van tai container

Ho¹t ®éng cña ®éi tµu vËn t¶i container ViÖt Nam - Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p

Lêi nãi ®Çu

VËn t¶i biÓn ®¶m nhËn vËn chuyÓn tíi 80% khèi lîng

hµng hãa th¬ng m¹i trªn thÕ giíi vµ 90% lîng hµng container.

§èi víi níc ta, vËn t¶i biÓn cã mét vai trß to lín kh«ng thÓ phñ

nhËn. Nh÷ng n¨m qua, ®Æc biÖt tõ khi ViÖt Nam thùc hiÖn

chÝnh s¸ch më cöa, ngµnh vËn t¶i biÓn ViÖt Nam ®· vµ ®ang

ph¸t triÓn nhanh chãng, thÞ trêng hµng h¶i ViÖt Nam ®ang

dÇn dÇn më réng theo nhÞp ®é chung cña xu thÕ th¬ng m¹i

khu vùc vµ toµn cÇu.

Sù nghiÖp ®æi míi, chÝnh s¸ch më cöa, hßa nhËp cña

ViÖt Nam víi quèc tÕ ®· t¹o ®iÒu kiÖn cho khèi lîng hµng hãa

xuÊt nhËp khÈu cña ViÖt Nam t¨ng víi tèc ®é nhanh. NÕu nh

n¨m 1986, tæng khèi lîng hµng hãa th«ng qua trong toµn

quèc míi ®¹t 13,9 triÖu tÊn th× n¨m 1997 ®· ®¹t 45,7 triÖu

tÊn, t¨ng b×nh qu©n 10%/n¨m. Riªng hµng container th«ng

qua c¶ng giai ®o¹n 1991-1996 t¨ng víi nhÞp ®é 30-35%/n¨m.

Tuy nhiªn, do nhiÒu nguyªn nh©n, lîng hµng hãa xuÊt nhËp

khÈu cña ViÖt Nam do ®éi tµu trong níc ®¶m nhËn cßn nhá

bÐ so víi n¨ng lùc thùc tÕ.

Khi ®Êt níc më cöa héi nhËp víi khu vùc vµ thÕ giíi cïng

víi sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ, xuÊt nhËp khÈu t¨ng ®· t¹o

®iÒu kiÖn cho hµng lo¹t nh÷ng h·ng tµu lín quèc tÕ cã mÆt

t¹i thÞ trêng ViÖt Nam c¹nh tranh víi nhau, víi ngµnh hµng h¶i

ViÖt Nam, ®Æc biÖt lµ víi ®éi tµu container ViÖt Nam cßn

nhá yÕu vÒ sè lîng vµ träng t¶i.

Trong khi ®ã, container ho¸ trong vËn t¶i biÓn l¹i ®îc coi

lµ cuéc c¸ch m¹ng lín nhÊt thÕ giíi chØ sau cuéc c¸ch m¹ng

Bïi Thanh V©n A11 - K38D 1


th«ng tin. Ngay sau khi xuÊt hiÖn n¨m 1956, container ®· cã

sù ph¸t triÓn thÇn kú. Giai ®o¹n 1975 - 1994, sè lîng

container ®îc xÕp dì t¨ng 7 lÇn tõ 17,4 triÖu lªn 126,6 triÖu

TEU. Xu thÕ t¨ng trëng nµy vÉn ®îc duy tr× cho tíi ®Çu thÕ

kû 21.

T¹i ViÖt Nam , tiÕp theo tiÕn tr×nh ph¸t triÓn cña nÒn

kinh tÕ, nhu cÇu vËn chuyÓn hµng hãa b»ng container ®·

t¨ng m¹nh , tuy vËy ViÖt Nam cha cã chñ tµu kinh doanh

®Ých thùc vËn t¶i container trong khi phÇn lín trong sè 20

h·ng tµu container lín nhÊt thÕ giíi ®· cã mÆt t¹i ViÖt Nam díi

c¸c h×nh thøc liªn doanh hay v¨n phßng ®¹i diÖn. Nh×n

chung, thÞ trêng vËn t¶i container t¹i ViÖt Nam cßn phô thuéc

nhiÒu vµo c¸c h·ng tµu níc ngoµi. Chóng ta cha thùc sù cã

nh÷ng tµu container ch¹y tuyÕn xa còng nh trang thiÕt bÞ

cho dÞch vô vËn t¶i container cßn l¹c hËu vµ thiÕu ®ång bé.

§éi tµu container ViÖt Nam ®ang ®ßi hái ph¶i cã ®îc sù

quan t©m ®óng ®¾n h¬n tõ phÝa chÝnh phñ ®Ó cã thÓ

ph¸t triÓn nhanh vµ m¹nh, tËn dông ®îc nh÷ng lîi thÕ s½n cã

cña m×nh.

Trong ph¹m vi nhá hÑp cña mét khãa luËn tèt nghiÖp,

ngêi viÕt sau ®©y xin ®îc tr×nh bµy ®«i nÐt s¬ lîc vÒ thùc

tr¹ng cña ®éi tµu container ViÖt Nam vµ ®Ò xuÊt mét sè gi¶i

ph¸p n©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh cña ®éi tµu container

trong bèi c¶nh héi nhËp khu vùc vµ quèc tÕ.

Khãa luËn ®îc chia lµm 3 ch¬ng víi néi dung nh sau:

Ch¬ng 1: Kh¸i qu¸t vÒ ®éi tµu container vµ dÞch vô vËn

t¶i container thÕ giíi.



Ch¬ng 2: Thùc tr¹ng kinh doanh cña ®éi tµu vËn t¶i

container ViÖt Nam

Ch¬ng 3: Mét sè gi¶i ph¸p nh»m t¨ng n¨ng lùc c¹nh

tranh cña ®éi tµu container ViÖt Nam.

Trong suèt qu¸ tr×nh thùc hiÖn khãa luËn nµy, ngêi viÕt

®· nhËn ®îc rÊt nhiÒu sù híng dÉn vµ gióp ®ì tËn t×nh, ®Æc

biÖt tõ TS. Vò SÜ TuÊn, chñ nhiÖm khoa Kinh tÕ Ngo¹i Th¬ng,

trêng §¹i häc Ngo¹i Th¬ng Hµ Néi, lµ ngêi trùc tiÕp híng dÉn

cho khãa luËn. Xin ®îc bµy tá lßng biÕt ¬n ch©n thµnh ®Õn

thÇy v× nh÷ng ®éng viªn vµ ý kiÕn quý b¸u. §ång thêi, còng

xin ®îc c¶m ¬n Côc hµng h¶i ViÖt Nam, Tæng c«ng ty hµng

h¶i ViÖt Nam v× nh÷ng tµi liÖu vµ th«ng tin thiÕt thùc cho

®Ò tµi nghiªn cøu.

Hµ Néi, th¸ng

12/2003.

Ch¬ng i

Kh¸i qu¸t vÒ ®éi tµu Container vµ

dÞch vô vËn t¶i Container thÕ giíi

I. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh dÞch vô vËn t¶i

container

1.Kh¸i niÖm vÒ vËn t¶i container

1.1.§Þnh nghÜa



Th¸ng 6 n¨m 1964, Uû ban kÜ thuËt cña Tæ chøc tiªu

chuÈn ho¸ quèc tÕ(ISO) ®· ®a ra ®Þnh nghÜa tæng qu¸t vÒ

container. Tõ ®ã ®Õn nay, çc níc trªn thÕ giíi ®Òu ¸p dông

®Þnh nghÜa nµy cña ISO.

Theo ®Þnh nghÜa nµy, container lµ mét c«ng cô vËn t¶i

cã çc ®Æc ®iÓm sau:

Cã h×nh d¸ng cè ®Þnh, bÒn ch¾c ®Ó cã thÓ sö

dông ®îc nhiÒu lÇn.

Cã cÊu t¹o ®Æc biÖt ®Ó thuËn tiÖn cho viÖc

chuyªn chë b»ng mét hoÆc nhiÒu ph¬ng tiÖn vËn t¶i,

hµng ho¸ kh«ng ph¶i xÕp dì ë c¶ng däc ®êng.

Cã thiÕt bÞ riªng ®Ó thuËn tiÖn cho viÖc bèc, dì vµ

chuyÓn t¶i.

Cã dung tÝch bªn trong kh«ng Ýt h¬n 1 m

Tõ ®Þnh nghÜa trªn cã thÓ thÊy, container kh«ng ph¶i

lµ mét lo¹i bao b× hµng ho¸ th«ng thêng mÆc dï nã cã thÓ

thùc hiÖn chøc n¨ng nh mét bao b× vËn t¶i. Container còng

kh«ng ph¶i lµ mét c«ng cô vËn t¶i hay mét bé phËn cña c«ng

cô vËn t¶i v× nã kh«ng g¾n liÒn víi c«ng cô vËn t¶i.

Nh vËy, mét çch chung nhÊt, cã thÓ hiÓu container lµ

mét c«ng cô chøa hµng, cã d¹ng h×nh hép, ®îc lµm b»ng gç

hoÆc kim lo¹i, cã kÝch thíc tiªu chuÈn ho¸, dïng ®îc nhiÒu lÇn

vµ cã søc chøa lín, cã thÓ t¸ch biÖt khái ph¬ng tiÖn vËn t¶i,

bèc xÕp nh mét ®¬n vÞ träng t¶i vµ chuyÓn t¶i mµ kh«ng

ph¶i bèc xÕp l¹i hµng bªn trong.



1.2.Ph©n lo¹i

Trong thùc tÕ, container ®îc ph©n thµnh nhiÒu lo¹i dùa

trªn çc tiªu chuÈn kh¸c nhau, cô thÓ:

1.2.1.Ph©n lo¹i theo kÝch th íc

Container lo¹i nhá: lµ çc container cã träng lîng díi

5 tÊn vµ dung tÝch díi 3m

Container lo¹i trung b×nh: lµ container cã träng lîng

5-8 tÊn vµ dung tÝch nhá h¬n 10m

Container lo¹i lín: lµ çc container cã träng lîng lín

h¬n 10 tÊn vµ dung tÝch h¬n 10m

HiÖn t¹i, nhiÒu tæ chøc thÕ giíi nghiªn cøu tiªu chuÈn

hãa container, song ISO vÉn lµ tæ chøc ®ãng vai trß quan

träng nhÊt. N¨m 1967, tiªu chuÈn hãa container cña ñy ban

kü thuËt thuéc ISO ®· ®a ra nh sau(xem b¶ng 1)

Trong çc lo¹i container nµy, lo¹i cã chiÒu dµi 20 feet,

chiÒu réng vµ chiÒu cao 8 feet(20x8x8) ®îc coi lµ ®¬n vÞ

chuÈn, gäi lµ ®¬n vÞ t¬ng ®¬ng víi container 20 feet, hay

cßn ®îc gäi lµ TEU ( twenty foot equivalent unit) ®Ó ®o lêng

trong vËn t¶i container.

B¶ng 1:Tham sè kü thuËt cña 7 lo¹i container thuéc seri

1 theo tiªu chuÈn cña ISO



Ký hiÖuChiÒu

cao

ChiÒu

réngChiÒu dµi

Träng

lîng

tèi ®a

(tµu)

Träng

lîng

tÞnh

(tµu)

Dung

tÝch

(m3)foot mm foot mm foot mm

1.A 8

2.43

5 8 2.435 40,0 12.190 30 27,0 61,0

1A.A 8

2.43

5 8 2.435 40,0 12.190 30 27,0 61,0

1.B 8

2.43

5 8 2.435 29,1 9.125 25 23,0 45,5

1.C 8

2.43

5 8 2.435 19,1 6.055 20 18,0 30,5

1.D 8

2.43

5 8 2.435 9,9 2.990 10 8,7 14,3

1.E 8

2.43

5 8 2.435 6,5 1.965 7 6,1 9,1

1.F 8

2.43

5 8 2.435 4,9 1.460 5 4,0 7,0

Nguån:Tiªu chuÈn hãa container cña ñy ban kü thuËt thuéc

ISO(n¨m 1967)

1.2.2.Ph©n lo¹i theo c«ng dông

Theo CODE R688-21968 cña ISO, nÕu ph©n lo¹i theo

môc ®Ých sö dông , container ®îc chia thµnh 5 nhãm chñ

yÕu nh sau:



Nhãm 1: container chë hµng b¸ch ho¸(general

cargo container)

Cã thÓ nãi, ®©y lµ lo¹i container kh¸ phæ biÕn, nã

chiÕm mét tØ träng cao trong çc lo¹i container. Nhãm nµy

bao gåm mét sè lo¹i nh sau:

Container hë trªn (open top container)

Container kÝn (closed container)

Container kÝn cã cöa ë mét ®Çu vµ çc bªn( side-

open container)

Container cã hai nöa(half-heigh container)

Container cã lç th«ng h¬i(vented container)

Nhãm 2: container chë hµng rêi (Dry bulk/Bulker

freight container )

§©y lµ lo¹i container dïng ®Ó chë hµng rêi nh thãc h¹t,

xµ phßng bét, çc lo¹i h¹t nhá, ph©n bãn, ho¸ chÊt. Lo¹i

container nµy cã miÖng chøa ë trªn m¸i ®Ó ®æ hµng vµ cã

cöa container ®Ó dì hµng ra.

¦u ®iÓm cña lo¹i container nµy lµ gióp tiÕt kiÖm søc lao

®éng khi xÕp hµng vµo vµ dì hµng ra, tuy nhiªn, nã còng cã

®iÓm bÊt lîi lµ träng lîng cña vá container t¬ng ®èi nÆng, sè

n¾p vµ cöa nhiÒu cã thÓ g©y khã kh¨n trong viÖc gi÷ an

toµn vµ kÝn níc cho container.

Nhãm 3: container b¶o «n/ nãng/ l¹nh ( thermal

insulated/ heated/ refrigerated/ reefer container)

§©y lµ nhãm gåm çc lo¹i container dïng ®Ó chøa hµng

mau háng ( hµng rau qu¶), vµ çc lo¹i hµng ho¸ bÞ ¶nh hëng



do sù thay ®æi nhiÖt ®é. Lo¹i container nµy cã sên, sµn, m¸i

vµ cöa ®îc èp b»ng vËt liÖu truyÒn nhiÖt thÊp ®Ó h¹n chÕ sù

di chuyÓn nhiÖt ®é gi÷a bªn trong vµ bªn ngoµi container ,

nhiÒu container lo¹i nµy cã thiÕt bÞ lµm nãng hoÆc lµm l¹nh

®îc ®Æt ë mét ®Çu hay bªn thµnh container . Mét sè

container l¹i dùa vµo sù lµm l¹nh hçn hîp.

Nhãm nµy gåm mét sè lo¹i nh sau:

Container l¹nh (reefer container ): dïng ®Ó chuyªn

chë mét sè thùc phÈm ®«ng l¹nh nh thÞt, ç hoÆc thùc

phÈm cÇn gi÷ m¸t nh rau qu¶.

Container gi÷ nhiÖt(insulated container): còng ®îc

dïng cho hµng ho¸ lµ rau qu¶.

Container tho¸ng h¬i(ventilated container): lo¹i nµy

cã çc lç tho¸ng ë hai bªn sên hoÆc hai ®Çu, cho phÐp sù

th«ng h¬i h÷u hiÖu

Nhãm 4: container thïng chøa(Tank container)

Container thïng chøa lµ nh÷ng thïng chøa b»ng thÐp ®îc

chÕ t¹o phï hîp víi kÝch thíc cña ISO cã dung tÝch lµ 20ft,

h×nh d¸ng nh mét khung s¾t h×nh ch÷ nhËt, chøa ®îc

kho¶ng 400 galon (15.410 lit )

Çc lo¹i container nµy ®îc dïng ®Ó chë hµng ho¸ nguy

hiÓm vµ hµng d¹ng láng nh dÇu ¨n, ho¸ chÊt. Nã cã u ®iÓm

lµ tiÕt kiÖm ®îc kh¸ nhiÒu søc lao ®éng khi ®æ ®Çy hay hót

rçng, ®ång thêi l¹i cã thÓ ®îc sö dông nh mét kho chøa t¹m

thêi. Tuy nhiªn, container thïng chøa còng cã mét sè h¹n chÕ

nh:



Träng lîng vá cao.

Gi¸ thµnh cao.

Chi phÝ b¶o dìng cao.

§ßi hái mçi lÇn rãt hµng vµo lµ ph¶i lµm s¹ch

thïng chøa.

Nhãm 5: container ®Æc biÖt (special container)

Mét vÝ dô vÒ container ®Æc biÖt ®ã lµ c¸c container

dïng ®Ó chë sóc vËt sèng. §©y lµ lo¹i container ®îc l¾p ®Æt

cè ®Þnh nh÷ng ng¨n chuång cho sóc vËt sèng. Lo¹i nµy ®«i

khi còng cã thÓ chuyÓn ®æi thµnh container phï hîp cho môc

®Ých chuyªn chë hµng b¸ch ho¸.

1.2.3.Ph©n lo¹i theo vËt liÖu ®ãng container

Bèn lo¹i vËt liÖu c¬ b¶n ®Ó chÕ t¹o container ®ã lµ hîp

kim nh«m, thÐp, gç v¸n Ðp vµ FRP. Tuy nhiªn, ngêi ta thêng

sö dông gép hai hay nhiÒu lo¹i vËt liÖu nãi trªn ®Ó chÕ t¹o

container.

Container thÐp: lµ lo¹i container ®îc lµm b»ng thÐp

c¶ khung lÉn v¸ch ng¨n. Lo¹i container nµy chÞu ®îc níc m-

a, khã bÞ rØ, ®ång thêi cã lîi Ých kinh tÕ do gi¸ thµnh ban

®Çu rÎ vµ dÔ söa ch÷a. Tuy nhiªn, lo¹i container nµy l¹i cã

träng lîng b× t¬ng ®èi nÆng vµ dÔ bÞ ¨n mßn.

Container nh«m: lo¹i container nµy nhÑ h¬n

container thÐp, h¬n n÷a l¹i Ýt bÞ ¨n mßn. Tuy nhiªn,

container nh«m kh«ng cã tÝnh chÞu lùc cao nh container

thÐp, gi¸ thµnh còng ®¾t h¬n nhiÒu.



Container FRP: ®©y lµ lo¹i container ®îc lµm b»ng

khung s¾t vµ v¸ch b»ng v¸n Ðp, hai mÆt ®îc phñ b»ng

nhùa ®îc gia cè b»ng sîi thuû tinh. Lo¹i nµy cã gi¸ thµnh

s¶n xuÊt t¬ng ®èi cao, viÖc söa ch÷a l¹i ®ßi hái kh¸ nhiÒu

c«ng søc.

Container gç v¸n Ðp

1.2.4.Ph©n lo¹i theo cÊu tróc container: gåm mét sè lo¹i c¬

b¶n:

Container kÝn: gåm hai lo¹i: container kÝn cã cöa ë

hai ®Çu vµ container kÝn cã cöa ë hai bªn.

Container më trªn (open top container): cã cöa ë

mét ®Çu vµ hë phÝa trªn

Container khung (flat rack container) : ®©y lµ lo¹i

container kh«ng cã m¸i, kh«ng cã thµnh, kh«ng cã cöa,

dïng ®Ó chë c¸c hµng hãa qu¸ nÆng, hµng qu¸ dµi hoÆc

hµng cång kÒnh, hµng kh«ng cã h×nh thï nhÊt ®Þnh.

Container gÊp (tilt container).

Container ph¼ng (flatbed container): dïng ®Ó chë

« t« hoÆc hµng qu¸ khæ qu¸ t¶i.

Container cã b¸nh l¨n (rolling container).

1.3.C¬ së vËt chÊt cña vËn t¶i container

1.3.1.C«ng cô vËn chuyÓn container.

a) C«ng cô vËn chuyÓn container b»ng ®êng biÓn.



C«ng cô vËn chuyÓn container b»ng ®êng biÓn chñ yÕu

lµ çc lo¹i tµu container. Trªn thÕ giíi hiÖn nay cã rÊt nhiÒu

lo¹i tµu container kh¸c nhau do nhu cÇu ®a d¹ng vÒ vËn t¶i.

Cã thÓ kÓ tíi mét sè lo¹i tµu container sau:

Tµu chë hµng b¸ch hãa th«ng thêng (general cargo

ship): lµ lo¹i tµu chë hµng b¸ch hãa, tuy nhiªn mçi chuyÕn l¹i

cã thÓ nhËn kho¶ng 10-15 container ®Ó chë. Container chñ

yÕu ®îc xÕp ngay trªn boong. Lo¹i tµu nµy còng cã mét sè

thiÕt bÞ xÕp dì, ch»ng buéc container.

Tµu b¸n container (semicontainer ship) : lµ nh÷ng

tµu ®îc thiÕt kÕ ®Ó võa chë container võa chë çc hµng hãa

kh¸c, kÓ c¶ hµng b¸ch hãa. Lo¹i tµu nµy cã träng t¶i kh«ng lín

vµ thêng cã cÇn cÈu riªng ®Ó xÕp dì container.

Tµu chë sµ lan ( lash-lighter aboard ship) : ®©y lµ

mét lo¹i tµu cã cÊu tróc ®Æc biÖt. Lo¹i tµu nµy chuyªn dïng

®Ó chë sµ lan ®· ®îc xÕp ®Çy hµng hoÆc container. Mçi tµu

lo¹i nµy cã thÓ chë ®îc tõ 15 ®Õn 17 sµ lan. Mçi sµ lan cã

thÓ chë kho¶ng 350 ®Õn 1.000 tÊn. Ngêi ta cã thÓ xÕp dì sµ

lan lªn xuèng tµu b»ng cÇn cÈu chuyªn dông cã s½n trªn tµu

hoÆc theo ph¬ng thøc ch×m-næi cña tµu mÑ. Ngoµi ra, çc

sµ lan khi ®îc dì khái tµu mÑ cã thÓ tù vËn hµnh hoÆc còng

cã thÓ ®îc ®Èy hay kÐo vµo bê ®Ó xÕp dì hµng theo ph¬ng

ph¸p th«ng thêng. Sö dông lo¹i tµu nµy cho phÐp gi¶m ®îc

thêi gian xÕp dì so víi çc ph¬ng ph¸p th«ng thêng.

Tµu chuyªn dông chë container (full container

ship) : lµ lo¹i tµu ®îc dïng chØ ®Ó chë container. Còng v× lÝ

do nµy mµ tµu chuyªn dông chë container cã cÊu tróc hoµn



toµn kh¸c víi tµu chë hµng th«ng thêng. §©y lµ nh÷ng tµu cã

träng t¶i rÊt lín ( 1.000 ®Õn 5.000 TEU ), cã tèc ®é cao ( trªn

26 h¶i lý/giê). §Æc biÖt, lo¹i tµu nµy kh«ng cã cÇn cÈu trªn

tµu mµ sö dông cÈu giµn trªn bê cña çc c¶ng. Mét ®Æc

®iÓm ®¸ng lu ý cña lo¹i tµu nµy lµ chóng cã diÖn tÝch ®¸y

hÇm hµng b»ng hoÆc lín h¬n so víi diÖn tÝch miÖng hÇm

hµng, ®ång thêi cã çc kÐt níc d»n ë hai bªn m¹n tµu t¹o c©n

b»ng khi xÕp container thµnh nhiÒu hµng, nhiÒu tÇng.

Tïy thuéc vµo ph¬ng thøc xÕp dì mµ tµu chuyªn dông

chë container l¹i ®îc chia thµnh nhiÒu lo¹i kh¸c nhau:

Tµu RO-RO: lo¹i tµu nµy cã cöa hÇm ®îc ®Æt ë mòi

hoÆc ngay bªn c¹nh sên tµu. Tµu cã nhiÒu boong, gi÷a

çc boong cã çc ®êng dèc nghiªng. Container ®îc ®a tõ

c¶ng xÕp th¼ng vµo hÇm tµu b»ng çc xe n©ng cì lín.

NÕu ë çc tuyÕn ®êng ng¾n, container sÏ ®îc cè ®Þnh

s½n trªn mét lo¹i khung xe cã b¸nh (chassis). Khi tµu ®Õn,

chassis ®îc xe mooc ®a xuèng tµu vµ khi tíi c¶ng ®Ých l¹i

cho xe mooc kÐo nguyªn chassis lªn. Ph¬ng ph¸p nµy cã u

®iÓm lµ tiÕt kiÖm ®îc rÊt nhiÒu thêi gian xÕp dì vµ thêi

gian tµu ®ç ë c¶ng.

Tµu LO-LO: lo¹i tµu nµy ®îc gäi nh vËy do thùc hiÖn

ph¬ng ph¸p xÕp dì theo ph¬ng th¼ng ®øng qua thµnh

tµu b»ng cÇn cÈu cña c¶ng. Lo¹i tµu nµy cã cÊu tróc mét

boong, ®îc chia thµnh nhiÒu hÇm cã v¸ch ng¨n çch.

Trong hÇm tµu cã nh÷ng kÕt cÊu ®Æc biÖt gäi lµ nh÷ng

ng¨n trît cã thÓ ®îc n©ng h¹ trùc tiÕp b»ng cÈu dµn.



Tµu container ®· tr¶i qua nhiÒu thÕ hÖ ph¸t triÓn kh¸c

nhau. Thêi kú ®Çu, ngêi ta thêng c¶i tiÕn çc tµu thêng

thµnh tµu container. Container cã thÓ ®îc xÕp trong hÇm

tµu, hoÆc 1-2 líp cao trªn boong tµu. ChiÕc tµu container

chuyªn dông ®Çu tiªn trªn thÕ giíi ra ®êi n¨m 1968. Tµu nµy

cã cÊu tróc gièng kiÓu tæ ong, container ®îc xÕp lÇn lît tõng

chiÕc vµo çc lç tæ ong chång lªn nhau. Nh÷ng chiÕc tµu

container chuyªn dông thÕ hÖ ®Çu tiªn nµy lµ Seawish cña

Mü, Elbe Express cña §øc hay Haconnemaru cña NhËt. Lo¹i

nµy cã søc chë kh«ng qu¸ 800 TEU, tèc ®é 20 h¶i lý/giê,

träng t¶i 14.000-16.000 DWT.

§Õn n¨m 1970, nh÷ng chiÕc tµu container chuyªn dông

lo¹i míi ®· lÇn lît xuÊt hiÖn. §©y lµ çc tµu thuéc thÕ hÖ 2, cã

søc chë 2.500 TEU, tèc ®é ®¹t 22 h¶i lý/giê vµ träng t¶i

27.000-31000 DWT. Trªn nh÷ng chiÕc tµu nµy, container ®îc

xÕp tíi 7-8 hµng, cao 6 líp, trong hÇm vµ trªn boong xÕp hai

líp tíi 8-10 hµng.

ChØ 2 n¨m sau, nh÷ng tµu container chuyªn dông ®Çu

tiªn thuéc thÕ hÖ thø 3 ®· ®îc ra ®êi. Nh÷ng tµu nµy ®îc

gäi lµ tµu thÕ hÖ Panamax. Chóng cã søc chë 3.000 TEU,

träng t¶i 41.000-45.000 DWT, tèc ®é 33-35 h¶i lý/giê.

§Õn giai ®o¹n sau n¨m 1984, tµu chuyªn chë container

ngµy cµng ®îc ®ãng to h¬n, cã søc chë lªn tíi 6.000 TEU.

Trong hÇm tµu, container ®îc xÕp 10-12 hµng, cao tíi 8-9 líp,

trªn boong tµu xÕp cao 4 líp, víi 13-16 hµng vµ ®îc gäi lµ

"qu¸ cì Panamax". Çc tµu nµy ®ßi hái c¶ng níc s©u vµ chiÒu

dµi cÇu lªn ®Õn 300m, víi diÖn tÝch b·i ®ñ réng ®Ó xÕp



container. Chóng còng ®ßi hái ph¶i cã hÖ thèng mét lo¹t tµu

nhá(feeder) ®Ó chë container tõ nh÷ng c¶ng nhá tíi c¶ng tËp

trung ®Ó lªn tµu lín.

B¶ng sau ®©y cho thÊy sù thay ®æi trong kÝch thíc tµu

container kÓ tõ nh÷ng thÕ hÖ ®Çu tiªn cho tíi ngµy nay:

B¶ng 2 : KÝch thíc tµu container

N¨m ThÕ hÖTEU

(1000)

ChiÒu

dµi (m)

ChiÒu

réng

(m)

Mín n-

íc (m)

1968 Thø 1 1,1 180 25 9

1970 - 80 Thø 2 2 - 3 213,00 27,4 10,8

1980 - 90 Panamax 3 - 4,5 294,00 32,0 12,2

1988 - 95 Post-

Panamax

4 - 5 280 -

305

31,1 12,7

1996 -

2005

ThÕ hÖ míi 6,4 -

7,5

300 -

347

42,9 14-

14,5

ThÕ hÖ tiÕp

theo

8 - 8,5 330 -

380

46-47 14,5

Sau 2005 Siªu lín 12,5 380 -

400

50-60 14,7

Nguån: UK. Ocean Shipping Consultants Ltd. - London -

n¨m 2002



b) C«ng cô vËn chuyÓn container b»ng ®êng « t«: khi vËn

chuyÓn container b»ng ®êng bé, ngêi ta thêng dïng çc lo¹i «

t« chuyªn dông hoÆc çc xe mooc mÆt ph¼ng hoÆc dïng çc

®Çu kÐo kÕt hîp víi çc shassis ( lµ mét bé khung cã cÊu t¹o

®Æc biÖt ®Ó cã thÓ xÕp vµ vËn chuyÓn an toµn container

b»ng « t«). Ngoµi ra, khi vËn chuyÓn container ë c¶ng hay

bÕn b·i, ngêi ta thêng dïng xe n©ng, cÇn cÈu di déng..

c) C«ng cô vËn chuyÓn container b»ng ®êng s¾t: khi vËn

chuyÓn container b»ng ®êng s¾t, ngêi ta dïng çc toa xe

chuyªn dông hoÆc çc toa xe mÆt ph¼ng cã chèt h·m hay

çc r¬ moãc cã b¸nh xe. §Ó vËn chuyÓn container b»ng ®êng

s¾t, thêng cã hai ph¬ng ph¸p nh sau:

Ph¬ng ph¸p TOFC, hay cßn ®îc gäi lµ piggyback: lµ

ph¬ng ph¸p xÕp container lªn xe mooc, sau ®ã xÕp c¶ xe

mooc lªn toa xe mÆt ph¼ng.

Ph¬ng ph¸p COFC: lµ ph¬ng ph¸p xÕp trùc tiÕp çc

container lªn toa xe mÆt ph¼ng. §©y lµ mét ph¬ng ph¸p vËn

chuyÓn mang l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ cao.

1.3.2.C«ng cô xÕp dì container.

Mét trong nh÷ng thµnh c«ng cña container hãa lµ viÖc

tiªu chuÈn hãa vÒ kÝch thíc, träng lîng vµ ®iÓm mãc cÈu cña

container. Nhê ®ã, çc thiÕt bÞ xÕp dì, còng ®îc s¶n xuÊt

theo çc kÝch thíc phï hîp víi kÝch thíc cña container.

C¨n cø vµo c«ng dông, cã thÓ chia c«ng cô xÕp dì

container thµnh 4 nhãm sau:



C«ng cô xÕp dì container tõ tµu lªn bê vµ ngîc l¹i.

C«ng cô xÕp dì phôc vô viÖc s¾p xÕp container t¹i

çc kho b·i.

C«ng cô phôc vô cho xÕp dì container lªn xuèng çc

ph¬ng tiÖn vËn t¶i kh¸c nh tµu háa, « t« t¹i çc ®iÓm tËp

kÕt hoÆc n¬i nhËn hµng.

C«ng cô phôc vô viÖc xÕp hµng vµo container vµ

göi ®i hoÆc t¹i n¬i kh¸ch hµng nhËn container vµ dì hµng

ra.

C¨n cø vµo c¬ cÊu vËn hµnh cña c«ng cô xÕp dì

container, cã thÓ chia thµnh mét sè lo¹i nh sau:

C«ng cô xÕp dì di chuyÓn trªn b¸nh lèp.

C«ng cô xÕp dì di chuyÓn trªn ®êng ray.

Cã thÓ lÊy vÝ dô mét sè lo¹i c«ng cô xÕp dì tiªu biÓu:

CÇn cÈu giµn (gantry crane) : ra ®êi vµo

nh÷ng n¨m 70 cña thÕ kØ 20 vµ cã thÓ coi lµ thiÕt bÞ

xÕp dì lµm hµng gi÷a tµu vµ bê hiÖn ®¹i nhÊt hiÖn nay.

Th©n cÇn cÈu lµ bèn cét thÐp kÕt cÊu(thêng lµ kÕt cÊu

hép) nèi víi nhau bëi çc thanh gi»ng vµ ®îc ®Æt lªn bÖ

b¸nh thÐp trªn ray däc th©n tµu. PhÇn trªn cét, ë phÝa

trong lµ giµn thÐp dµi cã xe têi di chuyÓn vu«ng gãc víi

cÇu tµu. §Ó t¹o thuËn lîi cho tµu cËp vµ rêi bÕn, phÇn

dµn phÝa sau cã thÓ ®îc kÐo lªn, kh«ng gian gi÷a bèn

cét cña cÇn cÈu giµn lµ chç ®Ó çc xe ®Õn nhËn hoÆc

chuyÓn container cho cÇn cÈu. Tèc ®é n©ng cña cÇn

cÈu nµy thêng trong kho¶ng 30-60m/phót, còng cã lo¹i cã



thÓ ®¹t tèc ®é 50-120m/phót víi thêi gian lµm hµng cho

mét container kho¶ng 90 gi©y. Tèc ®é di chuyÓn cña

lo¹i cÇn cÈu giµn thêng tõ 20-45m/phót vµ tèc ®é kÐo

ngang lµ 120-150m/phót, n¨ng suÊt xÕp dì cña cÇn cÇu

giµn rÊt cao, cã thÓ lªn tíi 40 TEU/giê, søc n©ng ®¹t 80

tÊn vµ cã thÓ xÕp dì container cao ®Õn tÇng thø 16 trªn

tµu. CÇn cÈu giµn cßn cã u ®iÓm lµ cã thÓ ho¹t ®éng

trong ®iÒu kiÖn giã b·o.

CÇn cÈu di ®éng(cÇn cÈu tù hµnh-transfer

crane): ®©y lµ lo¹i thiÕt bÞ xÕp dì container dïng t¹i c¸c

b·i container. CÇn cÈu tù hµnh di ®éng trªn b¸nh h¬i hay

®êng ray vµ nhá h¬n, cã c«ng suÊt ®¹t 30 TEU/giê, søc

n©ng ®¹t 80 tÊn, tÇm víi 41m. Lo¹i cÇn cÈu nµy cã t¸c

dông ®a container tõ tµu tíi b·i chøa hoÆc di chuyÓn

container trong b·i lªn « t« hay c¸c chassis.

Xe khung n©ng hµng (straddle carrier): lµ ph-

¬ng tiÖn xÕp dì container tõ cÇu tµu vµo b·i container.

Xe khung n©ng hµng ®îc coi lµ ph¬ng tiÖn xÕp dì tiªn

tiÕn nhÊt do nã võa cã thÓ vËn chuyÓn, võa cã thÓ

n©ng cao, h¹ thÊp container. Lo¹i xe nµy cã cÊu tróc gåm

mét cµng n©ng g¾n ë ®Çu hay cuèi xe vµ ®îc truyÒn

®éng b»ng hÖ thèng thuû lùc. Ngµy nay, t¶i träng cña xe

n©ng thêng tõ 15-40 tÊn, dïng ®Ó chuyªn chë c¶

container rçng hoÆc container cã hµng.

Xe ®Çu kÐo (terminal trailers): thêng ®îc dïng

lµm ph¬ng tiÖn ®Ó chë container tõ tµu vµo b·i, tõ c¶ng

®Õn n¬i ngêi nhËn vµ ngîc l¹i, hoÆc dïng ®Ó xÕp dì cho



tµu container theo kiÓu RO-RO. Ngoµi ra, xe ®Çu kÐo

cßn dïng ®Ó phôc vô cho viÖc xÕp dì hµng hãa ë c¶ng

theo kiÓu dùa trªn c¬ së mçi r¬-mooc cho mét container

ë c¶ng kÓ c¶ container rçng. Container dì tõ tµu ®îc ®Æt

trªn çc r¬-mooc ®ç däc thµnh tµu, ®Çu kÐo sÏ kÐo çc

r¬-mooc vµo b·i vµ xÕp thµnh hµng.

Xe n©ng tr íc (front loaders): xe cã cÊu tróc

d¹ng « t« b¸nh lèp, ®îc trang bÞ ®éng c¬ diesel phôc vô

cho hÖ thèng chuyÓn ®éng cña xe vµ ®Ó phôc vô cho

mét hÖ thèng thñy lùc ®Ó n©ng, h¹, nghiªng vµ dÞch

chuyÓn container.

1.3.3.Ga, c¶ng, bÕn b·i container.

a) C¶ng container.

Thùc tÕ ®· cho thÊy, qu¸ tr×nh container hãa trªn thÕ

giíi ®· diÔn ra hÕt søc m¹nh mÏ trong mÊy thËp kû võa qua.

Çc lo¹i tµu b¸ch hãa víi nhiÒu hÇm , nhiÒu tÇng chÊt xÕp

nhiÒu lo¹i hµng hãa kh¸c nhau kh«ng cßn xuÊt hiÖn nhiÒu t¹i

çc c¶ng. Hµng b¸ch hãa dÇn ®îc container hãa. Trong nh÷ng

n¨m gÇn ®©y, nh÷ng c¶ng phôc vô hµng b¸ch hãa ®· ®îc

c¶i t¹o dÇn thµnh çc bÕn container. Cïng víi m« h×nh më

réng lu lîng vËn chuyÓn container, çc trang thiÕt bÞ xÕp dì

vµ c¬ së h¹ tÇng cña çc c¶ng container ®· t¨ng lªn t¬ng

øng. Cho ®Õn nay ®· cã hµng ngh×n bÕn container chuyªn

dông víi thiÕt bÞ xÕp dì hiÖn ®¹i, cã n¨ng suÊt gi¶i phãng tµu

rÊt cao.

Trong lÞch sö ph¸t triÓn cña m×nh, ®Õn nay çc c¶ng

biÓn ®· tr¶i qua n¨m thÕ hÖ, nhng chØ ®Ón thÕ hÖ thø t-



(1950-1970) míi ®¸nh dÊu sù ra ®êi vµ ph¸t triÓn nhanh

chãng cña çc bÕn container còng nh sù chuyªn m«n hãa

ngµy cµng cao cña çc c¶ng. Çc ph¬ng tiÖn , c«ng cô xÕp

dì, kho chøa container ®îc thiÕt kÕ vµ chÕ t¹o ®Æc biÖt phï

hîp víi çc d©y chuyÒn chÝnh ®Ó ®¹t n¨ng suÊt cao, chÊt l-

îng lµm hµng tèt, dÔ tù ®éng hãa trong qu¶n lý vµ khai th¸c.

HiÖn nay trªn thÕ giíi cã hµng tr¨m c¶ng biÓn cã thÓ

phôc vô nhiÒu lo¹i tµu chuyªn dông kh¸c nhau. Tuy nhiªn, sè

c¶ng container ®îc x©y dùng míi cã tÝnh chuyªn dông so víi

sè lîng c¶ng ®îc c¶i t¹o vµ phôc vô tµu container Ýt h¬n. Th-

êng th× çc c¶ng truyÒn thèng ®îc c¶i t¹o vµ x©y dùng

thµnh khu vùc riªng biÖt ®Ó phôc vô chuyªn chë container.

Khu vùc nµy ®îc gäi lµ container terminal. Trong ph¹m vi

container terminal cã hai khu quan träng lµ container

yard(CY) vµ container freight station (CFS):

CY lµ n¬i tiÕn hµnh giao nhËn vµ b¶o qu¶n

container cã hµng còng nh container rçng. CY thêng ®îc bè

trÝ gi¸p víi bÕn container. DiÖn tÝch çc CY thêng kh¸ lín,

nã cßn phô thuéc sè lîng container vµ chiÒu dµi bÕn

container.

CFS lµ n¬i giao nhËn vµ phôc vô hµng lÎ b»ng

container. T¹i ®©y, hµng lÎ ®îc tiÕn hµnh thu gom, ®ãng

vµo container

b) Çc ®iÓm vËn t¶i phôc vô chuyªn chë container : lµ çc

ga ®êng s¾t, tr¹m ®êng bé, c¶ng ®êng s«ng.

Çc ga ®êng s¾t thêng ®îc bè trÝ ë trung t©m

c«ng nghiÖp hay th¬ng m¹i. Ga ®êng s¾t ®ßi hái ph¶i cã



diÖn tÝch réng vµ ®Çy ®ñ trang thiÕt bÞ chuyªn dïng ®Ó

xÕp dì, s¾p ®Æt container.

Çc tr¹m container ®êng bé( container deport) lµ

n¬i giao nhËn vµ b¶o qu¶n hµng hãa b»ng container. Tr¹m

container cßn lµ n¬i tiÕn hµnh çc thñ tôc h¶i quan, kiÓm

tra vµ gi¸m s¸t hµng hãa xuÊt nhËp khÈu.çc tr¹m container

nµy thêng ®îc bè trÝ ë çc ®iÓm n»m s©u trong néi ®Þa,

cßn ®îc gäi lµ c¶ng kh« hay c¶ng th«ng quan néi ®Þa.

2. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh cña vËn t¶i container.

2.1.Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vËn t¶i container trªn thÕ

giíi.

Tõ thêi xa, ngêi La M· ®· biÕt sö dông çc thïng chøa

hµng lín cã thÓ dïng ®îc nhiÒu lÇn ®Ó xÕp dì lªn tµu mét

çch nhanh chãng. Tuy nhiªn, qu¸ tr×nh h×nh thµnh vËn t¶i

container chØ b¾t ®Çu tõ tríc chiÕn tranh thÕ giíi lÇn thø 2.

HiÖn còng cã nhiÒu tµi liÖu kh¸c nhau nãi vÒ lÞch sö ph¸t

triÓn cña ph¬ng ph¸p chuyªn chë container. Do vËy, ngêi ta

khã cã thÓ x¸c ®Þnh chÝnh x¸c thêi ®iÓm xuÊt hiÖn chiÕc

container ®Çu tiªn. ChØ cã thÓ t¹m thêi ph©n chia sù ph¸t

triÓn cña container ra lµm bèn giai ®o¹n:

Giai ®o¹n 1: tõ tríc chiÕn tranh thÕ giíi lÇn thø 2

®Õn n¨m 1955.

Trong giai ®o¹n nµy, mét sè níc b¾t ®Çu thÝ nghiÖm

viÖc sö dông çc container lo¹i nhá vµo chuyªn chë trong vËn

t¶i ®êng s¾t. Lóc bÊy giê, container cã c¬ cÊu vµ c«ng dông

kh«ng gièng hiÖn nay. Kho¶ng thêi gian gi÷a hai cuéc chiÕn



tranh thÕ giíi, mét sè níc nh: Anh, Ph¸p, Mü, §øc, Liªn X« ®·

tiÕp tôc më réng ph¹m vi sö dông container trong chuyªn chë

hµng hãa. §Õn chiÕn tranh thÕ giíi lÇn thø 2, Mü ®· sö dông

kh¸ réng r·i container ®Ó chuyªn chë vò khÝ vµ vËt liÖu

chiÕn tranh. Cã thÓ nãi, mét trong nh÷ng ý ®å ®Ó tiÕn

tíi container hãa lµ viÖc ph¸t triÓn vµ sö dông thïng

Conex (Conex box) cña H¶i qu©n Mü trong chiÕn tranh

thÕ giíi thø 2. Conex box lµ mét thïng tiªu chuÈn 6

foot, ®îc coi lµ tiÒn th©n cho nh÷ng chiÕc container

hiÖn ®¹i sau nµy. Trong nh÷ng n¨m 50, cã tíi 100.000

chiÕc thïng conex ®îc sö dông. §ång thêi, ph¹m vi sö dông

container còng ®îc më réng sang çc ph¬ng thøc vËn t¶i kh¸c

nh ®êng biÓn vµ ®êng « t«.Tuy nhiªn, ph¬ng ph¸p chuyªn

chë container còng míi chØ ¸p dông trong vËn t¶i néi ®Þa vµ

sö dông container lo¹i nhá vµ trung b×nh(träng t¶i díi 5 tÊn,

dung tÝch 1-3m).

Giai ®o¹n 2: tõ n¨m 1956-1966.

Cã thÓ nãi, giai ®o¹n 2 lµ thêi k× b¾t ®Çu cuéc

çch m¹ng container trong chuyªn chë hµng hãa. §©y lµ

thêi k× b¾t ®Çu ¸p dông container trong chuyªn chë

®êng biÓn quèc tÕ, lµ thêi k× xuÊt hiÖn tµu container.

ChiÕc tµu ®Çu tiªn sö dông ®Ó chuyªn chë container lµ çc

tµu dÇu ®îc thay ®æi cña c«ng ty Sealand Service Inc. Thùc

chÊt ®©y lµ çc tµu b¸n container chØ ch¹y çc tuyÕn néi

®Þa trong ph¹m vi níc Mü. Sau ®ã, Sealand cho ®ãng chiÕc

tµu container chuyªn dông ®Çu tiªn vµ ®· ®îc vËn hµnh vµo

n¨m 1957. §ång thêi, chuyªn chë container t¹i çc níc Ch©u

¢u trong giai ®o¹n nµy còng ph¸t triÓn víi tèc ®é nhanh. N¨m



1955, çc níc Ch©u ¢u ®· khai th¸c trªn 152.000 chiÕc

container çc lo¹i, ®Õn n¨m 1960, sè lîng nµy ®· lªn tíi

282.000 chiÕc, tuy nhiªn chñ yÕu lµ container lo¹i nhá vµ

trung b×nh. Ph¶i cho ®Õn nh÷ng n¨m 1960, container lo¹i lín

míi ®îc çc níc Ch©u ¢u ph¸t triÓn sö dông. Mét sè tuyÕn vËn

t¶i container ®Çu tiªn nèi B¾c Mü vµ Ch©u ¢u ®· ®îc ®a

vµo khai th¸c vµo nh÷ng n¨m cuèi thËp kØ 60. Mét sù kiÖn

næi bËt trong giai ®o¹n nµy lµ tæ chøc tiªu chuÈn hãa quèc

tÕ ®· lÇn ®Çu tiªn c«ng bè tiªu chuÈn container lo¹i lín vµo

n¨m 1964. Mét sè tiªu chuÈn quèc tÕ quy ®Þnh cô thÓ vÒ tõ

ng÷, kÝ m· hiÖu, kÝch thíc, yªu cÇu thiÕt kÕ, ph¬ng ph¸p thö

nghiÖm cho container còng ®· ®îc ®a ra.

Giai ®o¹n 3: tõ n¨m 1967-1980.

Giai ®o¹n nµy cã vµi ®Æc ®iÓm næi bËt:

Container theo tiªu chuÈn cña ISO ®· ®îc ¸p dông

kh¸ phæ biÕn.

H×nh thµnh hÖ thèng vËn t¶i container bao gåm c¶

vËn t¶i ®êng s¾t, ®êng bé, t¹i nhiÒu níc kh¸c nhau.

Sè lîng container lo¹i lín, lîng tµu container chuyªn

dông còng nh thiÕt bÞ xÕp dì container t¨ng kh¸ nhanh.

Mét sè tuyÕn bu«n b¸n quèc tÕ ®· ®îc container

hãa cao nh çc tuyÕn nèi B¾c Mü vµ Ch©u ¢u, NhËt B¶n

vµ Australia.

NhiÒu c¶ng biÓn, ga ®êng s¾t, thÝch hîp cho

chuyªn chë container vµ phôc vô vËn t¶i container ®· ®îc

h×nh thµnh.



Mét ph¬ng ph¸p vËn t¶i míi-vËn t¶i ®a ph¬ng thøc

®· b¾t ®Çu ®îc nghiªn cøu ph¸t triÓn.

Cho ®Õn n¨m 1977, trªn thÕ giíi ®· cã tíi 38 tuyÕn

container nèi bê biÓn §«ng-T©y vµ çc c¶ng vïng hå lín cña

Mü víi h¬n 100 c¶ng kh¸c trªn thÕ giíi. Cã thÓ nãi, giai ®o¹n

3 lµ thêi k× ph¸t triÓn kh¸ nhanh vµ réng r·i cña vËn t¶i

container. Cho ®Õn gi÷a nh÷ng n¨m 1970, vËn t¶i container

chuyÓn sang thêi k× ngµy cµng hßan thiÖn vÒ kü thuËt, tæ

chøc vµ ®¹t kÕt qu¶ kinh tÕ cao.

Giai ®o¹n 4: tõ n¨m 1981-nay.

§©y ®îc coi lµ giai ®o¹n hoµn thiÖn vµ ph¸t triÓn

s©u cña hÖ thèng vËn t¶i container víi viÖc sö dông

container ë hÇu hÕt çc c¶ng biÓn trªn thÕ giíi. Tµu

chuyªn dông chë container ®îc ®ãng to h¬n víi träng t¶i lªn

tíi 6.000 TEU. Trong hÇm tµu, container ®îc xÕp thµnh 10-12

tÇng, cao 8-9 líp, trªn boong tµu, container ®îc xÕp tíi 4 líp víi

13-16 hµng. Çc trang thiÕt bÞ ®Ó phôc vô tµu container cì

lín nµy ®îc ph¸t triÓn cã tÇm víi dµi h¬n(trªn 40m kÓ tõ mÐp

cÇu tµu. Giai ®o¹n nµy còng lµ thêi kú container ®îc vËn

chuyÓn ®a ph¬ng thøc. Còng ph¶i nh¾c tíi mét xu híng phæ

biÕn trong nh÷ng n¨m ®Çu thËp kû 90 lµ sù liªn minh s¸t

nhËp cña çc c«ng ty container lín trªn thÕ giíi, ®¸nh dÊu sù

thiÕt lËp quan hÖ hîp t¸c l©u dµi vµ t¨ng n¨ng lùc c¹nh tranh.

Mét sè mèc ph¸t triÓn chÝnh trong giai ®o¹n nµy cã thÓ kÓ ra

nh sau:

N¨m 1981: c¶ng Rotterdam trë thµnh c¶ng

container lín nhÊt thÕ giíi thay cho c¶ng New York.



N¨m 1984: c«ng ty Evergreen b¾t ®Çu kinh doanh

tuyÕn toµn cÇu.

N¨m 1987: c«ng ty DSR-Senator b¾t ®Çu kinh

doanh tuyÕn tßan cÇu.

N¨m 1988: chiÕc tµu container Panamax ®Çu tiªn

®· ®îc ®ãng cho c«ng ty APL cña Mü.

N¨m 1990: c«ng ty thuª mua container lín nhÊt thÕ

giíi lµ Genstar mua l¹i mét sè c«ng ty cho thuª container nhá

kh¸c.

N¨m 1991: Sealand vµ Maersk hîp nhÊt tuyÕn th¸i

B×nh D¬ng.

N¨m 1993: lîng container th«ng qua toµn thÕ giíi

lÇn ®Çu tiªn vît møc 100 triÖu TEU.

N¨m 1994: lîng container th«ng qua c¶ng Hongkong

vµ Singapore vît qua con sè 10 triÖu TEU. Trong n¨m nµy, ®éi

tµu container trªn thÕ giíi ®· ®¹t 5175 tµu víi tæng träng t¶i

4,1 triÖu TEU. §Õn n¨m 1998, sè lîng tµu container ®· t¨ng

h¬n 15%, tæng träng t¶i còng t¨ng h¬n 32%.

2.2.Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vËn t¶i container t¹i ViÖt

Nam.

Ngay tõ trong thêi kú chiÕn tranh chèng Mü cøu níc,

§¶ng vµ Nhµ níc ta ®· rÊt chó träng ph¸t triÓn ngµnh vËn t¶i

biÓn víi môc tiªu chi viÖn tèi ®a cho c¸ch m¹ng miÒn nam

Vµo n¨m 1970, Nhµ níc thµnh lËp c«ng ty vËn t¶i biÓn

ViÖt Nam ®Ó ®¸p øng yªu cÇu vµ nhiÖm vô míi khi miÒn



Nam ®îc hoµn toµn gi¶i phãng. TÝnh ®Õn n¨m 1980, c¶ níc

cã 3 c«ng ty tµu lµ Vosco, Vietcoship, Vitranschart céng thªm

mét c«ng ty m«i giíi vµ thuª tµu biÓn Vietfracht.

Thªm vµo ®ã, nh÷ng u viÖt trong quy tr×nh vËn

chuyÓn hµng ho¸ b»ng Container ®· lµm cho lîng hµng ho¸

vËn chuyÓn b»ng ®êng biÓn t¨ng lªn ®ét biÕn vît qua mäi

dù ®o¸n cña ngµnh hµng h¶i còng nh cña mäi tæ chøc nghiªn

cøu quèc tÕ. Víi nhu cÇu cÇn héi nhËp nhanh chãng vµo nÒn

kinh tÕ thÕ giíi th× ViÖt Nam kh«ng thÓ tiÕp tôc ®øng ngoµi

cuéc.

Vµo n¨m 1988, mét liªn doanh gi÷a phÝa ViÖt Nam

(Tæng c«ng ty hµng h¶i VN) vµ Ph¸p (CGM – Company

general maritime ) thµnh lËp h·ng Gemartrans

(General Maritime Transportation Company), ®©y lµ

mét liªn doanh vËn chuyÓn Container ®Çu tiªn ë ViÖt

Nam. Nhng do ®©y lµ lo¹i h×nh dÞch vô míi, çc chñ hµng

cha quen còng nh ®iÒu kiÖn kinh tÕ lóc bÊy giê nªn s¶n lîng

kh«ng ®¸ng kÓ. N¨m 1990 xuÊt hiÖn liªn doanh s¶n xuÊt vá

Container cña Hµn Quèc víi UBND quËn 10 TP HCM. Tíi thêi

®iÓm nµy, ®«i tµu Container cã 9 chiÕc trùc tiÕp do Tæng

c«ng ty Hµng h¶i ViÖt Nam qu¶n lý víi tæng träng t¶i 94.637

DWT (6.106 TEU) hiÖn ho¹t ®éng chñ yÕu thu gom vµ tr¶

hµng xuÊt nhËp khÈu hµng néi ®Þa däc theo çc c¶ng chÝnh

cña ViÖt Nam (H¶i Phßng - §µ N½ng – Quy Nh¬n – TP HCM –

CÇn Th¬) vµ gi÷a ViÖt nam víi Singapore, Hång K«ng, Nam

TriÒu Tiªn, Philipine, Malaisia,… (Feeder Service) ®Ó tõ ®ã

çc tµu cña çc h·ng níc ngoµi vËn chuyÓn tiÕp ®i çc n¬i

kh¸c nh tuyÕn ch©u ¢u, §«ng B¾c ¸…



B¶ng sè liÖu sau ®©y thÓ hiÖn møc ®é t¨ng trëng vÒ

s¶n lîng container cña ViÖt Nam so víi mét sè níc trong khu

vùc giai ®o¹n tõ n¨m 1990-2000 vµ dù b¸o cho t¬ng lai gÇn

n¨m 2005.

B¶ng 3 Tèc ®é t¨ng trëng s¶n lîng Container (triÖu TEU)

Níc19

90

199

1

199

2

199

3

199

4

199

5

200

02005

ViÖt Nam 0.0

30.06 0.15 0.27 0.42 0.65 1.4 3.5

Trung Quèc 1.3 1.72 2.11 2.63 3.33 4.2 8.83 17.6

Hång K«ng 4.2 5.74 7.5 9.210.1

5

11.1

4

18.3

323.25

§µi Loan 3.2 4.12 5.18 6.8 7.65 8.9414.3

925.04

Nguån: Riview of Maritime Transport 1998 (UN)

3. Container ho¸-mét cuéc çch m¹ng trong lÜnh vùc

vËn t¶i.

Cã thÓ nãi, container ho¸ trong lÜnh vùc vËn t¶i

biÓn lµ cuéc çch m¹ng lín nhÊt thÕ giíi sau cuéc çch

m¹ng vÒ c«ng nghÖ th«ng tin. Xu thÕ nµy b¾t ®Çu ph¸t

triÓn m¹nh tõ nh÷ng n¨m 1960.



Ngay sau khi xuÊt hiÖn n¨m 1956, container ®· cã sù

ph¸t triÓn thÇn kú. Giai ®o¹n 1975 - 1994, sè lîng container

®îc xÕp dì t¨ng 7 lÇn tõ 17,4 triÖu lªn 126,6 triÖu TEU. Xu

thÕ t¨ng trëng nµy vÉn ®îc duy tr× cho tíi ®Çu thÕ kû 21.

Theo dù b¸o,®Õn n¨m 2005 vµ 2010, sè lîng container ®îc

xÕp dì t¹i çc c¶ng sÏ lµ 342 vµ 525 triÖu TEU, t¬ng øng víi

tèc ®é t¨ng trëng hµng n¨m lµ 9%.

Theo mét ®Ò tµi nghiªn cøu gÇn ®©y, Ch©u ¸ Th¸i

B×nh D¬ng lµ khu vùc vËn chuyÓn container nhiÒu nhÊt,

chiÕm 43,7%. Theo tÝnh to¸n cña Ocean Shipping Consultant,

møc t¨ng trëng hµng n¨m trong çc tuyÕn néi vïng Ch©u ¸ lµ

30,5% trong giai ®o¹n 1983-1993, ®¹t møc 9.705.000 TEU

trong n¨m 1993, lín h¬n kho¶ng 2,5 lÇn tæng sè vËn chuyÓn

çc tuyÕn Ch©u ¸-Ch©u ¢u vµ lín h¬n kho¶ng 1,6 lÇn lîng

hµng trªn tuyÕn Ch©u ¸-B¾c Mü. Møc ®é t¨ng trëng cao nµy

®îc dù tÝnh sÏ vÉn ®îc duy tr× vµ ®¹t kho¶ng 27.850.000

TEU trong n¨m 2001.

DÞch vô vËn t¶i vµ çc dÞch vô kh¸c nèi Ch©u ¸ vµ B¾c

Mü chiÕm tíi 26% tæng sè dÞch vô trªn thÕ giíi. Còng t¬ng tù

nh vËy, dÞch vô vËn t¶i trªn tuyÕn ViÔn §«ng-Ch©u ¢u chiÕm

vÞ trÝ thø 2 vµ chiÕm tíi 19%. Ngîc l¹i, nÕu nh tríc kia, dÞch

vô vËn t¶i nèi §¹i T©y D¬ng( tuyÕn Ch©u ¢u vµ B¾c Mü) ®îc

coi lµ trung t©m bu«n b¸n thÕ giíi th× nay chuyÓn sang vÞ

trÝ thø ba.

§èi víi vËn chuyÓn container, trong giai ®o¹n 1990-1996,

møc ®é xÕp h¹ng trªn vÉn gi÷ nguyªn vÞ trÝ, tuy nhiªn, tû lÖ

cã nh÷ng biÕn ®æi kh¸c nhau.



Theo thèng kª cña Singapore, trong nh÷ng n¨m 90 cña

thÕ kØ 20, khèi lîng vËn t¶i biÓn cña vïng Ch©u ¸-Th¸i B×nh

D¬ng chiÕm 65% tæng lîng hµng vËn t¶i ®êng biÓn thÕ giíi

vµ kho¶ng 65% cña tæng sè hµng nhËp khÈu cña Mü n»m ë

vïng nµy.

Còng trong thêi gian nµy, cã kho¶ng 40% tæng sè hµng

vËn chuyÓn ®êng biÓn vµ kho¶ng 70% sè hµng b¸ch ho¸ ®îc

vËn chuyÓn b»ng container.

§èi víi khu vùc Ch©u ¸-Th¸i B×nh D¬ng, ®· cã nh÷ng

thay ®æi ®¸ng kÓ trong ngµnh vËn t¶i. Nh÷ng thay ®æi nµy

®· t¹o ra nh÷ng t¸c ®éng lín lªn c¸c c«ng ty vËn t¶i, vµ

container ho¸ tiÕp tôc ®ãng mét vai trß thiÕt yÕu cho sù t¨ng

trëng vÒ th¬ng m¹i quèc tÕ cña khu vùc trong qu¸ tr×nh toµn

cÇu ho¸. Nhê vµo sù ph¸t triÓn vÒ th¬ng m¹i còng nh ngµnh

s¶n xuÊt vµ tiªu dïng cña hµng ho¸, khèi lîng hµng ®îc vËn

chuyÓn b»ng container ®· t¨ng ®¸ng kÓ. §iÒu nµy ®· gióp

cho container ho¸ trë thµnh mét kÕt qu¶ tÊt nhiªn cña nh÷ng

thay ®æi trong xu híng th¬ng m¹i quèc tÕ.

II. Mét sè h·ng tµu vµ liªn minh vËn t¶i

container trªn thÕ giíi.

1. Maersk-Sealand

Mearsk-Sealand lµ c«ng ty vËn t¶i biÓn lín nhÊt thÕ giíi

vÒ mäi ph¬ng diÖn nh sè lîng tµu, thÞ phÇn vµ chÊt lîng dÞch

vô. HiÖn c«ng ty cã ®éi tµu chuyªn chë container gåm 250

chiÕc víi n¨ng lùc chuyªn chë lªn tíi h¬n 12.000.000 DWT ,

®ång thêi së h÷u 800.000 container trªn toµn thÕ giíi. C«ng



ty nµy còng cã tíi h¬n 10.000 nh©n c«ng lµm viÖc trong mét

m¹ng líi dÞch vô vËn t¶i trªn c¶ 6 lôc ®Þa.

Tríc n¨m 2000, c«ng ty chiÕm 15% lîng hµng th«ng qua

c¶ng Singapore ( t¬ng ®¬ng víi 2 triÖu TEU). Sau ®ã, c«ng

ty chuyÓn phÇn lín s¶n lîng container chuyÓn t¶i sang

Tanjung Pelepas ( Malaysia) n¬i mµ Mearsk-Sealand cã 30%

vèn gãp vµ trùc tiÕp khai th¸c qu¶n lý.

Mearsk-Sealand ®· cã v¨n phßng ®¹i diÖn t¹i ViÖt Nam

tõ n¨m 1991 vµ ho¹t ®éng th«ng qua ®¹i lý lµ APM-Saigon

Shipping Co.,Ltd, lµ mét liªn doanh vËn t¶i biÓn container

gi÷a A.P.Moller vµ c«ng ty vËn t¶i biÓn Saigon. Liªn doanh

nµy cã vèn ph¸p ®Þnh lµ 1 triÖu USD vµ ®· ®îc gia h¹n ho¹t

®éng thªm 10 n¨m n÷a tíi 2011. ThÞ phÇn cña liªn doanh nµy

chiÕm kho¶ng 20% tæng lîng hµng ho¸ th«ng qua c¶ng biÓn

ViÖt Nam, riªng ho¹t ®éng cña Mearsk-Sealand th«ng qua liªn

doanh nµy ®· chiÕm 8% thÞ phÇn vµ cã tèc ®é t¨ng trëng

hµng n¨m ®¹t 8%.

2. Evergreen

Evergreen lµ mét trong nh÷ng c«ng ty hµng ®Çu thÕ

giíi vÒ dÞch vô vËn t¶i container. Evergreen hiÖn së h÷u mét

®éi tµu lªn lín víi 108 chiÕc vµ tæng träng t¶i ®¹t gÇn

230.000 TEU. Víi mét tiÒm lùc m¹nh nh vËy, Evergreen cung

cÊp cho çc nhµ xuÊt nhËp khÈu mét lo¹t çc dÞch vô ®a d¹ng

®Ó vËn chuyÓn hµng hãa b»ng container ®Õn hÇu kh¾p mäi

n¬i trªn thÕ giíi. C«ng ty lu«n ®¶m b¶o víi kh¸ch hµng vÒ

viÖc vËn chuyÓn hµng hãa mét çch nhanh chãng vµ kinh tÕ



nhÊt nhê thêi gian trung chuyÓn t¹i çc c¶ng ng¾n , ®©y

chÝnh lµ mét yÕu tè ®Çy tÝnh c¹nh tranh so víi çc c«ng ty

kh¸c.

Mét lîi thÕ n÷a cña Evergreen lµ cã kh¶ n¨ng cung cÊp

mét sè lín nh÷ng container b¶o «n vµ container l¹nh, gióp cho

viÖc vËn chuyÓn nh÷ng hµng hãa mau háng hay hµng hãa

®ßi hái nh÷ng ®iÒu kiÖn ®Æc biÖt vÒ nhiÖt ®é ®îc thùc

hiÖn mét çch nhanh chãng vµ an toµn.

T¹i B¾c Mü, Evergreen còng lµ mét trong nh÷ng c«ng ty

sö dông phæ biÕn nhÊt çc dÞch vô vËn t¶i ®a ph¬ng thøc.

Giê ®©y, víi viÖc tiÕp tôc ®a d¹ng hãa çc dÞch vô vËn t¶i

cña m×nh vµ duy tr× mét møc gi¸ cíc hÕt søc c¹nh tranh,

Evergreen ®ang nu«i tham väng trë thµnh c«ng ty vËn t¶i

biÓn hiÖu qu¶ nhÊt vµ cã ®îc sù tÝn nhiÖm cao nhÊt tõ phÝa

kh¸ch hµng.

III. DÞch vô vËn t¶i container trªn thÕ giíi.

1. Nhåi rót hµng

Theo tËp qu¸n quèc tÕ, vËn chuyÓn hµng hãa b»ng

container , ngêi göi hµng ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm ®ãng hµng

vµo container cïng víi viÖc niªm phong, kÑp ch× container,

ngêi göi hµng ph¶i chÞu tÊt c¶ nh÷ng chi phÝ ®ã cïng çc chi

phÝ liªn quan kh¸c. MÆt kh¸c, trong qu¸ tr×nh chuyªn chë

b»ng container , hµng hãa kh«ng ®îc dì ra ®Ó s¾p ®Æt l¹i

nh trong çc ph¬ng thøc chuyªn chë kh¸c. Do vËy, ngêi göi

hµng ph¶i ®Æc biÖt chó träng ®Õn viÖc ®ãng xÕp còng nh

dì hµng khái container nh»m ®¶m b¶o an toµn cho hµng hãa



chuyªn chë, ®ång thêi l¹i tËn dông ®îc toµn bé t¶i träng còng

nh dung tÝch container. V× thÕ mµ nhåi rót hµng lµ mét vÊn

®Ò hÕt søc quan träng trong dÞch vô vËn t¶i container. Khi

nhåi rót hµng vµo vµ ra khái container, kh«ng nh÷ng ph¶i

n¾m v÷ng t×nh h×nh ®Æc ®iÓm hµng hãa ®îc chuyªn chë,

mµ cßn ph¶i n¾m ®îc t×nh h×nh vµ ®Æc ®iÓm cña lo¹i

container sÏ dïng ®Ó chuyªn chë. V× kh«ng ph¶i lo¹i hµng

hãa nµo còng phï hîp víi ph¬ng thøc chuyªn chë b»ng

container, do ®ã viÖc x¸c ®Þnh nguån hµng phï hîp víi

chuyªn chë b»ng container cã ý nghÜa quan träng trong kinh

doanh.

2. ChÊt xÕp container

Trong chuyªn chë container, hµng hãa vµ b¶n th©n

container ph¶i chÞu sù t¸c ®éng cña nhiÒu lùc kh¸c nhau. V×

vËy, hµng hãa trong container ph¶i ®îc chÊt xÕp ®óng kü

thuËt, chÌn, ®Öm vµ ch»ng buéc chu ®¸o. §ång thêi

container còng ph¶i ®îc chÊt xÕp tèt, ch¾c ch¾n trªn con

tµu chuyªn dông vµ thÝch hîp. Khi thùc hiÖn viÖc chÊt xÕp

hµng hãa vµo container cÇn quan t©m mét sè yªu cÇu kü

thuËt nh sau:

Ph©n bæ hµng hãa ®Òu trªn mÆt sµn

container.

ChÌn, ®Öm vµ lãt cho hµng hãa ®îc chuyªn

chë trong container.

Gia cè cho hµng hãa trong container.



H¹n chÕ vµ gi¶m bít ¸p lùc hay chÊn ®éng cho

hµng hãa vµ container.

Tr¸nh hiÖn tîng hµng hãa bÞ nãng, hÊp h¬i.

3. Gom hµng.

Trong chuyªn chë hµng hãa b»ng container, gom hµng lµ

mét dÞch vô kh«ng thÓ thiÕu.§©y lµ dÞch vô mµ ngêi gom

hµng tËp hîp nh÷ng l« hµng lÎ tõ nhiÒu ngêi ë cïng n¬i ®i,

thµnh nh÷ng l« hµng nguyªn ®Ó göi vµ giao cho nhiÒu ngêi

nhËn ë cïng n¬i ®Õn. Trong ®ã, hµng lÎ (Less than container

load-LCL) ®îc hiÓu lµ nh÷ng l« hµng nhá kh«ng ®ñ ®Ó ®ãng

gãi trong mét container hoÆc lµ nh÷ng l« hµng lín nhng cã

nhiÒu ngêi göi vµ nhiÒu ngêi nhËn. Cßn hµng nguyªn(Full

container load-FCL) ®îc çc h·ng tµu chî ®Þnh nghÜa lµ xÕp

hµng nguyªn container, ngêi göi hµng vµ ngêi nhËn hµng

chÞu tr¸ch nhiÖm ®ãng gãi hµng vµ dì hµng khái container.

4. Chøng tõ

4.1.VËn ®¬n ®êng biÓn.

VËn ®¬n lµ mét chøng tõ rÊt quan träng trong vËn t¶i

container. Còng nh trong çc ph¬ng thøc vËn t¶i kh¸c, vËn

®¬n ®êng biÓn trong vËn t¶i container ®îc coi lµ chøng tõ

chøng minh cho mét hîp ®ång vËn t¶i, cho viÖc nhËn vµ giao

hµng cña ngêi chuyªn chë.

VËn ®¬n ®êng biÓn trong vËn t¶i container còng cã

nh÷ng néi dung c¬ b¶n nh çc lo¹i vËn ®¬n kh¸c. Ngoµi ra,



vËn ®¬n ®êng biÓn trong vËn t¶i container cßn ph¶i bao

gåm nh÷ng néi dung liªn quan ®Õn container nh sè

container, sè kÑp ch×, sè lîng hµng hãa ®îc chuyªn chë trong

container.

4.2.GiÊy göi hµng ®êng biÓn: lµ mét lo¹i chøng tõ cã néi

dung t¬ng tù vËn ®¬n. Ngêi nhËn hµng cã thÓ nhËn giÊy göi

hµng ®êng biÓn qua fax vµ xuÊt tr×nh b¶n fax nµy ®Ó nhËn

hµng mµ kh«ng cÇn b¶n chÝnh. GiÊy göi hµng ®êng biÓn cã -

u ®iÓm gi¶m thêi gian còng nh chi phÝ giao dÞch tuy nhiªn

nã l¹i kh«ng cã tÝnh chÊt khèng chÕ hµng hãa. V× vËy, thêng

giÊy göi hµng ®êng biÓn chØ ®îc sö dông gi÷a c¸c b¹n hµng

l©u n¨m cã quan hÖ tin tëng lÉn nhau. MÆt kh¸c, còng kh«ng

thÓ sö dông giÊy göi hµng ®êng biÓn ®Ó mua b¸n l¹i hµng

hãa do lo¹i chøng tõ nµy cã tÝnh chÊt "kh«ng giao dÞch ®-

îc"(non-negotiable)

4.3.GiÊy chøng nhËn lu khoang: cã thÓ coi giÊy chøng

nhËn lu khoang lµ bíc më ®Çu cho mét giao dÞch vËn chuyÓn

hµng hãa b»ng container v× ®©y lµ mét b¶n ®¨ng ký do ng-

êi göi hµng göi cho h·ng tµu hoÆc ®¹i lý giao nhËn ®Ò nghÞ

cÊp vá container ®Ó ®ãng hµng hoÆc xin göi hµng trong

container. Trªn giÊy chøng nhËn lu khoang thêng bao gåm

nh÷ng th«ng tin vÒ ngêi göi hµng vµ h·ng tµu, th«ng tin vÒ

hµng hãa vµ hµnh tr×nh cña hµng hãa.

4.4.LÖnh giao hµng: lµ chøng tõ trªn ®ã h·ng tµu x¸c nhËn

giao hµng cho chñ hµng. Trªn lÖnh giao hµng lµ nh÷ng th«ng

tin c¬ b¶n vÒ l« hµng vµ container. LÖnh giao hµng cïng víi



vËn ®¬n ®êng biÓn b¶n gèc lµ nh÷ng chøng tõ thiÕt yÕu

nhÊt ®Ó nhËn hµng.

4.5.B¶n kª hµng hãa hoÆc cíc phÝ: lµ lo¹i chøng tõ thêng

®îc lu hµnh trong néi bé h·ng tµu hoÆc gi÷a çc ®¹i lý víi

nhau. B¶n kª hµng hãa hoÆc cíc phÝ sÏ liÖt kª chi tiÕt vÒ

hµng hãa vµ cíc phÝ tõng l« hµng ®Ó t¹o thuËn lîi trong viÖc

tÝnh cíc vµ chi phÝ dÞch vô.

5. Cíc phÝ vµ chi phÝ

5.1.Cíc phÝ:lµ kho¶n tiÒn mµ chñ hµng ph¶i tr¶ cho ngêi

chuyªn chë ®Ó vËn chuyÓn container tõ ®iÓm ®i tíi ®iÓm

®Õn. Trong vËn t¶i container, cíc phÝ ®îc Ên ®Þnh thµnh

biÓu cíc nh biÓu cíc cña tµu chî. Møc cíc phÝ container thêng

phô thuéc mét sè yÕu tè nh sau:

Lo¹i, cì container.

Lo¹i hµng hãa chuyªn chë trong container.

ChiÒu dµi vµ ®Æc ®iÓm cña tuyÕn ®êng chuyªn

chë.

Cíc phÝ trong vËn t¶i container thêng bao gåm çc lo¹i:

5.1.1. Cíc ¸p dông cho tÊt c¶ çc lo¹i hµng (FAK-Freight all

kinds rate): theo çch tÝnh nµy, tÊt c¶ hµng hãa kh¸c nhau

®ãng trong mét container ®Òu ®îc tÝnh theo mét møc cíc

gièng nhau, kh«ng ph©n biÖt gi¸ trÞ cña l« hµng, do vËy chñ

hµng cã hµng hãa gi¸ trÞ cao sÏ cã lîi h¬n nh÷ng chñ hµng cã

hµng hãa gi¸ trÞ thÊp. Ngêi chuyªn chë vÒ c¬ b¶n c¨n cø vµo

tæng chi phÝ dù tÝnh cña chuyÕn ®i chia cho sè container dù



tÝnh vËn chuyÓn. §èi víi ngêi chuyªn chë, ¸p dông lo¹i cíc nµy

sÏ rÊt ®¬n gi¶n trong viÖc tÝnh to¸n.

5.1.2. Cíc tÝnh cho hîp ®ång cã khèi lîng lín (TVC-Time

volume contracts rate) : lµ lo¹i cíc u ®·i dµnh cho çc chñ

hµng cã khèi lîng lín container göi trong mét thêi gian nhÊt

®Þnh.

5.1.3.Cíc tÝnh theo container nhng chØ ¸p dông cho mét sè

mÆt hµng nhÊt ®Þnh (CBR- Commodity box rate) : ®¬n vÞ

tÝnh cña lo¹i cíc nµy lµ sè container mµ kh«ng phô thuéc vµo

khèi lîng hµng hãa xÕp trong container.

5.1.4.Cíc tÝnh theo TEU: lµ gi¸ cíc cho mét TEU trªn mét

tuyÕn ®êng vËn chuyÓn nao ®ã. Lo¹i cíc nµy còng phô thuéc

vµo viÖc ai lµ ngêi cung cÊp container. NÕu container do ngêi

chuyªn chë cÊp th× gi¸ cíc sÏ cao h¬n lµ container do ngêi göi

hµng cÊp.

5.1.5.Cíc hµng lÎ (LCL rate) : ®îc tÝnh theo träng lîng , thÓ

tÝch hoÆc gi¸ trÞ cña hµng hãa ®ã céng thªm mèt sè phÝ

dÞch vô lµm hµng lÎ nh phÝ bÕn b·i, phÝ nhåi rót hµng..do

vËy, cíc hµng lÎ lu«n cao h¬n çc lo¹i cíc kh¸c.

5.2.Chi phÝ: ®©y lµ kho¶n tiÒn ngoµi tiÒn cíc mµ chñ hµng

ph¶i tr¶ thªm cho ngêi vËn t¶i , thêng gåm çc kho¶n sau:

Chi phÝ bÕn b·i (THC- Terminal handling charges) :

lµ kháan tiÒn ph¶i tr¶ cho c¶ng khi container xÕp dì qua

c¶ng.



Chi phÝ dÞch vô hµng lÎ (LCL service charge) : lµ

kháan phô phÝ mµ chñ hµng ph¶i tr¶ khi göi hµng lÎ, vÝ dô

nh phÝ ®ãng gãi, niªm phong, nhåi rót hµng, dì hµng khái

container.

Chi phÝ vËn chuyÓn néi ®Þa (Inland Haulage

charges) : lµ kháan tiÒn tr¶ cho viÖc vËn chuyÓn container

ra c¶ng hay ®a vÒ kho cña chñ hµng.

Chi phÝ di chuyÓn vµ s¾p xÕp container trong kho

b·i (Up and Down removal).

TiÒn ph¹t ®äng (Demurrage): lµ kho¶n tiÒn mµ chñ

hµng ph¶i tr¶ cho h·ng tµu do viÖc kh«ng nhËn, rót hµng

vµ tr¶ container theo ®óng thêi gian giao hµng ®îc quy

®Þnh trong Th«ng b¸o hµng ®Õn.

Phô phÝ gi¸ dÇu t¨ng (BAF-Bunker Adjustment

Factor) : lµ lo¹i phô phÝ mµ h·ng tµu sÏ thu thªm khi thÞ tr-

êng cã nh÷ng biÕn ®éng lín vÒ gi¸ nhiªn liÖu.

Phô phÝ do biÕn ®éng tiÒn tÖ (CAF-Currency

Adjustment Factor) : lµ lo¹i phô phÝ h·ng tµu thu thªm khi

tû gi¸ c¸c ®ång tiÒn dao ®éng m¹nh.

6. Thuª tµu vµ thuª mín container rçng

Khi kh¸ch hµng cã nhu cÇu chuyªn chë hµng hãa b»ng

container, tríc hÕt hä ph¶i xin cÊp vá container rçng ®Ó

®ãng hµng. TiÕp ®ã, kh¸ch hµng sÏ mang giÊy chøng nhËn lu

khoang nhËn ®îc tõ h·ng tµu ®Õn b·i container ®Ó nhËn vá

container hoÆc trùc tiÕp thuª dÞch vô vËn t¶i ®Ó ®îc chë vá



container ®Õn tËn kho cña m×nh. Lóc nµy, tr¸ch nhiÖm

®ãng hµng , kª khai h¶i quan, niªm phong kÑp ch× vµ chë

container ra b·i sÏ thuéc chñ hµng. Cßn tr¸ch nhiÖm cña h·ng

tµu lµ c¨n cø vµo chØ dÉn göi hµng còng nh hãa ®¬n vµ

phiÕu ®ãng gãi cña kh¸ch hµng ®Ó lËp vËn ®¬n vµ giao

container lªn tµu.

§èi víi trêng hîp hµng nhËp khÈu ®îc chuyªn chë b»ng

container, h·ng tµu cã tr¸ch nhiÖm theo dâi hµnh tr×nh cña

tµu, c¨n cø vµo ®ã ®Ó göi GiÊy b¸o hµng ®Õn cho kh¸ch

hµng ®Ó kh¸ch hµng ®Õn xuÊt tr×nh vËn ®¬n vµ nhËn lÖnh

giao hµng. H·ng tµu còng cã tr¸ch nhiÖm kiÓm tra tÝnh ph¸p

lý cña vËn ®¬n vµ th«ng b¸o göi hµng, thu cíc phÝ vµ giao

lÖnh giao hµng cho kh¸ch hµng ®Ó hä ®Õn b·i container

nhËn container ®em vÒ kho.

7. Giao nhËn container: khi vËn chuyÓn hµng b»ng

container , phô thuéc vµo tÝnh chÊt cña l« hµng mµ cã c¸c

ph¬ng ph¸p giao nhËn nh sau:

7.1.Ph¬ng ph¸p nhËn nguyªn, giao nguyªn(FCL/FCL).

Ph¬ng ph¸p nµy cßn ®îc gäi lµ giao hµng tõ b·i ®Õn

b·i(CY/CY). Theo ph¬ng ph¸p nµy, chi phÝ ®ãng hµng vµ dì

hµng khái container ®Òu do chñ hµng ph¶i chÞu.

Quy tr×nh giao nhËn theo ph¬ng ph¸p nµy gåm 4 bíc:

Chñ hµng giao nguyªn container ®· ®ãng hµng vµ

niªm phong kÑp ch× cho ngêi chuyªn chë t¹i b·i container cña

c¶ng ®i.



Ngêi chuyªn chë xÕp container lªn tµu vµ vËn

chuyÓn ®Õn c¶ng ®Õn víi chi phÝ cña m×nh.

Ngêi chuyªn chë dì container khái tµu vµ ®a vÒ b·i

container.

Ngêi chuyªn chë giao container trong t×nh tr¹ng

nguyªn niªm phong cho ngêi nhËn t¹i b·i container cña c¶ng

®Õn.

7.2.Ph¬ng ph¸p nhËn lÎ, giao lÎ (LCL/LCL)

Theo ph¬ng ph¸p nµy, ®Þa ®iÓm giao nhËn hµng hãa

lµ CFS, chi phÝ ®ãng hµng vµ dì hµng khái container ®Òu do

ngêi chuyªn chë chÞu.

C¸c bíc trong quy tr×nh giao nhËn theo ph¬ng ph¸p nµy

nh sau:

Ngêi göi hµng giao hµng lÎ cña m×nh cho ngêi

chuyªn chë t¹i t¹i giao nhËn ®ãng gãi hµng lÎ(CFS)cña n¬i ®i.

Ngêi chuyªn chë, b»ng chi phÝ cña m×nh, ®ãng gãi

hµng lÎ cña nhiÒu ngêi göi hµng vµo container råi niªm phong,

®ãng kÑp ch×.

Ngêi chuyªn chë, b»ng chi phÝ cña m×nh, xÕp

container lªn tµu vµ vËn chuyÓn ®Õn c¶ng ®Õn.

Ngêi chuyªn chë, b»ng chi phÝ cña m×nh, dì hµng

hãa khái container vµ giao cho tõng ngêi nhËn lÎ t¹i CFS c¶ng

®Õn.

7.3.Ph¬ng ph¸p nhËn lÎ, giao nguyªn (LCL/FCL)

§©y lµ ph¬ng ph¸p thêng ®îc sö dông khi mét ngêi göi

hµng cÇn göi hµng cho nhiÒu ngêi nhËn t¹i mét n¬i ®Õn.



Chñ hµng giao l« hµng lÎ cho ngêi gom hµng hoÆc

ngêi chuyªn chë t¹i c¸c CFS

Ngêi gom hµng hay ngêi chuyªn chë ®ãng hµng

vµo container sau khi ®· kiÓm tra h¶i quan.

Ngêi chuyªn chë xÕp container lªn tµu ®Ó chë.

Ngêi chuyªn chë dì container khái tµu vµ ®a vÒ b·i

container cña c¶ng ®Ón ®Ó giao cho ngêi nhËn.

7.4.Ph¬ng ph¸p nhËn nguyªn, giao lÎ (FCL/LCL): lµ ph-

¬ng ph¸p ngîc l¹i víi ph¬ng ph¸p nhËn lÎ giao nguyªn. NghÜa

lµ ngêi chuyªn chë khi nhËn th× nhËn nguyªn container tõ

chñ hµng vµ cã thÓ cÊp nhiÒu vËn ®¬n ®êng biÓn t¬ng øng

víi sè lîng ngêi nhËn. T¹i n¬i ®Õn, ngêi chuyªn chë sÏ giao lÎ

cho tõng ngêi nhËn t¹i CFS.

Tõ thùc tiÔn giao nhËn hµng hãa vËn chuyÓn b»ng

container gi÷a ngêi vËn t¶i vµ chñ hµng, còng ®ång thêi

gi÷a ngêi b¸n vµ ngêi mua ( ngêi vËn t¶i thay mÆt ngêi mua

nhËn hµng), cã thÓ thÊy ®iÓm tíi h¹n (Critical point) trong

mua b¸n hµng hãa ®ãng trong container lµ CY hoÆc CFS chø

kh«ng ph¶i lµ lan can tµu. h¬n n÷a, khi mua b¸n hµng

container vËn chuyÓn b»ng ®êng biÓn th× lan can tµu kh«ng

cßn ý nghÜa lµm ranh giíi ph©n chia tr¸ch nhiÖm vµ rñi ro

gi÷a ngêi b¸n vµ ngêi mua. Do vËy, kh«ng thÓ sö dông c¸c

®iÒu kiÖn th¬ng m¹i quèc tÕ nh FOB, CIF hay CFR mµ ph¶i

dïng ®iÒu kiÖn t¬ng øng nh FCA, CIP hay CPT.



Ch¬ng 2

thùc tr¹ng kinh doanh cña ®éi tµu vËn t¶i container viÖt

nam

I. LÞch sö ngµnh hµng h¶i vµ qu¸ tr×nh ph¸t

triÓn cña ®éi tµu container.

1. LÞch sö ngµnh hµng h¶i ViÖt Nam.

ViÖt Nam ®îc ®¸nh gi¸ lµ mét trong sè kh«ng nhiÒu

quèc gia trªn thÕ giíi cã tiÒm n¨ng rÊt lín vÒ ngµnh hµng h¶i

nhng ®ang ë thêi kú ®Çu cña qu¸ tr×nh ph¸t triÓn. Ngoµi bê

biÓn dµi trªn 3.200km, cã nhiÒu vông, vÞnh vµ cöa s«ng nèi

liÒn víi Th¸i B×nh D¬ng, rÊt thuËn tiÖn ®Ó x©y dùng çc

c¶ng biÓn, çc c¬ së söa ch÷a vµ ®ãng míi tµu biÓn vµ ph¸t

triÓn çc lo¹i dÞch vô hµng h¶i. ViÖt Nam cßn n»m gÇn kÒ

tuyÕn hµng h¶i quèc tÕ quan träng nèi liÒn çc trung t©m

kinh tÕ ph¸t triÓn s«i ®éng nhÊt thÕ giíi hiÖn nay. Víi lîi thÕ

vÒ ®Þa lý vµ nh©n lùc, ViÖt Nam cßn cã thÓ ®ãng mét vai

trß quan träng trong chiÕn lîc ph¸t triÓn kinh tÕ híng ra biÓn

cña mét sè quèc gia l¸ng giÒng kh«ng cã bê biÓn hoÆc

kh«ng ®ñ ®iÒu kiÖn ®Ó ph¸t triÓn ngµnh kinh tÕ biÓn.

Ngµnh hµng h¶i ViÖt Nam sau h¬n 30 n¨m x©y dùng vµ

ph¸t triÓn, tuy ®Õn nay cha ngang tÇm nh÷ng níc ph¸t triÓn

trªn thÕ giíi vµ trong khu vùc còng nh tiÒm n¨ng s½n cã.

Trong qu¸ tr×nh x©y dùng vµ ph¸t triÓn, tõ Côc vËn t¶i ®êng

biÓn ViÖt Nam ®Õn sù h×nh thµnh cña Tæng côc ®êng biÓn

råi Liªn hiÖp hµng h¶i vµ sù thµnh lËp cña Côc hµng h¶i ViÖt



Nam, ngµnh hµng h¶i ®· ®ãng gãp xøng ®¸ng vµo sù nghiÖp

x©y dùng vµ b¶o vÖ miÒn B¾c, gi¶i phãng miÒn Nam, thèng

nhÊt ®Êt níc còng nh trong qu¸ tr×nh ®Êt níc ®ang trªn ®µ

héi nhËp vµ ph¸t triÓn nh ngµy nay.

§Æc biÖt, sù ra ®êi cña Côc hµng h¶i ViÖt Nam vµ viÖc

thùc hiÖn nhiÖm vô qu¶n lý vÒ nhµ níc ®èi víi ngµnh hµng

h¶i trªn ph¹m vi c¶ níc lµ mét bíc ph¸t triÓn míi ®èi víi qu¸

tr×nh ph¸t triÓn cña toµn ngµnh hµng h¶i ViÖt nam.

Ngoµi ra, kh«ng thÓ kh«ng nh¾c tíi sù thµnh lËp cña

Tæng c«ng ty hµng h¶i ViÖt Nam (Vinalines) theo quyÕt

®Þnh sè 250/TTg ngµy 29/04/1995 cña Thñ tíng ChÝnh phñ

trªn c¬ së s¾p xÕp l¹i mét sè doanh nghiÖp vËn t¶i biÓn, bèc

xÕp vµ dÞch vô hµng h¶i do Côc hµng h¶i ViÖt Nam vµ Bé

Giao th«ng vËn t¶i qu¶n lý. Ho¹t ®éng theo ®iÒu lÖ vÒ tæ

chøc vµ ho¹t ®éng cña Tæng c«ng ty hµng h¶i ViÖt Nam do

ChÝnh phñ phª chuÈn t¹i NghÞ ®Þnh sè 79CP ngµy

22/11/1995.

2. Sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn ®éi tµu quèc gia.

Cã thÓ nãi, ®éi tµu biÓn ViÖt Nam ®· ®îc h×nh thµnh

tõ nh÷ng n¨m 1965-1970 do nhu cÇu kh¸ch quan cña sù ph¸t

triÓn kinh tÕ, x©y dùng Chñ nghÜa x· héi ë miÒn B¾c vµ nhu

cÇu chi viÖn cho cuéc kh¸ng chiÕn chèng Mü cøu níc ë miÒn

Nam víi sù thµnh lËp cña Côc vËn t¶i ®êng biÓn ViÖt Nam

vµo ngµy 10/7/1965. Côc vËn t¶i ®êng biÓn cã tr¸ch nhiÖm

qu¶n lý, chØ huy c¸c c¬ së, bé phËn trong ngµnh: hÖ thèng

c¸c c¶ng biÓn, ®éi tµu biÓn, ®¹i lý tµu biÓn, b¶o ®¶m hµng



h¶i, c«ng nghiÖp söa ch÷a c¬ khÝ, x©y dùng c«ng tr×nh

thñy vµ trêng ®µo t¹o c«ng nh©n kü thuËt ®êng biÓn. Tuy

nhiªn, chiÕn tranh ®· g©y ra mét hËu qu¶ kh¸ nÆng nÒ ®èi

víi ngµnh ®êng biÓn. HÇu hÕt cÇu c¶ng, bÕn b·i ®Òu bÞ h

háng. Luång l¹ch nhiÒu chç n«ng c¹n cha ®îc kh¬i th«ng. C¬

së s¶n xuÊt trong nhiÒu n¨m bÞ ph©n t¸n ë kh¾p n¬i. §êi

sèng cña çn bé , c«ng nh©n viªn trong ngµnh gÆp rÊt nhiÒu

khã kh¨n. tríc yªu cÇu phôc håi vµ tæ chøc l¹i s¶n xuÊt cña

ngµnh ®êng biÓn, Bé Giao th«ng vËn t¶i ®· ra quyÕt ®Þnh

gi¶i thÓ bèn ®éi tµu vµ thµnh lËp c«ng ty vËn t¶i ViÖt Nam.

Nh vËy, cã thÓ nãi qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña ®éi tµu biÓn ViÖt

Nam ®îc chÝnh thøc tÝnh tõ ngµy 01/07/1970 víi sù thµnh lËp

cña mét ®¬n vÞ vËn t¶i mang tÇm chÝnh quy ®Çu tiªn lµ

C«ng ty vËn t¶i ViÖt Nam trªn c¬ së hîp nhÊt çc ®éi tµu:

"Gi¶i phãng","Tù lùc","QuyÕt th¾ng",vµ "H÷u NghÞ" víi 217

®Çu ph¬ng tiÖn, tæng träng t¶i kho¶ng 34.000 DWT bao

gåm nhiÒu chñng lo¹i, ®a sè cã träng t¶i 50-100 tÊn vµ xµ lan

chë dÇu. Mét çch tãm t¾t, cã thÓ chia qu¸ tr×nh ph¸t triÓn

cña ®éi tµu biÓn ViÖt Nam thµnh çc giai ®o¹n nh sau:

2.1.Giai ®o¹n 1970-1975

Sau khi C«ng ty vËn t¶i biÓn ViÖt Nam ra ®êi, Côc vËn

t¶i ®êng biÓn ®· cã mét lùc lîng vËn chuyÓn t¬ng ®èi lín vµ

tõng bíc x¸c ®Þnh ®îc ph¬ng thøc vËn chuyÓn thÝch hîp. Çc

tµu lín ch¹y cung H¶i phßng-Hßn Ng-BÕn Thñy, çc tµu nhá

thùc hiÖn chuyÓn t¶i cung Hßn Ng vµo çc ch©n hµng bªn bê

s«ng Lam, cöa Héi(NghÖ An) hay s«ng Gianh(Qu¶ng B×nh).

§éi tµu biÓn cña ta ®· hoµn thµnh xuÊt s¾c nhiÖm vô vËn

chuyÓn hµng qu©n sù, l¬ng thùc, thùc phÈm vµ çc nhu yÕu



phÈm kh¸c phôc vô cho khu IV vµ chi viÖn cho chiÕn trêng

miÒn Nam. Trong n¨m 1971, Côc ®· ®iÒu 33 tµu, vËn

chuyÓn ®îc 134.000 tÊn hµng vµo th¼ng khu IV, tiÕt kiÖm

®îc nhiÒu triÖu ®ång.

Trong nh÷ng n¨m cuèi cña cuéc kh¸ng chiÕn chèng Mü

cøu níc, ®éi tµu biÓn ®· b¾t ®Çu ®îc bæ sung mét sè tµu cã

träng t¶i lín h¬n nh tµu 20-07, S«ng L«, S«ng §µ, Hßa B×nh

( träng t¶i tõ 1000-4500 DWT). §©y chñ yÕu lµ nguån bæ

sung do c¸c níc XHCN anh em gióp, riªng tµu 20-07 ®îc ®ãng

lÇn ®Çu tiªn t¹i ViÖt Nam, vµ ®îc hoµn thiÖn t¹i Trung Quèc.

§Õn n¨m 1974, ba tµu: S«ng H¬ng, §ång Nai vµ H¶i Phßng cã

träng t¶i gÇn 10.000 DWT/chiÕc ®îc bæ sung vµo ®éi tµu

biÓn ViÖt Nam. Khi cuéc kh¸ng chiÕn chèng Mü cøu níc kÕt

thóc th¾ng lîi, nh÷ng tµu nµy ®· ®îc huy ®éng vËn chuyÓn

ngay hµng qu©n sù vµ ngêi vµo thµnh phè Hå ChÝ Minh phôc

vô cho c«ng t¸c an ninh quèc phßng thêi k× ®Çu sau gi¶i

phãng. N¨m 1975, b»ng ph¬ng thøc vay mua th«ng qua b¶o

l·nh cña Ng©n hµng Ngo¹i th¬ng ViÖt nam, ®éi tµu biÓn lÇn

®Çu tiªn ®îc bæ sung 2 tµu chë dÇu s¶n phÈm lµ Cöu Long 1

vµ Cöu Long 2 víi träng t¶i 20.800 DWT/chiÕc dïng ®Ó vËn

chuyÓn x¨ng dÇu nhËp khÈu tõ §«ng Nam ¸ vÒ ViÖt Nam.

2.2.Giai ®o¹n 1976-1985

Nh÷ng n¨m ®Çu sau chiÕn tranh, ®Êt níc ta gÆp mu«n

vµn khã kh¨n. Víi mét nÒn kinh tÕ bÞ tµn ph¸ nÆng nÒ,

nhiÖm vô chÝnh trÞ chñ yÕu cña giai ®o¹n nµy lµ kh«i phôc,

ph¸t triÓn kinh tÕ, t¨ng cêng kh¶ n¨ng quèc phßng ®Ó gi÷

v÷ng hßa b×nh vµ x©y dùng ®Êt níc. NhiÖm vô cña ngµnh



Giao th«ng vËn t¶i nãi chung vµ ngµnh ®êng biÓn nãi riªng lµ

cïng víi çc ngµnh kh¸c ®¶m b¶o nhu cÇu cÊp thiÕt cho ®Êt

níc nh l¬ng thùc thùc phÈm, x¨ng dÇu, ph©n bãn, xi m¨ng,

m¸y mãc thiÕt bÞ. Tõ nh÷ng yªu cÇu cÊp thiÕt ®ã, th¸ng

3/1975, Côc ®êng biÓn ®· t¸ch mét phÇn ph¬ng tiÖn cña

C«ng ty v©n t¶i biÓn VIÖt nam ®Ó thµnh lËp C«ng ty vËn t¶i

ven biÓn(VIETCOSHIP), chuyªn vËn chuyÓn nh÷ng tuyÕn

ng¾n trong níc. Sè lîng tµu cã träng t¶i lín tõ 1.000-9.600

DWT gåm 8 chiÕc ®îc gi÷ l¹i ®Ó chuyªn vËn chuyÓn tuyÕn

níc ngo¹i phôc vô ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu. Liªn tiÕp trong

çc n¨m tõ 1975-1977, ngµnh hµng h¶i tiÕp tôc ph¸t triÓn

®éi tµu cña m×nh th«ng qua h×nh thøc vay mua. Lo¹i tµu

chñ yÕu lµ tµu mét boong chë hµng rêi, chë gç ®îc ®ãng t¹i

NhËt B¶n. Träng t¶i cña nhãm tµu nµy lµ lo¹i 6000 DWT vµ

10.000-12.000 DWT. §Õn n¨m 1977, ®éi tµu biÓn ViÖt Nam

cã thªm mét con tµu míi vµ hiÖn ®¹i nhÊt tõ tríc ®Õn nay lµ

tµu HËu Giang cã träng t¶i 12.000 DWT. §©y lµ con tµu ®îc

®ãng t¹i §an M¹ch, do chÝnh phñ §an M¹ch hç trî nguån vèn.

Cho tíi nh÷ng n¨m 1978-1980, Côc ®êng biÓn ViÖt Nam

®· ®Æt ®ãng thªm 4 tµu lo¹i 2 boong cã träng t¶i trªn 15.000

DWT. Sau 3 n¨m theo dâi kiÓm tra ®ãng míi, 4 tµu nµy ®· ®-

îc tiÕp nhËn vµ ®a vµo khai th¸c trªn tuyÕn vËn t¶i ViÖt

Nam-Ên §é vµ B¾c ¢u ®Ó chë hµng xuÊt khÈu cña ViÖt Nam

®ång thêi nhËn hµng nhËp khÈu chñ yÕu tõ çc níc XHCN

§«ng ¢u. §Õn n¨m 1980, lo¹i tµu nµy ®· më thªm tuyÕn ®i

Ch©u Mü, Ch©u Phi, ®¸nh dÊu mét bíc trëng thµnh cña

ngµnh hµng h¶i ViÖt nam trong viÖc më réng thÞ trêng, më

réng tuyÕn ho¹t ®éng, dÇn hßa nhËp víi thÞ trêng quèc tÕ.



Trong giai ®o¹n nµy, híng ph¸t triÓn ®éi tµu b»ng ph¬ng

thøc vay mua vµ thuª mua vÉn ®îc duy tr×. §éi tµu biÓn tõng

bíc ®îc bæ sung çc lo¹i tµu cã träng t¶i võa vµ nhá tõ 5.000-

10.000 DWT phï hîp víi quy m« ho¹t ®éng võa ch¹y trong níc

®Ó lu th«ng hµng hãa B¾c-Nam, võa phôc vô xuÊt nhËp

khÈu.

Ngoµi ra, tõ cuèi nh÷ng n¨m 1970, Bé Ngo¹i th¬ng còng

lÇn lît mua mét sè tµu cã träng t¶i 10.000-16.000 DWT treo

cê níc ngoµi ®Ó vËn chuyÓn hµng hãa xuÊt nhËp khÈu gi÷a

ViÖt Nam vµ çc níc §«ng Nam ¸ còng nh çc níc XHCN §«ng

¢u. Vµ cho tíi th¸ng 6-1982, toµn bé ®éi tµu nµy ®· ®îc

chuyÓn giao cho tæng c«ng ty VOSCO thuéc tæng côc §êng

biÓn-Bé Giao th«ng vËn t¶i qu¶n lý vµ khai th¸c.

Còng trong thêi gian nµy, çc ®éi tµu ®Þa ph¬ng cña

mét sè thµnh phè vµ tØnh thµnh lín cã c¶ng biÓn ®· b¾t

®Çu ra ®êi vµ ph¸t triÓn. Tuy nhiªn, nh÷ng ®éi tµu ®Þa ph-

¬ng nµy chñ yÕu lµ nh÷ng tµu cã träng t¶i nhá tõ 2.000-

4.000 DWT .

2.3.Giai ®o¹n 1986-1995

Trong giai ®o¹n nµy, m« h×nh qu¶n lý ngµnh ®êng

biÓn liªn tôc ®îc thay ®æi, tõ Côc ®êng biÓn ViÖt Nam

chuyÓn thµnh Tæng côc ®êng biÓn, sau ®ã ®îc ®æi thµnh

Liªn hiÖp hµng h¶i ViÖt nam vµ cuèi cïng lµ Côc Hµng h¶i ViÖt

Nam.

N¨m 1986, nÒn kinh tÕ níc ta b¾t ®Çu chuyÓn híng tõ

c¬ chÕ tËp trung quan liªu bao cÊp sang c¬ chÕ thÞ trêng.

Cïng víi sù thay ®æi tõng bíc cña nÒn kinh tÕ, ph¸t triÓn ®éi



tµu biÓn còng nh çc c¶ng biÓn vµ çc dÞch vô hµng h¶i kh¸c

®· trë thµnh mét nhu cÇu kh¸ch quan. Tuy vËy, ngµnh hµng

h¶i thêi gian nµy l¹i vÉn ®ang trong tinh tr¹ng tr× trÖ vµ kh¸

tôt hËu do vÉn cha tho¸t ®îc khái cã chÕ tËp trung quan liªu

bao cÊp ®ång thêi l¹i phô thuéc qu¸ nhiÒu vµo sù viÖn trî cña

khèi XHCN. Trong khi ®ã, xu híng chuyªn m«n hãa trong vËn

t¶i biÓn thÕ giíi ngµy cµng ph¸t triÓn, ®Æc biÖt lµ xu híng

container hãa. Cßn ®èi víi ViÖt Nam, cho tíi tríc n¨m

1988, lo¹i h×nh vËn chuyÓn b»ng container lµ ®iÒu

kh¸ míi mÎ. Sù ra ®êi cña liªn doanh vËn t¶i biÓn ViÖt

Ph¸p(GEMATRANS) n¨m 1988 lµ bíc khëi ®Çu ®¸nh dÊu

sù tham gia cña ViÖt Nam vµo ph¬ng thøc vËn chuyÓn

tiªn tiÕn trªn thÕ giíi. TiÕp theo ®ã, hµng lo¹t çc h·ng

vËn chuyÓn container lín trªn thÕ giíi ®· lÇn lît ®Æt

®Õn ViÖt Nam. Gi¸ cíc container liªn tôc gi¶m do çc c«ng

ty c¹nh tranh m¹nh mÏ trong khi vai trß qu¶n lý cña Nhµ níc l¹i

kh«ng ®îc ph¸t huy ®Çy ®ñ.

Cho ®Õn nh÷ng n¨m 1990-1995, sù ho¹t ®éng yÕu

kÐm cña ®éi tµu biÓn ViÖt Nam ®· ®îc béc lé mét çch râ

nÐt nhÊt. Tuæi tµu trung b×nh cña çc ®éi tµu ngµy cµng

cao mµ hÇu nh kh«ng cã sù ®Çu t bæ sung thay thÕ. Tr×nh

®é qu¶n lý vµ tay nghÒ cña thuyÒn viªn ngµy cµng l¹c hËu so

víi çc níc kh¸c trong khu vùc. §Æc biÖt, çc ®éi tµu ®Þa ph-

¬ng liªn tôc bÞ thua lç, dÇn dÇn ph¶i tù gi¶i thÓ hoÆc thanh

lý, sè lîng Ýt ái cßn l¹i hÇu hÕt chØ ch¹y tuyÕn trong níc vµ

chë hµng néi ®Þa.

Cã thÓ nãi, trong giai ®o¹n nµy, ®éi tµu biÓn cña ta ®·

kh«ng ®¸p øng ®îc nhu cÇu míi cña ho¹t ®éng xuÊt nhËp



khÈu, nhÊt lµ tõ ®Çu nh÷ng n¨m 1990 khi nÒn kinh tÕ ®· vît

qua ®îc giai ®o¹n khã kh¨n nhÊt, b¾t ®Çu ®i vµo æn ®Þnh

vµ tõng bíc ph¸t triÓn.

2.4.Giai ®o¹n 1996-nay

Giai ®o¹n nµy ®¸nh dÊu nhiÒu thay ®æi quan

träng trong tæ chøc ngµnh hµng h¶i. Vµ tõ khi Tæng

c«ng ty hµng h¶i ®îc thµnh lËp, ho¹t ®éng cña ®éi tµu

biÓn ViÖt Nam ®· cã nh÷ng thay ®æi ®¸ng khÝch lÖ.

Tríc hÕt, Tæng c«ng ty hµng h¶i tËp trung ph¸t triÓn

çc lo¹i tµu chuyªn dông mµ ®éi tµu tríc ®©y cha ®¸p

øng ®îc nhu cÇu cña thÞ trêng nh tµu chë hµng rêi,

tµu container,tµu chë dÇu th«, dÇu s¶n phÈm. Cô thÓ:

Cuèi n¨m 1996, nhãm 3 chiÕc tµu cã träng t¶i tõ

21.000-25.000 DWT ®· ®îc mua nh»m phôc vô xuÊt khÈu

than vµ nhËp khÈu ph©n bãn d¹ng rêi.

Tõ n¨m 1997-2000, ®éi tµu container ®îc Tæng

c«ng ty trùc tiÕp ®Çu t ph¸t triÓn, gåm 9 chiÕc víi tæng

träng t¶i 6.106 TEU, phÇn nµo ®¸p øng ®îc nhu cÇu lu

chuyÓn container gi÷a çc c¶ng néi ®Þa còng nh gi÷a ViÖt

Nam vµ khu vùc §«ng Nam ¸.

Cuèi n¨m 1998, lÇn ®Çu tiªn ®éi tµu biÓn níc ta cã

1 tµu chë dÇu th« träng t¶i 60.900 DWT do c«ng ty vËn t¶i

dÇu khÝ ViÖt Nam(Falcon) khai th¸c.

Ngoµi ra, tæng c«ng ty hµng h¶i còng rÊt chó träng ®Èy

m¹nh viÖc trÎ hãa ®éi tµu hiÖn cã. Vµ tÝnh tõ n¨m 1995

®Õn cuèi n¨m 2000, tæng sè tµu çc lo¹i ®îc ®Çu t

ph¸t triÓn lµ 34 chiÕc, tæng träng t¶i 490.004 DWT,



chñ yÕu lµ tµu chuyªn dông chë dÇu, chë hµng kh«,

hµng rêi vµ container. C¬ cÊu ®éi tµu biÓn ViÖt Nam ®·

bíc ®Çu ®îc thay ®æi, tæng träng t¶i ®éi tµu ®îc t¨ng ®¸ng

kÓ, ®i ®«i víi viÖc t¨ng søc c¹nh tranh vµ hiÖu qu¶ kinh tÕ

cña ®éi tµu.

3. Sù ph¸t triÓn ®éi tµu container nh÷ng n¨m gÇn

®©y.

Nh÷ng n¨m gÇn ®©y, çc doanh nghiÖp vËn t¶i biÓn

ViÖt Nam nãi chung vµ Tæng c«ng ty hµng h¶i nãi riªng ®· cã

nhiÒu nç lùc trong viÖc ph¸t triÓn ®éi tµu container. Cô thÓ,

trong giai ®o¹n tõ n¨m 2001 ®Õn nay vµ trong t¬ng lai

2 n¨m tíi, chóng ta ®Çu t cho 6-8 tµu container lo¹i

800-1.200 TEU. Giai ®o¹n tõ n¨m 2005 ®Õn n¨m 2010,

sÏ t¨ng cêng ®Çu t cho 8-10 tµu lo¹i träng t¶i 1.000

®Õn 1.200 TEU vµ 3-5 tµu cì 3.000 TEU. Tæng c«ng ty

sÏ chñ yÕu sö dông tµu container trong níc víi sè lîng

dù tÝnh lµ 6 chiÕc vµ sè tiÒn dù tÝnh lªn tíi hµng

ngh×n tû ®ång. Sè tiÒn nµy sÏ ®îc sö dông chñ yÕu cho

nhu cÇu më çc tuyÕn vËn t¶i container míi nh ®i Nga, Ch©u

Phi vµ B¾c Mü, ¸p dông çc ph¬ng thøc vËn t¶i tiªn tiÕn,

kh«ng nh÷ng phôc vô cho nhu cÇu vËn t¶i trong níc mµ cßn

t¨ng cêng chë thuª cho níc ngoµi. ®ång thêi trong giai ®o¹n

nµy Tæng c«ng ty còng sÏ t¨ng cêng ®éi tµu feeder phôc vô

çc tuyÕn nh ViÖt Nam - Trung Quèc, NhËt vµ tuyÕn ViÖt

Nam-§«ng Nam ¸. Chóng ta còng ®· vµ ®ang chuÈn bÞ tham

gia vµo çc liªn doanh tµu container trªn çc tuyÕn ¸-¢u, Mü,



®Æc biÖt tõ sau n¨m 2006 khi chóng ta sÏ ph¶i héi nhËp hoµn

toµn vµo ASEAN.

Nh vËy, tõ n¨m 2001 ®Õn n¨m 2010, ®éi tµu

container sÏ cã thªm 16 chiÕc víi träng t¶i 17.600 TEU

t¬ng ®¬ng 220.000 DWT, ®¶m nhiÖm vËn chuyÓn ®îc

kho¶ng 1 triÖu TEU/ n¨m t¬ng ®¬ng 12 triÖu tÊn hµng

hãa.

II. Çc dÞch vô vËn t¶i container t¹i ViÖt Nam.

1. Nhåi rót hµng

Chóng ta ®Ìu biÕt nhåi rót hµng lµ mét vÊn ®Ò hÕt søc

quan träng trong dÞch vô vËn t¶i container. §Æc biÖt ®èi víi

thùc tÕ cña çc ho¹t ®éng vËn t¶i container t¹i ViÖt Nam khi

mµ çc chñ hµng thêng cha quan t©m ®Çy ®ñ ®Õn kü thuËt

nhåi rót hµng mµ l¹i t×m çch nhåi rót hµng tèi ®a nhÊt

nh»m tËn dông hÕt dung tÝch cña container.

Nh trªn ®· nãi, kh«ng ph¶i lo¹i hµng hãa nµo còng phï

hîp ®Ó ®îc chuyªn chë b»ng container. Cã thÓ chia lµm bèn

nhãm mÆt hµng khi vËn chuyÓn b»ng container nh sau:

Nhãm 1: çc mÆt hµng hoµn toµn phï hîp víi chuyªn

chë b»ng container. Çc mÆt hµng nµy bao gåm: hµng b¸ch

hãa, thùc phÈm ®ãng hép, dîc liÖu y tÕ, dông cô gia ®×nh,

v¶i vãc, ®å gç, ®å ch¬i, nhùa hay cao su. Nh÷ng mÆt hµng

nµy tïy theo yªu cÇu cô thÓ cña ®Æc tÝnh hµng hãa mµ ®îc

chë b»ng nh÷ng container tæng hîp th«ng thêng, mét sè tr-



êng hîp cã thÓ sö dông container th«ng giã hay container b¶o

«n..

Nhãm 2: çc lo¹i hµng phï hîp víi ®iÒu kiÖn chuyªn

chë b»ng container, bao gåm mét sè mÆt hµng cã gi¸ trÞ

thÊp vµ sè lîng bu«n b¸n lín. VÒ tÝnh chÊt tù nhiªn còng nh kü

thuËt, nh÷ng mÆt hµng nµy hoµn toµn phï hîp ®Ó ®îc vËn

chuyÓn b»ng container. Tuy nhiªn, xÐt vÒ mÆt kinh tÕ,

chuyªn chë çc mÆt hµng nµy b»ng container kh«ng ®em l¹i

hiÖu qu¶ cao do cã sù chªnh lÖch lín vÒ gi¸ cíc vËn chuyÓn

vµ gi¸ trÞ hµng hãa.

Nhãm 3: çc mÆt hµng cã tÝnh chÊt hãa,lý ®Æc

biÖt ph¶i ®ãng b»ng çc container chuyªn dông. VÝ dô nh

hµng dÔ háng, hµng ®«ng l¹nh sóc vËt sèng, hµng ®éc h¹i

hay hµng qu¸ khæ qu¸ t¶i. Nh÷ng mÆt hµng nµy ph¶i ®îc

vËn chuyÓn trong çc container ®Æc biÖt nh container

ph¼ng, container th«ng giã, container l¹nh, container dµnh

riªng cho chë sóc vËt sèng..

Nhãm 4: çc mÆt hµng kh«ng phï hîp víi chuyªn

chë b»ng container nh s¾t thÐp, phÕ liÖu phÕ th¶i, « t« h¹ng

nÆng..

Nh vËy, ngêi göi hµng, trªn c¬ së ®Æc tÝnh riªng cña

tõng lo¹i hµng hãa cÇn chuyªn chë mµ x¸c ®Þnh kiÓu vµ lo¹i

container cho phï hîp. Vµ ®Ó ®¸nh gi¸ ®îc ®óng tÝnh n¨ng,

t¸c dông vµ kh¶ n¨ng chuyªn chë cña container, ngêi göi hµng

ph¶i tiÕn hµnh kiÓm tra container. NÕu kiÓm tra kh«ng chu

®¸o, kh«ng ph¸t hiÖn ®îc container kh«ng ®¹t yªu cÇu kü



thuËt, trong qu¸ tr×nh chuyªn chë nÕu cã tæn thÊt ®èi víi

hµng hãa, ngêi göi hµng sÏ ph¶i chÞu hËu qu¶ ph¸t sinh.

Th«ng thêng, néi dung kiÓm tra container bao gåm:

KiÓm tra bªn ngoµi container : ®Ó ph¸t hiÖn

çc dÊu vÕt h háng, vÕt xíc, khe nøt, lç thñng, hay nh÷ng

biÕn d¹ng mÐo mã do bÞ va ®Ëp.

KiÓm tra bªn trong container: kiÓm tra ®é kÝn

níc cña container, ngoµi ra cßn cÇn kiÓm tra çc tÊm bäc

phñ hoÆc trang thiÕt bÞ kh¸c cña container nh lç th«ng

giã, èng dÉn h¬i l¹nh(®èi víi container b¶o «n)

KiÓm tra cöa container: ®Ó ®¶m b¶o cöa

container ®îc ®ãng më an toµn, niªm phong ch¾c ch¾n.

KiÓm tra t×nh tr¹ng vÖ sinh container:

container ph¶i ®îc ®¶m b¶o vÒ vÖ sinh, kh«ng bÞ mïi h«i

hay d©y bÈn ra hµng hãa.

KiÓm tra çc th«ng sè kü thuËt cña container,

nh:

träng lîng tèi ®a: lµ møc giíi h¹n träng lîng

kh«ng ®îc vît qu¸, c¨n cø vµo tiªu chuÈn kü thuËt quèc

tÕ cña ISO. Tuy nhiªn, thùc tÕ lµ t¹i mét sè níc kÐm ph¸t

triÓn n¬i cã c¬ së h¹ tÇng cßn yÕu kÐm, ngêi ta thêng

cã quy ®Þnh h¹ thÊp träng lîng tèi ®a cña container so

víi tiªu chuÈn quèc tÕ. V× vËy, khi thùc hiÖn viÖc nhåi

rót hµng vµo container cÇn lu ý träng lîng tèi ®a, nh»m

tr¸nh qu¸ t¶i, vît t¶i.



träng t¶i tÞnh cña container ( lµ träng lîng

hµng hãa tíi møc tèi ®a ®îc chøa trong container).

dung tÝch cña container ( søc chøa hµng tèi

®a cña container)

2. ChÊt xÕp container

Còng nh dÞch vô nhåi rót container, chÊt xÕp container

lµ mét ho¹t ®éng ®ßi hái tÝnh kü thuËt vµ chu ®¸o cao. Sau

®©y lµ mét sè nh÷ng yªu cÇu kü thuËt cÇn lu ý khi tiÕn

hµnh chÊt xÕp hµng hãa vµo container:

2.1. Ph©n bæ ®Òu hµng hãa trªn mÆt sµn container:

®©y lµ mét kü thuËt rÊt quan träng, nh»m tr¸nh hiÖn tîng

qu¸ nhiÒu hµng hãa ®îc tËp trung ë mét ®iÓm cã thÓ khiÕn

cho mÆt sµn vµ çc thanh dÇm container chÞu t¶i ë ®iÓm

®ã bÞ nøt g·y, cong vªnh container. Ngoµi ra, nÕu kh«ng

ph©n bæ ®Òu hµng hãa trªn mÆt sµn container cã thÓ g©y

mÊt c©n b»ng khi bèc dì vµ vËn chuyÓn, lµm cho container

bÞ nghiªng, ®æ hay lËt óp g©y thiÖt h¹i cho hµng hãa, c«ng

cô vËn t¶i vµ mÊt an toµn ®èi víi con ngêi. Riªng khi chÊt xÕp

hµng hãa nhiÒu chñng lo¹i vµo container ph¶i lu ý xÕp hµng

nÆng xuèng díi, hµng nhÑ lªn trªn. §èi víi nh÷ng hµng hãa

kh«ng x¸c ®Þnh ®îc träng t©m, cÇn cã çc gi¸ ®ì thÝch hîp

vµ çc tÊm ®Öm lãt ®Ó cè ®Þnh vÞ trÝ.

2.2.ChÌn, ®Öm vµ lãt cho hµng hãa trong container: lµ

viÖc kh«ng thÓ thiÕu trong chÊt xÕp hµng. Môc ®Ých cña

viÖc nµy lµ tr¸nh kh«ng cho hµng hãa tiÕp xóc, va ch¹m g©y

h h¹i cho nhau hoÆc cho container. Thùc hiÖn tèt viÖc chÌn,



®Öm vµ lãt cho hµng hãa võa gióp ®¶m b¶o an toµn cho

hµng hãa võa tËn dông ®îc çc kho¶ng trèng trong container,

gãp phÇn t¨ng lîi Ých kinh tÕ. HiÖn nay, ngêi ta sö dông

nhiÒu vËt liÖu chÌn, ®Öm vµ ®én lãt kh¸ ®a d¹ng nh r¬m r¹,

tÊm cãt, tÊm gç máng..song yªu cÇu chung ®Òu lµ ph¶i s¹ch

sÏ vµ kh«ng t¹o ®iÒu kiÖn cho c«n tr×nh sinh s«i g©y h¹i cho

hµng hãa.

2.3.Gia cè hµng hãa trong container:

Lµ biÖn ph¸p gióp hµng hãa kh«ng bÞ xª dÞch va ch¹m

nhau trong container khi ®îc vËn chuyÓn hay bèc xÕp.

2.4.Tr¸nh hiÖn tîng hµng hãa bÞ nãng, hÊp h¬i trong

container.

Cã thÓ nãi ®©y lµ ®iÒu cÇn ®Æc biÖt lu ý khi chÊt xÕp

hµng hãa vµo container hµng hãa ®îc chuyªn chë trong

container kÝn sÏ kh«ng cã ®iÒu kiÖn kiÓm tra nhiÖt ®é vµ

®é Èm bªn trong. Hµng hãa cã thÓ gÆp ph¶i hiÖn tîng hÊp

h¬i trªn bÒ mÆt, ®Æc biÖt ®èi víi hµng hãa lµ m¸y mãc

b»ng kim lo¹i. §Ó tr¸nh ®îc hiÖn tîng nµy, chñ yÕu ngêi ta sö

dông çc vËt liÖu hót Èm ®Æt trong container hoÆc thùc

hiÖn th«ng giã trong ®iÒu kiÖn cho phÐp..

2.5.Gi¶m bít çc chÊn ®éng vµ ¸p lùc ®èi víi hµng hãa

trong container:

B»ng çch dïng çc vËt liÖu mÒm dÎo, cã tÝnh ®µn håi

tèt nh bät xèp, nÖm b«ng trong chuyªn chë vµ bèc dì hµng.

Ngoµi ra, trong chuyªn chë hµng kh« ®ång nhÊt, cã bao

b×, ngêi ta thêng ®a ra kh¸i niÖm tû träng chÊt xÕp hµng

cña container ®Ó lµm c¬ së so s¸nh, lùa chän kiÓu container



thÝch hîp. Tû träng chÊt xÕp hµng cña container lµ ®¹i lîng

biÓu thÞ mét ®¬n vÞ thÓ tÝch cña hµng hãa chuyªn chë(m3)

chiÕm bao nhiªu ®¬n vÞ träng lîng cña nã.

R=W/M

Trong ®ã:W(Weight) lµ träng t¶i tèi ®a cña container.

M(Measurement) lµ dung tÝch cña container.

R(Ratio)lµ tû träng chÊt xÕp hµng cña container.

B¶ng 4: Kh¶ n¨ng chÊt xÕp cña mét sè lo¹i container:

Lo¹i container

hµng kh«

Träng

t¶i tèi

®a

Dung tÝch

bªn trong

Tû träng

chÊt xÕp

Cì 20 feet 18,72 31,17 0,6

Cì 40 feet 27,58 67,64 0,407

KiÓu 20 feet (m¸i

më)

18,37 30,29 0,606

KiÓu 20 feet (m¸i

b»ng)

17,81 26,98 0,606

Nguån: NghiÖp vô vËn chuyÓn container-NXB

GTVT,1995

Nh v©y, tû träng chÊt xÕp hµng hãa cña tõng lo¹i , tõng

kiÓu container lµ kh¸c nhau, còng cã nghÜa lµ kh¶ n¨ng chÊt

xÕp hµng cña tõng lo¹i, kiÓu container lµ kh¸c nhau. Do ®ã,

®èi víi hµng nÆng, cã tû lÖ chÊt xÕp cao, sö dông container



20 feet sÏ cã lîi h¬n . Ngîc l¹i, ®èi víi hµng nhÑ cã tû träng

chÊt xÕp thÊp nªn sö dông container 40 feet. NÕu hµng hãa

chuyªn chë trong container ®¹t ®îc tû träng chÊt xÕp hµng

nh trong b¶ng trªn chøng tá toµn bé dung tÝch bªn trong

container ®· ®îc sö dông, cã nghÜa lµ ®¹t ®îc hiÖu qu¶ kinh

tÕ cao nhÊt.

3. Gom hµng

§èi víi ho¹t ®éng cña dÞch vô vËn t¶i container t¹i ViÖt

Nam, gom hµng lµ dÞch vô ®îc çc c«ng ty vËn t¶i rÊt quan

t©m khai th¸c. §©y lµ dÞch vô thùc sù cÇn thiÕt cho toµn bé

qu¸ tr×nh vËn t¶i còng nh tËn dông ®îc çc thÕ m¹nh cña mçi

c«ng ty. T¹i ViÖt Nam, quy tr×nh gom hµng trong vËn t¶i

container còng ®îc thùc hiÖn theo th«ng lÖ chung nh sau:

Ngêi gom hµng nhËn çc l« hµng lÎ tõ nhiÒu ngêi

göi hµng t¹i tr¹m giao nhËn ®ãng gãi hµng lÎ(CFS)

Ngêi gom hµng tiÕn hµnh tËp hîp nh÷ng l« hµng lÎ

®ã thµnh l« hµng nguyªn, kiÓm tra h¶i quan vµ ®ãng hµng

vµo container t¹i CFS.

Ngêi gom hµng göi çc container b»ng ®êng biÓn,

®êng bé hoÆc ®êng s¾t cho ®¹i lý cña m×nh t¹i n¬i ®Õn.

§¹i lý cña ngêi gom hµng t¹i n¬i ®Õn tiÕn hµnh

nhËn çc container, dì hµng khái container vµ giao l¹i cho ngêi

nhËn t¹i CFS cña n¬i ®Õn.

Cã thÓ nãi, dÞch vô gom hµng trong vËn t¶i container ®·

®em l¹i rÊt nhiÒu lîi Ých, cho c¶ ngêi göi hµng, ngêi chuyªn



chë, ngêi giao nhËn vµ cho c¶ nÒn kinh tÕ ViÖt Nam nãi

chung. Cô thÓ:

§èi víi ngêi göi hµng:

§îc ngêi gom hµng chµo møc tiÒn cíc thÊp h¬n so víi

çc h·ng tµu.

§îc hëng çc dÞch vô vËn t¶i door to door vµ dÞch vô

ph©n phèi tõ ngêi gom hµng mµ çc h·ng tµu kh«ng cã

§èi víi ngêi chuyªn chë:

TiÕt kiÖm ®îc thêi gian, chøng tõ vµ chi phÝ do kh«ng

ph¶i gi¶i quyÕt çc l« hµng lÎ.

TËn dông hÕt ®îc kh¶ n¨ng chuyªn chë do ngêi gom

hµng ®· ®ãng ®Çy çc container .

§èi víi ngêi giao nhËn:

§îc hëng chªnh lÖch gi÷a tæng tiÒn cíc thu ®îc ë

nh÷ng ngêi göi hµng lÎ vµ tiÒn cíc ph¶i tr¶ cho ngêi chuyªn

chë theo gi¸ cíc hµng nguyªn.

§îc hëng mét sè u ®·i vÒ gi¸ cíc tõ h·ng tµu do cã

khèi lîng hµng hãa lín vµ thêng xuyªn ®Ó chuyªn chë.

4. Chøng tõ:

Tïy theo ho¹t ®éng cña tõng c«ng ty vËn t¶i biÓn mµ

mét hay nhiÒu lo¹i chøng tõ ®îc sö dông trong vËn t¶i

container t¹i ViÖt Nam. Nhng nh×n chung cã mét sè lo¹i

chøng tõ c¬ b¶n nh sau:

4.1.VËn ®¬n ®êng biÓn



Trong vËn t¶i container, cã hai lo¹i vËn ®¬n nh sau:

VËn ®¬n cña ngêi gom hµng(House B/L): lo¹i vËn

®¬n nµy thêng ®îc ngêi gom hµng, trªn danh nghÜa lµ ngêi

chuyªn chë, ký ph¸t cho ngêi chñ hµng lÎ cña m×nh. Trªn vËn

®¬n còng cã ®Çy ®ñ th«ng tin vÒ ngêi göi hµng, ngêi nhËn

hµng. Ngêi nhËn hµng lÎ sÏ xuÊt tr×nh vËn ®¬n cña ngêi gom

hµng cho ®¹i diÖn hoÆc ®¹i lý cña ngêi gom hµng t¹i c¶ng

®Ých ®Ó ®îc nhËn hµng. Ngêi göi hµng cã thÓ dïng vËn

®¬n nhµ trong thanh to¸n vµ giao dÞch. Song thêng ng©n

hµng chØ chÊp nhËn vËn ®¬n nhµ lµ chøng tõ thanh to¸n khi

trong tÝn dông chøng tõ cã quy ®Þnh cô thÓ"vËn ®¬n nhµ

®îc chÊp nhËn"

VËn ®¬n cña ngêi chuyªn chë(Master B/L):cßn ®îc gäi lµ

vËn ®¬n cña ngêi vËn t¶i thùc tÕ. Cô thÓ, ngêi vËn t¶i thùc

sau khi nhËn container hµng cña ngêi gom hµng sÏ ký ph¸t

vËn ®¬n cho ngêi gom hµng, theo çch göi hµng nguyªn

container. Trªn vËn ®¬n, ngêi göi hµng lµ ngêi gom hµng, ng-

êi nhËn hµng lµ ®¹i diÖn hoÆc ®¹i lý cña ngêi gom hµng t¹i

c¶ng ®Ých.

§èi víi mét sè h·ng tµu ViÖt Nam nh Gemartrans th× hä

thêng chØ ph¸t hµnh Master B/L.

4.2.GiÊy göi hµng ®êng biÓn (Sea waybill )

Trong çc ho¹t ®éng vËn t¶i t¹i çc c«ng ty vËn t¶i biÓn

ViÖt Nam, vÝ dô nh Gematrans, giÊy göi hµng ®êng biÓn chØ

®îc sö dông trong vËn chuyÓn hµng néi ®Þa. V× çc chuyÕn

vËn t¶i néi ®Þa thêng ng¾n ngµy, Ýt rñi ro l¹i kh«ng vît khái

biªn giíi quèc gia nªn kh«ng cÇn thiÕt ph¶i sö dông vËn ®¬n



®êng biÓn, g©y l·ng phÝ vÒ chi phÝ tµi liÖu giao dÞch vµ

kÐo dµi thêi gian nhËn hµng cña kh¸ch hµng.

4.3.LÖnh giao hµng(Delivery orders)

VÒ c¬ b¶n, nh÷ng lo¹i chøng tõ ®îc sö dông trong vËn

t¶i container t¹i ViÖt Nam còng cã chøc n¨ng vµ vai trß nh

b¶n chÊt. VÝ dô khi nãi vÒ lÖnh giao hµng: khi chñ hµng nhËn

®îc tin vÒ l« hµng ®Õn, chñ hµng sÏ tíi ®¹i lý cña h·ng tµu

®Ó nhËn mét lÖnh giao hµng trªn ®ã h·ng tµu x¸c nhËn viÖc

giao hµng. Trªn lÖnh giao hµng nµy sÏ cã nh÷ng th«ng tin c¬

b¶n liªn quan ®Õn l« hµng nh sè container, khèi lîng hµng, sè

thïng hµng.. chñ hµng ph¶i cã ®îc lÖnh giao hµng cïng víi vËn

®¬n b¶n gèc míi cã thÓ nhËn ®îc hµng. Díi ®©y lµ mÉu

lÖnh giao hµng ®îc sö dông t¹i mét c«ng ty ®¹i lý vËn t¶i

®ang ho¹t ®éng t¹i ViÖt Nam:



Chi nh¸nh c«ng ty cæ phÇn ®¹I lý vËn t¶i SAFI

Sea & Air Freight International

§Þa chØ : 30 phè LiÔu Giai, quËn Ba §×nh, Hµ Néi. · Tel. : (04) 762

5006 · Fax : (04) 762 5007 · E-mail : [email protected]

_______________________________________________________________________________________

________________lÖnh giao hµng

Sè : ISHNSSP-01/11028

Ngµy : 23-11-2001

KÝnh göi : C«ng ty liªn doanh khai th¸c container viÖt nam

( TRANSVINA )

§Ò nghÞ giao

cho

: ARKSUN CO., LTD

164 TON DUC THANG STR HANOI,VIETNAM

L« hµng : VËn t¶i ®¬n

HOB/L

SSAX

1NM0062

MOB/L HASL0251DB1C059

Tµu chë : YOANG STAR ChuyÕ

n

: V125 Ngµy ®Õn

C¶ng

: 23/11/2001

Ký M· HIÖU

Marks & Number

Sè lîng

Quantity

Tªn hµng

hãa

Description

of Goods

Träng lîng

Weight

Khèi lîng

Volume

CONT. NO. HALU2544410 42 CTNS 18,666YDS

OF

3,860.00

KGS

9.07 CBM

TMKN-8121

35% TACTEL,

65%

COTTON

PEACH ONLY

Kh«ng

miÔn

X MiÔn phÝ lu kho, lu vá cho ngêi nhËn

hµng tõ ngµy

: 27/11/2001



®Õn hÕt

ngµy

: 01/12/2001

Khi ®Õn nhËn hµng, ®Ò nghÞ mang theo giÊy nµy KÌm theo VËn t¶i ®¬n,

GiÊy giíi thiÖu, CMND.



4.4.Th«ng b¸o göi hµng (shipping advice)

TO : MYANMAR MARINE

Attn. IMPORT DEPT.

CC : ATL HCM

FROM : SAFI HANOI – Sea Freight Services Department ( SFS )

SHIPPING ADVICE

Date : 18-04-2023

Our Job Ref. : OSHNSSF-01/10029

Total Pages : 03 ( Including this

page. )

1. MOB/L : GOSUHAI1300 (SURRENDERED )

2. HOB/L : SAFIHSS01100264

3. Shipper : AS PER B/L

4. Consignee : AS PER B/L

5. Notify Party : AS PER B/L

6. Quantity : 01X20’DC

7. Commodity : RECTANGULAR PERMANET TM BED NETS,75D

8. Place of Receipt : HAI PHONG Port of Loading : HAI PHONG

9. Port of Transit : SINGAPORE

10. Port of Discharge : YANGON Place of Delivery : YANGON

11. Carrier : GOLD STAR LINE

12. Feeder Vessel Name : VAN XUAN Voy. : 23S

ETD : HAI PHONG OCT - 28 - 2001

ETA : SINGAPORE NOV - 03 - 2001

13. Ocean Vessel Name : INFORM LATER Voy. :

ETD :

ETA :

14. Ocean Freight on MOB/L : PREPAID

on HOB/L : PREPAID

15. Remarks : FOR DETAILS, REFER TO ATTACHED MOB/L & HOB/L .



4.5.GiÊy chøng nhËn lu khoang (booking notes)

GEMARTRANS (VIETNAM) LTD

HANOI BRANCH

201 Kham Thien, Dong Da, Hanoi

TEL: 8519016, 8519014 , 8 519217

FAX: 8519162.

Email: [email protected]

BOOKING NOTE

No: HPHK-01/030401

It is on this day mutually agreed between GEMARTRANS (VIETNAM) LTD. and the

Charterer/Shipper : HAPAG LLOYD HANOI, 2 BICH CAU, HANOI. PIC: MR.. QUAN

for the carriage of cargo, the details of which are furnished by shipper and duly approved by the

Charterer in the Cargo List as follows

Shipper (full style): THANG LONG GARMENT

Consignee (full style): NIKE SINGAPORE

Notify party (full style): SAME AS CONSIGNEE

Cargo description: GENERAL CARGO

Quantity, size & type of container: 08X20’DC & 04X40’DC Temperature requires:

Gross weight / Net Weight:200MTS Measurement:

Port of Loading: HAIPHONG PORT Final destination: SINGAPORE PORT

Freight rate: AS ARRANGED Term of payment: COLLECT AT

DESTINATION

Vessel’s name: ME LINH V.35S Sailing date: JULY 01, 2001

Closing time to be expired on: 10.30 LT JULY 1, 2001

Term: CY / CY

For taking empty container, please kindly contact our Haiphong office with address as follows:

Add.: 282 Da Nang, Haiphong.

Tel: 031825961 Fax: 031825965

PIC.: Mr. Ha

Freight prepaid term: Right upon vessel sailing, Gemartrans agreed to release Original Bill of Lading

to the Charterer/Shipper upon full freight / charges payment from their account no: .....................

at................................................to account of Gemartrans Ha Noi no. 0011.000.2222.069 (VND) or



0011.370.2222.079 (USD) at Vietcombank for further credit to Gemartrans (Vietnam) Ltd. against

presentation of the following documents: One (01) copy of booking note 2. Once(01) copy of B?L 3. Once

(01) Invoice made out to the Chatterer/Shipper

Ha Noi, June 29, 2001

SHIPPER / CHARTERER GEMARTRANS(VIET NAM) LTD (As the

Carrier)

5. Cíc phÝ vµ chi phÝ

Tríc ®©y, khi nÒn kinh tÕ cña ViÖt nam cßn theo c¬

chÕ tËp trung quan liªu bao cÊp, gi¸ cíc vËn t¶i biÓn vµ gi¸

dÞch vô hµng h¶i, trong ®ã cã gi¸ cíc vËn t¶i container ®îc ¸p

®Æt mét møc cè ®Þnh. Gi¸ kh«ng thay ®æi, kh«ng biÕn

thiªn, kh«ng dao ®éng, kh«ng cÇn mét biÖn ph¸p qu¶n lý nµo

mµ thÞ trêng vÉn "æn ®Þnh" theo nghÜa cung lu«n nhá h¬n

cÇu, nÒn kinh tÕ lu«n ë tr¹ng th¸i chËm ph¸t triÓn.

Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng, gi¸ cíc vËn t¶i biÓn vµ çc

dÞch vô hµng h¶i ®îc h×nh thµnh theo quy luËt cung cÇu.

Tuy nhiªn, hiÖn nay, ViÖt Nam vÉn cã mét sè biÖn ph¸p qu¶n

lý vÒ gi¸ cíc vËn t¶i biÓn nh»m hç trî cho çc doanh nghiÖp

trong níc do chóng ta cha cã ®ñ tiÒm lùc tµi chÝnh ®Ó cã

thÓ c¹nh tranh b×nh ®¼ng víi çc h·ng tµu níc ngoµi. Cô thÓ,

®èi víi vËn t¶i container, nhµ níc cã nh÷ng c¬ chÕ chÝnh

s¸ch nh : khi thÞ trêng vËn t¶i hµng container xuÊt nhËp khÈu

qua çc c¶ng biÓn ViÖt Nam vµ trong khu vùc bÊt æn ®Þnh,

çc h·ng tµu cïng h¹ gi¸ cíc ®Ó c¹nh tranh, nhµ níc sÏ tiÕn

hµnh ph©n tÝch vµ ph¸t hiÖn møc cíc cao nhÊt, thÊp nhÊt vµ

chªnh lÖch % gi÷a çc h·ng tµu cïng tham gia ho¹t ®éng. Sau

®ã, nhµ níc sÏ c¨n cø vµo møc cíc thÊp nhÊt vµ kho¶ng dao

®éng cô thÓ ®Ó cã nh÷ng chÕ tµi cho çc h·ng tµu vµ çc



doanh nghiÖp vËn t¶i thùc hiÖn, ®ång thêi t¨ng cêng c«ng

t¸c kiÓm tra, gi¸m s¸t cña çc c¶ng vô hµng h¶i.

Trªn thùc tÕ lµ ngµy cµng cã nhiÒu çc h·ng tµu lín xuÊt

hiÖn ë ViÖt Nam díi d¹ng çc liªn doanh vµ v¨n phßng ®¹i

diÖn, t¹o nªn sù c¹nh tranh gay g¾t cho çc c«ng ty vËn t¶i

néi ®Þa, mçi c«ng ty vËn t¶i ViÖt Nam ®Òu cè g¾ng t×m

çch n©ng cao n¨ng lùc vËn t¶i ®Ó trªn c¬ së ®ã cã thÓ

®iÒu chØnh gi¸ cíc theo híng u ®·i h¬n. LÊy Gematrans lµm

mét vÝ dô, ®©y lµ mét c«ng ty lu«n gi÷ mét vÞ trÝ hµng

®Çu trªn thÞ trêng vËn t¶i hµng hãa b»ng container. HiÖn t¹i,

n¨ng lùc vËn t¶i cña c«ng ty ®· lªn tíi h¬n 2.000 TEU mçi

tuÇn, t¨ng h¬n 4 lÇn so víi n¨m 1997. XÐt vÒ khèi lîng vËn

chuyÓn: trong khi n¨m 1997 c«ng ty chØ vËn chuyÓn ®îc

h¬n 4.000 TEU th× ®Õn n¨m 2001 c«ng ty ®· vËn chuyÓn

®îc h¬n 40.000 TEU ®¹t doanh thu hµng chôc triÖu USD. Nhê

viÖc s¶n lîng t¨ng nh vËy mµ c«ng ty cã ®iÒu kiÖn gi¶m gi¸

cíc 2 lÇn trong mÊy n¨m gÇn ®©y. V× vËy, gi¸ cíc vËn

chuyÓn hµng hãa b»ng container gi÷a çc c¶ng biÓn ViÖt

Nam ®· ®¹t møc ngang b»ng hoÆc thÊp h¬n mét sè níc

trong khu vùc.

VÒ nh÷ng chi phÝ trong vËn t¶i container, chóng ta còng

¸p dông mét sè phô phÝ nh phÝ bÕn b·i, chi phÝ dÞch vô hµng

lÎ, chi phÝ di chuyÓn container, tiÒn ph¹t ®äng, hay mét sè

lo¹i phô phÝ kh¸c. Tuy nhiªn, ®iÒu bÊt cËp lµ theo nh quy

®Þnh trong biÓu cíc, phÝ 61-62 cña Bé tµi chÝnh th× mét sè

chi phÝ phô cña chóng ta ®îc ¸p ®Æt qu¸ cao, khiÕn çc liªn

doanh vËn t¶i biÓn níc ngoµi gÆp nhiÒu khã kh¨n trong viÖc

gi¶m gi¸ cíc vµ phÝ ®Ó c¹nh tranh.



6. Thuª tµu vµ thuª mín container rçng

Khi kh¸ch hµng cã nhu cÇu chuyªn chë hµng hãa b»ng

container, ®iÒu thiÕt yÕu lµ hä ph¶i t×m ®¹i lý cho thuª mín

container rçng, cã nghÜa lµ hä ph¶i xin cÊp vá container ®Ó

®ãng hµng t¹i kho cña m×nh. Khi ®ã, hä sÏ cÇn sö dông ®Õn

giÊy chøng nhËn lu khoang ®îc ký víi h·ng tµu, sau ®ã sÏ

®Õn b·i container ®Ó lÊy vá hoÆc thuª lu«n dÞch vô vËn t¶i

cña c«ng ty chë vá ®Õn kho hµng. Chñ hµng sÏ tù chÞu tr¸ch

nhiÖm ®ãng hµng, kª khai h¶i quan , niªm phong kÑp ch×

container vµ chë container ra b·i chuÈn bÞ cho viÖc vËn

chuyÓn.

§èi víi çc c«ng ty vËn t¶i biÓn ViÖt Nam, dÞch vô kinh

doanh khai th¸c tµu lu«n ®îc coi lµ ho¹t ®éng chÝnh, ngoµi

ra, çc c«ng ty cßn ®¶m nhËn mét sè dÞch vô kh¸c, trong ®ã

cã dÞch vô cho thuª mín vá container. DÞch vô nµy kh«ng

chiÕm tØ träng lín trong tæng doanh thu cña çc c«ng ty, nh-

ng nã lµ mét ho¹t ®éng rÊt cÇn thiÕt trong toµn bé qu¸ tr×nh

vËn t¶i. V× vËy mµ Gematrans ®· ®Çu t mua tíi 6.000 vá

container vµ ph¸t triÓn ®éi xe lªn tíi 8 chiÕc chuyªn dông chë

container nh»m ®¸p øng ®îc nhu cÇu cña kh¸ch hµng.

7. Giao nhËn container

DÞch vô giao nhËn container t¹i ViÖt Nam còng cã 4 ph-

¬ng ph¸p nh ®· tr×nh bµy trong phÇn III cña ch¬ng 1. §ã lµ:

Ph¬ng ph¸p nhËn nguyªn giao nguyªn.(FCL/FCL)



Ph¬ng ph¸p nhËn lÎ, giao lÎ.(LCL/LCL)

Ph¬ng ph¸p nhËn nguyªn giao lÎ (FCL/LCL)

Ph¬ng ph¸p nhËn lÎ giao nguyªn.(LCL/FCL)

Trong thùc tÕ, çc ph¬ng ph¸p göi hµng FCL/LCL,

LCL/LCL, LCL/FCL thêng chØ ¸p dông cho çc l« hµng lÎ cã sè l-

îng kh«ng lín. §a phÇn çc l« hµng kh¸c ®Òu sö dông ph¬ng

ph¸p göi hµng FCL/FCL. Mét sè c«ng ty vËn t¶i biÓn t¹i ViÖt

Nam còng chØ kinh doanh dùa trªn ph¬ng ph¸p göi hµng nµy.

tuy nhiªn, cïng víi sù ph¸t triÓn cña dÞch vô vËn t¶i container,

çc h·ng tµu hay çc ®¹i lý giao nhËn ®· dÇn dÇn ®¶m nhËn

c¶ dÞch vô vËn chuyÓn hµng hãa tõ kho cña ngêi göi hµng tíi

c¶ng vµ tõ c¶ng tíi kho cña ngêi nhËn hµng, h×nh thµnh nªn

mét ph¬ng ph¸p göi hµng míi"door to door service". §©y

còng lµ mét híng ®i míi mµ çc h·ng tµu ®ang ho¹t ®éng t¹i

ViÖt Nam, bao gåm c¶ çc c«ng ty trong níc vµ çc c«ng ty

liªn doanh ®ang dÇn ¸p dông trªn thÞ trêng ViÖt Nam, ®Æc

biÖt trong thêi gian gÇn ®©y vµ t¬ng lai nh÷ng n¨m s¾p tíi.

Sau ®©y lµ b¶ng tãm t¾t l¹i vµ so s¸nh 4 ph¬ng ph¸p

®· nªu vÒ ®Þa ®iÓm giao nhËn, tr¸ch nhiÖm ®ãng hµng, dì

hµng, tr¸ch nhiÖm gi¶i quyÕt container rçng, tr¸ch nhiÖm cÊp

vá container vµ trêng hîp ¸p dông trong thùc tÕ:



B¶ng 5: So s¸nh 4 ph¬ng ph¸p göi hµng trong vËn t¶i

container.

FCL/FCL LCL/LCL FCL/LCL LCL/FCL

§Þa ®iÓm

giao nhËn

CY-CY CFS-CFS CY-CFS CFS-CY

Tr¸ch nhiÖm

®ãng hµng

vµo

container

Chñ

hµng

(ngêi

göi)

Ngêi

chuyªn chë

Chñ

hµng

Ngêi chuyªn

chë

Tr¸ch nhiÖm

dì hµng

Chñ

hµng

(ngêi

nhËn)

Ngêi

chuyªn chë

Ngêi

chuyªn

chë

Chñ hµng

Tr¸ch nhiÖm

gi¶i quyÕt

container

rçng

Chñ

hµng

Ngêi

chuyªn chë

Ngêi

chuyªn

chë

Chñ hµng

Tr¸ch nhiÖm

cÊp vá

container

VÒ c¬

b¶n th-

êng lµ

chñ

hµng

Ngêi

chuyªn chë

Chñ

hµng

Ngêi chuyªn

chë

Trêng hîp ¸p

dông

1 ngêi

göi

1 ngêi

NhiÒu ngêi

göi, 1 ngêi

nhËn

1 ngêi

göi,

nhiÒu

NhiÒu ngêi

göi, nhiÒu

ngêi nhËn



nhËn ngêi

nhËn

III. Thùc tr¹ng ho¹t ®éng cña ®éi tµu vËn t¶i

container ViÖt Nam.

1. Nh÷ng thuËn lîi vµ khã kh¨n cña ®éi tµu.

1.1.ThuËn lîi.

a)Nh÷ng thuËn lîi tõ gãc ®é ®Æc ®iÓm nÒn kinh tÕ

ViÖt Nam lµ mét quèc gia ®ang ph¸t triÓn víi d©n sè

®«ng, hµng n¨m cã tû lÖ t¨ng trëng kinh tÕ kh¸ cao vµ æn

®Þnh. V× vËy, lîng hµng hãa lu th«ng néi ®Þa ngµy mét t¨ng

nh: than,xi m¨ng, clinker, s¾t thÐp, ph©n bãn. Hµng hãa

xuÊt nhËp khÈu còng ngµy mét t¨ng nhanh, çc lo¹i hµng ViÖt

Nam cã thÕ m¹nh xuÊt khÈu lµ g¹o, cafe, tiªu, h¹t ®iÒu, çc

lo¹i hµng n«ng s¶n kh¸c vµ dÇu th«, h¶i s¶n ®«ng l¹nh. Ngoµi

ra cßn çc lo¹i hµng tiªu dïng cña çc c«ng ty liªn doanh hoÆc

çc c«ng ty cã 100% vèn ®Çu t níc ngoµi xuÊt ®i çc níc

b»ng container. §èi víi hµng nhËp khÈu, lín nhÊt lµ dÇu s¶n

phÈm, ph©n bãn, s¾t thÐp ë d¹ng nguyªn liÖu, m¸y mãc

thiÕt bÞ.



Indonesia vµ Philippine vÉn lµ hai níc trong khu vùc chñ

yÕu nhËp g¹o cña ViÖt Nam vµ Th¸i Lan do tuyÕn ®êng vËn

chuyÓn gÇn, ®¬n gi¶n vµ quen thuéc. Th¸i Lan lµ níc cã khèi

lîng hµng hãa xuÊt nhËp khÈu lín nh xuÊt g¹o, ®êng, s¾n l¸t,

ng«, vËt liÖu x©y dùng vµ nhËp khÈu chñ yÕu lµ ph©n bãn,

dÇu s¶n phÈm. Trong khi ®ã, ®éi tµu biÓn cña Th¸i Lan ®Òu

nhá, tuæi tµu tõ trªn 15 ®Õn 25 lµ kh¸ nhiÒu. So s¸nh trong

khu vùc chØ cã ®éi tµu Trung Quèc vµ Singapore lµ h¬n

h¼n. Riªng ®éi tµu Singapore chñ yÕu lµ chë dÇu, container

vµ çc lo¹i tµu dÞch vô kh¸c. V× vËy thÞ trêng bªn ngoµi vÉn

cßn chç vµ cã nhiÒu c¬ héi ®Ó ®éi tµu container cña ViÖt

Nam tham gia .

b)Nh÷ng thuËn lîi tõ gãc ®é lùc lîng lao ®éng.

Ngµnh hµng h¶i ViÖt nam nãi chung vµ ®éi tµu

container nãi riªng cã mét ®éi ngò çn bé qu¶n lý vµ sÜ quan

thuyÒn viªn ®«ng ®¶o, trong ®ã phÇn lín cã tr×nh ®é

chuyªn m«n kü thuËt ®ñ ®¸p øng yªu cÇu qu¶n lý vµ khai

th¸c ®éi tµu container hiÖn nay.

1.2.Khã kh¨n.

HiÖn nay cã trªn 30 h·ng tÇu biÓn níc ngoµi ho¹t ®éng

thêng xuyªn trªn çc tuyÕn vËn t¶i biÓn ®Õn ViÖt Nam ®Ó

chë hµng xuÊt nhËp khÈu vµ ®· cã 20 h·ng tÇu víi 70 tÇu ®·

®îc cÊp phÐp khai th¸c tÇu Container chuyªn dïng díi h×nh

thøc Liner (theo QuyÕt ®Þnh cña Bé GTVT). Ngoµi ra cßn mét

sè h·ng kh¸c tuy kh«ng trùc tiÕp ®em tÇu vµo khai th¸c t¹i

ViÖt Nam, nhng ®ang thùc sù khai th¸c thÞ trêng nµy th«ng

qua m¹ng líi ®¹i lý vËn chuyÓn, m«i giíi t×m hµng.



Nh÷ng h·ng tÇu nµy phÇn lín lµ nh÷ng h·ng tÇu cã tªn

tuæi trªn thÕ giíi, cã kh¶ n¨ng tµi chÝnh m¹nh, cã kinh

nghiÖm trong viÖc th«n tÝnh çc h·ng tÇu nhá h¬n...§iÒu nµy

khiÕn çc doanh nghiÖp vËn t¶i trong níc gÆp kh¸ nhiÒu khã

kh¨n do chóng ta cßn qu¸ h¹n chÕ vÒ kinh nghiÖm còng nh

tiÒm lùc tµi chÝnh.

§éi tÇu quèc gia container hiÖn nay cßn nhá, cò, mét sè

trêng hîp cha ®¸p øng ®îc ®Çy ®ñ yªu cÇu cña çc nhµ xuÊt

khÈu vÒ lo¹i tÇu, tuæi tÇu, tuyÕn ho¹t ®éng, thêi gian, gi¸ cíc

phÝ khi ph¶i hµnh tr×nh mét chiÒu, chÊt lîng phôc vô cßn ch-

a cao, uy tÝn kinh doanh trªn thÞ trêng cßn thÊp nªn khã hÊp

dÉn th¬ng nh©n níc ngoµi sö dông nhÊt lµ trong bèi c¶nh

ngµnh hµng h¶i thÕ giíi ®ang suy tho¸i dÉn ®Õn sù c¹nh

tranh gay g¾t.

Do mét thêi gian kh¸ dµi, ®éi tÇu container cña ta nhá,

l¹c hËu, cha ®¸p øng ®îc yªu cÇu phôc vô xuÊt nhËp khÈu ,

®ång thêi do nh÷ng khã kh¨n vÒ vèn, thÞ trêng nªn çc

doanh nghiÖp xuÊt nhËp khÈu cña ViÖt Nam bÞ ngêi mua Ðp

sö dông tÇu cña hä, hµng chñ yÕu ph¶i b¸n theo ®iÒu kiÖn

FOB vµ nhËp theo ®iÒu kiÖn CIF t¹i c¶ng ViÖt Nam.

Mét çch cô thÓ h¬n, cã thÓ tr×nh bµy nh÷ng khã kh¨n

cña ®éi tµu container cña ViÖt Nam theo 2 nhãm yÕu tè chñ

quan vµ kh¸ch quan nh sau:

1.2.2 Mét sè yÕu tè chñ quan.



Tríc hÕt ph¶i nãi tíi mét yÕu ®iÓm rÊt lín cña ®éi tµu

biÓn ViÖt Nam. §ã lµ t×nh tr¹ng kü thuËt cña ®éi tµu nh×n

chung cßn kh¸ thÊp kÐm. VÒ c¬ b¶n, tuæi tµu vµ lo¹i tµu cña

chóng ta cha phï hîp, thËm chÝ cßn l¹c hËu so víi ®éi tµu cña

çc níc trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi. §Æc biÖt, ®éi tµu biÓn

ViÖt Nam cßn thiÕu çc lo¹i tµu chuyªn dông, nh tµu chë khÝ

hãa láng, tµu chë hãa chÊt, hay xi m¨ng rêi, trong khi nhu cÇu

vÒ nh÷ng mÆt hµng nµy lµ rÊt kh¸ lín. H¬n thÕ n÷a, çc tµu

container, tµu chë hµng rêi cì lín hay tµu chë dÇu th«, dÇu

s¶n phÈm cßn h¹n chÕ c¶ vÒ sè lîng vµ träng t¶i.

Nh ®· nãi, ®éi ngò çn bé qu¶n lý vµ sÜ quan thuyÒn

viªn cña ngµnh hµng h¶i lµ mét thuËn lîi cho viÖc ph¸t triÓn

®éi tµu biÓn. Tuy nhiªn, ®©y còng ®ång thêi lµ mét khã

kh¨n do ®a phÇn sÜ quan thuyÒn viªn cã ®é tuæi b×nh

qu©n cao, kh¶ n¨ng t¸i ®µo t¹o kh«ng cao.

Mét thùc tÕ kh¸ phæ biÕn hiÖn nay ®ã lµ çc c«ng ty

xuÊt nhËp khÈu cña ViÖt Nam vÉn tiÕp tôc mua b¸n hµng

theo ph¬ng thøc mua CIF b¸n FOB, cã nghÝa lµ viÖc dµnh

quyÒn vËn t¶i cho phÝa ViÖt Nam kh«ng ®îc chó träng ®óng

møc. §iÒu nµy xuÊt ph¸t tõ mét sè nguyªn nh©n. Tríc hÕt,

mét sè mÆt hµng xuÊt khÈu cña chóng ta cã chÊt lîng vµ

tÝnh c¹nh tranh cha cao nªn thêng bÞ phÝa ®èi t¸c níc ngoµi

Ðp vÒ gi¸ vµ ph¬ng thøc vËn t¶i. Thªm vµo ®ã, nhiÒu doanh

nghiÖp xuÊt khÈu cña ta do cha n¾m v÷ng vÒ nghiÖp vô

thuª tµu vµ vËn t¶i biÓn nªn n¶y sinh t©m lý sî rñi ro, tõ ®ã

®· nhêng quyÒn vËn t¶i cho ®èi t¸c.Tuy nhiªn, còng ph¶i

thõa nhËn r»ng çc doanh nghiÖp ho¹t ®éng kinh doanh xuÊt

nhËp khÈu ViÖt Nam cha nhËn ®îc sù hç trî hîp lý tõ phÝa hÖ



thèng ng©n hµng vµ b¶o hiÓm do kh¶ n¨ng tµi chÝnh cña ta

cßn nhiÒu h¹n chÕ.

VÒ phÝa Nhµ níc, chóng ta cha thùc sù cã nh÷ng chÝnh

s¸ch m¹nh mÏ khuyÕn khÝch viÖc mua b¸n hµng hãa xuÊt

nhËp khÈu chuyªn chë b»ng ®éi tµu quèc gia ®Ó gi¶m phÇn

ngo¹i tÖ lµ cíc vËn t¶i ph¶i tr¶ cho ®éi tµu níc ngoµi. H¬n

n÷a, viÖc çc c¬ quan chøc n¨ng cña ngµnh hµng h¶i phèi

hîp cha ®ång bé vµ çc quy ®Þnh, v¨n b¶n luËt vµ díi luËt vÒ

hµng h¶i cßn ®¬n gi¶n còng lµ mét khã kh¨n cho gi¶i quyÕt

çc tranh chÊp liªn quan cña ®éi tµu.

Ngoµi ra, mét yÕu tè g©y nhiÒu khã kh¨n cho viÖc ph¸t

triÓn ®éi tµu biÓn ®ã lµ hÖ thèng c¶ng biÓn cña ta nh×n

chung cßn khiÕm khuyÕt. VÝ dô nh vÊn ®Ò vÒ c¶ng phÝ cßn

cao, thêi gian vµo luång kh¸ l©u, kü thuËt bèc xÕp cña c«ng

nh©n cßn kÐm g©y r¸ch vì nhiÒu ®èi víi hµng bao.

1.2.2 Nh÷ng yÕu tè bªn ngoµi.

Mét yÕu tè g©y nhiÒu th¸ch thøc cho ®éi tµu biÓn ViÖt

Nam ®ã lµ sù c¹nh tranh gay g¾t cña çc ®éi tµu níc ngoµi,

nhÊt lµ trong lÜnh vùc vËn chuyÓn container, dÇu th«, dÇu

s¶n phÈm. Trong khi ®éi tµu cña chóng ta, nh ®· ph©n tÝch,

cßn nhiÒu h¹n chÕ vÒ sè lîng vµ t¶i träng. NhiÒu tµu cã t×nh

tr¹ng kü thuËt kÐm, tuæi tµu trªn 20, tr×nh ®é thuyÒn viªn

cha ®ñ ®¸p øng yªu cÇu céng víi kh¶ n¨ng tµi chÝnh h¹n chÕ,

®©y lµ nh÷ng th¸ch thøc lín cho ®éi tµu biÓn ViÖt Nam khi

ph¶i ¸p dông Bé luËt qu¶n lý an toµn quèc tÕ(ISM code). §©y

lµ Bé luËt ®îc bæ sung trong C«ng íc vÒ an toµn sinh m¹ng

trªn biÓn(SOLAS 74) ®· cã hiÖu lùc thi hµnh tõ ngµy



01/07/1998. Giai ®o¹n 1 ¸p dông cho çc tµu chë kh¸ch, tµu

chë dÇu, tµu chë hãa chÊt, tµu chë khÝ, tµu chë hµng rêi vµ

tµu chë hµng tèc ®é cao cã tæng dung tÝch tõ 500 GRT trë

lªn. Tõ 01/07/2002 lµ giai ®o¹n 2 ¸p dông cho çc lo¹i tµu

hµng kh¸c vµ giµn khoan biÓn di ®éng cã tæng dung tÝch tõ

500 GRT trë lªn. Môc tiªu cña Bé luËt nµy lµ nh»m b¶o ®¶m

an toµn trªn biÓn, ng¨n ngõa th¬ng vong vÒ ngêi vµ tµi s¶n,

tr¸nh ®îc çc thiÖt h¹i vµ « nhiÔm vÒ m«i trêng, ®Æc biÖt lµ

m«i trêng biÓn.

Ngay tõ giai ®o¹n ®Çu, nh÷ng lo¹i tµu cña ViÖt Nam

n»m trong ph¹m vi ¸p dông Bé luËt ®· gÆp kh¸ nhiÒu khã

kh¨n do chóng ta cßn khiÕm khuyÕt ë çc trang thiÕt bÞ an

toµn, cøu sinh, cøu háa, çc thiÕt bÞ chèng « nhiÔm,, Do vËy,

nhiÒu chñ tµu buéc ph¶i h¹n chÕ khai th¸c çc tµu nµy. NhiÒu

tµu ch¹y tuyÕn níc ngoµi còng thêng xuyªn bÞ kiÓm tra vµ

t×nh tr¹ng tµu bÞ lu gi÷ mét vµi ngµy do kh«ng ®¸p øng ®îc

nh÷ng yªu cÇu cña C«ng íc quèc tÕ vµ ISM code.

Mét trong nh÷ng khã kh¨n n÷a ®èi víi ®éi tµu ViÖt Nam

lµ yªu cÇu kh¸ch qu¶n trong héi nhËp víi khu vùc vµ thÕ giíi

khi ViÖt Nam ®· gia nhËp ASEAN vµ ®ang ®µm ph¸n ®Ó gia

nhËp WTO. Chóng ta ®ang tõng bíc ph¶i xãa bá hoÆc gi¶m

dÇn hµng rµo thuÕ quan, çc chÝnh s¸ch b¶o hé trong níc. Bëi

vËy, ®éi tµu biÓn ViÖt Nam ®ang vµ sÏ ph¶i ®èi mÆt víi

nhiÒu th¸ch thøc vµ c¹nh tranh gay g¾t.

Nh÷ng khã kh¨n trªn chØ cã thÓ ®îc kh¾c phôc dÇn

tõng bíc trªn c¬ së ®éi tÇu ViÖt Nam ph¶i ®æi míi, t¨ng kh¶

n¨ng c¹nh tranh cña ®éi tÇu vµ ®îc sù chØ ®¹o cña ChÝnh



phñ vµ sù phèi hîp, ñng hé tÝch cùc cña c¸c doanh nghiÖp

kinh doanh xuÊt nhËp khÈu.

2. T×nh tr¹ng kü thuËt, c¬ cÊu vµ søc chë cña ®éi

tµu.

2.1.§¸nh gi¸ ®éi tµu theo t×nh tr¹ng kü thuËt.

Tríc hÕt ph¶i thõa nhËn r»ng tuæi trung b×nh cña ®éi

tµu biÓn ViÖt Nam lµ kh¸ cao. Tµu trªn 10 tuæi chiÕm tíi

96%, cßn l¹i tµu díi 10 tuæi chØ cã 3 chiÕc, chiÕm 4,3%, ®Æc

biÖt ®¸ng lu ý lµ sè lîng tµu trªn 20 tuæi cßn chiÕm qu¸

nhiÒu, gÇn 38%. §iÒu nµy chøng tá phÇn lín nh÷ng tµu biÓn

cña ViÖt Nam ®· t¬ng ®èi l¹c hËu, thiÕt kÕ kh«ng cßn phï

hîp víi nh÷ng h×nh thøc vËn t¶i hiÖn ®¹i hiÖn nay. Tõ ®Çu n

÷ng n¨m 1990 ®Õn kho¶ng gi÷a thËp kû 90, c¸c doanh

nghiÖp vËn t¶i ViÖt Nam chñ yÕu chän gi¶i ph¸p mua tµu cò

do gi¸ ®ãng tµu míi t¨ng cao vµ t¨ng nhanh, trong khi ®ã

chóng ta l¹i kh«ng ®ñ kh¶ n¨ng vÒ vèn. Gi¶i ph¸p vay vèn

ng©n hµng ®Ó ®Çu t l¹i kh«ng mang l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ,

thËm chÝ cßn g©y ra thua lç v× l·i suÊt ng©n hµng trong thêi

kú nµy rÊt cao .

Trong vµi n¨m gÇn ®©y, víi môc tiªu ®Èy m¹nh ph¸t

triÓn trÎ hãa ®éi tµu, Tæng c«ng ty hµng h¶i ®· trùc tiÕp

®Çu t mua míi thªm mét sè tµu chuyªn dông kh¸ hiÖn ®¹i,

kh«ng nh÷ng lµm t¨ng ®¸ng kÓ tæng träng t¶i ®éi tµu mµ

cßn c¶i thiÖn vÒ søc c¹nh tranh vµ hiÖu qu¶ kinh tÕ cña ®éi

tµu.



Trong bèi c¶nh cßn nhiÒu khã kh¨n vÒ vèn vµ thÞ trêng

nhng trong n¨m 2002, toµn Tæng c«ng ty hµng h¶i ®· ®Çu t

ph¸t triÓn thªm 11 tµu t¬ng øng 124.646 DWT víi tæng sè

vèn ®Çu t 439 tû ®ång. Sè tµu ®Çu t trong n¨m 2002 tËp

trung vµo c¸c tµu hµng kh« bao gåm 1 tµu 6.500 DWT ®ãng

míi, 6 tµu hµng kh« tõ 7.000 ®Õn 7.500 DWT, 1 tµu 21.967

DWT vµ thuª mua 1 tµu hµng rêi cì lín träng t¶i 38.931 DWT.

Ngoµi ra, trong n¨m 2002, c¸c doanh nghiÖp thuéc Tæng

c«ng ty cßn ®Çu t thªm 1 tµu dÇu 5.494 DWT vµ 1 tµu

container 432 TEU.

B¶ng 6: Ph©n lo¹i ®éi tµu chuyªn dông cña Tæng c«ng

ty hµng h¶i

theo träng t¶i, lo¹i vµ tuæi tµu

Träng t¶i & lo¹i tµu0-5

tuæi

5-10

tuæi

10-15

tuæi

15-

20

tuæi

Trªn 20

tuæi

Tµu hµng rêi

10.001 15.000 dwt 1

15.001 20.000 dwt

> 20.000 dwt 3

Céng 1 3

Tµu dÇu

< 1.000 dwt

1.000 5.000 dwt 1 1

5.001 10.000 dwt 1 1

10.001 15.000 dwt

15.001 20.000 dwt



> 20.000 dwt 2

Céng 4 1 1

RORO/Container

< 1.000 dwt

1.000 5.000 dwt

5.001 10.000 dwt 1 2

10.001 15.000 dwt 2

15.001 20.000 dwt 1

> 20.000 dwt

Céng 1 5

Tæng céng (16 tµu) 6 9 1

Nguån : Tæng c«ng ty hµng h¶i ViÖt Nam-2002

2.2.§¸nh gi¸ vÒ c¬ cÊu cña ®éi tµu.

VÒ c¬ cÊu, hiÖn t¹i ®éi tµu biÓn ViÖt Nam ®îc chia

thµnh mét sè lo¹i nh sau:

a) Tµu chë hµng rêi chuyªn dông.

VËn chuyÓn hµng rêi chñ yÕu lµ vËn chuyÓn nguyªn vËt

liÖu phôc vô c«ng nghiÖp nh c¸c mÆt hµng than, quÆng, xi

m¨ng.. Cã thÓ nãi, hµng rêi lµ mÆt hµng chiÕm tû lÖ rÊt lín

trong tæng khèi lîng hµng hãa vËn chuyÓn b»ng ®êng biÓn.

Riªng ë ViÖt Nam, hµng n¨m chóng ta xuÊt khÈu h¬n 3 triÖu

tÊn than cïng hµng tr¨m ngh×n tÊn quÆng c¸c lo¹i. §ång thêi,

chóng ta còng b¾t ®Çu nhËp khÈu ph©n bãn rêi víi khèi lîng

kh¸ lín, vµ dù kiÕn trong nh÷ng n¨m tíi khèi lîng nµy cßn tiÕp

tôc t¨ng. Nh vËy, tæng khèi lîng hµng rêi ®îc xuÊt nhËp khÈu

hµng n¨m lµ rÊt lín, tuy nhiªn sè lîng tµu chuyªn dông chë



hµng rêi cña ®éi tµu biÓn ViÖt Nam cßn kh¸ khiªm tèn. HiÖn

Tæng c«ng ty hµng h¶i chØ cã 4 tµu chë hµng rêi víi tæng

träng t¶i lµ 82.278 DWT, tuæi trung b×nh lµ 15. sè tµu nµy

®îc C«ng ty vËn t¶i biÓn ViÖt Nam(VOSCO) ®Çu t mua vÒ

sau n¨m 1996. Cßn tríc ®ã, hÇu nh viÖc vËn chuyÓn hµng rêi

®îc thùc hiÖn b»ng çc tµu mét boong. Tµu mét boong kh«ng

cã çc tÝnh n¨ng kü thuËt phï hîp cho vËn chuyÓn hµng rêi,

vÝ dô nh thiÕt bÞ lµm hµng cña tµu mét boong cã søc n©ng

nhá h¬n nhiÒu so víi tµu chuyªn dông khiÕn tèc ®é lµm hµng

chËm, kÐo dµi thêi gian xÕp dì, t¨ng chi phÝ ë hai ®Çu bÕn.

Do vËy viÖc vËn chuyÓn hµng rêi b»ng tµu mét boong cã

hiÖu qu¶ khai th¸c kh«ng cao. Tuy nhiªn, mét ®iÒu ®¸ng nãi

lµ chÝnh sè tµu chë hµng rêi chuyªn dông nµy l¹i kh«ng cã ®-

îc nguån hµng æn ®Þnh ®Ó chuyªn chë mµ l¹i thêng ph¶i chë

mét sè mÆt hµng kh¸c nh g¹o vµ ph©n bãn ®ãng bao. Trong

mÊy n¨m võa qua, ®éi tµu chë hµng rêi chuyªn dông còng ch-

a cã ®îc sù ph¸t triÓn nµo ®¸ng kÓ.

b) Tµu hai boong chë hµng ®ãng bao.

Trong mét vµi n¨m trë l¹i ®©y, ViÖt Nam ®· trë thµnh

mét trong nh÷ng níc ®øng ®Çu thÕ giíi vÒ xuÊt khÈu mét sè

mÆt hµng n«ng s¶n, ®Æc biÖt lµ g¹o. Mçi n¨m, chóng ta xuÊt

hµng triÖu tÊn g¹o ®i çc níc §«ng Nam ¸, Ch©u Phi, Trung

§«ng. Thùc tÕ vËn t¶i trªn thÕ giíi ®· cho thÊy tµu hai boong

lµ thÝch hîp nhÊt cho viÖc vËn chuyÓn g¹o vµ hµng n«ng s¶n

®ãng bao. Tuy nhiªn khi hiÖn t¹i ®éi tµu hai boong cña ta

chØ cã 16 chiÕc víi tæng träng t¶i kho¶ng h¬n 220.000 DWT

vµ tuæi b×nh qu©n trªn díi 20. HiÓn nhiªn lµ con sè nµy

kh«ng thÓ ®¸p øng cho khèi lîng g¹o vµ n«ng s¶n ®ãng bao



®îc xuÊt khÈu hµng n¨m. Còng t¬ng tù nh viÖc vËn chuyÓn

hµng rêi, chóng ta còng ®· vµ ®ang ph¶i sö dông mét sè tµu

mét boong thay thÕ cho tµu chuyªn dông hai boong ®Ó vËn

chuyÓn g¹o vµ n«ng s¶n ®ãng bao. ViÖc sö dông tµu kh«ng

chuyªn dông nh vËy chØ t¹m thêi phï hîp ®èi víi vËn chuyÓn

néi ®Þa do khèi lîng vËn chuyÓn kh«ng nhiÒu vµ thêi gian

vËn chuyÓn còng kh«ng kÐo dµi, thêng díi 5 ngµy. Cßn ®èi

víi vËn chuyÓn hµng xuÊt khÈu, viÖc nµy kh«ng nh÷ng kh«ng

®em l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ cao mµ thËm chÝ cßn g©y ra nhiÒu

vô tæn thÊt lín do hµng kh«ng ®îc th«ng tho¸ng tèt, ®Æc

biÖt trong nh÷ng hµnh tr×nh dµi ngµy ®i Ch©u Phi hay Vïng

VÞnh.

c) Tµu chë dÇu, tµu chë hµng láng chuyªn dông.

Tríc hÕt ph¶i kh¼ng ®Þnh r»ng dÇu vµ khÝ hãa láng lµ

nh÷ng mÆt hµng ®Æc biÖt, ®ßi hái ®é an toµn cao khi vËn

chuyÓn, nÕu kh«ng sÏ g©y ra nhiÒu thiÖt h¹i rÊt lín vÒ c¶ con

ngêi, tµi s¶n vµ m«i trêng.

HiÖn nay, hµng n¨m ViÖt Nam nhËp khÈu kho¶ng 7,5

triÖu tÊn dÇu s¶n phÈm chñ yÕu tõ Singapore vµ Trung Quèc

phôc vô cho nhu cÇu tiªu dïng trong níc. Ngoµi ra, chóng ta

cßn xuÊt khÈu kho¶ng h¬n 12 triÖu tÊn dÇu th« mçi n¨m.

ThÕ nhng ®éi tµu ViÖt nam chØ ®¸p øng ®îc kho¶ng h¬n

20% tæng khèi lîng nhiªn liÖu nhËp khÈu vµ dÇu th« xuÊt

khÈu. V× hiÖn ®éi tµu biÓn ViÖt nam chØ cã 6 tµu chë dÇu

chuyªn dông víi tæng träng t¶i kho¶ng h¬n 100.000 DWT vµ



tuæi tµu trung b×nh lµ 15. Trong sè ®ã chØ cã mét vµi tµu

lín nh Pacific Falcon, §¹i Hïng hay §¹i Long lµ ®ñ kh¶ n¨ng vËn

chuyÓn hµng dÇu xuÊt nhËp khÈu.Riªng trong lÜnh vùc vËn

chuyÓn mÆt hµng khÝ vµ gas hãa láng, hãa chÊt hay çc lo¹i

dÇu thùc vËt kh¸c, ViÖt Nam hoµn toµn cha cã çc tµu chuyªn

dông mµ ph¶i thuª ®éi tµu níc ngoµi vËn chuyÓn 100%.

Nh ®· nãi, dÇu vµ çc s¶n phÈm lµ nh÷ng mÆt hµng hÕt

søc ®Æc biÖt, nÕu ®Ó rß rØ sÏ g©y t¸c h¹i rÊt lín vµ rÊt tèn

kÐm trong viÖc kh¾c phôc hËu qu¶ nªn tµu chuyªn dông chë

dÇu lu«n ph¶i ë tr¹ng th¸i kü thuËt tèt, hÖ sè an toµn cao.

Trong khi ®ã, nÕu kh«ng kÓ mét sè tµu dÇu míi ®îc ®Çu t

mua míi vµi n¨m gÇn ®©y, sè tµu nhá ho¹t ®éng tuyÕn néi

®Þa hÇu hÕt lµ nh÷ng con tµu cò, vµ kh«ng ®¶m b¶o ®îc

t×nh tr¹ng kü thuËt an toµn tuyÖt ®èi.

HiÖn nay, ViÖt Nam ®ang trªn con ®êng héi nhËp kinh

tÕ víi khu vùc vµ thÕ giíi, nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn cµng nhanh

vµ m¹nh th× nhu cÇu tiªu thô nhiªn liÖu cµng lín. §iÒu nµy

®ßi hái chóng ta ph¶i ®Çu t ph¸t triÓn thÝch ®¸ng ®éi tµu

chuyªn dông chë dÇu vµ khÝ hãa láng ®Ó n©ng cao thÞ phÇn

vËn t¶i, ®Ó hµng n¨m kh«ng ph¶i tr¶ hµng triÖu ®« la cho

viÖc thuª tµu níc ngoµi chuyªn chë.

d) Tµu chuyªn dông chë container.

§éi tµu container hiÖn cã 9 chiÕc do Tæng c«ng ty hµng

h¶i trùc tiÕp qu¶n lý víi träng t¶i lµ 94.637 DWT t¬ng ®¬ng

víi 6.106 TEU , ho¹t ®éng chñ yÕu trong lÜnh vùc thu gom vµ

tr¶ container hµng xuÊt nhËp khÈu, hµng néi ®Þa däc theo



çc c¶ng chÝnh cña ViÖt Nam vµ gi÷a ViÖt nam víi mét sè níc

trong khu vùc nh Singapore, Hongkong vµ Malaysia.

Trong n¨m 2002, s¶n lîng vËn chuyÓn container cña

Tæng c«ng ty hµng h¶i vÉn gi÷ møc t¨ng trëng cao, ®¹t

259.000 TEU, t¨ng 10% so víi n¨m 2001, trong ®ã s¶n lîng

vËn chuyÓn container néi ®Þa t¨ng m¹nh ®¹t 69.000 TEU

(t¨ng 33%). Nh×n chung, chØ tiªu s¶n lîng ®¹t ®îc møc t¨ng

trëng b×nh qu©n nh nh÷ng n¨m võa qua lµ kÕt qu¶ cña viÖc

tËp trung mäi nguån lùc cho ®Çu t ph¸t triÓn ®éi tµu

container, nhÊt lµ viÖc t¨ng nguån khÊu hao cña çc doanh

nghiÖp vËn t¶i. N¨m 2002, s¶n lîng vËn chuyÓn container cña

Tæng c«ng ty cã t¨ng, nhng ho¹t ®éng cña ®éi tµu container

vµ tuyÕn container néi ®Þa còng gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n, gi¸

cíc cho thuª gi¶m 30-40% sau chu kú ®¹t møc cao vµo nh÷ng

n¨m 1999 ®Õn nöa ®Çu n¨m 2001, gi¸ cíc vËn t¶i néi ®Þa

gi¶m trung b×nh 200.000 VN§/TEU. §Õn nöa ®Çu n¨m 2003,

s¶n lîng vËn t¶i cña ®éi tµu container do Tæng c«ng ty qu¶n

lý chØ ®¹t 127.587 TEU, b»ng 49% kÕ ho¹ch vµ 91% so víi

thùc hiÖn cïng kú n¨m 2002 do gi¶m 1 ph¬ng tiÖn so víi cïng

kú 2002.

Nh vËy, so víi nhu cÇu vËn chuyÓn vµ thùc tÕ lu lîng

container ®i qua çc h·ng tµu níc ngoµi th× râ rµng thÞ phÇn

vËn chuyÓn cña ®éi tµu container ViÖt Nam cßn nhá bÐ vµ

cha chi phèi ®îc thÞ trêng néi ®Þa.

Sau ®©y lµ nh÷ng sè liÖu cô thÓ vÒ ®éi tµu biÓn ViÖt

Nam còng nh mét sè tµu míi ®îc ®Çu t ph¸t triÓn ( b¶ng 7 vµ

8)



B¶ng 7: §éi tµu biÓn ViÖt Nam( tÝnh ®Õn th¸ng 6/2003)

Lo¹i tµu Sè lîngDung tÝch

(GRT)

Träng t¶i

(DWT)

Tµu

container

19 146.579 185.682,26

Tµu hµng

kh«

565 736.639,71 1.149.631,24

Tµu dÇu 116 718.425,37 1.023.179,69

Tµu kh¸c 177 52.370,52 5.598,81

Tæng sè 877 1.654.014,60 2.414.092

Nguån : Côc hµng h¶i ViÖt Nam-2003

B¶ng 8: §éi tµu míi ®îc ®Çu t ph¸t triÓn

TT Tªn tµu Lo¹i tµu GRT DWTN¨m

®ãng

1 Pacific Falcon Tµu dÇu 38.817 60.960 1986

2 §¹i Hïng TÇu dÇu 18.055 29.997 1988

3 Polar Star Hµng rêi 15.120 24.835 1984

4 Golden Star Hµng rêi 14.278 23.970 1983

5 Morning Star Hµng rêi 12.866 21.353 1983

6 S«ng Ng©n Hai boong 4.726 6.205 1999



7 S«ng H»ng Hµng Kh« 3.946 6.379 1985

8 S«ng TiÒn Hµng Kh« 3.933 6.503 1984

9 S«ng Trµ Hµng kh« 4.028 6.503 1983

10 H¬ng Giang Hai boong 11,321 13.880 1989

11 Sµi Gßn 04 Hai boong 11.982 16.565 1982

12 Sµi Gßn 05 Hai boong 9.119 15.100 1980

13 Phong Ch©u Container 17.845 16.030 1983

14 Mª Linh Container 8.384 11.235 1983

15 V¹n Xu©n Container 8.384 11.235 1984

16 Diªn Hång RORO -

Container

5.650 6.289 1986

17 V¨n Lang Container 4.953 5.223 1983

18 Hång Bµng Container 4.953 5.223 1984

19 ThiÒn Quang Hµng kh« 4.096 6.030 1986

20 Healthy Falcon Tµu dÇu 2.998 5.453 1985

21 Victory Falcon Tµu dÇu 499 1.103 1975

22 Pretty Falcon Tµu dÇu 4.408 5.787 1983

23 Inlaco (Inlaco

SG)

Hai boong 1.442 2.223 1980

24 Tam §¶o Hµng kh« 4.724 6.000 1966

25 B¾c S¬n Tµu dÇu 967 1.925 1986

Nguån : Côc hµng h¶i ViÖt Nam-2002

3. ThÞ trêng vËn t¶i container.

HiÖn nay, ho¹t ®éng cña ®éi tµu viÖt Nam ë tuyÕn níc

ngoµi chñ yÕu tËp trung vµo c¸c khu vùc sau:



§éi tµu container cña tæng c«ng ty hµng h¶i ViÖt

Nam ch¹y tuyÕn Singapore, Hongkong, §µi Loan

§éi tµu cña Vosco chñ yÕu ch¹y tuyÕn §«ng Nam ¸

nh Philippine, Indonesia, Th¸i Lan, Malaysia, Singapore,

Nam Trung Quèc, ngoµi ra, tuyÕn chñ yÕu thø hai lµ chë

hµng xuÊt tõ ViÖt Nam , Th¸i Lan ®i Trung §«ng hoÆc lÊy

hµng nhËp khÈu vÒ cho ViÖt Nam vµ mét sè níc trong khu

vùc.

§éi tµu cña Vitranchart ch¹y tuyÕn khu vùc §«ng

Nam ¸, ngoµi ra còng ch¹y mét sè tuyÕn ®i Ch©u Phi hoÆc

trung Mü.

Mét sè tµu cña Vinaship tham gia ch¹y tuyÕn §«ng

Nam ¸.

Cßn l¹i mét sè c«ng ty kh¸c víi sè lîng tµu Ýt ái,

träng t¶i nhá, ch¹y tuyÕn níc ngoµi kh«ng ®¸ng kÓ, chñ

yÕu tËp trung ch¹y trong níc.

TiÕp theo tiÕn tr×nh ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ ®Êt n-

íc, nhu cÇu vËn chuyÓn hµng ho¸ b»ng Container t¨ng m¹nh ë

ViÖt Nam, thªm vµo ®ã ViÖt Nam ®· cã mét m«i trêng ®Çu

t thùc sù hÊp dÉn h¬n nªn dÇn dÇn ®· xuÊt hiÖn nhiÒu h·ng

tµu tíi ®Çu t vµo VN díi d¹ng liªn doanh hay v¨n phßng ®¹i

diÖn…. Trong thêi gian nµy lîng hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu

vËn chuyÓn b»ng Container t¹i ViÖt Nam ®· t¨ng ®¸ng kÓ

®¹t gÇn 18% lîng hµng xuÊt nhËp khÈu cña ViÖt Nam. Tuy

vËy ViÖt Nam cha cã chñ tµu kinh doanh ®Ých thùc vËn t¶i

Container trong khi hÇu hÕt 20 h·ng Container hµng ®Çu thÕ

giíi ®· cã mÆt t¹i ViÖt Nam nh h·ng CMA – CGM cña Ph¸p liªn



doanh víi Tæng c«ng ty hµng h¶i ViÖt Nam (Vinalines), h·ng

NOL cña Singapore liªn doanh víi Vietfrach, h·ng MOL víi

Viconship, APM víi Saigonship, …. Bªn c¹nh ®ã, mét sè h·ng

cßn sö dông h×nh thøc mua chç (slots) cña nh÷ng h·ng gom

hµng t¹i ViÖt Nam trong hîp ®ång ph©n chia träng t¶i nh

NYK, MOL, EVERGREEN, K’LINE, HANJIN, OOCL, P&O

NEDLLOYD, ZIM, MEARKS SEALAND, APL …..

Nh×n chung thÞ trêng vËn t¶i Container ë ViÖt Nam cßn

chÞu nhiÒu chi phèi tõ phÝa çc h·ng níc ngoµi, chóng ta míi

chØ cã tµu ch¹y feeder service vËn chuyÓn hµng ho¸ chuyÓn

t¶i t¹i çc c¶ng ë ch©u ¸ chø cha cã tµu Container ch¹y çc

tuyÕn xa còng nh trang thiÕt bÞ cho c«ng viÖc bèc xÕp hµng

ho¸ cßn l¹c hËu thiÕu ®ång bé. V× thÕ, nÕu kh«ng cã sù

quan t©m ®óng ®¾n tõ phÝa ChÝnh phñ th× rÊt khã cho

vËn t¶i Container ph¸t triÓn m¹nh, tËn dông lîi thÕ cña ViÖt

Nam.

B¶ng 9: Dù b¸o lîng container qua c¶ng trung chuyÓn

quèc tÕ cña ViÖt Nam (triÖu TEU)

20012010

(dù b¸o)2020

(dù b¸o)Hµng ViÖt Nam 0,40 0,90 1,50- MiÒn B¾c 0,08 0,18 0,30- MiÒn Trung 0,04 0,09 0,15- MiÒn Nam 0,28 0,63 1,05Hµng TCQT 1,60 2,40 4,80Nguån : B¸o ço tãm t¾t khu c¶ng trung chuyÓn V¨n Phong-

2002



B¶ng 10 : Chi tiÕt vÒ cÇu c¶ng cho tõng giai ®o¹n

Th«ng sè

C¶ng trung chuyÓn

container

C¶ng trungchuyÓn dÇu

2010 2020 2010 2020C«ng suÊt c¶ng 5,4 - 6

(triÖu TEU)

8 - 12(triÖu TEU)

15 - 20(triÖu TÊn)

26 - 30(triÖu TÊn)

Cì tµu mÑ 4 - 5(ngh×n

TEU)

5 - 6,5(ngh×n

TEU)

80 - 150 (ngh×n DWT)

150 - 350

(ngh×n DWT)

Sè chuyÕn 1350 1850 160 137Sè ngµy lµm hµng/chuyÕn

2 2,5 6 7

Sè tµu mÑ/ngµy 7 13 3 3ChiÒu dµi tµu mÑ (m)

300 300 280 325

ChiÒu dµi bÕn lín (m)

2.100 3.900 840 975

Sè tµu con/ngµy 21 38 17 33ChiÒu dµi tµu con (m)

130 130 130 130

ChiÒu dµi bÕn nhá (m)

2.730 4.940 2.210 4.290

Nguån : B¸o c¸o tãm t¾t khu c¶ng trung chuyÓn V¨n Phong-2002

Ch¬ng 3



Mét sè gi¶i ph¸p nh»m t¨ng n¨ng lùc c¹nh tranh

cña ®éi tµu container ViÖt Nam.

I. Xu híng ph¸t triÓn cña vËn t¶i container trªn

thÕ giíi.

1. Xu híng ph¸t triÓn cña nÒn c«ng nghiÖp vËn t¶i

container.

VËn t¶i container ®îc ®¸nh gi¸ lµ mét bíc ngoÆt vÜ ®¹i

trong ngµnh vËn t¶i biÓn thÕ giíi ë thÕ kû 20. Ngêi më ®êng

cho ngµnh vËn t¶i container thÕ giíi, b¾t ®Çu kû nguyªn míi

cña vËn t¶i biÓn lµ c«ng ty Sealand (Mü) víi viÖc ho¸n c¶i tµu

dÇu T2 thµnh tµu chë container vµo n¨m 1956. ChuyÕn vËn

t¶i container xuyªn §¹i T©y D¬ng ®Çu tiªn ®îc thùc hiÖn n¨m

1966, xuyªn Th¸i B×nh D¬ng n¨m 1967. Giai ®o¹n 1966 -

1970 ®îc coi lµ giai ®o¹n cña thÕ hÖ 2 víi tµu cã träng t¶i tõ

1.000 - 2.000TEU, sau ®ã lµ thÕ hÖ 3 víi träng t¶i 2.300 -

3.000TEU. N¨m 1982, thÕ giíi ®· xuÊt hiÖn tµu chë container

thÕ hÖ 4 cã träng t¶i 4.000TEU vµ sau ®ã lµ thÕ hÖ 5 trªn

5.000TEU vµ tµu dÇu cã søc chë 40-50 v¹n DWT. N¨m 2000

tµu container 6.000TEU ®· ®îc ®a vµo sö dông vµ hiÖn nay

®· xuÊt hiÖn tµu lªn tíi 12.000TEU. Gi÷a nh÷ng n¨m 70, tµu

container ®· du nhËp sang çc níc ®ang ph¸t triÓn.

Song song víi viÖc ph¸t triÓn vËn t¶i container vµ dÇu

b»ng çc tµu cã träng t¶i lín, chÝnh phñ çc níc vµ çc h·ng

tµu ®· kh«ng ngõng ph¸t triÓn çc trung t©m thu gom, ph©n

phèi hµng ho¸, çc c¶ng container chuyªn dïng nh»m phôc vô



cho ho¹t ®éng trung chuyÓn ngµy cµng nhén nhÞp trªn toµn

thÕ giíi. Theo mét b¸o ço gÇn ®©y, n¨m 2000 cã 78%

container th«ng qua c¶ng Singapore lµ ®Ó chuyÓn t¶i tíi mét

c¶ng kh¸c. Còng theo b¸o ço nµy cho biÕt th× 2/3 lîng hµng

th«ng qua 20 c¶ng lín nhÊt t¨ng lªn kh«ng ph¶i v× nguyªn

nh©n lu lîng hµng ho¸ vËn t¶i trªn toµn thÕ giíi t¨ng mµ v×

ho¹t ®éng chuyÓn t¶i ngµy cµng phæ biÕn. Trung b×nh tõ

n¨m 1990 ®Õn nay, lîng hµng trung chuyÓn t¨ng 14% mçi

n¨m.

Nh ®· nãi, thêi ®¹i vËn t¶i biÓn hiÖn nay lµ thêi ®¹i cña

vËn t¶i container. Ch©u ¸ ®ang lµ thÞ trêng vËn t¶i container

s«i ®éng nhÊt, kho¶ng 50% khèi lîng container ®êng biÓn ®-

îc xÕp dì t¹i çc c¶ng biÓn Ch©u ¸(s¶n lîng toµn cÇu lµ 61

triÖu TEU trong n¨m 2001). Trong 10 c¶ng container lín nhÊt

thÕ giíi th× ®· cã 6 c¶ng ë Ch©u ¸. Trong ®ã, Hongkong

chiÕm vÞ trÝ thø 1 víi s¶n lîng lµ 17,9 triÖu TEU vµ Singapore

xÕp vÞ trÝ thø hai víi s¶n lîng lµ 5,57 triÖu TEU (xem b¶ng

11)

§Ó ®¸p øng ®îc khèi lîng vËn chuyÓn hµng container

ngµy cµng gia t¨ng trªn ph¹m vi toµn cÇu, xu híng ph¸t triÓn

container cã träng t¶i lín cã chiÒu híng t¨ng m¹nh. Ngoµi çc

cì tµu container thÕ hÖ hiÖn nay ®ang sö dông nh

Panamax(4.800 TEU), Post-Panamax(6.000-7.000 TEU), sÏ tiÕp

tôc triÓn khai çc ®éi tµu Super Post-Panamax(9.000 TEU) vµ

Mega-container Ship(15.000 TEU). Víi xu híng nµy ®ßi hái çc

c¶ng ph¶i cã çc chiÕn lîc ph¸t triÓn phï hîp, ®Æc biÖt lµ

nghiªn cøu x©y dùng çc trung t©m c¶ng trung chuyÓn míi.



V× çc thÕ hÖ tµu container sau nµy ®Òu cã mín níc s©u,

®ßi hái ph¶i cã çc cÇu c¶ng lµ luång cã mín níc t¬ng øng.

Thùc tiÔn hiÖn nay thÕ giíi, mín níc tµu container ®·

t¨ng rÊt nhanh. Nãi vÒ mÆt kü thuËt, thÕ giíi ®· ®ãng ®îc

tµu dµu träng t¶i 500.000 DWT víi mín níc lµ 27m. Tuy nhiªn,

tµu dÇu thêng chØ di chuyÓn gi÷a hai ®iÓm vµ viÖc xÕp dì

dÇu cã thÓ dïng ®êng èng nèi tõ n¬i tµu neo ®Õn tæng kho.

V× vËy, c¶ng cho tµu dÇu lín lµ vÊn ®Ò dÔ kh¾c phôc. Song

víi tµu container ph¶i thu gom vµ tr¶ hµng t¹i nhiÒu ®Þa

®iÓm th× giíi h¹n ho¹t ®éng cña çc tµu container chÝnh lµ

®é s©u cña çc kªnh quan träng nh kªnh Panama hay eo

Malacca vµ n¨ng lùc t¨ng ®é s©u cña c¶ng trung chuyÓn.

Çc tµu sau thÕ hÖ thø 5 ®îc ph©n biÖt b»ng çc giíi h¹n

kªnh Panama vµ eo Malacca . VÝ dô tµu Malacca Max dù kiÕn

xuÊt hiÖn vµo n¨m 2010 sÏ cã mín níc 21m, chë ®îc 18.154

TEU vµ lîng rÏ níc lµ 243.000 DWT.

Thùc tÕ hiÖn ®· cã tµu container Shenzhen ho¹t ®éng

víi mín níc 14,52m víi kh¶ n¨ng chë 8.063 TEU. Tµu nµy ®ßi

hái ®é s©u luång vµ cÇu lµ 15,97m.

Tµu container Axel Maersk cña Maersk ®· khai th¸c víi

mín ®Õn 15m. nh vËy, nhu cÇu vÒ ®é s©u luång vµ cÇu cña

tµu lµ 16,5m.

Theo mét kh¶o s¸t th¨m dß gÇn ®©y, trong kho¶ng thêi

gian cho tíi n¨m 2020, cã tíi 54% chñ tµu muèn chän sö dông

tµu container cì 8.000-10.000 TEU. Cã nghÜa lµ mét c¶ng

trung chuyÓn muèn ®¹t tiªu chuÈn quèc tÕ cã ®é s©u cÇu



vµ luång ®¹t 16-17m ®Ó cã thÓ ®ãn ®îc nh÷ng container

tµu nµy.

LÊy vÝ dô, ®Ó chuÈn bÞ cho c¹nh tranh trong t¬ng lai,

tõ n¨m 1997, çc c¶ng Hongkong vµ Singapore ®· chÊm døt

viÖc x©y dùng cÇu tµu cã ®é s©u <14m. c¶ng Hongkong

chñ tr¬ng duy tr× ®é s©u t¹i cÇu cho tµu container vµ luång

®¹t 15,5m cho ®Õn n¨m 2005, sau ®ã sÏ tiÕp tôc cã sù ®iÒu

chØnh.

T¹i khu vùc §«ng Nam ¸, çc níc còng ®ang ra søc ph¸t

triÓn çc c¶ng container cöa ngâ vµ h×nh thµnh çc trung

t©m trung chuyÓn cña m×nh nh c¶ng Laem Chabang(Th¸i

Lan), c¶ng Subic(Philippine) vµ c¶ng Tanjung

Pelepas(Malaysia). §Æc biÖt, hiÖn Th¸i Lan ®ang nghiªn cøu

®Ó triÓn khai x©y dùng vµ khai th¸c kªnh ®µo Kra(dù kiÕn

dµi 102m, s©u 26m, 2 lµn víi chiÒu réng 340m, cho phÐp tµu

dÇu cã träng t¶i tíi 200.000 DWT). Dù ¸n nµy dù tÝnh sÏ khëi

c«ng vµo n¨m 2005 vµ kÕt thóc vµo n¨m 2015. khi ®ã çc

tµu lín cã thÓ ®i trùc tiÕp tõ Ên §é D¬ng sang Th¸i B×nh D-

¬ng mµ kh«ng cÇn qua eo biÓn Malacca (qua Singapore vµ

Malaysia). Dù ¸n nµy nÕu ®îc triÓn khai sÏ ¶nh hëng ®¸ng kÓ

®Õn çc níc nh Singapore vµ Malaysia nhng ngîc l¹i sÏ trë

thµnh mét lîi thÕ cho çc quèc gia ë phÝa B¾c kªnh Kra, trong

®ã cã ViÖt Nam.

B¶ng 11: 20 c¶ng container lín nhÊt thÕ giíi



TT C¶ng

Tæng träng

t¶i

(TEU) - 2000

Tæng träng

t¶i

(TEU) - 2001

Níc

1 Hongkong 13,460,343 14,567,231 Trung Quèc

2 Singapore 12,943,900 14,135,300 Singapore

3 Kaosiung 5,063,048 5,693,339 §µi Loan

4 Rotterdam 4,971,449 5,494,655 Hµ Lan

5 Busan 4,725,206 5,233,880 Hµn Quèc

6 New York 3,517,784 4,127,568 Mü

7 Long Beach 3,007,425 3,504,603 Mü

8 Hamburg 3,054,320 3,337,477 §øc

9 Antwerp 2,653,909 2,969,189 BØ

10 Los Angeles 2,683,027 2,959,715 Mü

11 Dubai 2,247,024 2,600,085 UAE

12 Shanghai 1,930,000 2,520,000 Trung Quèc

13 Yokohama 2,347,913 2,347,635 NhËt B¶n

14 Tokyo 2,311,452 2,322,000 NhËt B¶n

15 Felixtowe 2,042,423 2,251,379 Anh

16 Manila 1,971,694 2,121,074 Philipine

17 Keelung 2,108,578 1,981,175 §µi Loan

18 Kobe 2,229,320 1,944,147 NhËt B¶n

19 San Juan 1,600,000 1,781,250 Puerto Rico

20 Bremen 1,543,405 1,703,219 §øc

Nguån : Containerisation International, 2002

2. Xu híng cña thÞ trêng vËn t¶i container trong t-

¬ng lai.



Lµ mét cùc kinh tÕ n¨ng ®éng, khèi lîng container qua

çc níc Asean t¨ng rÊt ®¸ng kÓ trong thêi gian qua. HiÖn thÕ

giíi cã 30 c¶ng container cã lîng hµng th«ng qua trªn 1 triÖu

TEU/n¨m th× 17 lµ thuéc khu vùc ch©u ¸ vµ khèi Asean ®ãng

gãp 1 ®¹i diÖn lµ Singapore - c¶ng hiÖn lín thø 2 thÕ giíi sau

Rotterdam. Singapore ®· tr¶i qua mét giai ®o¹n ph¸t triÓn

thÇn kú. Lîng container qua Singapore lu«n chiÕm trªn 50%

tæng lîng container khu vùc (trõ n¨m 1980: 48%) víi møc kû

lôc ®¹t 20,6 triÖu TEU vµo n¨m 2000. Còng trong xu thÕ ®ã,

çc níc Asean kh¸c ®ang xóc tiÕn kh«ng ngõng qu¸ tr×nh

container ho¸, trong ®ã ph¶i kÓ ®Õn cè g¾ng cña Malaysia,

In®«nªsia vµ Philippine víi møc t¨ng tõ 12 - 37 lÇn trong 20

n¨m qua .

ThÕ giíi ®· h×nh thµnh çc cùc kinh tÕ nh: Ch©u ¢u,

B¾c Mü, B¾c ¸. Ngoµi ra cßn çc thÞ trêng míi næi nh 4 con

rång Ch©u ¸, Asean hay Trung Quèc ®Òu duy tr× ®îc møc

®é t¨ng trëng cao trong nhiÒu n¨m. Çc tuyÕn vËn t¶i lín nèi

çc cùc kinh tÕ ph¸t triÓn m¹nh trªn thÕ giíi c¨n b¶n ®îc chia

thµnh 3 tuyÕn chÝnh: tuyÕn tõ §«ng sang T©y, B¾c xuèng

Nam vµ tuyÕn trong khu vùc:

- TuyÕn Ch©u ¸ - B¾c Mü: cã khèi lîng hµng vËn

chuyÓn lín do nhu cÇu trao ®æi hµng ho¸ gi÷a çc ch©u lôc

cao. Çc h·ng tµu lín hÇu hÕt ®Òu tham gia vËn chuyÓn trªn

tuyÕn nµy, víi 48 h·ng tµu vµ lo¹i tµu tõ 3.000 - 5.500TEU.

Toµn bé hµng ho¸ cña ViÖt Nam vËn chuyÓn trªn tuyÕn nµy

®Òu ph¶i trung chuyÓn qua Hång K«ng vµ Caoshung (§µi

Loan).



- TuyÕn ViÔn §«ng - §Þa Trung H¶i - Ch©u ¢u: cã tèc

®é ph¸t triÓn cao víi møc trung b×nh 10%/n¨m. N¨m 2000 cã

30 h·ng tµu ho¹t ®éng trªn tuyÕn nµy víi cì tµu 1.400 -

6.000TEU, trong ®ã cã 20 h·ng cã hµnh tr×nh ch¹y qua khu

vùc ngoµi kh¬i ViÖt Nam. HiÖn nay hµng container ViÖt Nam

vËn t¶i trªn tuyÕn nµy ®Òu ph¶i trung chuyÓn qua Hång

K«ng, Caoshung (®èi víi çc c¶ng phÝa B¾c) vµ Singapore

(®èi víi çc c¶ng phÝa Nam).

- TuyÕn néi bé §«ng Nam ¸ vµ Ch©u ¸ lµ cÇu nèi cho

tuyÓn vËn t¶i ®i Ch©u ¢u - Ch©u Mü. Singapore vµ Hång

K«ng lµ hai trung t©m vËn chuyÓn container lín nhÊt thÕ giíi.

§©y lµ tuyÕn vËn t¶i trong khu vùc cã ¶nh hëng lín ®Õn vËn

t¶i container §«ng Nam ¸ vµ ViÖt Nam.

B¶ng 12: Khèi lîng hµng container qua çc níc Asean ( ®¬n

vÞ : triÖu TEU)

N¨

m

Singap

ore

Malays

ia

Th¸

i

Lan

Indone

sia

Philipi

ne

ViÖ

t

Na

m

Tæ

ng

%

t¨ng

trëng

198

0

0,9 0,2 0,2 0,1 0,5 1,9

198

5

1,7 0,4 0,4 0,3 0,6 3,4

199

0

5,2 0,9 0,9 0,9 1,4 0,1 9,6 100



199

5

12 1,9 1,7 2,2 2,3 0,5 20,

5

215

199

6

13,5 2,2 1,8 2,4 2,5 0,7 23,

1

242

199

7

15,1 2,4 2,0 2,7 2,8 0,8 25,

8

270

199

8

16,9 2,7 2,1 3,0 3,1 0,9 28,

7

300

199

9

18,7 3,0 2,2 3,3 3,3 1,1 31,

6

330

200

0

20,6 3,3 2,4 3,7 3,6 1,2 34,

9

364

Nguån: Héi th¶o "VËn t¶i hµng container quèc tÕ vµ viÖc

ph¸t triÓn bÕn container"-Bé GTVT-2002

- TuyÕn néi bé Ch©u ¸: lµ tuyÕn ®êng ng¾n tõ çc

níc trong khu vùc vËn chuyÓn qua l¹i chñ yÕu gi÷a çc trung

t©m Singapore, Hång K«ng, Caoshung víi çc c¶ng kh¸c, lo¹i

tµu thêng sö dông lµ 500 - 1.400TEU.



B¶ng 13: Tû träng hµng container trªn çc tuyÕn hµng

h¶i quèc tÕ (%)

TuyÕn 1990 1995 2000

Ch©u ¸ - B¾c Mü 22,8 21,1 25,1

Ch©u ¸ - Ch©u ¢u 12,3 13,9 19,3

B¾c Mü - Ch©u ¢u 13,0 8,6 9,7

Néi ¸ 15,0 19,0 22,8

Néi Ch©u ¢u 19,4 12,9 9,3

Çc tuyÕn kh¸c 17,4 24,6 13,8

Tæng sè 100,0 100,0 100,0

Çc tuyÕn liªn quan ®Õn

ch©u ¸

50,1 54,0 60,2

Nguån: VËn t¶i container quèc tÕ vµ ph¸t triÓn bÕn

container -

Héi th¶o GTVT - 2002

Ch©u ¸ - Th¸i B×nh D¬ng lµ khu vùc ph¸t triÓn n¨ng

®éng nhÊt, víi d©n sè ®«ng nhÊt. V× thÕ kh«ng cã g× ng¹c

nhiªn khi phÇn lín çc tuyÕn ®êng hµng h¶i quèc tÕ ®Òu

chän khu vùc nµy ®Ó ph©n phèi hµng ho¸. Còng chÝnh v×

vËy, lîng hµng ho¸ trªn çc tuyÕn liªn quan tíi Ch©u ¸ lu«n

chiÕm trªn 50% tæng lu lîng hµng, kho¶ng 65% hµng nhËp

khÈu vµo Mü còng xuÊt ph¸t tõ vïng nµy.

ViÖc t¨ng trëng nhanh cña vËn t¶i container ë çc tuyÕn

cã liªn quan tíi Ch©u ¸ tËp trung chñ yÕu vµo çc tuyÕn néi



vïng. Theo tÝnh to¸n cña OSC th× møc t¨ng trëng hµng n¨m

cña çc tuyÕn néi vïng Ch©u ¸ lµ 30,5%, ®¹t kho¶ng 27,2

triÖu TEU vµo n¨m 2001, gÊp 2,5 lÇn tæng sè container vËn

chuyÓn trªn çc tuyÕn Ch©u ¸ - Ch©u ¢u, gÊp 1,6 lÇn tuyÕn

Ch©u ¸ - B¾c Mü.

Cïng mét xu thÕ, dÞch vô vËn t¶i nèi Ch©u ¸ - B¾c Mü

chiÕm 26% tæng dÞch vô trªn thÕ giíi, tuyÕn ViÔn §«ng -

Ch©u ¢u ®øng thø 2 víi 19%. Ngîc l¹i, nÕu tríc kia dÞch vô

vËn t¶i nèi §¹i T©y D¬ng (tuyÕn Ch©u ¢u - B¾c Mü) ®îc coi

lµ trung t©m bu«n b¸n th× nay tôt xuèng thø 3.

3. Kinh nghiÖm ph¸t triÓn ®éi tµu container t¹i

mét sè níc trong khu vùc Asean.

Sù ph¸t triÓn m¹nh mÏ cña xu híng container hãa trong

ngµnh hµng h¶i thÕ giíi ®· t¹o cho hµng h¶i khu vùc Asean

mét sù c¹nh tranh gay g¾t ®ång thêi l¹i ®ßi hái ph¶i cã sù

hîp t¸c hµng h¶i gi÷a çc níc Asean. Díi ®©y, chóng ta sÏ cïng

xem xÐt ®¸nh gi¸ mét sè ®Æc trng næi bËt trong chÝnh s¸ch

ph¸t triÓn ®éi tµu quèc gia cña mét sè níc Asean, ®Ó tõ ®ã

cã thÓ ®Ò xuÊt mét vµi gi¶i ph¸p t¨ng n¨ng lùc c¹nh tranh

cña ®éi tµu container ViÖt Nam, trong ®iÒu kiÖn c¹nh tranh

vµ héi nhËp ngµy cµng m¹nh mÏ nh hiÖn nay.

Trong chÝnh s¸ch ph¸t triÓn ®éi tµu quèc gia, çc níc

Asean chó träng khuyÕn khÝch çc chñ tµu níc m×nh ®¨ng

ký cê tµu quèc gia vµ nhµ níc còng cã nh÷ng u ®·i râ rµng.

§ång thêi, chÝnh phñ çc níc Asean còng khuyÕn khÝch tµu n-

íc ngoµi ®¨ng ký treo tµu níc m×nh víi nhiÒu u ®·i vÒ thuÕ,



thñ tôc ®¨ng ký..§iÓn h×nh cña chñ tr¬ng nµy cã thÓ kÓ

®Õn Philippine vµ Th¸i Lan.

Ngoµi chÝnh s¸ch vÒ ®¨ng ký tµu biÓn quèc gia, çc níc

Asean cßn cã chÝnh s¸ch dµnh hµng cho ®éi tµu biÓn quèc

gia. §iÓm næi bËt trong chÝnh s¸ch nµy lµ viÖc çc níc nh

Philippine, Malaysia, Singapore u tiªn dµnh hµng chÝnh phñ

cho tµu trong níc vµ dµnh hµng vËn t¶i néi ®Þa cho tµu treo

cê quèc gia. Còng nh nhiÒu níc kh¸c trªn thÕ giíi, viÖc vËn t¶i

néi ®Þa hµng hãa gi÷a çc c¶ng biÓn trong níc ®îc ChÝnh

phñ çc níc Asean b¶o hé hoµn toµn cho çc tµu trong níc.

Cho ®Õn nay, nhiÒu níc ®· më cöa cho vËn t¶i quèc tÕ, nhng

vÉn dµnh toµn bé hµng vËn t¶i néi ®Þa cho tµu treo cê quèc

gia. VÒ hµng ChÝnh phñ, çc níc ®Òu cã quy ®Þnh cô thÓ vµ

coi ®ã lµ mét ®Æc quyÒn dµnh cho ®éi tµu trong níc. ChØ

khi nµo tµu trong níc kh«ng vËn chuyÓn ®îc míi dµnh cho tµu

níc ngoµi vËn chuyÓn. Cô thÓ, Singapore còng quy ®Þnh khi

4 c«ng ty tµu biÓn cña Singapore ®· ®îc nhµ níc chØ ®Þnh

kh«ng cã tµu phï hîp chuyªn chë th× tµu biÓn cña çc c«ng ty

kh¸c vµ çc c«ng ty níc ngoµi míi ®îc chuyªn chë hµng hãa

cña chÝnh phñ. Tuy nhiªn, trong thùc tÕ, chÝnh s¸ch dµnh

hµng cho tµu treo cê quèc gia cña çc níc Asean chØ cßn cßn

cã hiÖu qu¶ ®èi víi vËn t¶i néi ®Þa vµ hµng hãa cña ChÝnh

phñ. Lý do quan träng lµ ë chç tÝnh hiÖu qu¶ trong viÖc kinh

doanh xÐt trªn c¶ b×nh diÖn xuÊt nhËp khÈu vµ vËn t¶i. V×

vËy, thay thÕ cho viÖc dµnh hµng, ChÝnh phñ çc níc Asean

dÇn cã çc biÖn ph¸p u tiªn, khuyÕn khÝch ®éi tµu quèc gia

®Ó lµm t¨ng n¨ng lùc c¹nh tranh cña ®éi tµu biÓn. LÊy

Singapore lµm vÝ dô: chÝnh s¸ch cña Singapore lµ më cña



hoµn toµn thÞ trêng hµng h¶i. TÝnh trªn träng t¶i, Singapore

lµ mét c¶ng bËn rén nhÊt thÕ giíi, thÓ hiÖn qua mét vµi sè

liÖu díi ®©y(xem b¶ng 14). Theo thèng kª, vµo bÊt cø thêi

®iÓm nµo còng lu«n cã trªn 700 con tµu ®ang ®ç hoÆc

®ang neo ®Ëu t¹i c¶ng Singapore. Víi tæng träng t¶i trªn

578,5 triÖu GRT, Singapore lµ trung t©m cña trªn 600 tuyÕn

hµng h¶i nèi liÒn trªn 800 bÕn c¶ng cña thÕ giíi.

Çc chÝnh s¸ch ph¸t triÓn ®éi tµu biÓn quèc gia vµ dµnh

hµng cña çc níc Asean ë giai ®o¹n ®Çu nh võa tr×nh bµy lµ

phôc vô cho viÖc x©y dùng ®éi tµu biÓn do Nhµ níc së h÷u.

Thêi kú ®Çu trong chÝnh s¸ch b¶o hé, ChÝnh phñ nhiÒu níc

®· tËp trung vèn x©y dùng çc c«ng ty tµu biÓn quèc gia, së

h÷u nhiÒu tµu lµm nguån chñ lùc ®Ó vËn chuyÓn hµng hãa

xuÊt nhËp khÈu. Tuy nhiªn xu híng hiÖn nay lµ ChÝnh phñ çc

níc l¹i t×m çch chuyÓn çc c«ng ty nµy thµnh c«ng ty cæ

phÇn t nh©n. LÊy vÝ dô, hiÖn nay Singapore kh«ng cã ®éi

tµu do nhµ níc së h÷u vµ kinh doanh khai th¸c mµ ®a phÇn lµ

çc h·ng tµu níc ngoµi vµ çc c«ng ty liªn doanh lín.

Ngoµi nh÷ng chÝnh s¸ch nh võa tr×nh bµy, còng ph¶i

nh¾c tíi mét biÖn ph¸p hç trî ®Æc biÖt cña ChÝnh phñ mét

sè níc Asean trong viÖc ph¸t triÓn ®éi tµu quèc gia, ®ã lµ

vÊn ®Ò thuÕ. Cô thÓ, Th¸i Lan cã nhiÒu h×nh thøc hç trî nh:

ChÝnh phñ miÔn thuÕ nhËp khÈu ®èi víi tµu biÓn

cã träng t¶i trªn 1.000 GRT vµ çc phô tïng, thiÕt bÞ cña

tµu biÓn. §ång thêi, ChÝnh phñ còng cho d·n thuÕ thu nhËp

trong viÖc kinh doanh tµu biÓn.



ChÝnh phñ ®Æc biÖt khuyÕn khÝch çc chñ tµu

biÓn kinh doanh vËn t¶i biÓn quèc tÕ, víi çc chÝnh s¸ch

nh: gi¶m thuÕ thu nhËp ®¸nh vµo thu nhËp tõ viÖc thuª

tµu dïng cho vËn t¶i quèc tÕ , miÔn thuÕ thu nhËp doanh

nghiÖp tõ nguån thu ®îc qua b¸n tµu mµ çc tµu nµy kinh

doanh vËn t¶i biÓn quèc tÕ nÕu nguån thu dïng ®Ó mua

tµu thay thÕ trong vßng 1 n¨m, miÔn thuÕ thu nhËp doanh

nghiÖp cho thu nhËp tõ viÖc kinh doanh khai th¸c tµu treo

cê Th¸i. Ngoµi ra, ChÝnh phñ Th¸i Lan th«ng qua mét sè

ng©n hµng cßn trî cÊp cho çc nhµ kinh doanh tµu biÓn

mét kho¶n tÝn dông lín víi l·i suÊt u ®·i kÌm theo mét sè

®iÒu kiÖn nh»m ph¸t triÓn sè lîng vµ träng t¶i cho ®éi tµu

quèc gia, ®Æc biÖt lµ ®éi tµu container.

B¶ng 14 :S¶n lîng container qua c¶ng Singapore (1000 TEU)

N¨m Sè lîng

1998

1999

2000

2001

15.135,6

15.944,8

17.086,9

15.571,1

Nguån: TiÒm n¨ng trung chuyÓn quèc tÕ cña V¨n Phong - Bé GTVT - 2002.



B¶ng 15 : Tæng hîp sè liÖu c¸c c¶ng container trong hÖ

thèng c¶ng Singapore

TT C¶ng

DiÖ

n

tÝch

§é

s©u

tríc

bÕn

Sè l-

îng

cÇu

bÕn

ThiÕt

bÞ

Sè vÞ

trÝ

contain

er trªn

b·i

§iÓm

lµm

l¹nh

1 Tanjon

g

Pagar

80 11-

14,8

6

chÝnh,

2 phô

19 cÈu

bê, 95

cÈu b·i

15.198 840

2 Keppel 96 9,6-

14,6

4

chÝnh,

10 phô

36 cÈu

bê, 119

cÈu b·i

20.230 936

3 Brani 79 12-15 5

chÝnh,

4 phô

29 cÈu

bê, 112

cÈu b·i

15.424 1.344

4 Pasir

Tanjan

g

84 15 6

chÝnh

24 cÈu

bê, 44

cÈu b·i,

14 cÇn

trôc

khung

ray

14.020 648

Nguån: TiÒm n¨ng trung chuyÓn quèc tÕ cña V¨n Phong - Bé GTVT - 2002.



II. Çc gi¶i ph¸p t¨ng n¨ng lùc c¹nh tranh cña

®éi tµu container ViÖt Nam.

1. KiÕn nghÞ vÒ phÝa nhµ níc.

Nh÷ng n¨m gÇn ®©y, ChÝnh phñ vµ çc C¬ quan

ChÝnh phñ ®· quan t©m th¸o gì mét sè víng m¾c c¬ b¶n vÒ

c¬ chÕ chÝnh s¸ch, nhng vÉn cha cã mét chÕ ®é u tiªn, b¶o

hé thÝch ®¸ng ®èi víi ®éi tµu Container quèc gia nh nhiÒu n-

íc kh¸c vÉn lµm. §Æc biÖt, m«i trêng ph¸p lý liªn quan ®Õn

ho¹t ®éng hµng h¶i cha râ rµng, cßn cã nhiÒu quy ®Þnh

kh«ng phï hîp víi kh¶ n¨ng, nhu cÇu ph¸t triÓn vµ ®iÒu kiÖn

ho¹t ®éng hiÖn t¹i cña çc doanh nghiÖp hµng h¶i ViÖt Nam.

NhÊt lµ chÝnh s¸ch b¶o vÖ thÞ trêng cíc, thuÕ, lÖ phÝ, ¸p

dông çc chÕ ®é u ®·i vµ khuyÕn khÝch ®Çu t, qu¶n lý vèn

vay níc ngoµi, thñ tôc mua b¸n tÇu biÓn vµ chÕ ®é cÊp

phÐp, qu¶n lý ho¹t ®éng kinh doanh hµng h¶i cña çc ®èi t-

îng níc ngoµi trªn l·nh thæ ViÖt Nam. Cã thÓ thÊy qu¶n lý thÞ

trêng vËn t¶i container néi ®Þa ViÖt Nam, Nhµ níc ®ang ¸p

dông chÝnh s¸ch qu¶n lý thÞ trêng chñ yÕu theo c¬ chÕ

mÒm, Ýt sö dông c¬ chÕ cøng th«ng qua çc biÖn ph¸p hµnh

chÝnh.



Sau ®©y xin ®îc ®Ò xuÊt mét sè kiÕn nghÞ vÒ phÝa

nhµ níc nh»m n©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh cña ®éi tµu

container ViÖt Nam trong ®iÒu kiÖn héi nhËp vµ ph¸t triÓn

ngµy nay.

- Tæ chøc qu¶n lý chÆt chÏ çc nghiÖp vô cÊp phÐp nh-

ng cÇn c¶i tiÕn çc thñ tôc nh»m t¹o thuËn lîi cho chñ tµu

Container .

- T¨ng cêng çc ho¹t ®éng kiÓm tra, gi¸m s¸t vµ sö ph¹t

nghiªm minh çc trêng hîp vi ph¹m çc quy ®Þnh cña Ph¸p

luËt.

- Ph©n ®Þnh râ tr¸ch nhiÖm qu¶n lý theo chuyªn ngµnh

®èi víi çc ho¹t ®éng cña çc ph¬ng tiÖn giao th«ng ®êng

thuû nãi chung (trong ®ã cã tµu biÓn) trªn çc tuyÕn s«ng cã

C¶ng biÓn.

- C¶i tiÕn néi dung, ph¬ng thøc ®µo t¹o vµ huÊn luyÖn

thuyÒn viªn, ph©n ®Þnh râ viÖc tæ chøc huÊn luyÖn, thi vµ

cÊp chøng chØ chuyªn m«n nh»m t¹o ®iÒu kiÖn cho thuyÒn

viªn tµu container cã ®iÒu kiÖn n©ng cao nghiÖp vô chuyªn

m«n.

- Riªng ®èi víi tµu biÓn container ®ang ho¹t ®éng

tuyÕn níc ngoµi, ®Ò nghÞ Côc ®¨ng kiÓm qua kiÓm tra,

ph©n cÊp vµ cÊp çc lo¹i giÊy chøng nhËn theo qui ®Þnh, nªn

qui ®Þnh râ trong "GiÊy chøng nhËn kh¶ n¨ng ®i biÓn" lµ:

Tµu ®ã cã ®ñ ®iÒu kiÖn vÒ an toµn hµng h¶i ®Ó ho¹t ®éng

tuyÕn níc ngoµi kh«ng? NÕu cã th× tuyÕn nµo? Thêi h¹n cña

giÊy chøng nhËn? NÕu thùc hiÖn ®îc gi¶i ph¸p nµy th× sÏ gi¶i

quyÕt ®îc hµng lo¹t vÊn ®Ò bÊt cËp hiÖn nay:



+ Chñ tµu sÏ chñ ®éng kÕ ho¹ch khai th¸c tuyÕn cho

tµu cña m×nh, tr¸nh t×nh tr¹ng tµu xuèng xong hµng l¹i

kh«ng ®îc rêi c¶ng hoÆc rêi c¶ng ra níc ngoµi bÞ lu gi÷ do

kh«ng ®ñ ®iÒu kiÖn vÒ an toµn kü thuËt, vi ph¹m çc §iÒu íc

quèc tÕ mµ ViÖt Nam ®· ký kÕt tham gia.

+ Çc c¶ng vô kh«ng bÞ ®éng khi quyÕt ®Þnh cÊp

phÐp cho tµu ®ã rêi c¶ng ViÖt Nam ®i níc ngoµi (nÕu vÒ

thuyÒn viªn ®· phï hîp, chñ tµu cã chøc n¨ng hµnh nghÒ vËn

t¶i biÓn níc ngoµi vµ tµu ®ã khi rêi c¶ng kh«ng cã vi ph¹m).

+ NÕu ®iÒu kiÖn kü thuËt cña tµu kh«ng b¶o ®¶m vµ

trong giÊy "Chøng nhËn kh¶ n¨ng ®i biÓn" §¨ng kiÓm ghi lµ

chØ ®îc ho¹t ®éng tuyÕn néi ®Þa - ®iÒu nµy còng gióp chñ

tµu chñ ®éng khai th¸c çc tuyÕn trong níc.

+ Tr¸nh ®îc çc vi ph¹m cña chñ tµu, thuyÒn trëng cè

t×nh cho tµu ch¹y tuyÕn níc ngoµi khi kh«ng ®ñ ®iÒu kiÖn.

+ Gióp çc chñ hµng chñ ®éng khi ký hîp ®ång vËn

chuyÓn hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu v× ®· biÕt tríc tµu

container ®ã cã ®ñ ®iÒu kiÖn ho¹t ®éng tuyÕn níc ngoµi

(tuyÕn nµo, thêi h¹n .v.v..).

Trªn ®©y lµ mét sè gi¶i ph¸p, kiÕn nghÞ chung vÒ phÝa

nhµ níc. Mét çch cô thÓ h¬n, cã thÓ chia nh÷ng gi¶i ph¸p

®ã thµnh çc nhãm nh sau:

1.1.Nhãm gi¶i ph¸p vÒ luËt lÖ, ®¨ng kiÓm.

§éi tµu container ViÖt Nam hiÖn nay cßn rÊt thiÕu

nh÷ng tµu container chuyªn dông víi c«ng nghÖ hiÖn ®¹i. Mµ

thùc tÕ cho thÊy khai th¸c nh÷ng con tµu chuyªn dông cã kh¶

n¨ng ®em l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ cao víi hÖ sè sö dông kh¶ n¨ng



chuyªn dông lín, gi¶i phãng tµu nhanh chãng do çc c«ng

®o¹n kh¸c trong khai th¸c tµu ®· ®îc chuyªn m«n hãa cao

nh thiÕt bÞ xÕp dì, hÖ thèng kho b·i, ph¬ng tiÖn vËn t¶i vµ

tiÕp nhËn t¹i hai ®Çu bÕn. Do vËy, trªn c¬ së kh¶ n¨ng thùc

tÕ vÒ tµi chÝnh, n¨ng lùc qu¶n lý, thÞ trêng ho¹t ®éng vµ

tr×nh ®é cña sü quan thuyÒn viªn, ngµnh hµng h¶i ph¶i ph¸t

triÓn ®éi tµu container chuyªn dông phï hîp víi c¬ cÊu cña

hµng hãa vµ víi xu thÕ chuyªn dông hãa cña ®éi tµu

container thÕ giíi. ChØ khi ®ã, ®éi tµu container viÖt nam

míi ®ñ kh¶ n¨ng tham gia b×nh ®¼ng vµo thÞ trêng vËn t¶i

thÕ giíi vµ khu vùc.

Tuy nhiªn, vÊn ®Ò lµ lµm thÕ nµo ®Ó trÎ hãa vµ chuyªn

dông hãa ®éi tµu container trong khi ngµnh c«ng nghiÖp

®ãng tµu cña ViÖt nam cha ®ñ kh¶ n¨ng ®ãng ®îc nh÷ng

tµu cì lín mµ néi lùc cña çc doanh nghiÖp vËn t¶i biÓn l¹i cßn

h¹n chÕ, nguån vèn ®Ó t¸i ®Çu t tµi s¶n cè ®Þnh rÊt Ýt, chØ

cã mét sè Ýt doanh nghiÖp cã kh¶ n¨ng vay vèn ng©n hµng

®Ó ®Çu t mua míi ph¬ng tiÖn , khai th¸c vµ tr¶ ®îc nî.

Nhµ níc cÇn h×nh thµnh quü hç trî ph¸t triÓn vËn t¶i

biÓn ®Ó çc c«ng ty vËn t¶i biÓn thuª mua vµ vay mua tµu

míi. Nguån vèn cho quü nµy cã thÓ ®îc huy ®éng tõ çc

nguån thu cña çc ho¹t ®éng hµng h¶i nãi chung vµ nhµ níc

huy ®éng tõ çc nguån thu kh¸c cña ng©n s¸ch.

Nhµ níc cÇn cã chÝnh s¸ch b¶o l·nh cho çc c«ng ty vËn

t¶i biÓn vay vèn cña çc ng©n hµng trong vµ ngoµi níc ®Ó

mua tµu víi l·i suÊt u ®·i. V× trong nh÷ng n¨m võa qua, çc

doanh nghiÖp vËn t¶i ®Òu ph¸t triÓn ®éi tµu cña m×nh



b»ng vèn vay ng©n hµng víi l·i suÊt t¬ng ®¬ng çc doanh

nghiÖp th¬ng m¹i kh¸c. §iÒu nµy g©y cho doanh nghiÖp kh¸

nhiÒu khã kh¨n v× l·i suÊt thu ®îc trong ngµnh vËn t¶i biÓn

thÊp h¬n nhiÒu so víi çc ngµnh kinh doanh th¬ng m¹i kh¸c.

§ång thêi, ng©n hµng nhµ níc kh«ng nªn ph©n biÖt ®èi xö

gi÷a çc doanh nghiÖp vËn t¶i biÓn thuéc çc thµnh phÇn

kinh tÕ kh¸c nhau trong viÖc vay vèn ®Çu t ph¸t triÓn ®éi

tµu container. Cã nghÜa lµ çc c«ng ty cæ phÇn , c«ng ty

tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n, c«ng ty t nh©n còng cÇn nhËn ®îc

quyÒn vay vèn b×nh ®¼ng nh çc doanh nghiÖp nhµ níc.

HiÖn t¹i, thêi h¹n cho vay ®èi víi nh÷ng dù ¸n ®ãng míi vµ

mua míi tµu container dµnh cho çc doanh nghiÖp lµ t¬ng

®èi ng¾n, thêi h¹n nµy nªn ®îc kÐo dµi h¬n, t¹o thªm ®iÒu

kiÖn thuËn lîi cho doanh nghiÖp.

Nhµ níc cÇn ®Þnh híng cho çc nhµ ®Çu t níc ngoµi vµo

ViÖt nam theo híng h¹n chÕ nhËp vËt t phô tïng tõ níc ngoµi

mµ u tiªn sö dông nh÷ng vËt t phô tïng mµ çc doanh nghiÖp

trong níc s¶n xuÊt ®îc. Cã nghÜa lµ ngµnh c«ng nghiÖp

®ãng tµu trong níc rÊt cÇn thªm nh÷ng biªn ph¸p hç trî tõ

phÝa nhµ níc ®Ó cã thÓ t¹o ra nh÷ng s¶n phÈm cã chÊt lîng

cao vµ gi¸ thµnh phï hîp. Nh thÕ míi t¹o ®iÒu kiÖn container

çc doanh nghiÖp vËn t¶i ®Çu t mua thªm ph¬ng tiÖn míi, trÎ

hãa vµ hiÖn ®¹i hãa ®éi tµu container. V× nh trªn ®· ph©n

tÝch, tµu container cña ®éi tµu biÓn ViÖt Nam hiÖn nay cßn

hÕt søc khiªm tèn c¶ vÒ sè lîng vµ träng t¶i. Muèn t¨ng n¨ng

lùc c¹nh tranh cho ®éi tµu container th× tríc hÕt ph¶i ®Çu t

trÎ hãa ®éi tµu, mua thªm nh÷ng con tµu chë container míi,



hiÖn ®¹i h¬n vÒ ®Æc tÝnh kü thuËt ®Ó ®¸p øng nhu cÇu

ngµy cµng cao cña thÞ trêng ngêi thuª tµu.

§¨ng kiÓm còng lµ mét vÊn ®Ò cÇn ®îc lu t©m. nhµ níc

nªn cã biÖn ph¸p kiªn quyÕt h¬n ®èi víi nh÷ng doanh

nghiÖp ®ang qu¶n lý çc con tµu ®· qu¸ cò, hÕt khÊu hao

nhng l¹i c¹nh tranh kh«ng lµnh m¹nh b»ng çch gi¶m gi¸ cíc

vËn t¶i xuèng møc thÊp nhÊt. H¬n n÷a, viÖc khai th¸c ®éi

tµu cò nµy cßn tiÒm Èn nguy c¬ mÊt an toµn rÊt cao. Côc

hµng h¶i ViÖt Nam, §¨ng kiÓm ViÖt Nam cÇn cã sù qu¶n lý

chÆt chÏ h¬n, tõ chèi cÊp phÐp, ®Æc biÖt ®èi víi nh÷ng

tuyÕn níc ngoµi cho nh÷ng con tµu cò kh«ng cßn kh¶ n¨ng ®i

biÓn còng nh çc con tµu kh«ng ®îc trang bÞ çc trang thiÕt

bÞ an toµn theo bé luËt qu¶n lý an toµn quèc tÕ, çc c«ng íc

quèc tÕ kh¸c mµ ViÖt Nam tham gia vµ çc quy ®Þnh chung

cña ngµnh hµng h¶i.

1.2.Nhãm chÝnh s¸ch vÒ thuÕ, cíc phÝ vµ chi phÝ.

T×nh tr¹ng chung hiÖn nay (tÝnh ®Õn th¸ng 6/2003),

çc doanh nghiÖp kinh doanh dÞch vô vËn t¶i container ®Òu

®ang gÆp ph¶i nhiÒu khã kh¨n nh gi¸ nhiªn liÖu t¨ng cao, chi

phÝ c¶ng biÓn( theo biÓu cíc, biÓu phÝ 62,62 cña Bé tµi

chÝnh) t¨ng, çc chi phÝ h¹ch to¸n tµu còng t¨ng nhanh, (®Æc

biÖt lµ chi phÝ lai tµu), chi phÝ cho trang thiÕt bÞ trªn tµu ®Ó

®¸p øng yªu cÇu cña ISM code, ISPS t¨ng trong khi ®ã cíc

vËn t¶i l¹i cã xu híng gi¶m do ngµy cµng nhiÒu çc doanh

nghiÖp trong vµ ngoµi níc tham gia vµ çc dÞch vô vËn t¶i

container.



Ngoµi ra, çc doanh nghiÖp cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n

trong vay vèn, khiÕn cho hÇu hÕt çc doanh nghiÖp ®Òu

thiÕu vèn ®Çu t ph¸t triÓn ®éi tµu container, thiÕu nguån

®Ó thùc hiÖn nghÜa vô tµi chÝnh víi nhµ níc vµ duy tr× ho¹t

®éng kinh doanh.

Do vËy, nhµ níc cÇn cã mét sè chÝnh s¸ch u ®·i ®èi víi

çc doanh nghiÖp ®ang gÆp khã kh¨n tµi chÝnh, cô thÓ:

Gi¶m thuÕ suÊt thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng cho çc doanh

nghiÖp vËn t¶i biÓn cßn ë møc 2-5%

Bá møc thuÕ 5% ®èi víi lo¹i tµu biÓn nhËp khÈu mµ

çc doanh nghiÖp ®ãng tµu trong níc cha s¶n xuÊt ®îc.

Trong mét sè n¨m ®Çu sau khi mua tµu tõ níc

ngoµi(lo¹i tµu mµ doanh nghiÖp trong níc cha ®ãng ®îc)

cÇn cã chÝnh s¸ch gi¶m tõ 15-30% thuÕ thu nhËp doanh

nghiÖp ®Ó gióp chñ tµu t¨ng n¨ng lùc c¹nh tranh.

Söa ®æi nh÷ng ®iÓm bÊt hîp lý trong biÓu cíc

biÓu phÝ 61-62 cña Bé ta×a chÝnh, theo xu híng gi¶m çc

chi phÝ c¶ng biÓn, ®Æc biÖt lµ gi¶m phÝ cho çc liªn

doanh vËn t¶i biÓn nh»m thu hót thªm çc nhµ ®Çu t níc

ngoµi vµo ViÖt nam.

Cã chÝnh s¸ch miÔn, gi¶m mét sè thuÕ vµ phÝ nh

phÝ hoa tiªu, phÝ lai d¾t tµu trong viÖc vËn chuyÓn hµng

hãa xuÊt nhËp khÈu cña ®éi tµu container qua çc biÓn

ViÖt Nam trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh cho ®Õn khi ®éi

tµu container ViÖt Nam ph¸t triÓn m¹nh h¬n vµ cã kh¶

n¨ng c¹nh tranh vÒ gi¸ cíc vËn chuyÓn víi çc ®éi tµu níc

ngoµi.



1.3.Nhãm gi¶i ph¸p vÒ tr¸ch nhiÖm cña ngêi chuyªn

chë.

Mét trong nh÷ng yÕu tè quan träng ®Ó t¨ng tÝnh c¹nh

tranh cho ®éi tµu container lµ yÕu tè con ngêi. HiÖn nay,

®éi ngò sü quan thuyÒn viªn cña ViÖt Nam t¬ng ®èi nhiÒu

nhng tr×nh ®é chuyªn m«n còng nh tr×nh ®é ngo¹i ng÷

phÇn lín cha ®¸p øng ®îc yªu cÇu. Thªm vµo ®ã, chÊt lîng

thuyÒn viªn míi ra trêng cßn yÕu, c¬ chÕ sö dông , ®µo t¹o

cßn nhiÒu bÊt cËp, cha ®¸p øng yªu cÇu s¶n xuÊt cña nÒn

kinh tÕ vµ yªu cÇu héi nhËp. Trong khi ®ã, viÖc ®µo t¹o, t¸i

®µo t¹o vµ n©ng cao tr×nh ®é cña sü quan thuyÒn viªn

®Òu do çc chñ tµu tù tiÕn hµng theo kh¶ n¨ng cña c«ng ty

mµ thiÕu sù phèi hîp ®ång bé gi÷a çc trêng ®¹i häc, trung

häc hµng h¶i víi c¬ quan qu¶n lý nhµ níc lµ Bé giao th«ng vËn

t¶i vµ Côc hµng h¶i viÖt nam víi çc c«ng ty vËn t¶i biÓn. Çc

ch¬ng tr×nh ®µo t¹o còng cÇn ®îc ®æi míi néi dung, thêi

gian ®µo t¹o sao cho gi¶m bít ®îc khèi lîng lý thuyÕt, n©ng

cao kh¶ n¨ng thùc hµnh.

§èi víi sü quan vµ thuyÒn viªn lµm viÖc trªn çc tuyÕn

hµng h¶i quèc tÕ, cÇn cã chÝnh s¸ch tr¶ l¬ng theo hiÖu qu¶

kinh doanh cña tµu. ngoµi ra, nªn cã çc chÝnh s¸ch phô cÊp

vµ khuyÕn khÝch tµi chÝnh cao h¬n ®èi víi sü quan thuyÒn

viªn nh phô cÊp khã kh¨n nguy hiÓm, phô cÊp ®¾t ®á..

2. VÒ phÝa tæng c«ng ty hµng h¶i vµ çc doanh

nghiÖp vËn t¶i giao nhËn.



Trong n¨m 2000, ®éi tµu container cña Tæng c«ng ty

hµng h¶i ®· vËn chuyÓn ®îc 196.250 TEU chiÕm 26% thÞ

phÇn vËn t¶i viÖt Nam, tuy vËy, tíi thêi ®iÓm nµy chØ khai

th¸c çc tuyÕn ch¹y dÞch vô feeder chø cha thùc sù cã tµu

container ch¹y tuyÕn xa. Trong khi ®ã, cho ®Õn n¨m 2006,

chóng ta sÏ ph¶i héi nhËp hoµn toµn vµo Asean. Çc doanh

nghiÖp vËn t¶i trong níc sÏ ph¶i tù th©n vËn ®éng mµ kh«ng

thÓ chØ tr«ng vµo hç trî cña nhµ níc míi cã thÓ v¬n lªn trong

mét m«i trêng ®Çy c¹nh tranh.

Nh vËy, trong nh÷ng n¨m t¬ng lai gÇn, b¶n th©n çc

doanh nghiÖp ph¶i tù kh¼ng ®Þnh n¨ng lùc cña m×nh b»ng

çch n©ng cao chÊt lîng dÞch vô vµ h¹ gi¸ thµnh. Ph¶i thõa

nhËn mét thùc tÕ lµ hiÖn nay cßn kh¸ nhiÒu doanh nghiÖp

vËn t¶i cßn t tëng û l¹i vµo chÝnh s¸ch b¶o hé cña nhµ níc mµ

cha cã ®Þnh híng ph¸t triÓn ®óng ®¾n cho doanh nghiÖp

m×nh. Khi héi nhËp víi thÞ trêng khu vùc vµ thÕ giíi th× vÊn

®Ò b¶o hé vµ hç trî tõ phÝa nhµ níc sÏ kh«ng cßn, mµ n¨ng

lùc c¹nh tranh, chÊt lîng dÞch vô míi lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh.

Çc doanh nghiÖp trong níc ph¶i th«ng qua c¹nh tranh ®Ó

kh¼ng ®Þnh sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña m×nh.

Cã thÓ nãi, tr×nh ®é vµ n¨ng lùc qu¶n lý cña bé m¸y

qu¶n lý cña çc c«ng ty vËn t¶i biÓn hiÖn ë nhiÒu møc ®é

kh¸c nhau, khã cã thÓ chØ ra cô thÓ ç nh©n nµo, ®¬n vÞ

nµo bé phËn nµo cha ®¸p øng ®îc nhu cÇu c«ng viÖc. Tuy

nhiªn ®Ó n©ng cao n¨ng lùc qu¶n lý l·nh ®¹o ®iÒu hµnh s¶n

xuÊt, c¬ quan qu¶n lý cÊp trªn cÇn ®a ra nh÷ng tiªu chuÈn

vÒ qu¶n lý vµ çn bé. Çc doanh nghiÖp sÏ c¨n cø vµo nh÷ng



tiªu chuÈn nµy ®Ó s¾p xÕp l¹i, tæ chøc sö dông vµ cã kÕ

ho¹ch ®µo t¹o çn bé cã ®ñ tr×nh ®é thùc hiÖn nhiÖm vô.

Trong qu¶n lý khai th¸c tµu nãi chung cã hai m¶ng c«ng

viÖc chÝnh võa ®éc lËp võa cã liªn quan chÆt chÏ: ®ã lµ khai

th¸c tµu vµ qu¶n lý kü thuËt tµu. t¨ng cêng c«ng t¸c qu¶n lý

®Ó gi¶m chi phÝ ®Õn møc thÊp nhÊt, n¾m v÷ng t×nh tr¹ng

kü thuËt cña tõng con tµu ®Ó ®¶m b¶o tµu ho¹t ®éng ë

tr¹ng th¸i tèt nhÊt. Yªu cÇu ®ã ngµy cµng trë nªn cÊp thiÕt

®èi víi çc doanh nghiÖp vËn t¶i biÓn ®Ó cã thÓ tån t¹i vµ

ph¸t triÓn trong mét m«i trêng c¹nh tranh gay g¾t nh hiÖn

nay.

Tù do hãa hßan toµn çc dÞch vô hµng h¶i nãi chung vµ

çc dÞch vô liªn quan ®Õn vËn t¶i container nãi riªng lµ mét

yªu cÇu kh¸ch quan cña héi nhËp vµ ph¸t triÓn. Song chóng

ta còng cÇn thªm mét thêi gian cho çc doanh nghiÖp ®ñ søc

hßa nhËp tríc khi cã ngµy cµng nhiÒu çc c«ng ty níc ngoµi ®-

îc phÐp vµo ho¹t ®éng t¹i thÞ trêng néi ®Þa. Tríc m¾t, chóng

ta vÉn cÇn gi÷ ®éc quyÒn vÒ mét sè dÞch vô trong ®ã cã

liªn quan ®Õn dÞch vô vËn t¶i container.

§ång thêi, çc doanh nghiÖp còng cÇn ®a d¹ng hãa çc

dÞch vô vËn t¶i container hiÖn cã, dÞch vô nµy hç trî dÞch vô

kia trong mét quy tr×nh c«ng nghiÖp khÐp kÝn. Vµ ®Ó thu

hót ®îc kh¸ch hµng, ®Æc biÖt lµ çc kh¸ch hµng níc ngoµi cã

®ßi hái cao, ®Ó kh¸ch hµng cã lßng tin vµo dÞch vô cña vËn

t¶i container ViÖt Nam, çc doanh nghiÖp cÇn xem xÐt ho¹t

®éng ®Ó ®îc cÊp giÊy chøng nhËn ISO. V× ®©y lµ mét

trong nh÷ng chuÈn mùc cña ngµnh c«ng nghiÖp dÞch vô nãi



chung vµ dÞch vô vËn t¶i container nãi riªng. Nã còng lµ c«ng

cô n©ng cao uy tÝn cña ViÖt Nam trªn trêng quèc tÕ. §èi víi

ta ®©y cßn lµ mét ®iÒu t¬ng ®èi míi mÎ, tuy nhiªn l¹i lµ

®iÒu chóng ta buéc ph¶i nghiªn cøu ¸p dông trong yªu cÇu

héi nhËp vµph¸t triÓn .

LÊy mét vÝ dô, ®èi víi çc doanh nghiÖp vËn t¶i biÓn nãi

chung vµ doanh nghiÖp trong lÜnh vùc vËn t¶i container nãi

riªng, vÊn ®Ò thùc hiÖn Bé luËt qu¶n lý an toµn (ISM code) ¸p

dông cho tÊt c¶ çc tµu tõ ngµy 01/07/2002, çc chñ tµu ph¶i

®¸p øng nh÷ng yªu cÇu hÕt søc kh¾t khe ®Ó ®¶m b¶o an

toµn cho tÝnh m¹ng con ngêi, hµng hãa vËn chuyÓn vµ con

tµu còng nh çc tµi s¶n kh¸c. çc chñ hµng sÏ kh«ng ký hîp

®ång víi nh÷ng chñ tµu kh«ng tu©n theo bé luËt nµy. V×

thÕ, çc chñ tµu viÖt nam cÇn nhanh chãng ®æi míi nh»m

®¸p øng yªu cÇu cña Bé luËt qu¶n lý an toµn ®Ó ®îc ®¨ng

kiÓm cÊp giÊy chøng nhËn phï hîp.

Mét vÊn ®Ò quan träng kh¸c ®ã lµ çc c«ng ty vËn t¶i

biÓn ViÖt Nam cÇn chó träng vµ ®Èy nhanh ph¸t triÓn vËn

t¶i chuyªn tuyÕn liner. §©y lµ mét h×nh thøc tæ chøc kinh

doanh khai th¸c vËn t¶i biÓn cã hiÖu qu¶, ®îc çc h·ng tµu lín

trªn thÕ giíi kh«ng ngõng c¶i tiÕn vµ ¸p dông réng r·i. HiÖn

nay, ®èi víi çc c«ng ty vËn t¶i biÓn ViÖt Nam, møc ®é ¸p

dông m« h×nh tæ chøc khai th¸c vËn t¶i liner cßn rÊt h¹n

chÕ.

Trong khi ®ã, nh÷ng n¨m gÇn ®©y, nhu cÇu vËn t¶i

lu«n t¨ng víi tèc ®é cao, ®Æc biÖt ®èi víi hµng container.

N¨m 1985, tæng khèi lîng container th«ng qua míi ®¹t 12.800



TEU, ®Õn n¨m 2001 ®· t¨ng lªn 1,34 triÖu TEU vµ n¨m 2002

®¹t 1,4 triÖu TEU (kho¶ng 10 triÖu tÊn hµng). Nhu cÇu vËn

chuyÓn hµng container xuÊt nhËp khÈu cña ViÖt nam theo dù

kiÕn ®Õn n¨m 2010 sÏ t¨ng gÊp 3 lÇn so víi hiÖn nay. Nhng

hiÖn nay, vËn t¶i hµng container ®êng biÓn cña ta chñ yÕu

vÉn do çc h·ng níc ngßai vµ çc c«ng ty liªn doanh thùc hiÖn

nh APM, APL, NOL, Wanhai lines, Gematrans, Saigon

Shipping..

Theo sè liÖu thèng kª, hµng container xuÊt nhËp khÈu

qua c¶ng H¶i Phßng hiÖn t¹i do gÇn 30 h·ng tµu vËn chuyÓn,

chñ yÕu lµ 4 h·ng lín lµ APM, APL, Wanhai lines vµ Gematrans

(chiÕm 88% khèi lîng vËn chuyÓn).

Cßn t¹i thµnh phè Hå ChÝ Minh, 4 h·ng lín nµy chiÕm

70% khèi lîng hµng container xuÊt nhËp khÈu cña ViÖt Nam

trong sè trªn 40 h·ng tµu.

Khèi lîng container do ®éi tµu biÓn ViÖt Nam vËn

chuyÓn cßn cha ®¸ng kÓ ( díi 10%). Çc tµu container cña

Tæng c«ng ty hµng h¶i vµ mét sè c«ng ty vËn t¶i kh¸c míi

chØ ho¹t ®éng trªn tuyÕn feeder trong khu vùc, ®Õn çc

c¶ng Singapore, Hongkong, §µi Loan, Indonesia vµ çc c¶ng

ven biÓn níc ta. Cho ®Õn nay, n¨ng lùc kinh doanh khai th¸c

vËn t¶i chuyªn tuyÕn liner cña çc c«ng ty vËn t¶i biÓn níc ta

cßn kh¸ nhá bÐ.

Nh trªn ®· ®Ò cËp, xu thÕ container hãa vÉn tiÕp tôc

ph¸t triÓn trªn thÞ trêng vËn t¶i quèc tÕ vµ xu híng ph¸t triÓn

tµu container thÕ hÖ míi còng gia t¨ng m¹nh mÏ. Khèi lîng

container th«ng qua 100 c¶ng hµng ®Çu thÕ giíi ®¹t tíi 192,3



triÖu TEU (n¨m 2001) trong ®ã cã 61 c¶ng cã n¨ng lùc th«ng

qua ®¹t trªn 1 triÖu TEU. Dù b¸o ®Õn n¨m 2010, khèi lîng

hµng container qua çc c¶ng biÓn thÕ giíi sÏ t¨ng lªn kho¶ng

407-525 triÖu TEU. Vµ nÕu nh n¨m 1988 trªn thÕ giíi míi chØ

cã 5 tµu container víi søc chë b×nh qu©n > 4.000 TEU th×

®Õn n¨m 2002 ®· cã 250 tµu container cã søc chë b×nh

qu©n > 5.400 TEU. N¨m 2003, tiÕp tôc bæ sung 18 tµu

container søc chë b×nh qu©n lµ 6.600 TEU vµo ®éi tµu

container thÕ giíi. §ång thêi, tµu container thÕ hÖ míi cã søc

chë 12.000-15.000 TEU sÏ ®îc sö dông réng r·i trong nh÷ng

thËp kû tíi.

Mét ®Æc trng næi bËt nhÊt trong kinh doanh khai th¸c

vËn t¶i biÓn thÕ giíi hiÖn nay lµ çc h·ng vËn t¶i container

®ang më réng thÞ trêng ë c¶ chÆng trªn ®Êt liÒn. Hä ®Çu t

vµo viÖc ph¸t triÓn m¹ng líi giao th«ng, mua s¾m ph¬ng tiÖn

vËn t¶i ®êng bé, liªn doanh víi çc h·ng vËn t¶i kh¸c ®Ó khai

th¸c theo ph¬ng thøc door to door, ®¸p øng ®Çy ®ñ nhu cÇu

cho çc nhµ s¶n xuÊt vµ çc c«ng ty ®a quèc gia, t¹o nªn mét

lo¹i h×nh dÞch vô cã lîi thÕ c¹nh tranh h¬n(logistic). Xu thÕ

ph¸t triÓn dÞch vô vËn t¶i ®a ph¬ng thøc vµ logistic ®ang

®îc çc h·ng vËn t¶i chuyªn tuyÕn quan t©m.

Tríc nh cÇu ph¸t triÓn vµ héi nhËp nh vËy, vÊn ®Ò quan

träng víi çc c«ng ty vËn t¶i biÓn ViÖt Nam lµ lµm thÕ nµo

®Ó ®ñ n¨ng lùc, ®ñ uy tÝn, cã vÞ trÝ vµ vai trß lín h¬n trªn

thÞ trêng vËn t¶i biÓn thÕ giíi, vµ khi ®ã, viÖc ®Èy nhanh

ph¸t triÓn vËn t¶i chuyªn tuyÕn liner lµ mét ®iÒu cÊp thiÕt.



3. VÒ phÝa çc c«ng ty xuÊt nhËp khÈu, h¶i quan

vµ tæ chøc kh¸c.

Çc doanh nghiÖp xuÊt nhËp khÈu ViÖt nam nªn nhËn

thøc ®îc vÒ yªu cÇu ph¸t triÓn cña ®éi tµu biÓn ViÖt nam vµ

®éi tµu container nãi riªng ®Ó mua FOB, b¸n CIF, u tiªn dµnh

quyÒn vËn t¶i cho ®éi tµu container trong níc. Çc doanh

nghiÖp xuÊt nhËp khÈu còng cÇn nhËn ®îc nh÷ng chÝnh s¸ch

khuyÕn khÝch vÒ tµi chÝnh nh ®îc u tiªn b¶o l·nh cho vay

vèn víi l·i suÊt u ®·i, gi¶m thuÕ xuÊt nhËp khÈu ®èi víi nh÷ng

l« hµng mua FOB, b¸n CIF, gi¶m mét sè lo¹i phÝ vµ lÖ phÝ.

B¶n th©n çc doanh nghiÖp xuÊt nhËp khÈu còng nªn cã quy

®Þnh khuyÕn khÝch viÖc trùc tiÕp ®µm ph¸n vµ kÕt ®îc

nh÷ng hîp ®ång theo ®iÒu kiÖn mua FOB, b¸n CIF.

VÒ phÝa h¶i quan vµ çc tæ chøc kh¸c, yªu cÇu cÊp

thiÕt hiÖn nay lµ ph¶i ®¬n gi¶n hãa çc thñ tôc h¶i quan, c¶i

tiÕn thñ tôc qu¶n lý hµng hãa xuÊt nhËp khÈu phï hîp víi

th«ng lÖ vµ çc c«ng íc quèc tÕ mµ ta ®· tham gia. CÇn tiÕp

tôc hoµn thiÖn vµ ®æi míi çc c«ng cô nh thuÕ xuÊt nhËp

khÈu, thñ tôc h¶i quan, h¹n ng¹ch xuÊt nhËp khÈu, qu¶n lý

ngo¹i tÖ vµ chÝnh s¸ch tû gi¸ hèi ®o¸i, ®ång thêi ®Èy m¹nh

ho¹t ®éng chèng gian lËn th¬ng m¹i ®Ó thùc sù t¹o cho çc

doanh nghiÖp vËn t¶i mét m«i trêng ho¹t ®éng vµ c¹nh tranh

lµnh m¹nh.

KÕt luËn



Ngay sau khi xuÊt hiÖn n¨m 1956, container ®· cã sù

ph¸t triÓn thÇn kú. Giai ®o¹n 1975 - 1994, sè lîng container

®îc xÕp dì t¨ng 7 lÇn tõ 17,4 triÖu lªn 126,6 triÖu TEU. §Ó

®¸p øng ®îc khèi lîng vËn chuyÓn hµng container ngµy cµng

gia t¨ng trªn ph¹m vi toµn cÇu, xu híng ph¸t triÓn container cã

träng t¶i lín cã chiÒu híng t¨ng m¹nh. Ngoµi çc cì tµu

container thÕ hÖ hiÖn nay ®ang sö dông nh Panamax(4.800

TEU), Post-Panamax(6.000-7.000 TEU), sÏ tiÕp tôc triÓn khai

çc ®éi tµu Super Post-Panamax(9.000 TEU) vµ Mega-

container Ship(15.000 TEU).

§èi víi khu vùc Ch©u ¸-Th¸i B×nh D¬ng, ®· cã nh÷ng

thay ®æi ®¸ng kÓ trong ngµnh vËn t¶i. Nh÷ng thay ®æi nµy

®· t¹o ra nh÷ng t¸c ®éng lín lªn çc c«ng ty vËn t¶i, vµ

container ho¸ tiÕp tôc ®ãng mét vai trß thiÕt yÕu cho sù t¨ng

trëng vÒ th¬ng m¹i quèc tÕ cña khu vùc trong qu¸ tr×nh toµn

cÇu ho¸. Nhê vµo sù ph¸t triÓn vÒ th¬ng m¹i còng nh ngµnh

s¶n xuÊt vµ tiªu dïng cña hµng ho¸, khèi lîng hµng ®îc vËn

chuyÓn b»ng container ®· t¨ng ®¸ng kÓ. §iÒu nµy ®· gióp

cho container ho¸ trë thµnh mét kÕt qu¶ tÊt nhiªn cña nh÷ng

thay ®æi trong xu híng th¬ng m¹i quèc tÕ.

Trong qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ thÕ giíi, çc níc Asean

còng kh«ng ®øng ngoµi xu thÕ ph¸t triÓn vò b·o cña vËn t¶i

container. Asean ®ang tõng bíc thùc hiÖn viÖc tù do hãa vµ

th¬ng m¹i hãa çc dÞch vô hµng h¶i nãi chung vµ çc dÞch vô

vËn t¶i container nãi riªng, t×m çch ®Ó t¨ng n¨ng lùc vµ kh¶

n¨ng c¹nh tranh trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi.



§Ó çc doanh nghiÖp vËn t¶i container cña ViÖt Nam cã

thÓ héi nhËp, tham gia ho¹t ®éng kinh doanh mét çch b×nh

®¼ng víi çc h·ng tµu lín trong khu vùc vµ thÕ giíi, bªn c¹nh

nh÷ng chÝnh s¸ch hç trî cña nhµ níc, b¶n th©n mçi doanh

nghiÖp nhµ níc nh Tæng c«ng ty hµng h¶i hay çc doanh

nghiÖp t nh©n vµ liªn doanh ph¶i n¾m ®îc thêi c¬ cña giai

®o¹n chuyÓn ®æi ®Ó nhanh chãng n©ng cao n¨ng lùc c¹nh

tranh vµ kiÖu qu¶ kinh doanh, kh«ng û l¹i vµo chÝnh s¸ch b¶o

hé t¹m thêi cña Nhµ níc.

Phô lôc 1: B¶ng thèng kª sè liÖu thùc hiÖn s¶n lîng(QXNK)

(§¬n vÞ: ngh×n tÊn) vµ thÞ phÇn vËn t¶i (%) cña ®éi tµu

biÓn ViÖt Nam.

N¨m QXNK ThÞ phÇn vËn t¶i

1996 34.980 10

1997 38.470 12

1998 42.796 14

1999 49.300 14

2000 52.130 15

2001 57.791 16

2002 77.370 16,5

Nguån: sè liÖu cña Tæng c«ng ty hµng h¶i ViÖt Nam-

2003

Phô lôc 2: Møc ®é container hãa ®èi víi mét sè c¶ng lín

(tû lÖ cña hµng b¸ch hãa)

C¶ng 1995 1996 1997 1998 1999 2000

Singapor

e

91,0 91,5 91,6 92,1 89,9 93,0



Hongkon

g

86,7 85,6 85,5 86,1 92,1 92,1

LongBea

ch

96,5 96,9 96,9 95,5 96,5 92,3

Pusan 72,8 __ 75,1 75,5 73,4 74,4

Yokoha

ma

57,2 54,3 55,4 56,6 57,5 60,1

Rotterda

m

54,5 57,8 58,2 55,3 60,2 60,1

Antwerp 50,9 56,4 56,9 57,0 60,1 59,6

Hambur

g

81,4 84,2 86,5 80,4 85,7 85,9

Oakland 91,5 90,2 90,2 88,7 90,0 91,4

Bremen 73,4 72,9 72,5 70,3 70,5 70,0

Nguån: C¬ së d÷ liÖu vÒ c¶ng-2001

Phô lôc 3: KÕ ho¹ch ®Çu t ph¸t triÓn ®éi tµu cña Tæng c«ng ty hµng h¶i

ViÖt Nam n¨m 2003

STT Lo¹i tµu Sè lîng

I. KÕ ho¹ch ®ãng míi trong níc

1 Tµu hµng kh« träng t¶i ®Õn 4.000 DWT 2

2 Tµu hµng kh« träng t¶i 6.500-8.000 DWT 2


II. KÕ ho¹ch mua tµu ®ang kinh doanh tõ



níc ngoµi



3 Tµu hµng kh« träng t¶i trªn 15.000 DWT 6

4

Tµu dÇu s¶n phÈm träng t¶i 30.000-40.000

DWT 1

5

Tµu chë nhùa ®êng träng t¶i kho¶ng 2.000

DWT 1

6 Tµu container 500-1.000 TEU 2

7 Tµu container 1000-1.500 TEU 2

Nguån: B¸o c¸o kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh n¨m 2002-Tæng

c«ng ty hµng h¶i ViÖt Nam



Phô lôc 4 : S¶n lîng vËn t¶i cña Tæng c«ng ty hµng h¶i

ViÖt Nam-

6 th¸ng ®Çu n¨m 2003

ChØ tiªu§¬n

vÞ

tÝnh

KÕ

ho¹ch

2003

Thùc

hiÖn

6 th¸ng

2002

Thùc

hiÖn

6 th¸ng

2003

So s¸nh víi

KH

2003

Cïng

kú

2002

1.Hµng hãa

vËn t¶i TÊn14,850,00

0 6,799,780 6,957,241 47% 102%

-VËn t¶i níc

ngoµi TÊn11,960,00

0 5,123,934 5,692,545 48% 111%

-VËn t¶i trong

níc TÊn 2,890,000 1,675,846 1,264,696 44% 75%

-VËn t¶i

container TEU 259,000 140,162 127,587 49% 91%

VËn t¶i

container néi

®Þa TEU 63,000 38,027 31,000 49% 82%

2.Hµng th«ng

qua c¶ng TÊn27,700,00

0

12,614,99

4

13,839,49

9 50% 110%

-Hµng xuÊt

khÈu TÊn 5,896,000 2,431,324 2,860,744 49% 118%

-Hµng nhËp

khÈu TÊn13,146,00

0 552,831 6,376,680 49% 115%

-Hµng néi ®Þa TÊn 8,658,000 4,630,839 4,602,075 53% 99%

-Hµng TEU 693,000 293,951 348,255 50% 118%



container

Nguån: B¸o c¸o kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh 6 th¸ng

®Çu n¨m 2003-Tæng c«ng ty hµng h¶i ViÖt Nam-Th¸ng

7/2003

Phô lôc 5: S¶n lîng vËn t¶i cña Tæng c«ng ty hµng h¶i ViÖt

Nam- n¨m 2002

ChØ tiªu§¬n

vÞ

tÝnh

KÕ

ho¹ch

2002

Thùc

hiÖn

2001

Thùc

hiÖn

2002

So s¸nh víi

KH

2002

Thùc

hiÖn

2001

1.Hµng hãa vËn

t¶i TÊn1,307,50

0

12,199,2

30

13,806,2

74 106% 113%

-VËn t¶i níc

ngoµi TÊn10,235,0

00

9,104,46

8

10,702,5

92 105% 118%

-VËn t¶i trong n-

íc TÊn2,840,00

0

3,094,76

2

3,103,68

2 109% 100%

-VËn t¶i

container TEU250,000 235,881 259,000 104% 110%

VËn t¶i

container néi

®Þa TEU 65,000 51,881 69,000 106% 133%

2.Hµng th«ng TÊn 23,900,0 21,832,9 25,872,9 108% 119%



qua c¶ng 00 26 09

-Hµng xuÊt khÈu TÊn5,000,00

0

5,035,74

1

5,223,36

4 104% 104%

-Hµng nhËp

khÈu TÊn10,950,0

00

10,018,8

27

11,989,4

32 109% 120%

-Hµng néi ®Þa TÊn7,950,00

0

6,778,35

8

8,660,11

3 109% 128%

-Hµng

container TEU609,000 521,266 652,700 107% 125%

Nguån:B¸o c¸o kÕt qu¶ SXKD n¨m 2002-Tæng c«ng ty

hµng h¶i-Th¸ng 1/2003

Phô lôc 6: Sè liÖu chi tiÕt ®éi tµu cña Tæng c«ng ty hµng h¶i

Tªn tµu Lo¹i tµu GRT DWTN¨m

®ãng

1/ §éi tµu do Tæng C«ng ty trùc tiÕp qu¶n lý

V¨n Lang Containe

r

4.953 5.223 1983

Hång Bµng Containe 4.953 5.223 1984



r

Diªn Hång RORO -

Containe

r

5.650 6.289 1986

Mª Linh Containe

r

8.384 11.235 1983

V¹n Xu©n Containe

r

8.384 11.235 1984

Phong Ch©u Containe

r

17.845 16.030 1983

Tæng céng 50.196 55.235

2/ §éi tµu do VOSCO qu¶n lý

Cabot Orient Hµng kh« 2.826 4.485 1984

S«ng Ng©n Hai

boong

4.726 6.205 1999

S«ng H»ng Hµng

Kh«

3.946 6.379 1985

H¶i ¢u 01 Hµng kh« 3.811 6.476 1982

S«ng TiÒn Hµng

Kh«

3.933 6.503 1984

S«ng Trµ Hµng kh« 4.028 6.503 1983

Fortune Freighter Hµng

Kh«

3.778 6.559 1978

Fortune Navigator Hµng kh« 3.778 6.559 1978



S«ng Th¬ng Hµng kh« 6.051 10.029 1976

S«ng §¸y Hµng kh« 6.051 10.029 1976

Ch¬ng D¬ng Hµng kh« 7.100 11.849 1974

VÜnh Phíc Hµng rêi 7.166 12.300 1988

S«ng §uèng Hai

boong

9.173 15.210 1979

Th¸i B×nh Hai

boong

9.173 15.210 1980

T« LÞch Hai

boong

9.173 15.210 1980

Lôc Nam Hai

boong

9.173 15.210 1980

HËu Giang 02 Hai

boong

10.476 12.665 1978

H¬ng Giang Hai

boong

11,321 13.880 1989

Morning Star Hµng rêi 12.866 21.353 1983

Golden Star Hµng rêi 14.278 23.970 1983

Polar Star Hµng rêi 15.120 24.835 1984

§¹i Hïng TÇu dÇu 18.055 29.997 1988

Tæng céng 164.68

1

281.41

6

3/ §éi tµu do Vitranschart qu¶n lý

Long An Hµng kh« 5.785 9.578 1982



Long H¶i Hµng kh« 5.083 8.322 1974

Long Thµnh Hµng kh« 7.163 11.462 1978

Hawk One Hai

boong

10.322 14.986 1983

Sµi Gßn 01 Hai

boong

7.760 15.179 1973

Sµi Gßn 02 Hai

boong

7.760 15.179 1973

Sµi Gßn 03 Hai

boong

9.011 15.100 1980

Sµi Gßn 04 Hai

boong

11.982 16.565 1982

Sµi Gßn 05 Hai

boong

9.119 15.100 1980

Far East Hai

boong

8.977 15.175 1982

Tæng céng 82.962 136.64

6

4/ §éi tµu do Vinaship qu¶n lý

B¹ch Long VÜ Hµng kh« 1.439 2.118 1981

Hng Yªn Hµng kh« 7.317 11.849 1974

Hµ Giang Hµng kh« 7.194 11.849 1974

Hïng V¬ng 01 Hµng kh« 2.608 4.747 1981

Hïng V¬ng 02 Hµng kh« 4.393 7.071 1981



Hïng V¬ng 03 Hµng kh« 3.228 5.923 1974

T©n Trµo Hai

boong

3.354 4.302 1966

Hµ T©y Hµng kh« 5.051 8.294 1976

Nam §Þnh Hµng kh« 5.051 8.294 1976

Ninh B×nh Hµng kh« 5.051 8.294 1975

Tæng céng 44.686 72.741

5/ §éi tµu do Falcon qu¶n lý

Lucky Falcon Hµng kh« 4.724 6.022 (SC 97)

Healthy Falcon Tµu dÇu 2.998 5.453 1985

Victory Falcon Tµu dÇu 499 1.103 1975

Pretty Falcon Tµu dÇu 4.408 5.787 1983

Silvery Falcon Hai

boong

4.929 9.112 1970

Mighty Falcon Hµng kh« 4.724 6.631 (SC 97)

Pacific Falcon Tµu dÇu 38.817 60.960 1986

Tæng céng 61.099 95.068

6/ §éi tµu do c«ng ty vËn t¶i thuû b¾c qu¶n lý

ThiÒn Quang Hµng kh« 4.096 6.030 1986

Trµng An Hµng kh« 2.920 5.105 1981

Thuû B¾c 01 Hµng kh« 190 200 1990

LIVASO 02 Hµng kh« 398 400 1989

Tæng céng 7.604 11.736



7/ §éi tµu do XNLH vËn t¶i biÓn pha s«ng qu¶n lý

Th¾ng Lîi 01 Hµng kh« 1.450 2.460 1970

Th¾ng Lîi 02 Hµng kh« 1.450 2.460 1970

ViÖt Ba 01 Hµng kh« 1.047 1.400 1980

B¹ch §»ng 22 Hµng kh« 985 1.000 1988

B¹ch §»ng 14 Hµng kh« 964 1.000 1987

B¹ch §»ng 06 Hµng kh« 967 1.230 1985

Phíc Long 01 Hµng kh« 967 1.000 1987

Tæng céng 7.830 10.550

8/ §éi tµu do inlaco phÝa nam qu¶n lý

Inlaco (Inlaco SG) Hai

boong

1.442 2.223 1980

Tam §¶o Hµng kh« 4.724 6.000 1966

B¾c S¬n Tµu dÇu 964 1.924 1986

Tæng céng 7.130 10.147

9/ c«ng ty vËn t¶i vµ cung øng x¨ng dÇu ®êng biÓn

Transco 02 Sµ Lan

dÇu

1.786 2.000

Transco 04 Sµ Lan

dÇu

1.786 2.000

Tæng céng 3.572 4.000

Tæng céng toµn bé ®éi tµu cña tæng c«ng ty hµng h¶i ViÖt Nam

429.733

677.538



Nguån: Tæng hîp sè liÖu cña Côc hµng h¶i vµ Tæng c«ng ty hµng

h¶i ViÖt Nam.

Phô lôc 7 : Tû lÖ gi÷a Møc t¨ng GDP hµng n¨m so víi

møc t¨ng vÒ nhu cÇu sè c¶ng container ë khu vùc Ch©u ¢u.

GDP/Tæng nhu cÇu vÒ c¶ng

GDP/Nhu cÇu c¶ng TCQT

Tõ 1986 1 / 2,82 1 / 2,98Tõ 1994 1 / 3,04 1 / 3,08§Õn 2003 (dù b¸o)

1 / 2,09 1 / 2,98

2004 - 2010 (dù b¸o)

1 / 2,35 1 / 2,45

2011 - 2015 (dù b¸o)

1 / 2,05 1 / 2,20

Nguån: OSCs Ltd. - London - n¨m 2002



Phô lôc 8: 20 h·ng tµu container lín nhÊt thÕ giíi

XÕp

h¹ngTªn h·ng tµu

Sè lîng

tµu

Tæng

träng t¶i

(TEU)

1 (3) Maersk Line 106 232,257

2 (1)

Evergreen Line/Uniglogy

Marine Corp 108 228,248

3 (7) P&O Nedloyd 106 221,531

4 (2) Sealand Service 95 215,114

5 (4) Cosco 139 201,596

6 (8) Hanjin Shipping Co 62 174,526

7 (9) Mediterranean Shipping 100 154,185

8 (6) Mitsui OSK lines 62 115,763

9 (5) NYK line/TSK 68 128,154

10 (11) Huyndai Merchant Marine 36 112,958

11 (12) Zim Israel Navigation 59 98,086

12 (16) Yangming Marine 42 96,145

13 (20) CAM-CGM 64 89,658

14 (18) OOCL 30 85,940

15 (16) Neptune Orient Lines 36 85,664

16 (35) Government Ships 46 85,016

17 (14) K Line 45 84,198

18 (15) APL 38 79,918

19 (14) Hapag Lloyd Containerline 23 73,372

20 (24) Cho Yang Shipping 30 55,882

Nguån : Container hãa toµn cÇu-2002 (trong ngoÆc lµ

thø h¹ng cña n¨m tríc)



Phô lôc 9: Sù ph¸t triÓn cña c¸c c¶ng container lín trªn thÕ

giíi ( triÖu MT)

N¨m London

(Anh)

New

York

(Mü)

Hambur

g (§øc)

Rotterd

am (Hµ

Lan)

Antwe

rp

(BØ)

1840 2,0 0,5 - - 0,2

1850 3,0 1,0 0,8 0,7 0,3

1860 3.9 2,3 1,3 1,0 0,5

1870 5,0 4,5 1,8 1,7 1,3

1880 7,0 5,3 4,1 3,0 2,4

1890 10,0 7,6 7,5 4,5 4,0

1900 16,0 12,4 14,4 10,0 6,7

1910 25,0 24,5 22,1 15,0 16,0

1920 20,0 60,6 5,8 11,9 18,6

1930 36,4 109,2 25,8 35,1 21,3

1939 41,6 110,2 18,7 42,4 23,6

1950 40,7 131,4 11,0 29,7 21,5

1960 57,1 138,9 30,7 83,4 37,5

1970 59,5 157,8 47,0 225,8 80,7

1980 48,1 125,0 63,1 276,9 81,9

1990 54,0 140,0 61,4 287,8 102,0

2000 56,6 52,0 76,5 308,1 111,8



Nguån: Port Management and Operations - Patrick M.

Alderton - LLP - 200



Phô lôc 10 : Ph©n lo¹i ®éi tµu thÕ giíi theo tuæi(®¬n vÞ :%)

Nhãm níc

Lo¹i tµu Tæng0-4 tuæi

5-9tuæi

10-14 tuæi

15 tuæi

Tuæitrung b×nh

C¸c níc ph¸t triÓn

Tµu dÇu 100 17.9 12.8 10.5 58.8 14.8Tµu chë hµng rêi 100 15.4 11.2 26.4 47 15.6Tµu b¸ch hãa 100 13.2 14.2 23.3 49.3 14.7Tµu container 100 28.6 20 12.8 38.7 14.9Tµu kh¸c 100 15 18.2 19.3 47.6 12.2

C¸c níc ®ang ph¸t triÓn

Tµu dÇu 100 20.8 20.9 5.8 52.4 14.5Tµu chë hµng rêi 100 19.5 12.1 18.3 50.1 14.1Tµu b¸ch hãa 100 7.4 10.8 19.7 62 14.5Tµu container 100 30.5 13.9 16.7 39 16.7Tµu kh¸c 100 17.5 14.7 14.2 53.6 12.1

ThÕ giíi

Tµu dÇu 100 18.4 18.4 8.4 54.5 14.7Tµu chë hµng rêi 100 18.4 12.2 21.5 47.9 14.4Tµu b¸ch hãa 100 6.9 9.3 17.8 65.9 17.3Tµu container 100 29.3 17.6 16.5 36.6 12Tµu kh¸c 100 13.8 15.1 17 54.1 1.3

Nguån: Sè liÖu tæng hîp tõ Côc hµng h¶i ViÖt Nam vµ Tæng c«ng ty hµng h¶i.



Phô lôc 11: C¬ cÊu vµ nguån hµng chuyÓn t¶i cña 4 c¶ng lín

trong vùc.

§¬n vÞ Singapo

re

Hongko

ng

Kaohsiun

g

Laem

Chaban

g

Tû lÖ

hµng

chuyÓn

t¶i

% 72-80 80-85 55-65 8

S¶n lîng

containe

r th«ng

qua

1.000

TEU

16.135 15.658 7.270 1.724

Nguån: Tæng c«ng ty hµng h¶i ViÖt Nam(2001)

Phô lôc 12: Luång hµng qua c¸c c¶ng ViÖt Nam.( ®¬n

vÞ : TEU)

N¨m H¶i

Phßng

(miÒn

B¾c)

§µ N½ng

(miÒn

Trung)

Saigon + BÕn NghÐ +

T©n c¶ng (miÒn Nam)

1965 90.000 6.000 382.000

1996 100.000 9.500 461.000

1997 165.351 11.097 515.881



1998 183.805 12.129 613.576

1999 198.779 20.000 689.000

2000 218.886 22.995 734.705

2001 286.027 23.149 774.010

Nguån: HiÖn tr¹ng vµ chÝnh s¸ch c¶ng biÓn ViÖt Nam-

2002



Phô lôc 13 : §éi tµu míi ®îc ®Çu t ph¸t triÓn.( tõ n¨m

1996-2000)

stt Tªn tµu Lo¹i tµu GRT DWT N¨m

®ãng

1 Pacific Falcon Tµu dÇu 38.817 60.960 1986

2 §¹i Hïng TÇu dÇu 18.055 29.997 1988

3 Polar Star Hµng rêi 15.120 24.835 1984

4 Golden Star Hµng rêi 14.278 23.970 1983

5 Morning Star Hµng rêi 12.866 21.353 1983

6 S«ng Ng©n Hai boong 4.726 6.205 1999

7 S«ng H»ng Hµng Kh« 3.946 6.379 1985

8 S«ng TiÒn Hµng Kh« 3.933 6.503 1984

9 S«ng Trµ Hµng kh« 4.028 6.503 1983

10 H¬ng Giang Hai boong 11,321 13.880 1989

11 Sµi Gßn 04 Hai boong 11.982 16.565 1982

12 Sµi Gßn 05 Hai boong 9.119 15.100 1980

13 Phong Ch©u Container 17.845 16.030 1983

14 Mª Linh Container 8.384 11.235 1983

15 V¹n Xu©n Container 8.384 11.235 1984

16 Diªn Hång RORO -

Container

5.650 6.289 1986

17 V¨n Lang Container 4.953 5.223 1983

18 Hång Bµng Container 4.953 5.223 1984

19 ThiÒn Quang Hµng kh« 4.096 6.030 1986

20 Healthy

Falcon

Tµu dÇu 2.998 5.453 1985

21 Victory Tµu dÇu 499 1.103 1975



Falcon

22 Pretty Falcon Tµu dÇu 4.408 5.787 1983

23 Inlaco (Inlaco

SG)

Hai boong 1.442 2.223 1980

24 Tam §¶o Hµng kh« 4.724 6.000 1966

25 B¾c S¬n Tµu dÇu 967 1.925 1986

Nguån: Tæng c«ng ty hµng h¶i ViÖt Nam-2002

Phu lôc 14: Gi¸ ®ãng míi c¸c lo¹i tµu qua c¸c n¨m

Lo¹i tµu Gi¸ ®ãng míi (triÖu usd)

199

3

199

4

199

5

199

6

199

7

1998

1. Tµu hai boong

Cì tµu 20.000 DWT 12,

5

15,

5

18,

4

19,

5

17.

7

16,0

2. Tµu hµng rêi

Cì Capesize

155170.000 DWT

32,

0

36,

2

45,

2

42,

5

42,

0

37,0

Cì Panamax

5080.000 DWT

22,

0

20,

7

26,

5

23,

5

25,

8

24,2

Cì tµu Handymax

4045.000 DWT

18,

8

20,

6

25,

3

21,

3

21,

5

21,0

Cì tµu Handysize

2530.000 DWT

13,

0

16,

0

19,

0

16,

9

17,

1

16,5

3. Tµu dÇu

Cì VLCC 280.000 DWT 42, 44, 45, 68, 85, 76,5



0 2 8 4 0

Cì Suezmax 140.000

DWT

53,

5

47,5

Cì Aframax 95.000

DWT

42,

3

37,5

Cì Handy 40.000 DWT 32,

0

29,0

Cì Product 35.000

DWT

16,

8

19,

6

23,

1

27,

5

28,

0

26,1

Nguån: Côc hµng h¶i ViÖt Nam-2003

Phô lôc 15: Lîng hµng hãa th«ng qua c¸c c¶ng ViÖt Nam

STT

Lo¹i §¬n vÞ 1995 1997 1999 2001 ChØ sèt¨ng tr-

ëng

I Hµng ®îc vËn chuyÓn

TriÖu TÊn

6,61 11,44

16,27

18,78

284

1000TEU

415 558

1 Hµng níc ngoµi

TriÖu TÊn

4,81 9,15 10,50

13,11

273

1000TEU

303 371 426

2 Hµng trong TriÖu 1,80 2,29 4,59 5,67 315



níc TÊn1000TEU

44 132

Tû TKm 1,58 1,69 4,19 4,00 253II Hµng qua

c¶ngTriÖu TÊn

34 45,76

72,78

85,68

252

1. Container 1000TEU

315 760 950 1410

448

TriÖu TÊn

14,33

- XuÊt khÈu 1000TEU

152 381 440 603 397

TriÖu TÊn

1,20 3,22 5,10 6,13 511

- NhËp khÈu 1000TEU

163 372 450 630 387

TriÖu TÊn

1,46 3,42 5,80 6,40 438

- Néi ®Þa 1000TEU

7 60 177

TriÖu TÊn

0.03 0.57 1,80

2. Hµng láng TriÖu TÊn

13,18

18,13

26,81

28,64

217

- XuÊt khÈu TriÖu TÊn

9,78 15,40

15,00

- NhËp khÈu TriÖu TÊn

6,32 7,95 8,00

- Néi ®Þa TriÖu TÊn

2,02 3,43 5,64

3. Hµng kh« TriÖu TÊn

14,47

20,93

28,02

33,00

228

- XuÊt khÈu TriÖu TÊn

8,18 9,08 10,21



- NhËp khÈu TriÖu TÊn

7,54 8,60 9,33

- Néi ®Þa TriÖu TÊn

5,21 10,35

13,46

4. ChuyÓn t¶i TriÖu TÊn

3,15 6,47 9,09

5. Hµnh kh¸ch 1000 ngêi

64 120 200

Nguån: HiÖn tr¹ng vµ chÝnh s¸ch c¶ng biÓn ViÖt Nam-2002

Tµi liÖu tham kh¶o

TiÕng Anh

1. Rotterdam Annual report 1999, 2000, 2001 -

Rotterdam Municipal Port Management.

2. Ocean Shipping Consultants Ltd. - London - 2002

3. Master plan study on coastal shipping

rehabilitation and development project in Vietnam -

Transportation Publishing House - 2000.

4. ASEAN in International Relation -ViÖn nghiªn cøu An

ninh & Quèc tÕ, 2000.

5. Panama Canal Authority to Increase Tolls -

Shipping News - Chamber of Maritime Commerce -

22/08/2002.

6. Port Authority to consolidate channel deepening

projects - PORTVIEWs - The Port Authority of NY & NJ - Port

Commerce Department - 6/ 2001

7. Port volumes up in 1st quarter despite sluggish

economy -PORTVIEWs - The Port Authority of NY & NJ - Port

Commerce Department - 6/ 2001.



8. Vietnam moving forward - Achievements and

Challenges in the Transport Sector - World Bank - 1999.

9. Ports and Harbours in Japan - Ports and Harbours

Bureau - 2002

10. Port of Antwerp - History of container traffic -

Antwerp Port Authority - 10/2002.

11. Main Imports in 2003 - Volume and Value- Socio-

economic statistical bulletin - UNDP - 9/2003

12. Main Exports in 2003 - Volume and Value - Socio-

economic statistical bulletin - UNDP - 9/2003

TiÕng ViÖt

1. Gi¸o tr×nh VËn t¶i - Giao nhËn hµng ho¸ xuÊt nhËp

khÈu - PGS.TS Hoµng V¨n Ch©u - Trêng §¹i häc Ngo¹i th¬ng -

1999.

2. Gi¸o tr×nh Giao nhËn-VËn t¶i hµng hãa quèc tÕ-

PGS.TS §inh Ngäc ViÖn-NXB GTVT-2002

3. Gi¸o tr×nh VËn t¶i vµ B¶o hiÓm trong Ngo¹i th¬ng -

PGS.TS. NguyÔn Hång §µm - Trêng §¹i häc Ngo¹i th¬ng Hµ Néi

- 1997.

4. Gi¸o tr×nh §Çu t Níc ngoµi - TS Vò ChÝ Léc - Trêng §¹i

häc Ngo¹i th¬ng - 1997.

5. Gi¸o tr×nh Kinh tÕ Ngo¹i th¬ng - GS.TS. NG¦T Bïi

Xu©n Lu - Trêng §¹i häc Ngo¹i th¬ng - 1997.



6. Nghiªn cøu çc gi¶i ph¸p t¨ng n¨ng lùc c¹nh tranh

cña ngµnh hµng h¶i ViÖt Nam trong ®iÒu kiÖn héi

nhËp quèc tÕ-PGS.TS §inh Ngäc ViÖn-NXB GTVT-2002

7. B¸o ço kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh 6 th¸ng ®Çu

n¨m-ph¬ng híng nhiÖm vô 6 th¸ng cuèi n¨m 2003-

Tæng c«ng ty hµng h¶i ViÖt Nam-Th¸ng 7/2003.

8. B¸o ço kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh n¨m 2002-Ph-

¬ng híng nhiÖm vô vµ kÕ ho¹ch n¨m 2003- Tæng c«ng ty

hµng h¶i ViÖt Nam-Th¸ng 1/2003.

9. LÞch sö ngµnh ®êng biÓn ViÖt Nam-Côc hµng h¶i

ViÖt Nam-NXB chÝnh trÞ quèc gia-1995

10. Bé luËt Hµng H¶i ViÖt Nam - NXB ChÝnh trÞ Quèc gia

- 1990

11. LuËt Doanh nghiÖp - NXB ChÝnh trÞ Quèc gia - 1993

12. VËn t¶i hµng container quèc tÕ vµ ViÖc ph¸t triÓn

bÕn container - Héi th¶o Bé GTVT - 11/2001.

13. §Ò ¸n "Ph¸t triÓn vµ n©ng cao chÊt lîng dÞch vô

hµng h¶i"-Bé GTVT-2003

14. Hµng h¶i ViÖt Nam trong ®iÒu kiÖn héi nhËp quèc

tÕ - PGS.TS §inh Ngäc ViÖn - Nhµ xuÊt b¶n GTVT - 9/2002.

15. Qui ho¹ch chi tiÕt-b¸o ço tãm t¾t " - C¶ng trung

chuyÓn quèc tÕ V¨n Phong-Kh¸nh Hßa"-Côc hµng h¶i

ViÖt Nam-2002

16. B¸o ço tæng hîp Quy ho¹ch VËn t¶i BiÓn ViÖt Nam

®Õn n¨m 2010 vµ ®Þnh híng ®Õn n¨m 2020 - Bé GTVT -

11/2002.

17. Kh¶o s¸t vµ quy ho¹ch GTVT - C«ng ty t vÊn thiÕt kÕ

GTVT cña Bé GTVT bé phËn phÝa Nam (TEDI SOUTH) - 5/1999.



18. VËn t¶i container cña khu vùc ASEAN sÏ ®îc ®Èy

m¹nh nhê cã c¶ng V¨n Phong - tµi liÖu héi nghÞ lÇn thø 18

cña HiÖp héi c¸c tæ chøc kü thuËt ASEAN vÒ chñ ®Ò Hîp t¸c

kü thuËt ASEAN v× sù ph¸t triÓn trong thiªn niªn kû

míi - 11/2001.

19. TiÒm n¨ng trung chuyÓn quèc tÕ cña V¨n Phong -

Bé GTVT - 6/2002

20. TiÒm n¨ng c¶ng biÓn cña c¸c níc ASEAN - Bé GTVT -

6/2002.

21. Quy ho¹ch hÖ thèng c¶ng biÓn quèc gia ®Õn n¨m

2020 - Côc Hµng H¶i - Bé GTVT - 2001.

22. ChiÕn lîc vµ quy ho¹ch ph¸t triÓn ®Êt níc bíc vµo

thÕ kû XXI - Bé KH§T - 9/2000.

23. Ph¸t triÓn xuÊt khÈu thêi kú 2001 - 2010 - Bé Th-

¬ng m¹i - 7/2000.

24. C¶ng container cã chiÒu híng t¨ng m¹nh - Saigonnet

- 30/9/2002

25. Vµi nÐt vÒ t×nh h×nh xuÊt nhËp khÈu n¨m 2001

vµ 2002 - Bé KH§T; Trung t©m Th«ng tin sè 2/2002; C«ng

b¸o sè 2 ngµy 15/01/2002; Thêi b¸o kinh tÕ ViÖt Nam ngµy

04/01/2002 vµ 27/02/200.

26. ViÖt Nam ph¸t triÓn dÞch vô trung chuyÓn

container - B¸o Tuæi trÎ - 1/8/2002

27. C¶ng container quèc tÕ ViÖt Nam ®îc b×nh chän

lµ c¶ng n¨ng ®éng nhÊt ch©u ¸ - VOV - 30/10/2002.

28. ChiÕn lîc ph¸t triÓn kinh tÕ 2001 - 2010 - Vô Th«ng

tin B¸o chÝ - Bé Ngo¹i Giao - 6/10/2002.



29. ChiÕn lîc ph¸t triÓn xuÊt nhËp khÈu thêi kú 2001-

2010 - Vô th«ng tin b¸o chÝ - Bé ngo¹i giao viÖt Nam -

9/2000.

30. §¸nh gi¸ s¬ bé t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch ph¸t

triÓn kinh tÕ - x· héi n¨m 2000 - Vô th«ng tin b¸o chÝ - Bé

ngo¹i giao viÖt Nam - 8/2001.

31. Tãm t¾t t×nh h×nh kinh tÕ - x· héi n¨m 2001 - Vô

th«ng tin b¸o chÝ - Bé ngo¹i giao viÖt Nam - 6/2002.

32. Kinh tÕ thÕ giíi vµ quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i cña

níc ta n¨m 2000 - Bµi viÕt cña Bé trëng Th¬ng m¹i Vò Khoan

- T¹p chÝ Céng s¶n sè 1 - 1/2001.

33. Chuyªn ®Ò: Ngµnh c¶ng biÓn ViÖt Nam tríc yªu

cÇu héi nhËp kinh tÕ thÕ giíi - Thêi b¸o Kinh tÕ ViÖt Nam

sè 979 - 23/08/2002

34. Xu thÕ ph¸t triÓn vËn t¶i vµ c¶ng biÓn thÕ giíi - D-

¬ng V¨n Ph¬ng - T¹p chÝ Visaba Times - 10/2002.

35. HiÖn tr¹ng vµ chÝnh s¸ch c¶ng biÓn ViÖt Nam - bµi

ph¸t biÓu cña ®ång chÝ V¬ng §×nh Lam trong buæi b¸o c¸o

Nghiªn cøu c¶ng biÓn miÒn Nam ViÖt Nam - 12/2001

36. ViÖt Nam héi nhËp Asean-hîp t¸c ph¸t triÓn-Phßng

th¬ng m¹i vµ C«ng nghiÖp ViÖt Nam-NXB Hµ Néi-1997

37. Hßa nhËp vµ ph¸t triÓn-NXB Thèg kª-1998

38. §Þnh híng ph¸t triÓn-ChiÕn lîc ®éi tµu ViÖt Nam

®Õn n¨m 2020-Côc hµng h¶i ViÖt Nam-2002.

39. Dù ¸n quy ho¹ch ph¸t triÓn ®éi tµu biÓn ViÖt Nam

®Õn n¨m 2010-Côc hµng h¶i ViÖt Nam-2002.

40. Hßa nhËp vµo thÞ trêng Asean-ñy ban kÕ ho¹ch nhµ

níc-1996.



41. X©y dùng ®éi tµu biÓn quèc gia tríc vËn héi lín-

T¹p chÝ GTVT-2000

42. Giao th«ng vËn t¶i ViÖt Nam n¨m 2000-NXB GTVT-

1995

43. T¹p chÝ hµng h¶i- çc sè n¨m 2002 vµ 2003

44. Thêi b¸o Kinh tÕ ViÖt Nam-çc sè n¨m 2002 vµ 6

th¸ng ®Çu n¨m 2003.

45. B¸o §Çu t-çc sè n¨m 2003

46. Khu vùc mËu dÞch tù do Asean vµ tiÕn tr×nh héi

nhËp cña ViÖt Nam- NguyÔn Xu©n Th¾ng-NXB Thèng kª-

1999.

47. Héi nhËp quèc tÕ cña ViÖt Nam vµo AFTA-GS.TS T«

Xu©n D©n-1999

Trang web

1) www.vneconomy.com.vn

2) www.evergreen-america.com

3) www.maersk.com

4) www.maersksealand.com

5) www.undp.org

6) www.vinalines.com.vn

7) www.apl.com/

8) www.ponl.com/

9) www.unifeeder.com

10) www.port.rotterdam.nl

11) www.worldbank.org/transport/ports

12) www.amsterdamports.nl


http://www.amsterdamports.nl/

http://www.port.rotterdam.nl/

van tai container

Documents