Ávöxtun 2018- horfur í byrjun árs 2019

Skin og skúrir, hressileg demba í lok árs- Ávöxtun eignasafna og markaða á árinu 2018

- Helga Indriðadóttir, sjóðstjóri

Skyggni ágætt, eða hvað?- Staðan á mörkuðum og horfur í byrjun árs

- Grétar Már Axelsson, sjóðstjóri

Dagskrá

Ávöxtun ársins 2018- Skin og skúrir

4,7%

5,3%

5,6%

5,6%

1,4%

2,0%

2,3%

2,3%

Ævisafn I

Ævisafn II

Ævisafn III

Samtryggingasjóður

Nafnávöxtun Raunávöxtun

Ávöxtun 2018Miklar sveiflur einkenndu ávöxtun ársins

7,0%

4,0%

5,1%

5,5%

3,7%

0,7%

1,8%

2,2%

Ríkissafnlangt

Ríkissafn stutt

Innlánasafn

Húsnæðissafn

Nafnávöxtun Raunávöxtun

Ávöxtun 2018

4,4%

2,6%

1,3%

8,8%

3,3%

-2,8%

-8,7%

1,7%

Peningamarkaður

Óverðtryggt stutt

Óverðtryggt langt

Verðtryggt langt

Vísitala neysluverðs

Hlutabréf - íslensk skráð

Heimsvísitala hlutabréfa (USD)

Heimsvísitala hlutabréfa (ISK)

Ávöxtun 2018Hvað skýrir ávöxtun ársins ?

Góð ávöxtun á löngum ríkisskuldabréfumRíkissafn langt – gengisþróun árið 2018

Ríkissafn langt

Innlánasafn

Talsverðar sveiflur í ávöxtun blandaðra safnaÆvisafn I – gengisþróun árið 2018

Ævisafn I

Innlánasafn

85

90

95

100

105

110

115

120

125

130

jan.18 feb.18 mar.18 apr.18 maí.18 jún.18 júl.18 ágú.18 sep.18 okt.18 nóv.18 des.18 jan.19

Heimsvísitala MSCI í USD Heimsvísitala MSCI í ISK

Sveiflur á erlendum hlutabréfamarkaðiHeimsvísitala hlutabréfa

0,8%1,0%1,2%1,4%1,6%1,8%2,0%2,2%2,4%2,6%2,8%3,0%3,2%3,4%3,6%

des'15 jún'16 des'16 jún'17 des'17 jún'18 des'18

RIKS 21 0414

HFF150434

ARION CBI 29

Ísland: Þróun grunnvaxtaVerðtryggt

4,2%4,4%4,6%4,8%5,0%5,2%5,4%5,6%5,8%6,0%6,2%6,4%

des'15 jún'16 des'16 jún'17 des'17 jún'18 des'18

RIKB 20 0205

RIKB 31 0124

Óverðtryggt

- Lækkandi vextir hafa skilað góðri ávöxtun í skuldabréfasöfnum á liðnum árum

- Lægri vænt ávöxtun til framtíðar

8,5%

7,8%

5,1%

7,8%

6,1%

8,1%

4,9%

4,9%

4,2%

1,6%

4,2%

2,6%

4,7%

1,6%

Ævisafn I

Ævisafn II

Ævisafn III

Samtryggingasjóður

Innlánasafn

Ríkissafn langt

Ríkissafn stutt

Nafnávöxtun Raunávöxtun

Langtímaávöxtun er góðÁvöxtun á ári sl. 10 ár

Stofnuð í mars 2009

Samanburður á ávöxtun samtryggingarsjóðaRaunávöxtun nokkur tímabil

Heimild: Fjármálaeftirlitið

4,5%

4,1%

3,0% 2,9%

4,2%

4,6%4,4%

4,0%

3,3% 3,2%

4,1%

4,5%

1990-2018,29 ár

1994-2018,25 ár

1999-2018,20 ár

2004-2018,15 ár

2009-2018,10 ár

2014-2018,5 ár

Almenni Lífeyrissjóðir alls

Innlend skuldabréfGóður kjarni í eignasöfnum

- 54% með ábyrgð ríkis eða sveitarfélaga

- 40% með veðtryggingum í íbúðarhúsnæði eða öðrum fasteignum/atvinnuhúsnæði

Útgefendur

43%

29%

11%

7%

4%4%

1%

Ríkisskuldabréf

Sjóðfélgalán

Sveitarfélög

Sértryggð skuldabréf banka

Orkufyrirtæki

Fasteignafélög

Annað

Erlendar eignirStærsti hlutinn í skráðum hlutabréfum

78,3

4,8

3,8

1,9

4,6

6,6

Skráð hlutabréf

Framtaksfjárfestingar (Hlutabréf)

Framtaksfjárfestingar (Skuldabréf)

Ríkisskuldabréf

Skammt.sj.

Gjaldeyrir

%

Skráð hlutabréf 78,3

Framtaksfjárfestingar (Hlutabréf) 4,8

Framtaksfjárfestingar (Skuldabréf) 3,8

Ríkisskuldabréf 1,9

Skammt.sj. 4,6

Gjaldeyrir 6,6

Samtals 100,0

Mikil áhættudreifing í erlendu safni

Landaskipting Atvinnugreinaskipting

59,9%

8,9%

5,5%

2,9%

2,0%

1,0%

0,7%

3,8%

3,2%

3,1%

8,9%

0% 20% 40% 60%

Bandaríkin

Japan

Bretland

Þýskaland

Holland

Spánn

Ítalía

Frakkland

Sviss

Kanada

Önnurlönd

Almenni lífeyrissjóðurinn Heimsvísitala (MSCI)

13,2%

8,4%

6,1%

16,4%

13,0%

10,7%

19,7%

4,7%

2,4%

2,5%

2,8%

0% 5% 10% 15% 20% 25%

Munaðarvörur

Nauðsynjavörur

Orkuiðnaður

Fjármálaþjónusta

Heilbrigðisfyrirt…

Iðnaðarvörur

Upplýsingatækni

Efnavörur

Fjarskipti

Þjónustufyrirtæki

Annað

Almenni lífeyrissjóðurinn Heimsvísitala (MSCI)

Innlend hlutabréf Góð dreifing á litlum markaði

Fasteignir 17,4%

Framleiðsla 21,9%

Smásala 13,2%

Fjárfestingar 12,9%

Orkufyrirtæki 11,7%

Flugfélag 4,3%

Skipafélag4,5%

Sjávarútvegur 3,5%

Tryggingar 2,6%

Banki 2,8%

Fjarskipti 2,4%

Tæknifyrirtæki1,9%

Hótelbygging 0,8%

Fjármálafyrirtæki0,3%

Hvaða séreignarsafn hentar ? Fjárfestingarstefnur séreignarleiða

- Um 2/3 hlutar af séreignarsparnaði sjóðfélaga er í Ævisöfnum I og II

- Gott að endurmeta stöðuna reglulega m.v. sparnaðartíma

- Áhættuminni söfn henta betur ef stutt er í lífeyristökualdur eða ef úttekt lífeyris er hafin

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

Innlán Skuldabréf Hlutabréf Ríkisskuldabréf

almenni.isUpplýsingar um eignir og ávöxtun Daglegt gengi reiknað á öll eignasöfn

4,4%

3,4%

1,9%

2,8%

0,8%

0,7%

0,1%

0,6%

Ævisafn I

Ævisafn II

Ævisafn III

Samtryggingasjóður

Innlánasafn

Húsnæðissafn

Ríkissafn langt

Ríkissafn stutt

Árið 2019 fer vel af staðHækkanir á hlutabréfamörkuðum og veiking krónunnar

Skyggni ágætt, eða hvað?- Staðan á mörkuðum og horfur í byrjun árs- Grétar Már Axelsson, sjóðstjóri

Erlendir markaðir

-2,8%

-0,5%

-4,4%

-7,0%

-10,8%

-2,8%

-3,5%

-4,4%

-1,9%

-8,1%

-8,8%

-11,5%

-14,3%

-18,3%

-20,8%

-22,7%

-10,4%

Ísland

Noregur

Finland

Svíþjóð

Danmörk

NASDAQ

Dow Jones

S&P500

Rússland

Frakkland

UK

Spánn

Ítalía

Þýskaland

Írland

Kína

Japan

Erlend hlutabréfHeildarávöxtun árið 2018

-19%

-19%

-18%

-16%

-13%

-12%

-10%

-7%

-3%

-1%

1%

Fjármálaþjónusta

Hráefni

Orkuvinnsla

Iðnaður

Fjarskipti

Nauðsynjavörur

Heimsvísitalan

Neysluvörur

Upplýsingatækni

Veitur

Heilbrigðisþjónusta

Erlend hlutabréfAtvinnugreinar – ávöxtun 2018

6%

3%

-2%

6%

3%

6%

7%

9%

15%

8%

9%

Fjármálaþjónusta

Hráefni

Orkuvinnsla

Iðnaður

Fjarskipti

Nauðsynjavörur

Heimsvísitalan

Neysluvörur

Upplýsingatækni

Veitur

Heilbrigðisþjónusta

Erlend hlutabréfAtvinnugreinar – árleg meðalávöxtun sl. 5 ár

0

5

10

15

20

25

30

35

19

54

19

56

19

58

19

60

19

62

19

64

19

66

19

68

19

70

19

72

19

74

19

76

19

78

19

80

19

82

19

84

19

86

19

88

19

90

19

92

19

94

19

96

19

98

20

00

20

02

20

04

20

06

20

08

20

10

20

12

20

14

20

16

20

18

20

20

S&P500 S&P500 30 ára meðaltal S&P500 meðaltal frá 1954

USA hlutabréfPE verðkennitalan

4%

-2%

-5%

-9%

-21%

-28%

-2%

-9%

-17%

-19%

8%

-15%

-24%

-13%

-15%

Hveiti

Bómull

Korn

Sojabaunir

Sykur

Kaffi

Gull

Silfur

Kopar

Ál

Jarðgas

Olía til kyndingar

Gasolía

Flugvélaeldsneyti

Brent olía

HrávörurVerðbreytingar 2018

1,0

1,2

1,4

1,6

1,8

2,0

2,2

2,4

45

50

55

60

65

70

75

80

85

90

jan.17 apr.17 júl.17 okt.17 jan.18 apr.18 júl.18 okt.18 jan.19

Brent Crude (v.ás) Flugvélaeldsneyti (h.ás)

Olía og flugeldsneyti

-0,3% -0,1% 0,0%

0,1% 0,3% 0,4%1,1%

1,6%2,3%

2,7%

3,6%

4,9% 5,2%

8,7%

11,6%

Sviss Japan Danmörk Þýskaland Svíþjóð Frakkland Bretland Noregur Ítalía Bandaríkin Kína Grikkland Ísland Rússland Argentína

Ávöxtunarkrafa10 ára ríkisbréf (nafnvextir)

VaxtaþróunVextir á ríkisskuldabréfum til 10 ára

-2,0

0,0

2,0

4,0

6,0

8,0

10,0

12,0

14,0

16,0

18,0

1970 1975 1980 1985 1990 1995 2000 2005 2010 2015 2020

Ávö

xtu

nar

kraf

a (%

)

USA Þýskaland Japan

6,2%

2,2%

1913-2015

Vaxtaþróun hefur áhrif á ávöxtunRaunávöxtun í USA á ári

2,3%

0,3%

Vextir hækka (44%)

Heimild: Credit Suisse Global Investment Returns Yearbook 2016

9,3%

3,6%

Vextir lækka (56%)

Íslenska hagkerfið

-5,0

-4,0

-3,0

-2,0

-1,0

0,0

1,0

2,0

3,0

4,0

5,0

6,0

7,0

8,0

9,0

2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018

Einkaneysla Samneysla Fjármunamyndun

Birgðabreytingar Utanríkisviðskipti VLF

Hagvöxtur8 ára hagvaxtarskeið

- Fjölgun ferðamanna

- Skuldauppgjör eftir hrunið

- Fjölgun ferðamanna

- Þátttaka erlenda fjárfesta

- Olíuverð

- Erlend verðhjöðnun

Meðvindur

Íslenska krónanRaungengi

Heimild: Seðlabanki Íslands

- 19% yfir miðað við verðlag

- 34% yfir miðað við laun

40

50

60

70

80

90

100

110

19

91

19

92

19

93

19

94

19

95

19

96

19

97

19

98

19

99

20

00

20

01

20

02

20

03

20

04

20

05

20

06

20

07

20

08

20

09

20

10

20

11

20

12

20

13

20

14

20

15

20

16

20

17

20

18

Miðað við hlutfallslegt verðlag Miðað við hlutfallslegan launakostnað

25 ára meðaltal 25 ára meðaltal

-4,0

-3,0

-2,0

-1,0

0,0

1,0

2,0

3,0

4,0

5,0

jan.14 júl.14 des.14 júl.15 des.15 jún.16 des.16 jún.17 des.17 jún.18 des.18 jún.19

Pró

sen

tust

ig

Vísitala neysluverðs Vísitala neysluverðs án húsnæðis Verðbólgumarkmið

VerðbólganSögur af dauða draugsins stórlega ýktar?

Heimild: Seðlabanki Íslands, hagvísar

-15,0

-10,0

-5,0

0,0

5,0

10,0

15,0

jan.99 jan.02 jan.05 jan.08 jan.11 jan.14 jan.17

Launavísitala

Kaupmáttur launa

Vinnumarkaðurinn12 mánaða breyting (%)

Heimild: Seðlabanki Íslands

90

100

110

120

130

140

150

jan.14 júl.14 jan.15 júl.15 jan.16 júl.16 jan.17 júl.17 jan.18 júl.18 jan.19 júl.19

Launavísitala Vísitala neysluverðs

VinnumarkaðurinnVeruleg raunlaunaaukning

0,62

0,39

0,35

0,34

0,33

0,30

0,29

0,29

0,28

0,26

0,26

0,26

0,26

0,25

0,24

0,24

Suður Afríka

Bandaríkin

Bretland

Japan

Ítalía

Sviss

Frakkland

Þýskaland

Svíþjóð

Finland

Noregur

Danmörk

Ísland

Tékkland

Slóvakía

Slóvenía

Jöfnuður á ÍslandiTekjuójöfnuður (0=jöfnuður, 1=ójöfnuður)

Heimild: OECD

Gini stuðullinn

Sýnir dreifi heildartekna, fjármagnstekna og bóta eftir skatta og skyldur

0 = fullkominn jöfnuður

1= fullkominn ójöfnuður

Jöfnuður á ÍslandiFátækarhlutfall (0=jöfnuður, 1=ójöfnuður)

Heimild: OECD

Hlutfallslegur fjöldi fólks sem nær ekki fátæktarmörkum

Fátæktarmörk skilgreind sem lægsti tekjufjórðungurinn

0,27

0,23

0,16

0,14

0,11

0,10

0,10

0,09

0,09

0,09

0,09

0,08

0,08

0,06

0,06

0,06

0,05

Suður Afríka

Bandaríkin

Japan

Ítalía

Bretland

Þýskaland

Belgía

Sviss

Svíþjóð

Slóvenía

Slóvakía

Frakkland

Noregur

Finland

Tékkland

Danmörk

Ísland

0,49

0,41

0,40

0,40

0,36

0,35

0,34

0,31

0,27

0,26

0,26

0,24

0,24

0,23

0,23

0,23

0,22

Suður Afríka

Ítalía

Slóvakía

Bandaríkin

Bretland

Noregur

Japan

Danmörk

Ísland

Sviss

Þýskaland

Frakkland

Tékkland

Svíþjóð

Finland

Slóvenía

Belgía

Jöfnuður á ÍslandiFátæktarbil (0=jöfnuður, 1=ójöfnuður)

Heimild: OECD

Hversu langt undir fátæktarmörkum er miðgildi þeirra sem falla undir mörkin

Innlendir markaði

6,8%

4,7%

8,2%

4,4%

3,6%

13,3%

8,6%

6,8%

6,6%

4,4%

3,2%

-0,5%

Verðtryggt, langt

Verðtryggt, stutt

Óverðtryggt, langt

Óverðtryggt, stutt

Peningamarkaður

Hlutabréf

2016-2018

2012-2018

Innlendir markaðirÁrleg meðalávöxtun

FjármagnsflæðiSkráðar nýfjárfestingar erlendra aðila á Íslandi

Heimild: SÍ

0,8%1,0%1,2%1,4%1,6%1,8%2,0%2,2%2,4%2,6%2,8%3,0%3,2%3,4%3,6%

des'15 jún'16 des'16 jún'17 des'17 jún'18 des'18

RIKS 21 0414

HFF150434

ARION CBI 29

SkuldabréfamarkaðurVerðtryggt

4,2%4,4%4,6%4,8%5,0%5,2%5,4%5,6%5,8%6,0%6,2%6,4%

des'15 jún'16 des'16 jún'17 des'17 jún'18 des'18

RIKB 20 0205

RIKB 31 0124

Óverðtryggt

- Verðbólguvæntingar hærri

- Aukið framboð- Innviðauppbygging

- Aðgerðir í húsnæðismálum

- Orkufyrirtæki

- Eftirspurn takmörkuð- Bindiskylda á erlenda fjárfesta

- Aflandskrónur í landinu

- Bankarnir

Áhrifaþættir næstu misseri

-38,3%-34,2%

-19,3%-17,7%

-16,4%-16,4%

-13,1%-10,7%-10,3%

-9,1%-8,6%

-6,3%-6,0%-5,4%

-2,8%-1,8%

1,3%1,9%

4,1%4,2%

13,2%16,1%

33,3%34,1%

SYNICEAIRHEIMA

REGINNEIKTM

REITIRSJOVA

KLAPP BVIS

SIMINNEIM

ARIONORIGO

OMXIGIGRNDFESTI

HAMPAL hlutabréf

SFS BSKEL

MARLHAGA

ICESEA

Innlend hlutabréfHeildarávöxtun 2018

Verðlagning og skuldsetning á markaðiP/E verðkennitalan

2,0

2,4

6,9

2,6

0,8

8,0

2,6

3,5

1,9

2,0

15,5

10,5

10,8

16,6

MARL

ICEAIR

GRND

EIM

HAGA

FESTI

SKEL

SYN

SIMINN

ORIGO

REGINN

EIK

REITIR

HEIMA

Hreinar vxt.ber. skuldir / EBITDA (T12)

Heimild: Kodiak Excel

10,0

12,0

14,0

16,0

18,0

20,0

22,0

24,0

26,0

12

12

13

15

16

19

20

20

30

35

39

41

41

51

51

57

58

150

265

ORIGO

SYN

HEIMA

SKEL

KVIKA

TM

SJOVA

VIS

EIK

SIMINN

FESTI

EIM

REGINN

ICEAIR

REITIR

HAGA

GRND

ARION

MARL

Innlend hlutabréfMarkaðsvirði félaga (ma.kr.)

Heimild: Kodiak Excel

56%

14%

11%

29%

32%

31%

18%

11%

16%

23%

54%

30%

27%

-27%

17%

22%

ORIGO

SYN

HEIMA

SKEL

KVIKA

TM

SJOVA

VIS

EIK

SIMINN

FESTI

EIM

REGINN

ICEAIR

REITIR

HAGA

GRND

ARION

MARL

Hagnaðarvon (+21%)

Heimild: Greiningardeildir

Horfur

0,0%

0,5%

1,0%

1,5%

2,0%

2,5%

3,0%

3,5%

4,0%

4,5%

5,0%

5,5%

6,0%

6,5%

7,0%

Ísland USA Evrusvæðið Japan Kína

2017 2018 2019 2020

HagvaxtarhorfurSamanburður við helstu viðskiptalönd

Heimild: Seðlabanki Íslands og IMF

100

110

120

130

140

150

160

170

180

0

10

20

30

40

50

60

70

80

2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018

Fyrirhuguð stórkaup (v. ás) Fyrirhuguð bifreiðakaup (v. ás)

Fyrirhuguð húsnæðiskaup (v. ás) Fyrirhugaðar utanlandsferðir (h. ás)

HorfurVæntingar heimila – fyrirhuguð stórkaup

Heimild: Gallup og SÍ

HorfurVæntingar fyrirtækja um stöðu og horfur í efnahagsmálum

Heimild: Gallup og SÍ

-100%

-75%

-50%

-25%

0%

25%

50%

75%

100%

0

25

50

75

100

125

150

175

200

2015 2016 2017 2018

Hlu

tfal

l

Vís

ital

a

Mjög góðar (h. ás) Góðar (h. ás)

Slæmar (h. ás) Mjög slæmar (h. ás)

Mat á núverandi stöðu (v. ás) Væntingar til sex mánaða (v. ás)

0

50.000

100.000

150.000

200.000

250.000

300.000

350.000

400.000

Jan Feb Mar Apr Maí Jún Júl Ágú Sep Okt Nóv Des

2018 2019

HorfurFarþegaspá ISAVIA – Komur til landsins

78,4%

81,0%

83,9%

85,0%

90,7%

Peninganna virði

Væntingar uppfylltar

Heildaránægja

Gestrisni

Líkur á meðmælum

Ferðamannapúls Gallup

- Skuldastaða sterk

- Gjaldeyrisforði SÍ

- Landið og miðin

Sterkur grundvöllur

Styrkleikar

Það er full ástæða til að vera hóflega bjartsýnn ☺

- Vaxtatækifæri innanlands takmörkuð

- Einsleitir fjárfestar

Veikleikar

- Hagræða í kjölfar vaxtar

- Innviðauppbygging

- Orkan og vatnið

Tækifæri

- Viðskiptaskilmálar

- Krónuskortur

Ógnanir