکده علوم ترب ، د ي ت يگاه ش ، دانش ي راز، ا ي ران( تار ي خ در ي افت: 10 / 10 / 0131 ؛ تار ي خ پذ ي رش: 01 / 00 / 0131 ) چکيده هدف اين پژوهش پ ي ش ب ي ن ي م ي زان ش ي شهروند وع رفتار ي سازمان يازمانر ساارتاز ناوع سان اارکنا کاس ادراکسا بر ا ي شارکت در بار منطقه ا ي توز و ي ع ن ي رو ي فارس بود. ان ستادل همة کارکن شام جامعة آماري پژوهش ي شرکت منطقه بر ا ي توز و ي ع ن ي رو يرس باودا فاش نمونه که با رو تصادفي طبقهري گيي ساده ا010 نتخاب شدند نفر ا. ني تارکتار سازماسشنامة سارعات، دو پردآوري اط گر ابزار زاده و شهروندم و رفتار محتر ي سازمان ي پادساک ف( 0111 ) رس بود که پس از بر يزيع و داده افراد نمونه تو بيني و پايايي رواي آزماون تاا با ها يه، آزمون ت وابست ي تک نمونه ا ي ، ضر ي همبستگ ب ي پ ين و مدل رسو ساز يتار معادلة سار ي تحل ي ل شد. ازمانر ساارتاد سان داا نشااي نتا ي شرکت غالب در منطقه بر ا ي توز و ي ع ن ي رو يرس از نوع فاده و مارنده بو بازد ي زان ش ي شهروند وع رفتار ي سازمان يسات ار حد متوسا د. همچن يداربطة معنا ن، را ي ب يتار سازمانبعاد سار ن ا ي شهروندبعاد رفتار و ا ي سازمان يتار سازماند و سارجود دار و يناساز پ توا ي ش ب ي ن ي کنناد شهروندر رفتاردا مثبت و معنا ي سازمان ي است. ژگان کليدوا رفتار سازمان يتار سازمان ، سار ي ، شهروند ي سازمان ي. نو ي سندة مسئول، را ي انامه: [email protected] مد ي ر ي ت فرهنگ سازماني دورة41 ، شمارة4 ، بهار4931 صفحات491 ـ441 Print ISSN: 2423-6942 Online ISSN: 2423-6934 http://jomc.ut.ac.ir

Upload: others

Post on 10-Oct-2020

9 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: دم Print ISSN: 2423-6942 کارداساسا ... · اابت ا ا ي|نوهاش ااتت يجنا ايم شقن ) 101( نا اکمه و نياوج|يس .{ ا وجو اان م ها

بر‌اساس‌ادراک‌‌يسازمان‌يوع‌رفتار‌شهرونديزان‌شيم‌ينيب‌شيپ

‌‌يکارکنان‌از‌نوع‌ساختار‌سازمان

(فارس‌يرويع‌نيو‌توز‌يا‌برق‌منطقه‌‌شرکت:‌مورد‌مطالعه)

2بند الهه عالقه ،1يمحمد يمهد ،1زاده جعفر ترک

رانيا راز،ي، دانشگاه شيتيعلوم تربار، دانشکدة يدانش. 1

رانيراز، اي، دانشگاه شيتي، دانشکده علوم تربيت آموزشيريارشد مد ناسکارش. 2

(01/00/0131:رشيخ پذي؛ تار10/10/0131: افتيخ دريتار)

چکيده

بار در شارکت يبر اساس ادراک کارکناان از ناوع ساارتار ساازمان يسازمان يوع رفتار شهرونديزان شيم ينيب شيهدف اين پژوهش پفاارس باود يرويع نيو توز يا بر منطقه شرکت يجامعة آماري پژوهش شامل همة کارکنان ستاد. فارس بود يرويع نيو توز يا منطقه

زاده و ابزار گردآوري اطالعات، دو پرسشنامة سارتار سازماني تارک . نفر انتخاب شدند 010اي ساده گيري تصادفي طبقه که با روش نمونه يها باا آزماون تا روايي و پايايي بين افراد نمونه توزيع و داده يبود که پس از بررس( 0111)ف پادساک يسازمان يمحترم و رفتار شهروند

ينتااي نشاان داد ساارتار ساازمان . ل شديتحل يمعادلة سارتار يساز رسون و مدليپ يب همبستگي، ضريا نمونه تک يوابسته، آزمون ت. در حد متوسا اسات يسازمان يوع رفتار شهرونديزان شيبازدارنده بوده و م فارس از نوع يرويع نيو توز يا بر منطقه غالب در شرکت

کنناد ينيب شيتواناساز پ يوجود دارد و سارتار سازمان يسازمان يو ابعاد رفتار شهروند ين ابعاد سارتار سازمانيب ين، رابطة معناداريهمچن .است يسازمان يمثبت و معنادار رفتار شهروند

کليدواژگان

.يسازمان ي، شهروندي، سارتار سازمانيسازمان رفتار

انامهيسندة مسئول، راينو :[email protected]

سازماني ت فرهنگيريمد

4931، بهار 4شمارة ، 41دورة

441ـ 491صفحات

Print ISSN: 2423-6942

Online ISSN: 2423-6934

http://jomc.ut.ac.ir

Page 2: دم Print ISSN: 2423-6942 کارداساسا ... · اابت ا ا ي|نوهاش ااتت يجنا ايم شقن ) 101( نا اکمه و نياوج|يس .{ ا وجو اان م ها

‌‌‌111‌ 1315بهار ، 1، شمارة 14دورة ، يت فرهنگ سازمانيريمد

مقدمه

شارت يبقاا، توسا ه و پ يها برا عمدة سازمان يو تکاپو ي، نگرانير کنونيده و متغيچيط پيدر شرا

ييهاا هيناه از مناابو و سارما يبه يريا گ و بهره ييران به دنبال شناساين منظور، مديبه ا. ر اس يتراگ

اناد کاه يرانيدان ماد يا ن ميا روز ايا پ. دارد يهاا و زممااف تراوانا ناه يها هز ل آنيهستند که تحص

ن يا در ا. رناد يکار گ ن روش ممکن بهيورتر ن و بهرهين، کاراتريتر ادشده را به اثربخشي يها هيسرما

باا يرا عامال انساان يز. گر اس يد يها هيسرما يوسو کنندة سم نييت ية انسانيان، مسلماً سرمايم

ا خواهد يپو ين نکته، سازمانيبا توجه به ا. رديگ يگر را به خدم مي، منابو دژة خوديو يها ييتوانا

يچوبقلاو و ااادق يقرباان )اورد يا ساازمان باه ارمغاان ب يرا بارا ييايا آن، پو يبود که منابو انسان

وابسته به تاشش و ياديها تا مد ز سازمان يين، عملکرد و کارايبنابرا(. 91، ص0931، يعمروآباد

شده در شرح شغل اسا نييفه و ت يتراتر از وظ يها رتتن کارها و نقشيپذ ينان براکوشش کارک

،يو نجااب يمستبصار )راثاربخش، کارکناان هساتند ياثربخش از غ يها ز سازمانيد وجه تمايترد يب

0931.)

ق يا هاا از رر ساازمان يو اثربخشا ييش کاارا ينکه به اتزايل اي، به دل0يسازمان يرتتار شهروند

ار مها و درخاور توجاه يبسا يکناد، موواوع يکما ما يريپذ ها و وتق يمنابو، نوآورتحوالف

يرتتاار شاهروند (. Koopman, 2001, pp.6-7) ر باوده اسا يا از محققاان اخ ياريبسا روزاتازون

تارد يف رسام ياز وظاا ياسا کاه بخشا ياريداورلبانه و اخت ياز رتتارها يا مجموعه يسازمان

شاوند يساازمان ما يهاا ف و نقشيرند و باعث بهبود مؤثر وظايگ يمانجام يستند، اما توسط وين

م تقد اس رتتاار ( 0333) ارگان(. 0931، يميو سل يدبريکل يي روا0931، يو نجاب يمستبصر)

يهاا سات يلة سي به وسيرور مستق اس که به يا فهيو تراوظ يارياخت ي، رتتاريسازمان يشهروند

ش عملکارد اثاربخش ساازمان يباعث اتزا نيا شود، با وجود يمق نيپاداش در سازمان تشو يرسم

1. Organizational Citizenship Behavior

2. Organ

Page 3: دم Print ISSN: 2423-6942 کارداساسا ... · اابت ا ا ي|نوهاش ااتت يجنا ايم شقن ) 101( نا اکمه و نياوج|يس .{ ا وجو اان م ها

‌111 ... بيني ميزان شيوع رفتار شهروندي سازماني بر اساس ادراک کارکنان از نوع ساختار سازماني پيش

قارار گرتتاه يابياتته و مورد توجه و ارزيتوس ه يغلبه بر مسائل سازمان ين مفهوم برايا. شود يم

کناد، لاذا يبه رقاب و عملکرد سازمان کما ما يسازمان يان ذکر اس رتتار شهرونديشا. اس

يژه بارا يا ويا ، اهميروزاتازون جهاان يهاا ه علا رقابا ب يل به رتتار شهرونديرغب و تما

ش اسا يوساته در ماال اتازا يپ يرونيط بيبه شرا ييو پاسخگو يور ، بهرهيريپذ ، ان طافينوآور

(.91، ص0931ن و همکاران، يمت يزارع)

کنناده، کما ياز جمله رتتارهاا يمختلف يها محققان مؤلفه يسازمان ينة رتتار شهرونديدر زم

، ي، وجدان، توس ة تارد يترد ياز دستورها، نوآور يروي، پيسازمان ي، گذش ، وتاداريجوانمرد

هاا در يبناد ن دساته ياز مشهورتر يکي. اند را مطرح کرده يدوست و نوع يادب و مشمظه، رتتار مدن

مبنا قرار داده شده يبند ن ربقهيمطرح شده که در پژوهش ماور ا( 0333)نه توسط ارگان ين زميا

:کرده اس ير م رتيرا شامل پنج ب د به شرح ز يسازمان يرتتار شهروند يو. اس

دهندة اتراد به اورف کامشً داورلبانه و به منظور کم به همکاران ياريبه رتتار :‌ يدوست‌نوع

يو دلساوز ي ، همادل يميل اام يا از قب يد و سودبخشيمف يبه رتتارها يدوست نوع. شود يگفته م

دارناد، يکه مشکشف کار ي به کارکنانيرمستقيا غي يرور مستق کند که به يه ماشار يان همکارانيم

.(0931ار، يو س ياسشم)کنند يکم م

ش از ي شغل به با ي ياس که ترد در اجرا ياز رتتار يماک (:يشناس‌فهيوظ)‌ يوجدان‌کار

.(0933، يدا و نادريهو)کند يعمل م يا فهيالزاماف وظ

يهاا يا در برابار موق ييبايکاه باه اابر و شاک ييرتتارها (:يفداکار‌ثار‌ويا)‌ يجوانمرد

، يکند کارکناان باا جاوانمرد ياشاره م يمند و گله يتينامطلوب و نامساعد، بدون اعتراض، ناروا

.(0933، يدا و نادريهو)شوند يدر سازمان م يريرادگيو ا ييجو بي، ع يسبب کاهش شکا

از مشاارک ت اال و مسائوالنة ياس ماک ييرتتارها :(يآداب‌اجتماع)‌ يلت‌شهرونديفض 1. Altruism 2. Conscientiousness 3. Sportsmanship 4. Civic Virtue

Page 4: دم Print ISSN: 2423-6942 کارداساسا ... · اابت ا ا ي|نوهاش ااتت يجنا ايم شقن ) 101( نا اکمه و نياوج|يس .{ ا وجو اان م ها

‌‌‌121‌ 1315بهار ، 1، شمارة 14دورة ، يت فرهنگ سازمانيريمد

کاه يياف ساازمان و کارهاا يا اد نسب باه م ي زيمساس يرور کل فه و بهيدادن وظ اتراد در انجام

.(Organ, 1988)شود يش وجهة سازمان ميموجب اتزا

ه در جااد مشاکل و مسائل يکه مانو از ا يا مؤدبانه يرتتارها (:ادب‌و‌نزاکت)‌ مياحترام‌و‌تکر

باا يکه در سازمان با امتارام و تکار ياتراد. شود يش از اقدام ميش مشورف پيا اتزايط کار، يمح

.(Podskoff et al., 2000)دارند يمترق يکنند، رتتار شهروند يگران رتتار ميد

و يساازمان يرتتاار شاهروند ناة يزم کاه در يلا يتحل يها يدر بررس( 112 )همکاران اپلبام و

اناد از اناد کاه عباارف د کارده يا اند، بار چهاار دساته عوامال تأک رگذار بر آن انجام دادهيعوامل تأث

سااختار . يرهبار يو رتتارهاا يسازمان يها يژگي، ويشغل يها يژگيکارکنان، و يترد يها يژگيو

يشاهروند يرگاذار بار رتتارهاا يساازمان و از عوامال تأث يارکان يها يژگياز و يکيز ين يسازمان

. اس يسازمان و يساازمانده ،يتقسا ساازمان يهاا يا ت ال آنة ليوسا به که اس يا هيرو و روش، ساختار

0911، ياعرابا ) انجاماد يما ساازمان ياعضا اعمال کنترل به ساختار رو نيا از. شوند يم هماهنگ

Rabbins & Judge, 2009.) رواباط چاارچوب م تقدند ساختار ساازماني ( 033) نيفيو گر يبارن

هادف باه نيال باراي کاه اس هايي اتراد و گروه عملياتي، ها، ترايندهاي ، سيست بر مشاغل ک ما

Tolbert) اس مختلف سطوح در يسازمان يها کنش يبرا يدانيم ساختار، واقو در .کنند مي تشش

& Hall, 2009 .)و ااار عن اب ااد، کاه اباد ي يما ي يوسا قلمارو عماشً سااختار ،يفا يت ر نيچنا با

و مت ادد اناواع ،يساازمان يهاا مؤلفاه ريسا مانند يسازمان ساختار. را دارد خود خاص يها يژگيو

تب ااف و يکاارکرد يهاا يا قابل ،ييايا پو ندها،يترا عناار، اب اد، ااول، ي هردارد که يمتفاوت

،شاود يما منجر ساختار انواع در تفاوف جاديا به همه از شيب آنچه. را دارد خود خاص يعملکرد

.اس ساختار نوع از يناش يکارکرد يها يقابل و، سازمانو عملکرد يماه به يدهجه قدرف

1. Courtesy

2. Barney & Giriffin

Page 5: دم Print ISSN: 2423-6942 کارداساسا ... · اابت ا ا ي|نوهاش ااتت يجنا ايم شقن ) 101( نا اکمه و نياوج|يس .{ ا وجو اان م ها

‌121 ... بيني ميزان شيوع رفتار شهروندي سازماني بر اساس ادراک کارکنان از نوع ساختار سازماني پيش

را يساازمان يسااختارها درو تناوع ريا تغي، گسترده تحوالف و پيچيده پويا، محيط نکهيا خصوااً

نقش و ، انتظار موجود از هريساختار سازمان .(19، ص 093 پور،مسن)کرده اس ريناپذ اجتناب

باه دو يا شود و قابل تفک يو هماهنگ م يف اتراد تقسيآن وظا يهاس که ر ان آنيارتباراف م

مبناا قارار يبناد ن ربقهين پژوهش ايدر ا(. Hoy & Miskel, 2010)نوع تواناساز و بازدارنده اس

مشاکشف، اناد و باودن، من طاف ن مشاخ يها در عها و نقشهيدر ساختار تواناساز، رو. داده شد

يريا گ يو تصام يگروها يهاا ين نوع ساختار، همکاار يدر ا. شوند يم يتلق يريادگي يهاترا

رتاو مشاکل باشاند، يبارا يآنکاه ماان يجاا ن و مقرراف باه يقوان. شوديج داده ميترو يمشارکت

شل از اعتماد، ت هد، استق ييدر واقو، ساختار تواناساز تضا. شوند يمحسوب م يمن طف يرهنمودها

يها اجباار هيها و رواما در ساختار بازدارنده، نقش. کند ي ميجاد و تقويرا ا يو امساس توانمند

ق يا ن ساختار، کنتارل دق يجاد ايهدف از ا. شونديسته ميدة تشار نگرياس و عمدتاً مشکشف به د

وجاود نادارد و ي، تواتاق عماوم ين، در ساختار بازدارنده، دربارة مسائل سازمانيبنابرا. اتراد اس

يريا گ يتصام ، يا نها در. دهاد يما يليميخود را به ت ارض و ب يترهنگ اعتماد و مشارک جا

& Hoy) شاود يما دهيد ساختار نوع نيا در يناتوان مس و يناسازگار اتراد، به اعتماد عدم ،يترد

Miskel, 2010 .)کنناد و ي ما يا ت الا ير و پويمتغ يها طيها در مح نکه امروزه سازمانيبا توجه به ا

ها خدماف آن يو درون يطيبر عوامل و عناار مح يارير بسيها تأث سازمان يو اثربخش ييکارانکه يا

يشاتر ينان خاارر ب ير دهند که کارکنان با ارمييتغ يط و جوّ سازمان را روريد شرايران بايدارد، مد

با توجاه .رنديکار گ سازمان به يشتحقق اثربخ يخود را برا يها و است دادها ييتواناها، همة تجربه

يکسو، و نقاش و کارکردهاا ياز يسازمان ي رتتار شهروندي به اهميبه آنچه گفته شد و با عنا

ساازمان يا و موتق يدرونا ي تضايفيگر در کيد ياز سو ي ساختار سازمانيفياثرگذار نوع و ک

يساازمان يوع رتتار شهرونديش زانين پژوهش ميمورد نظر، در ا يها يدر تحقق اهداف و مطلوب

. شده اس ينيب شيپژوهش پ در قلمرو يبر اساس ادراک کارکنان از نوع ساختار سازمان

پيشينة تحقيق

بار يمت ادد يرهاير متغيانجام گرتته و تأث ياريبس يها پژوهش يسازمان ينة رتتار شهرونديدر زم

Page 6: دم Print ISSN: 2423-6942 کارداساسا ... · اابت ا ا ي|نوهاش ااتت يجنا ايم شقن ) 101( نا اکمه و نياوج|يس .{ ا وجو اان م ها

‌‌‌122‌ 1315بهار ، 1، شمارة 14دورة ، يت فرهنگ سازمانيريمد

يدر پژوهش( 109 ) ل و همکاران يل يه .شود يها اشاره م از آن يشده اس که به برخ يآن بررس

اتتناد کاه يجاه دسا ين نتيا آن به ا يامدهايو پ يسازمان يرتتار شهروند يها کننده نييبا عنوان ت

گذارناد و ياثار مببا ما يسازمان ي، بر رتتار شهرونديدگيچيو پ يتحول ي، رهبريا هيعدال رو

ز در يا ن( 10 )ن و همکااران يلا . با دارد رابطة مب ي شغليز با رواين يسازمان يرتتار شهروند

ن يهمچنا . ارتباا مببا دارد يسازمان يبا رتتار شهروند يتحول يپژوهش خود نشان دادند رهبر

و يساازمان يريادگيا اتتند که ترهنگ يجه دس ين نتيدر پژوهش خود به ا( 10 ) اسشم و انوار

از جاناب يريادگيا يا دهاد تقو ينشان ما با ه دارند که ياديارتبا ز يسازمان يرتتار شهروند

زاده و همکااران يج مطال اة امماد ينتاا . دهاد يش ميکارکنان را اتزا يشهروند يسازمان، رتتارها

کارمنادان رابطاة مببا و يو عوامل آن با رتتاار شاهروند ين جو سازمانينشان داد که ب( 10 )

را در ارتباا يرتتاار شاهروند ينجايا نقش م( 101 )ن و همکاران يدجواديس. م نادار وجود دارد

ن مطال اه يا ج اينتاا . کردناد ي خدماف در شرک گااز تهاران بررسا يفيو ک يدرون يابين بازاريب

ساارش و . ن شرک بوديدر ا يسازمان يبر رتتار شهروند يدرون يابير م نادار بازاريدهندة تأث نشان

ر عوامال ي، تحا تاأث يساازمان يدر مطال ة خاود نشاان دادناد رتتاار شاهروند ( 101 )همکاران

. قارار دارد ( تأهال ي و ووا يسن، جنس) يترد يها يژگيز ويو ن يمانند جو سازمان يتيشخص

ران باه يزان اعتماد مدين ادراک کارکنان از ميرابطة ب يبررس»با عنوان يدر پژوهش( 0930)کشاورز

اساتان يون، کاار و رتااه اجتمااع کل ت اا در اداره يسازمان يوع رتتار شهرونديزان شيکارکنان با م

ن مت لاق باه يانگين ميباالتر يسازمان يات که در اب اد رتتار شهرونديجه دس ين نتي، به ا«تارس

ز، در يا ن( 0931)ااحرانورد . اسا يشناسا فاه ين مربو به ب د وظيانگين ميتر نييب د امترام و پا

کال و سشم ساازمان در اداره يزمانسا يبررسي رابطة بين رتتار شهروند»پژوهش خود با عنوان

يب د غالاب رتتاار شاهروند ات که از نظر کارکنان يجه دس ين نتي، به ا«وپرورش تارس آموزش

ن يا ي، و سشم سازمانيآنان جوانمرد يزان بروز رتتار شهروندين ميو کمتر يدوست نوع يسازمان

.سازمان در سطح متوسط اس

ن يا ر ايانجام گرتته اس که تاأث ياريبس يها مطال اف و پژوهشز ين ينة ساختار سازمانيدر زم

Page 7: دم Print ISSN: 2423-6942 کارداساسا ... · اابت ا ا ي|نوهاش ااتت يجنا ايم شقن ) 101( نا اکمه و نياوج|يس .{ ا وجو اان م ها

‌121 ... بيني ميزان شيوع رفتار شهروندي سازماني بر اساس ادراک کارکنان از نوع ساختار سازماني پيش

ر يتأث»با عنوان يدر پژوهش( 109 )اادق و همکاران . ده شده اس يگر سنجيد يرهاير بر متغيمتغ

ن عوامال ياتتند که با يجه دس ين نتي، به ا«ي مشتريمحصول و روا يبر نوآور يساختار سازمان

. وجاود دارد يرابطاة م ناادار ي مشاتر ين، رواا يو همچنا محصول يو نوآور يساختار سازمان

يو توانمندسااز ين سااختار تواناسااز، آگااه يرابطاة با يدربارة بررس يدر پژوهش( 113 )واتس

م لماان يو توانمندساز يتواناساز، آگاه ين ساختار سازمانيات که بيجه دس ين نتيم لمان، به ا

ر يراماون تاأث يمشاابه پ يز در پژوهشين( 113 )لوس ينه تاين زميدر هم. وجود دارد يرابطة م نادار

ن سااختار يد که با يجه رسين نتيرستان، به ايو دب ييمدارس راهنما ير درونييساختار تواناساز بر تغ

نشاان (113 ) رودز. وجاود دارد يم لمان، رابطة م نادار يا از رشد مرته ييتواناساز و سطح باال

. وجاود دارد مببا يهمبساتگ يليتحصا يگروه يمدرسه و کارآمد يسازمان ساختارن نوع يب داد

در مراکاز دانشاگاه جاامو ي جو آموزشا يو مطلوب ين نوع ساختار سازماني، رابطة ب(0930)ن يام

ياتا کاه سااختار ساازمان يجاه دسا ين نتيکرد و به ا ياستان تارس را بررس يکاربرد - يعلم

با عناوان يدر پژوهش( 0930)زين لي . اس ياب اد جو آموزشکنندة مبب و م نادار نييتواناساز تب

جو يگر ان با واسطهيدانشجو يليتحص يزشيل انگيو پتانس ين نوع ساختار سازمانيرابطة ب يبررس»

غالاب يان ساختار ساازمان يات که از نظر دانشجويجه دس ين نتيبه ا« رازيدر دانشگاه ش يکشس

با عناوان ي، در پژوهش(ر چاپيز)نژاد يترودزاده و ترک. رنده اس راز از نوع بازدايدر دانشگاه ش

ان از يدانشاجو ي آموزش باا دساتاوردها يفيدانشگاه و ک ين نوع ساختار سازمانيرابطة ب يبررس»

بازدارناده ياتتند که ساختار ساازمان يجه دس ين نتيبه ا« رازيش يل در دانشگاه علوم پزشکيتحص

يان اسا ، اماا سااختار تواناسااز دساتاوردها يدانشجو يم نادار دستاوردهاو يکنندة منف ينيب شيپ

يبررسا »باا عناوان يقا يتحق ي، را (ر چاپيز)محترم زاده و ترک. کند ينم ينيب شيان را پيدانشجو

باه « رازيدر دانشاگاه شا يآموزش يها گروه ية اجتماعيدانشگاه و سرما يرابطة نوع ساختار سازمان

راز ساختار بازدارناده اسا و يغالب در دانشگاه ش يد که نوع ساختار سازماناتتنيجه دس ين نتيا

.کند يم ينيب شيها را پ گروه ية اجتماعيدراد از سرما 19دانشگاه ينوع ساختار سازمان

Page 8: دم Print ISSN: 2423-6942 کارداساسا ... · اابت ا ا ي|نوهاش ااتت يجنا ايم شقن ) 101( نا اکمه و نياوج|يس .{ ا وجو اان م ها

‌‌‌121‌ 1315بهار ، 1، شمارة 14دورة ، يت فرهنگ سازمانيريمد

پژوهش يها پرسش

:ر اس يپژوهش به شرح ز يها پرسش کدام اس ؟ ارست يروين ويتوز و يا منطقه برق شرک غالب در ينوع ساختار سازمان .0

زان اس ؟يبه م تارس يروين ويتوز و يا منطقه برق شرک يسازمان يوع رتتار شهرونديش .

در يساازمان يوع رتتاار شاهروند يزان شيکنندة م نادار م ينيب شي، پيا نوع ساختار سازمانيآ .9 اس ؟ تارس يروين ويتوز و يا منطقه برق شرک

روش پژوهش

از ناوع يفيتواا يهاا در زمرة پژوهشروش لحاظو از يرداز لحاظ هدف، کاربپژوهش ماور

يوع رتتاار شاهروند ير شا يا ن و متغيبا شير پا يا ، متغير نوع سااختار ساازمان يمتغ. اس يهمبستگ

شارک بارق ين پژوهش شامل هماة کارکناان ساتاد يا يجام ة آمار. ر مشک اس ي، متغيسازمان

بار سااده ياربقه تصادتي يريگ روش نمونه. دنفر بو 111تارس به ت داد يرويو نيو توز يا منطقه

سانجش سااختار يبارا . نفار محاسابه شاد 9 بود که بر اساس ترمول کاوکران يمسب جنس

91اس باا يا ن مقيا ا. کار گرتته شاد به( 0931)زاده و محترم ترک ياس ساختار سازمانيمق يسازمان

ند ي ، تمرکز، تراياس رسميرمقيار زو چه يساختار يه متشکل از دو ب د تواناساز و بازدارندگيگو

يبناد از کامشً مواتق تا کامشً مخالف درجاه يا نهيگز کرف پنجيف ليبوده که با ر يا نهيو عوامل زم

يهاا هيا ن گويبا يب همبستگيور)ه يل گوياس روش تحلين مقيا ييمحاسبة روا يبرا. شده اس

ها رابطة مببا و هيساختار تواناساز همة گو اسيرمقيدر ز. کار گرتته شد به( اس با نمرة کليهر مق

اس باود و در يا رمقين زيا مناساب ا ياي دکننادة روا ييبا نمرة کل ساختار نشان دادند که تأ يم نادار

بوده ييرم نادار با نمرة کل تاقد روايل رابطه غيکه به دل 1 ة يجز گو اس ساختار بازدارنده بهيرمقيز

اس ساختار بازدارنده داشاتند يرمقيبا نمرة کل ز يو م نادار ها رابطة مبب هير گويسا. و مذف شد

يز روش آلفاا يا اس نيا مق ييايا به منظور سانجش پا .ادشده اس ياس يرمقيز ييدهندة روا که نشان

دارناد و يمطلاوب ييايا هاا پا هيدر همة اب اد همة گو 0با توجه به جدول . کار گرتته شد کرونباخ به

.الزم برخوردار اس از ثباف ياس ساختار سازمانيمق

Page 9: دم Print ISSN: 2423-6942 کارداساسا ... · اابت ا ا ي|نوهاش ااتت يجنا ايم شقن ) 101( نا اکمه و نياوج|يس .{ ا وجو اان م ها

‌121 ... بيني ميزان شيوع رفتار شهروندي سازماني بر اساس ادراک کارکنان از نوع ساختار سازماني پيش

ياس ساختار سازمانيمق ييايو پا ييروا .1جدول

ساختار‌بازدارنده ساختار‌تواناساز ابعاد

ب همبستگييف وراير 12/1-91/1 11/1-93/1

داري سطح م نا 1110/1 1110/1

کرونباخ يب آلفايور 31/1 12/1

پادسااکف يساازمان يهرونداس رتتار شا يمق ،يسازمان يسنجش رتتار شهروند يبران، يهمچن

، يل شاهروند ي، تضا ي، وجادان کاار يدوست نوع اس شاملين مقياب اد ا. کار گرتته شد به( 111 )

از کامشً ،کرفيل يا نهيگز ف پنجيه دارد که بر اساس ريگو 2 اس و ي و جوانمرديامترام، تکر

ب يوار )ه يا ل گويا باا روش تحل اس ين مقيا ييروا. شده اس يگذار نمرهمواتق تا کامشً مخالف

اس يا از مق 01و يهاا هيا گو. شد يبررس( اسياس با نمرة کل مقيهر مق يها هين گويب يهمبستگ

ن يا ا ييايا محاسابة پا يبارا . ل م نادار نبودن ماذف شاد يبه دل( 111 )پادساکف يرتتار شهروند

هاا هيا ماة اب ااد و گو ه يياي، پا با توجه به جدول . کرونباخ محاسبه شد يب آلفايز ورياس نيمق

.اس از ثباف دروني الزم برخوردار اس يمطلوب اس و مق

يسازمان ياس رفتار شهرونديمق ييايو پا ييروا. 2جدول

يوجدان‌کار ابعاد يجوانمرد يلت‌شهرونديفض يدوست‌نوع احترام

يب همبستگيف وراير 12/1-33/1 13/1-39/1 20/1-11/1 12/1-11/1 13/1-33/1

يادارسطح م ن 1110/1 1110/1 1110/1-119/1 1110/1 1110/1

کرونباخ يب آلفايور 12/1 3 /1 10/1 10/1 33/1

، يا نموناه تا ي، آزماون تا (آزمون تي زوجاي ) وابسته يت يها ها آزمون ل دادهيبه منظور تحل

.کار گرتته شد به يرسون و مدل م ادلة ساختاريپ يب همبستگيس وريماتر

Page 10: دم Print ISSN: 2423-6942 کارداساسا ... · اابت ا ا ي|نوهاش ااتت يجنا ايم شقن ) 101( نا اکمه و نياوج|يس .{ ا وجو اان م ها

‌‌‌121‌ 1315بهار ، 1، شمارة 14دورة ، يت فرهنگ سازمانيريمد

هاي پژوهش يافته

شاده آزماون يگاردآور يهاا و دادهيا باودن توز ن نرماال ياي ت يهاا بارا ليا دادن تحل ش از انجاميپ

ساختار يها اسيدر اب اد مق K-Sر ينکه همة مقاديرنوف اجرا شد که با توجه به اياسم -کلموگروف

. شاد د ييا هاا تأ و دادهيبودن توز رم نادار به دس آمد، نرماليغ يسازمان يو رتتار شهروند يسازمان

.کار گرتته شد ها به ل پرسشيتحل ي برايپارامتر يها ن، آزمونيبنابرا

فارس يرويع نيو توز يا غالب در شرکت برق منطقه ينوع ساختار سازمان. 1

فارس يرويع نيبرق و توز يا شرکت برق منطقهدر يوع انواع ساختار سازمانيزان شيسة ميمقا. 3جدول

يانواع‌ساختار‌سازمان نيانگيم يمقدار‌ت انحراف‌استاندارد يدرجة‌آزاد يسطح‌معنادار

9/ 0 ساختارتواناساز 12/1 2 /1 90 1110/1

21/9 ساختار بازدارنده 21/1

ن يانگيا تاارس م يرويا و نيا و توز يا وابسته نشان داد در شرک بارق منطقاه يجة آزمون تينت

. شتر اسا يب يرور م نادار به( 9/ 0)آن يازن تواناسيانگياز م( 21/9) يساختار سازمان يبازدارندگ

بارق و يا غالب شارک بارق منطقاه يتوان گف از نظر کارکنان، ساختار سازمانيب، مين ترتيبد

.تارس از نوع بازدارنده اس يرويو نيتوز

فارس يروين عيتوز و يا منطقه برق شرکتدر يسازمان يوع رفتار شهرونديش. 2

اي نشان داد مياانگين اب ااد وجادان کااري، تضايل نمونه آزمون تي ت ، نتيجة2مطابق با جدول

مياانگين ب ادهاي جاوانمردي و . اس ( Q =9)از مد کفاي قابل قبول باالتر شهروندي و امترام

همچنين، ميانگين همة اب اد رتتار شهروندي از . اس ( Q =9)دوستي در مد کفاي قابل قبول نوع

آماده تفااوف م نااداري دس تر اس ، و بر اساس مقدار تي به پايين (9Q=2)سطح کفاي مطلوب

دوساتي در ماد کفايا بر اساس اين نتايج، اب اد جوانمردي و نوع. ها وجود دارد بين اين ميانگين

اند، اماا از مد کفاي قابل قبولباالتر قابل قبول و اب اد وجدان کاري، تضيل شهروندي و امترام

Page 11: دم Print ISSN: 2423-6942 کارداساسا ... · اابت ا ا ي|نوهاش ااتت يجنا ايم شقن ) 101( نا اکمه و نياوج|يس .{ ا وجو اان م ها

‌121 ... بيني ميزان شيوع رفتار شهروندي سازماني بر اساس ادراک کارکنان از نوع ساختار سازماني پيش

با ( 03/9)رور کلي، ميانگين رتتار شهروندي سازماني به. ترند کفاي مطلوب پايينهمة اب اد از مد

باالتر و از سطح کفايا مطلاوب ( Q =9) از مد کفاي قابل قبول آمده دس تي بهتوجه به مقدار

(2=9Q )توان گف که در مد متوسط اس بنابراين، مي. تر اس پايين.

ت يحد کفا يارهايبا مع يسازمان يشهروندمقايسة ميانگين رفتار . 4جدول

ريمتغ ميانگين انحراف‌

استاندارد

سطح‌کفايت‌

‌( Q)قابل‌قبول‌

مقدار‌

يت

درجة‌

يآزاد

سطح‌

يمعنادار

سطح‌کفايت‌

( Q)مطلوب‌

مقدار‌

يت

سطح‌

يمعنادار

يوجدان کار 0/9 31/1 9 13/9 90 1110/1 2 9/09- 1110/1

يجوانمرد 01/9 3 /1 9 30/0 90 111/1 2 10/01- 1110/1

ل يتض

يشهروند 2 /9 11/1 9 2 /00 90 1110/1 2 20/01- 1110/1

01/9 امترام 31/1 9 1/9 90 110/1 2 11/01- 1110/1

يدوست نوع 19/9 31/1 9 1 /1 90 1/1 2 93/01- 1110/1

رتتار

يشهروند

يسازمان

03/9 19/1 9 91/1 90 1110/1 2 39/ - 1110/1

است؟ يسازمان يوع رفتار شهرونديزان شيکنندة معنادار م ينيب شيپ يا نوع ساختار سازمانيآ. 3

به دس آمد، اماا باا توجاه 0به اورف شکل يواردشده، مدل م ادلة ساختار يها بر اساس داده

ار از رتتا يبازدارناده و ب اد جاوانمرد يناد از سااختار ساازمان يب د ترا يبار عامل يرم ناداريبه غ

مااال به ااورف شاکل ييادشده از م ادله مذف شدند و مدل نهاي، اب اد يسازمان يشهروند

.شد

Page 12: دم Print ISSN: 2423-6942 کارداساسا ... · اابت ا ا ي|نوهاش ااتت يجنا ايم شقن ) 101( نا اکمه و نياوج|يس .{ ا وجو اان م ها

‌‌‌121‌ 1315بهار ، 1، شمارة 14دورة ، يت فرهنگ سازمانيريمد

يلة نوع ساختار سازمانيبه وس يسازمان يوع رفتار شهرونديزان شيم ينيب شيپ يمعادلة ساختارمدل . 1شکل

39/1

01/0

33/1

31/1

21/1

03/1

31/1

91/1

11/0

ساختار‌

بازدارنده

رفتار‌شهروندي‌

سازماني

رسمي

تمرکز

ترايند

اي عوامل زمينه

وجدان کاري

جوانمردي

تضيل

شهروندي

امترام

دوستينوع

21/1

11/1

93/1

31/1

11/1

21/1

31/1

11/1

1/1

93/1

3/1

11/1

93/1

ساختار‌

تواناساز

رسمي

تمرکز

ندتراي

اي عوامل زمينه

31/1

19/1

13/1

13/1

30/1

00/1

Page 13: دم Print ISSN: 2423-6942 کارداساسا ... · اابت ا ا ي|نوهاش ااتت يجنا ايم شقن ) 101( نا اکمه و نياوج|يس .{ ا وجو اان م ها

‌121 ... بيني ميزان شيوع رفتار شهروندي سازماني بر اساس ادراک کارکنان از نوع ساختار سازماني پيش

يلة نوع ساختار سازمانيبه وس يسازمان يوع رفتار شهرونديزان شيم ينيب شيپ يمعادلة ساختار ييمدل نها. 2شکل

زان يا ن و ميبا شير پا يا ، متغي، نوع سااختار ساازمان در شکل يبر اساس مدل م ادلة ساختار

دهاد هار دو يج نشان ما ينتا. ر مشک در نظر گرتته شده اس ي، متغيسازمان يوع رتتار شهرونديش

و P<10/1)بازدارناده يو سااختار ساازمان ( β= 30/1و P<10/1)تواناسااز يساختار ساازمان نوع

00/1 =β )باشاند کاه البتاه يم يسازمان يوع رتتار شهرونديزان شيکنندة مبب و م نادار م ينيب شيپ

.تواناساز آشکار اس يساختار سازمان يکنندگ ينيب شيتفاوف قابل مشمظة توان پ

31/1 اي عوامل زمينه

وجدان کاري

93/1

39/1

01/0

21/1

03/1

31/1

91/1

ساختار‌

بازدارنده

رفتار‌شهروندي‌

سازماني رسمي

تمرکز

تضيل

شهروندي

امترام

دوستينوع

21/1

31/1

21/1

31/1

11/1

1/1

93/1

3/1

11/1

93/1

ساختار‌

تواناساز

رسمي

تمرکز

ترايند

اي عوامل زمينه

31/1

19/1

13/1

13/1

30/1

00/1

Page 14: دم Print ISSN: 2423-6942 کارداساسا ... · اابت ا ا ي|نوهاش ااتت يجنا ايم شقن ) 101( نا اکمه و نياوج|يس .{ ا وجو اان م ها

‌‌‌111‌ 1315بهار ، 1، شمارة 14دورة ، يت فرهنگ سازمانيريمد

و ي، رسام (31/1 يباا باار عاامل )تواناساز اب ااد تمرکاز ياس در ساختار سازمانان ذکر يشا

ن ناوع يا کننادة ا نياي ب، تبيبه ترت( 19/1 يبا بار عامل)ند يو ترا( 13/1 يبا بار عامل) يا نهيعوامل زم

و عوامال ( 21/1 يباا باار عاامل )بازدارنده تقط اب اد تمرکز يباشند و در ساختار سازمان يساختار م

ن ناوع سااختارند و ب اد يکنندة ا نييتب( 1/1 يبا بار عامل) يو رسم( 93/1 يبا بار عامل) يا نهيزم

جاز ب اد ز باه يا ن يساازمان يدر رتتار شهروند. باشد ين نوع ساختار نميکنندة م نادار ا نييند تبيترا

، (31/1 يبا بار عاامل )م ر اب اد شامل امترايباشد، سا ين رتتار نميکنندة م نادار ا نييکه تب يجوانمرد

باا باار ) يل شاهروند يو تضا ( 11/1 يبا بار عاامل ) يدوست ، نوع(31/1 يبا بار عامل) يوجدان کار

.باشند ين رتتار ميکنندة م نادار ا نييتب( 21/1 يعامل

بحث و نتيجه

مارو قل در شرک يشتريوع بيبازدارنده ش ين پژوهش نشان داد در مجموع، ساختار سازمانيج اينتا

. از ناوع بازدارناده اسا ن شارک يا غالاب در ا يتوان گف ساختار سازمان يلذا م. پژوهش دارد

يتقادان ادراکا يبازدارنده به عنوان ساختار غالب، به م نا يوع ساختار سازمانيان ذکر اس شيشا

يع نساب وياز ش يها ماک اتتهيس ، بلکه يقلمرو پژوهش ن بر تواناسازبودن ساختار در شرک يمبتن

يشاتر يوع بيراور م ناادار شا اس اما ساختار بازدارنده در مجماوع، باه ين نوع ساختار سازمانيا

کاه بار ياديا د زيا به عل تأک ن شرک يد بتوان گف که در اياتته شاين يه ايدر توج. داشته اس

وجاه باه نظار ت يران و با يتوسط مد يرور انفراد ها اکبراً به يريگ يشود، تصم ين و مقرراف ميقوان

هاا ف آنيرانه بر اتاراد، رتتاار، اعماال و وظاا يسختگ يها کنترل يرد، تا مديگ ير اتراد انجام ميسا

از يشاود، جاو يمشاهده ما ييها ر مقاوم ييو تغ يموارد در برابر نوآور يشود، در ب ض ياعمال م

يجاا و مشاکشف باه ن اتاراد وجاود دارد، در برابار مساائل يدر با يليم يو ب يدي، ناامياعتماد يب

ين، ناوع يهمچنا . شاوند يو و ف ما يديأس، ناامينوآورانه، دچار يها مل ان راهيو ب ييجو چاره

شتر يب ن شرک يماک بر ا يدر اتراد وجود دارد، لذا ساختار سازمان يقدرت يو ب ينفوذ يامساس ب

. دا کرده اس يل پيم يبازدارندگ يبه سو

کارکنان با سطح متوسط نشان داد در مجماوع، يسازمان يهروندسة اب اد رتتار شي، مقاياز ررت

Page 15: دم Print ISSN: 2423-6942 کارداساسا ... · اابت ا ا ي|نوهاش ااتت يجنا ايم شقن ) 101( نا اکمه و نياوج|يس .{ ا وجو اان م ها

‌111 ... بيني ميزان شيوع رفتار شهروندي سازماني بر اساس ادراک کارکنان از نوع ساختار سازماني پيش

ين ب ادها يانگيا م. تر از مد مطلوب اسا نييدر سطح متوسط و پا يسازمان ياب اد رتتار شهروند

و يجاوانمرد يو امتارام بااالتر از ساطح متوساط و ب ادها ي، وجادان کاار يل شاهروند يتض

ز باه ناوع سااختار يا جاه را ن ين نتيا يل امتمالتوان ع يدر سطح متوسط هستند، که م يدوست نوع

ن و يد، قاوان ي ، کنتارل شاد ياد بر رسميد زيدر واقو، تأک. نسب داد ن شرک يماک بر ا يسازمان

سبب شاده يرمشارکتيغ يريگ يو تصم يزگيانگ يو ب ياعتماد ير، بيناپذ مقرراف سخ و ان طاف

ن، باا يبناابرا . ل شوديو خش تبد يرسم يتارن شرک ، به ساخيماک بر ا ياس ساختار سازمان

ل و رغبا باه يو آگاهانه اس و اتراد با م ياري، رتتار اختيسازمان ينکه رتتار شهرونديتوجه به ا

ن و مقارراف باه منظاور ياتراد از قاوان يوچرا چون ي بيتب ين ساختاريکنند، در چن يآن عمل م

توجاه يو رتتاار شاهروند يکمتر به مساائل انساان ها شود آن يف محوله، باعث ميدادن وظا انجام

.داشته باشند

يوع رتتاار شاهروند يزان شيم ينيب شيدر پ يقدرف نوع ساختار سازمان يج بررسين، نتايهمچن

تواناساااز و بازدارنااده ياز آن اساا کااه ساااختارها يدگاه کارکنااان ماااک ياااز د يسااازمان

باشاند، اماا سااختار يما يساازمان يرتتار شاهروند وعيزان شيمبب و م نادار م يها کننده ينيب شيپ

30/1)نسب باه سااختار بازدارناده دارد يتر يقو ينيب شيقدرف پ يا رور قابل مشمظه تواناساز به

تواناسااز از يسااختار ساازمان يهاا يژگيان کرد ويتوان ب يجه مين نتيل ايدر تحل(. 00/1در مقابل

يجه مل مسائله، ارتقاا يمشارکت يريگ يد بر تصميتأک من طف، يها هين و رويل وجود قوانيقب

، وجود اعتمااد و يريادگي يبرا يشدن مشکشف به عنوان ترات ي، تلقيق به نوآوري، تشويهمکار

ان يجاد امساس قدرف در مي از کارکنان و ايند مل مسئله، ممايل تراين اتراد، تسهي آن بيتقو

مطلوب يآن سازمان و توس ة جو يانسان يروين يانمندو تو ياعضا، در هر سازمان موجب بهساز

ن کارکناان، يبا ي و همدليميام يشتر رتتارهايتواند باعث بروز هر چه ب يجه ميشود و در نت يم

جااد مشاکل، ياز ا يريمؤدبانه به منظاور جلاوگ يگران، رتتارهايبه د ياريرتتار داورلبانه کم و

ن مشارک ت اال و مسائوالنة ينامطلوب، همچن يها يق بابودن در موي، ابور و شکيشناس فهيوظ

.ش وجهة سازمان شودياتزا يفه و تشش برايدادن وظ ن انجامياتراد م

از باه يا ل نيا نگ، باه دل يساااچ ين پژوهش مانند واماد د يقلمرو ا يوامدها ي، در برخياز ررت

Page 16: دم Print ISSN: 2423-6942 کارداساسا ... · اابت ا ا ي|نوهاش ااتت يجنا ايم شقن ) 101( نا اکمه و نياوج|يس .{ ا وجو اان م ها

‌‌‌112‌ 1315بهار ، 1، شمارة 14دورة ، يت فرهنگ سازمانيريمد

ن، ياز باه قاوان يا ل نيا دلو امور قراردادها به يمقوق يا وامدهايها، يريگ يسرع و دق در تصم

بازدارنده ورورف يساختار سازمان يها يژگيو يق، وجود برخيمشخ و دق يها هيمقرراف و رو

ف و يکننادة هار چناد وا ينا يب شيپ ين نوع ساختار سازمانيز ايل نين دليد به هميشا. اتته اس ي

‌.شده اس يابيارز يسازمان يشهروند يرتتارها يااطشح مرز به

پيشنهادها

ش از آنکاه باه ين و مقرراف با ين سازمان، قوانيتوان گف ، بهتر اس در ا يج مين نتايا توجه به اب

گااه يف و جايمل مسئله محسوب شود، اتاراد باه وظاا يعنوان عامل تشار باشد به عنوان راهنما

رور رد، امور بهياز امور مورد توجه قرار گ ياري در بسيو خشق يکامل داشته، نوآور ييخود آشنا

از . تار شاود ليا به سم سااختار تواناسااز متما ي، ساختار سازمانيرد، به عبارتيانجام گ يمشارکت

که باه يقي و کنترل دقياز رسم يرويکردن عادف کارمندان به پ شود با کمرنگ يشنهاد مي، پيررت

و ارشعااف يق تساه يا وجودآماده اسا ، از رر باه يدولتا يها ل متمرکزبودن ساختار سازمانيدل

در جها يآموزشا يها دوره يلة برگزاريبه وس يريگ ياتراد در تصم ييکردن امکان و توانا تراه

هاا، دگاه آنير در دييق تغينفس در اتراد از رر جاد اعتمادبهيها و ا در آن يريگ ي قدرف تصميتقو

گار يمما يارن اورف با وجود ساختيدر ا. کننديتوانمند، ت ال و مؤثر در سازمان ترب ياتراد

ن کارکنان، رتتاار داورلباناه کما و يب ي و همدليميام يتوانمند، رتتارها يو من طف و اتراد

، اابر و يشناسا فاه يجااد مشاکل، وظ ياز ا يريمؤدبانه به منظور جلاوگ يگران، رتتارهايبه د ياري

دادن ن انجاام ين، مشارک ت ال و مسئوالنة اتراد در مينامطلوب، همچن يها يبابودن در موق يشک

ن ااورف يا در ا. خواهد داشا يشتر و بهتريش وجهة سازمان، بروز بياتزا يفه و تشش برايوظ

و ييش کاارا ي ، باعاث اتازا يا اباد، در نها ي يش ميدادن بهتر امور اتزا ل اتراد به انجاميزه و تمايانگ

توانناد رتتاار يا ما ها ن شرک ينه مسئوالن اين زميدر ا. شود يشتر سازمان مي بيو موتق ياثربخش

:ر اشاره کرديتوان به موارد ز يم هز توس ه دهند که از جمليگر نيرا به ررق د يسازمان يشهروند

يتوان اعتمااد و همادل ي، ميا توس ه يج جو سازمانيبا توس ه و ترو: ي جو سازمانيريمد -

.شد يسازمان يشهروند يشتر رتتارهايش داده و باعث بروز بين کارکنان اتزايرا ب

Page 17: دم Print ISSN: 2423-6942 کارداساسا ... · اابت ا ا ي|نوهاش ااتت يجنا ايم شقن ) 101( نا اکمه و نياوج|يس .{ ا وجو اان م ها

‌111 ... بيني ميزان شيوع رفتار شهروندي سازماني بر اساس ادراک کارکنان از نوع ساختار سازماني پيش

ن رتتار يمرور ا ، بهيسازمان ياب اد رتتار شهروند يساز با ترهنگ: ي ترهنگ سازمانيريمد -

. شود يجزء ترهنگ غالب در سازمان محسوب م

ن يرا در با يساازمان يزة باروز رتتاار شاهروند يتوان انگ يها م مشوق يبا ارائة برخ: قيتشو -

.ش دادياتراد اتزا

ر آن بر يو تأث يسازمان يشهروند ينة رتتارهايدر زم يموزشآ يها دوره يبا برگزار: آموزش -

ش داد و موجبااف يناه را اتازا ين زميا اتراد در ا ي، آگاهيسازمان يبهبود عملکرد و اثربخش

.را تراه کرد يسازمان يشهروند يب اتراد به بروز رتتارهايترغ

عملکرد کارکناان يبايدر ارزش يسازمان يشهروند يکردن رتتارها با لحاظ: عملکرد يابيارز -

.ش دادين رتتارها را در سازمان اتزاينة بروز ايتوان زم يم

Page 18: دم Print ISSN: 2423-6942 کارداساسا ... · اابت ا ا ي|نوهاش ااتت يجنا ايم شقن ) 101( نا اکمه و نياوج|يس .{ ا وجو اان م ها

‌‌‌111‌ 1315بهار ، 1، شمارة 14دورة ، يت فرهنگ سازمانيريمد

منابع و مآخذ

، سال هجده ، تدبير مجلة. «رتتار شهروندي سازماني»(. 0931)اسشمي، مسن سيار، ابوالقاس .0

.11-13، افحاف 031 ةشمار

.هاي ترهنگين، دتتر پژوهشتهرا. ررامي ساختار سازماني(. 0911)اعرابي، محمد .

رابطة بين نوع ساختار سازماني و مطلوبي جوّ آموزشي در مراکز دانشاگاه (. 0930)امين، زهرا .9

نامة کارشناسي ارشد، رشتة ماديري آماوزش، واماد پايان. جامو علمي کاربردي استان تارس

.الملل دانشگاه شيراز بين

ررساي رابطاة ناوع سااختار ساازماني دانشاگاه و ب(. 0939)زاده، ج فر محترم، م صومه ترک .2

هاا باا روااي تحصايلي دانشاجويان دانشاگاه شايراز ا مادل م ادلاه سرماية اجتماعي گروه

.011-032، افحاف 19، شمارة تصلنامه جام ه شناسي کاربرديساختاري،

اه و بررسي رابطة نوع سااختار ساازماني دانشاگ »(. زيرچاپ)زاده، ج فر محترم، م صومه ترک .1

.مجلة رتاه اجتماعي. «هاي آموزشي در دانشگاه شيرازسرماية اجتماعي گروه

، ساال چهاارده ، شامارة ماهنامة تدبير. «ساختارهاي جديد سازماني»(. 093)پور، اکبر مسن .1

.19-11،افحاف 091

رتتار تقوي در سازماني عدال نقش»(. 0931)س يد سليمي، باقر مميدروا کليدبري، روايي .1

هفاده ، چااپ تهاران، ماديري ، دانشگاهشهروندمداري همايش دومين. «سازماني شهروندي

.سم انتشاراف

شناخ عوامل رتتاار شاهروندي » (.0931)زارعي متين، مسن جندقي، غشمروا توره، ناار .3

ة چهاارم، ور، دماديري ترهناگ ساازماني .«ن با عملکرد ساازماني آو بررسي ارتبا سازماني

.90-12ة دوم، افحاف شمار

بررسي رابطة بين نوع ساختار سازماني و پتانسايل انگيزشاي تحصايلي (.0930)زين لي، تارمه .3

Page 19: دم Print ISSN: 2423-6942 کارداساسا ... · اابت ا ا ي|نوهاش ااتت يجنا ايم شقن ) 101( نا اکمه و نياوج|يس .{ ا وجو اان م ها

‌111 ... بيني ميزان شيوع رفتار شهروندي سازماني بر اساس ادراک کارکنان از نوع ساختار سازماني پيش

ناماة کارشناساي ارشاد، رشاتة پاياان . دانشجويان با واسطه گري جو کشسي در دانشگاه شيراز

.مديري آموزشي، دانشگاه شيراز

بررسي رابطة بين رتتار شهروندي ساازماني و ساشم ساازمان در (.0931)احرانورد، مليحه .01

آموزشاي، دانشاگاه نامة کارشناسي ارشد، رشته مديري پايان. وپرورش تارس اداره کل آموزش

.شيراز

اثراف اخشق اسشمي بر تاکتورهاي »(. 0931)قرباني چوبقلو، امد اادقي عمروآبادي، بهروز .00

، ماهناماة مهندساي ترهنگاي .«شغلي مبتني بار مهندساي ترهنگاي رتتاار شاهروندي ساازماني

.3 -21، افحاف 1و 10هاي شماره

اک کارکنان از ميزان اعتماد مديران به کارکنان با بررسي رابطة بين ادر (.0930)کشاورز، پروين . 0

. ميزان شيوع رتتار شهروندي سازماني در اداره کل ت اون، کار و رتااه اجتمااعي اساتان تاارس

.نامة کارشناسي ارشد، رشتة مديري آموزشي دانشگاه شيراز پايان

هاا باا روااي رمايهبررسي رابطه نوع ساختار سازماني دانشگاه و س(. 0931)محترم، م صومه .09نامة کارشناسي ارشاد، رشاتة ماديري آموزشاي، پايان. تحصيلي دانشجويان در دانشگاه شيراز

.دانشگاه شيراز شيراز

در OCB ةترسودگي شاغلي عامال ت اديل کنناد » (.0931)حمد نجابي، عليروا مستبصري، م .02

انشاکدة ماديري دانشاگاه ، داولين کنفرانس ملي مديري رتتار شهروندي ساازماني . «سازمان

.آذر ماه 01تهران،

بررسي ساطح رتتاار شاهروندي ساازماني کارکناان دانشاگاه »(. 0933)هويدا، روا نادري، ناهيد .01

.003-019، سال نه ، شمارة اول، افحاف نامة مديري اجرايي پژوهش. «اافهان

16. Ahmadizadeh, Zahra; Heidarinejad, Sedighe; Farzam, Farzan; Shetab Boshehri, Nahid

(2012). “Investigation the relation between organizational climate and organizational

citizenship behavior“. International Journal of Sport Studies, 2, 163-167. 17. Appelbaum, Steven; Bartolomucci, Nicolas; Beamier, Erika; Dore, Isabelle (2004).

“Organizational citizenship behavior: a case study of culture”. Leadership and Trust,

Management Decision, 42(1), 13-40.

18. Barney, Jay; Griffin, Ricky (1992). The Management of Organization: Strategy,

Structure and Behavior. Houghton Mifflin: Boston, MA.

Page 20: دم Print ISSN: 2423-6942 کارداساسا ... · اابت ا ا ي|نوهاش ااتت يجنا ايم شقن ) 101( نا اکمه و نياوج|يس .{ ا وجو اان م ها

‌‌‌111‌ 1315بهار ، 1، شمارة 14دورة ، يت فرهنگ سازمانيريمد

19. Hee Lee, Ung; Kyoung Kim, Hye; Hyung Kim, Young (2013). “Determinants of

organizational citizenship behavior and its Outcomes“. Global Business & Management

Research: An International Journal, 5(1), 54-65.

20. Hoy, Wayne; Miskel, Cecil (2011). Educational administration, theory, research, and

practice, 10th Ed, New York, McGraw Hill.

21. Islam, Talat; Anwar, Farooq (2012). “Investigating the mediating role of organizational

citizenship behavior between organizational learning culture and knowledge sharing“.

World Applied Sciences Journal, 19, 795-799.

22. Koopman, Richard (2001). The relationship perceived organizational justice and

organizational citizenship behaviours: a review literature. Applied Psychology, 1-10.

23. Lin, Rose Su Jung; Li, Hung Hui; Hsiao, Jui Kuo, (2012). “what are the relationships

between transformational leadership and organizational citizenship behavior?—an

empirical study”. Business Innovation IPEDR, 38, 170-174.

24. Organ, Dennis (1988). Organizational Citizenship Behavior: the Good Soldier Syndrome. MA, Lexington Books.

25. Podsakoff, Philip; Mackenzie, Scott; Paine, Julie Beth; Bacharach, Daniel (2000).

“Organizational citizenship behaviors: A critical review of the theoretical and empirical

literature and suggestions for future research“. Journal of Management, 26, 513–563.

26. Rhoads, Dereck, (2009). Enabling Structure and collective efficacy: a study of teacher

perceptions in elementary divisions of american schools in mexico, Dissertation of

PHD, Seton Hall University.

27. Robbins, Stephen; Judge, Timothy (2009). Organizational behaivior, 13th Ed. New

Delhi, Prentice Hall of India.

28. Saddique, Muhammad; Hayat, Khizer; Abbas, Muhammad Aamir (2013). “Impact of

organizational structure on product innovation and customer satisfaction”. Management

and Administrative Sciences Review, 1(2), 54-70.

29. Seyed Javadin, Reza; Rayej, H.; Agamiri, A.; Yazdani, H. (2010). “Internal marketing:

a step in to improve organizational citizenship behaviour and service quality”. Modarres

Olum Ensani, 14, 67-98.

30. Suresh Sundaram, Venkatammal Ponraj (2010). “An antecedents of organizational

citizenship behavior”. Journal of the Indian academy of applied psychology, 36(2), 276-

286.

31. Tolbert, Pamela; Hall, Richard (2009). Organizations: Structure, Processes and

Outcomes, 10th Ed, New Jerssey, Pearson Prentice Hall.

32. Tylus, Joseph. (2009). The impact of enabling school structures on the degree of

internal school change as measured by the implementation of professional learning

communities, Dissertation Of PHD, Virginia Commonwealth University.

33. Watts, Donald (2009). Enabling school structure, mindfulness, and teacher

empowerment: test of a theory. Dissertation Of PHD, Department of Educational

Leadership, Policy, and Technology Studies, The University of Alabama.