izvestaj na avrm za 2007 - av.gov.mkav.gov.mk/content/pdf/2007.pdf · nevrabotenost i statutot na...

1

vo 2004 godina

Skopje, fevruari 2008 godina

I Z V E [ T A J

za rabotata na Agencijata za vrabotuvawe na Republika Makedonija vo 2007 godina

2

Agencijata za vrabotuvawe na Republika Makedonija e javna ustanova, preku koja se ureduvaat i obezbeduvaat pra{awata od oblasta na razmenata na trudot, kako i pravata i obvrskite na rabotodavcite i nevrabotenite lica vo vrska so vrabotuvaweto i osiguruvaweto vo slu~aj na nevrabotenost.

Agencijata za vrabotuvawe deluva na teritorijata na Republika Makedonija preku svojata Centralna slu`ba i 30 Centri za vrabotuvawe.

Vo Centralnata slu`ba na Agencijata za vrabotuvawe na Republika Makedonija, rabotite i zada~ite se vr{at vo slednite organizacioni oblici: - Kancelarija na direktorot; - Sektor za aktivni politiki za vrabotuvawe; - Sektor za ~ove~ki resursi, pravni i personalno-administrativni raboti; - Sektor za finansii i smetkovodstveni raboti; - Sektor za istra`uvawe i analiza na pazarot na trudot; - Sektor za osiguruvawe i prava vo slu~aj na nevrabotenost; - Sektor za informatika; i - Oddelenie za vnatre{na revizija.

Vo centrite za vrabotuvawe vo: Bitola, Veles, Kumanovo, [tip, Ohrid, Prilep, Strumica i Tetovo funkcioniraat me|uop{tinski timovi za vr{ewe na odredeni funkcii od delokrugot na Agencijata za vrabotuvawe, za centrite za vrabotuvawe kade funkcionira me|uop{tinskiot tim i za ostanatite centri za vrabotuvawe.

Vo Centarot za vrabotuvawe na grad Skopje funkcioniraat oddeli i toa: - oddel za {alterski uslugi za vrabotuvawe; - oddel za uslugi za poddr{ka za vrabotuvawe; i - oddel za pravni i administrativni uslugi.

Vo ostanatite centri za vrabotuvawe rabotite i zada~ite se izvr{uvaat kako edinstven organizacionen oblik.

Pra{awata od delokrugot na raboteweto na Agencijata za vrabotuvawe i centrite za vrabotuvawe se uredeni so Zakonot za vrabotuvaweto i osiguruvawe vo slu~aj na nevrabotenost, Statutot na Agencijata za vrabotuvawe na Republika Makedonija i drugi akti. - Upravuvawe

Soglasno Zakonot za vrabotuvaweto i osiguruvawe vo slu~aj na nevrabotenost, so Agencijata za vrabotuvawe upravuva Upravniot odbor, sostaven od 9 ~lena od redot na stru~ni lica so poznavawe ili iskustvo od oblasta na vrabotuvaweto, od koi 5 pretstavnici imenuva Vladata na Republika Makedonija i po 2 pretstavnika se imenuvaat od organizacijata na rabotodavcite i organizacijata na mnozinskiot sindikat za vreme od ~etiri godini.

3

- Rakovodewe

So Agencijata za vrabotuvawe rakovodi direktorot na Agencijata za vrabotuvawe na Republika Makedonija, so mandat od ~etiri godini.

Direktorot na Agencijata za vrabotuvawe ima zamenik. Direktorot na Agencijata za vrabotuvawe i zamenikot na direktorot gi

imenuva i razre{uva Vladata na Republika Makedonija na predlog na ministerot za trud i socijalna politika.

Pravata i nadle`nostite na direktorot se utvrdeni so Zakonot za vrabotuvaweto i osiguruvawe vo slu~aj na nevrabotenost i so Statutot na Agencijata za vrabotuvawe na Republika Makedonija.

Me|u upravnata i rakovodnata sfera vo Agencijata za vrabotuvawe, postoi visoko nivo na sorabotka i koordinacija.

4

Vo Kancelarijata na direktorot se izvr{uvaat rabotite koi se odnesuvaat na: korespodencijata na direktorot, delovnite sostanoci, vnatre{nata komunikacijata na direktorot, komunikacijata so dràvnite organi i institucii, site negovite aktivnosti, sledewe i supervizija na site mediumski informacii, podgotvuvawe na pres izve{tai, promocija na aktivnostite na AVRM preku site informativni sredstva, organizirawe na me|unarodnata sorabotka. Od po~etokot na 2007, Sektorot funkcionira{e vo ramkite na svoite zada~i i ovlastuvawa kako i izvr{uvawe na itni rabotni zada~i dadeni od Direktorot. Sektorot e ekipiran od rakovoditel, tehni~ki sekretar, voza~ i dvajca sovetnici: sovetnik za organizacija i stru~no tehni~ka pomo{ i sovetnik za odnosi so javnosta, komunikacija i me|unarodna sorabotka.

Vo 2007 godina Agencijata za vrabotuvawe na RM u~estvuva{e vo realizacijata na proektite koi se od isklu~itelno zna~ewe ne samo za Agencijata za vrabotuvawe tuku i za Republika Makedonija, vo vrska so namaluvawe na nevrabotenosta odnosno zgolemuvawe na vrabotuvaweto. AVRM u~estvuva{e vo zna~ajni proekti, konferencii, rabotilnici, simpoziumi vo regionot kako i vo Evropski ramki:

Vo mesec noemvri 2007 godina zapo~na CARDS proektot - Tehni~ka pomo{ za poddr{ka na politikata na vrabotuvawe - faza III ~ij Lider e G-dinot Anti Humasti. Poektot e na Evropskata Unija, a e upravuvan od Evropskata agencija za rekonstrukcija i }e bide so vremetraewe od 18 meseci.

AVRM u~estvuvawe na konferencijata vo ramkite na Balkanski centar za razmena na pozitivnite iskustva i praktiki na poleto na vrabotuvaweto i implementacijata na programite i merkite za promovirawe na vrabotuvaweto vo soglasnost so Evropskata strategija za vrabotuvawe, koja se odrà vo Belgrad, Srbija na 30 maj i 1 juni. Vo Balkanskiot centar se vklu~eni site zemji od Balkanot i smetame deka e od golemo zna~ewe ne samo za AVRM tuku i na nacionalno nivo bidej}i so ovaa sorabotka }e razmenuvame znaewa i iskustva od zemjite koi ve}e se ~lenki vo EU kako Romanija, Slovenija i Bugarija.

AVRM vo sorabotka so MTSP u~estvuva{e na 6 -ot sostanok na Postojniot Visok Komitet na Bukure{kiot proces - sorabotka za vrabotuvawe vo Jugoisto~na Evropa koj se odrà vo Budva na 24 i 25 oktomvri 2007 godina, odnosno vo podgotovkata i izrabotkata na site analizi za Country Report koj Sovetot na Evropa i ILO go izgotvija za Makedonija a vo sorabotka so Ministerstvo za trud i socijalna politika, Dràven zavod za statistika, Ministerstvo za obrazovanie, Ministerstvo za finansii i Ministerstvo za ekonomija. Istotaka AVRM zema aktivno u~estvo i na tretata Ministerska konferencija vo Budva na 26 oktomvri na koja bea prezentirani prioritetite na zemjite od Balkanot vo oblasta na vrabotuvaweto i namaluvawe na nevrabotenosta.

AVRM e ~len na WAPES - Svetska asocijacija na Agenciite za vrabotuvawe i na nivna pokana u~estvuva na seminarite koi se organiziraat:

5

- Na 25 i 26 januari 2007 vo Viena, Avstrija be{e odràna rabotilnica na tema: Vrabotuvawe na mladi lica. AVRM aktivno u~estvuva{e i vo WLMP (Work Life Mobillity Program) proekt na Ministerstvoto na trud vo [vedska vo koj u~estvuvaat pogolem del od zemjite ~lenki vo EU kako i Makedonija i Hrvatska. Proektot zapo~na vo 2007 godina i }e tra tri godini do 2009 godina. Vo ramkite na ovoj proekt bea odràni pove}e rabotilnici na koi pretstavnici od AVRM zemaa aktivno u~estvo na tema: analiza na pazarot na trudot, podobruvawe na kontaktite so rabotodava~ite, predviduvawe na pazraot na trudot, profesionaklna orientacija. Kancelarijata na Direktorot ima{e i drugi aktivnosti, kako: - izgotvuvawe na Godi{niot izve{taj za raboteweto na AVRM za 2006 godina odnosno sublimirawe i sreduvawe na sektorskite izve{tai vo eden celosen izve{taj. - izgotvuvawe na Programata za rabota na AVRM za 2007 godina odnosno sublimirawe na site planirani aktivnosti na Sektorite za 2007 godina. - organizacija na rabotata na Upravniot Odbor na RM, odnosno organizirawe na sednicite vo soglasnost so Pretsedatelot na UO i Direktorot na AVRM, izgotvuvawe na dnevniot red i potrebnite materijali po to~kite od dnevniot red i nivno navremeno distribuirawe do ~lenovite na UO. Potoa prisustvo na sednicite na UO i vodewe na zapisnicite od sednicite, izgotvuvawe na odlukite i zaklu~ocite doneseni na sednicite od Upravniot odbor.

So Agencijata za vrabotuvawe na Republika Makedonija upravuva Upravniot odbor, sostaven od 9 ~lena, od koi 5 pretstavnici imenuva Vladata na Republika Makedonija i po 2 pretstavnika imenuvaat Organizacijata na rabotodava~ite (Stopanskata komora na Makedonija) i Organizacijata na mnozinskiot sindikat (Sojuz na sindikati na Republika Makedonija).

Rabotata na Upravniot odbor se ostvaruva{e vo soglasnost so Zakonot za vrabotuvawe i osiguruvawe vo slu~aj na nevrabotenost, Statutot na Agencijata za vrabotuvawe na RM i Delovnikot za rabota na Upravniot odbor na Agencijata za vrabotuvawe na RM.

Vo tekot na izve{tajniot period bea odràni 14 sednici na Upravniot odbor, na koi se razgledaa 46 to~ki na dneven red. Na ovie sednici bea doneseni: • 23 Odluki, • 4 Zaklu~oci, • 7 Pravilnici, • Procedura za dodeluvawe sredstva od Posebniot fond i • nov Delovnik za rabota na Upravniot odbor.

Upravniot odbor na Agencijata za vrabotuvawe na RM, me|u drugoto, gi razgleda i usvoi: • Izve{tajot za rabota na Agencijata za vrabotuvawe za 2006 godina; • Programata za rabota na Agencijata za vrabotuvawe za 2007 godina; • Izve{tajot na Centralnata popisna komisija za 2006 godina; • Izve{tajot za javnite nabavki za 2006 godina;

Rabota na Upravniot odbor

na Agencijata za vrabotuvawe na Republika Makedonija vo 2007 godina

6

• Planot za javni nabavki za 2007 godina; • Godi{nata smetka za 2006 godina • Statutarna odluka za izmenuvawe na Statutot na Agencijata za vrabotuvawe na Republika Makedonija • Pravilnik za izmenuvawe i dopolnuvawe na Pravilnikot za organizacija i rabota na Agencijata za vrabotuvawe na Republika Makedonija • Pravilnik za dopolnuvawe na Pravilnikot za sistematizacija na rabotnite mesta vo Agencijata za vrabotuvawe na Republika Makedonija • Pravilnik za dopolnuvawe na Pravilnikot za obuka, prekvalifikacija ili dokvalifikacija na nevrabotenite i drugi lica • Pravilnik za tehni~kite i organizaciskite merki za obezbeduvawe tajnost i za{tita na li~nite podatoci i drugipodatoci so koi raspolaga i gi obrabotuva Agencijata za vrabotuvawe na Republika Makedonija i • drugi to~ki od dneven red.

Vo svoeto rabotewe, Upravniot odbor posebno vnimanie posveti na sledeweto na realizacijata na merkite predvideni vo Operativniot plan na Vladata za aktivni politiki za vrabotuvawe za 2007 godina, za {to so Sektorot za aktivni politiki za vrabotuvawe ima{e postojana aktivna sorabotka.

Kako edna od najprioritetnite aktivnosti na Upravniot odbor be{e razgleduvaweto na podnesenite barawa za dodeluvawe sredstva od Posebniot fond i donesuvawe Re{enija po istite, za {to se nastojuva{e da se odrùvaat sednici na sekoi 20 dena, soglasno Zaklu~okot na Vladata. Zaradi pogolema efikasnost vo re{avaweto na podnesenite barawa, Upravniot odbor donese Procedura za dodeluvawe sredstva od Posebniot fond. Ogromen problem pretstavuva{e golemiot nedostig na sredstva na potsmetkata na Posebniot fond, poradi {to prioritet im be{e daden na barawata za dodeluvawe sredstva za vrabotuvawe na invalidnite lica.

Upravniot odbor vo svoeto rabotewe pokaà celosna posvetenost i angaìranost vo ostvaruvaweto na predvidenite aktivnosti, so cel uspe{no sproveduvawe na svojata zada~a na upravuvawe so Agencijata za vrabotuvawe na RM. Vo taa nasoka ima{e dobra sorabotka so Direktorot i so odgovornite lica od sektorite vo Agencijata za vrabotuvawe.

7

KADROVSKA EKIPIRANOST NA AGENCIJATA ZA VRABOTUVAWE Na 31 dekemvri 2007 godina vo Agencijata za vrabotuvawe na Republika Makedonija ima vkupno 525 vraboteni na neopredeleno vreme (vo ovaa brojka ne se vbrojani Direktorot i Zamenikot na direktorot, od pri~ina {to ovie rabotni mesta se utvrdeni so Zakonot za vrabotuvawe i osiguruvawe vo slu~aj na nevrabotenost i Statutot na Agencijata za vrabotuvawe).

Vrz osnova na utvrdeniot broj na vkupno nevraboteni lica, registrirani na 31.12.2007 godina (357166) {to gi opsluùva Agencijata za vrabotuvawe, indikativen e podatokot deka vo tekot na 2007 godina, eden rabotnik na Agencijata za vrabotuvawe opsluùval vo prosek po okolu 677 nevraboteni lica.

Prosekot na EU se dviì pome|u 110-140 nevraboteni lica po vraboten vo nivnite agencii ili biroa za vrabotuvawe. - Strukturata na vrabotenite vo AVRM, spored stepenot na obrazovanie:

VSP V[P SSP IV SSP III VKV-KV NKV

269 75 142 14 25 51 % 14 % 27 % 3 % 5 %

VSPV[P

SSP IVSSP IIIVKV-KV NKV

269

75142

14 250

50

100

150

200

250

300

STRU^NA KVALIFIKACIJA NA VRABOTENITE VO AVRM

Rabotni mesta

Cen

tra.

Sl

.

Sk

op

je

Bi

tol

a

Vel

es

Kum

ano

vo

Ohr

id

Pr

il

ep

Str

umi

ca

Tet

ov

o

[ti

p

Ber

ov

o

Val

and

ov

o

Vi

ni

ca

Gev

gel

ija

Go

sti

var

Deb

ar

Del

~ev

o

D. H

isa

r

Kav

adar

ci

Ki

~ev

o

Ko

~an

i

Kr

ato

vo

Kr

.Pal

ank

a

Kr

u{ev

o

Mak

. Br

od

Neg

oti

no

Pr

ob

i{

tip

Rad

ov

i{

Res

en

S.N

ik

ol

e

Str

uga

Vk

upn

O:

VSP 33 31 19 6 17 10 13 11 12 8 5 3 6 3 8 7 3 3 8 9 6 5 4 4 2 5 5 4 4 4 11 269

V[P 1 14 3 5 1 2 10 4 4 2 2 0 1 1 1 1 4 0 2 1 1 0 2 2 1 3 3 2 1 0 1 75

SSP IV 7 45 7 5 8 4 3 1 8 0 2 2 1 2 8 2 5 3 1 4 4 1 1 1 4 1 2 1 2 4 3 142

SSP III VKV-KV 2 3 2 1 0 0 1 2 0 1 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 14

NKV 2 6 1 0 2 1 0 0 1 1 1 2 0 1 2 0 0 0 0 0 0 0 1 2 0 1 0 0 0 0 1 25

Vkupno : 45 99 32 17 28 17 27 18 25 12 11 7 8 7 19 10 12 6 11 14 11 6 8 9 7 10 10 7 7 9 16 525

8

- Struktura na vrabotenite vo AVRM spored rabotni mesta

Spored napravenata analiza na procentualnata zastapenost na vrabotenite vo AVRM po rabotite i rabotnite zada~i {to gi izvr{uvaat vo Agencijata za vrabotuvawe, od vkupniot broj na vraboteni lica vo AVRM, so sostojba 31.12.2007 godina, sostojbata e sledna: • Rakovodni rabotnici se 39 ili izrazeno vo procenti 7,4 %. • Vraboteni na aktivni politiki se 276 ili izrazeno vo procenti 52,6%. • Vraboteni vo pasivni politiki se 166 ili izrazeno vo procenti 31,6%. • Pomo{ni rabotnici se 44 ili izrazeno vo procenti 8,4%.

Centri za vrabotuvawe rakovodni rabotnici

vraboteni na aktivni politiki

vraboteni na pasivni politiki

pomo{ni rabotnici

CS-AVRM 8 11 20 6 Cv-Skopje 2 54 33 10 Bitola 1 20 9 2 Veles 1 9 5 2 Kumanovo 1 16 9 2 Ohrid 1 9 6 1 Prilep 1 17 8 1 Strumica 1 10 5 2 Tetovo 1 15 7 2 [tip 1 6 3 2 Berovo 1 4 4 2 Valandovo 1 2 2 2 Vinica 1 5 2 0 Gevgelija 1 3 2 1 Gostivar 1 12 4 2 Debar 1 5 4 0 Del~evo 1 7 4 0 Dem.Hisar 1 3 2 0 Kavadarci 1 7 3 0 Ki~evo 1 9 4 0 Ko~ani 1 6 3 1 Kratovo 1 2 3 0 Kr.Palanka 1 4 2 1 Kru{evo 1 4 2 2 Mak.Brod 1 4 2 0 Negotino 1 5 3 1 Probi{tip 1 5 4 0 Radovi{ 1 3 3 0 Resen 1 4 2 0 Sve.Nikole 1 5 2 1 Struga 1 10 4 1

vkupno: 39 276 166 44 izrazeno vo procenti : 7,4 % 52,6 % 31,6 % 8,4 %

0

100

200

300

VRABOTENITE VO AVRM SPORED RABOTNI ZADA^Irakovodnirabotnici

vraboteni naaktivnipolitikivraboteni napasivnipolitikipomo{nirabotnici

9

Neophodno e da se naglasi deka vo tekot na 2007 godina vo Agencijata za vrabotuvawe, osobeno zna~ewe be{e dadeno na aktivnite politiki za vrabotuvawe, taka {to odreden broj na vraboteni bea prerasporedeni na sistematiziranite rabotni mesta od domenot na aktivnite politiki za vrabotuvawe.

So ogled na ograni~enata brojka na vakvi sistematizirani rabotni mesta, del od vrabotenite rasporedeni vo pasivnite politiki, so zadolènija bea dopolnitelno angaìrani vo aktivnite politiki. - Polova struktura na vrabotenite vo AVRM

Spored polovata struktura, od vkupniot broj na vraboteni vo AVRM, so sostojba na den 31.12.2007 godina, 223 (42,5 %) se maì i 302 (57,5 %) se èni.

302

223

0

50

100

150

200

250

300

350

maì

èni

MA@I @ENI

Centar za vrabotuvawe br. % br. %

SÑ

C S - Skopje 17 37.8 28 62.2 45C V - Skopje 33 33.3 66 66.7 99 Bitola 10 31.3 22 68.8 32 Veles 6 35.3 11 64.7 17 Kumanovo 13 46.4 15 53.6 28 Ohrid 6 35.3 11 64.7 17 Prilep 10 37 17 63 27 Strumica 8 44.4 10 55.6 18 Tetovo 14 56 11 44 25 [tip 3 25 9 75 12 Berovo 4 36.4 7 63.6 11 Valandovo 2 28.6 5 71.4 7 Vinica 4 50 4 50 8 Gevgelija 4 57.1 3 42.9 7 Gostivar 12 63.2 7 36.8 19 Debar 8 80 2 20 10 Del~evo 5 41.7 7 58.3 12 Dem. Hisar 3 50 3 50 6 Kavadarci 4 36.4 7 63.6 11 Ki~evo 9 64.3 5 35.7 14 Ko~ani 5 45.5 6 54.5 11 Kratovo 2 33.3 4 66.7 6 Kr. Palanka 4 50 4 50 8 Kru{evo 5 55.6 4 44.4 9 Maked. Brod 4 57.1 3 42.9 7 Negotino 3 30 7 70 10 Probi{tip 7 70 3 30 10 Radovi{ 2 28.6 5 71.4 7 Resen 2 28.6 5 71.4 7 Sv. Nikole 4 44.4 5 55.6 9 Struga 10 62.5 6 37.5 16

Vkupno 223 42,5% 302 57,5 % 525

10

- Zastapenost na pripadnicite na zaednicite vo Agencijata za vrabotuvawe na Republika Makedonija - sostojba 31.12.2007 godina..

Red.br. Pripadnost na zaednica Vkupen broj na Vraboteni

Procent

1. Makedonci 4 0 7 77,6 %

2. Albanci 8 4 16 %

3. Turci 4 0,8 %

4. Romi 4 0,8 %

5. Srbi 1 1 2 %

6. Vlasi 6 1,1 %

7. Bo{waci 2 0,4 %

8. Ostanati 7 1,3 %

V k u p no 5 2 5 100%

Od prilo`eniot pregled mo`e da se vidi deka vo AVRM, vkupnata zastapenost na pripadnicite na zaednicite koi ne se mnozinstvo vo Republika Makedonija, izrazena vo procenti e 22,4%.

NACIONALNA STRUKTURA VO AVRM

407

6 27

114

4

84makedonci

albanci

turci

romi

srbi

vlasi

bo{waci

drugi

Razvoj na ~ove~kite resursi vo Agencijata za vrabotuvawe

So cel nadgraduvawe na znaewata i ve{tinite na vrabotenite vo stru~nata slu`ba na centralno i lokalno nivo, zaradi razvoj na ~ove~kite resursi i kapaciteti vo AVRM, vo tekot na 2007 godina, so poddr{ka od stranski i lokalni eksperti, vrabotenite posetuvaa seminari, obuki, rabotilnici i tematski predavawa, od koi se izdvojuvaat:

- Obuka na tema: “Voved vo EU”, organizirana od strana na Sekretarijatot za evropski pra{awa;

- Obuka na tema: “Menaxment na ~ove~ki resursi i donesuvawe na odluki”, organizirana od strana na USAID;

- Seminar na tema: “Uslugi kon rabotodava~ite i uslugi kon licata koi baraat rabota”, organiziran od strana na USAID;

- Obuka na tema: “IPA - strukturni fondovi i drugi programi na EU”, organiziran od strana na Sekretarijatot za evropski pra{awa, vo sorabotka so Ministerstvoto za nadvore{ni raboti na Republika Irska;

- Seminar na tema: “Za{tita na li~nite podatoci vo oblasta na rabotnite odnosi”, organiziran od Proektot “Tehni~ka pomo{ vo formiraweto na

11

Direkcijata za za{tita na li~nite podatoci i sproveduvawe na principite za za{tita na podatocite”. - Obuki za koristewe na sredstvata od predpristapnite fondovi - IPA, organizirani od strana na Ministerstvoto za trud i socijalna politika, vo sorabotka so Sekretarijatot za evropski pra{awa;

- Obuka za vnatre{na revizija, organizirana od Ministertvoto za finansii, vo sorabotka so Ministerstvoto za finansii na Kralstvo Holandija - Tvining - proekt;

- Seminar za izgotvuvawe na zavr{na smetka, organiziran od konsultantskata ku}a “Makedonija Biro”; - specijalizirani obuki na vrabotenite vo Sektorot za informatika, finansirani od USAID.

Sektorot za ~ove~ki resursi, pravni i personalno-administrativni raboti, vo sorabotka so ostanatite Sektori i so rakovoditelite na centrite za vrabotuvawe i vo idnina }e inicira organizirawe i realizacija na vakvi i sli~ni obuki, seminari, rabotilnici i tematski predavawa, se razbira vo zavisnost od finasiskite mo`nosti na Agencijata za vrabotuvawe na Republika Makedonija.

Aktivnosti na Sektorot za ~ove~ki resursi, pravni i personalno-administrativni raboti od oblasta na rabotnite odnosi - Zasnovawe na raboten odnos

Vo Agencijata za vrabotuvawe na Republika Makedonija, vo tekot na 2007 godina, zasnovale raboten odnos na neopredeleno vreme, vkupno 41 lice. Navedenite vrabotuvawa se izvr{eni po pat na objaveni oglasi vo tekot na 2007 godina i po celosna sprovedena postapka soglasno Zakonot za rabotnite odnosi, a po prethodno dobiena soglasnost od Ministerstvoto za finansii, za obezbedeni finansiski sredstva. - Prestanoci na raboten odnos

Vo tekot na 2007 godina, zaklu~no so 31.12.2007 godina, na 21 vraboten vo Agencijata za vrabotuvawe na Republika Makedonija im prestana rabotniot odnos i toa: - 14 lica - poradi ispolnuvawe uslovi za ostvaruvawe pravo na starosna penzija; - 1 lice - poradi ostvaruvawe pravo na invalidska penzija; - 3 lica - poradi spogodben prestanok na rabotniot odnos; i - 3 lica - poradi otkaz od strana na rabotodava~ot zaradi povreda na rabotniot red i disciplina.

Od oblasta na rabotnite odnosi, vo tekot na 2007 godina, Sektorot za ~ove~ki resursi, pravni i personalno-administrativni raboti kontinuirano be{e anga`iran i na: - vodewe na personalnata evidencija za vrabotenite vo Agencijata za vrabotuvawe na Republika Makedonija; - vr{ewe na raboti od arhivskoto, kancelarisko i administrativno rabotewe; - permanentna podgotovka na poedine~ni akti (re{enija, odluki, dogovori i sl.); - aktivnosti so vodewe na rabotni sporovi (zastapuvawe pred sudovite); - vodewe na disciplinski postapki;

12

- davawe na stru~na pomo{ i pojasnuvawe na primenata na odredbite od postojnata zakonska regulativa, od delokrugot na Sektorot; - navremeno informirawe na vrabotenite za sekoja organizaciona promena; kako i drugi aktivnosti od svojot delokrug, planirani so Programata za rabota na Agencijata za vrabotuvawe na Republika Makedonija, no isto taka i na aktivnosti koi se nametnuvaa i proizleguvaa od sekojdnevnite potrebi i sostojbi vo dadenata situacija. Normativna dejnost

Normativna dejnost se sostoe{e vo u~estvo vo izgotvuvaweto na op{ti akti za potrebite na Stru~nata slu`ba na AVRM, kako i vo nivnoto izmenuvawe i dopolnuvawe.

Prioritetni aktivnosti na normativen plan vo ovoj period osobeno bea: - izgotvuvawe na Pravilnikot za izmenuvawe i dopolnuvawe na Pravilnikot za sistematizacija na rabotnite mesta vo Agencijata za vrabotuvawe na Republika Makedonija, koj be{e donesen od strana na Upravniot odbor na Agencijata za vrabotuvawe na Republika Makedonija na den 08.02.2007 godina i na koj dade soglasnost Vladata na Republika Makedonija, po {to izmenite i dopolnuvawata na Pravilnikot stapija vo sila na 26.02.2007 godina; - izgotvuvawe na Statutarna odluka za izmenuvawe i dopolnuvawe na Statutot na Agencijata za vrabotuvawe na Republika Makedonija, koja be{e donesena od strana na Upravniot odbor na Agencijata za vrabotuvawe na Republika Makedonija na den 06.11.2007 godina i za koja postapkata za dobivawe soglasnost od strana na Vladata na Republika Makedonija e vo tek , po {to istata }e stapi vo sila so denot na nejzinoto objavuvawe vo Slu`ben vesnik na R.M.; - izgotvuvawe na Pravilnik za izmenuvawe i dopolnuvawe na Pravilnikot za organizacija i rabota na Agencijata za vrabotuvawe na Republika Makedonija, koj be{e donesen od strana na Upravniot odbor na Agencijata za vrabotuvawe na Republika Makedonija na den 27.11.2007 godina i za koj postapkata za dobivawe soglasnost od strana na Vladata na Republika Makedonija e vo tek , po {to istiot }e stapi vo sila so denot na negovoto objavuvawe na oglasnata tabla; - izgotvuvawe na Pravilnikot za dopolnuvawe na Pravilnikot za sistematizacija na rabotnite mesta vo Agencijata za vrabotuvawe na Republika Makedonija, koj be{e donesen od strana na Upravniot odbor na Agencijata za vrabotuvawe na Republika Makedonija na den 27.11.2007 godina i za koj postapkata za dobivawe soglasnost od strana na Vladata na Republika Makedonija e vo tek , po {to istiot }e stapi vo sila so denot na negovoto objavuvawe na oglasnata tabla; - izgotvuvawe na Pravilnikot za tehni~kite i organizaciskite merki za obezbeduvawe tajnost i za{tita na li~nite podatoci i drugite podatoci so koi raspolaga i gi obrabotuva Agencijata za vrabotuvawe na Republika Makedonija, koj stapi na sila na 29.12.2007 godina (Slu`ben vesnik na R.M. br.158/2007); i - u~estvo vo izgotvuvawe na Predlog-Kolektiven dogovor na Agencijata za vrabotuvawe na Republika Makedonija (vo sorabotka so rabotnata grupa, formirana so odluka na Direktorot na Agencijata za vrabotuvawe i pretstavnici od Sindikalnata organizacija na Agencijata za vrabotuvawe na Republika Makedonija).

13

Od delokrugot na raboteweto na Sektorot za istraùvawe i analiza na pazarot na trud vo izminatata 2007 godina, se realiziraa slednite aktivnosti: • Kontinuirano sledewe na brojot na evidentiranite nevraboteni lica spored razli~ni strukturni karakteristiki (pol, vozrast, obrazovanie, profil na zanimawe, vreme na ~ekawe na vrabotuvawe, nacionalna pripadnost i dr.) • Kontinuirano sledewe na registriranite prijavi na zasnovani rabotni odnosi;

Izgotvuvawe na mese~ni Izve{tai za nevrabotenosta i registriranite prijavi na zasnovani rabotni odnosi; • Targetirawe na odredeni kategorii na nevraboteni lica, koi se najbrojni, ranlivi i nefleksibilni na pazarot na trudot.

Izgotvuvawe na periodi~ni izve{tai, spored razli~ni strukturni karakteristiki; • Sledewe na potrebite od rabotna sila i obezbeduvawe uslugi na rabotodava~ite, odnosno realizirawe na anketnoto istraùvawe me|u rabotodava~ite za izgotvuvawe na Analizata na potrebite od ve{tini;

Ovaa aktivnost be{e i edna od klu~nite sodrìni na proektot KARDS Politika za vrabotuvawe II - vo delot od komponentata 2 - Analiza na potrebite od ve{tini, koja vo 2006 godina be{e sprovedena kako pilot istraùvawe, a od 2007 godina stanuva redovna dejnost na Agencijata za vrabotuvawe na RM;

Vo ramkite na proektot KARDS Politiki za vrabotuvawe II, pred otpo~nuvawe na anketnoto istraùvawe, vo prvoto tromese~ie od godinata bea organizirani i realizirani nekolku obuki na vrabotenite od Centrite za vrabotuvawe, se so cel pouspe{no realizirawe na anketata;

Istraùvaweto se realizira{e vo periodot mart - april 2007 godina, preku poseta - anketirawe na rabotodava~ite, intervjuirawe i popolnuvawe na pra{alnik.

Anketiraweto go sprovedoa vrabotenite od site 30 lokalni centri za vrabotuvawe.

Po zavr{uvawe na anketiraweto, se pristapi kon vnes na podatocite od anketnite pra{alnici, oformuvawe na bazata na podatoci, obrabotka i analiza na podatocite i izgotvuvawe na Analizata na potrebite od ve{tini.

Nacionalniot izve{taj za Analizata na potrebite od ve{tini na pazarot na trudot vo Republika Makedonija za 2007 godina, be{e izgotven vo mesec juni 2007 godina.

Analizata na potrebite od ve{tini obezbeduva odredeni kratkoro~ni pokazateli za : - potrebite od novi vrabotuvawa vo narednite 6 do 12 meseci; - potrebite od kvalifikacii i odredeni profili na zanimawa, na planiranite novi vrabotuvawa; - potrebite od ve{tini so koi treba da raspolagaat kandidatite za planiranite novi vrabotuvawa;

14

- potrebite od kvalifikacii i odredeni profili na zanimawa, koi rabotodava~ite ne moàt da gi zadovolat, odnosno nedostig od rabotnici od odredeni profili na zanimawa;

Analizata na potrebite od ve{tini pridonesuva za: - zgolemuvawe na soznanijata za sostojbite i o~ekuvanite promeni na pazarot na trudot; - jaknewe na sorabotkata i doverbata, me|u rabotodava~ite i Agencijata za vrabotuvawe; - podobruvawe na uslugite na Agencijata za vrabotuvawe, respektiraj}i gi potrebite na rabotodava~ite; - spravuvawe so problemot na nevrabotenosta, zgolemuvawe na vrabotlivosta na nevrabotenite lica i zgolemuvawe na vrabotuvaweto. • Vo tekot na izminatata godina, kontinuirano se obrabotuvaa i dostavuvaa statisti~ki podatoci od oblasta na pazarot na trudot na lokalno i nacionalno nivo, vrz osnov na dostaveni barawa od strana na vladini, nevladini institucii, mediumi, lokalnata samouprava i dr. • So cel pouspe{no izvr{uvawe na rabotnite zada~i, kako i zgolemuvawe na kvalitetot na izvr{uvaweto na istite, Sektorot za istraùvawe i analiza na pazarot na trudot, vo tekot na godinata odrà nekolku rabotni sostanoci so vrabotenite od Centrite za vrabotuvawe, koi rabotat na ovaa problematika, a vo sorabotka so Sektorot za ~ove~ki resursi, pravni, personalno - administrativni raboti, vo ramkite na proektot KARDS-Politiki za vrabotuvawe II, bea planirani i organizirani obuki za vrabotenite (osobeno vo delot za pouspe{no realizirawe na anketnoto istraùvawe). • Vo nasoka na ostvaruvawe na funkciite na Agencijata za vrabotuvawe, odnosno zaradi potrebata od aùrnost vo izvr{uvawe na sekojdnevnite i povremenite zada~i, Sektorot be{e vo postojana sorabotka so drugite sektori. Posebno treba da se napomene sorabotkata so Sektorot za informatika, me|usebnite kontakti i konsultacii so vrabotenite, a se so cel obezbeduvaweto na kvalitetna statistika i lesno dostapni statisti~ki podatoci. • Mese~no aùrirawe na veb stranata na Agencijata za vrabotuvawe, vo delot statisti~ki podatoci (nevrabotenost, registrirani prijavi na zasnovani rabotni odnosi, nevraboteni lica - korisnici na prava vo slu~aj na nevrabotenost, nevraboteni lica - so posebni potrebi). • Vo 2007 godina, prodolì sorabotkata so nacionalnite i me|unarodnite institucii i organizacii, u~estvotovo vo proekti, rabotni grupi, u~estvoto na konferencii, seminari i rabotilnici, sledewe na me|unarodnite trendovi koi se odnesuvaat na pazarot na trud i razmena na iskustva.

Proektot CARDS- Tehni~ka pomo{ i institucionalna izgradba kako poddr{ka na politikata za vrabotuvawe II (vtora faza);

U~estvo vo aktivnostite na rabotnata grupa vklu~ena vo Operativnata programa za komponentata za razvoj na ~ove~kite resursi od IPA -Instrumentot za pretpristapna pomo{;

U~estvo na seminar za predviduvawe i analiza na pazarot na trudot vo ramkite na proektot Work Life Moobility Programme (WLMP), a vo sorabotka so Nacionalniot servis za vrabotuvawe na [vedska (AMS) i Hrvatskiot zavod za vrabotuvawe (HZZ), koj se odrà vo Zagreb, Republika Hrvatska vo periodt od 25-27 septemvri 2007 godina.

15

Nevrabotenosta i registriranite prijavi na zasnovani rabotni odnosi za 2007 godina

I. NEVRABOTENOST

Vo Agencijata za vrabotuvawe na Republika Makedonija so sostojba na 31.12.2007 godina evidentirani se vkupno 357166 nevraboteni lica.

Sporedeno so mesec dekemvri 2006 godina nevrabotenosta beleì namaluvawe za 9385 lica ili za 2,6%.

Sporedeno so mesec dekemvri 2005 godina nevrabotenosta beleì namaluvawe za 2823 lica ili za 0,8%.

Vo sledniot grafi~ki prikaz e ilustrirano dvièweto na evidentiranite nevraboteni lica so sostojba na 31 dekemvri vo periodot 2001-2007 godina.

Dvièwe na evidentiranite nevraboteni lica so sostojba na 31 dekemvri vo periodot 2001-2007 godina

360340

374144

390361 391072

359989

366551

357166

340000

350000

360000

370000

380000

390000

400000

2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007

Vo 2007 godina, po~nuvaj}i od mesec fevruari se zabeleùva permanenten trend na namaluvawe na brojot na nevraboteni lica.

Dvièwe na evidentiranite nevraboteni lica vo periodot od 01.01.2007 do 31.12.2007 godina

370447372078 371816

370934369688

366821

364351361840

360607 359943359133

357166

345000

350000

355000

360000

365000

370000

375000

januari fevruari mart april maj juni juli avgust septemvri oktomvri noemvri dekemvri

*)Vo vkupno evidentiranite nevraboteni lica vbrojani se i licata koi se izjasnile deka se prijavuvaat samo

zaradi ostvaruvawe na pravoto na zdravstveno osiguruvawe.

Od grafi~kiot prikaz za dvièweto na nevrabotenosta vo periodot od 01.01.2007 do 31.12.2007 godina se zabeleùva deka nevrabotenosta se dviì od 370447 nevraboteni lica vo mesec januari, 372078 nevraboteni lica evidentirani vo mesec fevruari 2007 godina, otkoga po~nuva permanentno namaluvawe na evidentiranite nevraboteni lica, do 357166 nevraboteni lica evidentirani vo

16

mesec dekemvri 2007 godina, {to zna~i deka brojot na evidentiranite nevraboteni lica vo periodot fevruari - dekemvri 2007 godina se namalil za 14912 lica ili za 4,0%.

I.1. Nevraboteni lica - prijaveni samo zaradi ostvaruvawe na pravoto na zdravstveno osiguruvawe

Vo Agencijata za vrabotuvawe na RM, od mesec juni 2006 godina se sproveduva Anketa me|u evidentiranite nevraboteni lica, so koja tie se izjasnuvaat dali aktivno baraat rabota ili vo Agencijata za vrabotuvawe se prijavuvaat samo zaradi ostvruvawe na pravoto na zdravstveno osiguruvawe.

So sostojba na 31.12.2007 godina, od vkupno evidentiranite 357166 nevraboteni lica, vrz osnova na anketata 75508 ili 21,1% od evidentiranite nevraboteni lica se izjasnile deka aktivno ne baraat rabota, odnosno se prijavuvaat samo zaradi ostvaruvawe na pravoto na zdravstveno osiguruvawe.

Vo mesec juni 2006 godina bile evidentirani 30197 nevraboteni lica koi se izjasnile deka se prijavuvaat samo zaradi ostvaruvawe na pravoto na zdravstveno osiguruvawe, vo dekemvri 2006 godina evidentirani se 74803 nevraboteni lica, a vo mesec dekemvri 2007 godina evidentirani se 75508 nevraboteni lica koi se izjasnile deka se prijavuvaat samo zaradi ostvaruvawe na pravoto na zdravstveno osiguruvawe. Porastot vo apsolutna vrednost vo periodot juni 2006-dekemvri 2006 e za 45311 lica.

Evidentirani nevraboteni lica, koi se izjasnile deka se prijavuvaat samo zaradi ostvaruvawe na pravoto na zdravstveno osiguruvawe, vo juni i dekemvri 2006 i dekemvri 2007 god.

30197

7480375508

0

10000

20000

30000

40000

50000

60000

70000

80000

juni 2006 dekemvri 2006 dekemvri 2007

Brojot na evidentiranite nevraboteni lica, koi se izjasnile deka se

prijavuvaat samo zaradi ostvaruvawe na pravoto na zdravstveno osiguruvawe, vo tekot na 2007 godina, se dvi`i od 75244 lica vo mesec januari, 76940 vo mesec april, do 75508 lica vo mesec dekemvri i e ilustrirano vo sledniot grafi~ki prikaz:

75244

75911

76478

76940 76797

7657076414

76001 7601776114

75820

75508

74000

74500

75000

75500

76000

76500

77000


17

Evidentiranite nevraboteni lica, koi se izjasnile deka se prijavuvaat samo zaradi ostvaruvawe na pravoto na zdravstveno osiguruvawe, sledeni po Centri za vrabotuvawe i nivnoto u~estvo vo vkupniot broj na evidentirani nevraboteni lica, so sotojba na 31.12.2007 godina e ilustrirano vo sledniot tabelaren prikaz:

Vkupno Grad Selo Vkupno Grad Selo Vkupno Grad Selo

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11

1 Berovo 4091 1932 2159 478 131 347 11.7 6.8 16.12 Bitola 19562 14228 5334 2914 1735 1179 14.9 12.2 22.13 Valandovo 2720 891 1829 716 162 554 26.3 18.2 30.34 Veles 14654 10341 4313 2913 1328 1585 19.9 12.8 36.75 Vinica 3163 1872 1291 565 302 263 17.9 16.1 20.46 Gevgelija 3583 2198 1385 662 332 330 18.5 15.1 23.87 Gostivar 16721 8893 7828 4757 1913 2844 28.4 21.5 36.38 Debar 3979 2609 1370 104 25 79 2.6 1.0 5.89 Del~evo 4011 2648 1363 387 219 168 9.6 8.3 12.3

10 Demir Hisar 1960 540 1420 142 20 122 7.2 3.7 8.611 Kavadarci 8684 6437 2247 598 409 189 6.9 6.4 8.412 Ki~evo 8722 5279 3443 2068 955 1113 23.7 18.1 32.313 Ko~ani 10517 6461 4056 910 543 367 8.7 8.4 9.014 Kratovo 2498 1893 605 205 112 93 8.2 5.9 15.4

15 Kriva Palanka 6873 4276 2597 378 143 235 5.5 3.3 9.0

16 Kru{evo 2216 1372 844 180 39 141 8.1 2.8 16.7

17 Kumanovo 31024 20686 10338 7726 4016 3710 24.9 19.4 35.9

18 Makedonski Brod 2620 1439 1181 209 84 125 8.0 5.8 10.6

19 Negotino 4772 3494 1278 921 586 335 19.3 16.8 26.2

20 Ohrid 11876 8805 3071 1834 1146 688 15.4 13.0 22.4

21 Prilep 24248 17942 6306 5395 3124 2271 22.2 17.4 36.0

22 Probi{tip 3372 2823 549 465 345 120 13.8 12.2 21.9

23 Radovi{ 6563 3085 3478 1051 453 598 16.0 14.7 17.2

24 Resen 3110 1678 1432 201 81 120 6.5 4.8 8.4

25 Sveti Nikole 4528 2811 1717 358 124 234 7.9 4.4 13.6

26 Skopje 84484 73790 10694 22225 17942 4283 26.3 24.3 40.1

27 Struga 9012 3135 5877 910 154 756 10.1 4.9 12.9

28 Strumica 19603 7118 12485 8154 2041 6113 41.6 28.7 49.0

29 Tetovo 29747 13417 16330 7111 2201 4910 23.9 16.4 30.1

30 [tip 8253 7291 962 971 762 209 11.8 10.5 21.7V k u p n o 357166 239384 117782 75508 41427 34081 21.1 17.3 28.9

Nevraboteni lica koi se izjsnile deka se prijavuvaat samo za zdravstveno

osiguruvaweCentar za

vrabotuvaweRed.b

r.

Evidentirani nevraboteni lica % na u~estvo vo vkupno evidentiranite nevraboteni ica

Sledeno po Centri za vrabotuvawe, odnosno vo koj Centar za vrabotuvawe kolku od evidentiranite nevraboteni lica se izjasnile deka se prijavuvaat samo zaradi ostvaruvawe na pravoto na zdravstveno osiguruvawe se zabeleùva deka vo Centarot za vrabotuvawe Strumica, 41,6% od vkupno evidentiranite nevraboteni lica se izjasnile deka se prijavuvaat samo zaradi ostvaruvawe na pravoto na zdravstveno osiguruvawe.

Vo Centarot za vrabotuvawe Gostivar ovie lica pretstavuvaat 28,4% od evidentiranite nevraboteni, vo Skopje 26,3%, vo Kumanovo 24,9%, Ki~evo i Tetovo okolu 24%, a Valandovo 26,3% od evidentiranite nevraboteni lica.

Spored mestoto na ìveewe, najgolemiot del od nevrabotenite lica koi se izjasnile deka se prijavuvaat samo zaradi ostvaruvawe na pravoto na zdravstveno osiguruvawe se od gradskite sredini 54,9%, a ostanatite 45,1% se od selskite sredini.

Pritoa treba da se naglasi deka vo nekoi Centri za vrabotuvawe, vo selskite sredini se zabeleùva pogolem broj na izjasneti lica, vo odnos na gradskite sredini. Takov e slu~ajot so Demir Hisar, kade od vkupno izjasnetite lica 85,9%, Struga 83%, Valandovo 77,4%, Strumica 75%, Tetovo 69%, Gostivar 59,8% se od selskite sredini. Ovoj fakt naveduva na zaklu~ok, deka nevrabotenite lica od ovie sredini, kade zemjodelskata dejnost e dominatna, realno ne baraat rabota, tuku se prijavuvaat na evidencija samo zaradi ostvaruvawe na odredeni prava po osnov na nevrabotenost, vo slu~ajot - zdravstveno osiguruvawe.

18

Strukturni karakteristiki Strukturata spored pol se karakterizira so pogolemo u~estvo na maìte 70,3% (53109), vo sporedba so ènite koi vo ovaa kategorija na nevraboteni lica u~estvuvaat so 29,7% (22399).

70.3%

29.7%

maì

èni

Spored vozrast, vo vkupniot broj na evidentirani nevraboteni lica koi se izjasnile deka se prijavuvaat samo zaradi ostvaruvawe na pravoto na zdravstveno osiguruvawe, mladite nevraboteni na vozrast od 15 do 24 godini, u~estvuvaat so 9,4% (7111).

Nevrabotenite na vozrast do 30 godini vo ovaa celna grupa u~estvuvaat so 22,3% (16814) lica, od 30 do 40 godini u~estvuvaat so 28,4% (21473), od 40 do 50 godini so 24,3% (18342) i nad 50 godini vozrast u~estvuvaat so 25,0% (18879). Detalno prikaàna, strukturata spord vozrast e sledna:

od 15 - 19 god 594 ( 0,8%) od 20 - 24 6517 ( 8,6%) od 25 - 29 9703 (12,9%) od 30 - 34 10883 (14,4%) od 35 - 39 10590 (14,0%) od 40 - 44 9538 (12,6%) od 45 - 49 8804 (11,7%) od 50 - 54 8758 (11,6%) od 55 - 59 6701 ( 8,9%) 60 god.i pove}e 3420 ( 4,5%)

11.6%

8.9%

11.7%

12.6% 14.0%

14.4%

12.9%

8.6%4.5% 0.8%od 15 - 19 god.

od 20 - 24 god.

od 25 - 29 god.

od 30 - 34 god.

od 35 - 39 god.

od 40 - 44 god.

od 45 - 49 god.

od 50 - 54 god.

od 55 - 59 god.

od 60 god. i pove}e

Strukturata na nevrabotenite lica koi se izjasnile deka se prijavuvaat samo zaradi ostvaruvawe na pravoto na zdravstveno osiguruvawe, spored stepenot na obrazovanie e sledna:

64087 se nekvalifikuvani i polukvalifikuvani lica (84,9%); 5788 se kvalifikuvani lica (7,7 %); 5010 se so zavr{eno sredno stru~no obrazovanie (6,6%); 233 se so vi{o obrazovanie (0,3%) i 390 se so visoko obrazovanie (0,5 %)

19

84.9%

7.7%

6.6%0.3%0.5%

NKV I PKV

KV i VKV

SSO

Vi{o SO

Visoko SO

Analizata na ovaa celna grupa nevraboteni, spored profilot na zanimawe

poka`uva deka od nevrabotenite nekvalifikuvani i polukvalifikuvani lica ~ij broj iznesuva 64087 lica, najmnogubrojni se licata bez zanimawe 61521(81,5%), odnosno ovie nevraboteni lica nemaat nikakvi rabotni ve{tini i ne soodvetsvuvaat so potrebite na pazarot na trudot,.

Od kvalifikuvanite rabotnici koi se izjasnile deka se prijavuvaat vo evidencijata na nevrabotenite lica samo zaradi ostvaruvawe na pravoto na zdravstveno osiguruvawe, a aktivno ne baraat rabota, najmnogubrojni se od profilot na zanimawe: prodava~, bravar, konfekcioner, ma{ino bravar, avtomehani~ar, strugar.

Postoi golema verojatnost deka nevrabotenite lica koi se steknale so odredeni kvalifikuvani majstorski ve{tini od gorenavedenite profili na zanimawe, ve}e se vo neformalen raboten odnos, odnosno ostvaruvaat prihodi, a pravoto na zdravstveno osiguruvawe go ostvaruvaat preku Agencijata za vrabotuvawe.

Nevrabotenite lica, koi se izjasnile deka se prijavuvaat na evidencija samo zaradi ostvaruvawe na pravoto na zdravstveno osiguruvawe i imaat zavr{eno sredno stru~no obrazovanie, vo ovaa celna grupa u~estvuvaat so 6,6% i spored profilot na zanimawe najzastapeni se lica so zavr{ena op{ta gimnazija,

Ostanatite 0,8% od ovaa celna grupa se so zavr{eno Vi{o i Visoko obrazovanie i spored profilot na zanimawe najbrojni se nevrabotenite od profilot diplomiran pravnik, diplomiran ekonomist i lekar.. Strukturata na nevrabotenite lica koi se izjasnile deka se prijavuvaat samo zaradi ostvaruvawe na pravoto na zdravstveno osiguruvawe, spored nacionalna pripadnost e sledna:

Makedonci se 28809 ili 38,2% od vkupno evidentiranite od ovaa celna grupa; Albanci 31251 ili 41,4%, Turci 5497 ili 7,3%, Romi 7343 ili 9,7% Srbi 473 ili 0,6%, dodeka 2135 lica ili 2,8% pripa|aat na ostanatite etni~ki zaednici..

2.7%

0.6%

38.2%

41.4%

0.0%

9.7%

7.3%

0.1%

Makedonci

Albanci

Turci

Romi

Srbi

Vlasi

Bo{waci

Drugi

20

Strukturata na nevrabotenite lica koi se izjasnile deka se prijavuvaat samo zaradi ostvaruvawe na pravoto na zdravstveno osiguruvawe, spored vremeto na ~ekawe na vrabotuvawe e mo{ne nepovolna, bidej}i 95,6% ili 72200 nevraboteni lica ~ekaat za rabota edna i pove}e od edna godina - dolgoro~no nevraboteni. (spored ILO- Me|unarodna organizacija na trudot).

Od dolgoro~no nevrabotenite lica od analiziranata celna grupa 75,1% ili 54215 lica ~ekaat na vrabotuvawe ~etiri i pove}e godini.

Imaj}i gi vo predvid gorenavedenite pokazateli za strukturnite karakteristiki na evidentiranite nevraboteni lica koi se izjasnile deka se prijavauvaat samo zaradi ostvaruvawe na pravoto na zdravstveno osiguruvawe, moè da se konstatiraat del od pri~inite poradi koi ovie nevraboteni lica se izjasnile deka aktivno ne baraat rabota:

mo{ne nepovolnata obrazovna struktura na ovie nevraboteni lica, nepostoeweto na dovolno rabotno iskustvo i ve{tini, zaradi {to i ostanale nevraboteni na podolg rok, odnosno preminale vo kategorijata na dolgoro~no nevraboteni;

za nevrabotenite lica od analiziranata celna grupa, koi se steknale so odredeni kvalifikuvani majstorski ve{tini od odredeni profili na zanimawe, postoi golema verojatnost da se vo neformalen raboten odnos, odnosno ostvaruvaat prihodi, a pravoto na zdravstveno osiguruvawe go ostvaruvaat preku Agencijata za vrabotuvawe;

faktot {to golem del od licata koi se izjasnile deka se prijavuvaat samo zaradi ostvaruvawe na pravoto na zdravstveno osiguruvawe, spored mestoto na ìveewe se od selskite sredini kade dominira zemjodelskata dejnost, naveduva na zaklu~ok deka ovie lica realno ne baraat rabota bidej}i se rabotno angaìrani vo ovaa dejnost, a se evidentiraat kako nevraboteni samo zaradi ostvaruvawe na pravoto na zdravstveno osiguruvawe.

Agencijata za vrabotuvawe na RM, po~nuvaj}i od jmesec juni 2006 godina, vodi evidencija za nevrabotenite lica, koi se izjasnile deka se prijavuvaat samo zaradi ostvaruvawe na pravoto na zdravstveno osiguruvawe, odnosno aktivno ne baraat rabota.

Me|utoa, se do kone~no utvrduvawe na nadle`nosta od strana na Agencijata za vrabotuvawe na RM i Fondot za zdravstveno osiguruvawe na RM vo vrska so ostvaruvawe na pravoto na zdravstveno osiguruvawe na nevrabotenite lica, odnosno dali evidencijata kako nevraboteno lica e uslov za steknuvawe na pravoto na zdravstveno osiguruvawe, evidentiranite nevraboteni lica koi se izjasnile deka se prijavuvaat samo zaradi ostvaruvawe na pravoto na zdravstveno osiguruvawe, se vbrojuvaat vo vkupniot broj na evidentirani nevraboteni i se predmet na analiza po razli~ni strukturni karakteristiki.

I.2. Nevraboteni lica - aktivni barateli na rabota

So sostojba na 31.12.2007 godina, od vkupno evidentiranite 357166 nevraboteni lica, brojot na licata koi aktivno baraat rabota iznesuva 281658 ili 78,9%. Vo odnos na mesec dekemvri 2006 godina, koga brojot na evidentiranite nevraboteni lica - aktivni barateli na rabota, iznesuval 291748 lica, se zabeleùva namaluvawe za 10090 lica ili za 3,5 %, a vo odnos na mesec juni 2006 godina, od koga e zapo~nata anketata me|u evidentiranite nevraboteni lica, koga se evidentirani 324695 nevraboteni lica - aktivni barateli na rabota, se zabeleùva namaluvawe za 43037 lica, ili za 13,3%.

21

Evidentirani nevraboteni lica, koi aktivno baraat rabota, vo juni i dekemvri 2006 godina i dekemvri 2007 godina

324695

291748

281658

260000

270000

280000

290000

300000

310000

320000

330000

juni 2006 dekemvri 2006 dekemvri 2007

Vo periodot fevruari - dekemvri 2007 godina, trendot na namaluvawe se zabeleùva kako na vkupniot broj na nevraboteni lica, taka i na brojot na licata koi aktivno baraat rabota.

Brojot na evidentiranite nevraboteni lica - aktivni barateli na rabota se dviì od 296167 lica vo mesec fevruari 2007 godina do 281658 lica vo mesec dekemvri 2007 godina, {to zna~i beleì namaluvawe za 14509 lica ili za 4,9%.

Dvièwe na evidentiranite nevraboteni lica, koi aktivno baraat rabota vo 2007god.

295203 296167295338

293994 292891

290251

287937

285839284590

283829 283313281658

270000

275000

280000

285000

290000

295000

300000


Trendot na kontinuirano namaluvawe na brojot na licata koi aktivno

baraat rabota doveduva do zaklu~ok deka makroekonomskata politika na Vladata, kako i merkite za namaluvawe na nevrabotenosta koi se definirani vo Operativniot plan za aktivni politiki za vrabotuvawe za 2007 godina, a predvideni vo Programata za rabota na Vladata za periodot 2006-2010 godina, ve}e po~nuvaat da se efektuiraat i da gi davaat o~ekuvanite rezultati. Vo tabelata koja sledi, e prikaàno u~estvoto na evidentiranite nevraboteni lica koi se izjasnile deka se prijavuvaat samo zaradi ostvaruvawe na pravoto na zdravstveno osiguruvawe i evidentiranite nevraboteni lica koi aktivno baraat rabota, vo vkupno evidentiranite nevraboteni lica, so sostojba vo mesec dekemvri 2007 godina i dekemvri 2006 godina kako i juni 2006 godina otkako e zapo~nata Anketata me|u evidentiranite nevraboteni lica.

Broj % Broj % Broj %

V k u p n o* 357166 100.0 366551 100.0 354892 100.0 97.4 100.6

Koi se izjasnile deka se prijav.samo

za zdrav. osig. 75508 21.1 74803 20.4 30197 8.5 100.9 250.1

Koi aktivno baraaat rabota 281658 78.9 291748 79.6 324695 91.5 96.5 86.7

ind. 31.12.07 / 30.06.06

30.06.2006 ind. 31.12.07 / 31.12.06

Evidentirani nevraboteni

lica

31.12.2007 31.12.2006

22

I.3. Vkupno evidentirani nevraboteni lica

So sostojba na 31.12.2007 godina evidentirani se vkupno 357166 nevraboteni lica (onie koi se izjasnile deka se prijavuvaat samo zaradi ostvaruvawe na pravoto na zdravstveno osiguruvawe i onie koi aktivno baraat rabota) i istite se predmet na ponatamo{na analiza. Nevrabotenosta vo Republika Makedonija sledena po Centri za vrabotuvawe pokaùva razli~en obem, uslovena od pove}e faktori pri {to treba da se ima vo predvid i vlijanieto na brojot na ìtelite vo odredena op{tina. Taka podra~jeto na grad Skopje, soodvetno na toj indikator, go zadrùva dominantnoto u~estvo vo vkupnata nevrabotenost.

Pritoa nevrabotenosta e pove}e izrazena vo gradskite sredini, 239384 ili 67,0% od vkupniot broj na evidentiranite nevraboteni lica, dodeka vo selskite sredini locirani se 117782 ili 33,0% od vkupno evidentiranite nevraboteni lica.

Strukturni karakteristiki na vkupno evidentiranite nevraboteni lica

Strukturnite karakteristiki na nevrabotenite lica se zna~ajni od aspekt

na ocenkata na kvalitetot na raspoloìviot ~ove~ki potencijal koj {to e nadvor od ekonomska aktivnost i ja definira ponudata na pazarot na trudot.

Strukturata na evidentiranite nevraboteni lica, spored pol se karakterizira so pogolemo u~estvo na maìte vo vkupniot broj na evidentirani nevraboteni so 58,5% ili 209096 lica, vo sporedba so ènite koi vo vkupnata nevrabotenost u~estvuvaat so 41,5% ili 148070 lica.

Struktura na evidentirani nevraboteni lica, spored pol

58.5%

41.5%maì

èni

Vo tabelata koja sledi prikaàna e strukturata na evidentiranite

nevraboteni lica spored pol, so sostojba vo mesec dekemvri 2007, dekemvri 2006 godina i dekemvri 2005 godina.

31.12.2007 31.12.2006 31.12.2005 Pol


indeks 12.07./ 12.06

indeks 12.07./ 12.05

Maì 209096

58.5

213941

58.4 208354 57,9

97.7

100.4

@eni 148070

41.5

152610

41.6 151635 42,1

97.0

97.6

Vkupno* 357166 100.0 366551 100.0 359989 100 97.4 99.2 *Vkupniot broj na evidentirani nevraboteni lica gi vbrojuva licata koi aktivno baraat rabota i licata koi se izjasnile deka se prijavuvaat samo zaradi ostvaruvawe na pravoto na zdravstveno osiguruvawe

Skopje - 84484 (23,7%) Kumanovo- 31024 (8,7%) Tetovo - 29747 (8,3%)

Strumica- 19603 (5,5%) Prilep-24248 (6,8%)

Gostivar- 16721 (4,7%) Veles - 14654 (4,1%) Ohrid- 11876 (3,3%)

Bitola-19562 (5,5%)

23

Strukturata na evidentiranite nevraboteni lica, spored vozrast se karakterizira so relativno pogolema zastapenost na nevrabotenite na vozrast do 30 godini vo vkupnata nevrabotenost koi u~estvuvaat so 29,2% (104471), od koi èni 48910 (46,8%), licata od 30-40 godini so 24,9% (88796), od koi èni 38959 (43,9%), licata na vozrast od 40-50 godini vo vkupnata nevrabotenost u~estvuvaat so 22,4% (79962), od koi èni 32905 (41,2%), dodeka 23,5% (83937) od nevrabotenite se na vozrast nad 50 godini, od koi èni 27296 (32,5%).

Detalnata struktura na nevrabotenite spored vozrast i pol e sledna: • od 15 - 19 godini, evidentirani se 9213 nevraboteni lica ili 2,6% od vkupno evidentiranite nevraboteni, od koi 4147 se èni ili 45,0% od evidentiranite vo vozrasnata granica; • od 20 - 24 godini, 44883 (12,6%) , od koi èni 20864 (46,5%); • od 25 - 29 godini, 50375 (14,1%), od koi èni 23899 (47,4%); • od 30 - 34 godini 45887 (12,8%), od koi èni 20653 (45,0%); • od 35 - 39 godini 42909 ( 12,0%), od koi èni 18306 (42,7); • od 40 - 44 godini 41944 ( 11,7% ), od koi èni 17600 (42,0%); • od 45 - 49 godini 38018 ( 10,6%), od koi èni 15305 (40,3%); • od 50 - 54 godini 35956 ( 10,1%), od koi èni 13968 (38,8%) • od 55 - 59 godini 31156 ( 8,7%), od koi èni 9974 (32,0%) i • so 60 godini i pove}e evidentirani se 16825 nevraboteni lica ili 4,7% od vkupno evidentiranite nevraboteni, od koi èni 3354 ili 19,9%.

Struktura na evidentirani nevraboteni lica, spored vozrast

10.1%

8.7%

10.6%

11.7% 12.0%

12.8%

14.1%

12.6%4.7% 2.6%

od 15 - 19 god.

od 20 - 24 god.

od 25 - 29 god.

od 30 - 34 god.

od 35 - 39 god.

od 40 - 44 god.

od 45 - 49 god.

od 50 - 54 god.

od 55 - 59 god.

od 60 god. i pove}e

Vo tabelata koja sledi, prikaàna e strukturata na evidentiranite

nevraboteni lica spored vozrast, so sostojba vo mesec dekemvri 2007godina, dekemvri 2006 i dekemvri 2005 godina.

31.12.2007 31.12.2006 31.12.2005 Starost


indeks 12.07./ 12.06.

indeks 12.07./ 12.05.

od 15 do 19 9213 2.6 9913 2.7 10193 2.8 92.9 90.4

od 20 do 24 44883 12.6 47732 13.0 48166 13.4 94.0 93.2

od 25 do 29 50375 14.1 53120 14.5 52506 14.6 94.8 95.9

od 30 do 34 45887 12.8 48439 13.2 47525 13.2 94.7 96.6

od 35 do 39 42909 12.0 44952 12.3 44578 12.4 95.5 96.3

od 40 do 44 41944 11.7 42660 11.6 41774 11.6 98.3 100.4

od 45 do 49 38018 10.6 38869 10.6 38035 10.6 97.8 100.0

24

od 50 do 54 35956 10.1 35604 9.7 33495 9.3 101.0 107.3

od 55 do 59 31156 8.7 30556 8.3 30018 8.3 102.0 103.8

60 i pove}e 16825 4.7 14706 4.0 13699 3.8 114.4 122.8

V k u p n o* 357166 100.0 366551 100.0 359989 100 97.4 99.2 * Vkupniot broj na evidentirani nevraboteni lica gi vbrojuva licata koi aktivno baraat rabota i licata koi se izjasnile deka se prijavuvaat samo zaradi ostvaruvawe na pravoto na zdravstveno osiguruvawe

Spored Me|unarodnata organizacija na trud - ILO, pod mladi nevraboteni se podrazbiraat nevraboteni lica na vozrast od 15-24 godini.

Vo evidencijata na Agencijata za vrabotuvawe na republika Makedonija ovaa vozrasna grupa nevraboteni, so sostojba na 31.12.2007 godina, broi 54096 ili 15,1% od vkupno evidentiranite nevraboteni lica, od koi èni se 25011 (46,2%).

Od tabelarniot prikaz moè da se zabeleì deka brojot i u~estvoto na mladite nevraboteni lica do 24 godini vo vkupnata nevrabotenost se namaluva od 16,2% vo 2005 godina na 15,1% vo 2007 godina..

Isto taka i nevrabotenosta na kategorijata od 25-50 godini vozrast se namaluva od 62,3% vo 2005 godina na 61,3% vo 2007 godina

Od druga strana, brojot i u~estvoto na nevrabotenite lica so 50 i pove}e od 50 godini vozrast, beleì porast, od 21,4% vo 2005 godina na 23,5% vo 2007 godina kako u~estvo vo vkupnata nevrabotenost. Spored stepenot na obrazovanie, strukturata na evidentiranite nevraboteni lica e krajno nepovolna, bidej}i najgolemiot del od niv se nekvalifikuvani i polukvalifikuvani, odnosno: • 185383 (51,9%) se nekvalifikuvani i polukvalifikuvani, od koi èni 72713 (39,2%); • 58877 (16,5%) se kvalifikuvani i visoko kvalifikuvani, od koi èni 18500 (31,4%); • 88142 (24,7%), se so zavr{eno sredno stru~no obrazovanie, od koi èni 42802 (48,6%); • 6091 (1,7%) se so vi{o obrazovanie, od koi èni 2818 (46,3%); • 18673 (5,2%) se so visoko obrazovanie, od koi èni 11237 (60,2%).

Struktura na evidentirani nevraboteni lica, spored stepen na obrazovanie

51.9%

16.5%

24.7%

1.7%5.2%

NKV I PKV

KV i VKV

SSO

Vi{o SO

Visoko SO

Vo tabelata koja sledi prikaàna e strukturata na vkupno evidentiranite nevraboteni lica spored stepen na obrazovanie, so sostojba vo mesec dekemvri 2007 godina, dekemvri 2006 i dekemvri 2005 godina.

25

31.12.2007 31.12.2006 31.12.2005 Stepen na obrazovanie Broj % Broj % Broj %

indeks 12.07./ 12.06

indeks 12.07./ 12.05.

NKV I PKV 185383 51.9 187870 51.3 187448 52.1 98.7 98.9

KV I VKV 58877 16.5 62626 17.1 62378 17.3 94.0 94.4

SSO 88142 24.7 91155 24.9 86939 24.2 96.7 101,4

Vi{o SO 6091 1.7 6569 1.8 6577 1.8 92.7 92.6

Visoko SO 18673 5.2 18331 5.0 16647 4,6 101.9 112.2

V k u p n o* 357166 100.0 366551 100.0 359989 100.0 97.4 99.2

Od prikaànata tabela se zabeleùva deka strukturata na evidentiranite

nevraboteni lica vo izve{tajnata 2007 godina e, re~isi, neizmeneta vo sporedba so 2006 i 2005 godina, odnosno u~estvoto na nekvalifikuvanite i polukvalifikuvanite nevraboteni lica e dominantno vo vkupnata nevrabotenost. Kako glavna pri~ina za vakvata sostojba e nedovolnoto i nesoodvetno znaewe i nedostatok od ve{tini so koi raspolagaat i nivnoto vklu~uvawe na pazarot na trud e dosta ote`nato. Analizata na obrazovnata struktura od aspekt na profilot na zanimawe vo tekot na celata 2007 pokaùva deka kaj nekvalifikuvanite i polukvalifikuvanite evidentirani nevraboteni lica, najgolemo u~estvo imaat rabotnicite bez zanimawe so 93,1% od koi 40,3% se èni, a vo ostanatite 6,9% najgolemo u~estvo imaat licata od profilite na zanimawe: konfekciski {iva~ (1188 od koi 92,9% se èni) yidari na gradbi i malterisuvawe (1156), voza~i na lesni motorni vozila (1157 ), pomo{ni bravari (1109).

Kaj kvalifikuvanite evidentirani nevraboteni lica spored profilot na zanimawe najbrojni se prodava~ite 9027 (15,3%) od koi 68,2% se èni, bravarite 4366 (7,4%), ma{ino- bravarite 3335 (5,7%), avtomehani~arite 3255 (5,5%).

Gimnaziskite maturanti imaat najgolemo u~estvo kaj evidentiranite nevraboteni lica so sredno obrazovanie (22,5%) ili 19840 od koi 54,9% se èni, potoa ekonomskite tehni~ari 10631 (12,1%) od koi 71,0% se èni, ma{inskite tehni~ari 7548 (8,6%) od koi 14,2% se èni.

Kaj evidentiranite nevraboteni lica so zavr{eno visoko obrazovanie najgolemo u~estvo imaat diplomiranite pravnici 1880 (10,2%) od koi 61,3% se èni, diplomiranite ekonomisti 1346 (7,3%) od koi 48,5% se èni, profesorite po oddelenska nastava na makedonski jazik 840 (4,5%) od koi 93,7% se èni.

Strukturata na evidentiranite nevraboteni lica spored vreme na ~ekawe na vrabotuvawe e sloèna i nepovolna, odnosno: • pomalku od 1 mesec, ~ekaat vrabotuvawe 6694 (1,9%) nevraboteni lica, od koi èni 2890 (43,2%); • od 1 do 5 meseci 25809 (7,2%), od koi èni 11738 (45,5%); • od 6 do 11 meseci 29939 (8,4%), od koi èni 13205 (44,1%); • od 12 do 17 meseci 30384 (8,5%), od koi èni 13265 (43,7%); • od 18 do 23 meseci 23559 (6,6%), od koi èni 9717 (41,2%); • 2 godini 29007 (8,1%), od koi èni 12981 (44,8%); • 3 godini 27720 (7,8%), od koi èni 11472 (41,4%); • 4 godini 26014 (7,3%), od koi èni 10457 (40,2%); • od 5 do 7 godini 50857 (14,2%), od koi èni 20713 (40,7%); • 8 godini i pove}e, ~ekaat vrabotuvawe 107183 (30,0%) nevraboteni lica, od koi èni 41632 (38,8%).

26

Strukturata na evidentiranite nevraboteni lica spored vreme na ~ekawe na vrabotuvawe

8.1%

6.6%

30.0%

14.2%7.3% 7.8%

8.5%

8.4%7.2%1.9%

pomalku od 1 m.

od 1 do 5 m.

od 6 do 11 m.

od 12 do 17 m.

od 18 do 23 m.

2 god.

3 god.

4 god.

od 5 do 7 god.

8 i pove}e god.

Vo tabelata koja sledi prikaàna e strukturata na evidentiranite nevraboteni lica spored vreme na ~ekawe na vrabotuvawe, so sostojba vo mesec dekemvri 2007 godina, dekemvri 2006 i dekemvri 2005 godina

31.12.2007 31.12.2006 31.12.2005 Vreme na ~ekawe


indeks 12.07./ 12.06.

indeks 12.07./ 12.05.

pod 1 meseci 6694 1.9 8204 2.2 6454 1.8 81.6 103.7

od 1 do 5 mes. 25809 7.2 30455 8.3 20865 5.8 84.7 123.7

od 6 do 11 m. 29939 8.4 33976 9.3 23619 6.6 88.1 126.8

od 12 do 17 m. 30384 8.5 22039 6.0 25273 7.0 137.9 120.2

od 18 do 23 m. 23559 6.6 17302 4.7 20015 5.6 136.2 117.7

2 godini 29007 8.1 35168 9.6 41597 11.6 82.5 69.7

3 godini 27720 7.8 32606 8.9 29703 8.3 85.0 93.3

4 godini 26014 7.3 24113 6.6 23475 6.5 107.9 110.8

5 - 7 godina 50857

14.2

54176

14.8 58642 16.3

93.9

86.7

8 god. i pove}e 107183

30.0

108512

29.6 110346 30.7

98.8

97.1

V k u p n o* 357166 100.0 366551 100.0 359989 100 97.4 99.2* Vkupniot broj na evidentirani nevraboteni lica gi vbrojuva licata koi aktivno baraat rabota i licata koi se izjasnile deka se prijavuvaat samo zaradi ostvaruvawe na pravoto na zdravstveno osiguruvawe

Spored Me|unarodnata organizacija na trud - ILO, dolgoro~nata nevrabotenost gi vklu~uva nevrabotenite koi ~ekaat na rabota edna i pove}e od edna godina.

Vo Agencijata za vrabotuvawe vo ovaa grupa nevraboteni, so sostojba na 31.12.2007 godina, evidentirani se 294724 ili 82,5% od vkupno evidentiranite nevraboteni lica, od koi èni 120236 (40,8%).

Ovaa kategorija na nevraboteni lica vo 2007 godina u~estvuva so pomal procent vo odnos na 2005 godina koga iznesuval 85,9%.

Osobeno vnimanie treba da se posveti na ovaa kategorija na nevraboteni lica zemaj}i vo predvid, deka najgolemo u~estvo (okolu 45,0%) imaat onie so nezavr{eno i zavr{eno osnovno obrazovanie. Ote`natoto vklu~uvawe na pazarot na trudot na ovie lica proizleguva i od nivnite nedovolni znaewa, iskustvo i ve{tini koi se prioritetni na pazarot na trudot.

Strukturata na evidentiranite nevraboteni lica spored nacionalnata pripadnost e vo proporcionalen odnos so vkupniot broj na ìteli vo Republika Makedonija i nivnata etni~ka pripadnost, odnosno:

• Makedonci se 229971 (64,4%), od koi èni 102960 (44,8%); • Albanci 83653 (23,4%), od koi èni 28202 (33,7%);

27

• Turci 13637 (3,8%), od koi èni 4665 (34,2%); • Romi 17672 (4,9%), od koi èni 7410 (41,9%); • Srbi 3065 (0,9%), od koi èni 1195 (39,0%); • Vlasi 446 (0,1%), od koi èni 139 (31,1%); • Bo{waci 245 (0,1%), od koi èni 113 (46,1%); • dodeka 8477 lica (2,4%), od koi èni 3386 (39,9%) pripa|aat na ostanatite

etni~ki zaednici.

Strukturata na evidentiranite nevraboteni lica,spored nacionalna pripadnost

0.1%

3.8%

4.9%

0.1%

23.4%64.4%

0.9%

2.4%

Makedonci

Albanci

Turci

Romi

Srbi

Vlasi

Bo{waci

Drugi

Vo tabelata koja sledi prikaàna e strukturata na evidentiranite

nevraboteni lica spored nacionalna pripadnost, so sostojba vo mesec dekemvri 2007 godina, dekemvri 2006 godina i dekemvri 2005 godina.

31.12.2007 31.12.2006 31.12.2005 Nacionalna pripadnost


indeks 12.07./ 12.06.

indeks 12.07./ 12.05.

Makedonci 229971 64.4 242014 66.0 239688 66.6 95.0 95.9

Albanci 83653 23.4 81234 22.2 77883 21.6 103.0 107.4

Turci 13637 3.8 13769 3.8 14062 3.9 99.0 97.0

Romi 17672 4.9 16797 4.6 15714 4.4 105.2 112.5

Srbi 3065 0.9 3214 0.9 3214 0.9 95.4 95.4

Vlasi 446 0.1 464 0.1 459 0.1 96.1 97.2

Drugi 8722 2.4 9059 2.5 8969 2.5 96.3 97.2

V k u p n o* 357166 100.0 366551 100.0 359989 100 97.4 99.2* Vkupniot broj na evidentirani nevraboteni lica gi vbrojuva licata koi aktivno baraat rabota i licata koi se izjasnile deka se prijavuvaat samo zaradi ostvaeruvawe na pravoto na zdravstveno osiguruvawe

II. EVIDENTIRANI NEVRABOTENI LICA - KORISNICI NA PRAVA VO SLUÂJ NA NEVRABOTENOST II.1 KORISNICI NA PARIÊN NADOMESTOK

Vo vkupno evidentiranite nevraboteni lica vklu~eni se i licata koi

koristat pari~en nadomestok, a na koi rabotniot odnos im prestanal poradi ste~aj, ekonomski, tehnolo{ki, strukturalni i sli~ni promeni.

So sostojba na 31.12.2007 godina, evidentirani se 24686 nevraboteni lica - korisnici na pari~en nadomestok ili 6,9% od vkupno evidentiranite nevraboteni lica so sostojba na 31.12. 2007 godina.

Strukturata na evidentiranite nevraboteni lica - korisnici na pari~en nadomestok, spored osnovot na koristewe e sledna: • ste~aj - 4073 (16,5%) korisnici ; • tehnolo{ki vi{ok od raboten odnos - 16142 (65,4%) korisnici; • tehnolo{ki vi{ok - 25 Zagubari - 1088 (4,4%) korisnici;

28

• tehnolo{ki vi{ok - 12 Zagubari - 1033 (4,1%) korisnici; • po osnov na sezonski raboti - 2233 (9,0%) korisnici ; • reformi vo dràvnata administracija - 9 (0,04%) korisnici; • tehnolo{ki vi{ok od dràvnata i javnata administracija vo 2003 godina - 65

(0,3%) korisnici. • tehnolo{ki vi{ok - strukturni reformi vo Makedonski èleznici 73 (0,3%)

korisnici.

Struktura na evidentiranite nevraboteni lica - korisnici na pari~en nadomestok, spored osnovot

0.3%

4.1%

0.04%

16.5%

9.0%

0.3%

4.4%

65.4%

Ste~aj

Tehnolo{ki vi{ok odraboten odnos

Tehnolo{ki vi{ok 25zagubari

Tehnolo{ki vi{ok 12zagubari

Sezonci

Reformi vo dràvnaadministracija

Tehn.vi{ok od dràvna iJA vo 2003g.

Tehnol.vi{ok Makedonskièleznici

Vo tekot na cela 2007 godina se zabeleùva trend na namaluvawe na evidentiranite nevraboteni lica - korisnici na pari~en nadomestok. Brojot na evidentiranite nevraboteni lica - korisnici na pari~en nadomestok se dviì od 29611 korisnici vo mesec januari do 24686 korisnici na pari~en nadomestok vo mesec dekemvri 2007 godina, {to zna~i beleì namaluvawe za 4925 lica ili za 16,6%. Dvièwe na evidentiranite nevraboteni lica - korisnici na pari~en nadomestok vo 2007 godina

2553725438

24686

25892

29611 29300

2831727868

2740526793

26312 26107

22000

23000

24000

25000

26000

27000

28000

29000

30000

31000

32000

januari

fevruarimart

apri majjuni juli

avgust

septemvri

oktomvri

noemvri

dekemvri

Na godi{no nivo (dekemvri 2007 godina - dekemvri 2006 godina) brojot na korisnicite na pari~en nadomestok e namalen za 5886 lica ili za 19,3%, a vo sporedba so dekemvri 2005 godina namaluvaweto vo apsoluten iznos iznesuva 15438 ili za 38,5%

Evidentirani nevraboteni lica - korisnici na pari~en nadomestok, vo mesec dekemvri 2005, 2006 i 2007 godina

40124

30572

24686

0

5000

10000

15000

20000

25000

30000

35000

40000

45000

2005 g. 2006 g. 2007 g.

2005 g.

2006 g.

2007 g.

29

Vo tabelata koja sledi, prikaàna e strukturata na evidentiranite nevraboteni lica - korisnici na pari~en nadomestok spored osnovot na koristewe, nivnoto u~estvo vo vkupniot broj na korisnici, kako i u~estvoto na istite vo vkupniot broj na evidentiranite nevraboteni lica so sostojba dekemvri 2007 godina, dekemvri 2006 i dekemvri 2005.

31.12.2007 31.12.2006 31.12.2005 Osnov na koristewe na

PN Broj % Broj % Broj %

indeks 31.12.07./ 31.12.06

indeks 31.12.07./ 31.12.05

Ste~aj 4073 16.5 5921 19.4 8371 20.9 68.8 48.7

Sezonci 2233 9.0 1973 6.5 2625 6.5 113.2 85.1Tehnolo{ki vi{ok

od rab.odnos 16142 65.4 19711 64.5 24458 61.0 81.9 66.0Tehnolo{ki vi{ok

25 Zagubari 1088 4.4 1425 4.7 1854 4.6 76.4 58.7

Tehnolo{ki vi{ok 12 Zagubari 1003 4.1 1329 4.3 2109 5.3 75.5 47.6

Reformi vo dr`. administracija 9 0.0 15 0.0 17 0.0 60.0 52.9

Tehnolo{ki vi{ok od dr`.i JA vo 2003 65 0.3 77 0.3 109 0.3 84.4 59.6

Tehnolo{ki vi{ok Makedonski èlez. 73 0.3 121 0.4 581 1.4 60.3 12.6

Vkupno korisnici na PN 24686 100.0 30572 100.0 40124 100.0 80.7 61.5

Evidentirani nevraboteni lica 357166 6.9 366551 8.3 359989 11.1 97.4 99.2

Od tabelarniot prikaz isto taka se zabeleùva namluvawe na brojot na evidentiranite nevraboteni lica - korisnici na pari~en nadomestok, preku namaluvawe na nivnoto u~estvo vo vkupniot broj na evidentirani nevraboteni lica i se dviì od 11,1% vo dekemvri 2005, 8,3% vo dekemvri 2006 do 6,9% vo dekemvri 2007 god.

II.2. KORISNICI NA ZDRAVSTVENO OSIGURUVAWE

So sostojba na 31.12.2007 godina, vo Agencijata za vrabotuvawe na Republika Makedonija evidentirani se 244717 nevraboteni lica - korisnici na zdravstveno osiguruvawe ili 68,5% od vkupno evidentiranite nevraboteni lica.

Evidentirani nevraboteni lica - korisnici na zdravstveno osiguruvawe, gi vbrojuvaat i nevrabotenite lica - korisnici na pari~en nadomestok.

Na godi{no nivo, (dekemvri 2007 - dekemvri 2006 godina) brojot na evidentiranite nevraboteni lica - korisnici na zdravstveno osiguruvawe beleì namaluvawe za 3847 korisnica ili za 1,5%, a vo sporedba so dekemvri 2005 godina beleì zgolemuvawe za 2038 korisnici ili za 0,8%.

Evidentirani nevraboteni lica - korisnici na zdravstveno osiguruvawe,

vo mesec dekemvri 2005, dekemvri 2006 i dekemvri 2007 godina

242679

248564

244717

230000

234000

238000

242000

246000

250000

dekemvri 2005

dekemvri 2006

dekemvri 2007

30

Dvièweto na brojot na evidentiranite nevraboteni lica - korisnici na zdravstveno osiguruvawe, vo tekot na 2007 godina e ilustrirano vo sledniot grafi~ki prikaz:

Dvièwe na evidentiranite nevraboteni lica -

korisnici na zdravstveno osiguruvawe vo 2007 godina

244717244679244873244240

250409250985

249915 250075 250184

247936

246458

245384

242000

244000

246000

248000

250000

252000

254000

januari

fevruari martapri maj

juni juliavgust

septemvri

okromvrinoemvri

dekemvri

Vo tabelata koja sledi, prikaàna e strukturata na evidentiranite

nevraboteni lica - korisnici na zdravstveno osiguruvawe spored osnovot na koristewe, nivnoto u~estvo vo vkupniot broj na korisnici na zdravstveno osiguruvawe kako i u~estvoto na istite vo vkupniot broj na evidentirani nevraboteni lica so sostojba dekemvri 2007, dekemvri 2006 i dekemvri 2005 god.

31.12.2007 31.12.2006 31.12.2005 Osnov na koristewe na

ZO Broj % Broj % Broj %

indeks 31.12.07/ 31.12.06

indeks 31.12.07./ 31.12.05

Ste~aj 4073 1.7 5921 2.4 8371 3.4 75.2 48.7 Sezonci 2233 0.9 1973 0.8 2625 1.1 113.2 85.1

Tehnolo{ki vi{ok od rab.odnos 16142 6.6 19711 7.9 24458 10.1 81.9 66.0



Reformi vo dr`. administracija 9 0,0 15 0.0 17 0.0 60.0 52.9

Tehnolo{ki vi{ok od dr`.i JA vo

2003 65 0.0 77 0.0 109 0.0 84.4 59.6

Tehnolo{ki vi{ok Mak.èlez. 73 0.0 121 0.0 581 0.2 60.3 12.6

Evidentirani nevraboteni lica koi

koristat samo zdravsteno

osiguruvawe

220031 89.9 217992 87.7 202555 83.5 100.9 108.6

Vkupno korisnici na ZO 244717 100.0 248564 100.0 242679 100.0 98.5 100.8

Evidentirani nevraboteni

lica 357166 68.5 366551 67.8 359989 67.4 97.4 99.2

Analizata na evidentiranite nevraboteni lica - korisnici na zdravstveno osiguruvawe, pokaùva trend na zgolemuvawe, odnosno nivnoto u~estvo vo vkupniot broj na nevraboteni lica se dviì od 67,4% vo dekemvri 2005 godina, 67,8% vo dekemvri 2006 godina, do 68,5% vo dekemvri 2007 godina.

Sepak, moè da se konstatira deka dvièweto na brojot na evidentiranite lica - korisnici na zdravstveno osiguruvawe e od promenliv karakter, bidej}i evidentni se razli~ni pokazateli od mesec vo mesec (zgolemuvawe ili namaluvawe), koe, pred se, zavisi od prilivot na nevraboteni lica vo Agencijata za vrabotuvawe kako i od steknatiot uslov (mo`nosta {to ja imaat) za ostvaruvawe na pravoto na zdravstveno osiguruvawe.

31

III. REGISTRIRANI PRIJAVI NA ZASNOVANI RABOTNI ODNOSI

Vo periodot od 01.01.2007 do 31.12. 2007 godina, registrirani se vkupno 191472 prijavi na zasnovani rabotni odnosi na neopredeleno i opredeleno vreme i sezonski raboti, od evidencijata i nadvor od evidencijata na nevrabotenite lica. Dvièweto na registriranite prijavi na zasnovani rabotni odnosi po meseci vo 2007 godina, e ilustrirano vo sledniot grafi~ki prikaz:

15062

13802

16390

15609

15637

15112

14415

12049

23750

17177

14864

17605

5000 7000 9000 11000 13000 15000 17000 19000 21000 23000 25000 27000

januari

fevruari

mart

apri

maj

juni

juli

avgust

septemvri

oktomvri

noemvri

dekemvri

na opredelenovreme i sezonskiraboti

na neopredelenovreme

Registriraniprijavi nazasnovani rabotniodnosi

Sporedeno so istiot period minatata godina (od 01.01.2006 do 31.12.2006

godina), se zabeleùva zgolemuvawe na brojot na registrirani prijavi na zasnovani rabotni odnosi za 40657 ili za 27,0%, a vo odnos na istiot period od 2005 godina (01.01. do 31.12.2005), se zabeleùva zgolemuvawe na brojot na registrirani prijavi na zasnovani rabotni odnosi za 43507 ili za 29,4%

Registrirani prijavi na zasnovani rabotni odnosi, vo 2005, 2006 i 2007 godina

147965 150815

191472

100000

120000

140000

160000

180000

200000

220000

01.01.-31.12.2005 01.01.-31.12.2006 01.01.-31.12.2007

Vo tabelarniot prikaz koj sledi dadeni se registriranite prijavi na zasnovani rabotni odnosi spored vidot na rabotniot odnos (neopredeleno vreme i opredeleno vreme i sezonski raboti), za 2007, 2006 i 2005 godina.


na neopredeleno vreme 88393 46.2 68878 45.7 85033 57.5 128.3 104.0

na opredeleno vreme i sezonski raboti 103079 53.8 81937 54.3 62932 42.5 125.8 163.8

Vkupno 191472 100.0 150815 100.0 147965 100.0 127.0 129.4

Registrirani prijavi na zasnovani rabotni

odnosi

od 01.01.2007 do 31.12.2007 indeks

2007/ 2005

od 01.01.2005 do 31.12.2005

od 01.01.2006 do 31.12.2006 indeks

2007/ 2006

32

Vo periodot 2005 - 2007 godina, se zabeleùva trend na zgolemuvawe na registriranite prijavi na zasnovani rabotni odnosi na opredeleno vreme i sezonski raboti, koe e ilustrirano i vo sledniot grafi~ki prikaz.

147965

150815

191472

85033

68878

88393

62932

81937

103079

0

20000

40000

60000

80000

100000

120000

140000

160000

180000

200000

Vkupno neopredelenovreme

opredeleno vreme isezonski raboti

01.01.-31.12.2005

01.01.-31.12.2006

01.01.-31.12.2007

Vo tabelarniot prikaz koj sledi dadeni se registriranite prijavi na zasnovani rabotni odnosi spored statusot na licata (od evidencija na nevrabotenite i nadvor od evidencija na nevrabotenite), za 2007, 2006 i 2005 godina.


od evidencija nevrabotenite 55870 29.2 39312 26.1 39487 26.7 142.1 141.5

nadvor od evidencija nevrabotenite 135602 70.8 111503 73.9 108478 73.3 121.6 125.0

Vkupno 191472 100.0 150815 100.0 147965 100.0 127.0 129.4

Registrirani prijavi na zasnovani rabotni

odnosi

od 01.01.2007 do 31.12.2007 indeks

2007/ 2005

od 01.01.2006 do 31.12.2006 indeks

2007/ 2006

od 01.01.2005 do 31.12.2005

Vo izve{tajnata 2007 godina, registrirani se vkupno 191472 prijavi na

zasnovani rabotni odnosi. Spored polot na koj se odnesuvaat registriranite prijavi na zasnovani rabotni odnosi:

103516 ( 54,1%) se odnesuvaat na lica od ma{ki pol 87956 (45,9%) se odnesuvaat na lica od ènski pol.

Spored vidot na rabotniot odnos:

88393 (46,2%) se registrirani prijavi na zasnovani rabotni odnosi na neopredeleno vreme, od koi 39827 (45,1%) se odnesuvaat na lica od ènski pol;

103079 (53,8%) se registrirani prijavi na zasnovani rabotni odnosi na opredeleno vreme i sezonska rabota, od koi 48129 (46,7%) se odnesuvaat na lica od ènski pol. Spored statusot na licata:

55870 (29,2%) se registrirani prijavi na zasnovani rabotni odnosi od evidencijata na nevrabotenite lica, od koi 26590 (47,6%) se odnesuvaat na lica od ènski pol;

33

135602 (70,8%) se registrirani prijavi na zasnovani rabotni odnosi nadvor od evidencijata na nevrabotenite, od koi 61366 (45,3%) se odnesuvaat na lica od ènski pol. Spored na~inot na zasnovawe na rabotniot odnos:

127678 (66,7%) se registrirani prijavi na zasnovani rabotni odnosi so oglasuvawe vo Agencijata za vrabotuvawe na RM (soglasno ~l.22 od ZRO)

15456 (8,1%) se registrirani prijavi na zasnovani rabotni odnosi so posreduvawe na AVRM (so upatuvawe, so obuka, prekvalifikacija ili dokvalifikacija , itni i neodlo`ni raboti, soglasno zakonot za invalidni lica, so merkite za vrabotuvawe od operativniot plan za 2007 godina);

48338 (25,2%) se registrirani prijavi na zasnovani rabotni odnosi bez oglasuvawe, so objavuvawe vo pe~at ili so posreduvawe na druga agencija za posreduvawe. Spored oblasta na prete`nata dejnost na rabotodava~ot, najmnogu registrirani prijavi na zasnovani rabotni odnosi se vo:

prerabotuva~kata industrija 58995 (30,8%),od koi 32363 (54,9%) se odnesuvaat na lica od ènski pol;

trgovijata 37985 (20,0%), od koi 18419 (48,5%) se odnesuvaat na lica od ènski pol;

obrazovanie 13475 (7,1%), od koi 8348 (62,0%) se odnesuvaat na lica od ènski pol;

aktivnosti vo vrska so nedvièn imot, iznajmuvawe i delovni aktivnosti 12883 (6,7%), od koi 5114 (39,7%) se odnesuvaat na lica od ènski pol;

soobra}aj, skladirawe i vrski 10946 (5,7%), od koi 1802 (16,5%) se odnesuvaat na lica od ènski pol;

grade`ni{tvoto 9964 (5,3%), od koi 1158 (11,6%) se odnesuvaat na lica od ènski pol;

zdravstvenata dejnost i socijalni raboti 9882 (5,4%), od koi 7489 (75,8%) se odnesuvaat na lica od ènski pol;

hoteli i restorani 7893 (4,2%), od koi 3422 (43,4%) se odnesuvaat na lica od ènski pol;

finansisko posreduvawe 6846 (3,5%), od koi 3619 (52,9%) se odnesuvaat na lica od ènski pol

Registrirani prijavi na zasnovani rabotni odnosi, spored oblasta na prete`nata dejnost na rabotodava~ot,vo 2007godina

30.8%

19.8%

7.0%

5.7%

6.7%

5.2%

5.2%

4.1%

3.6%

3.0%

2.9%

2.8%2.5%

0.01%

0.02%

0.03%

0.5%

Prerabotuva~ka industrija

Trgovija

Obrazovanie

Aktivnosti vo vrska so nedvièn imot,

iznajmuvawe i delovni aktivnosti

Soobra}aj, skladirawe i vrski

Grade`ni{tvo

Zdravstvo i socijalna rabota

Hoteli i restorani

Finansisko posreduvawe

Drugi komunalni kulturni, op{ti i li~ni

uslu`ni aktivnosti

Zemjod.lov i {umarstvo

Javna uprava i odbrana,zadol~itelna

socijalna za{tita

Rudarstvo i vadewe na kamen

Snabduvawe so elektri~na energija, gas, i

voda

Eksteritorijalni organizacii i tela

Ribarstvo

Privatni doma}instva so vraboteni lica

34

Aktivna merka 1. Aktivni politiki za vrabotuvawe (lokalna infrastruktura, ispomo{, itn.) - Javni raboti vo ELS Vo Operativniot plan za aktivnite politiki za vrabotuvawe za 2007 godina so ovaa aktivna merka predvideno e rabotno angaìrawe na nevraboteni lica vo edinicite na lokalna samouprava preku nivno vklu~uvawe vo javni raboti vo lokalna infrastruktura, ispomo{ i sl. Opis na merkata Finansiska poddr{ka za angaìrawe na licata vo javni raboti vo lokalnite zaednici preku pokrivawe na tro{ocite za nadomestok za rabota i personalen danok za period od 3 meseci po lice ili vkupno 6,000.00 denari po lice. Se predviduva finasiska poddr{ka (za hrana i prevoz na rabotno angaìranite lica za 3 meseci) da dadat i ednicite na lokalna samouprava odnosno javnite pretprijatija kade {to }e se angaìrani ovie lica. • Celni grupi:

evidentirani dolgoro~no nevraboteni lica i primateli na socijalna pomo{; • Opfat na korisnici:

1000 lica za edna godina; • Potrebni sredstva:

6,000.00 denari po lice za 3 meseci (vkupno 18 milioni denari) hrana i prevoz za 3 meseci (9.6 milioni)

Realizirani aktivnosti

Agencijata za vrabotuvawe na Republika Makedonija (AVRM) be{e vklu~ena od prvata faza na podgotovka na merkata. Od dekemvri 2006 do fevruari 2007 godina, vo Ministerstvoto za lokalna samouprava bea oddràni pove}e sostanoci so partnerite vo sproveduvaweto na ovaa merka: Ministerstvo za finansii, koordinatori od ZELS i UNDP.

Ministerstvoto za lokalna samouprava kako koordinator na ovaa merka be{e zadolèno za sobirawe i selekcija na dostavenite proekti od op{tinite. Kon krajot na februari 2007 godina be{e izvr{eno rangirawe i izbor na dostavenite proekti.

Na 01.03.2007 godina od Ministerstvoto za lokalna samouprava do AVRM be{e dostavena Rang lista na proekti za izveduvawe javni raboti vo edinicite na lokalna samouprava so odobreni 51 proekt so koi e predvideno rabotno angaìrawe na vkupno 992 nevraboteni lica. Po dobivawe na kvalifikacionata struktura na licata potrebni za angaìrawe na oddelni proekti od strana na

Realizacija na aktivnite politiki za vrabotuvawe od Operativniot plan za aktivnite politiki za vrabotuvawe za 2007godina

predvideni vo Programata za rabota na Vladata na RM 2006-2010 (sostojba 31.12.2007 godina)

35

edinicite na lokalna samouprava, centrite za vrabotuvawe selektiraa lica od evidencijata na AVRM spored zadadenite kriteriumi: dolgoro~no nevraboteni lica i lica primateli na socijalna pomo{ i spisocite gi dostavija do edinicite na lokalna samouprava za da izvr{at izbor.

Vo ovoj period nekoi edinici na lokalna samouprava gi izvestija centrite za vrabotuvawe za problemite so ìro smetkite (blokirani, limitirani), za {to e pobarano mislewe od Ministerstvo za trud i socijalna politika za ponatamo{na postapka. Od pri~ina {to za ovaa merka spored Operativniot Plan za aktivnite politiki za vrabotuvawe za 2007 godina, edinicite na lokalna samouprava imaat obvrska da organiziraat hrana i prevoz ili da isplatat nadomest za hrana i prevoz na rabotno angaìranite lica, kako i da gi osiguraat od nesre}a pri rabota, proizleze deka centrite za vrabotuvawe ne treba da potpi{uvaat dogovori so edinicite na lokalna samouprava koi imaat problemi finansiski problemi.

Od strana na Ministerstvo za trud i socijalna politika be{e zazemen stav deka AVRM odnosno centrite za vrabotuvawe treba da sklu~at dogovori za isplata na nadomestokot za rabotno angaìrawe so nevrabotenite lica. Za ovoj stav Ministerstvo za trud i socijalna politika dostavi dopis br.08-3404 od 12.04.2007 godina do AVRM. Me|utoa sklu~uvaweto dogovori pome|u nevrabotenite lica angaìrani vo javni raboti i AVRM - nadle`niot centar za vrabotuvawe, so isplatata na angaìranite nevraboteni lica zna~i i prezemawe na obvrskata utvrdena vo Operativniot Plan za aktivnite politiki za vrabotuvawe za 2007 godina za pla}awe na personalniot danok. So ogled na toa {to AVRM nema dopolnitelni sredstva za ovaa namena, so dopis od Ministerstvo za finansii br.07-14708/2 od 18.05.2007 godina dostaven do AVRM be{e ukaàno deka }e se odobrat sredstva za isplata na personalniot danok za angaìranite lica, so rebalansot na Buxetot na Republika Makedonija. Od navedenite pri~ini Vladata na Republika Makedonija na Pedeset i {estata sednica odràna na 29.05.2007 godina dade odgovor deka utvrdeniot iznos za isplata od 6.000 denari }e bide isplaten na angaìranite nevraboteni lica a Ministerstvo za finansii }e iznajde sredstva za isplata na pesonalniot danok. Sproveduvawe na merkata i isplata na sredstva AVRM na 30.05.2007 godina prefrli sredstva na centrite za vrabotuvawe za mesec april 2007, vo vkupen iznos od 1.734.287,00 denari. Vkupen broj na lica za koi se isplateni sredstva za rabotno angaìrawe za mesec april e 325 od koi 178 lica bea angaìrani na 9 proekti koi po~naa od 01.04.2007 godina a 147 lica bea angaìrani na 8 proekti koi po~naa od 16.04.2007 godina.

Vo mesec maj 2007 godina vkupen broj na nevraboteni lica na koi im se isplateni sredstva za rabotno angaìrawe e 706, na 36 proekti vo edinicite na lokalna samouprava, vo vkupen iznos od 4.729.972,00 denari.

Vo mesec juni 2007 godina vkupen broj na angaìrani nevraboteni lica vo 43 edinici na lokalna samouprava za koi se isplateni sredstva e 853, za {to AVRM preku centrite za vrabotuvawe isplati vkupno 5.605.918,00 denari.

Edinicite na lokalna samouprava koi imaa finansiski problemi vo tekot na mesecite juni i juli obezbedija potrebni sredstva za realizacija na proektite i do centrite za vrabotuvawe dostavija pismeni garancii za ispolnuvawe na svoite obvrski kon rabotno angaìranite lica vo soglasnost so Operativniot Plan. Vo mesec juli 2007, AVRM preku centrite za vrabotuvawe potpi{a u{te 8 novi dogovori so 8 edinici na lokalna samouprava, kako i 125 novi dogovori so nevraboteni lica za nivno rabotno angaìrawe. Na 793 nevraboteni lica bea

36

isplateni pari~ni sredstva za rabotno angaìrawe na 42 proekti. AVRM preku centrite za vrabotuvawe, isplati vkupno 4.690.998,00 denari. Zaklu~no so 31.07.2007 godina vo 36 edinici na lokalna samouprava se zavr{eni proektite kade bea rabotno angaìrani 711 nevraboteni lica.

Treba da se istakne deka do 31.08.2007 godina, od 992 odobreni lica za angaìrawe na 51 proekt, bea potpi{ani vkupno 990 dogovori za rabotno angaìrawe so nevrabotenite lica, {to izrazeno vo procenti iznesuva 99,79%.

Vo mesec avgust 2007, Merkata br.1 Javni raboti vo ELS se realizira{e vo 15 edinici na lokalna samouprava kade bea sklu~eni 279 Dogovori za rabotno angaìrawe na nevraboteni lica. Vrz osnova na dostavenite izve{tai od koordinatorite na merkata od centrite za vrabotuvawe, isplateni se vkupno sredstva vo visina od 1.592.836,00 denari. Vkupen broj na lica za koi e isplaten nadomest za rabota za mesec avgust e 275. Broj na proektite koi zavr{ile so realizacija zaklu~no so 31.08.2007 godina e 3, od {to proizleguva deka vkupen broj na zavr{eni proekti e 39 vo 39 edinici na lokalna samouprava, zaklu~no so 31.08. 2007 godina a brojot na nevraboteni lica angaìrani na proektite, na koi im e isplaten nadomest za rabota e 755 zaklu~no so 31.08. 2007 godina.

Vo mesec septemvri 2007, realizacijata na proektite prodolì vo 12 edinici na lokalna samouprava. Na 231 nevraboteno lice za rabotno angaìrawe na proektite, za mesec septemvri vkupno se isplateni sredstva vo iznos od 1,243.099,00 denari. Zaklu~no so 30.09.2007 godina realizirani se proekti vo u{te 5 edinici na lokalna samouprava kade bea rabotno angaìrani 142 nevraboteni lica koi se na evidencija na AVRM. Vkupen broj na zavr{eni proekti, zaklu~no so 30.09.2007 godina e 44 kade vkupno rabotno angaìrani bea 897 nevraboteni lica na koi im e isplaten pari~en nadomest od strana na AVRM.

Vo mesec oktomvri 2007, proektite se realiziraa vo 6 edinici na lokalna samouprava so angaìrawe na vkupno 68 nevraboteni lica, za koi se isplateni sredstva vo vkupen iznos od 200.805,00 denari.

Od vkupno 51 odobren proekt, do 31.10.2007 godina realizirani se 50 proekti vo 50 edinici na lokalna samouprava. Od strana na AVRM isplateni se pari~ni sredstva za redovno rabotno angaìrawe na 965 nevraboteni lica.

Realizacija na proektite (vrz osnova na potpi{anite dogovori pome|u AVRM i edinicite na lokalna samouprava) zavr{i zaklu~no so 31.10.2007 godina, osven vo edna op{tina koja go prekina proektot na 15.09.2007 godina, a treba{e da prodolì so realizacija od 19.11.2007 do 30.11.2007 godina. Od centarot za vrabotuvawe odnosno op{tinata dobivme izvestuvawe deka proektot, namesto vo noemvri, }e prodolì i zavr{i vo dekemvri, {to zna~i deka vo noemvri nemalo rabotno angaìrawe na lica. Od ovaa pri~ina nema isplata na sredstva od strana na AVRM vo noemvri za ovaa merka.

Vo mesec dekemvri 2007, realizacija na proektot e zavr{ena i vo poslednata op{tina so rabotno angaìrawe na 11 lica za koi se isplateni sredstva od strana na AVRM vo iznos od 37.500,00 denari.

Od ova proizleguva deka za ovaa merka, vkupno se isplateni sredstva za 976 nevraboteni lica, koi bile redovni, od vkupno 990 so koi e potpi{an dogovor za rabotno angaìrawe. Za ostanatite lica koi se otkaàle od opravdani ili neopravdani pri~ini, ne bila pobarana zamena so drugi lica od strana na nositelite na proektite.

37

Tabelaren prikaz na isplateni pari~ni sredstva od strana na AVRM, po meseci:

Za mesec ELS Lica

Nadomest za lica

Personalen danok

Vkupno denari

April 17 325 1,526,172.00

208,115.00

1,734,287.00

Maj 36 706 4,162,374.00

567,598.00

4,729,972.00

Juni 43 853 4,933,207.00

672,711.00

5,605,918.00

Juli 42 793 4,128,077.00

562,921.00

4,690,998.00

Avgust 15 275 1,401,695.00

191,141.00

1,592,836.00

Septemvri 12 231 1,093.927,00

129.172,00

1,243.099,00

Oktomvri 6 68 176.708,00

5.578,00

200.805,00

Noemvri 0 0 - - -

Dekemvri 1 11 33.000,00 4.500,00 37.500,00

17,455.160,00

2,380.255,00

19,835.415,00

Grafi~ki prikaz na realizacija na proektite vo edinicite na lokalna samouprava, po meseci:

Realizacija na proekti vo ELS, po meseci

0

10

20

30

40

50

60

April 17 Maj 36 Juni 43 Juli 42 Avgust 15 Septemvri 12 Oktomvri 6 Noemvri 0 Dekemvri 1

VkupnoodbraniELS, 51

Aktivniproekti voELS

Grafi~ki prikaz na broj na rabotno anga`irani nevraboteni lica na koi e isplaten nadomest, po meseci:

Broj na lica na koi e isplaten pari~en nadomest, po meseci

0

200

400

600

800

1000

1200

April 325 Maj 706 Juni 853 Juli 793 Avgust 275 Septemvri 231 Oktomvri 68 Noemvri 0 Dekemvri 11

Vkupnopotpi{ani dogovori solica (990)

Broj nalica na koie isplatenpari~ennadomest

38

Grafi~ki prikaz na dinamika na realizacija na merkata po meseci, kako i pregledi na angaìrawe na nevrabotenite lica na Merka br.1 Javni raboti vo ELS.

Pregled na broj na potpi{ani dogovori so lica za rabotno angaìrawe, po meseci

329

711

864

813

281237

93 15April 329Maj 711Juni 864Juli 813Avgust 281Septemvri 237Oktomvri 93Noemvri 0Dekemvri 15

Pregled na broj na angaìrani lica na koi e isplaten pari~en nadomest za rabota, po meseci

325

706

853

793

275231 68 11

April 325Maj 706Juni 853Juli 793Avgust 275Septemvri 231Oktomvri 68Noemvri 0Dekemvri 11

Pregled na broj na lica so potpi{ani dogovori prema broj na lica na koi e isplaten pari~en nadomest po

meseci, izrazen vo procenti

73.33%98.78%

99.30%

98.73%97.54%

97.86%97.47%

73.12%

April 98.78%Maj 99.30%Juni 98.73%Juli 97.54%Avgust 97.86%Septemvri 97.47%Oktomvri 73.12%Noemvri 0%Dekemvri 73.33%

Od izve{taite koi centrite za vrabotuvawe gi dostavija do AVRM za proektite vo edinicite na lokalna samouprava koi zavr{ile, moè da se istaknat slednite sogleduvawa: - Proektite se namenski (koga se raboti za realizacija na va`ni zafati vo infrastrukturata, odrùvaweto i ureduvaweto).

39

- Merkata ovozmoùva kratkoro~no re{avawe na nevrabotenosta na najzagrozenite sloevi od nevrabotenite lica; na socijalno zagrozeni i niskokvalifikuvani lica i lica bez kvalifikacija. - Sorabotkata so edinicite na lokalna samouprava moè da se oceni kako uspe{na, so nekolku otstapki vo odnos na neupatenosta i koordinacijata kako i neispolnuvawe na obvrskite koi proizleguvaat od potpi{anite Dogovori. - Problemi vo odnos na izborot na nevraboteni lica vo nekoi edinici na lokalna samouprava (slaba zainteresiranost, ograni~en izbor na nevraboteni lica spored zadadenite kriteriumi). - Realizacijata na proektite e uspe{na. Od dostavenite izve{tai od centrite za vrabotuvawe, a zaradi pouspe{no sproveduvawe na merkata vo idnina dobieni se slednite predlozi: - Kako kriterium za izbor na proektite, zadolìtelno da se zeme i finansiskata sostojba na edinicite na lokalna samouprava (zaradi otsustvoto na ovoj kriterium pri izborot na proektite od strana na Ministerstvoto za lokalna samouprava proizlegoa odredeni problemi vo nivnata realizacija, od pri~ina {to bea izbrani proekti na pove}e edinici na lokalna samouprava koi imaa blokirana ili limitirana ìro smetka), - Kriteriumite za izbor na lica da se izmenat vo odnos na vremeto {to e potrebno licata da bidat na evidencija na nevraboteni lica za da bidat vklu~eni vo celnata grupa. - Isplatata na sredstva za socijalna pomo{ na korisnicite na socijalna pomo{ za vreme na rabotnoto angaìrawe vo javnite raboti bi bilo poèlno da ne se prekinuva, bidej}i toa go namaluva interesot za vklu~uvawe vo aktivnata merka. - Traeweto na proektite da se prodolì, zaradi podolgoro~no re{avawe na nevrabotenosta na ovaa celna grupa, - Aktivnata merka kontinuirano da prodolì. Aktivna merka 2. A. Поддршка за самовработување (семеен бизнис) i B. Poddr{ka za prvo vrabotuvawe na mladi lica do 27 godi{na vozrast So Operativniot plan za aktivnite politiki za vrabotuvawe za 2007 godina predvideni vo Programata za rabota na Vladata na RM 2006-2010, predvidena e aktivnata merka za vrabotuvawe "Poddr{ka za samovrabotuvawe (semen biznis)". A. Поддршка за самовработување (семеен бизнис) Opis na merkata Za sproveduvawe na ovaa merka predvideni se do 2500 evra po samovrabotuvawe (semen biznis). Se predviduva licata koi }e bidat opfateni so merkata samovrabotuvawe da se obvrzat najmalku 3 godini da ne moàt da se vratat vo evidencijata na nevraboteni lica vo AVRM. • Celni grupi:

dolgoro~no nevraboteni (nad 5 godini bez rabota); korisnici na pari~en nadomestok po osnov na nevrabotenost; mladi lica do 27 godi{na vozrast koi prv pat se vrabotuvaat.

40

• Opfat na korisnici:

500 nevraboteni lica za edna godina od koi 100 mladi nevraboteni lica (prioritet imaat nevraboteni lica od nerazvienite podra~ja); • Izvori na sredstva za 2007 godina:

62,3 milioni denari od Buxetot na RM preku AVRM (za 410 lica); 11 milioni denari od UNDP (vo ramkite na merkata "Partnerstvo za

kreirawe na rabotni mesta" za 80-90 lica).

Finansiskite sredstva do 2500 evra se predvideni za obuka "Od idea do biznis", izrabotka na biznis plan, finansiska participacija vo tro{ocite za registracija na firma, finansiska participacija vo tro{ocite za pridonesi na plata za prvite 3 meseci, pokrivawe na tro{oci za nabavka na oprema i repromaterijali potrebni za zapo~nuvawe na biznis i poddr{ka preku obuki, soveti i drugi informacii vo tekot na prvata godina preku Agencijata za poddr{ka za pretpriemni{tvo na Republika Makedonija (APPRM). Realizirani aktivnosti

Na 24.02.2007 gidina vo ~etiri dnevni vesnici be{e objaven Javen povik do nevrabotenite lica od gore navedenite celni grupi koj trae{e 15 dena, odnosno do 10.03.2007 godina. Prijava za vklu~uvawe vo aktivnata merka za vrabotuvawe do site 30 centri za vrabotuvawe dostavija vkupno 2065 nevraboteni lica.

Celokupnata aktivnost se realizira{e vo sorabotka na AVRM, APPRM i UNDP.

Poradi sloènosta na merkata, vo {est centri za vrabotuvawe bea odràni rabotilnici so vrabotenite od site 30 centri za vrabotuvawe, so cel utvrduvawe na site ~ekori koi od strana na AVRM i ostanatite subjekti treba{e da bidat prevzemeni za merkata uspe{no da se sprovede.

Do centrite za vrabotuvawe bea dostaveni Operativni nasoki, vrz osnova na koi se sproveduva{e ovaa merka, obrazec Prijava za prijavuvawe na nevrabotenoto lice, obrazec Izjava deka nevrabotenoto lice prifa}a da bidat vklu~eno vo ponatamo{nite aktivnosti na merkata samovrabotuvawe, i za sekoj prijaven kandidat od strana na AVRM be{e izraboten Individualen plan za vrabotuvawe. Do site 30 Centri za vrabotuvawe bea dostaveni Dogovor za nepovratni finansiski sredstva za samovrabotuvawe (na makedonski i angliski jazik) {to se potpi{uva pome|u AVRM, UNDP i liceto koe se samovrabotilo i Polnomo{no za rakovoditelot na centarot za vrabotuvawe koj }e go potpi{uva dogovorot vo ime na Agencijata za vrabotuvawe na Republika Makedonija.

Soglasno Operativni nasoki se izvr{i obukata "Od idea do biznis" na prijavenite nevraboteni lica vo rabotnite klubovi na centrite za vrabotuvawe sprovedena od konsultantska ku}a izbrana od strana na UNDP na tender. Na obukata prisustvuvaa i pretstavnici od timot za implementacija na aktivnata merka od sekoj centar za vrabotuvawe, rakovoditelot na centarot za vrabotuvawe, predstavnik od AVRM - Centralna slu`ba i predstavnik od UNDP. Obukata od konsultantite se sostoe{e od teoretsko zapoznavawe no i prakti~ni ve`bi za konkretna tema so aktivno u~estvo na site u~esnici. Obukata vo pogolem del be{e interaktivna {to prestavuva{e poseben kvalitet i so toa se ovozmoì da bide razbirliva za site u~esnici na obukata. Interaktivnata obuka im ovozmoì na konsultantite no i na predstavnicite od AVRM, UNDP i centarot za vrabotuvawe podobro da gi zapoznaat nevrabotenite lica-kandidati i nivnite biznisi vo koi planiraat da se samovrabotat, da ja procenat odr`livosta na

41

biznis ideite i potoa da donesat pravilna odluka pri kone~niot izbor koi biznisi }e bidat finansiski poddràni.

Ocenkata na nevrabotenite lica-u~esnicite za kvalitetot na obukata be{e deka obukata be{e korisna i deka dava{e mo`nost za steknuvawe dopolnitelni znaewa od oblasta na marketingot, biznis planiraweto, finansiite i smetkovodstvoto.

Centrite za vrabotuvawe i UNDP vo celost gi ispolnija svoite obvrski vo delot na organizacija na obukata.

Izrabotkata na biznis plan se organizira{e i se sproveduva{e so konsultanti angaìrani od APPRM, koi nevrabotenite lica gi izbraa na organizirana sredba vo centrite za vrabotuvawe.

Sovetuvawe i informirawe na nevrabotenite lica ~ii biznisi se poddràni, kako da ja registriraat svojata firma i koja forma na registracija da ja izberat se organizira{e od UNDP vo prostoriite na centrite za vrabotuvawe. Selekcija na biznisi od prijaveni 2065 do 500 biznisi koi finansiski }e bidat poddràni.

Selekcija na nevrabotenite lica - kandidati od prijavenite 2065 do izbrani 500 biznisi koi finansiski }e se poddràt, se vr{e{e vo nekolku fazi.

Selekcija na prijaveni biznisi

0 500 1000 1500 2000 2500

Vkupno prijaveni 2065

Prva selekcija 1916

Vtora selekcija 815

Treta selekcija 533

êtvrta selekcija 500

Prva selekcija na prijavenite kandidati vo odnos na pripadnost kon edna od celnite grupi, se izvr{i vo centrite za vrabotuvawe vrz osnova na podatocite vo evidencijata na nevraboteni lica. Pri toa, pripadnost kon edna od celnite grupi definirani so Operativniot plan, se utvrdi samo za 1827 nevraboteni lica koi se vklu~ile vo merkata preku AVRM i 89 nevraboteni lica vklu~eni vo ramkite na proektot "Partnerstvo za kreirawe na rabotni mesta" od UNDP. Za ostanatite se utvrdi deka ne pripa|aat na celnite grupi poradi vrabotuvawe, osnovawe na firma, neto~ni podatoci i drugo ili se odkaàle od ponatamo{no vklu~uvawe vo aktivnata merka od li~ni pri~ini. Vtora selekcija na prijavenite kandidati izvr{i Komisija sostavena od ~len na timot za koordinirawe na merkata od AVRM i ~lenovi od APPRM i UNDP. Vrz osnova na dostavenata Prijava i izraboten Individualen plan za sekoe nevraboteno lice vklu~eno vo aktivnata merka. Komisijata razgleda 1827 prijavi, izvr{i ocenka za odr`livost na nivnite biznis idei preku dodeluvawe na odreden broj poeni soglasno preporakite od Proektniot odbor i usvoenite kriteriumi i izraboti Rang lista od 1827 nevraboteni lica, odnosno biznisi. Kon ovaa Rang lista se priklu~eni i 89 nevraboteni lica oceneti i rangirani od UNDP, taka {to be{e formirana kone~na i edinstvena Rang lista od 1916 nevraboteni lica vklu~eni vo aktivnata merka Poddr{ka za samovrabotuvawe (semen biznis). Izborot na nevraboteni lica koi bea vklu~eni vo narednite ~ekori (obuka od idea do biznis, obuka za pretpriemni{tvo, izrabotka na biznis

42

plan, registracija na firma, samovrabotuvawe i finansiska poddr{ka za nabavka na oprema), se vr{e{e samo od ovaa Rang lista. Strukturata na podatocite po centri za vrabotuvawe za 1916 nevraboteni lica e prikaàna vo Pregled 1.

Soglasno Operativnite nasoki za aktivnata merka, be{e predvideno vo narednite ~ekori da se vklu~at prvite 800 nevraboteni lica od Rang listata. Analiziraj}i go odnosot pome|u prijaveni i izbrani nevraboteni lica spored etni~ka pripadnost, se utvrdi deka istiot kaj Romite e najmal i iznesuva 10.9% dodeka kaj ostanatite (Makedonci, Albanci, Vlasi, Srbi, Turci, Bo{waci i t.n) e pogolem i iznesuva preku 30%. Soglasno instrukciite od Proektniot odbor, a so cel zgolemuvawe na procentot na prijaveni/izbrani Romi, kon prvite 800 nevraboteni lica od Rang listata priklu~eni se 15 nevraboteni lica so etni~ka pripadnost Romi, so {to odnosot na prijaveni/izbrani kaj Romite e zgolemen i iznesuva 36.4 %.

Kone~no, brojot na nevraboteni lica od Rang listata koi bea vklu~eni vo naredniot ~ekor na aktivnata merka - obuka "Od idea do biznis", e 815 nevraboteni lica. Strukturata na podatocite po centri za vrabotuvawe za 815 nevraboteni lica e dadena vo Pregled 2.

Od vkupniot broj na nevraboteni lica vklu~eni vo aktivnata merka (1916), tehnolo{ki vi{ok se 155 lica ili 8.09%, a posle selekcijata do 500 lica nivniot broj iznesuva 44 lica ili 8.80%, {to zna~i deka del od nevrabotenite lica korisnici na pari~en nadomest (tehnolo{ki vi{ok) na koi vo momentot na prijavuvaweto za u~estvo vo aktivnata merka ve}e im prestanalo pravoto na koristewe na pari~en nadomestok po osnov na nevrabotenost (37), sepak se opfateni so ovaa aktivna merka za vrabotuvawe kako pripadnici na drugi celni grupi. Treta selekcija na prijavenite kandidati se izvr{i po izrabotkata na 815 biznis idei i nivno rangirawe prema dodelenite poeni od konsultantite koi ja sproveduvaa obukata "Od idea do biznis". Od 815 biznis idei bea izbrani prvite 550 odnosno konsultantite angaìrani od APPRM prema istite izrabotija 533 biznis planovi. êtvrta selekcija na prijavenite kandidati se izvr{i po ocenuvaweto na Ekspertska komisija za rangirawe na biznis planovi na izrabotenite 533 biznis planovi pri {to se izraboti rang lista od 533 biznis planovi od koi Proektniot odbor gi poddrà finasiski prvite 500 kako najuspe{ni i odr`livi. Strukturata na podatocite po centri za vrabotuvawe za 500 nevraboteni lica e dadena vo Pregled 3.

Selekcijata na nevrabotenite lica i nivnite biznisi se izvr{i vo tri ciklusi, pri {to licata od Ciklus 1 (predvideno 170) be{e planirano da se samovrabotat vo tekot na juni i juli, od Ciklus 2 (predvideno 170) vo tekot na septemvri i oktomvri а od Ciklus 3 (predvideno 160) da se самовработat во noemvri 2007 година. Vkupno do krajot na 2007 godina treba da samovrabotat 500 nevraboteni lica.

Obukite "Od idea do biznis" na selektiranite 815 nevraboteni lica, zapo~naa da se sproveduvaat spored Planot za sproveduvawe na obukite izraboten od UNDP odnosno od selektiranite 815 nevraboteni lica vo prviot ciklus se izbrani da se vklu~at 296, vo vtoriot 264 i vo tretiot ciklus 255 nevraboteni lica.

43

Grafi~ki prikaz na zastapenost vo prijaveni 1916 i izbrani 500 biznisi

Nacionalna zastapenost vo prijaveni 1916 biznisi

84.70%

8.20%

0.30%

0.70%

2.90%

0.90%

1.80%

0.20%

0.40%

0.00% 20.00% 40.00% 60.00% 80.00% 100.00%

Druga nacion 7 (0.40%)

Bo{wak 3 (0.20%)

Tur~in 34 (1.80%)

Musliman 17 (0,90%)

Rom 55 (2.90%)

Srbin 13 (0.70%)

Vlav 6 (0.30%)

Albenec 158 (8.20%)

Makedonec 1623 (84,70%)

Nacionalna zastapenost vo izbrani 500 biznisi

83.80%8.60%

0.40%0.40%

3.00%1.20%1.80%

0.20%0.60%

0.00% 20.00% 40.00% 60.00% 80.00% 100.00%

Druga nacion 3 (0.60%)

Bo{wak 1 (0.20%)

Tur~in 9 (1.80%)

Musliman 6 (1.20%)

Rom 15 (3.00%)

Srbin 2 (0.40%)

Vlav 2 (0.40%)

Albenec 43 (8.60%)

Makedonec 419 (83.80%)

Zastapenost na dejnosti vo 1916 biznisi

1.10%

1.46%1.98%

1.10%0.68%

0.63%0.42%

20.98%

0.37%1.62%

2.61%

3.03%

4.02%

4.07%

4.18%5.90%

12.84% 15.55%

17.48%

Sto~arstvo 20.98% Trgovija 17.48% Uslugi 15.55%

Uslugi, zanaet~istvo 12.84% Proizvodstvo, hrana 5.90% Uslugi, konsalting 4.18%

Ugostitelstvo 4.07% Zemjodelstvo 4.02% Grade`ni{tvo 3.03%

Industrija, drvna 2.61% P~elarstvo 1.98% Industrija, tekstil 1.62%

Zdravstvo 1.46% Industrija 1.10% Gradinarstvo 1.10%

Ovo{tarstvo 0.68% Proizvodstvo 0.63% Proizvodstvo i Trgovija 0.42%

Lozarstvo 0.37%

44

Zastapenost na dejnosti vo 500 biznisi

1.60%2.40%

1.20%2.20%

2.60%

1.00%0.60%

0.20%

20.00%

4.00%

4.40%

4.60%

4.80%5.60% 6.00% 8.60%

16.40%13.80%

Sto~arstvo 20.00% Uslugi, zanaet~istvo 16.40% Uslugi 13.80%

Trgovija 8.60% Proizvodstvo, hrana 6.00% Zemjodelstvo 5.60%

Ugostitelstvo 4.80% Grade`ni{tvo 4.60% Industrija, drvna 4.40%

Uslugi, konsalting 4.00% P~elarstvo 2.60% Industrija, tekstil 2.40%

Industrija 2.20% Zdravstvo 1.60% Gradinarstvo 1.20%

Proizvodstvo 1.00% Ovo{tarstvo 0.60% Proizvodstvo i Trgovija 0.20%

Selekcija do Pregled po

1916 815 500 Celni grupi lica % lica % lica %

1 Dolgoro~no nevraboteni 1350 70.46% 602 73.87% 369 73.80%

2 Korisnici na PN po osnov na nevrabot. 37 1.93% 14 1.71% 7 1.40%

3 Mladi do 27 godi{na vozrast 529 27.61% 199 24.42% 124 24.80%

Po podra~ja lica % lica % lica %

1 Nerazvieni podra~ja 389 20.30% 305 37.42% 169 33.80%2 Ostanati podra~ja 1527 79.70% 510 62.58% 331 66.20%

Polova zastapenost lica % lica % lica %

1 Ma`i 1344 70.15% 590 72.39% 376 75.25%2 .@eni 572 29.85% 225 27.61% 124 24.80%

mailto:.@eni

45

Tehnolo{ki vi{ok vo 3 celni grupi lica % lica % lica %

1 Tehnolo{ki vi{ok 155 8.09% 78 9.57% 44 8.80%2 Ostanati 1761 91.91% 737 90.43% 456 91.20%

Pregled na vkupno realizirani aktivnosti za izbrani 500 biznisi Izbrani i poddràni

biznisi

Registrirale firma

Se vrabotile

Potpi{ale dogovor

Zavr{ena nabavka na oprema

500 500 500 500 183

Nabavkata na oprema celosno e zavr{ena za 183 poddràni biznisi (registrirani firmi) a za ostanatite do 500 e vo proces i se predviduva da zavr{i do 31.03.2008 godina.

AVRM soglasno Operativniot plan, na ìro smetka na 500 registrirani firmi odnosno lica koi se samovrabotija i potpi{aa dogovor so AVRM i UNDP, preku centrite za vrabotuvawe prefrli finansiski sredstva za participacija vo tro{ocite za pridonesi na plata za prvite 3 meseci vo iznos 13,500.00 po samovraboteno lice.

Aktivnosti po ciklusi Ciklus 1

Sproveduvaweto na obukata "Od idea do biznis" vo ramkite na Ciklusot 1 zapo~na na 05.07.2007 godina i zavr{i na 18.07.2007 godina pri {to bea opfatenii osum centri za vrabotuvawe i spored ednistvenata rang lista so Pokana bea pokaneti da se vklu~at site predvideni 296 nevraboteni lica.

Od pri~ina {to kaj nekoi nevraboteni lica vo me|uvreme nastanala promena na nivniot status na neveraboteni lica, kaj drugi se utvrdi deka se osnova~i na firmi, upraviteli ili ovlasteni lica (spored evidencija na Centralen registar) a nekoi nevraboteni lica pred po~etokot na obukata se otkaàa od natamo{no vklu~uvawe vo merkata, se vr{e{e zamena na istite lica so drugi nevraboteni lica od istiot Centar za vrabotuvawe spored edinstvenata rang listata. Na toj na~in za vklu~uvawe vo obuka "Od idea do biznis" vo Ciklus 1 bea pokaneti vkupno 378 nevraboteni lica od navedenite osum Centri za vrabotuvawe. Obukata ja zapo~naa 276 a zavr{ija 228 nevraboteni lica pri {to 20 lica se odstraneti odnosno ne prodolìja so natamo{nite aktivnosti bidej}i spored evidencijata na Centralniot registar se utvrdi deka se osnova~i na firmi, upraviteli ili ovlasteni lica, taka da moè da se smeta deka obukata vo Ciklus 1 ja zavr{ija 208 nevraboteni lica od koi vo ponatamo{nata aktivnost Izrabotka na biznis plan so konsultanti na APPRM prodloìja 185 nevraboteni lica.

Sredbata na nevrabotenite lica so konsultantite i izborot na konsultanti od nevrabotenite lica so koi }e gi izrabotat svoite biznis planovi, uspe{no be{e realizirana vo rabotnite klubovi na centrite za vrabotuvawe. Bea izraboteni biznis planovite od 182 lica od predvidenite 185 lica. Tri lica za

46

vreme na izrabotkata na biznis planot se otkaàa od ponatamo{no vklu~uvawe vo merkata i istite ne moàt da se vratat na evidencija na nevraboteni lica na AVRM 1 godina.

Od Ekspertskata komisija za rangirawe na biznis planovi izvr{eno e rangirawe na izrabotenite 182 biznis planovi od koi finansiski se podràni 168 biznis planovi. Do 30.11.2007 godina od predvidenite 170 (spored Operativnite nasoki) registrirani se 168 firmi (pravni subjekti). Po registriraweto firma, 168 nevraboteni lica se samovrabotile i so AVRM i UNDP potpi{ale Dogovor za nepovratni finansiski sredstva za samovrabotuvawe. Ciklus 2

Sproveduvaweto na obukata "Od idea do biznis" vo ramkite na Ciklus 2 zapo~na na 17.07.2007 godina i trae{e do 24.08.2007 godina, pri {to bea opfateni 11 centri za vrabotuvawe i be{e predvideno da se vklu~at 264 nevraboteni lica. Poradi odkaùvawe od razni pri~ini, so Pokana bea povikani da se vklu~at 332 nevraboteni lica.

Obukata ja zapo~naa 276 nevraboteni lica od koi 242 ja zavr{ija a 22 lica ne ja zavr{ija obukata poradi otkaùvawe da u~estvuvaat vo obukata, promena na statusot na nevrabotenoto lice i dr. Po konsultacija so Centralniot registar za 12 lica utvrdeno e deka imaat nekakov vid na ovlastuvawe vo odredeni pravni subjekti - firmi i istite se eliminirani od ponatamo{no vklu~uvawe vo aktivnata merka.

Izraboteni se 229 biznis idei a od Selekcionata komisija za naredniot ~ekor Izrabotka na biznis plan bea podràni 189 biznis idei. Selekcionata komisija po razgleduvaweto na biznis ideite rakovodej}i se od preporakite vo Operativnite nasoki za sproveduvawe na ovaa aktivna merka za vrabotuvawe, kvalitetot odnosno odr`livosta na biznisot da e klu~en kriterium pri rangiraweto na izrabotenite biznis idei, mu prepora~a na Proektniot odbor za ponatamo{nata aktivnost "Izrabotka na biznis plan" da se poddràt 185 prvorangirani biznis idei.

Za Izrabotka na biznis plan povikani se 186 lica od koi 185 zapo~nale so izrabotkata na biznis planot a zavr{ile 182 nevraboteni lica.

So Operativnite nasoki predvideno e da se registriraat 170 firmi no poradi otkaùvawe na 2 lica vo Ciklus 1, Proektniot odbor donese odluka za kone~en izbor i poddr{ka na 172 biznis planovi.

Poradi otkaùvawe od li~ni pri~ini za 170 lica zavr{ena e registracija na firmi, samovrabotuvawe i potpi{uvawe na dogovori pome|u AVRM, UNDP i licata vklu~eni vo aktivnata merka za vrabotuvawe.

Za 170 firmi sleduva procesot na nabavka na oprema i repromaterijali vo koj celosno e vklu~en, go rakovodi i }e go realizira UNDP. Ciklus 3

Sproveduvaweto na obukata "Od idea do biznis" vo ramkite na Ciklus 3 zapo~na na 23.08.2007 godina i zavr{i na 07.09.2007 godina, pri {to bea opfateni 11 centri za vrabotuvawe i be{e predvideno da se vklu~at 255 nevraboteni lica.

Poradi odkaùvawe od razni pri~ini, so Pokana bea povikani da se vklu~at 285 nevraboteni lica. Vo obukata "Od idea do biznis" se vklu~ija 219 a zavr{ija 186 nevraboteni lica, pri {to izraboteni se 186 biznis idei. Po konsultacijata so Centralniot registar za 11 lica e utvrdeno deka imaat nekakov vid na ovlastuvawe vo odredeni pravni subjekti - firmi i istite se eliminirani od ponatamo{noto vklu~uvawe vo aktivnata merka. Selekcionata komisija po razgleduvaweto na biznis ideite mu prepora~a na Proektniot odbor za

47

ponatamo{nata aktivnost Izrabotka na biznis plan da se poddràt 175 prvorangirani biznis idei. So Izrabotka na biznis plan zapo~naa 171 lice a zavr{ija 169 lica. Proektniot odbor donese odluka da se poddràt 162 izraboteni biznis planovi. Zavr{ena e registracija na firmi, samovrabotuvawe i potpi{uvawe na Dogovor za nepovratni finansiski sredstva za samovrabotuvawe pome|u AVRM, UNDP i liceto koe se samovrabotilo.

Sleduva procesot na nabavka na oprema i repromaterijali za 162 firmi vo koj celosno e vklu~en, go rakovodi i }e go realizira UNDP.

Vo Ciklus 1, 2 i 3 dosega se registrirani vkupno 500 firmi (pravni subjekti).

Dokolku nekoe od izbranite nevrabotenite lica se otkaè{e od obukata "Od idea do biznis", se zamenuva{e so drugo nevraboteno lice od edinstvenata rang lista.

Nevrabotenite lica koi se vklu~ija vo obukata "Od idea do biznis", no potoa od li~ni pri~ini se otkaàa od ponatamo{no vklu~uvawe vo merkata, go zadrùvaat statusot na nevraboteni lica odnosno ostanuvaat vo evidencija na nevraboteni lica na AVRM.

Nevrabotenoto lice ne moè da se vrati na evidencija na nevraboteni lica 1 godina dokolku liceto se otkaè vo fazata na Izrabotka na biznis plan. Nevrabotenoto lice ne moè da se vrati na evidencija na nevraboteni lica 3 godini se primenuva dokolku liceto se otkaè po samovrabotuvaweto. Licata koi spored evidencijata na Agencijata za vrabotuvawe se nevraboteni a spored evidencijata na Centralniot registar se osnova~i na firmi, upraviteli, rakovoditeli ili ovlasteni lica, bez ogled na toa dali se raboti za aktivni ili neaktivni firmi, ne se smetaat kako nevraboteni lica odnosno ne pripa|aat na celnite grupi i ne prodolùvaat so ponatamo{nite aktivnosti na aktivnata merka za vrabotuvawe. B. Poddr{ka za prvo vrabotuvawe na mladi do 27 godi{na vozrast Kratok opis na merkata

So merkata se planira da bidat opfateni mladi lica do 27 godi{na vozrast preku vklu~uvawe vo programi za praktikanstvo (staìrawe) za period od 3 meseci, zaradi vrabotuvawe, so vklu~uvawe na 30% visokoobrazovani nevraboteni lica i 70% lica so sredno obrazovanie. Za sproveduvawe na ovaa merka potrebni se 5,000.00 denari za lice mese~no. • Celna grupa:

mladi lica do 27 godi{na vozrast. • Opfat na korisnici:

600 lica za 1 godina (po 30 volonteri vo 20 op{tini) • Potrebni sredstva:

15 milioni denari • Izvori na sredstva:

11 milioni denari od UNDP (donatorski sredstva od Vladata na Norve{ka) vo ramkite na programata Posreduvawe pri vrabotuvawe na visokoobrazovani i so sredno obrazovanie mladi nevraboteni lica – EMY faza 2 4 milioni denari od AVRM

Ovaa merka ja sproveduva{e UNDP vo sorabotka so edinicite na lokalnata samouprava i centrite za vrabotuvawe i celosniot izve{taj za nejzinata realizacija e daden vo prilog na ovoj izve{taj.

48

Aktivna merka 3. Aнгажирање на невработени лица од најнеразвиените региони во извршување на градежни работи, еколошки проекти и сл.

Vo ramkite na ovaa merka se predviduva angaìrawe na nevraboteni lica od najnerazvienite regioni preku vklu~uvawe vo javni raboti - grade`ni raboti, ekolo{ki proekti i sl. • Celna grupa:

nevraboteni lica od najnerazvienite regioni, • Opfat na korisnici:

400 nevraboteni lica • Potrebni sredstva:

19,9 milioni denari • Izvori na sredstva:

Sredstva na AVRM za aktivni merki (od pridonesite za vrabotuvawe) Opis na aktivnata merka

So ovaa merka e predvideno AVRM od sopstveni sredstva za aktivni politiki da gi subvencionira licata vklu~eni vo javni raboti, so pokrivawe na tro{oci za:

nadomest za rabota od 5.100 den. i personalen danok i nadomest za hrana i prevoz vo iznos od 3.200 den., mese~no za period od 6 m.

Realizirani aktivnosti

Po dobivaweto na aplikaciite od strana na op{tinite, Komisija vo sostav na resornite ministerstva zadolèni za ovaa merka - Ministerstvoto za ìvotna sredina i Ministerstvoto za transport i vrski, izgotvi rang lista i istata ja dostavi do AVRM.

Rang listata sodrì 54 proekti od 47 op{tini vo koi bi se vklu~ile 432 nevraboteni lica od najnerazvienite regioni i za toa se predvideni 19.920.000,00 denari. Poradi izborot na proekti koi traat pomalku od 6 meseci se dade mo`nost so merkata da bidat opfateni 432 nevraboteni lica.

Proektot ,,Ureduvawe na Monospitovskoto blato,, od op{tina Bosilovo koj opfa}a 8 lica e otkaàn so Izvestuvawe od 02.05.2007 godina vo koe e dadeno obrazloènie deka naselenoto mesto Bosilovo e centar na zemjodelskoto proizvodstvo, poradi {to rabotnoto angaìrawe na nevraboteni lica e nevozmo`no vo ovoj vremenski period koga zemjodelskite raboti zemaat poln zamav.

Za proektot ,,Za pozdrava mladina,, od op{tina Kriva Palanka koj opfa}a 6 nevraboteni lica ne e sklu~en dogovor od pri~ina {to op{tinata e so blokirana ìro smetka i ne moè da gi obezbedi dopolnitelnite predvideni sredstva za realizacija na proektot.

Poradi ne otpo~nuvaweto na ovie dva proekti, so realizacija zapo~naa 52 proekti od 45 op{tini vo koi se vklu~eni vkupno 418 nevraboteni lica.

Vo mesec april 2007 zapo~nata e realizacija na 18 proekti od 17 op{tini, vo koi se vklu~eni vkupno 135 nevraboteni lica. Isplatata za mesec april se izvr{i na 28.05.2007 godina i potro{eni se vkupno 794.360,00 denari.

Vo mesec maj 2007 otpo~nati se u{te 23 proekti od 19 op{tini, vo koi se vklu~eni vkupno 203 nevraboteni lica. Zna~i, vo mesec maj te~e{e realizacijata na vkupno 41 proekt od 36 op{tini vo koi se vklu~eni vkupno 338 nevraboteni lica, vklu~uvaj}i gi i proektite otpo~nati vo mesec april. Isplatata za mesec maj se izvr{i na 13.06.2007 godina i potro{eni se 2.971.229,00 denari.

49

Vo mesec juni 2007 otpo~nati se u{te 6 proekti od 6 op{tini, vo koi se vklu~eni vkupno 49 nevraboteni lica. Vo mesec juni te~e{e realizacijata na vkupno 47 proekti od 42 op{tini vo koi se vklu~eni vkupno 388 nevraboteni lica i potro{eni se 3.432.966,00 denari.

Vo mesec juli 2007 otpo~nati se u{te 5 proekti od 3 op{tini vo koi se vklu~eni vkupno 27 nevraboteni lica. Zna~i vo mesec juli te~e{e realizacijata na vkupno 49 proekti od 42 op{tini vo koi se vklu~eni vkupno 393 nevraboteni lica i potro{eni se 3.435.759,00 denari. Dva proekti: ,,Po{umuvawe na golini,, - 12 lica od op{tina Makedonski Brod i ,,îstewe na kanalizaciona mreà i odrùvawe na zeleni povr{ini,, - 3 lica od op{tina Krivoga{tani, uspe{no zavr{ija na 30.06.2007 godina so vremetraewe od 3 meseci. Proektot ,,Namaluvawe na socijalnite tenzii preku rabotno angaìrawe na nevraboteni lica" - 4 lica od op{tina Demir Hisar koj otpo~na so realizacija na 16.04.2007 godina so vremetraewe od 6 meseci e prekinat na den 18.06.2007 godina poradi pre~ki vo nabavkata na materijali potrebni za izvr{uvawe na predvidenite raboti so proektot i istiot voop{to ne prodolì.

Vo mesec avgust 2007 te~e{e realizacijata na vkupno 44 proekti od 39 op{tini vo koi se vklu~eni vkupno 350 nevraboteni lica i potro{eni se 3.084.083,00 denari. Brojot na proekti vo odnos na prethodniot mesec e namalen za 5 bidej}i 4 proekti zavr{ija na 31.07.2007 godina so vremetraewe od 3 meseci i toa: ,,Sanacija na lokalen pat Kratovo-s.Blizanci-s.Kovrak,, - 10 lica od op{tina Kratovo, ,,îsta op{tina Saraj,,- 20 lica od op{tina Saraj, ,,Rekreativna pe{a~ka pateka od G.Sowe do Mileniumski krst na Vodno,, - 5 lica od op{tina Sopi{te i ,,Akcija za ~istewe na koritoto na Pati{ka reka,, - 4 lica od op{tina Sopi{te. Ocenkata od strana na Centrite za vrabotuvawe za realizacijata na zavr{enite proekti e deka istite se uspe{no zavr{eni. Nevrabotenite lica koi bile angaìrani na proektite sovesno i so uspeh gi izvr{uvale postavenite zada~i. Isto taka, postoi zadovolstvo i od koordinatorite na proektite vo op{tinite so nade` za idna ponatamo{na sorabotka na drugi proekti. Proektot ,,Po{umuvawe na golini vo op{tina Kratovo,, od op{tina Kratovo - 7 lica be{e prekinat vo tekot na mesec avgust poradi nepovolni vremenski uslovi koi ne odgovaraat za posaduvawe na {umski sadnici i ote`nati uslovi za rabota.

Vo mesec septemvri 2007 te~e{e realizacijata na vkupno 44 proekti od 39 op{tini vo koi se vklu~eni vkupno 347 nevraboteni lica i potro{eni se 3.081.838,00 denari. Na 31.08.2007 godina zavr{i proektot ,,Rekonstrukcija na vodovod vo s.Lokov,, - 10 lica od op{tina Struga so vremetrawe od 4 meseci. Gorespomenatiot proekt od op{tina Kratovo - 7 lica prodolì so realizacija na 01.09.2007 godina.

Vo mesec oktomvri 2007 te~e{e realizacijata na vkupno 40 proekti od 35 op{tini vo koi se vklu~eni vkupno 322 nevraboteni lica i potro{eni se 2.434.358,00 denari. Brojot na lica vo odnos na mesec septemvri e namalen za 25 lica, bidej}i na 30.09.2007 godina zavr{ija proektite: ,,Poplo~uvawe na ulica JNA vo naselba Gradsko,, - 6 lica od op{tina Gradsko, ,,Lokalen pat pome|u s.G Disan i s.D Disan,, - 5 lica od op{tina Negotino, ,,Priklu~uvawe na doma}instvata kon vodovodnata mreà,, - 5 lica od op{tina Novo Selo i ,,Sportski kompleks-od pove}e tereni,, - 10 lica (edno lice otkaàlo i ne e napravena zamena) od op{tina @elino, site so vremetraewe od 6 meseci. Tri proekti uspe{no se realizirani i se zavr{eni rabotite predvideni so proektite osven proektot od op{tina Gradsko so koj ne se celosno realizirani proektnite zada~i poradi nemawe dovolno sredstva za nabavka na potrebniot materijal od strana na op{tinata.

Vo mesec noemvri 2007 te~e{e realizacijata na vkupno 14 proekti od 12 op{tini vo koi se vklu~eni vkupno 93 nevraboteni lica i potro{eni se 755.876,00

50

denari. Vo odnos na mesec oktomvri brojot na proekti e pomal, bidej}i 26 proekti vo koi bea vklu~eni vkupno 229 nevraboteni lica, zavr{ija zaklu~no so 30.10.2007 godina. Nivnata realizacija te~e{e uspe{no i nevrabotenite lica bile redovni na rabota, kvalitetno i navremeno gi izvr{uvale postavenite rabotni zada~i.

Vo mesec dekemvri 2007 te~e{e realizacijata na vkupno 5 proekti od 3 op{tini vo koi se vklu~eni vkupno 30 nevraboteni lica i potro{eni se 190.525,00 denari. Devet proekti zaklu~no so 30.11.2007 godina vo koi bea vklu~eni vkupno 63 nevraboteni lica, uspe{no zavr{ija. Na krajot na mesec dekemvri se izvr{i isplata za proektot ,,Izgradba na vodovod za s.Dulica,, vo koj bea vklu~eni vkupno 10 nevraboteni lica od op{tina Makedonska Kamenica koj zapo~na so realizacija na 10.07.2007 godina so vremetraewe od 6 meseci i potro{eni se vkupno 24.537,00 denari.

Zaklu~no so 31.12.2007 godina za mesecite: april, maj, juni, juli, avgust, septemvri, oktomvri, noemvri i dekemvri potro{eni se vkupno 18.634.446,00 denari (nadomest za rabota, hrana i prevoz) a za personalen danok zaklu~no so mesec dekemvri potro{eni se vkupno1.571.085,00denari. Sostojbata so angaìrani nevraboteni lica i potro{eni finansiski sredstva do 31.12.2007 godina e prikaàna vo Prilog broj 1.

Od priloènite podatoci vo Prilog br. 1 moè da se vidi brojot na angaìrani lica i potro{eni finansiski sredstva po meseci zaklu~no so 31.12.2007 godina.

Spored iskaànite podatoci moè da se kaè deka realizacijata na merka 3 od Operativniot plan na Vlada za 2007 godina, te~e{e uspe{no i istata uspe{no zavr{i. Grafi~ki prikaz na angaìrani lica po meseci vo 2007 godina

0

50

100

150

200

250

300

350

400

450

April Maj Juni Juli Avgust Septemvri Oktomvri Noemvri Dekemvri

Neangaìrani licaangaìrani lica

Angaìrani lica po meseci za merka 3 vo 2007 godina.

Grafi~ki prikaz na potro{eni finansiski sredstva po meseci vo 2007 godina

6.45%0.99% 3.68%

13.76%

15.90%

15.91%14.28%

14.27%

11.27%3.50%

April

Maj

Juni

Juli

Avgust

Septemvri

Oktomvri

Noemvri

Dekemvri

Preostanatisredstva

Potro{eni finasiski sredstva po meseci za merka 3 za 2007 god.

Vkupno predvideni finansiski sredstva 19.920.000,00 denari

51

Aktivna merka 4. Subvencionirawe na vrabotuvawe na samohrani roditeli, hendikepirani lica i deca bez roditeli

Vo Operativniot plan za aktivnite politiki na Vladata na Republika Mekedonija za 2007 godina, so merkata broj 4 predvideno e subvencionirawe na vrabotuvawe na nevraboteni lica od zagrozenite socijalni kategorii (hendikapirani lica, samohrani roditeli i deca bez roditeli). Opis na merkata

Subvencionirawe na vrabotuvaweto na hendikepirani lica (invalidni lica) se vr{i soglasno Zakonot za vrabotuvawe na invalidni lica i e tekovna aktivnost na AVRM.

Za podr{ka za vrabotuvawe za samohrani roditeli i deca bez roditeli se predviduva subvencionirawe na vrabotuvaweto preku finansiska poddr{ka vo iznos do 11.200,00 denari mese~no za period do 6 meseci, so toa {to rabotodava~ot }e bide obvrzan ovie lica da gi zadrì na rabotnoto mesto najmalku u{te 18 meseci. • Celni grupi:

samohrani roditeli; i deca bez roditeli.

• Opfat na korisnici: 500 samohrani roditeli; 100 deca bez roditeli;

sekoja godina. • Potrebni sredstva:

33,6 milioni denari za samohrani roditeli (od AVRM od pridonesite za vrabotuvawe)

6,7 milioni denari za deca bez roditeli (od Buxet na RM preku AVRM) Realizirani aktivnosti

Za realizacija na ovaa aktivna merka objaveni se dva Javni povika. Vo prviot Javen povik realizirani se vkupno 36 vrabotuvawe od koi 34

samohrani roditeli i 2 deca bez roditeli od koi, po razni osnovi otkaz dobile 6 samohrani roditeli i 1 dete bez roditeli, {to zna~i deka do isplatata na poslednata rata ostanaa 28 samohrani roditeli i 1 dete bez roditeli ili vkupno 29 vrabotuvawa od prviot Javen povik.

Vo vtoriot Javen povik vraboteni se 47 lica, od koi 44 samohrani roditeli i 3 deca bez roditeli. Se otkaàle 3 samohrani roditeli taka da vo momentot ostanuvaat 42 i 3 deca bez roditeli. Od Centarot za vrabotuvawe Ki~evo dobivme izvestuvawe za otkaz na 1 dete bez roditeli. Od Centarot za vrabotuvawe Prilep isto taka ima otkaz od strana na 1 samohran roditel. Zna~i, momentalno po vtoriot Javen povik, brojot na vraboteni samohrani roditeli iznesuva 41 a na deca bez roditeli 2. Isplatata na sredstvata od prviot i vtoriot Javen povik e zavr{ena zaklu~no so mesec oktomvri odnosno dekemvri .So cel da se vidi efektot od ovaa merka,koordinatorite vo centrite za vrabotuvawe se zadolèni da go sledat statusot na samohranite roditeli i decata bez roditeli u{te najmalku 18 meseci po isplatata na sredstvata.

52

0

100

200

300

400

500

Vrabotuvawe so subvencionirawe na samohrani roditeli i deca bez roditeli

Samohrani roditeli 500 28 5.60%

Deca bez roditeli 100 1 1.00%

Planirani vrabotuvawa

Realizirani vrabotuvawa

Procent na realizacija

0

200

400

600







0

200

400

600




Vkupno 600 72 12.00%




Pri~ini za maliot broj na vrabotuvawa so ovaa aktivna merka

Od gorenavedenite podatoci za brojot na vraboteni samohrani roditeli i deca bez roditeli (vkupno 72 vrabotuvawa, 29 vrabotuvawe vo prviot Javen povik i 43 vrabotuvawa vo vtoriot Javen povik) proizleguva deka brojkata od 500 samohrani roditeli i 100 deca bez roditeli e te{ko ostvarliva. Pri~inite za toa se pove}e, od koi kako po zna~ajni se izdvojuvaat slednite:

I JAVEN POVIK

II JAVEN POVIK

I i II JAVEN POVIK VKUPNO

53

1. Neatraktivnost na celnata grupa za rabotodava~ite (nizok stepen na obrazovanie, kvalifikaciona struktura, socijalen status, majki so mali deca i dr.); 2. Subvencijata spored site informacii ne e dovolno privle~na za rabotodava~ite; 3. Brojkata od 500 samohrani roditeli i 100 deca bez roditeli koi {to treba da se vrabotat vo 2007 godina, vo odnos na vkupniot broj na samohrani roditeli i deca bez roditeli navedeni vo spisocite od MTSP (okolu 2 500), e preambiciozna. Vrz osnova na iskustvata vo sproveduvawe na ovaa aktivna merka mo`eme da zaklu~ime deka bez ogled na toa {to predvideniot broj na vrabotuvawa za 500 samohrani roditeli i 100 deca bez roditeli, od gorenavedenite pri~ini nema da se ostvari, sepak e zna~ajno {to so Operativniot plan za aktivnite politiki za vrabotuvawe za 2007 godina, za prv pat e vovedena aktivna merka za vrabotuvawe koja e nameneta isklu~ivo za ovie kategorii na nevraboteni lica {to e osobeno va`no za namaluvawe na nivnata nevrabotenost i socijalna inkluzija na licata od ovie celni grupi. Aktivna merka 5. Obuka i soveti na nevrabotenite za prekvalifikacii, kontakt so rabotodav~ite, usovr{uvawe na nivnite znaewa i ve{tini, obuka za kompjuteri i sl.

So ovaa aktivna merka za vrabotuvawe se ovozmo`uva preku obuki, soveti i usovr{uvawe na nevrabotenite lica podobruvawe na nivnata konkurentnost na pazarot na trudot i vrabotuvawe. • Celna grupa:

Nevraboteni evidentirani lica. • Opfat na korisnici:

5000 lica sekoja godina • Potrebni sredstva:

Okolu 50 milioni denari (od Buxetot na AVRM) A. Obuka, prekvalifikacija ili dokvalifikacija za poznat rabotodava~ Opis na merkata

Obuka, prekvalifikacija ili dokvalifikacija za poznat rabotodava~ so obvrska na rabotodava~ot za vrabotuvawe na nevrabotenoto lice koe so uspeh }e gi zavr{i obukite na neopredeleno vreme, so obvrska da ne smee da go otpu{ti za vreme od 1 godina, e tekovna merka na AVRM koja redovno se sproveduva preku mese~no participirawe vo tro{ocite na rabotodava~ot vo iznos od 2.000 denari i pari~na pomo{ na nevrabotenoto lice vklu~eno na podgotovka za vrabotuvawe vo iznos od 4.000 denari, za period do 3 meseci. • Celna grupa:

Nevraboteni evidentirani lica. • Opfat na korisnici:

Okolu 3000 lica godi{no Realizirani aktivnosti

Zaklu~no so 30.09.2007 godina realizirani se 152 programi za podgotovka za vrabotuvawe (obuka, prekvalifikacija ili dokvalifikacija) vo 24 centri za vrabotuvawe.

54

Vkupniot broj na nevraboteni lica koi bile vklu~eni na obuka, prekvalifikacija ili dokvalifikacija, vklu~uvaj}i go i brojot na licata ~ija podgotovka za vrabotuvawe zapo~nala vo 2006 godina a zavr{ila vo 2007 godina e 2942, a brojot na lica koi zasnovale raboten odnos zaklu~no so 30.09.2007 godina e 1793.

Sostojbata so vklu~eni nevraboteni lica i potro{eni finansiski sredstva e prikaàna vo Pregled 1 i Pregled 2.

Od Pregled 1 se gleda deka so sostojba 30.09.2007 godina, brojot na nevraboteni lica vklu~eni na obuka, prekvalifikacija ili dokvalifikacija e 2942 ili iskaàno vo procenti 98% od planiraniot broj za 2007 godina.

Od Pregled 2 se gleda deka potro{eni finansiski sredstva za obuka, prekvalifikacija ili dokvalifikacija vo izve{tajniot period se 37.555.454,00 denari ili iskaàno vo procenti 75.11% od predvidenite sredstva za 2007 god.

Od priloènite pregledi moè da se konstatira deka merkata se realizira vo ramkite na planiraniot opfat na lica i finansiski sredstva. Pregled 1: Na nevraboteni lica koi bile na podgotovka za vrabotuvawe (obuka, prekvalifikacija ili dokvalifikacija) Opfat na lica so Operativniot plan

Broj na vklu~eni lica

% Broj na lica koi ja zavr{ile podgotovkata

Broj na vraboteni lica

3000 2942 98% 2058 1793

Broj na lica koi bile vklu~eni vo podgotovka za vrabotuvawe vo 2007 godina

98%

2%

Broj na vklu~eni lica 2942(98%)

Preostanat broj lica odplaniranite 58 (2%)

Pregled 2: Planirani i potro{eni finansiski sredstva za podgotovka za vrabotuvawe (obuka, prekvalifikacija ili dokvalifikacija) Planirani finansiski sredstva za 2007

Potro{eni finansiski sredstva Potro{eni sredstva vo %

50,000,000.00 37,555,454.00 75.11% Pregled na potro{eni i preostanati sredstva za podgotovka za

vrabotuvawe vo 2007 godina

75.11%

24.89%

Potro{eni sredstva 37,555,454.00(75.11%)

Preostanati sredstva12,444,546.00 (24.89%)

55

B. Obuki vo rabotnite klubovi na nevrabotnite lica za steknuvawe na znaewa i ve{tini za poznavawe na stranski jazik i kompjuteri

Celite na ovaa aktivna merka predvidena so Operativniot plan za aktivnite politiki za vrabotuvawe za 2007 godina od Programata na Vladata na Republika Makedonija 2006-2010 godina se da se podobrat znaewata i ve{tinite na nevrabotenite lica zaradi zajaknuvawe na nivnata konkurentnost na pazarot na trudot i vrabotuvaweto. Opis na merkata Vo rabotnite klubovi vo centrite za vrabotuvawe, pokraj drugite redovni aktivnosti se organiziraat i realiziraat kratkoro~ni obuki za nevrabotenite lica. Celta na ovie obuki e da se zajaknat kapacitetite na nevrabotenite lica spored barawata na pazarot na trudot i so toa da se zgolemi nivnata konkurentnost na istiot i mo`nostite za pobrzo vrabotuvawe. • Celna grupa:

Evidentirani nevraboteni lica • Opfat na korisnici: Nad 2000 lica godi{no Realizirani aktivnosti Vo centrite za vrabotuvawe se sproveduvaa slednite vidovi obuki:

Obuka za poznavawe na stranski jazik ( so traewe od 42 ~asa); i Obuka za steknuvawe znaewa i ve{tini za rabota so kompjuter (36 ~asa).

Najgolem del od obukite za stranski jazici bea obuki za angliski jazik, no centrite za vrabotuvawe organiziraa obuki i za izu~uvawe na drugi stranski jazici, vo zavisnost od potrebite i interesot na nevrabotenite lica. So obukite za kompjuteri se steknuvaat znaewa i ve{tini za MS WINDOWS, MS WORD, MS EXCEL i INTERNET. Obukite za nevraboteni lica bea besplatni a za obu~uva~i se angaìraa lica koi se isto taka lica od evidencijata na nevraboteni lica od centrite za vrabotuvawe (edinstveno vo isklu~itelni slu~aevi koga Centarot za vrabotuvawe ne moè{e da obezbedi predava~ od licata od evidencijata na nevraboteni lica se dozvoluva{e angaìrawe na drugo soodvetno nadvore{no fizi~ko lice za predava~, zaradi golemiot interes na nevrabotenite lica za ovoj vid obuki), so potrebni stru~ni znaewa i ve{tini za obu~uva~i i soodvetno obrazovanie spored vidot na obukata. Po zavr{uvaweto na obukite Centarot za vrabotuvawe na nevrabotenite lica im izdava{e potvrda za uspe{no zavr{ena obuka. Interesot za ovie obuki e golem i vo 2007 godina, spored izve{taite od centrite za vrabotuvawe bea organizirani vkupno 206 obuki vo koi bea vklu~eni vkupno 3339 nevraboteni lica od koi 2251 èni. Od niv, bea organizirani 100 obuki za kompjuteri so 1479 vklu~eni lica, od koi 1047 èni i 106 obuki za stranski jazici so 1860 vklu~eni lica od koi 1204 èni.

44%

56%

obuki za kompjuteriobuki za stranski jazik

1.Vklu~eni nevraboteni lica vo obukite (spored vidot na obuki)

56

Obukite uspe{no gi zavr{ija vkupno 3043 lica (od koi 2118 èni), od koi 1389 lica zavr{ija obuki za kompjuter od (1001 èni) i 1654 lica zavr{ija obuki za stranski jazici (1117 èni). Del od obukite se seu{te vo tek i }e zavr{at vo januari 2008 godina.

vkupen broj nalica vklu~eni vo

obukite

vkupen broj nalica koi gi

zavr{ile obukite91%

vkupen broj na licavklu~eni vo obukite

vkupen broj na lica koigi zavr{ile obukite 91%

2.Procent na lica koi uspe{no gi zavr{ile obukite vo odnos na vkupniot broj vklu~eni lica Po zavr{uvaweto na obukite, od vkupniot broj na lica koi uspe{no gi zavr{ija 414 (13,60%) lica zasnovale raboten odnos, od koi 11,71% se èni. Iako e ova mal broj na realizirani vrabotuvawa vo odnos na vkupniot broj na nevrabotenite lica koi bea opfateni so ovaa aktivna merka, sepak ne moème da gi procenuvame efektite od ovaa merka edinstveno spored ovoj kriterium. Efektite se dolgoro~ni vo smisla na zgolemuvawe na znaewata i ve{tinite na licata koi baraat vrabotuvawe kako i nivnata pogolema konkurentnost na pazarot na trudot, {to ne e mo`no da se voo~i vo kusiot izve{taen vremenski period. Isto taka sproveduvaweto na ovaa aktivna merka za koja nevrabotenite lica pokaùvaat golem interes ja zajaknuva ulogata na Agencijata za vrabotuvawe na Republika Makedonija kako vistinski servis na gra|anite za uslugi vo vrska so re{avaweto na problemot na vrabotuvaweto. • Izvori na sredstva - Buxet na Agencijata za vrabotuvawe

Neto cenata na dogovornite uslugi na predava~ot na obukata za rabota so kompjuteri iznesuva 7.200,00 denari (36 ~asa h 200,00 denari.) dodeka cenata na uslugite za predava~ot na stranski jazik iznesuva 8.400,00 denari (42 ~asa h 200,00 denari). Barawata za sredstva za nadomest za predava~ite se dostavuvaa od centrite za vrabotuvawe do Sektorot za finansii vo Centralnata slu`ba na Agencijata za vrabotuvawe i vrz osnova na dostavenite barawa vo periodot od otpo~nuvaweto na sproveduvaweto na obukite vo rabotnite klubovi kako aktivna merka spored Operativniot plan za aktivni politiki za vrabotuvawe za 2007 godina, za odrànite obuki vo periodot od 01.01.2007 do 31.12.2007 isplateni se sredstva vo iznos od 1,847.315 denari. Agencijata za vrabotuvawe na Republika Makedonija gi organizira{e site potrebni aktivnosti za uspe{na realizacija na site aktivni merki za vrabotuvawe, kontinuirano ja slede{e nivnata realizacija i efektite od sproveduvaweto na istite.

57

Posebnite uslovi i pogodnosti za vrabotuvawe i rabotewe na invalidnite lica se uredeni so Zakonot za vrabotuvawe na invalidni lica, dodeka uslovite i na~inot na dodeluvawe na sredstvata od Posebniot fond se propi{ani so Pravilnikot za kriteriumite i na~inot na dodeluvawe na sredstvata od Posebniot fond za obezbeduvawe na uslovi za vrabotuvawe i rabotewe na invalidnite lica.

Vo 2005 godina be{e donesen Zakonot za izmenuvawe i dopolnuvawe na Zakonot za vrabotuvawe na invalidni lica ("Sl. vesnik na RM" br. 62/2005) i pre~isten tekst na Zakonot za vrabotuvawe na invalidni lica ("Sl. vesnik na RM" br. 87/2005), kade: - podetalno e utvrdeno {to se podrazbira pod invalidno lice vo smisla na zakonot; - utvrden e brojot na prose~ni plati {to se dodeluva na podnositelite na barawata vo zavisnost od osnovot na pobaruvawe; - utvrdeno e obezbeduvawe na sredstvata {to treba da se dodelat od Posebniot fond so bankarska garancija i hipoteka; - utvrden e rokot vo koj podnositelite na barawata mo`at povtorno da podnesat barawe za dodeluvawe sredstva od Posebniot fond; - utvrdeno e deka sredstvata vo Posebniot fond }e po~nat da se izdvojuvaat od 1 januari2007 godina.

Zaradi podetalno utvrduvawe na posebnite uslovi za dodeluvawe sredstva od Posebniot fond, vo 2005 godina be{e donesen i nov Pravilnik za kriteriumite i na~inot na dodeluvawe na nepovratni sredstva od Posebniot fond za podobruvawe na uslovite za vrabotuvawe i rabotewe na invalidnite lica ("Sl. vesnik na RM" br. 85/2005).

Soglasno ovie akti, finansiski sredstva od Posebniot fond se dodeluvaat po slednite osnovi: 1. vrabotuvawe na invalidno lice na neopredeleno vreme; 2. adaptacija na rabotno mesto; 3. nabavka na oprema i 4. rabotno osposobuvawe na invalidni lica zaradi vrabotuvawe, a pove}e ne se dodeluvaat sredstva za dogradba i adaptacija na raboten prostor.

Ovie izmeni i dopolnuvawa se vo funkcija na poadekvatno dodeluvawe na sredstvata od Posebniot fond i nivno ponamensko iskoristuvawe. Donesuvaweto na Re{enijata za dodeluvawe na sredstva od Posebniot fond e vo nadle`nost na Upravniot odbor na Agencijata za vrabotuvawe, soglasno ~len 19 stav 5 od Zakonot za vrabotuvawe na invalidni lica.

Vo periodot od 01.01 - 31.12.2007 godina do Agencijata za vrabotuvawe na

Republika Makedonija bea dostaveni 343 barawa za dodeluvawe sredstva od Posebniot fond. Vo tekot na izve{tajniot period, na sednicite na Upravniot odbor na Agencijata za vrabotuvawe bea re{eni vkupno 159 barawa a nere{eni ostanuvaat 184 barawa.

Izve{taj

za dodeluvaweto na finansiskite sredstva od Posebniot fond za vrabotuvawe i rabotewe na invalidnite lica vo 2007 godina

58

Vo periodot od 01.01 - 31.12.2007 godina od strana na Upravniot odbor na AVRM re{eni se vkupno 171 barawa, pri {to

158- gi ispolnuvaat uslovite za dodeluvawe sredstva (za 267 lica), 13 - se odbieni, poradi neispolnuvawe na uslovite predvideni so Zakonot i

Pravilnikot; Od ovie barawa: - vo tekot na 2007 godina se podneseni 152 barawa, od koi: 139 - gi ispolnuvaat uslovite za dodeluvawe sredstva (za 205 lica), 13 - se odbieni, poradi neispolnuvawe na uslovite predvideni so Zakonot i

Pravilnikot; - vo tekot na 2006 godina se podneseni 19 barawa, od koi: 19 - gi ispolnuvaat uslovite za dodeluvawe sredstva (za 62 lica), nema odbieni, poradi neispolnuvawe na uslovite predvideni so Zakonot i

Pravilnikot

Vo tekot na izve{tajniot period, po osnov na adaptacija na rabotno mesto bea re{eni 3 barawa, od koi:

• 2 - gi ispolnuvaat ulovite za dodeluvawe sredstva dodeka • 1- e odbieno,poradi neispolnuvawe na uslovite predvideni so Zakonot i

Pravilnikot. Od niv, 1 barawe e podneseno vo tekot na 2006 godina, dodeka drugite se podneseni barawa vo tekot na 2007 godina.

Vo tekot na 2007 godina, po osnov na nabavka na oprema na sednicite na Upravniot odbor bea re{eni vkupno11 barawa, od koi:

7 - gi ispolnuvaat uslovite za dodeluvawe sredstva, 4 - se odbieni, poradi neispolnuvawe na uslovite predvideni so Zakonot i

Pravilnikot.

Vo tekot na 2007 godina za rabotno osposobuvawe na vraboteni invalidni lica podneseno e 1 barawe koja gi ispolnuva{e site uslovi za dodeluvawe sredstva od Posebniot fond, po koja e pozitivno re{eno.

Vo ovoj period, po ve}e donesenite Re{enija za dodeluvawe sredstva od Posebniot fond bea podneseni 9 `albi od pravnite subjekti,koi zaedno so ostanatata dokumentacija bea dostaveni do Ministerstvoto za trud i socijalna politika,zaradi nivno vtorostepeno ra{avawe,soglasno ~l.19 stav 6 od Zakonot

.

59

za vrabotuvawe na invalidni lica.Od tie odbieni se 6 `albi kako neosnovani,1 se uva`uva dodeka za 2 se o~ekuva odgovor.

- OBEZBEDENI FINANSISKI SREDSTVA

So izdvojuvawe na 5% od pridonesot za vrabotuvawe, na potsmetkata na Agencijata za vrabotuvawe isplanirani bea 69.523.000,00 denari za kalendarska 2007 godina.Vo 01.01.2007 na ovaa potsmetka ima{e saldo od 40.712.809,00 denari. Od ovie raspolo`livi sredstva vo Posebniot fond za re{enite barawa vo periodot od 01.01.2007 do 31.12.2007 godina dodeleni se nepovratni sredstva od fondot vo iznos od 84.527.112,00 denari.

- IZNOS NA DODELENI FINANSISKI SREDSTVA

ZA PODNESENI BARAWA VO 2007 GODINA

Za re{enite barawa {to bea podneseni vo tekot na 2007 godina, po site osnovi bea dodeleni vkupno 61.790.032,00 denari, i toa za:

1. vrabotuvawe na 235 invalidni lica - 56.713.000,00 denari (67.09% od vkupno dodelenite sredstva); 2. adaptacija na rabotnoto mesto - 100.000,00 denari (0.12% od vkupno dodelenite sredstva). 3. nabavka na oprema - 4.875.032,00 denari (5.77 % od dodelenite sredstva); 4. rabotno osposobuvawe na invalidni lica (vraboteni i nevraboteni)-102.000,00 denari (0,12 % od vkupno dodelenite sredstva). ZA PODNESENI BARAWA VO 2006 GODINA Za re{enite barawa {to bea podneseni vo tekot na 2006 godina, po site osnovi bea dodeleni vkupno 22.737.080,00 denari, i toa za: 1. vrabotuvawe na 62 invalidni lica - 15.004.700,00 denari (17.75% od vkupno dodelenite sredstva); 2. adaptacija na rabotno mesto - 100.000,00 denari (0.12% od vkupno dodelenite sredstva); 3. nabavka na oprema - 7.632.380,00 denari (9.03% od vkupno dodelenite sredstva). Napomena :

Od vkupno podnesenite barawa po site osnovi ostanuvaat nere{eni u{te 189 barawa od koi : 131 - za vrabotuvawe na invalidni lica (107-pozitivni i 24 - negativni); 2 - za adaptacija na rabotno mesto (2- negativni); i 51 - za nabavka na oprema (42-pozitivni i 9-negativni).

Finansiski sredstva za pokrivawe na nere{enite barawa koi gi ispolnuvaat site zakonski uslovi: - Za 136 (107 pozitivni) barawe za vrabotuvawe na 215 invalidni lica potrebni se sredstva vo iznos od 49.742.560,00 denari (pribli`no); - Za 51 (42 pozitivni) barawe za nabavka na oprema potrebni se sredstva vo vkupen iznos od 82.287.496,00 denari (pribli`no). Zna~i za dosledno realizirawe na podnesenite barawa soglasno Zakonot za vrabotuvawe na invalidni lica potrebni se vkupno sredstva vo iznos od 132.030.056,00 denari.

60

Pregled na nere{eni barawa podneseni vo 2007 godina po osnov nabavka na oprema

Podneseni barawa

R.b

r

Mesec Vkupno Pozitivni Negativni

Potrebni prose~ni plati (za

pozitivnite

Iznos na potrebni sredstva

(pribli`no)

1 Februari 1 0 1 0 0.002 Mart 5 4 1 653 8,826,601.003 April 7 7 0 1221 16,504,257.004 Maj 5 4 1 539 7,285,663.005 Juni 8 5 3 588 7,943,996.006 Juli 5 3 2 438 5,920,446.007 Avgust 4 4 0 267 3,609,039.008 Septemvri 4 4 0 623 8,421,091.009 Oktomvri 4 4 0 691 9,340,247.0010 Noemvri 4 3 1 600 8,110,200.0011 Dekemvri 4 4 0 468 6,325,956.00

Vkupno: 51 42 9 6088 82,287,496.00

61

Edno od pravata na osiguruvawe vo slu~aj na nevrabotenost uredeno so Zakonot za vrabotuvawe i osiguruvawe vo slu~aj na nevrabotenost e pravoto na podgotovka za vrabotuvawe (obuka, prekvalifikacija ili dokvalifikacija). So ova pravo se ovozmoùva steknuvawe i dopolnuvawe na znaewata na nevrabotenite i drugi lica zaradi nivno vrabotuvawe. Na~inot, uslovite i postapkata za ostvaruvawe na ova pravo se uredeni so Pravilnikot za obuka, prekvalifikacija ili dokvalifikacija na nevrabotenite i drugi lica (,,Sl. vesnik na RM,, br. 30/2001, 24/2005 i 146/2007). Soglasno Pravilnikot, Agencijata za vrabotuvawe na Republika Makedonija dava soglasnost za realizirawe na podgotovkata za vrabotuvawe vrz osnova na dostaveno Barawe od strana na rabotodava~ot. Vkupniot broj na nevraboteni lica koi bile vklu~eni na podgotovka za vrabotuvawe (obuka, prekvalifikacija ili dokvalifikacija) vo 2007 godina, vbrojuvaj}i gi i licata koi bile vklu~eni vo realizacijata na programite {to zapo~nale vo 2006, a zavr{ile vo 2007 godina i onie ~ija podgotovka e vo tek, iznesuva 3866 lica, od niv 2751 lice uspe{no ja zavr{ilo podgotovkata za vrabotuvawe. Od licata koi uspe{no ja zavr{ile podgotovkata za vrabotuvawe, 2526 nevraboteni lica zasnovale raboten odnos na neopredeleno vreme ili izrazeno vo procenti (91.82%). Za realizacijata na ovie programi vo izve{tajniot period, Agencijata za vrabotuvawe na Republika Makedonija dade finansiski sredstva vo vkupen iznos od 52,097,796.00 denari na ime pari~na pomo{ na nevrabotenoto lice vklu~eno vo podgotovkata za vrabotuvawe i na rabotodava~ot na ime participacija vo tro{oci za izveduvawe i sproveduvawe na podgotovkata za vrabotuvawe. Analiza na dobienite podatoci za realiziranite programi za podgotovka za vrabotuvawe moè da se izvr{i spored nekolku kriteriumi, kako {to se dejnosta na rabotodava~ot i realizacija na podgotovkite za vrabotuvawe spored centrite za vrabotuvawe.

Spored dejnosta na rabotodava~ot, najgolem broj nevraboteni lica bile vklu~eni na podgotovka za vrabotuvawe vo tekstilnata industrija, po {to sledat: 2759 - proizvodstvo na tekstil i tekstilni proizvodi (71,37%) 725 - proizvodstvo na koà i predmeti od koà (18,75%) 172 - prerabotka na drvo i proizvodi od drvo (4,45%) 141 - proizvod. na proizvodi od guma i od plasti~ni masi (3,65%) 21 - proizvodstvo na prehrambeni proizvodi (0,54%) 48 - ostanati dejnosti (1,24%)

Podgotovka za vrabotuvawe (obuka prekvalifikacija ili dokvalifikacija)

Izve{taj za sprovedenite aktivnosti vo 2007 godina

0

1000

2000

3000

Broj na vklu~eni lica na podgotovka za vrabotuvawe spored dejnosta na rabotodava~ot

Series1 2759 725 172 141 21 48

teksti ~evlar drvna plasti prehra ostana

62

Grafi~kiot prikaz ja potvrduva konstatacijata deka najgolem broj nevraboteni lica bile vklu~eni na podgotovka za vrabotuvawe vo tekstilnata industrija. Vo izminatata godina be{e dadena soglasnost za realizacija i sproveduvawe na programi za podgotovka za vrabotuvawe vo 24 centri za vrabotuvawe. Najgolem broj nevraboteni lica koi bile vklu~eni na podgotovka za vrabotuvawe (obuka, prekvalifikacija ili dokvalifikacija) se vo slednite op{tini t.e. centri za vrabotuvawe:

504

111111111111111111

423

316 312

251237 232

223

188150

122116114108103

95 91 75

206

0

100

200

300

400

500

600

Broj na nevraboteni lica vklu~eni na podgotovka za vrabotuvawe vo centrite za vrabotuvawe

[tip

Veles

Skopje

Kumanovo

Vinica

Prilep

Sv.Nikole

Kr.Palanka

Strumica

Negotino

Ko~ani

Gostivar

Del~evo

Mak.Brod

Struga

Ohrid

Kavadarci

Probi{tip

Ostanati Vo sporedba so 2006 godina koga brojot na licata vklu~eni vo podgotovka za vrabotuvawe iznesuva 3216, vo izminatata 2007 godina brojot na ovie lica se zgolemil 3866 ili izrazeno vo procenti (20.21%). Dodeka brojot na licata koi zasnovale raboten odnos po zavr{uvawe na podgotovka za vrabotuvawe vo 2007 godina e 2526 i e zgolemen za (16.14%) vo odnos na 2006 godina, koga ovoj broj iznesuval 2175.

[tip 504 (13,04%)Veles 423 (10,94%)Skopje 316 ( 8,17%)Kumanovo 312 ( 8,07%)Vinica 251 ( 6,49%)Prilep 237 ( 6,13%)Sveti Nikole 232 ( 6,00%)Kriva Palanka 223 ( 5,77%)Strumica 188 ( 4,86%)Negotino 150 ( 3,88%)Ko~ani 122 ( 3,16%)Gostivar 116 ( 3,00%)Del~evo 114 ( 2,95%)Makedonski Brod 108 ( 2,79%)Struga 103 ( 2,66%)Ohrid 95 ( 2,46%)Kavadarci 91 ( 2,35%)Probi{tip 75 ( 1,94%)Ostanati 206 ( 5,33%)

63

Vo ramkite na redovnite aktivnosti na Agencijata za vrabotuvawe na

Republika Makedonija se realiziraat i aktivnostite za profesionalna orientacija, pri {to centrite za vrabotuvawe vo tekot na 2007 godina gi davaa slednite uslugi i pomo{ pri izborot na zanimawata i vrabotuvaweto:

- Informirawe za karakteristikite na zanimawata, mo`nostite za prodolùvawe na obrazovanieto vo srednite i visokoobrazovnite ustanovi, potrebite od oddelni zanimawa i mo`nostite za vrabotuvawe i dr.; - Profesionalna orientacija - sovetuvawe vrz osnova na ispituvaweto na profesionalnite interesi, op{ti i specifi~ni sposobnosti i drugi karakteristiki na li~nosta na klientite; - Profesionalna selekcija - selekcija na kandidati za obuka, prekvalifikacija ili dokvalifikacija i pomo{ na rabotodavcite pri izborot na kandidatite za novi vrabotuvawa.

Aktivnostite za profesionalnata orientacija vo 2007 godina bea zastapeni vo Centarot za vrabotuvawe na grad Skopje i vo dejnosta na centrite za vrabotuvawe so me|uop{tinski timovi: Bitola, Veles, Kumanovo, Ohrid, Prilep, Strumica, Tetovo i [tip, koi ovie funkcii gi obezbeduvaa za ovie i ostanatite centri za vrabotuvawe koi gi opfa}aat ovie timovi.

Pregledot na realiziranite aktivnosti kako i brojot na u~esnicite vo istite, se prikaàni vo priloèniot Pregled br.1. Spored brojot na opfateni korisnici na uslugite najzastapena aktivnost be{e profesionalnoto informirawe, odnosno 63% od vkupnite aktivnosti za profesionalna orientacija. Vo najmal obem 11% od vkupnite aktivnosti bea zastapeni aktivnostite za profesionalna selekcija na kandidatite.

15996

6486

2639

0 5000 10000 15000 20000

profesionalnoinformirawe

profesionalnaorientacija

profesionalnaselekcija profesionalno

informirawe

profesionalna orientacija

profesionalna selekcija

Realizirani aktivnosti za Profesionalna orientacija

Profesionalna orientacija

Izve{taj za sprovedenite aktivnosti vo 2007 godina

64

63%

26%

11%

profesionalnoinformirawe

profesionalnaorientacija

profesionalnaselekcija

2 Realizirani aktivnosti za Profesionalna orientacija (izrazeno vo %)

Vo ramkite na profesionalnoto informirawe bea realizirani slednite vidovi aktivnosti: - Profesionalno informirawe na 9506 u~enici od osnovno i sredno brazovanie, 6325 nevraboteni i 165 vraboteni lica. - Organizacija na tribini za u~enicite i nivnite roditeli vo vrska so izborot na idnite zanimawa i nivniot ponatamo{en profesionalen razvoj. - Podgotovka na informativni materijali vo vrska so izborot na zanimawata, sostojbite na pazarot na trudot, vrabotuvaweto i potrebite na rabotodava~ite od rabotna sila, za potrebite od informirawe i edukacija na klientite (nevraboteni lica, rabotodava~i, u~enici i obrazovni ustanovi).

65

59%

40%

1%

u~enici

nevraboteni lica

vraboteni

3 Profesionalno informirawe Profesionalnoto sovetuvawe i orientacija se sostoe{e od primena na psihodijagnosti~ko intervju, ispituvawe (testirawe so psihodijagnosti~ki tehniki) i profesionalno sovetuvawe kako pomo{ pri izborot na zanimawata i planirawe na karierniot razvoj: - Psiholo{ko ispituvawe na u~enici od zavr{nite oddelenija od osnovnite i srednite u~ili{ta (ispituvawe na mentalnata zrelost na u~enicite so primena na tehniki za ispituvawe na op{ti i specifi~ni intelektualni sposobnosti, ispituvawe na profesionalni interesi, primena na pra{alnici za ispituvawe na semejni uslovi, odnosi i relacii, tehniki za procenka na li~nosta i drugo) i individualno sovetuvawe - 2281 u~enici. - Profesionalno sovetuvawe i orientacija na evidentirani nevraboteni lica so cel da dobijat pomo{ pri izborot na idnoto zanimawe so obuka, prekvalifikacija ili dokvalifikacija - 4129 nevraboteni i 76 vraboteni lica.

35%

64%

1%

u~enici

nevraboteni lica

vraboteni

Profesionalna orientacija -testirawe i sovetuvawe

So profesionalnata selekcija za potrebite na rabotodava~ite za vrabotuvawe ili vklu~uvawe vo razni vidovi obuki zaradi vrabotuvawe, bea opfateni 2605 nevraboteni lica. Isto taka vo ovaa aktivnost bea vklu~eni 19 u~enici i 15 vraboteni lica.

98%

1%1%

u~enici

nevraboteni lica

vraboteni

5 Profesionalna selekcija

66

Eden od prioritetite za razvoj vo 2007 godina be{e postojano razvivawe i doopremuvawe na slu`bata za profesionalna orientacija vo centrite za vrabotuvawe, zgolemuvawe na brojot na nejzinite korisnici, razvoj i zgolemuvawe na brojot na aktivnostite, nivno neposredno povrzuvawe so obrazovniot sistem i potrebite na pazarot na trudot, kako i pogolema koordinacija so potrebite na drugite slu`bi od Sektorot za aktivni politiki za vrabotuvawe. Vrz osnova na sogledanite potrebi od analizata na razvienosta na ovaa slu`ba vo centrite za vrabotuvawe i realnite potrebi na pazarot na trudot potrebno e da se razvivaat programski aktivnosti so slednite celi: • Podigawe na kvalitetot na uslugite od oblasta na profesionalnata

orientacija, vo soglasnost so aktuelnite sostojbi na pazarot na trudot i potrebite na obrazovanieto,

• Unapreduvawe i zgolemuvawe na brojot na aktivnostite koi }e bidat naso~eni kon potrebite na evidentiranite lica koi baraat vrabotuvawe.

• Unapreduvawe i zgolemuvawe na brojot na aktivnostite koi }e bidat naso~eni kon potrebite na rabotodava~ite (profesionalna selekcija na kandidatite za vrabotuvawe)

• Unapreduvawe na ~ove~kite resursi za potrebite na ovaa slu`ba niz razni vidovi obuki.

• Voveduvawe na novi aktivnosti i metodologija (testovi i tehniki) vo ramkite na profesionalnata orientacija.

• Unapreduvawe na opremenosta na ovaa slu`ba vo centrite za vrabotuvawe so potrebnata literatura, informativni materijali i drugo.

• Planirawe na novi aktivnosti so koi profesionalnata orientacija }e se razviva vrz novi evropski modeli so se pogolem broj na aktivnosti za uspe{no karierno naso~uvawe i vodewe.

67

Vo centrite za vrabotuvawe vo Agencijata za vrabotuvawe na Republika Makedonija vo tekot na 2007 godina, kako edna od redovnite aktivnosti se realizira{e i programata za sovetuvawe za vrabotuvawe vo rabotnite klubovi.

Celta na aktivnostite vo rabotnite klubovi vo centrite za vrabotuvawe e da se pottiknuva inicijativata i da se zajaknuvaat kapacitetite na licata koi baraat vrabotuvawe za uspe{no pretstavuvawe na pazarot na trudot, uspe{no barawe rabota i vrabotuvawe.

Korisnici na uslugite na rabotnite klubovi bea site kategorii na nevraboteni lica, no i vraboteni lica i rabotodavci. So rabotodavcite bea ostvareni mnogubrojni sredbi na koi bea informirani i sovetuvani za aktivnite merki koi se sproveduvaat vo Agencijata za vrabotuvawe i zakonskata regulativa od oblasta na vrabotuvaweto, bea sprovedeni istraùvawa na nivnite potrebi od rabotnici i drugi aktivnosti. Vo 2007 godina, so aktivnostite na rabotnite klubovi bea opfateni vkupno 26006 lica i istite se prikaàni vo priloèniot Pregled broj 1,spored stepenot na obrazovanie i starosnata struktura.

Pregled br.1

2007 god.

do SSO

SSO

Vi{e SO

Visoko SO

M-r i D-r

Vkupno

1 2 3 4 5 1+2+3+4+5Vkupno

lica

6614

15096

811

3477

8

26006

èni

3403

8425

475

2114

5

14422

2007 god.

do 24

25 - 34

35 - 44

45 - 54

55 i pove}e

Vkupno

1 2 3 4 5 1+2+3+4+5

Vkupno lica

7717

9276

5981

2416

616

26006

èni 4027

5273

3587

1279

256

14422

Rabotni klubovi Izve{taj za sprovedenite aktivnosti vo 2007 godina

Spred stepen na obrazovanie

Spored starosna struktura

68

do SSO25%

SSO59%

Visoko SO13%

M-r i D-r0%

Vi{o SO3%

1.1..Procent na opfateni lica spored stepen na obrazovanie

25-34 g.36%

do 24 g.30%

55 i pove}e2%

45-54 g.9%

35-44 g.23%

1.2.Procent na opfateni lica spored starosna struktura

Realizirani aktivnosti:

Za ostvaruvawe na celite na rabotnite klubovi, bea sproveduvani pove}e vidovi aktivnosti kako {to se:

- Otvorena kancelarija; - Rabotilnici; - Predavawa; - Intervjua; - Obuki za kompjuteri i poznavawe na stranski jazici i - Individualni planovi za vrabotuvawe i drugi. Realiziranite aktivnosti vo otvorenite kancelarii kako del od redovnata rabota na rabotnite klubovi, imaa za cel da im ovozmoùvaat na nevrabotenite lica da dobijat informacii za nivnite prava i obvrski, kako i informacii od pazarot na trudot. So aktivnoto u~estvo vo rabotilnicite nevrabotenite bea vklu~eni vo programi za psiholo{ka pomo{ i poddr{ka, bea osposobuvani za procenka na sopstvenite interesi, stavovi, sposobnosti i ve{tini, dobija obuka za koristewe na tehniki za uspe{no pretstavuvawe na pazarot na trudot, bea motivirani i sovetuvani za mo`nostite za vrabotuvawe so samovrabotuvawe i voop{to za ostvaruvaweto na aktivna uloga vo re{avaweto na problemot na nevrabotenosta. Kako del od obukata i sovetuvaweto na nevrabotenite lica bea organizirani i odràni predavawa na razli~ni temi koi bea prilagoduvani kon nivnite potrebi i interesi. Za predava~i pokraj vrabotenite vo biroata za vrabotuvawe vo mal del od centrite za vrabotuvawe bea angaìrani i nadvore{ni stru~ni lica, od razli~ni profili. Pokraj ovie aktivnosti vo rabotnite klubovi bea organizirani i mnogubrojni sredbi pome|u

69

rabotodavcite i nevrabotenite lica so cel posreduvawe za vrabotuvawe, se sproveduvaa intervjua i drugi aktivnosti. Obemot, brojot i vidot na aktivnostite, kako i drugite aspekti od rabotata na rabotnite klubovi bea prilagodeni kon specifi~nostite na centrite za vrabotuvawe, kon nivnata opremenost, kadrovskiot potencijal i potrebite na nevrabotenite lica koi gi koristea nivnite uslugi. Za unapreduvawe na kvalitetot na aktivnostite i za zgolemuvawe na nivniot broj potrebno e zajaknuvawe na ~ove~kite resursi i podobruvawe na prostornite uslovi i opremata vo del od rabotnite klubovi. Vo najgolem del od centrite za vrabotuvawe, rabotnite klubovi imaat dobro opremeni prostorii za uspe{no sproveduvawe na planiranite aktivnosti. Realiziranite aktivnosti vo rabotnite klubovi vo site centri za vrabotuvawe se prikaàni vo priloèniot Pregled br 2. Vo tekot na 2007 godina vo rabotnite klubovi, realizirani se aktivnosti so koi bea opfateni vkupno 38505 lica, odnosno ovaa brojka koja e prikaàna vo Pregledot br 2 {to se odnesuva na realiziranite aktivnosti vo rabotnite klubovi, e za 12499 lica pogolema vo odnos na realnata brojka na licata 26006 koi bile korisnici na rabotnite klubovi (Pregled br.1). Ova ukaùva na faktot deka golem broj od nevrabotenite lica bile vklu~eni vo pogolem broj razli~ni aktivnosti, kako na primer: edno lice dobilo uslugi vo otvorenata kancelarija, u~estvuvalo vo rabotilnica i bilo vklu~eno vo obuki i sli~no.

38%

16%7%

18%

10%11%

Otvorena kancelarija

Predavawa

Rabotilnici

Intervju

Obuki

Individualni planovi zavrabotuvawe

2.1. Procent na opfateni lica vo aktivnostite na rabotnite klubovi

Vo rabotnite klubovi vo site centri za vrabotuvawe bea odràni vkupno 258 rabotilnici vo koi u~estvuvaa 2534 lica. So predavawata bea opfateni vkupno 6192 slu{ateli, dodeka 14854 lica bea korisnici na uslugite vo otvorenite kancelarii vo centrite za vrabotuvawe. So 6824 lica be{e napraveno intervju so cel da se naso~at kon odredeni soodvetni aktivni merki za vrabotuvawe. Vo 2007 godina se zajakna sproveduvaweto na razni vidovi kratkoro~ni obuki za koi nevrabotenite mladi lica pokaàa osoben interes. Obukite za stranski jazici i kompjuteri se sproveduvaa i kako edna od merkite od Operativniot plan za aktivnite politiki za vrabotuvawe za 2007 godina i so niv bea opfateni lica so visoko, vi{o i sredno obrazovanie. Osobeno e pozitivno toa {to obu~uva~ite bea nevraboteni lica, so soodvetno obrazovanie spored vidot na obukite, so mali isklu~oci vo centrite koi nemaa soodveten stru~en kadar vo svojata evidencija na nevraboteni lica, nitu na evidencijata na okolnite bliski centri za vrabotuvawe.

70

Pregled br. 2 Realizirani aktivnosti vo rabotniot klub vo periodot od 01.01.2007 - 31.12.2007 godina

Realizirani aktivnosti vo rabotnite klubovi

Otvorena kancelar.

Predavawa Rabotilnici Intervju Obuki

Individ. plan za

vrabotuvawe IPV

Broj na odràni predavawa Broj na u~esnici - slu{ateli Broj na opfateni lica

od 0

1.01

.200

7 do

31.

12.2

007

godi

na

Broj na korisnici na

uslugite So vnatre{. predava~i

So nadvore{. predava~i V

kupn

o Na predavawa

so vnatre{. predava~i

Na predavawa

so nadvore{. predava~i

Vku

pno

Broj na odràni rabotil-

nici

Broj na u~esnici

Broj na opfateni

lica Komp-juteri

Angliski jazik

Drugi stranski

jazici _______

Drugi vidovi obuki

Broj na opfateni

lica

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 Br. na predav rabot. obuki

420 79 499 258 100 88 18 26

Vkupno lica

14854 5975 217 6192 2534 6824 1479 1524 336 519 4243

èni 8081 3477 93 3570 1246 3856 1047 994 210 279 1904

Kompjuter38%

Angliski jazik40% Drugi stranski

jazici9%

Drugi vidovi obuki13%

2.2.Procent na opfateni lica vo obukite vo rabotnite klubovi Od evidencijata na nevrabotenite lica na Agencijata za vrabotuvawe, 1479 lica bea obu~uvani za osnovni ve{tini za rabota so kompjuter, 1524 lica dobija obuka za angliski jazik, i 336 lica za drugi stranski jazici. So ogled na barawata na pazarot na trudot, osposobuvaweto na ovie nevraboteni lica za poznavawe na stranski jazici i rabota na kompjuteri, zna~itelno mo`e da vlijae na zgolemuvawe na nivnata konkurentnost na pazarot na trudot i zgolemuvawe na nivnite mo`nosti za vrabotuvawe. Isto taka vo rabotnite klubovi 519 nevraboteni lica dobija i obuki za podgotovka za otpo~nuvawe na sopstven biznis. Vo rabotnite klubovi kontinuirano se sproveduvaa aktivnosti so licata koi se na evidencija na nevrabotenite lica podolgo od edna godina (so toa {to najgolem del od opfatenite lica so ovaa aktivnost bea na evidencija na nevraboteni lica nad 3 godini). So istite se vode{e intervju i im be{e zadaden pra{alnik ~ija cel be{e da se ispitaat nivnite aktivnosti, na~ini na barawe na vrabotuvawe, kako i nivnite potrebi i interesi vo tekot na periodot na baraweto vrabotuvawe. Kako edna od mo`nostite za pobrzo vrabotuvawe, nevrabotenite lica ja gledaat vo vklu~uvaweto vo nekoi vidovi obuki za zanimawa ili za nekoi dopolnitelni znaewa i ve{tini. Isto taka se sproveduvaa aktivnosti i so korisnicite na pari~en nadomestok so pogolem iznos. Tie bea redovno povikuvani i im be{e zadavan pra{alnik so koi bea ispituvani nivnite mo`nosti za vrabotuvawe i na nivniot intereso za koristewe na mo`nosta za re{avawe na problemot na nevrabotenosta so ednokratna isplata na pari~niot nadomestok. Podatocite od dobienite odgovori na pr{awata od zadadenite pra{alnici se koristea za planirawe na ponatamo{nite aktivnosti so ovie lica (pr. sovetuvawa, obuki i dr.), so cel da se zajakne nivnata aktivna uloga na pazarot na trudot. Bea izrabotuvani individualni planovi za vrabotuvawe za nevrabotenite lica (izraboteni se vkupno 4243). Vo rabotnite klubovi se sproveduvaa i aktivnosti za sproveduvawe na drugi aktivni merki za vrabotuvawe kako i aktivnostite na proektite za zgolemuvawe na vrabotuvaweto, vo koi e vklu~ena Agencijata za vrabotuvawe.

Efekti od raboteweto na rabotnite klubovi Pregled broj 3

Broj na lica koi se vrabotile a bile korisnici na uslugite na rabotniot klub

Broj na lica koi se vrabotile so obuka, prekvalifikacija

ili dokvalifikacija

Broj na lica koi se vrabotile so posreduvawe na rabotniot klub

Broj na lica koi se vrabotile bez posreduvawe na rabotniot klub

Broj na lica koi se vrabotile po

pat na samovrabotuvawe

Vkupno vraboteni lica

koi bile vklu~eni vo

aktivnostite na rabotniot klub

2007

god

.

1 2 3 4 1+ 2 +3 + 4

Vkupno lica 1624 1747 10969 1370 15710

èni 1283 989 5490 516 8278

Od vkupniot broj 26006 lica koi bile korisnici na nekoja od uslugite na rabotnite klubovi vo tekot na 2007 godina, vo edna ili pove}e aktivnosti, 60 % zasnovale raboten odnos. Od vkupniot broj lica koi se vrabotile, 53% se èni.

10%11%

70%

9%

Vraboteni so obuka,prekvalifikacijaili dokvalifikacijaVraboteni soposreduvawe narabotniot klub

Vraboteni bezposreduvawe narabotniot klubVraboteni po pat nasamovrabotuvawe

3.1. Procent na vraboteni lica koi bile korisnici na rabotnite klubovi Vo odnos na vrabotuvawata, osobeno e va`no da se istakne deka efektite od rabotata na rabotnite klubovi, odnosno od vloùvaweto vo ~ove~kite resursi niz nivnite aktivnosti, ovozmoùva dolgoro~ni efekti koi ne se manifestiraat vedna{ po zavr{enite obuki, predavawa ili drugi aktivnosti. Osposobuvaweto na licata da prezemaat inicijativi i zajaknuvawe na nivnata motivacija i interes za aktivno barawe vrabotuvawe, potpomognato so sovetuvawa i razni vidovi obuki doprinesuva za nivno uspe{no vklu~uvawe na pazarot na trudot. Vo tekot na 2007 godina postojano se sledea i procenuvaa efektite od aktivnosta na rabotnite klubovi, niz redovno dostavuvawe izve{tai (mese~ni, polugodi{en i godi{en) od centrite za vrabotuvawe. Monitoringot i koordinacijata na nivnite aktivnosti, doprinesuvaat kon zgolemuvaweto na brojot na u~esnicite vo aktivnostite, nivnoto prilagoduvawe kon realnite potrebi na nevrabotenite lica i zgolemuvaweto na efikasnosta na rabotnite klubovi vo sproveduvaweto na aktivnata politika za vrabotuvawe.

73

Vo periodot od 01.01.2007 do 30.09.2007 godina, Agencijata za vrabotuvawe na Republika Makedonija izdade vkupno 918 odobrenija za zasnovawe raboten odnos so stranski dràvjani. Se raboti za izdadeni odobrenija po stariot zakon za vrabotuvawe na stranci. Odobrenijata se izdavaat na opredeleno vreme i toa najmnogu do edna godina. Vo ovoj period, od vkupniot broj na izdadeni odobrenija • 434 odobrenija se za prodolùvawe na ve}e zasnovan raboten odnos • 484 odobrenija se za prvpat izdadeni. Spored osnovot, sostojbata e slednata:

vrz osnov na brak - 135 odobrenija vrz osnov na viza za vrabotuvawe - 346 odobrenija po drugi osnovi - 437 odobrenija.

Po zanimawe najmnogu odobrenija se izdadeni za vrabotuvawe na stranski dràvjani koi }e rabotat kako:

upraviteli - 246, direktori - 22, menaxeri - 23.

Najgolem e brojot na izdadeni odobrenija za upraviteli i osnova~i na sopstveni firmi vo site gradovi vo Makedonija. Spored stepenot na stru~na podgotovka izdadeni se odobrenija za zasnovawe na raboten odnos so stranski dràvjani za:

76 - nekvalifikuvani i polukvalifikuvani , 6 - visokokvalifikuvani, 322 - lica se so sredno stru~no obrazovanie, 16 - lica se so vi{o obrazovanie, 471 - lica se so visoko obrazovanie 6 - magistri i 21 - se ostanati.

Vo odnos na prethodnite godini, ovaa godina se zabeleùva deka se zgolemuva brojot na visokoobrazovnite kadri koi podnesuvaat barawe za da zasnovaat raboten odnos vo na{ata zemja , za razlika od ostanatite. Spored rokot na va`nost na traewe na odobrenija izdadeni se:

12 meseci za 564 lica 9 meseci za 7 lica, 6 meseci za 255 lica 3 meseci za 13 lice ostanati za 79 lica.

Spored dràvata od koja doa|aat stranskite dràvjani, najmnogu odobrenija se izdadeni za lica koi doa|aat od:

Srbija 214 lica; Turcija 134 lica;

Izve{taj za sostojbata za vrabotuvawe na stranski dràvjani vo Republika Makedonija za periodot od 01.01.2007-31.12.2007

74

Grcija 148 lica; Bugarija 62 lica ostanati 360 lica

Spored gradovite vo koj se izdadeni odobrenija za zasnovawe na raboten odnos, najgolem broj se izdadeni vo Skopje - 549, vo Gevgelija - 86, vo Bitola -34, Tetovo -31 i drugi. Vo vrska so primenata na Zakonot za vrabotuvawe i rabota na stranci (Sl.Vesnik na RM br.70/2007) i Pravilnikot za postapkite za izdavawe na rabotni dozvoli i formata i sodr`inata na posebnite vidovi na rabotni dozvoli (Sl.vesnik na RM br.108/2007 vo periodot od 01.10.2007 do 31.12.2007 godina, ima podneseno vkupno 217 barawa za izdavawe na dozvoli za vrabotuvawe i toa :

Dozvoli za vrabotuvawe -69 Dozvoli za rabota - 39 Li~na rabotna dozvola po osnov na brak -36 Li~na rabotna dozvola po osnov na samovrabotuvawe - 68 Li~na rabotna dozvola po osnov na poteklo vo R.Makedonija - 4 Li~na rabotna dozvola po osnov na status begalec - 1

Izdavawe odobrenija za zasnovawe raboten odnos so

stranski dr`avjani po osnov na telegrama Vo periodot od 01.01 do 31.12.2007 godina, Agencijata za vrabotuvawe na Republika Makedonija, od Ministerstvoto za Vnatre{ni raboti - Sektor za stranci i imigracioni pra{awa, ima dobieno vkupno 428 telegrami. Od vkupniot broj na dobieni telegrami za:

• 354 telegrami, Agencijata za vrabotuvawe ima dadeno pozitiven odgovor, a • za 29 telegrami, nema dadeno soglasnost. • za 45 telegrami, dadeni se izvestuvawa do Ministerstvoto za Vnatre{ni

raboti zaradi zapazuvawe na postapkata po noviot zakon. Najgolem del od dadenata soglasnost na telegramite dostaveni od MVR, se odnesuvaat za lica koi ve}e osnovale firma vo na{ata zemja i }e bidat upraviteli na istata.

75

Op{tata cel na proektot ”Tehni~ka pomo{ za poddr{ka na politikata za vrabotuvawe - faza 3” e da ja podgotvi zemjata za prifa}awe na nasokite na politikata za vrabotuvawe {to proizleguvaat od Evropskata strategija za vrabotuvawe i Integriranite nasoki za porast i rabotnite mesta, kako i da ja namali nevrabotenosta, osobeno na mladite lu|e, ènite i drugite ranlivi grupi, preku implementacija na efektivni aktivni merki na pazarot na trudot. Konkretni celi na ovoj proekt se da prodolì zajaknuvaweto na kapacitetot na site relevantni institucii i u~esnici za efektivno sproveduvawe, monitoring i evaluacija, preku partnerski pristap, kvantitativnite i kvalitativnite celi i o~ekuvanite rezultati {to se utvrdeni vo Nacionalnata strategija za vrabotuvawe 2010 kako i Nacionalniot akcionen plan za vrabotuvawe 2006-2008. Proektot se sostoi od slednite 4 komponenti: Komponenta 1: Poddr{ka na MTSP i rabotnata grupa sostavena od pove}e ~initeli; Komponenta 2: Natamo{na modernizacija na slu`bata za vrabotuvawe; Komponenta 3: Gradewe na kapacitetite na socijalnite partneri; i Komponenta 4: Strategii za komunikacija. Glavnite korisnici na Proektot se Ministerstvoto za trud i socijalna politika i Agencijata za vrabotuvawe na Republika Makedonija. I drugi ministerstva i u~esnici }e imaat korist od Proektot vo forma na gradeweto na institucijata i kapacitetite. Proektot e su{tinski fokusiran kon aktivnostite na lokalno nivo i vklu~uva edinici na lokalnata samouprava i lokalnite centri za vrabotuvawe na Agencijata za vrabotuvawe. Posebno vnimanie se obrnuva na u~estvoto na socijalnite partneri. Agencijata za vrabotuvawe e vklu~ena vo komponentite 1,2, i 4. Osobeno e staven akcentot na aktivnostite vo ramkite komponenta 2. Ovaa komponenta sodrì 9 me|usebno povrzani aktivnosti i celosno se odnesuva na modernizacija na Agencijata za vrabotuvawe na Republika Makedonija. Za potrebite na realizacijata na Proektot formirani se rabotni grupi i podgrupi. Pretstavnicite od Agencijata za vrabotuvawe se vklu~eni vo rabotnata grupa za komponentata 1 pokraj drugite u~esnici a aa komponentata 2 formirana e rabotna grupa na Agencijata za vrabotuvawe i slednite 2 podgrupi: - Podgrupa za lokalni akcioni planovi za vrabotuvawe; i - Podgrupa za razvoj na aktivni merki na pazarot na trudot. Sproveduvaweto na Proektot zapo~na vo noemvri 2007 godina a implemetacijata na aktivnostite }e prodolì i vo 2008 godina.

PROEKTI

Proekt: ”Tehni~ka pomo{ za poddr{ka na politikata za vrabotuvawe - faza 3”

76

Vo ramkite na implementacijata na Pove}egodi{nata operativna programa za razvoj na ~ove~ki resursi 2007-2013, Agencijata za vrabotuvawe na Republika Makedonija formira rabotna grupa od 5 lica koi se anga`irani za site predvideni aktivnosti i opredeli odgovorno lice za koordinirawe na site raboti vo Agencijata za vrabotuvawe povrzani so IPA. Vo tekot na 2007 godina bea sprovedeni 4 obuki na vrabotenite lica od Agencijata za vrabotuvawe za podgotovka i implementacija na proekti predvideni vo ramkite na Operativnata programa za IV komponenta na Instrumentot za pretpristapna pomo{ (IPA). Agencijata za vrabotuvawe na Republika Makedonija, vo ramkite na svoite redovni aktivnosti sproveduva aktivni merki za vrabotuvawe koi vlijaat vrz zgolemuvaweto na konkurentnosta na pazarot na rabotnata sila i vrabotuvaweto na nevrabotenite lica. Edna od celnite grupi kon koi se naso~eni aktivnostite za zajaknuvawe na nivnata pozicija na pazarot na trudot e i romskata populacija vo Republika Makedonija. So cel da se pridonese kon celosna emancipacija i integracija na Romite vo op{testvoto, Republika Makedonija e edna od zemjite vklu~eni vo me|unarodniot proekt "Dekada za vklu~uvawe na Romite 2005-2015 godina". Celite na Dekadata se da se planiraat, podgotvat i realiziraat akcii za period od 10 godini, so koi }e se podobrat uslovite za razvoj i celosna integracija na Romite vo site sferi od op{testvoto. Nacionalnata strategija za Romite i celite na Dekadata se naso~eni kon unapreduvaweto na 4 prioritetni oblasti: vrabotuvawe, domuvawe, obrazovanie i zdravstvo. So ogled na toa {to eden od klu~nite segmenti za podobruvawe na emancipacijata i integracijata na Romite e podobruvawe na nivniot ekonomski status {to pred se podrazbira vrabotuvawe, Agencijata za vrabotuvawe e vklu~ena vo aktivnostite na Dekadata niz slednite aktivnosti: • U~estvo vo podgotovkata na Nacionalnite akcioni planovi i operativnite

planovi za Dekadata za vklu~uvawe na Romite; • Implementacija na aktivnostite opredeleni so Nacionalnite akcioni planovi

za Dekadata; • Implementacija na aktivni merki, programi i proekti, vo funkcija na

realizacija na Nacionalnite akcioni planovi za Dekadata za vklu~uvawe na Romite 2005-2015 godina;

• Sledewe na implementacijata i postignatite rezultati od sprovedenite aktivnosti vo Agencijata za vrabotuvawe, koi se predvideni so akcionite planovi za Dekadata za vklu~uvawe na Romite 2005-2015 godina.

Dekada za vklu~uvawe na Romite (2005-2015)

Instrument za pretpristapna pomo{ (IPA)

77

Sprovedeni aktivnosti so rabotodava~i i nevraboteni lica Romi i nivna vklu~enost vo aktivni merki za vrabotuvawe

01.01.2006-31.03.200601.01.2006-31.03.2006 Vo Agencijata za vrabotuvawe na Republika Makedonija bea evidentirani 17672 nevraboteni lica Romi, od koi 7410 `eni (sostojba 31.12.2007 godina). Kvalifikacionata struktura na golem del od ovie lica e nepovolna vo odnos na potrebite i barawata na rabotodava~ite, {to realno gi namaluva nivnite mo`nosti za vrabotuvawe, dodeka niskiot stepen na obrazovanie na golem del od licata go ote`nuva i nivnoto vklu~uvawe vo nekoi od programite i aktivnite merki za vrabotuvawe i uspe{no snao|awe na pazarot na trudot.

PREGLED na evidentirani nevraboteni lica Romi spored stepen na obrazovanie

(sostojba 31.12.2007 godina)

Stepen na obrazovanie

NKV

PKV i NSO

KV

VKV

SSO

VI[O SO

VISOKO SO

MAGISTRI

DOKTORI

VKUPNO

Se

15924

386

821

-

500

9

31

1

-

17672

@eni

6959

66

176

-

189

3

17

-

-

7410

90%

2% 5%0%3%

0%0%

NKV

PKV I NSO

KV

SSO

VI[O SO

VISOKO SO

MAGISTRI

*Evidentirani nevraboteni lica Romi spored stepen na obrazovanie (sostojba 31.12.2007) Agencijata za vrabotuvawe spored svoite programski zada~i, svoite aktivnosti gi naso~uva kon uspe{na podgotovka za vrabotuvawe na nevraboteni lica i nivno vklu~uvawe vo aktivni merki za vrabotuvawe. Uslugi za licata koi baraat vrabotuvawe • Sobirawe podatoci od nevrabotenite lica pri prijavuvaweto vo Agencijata za

vrabotuvawe, so popolnuvawe na obrasci i dokumenti, so razgovor i intervju i procenka na potrebite na nevrabotenite lica.

• Sobirawe podatoci od nevrabotenite lica za nivnite kvalifikacii, znaewa i sposobnosti, zaradi profesionalna selekcija i upatuvawe na soodvetno rabotno mesto.

• Evidencija na nevraboteni lica vo Agencijata za vrabotuvawe zaradi vrabotuvawe i ostvaruvawe na prava po osnov na nevrabotenost.

• Sovetuvawe i upatuvawe na nevraboteni i drugi lica koi baraat vrabotuvawe vo Slu`bata za profesionalna orientacija zaradi izbor na zanimawe ili vrabotuvawe, po pat na testirawe i razgovor.

78

• Obezbeduvawe informacii na nevraboteni i drugi lica koi baraat vrabotuvawe za slobodni rabotni mesta, razgovor i nivno upatuvawe do rabotodava~ot koj prijavil potreba od rabotnici.

• Davawe uslugi na nevraboteni lica vo rabotnite klubovi so cel da se zajaknat nivnite znaewa i sposobnosti za pobrzo vrabotuvawe.

• Izrabotka na programi za stimulirawe na nevrabotenite lica za re{avawe na problemot na sopstvenoto vrabotuvawe po pat na samovrabotuvawe.

• Organizirawe i koordinirawe na obuka, prekvalifikacija ili dokvalifikacija i davawe soveti za nadgraduvawe na sposobnostite na nevrabotenite lica, zaradi vrabotuvawe.

• Upatuvawe na nevrabotenite lica za rabotno angaìrawe vo javni raboti i grià na Agencijata za vrabotuvawe za ostvaruvawe na nivnite prava za vreme na traeweto na javnite raboti.

Aktivni merki za vrabotuvawe

Vo 2007 godina Agencijata za vrabotuvawe otpo~na i so sproveduvawe na pove}e novi aktivni merki za vrabotuvawe. Ovie aktivni merki bea opredeleni so Operativniot plan za aktivnite politiki za vrabotuvawe za 2007 godina predvideni vo Programata za rabota na Vladata na Republika Makedonija 2006-2010 godina. Vo Operativniot plan bea definirani zakonskata ramka, vidot na aktivni merki za vrabotuvawe, celnite grupi, potrebnite sredstva i izvorite na sredstva, kako i konkretni aktivnosti i rokovi za implementacija na merkite od strana na odgovornite subjekti.

So Operativniot plan bea definirani slednite aktivni merki za vrabotuvawe vo koi be{e vklu~en sledniot broj nevraboteni lica Romi: 1. Aktivni politiki na vrabotuvawe (lokalna infrastruktura, ispomo{,itn.) - javni raboti vo ELS - 183 lica (174 maì; 9 èni) 2. 2.1. Poddr{ka za samovrabotuvawe (semeen biznis) - 37 lica (35 maì; 2 èni) 2.2. Poddr{ka za prvo vrabotuvawe na mladi lica do 27-godi{na vozrast - 2lica (1 ma`; 1 èna) 3. Angaìrawe na nevraboteni lica od najnerazvienite regioni vo izvr{uvawe na grade`ni raboti, ekolo{ki proekti i sl.- 53 lica (46 maì; 7 èni) 4. Subvencionirawe na vrabotuvawe na samohrani roditeli, hendikepirani lica i deca bez roditeli - 17 lica (5 maì;12 èni) 5. Obuka i soveti na nevrabotenite lica za prekvalifikacii, kontakt so rabotodava~ite, usovr{uvawe na nivnite znaewa i ve{tini, obuka za kompjuteri i sl. - Obuka, prekvalifikacija ili dokvalifikacija - 160 lica (48 maì;112èni) - Obuki vo rabotnite klubovi za steknuvawe na znaewa i ve{tini za stranski jazik i kompjuteri - 66 lica (32 maì; 34 èni) Od niv 28 lica (14 maì; 14 èni) bea vklu~eni vo obuki za kompjuter i 38 lica dobija obuka za stranski jazici (18 maì; 20 èni). Vo site aktivni merki od Operativniot plan za aktivni politiki za vrabotuvawe za 2007 godina bea vklu~eni vkupno 518 nevraboteni lica Romi (341 maì; 177 èni), od koi najmnogu vo merkata br.5 {to se odnesuva na obuka, prekvalifikacija ili dokvalifikacija zaradi vrabotuvawe i obuki za ve{tini vo rabotnite klubovi (44%). kako i merkata broj 1- Aktivni politiki za vrabotuvawe (lokalna infrastruktura, ispomo{ i t.n)-javni raboti vo edinicite na lokalnata samouprava, kade bea vklu~eni 35% od vkupniot broj lica. Vo implementacijata na ovie aktivni merki za vrabotuvawe bea vklu~eni i rabotodava~i i nevraboteni lica Romi, pokraj ostanatite lica od evidencijata na nevraboteni lica na Agencijata za vrabotuvawe.

79

35%

8%10%3%

44%

merka br.1

merka br.2

merka br.3

merka br.4

merka br.5

Pokraj aktivnite merki za vrabotuvawe od Operativniot plan za aktivni politiki za vrabotuvawe za 2007 godina, vo centrite za vrabotuvawe kako del od nivnata redovna funkcija se sproveduvaa i drugi aktivni merki za vrabotuvawe. Opfatot na licata vo istite e prikaàn vo priloèniot pregled.

U~estvo na nevrabotenite lica Romi vo aktivnite merki za vrabotuvawe, vo periodot od 01.01.2007 - 31.12.2007 godina

Broj na opfateni lica Aktivni merki za vrabotuvawe

Red. br. m ` vkupno

1 Operativen plan za aktivnite politiki za vrabotuvawe za 2007 g. predvideni vo Programata za rabota na Vladata na RM 2006-2010 341 177 518

1.1. Aktivni politiki za vrabotuvawe (lokalna infrastruktura, ispomo{, i.tn.) - javni raboti vo ELS 174 9 183 A. Poddr{ka za samovrabotuvawe (semeen biznis) 35 2 37

1.2. B. Poddr{ka za prvo vrabotuvawe na mladi lica do 27 god. 1 1 2

1.3. Angaìrawe na nevraboteni lica od najnerazvienite regioni vo izvr{uvawe na grade`ni raboti, ekolo{ki proekti i sl. 46 7 53

1.4. Subvencionirawe na vrabotuvawe na samohrani roditeli, hendikepirani lica i deca bez roditeli 5 12 17

1.5.1. Podgotovka za vrabotuvawe (obuka, prekvalifikacija ili dokvalifikacija) 48 112 160 Obuki za nevraboteni lica vo rabotnite klubovi Obuki (vkupno)

32 34 66 - kompjuteri 14 14 28 - angliski jazik 18 18 36

1.5.2.

- drugi stranski jazici 2 2 Rabotni klubovi (vkupno) 1716 1134 2850 Otvorena kancelarija 556 388 944 Predavawa 292 229 521 Rabotilnici 92 59 151 Intervju 389 266 655 Individualni planovi za vrabotuvawe 224 84 308 Primenet pra{alnik so lica korisnici na pari~en nadomestok 14 4 18

2

Primenet pra{alnik so lica koi se na evidencija nad 1 g. 149 104 253 3 Profesionalna orientacija 392 289 681

4

Nevraboteno lice koe e na evidencija na nevraboteni lica vo AVRM pove}e od 1 godina, moè da bide oslobodeno od pla}awe na personalen danok od dohod za vreme od tri godini pri samovrabotuvawe, odnosno moè da bide osloboden rabotodavecot koj }e vraboti takva kategorija nevraboteni lica.

18 9 27

5 Poseben fond za obezbeduvawe uslovi za vrabotuvawe i rabotewe na invalidni lica 33 20 53

6 Javni raboti koi ne se sproveduvaat vo ramkite na aktivnite merki predvideni so OP za 2007 god. 50 7 57

80

Uslugi za rabotodava~ite Vo centrite za vrabotuvawe se odviva{e postojana sorabotka so rabotodava~ite za da se informiraat za sostojbite na pazarot na trudot, zakonskite propisi i aktivnite merki koi gi sproveduva Agencijata za vrabotuvawe, so cel da se zgolemi vrabotuvaweto. Rabotodava~ite gi dobivaa slednite uslugi: • Soveti i neposredna stru~na pomo{ za primena na zakonskite propisi od

interes na rabotodava~ite i licata koi baraat vrabotuvawe; • Informacii za sostojbite i dvièwata vo stopanstvoto, pazarot na trudot,

vrabotuvaweto i nevrabotenosta; • Organiziran priem na ponudi za slobodni rabotni mesta od rabotodava~ite i

identifikuvawe na nivnite potrebi; • Iznao|awe na najsoodvetni nevraboteni lica od evidencijata na nevrabotenite

lica na Agencijata za vrabotuvawe spored potrebite, uslovite i barawata na rabotodava~ite i nivno upatuvawe za vrabotuvawe;

• Pomo{ na rabotodava~ite vo organizirawe na obuka, prekvalifikacija ili dokvalifikacija na nevrabotenite i drugi lica, spored nivnoto obrazovanie i sposobnosti za potrebite na rabotodava~ot;

• Sovetuvawe i uslugi na rabotodava~ite za mo`nostite, uslovite, prednostite i povolnostite pri vrabotuvaweto na nevraboteni lica;

• Podgotovka na upatstva, obrasci i drugi informativni materijali za podobro zapoznavawe na rabotodava~ite i nevrabotenite lica so nivnite prava i obvrski, kako i vidovite na uslugi od Agencijata za vrabotuvawe na Republika Makedonija;

• Informirawe na zainteresiranite lica za pazarot na trudot, preku elektronskite i pe£atenite mediumi;

• Aktivnosti za vrabotuvawe na invalidni lica; • Pomagawe vo organizirawe i sproveduvawe na javni raboti so upatuvawe na

nevrabotenite lica zaradi rabotno angaìrawe. Agencijata za vrabotuvawe u~estvuva{e vo realizacija na Pilot proektot na Ministerstvoto za trud i socijalna politika, za vrabotuvawe na pedeset lica od Romskata etni~ka zaednica so zavr{eno najmalku osnovno obrazovanie. Vo ramkite na ovoj Pilot proekt, Agencijata podgotvi Javen oglas so koj bea povikani zainteresirani rabotodava~i za vrabotuvawe po pat na obuka na nevraboteni lica Romi. Komisijata sostavena od pretstavnici na Ministerstvoto za trud i socijalna politika i Agencijata za vrabotuvawe izvr{i selekcija na prijavenite zainteresirani rabotodava~i vrz osnova na dostaveno barawe i Programa za obuka. Centarot za vrabotuvawe na grad Skopje, dostavi pokani do evidentiranite nevraboteni lica Romi so zavr{eno najmalku osnovno obrazovanie za ostvaruvawe razgovor zaradi vrabotuvawe po pat na obuka. Isto taka zaedno so izbraniot rabotodava~ u~estvuva{e pri izborot na nevrabotenite lica za vklu~uvawe na 50 lica (26 maì; 24 èni) vo obukata za {iva~i za vrabotuvawe na neopredeleno vreme, kako i vo nadgleduvaweto na sproveduvaweto i realizacijata na obukata, zaradi uspe{no sproveduvawe na ovoj Pilot proekt. Soglasno implementacijata na Nacionalnite akcioni planovi za "Dekadata za vklu~uvawe na Romite 2005-2015 godina", Ministerstvoto za trud i socijalna politika otvori Romski informativni centri (RIC) vo slednite gradovi: Bitola, Gostivar, Del~evo, Kumanovo, Prilep, Skopje, Tetovo i [tip. Vo centrite za vrabotuvawe od gradovite vo koi se formirani RIC, Agencijata za vrabotuvawe opredeli odgovorni lica koi redovna sorabotuvaat so istite vo vrska so uslugite {to gi davaat centrite za vrabotuvawe.

81

Agencijata za vrabotuvawe preku svoite centri za vrabotuvawe sorabotuva{e i so lokalnata samouprava, so aktivno u~estvo na nejzini pretstavnici vo lokalnite timovi za podgotovka i implementacija na lokalnite akcioni planovi za Dekadata. Sorabotuva{e i so pove}e nevladini organizacii niz u~estvo vo zaedni~ki proekti za vrabotuvawe na Romite, a nevrabotenite lica Romi bea opfateni i vo aktivnostite na proektite vo koi e vklu~ena Agencijata za vrabotuvawe. Vo periodot od 01.01.2007 - 31.12.2007 bea registrirani 1829 (606 `eni) prijavi na zasnovani rabotni odnosi na Romi. Aktivnostite na Agencijata za vrabotuvawe na Republika Makedonija {to }e bidat realizirani vo naredniot period, vo ramkite na realizacijata na Akcionite planovi za Dekadata za vklu~uvawe na Romite (2005 - 2015) godina, postojano }e se usoglasuvaat so potrebite i prioritetite na ovaa celna grupa.

82

Prava na osiguruvawe

Rabotnicite koi se vo raboten odnos, zadol`itelno se osigureni vo slu~aj na nevrabotenost.

Nevrabotenoto lice gi ostvaruva pravata od osiguruvawe vo slu~aj na nevrabotenost vo soglasnost so Zakonot za vrabotuvaweto i osiguruvawe vo slu~aj na nevrabotenost ("Slu`ben vesnik na Republika Makedonija" br. 37/97; 25/2000; 101/2000; 50/2001; 25/2003; 37/2004; 50/2006 i 29/2007) i propisite za op{ta upravna postapka, vo Agencijata za vrabotuvawe na Republika Makedonija-Centar za vrabotuvawe, kade {to e evidentirano nevrabotenoto lice vrz osnova na podneseno pismeno barawe.

Prava od osiguruvawe vo slu~aj na nevrabotenost, spored Zakonot se i: • pari~en nadomestok; • pravo na zdravstvena za{tita, vo soglasnost so propisite za zdrastvena za{tita; i • pravo na penzisko i invalidsko osiguruvawe vo soglasnost so propisite za penziskoto i invalidskoto osiguruvawe na nevrabotenoto lice korisnik na pari~en nadomestok na koe mu nedostasuvaat najmnogu do pet godini pred ispolnuvawe na uslovi za steknuvawe pravo na starosna penzija, a koe nema 15 godini sta` na osiguruvawe, do ostvaruvawe na 15 godini sta` na osiguruvawe. - Pravo na pari~en nadomestok Pravo na pari~en nadomestok ima nevraboteno lice koe bilo vo raboten odnos najmalku devet meseci neprekinato ili 12 meseci so prekin vo poslednite 18 meseci, a na koe rabotniot odnos mu prestanal bez negova vina ili volja (ste~aj, delovni pri~ini - tehnolo{ki, ekonomski, organizacioni i sli~ni promeni) ili ako bilo vo raboten odnos na opredeleno vreme (sezonski raboti). Za vremeto pominato vo raboten odnos potrebno e da se uplatuvani pridonesite na plata.

Za ostvaruvawe na ova pravo vo prv stepen odlu~uvaat Centrite za vrabotuvawe, po podneseno pismeno barawe od strana na nevrabotenoto lice, vo soglasno so Zakonot za vrabotuvaweto i osiguruvawe vo slu~aj na nevrabotenost.

Zaklu~no so dekemvri 2007 godina, pravo na pari~en nadomestok koristele 24686 nevraboteni lica, odnosno 7% od vkupno evidentiranite nevraboteni lica i toa po osnov na: - ste~aj -----------------------------------------------------------------------------4073 lica; - tehnolo{ki vi{ok od raboten odnos ------------------------------- 16215 lica; - tehnolo{ki vi{ok po Zakonot za 25 zagubari ----------------------1088lica; - tehnolo{ki vi{ok po Zakonot za 12 zagubari -------------------- 1003 lica; - sezonski raboti ---------------------------------------------------------------2233 lica; - tehnolo{ki vi{ok od dr`avnata i javnata administracija vo 2003 godina ----------------------------------------------------------------- 65 lica; i - reformi vo javnata administracija ------------------------------------ 9 lica.

83

Vkupniot broj na korisnici na pari~en nadomestok vo 2007 godina vo odnos na vkupniot broj na korisnicite na pari~en nadomestok vo 2006 godina namalen e za 5886 lica ili 19,3%.

Vo 2007 godina po barawa za ostvaruvawe na pravo na pari~en nadomestok, stru~nite slu`bi pri Centrite za vrabotuvawe imaat postapuvano i doneseno se vkupno 10470 re{enija.

Vkupniot broj na pozitivni re{enija iznesuva 9346 koj vo sporedba so 2006 godina e pomal za 3136 odnosno 25,1%. Od vkupniot broj pozitivni re{enija: - bez pravo na penzisko i invalidsko osiguruvawe se 9246; i - so pravo na penzisko i invalidsko osiguruvawe se 100.

Vkupniot broj na negativni re{enija iznesuva 1124. Pred Ministerstvoto za trud i socijalna politika kako nadle`no da

odlu~uva vo vtor stepen ob`aleni se vkupno 293 prvostepeni re{enija, od koi 228 se potvrdeni, 42 poni{teni, a 23 se vo postapka.

Zavedeni se 43 upravni sporovi protiv vtorostepeni re{enija. Naj~esti problemi {to se javuvaat vo vrska so ostvaruvaweto na pari~niot

nadomestok kako pravo od osiguruvawe vo slu~aj na nevrabotenost se: nenavremenoto kompletirawe na dokumentacijata {to e prilog na baraweto za pari~en nadomestok naj~esto potvrda za isplateni plati, obrazec M-4 i.t.n, (po vina na rabotodavecot), neplatenite pridonesi na plata za rabotnicite od strana na rabotodavcite - nereguliran sta` od strana na rabotodavecot. Od ovie pri~ini se zabavuva postapkata i rokot za re{avawe kako i se zgolemuva mo`nosta za donesuvawe negativni odluki soglasno zakonskite propisi.

Re{enijata za ostvaruvawe na pravoto na pari~en nadomestok, se donesuvaat vo so zakon utvrdenite rokovi.

Pravo na neisplateniot del od pari~niot nadomestok Vo ednokraten iznos ili vo mese~ni rati, no ne podolgo od 24 meseca), na

barawe na nevraboteno lice kako sredstva za zasnovawe raboten odnos na neopredeleno vreme, za 2007 godina, koristele - 242 lica, za koj e isplatena suma od 6.752.967,00 denari. - Penzisko i invalidsko osiguruvawe

Nevrabotenite lica korisnici na pari~en nadomestok na koi im nedostasuvaat najmnogu do pet godini pred ispolnuvawe na uslovi za steknuvawe pravo na starosna penzija, a koi nemaat 15 godini sta` na osiguruvawe, do ostvaruvawe na 15 godini sta` na osiguruvawe imaat pravo na penzisko i invalidsko osiguruvawe vo soglasnost so propisite za penziskoto i invalidskoto osiguruvawe. Na nevrabotenite lica korisnici na pari~en nadomestok so re{enie im se utvrduva periodot za koj }e koristat pari~en nadomestok i periodot za koj }e ostvaruvat pravo na penzisko i invalidsko osiguruvawe.

Finansiskite sredstva za isplata na penziskoto i invalidskoto osiguruvawe za 2007 godina se namaluvaat. Sporedben period 2006-2007 godina: • isplateni sredstva za pari~en nadomestok (vo denari) za 2006 godina - 2.039.334.135,00 denari; a za 2007 godina - 1.601.920.149,50, denari; • isplateni sredstva za penzisko i invalidsko osiguruvawe (vo denari) za 2006 godina - 1.201.632.175,00 denari; a za 2007 godina - 873.969.212,00 denari, {to zna~i deka vo 2007 godina za penzisko i invalidsko osiguruvawe na nevrabotenite lica korisnici na pari~en nadomestok isplateni se 873.969.212,00 denari soglasno Zakonot, odnosno vo odnos na 2006 godina

84

isplateni se pomalku 327662963,00 denari finansiski sredstva od Buxetot na Agencijata za vrabotuvawe na Republika Makedonija. - Zdravstveno osiguruvawe

Licata privremeno nevraboteni dodeka primaat pari~en nadomestok i nevraboteni lica koi se prijavuvaat vo Agencijata za vrabotuvawe na Republika Makedonija, a nemaat druga osnova na osiguruvawe, ostvaruvaat pravo na zdravstvena za{tita preku Agencijata za vrabotuvawe na Republika Makedonija, soglasno Zakonot, a vo smisla na Zakonot za zdravstveno osiguruvawe.

So sostojba na 31.12.2007 godina bile evidentirani vkupno 244717 korisnici na zdravstveno osiguruvawe, odnosno 68,5% od vkupniot broj na nevraboteni lica.

Najmnogu korisnici na zdravstveno osiguruvawe se evidentirani vo slednite Centri za vrabotuvawe: - Tetovo - 85,7% od evideniranite 25487 nevraboteni lica vo Centarot za vrabotuvawe; - Gostivar - 84,7% od evideniranite 14148 nevraboteni lica vo Centarot za vrabotuvawe; - Kumanovo - 78,3% od evideniranite 24291 nevraboteni lica vo Centarot za vrabotuvawe; - Gevgelija - 75,9% od evideniranite 2719 nevraboteni lica vo Centarot za vrabotuvawe; - Bitola - 61,7% od evideniranite 12067 nevraboteni lica vo Centarot za vrabotuvawe; i - Ki~evo - 60,1% od evideniranite 5241 nevraboteni lica vo Centarot za vrabotuvawe. Nevrabotenite lica koi se zdravstveno osigurani, sinite kartoni gi dobivaat kvartalno za ~etiri meseci tri pati vo tekot na godinata, a distribucijata do korisnicite se vr{i soglasno dogovorenoto so Fondot za zdravstveno osiguruvawe i PTT.

Potrebno e da se iznajde nov poinakov na~in za ostvaruvawe na pravoto na zdravstvena za{tita na nevrabotenite lica, koj }e gi odvoi licata koi navistina baraat vrabotuvawe, od licata koi se prijavuvaat vo Agencijata za vrabotuvawe samo zaradi koristewe na ova pravo. Ostvaruvaweto na pravoto na zdravstvena za{tita na nevrabotenite lica preku Agencijata za vrabotuvawe, pridonesuva za nerealniot broj na evidentirani nevraboteni lica.

Faktot deka od vkupno nevrabotenite lica nad 75000 se izjasnuvaat deka ne baraat rabota tuku se prijavuvaat samo zaradi ostvaruvawe na pravoto na zdravstvena za{tita e argument koj govori za itno dislocirawe na ova pravo od AVRM, so izmeni na Zakonot za vrabotuvaweto i osiguruvawe vo slu~aj na nevrabotenost i propisite za zdravstvena za{tita.

Broj na re{enija doneseni vo 2007 g. po podneseni barawa za ostvaruvawe na pravo na pari~en

nadomestok

Broj na ob`aleni prvostepeni re{enija pred Ministerstvoto za trud i socijalna

politika Pozitivni re{enija

Red. broj

Centar za

vrabotuvawe Vkupno

bez pravo na penzisko i invalidsko osiguruvawe

so pravo na penzisko i invalidsko osiguruvawe

Negativni re{enija Vkupno Potvrdeni Poni{teni

Broj na upravni sporovi

1. Berovo 125 123 / 2 / / / / 2. Bitola 1851 1465 3 383 15 15 / 2 3. Valandovo 39 37 / 2 32 31 1 1 4. Veles 241 222 13 6 12 10 2 / 5. Vinica 96 96 / / / / / / 6. Gevgelija 100 92 / 8 / / / / 7. Gostivar 92 92 / / / / / / 8. Debar 45 37 7 1 / / / / 9. Del~evo 117 84 / 33 8 8 / 5 10. Demir Hisar 102 84 / 18 9 4 5 1 11. Kavadarci 291 282 8 1 / / / / 12. Ki~evo 111 111 / / 3 3 / / 13. Ko~ani 134 122 1 11 4 4 / / 14. Kratovo 19 19 / / / / / / 15. Kriva Palanka 177 173 1 3 1 1 / / 16. Kru{evo 37 25 9 3 1 1 / / 17. Kumanovo 734 565 / 169 45 23 / 1 18. M. Brod 34 32 / 2 1 1 / / 19. Negotino 274 156 15 103 / / / / 20. Ohrid 1059 819 2 238 1 1 / / 21. Prilep 640 591 2 47 20 18 2 2 22. Probi{tip 29 27 / 2 1 / 1 / 23. Radovi{ 160 151 / 9 4 1 3 / 24. Resen 289 264 13 12 / / / / 25. Sv. Nikole 97 97 / / 16 16 / 6 26. na grad Skopje 2157 2085 24 48 97 72 25 23 27. Struga 223 220 2 1 / / / / 28. Strumica 295 286 / 9 4 4 / 2 29. Tetovo 732 728 / 4 18 15 3 / 30. [tip 170 161 / 9 1 / / /

VKUPNO: 10470 9246 100 1124 293 228 42 43

Redovni aktivnosti

Vo periodot od januari do maj 2007 godina, sektorot za informatika, uspe{no gi izvr{uva{e svoite redovni aktivnosti za upravuvawe i odrùvawe na informati~kiot sistem na Agencijata za vrabotuvawe, kako {to se:

• Postojan monitoring na rabotata na integriranata kompjuterska mreà; • Sekojdnevni detekcii i otstranuvawe na problemi od mre`na, hardverska ili

softverska priroda vo rabotata so komjuterskatata oprema - po telefon ili na lice mesto;

• Kompletna preinstalacija na lokalnite serveri vo Kru{evo, Prilep, Kavadarci, Negotino, Kriva Palanka (poradi defekt - rasipan disk);

• Preinstalacija na operativen sistem (Windows) i aplikativni programi na okolu 80 kompjuterski stanici;

• Dopolnuvawe, podobruvawe i izmena na aplikativnite programi za centrite za vrabotuvawe, vo soglasnost so potrebite na raboteweto nastanati kako rezultat na promenite vo zakonskata regulativa ili vo raboteweto na slu`bite na Agencijata za vrabotuvawe:

• Mese~na podgotovka na statisti~ki pregledi od oblasta na nevrabotenosta i vrabotuvaweto - na nivo na Republika Makedonija.

• Podgotovka na specijalni statisti~ki pregledi od oblasta na nevrabotenosta i vrabotuvaweto, kako odgovor na brojni barawa od razni institucii.

• Sekojdnevno simnuvawe na elektronski izvodi od veb stranicata na Ministerstvo za finansii (trezor), nivno aùrirawe vo centralnata baza na podatoci - preku koja po pat na replikacii se distribuiraat do centrite za vrabotuvawe, kako i podgotovka na fajl koj povremeno go prevzemaat kolegite od Kancelarijata za stote najgolemi pla}a~i na pridonesi.

• Na sekoi 4 meseci podgotovka i dostavuvawe na fajl do Fondot za zdrvstveno osiguruvawe zaradi pe~atewe na potvdri za platen pridones (sini kartoni).

• Mese~no obedinuvawe na podatocite od lokalnite bazi na podatoci za finansovoto knigovodstvo.

Aktivnosti predvideni so programata za 2007 godina

• Podgotovka na tenderska specifikacija i implementacija na novata veb strana na AVRM finansirana od USAID, koja{to osven dosega{niot modul za on-line podnesuvawe na oglasi od stranata na rabotodavcite, sodrì i mo`nost za baratelite na rabota da ostavat svoe CV.

• Implementacija na novata WEB strana na AVRM - razre{uvawe na dosta tehni~ki problemi - posebno okolu na~inot na pristap do veb strana na AVRM za centrite za vrabotuvawe bidej}i centrite za vrabotuvawe nemaat pristap do Internet.

• Dopolnuvawe i usovr{uvawe na aplikativnata programa za statisti~ki pregledi od oblasta na nevrabotenosta i vrabotuvaweto (od centralnata baza na podatoci) so novi pregledi:

87

- Napraven e program za pregledi na vrabotuvawa so soglasnosti - preku centralnata baza na podatoci, za potrebite na Sektorot za aktivni merki - za poefikasno sledewe na podatocite od ovaa oblast.

• Pro{ireni se programskite moduli so opcii za evidentirawe na dogovorite i isplatata na nevrabotenite lica ili rabotodavcite za aktivnite merki spored operativniot plan na Vladata na RM

• Vo vrska so realizacijata na grantot od EAR za modernizacija na hardverot na Agencijata za vrabotuvawe, Sektorot za informatika aktivno u~estvuva{e vo izrabotka na tenderskata specifikacija, zaedno so ekspertskiot tim anga`iran od EAR za taa cel. Ovaa aktivnost seu{te trae.

Vrz osnova na Strategijata za razvoj na informati~ko - komunikaciska tehnologija vo Agencija za vrabotuvawe na Republika Makedonija, izrabotena vo tekot na 2006 godina, kako i nekolku izve{tai za Informati~kiot sistem na Agencija za vrabotuvawe izraboteni od strana na {vedski tim eksperti vo ramkite na KARDS 2 Proektot, EAR obezbedi grant vo visina od okolu 500 000 evra so koj }e se nabavi kompjuterska oprema za nadgradba na informati~kiot sistem na Agencijata za vrabotuvawe. Kako uslov da se dobie ovoj grant za nabavka na kompjuterska oprema (hardver), od strana na EAR be{e postaven uslov, vo Buxetot na Agencijata za vrabotuvawe za 2008 i 2009 godina da se obezbedat sredstva za finansirawe na soodveten softver za celokupnoto rabotewe na Agenciijata za vrabotuvawe.

Aktivnosti na Sektorot za informatika koi ne se predvideni so programata za 2007 godina

• Rabotewe povrzano so Proektot na E-Vlada za elektronsko podnesuvawe na M1 i M2, donacija na USAID.

• Rabotewe povrzano so Proektot za integrirana naplata na socijalnite pridonesi.

88

Finansiskite pokazateli na Agencijata za vrabotuvawe na Republika

Makedonija za periodot januari - dekemvri 2007 godina godina se slednite: 001 - PRIHODI

Vkupnite prihodi na Agencijata za vrabotuvawe vo periodot januari - dekemvri 2007 godina iznesuvaat 5.146.177.579,50 denari. Vo odnos na istiot period od 2006 godina bele`at namaluvawe od 14,6% ili za 880.777.505,50 denari.

Po izvori prihodite iznesuvaat:

(vo denari)

januari-dekemvri 2006 januari-dekemvri 2007 Indeks

Iznos Struktura Iznos Struktura (3:1) 1 2 3 4 5

I. Prihodi od pridones za vrabotuvawe 1.370.812.486,50 22,74% 1.523.589.091,50 29,61% 111,11.Prihodi od prid.za vrab.od plati na rabotn.od pravni lica 1.259.122.636,50 20,89% 1.398.560.655,50 27,18% 111,12.Prihod.od prid.za vrab.od plati na rabot.vrabot.kaj lica koi vr{at sam. dejnost odn. kaj fiz. lica 20.340.368,50 0,34% 22.186.790,00 0,43% 109,13.Prih. od prid.za vrab.{to go uplatuvaat rab. na privrmena rabot. vo stranstvo. 2.872.389,50 2.698.165,50 93,94.Prihodi od pridones za vrabotuvawe za izminati god. 88.477.092,00 1,47% 100.143.480,50 1,95% 113,2II. Drugi prihodi 11.039.849,50 0,18% 12.355.336,00 0,24% 111,9

III.Prenesen vi{ok na prihodi 340.214.552,50 5,64% 98.013.365,00 1,90% 28,8

IV. Prihodi od Buxetot 4.304.888.196,50 71,43% 3.512.219.787,00 68,25% 81,61.Prihodi od Buxetot za pokrivawe na deficitot 3.863.933.730,50 64,11% 3.245.483.053,00 63,07% 84,02.Prihodi od Buxetot za isplata na P.N na rab. od pretp. - 25 zagubari 171.064.092,00 2,84% 136.827.760,00 2,66% 80,03.Prihodi od Buxetot za isplata na P.N na rab. od pretp. - 12 zagubari 115.320.096,00 1,91% 87.741.284,00 1,70% 76,14. Prihodi od Buxetot za reformi vo JA 1.667.336,00 1.259.667,00 75,55 .Prihodi od Buxetot za Zakonot za pottiknuvawe na vrabotuvaweto 65.684.039,00 1,09% 685.407,00 16 .Prihodi od Buxetot po Zaklu~ok na Vlada 8.938.293,00 0,15% 7.316.731,00 0,14% 81,97.Prihodi od Buxetot-Makedonski `eleznici 34.040.597,00 0,56% 9.253.508,00 0,18% 27,28. Prihodi od Buxet -Vodostopanski pretprijatija 44.240.013,00 0,73% 12.691.136,00 0,25% 28,79. Prihodi od Buxetot za aktivni merki i politiki za vrasbotuvawe 10.961.241,00 0,21%

Vkupni prihodi: 6.026.955.085,00 100,00% 5.146.177.579,50 100,00% 85,4

89

002 - TRO[OCI

Vo periodot januari - dekemvri 2007 godina tro{ocite na Agencijata za vrabotuvawe na Republika Makedonija iznesuvaat 5.062.469.763,50 denari. Vo odnos na istiot period od 2006 godina tro{ocite bele`at namaluvawe za 14,5%, ili za 857.317.104,50 denari.

Namenski tro{ocite iznesuvaat: (vo denari)

januari-dekemvri 2006 januari-dekemvri 2007 Indeks

Iznos Strukt. Iznos Strukt. (3:1) 1 2 3 4 5

I. Sredstva za obezbeduv. na PN i za drugi prava za vreme na nevrabotenost 5.685.379.771,00 96,04% 4.836.141.346,50 95,53% 85,1II. Stoki i dr. uslugi 73.108.933,50 1,23% 69.259.775,50 1,37% 94,7III. Osnovni plati 135.810.559,50 2,29% 134.826.263,00 2,66% 99,3IV. Nadomestoci 20.935.131,00 0,35% 20.501.839,50 0,40% 97,9V. Kapitalni tro{oci 4.552.473,00 0,08% 1.740.539,00 0,03% 38,2Vkupno tro{oci: 5.919.786.868,00 100,00% 5.062.469.763,50 100,00% 85,5

003 - FINANSISKI REZULTAT 1. Vkupni prihodi ..................................................................... 5.146.177.579,50 2. Vkupni tro{oci .................................................................... 5.062.469.763,50 3. Vi{ok na prihodi (2-1) ................................................... 83.707.816,00

Vo tekot na 2007 godina, Agencijata za vrabotuvawe ostvari vi{ok na prihodi od 83.707.816,00 denari.

Vo tekot na 2007 godina izvr{eni se isplati za pravata na nevrabotenite za dvanaeset meseci i toa za dekemvri 2006 godina i januari - noemvri 2007 godina.

004 - IZVR[UVAWE NA BUXETOT NA AGENCIJATA ZA VRABOTUVAWE NA RM VO 2007

Ako se pogledaat planiranite i ostvarenite prihodi i tro{ocite za 2007 godina, }e se konstatira slednava sostojba: I. Prihodi: 2007 godina (vo denari)

PLANIRANO OSTVARENO

% na ostvaruvawe

(2:1) RAZLIKA

1. Prihodi od pridonesot za vrabotuvawe 1.390.000.000,00 1.523.589.091,50 109,61 133.589.091,502. Drugi prihodi 11.000.000,00 12.355.336,00 112,32 1.355.336,00 Prenesen vi{ok na

prihodi 98.013.365,00 98.013.365,003. Prihodi od Buxetot 3.782.600.000,00 3.512.219.787,00 92,85 -270.380.213,00 VKUPNO: 5.183.600.000,00 5.146.177.579,50 99,28 -37.422.420,50

Od tabelata se gleda deka ima ostvareno pomalku prihodi za 0,72% od

planiranite vo 2007 godina odnosno pomalku za 37.422.420,50 denari.

90

II. Tro{oci: 2007 godina

(vo denari)

PLANIRANO OSTVARENO

% na ostvaruvawe

(2:1) RAZLIKA

A. Tro{oci za funkcijata 1. Sredstva za obezbeduvawe na pari~en nadomestok i za drugi prava za vreme na nevrabotenost 4.937.015.000,00 4.836.141.346,50 97,96 -100.873.653,50

A. Tro{oci za stru~na slu`ba 246.585.000,00 226.328.417,00 91,79 -20.256.583,001. Stoki i drugi uslugi 74.555.000,00 69.259.775,50 92,90 -5.295.224,502. Osnovni plati 142.700.000,00 134.826.263,00 94,48 -7.873.737,003. Nadomestoci 26.700.000,00 20.501.839,50 76,79 -6.198.160,504, Kupuvawe na kap. s-va 2.630.000,00 1.740.539,00 66,18 -889.461,00

VKUPNO: 5.183.600.000,00 5.062.469.763,50 97,66 -121.130.236,50

Od tabelata se gleda deka ima za 2,34% pomalku ostvareni tro{oci od planiranite vo 2007 godina odnosno pomalku za 121.130.236,50 denari.

91

I) Voved

Vrz osnova na Pravilnikot za organizacija i rabota na Agencijata za vrabotuvawe na Republika Makedonija formirano e Oddelenieto za vnatre{na revizija. Spored Pravilnikot za sistematizacija na rabotnite mesta na AVRM predvideni se dve rabotni mesta i toa: rakovoditel na oddelenie za vnatre{na revizija (vnatre{en revizor) i sovetnik-vnatre{en revizor, rabotnite mesta se popolneti so izvr{iteli. II) Izvr{uvawe na revizijata

Vnatre{nite revizori vr{at revizii i izgotvuvaat revizorski izve{tai, vrz osnova na godi{en plan za vnatre{na revizija i revizorska programa za sekoja poedina~na revizija, soglasno me|unarodnite standardi za profesionalno izvr{uvawe na vnatre{nata revizija izdadeni od Institutot na vnatre{ni revizori.

Godi{niot plan za vnatre{na revizija za 2007 godina br. 03-1414/2 be{e usvoen od strana na direktorot na AVRM na 12.12.2006 godina i dostaven do Ministerstvo za finansii.

Vo periodot januari-dekemvri 2007 godina izvr{eni se slednite revizii: 1) Revizija na doneseni re{enija po barawe za ostvaruvawe za pravo na pari~en nadomestok vo centarot za vrabotuvawe Berovo za 2006 godina.

Revizijata e izvr{ena od strana na Meri Trajkovska-rakovoditel na oddelenie za vnatre{na revizija i Tomislav Smilevski sovetnik-vnatre{en revizor vo periodot od 08.02.2007 do 28.02.2007 godina. Izgotven e kone~en izve{taj so akcionen plan.

2) Revizija na sistemot na internite kontroli i regulrnost na procesot na dodeluvawe na sredstva od Posebniot fond za 2006 godina vo centralnata slu`ba na AVRM.

Revizijata e izvr{ena od strana na Meri Trajkovska-rakovoditel na oddelenieto za vnatre{na revizija i Tomislav Smilevski sovetnik-vnatre{en revizor vo periodot od 15.01.2007 do 09.03.2007 godina. Izgotven e kone~en izve{taj so akcionen plan.

3) Revizija na postoewe i funkcionirawe na sistem na interni kontroli i usoglasenost so zakonskata regulativa i internite akti na finansiskoto rabotewe vo sektorot za finansii i smetkovodstveni raboti.

Revizijata e izvr{ena od strana na Meri Trajkovska-rakovoditel na oddelenieto za vnatre{na revizija i Tomislav Smilevski sovetnik vnatre{en revizor vo periodot od 19.03.2007 do 13.04.2007 godina. Izgotven e kone~en izve{taj i akcionen plan.

92

4) Revizija na sistemot na interni kontroli i regularnost za podgotovka za vrabotuvawe (obuka, prekvalifikacija ili dokvalifikacija) za 2006 godina vo centralnata slu`ba na AVRM.

Revizijata e izvr{ena od strana na Meri Trajkovska-rakovoditel na oddelenieto za vnatre{na revizija i Tomislav Smilevski sovetnik-vnatre{en revizor vo periodot od 09.03.2007 do 16.03.2007 i od 17.04.2007 do 11.05.2007 godina.

Izgotven e kone~en izve{taj so akcionen plan.

5) Revizija na izve{taj za dodeluvawe na sredstva od Posebniot fond za 2006 godina.

Revizijata e izvr{ena od strana na Meri Trajkovska-rakovoditel na oddelenieto za vnatre{na revizija i Tomislav Smilevski sovetnik-vnatre{en revizor vo periodot od 12.06.2007 do 15.06.2007 godina.


6) Revizija na sistemot na interni kontroli i regularnost za podgotovka za vrabotuvawe (obuka, prekvalifikacija ili dokvalifikacija) za podnesenite barawa br. 08-4/67 od 09.05.2007 i br. 08-4/62 od 30.04.2007 od Mont DOOEL Skopje.


Izgotven e kone~en izve{taj.

7) Revizija na sistem na interni kontroli pri donesuvawe re{enie po barawe za ostvaruvawe za pravo na pari~en nadomestok vo centarot za vrabotuvawe Ohrid za 2006 godina.



8) Revizija na rabotata vo smetkovodstvoto za period od 01.04.2007 do 30.06.2007 godina

Revizijata e izvr{ena od strana na Meri Trajkovska-rakovoditel na oddelenieto za vnatre{na revizija vo periodot od 03.07.2007 do 27.07.2007 godina.


9) Revizija na regularnost na doneseni re{enija za ostvaruvawe na pravo na pari~en nadomestok za licata na koi im prestanal rabotniot odnos vo Zemjodelska zadruga ,,Ruen" Makedonska Kamenica na den 01.02.2000 godina po osnov na tehnolo{ki vi{ok



10) Revizija na regularnost pri sproveduvawe na postapkata za javna nabavka po otvoren povik br. 1/2007 za nabavka na uslugi popravki i servisirawe na lesni vozila (vklu`uvaj}i rezervni delovi, gumi).

93



11) Revizija na regularnost na izvestuvawe br. 03-952/2 od 07.11.2007 godina za propusti {to se napraveni pri dodeluvaweto na sredstva od Posebniot fond


Izgotven e kone~en izve{taj so akcionen plan. 12) Revizija na isplata na doneseni re{enija za ostvaruvawe na pravo na pari~en nadomestok vo Centar za vrabotuvawe Debar.


Izgotven e izve{taj od revizijata. Oddelenieto za vnatre{na revizija go sledi izvr{uvaweto na dadenite preporaki. III) Izgotvuvawe na plan za rabota na vnatre{na revizija za 2008 godina

Vo tekot na mesec dekemvri 2007 godina soglasno Zakonot za vnatre{na revizija vo javniot sektor izgotven e Plan za rabota na vnatre{nata revizija za 2008 godina, odobren od Direktorot na Agencijata za vrabotuvawe i dostaven do Ministerstvo za finansii. Planot e izgotven vrz osnova na izvr{ena analiza na raboteweto so ocenka na rizicite. IV) Obuki za vnatre{na revizija 1. Ministerstvoto za finansii-Sektor za javna vnatre{na finansiska kontrola zaedno so Ministerstvoto za finansii na Kralstvoto Holandija, vo ramkite na Tvining Proektot za zajaknuvawe na sistemot za javna vnatre{na finansiska kontrola organiziraa specijalizirana obuka za vnatre{na revizija, na koja prisustvuva{e Tomislav Smilevski- sovetnik- vnatre{en revizor vo periodot: Prv del 16.10 - 22.10.2007 godina (pet rabotni denovi) i Vtor del 26.11 - 30.11.2007 godina (pet rabotni denovi) 2. Obuka za menaxment na ~ove~ki resursi - Ohrid 13-15.07.2007 godina, na koja prisustvuva{e Meri Trajkovska- rakovoditel na oddelenie za vnatre{na revizija V) Nadgleduvawe na sproveduvaweto na preporakite od Dràvniot zavod za revizija

Soglasno ~len 22 od Pravilnikot za osnovnite elementi na upatstvoto za rabota, povelbata, godi{niot plan i programa za vnatre{na revizija oddelenieto za vnatre{na revizija go nadgleduva sproveduvaweto na preporakite od reviziite izvr{eni od strana na Dràvniot zavod za revizija.

Izvestuvawe za prevzemeni merki po naodite i preporakite od Izve{tajot na Dràvniot zavod za revizija za izvr{ena revizija na finansiskite izve{tai na Agencijata za vrabotuvawe na Republika Makedonija za 2005 godina se dostaveni do Dràven zavod za revizija.

94

Zamenik na direktorot

Centralna slu`ba na Agencijata za vrabotuvawe

Direktor

Centri za vrabotuvawe

Upraven odbor

Centar za vrabotuvawe

na grad Skopje

Oddel za {alterski uslugi za vrabotuvawe

Oddel za uslugi za poddr{ka za vrabotuvawe

Oddel za pravni i administrativni raboti

Centri za vrabotuvawe za podra~jeto na edna ili pove}e op{tini

Kancelarija na direktorot

Sektori

Sektor za ~ove~ki resursi, pravni i personalno-administrativni raboti

Sektor za istra`uvawe i analiza na pazarot na trudot

Sektor za aktivni politiki za vrabotuvawe Sektor za osiguruvawe i prava vo slu~aj

na nevrabotenost Sektor za informatika Sektor za finansii i smetkovodstveni

raboti

Oddelenie za vnatre{na

revizija

Bitola Veles Kumanovo Ohrid Prilep Strumica Tetovo [tip

Berovo Kriva Palanka Valandovo Kru{evo Vinica Makedonski Brod Gevgelija Negotino Gostivar Probi{tip Debar Radovi{ Del~evo Resen Demir Hisar Sveti Nikole Kavadarci Struga Ki~evo Ko~ani Kratovo

Centri za vrabotuvawe so me|uop{tinski

timovi:

Organizaciona struktura na

Agencijata za vrabotuvawe na Republika Makedonija

izvestaj na avrm za 2007 - av.gov.mkav.gov.mk/content/pdf/2007.pdf · nevrabotenost i statutot na...

Documents