โคลงสุ�ภาษิตโสุฬสุไตรยางค�

ผู้��ที่��ประสุบความสุ�าเร�จม!กจะม�หล!กธรรมประจ�าใจเพื่'�อ เป)นแนวที่างในการดำ�าเนนชี�วต แนวที่างต.างๆ เป)นข้�อคดำที่��น!กปราชีญ์�แต.โบราณไดำ�รวบรวมไว� ดำ!งปรากฏในโคลงสุ�ภาษิตโสุฬสุไตรยางค� เป)นต�น สุมควรที่��เราจะศึ5กษิาและปฏบ!ตตาม เพื่'�อข้จ!ดำความที่�กข้�เพื่'�อสุร�างก�ศึลและเพื่�มความเจรญ์ก�าวหน�าแก.ต.อน�องต.อไป

บที่วเคราะห�

ปราชีญ์�แสุดำงดำ�ารดำ�วย

ไตรยางค�

โสุฬสุหมดำหมวดำปาง ก.อนอ�าง เป)นมาตกาที่าง บ!ณฑิต แสุวงเอย หว!งสุว!สุดำ7ข้จ!ดำที่�กข้�สุร�าง

สุ'บสุร�องศึ�ภผู้ล

ว.าดำ�วยความสุามอย.าง

Three Things to Love สามส��งควรร�ก

Courage Gentleness Affection

ความกล้�า, ความส�ภาพ, ความร�กใคร�

ควรกล�ากล�ากล.าวถ้�อย

ที่!9งหที่!ย แที่�แฮ

สุ�วภาพื่พื่จน�ภายใน จตพื่ร�อม ความร!กประจ!กษิ�ใจ จรงแน. นอนฤา สุามสุ�งควรร!กน�อม จตให�สุนที่จรง สุ�งแรกค'อความกล�า อ!นที่��สุองค'อสุ�ภาพื่ อ!นที่��สุามค'อ

ความร!กใคร. มน�ษิย�เราควรจะม�สุามอย.างน�9ไว� ก�ค'อความกล�าที่��จะกล.าววาจา รวมที่!9งเป)นวาจาที่��ออกมาจากใจ สุ�ภาพื่อ.อนน�อม ม�ความร!กใคร.ต.อมน�ษิย�ดำ�วย ถ้�าม�สุามสุ�งน�9ก�จะเป)นคนที่��ดำ�จรง ๆ

Three Things to admire สามส��งควรชม

Intellectual Power Dignity Gracefulness อำ�านาจปั�ญญา เก�ยรติ�ยศ ม�มารยาทดี� ป<ญ์ญ์าสุตล�9า เลศึญ์าณ

อ�านาจศึ!กดำ7ศึฤงคาร ม!�งข้!�ง มารยาที่เร�ยบเสุ��ยมสุาร

เสุง��ยมเง'�อน งามนอ

สุามสุ�งควรจ!กต!9ง แต.ซ้�องสุรรเสุรญ์ คนเราควรจะม�ป<ญ์ญ์า เก�ยรตยศึศึ!กดำ7ศึร� และม�มารยาที่ที่��ดำ�

Three Things to Hateสามส��งควรเกล้�ยดี

Cruelty Arrogance Ingratitude

ความดี�ร�าย, ความหย��งก�าเร�บ, อำกติ�ญญู&

ใจบาปจตรหยาบร�าย ที่าร�ณ ก�าเรบเอบเกนสุถ้�ล หย�งก�อ อกหน5�งห.อนร� �ค�ณ ใครปล�ก ฝั<งแฮ สุามสุ�งควรเกล�ยดำที่�อ จตรแที่�อย.าสุมาน

ความดำ�ร�าย ความอกต!ญ์ญู� (ก�าเรบเอบเกนสุถ้�น หย�งก�อ) ค'อความหย�งยโสุ ให�ระว!งดำ�วย รวมไปถ้5งความดำ�ร�ายข้องตน ความเย.อหย�ง

Three Things to Despise

สามส��งควรร�งเก�ยจติ�เติ�ยน Meanness

Affectation Envyช��วเล้วทราม, มารยา,

ฤษยา ใชี.ชี! �วชีาตต��าชี�า ที่รชีน ที่�จรตมารยาปน ปกไว� ห5งจตคดำเกล�ยดำคน ดำ�กว.า ต!วแฮ สุามสุ.วนควรเกล�ยดำใกล�

เกล�ยดำข้�องสุมาคม ความอจฉารษิยา ความห5งหวง, การใชี�มารยา เสุแสุร�งที่�า และความเลวที่ราม

Three Things to Reverenceสามส��งควรเคารพ

Religion Justice Self-denialศาสนา, ย�ติ�ธรรม, ความปัระพฤติ�เปั+นปัระโยชน-ท��วไปัไม�เฉพาะติ�วเอำง

ศึาสุนาสุอนสุ!�งให� ประพื่ฤตดำ� หน5�งย�ตธรรมไปAม� เล'อกผู้�� ประพื่ฤตเพื่'�อประโยชีน�ศึร�

สุว!สุดำ7ที่! �ว ก!นแฮ

สุามสุ�งควรรอบร� � เคารพื่เร'9องเจรญ์ค�ณ ศึาสุนา ความย�ตธรรม ความประพื่ฤตที่��เป)นประโยชีน�ที่!�วไปหร'อเป)นประโยชีน�ต.อผู้��อ'�น

Three Things to Delight in

สามส��งควรย�นดี� Beauty Frankness

Freedom งาม, ติรงติรง, ไทยแก�ติน สุรรพื่างค�โสุภาค

พื่ร�อม ธ!ญ์ล!กษิณ�

ภาษิตจตประจ!กษิ� ซ้'�อพื่ร�อม เป)นสุ�ข้โสุตตนร!ก การชีอบ ธรรมนา สุามสุ�งควรชี!กน�อม จตรให�ยนดำ�

สุ�งที่��มน�ษิย�ควรยนดำ�ค'อความความสุวยงาม (สุรรพื่างค� ค'อร.างกาย) ม�ร�ปร.างหน�าตาที่��สุวยงาม, (ภาษิาจตรประจ!กษิ� ซ้'�อพื่ร�อม) ม�ความซ้'�อสุ!ตย�สุ�จรต, (เป)นโสุต) เป)นไที่แก.ต!ว ความม�อสุระเป)นสุ�งที่��ดำ� ม�อสุระในการที่��จะที่�าอะไรก�ตาม

Three things to Wish forสามส��งควรปัรารถนา

Health Friends a Cheerful Spiritความส�ขสบาย, ม�ติรสหายท��ดี�ดี�, ใจสบายปัร�โปัร�ง

สุ�ข้กายวายโรคร�อน ร�าคาญ์ มากเพื่'�อนผู้��วานการ ชี�พื่ไดำ� จตรแผู้�วผู้.องสุ�าราญ์ รมย�สุ�ข้ เกษิมแฮ สุามสุ�งควรจ!กให� ร�บร�อนปรารถ้นา

ม�ความสุ�ข้กายกาย ไม.เจ�บปAวย, ม�มตรสุหายที่��ดำ� ม�ก!ลยาณมตร, ม�จตใจผู้.องแผู้�ว ค'อจตใจสุบาย ปลอดำโปล.งจากความที่�กข้�

Three things to Pray for สามส��งควรอำ�อำนวอำน

Faith peace Purity of Heart ความเช3�อำถ3อำ, ความสงบ, ใจบร�ส�ทธ�4 ศึร!ที่ธาที่�าจตรหม!9น คงตรง

สุงบระดำ!งประสุงค� สุ�งเศึร�า จตรสุะอาดำปราศึสุ�งพื่ะวง

ว� .นข้�.น หมองแฮ

สุามสุ.วนควรใฝัAเฝัBา แต.ต!9งอธษิฐาน

ม�ศึร!ที่ธาหร'อความเชี'�อถ้'อ, ม�ความสุงบระง!บ, ม�จตใจบรสุ�ที่ธ7สุะอาดำผู้.องใสุ

Three things to Esteem สามส��งควรน�บถ3อำ

Wisdom Prudence Firmnessปั�ญญา, ฉล้าดี, ม��นคง

ป<ญ์ญ์าตรองตรล�9า ล5กหลาย ฉลาดำย�งสุ�งแยบคาย คาดำร� � ม! �นคงไม.ค'นคลาย คลอนกล!บ กลายแฮ สุามสุ�งควรกอบก�� ก!บผู้��น!บถ้'อ

ม�ป<ญ์ญ์า ม�ความฉลาดำ ม�ความม!�นคง ที่��ว.าม! �นคงน!9นออกไปในเชีงนสุ!ยมากกว.า มใชี.ความม!�นคงในฐานะ

Three things to Likeสามส��งควรจะชอำบ

Cordiality Good Humour Mirthfulnessใจอำาร�ส�จร�ติ, ใจดี�, ความสน�กเบ�กบานพร�อำมเพร�ยง

สุ�จรตจตโอบอ�อม อาร� ใจโปร.งปราศึจากราค� ข้�.นข้�อง สุ�งเกษิมสุ�ข้เปรมปร�- ดำาพื่ร!�ง พื่ร�อมแฮ สุามสุ�งสุมควรต�อง ชีอบต�องยนดำ�

จตใจโอบอ�อมอาร� จตใจสุะอาดำปราศึจากมลพื่ษิ ไม.ม�อารมณ�ข้�.นม!วหร'อโที่สุะใดำ ๆ ม�ความสุน�กสุนาน เบกบาน ม�ใจที่��ดำ�

Three things to Suspectสามส��งควรสงส�ย Flattery Hypocrisy Sudden Affectionยอำ, หน�าเน35อำใจเส3อำ, พล้�นร�กพล้�นจ3ดี (กล้�บกล้อำก) ค�ายอยกย.อง

เพื่�9ยนที่�กประการ

พื่!กตร�จตผู้ดำก!นประมาณ

ยากร� �

เร�วร!กผู้ล!กพื่ล!นข้าน ค�ากล!บ พื่ล!นฤา สุามสุ.วนควรแล�วผู้�� พื่ะพื่�องพื่5งแคลง

ค�ายกยอปอป<9 น, ร� �หน�าไม.ร� �ใจ คนหน�าเน'9อใจเสุ'อ, (บอกร!กเร�วต.อมาก�เปล��ยนใจ) คนกล!บกลอก

Three things to Avoid สามส��งควรล้ะ

Idleness Loquacity Flippant Jestingเก�ยจคร�าน, วาจาฟั่�� นเฟั่7อำน, หยอำกหยาบแล้ะแสล้งฤาข�ดีคอำ

เก�ยจคร�านการที่.านที่!9ง

การตน ก�ดำ�

พื่�ดำมากเปล.าเปล'องปน

ปดำเหล�น

ค�าแสุลงเสุ�ยดำแที่งระคน

ค�าหยาบ หยอกฤา

สุามสุ�งควรที่9งเว�น ข้าดำสุ9นสุ!นดำาน ความเก�ยจคร�าน, พื่�ดำมาก วาจาฟั<งไม.ไดำ� วาจาฟั<� นเฟัEอ, พื่�ดำค�าหยาบ ค�าแสุลง ค�าสุ.อเสุ�ยดำ ค�าเสุ�ยดำแที่ง

Three things to Cultivate สามส��งควรกระท�าให�ม� Good Books Good friends Good Humourหน�งส3อำดี�, เพ3�อำนดี�, ใจเย8น หน!งสุ'อสุอนสุ!�งข้�อ วที่ยา

เว�นบาปเสุาะก!ลยาณ� มตรไว� หน5�งข้าดำปราศึโที่สุา คตห.อ ใจเฮย สุามสุ�งควรม�ให� มากย!�งย'นเจรญ์

สุามสุ�งที่��ควรจะควรม�ค'อ หน!งสุ'อ วชีาความร� �, ม�เพื่'�อนดำ� ๆ ก!ลยาณมตร, ปราศึจากโที่สุะ ความโกรธ ให�จตใจเย�น ๆ

Three things to Contend for

สามส��งควรหวงแหนฤาติ�อำส&�เพ3�อำร�กษา

Honour Country Friends

ช3�อำเส�ยงเก�ยรติ�ยศ, บ�านเม3อำงขอำงติน, ม�ติรสหาย

ความดำ�ม�ชี'�อต!9ง ยศึถ้า ศึ!กดำ7เฮย ประเที่ศึเกดำก�ลพื่งศึา อย�.ย! 9ง คนร!กร.วมอ!ธยา- ศึ!ยสุ�ข้ ที่�กข้�แฮ ในสุ�งควรสุงวนต!9ง ต.อสุ��ผู้��เบ�ยน

สุามสุ�งที่��คนควรจะหวงแหนไว� ก�ค'อร!กษิาชี'�อเสุ�ยงเก�ยรตยศึข้องตนเอง, ประเที่ศึเกดำ บ�านเกดำเม'องนอนต�องร!กษิาเอาไว� (คนร!กร.วมอ!ธยา ศึร!ยสุ�ข้ ที่�กข้�แฮ), มตรสุหายหร'อก!ลยาณมตรต�องร!กษิาเอาไว� ถ้�าสุ�ญ์เสุ�ยไปอย.างเสุ�ยชี'�อเสุ�ยงเราก�ไม.ม�อะไรเหล'อ, เราเสุ�ยบ�านเม'องเราก�ไม.ม�ที่��อย�., เราเสุ�ยมตรก�ไม.ม�ใครจะคบแล�ว

Three things to Govern สามส��งควรครอำงไว� Temper Impulse The Tongueก�ร�ยาท��เปั+นในใจ, ม�กง�าย, วาจา

อาการอ!นเกดำดำ�วย น�9าใจ แปรฤา ใจซ้5�งร��เร�วไว ก.อนร� � วาจาจ!กพื่�ดำใน กจสุบ สุรรพื่แฮ สุามสุ�งจ�าที่!�วผู้�� พื่ที่!กษิ�หม!9นครองระว!ง สุามสุ�งควรระว!ง ค'อกรยาอาการที่��เป)นผู้ลมาจากการเปล��ยนใจ

ล!งเล, ใจร�อน ใจเร�ว, ระว!งวาจาที่��เราพื่�ดำออกไป สุร�ปว.าให�ระว!งกรยาอาการ, ให�ระว!งใจเร�ว เพื่ราะถ้�าใจเร�วก�จะน�าไปสุ�.พื่�ดำเร�ว คดำเร�ว, ให�ระว!งวาจา จะพื่�ดำอะไรให�ระว!ง ให�คดำให�รอบคอบเสุ�ยก.อน

Three things to Wait for สามส��งควรเติร�ยมเผื่3�อำ Change Decay Deathอำน�จจ�ง, ชรา, มรณะ สุ�งใดำในโลกล�วน เปล��ยนแปลง

หน5�งชีราหย.อนแรง เร.งร�น ความตายตดำตามแสุวง

ที่�าชี�พื่ ประล!ยเฮย

สุามสุ.วนควรคดำค�น คตร� �เตร�ยมคอย

- อนจจ!ง เพื่ราะสุ� งใดำในโลกล�วนเปล��ยนแปลง, ความชีรา, ความตาย

จบสุารสุบหกเค�า คะแนนน!บ หมวดำแฮ หมวดำละสุามคดำสุรรพื่ เสุร�จสุ9น เป)นสุ��สุบแปดำฉบ!บ บอกเย��ยง อย.างแฮ ตามแบบข้าดำหว9น เสุร�จแล�วบรบ�รณ�