Писмо од главниот уредник - Дома 2013/reprezent 11-13 spoeno.pdf ·...

64
Писмо од главниот уредник REPREZENT NOEMVRI 11/2013 1 Носител на материјалните права на написите е издавачот . Забрането е препечатување, копирање и умножување на написите или нивни делови без претходно обезбедена согласност од издавачот . Издавач РАФАЈЛОВСКИ КОНСАЛТИНГ Сметка 210-0522737201-81 во НЛБ Тутунска банка АД - Скопје Даночен број МК 4030998343900 Главен и одговорен уредник Д-р Горан Рафајловски Уредник Јасмина Рафајловска Издавачки совет Вера Рафајловска М-р Трајан Николоски Д-р Горан Рафајловски Јанче Лековски Д-р Борче Давитковски Редакциски одбор Војко Рафајловски Јасмина Рафајловска Стојко Пауновски М-р Етем Исени Софија Јанчева Белчева Технички уредник Леополдина Гаќева Адреса ул. Орце Николов бр. 190 П. фах 710 Скопје www.rafajlovski.com.mk e-mail: [email protected] Телефони Претплата: 02/3088-900; Економски совети: 078/220-443; 078/220-469; 078/385-507 Правни совети: 078/385-511 Факс 02/3088-912 Печати ПОЧИТУВАНИ КОМИНТЕНТИ! Измина месец октомври, а и веќе половина од месец ноември, а времето ако барем ниш- то друго не чести со сонце. Невообичаено е топло, но сите велиме - ако нека потрае. Кога е убаво сите би сакале да трае, но за жал животот не е таков. Се што е уба- во поминува толку брзо да дури и не сме ни- ту свесни за тоа. За жал лошите работи траат долго, па да се повикаме на старата поговорка "Животот е прекраток за убави- те работи, а предолг за лошите". Ние сме еснаф - сметководители, финансиери, фи- нансиски директори, па во една рака и из- вршители на политиката на компанијата во која што работиме. Не е лесно да го имаш товарот и истиот со успешност да го спроведуваш сите овие години. Само вербата во себе може да не направи посилни, а тогаш кога се чувствуваме добро и сил- но се е лесно и се едноставно оди онака како што посакуваме. Затоа не губете надеж, нашата струка ја чека светла иднина, без разлика на сите потешкотии низ кои што поминуваме изминативе децении. Сепак мора да признаеме дека професионалноста и посветеноста на работењето е единствениот начин да се опстои и да се биде ус- пешен и почитуван во нашата струка. Затоа барем Вие, почитувани наши комитенти, имате причина да верувате дека го давате својот максимум и поради тоа ќе повторам ова е струка што ја чека, не са- мо извесна, туку и светла иднина. Како и во секој број така и во овој почнуваме од она што најмногу го обработуваме, а тоа се Меѓународните Сметководствени Стандарди, па затоа почнуваме и со државните поддршки - субвенции МСС 20, МСС 41 и Оддел 24 од МСФИ за МСЕ. Продолжуваме со пописот на средства- та и обврските за 2013 година, како и даночниот третман на субвенци- ите од аспект на данокот на додадена вредност. Имаме новина, тоа е предлогот на Законот за финансиска дисциплина, како и предложените измени во МСС 1 - Презентирање на финансиските извештаи. Останатиот дел овој пат во голем дел го посветуваме на попи- сите и нивните специфичности во извршувањето кај непрофитните организации, банките, друштвата за осигурување и реосигурување, како и кај буџетите и буџетските корисници. На крај како што и Ви ветивме Ви посветуваме внимание на Вас идни овластени сметководители, кои што треба да го полагате ис- питот за овластен сметководител и сметководител. Примери на можни испитни прашања, како и одговори на истите ќе бидат постојан составен дел на нашите списанија и како такви ќе се потрудиме да Ви бидат водич во осамостојувањето на професија- та која што ја работите. На крајот би сакал да Ви посакам успешно работење. Успешнос- та во работењето води кон задоволството, а задоволството ни ги причинува оние ретки моменти на среќа за кои што во основа и сите живееме. Со почит Д-р Горан Рафајловски

Upload: others

Post on 11-Sep-2019

20 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

  • Писмо од главниот уредник

    REPREZENT NOEMVRI 11/2013 1

    Носител на материјалните права на написите е издавачот. Забрането е препечатување, копирање и

    умножување на написите или нивни делови без претходно обезбедена

    согласност од издавачот.

    ИздавачРАФАЈЛОВСКИ КОНСАЛТИНГ

    Сметка210-0522737201-81

    во НЛБ Тутунска банка АД - СкопјеДаночен број МК4030998343900

    Главен и одговорен уредникД-р Горан Рафајловски

    УредникЈасмина РафајловскаИздавачки советВера Рафајловска

    М-р Трајан НиколоскиД-р Горан Рафајловски

    Јанче ЛековскиД-р Борче ДавитковскиРедакциски одборВојко Рафајловски

    Јасмина РафајловскаСтојко ПауновскиМ-р Етем Исени

    Софија Јанчева БелчеваТехнички уредникЛеополдина Гаќева

    Адресаул. Орце Николов бр. 190

    П. фах 710 Скопјеwww.rafajlovski.com.mk

    e-mail: [email protected]

    ТелефониПретплата:

    02/3088-900;Економски совети:

    078/220-443; 078/220-469;078/385-507

    Правни совети:078/385-511

    Факс02/3088-912

    Печати

    ПОЧИТУВАНИ КОМИНТЕНТИ!Из ми на ме сец ок том ври, а и ве ќе по ло ви на

    од ме сец но ем ври, а вре ме то ако ба рем ниш-то дру го не чес ти со сонце. Не во о би ча е но е топло, но си те ве ли ме - ако не ка пот рае.

    Ко га е уба во си те би са ка ле да трае, но за жал жи во тот не е та ков. Се што е уба-во по ми ну ва тол ку бр зо да ду ри и не сме ни-ту свес ни за тоа. За жал ло ши те ра бо ти тра ат долго, па да се по ви ка ме на ста ра та по го вор ка "Жи во тот е прек ра ток за уба ви-те ра боти, а пре долг за ло шите". Ние сме ес наф - смет ко во ди тели, фи нан си ери, фи-нан сис ки ди рек тори, па во ед на ра ка и из-врши те ли на по ли ти ка та на ком па ни ја та во ко ја што ра бо тиме. Не е лес но да го имаш то ва рот и ис ти от со ус пеш ност да го спро ве ду ваш си те овие го дини. Са мо вер ба та во се бе мо же да не нап ра ви по силни, а то гаш ко га се чув ству ва ме доб ро и сил-но се е лес но и се ед нос тав но оди она ка ка ко што по са ку ваме. За тоа не гу бе те на деж, на ша та стру ка ја че ка свет ла ид нина, без раз ли ка на си те по теш ко тии низ кои што по ми ну ва ме из ми на ти ве де це нии.

    Се пак мо ра да приз на е ме де ка про фе си о нал нос та и по све те нос та на ра бо те ње то е единстве ни от на чин да се оп стои и да се би де ус-пе шен и по чи ту ван во на ша та струка. За тоа ба рем Вие, по чи ту ва ни на ши ко ми тенти, има те при чи на да ве ру ва те де ка го да ва те сво јот мак си мум и по ра ди тоа ќе пов то рам ова е стру ка што ја чека, не са-мо из весна, ту ку и свет ла ид нина.

    Ка ко и во се кој број та ка и во овој поч ну ва ме од она што нај мно гу го об ра бо ту ваме, а тоа се Ме ѓу на род ни те Смет ко вод стве ни Стан дарди, па за тоа поч ну ва ме и со држав ни те под дршки - суб венции МСС 20, МСС 41 и Од дел 24 од МС ФИ за МСЕ. Про дол жу ва ме со по пи сот на сред ства-та и об врските за 2013 го дина, ка ко и да ноч ни от трет ман на суб венци-и те од ас пект на да но кот на до да де на вред ност. Има ме но вина, тоа е пред ло гот на За ко нот за фи нан сис ка дис цип лина, ка ко и пред ло же ни те из ме ни во МСС 1 - Пре зен ти ра ње на фи нан сис ки те из веш таи.

    Оста на ти от дел овој пат во го лем дел го по све ту ва ме на по пи-си те и нив ни те спе ци фич нос ти во из вршу ва ње то кај неп ро фит ни те ор га ни за ции, бан ките, друш тва та за оси гу ру ва ње и ре о си гу ру вање, ка ко и кај бу џе ти те и бу џет ски те ко рис ници.

    На крај ка ко што и Ви ве тив ме Ви по све ту ва ме вни ма ние на Вас ид ни ов лас те ни смет ко во ди тели, кои што тре ба да го по ла га те ис-пи тот за ов лас тен смет ко во ди тел и смет ко во ди тел.

    Примери на можни ис пит ни пра шања, ка ко и од го во ри на истите ќе би дат по стојан сос та вен дел на на ши те спи са ни ја и ка ко так ви ќе се пот ру ди ме да Ви би дат во дич во оса мос то ју ва ње то на про фе си ја-та ко ја што ја ра бо тите.

    На кра јот би са кал да Ви по са кам ус пеш но ра бо тење. Успеш нос-та во ра бо те ње то во ди кон за до вол ството, а за до вол ство то ни ги при чи ну ва оние рет ки мо мен ти на сре ќа за кои што во ос но ва и си те жи ве еме.

    Со почитД-р Горан Рафајловски

  • 2 REPREZENT NOEMVRI 11/2013

    Содржина

    СМЕТКОВОДСТВОСМЕТКОВОДСТВОДРЖАВНИ ПОДДРШКИ - СУБВЕНЦИИМСС 20, МСС 41 И ОДДЕЛ 24 ОД МСФИ ЗА МСЕДржав ни те под дршки во вре ме на кри за се од го ле мо зна че ње за сто пан ство то и за гра ѓа ните. Кај нас држав ни те под-дршки се да ва ат во раз ни об ласти, со цел да се пот тик не раз во јот на сто пан-ството. Смет ко вод стве ни от трет ман на држав ни те под дршки и дру ги ви до ви на држав на по мош и нив но то пре зен ти ра-ње во го диш на та смет ка и фи нан сис-ки те из веш таи е уре де но со МСС 20 кој го при ме ну ва ат сред ни те и го ле ми те ен ти тети и Од дел 24 кој го при ме ну ва ат ма ли те и мик ро ентитети. ......................3ПОПИС НА СРЕДСТВАТА И ОБВРСКИТЕ ЗА 2013 ГОДИНАВо Законот за трговските друштва пропишана е обврска трговците и трговците-поединци, најмалку еднаш годишно да извршат попис на средствата и обврските со цел фактичката состојба да ја усогласат со сметководствената состојба. ...............18

    ДАНОЦИДАНОЦИДАНОЧЕН ТРЕТМАННА ПРООДНИ СТАВКИВо прак ти ката, по ра ди не до вол нопоз на ва ње на трет ма нот на про од ни те став ки од ас пект на да но кот надо да де на вред ност, се пресме тува и п ла ќа да нок. Меѓутоа се слу чу ва дане се пресме та да нок и ко гапроодните ставки - так си те седел од да ноч на та ос нова. ....................35

    ДЕЛОВНО ПРАВОДЕЛОВНО ПРАВОПРЕДЛОГ ЗАКОН ЗА УРЕДУВАЊЕ НА РОКОВИ ЗА НАМИРУВАЊЕ НА ПАРИЧНИТЕ ОБВРСКИ НАСТАНАТИ ПРИ ДЕЛОВНИ ТРАНСАКЦИИДолгогодишниот горлив проблем за ненавремено плаќање на обврските меѓу правните лица и субјектите од јавниот сектор ја наметна потребата со Закон да се уредат роковите за намирување на паричните обврски настанати при деловните трансакции. Со овој Закон се очекува да се стави крај на вечните должници кои се богатеа на туѓа сметка и беа причина многу фирми заради неликвидност да се затворат. Предложени се рокови за плаќање не повеќе од 60 дена, а во исклучителни случаи не повеќе од 120 дена. ..............40

    СМЕТКОВОДСТВО Вера Рафајловска

    ДРЖАВНИ ПОДДРШКИ - СУБВЕНЦИИМСС 20, МСС 41 И ОДДЕЛ 24 ОД МСФИ ЗА МСЕ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3

    Јасмина РафајловскаПОПИС НА СРЕДСТВАТА И ОБВРСКИТЕ ЗА 2013 ГОДИНА . . . . . . 18

    ДАНОЦИ

    Вера РафајловскаДАНОЧЕН ТРЕТМАН НА СУБВЕНЦИИТЕОД АСПЕКТ НА ДАНОКОТ НА ДОДАДЕНА ВРЕДНОСТ . . . . . . . . . . . . . . 32

    Оливера ТасевскаДАНОЧЕН ТРЕТМАН НА ПРООДНИТЕ СТАВКИ . . . . . . . . . . . . . . . . . 35

    ДЕЛОВНО ПРАВО

    Д-р Горан РафајловскиПРЕДЛОГ ЗАКОН ЗА УРЕДУВАЊЕ НА РОКОВИЗА НАМИРУВАЊЕ НА ПАРИЧНИТЕ ОБВРСКИНАСТАНАТИ ПРИ ДЕЛОВНИ ТРАНСАКЦИИ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40

    БАНКИ

    Ацо ДимитровскиСПЕЦИФИЧНОСТИ ВО ИЗВРШУВАЊЕ НА ПОПИСОТ КАЈ БАНКИТЕ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42

    ОСИГУРУВАЊЕ

    Ацо ДимитровскиСПЕЦИФИЧНОСТИ ПРИ СПРОВЕДУВАЊЕ НА ПОПИСОТКАЈ ДРУШТВАТА ЗА ОСИГУРУВАЊЕ И РЕОСИГУРУВАЊЕ. . . . . . . . . . . 46

    БУЏЕТСКИ КОРИСНИЦИ И ФОНДОВИ Бранислав Гулев

    ПОПИСОТ НА ИМОТОТ КАЈ БУЏЕТСКИТЕ КОРИСНИЦИИ ЕДИНИЦИТЕ НА ЛОКАЛНАТА САМОУПРАВА . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50

    НЕПРОФИТНИ ОРГАНИЗАЦИИ М-р Александар Ивановски

    СПЕЦИФИЧНОСТИ ВО ИЗВРШУВАЊЕ НАПОПИСОТ КАЈ НЕПРОФИТНИТЕ ОРГАНИЗАЦИИ . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57

    НОВИНИ ОД МЕЃУНАРОДНОТО СМЕТКОВОДСТВО И РЕВИЗИЈАПРЕДЛОЖЕНИ ИЗМЕНИ ВО МСС 1 -ПРЕЗЕНТИРАЊЕ НА ФИНАНСИСКИТЕ ИЗВЕШТАИ . . . . . . . . . . . . . . . . 59

    ПРАШАЊА И ОДГОВОРИПРАШАЊА И ОДГОВОРИ ОД МСФИ И МСФИ ЗА МСЕ(МОЖНИ ИСПИТНИ ПРАШАЊА). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 61

    CONTENT . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 64

  • Сметководство

    REPREZENT NOEMVRI 11/2013 3

    ДРЖАВНИ ПОДДРШКИ - СУБВЕНЦИИМСС 20, МСС 41 И ОДДЕЛ 24 ОД МСФИ ЗА МСЕ

    Вера РАФАЈЛОВСКАВо овој на пис се да де ни упат ства со прак-

    тич ни при ме ри за при ме на на МСС 20, дел од МСС 41 - Зем јо дел ство кој се од не су ва на држав ни те под дршки во зем јо дел ство то и Од-дел 24, ка ко и раз ли ки те во смет ко вод стве ни от трет ман ме ѓу МСС 20 и Од дел 24.

    МСС 20 и Од дел 24 се при ме ну ва ат во смет-ко вод ство то на при ма те лот на држав на та под-дршка, но упат ства та да де ни во овие стан дар-ди мо же да се при ме нат и во еви ден ти ра ње то на при ме ни те до на ции или при ме ни те сред ства без на до мест ме ѓу друш твата, до кол ку тоа не е ре гу ли ра но со дру ги те стан дарди.

    Во овој на пис по дед нак во се ко рис те ни тер ми ни те "ен ти тет", "друш тво" или "прет-при ја тие".

    Важно: За спе ци фич ни те слу чаи во од нос на ода но чу ва ње то на суб венци ите, сог лас но член 17 став 1 точ ка 3 од За ко нот за ДДВ, да-де ни се прак тич ни при ме ри во на пи сот под нас лов "Да но чен трет ман на суб венции од ас пект на да но кот на до да де на вред ност", во ова спи са ние.

    Држав ни те под дршки во вре ме на кри за се од го-ле мо зна че ње за сто пан ство то и за гра ѓа ните. Кај нас држав ни те под дршки се да ва ат во раз ни об ласти, со цел да се пот тик не раз во јот на сто пан ството. Нај мно-гу држав ни под дршки се да ва ат во зем јо дел ство то и сто чар ството, но, ис то така, се да ва ат во ко му нал ни те деј нос ти (на при мер, за на бав ка на ав то буси, за град-ски пре воз, или на бав ка на дру ги пре воз ни сред ства), за бес пла тен пре воз на по ста ри ли ца и уче ници, во об лас та на ту риз мот за зго ле му ва ње на бро јот на стран ски ту ристи, на ави о ком па ниите за зго ле му ва-ње на бро јот на пат ни ци и зго ле му ва ње на бро јот на дес ти на ции со дру ги зем ји, кре ди ти за ма ли и сред ни ен ти те ти по по нис ки ка мат ни ста п ки од па зар ните, за бес плат на обу ка на ме на џе ри од стра на на стран ски кон сул тан ти и друго.

    Со цел да се пот тик не раз во јот на од ре де ни ре ги о ни за ра ди ре а ли зи ра ње на прог ра ма за рам но ме рен ре ги о на лен раз вој, да се пот тик не раз во јот на од ре де ни деј ности, да се во ве дат но ви тех но ло гии ка ко и да се зго ле мат вра-бо ту ва њата, држа ва та мо же да да де држав ни под дршки.

    Држав ни те под дршки по не ко гаш се на ре ку ва-ат и со дру ги имиња, ка ко на при мер, суб венции, пре мии, до та ции, рег реси. Тие мо жат да има ат раз ни фор ми кои ва ри ра ат спо ред при ро да та на ре сур си те преф рле ни на ен ти те тот.

    Држав на та под дршка е по се бен тран сфер на ре сур си на ен ти те тот. До кол ку вла да та ги преф-рли сред ства та на ен ти те тот во за ме на за учес тво во глав ни на та на ен ти те тот, тоа не прет ста ву ва држав на под дршка, ду ри ако вла да та на мет не од ре де ни кон крет ни ус ло ви што се од не су ва ат на опе ра тив ни те ак тив нос ти на ен ти те тот. Ис то-то ва жи и за држа вен за ем на ен ти те тот. Mе ѓу тоа ко рис та од држав ни от за ем без ка ма та или со ка ма та по нис ка од па зар на та ка мат на стап ка се тре ти ра ка ко држав на под дршка.

    Смет ко вод стве ни от трет ман на држав ни те под дршки и дру ги ви до ви на држав на по мош и нив но то пре зен ти ра ње во го диш на та смет-ка и фи нан сис ки те из веш таи е уре де но со Пра вил ни кот за во де ње на смет ко вод ство то ("Служ бен вес ник на РМ", број 159/09, 161/10 и 107/11) и тоа во:

    МСС 20 - Смет ко вод ство за држав ни под дршки и обе ло де ну ва ње на држав на по мош (во на та мош ни от текст: МСС 20, кој го при ме ну ва ат сред ни те и го ле ми те ен ти тети);

    Од дел 24 - Држав ни под дршки од МС ФИ за МСЕ (во на та мош ни от текст: Од дел 24, кој го при ме ну ва ат ма ли те и мик ро ентитети).

  • Сметководство

    4 REPREZENT NOEMVRI 11/2013

    Ис то така, држав ни под дршки се да ва ат и кон фи зич-ки лица, на при мер, за про ек тот "ку пи ку ќа - ку пи стан", ва у че ри за на бав ка на лап топ за сту ден ти и други.

    МСС 20 - СМЕТ КО ВОД СТВО ЗА ДРЖАВ НИ ПОД ДРШКИ И ОБЕ ЛО ДЕ НУ ВА ЊЕ НА ДРЖАВ НА ПО МОШ

    Сог лас но точ ка та 1, МСС 20 се при ме ну ва во смет ко вод ството за, и при обе ло де ну ва ње то на, држав ни под дршки и при обе ло де ну ва ње то на дру ги фор ми на држав на по мош.

    МСС 20 не се при ме ну ва на:а) Спе ци фич ни те проб ле ми што про из ле гу ва ат од

    смет ко вод ство то за држав ни под дршки во фи-нан сис ки те из веш таи кои ги од ра зу ва ат ефек ти-те од про ме ни те на це ни или во до пол ни тел ни те ин фор ма ции од слич на при рода;

    б) Држав на та по мош што му се обез бе ду ва на ен ти те тот во фор ма на ко рис ти што се рас-по ложли ви во ут врду ва ње то на ода но чи ва та до бив ка или да ноч на та за губа, или се ут врде-ни или ог ра ни че ни врз ос но ва на об врските за да нок на до бивка. При ме ри за так ви ко рис ти се ос ло бо ду ва ња та од да но кот на до бивка, да ноч-ни те одоб ру ва ња за вло жу вања, одоб ру ва ња за заб р за на амор ти за ци ја и на ма ле ни те ста п ки на да нок на до бивка;

    в) Држав но учес тво во соп стве нос та на ен ти те тот;г) Држав ни под дршки оп фа те ни во МСС 41 - Зем-

    јо дел ство.Во точ ка та 3 од МСС 20 да де ни се зна че ња на

    од дел ни по ими:Држа ва се од не су ва на држа вата, држав ни те

    агенции и слич ни те ла би ло да се ло кални, на ци о нал-ни или ме ѓу на род ни (влада, ми нис тер ства, оп штини, држав ни агенции и слич ни тела, стран ски држав ни ор га ни и ме ѓу на род ни ор га ни за ции).

    Држав на по мош е деј ству ва ње на држа ва та на-ме не то да обез бе ди еко ном ска ко рист спе ци фич на за ен ти те тот или гру па ен ти те ти кои се ква ли фи ку-ва ат спо ред из вес ни кри те ри уми. Држав на та по мош за це ли те на овој Стан дард не вклу чу ва ко рис ти обез бе де ни са мо ин ди рек тно пре ку деј ство што вли-јае на оп шти те тр гов ски ус лови, ка ко што е обез бе ду-ва ње то на ин фрас трук ту ра во под рач ја та во раз вој или на мет ну ва ње то на тр гов ски те ог ра ни чу ва ња на кон ку рен тите.

    Држав ни под дршки се по мош од стра на на држа-ва та во фор ма на пре нос на ре сур си на еден ен ти тет за воз врат на ми на то или ид но ис пол ну ва ње на оп ре-де ле ни ус ло ви ко иш то се од не су ва ат на опе ра тив ни те ак тив нос ти на ен ти те тот. Тие ги ис клу чу ва ат оние фор-ми на држав на по мош на кои не мо же ве ро дос тој но да им се до де ли вред ност и тран сак ции со држа ва та кои не мо жат да се раз ли ку ва ат од нор мал ни те тр гов ски тран сак ции на ен ти те тот.

    Под дршки што се од не су ва ат на сред ства се држав-ни под дршки чиј при ма рен ус лов е ен ти те тот кој се ква-ли фи ку ва за нив да купи, из гра ди или на не кој друг на чин да стек не дол го роч ни сред ства. Ис то така, ту ка мо жат да се прик лу чат до пол ни тел ни ус ло ви за ог ра ни чу ва ње на ви дот или ло ка ци ја та на сред ства та или пе ри о ди те во те кот на кои тие тре ба да се стек нат или чу ваат.

    Под дршки што се од не су ва ат на при хо ди се држав ни под дршки, ос вен оние што се од не су ва ат на сред ства.

    Непов рат ни за е ми се за е ми да де ни од за е мо да-ва тел кој се от ка жал од нив на от пла та под из вес ни про пи ша ни ус лови.

    Об јек тив на вред ност е из но сот за кој сред ство то мо же да би де раз ме нето, или об врската под ми ре на во тран сак ци ја под ко мер ци јал ни ус лови, по ме ѓу стра-ни до вол но ин фор ми ра ни и спрем ни сво е вол но да ја при фа тат тран сак ци јата.

    1. ДРЖАВ НИ ПОД ДРШКИ

    Спо ред вре ме то на до би ва ње на држав на та под-дршка и вре ме то на нас та ну ва ње на рас хо дите, мо же да се ја ват сле дни ве слу чаи:

    • Држав на та под дршка и рас хо ди те пов рза ни со неа да нас та нат во ист пе риод;

    • Држав на та под дршка да е при ме на пред нас та-ну ва ње на рас хо ди те пов рза ни со неа; и

    • Држав на та под дршка да би де при ме на за на до мес-ту ва ње на ве ќе нас та на ти рас хо ди или за губи.

    Спо ред точ ка та 20 од МСС 20 држав на под-дршка ко ја се при ма за нас та на ти рас хо ди или за гу би за ра ди бр за фи нан сис ка под дршка на друш тво то се приз на ва ат ка ко при ход во пе ри о дот во кој нас та на ло по ба ру ва њето.

    1.1. Приз на вање

    Сог лас но точ ка та 7 од МСС 20, држав на та под-дршка вклу чу вај ќи ја и не мо не тар на та под дршка по

    МСС 20 - СПН

    Сог лас но то

    II

  • Сметководство

    REPREZENT NOEMVRI 11/2013 5

    неп ро фит ни те ор га ни за ции или бу џет ски те ко рис-ници. Ме ѓу тоа, и кај овие ко рис ни ци во прак ти ка та нај мно гу е при фа тен при ход ни от прис тап.

    б) При хо ден прис тап, спо ред кој под дршка та се приз на ва во до бив ка та или за гу ба та во еден или по ве ќе пресмет ков ни пе ри о ди на сис те мат ска ос нова, во кои ен ти те тот ги приз на ва рас хо ди те пов рза ни со таа под дршка.

    Постојат ар гу мен ти за и про тив и за два та прис тапа:Оние кои го под држу ва ат ка пи тал ни от прис тап

    ар гу мен ти ра ат на след ни ов на чин:а) Држав ни те под дршки се инстру мент за фи нан-

    си ра ње и ка ко так ви тре ба да се тре ти ра ат во Из веш та јот за фи нан сис ка та сос тој ба на мес то да би дат приз на е ни во до бив ка та или за гу ба та за да ги пре би јат рас ход ни те став ки кои тие ги фи нан си раат. Би деј ќи не се оче ку ва нив но вра ќање, так ви те под дршки тре ба да би дат приз на е ни над вор од до бив ка та или за гу бата;

    б) Не е со од вет но да се приз на ва ат држав ни под-дршки во до бив ка та или за гу ба та би деј ќи тие не се за ра бо те ни, ту ку прет ста ву ва ат сти му лан си обез бе де ни од стра на на држа ва та без пов рза ни тро шоци.

    Ар гу мен ти те за под дршка на при ход ни от прис тап се сле дниве:

    а) Би деј ќи држав ни те под дршки се при ли ви од друг из вор, а не од ак ци о не рите, тие не тре ба да би дат приз на е ни ди рек тно во глав ни ната, ту ку тре ба да би дат приз на е ни во до бив ка та или за гу ба та од со од вет ни те пе ри оди;

    б) Држав ни те под дршки рет ко се бес платни. Ен ти те-тот ги за ра бо ту ва пре ку усог ла су ва ње со нив ни те ус ло ви и ис пол ну ва ње на пред ви де ни те об врски. По ра ди тоа, тие тре ба да би дат приз на е ни во до-бив ка та или за гу ба та во пе ри о ди те во кои ен ти те-тот ги приз на ва ка ко рас хо ди пов рза ни те тро шо ци за кои под дршка та е на ме не та да ги на до мести;

    в) Би деј ќи да но кот на до бив ка и дру ги те да но ци се рас ходи, ло гич но е на ист на чин да се по ста пу-ва и со држав ни те под дршки во до бив ка та или за гу бата, би деј ќи прет ста ву ва ат про дол жу ва ње на фис кал ни те по ли тики.

    Држав на та под дршка да се приз нае во ка пи та лот по пра ви ло би тре ба ло да се еви ден ти ра на по себ на смет-ка од гру па та на смет ки 94 - Ре зер ви и тоа ка ко стро го на мен ски за ра ди уки ну ва ње на сис те мат ска ос но ва врз ос но ва на из но си те на пресме та на та амор ти за ција.

    об јек тив на вред ност, не тре ба да се приз нае се до де ка не по стои ра зум но уве ру ва ње дека:

    • Ен ти те тот ќе се усог ла си со ус ло ви те пов рза-ни со неа (држав на та под дршка не тре ба да се приз нае сé до де ка не по стои ра зум но уве ру ва ње де ка ен ти те тот ќе ги за до во ли си те по ста ве ни ус ло ви во врска со под дршката. При ма ње то на под дршка та са мо по се бе не прет ста ву ва до каз де ка се ис пол не ти ус ло вите); и

    • Под дршка та ќе би де при мена.Спо ред точ ка та 16, приз на ва ње то на држав на

    под дршка во до бив ка или за гу ба врз ос но ва са мо на при ли ви не е во сог лас ност со пресмет ков на та смет-ко вод стве на прет постав ка (МСС 1 Пре зен ти ра ње на фи нан сис ки те из веш таи), но би би ло при фат ли во са мо до кол ку не по стои дру га ос но ва за ало ци ра ње на под дршка та во дру ги пе ри оди, ос вен во оној во кој таа би ла при мена.

    Непов рат ни от за ем од држа ва та се тре ти ра ка ко држав на под дршка ко га по стои ра зум но уве ру ва ње де ка ен ти те тот, ќе ги ис пол ни ус ло ви те за да му се прос ти за е мот.

    Ко рис та од држа вен за ем со ка мат на стап ка по-нис ка од па зар на та стап ка се тре ти ра ка ко држав на под дршка. За е мот тре ба да се приз нае и ме ри во сог-лас ност со МСС 39 Фи нан сис ки инстру менти: приз-на ва ње и ме рење. Ко рис та од ка мат на та стап ка што е по нис ка од па зар на та стап ка тре ба да се ме ри ка ко раз ли ка по ме ѓу по чет на та смет ко вод стве на вред ност на за е мот ут врде на во сог лас ност со МСС 39 и при ме-ни те при ливи. Ко рис та се еви ден ти ра во сог лас ност со овој стан дард. Ен ти те тот тре ба да ги зе ме во пред вид ус ло ви те и об врските ко иш то би ле или мо ра да би дат ис пол не ти ко га се иден ти фи ку ва ат тро шо ци те кои тре ба да ги на до мес ти ко рис та од за е мот.

    1.2. Смет ко вод ствен трет ман

    Во МСС 20 про пи ша ни се два прис тапа:а) Ка пи та лен прис тап, спо ред кој под дршка та се

    приз на ва над вор од до бив ка та или за гу бата, од-нос но се приз на ва ди рек тно во глав ни ната. При-ме ри за при ме на на овој прис тап се ко га држа ва та ка ко ос но вач на ен ти тет - јав но друш тво, на ба ву ва и на јав но то друш тво му ги да ва тран спортни те сред ства, построј ки или оп ре ма или му да ва па-рич ни сред ства да на ба ви од ре де ни сред ства. Овој мо дел, ис то така, мо же да се при ме ни и кај

  • Сметководство

    6 REPREZENT NOEMVRI 11/2013

    Ме ѓу тоа, сог лас но точ ка та 12 од МСС 20, се пак се препо ра чу ва при ме на на при ход ни от прис тап.

    1.3. Да но чен трет ман

    Да нок на до да де на вред ност

    На чел но држав ни те под дршки, од нос но суб венци и-те не под ле жат на ода но чу ва ње со да нок на до да де на вред ност.

    Ме ѓу тоа, спо ред член 17 точка 1, да ноч на та ос но-ва ги оп фаќа: на до мес то кот, да но ците, вклу чу вај ќи ги ак ци зите, так сите, при до не си те и дру ги да вач ки про-пи ша ни со по себ ни за кони, кои ги дол гу ва да ноч ни от об врз ник, ис клу чу вај ќи го да но кот на до да де на вред-ност. Из но си те на да ноци, ак цизи, такси, при до не си и слично, кои ги дол гу ва да ноч ни от об врз ник, се дел од на до мес то кот и во слу чаи ко га ис ти те од дел но се ис-ка жу ва ат на то вар на при ма те лот на ис пол ну ва њето, од нос но да ва те лот на на до мес то кот.

    Во ста вот 2 на ис ти от член, на ве де но е де ка да-ноч на та ос но ва ги оп фа ќа и спо ред ни те про мети, кои, од глед на точ ка на овој да нок ја де лат суд би на та на ос нов ни от про мет: "за вис ни те тро шо ци за па ку вање, на то вар, ис то вар, пре воз и оси гу ру вање, ка ко и про-ви зи и те и дру ги те тро шо ци кои да ноч ни от об врз ник му ги пресме тал на при ма те лот на доб ро то или ко рис ни кот на ус лу гата."

    И на крај, што ни е од по себ но зна че ње за суб-венци ите, за ра ди пред ме тот на раз гле ду вање, во чле-нот 17 точка 3 се на ве ду ва дека, во на до мес то кот се вклу чу ва ат и "суб венци и те кои се ди рек тно пов рза ни со це на та на про ме тот на доб ро то или ус лу гата". Суб-венци ите, во о би ча е но се до би ва ат од тре та страна.

    Важно: Со цел да се нап ра ви разгра ни чу вање, од нос но да се от стра нат ди ле ми те во кои слу чаи до би е ни те суб венции под ле жат на ода но чу ва ње со да нок на до да де на вред ност, сог лас но член 17 став 1 точ ка 3 од За ко нот за ДДВ, прак тич ни при ме ри се да де ни во на пи сот под нас лов "Да но чен трет ман

    на суб венци и те од ас пект на да но кот на до да де на вред ност" во ова спи са ние.

    Да нок на до бивка

    Ако со смет ко вод стве на та по ли ти ка е из бран при хо-ден ме тод, суб венци и те не под ле жат на ода но чу ва ње сог лас но За ко нот за да но кот на до бивка, би деј ќи пред-мет на ода но чу ва ње се са мо неп риз на ти те рас хо ди и по мал ку ис ка жа ни те при ходи.

    1.4. Ви до ви држав на под дршка

    Држав на та под дршка мо же да би де со пре нос: на па рич ни сред ства или не мо не тар ни (не па рични) сред ства (на при мер, пре нос на зем јиште, оп ре ма или дру ги ре сур си за ко рис те ње од стра на на ен ти те тот.

    Ко га под дршка та е во не мо не тар но сред ство, тоа се про це ну ва спо ред об јек тив на вред ност. По не ко-гаш мо же да би де при ме нет ал тер на ти вен на чин ко га под дршка та се еви ден ти ра спо ред но ми на лен из нос (точ ка 23 од МСС 20).

    Не за вис но од об ли кот на под дршка та (па рич ни или не мо не тар ни - не па рич ни сред ства), сог лас но точ ки те 24 до 31 од МСС 20, по стојат два ви да на под дршка:

    а) Под дршки што се од не су ва ат на сред ства; иб) Под дршки што се од не су ва ат на при ходи.Под дршки те што се од не су ва ат на сред ства,

    вклу чу вај ќи ги и не мо не тар ни те под дршки спо ред об-јек тив на вред ност, тре ба да би дат пре зен ти ра ни во Из веш та јот за фи нан сис ка та сос тојба, и тоа спо ред:

    • Ме тод на од ло жен при ход; или• Ме тод на на ма лу ва ње на вред нос та на сред-ството.

    Двa тa ме то ди се при фат ли ви за пре зен ти рање.Под дршки те што се од не су ва ат на при ходи, се

    пре зен ти ра ат во Из веш та јот за се оп фат на до бивка, ако ен ти те тот сос та ву ва еден из веш тај или во Би-лан сот на ус пех (Из веш тај за до бив ка или за губа) ако ен ти те тот сос та ву ва два из веш таи (точ ка 29 од МСС 20) и тоа спо ред:

    • Mе тод на при ход (по себ на ли нис ка став ка или под оп шт нас лов "Дру ги при ходи"); или

    • Mе тод на на ма лу ва ње на пов рза ни от рас ход.Две те ме то ди се при фат ли ви за пре зен ти рање.Пре зен ти ра ње то на држав ни те под дршки во Го-

    диш на та смет ка и Фи нан сис ки те из веш таи во за вис-

  • Сметководство

    REPREZENT NOEMVRI 11/2013 7

    ност од од бра ни от ме тод мо же да би де при ка жа но на след ни ов на чин:

    Сог лас но точ ка та 28 од МСС 20 ку пу ва ње то на сред ства и при ма ње то на со од вет ни под дршки мо жат да пре диз ви ка ат го ле ми дви же ња во па рич-ни те те ко ви на ен ти те тот. По ра ди тоа, а со цел да се при ка жат бру то вло жу ва ња та во сред ствата, так ви те дви же ња чес то се обе ло де ну ва ат ка ко по себ ни став ки во Из веш та јот за па рич ни те те кови, без ог лед на тоа да ли под дршка та е или не е од зе ме на од пов рза но то сред ство, за це ли те на пре зен ти ра ње во Из веш та јот за фи нан сис ка та сос тојба.

    1.5. Смет ко вод стве ни по ли тики

    Ен ти те тот има об врска со оп шт акт за смет ко вод-стве ни по ли ти ки да го уре ди пра ша ње то за ме то дот на еви ден ти ра ње и на пре зен ти ра ње на држав на та под дршка во Го диш на та смет ка и Фи нан сис ки те из-веш таи.

    Про ме на та на ме то дот на пре зен ти ра ње на држав-на та под дршка прет ста ву ва про ме на на смет ко вод-стве на та по ли ти ка сог лас но МСС 8 - Смет ко вод стве-ни по ли тики, про ме ни на смет ко вод стве ни про цен ки и грешки, што зна чи рет ро ак тив на при мена, од нос но тре ба да се из вршат ко рек ции на фи нан сис ки те из-веш таи за прет ход ни те пе ри оди.

    1.6. От пла та (вра ќање) на држав на под дршка

    Во слу чај ко га ко рис ни кот на држав на под дршка, не ги ис пол ни по ста ве ни те ус ло ви врз ос но ва на кои е до би е на држав на та под дршка, тој има об врска да ги вра ти сред ства та (де лум но или во це лост) во за-вис ност од про пи ша ни те ус лови.

    Спо ред точ ка та 32, вра ќа ње то на држав на та под-

    дршка се сме та ка ко про ме на на смет ко вод стве на та про ценка, а не про ме на на смет ко вод стве на та по ли ти-ка и за тоа не е пот реб на рет ро ак тив на при мена.

    2. ДРЖАВ НА ПО МОШ

    Држав на та по мош е деј ство кое го пре зе ма држа ва-та со цел да обез бе ди еко ном ска ко рист спе ци фич на за ен ти те тот или гру па на ен ти те ти кои се ква ли фи-ку ва ат спо ред из вес ни кри те ри уми.

    Држав на та по мош мо же да има раз лич ни форми, кои ва ри ра ат спо ред при ро да та на да де на та по мош, ка ко и спо ред ус ло ви те кои во о би ча е но и се до де-лени. По мош та мо же да би де обез бе де на со цел да го ох ра бри ен ти те тот да пре зе ме деј ству ва ње што нор мал но не би го пре зел до кол ку по мош та не би ла обез бе дена.

    При ма ње то на држав на по мош од стра на на ен ти-те тот мо же да би де зна чај но при под гот ву ва ње то на фи нан сис ки те из веш таи по ра ди две при чини. Прво, до кол ку би ле пре не се ни ре сурси, тре ба да се нај де со од-вет на смет ко вод стве на ме то да за тој пре нос. Второ, би би ло доб ро да се да де по ка за тел за сте пе нот до кој ен ти те тот имал ко рист од так ва та по мош во те кот на из вес ту вач ки от пе риод. Ова ја олес ну ва спо ред ба та на фи нан сис ки те из веш таи на ен ти те тот со оние од прет ход ни те пе ри о ди и со оние на дру ги те ен ти тети.

    3. ОБЕ ЛО ДЕ НУ ВАЊА

    Ен ти те тот тре ба во фи нан сис ки те из веш таи да го обе ло де ни след ново:

    а) Усво е на та смет ко вод стве на по ли ти ка за држав-ни те под дршки, вклу чу вај ќи ги и усво е ни те ме то ди за пре зен ти ра ње во фи нан сис ки те из-веш таи;

    б) При ро да та и обе мот на држав ни те под дршки што се приз на е ни во фи нан сис ки те извеш таи и ука жу ва ње на дру ги фор ми на држав на по мош од ко ја ен ти те тот имал ди рек тна ко рист;

    в) Не ис пол не ти ус ло ви и дру ги не из вес ни нас та ни пов рза ни со држав на та по мош што би ла приз-на ена.

    4. ПРАК ТИЧ НИ ПРИ МЕРИ

    Во про дол же ние да де ни се прак тич ни при ме ри сог-лас но МСС 20 за држав ни под дршки што се од не су ва ат

  • Сметководство

    8 REPREZENT NOEMVRI 11/2013

    КНИ ЖЕ ЊА:

    на сред ства та и држав ни под дршки што се од не су ва ат на при хо ди и тоа спо ред си те ме то ди на еви ден ти ра ње и пре зен ти ра ње во фи нан сис ки те из веш таи.

    При ме ри те се по ед нос та ве ни со цел са мо да се при ка же при ме на та на МСС 20.

    На по мена: При ме ри те кои се да де ни во про дол же-ние, а кои се од не су ва ат на држав ни под дршки спо ред ме то дот на при ход, по дед нак во ги при ме ну ва ат и ма ли те и мик ро друш тва, би деј ќи сог лас но Од дел 24 ма ли те и мик ро друш тва мо же да при ме нат са мо ме тод на при ход. За да не се дуп ли ра ат при ме ри те не се да де ни во де лот Б под нас лов "Од дел 24 - Држав ни под дршки".

    Ис то така, сред ни те и го ле ми те друш тва по ста пу-ва ат на иден ти чен на чин ка ко во при ме ри те да де ни во де лот II "Од дел 24 - Држав ни под дршки", со цел да не се дуп ли ра ат при ме рите.

    А. ДРЖАВ НИ ПОД ДРШКИ ШТОСЕ ОД НЕ СУ ВА АТ НА СРЕД СТВА

    Држав ни под дршки кои се од не су ва ат на сред ства во о би ча е но се да ва ат за ку пу вање, из град ба или на друг на чин стек ну ва ње на дол го роч ни сред ства.

    Во за вис ност од од бра на та смет ко вод стве на по-ли ти ка за држав ни под дршки што се од не су ва ат на сред ствата, пре зен ти ра ње то во Из веш та јот за фи нан-сис ка та сос тој ба мо же да би де и тоа спо ред:

    • Ме тод на од ло жен при ход (при хо дот се приз-на ва на сис те мат ска и ра ци о нал на ос но ва во те кот на ко рис ни от век на сред ството); или

    • Ме тод на на ма лу ва ње на вред нос та на сред-ства та (точ ка 24 од МСС 20 за из но сот на под-дршка та се на ма лу ва на бав на та вред ност).

    1. Друш тво то А во 2012 го ди на до билодржав на под дршка за из град ба напо гон за ле ко ви ти бил ки ................ 10.000.000

    2. Вкуп на вред ност на по го нот .......... 90.000.0003. Про це нет ко рис тен век 20 го дини

    (пра во ли нис ки ме тод)стап ка на амор ти за ција ............................... 5%

    4. Про из вод ни от по гон е пуш тен воупот ре ба на 1 Ја ну а ри 2013 го дина

    5. Смет ко вод стве на по ли тика- ме тод на од ло жен при ход

    При мер 1: Метод на одложен приход

    Про из вод-ствен по гон 31.12.2013 31.12.2014 31.12.2015 ..... 31.12.2032

    На бав на вред ност 90.000.000 90.000.000 90.000.000 ..... 90.000.000Го диш на амор ти за ција 4.500.000 4.500.000 4.500.000 ..... 0Аку му ли ра на амор ти за ција 4.500.000 9.000.000 13.500.000 ..... 90.000.000Не от пи ша на вред ност 85.500.000 81.000.000 76.500.000 ..... 0Од ло жен при ход 9.500.000 9.000.000 8.500.000 ..... 0Пре нос на при ходи 500.000 500.000 500.000 ..... 0

    Во 2012 го дина

    100 - Сметка ...............................10.000.000294 - Од ло же но приз на ва ње

    на при ходи врз ос но ва надржав ни под дршки ...............10.000.000

    При ме на држав на под дршка016 - Ма те ри јал ни сред ства

    во под го товка ....................90.000.000130 - Да нок на

    до да де на вред ност ...........16.200.000220 - Об врски спре ма

    до ба ву вачи..........................106.200.000По си ту а ци ја број...

    Во 2013 го дина

    011 - Про из вод ствен по гон ........90.000.000016 - Ма те ри јал ни сред ства

    во под го товка ........................90.000.000Ста вен по гон во упот реба

    430 - Амор ти за ција .......................4.500.000019 - Аку му ли ра на

    амор ти за ција ..........................4.500.000Пресме та на амор ти за ција

    294 - Од ло же но приз на ва њена при ходи врз ос но вана држав ни под дршки ............500.000767 - При хо ди од

    држав ни под дршки ....................500.000Приз на ен од ло жен при ход оддржав на под дршка за 2013 го дина

  • Сметководство

    REPREZENT NOEMVRI 11/2013 9

    КНИ ЖЕ ЊА:

    КНИ ЖЕ ЊА:

    На по мена: Иден тич ни кни же ња за пресме та на та амор ти за ци ја и за од ло же ни от при ход ќе се спро ве дат во на ред ни те го ди ни до 2032 го дина.

    Вo При мер 1 е прет поста ве но де ка не е ме ну ван ко рис ни от век, ни ту е врше но обез вред ну ва ње за ра-ди на ма лу ва ње на вред нос та на про из вод стве ни от по гон.

    Под прет постав ка да се зе мат ис ти те по да то ци од При мер 1. Ме ѓу тоа точ ка та 5 да биде:

    5. Смет ко вод стве на та по ли ти ка напре зен ти ра ње е спо ред ме то да нана ма лу ва ње на на бав натавред ност на про из вод ни от по гон

    Про из вод-ствен по гон 31.12.2013 31.12.2014 31.12.2015 ..... 31.12.2032

    На бав на вред ност 90.000.000 - - ..... -Држав на под-дршка (10.000.000) - - ..... -На ма ле на вред ност 80.000.000 80.000.000 80.000.000 ..... 80.000.000Го диш на амор ти за ција 4.000.000 4.000.000 4.000.000 ..... 0Аку му ли ра на амор ти за ција 4.000.000 8.000.000 12.000.000 ..... 80.000.000Не от пи ша на вред ност 76.000.000 72.000.000 68.000.000 ..... 0

    Ме то дот на на ма лу ва ње на вред нос та на сред-ство то за из но сот на држав на та под дршка нај чес то се при ме ну ва ако ста ну ва збор за сред ства чиј век на ко рис те ње е долг и ако ен ти те тот не ма об врска за вра ќа ње на под дршката.

    Кни же ња та за 2012 го ди на ќе би дат иден тич ни со кни же ња та во При мер 1, а во 2013 го ди на ќе се спро-ве дат сле дниве:

    Во 2013 го дина

    011 - Про из вод ствен по гон ........90.000.000016 - Ма те ри јал ни сред ства

    во под го товка ........................90.000.000Ста вен по гон во упот реба

    294 - Од ло же но приз на ва њена при ходи врз ос но вана држав ни под дршки .......10.000.000011 - Про из вод ствен по гон ...........10.000.000

    На ма лу ва ње на на бав на вред ностза држав на под дршка

    430 - Амор ти за ција .......................4.000.000019 - Аку му ли ра на

    амор ти за ција ..........................4.000.000Пресме та на амор ти за ци ја за 2013 го дина

    На по мена: Иден тич ни кни же ња за пресме та на та амор ти за ци ја ќе се спро ве дат во на ред ни те го ди ни до це ло сен от пис, под ус лов ако не се про ме ни ко рис ни от век и ако не се из врши обез вред ну ва ње на вред нос та на по го нот.

    1. Во мај 2013 го ди на Друш тво то А одоп шти ната до би ло тран спорт носред ство за ко му на лен от падсо об јек тив на вред ност ....................... 900.000

    2. Ко рис тен век 5 го ди ни (пра во ли нискаме тода) стап ка на амор ти за ција .............. 20%

    3. Тран спорт но то сред ство е ста веново упот ре ба во ју ни 2013 го дина

    4. Смет ко вод стве на та по ли ти ка еспо ред ме тод на од ло жен при ход

    Во 2013 го дина

    0136 - Тран спортни сред ства ...........900.000294 - Од ло же но приз на ва ње

    на при ходи врз ос но вана држав ни под дршки ...............900.000

    При ме на држав на под дршка430 - Амор ти за ција ..........................105.000

    019 - Аку му ли ра на амор ти за ција ......105.000Пресме та на амор ти за ци ја за 2013 го дина

    294 - Од ло же но приз на ва њена при ходи врз ос но вана држав ни под дршки ............105.000767 - При хо ди од држав ни

    под дршки ...................................105.000Приз на ен од ло жен при ход од држав напод дршка за 2013 го дина

    При мер 2: Метод на намалување навредноста на средството

    При мер 3: Државна поддршка вонемонетарно средство

  • Сметководство

    10 REPREZENT NOEMVRI 11/2013

    КНИ ЖЕ ЊА:

    КНИ ЖЕ ЊА:

    На по мена: Во 2014 до 2017 го ди на ќе се спро ве дат иден тич ни кни же ња за пресме та на та амор ти за ци ја и за од ло же ни от при ход во из нос од 180.000 де нари, а во 2018 го ди на во из нос од 75.000 де нари.

    Под прет постав ка да се зе мат ис ти те по да то ци од При мер 3, но под точ ка 5 да биде:

    5. Во 2015 го ди на из врше но еобез вред ну ва ње на тран спорт но тосред ство, би деј ќи е на ма ленане го ва та па зар на вред ност за ............ 200.000

    Во 2015 го дина

    451 - Вред нос но усог ла су ва ње нама те ри јал ни сред ства ...........200.000018 - Вред нос но усог ла су вање

    на ма те ри јал ни сред ства ..........200.000Обез вред ну ва ње на сред стваод држав на под дршка

    294 - Од ло же но приз на ва њена при ходи врз ос но вана држав ни под дршки ............200.000767 - При хо ди од

    држав ни под дршки ....................200.000Приз на ен дел од од ло жен при ходза држав на под дршка

    На по мена: Во 2015 го ди на по вред нос но то усог ла-су ва ње (обез вред ну ва њето), не от пи ша на та вред ност на тран спорт но то сред ство ќе би де 415.000. Под прет-постав ка де ка не се ме ну ва ве кот на ко рис тење, од 2015 го ди на ста п ката на амор ти за ци ја ќе се зго ле ми и ќе би де 29,2684%.

    Во 2016 до 2017 го ди на ќе спро ве дат иден тич ни кни же ња за пресме та на та амор ти за ци ја и од ло же ни-от при ход, ме ѓу тоа во из нос од 121.464 де нари, а за 2018 го ди на во из нос од 50.608 де нари.

    При мер 4: Обезвреднување на средството добиено со државна поддршка

    При мер 5: Државна поддршка со давањена немонетарно средствокое не се амортизира

    1. Друш тво то А во 2013 го ди надо било држав на под дршказем јиш те во рид ско-пла нин скопод рач је за из градба на фа бри каза ре цик ли ра ње на от пад ................... 600.000

    2. Во 2014 го ди на до би е на е си ту а ција(2.500.000 + 450.000 ДДВ)................ 2.950.000

    3. Во 2014 го ди на фа бри ка та еста ве на во упот реба

    4. Ко рис тен век 10 го ди ни (пра во ли нискаме тода) стап ка на амор ти за ција .............. 10%

    5. Смет ко вод стве на та по ли ти ка еспо ред ме тод на од ло жен при ход

    Во 2013 го дина

    010 - Зем јиште .................................600.000294 - Од ло же но приз на ва ње

    на при ходи врз ос но вана држав ни под дршки ...............600.000

    При ме на држав на под дршка - зем јиште

    Во 2014 го дина

    011 - Дру ги гра деж ни об јекти ......2.500.000130 - Да нок на

    до да де на вред ност ................450.000220 - Об врски спре ма

    до ба ву вачи..............................2.950.000По си ту а ци ја за из гра ден об јект

    430 - Амор ти за ција ..........................250.000019 - Аку му ли ра на амор ти за ција ......250.000

    Пресме та на амор ти за ци ја за 2014 го дина294 - Од ло же но приз на ва ње

    на при ходи врз ос но ва надржав ни под дршки ...................60.000767 - При хо ди од

    држав ни под дршки ......................60.000Приз на ен дел од од ло жен при ходод држав на под дршка

  • Сметководство

    REPREZENT NOEMVRI 11/2013 11

    КНИ ЖЕ ЊА:

    На по мена: Во на ред ни те го ди ни за пресме та на та амор ти за ци ја и за од ло же ни от при ход ќе се спро ве дат иден тич ни кни жења.

    Се по ста ву ва пра ша њето:Ка ко да се ис ка жат при хо ди те во те ков ни-

    от пе ри од врз ос но ва на од ло же ни те при хо ди за држав на под дршка ко га на зем јиш те то не ма да се из гра ди гра де жен об јект, од нос но не ма да има тро шок за амор ти за ција, кој ќе се спро тив ста ви на сис те мат ска ос но ва со од ло же ни от при ход?

    Од го во рот е: Се кое друш тво тре ба са мо да од лу чи ка ко ќе ги пов рзе од ло же ни те при хо ди на сис те мат ска ос но ва пов рза но со евен ту ал но дру ги тро шо ци за зем-јиш тето, кои кон ти ну и ра но ќе нас та ну ваат.

    а) Спо ред ме тод на од ло жен при ход1. Друш тво то А во 2013 го ди на до било

    држав на под дршка за 20 ве тер ницикои тре ба да се ста ват во упот ребанај доц на до 31.12.2014 го дина ........ 1.000.000

    2. До би е на е ф-ра од до ба ву вач одстран ство за 10 ве тер ни ци имон та жа 1.500.000 ца ри на200.000 и ДДВ 306.000 де нари ........ 2.006.000

    3. На 31.12.2014 го ди на се ста вениво упот ре ба 10 ве тер ници

    4. Ко рис тен век 10 го ди ни (пра во ли нискаме тода) стап ка за амор ти за ција ............... 10%

    5. Об врска да се вра ти дел од држав на тапод дршка за ради де лум ноис пол ну ва ње на ус ло вот ..................... 500.000

    Во 2013 го дина

    137 - По ба ру ва ње оддржав ни инс ти ту ции ...........1.000.000294 - Од ло же но приз на ва ње

    на при ходи врз ос но вана држав ни под дршки ............1.000.000

    Одоб ре на држав на под дршка

    При мер 6: Отплата (враќање) надржавна поддршка штосе однесува на средства

    100 - Сметка .................................1.000.000137 - По ба ру ва ња од

    држав ни инс ти ту ции ..............1.000.000При ме на држав на под дршка

    016 - Ма те ри јал ни сред стваво под го товка ......................1.700.000

    130 - Да нок надо да де на вред ност ................306.000221 - Об врски спрема

    до ба ву ва чи во стран ство .......1.500.000232 - Об врски за ца рина ....................200.000230 - Об врски за ДДВ .........................306.000

    По ф-ра за ве тер ници

    Во 2014 го дина

    012 - Пос трој ки и оп рема .............1.700.000016 - Ма те ри јал ни сред ства

    во под го товка ..........................1.700.000Ста ве ни во упот ре ба 10 ве тер ници

    294 - Од ло же но приз на ва њена при ходи врз ос но вана држав ни под дршки ............500.000100 - Сметка ........................................500.000

    Вра тен дел од држав на под дршка

    Во 2015 го дина

    430 - Амор ти за ци ја ..........................170.000019 - Аку му ли ра на амор ти за ција ......170.000

    Пресме та на амор ти за ци ја за 2015 го дина294 - Од ло же но приз на ва ње

    на при ходи врз ос но вана држав ни под дршки ..............50.000767 - При хо ди од

    држав ни под дршки ......................50.000Приз на ен дел од од ло жен при ходза држав на под дршка

    На по мена: Во на ред ни те го ди ни ќе се спро ве дат иден тич ни кни же ња за пресме та на та амор ти за ци ја и за од ло же ни от при ход.

    б) Спо ред ме тод на на ма лу ва ње на на бав на та вред ност

    Под прет постав ка да се зе мат ис ти те по да то ци од При мер 6, ме ѓу тоа смет ко вод стве на та по ли ти ка за пре зен ти ра ње на под дршка та да е спо ред ме тод на на ма лу ва ње на на бав на та вред ност. Во овој слу чај за

  • Сметководство

    12 REPREZENT NOEMVRI 11/2013

    КНИ ЖЕ ЊА:

    КНИ ЖЕ ЊА:

    КНИ ЖЕ ЊА:1. За да ја ре а ли зи ра прог ра ма та за

    рес трук ту и ра ње Друш тво то Адо би ло држав на под дршказа прек ва ли фи ка ци јана 50 вра бо тени .................................... 500.000

    2. Од Друш тво то Б до би е нае ф-ра за прек ва ли фи ка ци ја(600.000 + 108.000 ДДВ) ...................... 708.000

    4495 - Тро шо ци запрек ва ли фи ка ција..................600.000

    130 - Да нок надо да де на вред ност ................108.000220 - Об врски спре ма

    до ба ву вачи.................................708.000По ф-ра за прек ва ли фи ка ција

    100 - Сметка ....................................500.000767 - При хо ди од

    држав на под дршка ....................500.000При ме на држав на под дршка

    220 - Об врски спре мадо ба ву вачи .............................708.000100 - Сметка ........................................708.000

    По из вод бр...

    Под прет постав ка да се зе мат ис ти те по да то-ци од При мер 1, ме ѓу тоа смет ко вод стве на та по-ли ти ка за пре зен ти ра ње на под дршка та да би де спо ред ме тод на на ма лу ва ње на рас хо дите, ќе се спро ве дат иден тич ни кни жења, но на мес то при ход за при ме на та држав на под дршка ќе се спро ве де кни же ње за на ма лу ва ње на рас хо дите:

    100 - Сметка ....................................500.0004495 - Тро шо ци за

    прек ва ли фи ка ција .....................500.000На ма лен рас ход за при ме надржав на под дршка

    2013 го ди на ќе се спро ве дат иден тич ни кни жења, а за 2014 го ди на и на та му ќе се спро ве дат сле дниве:

    Во 2014 го дина

    012 - Пос трој ки и оп рема .............1.700.000016 - Ма те ри јал ни сред ства

    во под го товка ..........................1.700.000Ста ве ни во упот ре ба 10 ве тер ници

    294 - Од ло же но приз на ва њена при ходи врз ос но вана држав ни под дршки .........1.000.000012 - Пос трој ки и оп рема ................1.000.000

    На ма ле но за држав на под дршка012 - Пос трој ки и оп рема ................500.000

    239 - Об врски спре мадржав ни инс ти ту ции .................500.000

    Об врска за вра ќа ње на делод држав на под дршка

    239 - Об врски спре мадржав ни инс ти ту ции ..............500.000100 - Сметка ........................................500.000

    Вра тен дел од држав на под дршка

    Во 2015 го дина

    430 - Амор ти за ција ..........................120.000019 - Аку му ли ра на

    амор ти за ција .............................120.000Пресме та на амор ти за ци ја за 2015 го дина

    На по мена: Во на ред ни те го ди ни ќе се спро ве дат иден тич ни кни же ња за пресме та на та амор ти за ција, под ус лов да не е про ме нет ко рис ни от век и да не е врше но обез вред ну ва ње на построј ките.

    Б. ДРЖАВ НИ ПОД ДРШКИ ШТОСЕ ОД НЕ СУ ВА АТ НА ПРИ ХОДИ

    Држав ни те под дршки што се од не су ва ат на при-ходи, во Из веш та јот за се оп фат на до бив ка или во Би лан сот на ус пех (ако се сос та ву ва ат два из веш таи), се пре зен ти ра ат во за вис ност од од бра на та смет ко-вод стве на по ли ти ка и тоа спо ред:

    • Ме тод на при хо ди (ка ко дру ги при ходи); или• Ме тод на на ма лу ва ње на рас ходи.

    При мер 1: Според метод на приходи

    При мер 2: Според метод нанамалување на расход

  • Сметководство

    REPREZENT NOEMVRI 11/2013 13

    IIII

    КНИ ЖЕ ЊА:

    КНИ ЖЕ ЊА:

    а) Спо ред ме тод на на ма лу ва ње на при ходПод прет постав ка да се зе мат ис ти те по да то ци

    од При мер 1, но под прет постав ка де ка 10 ра бот-ни ка го пре ки на ле ра бот ни от од нос и за нив не е из врше на прек ва ли фи ка ција. Во овој слу чај ќе се спро ве дат иден тич ни кни жења, со таа раз ли ка што дел од под дршка та во из нос од 100.000 де на ри ќе тре ба да се врати.

    767 - При хо ди оддржав на под дршка.................100.000100 - Сметка ........................................100.000

    Вра тен дел од држав на под дршка

    б) Спо ред ме тод на зго ле му ва ње на рас хо дитеПод прет постав ка да се зе мат ис ти те по да то ци од

    При мер 1, но под прет постав ка де ка 10 ра бот ни ка го пре ки на ле ра бот ни от од нос и за нив не е из врше на прек ва ли фи ка ција. Во овој слу чај ќе се спро ве дат иден тич ни кни жења, со таа раз ли ка што за дел од под дршка та ко ја тре ба да се вра ти ќе се зго ле мат рас хо дите.

    4495 - Тро шо ци запрек ва ли фи ка ција..................100.000100 - Сметка ........................................100.000

    Вра тен дел од држав на под дршка

    ОД ДЕЛ 24 - ДРЖАВ НИ ПОД ДРШКИ

    Сог лас но точ ка та 24.1, Од дел 24 се при ме ну-ва на си те ви до ви држав ни под дршки, вклу чу вај ќи ги држав ни те под дршки во зем јо дел ството.

    Од дел 24 не ма де фи ни ции за од дел ни по ими, но ма ли те и мик ро друш тва мо жат да ги ко рис тат де фи-ни ци и те да де ни во овој на пис во де лот I под нас лов: "МСС 20 - Држав ни под дршки и обе ло де ну ва ње на држав на по мош".

    Држав ни те под дршки ги ис клу чу ва ат оние фор ми на вла ди на по мош на кои не мо же да им се од ре ди вред нос та на ра зум на ос но ва и тран сак ци и те со вла-да та кои што не мо жат да се раз ли ку ва ат од во о би ча-е ни те тр гов ски тран сак ции на ен ти те тот.

    Од дел 24 не се при ме ну ва на вла ди на по мош обез бе де на за ен ти те тот во фор ма на ко рис ти кои што се дос тап ни во од ре ду ва ње на ода но чи ва до бив ка и да ноч на за гу ба или се од ре де ни или ог ра ни че ни врз ос но ва на об врска за да нок на до бивка. При ме ри на так ви ко рис ти се ос ло бо ду ва ње од да нок на до бивка, да но чен кре дит врз ос но ва на вло жу вања, доз во ле на заб р за на амор ти за ци ја и на ма ле ни ста п ки на да нок на до бивка (Од дел 29 - Да нок на до бив ка го оп фа ќа еви-ден ти ра ње то на да но ци ба зи ра ни на до бивка).

    1. ПРИЗ НА ВА ЊЕ И МЕ РЕЊЕ

    Сог лас но точ ка та 24.4 од Од дел 24, ен ти те тот ги приз на ва држав ни те под дршки ка ко што сле дува:

    а) Под дршка та што не на мет ну ва кон крет ни ид ни ус ло ви за ре зул та ти те за при ма чот се приз на ва ка ко при ход ко га при ли ви те од под дршка та мо же да се при мат;

    б) Под дршка та што на мет ну ва кон крет ни ид ни ус ло ви за ре зул та ти те за при ма чот се приз на ва ка ко при ход са мо ко га се ис пол не ти ус ло ви те за ре зул тати;

    в) Под дршка та при ме на пред да се ис пол не ти кри те ри у ми те за приз на ва ње на при хо дот се приз на ва ат ка ко об врска.

    Ен ти те тот ја ме ри држав на та под дршка спо ред об јек тив на та вред ност на сред ство то што го при мил или го по ба рува.

    Од прет ход но то мо же да се зак лу чи де ка ма ли те и мик ро друш тва сог лас но Од дел 24 има ат по мал ку оп-ции за еви ден ти ра ње на држав ни те под дршки. Имено, мо жат да го при ме нат са мо при ход ни от прис тап.

    2. ОБЕ ЛО ДЕ НУ ВАЊА

    Ен ти те тот тре ба да ги обе ло де ни за држав ни те под дршки:

    а) При ро да та и из но си те на држав ни те под дршки приз на е ни во фи нан сис ки те из веш таи;

    б) Не ис пол не ти те ус ло ви и дру ги те не за вис ни нас-та ни кои ги прид ру жу ва ат држав ни те под дршки што не би ле приз на е ни во до бив ката;

    При мер 3: Отплата (враќање) надржавна поддршка штосе однесува на приход

  • Сметководство

    14 REPREZENT NOEMVRI 11/2013

    КНИ ЖЕ ЊА:

    КНИ ЖЕ ЊА:

    в) Ин ди ка ции на ос та на ти те фор ми на вла ди на по-мош од кои ен ти те тот имал ди рек тна ко рист (на при мер, бес плат ни тех нич ки или мар ке тинш ки со вети, обез бе ду ва ње на га ранции и за е ми без или со нис ка ка мат на стапка).

    3. ПРАК ТИЧ НИ ПРИ МЕРИ

    Во про дол же ние да де ни се прак тич ни при ме ри за држав ни под дршки за ма ли и мик ро ен ти те ти сог лас-но Од дел 24.

    Важно: За да не се пов то ру ва ат при ме рите, ма-ли те и мик ро ен ти те ти по ста пу ва ат на иден ти чен на чин ка ко и сред ни те и го ле ми те ен ти те ти ко га го при ме ну ва ат при ход ни от ме тод во дел I под нас лов "МСС 20 - Држав ни под дршки и обе ло де ну ва ње на држав на по мош".

    а) Бес ка ма тен заем1. Со цел да се пот тик не раз во јот во

    не раз ви е но под рач је Х, вла ди натаагенци ја на друш тво то А му даладржав на под дршка - бес ка ма тен заемза из град ба на по гон за тек стил ......... 500.000

    2. Рок на от плата ....................................3 го дини3. Па зар на ка мат на стап ка за

    слич ни за е ми на го диш но ниво .................. 5%4. Не ма ид ни ус ло ви за ре зул та тот

    од бес ка мат ни от заем5. Се гаш на вред ност на за е мот

    500.000/(1,053) - об врска запла ќа ње на друш тво то А .................... 431.920Раз ли ка та во из нос од 68.080 де на ри (500.000

    - 431.920) за ка ма та та ко ја друш тво то не ма да ја плати, се приз на ва ка ко држав на под дршка, би деј-ќи не ма кон крет ни ид ни ус лови.

    100 - Сметка ....................................500.000288 - Оста на ти дол го роч ни

    об врски .......................................431.920767 - При хо ди од

    држав ни под дршки ......................68.080Држав на под дршка - бес ка ма тен заем

    Во сог лас ност со Од дел 11 - Ос нов ни фи нан сис ки инстру менти, друш тво то го ме ри за е мот со по чет но приз на ва ње во из нос од 431.920 де нари. Овој из нос е зго ле мен на 500.000 де на ри во те кот на три го ди шен пе ри од со при ме на на ефек тив на ка мат на стапка.

    б) За ем со по нис ка ка мат на стапка

    1. Под прет постав ка да сезе мат по да то ците од При мер 1со таа раз ли ка што за е мот не мада би де бес ка ма тен ту ку ќе се:

    - пла ќа ка ма та по стап ка од .......................... 2%- се гаш на та вред ност на за е мот

    (фи нан сис ка та об врска) е ................... 459.152- се гаш на та вред ност е

    пресме тана со при ме нана па зар на та стап ка од ............................... 5%

    Време Пла ќањa Дис кон тен фак тор (5%) Се гаш на вред ност

    1 2 3 2 х 3

    Го ди на 1 10.000 0,9524 9.524

    Го ди на 2 10.000 0,9070 9.070

    Го ди на 3 10.000 0,8638 8.638

    Го ди на 3 500.000 0,8638 431.920

    459.152

    Раз ли ка та во из нос од 40.848 (500.000 - 459.152) прет ста ву ва држав на под дршка и се приз на ва вед наш, би деј ќи не ма ид ни ус ло ви за ре зул та тот.

    100 - Сметка ....................................500.000288 - Оста на ти дол го роч ни

    об врски - заем ...........................459.152767 - При хо ди од

    држав ни под дршки ......................40.848Држав на под дршкасо бе не фи ци ра на стапка

    Во сог лас ност со Од дел 11 - Ос нов ни фи нан сис ки инстру менти, или МСС 39 - Фи нан сис ки инстру-менти: приз на ва ње и ме ре ње, друш тво то го ме ри за е мот при по чет но то приз на ва ње во из нос од 459.152 де нари. Разликата до пазарната каматна стапка од 3%, односно износот од 40.848 денари е државна поддршка.

    При мер 1: Државна поддршка - без конкретни идни услови за резултати

  • Сметководство

    REPREZENT NOEMVRI 11/2013 15

    IIIIII

    КНИ ЖЕ ЊА:

    1. На 5 Ја ну а ри 2013 го динадруш тво то А при ми ло државнапод дршка за из град ба на про из во денпо гон на ло ка ци ја раз вој на зона ...... 1.000.000

    2. Дел од под дршка та во из нос од600.000 де нари е ус ло ве на соиз град ба на про из во денпо гон нај мал ку во из нос од .............. 2.000.000

    3. По го нот тре ба даза поч не со ра бота .......................... 01.04.2014

    4. До кол ку ус ло ви те не би дат ис пол нетипод дршка та тре ба да се врати ........... 600.000

    5. 400.000 де н