YÜRÜTME ORGANI

YÜRÜTME ORGANIN YAPISI VE CUMHURBAŞKANI

CUMHURBAŞKANI

Cumhurbaşkanı 1982 Anayasası'nda yapılan değişikliklere göre eskiden olduğu gibi TBMM tarafından değil, halk tarafından seçilmektedir.

Cumhurbaşkanı seçilebilmek için:

40 yaşını doldurmuş olmak.

Yüksek öğrenim yapmış olmak.

Milletvekili seçilme yeterliliğine sahip ve T.C. vatandaşı olmak.

Cumhurbaşkanlığına Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeleri içinden veya Meclis dışından aday gösterilebilmesi yirmi milletvekilinin yazılı teklifi ile mümkündür. Ayrıca, en son yapılan milletvekili genel seçimlerinde geçerli oylar toplamı birlikte hesaplandığında yüzde onu geçen siyasi partiler ortak aday gösterebilir.

Cumhurbaşkanın tarafsızlığını sağlamak için:

Görev süresi 5 yıldır.

Bir kimse en fazla iki kez Cumhurbaşkanı seçilebilir.

Bulunduğu siyasi partiden istifa etmelidir.

Milletvekili ise Meclis ile de ilişiği kesilir; gibi düzenlemeler yapılmıştır.

Cumhurbaşkanın seçimi:

Genel oyla yapılacak seçimde, geçerli oyların salt çoğunluğunu alan aday Cumhurbaşkanı seçilmiş olur. İlk oylamada bu çoğunluk sağlanamazsa, bu oylamayı izleyen ikinci pazar günü ikinci oylama yapılır. Bu oylamaya, ilk oylamada en çok oy almış bulunan iki aday katılır ve geçerli oyların çoğunluğunu alan aday Cumhurbaşkanı seçilmiş olur. İkinci oylamaya katılmaya hak kazanan adaylardan birinin ölümü veya seçilme yeterliğini kaybetmesi halinde; ikinci oylama, boşalan adaylığın birinci oylamadaki sıraya göre ikame edilmesi suretiyle yapılır. İkinci oylamaya tek adayın kalması halinde, bu oylama referandum şeklinde yapılır. Aday, geçerli oyların çoğunluğunu aldığı takdirde Cumhurbaşkanı seçilmiş olur.

Cumhurbaşkanı seçimi, Cumhurbaşkanının görev süresinin dolmasından önceki altmış gün içinde; makamın herhangi bir sebeple boşalması halinde ise boşalmayı takip eden altmış gün içinde tamamlanır.

Not: Cumhurbaşkanı siyasal ve hukuki sorumsuzdur. Cezai bakımdan sadece, vatana ihanet suçundan ve meclis üye tamsayısının en az üçte birinin önerisi üzerine, üye tamsayısının en az dörtte üçünün vereceği kararla suçlandırılır.

Cumhurbaşkanın Görev ve Yetkileri:

Yürütme ile İlgili Görevleri ve Yetkileri:

Başbakan atamak, istifasını kabul etmek, başbakanın teklifi üzerine bakanları atamak ve görevlerine son vermek.

Gerekli hallerde Bakanlar Kuruluna Başkanlı etmek.

Yabancı devletlere temsilci göndermek.

Milletler arası antlaşmaları onaylamak.

TBMM adına Başkomutanlık etmek.

Türk Silahlı Kuvvetlerinin kullanılmasına karar vermek (TBMM ile kullanır).

YÖK üyelerini ve üniversite rektörlerini seçmek.

Genel Kurmay Başkanına atama ve Milli Güvenlik Kuruluna başkanlı etmek.

Genel Kurmay Başkanını atamak. Bakanlar Kurulu’nun teklifiyle. Genel Kurmay Başkanı görev ve yetkilerinden dolayı Cumhurbaşkanına sorumludur.

Devlet Denetleme Kurulunun üyelerini ve başkanını atamak.

BAKANLAR KURULU

1. Bakanlar Kurulu: Başbakan ve bakanlardan oluşur. Milli güvenliğin sağlanmasından sorumludur.

2. Başbakan: Cumhurbaşkanınca TBMM üyeleri arasından atanır.

3. Bakan: TBMM üyeleri veya Milletvekili seçilme yeterliliğine sahip olanlar arasından Başbakanca seçilir. Meclis dışından da seçilebilir.

Dip notlar:

Cumhurbaşkanın, bakanları Başbakanın önerisi üzerine görevlerine son vermesi hükmü ilk kez 1982 Anayasasında yer almıştır.

Bakanlar kurulunun başkanı Başbakandır. Olağanüstü dönemlerde Cumhurbaşkanıdır.

Başbakan bakanların hiyerarşik amiri değildir.

Boşalan bir bakanlığa 15 gün içersinde atama yapılması gerekir. Bir bakan birden fazla bakanlığa vekillik edemez.

TBMM genel seçimlerinden önce, Adalet, İçişleri ve Ulaştırma bakanları görevlerinden çekilir.

Bakanların kurulması ve kaldırılması, görevleri KANUNLA düzenlenir.

Bakan, Bakanlığın emrine verilen paraları harcama yetkisine sahiptir.

Bakan, tüzel kişiliğe bağlı kuruluşları üzerinde vesayet yetkisine sahiptir.