tÜtÜn sorunu ve kontrolÜ

TÜTÜN SORUNU VE KONTROLÜTÜTÜN SORUNU VE KONTROLÜ

www.toraks.org.tr

Türk Toraks Derneği

Tütün Kontrolü Çalışma Kolu

• Türkiye ve Dünyadaki Yaygınlık

• Tütün ve Sağlık

• Tütün Kontrolü

SUNU AKIŞISUNU AKIŞI

• Dünyada;

– 1.1 milyar sigara içen

– 4.5 milyon ölüm/yıl

– 10 milyon ölüm /2025

(günde 12 bin ölüm)

• Türkiye’de;

– 17 milyon sigara içen

– 70-100 bin ölüm/yıl

(günde 200-250 ölüm)

Ulusal Tütün Kontrol Programı Genelgesi, 7 Ekim 2006 26312 Sayılı Resmî Gazete.

EPİDEMİYOLOJİEPİDEMİYOLOJİ

KÜRESELLEŞME & SİGARA

ASH, Tobacco: Global Trends, 2006.

Tütüne Bağlı Kümülatif Ölüm Oranları2005-2030

WHO Report on the Global Tobacco Epidemic, 2008.


DÜNYADA Kİ SİGARA İÇENLERİN ÜÇTE İKİSİAŞAĞIDAKİ 10 ÜLKEDEDİR

MESLEK GRUPLARINA GÖRE MESLEK GRUPLARINA GÖRE SİGARA İÇME ORANLARISİGARA İÇME ORANLARI

Grup Sayı Yıl Sıklık (%)

Şöför 338 1999 74.3

Polis 718 1999 64.7

Gazeteci 109 1996 63.9

Öğretmen 1044 1999 48.6

Artist 130 1996 46.2

DoktorDoktor 1128 1999 43.1

Sporcu 149 1996 34.9

İmam-Müezzin 279 1999 25.1Bilir N, Hacettepe Halk Sağlığı Vakfı Yayını, 1997.

Bilir N, Hacettepe Halk Sağlığı Vakfı Yayını, 1997.

HEDEF GRUP: ADÖLESANHEDEF GRUP: ADÖLESAN

AB GENÇLİK & SİGARAAB GENÇLİK & SİGARA

Kunze M, JMHG, 2004.

• Öğrencilerin;

– %29.3’ü sigarayı denemiş (E: %34.9, K: %21.5)

– %9.1’i halen içici (E: %11.9, K: %5.0)

– %89.0’ı evde pasif maruziyet tanımlıyor

– %91.1’i halka açık yerlerde pasif maruziyet tanımlıyor

http://profiles.nlm.nih.govhttp://www.upei.ca/~sfh_proj/

TÜTÜN VE SAĞLIKTÜTÜN VE SAĞLIK

Kaç Madde Var?Kaç Madde Var?

• 1936 : Bruckner; 120

• 1959 : Johnstone & Plimmer; 450

• 1968 : Stedman; 950

• 1982 : Dube and Green; 3875

• 1988 : Roberts; 3996

• Günümüz : >4000

Tütün Esrar Ve Eroinden Sekiz Kat Daha Fazla Bağımlılık YaparBağımlılık Yapar

Karbonmonoksit Egzos Gazı, Kömür sobası

Arsenik Fare zehiri imalatında

Metanol Roket Gazı yapımında

DDT, Naftalin Böcek ilaçlamada

Kadmiyum Araba Akülerinde

Bütan Gazı Tüp ve Çakmak Gazı

Aseton Oje ve Kimyasal sökücü

Hidrojen siyanür Gaz odaları zehiri

Amonyak Tuvalet temizleyici

ARSENİK EGZOS

ROKET YAKITI

BOYA

TUVALET TEMİZLEYİCİSİ

BÖCEK İLACI

METHAN

KADMİNYUM MUM YAĞI

BÜTAN

ÇÖZÜCÜRADON

ASETON


SİGARANIN YOL AÇTIĞI KANSERLER


ÇEVRESEL TÜTÜN DUMANININ YAPTIĞI HASTALIKLAR

Çocuklar Erişkinler

SİGARA & KANSERSİGARA & KANSER

Tüm kanserlerin; % 30’unun

Kanserden ölümlerin; % 50’sinin

Akciğer kanserinin; % 90’nının

nedeni

Yanak ve diş eti kanserleri

uzun süre enfiye çekenlerde

tütün kullanmayanlara göre

50 kat fazla saptanır.

SİGARA SONRASISİGARA ÖNCESİ

ANNE GEBELİKTE ANNE GEBELİKTE SİGARA İÇİYORSASİGARA İÇİYORSA

Preterm Doğum

Membranların Erken Açılması

Düşük Doğum Ağırlığı

İntrauterin Büyüme Geriliği

Ani Bebek Ölümü Sendromu

Konjenital Anomaliler

Solunum Problemleri

İntraventriküler Hemoraji

Persistan Pulmoner Hipertansiyon

Kraniosinostozis

Retinal Vasküler Anormalilikler

İnfantil Kolik

Ölü Doğum

Zeka Geriliği

Gelişme Geriliği riski ARTMAKTADIR!ARTMAKTADIR!

• İş ve trafik

kazaları

• Kötü koku ve renk

• Sosyal dışlanma

• Çevre kirliliği

• Yangınlar

• Etik sorunlar

EV İÇİNDE SİGARA İÇİLİYORSA;EV İÇİNDE SİGARA İÇİLİYORSA;

Çocuklar ortalama günde 5 sigara içmiş olmakta

Bebekler hastaneye 3 kat daha fazla başvurmakta

Ani bebek ölümü riski 2.5 kat artmakta

Bebeklerde kolik tarzı karın ağrısı 2 kat artmakta

Çocuklarda astım ve solunumsal enfeksiyon riski 2 kat artmakta

Kocası sigara içen kadınlarda akciğer kanserinden ölüm 2-3 kat artmaktadır

UNUTMA!!!UNUTMA!!! Bulunduğun odada başka bir kişi tütün ürünü (sigara,

püro, pipo, nargile) içiyorsa kapı-pencere açmanın, kapı-pencere açmanın,

klima veya aspiratör çalıştırmanınklima veya aspiratör çalıştırmanın koruyucu hiçbir

yararı yokturyararı yoktur.

Yaşadığınız evin bir odasında içilen tütün ürünü (sigara,

püro, pipo, nargile), o evin diğer odalarında oturan diğer odalarında oturan

insanları zehirlerinsanları zehirler.

Dr. Toker Ergüder’in izniyle…

BU YASA GEREKLİ MİYDİ?

EVET

İNSAN HAKLARI EVRENSEL BEYANNAMESİ

Madde 3

Yaşamak, özgürlük ve kişi güvenliği herkesin hakkıdır.

SİGARA İÇMEYENLERİN DE İÇENLER KADAR YAŞAMA HAKKI VARDIR

• Madde 2; Tütün ürünleri;

a) Kamu hizmet binalarının kapalı alanlarında,

b) Koridorları dahil olmak üzere her türlü eğitim, sağlık, üretim, ticaret,

sosyal, kültürel, spor, eğlence ve benzeri amaçlı özel hukuk kişilerine

ait olan ve birden çok kişinin girebileceği (ikamete mahsus konutlar

hariç) binaların kapalı alanlarında,

c) Taksi hizmeti verenler dahil olmak üzere karayolu, demiryolu,

denizyolu ve havayolu toplu taşıma araçlarında,

ç) Okul öncesi eğitim kurumlarının, dershaneler, özel eğitim ve öğretim

kurumları dahil olmak üzere ilk ve orta öğrenim kurumlarının, kültür

ve sosyal hizmet binalarının kapalı ve açık alanlarında,

d) Özel hukuk kişilerine ait olan lokantalar ile kahvehane,

kafeterya,birahane gibi eğlence hizmeti verilen işletmelerde,

TÜKETİLEMEZ

Eski 1996Eski 1996

• Sağlık, eğitim,kültür

hizmeti, kapalı spor

salonu

• Kamu hizmet

kurumlarında 5 ve daha

fazla kişinin görev yaptığı

yerlerde ayrı odalarda ayrı odalarda

serbestserbest

Yeni 2008Yeni 2008

• Yaşlı bakım evleri

• Ruh ve sinir hastaneleri

• Cezaevleri

• Denizyolu araçlarının güvertelerinde

• Açık havada toplu seyir yerlerinde özel alanlardaözel alanlarda

• Otellerde oda tahsisi oluşturulabiliroluşturulabilir

• Pasif içiciliğe önlemPasif içiciliğe önlem

SERBESTLİKLERSERBESTLİKLER

KORUYUCU ÖNLEMLER (I)KORUYUCU ÖNLEMLER (I)

Firmalar YönündenFirmalar Yönünden

• İsim, marka, amblem, reklam, tanıtım, kampanya yasak

• Firma alametleri, simge, aksesuar yasak

• Araçlarda yazı, tanıtıcı işaret, alamet yasak

• Bayilere eşantiyon, promosyon yasak

• Basın yayına ilan, bildirim, logo verme yasak

• Televizyonda film, dizi, müzik klibi, reklam yasak

• 18 yaşını doldurmamış kişilere istihdam yasak

• Her türlü sakız, şeker, çerez, oyuncak vs yasak

KORUYUCU ÖNLEMLER (II)KORUYUCU ÖNLEMLER (II)

Satıcılar YönündenSatıcılar Yönünden

• Sağlık, eğitim, spor, kültür yerlerinde satış yasak

• 18 yaş altına satış yapmak yasak

• Paket açılarak satış yapmak yasak

• Otomatik makine, telefon, televizyon, internetle satış yasak

• Satış yerinde dışarıdan ürünün gözükmesi yasak

• İçimin yasak olduğu yerde 10 cm punto uyarı

• Toplu taşıma araçlarında 3 cm punto uyarı

• Satış serbest olduğu yerde 5 cm puntoyla “Yasal Uyarı: 18 “Yasal Uyarı: 18

yaşını doldurmayanlara sigara ve diğer tütün ürünleri yaşını doldurmayanlara sigara ve diğer tütün ürünleri

satılamaz; satanlar hakkında yasal işlem yapılır”satılamaz; satanlar hakkında yasal işlem yapılır” ibaresi

görünen yerde asılır

• Asmayanlara mülki amir tarafından 1000 YTL ceza

KONTROLÜN SAĞLANMASI (I)KONTROLÜN SAĞLANMASI (I)

KONTROLÜN SAĞLANMASI (II)KONTROLÜN SAĞLANMASI (II)

Paketlerde Uyarı YazısıPaketlerde Uyarı Yazısı

• Bir yüzü %40, arkası %30 oranında mesaj taşır

• Sağlık etkileri ile yanlış bilgi verilemez

• Bu uyarı yazıları karton kutular üzerine de yazılır

• Uyarılar Türkçe yazı, resim, şekil, grafikler biçiminde

• Yapmayanlara TAPDK tarafından asgari 250000 YTL

ceza

KONTROLÜN SAĞLANMASI (III)KONTROLÜN SAĞLANMASI (III)

• TRT ile ulusal, bölgesel ve yerel yayın yapan özel

televizyon ve radyolar, ayda en az doksan dakikaayda en az doksan dakika

tütünün zararları konusunda yayın yapmak

zorunda

• Bu yayınlar, 08:00-22:00; asgari otuz dakikası

17:00-22:0017:00-22:00 saatleri arasında

CEZA HÜKÜMLERİCEZA HÜKÜMLERİ (Madde 5)

Ceza Verme Yetkisi Ceza Verme Yetkisi

• En büyük mülki amir tarafından

• İlgililere tebliğ

Ceza TahsiliCeza Tahsili

• 6183 sayılı “amme alacaklarının tahsil usulü hakkında

kanun” hükümleri (mal memurluğu tahsil eder, itiraz sulh

hukuka yapılır)

YASAK İHLALİ (I)YASAK İHLALİ (I)

• Kurum amirince görevlendirilen yetkili memurlarcaKurum amirince görevlendirilen yetkili memurlarca

– Resmi kurumda tütün kullananlar 62 YTL

• En yakın veya ilk başvurulanEn yakın veya ilk başvurulan kolluk görevlilerincekolluk görevlilerince

– Kabahatler Kanunu M-39’a göre 62 YTL

YASAK İHLALİ (II)YASAK İHLALİ (II)• Yasak alanlarda, otellerde sorumluluklarını yerine getirmeyen işletme

sorumlularına uyarı, takiben 500-5000 YTL

• Sağlık, eğitim, kültür, spor yerlerinde tütün satan 1000 YTL

• 18 yaş altına tütün satanlar, “sağlık için tehlikeli madde temini” suçu

6 ay-1 yıl hapis6 ay-1 yıl hapis

• Taneyle tütün satanlar 250 YTL

• Sigarayı çağrıştırır aksesuar, ürün imal edenler 20000-100000 YTL

• 18 yaş altı tütün sektöründe işçi çalıştıran, kişi başı 1000 YTL

CEZA VERMEYE YETKİLİ KURUMLARCEZA VERMEYE YETKİLİ KURUMLAR

• Belediye Encümeni

• Mahallin Mülki Amiri

• Birim İdare Yetkilileri

• RTÜK

• Tütün Alkol Piyasası Düzenleme Kurulu)

• Belediye Zabıtası

• Genel Kolluk Kuvvetleri

BIRAKTIĞINIZDA

Üç günde bir beş yıldızlı otel yapımı

Günde dört tane 200 yataklı hastane

2500 km otoyol

350 tane uçak

Tüm doktorların on yıllık maaşı

Çevre Bakanlığı 1 milyar YTL

Sağlık Bakanlığı 6.5 milyar YTL

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı 16 milyar YTL

Milli Eğitim Bakanlığı 21 milyar YTL

25 MİLYAR YTL / YIL25 MİLYAR YTL / YIL

• 1 Aylık Sigara Parası

– 12 Lt süt

– 20 kg portakal

– 106 yumurta

– 1.5 çocuk paltosu

– 7 çocuk pantolonu

• 1 Yıllık Sigara Parası

– 1.1 ton linyit kömürü

Sigarayı bırakınca;

20 dakikada20 dakikada kan basıncı normale döner, el-ayaklar ısınır.

8 saatte8 saatte kan karbonmonoksit düzeyi normale iner.

48 saatte48 saatte koku ve tat alma duyuları normalleşir.

3 ay sonra3 ay sonra efor kapasitesi artar, öksürük-balgam azalır.

1 yıl sonra1 yıl sonra kalp krizi geçirme riski %50 azalır.

5 yıl sonra5 yıl sonra ağız, boğaz, özefagus kanser riski %50 azalır.

10 yıl sonra10 yıl sonra akciğer, mesane, böbrek, pankreas kanser riski azalır.

15 yıl sonra15 yıl sonra kalp krizi geçirme riski içmeyenlere eşitlenir.

VÜCUDUNUZ KÜLLÜK VÜCUDUNUZ KÜLLÜK OLMASIN!!!!!OLMASIN!!!!!

tÜtÜn sorunu ve kontrolÜ

Documents