YENİDOĞAN İŞİTME TARAMASI EĞİTİMİ

Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Genel Müdürlüğü

RİSKLİ BEBEKLERİ

N TARANMASI

BÖLÜM 5

Dersin İçeriği

Risk faktörünün tanımınıYenidoğanlarda işitmeyi etkileyebilecek

risk faktörleriniRisk faktörü olan bebeklerin taranmasında

taramayı yapan kişinin rolünü Risk faktörü olan bebeklerin taranmasında

önemli noktaları öğrenir

Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Genel Müdürlüğü

Risk Faktörü Nedir?

• Bazı durumlar, çocuklarda işitme kaybı meydana gelmesi açısından risk faktörü taşımaktadır.

• Bu risk faktörleri doğumda (konjenital) olabilir veya erken çocukluk döneminde ya da çocukluk döneminde (geç başlangıçlı veya progresif işitme kaybı) ortaya çıkabilir.

Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Genel Müdürlüğü

Yenidoğan işitme taramasını geçmiş olsa bile bazı tıbbi durumlarla doğan, tedavi gören, fiziksel malformasyonları/anomalileri olan veya geç dönemde işitme kaybı/progresif işitme kaybı olma olasılığı olan bebekler olabilir.

Yenidoğan yoğun bakım ünitesinde yatan bebeklerde işitme kaybı için risk faktörü olabileceği gibi sağlıklı yenidoğan olup herhangi bir tıbbi müdahale gerektirmemiş bebeklerde de risk işitme kaybı riski olabilir (ailede işitme kaybı öyküsü gibi).

Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Genel Müdürlüğü

Ailelerin, çocuklarında işitme kaybı için risk faktörü olabileceğinin farkında olmaları ve 3. Basamak tarafından periyodik takipleri ile ilgili yönlendirmenin yapılması gereklidir.

Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Genel Müdürlüğü

Risk Faktörleri Nelerdir?Ailede kalıcı çocukluk çağı işitme kaybı

öyküsünün olması nedeniyle ailenin çocuğunda işitme kaybı olabileceği yönünde kaygı duymasıdır.

Taramayı yapan kişi olarak, ebeveynlerde veya kardeşlerde işitme kaybını olduğunu öğrendiğinizde bu durumu mutlaka not etmeniz önemlidir.

Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Genel Müdürlüğü

Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Genel Müdürlüğü

Anne-Baba akrabalığı

Anne hamilelik sırasında aşağıdaki durumlardan birini geçirmişse bebekte

işitme kaybı olabilir• Toksoplazma

• Rubella

• CMV-Sitomegalovirüs

• Herpes

• Sifilis, en sık karşılaşılan durumdur.

Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Genel Müdürlüğü

Risk Faktörleri-devam

Eğer çocuk/bebek;• Prematüre (<37 hafta)• Düşük doğum ağırlığı (<1500gr)• 5 günden daha fazla YDYBÜ’de kaldıysa• 10 gün veya daha fazla solunum desteği almışsa• 7 gün veya daha fazla ototoksik ilaç kullandıysa;

-Örn: gentamisin, tobramisin, loop diüretikler(furosemid, lasix)

Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Genel Müdürlüğü

Risk Faktörleri-devam

• Hiperbillirubinemi• Bakteriyal Menenjit• Extracorpeal membran oxigenation (ECMO)

– Bir makine yardımıyla kanın vücut dışında oksijendirilmesi

• Progressif işitme kaybı ile birliktelik gösteren sendromik hastalıklar (Usher gibi)

Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Genel Müdürlüğü

Risk Faktörleri-devam

Risk Faktörleri-devam

• Kulak kepçesi• Kulak kanalı• Ear tag (kulakta et beni)• Ear pit (kulak kepçesi önünde delik)• Temporal kemik anomalileri

Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Genel Müdürlüğü

Aşağıdaki vücut bölümlerini de içeren kranyofasyal anomaliler

• Yarık damak/dudak en çok bilinen kranyofasyal anomalidir

• Kulak kanalı anomalileri, kanalda hiç açıklık olmaması, çok dar olması veya sadece kısmi açıklığı kapsamaktadır.

• Dış kulak veya pinna anomalisi olan kulaklar taramadan geçirilmeden doğrudan 3.Basamağa yönlendirilmelidir

Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Genel Müdürlüğü

• Ear tag, kulak kepçesi önündeyer alan et benleri.

• Ear tag olan bebeklerin işitmesi normal olabilir veya göremediğimiz iç kulakta bir problem olduğuna işaret edebilir

Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Genel Müdürlüğü

Ear pit, kulağın etrafında veya önünde küçük bir delik vardır.

Dış kulak ve kulak kanalı normal göründüğü sürece tarama yapılabilir.

Temporal kemik anomalileri doğumda belirgin olmayabilir.

Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Genel Müdürlüğü

YYBÜ, Risk Bebekleri tarama sırasında özen ister (temizlik, sessizlik, çabukluk).

Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Genel Müdürlüğü

Taramayı yapan kişinin rolü

• YYBÜ’de yatan ve risk faktörü taşıyan bebeklere yaklaşımın bilinmesi

• Tarama• Kayıt• İletişim• Raporlama

Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Genel Müdürlüğü

• Risk faktörü olan bebeklerin, ister YYBÜ’de kalmış olsun isterse sağlıklı yenidoğan olsun, takibi farklıdır.

• Bebek, hastanede yapılan taramadan geçmiş bile olsa 3 Basamak tarafından takip edilmesi gerekmektedir.

Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Genel Müdürlüğü

• Taramayı yapan kişi olarak sizin sorumluluğunuz kayıtları protokole göre uygun şekilde yapmaktır

• Ayrıca, bu bilgi aile ile de paylaşılmalıdır.

• Tarama protokolü ABR taramasını içermektedir.

Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Genel Müdürlüğü

1.Bazı durumlar çocuğun daha geç dönemde veya progresif işitme kaybına sahip olmasına neden olabilir.

A)DoğruB)Yanlış

Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Genel Müdürlüğü

Test Bölüm 5

2)Risk faktörleri, doğumda veya sonradan olabilir

A)DoğruB)Yanlış

Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Genel Müdürlüğü

Test Bölüm 5

3) Doğumda işitme kaybı için olan risk faktörleri:

A)Ototoksik ilaç kullanımıB)Ventilasyon desteğiC)HiperbilirubinemiD)Ailede işitme kaybı hikayesiC)Hepsi

Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Genel Müdürlüğü

Test Bölüm 5

4)Aşağıdaki durumlara sahip olan bebeklere tarama yapılmamalıdır

A)Ear tagB)Ear pitC)Dış kulak kanalının kısmen olmasıD)Kulak kanalının olmamasıE)Hepsi

Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Genel Müdürlüğü

Test Bölüm 5

Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Genel Müdürlüğü

Test Bölüm 55)Risk faktörleri olan bebeklere taramayı yapan kişi için aşağıdakiler hangisi önemlidir?

A)İlgili protokolün izlenmesiB)Takip süreci ile ilgili olarak aile ile etkin bir şekilde iletişim kurabilmeC)Odyologun takip süreci ile ilgili olarak randevu düzeninin sağlanmasıD)Hepsi