· web viewtürkiye’de seramik anabilim dallarında akademik kadro hakkında analiz ve...

Türkiye’de Seramik Anabilim Dallarında Akademik Kadro Hakkında Analiz ve

Değerlendirme

Dr. Öğr. Nurtaç ÇakarVan Yüzüncüyıl Üniversitesi, Güzel Sanatlar Fakültesi, Seramik Anasanat Dalı[email protected]

Özet

Türkiye’de seramik çok eski ve güçlü bir yere sahiptir. Aynı zamanda Türkiye

ekonomisinin içinde de önemli bir yere sahip olan bu alan Türkiye’deki Seramik anabilim

dallarında olan akademik kadronun sayısal veriler yardımı ile incelenmiş ve öğretim

elemanlarının sayısal verileri hem Türkiye genelindeki üniversitelerle hem de güzel

sanatlar fakültesinde öğretim elemanı olan bireylerin sayısal verileri ile karşılaştırılarak

sonuca ulaşılmıştır.

Bu bağlamda Yükseköğretim Kurumunun istatistikleri verileri birincil ve sağlıklı

bilgi edinme yöntemi olarak tercih edilmiştir. Sayısal veriler aracılığı ile seramik anabilim

dallarındaki akademik kadroya dair bilgi elde edilmiş ve pozitivist bir bakış açısı ile bu

bilgiler sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler : Seramik, Üniversite, Akademisyen

Analysis and Evaluation of Academic Staff in Turkey in Ceramics Departments

Abstract

Ceramic has a very old and powerful place in Turkey. At the same time it has also

an important role in Turkey's economic development. With the help of the academic staff

who are in the field of ceramic in Turkey, ceramic departments are also included this

economic regulation. In the light of Yükseköğretim Kurumu’s numerical datas about

instructors in Turkey both in fine arts department and whole academic staff in Turkey, it

has been reached to comparison between ceramic departments and fine arts in general.

In this context, statistics of the Yükseköğretim Kurumu are preferred as the method

of obtaining primary and healthy information. Through the use of numerical data as an

quantitative approaches to analyze it, information about the academic staff of the

department of ceramic education was obtained and this information was presented from a

positivist point of view.

Key Words : Ceramics, University, Academician

Türkiye’de seramik sanatının akademik eğitimi, ilk defa 1929 yılında Sanayii Ne se

Mektebi (Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi) bünyesinde kurulan Dekoratif Sanatlar

Bölümü’nde verilmeye başlanmıştır. O zamanlardan günümüze kadar süreçte teknolojinin

gelişmesi, sanata yapılan maddi ve akademik yatırımın artması ve sanat alanındaki

entelektüel gelişmeler göz önüne alındığı zaman 2000’li yıllardan itibaren seramik bölümü

üniversite düzeyinde eğitim veren kurumların bünyesinde yer almaya başlamıştır.

Günümüzde Türkiye’deki üniversitelerin geneline bakıldığında lisans düzeyinde eğitim

veren yaklaşık olarak 28 seramik bölümü bulunmaktadır. Bu bölümlerin 3 tanesi pasif

durumdayken diğer 25 seramik bölümü aktif olarak akademide öğrenci yetiştirmeye devam

etmektedir. Aynı zamanda aktif olan bu üniversitelerin ise 9 tanesinde seramik, anabilim

dalı olarak yer almaktadır. Seramik anabilim dalı olarak yer alan üniversitelerin çoğunda

malzeme mühendisliği bölümü ile kurduğu ilişki dikkat çekmektedir. Bu bağlamda

seramik anabilim dalında aktif olarak bulunan doçent, doktor öğretim üyesi, öğretim

görevlisi ve araştırma görevlisi sayısı ise toplam 28’dir. Aynı zamanda bu araştırma sadece

seramik bölümü üzerine yapılmaktadır. Seramik eğitimi veren üniversitelerde cam eğitimi

ile birleştirilen bölümler araştırmanın içine dahil edilmemiştir. Seramik bölümünde

bulunan akademisyenlerin istatistik bilgilerine göre Türkiye genelinde güzel sanatlar

bölümleri içinde bulunduğu nicel değerler göz önünde bulundurularak değerlendirilecek ve

araştırmanın sonunda bu değerlerin söylemiş olduğu durum incelenerek

değerlendirilecektir.

Bu çalışmanın yapılmasının nedeni seramik bölümlerindeki akademisyen ve

öğrenci ilişkisini göz önüne sererek, özellikle Anadolu topraklarında köklü ve eski bir

tarihe sahip olan seramik sanatının akademik performans ilişkisi niceliksel olarak

incelenecek olup seramik sanatını akademinin daha etkili bir parçası yapabilmek için

gerekli olan veriler tartışmaya açılacaktır. Araştırmanın güvenilirliği için tüm bilgiler

Yüksek Öğretim Kurumunun sağlamış olduğu istatistiklerden faydalanılarak sağlanmıştır.

Bu sayede objektif bir bilgi aktarımı yapılırken, her bir veriye dikkatlice odaklanılmış olup

güvenirlilik en birincil esas olarak belirlenmiştir. Araştırmanın verileri ve teorik altyapısı

ayrı bir şekilde yürütülmüştür. Bu sayede veriler güvenilirliğini kaybetmeden, çalışılan

konu hakkında toplumsal değerlerden bağımsız veriler incelenmiştir. Teorik ve entelektüel

olarak verilerin incelenmesi aşamasında yine sosyal bilimlerin sunmuş olduğu araştırma

tekniği çerçevesinde kalınarak araştırma dahilinde incelenmiştir. Bu bağlamda öncelikle

Yüksek Öğretim Kurumunun istatiksel verilerine sadık kalınarak çıkarsamalar yapılacağı

için niceliksel yaklaşım ön planda tutulmuştur. Bu bağlamda izlenilen yol kısaca şu şekilde

açıklanabilir : araştırma konusunun seçilmesi, araştırma konusunun daraltılması,

çalışmanın tekniğinin konuya bağlı olarak belirlenmesi, verilerin toplanması, verilerin

analiz edilmesi ve sonuç kısmı. Bu yürütülen değerlendirme araştırmasının temelinde

sistemin nasıl çalıştığını anlamak yatmaktadır. Betimleyici değerlendirmenin sunmuş

olduğu veriler nedensellik ilişkisi içinde teorik bir altyapı ile ilişkilendirilerek

incelenmiştir. Tüm bunlar göz önüne alındığında seramik bölümünde eğitim veren

akademisyenlerin genel olarak güzel sanatlar fakültelerinde eğitim veren akademisyenlere

oranı büyük resmin açıklayıcı bir parçası olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu sayede

akademik olarak seramik bölümüne harcanan entelektüel emeğin verileri açığa çıkartılarak

bu verilerin söylediği gerçekler incelenmiştir. Bu araştırmada kullanılan veriler

Yükseköğretim Kurumunun sahip olduğu en son ve yeni verilerdir. Seramik

bölümlerindeki akademik kadro verileri ile güzel sanatların akademik kadro verileri zaman

üzerinden bir karşılaştırma yapılarak incelenmemiştir. Bu bağlamda zaten devletin

güvenilir kurumu tarafından üretilen veriler doğrudan kullanılmıştır. Sistemin nasıl işlediği

bu veriler üzerinden incelenmiş olup, Türkiye’de yer alan devlet ve vakıf üniversiteleri

olmak tüm üniversitelerinde var olan seramik bölümüneki akademisyenlerin genel durumu

hakkında veriler göz önüne serilerek bu durumun belirtmiş olduğu politik ve sosyolojik

durum teorik bağlamda ele alınmıştır. Bu makalenin teorik altyapısını pozitivist bakış açısı

kurmuştur. Pozitivist bakış açısının sağladığı imkanlarla akademik sistem mantık

çerçevesinde sayısal veriler ışığında incelenmiş ve araştırmayı ilgilendiren kişi veya

herhangi bir kurumun sistemden bağımsız bir şekilde hareket etmediği öngörülmüştür.

Bilimsel verilerin ışığında sosyal ilişkiler incelenmiştir. Sonuç olarak araştırmanın teorik

altyapısı pozitivizm bakış açısından destek alırken nicel verilerek kullanılarak bu araştırma

yürütülmüştür. Yükseköğretim Kalite Kurulu tarafından yapılan kurumsal

değerlendirilmesi ile birlikte yapılan bu çalışmanın seramik bölümleri için olumlu

gelişmelere gebe olduğu saptanmıştır.

Öncelikle Türkiye’deki seramik eğitiminin nasıl günümüze kadar ulaştığını

görebilmek için kısaca tarihçesine bakmakta fayda vardır. 1929 yılında Mimar Sinan Güzel

Sanatlar Üniversitesi’nde başlayan seramik sanatının akademik hayata girişi, 1952 yılında

Gazi Üniversitesi Eğitim Fakültesi ( Gazi Muallim Mektebi ve Terbiye Enstitüsü) ve 1957

yılında ise Marmara Üniversitesi ( Devlet Tatbiki Güzel Sanatlar Yüksekokulu) aracılığı

ile Cumhuriyet Dönemi içerisinde Türkiye’de seramik eğitimi veren kurumlar olmuşlardır.

İlerleyen dönemlerde seksenlerin sonuna doğru Hacettepe Üniversitesi, Anadolu

Üniversitesi ve Dokuz Eylül Üniversiteleri’nde seramik bölümleri açılmış ve seramik

bölümünde yapılan sanatsal ve teknik faaliyetlere devam edilmiştir. Sadece akademik

eğitim sektörü için değil aynı zamanda seramik ticari bir sektör olarak da bu dönemlerde

ilerleme göstermiştir. 2000’li yıllarla birlikte Türk Seramik Sektörü dünyada önemli bir

etkiye sahip olmaya başlamıştır. Bu bağlamda seramiğin materyal olarak ihracat değeri

artmış ve Türkiye dünyada ve Avrupa’da önemli seramik ihraç eden ülkelerden biri

olmuştur. Aynı zamanda 2000’li yıllarda seramiğin ekonomik bir değer olarak ilerlemesini

takiben akademik alanda da benzer şekilde ilerleme gösterdiği izlenmiştir. Bu gelişmelerle

birlikte araştırmanın asıl sorusu devreye girmektedir. Seramik bölümleri bu ilerlemeyi

karşılayabilecek yeterli sayıda eğitici kadroya sahip olup olmadığıdır. Bununla birlikte

sadece akademik kadroya sahip olmakla bitmeyen seramiğin akademik çerçevedeki yeri

aynı zamanda üniversitelerin sahip olduğu teknik olanaklarla da ilgilidir.

Seramik bölümlerindeki akademik kadro dağılımlarını incelemeden önce,

Yükseköğretim Kurumunun verilerine göre Türkiye’deki öğrenci sayıları ve üniversite

sayılarının verileri göz önünde bulundurulmalıdır. Çünkü diğer tüm veriler ile yapılacak

karşılaştırmalar bu sayısal değerler baz alınarak yapılmıştır.

Tablo 1

Öğrenci sayıları (Ön lisans ve lisans)

Öğretim Elemanları Sayıları

Yeni Kayıt Okuyan Profesör Doçent Doktor Öğretim Üyesi

Öğretim Görevlisi

Araştırma Görevlisi

TOPLAM 1234588 7010598 24640 14456 37520 35484 45998

GÜZEL SANATLAR FAKÜLTESİ

6462 31049 231 171 636 370 507

Tablo 2. Öğrenci ve Öğretim Elemanları Sayıları 2017-2018

Birim AdıÜniversite Türü Profesör Doçent

Doktor Öğretim Üyesi



ADIYAMAN ÜNİVERSİTESİ/MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ/METALURJİ VE MALZEME MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ/SERAMİK ANABİLİM DALI/ DEVLET 0 0 2 0 1

BİLECİK ŞEYH EDEBALİ ÜNİVERSİTESİ/MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ/METALURJİ VE MALZEME MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ/SERAMİK ANABİLİM DALI/ DEVLET 0 1 1 0 1

ÇANKIRI KARATEKİN ÜNİVERSİTESİ/GÜZEL DEVLET 0 1 0 2 1

SANATLAR FAKÜLTESİ/SERAMİK BÖLÜMÜ/SERAMİK ANABİLİM DALI/

FIRAT ÜNİVERSİTESİ/TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ/METALURJİ VE MALZEME MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ/SERAMİK ANABİLİM DALI/ DEVLET 0 1 2 0 0

KIRIKKALE ÜNİVERSİTESİ/MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ/METALURJİ VE MALZEME MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ/SERAMİK ANABİLİM DALI/ DEVLET 0 1 2 0 0

MARMARA ÜNİVERSİTESİ/TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ/METALURJİ VE MALZEME MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ/SERAMİK ANABİLİM DALI/ DEVLET 0 1 1 0 0

MUĞLA SITKI KOÇMAN ÜNİVERSİTESİ/BODRUM GÜZEL SANATLAR FAKÜLTESİ/SERAMİK BÖLÜMÜ/SERAMİK ANABİLİM DALI/ DEVLET 1 0 2 0 1

OSMANİYE KORKUT ATA ÜNİVERSİTESİ/MİMARLIK TASARIM VE GÜZEL SANATLAR FAKÜLTESİ/SERAMİK BÖLÜMÜ/SERAMİK ANABİLİM DALI/ DEVLET 0 0 0 0 2

SİVAS CUMHURİYET ÜNİVERSİTESİ/MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ/METALURJİ VE MALZEME MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ/SERAMİK ANABİLİM DALI/ DEVLET 0 1 3 0 1

TOPLAM 1 6 13 2 7

Tablo 3. Seramik Anabilim Dalına Göre Öğretim Elemanı Sayıları Raporu

Tablo 4, Türkiye’de bulunan ve seramik ile ilgili anabilim dalı içeren

üniversitelerin bilgisi ile birlikte o üniversitelerde bulunan ilgili bölümlerin açılış tarihi ve

bölümün aktif veya pasif durumunu yansıtmaktadır. Bu sayede niceliksel, aktif olarak 45

adet seramik ile ilgili bölümün bulunduğunu söylemek mümkündür. Aynı zamanda bu

bölümlerin sadece 24 tanesi aktif seramik bölümüdür. Bu bilgiler ışığında Tablo 3, 5, 6, 7

ve 8’de bulunan öğretim elemanları sayıları incelenmiştir. Böylelikle aktif olan seramik

anabilim dalı içeren bölümlerde Türkiye geneline göre görev alan öğretim elemanlarının

oranına ulaşılmıştır.

Üniversite Adı Birim Grubu Bölüm Adı Açılış TarihiÜniversite

Türü Bölüm İliBölüm

Durumu

ADIYAMAN ÜNİVERSİTESİ

GÜZEL SANATLAR FAKÜLTESİ SERAMİK BÖLÜMÜ 05.01.2011 DEVLET ADIYAMAN PASİF

AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ

GÜZEL SANATLAR FAKÜLTESİ SERAMİK BÖLÜMÜ 11.07.1992 DEVLET ANTALYA AKTİF

ALANYA ALAADDİN KEYKUBAT

ÜNİVERSİTESİ

SANAT, TASARIM VE MİMARLIK

FAKÜLTESİSERAMİK VE CAM

TASARIMI BÖLÜMÜ 04.04.2018 DEVLET ANTALYA AKTİF

ANADOLU ÜNİVERSİTESİ

GÜZEL SANATLAR FAKÜLTESİ SERAMİK BÖLÜMÜ 01.04.2015 DEVLET ESKİŞEHİR AKTİF

ANKARA HACI BAYRAM VELİ ÜNİVERSİTESİ

SANAT VE TASARIM

FAKÜLTESİSERAMİK TASARIMI

BÖLÜMÜ 18.05.2018 DEVLET ANKARA AKTİF

ATATÜRK ÜNİVERSİTESİ

GÜZEL SANATLAR FAKÜLTESİ SERAMİK BÖLÜMÜ 29.05.2007 DEVLET ERZURUM AKTİF

BATMAN ÜNİVERSİTESİ

GÜZEL SANATLAR FAKÜLTESİ SERAMİK BÖLÜMÜ DEVLET BATMAN AKTİF

BİLECİK ŞEYH EDEBALİ

ÜNİVERSİTESİ

GÜZEL SANATLAR VE TASARIM FAKÜLTESİ

SERAMİK VE CAM TASARIMI BÖLÜMÜ 31.01.2013 DEVLET BİLECİK AKTİF

BİTLİS EREN ÜNİVERSİTESİ


SERAMİK VE CAM TASARIMI BÖLÜMÜ 10.07.2013 DEVLET BİTLİS AKTİF

BOLU ABANT İZZET BAYSAL

ÜNİVERSİTESİGÜZEL SANATLAR

FAKÜLTESİ SERAMİK BÖLÜMÜ 03.07.1992 DEVLET BOLU AKTİF

BURSA ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ


SERAMİK VE CAM TASARIMI BÖLÜMÜ 19.01.2011 DEVLET BURSA PASİF

ÇANAKKALE ONSEKİZ MART ÜNİVERSİTESİ


SERAMİK VE CAM BÖLÜMÜ 06.04.2016 DEVLET ÇANAKKALE AKTİF

ÇANKIRI KARATEKİN


FAKÜLTESİ SERAMİK BÖLÜMÜ 07.05.2009 DEVLET ÇANKIRI AKTİF

ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ

GÜZEL SANATLAR FAKÜLTESİ SERAMİK BÖLÜMÜ 27.11.2008 DEVLET ADANA AKTİF

DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ


SERAMİK VE CAM TASARIMI BÖLÜMÜ 03.07.2009 DEVLET İZMİR AKTİF

ERCİYES ÜNİVERSİTESİ

GÜZEL SANATLAR FAKÜLTESİ SERAMİK BÖLÜMÜ DEVLET KAYSERİ AKTİF

ERCİYES ÜNİVERSİTESİ


SERAMİK VE CAM TASARIMI BÖLÜMÜ 25.03.2009 DEVLET KAYSERİ AKTİF

ESKİŞEHİR OSMANGAZİ

ÜNİVERSİTESİ

MÜHENDİSLİK-MİMARLIK FAKÜLTESİ

SERAMİK MÜHENDİSLİĞİ

BÖLÜMÜ 01.07.2009 DEVLET ESKİŞEHİR PASİF

GAZİANTEP ÜNİVERSİTESİ


SERAMİK VE CAM BÖLÜMÜ 14.10.2009 DEVLET GAZİANTEP AKTİF

GİRESUN ÜNİVERSİTESİ

GÖRELE GÜZEL SANATLAR FAKÜLTESİ SERAMİK BÖLÜMÜ 04.02.2015 DEVLET GİRESUN AKTİF

HACETTEPE ÜNİVERSİTESİ


SERAMİK VE CAM BÖLÜMÜ DEVLET ANKARA AKTİF

HAKKARİ ÜNİVERSİTESİ

GÜZEL SANATLAR FAKÜLTESİ SERAMİK BÖLÜMÜ 11.04.2012 DEVLET HAKKARİ AKTİF

HARRAN ÜNİVERSİTESİ

GÜZEL SANATLAR FAKÜLTESİ SERAMİK BÖLÜMÜ 30.07.2008 DEVLET ŞANLIURFA AKTİF

HİTİT ÜNİVERSİTESİ

GÜZEL SANATLAR TASARIM VE MİMARLIK FAKÜLTESİ

SERAMİK VE CAM TASARIMI BÖLÜMÜ 20.11.2013 DEVLET ÇORUM PASİF

İNÖNÜ ÜNİVERSİTESİ

GÜZEL SANATLAR VE TASARIM FAKÜLTESİ SERAMİK BÖLÜMÜ 11.01.2009 DEVLET MALATYA AKTİF

KAFKAS ÜNİVERSİTESİ

GÜZEL SANATLAR FAKÜLTESİ SERAMİK BÖLÜMÜ 29.03.2012 DEVLET KARS AKTİF

KARAMANOĞLU MEHMETBEY ÜNİVERSİTESİ



BÖLÜMÜ 24.01.2018 DEVLET KARAMAN AKTİF

KASTAMONU ÜNİVERSİTESİ

GÜZEL SANATLAR VE TASARIM FAKÜLTESİ

SERAMİK VE CAM BÖLÜMÜ 14.06.2017 DEVLET

KASTAMONU AKTİF

KIRIKKALE ÜNİVERSİTESİ

GÜZEL SANATLAR FAKÜLTESİ SERAMİK BÖLÜMÜ 27.08.2009 DEVLET KIRIKKALE AKTİF

KIRŞEHİR AHİ EVRAN

ÜNİVERSİTESİ

NEŞET ERTAŞ GÜZEL SANATLAR


BÖLÜMÜ 22.09.2014 DEVLET KIRŞEHİR AKTİF

KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ

GÜZEL SANATLAR FAKÜLTESİ SERAMİK BÖLÜMÜ DEVLET KOCAELİ AKTİF

KÜTAHYA DUMLUPINAR ÜNİVERSİTESİ

GÜZEL SANATLAR FAKÜLTESİ SERAMİK BÖLÜMÜ 25.09.2009 DEVLET KÜTAHYA AKTİF

KÜTAHYA DUMLUPINAR ÜNİVERSİTESİ


SERAMİK VE CAM BÖLÜMÜ 25.09.2009 DEVLET KÜTAHYA AKTİF

MARDİN ARTUKLU ÜNİVERSİTESİ

GÜZEL SANATLAR FAKÜLTESİ SERAMİK BÖLÜMÜ 14.03.2012 DEVLET MARDİN AKTİF

MARMARA ÜNİVERSİTESİ

GÜZEL SANATLAR FAKÜLTESİ SERAMİK BÖLÜMÜ 09.07.2009 DEVLET İSTANBUL AKTİF

MERSİN ÜNİVERSİTESİ

GÜZEL SANATLAR FAKÜLTESİ SERAMİK BÖLÜMÜ 26.02.2009 DEVLET MERSİN AKTİF

MİMAR SİNAN GÜZEL SANATLAR



TASARIMI BÖLÜMÜ DEVLET İSTANBUL AKTİF

MUĞLA SITKI KOÇMAN

ÜNİVERSİTESİ

BODRUM GÜZEL SANATLAR FAKÜLTESİ SERAMİK BÖLÜMÜ DEVLET MUĞLA PASİF

NECMETTİN ERBAKAN


FAKÜLTESİ SERAMİK BÖLÜMÜ 03.12.2013 DEVLET KONYA AKTİF

NEVŞEHİR HACI BEKTAŞ VELİ ÜNİVERSİTESİ


SERAMİK VE CAM BÖLÜMÜ 10.09.2009 DEVLET NEVŞEHİR AKTİF

ONDOKUZ MAYIS ÜNİVERSİTESİ


SERAMİK VE CAM BÖLÜMÜ 15.01.2013 DEVLET SAMSUN AKTİF

ORDU ÜNİVERSİTESİGÜZEL SANATLAR


BÖLÜMÜ 14.10.2009 DEVLET ORDU PASİF

OSMANİYE KORKUT ATA ÜNİVERSİTESİ

MİMARLIK TASARIM VE

GÜZEL SANATLAR FAKÜLTESİ SERAMİK BÖLÜMÜ 29.03.2012 DEVLET OSMANİYE AKTİF

SAKARYA ÜNİVERSİTESİ


FAKÜLTESİ SERAMİK BÖLÜMÜ 26.10.2016 DEVLET SAKARYA AKTİF

SAKARYA ÜNİVERSİTESİ



BÖLÜMÜ 26.10.2016 DEVLET SAKARYA AKTİF

SELÇUK ÜNİVERSİTESİ

GÜZEL SANATLAR FAKÜLTESİ SERAMİK BÖLÜMÜ DEVLET KONYA AKTİF

SELÇUK ÜNİVERSİTESİ

SANAT VE TASARIM

FAKÜLTESİSERAMİK TASARIMI

BÖLÜMÜ 20.10.2010 DEVLET KONYA AKTİF

SÜLEYMAN DEMİREL



BÖLÜMÜ 30.04.2009 DEVLET ISPARTA AKTİF

TEKİRDAĞ NAMIK KEMAL

ÜNİVERSİTESİ

GÜZEL SANATLAR, TASARIM VE MİMARLIK FAKÜLTESİ

SERAMİK VE CAM TASARIMI BÖLÜMÜ 05.07.2012 DEVLET TEKİRDAĞ AKTİF

UŞAK ÜNİVERSİTESİGÜZEL SANATLAR

FAKÜLTESİ SERAMİK BÖLÜMÜ DEVLET UŞAK AKTİF

UŞAK ÜNİVERSİTESİMÜHENDİSLİK

FAKÜLTESİ SERAMİK BÖLÜMÜ DEVLET UŞAK PASİF

UŞAK ÜNİVERSİTESİMÜHENDİSLİK

FAKÜLTESİ

SERAMİK MÜHENDİSLİĞİ

BÖLÜMÜ 21.05.2009 DEVLET UŞAK PASİF

VAN YÜZÜNCÜ YIL ÜNİVERSİTESİ

GÜZEL SANATLAR FAKÜLTESİ SERAMİK BÖLÜMÜ DEVLET VAN PASİF

ZONGULDAK BÜLENT ECEVİT ÜNİVERSİTESİ


SERAMİK VE CAM BÖLÜMÜ 05.03.2014 DEVLET ZONGULDAK AKTİF

Tablo 4. Seramik İle İlgili Bölümler Hakkında Genel Bilgiler

Yukarıdaki tablolarda Türkiye’deki öğrenci ve akademisyen dağılımı

görülebileceği gibi aynı zamanda Türkiye’de bulunan seramik ile ilgili bölümlerin

üniversiteler bazında dağılımı da incelenmiştir. Yükseköğretim Kurumunun Anabilim dalı

olarak seramik ile ilgili sunduğu anabilim dalları; Arkeoseramik, Artistik Seramik,

Endüstriyel Cam ve Seramik, Endüstriyel Seramik, Geleneksel Seramikler, İleri Seramik,

Sanatsal Seramik, Seramik, Seramik Cam ve Çinicilik, Seramik Eğitimi, Seramik

Malzemeler, Seramik Mühendisliği, Seramik Sanat ve Tasarım, Seramik Sanatları,

Seramik Tasatımı, Seramik ve Cam, Seramik ve Cam Tasarımı, Teknik Seramik olarak

belirtilmesine rağmen sadece bu anabilim dallarından 5 tanesi aktif olarak akademisyen

bulundurmaktadır. Bu bölümlerin öğretim elemanlarının akademik statülerine göre sayısal

değerlerini içeren tablolar aşağıda yer almaktadır. Aynı zamanda Tablo 3 incelendiği

zaman sadece Seramik Anabilim Dalı olan Üniversiteleri ve bu üniversitelerin sahip

olduğu akademik kadro sayıları detaylı bir şekilde sunulmuştur. Bu bağlamda genelde

2008 yılından sonra açılan seramik ile ilgili anabilim dalları dikkat çekmektedir. Daha

öncede bahsetmiş olduğum üzere, 2000’li yıllarda seramik ihracatının artması ve seramik

teknolojisinin gelişmesi ile birlikte akademik kurumlar da bu alana yatırım yapmaya

başlamıştır. Bu bağlamda, açılan yeni seramik bölümleri ile seramik konusundaki

akademik eksikliği giderme yolunda adımlar atılmış olduğunu gözlemliyoruz.

Birim AdıÜniversite Türü Profesör Doçent

Doktor Öğretim Üyesi



GAZİANTEP ÜNİVERSİTESİ/GÜZEL SANATLAR FAKÜLTESİ/SERAMİK VE CAM

BÖLÜMÜ/SERAMİK VE CAM ANABİLİM DALI/ DEVLET 0 0 2 0 0

TOPLAM 0 0 2 0 0

Tablo 5. Seramik ve Cam Anabilim Dalı İsmine Göre Akademisyen Sayıları

Birim AdıÜniversite

Türü Profesör Doçent

Doktor Öğretim

ÜyesiÖğretim Görevlisi


ANKARA HACI BAYRAM VELİ ÜNİVERSİTESİ/SANAT VE TASARIM

FAKÜLTESİ/SERAMİK TASARIMI BÖLÜMÜ/SERAMİK TASARIMI ANABİLİM

DALI/ DEVLET 0 0 1 0 2

TOPLAM 0 0 1 0 2

Tablo 6. Seramik Tasarımı Anabilim Dalı İsmine Göre Akademisyen Sayıları

Birim AdıÜniversite

Türü Profesör DoçentDoktor

Öğretim ÜyesiÖğretim Görevlisi


ADANA BİLİM VE TEKNOLOJİ ÜNİVERSİTESİ/MÜHENDİSLİK

FAKÜLTESİ/MALZEME MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ/SERAMİK MÜHENDİSLİĞİ

ANABİLİM DALI/ DEVLET 0 0 2 0 1

KÜTAHYA DUMLUPINAR ÜNİVERSİTESİ/MÜHENDİSLİK

FAKÜLTESİ/METALURJİ VE MALZEME MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ/SERAMİK

MÜHENDİSLİĞİ ANABİLİM DALI/ DEVLET 2 3 1 0 4

TOPLAM 2 3 3 0 5

Tablo 7. Seramik Mühendisliği Anabilim Dalı İsmine Göre Akademisyen Sayıları

Birim Adı Üniversite Profesör Doçent Doktor Öğretim Araştırma

TürüÖğretim

Üyesi Görevlisi Görevlisi

ANKARA YILDIRIM BEYAZIT ÜNİVERSİTESİ/MÜHENDİSLİK VE DOĞA BİLİMLERİ FAKÜLTESİ/METALURJİ VE

MALZEME MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ/SERAMİK MALZEMELER

ANABİLİM DALI/ DEVLET 1 0 0 0 0

BARTIN ÜNİVERSİTESİ/MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ/METALURJİ VE MALZEME

MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ/SERAMİK MALZEMELER ANABİLİM DALI/ DEVLET 0 1 1 0 0

GEBZE TEKNİK ÜNİVERSİTESİ/MÜHENDİSLİK

FAKÜLTESİ/MALZEME BİLİMİ VE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ/SERAMİK

MALZEMELERİ ANABİLİM DALI/ DEVLET 1 2 1 1 4

MUĞLA SITKI KOÇMAN ÜNİVERSİTESİ/MÜHENDİSLİK

FAKÜLTESİ/METALURJİ VE MALZEME MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ/SERAMİK

MALZEMELER ANABİLİM DALI/ DEVLET 0 0 1 0 0

TOPLAM 2 3 3 1 4

Tablo 8. Seramik Malzemeler Anabilim Dalı İsmine Göre Akademisyen Sayıları

Araştırmanın bu aşamasında Yükseköğretim Kurumu tarafından elde edilen veriler

incelenirken seramik anadalına sahip üniversitelerin sayısal verileri özellikle göz önüne

alınmıştır. Aynı zamanda seramik alanını bir şekilde içinde içeren diğer anabilimdallarında

ki akademisyen oranları da incelenmiştir. Bu bağlamda diyebiliriz ki seramik anasanat

dalınında görev yapan toplam 28 akademisyen bulunurken, Türkiye genelinde Seramik

Malzemeler, Seramik Mühendisliği, Seramik Tasarımı, Seramik ve Cam anabilim dalları

da ise 31 öğretim elemanı görev yapmaktadır. Sonuç olarak Tablo 2, 3, 5, 6, 7, 8 birlikte

incelendiğinde Türkiye’de Güzel Sanatlar Fakültesinde bulunan toplam profesör, doçent,

doktor öğretim üyesi, öğretim görevlisi ve araştırma görevlisi sayısı tüm üniversitelerde

bulunan öğretim elemanlarına orantılandığında karşımıza %1’lik bir oran çıkmaktadır.

Aynı zamanda Tablo 10 incelendiği zaman Güzel Sanatlar Fakültelerinde bulunan öğretim

elemanlarının sadece %3’ü seramik ile ilgili bir anabilim dalında bulunmaktadır.

Tablo 9. Öğretim Elemanları Oranları

Tablo 10. Güzel Sanatlar ve Seramik Anabilim Dalındaki Öğretim Elemanları Karşılaştırması

Tüm bu ampirik veriler yardımı ile üniversitelerde bulunan seramik ile ilgili

anabilim dallarında görev yapan öğretim elemanlarının oranlarına ve bilgilerine

ulaşılmıştır. Bu sayede yapılmış olan değerlendirme ve analiz sayısal verilerin ışığında

incelenmiştir. Aynı zamanda üniversitelerdeki seramik anabilim dallarındaki akademik

kadro dağılımına da akademik statü doğrultusunda ayrı ayrı bakılmıştır. Aslında Türkiye

için Anadolu topraklarında seramiğin tarihsel süreci de düşünüldüğünde sadece zanaat ve

sanat açısından değil seramik alanında akademik olarak bilgi üretebilecek kişilerin de

sayısal verilerine ulaşıldığını ve incelendiğini söylemek mümkün. Akademiye yapılan

yatırım ve kadroların artırılması veya azaltılması aslında o ülkenin ekonomik piyasası

hakkında da bilgi vermektedir. Bu bağlamda düşünüldüğü zaman seramik alanındaki

öğretim elemanı yeterliliği hala tartışma konusu olarak yer almaktadır. Bu verilerin toplu

halde incelenmesi bir yandan bir sonraki çalışmalara ışık tutacakken bir yandan da

Türkiye’de bulunan üniversiteler bazında hem Seramik Anadalı hem de Seramik ile ilgili

ana dallarındaki öğretim elemanları verilerine kolayca ulaşılmasını sağlayacaktır.

Bu araştırmanın verileri toplanırken güvenilirlik esas alındığı için Yükseköğretim

Kurumu dışında herhangi bir kurumun verileri kullanılmamıştır. Tüm veriler sayısal bir

değer taşımaktadır. Bu sayısal değerlerin sonucunda ulaşılmış olan kısım ise analiz sürecini

getirmiştir. Analiz yaparken hem üniversitelerdeki öğrenci sayıları hem de genel olarak

Türkiye’deki öğretim elemanlarının sayıları baz alınarak karşılaştırılmıştır. Aynı zamanda

niceliksel analiz yönteminin de bir sonucu olarak, veriler yardımı ile belirli bir sonuca veya

sorgulama biçimine ulaşılmıştır. Bu durumda gelişmekte olan ve gelişmeye bu kadar açık

bir alan için elde ettiğimiz veriler göz önüne alındığında, üniversiteler ve üniversitelerde

yapılan akademik çalışmalar için öğretim elemanları sayısı yeterli olup olmadığı sorusunu

sormak gerekmektedir. Bu sorunun cevabına elimizdeki sayısal verileri kullanarak ulaşmak

mümkündür. Çünkü niceliksel bir veri toplama biçimi bile sosyal hayata dair çıkarımlar

yapmak mümkündür. Birçok üniversitenin seramik ile ilgili bünyesinde profesör unvanına

sahip kişi sayısının azlığı veya olmaması araştırmanın sonunda dikkat edilmesi gereken bir

veri olarak karşımıza çıkmaktadır. Aynı zamanda sadece öğretim elemanlarından

profesörler değil Türkiye genelinde seramik anabilim dallarında görev yapan öğretim

elemanlarının %1’lik orana sahip olduğunu görmek de bu araştırmanın bir diğer önemli

noktasını oluşturmaktadır.

Bu araştırmada kullanılan sayısal verilerin teorik bir altyapıya ulaşmasını sağlayan

en önemli şeylerden biri de verilerin genelden, sorunun özeline doğru bir şekilde toplanmış

olmasıdır. Bu sayede hem sınıflama yapmak kolaylaşırken hem de bu sınıflandırmanın

sınıflandırmanın sonucunda geçerli bir veri bilgisine ulaşılmıştır. Bu bağlamda

üniversitelerin bünyesinde yaklaşık olarak 9 adet pasif seramik bölümleri bulunmaktadır.

Bu durumda yaklaşık %17 gibi bir orana sahip olan seramik bölümlerinin pasif bir şekilde

bulunduğunu göstermektedir. Aynı zamanda seramik anabilim dallarında bulunan profesör

sayısına bakıldığında oranların çok daha düştüğünü görmekteyiz. Türkiye genelinde

toplam 5 adet seramik alanında görev yapan profesör olduğunu veriler yardımı ile

görmemiz mümkün. Türkiye’deki profesörlerin sayısı ile orantılandığında karşımıza %0.02

gibi bir değer çıkmaktadır. Aynı zamanda verinin tutarlılığını gözlemlemek için aynı

şekilde araştırma görevlisi unvanına sahip kişi sayısı genel ile karşılaştırıldığında ise bu

oranın %0.03 olduğunu görmekteyiz. Bu karşılaştırmanın benzer bir şekilde sadece güzel

sanatlar fakültesi ve seramik anabilim dalları içinde yer alan öğretim elemanları üzerinden

yapılması çalışmanın verilerini doğru şekilde kullanmamıza yardımcı olacaktır. Bu

bağlamda Türkiye’deki güzel sanatlar fakültelerinde bulunan profesörlerin %2’si Seramik

Anasanat dallarında görev yapmaktayken, araştırma görevlisi unvanına sahip bireylerin

verilerinde ise bu oran %3.5’tur.

Elimizdeki veriler doğrultusunda sadece profesör ve araştırma görevlilerine değil,

aynı zamanda doçent, doktor öğretim üyesi ve öğretim görevlisi unvanına sahip bireylerin

sayısal değerlerini karşılaştırma yaparak incelemek mümkündür. Bu bağlamda seramik ile

ilgili anasanat dallarında görev yapanların sayısını hem Türkiye genelinde hem de güzel

sanatlar fakültesi genelinde karşılaştırmak mümkündür. Seramik Anasanat dallarında

doçent pozisyonunda görev alan bireylerin Türkiye genelindeki doçentlere oranı %0.06

iken güzel sanatlar fakültesinin ise %5.8’ini seramik alanında doçentliğini almış bireyler

oluşturmaktadır. Aynı şekilde doktor öğretim üyesi oranlarına bakarsak eğer, Türkiye

genelinde %0.05 iken güzel sanatlar fakültesi içinde %3.1 gibi bir orana sahiptirler.

Öğretim görevlisi unvanına sahip bireylerin verilerinde sonuç biraz daha düşük çıkmıştır.

Türkiye geneline oranı % 0.005 ve diğeri ise %0.5’tir. Öğretim elemanlarının verileri bu

doğrultuda incelendiğinde öğretim görevlisi olan bireylerin sayısal verileri dışındaki diğer

veriler belirli bir tutarlılık göstermektedir. Bu bağlamda seramik anasanat dalı içinde

öğretim görevlisi eksikliğinden bahsetmek mümkündür.

Sonuç olarak Türkiye’deki gerek güzel sanatlar fakültesinde yer alan gerek

mühendislik fakültelerinin altında olan Seramik bölümlerinin öğretim elemanlarının

istatiksel verileri incelenmiş ve bu bağlamda seramik bölümlerinin Türkiye’deki akademik

çalışmalardaki yerine dair istatiksel bir sonuca varılmıştır. Bu metinde positivist bir bakış

açısı izlenmiş olup, veriler dahilinde oluşan bulgulara bu şekilde ulaşılmıştır. Yapılan bu

biçimsel araştırma sayesinde Türkiye’deki seramik bölümlerindeki öğretim elemanlarının

durumu gözler önüne serilmiş ve bu konu tartışmaya açılmıştır. Bu sayede tarihsel bir

birikim olarak çok eski ve geniş bir kültüre sahip olan seramik alanında akademik çalışma

yürütebilecek olan bireylerin sayısı ve oranlarına da ulaşılmıştır. Bir ülkedeki ekonomik

gelişimin temellerinden birinin de üniversiteler olduğunu düşünürsek eğer, akademik

olarak üretim yapabilecek ve gelişecek bir orana yaklaşmanın temellerinin ne olduğu bu

veriler dahilinde tartışılmıştır.

KAYNAKÇA

Ağatekin, Mustafa. “Türkiye’De Güzel Sanatlar Fakültelerinde Lisans Düzeyinde Seramik Eğitim-Öğretim Programları Hakkında Durum Analizi Ve Değerlendirmeler.” SANAT, TASARIM VE BİLİM DERGİSİ, pp. 133–140.

Neuman, W. Lawrence. Social Research Methods. 6th ed., Pearson, 2006.

“Türkiye Seramik Federasyonu.” TSF, serfed.com/akademik-calismalar.

Yükseköğretim Bilgi Yönetim Sistemi, istatistik.yok.gov.tr/.

· web viewtürkiye’de seramik anabilim dallarında akademik kadro hakkında analiz ve...

Documents