thursdAY | march 19, 2020

MDM

P11

Wage earners at a quandary

Home quarantine guidelines (Filipino version)

With President Duterte’s order declaring mainland Luzon under enhanced community quarantine, it did not take long for other local government units to toe the line.

On Monday, Baguio City Mayor Benjamin Magalong placed the summer capital under community quarantine status.

The order effectively sealed that city from tourists, and residents must show proof of residency or business before they are allowed to enter.

Under this order, popular tourist destinations have been closed as a means to discourage “non-essential gatherings.”

Last I heard, the streets of Baguio as if by magic have been cleared of crowds. The ubiquitous vendors from

Lanao are no longer crowding the parks. Burnham Park and the Mansion are no longer besieged by tourists, much probably to the relief of everybody.

President Duterte’s order, however, is facing its most acid test in Metro Manila.

This is to be expected of course. This region has a population of 24.1 million people, spread out in the cities of Manila, Quezon City, Caloocan, Las Piñas, Parañaque, Pasay, Pasig, Makati, Malabon, Mandaluyong, Marikina, Muntinlupa, Navotas, San Juan, Taguig, Valenzuela, and the municipality of Pateros. Compare this with that of Cebu’s 2.8 million population or Davao City with 1.8 million.

To implement the order, the Duterte administration is banking on city and municipal

The homeschool community in the Philippines has been at the forefront of disseminating information about the COVID-19 pandemic since its onset. Dr. Donna Pangilinan-Simpao, president of the Homeschool Association of the Philippine Islands and founder of Homeschoolers of the Philippines, asked for help in translating the CDC guidelines for home quarantine. I took the challenge and mustered courage to translate the material to make it simple and easy to understand so we could disseminate it to as many people as possible. Here it is:

Ang mga panuntunang ito ay base sa: https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/prepare/get-your-household-ready-for-COVID-19.html

Bago magkaroon ng malawakang pagkalat ng COVID-19 sa inyong komunidad:MAGPLANO

Kung magkakaroon ng labis na pagkalat ng COVID-19 sa inyong komunidad, maaaring gumawa ng hakbang ang lokal na pamahalaan at mga health officials para siguraduhing mapanatili ang kalusugan at maiwasan ang patuloy na pagkalat ng COVID-19 sa mas nakararami. Kinakailangang planuhin sa kani-kaniyang bahay kung ano ang mga dapat gawin bago pa man magkaroon ng pagkalat ng sakit sa inyong lugar. Ibase ang inyong plano sa pang-araw-araw na gawain ng buong pamilya.Gumawa ng planong pampamilyang kalusugan:

1. Pag-usapan sa pamilya. Talakayin ano ang inyong mga gagawin sakaling magkaroon ng pagkalat ng COVID-19 sa inyong lugar or sa inyong bahay. Pag-usapan din kung ano ang mga kakailanganin ng bawat miyembro ng pamilya sakaling ito ay mangyari.

2. Planuhin kung paano pangangalagaan ang mga miyembro ng pamilyang mas delikadong mahawa ng COVID-19. Base sa mga

pagsasaliksik tungkol sa mga coronaviruses gaya ng SARS-CoV at MERS-CoV, ang mga nakatatanda (senior citizens) at mga taong mayroon nang mga sakit ang pinakaposibleng mahawa sa sakit na COVID-19 at magkaroon pa ng mas malalang komplikasyon. Kung kayo o ang inyong mga kasambahay ay kabilang sa mga taong mas may malaking tsansa na mahawa o maapektuhan ng COVID-19, makipag-ugnayan sa inyong doktor at humingi ng impormasyon kung paano ninyo pangangalagaan ang inyong sarili laban sa mga sintomas na dala ng COVID-19.

3. Kilalanin ang inyong mga kapitbahay. Kausapin sila tungkol sa emergency planning. Kung ang inyong komunidad, subdivision, village, o barangay ay may mga website o social media page, mag-join para mayroon kang koneksyon sa iyong mga kapitbahay at makatanggap ng mahahalagang impormasyon at resources.

4. Kilalanin ang mga organisasyong makakatulong sa inyong komunidad. Gumawa ng listahan ng mga lokal na organisasyon na maaaring kontakin ng inyong mga kasambahay sakaling kailanganin ng impormasyon, health care services/support o dili kaya’y emergency assistance. Isama din ang mga organisasyong nagbibigay ng counseling at pangagalaga ng mental health. Isama din ang mga food delivery services.

5. Gumawa ng emergency contact list. Siguraduhing mayroon kayong listahan ng mga contact number ng inyong mga kamag-anak, kaibigan, kapitbahay, doktor, guro, amo, lokal na health department, at iba pang mga mahahalagang numero ng mga taong makakatulong sa inyo sa oras ng emergency.Siguraduhing gawin ang mga personal na gawaing pangkalusugan at magplano ng

karamdaman.3. Pangalagaan ang

emosyonal na kalusugan ng mga miyembro ng pamilya. Ang mga ganitong panahon ng sakit ay stressful sa mga matatanda at sa mga bata. Iba ang pagtanggap ng mga bata sa mga pangyayari. Kausapin ang mga inyong mga anak tungkol sa COVID-19 at manatiling kalmado. Sabihin sa inyong mga anak na sila’y ligtas kung susundin nila ang inyong planong pangkalusugan.

Sundin ang mga sumusunod na hakbang upang mapangalagaan ang inyong mga anak:

1. Kung ang inyong anak ay magkasakit ng COVID-19, ipagbigay alam sa kanilang paaralan at guro. Kausapin ang mga guro tungkol sa mga assignments at mga gawaing bahay na maaaring gawin ng bata upang hindi mahuli sa klase.

2. Alamin ang oras ng paglabas ng mga paaralan sa inyong komunidad. Magbasa o manood ng balita tungkol sa mga kalagayan ng mga paaralan.

3. Huwag pabayaang mag-umpukan ang mga bata at kabataan sa mga publikong lugar habang nakasuspinde ang mga klase upang maiwasan ang pagkalat ng COVID-19 sa komunidad.KAPAG NATAPOS ANG COVID-19 OUTBREAK SA INYONG KOMUNIDAD:

Alalahaning ang COVID-19 outbreak ay hindi madaliang matatapos. Ang epekto nito sa mga tao, sambahayan at komunidad ay magiging malaki at malawak. Kung ideklara ng lokal na pamahalaan na tapos na ang pagkalat ng COVID-19, paghusayin pa ang inyong planong pampamilyang kalusugan.

Suriin kung ang inyong planong pampamilyang kalusugan ay epektibo.

1. Pag-usapan sa bahay kung ano ang inyong natutunan. Epektibo ba ang inyong paghahanda kontra sa COVID-19. Ano ang mga naging problema at solusyong inyong na-engkwentro.

Alamin ang mga naging kakulangan ng inyong plano kabilang na ang mga resources na kailangan sa inyong tahanan.

2. Makipagtulungan sa inyong komunidad upang makagawa kayo ng emergency plan. Ibahagi sa iba kung ano ang nakatulong sa inyong pamilya. Makipag-ugnayan sa inyong komunidad sa pamamagitan ng social media at email. Ipalaganap ang kahalagahan ng personal na gawaing pangkalusugan.

3. Patuloy na gawin ang pang-araw-araw na gawaing pangkalusugan kontra sakit. Huwag umalis ng bahay kung may sakit. Takpan ng tisyu o panyo ang iyong bibig kapag umuubo o bumabahin. Palagiang maghugas ng mga kamay gamit ang tubig at sabon. Palaging linisin ang mga bagay na madalas hinahawakan gaya ng lamesa at hawakan ng pinto at kabinet.

4. Pangalagaan ang iyong kalusugang emosyonal pati na ng iyong mga kasambahay. Maglaan ng oras para magrelaks lalo na kung nakararamdam ng takot or labis na pag-aalala. Huwag munang magbasa o manood ng mga balita tungkol sa COVID-19 kung kinakalingang magpakalma ng kalooban. Makipag-ugnayan sa mga kamag-anak at kaibigan sa pamamagitan ng pagtawag o pakikipag chat. Ibahagi ang iyong nararamdaman (hal. takot o pag-aalala) sa iba.

5. Tulungan ang iyong mga anak na makayanan ang outbreak. Bigyan ang mga bata ng pagkakataong pag-usapan ang kanilang nararamdaman at naiisip. Hikayatin silang magtanong. Kailangang magtulungan at makipag-ugnayan ang mga magulang at guro at magbahagi ng mga impormasyon kung paano matulungan ang mga batang makabawi sa mga kaganapan.Isinalin mula sa Ingles ni Grace Gaston-Dousel ng Arrows & Quivers.Maaari syang makontak sa:arrowsquivers@gmail.com09088150159Miyembro ng Homeschoolers of the Philippines

those who were turned back at the checkpoints.

By now steps are probably being undertaken by concerned government agencies to address their needs so that they, too, can stay home without having to worry about the next meal at the table.

How Davao City will address the concerns of its wage earners and those eking out a day-to-day subsistence (to include vendors and tricycle drivers) also bears watching.

In the meantime, this city is intent on implementing a 14-day suspension of air, land, and sea travel in the event of a total lockdown.

The COVID-19 regional task force chaired by Mayor Sara is considering this as a response to the threat of virus infestation.

The task force indicated it may whittle this down to seven days if the infectious disease consultant would recommend it.

Among other things, the task force has closed all entry points to Region 11 beginning March 19.

Here are Mayor Sara’s three most important reminders:

Do not leave Davao City. Stop unnecessary travels. Stay home.

Distance yourself from everyone else. Do not go near other people.

Wash your hands regularly with soap and water.

In conclusion, she called on people not to panic and not to hoard. “Hoarding food, toothpaste, tissue paper, and other grocery supplies is not a guarantee that it will protect you from the COVID-19 disease.”

mga gagawin sa bahay.1. Gawin ang mga pang-

araw-araw na aksyon laban sa COVID-19. Paalalahanan ang lahat sa bahay sa kahalagahan ng mga ito upang maiwasan ang pagkakasakit:

· Iwasan ang paglapit sa mga taong may sakit.

· Huwag umalis ng bahay kung ikaw ay may sakit, liban na lang kung magpapatingin sa doktor.

· Takpan ng tisyu o panyo ang iyong bibig kapag umuubo o bumabahin.

· Palagiang linisin gamit ang sabon at tubig ang mga ibabaw ng lamesa, switches ng mga ilaw, mga hawakan ng pinto at kabinet.

· Palaging maghugas ng mga kamay sa hindi bababa ng 20 segundo lalo na pagkagamit ng toilet, bago kumain, at matapos suminga, umubo, o bumahin. Kung walang tubig at sabon sa kinalalagyan, gumamit ng hand sanitizer na may di baba sa 60% alcohol. Ugaliing maghugas ng mga kamay gamit ang sabon at tubig lalo na kung ang iyong mga kamay ay kakikitaan ng dumi.

2. Pumili ng isang kwarto sa bahay na pagtitigilan ng may sakit na miyembro ng pamilya upang maihiwalay siya sa mga malusog. Kung maaari, mag-assign din ng hiwalay na toilet para sa may sakit. Linisin ang silid

na ito tuwi-tuwina kung merong may sakit. Pag-aralan kung paano mag-alaga ng isang pasyenteng may sakit na COVID-19.

3. Alamin kung ang paaralan ng iyong mga anak ay mayroong plano kung sakaling kumalat ang COVID-19.KUNG MAGKAROON NG COVID-19 OUTBREAK SA INYONG KOMUNIDAD:

Sakaling mangyari ito, maaari mong protektahan ang iyong sarili at mga kapamilya sa pamamagitan ng:

1. Pananatili sa bahay kung ikaw ay may sakit ng COVID-19 o may sintomas ng sakit gaya ng lagnat, ubo, at hirap sa paghinga.

2. Umiwas sa mga taong may sakit.

3. Limitahan ang paglapit sa ibang tao ng hanggang 6 na talampakan (6 feet).

Isagawa ang inyong planong pampamilya.

1. Patuloy na mag-monitor ng lokal na kalagayan ng COVID-19 sa inyong lugar.

2. Makipag-ugnayan pa rin sa iba gamit ang cell phones, email at internet. Kakailanganin mo ng tulong kung ikaw ay nag-iisa sa iyong bahay at sakaling magkasakit. Humingi ng tulong sa iyong mga kamag-anak, kaibigan o lokal na health workers na ikaw ay i-check lalo na kung ikaw ay mayroon nang matagal na

mayors to ensure the general population will comply.

He has also ordered barangay captains to assume an active role in ensuring that people would stay home. It is a difficult row to hoe but Duterte has made it clear it was the only way to contain the infestation. And that it has to be now or never.

It was obvious on the first day of the implementation of the President’s order that Metro Manila struggled to comply. In fairness, majority of the population did stay home, but there is no restraining that region’s huge army of wage earners from wanting to work. They comprised the majority of