wpływ statusu opp na działalność organizacji raport z analizy
TRANSCRIPT
Wpływ statusu OPP na działalność organizacji
Raport z analizy danych
Justyna Ratajczak
Jarosław Chojecki
2
Spis treści
1. Wprowadzenie ................................................................................................................................ 3
2. Motywy uzyskania statusu OPP i korzyści z jego przyjęcia.............................................................. 4
3. OPP a finanse ................................................................................................................................... 8
4. Promocja........................................................................................................................................ 10
5. Wskazanie celu 1% ........................................................................................................................ 12
6. Wykorzystanie środków z „1%” ..................................................................................................... 14
7. Co wpływa na uzyskanie środków z „1%”?.................................................................................... 16
8. Informowanie o wykorzystaniu środków z „1%” ........................................................................... 18
9. Wnioski .......................................................................................................................................... 19
3
1. Wprowadzenie
Przedmiotem analizy były wyniki badania wpływu statusu Organizacji Pożytku Publicznego (OPP) na
działalnośd organizacji przeprowadzonego na zlecenie Forum Darczyoców wśród organizacji
pozarządowych posiadających status OPP.
Dostępne wyniki zostały dodatkowo przeanalizowane statystycznie, tak aby uwidocznid zmiennośd
odpowiedzi w zależności od wielkości kwoty pozyskiwanej przez organizacje z 1% podatku
dochodowego od osób fizycznych.
Badanie przeprowadzono na reprezentatywnej próbie 400 podmiotów, które posiadały status
Organizacji Pożytku Publicznego w 2009 roku. Wykorzystano metodę wywiadu telefonicznego
wspomaganego komputerowo (CATI).
Ze względu na bardzo duże zróżnicowanie struktury populacji OPP pod względem wielkości
dochodów z „1%”, silną polaryzację wewnątrz tej grupy oraz nierówne rozłożenie tej cechy pomiędzy
poszczególnymi kategoriami podmiotów zastosowano dobór warstwowy. Zmiennymi warstwującymi
były:
wielkośd kwoty uzyskiwanej poprzez mechanizm 1%
województwo, w którym zarejestrowana jest organizacja.
Wykorzystanie warstwowania przy doborze próby zapewniało odzwierciedlenie ważnych, z punktu
widzenia badania, elementów populacji. Takiej gwarancji nie daje zastosowanie losowego schematu
doboru bez warstwowania, ponieważ zastosowanie losowego schematu niewarstwowego mogłoby
skutkowad niewystępowaniem w próbie pewnych istotnych grup np. podmiotów uzyskujących
powyżej 1 miliona dochodu z „1%”, gdyż stanowią zaledwie 0,8% badanej populacji.
Zastosowanie schematu nieproporcjonalnego dla zmiennej warstwującej „wielkośd kwoty uzyskanej
poprzez mechanizm 1%” miało na celu umożliwienie poprawnego wnioskowania oraz porównywania
pomiędzy poszczególnymi podgrupami na poziomie wskazanej cechy. Dla zmiennej warstwującej
„województwo” struktura próby ustalona została tak, by w jak największym stopniu odzwierciedlid
strukturę populacji.
Operatem doboru była lista jednostek OPP składająca się z 7729 podmiotów, przygotowana przez
Ministerstwo Finansów i zamieszczona w „Informacji na temat kwot 1% podatku należnego
przekazanych organizacjom pożytku publicznego z zeznao za 2008 rok”. Stanowiła ona również
podstawę dla opracowania struktury próby1.
1 Opis metodologii pochodzi z raportu Wpływ statusu OPP na działalnośd organizacji opracowanego przez PBS
DGA, czerwiec 2010
4
2. Motywy uzyskania statusu OPP i korzyści z jego przyjęcia
Z przeprowadzonych badao wynika, że głównym deklarowanym celem uzyskania statusu OPP była
chęd pozyskania dodatkowych środków w postaci alokacji 1% podatku od osób fizycznych na
działalnośd organizacji. Taką motywację wskazywały na pierwszym miejscu (od 60 do 80% wskazao,
średnio 70%) wszystkie organizacje, niezależnie od wielkości kwot pozyskiwanych z tego źródła.
W drugiej kolejności celem było podniesienie prestiżu organizacji. Wskazuje na to 28% organizacji
pozyskujących najmniej z „1%” i 41% pozyskujących najwięcej (średnio 35%).
Status OPP umożliwia także, zdaniem ok. 1/3 respondentów, łatwiejsze pozyskiwane środków z
dotacji publicznych, a także z innych źródeł (na ten powód wskazało ok. 1/4 badanych).
Na korzyści polegające na ułatwionym kontakcie z sektorem publicznym wskazało średnio 21%
organizacji, a z sektorem prywatnym - 10% .
1/3 organizacji pozyskujących powyżej 1 mln złotych z „1%” wskazała, że istotnym dla nich powodem
uzyskania statusu OPP była możliwośd korzystania z ulg podatkowych. Tę odpowiedź wybierały także
(chod rzadziej) inne organizacje. Jednak brak jest zależności pomiędzy częstością wyboru tej
odpowiedzi a wielkością środków pozyskiwanych przez organizacje z alokacji 1%.
5
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90%
uzyskiwanie wpłat z 1% podatku od osób fizycznych
podniesienie prestiżu organizacji
ułatwienia w uzyskiwaniu dotacji ze środków publicznych
ułatwienia w zdobywaniu środków na działalnośd z innych źródeł
ułatwienia w kontaktach z sektorem publicznym
możliwośd korzystania z ulg podatkowych
ułatwienia w kontaktach z sektorem prywatnym
Powody, dla których organizacje starały się o status OPP
1mln+
300tys-1mln
100-300tys
30-100tys
10-30tys
2-10tys
ponizej 2tys
Ogółem
Organizacje poproszono o ocenę, jakie są rzeczywiste efekty uzyskania statusu OPP. Dominują oceny
pozytywne:
Zwiększenie rozpoznawalności organizacji (od 61 do 77% wskazao, średnio 69%; efektu tego
nie zauważyła ok. 1/4 respondentów).
6
77%
75%
74%
67%
66%
63%
61%
69%
19%
25%
17%
33%
26%
31%
29%
24%
3%
9%
8%
6%
10%
7%
10-30tys
300tys-1mln
30-100tys
1mln+
2-10tys
100-300tys
ponizej 2tys
Ogółem
Czy uzyskanie statusu OPP miało wpływ na to, że zdecydowanie więcej ludzi zna Paostwa organizację?
tak, miało wpływ nie, nie miało wpływu trudno powiedzied
Większe wsparcie wolontariuszy – najrzadziej (32%) taki efekt zauważały organizacje
pozyskujące najmniej, a najczęściej (67%) – otrzymujące najwięcej środków z „1%”.
W przypadku pozostałych grup organizacji wskazania na ten rezultat były zróżnicowane – od
38 do 56%. Średnia dla wszystkich badanych wynosi 42%. Przy czym również efektu tego nie
zauważyła około połowa organizacji.
67%
56%
38%
50%
52%
38%
31%
42%
33%
44%
56%
46%
38%
53%
63%
51%
6%
4%
10%
9%
6%
7%
1mln+
300tys-1mln
100-300tys
30-100tys
10-30tys
2-10tys
ponizej 2tys
Ogółem
Czy uzyskanie statusu OPP miało wpływ na to, że zwiększyła się liczba osób wspierających Paostwa jako wolontariusze?
tak, miało wpływ nie, nie miało wpływu trudno powiedzied
7
Zwiększenie zakresu i skali działania organizacji - na efekt ten wskazało od 46 do 75%
badanych, średnio 56%.
67%
75%
56%
54%
66%
55%
46%
56%
33%
25%
44%
44%
34%
40%
49%
41%
2%
4%
6%
3%
1mln+
300tys-1mln
100-300tys
30-100tys
10-30tys
2-10tys
ponizej 2tys
Ogółem
Czy uzyskanie statusu OPP miało wpływ na to, że zwiększył się zakres i skala Paostwa działao?
tak, miało wpływ nie, nie miało wpływu trudno powiedzied
8
3. OPP a finanse
Organizacje odczuwają coroczny wzrost kwoty, jaką pozyskują z 1% podatku dochodowego od osób
fizycznych. Jest on największy wśród tych NGO, które w ten sposób pozyskują najwięcej środków.
Odpowiedzi „*kwota+ z roku na rok zdecydowanie wzrasta” udzieliło 2/3 pozyskujących powyżej
1 mln złotych oraz 57% otrzymujących za pomocą tego mechanizmu od 300 tys. do 1 mln złotych, a
tylko 7% tych, którzy w tej formie pozyskują poniżej 2 tys. złotych rocznie.
Organizacje uzyskujące z „1%” od 10 do 300 tys. złotych odczuły umiarkowany wzrost otrzymywanej
kwoty. Daje się zauważyd prawidłowośd, że im mniej organizacja pozyskuje, tym trudniej jej
przewidzied, jaką kwotę w danym roku otrzyma – jest ona zmienna. Świadczące o tym odpowiedzi
„kwota raz rośnie, raz maleje” wybrało blisko 3/10 organizacji pozyskujących poniżej 2 tys. złotych i
żadna z organizacji pozyskujących powyżej 300 tys. złotych.
67%
57%
27%
17%
11%
6%
7%
11%
33%
43%
47%
40%
51%
55%
37%
47%
7%
11%
13%
9%
10%
10%
13%
15%
20%
16%
29%
19%
7%
11%
6%
11%
7%
1mln+
300tys-1mln
100-300tys
30-100tys
10-30tys
2-10tys
ponizej 2tys
Ogółem
W jaki sposób zmienia się kwota pieniędzy uzyskiwana przez Paostwa organizację za pośrednictwem mechanizmu 1%?
z roku na rok zdecydowanie wzrasta z roku na rok kwota wzrasta, ale umiarkowanie
pozostaje bez zmian jest zmienna (raz rośnie, raz maleje)
z roku na rok maleje, ale nieznacznie z roku na rok zdecydowanie maleje
uzyskujemy środki dopiero od roku i nie jesteśmy w stanie trudno powiedzied
Korzyścią z uzyskania statusu OPP jest poprawa sytuacji finansowej podmiotu. Przedstawiciele
wszystkich przebadanych organizacji otrzymujących z 1% powyżej 1 mln złotych wybrały odpowiedź
„*sytuacja+ zdecydowanie się poprawiła”. Im mniej danej organizacji udaje się pozyskad z tego
mechanizmu, tym mniej wyraźna jest poprawa. Wymienioną wyżej odpowiedź wybrało ok. 2/5
organizacji pozyskujących kwoty od 10 do 300 tys. zł i tylko 17% otrzymujących poniżej 10 tys. zł. W
tej grupie dominują odwiedzi o „nieznacznej poprawie”, a 1/5 organizacji pozyskujących najmniej
wcale nie odczuła poprawy. Jednak większośd badanych OPP uważa, że pozyskiwanie środków z 1%
przyczyniło się do poprawy ich sytuacji finansowej.
9
100%
67%
38%
42%
40%
17%
17%
28%
33%
50%
40%
52%
68%
59%
57%
6%
13%
14%
22%
12%
6%
6%
1mln+
300tys-1mln
100-300tys
30-100tys
10-30tys
2-10tys
ponizej 2tys
Ogółem
W jaki sposób zmieniła się sytuacja finansowa Paostwa organizacji po uzyskaniu statusu OPP?
zdecydowanie się poprawiła nieznacznie się poprawiła nie zmieniła się
nieznacznie się pogorszyła zdecydowanie się pogorszyła trudno powiedzied
Efektem uzyskania statusu OPP jest także znaczący wzrost liczby osób wspierających organizacje
darowiznami - wskazało na to średnio 60% badanych organizacji. Jednak jednoznacznie pozytywną
interpretację tych wyników utrudnia fakt, ze nie ma pewności, co respondenci rozumieli jako
„darowiznę” – czy było to zgodne z definicją prawną czy też może słowem tym określono wszystkie
środki wpływające do organizacji, także te z „1%”.
67%
67%
56%
64%
74%
59%
46%
60%
33%
22%
31%
23%
21%
26%
39%
28%
6%
4%
4%
3%
6%
8%
11%
6%
11%
8%
4%
3%
1mln+
300tys-1mln
100-300tys
30-100tys
10-30tys
2-10tys
ponizej 2tys
Ogółem
Czy po uzyskaniu przez Paostwa organizację statusu OPP zmieniła się liczba osób wspierających Paostwa poprzez
darowizny?
wzrosła nie zmieniła się spadła nie korzystamy z darowizn trudno powiedzied
Średnio co trzecia organizacja deklaruje, że jest w stanie przewidzied wysokośd kwoty, jaką otrzyma
w danym roku za pośrednictwem mechanizmu alokacji 1% podatku. W połączeniu z informacjami
10
z innych pytao, które wskazują, że w organizacjach otrzymujących najwięcej kwoty te stale rosną,
można domniemywad, że otrzymują one więcej niż oczekiwały. Jednak w przypadku organizacji,
które pozyskują mniejsze kwoty i które deklarowały, że kwota w kolejnych latach „raz rośnie, a raz
maleje” wskazuje to na nieprzewidywalnośd tego źródła finansowania.
33%
25%
19%
33%
26%
40%
33%
33%
67%
63%
75%
62%
67%
56%
65%
62%
13%
6%
5%
7%
4%
2%
5%
1mln+
300tys-1mln
100-300tys
30-100tys
10-30tys
2-10tys
ponizej 2tys
Czy potrafią Paostwo przewidzied jaką kwotę środków otrzymają z 1% w danym roku?
tak nie trudno powiedzied
4. Promocja
Respondentów zapytano, w jaki sposób informowali podatników o możliwości przekazania
organizacjom 1% podatku. Zdecydowana większośd przebadanych organizacji korzystała ze swoich
stron internetowych (średnio 58%) oraz ulotek i gadżetów (średnio 66%). W przypadku pozostałych
kanałów dystrybucji informacji widoczne jest zróżnicowanie ich wykorzystania w zależności od
dochodów uzyskiwanych przez organizację z „1%”. Ci, którzy pozyskali powyżej 1 mln złotych,
zdecydowanie częściej niż pozostali korzystali z mediów o zasięgu krajowym (prasa, radio, telewizja),
promocji poprzez plakaty i billboardy oraz umieścili dane swojej organizacji w darmowym programie
do wypełniania PITów. Informacja o nich także częściej niż w przypadku pozostałych organizacji
pojawia się na znanych portalach internetowych oraz na eventach i imprezach. Media o zasięgu
lokalnym były także częściej wykorzystywane przez te organizacje, które uzyskały większe kwoty
z „1%”, chod nie dotyczy to organizacji o przychodzie z tego źródła powyżej 1 mln zł. Z kolei wśród
organizacji w średnim lub małym stopniu korzystających z środków z 1% przeważa strategia
„marketingu bezpośredniego” – informacje przekazywane przez podopiecznych, rozpowszechniane
wśród rodziny lub znajomych, wysyłka e-maili pod zgromadzone adresy. Przy czym organizacje
uzyskujące najmniejsze kwoty wykazały się najmniejszą aktywnością promocyjną – znajduje to
odzwierciedlenie w najmniejszym wykorzystaniu wszystkich wymienionych wyżej sposobów
11
informowania, a także w tym, że 5% respondentów z tej grupy deklaruje, iż wcale nie przekazywali
podatnikom informacji o możliwości alokacji 1% podatku dochodowego na rzecz ich organizacji.
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60%
1mln+
300tys-1mln
100-300tys
30-100tys
10-30tys
2-10tys
ponizej 2tys
W jaki sposób Paostwa organizacja w 2009 roku informowała podatników o możliwości przekazania Paostwu 1% swojego podatku?
w prasie lokalnej
przez rodzinę i znajomych
nasi podopieczni sami informują podatników
wysyłając listy lub e-maile do osób znanych Paostwa organizacji
poprzez plakaty i bilboardy
w TV lokalnej
na eventach i imprezach
w prasie krajowej
poprzez portale internetowe (np. onet, wp, etc.)
w radiu lokalnym
w radiu krajowym
w telewizji o zasięgu krajowym
program komputerowy do wypełniania pitów
Nakłady przeznaczane przez organizacje na promocję wzrastają proporcjonalnie do kwot
pozyskiwanych przez nie z mechanizmu alokacji 1%.
Strategie informowania podatników o możliwości przekazania 1% swojego podatku w połączeniu
z informacjami o kwotach, jakie na to informowanie przeznaczają organizacje pokazują, że te
otrzymujące w efekcie najmniej pieniędzy wybierają strategie „bezkosztowe”, realizowane w ramach
własnych zasobów. Natomiast im więcej organizacja uzyskuje, tym więcej środków wydaje na
zewnętrzne działania promocyjne skierowane do szerokiej grupy odbiorców.
12
22%
40%
68%
76%
80%
87%
76%
33%
33%
19%
21%
7%
6%
13%
50%
22%
13%
6%
11%
50%
11%
13%
8%
11%
7%
8%
1mln+
300tys-1mln
100-300tys
30-100tys
10-30tys
2-10tys
ponizej 2tys
Ogółem
Jaką kwotę przeznaczyli Paostwo na informowanie podatników o możliwości przekazania Paostwu 1% w 2009 roku?
poniżej 1000 PLN 1000 - 5000 PLN 5001 - 20 000 PLN
20 001 – 50 000 PLN powyżej 50 000 PLN trudno powiedzied
5. Wskazanie celu „1%”
Orgniazacje zapytano, czy podatnicy mogą wskazad konkretny cel (osobę, instytucję) na jaki
przekazują 1% swojego podatku. Blisko 2/3 organizacji stosuje takie rozwiązanie. 35% zadeklarowało,
że nie zbiera „1%” w ten sposób.
67%
78%
69%
67%
63%
64%
56%
63%
33%
22%
31%
30%
37%
33%
43%
35%
4%
3%
1%
2%
1mln+
300tys-1mln
100-300tys
30-100tys
10-30tys
2-10tys
ponizej 2tys
Ogółem
Czy umożliwiacie Paostwo podatnikom wskazywanie konkretnego celu, osoby, instytucji, na jaki chcą przekazad
swoją wpłatę 1%?Tak Nie, nie staramy się o 1% w ten sposób trudno powiedzied
13
Umożliwienie podatnikowi wskazania konkretnej osoby skutkuje pozyskaniem większych środków
z 1% podatku, niż w przypadku organizacji, które tego podatnikom nie umożliwiają. W świetle
wyników badao umożliwienie podatnikowi wyboru programu/projektu realizowanego przez
organizację nie skutkuje uzyskaniem znacznych środków z alokacji 1%.
42%
57%
53%
64%
68%
76%
74%
70%
31%
23%
40%
28%
34%
31%
29%
31%
63%
58%
48%
49%
45%
46%
36%
45%
2%
2%
2%
3%
2%
1mln+
300tys-1mln
100-300tys
30-100tys
10-30tys
2-10tys
ponizej 2tys
Ogółem
Na co mogą wskazad podatnicy przekazując 1% podatku można
podatnik może wskazad konkretny projekt/program przez nas realizowany
podatnik może wskazad konkretny podmiot prawny (inną instytucję)
podatnik może wskazad konkretną osobę
rudno powiedzied
14
6. Wykorzystanie środków z „1%”
Nie zawsze konkretny cel przeznaczenia „1%” wskazany przez podatnika jest później uwzględniany
przez organizacje. Badania wykazało, że im więksi beneficjenci „1%”, tym częściej deklarują,
iż rzeczywiście kierują się wskazaniami zamieszczonymi w deklaracjach podatkowych. Jednak średnio
w blisko połowie przypadków (47%) o ostatecznym przeznaczeniu środków decyduje wyłącznie
organizacja, która je otrzymała.
33%
33%
44%
48%
39%
52%
48%
47%
67%
44%
44%
39%
45%
34%
36%
38%
22%
13%
13%
13%
13%
8%
12%
8%
3%
1mln+
300tys-1mln
100-300tys
30-100tys
10-30tys
2-10tys
ponizej 2tys
Ogółem
Czy o sposobie wykorzystania środków pozyskanych w ramach 1% decyduje wyłącznie Paostwa organizacja, czy też kierują się
Paostwo wskazaniami podatników?Tak, decyduje wyłącznie organizacja niezależnie od wskazao podatnikówCzęściowo kierujemy się wskazaniami podatników, a częściowo decyzje podejmuje organizacjaNie, podejmując decyzję uwzględniamy wyłącznie wskazania podatnikówInne
Zdecydowana większośd środków pozyskanych przez organizacje z 1% podatku przeznaczana jest na
„bieżącą działalnośd” (średnio 53%), na koszty operacyjne (średnio 6%) oraz na rzecz konkretnych
beneficjentów (średnio 12%). Około 1/4 jest wykorzystywana na szeroko rozumiany rozwój
organizacji, ale nie związany z tworzeniem nowych miejsc pracy (tylko 1% wskazao). Byd może
oznacza to tworzenie/modyfikację programów lub projektów. Organizacje nie deklarują
przeznaczania uzyskanych środków na pozyskanie kolejnych funduszy z „1%”. Nawet w przypadku
największych beneficjentów było tylko 1-2% takich odpowiedzi.
15
6%
6%
3%
5%
5%
7%
8%
6%
49%
33%
49%
44%
48%
60%
58%
53%
15%
22%
21%
24%
26%
23%
23%
24%
20%
31%
26%
19%
8%
7%
12%
9%
5%
6%
5%
4%
3%
1mln+
300tys-1mln
100-300tys
30-100tys
10-30tys
2-10tys
ponizej 2tys
Ogółem
Prosimy oszacowad jaka częśd środków uzyskanych w ramach mechanizmu 1% w 2009 roku została przeznaczona na poszczególne typy działao
koszty operacyjne realizacja bieżących działao organizacjirozwój działalności przekazywanie środków konkretnym beneficjentomzwiększenie zatrudnienia informowanie podatników o możliwości przekazania Paostwu wpłaty 1%pozostałe
Analiza obszarów, na które organizacje wydają środki z „1%”, wskazuje, że znaczny odsetek
organizacji (niezależnie od pozyskiwanych kwot), wydatkuje je na edukację i pomoc społeczną.
Najwięksi beneficjenci „1%” częściej niż pozostali przeznaczają środki na ochronę zdrowia i pomoc
paliatywną, natomiast najmniejsi - na kulturę i sport.
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80%
1mln+
300tys-1mln
100-300tys
30-100tys
10-30tys
2-10tys
ponizej 2tys
Obszar działao, na który przeznaczyli środki z 1%
edukacja
pomoc społeczna i usługi socjalne
ochrona zdrowia
sport i rekreacja
kultura i sztuka
nauka
wspieranie inicjatyw obywatelskich
rynek pracy, aktywizacja zawodowa
ekologia i ochrona środowiska
rozwój lokalny
pomoc humanitarna (w tym ofiary klęsk żywiołowych) w kraju i za granicą
pomoc paliatywna
16
7. Co wpływa na uzyskanie środków z „1%”?
Czynnikami, co do których organizacje są zgodne, że zwiększają wpływy uzyskiwane z mechanizmu
1%, są:
wysoki prestiż i dobry wizerunek organizacji w społeczeostwie (średnio 46% odpowiedzi),
atrakcyjny z punktu widzenia podatników obszar działania organizacji (średnio 34%),
dorobek organizacji (średnio 32%).
Natomiast mniejsze znaczenie, zdaniem badanych respondentów, mają:
wsparcie znanej osoby (średnio 22%),
charyzmatyczny lider organizacji (średnio 18%; przy czym najmniej ważne jest to zdaniem
największych beneficjentów „1%” - odpowiedź tę wybrało 10% tej grupy),
długa historia działalności (średnio 27%; najmniej ważne jest to zdaniem najmniejszych
beneficjentów „1%” - wskazało na to tylko 15% tych respondentów).
Mało istotne z punktu widzenia wzrostu pozyskanej kwoty jest, zdaniem badanych, zwiększenie
nakładów finansowych na kampanię promocyjną. Średnia dla tego czynnika wynosi 8%, ale wyraźnie
bardziej doceniają go ci, którzy z 1% podatku dochodowego od osób fizycznych uzyskują powyżej
1 mln złotych - 12% wskazao. Grupa ta wskazuje wyraźnie częściej niż pozostali na pozytywny wpływ
atrakcyjnego przekazu kampanii promocyjnej (38%, podczas gdy średnio 15%) oraz obecności
organizacji w mediach (50%, średnio 26%).
17
,0% 10,0% 20,0% 30,0% 40,0% 50,0% 60,0% 70,0%
wysoki prestiż i dobry wizerunek organizacji w
społeczeostwie
atrakcyjny z punktu widzenia podatników obszar działania organizacji
dorobek organizacji
długa historia działalności
obecnośd organizacji w mediach
wsparcie znanej osoby
charyzmatyczny lider organizacji
atrakcyjny przekaz kampanii promocyjnej/ dobra akcja
promocyjna
zwiększenie nakładów finansowych na akcję promocyjną
Który z wymienionych czynników w Paostwa opinii zwiększa szanse na wpywy z 1%
1mln+
300tys-1mln
100-300tys
30-100tys
10-30tys
2-10tys
ponizej 2tys
18
8. Informowanie o wykorzystaniu środków z „1%”
Blisko 2/3 badanych organizacji zamieszcza w corocznym sprawozdaniu przesyłanym do Ministerstwa
Pracy i Polityki Społecznej informacje o wysokości środków zebranych za pośrednictwem
mechanizmu 1%. Więcej, bo 3/4, umieszcza te dane w swoim sprawozdaniu rocznym. Średnio ponad
połowa organizacji zamieszcza tę informację na swojej stronie internetowej, ale im większy
beneficjent „1%”, tym częściej to robi – 93% największych i tylko 34% najmniejszych. Informacja do
osób, które przekazały swój 1% podatku danej organizacji, jest wysyłana rzadziej – średnio przez co
piątą badaną organizację.
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%
zamieszczamy informację w naszym rocznym sprawozdaniu
umieszczamy taką informację w sprawozdaniu dla MPiPS
umieszczamy informację na naszych stronach www
wysyłamy informację do osób, które przekazały nam 1%
informujemy o sposobie wykorzystania 1% w inny sposób
poprzez media(radio, telewizja, prasa)
nie publikujemy takiej informacji
W jaki sposób organizacja informuje o wysokości środków
1mln+
300tys-1mln
100-300tys
30-100tys
10-30tys
2-10tys
ponizej 2tys
Ogółem
19
9. Wnioski
Organizacje biorące udział w badaniu uzyskały status OPP głównie w celu pozyskania dodatkowych
środków w postaci alokacji 1% podatku dochodowego od osób fizycznych na działalnośd organizacji.
Cel ten udało się zrealizowad, gdyż większośd badanych OPP dostrzega poprawę swojej sytuacji
materialnej.
Inne dostrzegane efekty to zwiększenie rozpoznawalności organizacji oraz zwiększenie wsparcia
wolontariuszy (szczególnie wśród największych beneficjentów 1%). Jest to wskaźnikiem realizacji
drugiego ważnego dla organizacji celu uzyskania statusu OPP – podniesienia prestiżu.
Prestiż i dobry wizerunek organizacji w społeczeostwie jest według przebadanych OPP
najważniejszym czynnikiem zwiększającym wpływy uzyskiwane z mechanizmu 1%. Pozostałe to:
atrakcyjny z punktu widzenia podatników obszar działania organizacji, jej dorobek oraz wsparcie
znanej osoby. Natomiast zwiększeniem wpływu nie skutkują, zdaniem respondentów, duże nakłady
finansowe na kampanie promocyjne. Chod wyraźnie bardziej czynnik ten doceniają najwięksi
beneficjenci „1%”, podobnie jak atrakcyjny przekaz kampanii oraz obecnośd organizacji w mediach.
Efektem uzyskania statusu OPP jest znaczący wzrost liczby osób wspierających organizacje
darowiznami. Jednak jednoznacznie pozytywną interpretację tych wyników utrudnia fakt, że nie ma
pewności, co respondenci rozumieli jako „darowiznę” – czy było to zgodne z definicją prawną czy też
może słowem tym określono wszystkie środki wpływające do organizacji, także te z 1% podatku.
Badane organizacje odczuwają coroczny wzrost kwoty, jaką pozyskują z 1% podatku PIT. Jednak jest
on największy wśród największych beneficjentów 1%. Jest to także kwota przewidywalna. Im
mniejszy beneficjent 1%, tym kwota jest niższa i trudniej jest organizacji przewidzied, jaka ona będzie.
Zdecydowana większośd organizacji informowała podatników o możliwości przekazania im 1%
podatku korzystając ze swoich stron internetowych oraz ulotek i gadżetów. Jednak wykorzystanie
innych kanałów dystrybucji informacji jest zróżnicowane w zależności od kwot pozyskiwanych z „1%”.
Najwięksi beneficjenci wykorzystują kosztowne strategie: media o zasięgu krajowym (prasa, radio,
telewizja), plakaty i billboardy, znane portale internetowe, eventy i imprezy oraz darmowy program
do wypełniania deklaracji PIT. Średni i mali beneficjenci „1%” wykorzystują „marketing bezpośredni”,
jako wymagający od organizacji stosunkowo niskich nakładów finansowych – informacje
przekazywane przez podopiecznych organizacji, rozpowszechniane wśród rodziny lub znajomych,
wysyłka e-maili pod zgromadzone adresy. Nakłady przeznaczane przez organizację na promocję
wzrastają proporcjonalnie do kwot pozyskiwanych przez nie z mechanizmu 1%.
Umożliwienie podatnikowi wskazania konkretnej osoby skutkuje pozyskaniem większych środków
z 1% podatku w porównaniu do organizacji, które tego podatnikowi nie umożliwiają. W świetle
wyników badao umożliwienie podatnikowi wyboru programu/projektu realizowanego przez
organizację nie skutkuje uzyskaniem znacznych środków z alokacji 1%.
W blisko połowie przypadków o przeznaczeniu zebranych środków decyduje organizacja, jednak im
większą kwotę uzyskała z „1%”, tym częściej kieruje się wskazaniami podatników. Zdecydowana
20
większośd pozyskanych środków przeznaczana jest na „bieżącą działalnośd”, koszty operacyjne
i szeroko rozumiany rozwój organizacji oraz przekazywana konkretnym beneficjentom. Organizacje
nie deklarują przeznaczania uzyskanych środków na pozyskanie kolejnych funduszy z „1%”.
Wśród obszarów, na jakie wydatkowane są zebrane środki, dominują edukacja i pomoc społeczna.
Najwięksi beneficjenci „1%” częściej niż pozostali przeznaczają środki na ochronę zdrowia i pomoc
palitatywną, natomiast najmniejsi - na kulturę i sport.