KOCAELİ BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ

Fen İşleri Dairesi Başkanlığı-Köye Hizmet

Şube MüdürlüğüTarım ve Hayvancılığı

Geliştirme Şefliği

YEM BİTKİLERİSelçuklu ve Osmanlılar döneminde

Anadolu’da yonca,fiğ,burçak,mürdümük,korunga,bezelye

ve arpa yem bitkisi olarak yetiştirilmiştir.

YEM BİTKİSİ NEDİR ?YEM BİTKİLERİNİN TANIMI: Otobur çiftlik hayvanlarının yaşamlarını

sürdürebilmeleri ve istenilen ürünleri verebilmeleri için bünyelerine almak zorunda oldukları besin maddelerini yapılarında bulunduran ve belirli sınırlar içinde yedirildiklerinde hayvan sağlığına ve hayvansal ürünlere zararlı olmayan ,doğada kendiliğinden yetişen veya kültürü yapılan bitkilere YEM BİTKİSİ denilmektedir.

Yem bitkilerini genellikle baklagil, buğdaygil olarak ikiye ayırız. BAKLAGİL YEM BİTKİLERİ

BUĞDAYGİL YEM BİTKİLERİ

YoncaÜçgüllerKorungaFiğlerGazal BoynuzuLüpen (Acı bakla)Yem Bezelyesi

BromDomuz ayrığıÇimler (İngiliz, İtalyan

çimi)AyrıklarYumaklarSalkım otuKelp kuyruğuTilki kuyruğuÇayır yulafıSorgum,Sudan otu

Baklagillerden ak üçgül

Buğdayğilllerden süt otu caramba

YEM BİTKİLERİNİN GENEL OLARAK ÖNEMİHayvan beslemede kullanılırlar.Toprak ve su muhafazasında

kullanılırlar.Ekim nöbeti sisteminde Ekim nöbeti sisteminde hastalık

ve zararlıları azaltırlar. İş gücünün daha etkin

kullanımını sağlarlarTarımdaki risk ve zararı

azaltırlar.Toprak yorgunluğunu giderirlerToprağı havalandırırlar.Kaba yem üretimini artırırlar.Nadas alanlarını azaltırlar.

YEM BİTKİLERİNİN ÜLKEMİZ TARIMINDAKİ YERİ VE ÖNEMİ 1- HAYVAN BESLENMESİNDE KULLANILMASI: Yem bitkileri ‘’hayvanların yaş ve kuru ot ,silo,tane ve yumru yem olarak

yiyecek ihtiyacını karşılamak üzere tarım arazilerinde yetiştirilen yada çayır meralarda doğal olarak yetişen bitkiler’’ olarak tanımlanır.Yem bitkilerinin yaprak,sap,kök,yumru,tane ve meyveleri hayvan yiyeceği olarak kullanılabilir.Tohum dışındaki bitki parçaları kaba yem olarak kabul edilir.

Yem bitkilerinin kaba yem sınıfına dahil edilmesinin sebepleri şunlardır. 1.Ham selüloz oranları yüksektir.(%18 veya daha fazla) 2.Birim ağırlığa düşen net enerji değerleri düşüktür. a-Yoğunlukları düşüktür. b-Sindirilmesi zordur. Silaj gibi bazı yemler fazla oranda su içerir. 3.Toplam sindirilebilir besin maddeleri oranı tane ve diğer enerji

yemlerine göre daha düşüktür.

YEM BİTKİLERİNİN HAYVAN YEMİ OLARAK ÖNEMİ:1.Ucuz bir kaynak olması2.Hayvanların mide mikro florası için gerekli besin maddelerini

içermesi.3.Mineral ve vitaminlerce zengin olması4.Hayvanların üreme gücünü artırması5-Yüksek kalitede hayvansal ürün sağlamasıHayvansal gıdaların insan beslemesindeki önemi büyüktür.Özellikle

protein,vücut ve beyin gelişmesi için kullanılan bir yapı taşıdır.Hayvanlarımızın veriminin düşük olmasının nedenleri vardır.1-Hayvan ırklarımızın düşük verimli olması2-Hayvan barınaklarının uygunsuz ve yetersiz olması3-Yeterli ve bilinçli beslenme yapılmaması4-Hayvan yetiştiriciliği konusunda üreticinin bilgisiz olması.

Hayvan beslemede yem bitkilerinin önemi büyüktür.Ekonomik olması ve hayvanlar için gerekli olması nedeni ile rasyonda mutlaka yer almalıdır.Kaba yemlerin üretildiği kaynaklar

1-Çayır-meralar2-Tarım arazilerinde

ekilen yembitkileridir.

TOPRAK VE SU MUHAFAZASINDA KULLANILMASI Ülkemizde toprak ve

su kaybının nedenleri: 1.Ekim sistemindeki

yanlışlıklar. 2.Arazilerin kabiliyet

sınıflarına göre değerlendirilememesi

3.Meralarda yapılan yanlış uygulamalar

4.Yeterli teknolojiyi kullanmamak.

EROZYONU ÖNLEMEK İÇİN YAPILMASI GEREKENLER:

1Arazilere uygun ekim sistemlerine yer vermek

2.Arazileri kabiliyet sınıflarına göre kullanmak

3.Orman tahribatının önüne geçmek 4.Meraları zamanında ve

kapasitesine uygun otlatmak. 5.Meraların tarla arazisine

çevrilmesini önlemek. 6.Toprak ve su koruma tedbirleri

almak. 7.Toprak işlemeyi usulüne uygun

yapmak. 8.Ekim sisteminde yem bitkilerine

yer vermek.

EKİM NÖBETİ SİSTEMİNDE KULLANILMASI

1.Kendinden sonra gelen bitkinin verimini artırırlar.2.Toprağın organik madde oranını artırırlar.Toprakta organik maddenin faydaları:a-Toprağın yapısını iyileştirir.b-Toprağın su tutma kapasitesini artırır.c-Toprağın havalanmasını sağlar.d-Toprağın ısınmasını sağlar.e-Daha kolay tava gelmesini sağlar.f-Toprağın işlenmesini kolaylaştırır.g-Toprağa besin elementi kazandırır.h-Mikroorganizma faaliyetlerini artırır.i-Toprak yüzeyinin kaymak bağlamasını engeller.

TOPRAĞA BESİN ELEMENTİ KAZANDIRIRLARYem bitkilerinin toprağa bıraktığı organik

madde parçalanmak suretiyle toprağa besin elementi sağlarlar.

Yem bitkilerinin baklagil grubunda olanları(Yonca,korunga,fiğ,üçgül )

Havadaki serbest azotu toprağa fikse etme kabiliyetine sahiptir.

EKİM NÖBETİNDE HASTALIK VE ZARARLILARI AZALTIRLAR.

Genel olarak yem bitkileri hastalık ve zararlılara diğer tarla bitkilerinden daha dayanıklıdırlar.Yem bitkileri nin dayanıklı oldukları hastalık ve zararlıyı bir sonraki bitkiye

geçirme oranı düşüktür.

TARIM İŞLETMELERİNDE İŞGÜCÜNÜN DAHA ETKİN KULLANILMASINI SAĞLARLAR.Değişik amaç için ekilmiş yem bitkileri

değişik dönemlerde hasat olgunluğuna ulaştıklarından işletmelerde işçiliğin daha etkili kullanılmasını sağlar.

TARIMDAKİ RİSK VE ZARARI AZALTIRLARDoğabilecek ekstrem iklim şartları ve salgın

hastalıklarda diğer tarla bitkilerinde oluşacak verim düşüklüğünün yembitkilerinde daha az olması nedeniyle zararın daha aza inmesini sağlarlar.

Yem Bitkisi yetiştiriciliği hem hayvansal üretimin hem de bitkisel üretimin sigortası niteliğindedir.

TOPRAK YORĞUNLUĞUNUN GİDERİLMESİNDE ETKİLİDİRLERGeniş tür ve adaptasyon zenginliğine sahip

olan yembitkileri toprakların dinlendirilmesi açısındanda önemlidir.Örneğin yoğun gübre ve ilaç kullanılmış topraklarda uzun süre etkili kalan çok yıllık yembitkileri toprakların temizlenmesini sağlarlar.

TOPRAĞIN DERİN TABAKALARINI GEVŞETİR ve HAVALANDIRIR.Bilhassa kazık köklü olan baklagiller toprağın

derin tabakalarına kadar köklerini uzatır ve bu alt tabakaların parçalanmasını sağlarlar.Ölen kökler ise bir boşluk bırakır,bu boşluklar toprağın alt tabakalarının havalanmasını temin eder.Hububat ziraatında oluşan taban taşını parçalarlar.

KABA YEM ÜRETİMİNİ ARTIRIRLARKaba yem üretiminin artması,hayvanlarımızın

yeterli beslenerek et ve süt verimlerinin artmasını ve çayır meralardaki,ağır,erken ve geç otlatmayı önleyerek erozyonun azalmasını sağlar.

NADAS ALANLARINI AZALTIRLARYem bitkileri sulu ve kıraç şartlarda ekim

sistemine girerek ekilmeyip boş bırakılan alanların azalmasına neden olurlar.Bitki örtüsü bulunmayan alanlara göre ekili alanlar erozyonu 17 kat azaltırlar.