vo kancelarijata na direktorot - avrm.gov.mk · - obuka za odnosi so javnosta - pr na rakovodniot...

Vo Kancelarijata na direktorot se izvr{uvaat rabotite koi se odnesuvaat na: korespodencijata na direktorot, delovnite sostanoci, vnatre{nata komunikacijata na direktorot, komunikacijata so dr`avnite organi i institucii, site negovite aktivnosti, sledewe i supervizija na site mediumski informacii, podgotvuvawe na pres izve{tai, promocija na aktivnostite na AVRM preku site informativni sredstva, organizirawe na me|unarodnata sorabotka. Od po~etokot na 2006 Sektorot funkcionira{e vo ramkite na svoite zada~i i ovlastuvawa kako i izvr{uvawe na itni rabotni zada~i dadeni od Direktorot. Sektorot pokraj rakovoditelot, tehni~kiot sekretar i voza~ot, se ekipira{e so sovetnik za organizacija i stru~no tehni~ka pomo{ i sovetnik za odnosi so javnosta, komunikacija i me|unarodna sorabotka.

Vo 2006 godina Agencijata za vrabotuvawe na RM u~estvuva{e vo realizacijata na proektite koi se od isklu~itelno zna~ewe ne samo za Agencijata za vrabotuvawe tuku i za Republika Makedonija, vo vrska so namaluvawe na nevrabotenosta odnosno zgolemuvawe na vrabotuvaweto. AVRM u~estvuva{e vo zna~ajni proekti, konferencii, rabotilnici, simpoziumi vo regionot kako i vo Evropski ramki:

CARDS proektot - Politika na vrabotuvawe II ~ij Lider e G-dinot Volfgang Ondorf, {to rezultira{e so izgotvuvaweto na dvata zna~ajni dokumenta:

- Nacionalna strategija za vrabotuvawe 2006-2010 - Nacionalen akcionen plan za vrabotuvawe 2006-2008

koi bea usvoeni od Vladata na RM vo mesec dekemvri 2006 godina. So cel dobivawe na iskustvo za implementirawe na Nacionalniot akcionen plan za vrabotuvawe i Nacionalnata strategija za vrabotuvawe od strana na CARDS za vrabotenite od AVRM bea organizirani 2 studiski patuvawa vo Germanija i [vedska. So AMS [vedska bea napraveni pregovori za mo`no voveduvawe na berza na trudot. Za nejzino funkcionirawe ve}e e pobaran deloven prostor koj e vo neposredna blizina na AVRM od Slu`bata za Op{ti i zaedni~ki raboti na Vladata na RM.

Sledni proekti od ovaa faza:

- Obuka na obu~uva~i za vrabotenite vo AVRM za davawe uslugi na rabotodava~ite i na evidentiranite nevraboteni lica koi aktivno baraat rabota e kompletno realizirana vo 8 me|uop{tinski centri za vrabotuvawe i Centarot za vrabotuvawe na grad Skopje, - Obuka za odnosi so javnosta - PR na rakovodniot kadar vo AVRM, - Obuka na kadarot vo AVRM za izgotvuvawe na Analiza na potrebite od ve{tini i ve}e se izraboteni analizite na potrebi od ve{tini od site 30 lokalni centri za vrabotuvawe.

AVRM u~estvuva{e i vo proekti so UNDP: UNDP Proect Posreduvawe pri vrabotuvawe na visokoobrazovani nevraboteni mladi do 30 godi{na vozrast, volonteri.

2

UNDP Proect Proekt za “Jas se griàm za moeto Skopje”, organiziran vo sorabotka so Grad Skopje i AVRM. UNDP “Job Creation Programe”, proekt za kreirawe na rabotni mesta - individualen plan za vrabotuvawe IPV. Seminari i obuki vo organizacija na UNDP i NEOL Consult, koi bea organizirani za lica koi bea nominirani od site centri za vrabotuvawe vo RM.

AVRM u~estvuva{e na Balkanskata konferencija vo Sofija na 27 Oktomvri 2006 za vospostavuvawe na Balkanski centar za razmena na pozitivnite iskustva i praktiki na poleto na vrabotuvaweto i implementacijata na programite i merkite za promovirawe na vrabotuvaweto vo soglasnost so Evropskata strategija za vrabotuvawe. Vo Balkanskiot centar se vklu~eni site zemji od Balkanot i smetame deka e od golemo zna~ewe ne samo za AVRM tuku i na nacionalno nivo bidej}i so ovaa sorabotka }e razmenuvame znaewa i iskustva od zemjite koi ve}e se ~lenki vo EU kako Grcija, Romanija, Slovenija i Bugarija. Slednata sredba na u~esnicite na Balkanskiot centar e planirana da se odrì vo Belgrad kade {to AVRM }e zeme aktivno u~estvo.

AVRM so svoj pretstavnik u~estvuva{e vo oficijalnata delegacija predvodena od Ministerot za trud i socijalna politika na RM odràna vo @eneva od 12-15 noemvri 2006 godina na odbrana na inicijalniot izve{taj na Vladata na RM za ekonomski, kulturni i socijalni prava.

AVRM vo sorabotka so MTSP u~estvuva{e na 5 -ot sostanok na Postojniot Visok Komitet na Bukure{kiot proces - sorabotka za vrabotuvawe vo Jugoisto~na Evropa koj se odrà vo Skopje na 4 i 5 dekemvri 2006 godina, odnosno vo podgotovkata i izrabotkata na site analizi za Country Report koj Sovetot na Evropa i ILO go izgotvija za Makedonija a vo sorabotka so Ministerstvo za trud i socijalna politika, Dràven zavod za statistika, Ministerstvo za obrazovanie, Ministerstvo za finansii i Ministerstvo za ekonomija.

Agencijata za vrabotuvawe na RM za prvpat be{e doma}in i organizator na Me|unarodna Konferencija na Agenciite za vrabotuvawe na tema AKTIVNI MERKI ZA VRABOTUVAWE - za razmena na iskustva okolu samovrabotuvaweto, pretpriemni{tvoto, semejniot biznis, vrabotuvawa so zanimawa koi se suficit, volontirawe, merki za namaluvawe na neformalnata (siva) ekonomija koja se odrà na 6 i 7 dekemvri vo Skopje. Prisustvuvaa pretstavnici od Agencite za vrabotuvawe na Albanija, Bosna i Hercegovina, Srbija, Hrvatska, Crna Gora i Slovenija. Konferencijata be{e organizirana vo ramkite na redovnata me|unarodna sorabotka na Agencijata za vrabotuvawe so navedenite zemji u~esni~ki. Prethodnata konferencija be{e odràna na 4 i 5 maj 2006 godina vo Tirana, Albanija. Temata na ovaa konferencija be{e "Aktivnosti na Agencijata za vrabotuvawe i nejzinata uloga vo implementacijata na aktivni politiki i merki za vrabotuvawe" i istata be{e prezentirana od pretstavnicite na Agencijata za vrabotuvawe.

AVRM e ~len na WAPES - Svetska asocijacija na Agenciite za vrabotuvawe i na nivna pokana u~estvuva na seminarite koi se organiziraat:

- Na 8 mart 2006 vo Brisel be{e odràn seminar na tema: Zaedni~ki zakoni vo vrska so vrabotuvaweto.

3

- Od 16 do 18 maj 2006 vo Brisel AVRM prisustvuva{e na Tema 1: Employment week 2006, Coference, nedela na vrabotuvawe 2006, Tema 2: Employment week 2006, Exhibition, nedela na vrabotuvawe 2006,

- Na 19 oktomvri 2006 vo Brisel be{e odràn seminar na tema: Izgotvuvawe na strategija za me|unarodna sorabotka na koj {to AVRM zema aktivno u~estvo.

Na 20 i 21 dekemvri vo Saraevo be{e odràna me|unarodna konferencija na tema: Vrabotuvawe na stranski dràvjani i istraùvawe na pazarot na trudot i AVRM aktivno u~estvuva{e na istata. Sektorot Kancelarija na Direktorot ima{e i drugi aktivnosti, kako: - izgotvuvawe na Godi{niot izve{taj za raboteweto na AVRM za 2005 godina odnosno sublimirawe i sreduvawe na sektorskite izve{tai vo eden celosen izve{taj. - izgotvuvawe na Programata za rabota na AVRM za 2006 godina odnosno sublimirawe na site planirani aktivnosti na Sektorite za 2006 godina. - organizacija na rabotata na Upravniot Odbor na RM, odnosno organizirawe na sednicite vo soglasnost so Pretsedatelot na UO i Direktorot na AVRM, izgotvuvawe na dnevniot red i potrebnite materijali po to~kite od dnevniot red i nivno navremeno distribuirawe do ~lenovite na UO. Potoa prisustvo na sednicite na UO i vodewe na zapisnicite od sednicite, izgotvuvawe na odlukite i zaklu~ocite doneseni na sednicite od Upravniot odbor. Vo prilog na izve{tajot e daden pregled na raboteweto kako i pregled na odràni sednici na Upravniot Odbor za period od mesec januari do mesec dekemvri 2006.

4

So Agencijata za vrabotuvawe na Republika Makedonija upravuva Upravniot odbor, sostaven od 9 ~lena od redot na stru~ni lica so poznavawe ili iskustvo od oblasta na vrabotuvaweto, od koi 5 pretstavnici imenuva Vladata na Republika Makedonija i po 2 pretstavnika se imenuvaat od organizacijata na rabotodavcite (Stopanska Komora na RM) i organizacijata na mnozinskiot sindikat za vreme od ~etiri godini (Sojuz na sindikatite na RM).

Vo tekot na periodot na 2006 godina bea odràni 9 sednici. Vo sodrìnata na rabotata dominiraa pra{awa tesno povrzani so

delokrugot na rabotata utvrdena so Zakonot za vrabotuvawe i osiguruvawe vo slu~aj na nevrabotenost i so drugi akti.

Vo ramkite na svoite nadle`nosti Upravniot odbor posveti vnimanie na doprecizirawe i osovremenuvawe na aktite na Agencijata za vrabotuvawe. Upravniot odbor preku stru~nite slu`bi postojano be{e vklu~en vo davawe stru~ni mislewa i sugestii pri donesuvaweto na zakonski akti od oblasta na vrabotuvaweto.

Vo metodologijata na raboteweto Upravniot odbor uspe{no deluva{e kako kolektivno telo pri {to site negovi ~lenovi manifestiraa konstruktivnost, stru~nost i bezrezervna angaìranost vo razre{uvaweto na pra{awata {to bea postaveni na sednicite.

Koga problemite {to bea tretirani nalagaa (dodeluvawe sredstva od Posebniot fond na firmi barateli), ~lenovi na Upravniot odbor vospostavuvaa direktni kontakti i vr{ea poseta na rabotodavcite {to se pokaà kako mo{ne uspe{en na~in za pokvalitetna sorabotka na Agencijata za vrabotuvawe so rabotodavcite.

Bea odràni vkupno 9 sednici na Upravniot odbor na Agencijata za vrabotuvawe vo 2006 godina. Na sednicite na Upravniot odbor bea razgleduvani barawa za dodeluvawe sredstva od Posebniot fond na Agencijata za vrabotuvawe na Republika Makedonija i po istite be{e odlu~uvano, bea usvoeni Godi{nata smetka i Izve{tajot za rabota na Agencijata za vrabotuvawe na RM za 2005 godina, be{e usvoen Izve{tajot za javnite nabavki vo Agencijata za vrabotuvawe na RM za 2005 godina, be{e donesena Programa za rabota na Agencijata za vrabotuvawe na RM za 2006 godina, bea dodeleni sredstva za nabavka na specifi~na kompjuterska oprema - hardver i softver i druga oprema za potrebite na slepite lica. Na Sednicata odràna na 12.10.2006 godina be{e napraven izbor na Pretsedatel i Potpretsedatel na Upravniot odbor na Agencijata za vrabotuvawe na RM, donesena be{e Odluka za ovlastuvawe potpisnik na smetkata na AVRM, Odluka za nadomestok na ~lenovite na Upravniot odbor na AVRM, Odluka za formirawe na komisija za rabotni odnosi, potoa Pravilnik za koristewe na slu`beni motorni vozila, sopstvenost na AVRM, Odluka za isplata na akontacija na plata na direktorot i zamenikot na direktorot na Agencijata za vrabotuvawe na RM, Odluka za opredeluvawe na pravo na koristewe na slu`ben mobilen telefon i ograni~uvawe na iznosot na smetkata.

Rabota na Upravniot odbor

na Agencijata za vrabotuvawe na Republika Makedonija vo 2006 godina

5

KADROVSKA EKIPIRANOST NA AGENCIJATA ZA VRABOTUVAWE Na 31 dekemvri 2006 godina vo Agencijata za vrabotuvawe na Republika Makedonija ima vkupno 504 vraboteni na neopredeleno vreme (vo ovaa brojka ne se vbrojani Direktorot i Zamenikot na direktorot, od pri~ina {to ovie rabotni mesta se utvrdeni so Zakonot za vrabotuvawe i osiguruvawe vo slu~aj na nevrabotenost i Statutot na Agencijata za vrabotuvawe).

Od vkupniot broj na vraboteni na neopredeleno vreme, so sostojba na den 31.12.2006 godina, 204 se maì i 300 se èni. Spored stepenot na obrazovanie, sostojbata e slednata:

NKV 27

VKV - KV

17

SSP IV

134

V[P

80

VSP 246

246

80

134

17 27

0

50

100

150

200

250

1

VSP

V[P

SSP

vkv-kv

NKV

Vrz osnova na utvrdeniot broj na vkupno nevraboteni lica, registrirani na 31.12.2006 godina ( 366.551) {to gi opsluùva Agencijata za vrabotuvawe, indikativen e podatokot deka vo tekot na 2006 godina, eden rabotnik na Agencijata za vrabotuvawe opsluùval vo prosek po okolu 727 nevraboteni lica. Prosekot na EU se dviì pome|u 110-140 nevraboteni lica po vraboten vo nivnite agencii ili biroa za vrabotuvawe.

6

Spored napravenata analiza na procentualnata zastapenost na vrabotenite vo AVRM po rabotite i rabotnite zada~i {to gi izvr{uvaat vo Agencijata za vrabotuvawe, od vkupniot broj na vraboteni lica vo AVRM, so sostojba 31.12.2006 godina, od 504 vraboten, sostojbata e sledna: - Rakovodni rabotnici se 38 ili izrazeno vo procenti 7,54 %. - Vraboteni na aktivni politiki se 269 ili izrazeno vo procenti 53,37%. - Vraboteni vo pasivni politiki se 151 ili izrazeno vo procenti 29,96%. - Pomo{ni rabotnici se 46 ili izrazeno vo procenti 9,13%.

Centri za vrabotuvawe

rakovodni rabotnici

vraboteni na aktivni

politiki

vraboteni na pasivni politiki

pomo{ni rabotnici

CS-Skopje 7 12 19 6 Cv-Skopje 2 49 30 11 Bitola 1 21 7 3 Veles 1 10 5 2 Kumanovo 1 18 6 2 Ohrid 1 9 5 1 Prilep 1 16 7 1 Strumica 1 9 5 2 Tetovo 1 14 6 2 [tip 1 7 2 2 Berovo 1 5 3 2 Valandovo 1 2 2 2 Vinica 1 5 2 0 Gevgelija 1 2 1 1 Gostivar 1 11 4 2 Debar 1 5 3 0 Del~evo 1 6 4 0 Dem.Hisar 1 3 2 0 Kavadarci 1 6 4 0 Ki~evo 1 8 4 0 Ko~ani 1 5 3 1 Kratovo 1 2 3 0 Kr.Palanka 1 4 1 1 Kru{evo 1 4 2 2 Mak.Brod 1 4 3 0 Negotino 1 4 3 1 Probi{tip 1 5 3 0 Radovi{ 1 4 3 0 Resen 1 4 2 0 Sve.Nikole 1 5 3 1 Struga 1 10 4 1

vkupno: 38 269 151 46 izrazeno vo procenti : 7.54 % 53.37 % 29.96 % 9.13 %

7

Pregled na raspolo`iviot ~ove~ki potencijal vo AVRM po stru~na kvalifikacija

Rabotni mesta

Cen

tra.

Sl

.

Sk

op

je

Bi

tol

a

Vel

es

Kum

ano

vo

Ohr

id

Pr

il

ep

Str

umi

ca

Tet

ov

o

[ti

p

Ber

ov

o

Val

and

ov

o

Vi

ni

ca

Gev

gel

ija

Go

sti

var

Deb

ar

Del

~ev

o

Dem

ir

Hi

sar

Kav

adar

ci

Ki

~ev

o

Ko

~an

i

Kr

ato

vo

Kr

.Pal

ank

a

Kr

u{ev

o

Mak

. Br

od

Neg

oti

no

Pr

ob

i{

tip

Rad

ov

i{

Res

en

Sv

.Ni

ko

le

Str

uga

Vk

upn

o :

VSP 32 26 18 6 17 9 11 10 11 7 5 3 6 1 7 6 2 3 7 8 5 5 3 3 3 4 4 4 4 5 11 246

V[P 1 16 3 5 2 2 10 4 4 3 2 0 1 1 1 1 4 0 2 1 1 0 2 3 1 3 3 2 1 0 1 80

SSP IV 6 39 8 5 6 4 3 1 6 0 2 2 1 2 8 2 5 3 2 4 4 1 1 1 4 1 2 2 2 4 3 134SSP III VKV-KV 3 3 2 1 2 0 1 1 1 1 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 17

NKV 2 8 1 1 0 1 0 1 1 1 1 2 0 1 2 0 0 0 0 0 0 0 1 2 0 1 0 0 0 0 1 27

Vkupno : 44 92 32 18 27 16 25 17 23 12 11 7 8 5 18 9 11 6 11 13 10 6 7 9 8 9 9 8 7 10 16 504

0

50

100

150

200

250

300

1

rakovodni rabotnici

vraboteni na aktivnipolitiki

vraboteni na pasivni politiki

pomo{ni rabotnici

8

- Pregled na vrabotenite vo AVRM po polovata struktura

MA@I @ENI Centar za vrabotuvawe br. % br. %

SE

C S - Skopje 16 39.13 28 60.87 44 C V - Skopje 29 31.52 63 68.48 92 Bitola 9 28.12 23 71.88 32 Veles 6 33.33 12 66.67 18 Kumanovo 11 40.74 16 59.26 27 Ohrid 5 31.25 11 68.75 16 Prilep 9 36.00 16 64.00 25 Strumica 8 47.06 9 52.94 17 Tetovo 13 56.52 10 43.48 23 [tip 3 25.00 9 75.00 12 Berovo 4 36.36 7 63.64 11 Valandovo 2 28.57 5 71.43 7 Vinica 4 50.00 4 50.00 8 Gevgelija 3 60.00 2 40.00 5 Gostivar 11 61.11 7 38.89 18 Debar 7 77.78 2 22.22 9 Del~evo 4 36.36 7 63.34 11 Dem. Hisar 3 50.00 3 50.00 6 Kavadarci 4 36.36 7 63.34 11 Ki~evo 8 61.54 5 38.46 13 Ko~ani 4 40.00 6 60.00 10 Kratovo 2 33.33 4 66.67 6 Kr. Palanka 3 42.86 4 57.14 7 Kru{evo 5 55.55 4 44.45 9 Maked. Brod 5 62.50 3 37.50 8 Negotino 2 22.22 7 77.78 9 Probi{tip 6 66.67 3 33.33 9 Radovi{ 2 25.00 6 75.00 8 Resen 2 28.57 5 71.43 7 Sv. Nikole 4 40.00 6 60.00 10 Struga 10 62.50 6 37.50 16

Vkupno 204 41% 300 59 % 504

9

- Zastapenost na pripadnicite na zaednicite vo Agencijata za vrabotuvawe na Republika Makedonija - sostojba 31..12..2006 godina..

Red.br. Pripadnost na zaednica Vkupen broj na Vraboteni

Procent %

1. Makedonci 404 80,35 2. Albanci 67 13,49 3. Turci 4 0,793 4. Romi 4 0,793 5. Srbi 12 2,380 6. Bo{waci 1 0,1 7. Vlasi 6 11,904 8. Ostanati 6 11,904 Vkupno 504 100%

Ostanati

Romi

Albanci

Vlasi

Bo{waciSrbi

Turci

Makedonci

- Aktivnosti na Sektorot za ~ove~ki resursi, pravni i personalno-administrativni raboti od oblasta na rabotnite odnosi

- Zasnovawe na raboten odnos

Vo Agencijata za vrabotuvawe na Republika Makedonija, vo tekot na 2006 godina, vraboteni se 43 lica na neopredeleno vreme.

- Prestanoci na raboten odnos

Vo tekot na 2006 godina, zaklu~no so 31.12.2006 godina, na 12 vraboteni vo Agencijata za vrabotuvawe na Republika Makedonija im prestana rabotniot odnos i toa:

- 6 lica - poradi ispolnuvawe uslovi za ostvaruvawe pravo na starosna penzija;

- 2 lica - poradi ostvaruvawe pravo na invalidska penzija; - 1 lice - poradi spogodben prestanok na rabotniot odnos; i - 3 lica - poradi smrt na rabotnikot. Od oblasta na rabotnite odnosi, Sektorot za ~ove~ki resursi, pravni i

personalno-administrativni raboti kontinuirano be{e anga`iran i na aktivnosti so vodewe na rabotni sporovi (zastapuvawe pred sudovite), vodewe na disciplinski postapki, kontinuirano vodewe na personalnata evidencija za vrabotenite vo Agencijata za vrabotuvawe na Republika Makedonija, arhivskite i

10

administrativno-tehni~ki raboti, permanentna podgotovka na poedine~ni akti (re{enija, odluki, dogovori i sl.), kako i drugi aktivnosti od svojot delokrug, planirani so Programata za rabota na Agencijata za vrabotuvawe na Republika Makedonija, no isto taka i na aktivnosti koi se nametnuvaa i proizleguvaa od sekojdnevnite potrebi i sostojbi vo dadenata situacija. - Razvoj na ~ove~kite resursi vo Agencijata za vrabotuvawe

Vo tekot na 2006 godina vo ramkite na KARDS - proektot "Tehni~ka pomo{ za institucionalna izgradba kako poddr{ka na politikata na vrabotuvawe (Vtora faza) - Politika za vrabotuvawe" Agencijata za vrabotuvawe na Republika Makedonija, neposredno be{e vklu~ena vo izgotvuvawe na:

- Strategija za vrabotuvawe na RM 2006/2010; - Nacionalen Akcionen plan za vrabotuvawe 2006/2008; i - Razvoj na kadarot na Agencijata za vrabotuvawe; So cel nadgraduvawe na znaewata i ve{tinite na vrabotenite vo stru~nata

slu`ba na centralno i lokalno nivo, zaradi podobruvawe na kvalifikaciite i rezultatite od rabotata na kadarot, kako na kratok taka i na sreden rok, vo Agencijata za vrabotuvawe na Republika Makedonija so poddr{ka na stranski i lokalni eksperti vo ramkite na KARDS proektot, bea organizirani seminari, rabotilnici, obuki i tematski predavawa.

Aktivnostite na planot za razvoj na kadarot vo Agencijata za vrabotuvawe vo 2006 godina, bea fokusirana na slednite oblasti:

- Seminar za ~ove~ki resursi; - Seminar za izbrani obu~uva~i za primena na pedago{ki metodi: - Seminar za menaxeri; - Seminar za vrabotenite na Agencijata za vrabotuvawe na Republika

Makedonija za uslugite kon rabotodava~ite i kon licata koi baraat rabota;

- Seminar za analiza na potrebite od ve{tini; - Seminar na tema - "Zakonodavstvo za vrabotuvawe i trudovoto zakonodavstvo

na EU i na RM. - Seminar na tema - "Informativniot sistem na Agencijata za vrabotuvawe na

Republika Makedonija i potrebite od oprema so cel poddr{ka na uslugite vo moderna Evropska kancelarija za vrabotuvawe;

- Obuka za odnosi so javnosta; - Seminar na tema - "Nacionalnata klasifikacija na zanimawata za potrebite

na Agencijata za vrabotuvawe na Republika Makedonija" i dr. Vo ramkite na gorenavedenite obuki bea vklu~eni menaxerskiot tim na

Agencijata za vrabotuvawe na Republika Makedonija i lokalnite rakovoditeli na Centrite za vrabotuvawe, koordinatori na oddeli, selektirani obu~uva~i i vrabotenite vo Sektorot za ~ove~ki resursi, vraboteni vo Me|uop{tinskite timovi i vrabotenite vo lokalnite centri za vrabotuvawe.

Od gorespomenatite obuki i seminari, kako specifi~nost vo 2006 godina se izdvojuva obukata na vrabotenite vo Agencijata za vrabotuvawe na Republika Makedonija na tema "Uslugi kon rabotodava~ite i kon licata koi baraat rabota".

Specifi~nosta na ovaa obuka e vo toa {to za prv pat vo Agencijata za vrabotuvawe na Republika Makedonija obuka izveduvaa obu~eni obu~uva~i od redot na vrabotenite vo Agencijata za vrabotuvawe na Republika Makedonija.

Za taa cel vo ramkite na KARDS proektot bea obu~eni 12 lica, vraboteni vo Agencijata za vrabotuvawe na Republika Makedonija i toa od centrite za vrabotuvawe vo koi funkcioniraat me|uop{tinskite timovi, dodeka vo uloga na tehni~ka poddr{ka i monitoring bea vklu~eni 2 lica od Centralnata slu`ba na Agencijata za vrabotuvawe na Republika Makedonija.

11

Gorenavedenite lica prethodno bea obu~eni za vidovite pedago{ki metodi i nivnata primena, so cel podocna, primenuvaj}i gi tie pedago{ki metodi, steknatite ve{tini i znaewa da gi prenesat na ostanatite vraboteni vo Agencijata za vrabotuvawe na Republika Makedonija.

Za taa cel bea organizirani obuki vo 6 centri za vrabotuvawe na koi bea vklu~eni lica koi direktno rabotat na aktivnite politiki i merki za vrabotuvawe, kako i na istra`uvaweto i analizata na pazarot na trudot.

Obukite se odr`aa vo slednite centri za vrabotuvawe: 1. Centralnata slu`ba na Agencijata za vrabotuvawe na Republika

Makedonija (gi opfati vrabotenite od Centralnata slu`ba i od Centarot za vrabotuvawe na grad Skopje, Veles, Kavadarci i Negotino);

2. Centar za vrabotuvawe Bitola (gi opfati vrabotenite od Centarot za vrabotuvawe Bitola, Prilep, Demir Hisar, Resen Kru{evo i Makedonski Brod);

3. Centar za vrabotuvawe [tip (gi opfati vrabotenite od Centarot za vrabotuvawe [tip, Strumica, Valandovo, Gevgelija, Radovi{, Ko~ani, Berovo, Del~evo i Vinica);

4. Centar za vrabotuvawe Kumanovo (gi opfati vrabotenite od Centarot za vrabotuvawe Kumanovo, Kriva Palanka, Kratovo, Probi{tip i Sveti Nikole);

5. Centar za vrabotuvawe Ohrid (gi opfati vrabotenite od Centarot za vrabotuvawe Ohrid, Debar, Struga i Ki~evo); i

6. Centar za vrabotuvawe Gostivar (gi opfati vrabotenite od Centarot za vrabotuvawe Gostivar i Tetovo).

Vo ovoj ciklus na obuki bea opfateni okolu 120 slu{ateli, vraboteni vo Agencijata za vrabotuvawe na Republika Makedonija.

Ovie obuki bea pozitivno oceneti od samite posetiteli na seminarot, vraboteni vo Agencijata za vrabotuvawe na Republika Makedonija.

Sektorot za ~ove~ki resursi i pravno i personalno - administrativni raboti i vo idnina }e organizira vakvi i sli~ni obuki na temi koi }e se nametnat od sekojdnevnoto rabotewe.

- Normativna dejnost

Normativna dejnost se sostoe{e vo u~estvo vo izgotvuvaweto na op{ti akti za potrebite na Stru~nata slu`ba na AVRM, kako i vo nivnoto izmenuvawe i dopolnuvawe.

Prioritetni aktivnosti na normativen plan vo ovoj period osobeno sî: 1) izgotvuvawe na Pravilnikot za izmenuvawe i dopolnuvawe na Pravilnikot

za sistematizacija na rabotnite mesta vo Agencijata za vrabotuvawe na Republika Makedonija, koj be{e donesen od strana na Upravniot odbor na Agencijata za vrabotuvawe na Republika Makedonija i za koja dade soglasnost Vladata na Republika Makedonija, po {to izmenite i dopolnuvawata na pravilnikot stapija vo sila na 10.05.2006 godina;

2) izgotvuvawe na Predlog - Kolektiven dogovor na Agencijata za vrabotuvawe na Republika Makedonija (vo sorabotka so Sektorot za osiguruvawe i prava vo slu~aj na nevrabotenost), osven vo delot na platite i nadomestocite na plata na vrabotenite; 3) izgotvuvawe na Pravilata za raboten red, evidencija za koristewe na rabotnoto vreme i kodeks na odnesuvawe na vrabotenite vo Agencijata za vrabotuvawe na Republika Makedonija i centrite za vrabotuvawe (vo sorabotka so Sektorot za osiguruvawe i prava vo slu~aj na nevrabotenost); i 4) izgotvuvawe na Pravilnikot za koristewe na slu`beni motorni vozila, sopstvenost na Agencijata za vrabotuvawe na Republika Makedonija.

12

Sektorot za istraùvawe i analiza na pazarot na trud kako organizacionen oblik vo Centralnata slu`ba na Agencijata za vrabotuvawe na Republika Makedonija vo izminatata 2006 godina, svoite funkcii gi izvr{uva{e vrz osnova na Godi{nata programa za rabota na Sektorot za 2006 godina, kako i nasokite od proektot KARDS-Politika za vrabotuvawe II koj zapo~na vo noemvri 2005 god. i toa vo delot na komponentata 2 - Tehni~ka pomo{ za institucionalna izgradba kako podr{ka na politikata za vrabotuvawe. Celokupnoto rabotewe na sektorot e pravno regulirano so Zakonot za vrabotuvawe i osiguruvawe vo slu~aj na nevrabotenost kako i Zakonot za evodencija vo oblasta na trudot i e vo kontinuirana sorabotka so me|uoop{tinskite timovi, a preku niv i so site centri za vrabotuvawe . Soglasno programata za rabota na sektorot, izvr{eno e kontinuirano:

• Sledewe na dvièweto na nevrabotenosta i vrabotuvaweto

spored struktura so sporedbeni pokazateli po Centri za vrabotuvawe so izgotvuvawe na mese~ni Izve{tai za nevrabotenosta i vrabotuvaweto spored struktura (pol, obrazovanie, nacionalnost, vreme na ~ekawe, dolìna na raboten sta`, profil na zanimawe). Odreden del od sodrìnata na ovie Izve{tai e na veb stranicata na AVRM kako informacija za sostojbata na nevrabotenosta i vrabotuvaweto za sekoj mesec poodelno po centri za vrabotuvawe.

• Sledewe na na nevrabotenost po celni grupi koi se najbrojni, rizi~ni i nefleksibilni na pazarot na trud so izgotvuvawe na periodi~ni izve{tai i po odredeni regioni.

• Sledewe na sostojbata vo odnos na potrebite od rabotna sila kaj rabotodava~ite, odnosno analiza na potrebite od ve{tini za koe posebno se ukaà u{te od vtorata polovina na 2005 godina, a be{e prioritet i vo 2006 godina.

Ovaa aktivnost vsu{nost be{e i edna od klu~nite sodrìni na proektot KARDS Politika za vrabotuvawe II - vo delot od komponentata 2 - Analiza na potrebite od ve{tini.

Za taa cel, vo konteks na proektot, na po~etokot na fevruari 2006, be{e formirana specijalizirana rabotna grupa so ~lenovi koi direktno se vklu~eni so funkcijata istraùvawe na pazarot na trud od centralnata slu`ba i me|uop{tinskite timovi, so toa {to sektorot be{e koordinator na aktivnostite.

Od strana na sektorot, a vo soglasnost so ~lenovite od drugite centri za vrabotuvawe be{e dadena procenka na dosega{noto istraùvawe na pazarot na trud od strana na centrite pred otpo~nuvawe na proektot, koe ponatamu treba da bide osnova za istraùvawe na nacionalno nivo.

Pri toa be{e od na{a strana, naglaseno deka istoto e skoro nepostoe~ko i se sveduva samo na nabrojuvawe na poseteni rabotodava~i so broj na potrebna

13

rabotna sila od odreden profil bez nikava ponatamo{na analiza, {to ne moè da bide izvor na podatoci za edna opse`na analiza na pazarot na trud na nivo na Makedonija

Pri~inite za toa navedeni i od samite centri be{e faktot deka ovaa funkcija e nova vo Agencijata za vrabotuvawe na Republika Makedonija i deka ima neodlo`na potreba od obuka na kadarot.

Toa be{e potencirano i vo SWOT analizata koja be{e dadena od strana na sektorot so cel proektot KARDS 2 da dade navistina efektivni rezultati dizajniraj}i konkretni obuki koi navistina se potrebni za uspe{no izvr{uvawe na funkcijata istraùvawe na pazarot na trud vo Agencijata za vrabotuvawe na Republika Makedonija.

Site prethodno navedeni na{i procenki i sugestii, kako od SWOT analizata taka i od odrànite ostanoci so sektorot, ekspertite na KARDS gi zemaa vo predvid pri dizajnirawe na sodrìnata na obukite za site centri za vrabotuvawe i gi inkorporiraa vo nivniot kvartalen izve{taj.

Koordinativnata rabota na sektorot vo odnos na proektot se sostoe{e od: - izgotvuvawe na sodrìnata na obukite zaedno so ekspertite na KARDS; - prilagoduvawe na pra{alnikot za rabotodava~ite kon metodologijata za

analiza na ve{tini; - zapo~nuvawe so implementacija na metodologijata vo prvite pet pilot

proekti odnosno distribucija na pra{alnicite, intervjuirawe na rabotodava~ite koe zapo~na vo juni, obrabotka na sobranite podatoci vo tesna sorabotka so AOP sektorot i

- izrabotka na izve{atite koi bea dostaveni vo avgust 2006. Na toa od strana na sektorot prethodea aktivnosti od: - odrùvawe rabotni sostanoci so pette pilot centri vo vrska so

izgotvuvawe na primerokot na pretprijatija na nivnata teritorija; - sorabotka so PIOM za navremeno dostavuvawe na spisocite za

pretprijatijata na teritorija na centrite; - odrùvawe sostanoci so ~lenovite na referentnite grupi vo site pet pilot

centri i toa: op{tinskite kancelarii, kancelarite na ZELS, edinicite od Ministerstvoto za obrazovanie;

- davawe sugestii i konsultacii na centrite za vrabotuvawe pri izrabotka na izve{taite za analizata za potrebite na ve{tini na nivna teritorija.

Od po~etok na septemvri zapo~na obukata na vtorata grupa od pilot proektot

za analiza na potrebite na ve{tini kade {to aktivnostite na sektorot bea isto taka vo golema mera naso~eni kon nivno organizirawe, kontakti i dogovarawe so sekoj od centrite za utvrduvawe na primerokot na firmi koi }e bidat intervjuirani, pomo{ okolu distribucija na pra{alnicite, nivno sobirawe, sekojdnevni kontakti za na~inot na obrabotka na podatocite i osobeno pri izrabotka na izve{taite.

Obukata za poslednata, treta grupa zapo~na od oktomvri, a dostavuvaweto na izve{taite za analiza na potrebite od ve{tini od tretata grupa be{e vo vtorata polovina na dekemvri, so {to se zavr{i implementacijata na obukata za metodologijata za analiza na potrebite od ve{tini koja e od isklu~itelna va`nost za AVRM. o Sorabotka so drugite nacionalni slu`bi za vrabotuvawe, me|unarodni

institucii i organizacii vo odnos na pazarot na trud

1. .Postojan kontakt so slu`bite za vrabotuvawe od biv{ite ju-republiki, U~estvo na sostanoci, seminari i rabotilnici

14

Vo tekot na godinata postojan be{e kontaktot so slu`bite za vrabotuvawe od Srbija, Bosna i Hercegovina, Slovenija i Hrvatska vo vrska so nivnite iskustva okolu pra{awata povrzani so kontaktite so rabotodava~ite, rizi~nite grupi od evidencijata na nevraboteni, programite koi se uspe{ni vo delot na aktivnite merki, me|usebnite iskustva okolu na~inot na implementacijata na slu`bite vo KARDS proektite i drugite me|unarodni proekti. Toa be{e sroveduvano naj~esto preku i-meil dopisi i telefonski kontakti, kako i so poseti od nivna strana. Vrz osnova na ve}e potpi{ana Spogodba za sorabotka od maj 2005 godina pome|u Nacionalnite Slu`bi za vrabotuvawe od eks-Jugoslovenskite dràvi, pod pokrovitelstvo i organizacija na Nacionalnata slu`ba za vrabotuvawe na Srbija od 22-23.06.2006 god be{e odràno {iroko tematsko sovetuvawe vo odnos na programite za vrabotuvawe na koj u~estvuvaa pretstavnici od soodvetnite Ministerstva na Srbija, nau~nite institucii, direktorite i pretstavnicite na nacionalnite slu`bi za vrabotuvawe od biv{ite Jugoslovenski zemji.

Interesno be{e da se sogleda deka Nacionalnata Slu`ba za vrabotuvawe od Srbija vo poslednata godina ima postignato vidni rezultati na ova pole, blagodarej}i na sorabotkata i koristeweto na me|unarodnata poddr{ka i so koristewe na iskustvata od drugite zemji .

Od golema polza bea i sugestiite i kontaktite kako i idnite sredbi {to se dogovaraa i so Slu`bata za vrabotuvawe od Slovenija koja e ve}e slu`ba za vrabotuvawe od zemja ~lenka na EU.

Tie se soglasija po na{e barawe isto taka da ni bidat mentori pri u~estvo na me|unarodni tenderi za dobivawe tehni~ka i finansiska pomo{.

Tematskite prezentacii bea navistina brojni kako od zemjata doma}in taka i od gostite u~esnici na ova sovetuvawe.

2. Kontakti i sledewe na najnovite trendovi koi gi promovira ILO-Me|unarodnata Organizacija na rabotna sila

o Proekti vo koi sektorot ima{e aktivno u~estvo : Vo kontekst na gorenavedenoto kako pogolemi proekti vo tekot na minatata, a koi prodolùvaat i ovaa godina i vo koi i ponatamu sme vklu~eni se slednite:

Invent kreirawe na modularni paketi za obuka vrz osnova na istraùvawe na potrebite na ekonomijata koj celosno se vklopuva so izmenite na Zakonot za vrabotuvawe i osiguruvawe vo slu~aj na nevrabotenost vo delot na obukite i so Zakonot za postsredno obrazovanie koj }e bide donesen vo najskoro vreme;

Za istiot proekt postoi izgotvena op{irna informacija od na{a strana za tekot, sodrìnata i na{eto u~estvo vo nego.

Vo kontekst na povrzanosta na na{ata rabota so aktivnostite na Ministerstvoto za obrazovanie i nauka treba da kaème deka zaradi namaluvawe na jazot pome|u rabotnata sila {to se nudi i rabotnata sila {to se pobaruva {to pretstavuva dosega edna od glavnite specifiki na pazarot na trud vo R.Makedonija, Sektorot be{e vklu~en vo proektot Strategii za u~ewe na vozrasni vo regionot na Jugoisto~na Evropa koj e pod pokrovitelstvo na ETF, ponatamu vo Kreirawe na Strategijata za obrazovanie na vozrasni za Republika Makedonija, kako i vo Koordinativnoto telo za izrabotka na strategija i zakon za doìvotno u~ewe, moderirana od Institutot za me|unarodna sorabotka na Germanskiot Sojuz na narodni univerziteti;

15

Vo vrska so proektot KARDS, vtoroto prodolùvawe - Politika za vrabotuvawe 2;

Vo delot na aktivnata merka ,,Samovrabotuvawe i pretpriemni{tvo" bevme vklu~eni i vo Proektot na UNDP za kreirawe na novi rabotni mesta preku nivnite tri komponenti so pravewe izve{tai za brojot i strukturata na poodelnite celni grupi koi bea vklu~eni vo proektot od na{ata evidencija na nevraboteni, informirawe na centrite za vrabotuvawe vo vrska so proektot;

U~estvuvame isto taka i vo realizirawe na aktivnostite na proektot Programa za podr{ka na socijalnite institucii pod pokrovitelstvo na Ministerstvoto za trud i socijalna politika i Sovetot na Evropa;

Proekt Vau~ersko sovetuvawe pod pokrovitelstvo na Agencija za poddr{ka na pretpriemni{tvoto i Ministerstvoto za ekonomija na RM;

Dostavuvawe podatoci od oblasta na pazarot na trud Vo tekot na izminatata godina Sektorot kontinuirano izvr{uva{e

aktivnosti vo odnos na podgotovka na izve{tai za barani podatoci od oblasta na pazarot na trud vo Makedonija na lokalno i nacionalno nivo koi bea dostavuvani od:

- Me|unarodniot Monetaren Fond - Svetska Banka - Mediumi - Ministerstvata (osobeno MTSP i Ministerstvoto za finansii) - Biro za razvoj na obrazovanie so koe imavme postojano sorabotka - Vlada na RM (Sektor za sproveduvawe na Ramkoven dogovor vo

kontinuitet sekoi tri meseci i Sektorot za evrointegracija ) - Op{tini (podatoci za poodelni op{tini po nivno barawe).

Vklu~enost na vrabotenite vo Sektorot pri realizirawe na proektot Obuka na obu~uva~i od strana na ekspertite od KARDS proektot - Politika za vrabotuvawe II koj uspe{no se sprovede vo {est lokalni centri i vo koj zemaa u~estvo golem broj od vrabotenite vo centrite za vrabotuvawe, kako i od Centralnata slu`ba;

U~estvo vo proektot za PR (odnosi so javnosta) vo koj be{e vklu~en rakovodniot kadar od Agencijata za vrabotuvawe na Republika Makedonija;

U~estvo okolu proektnata zada~a za primena na Nacionalnata klasifikacija na zanimawa spored ISCO 88;

Prezemeni aktivnosti za primena na indikatorite spored standardite na Me|unarodnata organizacija na trudot (ILO);

U~estvo vo rabotna grupa formirana od pove}e relevantni u~esnici i izgotvuvawe na ekonomskite kriteriumi vo oblasta na vrabotuvaweto preku reformi na instituciite na pazarot na trud, a se ostvaruva vo pravec na zajaknuvawe na kapacitetite na Agencijata za vrabotuvawe na Republika Makedonija i ovozmoùvawe na individualen pristap vo raboteweto so nevrabotenite lica (preku izgotvuvawe na individualni akcioni planovi) i ovozmoùvawe na vrabotuvawe na korisnicite so koristewe na odredeni beneficii vo ramkite na socijalnata za{tita i na ranlivite grupi.

Aktivno u~estvo vo rabotnata grupa vo ~etvrtata komponenta (~ove~ki resursi) za efikasno koristewe na IPA (pretpristapnite fondovi).

16

I z v e { t a j za vrabotuvaweto i nevrabotenosta vo Republika Makedonija vo 2006 godina

NEVRABOTENOST

Vo Agencijata za vrabotuvawe na Republika Makedonija so sostojba na 31.12.2006 godina evdentirani se 366551 nevraboteni lica.

Vo odnos na mesec dekemvri 2005 godina, nevrabotenosta beleì zgolemuvawe za 6562 lica ili za 1,8%.

Vo odnos na mesec dekemvri 2004 godina, nevrabotenosta beleì namaluvawe za 24521 nevraboteno lice ili za 6,3%.

Dvièwe na evidentiranite nevraboteni lica

vo periodot od 01.01. do 31.12.2006 godina*)

359982 360804 358858357556

355476354892 356367356976 358831

361335364463

366551

320000

325000330000

335000340000

345000

350000355000

360000

365000370000

janua

ri

fev

ruari

mart

april maj

juni

juli

avgu

st

septe

mvri

oktomvr

i

noemvr

i

dekem

vri

*) Vo vkupno evidentiranite nevraboteni lica vbrojani se i licata koi se izjasnile deka se prijavuvaat samo zaradi ostvaruvawe na pravoto na zdravstveno osiguruvawe

Od grafi~kiot prikaz za dvièweto na nevrabotenosta vo periodot od 01.01. do 31.12.2006 godina ne se zabeleùvaat nagli oscilacii vo dvièweto na brojot na evidentiranite nevraboteni lica.

Nevrabotenosta se dviì od 359982 nevraboteni lica evidentirani vo mesec januari 2006 godina do 366551 evidentirani vo mesec dekemvri 2006 godina, {to zna~i deka brojot na nevraboteni vo periodot januari - dekemvri 2006 godina se zgolemil za 6569 lica ili za 1,8%. Najniska nevrabotenost bila evidentirana vo mesec juni 2006 godina od 354892 nevraboteni lica.

Vo Agencijata za vrabotuvawe na RM , vrz osnova na Odluka na Vlada (Sl.vesnik na RM br.54/06), od mesec juni 2006 godina, se sproveduva Anketa me|u evidentiranite nevraboteni lica, so koja tie se izjasnuvaat dali aktivno baraat rabota ili vo Agencijata za vrabotuvawe se prijavuvaat samo zaradi ostvruvawe na pravoto na zdravstveno osiguruvawe

Vo tabelata koja sledi prikaàna e sostojbata na vkupno evidentiranite nevraboteni lica, evidentiranite nevraboteni lica koi se izjasnile deka se prijavuvaat samo zaradi ostvaruvaweto na pravoto na zdravstveno osiguruvawe i evidentiranite nevraboteni lica koi aktivno baraat rabota, vo periodot juni -dekemvri 2006 godina .

17

30.06.2006 31.07.2006 31.08.2006 30.09.2006 31.10.2006 30.11.2006 31.12.2006Evidentirani nevraboteni

lica Broj % Broj % Broj % Broj % Broj % Broj % Broj %

V k u p n o 356367 100.0 354892 100.0 356976 100.0 358831 100.0 361335 100.0 364463 100.0 366551 100.0

Koi se izjasnile

deka se prijav.samo

za zdrav. osig.

34826 9.8 30197 8.5 36029 10.1 41183 11.5 43768 12.1 74378 20.4 74803 20.4

Koi aktivno baraaat rabota

321541 90.2 324695 91.5 320947 89.9 317648 88.5 317567 87.9 290085 79.6 291748 79.6

Od goreprikaànite sostojbi vo tabelata po meseci, doa|ame do zaklu~ok

deka vo periodot juni - dekemvri 2006 godina, brojot na licata koi aktivno baraat rabota se namaluva, a se zgolemuva brojot na licata koi se izjasnile deka se prijavuvaat samo zaradi ostvaruvawe na pravoto na zdravstveno osiguruvawe.

Dvièwe na evidentirani nevraboteni lica , koi aktivno baraat rabota vo periodot juni - dekemvri 2006 godina

324695321541 320947

317648 317567

290085 291748

200000

220000

240000

260000

280000

300000

320000

340000

juni

juli

avgu

st

septe

mvri

oktomvr

i

noemvr

i

dekem

vri

Vo mesec juni 2006 godina evidentirani se 324695 nevraboteni lica koi

aktivno baraat rabota , a vo mesec dekemvri 2006 godina, evidentirani se 291748 nevraboteni lica - aktivni barateli na rabota, {to zna~i deka brojot na evidentiranite nevraboteni lica koi aktivno baraat rabota, se namalil za 32947 lica i nivnoto u~estvo vo vkupno nevrabotenite lica se dviì od 90,2% vo juni 2006 godina do 79,6% vo dekemvri 2006 godina.

18

Dvièwe na evidentirani nevraboteni lica , koi se izjasnile deka se prijavuvaat samo

zaradi ostvaruvawe na pravoto na zdravstveno osiguruvawe vo periodot juni - dekemvri 2006 godina

3019734826

36029

4118343768

74378 74803

30000

35000

40000

45000

50000

55000

60000

65000

70000

75000

juni

juli

avgu

st

septe

mvri

oktomvr

i

noemvr

i

dekem

vri

Brojot na evidentiranite nevraboteni lica koi se izjasnile deka se

prijavuvaat samo zaradi ostvaruvawe na pravoto na zdravstveno osuguruvawe, beleì zgolemuvawe od 30197 lica vo mesec juni 2006 godina do 74803 lica vo mesec dekemvri 2006 godina , odnosno nivnoto u~estvo vo vkupniot broj na nevraboteni se dviì od 9,8% vo juni 2006 do 20.4% vo mesec dekemvri 2006 godina.

Evidentiranite nevraboteni lica, koi se izjasnile deka se prijavuvaat

samo zaradi ostvaruvawe na pravoto na zdravstveno osiguruvawe i ponatamu se vbrojuvaat vo vkupniot broj na evidentirani nevraboteni lica, se do kone~noto utvrduvawe na nivniot status (nevraboteni lica koi aktivno baraat rabota ili nevraboteni lica koi se prijavuvaat vo Agencijata za vrabotuvawe samo zaradi ostvaruvawe na pravoto na zdravstveno osiguruvawe) i do kone~no utvrduvawe na nadle`nosta od strana na Agencijata za vrabotuvawe na RM i Fondot za zdravstveno osiguruvawe na RM vo vrska so ostvaruvawe na pravoto na zdravstveno osiguruvawe na nevrabotenite lica.

Vkupno evidentiranite nevraboteni lica, ostanuvaat predmet na

ponatamo{na analiza spored razli~ni strukturni karakteristiki.

Analizata na prilivot na nevrabotenite (lica koi se steknale so status na nevraboteni) spored osnovot po koj po~nale da se vodat na evidencijata na nevrabotenite, pokaùva deka vo tekot na 2006 godina najmnogubroen e prilivot po osnov na prestanok na raboten odnos, no ne e za zanemaruvawe i prilivot na novi nevraboteni lica, kako i prilivot na nevraboteni lica koi prethodno go izgubile statusot na nevraboten poradi nenavremeno prijavuvawe ili po drug osnov, i po istekot na zabranata od edna godina, povtorno go obnovuvaat svojot status na nevraboteno lice.

Analizata na odlivot na nevrabotenite ( lica koi prestanale da se vodat vo evidencijata na nevrabotenite) spored osnovot pokaùva deka vo tekot na 2006 godina najmnogubroen e odlivot po osnov na zasnovan raboten odnos, kako i po osnov na bri{ewe od evidencijata na nevrabotenite poradi nenavremeno prijavuvawe vo utvrdeniot rok.

19

Nevrabotenosta vo Republika Makedonija sledena po Centrite za vrabotuvawe pokaùva razli~en obem, uslovena od pove}e faktori pri {to treba da se ima predvid i vlijanieto na goleminata na odredena op{tina. Taka podra~jeto na grad Skopje soodvetno na brojot na ìtelite, go zadrùva dominantnoto u~estvo vo vkupnata nevrabotenost.

Pritoa nevrabotenosta e pove}e izrazena vo gradskite sredini, 247042 ili 67,4% od vkupniot broj na evidentiranite nevraboteni lica, dodeka vo selskite sredini locirani se 119509 ili 32,6% od vkupno evidentiranite nevraboteni lica.

Strukturni karakteristiki na evidentiranite nevraboteni lica

Strukturnite karakteristiki se zna~ajni od aspekt na ocenkata na kvalitetot na del od raspoloìviot ~ove~ki potencijal koj {to e nadvor od ekonomska aktivnost.

Strukturata na evidentiranite nevraboteni lica, spored pol so sostojba na 31.12.2006 godina, se karakterizira so pogolemo u~estvo na maìte, od 58,4% ili 213941 lica, vo vkupniot broj na evidentirani nevraboteni vo sporedba so ènite koi vo vkupnata nevrabotenost u~estvuvaat so 41,6% ili 152610 nevraboteni lica.

41,6%

58,4%

maì

èni

Vo tabelata koja sledi prikaàna e strukturata na evidentiranite nevraboteni lica spored pol i nivnoto u~estvo vo vkupniot broj na nevraboteni, so sostojba na 31.12 vo izve{tajnata 2006 godina i so sostojba na 31.12 vo sporedbenite 2005 i 2004 godina .

31.12.2006 31.12.2005 31.12.2004

Pol Broj % Broj % Broj %

indeks 31.12.06/ 31.12.05.

indeks 31.12.06/ 31.12.04

Maì 213941 58.4 208354 57,9 224608 57,4 102,7 95,3

@eni 152610 41.6 151635 42,1 166464 42,6 100,6 91,7

Vkupno 366551 100.0 359989 100.0 391072 100.0 101.8 93,7

Skopje - 86072 (23,5%) Kumanovo- 30599 (8,3%) Tetovo - 28857 (7,9%)

Strumica - 20367 (5,5%) Bitola - 20200 (5,5%) Prilep- 24402 (6,6%)

Gostivar- 16636 (4,5%) Veles - 15447 (4,2%) Ohrid- 12393 (3,4%)

20

Od goreprikaànata tabela, moè da se zabeleì deka u~estvoto na ènata vo vkupnata nevrabotenost se namaluva. Imeno vo 2004 godina u~estvoto na ènata vo vkupnata nevrabotenost e 42,6% , vo 2005 godina 42,1%, a vo izve{tajnata 2006 godina u~estvoto na ènata vo vkupnata nevrabotenost e 41,6%.

Strukturata na evidentiranite nevraboteni lica, spored starost so sostojba na 31.12.2006 godina, se karakterizira so relativno pogolema zastapenost na nevrabotenite lica na vozrast do 30 godini, koi vo vkupnata nevrabotenost u~estvuvaat so 30,2% (110765), licata od 30-40 godini so 25,5% (93391), od 40-50 godini so 22,2% ( 81529), dodeka so 22% (80866) u~estvuvaat nevrabotenite na vozrast so 50 i pove}e od 50 godini.

Detalno prikaàna strukturata na nevrabotenite spored vozrast e sledna:

• od 15 - 19 godini 9913 ( 2,7%) • od 20 - 24 godini 47732 (13%) • od 25 - 29 godini 53120 (14,5%) • od 30 - 34 godini 48439 (13,2%) • od 35 - 39 godini 44952 ( 12,3%) • od 40 - 44 godini 42660 ( 11,6% ) • od 45 - 49 godini 38869 ( 10,6%) • od 50 - 54 godini 35604 ( 9,7%) • od 55 - 59 godini 30556 ( 8,3%) • od 60 godini i pove}e 14706 (4 %)

2,7%13%

14,5%

13,2%

12,3%

11,6%

10,6%

9,7%

8,3% 4%

od 15 - 19 god.

od 20 - 24 god.

od 25 - 29 god.

od 30 - 34 god.

od 35 - 39 god.

od 40 - 44 god.

od 45 - 49 god.

od 50 - 54 god.

od 55 - 59 god.

od 60 god. i pove}e

5

Spored preporakite na Me|unarodnata organizacija na trud -ILO, pod mladi nevraboteni se podrazbiraat nevraboteni lica na vozrast od 15-24 godini.

Vo na{ata evidencija ovaa starosna grupa na nevraboteni, so sostojba na 31.12.2006 god. broi 57645 ili 15,7% od vkupno evidentiranite nevraboteni lica.

Vo tabelata koja sledi prikaàna e strukturata na evidentiranite nevraboteni lica spored starost i u~estvoto na poodelni starosni grupi vo vkupnata nevrabotenost, so sostojba na 31.12. vo izve{tajnata 2006 godina i so sostojba na 31.12. vo 2005 i 2004 godina.

21

31.12.2006 31.12.2005 31.12.2004 Starost

Broj % Broj % Broj %

indeks 31.12.06./ 31.12.05.

indeks 31.12.06/ 31.12.04

od 15 do 19 god.

9913 2.7 10193 2.8 12458 3.2 97.3 79.6

od 20 do 24 47732 13.0 48166 13.4 55432 14.2 99.1 86.1

od 25 do 29 53120 14.5 52506 14.6 58992 15.1 101.2 90

od 30 do 34 48439 13.2 47525 13.2 52741 13.5 101.9 91.8

od 35 do 39 44952 12.3 44578 12.4 49735 12.7 100.8 90.4

od 40 do 44 42660 11.6 41774 11.6 44818 11.5 102.1 95.2

od 45 do 49 38869 10.6 38035 10.6 40253 10.3 102.2 96.6

od 50 do 54 35604 9.7 33495 9.3 34569 8.8 106.3 103.0

od 55 do 59 30556 8.3 30018 8.3 29191 7.5 101.8 104.7

60 i pove}e 14706 4.0 13699 3.8 12883 3.3 107.4 114.2

V k u p n o 366551 100.0 359989 100.0 391072 100.0 101.8 92.3

Od tabelarniot prikaz, moè da se zabeleì, deka brojot i u~estvoto na mladite nevraboteni lica do 24 godini starost vo poslednite godini se namaluva, odnosno beleì namaluvawe od 17,4% vo 2004 godina, 16,2% vo 2005 godina, a vo 2006 godina u~estvoto na mladite nevraboteni vo vkupnata nevrabotenost e 15,7%.

Isto taka i nevrabotenosta vo primarnata vozrasna grupa od 25-50 godini starost se namaluva od 63% vo 2004 godina do 62,2% vo 2006 godina.

Od druga strana brojot i u~estvoto na nevrabotenite lica so 50 i pove}e od 50 godini starost, vo poslednite godini raste, odnosno beleì porast od 19,6% vo 2004 godina, 21,4% vo 2005 godina, za da vo 2006 godina u~estvoto na ovaa starosna grupa nevraboteni vo vkupnata nevrabotenost e 22%.

Strukturata na evidentiranite nevraboteni lica, spored stepen na obrazovanie e krajno nepovolna, bidej}i najgolemiot del od niv se nekvalifikuvani i polukvalifikuvani, odnosno:

• 187870 se nekvalifikuvani i polukvalifikuvani (51,3%); • 91155 se so zavr{eno sredno stru~no obrazovanie (24,9%); • 62626 se kvalifikuvani i visoko kvalifikuvani (17,1%); • 6569 se so vi{o obrazovanie (1,8%); i • 18331 se so visoko obrazovanie ( 5%).

22

5%1,8%

51,3%

17,1%

24,9% nkv i pkv

KV i VKV

SSO

Vi{o SO

Visoko SO

Vo tabelata koja sledi prikaàna e strukturata na evidentiranite nevraboteni lica spored stepenot na obrazovanie i u~estvoto vo vkupnata nevrabotenost, so sostojba na 31.12. vo izve{tajnata 2006 godina i so sostojba na 31.12. vo 2005 i 2004 godina.

31.12.2006 31.12.2005 31.12.2004 Stepen na obrazovanie


indeks 31.12.06./ 31.12.05.

indeks 31.12.06./ 31.12.04.

NKV I PKV 187870 51.3 187448 52.1 201865 51.6 100.2 93.1

KV I VKV 62626 17.1 62378 17.3 69850 17.9 100.4 89.7

SSO 91155 24.9 86939 24.2 95693 24.5 104.8 95.3

Vi{o SO 6569 1.8 6577 1.8 7252 1.9 99.9 90.6

Visoko SO 18331 5.0 16647 4.6 16412 4.2 110.1 111.7

V k u p n o 366551 100.0 359989 100.0 391072 100.0 101.8 93.7

Od goreprikaànata tabela se zabeleùva deka strukturata na evidentiranite nevraboteni lica vo izve{tajnata 2006 godina e re~isi nepromenata, vo sporedba so izminatite 2005 i 2004 godina, odnosno dominatno u~estvo vo vkupnata nevrabotenost imaat nekvalifikuvanite i polukvalifikuvanite nevraboteni lica, koi poradi nedovolnoto i nesoodvetno znaewe i ve{tini so koi raspolagaat, mnogu te{ko se vklu~uvaat na pazarot na trud.

Odnosno, analizata na strukturata na nevrabotenite lica spored profilot na zanimawe, pokaùva deka okolu (93%), od nevrabotenite nekvalifikuvani i polukvalifikuvani lica ne raspolagaat so nikakvi rabotni ve{tini. Vo ostanatite 7% najgolemo u~estvo imaat nekvalifikuvanite i polukvalifikuvanite rabotnici koi steknale odredeni majstorski ve{tini od profilot na zanimawe - yidar na gradbi i malterisuvawe, konfekciski {iva~, voza~ na lesni motorni vozila, pomo{en bravar i dr.

Kvalifikuvanite i visoko kvalifikuvanite rabotnici vo vkupniot broj nevraboteni u~estvuvaat so 17,1% i toa se rabotnici koi se steknale so odredeni kvalifikuvani majstorski ve{tini i me|u niv najzastapeni se nevrabotenite lica od profilot na zanimawe - prodava~, bravar, ma{inski mehani~ar -ma{ino bravar, avtomehani~ar, konfekcioner, gotva~, kelner, elektro instalater, elektromehani~ari stolar, ma{inski pleta~, preda~, i dr.

23

Analizata na nevrabotenite lica so zavr{eno sredno stru~no obrazovanie koi kako kategorija na nevraboteni se najmnogubrojni vo evidencijata, posle nekvalifikuvanite i polukvalifikuvanite nevraboteni so 24,9%, pokaùva deka me|u niv najzastapeni se licata od profilot na zanimawe- maturanti od gimnazija (vklu~uvajki gi i maturantite od matemati~ka i jazi~na gimnazija), ekonomisti, ma{inski tehni~ar, zemjodelski tehni~ar-poljodelec, elektrotehni~ar za jaka sruja, veterinaren tehni~ar, hemiski tehni~ar i dr.

Nevrabotenite lica so zavr{eno vi{o obrazovanie vo vkupniot broj na nevraboteni u~estvuvaat so 1,8% i vo ovaa obrazovna kategorija nevraboteni najzastapeni profilite - ekonomist, inèner za zemjodelstvo, ma{inski inèner , nastavnik po oddelenska nastava, pravnik i drugi.

Analizata po profil na zanimawe na nevrabotenite lica so zavr{eno visoko obrazovanie koi vo vkupniot broj na nevraboteteni u~estvuvaat so 5%, pokaùva deka me|u niv najzastapeni se nevrabotenite od profilot - diplomiran ekonomist, diplomiran pravnik , diplomiran inèner po zemjodelie, profesor po oddelenska nasoka po makedonski jazik, lekar, zaben lekar i drugi.

Strukturata na evidentiranite nevrabotenite lica spored vreme na ~ekawe na vrabotuvawe e mo{ne sloèna i nepovolna, bidej}i najgolemiot del od nevrabotenite 108511 ili 29,6%, ~ekaat za rabota pove}e od osum godini, odnosno:

• pomalku od 1 mesec 8205 (2,2%) • od 1 do 5 meseci 30455 (8,3%) • od 6 do 11 meseci 33976 (9,3%) • od 12 do 17 meseci 22039 (6%) • od 18 do 23 meseci 17302 (4,7%) • 2 godini 35168 (9,6%) • 3 godini 32606 (8,9%) • 4 godini 24113 (6,6%) • od 5 do 7 godini 54176 (14,8%) • 8 godini i pove}e 108511 (29,6%

2,2%8,3%

9,3%6%

4,7%

9,6%

8,9%6,6%

14,8%

29,6%

pomalku od 1 m.

od 1 do 5 m.

od 6 do 11 m.

od 12 do 17 m.

od 18 do 23 m.

2 god.

3 god.

4 god.

od 5 do 7 god.

8 i pove}e god.

Spored Me|unarodnata organizacija na trud -ILO, dolgoro~nata nevrabotenost gi vklu~uva nevrabotenite koi ~ekaat na rabota edna i pove}e od edna godina.

Vo na{ata evidencija ovaa grupa nevraboteni, so sostojba na 31.12.2006, broi 293915 ili 80,2% od vkupno evidentiranite nevraboteni lica.

24

Vo tabelata koja sledi prikaàna e strukturata na evidentiranite nevraboteni lica spored vreme na ~ekawe na vrabotuvawe i u~estvoto vo vkupnata nevrabotenost, so sostojba na 31.12. vo izve{tajnata 2006 godina i so sostojba na 31.12. vo 2005 i 2004 godina.

31.12.2006 31.12.2005 31.12.2004 Vreme na ~ekawe


indeks 31.12.06./ 31.12.05.

indeks 31.12.06./ 31.12.04.

pod 1 mesec 8205 2.2 6454 1.8 7350 1.9 127.1 111.6

od 1 do 5 mes. 30455 8.3 20865 5.8 22411 5.7 146.0 135.9

od 6 do 11 mes. 33976 9.3 23619 6.6 28963 7.4 143.9 117.3

od 12 do 17 mes.

22039 6.0 25273 7.0 32196 8.2 87.2 68.5

od 18 do 23 mes.

17302 4.7 20015 5.6 25066 6.4 86.4 69.0

2 godini 35168 9.6 41597 11.6 38995 10.0 84.5 90.2

3 godini 32606 8.9 29703 8.3 30101 7.7 109.8 108.3

4 godini 24113 6.6 23475 6.5 28734 7.3 102.7 83.9

5 - 7 godina 54176 14.8 58642 16.3 67057 17.1 92.4 80.8

8 god. i pove}e 108511 29.6 110346 30.7 110199 28.2 98.3 98.5

V k u p n o 366551 100.0 359989 100.0 391072 100.0 101.8 93.7

Od sostojbite prikaàni vo tabelata, moème da konstatirame deka dolgoro~nata nevrabotenost, odnosno evidentiranite nevraboteni lica koi ~ekaat rabota edna ili pove}e od edna godina, vo izve{tajnata 2006 godina beleì namaluvawe, odnosno so sostojba na 31.12 2004 godina vo vkupnata nevrabotenost u~estvuvaat so 85%, vo 2005 godina u~estvuvaat so 86%, a so sostojba na 31.12.2006 godina u~estvoto na dolgoro~no nevrabotenite lica vo vkupniot broj na nevraboteni beleì namaluvawe do 80,2%

Na dolgoro~no nevrabotenite lica kako kategorija nevraboteni, treba da se obrati posebno vnimanie, osobeno ako se ima vo predvid deka najgolemo u~estvo, okolu 45% imaat nevrabotenite lica so najnisko obrazovanie (nezavr{eno i zavr{eno osnovno obrazovanie), koi poradi nedovolnoto i nesoodvetno znaewe, te{ko moàt da se vklu~at na pazarot na trud.

Od druga strana, 75% od evidentiranite nevraboteni lica so zavr{eno sredno obrazovanie ~ekaat na rabota edna i pove}e od edna godina, a mnogu zagriùva~ki e i podatokot za nevrabotenite lica so zavr{eno visoko obrazovanie, koi isto taka po diplomiraweto te{ko nao|aat rabota, odnosno okolu 66% od niv ~ekaat za rabota edna i pove}e od edna godina.

Struktura na evidentiranite nevrabotenite lica spored nacionalna pripadnost e vo proporcionalen odnos so vkupniot broj na ìteli vo Republika Makedonija i nivnata etni~ka pripadnost.

Od vkupniot broj na evidentirani nevraboteni lica, so sostojba na 31.12.2006 godina, Makedonci se 242014 (66%); Albanci se 81234 (22,2%), Turci se 13769 (3,8%), Romi se 16797 (4,6%), Srbi se 3214 (0,9%), Vlasi 464 (0,1%), dodeka 9059 lica (2,5%) pripa|aat na ostanatite etni~ki grupi.

25

2,5%

22,2%

3,8%

66%

4,6%0,9% 0,1%

Makedonci

Albanci

Turci

Romi

Srbi

vlasi

Drugi

Vo tabelata koja sledi prikaàna e strukturata na evidentiranite nevraboteni lica spored nacionalna pripadnost i nivnoto u~estvo vo vkupnata nevrabotenost, so sostojba na 31.12. vo izve{tajnata 2006 godina i so sostojba na 31.12. vo 2005 i 2004 godina.

31.12.2006 31.12.2005 31.12.2004 Nacionalna pripadnost


indeks 31.12.06./ 31.12.05.

indeks 31.12.06./ 31.12.04

Makedonci 242014 66.0 239688 66.6 263322 67.3 101.0 91.9

Albanci 81234 22.2 77883 21.6 81802 20.9 104.3 99.3

Turci 13769 3.8 14062 3.9 15464 4.0 97.9 89.0

Romi 16797 4.6 15714 4.4 16764 4.3 106.9 100.2

Srbi 3214 0.9 3214 0.9 3699 0.9 100.0 86.9

Vlasi 464 0.1 459 0.1 503 0.1 101.1 92.2

Drugi 9059 2.5 8969 2.5 9518 2.4 101.0 95.2

V k u p n o 366551 100.0 359989 100.0 391072 100.0 101.8 93.7

Od pogore prikaànata tabela , se zabeleùva deka strukturata na evidentiranite nevraboteni lica spored nacionalna pripadnost, vo izve{tajnata i sporedbenite godini e skoro nepromeneta i e vo proporcionalen odnos so vkupniot broj ìteli vo Republika Makedonija i nivnata etni~ka pripadnost.

REGISTRIRANI PRIJAVI NA ZASNOVANI RABOTNI ODNOSI (VRABOTUVAWA)

Vo periodot od 01.01. do 31.12. 2006 godina, vo Agencijata za vrabotuvawe na RM, registrirani se vkupno 150815 prijavi na zasnovani rabotni odnosi (vrabotuvawa), na neopredeleno i opredeleno vreme i sezonski raboti, od evidencija i nadvor od evidencija na nevrabotenite.

26

Registrirani prijavi na zasnovani rabotni odnosi po meseci vo periodot od 01.01.2006 do 31.12.2006 godina

16190

13160

14999

12399

9013

1116712034

1123610184

15263

11595

13575

3000

5000

7000

9000

11000

13000

15000

17000

januari

fevruarimart

april majjun

ijul

iavgus

t

septemvri

oktomvri

noemvri

dekemvri

Vk.registrirani prijavi nazasnovanirabotniodnosi

Naneopredelenovreme

Naopredelenovreme isezonskiraboti

Od vkupno registriranite prijavi na zasnovani rabotni odnosi 68878 se na neopredeleno vreme i sporedeno so istiot period minatata godina se zabele`uva namaluvawe na vrabotuvawata za 16155 ili za 19% .

Vo istiot period (od 01.01.do 31.12.2006god.) registrirani se 81937 prijavi na zasnovani rabotni odnosi (vrabotuvawa) na opredeleno vreme i sezonski raboti i sporedeno so istiot period minatata godina se zabele`uva porast za 19005 vrabotuvawa ili za 30%.

85033

6887862932

81937

0

10000

20000

30000

40000

50000

60000

70000

80000

90000

neopredelenovreme

opredeleno vreme isezonski raboti

01.01-31.12.2005

01.01-31.12.2006

Od vkupno 150815 registrirani prijavi na zasnovani rabotni odnosi (vrabotuvawa), 39312 (26,1%) se od evidencijata na nevrabotenite lica, a ostanatite 111503 (73,9%) registrirani prijavi na zasnovani rabotni odnosi se nadvor od evidencijata na nevrabotenite ili fluktuacija.

39312

17318 21994

111503

5156059943

0

20000

40000

60000

80000

100000

120000

od evidencija nadvor od evidencija

Vkupno vrabotuvawa

neopredeleno vreme

opredeleno vreme isezonski raboti

Od vkupno 39312 registriranite prijavi na zasnovani rabotni odnosi od evidencijata na nevrabotenite, 17318 (44,1%) se na neopredeleno vreme, a 21994 (55,9%) se na opredeleno vreme i sezonski raboti.

27

Od vkupno 111503 registrirani prijavi na zasnovani rabotni odnosi nadvor od evidencijata na nevrabotenite (fluktuacija), 51560 (46,2%) se na neopredeleno vreme, a 59943 (53,8%) se na opredeleno vreme i sezonski raboti.

Spored oblasta na prete`nata dejnost so koja se bavi rabotodava~ot, od vkupno 150815 registrirani prijavi na zasnovani rabotni odnosi na neopredeleno i opredeleno rabotno vreme, najmnogu se evidentirani vo: prerabotuva~kata industrija 49311 ili 33% od vkupno registriranite prijavi na zasnovani rabotni odnosi, vo trgovijata 29044 ili 19,2%, vo obrazovanieto 11498 ili 7,6%, vo grade`ni{tvoto 9285 ili 6,1%, vo zdravstvenata dejnost i socijalni raboti 7640 ili 5,1%, vo javnata uprava, odbranata i zadolìtelna socijalna za{tita 6021 ili 4%, vo hotelierstvoto i restoranite registrirani se 6579 ili 4,4% vrabotuvawa, vo soobra}aj, skladirawe i vrski 6158 ili 4,1%, vo nedvièn imot iznajmuvawe i delovni aktivnosti 6765 ili 4,5%, dodeka ostanatite vrabotuvawa registrirani se kaj rabotodava~i koi se bavat so odredena dejnost od zemjodelstvo, lov i {umarstvo, finansisko posreduvawe, vadewe na rudi i kamewa i drugi.

Nabquduvano po centri za vrabotuvawe, vo periodot od 01.01 do 31.12.2006 godina,najmnogu registrirani prijavi na zasnovani rabotni odnosi (vrabotuvawa), od evidencija i nadvor od evidencija na nevrabotenite, na neopredeleno vreme i opredeleno i sezonski raboti ima vo Skopje 53619 (35,6%), Kumanovo 8651 (5,7%), Bitola 8634 (5,7%), [tip 7426 (4,9%), Gevgelija 7121 (4,7%).

Vo tabelata koja sledi prikaàni se registriranite prijavi na zasnovani rabotni odnosi, od evidencija i nadvor od evidencija na nevrabotenite, na neopredeleno vreme i opredeleno vreme i sezonski raboti, vo periodot od 01.01. do 31.12.vo izve{tajnata 2006 godina i vo istiot period vo 2005 i 2004 godina.

od 01.01.2006 do 31.12.2006 god.

od 01.01.2005 do 31.12.2005 god.

od 01.01.2004 do 31.12.2004 god. Registrirani prijavi

na zasnovani rabotni odnosi


indeks 2006/ 2005

indeks 2006/ 2004

V k u p n o 150815 100.0 147965 100.0 112013 100.0 101.9 134.6

Od evidencija na nevrabotenite

39312 26.1 39487 26.7 41112 36.7 99.6 95.6

na neopredeleno vreme 17318 44.1 20939 53.0 24317 59.1 82.7 71.2

na opredeleno vreme i sezonski raboti

21994 55.9 18548 47.0 16795 40.9 118.6 131.0

Nadvor od evidencija na nevrabotenite

111503 73.9 108478 73.3 70901 63.3 102.8 157.3

na neopredeleno vreme 51560 46.2 64094 59.1 39221 55.3 80.4 131.5

na opredeleno vreme i sezonski raboti 59943 53.8 44384 40.9 31680 44.7 135.1 189.2

Od podatocite vo tabelata, vo periodot od 01.01. do 31.12. 2006

zabeleùvame zgolemuvawe na vkupno registriranite prijavi na zasnovani rabotni odnosi, vo odnos na istiot period 2005 godina za 1,9%, a vo odnos na 2004 godina zgolemuvaweto e za 34,6%. Ova zgolemuvawe se dolì na zgolemuvawe na registriranite prijavi na zasnovani rabotni odnosi, nadvor od evidencijata na nevrabotenite (fluktuacija), a nasproti toa se namaluvaat registriranite prijavi na zasnovani rabotni odnosi od evidencijata na nevrabotenite.

28

Isto taka koga analizata se pravi od aspekt na vidot na zasnovanite rabotni odnosi, na neopredeleno vreme i na opredeleno vreme i sezonski raboti, zabeleùvame trend na namaluvawe na registriranite prijavi na zasnovani rabotni odnosi na neopredeleno vreme a zgolemuvawe na registriranite prijavi na zasnovani rabotni odnosi na opredeleno vreme i sezonski raboti.

EVIDENTIRANI NEVRABOTENI LICA - KORISNICI NA PARIÊN NADOMESTOK

Vo vkupno evidentiranite nevraboteni lica vklu~eni se i licata koi koristat pari~en nadomestok, a na koi rabotniot odnos im prestanal poradi ste~aj, ekonomski, tehnolo{ki, strukturalni i sli~ni promeni.

Vo mesec dekemvri 2006 godina evidentirani se 30572 korisnici na pari~en nadomestok ili 8,3% od vkupno evidentiranite nevraboteni lica .

Strukturata na evidentiranite nevraboteni lica, korisnici na pari~en nadomestok, spored osnovot na koristewe e sledna: • ste~aj – 5921 (19,4%) korisnici ; • tehnolo{ki vi{ok od raboten odnos - 19711 (64,5%) korisnici; • tehnolo{ki vi{ok - 25 Zagubari - 1425 (4,7%) korisnici; • tehnolo{ki vi{ok - 12 Zagubari - 1329(4,3%) korisnici; • po osnov na sezonski raboti - 1973 (6,5%) korisnici ; • reformi vo dràvnata administracija - 15 (0,1%) korisnici; • tehnolo{ki vi{ok od dràvnata i javnata administracija vo 2003 godina - 77 (0,3%) korisnici. • tehnolo{ki vi{ok - strukturni reformi vo Makedonski èleznici 121ili (0,4%) korisnici.

0,4%6,5%

64,5%

0,01%

4,3%4,7%

19,4%

0,3%Ste~aj

Tehnolo{ki vi{ok od raboten odnos

Tehnolo{ki vi{ok 25 zagubari

Tehnolo{ki vi{ok 12 zagubari

Sezonci

Reformi vo dràvna administracija

Tehn.vi{ok od dràvna i JA vo 2003g.

Tehnol.vi{ok Makedonski èleznici

Vo tabelata koja sledi , prikaàna e strukturata na evidentiranite

nevraboteni lica - korisnici na pari~en nadomestok spored osnovot na koristewe, nivnoto u~estvo vo vkupniot broj na korisnici, kako i u~estvoto na istite vo vkupniot broj na evidentirani nevraboteni lica, so sostojba na 31.12 vo izve{tajnata 2006 godina i sporedbenite 2005 i 2004 godina.

31.12.2006 31.12.2005 31.12.2004 Osnov na koristewe na

pari~en nadomestok


indeks 31.12.06./ 31.12.05

indeks 31.12.06./ 31.12.04

Ste~aj 5921 19.4 8371 20.9 10791 23.5 70.7 54.9

Sezonci 1973 6.5 2625 6.5 2704 5.9 75.2 73.0

Tehnolo{ki vi{ok od rab.odnos 19711 64.5 24458 61.0 24956 54.4 80.6 79.0

29

Tehnolo{ki vi{ok 25 Zagubari 1425 4.7 1854 4.6 2442 5.3 76.9 58.4


Reformi vo dràvnata

administracija 15 0.0 17 0.0 19 0.0 88.2 78.9

Tehnolo{ki vi{ok od dr`.i JA vo 2003 77 0.3 109 0.3 373 0.8 70.6 20.6

Tehnolo{ki vi{ok Makedonski èlez. 121 0.4 581 1.4 0.0 20.8

Vkupno korisnici na

pari~en nadomestok

30572 100.0 40124 100.0 45867 100.0 76.2 66.7

Evidentirani nevraboteni lica 366551 8.3 359989 11.1 391072 11.7 101.8 93.7

Analizata na evidentiranite nevraboteni lica - korisnici na pari~en nadomestok, pokaùva trend na namaluvawe, odnosno nivnoto u~estvo vo vkupniot broj na evidentirani nevraboteni lica se dviì od 11,7% vo dekemvri 2004 godina, 11,1% vo dekemvri 2005 godina, do 8,3% vo dekemvri 2006 godina.

EVIDENTIRANI NEVRABOTENI LICA - KORISNICI NA ZDRAVSTVENO OSIGURUVAWE

Od vkupniot broj na nevraboteni lica evidentirani vo Agencijata za vrabotuvawe, vo mesec dekemvri 2006 godina, 67,8% ili 248564 lica ostvaruvaat pravo na zdravstveno osiguruvawe . Vo vkupniot broj na evidentirani nevrabotenie lica - korisnici na zdravstveno osiguruvawe vklu~eni se i nevrabotenite lica - korisnicite na pari~en nadomestok.

Brojot na korisnici na zdravstveno osiguruvawe, vo mesec dekemvri 2006 godina vo odnos na istiot mesec 2005 godina, beleì zgolemuvawe za 5885 ili 2,4% korisnici.

248564 242679

100000

120000

140000

160000

180000

200000

220000

240000

260000

dekemvri 2006 dekemvri 2005

Vo tabelata koja sledi, prikaàna e strukturata na evidentiranite

nevraboteni lica - korisnici na zdravstveno osiguruvawe, spored osnovot na koristewe, nivnoto u~estvo vo vkupniot broj na korisnici na zdravstveno osiguruvawe, kako i u~estvoto na istite vo vkupniot broj na evidentirani

30

nevraboteni lica, so sostojba na 31.12 vo izve{tajnata 2006 godina i sporedbenite 2005 i 2004 godina.

31.12.2006 31.12.2005 31.12.2004 Osnov na

koristewe na zdravstveno osiguruvawe Broj % Broj % Broj %

indeks 31.12.06./ 31.12.05

indeks 31.12.06./ 31.12.04

Ste~aj 5921 2.3 8371 3.4 10791 4.3 70.7 54.9

Sezonci 1973 0.8 2625 1.1 2704 1.1 75.2 73.0

Tehnolo{ki vi{ok od rab.odnos 19711 7.8 24458 10.1 24956 9.9 80.6 79.0



Reformi vo dràvnata

administracija 15 0.0 17 0.0 19 0.0 88.2 78.9

Tehnolo{ki vi{ok od dr`.i JA vo 2003 77 0.0 109 0.0 373 0.1 70.6 20.6

Tehnolo{ki vi{ok Makedonski èlez. 121 0.0 581 0.2 0.0 20.8

Evidentirani nevraboteni lica koi

koristat samo zdravsteno

osiguruvawe

217992 87.9 202555 83.5 206745 81.8 107,6 105.4

Vkupno korisnici na zdravstveno osiguruvawe

248564 100.0 242679 100.0 252612 100.0 102.4 98.4

Evidentirani nevraboteni lica 366551 67.8 359989 67.4 391072 64.6 101.8 93.7

Analizata na evidentiranite nevraboteni lica - korisnici na zdravstveno osiguruvawe, pokaùva trend na zgolemuvawe, odnosno nivnoto u~estvo vo vkupniot broj na nevraboteni se dviì od 64,6% vo dekemvri 2004 godina, 67,4% vo dekemvri 2005 godina, do 67,8% vo dekemvri 2006 godina.

Sepak moè da konstatirame deka dvièweto na brojot na evidentiranite nevraboteni lica - korisnici na zdravstveno osiguruvawe e od promenliv karakter, bidejki od mesec vo mesec moè da pokaùva razli~ni trendovi (zgolemuvawe ili namaluvawe) i pred se zavisi od prilivot na nevraboteni lica vo Agencijata za vrabotuvawe i steknatiot uslov (mo`nosta {to ja imaat) za ostvaruvawe na pravoto na zdravstveno osiguruvawe preku istata.

31

Vo AVRM se utvrdeni aktivni merki za vrabotuvawe na nevrabotenite lica soglasno postoe~kata zakonska regulativa i koi se vo soglasnost so nasokite na NAP za 2005 godina . So sproveduvaweto na ovie aktivni merki za vrabotuvawe treba da se obezbedi zgolemuvawe na brojot na vrabotenite, odnosno namaluvawe na brojot na nevrabotenite lica. Od pri~ina {to postoe~kite aktivni merki ne davaa mo`nost za aktivnosti na AVRM so cel zgolemuvawe na vrabotuvaweto, vo programata za rabota na sektorot za 2006 godina, od moja strana kako rakovoditel, so konsultacija na ekspertite od proektot KARDS, bea predvideni 2 proekta od koi edniot za samovrabotuvawe na nevraboteni mladi visokoobrazovani lica, a drugiot za samovrabotuvawe na korisnici na pari~en nadomestok. Ovie proekti ne zapo~naa od pri~ina {to od krajot na april do septemvri, jas bev samo formalno rakovoditel na ovoj sektor, poradi faktot {to od Direktorot Jasmina Del~eva -Dizdarevi}, mi bea odzemeni site ovlastuvawa i odgovornosti kako rakovoditel i bev spre~ena da u~estvuvam vo site tekovnite raboti na sektorot. Od prvi septemvri 2006, sektorot zapo~na vistinski da funkcionira i se pokrenaa inicijativi za aktivni merki za vrabotuvawe. Se izgotvi i dostavi Informacija i predlog akcionen plan za aktivnostite {to treba da se prezemat so cel zgolemuvawe na vrabotenosta i pottiknuvawe na samovrabotuvaweto so aktivni merki na AVRM. Vo informacijata be{e pokrenata potrebata za izmeni i dopolnuvawe na Zakonot za vrabotuvaweto i osiguruvawe vo slu~aj na nevrabotenost so cel da se utvrdat odredbi vo zakonot koi }e ovozmo`at del od sredstvata na AVRM da bidat nameneti za aktivni merki za vrabotuvawe.Ovaa informacija vo oktomvri be{e dostavena do Ministerot za trud i socijalna politika i do Vladata na RM. Agencijata za vrabotuvawe be{e aktivno vklu~ena vo izgotvuvaweto na ovoj Operativen plan i preku nea }e se sproveduvaat site aktivni merki utvrdeni vo Operativniot plan. Sektorot za aktivni politiki za vrabotuvawe vo tekot na 2006 godina u~estvuva{e vo KARDS Proektot ,"Politika za vrabotuvawe 2", od koj vo noemvri proizlegoa dva zna~ajni dokumenti :Nacionalna strategija za vrabotuvawe 2010 i Nacionalen akcionen plan za vrabotuvawe 2006-2008 godina, koi na 12.12.2006 godina bea usvoeni od Vladata na Republika Makedonija. Vo nasoka na relizirawe na NSV, NAPV i zgolemuvaweto na vrabotenosta i pottiknuvawe na samovrabotuvaweto i zaradi uspe{no sproveduvawe na politikite/merkite za vrabotuvawe predvideni i vo Programata za rabota na Vladata na RM 2006-2010 godina, vo noemvri se izgotvi Operativen plan za

32

aktivnite politiki za vrabotuvawe za 2007 godina predvideni vo Programata za rabota na Vladata na RM 2006-2010 . Vo nego se definirani vidot na aktivnata merka za vrabotuvawe, celnite grupi, potrebnite sredstva i izvorite na sredstva i se predvideni konkretnite aktivnosti i rokovi za subjektite nadle`ni za realizacija na istite i zakonskata ramka. Celta na izgotvuvawe na ovoj operativen plan e da se obezbedi deka predvidenite aktivni merki za vrabotuvawe za 2007 godina }e bidat navremeno i uspe{no sprovedeni. Imeno, uspe{nata realizacija na aktivnite politiki/merki za vrabotuvawe }e zavisi od pove}e subjekti, od koi sekoj vo ramkite na svoite nadle`nosti }e bide vklu~en vo odredeni aktivnosti za realizacija na ovie merki so to~no utvrdeni rokovi za izvr{uvawe na predvidenite aktivnosti. Isto taka, Operativniot plan }e pridonese za pouspe{na koordinacija pome|u involviranite subjekti za sproveduvawe na ovie merki. Agencijata za vrabotuvawe be{e aktivno vklu~ena vo izgotvuvaweto na ovoj Operativen plan i preku nea }e se sproveduvaat site aktivni merki utvrdeni vo Operativniot plan.

33

Edno od pravata na osiguruvawe vo slu~aj na nevrabotenost uredeno so Zakonot za vrabotuvawe i osiguruvawe vo slu~aj na nevrabotenost e pravoto na podgotovka za vrabotuvawe (obuka, prekvalifikacija ili dokvalifikacija). So ova pravo se ovozmo`uva steknuvawe i dopolnuvawe na znaewata na nevrabotenite i drugi lica zaradi nivno vrabotuvawe. Na~inot, uslovite i postapkata za ostvaruvawe na ova pravo se uredeni so Pravilnikot za obuka, prekvalifikacija ili dokvalifikacija na nevrabotenite i drugi lica ("Sl. vesnik na RM," br. 30/2001 i 24/2005).

Soglasno Pravilnikot, Agencijata za vrabotuvawe na Republika Makedonija dava soglasnost za realizirawe na podgotovkata za vrabotuvawe vrz osnova na dostaveno Barawe od strana na rabotodavecot. Vo periodot od 01.01. - 31.12.2006 godina realizirani se 102 programi za podgotovka za vrabotuvawe (obuka, prekvalifikacija ili dokvalifikacija), vo koi bea vklu~eni vkupno 2118 nevraboteni lica. Od niv 1775 lica uspe{no ja zavr{ile podgotovkata za vrabotubawe, a 1628 lica po zavr{uvawe na podgotovkata za vrabotuvawe zasnovaa raboten odnos na neopredeleno vreme. Vo poslednite meseci od 2005 godina otpo~nata e realizacijata na 32 programi za podgotovka za vrabotuvawe. Vo ovie programi bea vklu~eni 641 nevraboteno lice, od koi 570 lica ja zavr{ile podgotovkata, a zasnovale raboten odnos na neopredeleno vreme 547 lica. Na krajot na 2006 godina se otpo~na so sproveduvawe na 17 programi za podgotovka za vrabotuvawe vo koi se vklu~eni 457 lica i realizacijata na ovie programi e vo tek. Za realizacijata na ovie programi vo izve{tajniot period, Agencijata za vrabotuvawe na Republika Makedonija dade finansiski sredstva vo vkupen iznos od 47,908,457.00 denari na ime pari~na pomo{ na nevrabotenoto lice vklu~eno vo podgotovkata za vrabotuvawe i na rabotodavecot na ime participacija vo tro{oci za izveduvawe i sproveduvawe na podgotovkata za vrabotuvawe. Vkupniot broj na nevraboteni lica koi bile vklu~eni na podgotovka za vrabotuvawe (obuka, prekvalifikacija ili dokvalifikacija) vo 2006 godina, vbrojuvaj}i gi i licata koi bile vklu~eni vo realizacijata na programite {to zapo~nale vo 2005 godina, a zavr{ile vo 2006 godina i onie ~ija podgotovka e vo tek, iznesuva 3216, a od niv 2175 nevraboteni lica zasnovale raboten odnos na neopredeleno vreme. Analiza na dobienite podatoci za realiziranite programi za podgotovka za vrabotuvawe mo`e da se izvr{i spored nekolku kriteriumi, kako {to se dejnosta na rabotodavecot i realizacija na podgotovkite za vrabotuvawe spored centrite za vrabotuvawe.

Spored dejnosta na rabotodavecot, najgolem broj nevraboteni lica bile vklu~eni na podgotovka za vrabotuvawe (obuka, prekvalifikacija ili dokvalifikacija) vo tekstilnata industrija, po {to sledat:

I. REALIZACIJA NA PROGRAMITE ZA PODGOTOVKA ZA VRABOTUVAWE (OBUKA, PREKVALIFIKACIJA ILI DOKVALIFIKACIJA)

34

2053 - tekstilna industrija (63,84%) 825 - ~evlarska industrija (25,65%) 192 - prehrambena industrija ( 5,97%) 56 - drvna industrija ( 1,74%) 40 - metalci ( 1,24%) 50 - ostanati dejnosti ( 1,55%)

0

500

1000

1500

2000

2500

Broj na vklu~eni lica na podgotovka za vrabotuvawe spored dejnosta na rabotodavecot

Series1 2053 825 192 56 40 50

tekstilna

~evlarska

prehramben

drvnametal

ciostan

ati

Grafi~kiot prikaz ja potvrduva konstatacijata deka najgolem broj nevraboteni lica bile vklu~eni vo podgotovka za vrabotuvawe vo tekstilnata industrija. Vo izminatata godina be{e dadena soglasnost za realizacija i sproveduvawe na programi za podgotovka za vrabotuvawe vo 26 centri za vrabotuvawe. Najgolem broj nevraboteni lica koi bile vklu~eni na podgotovka za vrabotuvawe (obuka, prekvalifikacija ili dokvalifikacija) se vo slednite op{tini t.e. centri za vrabotuvawe:

Kumanovo 344 (10,70%)[tip 311 ( 9,67%)Sveti Nikole 303 ( 9,42%)Skopje 301 ( 9,36%)Kriva Palanka 272 ( 8,46%)Prilep 238 ( 7,40%)Strumica 229 ( 7,12%)Del~evo 211 ( 6,56%)Struga 151 ( 4,70%)Veles 140 ( 4,35%)Radovi{ 99 ( 3,08%)Gostivar 92 ( 2,86%)Bitola 87 ( 2,71%)Berovo 78 ( 2,43%)Kavadarci 65 ( 2,02%)Ohrid 42 ( 1,31%)Ko~ani 41 ( 1,27%)

Kratovo 41 ( 1,27%)ostanati 171 ( 5,32%)

35

344

111111111111111111

311303301

272

238229211

151140

9992877865

424141

171

0

50

100

150

200

250

300

350

400

Broj na nevraboteni lica vklu~eni na podgotovka za vrabotuvawe vo centrite za vrabotuvawe

Kumanovo

{tip

Sv.Nikole

Skopje

Kr.Palanka

Prilep

Strumica

Del~evo

Struga

Veles

Radovi{

Gostivar

Bitola

Berovo

Kavadarci

Ohrid

Ko~ani

Kratovo

Ostanati

Vo sporedba so 2005 godina koga brojot na licata vklu~eni vo podgotovka za vrabotuvawe iznesuva 2050, vo izminatata 2006 godina brojot na ovie lica zna~itelno se zgolemil 3216 ili izrazeno vo procenti (56.88%). Dodeka brojot na licata koi zasnovale raboten odnos po zavr{uvawe na podgotovka za vrabotuvawe vo 2006 godina e 2175 i e zgolemen za (80.25%) vo odnos na 2005 godina, koga ovoj broj iznesuval 1205.

2050

1205

3216

2175

0

500

1000

1500

2000

2500

3000

3500

Series1 2050 1205 3216 2175

vklu~eni vraboteni vklu~eni vraboteni

2005 2006

Prilog: Pregled za realizacija na programite za podgotovka za vrabotuvawe (obuka, prekvalifikacija ili dokvalifikacija) za periodot od 01.01.-31.12.2006 godina i programite za podgotovka za vrabotuvawe ~ija realizacija otpo~nala vo 2005 godina, a zavr{ila vo 2006 godina kako i onie programi ~ija podgotovka e vo tek.

36

Posebnite uslovi i pogodnosti za vrabotuvawe i rabotewe na invalidnite lica se uredeni so Zakonot za vrabotuvawe na invalidni lica, dodeka uslovite i na~inot na dodeluvawe na sredstvata od Posebniot fond se propi{ani so Pravilnikot za kriteriumite i na~inot na dodeluvawe na sredstvata od Posebniot fond za obezbeduvawe na uslovi za vrabotuvawe i rabotewe na invalidnite lica.

Vo 2005 godina be{e donesen Zakonot za izmenuvawe i dopolnuvawe na Zakonot za vrabotuvawe na invalidni lica ("Sl. vesnik na RM" br. 62/2005) i pre~isten tekst na Zakonot za vrabotuvawe na invalidni lica ("Sl. vesnik na RM" br. 87/2005), kade:

- podetalno e utvrdeno {to se podrazbira pod invalidno lice vo smisla na zakonot;

- utvrden e brojot na prose~ni plati {to se dodeluva na podnositelite na barawata vo zavisnost od osnovot na pobaruvawe;

- utvrdeno e obezbeduvawe na sredstvata {to treba da se dodelat od Posebniot fond so bankarska garancija i hipoteka;

- utvrden e rokot vo koj podnositelite na barawata mo`at povtorno da podnesat barawe za dodeluvawe sredstva od Posebniot fond;

- utvrdeno e deka sredstvata vo Posebniot fond }e po~nat da se izdvojuvaat od 1 januari 2007 godina.

Zaradi podetalno utvrduvawe na posebnite uslovi za dodeluvawe sredstva od Posebniot fond, vo 2005 godina be{e donesen i nov Pravilnik za kriteriumite i na~inot na dodeluvawe na nepovratni sredstva od Posebniot fond za podobruvawe na uslovite za vrabotuvawe i rabotewe na invalidnite lica ("Sl. vesnik na RM" br. 85/2005).

Soglasno ovie akti, finansiski sredstva od Posebniot fond se dodeluvaat po slednite osnovi:

1. vrabotuvawe na invalidno lice na neopredeleno vreme; 2. adaptacija na rabotno mesto; 3. nabavka na oprema i 4. rabotno osposobuvawe na invalidni lica zaradi vrabotuvawe, a pove}e ne se dodeluvaat sredstva za dogradba i adaptacija na raboten prostor.

Ovie izmeni i dopolnuvawa se vo funkcija na poadekvatno dodeluvawe na sredstvata od Posebniot fond i nivno ponamensko iskoristuvawe.

Donesuvaweto na Re{enijata za dodeluvawe na sredstva od Posebniot fond e vo nadle`nost na Upravniot odbor na Agencijata za vrabotuvawe, soglasno ~len 19 stav 5 od Zakonot za vrabotuvawe na invalidni lica.

II. DODELUVAWE NA FINANSISKI SREDSTVA OD POSEBNIOT FOND ZA VRABOTUVAWE I RABOTEWE NA INVALIDNI LICA

37

Vo periodot od 01.01 - 31.12.2006 godina do Agencijata za vrabotuvawe na Republika Makedonija bea dostaveni 339 barawa za dodeluvawe sredstva od Posebniot fond od 237 pravni subjekti, pri {to najgolem broj barawa za dodeluvawe finansiski sredstva bea dostaveni od slednite centri za vrabotuvawe:

Od ovie nekolku centri za vrabotuvawe bea dostaveni 165 barawa za dodeluvawe sredstva od Posebniot fond, ili pribli`no 57 % od vkupniot broj na podneseni barawa.

Bea podneseni 2 barawa za dodeluvawe sredstva od Posebniot fond za rabotno osposobuvawe na invalidni lica.

Vo tekot na 2006 godina, na sednicite na Upravniot odbor na Agencijata za vrabotuvawe bea re{eni vkupno 343 barawa.

Vo periodot od 01.01 - 31.12.2006 godina na sednicite na Upravniot odbor se re{eni 343 barawa, pri {to

305- gi ispolnuvaat uslovite za dodeluvawe sredstva (za 416 lica), 38 - se odbieni, poradi neispolnuvawe na uslovite predvideni so

Zakonot i Pravilnikot.

Od ovie barawa:

- vo tekot na 2006 godina se podneseni 285 barawa, od koi:

255 - gi ispolnuvaat uslovite za dodeluvawe sredstva (za 362 lica), 30 - se odbieni, poradi neispolnuvawe na uslovite predvideni so

Zakonot i Pravilnikot;


50 - gi ispolnuvaat uslovite za dodeluvawe sredstva (za 54 lica), 8 - se odbieni, poradi neispolnuvawe na uslovite predvideni so


Bitola-34(12%)

Ko~ani-25(8%) Kumanovo- 11(4%)[tip-26(9%)

Prilep-38(13%) Skopje-31(11%)

.

38

Vo tekot na izve{tajniot period, po osnov na adaptacija na rabotno mesto bea re{eni 9 barawa, od koi 2 gi ispolnuvaat ulovite za dodeluvawe sredstva dodeka 7 se odbieni,poradi neispolnuvawe na uslovite predvideni so Zakonot i Pravilnikot.

Od niv, 1 barawe e podneseno vo tekot na 2005 godina, dodeka drugite se podneseni barawa vo tekot na 2006 godina.

Vo tekot na 2006 godina, po osnov na nabavka na oprema bea re{eni 51 barawe, od koi:

46 - gi ispolnuvaat uslovite za dodeluvawe sredstva, 5 - se odbieni, poradi neispolnuvawe na uslovite predvideni so

Zakonot i Pravilnikot. Od ovie barawa:


44 - gi ispolnuvaat uslovite za dodeluvawe sredstva, 4 - se odbieni, poradi neispolnuvawe na uslovite predvideni so

Zakonot i Pravilnikot. - vo tekot na 2005 godina se podneseni 3 barawa, od koi:

2 - gi ispolnuvaat uslovite za dodeluvawe sredstva, 1 - e odbieno, poradi neispolnuvawe na uslovite predvideni so


Vo tekot na izve{tajniot period, po osnov na dogradba i adaptacija na rabotniot prostor bea razgledani i odbieni 2 barawa, bidej}i vo zakonot za izmenuvawe i dopolnuvawe na zakonot za vrabotuvawe na invalidni lica ("Sl.vesnik na R.M" br.62/2005 ve}e ne se dodeluvaat sredstva za dogradba i adaptacija na raboten prostor.

Vo tekot na 2006 godina re{eni se 11 barawa i site gi ispolnuvaa uslovite za dodeluvawe sredstva od Posebniot fond, od ovie barawa :

-vo tekot na 2006 godina podneseni se 2 barawa koi se pozitivno re{eni,

-vo tekot na 2005 godina podneseni se 7 barawa - pozitivni , i

-vo 2004 godina podneseni se 2 barawa - pozitivni.

39

- OBEZBEDENI FINANSISKI SREDSTVA

So izdvojuvawe na 15% od pridonesot za vrabotuvawe, na potsmetkata na Agencijata za vrabotuvawe so sostojba na den 31.12.2006 godina ima{e vkupno 40.712.809,00 denari. Za re{enite barawa vo periodot od 01.01 - 31.12.2006 godina potro{eni se 199.405.215,00 denari.

- IZNOS NA DODELENI FINANSISKI SREDSTVA ZA PODNESENI BARAWA 2006g.

Za re{enite barawa {to bea podneseni vo tekot na 2006 godina, po site osnovi bea dodeleni vkupno 184.519.295,00 denari, i toa za:

1. vrabotuvawe na 362 invalidni lica - 94.104.100,00 denari (60% od vkupno dodelenite sredstva);

2. nabavka na oprema - 90.195.195,00 denari (40% od dodelenite sredstva); 3. adaptacija na rabotnoto mesto - 100.000,00 denari (0.06% od vkupno

dodelenite sredstva). 4. rabotno osposobuvawe na invalidni lica (vraboteni i nevraboteni)

120.000,00 denari (0,08% od vkupno dodelenite sredstva)


Za re{enite barawa {to bea podneseni vo tekot na 2005 godina, po site osnovi bea dodeleni vkupno 14.810.920,00 denari, i toa za:

1. vrabotuvawe na 54 invalidni lica - 13.245.660,00 denari (89% od vkupno dodelenite sredstva);

2. nabavka na oprema - 840.870,00 denari (6% od dodelenite sredstva) 3. adaptacija na rabotno mesto - 373.390,00 denari (3% od vkupno dodelenite

sredstva). 4. rabotno osposobuvawe na invalidni lica (vraboteni)-171.000,00 denari

(1.2%) (nevraboteni)-45.000 denari (0.3%) .


.Vo tekot na 2004 godina bea podneseni 2 barawa za rabotno osposobuvawe na (nevraboteni ) invalidni lica od koi ednata e realizirana vo tekot na 2006 godina vo iznos od 75.000,00 denari a drugata ne e realizirana poradi toa {to baratelot se otka`al.

Napomena:

Vo tekot na 2006 godina od pozitivno re{enite barawa 18 ne se realizirani (isplateni) vo istata godina, i toa za :

1. vrabotuvawe na 17 invalidni lica (5 barawa) vo iznos od 3.907.920,00 denari;

2. nabavka na oprema ( od 13 barawa ) vo iznos od 25.427.753,00 denari; Isplatata na gorespomnatite barawa }e bide izvr{ena vo tekot na 2007 godina.

Dodeka 3 od vkupnite barawa po osnov rabotno osposobuvawe na invalidni lica podneseni vo tekot na 2004 i 2005 godina se otka`ani od strana na baratelite.

40

Vo ramkite na redovnite aktivnosti na Agencijata za vrabotuvawe na Republika Makedonija se realiziraat i aktivnosti za profesionalna orientacija, pri {to centrite za vrabotuvawe vo tekot na 2006 godina gi davaa slednite uslugi i pomo{ pri izborot na zanimawata i vrabotuvaweto:

- Informirawe za karakteristikite na zanimawata, mo`nostite za prodolùvawe na obrazovanieto vo srednite i visokoobrazovnite ustanovi, potrebite od oddelni zanimawa i mo`nostite za vrabotuvawe i dr.;

- Profesionalna orientacija - sovetuvawe vrz osnova na ispituvaweto na profesionalnite interesi, op{ti i specifi~ni sposobnosti i drugi karakteristiki na li~nosta na klientite;

- Profesionalna selekcija - selekcija na kandidati za obuka, prekvalifikacija ili dokvalifikacija i pomo{ na rabotodavcite pri izborot na kandidatite za novi vrabotuvawa.

Aktivnostite za profesionalnata orientacija vo 2006 godina bea zastapeni vo Centarot za vrabotuvawe na grad Skopje i vo dejnosta na centrite za vrabotuvawe so me|uop{tinski timovi: Bitola, Veles, Kumanovo, Ohrid, Prilep, Strumica, Tetovo i [tip, koi ovie funkcii gi obezbeduvaa za ovie i ostanatite centri za vrabotuvawe koi gi opfa}aat ovie timovi.

Pregledot na realiziranite aktivnosti kako i brojot na u~esnicite vo

istite, se prikaàni vo priloèniot pregled. Najzastapena aktivnost be{e profesionalnoto informirawe, odnosno 70% od vkupnite aktivnosti za profesionalna orientacija. Vo najmal obem 7% od vkupnite aktivnosti bea zastapeni aktivnostite za profesionalna selekcija na kandidati.

Realizirani aktivnosti za Profesionalna orientacija Realizirani aktivnosti za Profesionalna orientacija

III. PROFESIONALNA ORIENTACIJA

13624

4392

1311

02000400060008000

100001200014000

Profesionalnoinformirawe

Profesionalnaorientacija

Profesionalnaselekcija

41

70%

23%

7%Profesionalnoinformirawe

Profesionalnaorientacija

Profesionalna selekcija

2 Realizirani aktivnosti zaa Profesionalna orientacija ( izrazeno vo %) Vo ramkite na profesionalnoto informirawe bea realizirani slednite vidovi aktivnosti:

- Profesionalno informirawe na 7622 u~enici od osnovno i sredno obrazovanie, 5784 nevraboteni i 218 vraboteni lica.

- Organizacija na tribini za u~enicite i nivnite roditeli vo vrska so izborot na idnite zanimawa i nivniot ponatamo{en profesionalen razvoj.

- Podgotovka na informativni materijali vo vrska so izborot na zanimawata, sostojbite na pazarot na trudot, vrabotuvaweto i potrebite na rabotodavcite od rabotna sila, za potrebite od informirawe i edukacija na klientite (nevraboteni lica, rabotodavci, u~enici i obrazovni ustanovi).

3 Profesionalno informirawe Profesionalnoto sovetuvawe i orientacija se sostoe{e od primena na psihodijagnosti~ko intervju, ispituvawe (testirawe so psihodijagnosti~ki tehniki) i profesionalno sovetuvawe kako pomo{ pri izborot na zanimawata i planirawe na karierniot razvoj:

- Psiholo{ko ispituvawe na u~enici od zavr{nite oddelenija od osnovnite i srednite u~ili{ta (ispituvawe na mentalnata zrelost na u~enicite so primena na tehniki za ispituvawe na op{ti i specifi~ni intelektualni sposobnosti, ispituvawe na profesionalni interesi, primena na pra{alnici za ispituvawe na semejni uslovi, odnosi i relacii, tehniki za procenka na li~nosta i drugo) i individualno sovetuvawe - 2516 u~enici.

- Profesionalno sovetuvawe i orientacija na evidentirani nevraboteni lica so cel da dobijat pomo{ pri izborot na idnoto zanimawe so obuka, prekvalifikacija ili dokvalifikacija - 1835 nevraboteni i 41 vraboteno lice.

56%

42%

2%

u~enici

nevraboteni lica

vraboteni lica

56%

42%

2%

u~enici

nevraboteni lica

vraboteni lica

56%

42%

2%

u~enici

nevraboteni lica

vraboteni lica

42

Profesionalna orientacija -testirawe i sovetuvawe So profesionalnata selekcija za potrebite na rabotodavcite za vrabotuvawe ili vklu~uvawe vo razni vidovi obuki zaradi vrabotuvawe, bea opfateni 1311 nevraboteni lica.

5 Profesionalna selekcija

Eden od prioritetite za razvoj vo 2006 godina be{e postojano razvivawe i doopremuvawe na slu`bata za profesionalna orientacija vo centrite za vrabotuvawe, zgolemuvawe na brojot na nejzinite korisnici, razvoj i zgolemuvawe na brojot na aktivnostite, nivno neposredno povrzuvawe so obrazovniot sistem i potrebite na pazarot na trudot, kako i pogolema koordinacija so potrebite na drugite slu`bi od Sektorot za aktivni politiki za vrabotuvawe. So cel da se dobliàt aktivnostite na ovaa slu`ba do nejzinite korisnici vo tekot na 2006 godina be{e ispe~aten prospekt, vo koj se objasneti celite i vidot na uslugite koi gi ovozmoùva profesionalnata orientacija.

Vrz osnova na sogledanite potrebi od analizata na razvienosta na ovaa slu`ba vo centrite za vrabotuvawe, bea odràni pove}e sostanoci vo 2006 godina so odgovornite rabotnici za profesionalna orientacija, na koi bea planirani programski aktivnosti so slednite celi:

• Podigawe na kvalitetot na uslugite od oblasta na profesionalnata orientacija, vo soglasnost so aktuelnite sostojbi na pazarot na trudot i potrebite na obrazovanieto.

• Unapreduvawe i zgolemuvawe na brojot na aktivnostite koi }e bidat naso~eni kon potrebite na evidentiranite lica koi baraat vrabotuvawe.

• Unapreduvawe i zgolemuvawe na brojot na aktivnostite koi }e bidat naso~eni kon potrebite na rabotodavcite (profesionalna selekcija na kandidatite za vrabotuvawe)

• Voveduvawe na novi aktivnosti i metodologija (testovi i tehniki) vo ramkite na profesionalnata orientacija.

• Planirawe na novi aktivnosti so koi profesionalnata orientacija }e se razviva vrz novi evropski modeli so se pogolem broj na aktivnosti za uspe{no karierno naso~uvawe i vodewe.

57%

42%

1%

u~enici

nevraboteni lica

vraboteni lica57%

42%

1%

u~enici

nevraboteni lica

vraboteni lica57%

42%

1%

u~enici

nevraboteni lica

vraboteni lica

nevraboteni lica

100%

43

Vo centrite za vrabotuvawe vo Agencijata za vrabotuvawe na Republika Makedonija vo tekot na 2006 godina, kako edna od redovnite aktivnosti se realizira{e i programata za sovetuvawe za vrabotuvawe vo rabotnite klubovi.

Celta na aktivnostite vo rabotnite klubovi vo centrite za vrabotuvawe e da se pottiknuva inicijativata i da se zajaknuvaat kapacitetite na licata koi baraat vrabotuvawe za uspe{no pretstavuvawe na pazarot na trudot, uspe{no barawe rabota i vrabotuvawe.

Korisnici na uslugite na rabotnite klubovi bea site kategorii na nevraboteni lica, no i vraboteni lica i rabotodavci. So rabotodavcite bea ostvareni mnogubrojni sredbi na koi bea informirani i sovetuvani za aktivnite merki koi se sproveduvaat vo Agencijata za vrabotuvawe i zakonskata regulativa od oblasta na vrabotuvaweto, bea sprovedeni istraùvawa na nivnite potrebi od rabotnici i drugi aktivnosti.

Vo 2006 godina, so aktivnostite na rabotnite klubovi bea opfateni

vkupno 25703 lica i istite se prikaàni vo priloèniot Pregled broj 1, spored stepenot na obrazovanie i starosnata struktura.

Pregled br.1

2006 god.

do SSO

SSO

Vi{e SO

Visoko SO

M-r i D-r

Vkupno

1 2 3 4 5 1+2+3+4+5 Vkupno

lica

8192 (32%)

13755 (53%)

957 (4%)

2796 (11%)

3 (0%)

25703 (100%)

èni

4329 (31%)

7235 (52%)

508 (4%)

1866 (13%)

1 (0%)

13939 (100%)

2006 god.

do 24

25 - 34

35 - 44

45 - 54

55 i pove}e

Vkupno

1 2 3 4 5 1+2+3+4+5

Vkupno lica

8019 (31%)

9627 (38%)

4474 (17%)

2555 (10%)

1028 (4%)

25703 (100%)

èni 4042 (29%)

5651 (41%)

2567 (18%)

1235 (9%)

444 (3%)

13939 (100%)

IV. RABOTNI KLUBOVI

Spred stepen na obrazovanie

Spored starosna struktura

44

Realizirani aktivnosti:

Za ostvaruvawe na celite na rabotnite klubovi, bea sproveduvani pove}e vidovi aktivnosti kako {to se:

- Otvorena kancelarija; - Rabotilnici; - Predavawa; - Intervjua; - Obuki za kompjuteri i poznavawe na stranski jazici; - Individualni planovi za vrabotuvawe i - Drugi.

Realiziranite aktivnosti vo otvorenite kancelarii kako del od

redovnata rabota na rabotnite klubovi, imaa za cel da im ovozmoùvaat na nevrabotenite lica da dobijat informacii za nivnite prava i obvrski, kako i informacii od pazarot na trudot. So aktivnoto u~estvo vo rabotilnicite nevrabotenite bea vklu~eni vo programi za psiholo{ka pomo{ i poddr{ka, bea osposobuvani za procenka na sopstvenite interesi, stavovi, sposobnosti i ve{tini, dobija obuka za koristewe na tehniki za uspe{no pretstavuvawe na pazarot na trudot, bea motivirani i sovetuvani za mo`nostite za vrabotuvawe so samovrabotuvawe i voop{to za ostvaruvaweto na aktivna uloga vo re{avaweto na problemot na nevrabotenosta. Kako del od obukata i sovetuvaweto na nevrabotenite lica bea organizirani i odràni predavawa na razli~ni temi koi bea prilagoduvani kon nivnite potrebi i interesi. Za predava~i pokraj vrabotenite vo biroata za vrabotuvawe vo mal del od centrite za vrabotuvawe bea angaìrani i nadvore{ni stru~ni lica, od razli~ni profili. Pokraj ovie aktivnosti vo rabotnite klubovi bea organizirani i mnogubrojni sredbi pome|u rabotodavcite i nevrabotenite lica so cel posreduvawe za vrabotuvawe, se sproveduvaa intervjua i drugi aktivnosti.

Obemot, brojot i vidot na aktivnostite, kako i drugite aspekti od

rabotata na rabotnite klubovi bea prilagodeni kon specifi~nostite na centrite za vrabotuvawe, kon nivnata opremenost, kadrovskiot potencijal i potrebite na nevrabotenite lica koi gi koristea nivnite uslugi. Za unapreduvawe na kvalitetot na aktivnostite i za zgolemuvawe na nivniot broj potrebno e zajaknuvawe na ~ove~kite resursi i podobruvawe na prostornite uslovi i opremata vo del od rabotnite klubovi. Vo najgolem del od centrite za vrabotuvawe, rabotnite klubovi imaat dobro opremeni prostorii za uspe{no sproveduvawe na planiranite aktivnosti.

Realiziranite aktivnosti vo rabotnite klubovi vo site centri za

vrabotuvawe se prikaàni vo priloèniot Pregled br 2.

Vo tekot na 2006 godina vo rabotnite klubovi, realizirani se aktivnosti so koi bea opfateni vkupno 34628 lica, odnosno ovaa brojka koja e prikaàna vo Pregledot br 2 {to se odnesuva na realiziranite aktivnosti vo rabotnite klubovi, e za 8925 lica pogolema vo odnos na realnata brojka na licata 25703 koi bile korisnici na rabotnite klubovi (Pregled br.1). Ova ukaùva na faktot deka golem broj od nevrabotenite lica bile vklu~eni vo pogolem broj razli~ni aktivnosti, kako na primer: edno lice dobilo uslugi vo otvorenata kancelarija, u~estvuvalo vo rabotilnica i bilo vklu~eno vo obuki i sli~no.

45

41%

20%9%

22%

6% 2%

Otvorena kancelarija

Predavawa

Rabotilnici

Intervju

Obuki

Individualni planoviza vrabotuvawe

2.1. Procent na opfateni lica vo aktivnostite na rabotnite klubovi

Vo rabotnite klubovi vo site centri za vrabotuvawe bea odràni vkupno 269 rabotilnici vo koi u~estvuvaa 2963 lica. Bea odràni vkupno 491 predavawe (482 predavawa so vnatre{ni i 9 so nadvore{ni predava~i) so koi bea opfateni vkupno 6976 slu{ateli, dodeka 14182 lica bea korisnici na uslugite vo otvorenite kancelarii vo centrite za vrabotuvawe. So 7688 lica be{e napraveno intervju so cel da se naso~at kon odredeni soodvetni aktivni merki za vrabotuvawe.

Vo 2006 godina se zajakna sproveduvaweto na razni vidovi kratkoro~ni

obuki za koi nevrabotenite mladi lica pokaàa osoben interes. Obukite po~naa da se sproveduvaat vo pogolem broj centri za vrabotuvawe, vo odnos na prethodnata godina i so niv bea opfateni lica so visoko, vi{o i sredno obrazovanie. Osobeno e pozitivno toa {to obu~uva~ite bea nevraboteni lica, so soodvetno obrazovanie spored vidot na obukite, so mali isklu~oci vo centrite koi nemaa soodveten stru~en kadar vo svojata evidencija na nevraboteni lica, nitu na evidencijata na okolnite bliski centri za vrabotuvawe.

2.2.Procent na opfateni lica vo obukite vo rabotnite klubovi

Od evidencijata na nevrabotenite lica na Agencijata za vrabotuvawe, 779 lica bea obu~uvani za osnovni ve{tini za rabota so kompjuter, 1049 lica dobija obuka za angliski jazik, i 247 lica za drugi stranski jazici (albanski -118, gr~ki -118 i germanski jazik-11). So ogled na barawata na pazarot na trudot, osposobuvaweto na ovie 2075 mladi nevraboteni lica za poznavawe na stranski jazici i rabota na kompjuteri, zna~itelno moè da vlijae na zgolemuvawe na nivnata konkurentnost na pazarot na trudot i zgolemuvawe na nivnite mo`nosti za vrabotuvawe.

angliski jazik50%

kompjuteri37%

gr~ki jazik6%albanski jazik

6%

germanskijazik1%

46

Vo rabotnite klubovi kontinuirano se sproveduvaa aktivnosti so licata koi se na evidencija na nevrabotenite lica podolgo od edna godina (so toa {to najgolem del od opfatenite lica so ovaa aktivnost bea na evidencija na nevraboteni lica nad 3 godini). So istite se vode{e intervju i im be{e zadaden pra{alnik ~ija cel be{e da se ispitaat nivnite aktivnosti, na~ini na barawe na vrabotuvawe, kako i nivnite potrebi i interesi vo tekot na periodot na baraweto vrabotuvawe. Kako edna od mo`nostite za pobrzo vrabotuvawe, nevrabotenite lica ja gledaat vo vklu~uvaweto vo nekoi vidovi obuki za zanimawa ili za nekoi dopolnitelni znaewa i ve{tini.

Isto taka se sproveduvaa aktivnosti i so korisnicite na pari~en nadomestok so pogolem iznos. Tie bea redovno povikuvani i im be{e zadavan pra{alnik so koi bea ispituvani nivnite mo`nosti za vrabotuvawe i na nivniot intereso za koristewe na mo`nosta za re{avawe na problemot na nevrabotenosta so ednokratna isplata na pari~niot nadomestok. Podatocite od dobienite odgovori na zadadenite pra{alnici se koristea za planirawe na ponatamo{nite aktivnosti so ovie lica (pr. sovetuvawa, obuki i dr.), so cel da se zajakne nivnata aktivna uloga na pazarot na trudot.

Od septemvri 2006 godina, kako novina vo raboteweto na rabotnite klubovi be{e vovedena izrabotkata na individualni planovi za vrabotuvawe za nevrabotenite lica (izraboteni se vkupno 744). Za nivna uspe{na podgotovka izrabotena e elektronska verzija na Pra{alnik za nevraboteno lice, so cel da se podobri bazata na podatoci za nevrabotenite lica i da se olesni izrabotkata na individualnite planovi za vrabotuvawe. Za uspe{no sproveduvawe na ovie aktivnosti be{e odr`ana obuka na odgovornite lica na rabotnite klubovi.

Vo golem del od rabotnite klubovi se rabote{e so invalidni lica i so lica koi bea opfateni so aktivnostite na proektite za zgolemuvawe na vrabotuvaweto, vo koi e vklu~ena Agencijata za vrabotuvawe. Na primer vo proektot "Programa za sozdavawe novi vrabotuvawa" vo rabotnite klubovi bea povikuvani licata za u~estvo vo javni raboti, bea organizirani sredbi za popolnuvawe na pra{alnici za nevraboteni lica vrz osnova na koi im bea izrabotuvani individualnite planovi za vrabotuvawe, be{e obavuvana sovetodavna rabota i dr. Aktivnosti se sproveduvaa i so nevraboteni lica vklu~eni vo proektite na UNDP, KARDS programata a bea sprovedeni i pove}e aktivnosti vo ramkite na proektot "Dekada za vklu~uvawe na Romite 2005-2015" i drugi.

Efekti od raboteweto na rabotnite klubovi Pregled broj 3

Broj na lica koi se vrabotile a bile korisnici na uslugite na rabotniot klub

Broj na lica koi se vrabotile so

obuka, prekvalifikacija

ili dokvalifikacija

Broj na lica koi se vrabotile so posreduvawe na rabotniot klub

Broj na lica koi se vrabotile bez posreduvawe na rabotniot klub

Broj na lica koi se vrabotile po

pat na samovrabotuvawe

Vkupno vraboteni lica

koi bile vklu~eni vo

aktivnostite na rabotniot klub

2006

god

.

1 2 3 4 1+2+3+4

Vkupno lica

1686 1553 779 815 4833

`eni 1255 897 357 286

2795

47

Od vkupniot broj 25703 lica koi bile korisnici na uslugite na rabotnite klubovi vo tekot na 2006 godina, vo edna ili pove}e aktivnosti, 19 % ili 4833 lica zasnovale raboten odnos. Od vkupno 4833 lica koi se vrabotile, 2795 (58%) se èni.

Od vrabotenite 4833 lica, 1686 (35%) lica se vrabotile so u~estvo vo programite za podgotovka za vrabotuvawe (obuka, prekvalifikacija ili dokvalifikacija) dodeka 1553 (32%) lica direktno se vrabotile so posreduvawe na rabotnite klubovi, 779 (16%)lica koi gi koristele uslugite na rabotniot klub se vrabotile bez posreduvawe na klubot kaj drug rabotodavec i 815 (17%) lica se vrabotile po pat na samovrabotuvawe. Procentot na vrabotuvawata verojatno bi bil povisok so vklu~uvawe na podatoci koi nekoi centri za vrabotuvawe ne bea vo mo`nost celosno da gi prikaàt, poradi nepotpolen uvid vo vrabotuvawata na korisnicite na nivnite uslugi.

35%

32%

16%

17%

Vraboteni sopodgotovka zavrabotuvawe

Vraboteni soposreduvawe narabotniot klub

Vraboteni bezposreduvawe narabotniot klub

Vraboteni sosamovrabotuvawe

3.1. Procent na vraboteni lica koi bile korisnici na rabotnite klubovi

Vo odnos na vrabotuvawata, osobeno e va`no da se istakne deka efektite od rabotata na rabotnite klubovi, odnosno od vloùvaweto vo ~ove~kite resursi niz nivnite aktivnosti, ovozmoùva dolgoro~ni efekti koi ne se manifestiraat vedna{ po zavr{enite obuki, predavawa ili drugi aktivnosti. Osposobuvaweto na licata da prezemaat inicijativi i zajaknuvawe na nivnata motivacija i interes za aktivno barawe vrabotuvawe, potpomognato so sovetuvawa i razni vidovi obuki doprinesuva za nivno uspe{no vklu~uvawe na pazarot na trudot.

Noviot priod vo rabotata na rabotata na rabotnite klubovi vo 2006 godina be{e fokusiran na potrebite na klientite, na zgolemuvaweto na nivnite sposobnosti niz voveduvawe na kratkoro~ni obuki za steknuvawe na znaewa i ve{tini prilagodeni kon barawata na pazarot na trudot i slednite uslugi za posreduvawe preku rabotniot klub niz:

- Sovetuvawe na nevrabotenite lica za mo`nostite i na~inot na barawe rabota, mo`nostite za samovrabotuvawe i zakonskata regulativa vo vrska so vrabotuvaweto i samovrabotuvaweto i drugi aktivnosti.

- Sobirawe na podatoci za nevrabotenite lica so intervju. - Izrabotka na individualni planovi za vrabotuvawe - Informirawe na nevrabotenite lica za ponudata za slobodni rabotni

mesta iskaàna preku: sredstvata za javno informirawe, WEB stranicata na Agencijata za vrabotuvawe na koja rabotodavcite gi iskaùvaat svoite potrebi od rabotnici i ostvarenite kontakti na Agencijata za vrabotuvawe so rabotodavcite od lokalniot pazar na trudot.

48

- Informirawe na rabotodavcite za licata od evidencija na nevrabotenite lica na Agencijata za vrabotuvawe i pomo{ pri izborot, za zadovoluvawe na nivnite potrebi za vrabotuvawe.

Vo tekot na 2006 godina postojano se sledea i procenuvaa efektite od aktivnosta na rabotnite klubovi, niz redovni sostanoci i izve{tai (mese~ni i godi{en) za nivnite aktivnosti. Isto taka bea organizirani i dve rabotni sredbi za edukacija na odgovornite lica za rabotnite klubovi, za da se unapreduva kvalitetot na nivnite programi, da se zgolemuva brojot na u~esnicite vo aktivnostite, istite da bidat pove}e prilagodeni kon realnite potrebi na nevrabotenite lica i voop{to postojano da se zgolemuva efikasnosta na rabotnite klubovi vo sproveduvaweto na aktivnata politika za vrabotuvawe.

49

So Zakonot za uslovite za zasnovawe raboten odnos so stranski dràvjani

("Sl. list na SFRJ" br. 11/78 i 64/89 ), stranski dràvjanin, odnosno lice bez dràvjanstvo, moè da zasnova raboten odnos ako ima odobrenie za postojan ili privremen prestoj i ako dobie odobrenie za zasnovawe na raboten odnos so stranski dràvjanin.

Stranskite dràvjani koi sakaat da zasnovaat raboten odnos vo Republika Makedonija, a nemaat privremen ili postojan prestoj, moàt da podnesat barawe za izdavawe odobrenie za zasnovawe raboten odnos, samo dokolku vo patnata isprava (paso{) na stranecot ima vlezno-izlezna viza vo koja e nazna~eno "za vrabotuvawe".

Odobrenie za zasnovawe raboten odnos so stranski dràvjanin izdava Agencijata za vrabotuvawe na Republika Makedonija, na barawe na rabotodavecot, so obrazloènie za potrebata za vrabotuvawe na stranskiot dràvjanin.

IZDADENI ODOBRENIJA ZA ZASNOVAWE RABOTEN ODNOS SO STRANSKI DR@AVJANI VO PERIODOT OD 01.01.2006 DO 31.12.2006

Vo periodot od 01.01.2006 do 31.12.2006 godina Agencijata za vrabotuvawe

na Republika Makedonija izdade 950 odobrenija za zasnovawe raboten odnos so stranski dràvjani. Vo sporedba so istiot period vo 2005 godina, koga bile izdadeni 936 odobrenija, brojot na izdadenite odobrenija vo 2006 god. e pribli`no ednakov i e zgolemen za 14 odobrenija.

IZDADENI ODOBRENIJA ZA VRABOTUVAWE NA STRANSKI DR@AVJANI PO ZANIMAWE

Po zanimawe najmnogu odobrenija se izdadeni za vrabotuvawe na stranski dràvjani koi }e rabotat kako:

• upraviteli, za koi se izdadeni - 308, odnosno (31%) od vkupniot broj izdadeni odobrenija,

• vo obrazovanie -81 (8%); • ugostitelski rabotnici - 20 (3%); • vo trgovija - 30 (4%); • menaxeri - 30 (4%); • konfekciski rabotnici - 28 (3%); • grade`ni rabotnici - 20 (3%); • rakovoditeli -30 (3%); • komercijalisti - 16 (3%); • administrativni rabotnici - 13 (2%); • drvose~a~i - 24 ( 3%) • direktori na sektor - 14 ( 2%) • tehnolozi - 9 ( 1%) • lektori - 9 ( 1%) • drugi zanimawa - 318 (30%).

V. VRABOTUVAWE NA STRANSKI DR@AVJANI VO REPUBLIKA MAKEDONIJA VO 2006 GODINA

50

Namaluvaweto na brojot na izdadeni odobrenija za vrabotuvawe na stranski dràvjani vo odnos na istiot period vo prethodnata godina, osobeno e prisutno kaj licata koi rabotat kako:

• grade`ni rabotnici - 20 odobrenija, {to e za 7 pomalku od istiot period vo 2005 godina. • komercijalisti - 16 odobrenija, {to e za 10 pomalku od istiot period vo

2005 godina • administrativni rabotnici - 13 odobrenija, {to e za 7 pomalku od istiot

period vo 2005 godina • grade`ni rabotnici - 20 odobrenija, {to e za 7 pomalku od istiot period

vo 2005 godina • ugostitelski rabotnici - 20 odobrenija, {to e za 19 pomalku od istiot

period vo 2005 godina

Dodeka pak za nekoi zanimawa vo 2006 godina ima zgolemuvawe na brojot na izdadeni odobrenija za vrabotuvawe na stranski dràvjani vo odnos na 2005 godina, a toa osobeno e prisutno kaj slednite zanimawa:

• upraviteli, za koi se izdadeni - 308 odobrenija, {to e za 19 pove}e od istiot period vo 2005 godina;

• vo obrazovanie - 81 odobrenija, {to e za 17 pove}e od istiot period vo 2005 godina;

• rakovoditeli - 30 odobrenija, {to e za 3 pove}e od istiot period vo 2005 • referenti - 13.

IZDADENI ODOBRENIJA ZA VRABOTUVAWE NA STRANSKI DR@AVJANI SPORED STEPENOT NA STRU^NA PODGOTOVKA

Spored stepenot na stru~na podgotovka izdadeni se odobrenija za zasnovawe raboten odnos so stranski dràvjani za: • 47 - nekvalifikuvani i polukvalifikuvani (5%); • 62 - kvalifikuvani (7%); • 14 - visokokvalifikuvani ( 1%) • 407 -lica se so sredno stru~no obrazovanie (43%); • 8 - lica se so vi{o obrazovanie (1%); • 412 -lica se so visoko obrazovanie (44%).

IZDADENI ODOBRENIJA ZA ZASNOVAWE RABOTEN ODNOS SO STRANSKI DR@AVJANI PO

BIROA ZA VRABOTUVAWE

Od izdadenite odobrenija za vrabotuvawe stranski dràvjani najpove}e se vrabotuvaat vo:

• Skopje - 553 (58%); • Bitola - 68 (7%); • Strumica - 35 (4%); • Gevgelija - 54 (6%); • Gostivar - 41 (5%); • Struga - 24 (3%);

51

• Tetovo - 28 (3%); • Kumanovo - 26 (3%); • Ohrid - 17 (2%); • Kavadarci - 17 (2%); • Prilep - 18 (2%) i • drugi mesta - 69 (7%).

Ovie gradovi opfa}aat 881, odnosno 93%, od vkupniot broj na izdadeni odobrenija.

IZDADENI ODOBRENIJA ZA ZASNOVAWE RABOTEN ODNOS SO STRANSKI DR@AVJANI

SPORED DR@AVITE OD KOI DOA\AAT LICATA

Izdadeni se odobrenija za zasnovawe raboten odnos so stranski dràvjani od: • Srbija i Crna Gora - 250 (27%); • Turcija - 161 (17%); • Grcija - 147 (15%); • Bugarija - 65 (7%); • Albanija - 36 (4%); • Rusija - 24 (3%); • Germanija - 32 (3%); • Bosna i Hercegovina - 31 (3%); • Ukraina - 25 (2%); • Hrvatska - 20 (2%); • Ungarija - 12 (2%); • Kina - 17 (2%) i • Drugi dràvi - 130 (13%). •

IZDADENI ODOBRENIJA ZA ZASNOVAWE RABOTEN ODNOS SO STRANSKI DR@AVJANI

SPORED PERIODOT NA VA@EWE NA ODOBRENIETO

Izdadeni se odobrenija so vaèwe do: • 12 meseci za 833 lica (88%) • 9 meseci za 59 lica (4%) • 7 meseci za 2 lica (0,2%) • 6 meseci za 30 lica (4%) • 3 meseci za 17 lica (2%) i • pove}e od 12 meseci za 9 lica (1%)

IZDADENI ODOBRENIJA ZA ZASNOVAWE RABOTEN ODNOS SO STRANSKI DR@AVJANI PO PRVPAT I PRODOL@UVAWA

Od vkupniot broj na izdadeni odobrenija za zasnovawe raboten odnos so stranski dràvjani 670 (67%) se prodolùvawa, a 280 (33%) odobrenija se izdadeni po prv pat.

52

33%

67%

po prvpat

prodolùvawe

a) Izdadeni odobrenija po prvpat spored baranoto zanimawe

Od izdadenite 280 odobrenija za vrabotuvawe na stranski dràvjani po prvpat, spored baranoto zanimawe, izdadeni se odobrenija za slednite zanimawa: • za upraviteli - 83 • vo ugostitelstvo - 6 • pomo{nici na direktori - 4 • konfekciski rabotnici - 13 • vo obrazovanie - 17 • vo trgovija - 15 • rakovoditeli - 7 • menaxeri - 15 • kontrolori - 6 • administrativci - 6 • za drugi zanimawa - 108 (36%).

b) Izdadeni odobrenija za prvpat po osnovi za izdavawe na odobrenijata

b.1) Po prv pat izdadeni se odobrenija i toa:

• Vrz osnova na telegrami na - 176 lica; • Za deficitarnite struki (ov~ari i {umski rabotnici) na - 7 lica; • Vrz osnova na li~na karta za stranec po osnov na brak so lice

dràvjanin na R. Makedonija na - 80 lica; • Vrz osnova na privremen prestoj na - 10 lica; • Vrz osnova na postojan prestoj na - 6 lica;

b.2) Izdavawe odobrenija za zasnovawe raboten odnos so stranski dràvjani po osnov na viza za vrabotuvawe

Vo ovoj period Agencijata za vrabotuvawe na Republika Makedonija, od

Ministerstvoto za Vnatre{ni raboti - Sektor za stranci i imigracioni pra{awa, ima dobieno vkupno 239 telegrami, so koi baraat soglasnost za vrabotuvawe na 308 stranski dràvjani vo R. Makedonija.

Od vkupniot broj na dobieni telegrami za: • za 217 telegrami, odnosno za 272 lica, Agencijata za vrabotuvawe na R.

Makedonija ima dadeno soglasnost, a • za 22 telegrami, odnosno za 36 lica nema dadeno soglasnost.

53

Vladata na RM na [estata sednica odràna na 26.09.2006. ja zadolì

Agencija za vrabotuvawe na RM da vodi registar na vrabotuvawa po izdadeni soglasnosti od strana na Ministerstvo za finansii i soglasnosti od gradona~alnicite, koi se odnesuvaat na novi vrabotuvawa soglasno ~len 51 od Zakonot za buxetite.

Za taa cel, sekoj centar be{e zadolèn da dostavuva nedelni izve{taji i registri od Ministerstvo za finansii i od gradona~alnicite, za realizirani vrabotuvawa na opredeleno i neopredeleno vreme do Centralna slu`ba na Agencija za vrabotuvawe na RM, do Sektorot za aktivni politiki za vrabotuvawe. Vo sektorot nedelno se aùriraat podatocite od centrite i se vodi zbiren registar na realizirani vrabotuvawa so soglasnosti izdadeni oddelno od Ministerstvo za finansii i oddelno od gradona~alnicite.

Moè da se istakne deka po ovie soglasnosti od 01.09.2006. do 31.12.2006. realizirani se vkupno 625 vrabotuvawa, od koi 522 so soglasnosti od Ministerstvo za finansii a 103 so soglasnosti od gradona~alnicite.

Vo nedelnite izve{taji se vodat podatoci poedine~no za sekoe lice, ime i prezime, EMBG, broj na soglasnost, data na vrabotuvawe, broj na soglasnosta, kako i subjekt za koj se izdava soglasnosta.

Vo registrite, pokraj podatoci za subjektite za koi se izdava soglasnostta, data na vrabotuvawe, vid na vrabotuvawe i opis na rabotno mesto, broj na rabotnite mesta, se vodat i podatoci za vrabotuvawa po nacionalna pripadnost. Od podatocite proizleguva slednata zastapenost na vrabotuvawa po nacionalna pripadnost:

So soglasnosti izdadeni od: Ministerstvoto za finansii: So soglasnosti od gradona~alnicite:

- Makedonci 290 - Makedonci 61 - Albanci 206 - Albanci 40

- Romi 6 - Romi 2 - Turci 15 - Turci 0 - Bo{waci 4 - Bo{waci 0 - Srbi 1 - Srbi 0

Ovie podatoci prodolùvaat da se obrabotuvaat kontinuirano i vo 2007

godina, so cel da se dobie uvid vo vrabotuvawata na opredeleno i neopredeleno vreme, na edinkite korisnici na sredstvata od Buxetot na Republika Makedonija.

VI.EVIDENCIJA NA VRABOTUVAWA PO IZDADENI SOGLASNOSTI OD MINISTERSTVOTO ZA FINANSII I GRADONAÂLNICITE

54

Proektot "Posreduvawe pri vrabotuvawe na visoko obrazovani mladi,

nevraboteni" Faza 2, kako proekt na UNDP vo koj kako partneri se vklu~eni MTSP, ZELS, Agencijata za vrabotuvawe na Republika Makedonija i Stopanskata Komora na Republika Makedonija, ima za cel da se podobrat sposobnostite, podgotvenosta za rabota i pazarniot pristap na nevrabotenite mladi lu|e so univerzitetska diploma i sredno obrazovanie bez rabotno iskustvo, kako i da se poddrì podobruvaweto na lokalnite ekonomii. Preku voveduvaweto na praktikata na volontirawe, proektot }e pomaga vo generirawe na odr`livo vrabotuvawe i generirawe prihodi na visoko obrazovani i so SSS mladi nevraboteni lu|e na lokalno nivo. Strukturata na nevraboteni mladi lica opfateni so Proektot }e bide vo ramkite na odnosot 70% so sredno obrazovanie i 30% so univerzitetsko obrazovanie a nevrabotenite treba da se pomladi od 35 godini starost. Volontiraweto na nevrabotenite lica vo kompaniite }e bide vo period od 3 meseci za koj volonterite }e primaat mese~en nadomest od 5.000 denari za pokrivawe na nivnite tro{oci (patni i drugi dnevni tro{oci). So ovoj proekt }e se ovozmoì vrabotuvawe na najmalku 50% od vklu~enite volonteri i toa za period od najmalku 12 meseci.

Klu~na celna grupa na proektot se visoko obrazovani mladi, nevraboteni lu|e bez rabotno iskustvo.

So ovoj proekt, na 84+1 op{tini (Grad Skopje) od Republika Makedonija ponudeno e da predloàt proekti za proektno finasirawe. Do UNDP dostavenite se predlog-proekti od 24 op{tini od koi posle bodirawe vrz konkurentna osnova izvr{eno od strana na Selekcionata komisija, Sovetodavniot odbor na Proektot izvr{i kone~en izbor na 20 najuspe{ni op{tini ~ii aplikacii UNDP finansiski }e gi poddrì. Maksimalno finansirawe od UNDP vo prosek }e iznesuva 10.000 USD po op{tina so koi sredstva }e se obezbedi volonterska praksa vo prosek za 30 mladi nevraboteni lica po op{tina, no, vo zavisnost od konkretnata aplikacija kako i od vkupniot broj na predloèni aplikacii, }e bidat mo`ni i pogolemi sumi.

AVRM preku svoj prestavnik vo Selekcionata komisija i Sovetodavniot odbor kako glavno koordinativno telo za implementacija na proektot, u~estvuva{e vo izborot na proektite koi }e dobijat finansiska poddr{ka od UNDP.

Proektot e vo tek i }e prodolì vo 2007 godina so izbor na op{tinski proektni koordinatori vo 20-te izbranite op{tini i koi treba da dadat operativna podr{ka i ja koordiniraat sorabotkata me|u srednite u~ili{ta, Centrite za vrabotuvawe i op{tinata.

Site proektni aktivnosti kako i potpi{uvaweto na dogovor pome|u volonterite, privatnite kompanii i op{tinata treba da zavr{at do sredinata na februari 2007 godina.

VII. PROEKTI ZA POTTIKNUVAWE NA VRABOTUVAWETO

55

Proektot "Programa za kreirawe na rabotni mesta" (JCP) e proekt na

UNDP vo koj kako partneri se vklu~eni MTSP, Agencijata na Republika Makedonija, ZELS i Stopanskata Komora na Republika Makedonija.

Proektot primarno se fokusira na nevraboteni lica koi ìveat pod linijata na siroma{tija; nevraboteni èni, mladi, hendikepirani lica i pripadnici na malcinstvata bez rabotno iskustvo; i mnogu dolgo nevrabotenite lica bez rabotno iskustva ili ~ie rabotno iskustvo i obrazovanie (poradi dolgoro~na nevrabotenost) ne e pove}e relevantno. Ova e grupa na nevraboteni lica so mnogu ograni~eni mo`niosti da najdat rabota na normalniot pazar na trudot.

Celni korisnici na proektot se navrabotenite, lokalnata samouprava, lokalnite Centri za vrabotuvawe, privatniot i gra|anskiot sektor. Proektot e dizajniran vo forma na dvokrilna programa: 1. Prva cel (komponenta 1) e kako privremeno - kratkoro~no re{enie

ublaùvawe na posledicite od visoka stapka na nevrabotenost. Celna grupa se dolgoro~no nevraboteni lica (podolgo od 2 godini) so zavr{eno

sredno ili ponisko obrazovanie, so nivna reintegracija na pazarot na trudot preku javni raboti.

Vrz osnova na Operativnite nasoki na Programata za kreirawe na vrabotuvawa, kako i upatstvata dobieni od UNDP, Agencijata za vrabotuvawe na RM vrz baza na principite na ovaa programa kako aktiven partner u~estvuva{e vo proektot "Jas go sakam mojot grad" realiziran od Grad Skopje vo sorabotka so proektnata kancelarija na UNDP.

Vrz osnova na proektniot dokument i prethodno utvrdeniot broj na potrebni rabotnici, Agencijata za vrabotuvawe na RM na den 24.03.2006 godina objavi Javen oglas za rabotno angaìrawe na 1000 nevraboteni lica vo javni raboti, za period od 2 meseci. Javniot oglas be{e objaven vo dnevnite vesnici Dnevnik, Vreme i Fakti i na oglasnata tabla na Centarot za vrabotuvawe na Grad Skopje. Poradi maliot broj na prijaveni kandidati na 4 i5 April 2006 godina Javniot oglas be{e povtorno oglasen vo istite dnevni vesnici a zainteresiranite nevraboteni lica bea povikani da dostavat prijavi/molba vo rok od 7 dena od objavuvaweto na oglasot. Po dvata objaveni oglasi bea dostaveni prijavi/molbi od 870 lica. Za preostanatiot broj do 1000 lica, po telefon i pismeno bea kontaktirani u{te 500 nevraboteni lica. Potrebniot broj na prijaveni i povikani lica bea rasporedeni vo Javnite pretprijatija Parkovi i Zelenilo i Komunalna Higiena. Realizacijata na proektot vo Gradot Skopje trae{e eden mesec a potoa be{e prekinata.

Javni raboti isto taka bea organizirani vrz osnova na programa izgotvena od organizatorot na javnata rabota - Op{tina/Javno pretprijatije, vo ramkite na proektot "Programa za kreirawe na vrabotuvawa" na Ministerstvoto za Trud i Socijalna Politika, Agencijata za vrabotuvawe na RM I UNDP vo vkupno 18 op{tini. Pri toa bea vklu~eni 603 nevraboteni lica evidentirani vo nadle`nite Centri za vrabotuvawe koi gi ispolnuvaat uslovite najmalku 2 godini da se na evidencija na nevraboteni i imaat zavr{eno sredno obrazovanie ili ponisko ili se bez stru~na kvalifikacija. Realizacijata na proektot vo ovie op{tini trae{e od 3-4 meseci. Proektot vo pogolem del od ovie op{tini e uspe{no realiziran a vo ostanatite zavr{i vo dekemvri 2006 godina. So toa Komponentata 1 be{e zavr{ena. 2. Vtora cel (komponenta 2) e kako podolgotrajno re{enie za ostvaruvawe na

podolgoro~ni efekti po pat na sozdavawe na novi rabotni mesta preku

56

obezbeduvawe na subvencionirani plati koi treba da dovedat do odr`livo vrabotuvawe odnosno do mo`nost nevrabotenite lica da dobijat rabotno iskustvo;

Celna grupa se mladi nevraboteni lica (na vozrast od 30 godini i pomladi od 30 godini), lica so posebni potrebi i pripadnici na etni~ki malcinstva so sredno i visoko obrazovanie, bez rabotno iskustvo, a koi aktivno baraat rabota pove}e od 12 meseci. Minimum 60% od subvencioniranite rabotni mesta }e se ponudat na èni. Subvenciite za plati }e mu bidat isplateni direktno na rabotodavecot, vo vrednost najmnogu do 60% od bruto platata, ne nadminuvaj}i go iznosot od 140 USD mese~no, no najmnogu do 6 meseci, a od rabotodavecot }e se bara da gi zadrì vrabotenite na rabota u{te najmalku tolku meseci za kolku {to primile subvencii za toj vreboten, so ista plata i uslovi. Posle ovoj period se pretpostavuva deka rabotodava~ite }e vrabotat najmalku 50% od personalot koj bil subvencioniran. Od rabotodava~ot }e se bara za vrabotenite da obezbedi obuka za period od {est meseci i ne za pomalku od 30% od rabotnoto vreme.

Za licata so posebni potrebi kako podr{ka za adaptirawe ili opremuvawe na rabotnoto mesto (mala alatka i sli~no) predviden e iznos od 45 USD po vraboten.

Buxetot za implementacija na Kompnenta 2 iznesuva 165.000 USD a grantovi koi }e se dodeluvaat za individualni proekti po Komponenta 2 se vo iznos od 5.000 do 20.000 USD.

Site 84+1 op{tina se pokaneti da apliciraat za finansirawe na proekti vrz konkurentna osnova.

AVRM preku svoj prestavnik vo Selekcionata komisija i Sovetodavniot odbor na proektot, u~estvuva{e vo izborot na proektite koi }e gi finasira UNDP. AVRM vo proektot se vklu~uva so izgotvuvawe na Individualni planovii za vrabotuvawe za nevrabotenite lica preku Centrite za vrabotuvawe kako del od aktivnostite za sproveduvawe na aktivni merki za vrabotuvawe.

Proektot e vo faza na kone~en izbor na 20 predlog-proekti od vkupno dostaveni 47 predlog-proekti od 21 op{tina koi }e gi finasira UNDP, od strana na Sovetodavniot Odbor na Proektot kako glavno koordinativno telo za implementacija na proektot.

Ovaa komonenta e vo tek i site proektni aktivnosti po ovoj proekt, treba da zavr{at do sredinata na april 2007 godina.

Proektot "Partnerstvo za kreirawe na rabotni mesta" (PEG) e proekt na UNDP vo koj kako partneri se vklu~eni MTSP, Ministerstvo za Lokalna samouprava, Agencijata za vrabotuvawe na Republika Makedonija, ZELS i Agencija za poddr{ka na pretpriemni{tvo na RM.

Op{ti celi na proektot se: zajaknuvawe na potencijalot na lokalnite

ekonomii, podobruvawe na sposobnostite, podgotvenosta za rabota i “marketibilnost” (sposobnost da se izborat za mesto na pazarot na rabotna sila) na nevrabotenite kako i pottiknuvawe na proekti koi generiraat povisoki nivoa na edukacija i obuka, promoviraat pretpriemni{tvo i go podobruvaat op{tiot ambient za biznis. Samovrabotuvaweto e specifi~en tip na proekt, koj vkluùva mali kapitalni investicii (1.800 USD po vraboten) koi doveduvaat do direktno

57

vrabotuvawe na evidentirani navraboteni lica. Preku selekcionen proces }e se dade prioritet na 40 op{tini so najvisoko nivo na siroma{tija rangirani vrz baza na statisti~ki zbirni indikatori kako indikatori na uslovi na ìveewe, ekonomski indikatori, indikatori za obrazovanie i starosna struktura na ìtelite.

Sekoe samovrabotuvawe ili vrabotuvawe (maksimum 3 vrabotuvawa) vo firma podràna od UNDP se finansira od strana na UNDP SO 1.800 USD.

Celna grupa na proektot (PEG) se nevraboteni lica od evidencijata na

nevraboteni i lica koi primaat socijalna pomo{ a osobeno specifi~nite kategorii na dolgotrajno nevraboteni lica (èni, mladi nevraboteni lica, samohrani roditeli, pripadnici na etni~ki malcinstva itn.).

So ovoj proekt }e bidat finansirani edinstveno proekti ~ija realizacija ne bi bila mo`na bez podr{ka od PEG, odnosno aplikacii koi se vo sudir so ovoj uslov }e bidat isklu~eni.

AVRM preku svoj prestavnik vo Selekcionata komisija i Sovetodavniot odbor na proektot, u~estvuva{e vo izborot na proektite koi }e gi finasira UNDP. AVRM vo proektot se vklu~uva so izgotvuvawe na Individualen plan za vrabotuvawe za nevrabotenite lica preku Centrite za vrabotuvawe kako del od aktivnostite za sproveduvawe na aktivni merki za vrabotuvawe.

Proektot "Partnerstvo za kreirawe na rabotni mesta" }e se realizira vo nekolku fazi.

Vo prvata faza se izvr{i prvi~no vrednuvawe i selekcija na aplikaciite

od strana na Selekcionata komisija so preporaka do Sovetodavniot odbor na proektot za kone~no odobruvawe na predlog proektite. AVRM se vklu~uva vo proektot preku izrabotka na Individualen plan za vrabotuvawe za site lica koi apliciraat za otvarawe na sopstven biznis.

Vo vtorata faza se vklu~uva Konsultantska Agencija specijalizirana za biznis i marketing i Agencijata za poddr{ka na pretpriemni{tvo na RM, koi na aplikantite }e im ovozmoì obuka za razvivawe i realizacija na biznis idea so izrabotka na konkreten biznis plan.

Vo tretata faza se vklu~uva Ekspertska evaluaciona komisija kako bankarsko telo koe }e izvr{i ocenka na biznis planovite i }e podgotvi kone~na rang lista na aplikanti koi treba finansiski da se podràt.

Najuspe{nite firmi-biznis planovi koi }e se podràt }e se registriraat kako pravni subjekti i potpi{uvaat Dogovor za sorabotka so Op{tinata.

Maksimalno nivo na finansirawe }e iznesuva vo prosek 20.000 USD po op{tina, so toa {to vo zavisnost od brojot na aplikacii (nevraboteni lica) moè da se podelat i pogolemi iznosi.

Proektnite aplikacii treba da se tehni~ki izvodlivi za sproveduvawe i odr`livi najmalku 18 meseci od isplatata na tro{ocite (vremetraewe na vrabotuvawe, tekovni tro{oci).

AVRM kako partner vo proektite se vklu~uva so pokrivawe na tro{oci za pridonesi na najniskata osnovica na neto plata vo odredena dejnost po granka {to sekoj mesec ja objavuva MTSP, za prvite tri meseci, za licata koi }e otpo~nat da vr{at dejnost, odnosno }e se samovrabotat i koi }e bidat vraboteni.

Proektot e vo zavr{etok na prvata faza na kone~en izbor na predlog-proekti od strana na Sovetodavniot Odbor na Proektot, koi }e gi finasira UNDP.

Site proektni aktivnosti po site tri fazi treba da zavr{at do sredina na april 2007 godina.

58

So cel da se zabrza procesot na integracijata na Romite vo op{testvoto, vo osum dràvi od Jugoisto~na Evropa be{e usvoen dokumentot "Dekada za vklu~uvawe na Romite". Sproveduvaweto na Dekadata }e se odviva vo periodot od 2005 do 2015 godina, so toa {to 2004 godina be{e podgotvitelna godina vo koja bea formirani tri rabotni tela:

- Upravuva~ki komitet;

- Nacionalna rabotna grupa;

- Sekretarijat.

So cel da se pridonese kon celosna emancipacija i integracija na Romite vo op{testvoto, Republika Makedonija se vklu~i vo me|unarodniot proekt "Dekada za vklu~uvawe na Romite 2005-2015 godina". Celite na Dekadata se da se planiraat, podgotvat i realiziraat akcii za period od 10 godini so koi }e se podobrat uslovite za razvoj i celosna integracija na Romite vo site sferi od op{testvoto. Sekoja od dràvite potpisni~ki na navedeniot dokument formira{e svoja Nacionalna rabotna grupa koja pokraj drugite aktivnosti ima{e zada~a da podgotvi Akcionen plan za Dekadata. Kako prioriteni oblasti za razvoj, koi treba da ovozmoàt pouspe{na integracija na Romite vo site oblasti od op{testvoto, bea odbrani obrazovanieto, vrabotuvaweto, zdravstvoto i domuvaweto. Nacionalnata rabotna grupa podgotvi ~etiri akcioni planovi za unapreduvawe na romskata zaednica vo ovie oblasti.

Nositel na aktivnostite vo ramkite na Dekadata e Ministerstvoto za trud i socijalna politika a Agencijata za vrabotuvawe na Republika Makedonija ima svoj postojan ~len vo Nacionalnata rabotna grupa koj aktivno u~estvuva{e vo podgotovkata na Nacionalnite akcioni planovi. Ovaa Nacionalnata rabotna grupa koja gi izgotvi Nacionalnite akciski i operativni planovi za Dekadata vo 2006 godina be{e preimenuvana vo Vladino koordinativno telo za implementacija i monitoring na planiranite aktivnosti za Dekadata.

Vo 2005 godina bea podgotveni i operativni planovi so detalna razrabotka na aktivnostite za sproveduvawe na Nacionalnite akcioni planovi za Dekadata. Istite po~naa da se realiziraat vo 2006 godina. Po barawe na Ministerstvoto za trud i socijalna politika, Agencijata za vrabotuvawe podgotvuva redovni izve{tai za sprovedenite aktivnosti vo ramkite na Dekadata za vklu~uvawe na Romite (2005-2015). Istite bea del od sumarniot izve{taj vo koj bea vklu~eni i izve{taite na site ministerstva, vklu~eni vo sproveduvaweto na Dekadata pokraj Ministerstvoto za trud i socijalna politika.

So ogled na toa {to eden od klu~nite segmenti za podobruvawe na emancipacijata i integracijata na Romite e podobruvawe na nivniot ekonomski status i vrabotenosta, Agencijata za vrabotuvawe na Republika Makedonija }e bide vklu~ena vo aktivnostite na Dekadata vo tekot na celiot period na nejzinata realizacija, so implementacija na aktivni merki, programi i proekti vo funkcija na realizacijata na Nacionalnite akcioni planovi za Dekadata za vklu~uvawe na Romite.

59

Prava od osiguruvawe vo slu~aj na nevrabotenost, spored Zakonot za vrabotuvaweto i osiguruvawe vo slu~aj na nevrabotenost se i:

• pravo na pari~en nadomestok; • pravo na zdravstvena za{tita, vo soglasnost so propisite za zdravstvena

za{tita; i • pravo na penzisko i invalidsko osiguruvawe vo soglasnost so propisite za

penziskoto i invalidskoto osiguruvawe na nevrabotenoto lice korisnik na pari~en nadomestok na koe mu nedostasuvaat najmnogu do pet godini pred ispolnuvawe na uslovi za steknuvawe pravo na starosna penzija, a koe nema 15 godini sta` na osiguruvawe, do ostvaruvawe na 15 godini sta` na osiguruvawe. Ovie prava nevrabotenite lica gi ostvaruvaat samo dokolku se ispolneti

soodvetnite uslovi predvideni vo Zakonot i soglasno propisite za op{ta upravna postapka.

- Pravo na pari~en nadomestok

Pravo na pari~en nadomestok ima nevraboteno lice koe bilo vo raboten

odnos najmalku devet meseci neprekinato ili 12 meseci so prekin vo poslednite 18 meseci, a na koe rabotniot odnos mu prestanal bez negova vina ili volja (ste~aj, delovni pri~ini - tehnolo{ki, ekonomski, organizacioni i sli~ni promeni) ili ako bilo vo raboten odnos na opredeleno vreme (sezonski raboti). Za vremeto pominato vo raboten odnos potrebno e da se uplatuvani pridonesite na plata.

Za ostvaruvawe na ova pravo vo prv stepen odlu~uvaat centrite za vrabotuvawe, po podneseno pismeno barawe od strana na nevrabotenoto lice, vo soglasno so Zakonot za vrabotuvaweto i osiguruvawe vo slu~aj na nevrabotenost.

Zaklu~no so dekemvri 2006 godina, pravo na pari~en nadomestok koristele 30572 nevraboteni lica, odnosno 8,3% od vkupno evidentiranite nevraboteni lica i toa po osnov na:

- ste~aj - 5921 lice; - tehnolo{ki vi{ok od raboten odnos - 19711 lice; - tehnolo{ki vi{ok po Zakonot za 25 zagubari - 1425 lica ;

- tehnolo{ki vi{ok po Zakonot za 12 zagubari - 1329 lica; - tehnolo{ki vi{ok od dr`avnata i javnata administracija - 77 lica; - sezonski raboti - 1973 lica; - tehnolo{ki vi{ok od dr`avnata i javnata administracija vo 2003 godina - 121 lice; i - reformi vo javnata administracija - 15 lica.

Brojot na korisnicite na pari~en nadomestok, na krajot na 2006 vo odnos na

brojot na korisnicite na pari~en nadomestok zaklu~no so dekemvri 2005 godina namalen e za 9552 lica ili 23,8%.

60

Vo 2006 godina po barawa za ostvaruvawe na pravo na pari~en nadomestok, stru~nite slu`bi pri centrite za vrabotuvawe imaat postapuvano i doneseno se vkupno 13574 re{enija, od koi 12482 se pozitivni ili vo sporedba so 2005 godina pomalku za 6863 odnosno 35,4%, a doneseni se 1092 negativni re{enija. Pred Ministerstvoto za trud i socijalna politika kako nadle`no da odlu~uva vo vtor stepen obàleni se vkupno 263 prvostepeni re{enija, od koi 108 se potvrdeni, 41 se poni{teni i vrateni na povtorna postapka, a 114 se vo postapka. Pred Vrhovniot sud na Republika Makedonija zavedeni se 46 upravni sporovi protiv vtorostepeni re{enija.

Naj~esti problemi {to se javuvaat vo vrska so ostvaruvaweto na pari~niot nadomestok kako pravo od osiguruvawe vo slu~aj na nevrabotenost se: nenavremenoto kompletirawe na dokumentacijata {to e prilog na baraweto za pari~en nadomestok naj~esto potvrda za isplateni plati, obrazec M-4 i.t.n, (po vina na rabotodavecot), neplatenite pridonesi na plata za rabotnicite od strana na rabotodavcite - nereguliran sta` od strana na rabotodavecot (podatocite za staòt, ostvarenite plati inadomestoci od Pregledot-listing od Fond na PIOM da ne soodvetstvuva so rabotniot sta`) {to vlijae vrz dolìnata na vremeto za koe se ispla}a pari~niot nadomestok ili vrz negovata visina, zgolemuvawe na plati (za poslednite meseci) za rabotnicite na koi rabotniot odnos im prestanal od delovni pri~ini - tehnolo{ki, ekonomski, organizacioni i sli~ni promeni. Od ovie pri~ini se zabavuva postapkata i rokot za re{avawe kako i se zgolemuva mo`nosta za donesuvawe negativni odluki soglasno zakonskite propisi.

Re{enijata za ostvaruvawe na pravoto na pari~en nadomestok, se donesuvaat vo so zakon utvrdenite rokovi.

Pravoto neisplateniot del od pari~niot nadomestok (vo ednokraten iznos ili vo mese~ni rati, no ne podolgo od 24 meseca), na barawe na nevraboteno lice kako sredstva za zasnovawe raboten odnos na neopredeleno vreme, za 2006 godina, go koristele - 549 lica, za koj e isplatena suma od 14.541.121,00 denari.

- Penzisko i invalidsko osiguruvawe

Vo smisla na odredbata od ~len 2 od Zakonot za izmenuvawe i dopolnuvawe

na Zakonot za vrabotuvaweto i osiguruvawe vo slu~aj na nevrabotenost ("Sl.vesnik na RM" br. 50/06 ), koj vleze vo sila na 25 april 2006 godina nevrabotenite lica korisnici na pari~en nadomestok na koi im nedostasuvaat najmnogu do pet godini pred ispolnuvawe na uslovi za steknuvawe pravo na starosna penzija, a koi nemaat 15 godini sta` na osiguruvawe, do ostvaruvawe na 15 godini sta` na osiguruvawe imaat pravo na penzisko i invalidsko osiguruvawe vo soglasnost so propisite za penziskoto i invalidskoto osiguruvawe.

Na nevrabotenite lica korisnici na pari~en nadomestok so re{enie im se utvrduva periodot za koj }e koristat pari~en nadomestok i periodot za koj }e ostvaruvat pravo na penzisko i invalidsko osiguruvawe.

So primenata na Zakonot za izmenuvawe i dopolnuvawe na Zakonot za vrabotuvaweto i osiguruvawe vo slu~aj na nevrabotenost, finansiskite sredstva za isplata na penziskoto i invalidskoto osiguruvawe za 2006 godina vidno se namalija.

Sporedben period 2005-2006 godina: • isplateni sredstva za pari~en nadomestok (vo denari)

za 2005 godina - 2.395.517.117,00 denari; za 2006 godina - 2.039.334.135,00 denari;

• isplateni sredstva za penzisko i invalidsko osiguruvawe (vo denari) za 2005 godina - 1.553.947.440,00 denari; za 2006 godina - 1.201.632.175,00 denari;

61

{to zna~i deka vo 2006 godina za penzisko i invalidsko osiguruvawe na nevrabotenite lica korisnici na pari~en nadomestok isplateni se 1.201.632.175,00 denari soglasno Zakonot, odnosno vo odnos na 2005 godina isplateni se pomalku 352.315.265,00 denari finansiski sredstva od Buxetot na Agencijata za vrabotuvawe na Republika Makedonija.

- Zdravstveno osiguruvawe

So Zakonot za zdravstveno osiguruvawe, licata privremeno nevraboteni dodeka primaat pari~en nadomestok i nevraboteni lica koi se prijavuvaat vo Agencijata za vrabotuvawe na Republika Makedonija, a nemaat druga osnova na osiguruvawe, ova pravo go ostvaruvaat preku Agencijata za vrabotuvawe na Republika Makedonija.

Na krajot na 2006 godina bile evidentirani 252566 korisnici na zdravstveno osiguruvawe, odnosno 68,2% od vkupniot broj na nevraboteni lica.

Procentualniot odnos na korisnicite na ova pravo vo odnos na vkupniot broj 366551 nevraboteni lica, za odredeni Centri za vrabotuvawe kade e evidentirana pogolema zastapenost na korisnici na zdravstveno osiguruvawe e slednata:

- Bitola - 61,9%; - Gevgelija - 76,4 %; - Gostivar - 85,2 %; - Kumanovo - 75,9 %; -Tetovo - 84,9 %; - Ki~evo - 64,1%;. Nevrabotenite lica koi se zdravstveno osigurani, sinite kartoni gi

dobivaat kvartalno za ~etiri meseci tri pati vo tekot na godinata, a distribucijata do korisnicite se vr{i soglasno dogovorenoto so Fondot za zdravstveno osiguruvawe i PTT.

Potrebno e da se iznajde nov poinakov na~in za ostvaruvawe na pravoto na zdravstvena za{tita na nevrabotenite lica koj }e gi odvoi licata koi navistina baraat vrabotuvawe, od licata koi se prijavuvaat vo Agencijata za vrabotuvawe samo zaradi koristewe na ova pravo. Za taa cel od strana na Sektorot za osiguruvawe i prava vo slu~aj na nevrabotenost, izrabotena e informacija za prezemenite aktivnosti od strana na Agencijata za vrabotuvawe na Republika Makedonija vo vrska so prenesuvaweto na pravoto na zdravstveno osiguruvawe na nevrabotenite lica od nadle`nost na Agencijata za vrabotuvawe na Republika Makedonija vo nadle`nost na Fondot za zdravstveno osiguruvawe so predlog merki. Pred se implementiraweto zavisi od izmeni vo zakonskata regulativa so koe e uredeno koristeweto na pravoto na zdravstvena za{tita.

Prilog: - Pregled na re{enija doneseni vo 2006 godina po podneseni barawa za ostvaruvawe pravo na pari~en nadomestok.

62

Vo sektorot za informatika momentalno se vraboteni vkupno 6 lica i toa:

• Vo centralnata slu`ba: 1 rakovoditel, 1 sovetnik i 2 stru~ni sorabotnici za informatika;

• Vo Centarot za vrabotuvawe Ohrid: 1 stru~en sorabotnik; • Vo Centarot za vrabotuvawe Strumica: 1 stru~en sorabotnik; • Vo Centarot za vrabotuvawe Tetovo: 1 stru~en sorabotnik; • Vo Centarot za vrabotuvawe Kumanovo: 1 stru~en sorabotnik;

Informaciskiot sistem na Agencijata za vrabotuvawe nakratko moè da se opi{e kako: okolu 500 kompjuteri organizirani vo 30 lokalni kompjuterski mreì integrirani preku IPVN tehnologija.

Vo tekot na 2006 godina, prodolì sorabotkata od prethodnata godina so {vedskiot tip na IT eksperti, koi{to izrabotija izve{taj za ponatamo{na nadgradba na informaciskiot sistem na AVRM. Ponatamo{nata nadgradba }e bide podràna finansiski od EAR, no samo za hardver. Vrz osnova na toj izve{taj, izrabotena e Strategija za razvoj na informati~ko komunikaciska tehnologija vo Agencija za vrabotuvawe na Republika Makedonija, {to be{e eden od uslovite postaveni od EAR da se dobie grantot. Vtoriot uslov be{e da se obezbedat buxetski sredtsva za izrabotka na nov softver i ponatamo{no odrùvawe na sistemot. Na po~etokot na 2007 i ovoj uslov e ispolnet. Strategijata e vgradena vo NAPV i vo Programata za makroekonomska politika za 2008 i 2009 godina, kade{to e nazna~eno deka vo spomenatite dve godini AVRM }e dobie po 14 000 000, 00 denari za nadgradba i odrùvawe na informaciskiot sistem. Vo tekot na 2006 godina sektorot za informatika, rabote{e na upravuvawe, odrùvawe i usovr{uvawe na celokupniot informaciski sistem na Agencijata za vrabotuvawe na RM:

• Postojan monitoring na rabotata na integriranata kompjuterska mreà; • Sekojdnevni detekcii i otstranuvawe na problemi od mre`na, hardverska

ili softverska priroda vo rabotata so komjuterskatata oprema - po telefon ili na lice mesto;

• Kompletna preinstalacija na lokalnite serveri vo Kumanovo, Resen, Kriva Palanka, Negotino, Gevgelija, [tip (poradi defekt - rasipan disk);

• Dodavawe na novi diskovi na centralniot server na AVRM i na lokalniot server na centarot za vrabotuvawe na grad Skopje.

• Preinstalacija na operativen sistem (Windows) i aplikativni programi na okolu 85 kompjuterski stanici;

• Integracija na novonabavenata kompjuterska oprema vo informativniot sistem na Agencijata za vrabotuvawe (25 kompjuteri, 24 pe~atari).

• Dopolnuvawe, podobruvawe i izmena na aplikativnite programi za centrite za vrabotuvawe, vo soglasnost so potrebite na raboteweto nastanati kako rezultat na promenite vo zakonskata regulativa ili vo raboteweto na slu`bite na Agencijata za vrabotuvawe.

63

o Od januari 2006 godina Agencijata za vrabotuvawe mora{e da se vklopi vo noviot, centraliziran na~in na pla}awe na pridonesot za PIO. Za korisnicite na pari~en nadomestok, promenite bea kompletno implementirani vo postoe~kite programi za isplata na PN od strana na vrabotenite vo sektorot za informatika.

o Vo mart mesec ima{e promena vo Zakonot za vrabotuvaweto i osiguruvawe vo slu~aj na nevrabotenost, koj{to predizvika promeni vo programite za donesuvawe na re{enija i vo programite za isplatata na pari~niot nadomestok.

o Razvivawe na nov modul od aplikacijata za centrite za vrabotuvawe, koj osven dosega{noto evidentirawe i podgotovka na dogovorite, }e sodrì i proceduri za celosno avtomatizirawe na procesot na isplata na licata i firmite koi imaat odobreno obuka ili prekvalifikacija na nevrabotenite, kako i podgotovka na elektronski M1/M2 i MPPP koi treba da se dostavuvaat vo Fondot za PIOM za ovie lica.

o Razvivawe na nov modul od aplikacijata za centrite za vrabotuvawe za obrabotka na anketa na rabotodavci - Analiza od potreba za ve{tini.

o Vo ramkite na procesite za integrirawe na makedonskiot pazar na trudot vo evropskiot i vo procesot za "mobilnost na rabotna sila", primeneta e Nacionalnata klasifikacija na zanimawa (rabotena po standardite ISCO 88 koi se priznaeni vo Evropskata unija) za nevrabotenite i vrabotenite lica.

• Dopolnuvawe i usovr{uvawe na aplikativnata programa za statisti~ki pregledi od oblasta na nevrabotenosta i vrabotuvaweto (od centralnata baza na podatoci) so novi pregledi.

• Izrabotka na golem broj na statisti~ki pregledi od anketata za rabotodavci - Analiza od potreba za ve{tini - za site lokalni centri poedine~no i na centralno nivo.

• Za presmetka na plata na vrabotenite vo AVRM se kupi nov program, bidej}i Agencijata za vrabotuvawe ne raspolaga{e so izvorniot kod od prethodniot program. Noviot program bara{e anga`mman vo re{avawe na nekoi klu~ni problemi {to dobavuva~ot gi ima{e pri implementacijata.

• Za potrebite na kancelarijata na 100 najgolemi pla}a~i, izrabotka i implementacija na nov modul za pristap do podatoci za platen pridones za vrabotuvawe.

• Podobruvawe na sigurnosta na pristapot na Internet mreàta (za Centralnata slu`ba i za Centarot za vrabotuvawe na grad Skopje) so implementacija na soodveten bezbednosen softver (Anti spyware i Content manager).

• Nedelna i mese~na podgotovka na statisti~ki pregledi od oblasta na nevrabotenosta i vrabotuvaweto.

• Mese~no aùrirawe na WEB stranicata so statisti~ki pregledi od oblasta na nevrabotenosta i vrabotuvaweto.

• Podgotovka na specijalni statisti~ki pregledi od oblasta na nevrabotenosta i vrabotuvaweto, kako odgovor na brojni barawa od razni institucii.

• Tehni~ka pomo{ na komisijata za izrabotka na noviot pravilnik za nagraduvawe.

• Prijavuvawe na {teti vo osiguritelno dru{tvo za kompjuterskata oprema. • Sekojdnevno simnuvawe na elektronski izvodi od WEB stranicata na

Ministerstvo za finansii (trezor), nivno aùrirawe vo centralnata baza

64

na podatoci - preku koja po pat na replikacii se distribuiraat do centrite za vrabotuvawe.

• Na sekoi 4 meseci podgotovka i dostavuvawe na fajl do Fondot za zdrvstveno osiguruvawe zaradi pe~atewe na potvdri za platen pridones (sini kartoni).

• Mese~no obedinuvawe na podatocite od lokalnite bazi na podatoci za finansovoto knigovodstvo.

Pokraj gorenavedenite raboti koi sektorot za informatika gi vr{i za site 30 podra~ni edinici i za centralnata slu`ba, posebna pomo{ se pru`a na Centarot za vrabotuvawe na grad Skopje, Centarot za vrabotuvawe Ohrid i Centarot za vrabotuvawe Strumica i toa:

• Mese~na podgotovka, kontrola i arhivirawe na ispltata na pari~niot nadomest.

• Mese~na podgotovka na spisoci za razmena na podatoci so Me|uop{tinskiot centar za socijalni raboti.

• Nedelno aktivirawe na programot za kontrola na navremeno javuvawe na nevrabotenite lica i pe~atewe na re{enija za nevrabotenite lica bri{ani po ~len 58.

65

FINANSISKI POKAZATELI ZA 2006 GODINA

Finansiskite pokazateli na Agencijata za vrabotuvawe na Republika Makedonija za periodot januari - dekemvri 2006 godina godina se slednite:

001 - PRIHODI

Vkupnite prihodi na Agencijata za vrabotuvawe vo periodot januari - dekemvri 2006 godina iznesuvaat 6.026.955.085,00 denari. Vo odnos na istiot period od 2005 godina bele`at namaluvawe od 17,1% ili za 1.246.405.028,50 denari. Po izvori prihodite iznesuvaat:

PRIHODI (vo denari)

Januari-dekemvri 2005 god.

Januari-dekemvri 2006 god. Indeks

Iznos Struktura Iznos Struktura (3:1) 1 2 3 4 5

I. Prihodi od pridones za vrabotuvawe 1,313,692,300.00 18.06% 1,370,812,486.50 22.74% 104.31.Prihodi od prid.za vrab.od plati na rabotn.od pravni lica 1,193,838,222.00 16.41% 1,259,122,636.50 20.89% 105.52.Prihod.od prid.za vrab.od plati na rabot.vrabot.kaj lica koi vr{at sam. dejnost odn. kaj fiz. lica 22,170,693.50 0.30% 20,340,368.50 0.34% 91.73.Prih. od prid.za vrab.{to go uplatuvaat rab. na privrmena rabot. vo stranstvo. 4,982,950.50 2,872,389.50 57.64.Prihodi od pridones za vrabotuvawe za izminati godini 92,700,434.00 1.27% 88,477,092.00 1.47% 95.4

II. Drugi prihodi 10,918,861.50 0.15% 11,039,849.50 0.18% 101.1III. Prenesen vi{ok na prihodi 333,137,336.00 4.58% 340,214,552.50 5.64% 102.1

66

IV. Prihodi od Buxetot 5,615,611,616.00 77.21% 4,304,888,196.50 71.43% 76.71.Prihodi od Buxetot za pokrivawe na deficitot 4,612,212,116.00 63.41% 3,863,933,730.50 64.11% 83.82.Prihodi od Buxetot za isplata na P.N na rab. od pretp. - 25 zagubari 216,918,691.00 2.98% 171,064,092.00 2.84% 78.93.Prihodi od Buxetot za isplata na P.N na rab. od pretp. - 12 zagubari 213,470,860.00 2.93% 115,320,096.00 1.91% 544. Prihodi od Buxetot za reformi vo javna administracija 1,857,905.00 1,667,336.00 89.75 .Prihodi od Buxetot za Zakonot za pottiknuvawe na vrabotuvaweto 516,404,491.00 7.10% 65,684,039.00 1.09% 12.76 .Prihodi od Buxetot po Zalku~ok na vlada

20,420,191.00 0.28% 8,938,293.00 0.15% 43.87.Prihodi od Buxetot-Makedonski `eleznici 27,157,440.00 0.37% 34,040,597.00 0.56% 125.38. Prihodi od Buxet -Vodostopanski pretprijatija 7,169,922.00 44,240,013.00 0.73% 617

Vkupni prihodi: 7,273,360,113.50 100.00% 6,026,955,085.00 100.00% 82.9

002 - TRO[OCI

Vo periodot januari - dekemvri 2006 godina tro{ocite na Agencijata za vrabotuvawe na Republika Makedonija iznesuvaat 5.919.786.868,00 denari. Vo odnos na istiot period od 2005 godina tro{ocite bele`at namaluvawe za 14,5%, ili za 1.007.711.754,00 denari. Namenski tro{ocite iznesuvaat: TRO[OCI (vo denari)

Januari-dekemvri 2005 god.

Januari-dekemvri 2006 god. Indeks

Iznos Strukt. Iznos Strukt. (3:1) 1 2 3 4 5

I. Sredstva za obezbeduv.na pari~en nadomestok i za drugi prava za vreme na nevrabot. 6,699,979,041.00 96.72% 5,685,379,771.00 96.03% 84.9II. Stoki i drugi uslugi 68,413,668.50 0.99% 73,108,933.50 1.23% 106.9III. Osnovni plati 132,633,975.00 1.91% 135,810,559.50 2.29% 102.4IV. Nadomestoci 22,058,043.50 0.32% 20,935,131.00 0.35% 94.9

V. Kapitalni tro{oci 4,413,894.00 0.06% 4,552,473.00 0.07% 103.1

Vkupno tro{oci: 6,927,498,622.00 100.00% 5,919,786,868.00 100.00% 85.5

67

003 - FINANSISKI REZULTAT

1. Vkupni prihodi ..................................................................... 6.026.955.085,00 2. Vkupni tro{oci .................................................................... 5.919.786.868,00 3. Vi{ok na prihodi (2-1) ................................................... 107.168.217,00

Vo tekot na 2006 godina, Agencijata za vrabotuvawe ostvari vi{ok na prihodi od 107.168.217,00 denari.

Vo tekot na 2006 godina izvr{eni se isplati za pravata na nevrabotenite za dvanaeset meseci i toa za dekemvri 2005 godina i januari - noemvri 2006 godina.

004 - IZVR[UVAWE NA BUXETOT NA AGENCIJATA ZA VRABOTUVAWE NA REPUBLIKA MAKEDONIJA 2006 GODINA

Ako se pogledaat planiranite i ostvarenite prihodi i tro{ocite za 2006 godina, }e se konstatira slednava sostojba:

I. Prihodi: 2006 godina

(vo denari)

PLANIRANO OSTVARENO

% na ostvaruvawe

(2:1) RAZLIKA 1. Prihodi od pridonesot za vrabotuvawe 1,370,000,000.00 1,370,812,486.50 100.06 812,486.502. Drugi prihodi 12,000,000.00 11,039,849.50 92.00 -960,150.503. Prenesen vi{ok na prihodi 340,214,552.50 340,214,552.50 4. Prihodi od Buxetot 4,755,801,000.00 4,304,888,196.50 90.52 -450,912,803.50

VKUPNO: 6,137,801,000.00 6,026,955,085.00 98.19 -110,845,915.00

Od tabelata se gleda deka ima ostvareno pomalku prihodi za 1,81% od planiranite vo 2006 godina odnosno pomalku za 110.845.915,50 denari.

68

II. Tro{oci: 2006 godina

(vo denari)

PLANIRANO OSTVARENO

% na ostvaruva

we (2:1) RAZLIKA A. Tro{oci za funkcijata 1. Sredstva za obezbeduvawe na pari~en nadomestok i za drugi prava za vreme na nevrabotenost 5,892,801,000.00 5,685,379,771.00 96.48 - 207,421,229.00A. Tro{oci za stru~na slu`ba 245,000,000.00 234,407,097.00 95.68 -10,592,903.001. Stoki i drugi uslugi 76,035,000.00 73,108,933.50 96.15 -2,926,066.502. Osnovni plati 141,105,000.00 135,810,559.50 96.25 -5,294,440.503. Nadomestoci 23,210,000.00 20,935,131.00 90.20 -2,274,869.004, Kupuvawe na kap. s-va 4,650,000.00 4,552,473.00 97.90 -97,527.00

VKUPNO: 6,137,801,000.00 5,919,786,868.00 96.45 - 218,014,132.00

Od tabelata se gleda deka ima za 3,55% pomalku ostvareni tro{oci od planiranite vo 2006 godina odnosno pomalku za 218.014.132,00 denari.

69

I) Voved Vrz osnova na Pravilnikot za organizacija i rabota na Agencijata za vrabotuvawe na Republika Makedonija formirano e Oddelenieto za vnatre{na revizija. Oddelenieto za vnatre{na revizija zapo~na da funkcionira od po~etokot na 2005 godina so eden izvr{itel. Spored Pravilnikot za sistematizacija na rabotnite mesta na AVRM predvideni se dve rabotni mesta i toa: rakovoditel na oddelenie za vnatre{na revizija (vnatre{en revizor) i sovetnik-vnatre{en revizor. Vo tekot na 2006 godina popolneti se i dvete rabotni mesta II) Izvr{uvawe na revizijata Vnatre{nite revizori vr{at revizii i izgotvuvaat revizorski izve{tai, vrz osnova na godi{en plan za vnatre{na revizija i revizorska programa za sekoja poedina~na revizija, soglasno me|unarodnite standardi za profesionalno izvr{uvawe na vnatre{nata revizija izdadeni od Institutot na vnatre{ni revizori. Godi{niot plan za vnatre{na revizija za 2006 godina br. 03-1165 be{e usvoen od strana na direktorot na AVRM na 21.12.2005 godina i dostaven do Ministerstvo za finansii. Vo periodot januari-dekemvri 2006 godina izvr{eni se slednite revizii: 1) Revizija na funkcioniraweto na internite kontroli vo procesot na nabavki i pla}awe vo centarot za vrabotuvawe Strumica za period 01.01.2005 do 30.01.2006 godina. Revizijata e izvr{ena od strana na Meri Trajkovska-rakovoditel na oddelenie za vnatre{na revizija i Tomislav Smilevski sovetnik-vnatre{en revizor vo periodot od 03.02.2006 do 14.03.2006 godina. Izgotven e kone~en izve{taj so akcionen plan.

2) Revizija na funkcioniraweto na internite kontroli na procesot na isplata na pravo od osiguruvawe vo slu~aj na nevrabotenost za podgotovka za vrabotuvawe (obuka, prekvalifikacija ili dokvalifikacija) vo centarot za vrabotuvawe [tip za periodot 01.01.2005 do 28.02.2006 godina. Revizijata e izvr{ena od strana na Meri Trajkovska-rakovoditel na oddelenieto za vnatre{na revizija i Tomislav Smilevski sovetnik-vnatre{en revizor vo periodot od 15.03.2006 do 30.04.2006 godina. Izgotven e kone~en izve{taj so akcionen plan.

70

3) Revizija na funkcionirawe na interni kontroli na barawe za materijalni rashodi vo Centar za vrabotuvawe Struga

Revizijata go opfa}a funkcioniraweto na internite kontroli vo procesot na barawe za materijalni rashodi vo Centarot za vrabotuvawe Struga za period 01.01.2005 do 30.04.2006 godina. Revizijata e izvr{ena od strana na Meri Trajkovska-rakovoditel na oddelenieto za vnatre{na revizija i Tomislav Smilevski sovetnik vnatre{en revizor vo periodot od 03.05.2006 do 31.07.2006 godina. Izgotven e kone~en izve{taj i akcionen plan. 4) Revizija na adekvatnosta na vospostavenite sistemi i proceduri za zadolùvawe i ~uvawe na pe~ati vo Centar za vrabotuvawe na grad Skopje Ovaa revizija e izvr{ena vrz osnova na procenet rizik od strana na direktorot na AVRM i e napravena izmena i dopolnuvawe na godi{niot plan. Potrebata od izmenuvawe i dopolnuvawe na godi{niot plan e vrz osnova na Izvestuvawe br. 03-2335/2 od 19.07.2006 godina od Centarot za vrabotuvawe na grad Skopje. Revizijata e izvr{ena od strana na Meri Trajkovska-rakovoditel na oddelenieto za vnatre{na revizija i Tomislav Smilevski sovetnik-vnatre{en revizor vo periodot od 21.07.2006 do 28.08.2006 godina. Izgotven e kone~en izve{taj so akcionen plan.

5) Revizija na procesot na odlu~uvawe za dobivawe na pravoto za pari~en nadomestok po osnov na prestanok na raboten odnos od delovni pri~ini (tehnolo{ki vi{ok) vo centarot za vrabotuvawe na grad Skopje Sprovedenata revizija pretstavuva pilot revizija koja{to e del od proektot "Obuka na vnatre{ni revizori vo javniot sektor na Republika Makedonija za revizija na sistemi za vnatre{ni kontroli" koj e finansiran od holandskiot grand, a upravuvan od Svetskata banka, so pomo{ na me|unarodni eksperti Joo Krejmers i Klaus van Diermen. Revizijata e izvr{ena od strana na: Tomislav Smilevski lider na revizorskiot tim, Biljana Antonovska-~len na revizorskiot tim, Sneàna Mitrevska ~len na revizorskiot tim, Slobodan Dimitrovski ~len na revizorskiot tim i Milena Petru{evska ~len na revizorskiot tim vo periodot od 30.10.2006 do 10.11.2006 godina. Izgotven e kone~en izve{taj so akcionen plan.

6) Revizija na adekvatnosta na vospostavenite sistemi i proceduri za obezbeduvawe na kompetentno, kvalitetno i efikasno izvr{uvawe na uslugi za nevraboteni i drugi lica koi baraat vrabotuvawe i za rabotodava~ite i dobliùvawe na uslugite na Agencijata kon korisnicite vo Centarot za vrabotuvawe na grad Skopje Revizijata e izvr{ena od strana na Meri Trajkovska-rakovoditel na oddelenieto za vnatre{na revizija i Tomislav Smilevski sovetnik-vnatre{en revizor. Izgotven e kone~en izve{taj so akcionen plan.

71

7) Revizija na adekvatnosta na vospostavenite sistemi i proceduri za obezbeduvawe na kompetentno, kvalitetno i efikasno izvr{uvawe na uslugi za nevraboteni i drugi lica koi baraat vrabotuvawe i za rabotodava~ite i dobli`uvawe na uslugite na Agencijata kon korisnicite vo centralnata slu`ba na AVRM Revizijata e izvr{ena od strana na Meri Trajkovska-rakovoditel na oddelenieto za vnatre{na revizija i Tomislav Smilevski sovetnik-vnatre{en revizor. Izgotven e kone~en izve{taj so akcionen plan.

8) Revizija funkcionirawe na sistem na interni kontroli na procesot na donesuvawe na re{enie za pari~en nadomestok pri prestanok na raboten odnos od delovni pri~ini vo Centarot za vrabotuvawe Ko~ani za 2005 i 2006 godina Revizijata e izvr{ena od strana na Meri Trajkovska-rakovoditel na oddelenieto za vnatre{na revizija i Tomislav Smilevski sovetnik-vnatre{en revizor vo periodot od 10.11.2006 do 19.12.2006 godina. Izgotven e kone~en izve{taj so akcionen plan.

9) Revizija na sistemite za vnatre{na kontrola vo procesot na koristewe na slu`beno vozilo vo centarot za vrabotuvawe Bitola Revizijata e izvr{ena od strana na Meri Trajkovska-rakovoditel na oddelenieto za vnatre{na revizija i Tomislav Smilevski sovetnik-vnatre{en revizor vo periodot od 11.12.2006 do 15.01.2007 godina. Izgotven e kone~en izve{taj so akcionen plan.

Oddelenieto za vnatre{na revizija go sledi izvr{uvaweto na dadenite preporaki. III) Izgotvuvawe na plan za rabota na vnatre{na revizija za 2007 godina Vo tekot na mesec dekemvri 2006 godina soglasno Zakonot za vnatre{na revizija vo javniot sektor izgotven e Plan za rabota na vnatre{nata revizija za 2007 godina, odobren od Direktorot na Agencijata za vrabotuvawe i dostaven do Ministerstvo za finansii. Planot e izgotven vrz osnova na izvr{ena analiza na raboteweto so ocenka na rizicite. IV) Obuki za vnatre{na revizija Ministerstvoto za finansii-Sektor za centralna revizija i SOFREKO-konsultantska ku}a implementator na Proektot ,,Tehni~ka pomo{ na Ministerstvoto za finansii za razvoj na vnatre{nata revizija vo javniot sektor ,,organiziraa obuki za vnatre{na revizija. Vo periodot januari - dekemvri 2006 godina vnatre{nite revizori prisustvuvaa na slednite obuki:

1. Strate{ko planirawe i izgotvuvawe na dijagram na tekovi-Skopje

18- 20.01.2006 godina - Meri Trajkovska

72

2. Ulogata na vnatre{niot revizor pri otkrivawe na izmami-Skopje

24-25.01.2006 godina -Meri Trajkovska

3. Po~etna obuka za vnatre{en revizor i po~etna obuka za

komunikaciski sposobnosti - Skopje 23.01-03.02.2006 godina Tomislav Smilevski

,,Obuka na vnatre{ni revizori vo javniot sektor na Republika Makedonija za revizija na sistemite za vnatre{ni kontroli,, Proekt koj e finansiran od holandskiot grand, a upravuvan od Svetska banka

4. Teoretski del za revizija na sistemi 18.09-22.09.2006 godina i Prakti~en del za vr{ewe na revizija na sistemi -Skopje 30.10-10.11.2006 godina Tomislav Smilevski

Proekt CARDS: ,,Tehni~ka pomo{ za institucionalna izgradba kako poddr{ka na politikata za vrabotuvawe" (vtora faza) - Politika za vrabotuvawe II 1. Seminar za obuka ,,Ve{tini na upravuvawe"-Ohrid 13-15.06.2006 godina -

Meri Trajkovska

2. Obuka za ,,Aktivni merki na pazar na trud,, Skopje 26-27.09.2006 -

Meri Trajkovska

V) Nadgleduvawe na sproveduvaweto na preporakite od Dràvniot zavod za revizija Soglasno ~len 22 od Pravilnikot za osnovnite elementi na upatstvoto za rabota, povelbata, godi{niot plan i programa za vnatre{na revizija oddelenieto za vnatre{na revizija go nadgleduva sproveduvaweto na preporakite od reviziite izvr{eni od strana na Dràvniot zavod za revizija. Izvestuvawe za prevzemeni merki po naodite i preporakite od Izve{tajot na Dràvniot zavod za revizija za izvr{ena revizija na finansiskite izve{tai na Agencijata za vrabotuvawe na Republika Makedonija za 2004 godina se dostaveni do Dràven zavod za revizija i do Ministerstvo za trud i socijalna politika.

73

Zamenik na direktorot

Centralna slu`ba na Agencijata za vrabotuvawe

Direktor

Centri za vrabotuvawe

Upraven odbor

Centar za vrabotuvawe

na grad Skopje

Oddel za {alterski uslugi za vrabotuvawe

Oddel za uslugi za poddr{ka za vrabotuvawe

Oddel za pravni i administrativni raboti

Centri za vrabotuvawe za podra~jeto na edna ili pove}e op{tini

Kancelarija na direktorot

Sektori

Sektor za ~ove~ki resursi, pravni i personalno-administrativni raboti

Sektor za istra`uvawe i analiza na pazarot na trudot

Sektor za aktivni politiki za vrabotuvawe Sektor za osiguruvawe i prava vo slu~aj

na nevrabotenost Sektor za informatika Sektor za finansii i smetkovodstveni

raboti

Oddelenie za vnatre{na

revizija

Bitola Veles Kumanovo Ohrid Prilep Strumica Tetovo [tip

Berovo Kriva Palanka Valandovo Kru{evo Vinica Makedonski Brod Gevgelija Negotino Gostivar Probi{tip Debar Radovi{ Del~evo Resen Demir Hisar Sveti Nikole Kavadarci Struga Ki~evo Ko~ani Kratovo

Centri za vrabotuvawe so me|uop{tinski

timovi:

Organizaciona struktura na

Agencijata za vrabotuvawe na Republika Makedonija

vo kancelarijata na direktorot - avrm.gov.mk · - obuka za odnosi so javnosta - pr na rakovodniot...

Documents