Писмо од главниот уредник 2013/spoeno 03... · Писмо од...

Писмо од главниот уредник

REPREZENT MART 3/2013 1

Носител на материјалните права на написите е издавачот. Забрането е препечатување, копирање и

умножување на написите или нивни делови без претходно обезбедена

согласност од издавачот.

ИздавачРАФАЈЛОВСКИ КОНСАЛТИНГ

Сметка210-0522737201-81

во НЛБ Тутунска банка АД - СкопјеДаночен број МК4030998343900

Главен и одговорен уредникД-р Горан Рафајловски

УредникЈасмина РафајловскаИздавачки советВера Рафајловска

М-р Трајан НиколоскиД-р Горан Рафајловски

Јанче ЛековскиД-р Борче ДавитковскиРедакциски одборВојко Рафајловски

Јасмина РафајловскаСтојко ПауновскиМ-р Етем Исени

Софија Јанчева БелчеваТехнички уредникЛеополдина Гаќева

Адресаул. Орце Николов бр. 190

П. фах 710 Скопјеwww.rafajlovski.com.mk

e-mail: [email protected]

ТелефониПретплата:

02/3088-900;Економски совети:

078/220-443; 078/220-469;078/385-507

Правни совети:078/385-511

Факс02/3088-912

Печати

ПОЧИТУВАНИ КОМИНТЕНТИ!

Измина периодот во кој што адреналинот ве држеше во постојана кондиција до предава њето на годишната сметка и финансиските извештаи. Се случува секоја година, но без разлика на се, секоја година се повторува истото чувство, возбуда и нервоза.

Ги предадовте годишните сметки и фи-нан сиските извештаи, но дел од Вас сигурно не ја завршија работата, зошто сега ги очекува да подготват и консолидирана годишна сметка, како и консолидирани финансиски извештаи, за оние друштва кои имаат преовладувачко влијание во едно или повеќе друштва, бидејќи на ниво на групација треба да се прикажат како извештаи на еден економски субјект.

Од аспектот на данокот на додадена вредност за жал постојано ни се случуваат проблеми кои произлегуваат во практиката кога одреден број на даночни обврзници заради недоволно познавање на законските одредби, да го оданочуваат давањето на добра без надомест со данокот на додадена вредност.

Како и секоја година во овој период ги обработуваме месечните акон-та ции на данокот на добивка на непризнати расходи. Согласно Зако нот за данокот на добивка истите се утврдуваат во износ од една двана-есеттина од утврдениот износ во Даночниот биланс за одано чувањето на непризнатите расходи за 2012 година зголе мена за процентот на кумулативниот пораст на цените на мало во РМ.

Имаме новини во Законот за работните односи, во однос на поедно-ставување на постапката за пријавување и одјавување на работници и наместо постојниот Образец М1/М2, се воведува електронски Образец М1/М2 кој може да се достави до Агенцијата за вработување електронски или непосредно, како и други новини од областа на работните односи.

Се обработуваат, исто така и актуелните теми: за минималната плата за 2013 годи на, како и новите годишни извештаи за вложувања во и од странство за 2012 година, чиј што краен рок за поднесување до НБРМ е 15 Март 2013 година.

За банките и штедилниците пропишан е комплетно нов третман за преземените средства (имот, земјиште, згради, опрема и слично), врз основа на ненаплатените побарувања во поглед на проценката на нивната вредност, роковите на отуѓување, како и признавање на загубата заради оштетување во Билансот на успех.

И на крајот да Ве замолам, почитувани наши претплатници, колеги, да ги подмирите обврските што ги имате спрема Рафајловски консалтинг за да можеме сите заедно професионално и достоинствено да ја работиме струката која што сега сум сигурен има голема иднина.

Со почитД-р Горан Рафајловски

2 REPREZENT MART 3/2013

Содржина

СМЕТКОВОДСТВОСМЕТКОВОДСТВОКОНСОЛИДИРАНА ГОДИШНА СМЕТКА И КОНСОЛИДИРАНИ ФИНАНСИСКИ ИЗВЕШТАИЗА 2012 ГОДИНАДруштвото кое има преовладувачко влијание во едно или повеќе друштва, има обврска да состави и објави Консолидирана годишна сметка, а средните и големите друштва и Консолидирани финансиски извештаи. Консолидираната годишна сметкаи Консолидираните финансиски извештаи претставуваат финансиски извештаи на групација кои треба да се прикажат како извештаи на еден економски субјект. ...................................3

ДАНОЦИДАНОЦИДАВАЊЕ ДОБРА БЕЗ НАДОМЕСТОД АСПЕКТ НА ДДВВо практиката се случува одредени даночни обврзници, поради недоволно познавање на законските одредби, давањето на одредени добра без надомест, да го оданочуваат со данок на додадена вредност, иако истото не претставува промет кој подлежи на оданочување, но и обратно - да не се врши оданочување на промет кој е без надомест, но кој е изедначен со прометот за надомест............................27

РАБОТНИ ОДНОСИРАБОТНИ ОДНОСИНОВИНИ ВО ЗАКОНОТЗА РАБОТНИ ОДНОСИЗа ра ди по ед но ста ву ва ње на по стап ка та за при ја ву ва ње и од ја ву ва ње на ра бот ни-ци, на ме сто по стој ни от Обра зец М1/М2, се во ве ду ва еле ктрон ски Обра зец М1/М2 ис пе ча тен од си сте мот на Аген ци ја та за вра бо ту ва ње на Ре пуб ли ка Ма ке до ни ја, кој ра бо то да ва чот тре ба да го до ста виеле ктрон ски или не по сред но. .................33

ДЕВИЗНО РАБОТЕЊЕДЕВИЗНО РАБОТЕЊЕНОВ ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ ЗА ВЛОЖУВАЊА ВО И ОД СТРАНСТВО ЗА 2012 ГОДИНА КРАЕНРОК 15 МАРТ 2013 ГОДИНАСубјектите кои имаат обврска да известуваат за вложувањата во и од странство за 2012 година до НБРМќе достават најдоцна до 15 Мартнови годишни извештаи наОбрасците ВС 11 и ВС 12......................37

СМЕТКОВОДСТВО

Јасмина Рафајловска

КОНСОЛИДИРАНА ГОДИШНА СМЕТКАИ КОНСОЛИДИРАНИ ФИНАНСИСКИИЗВЕШТАИ ЗА 2012 ГОДИНА . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3

ДАНОЦИ

Оливера Тасевска

ДАВАЊЕ ДОБРА БЕЗ НАДОМЕСТОД АСПЕКТ НА ДДВ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27

Вера Рафајловска

МЕСЕЧНИ АКОНТАЦИИ НА ДАНОКОТНА ДОБИВКА НА НЕПРИЗНАТИ РАСХОДИ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32

РАБОТНИ ОДНОСИ

Биљана Николовска

НОВИНИ ВОЗАКОНОТ ЗА РАБОТНИ ОДНОСИ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33

ДЕВИЗНО РАБОТЕЊЕ

М-р Александар Ивановски

НОВ ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ ЗА ВЛОЖУВАЊАВО И ОД СТРАНСТВО ЗА 2012 ГОДИНАКРАЕН РОК 15 МАРТ 2013 ГОДИНА. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37

БАНКИ

Ацо Димитровски

НОВ ТРЕТМАН НА ПРЕЗЕМЕНИТЕ СРЕДСТВАВРЗ ОСНОВА НА НЕНАПЛАТЕНИ ПОБАРУВАЊАКАЈ БАНКИТЕ И ШТЕДИЛНИЦИТЕ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 59

БУЏЕТСКИ КОРИСНИЦИ И ФОНДОВИ

Бранислав Гулев

ПРИХОДИ ОД ЗАКУПНИНА КАЈ ЈАВНИТЕ ЗДРАВСТВЕНИУСТАНОВИ И ЛИЦЕНЦИ ЗА ВРШЕЊЕ ЗДРАВСТВЕНА ДЕЈНОСТ. . . . . . . 62

CONTENT . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 64


Сметководство

Со др жи на на Кон со ли ди ра на таго диш на сме тка и Кон со ли ди ра ни те

фи нан си ски из ве штаи

Кон со ли ди ра на та го диш на сме тка, од нос но Кон-со ли ди ра ните фи нан си ски из ве штаи прет ста ву ва ат фи нан ски ски из ве штаи на гру па ци ја кои треба да се при ка жат ка ко из ве штаи на еден еко ном ски суб јект.

Кон со ли ди ра на та го диш на сме тка со др жи: Кон со ли ди ран Би ланс на со стој бата (Консо-лидиран Извештај за финансиската состојба);

Кон со ли ди ран Би ланс на успех (Консолидиран извештај за добивка или загуба);

Кон со ли ди ран извештај за останата сеопфатна добивка; и

Објаснувачки белешки.Консолидираната годишна сметка за 2012 година,

друштвата ќе ја состават на обрасците, согласно Пра-вилникот за формата и содржината на годишната сметка ("Службен весник на РМ", број 52/11 и 174/11).

Според Правилникот на обрасците за годишната сметка треба да се стави ознака "консолидиран", а ако друштвото започнало да изготвува консолидирана годишна сметка во тековната година, на обрасците треба да стави ознака "новоконсолидиран".

Кон со ли ди ра ни те фи нан си ски из ве штаи со др жат: Кон со ли ди ран из ве штај за фи нан си ската со стој ба;

Кон со ли ди ран из ве штај за се оп фат на до би вка; Кон со ли ди ран из ве штај за про ме ни те во глав ни на та;

Кон со ли ди ран из ве штај за па рич ни те те ко ви; При ме не ти те сме тко водс тве ни по ли ти ки; и Бе ле шки кон Кон со ли ди ра ни те финансиски из-ве штаи, кои опфаќаат преглед на значај ните

Друштвото кое има преовладувачко влија-ние во едно или повеќе друштва, има обврска согласно член 504 од Законот за трговските друштва ("Служ бен вес ник на РМ", број 28/04...166/12, во на та мош ни от текст: ЗТД) да состави и објави Консолидирана годишна сметка, а средните и големите друштва и Консолидирани финансиски извештаи.

Согласно член 496 од ЗТД ед но друш тво ос тва-ру ва пре ов ла ду вач ко вли ја ние над дру го друш тво ко га:

1) др жи не по сред но или по сред но удел, од нос-но ак ции ка ко дел од ос нов на та глав ни на што му обез бе ду ва мно зинс тво од гла со ви те на со би рот на со друж ни ци те, од нос но во со бра ни е то;

2) са мо то рас по ла га со мно зинс тво гла со ви во дру го друш тво врз ос но ва на до го вор склу чен со со-друж ни ци те, од нос но со ак ци о не ри те; или

3) фа ктич ки опре де лу ва, пре ку гла со ви те со ко и-што рас по ла га, кои и ка кви од лу ки ќе се до не сат на со би рот на со друж ни ци те, од нос но на со бра ни е то во друш тво то.

Се прет по ста ву ва ос тва ру ва ње на пре ов ла ду вач-ко то вли ја ние ако ед но друш тво рас по ла га не по сред-но или по сред но со број на гла со ви кој што е по го лем од 40% од вкуп ни от број на гла со ви те ко и што мо жат да се да дат на со би рот на со друж ни ци те, од нос но на со бра ни е то, а ни ту еден друг со друж ник, од нос-но ак ци о нер по сред но или не по сред но не по се ду ва по го лем број гла со ви од друш тво то.

Ако по стои не сог лас ност за тоа да ли ед но друш тво ос тва ру ва пре ов ла ду вач ко вли ја ние над дру го друш-тво, Ко ми си ја та за хар тии од вред ност е ов ла сте на да под не се пред лог до су дот за утвр ду ва ње на по-сто е ње то на пре ов ла ду вач ко вли ја ние врз ед но или врз по ве ќе друш тва.

Во Меѓународните Стандарди за Финансиско Известување (МСС/МСФИ) и Меѓународниот Стан-

Јасмина РАФАЈЛОВСКА дард за Финансиско Известување за Мали и Средни Ентитети (МСФИ за МСЕ) се користат термините „ентитет“ и „друштво“ и во овој напис се користат овие термини.

КОНСОЛИДИРАНА ГОДИШНА СМЕТКАИ КОНСОЛИДИРАНИ ФИНАНСИСКИ ИЗВЕШТАИ ЗА 2012 ГОДИНА



смет ководствени политики и други објаснувачки информации.

До ста ву ва ње на Кон со ли ди ра наго диш на сме тка и Кон со ли ди ра ни


Сог лас но член 506 став 4 од ЗТД, об вр ска та за до ста ву ва ње на Кон со ли ди ра на го диш на сме тка и Извештајот за работењето за 2012 го ди на до Ре ги-ста рот на го диш ни сме тки при Цен трал ни от Ре ги стар на РМ е до 31 Март 2013 го ди на.

Не ре ви ди ра на Кон со ли ди ра на го диш на сме тка (на про пи ша ни те обрас ци) до ста ву ва ат си те ма тич ни друш тва (ма ли, сред ни и го ле ми друштва) кои има ат пре ов ла ду вач ко вли ја ние.

Не ре ви ди ра ни Кон со ли ди ра ни фи нан си ски из ве-штаи до ста ву ва ат са мо ма тич ни те друш тва кои се сред ни и го ле ми друштва и кои има ат пре ов ла ду вач ко вли ја ние кај дру ги друш тва сог лас но ЗТД.

При до ста ву ва ње то на Кон со ли ди ра на та го диш на сме тка и Кон со ли ди ра ни те фи нан си ски из ве штаи до Цен трал ни от ре ги стар ма тич но то друш тво е долж но да до ста ви во при лог и про прат но пис мо во кое ќе наз на чи спи сок на друш тва кои вле гу ва ат во кон со-ли ди ра ни те из ве штаи и пре ов ла ду вач ко то учес тво на матич но то друш тво во ка пи та лот на други друш тва.

На по ме ну ва ме де ка сог лас но член 506 став 1 од ЗТД, Кон со ли ди ра на та го диш на сме тка и Кон со ли-ди ра ни те фи нан си ски из ве штаи не мо жат да би дат одо бре ни без да би де из вр ше на ре ви зи ја од стра на на ов ла стен ре ви зор. Во рок од 30 де на од де нот на нив но то одо бру ва ње, Кон со ли ди ра ни те го диш ни сме-тки и Кон со ли ди ра ни те фи нан си ски из ве штаи, за ед но со го диш ни от из ве штај за ра бо та на друш тво то, ор га-нот на упра ву ва ње во пре пис е дол жен да ги до ста ви до Ре ги ста рот на го диш ни сме тки при Цен трал ни от ре ги стар ка де се ста ва ат во де лов на та или дру га про-сто ри ја на увид, од нос но нај доц на до 30 Ју ни (член 482, став 2 од ЗТД).

Одо бре на та Кон со ли ди ра на годишна сме тка и одо-бре ни те Кон со ли ди ра ни фи нан си ски из ве штаи за ед но со го диш ни от из ве штај, од ра бо те ње то и со из ве штај за ре ви зи ја та одо бре ни од со би рот на со друж ни ци те, од нос но со бра ни е то, се об ја ву ва ат на ист на чин и под исти ус ло ви ка ко и го диш на та сме тка и фи нан си ски те из ве штаи на друш тва та.

Со ста ву ва ње на Кон со ли ди ра наго диш на сме тка и Кон со ли ди ра ни


Во член 504, став 2 од ЗТД е про пи ша но след но то: Кон со ли ди ра ни фи нан си ски из ве штаи се

из го тву ва ат спо ред Ме ѓу на род ни те Стан дар ди за Фи-нан си ско Из ве сту ва ње - МСФИ.

Кон со ли ди ра на та го диш на сме тка и Кон со ли ди ра-ни те фи нан си ски из ве штаи мо ра ат да би дат со ста ве ни под ист да тум на кој што е со ста ве на по е ди неч на та го диш на сме тка и по е ди неч ни те фи нан си ски из ве штаи на друш тво то со пре ов ла ду вач ко вли ја ние, нај че сто тоа е 31 Де кем ври во го ди на та.

Консолидираната годишна сметка за средните и големите друштва се составува според правила-та согласно МСС 27 - Консолидирани и посебни финансиски извештаи (во натамошниот текст: МСС 27), МСС 28 - Вложувања во придружни ентитети (во натамошниот текст: МСС 28) и МСФИ 3 - Деловни комбинации (во натамошниот текст: МСФИ 3), а за малите и микро друштва согласно Оддел 9 - Консолидирани и посебни финансиски извештаи (во натамошниот текст: Оддел 9), Оддел 14 - Вложување во придружни ентитети (во натамошниот текст: Оддел 14) и Оддел 19 - Деловни комбинации и гудвил (во натамошниот текст: Оддел 19), според Меѓународниот Стандард за Финансиско Извес-тување за Мали и Средни Ентитети (МСФИ за МСЕ), кои се пропишани со Правилникот за водење на сметководството ("Службен весник на РМ“, број 159/09, 164/10 и 107/11, во натамошниот текст: Правилникот).

МСФИ за МСЕ, малите и микро друштва го применуваат од 1 Јануари 2012 година, но со оглед на тоа дека овие друштва немаат друга при мен-лива рамка за финансиско известување а треба да одговорат и на барањето за споредливост на годишната сметка со претходната година, соста-вувањето на Консолидираната годишна сметка ќе ја состават во согласност со МСФИ за МСЕ. Во про-должение дадени се упатства со практични примери за составување на Консолидираните финансис-ки извештаи.

Важ но: Консолидираната годишна сметка на обрасците ќе се состави по истите постапки за консолидација кои се применуваат и за соста-вувањето на финансиските извештаи, односно во согласност со МСФИ и МСФИ за МСЕ.



КОНСОЛИДАЦИЈАТА ОДАСПЕКТ НА СТАНДАРДИТЕ

За да правилно се спроведе постапката за составувањето на Консолидираните финансиски извештаи, неопходно е да се разберат основните дефиниции за група и односот на матичното друштво и друштвата кои се опфатени во консолидацијата.

Во продолжение дадени се дефиниции согласно МСС 27, МСС 28, МСФИ 3. Во Оддел 9, Оддел 14 и Оддел 19 од МСФИ за МСЕ не се таксативно наброени дефиниции, меѓутоа долу наведените дефиниции подеднакво се применуваат и за малите и микро друштва:

Кон со ли ди ра ни фи нан си ски из ве штаи се фи-нан си ски из ве штаи на гру па та кои се пре зен ти-ра ни ка ко оние на еден де ло вен ен ти тет.

Кон тро ла е моќ да се упра ву ва со фи нан си ски те и опе ра тив ни те по ли ти ки на ен ти те тот со цел да се стек нат ко ри сти од не го ви те актив но сти.

Гру па прет ста ву ва ма тич но друштво и си те не-го ви по друж ни ци.

По друж ни ца е ен ти тет, вклу чу вај ќи и не ин кор-по ри ран ен ти тет ка ко што е парт нерс тво, кој е кон тро ли ран од друг ен ти тет (кој е поз нат ка ко ма тич но друш тво).

При дру жен ен ти тет е ен ти тет, вклу чу вај ќи и не-ин кор по ри ран ен ти тет ка ко што е парт нерс тво, над кое вло жу ва чот има зна чи тел но вли ја ние и кое не прет ста ву ва ни ту по друж ни ца ни ту учес-тво во за ед нич ко вло жу ва ње.

Не кон тро ли ра но учес тво е глав ни на та во по-друж ни ца ко ја што не се при пи шу ва ди рект но или ин ди рект но на ма тич но то друш тво.

Ма тич но друш тво е ен ти тет кој има ед на или по ве ќе по друж ни ци.

По себ ни фи нан си ски из ве штаи се оние кои се пре зен ти ра ни од ма тич но то друш тво, вло-жу вач во при дру жен ен ти тет или учес ник во за-ед нич ко вло жу ва ње во за ед нич ки кон тро ли ран ен ти тет, во кои вло жу ва ња та се прес ме та ни со ко ри сте ње на ме то да та на глав ни на, на ме сто со ко ри сте ње на ме то да та на об ја ве ни ре зул-та ти или не то средс тва на ен ти те тот во кој е вло же но.

1. ВЛО ЖУ ВА ЊА ВО ПО ДРУЖ НИ ЦА

Во МСС 27 и Оддел 9 од МСФИ за МСЕ се ко ри-сти тер ми нот по друж ни ца ка ко по себ но прав но ли це (за вис но друш тво) кое не тре ба да се иден ти фи ку ва и изед на чу ва со по и мот по друж ни ца спо ред ЗТД.

Во што е разликата?Спо ред МСС 27 и Оддел 9 од МСФИ за МСЕ

подружницата е посебно правно лице, кое е под контрола на матичното друштво, односно во капиталот на подружницата т.н. зависното друштво, матичното друштво учествува со над 50%.

По друж ни ца та спо ред член 26 од ЗТД не ма својс-тво на прав но ли це и од неј зи но то ра бо те ње, пра ва и об вр ски стек ну ва тр гов ско то друш тво. По друж ни ца та спо ред ЗТД ра бо ти под фир ма та на тр гов ско то друш-тво што ја ор га ни зи ра ло, во ко ја за дол жи тел но се на-ве ду ва неј зи но то се ди ште и збо рот "по друж ни ца".

Да ли ед но друш тво пре ста ву ва по друж ни ца на дру го друш тво од осо бе но зна че ње е кон тро ла та. Во нај го лем број на слу чаи ова го вклу чу ва ма тич но то или хол динг друштвото кое го по се ду ва мно зинс тво то од ка пи та лот во по друж ни ца та (на кој му се при пи шу ва ат нор мал ни те гла сач ки пра ва).

Во МСС 27 и Оддел 9 од МСФИ за МСЕ е пропи-шано де ка во о би ча е но се прет по ста ву ва де ка по стои кон тро ла ко га ма тич но то друш тво по се ду ва по ве ќе од по ло ви на (од нос но над 50%) од гла сач ка та моќ на друш тво то, освен до кол ку не мо же јас но да се де-мон стри ра де ка та ква та сопс тве ност не вос по ста ву ва кон тро ла.

Но што во си ту а ции ко га кри те ри у мот за сопс - тве ност над 50% од ка пи та лот не по стои?

Согласно МСС 27 и Оддел 9 од МСФИ за МСЕ може да по стои кон тро ла, иа ко ма тич но то друш тво по се ду ва 50% или по мал ку од гла сач ка та моќ на ен ти те тот.

Тоа се следниве ситуации:(а) Моќ над по ве ќе од ед на по ло ви на од пра ва та на

глас врз ос но ва на дог о вор со дру ги те вло жу ва чи.(б) Моќ да упра ву ва со фи нан си ски те и опе ра-

тив ни те по ли ти ки на друш тво то спо ред ста тут или до го вор.

AA

Подружницаспоред МСС/МСФИ и Оддел 9 од МСФИ за

МСЕ

≠ Подружницаспоред ЗТД



(в) Моќ да го име ну ва или раз ре шу ва мно зинс-тво то од чле но ви те на од бо рот на ди ре кто ри или екви ва лент но то упра ву вач ко те ло и кон тро ла та над друш тво то е на овој од бор или те ло.

(г) Моќ да го да де мно зинс тво то на гла со ви на со ста но ци те на од бо рот на ди ре кто ри или екви ва-лент но то упра ву вач ко те ло и кон тро ла та над друш-тво то е на овој од бор или те ло.

На по ме на: Иа ко не се пот пол но иден тич ни се пак прет ход но на ве де ни те кри те ри у ми согласно МСС 27 или Оддел 9 од МСФИ за МСЕ, кои ја де фи ни ра ат кон тро ла та на ма тич но то друш тво над по друж ни ца, де лум но се слич ни со одред би те во член 496 од ЗТД, кои се од не су ва ат за пре ов ла ду вач ко то вли ја ние ка-ко ус лов за из го тву ва ње на Кон со ли ди ра на го диш на сме тка и Кон со ли ди ра ни фи нан си ски из ве штаи.

Според точката 32 од МСС 27 ма тич но то друш-тво ја гу би кон тро ла та ко га ќе ја из гу би мо ќта да упра ву ва со фи нан си ски те и опе ра тив ни те по ли ти ки на друш тво то во кое има вло жу ва ње. За гу ба та на кон-тро ла мо же да на ста не без про ме на на апсолутните или релевантните ни во а на сопс тве ност.

Ова би мо жело да се слу чи на пример, кога подружницата станува предмет на контрола на влада, суд, администратор или регулатор. Исто така, би можело да се случи и како резултат на договорна спогодба.

2. ВЛО ЖУ ВА ЊА ВО ПРИ ДРУ ЖНО ДРУШТВО

При дру жен ен ти тет е друш тво над кое вло жу ва чот има зна чи тел но вли ја ние и кое не прет ста ву ва ни ту по друж ни ца ни ту учес тво во за ед нич ко вло жу ва ње. Клуч ни от кри те ри ум кај вло жу ва ње то во при дру жно друштво е "зна чај но вли ја ние" (кај по друж ни ца та е "кон тро ла").

Зна чај но то вли ја ние е де фи ни ра но ка ко моќ да се учес тву ва во од лу ки те за фи нан си ски те и опе-ра тив ни те по ли ти ки на стек на тото друштво, но не прет ста ву ва кон тро ла или за ед нич ка кон тро ла врз тие по ли ти ки.

Зна чај но то вли ја ние мо же да се одре ди со по се ду-ва ње на гла сач ки пра ва (кои обич но се при пи ша ни на ак ци и те) на друш тво то. Според точката 8 од МСС 28 и точката 14.3 од Оддел 14 од МСФИ за МСЕ до кол ку вло жу ва чот по се ду ва 20% или по ве ќе од гла сач ка та моќ во друш тво то во кое е вло же но, мо же да се прет по ста ви де ка вло жу ва чот има зна чај но вли-

ја ние над друш тво то во кое е вло же но, освен до кол ку мо же јас но да се покаже дека не е така.

Мо же да се прет по ста ви де ка нема зна чај но вли ја-ние, до кол ку вло жу ва чот по се ду ва по мал ку од 20% од гла сач ка та моќ на друш тво то во кое е вло же но, освен до кол ку мо же да биде јас но покажано по и на ку.

Важ но: МСС 28 ба ра упо тре ба на ме то дот на глав-ни на за по тре би те на сме тко водс тво за вложу ва ња во при дру же н ен ти тет, додека согласно точ ката 14.4 од Оддел 14, малите и микро друштва за вложу-вање во придружен ентитет можат да корис тат еден од следниве: модел на набавна вредност, метод на главнина или модел на објективна вредност.

Во следнава табела се дадени видови на учество во капиталот во други друштва и сметководствениот третман:

Та бе ла U~estvo

vo kapitalot na drugo dru{tvo

StatusSmetkovodstven

tretman

> 50%Poseduvano -ima kontrola

Podru`nicaCelosna

konsolidacija (MSS 27 i Oddel 9)

20% ≤ 50%Ima zna~ajno

vlijanie

Pridru`no dru{tvo

Smetkovodstvo spored metod na glavnina (MSS 28, soglasno Oddel 14 moè i model na na-

bavna vrednost ili model na objektivna vrednost)

0% ≤ 20%Nema

vlijanie

Vloùvawe koe ne e nitu edno od pogore navedenite

Finansisko vloùvawe

(MSS 39 i Oddel 11 i 12)

КОНСОЛИДИРАНИ И ПОСЕБНИФИНАНСИСКИ ИЗВЕШТАИ

Согласно МСС 27 и Оддел 9 од МСФИ за МСЕ ко га ма тич но то друш тво из го тву ва Кон со ли ди ра ни фи нан-си ски из ве штаи, тоа тре ба да ги кон со ли ди ра си те по друж ни ци, ка ко стран ски та ка и до маш ни.

Ко га не тре ба да се из го тву ва ат Кон со ли ди ра ни фи нан си ски из ве штаи?Сог лас но точ ка 10 од МСС 27, ма тич но то друш тво

не ма по тре ба да из го тву ва Кон со ли ди ра ни фи нан си -ски из ве штаи ако и са мо ако:

(а) Са мо то ма тич но друш тво е це лос но по се ду ва на по друж ни ца или де лум но по се ду ва на по друж ни ца од стра на на дру го друш тво и не го ви те оста на ти сопс тве-ни ци, вклу чу вај ќи ги и оние кои ина ку не се ов ла сте ни

BB



да гла са ат, се ин фор ми ра ни за и не при го ва ра ат на не пре зен ти ра ње то на Кон со ли ди ра ни фи нан си ски из ве штаи од стра на на ма тич но то друш тво.

(б) Долж нич ки те ин стру мен ти или сопс тве нич ки те ин стру мен ти на ма тич но то друш тво не се тр гу ва ни на ја вен па зар (до маш на или стран ска бер за или на па зар пре ку шал тер, вклу чу вај ќи ло кал ни и ре ги о нал-ни па за ри).

(в) Ма тич но то друш тво не ги под не су ва, ни ту е во про цес на под не су ва ње, на не го ви те фи нан си-ски из ве штаи до Ко ми си ја та за хар тии од вред ност или дру га ре гу ла тор на ор га ни за ци ја за це ли те на из да ва ње на би ло ка ков вид на ин стру мен ти на ја-вен па зар.

(г) Ос нов но то ма тич но друш тво или би ло кое дру го ма тич но друш тво кое е во стру кту ра та под ос нов но то ма тич но друш тво под го тву ва Кон со ли ди ра ни фи нан-си ски из ве штаи кои се рас по лож ли ви за јав на упо тре-ба и кои се усог ла се ни со Ме ѓу на род ни те Стан дар ди за Фи нан си ско Из ве сту ва ње (МСФИ).

Слична е и одредбата на точката 9.3 од Оддел 9 од МСФИ за МСЕ според која матичното друштво не мора да презентира Консолидирани финансиски извештаи доколку:

а) се исполнети двата од следниве услови: матичното друштво е самата подружница; и нејзиното надредено матично друштво (или кое било посредно матично друштво) подготвува консолидирани финансиски извештаи за општа намена што се усогласени со целосниот МСФИ или со овој Оддел, или

б) тоа нема подружница, освен таква што била стекната со намера за продавање или отуѓува-ње во рок од една година. Матичното друштво ја евидентира таквата подружница:

по објективна вредност со промените во објективната вредност признаени во добивка-та или загубата, ако објективната вредност на акциите може веродостојно да се измери, или

на друг начин како трошок намален за обезвреднувањето (Оддел 11 точка 14(в)).

1. ИСК ЛУ ЧУ ВА ЊЕ НА ПО ДРУЖ НИ ЦА ОД КОН СО ЛИ ДА ЦИ ЈА

Пра ви ла та за иск лу чу ва ње на по друж ни ци од кон со ли да ци ја та се мно гу стро ги, би деј ќи ова е

во о би ча е на ме то да ко ја друш тва та ја ко ри стат за ма ни пу ли ра ње со нив ни те фи нан си ски ре зул та ти. До кол ку по друж ни ца ко ја има го лем из нос на дол го-ви мо же да се иск лу чи, то гаш по ка за те лот за за дол-же ност на гру па та во це лост ќе би де по до брен. Со дру ги збо ро ви, ова е на чин за да се со крие дол гот односно да не се вклучи во Из ве шта јот за фи нан-си ската со стој ба.

Во из ми на ти от пер и од бе ше рас пра ва но да ли по друж ни ци те тре ба да би дат иск лу че ни од кон со-ли да ци ја врз ос но ва на раз лич но ста на актив но сти-те, од нос но ко га актив но сти те на по друж ни ца та се тол ку раз лич ни од оние на оста на ти те друш тва во гру па та што вклу чу ва ње то на нив ни те ре зул та ти во кон со ли да ци ја та би прет ста ву ва ло за ве ду ва ње за ко рис ни ци те. МСС 27 и Оддел 9 од МСФИ за МСЕ го не ги раат овој ар гу мент: ука жу вај ќи де ка иск лу-чу ва ње то на таа ос но ва не е оправ да но би деј ќи по до бри (ре ле вант ни) ин фор ма ции мо же да би дат обез бе де ни со кон со ли да ци ја на ре зул та ти те на тие по друж ни ци а по тоа да се обез бе дат до пол ни тел ни ин фор ма ции во од нос на раз лич ни де лов ни актив-но сти на по друж ни ца та.

За да мо же да се иск лу чи по друж ни ца та од кон со-ли да ци ја, мо ра да дој де до гу бе ње на кон тро ла.

2. РАЗ ЛИЧ НИ ДА ТУ МИ НА ИЗ ВЕ СТУ ВА ЊЕ

Во нај го лем број слу чаи, по ве ќе то друш тва во гру па-та ги под го твуваат фи нан си ски те из ве штаи на ист да-тум на из ве сту ва ње. Ме ѓу тоа мож но е од дел ни по друж-ни ци да ги из го тву ва ат сво и те фи нан си ски из ве штаи и на друг да тум на из ве сту ва ње од тој на ма тич но то друш тво и од по ве ќе то по друж ни ци во гру па та.

Во та кви слу чаи по друж ни ца та е не оп ход но да из го тви до пол ни тел ни фи нан си ски из ве штаи за по-тре би те на кон со ли да ци ја та со да тум на из ве сту ва-ње кој го има оста то кот од гру па та. До кол ку тоа не е воз мож но фи нан си ски те из ве штаи на по друж ни ца та се уште мо жат да се ко ри стат за кон со ли да ци ја, под ус лов вре мен ски от пер и од по ме ѓу два та да ту ми е три ме се ци или по мал ку.

Во слу чаи ко га фи нан си ски те из ве штаи на по друж-ни ца та се из го тву ва ат со раз ли чен сме тко водс твен да тум, тре ба да се на пра ват ко рек ции за ефе кти те на зна чај ни те транс ак ции или за дру ги на ста ни кои се слу чи ле по ме ѓу тој да тум и да ту мот на из ве сту ва ње на ма тич но то друш тво.



VV3. ИСТИ СМЕ ТКО ВОДС ТВЕ НИ ПО ЛИ ТИ КИКон со ли ди ра ни те фи нан си ски из ве штаи тре ба да

би дат из го тве ни со ко ри сте ње на исти сме тко водс тве-ни по ли ти ки за слич ни транс ак ции и на ста ни во слич ни окол но сти. Ко га чле но ви те на гру па та ко ри стат раз-лич ни сме тко водс тве ни по ли ти ки, мо ра да се из вр шат при ла го ду ва ња за нив ни те фи нан си ски из ве штаи да би дат со од вет ни за кон со ли да ци ја.

4. УСОГ ЛА СУ ВА ЊЕ НА САЛ ДА ТА

Во по стап ка та на из го тву ва ње на Кон со ли ди ра ни те фи нан си ски из ве штаи важ на прет по ста вка е член ки-те на гру па та да из вр шат усог ла су ва ње на сал да та од ме ѓу себ ни те транс ак ции на по ба ру ва ња, об вр ски, ос тва ре ни при хо ди и рас хо ди. Не у сог ла се ни те сал да мо же да прет ста ву ва ат се ри оз на преч ка во по стап ка та на кон со ли да ци ја.

5. ДА ТУ МИ НА ВКЛУ ЧУ ВА ЊЕ/ИСК ЛУ ЧУ ВА ЊЕВО/ОД КОН СО ЛИ ДА ЦИ ЈА ТА

Ре зул та ти те од пре зе ма ња та на по друж ни ци те се вклу чу ва ат во Кон со ли ди ра ни те фи нан си ски из-ве штаи од:

а) да ту мот на ку пу ва ње то, од нос но да ту мот ко га кон тро ла та пре о ѓа во ма тич но то друш тво, до

б) да ту мот на оту ѓу ва ње то, од нос но да ту мот ко га кон тро ла та пре о ѓа од ма тич но то друш тво.

Од мо мен тот ко га вло жу ва ње то пре ста ну ва да прет ста ву ва по друж ни ца, таа тре ба да се тре ти ра ка ко при дру же но друш тво во сог лас ност со МСС 28 и Оддел 14 од МСФИ за МСЕ (до кол ку е при мен ли во) или ка ко вло жу ва ње во сог лас ност со МСС 39 и Оддел 11 од МСФИ за МСЕ.

ПРАКТИЧНИ ПРИМЕРИ ЗА СОСТАВУВАЊЕТО НА КОНСОЛИДИРАНИ ФИНАНСИСКИ ИЗВЕШТАИ

Во продолжение дадени се примери за составува-ње на:

Консолидиран извештај за финансиската сос-тојба

Консолидиран извештај за сеопфатна добивка

КОНСОЛИДИРАН ИЗВЕШТАЈ ЗА ФИНАНСИСКАТА СОСТОЈБА

1. ОСНОВНА ПОСТАПКА НА КОНСОЛИДАЦИЈА

Во по стап ка та на под го то вка на Кон со ли ди ра ни-те фи нан си ски из ве штаи, фи нан си ски те из ве штаи на ма тич но то друш тво и на не го ви те по друж ни ци се ком би ни ра ат по прин ци пот "ста вка по ста вка" та ка што се со би ра ат исти ста вки на средс тва, об вр ски, ка пи тал, при хо ди и рас хо ди.

За да се при ка жат фи нан си ски те по да то ци во Кон со ли ди ра ни те фи нан си ски из ве штаи ка ко фи нан-си ските по да то ци на ед но друш тво, не оп ход но е да се пре зе ма ат след ни ве че ко ри во по стап ка та на кон-со ли да ци ја:

(а) Се ели ми ни ра сметководствената вредност на вложувањето на матичното друштво во секоја подружница и делот од главнината на матично-то друштво во секоја подружница;

(б) Се мерат и презентираат неконтролираните учества во добивката и загубата на консо-лидираните подружници за периодот на изве-стување одделно од учеството на сопственици-те на матичното друштво; и .

(в) Се мерат и презентираат неконтролираните учества во нето средствата на консолидираните подружници одделно од главнината на соп-ствениците на матичното друштво во нив. Неконтролираните учества во нето средствата се состојат од:

износ на неконтролирани учества на датумот на првично настанатата комбинација пре-сметан согласно МСФИ 3 и Оддел 19 од МСФИ за МСЕ; и

учеството на неконтролираните учества во промените на главнината од датумот на настанување на комбинацијата.



На по ме на: Во Консолидираната годишна сметка, во образецот Биланс на состојбата (Извештај за финансиската состојба), пропишана е посебна позиција АОП 080 – Неконтролирано учество, на која треба да се внесе износот на учеството во капиталот кој не е под контрола на матичното друштво. Исто така и во образецот Биланс на успех (Извештај за добивка или загуба), на позициите АОП 260 – Добивка која им припаѓа на имателите на акции на матичното друштво и на АОП 261 – Добивка која припаѓа на неконтролираното учество, потребно е да се изврши раздвојување на добивката која им припаѓа на имателите на акции на матичното друштво и добивката која припаѓа на неконтролираното учество. Во случај на загуба од работењето, се врши раздвојување на загубата која се однесува на имателите на акции на матичното дру-штво и загубата која се однесува на неконтролираното учество и се прикажуваат на позициите АОП 262 – Загуба која се однесува на имателите на акции на матичното друштво и на АОП 263 – Загуба која се однесува на неконтролираното учество. Соодветно презентирање се прави и во Извештајот за останата сеопфатна добивка на позициите АОП 289 и АОП 290 за сеопфатна добивка која припаѓа на имателите на акции на матичното друштво и која припаѓа на неконтролираното учество и на позициите АОП 292 и АОП 293 за сеопфатната загуба која припаѓа на имателите на акции на матичното друштво и за сеопфатната загуба која припаѓа на неконтролираното учество.

Дру ги зна чај ни пра ша ња во по стап ка та на из го тву-ва ње на Кон со ли ди ра ни от из ве штај за фи нан си ската со стој ба се след ни ве:

(а) Со гуд ви лот во кон со ли да ци ја тре ба да се по-ста пу ва во сог лас ност со МСФИ - 3 и Оддел 19 од МСФИ за МСЕ;

(б) Тре ба да се еви ден ти ра ат ди ви ден ди те исп ла-те ни од по друж ни ца.

Сог лас но МСС 27 и Оддел 9 од МСФИ за МСЕ си те ме ѓу себ ни по ба ру ва ња и об вр ски во рам ки те на гру па-та и ме ѓу себ ни те транс ак ции во рам ки те на гру па та, вклу чу вај ќи ги при хо ди те од про даж ба, рас хо ди те и ди ви ден ди те се ели ми ни ра ат во це лост.

Не ре а ли зи ра ни те до би вки и за гу би кои на ста ну ва- ат од ме ѓу себ ни те транс ак ции во гру па та и кои се вклу че ни во иска жа ни те средс тва, ка ко што се за ли-хи те или не те ков ни средс тва тре ба це лос но да се ели ми ни ра ат.

Не ре а ли зи ра ни те за гу би кои ре зул ти ра ат од транс ак ции вна тре во гру па та тре ба исто та ка да би дат ели ми ни ра ни освен ко га тро шо кот мо же да се на до ме сти.

2. ЦЕ ЛОС НО И ДЕ ЛУМ НО ЕЛИ МИ НИ РА ЊЕ

Из го тву ва ње то на Кон со ли ди ран из ве штај за фи-нан си ската со стој ба, ка ко ед но став на фор ма, се со-стои од две по стап ки:

а) Се зе ма ат по е ди неч ни те фи нан си ски из ве штаи на ма тич но то друш тво и на се ко ја по друж ни ца и се ели ми ни ра ат ста вки те кои се ја ву ва ат ка ко средс тво во ед но друш тво, а ка ко об вр ска во дру го друш тво.

б) Се до да ва ат за ед но си те не по ни ште ни средс тва и об вр ски во рам ки те на гру па та.

Ста вки те кои ба ра ат ели ми ни ра ње мо же да го вклу чу ва ат след но во:

а) Фи нан си ско то вло жу ва ње во ак ции или уде ли (вложување во подружници) евидентирано на сметката 030 - Вложување во подружници, кое се по ја ву ва во из ве шта и те на ма тич но то друш-тво по треб но е да би де споредено со ка пи та лот на по друж ни ца та и

б) Мо же да по стои ме ѓу себ но тр гу ва ње вна тре во гру па та.

На при мер: Друш тво то А мо же да про да ва про из во ди со од ло же но пла ќа ње на Друш-тво то Б. Во та ков слу чај во по е ди неч ни те из ве штаи на Друш тво то А би би ло иска жа-но по ба ру ва ње кон Друш тво то Б (сметка 110 - Побарувања од поврзани друштва врз основа на продажба на добра и услуги во земјата), до де ка во по е ди неч ни те из ве штаи на Друш тво то Б би би ле иска жа ни об вр ски кон Друш тво то А (сметка 210 - Обврски од поврзани друштва врз основа на набавка на добра и услуги во земјата).

Друш тво то Про грес АД - Скоп је ре дов но про-да ва про из во ди на ед на не го ва по друж ни ца Ид ни на АД - Би то ла, врз која има контрола. Врз основа на поединечните извештаи за финансиската состојба составен е Консолидиран извештај за финансиска-та состојба на 31 Декември 2012 година

При мер 1: Це лос но ели ми ни ра ње



Во вр ска со из го тву ва ње то на Кон со ли ди ра ни от из-ве штај за фи нан си ската со стој ба ги даваме следниве појаснувања:

1) Фи нан си ско то вло жу ва ње на Друш тво то Про -грес вло жу ва ње во ак ции (40.000 де на ри) се елимини-ра со ка пи та лот на друш тво то Ид ни на (40.000 де на-ри);

2) Кај Друш тво то Про грес по ба ру ва њата од по-вр зани друштва (2.000 де на ри) се ели ми ни ра со об-врска та кон по вр за ни друштва кај Друш тво то Ид ни на (2.000 де нари).

3) Другите ставки се со би ра ат од двете друштва.4) Ак ци о нер ски от ка пи тал во Кон со ли ди ра ни от из-

ве штај за фи нан си ската со стој ба е са мо ак ци о нер ски-от капи тал на ма тич но то друштво Прогрес АД, би деј ќи ак ци о нер ски от ка пи тал на по друж ни ци те мо ра се ко гаш да би де ста вка ко ја це лос но се ели ми ни ра.

3. ДЕ ЛУМ НО ЕЛИ МИ НИ РА ЊЕ

Ед на ста вка мо же да се по ја ви во Из ве шта јот за фи нан си ската со стој ба на ма тич но то друш тво и на не го ва та по друж ни ца но не во исти от из нос:

(а) Ма тич но то друш тво мо же да стек на ло ак ции или уде ли во по друж ни ца та по це на ко ја е по ви сока или по-ни ска од нив на та но ми нал на вред ност. Во овој слу чај фи нан си ско то вло жу ва ње ќе се по ја ви во финансискиот из ве шта ј на ма тич но то друш тво по на бав на вред ност, до де ка ка пи та лот ќе се по ја ви во финансискиот из ве-штај на по друж ни ца та по номинал на вред ност. Тоа го на мет ну ва пра ша ње то на гуд вил.

(б) Ду ри и ко га ма тич но то друш тво стек на ло ак ции или уде ли по но ми нал на вред ност, тоа мо же да не ги стек на ло си те ак ции на по друж ни ца та (зна чи по друж ни-ца та мо же да би де са мо де лум но по се ду ва на). Тоа го по кре ну ва пра ша ње то на не кон тро ли ра но учес тво.

(в) Сал да та од ме ѓу себ но то тр гу ва ње вна тре во гру па та мо же да би дат не у сог ла се ни за ра ди про из во-ди или тр гов ска сто ка во тран зит (на при мер сто-ка та е ис по ра ча на од ма тич но то друш тво но не е при ме на во по друж ни ца та на 31.12.2012 го ди на).

(г) Ед но друш тво мо же да из да ло об врз ни ца од ко ја са мо дел пре зе ло дру го то друш тво.

4. ГУДВИЛ КОЈ ПРОИЗЛЕГУВА ОД КОНСОЛИДАЦИЈА

Гуд ви лот кој про из ле гу ва од кон со ли да ци ја е раз-ли ка по ме ѓу на бав на та вред ност на вло жу ва ње то (ку пу ва ње то на ак ции или уде ли) и вред но ста на стек-на ти те не то средс тва на по друж ни ца та во моментот на купување на акциите, односно уделите. Гуд ви лот кој про из ле гу ва од кон со ли да ци ја е ед на фор ма на ку пен гуд вил, и е уреден со МСФИ 3 - Де лов ни ком би на ции и Оддел 19 од МСФИ за МСЕ.

Стек на ти те не то средс тва прет ста ву ва ат раз ли-ка ме ѓу средс тва та и об вр ски те на друш тво то:

СРЕДС ТВА ОБ ВР СКИ = НЕ ТО СРЕДС ТВА

Ко га тро шо ци те на де лов на та ком би на ци ја (на бав-на та вред ност на ку пе ни те ак ции или уде ли) е по го ле-ма од вред но ста на не то средс тва та во друш тво то чии ак ции или уде ли се ку пе ни, ку пу ва чот фа ктич ки пла тил по ве ќе откол ку што е вред но ста на не то средс тва та и та ква та раз ли ка се на ре ку ва по зи ти вен гуд вил.

Pozicija

Poedine~ni Izve{tai za finan-

siskata sostojbaKonsolidi ran

izve{ taj za fi nan siskata

sostojbaProgres

AD - Skopje

IdninaAD -

Bitola

A SREDSTVA

NETEKOVNI SREDSTVA

Oprema 35.000 45.000 80.000

Vlo`uvawa vo Idnina AD - Bitola 40.000 - -

Vkupno netekovni sredstva 75.000 45.000 80.000

TEKOVNI SREDSTVA

Zalihi 16.000 12.000 28.000

Pobaruvawa od kupuva~i 6.000 9.000 15.000

Pobaruvawa od povrzani dru{tva 2.000 - -

Pari~ni sredstva 1.000 - 1.000

Vkupno tekovni sredstva 25.000 21.000 44.000

VKUPNO SREDSTVA 100.000 66.000 124.000B KAPITAL I REZERVI

Akcionerski kapital 70.000 40.000 70.000

Akumulirana dobivka 16.000 19.000 35.000

Vkupno kapital i rezervi 86.000 59.000 105.000

V OBVRSKI

Dolgoro~ni obvrski - 3.000 3.000

Kratkoro~ni obvrski sprema dobavuva~i 14.000 2.000 16.000

Obvrski od povrzani dru{tva - 2.000 -

Vkupno obvrski 14.000 7.000 19.000VKUPNO KAPITAL I OBVRSKI 100.000 66.000 124.000



КНИ ЖЕ ЊЕ:

МСФИ 3 ба ра по зи тив ни от гуд вил кој про из ле гу ва од кон со ли да ци ја да се ка пи та ли зи ра во Кон со ли ди ра ни-от из ве штај за фи нан си ската со стој ба и да се про ве-ру ва за ра ди обезвреднување се ко ја го ди на.

Според Оддел 19 од МСФИ за МСЕ, мали-те и микро друштва гудвилот го мерат според набавна вредност намалена за акумулираната амортизација и акумулираните загуби заради обезвреднување. Докол-ку друштвото не може да направи веродостојна проценка за корисниот век на гудвилот, истиот ќе го амортизира во рок од десет години.

Но, гуд ви лот мо же да би де и не га ти вен и тоа ко га зби рот на об је ктив на та (фер) вред но ст на стек на ти те не то средс тва кои мо же да се изд во јат мо же да го над ми ну ва тоа што ма тич но то друш тво го пла ти ло за нив. Сме тко-водс тве ни от трет ман на не га тив ни от гуд вил сог лас но МСФИ 3 и Оддел 19 од МСФИ за МСЕ е след ни от:

(а) Друш тво то пр во тре ба по втор но да ги про це ни из но си те по кои се из ме ре ни две те, на бав на та вред-ност на вло жу ва ње то (ку пе ни те ак ции или уде ли) и не то средс тва та на стек на то то друш тво кои мо же да се иден ти фи ку ва ат и

(б) Ви шо кот кој оста ну ва тре ба да би де приз на ен вед наш во Из ве шта јот за се оп фат ната до би вка.

Гуд ви лот се вред ну ва во сог лас ност со МСФИ 3 и Оддел 19 од МСФИ за МСЕ - Де лов ни ком би на ции на след ни ов на чин:

Во При мер 1 на бав на та вред ност на ак ци и те стек на-ти од стра на на ма тич но то друш тво при ос но ва ње то на по друж ни ца та би ле ед на кви на об је ктив на та вред ност на не то средс тва та (средс тва - об вр ски) на по друж ни ца-та. Но овој слу чај во пра ктиката е ре док и во о би ча е но ак ци и те или уде ли те се ку пу ва ат по па зар ни це ни кои се раз лич ни од нив на та но ми нал на вред ност.

Врз основа на податоците во При мер 1 но под претпоставка дека Друш тво то Про грес ги купи ло си-те 40.000 ак ции чи ја но ми нал на вредност е 1 де нар (40.000 де на ри) но по це на од 60.000 дена ри, ќе се спроведе следново:

Кај Прогрес

030 - Вло жу ва ња во подружница ......60.0001000 - Сме тка ...........................................60.000

Ку пе ни ак ции од Ид ни на АД - Би то ла

Зна чи из но сот кој Про грес го еви ден ти ра во не го-во то сме тко водс тво ка ко вред ност на не го во то вло жу-ва ње мо же да би де по ве ќе или по мал ку од стек на ти те не то средс тва во Ид ни на. Да прет по ста ви ме де ка Ид-ни на во прет ход ни от при мер има ну ла ре зер ви и ну ла об вр ски, та ка што ак ци о нер ски от ка пи тал од 40.000 де на ри е ед на ков на ма те ри јал ни те средс тва во из нос од 40.000 де на ри (нето средства = средства - обврски = 40.000 - 0 = 40.000). За ра ди по ед но ста ву ва ње, да прет по ста ви ме и де ка сме тко водс тве на та вред ност на средс тва та на Ид ни на е иста со нив на та па зар на или об је ктив на вред ност.

Се га ко га ди ре кто ри те на Про грес се сог ла си ле да пла тат 60.000 де на ри за 100% вло жу ва ње во Ид ни-на тие мо ра да ве ру ва ат де ка, по крај ма те ри јал ни те средс тва во из нос од 40.000 де на ри, Ид ни на тре ба исто та ка да има не ма те ри јал ни средс тва кои вре дат 20.000 де на ри.

Из но сот од 20.000 де на ри пла тен над вред но ста на стек на ти те не то средс тва (средс тва - об вр ски) се на ре ку ва гуд вил кој про из ле гу ва од кон со ли да ци ја (пре ми ја на стек ну ва ње то).

Сле деј ќи ја во о би ча е на та по стап ка на ели ми ни ра-ње, 40.000 де на ри ак ци о нер ски ка пи тал во Из ве шта јот за фи нан си ската со стој ба на Ид ни на ќе се по ни шти со 40.000 де на ри вло жу ва ње при ка жа но во Из ве шта јот за фи нан си ската со стој ба на Про грес.

Nabavna vrednost na vlo`uvaweto, odnosno nabavnata vrednost na kupenite akcii ili udeli (s/ka 030) H

Namaleno za:

Akcionerskiot kapital na dru{tvoto ~ii akcii ili udeli se kupuvaat(s/ka 900) H

Premija na akcii na dru{tvoto~ii akcii ili udeli se kupuvaat(s/ka 910) H

Akumulirana dobivka na dru{tvoto ~ii akcii ili udeli se kupuvaat(s/ka 950) H

Zakonski i statutarni rezervi na dru{tvoto ~ii akcii ili udeli se kupuvaat (grupa 94) H

Vkupno namaluvawe H

% U~estvo vo grupata H vkupnonamaluvawe (H)

Gudvil H



Непребиеното долговно салдо од 20.000 денари, во Консолидираниот извештај за финансиската состојба ќе биде прикажано како нематеријално средство - гудвил.

Во Консолидираната годишна сметка гудвилот се прикажува на АОП - 005 (износот книжен на сметките 001 минус 008 дел и минус 009 дел).

4.1 ГУД ВИЛ И ДО БИ ВКИ ПРЕД СТЕК НУ ВА ЊЕ

До кол ку прет по ста ви ме де ка во Пример 1 друштвото Ид ни на ос тва ри ло до би вка од 8.000 де-на ри во пер и о дот пред стек ну ва ње то, Из ве штајот за фи нан си ската со стој ба на друштвото Иднина пред са мо то ку пу ва ње би изг ле дал ва ка:

Во овој случај друштвото Про грес ги ку пу ва си те ак ции во друштвото Ид ни на, и ги стек на ло вкуп ни те ма те ри јал ни средс тва кои вре дат 48.000 де на ри по на бав на вред ност за 60.000 де на ри.

Јас но е де ка во овој слу чај не ма те ри јал но то средс-тво на друштвото Ид ни на (гуд ви лот) се вред ну ва за 12.000 де на ри.

Си те до би вки за ра бо те ни од по дружни ца та пред неј зи но то стек ну ва ње од стра на на ма тич но то друш-тво мо ра да би дат вклу че ни во про це сот на ели ми-ни ра ње, за да се стиг не до из но сот на гуд вил кој про из ле гу ва од кон со ли да ци ја.

Со дру ги збо ро ви, не са мо ак ци о нер ски от ка пи-тал на Ид ни на, ту ку исто та ка и не го ви те до би вки ос тва ре ни пред стек ну ва ње то, мо ра да се по ни штат нас про ти фи нан си ското вло жу ва ње при ка жа но во фи нан си ски те из ве штаи на ма тич но то друш тво. Не по ни ште но то сал до од 12.000 де на ри ќе се по ја-ви во Кон со ли ди ра ни от из ве штај за фи нан си ската со стој ба.

Тоа зна чи де ка би ло ка ква до би вка на по друж ни-ца та пред стек ну ва ње не се со би ра со ре зер ви те на ма тич но то друштво во Кон со ли ди ра ни от из ве штај за фи нан си ската со стој ба. Из но сот на кон со ли ди ра ните до би вки ги оп фа ќа до би вки те на ма тич но то друш тво плус до би вки те пос ле стек ну ва ње то са мо на по друж-ни ци те.

1) Прес ме тка та на гуд ви лот е из вр ше на на след-ни ов на чин:

Pozicija

Poedine~ni Izve{tai za

finansiskata sostojba

Konsolidi-ran izve {-taj za fi -

nan siskata sos tojba

TrgomakAD -

Skopje

VendoraAD -

Bitola

A SREDSTVA

NETEKOVNI SREDSTVA

Oprema 100.000 60.000 160.000

Vlo`uvawa vo Vendora AD - Bitola 80.000 - -

Gudvil koj proizleguva od konsolidacija1 - - 20.000

Vkupno netekovnisredstva 180.000 60.000 180.000

TEKOVNI SREDSTVA

Pari~ni sredstva 40.000 40.000 80.000

Vkupno tekovni sredstva 40.000 40.000 80.000

VKUPNO SREDSTVA 220.000 100.000 260.000B KAPITAL I REZERVI

Akcionerski kapital 75.000 50.000 75.000

Akumulirana dobivka 45.000 10.000 45.000

Vkupno kapital i rezervi 120.000 60.000 120.000

V OBVRSKI

Dolgoro~ni obvrski 60.000 30.000 90.000

Kratkoro~ni obvrski sprema dobavuva~i 40.000 10.000 50.000

Vkupno obvrski 100.000 40.000 140.000

VKUPNO KAPITAL I OBVRSKI 220.000 100.000 260.000

Nabavna vrednost na vlo`uva we-to (nabavna vrednost na kupeni te akcii na Vendora) 80.000Namaleno za:

Akcionerskiot kapital na Vendora 50.000Akumulirana dobivkana Vendora 10.000Vkupno namaluvawe 60.000% U~estvo vo grupata h vkupnonamaluvawe (60.000 h 100%) (60.000)

Gudvil 20.000

Друш тво то Тр го мак АД - Скоп је ги ку пи ло си те 50.000 обич ни ак ции по но ми нал на вред ност од 1 де на р на Друш тво то Вен до ра АД - Би то ла на 31 Де кем ври 2012 го ди на за це на од 80.000 де на ри. Врз основа на поединечните извештаи на двете друштва составен е Консолидиран извештај за финансиската состојба на 31.12.2012 година.

При мер: Гуд вил и до би вки пред стек ну ва ње

B KA PI TAL I RE ZER VI

Akcionerski kapital 40.000Akumulirana dobivka 8.000

Vkupno kapital i rezervi 48.000



5. НЕКОНТРОЛИРАНО УЧЕСТВО

Вкуп ни те средс тва и об вр ски на по друж ни ци те се вклу че ни во Кон со ли ди ра ни от из ве штај за фи-нан си ската со стој ба ду ри и во слу чај ко га по друж-ни ци те се де лум но по се ду ва ни. Дел од не то средс-тва та на та кви те по друж ни ци фа ктич ки при па ѓа ат на вло жу ва чи над вор од гру па та (не кон тро ли ра ни учес тва).

Не то средс тва та на ед но друш тво се фи нан си-ра ат од ак ци о нер ски ка пи тал и аку му ли ра на до би-вка. По стап ка та на кон со ли да ци ја за тре ти ра ње на по друж ни ци кои де лум но се по се ду ва ат е да се прес ме та де лот од обич ни те ак ции и аку му ли ра на та до би вка ко ја им се при пи шу ва на неконтролираното учество.

По е ди неч ни те Из ве штаи за фи нан си ската со стој ба на две те друш тва на 31.12.2012 го ди на се да де ни во про дол же ние:

Спро ве де но е те сти ра ње за обез вред ну ва ње на гуд ви лот и не е кон ста ти ра но де ка не го ва та вред ност е на ма ле на.

Врз ос но ва на по е ди неч ни те Из ве штаи за фи нан-си ска та со стој ба Деликатес АД - Скопје изготвил:

Во вр ска со Кон со ли ди ра ни от из ве штај за фи нан-си ската со стој ба ги даваме следниве појаснувања:

1) Прес ме тка та на гуд ви лот е из вр ше на на след-ни ов на чин:

PozicijaDelikatesAD - Skopje

AgrofudDOO - Skopje

A SREDSTVA

NETEKOVNI SREDSTVA

Oprema 6.500 6.200

Vlo`uvawa vo Agrofud DOO - Skopje 5.000 -

Vkupno netekovni sredstva 11.500 6.200

TEKOVNI SREDSTVA

Pari~ni sredstva 4.000 3.000

Vkupno tekovni sredstva 4.000 3.000

VKUPNO SREDSTVA 15.500 9.200

B KAPITAL I REZERVI

Zapi{an kapital 10.000 4.000

Akumulirana dobivka 1.500 2.200

Vkupno kapital i rezervi 11.500 6.200

V OBVRSKI

Dolgoro~ni obvrski 3.000 2.000

Kratkoro~ni obvrski sprema dobavuva~i 1.000 1.000

Vkupno obvrski 4.000 3.000

VKUPNO KAPITAL I OBVRSKI 15.500 9.200

Друш тво то Де ли ка тес АД - Скоп је ку пи ло 75 % од ка пи та лот на Друш тво то Агро фуд ДОО - Скоп је на 31 Де кем ври 2011 го ди на по це на од 5.000 де на ри. На оваа да та Агро фуд ДОО - Скоп је во сво јот Извештај за финансиската состојба има л иска жа но аку му ли ра на до би вка од 1.000 де на ри.

При мер: Не кон тро ли ра но учес тво

Кон со ли ди ран из ве штај за фи нан си ската со стој ба на 31.12.2012 го ди на

A SREDSTVA

NETEKOVNI SREDSTVA

Gudvil1 1.250

Oprema 12.700

Vkupno netekovni sredstva 13.950

TEKOVNI SREDSTVA

Pari~ni sredstva 7.000

Vkupno tekovni sredstva 7.000

VKUPNO SREDSTVA 20.950

B KAPITAL I REZERVI

Zapi{an kapital5 10.000

Akumulirana dobivka3 2.400

Nekontrolirano u~estvo2 1.550

Vkupno kapital i rezervi 13.950

V OBVRSKI

Dolgoro~ni obvrski 5.000

Kratkoro~ni obvrski sprema dobavuva~i 2.000

Vkupno obvrski 7.000

VKUPNO KAPITALI OBVRSKI 20.950

Nabavna vrednost na vlo`uvaweto (nabavna vrednost na kupenite udeli vo Agrofud) 5.000Namaleno za:

Zapi{an kapital na Agrofud 4.000Akumulirana dobivka na Agrofud pred kupuvaweto na udelite 1.000Vkupno namaluvawe 5.000U~estvo vo grupata 5.000 h 75% (3.750)

Gudvil pri kupuvawe na udelite 1.250Obezvrednuvawe -

Gudvil na 31.12.2012 1.250

www.rafajlovski.com.mk



2) Не кон тро ли ра но то учес тво е прес ме та но на след ни ов на чин:

3) Аку му ли ра на та до би вка е прес ме та на на след-ни от на чин:

4) Другите ставки се збир од двата поединечни финансиски извештаи:

Опрема 12.700 (6.500 + 6.200) Парични средства 7.000 (4.000 + 3.000) Долгорочни обврски 5.000 (3.000 + 2.000) Краткорочни обврски спрема добавувачи 2.000 (1.000 + 1.000)

5) Запишаниот капитал е 10.000 односно само капиталот на Деликатес АД - Скопје.

6. ДИВИДЕНДИ ИСПЛАТЕНИ ОД ПОДРУЖНИЦА

Ко га по друж ни ца исп ла ќа ди ви ден да на матичното друштво во те кот на го ди на та сме тко водс тве ни от трет ман не е те жок.

Пример: Друш тво то Б, кое е 60% по се ду ва на по друж ни ца на Друш тво то А, исп ла ќа ди ви ден да во из нос од 1.000 де на ри на пос лед ни от ден од не го ви- от прес ме тко вен пер и од. Не го ви те вкуп ни ре зер ви пред исп ла та та на ди ви ден да би ле 5.000 де на ри.

(а) 400 де на ри од ди ви ден да та е исп ла те на на ак-ци о не рите кои немаат контрола. Па рич ни те средс тва не ма да се по ја ват ни ка де во Кон со ли ди ра ни от из ве-штај за фи нан си ската со стој ба.

(б) Ма тич но то друш тво при ма 600 де на ри од ди ви-ден да та, за дол жу вај ќи ја сме тка та на па рич ни средс-тва и одо бру вај ќи на сме тка та на при хо ди.

(в) Сал до то на аку му ли ра на до би вка што оста ну ва во Из ве шта јот за фи нан си ската со стој ба на по друж-ни ца та Б (4.000 де на ри) ќе се кон со ли ди ра на во о-би ча е ни от на чин. Учес тво то на гру па та (4.000 х 60% = 2.400 де на ри) ќе би де вклу че но во аку му ли ра на до би вка на гру па та во Из ве шта јот за фи нан си ската со стој ба; (4.000 х 40% = 1.600 де на ри) се одо бру ва на сме тка за неконтролирано учество во Из ве шта јот за фи нан си ската со стој ба.

7. МЕЃУГРУПАЦИСКИ САЛДА И ТРАНСАКЦИИ

Сог лас но МСС 27 и Оддел 9 од МСФИ за МСЕ ме ѓу себ ни те сал да по ме ѓу член ки те на гру па та, транс ак ци и те, при хо ди те и рас хо ди те по треб но е да би дат по ни ште ни во це лост. Но се ја ву ва до пол ни-те лен проб лем до кол ку та кви те транс ак ции вна тре во гру па та се ре а ли зи ра ат по по ви со ка од це на та на чи не ње.

Се кое друш тво во гру па та е посебно правно лице

Писмо од главниот уредник 2013/spoeno 03... · Писмо од...

Documents