เอกสารประกอบชดท ๓ รายวชา ท ๓๐๒๑๖ ประมวลความรทางภาษาไทย ระดบชนมธยมศกษาปท ๖กลมสาระการเรยนรภาษาไทย โรงเรยนพระแสงวทยา

ความหมายของโวหารโวหาร หมายถง ถอยคำาทใชในการสอสารทเรยบเรยงเปนอยาง

ด มวธการ มชนเชงและมศลปะ เพอสอใหผรบสารรบสารไดอยางแจมแจง ชดเจนและลกซง รบสารไดตามวตถประสงคของผสงสาร

ประเภทของโวหารการเขยนเรองราวอาจใชโวหารตาง ๆ กนแลวแตชนดของ

ขอความ โวหารอาจจำาแนก ตามลกษณะ ของขอความหรอเนอหาเปนประเภทตาง ๆ ได ดงน

๑. บรรยายโวหาร คอ โวหารทใชบอกกลาว เลาเรอง อธบาย หรอบรรยายเรองราว เหตการณ ตลอดจนความรตาง ๆ อยางละเอยด เปนการกลางถงเหตการณทตอเนองกน โดยชใหเหนถงสถานททเกดเหตการณ สาเหตทกอใหเกด เหตการณ สภาพแวดลอม บคคลทเกยวของ ตลอดจนผลทเกดจากเหตการณนน เพอใหผรบสารเขาใจเนอหา สาระอยางแจมแจงชดเจน เนอหา ทบรรยายอาจเปนเรองทสมมตหรอเรองจรงกได เรองทใชบรรยายโวหาร ไดแก การเขยนตำารา รายงาน บทความ เรองเลา จดหมาย บนทก ชวประวต ตำานาน เหตการณ บรรยายภาพ บรรยายธรรมชาต บรรยายบคลกลกษณะบคคล สถานท รายงานหรอจดหมายเหต การรายงานขาว การอธบายความหมายของคำา การอธบายกระบวนการ การแนะนำา วธปฏบตในเรองตาง ๆ เปนตน

ตวอยางบรรยายโวหาร

การเขยนอธบาย บรรยาย พรรณนา

- 1 -

เอกสารประกอบชดท ๓ รายวชา ท ๓๐๒๑๖ ประมวลความรทางภาษาไทย ระดบชนมธยมศกษาปท ๖กลมสาระการเรยนรภาษาไทย โรงเรยนพระแสงวทยา ภเขาไฟฟจเปนภเขาศกดสทธทสดในประเทศญปนมาหลายศตวรรษแลว แตแรกภเขานเปนทเคารพบชา ของชนพนเมองเผาไอนซงปจจบนยงอยตามหมเกาะฮอกไกโด ซงเปนเกาะใหญ ทอยเหนอสดชาวไอนขนานนาม ภเขานตามชอเทพธดา “ ฟช ” ( fuchi ) ผเปนเทพธดาแหงอคค ชาวญปนยงคงนบถอภเขาไฟฟจตอมา และเรยกชอตามทพวกไอนตงไว บรรดาผนบถอศาสนาชนโตเชอวาในธรรมชาตทกรปแบบจะมเทพ หรอ กาม ( kami ) สถตอย แตเทพทสถตในภเขาจะศกดสทธเปนพเศษ ภเขาฟจซงสงทสดและงามทสดในประเทศ จงไดรบความเคารพเปนพเศษ เพราะถอวาเปนสถานทสถตของทวยเทพ เปนจดเชอมโยงระหวางความ ลกลบของสวรรค และความเปนจรงของโลกมนษย ( เกศกานดา จตรงคโชค ( บรรณาธการ ) : โลกพสดาร แดน

พศวง ) ๒. อธบายโวหาร คอ โวหารททำาใหความคดเรองใดเรองหนงกระจางชดเจนขน มกใช ในงานเขยนทางวชาการ และตำารบตำาราตาง ๆ โดยมจดประสงคจะนำาประเดนทสงสยมาอธบายใหเขาใจแจมแจง การเลาเรองบางตอนถามประเดนใดทเปนปญหากอาจใชอธบายโวหารเสรมความตอนนนจนเรองกระจางชดเจนขน บางทานจงถอวาอธบายโวหารเปนสวนหนงของบรรยายโวหาร อธบายโวหารนมกใชในการอธบายกระบวนการ การวเคราะหหรอจำาแนกเนอหาออกเปนประเภท หรอเปนพวก และการอธบายความหมายของคำา การอธบายมหลายลกษณะ เชน การอธบายตามลำาดบขน การอธบายดวยการใหนยาม หรอคำาจำากดความ การยกตวอยาง การเปรยบเทยบ การชสาเหตและผลลพธทสมพนธกน และการใชอปกรณหรอภาษาประกอบ

ตวอยางอธบายโวหาร

ศลปนหรอผสรางศลปะกคอหนวยหนงของสงคม ทสำาคญไดแกกลไกทางการเมองและทางเศรษฐกจ การตอสกบอทธพลดงกลาวเปนเรอง

- 2 -

เอกสารประกอบชดท ๓ รายวชา ท ๓๐๒๑๖ ประมวลความรทางภาษาไทย ระดบชนมธยมศกษาปท ๖กลมสาระการเรยนรภาษาไทย โรงเรยนพระแสงวทยาซบซอนใหญโต เปนตนวา ศลปนและนกเขยนมขอบขาย แหงเสรภาพไดแคไหน เมอผผลตงานศลปะจำาเปนตองยงชพจากผลงานของเขาดวย เขาจะมทางแกปญหาปากทองของตวเองอยางไร โดยเฉพาะในสงคมแบบทนนยม นากจากน ปญหาสำาคญอกขอหนงกคอ เมอศลปะเปนงานทเสนอแกสาธารณชนในแงการคา ปฏปกษสำาคญยงของศลปะเพอชวตนาจะมใชศลปะเพองานศลปะ แตเปนศลปะสกเอาเผากนซงมงมอมเมา ประชาชนใหหนจากความเปนจรงของชวตมาสโลกของกามารมณ หรอเรองตนเตนหวอหวาไรสาระซงขายด ตดตลาดและแพรหลายในหมประชาชน

( ณรงค จนทรเรอง : ศลปะเพอชาต )

๓. พรรณนาโวหาร คอ โวหารทใชกลาวถงเรองราว สถานท บคคล สงของ หรออารมณอยางละเอยด สอดแทรกอารมณ ความรสกลงไปเพอโนมนาวใจ ใหผรบสารเกดภาพพจน เกดอารมณคลอยตามไปดวย ใชในการพดโนมนาว อารมณของผฟง หรอเขยนสดด ชมเมอง ชมความงามของบคคล สถานทและแสดงอารมณความรสกตาง ๆ เปนตน การใชพรรณนาโวหาร ควรมความประณตในการเลอกใชถอยคำาสำานวนทไพเราะเพราะพรง เลนคำา เลนอกษร ใชถอยคำาทงเสยงและความหมายใหตรงกบความรสกทตองการพรรณนา รจกปรงแตงถอยคำา ใหผรบสารเกดภาพพจน ใชโวหารเปรยบเทยบใหเหนภาพชดเจน รจกเลอกเฟนเนอหาวาสวน ใดควรนำามาพรรณนา ตองเขาใจเนอหาทจะพรรณนาเปนอยางด และพรรณนาใหเปนไปตามอารมณความรสก โดยไมเสแสรง บางกรณอาจตองใชอปมาโวหารหรอสาธกโวหารประกอบดวย

ตวอยางพรรณนาโวหาร

- 3 -

เอกสารประกอบชดท ๓ รายวชา ท ๓๐๒๑๖ ประมวลความรทางภาษาไทย ระดบชนมธยมศกษาปท ๖กลมสาระการเรยนรภาษาไทย โรงเรยนพระแสงวทยา เขาใชแขนยนพนดน อาการเหนอยออน กลนนำาฝนบนใบหญาและกลนไอดนโซนเขาจมกวาบหวว อยากใหมใครซกคนผานมาพบ เพอพาเขากลบไปหาหมอในหมบาน มดหลายตวเดนสวนขบวนผานไปมา มนไมมททาจะสนใจเขาเลยแมแตนอย เขามองดมนอยางเลอนลอยทำาไมมน จงเฉยเมยกบฉน มนคงรแน ฉนอยากใหมนเปนคนจรง ๆ ฉนจะตองกลบบานใหได เขาคดพลางเหมงมองดยอดสนของหมบาน หาดเสยวเหนอยไมไกล ดวงอาทตยสแดงเขมกำาลงคลอยลงเหนอยอดไมทางทศตะวนตก ( นคม

รายวา : คนบนตนไม )

๔. อปมาโวหาร คอ โวหารทกลาวเปรยบเทยบ เพอใหผรบสารเขาใจความหมาย อารมณความรสก หรอเหนภาพชดเจนยงขน มกใชประกอบโวหารประเภทอน เชน เทศนาโวหาร บรรยายโวหาร โดยเฉพาะพรรณนาโวหาร เพราะจะชวยใหรสของถอยคำาและรสของเนอความไพเราะสละสลวยยงขน ทงสารทเปนรปธรรมและนามธรรม การเปรยบเทยบอาจเปรยบความเหมอนกน หรอคลายคลงกน เปรยบเทยบความขดแยง หรอลกษณะตรงกนขาม หรอเปรยบเทยบโดยใหผรบสารโยง ความคดหนงไปส อกความคดหนง โดยอาจกลาวลอย ๆ หรออาจใชคำาแสดงการเปรยบเทยบ ซงมอยหลากหลาย เชน เหมอน เสมอน คลาย ดจ ดง ดง ดจดง ราว ดราว ปาน เพยง ประหนง เชน เฉก ฯลฯ การใชอปมาโวหารควรเลอกใชถอยคำาทเขาใจงาย และสละสลวย แสดงการเปรยบเทยบไดถกตอง เหมาะสมกบเนอหา และจงหวะ ลลา ซงอาจกลาวลอย ๆ กได เนอหาทจะเปรยบเทยบควรเปนเนอหา ทอธบายใหเขาใจไดยาก เปรยบเทยบกบสงทเขาใจไดงาย หรอสงทผรบสารรดอยแลว และขอความทจะยกมา เปรยบเทยบ ( อปไมย ) กบขอความทนำามาเปรยบเทยบ ( อปมา ) จะตองเหมาะสม

- 4 -

เอกสารประกอบชดท ๓ รายวชา ท ๓๐๒๑๖ ประมวลความรทางภาษาไทย ระดบชนมธยมศกษาปท ๖กลมสาระการเรยนรภาษาไทย โรงเรยนพระแสงวทยา

กน อปมาโวหารใชเปนโวหาร เสรมบรรยายโวหาร พรรณนาโวหารและเทศนาโวหาร เพอใหชดเจนและนาอานยงขน

ตวอยางอปมาโวหาร

ดงนเจาจะเหนไดวาเมยทพอจดหาใหมตระกล สมชาต สมเชอกนด เพราะตระกลของเรากมงม มคนนบหนาถอตา ญาตพนองทงฝายบดามารดาของนางกบรบรณ รปรางงามหาตำาหนมได ผมดำาราวกบแมลงผง หนาเปลงปลงดงดวงจนทร เนตรประหนงตากวาง จมกแมนดอกงา ฟนเทยบไขมก รมฝปากเพยงผลตำาลงสก เสยงหวานปานนกโกกลา ขาคอลำากลวย เอวเหมาะเจาะไมอวนเกน เวลายางเดนแคลวคลองมสงาเสมอชางทรง เพราะฉะนนเจาจะหาทางตำาหนขดของมไดเลย... ( เ

สถยรโกเศศ : กามนต )๕. สาธกโวหาร คอ โวหารทมงใหความชดเจนโดยการยกตวอยางหรอเรองราวประกอบการอธบาย เนอหาสาระ เพอสนบสนน ขอคดเหนตาง ๆ ใหหนกแนน สมเหตสมผล ทำาใหผรบสารเขาใจเนอหา สาระในสงทพด หรอเขยนอยางแจมแจง ชดเจน ดสมจรง หรอนาเชอถอยงขน ตวอยางหรอเรองราว ทยกขนประกอบอาจเปนเรองสน ๆ หรอเรองราวยาว ๆ กไดตามความเหมาะสม เชน ประสบการณตรงของผสงสาร เรองราวของบคคล เหตการณ นทาน ตำานาน วรรณคด เปนตน สาธกโวหารมกใชเปนอทาหรณ ประกอบอยในเทศนาโวหาร หรออธบายโวหาร การใชสาธกโวหาร ควรใชถอยคำาภาษาทเขาใจงาย รจกเลอกวาเนอหาตอนใดควรใชตวอยาง หรอเรองราวประกอบ และตวอยางทยกมา ประกอบตองสอดคลองกบเนอหา และเปนเรองทนาสนใจ สมเหตสมผล สาธกโวหารมกแทรกอยในโวหารอน ๆ เชน บรรยายโวหาร หรอเทศนาโวหาร

- 5 -

เอกสารประกอบชดท ๓ รายวชา ท ๓๐๒๑๖ ประมวลความรทางภาษาไทย ระดบชนมธยมศกษาปท ๖กลมสาระการเรยนรภาษาไทย โรงเรยนพระแสงวทยา

ตวอยางสาธกโวหาร

ถาเธอไมอยากอยกบฉนจรงจรง ยนยอมทกสง ใหเธอทงไป ฉนขอแคเพยงใหเวลาหนอยไดไหม อยากเลานทานใหฟง ชาวนาคนหนงมชวตลำาพง ไปเจองเหากำาลงใกลตายสงสาร จงเกบเอามาเลยงโดยไมร สดทายจะเปนอยางไร คอยดแลดวยความจรงใจ หวงใย และคอยใหความรกเปนกงวลวามนจะตาย เฝาคอยเอาใจทกอยาง แตสดทายชาวนาผชายใจด ดวยความ ทเขาไวใจ นาเสยดายกลบตองตาย ดวยพษง นทานมนบอกใหยอมรบความจรง วามบางสง ไมควรไวใจ อะไรบางอยางททำาดซกแคไหน ไมเชอง ไมรก ไมจรง

( สฟา : ชาวนากบงเหา )

๖. เทศนาโวหาร คอ โวหารทมงโนมนาวใจใหเกดความรสกคลอยตาม เปนการกลาวในเชงอบรม แนะนำาสงสอน เสนอทศนะ ชแนะ หรอโนมนาว ชกจงใจโดยยกเหตผล ตวอยาง หลกฐาน ขอมล ขอเทจจรง สภาษต คตธรรมและสจธรรม ตาง ๆ มาแสดงเพอใหผอานเกดความเขาใจทกระจางจนยอมรบเชอถอมความเหน คลอยตาม และปฏบตตาม โวหารประเภทนมกใช ในการใหโอวาท อบรมสงสอน อธบายหลกธรรม และคำาชแจงเหตผล ในเรองใดเรองหนง การเสนอทศนะ เปนตน การใชเทศนาโวหารควรใชถอยคำาภาษาใหเหมาะสมกบผรบสาร ใชถอยคำาในการชแจงเหตผลทกลาวถง ใหแจมแจงชดเจน และชแจงไปตามลำาดบไมสบสนวกวน ควรใชโวหารอนประกอบดวยเพอใหชวนตดตาม การเขยนเทศนาโวหารตองใชโวหารประเภทตาง ๆ มาประกอบอาจจะใชบรรยายโวหาร พรรณนาโวหาร รวมทงอปมาโวหารและสาธกโวหารดวย มกใชกบงานเขยนประเภทบทความชกจง

- 6 -

เอกสารประกอบชดท ๓ รายวชา ท ๓๐๒๑๖ ประมวลความรทางภาษาไทย ระดบชนมธยมศกษาปท ๖กลมสาระการเรยนรภาษาไทย โรงเรยนพระแสงวทยา

ใจ หรอบทความแสดง ความคดเหน ความเรยง เปนตน แตสวนใหญมกจะเขาใจวาเทศนาโวหารเปนโวหารทมงสงสอน

ตวอยางเทศนาโวหาร

“…เราโชคดทมภาษาของตนเองแตโบราณกาล จงสมควรอยางยงทจะรกษาไว ปญหาเฉพาะในดานการรกษาภาษานกมหลายประการ อยางหนงตองรกษาใหบรสทธในทางการออกเสยง คอ ใหออกเสยงใหถกตองชดเจน อกอยางหนงตองรกษาใหบรสทธในวธการใช หมายความวา วธใชคำามาประกอบเปนประโยคนบเปนปญหาทสำาคญ ปญหาทสาม คอ ความรำารวยในคำาของภาษาไทย ซงพวกเรานกวาไมร ำารวยพอ จงตองมการบญญตศพทใหมมาใช...” “...ในปจจบนนปรากฏวา ไดมการใชถอยคำาออกจะฟมเฟอยและไมตรงกบความอนแทจรงอยเนอง ๆ ทงการออกเสยงกไมถกตองตามอกขรวธ ถาปลอยใหเปนดงนภาษาของเรากมแต จะทรดโทรม ชาตไทยเรามภาษาของเราใชเองเปนสงประเสรฐอยแลว เปนมรดกอนมคาตกทอดมาถงเรา ทกคนมหนาทจะตองรกษาไว...”

( พระราชดำารสในพระบาทสมเดจพระเจาอยหว )

ตอนท ๑คำาชแจง ใหนกเรยนทำาเครองหมาย หนาตวเลอกทเหนวาถกตองมากทสด

๑. “ นอกจากบรโภคเองในครอบครวแลว ปลาแดกยงเปนของฝากทดดวย กลาวคอเมอญาตพ นองชาวอสานไปมาหาสกน สงทนยมตดไมตดมอไปฝากกนกคอ ปลาแดก ชาวบานทมฝมอขน

- 7 -

แบบฝกหด

เอกสารประกอบชดท ๓ รายวชา ท ๓๐๒๑๖ ประมวลความรทางภาษาไทย ระดบชนมธยมศกษาปท ๖กลมสาระการเรยนรภาษาไทย โรงเรยนพระแสงวทยา

ชอในการทำาปลาแดกในแตละหมบานยอมเปนทรกน” ขอความขางตนนใชวธเขยนตามขอใด

๑. การชสาเหตและผลลพธทสมพนธกน ๒. การกลาวซำาดวยถอยคำา ทแปลกไป

๓. การอธบายตามลำาดบขน ๔. การนยาม

ใชขอความทกำาหนดใหตอไปนนตอบคำาถามขอท ๒ - ๓ “ บนเนนเขาเตย มนำาพทใหนำาตลอดฤดกาล ทงฤดรอน และฤดหนาว ในขณะทนำาไหลผานเนนเขาผานละเมาะหมไม แลวหายไปในทงกวางเหนอหมบานขนไปนน เสยงของมนฟงดไพเราะยงนก ชาวบานกำา ลงสรางสะพานเลก ๆ ดวยหน ขามลำา ธารแหงน โดยมวศวกรหนมเปนผควบคมดแล ”

๒. ขอความนใชวธเขยนแบบใด๑. อธบาย ๒. บรรยาย๓. พรรณนา ๔. การบรรยายและ

พรรณนา

๓. ขอความขางตนดเดนในแงใด๑. ใชภาษาทกะทดรด สละสลวย๒. แสดงความสมพนธระหวางธรรมชาตกบมนษย๓. ใหแนวคดเกยวกบความรวมมอรวมใจ๔. ใหภาพทชดเจน

๔. “ วยรนทกคนจำาเปนตองแกปญหาชวตเมอประสบเหตวกฤตแตละอยางไดดวยตนเอง ความรกอยางเงยบ ๆ ของเรานนแหละทจะชวยประคบประคองเขาไวได ถาเราแนะนำา กยอมจะ

- 8 -

เอกสารประกอบชดท ๓ รายวชา ท ๓๐๒๑๖ ประมวลความรทางภาษาไทย ระดบชนมธยมศกษาปท ๖กลมสาระการเรยนรภาษาไทย โรงเรยนพระแสงวทยา

ถกปฏเสธ ถาเราชแจงเหตผลกอาจถกโกรธเคอง แมแตการตกเตอนเลก ๆ นอย ๆ กมกถกมองไป ในแงโจมตสวนตว การสรางความไววางใจในความรกของพอแมและการใหเกยรตแกวยรนแต ละคน คอการปลอยใหเขาไดฝาฟนภยนตรายในวถชวตของเขาดวยตนเอง ” ขอความนอธบาย ดวยวธใด

๑. อธบายขอมลไปตามลำา ดบ ๒. อธบายโดยการกลาวซำาดวยถอยคำา อน

๓. อธบายโดยการยกตวอยาง ๔. อธบายโดยมขอมลเปรยบเทยบ

ใชขอความทกำาหนดใหตอไปนตอบคำาถามขอท ๕ – ๖ อกประการหนง ชวตสงขารของมนษยไมยงยนยดยาวเหมอนเหลกเหมอนศลา ถงโดยวาจะมพออยในขณะหนงกคงมจะมเวลาทไมมไดในขณะหนงเปนแนแท ถาประพฤตความชวเสยแตในเวลามพออยแลว โดยจะปดบงซอนเรนอยไดดวยอยางหนงอยางใด เวลาไมมพอ ความชวนนคงจะปรากฏเปนโทษตดตวเหมอนเงาตามหลงอยไมขาด เพราะฉะนนจงเปนคนออนนอม วานอนสอนงาย อยาใหเปนทฐมานะไปในทางทผด จงประพฤตตวหนมาทางทชอบทถกอยเสมอเปนนจเถด จงละเวนทางทชวซงรไดเองแกตวหรอมผตกเตอนแนะนำา ใหรแลว อยาใหลวงใหเปนไปไดเลยเปนอนขาด

๕. ขอความขางตนใชกลวธนำา เสนอแบบใด๑. บรรยาย และอธบาย ๒. พรรณนา และ

อปมา๓. บรรยาย และพรรณนา ๔. อธบาย และอปมา

- 9 -

เอกสารประกอบชดท ๓ รายวชา ท ๓๐๒๑๖ ประมวลความรทางภาษาไทย ระดบชนมธยมศกษาปท ๖กลมสาระการเรยนรภาษาไทย โรงเรยนพระแสงวทยา

๖. ผเขยนมเจตนาเสนอเรองอะไรเปนสำาคญ๑. ใหรจกออนนอมถอมตน อยาถอตววาเปนลกเจาลกนาย๒. ใหเชอฟงคำา แนะนำา ตกเตอนของผรทงหลาย๓. ใหละวางความชวทงตอหนาและลบหลง๔. ใหเปนคนเปดเผยไมปดบงความชวทเคยทำามา

๗. “ ลกษณะของผาขดและผาจกทพอแยกใหสงเกตไดกคอ ผาขดนนสของลวดลายกจะเปนส เดยวกนสวนผาจกจะสามารถทำา ใหมลกษณะแตกตางไปไดมากกวา ทงสสนของแตละลายใน แถบเดยวกนและสามารถสอดสภายในแตละลายไดอยางเปนอสระตามความตองการ จงทำาให ลายจกมสสนแพรวพราววจตรมากกวาผาขด ” ขอความนใชการอธบายแบบใด

๑. เปรยบเทยบ ๒. นยาม๓. ลำาดบขนตอน ๔. เปรยบเทยบ, เหตผล

๘. “ สขภาพจตของลกเปนสงสำาคญทสด แมจะเสยดายมากหากวาลกเรยนเกงแตสขภาพจต เลวรายมโรคตาง ๆ รมเรา ชนดหมอตรวจเทาไรกไมพบ นอกจากนไมอยากใหลกเปนคนแคบ เครงเครยด มงแตความสำาเรจของตนเองจนลมนกถงผอน เพราะฉะนนหากลกแสดงวามความ รบผดชอบเรองเรยน ไมเหลวไหลกเปนทพอใจแลว ไมจำาเปนวาตองเอาชนะคนอน เพราะคน เกงจรง ๆ นน คอคนทสามารถรวมการทำา งานไดเปนทม ไมใชคนทเกงอยคนเดยว บางครงการ

- 10 -

เอกสารประกอบชดท ๓ รายวชา ท ๓๐๒๑๖ ประมวลความรทางภาษาไทย ระดบชนมธยมศกษาปท ๖กลมสาระการเรยนรภาษาไทย โรงเรยนพระแสงวทยา

ทลกหวงความเกงทสดอาจจะถกมองไดวาไมยอมรบความเกงของคนอน ตอไปในอนาคตกจะ ไมมใครยอมรบความเกงของลกเชนกน ” ขอความนใชกลวธใดในการอธบาย

๑. การอธบายตามลำาดบชน๒. การใชตวอยาง๓. การเปรยบเทยบความเหมอนกนและความตางกน๔. การชถงสาเหตและผลลพธทสมพนธกน

๙. ขอใดไมมการเปรยบเทยบ๑. เลหเลอนชะลอดสตฐา นมหาพมานรมย มารงสฤษฎพศนยม ผจะเทยบกเทยมทน๒. หอยยอยประทปอบะประทน รสกลนกเอมอร อายอบตรลบกระแจะขจร ดจทพยสมาลย๓. บราลพลาสศภจรญ นภศล ประภสสร หางหงสผจงพจตรงอน ดจกวกนภาลย๔. เหนนาจะหายนะกขด พจนตถทดทาน บดดลบดนทรธ ดาล พระพโรธสำา แดง

๑๐. การพรรณนาชมความงามของนางในวรรณคดขอใดมวธชมทตางจากขออน

๑. งามเนตรดงเนตรมฤคมาศ งามขนงวงวาดดงคนศลป

อรชรออนแอนดงกนรน หวงถวลไมเวนวายเอย๒. พศโฉมพระธดาวลาวณย ผดผาดผวพรรณดง

ดวงเดอน งามละมอมพรอมสนทงอนทรย นางในธรณไมม

เหมอน

- 11 -

เอกสารประกอบชดท ๓ รายวชา ท ๓๐๒๑๖ ประมวลความรทางภาษาไทย ระดบชนมธยมศกษาปท ๖กลมสาระการเรยนรภาษาไทย โรงเรยนพระแสงวทยา

๓. ทงสธรรมานงคราญ จะเปรยบงามเยาวมาลยดไมได

ทงสวรรคชนฟาสราลย ไกลกนกบโฉมนางสดา๔. ไมผดพกตราทรงอาภรณ กงามงอนระทวย

สวยสม นายชางเขยนพลางทางชม นกนยมเตอนใจไปมา

ตอนท ๒คำาชแจง ใหนกเรยนอานขอความตอไปน แลวบอกวาเปนการอธบาย บรรยาย หรอ

พรรณนา พรอมทงบอกเหตผลประกอบ

๑. ดอกจนทนกะพอรวงพร แตมไดหลนลงสพนดนทเดยว เกสรเลกๆ แดงเรอแกมเหลองลอยวอน กระจายพลดพรายอยในอากาศทโปรงสะอาดเหมอนลวดลายของตาขายทคลมไตรพระ.............................................................................................................................................................๒. อนจจา แสงเดอนเพญผองกระจางจบพระพกตรอยเมอกกจางซดขมกขมวลง ทองฟาสลวมว พยบครม อากาศเยนเฉยบจบหวใจ นำาคางหยดลงเผาะ ๆ เปนหยาดนำาตาแหงสวรรค เกสรรงรวง พรเปนสายสหสธาราสรงแหงพระพทธสรระ.............................................................................................................................................................๓. บงเนอกเนอเตน พศเสนสรรรว

ทวรางและทงตว กระรกระรวไหว.............................................................................................................................................................

- 12 -

เอกสารประกอบชดท ๓ รายวชา ท ๓๐๒๑๖ ประมวลความรทางภาษาไทย ระดบชนมธยมศกษาปท ๖กลมสาระการเรยนรภาษาไทย โรงเรยนพระแสงวทยา

๔. เจางามนาสายลดงกลขอ เจางามศอเหมอนคอสวรรณหงส

เจางามกรรณกลกลบบษบง เจางามวงวลาศเรยบระเบยบไร.............................................................................................................................................................

๕. นำาคางทเกาะคางบนใบหญาตองแสงอาทตยกทอแสงเปนประกายระยบระยบราวกบเพชร นำาหนง.............................................................................................................................................................๖. สมยหนงเมอคนไทยเรมคดทจะเลกเปบขาวดวยมอ และตองการเครองมอการกนของตะวนตก เขามาใช ชาวตะวนตกกไดเสนอคนไทยดวยเครองมอการกนอยางครบชดสมบรณแบบ ประกอบดวยมดสำา หรบหน ชอนซป ชอนปลา มดปลา มดหวาน ฯลฯ จนลานตาหยบไมถก แต เมอคนไทยตงใจจะรบวฒนธรรมการกนแบบตะวนตก เขากพยายามเลอกคดเครองมอกนเฉพาะ คนไทยออกมา จนในทสดกปรากฏอยางทเหนทกวนนคอชอนหนงคน และสอมหนงคนรวมกน เปนคหนง.............................................................................................................................................................๗. สมยพระเจาพรหมทตครองกรงพาราณส ยงมเศรษฐผหนงมทรพยสมบตมากมาย เศรษฐนนม บตรชาย ๓ คน มสตปญญาวชาความรทดเทยมกน

- 13 -

เอกสารประกอบชดท ๓ รายวชา ท ๓๐๒๑๖ ประมวลความรทางภาษาไทย ระดบชนมธยมศกษาปท ๖กลมสาระการเรยนรภาษาไทย โรงเรยนพระแสงวทยา.............................................................................................................................................................๘. ศนยเยาวชนลมพนเปนศนยเยาวชนแหงหนงในหลายแหงทสรางและบรหารงานโดย กทม. เปด ดำาเนนการมาตงแต พ.ศ. ๒๕๐๔ ภายในบรเวณศนยฯ มสนามหญาสำา หรบเลนฟตบอล ตะกรอ ชงชาไมลน ฯลฯ.............................................................................................................................................................๙. ในทสด หลงจากการเดนทางอนลำาบากยงแลว เรากมาถงบานพกเชงเขาในเวลาใกลคำา.............................................................................................................................................................๑๐. งานป นขนมจบแปงสบน เปนการแสดงความสามารถของลกผหญง เรมตงแตโมแปง เอาแปงมา คลงบนกระดาน ตดแปงเปนทอนกลม ๆ แลวใชนวขลบรมใหเปนเกลยว ป นเปนรปตาง ๆ แลว นำา ไปนง.............................................................................................................................................................๑๑. ครเปนภาชนะเกาททำา กนมาตงแตสมยพระรวง ใชขนนำาสงสวยของเมองขน เพราะครทสาน จากไมไผนนมนำาหนกเบา สะดวกในการขนยายระยะทางไกล ๆ นอกจากนยงมภาชนะ เครองใชอกมากททำาจากไมไผ เชน ทำา เครองมอดกสตว ทำา เครองดนตร และอน ๆ.............................................................................................................................................................๑๒. สาร ทใชในภาษาไทย หมายถง เรองราวอนมความหมายซงมนษยสามารถรบรไดจากแหลง

- 14 -

เอกสารประกอบชดท ๓ รายวชา ท ๓๐๒๑๖ ประมวลความรทางภาษาไทย ระดบชนมธยมศกษาปท ๖กลมสาระการเรยนรภาษาไทย โรงเรยนพระแสงวทยา

ตาง ๆ.............................................................................................................................................................

๑๓. มนษยในโลกเรานตองการการยอมรบจากสงคมดวยกนทงสน ไมมใครเลยทอยากจะใหสงคมด ถกเหยยดหยามตนเอง.............................................................................................................................................................๑๔. สงคมหมายถง ภาวะการดำารงชวตโดยเกยวของพงพากนระหวางบคคลตงแต ๒ คนขนไปใน ดานตาง ๆ อาท ความเกยวของผกพนในครอบครว ชมชน สถาบน สวนวฒนธรรม หมายถง แบบแผนทเปนทงรปธรรมและนามธรรมของการดำารงชวตอยในสงคม เชน แบบแผนการแตง กาย การแสดงกรยาอาการ ฯลฯ..............................................................................................................................................................๑๕. มองไปขางหนาเหนนกคมโผขนจากพงหญา หมปาสามตววงพรวดพราดสวนทางมา.............................................................................................................................................................

ตอนท ๓คำาชแจง ใหนกเรยนนำาพาดหวขาวจากหนงสอพมพมาแปะลงบนพนทวาง แลวบอกวาเปน

โวหารประเภทใด ( อธบาย / บรรยาย / พรรณนา ) พรอมทงอธบายเหตผล

- 15 -

เอกสารประกอบชดท ๓ รายวชา ท ๓๐๒๑๖ ประมวลความรทางภาษาไทย ระดบชนมธยมศกษาปท ๖กลมสาระการเรยนรภาษาไทย โรงเรยนพระแสงวทยา

ประกอบ

จดเปนโวหารประเภท .................................................... เพราะ .....................................................................................................................................................................................................................

- 16 -