Писмо од главниот уредник - Рафајловски...

Писмо од главниот уредник

REPREZENT MAJ 5/2013 1

Носител на материјалните права на написите е издавачот. Забрането е препечатување, копирање и

умножување на написите или нивни делови без претходно обезбедена

согласност од издавачот.

ИздавачРАФАЈЛОВСКИ КОНСАЛТИНГ

Сметка210-0522737201-81

во НЛБ Тутунска банка АД - СкопјеДаночен број МК4030998343900

Главен и одговорен уредникД-р Горан Рафајловски

УредникЈасмина РафајловскаИздавачки советВера Рафајловска

М-р Трајан НиколоскиД-р Горан Рафајловски

Јанче ЛековскиД-р Борче ДавитковскиРедакциски одборВојко Рафајловски

Јасмина РафајловскаСтојко ПауновскиМ-р Етем Исени

Софија Јанчева БелчеваТехнички уредникЛеополдина Гаќева

Адресаул. Орце Николов бр. 190

П. фах 710 Скопјеwww.rafajlovski.com.mk

e-mail: [email protected]

ТелефониПретплата:

02/3088-900;Економски совети:

078/220-443; 078/220-469;078/385-507

Правни совети:078/385-511

Факс02/3088-912

Печати

ПОЧИТУВАНИ КОМИНТЕНТИ!

Ја пре скок нав ме про лет та, па се га со тем пе ра ту ри те од пре ку 30 сте пе ни ди рект-но вле гу ва ме во ле то. Ма ке до ни ја, што да се ка же. Кли мат ски те про ме ни се са мо ед ни од проб ле ми те што не ма чат си те нас из ми-на ти ве 6 го ди ни. Нај го ле ми от проб лем што не ма чи е по сто ја но то прод ла бо чу ва ње на еко ном ска та кри за на се ка де во Евро па, а со тоа вклу чи тел но и кај нас. Факт е де ка ние сме ма ла еко но ми ја и де ка сме во кри за по ве-ќе од 30 го ди ни, но исто та ка и факт де ка на ша та еко но ми ја е за вис на од еко ном ска та си ту а ци ја во Европ ска та Уни ја, ко ја за жал ве ќе 6 го ди ни, не са мо што не се по до бру ва, ту ку се вло шу ва. За тоа во ос но ва ние мо же ме мно гу мал ку да на пра ви ме.

Се пак ние нај до бро е да се дви жи ме во рам ки те на она што нај до бро го зна е ме и го ра бо ти ме, а тоа е на ша та про фе си ја - сме тко водс тво-то. Ка ко што ве ќе Ви нај а вив во ју ни ќе одр жи ме не што по ме ѓу се ми нар и обу ка за под го тву ва ње на фи нан си ски те из ве штаи сог лас но МСФИ/МСС. Од оваа го ди на ова е по треб но за си те, па за тоа во кон ти ну и тет ќе про дол жи ме со обу ки те кои што од на ша стра на ни ко гаш не пре ста-на ле, но овој пат ќе би дат иск лу чи тел но на со че ни кон под го то вка на фи-нан си ски те из ве штаи сог лас но ме ѓу на род ни те стан дар ди.

Та ка и го за поч ну ва ме ова спи са ние со До го во ри те за из град ба сог лас-но МСС 11 и Од дел 23, а про дол жу ва ме со об вр ска та за об ја ву ва ње то на го диш ни те из ве штаи и ре ви ди ра ни те фи нан си ски из ве штаи.

Од об ла ста на да но ци те пи шу ва ме за: ода но чу ва ње то со ДДВ кај бан-ки те и вра ќа ње на пер со нал ни от да нок на до ход на член на до бро во лен пен зи ски фонд.

Се ко гаш акту ел ни те пра ша ња за пла ти те и на до ме сто ци те на пла-ти се оп фа те ни во ова спи са ние и тоа за спе ци фич но сти те при прес-ме тка на пла та и по пол ну ва ње на обра зе цот МПИН, на до ме стот на тро шо ци за ко ри сте ње на сопс твен авто мо бил за служ бе ни по тре би и ус ло ви те и по стап ки те за ми ру ва ње и от пи шу ва ње на неп ла те ни те при до не си и ка ма ти.

Во де лот на де лов но то пра во збо ру ва ме по ве ќе па ти за ед на иск лу чи-тел но важ на те ма, а тоа е пре о браз ба та на ак ци о нер ско то друш тво во друш тво со огра ни че на од го вор ност. Во ус ло ви на кри за за ра ди по бр зо прис по со бу ва ње на ра бо те ње то на друш тво то, ак ци о нер ски те друш тва вр шат пре о браз ба во друш тва со огра ни че на од го вор ност.

И на крај за вр шу ва ме со но ви ни те кои се од не су ва ат на МСФИ за МСЕ, кои се за дол жи тел ни и се при ме ну ва ат од оваа го ди на.

Би са кал уште ед наш да Ве по ви кам на јун ски те се ми на ри, пред сé по ра ди фа ктот што тие нај на пред ќе би дат обу ки откол ку нор мал ни се ми на ри од об ла ста на сме тко водс тво то кои мо ра ме да ги ре а ли зи ра-ме од оваа го ди на.

Со почитД-р Горан Рафајловски

2 REPREZENT MAJ 5/2013

Содржина

СМЕТКОВОДСТВОСМЕТКОВОДСТВОДОГОВОРИ ЗА ИЗГРАДБА - МСС 11И ОДДЕЛ 23 ОД МСФИ ЗА МСЕДо го во ри те за из град ба се по ја ву ва ат во раз ни деј но сти: гра деж ниш тво, бро-до град ба та, ма ши но град ба та и дру го. Друш тва та кои вр шат из град ба тре ба да обр нат вни ма ние да ли спо ред до го-во рот се из ве ду ва чи на ра бо ти те или се ин ве сти то ри. Пра вил но то рас у ду ва ње, зна чи пра вил но во де ње на сме тко водс-тве на та еви ден ци ја и ре ал но и об је-ктив но при ка жу ва ње на фи нан си ска та со стој ба и ре зул та ти те од ра бо те ње то во фи нан си ски те из ве штаи. ...................3

ОБЈАВУВАЊЕ НА ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ И РЕВИДИРАНИ ФИНАНСИСКИ ИЗВЕШТАИОбврската за објавување на годишен извештај и ревидирани финансиски извештаи е пропишана со повеќе закони, а целта е да се обезбедитранс парентност и јавност на работењето на акционерските друштва. На тој начин преку пазарот за хартии од вредност треба да се изврши мобилизирање и реалокација на слободните парични средства. ............12

ДАНОЦИДАНОЦИОСНОВИ ЗА ОДАНОЧУВАЊЕСО ДДВ КАЈ БАНКИТЕПокрај банкарските активности банките вршат и други активности и во одредени ситуации доаѓа до забуна дали одредена активност е чисто банкарска, односно дали е ослободена од обврската за ДДВ. ............................16

ДЕЛОВНО ПРАВОДЕЛОВНО ПРАВОПРЕОБРАЗБА НА АКЦИОНЕРСКО ДРУШТВО ВО ДРУШТВО СО ОГРАНИЧЕНА ОДГОВОРНОСТПри чи ни за пре о браз ба наак ци о нер ско друш тво во друш тво со огра ни че на од го вор ност е ко га ос нов на-та глав ни на на ак ци о нер ско то друш тво ќе се на ма ли под про пи ша ни от за кон-ски ми ни мум, од 25.000 од нос но 50.000 евра, како и во случај кога бројот на акционери е под 50.. ..............................41

СМЕТКОВОДСТВО

Вера Рафајловска

ДОГОВОРИ ЗА ИЗГРАДБАМСС 11 И ОДДЕЛ 23 ОД МСФИ ЗА МСЕ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3

Јасмина Рафајловска

ОБЈАВУВАЊЕ НА ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ ИРЕВИДИРАНИ ФИНАНСИСКИ ИЗВЕШТАИ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12

ДАНОЦИ

Ацо Димитровски

ОСНОВИ ЗА ОДАНОЧУВАЊЕСО ДДВ КАЈ БАНКИТЕ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16

Софија Јанчева Белчева

ВРАЌАЊЕ НА ПЕРСОНАЛЕН ДАНОК НА ДОХОДНА ЧЛЕН НА ДОБРОВОЛЕН ПЕНЗИСКИ ФОНД . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19

ПЛАТИ И НАДОМЕСТОЦИ

М-р Александар Ивановски

СПЕЦИФИЧНОСТИ ПРИ ПРЕСМЕТКА НА ПЛАТА ИНАДОМЕСТИ НА ПЛАТА - ПОПОЛНУВАЊЕ НА ОБРАЗЕЦ МПИН . . . . . . . 23

Вера Рафајловска

НАДОМЕСТ НА ТРОШОЦИ ЗА КОРИСТЕЊЕ НАСОПСТВЕН АВТОМОБИЛ ЗА СЛУЖБЕНИ ПОТРЕБИ . . . . . . . . . . . . . . . . 28

Дарко Парталов

УСЛОВИ И ПОСТАПКИ ЗА МИРУВАЊЕ ИОТПИШУВАЊЕ НА ПРИДОНЕСИ И КАМАТИ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33

ДЕЛОВНО ПРАВО Д-р Горан Рафајловски

ПРЕОБРАЗБА НА АКЦИОНЕРСКО ДРУШТВОВО ДРУШТВО СО ОГРАНИЧЕНА ОДГОВОРНОСТ . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41

РАБОТНИ ОДНОСИ Биљана Николовска

ПРЕРАСПРЕДЕЛБА НА РАБОТНО ВРЕМЕ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48

БУЏЕТСКИ КОРИСНИЦИ И ФОНДОВИ Бранислав Гулев

СМЕТКОВОДСТВЕН ТРЕТМАН НА МАТЕРИЈАЛНИСРЕДСТВА ВО ПОДГОТОВКА КАЈ БУЏЕТСКИТЕ КОРИСНИЦИ . . . . . . . . 53

НОВИНИ ОД МЕЃУНАРОДНОТО СМЕТКОВОДСТВО И РЕВИЗИЈАНОВО ВО МСФИ ЗА МАЛИ И СРЕДНИ ЕНТИТЕТИ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57

ПРАШАЊА И ОДГОВОРИ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 61

CONTENT . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 64

Сметководство


AA

ДОГОВОРИ ЗА ИЗГРАДБАМСС 11 И ОДДЕЛ 23 ОД МСФИ ЗА МСЕ

Вера РАФАЈЛОВСКА град ба та ја вр шат за од на пред поз нат ку пу вач (на ра ча тел), од нос но ин ве сти тор.

Во овој на пис да де ни се об јас ну ва ња ка де не се при ме ну ва ат МСС 11 и Од дел 23 точ ки те 23.17 до 23.27, спе ци фич но сти те кај из ве ду ва-чи те на ра бо ти те при приз на ва ње то на при хо-ди те и рас хо ди те, ка ко и раз ли ки те ме ѓу МСС 11 и Од дел 23 точ ки те 23.17 до 23.27.

До го во ри те за из град ба, нај че сто се по вр зу ва ат со ра бо та та на гра деж ни те друш тва, иа ко МСС 11 и Од дел 23 ги вклу чу ва ат, не са мо до го во ри те за из град-ба на нед виж но сти, ту ку и до го во ри те за из град ба на сло же ни те по строј ки и опре ма.

Од ас пект на гра деж ни те друш тва че сто по стои ди ле ма кои стан дар ди тре ба да ги при ме нат, би деј ќи по стои зна чај на раз ли ка во од нос на сме тко водс тве-на та еви ден ци ја од ас пект на оп фа тот на при хо ди те и рас хо ди те, по чет но то и по по чет но то ме ре ње на средс тва та, ка ко нив но то со од вет но пре зен ти ра ње во фи нан си ски те из ве штаи. За да се сог ле да ат раз-ли ки те нај на пред да ва ме при ме ри во кои слу чаи не се при ме ну ва ат МСС 11 и точ ки те 23.17 до 23.27 од Од дел 23, од нос но сме тко водс тво то тре ба да се во ди во сог лас ност со дру ги стан дар ди.

КАДЕ НЕ СЕ ПРИМЕНУВААТ МСС 11 ИОДДЕЛ 23 ТОЧКИТЕ 23.17 ДО 23.27

До го во ри те за из град ба сог лас но МСС 11 и Од дел 23 точ ки те 23.17 до 23.27 не се при ме ну ва ат:

1. Во слу чај ко га до го во рот за вр шу ва во ист прес ме тко вен пер и од;

2. Од стра на на ин ве сти то рот (на ра ча те лот) на об је ктот;

3. До го во ри те за за ед нич ка град ба (со фи нан-си ра ње или за ед нич ко вло жу ва ње), би деј ќи нај че сто не ги ис пол ну ва ат ус ло ви те за при ме на на МСС 11 и Од дел 23, од нос но ни ту еден од

Сме тко водс тве ни от трет ман и пре зен ти-ра ње то во фи нан си ски те из ве штаи во вр ска со до го во ри те за из град ба се про пи ша ни со Пра вил ни кот за во де ње на сме тко водс тво то ("Служ бен вес ник на РМ", број 159/09, 164/10 и 107/11) и тоа со:

МСС 11 - До го во ри за из град ба (за сред ни и го ле ми друш тва) и

Од дел 23 - При хо ди, точ ки те 23.17 до 23.27 од МСФИ за МСЕ (за ма ли и ми кро друш тва).

До го во ри те за из град ба се по ја ву ва ат во раз ни деј но сти: гра деж ниш тво, бро до град ба та, ма ши но град ба та и дру го. Друш тва та кои вр шат из град ба при сме тко водс тве на та еви ден ци ја на де лов ни те про ме ни тре ба да обр нат вни-ма ние да ли спо ред до го во рот се из ве ду ва чи на ра бо ти те или се ин ве сти то ри. По не ко гаш овие две уло ги се ис преп ле ту ва ат. Пра вил-но то рас у ду ва ње, зна чи пра вил но во де ње на сме тко водс тве на та еви ден ци ја и ре ал но и об је-ктив но при ка жу ва ње на фи нан си ска та со стој ба и ре зул та ти те од ра бо те ње то во фи нан си ски те из ве штаи.

Ин ве сти то ри те во о би ча е но се ор га ни за то ри на из град ба та. За нив е иск лу че на при ме на та на МСС 11 и Од дел 23 точ ки те 23.17 до 23.27, освен ако де лум но се ја ву ва ат ка ко из ве ду ва чи на ра бо ти те за дру ги ин ве сти то ри. Овие друш-тва во за ли хи те на не до вр ше но то про из водс-тво ги вклу чу ва ат тро шо ци те сог лас но МСС 2 - За ли хи (сред ни и го ле ми друш тва) и Од дел 13 - За ли хи (ма ли и ми кро друш тва), а при хо-ди те ги приз на ва ат во сог лас ност со МСС 18 - При хо ди (сред ни и го ле ми друш тва) и Од дел 23 - При хо ди без точ ки те 23.17 до 23.27 (ма ли и ми кро друш тва).

Тоа зна чи при ме на та на МСС 11 и Од дел 23 точ ки те 23.17 до 23.27 е огра ни че на и се од не-су ва са мо из ве ду ва чи те на ра бо ти те кои из-



КНИ ЖЕ ЊЕ:

КНИ ЖЕ ЊЕ:

учес ни ци те во до го во рот не е са мо из ве ду вач на ра бо ти те. За тоа за овие до го во ри гра деж но то друш тво ги приз на ва при хо ди те во сог лас ност со МСС 18 - При хо ди (сред ни и го ле ми друш тва) и Од дел 23 - При хо ди без точ ки те 23.17 до 23.27 (ма ли и ми кро друш тва).

4. Ко га из ве ду ва чот (гра деж но то друш тво) гра ди об јект за сопс тве ни по тре би, сме тко водс тво-то за тој об јект го во ди во сог лас ност со МСС 16 - Нед виж но сти, по строј ки и опре ма (сред ни и го ле ми друш тва) и Од дел 17 - Нед виж но сти, по строј ки и опре ма (ма ли и ми кро друш тва). Скра тен при каз за сме тко водс тве на та еви ден ци-ја со цел да се при ка же зо што не се при ме ну ва МСС 11 и Од дел 23:

016 - Ма те ри јал ни средс тваво под го то вка ..............................ХХХ

130 - Да нок на до да де на вред ност .....ХХХкла са 2 - .......................................................ХХХ

По прес ме тка - из град ба во тек011 - Гра деж ни об је кти ........................ХХХ

016 - Ма те ри јал ни средс тваво под го то вка ...............................ХХХ

Акти ви ра ње на гра де жен об јект

5. Ко га из ве ду ва чот (гра деж но то друш тво) гра ди об јект кој ќе го из да ва под на ем, сме тко водс-тво то за тој об јект го во ди сог лас но МСС 40 - Вло жу ва ња во нед виж но сти (сред но и го ле мо друш тво) и Од дел 16 - Вло жу ва ња во нед виж-но сти (ма ло и ми кро друш тво. Скра тен при каз за сме тко водс тве на та еви ден ци ја:

026 - Вло жу ва ња во нед виж но стиво под го то вка ..............................ХХХ

130 - Да нок на до да де на вред ност.......ХХХкла са 2 - .......................................................ХХХ

По прес ме тка - из град ба во тек020 - Вло жу ва ња во

нед виж но сти за на ем .................ХХХ026 - Вло жу ва ња во нед виж но сти

во под го то вка ...............................ХХХ Акти ви ра ње на вло жу ва њево нед виж но сти

6. Ко га из ве ду ва чот (гра деж но то друш тво) исто-вре ме но е ин ве сти тор гра ди ста но ви, де ло вен про стор и дру го, на ме не ти за про даж ба. Ме ѓу тоа гра деж но то друш тво мо же да би де и из ве ду вач на гра деж ни ра бо ти и ин ве сти тор, но мо же да има склу че но и до го вор за град ба во кој се ја ву-ва ка ко из ве ду вач, би деј ќи ќе гра ди за од на пред поз нат на ра ча тел.

Во овој слу чај сме тко водс тво то за об је кти те на ме-не ти за про даж ба друш тво то тре ба да ги во ди сог лас но МСС 2 - За ли хи (сред но и го ле мо друш тво) и Од дел 13 - За ли хи (ма ло и ми кро друш тво), од нос но пра ви прес ме тка на про из водс тво. За ре ал но да ја утвр ди вред но ста на зем ји ште то, ка ко и вред но ста на гра-деж ни от об јект, друш тво то тре ба да до не се сме тко-водс тве на по ли ти ка кои тро шо ци ќе би дат вклу че ни во вред но ста на зем ји ште то и вред но ста на гра деж ни от об јект. На при мер, тро шо ци кои мо жат да се вклу чат во вред но ста на:

Зем ји ште то Гра деж ни от об јект• На бав на це на• Да нок на про мет на имот• Тро шо ци за ад во кат и но тар• Тро шо ци за ге о де ти и упис во ка та стар

• Тро шо ци за Аген ци ја за по сре ду ва ње

• Из град ба на при ста пен пат• Тро шо ци за до вод на во да, ка на ли за ци ја, енер ги ја до гра деж ни от об јект

• Тро шо ци за ру ше ње на стар об јект за да се из гра-ди нов

• На до мест за пре на ме на на зем јо дел ско во гра деж но зем ји ште

• Дру ги тро шо ци не оп ход ни за да се до ве де зем ји ште-то во со стој ба за из град ба

• Тро шо ци за изра бо тка на про ект

• Под го то вка на тех нич ка до-ку мен та ци ја

• На до мест за ко му нал но уре ду ва ње

• Тро шо ци за гра деж на доз-во ла

• Под го то вка на гра ди ли ште то• Из град ба на пот по рен ѕид• Тро шо ци за гра де ње (ди-рект ни, ин ди рект ни и оп шти тро шо ци кои се не по сред но по вр за ни со об је ктот)

• За нат ски ра бо ти• Уре ду ва ње на око ли на та• Тро шо ци за тех нич ки при ем• Тро шо ци за ка ма ти (сред-ни и го ле ми друш тва)

• Тро шо ци за га ран тен рок• Дру ги тро шо ци по вр за ни со гра деж ни от об јект

Во про дол же ние е да ден при мер ко га гра деж но то друш тво гра ди об је кти за про даж ба, а исто та ка и гра ди об јект по до го вор за из град ба, со цел да се при ка же са мо сме тко водс тве ни от трет ман и раз гра ни чу ва ње то на тро шо ци те за од дел ни те об је кти.



BB

КНИ ЖЕ ЊЕ:

Гра деж но то друш тво А гра ди стан бе ни згра ди за про даж ба (Об јект I и Об јект II) и врз ос но ва на до го вор за из град ба со друш тво то Б (ин ве сти тор) гра ди про из вод на ха ла.

Во пер и о дот ја ну а ри-де кем ври вкуп ни те тро шо ци се рас по ре де ни на след ни ов на чин:

Сме-тка Тро шок Вкуп но

МСС 2 иОд дел 13 МСС 11 и

Од дел 23

Упра ва и про-дажба Об јект 1 Об јект 2

400 Су ро ви ни и ма те-ри ја ли (град ба) 1.650.000 277.500 347.500 1.025.000 -

401 Ма те ри ја ли 125.000 - - - 125.000 420 Пла ти - бру то

(град ба) 711.000 90.000 140.000 481.000 - 421 Пла ти - бру то 220.000 - - - 220.000 402 Тро шо ци за енер-

ги ја (град ба) 380.000 100.000 120.000 160.000 - 403 Тро шо ци за енер-

ги ја 56.000 - - - 56.000 410 Транс порт ни

ус лу ги 31.000 16.000 8.000 7.000 - 412 Ко о пе ран ти 530.000 200.000 170.000 160.000 - 413 Ус лу ги за одр жу-

ва ње 37.000 7.000 20.000 5.000 5.000 414 На е ми 45.000 - - - 45.000 417 Тро шо ци за са е ми 15.500 - - - 15.500 430 Амор ти за ци ја

(град ба) 125.000 12.500 18.700 93.800 - 432 Амор ти за ци ја 6.250 - - - 6.250 437 Ре зер ви ра ња за

га ран тен рок 58.000 5.800 8.700 43.500 - 474 Рас хо ди за ка-

ма ти 54.000 15.400 18.100 17.800 2.700 Вкуп но 4.043.750 724.200 851.000 1.993.100 475.450

Скра тен при каз на сме тко водс тве на та еви ден ци ја за об је кти те на ме не ти за про даж ба и сме тко водс тве-на еви ден ци ја за до го во рот за из град ба со цел да се при ка жат са мо раз ли ки те.

А. За об је кти те на ме не ти за про даж ба(МСС 2 и Од дел 13 - За ли хи)

600/1 - Про из водс тво(из град ба) во тек ...................724.200

600/2 - Про из водс тво из град ба) во тек ....................851.000490 - Рас по ред на тро шо ци .........1.575.200

Прес ме тка на це на на чи не ње Об јект 1 и 2

Б. За из град ба на про из вод на ха ла(МСС 11 и Од дел 23 - До го во ри за из град ба)

кла са 4 - ............................................1.993.100130 - Да нок на до да де на

вред ност ................................300.000кла са 2 - ..............................................2.293.100

Прес ме тка на тро шо ци за до го вор за из град ба120 - Ку пу ва чи во зем ја та ...........2.351.858

740 - При хо ди од про из во ди иус лу ги во зем ја та ................1.993.100

230 - Об вр ски за ДДВ .....................358.758 По вре ме на си ту а ци ја бр...

Во при ме рот под Б е да ден слу чај сог лас но точ ка-та 32 од МСС 11 и точ ка та 23.25 од Од дел 23 ко га друш тво то не мо же ве ро до стој но да го утвр ди сте пе-нот на до вр ше ност и ги приз на ва при хо ди те најм но гу до ви си на та на тро шо ци те за про из вод на та ха ла.

ДОГОВОРИ ЗА ИЗГРАДБА

МСС 11 и точ ки те 23.17 до 23.27 од Од дел 23 го при ме ну ва ат са мо из ве ду ва чи те на ра бо ти те, сог лас-но до го во рот за из град ба. На при мер, из ве ду вач на гра деж ни ра бо ти е друш тво кое има доз во ла за вр-ше ње на гра деж ни ра бо ти и кое из град ба та ја вр ши за од на пред поз нат на ра ча тел - ин ве сти тор.

Во точ ка та 3 од МСС 11 да де ни се тер ми ни со нив но зна че ње:

До го вор за из град ба е до го вор кон крет но склу-чен за из град ба на ед но средс тво или ком би на ци ја на средс тва кои се тес но ме ѓу себ но по вр за ни или ме ѓу себ но за вис ни во пог лед на нив ни от ди зајн, тех-но ло ги ја и функ ци ја или нив на ко неч на на ме на или упо тре ба.

До го вор со фикс на це на е до го вор за из град ба во кој из ве ду ва чот се сог ла сил на фикс на до го вор на це на или фикс на стап ка по еди ни ца про из вод, ко ја што во не кои слу чаи е пред мет на кла у зу ла за зго ле му ва ње на тро шо ци те.

До го вор тро шо ци-плус е до го вор за из град ба во кој на из ве ду ва чот му се на до ме сту ва ат доз во ле ни те или на по и на ков на чин де фи ни ра ни тро шо ци, плус про цент од овие тро шо ци или фи ксен на до ме сток.

Во Од дел 23 не се со др жа ни де фи ни ции, но прет-ход но на ве де ни те мо жат со од вет но да се ко ри стат.

Со до го во рот за из град ба мо же да би де до го во-ре на из град ба та на ед но средс тво, ка ко што е мост,

При мер: Објекти за продажба и објектпо договор за изградба



згра да, бра на, це во вод, пат, брод или ту нел или из-град ба на по ве ќе средс тва кои ме ѓу себ но се тес но по вр за ни или за вис ни во пог лед на нив ни от ди зајн, тех но ло ги ја и функ ци ја или нив на та ко неч на та на ме на или упо тре ба. При ме ри за та кви до го во ри, вклу чу ва ат до го во ри за из град ба на ра фи не ри ја, пи ва ра, ше ќе ра-на и дру ги сло же ни де ло ви на по строј ки или опре ма.

До го во ри те за из град ба ги оп фа ќа ат и до го во ри те за да ва ње ус лу ги кои ди рект но се од не су ва ат на из-град ба та на тоа средс тво, на при мер, за ус лу ги те на про ект ме на џе ри те и ар хи те кти те, ка ко и до го во ри те за ру ше ње или об но ву ва ње на средс тва та, ка ко и за вра ќа ње на око ли на та во пр во бит на та со стој ба отка ко ќе се сру шат тие средс тва.

МСС 11 и точ ки те 23.17 до 23.27 од Од дел 23 се при ме ну ва ат на ра бо ти те врз ос но ва на до го во ри за из-град ба кои се из вр шу ва ат во пер и од кој оп фа ќа нај мал-ку два прес ме тков ни пер и о ди. Ко га актив но ста поч ну ва и за вр шу ва во те кот на два или по ве ќе прес ме тков ни пер и о ди, по треб но е друш тво то да од лу чи ка ко ќе ги рас по ре ди при хо ди те по прес ме тков ни те пер и о ди.

Ко га до го во рот оп фа ќа по ве ќе средс тва, из град-ба та на се кое од тие средс тва мо же да се до го во ри со по се бен до го вор за из град ба, со ис пол ну ва ње на ус ло ви те од точ ка та 8 од МСС 11 и точ ка та 23.19 од Од дел 23.

До го во ри те мо же да се гру пи ра ат, без ог лед на тоа да ли ста ну ва збор за еден или по ве ќе на ра ча те ли. Со одред би те од точ ка та 9 од МСС 11 и точ ка та 23.20 од Од дел 23, уре де но е ко га гру па та на до го во ри се сме та де ка е единс твен до го во рот за из град ба.

1. ПРЕСМЕТКА НА ТРОШОЦИТЕ И ПРИХОДИТЕКАЈ ИЗВЕДУВАЧИТЕ НА ГРАДЕЖНИ РАБОТИ

ПРИХОДИ ОД ДОГОВОРОТ

Спо ред точ ка та 11 од МСС 11 и точ ка та 23.21 од Од дел 23 при хо ди те од до го во рот за из град ба ги оп фа ќа ат:

по чет ни от из нос на при хо ди те до го во ре ни со до го во рот;

из ме ни те од до го во ре на та ра бо та, ба ра ња та (по ба ру ва ња та) кои не се оп фа те ни со до го во-ре на та це на и сти му ла тив ни те пла ќа ња:• до сте пен до кој е ве ро јат но де ка тие ќе ре-зул ти ра ат во при хо ди;

• ко га тие мо жат ве ро до стој но да се из ме рат.

На ме ре ње то на при хо ди те врз ос но ва на до го вор за из град ба де лу ва ат мно гу не из вес но сти кои се за вис-ни од ре зул та тот на ид ни на ста ни. Тие не из вес но сти се при сут ни за ра ди тоа што при хо дот кој из ве ду ва чот на ра бо ти те го приз на ва за об јект чи ја из град ба е во тек (не за вр ше ни ра бо ти), па е по треб но да се приз нае при ход спо ред сте пе нот, од нос но обе мот на за вр ше-ни те ра бо ти во прес ме тков ни от пер и од.

Ток му за тоа про це ну ва ње то на сте пе нот на до вр-ше ност е сло же на по стап ка.

ТРОШОЦИ НА ДОГОВОРОТ

Тро шо ци те на до го во рот ги вклу чу ва ат тро шо ци те кои мо жат да се иден ти фи ку ва ат со кон крет ни от до-го вор, ка ко и оние кои мо жат да се при пи шат на из ве-ду вач ки те актив но сти и кои мо жат да се рас пре де лат на до го во рот, ка ко и дру ги тро шо ци кои се врз то вар на ку пу ва чот сог лас но до го во рот.

На по ме на: Во Од де лот 23 не е про пи ша но кои тро шо ци се приз на ва ат кај до го во ри те за из град ба. Но и ма ли те и ми кро друш тва мо жат да ги оп фа тат тро шо ци те кои се про пи ша ни во МСС 11 да де ни во про дол же ние.

Сог лас но точ ка та 17 од МСС 11 ди рект ни тро шо-ци или тро шо ци кои мо жат да се иден ти фи ку ва ат се:

тро шо ци за труд на ме сто то на из град ба, вклу-чу вај ќи го и над зо рот на ме сто то на из град ба;

тро шо ци за ма те ри ја ли упо тре бе ни во из град-ба та;

амор ти за ци ја на по строј ки те и опре ма та кои се ко ри стат при из вр шу ва ње то на до го во рот;

тро шо ци за пре не су ва ње на по строј ки те опре ма-та и ма те ри ја ли те до и од ме сто то на из град ба;

тро шо ци за за куп на по строј ки и опре ма; тро шо ци за про е ктот (ди зај ни ра ње) и тех нич ка по мош кои ди рект но се по вр за ни со до го во рот;

про це не ти тро шо ци за одр жу ва ње во га рант ни-от рок, вклу чу вај ќи ги оче ку ва ни те тро шо ци за да де ни те га ран ции и

по ба ру ва ња од тре ти ли ца.Овие тро шо ци мо же да се на ма лат за из но сот на

ин ди ре ктен при ход. На при мер, при хо ди те од про даж-ба на ви шо кот на ма те ри ја ли и оту ѓу ва ње на по строј-ки те и опре ма та по ре а ли зи ра ње то на до го во рот.

Сог лас но точ ка та 18 од МСС 11 ин ди рект ни тро шо ци или тро шо ци кои мо жат да се при пи шат на до го во рот се:



тро шо ци за оси гу ру ва ње; тро шо ци за про е ктот и тех нич ка по мош, кои не се од не су ва ат ди рект но са мо на еден до го вор; и

оп шти тро шо ци на из град ба (на при мер, под го-тву ва ње и обра бо тка на плат ни те спи со ци за гра деж ни те ра бот ни ци и дру ги).

Ало ка ци ја та на ин ди рект ни те тро шо ци се вр ши врз ос но ва на нор мал но ни во на гра деж на актив ност.

На по ме на: Сред ни те и го ле ми те друш тва сог лас но МСС 23 - Тро шо ци за по зај му ва ње, тро шо ци те за по-зај му ва ње ги при пи шу ва ат на на ба вка та, из град ба та или изра бо тка на ква ли фи ку ва но то средс тво. При ме ри на ква ли фи ку ва но средс тво се: гра деж ни об је кти чи ја из град ба трае по ве ќе го ди ни, изра бо тка на ави о ни, бро до ви, од нос но го ле ми и ска пи по строј ки чиј про цес на изра бо тка трае по ве ќе го ди ни. Зна чи при из град ба-та на гра деж ни те об је кти, тро шо ци те за по зај му ва ње (ка ма ти) се ка пи та ли зи ра ат, од нос но се вклу чу ва ат во вред но ста на об је ктот, но са мо ка ма ти те до да ва ње то на об је ктот во упо тре ба.

На по ме на: Ма ли те и ми кро друш тва сог лас но Од-де лот 25 не мо жат тро шо ци те за по зај му ва ње да ги при пи шат на гра деж ни те об је кти, по строј ки и слич но сог лас но до го во ри те за из град ба.

Дру ги тро шо ци за кои се то ва ри ку пу ва чот спо-ред ус ло ви те во до го во рот, на при мер се: не кои оп шти тро шо ци за из град ба и тро шо ци за раз вој, чиј на до мест е де фи ни ран во ус ло ви те на до го во рот.

Тро шо ци кои не мо жат да се при пи шат на до го-во рот се:

оп шти и ад ми ни стра тив ни тро шо ци чие на до-ме сту ва ње не е опре де ле но со до го во рот;

тро шо ци те на про даж ба та; тро шо ци те за истра жу ва ње и раз вој чие што на-до ме сту ва ње не е опре де ле но со до го во рот; и

амор ти за ци ја та на не и ско ри сте ни от ка па ци тет на по строј ки те и опре ма та кој не се ко ри сти на кон кре тен до го вор.

ПРИЗНАВАЊЕ НА ПРИХОДИТЕ ИРАСХОДИТЕ ОД ДОГОВОРОТ

Ко га ре зул та тот на до го во рот за из град ба мо же со си гур ност да се про це ни, при хо ди те и тро шо ци те врз ос но ва на до го во рот за из град ба се приз на ва ат, се кој за се бе, ка ко при ход и ка ко рас ход спо ред сте пе нот на из вр шу ва ње на до го во ре ни те актив но сти на кра јот на из ве сту вач ки от пер и од. Оче ку ва ни те за гу би врз

ос но ва на до го во рот за из град ба се приз на ва ат ка ко рас ход, ко га е ве ро јат но де ка вкуп ни те тро шо ци врз ос но ва на до го вор ќе ги над ми нат вкуп ни те при хо ди врз ос но ва на до го во рот.

МСС 11 приз на ва два ви да на до го во ри врз ос но ва на це на та:

до го вор со фикс на це на; и до го вор тро шо ци плус.

На по ме на: Од де лот 23 не со др жи одред би за ви до ви на до го во ри за из град ба, но ма ли те и ми кро друш тва мо жат со од вет но да ги при ме ну ва ат два та ви да до го во ри про пи ша ни во МСС 11.

Не кои до го во ри мо же да со др жат ка ра кте ри сти ки ка ко до го во р со фикс на це на, ка ко и до го вор тро шо ци плус, на при мер во слу чај ко га ста ну ва збор за до го вор тро шо ци плус со до го во ре на ма кси мал на це на - ме-шо ви ти до го во ри.

Сог лас но точ ка та 23 од МСС 11 кај до го во рот со фикс на це на, ре зул та тот од до го во рот за из град ба мо же ве ро до стој но да се про це ни ако се ис пол не ти си те на ве де ни ус ло ви:

вкуп ни те при хо ди врз ос но ва на до го во рот да мо же ве ро до стој но да се из ме рат;

по стои ве ро јат ност де ка еко ном ски те ко ри сти по вр за ни со до го во рот ќе прет ста ву ва ат при лив на друш тво то;

тро шо ци те на до го во рот врз ос но ва на из вр шу ва-ње на до го во рот, ка ко и сте пе нот на до вр ше ност на актив но сти те на кра јот на пер и о дот на из ве-сту ва ње, мо жат ве ро до стој но да се из ме рат; и

тро шо ци те од до го во рот кои мо же да му се при-пи шат на до го во рот мо жат јас но да се иден ти-фи ку ва ат и ве ро до стој но да се из ме рат, та ка што фа ктич ки на пра ве ни те тро шо ци на до го во рот мо же да се спо ре дат со прет ход ни те про цен ки.

Сог лас но точ ка та 24 од МСС 11 кај до го во рот тро шо ци плус, ре зул та тот од до го во рот за из град ба мо же ве ро до стој но да се про це ни ко га ќе би дат ис-пол не ти си те од на ве де ни те ус ло ви:

по стои ве ро јат ност де ка еко ном ски те ко ри сти по вр за ни со до го во рот ќе прет ста ву ва ат при лив на друш тво то;

тро шо ци те на до го во рот кои мо жат да се при-пи шат на до го во рот, без ог лед на тоа да ли се на до мест ли ви или не мо жат јас но да се иден-ти фи ку ва ат и ве ро до стој но да се из ме рат.

Ре зул та тот на до го во рот за из град ба мо же со си-гур ност да се про це ни са мо то гаш ко га е ве ро јат но



де ка еко ном ски те ко ри сти кои се вр за ни за до го во рот ќе при стиг нат во друш тво то. Ме ѓу тоа, ко га ќе се по ја-ви не из вес ност во вр ска со мож но ста за нап ла та на из но сот кој е ве ќе прес ме тан во при хо ди те врз ос но ва на до го вор и кој ве ќе е приз нат во до би вка или за гу-ба, из но сот кој не мо же да се нап ла ти или из но сот за кој ве ќе не е ве ро јат но де ка ќе мо же да се вра ти, се приз на ва ка ко рас ход (врз ос но ва на обез вред ну ва ње (от пис) на по ба ру ва ња та), а не ка ко ко рек ци ја на из-но сот на при хо ди те врз ос но ва на до го во рот.

Друш тво то про ве ру ва и по по тре ба ги ре ви ди ра про цен ки те во вр ска со при хо ди те и тро шо ци те врз ос но ва на до го во рот.

До кол ку ре зул та тот на до го во рот за из град ба не мо же со си гур ност да се про це ни то гаш:

при хо ди те се приз на ва ат са мо до ви си на та на на ста на ти те тро шо ци врз ос но ва на до го во рот кои ве ро јат но ќе мо же да се на до ме стат; и

тро шо ци те врз ос но ва на до го вор се приз на ва ат ка ко рас ход во пер и о дот во кој на ста на ле (точ-ка 28 од МСС 11 и точ ка 23.27 од Од дел 23).

Оче ку ва на та за гу ба врз ос но ва на до го во рот за из-град ба, тре ба вед наш да се приз нае ка ко рас ход.

Тро шо ци те врз ос но ва на до го вор за кои не е ве-ро јат но де ка ќе мо же да се на до ме стат се приз на ва ат вед наш ка ко рас ход (точ ка 34 од МСС 11 и точ ка 23.24 од Од дел 23).

Се пак по треб на е вни ма тел на про цен ка на се ко ја по е ди неч на си ту а ци ја и слу чај.

На до ме сту ва ње то на тро шо ци те мо же да не би де ве ро јат но во слу чај ко га до го во ри те ги има ат след ни-ве ка ра кте ри сти ки:

до го во ри те не се во це лост спро вед ли ви, од нос-но нив на та ва лид ност е мно гу ди ску та бил на;

за вр шу ва ње то на до го во рот за ви си од ре ше ни-е то што ќе про из ле зе од суд ски от спор и за кон-ски те огра ни чу ва ња;

до го во ри кои се од не су ва ат на нед виж но сти кои мо же да би дат од зе ме ни или екс про при ра ни;

до го вор во кој на ра ча те лот (ку пу ва чот) не е спо-со бен да ги из вр ши сво и те об вр ски, на при мер по ра ди фи нан си ски те шко тии и слич но;

из ве ду ва чот на ра бо ти те не е спо со бен да го из вр ши до го во рот или да ги ис пол ни сво и те об вр ски спо ред до го во рот.

Ко га не из вес но ста што вли ја е ла на ве ро до с тој но то приз на ва ње на при хо ди те и тро шо ци те ве ќе не по сто и, исти те тре ба да се приз на ат врз ос но ва ка ко и дру ги те

до го во ри за из град ба (од нос но ме то дот на сте пе нот на до вр ше ност).

ПРИЗНАВАЊЕ НА ОЧЕКУВАНИТЕ ЗАГУБИ

Ко га е ве ро јат но де ка вкуп ни те тро шо ци врз ос но ва на до го вор ќе ги над ми нат вкуп ни те при хо ди врз ос-но ва на до го во рот, оче ку ва ни те за гу би се приз на ва ат вед наш ка ко рас ход (точ ка 36 од МСС 11 и точ ка 23.26 од Од дел 23). Из но сот на та кви те за гу би се утвр ду ва не за вис но од тоа:

да ли до го во ре на та ра бо та е за поч на та или не; сте пе нот на из вр шу ва ње на до го во ре ни те актив-но сти; или

из но сот на до би вка та за ко ја се оче ку ва де ка ќе про из ле зе врз ос но ва на дру ги те до го во ри кои не се тре ти ра ат ка ко единс твен до го вор за из град ба (кај гру пи ра ње на до го во ри те).

2. МЕТОД НА СТЕПЕН НА ДОВРШЕНОСТ

Приз на ва ње то на при хо ди те и рас хо ди те спо ред сте пе нот на довр ше ност на до го во рот, че сто се на ре-ку ва ме то да на утвр ду ва ње на про цен т на до вр ше ност. Врз ос но ва на оваа ме то да, при хо ди те врз ос но ва на до го во рот се спо ре ду ва ат со тро шо ци те врз ос но ва на до го во рот, кои се на пра ве ни за да се утвр ди тој сте пен на до вр ше ност, од кој про из ле гу ва приз на ва-ње то на при хо ди те, рас хо ди те и до би вка та, кои мо же да му се при пи шат на тој про цент на из вр ше на ра бо та. Бла го да ре ние на оваа ме то да, се обез бе ду ва ат ко рис-ни ин фор ма ции во вр ска со обе мот на до го во ре на та актив ност и ра бо ти те кои се из вр ше ни во тој пер и од.

Врз ос но ва на ме то да та на утвр ду ва ње на про цен-тот на до вр ше ност, при хо ди те врз ос но ва на до го вор се приз на ва ат ка ко при ход во прес ме тков ни те пер и о ди во кои е из вр ше на ра бо та та. Тро шо ци те врз ос но ва на до го вор обич но се приз на ва ат ка ко рас хо ди во прес-ме тков ни те пер и о ди во кои е из вр ше на ра бо та та.

Ви до ви те на тро шо ци врз ос но ва на до го во рот се по де ле ни во две ка те го рии:

те ков ни тро шо ци на пра ве ни до опре де лен да-тум; и

про це не ти тро шо ци на ре а ли за ци ја.Тро шо ци те на пра ве ни до опре де лен да тум ги вклу-

чу ва ат тро шо ци те пред до го во рот и тро шо ци те на пра-ве ни по при фа ќа ње на до го во рот. Тро шо ци те пред до го во рот се тро шо ци на пра ве ни пред склу чу ва ње на



до го во рот, со оче ку ва ње де ка ќе би дат на до ме сте ни пре ку пла ќа ња. Кри те ри у ми за приз на ва ње на овие тро шо ци се:

спо соб ност за не за вис но и по себ но од во е но иден ти фи ку ва ње;

ве ро до стој но ме ре ње на тро шо ци те; и ве ро јат ност де ка до го во рот ќе се ос тва ри.

Про це не ти те тро шо ци на ре а ли за ци ја се пред ви-де ни тро шо ци за ре а ли за ци ја на про е ктот во пла ни-ра но то вре ме.

Сте пе нот на до вр ше ност на до го во рот мо же да се утвр ди на по ве ќе раз лич ни на чи ни. Друш тво то ја при ме ну ва онаа ме то да, врз ос но ва на ко ја обе мот на из вр ше ни ра бо ти мо же да се из ме ри.

Во за вис ност од при ро да та на до го во рот, мо же да се при ме нат след ни ве ме то ди:

Ко га сте пе нот на до вр ше ност (из вр шу ва ње) е опре-де лен спо ред на ста на ти те тро шо ци од до го во рот до опре де лен да тум, по себ но се ука жу ва на одре де ни тро шо ци кои тре ба да се иск лу чат од тро шо ци те на до го во рот. На при мер:

тро шо ци на до го во рот по вр за ни со ид ни актив-но сти (на ба ве ни ма те ри ја ли за из град ба, кои се уште не се упо тре бе ни);

аванс ни пла ќа ња на ко о пе ран тот (по диз ве ду ва-чот) пред да ја из вр шат ра бо та та.

Во про дол же ние да ден е при мер на сте пен на до-вр ше ност спо ред ме то дот cost-to-cost.

1. Гра деж но то друш тво - из ве ду вач Асклу чи ло до го вор со друш тво то Б- ин ве сти тор за из град ба нара фи не ри ја чи ја прес ме тков навред ност без ДДВ е .......................... 5.000.000

2. Про це не ти тро шо ци на из град ба .... 4.000.000 3. По че ток на град ба 2013 го ди на

- рок на из град ба .....................................3 год. 4. Друш тво то Б во 2013 го ди на

уп ла ти ло аванс ................................. 1.180.0005. 2013 го ди на:

• тро шо ци те за из град бапо рас на ле за ..................................... 200.000

• сте пен на до вр ше ност ............................ 26% 6. 2014 го ди на:

• склу чен анекс на до го во ротза зго ле мен из нос ............................. 400.000

• сте пен на до вр ше ност ............................ 65%7. 2015 го ди на:

• тро шо ци за из град ба ..................... 1.500.000• вкуп ни тро шо ци ............................. 4.230.000• по ве ќе од про це не ти те тро шо ци ....... 30.000

8. На ин ве сти то рот му е до ста ве нако неч на си ту а ци ја

Врз ос но ва на по да то ци те во при ме рот во про-дол же ние е при ка жа на прес ме тка та и кни же ња та на при хо ди те и тро шо ци те од до го во рот спо ред сте пе нот на до вр ше ност.

Ме то дот cost-to-cost прет ста ву ва еден од по ве ќе по пу лар ни те ко ри сте ни ме то ди за опре де лу ва ње на сте пе нот на до вр ше ност на гра деж ни те ра бо ти.

Спо ред овој ме тод при хо ди те кои тре ба да се приз-на ат се прес ме ту ва ат со след на ва фор му ла:

Трошоци на изградба до определен датум х Цена од

договорот- Претходно

признат приход

= Тековно признат приход

Кумулативни трошоци + Проценети трошоци

за реализација

Со ма ла из ме на на оваа фор му ла мо же да се утвр-ди и бру то до би вка та:

Трошоци на изградба до определен датум х

Вкупно очекувана бруто

добивка

-Претходно призната бруто

добивка

=Тековно призната бруто

добивка

Кумулативни трошоци + Проценети трошоци

за реализација

При мер: Објекти за продажба и објектпо договор за изградба



КНИ ЖЕ ЊЕ:

Врз ос но ва на по да то ци те од При ме рот при хо ди те по го ди ни се:

2013[(1.092.000 : 4.200.000) х 5.000.000] - 0 = 1.300.0002014[(2.730.000 : 4.200.000) х 5.400.000] - 1.300.000 = 2.210.0002015[(4.230.000 : 4.230.000) х 5.400.000] - [(1.300.000 + 2.210.000)] = 1.890.000Тро шо ци те и при хо ди те по го ди ни по ед но ста ве но

се при ка жа ни во оваа та бе ла:

Ред. бр. Опис

1го ди на

2го ди на

3го ди на

1 2 3 4 51. По чет на до го вор на це на 5.000.000 5.000.000 5.000.0002. Из ме на на до го во рот 400.0003. Вкуп ни при хо ди по

до го во рот 5.000.000 5.400.000 5.400.0004. Тро шо ци за из град ба на ста-

на ти до опре де лен да тум 1.092.000 2.730.000 4.230.0005. Про це не ти тро шо ци за

ре а ли за ци ја 3.108.000 1.470.000 -6. Вкуп но про це не ти тро шо ци

на из град ба 4.200.000 4.200.000 4.230.0007. Про це не та до би вка (3 - 6) 800.000 1.200.000 1.170.0008. Сте пен на до вр ше ност на

до го во рот 26% 65% 100%

Во Из ве шта јот за се оп фат на та до би вка, од нос но Би лан сот на ус пех за на ве де ни те три го ди ни ќе би дат приз на ти след ни ве при хо ди и рас хо ди:

ОписПриз на то во те ков на та го ди на (кол.

4 - кол. 3)

Приз на то во прет-ход ни те го ди ни

Вкуп но приз на то

1 2 3 4

1 го ди на (2013)

При хо ди (5.000.000 х 26%) 1.300.000 1.300.000

Рас хо ди (4.200.000 х 26%) 1.092.000 1.092.000

Оче ку ва на до би вка 208.000 208.000

2 го ди на (2014)

При хо ди (5.400.000 х 65%) 2.210.000 1.300.000 3.510.000

Рас хо ди (4.200.000 х 65%) 1.638.000 1.092.000 2.730.000

Оче ку ва на до би вка 572.000 208.000 780.000

3 го ди на (2015)

При хо ди (5.400.000 х 100%) 1.890.000 3.510.000 5.400.000

Рас хо ди (4.230.000 х 100%) 1.500.000 2.730.000 4.230.000

До би вка 390.000 780.000 1.170.000

Спо ред прет ход но да де ни те по да то ци гра деж но то друш тво A - из ве ду вач во 2013 го ди на ќе ги спро ве де след ни ве:

100 - Сме тка ................................1.180.000222 - Об вр ски за аван си ..............1.180.000

За при мен аванс по до го вор за из град ба222 - Об вр ски за аван си .................180.000230 - Об вр ски за ДДВ .....................180.000

Об вр ски за ДДВкла са 4 - Тро шо ци (за до го вор

за из град ба) ...................... 1.092.000130 - Да нок на

до да де на вред ност .................50.000кла са 2 - ..............................................1.142.000

По фа кту ри220 - До ба ву ва чи во зем ја та .........800.000

100 - Сме тка ....................................800.000По бан ков из вод бр. ...

120 - По ба ру ва ња одку пу ва чи во зем ја та ...........1.534.000740 - При хо ди од про из во ди

и ус лу ги во зем ја та .............1.300.000230 - Об вр ски за ДДВ .....................234.000

За вре ме на си ту а ци ја222 - Об вр ски за аван си .............1.000.000

120 - По ба ру ва ња одку пу ва чи во зем ја та ............1.180.000

230 - Об вр ски за ДДВ .....................180.000За тво ра ње на по ба ру ва ње то со аванс

230 - Об вр ски за ДДВ ......................50.000130 - Да нок на до да де на

вред ност ...................................50.000По прес ме тка за ДДВ

230 - Об вр ски за ДДВ ....................184.000100 - Сме тка ....................................184.000

Пла тен ДДВ

Во про дол же ние да ден е при каз на сал ди ра ње на сме тки те на кла са та 4 и кла са та 7 и утвр ду ва ње на до би вка та за пр ва та го ди на врз ос но ва на по да то ци те од При ме рот:



3. ОБЕЛОДЕНУВАЊЕ

Друш тво то тре ба да ги обе ло де ни при хо ди те од до го во ри те за из град ба и тоа:

1. Сог лас но точ ка та 39 од МСС 11 и точ ка та 23.31 од Од дел 23:а) из но сот на при хо дот од до го во рот приз нат

ка ко при ход за пер и о дот;б) ме то ди те ко ри сте ни за да се одре ди при хо-

дот од до го во рот приз нат во пер и о дот; ив) ме то ди те ко ри сте ни да се одре ди фа за та на

до вр ше ност на до го во ри те кои се во тек.2. Сог лас но точ ка та 40 од МСС 11:

а) збир ни от из нос на тро шо ци те кои би би ле на пра ве ни и приз на е ни те до би вки (на ма ле ни за приз на е ни те за гу би) до да ту мот;

б) из но сот на при ме ни те аван си;в) из но сот на за др жа ни те исп ла ти.

3. Сог лас но точ ка та 42 од МСС 11 и точ ка та 23.32 од Од дел 23 друш тво то тре ба да го пре-зен ти ра:а) бру то из но сот дос пе ан од ко рис ни ци те за

до го во ре на та ра бо та, ка ко средс тво;б) бру то из но сот дос пе ан кон ко рис ни ци те од

до го во ре на та ра бо та, ка ко об вр ска.На по ме на: Ка ко што е прет ход но при ка жа но, ма ли-

те и ми кро друш тва не ма ат об вр ска да ги обе ло де нат са мо ин фор ма ци и те под точ ка та 2.

4. РАЗЛИКИ МЕ ЃУ МСС 11 И ОДДЕЛ 23

МСС 11 - До го во ри за из град ба е по се бен Стан дард, до де ка пра ша ња та за до го во ри те за из град ба се про пи ша ни во точ ки те 23.17 до 23.27 од Од дел 23 - При хо ди, од нос но не ма по се бен Стан дард.

За МСС 11 Од бо рот за Ме ѓу на род ни Сме тко водс-тве ни Стан дар ди има до не се но Тол ку ва ња:• ПКТ 27 - Оцен ка на су шти на та на транс ак ци-ја та со прав на фор ма на на ем;

• ПКТ 32 - Не ма те ри јал ни средс тва тро шо ци за веб стра ни ца

• КТМФИ 12 - До го во ри за кон це си ја и ус-лу ги (мно гу акту ел но пра ша ње за кон це-си и те и јав но - при ват но то парт нерс тво по си сте мот "из гра ди-опе ри рај-пре не си"или "ре ви та ли зи рај-опе ри рај-пре не си", на при мер, из град ба на ад ми ни стра тив ни згра ди, па ти шта, еле ктра ни и слич но)

• КТМФИ 15 - До го во ри за из град ба на нед ви жен имот

Од дел 23 е со ста вен на ед но ста вен ја зик и обез-бе ду ва по мал ку упат ства/на со ки за на чи нот ка ко да се при ме нат прин ци пи те и има по мал ку ба ра ња за обе ло де ну ва ње.

МСС 11 со др жи де фи ни ции (об јас ну ва ња за од дел ни по и ми) до де ка Од дел 23 не со др жи де фи ни ции.

Но најз на чај но е тоа што МСС 11 и точ ки те 23.17 до 23.27 од Од дел 23 со др жат исти прин-ци пи за сме тко водс тво то и из ве сту ва ње то за при хо ди те oд до го во ри те за из град ба.



ОБЈАВУВАЊЕ НА ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈИ РЕВИДИРАНИ ФИНАНСИСКИ ИЗВЕШТАИ

Јасмина РАФАЈЛОВСКА 1. ОБЈАВУВАЊЕ НА ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ ИРЕВИДИРАНИ ФИНАНСИСКИ ИЗВЕШТАИСОГЛАСНО ЗАКОНОТ ЗА ТРГОВСКИТЕ ДРУШТВА

Сог лас но член 482 став 4 од За ко нот за тр гов ски те друш тва:

1. Друш тва та чиј пред мет на ра бо те ње се бан-кар ски и кре дит ни ра бо ти и ра бо ти на оси-гу ру ва ње има ат об вр ска во рок од 15 де на од де нот на одр жу ва ње то на со бра ни е то за-дол жи тел но во Служ бен вес ник на РМ да ги об ја ват ре ви ди ра ни те фи нан си ски из ве штаи, без бе ле шки те за при ме не ти те сме тко водс тве ни по ли ти ки и дру ги те об јас ну вач ки бе ле шки.

2. Го ле ми те друш тва и друш тва та кои ко ти-ра ат на бер за (член 482 став 5) има ат пра во иа ко не се об вр за ни со за ко нот да ги об ја ват ре ви ди ра ни те фи нан си ски из ве штаи во дне вен вес ник, она ка ка ко се одо бре ни од со би рот на со друж ни ци, од нос но со бра ни е то, без из ме ни и до пол ну ва ња, вклу чу вај ќи го и из ве шта јот на ов ла сте ни от ре ви зор.

Напо ме на: Став 5 се по ви ку ва на став 3, но нај ве-ро јат но тоа е гре шка во За ко нот, би деј ќи очиг лед но ста ну ва збор за став 4 ка де е де фи ни ра на об вр ска та.

Сог лас но член 506 став 6 од За ко нот за тр гов ски те друш тва:

Одо бре на та кон со ли ди ра на го диш на сме тка и одо бре ни те кон со ли ди ра ни фи нан си ски из ве штаи за ед но со го диш ни от из ве штај од ра бо те ње то и со из ве шта јот за ре ви зи ја та, одо бре ни од со би рот на со-друж ни ци те, од нос но со бра ни е то, се об ја ву ва ат на ист на чин и под исти ус ло ви кои се да де ни прет ход но сог лас но чле нот 482.

2. ОБЈАВУВАЊЕ НА ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ ИРЕВИДИРАНИ ФИНАНСИСКИ ИЗВЕШТАИСОГЛАСНО ЗАКОНОТ ЗА ХАРТИИ ОД ВРЕДНОСТ

Ко ми си ја та за хар тии од вред ност ја про пи шу ва фор ма та и со др жи на та на го диш ни те и дру ги из ве-

Об вр ска та за об ја ву ва ње на го ди шен из-ве штај и ре ви ди ра ни фи нан си ски из ве штаи е про пи ша на во по ве ќе за ко ни: За ко нот за тр гов-ски те друш тва ("Служ бен вес ник на РМ", број 28/04...166/12), За ко нот за хар тии од вред ност ("Служ бен вес ник на РМ", број 95/05...13/13), За ко нот за бан ки те ("Служ бен вес ник на РМ", број 67/07...26/13), За ко нот за су пер ви зи ја на оси гу ру ва ње ("Служ бен вес ник на РМ", број 17/02...44/11) и Пра ви ла та за ко та ци ја.

Цел та на За кон ски те одред би е да се обез-бе ди транс па рент ност и јав ност на ра бо те ње то на ак ци о нер ски те друш тва, од нос но друш тва та кои ко ти ра ат на Бер за, за да мо жат ин ве сти то ри-те да до не сат од лу ка за вло жу ва ње, а осо бе но ку пу ва ње на ак ции во од дел но друш тво. На тој на чин пре ку па за рот на хар тии од вред ност ќе се из вр ши мо би ли зи ра ње и ре а ло ка ци ја на сло-бод ни те па рич ни средс тва во оние друш тва кои ос тва ру ва ат по зи тив ни фи нан си ски ре зул та ти.

Но, ре гу ли ра ње то на пра ша ње то за об ја ву-ва ње на ре ви ди ра ни те фи нан си ски из ве штаи во по ве ќе за ко ни, соз да ва ди ле ми во нив на та при ме на во од нос на:

• Кој има об вр ска да об ја ву ва го ди шен из ве-штај и ре ви ди ра ни фи нан си ски из ве штаи?

• Ка де тре ба да се из вр ши об ја ва та (на кој ме ди у ми: вес ник, веб стра на, Служ бен вес-ник и слич но)?

• Во кој рок тре ба да се об ја ви го диш ни от из ве штај и ре ви ди ра ни те фи нан си ски из-ве штаи?Во овој на пис да ва ме од го вор на овие пра-

ша ња со цел дос лед на при ме на на за кон ски те про пи си.

На по ме на: Ак ци о нер ски те друш тва по крај об ја ву ва ње на го диш ни от из ве штај со ре ви ди-ра ни те фи нан си ски из ве штаи има ат и те ков ни об вр ски за из ве сту ва ње, но тие не се пред мет на овој на пис.



штаи, ро кот, фор ма та и на чи нот на обе ло де ну ва ње на ин фор ма ци и те.

Акционерски друштва сопосебни обврски за известување

Ко ми си ја та за хар тии од вред ност во ди по се бен Ре ги стар за ак ци о нер ски те друш тва со по себ ни об вр-ски за из ве сту ва ње, во кој ги вклу чу ва и ко ман дит ни те друш тва со ак ции ако ги ис пол ну ва ат ус ло ви те за ак ци-о нер ски друш тва со по себ ни об вр ски за из ве сту ва ње (член 153 став 1).

Ко ми си ја та пис ме но ги из ве сту ва ак ци о нер ски те друш тва за за пи шу ва ње то, од нос но бри ше ње то од Ре-ги ста рот во рок од 7 ра бот ни де на (член 153 став 5).

Сог лас но член 154, ак ци о нер ско то друш тво со по-себ ни об вр ски за из ве сту ва ње е долж но да из го тви и до Ко ми си ја та да до ста ви:

• Го ди шен из ве штај за не го ви те фи нан си ски ре зул-та ти, прав ни от ста тус и ра бо те ње то во рок од 5 ме се ци по за вр шу ва ње то на се ко ја ка лен дар ска го ди на (31 Мај) кој со др жи:

а) Фи нан си ски из ве штаи под го тве ни во сог лас-ност со Ме ѓу на род ни те Стан дар ди за Фи нан-си ско Из ве сту ва ње, за ед но со мис ле ње то на ов ла стен ре ви зор под го тве но согласно Ме ѓу-на род ни те Ре ви зор ски Стан дар ди;

б) Ана ли за и образ ло же ние на де лов ни те ре зул-та ти и про гра ми за раз вој на ак ци о нер ско то друш тво;

в) По да то ци за чле но ви те на управ ни от, над зор-ни от од бор, од нос но за чле но ви те на од бо рот на ди ре кто ри, ка ко и по да то ци за нив но то про-цен ту ал но учес тво во ос нов на та глав ни на на тоа ак ци о нер ско друш тво;

г) По да то ци за фи зич ки и/или прав ни ли ца кои по се ду ва ат по ве ќе од 5% од ак ци и те со пра во на глас во ак ци о нер ско то друш тво;

д) По да то ци за си те до го во ри за на гра ду ва ње на чле но ви те на управ ни от и над зор ни от од бор или од бо рот на ди ре кто ри, од нос но ли ца та со по себ ни одго вор но сти и ов ла сту ва ња;

ѓ) По да то ци за транс ак ци и те ме ѓу ак ци о нер ско то друш тво со по вр за ни те ли ца;

е) По ли ти ка на рас пре дел ба на ди ви ден да на ак ци о нер ско то друш тво;

ж) По да то ци за стек ну ва ње на сопс тве ни ак ции од стра на на ак ци о нер ско то друш тво; и

з) По да то ци за ка кви би ло зна чај ни про ме ни што би ле со др жа ни во прос пе ктот, до кол ку ак ци-о нер ско то друш тво из да ло прос пект во те кот на пос лед ни те 12 ме се ци.

Напо ме на: Коми си ја та овие го диш ни изве штаи ги чу ва нај мал ку 3 годи ни од де нот на до ста ву ва ње то.

Ак ци о нер ско то друш тво обез бе ду ва еле ктрон ски при ме рок од го диш ни те из ве штаи на Бер за та ка де ко ти-ра ат не го ви те хар тии од вред ност (член 160 став 4).

Ко ми си ја та ги про пи шу ва фор ма та и со др жи на та на го диш ни те из ве штаи.

Акционерски друштва кои не се водат во регистарот на друштва со посебни

обврски за известување

Ак ци о нер ски те друш тва и дру ги прав ни ли ца - из да-ва чи на хар тии од вред ност се долж ни ре ви ди ра ни те фи нан си ски из ве штаи и мис ле ње то на ов ла сте ни от ре ви зор да ги об ја ват во рок од 15 де на од усво ју-ва ње то:

• во еден дне вен вес ник што из ле гу ва на те ри то-ри ја та на Ре пуб ли ка Ма ке до ни ја; и

• на ин тер нет стра ни ца та на Бер за та.

Брокерска куќа

Бро кер ска та ку ќа има об вр ска до Ко ми си ја та за хар тии од вред ност нај доц на до 31 Мај да до ста ви:

• Го ди шен из ве штај за сво е то ра бо те ње кој ги со др жи: фи нан си ски те из ве штаи со со стој ба од пос лед ни от ден од прет ход на та го ди на, по-твр де ни сог лас но Ме ѓу на род ни те Стан дар ди за Фи нан си ско Из ве сту ва ње ре ви ди ра ни од стра на на ов ла стен ре ви зор сог лас но Ме ѓу на род ни те Ре ви зор ски Стан дар ди (член 131 став 4 и 5).

По друж ни ца на стран ска бро кер ска ку ќа ко ја има доз во ла за ра бо те ње на те ри то ри ја на Ре пуб ли ка Ма ке до ни ја има об вр ска до Ко ми си ја та за хар тии од



вред ност нај доц на до 31 Мај да до ста ви го ди шен из-ве штај за ра бо те ње то.

Казнени одредби

Сог лас но член 238 и член 242 од За ко нот за хар-тии од вред ност на бро кер ска та ку ќа и ак ци о нер ско то друш тво ќе им се изре че гло ба во из нос од 4.000 до 5.000 евра во де нар ска про тив вред ност за пре кр шок ако не об ја ват го ди шен из ве штај и ре ви ди ра ни фи-нан си ски из ве штаи.

3. ОБЈАВУВАЊЕ НА РЕВИДИРАНИ ФИНАНСИСКИИЗВЕШТАИ СОГЛАСНО ЗАКОНОТ ЗА БАНКИ

Бан ка та е долж на сог лас но член 110 став 3 од За-ко нот за бан ки, во рок од 15 де на од усво ју ва ње на ре ви ди ра ни те фи нан си ски из ве штаи на со бра ни е то (Би лан сот на со стој ба та, Би ланс на ус пех, Из ве штај за про ме ни на ка пи та лот и Из ве штај на ре ви зо рот) да ги об ја ви во ба рем еден дне вен вес ник.

Казнени одредби

Гло ба во из нос од 10.000 евра во де нар ска про тив-вред ност ќе и се изре че за пре кр шок на бан ка, ако не ги об ја ви ре ви ди ра ни те фи нан си ски из ве штаи.

Гло ба од 5.000 евра во де нар ска про тив вред ност, ќе и се изре че за пре кр шок на ште дил ни ца, ако не ги об ја ви ре ви ди ра ни те фи нан си ски из ве штаи.

4. ОБЈАВУВАЊЕ НА РЕВИДИРАНИ ФИНАНСИСКИИЗВЕШТАИ СОГЛАСНО ЗАКОНОТ ЗАСУПЕРВИЗИЈА НА ОСИГУРУВАЊЕ

Друш тво то за оси гу ру ва ње е долж но нај мал ку во еден дне вен вес ник да го об ја ви ре ви ди ра ни от из-ве штај при дру жен со мис ле ње то од ре ви зо рот, во рок од 15 де на од усво ју ва ње то на из ве шта јот од стра на на со бра ни е то на ак ци о не ри, но не и по доц на од 6 ме се ци од за вр шу ва ње то на ка лен дар ска та го ди на на ко ја се од не су ва из ве шта јот (30 Ју ни).

5. СПЕЦИФИЧНИ ОБВРСКИ ЗА ИЗВЕСТУВАЊЕСПОРЕД ПРАВИЛАТА ЗА КОТАЦИЈА

Из да ва чи те на хар тии од вред ност и тоа кои се на о ѓа ат на:

• под сег мен тот Су пер ко та ци ја;• под сег мен тот Бер зан ска ко та ци ја;• под сег м

Писмо од главниот уредник - Рафајловски...

Documents