Тэорыя і практыка мовыТаемныя мовы

беларусаў

Таемныя мовыКатрушніцкі лемезень

Парушніцкі лемез Адверніцкая гаворка

Любецкі лементМова семежаўскіх жабракоў

Лабарская гаворка

Катрушніцкі лемезеньНаяўнасць

крыптаэлементаў ку-, шу-, ш-

кулета, кудзень, шумесяц, шугод,

шугара

Катрушніцкі лемезеньЗамена першага

склада югун ‘чугун’, шусень ‘восень’, дурак ‘чмурак’, шэдзь ‘медзь’

Катрушніцкі лемезеньДадатковыя суфіксы слыхціць ‘слухаць’,

чыторыць ‘чытаць’, шырчымны ‘шырокі’

Катрушніцкі лемезеньВузка дыялектныя і штучна створаныя словы сівар ‘снег,

мароз’, зубрык ‘зуб’, коцень ‘кола’, вісляк

‘яблык і ўвогуле любая садавіна’

Катрушніцкі лемезеньЗапазычанні з розных

моваў шнейдзер з ідыш ‘кравец, шавец’, ахвес ‘Бог’ са ст.-

габрэйскай; бакштэй ‘бацька’ з цюрк.; калурный

‘чорны’ з цыг.; воліць ‘хацець’ з ням.; гавэндаць

‘размаўляць’ з польск.

Катрушніцкі лемезеньПерастаноўка

складоў ласома ‘салома’

Лабарская гаворка хана ‘канец’ з ідыш,

гіцаль ‘махляр’ з ням., катанько ‘рамізнік’,

махалка ‘каса’,кабуля ‘цыбуля’, кірня

‘п’янка’, гавэндаць ‘размаўляць’ з польск.

Прыклады словазлучэнняў

Лухтавіна кудняНяклёва сасклавіцьШыхта куўрэеўскаяБагроўка калувернаяСклавіць мамурлей

Галошчаная псалыгаТаўпыжніца саладзімная

Прыклады словазлучэнняў

На ёнае ўлепка ўлепаецьХаўбы швырошныя

Галёмэ шусто Ахвеса ёнус

Пленная кумсаГалёмая дэлькаСуга стычыць

Хвесь манеськый

Перакладзіце на літаратурную мову

ЛапавінаКуйшчаркаШа́кавацьЗгуборыць

Снёбры

ПраверкаЛапавіна – палавіна

Куйшчарка – яшчаркаШа́каваць – дзякаваць

Згуборыць – згубіцьСнёбры – добры

Перакладзіце на літаратурную мову

ШкрадзьмакМасолаХавацьХрушч Мікры

ПраверкаШкрадзьмак – вядзьмак

Масола – саломаХаваць – глытаць

Хрушч – (залаты) рубель Мікры – маленькі

Перакладзіце на літаратурную мову

МахерКузвушніца

Псаліць ПлыксіцьШмурак

ПраверкаМахер – нож Кузвушніца –

завушніцаПсаліць – пець

Плыксіць – плакацьШмурак - бурак