0.3

Intensywne Zielone Dachy NophadrainWytyczne dotyczące projektowania i montażu

‘Dakpark Vierhavenstrip - Rotterdam’

0 Wprowadzenie

1.1 Normy • OznakowanieCEwgnormyEN13252 • DAFA/FLLWytycznedotycząceplanowania, wykonaniaipielęgnacjizielonychdachów, opublikowanew2015r.1.2 Obciążeniakonstrukcyjne1.3 Konstrukcjedachów •Konstrukcjazimnegodachu •Konstrukcjaciepłegodachu •Konstrukcjadachuodwróconego •Konstrukcjadachubezizolacjicieplnej1.4 Izolacjacieplna1.5 Systemyhydroizolacyjne •Ciągłesystemyhydroizolacyjne -Asfalt-asfaltmodyfikowany(APP-SBS) -Syntetycznemembranyhydroizolacyjne -Hydroizolacjadachustosowanawpostaci płynnej -Asfaltlany -Betonwodoszczelny1.6 Detale • Krawędźdachu • Elewacja • Występdachuzibeznadciągu • Wpustdachowy1.7 Projektspadku-nachyleniedachu1.8 Projektowanieodprowadzeniawód deszczowych •Odwodnieniedachu •Współczynnikodpływu •Zdolnośćretencjiwodydeszczowej-roczna1.9 Zabezpieczenieprzedupadkiem1.10 Ochronaprzeciwpożarowa1.11 Obciążeniawiatrem1.12 Ochronaprzedemisjami1.13 Cechykonstrukcyjne1.14 Zabezpieczenieprzedpowstawaniemzłogów wapnia1.15 Konserwacja

1 UwagiDotycząceProjektowania

2 ElementyIntensywnegoZielonegoDachu

2.1 Elementydachy • Wielowarstwowysystemzielonegodachu2.2 Warstwaprzeciwkorzenna2.3 Warstwaseparacyjnaipoślizgowa2.4 Warstwaochronna2.5 Warstwadrenażowa2.6 Warstwafiltracyjna2.7 SystemydrenażoweND •SystemydrenażoweNDnakonstrukcjachdachów odwróconych •WymiarowaniesystemówdrenażowychND2.8 Warstwaretencyjna2.9 Warstwasubstratu •Granulatjakosubstrat •Ziemiaurodzajna •Szkłospienione2.10 Warstwaroślinności

4 SystemIntensywnegoZielonegoDachuNophadrain

4.1 Dachzwystarczającymspadkiem1na80do5° a.Konstrukcjaciepłegodachu/konstrukcjadachu bezizolacjicieplnej b.Konstrukcjadachuodwróconego4.2 Dachzniewystarczającymspadkiem<1na80 a.Konstrukcjaciepłegodachu/konstrukcjadachu bezizolacjicieplnej b.Konstrukcjadachuodwróconego

KonstrukcjaIntensywnegoZielonegoDachu

3 IntensywneZieloneDachywPołączeniuzMałąArchitekturą

3.1 IntensywneZieloneDachywPołączeniuzMałąArchitekturą

444

466666677777

7788910101111

111111121212121212

13

131313141414141515

15161616161617

17

1818

181919

19

20

4

Pod względem potencjalnego wykorzystania przestrzeni orazróżnorodnościprojektowej,intensywnezielonedachyuważanesązaporównywalnedobardziej tradycyjnych rozwiązań krajobrazumiękkiego. Oprócz trawników, nasadzenia mogą obejmowaćkrzewy, a nawet pojedyncze drzewa. Zasadzona roślinność jestdość wymagająca jeśli chodzi o warstwy podłoża, przy czymkoniecznejestregularnenawadnianie(lubzastosowaniesystemuretencji wody) oraz regularne dostarczanie roślinom składnikówodżywczych.Zielonedachytegotypuwymagająstałejpielęgnacji.Intensywnyzielonydachmożnazłatwościąpołączyćzelementamimałej architektury - i nawierzchniami umożliwiającymi ruchpieszychisamochodów.

Zewzględu na zapotrzebowanie roślinności nawodę i składnikiodżywcze,typowyminimalnyciężartegorodzajuzielonegodachu

wraz z nasadzeniami wynosi około 282 kg/m2, przy minimalnejgłębokościwarstwywynoszącej217mm.

Projektując intensywnezielonedachynależy tedużeobciążeniawziąćpoduwagę.

Właściwościintensywnychzielonychdachów:• szerokiwybórodpowiedniejroślinności• pełnaswobodaprojektowania• łatwośćłączeniazobszaramidostępnymidlapieszych ipojazdów• wysokośćkonstrukcji-od217mm• obciążeniestatyczne-odokoło282kg/m2

OznakowanieCEwgnormyEN13252Norma PN-EN 13252:2002 “Geotekstylia i wyroby pokrewne.Właściwościwymaganewodniesieniudowyrobówstosowanychw systemach drenażowych” określa istotne cechy geotekstyliówi wyrobów pokrewnych stosowanychw systemach drenażowychoraz odpowiednie metody badań mających na celu określenietychwłaściwości. Norma ta zawiera procedury oceny zgodnościwyrobuz tąnormąorazprocedurykontroliprodukcjiwzakładzieprodukcyjnym. Zgodnie z nią, geotekstylia i wyroby pokrewnestosowanewsystemachdrenażowychmusząposiadaćznakCE.Systemydrenażowedefiniowane są jako systemygromadzące iodprowadzającewodęzopadówatmosferycznych,wodygruntowei/lubinneciecze.

NormaPN-ENISO10318-2:2015-12“Geosyntentyki—Terminyidefinicje” swoim zakresemobejmuje nie tylko takie geotekstylia,jak tkaniny i włókniny filtracyjne, ale również wyroby pokrewne,np.prefabrykowanematydrenażowe(geokompozyty)orazmatyzwypustkami(geosyntentykidystansujące*).

Jakoodpowiedzialnyproducent,NophadrainBVjestzobowiązanydo sporządzania deklaracji zgodności potwierdzających, żegeotekstyliaiwyrobypokrewnewprowadzanedoobrotuspełniająwymogi określone w normie EN PN-EN 13252:2002. Część tejdeklaracji zgodności stanowi oświadczenie dotyczące proceduryzakładowejkontroliprodukcji.Procedurataskładasięzsystemustałej, wewnątrzzakładowej kontroli produkcji, która zapewniazgodność Systemów Drenażowych ND z wymogami normyEN 13252 oraz gwarantuje, że mierzone wartości są zgodne zwartościamideklarowanymi.

CorokuNophadrainjestaudytowanyprzezjednostkęnotyfikowaną(niezależną jednostkę akredytowaną). Deklaracja zgodnościuprawniaNophadraindoumieszczaniaznakówCEnaSystemachDrenażowych oraz do wprowadzania swoich wyrobów na rynekUniiEuropejskiej.

WszystkiegeotekstyliaiwyrobypokrewnewprowadzanedoobrotuprzezNophadrainposiadająznakCE.

FLL - Wytyczne dotyczące projektowania, wykonywania ipielęgnacjizielonychdachów,opublikowanew2015r.przezStowarzyszenieDAFANie ma norm europejskich określających konstrukcję zielonychdachów.FLL(instytutbadawczywNiemczech)opracowałwytycznedotycząceprojektowania,montażuiutrzymaniazielonychdachów.W roku 2015 Stowarzyszenie DAFA opracowało i wydało, woparciuowytyczneFLL,polskiewytyczne.Dokumenttenzawierapodstawowezasadyiwymogidotycząceprojektowania,montażui utrzymania zielonych dachów, i opiera się na wynikach badańnaukowych oraz praktycznych doświadczeniach w budowaniuzielonychdachówwNiemczechwciąguostatnich20lat.

W wielu europejskich krajach dokument ten zostałuznany za główny poradnik dotyczący budowy zielonychdachów. Niniejsza broszura Nophadrain równieżpowstała w oparciu o wspomniane wytyczne FLL (2008).

* polimerowe wyroby o przestrzennej strukturze, zaprojektowane wceluwytworzeniaw gruncie i/lubw innymmaterialewolnej przestrzeni,stosowanewgeotechniceibudownictwie(PN-ENISO10318-2:2015-12)

Konstrukcja połaci dachu powinna charakteryzować sięwytrzymałością i zdolnością do pochłaniania statycznych idynamicznych obciążeń powstałych podczas budowy oraz wtrakcieużytkowania.

Obciążeniedachujestwypadkową:• obciążeniatrwałegowywieranegoprzezciężarkonstrukcji• obciążeniatrwałegowywieranegoprzezwarstwyskładowe zielonegodachu• obciążeńzmiennychpowstającychnp.podczasprac konserwacyjnychlubnaskutekruchupieszych/pojazdów

0 Wprowadzenie

1 UwagiDotycząceProjektowania

1.1Normy,oznakowanieCEwgEN13252

1.2Obciążeniakonstrukcyjne

5

Roślinność Obciążenieroślinnościąwkg/m2

SubstratintensywnyNDDGS-I*

głębokośćmm/obciążeniewkg/m2

Panelretencyjno-filtracyjnyND

WSM-50

głębokośćmm/obciążeniewkg/m2

DrenażND

głębokośćwmm/

obciążeniew

Bariera przeciwkorzennaNDWSB-80**

obciążeniewkg/m2

Obciążeniepowierzchni

kg/m2***

Całkowitagłębokość

mm***

Trawnik 5 150/225 50/46 17/4,5 0,8 282 217

Niskiekrzewy 10150/225500/750

50/46 17/4,5 0,8287812

217567

Średniejwielkościkrzewydo1.5m

20200/300500/750

50/46 17/4,5 0,8372822

267567

Dużekrzewydo3m

30350/525700/1.050

50/46 17/4,5 0,86071.132

417767

Dużekrzewyiniewielkie

drzewado6m40

600/9001.250/1.875

50/46 17/4,5 0,89921.962

6671.317

Średnieidużedrzewado

10m60

1.000/1.5002.000/3.000

50/46 17/4,5 0,81.6123.112

1.0672.067

Przyjętestałeobciążenieintensywnychzielonychdachówprzymaksymalnymnasączeniuwodą:

Tabela1.Obciążeniakonstrukcyjne*wagaokoło1.5tony/m3przymaksymalnymnasączeniuwodą**opcjonalnie,jeżelihydroizolacjaniejestodpornanaprzerastaniekorzeni*** przy zastosowaniu Systemu Drenażowego ND 5+1 całkowita głębokość zwiększa się o 10 mm, a obciążenie powierzchni - o 2.5 kg/m2 (ND 5+1)

WPolscebrakujeopublikowanychnormregulującychwymogidot.układaniachodnikówzkostkibrukowejnadachach.DziękibadaniomprowadzonymwścisłejwspółpracyzUniwersytetemTechnicznymwMonachium(Niemcy)wyróżniononastępująceklasyobciążeń-wzależnościodprzewidywanegoprzeznaczeniapowierzchnidachu:

Budowa chodników z kostki na konstrukcjach dachówdla różnych klas obciążenia została opisana w broszurzeNophadrain pt. “Podręcznik projektowania i montażu - Ciągipieszych, drogi i parkingi na zielonychdachach”.Przydatność

systemów dróg i parkingów oferowanych przez Nophadrainpotwierdzają szczegółowe raporty z badań, w trakcie którychtestowano właściwości dynamiczne kompletnych systemówNophadrain.Raportytesąudostępnianenażyczenie.

Klasaobciążenia Przeznaczenie Ruch Naciskosi Naciskkoła

1 Dachyzciągamipieszych,tarasami Piesi,rowerzyści — –

2 DrogiiparkingiSamochody Ośprzednia10kN

ośtylna15kNOśprzednia5kNośtylna7.5kN

3 Drogiiparkingi Samochodyciężarowe 100kN 50kN

Tabela2.Klasyfikacjaobciążeń

6

Izolacja cieplna musi być oznakowana znakiem CEpotwierdzającym zgodność z normami PN-EN 13171+A1:2015-04“Wyrobydoizolacjicieplnejwbudownictwie.Wyrobyzwłókiendrzewnychprodukowanefabrycznie.Specyfikacja”.

Istniejądwieróżnemetodymontażuizolacjicieplnejnaprzekryciudachu:• WRC = izolacja zamontowana jest pod membranąhydroizolacyjną- konstrukcjadachuciepłego(=dachklasyczny)• IRC=izolacjazamontowanajestnadmembranąhydroizolacyjną- konstrukcjadachuodwróconego(=dachodwrócony)

Informacje na temat zimnego dachu są tu pominięte, ponieważobecnierzadkowykonujesiętegorodzajudachy.

Membrana hydroizolacyjna oraz zastosowana izolacja termicznapowinny wytrzymywać chwilowe i długotrwałe obciążenia. Jeżeliprzewidujemyjakiekolwiekodkształceniaizolacjicieplnej,tonależyjeuwzględnićjużnaetapiewyboruhydroizolacji(wpustydachowe,krawędzidachu,elementywystającezdachuitp).

W przypadku intensywnych zielonych dachów montowanych nadachach izolowanych termicznie należy pamiętać, że izolacjacieplnapowinnaspełniaćwymogiconajmniejdlaklasyobciążeń“dh”. Przydatność izolacji do danego zastosowania określa jejproducent.

Konstrukcja dachu musi wytrzymać dodatkowe obciążeniesystemami intensywnego zielonego dachu. Membranahydroizolacyjnapowinnabyćodpornanaprzerastaniekorzenioraz,podobnie jak izolacja cieplna, musi wytrzymać stałe obciążeniesystemamiintensywnegozielonegodachu.

Rozróżniasięnastępującekonstrukcjedachu:

Konstrukcjadachuzimnego(=wentylowanego)Konstrukcjadachuzimnegoskładasięzdwóchwarstwnośnych(górnej i dolnej) rozdzielonych wentylowaną pustką powietrzną.Jeśliinstalujesiędodatkowowarstwętermoizolacji,toznajdujesięonadolnejwarstwienośnejdachu,zzachowaniemwentylowanejprzestrzeni górną warstwą nośną dachu, a termoizolacją.Wytrzymałość takiej konstrukcji na obciążenia jest zwykleminimalna i musi być odpowiednia dla obliczeniowego ciężaruintensywnego zielonego dachu. Efekt chłodzący intensywnegozielonegodachumożewpływaćnawłasnościfizycznekonstrukcji.Niskie temperatury panujące poniżej konstrukcji dachowejmogąbyćniekorzystnedla roślin, leczgeneralnie,wprzypadkudachuotakiejkonstrukcji,możnazastosowaćwszystkie typysystemówzielonychdachóworazwszystkieformyroślinności.Należyzwrócićjednakuwagęnaodpowiednidobórroślinpodkątemodpornościnaniższetemperatury,ponieważniskietemperaturypanującepodspodemkonstrukcjidachumogąszkodzićroślinności.

Konstrukcjadachuciepłego(=niewentylowanego)Wprzypadkudachuo tejkonstrukcji, stropostatniejkondygnacjijest jednocześnie konstrukcją nośną dachu. Izolacja termicznajestmontowana bezpośrednio na konstrukcji nośnej dachu, podwarstwąhydroizolacji.

Pomiędzypołaciądachu,aizolacjątermicznązalecasiępołożeniewarstwyparaizolacyjnej.Generalnie,wprzypadkudachuo takiejkonstrukcji,możnazastosowaćwszystkietypysystemówzielonychdachóworazwszystkieformyroślinności.

KonstrukcjadachuodwróconegoIzolacja termiczna znajduje się na górze membranyhydroizolacyjnej.Jeżelizamierzamywykonaćnasadzenianadachuodwróconym, to należy uwzględnić zastosowanie materiałówzapewniających dyfuzję pary wodnej z warstwy termoizolacji.Instalując intensywny zielony dach konieczne jest umieszczenieprzepuszczającejwilgoćwarstwydrenażowejnadizolacjącieplną,coma na celu zabezpieczenie izolacji przed gromadzeniem sięwilgoci (wewnętrzna kondensacja). Zasadniczo, w przypadkutego rodzaju konstrukcji dachu można stosować wszystkie typysystemów zielonych dachów oraz wszystkie formy roślinności -podwarunkiemjednak,żeobciążeniestatycznewarstwzielonegodachu jestwystarczające, aby zapobiecpodnoszeniu się izolacjicieplnejpodwpływemwiatrulubwody.

KonstrukcjadachubezizolacjicieplnejMembrana hydroizolacyjna zamontowana jest na konstrukcjidachu,bezżadnejizolacjicieplnej.Cechącharakterystycznątegodachujestto,żeprzestrzeńponiżejdachuniejestogrzewana.Wprzypadku dachu o tej konstrukcjimożna zastosowaćwszystkietypy systemów intensywnego zielonego dachu i wprowadzićwszystkie formy roślinności. Należy zwrócić jednak uwagęna odpowiedni dobór roślin pod kątem odporności na niższetemperatury,ponieważniskie temperaturypanującepodspodemkonstrukcjidachumogąszkodzićroślinności.

1.3Konstrukcjedachów

1.4Izolacjacieplna

Klasyfikacjaobciążeń Opis Możliwościzastosowania

dmWytrzymałośćnaśrednie

obciążeniaSystemekstensywnychzielonychdachówNophadrain

dhWytrzymałośćnawysokie

obciążeniaSystemintensywnegozielonegodachuNophadrain/systemNophadraindla

ciągówpieszych

dsWytrzymałośćnabardzowysokieobciążenia

SystemNophadraindladrógiparkingów-samochodyosobowe

dxWytrzymałośćnaekstre-

malneobciążeniaSystemNophadraindladrógiparkingów-pojazdyciężarowe

Tabela3.Klasyfikacjaobciążeńizolacjicieplnej

7

Tabela4.Klasyobciążeńiwytrzymałościnaściskanieizolacjicieplnej*wytrzymałośćnaściskanieprzyodkształceniu10%zgodnieznormąEN826“Wyrobydoizolacjicieplnejwbudownictwie.Określaniezachowaniaprzyściskaniu.”

Klasyfikacjaizolacjicieplnej Konstrukcja dm dh ds dx

Polistyrenspieniony(EPS)zgodnyzEN13163“Wyrobydoizolacjicieplnejwbudownictwie.Wyrobyzestyropianu

produkowanefabrycznie.Specyfikacja”

WRC 100kPa* 150kPa* — —

IRC — — — —

Polistyrenekstrudowany(XPS)zgodnyzBEN13164“Wyrobydoizolacjicieplnejwbudownictwie.Wyrobyzpolistyrenuekstrudowanegoprodukowanefabrycznie.

Specyfikacja”

WRC 200kPa* 300kPa* 500kPa* —

IRC 300kPa* 300kPa* 500kPa* 700kPa*

Sztywnapiankapoliuretanowa(PUR)zgodnazEN13165“Wyrobydoizolacjicieplnejwbudownictwie.Wyrobyzesztywnejpiankipoliuretanowej(PUR)produkowane

fabrycznie.Specyfikacja”

WRC 100kPa* 100kPa* 150kPa* —

IRC — — — —

Szkłopiankowe(CG)zgodnezEN13167“Wyrobydoizolacjicieplnejwbudownictwie.Wyrobyzeszkłapianko-

wego(CG)produkowanefabrycznie.Specyfikacja”

WRC 400kPa* 400kPa* 900kPa* 1,200kPa*

IRC — — — —

ZaleceniaJeżeli intensywny zielony dach ma powstać nad dachemizolowanym, to zalecane jest zastosowanie konstrukcji dachuodwróconego z izolacją XPS lub konstrukcji dachu ciepłego zeszkłempiankowym.

W przypadku dachu odwróconego, hydroizolacja powinna byćwcałościprzytwierdzonadopołacidachu, takabymożnabyłozłatwością zlokalizować wszelkie nieszczelności w membranie.PaneleizolacyjneXPSzapewniajądodatkowąochronęmembranyhydroizolacyjnejwczasiemontażuzielonegodachu.

Ważne jest,abyna izolacjiXPSpołożyćprzepuszczającąwilgoćwarstwędrenażową,któraumożliwiwysychaniepaneli.

Zminimalizowana zostanie absorpcja wody będąca wynikiemwewnętrznej kondensacji pary wodnej. Nie ma koniecznościinstalowania oddzielnej warstwy paraizolacyjnej, ponieważ jejfunkcjęspełniajużwarstwahydroizolacyjna.Konstrukcjawarstwydrenażowej nie powinna uszkadzać górnej warstwy paneliizolacyjnych.

Całkowite przytwierdzenie membrany hydroizolacyjnej jestmożliwerównieżwprzypadkudachuciepłego-podwarunkiem,żejakoizolacjęcieplnąwykorzystamyszkłopiankowe.Paneleszkłapiankowego są w całości przytwierdzane do konstrukcji dachu,a wszystkie połączenia należy wypełnić masą bitumiczną. Tymsamymsystemhydroizolacyjnyzostajewcałościzamocowanydopaneliszkłapiankowego.

CiągłesystemyhydroizolacyjneKonstrukcjedachowesązwyklezabezpieczoneprzezprzenikaniemwody systemami hydroizolacyjnymi (bitumen, syntetyki lubhydroizolacjewpostacipłynnej).

Podczasprojektowaniaidoborusystemuhydroizolacyjnegonależyuwzględnić jego przeznaczenie i przestrzegać obowiązującychnorm,rozporządzeńistandardówdobrejpraktyki,apowierzchniedachowenależyzaprojektowaćzodpowiednimspadkiem.

Membranahydroizolacyjnaułożonapodsystemamiintensywnychnasadzeń powinna być odporna na przerastanie korzenilub zabezpieczona przed przerastaniem oddzielną warstwąprzeciwkorzenną. Odporność na przerastanie przez korzeniejest potwierdzona, jeśli materiał zaliczył badanie odporności naprzerastaniewgwytycznychFLL.

Membranymogąbyćnakładanew jednej lubdwóchwarstwach imocowanenapołacidachuzapomocąjednejzponiższychmetod:• ułożenieizabezpieczeniebalastem• mocowaniemechaniczne• przytwierdzenienacałejpowierzchni

Skład systemu hydroizolacyjnego przymocowanego na całejpowierzchnimożebyćnastępujący:

Papy bitumiczne - membrany hydroizolacyjne modyfikowanebitumiczne(APP-SBS).Conajmniejdwiewarstwy

Asfaltlany• betonowepodłożemusizostaćzagruntowaneprzed montażem• jakowarstwadolna-odpornanaprzerastaniekorzeni membranaAPP-SBS,zgrzewana• warstwęasfaltuominimalnejgrubości25mmnależypołożyć nawarstwiepodbudowy

Betonwodoszczelny• wymogidotyczącewodoszczelnegobetonuokreślają normyPN-EN206:2014-04“Beton.Wymagania,właściwości, produkcjaizgodność”• pęknięciabiegnącewdowolnymkierunkuniepowinny przekraczać<0.2mm

1.5Systemyhydroizolacyjne

8

ZaleceniaW przypadku dachów odwróconych zaleca się, aby membranahydroizolacyjna była na całej powierzchni przymocowana doprzekrycia strukturalnego. W wielu instalacjach dochodzi donieszczelności spowodowanych nieprawidłowym wykonaniemwykończeń, złym doborem materiałów lub uszkodzeniami, którepojawiły się w trakcie montażu. Kiedy dochodzi do uszkodzeniaułożonego luźno systemu hydroizolacyjnego, zlokalizowaniemiejsca nieszczelności jest utrudnione ponieważwoda przepływaswobodniepomiędzyhydroizolacją,akonstrukcjądachu.Systemyhydroizolacyjne, które są na całej powierzchni przymocowanedo konstrukcji dachu gwarantują większe bezpieczeństwo, podwarunkiem, że są zainstalowane bezpośrednio na konstrukcjidachu.Oznaczato,żewprzypadkudachówizolowanychtermiczniekonstrukcji dachówwybór jest ograniczony do dachu ciepłego zeszkłempiankowymlubdachuodwróconegozizolacjąXPS.

Jeżeli podjęto decyzję o wykonaniu dachu ciepłego, na którymmembranahydroizolacyjnanie jestprzymocowanadopowierzchnidachu na całej powierzchni przekrycia strukturalnego, zaleca sięutworzenieoddzielnychprzedziałówwwarstwieparaizolacyjnej

Ułatwitowykrycieewentualnejnieszczelnościwrazieuszkodzeniawarstwyhydroizolacyjnej.

• Pierwszawarstwa:papadachowanabaziepoliestru,w całościprzytwierdzonadoprzekryciastrukturalnego(klejenie)• Górnawarstwa:odpornanaprzerastaniekorzenimembrana hydroizolacyjnazAPPlubSBScałkowiteprzytwierdzenie (zgrzewanie)

Syntetycznemembranyhydroizolacyjne:•Conajmniejdwiewarstwy•Pierwszawarstwa:papadachowanabaziepoliestru,wcałościprzytwierdzonadopowierzchnidachu(metoda:klejenie)•Górnawarstwa:membranahydroizolacyjnazEPDM,ECB,POCBlubTPO,całąpowierzchniąprzytwierdzonado pierwszejwarstwy

Systemyhydroizolacjidachówstosowanewpostacipłynnej•Hydroizolacjastosowanawpostacipłynnejuważanajestza systemjednowarstwowy•Powinnaonaprzylegaćdocałejpowierzchniibyćnakładanawconajmniejdwóchoddzielnychwarstwach•Pomiędzywarstwaminależyumieścićodpowiedniągeowłókninępełniącąfunkcjęwzmacniającą•ProducentpowinienposiadaćEuropejskąAprobatęTechnicznązgodniezETAG005“Zestawydoimpregnacjiwodoodpornejdachówstosowanewpostacipłynnej”

Zasadniczowprzypadkudachówzielonychzastosowaniemajątesamezasadydotyczącewykonaniawykończeńhydroizolacyjnych,co w przypadku dachów płaskich. Membrana hydroizolacyjnapowinna zostać podniesiona powyżej poziomu powierzchni o conajmniej150mmnaelementachwystającychzdachu,takichjakparapety,występyoporoweitp.

KrawędźdachuPrzyelementachkrawędziowychdachunależypozostawićwolnypassamegożwiru(16/32mm)lubzamontowaćbetonowepłyty-umożliwiającekonserwacjęikontrolędachu.Minimalnazalecanaszerokośćwynosi300mm.Abyzapobiecwymywaniusubstratudotegowolnegopasa,należyzainstalowaćprofileseparacyjneND.Jeżeli dach łączy się z gruntem, a membrana hydroizolacyjnawystaje ponad krawędzie dachu do podłoża, zaleca sięwyprowadzenie hydroizolacji minimum 500mm poza krawędźdachuiconajmniej200mmpozałączenie.

≥ 150mm

≥ 150mm

≥ 300mm

≥ 300mmNDProdukty:

DachowakotwamocującaNDGARDLINER® StaalFSDProfilkrawędziowyNDGARDLINER®Staal100/4VProfilkrawędziowyNDGARDLINER®Staal150/4VProfilkrawędziowyNDGARDLINER®Staal200/4V

Detal1.Attyka

1.6Detale

9

ElewacjaWzdłużelewacjinależypozostawićwolnypassamegożwiru(16 - 32mm) lub zamontować betonowe płyty ułatwiającekonserwację i kontrolędachu,a takżepełniące rolęosłonyprzeciwbryzgowej.Wolnypaspomiędzyelewacjąaobszaremobsadzonymroślinnościązapobieganadmiernemuspływaniuwody z elewacji do substratu, co niekorzystniewpływałobynawzrostroślin.Abyzapobiecwymywaniusubstratudotegowolnegopasa,należyzainstalowaćprofilekrawędzioweND.Minimalna zalecana szerokość wolnego pasa wynosi 300mm. Przy elewacjach, membrana hydroizolacyjna powinnazostaćpoprowadzonadogóry,naminimum150mmponadpoziom powierzchni opaski. Nie zawsze jest to możliwew przypadków progów drzwiowych, więc tam, gdzie przyprogach zainstalowano odwodnienie liniowe, membranęhydroizolacyjnąmożnawysunąćna50mmpowyżejpoziompowierzchniopaski.

Detal2.Elewacja

≥ 150mm

≥ 300mm

≥ 150mm

≥ 300mm

Detal3.Elewacjazotworem

≥ 150mm

≥ 300mm

≥ 150mm

≥ 300mm

10

Detale Wolnypas,np.żwir(min.16-32mm)/płytybetonowe

Zalecanaszerokość

Wpustdachowy Tak ≥300mmdookoła

Fasada Tak ≥300mm

Krawędźdachu Tak ≥300mm

Świetlikdachowy Tak ≥300mm

Detal4.Prógdrzwi

≥ 50mm

≥ 300mm

≥ 50mm

≥ 300mm

ŚwietlikiiwypustydachoweWokółelementówwystającychzdachu,należypozostawićwolnypas samego żwiru lub zamontować betonowe płyty, ułatwiającekonserwacjęikontrolędachu.Abyzapobiecwymywaniusubstratudo tegowolnegopasa,należyzainstalowaćprofilekrawędzioweND.Minimalnazalecanaszerokośćwolnegopasawynosi300mm.

Elementywystającezdachu,takiejakświetliki,szybywentylacyjneitp. muszą wystawać ponad krawędź dachu lub przelewuawaryjnego. Membranę hydroizolacyjną należy poprowadzićdogórynawysokośćconajmniej150mmpowyżejpowierzchnipoziomuopaski.

WpustdachowyJeśliwpustydachoweznajdująsięwobrębieobszarunasadzeń,nad wpustem należy zainstalować kompletną studzienkęinspekcyjną wraz z pokrywą rewizyjną, zabezpieczając wpustprzed rosnącymi roślinami i ewentualnym zabrudzeniem.Studzienka inspekcyjna nie powinna wpływać ani ograniczaćwydajnościdrenażowejimusibyćzawszedostępna.

Wokół studzienki należy pozostawić wolny pas samego żwiru(min.16-32mm).Zalecanaszerokośćtegopasatominimum300mm.Abyzapobiecwymywaniusubstratudowolnegopasa,należyzainstalowaćprofilekrawędzioweND.

Wpusty dachowe znajdujące się poza obszarem roślinności sązwykle instalowane w obszarze pokrytym żwirem, z odpływemzabezpieczonym sitkiem. Jeśli wpust dachowy znajduje sięna utwardzonej powierzchni chodnika, to nad wpustem należyzainstalowaćstudzienkęinspekcyjnąwyposażonąwodpowiedniąkratkę.

≥ 300mm ≥ 300mm

NDProdukty:

StudzienkainspekcyjnaNDRS-8ElementrozszerzającyNDRS8-V10ElementrozszerzającyNDRS8-V20PokrywazkratąNDRS-8-RStudzienkainspekcyjnaNDRS-30StudzienkainspekcyjnaNDRS-50

Szerokośćwolnychpasów(strefypozbawioneroślinności):

Tabela5.Szerokośćwolnychpasów

NDProdukty:

KotwamocującaNDGARDLINER®StaalFSDProfilkrawędziowyNDGARDLINER® Staal100/4VProfilkrawędziowyNDGARDLINER® Staal150/4VProfilkrawędziowyNDGARDLINER®Staal200/4V

Detal5.Wpustdachowy

11

W przypadku intensywnych zielonych dachów, spadek dachupowinien zapobiegać gromadzeniu się wody na powierzchnidachu. Konstrukcja dachu powinna uniemożliwiać bezpośrednikontaktzbierającejsięlubstojącejnapowierzchnidachuwodyzwarstwąsubstratu.

Aby było to możliwe, płaskie dachy należy konstruować zespadkiemconajmniej1na80(~1.3%).Oznaczato,żespadekobliczeniowy powinien być większy, uwzględniając wszelkieodchylenia i niedokładności w konstrukcji. Niektórzy projektanciprzyjmująspadek1na80(~1.3%)idodajązałożonąprzezsiebiepoprawkęnaniedokładnościrzędu25mmwprzypadkudachówbetonowychi15mm-wprzypadkudachówzposzyciemstalowym.

Należypamiętać,żewodamożezalegaćwkałużachnaposzyciudachowymnawetjeślidachzostałzaprojektowanyzodpowiednimspadkiem. Może to być spowodowane zakładkami membranyhydroizolacyjnej lub nieprzewidzianymi niedokładnościami,a nawet odkształceniem konstrukcji dachu. W konsekwencji,zjawisko kapilarne doprowadzi do nasączenia substratu, którybędzie miał kontakt ze stojącą wodą. W takich warunkachnie można zagwarantować zdrowego środowiska dla wzrostu

roślinności.Zastosowaniedrenażuowysokości27mmpozwalauniknąćbezpośredniegokontaktustojącejwodyzsubstratem.

Dachyospadku1na20iwiększym(>5%)powinnymiećlepszewłaściwości retencji wody, ponieważ takie dość strome spadkipowodująprzyspieszone i/lubnadmierneodprowadzaniewodyzwarstwysubstratu.Tenefektosiągany jestpoprzezzwiększeniegrubościwarstwysubstratu.

NDProdukty:

Dachyzwystarczającymspadkiem>1na80(~1.3%)SystemDrenażowyND4+1hSystemDrenażowyND200SystemDrenażowyND220

Dachyzniewystarczającymspadkiem<1na80(~1.3%)SystemDrenażowyND5+1SystemDrenażowyND800

DrenażdachuNorma PN-EN 12056-3 “Systemy kanalizacji grawitacyjnejwewnątrz budynków. Przewody deszczowe, projektowanieukładu i obliczenia”podajewspółczynnik spływudladachowychpowierzchnichłonnych-jeśli ichzastosowaniejestdopuszczoneprzepisami prawa krajowego i lokalnego oraz wykonalne wpraktyce.

DodatkowopodczasprojektowaniaWPolscewytycznewtymzakresiesąokreślonewopracowaniu„Wytyczne do projektowania wykonywania i pielęgnacji dachówzielonych”,wydanymw2015 rokuprzezStowarzyszenieDAFA.Podająonewartośćopadu,którynależyprzyjąćdoprojektowaniaodprowadzaniawóddeszczowych, równąwartościnatężenia15minutowegodeszczumiarodajnego.WPolscer(15)=0,03l/s×m2

WspółczynnikiodpływuDo intensywnych zielonych dachów zastosować możnanastępujące współczynniki odpływu wody (C). Podane wartościsąuzależnioneodgrubościsubstratuorazodnachyleniadachu:

Grubośćwarstwysubstratuwmm

Nachyleniedachu<5°

Nachyleniedachu>5°

150/250 C=0.3 —

250/500 C=0.2 —

> 500 C=0.1 —

1.7Projektspadku-nachyleniedachu

1.8Projektowanieodprowadzeniawóddeszczowych

Zdolnośćretencjiwodydeszczowej-rocznaŚrednioroczna procentowa ilość wody deszczowej rzeczywiściezatrzymywanej przez zielony dach jest obliczana jako różnicapomiędzy ilością opadów a ilością odprowadzonej wody.Odwrotnością tego wskaźnika jest współczynnik rocznegoodpływu, Ca. Roczna zdolność retencji wody deszczowej wwiększymstopniuzależyodgłębokościsubstratu,niżodrodzajuorazskładuwarstw.

Średnioroczna procentowa ilość zatrzymywanej wody deszczo-wejorazwspółczynnikodpływudlasystemuzielonegodachuprzyróżnychwysokościachkonstrukcji,przyzałożeniuopadównapo-ziomie650/800mm:

Wysokośćkonstrukcjiwmm Typroślinności Średniorocznazdolnośćretencjiwodydeszczowejw%

WspółczynnikrocznegoodpływuCa

150-250 Trawnik,niskiekrzewy 60 0.40

250-500 Trawnik,krzewy 70 0,.30

> 500 Trawnik,krzewy,drzewa > 90 ≤ 0.10

Tabela7.Średniorocznazdolnośćretencjiwodydeszczowej

Wprzypadkuwiększych(>800mm)lubmniejszych(<650mm)opadówrocznych,średniorocznazdolnośćretencjiwodydeszczowejbędziewiększalubmniejsza,zgodnieztabelą7.

12

Prawidłowo konserwowane intensywne zielone dachy sąklasyfikowane jako dachy twarde i jako takie są uważane zaodpornenaiskryiciepłopromieniowania.

Jużnaetapieplanowanianadachachpłaskichnależyuwzględnićwszystkie niezbędne środki bezpieczeństwa wymagane wprzypadku dachów dostępnych dla użytkowników, które należypoddawać kontroli i konserwacji. Zaplanowanie odpowiednichśrodków bezpieczeństwa już na etapie projektowania eliminujeryzyko poniesienia potencjalnie wyższych kosztów związanychz koniecznością zainstalowania zabezpieczeńprzedupadkiemz

wysokości w późniejszym czasie. Należy zainstalować zbioroweśrodkibezpieczeństwa,takiejakbariery,obrzeża, przegrodyitp. Indywidualny sprzęt chroniący przed upadkiem nie jestodpowiedni do stosowania na intensywnych zielonych dachach,ponieważ tego rodzaju zielone dachy projektowane są jakodostępnedlaludzi.

Membrana hydroizolacyjna oraz warstwy zielonego dachunależy zaprojektować uwzględniając obciążenia wiatrem.Do obowiązków projektanta należy określenie odpowiednichobciążeń statycznych, a także ich rozmieszczenia. Należyzauważyć, że ryzyko podniesienia warstw przez wiatr jestnajwiększe na obrzeżach dachu, a zatem wymagane możebyćzastosowanieodpowiednichzabezpieczeń,takichjakpasyżwirulubbetonowepłyty.

Tam,gdziemembranahydroizolacyjnajestułożonabeztrwałegozamocowania do powierzchni dachu, funkcję balastu mogą

pełnić warstwy zielonego dachu. Czynnikiem determinującymbędzie sucha masa tych warstw. Należy również wziąć poduwagę:

• Zmiennąwysokość,grubośćroślinigęstośćnasadzeń;• Ciężarroślinności;• Otwarty,przestrzennycharakternasadzeń,któryzmniejszaryzykopoderwaniawarstwyroślinnościprzezwiatr.Kryteriatenależyuwzględnićwprojektowychobliczeniachobciążeniawiatrem.

1.9Zabezpieczenieprzedupadkiem

1.10Ochronaprzeciwpożarowa

1.11Obciążeniawiatrem

1.12Ochronaprzedemisjami

Węglany uwalniane przez warstwy ochronne (tj. cementowe lubbetonowe podkłady, obrzeża obszarów nasadzeń, pokrywy lubelementy małej architektury) mogą powodować uszkodzeniasystemudrenażowegodachu.

UwagaWarstwytepowinnybyćgęstelubzabezpieczonewtakisposób,abyzminimalizowaćilościemitowanychwęglanów.Alternatywnie,można dobrać inne materiały, takie jak metal lub tworzywosztuczne,np.profilekrawędzioweNDwykonanez tworzywa lubmetalu.

Doniektórychobiektówmałejarchitektury,jakiemożnazastosowaćnaintensywnychzielonychdachach,należą:• ogrodzenia;• pergoleialtany;• lampyioświetlenie;• oczkawodne,strumyki,fontannyiinneinstalacjewodne;• ławki,kącikiwypoczynkowe,stołyitp.

Montaż ikonstrukcjaobiektówmałejarchitekturyczęstowymagazastosowania określonych rozwiązań specyficznych dla danych

elementów. Rozwiązania te są dobierane z uwzględnieniemkonstrukcji tych obiektów, wywieranych przez nie obciążeństatycznychidynamicznychorazichwłaściwościfizycznych.

Należyzapewnićciągłąstabilnośćkonstrukcji,niezmiennyrozkładobciążeńorazbezpiecznezamocowanieobiektu.Należyzawszeunikaćnadmiernegoobciążaniawarstwochronnychidrenażowych.Obciążeniapowierzchniowe,punktynaprężeń,atakżeobciążeniawiatremnależyuwzględnićjużnaetapieprojektowania.

1.13Obiektymałejarchitektury

1.14Zabezpieczenieprzedpowstawaniemzłogówwapnia

Na skutek zbyt wysokiej temperatury, zimnego powietrza i/lubnawiewupowietrzazsystemówwentylacji i klimatyzacji, roślinymogą być narażone na przesuszanie i przemarzanie. Ponadto,dymyzkominóworazgazyzukładówwyciągowychmogąpowodowaćbezpośrednieuszkodzeniaroślinności.

Należypozostawićwolnypas,któregowielkość/szerokośćzależyodwpływuemisji.

13

Intensywny zielony dach składa się z następujących warstw,opisanychwdalszychczęściachbroszury:• warstwafoliiprzeciwkorzennej• warstwaseparacyjnaipoślizgowa• warstwaochronna• warstwadrenażowa• warstwafiltracyjna• warstwaretencyjna• warstwasubstratu• warstwaroślinności

Poszczególne warstwy należy ułożyć w taki sposób, abyzagwarantować funkcjonalność dachu jako całości. Każdawarstwa pełni określoną, szczególną funkcję w konstrukcjizielonegodachu. Istniejemożliwość, że jedenproduktbędziewsobiełączyłfunkcjekilkuwarstw,lubteżżejednawarstwabędzieskładaćsięzwięcej,niżjednegowyrobu,np.SystemyDrenażoweNDskładająsięzwarstwydrenażowejifiltrującej,awniektórychkompozycjachrównieżzwarstwyseparacyjnejiochronnej.

WielowarstwowysystemzielonegodachuSystemintensywnegozielonegodachutowielowarstwowa

konstrukcja składająca się z szeregu pojedynczych warstw, zktórych każda pełni określoną funkcję. W tym układzie warstwsubstratoddzielonyjestodwarstwydrenażowejtkaninąfiltracyjną,

którazapobiegaprzenikaniudrobnychcząsteczekzsubstratudowarstwydrenażowej.Dziękitakiejfiltracjimożliwejestzapewnienieciągłego,wpełnifunkcjonalnegodrenażu-wpionieiwpoziomie.

Ponieważwarstwasubstratuniepełnifunkcjipoziomegodrenażu,można do substratu domieszać materiał organiczny, którypolepszy retencję wody i dostarczanie składników odżywczych,a tym samym wzmocni funkcję buforową obszarów nasadzeń,sprzyjającjednocześniewzrostowiroślin.

Zaletysystemuwielowarstwowego:•lepszaretencjawilgociwsubstraciesprzyjazdrowiuroślinprzezdługiczas•doskonały,długotrwałypoziomyipionowydrenażzapobiegającypowstawaniudodatkowychobciążeństatycznychkonstrukcjidachu,spowodowanychprzezzastoiskawody•dobrafunkcjabuforowasubstratudziękiobecnościzarównodrobnychcząstek,jakimateriałuorganicznego-nadajesięzarównododachówpłaskich,jakispadzistych

Zaleca się podpisanie umowy o konserwację dachu pomiędzywłaścicielem, a wykonawcą prac, przewidującej długoterminowyplanopiekinaddachem.

Plan ten powinien oczywiście uwzględniać podstawową opiekęnadroślinami,alenajważniejszejestuwzględnienienastępującychwymogów:

•utrzymaniefunkcjonalnościsystemudrenażowegoorazstudzienekinspekcyjnychsystemudrenażowego/nawadniania

• kontrolazanieczyszczeń,osadóworazprzerastaniastudzienekinspekcyjnychprzezkorzenie• zapewnieniestabilnościobrzeżywokółroślin,elementówmocowaniapowierzchniiinnychelementówskładowychdachuwceluutrzymaniaichdobregostanutechnicznego,atakżeutrzymaniaintegralnościzielonegodachu• kontrolasystemuhydroizolacjipodkątemuszkodzeń

1.15Konserwacjadachu

2.1Elementyskładowedachu

2ElementySkładoweIntensywnegoZielonegoDachu

Folia przeciwkorzenna chroni przed przenikaniem korzeni dohydroizolacji. Folia przeciwkorzenna może być zintegrowanaz membraną hydroizolacyjną (np. membrany hydroizolacyjnewykonane z PCV, EPDM lub asfaltowo-miedziane, poddawanetestomFLL odporności na przerastanie korzeni) lub testowanezgodnieznormąPN-EN13948“Elastycznewyrobywodochronne.Wyrobyasfaltowe, z tworzywsztucznych i kauczukudopokryćdachowych.Określanieodpornościnaprzerastaniekorzeniem.”

Jeżeli membrana hydroizolacyjna nie jest odporna naprzerastaniekorzeni, tobezpośredniona tejmembranienależyułożyćoddzielną folięprzeciwkorzenną.Zakładkinależyzgrzaćwzdłużpołączeń. Jeślimembranahydroizolacyjna jestodpornanaprzerastaniekorzeni,tododatkowafoliaprzeciwkorzennanahydroizolacjiniejestwymagana.

UwagaDo montażu oddzielnej folii przeciwkorzennej zastosowaniemają tesameszczegółowezasady, jakdomontażumembranyhydroizolacyjnej. Na konstrukcjach dachów odwróconych, naktórych nie ma odpornej na przerastanie korzeni membranyhydroizolacyjnej, folię przeciwkorzennąukładamybezpośredniopodizolacjącieplnąinadmembranąhydroizolacyjną.

Folia przeciwkorzenna ma grubość 0.8 mm i wykonana jest zmodyfikowanegoLDPE.OdpornośćfoliinaprzerastaniekorzenizostałaprzetestowanazgodniezwytycznymiFLL.Arkuszemająpowierzchniędo200m2,dzięki czemu ichmontaż jest szybki iprosty.

NDProdukty:

FoliaprzeciwkorzennaNDWSB-80

2.2Warstwafoliiprzeciwkorzennej

14

Warstwa separacyjna oddziela materiały chemicznieniekompatybilne (np. polichlorek winylu (PCV) i polistyren (PS)).Warstwa separacyjna może również być stosowana jako częśćwarstwy poślizgowej. Dostępne są Systemy Drenażowe ND zrozkładającąnaciskfoliąpoślizgowąlubgeowłókninąseparacyjną,wzależnościodkonkretnegozastosowania.

Żadne siły dynamiczne nie mogą być przekazywane do układuhydroizolacji przez warstwy, które zostały wykonane powyżej.Jeżelitakiesiłyoddziałująwtrakcieużytkowaniadachuzgodnego

zprzeznaczeniem,tokoniecznyjestmontażwarstwypoślizgowej.Warstwataskładasięzdwóchgładkichpowierzchnizamocowanychponadhydroizolacją.WsystemachzielonychdachówNophadrainwarstwapoślizgowawykonywanajestzfoliipoślizgowejiochronnejNDTSF-100orazSystemówDrenażowychND.

NDProdukty:

SystemydrenażoweNDFoliapoślizgowaiochronnaNDTSF-100

Warstwa ochronna zabezpiecza membranę hydroizolacyjnąprzed mechanicznymi i dynamicznymi obciążeniami. Wprzypadku wykonania oddzielnej warstwy ochronnej, należyużyćmembranyochronnej,kauczukowejmatylubgeowłókninyo minimalnej gramaturze 300 g/m2 i odporności na przebiciewynoszącej 1.5 kN. Warstwa ochronna powinna byćzaprojektowanaodpowiedniodowarunków,na jakie narażonabędzie membrana hydroizolacyjna. Warstwa ochronna możerównież pełnić funkcję warstwy separacyjnej i stanowić częśćwarstwypoślizgowej.

Systemy Drenażowe ND, które są montowane bezpośredniopo instalacji membrany hydroizolacyjnej, mogą pełnić funkcjęwarstwy separacyjnej i ochronnej dla niewielkich obciążeństatycznych - takich, jak obciążenie intensywnym zielonymdachem. W przypadku większych obciążeń wymagane jestzastosowanie wytrzymałych geotekstyliów, folii z tworzywasztucznego, warstw betonu itp., chroniących membranęhydroizolacyjną przed uszkodzeniem pod wpływem

dynamicznych i statycznych obciążeń występujących podczasmontażuorazużytkowaniadachu.

ZaleceniaNa dachach poddawanych obciążeniom klasy 1 (dachy zciągami pieszych), klasy 2 i klasy 3 ( dachy z drogami iparkingami), na których zainstalowano warstwę wyrównującąlubwarstwępodbudowy,lubtam,gdziedoukładaniasubstratuna zielonym dachu używa się ładowarek kołowych, zalecasię ułożenie folii poślizgowej i ochronnej ND TSF-100 nadsystememhydroizolacji.Foliapoślizgowa iochronnaNDTSF-100 powinna zostać zamocowana w taki sposób, żeby nieprzedostawał się pod nią materiał sypki mogący uszkodzićmembranęhydroizolacyjną.

NDProdukty:

SystemydrenażoweNDFoliapoślizgowaiochronnaNDTSF-100

Warstwa drenażowa niweluje obciążenia hydrostatyczneoddziałujące na membranę hydroizolacyjną. Dodatkowo,odprowadza nadmiar wody z warstwy substratu, zapobiegającewentualnym zastoiskom wody w substracie, które uszkadzająrośliny. Warstwa drenażowa musi charakteryzować się dobrąprzepuszczalnościąwpionie,ajednocześnieodprowadzaćnadmiarwodywpoziomie-pozaobszardachu.Warstwatamusiutrzymaćpełną funkcjonalność przez okres 50 lat - zgodnie z DIN 4095

“Drenażiochronapodziemnychczęścikonstrukcji-projektowanie,wymiarowanie imontaż”.Wydajnośćdrenażowapowinnazostaćokreślonawl/m2zuwzględnieniemnachylenia/spadkudachuorazprzewidywanegoobciążeniajegopowierzchni.Wszystkiesystemydrenażowe zawierające warstwę mat z tworzywa sztucznegoz wypustkami (geosyntetyki dystansujące), stanowiącą częśćsystemudrenażowego,musząbyćoznakowaneznakiemCEwgnormyEN13252.

2.3Warstwaseparacyjnaipoślizgowa

2.4Warstwaochronna

2.5Warstwadrenażowa

Kluczoweznaczeniematrwałezabezpieczeniewarstwydrenażowejprzedzablokowaniemprzezdrobnecząsteczkisubstratu.Możnatoosiągnąćstosująctkaninęlubwłókninęfiltracyjną,zatrzymującątedrobnecząsteczki.Gramaturatakiejgeowłókninywynosi100-200g/m2wzależnościodobciążenia,a rozmiarporówpowinienbyćodpowiednidowielkościnajmniejszychcząsteczeksubstratu.Ogólnierzeczbiorąc,geowłókninapowinnamiećwytrzymałośćnaprzebicie 0,5 kN i rozmiar porów < 200mμ (0,2mm).Warstwafiltracyjna powinna umożliwiać przerastanie korzeni do warstwydrenażowej.

UwagaTkaniny i włókniny filtracyjne muszą zachodzić na siebie naszerokościconajmniej100mm.Wsytuacjach,wktórychwarstwafiltracyjna (geowłóknina) będąca częścią systemu drenażowegoznajdujesięnawarstwiematztworzywasztucznegozwypustkami(geosyntetykdystansujący)lubgranulatu,tozarównogeowłóknina,jakigeosyntetykmusząbyćoznakowaneznakiemCE(EN13252).

2.6Warstwafiltracyjna

15

SystemDrenażowyNDskładasięzwarstwyfiltracyjnej,warstwydrenażowej, warstwy ochronnej (zmniejszającej obciążeniastatyczne)orazwarstwyseparacyjnejipoślizgowej-stanowiącychjeden zintegrowany panel. Wysokości konstrukcji SystemuDrenażowegoNDwynoszą 13mm / 17mm / 27mm.Warstwafiltracyjna (tkanina lub włóknina) jest przymocowana do każdejwypustki. W zależności od zastosowania, rdzeń może byćperforowany i podklejony z tyłu folią z tworzywa sztucznego lubgeowłókniną. Wypustki w Systemach Drenażowych ND 4+1h /ND5+1pełniąrolędodatkowychzbiornikówwodypotrzebnejdlaroślinności.

SystemyDrenażoweNDnakonstrukcjachdachówdwróconychSystemy Drenażowe ND 4+1h / ND 5+1 / ND 600sv mająperforowanyrdzeń.SystemytezapobiegająpowstawaniuwarstwyblokującejprzenikanieparywodnejnaizolacjicieplnejXPS.Górnawarstwa izolacji cieplnej XPS może wysychać, ograniczająctym samym do minimum zjawisko wewnętrznej kondensacji.Właściwości izolacyjne pozostają niezmienione pomimo upływuczasu.

TypsystemudrenażowegoND ND4+1h ND 5+1ND 800

ND 200ND 220

ND 600ND 620

ND600sND600sv

Intensywnyzielonydach-spadek>1na80 ■ ■ ■ ■ −

Intensywnyzielonydach-spadek>1na80(dachodwrócony)

■ ■ − − ■

Intensywnyzielonydach-spadek<1na80 − ■ − − −

Intensywnyzielonydach-spadek<1na80(dachodwrócony-wyjątek)

− ■ − − −

Intensywnyzielonydachzdodatkowymzbiornikiemwody

− − − − −

Tabela9.ZastosowaniaSystemówDrenażowychND

ProjektowaniesystemówdrenażowychNDWyrażonąwjednostcel/(s.m.)ilośćwody,któramusizostaćodprowadzonaprzezwarstwędrenażową(q)możnaobliczyćznastępującegowzoru:

q’=ilośćwody,jakąmusiodprowadzićwarstwadrenażowa,wyrażonawl/m2

A=efektywnapowierzchniadachum2(LrxBr)C=współczynnikodpływu(patrztabela6)r=natężenieopadówl/(s.m2).WPolsceprzyjmujesięwartośćrównąwartościopadu15minutowegodeszczumiarodajnegot15=0,03l(s.m2)Lr=długośćdachuwymagającegodrenażum

AxCxrq’=inl/(s.m)Lr

BrLr

Hr

Rysunek1.WymiarydachuLr=długośćdachuwymagającegodrenażuBr=szerokośćdachuwgprojektu-odrynnydokalenicyBr=wysokośćdachuwgprojektu-odrynnydokalenicyTr=odległośćodrynnydokalenicymierzonawzdłużdachu

Tr

2.7SystemyDrenażoweND

16

Skład substratu jest istotny dla zdrowia i prawidłowegowzrostu roślinności. Substrat musi charakteryzować sięzdolnością do zatrzymywania wody, tak aby jej wystarczającailość była dostępna dla roślin, a jednocześnie umożliwiaćodprowadzenie wszelkich nadmiarów do warstwy drenażowej.

GranulatjakosubstratSubstratwpostacisypkiejzawierabardzoniewielkąilośćmateriałuorganicznego (< 40 g/l). Wytyczne FLL/DAFA dot. zielonychdachów(2008r.)zawierająprecyzyjnewymogi,jakiemusispełniaćtakisubstrat.Dodatekmateriiorganicznejpolepszaretencjęwodyi dostarczanie składników odżywczych, a przy tym wzmacniafunkcjębuforowąobszarównasadzeń,sprzyjającwzrostowiroślin.Duża zawartość składników mineralnych zapobiega zatykaniuwarstwdrenażowejifiltracyjnejprzezmałeidrobnecząsteczki.Głębokość warstwy substratu waha się od 150 mm do 2000mm,wzależnościodwybranegotypuroślinności.Jeżeligrubośćwarstwy substratu przekracza 350 mm, to konieczne jestzmniejszenie ilości materii organicznej. Przy grubości powyżej500mmpodwarstwąsubstratunależypołożyćwarstwęczystego,mineralnego podłoża. Ponieważ w związku z dużą zawartościąmateriałumineralnego substratma słabewłaściwości retencyjnewody, należy zainstalować panele retencyjne ND WSM-50.

WierzchniawarstwaglebyMimo, że warstwa gleby jest znacznie lepszym podłożem dlaintensywnychnasadzeń,niżwytwarzanysztuczniesubstrat,toniejestonazbytczęstostosowanazewzględunawysokązawartośćmateriiorganicznej,któradestabilizujewarstwęfiltracyjną.Z upływem czasu niewielkie cząsteczki organiczne powodujązatkaniewarstwydrenażowejiwarstwyfiltracyjnej.

BadaniaprowadzoneprzezNophadrainwykazały,że-wpołączeniuzpanelami retencyjnymiWSM-50 - zastosowaniewarstwyglebyjestmożliwe.Istotnejestprzytymprzeprowadzenieanalizyglebywceluokreśleniaprzydatnościdostępnejwarstwywierzchniej.Napodstawiebadań,analizyglebyorazszerokozakrojonychtestów,Nophadrain może doradzić, czy zastosowanie danej gleby wsystemieIntensywnegoZielonegoDachuNophadrainjestmożliwe.Panele retencyjne ND WSM-50 nie tylko zapewniają retencjęwodywilości40l/m2,alerównieżpełniąfunkcjędodatkowegofiltrazapobiegającegozatykaniuwarstwydrenażowejifiltracyjnej.

Zastosowanie warstwy gleby wiąże się ze znacznymioszczędnościami w porównaniu do kosztownego substratu,który ponadto często musi być sprowadzany zza granicy.Dodatkowo,naintensywnymzielonymdachumożnawykorzystaćwarstwę wierzchnią gleby zdjętą z podłoża namiejscu budowy.

SzkłospienioneSzkło spienione umożliwia wykonanie strukturalnie stabilnychnasypów i skarp na dachu przy minimalnym obciążeniustatycznym.Ciężarwłaściwy tegomateriału tozaledwie150/350kg/m3 (zależnie od wielkości cząsteczek i zastosowanej metodyzagęszczania).Zastosowanieszkłaspienionegodajearchitektomkrajobrazumaksymalnąelastycznośćwtworzeniuprojektów.

Nasadzenia na intensywnym zielonym dachu zajmują dużąpowierzchnię, czego konsekwencją jest wysoki poziom transpiracji,a zatem - wysokie zapotrzebowanie na wodę. System doraźnegonawadniania najprawdopodobniej się tu nie sprawdzi, ponieważdo uszkodzeń roślinności dojdzie jeszcze zanim oznaki niedoboruwody staną się zauważalne (np. więdnące liście).Woda związanamineralnymiorganicznymmateriałemsubstratujesttylkoczęściowodostępnadla roślinności.Aby zaspokoić zapotrzebowanie roślin nawodę,należyzwiększyćgłębokośćsubstratu,atymsamymzwiększyćobciążeniekonstrukcjidachu.

Alternatywną strategią jest nawadnianie warstwy substratu zwykorzystaniemzjawiskadyfuzjiwilgocipoprzezodparowaniewodyzgromadzonejnapowierzchnidachu,lubpoprzezodparowaniewodyznajdującej się w wykonanych z tworzywa sztucznego SystemachDrenażowych (np. w matach z wypustkami). Wadą rozwiązaniapolegającegonadyfuzjiwilgocijestto,żeprzechowywanawodaniemabezpośredniegokontaktuzsubstratem,acozatymidzie-niejestdostępnadlaroślinwtedy,kiedyjejpotrzebują.

MontującpaneleretencyjneNDWSM-50możnawnaturalnysposóbzatrzymać do 40 litrów wody na metr kwadratowy - podobnie dosposobu,wjakiwodęzatrzymujewarstwaglinylubgrunturodzimego.Woda transportowana jest poprzez bezpośredni kontakt paneliretencyjnychzwarstwąsubstratu.Jednocześnienieistniejeryzyko

przesycenia substratu wodą, ponieważ zatrzymana woda znajdujesię w dolnych 40 mm z 50 mm wysokości paneli retencyjnych ijest transportowana do górnych partii wyłącznie dzięki aktywnościkapilarnejitotylkowtedy,kiedyzachodzitakapotrzeba.

Dziękibezpośredniemukontaktowipaneliretencyjnychzsubstratem,roślinnośćmożesamaregulowaćswójbilanswodny.Dokładnietak,jakchcetegonatura.Ponasyceniupaneliretencyjnych,nadmiarwodyodprowadzany jestprzezwarstwędrenażową.Dzięki zastosowaniupaneli retencyjnychNDWSM-50namembranęhydroizolacyjnąnieoddziałujeciśnieniehydrostatyczne.

NDProdukty:

Panelefiltracyjno-retencyjneNDWSM-50

Panele retencyjne ND WSM-50 produkowane są z hydrofilowejwełny mineralnej. Ich długotrwałą stabilność zapewnia dużagęstośćmateriału(120kg/m3).Panelemajązdolnośćretencjiwodyrzędu 40 l/m2 przy grubości zaledwie 50 mm. Ze względu naograniczoną ściśliwość, panele zostały uznane za substytutsubstratu przez FLL/DAFA w wytycznych dot. zielonych dachów(2008).

NDProdukty:

SubstratintensywnyNDDGS-ISubstratmineralnyNDDGS-MPaneleretencyjneNDWSM-50

2.8Warstwaretencyjna

2.9Warstwasubstratu

17

DostawaSubstratintensywnyNDDGS-I/substratmineralnyNDDGS-M:• Workiopojemności20litrów• Big-bagiopojemności1000litrów• Materiałluzem:dostarczanysamochodami-wywrotkami-rozkładanyzapomocądźwigulubsystemuprzenośników• Materiałluzem:dostarczanydosilosu-rozkładanypneumatycznie

Najbardziejodpowiednisposóbdostawyzależyodwielkościilokalizacjiprojektu.Stratymogąwynosićokoło20%(NDDGS-I)/15%(NDDGS-M)zewzględunaosiadanie.

Roślinność intensywnego zielonego dachu może obejmowaćjedenlubkilkanastępującychzbiorowiskroślinnych:• Trawnik• Niskiekrzewy• Krzewyśredniejwielkości-do1.5m• Dużekrzewydo3m• Dużekrzewyiniewielkiedrzewado6m• Średnieidużedrzewado10m• Dużedrzewado15mWłaściwydobórnasadzeńuzależnionyjestodkonstrukcjiispecyfikacjidachu.

Gwarancją pełnego sukcesu jest staranne zaplanowanieintensywnego zielonego dachu - z uwzględnieniem aspektówstrukturalnych i klimatycznych oraz związanych z roślinnością.Aby uzyskać więcej informacji na temat doboru odpowiednichroślin, prosimy o kontakt: janusz.lis@nophadrain.pl lubagnieszka.lempinska@nophadrain.pl.

Drzewa ikrzewysązabezpieczaneprzedsilnymipodmuchamiwiatru-sąmocowanelinkamiprzytwierdzonymidostalowejlubplastikowejsiatkiznajdującejsięponiżejwarstwysubstratu.

Intensywne zielone dachy można z łatwością połączyć zelementamimałej architektury - nawierzchniami umożliwiającymiruchpieszych isamochodów.Najbardziejodpowiednidodanegozastosowania SystemDrenażowyND dobierany jest pod kątemwystępujących na dachu ciężarów/obciążeń. Folia poślizgowa iochronna ND TSF-100 chroni membranę hydroizolacyjną przedobciążeniami.

Nawierzchnia chodników układana jest na warstwie podłożabezpośrednio na Systemie DrenażowymND. Jeśli przewidzianesą większe obciążenia (np. w obszarach ruchu pojazdów), lubjeślizachodzipotrzebautworzeniadodatkowychspadków,topodwarstwąpodłożanależywykonaćdodatkowąwarstwępodbudowy.Wyczerpująceinformacjeznajdująsięwbroszurzept.“Podręcznikprojektowania i montażu - Ciągi pieszych, drogi i parkingi nazielonychdachach”.

Typroślinności Głębokośćwarstwysubstratuwmm

Trawnik 150-350

Niskiekrzewy 150-500

Średniejwielkościkrzewydo1,5m 200-500

Dużekrzewydo3m 350-700

Dużekrzewyiniewielkiedrzewado6m 600-1,250

Średnieidużedrzewado10m 1,000-2,000

Dużedrzewado15m 1,500-2,000

Tabela10.Głębokośćwarstwysubstratu

Głębokośćsubstratuuzależnionajestodzapotrzebowaniaroślinnościnawodę,składnikiodżywczeiprzestrzeńdlakorzeni:

2.10Warstwaroślinności

3 Intensywnezielonedachywpołączeniuzelementamimałejarchitektury

18 * głębokośćpodłożaorazobciążeniapowierzchnizależąodrodzajuroślinności;wartości,którezostałytupodane,sąwartościamitypowymi** przygłębokościachpowyżej500mm(350mmzwarstwąurodzajnejgleby)podwarstwąsubstratunależypołożyćwarstwęczystegomineralnego

podłoża***opcjonalnie,jakododatkowaochronamembranyhydroizolacyjnej****zopcjonalnie,foliaprzeciwkorzennaNDWSB-80

SubstratintensywnyNDDGS-Ilubwarstwauprawnagleby**

Trawnik,krzewy,drzewa

Hydroizolacyjnamembranaodpornanaprzerastaniekorzeni****

SystemdrenażowyND4+1h217-2,067mm*

Panelfiltracyjno-retencyjnyNDWSM-50

FoliapoślizgowaiochronnaNDTSF-100***

SubstratintensywnyNDDGS-Ilubwarstwauprawnagleby**

Trawnik,krzewy,drzewa

Hydroizolacyjnamembranaodpornanaprzerastaniekorzeni****

SystemDrenażowyND4+1h

217-2,067mm*

Panelfiltracyjno-retencyjnyNDWSM-50

Izolacjacieplna

a.Konstrukcjaciepłegodachu/konstrukcjadachubezizolacjicieplnej Obciążeniepowierzchni*:282-3,202kg/m2

b.Konstrukcjadachuodwróconego Obciążeniepowierzchni*:282-3,202kg/m2

4SystemyIntensywnychZielonychDachówNophadrain

4.1Dachowystarczającymspadku1na80~50

19

SubstratintensywnyNDDGS-Ilubwarstwauprawnagleby**

Trawnik,krzewy,drzewa

Hydroizolacyjnamembranaodpornanaprzerastaniekorzeni****

SystemdrenażowyND5+1227-2,077mm*

Panelfiltracyjno-retencyjnyNDWSM-50

FoliapoślizgowaiochronnaNDTSF-100***

Trawnik,krzewy,drzewa

Hydroizolacyjnamembranaodpornanaprzerastaniekorzeni****

SystemDrenażowyND5+1227-2,077mm*

Panelfiltracyjno-retencyjnyNDWSM-50

Izolacjacieplna

a.Konstrukcjaciepłegodachu/konstrukcjadachubezizolacjicieplnej Obciążeniepowierzchni*:285-3,205kg/m2

SubstratintensywnyNDDGS-Ilubwarstwaglebyurodzajnej**

4.2Dachzniewystarczającymspadkiem<1na80

b.Konstrukcjadachuodwróconego Obciążeniepowierzchni*:285-3,205kg/m2

* głębokośćpodłożaorazobciążeniapowierzchnizależąodrodzajuroślinności;wartości,którezostałytupodane,sąwartościamitypowymi** przygłębokościachpowyżej500mm(350mmzwarstwąurodzajnejgleby)podwarstwąsubstratunależypołożyćwarstwęczystegomineralnego

podłoża***opcjonalnie,jakododatkowaochronamembranyhydroizolacyjnej****opcjonalnie,foliaprzeciwkorzennaNDWSB-80

20

Niniejszy dokument został opublikowany przez Nophadrain BV jako wkład do dobrych praktyk w zakresie stosowania zielonych dachów w Zjednoczonym

Królestwie. Chociaż dokument ten opracowano z najwyższą starannością, firmaNophadrain wyklucza jakąkolwiek odpowiedzialność za błędy i pominięcia, a

takżewszelką odpowiedzialnośćwynikającą z treści niniejszej broszury. Czytelnik powinien zapoznać się z zasadami i praktykami tu opisanymi w związku z

dowolnym,konkretnymzastosowaniemorazzasięgnąćwłaściwej,niezależnej,profesjonalnejporady. ©Nophadrain09.2017PL

1 Warstwaroślinności Schematintensywnychnasadzeń:trawnik,krzewy,drzewa

2 Warstwasubstratu SubstratintensywnyNDDGS-I/warstwaglebyurodzajnej*

3 Warstwaretencyjna Panelfiltracyjno-retencyjnyNDWSM-50

4 Warstwafiltracyjna

SystemdrenażowyND4+1h5 Warstwadrenażowa

6 Warstwaseparacyjnaiochronna

7 Warstwaochronna FoliapoślizgowaiochronnaNDTSF-100**

8 Rootbarrierlayer Hydroizolacyjnamembranaodpornanaprzerastaniekorzeni***

* Przygłębokościachpowyżej500mm(350mmzwarstwąurodzajnejgleby)podwarstwąsubstratunależypołożyćwarstwęczystego mineralnegopodłoża** Opcjonalnie,jakododatkowaochronamembranyhydroizolacyjnej***Opcjonalnie,foliaprzeciwkorzennaNDWSB-80

1

3

4

5

6

7

8

KonstrukcjaIntensywnegoZielonegoDachu

2

V.09-2017

Nophadrain Polska Sp.z o.o. Sp. Komandytowa

ul. Raclawicka 20c41-506 ChorzowPolska

M +48 507 013 472M +48 502 554 410

T +48 (32) 700 1084F +48 (32) 700 1085

E janusz.lis@nophadrain.plE agnieszka.lempinska@nophadrain.pl

www.nophadrain.pl