tt 105 2003 6 cm dot 2

Bé Tµi chÝnh

--------***--------

Sè: 105/2003/TT-BTC

céng hoµ x· héi chñ nghÜa viÖt nam

§éc lËp - Tù do - H¹nh phóc

---------------------------------------------------------

Hµ Néi, ngµy 4 th¸ng 11 n¨m 2003

Th«ng t

Híng dÉn kÕ to¸n thùc hiÖn s¸u (06) chuÈn mùc kÕ to¸n

ban hµnh theo QuyÕt ®Þnh sè 165/2002/Q§-BTC ngµy

31/12/2002

cña Bé trëng Bé Tµi chÝnh

- C¨n cø QuyÕt ®Þnh sè 165/2002/Q§-BTC ngµy 31/12/2002 cña Bé tr-

ëng Bé Tµi chÝnh vÒ viÖc ban hµnh vµ c«ng bè s¸u (06) ChuÈn mùc kÕ to¸n

ViÖt Nam (®ît 2);

- C¨n cø ChÕ ®é kÕ to¸n doanh nghiÖp ban hµnh theo QuyÕt ®Þnh

sè 1141TC/Q§/C§KT ngµy 1/11/1995 vµ çc Th«ng t híng dÉn söa ®æi, bæ

sung ChÕ ®é kÕ to¸n doanh nghiÖp cña Bé Tµi chÝnh;

Bé Tµi chÝnh híng dÉn kÕ to¸n thùc hiÖn s¸u (06) ChuÈn mùc kÕ to¸n

trªn ¸p dông cho çc doanh nghiÖp thuéc çc ngµnh, çc thµnh phÇn kinh

tÕ trong c¶ níc.

I- Híng dÉn kÕ to¸n chuÈn mùc "Thuª tµi s¶n"

A- Ph©n lo¹i thuª tµi s¶n

1.1- Ph©n lo¹i thuª tµi s¶n ph¶i c¨n cø vµo b¶n chÊt çc ®iÒu kho¶n

trong hîp ®ång vµ ph¶i thùc hiÖn ngay t¹i thêi ®iÓm khëi ®Çu thuª tµi s¶n.

Sau thêi ®iÓm khëi ®Çu thuª tµi s¶n nÕu cã thay ®æi çc ®iÒu kho¶n cña

hîp ®ång (trõ gia h¹n hîp ®ång) th× çc ®iÒu kho¶n míi nµy ®îc ¸p dông

cho suèt thêi h¹n hîp ®ång. Nhng thay ®æi vÒ íc tÝnh (thay ®æi íc tÝnh

thêi gian sö dông kinh tÕ hoÆc gi¸ trÞ cßn l¹i cña tµi s¶n thuª) hoÆc thay

®æi kh¶ n¨ng thanh to¸n cña bªn thuª th× kh«ng lµm thay ®æi sù ph©n

lo¹i thuª tµi s¶n ®èi víi ghi sæ kÕ to¸n.

1.2- Ph©n lo¹i thuª tµi s¶n ®îc c¨n cø vµo møc ®é chuyÓn giao c¸c rñi

ro vµ lîi Ých g¾n liÒn víi quyÒn së h÷u tµi s¶n thuª tõ bªn cho thuª cho bªn

thuª. Thuª tµi s¶n bao gåm thuª tµi chÝnh vµ thuª ho¹t ®éng.

1.2.1- Thuª tµi chÝnh:

- Thuª tµi chÝnh: Lµ thuª tµi s¶n mµ bªn cho thuª cã sù chuyÓn giao

phÇn lín rñi ro vµ lîi Ých g¾n liÒn víi quyÒn së h÷u tµi s¶n cho bªn thuª.

QuyÒn së h÷u tµi s¶n cã thÓ chuyÓn giao vµo cuèi thêi h¹n thuª.

- C¸c trêng hîp thuª tµi s¶n díi ®©y thêng dÉn ®Õn hîp ®ång thuª tµi

chÝnh :

a) Bªn cho thuª chuyÓn giao quyÒn së h÷u tµi s¶n cho bªn thuª khi

hÕt thêi h¹n thuª.

b) T¹i thêi ®iÓm khëi ®Çu thuª tµi s¶n, bªn thuª cã quyÒn lùa chän

mua l¹i tµi s¶n thuª víi møc gi¸ íc tÝnh thÊp h¬n gi¸ trÞ hîp lý vµo cuèi thêi

h¹n thuª.

c) Thêi h¹n thuª tµi s¶n tèi thiÓu ph¶i chiÕm phÇn lín thêi gian sö dông

kinh tÕ cña tµi s¶n cho dï kh«ng cã sù chuyÓn giao quyÒn së h÷u.

d) T¹i thêi ®iÓm khëi ®Çu thuª tµi s¶n, gi¸ trÞ hiÖn t¹i cña kho¶n

thanh to¸n tiÒn thuª tèi thiÓu chiÕm phÇn lín (t¬ng ®¬ng) gi¸ trÞ hîp lý

cña tµi s¶n thuª.

e) Tµi s¶n thuª thuéc lo¹i chuyªn dïng mµ chØ cã bªn thuª cã kh¶ n¨ng

sö dông kh«ng cÇn cã sù thay ®æi, söa ch÷a lín nµo.

2

- Hîp ®ång thuª tµi s¶n còng ®îc coi lµ hîp ®ång thuª tµi chÝnh nÕu

hîp ®ång tho¶ m·n Ýt nhÊt mét trong ba (3) trêng hîp sau:

a) NÕu bªn thuª huû hîp ®ång vµ ®Òn bï tæn thÊt ph¸t sinh liªn quan

®Õn viÖc huû hîp ®ång cho bªn cho thuª;

b) Thu nhËp hoÆc tæn thÊt do sù thay ®æi gi¸ trÞ hîp lý cña gi¸ trÞ

cßn l¹i cña tµi s¶n thuª g¾n víi bªn thuª;

c) Bªn thuª cã kh¶ n¨ng tiÕp tôc thuª l¹i tµi s¶n sau khi hÕt h¹n hîp

®ång thuª víi tiÒn thuª thÊp h¬n gi¸ thuª thÞ trêng.

1.2.2- Thuª ho¹t ®éng:

- Thuª tµi s¶n ®îc ph©n lo¹i lµ thuª ho¹t ®éng nÕu néi dung cña hîp

®ång thuª tµi s¶n kh«ng cã sù chuyÓn giao phÇn lín rñi ro vµ lîi Ých g¾n

liÒn víi quyÒn së h÷u tµi s¶n.

- Thuª tµi s¶n lµ quyÒn sö dông ®Êt thêng ®îc ph©n lo¹i lµ thuª ho¹t

®éng v× quyÒn sö dông ®Êt thêng cã thêi gian sö dông kinh tÕ v« h¹n vµ

quyÒn së h÷u sÏ kh«ng chuyÓn giao cho bªn thuª khi hÕt thêi h¹n thuª.

B. Híng dÉn kÕ to¸n thuª tµi s¶n lµ thuª tµi chÝnh

1- Ghi nhËn tµi s¶n thuª tµi chÝnh ®èi víi bªn thuª

1.1. T¹i thêi ®iÓm nhËn tµi s¶n thuª, bªn thuª ghi nhËn gi¸ trÞ tµi s¶n

thuª tµi chÝnh vµ nî gèc ph¶i tr¶ vÒ thuª tµi chÝnh víi cïng mét gi¸ trÞ b»ng

víi gi¸ trÞ hîp lý cña tµi s¶n thuª. NÕu gi¸ trÞ hîp lý cña tµi s¶n thuª cao h¬n

gi¸ trÞ hiÖn t¹i cña kho¶n thanh to¸n tiÒn thuª tèi thiÓu th× ghi theo gi¸ trÞ

hiÖn t¹i cña kho¶n thanh to¸n tiÒn thuª tèi thiÓu.

Khi tÝnh gi¸ trÞ hiÖn t¹i cña kho¶n thanh to¸n tiÒn thuª tèi thiÓu cho

viÖc thuª tµi s¶n, doanh nghiÖp cã thÓ sö dông tû lÖ l·i suÊt ngÇm ®Þnh

3

hoÆc tû lÖ l·i suÊt ®îc ghi trong hîp ®ång thuª hoÆc tû lÖ l·i suÊt biªn ®i

vay cña bªn thuª.

Trêng hîp trong hîp ®ång thuª tµi chÝnh ®· ghi râ sè nî gèc ph¶i tr¶

b»ng gi¸ trÞ hîp lý tµi s¶n thuª th× tµi s¶n thuª vµ nî ph¶i tr¶ vÒ thuª tµi

chÝnh ®îc ghi theo cïng gi¸ trÞ nµy.

Gi¸ trÞ hîp lý hoÆc gi¸ trÞ hiÖn t¹i cña kho¶n thanh to¸n tiÒn thuª tèi

thiÓu ghi nhËn gi¸ trÞ TSC§ thuª tµi chÝnh lµ gi¸ cha cã thuÕ GTGT (KÓ c¶

trêng hîp TSC§ thuª tµi chÝnh dïng vµo ho¹t ®éng SXKD hµng ho¸, dÞch vô

thuéc ®èi tîng chÞu thuÕ GTGT tÝnh theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ thuÕ vµ tr-

êng hîp TSC§ thuª tµi chÝnh dïng vµo ho¹t ®éng SXKD hµng ho¸, dÞch vô

thuéc ®èi tîng kh«ng chÞu thuÕ GTGT hoÆc chÞu thuÕ GTGT tÝnh theo ph-

¬ng ph¸p trùc tiÕp).

1.2. C¸c chi phÝ trùc tiÕp ph¸t sinh ban ®Çu liªn quan ®Õn ho¹t ®éng

thuª tµi chÝnh ®îc tÝnh vµo nguyªn gi¸ cña tµi s¶n thuª.

1.3. Kho¶n thanh to¸n tiÒn thuª tµi s¶n thuª tµi chÝnh ph¶i ®îc chia ra

thµnh chi phÝ tµi chÝnh (sè tiÒn l·i thuª tµi chÝnh) vµ kho¶n ph¶i tr¶ nî gèc

tõng kú. Sè tiÒn l·i thuª tµi chÝnh ph¶i tr¶ ®îc h¹ch to¸n vµo chi phÝ tµi

chÝnh trong suèt thêi h¹n thuª. Sè tiÒn l·i thuª tµi chÝnh ghi nhËn vµo chi

phÝ tµi chÝnh tõng kú ®îc x¸c ®Þnh b»ng sè d nî gèc cßn l¹i nh©n (x) víi tû

lÖ l·i suÊt ®Þnh kú cè ®Þnh.

Trêng hîp sè thuÕ GTGT do bªn cho thuª ®· tr¶ khi mua TSC§ ®Ó cho

thuª mµ bªn thuª ph¶i hoµn l¹i th× sè tiÒn l·i thuª tµi chÝnh ph¶i tr¶ bao

gåm c¶ sè l·i tÝnh trªn sè thuÕ GTGT mµ bªn thuª cha tr¶ cho bªn cho thuª.

1.4. Bªn thuª cã tr¸ch nhiÖm tÝnh, trÝch khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh vµo

chi phÝ s¶n xuÊt, kinh doanh theo ®Þnh kú trªn c¬ së ¸p dông chÝnh s¸ch

khÊu hao nhÊt qu¸n víi chÝnh s¸ch khÊu hao cña tµi s¶n cïng lo¹i thuéc së

h÷u cña doanh nghiÖp ®i thuª.

4

NÕu kh«ng ch¾c ch¾n lµ bªn thuª sÏ cã quyÒn së h÷u tµi s¶n thuª khi

hÕt h¹n hîp ®ång thuª th× tµi s¶n thuª sÏ ®îc khÊu hao theo thêi h¹n thuª

nÕu thêi h¹n thuª ng¾n h¬n thêi gian sö dông h÷u Ých cña tµi s¶n thuª.

1.5. Trêng hîp l·i thuª tµi chÝnh ®ñ ®iÒu kiÖn ®îc vèn ho¸ vµo gi¸ trÞ

tµi s¶n dë dang th× thùc hiÖn theo quy ®Þnh t¹i phÇn IV Th«ng t nµy.

2- KÕ to¸n TSC§ thuª tµi chÝnh

2.1- Tµi kho¶n kÕ to¸n

KÕ to¸n TSC§ thuª tµi chÝnh sö dông TK 212 - Tµi s¶n cè ®Þnh thuª tµi

chÝnh.

Tµi kho¶n nµy ph¶n ¸nh gi¸ trÞ hiÖn cã vµ t×nh h×nh biÕn ®éng cña

toµn bé TSC§ thuª tµi chÝnh cña doanh nghiÖp.

H¹ch to¸n TK 212- TSC§ thuª tµi chÝnh cÇn t«n träng c¸c quy

®Þnh sau:

1. Tµi kho¶n nµy dïng cho doanh nghiÖp thuª h¹ch to¸n nguyªn gi¸ cña

TSC§ ®i thuª tµi chÝnh. §©y lµ nh÷ng TSC§ cha thuéc quyÒn së h÷u cña

doanh nghiÖp nhng doanh nghiÖp cã nghÜa vô vµ tr¸ch nhiÖm ph¸p lý

qu¶n lý vµ sö dông nh tµi s¶n cña doanh nghiÖp.

Nguyªn gi¸ cña TSC§ ®i thuª tµi chÝnh kh«ng bao gåm sè thuÕ GTGT

bªn cho thuª ®· tr¶ khi mua TSC§ ®Ó cho thuª (KÓ c¶ trêng hîp TSC§ thuª

tµi chÝnh dïng vµo ho¹t ®éng SXKD hµng ho¸, dÞch vô thuéc ®èi tîng chÞu

thuÕ GTGT tÝnh theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ thuÕ vµ trêng hîp TSC§ thuª tµi

chÝnh dïng vµo ho¹t ®éng SXKD hµng ho¸, dÞch vô thuéc ®èi tîng kh«ng

chÞu thuÕ GTGT hoÆc chÞu thuÕ GTGT tÝnh theo ph¬ng ph¸p trùc tiÕp).

2. Kh«ng ph¶n ¸nh vµo tµi kho¶n nµy gi¸ trÞ cña c¸c TSC§ ®i thuª ho¹t

®éng.

5

3. Tµi kho¶n 212 ®îc më chi tiÕt ®Ó theo dâi tõng lo¹i, tõng TSC§ ®i

thuª.

4. ViÖc ghi nhËn nguyªn gi¸ cña TSC§ thuª tµi chÝnh t¹i thêi ®iÓm khëi

®Çu thuª ®îc thùc hiÖn theo quy ®Þnh cña chuÈn mùc kÕ to¸n sè 06 "Thuª

tµi s¶n". Sau thêi ®iÓm ®ã, kÕ to¸n TSC§ thuª tµi chÝnh trªn TK 212 ®îc thùc

hiÖn theo quy ®Þnh cña chuÈn mùc kÕ to¸n sè 03 "TSC§ h÷u h×nh".

5. Sè thuÕ GTGT bªn thuª ph¶i tr¶ cho bªn cho thuª theo ®Þnh kú

nhËn ®îc ho¸ ®¬n thanh to¸n tiÒn thuª tµi chÝnh ®îc h¹ch to¸n nh sau:

- Trêng hîp TSC§ thuª tµi chÝnh dïng vµo ho¹t ®éng SXKD hµng ho¸,

dÞch vô thuéc ®èi tîng chÞu thuÕ GTGT tÝnh theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ

thuÕ th× sè thuÕ GTGT ph¶i tr¶ tõng kú ®îc ghi vµo bªn Nî TK 133- ThuÕ

GTGT ®îc khÊu trõ (1332);

- Trêng hîp TSC§ thuª tµi chÝnh dïng vµo ho¹t ®éng SXKD hµng ho¸,

dÞch vô thuéc ®èi tîng kh«ng chÞu thuÕ GTGT hoÆc chÞu thuÕ GTGT tÝnh

theo ph¬ng ph¸p trùc tiÕp th× sè thuÕ GTGT ph¶i tr¶ tõng kú ®îc ghi vµo

chi phÝ SXKD trong kú.

KÕt cÊu vµ néi dung ph¶n ¸nh cña

Tµi kho¶n 212 - TSC§ thuª tµi chÝnh

Bªn Nî:

Nguyªn gi¸ cña TSC§ thuª tµi chÝnh t¨ng.

Bªn Cã:

Nguyªn gi¸ cña TSC§ thuª tµi chÝnh gi¶m do chuyÓn tr¶ l¹i cho bªn

cho thuª khi hÕt h¹n hîp ®ång hoÆc mua l¹i thµnh TSC§ cña doanh nghiÖp.

6

Sè d bªn Nî:

Nguyªn gi¸ cña TSC§ thuª tµi chÝnh hiÖn cã.

2.2- Ph¬ng ph¸p kÕ to¸n çc ho¹t ®éng kinh tÕ liªn quan ®Õn

thuª tµi s¶n lµ thuª tµi chÝnh

a - Khi ph¸t sinh çc chi phÝ trùc tiÕp ban ®Çu liªn quan ®Õn tµi s¶n

thuª tµi chÝnh tríc khi nhËn tµi s¶n thuª nh ®µm ph¸n, ký kÕt hîp ®ång...,

ghi:

Nî TK 142 - Chi phÝ tr¶ tríc

Cã çc TK 111, 112...

b - Khi chi tiÒn øng tríc kho¶n tiÒn thuª tµi chÝnh, ký quü ®¶m b¶o

viÖc thuª tµi s¶n, ghi:

Nî TK 342- Nî dµi h¹n (Sè tiÒn thuª tr¶ tríc - nÕu cã)

Nî TK 244- Ký quü, ký cîc dµi h¹n

Cã çc TK 111, 112...

c - Trêng hîp nî gèc ph¶i tr¶ vÒ thuª tµi chÝnh x¸c ®Þnh theo gi¸ mua

cha cã thuÕ GTGT mµ bªn cho thuª ®· tr¶ khi mua TSC§ ®Ó cho thuª.

c.1- Khi nhËn TSC§ thuª tµi chÝnh, kÕ to¸n c¨n cø vµo hîp ®ång thuª

tµi s¶n vµ çc chøng tõ cã liªn quan ph¶n ¸nh gi¸ trÞ TSC§ thuª tµi chÝnh

theo gi¸ cha cã thuÕ GTGT ®Çu vµo, ghi:

Nî TK 212- TSC§ thuª tµi chÝnh (Gi¸ cha cã thuÕ GTGT)

Cã TK 342 - Nî dµi h¹n (Gi¸ trÞ hiÖn t¹i cña kho¶n thanh to¸n tiÒn

thuª tèi thiÓu hoÆc gi¸ trÞ hîp lý cña tµi s¶n thuª trõ

(-) Sè nî gèc ph¶i tr¶ kú nµy)

Cã TK 315- Nî dµi h¹n ®Õn h¹n tr¶ (Sè nî gèc ph¶i tr¶ kú nµy).

c.2- Chi phÝ trùc tiÕp ban ®Çu liªn quan ®Õn ho¹t ®éng thuª tµi

chÝnh ®îc ghi nhËn vµo nguyªn gi¸ TSC§ thuª tµi chÝnh, ghi:

Nî TK 212 - TSC§ thuª tµi chÝnh

7

Cã TK 142 - Chi phÝ tr¶ tríc, hoÆc

Cã c¸c TK 111, 112 (Sè chi phÝ trùc tiÕp liªn quan ®Õn ho¹t

®éng thuª ph¸t sinh khi nhËn tµi s¶n thuª tµi

chÝnh).

c.3 - Cuèi niªn ®é kÕ to¸n, c¨n cø vµo hîp ®ång thuª tµi s¶n x¸c

®Þnh sè nî gèc thuª tµi chÝnh ®Õn h¹n tr¶ trong niªn ®é kÕ to¸n tiÕp theo,

ghi:

Nî TK 342- Nî dµi h¹n

Cã TK 315- Nî dµi h¹n ®Õn h¹n tr¶.

c.4- §Þnh kú, nhËn ®îc ho¸ ®¬n thanh to¸n tiÒn thuª tµi chÝnh:

c.4.1- Trêng hîp TSC§ thuª tµi chÝnh dïng vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh

doanh hµng ho¸, dÞch vô thuéc ®èi tîng chÞu thuÕ GTGT tÝnh theo ph¬ng

ph¸p khÊu trõ thuÕ:

- Khi xuÊt tiÒn tr¶ nî gèc, tiÒn l·i thuª vµ thuÕ GTGT cho ®¬n vÞ cho

thuª, ghi:

Nî TK 635- Chi phÝ tµi chÝnh (TiÒn l·i thuª tr¶ kú nµy)

Nî TK 315- Nî dµi h¹n ®Õn h¹n tr¶ (Nî gèc tr¶ kú nµy)

Nî TK 133- ThuÕ GTGT ®îc khÊu trõ (1332)

Cã c¸c TK 111, 112.

- Khi nhËn ®îc ho¸ ®¬n thanh to¸n tiÒn thuª tµi s¶n nhng doanh

nghiÖp cha tr¶ tiÒn ngay, c¨n cø vµo ho¸ ®¬n ph¶n ¸nh sè nî ph¶i tr¶ l·i

thuª tµi chÝnh vµ sè thuÕ GTGT vµo TK 315- Nî dµi h¹n ®Õn h¹n tr¶, ghi:

Nî TK 635- Chi phÝ tµi chÝnh (TiÒn l·i thuª)



c.4.2- Trêng hîp TSC§ thuª tµi chÝnh dïng vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt, kinh

doanh hµng ho¸, dÞch vô thuéc ®èi tîng kh«ng chÞu thuÕ GTGT hoÆc

chÞu thuÕ GTGT tÝnh

8

theo ph¬ng ph¸p trùc tiÕp:

- Khi xuÊt tiÒn tr¶ nî gèc, tiÒn l·i thuª vµ thuÕ GTGT cho ®¬n vÞ cho

thuª, ghi:

Nî TK 635- Chi phÝ tµi chÝnh (TiÒn l·i thuª tr¶ kú nµy)

Nî TK 315- Nî dµi h¹n ®Õn h¹n tr¶ (Nî gèc tr¶ kú nµy)

Nî TK 623, TK 627, TK 641, TK 642 (Sè thuÕ GTGT tr¶ kú nµy)

Cã c¸c TK 111, 112.

- Khi nhËn ®îc ho¸ ®¬n thanh to¸n tiÒn thuª tµi chÝnh nhng doanh

nghiÖp cha tr¶ tiÒn ngay, c¨n cø vµo ho¸ ®¬n ph¶n ¸nh sè nî ph¶i tr¶ l·i

thuª tµi chÝnh vµ sè thuÕ GTGT ph¶i tr¶ vµo TK 315- Nî dµi h¹n ®Õn h¹n

tr¶, ghi:

Nî TK 635- Chi phÝ tµi chÝnh (TiÒn l·i thuª)

Nî TK 623, TK 627, TK 641, TK 642 (Sè thuÕ GTGT)


d - Trêng hîp nî gèc ph¶i tr¶ vÒ thuª tµi chÝnh x¸c ®Þnh theo gi¸ mua

cã thuÕ GTGT mµ bªn cho thuª ®· tr¶ khi mua TSC§ ®Ó cho thuª:

d.1. Khi nhËn TSC§ thuª tµi chÝnh bªn ®i thuª nhËn nî c¶ sè thuÕ GTGT

do bªn cho thuª ®· tr¶ khi mua TSC§ ®Ó cho thuª mµ bªn thuª ph¶i hoµn l¹i

cho bªn cho thuª, kÕ to¸n c¨n cø vµo hîp ®ång thuª tµi chÝnh vµ c¸c chøng

tõ liªn quan ph¶n ¸nh gi¸ trÞ TSC§ thuª tµi chÝnh theo gi¸ cha cã thuÕ GTGT

ph¶i hoµn l¹i cho bªn cho thuª, ghi:

Nî TK 212 - TSC§ thuª tµi chÝnh (Gi¸ cha cã thuÕ GTGT)

Nî TK 138 - Ph¶i thu kh¸c (Sè thuÕ GTGT ®Çu vµo cña TSC§ thuª tµi

chÝnh)

Cã TK 315 - Nî dµi h¹n ®Õn h¹n tr¶ (Sè nî ph¶i tr¶ kú nµy cã c¶

thuÕ GTGT)

Cã TK 342 - Nî dµi h¹n (Gi¸ trÞ hiÖn t¹i cña kho¶n thanh to¸n

tiÒn thuª tèi thiÓu hoÆc gi¸ trÞ hîp lý cña tµi s¶n

thuª trõ (-) Sè nî ph¶i tr¶ kú nµy céng (+) Sè thuÕ

9

GTGT bªn thuª cßn ph¶i tr¶ dÇn trong suèt thêi h¹n

thuª).

d.2- Chi phÝ trùc tiÕp ban ®Çu ®îc ghi nhËn vµo nguyªn gi¸ TSC§ thuª

tµi chÝnh, ghi:

Nî TK 212 - TSC§ thuª tµi chÝnh

Cã TK 142 - Chi phÝ tr¶ tríc

Cã çc TK 111, 112 (Chi phÝ trùc tiÕp ph¸t sinh liªn quan ®Õn

ho¹t ®éng thuª tµi chÝnh khi nhËn tµi s¶n thuª tµi

chÝnh).

d.3- Cuèi niªn ®é kÕ to¸n, c¨n cø vµo hîp ®ång thuª tµi chÝnh x¸c

®Þnh sè nî gèc thuª tµi chÝnh ®Õn h¹n tr¶ trong niªn ®é kÕ to¸n tiÕp theo,

ghi:

Nî TK 342- Nî dµi h¹n


d.4- §Þnh kú, nhËn ®îc ho¸ ®¬n thanh to¸n tiÒn thuª tµi chÝnh:

d.4.1- Khi chi tiÒn tr¶ nî gèc vµ tiÒn l·i thuª tµi s¶n cho ®¬n vÞ cho

thuª, ghi:

Nî TK 635 - Chi phÝ tµi chÝnh (TiÒn l·i thuª tr¶ kú nµy)

Nî TK 315 - Nî dµi h¹n ®Õn h¹n tr¶ (Nî gèc ph¶i tr¶ kú nµy cã c¶ thuÕ

GTGT)

Cã çc TK 111, 112 ...

d.4.2 - C¨n cø vµo ho¸ ®¬n thanh to¸n tiÒn thuª ph¶n ¸nh sè thuÕ

GTGT ph¶i thanh to¸n cho bªn cho thuª trong kú, ghi:

Nî TK 133 - ThuÕ GTGT ®îc khÊu trõ (1332), hoÆc

Nî çc TK 627, 641, 642 (ThuÕ GTGT tÝnh theo ph¬ng ph¸p trùc tiÕp

h¹ch to¸n vµo chi phÝ SXKD trong kú)

Cã TK 138 - Ph¶i thu kh¸c.

10

d.4.3- Khi nhËn ®îc ho¸ ®¬n thanh to¸n tiÒn thuª tµi chÝnh nhng

doanh nghiÖp cha tr¶ tiÒn ngay, c¨n cø vµo ho¸ ®¬n ph¶n ¸nh sè l·i thuª

tµi chÝnh ph¶i tr¶ kú nµy vµo TK 315- Nî dµi h¹n ®Õn h¹n tr¶, ghi:

Nî TK 635- Chi phÝ tµi chÝnh

Cã TK 315- Nî dµi h¹n ®Õn h¹n tr¶ (TiÒn l·i thuª ph¶i tr¶ kú

nµy).

- C¨n cø ho¸ ®¬n thanh to¸n tiÒn thuª ph¶n ¸nh sè thuÕ GTGT ®îc

khÊu trõ hoÆc tÝnh vµo chi phÝ trong kú gièng nh trêng hîp chi tiÒn tr¶ nî

khi nhËn ®îc ho¸ ®¬n (nh bót to¸n d.4.2).

® - Khi tr¶ phÝ cam kÕt sö dông vèn ph¶i tr¶ cho bªn cho thuª tµi s¶n,

ghi:

Nî TK 635 - Chi phÝ tµi chÝnh

Cã c¸c TK 111, 112...

e - §Þnh kú, kÕ to¸n tÝnh, trÝch khÊu hao TSC§ thuª tµi chÝnh vµo chi

phÝ s¶n xuÊt, kinh doanh hoÆc vèn ho¸ vµo gi¸ trÞ tµi s¶n dë dang, ghi:

Nî c¸c TK 623, 627, 641, 642, 241 ...

Cã TK 214 - Hao mßn TSC§ thuª tµi chÝnh (2142).

§ång thêi ghi ®¬n bªn Nî TK 009- Nguån vèn khÊu hao TSC§.

g- Khi tr¶ l¹i TSC§ thuª tµi chÝnh theo quy ®Þnh cña hîp ®ång thuª cho

bªn cho thuª, kÕ to¸n ghi gi¶m gi¸ trÞ TSC§ thuª tµi chÝnh, ghi:

Nî TK 214 - Hao mßn TSC§ (2142)

Cã TK 212 - TSC§ thuª tµi chÝnh.

h- Trêng hîp trong hîp ®ång thuª tµi s¶n quy ®Þnh bªn ®i thuª chØ

thuª hÕt mét phÇn gi¸ trÞ tµi s¶n, sau ®ã mua l¹i th× khi nhËn chuyÓn giao

quyÒn së h÷u tµi s¶n, kÕ to¸n ghi gi¶m TSC§ thuª tµi chÝnh vµ ghi t¨ng

TSC§ h÷u h×nh thuéc së h÷u cña doanh nghiÖp:

- Khi chuyÓn tõ tµi s¶n thuª tµi chÝnh sang tµi s¶n thuéc së h÷u, ghi:

11

Nî TK 211 - TSC§ h÷u h×nh

Cã TK 212 - TSC§ thuª tµi chÝnh.

- Sè tiÒn tr¶ khi mua l¹i TSC§ thuª tµi chÝnh, ghi:

Nî TK 211- TSC§ h÷u h×nh

Cã çc TK 111, 112.

§ång thêi chuyÓn gi¸ trÞ hao mßn, ghi:

Nî TK 2142 - Hao mßn TSC§ thuª tµi chÝnh

Cã TK 2141 - Hao mßn TSC§ h÷u h×nh.

C. Híng dÉn kÕ to¸n thuª tµi s¶n lµ thuª ho¹t ®éng

1- Ghi nhËn thuª tµi s¶n lµ thuª ho¹t ®éng ®èi víi doanh

nghiÖp thuª

Thuª tµi s¶n lµ thuª ho¹t ®éng th× doanh nghiÖp thuª kh«ng ph¶n ¸nh

gi¸ trÞ tµi s¶n ®i thuª trªn B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n cña doanh nghiÖp, mµ

chØ ph¶n ¸nh chi phÝ tiÒn thuª ho¹t ®éng vµo chi phÝ s¶n xuÊt, kinh doanh

theo ph¬ng ph¸p ®êng th¼ng cho suèt thêi h¹n thuª tµi s¶n, kh«ng phô

thuéc vµo ph¬ng thøc thanh to¸n tiÒn thuª (Tr¶ tiÒn thuª tõng kú hay tr¶

tríc, tr¶ sau).

2- KÕ to¸n TSC§ thuª ho¹t ®éng

2.1. Khi x¸c ®Þnh chi phÝ tiÒn thuª tµi s¶n lµ thuª ho¹t ®éng ph¶i tr¶

trong kú, ghi:

Nî çc TK 623, 627, 641, 642


Cã TK 331 - Ph¶i tr¶ cho ngêi b¸n, hoÆc

Cã çc TK 111, 112,...

2.2. Trêng hîp doanh nghiÖp ph¶i tr¶ tríc tiÒn thuª tµi s¶n lµ thuª ho¹t

®éng cho nhiÒu kú.

12

a. Khi xuÊt tiÒn tr¶ tríc tiÒn thuª cho nhiÒu kú, ghi:

Nî çc TK 623, 627, 641, 642 (Sè tr¶ cho kú nµy)

Nî TK 142 - Chi phÝ tr¶ tríc

Nî TK 242 - Chi phÝ tr¶ tríc dµi h¹n

Nî TK 133 - ThuÕ GTGT ®îc khÊu trõ (nÕu cã)

Cã çc TK 111, 112...

b. §Þnh kú, ph©n bæ tiÒn thuª tµi s¶n lµ thuª ho¹t ®éng ®· tr¶ tríc vµo

chi phÝ s¶n xuÊt, kinh doanh, ghi:

Nî çc TK 623, 627, 641, 642

Cã TK 142 - Chi phÝ tr¶ tríc, hoÆc

Cã TK 242 - Chi phÝ tr¶ tríc dµi h¹n.

D. Híng dÉn kÕ to¸n cho thuª tµi s¶n lµ cho thuª ho¹t ®éng

1- Ghi nhËn TSC§ cho thuª ho¹t ®éng

1.1- Cho thuª ho¹t ®éng lµ bªn cho thuª kh«ng cã sù chuyÓn giao phÇn

lín rñi ro vµ lîi Ých g¾n víi quyÒn së h÷u tµi s¶n cho thuª. Bªn cho thuª vÉn

ghi nhËn tµi s¶n cho thuª ho¹t ®éng trªn B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n theo çch

ph©n lo¹i tµi s¶n cña doanh nghiÖp cho thuª.

1.2- Doanh thu cho thuª tµi s¶n tõ cho thuª ho¹t ®éng ph¶i ®îc ghi

nhËn theo ph¬ng ph¸p ®êng th¼ng trong suèt thêi h¹n cho thuª mµ kh«ng

phô thuéc vµo ph¬ng thøc thanh to¸n, trõ khi ¸p dông ph¬ng ph¸p tÝnh

kh¸c hîp lý h¬n.

1.3- Chi phÝ cho thuª ho¹t ®éng trong kú bao gåm kho¶n khÊu hao tµi

s¶n cho thuª ho¹t ®éng vµ sè chi phÝ trùc tiÕp ban ®Çu ®îc ghi nhËn ngay

hoÆc ph©n bæ dÇn cho suèt thêi h¹n cho thuª phï hîp víi viÖc ghi nhËn

doanh thu.

1.4- KhÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh cho thuª ho¹t ®éng theo quy ®Þnh cña

ChuÈn mùc kÕ to¸n TSC§ h÷u h×nh hoÆc ChuÈn mùc kÕ to¸n TSC§ v«

h×nh phï hîp víi chÝnh s¸ch khÊu hao cña doanh nghiÖp.

13

2- KÕ to¸n TSC§ cho thuª ho¹t ®éng

2.1- Khi ph¸t sinh çc chi phÝ trùc tiÕp ban ®Çu liªn quan ®Õn cho

thuª ho¹t ®éng, ghi:

Nî TK 627- Chi phÝ s¶n xuÊt chung (§îc ghi nhËn ngay vµo chi phÝ

trong kú)

Nî TK 142- Chi phÝ tr¶ tríc, hoÆc

Nî TK 242- Chi phÝ tr¶ tríc dµi h¹n

Cã çc TK 111, 112, 331,...

2.2- §èi víi doanh nghiÖp tÝnh thuÕ GTGT ph¶i nép theo ph¬ng ph¸p

khÊu trõ thuÕ.

a- Trêng hîp thu tiÒn cho thuª ho¹t ®éng theo ®Þnh kú:

- Khi ph¸t hµnh ho¸ ®¬n thanh to¸n tiÒn thuª tµi s¶n, ghi:

Nî TK 131- Ph¶i thu cña kh¸ch hµng

Cã TK 511- Doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô (TiÒn cho

thuª cha cã thuÕ GTGT)

Cã TK 3331- ThuÕ GTGT ph¶i nép.

- Khi thu ®îc tiÒn, ghi:

Nî çc TK 111, 112,...

Cã TK 131- Ph¶i thu cña kh¸ch hµng.

b- Trêng hîp thu tríc tiÒn cho thuª ho¹t ®éng nhiÒu kú.

- Khi nhËn tiÒn cña kh¸ch hµng tr¶ tríc vÒ ho¹t ®éng cho thuª tµi s¶n

cho nhiÒu kú, ghi:

Nî çc TK 111, 112,... (Tæng sè tiÒn nhËn tríc)

Cã TK 3387- Doanh thu cha thùc hiÖn (Theo gi¸ cha cã thuÕ

GTGT)


14

- §Þnh kú, tÝnh vµ kÕt chuyÓn doanh thu cña kú kÕ to¸n, ghi:

Nî TK 3387 - Doanh thu cha thùc hiÖn

Cã TK 511- Doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô.

- Sè tiÒn ph¶i tr¶ l¹i cho kh¸ch hµng v× hîp ®ång cho thuª tµi s¶n

kh«ng ®îc thùc hiÖn tiÕp hoÆc thêi gian thùc hiÖn ng¾n h¬n thêi gian ®·

thu tiÒn tríc (nÕu cã), ghi:

Nî TK 3387- Doanh thu cha thùc hiÖn (Gi¸ cha cã thuÕ GTGT)

Nî TK 3331- ThuÕ GTGT ph¶i nép (Sè tiÒn tr¶ l¹i cho ngêi ®i thuª vÒ

thuÕ GTGT cña ho¹t ®éng cho thuª tµi s¶n kh«ng ®îc

thùc hiÖn)

Cã çc TK 111, 112 (Tæng sè tiÒn tr¶ l¹i).

2.3- §èi víi ®¬n vÞ tÝnh thuÕ GTGT ph¶i nép theo ph¬ng ph¸p trùc

tiÕp.

a- Trêng hîp thu tiÒn cho thuª ho¹t ®éng theo ®Þnh kú.

- Khi ph¸t hµnh ho¸ ®¬n dÞch vô cho thuª tµi s¶n, ghi:

Nî TK 131- Ph¶i thu cña kh¸ch hµng

Cã TK 511- Doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô (Tæng gi¸

thanh to¸n).

- Khi thu ®îc tiÒn, ghi:

Nî çc TK 111, 112,...

Cã TK 131- Ph¶i thu cña kh¸ch hµng.

b- Trêng hîp thu tríc tiÒn cho thuª ho¹t ®éng nhiÒu kú.

- Khi nhËn tiÒn cña kh¸ch hµng tr¶ tríc vÒ cho thuª ho¹t ®éng cho

nhiÒu n¨m, ghi:

Nî çc TK 111, 112... (Tæng sè tiÒn nhËn tríc)

15

Cã TK 3387 - Doanh thu cha thùc hiÖn (Tæng sè tiÒn nhËn tríc).

- §Þnh kú, tÝnh vµ kÕt chuyÓn doanh thu cña kú kÕ to¸n, ghi:

Nî TK 3387- Doanh thu cha thùc hiÖn

Cã TK 511- Doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô.

- Cuèi kú kÕ to¸n, tÝnh vµ ph¶n ¸nh sè thuÕ GTGT ph¶i nép theo ph-

¬ng ph¸p trùc tiÕp, ghi:

Nî TK 511- Doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô


- Sè tiÒn ph¶i tr¶ l¹i cho kh¸ch hµng v× hîp ®ång cung cÊp dÞch vô

vÒ cho thuª tµi s¶n kh«ng ®îc thùc hiÖn, ghi:


Cã c¸c TK 111, 112,... (Tæng sè tiÒn tr¶ l¹i).

2.4- §Þnh kú, tÝnh, trÝch khÊu hao TSC§ cho thuª ho¹t ®éng vµo chi

phÝ SXKD, ghi:

Nî TK 627- Chi phÝ s¶n xuÊt chung

Cã TK 214- Hao mßn TSC§ (Hao mßn TSC§ cho thuª ho¹t ®éng).

§ång thêi, ghi ®¬n bªn Nî TK 009- Nguån vèn khÊu hao TSC§.

2.5- §Þnh kú, ph©n bæ sè chi phÝ trùc tiÕp ban ®Çu liªn quan ®Õn

cho thuª ho¹t ®éng (nÕu ph©n bæ dÇn) phï hîp víi viÖc ghi nhËn doanh thu

cho thuª ho¹t ®éng, ghi:

Nî TK 627 - Chi phÝ s¶n xuÊt chung

Cã TK 142- Chi phÝ tr¶ tríc

Cã TK 242- Chi phÝ tr¶ tríc dµi h¹n.

§. KÕ to¸n giao dÞch b¸n vµ thuª l¹i TSC§ lµ thuª tµi chÝnh

1. Ghi nhËn giao dÞch b¸n vµ thuª l¹i tµi s¶n lµ thuª tµi chÝnh

16

Giao dÞch b¸n vµ thuª l¹i tµi s¶n ®îc thùc hiÖn khi tµi s¶n ®îc b¸n vµ

®îc thuª l¹i bëi chÝnh ngêi b¸n. Kho¶n chªnh lÖch gi÷a thu nhËp b¸n tµi s¶n

víi gi¸ trÞ cßn l¹i trªn sæ kÕ to¸n kh«ng ®îc ghi nhËn ngay lµ mét kho¶n l·i

hoÆc lç tõ viÖc b¸n tµi s¶n mµ ph¶i ghi nhËn lµ thu nhËp cha thùc hiÖn

hoÆc chi phÝ tr¶ tríc dµi h¹n vµ ph©n bæ cho suèt thêi gian thuª tµi s¶n.

Trong giao dÞch b¸n vµ thuª l¹i, nÕu cã chi phÝ ph¸t sinh ngoµi chi phÝ khÊu

hao th× ®îc h¹ch to¸n vµo chi phÝ s¶n xuÊt, kinh doanh trong kú.

2- KÕ to¸n giao dÞch b¸n vµ thuª l¹i tµi s¶n lµ thuª tµi chÝnh

2.1. Trêng hîp giao dÞch b¸n vµ thuª l¹i víi gi¸ b¸n tµi s¶n cao h¬n gi¸

trÞ cßn l¹i cña TSC§.

a. Khi hoµn tÊt thñ tôc b¸n tµi s¶n, c¨n cø vµo ho¸ ®¬n vµ çc chøng

tõ liªn quan, ghi:

Nî çc TK 111, 112, 131(Tæng gi¸ thanh to¸n)

Cã TK 711- Thu nhËp kh¸c (Theo gi¸ trÞ cßn l¹i cña TSC§ b¸n vµ

thuª l¹i)

Cã TK 3387 - Doanh thu cha thùc hiÖn (Chªnh lÖch gi÷a gi¸ b¸n

lín h¬n gi¸ trÞ cßn l¹i cña TSC§)

Cã TK 3331 - ThuÕ GTGT ph¶i nép.

§ång thêi, ghi gi¶m TSC§:

Nî TK 811 - Chi phÝ kh¸c (Gi¸ trÞ cßn l¹i cña TSC§ b¸n vµ thuª l¹i)

Nî TK 214 - Hao mßn TSC§ (NÕu cã)

Cã TK 211 - TSC§ h÷u h×nh (Nguyªn gi¸ TSC§).

b. Çc bót to¸n ghi nhËn tµi s¶n thuª vµ nî ph¶i tr¶ vÒ thuª tµi chÝnh,

tr¶ tiÒn thuª tõng kú thùc hiÖn theo bót to¸n 2.2.c vµ 2.2.d - PhÇn B "KÕ

to¸n thuª tµi s¶n lµ thuª tµi chÝnh".

c. §Þnh kú, kÕ to¸n tÝnh, trÝch khÊu hao TSC§ thuª tµi chÝnh vµo chi

phÝ s¶n xuÊt, kinh doanh, ghi:

17

Nî çc TK 623, 627, 641, 642

Cã TK 2142 - Hao mßn TSC§ thuª tµi chÝnh.

§ång thêi, ghi ®¬n bªn Nî TK 009 - Nguån vèn khÊu hao TSC§- Tµi

kho¶n ngoµi B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n.

d. §Þnh kú, kÕt chuyÓn chªnh lÖch lín h¬n (l·i) gi÷a gi¸ b¸n vµ gi¸ trÞ

cßn l¹i cña tµi s¶n cè ®Þnh b¸n vµ thuª l¹i ghi gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt, kinh

doanh trong kú phï hîp thêi gian thuª tµi s¶n, ghi:


Cã çc TK 623, 627, 641, 642,...

2.2. Trêng hîp giao dÞch b¸n vµ thuª l¹i víi gi¸ thÊp h¬n gi¸ trÞ cßn l¹i

cña TSC§.

a. Khi hoµn tÊt thñ tôc b¸n tµi s¶n, c¨n cø vµo ho¸ ®¬n vµ çc chøng

tõ liªn quan, ghi:

Nî çc TK 111, 112, 131 (Tæng gi¸ thanh to¸n)

Cã TK 711 - Thu nhËp kh¸c (Gi¸ b¸n TSC§)

Cã TK 3331 - ThuÕ GTGT ph¶i nép (NÕu cã).


Nî TK 811 - Chi phÝ kh¸c (TÝnh b»ng gi¸ b¸n TSC§)

Nî TK 242 - Chi phÝ tr¶ tríc dµi h¹n (Chªnh lÖch gi¸ b¸n nhá h¬n gi¸

trÞ cßn l¹i cña TSC§)


Cã TK 211 - TSC§ h÷u h×nh (Nguyªn gi¸ TSC§).

b. Çc bót to¸n ghi nhËn tµi s¶n, nî ph¶i tr¶ vÒ thuª tµi chÝnh, tr¶ tiÒn

thuª tõng kú vµ tÝnh, trÝch khÊu hao TSC§ thuª tµi chÝnh thùc hiÖn theo

bót to¸n 2.2.c, 2.2.d vµ 2.2.g - PhÇn B "KÕ to¸n thuª tµi s¶n lµ thuª tµi

chÝnh".

18

c. §Þnh kú, kÕt chuyÓn sè chªnh lÖch nhá h¬n (lç) gi÷a gi¸ b¸n vµ gi¸

trÞ cßn l¹i cña TSC§ b¸n vµ thuª l¹i ghi t¨ng chi phÝ s¶n xuÊt, kinh doanh

trong kú, ghi:

Nî çc TK 623, 627, 641, 642,...


E. KÕ to¸n giao dÞch b¸n vµ thuª l¹i TSC§ lµ thuª ho¹t ®éng

1- Ghi nhËn giao dÞch b¸n vµ thuª l¹i TSC§ lµ thuª ho¹t ®éng

1.1- NÕu gi¸ b¸n ®îc tháa thuËn ë møc gi¸ trÞ hîp lý th× çc kho¶n lç

hoÆc l·i ph¶i ®îc ghi nhËn ngay vµo B¸o ço kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh

trong kú ph¸t sinh;

1.2- NÕu gi¸ b¸n ®îc tho¶ thuËn thÊp h¬n gi¸ trÞ hîp lý th× çc kho¶n

l·i hoÆc lç còng ph¶i ®îc ghi nhËn ngay trong kú ph¸t sinh, trõ trêng hîp

kho¶n lç ®îc bï ®¾p b»ng kho¶n tiÒn thuª trong t¬ng lai ë mét møc gi¸

thuª thÊp h¬n gi¸ thuª thÞ trêng, th× kho¶n lç nµy kh«ng ®îc ghi nhËn

ngay mµ ph¶i ph©n bæ dÇn phï hîp víi kho¶n thanh to¸n tiÒn thuª trong

suèt thêi gian mµ tµi s¶n ®ã ®îc dù kiÕn sö dông;

1.3- NÕu gi¸ b¸n cao h¬n gi¸ trÞ hîp lý th× kho¶n chªnh lÖch cao h¬n

gi¸ trÞ hîp lý kh«ng ®îc ghi nhËn ngay lµ mét kho¶n l·i trong kú mµ ph¶i ®-

îc ph©n bæ dÇn trong suèt thêi gian mµ tµi s¶n ®ã ®îc dù kiÕn sö dông;

1.4- §èi víi thuª ho¹t ®éng, nÕu gi¸ trÞ hîp lý t¹i thêi ®iÓm b¸n vµ thuª

l¹i tµi s¶n thÊp h¬n gi¸ trÞ cßn l¹i cña tµi s¶n, kho¶n lç b»ng sè chªnh lÖch

gi÷a gi¸ trÞ cßn l¹i vµ gi¸ trÞ hîp lý ph¶i ®îc ghi nhËn ngay trong kú ph¸t

sinh.

2- Bæ sung néi dung ph¶n ¸nh cña Tµi kho¶n 242 "Chi phÝ tr¶

tríc dµi h¹n"

Bæ sung thªm néi dung bªn Nî TK 242:

19

- Sè chªnh lÖch gi¸ b¸n nhá h¬n gi¸ trÞ cßn l¹i cña TSC§ b¸n vµ thuª l¹i

lµ thuª ho¹t ®éng.

Bæ sung thªm néi dung bªn Cã TK 242:

- Ph©n bæ sè chªnh lÖch gi¸ b¸n nhá h¬n gi¸ trÞ cßn l¹i cña TSC§ b¸n

vµ thuª l¹i vµo chi phÝ s¶n xuÊt, kinh doanh trong suèt thêi h¹n thuª l¹i tµi

s¶n.

3 - KÕ to¸n giao dÞch b¸n vµ thuª l¹i TSC§ lµ thuª ho¹t ®éng

3.1. Khi b¸n TSC§ vµ thuª l¹i, c¨n cø vµo hãa ®¬n GTGT vµ çc chøng

tõ liªn quan ®Õn viÖc b¸n TSC§, kÕ to¸n ph¶n ¸nh giao dÞch b¸n theo çc

trêng hîp sau:

a- NÕu gi¸ b¸n ®îc tháa thuËn ë møc gi¸ trÞ hîp lý th× çc kho¶n lç hay

l·i ph¶i ®îc ghi nhËn ngay trong kú ph¸t sinh, c¨n cø vµo ho¸ ®¬n chøng tõ:

- Ph¶n ¸nh sè thu nhËp b¸n TSC§, ghi:

Nî çc TK 111, 112, 131,...





Nî TK 214 - Hao mßn TSC§ (Sè ®· hao mßn - NÕu cã)

Cã TK 211- TSC§ h÷u h×nh (Nguyªn gi¸ TSC§).

b- NÕu gi¸ b¸n ®îc tho¶ thuËn ë møc thÊp h¬n gi¸ trÞ hîp lý th× çc

kho¶n l·i hoÆc lç còng ph¶i ®îc ghi nhËn ngay, kÕ to¸n ghi sæ çc bót to¸n

nh ë ®iÓm 3.1(a).

20

Trêng hîp gi¸ b¸n vµ thuª l¹i TSC§ thÊp h¬n gi¸ trÞ hîp lý nhng møc gi¸

thuª thÊp h¬n gi¸ thuª thÞ trêng th× kho¶n lç nµy kh«ng ®îc ghi nhËn ngay

mµ ph¶i ph©n bæ dÇn phï hîp víi kho¶n thanh to¸n tiÒn thuª trong thêi

gian thuª tµi s¶n, ghi:

- C¨n cø vµo ho¸ ®¬n GTGT vµ çc chøng tõ liªn quan ®Õn viÖc b¸n

TSC§, ph¶n ¸nh thu nhËp b¸n TSC§, ghi:

Nî çc TK 111, 112,...




Nî TK 811 - Chi phÝ kh¸c (TÝnh b»ng gi¸ b¸n cña TSC§)

Nî TK 242 - Chi phÝ tr¶ tríc dµi h¹n (Chªnh lÖch gi¸ trÞ cßn l¹i cña TSC§

lín h¬n gi¸ b¸n)

Nî TK 214 - Hao mßn TSC§

Cã TK 211 - TSC§ h÷u h×nh.

- Trong çc kú tiÕp theo ph©n bæ sè lç vÒ giao dÞch b¸n vµ thuª l¹i tµi

s¶n lµ thuª ho¹t ®éng vµo chi phÝ s¶n xuÊt, kinh doanh trong kú phï hîp víi

kho¶n thanh to¸n tiÒn thuª trong suèt thêi gian mµ tµi s¶n ®ã dù kiÕn sö

dông, ghi:

Nî çc TK 623, 627, 641, 642


c - NÕu gi¸ b¸n vµ thuª l¹i tµi s¶n cao h¬n gi¸ trÞ hîp lý th× kho¶n

chªnh lÖch cao h¬n gi¸ trÞ hîp lý kh«ng ®îc ghi nhËn ngay lµ mét kho¶n l·i

trong kú mµ ®îc ph©n bæ dÇn trong suèt thêi gian mµ tµi s¶n ®ã ®îc dù

kiÕn sö dông cßn sè chªnh lÖch gi÷a gi¸ trÞ hîp lý vµ gi¸ trÞ cßn l¹i ®îc ghi

nhËn ngay lµ mét kho¶n l·i hay lç trong kú.

c.1- C¨n cø vµo ho¸ ®¬n GTGT b¸n TSC§, ghi:

Nî çc TK 111, 112, 131

Cã TK 711 - Thu nhËp kh¸c (TÝnh b»ng gi¸ trÞ hîp lý cña TSC§)

21

Cã TK 3387- Doanh thu cha thùc hiÖn (Chªnh lÖch gi¸ b¸n cao

h¬n gi¸ trÞ hîp lý cña TSC§)


§ång thêi, ghi gi¶m gi¸ trÞ TSC§ b¸n vµ thuª l¹i:




c.2 - §Þnh kú, ph©n bæ sè l·i vÒ giao dÞch b¸n vµ thuª l¹i tµi s¶n lµ

thuª ho¹t ®éng ghi gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt, kinh doanh trong kú phï hîp víi

kho¶n thanh to¸n tiÒn thuª trong suèt thêi gian mµ tµi s¶n ®ã dù kiÕn sö

dông, ghi:


Cã çc TK 623, 627, 641, 642.

3.2. §Þnh kú, x¸c ®Þnh tiÒn thuª TSC§ ph¶i tr¶, ghi:

Nî çc TK 623, 627, 641, 642


Cã çc TK 111, 112, 331.

II - Híng dÉn kÕ to¸n chuÈn mùc

"¶nh hëng cña viÖc thay ®æi tû gi¸ hèi ®o¸i"

1- Chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i

Trêng hîp doanh nghiÖp ph¸t sinh çc ®¬n vÞ tiÒn tÖ kh¸c víi ®¬n

vÞ tiÒn tÖ chÝnh thøc sö dông trong kÕ to¸n vµ lËp b¸o ço tµi chÝnh, th×

khi quy ®æi tõ ®¬n vÞ tiÒn tÖ kh¸c sang ®¬n vÞ tiÒn tÖ sö dông trong kÕ

to¸n sÏ ph¸t sinh chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i.

22

Chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i lµ chªnh lÖch tõ viÖc trao ®æi thùc tÕ

hoÆc quy ®æi cïng mét sè lîng tiÒn tÖ kh¸c sang ®¬n vÞ tiÒn tÖ kÕ to¸n

theo tû gi¸ hèi ®o¸i kh¸c nhau.

Chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i chñ yÕu ph¸t sinh trong çc trêng hîp:

a) Thùc tÕ mua b¸n, trao ®æi, thanh to¸n çc nghiÖp vô b»ng ngo¹i

tÖ trong kú (chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i ®· thùc hiÖn): Lµ kho¶n chªnh lÖch

tõ viÖc trao ®æi thùc tÕ hoÆc quy ®æi cïng mét sè lîng ®¬n vÞ tiÒn tÖ

kh¸c sang ®¬n vÞ tiÒn tÖ kÕ to¸n theo tû gi¸ hèi ®o¸i kh¸c nhau. Chªnh

lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i nµy thêng ph¸t sinh trong çc giao dÞch mua, b¸n hµng

ho¸, dÞch vô; hoÆc thanh to¸n nî ph¶i tr¶, hay øng tríc ®Ó mua hµng;

hoÆc vay, hay cho vay,... b»ng ®¬n vÞ tiÒn tÖ kh¸c víi ®¬n vÞ tiÒn tÖ kÕ

to¸n. Trong çc trêng hîp nªu trªn, tû gi¸ hèi ®o¸i gi÷a ®¬n vÞ tiÒn tÖ kh¸c

víi ®¬n vÞ tiÒn tÖ kÕ to¸n sÏ ®îc ghi theo tû gi¸ hèi ®o¸i ngµy giao dÞch

(tû gi¸ hèi ®o¸i giao dÞch thùc tÕ, tû gi¸ giao dÞch b×nh qu©n trªn thÞ tr-

êng ngo¹i tÖ liªn ng©n hµng do Ng©n hµng Nhµ níc ViÖt Nam c«ng bè t¹i

thêi ®iÓm ph¸t sinh giao dÞch).

Chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i thùc tÕ ph¸t sinh trong kú (chªnh lÖch tû

gi¸ hèi ®o¸i ®· thùc hiÖn) ë doanh nghiÖp bao gåm:

Chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i thùc tÕ ph¸t sinh trong kú cña ho¹t

®éng ®Çu t x©y dùng ®Ó h×nh thµnh tµi s¶n cè ®Þnh (giai

®o¹n tríc ho¹t ®éng);

Chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i thùc tÕ ph¸t sinh trong kú cña ho¹t

®éng kinh doanh, kÓ c¶ cña ho¹t ®éng ®Çu t XDCB cña doanh

nghiÖp võa kinh doanh võa cã ho¹t ®éng ®Çu t x©y dùng.

b) §¸nh gi¸ l¹i çc kho¶n môc tiÒn tÖ cã gèc ngo¹i tÖ t¹i ngµy lËp b¶ng

C§KT ë thêi ®iÓm cuèi n¨m tµi chÝnh:

ë thêi ®iÓm kÕt thóc n¨m tµi chÝnh vÒ nguyªn t¾c çc kho¶n môc

tiÒn tÖ (Sè d cña çc Tµi kho¶n tiÒn mÆt, TiÒn göi Ng©n hµng, nî ph¶i thu,

nî ph¶i tr¶ ®îc ph¶n ¸nh ®ång thêi theo ®¬n vÞ tiÒn tÖ kÕ to¸n vµ theo

23

®¬n vÞ tiÒn tÖ kh¸c víi ®¬n vÞ tiÒn tÖ kÕ to¸n) ph¶i ®îc b¸o ço b»ng tû

gi¸ cuèi n¨m tµi chÝnh. V× vËy, ë thêi ®iÓm nµy doanh nghiÖp ph¶i ®¸nh

gi¸ l¹i çc kho¶n môc tiÒn tÖ cã gèc ngo¹i tÖ theo tû gi¸ hèi ®o¸i giao dÞch

b×nh qu©n trªn thÞ trêng ngo¹i tÖ liªn ng©n hµng do Ng©n hµng Nhµ níc

ViÖt Nam c«ng bè t¹i thêi ®iÓm cuèi n¨m tµi chÝnh.

Chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i do ®¸nh gi¸ l¹i çc kho¶n môc tiÒn

tÖ cã gèc ngo¹i tÖ t¹i ngµy lËp b¶ng C§KT ë thêi ®iÓm cuèi n¨m tµi

chÝnh, gåm:

Chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i t¹i ngµy lËp B¶ng C§KT ë thêi ®iÓm

cuèi n¨m tµi chÝnh do ®¸nh gi¸ l¹i çc kho¶n môc tiÒn tÖ cã

gèc ngo¹i tÖ liªn quan ®Õn giai ®o¹n ®Çu t x©y dùng (giai


Chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i t¹i ngµy lËp B¶ng C§KT ë thêi ®iÓm

cuèi n¨m tµi chÝnh do ®¸nh gi¸ l¹i çc kho¶n môc tiÒn tÖ cã

gèc ngo¹i tÖ liªn quan ®Õn ho¹t ®éng s¶n xuÊt, kinh doanh.

c) §èi víi çc doanh nghiÖp sö dông c«ng cô tµi chÝnh ®Ó dù phßng

rñi ro hèi ®o¸i th× çc kho¶n vay, nî ph¶i tr¶ cã gèc ngo¹i tÖ ®îc h¹ch to¸n

theo tû gi¸ hèi ®o¸i thùc tÕ ph¸t sinh. Doanh nghiÖp kh«ng ®îc ®¸nh gi¸ l¹i

çc kho¶n vay, nî ph¶i tr¶ cã gèc ngo¹i tÖ ®· sö dông c«ng cô tµi chÝnh ®Ó

dù phßng rñi ro hèi ®o¸i.

2- Nguyªn t¾c ghi nhËn çc nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh b»ng

ngo¹i tÖ vµ ®¸nh gi¸ l¹i çc kho¶n môc tiÒn tÖ cã gèc ngo¹i tÖ t¹i

ngµy lËp B¶ng C§KT ë thêi ®iÓm cuèi n¨m tµi chÝnh

2.1- Çc doanh nghiÖp s¶n xuÊt, kinh doanh cã çc nghiÖp vô

kinh tÕ ph¸t sinh b»ng ngo¹i tÖ ph¶i thùc hiÖn ghi sæ kÕ to¸n vµ lËp

b¸o ço tµi chÝnh theo mét ®¬n vÞ tiÒn tÖ thèng nhÊt lµ §ång ViÖt Nam,

hoÆc ®¬n vÞ tiÒn tÖ chÝnh thøc sö dông trong kÕ to¸n (nÕu ®îc chÊp

thuËn). ViÖc quy ®æi ®ång ngo¹i tÖ ra §ång ViÖt Nam, hoÆc ra ®¬n vÞ

tiÒn tÖ chÝnh thøc sö dông trong kÕ to¸n vÒ nguyªn t¾c doanh nghiÖp

24

ph¶i c¨n cø vµo tû gi¸ giao dÞch thùc tÕ cña nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh

hoÆc tû gi¸ giao dÞch b×nh qu©n trªn thÞ trêng ngo¹i tÖ liªn ng©n hµng

do Ng©n hµng Nhµ níc ViÖt Nam c«ng bè t¹i thêi ®iÓm ph¸t sinh nghiÖp vô

kinh tÕ (sau ®©y gäi t¾t lµ tû gi¸ giao dÞch) ®Ó ghi sæ kÕ to¸n.

Doanh nghiÖp ®ång thêi ph¶i theo dâi nguyªn tÖ trªn sæ kÕ to¸n chi

tiÕt çc Tµi kho¶n: TiÒn mÆt, TiÒn göi Ng©n hµng, TiÒn ®ang chuyÓn, çc

kho¶n ph¶i thu, çc kho¶n ph¶i tr¶ vµ Tµi kho¶n 007 “Ngo¹i tÖ çc lo¹i” (Tµi

kho¶n ngoµi B¶ng C©n ®èi kÕ to¸n).

2.2- §èi víi Tµi kho¶n thuéc lo¹i doanh thu, hµng tån kho, TSC§,

chi phÝ s¶n xuÊt, kinh doanh, chi phÝ kh¸c, bªn Nî çc Tµi kho¶n

vèn b»ng tiÒn,... khi ph¸t sinh çc nghiÖp vô kinh tÕ b»ng ngo¹i tÖ ph¶i

®îc ghi sæ kÕ to¸n b»ng §ång ViÖt Nam, hoÆc b»ng ®¬n vÞ tiÒn tÖ chÝnh

thøc sö dông trong kÕ to¸n theo tû gi¸ giao dÞch thùc tÕ hoÆc tû gi¸ giao

dÞch b×nh qu©n liªn ng©n hµng t¹i thêi ®iÓm nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh.

2.3- §èi víi bªn Cã cña çc Tµi kho¶n vèn b»ng tiÒn, khi ph¸t sinh

çc nghiÖp vô kinh tÕ b»ng ngo¹i tÖ ph¶i ®îc ghi sæ kÕ to¸n b»ng §ång

ViÖt Nam, hoÆc b»ng ®¬n vÞ tiÒn tÖ chÝnh thøc sö dông trong kÕ to¸n

theo tû gi¸ ghi trªn sæ kÕ to¸n (tû gi¸ b×nh qu©n gia quyÒn; tû gi¸ nhËp tr-

íc, xuÊt tríc...).

2.4- §èi víi bªn Cã cña çc Tµi kho¶n nî ph¶i tr¶, hoÆc bªn Nî

cña çc Tµi kho¶n nî ph¶i thu, khi ph¸t sinh çc nghiÖp vô kinh tÕ b»ng

ngo¹i tÖ ph¶i ®îc ghi sæ kÕ to¸n b»ng §ång ViÖt Nam, hoÆc b»ng ®¬n vÞ

tiÒn tÖ chÝnh thøc sö dông trong kÕ to¸n theo tû gi¸ giao dÞch; Cuèi n¨m

tµi chÝnh çc sè d Nî ph¶i tr¶ hoÆc d Nî ph¶i thu cã gèc ngo¹i tÖ ®îc ®¸nh

gi¸ l¹i theo tû gi¸ giao dÞch b×nh qu©n trªn thÞ trêng ngo¹i tÖ liªn ng©n

hµng do Ng©n hµng Nhµ níc ViÖt Nam c«ng bè t¹i thêi ®iÓm cuèi n¨m tµi

chÝnh.

2.5- §èi víi bªn Nî cña çc Tµi kho¶n nî ph¶i tr¶, hoÆc bªn Cã

cña çc Tµi kho¶n nî ph¶i thu, khi ph¸t sinh çc nghiÖp vô kinh tÕ b»ng

25

ngo¹i tÖ ph¶i ®îc ghi sæ kÕ to¸n b»ng §ång ViÖt Nam, hoÆc b»ng ®¬n vÞ

tiÒn tÖ chÝnh thøc sö dông trong kÕ to¸n theo tû gi¸ ghi trªn sæ kÕ to¸n.

2.6. Cuèi n¨m tµi chÝnh, doanh nghiÖp ph¶i ®¸nh gi¸ l¹i çc

kho¶n môc tiÒn tÖ cã gèc ngo¹i tÖ theo tû gi¸ giao dÞch b×nh qu©n

trªn thÞ trêng ngo¹i tÖ liªn ng©n hµng do Ng©n hµng Nhµ níc ViÖt Nam

c«ng bè t¹i thêi ®iÓm lËp B¶ng C§KT cuèi n¨m tµi chÝnh.

2.7- Trêng hîp mua, b¸n ngo¹i tÖ b»ng §ång ViÖt Nam th× h¹ch

to¸n theo tû gi¸ thùc tÕ mua, b¸n.

3- Nguyªn t¾c xö lý chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i

3.1- Xö lý chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i ph¸t sinh trong kú vµ

chªnh lÖch ®¸nh gi¸ l¹i cuèi kú liªn quan ®Õn ho¹t ®éng s¶n xuÊt,

kinh doanh:

- Toµn bé chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i ph¸t sinh trong kú vµ chªnh lÖch

tû gi¸ hèi ®o¸i ®¸nh gi¸ l¹i çc kho¶n môc tiÒn tÖ cã gèc ngo¹i tÖ cuèi n¨m

tµi chÝnh hoÆc ngµy kÕt thóc n¨m tµi chÝnh kh¸c víi n¨m d¬ng lÞch (®· ®-

îc chÊp thuËn) cña çc kho¶n môc tiÒn tÖ cã gèc ngo¹i tÖ ®îc ghi nhËn

ngay vµo chi phÝ tµi chÝnh, hoÆc doanh thu ho¹t ®éng tµi chÝnh trªn B¸o

ço kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña n¨m tµi chÝnh.

- §èi víi doanh nghiÖp võa cã ho¹t ®éng kinh doanh, võa cã ho¹t

®éng ®Çu t XDCB, nÕu ph¸t sinh chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i trong kú vµ

chªnh lÖch ®¸nh gi¸ l¹i cuèi kú liªn quan ®Õn ho¹t ®éng ®Çu t XDCB th×

còng xö lý çc chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i nµy vµo chi phÝ tµi chÝnh, hoÆc

doanh thu ho¹t ®éng tµi chÝnh trªn B¸o ço kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh

cña n¨m tµi chÝnh.

- Doanh nghiÖp kh«ng ®îc chia lîi nhuËn hoÆc tr¶ cæ tøc trªn l·i

chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i ®¸nh gi¸ l¹i cuèi n¨m tµi chÝnh cña çc kho¶n

môc tiÒn tÖ cã gèc ngo¹i tÖ.

26

3.2- Xö lý chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i ph¸t sinh trong kú vµ

chªnh lÖch do ®¸nh gi¸ l¹i cuèi kú liªn quan ®Õn ho¹t ®éng ®Çu t

x©y dùng (giai ®o¹n tríc ho¹t ®éng) nh sau:

- Trong giai ®o¹n ®Çu t x©y dùng, kho¶n chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i

®· thùc hiÖn vµ chªnh lÖch tû gi¸ ®¸nh gi¸ l¹i cuèi n¨m tµi chÝnh cña çc

kho¶n môc tiÒn tÖ cã gèc ngo¹i tÖ ph¶n ¸nh luü kÕ trªn B¶ng c©n ®èi kÕ

to¸n (ChØ tiªu Chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i).

- Khi kÕt thóc qu¸ tr×nh ®Çu t x©y dùng, chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i

thùc tÕ ph¸t sinh trong giai ®o¹n ®Çu t x©y dùng (lç hoÆc l·i tû gi¸ hèi

®o¸i) kh«ng tÝnh vµo trÞ gi¸ TSC§ mµ kÕt chuyÓn toµn bé vµo chi phÝ tµi

chÝnh, hoÆc doanh thu ho¹t ®éng tµi chÝnh cña n¨m tµi chÝnh cã TSC§ vµ

çc tµi s¶n ®Çu t hoµn thµnh ®a vµo ho¹t ®éng hoÆc ph©n bæ tèi ®a lµ

5 n¨m (kÓ tõ khi c«ng tr×nh ®a vµo ho¹t ®éng).

- Chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i ®¸nh gi¸ l¹i cña çc kho¶n môc tiÒn tÖ cã

gèc ngo¹i tÖ cuèi n¨m tµi chÝnh vµ ë thêi ®iÓm quyÕt to¸n, bµn giao ®a

TSC§ vµo sö dông (lç hoÆc l·i tû gi¸ hèi ®o¸i) kh«ng tÝnh vµo trÞ gi¸ TSC§

hoµn thµnh ®Çu t mµ ph©n bæ vµo chi phÝ tµi chÝnh, hoÆc doanh thu

ho¹t ®éng tµi chÝnh cña çc kú kinh doanh tiÕp theo víi thêi gian tèi ®a lµ

5 n¨m (kÓ tõ khi c«ng tr×nh ®a vµo ho¹t ®éng).

3.3- Xö lý chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i ph¸t sinh tõ chuyÓn ®æi

b¸o ço tµi chÝnh cña ho¹t ®éng ë níc ngoµi

- Chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i ph¸t sinh tõ chuyÓn ®æi b¸o ço tµi

chÝnh cña ho¹t ®éng ë níc ngoµi kh«ng thÓ t¸ch rêi víi ho¹t ®éng cña

doanh nghiÖp b¸o ço ®îc tÝnh ngay vµo chi phÝ tµi chÝnh hoÆc doanh thu

ho¹t ®éng tµi chÝnh trong kú nh quy ®Þnh t¹i ®iÓm 3.1 phÇn II Th«ng t

nµy.

27

- Chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i ph¸t sinh tõ chuyÓn ®æi b¸o ço tµi

chÝnh cña c¬ së níc ngoµi ho¹t ®éng ®éc lËp ®îc ph¶n ¸nh luü kÕ trªn Tµi

kho¶n 413 - Chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i vµ chØ ®îc tÝnh vµo chi phÝ tµi

chÝnh, hoÆc doanh thu ho¹t ®éng tµi chÝnh khi doanh nghiÖp thanh lý

kho¶n ®Çu t thuÇn ®ã ë c¬ së níc ngoµi.

4- KÕ to¸n chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i

4.1- Tµi kho¶n 413 "Chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i"

Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó ph¶n ¸nh sè chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i ph¸t

sinh trong ho¹t ®éng ®Çu t XDCB (giai ®o¹n tríc ho¹t ®éng); chªnh lÖch tû

gi¸ hèi ®o¸i do ®¸nh gi¸ l¹i çc kho¶n môc tiÒn tÖ cã gèc ngo¹i tÖ cuèi n¨m

tµi chÝnh; kho¶n chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i khi chuyÓn ®æi b¸o ço tµi

chÝnh cña c¬ së ë níc ngoµi vµ t×nh h×nh xö lý sè chªnh lÖch tû gi¸ hèi

®o¸i ®ã.

H¹ch to¸n Tµi kho¶n 413 – Chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i cÇn t«n

träng mét sè quy ®Þnh sau:

1- Doanh nghiÖp chØ ph¶n ¸nh çc kho¶n chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i

vµo TK 413 - Chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i, trong çc trêng hîp:

- Chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i ®· thùc hiÖn vµ chªnh lÖch tû gi¸ hèi

®o¸i do ®¸nh gi¸ l¹i cña çc kho¶n môc tiÒn tÖ cã gèc ngo¹i tÖ cuèi n¨m tµi

chÝnh cña ho¹t ®éng ®Çu t XDCB trong giai ®o¹n tríc ho¹t ®éng cña

doanh nghiÖp míi thµnh lËp (Khi cha hoµn thµnh ®Çu t);

- Kho¶n chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i do ®¸nh gi¸ l¹i cña çc kho¶n môc

tiÒn tÖ cã gèc ngo¹i tÖ cuèi n¨m tµi chÝnh cña ho¹t ®éng kinh doanh, kÓ

c¶ ho¹t ®éng ®Çu t XDCB (doanh nghiÖp kinh doanh võa cã ho¹t ®éng

®Çu t XDCB);

28

- Kho¶n chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i khi chuyÓn ®æi b¸o ço tµi chÝnh

cña c¬ së ë níc ngoµi ho¹t ®éng ®éc lËp.

2- Cuèi n¨m tµi chÝnh, kÕ to¸n ®¸nh gi¸ l¹i sè d çc Tµi kho¶n “TiÒn

mÆt”, “TiÒn göi Ng©n hµng”, “TiÒn ®ang chuyÓn”, çc kho¶n t¬ng ®¬ng

tiÒn, çc kho¶n ph¶i thu, çc kho¶n ph¶i tr¶ cã gèc ngo¹i tÖ theo tû gi¸ giao

dÞch b×nh qu©n trªn thÞ trêng ngo¹i tÖ liªn ng©n hµng do Ng©n hµng

Nhµ níc ViÖt Nam c«ng bè t¹i thêi ®iÓm lËp b¶ng C§KT cuèi n¨m tµi chÝnh.

Kho¶n chªnh lÖch tû gi¸ do ®¸nh gi¸ l¹i sè d ngo¹i tÖ cña çc kho¶n môc

tiÒn tÖ cã gèc ngo¹i tÖ ®îc h¹ch to¸n vµo Tµi kho¶n 413 “Chªnh lÖch tû gi¸

hèi ®o¸i”; sau khi bï trõ gi÷a chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i t¨ng, hoÆc gi¶m do

®¸nh gi¸ l¹i ph¶i kÕt chuyÓn ngay vµo chi phÝ tµi chÝnh hoÆc doanh thu

ho¹t ®éng tµi chÝnh.

3- Kho¶n chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i ®· thùc hiÖn vµ chªnh lÖch tû gi¸

hèi ®o¸i ®¸nh gi¸ l¹i cuèi n¨m tµi chÝnh ®èi víi çc kho¶n môc tiÒn tÖ cã

gèc ngo¹i tÖ cña ho¹t ®éng ®Çu t XDCB (giai ®o¹n tríc ho¹t ®éng) ®îc

ph¶n ¸nh luü kÕ trªn B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n {kho¶n môc Chªnh lÖch tû gi¸

(TK 413)}.

Khi kÕt thóc qu¸ tr×nh ®Çu t x©y dùng, kho¶n chªnh lÖch hèi ®o¸i

nµy ®îc tÝnh ngay, hoÆc ph©n bæ tèi ®a lµ 5 n¨m vµo doanh thu ho¹t

®éng tµi chÝnh, hoÆc chi phÝ tµi chÝnh kÓ tõ khi c«ng tr×nh hoµn thµnh

®a vµo ho¹t ®éng.

4- Kho¶n chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i khi chuyÓn ®æi b¸o ço tµi

chÝnh cña c¬ së ë níc ngoµi ph¶i tu©n thñ quy ®Þnh t¹i §o¹n 24, ChuÈn

mùc sè 10- ¶nh hëng cña viÖc thay ®æi tû gi¸ hèi ®o¸i vµ ®îc h¹ch to¸n

trªn TK 413 - "Chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i" vµ ®îc ghi nhËn vµo B¸o ço kÕt

qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh theo quy ®Þnh cña §o¹n 30, ChuÈn mùc sè 10

"¶nh hëng cña viÖc thay ®æi tû gi¸ hèi ®o¸i".

5- §èi víi doanh nghiÖp kh«ng chuyªn kinh doanh mua, b¸n ngo¹i tÖ,

th× çc nghiÖp vô kinh tÕ mua, b¸n ngo¹i tÖ ph¸t sinh ®îc quy ®æi ra §ång

29

ViÖt Nam theo tû gi¸ mua, b¸n thùc tÕ ph¸t sinh. Chªnh lÖch gi÷a tû gi¸

thùc tÕ mua vµo vµ tû gi¸ thùc tÕ b¸n ra cña ngo¹i tÖ ®îc h¹ch to¸n vµo Tµi

kho¶n 515 “Doanh thu ho¹t ®éng tµi chÝnh”, hoÆc vµo Tµi kho¶n 635 “Chi

phÝ tµi chÝnh”.

6- §èi víi çc Tæng c«ng ty, kho¶n chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i

ph¶n ¸nh trªn

B¶ng C§KT hîp nhÊt chØ ph¶n ¸nh kho¶n chªnh lÖch tû gi¸ khi chuyÓn ®æi

b¸o ço tµi chÝnh cña c¬ së níc ngoµi ®Ó hîp nhÊt b¸o ço tµi chÝnh vµ

kho¶n chªnh lÖch tû gi¸ cña ho¹t ®éng ®Çu t XDCB cha hoµn thµnh (giai

®o¹n tríc ho¹t ®éng) cña çc ®¬n vÞ thµnh viªn.

KÕt cÊu vµ néi dung ph¶n ¸nh cña Tµi kho¶n 413 - Chªnh lÖch tû gi¸

hèi ®o¸i

Bªn Nî:

- Chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i do ®¸nh gi¸ l¹i çc kho¶n môc tiÒn tÖ cã

gèc ngo¹i tÖ (lç tû gi¸) cuèi n¨m tµi chÝnh cña ho¹t ®éng kinh doanh, kÓ c¶

ho¹t ®éng ®Çu t XDCB (doanh nghiÖp s¶n xuÊt, kinh doanh cã c¶ ho¹t

®éng ®Çu t XDCB);

- Chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i ph¸t sinh vµ ®¸nh gi¸ l¹i çc kho¶n môc

tiÒn tÖ cã gèc ngo¹i tÖ (lç tû gi¸) cña ho¹t ®éng ®Çu t XDCB (giai ®o¹n tríc

ho¹t ®éng);

- Chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i khi chuyÓn ®æi b¸o ço tµi chÝnh cña c¬

së ë níc ngoµi (lç tû gi¸);

- KÕt chuyÓn chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i do ®¸nh gi¸ l¹i kho¶n môc

tiÒn tÖ cã gèc ngo¹i tÖ cuèi n¨m tµi chÝnh (l·i tû gi¸) cña ho¹t ®éng kinh

doanh vµo doanh thu ho¹t ®éng tµi chÝnh;

30

- KÕt chuyÓn chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i ph¸t sinh vµ ®¸nh gi¸ l¹i çc

kho¶n môc tiÒn tÖ cã gèc ngo¹i tÖ (l·i tû gi¸) cña ho¹t ®éng ®Çu t XDCB

(khi kÕt thóc giai ®o¹n ®Çu t XDCB) vµo doanh thu ho¹t ®éng tµi chÝnh,

hoÆc ph©n bæ dÇn;

- KÕt chuyÓn chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i khi chuyÓn ®æi b¸o ço tµi

chÝnh cña c¬ së ë níc ngoµi (l·i tû gi¸) vµo doanh thu ho¹t ®éng tµi chÝnh

khi thanh lý kho¶n ®Çu t thuÇn ®ã ë c¬ së níc ngoµi.

Bªn Cã:

- Chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i do ®¸nh gi¸ l¹i çc kho¶n môc tiÒn tÖ cã

gèc ngo¹i tÖ (l·i tû gi¸) cuèi n¨m tµi chÝnh cña ho¹t ®éng kinh doanh, kÓ c¶

ho¹t ®éng ®Çu t XDCB (doanh nghiÖp s¶n xuÊt, kinh doanh cã c¶ ho¹t

®éng ®Çu t XDCB);

- Chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i ph¸t sinh, hoÆc ®¸nh gi¸ l¹i çc kho¶n

môc tiÒn tÖ cã gèc ngo¹i tÖ (l·i tû gi¸) cña ho¹t ®éng ®Çu t XDCB (giai


- Chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i khi chuyÓn ®æi b¸o ço tµi chÝnh cña c¬

së ë níc ngoµi (l·i tû gi¸);

- KÕt chuyÓn chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i do ®¸nh gi¸ l¹i çc kho¶n

môc tiÒn tÖ cã gèc ngo¹i tÖ (lç tû gi¸) cuèi n¨m tµi chÝnh cña ho¹t ®éng

kinh doanh vµo chi phÝ tµi chÝnh;

- KÕt chuyÓn chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i ph¸t sinh, hoÆc ®¸nh gi¸ l¹i

çc kho¶n môc tiÒn tÖ cã gèc ngo¹i tÖ (lç tû gi¸) cña ho¹t ®éng ®Çu t

XDCB (khi hoµn thµnh ®Çu t giai ®o¹n tríc ho¹t ®éng) vµo chi phÝ ho¹t

®éng tµi chÝnh hoÆc ph©n bæ dÇn;

- KÕt chuyÓn chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i khi chuyÓn ®æi b¸o ço tµi

chÝnh cña c¬ së ë níc ngoµi (lç tû gi¸) vµo chi phÝ tµi chÝnh khi thanh lý

kho¶n ®Çu t thuÇn ®ã ë c¬ së níc ngoµi.

31

Tµi kho¶n 413 “Chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i” cã thÓ cã sè d bªn Nî hoÆc sè

d bªn Cã.

Sè d bªn Nî:

- Sè chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i ph¸t sinh, hoÆc ®¸nh gi¸ l¹i çc kho¶n

môc tiÒn tÖ cã gèc ngo¹i tÖ (lç tû gi¸) cña ho¹t ®éng ®Çu t XDCB (giai

®o¹n tríc ho¹t ®éng, cha hoµn thµnh ®Çu t) ë thêi ®iÓm lËp B¶ng C§KT

cuèi n¨m tµi chÝnh;

- Sè chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i tõ chuyÓn ®æi b¸o ço tµi chÝnh cña

c¬ së ë níc ngoµi cha xö lý ë thêi ®iÓm lËp B¶ng C§KT cuèi n¨m tµi chÝnh.

Sè d bªn Cã:

- Sè chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i ph¸t sinh vµ ®¸nh gi¸ l¹i çc kho¶n

môc tiÒn tÖ cã gèc ngo¹i tÖ (l·i tû gi¸) cña ho¹t ®éng ®Çu t XDCB (giai

®o¹n tríc ho¹t ®éng, cha hoµn thµnh ®Çu t) ë thêi ®iÓm lËp B¶ng C§KT

cuèi n¨m tµi chÝnh;

- Sè chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i tõ chuyÓn ®æi b¸o ço tµi chÝnh cña

c¬ së ë níc ngoµi cha xö lý ë thêi ®iÓm lËp B¶ng C§KT cuèi n¨m tµi chÝnh.

Tµi kho¶n 413 - Chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i, cã 3 Tµi kho¶n cÊp

hai:

Tµi kho¶n 4131 - Chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i ®¸nh gi¸ l¹i cuèi n¨m tµi

chÝnh: Ph¶n ¸nh kho¶n chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i do ®¸nh gi¸ l¹i çc kho¶n

môc tiÒn tÖ cã gèc ngo¹i tÖ (l·i, lç tû gi¸) cuèi n¨m tµi chÝnh cña ho¹t ®éng

kinh doanh, kÓ c¶ ho¹t ®éng ®Çu t XDCB (doanh nghiÖp kinh doanh cã

ho¹t ®éng ®Çu t XDCB).

32

Tµi kho¶n 4132 - Chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i trong giai ®o¹n ®Çu t

XDCB: Ph¶n ¸nh kho¶n chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i ph¸t sinh, vµ chªnh lÖch

tû gi¸ do ®¸nh gi¸ l¹i çc kho¶n môc tiÒn tÖ cã gèc ngo¹i tÖ (l·i, lç tû gi¸)

cña ho¹t ®éng ®Çu t XDCB (giai ®o¹n tríc ho¹t ®éng, cha hoµn thµnh ®Çu

t).

Tµi kho¶n 4133 - Chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i tõ chuyÓn ®æi b¸o ço

tµi chÝnh: Ph¶n ¸nh kho¶n chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i khi chuyÓn ®æi b¸o

ço tµi chÝnh cña c¬ së ë níc ngoµi ho¹t ®éng ®éc lËp.

4.2- Tµi kho¶n 242 - Chi phÝ tr¶ tríc dµi h¹n

Bæ sung néi dung ph¶n ¸nh cña Tµi kho¶n 242 - Chi phÝ tr¶ tríc dµi

h¹n:

Bªn Nî: Ph¶n ¸nh sè kÕt chuyÓn chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i ph¸t sinh

vµ chªnh lÖch tû gi¸ do ®¸nh gi¸ l¹i çc kho¶n môc tiÒn tÖ cã gèc ngo¹i tÖ

(trêng hîp lç tû gi¸) cña ho¹t ®éng ®Çu t XDCB (giai ®o¹n tríc ho¹t ®éng)

khi hoµn thµnh ®Çu t.

Bªn Cã: Ph¶n ¸nh sè ph©n bæ chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i ph¸t sinh

vµ ®¸nh gi¸ l¹i çc kho¶n môc tiÒn tÖ cã gèc ngo¹i tÖ (lç tû gi¸) cña ho¹t

®éng ®Çu t XDCB (giai ®o¹n tríc ho¹t ®éng) khi hoµn thµnh ®Çu t vµo chi

phÝ tµi chÝnh.

Sè d bªn Nî: Ph¶n ¸nh chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i ph¸t sinh, hoÆc

®¸nh gi¸ l¹i çc kho¶n môc tiÒn tÖ cã gèc ngo¹i tÖ (lç tû gi¸) cña ho¹t ®éng

®Çu t XDCB (giai ®o¹n tríc ho¹t ®éng) khi hoµn thµnh ®Çu t cha xö lý t¹i

thêi ®iÓm lËp B¶ng C§KT cuèi n¨m tµi chÝnh.

Doanh nghiÖp ph¶i më sæ chi tiÕt theo dâi riªng biÖt chªnh lÖch tû

gi¸ hèi ®o¸i (lç tû gi¸) ph¸t sinh trong giai ®o¹n tríc ho¹t ®éng cña ho¹t

®éng ®Çu t XDCB cha ph©n bæ.

33

4.3- Tµi kho¶n 3387 - Doanh thu cha thùc hiÖn

Bæ sung néi dung ph¶n ¸nh cña Tµi kho¶n 3387 - Doanh thu cha thùc

hiÖn:

Bªn Nî:

Ph¶n ¸nh sè ph©n bæ chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i ph¸t sinh, vµ ®¸nh

gi¸ l¹i çc kho¶n môc tiÒn tÖ cã gèc ngo¹i tÖ (l·i tû gi¸) cña ho¹t ®éng ®Çu

t XDCB (giai ®o¹n tríc ho¹t ®éng) ®· hoµn thµnh vµo doanh thu ho¹t ®éng

tµi chÝnh trong kú.

Bªn Cã:

Ph¶n ¸nh sè kÕt chuyÓn chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i ph¸t sinh vµ ®¸nh

gi¸ l¹i çc kho¶n môc tiÒn tÖ cã gèc ngo¹i tÖ (trêng hîp l·i tû gi¸) cña ho¹t

®éng ®Çu t XDCB (giai ®o¹n tríc ho¹t ®éng) khi hoµn thµnh ®Çu t ®Ó

ph©n bæ dÇn vµo doanh thu ho¹t ®éng tµi chÝnh.

Sè d Bªn Cã:

Ph¶n ¸nh chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i ph¸t sinh, vµ ®¸nh gi¸ l¹i çc

kho¶n môc tiÒn tÖ cã gèc ngo¹i tÖ (l·i tû gi¸) cña ho¹t ®éng ®Çu t XDCB

(giai ®o¹n tríc ho¹t ®éng) khi hoµn thµnh ®Çu t cha xö lý t¹i thêi ®iÓm lËp

B¶ng C§KT cuèi n¨m tµi chÝnh.

Doanh nghiÖp ph¶i më sæ kÕ to¸n chi tiÕt theo dâi riªng biÖt vÒ

chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i (l·i tû gi¸) cha ph©n bæ.

4.4- Tµi kho¶n 515 - Doanh thu ho¹t ®éng tµi chÝnh

Bæ sung néi dung ph¶n ¸nh cña Tµi kho¶n 515 - Doanh thu ho¹t

®éng tµi chÝnh:

34

Bªn Nî:

- KÕt chuyÓn sè ph©n bæ chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i cña ho¹t ®éng

®Çu t XDCB (l·i tû gi¸) (giai ®o¹n tríc ho¹t ®éng, khi hoµn thµnh ®Çu t) ®Ó

x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh;

- KÕt chuyÓn kho¶n xö lý chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i tõ chuyÓn ®æi

b¸o ço tµi chÝnh cña ho¹t ®éng ë níc ngoµi ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh

doanh.

Bªn Cã:

- Ph¶n ¸nh sè ph©n bæ chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i cña ho¹t ®éng

®Çu t XDCB (l·i tû gi¸) (giai ®o¹n tríc ho¹t ®éng) ®· hoµn thµnh ®Çu t vµo

doanh thu ho¹t ®éng tµi chÝnh;

- Ph¶n ¸nh kho¶n xö lý chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i tõ chuyÓn ®æi b¸o

ço tµi chÝnh cña ho¹t ®éng ë níc ngoµi vµo doanh thu ho¹t ®éng tµi

chÝnh.

4.5- Tµi kho¶n 635 - Chi phÝ tµi chÝnh

Bæ sung néi dung ph¶n ¸nh cña Tµi kho¶n 635 - Chi phÝ tµi chÝnh:

Bªn Nî:

- Ph¶n ¸nh sè ph©n bæ chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i cña ho¹t ®éng

®Çu t XDCB (lç tû gi¸) (giai ®o¹n tríc ho¹t ®éng) ®· hoµn thµnh ®Çu t vµo

chi phÝ tµi chÝnh;


ço tµi chÝnh cña ho¹t ®éng ë níc ngoµi (lç tû gi¸) vµo chi phÝ tµi chÝnh.

Bªn Cã:

35

- Ph¶n ¸nh sè kÕt chuyÓn kho¶n xö lý chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i cña

ho¹t ®éng ®Çu t XDCB (lç tû gi¸) (giai ®o¹n tríc ho¹t ®éng) ®· hoµn thµnh

®Çu t ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh;


ço tµi chÝnh cña ho¹t ®éng ë níc ngoµi (lç tû gi¸) ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶

kinh doanh.

5- Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n kÕ to¸n mét sè nghiÖp vô kinh tÕ chñ

yÕu

5.1- KÕ to¸n chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i ph¸t sinh trong kú

5.1.1- KÕ to¸n chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i ph¸t sinh trong kú cña ho¹t

®éng kinh doanh, kÓ c¶ ho¹t ®éng ®Çu t XDCB cña doanh nghiÖp ®ang

s¶n xuÊt, kinh doanh

a) Khi mua hµng ho¸, dÞch vô thanh to¸n b»ng ngo¹i tÖ:

- NÕu ph¸t sinh lç tû gi¸ hèi ®o¸i trong giao dÞch mua ngoµi vËt t,

hµng ho¸, TSC§, dÞch vô, ghi:

Nî çc TK 151,152,153,156,157,211,213,241,623,627,641,642, 133,...

(Theo tû gi¸ hèi ®o¸i ngµy

giao dÞch)

Nî TK 635 - Chi phÝ tµi chÝnh (Lç tû gi¸ hèi ®o¸i)

Cã çc TK 111 (1112), 112 (1122) (Theo tû gi¸ hèi ®o¸i ghi sæ

kÕ to¸n).

- NÕu ph¸t sinh l·i tû gi¸ hèi ®o¸i trong giao dÞch mua ngoµi hµng

ho¸, dÞch vô, ghi:

Nî çc TK 151,152,153,156,157,211,213,241,623,627,641,642,133,...

(Theo tû gi¸ hèi ®o¸i

ngµy giao dÞch)

Cã çc TK 111 (1112), 112 (1122) (Theo tû gi¸ ghi sæ kÕ to¸n)

Cã TK 515 - Doanh thu ho¹t ®éng tµi chÝnh (L·i tû gi¸ hèi ®o¸i).

36

b) Khi nhËn hµng ho¸, dÞch vô cña nhµ cung cÊp, hoÆc khi vay ng¾n

h¹n, vay dµi h¹n, nî dµi h¹n, hoÆc nhËn nî néi bé,... b»ng ngo¹i tÖ, c¨n cø tû

gi¸ hèi ®o¸i thùc tÕ ngµy giao dÞch, ghi:

Nî çc TK cã liªn quan (Theo tû gi¸ hèi ®o¸i ngµy giao dÞch)

Cã çc TK 331, 311, 341, 342, 336,.. (Theo tû gi¸ hèi ®o¸i ngµy

giao dÞch).

c) Khi thanh to¸n nî ph¶i tr¶ (nî ph¶i tr¶ ngêi b¸n, nî vay ng¾n h¹n,

vay dµi h¹n, nî dµi h¹n, nî néi bé,...):

- NÕu ph¸t sinh lç tû gi¸ hèi ®o¸i trong giao dÞch thanh to¸n nî ph¶i

tr¶, ghi:

Nî çc TK 311, 315, 331, 336, 341, 342,... (Tû gi¸ hèi ®o¸i ghi sæ kÕ

to¸n)


Cã çc TK 111 (1112), 112 (1122) (Tû gi¸ hèi ®o¸i ghi sæ kÕ

to¸n).

- NÕu ph¸t sinh l·i tû gi¸ hèi ®o¸i trong giao dÞch thanh to¸n nî ph¶i

tr¶, ghi:


to¸n)

Cã TK 515 - Doanh thu ho¹t ®éng tµi chÝnh (L·i tû gi¸ hèi ®o¸i)


to¸n).

d) Khi ph¸t sinh doanh thu, thu nhËp kh¸c b»ng çc ®¬n vÞ tiÒn tÖ

kh¸c víi ®¬n vÞ tiÒn tÖ sö dông ®Ó ghi sæ kÕ to¸n, ghi:

Nî çc TK 111(1112), 112(1122), 131,... (Tû gi¸ hèi ®o¸i BQLNH)

Cã çc TK 511, 711 (Tû gi¸ hèi ®o¸i giao dÞch thùc tÕ hoÆc

BQLNH).

e) Khi ph¸t sinh çc kho¶n nî ph¶i thu b»ng ngo¹i tÖ, ghi:

37

Nî çc TK 136, 138 (tû gi¸ hèi ®o¸i ngµy giao dÞch)

Nî TK 635 - Chi phÝ tµi chÝnh (NÕu lç tû gi¸ hèi ®o¸i)


to¸n)

Cã TK 515 - Doanh thu ho¹t ®éng tµi chÝnh (NÕu l·i tû gi¸ hèi

®o¸i).

f) Khi thu ®îc tiÒn nî ph¶i thu b»ng ngo¹i tÖ (Ph¶i thu kh¸ch hµng,

ph¶i thu néi bé,...):

- NÕu ph¸t sinh lç chªnh lÖch tû gi¸ trong giao dÞch thanh to¸n nî ph¶i

thu, ghi:

Nî çc TK 111 (1112), 112 (1122) (Tû gi¸ hèi ®o¸i ngµy giao dÞch)


Cã çc TK 131, 136, 138 (Tû gi¸ hèi ®o¸i ghi sæ kÕ to¸n).

- NÕu ph¸t sinh l·i chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i khi thanh to¸n nî ph¶i

thu b»ng ngo¹i tÖ, ghi:

Nî çc TK 111 (1112), 112 (1122) (Tû gi¸ hèi ®o¸i ngµy giao dÞch)

Cã TK 515 - Doanh thu ho¹t ®éng tµi chÝnh (L·i tû gi¸ hèi ®o¸i)

Cã çc TK 131, 136, 138... (Tû gi¸ hèi ®o¸i ghi sæ kÕ to¸n).

5.1.2- KÕ to¸n chªnh lÖch tû gi¸ ph¸t sinh trong kú cña ho¹t ®éng

®Çu t XDCB (giai ®o¹n tríc ho¹t ®éng)

a) Khi mua ngoµi hµng ho¸, dÞch vô, TSC§, thiÕt bÞ, khèi lîng x©y

dùng, l¾p ®Æt do ngêi b¸n hoÆc bªn nhËn thÇu bµn giao:

- NÕu ph¸t sinh lç chªnh lÖch tû gi¸ trong giao dÞch b»ng ngo¹i tÖ

thanh to¸n mua hµng ho¸, dÞch vô, TSC§, thiÕt bÞ, khèi lîng x©y dùng, l¾p

®Æt do bªn nhËn thÇu bµn giao, ghi:

Nî çc TK 151, 152, 211, 213, 241,...(Tû gi¸ hèi ®o¸i ngµy giao dÞch)

Nî TK 413 - Chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i(4131) (Lç tû gi¸ hèi ®o¸i)

Cã çc TK 111 (1112), 112 (1122)(Tû gi¸ hèi ®o¸i ghi sæ kÕ

to¸n).

38

- NÕu ph¸t sinh l·i chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i trong giao dÞch b»ng

ngo¹i tÖ thanh to¸n mua hµng ho¸, dÞch vô, TSC§, thiÕt bÞ, khèi lîng x©y

dùng, l¾p ®Æt do bªn nhËn thÇu bµn giao, ghi:

Nî çc TK 151, 152, 211, 213, 241,...(Tû gi¸ hèi ®o¸i ngµy giao dÞch)

Cã çc TK 111 (1112), 112 (1122)(Tû gi¸ hèi ®o¸i ghi sæ kÕ

to¸n)

Cã TK 413 - Chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i (4131) (L·i tû gi¸).

b) Khi thanh to¸n nî ph¶i tr¶ b»ng ngo¹i tÖ (nî ph¶i tr¶ ngêi b¸n, nî

vay dµi h¹n, ng¾n h¹n, nî néi bé (nÕu cã),...):

- NÕu ph¸t sinh lç chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i trong giao dÞch thanh

to¸n nî ph¶i tr¶, ghi:


to¸n)

Nî TK 413 - Chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i (4131) (Lç tû gi¸)


to¸n).

- NÕu ph¸t sinh l·i chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i trong giao dÞch thanh

to¸n nî ph¶i tr¶, ghi:

Nî çc TK 311, 315, 331, 336, 341, 342,...(Tû gi¸ hèi ®o¸i ghi sæ kÕ

to¸n)


to¸n)

Cã TK 413 - Chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i (4131) (L·i tû gi¸ hèi

®o¸i).

c) Hµng n¨m, chªnh lÖch tû gi¸ ®· thùc hiÖn ph¸t sinh trong giai ®o¹n

®Çu t x©y dùng (giai ®o¹n tríc ho¹t ®éng) ®îc ph¶n ¸nh luü kÕ trªn TK

413 - Chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i (4132) cho ®Õn khi hoµn thµnh ®Çu t

XDCB.

39

d) KÕt thóc giai ®o¹n ®Çu t x©y dùng (giai ®o¹n tríc ho¹t ®éng), kÕt

chuyÓn chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i ®· thùc hiÖn (theo sè thuÇn sau khi bï

trõ sè d bªn Nî vµ bªn Cã Tµi kho¶n 4132) cña ho¹t ®éng ®Çu t (giai ®o¹n

tríc ho¹t ®éng) trªn TK 413 - Chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i (TK 4132) tÝnh

ngay vµo chi phÝ tµi chÝnh, hoÆc doanh thu ho¹t ®éng tµi chÝnh, hoÆc

kÕt chuyÓn sang TK 242 - Chi phÝ tr¶ tríc dµi h¹n (nÕu lç tû gi¸); hoÆc TK

3387 - Doanh thu cha thùc hiÖn (nÕu l·i tû gi¸) ®Ó ph©n bæ trong thêi

gian tèi ®a lµ 5 n¨m, ghi:

Nî TK 413 - Chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i (4132)

Cã TK 3387 - Doanh thu cha thùc hiÖn (L·i tû gi¸ hèi ®o¸i).

HoÆc

Nî TK 242 - Chi phÝ tr¶ tríc dµi h¹n (Lç tû gi¸ hèi ®o¸i)

Cã TK 413 - Chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i (4132).

®) Xö lý chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i (Lç hoÆc l·i) ®· thùc hiÖn trong

giai ®o¹n ®Çu t ®îc luü kÕ trong giai ®o¹n ®Çu t ®Õn thêi ®iÓm quyÕt

to¸n bµn giao ®a c«ng tr×nh vµo ho¹t ®éng sÏ kÕt chuyÓn ngay toµn bé,

hoÆc ph©n bæ trong thêi gian ®èi ®a lµ 5 n¨m (ph¶n ¸nh trªn TK 242,

hoÆc TK 3387) vµo chi phÝ tµi chÝnh, hoÆc doanh thu ho¹t ®éng tµi

chÝnh.

- Ph©n bæ chªnh lÖch lç tû gi¸ hèi ®o¸i ®· thùc hiÖn ph¸t sinh trong

giai ®o¹n ®Çu t x©y dùng vµo chi phÝ tµi chÝnh cña n¨m tµi chÝnh khi kÕt

thóc giai ®o¹n ®Çu t, x©y dùng ®a TSC§ vµo sö dông, ghi:



- Ph©n bæ chªnh lÖch l·i tû gi¸ ngo¹i tÖ ®· thùc hiÖn ph¸t sinh trong

giai ®o¹n ®Çu t x©y dùng vµo doanh thu ho¹t ®éng tµi chÝnh cña n¨m tµi

chÝnh khi kÕt thóc giai ®o¹n ®Çu t, x©y dùng ®a TSC§ vµo sö dông, ghi:


Cã TK 515 - Doanh thu ho¹t ®éng tµi chÝnh (L·i tû gi¸ hèi ®o¸i).

40

5.2- KÕ to¸n chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i ®¸nh gi¸ l¹i cuèi n¨m

5.2.1- KÕ to¸n chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i ®¸nh gi¸ l¹i cuèi n¨m

ë thêi ®iÓm cuèi n¨m tµi chÝnh, doanh nghiÖp ph¶i ®¸nh gi¸ l¹i çc

kho¶n môc tiÒn tÖ cã gèc ngo¹i tÖ (®¬n vÞ tiÒn tÖ kh¸c víi ®¬n vÞ tiÒn tÖ

chÝnh thøc sö dông trong kÕ to¸n) theo tû gi¸ hèi ®o¸i ë thêi ®iÓm cuèi

n¨m tµi chÝnh theo tû gi¸ hèi ®o¸i b×nh qu©n liªn ng©n hµng do Ng©n

hµng Nhµ níc c«ng bè t¹i thêi ®iÓm cuèi n¨m tµi chÝnh, cã thÓ ph¸t sinh

chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i (l·i hoÆc lç). Doanh nghiÖp ph¶i chi tiÕt kho¶n

chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i ph¸t sinh do ®¸nh gi¸ l¹i çc kho¶n môc tiÒn tÖ

nµy cña ho¹t ®éng ®Çu t x©y dùng c¬ b¶n (giai ®o¹n tríc ho¹t ®éng) (TK

4132) vµ cña ho¹t ®éng s¶n xuÊt, kinh doanh (TK 4131):

- NÕu ph¸t sinh l·i tû gi¸ hèi ®o¸i, ghi:

Nî çc TK 111 (1112), 112 (1122), 131, 136, 138, 311, 315, 331, 341,

342,...

Cã TK 413 - Chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i (4131, 4132).

- NÕu ph¸t sinh lç tû gi¸ hèi ®o¸i, ghi:

Nî TK 413 - Chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i (4131, 4132)

Cã çc TK111(1112), 112(1122), 131, 136, 138, 311, 315, 331,

341,342,...

5.2.2. Xö lý chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i ®¸nh gi¸ l¹i cuèi n¨m

a - Xö lý chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i ®¸nh gi¸ l¹i cuèi n¨m cña

çc kho¶n môc tiÒn tÖ cña ho¹t ®éng s¶n xuÊt, kinh doanh, kÓ c¶

ho¹t ®éng ®Çu t x©y dùng (cña doanh nghiÖp ®ang s¶n xuÊt, kinh

doanh):

- KÕt chuyÓn toµn bé kho¶n chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i ®¸nh gi¸ l¹i

cuèi n¨m tµi chÝnh cña ho¹t ®éng kinh doanh (theo sè thuÇn sau khi bï trõ

41

sè d bªn Nî vµ bªn Cã cña TK 4132) vµo chi phÝ tµi chÝnh (nÕu lç tû gi¸ hèi

®o¸i), hoÆc doanh thu ho¹t ®éng tµi chÝnh (nÕu l·i tû gi¸ hèi ®o¸i) ®Ó x¸c

®Þnh kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh:

+ KÕt chuyÓn l·i chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i ®¸nh gi¸ l¹i cuèi n¨m tµi

chÝnh vµo doanh thu ho¹t ®éng tµi chÝnh, ghi:


Cã TK 515 - Doanh thu ho¹t ®éng tµi chÝnh (NÕu l·i tû gi¸ hèi

®o¸i).

+ KÕt chuyÓn lç chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i ®¸nh gi¸ l¹i cuèi n¨m tµi

chÝnh vµo chi phÝ tµi chÝnh, ghi:

Nî TK 635 - Chi phÝ tµi chÝnh (NÕu lç tû gi¸ hèi ®o¸i)


b - Xö lý chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i ®¸nh gi¸ l¹i cuèi n¨m cña

çc kho¶n môc tiÒn tÖ cña ho¹t ®éng ®Çu t x©y dùng c¬ b¶n:

- ë giai ®o¹n ®ang ®Çu t x©y dùng, doanh nghiÖp cha ®i vµo ho¹t

®éng th× chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i ®¸nh gi¸ l¹i cuèi n¨m ®îc ph¶n ¸nh luü

kÕ trªn TK 413 - Chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i, sè d Nî, hoÆc Cã ph¶n ¸nh trªn

B¶ng C©n ®èi kÕ to¸n.

- Khi kÕt thóc giai ®o¹n ®Çu t, x©y dùng chuyÓn sang ho¹t ®éng

s¶n xuÊt, kinh doanh sè d Nî, hoÆc sè d Cã TK 413 - Chªnh lÖch tû gi¸ hèi

®o¸i ph¶n ¸nh chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i ®¸nh gi¸ l¹i çc kho¶n môc tiÒn

tÖ cuèi mçi n¨m tµi chÝnh (kh«ng bao gåm kho¶n ®¸nh gi¸ l¹i çc kho¶n

môc tiÒn tÖ liªn quan ®Õn ho¹t ®éng ®Çu t x©y dùng ë thêi ®iÓm bµn

giao tµi s¶n ®Ó ®a vµo sö dông) sÏ ®îc xö lý nh sau:

+ KÕt chuyÓn sè d Nî TK 413 - Chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i (4132) vÒ

TK 242 - Chi phÝ tr¶ tríc dµi h¹n ®Ó ph©n bæ dÇn sè lç tû gi¸ hèi ®o¸i cña

giai ®o¹n ®Çu t x©y dùng trong çc n¨m tµi chÝnh tiÕp theo trong thêi

42

gian tèi ®a 5 n¨m (kÓ tõ khi kÕt thóc giai ®o¹n ®Çu t) vµo chi phÝ tµi

chÝnh, ghi:

Nî TK 242 - Chi phÝ tr¶ tríc dµi h¹n


+ KÕt chuyÓn sè d Cã TK 413 - Chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i (4132) vÒ

TK 3387 - Doanh thu cha thùc hiÖn ®Ó ph©n bæ dÇn sè l·i tû gi¸ hèi ®o¸i

cña giai ®o¹n ®Çu t x©y dùng trong çc n¨m tµi chÝnh tiÕp theo trong thêi

gian tèi ®a 5 n¨m (kÓ tõ khi kÕt thóc giai ®o¹n ®Çu t) vµo doanh thu ho¹t

®éng tµi chÝnh, ghi:


Cã TK 3387 - Doanh thu cha thùc hiÖn.

6- KÕ to¸n chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i khi chuyÓn ®æi b¸o ço

tµi chÝnh cña ho¹t ®éng ë níc ngoµi

6.1- KÕ to¸n chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i khi chuyÓn ®æi b¸o

ço tµi chÝnh cña ho¹t ®éng níc ngoµi kh«ng thÓ t¸ch rêi víi ho¹t

®éng cña doanh nghiÖp b¸o ço

KÕ to¸n chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i khi chuyÓn ®æi b¸o ço tµi chÝnh

cña ho¹t ®éng níc ngoµi kh«ng thÓ t¸ch rêi víi ho¹t ®éng cña doanh

nghiÖp b¸o ço ®îc h¹ch to¸n t¬ng tù nh híng dÉn kÕ to¸n cña çc ®iÓm 1,

2, 3, 4 - PhÇn II - Th«ng t nµy.

6.2- KÕ to¸n chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i khi chuyÓn ®æi b¸o

ço tµi chÝnh cña cë së ë níc ngoµi ho¹t ®éng ®éc lËp

- Khi hîp nhÊt b¸o ço tµi chÝnh cña cë së ë níc ngoµi ho¹t ®éng ®éc

lËp ®Ó tæng hîp vµo b¸o ço tµi chÝnh cña doanh nghiÖp b¸o ço, nÕu ph¸t

sinh chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i khi chuyÓn ®æi b¸o ço tµi chÝnh, ghi:

Nî TK 413 - Chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i

Cã çc TK cã liªn quan.

HoÆc

43

Nî çc TK cã liªn quan

Cã TK 413 - Chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i.

- Khi xö lý chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i luü kÕ ®· bÞ ho·n l¹i do chuyÓn

®æi b¸o ço tµi chÝnh cña c¬ së ë níc ngoµi ho¹t ®éng ®éc lËp, khi hîp

nhÊt b¸o ço tµi chÝnh cña doanh nghiÖp b¸o ço t¹i thêi ®iÓm thanh lý

kho¶n ®Çu t nµy, ghi:


Cã TK 515 - Doanh thu ho¹t ®éng tµi chÝnh.

HoÆc



III - Híng dÉn kÕ to¸n chuÈn mùc

"Hîp ®ång x©y dùng"

1 - H¹ch to¸n hîp ®ång x©y dùng ph¶i t«n träng mét sè quy

®Þnh sau:

1.1 - Doanh thu cña hîp ®ång x©y dùng bao gåm:

a) Doanh thu ban ®Çu ®îc ghi trong hîp ®ång;

b) Çc kho¶n t¨ng, gi¶m khi thùc hiÖn hîp ®ång, çc kho¶n tiÒn th-

ëng vµ çc kho¶n thanh to¸n kh¸c nÕu çc kho¶n nµy cã kh¶ n¨ng lµm thay

®æi doanh thu, vµ cã thÓ x¸c ®Þnh ®îc mét çch ®¸ng tin cËy;

- Doanh thu cña hîp ®ång cã thÓ t¨ng hay gi¶m ë tõng thêi kú, vÝ dô:

+ Nhµ thÇu vµ kh¸ch hµng cã thÓ ®ång ý víi nhau vÒ çc thay ®æi

vµ çc yªu cÇu lµm t¨ng hoÆc gi¶m doanh thu cña hîp ®ång trong kú tiÕp

theo so víi hîp ®ång ®îc chÊp thuËn lÇn ®Çu tiªn;

44

+ Doanh thu ®· ®îc tháa thuËn trong hîp ®ång víi gi¸ cè ®Þnh cã

thÓ t¨ng v× lý do gi¸ c¶ t¨ng lªn;

+ Doanh thu theo hîp ®ång cã thÓ bÞ gi¶m do nhµ thÇu kh«ng thùc

hiÖn ®óng tiÕn ®é hoÆc kh«ng ®¶m b¶o chÊt lîng x©y dùng theo tháa

thuËn trong hîp ®ång;

+ Khi hîp ®ång víi gi¸ cè ®Þnh quy ®Þnh møc gi¸ cè ®Þnh cho mét

®¬n vÞ s¶n phÈm hoµn thµnh th× doanh thu theo hîp ®ång sÏ t¨ng hoÆc

gi¶m khi khèi lîng s¶n phÈm t¨ng hoÆc gi¶m.

- Kho¶n tiÒn thëng lµ çc kho¶n phô thªm tr¶ cho nhµ thÇu nÕu nhµ

thÇu thùc hiÖn hîp ®ång ®¹t hay vît møc yªu cÇu. Kho¶n tiÒn thëng ®îc

tÝnh vµo doanh thu cña hîp ®ång x©y dùng khi:

+ Ch¾c ch¾n ®¹t hoÆc vît møc mét sè tiªu chuÈn cô thÓ ®· ®îc ghi

trong hîp ®ång; vµ

+ Kho¶n tiÒn thëng ®îc x¸c ®Þnh mét çch ®¸ng tin cËy.

- Mét kho¶n thanh to¸n kh¸c mµ nhµ thÇu thu ®îc tõ kh¸ch hµng hay

mét bªn kh¸c ®Ó bï ®¾p cho çc chi phÝ kh«ng bao gåm trong gi¸ hîp

®ång. VÝ dô: Sù chËm trÔ do kh¸ch hµng g©y nªn; sai sãt trong çc chØ

tiªu kü thuËt hoÆc thiÕt kÕ vµ çc tranh chÊp vÒ çc thay ®æi trong viÖc

thùc hiÖn hîp ®ång. ViÖc x¸c ®Þnh doanh thu t¨ng thªm tõ çc kho¶n

thanh to¸n trªn cßn tuú thuéc vµo rÊt nhiÒu yÕu tè kh«ng ch¾c ch¾n vµ

thêng phô thuéc vµo kÕt qu¶ cña nhiÒu cuéc ®µm ph¸n. Do ®ã, çc kho¶n

thanh to¸n kh¸c chØ ®îc tÝnh vµo doanh thu cña hîp ®ång x©y dùng khi:

+ Çc cuéc tháa thuËn ®· ®¹t ®îc kÕt qu¶ lµ kh¸ch hµng sÏ chÊp

thuËn båi thêng;

+ Kho¶n thanh to¸n kh¸c ®îc kh¸ch hµng chÊp thuËn vµ cã thÓ x¸c

®Þnh ®îc mét çch ®¸ng tin cËy.

45

1.2 - Chi phÝ cña hîp ®ång x©y dùng bao gåm:

a) Chi phÝ liªn quan trùc tiÕp ®Õn tõng hîp ®ång:

Chi phÝ liªn quan trùc tiÕp ®Õn tõng hîp ®ång cã thÓ ®îc gi¶m khi

cã çc kho¶n thu kh¸c kh«ng bao gåm trong doanh thu cña hîp ®ång. VÝ

dô: Çc kho¶n thu tõ viÖc b¸n nguyªn, vËt liÖu thõa vµ thanh lý m¸y mãc,

thiÕt bÞ x©y dùng khi kÕt thóc hîp ®ång...

b) Chi phÝ chung liªn quan ®Õn ho¹t ®éng cña çc hîp ®ång vµ cã

thÓ ph©n bæ cho tõng hîp ®ång cô thÓ:

Chi phÝ chung liªn quan ®Õn ho¹t ®éng cña çc hîp ®ång x©y dùng

vµ cã thÓ ph©n bæ cho tõng hîp ®ång bao gåm chi phÝ b¶o hiÓm, chi phÝ

thiÕt kÕ vµ trî gióp kü thuËt kh«ng liªn quan trùc tiÕp ®Õn mét hîp ®ång

cô thÓ, chi phÝ qu¶n lý chung trong x©y dùng vµ çc chi phÝ ®i vay nÕu

tháa m·n çc ®iÒu kiÖn chi phÝ ®i vay ®îc vèn hãa quy ®Þnh trong chuÈn

mùc chi phÝ ®i vay.

c) Çc chi phÝ kh¸c cã thÓ thu l¹i tõ kh¸ch hµng theo çc ®iÒu kho¶n

cña hîp ®ång.

1.3 - Ghi nhËn doanh thu vµ chi phÝ cña hîp ®ång x©y dùng

theo 1 trong 2 trêng hîp sau:

a) Trêng hîp hîp ®ång x©y dùng quy ®Þnh nhµ thÇu ®îc thanh to¸n

theo tiÕn ®é kÕ ho¹ch, khi kÕt qu¶ thùc hiÖn hîp ®ång x©y dùng ®îc íc

tÝnh mét çch ®¸ng tin cËy, th× doanh thu vµ chi phÝ cña hîp ®ång x©y

dùng ®îc ghi nhËn t¬ng øng víi phÇn c«ng viÖc ®· hoµn thµnh do nhµ thÇu

tù x¸c ®Þnh vµo ngµy lËp b¸o ço tµi chÝnh mµ kh«ng phô thuéc vµo hãa

®¬n thanh to¸n theo tiÕn ®é kÕ ho¹ch ®· lËp hay cha vµ sè tiÒn ghi trªn

hãa ®¬n lµ bao nhiªu;

46

b) Trêng hîp hîp ®ång x©y dùng quy ®Þnh nhµ thÇu ®îc thanh to¸n

theo gi¸ trÞ khèi lîng thùc hiÖn, khi kÕt qu¶ thùc hiÖn hîp ®ång x©y

dùng ®îc x¸c ®Þnh mét çch ®¸ng tin cËy vµ ®îc kh¸ch hµng x¸c nhËn,

th× doanh thu vµ chi phÝ liªn quan ®Õn hîp ®ång ®îc ghi nhËn t¬ng øng

víi phÇn c«ng viÖc ®· hoµn thµnh ®îc kh¸ch hµng x¸c nhËn trong kú ph¶n

¸nh trªn hãa ®¬n ®· lËp.

1.4 - PhÇn c«ng viÖc ®· hoµn thµnh cña hîp ®ång lµm c¬ së

x¸c ®Þnh doanh thu cã thÓ ®îc x¸c ®Þnh b»ng nhiÒu çch kh¸c nhau.

Doanh nghiÖp cÇn sö dông ph¬ng ph¸p tÝnh to¸n thÝch hîp ®Ó x¸c ®Þnh

phÇn c«ng viÖc ®· hoµn thµnh. Tuú thuéc vµo b¶n chÊt cña hîp ®ång, çc

ph¬ng ph¸p ®ã cã thÓ lµ:

a) Tû lÖ phÇn tr¨m (%) gi÷a chi phÝ thùc tÕ ®· ph¸t sinh cña phÇn

c«ng viÖc ®· hoµn thµnh t¹i mét thêi ®iÓm so víi tæng chi phÝ dù to¸n cña

hîp ®ång;

b) §¸nh gi¸ phÇn c«ng viÖc ®· hoµn thµnh; hoÆc

c) Tû lÖ phÇn tr¨m (%) gi÷a khèi lîng x©y l¾p ®· hoµn thµnh so víi

tæng khèi lîng x©y l¾p ph¶i hoµn thµnh cña hîp ®ång.

VÝ dô:

(1) Doanh thu hîp ®ång x©y dùng víi gi¸ cè ®Þnh ®îc x¸c ®Þnh theo

ph¬ng ph¸p tû lÖ phÇn tr¨m (%) c«ng viÖc hoµn thµnh, ®îc ®o b»ng tû lÖ

phÇn tr¨m (%) gi÷a giê c«ng lao ®éng ®· thùc hiÖn ®Õn thêi ®iÓm hiÖn

t¹i so víi tæng sè giê c«ng lao ®éng dù tÝnh cho hîp ®ång ®ã.

(2) Doanh thu hîp ®ång x©y dùng ®îc x¸c ®Þnh theo ph¬ng ph¸p tû

lÖ phÇn tr¨m (%) gi÷a chi phÝ thùc tÕ ®· ph¸t sinh tÝnh ®Õn thêi ®iÓm

hiÖn t¹i so víi tæng chi phÝ dù to¸n cña hîp ®ång (Xem phô lôc sè 01).

47

1.5 - Khi kÕt qu¶ cña hîp ®ång x©y dùng kh«ng thÓ íc tÝnh

®îc mét çch ®¸ng tin cËy, th×:

a) Doanh thu chØ ®îc ghi nhËn t¬ng øng víi chi phÝ thùc tÕ cña hîp

®ång x©y dùng ®· ph¸t sinh mµ viÖc ®îc hoµn tr¶ lµ t¬ng ®èi ch¾c

ch¾n;

b) Çc chi phÝ cña hîp ®ång chØ ®îc ghi nhËn lµ chi phÝ trong kú khi

çc kho¶n chi phÝ nµy ®· ph¸t sinh.

1.6 - Trêng hîp hîp ®ång x©y dùng quy ®Þnh nhµ thÇu ®îc

thanh to¸n theo tiÕn ®é kÕ ho¹ch th×:

a - Nhµ thÇu ph¶i lùa chän ph¬ng ph¸p x¸c ®Þnh phÇn c«ng viÖc ®·

hoµn thµnh vµ giao tr¸ch nhiÖm cho çc bé phËn liªn quan x¸c ®Þnh gi¸ trÞ

phÇn c«ng viÖc ®· hoµn thµnh vµ lËp chøng tõ ph¶n ¸nh doanh thu hîp

®ång x©y dùng trong kú:

- NÕu ¸p dông ph¬ng ph¸p (a) "Tû lÖ phÇn tr¨m (%) gi÷a chi phÝ

thùc tÕ ®· ph¸t sinh cña phÇn c«ng viÖc ®· hoµn thµnh t¹i mét thêi ®iÓm

so víi tæng chi phÝ dù to¸n cña hîp ®ång" th× giao cho bé phËn kÕ to¸n

phèi hîp víi çc bé phËn kh¸c thùc hiÖn;

- NÕu ¸p dông ph¬ng ph¸p (b) "§¸nh gi¸ phÇn c«ng viÖc ®· hoµn

thµnh" hoÆc ph¬ng ph¸p (c) "Tû lÖ phÇn tr¨m (%) gi÷a khèi lîng x©y l¾p

®· hoµn thµnh so víi tæng khèi lîng x©y l¾p ph¶i hoµn thµnh cña hîp

®ång" th× giao cho bé phËn kü thuËt thi c«ng phèi hîp víi çc bé phËn kh¸c

thùc hiÖn.

b - Khi kÕt qu¶ thùc hiÖn hîp ®ång x©y dùng ®îc íc tÝnh mét çch

®¸ng tin cËy, kÕ to¸n c¨n cø vµo chøng tõ x¸c ®Þnh doanh thu trªn c¬ së

phÇn c«ng viÖc ®· hoµn thµnh trong kú (kh«ng ph¶i hãa ®¬n) lµm c¨n cø

ghi nhËn doanh thu trong kú kÕ to¸n.

48

§ång thêi nhµ thÇu ph¶i c¨n cø vµo hîp ®ång x©y dùng ®Ó lËp hãa

®¬n thanh to¸n theo tiÕn ®é kÕ ho¹ch göi cho kh¸ch hµng ®ßi tiÒn. KÕ

to¸n c¨n cø vµo hãa ®¬n ®Ó ghi sæ kÕ to¸n sè tiÒn kh¸ch hµng ph¶i thanh

to¸n theo tiÕn ®é kÕ ho¹ch.

1.7 - Trêng hîp hîp ®ång x©y dùng quy ®Þnh nhµ thÇu ®îc

thanh to¸n theo gi¸ trÞ khèi lîng thùc hiÖn, ®îc kh¸ch hµng x¸c nhËn

th× nhµ thÇu ph¶i c¨n cø vµo ph¬ng ph¸p tÝnh to¸n thÝch hîp ®Ó x¸c

®Þnh gi¸ trÞ khèi lîng x©y l¾p hoµn thµnh trong kú. Khi kÕt qu¶ thùc hiÖn

hîp ®ång x©y dùng ®îc x¸c ®Þnh mét c¸ch ®¸ng tin cËy vµ ®îc kh¸ch

hµng x¸c nhËn, kÕ to¸n ph¶i lËp hãa ®¬n göi cho kh¸ch hµng ®ßi tiÒn vµ

ph¶n ¸nh doanh thu vµ nî ph¶i thu trong kú t¬ng øng víi phÇn c«ng viÖc ®·

hoµn thµnh ®îc kh¸ch hµng x¸c nhËn.

1.8 – ViÖc trÝch tríc chi phÝ söa ch÷a vµ b¶o hµnh c«ng tr×nh

®îc thùc hiÖn theo tõng lÇn ghi nhËn doanh thu hîp ®ång x©y

dùng hoÆc khi kÕt thóc n¨m tµi chÝnh.

2 - Ph¬ng ph¸p kÕ to¸n doanh thu vµ chi phÝ cña hîp ®ång

x©y dùng

2.1 - Bæ sung Tµi kho¶n 337 – “Thanh to¸n theo tiÕn ®é kÕ

ho¹ch hîp ®ång x©y dùng” ®Ó kÕ to¸n doanh thu vµ chi phÝ hîp

®ång x©y dùng trong trêng hîp thanh to¸n theo tiÕn ®é kÕ ho¹ch:

Tµi kho¶n 337 “Thanh to¸n theo tiÕn ®é kÕ ho¹ch hîp ®ång x©y

dùng” dïng ®Ó ph¶n ¸nh sè tiÒn kh¸ch hµng ph¶i tr¶ theo tiÕn ®é kÕ

ho¹ch vµ sè tiÒn ph¶i thu theo doanh thu t¬ng øng víi phÇn c«ng viÖc ®·

hoµn thµnh do nhµ thÇu tù x¸c nhËn cña hîp ®ång x©y dùng dë dang.

H¹ch to¸n Tµi kho¶n 337 cÇn t«n träng mét sè quy ®Þnh sau:

Tµi kho¶n 337 “Thanh to¸n theo tiÕn ®é kÕ ho¹ch hîp ®ång x©y

dùng” chØ ¸p dông ®èi víi trêng hîp hîp ®ång x©y dùng quy ®Þnh nhµ

49

thÇu ®îc thanh to¸n theo tiÕn ®é kÕ ho¹ch. Tµi kho¶n nµy kh«ng ¸p dông

®èi víi trêng hîp hîp ®ång x©y dùng quy ®Þnh nhµ thÇu ®îc thanh to¸n

theo gi¸ trÞ khèi lîng thùc hiÖn ®îc kh¸ch hµng x¸c nhËn.

- C¨n cø ®Ó ghi vµo bªn Nî TK 337 lµ chøng tõ x¸c ®Þnh doanh thu t-

¬ng øng víi phÇn c«ng viÖc ®· hoµn thµnh trong kú (kh«ng ph¶i hãa ®¬n)

do nhµ thÇu tù lËp, kh«ng ph¶i chê kh¸ch hµng x¸c nhËn.

- C¨n cø ®Ó ghi vµo bªn Cã TK 337 lµ hãa ®¬n ®îc lËp trªn c¬ së

tiÕn ®é thanh to¸n theo kÕ ho¹ch ®· ®îc quy ®Þnh trong hîp ®ång. Sè

tiÒn ghi trªn hãa ®¬n lµ c¨n cø ®Ó ghi nhËn sè tiÒn nhµ thÇu ph¶i thu cña

kh¸ch hµng, kh«ng lµ c¨n cø ®Ó ghi nhËn doanh thu trong kú kÕ to¸n.

KÕt cÊu vµ néi dung ph¶n ¸nh cña TK 337 “Thanh to¸n theo

tiÕn ®é kÕ ho¹ch hîp ®ång x©y dùng”

Bªn Nî:

Ph¶n ¸nh sè tiÒn ph¶i thu theo doanh thu ®· ghi nhËn t¬ng øng víi

phÇn c«ng viÖc ®· hoµn thµnh cña hîp ®ång x©y dùng dë dang.

Bªn Cã:

Ph¶n ¸nh sè tiÒn kh¸ch hµng ph¶i tr¶ theo tiÕn ®é kÕ ho¹ch cña hîp

®ång x©y dùng dë dang.

Sè d bªn Nî:

Ph¶n ¸nh sè tiÒn chªnh lÖch gi÷a doanh thu ®· ghi nhËn cña hîp

®ång lín h¬n sè tiÒn kh¸ch hµng ph¶i tr¶ theo tiÕn ®é kÕ ho¹ch cña hîp


Sè d bªn Cã:

50

Ph¶n ¸nh sè tiÒn chªnh lÖch gi÷a doanh thu ®· ghi nhËn cña hîp

®ång nhá h¬n sè tiÒn kh¸ch hµng ph¶i tr¶ theo tiÕn ®é kÕ ho¹ch cña hîp


Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n kÕ to¸n Tµi kho¶n 337

- Trêng hîp hîp ®ång x©y dùng quy ®Þnh nhµ thÇu ®îc thanh to¸n

theo tiÕn ®é kÕ ho¹ch, khi kÕt qu¶ thùc hiÖn hîp ®ång x©y dùng ®îc íc

tÝnh mét c¸ch ®¸ng tin cËy, th× kÕ to¸n c¨n cø vµo chøng tõ ph¶n ¸nh

doanh thu t¬ng øng víi phÇn c«ng viÖc ®· hoµn thµnh (kh«ng ph¶i ho¸

®¬n) do nhµ thÇu tù x¸c ®Þnh, ghi:

Nî TK 337 – Thanh to¸n theo tiÕn ®é kÕ ho¹ch hîp ®ång x©y dùng

Cã TK 511 - Doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô.

- C¨n cø vµo hãa ®¬n ®îc lËp theo tiÕn ®é kÕ ho¹ch ®Ó ph¶n ¸nh sè

tiÒn ph¶i thu theo tiÕn ®é kÕ ho¹ch ®· ghi trong hîp ®ång, ghi:

Nî TK 131 - Ph¶i thu cña kh¸ch hµng

Cã TK 337 - Thanh to¸n theo tiÕn ®é kÕ ho¹ch hîp ®ång x©y

dùng


2.2 - Ph¬ng ph¸p kÕ to¸n doanh thu vµ chi phÝ hîp ®ång x©y

dùng

2.2.1 - Trêng hîp hîp ®ång x©y dùng quy ®Þnh nhµ thÇu ®îc thanh

to¸n theo tiÕn ®é kÕ ho¹ch, khi kÕt qu¶ thùc hiÖn hîp ®ång x©y dùng ®îc

íc tÝnh mét c¸ch ®¸ng tin cËy, th× kÕ to¸n c¨n cø vµo chøng tõ ph¶n ¸nh

doanh thu t¬ng øng víi phÇn c«ng viÖc ®· hoµn thµnh (kh«ng ph¶i ho¸

®¬n) do nhµ thÇu tù x¸c ®Þnh, ghi:

Nî TK 337 - Thanh to¸n theo tiÕn ®é kÕ ho¹ch hîp ®ång x©y dùng


- C¨n cø vµo hãa ®¬n ®îc lËp theo tiÕn ®é kÕ ho¹ch ®Ó ph¶n ¸nh sè

tiÒn kh¸ch hµng ph¶i tr¶ theo tiÕn ®é kÕ ho¹ch ®· ghi trong hîp ®ång, ghi:

Nî TK 131 - Ph¶i thu cña kh¸ch hµng

51

Cã TK 337 - Thanh to¸n theo tiÕn ®é kÕ ho¹ch hîp ®ång x©y

dùng


- Khi nhËn ®îc tiÒn do kh¸ch hµng tr¶, hoÆc nhËn tiÒn kh¸ch hµng

øng tríc, ghi:

Nî çc TK 111, 112...

Cã TK 131 - Ph¶i thu cña kh¸ch hµng.

2.2.2 - Trêng hîp hîp ®ång x©y dùng quy ®Þnh nhµ thÇu ®îc thanh

to¸n theo gi¸ trÞ khèi lîng thùc hiÖn, khi kÕt qu¶ thùc hiÖn hîp ®ång x©y

dùng ®îc x¸c ®Þnh mét çch ®¸ng tin cËy vµ ®îc kh¸ch hµng x¸c nhËn,

th× kÕ to¸n ph¶i lËp hãa ®¬n trªn c¬ së phÇn c«ng viÖc ®· hoµn thµnh ®-

îc kh¸ch hµng x¸c nhËn, c¨n cø vµo hãa ®¬n, ghi:

Nî çc TK 111, 112, 131

Cã TK 3331 - ThuÕ GTGT ph¶i nép


2.2.3 - Kho¶n tiÒn thëng thu ®îc tõ kh¸ch hµng tr¶ phô thªm cho nhµ

thÇu khi thùc hiÖn hîp ®ång ®¹t hoÆc vît mét sè chØ tiªu cô thÓ ®· ®îc

ghi trong hîp ®ång, ghi:

Nî çc TK 111, 112, 131



2.2.4 - Kho¶n båi thêng thu ®îc tõ kh¸ch hµng hay bªn kh¸c ®Ó bï

®¾p cho çc chi phÝ kh«ng bao gåm trong gi¸ trÞ hîp ®ång (VÝ dô: Sù

chËm trÔ do kh¸ch hµng g©y nªn; sai sãt trong çc chØ tiªu kü thuËt hoÆc

thiÕt kÕ vµ çc tranh chÊp vÒ çc thay ®æi trong viÖc thùc hiÖn hîp

®ång), ghi:

Nî çc TK 111, 112, 131

Cã TK 3331 - ThuÕ GTGT ph¶i nép (nÕu cã)


52

2.2.5 - Khi nhËn ®îc tiÒn thanh to¸n khèi lîng c«ng tr×nh hoµn thµnh

hoÆc kho¶n øng tríc tõ kh¸ch hµng, ghi:

Nî çc TK 111, 112...

Cã TK 131 - Ph¶i thu cña kh¸ch hµng.

2.2.6 - H¹ch to¸n chi phÝ söa ch÷a vµ b¶o hµnh c«ng tr×nh:

- Khi trÝch tríc chi phÝ söa ch÷a vµ b¶o hµnh c«ng tr×nh, ghi:

Nî TK 627 – Chi phÝ s¶n xuÊt chung

Cã TK 335 - Chi phÝ ph¶i tr¶.

- Khi ph¸t sinh chi phÝ söa ch÷a vµ b¶o hµnh c«ng tr×nh, nh chi phÝ

nguyªn, vËt liÖu trùc tiÕp, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp, chi phÝ sö dông

m¸y thi c«ng, chi phÝ s¶n xuÊt chung, kÕ to¸n ph¶n ¸nh vµo çc Tµi kho¶n

chi phÝ cã liªn quan, ghi:

Nî TK 621 - Chi phÝ nguyªn liÖu, vËt liÖu trùc tiÕp

Nî TK 622 - Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp

Nî TK 623 - Chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng


Nî TK 133 - ThuÕ GTGT ®îc khÊu trõ

Cã çc TK 112, 152, 153, 214, 331, 334, 338...

- Cuèi kú, kÕt chuyÓn chi phÝ thùc tÕ ph¸t sinh trong kú vÒ nguyªn,

vËt liÖu trùc tiÕp, nh©n c«ng trùc tiÕp, chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng, chi

phÝ s¶n xuÊt chung liªn quan ®Õn ho¹t ®éng söa ch÷a vµ b¶o hµnh c«ng

tr×nh x©y l¾p ®Ó tËp hîp chi phÝ söa ch÷a vµ b¶o hµnh vµ tÝnh gi¸ thµnh

b¶o hµnh, ghi:

Nî TK 154 - Chi phÝ s¶n xuÊt, kinh doanh dë dang

Cã TK 621 - Chi phÝ nguyªn liÖu, vËt liÖu trùc tiÕp

Cã TK 622 - Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp

Cã TK 623 - Chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng

Cã TK 627 - Chi phÝ s¶n xuÊt chung.

53

- Khi c«ng viÖc söa ch÷a vµ b¶o hµnh c«ng tr×nh hoµn thµnh bµn

giao cho kh¸ch hµng, ghi:

Nî TK 335 - Chi phÝ ph¶i tr¶ (NÕu ®· trÝch tríc)

Cã TK 154 - Chi phÝ s¶n xuÊt, kinh doanh dë dang.

- HÕt thêi h¹n b¶o hµnh c«ng tr×nh x©y, l¾p, nÕu c«ng tr×nh kh«ng

ph¶i b¶o hµnh hoÆc sè trÝch tríc chi phÝ b¶o hµnh c«ng tr×nh lín h¬n chi

phÝ thùc tÕ ph¸t sinh, ph¶i hoµn nhËp sè trÝch tríc vÒ chi phÝ b¶o hµnh

cßn l¹i, ghi:

Nî TK 335 - Chi phÝ ph¶i tr¶

Cã TK 711 - Thu nhËp kh¸c.

2.2.7 - Khi t¹m øng tiÒn cho nhµ thÇu phô tríc khi hîp ®ång phô hoµn

thµnh, ghi:

Nî TK 331- Ph¶i tr¶ cho ngêi b¸n

Cã çc TK 111, 112,...

2.2.8 - Trêng hîp xuÊt hiÖn nghi ngê vÒ kh¶ n¨ng kh«ng thu ®îc mét

kho¶n nµo ®ã ®· ®îc tÝnh trong doanh thu cña hîp ®ång vµ ®· ghi trong

B¸o ço kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh th× nh÷ng kho¶n kh«ng cã kh¶

n¨ng thu ®îc ®ã ph¶i ®îc lËp dù phßng çc kho¶n ph¶i thu khã ®ßi. Trêng

hîp sè dù phßng ph¶i thu khã ®ßi ®îc lËp ë cuèi kú kÕ to¸n n¨m nay lín

h¬n sè dù phßng ph¶i thu khã ®ßi ®· lËp ë cuèi kú kÕ to¸n n¨m tríc cha sö

dông hÕt, th× sè chªnh lÖch lín h¬n, ghi:

Nî TK 642 - Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp

Cã TK 139 - Dù phßng ph¶i thu khã ®ßi.

Trêng hîp sè dù phßng ph¶i thu khã ®ßi ®îc lËp ë cuèi kú kÕ to¸n

n¨m nay nhá h¬n sè dù phßng ph¶i thu khã ®ßi ®· lËp ë cuèi kú kÕ to¸n

n¨m tríc cha sö dông

hÕt th× sè chªnh lÖch nhá h¬n ph¶i ®îc hoµn nhËp, ghi:

Nî TK 139 - Dù phßng ph¶i thu khã ®ßi

Cã TK 642 - Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp.

54

2.2.9 - Çc chi phÝ cña hîp ®ång kh«ng thÓ thu håi (VÝ dô nh kh«ng

®ñ tÝnh thùc thi vÒ mÆt ph¸p lý nh cã sù nghi ngê vÒ hiÖu lùc cña nã,

hoÆc hîp ®ång mµ kh¸ch hµng kh«ng thÓ thùc thi nghÜa vô cña m×nh...)

ph¶i ®îc ghi nhËn ngay lµ chi phÝ trong kú, ghi:

Nî TK 632 - Gi¸ vèn hµng b¸n


2.2.10 - Chi phÝ liªn quan trùc tiÕp ®Õn tõng hîp ®ång cã thÓ ®îc

gi¶m nÕu cã çc kho¶n thu kh¸c kh«ng bao gåm trong doanh thu cña hîp

®ång. VÝ dô: çc kho¶n thu tõ viÖc b¸n nguyªn, vËt liÖu thõa vµ thanh lý

m¸y mãc, thiÕt bÞ thi c«ng khi kÕt thóc hîp ®ång x©y dùng:

a) NhËp kho nguyªn, vËt liÖu thõa khi kÕt thóc hîp ®ång x©y dùng,

ghi:

Nî TK 152 - Nguyªn liÖu, vËt liÖu (Theo gi¸ gèc)


b) PhÕ liÖu thu håi nhËp kho, ghi:

Nî TK 152 - Nguyªn liÖu, vËt liÖu (Theo gi¸ cã thÓ thu håi)


c) Trêng hîp vËt liÖu thõa vµ phÕ liÖu thu håi kh«ng qua nhËp kho

mµ tiªu thô ngay, kÕ to¸n ph¶n ¸nh çc kho¶n thu b¸n vËt liÖu thõa vµ phÕ

liÖu, ghi gi¶m chi phÝ:

Nî çc TK 111, 112, 131 (Tæng gi¸ thanh to¸n)


Cã TK 154 - Chi phÝ s¶n xuÊt, kinh doanh dë dang (Gi¸ b¸n cha

cã thuÕ GTGT).

d) KÕ to¸n thanh lý m¸y mãc, thiÕt bÞ thi c«ng chuyªn dïng cho mét

hîp ®ång x©y dùng vµ ®· trÝch khÊu hao hÕt vµo gi¸ trÞ hîp ®ång khi kÕt

thóc hîp ®ång x©y dùng, ghi:

+ Ph¶n ¸nh sè thu vÒ thanh lý m¸y mãc, thiÕt bÞ thi c«ng, ghi:

55

Nî çc TK 111, 112, 131


Cã TK 154 - Chi phÝ s¶n xuÊt, kinh doanh dë dang

(Gi¸ b¸n cha cã thuÕ GTGT).

+ Ph¶n ¸nh chi phÝ thanh lý m¸y mãc, thiÕt bÞ (nÕu cã), ghi:

Nî TK 154 - Chi phÝ s¶n xuÊt, kinh doanh dë dang

Nî TK 133 ThuÕ GTGT ®îc khÊu trõ

Cã çc TK 111, 112…

+ Ghi gi¶m TSC§ lµ m¸y mãc, thiÕt bÞ thi c«ng chuyªn dïng ®· thanh

lý, ghi:

Nî TK 214 - Hao mßn TSC§


IV- Híng dÉn kÕ to¸n chuÈn mùc "chi phÝ ®i vay"

A- H¹ch to¸n chi phÝ ®i vay ph¶i t«n träng mét sè quy ®Þnh

sau:

1. Chi phÝ ®i vay ph¶i ghi nhËn vµo chi phÝ s¶n xuÊt, kinh doanh

trong kú khi ph¸t sinh, trõ khi ®îc vèn ho¸ theo quy ®Þnh.

2. Chi phÝ ®i vay liªn quan ®Õn tµi s¶n dë dang khi cã ®ñ çc ®iÒu

kiÖn vèn ho¸ th× ®¬n vÞ ph¶i thùc hiÖn theo ®óng quy ®Þnh t¹i chuÈn

mùc kÕ to¸n "Chi phÝ ®i vay" vÒ ®Þnh nghÜa tµi s¶n dë dang, x¸c ®Þnh

chi phÝ ®i vay ®îc vèn ho¸, thêi ®iÓm b¾t ®Çu vèn ho¸, t¹m ngõng vèn

ho¸ vµ chÊm døt viÖc vèn ho¸.

3. Chi phÝ ®i vay liªn quan trùc tiÕp ®Õn viÖc ®Çu t x©y dùng hoÆc

s¶n xuÊt tµi s¶n dë dang ®îc tÝnh vµo gi¸ trÞ cña tµi s¶n ®ã (®îc vèn ho¸),

bao gåm çc kho¶n l·i tiÒn vay, ph©n bæ çc kho¶n chiÕt khÊu hoÆc phô

tréi khi ph¸t hµnh tr¸i phiÕu, çc kho¶n chi phÝ phô ph¸t sinh liªn quan tíi

qu¸ tr×nh lµm thñ tôc vay.

56

4. §¬n vÞ ph¶i x¸c ®Þnh chi phÝ ®i vay ®îc vèn ho¸ theo ®óng quy

®Þnh hiÖn hµnh cña chuÈn mùc kÕ to¸n cho hai trêng hîp: (1) Kho¶n vay

vèn riªng biÖt sö dông cho môc ®Ých ®Çu t x©y dùng hoÆc s¶n xuÊt mét

tµi s¶n dë dang vµ (2) Çc kho¶n vèn vay chung trong ®ã cã sö dông cho

môc ®Ých ®Çu t x©y dùng hoÆc s¶n xuÊt mét tµi s¶n dë dang.

Çc kho¶n thu nhËp ph¸t sinh do ®Çu t t¹m thêi çc kho¶n vay riªng

biÖt trong khi chê sö dông vµo môc ®Ých cã ®îc tµi s¶n dë dang th× ph¶i

ghi gi¶m trõ (-) vµo chi phÝ ®i vay ph¸t sinh khi vèn ho¸.

- Vèn ho¸ chi phÝ ®i vay ®èi víi kho¶n vèn vay riªng biÖt:

Chi phÝ ®i vay ®-

îc vèn ho¸ cho mçi

kú kÕ to¸n

=

Chi phÝ ®i vay thùc

tÕ ph¸t sinh cña

kho¶n vay riªng

biÖt

-

Thu nhËp ph¸t sinh tõ

ho¹t ®éng ®Çu t t¹m

thêi cña çc kho¶n vay

®ã

- Vèn ho¸ chi ph``Ý ®i vay ®èi víi çc kho¶n vèn vay chung:

Sè chi phÝ ®i

vay ®îc vèn ho¸

cho mçi kú kÕ

to¸n (1)

=

Chi phÝ luü kÕ b×nh qu©n gia

quyÒn ph¸t sinh cho ®Çu t x©y

dùng hoÆc s¶n xuÊt tµi s¶n dë

dang cho ®Õn cuèi kú kÕ to¸n (2)

x

Tû lÖ vèn ho¸

(%) (3)

Chi phÝ luü

kÕ

Chi phÝ

Sè th¸ng chi phÝ thùc tÕ ph¸t

sinh trong kú kÕ to¸n (5)

b×nh qu©n = cho

tõng

X

gia quyÒn

(2)

tµi s¶n

(4)

Sè th¸ng ph¸t sinh cña kú kÕ

to¸n (6)

57

Tæng sè tiÒn l·i vay thùc tÕ cña çc kho¶n

vay ph¸t sinh trong kú (7)

Tû lÖ vèn ho¸

(%)

= x 100%

(3) Sè d b×nh qu©n gia quyÒn çc kho¶n vay

gèc (8)

Sè d b×nh qu©n Sè d cña

Sè th¸ng mµ tõng kho¶n vay

ph¸t sinh trong kú kÕ to¸n (5)

gia quyÒn çc = tõng

kho¶n

X

kho¶n vay gèc

(8)

vay gèc

(9)

Sè th¸ng ph¸t sinh cña kú kÕ

to¸n (6)

5. NÕu cã ph¸t sinh çc kho¶n chiÕt khÊu hoÆc phô tréi cña nh÷ng

kho¶n vay b»ng ph¸t hµnh tr¸i phiÕu th× ph¶i ®iÒu chØnh l¹i chi phÝ ®i

vay b»ng çch ph©n bæ gi¸ trÞ çc kho¶n chiÕt khÊu hoÆc phô tréi theo

mét trong hai ph¬ng ph¸p cho phï hîp (ph¬ng ph¸p l·i suÊt thùc tÕ hoÆc

ph¬ng ph¸p ®êng th¼ng). Tuy nhiªn doanh nghiÖp ph¶i ¸p dông nhÊt qu¸n

ph¬ng ph¸p ®· lùa chän trong mét kú kÕ to¸n n¨m.

6. ViÖc vèn ho¸ chi phÝ ®i vay sÏ ®îc t¹m ngõng l¹i trong çc giai

®o¹n mµ qu¸ tr×nh ®Çu t x©y dùng hoÆc s¶n xuÊt tµi s¶n dë dang bÞ

gi¸n ®o¹n, trõ khi sù gi¸n ®o¹n ®ã lµ cÇn thiÕt.

7. ViÖc vèn ho¸ chi phÝ ®i vay sÏ chÊm døt khi çc ho¹t ®éng chñ

yÕu cÇn thiÕt cho viÖc chuÈn bÞ ®a tµi s¶n dë dang vµo sö dông hoÆc b¸n

®· hoµn thµnh. Chi phÝ ®i vay ph¸t sinh sau ®ã sÏ ®îc ghi nhËn lµ chi phÝ

s¶n xuÊt, kinh doanh trong kú khi ph¸t sinh.

B- Ph¬ng ph¸p kÕ to¸n

1 - KÕ to¸n chi phÝ ®i vay

58

1.1 - Trêng hîp chi phÝ ®i vay ghi vµo chi phÝ s¶n xuÊt, kinh

doanh trong kú

a) §èi víi chi phÝ l·i vay:

- Trêng hîp ®¬n vÞ ph¶i thanh to¸n ®Þnh kú l·i tiÒn vay cho bªn cho

vay, ghi:


Cã c¸c TK 111, 112,...

- Trêng hîp ®¬n vÞ tr¶ tríc l·i tiÒn vay cho bªn cho vay, ghi:

Nî TK 142 - Chi phÝ tr¶ tríc (NÕu tr¶ tríc ng¾n h¹n l·i tiÒn vay)

Nî TK 242 - Chi phÝ tr¶ tríc dµi h¹n (NÕu tr¶ tríc dµi h¹n l·i tiÒn vay)

Cã c¸c TK 111, 112,...

- §Þnh kú, khi ph©n bæ l·i tiÒn vay theo sè ph¶i tr¶ tõng kú vµo chi

phÝ tµi chÝnh, ghi:


Cã TK 142 - Chi phÝ tr¶ tríc


- Trêng hîp l·i tiÒn vay ®¬n vÞ tr¶ sau cho bªn cho vay (tr¶ gèc vµ l·i

khi hÕt thêi h¹n vay theo khÕ íc):

+ §Þnh kú, khi tÝnh l·i tiÒn vay ph¶i tr¶ tõng kú ®Ó tÝnh vµo chi phÝ

tµi chÝnh, ghi:


Cã TK 335 - Chi phÝ ph¶i tr¶.

+ HÕt thêi h¹n vay, khi ®¬n vÞ tr¶ gèc vay vµ l·i tiÒn vay dµi h¹n, ghi:

Nî TK 315 - Nî dµi h¹n ®Õn h¹n tr¶ (NÕu tr¶ dÇn gèc vay dµi h¹n ®Õn

h¹n tr¶)

Nî TK 341 - Vay dµi h¹n (Gèc vay dµi h¹n cßn ph¶i tr¶)

Nî TK 335 - Chi phÝ ph¶i tr¶ (L·i tiÒn vay)

59

Cã çc TK 111, 112,...

b) Trêng hîp ®¬n vÞ thanh to¸n ®Þnh kú tiÒn thuª tµi chÝnh cho bªn

cho thuª, kÕ to¸n chi phÝ tiÒn l·i thuª tµi chÝnh ®îc thùc hiÖn theo quy

®Þnh t¹i ®iÓm 2.2 môc B phÇn I cña Th«ng t nµy.

c) Trêng hîp ®¬n vÞ thanh to¸n ®Þnh kú l·i tr¶ chËm cña tµi s¶n mua

theo ph¬ng thøc tr¶ chËm, tr¶ gãp cho bªn b¸n:

- Khi mua TSC§ theo ph¬ng thøc tr¶ chËm, tr¶ gãp vÒ sö dông ngay

cho ho¹t ®éng SXKD, ghi:

Nî çc TK 211, 213 (Nguyªn gi¸ - ghi theo gi¸ mua tr¶ tiÒn ngay)


Nî TK 242 - Chi phÝ tr¶ tríc dµi h¹n (PhÇn l·i tr¶ chËm lµ sè chªnh lÖch

gi÷a tæng sè tiÒn ph¶i thanh to¸n trõ (-) gi¸ mua tr¶

tiÒn ngay trõ (-) thuÕ GTGT (nÕu ®îc khÊu trõ))

Cã TK 331 - Ph¶i tr¶ cho ngêi b¸n (Tæng gi¸ thanh to¸n).

- §Þnh kú, tÝnh vµo chi phÝ tµi chÝnh theo sè l·i tr¶ chËm, tr¶ gãp

ph¶i tr¶ cña tõng kú, ghi:



d) Trong kú, nÕu ®¬n vÞ nhËn ®îc çc kho¶n hç trî l·i suÊt ®i vay

cña Nhµ níc cho ho¹t ®éng kinh doanh, ghi:

Nî çc TK 111, 112,...


1.2 - Trêng hîp chi phÝ ®i vay ®ñ ®iÒu kiÖn vèn ho¸

Chi phÝ ®i vay liªn quan trùc tiÕp ®Õn viÖc ®Çu t x©y dùng hoÆc

s¶n xuÊt tµi s¶n dë dang khi cã ®ñ çc ®iÒu kiÖn ®îc vèn ho¸ theo quy

®Þnh th× xö lý nh sau:

60

a) §èi víi kho¶n vèn vay riªng biÖt, chi phÝ ®i vay ®îc vèn ho¸ cho tµi

s¶n dë dang ®îc x¸c ®Þnh lµ chi phÝ ®i vay thùc tÕ ph¸t sinh tõ çc kho¶n

vay trõ (-) ®i çc kho¶n thu nhËp ph¸t sinh tõ ho¹t ®éng ®Çu t t¹m thêi cña

çc kho¶n vay nµy, ghi:

Nî çc TK 111, 112 (Çc kho¶n thu nhËp ph¸t sinh do ®Çu t t¹m thêi)

Nî TK 241 - X©y dùng c¬ b¶n dë dang (Tµi s¶n ®Çu t x©y dùng dë

dang)

Nî TK 627 - Chi phÝ s¶n xuÊt chung (Tµi s¶n ®ang s¶n xuÊt dë dang)

Cã çc TK 111, 112 (NÕu tr¶ l·i vay ®Þnh kú)

Cã TK 142 - Chi phÝ tr¶ tríc (Chi phÝ ®i vay ph¶i tr¶ trong kú -

nÕu tr¶ tríc ng¾n h¹n chi

phÝ ®i vay)

Cã TK 242 - Chi phÝ tr¶ tríc dµi h¹n (Ph©n bæ chi phÝ ®i vay

ph¶i tr¶ trong kú - nÕu tr¶ tríc dµi h¹n chi

phÝ ®i vay)

Cã TK 335 - Chi phÝ ph¶i tr¶ (TrÝch tríc chi phÝ ®i vay ph¶i tr¶

trong kú - nÕu chi phÝ ®i

vay tr¶ sau).

b) §èi víi çc kho¶n vèn vay chung, chi phÝ ®i vay ®îc vèn ho¸ lµ

toµn bé chi phÝ ®i vay liªn quan trùc tiÕp ®Õn ®Çu t, x©y dùng hoÆc s¶n

xuÊt tµi s¶n dë dang ®îc tÝnh vµo chi phÝ ®Çu t XDCB hoÆc chi phÝ s¶n

xuÊt s¶n phÈm mµ kh«ng ph¶i ®iÒu chØnh çc kho¶n thu nhËp ph¸t sinh

do ®Çu t t¹m thêi, ghi:

Nî TK 241 - X©y dùng c¬ b¶n dë dang


Cã çc TK 111, 112 (NÕu tr¶ l·i vay ®Þnh kú)

Cã TK 142 - Chi phÝ tr¶ tríc (Chi phÝ ®i vay ph¶i tr¶ trong kú -

nÕu tr¶ tríc ng¾n h¹n chi phÝ

®i vay)

Cã TK 242 - Chi phÝ tr¶ tríc dµi h¹n (Ph©n bæ chi phÝ ®i vay

ph¶i tr¶ trong kú - nÕu tr¶ tríc

dµi h¹n chi phÝ ®i vay)

61

Cã TK 335 - Chi phÝ ph¶i tr¶ (TrÝch tríc chi phÝ ®i vay ph¶i tr¶

trong kú - nÕu chi phÝ ®i

vay tr¶ sau).

- Çc kho¶n thu nhËp ph¸t sinh tõ ho¹t ®éng ®Çu t t¹m thêi cña çc

kho¶n vèn vay chung, ghi:

Nî çc TK 111, 112


1.3 - Chi phÝ ®i vay liªn quan trùc tiÕp ®Õn tµi s¶n dë dang

trong çc giai ®o¹n mµ qu¸ tr×nh ®Çu t x©y dùng hoÆc s¶n xuÊt tµi s¶n

dë dang bÞ gi¸n ®o¹n mét çch bÊt thêng hoÆc kÓ tõ khi chÊm døt vèn ho¸

ph¶i tÝnh vµo chi phÝ tµi chÝnh, ghi:


Cã çc TK 111, 112, 142, 242, 335,…

2 - KÕ to¸n chi phÝ ®i vay trong trêng hîp ph¸t hµnh tr¸i

phiÕu c«ng ty

2.1 - Çc trêng hîp ph¸t hµnh tr¸i phiÕu c«ng ty

Khi doanh nghiÖp vay vèn b»ng ph¸t hµnh tr¸i phiÕu cã thÓ x¶y ra 3

trêng hîp:

- Ph¸t hµnh tr¸i phiÕu ngang gi¸ (gi¸ ph¸t hµnh b»ng mÖnh gi¸): Lµ

ph¸t hµnh tr¸i phiÕu víi gi¸ ®óng b»ng mÖnh gi¸ cña tr¸i phiÕu. Trêng hîp

nµy thêng x¶y ra khi l·i suÊt thÞ trêng b»ng l·i suÊt danh nghÜa cña tr¸i

phiÕu ph¸t hµnh;

- Ph¸t hµnh tr¸i phiÕu cã chiÕt khÊu (gi¸ ph¸t hµnh nhá h¬n mÖnh

gi¸): Lµ ph¸t hµnh tr¸i phiÕu víi gi¸ nhá h¬n mÖnh gi¸ cña tr¸i phiÕu. PhÇn

chªnh lÖch gi÷a gi¸ ph¸t hµnh tr¸i phiÕu nhá h¬n mÖnh gi¸ cña tr¸i phiÕu

gäi lµ chiÕt khÊu tr¸i phiÕu. Trêng hîp nµy thêng x¶y ra khi l·i suÊt thÞ tr-

êng lín h¬n l·i suÊt danh nghÜa;

62

- Ph¸t hµnh tr¸i phiÕu cã phô tréi (gi¸ ph¸t hµnh lín h¬n mÖnh gi¸): Lµ

ph¸t hµnh tr¸i phiÕu víi gi¸ lín h¬n mÖnh gi¸ cña tr¸i phiÕu. PhÇn chªnh

lÖch gi÷a gi¸ ph¸t hµnh tr¸i phiÕu lín h¬n mÖnh gi¸ cña tr¸i phiÕu gäi lµ

phô tréi tr¸i phiÕu. Trêng hîp nµy thêng x¶y ra khi l·i suÊt thÞ trêng nhá

h¬n l·i suÊt danh nghÜa.

ChiÕt khÊu vµ phô tréi tr¸i phiÕu chØ ph¸t sinh khi doanh nghiÖp ®i

vay b»ng h×nh thøc ph¸t hµnh tr¸i phiÕu vµ t¹i thêi ®iÓm ph¸t hµnh cã sù

chªnh lÖch gi÷a l·i suÊt thÞ trêng vµ l·i suÊt danh nghÜa ®îc c¸c nhµ ®Çu

t mua tr¸i phiÕu chÊp nhËn.

ChiÕt khÊu vµ phô tréi tr¸i phiÕu ®îc x¸c ®Þnh vµ ghi nhËn ngay t¹i

thêi ®iÓm ph¸t hµnh tr¸i phiÕu. Sù chªnh lÖch gi÷a l·i suÊt thÞ trêng vµ l·i

suÊt danh nghÜa sau thêi ®iÓm ph¸t hµnh tr¸i phiÕu kh«ng ¶nh hëng ®Õn

gi¸ trÞ kho¶n phô tréi hay chiÕt khÊu ®· x¸c ®Þnh.

- ChiÕt khÊu tr¸i phiÕu ®îc ph©n bæ dÇn ®Ó tÝnh vµo chi phÝ ®i

vay tõng kú trong suèt thêi h¹n cña tr¸i phiÕu.

- Phô tréi tr¸i phiÕu ®îc ph©n bæ dÇn ®Ó gi¶m trõ chi phÝ ®i vay

tõng kú trong suèt thêi h¹n cña tr¸i phiÕu.

- Trêng hîp chi phÝ l·i vay cña tr¸i phiÕu ®ñ ®iÒu kiÖn vèn ho¸, c¸c

kho¶n l·i tiÒn vay vµ kho¶n ph©n bæ chiÕt khÊu hoÆc phô tréi ®îc vèn ho¸

trong tõng kú kh«ng ®îc vît qu¸ sè l·i vay thùc tÕ ph¸t sinh vµ sè ph©n bæ

chiÕt khÊu hoÆc phô tréi trong kú ®ã.

- ViÖc ph©n bæ kho¶n chiÕt khÊu hoÆc phô tréi cã thÓ sö dông ph-

¬ng ph¸p l·i suÊt thùc tÕ hoÆc ph¬ng ph¸p ®êng th¼ng.

+ Theo ph¬ng ph¸p l·i suÊt thùc tÕ: Kho¶n chiÕt khÊu hoÆc phô tréi

ph©n bæ vµo mçi kú ®îc tÝnh b»ng chªnh lÖch gi÷a chi phÝ l·i vay ph¶i

63

tr¶ cho mçi kú tr¶ l·i (®îc tÝnh b»ng gi¸ trÞ ghi sæ ®Çu kú cña tr¸i phiÕu

nh©n (x) víi tû lÖ l·i thùc tÕ trªn thÞ trêng) víi sè tiÒn ph¶i tr¶ tõng kú.

+ Theo ph¬ng ph¸p ®êng th¼ng: Kho¶n chiÕt khÊu hoÆc phô tréi

ph©n bæ ®Òu trong suèt kú h¹n cña tr¸i phiÕu.

2.2 - Bæ sung thªm Tµi kho¶n 343 - Tr¸i phiÕu ph¸t hµnh

Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó ph¶n ¸nh t×nh h×nh ph¸t hµnh tr¸i phiÕu vµ

thanh to¸n tr¸i phiÕu cña doanh nghiÖp. Tµi kho¶n nµy còng dïng ®Ó ph¶n

¸nh çc kho¶n chiÕt khÊu, phô tréi tr¸i phiÕu ph¸t sinh khi ph¸t hµnh tr¸i

phiÕu vµ t×nh h×nh ph©n bæ çc kho¶n chiÕt khÊu, phô tréi khi x¸c

®Þnh chi phÝ ®i vay tÝnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt, kinh doanh hoÆc vèn ho¸

theo tõng kú.

H¹ch to¸n Tµi kho¶n 343 – Tr¸i phiÕu ph¸t hµnh cÇn t«n träng mét

sè quy ®Þnh sau:

TK 343 chØ ¸p dông ë doanh nghiÖp cã vay vèn b»ng ph¬ng thøc

ph¸t hµnh tr¸i phiÕu.

TK 343 ph¶i ph¶n ¸nh chi tiÕt çc néi dung cã liªn quan ®Õn tr¸i

phiÕu ph¸t hµnh, gåm:

- MÖnh gi¸ tr¸i phiÕu;

- ChiÕt khÊu tr¸i phiÕu;

- Phô tréi tr¸i phiÕu.

§ång thêi theo dâi chi tiÕt theo thêi h¹n ph¸t hµnh tr¸i phiÕu.

Doanh nghiÖp ph¶i theo dâi chiÕt khÊu vµ phô tréi cho tõng lo¹i tr¸i

phiÕu ph¸t hµnh vµ t×nh h×nh ph©n bæ tõng kho¶n chiÕt khÊu, phô tréi

64

khi x¸c ®Þnh chi phÝ ®i vay tÝnh vµo chi phÝ SXKD hoÆc vèn ho¸ theo

tõng kú.

Trêng hîp tr¶ l·i khi ®¸o h¹n tr¸i phiÕu th× ®Þnh kú doanh nghiÖp

ph¶i tÝnh l·i tr¸i phiÕu ph¶i tr¶ tõng kú ®Ó ghi nhËn vµo chi phÝ s¶n xuÊt,

kinh doanh hoÆc vèn ho¸ vµo gi¸ trÞ cña tµi s¶n dë dang.

5 - Khi lËp b¸o c¸o tµi chÝnh, trªn B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n trong phÇn

nî ph¶i tr¶ th× chØ tiªu tr¸i phiÕu ph¸t hµnh ®îc ph¶n ¸nh trªn c¬ së thuÇn

(x¸c ®Þnh b»ng trÞ gi¸ tr¸i phiÕu theo mÖnh gi¸ trõ (-) chiÕt khÊu tr¸i

phiÕu céng (+) phô tréi tr¸i phiÕu).

KÕt cÊu vµ néi dung ph¶n ¸nh cña Tµi kho¶n 343 - Tr¸i phiÕu ph¸t

hµnh

Bªn Nî:

- Thanh to¸n tr¸i phiÕu khi ®¸o h¹n;

- ChiÕt khÊu tr¸i phiÕu ph¸t sinh trong kú;

- Ph©n bæ phô tréi tr¸i phiÕu trong kú.

Bªn Cã:

- TrÞ gi¸ tr¸i phiÕu ph¸t hµnh theo mÖnh gi¸ trong kú;

- Ph©n bæ chiÕt khÊu tr¸i phiÕu trong kú;

- Phô tréi tr¸i phiÕu ph¸t sinh trong kú.

Sè d bªn Cã:

TrÞ gi¸ kho¶n nî vay do ph¸t hµnh tr¸i phiÕu ®Õn thêi ®iÓm cuèi kú.

Tµi kho¶n nµy cã 3 Tµi kho¶n cÊp 2:

TK 3431 - MÖnh gi¸ tr¸i phiÕu

TK 3432 - ChiÕt khÊu tr¸i phiÕu

TK 3433 - Phô tréi tr¸i phiÕu

65

Tµi kho¶n 3431 - MÖnh gi¸ tr¸i phiÕu: Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó

ph¶n ¸nh trÞ gi¸ tr¸i phiÕu ph¸t hµnh theo mÖnh gi¸ khi doanh nghiÖp ®i

vay b»ng h×nh thøc ph¸t hµnh tr¸i phiÕu vµ viÖc thanh to¸n tr¸i phiÕu

®¸o h¹n trong kú.

KÕt cÊu vµ néi dung ph¶n ¸nh cña

Tµi kho¶n 3431 - MÖnh gi¸ tr¸i phiÕu

Bªn Nî:

Thanh to¸n tr¸i phiÕu khi ®¸o h¹n.

Bªn Cã:

TrÞ gi¸ tr¸i phiÕu ph¸t hµnh theo mÖnh gi¸ trong kú.

Sè d bªn Cã:

TrÞ gi¸ tr¸i phiÕu ®· ph¸t hµnh theo mÖnh gi¸ cuèi kú.

Tµi kho¶n 3432 - ChiÕt khÊu tr¸i phiÕu: Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó

ph¶n ¸nh chiÕt khÊu tr¸i phiÕu ph¸t sinh khi doanh nghiÖp ®i vay b»ng

h×nh thøc ph¸t hµnh tr¸i phiÕu cã chiÕt khÊu vµ viÖc ph©n bæ chiÕt khÊu

tr¸i phiÕu trong kú.

KÕt cÊu vµ néi dung ph¶n ¸nh cña TK 3432 - ChiÕt khÊu

tr¸i phiÕu

Bªn Nî:

ChiÕt khÊu tr¸i phiÕu ph¸t sinh trong kú.

Bªn Cã:

Ph©n bæ chiÕt khÊu tr¸i phiÕu trong kú.

Sè d bªn Nî:

66

ChiÕt khÊu tr¸i phiÕu cha ph©n bæ cuèi kú.

Tµi kho¶n 3433 - Phô tréi tr¸i phiÕu: Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó

ph¶n ¸nh phô tréi tr¸i phiÕu ph¸t sinh khi doanh nghiÖp ®i vay b»ng h×nh

thøc ph¸t hµnh tr¸i phiÕu cã chiÕt khÊu vµ viÖc ph©n bæ phô tréi tr¸i

phiÕu trong kú.

KÕt cÊu vµ néi dung ph¶n ¸nh cña TK 3433 - Phô tréi tr¸i

phiÕu

Bªn Nî:

Ph©n bæ phô tréi tr¸i phiÕu trong kú.

Bªn Cã:

Phô tréi tr¸i phiÕu ph¸t sinh trong kú.

Sè d bªn Cã:

Phô tréi tr¸i phiÕu cha ph©n bæ cuèi kú.

2.3- KÕ to¸n trêng hîp ph¸t hµnh tr¸i phiÕu theo mÖnh gi¸

a) Ph¶n ¸nh sè tiÒn thu vÒ ph¸t hµnh tr¸i phiÕu, ghi:

Nî c¸c TK 111, 112 (Sè tiÒn thu vÒ b¸n tr¸i phiÕu)

Cã TK 3431 - MÖnh gi¸ tr¸i phiÕu.

b) NÕu tr¶ l·i tr¸i phiÕu ®Þnh kú, khi tr¶ l·i tÝnh vµo chi phÝ SXKD

hoÆc vèn ho¸, ghi:

Nî TK 635 - Chi phÝ tµi chÝnh (NÕu tÝnh vµo chi phÝ tµi chÝnh trong

kú)

Nî TK 241 - X©y dùng c¬ b¶n dë dang (NÕu ®îc vèn ho¸ vµo gi¸ trÞ

tµi s¶n

®Çu t x©y dùng dë dang)

67

Nî TK 627 - Chi phÝ s¶n xuÊt chung (NÕu ®îc vèn ho¸ vµo gi¸ trÞ tµi

s¶n s¶n

xuÊt dë dang)

Cã çc TK 111, 112 (Sè tiÒn tr¶ l·i tr¸i phiÕu trong kú).

c) NÕu tr¶ l·i tr¸i phiÕu sau (khi tr¸i phiÕu ®¸o h¹n), tõng kú doanh

nghiÖp ph¶i tÝnh tríc chi phÝ l·i vay ph¶i tr¶ trong kú vµo chi phÝ SXKD


Nî TK 635 – Chi phÝ tµi chÝnh (NÕu tÝnh vµo chi phÝ tµi chÝnh trong

kú)

Nî çc TK 241, 627 (NÕu ®îc vèn ho¸ vµo gi¸ trÞ tµi s¶n dë dang)

Cã TK 335 - Chi phÝ ph¶i tr¶ (PhÇn l·i tr¸i phiÕu ph¶i tr¶ trong

kú).

- Cuèi thêi h¹n cña tr¸i phiÕu, doanh nghiÖp thanh to¸n gèc vµ l·i tr¸i

phiÕu cho ngêi mua tr¸i phiÕu, ghi:

Nî TK 335 - Chi phÝ ph¶i tr¶ (Tæng sè tiÒn l·i tr¸i phiÕu)

Nî TK 3431 - MÖnh gi¸ tr¸i phiÕu

Cã çc TK 111, 112,...

d) Trêng hîp tr¶ tríc l·i tr¸i phiÕu ngay khi ph¸t hµnh, chi phÝ l·i vay

®îc ph¶n ¸nh vµo bªn Nî TK 242 (Chi tiÕt l·i tr¸i phiÕu tr¶ tríc), sau ®ã

ph©n bæ dÇn vµo çc ®èi tîng chÞu chi phÝ.

- T¹i thêi ®iÓm ph¸t hµnh tr¸i phiÕu, ghi:

Nî çc TK 111, 112 (Tæng sè tiÒn thùc thu)

Nî TK 242 (Chi tiÕt l·i tr¸i phiÕu tr¶ tríc)


- §Þnh kú, ph©n bæ l·i tr¸i phiÕu tr¶ tríc vµo chi phÝ ®i vay tõng kú,

ghi:


kú)

68

Nî TK 241- X©y dùng c¬ b¶n dë dang (NÕu ®îc vèn ho¸ vµo gi¸ trÞ

tµi s¶n



s¶n s¶n xuÊt dë dang)

Cã TK 242 - Chi phÝ tr¶ tríc dµi h¹n (Chi tiÕt l·i tr¸i phiÕu tr¶ tr-

íc) (Sè l·i tr¸i phiÕu ph©n bæ

trong kú).

®) Chi phÝ ph¸t hµnh tr¸i phiÕu:

- NÕu chi phÝ ph¸t hµnh tr¸i phiÕu cã gi¸ trÞ nhá, tÝnh ngay vµo chi

phÝ trong kú, ghi:


Cã çc TK 111, 112,...

- NÕu chi phÝ ph¸t hµnh tr¸i phiÕu cã gi¸ trÞ lín, ph¶i ph©n bæ dÇn,

ghi:

Nî TK 242 - Chi phÝ tr¶ tríc dµi h¹n (Chi tiÕt chi phÝ ph¸t hµnh tr¸i

phiÕu)

Cã çc TK 111, 112, ...

§Þnh kú, ph©n bæ chi phÝ ph¸t hµnh tr¸i phiÕu, ghi:

Nî çc TK 635, 241,627 (PhÇn ph©n bæ chi phÝ ph¸t hµnh tr¸i phiÕu

trong kú)

Cã TK 242 - Chi phÝ tr¶ tríc dµi h¹n (Chi tiÕt chi phÝ ph¸t hµnh

tr¸i phiÕu).

e) Thanh to¸n tr¸i phiÕu khi ®¸o h¹n, ghi:


Cã çc TK 111, 112,...

2.4- KÕ to¸n ph¸t hµnh tr¸i phiÕu cã chiÕt khÊu

a) Ph¶n ¸nh sè tiÒn thùc thu vÒ ph¸t hµnh tr¸i phiÕu, ghi:


69

Nî TK 3432 - ChiÕt khÊu tr¸i phiÕu (Chªnh lÖch gi÷a sè tiÒn thu vÒ

b¸n tr¸i

phiÕu nhá h¬n mÖnh gi¸ tr¸i phiÕu)


b) Trêng hîp tr¶ l·i ®Þnh kú, khi tr¶ l·i vay tÝnh vµo chi phÝ SXKD



kú)

Nî TK 241 - X©y dùng c¬ b¶n dë dang (NÕu ®îc vèn ho¸ vµo gi¸ trÞ

tµi s¶n



s¶n s¶n

xuÊt dë dang)

Cã çc TK 111, 112 (Sè tiÒn tr¶ l·i tr¸i phiÕu trong kú)

Cã TK 3432 - ChiÕt khÊu tr¸i phiÕu (Sè ph©n bæ chiÕt khÊu tr¸i

phiÕu tõng kú).

c) Trêng hîp tr¶ l·i sau (khi tr¸i phiÕu ®¸o h¹n):

- Tõng kú doanh nghiÖp ph¶i tÝnh tríc chi phÝ l·i vay ph¶i tr¶ trong

kú, ghi:


kú)

Nî çc TK 241, 627 (NÕu ®îc vèn ho¸ vµo gi¸ trÞ tµi s¶n dë dang)


kú)

Cã TK 3432- ChiÕt khÊu tr¸i phiÕu (Sè ph©n bæ chiÕt khÊu

tr¸i phiÕu trong kú).

- Cuèi thêi h¹n cña tr¸i phiÕu, doanh nghiÖp ph¶i thanh to¸n gèc vµ l·i

tr¸i phiÕu cho ngêi mua tr¸i phiÕu, ghi:



Cã çc TK 111, 112,...

70

d) Trêng hîp tr¶ tríc l·i tr¸i phiÕu ngay khi ph¸t hµnh, chi phÝ l·i vay ®îc

ph¶n ¸nh vµo bªn Nî TK 242 (Chi tiÕt l·i tr¸i phiÕu tr¶ tríc), sau ®ã ph©n

bæ dÇn vµo c¸c ®èi tîng ghi nhËn chi phÝ.

- Khi ph¸t hµnh tr¸i phiÕu, ghi:


Nî TK 3432 - ChiÕt khÊu tr¸i phiÕu

Nî TK 242 (Chi tiÕt l·i tr¸i phiÕu tr¶ tríc) (Sè tiÒn l·i tr¸i phiÕu tr¶ tríc)


- §Þnh kú tÝnh chi phÝ l·i vay vµo chi phÝ SXKD trong kú, hoÆc vèn

ho¸, ghi:

Nî TK 635- Chi phÝ tµi chÝnh (NÕu tÝnh vµo chi phÝ tµi chÝnh trong

kú)


tµi s¶n

®Çu t, x©y dùng dë dang)

Nî TK 627 - Chi phÝ s¶n xuÊt chung (NÕu ®îc vèn ho¸ tÝnh vµo gi¸ trÞ

tµi s¶n

s¶n xuÊt dë dang)

Cã TK 242 (Chi tiÕt l·i tr¸i phiÕu tr¶ tríc) (Sè l·i tr¸i phiÕu ph©n

bæ

trong kú)

Cã TK 3432- ChiÕt khÊu tr¸i phiÕu (Sè ph©n bæ chiÕt khÊu tr¸i

phiÕu tõng kú).

®) Thanh to¸n tr¸i phiÕu khi ®¸o h¹n, ghi:


Cã c¸c TK 111, 112,...

e) KÕ to¸n chi phÝ ph¸t hµnh tr¸i phiÕu ®îc thùc hiÖn theo ®iÓm

2.3(®) môc B phÇn IV Th«ng t nµy.

71

2.5- KÕ to¸n ph¸t hµnh tr¸i phiÕu cã phô tréi

a) Ph¶n ¸nh sè tiÒn thùc thu vÒ ph¸t hµnh tr¸i phiÕu:


Cã TK 3433 - Phô tréi tr¸i phiÕu (Chªnh lÖch gi÷a sè tiÒn thùc

thu vÒ b¸n tr¸i phiÕu lín h¬n mÖnh

gi¸ tr¸i phiÕu)


b) Trêng hîp tr¶ l·i ®Þnh kú:

- Khi tr¶ l·i tÝnh vµo chi phÝ SXKD hoÆc vèn ho¸, ghi:

Nî TK 635- Chi phÝ tµi chÝnh (NÕu ®îc tÝnh vµo chi phÝ tµi chÝnh

trong kú)


tµi s¶n

®Çu t, x©y dùng dë dang)

Nî TK 627- Chi phÝ s¶n xuÊt chung (NÕu ®îc vèn ho¸ vµo gi¸ trÞ tµi


Cã çc TK 111, 112 (Sè tiÒn tr¶ l·i tr¸i phiÕu trong kú).

- §ång thêi ph©n bæ dÇn phô tréi tr¸i phiÕu ®Ó ghi gi¶m chi phÝ ®i

vay tõng kú, ghi:

Nî TK 3433 - Phô tréi tr¸i phiÕu (sè ph©n bæ dÇn phô tréi tr¸i phiÕu

tõng kú)

Cã çc TK 635, 241, 627.

c) Trêng hîp tr¶ l·i sau (khi tr¸i phiÕu ®¸o h¹n), tõng kú doanh nghiÖp

ph¶i ghi nhËn tríc chi phÝ l·i vay ph¶i tr¶ trong kú.

- Khi tÝnh chi phÝ l·i vay cho çc ®èi tîng ghi nhËn chi phÝ ®i vay

trong kú, ghi:

Nî çc TK 635, 241, 627

72


kú).

- §ång thêi ph©n bæ dÇn phô tréi tr¸i phiÕu ®Ó ghi gi¶m chi phÝ ®i

vay tõng kú, ghi:

Nî TK 3433 - Phô tréi tr¸i phiÕu

Cã çc TK 635, 241, 627.

- Cuèi thêi h¹n cña tr¸i phiÕu, doanh nghiÖp ph¶i thanh to¸n gèc vµ l·i

tr¸i phiÕu cho ngêi cã tr¸i phiÕu, ghi:



Cã çc TK 111, 112,...

d) Trêng hîp tr¶ tríc l·i tr¸i phiÕu ngay khi ph¸t hµnh, chi phÝ l·i vay

®îc ph¶n ¸nh vµo bªn Nî TK 242 (Chi tiÕt l·i tr¸i phiÕu tr¶ tríc), sau ®ã

ph©n bæ dÇn vµo çc ®èi tîng chÞu chi phÝ.

- Khi ph¸t hµnh tr¸i phiÕu, ghi:


Nî TK 242 (Chi tiÕt l·i tr¸i phiÕu tr¶ tríc) (Sè tiÒn l·i tr¸i phiÕu tr¶ tríc)

Cã TK 3433 - Phô tréi tr¸i phiÕu


- §Þnh kú, tÝnh chi phÝ l·i vay cho çc ®èi tîng ghi nhËn chi phÝ ®i

vay trong kú, ghi:

Nî TK 635- Chi phÝ tµi chÝnh (NÕu ®îc tÝnh vµo chi phÝ tµi chÝnh

trong kú)


tµi s¶n ®Çu t, x©y dùng dë dang)



73

Cã TK 242 (Chi tiÕt l·i tr¸i phiÕu tr¶ tríc) (Sè l·i tr¸i phiÕu ph©n

bæ

trong kú).

- §ång thêi ph©n bæ dÇn phô tréi tr¸i phiÕu ghi gi¶m chi phÝ ®i vay

tõng kú, ghi:

Nî TK 3433 - Phô tréi tr¸i phiÕu (Sè ph©n bæ phô tréi tr¸i phiÕu tõng

kú)

Cã çc TK 635, 241, 627.

®) KÕ to¸n chi phÝ ph¸t hµnh tr¸i phiÕu ®îc thùc hiÖn theo ®iÓm

2.3(®) Môc B – PhÇn IV Th«ng t nµy..

V - Híng dÉn kÕ to¸n chuÈn mùc

"b¸o ço lu chuyÓn tiÒn tÖ"

1 – Tr¸ch nhiÖm lËp B¸o ço lu chuyÓn tiÒn tÖ

- TÊt c¶ çc doanh nghiÖp thuéc çc ngµnh, çc thµnh phÇn kinh tÕ

®Òu ph¶i lËp B¸o ço lu chuyÓn tiÒn tÖ theo quy ®Þnh cña ChuÈn mùc kÕ

to¸n sè 24 "B¸o ço lu chuyÓn tiÒn tÖ" vµ híng dÉn t¹i Th«ng t nµy.

- Riªng ®èi víi çc doanh nghiÖp lµ ng©n hµng, tæ chøc tÝn dông vµ

tæ chøc tµi chÝnh kh¸c, viÖc lËp B¸o ço lu chuyÓn tiÒn tÖ ®îc híng dÉn

trong mét v¨n b¶n riªng.

2 - Thêi h¹n lËp vµ göi B¸o ço lu chuyÓn tiÒn tÖ

Thêi h¹n lËp vµ göi B¸o ço lu chuyÓn tiÒn tÖ ®îc thùc hiÖn theo quy

®Þnh hiÖn hµnh cña ChÕ ®é B¸o ço tµi chÝnh ban hµnh theo QuyÕt ®Þnh

sè 167/2000/Q§-BTC ngµy 25/10/2000 cña Bé trëng Bé Tµi chÝnh.

3 - Nguyªn t¾c lËp vµ tr×nh bµy B¸o ço lu chuyÓn tiÒn tÖ

74

3.1 - Çc kho¶n ®Çu t ng¾n h¹n ®îc coi lµ t¬ng ®¬ng tiÒn tr×nh

bµy trªn b¸o ço lu chuyÓn tiÒn tÖ chØ bao gåm çc kho¶n ®Çu t ng¾n h¹n

cã thêi h¹n thu håi hoÆc ®¸o h¹n kh«ng qu¸ 3 th¸ng kÓ tõ ngµy mua kho¶n

®Çu t ®ã. VÝ dô, kú phiÕu ng©n hµng, tÝn phiÕu kho b¹c, chøng chØ tiÒn

göi… cã thêi h¹n thu håi hoÆc ®¸o h¹n kh«ng qu¸ 3 th¸ng kÓ tõ ngµy mua.

3.2 - Doanh nghiÖp ph¶i tr×nh bµy çc luång tiÒn trªn B¸o ço lu

chuyÓn tiÒn tÖ theo ba lo¹i ho¹t ®éng: Ho¹t ®éng kinh doanh, ho¹t ®éng

®Çu t vµ ho¹t ®éng tµi chÝnh theo quy ®Þnh cña chuÈn mùc "B¸o ço lu

chuyÓn tiÒn tÖ":

+ Luång tiÒn tõ ho¹t ®éng kinh doanh lµ luång tiÒn ph¸t sinh tõ çc

ho¹t ®éng t¹o ra doanh thu chñ yÕu cña doanh nghiÖp vµ çc ho¹t ®éng

kh¸c kh«ng ph¶i lµ çc ho¹t ®éng ®Çu t hay ho¹t ®éng tµi chÝnh;

+ Luång tiÒn tõ ho¹t ®éng ®Çu t lµ luång tiÒn ph¸t sinh tõ çc ho¹t

®éng mua s¾m, x©y dùng, thanh lý, nhîng b¸n çc tµi s¶n dµi h¹n vµ çc

kho¶n ®Çu t kh¸c kh«ng thuéc çc kho¶n t¬ng ®¬ng tiÒn;

+ Luång tiÒn tõ ho¹t ®éng tµi chÝnh lµ luång tiÒn ph¸t sinh tõ çc

ho¹t ®éng t¹o ra çc thay ®æi vÒ quy m« vµ kÕt cÊu cña vèn chñ së h÷u

vµ vèn vay cña doanh nghiÖp.

3.3 - Doanh nghiÖp ®îc tr×nh bµy luång tiÒn tõ çc ho¹t ®éng kinh

doanh, ho¹t ®éng ®Çu t vµ ho¹t ®éng tµi chÝnh theo çch thøc phï hîp

nhÊt víi ®Æc ®iÓm kinh doanh cña doanh nghiÖp.

3.4 - Çc luång tiÒn ph¸t sinh tõ çc ho¹t ®éng kinh doanh, ho¹t ®éng

®Çu t vµ ho¹t ®éng tµi chÝnh sau ®©y ®îc b¸o ço trªn c¬ së thuÇn:

+ Thu tiÒn vµ chi tr¶ tiÒn hé kh¸ch hµng nh tiÒn thuª thu hé, chi hé

vµ tr¶ l¹i cho chñ së h÷u tµi s¶n; Çc quü ®Çu t gi÷ cho kh¸ch hµng...;

75

+ Thu tiÒn vµ chi tiÒn ®èi víi çc kho¶n cã vßng quay nhanh, thêi

gian ®¸o h¹n ng¾n nh: Mua, b¸n ngo¹i tÖ; Mua, b¸n çc kho¶n ®Çu t; Çc

kho¶n ®i vay hoÆc cho vay ng¾n h¹n kh¸c cã thêi h¹n thanh to¸n kh«ng

qu¸ 3 th¸ng.

3.5 - Çc luång tiÒn ph¸t sinh tõ çc giao dÞch b»ng ngo¹i tÖ ph¶i ®îc

quy ®æi ra ®ång tiÒn chÝnh thøc trong ghi sæ kÕ to¸n vµ lËp b¸o ço tµi

chÝnh theo tû gi¸ hèi ®o¸i t¹i thêi ®iÓm ph¸t sinh giao dÞch. B¸o ço lu

chuyÓn tiÒn tÖ cña çc tæ chøc ho¹t ®éng ë níc ngoµi ph¶i ®îc quy ®æi ra

®ång tiÒn ghi sæ kÕ to¸n vµ lËp b¸o ço tµi chÝnh cña c«ng ty mÑ theo tû

gi¸ thùc tÕ t¹i ngµy lËp B¸o ço lu chuyÓn tiÒn tÖ.

3.6 - Çc giao dÞch vÒ ®Çu t vµ tµi chÝnh kh«ng trùc tiÕp sö dông

tiÒn hay çc kho¶n t¬ng ®¬ng tiÒn kh«ng ®îc tr×nh bµy trong B¸o ço lu

chuyÓn tiÒn tÖ, VÝ dô:

(a) ViÖc mua tµi s¶n b»ng çch nhËn çc kho¶n nî liªn quan trùc tiÕp

hoÆc th«ng qua nghiÖp vô cho thuª tµi chÝnh;

(b) ViÖc mua mét doanh nghiÖp th«ng qua ph¸t hµnh cæ phiÕu;

(c) ViÖc chuyÓn nî thµnh vèn chñ së h÷u.

3.7 - Çc kho¶n môc tiÒn vµ t¬ng ®¬ng tiÒn ®Çu kú vµ cuèi kú, ¶nh

hëng cña thay ®æi tû gi¸ hèi ®o¸i quy ®æi tiÒn vµ çc kho¶n t¬ng ®¬ng

tiÒn b»ng ngo¹i tÖ hiÖn cã cuèi kú ph¶i ®îc tr×nh bµy thµnh çc chØ tiªu

riªng biÖt trªn B¸o ço lu chuyÓn tiÒn tÖ ®Ó ®èi chiÕu sè liÖu víi çc

kho¶n môc t¬ng øng trªn B¶ng C©n ®èi kÕ to¸n.

3.8 - Doanh nghiÖp ph¶i tr×nh bµy gi¸ trÞ vµ lý do cña çc kho¶n tiÒn

vµ t¬ng ®¬ng tiÒn cã sè d cuèi kú lín do doanh nghiÖp n¾m gi÷ nhng

kh«ng ®îc sö dông do cã sù h¹n chÕ cña ph¸p luËt hoÆc çc rµng buéc kh¸c

mµ doanh nghiÖp ph¶i thùc hiÖn.

76

4 - C¨n cø lËp B¸o ço lu chuyÓn tiÒn tÖ

ViÖc lËp B¸o ço lu chuyÓn tiÒn tÖ ®îc c¨n cø vµo:

- B¶ng C©n ®èi kÕ to¸n;

- B¸o ço kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh;

- ThuyÕt minh b¸o ço tµi chÝnh;

- B¸o ço lu chuyÓn tiÒn tÖ kú tríc;

- Çc tµi liÖu kÕ to¸n kh¸c, nh: Sæ kÕ to¸n tæng hîp, sæ kÕ to¸n chi

tiÕt çc Tµi kho¶n “TiÒn mÆt”, “TiÒn göi Ng©n hµng”, “TiÒn ®ang

chuyÓn”; Sæ kÕ to¸n tæng hîp vµ sæ kÕ to¸n chi tiÕt cña çc Tµi kho¶n liªn

quan kh¸c, b¶ng tÝnh vµ ph©n bæ khÊu hao TSC§ vµ çc tµi liÖu kÕ to¸n

chi tiÕt kh¸c...

5 - Yªu cÇu vÒ më vµ ghi sæ kÕ to¸n phôc vô lËp B¸o ço lu

chuyÓn tiÒn tÖ

- Sæ kÕ to¸n chi tiÕt çc Tµi kho¶n ph¶i thu, ph¶i tr¶ ph¶i ®îc më chi

tiÕt theo 3 lo¹i ho¹t ®éng: Ho¹t ®éng kinh doanh, ho¹t ®éng ®Çu t vµ ho¹t

®éng tµi chÝnh.

- §èi víi sæ kÕ to¸n chi tiÕt çc Tµi kho¶n "TiÒn mÆt", "TiÒn göi

Ng©n hµng", "TiÒn ®ang chuyÓn" ph¶i më chi tiÕt theo 3 lo¹i ho¹t ®éng:

Ho¹t ®éng kinh doanh, ho¹t ®éng ®Çu t vµ ho¹t ®éng tµi chÝnh ®Ó lµm

c¨n cø ®èi chiÕu. VÝ dô, ®èi víi kho¶n tiÒn tr¶ ng©n hµng vÒ gèc vµ l·i

vay, kÕ to¸n ph¶i ph¶n ¸nh riªng sè tiÒn tr¶ l·i vay vµ sè tiÒn tr¶ gèc vay

trªn sæ kÕ to¸n chi tiÕt.

- T¹i thêi ®iÓm cuèi niªn ®é kÕ to¸n, khi lËp B¸o ço lu chuyÓn tiÒn

tÖ, doanh nghiÖp ph¶i x¸c ®Þnh çc kho¶n ®Çu t ng¾n h¹n cã thêi h¹n thu

77

håi hoÆc ®¸o h¹n kh«ng qu¸ 3 th¸ng kÓ tõ ngµy mua tho¶ m·n ®Þnh

nghÜa ®îc coi lµ t¬ng ®¬ng tiÒn phï hîp víi quy ®Þnh cña ChuÈn mùc "B¸o

ço lu chuyÓn tiÒn tÖ" ®Ó lo¹i trõ ra khái çc kho¶n môc liªn quan ®Õn

ho¹t ®éng ®Çu t ng¾n h¹n. Gi¸ trÞ cña çc kho¶n t¬ng ®¬ng tiÒn ®îc

céng (+) vµo chØ tiªu “TiÒn vµ çc kho¶n t¬ng ®¬ng tiÒn cuèi kú” trªn B¸o

ço lu chuyÓn tiÒn tÖ.

- §èi víi çc kho¶n ®Çu t chøng kho¸n vµ c«ng cô nî kh«ng ®îc coi lµ

t¬ng ®¬ng tiÒn, kÕ to¸n ph¶i c¨n cø vµo môc ®Ých ®Çu t ®Ó lËp b¶ng kª

chi tiÕt x¸c ®Þnh çc kho¶n ®Çu t chøng kho¸n vµ c«ng cô nî phôc vô cho

môc ®Ých th¬ng m¹i (mua vµo ®Ó b¸n) vµ phôc vô cho môc ®Ých n¾m

gi÷ ®Çu t ®Ó thu l·i.

6 - Ph¬ng ph¸p lËp B¸o ço lu chuyÓn tiÒn tÖ

6.1 - LËp b¸o ço çc chØ tiªu luång tiÒn tõ ho¹t ®éng kinh

doanh

Luång tiÒn tõ ho¹t ®éng kinh doanh ®îc lËp vµ tr×nh bµy trong B¸o

ço lu chuyÓn tiÒn tÖ theo mét trong hai ph¬ng ph¸p sau: Ph¬ng ph¸p trùc

tiÕp vµ ph¬ng ph¸p gi¸n tiÕp.

6.1.1 - LËp b¸o ço çc chØ tiªu luång tiÒn tõ ho¹t ®éng kinh doanh

theo ph¬ng ph¸p trùc tiÕp

- Nguyªn t¾c lËp: Theo ph¬ng ph¸p trùc tiÕp, çc luång tiÒn vµo vµ

luång tiÒn ra tõ ho¹t ®éng kinh doanh ®îc x¸c ®Þnh vµ tr×nh bµy trong

B¸o ço lu chuyÓn tiÒn tÖ b»ng çch ph©n tÝch vµ tæng hîp trùc tiÕp çc

kho¶n tiÒn thu vµo vµ chi ra theo tõng néi dung thu, chi tõ çc sæ kÕ to¸n

tæng hîp vµ chi tiÕt cña doanh nghiÖp.

- C¬ së lËp:

+ B¶ng C©n ®èi kÕ to¸n;

78

+ ThuyÕt minh b¸o ço tµi chÝnh;

+ Sæ kÕ to¸n çc Tµi kho¶n "TiÒn mÆt", "TiÒn göi Ng©n hµng",

"TiÒn ®ang chuyÓn";

+ Sæ kÕ to¸n Tµi kho¶n "§Çu t chøng kho¸n ng¾n h¹n";

+ Sæ kÕ to¸n çc Tµi kho¶n ph¶i thu, çc Tµi kho¶n ph¶i tr¶;

+ Sæ kÕ to¸n çc Tµi kho¶n cã liªn quan kh¸c;

+ B¸o ço lu chuyÓn tiÒn tÖ kú tríc.

- Ph¬ng ph¸p lËp çc chØ tiªu cô thÓ (Xem Phô lôc sè 03)

(1) - TiÒn thu tõ b¸n hµng, cung cÊp dÞch vô vµ doanh thu

kh¸c - M· sè 01

ChØ tiªu nµy ®îc lËp c¨n cø vµo tæng sè tiÒn ®· thu (tæng gi¸ thanh

to¸n) trong kú do b¸n hµng hãa, thµnh phÈm, cung cÊp dÞch vô, tiÒn b¶n

quyÒn, phÝ, hoa hång vµ çc kho¶n doanh thu kh¸c (nh b¸n chøng kho¸n

v× môc ®Ých th¬ng m¹i) (nÕu cã), trõ çc kho¶n doanh thu ®îc x¸c ®Þnh

lµ luång tiÒn tõ ho¹t ®éng ®Çu t, kÓ c¶ çc kho¶n tiÒn ®· thu tõ çc kho¶n

nî ph¶i thu liªn quan ®Õn çc giao dÞch b¸n hµng ho¸, cung cÊp dÞch vô vµ

doanh thu kh¸c ph¸t sinh tõ çc kú tríc nhng kú nµy míi thu ®îc tiÒn vµ sè

tiÒn øng tríc cña ngêi mua hµng ho¸, dÞch vô.

Sè liÖu ®Ó ghi vµo chØ tiªu nµy ®îc lÊy tõ sæ kÕ to¸n çc Tµi kho¶n

"TiÒn mÆt", "TiÒn göi Ng©n hµng" (phÇn thu tiÒn), sæ kÕ to¸n çc tµi

kho¶n ph¶i tr¶ (TiÒn thu tõ b¸n hµng, cung cÊp dÞch vô chuyÓn tr¶ ngay

çc kho¶n c«ng nî) trong kú b¸o ço sau khi ®èi chiÕu víi sæ kÕ to¸n çc

Tµi kho¶n "Doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô" (B¸n hµng, cung cÊp

dÞch vô thu tiÒn ngay) vµ sæ kÕ to¸n Tµi kho¶n "Ph¶i thu cña kh¸ch hµng"

79

(B¸n hµng, cung cÊp dÞch vô vµ doanh thu kh¸c ph¸t sinh tõ çc kú tríc, ®·

thu ®îc tiÒn trong kú nµy) hoÆc sè tiÒn øng tríc trong kú cña ngêi mua s¶n

phÈm, hµng ho¸, dÞch vô, sæ kÕ to¸n Tµi kho¶n "§Çu t chøng kho¸n ng¾n

h¹n" vµ Tµi kho¶n “Doanh thu ho¹t ®éng tµi chÝnh” (B¸n chøng kho¸n v×

môc ®Ých th¬ng m¹i thu tiÒn ngay).

(2) - TiÒn tr¶ cho ngêi cung cÊp hµng ho¸, dÞch vô - M· sè 02

ChØ tiªu nµy ®îc lËp c¨n cø vµo tæng sè tiÒn ®· tr¶ (tæng gi¸ thanh

to¸n) trong kú cho ngêi cung cÊp hµng ho¸, dÞch vô, chi mua chøng kho¸n

v× môc ®Ých th¬ng m¹i (nÕu cã), kÓ c¶ sè tiÒn ®· tr¶ cho çc kho¶n nî

ph¶i tr¶ liªn quan ®Õn giao dÞch mua hµng ho¸, dÞch vô ph¸t sinh tõ çc kú

tríc nhng kú nµy míi tr¶ tiÒn vµ sè tiÒn chi øng tríc cho ngêi cung cÊp hµng

ho¸, dÞch vô.


"TiÒn mÆt", "TiÒn göi Ng©n hµng" vµ "TiÒn ®ang chuyÓn" (phÇn chi

tiÒn), sæ kÕ to¸n Tµi kho¶n “Ph¶i thu cña kh¸ch hµng” (phÇn chi tiÒn tõ

thu çc kho¶n ph¶i thu cña kh¸ch hµng), sæ kÕ to¸n Tµi kho¶n “Vay ng¾n

h¹n” (PhÇn chi tiÒn tõ tiÒn vay ng¾n h¹n nhËn ®îc chuyÓn tr¶ ngay cho

ngêi b¸n) trong kú b¸o ço, sau khi ®èi chiÕu víi sæ kÕ to¸n Tµi kho¶n

"Ph¶i tr¶ cho ngêi b¸n", sæ kÕ to¸n çc Tµi kho¶n hµng tån kho vµ çc Tµi

kho¶n cã liªn quan kh¸c, chi tiÕt phÇn ®· tr¶ b»ng tiÒn trong kú b¸o ço,

sæ kÕ to¸n çc Tµi kho¶n "§Çu t chøng kho¸n ng¾n h¹n" (Chi mua chøng

kho¸n v× môc ®Ých th¬ng m¹i). ChØ tiªu nµy ®îc ghi b»ng sè ©m díi h×nh

thøc ghi trong ngoÆc ®¬n ( ***).

(3) - TiÒn tr¶ cho ngêi lao ®éng - M· sè 03

ChØ tiªu nµy ®îc lËp c¨n cø vµo tæng sè tiÒn ®· tr¶ cho ngêi lao

®éng trong kú b¸o ço vÒ tiÒn l¬ng, tiÒn c«ng, phô cÊp, tiÒn thëng... do

doanh nghiÖp ®· thanh to¸n hoÆc t¹m øng.

80


"TiÒn mÆt", "TiÒn göi Ng©n hµng" (phÇn chi tiÒn) trong kú b¸o ço, sau

khi ®èi chiÕu víi sæ kÕ to¸n Tµi kho¶n "Ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn" - phÇn ®·

tr¶ b»ng tiÒn trong kú b¸o ço. ChØ tiªu nµy ®îc ghi b»ng sè ©m díi h×nh

thøc ghi trong ngoÆc ®¬n ( ***).

(4) - TiÒn l·i vay ®· tr¶ - M· sè 04

ChØ tiªu nµy ®îc lËp c¨n cø vµo tæng sè tiÒn l·i vay ®· tr¶ trong kú

b¸o ço, bao gåm tiÒn l·i vay ph¸t sinh trong kú vµ tr¶ ngay kú nµy, tiÒn l·i

vay ph¶i tr¶ ph¸t sinh tõ çc kú tríc vµ ®· tr¶ trong kú nµy, l·i tiÒn vay tr¶

tríc trong kú nµy.


"TiÒn mÆt", "TiÒn göi Ng©n hµng" vµ "TiÒn ®ang chuyÓn", sæ kÕ to¸n Tµi

kho¶n “Ph¶i thu cña kh¸ch hµng” (phÇn tiÒn tr¶ l·i vay tõ tiÒn thu çc

kho¶n ph¶i thu cña kh¸ch hµng) trong kú b¸o ço, sau khi ®èi chiÕu víi sæ

kÕ to¸n Tµi kho¶n "Chi phÝ ph¶i tr¶" (theo dâi sè tiÒn l·i vay ph¶i tr¶) vµ

çc Tµi kho¶n liªn quan kh¸c. ChØ tiªu nµy ®îc ghi b»ng sè ©m díi h×nh

thøc ghi trong ngoÆc ®¬n (***).

(5) - TiÒn ®· nép thuÕ TNDN - M· sè 05

ChØ tiªu nµy ®îc lËp c¨n cø vµo tæng sè tiÒn ®· nép thuÕ TNDN cho

Nhµ níc trong kú b¸o ço, bao gåm sè tiÒn thuÕ TNDN ®· nép cña kú nµy,

sè thuÕ TNDN cßn nî tõ çc kú tríc ®· nép trong kú nµy vµ sè thuÕ TNDN

nép tríc (nÕu cã).


"TiÒn mÆt", "TiÒn göi Ng©n hµng" vµ "TiÒn ®ang chuyÓn" (phÇn chi

tiÒn), sæ kÕ to¸n Tµi kho¶n “Ph¶i thu cña kh¸ch hµng” (phÇn tiÒn nép thuÕ

TNDN tõ tiÒn thu çc kho¶n ph¶i thu cña kh¸ch hµng) trong kú b¸o ço, sau

khi ®èi chiÕu víi sæ kÕ to¸n Tµi kho¶n "ThuÕ vµ çc kho¶n ph¶i nép Nhµ n-

81

íc" (phÇn thuÕ TNDN ®· nép trong kú b¸o ço). ChØ tiªu nµy ®îc ghi b»ng

sè ©m díi h×nh thøc ghi trong ngoÆc ®¬n ( ***).

(6) - TiÒn thu kh¸c tõ ho¹t ®éng kinh doanh - M· sè 06

ChØ tiªu nµy ®îc lËp c¨n cø vµo tæng sè tiÒn ®· thu tõ çc kho¶n

kh¸c tõ ho¹t ®éng kinh doanh, ngoµi kho¶n tiÒn thu ®îc ph¶n ¸nh ë M· sè

01, nh: TiÒn thu tõ kho¶n thu nhËp kh¸c (tiÒn thu vÒ ®îc båi thêng, ®îc

ph¹t, tiÒn thëng, vµ çc kho¶n tiÒn thu kh¸c...); TiÒn ®· thu do ®îc hoµn

thuÕ; TiÒn thu ®îc do nhËn ký quü, ký cîc; TiÒn thu håi çc kho¶n ®a ®i ký

cîc, ký quü; TiÒn thu tõ nguån kinh phÝ sù nghiÖp, dù ¸n (nÕu cã); TiÒn ®-

îc çc tæ chøc, ç nh©n bªn ngoµi thëng, hç trî ghi t¨ng çc quü cña doanh

nghiÖp; TiÒn nhËn ®îc ghi t¨ng çc quü do cÊp trªn cÊp hoÆc cÊp díi nép...

Sè liÖu ®Ó ghi vµo chØ tiªu nµy lÊy tõ sæ kÕ to¸n çc Tµi kho¶n

"TiÒn mÆt", "TiÒn göi Ng©n hµng" sau khi ®èi chiÕu víi sæ kÕ to¸n çc Tµi

kho¶n "Thu nhËp kh¸c", Tµi kho¶n "ThuÕ GTGT ®îc khÊu trõ" vµ sæ kÕ

to¸n çc Tµi kho¶n kh¸c cã liªn quan trong kú b¸o ço.

(7) - TiÒn chi kh¸c tõ ho¹t ®éng kinh doanh - M· sè 07

ChØ tiªu nµy ®îc lËp c¨n cø vµo tæng sè tiÒn ®· chi vÒ çc kho¶n

kh¸c, ngoµi çc kho¶n tiÒn chi liªn quan ®Õn ho¹t ®éng s¶n xuÊt, kinh

doanh trong kú b¸o ço ®îc ph¶n ¸nh ë M· sè 02, 03, 04, 05, nh: TiÒn chi

båi thêng, bÞ ph¹t vµ çc kho¶n chi phÝ kh¸c; TiÒn nép çc lo¹i thuÕ (kh«ng

bao gåm thuÕ TNDN); TiÒn nép çc lo¹i phÝ, lÖ phÝ, tiÒn thuª ®Êt; TiÒn chi

®a ®i ký cîc, ký quü; TiÒn tr¶ l¹i çc kho¶n nhËn ký cîc, ký quü; TiÒn chi tõ

quü khen thëng, phóc lîi; TiÒn chi tõ nguån kinh phÝ sù nghiÖp, kinh phÝ dù

¸n; TiÒn chi nép çc quü lªn cÊp trªn hoÆc cÊp cho cÊp díi,...


"TiÒn mÆt", "TiÒn göi Ng©n hµng" vµ "TiÒn ®ang chuyÓn" trong kú b¸o

ço, sau khi ®èi chiÕu víi sæ kÕ to¸n çc Tµi kho¶n "Chi phÝ kh¸c", "ThuÕ

vµ çc kho¶n ph¶i nép Nhµ níc", "Chi sù nghiÖp" vµ çc Tµi kho¶n liªn quan

82

kh¸c. ChØ tiªu nµy ®îc ghi b»ng sè ©m díi h×nh thøc ghi trong ngoÆc ®¬n

( ***).

(8) Lu chuyÓn tiÒn thuÇn tõ ho¹t ®éng kinh doanh - M· sè 20

ChØ tiªu “Lu chuyÓn tiÒn thuÇn tõ ho¹t ®éng kinh doanh” ph¶n ¸nh

chªnh lÖch gi÷a tæng sè tiÒn thu vµo víi tæng sè tiÒn chi ra tõ ho¹t ®éng

kinh doanh trong kú b¸o ço.

Sè liÖu ®Ó ghi vµo chØ tiªu nµy ®îc tÝnh b»ng tæng céng sè liÖu çc

chØ tiªu tõ M· sè 01 ®Õn M· sè 07. NÕu sè liÖu chØ tiªu nµy lµ sè ©m th×

ghi trong ngoÆc ®¬n (***).

M· sè 20 = M· sè 01 + M· sè 02 + M· sè 03 + M· sè 04

+ M· sè 05 + M· sè 06 + M· sè 07

6.1.2 - LËp b¸o ço çc chØ tiªu luång tiÒn tõ ho¹t ®éng kinh doanh

theo ph¬ng ph¸p gi¸n tiÕp

- Nguyªn t¾c lËp: Theo ph¬ng ph¸p gi¸n tiÕp, çc luång tiÒn vµo vµ

çc luång tiÒn ra tõ ho¹t ®éng kinh doanh ®îc tÝnh vµ x¸c ®Þnh tríc hÕt

b»ng çch ®iÒu chØnh lîi nhuËn tríc thuÕ TNDN cña ho¹t ®éng kinh doanh

khái ¶nh hëng cña çc kho¶n môc kh«ng ph¶i b»ng tiÒn, çc thay ®æi

trong kú cña hµng tån kho, çc kho¶n ph¶i thu, ph¶i tr¶ tõ ho¹t ®éng kinh

doanh vµ çc kho¶n mµ ¶nh hëng vÒ tiÒn cña chóng lµ luång tiÒn tõ ho¹t

®éng ®Çu t, gåm:

+ Çc kho¶n chi phÝ kh«ng b»ng tiÒn, nh: KhÊu hao TSC§, dù

phßng...;

+ Çc kho¶n l·i, lç kh«ng ph¶i b»ng tiÒn, nh: L·i, lç chªnh lÖch tû gi¸

hèi ®o¸i cha thùc hiÖn...;

+ Çc kho¶n l·i, lç ®îc ph©n lo¹i lµ luång tiÒn tõ ho¹t ®éng ®Çu t,

nh: L·i, lç vÒ thanh lý, nhîng b¸n TSC§ vµ bÊt ®éng s¶n ®Çu t, tiÒn l·i cho

vay, l·i tiÒn göi, cæ tøc vµ lîi nhuËn ®îc chia...;

83

+ Chi phÝ l·i vay ®· ghi nhËn vµo B¸o ço kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh

doanh trong kú.

Luång tiÒn tõ ho¹t ®éng kinh doanh ®îc ®iÒu chØnh tiÕp tôc víi sù

thay ®æi vèn lu ®éng, chi phÝ tr¶ tríc dµi h¹n vµ çc kho¶n thu, chi kh¸c tõ

ho¹t ®éng kinh doanh, nh:

+ Çc thay ®æi trong kú b¸o ço cña kho¶n môc hµng tån kho, çc

kho¶n ph¶i thu, çc kho¶n ph¶i tr¶ tõ ho¹t ®éng kinh doanh;

+ Çc thay ®æi cña chi phÝ tr¶ tríc;

+ L·i tiÒn vay ®· tr¶;

+ ThuÕ TNDN ®· nép;

+ TiÒn thu kh¸c tõ ho¹t ®éng kinh doanh;

+ TiÒn chi kh¸c tõ ho¹t ®éng kinh doanh;

- C¬ së lËp:


+ B¸o ço kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh;


+ Sæ kÕ to¸n çc Tµi kho¶n "TiÒn mÆt", "TiÒn göi Ng©n hµng" vµ

"TiÒn ®ang chuyÓn";

+ Sæ kÕ to¸n çc Tµi kho¶n hµng tån kho, çc Tµi kho¶n ph¶i thu, çc

Tµi kho¶n ph¶i tr¶ liªn quan ®Õn ho¹t ®éng kinh doanh;

+ Sæ kÕ to¸n çc Tµi kho¶n kh¸c cã liªn quan;

+ B¶ng tÝnh vµ ph©n bæ khÊu hao TSC§;


84


(1) - Lîi nhuËn tríc thuÕ - M· sè 01

ChØ tiªu nµy ®îc lÊy tõ chØ tiªu tæng lîi nhuËn tríc thuÕ (M· sè 50)

trªn B¸o ço kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh trong kú b¸o ço. NÕu sè liÖu

nµy lµ sè ©m (trêng hîp lç), th× ghi trong ngoÆc ®¬n (***).

(2) - §iÒu chØnh cho çc kho¶n

KhÊu hao TSC§ - M· sè 02

ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh sè khÊu hao TSC§ ®· trÝch ®îc ghi nhËn vµo

B¸o ço kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh trong kú b¸o ço. ChØ tiªu nµy ®îc

lËp c¨n cø vµo sè khÊu hao TSC§ ®· trÝch trong kú trªn B¶ng tÝnh vµ ph©n

bæ khÊu hao TSC§ vµ sæ kÕ to¸n çc Tµi kho¶n cã liªn quan.

Sè liÖu chØ tiªu nµy ®îc céng (+) vµo sè liÖu chØ tiªu "Lîi nhuËn tríc

thuÕ".

Çc kho¶n dù phßng - M· sè 03

ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh çc kho¶n dù phßng gi¶m gi¸ ®· lËp ®îc ghi

nhËn vµo B¸o ço kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh trong kú b¸o ço. ChØ tiªu

nµy ®îc lËp c¨n cø vµo sæ kÕ to¸n çc Tµi kho¶n "Dù phßng gi¶m gi¸ hµng

tån kho", "Dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t ng¾n h¹n", "Dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t

dµi h¹n", "Dù phßng ph¶i thu khã ®ßi", sau khi ®èi chiÕu víi sæ kÕ to¸n çc

tµi kho¶n cã liªn quan.

Sè liÖu chØ tiªu nµy ®îc céng (+) vµo sè liÖu chØ tiªu "Lîi nhuËn tríc

thuÕ". Trêng hîp çc kho¶n dù phßng nªu trªn ®îc hoµn nhËp ghi gi¶m chi

phÝ s¶n xuÊt, kinh doanh trong kú b¸o ço th× ®îc trõ (-) vµo chØ tiªu "Lîi

85

nhuËn tríc thuÕ" vµ ®îc ghi b»ng sè ©m díi h×nh thøc ghi trong ngoÆc

®¬n (***).

L·i/lç chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i cha thùc hiÖn - M· sè 04

ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh l·i (hoÆc lç) chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i cha

thùc hiÖn ®· ®îc ph¶n ¸nh vµo lîi nhuËn tríc thuÕ trong kú b¸o ço. ChØ

tiªu nµy ®îc lËp c¨n cø vµo sæ kÕ to¸n Tµi kho¶n "Doanh thu ho¹t ®éng tµi

chÝnh", chi tiÕt phÇn l·i chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i do ®¸nh gi¸ l¹i çc kho¶n

môc tiÒn tÖ cã gèc ngo¹i tÖ cuèi kú b¸o ço hoÆc sæ kÕ to¸n Tµi kho¶n

"Chi phÝ tµi chÝnh", chi tiÕt phÇn lç chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i do ®¸nh gi¸

l¹i çc kho¶n môc tiÒn tÖ cã gèc ngo¹i tÖ cuèi kú b¸o ço ®îc ghi nhËn vµo

doanh thu ho¹t ®éng tµi chÝnh hoÆc chi phÝ tµi chÝnh trong kú b¸o ço.

Sè liÖu chØ tiªu nµy ®îc trõ (-) vµo sè liÖu chØ tiªu "Lîi nhuËn tríc

thuÕ", nÕu cã l·i chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i cha thùc hiÖn, hoÆc ®îc céng

(+) vµo chØ tiªu trªn, nÕu cã lç chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i cha thùc hiÖn.

L·i/lç tõ ho¹t ®éng ®Çu t - M· sè 05

ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh l·i/lç ph¸t sinh trong kú ®· ®îc ph¶n ¸nh vµo lîi

nhuËn tríc thuÕ nhng ®îc ph©n lo¹i lµ luång tiÒn tõ ho¹t ®éng ®Çu t, gåm

l·i/lç tõ viÖc thanh lý TSC§ vµ çc kho¶n ®Çu t dµi h¹n mµ doanh nghiÖp

mua vµ n¾m gi÷ v× môc ®Ých ®Çu t, nh: L·i/lç b¸n bÊt ®éng s¶n ®Çu t,

l·i cho vay, l·i tiÒn göi, l·i/lç tõ viÖc mua vµ b¸n l¹i çc c«ng cô nî (Tr¸i phiÕu,

kú phiÕu, tÝn phiÕu); Cæ tøc vµ lîi nhuËn ®îc chia tõ çc kho¶n ®Çu t vèn

vµo ®¬n vÞ kh¸c (kh«ng bao gåm l·i/lç mua b¸n chøng kho¸n v× môc ®Ých

th¬ng m¹i). ChØ tiªu nµy ®îc lËp c¨n cø vµo sæ kÕ to¸n çc Tµi kho¶n

"Doanh thu ho¹t ®éng tµi chÝnh", "Thu nhËp kh¸c" vµ sæ kÕ to¸n çc Tµi

kho¶n "Chi phÝ tµi chÝnh", "Chi phÝ kh¸c", chi tiÕt phÇn l·i/lç ®îc x¸c ®Þnh

lµ luång tiÒn tõ ho¹t ®éng ®Çu t trong kú b¸o ço.

Sè liÖu chØ tiªu nµy ®îc trõ (-) vµo sè liÖu chØ tiªu "Lîi nhuËn tríc

thuÕ", nÕu cã l·i ho¹t ®éng ®Çu t vµ ®îc ghi b»ng sè ©m díi h×nh thøc ghi

86

trong ngoÆc ®¬n (***) ; hoÆc ®îc céng (+) vµo chØ tiªu trªn, nÕu cã lç

ho¹t ®éng ®Çu t.

Chi phÝ l·i vay - M· sè 06

ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh chi phÝ l·i vay ®· ghi nhËn vµo B¸o ço kÕt

qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh trong kú b¸o ço. ChØ tiªu nµy ®îc lËp c¨n cø

vµo sæ kÕ to¸n Tµi kho¶n 635 "Chi phÝ tµi chÝnh", chi tiÕt chi phÝ l·i vay

®îc ghi nhËn vµo B¸o ço kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh trong kú b¸o ço

sau khi ®èi chiÕu víi sæ kÕ to¸n çc Tµi kho¶n cã liªn quan, hoÆc c¨n cø

vµo chØ tiªu “Chi phÝ l·i vay” trong B¸o ço kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh.

Sè liÖu chØ tiªu nµy ®îc céng vµo sè liÖu chØ tiªu "Lîi nhuËn tríc

thuÕ".

(3) - Lîi nhuËn kinh doanh tríc nh÷ng thay ®æi vèn lu ®éng -

M· sè 08

ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh luång tiÒn ®îc t¹o ra tõ ho¹t ®éng kinh doanh

trong kú b¸o ço sau khi ®· lo¹i trõ ¶nh hëng cña çc kho¶n môc thu nhËp

vµ chi phÝ kh«ng ph¶i b»ng tiÒn.

ChØ tiªu nµy ®îc lËp c¨n cø vµo lîi nhuËn tríc thuÕ TNDN céng (+) çc

kho¶n ®iÒu chØnh.

M· sè 08 = M· sè 01 + M· sè 02 + M· sè 03 +

M· sè 04 + M· sè 05 + M· sè 06

NÕu sè liÖu chØ tiªu nµy lµ sè ©m th× ghi trong ngoÆc ®¬n (***).

T¨ng, gi¶m çc kho¶n ph¶i thu - M· sè 09

ChØ tiªu nµy ®îc lËp c¨n cø vµo tæng çc chªnh lÖch gi÷a sè d cuèi

kú vµ sè d ®Çu kú cña çc Tµi kho¶n ph¶i thu liªn quan ®Õn ho¹t ®éng

87

kinh doanh, nh: Tµi kho¶n "Ph¶i thu cña kh¸ch hµng" (chi tiÕt "Ph¶i thu cña

kh¸ch hµng"), Tµi kho¶n "Ph¶i tr¶ cho ngêi b¸n" (chi tiÕt "Tr¶ tríc cho ngêi

b¸n"), çc Tµi kho¶n "Ph¶i thu néi bé", "Ph¶i thu kh¸c", "ThuÕ GTGT ®îc

khÊu trõ" vµ Tµi kho¶n "T¹m øng" trong kú b¸o ço. ChØ tiªu nµy kh«ng bao

gåm çc kho¶n ph¶i thu liªn quan ®Õn ho¹t ®éng ®Çu t vµ ho¹t ®éng tµi

chÝnh, nh: Ph¶i thu vÒ tiÒn l·i cho vay, ph¶i thu vÒ cæ tøc vµ lîi nhuËn ®îc

chia, ph¶i thu vÒ thanh lý, nhîng b¸n TSC§, bÊt ®éng s¶n ®Çu t...

Sè liÖu chØ tiªu nµy ®îc céng (+) vµo chØ tiªu “Lîi nhuËn kinh doanh

tríc nh÷ng thay ®æi vèn lu ®éng” nÕu tæng çc sè d cuèi kú nhá h¬n

tæng çc sè d ®Çu kú. Sè liÖu chØ tiªu nµy ®îc trõ (-) vµo sè liÖu chØ tiªu

“Lîi nhuËn kinh doanh tríc nh÷ng thay ®æi vèn lu ®éng” nÕu tæng çc sè

d cuèi kú lín h¬n tæng çc sè d ®Çu kú vµ ®îc ghi b»ng sè ©m díi h×nh


T¨ng, gi¶m hµng tån kho - M· sè 10


kú vµ sè d ®Çu kú cña çc Tµi kho¶n hµng tån kho (Kh«ng bao gåm sè d

cña Tµi kho¶n "Dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho").



tæng çc sè d ®Çu kú. Sè liÖu chØ tiªu nµy ®îc trõ (-) vµo chØ tiªu “Lîi

nhuËn kinh doanh tríc nh÷ng thay ®æi vèn lu ®éng” nÕu tæng çc sè d

cuèi kú lín h¬n tæng çc sè d ®Çu kú vµ ®îc ghi b»ng sè ©m díi h×nh thøc

ghi trong ngoÆc ®¬n (***).

T¨ng, gi¶m çc kho¶n ph¶i tr¶ - M· sè 11


kú víi sè d ®Çu kú cña çc Tµi kho¶n nî ph¶i tr¶ liªn quan ®Õn ho¹t ®éng

kinh doanh, nh: Tµi kho¶n "Ph¶i tr¶ cho ngêi b¸n" (Chi tiÕt "Ph¶i tr¶ cho ng-

êi b¸n"), Tµi kho¶n "Ph¶i thu cña kh¸ch hµng" (Chi tiÕt "Ngêi mua tr¶ tiÒn

88

tríc"), çc Tµi kho¶n "ThuÕ vµ çc kho¶n ph¶i nép Nhµ níc", "Ph¶i tr¶ c«ng

nh©n viªn", "Chi phÝ ph¶i tr¶", "Ph¶i tr¶ néi bé", "Ph¶i tr¶, ph¶i nép kh¸c".

ChØ tiªu nµy kh«ng bao gåm çc kho¶n ph¶i tr¶ vÒ thuÕ TNDN ph¶i nép,

çc kho¶n ph¶i tr¶ vÒ l·i tiÒn vay, çc kho¶n ph¶i tr¶ liªn quan ®Õn ho¹t

®éng ®Çu t (nh mua s¾m, x©y dùng TSC§, mua bÊt ®éng s¶n ®Çu t, mua

çc c«ng cô nî...) vµ ho¹t ®éng tµi chÝnh (Vay vµ nî ng¾n h¹n, dµi h¹n...).


tríc nh÷ng thay ®æi vèn lu ®éng” nÕu tæng çc sè d cuèi kú lín h¬n tæng

sè d ®Çu kú. Sè liÖu chØ tiªu nµy ®îc trõ (-) vµo sè liÖu chØ tiªu “Lîi nhuËn

kinh doanh tríc nh÷ng thay ®æi vèn lu ®éng” nÕu tæng çc sè d cuèi kú

nhá h¬n tæng çc sè d ®Çu kú vµ ®îc ghi b»ng sè ©m díi h×nh thøc ghi

trong ngoÆc ®¬n (***).

T¨ng, gi¶m chi phÝ tr¶ tríc - M· sè 12


kú vµ sè d ®Çu kú cña çc Tµi kho¶n "Chi phÝ tr¶ tríc" vµ "Chi phÝ tr¶ tríc

dµi h¹n" trong kú b¸o ço.



tæng çc sè d ®Çu kú. Sè liÖu chØ tiªu nµy ®îc trõ (-) vµo sè liÖu chØ tiªu

"Lîi nhuËn kinh doanh tríc nh÷ng thay ®æi vèn lu ®éng" nÕu tæng çc sè

d cuèi kú lín h¬n tæng çc sè d ®Çu kú vµ ®îc ghi b»ng sè ©m díi h×nh


TiÒn l·i vay ®· tr¶ - M· sè 13

ChØ tiªu nµy ®îc lËp c¨n cø vµo sæ kÕ to¸n çc Tµi kho¶n "TiÒn

mÆt", "TiÒn göi Ng©n hµng", "TiÒn ®ang chuyÓn" (phÇn chi tiÒn) ®Ó tr¶

çc kho¶n tiÒn l·i vay, sæ kÕ to¸n Tµi kho¶n “Ph¶i thu cña kh¸ch hµng”

(phÇn tr¶ tiÒn l·i vay tõ tiÒn thu çc kho¶n ph¶i thu cña kh¸ch hµng) trong

kú b¸o ço, sau khi ®èi chiÕu víi sæ kÕ to¸n çc Tµi kho¶n "Chi phÝ tr¶ tr-

89

íc", "Chi phÝ tr¶ tríc dµi h¹n", "Chi phÝ tµi chÝnh", "X©y dùng c¬ b¶n dë

dang", "Chi phÝ s¶n xuÊt chung" vµ "Chi phÝ ph¶i tr¶" (chi tiÕt sè tiÒn l·i

vay tr¶ tríc, tiÒn l·i vay ph¸t sinh tr¶ trong kú nµy hoÆc sè tiÒn l·i vay ph¸t

sinh trong çc kú tríc vµ ®· tr¶ trong kú nµy).

Sè liÖu chØ tiªu nµy ®îc trõ (-) vµo sè liÖu chØ tiªu “Lîi nhuËn kinh

doanh tríc nh÷ng thay ®æi vèn lu ®éng” vµ ®îc ghi b»ng sè ©m díi h×nh


ThuÕ thu nhËp doanh nghiÖp ®· nép - M· sè 14


mÆt", "TiÒn göi Ng©n hµng", "TiÒn ®ang chuyÓn", (phÇn chi tiÒn nép

thuÕ TNDN), sæ kÕ to¸n Tµi kho¶n “Ph¶i thu cña kh¸ch hµng” (phÇn ®· nép

thuÕ TNDN tõ tiÒn thu çc kho¶n ph¶i thu cña kh¸ch hµng) trong kú b¸o

ço, sau khi ®èi chiÕu víi sæ kÕ to¸n Tµi kho¶n "ThuÕ TNDN ph¶i nép" (chi

tiÕt sè tiÒn ®· chi ®Ó nép thuÕ TNDN trong kú b¸o ço).


doanh tríc nh÷ng thay ®æi vèn lu ®éng” vµ ®îc ghi b»ng sè ©m díi h×nh


TiÒn thu kh¸c tõ ho¹t ®éng kinh doanh - M· sè 15

ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh çc kho¶n tiÒn thu kh¸c ph¸t sinh tõ ho¹t ®éng

kinh doanh ngoµi çc kho¶n ®· nªu ë çc M· sè tõ 01 ®Õn 14, nh: TiÒn thu

®îc do nhËn ký cîc, ký quü, tiÒn thu håi çc kho¶n ®a ®i ký cîc, ký quü;

TiÒn thu tõ nguån kinh phÝ sù nghiÖp, dù ¸n (nÕu cã); TiÒn ®îc çc tæ

chøc, ç nh©n bªn ngoµi thëng, hç trî ghi t¨ng çc quü cña doanh nghiÖp;

TiÒn nhËn ®îc ghi t¨ng çc quü do cÊp trªn cÊp hoÆc cÊp díi nép... trong kú

b¸o ço.

90


mÆt", "TiÒn göi Ng©n hµng", “TiÒn ®ang chuyÓn” sau khi ®èi chiÕu víi

sæ kÕ to¸n çc Tµi kho¶n cã liªn quan trong kú b¸o ço.

Sè liÖu chØ tiªu nµy ®îc céng (+) vµo sè liÖu chØ tiªu “Lîi nhuËn kinh

doanh tríc nh÷ng thay ®æi vèn lu ®éng”.

TiÒn chi kh¸c tõ ho¹t ®éng kinh doanh - M· sè 16

ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh çc kho¶n tiÒn chi kh¸c ph¸t sinh tõ ho¹t ®éng

kinh doanh ngoµi çc kho¶n ®· nªu ë çc M· sè tõ 01 ®Õn 14, nh: TiÒn ®a

®i ký cîc, ký quü; TiÒn tr¶ l¹i çc kho¶n ®· nhËn ký cîc, ký quü; TiÒn chi

trùc tiÕp tõ quü khen thëng, phóc lîi; TiÒn chi trùc tiÕp b»ng nguån kinh

phÝ sù nghiÖp, dù ¸n; TiÒn chi nép çc quü lªn cÊp trªn hoÆc cÊp cho cÊp

díi... trong kú b¸o ço.


mÆt", "TiÒn göi Ng©n hµng", "TiÒn ®ang chuyÓn" sau khi ®èi chiÕu víi

sæ kÕ to¸n çc Tµi kho¶n cã liªn quan trong kú b¸o ço.


doanh tríc nh÷ng thay ®æi vèn lu ®éng”.

Lu chuyÓn tiÒn thuÇn tõ ho¹t ®éng kinh doanh - M· sè 20

ChØ tiªu “Lu chuyÓn tiÒn thuÇn tõ ho¹t ®éng kinh doanh” ph¶n ¸nh

chªnh lÖch gi÷a tæng sè tiÒn thu vµo víi tæng sè tiÒn chi ra tõ ho¹t ®éng

kinh doanh trong kú b¸o ço.

Sè liÖu chØ tiªu nµy ®îc tÝnh b»ng tæng céng sè liÖu çc chØ tiªu cã

m· sè tõ M· sè 08 ®Õn M· sè 16. NÕu sè liÖu chØ tiªu nµy lµ sè ©m th× sÏ

®îc ghi díi h×nh thøc trong ngoÆc ®¬n (***).

M· sè 20 = M· sè 08 + M· sè 09 + M· sè 10 + M· sè 11 + M· sè

12 +

91

M· sè 13 + M· sè 14 + M· sè 15 + M· sè 16

6.2 - LËp b¸o ço çc chØ tiªu luång tiÒn tõ ho¹t ®éng ®Çu t

- Nguyªn t¾c lËp:

+ Luång tiÒn tõ ho¹t ®éng ®Çu t ®îc lËp vµ tr×nh bµy trªn B¸o ço l-

u chuyÓn tiÒn tÖ mét çch riªng biÖt çc luång tiÒn vµo vµ çc luång tiÒn

ra, trõ trêng hîp çc luång tiÒn ®îc b¸o ço trªn c¬ së thuÇn ®Ò cËp trong

®o¹n 18 cña ChuÈn mùc sè 24 "B¸o ço lu chuyÓn tiÒn tÖ".

+ Luång tiÒn tõ ho¹t ®éng ®Çu t ®îc lËp theo ph¬ng ph¸p trùc tiÕp.

Çc luång tiÒn vµo, çc luång tiÒn ra trong kú tõ ho¹t ®éng ®Çu t ®îc x¸c

®Þnh b»ng çch ph©n tÝch vµ tæng hîp trùc tiÕp çc kho¶n tiÒn thu vµo

vµ chi ra theo tõng néi dung thu, chi tõ çc ghi chÐp kÕ to¸n cña doanh

nghiÖp.

+ Çc luång tiÒn ph¸t sinh tõ viÖc mua vµ thanh lý çc c«ng ty con

hoÆc çc ®¬n vÞ kinh doanh kh¸c ®îc ph©n lo¹i lµ luång tiÒn tõ ho¹t ®éng

®Çu t vµ ph¶i tr×nh bµy thµnh chØ tiªu riªng biÖt trªn B¸o ço lu chuyÓn

tiÒn tÖ.

+ Tæng sè tiÒn chi tr¶ hoÆc thu ®îc tõ viÖc mua vµ thanh lý c«ng ty

con hoÆc ®¬n vÞ kinh doanh kh¸c ®îc tr×nh bµy trong B¸o ço lu chuyÓn

tiÒn tÖ theo sè thuÇn cña tiÒn vµ t¬ng ®¬ng tiÒn chi tr¶ hoÆc thu ®îc tõ

viÖc mua vµ thanh lý.

+ Ngoµi viÖc tr×nh bµy trong B¸o ço lu chuyÓn tiÒn tÖ, doanh

nghiÖp ph¶i tr×nh bµy trong ThuyÕt minh b¸o ço tµi chÝnh mét çch tæng

hîp vÒ c¶ viÖc mua vµ thanh lý çc c«ng ty con hoÆc çc ®¬n vÞ kinh

doanh kh¸c trong kú nh÷ng th«ng tin sau:

Tæng gi¸ trÞ mua hoÆc thanh lý;

92

PhÇn gi¸ trÞ mua hoÆc thanh lý ®îc thanh to¸n b»ng tiÒn vµ

çc kho¶n t¬ng ®¬ng tiÒn;

Sè tiÒn vµ çc kho¶n t¬ng ®¬ng tiÒn thùc cã trong c«ng ty con

hoÆc ®¬n vÞ kinh doanh kh¸c ®îc mua hoÆc thanh lý;

PhÇn gi¸ trÞ tµi s¶n vµ c«ng nî kh«ng ph¶i lµ tiÒn vµ çc kho¶n

t¬ng ®¬ng tiÒn trong c«ng ty con hoÆc ®¬n vÞ kinh doanh

kh¸c ®îc mua hoÆc thanh lý trong kú. Gi¸ trÞ tµi s¶n nµy ph¶i

®îc tæng hîp theo tõng lo¹i tµi s¶n.

- C¬ së lËp:



+ Sæ kÕ to¸n çc Tµi kho¶n "TiÒn mÆt", "TiÒn göi Ng©n hµng",

"TiÒn ®ang chuyÓn", “Ph¶i thu cña kh¸ch hµng”;

+ Sæ kÕ to¸n çc Tµi kho¶n "TSC§ h÷u h×nh", "TSC§ v« h×nh",

"XDCB dë dang", "Thu nhËp kh¸c", "Chi phÝ kh¸c";

+ Sæ kÕ to¸n çc Tµi kho¶n "§Çu t chøng kho¸n ng¾n h¹n", "§Çu t

ng¾n h¹n kh¸c", "§Çu t chøng kho¸n dµi h¹n", "Gãp vèn liªn doanh", "§Çu t

dµi h¹n kh¸c" vµ çc Tµi kho¶n kh¸c cã liªn quan;

+ Çc sæ kÕ to¸n kh¸c cã liªn quan;



93

(1) - TiÒn chi mua s¾m, x©y dùng TSC§ vµ çc tµi s¶n dµi h¹n

kh¸c - M· sè 21

ChØ tiªu nµy ®îc lËp c¨n cø vµo tæng sè tiÒn ®· chi ®Ó mua s¾m,

x©y dùng TSC§ h÷u h×nh, TSC§ v« h×nh, tiÒn chi cho giai ®o¹n triÓn khai

®· ®îc vèn ho¸ thµnh TSC§ v« h×nh, tiÒn chi cho ho¹t ®éng ®Çu t x©y

dùng dë dang, ®Çu t bÊt ®éng s¶n trong kú b¸o ço.


"TiÒn mÆt", "TiÒn göi Ng©n hµng", "TiÒn ®ang chuyÓn" (phÇn chi tiÒn),

sæ kÕ to¸n Tµi kho¶n “Ph¶i thu cña kh¸ch hµng” (phÇn chi tiÒn tõ tiÒn thu

çc kho¶n ph¶i thu cña kh¸ch hµng), sæ kÕ to¸n Tµi kho¶n “Vay dµi h¹n”

(PhÇn chi tiÒn tõ tiÒn vay dµi h¹n nhËn ®îc chuyÓn tr¶ ngay cho ngêi b¸n)

trong kú b¸o ço, sau khi ®èi chiÕu víi sæ kÕ to¸n çc Tµi kho¶n "TSC§ h÷u

h×nh", "TSC§ v« h×nh", "X©y dùng c¬ b¶n dë dang", "§Çu t dµi h¹n kh¸c",

“Ph¶i tr¶ cho ngêi b¸n” trong kú b¸o ço vµ ®îc ghi b»ng sè ©m díi h×nh


(2) - TiÒn thu thanh lý, nhîng b¸n TSC§ vµ çc tµi s¶n dµi h¹n

kh¸c - M· sè 22

ChØ tiªu nµy ®îc lËp c¨n cø vµo sè tiÒn thuÇn ®· thu tõ viÖc thanh

lý, nhîng b¸n TSC§ h÷u h×nh, TSC§ v« h×nh vµ bÊt ®éng s¶n ®Çu t trong

kú b¸o ço.

Sè liÖu ®Ó ghi vµo chØ tiªu nµy lµ chªnh lÖch gi÷a sè tiÒn thu vµ sè

tiÒn chi cho viÖc thanh lý, nhîng b¸n TSC§ vµ bÊt ®éng s¶n ®Çu t. Sè tiÒn

thu ®îc lÊy tõ sæ kÕ to¸n çc Tµi kho¶n "TiÒn mÆt", "TiÒn göi Ng©n

hµng", "TiÒn ®ang chuyÓn", sau khi ®èi chiÕu víi sæ kÕ to¸n Tµi kho¶n

"Thu nhËp kh¸c" (Chi tiÕt thu vÒ thanh lý, nhîng b¸n TSC§), sæ kÕ to¸n Tµi

kho¶n "Doanh thu ho¹t ®éng tµi chÝnh" (chi tiÕt thu vÒ b¸n bÊt ®éng s¶n

®Çu t), sæ kÕ to¸n Tµi kho¶n “Ph¶i thu cña kh¸ch hµng” (phÇn tiÒn thu liªn

quan ®Õn thanh lý, nhîng b¸n TSC§ vµ çc tµi s¶n dµi h¹n kh¸c) trong kú

b¸o ço. Sè tiÒn chi ®îc lÊy tõ sæ kÕ to¸n çc Tµi kho¶n "TiÒn mÆt", "TiÒn

94

göi Ng©n hµng", "TiÒn ®ang chuyÓn", sau khi ®èi chiÕu víi sæ kÕ to¸n Tµi

kho¶n "Chi phÝ tµi chÝnh" vµ "Chi phÝ kh¸c" (Chi tiÕt chi vÒ thanh lý, nhîng

b¸n TSC§ vµ bÊt ®éng s¶n ®Çu t) trong kú b¸o ço. ChØ tiªu nµy ®îc ghi

b»ng sè ©m díi h×nh thøc ghi trong ngoÆc ®¬n (***) nÕu sè tiÒn thùc thu

nhá h¬n sè tiÒn thùc chi.

(3) - TiÒn chi cho vay vµ mua çc c«ng cô nî cña ®¬n vÞ kh¸c -

M· sè 23

ChØ tiªu nµy ®îc lËp c¨n cø vµo tæng sè tiÒn ®· chi cho bªn kh¸c

vay, chi mua çc c«ng cô nî cña ®¬n vÞ kh¸c (Tr¸i phiÕu, tÝn phiÕu, kú

phiÕu...) v× môc ®Ých n¾m gi÷ ®Çu t trong kú b¸o ço. ChØ tiªu nµy

kh«ng bao gåm tiÒn chi mua çc c«ng cô nî ®îc coi lµ çc kho¶n t¬ng ®-

¬ng tiÒn vµ mua çc c«ng cô nî v× môc ®Ých th¬ng m¹i.


"TiÒn mÆt", "TiÒn göi Ng©n hµng", "TiÒn ®ang chuyÓn", sau khi ®èi

chiÕu víi sæ kÕ to¸n çc Tµi kho¶n "§Çu t ng¾n h¹n kh¸c", "§Çu t dµi h¹n

kh¸c" (Chi tiÕt çc kho¶n tiÒn chi cho vay), Tµi kho¶n "§Çu t chøng kho¸n

ng¾n h¹n", "§Çu t chøng kho¸n dµi h¹n" (Chi tiÕt tiÒn chi mua çc c«ng cô

nî cña ®¬n vÞ kh¸c (Tr¸i phiÕu, tÝn phiÕu, kú phiÕu...) trong kú b¸o ço.

ChØ tiªu nµy ®îc ghi b»ng sè ©m díi h×nh thøc ghi trong ngoÆc ®¬n (***).

(4) - TiÒn thu håi cho vay, b¸n l¹i c«ng cô nî cña ®¬n vÞ kh¸c -

M· sè 24

ChØ tiªu nµy ®îc lËp c¨n cø vµo tæng sè tiÒn ®· thu tõ viÖc thu håi

l¹i sè tiÒn gèc ®· cho vay, tõ b¸n l¹i hoÆc thanh to¸n çc c«ng cô nî cña

®¬n vÞ kh¸c trong kú b¸o ço. ChØ tiªu nµy kh«ng bao gåm tiÒn thu tõ b¸n

çc c«ng cô nî ®îc coi lµ çc kho¶n t¬ng ®¬ng tiÒn vµ b¸n çc c«ng cô nî

v× môc ®Ých th¬ng m¹i.


"TiÒn mÆt", "TiÒn göi Ng©n hµng", sau khi ®èi chiÕu víi sæ kÕ to¸n çc

95

Tµi kho¶n "§Çu t ng¾n h¹n kh¸c", "§Çu t dµi h¹n kh¸c" (Chi tiÕt thu håi tiÒn

cho vay) vµ çc Tµi kho¶n "§Çu t chøng kho¸n ng¾n h¹n", "§Çu t chøng

kho¸n dµi h¹n" (Chi tiÕt sè tiÒn thu do b¸n l¹i çc c«ng cô nî (Tr¸i phiÕu, tÝn

phiÕu, kú phiÕu)).

(5) - TiÒn chi ®Çu t vèn vµo ®¬n vÞ kh¸c - M· sè 25

ChØ tiªu nµy ®îc lËp c¨n cø vµo tæng sè tiÒn ®· chi ®Ó ®Çu t vèn

vµo doanh nghiÖp kh¸c trong kú b¸o ço, bao gåm tiÒn chi ®Çu t vèn díi

h×nh thøc mua cæ phiÕu, gãp vèn vµo c«ng ty liªn doanh, liªn kÕt (kh«ng

bao gåm tiÒn chi mua cæ phiÕu v× môc ®Ých th¬ng m¹i).


"TiÒn mÆt", "TiÒn göi Ng©n hµng" vµ "TiÒn ®ang chuyÓn", sau khi ®èi

chiÕu víi sæ kÕ to¸n çc Tµi kho¶n "§Çu t chøng kho¸n dµi h¹n" (Chi tiÕt

®Çu t cæ phiÕu), Tµi kho¶n "Gãp vèn liªn doanh", Tµi kho¶n "§Çu t ng¾n

h¹n kh¸c" vµ Tµi kho¶n "§Çu t dµi h¹n kh¸c" trong kú b¸o ço vµ ®îc ghi

b»ng sè ©m díi h×nh thøc ghi trong ngoÆc ®¬n (***).

(6) - TiÒn thu håi ®Çu t vèn vµo ®¬n vÞ kh¸c - M· sè 26

ChØ tiªu nµy ®îc lËp c¨n cø vµo tæng sè tiÒn thu håi çc kho¶n ®Çu

t vèn vµo ®¬n vÞ kh¸c (Do b¸n l¹i hoÆc thanh lý çc kho¶n vèn ®· ®Çu t

vµo ®¬n vÞ kh¸c) trong kú b¸o ço (kh«ng bao gåm tiÒn thu do b¸n cæ

phiÕu ®· mua v× môc ®Ých th¬ng m¹i).



Tµi kho¶n "§Çu t chøng kho¸n dµi h¹n" (Chi tiÕt cæ phiÕu), Tµi kho¶n "Gãp

vèn liªn doanh", Tµi kho¶n "§Çu t ng¾n h¹n kh¸c" vµ Tµi kho¶n "§Çu t dµi

h¹n kh¸c"(Chi tiÕt ®Çu t vèn vµo ®¬n vÞ kh¸c) trong kú b¸o ço.

(7) - Thu l·i tiÒn cho vay, cæ tøc vµ lîi nhuËn ®îc chia - M· sè

27

96

ChØ tiªu nµy ®îc lËp c¨n cø vµo sè tiÒn thu vÒ çc kho¶n tiÒn l·i cho

vay, l·i tiÒn göi, l·i tõ mua vµ n¾m gi÷ ®Çu t çc c«ng cô nî (Tr¸i phiÕu, tÝn

phiÕu, kú phiÕu...), cæ tøc vµ lîi nhuËn nhËn ®îc tõ gãp vèn vµo çc ®¬n

vÞ kh¸c trong kú b¸o ço.



Tµi kho¶n "Doanh thu ho¹t ®éng tµi chÝnh", "§Çu t chøng kho¸n ng¾n h¹n",

"§Çu t chøng kho¸n dµi h¹n", "Gãp vèn liªn doanh", "§Çu t ng¾n h¹n kh¸c",

"§Çu t dµi h¹n kh¸c" vµ çc Tµi kho¶n kh¸c cã liªn quan trong kú b¸o ço.

(8)- Lu chuyÓn tiÒn thuÇn tõ ho¹t ®éng ®Çu t - M· sè 30

ChØ tiªu “Lu chuyÓn tiÒn thuÇn tõ ho¹t ®éng ®Çu t” ph¶n ¸nh chªnh

lÖch gi÷a tæng sè tiÒn thu vµo víi tæng sè tiÒn chi ra tõ ho¹t ®éng ®Çu t

trong kú b¸o ço.

ChØ tiªu nµy ®îc tÝnh b»ng tæng céng sè liÖu çc chØ tiªu cã m· sè

tõ M· sè 21 ®Õn M· sè 27. NÕu sè liÖu chØ tiªu nµy lµ sè ©m th× ®îc ghi

díi h×nh thøc ghi trong ngoÆc ®¬n (***).

M· sè 30 = M· sè 21 + M· sè 22 + M· sè 23 + M· sè 24

+ M· sè 25 + M· sè 26 + M· sè 27

6.3 - LËp b¸o ço çc chØ tiªu luång tiÒn tõ ho¹t ®éng tµi

chÝnh

- Nguyªn t¾c lËp:

+Luång tiÒn tõ ho¹t ®éng tµi chÝnh ®îc lËp vµ tr×nh bµy trªn B¸o

ço lu chuyÓn tiÒn tÖ mét çch riªng biÖt çc luång tiÒn vµo vµ çc luång

tiÒn ra, trõ trêng hîp çc luång tiÒn ®îc b¸o ço trªn c¬ së thuÇn ®îc ®Ò

cËp trong ®o¹n 19 cña ChuÈn mùc "B¸o ço lu chuyÓn tiÒn tÖ".

97

+ Luång tiÒn tõ ho¹t ®éng tµi chÝnh ®îc lËp theo ph¬ng ph¸p trùc

tiÕp. Çc luång tiÒn vµo, çc luång tiÒn ra trong kú tõ ho¹t ®éng tµi chÝnh

®îc x¸c ®Þnh b»ng çch ph©n tÝch vµ tæng hîp trùc tiÕp çc kho¶n tiÒn

thu vµo vµ chi ra theo tõng néi dung thu, chi tõ çc ghi chÐp kÕ to¸n cña

doanh nghiÖp.

- C¬ së lËp:



+ Sæ kÕ to¸n çc Tµi kho¶n "TiÒn mÆt", "TiÒn göi Ng©n hµng" vµ

"TiÒn ®ang chuyÓn", “Ph¶i thu cña kh¸ch hµng”;

+ Sæ kÕ to¸n çc Tµi kho¶n "Nguån vèn kinh doanh", "Vay ng¾n

h¹n", "Nî dµi h¹n ®Õn h¹n tr¶", "Vay dµi h¹n", "Nî dµi h¹n", "Tr¸i phiÕu ph¸t

hµnh", vµ çc Tµi kho¶n kh¸c cã liªn quan trong kú b¸o ço;

+ Çc sæ kÕ to¸n chi tiÕt kh¸c cã liªn quan;



(1) - TiÒn thu tõ ph¸t hµnh cæ phiÕu, nhËn vèn gãp cña chñ

së h÷u - M· sè 31

ChØ tiªu nµy ®îc lËp c¨n cø vµo tæng sè tiÒn ®· thu do çc chñ së

h÷u cña doanh nghiÖp gãp vèn díi çc h×nh thøc ph¸t hµnh cæ phiÕu thu

b»ng tiÒn (sè tiÒn thu theo gi¸ thùc tÕ ph¸t hµnh), tiÒn thu gãp vèn b»ng

tiÒn cña çc chñ së h÷u, tiÒn thu do Nhµ níc cÊp vèn trong kú b¸o ço.

98

ChØ tiªu nµy kh«ng bao gåm çc kho¶n vay vµ nî ®îc chuyÓn thµnh

vèn cæ phÇn hoÆc nhËn vèn gãp cña chñ së h÷u b»ng tµi s¶n.


"TiÒn mÆt", "TiÒn göi Ng©n hµng", sau khi ®èi chiÕu víi sæ kÕ to¸n Tµi

kho¶n "Nguån vèn kinh doanh" (Chi tiÕt vèn gãp cña chñ së h÷u) trong kú

b¸o ço.

(2) - TiÒn chi tr¶ vèn gãp cho çc chñ së h÷u, mua l¹i cæ phiÕu

®· ph¸t hµnh - M· sè 32

ChØ tiªu nµy ®îc lËp c¨n cø vµo tæng sè tiÒn ®· tr¶ do hoµn l¹i vèn

gãp cho çc chñ së h÷u cña doanh nghiÖp díi çc h×nh thøc hoµn tr¶ b»ng

tiÒn hoÆc mua l¹i cæ phiÕu cña doanh nghiÖp ®· ph¸t hµnh b»ng tiÒn ®Ó

huû bá hoÆc sö dông lµm cæ phiÕu ng©n quü trong kú b¸o ço.



chiÕu víi sæ kÕ to¸n çc Tµi kho¶n "Nguån vèn kinh doanh" vµ "Cæ phiÕu

ng©n quü" trong kú b¸o ço. ChØ tiªu nµy ®îc ghi b»ng sè ©m díi h×nh


(3) - TiÒn vay nhËn ®îc - M· sè 33

ChØ tiªu nµy ®îc lËp c¨n cø vµo tæng sè tiÒn ®· nhËn ®îc do doanh

nghiÖp ®i vay ng¾n h¹n, dµi h¹n cña ng©n hµng, çc tæ chøc tµi chÝnh,

tÝn dông vµ çc ®èi tîng kh¸c trong kú b¸o ço. §èi víi çc kho¶n vay b»ng

tr¸i phiÕu, sè tiÒn ®· thu ®îc ph¶n ¸nh theo sè thùc thu (B»ng mÖnh gi¸

tr¸i phiÕu ®iÒu chØnh víi çc kho¶n chiÕt khÊu, phô tréi tr¸i phiÕu hoÆc l·i

tr¸i phiÕu tr¶ tríc).


"TiÒn mÆt", "TiÒn göi Ng©n hµng", çc tµi kho¶n ph¶i tr¶ (phÇn tiÒn vay

nhËn ®îc chuyÓn tr¶ ngay çc kho¶n nî ph¶i tr¶) trong kú b¸o ço, sau khi

99

®èi chiÕu víi sæ kÕ to¸n çc Tµi kho¶n "Vay ng¾n h¹n", "Vay dµi h¹n", "Nî

dµi h¹n", "Tr¸i phiÕu ph¸t hµnh" vµ çc Tµi kho¶n kh¸c cã liªn quan trong kú

b¸o ço.

(4) - TiÒn tr¶ nî vay - M· sè 34

ChØ tiªu nµy ®îc lËp c¨n cø vµo tæng sè tiÒn ®· tr¶ vÒ kho¶n nî gèc

vay ng¾n h¹n, vay dµi h¹n, nî thuª tµi chÝnh cña ng©n hµng, tæ chøc tµi

chÝnh, tÝn dông vµ çc ®èi tîng kh¸c trong kú b¸o ço.


"TiÒn mÆt", "TiÒn göi Ng©n hµng", "TiÒn ®ang chuyÓn", sæ kÕ to¸n Tµi

kho¶n “Ph¶i thu cña kh¸ch hµng” (phÇn tiÒn tr¶ nî vay tõ tiÒn thu çc

kho¶n ph¶i thu cña kh¸ch hµng) trong kú b¸o ço, sau khi ®èi chiÕu víi sæ

kÕ to¸n çc Tµi kho¶n "Vay ng¾n h¹n", "Nî dµi h¹n ®Õn h¹n tr¶", "Vay dµi

h¹n", "Nî dµi h¹n" vµ "Tr¸i phiÕu ph¸t hµnh" trong kú b¸o ço. ChØ tiªu nµy

®îc ghi b»ng sè ©m díi h×nh thøc ghi trong ngoÆc ®¬n (***).

(5) - TiÒn chi tr¶ nî thuª tµi chÝnh - M· sè 35

ChØ tiªu nµy ®îc lËp c¨n cø vµo tæng sè tiÒn ®· tr¶ vÒ kho¶n nî thuª

tµi chÝnh trong kú b¸o ço.


"TiÒn mÆt", "TiÒn göi Ng©n hµng", "TiÒn ®ang chuyÓn", sæ kÕ to¸n Tµi

kho¶n “Ph¶i thu cña kh¸ch hµng” (phÇn tiÒn tr¶ nî thuª tµi chÝnh tõ tiÒn

thu çc kho¶n ph¶i thu cña kh¸ch hµng) trong kú b¸o ço, sau khi ®èi chiÕu

víi sæ kÕ to¸n çc Tµi kho¶n "Nî dµi h¹n ®Õn h¹n tr¶" vµ "Nî dµi h¹n" (Chi

tiÕt sè tr¶ nî thuª tµi chÝnh) trong kú b¸o ço. ChØ tiªu nµy ®îc ghi b»ng sè

©m díi h×nh thøc ghi trong ngoÆc ®¬n (***).

(6) - Cæ tøc, lîi nhuËn ®· tr¶ - M· sè 36

100

ChØ tiªu nµy ®îc lËp c¨n cø vµo tæng sè tiÒn ®· tr¶ cæ tøc vµ lîi

nhuËn ®îc chia cho çc chñ së h÷u cña doanh nghiÖp trong kú b¸o ço.



chiÕu víi sæ kÕ to¸n Tµi kho¶n "Lîi nhuËn cha ph©n phèi" (Chi tiÕt sè tiÒn

®· tr¶ vÒ cæ tøc vµ lîi nhuËn) trong kú b¸o ço. ChØ tiªu nµy ®îc ghi b»ng

sè ©m díi h×nh thøc ghi trong ngoÆc ®¬n (***).

ChØ tiªu nµy kh«ng bao gåm kho¶n cæ tøc hoÆc lîi nhuËn ®îc chia

nhng kh«ng tr¶ cho chñ së h÷u mµ ®îc chuyÓn thµnh vèn cæ phÇn.

(7)- Lu chuyÓn tiÒn thuÇn tõ ho¹t ®éng tµi chÝnh - M· sè 40

ChØ tiªu lu chuyÓn tiÒn thuÇn tõ ho¹t ®éng tµi chÝnh ph¶n ¸nh chªnh

lÖch gi÷a tæng sè tiÒn thu vµo víi tæng sè tiÒn chi ra tõ ho¹t ®éng tµi

chÝnh trong kú b¸o ço.

ChØ tiªu nµy ®îc tÝnh b»ng tæng céng sè liÖu çc chØ tiªu cã m· sè

tõ M· sè 31 ®Õn M· sè 36.


M· sè 40 = M· sè 31 + M· sè 32 + M· sè 33 +

M· sè 34 + M· sè 35 + M· sè 36

6.4 - Tæng hîp çc luång tiÒn trong kú (Xem Phô lôc sè 03)

(1)- Lu chuyÓn tiÒn thuÇn trong kú - M· sè 50

ChØ tiªu “Lu chuyÓn tiÒn thuÇn trong kú” ph¶n ¸nh chªnh lÖch gi÷a

tæng sè tiÒn thu vµo víi tæng sè tiÒn chi ra tõ ba lo¹i ho¹t ®éng: Ho¹t

®éng kinh doanh, ho¹t ®éng ®Çu t vµ ho¹t ®éng tµi chÝnh cña doanh

nghiÖp trong kú b¸o ço.

101

M· sè 50 = M· sè 20 + M· sè 30 + M· sè 40


(2)- TiÒn vµ t¬ng ®¬ng tiÒn ®Çu kú - M· sè 60

ChØ tiªu nµy ®îc lËp c¨n cø vµo sè d cña tiÒn vµ t¬ng ®¬ng tiÒn

®Çu kú b¸o ço, bao gåm tiÒn mÆt, tiÒn göi Ng©n hµng, tiÒn ®ang

chuyÓn (M· sè 110, cét “Sè ®Çu kú” trªn B¶ng C©n ®èi kÕ to¸n) vµ sè d

cña çc kho¶n t¬ng ®¬ng tiÒn ®Çu kú ®îc lÊy trªn sæ kÕ to¸n chi tiÕt Tµi

kho¶n "§Çu t chøng kho¸n ng¾n h¹n" ®èi víi çc kho¶n ®Çu t ng¾n h¹n

tho¶ m·n ®Þnh nghÜa lµ t¬ng ®¬ng tiÒn.

(3)- ¶nh hëng cña thay ®æi tû gi¸ hèi ®o¸i quy ®æi ngo¹i tÖ -

M· sè 61

ChØ tiªu nµy ®îc lËp c¨n cø vµo tæng sè chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i

do ®¸nh gi¸ l¹i sè d cuèi kú cña tiÒn (M· sè 110) vµ çc kho¶n t¬ng ®¬ng

tiÒn b»ng ngo¹i tÖ t¹i thêi ®iÓm cuèi kú b¸o ço.


"TiÒn mÆt", "TiÒn göi Ng©n hµng", "TiÒn ®ang chuyÓn", vµ Tµi kho¶n

"§Çu t chøng kho¸n ng¾n h¹n" (Chi tiÕt çc kho¶n ®Çu t ng¾n h¹n tho¶

m·n ®Þnh nghÜa lµ t¬ng ®¬ng tiÒn), sau khi ®èi chiÕu víi sæ kÕ to¸n chi

tiÕt Tµi kho¶n "Chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i" trong kú b¸o ço. ChØ tiªu nµy

®îc ghi b»ng sè d¬ng nÕu tû gi¸ hèi ®o¸i cuèi kú cao h¬n tû gi¸ hèi ®o¸i

®· ghi nhËn trong kú, chØ tiªu nµy ®îc ghi b»ng sè ©m díi h×nh thøc ghi

trong ngoÆc ®¬n nÕu tû gi¸ hèi ®o¸i cuèi kú thÊp h¬n tû gi¸ hèi ®o¸i ®·

ghi nhËn trong kú.

(4)- TiÒn vµ t¬ng ®¬ng tiÒn cuèi kú - M· sè 70

102

ChØ tiªu nµy ®îc lËp c¨n cø vµo sè d cña tiÒn vµ t¬ng ®¬ng tiÒn

cuèi kú b¸o ço, bao gåm tiÒn mÆt, TiÒn göi Ng©n hµng, tiÒn ®ang

chuyÓn (M· sè 110, cét “Sè cuèi kú” trªn B¶ng C©n ®èi kÕ to¸n) vµ sè d

cuèi kú cña çc kho¶n t¬ng ®¬ng tiÒn ®îc lÊy trªn sæ kÕ to¸n chi tiÕt Tµi

kho¶n "§Çu t chøng kho¸n ng¾n h¹n" ®èi víi çc kho¶n ®Çu t ng¾n h¹n

tho¶ m·n ®Þnh nghÜa lµ t¬ng ®¬ng tiÒn.

ChØ tiªu nµy còng b»ng sè tæng céng cña çc chØ tiªu M· sè 50, 60

vµ 61.

M· sè 70 = M· sè 50 + M· sè 60 + M· sè 61

VI. Híng dÉn söa ®æi, bæ sung chÕ ®é B¸o ço tµi chÝnh

1- B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n

C¨n cø vµo 06 chuÈn mùc kÕ to¸n ®· ban hµnh theo QuyÕt ®Þnh sè

165/2002/Q§-BTC ngµy 31/12/2002 cña Bé Tµi chÝnh, B¶ng C©n ®èi kÕ

to¸n (MÉu sè B01-DN) ®îc söa ®æi, bæ sung mét sè chØ tiªu sau ®©y:

1.1 - Bæ sung chØ tiªu “Ph¶i thu theo tiÕn ®é kÕ ho¹ch hîp ®ång

x©y dùng” (M· sè 137) vµo ®iÓm III – “Çc kho¶n ph¶i thu” cña Môc A –

“Tµi s¶n lu ®éng vµ ®Çu t ng¾n h¹n”.

ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh sè chªnh lÖch gi÷a tæng sè doanh thu ®· ghi

nhËn luü kÕ t¬ng øng víi phÇn c«ng viÖc ®· hoµn thµnh lín h¬n tæng sè

tiÒn luü kÕ kh¸ch hµng ph¶i thanh to¸n theo tiÕn ®é kÕ ho¹ch ®Õn cuèi kú

b¸o ço cña çc hîp ®ång x©y dùng dë dang.

Sè liÖu ®Ó ghi vµo chØ tiªu nµy c¨n cø vµo sè d Nî TK 337 “Thanh

to¸n theo tiÕn ®é kÕ ho¹ch hîp ®ång x©y dùng”.

1.2 - Bæ sung chØ tiªu “Ph¶i tr¶ theo tiÕn ®é kÕ ho¹ch hîp ®ång

x©y dùng” (M· sè 319) vµo ®iÓm I – “Nî ng¾n h¹n” cña Môc A – “Nî ph¶i

tr¶”.

103

ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh sè chªnh lÖch gi÷a tæng sè tiÒn luü kÕ kh¸ch

hµng ph¶i thanh to¸n theo tiÕn ®é kÕ ho¹ch lín h¬n tæng sè doanh thu ®·

ghi nhËn luü kÕ t¬ng øng víi phÇn c«ng viÖc ®· hoµn thµnh ®Õn cuèi kú

b¸o ço cña çc hîp ®ång x©y dùng dë dang.

Sè liÖu ®Ó ghi vµo chØ tiªu nµy c¨n cø vµo sè d Cã TK 337 “Thanh

to¸n theo tiÕn ®é kÕ ho¹ch hîp ®ång x©y dùng”.

1.3 - Bæ sung chØ tiªu “Tr¸i phiÕu ph¸t hµnh” (M· sè 323) vµo ®iÓm

II – “Nî dµi h¹n” cña Môc A – “Nî ph¶i tr¶”.

Sè liÖu ®Ó ghi vµo chØ tiªu nµy ®îc x¸c ®Þnh b»ng çch: LÊy sè d

Cã TK 3431 trõ (-) d Nî TK 3432 céng (+) d Cã TK 3433. KÕt qu¶ t×m ®îc

ghi vµo chØ tiªu nµy.

1.4 - ChØ tiªu “Chªnh lÖch tû gi¸” - M· sè 413, ®æi thµnh chØ tiªu

“Chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i”. Néi dung cña chØ tiªu nµy ph¶n ¸nh sè chªnh

lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i ph¸t sinh vµ ®¸nh gi¸ l¹i çc kho¶n môc tiÒn tÖ cã gèc

ngo¹i tÖ (l·i, lç tû gi¸) cña ho¹t ®éng ®Çu t XDCB (giai ®o¹n tríc ho¹t ®éng,

cha hoµn thµnh ®Çu t) ë thêi ®iÓm lËp B¶ng C§KT cuèi n¨m tµi chÝnh vµ

sè chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i tõ chuyÓn ®æi b¸o ço tµi chÝnh cña c¬ së n-

íc ngoµi cha xö lý ë thêi ®iÓm lËp b¶ng C§KT cuèi n¨m tµi chÝnh (nÕu cã).

1.5 – Bá chØ tiªu “Quü dù phßng vÒ trî cÊp mÊt viÖc lµm” – M· sè 421.

MÉu biÓu “B¶ng C©n ®èi kÕ to¸n” sau khi söa ®æi, bæ sung ®îc quy

®Þnh ë Phô lôc sè 02 Th«ng t nµy.

2 – B¸o ço kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh

§æi tªn chØ tiªu “Trong ®ã: L·i vay ph¶i tr¶” M· sè 23 trong B¸o ço

“KÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh” thµnh “Trong ®ã: Chi phÝ l·i vay”.

3- ThuyÕt minh b¸o ço tµi chÝnh

104

C¨n cø vµo 06 chuÈn mùc kÕ to¸n ®· ban hµnh theo QuyÕt ®Þnh sè

165/2002/Q§-BTC ngµy 31/12/2002 cña Bé Tµi chÝnh, ThuyÕt minh b¸o ço

tµi chÝnh (MÉu B09-DN) ®îc söa ®æi, bæ sung mét sè chØ tiªu sau ®©y:

3.1- Bæ sung môc 2.7- “ChÝnh s¸ch kÕ to¸n ®èi víi chi phÝ ®i vay”

vµo môc 2 – “ChÝnh s¸ch kÕ to¸n ¸p dông t¹i doanh nghiÖp” trong “ThuyÕt

minh b¸o ço tµi chÝnh”:

+ ChÝnh s¸ch kÕ to¸n ®îc ¸p dông cho chi phÝ ®i vay;

+ Tæng sè chi phÝ ®i vay ®îc vèn ho¸ trong kú; vµ

+ Tû lÖ vèn ho¸ ®îc sö dông ®Ó x¸c ®Þnh chi phÝ ®i vay ®îc vèn ho¸

trong kú.

3.2 – Bæ sung môc 2.8 “Ph¬ng ph¸p x¸c ®Þnh doanh thu vµ ph¬ng

ph¸p x¸c ®Þnh phÇn c«ng viÖc ®· hoµn thµnh cña Hîp ®ång x©y dùng”

vµo môc 2 “ChÝnh s¸ch kÕ to¸n ¸p dông t¹i doanh nghiÖp” trong “ThuyÕt

minh b¸o ço tµi chÝnh”:

- Ph¬ng ph¸p x¸c ®Þnh phÇn c«ng viÖc ®· hoµn thµnh cña çc giao

dÞch cung cÊp dÞch vô;

- Ph¬ng ph¸p x¸c ®Þnh phÇn c«ng viÖc ®· hoµn thµnh cña hîp ®ång

x©y dùng.

3.3- Bæ sung vµo môc 3.3 “T×nh h×nh t¨ng, gi¶m TSC§” trong

“ThuyÕt minh b¸o ço tµi chÝnh” çc chØ tiªu sau:

b – TSC§ thuª tµi chÝnh:

- TiÒn thuª ph¸t sinh thªm ®îc ghi nhËn lµ chi phÝ trong kú;

- C¨n cø ®Ó x¸c ®Þnh tiÒn thuª ph¸t sinh thªm;

- §iÒu kho¶n gia h¹n thuª hoÆc quyÒn ®îc mua tµi s¶n.

c – TSC§ thuª ho¹t ®éng:

- Tæng sè tiÒn thuª tèi thiÓu trong t¬ng lai cho hîp ®ång thuª ho¹t

®éng kh«ng huû ngang theo çc thêi h¹n:

105

+ Tõ mét (1) n¨m trë xuèng;

+ Trªn mét (1) n¨m ®Õn n¨m (5) n¨m;

+ Trªn n¨m (5) n¨m.

- C¨n cø x¸c ®Þnh chi phÝ tiÒn thuª ph¸t sinh thªm.

3.4 - Bæ sung vµo môc 3.5 “T×nh h×nh t¨ng, gi¶m nguån vèn chñ së

h÷u” trong "ThuyÕt minh b¸o ço tµi chÝnh" chØ tiªu “Chªnh lÖch tû gi¸ hèi

®o¸i” ®Ó ph¶n ¸nh chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i thuÇn ®îc ph©n lo¹i nh vèn

chñ së h÷u theo quy ®Þnh cña chuÈn mùc “¶nh hëng cña viÖc thay ®æi tû

gi¸ hèi ®o¸i”.

3.5 - Bæ sung vµo môc 4 “Gi¶i thÝch vµ thuyÕt minh vÒ mét sè t×nh

h×nh vµ kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt, kinh doanh“ trong “ThuyÕt minh b¸o

ço tµi chÝnh” çc chØ tiªu sau:

- L·i, lç chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i ®· ghi nhËn vµo l·i hoÆc lç thuÇn

trong kú;

- Doanh thu cña hîp ®ång x©y dùng ®îc ghi nhËn trong kú;

- Tæng doanh thu luü kÕ cña hîp ®ång x©y dùng ®îc ghi nhËn ®Õn

thêi ®iÓm lËp B¸o ço tµi chÝnh;

- Sè tiÒn cßn ph¶i tr¶ cho kh¸ch hµng liªn quan ®Õn hîp ®ång x©y

dùng;

- Sè tiÒn cßn ph¶i thu cña kh¸ch hµng liªn quan ®Õn hîp ®ång x©y

dùng.

3.6 - Bæ sung môc 5 “Çc th«ng tin bæ sung vÒ lu chuyÓn tiÒn tÖ”

trong "ThuyÕt minh b¸o ço tµi chÝnh" gåm çc chØ tiªu sau:

5.1- Th«ng tin vÒ çc giao dÞch kh«ng b»ng tiÒn ph¸t sinh trong kú

b¸o ço:



(b) ViÖc mua doanh nghiÖp th«ng qua ph¸t hµnh cæ phiÕu;


106

5.2- Th«ng tin vÒ mua vµ thanh lý çc c«ng ty con hoÆc çc ®¬n vÞ

kinh doanh kh¸c trong kú b¸o ço:

(a) Tæng gi¸ trÞ mua hoÆc thanh lý;

(b) PhÇn gi¸ trÞ mua hoÆc thanh lý ®îc thanh to¸n b»ng tiÒn vµ çc

kho¶n t¬ng ®¬ng tiÒn;

(c) Sè tiÒn vµ çc kho¶n t¬ng ®¬ng tiÒn thùc cã trong c«ng ty con


(d) PhÇn gi¸ trÞ tµi s¶n vµ c«ng nî kh«ng ph¶i lµ tiÒn vµ çc kho¶n t-

¬ng ®¬ng tiÒn trong c«ng ty con hoÆc ®¬n vÞ kinh doanh kh¸c ®îc mua

hoÆc thanh lý trong kú. Gi¸ trÞ tµi s¶n nµy ph¶i ®îc tæng hîp theo tõng lo¹i

tµi s¶n.

5.3 - Çc kho¶n tiÒn vµ t¬ng ®¬ng tiÒn doanh nghiÖp n¾m gi÷ nhng

kh«ng ®îc sö dông:

- Çc kho¶n tiÒn nhËn ký quü, ký cîc;

- Çc quü chuyªn dïng;

- Kinh phÝ dù ¸n;

- Çc kho¶n kh¸c.

3.7 – Thay ®æi sè thø tù mét sè môc trong “ThuyÕt minh b¸o ço tµi

chÝnh” nh sau:

- Môc 5 “Mét sè chØ tiªu ®¸nh gi¸ kh¸i qu¸t thùc tr¹ng tµi chÝnh vµ

kÕt qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp” chuyÓn thµnh môc 6;

- Môc 6 “§¸nh gi¸ tæng qu¸t çc chØ tiªu” chuyÓn thµnh môc 7;

- Môc 7 “Çc kiÕn nghÞ” chuyÓn thµnh môc 8;

MÉu biÓu “ThuyÕt minh b¸o ço tµi chÝnh” (MÉu B - 09DN) sau khi söa

®æi, bæ sung ®îc quy ®Þnh ë Phô lôc sè 4 Th«ng t nµy.

VII- §iÒu kho¶n thi hµnh

1 - Th«ng t nµy cã hiÖu lùc thi hµnh tõ ngµy 01 th¸ng 01 n¨m 2004.

Çc quy ®Þnh tríc ®©y tr¸i víi Th«ng t nµy ®Òu b·i bá, nh÷ng phÇn kÕ

107

to¸n kh¸c cã liªn quan nhng kh«ng híng dÉn trong Th«ng t nµy th× thùc

hiÖn theo chÕ ®é kÕ to¸n doanh nghiÖp hiÖn hµnh.

2 - Çc quy ®Þnh trong chuÈn mùc kÕ to¸n cã kh¸c biÖt víi chÝnh

s¸ch tµi chÝnh do Bé Tµi chÝnh ban hµnh th× thùc hiÖn theo quy ®Þnh

trong chuÈn mùc kÕ to¸n vµ híng dÉn trong Th«ng t nµy.

3 - Çc Tæng c«ng ty, c«ng ty cã chÕ ®é kÕ to¸n ®Æc thï ®· ®îc Bé

Tµi chÝnh chÊp thuËn, ph¶i c¨n cø vµo 06 chuÈn mùc kÕ to¸n ban hµnh

theo QuyÕt ®Þnh sè 165/2002/Q§-BTC ngµy 31/12/2002 vµ Th«ng t nµy ®Ó

híng dÉn, bæ sung cho phï hîp.

4 - Çc Bé, Ngµnh, Uû Ban nh©n d©n, Së Tµi chÝnh, Côc thuÕ çc

TØnh, Thµnh phè trùc thuéc Trung ¬ng cã tr¸ch nhiÖm triÓn khai híng dÉn

çc doanh nghiÖp thùc hiÖn Th«ng t nµy. Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn nÕu cã

víng m¾c ®Ò nghÞ ph¶n ¸nh vÒ Bé Tµi chÝnh ®Ó nghiªn cøu gi¶i quyÕt.

N¬i nhËn: KT. Bé trëng bé tµi chÝnh

- Thñ tíng, çc Phã Thñ tíng ChÝnh phñ; Thø trëng

- V¨n phßng TW §¶ng;

- V¨n phßng Quèc héi; (đã ký)

- V¨n phßng Chñ tÞch níc;

- V¨n phßng ChÝnh phñ;

- Çc Bé, c¬ quan ngang Bé, c¬ quan thuéc ChÝnh phñ;

- Toµ ¸n NDTC; TrÇn V¨n T¸

- ViÖn KiÓm s¸t NDTC;

- UBND tØnh, thµnh phè trùc thuéc TW;

- C¬ quan TW cña çc ®oµn thÓ;

- Së Tµi chÝnh-VËt gi¸, Côc thuÕ çc tØnh, thµnh phè trùc thuéc TW;

- Çc TCT 91;

- C«ng b¸o;

- Çc ®¬n vÞ thuéc vµ trùc thuéc Bé Tµi chÝnh;

- Lu VP, Vô C§KT.

108

Phô lôc sè 01

VÝ dô vÒ x¸c ®Þnh, ghi nhËn doanh thu hîp ®ång x©y dùng

(Theo tû lÖ phÇn tr¨m (%) gi÷a chi phÝ thùc tÕ ®· ph¸t sinh

cho phÇn c«ng viÖc ®· hoµn thµnh t¹i mét thêi ®iÓm so víi tæng

chi phÝ dù to¸n cña hîp ®ång)

1/ Nhµ thÇu ký mét hîp ®ång x©y dùng víi gi¸ cè ®Þnh ban ®Çu lµ

9.000 ®Ó x©y dùng mét nhµ m¸y. Chi phÝ dù to¸n ban ®Çu cña nhµ thÇu

lµ 8.000. Dù tÝnh nhµ m¸y x©y dùng trong 3 n¨m.

2/ §Õn cuèi n¨m thø nhÊt, chi phÝ dù to¸n cña nhµ thÇu t¨ng lªn lµ

8.050.

3/ Trong n¨m thø 2, kh¸ch hµng chÊp nhËn hîp ®ång cã thay ®æi víi

doanh thu theo hîp ®ång t¨ng thªm 200 (tæng gi¸ trÞ lµ 9.200). Nhµ thÇu

dù tÝnh chi phÝ theo hîp ®ång t¨ng thªm 150 (tæng chi phÝ lµ 8.150).

4/ Vµo cuèi n¨m thø 2, chi phÝ ph¸t sinh bao gåm 100 cho nguyªn, vËt

liÖu ®îc gi÷ t¹i c«ng trêng ®Ó sö dông trong n¨m thø 3.

5/ Nhµ thÇu x¸c ®Þnh doanh thu trong tõng kú cña hîp ®ång x©y

dùng b»ng ph¬ng ph¸p Tû lÖ phÇn tr¨m (%) gi÷a chi phÝ thùc tÕ ®· ph¸t

sinh cho phÇn viÖc ®· hoµn thµnh t¹i tõng thêi ®iÓm so víi tæng sè chi phÝ

dù to¸n cña hîp ®ång. Sè liÖu trong tõng kú x©y dùng ®îc tÝnh to¸n, nh

sau:

N¨m thø

nhÊt

N¨m thø hai N¨m thø ba

Tæng doanh thu víi gi¸ cè

®Þnh ban ®Çu ghi trong hîp

®ång

9.000 9.000 9.000

Doanh thu hîp ®ång t¨ng

thªm

- 200 200

109

Tæng doanh thu cña hîp

®ång

9.00

0

9.20

0

9.20

0

Chi phÝ thùc tÕ cña hîp

®ång ®· ph¸t sinh luü kÕ

®Õn cuèi n¨m

2.093 6.168 8.200

Chi phÝ cßn ph¶i chi theo dù

to¸n

5.957 2.032 -

Tæng chi phÝ dù to¸n cña

hîp ®ång

8.05

0

8.20

0

8.20

0

L·i dù tÝnh 950 1.000 1.000

Tû lÖ phÇn tr¨m (%) hoµn

thµnh

26% 74% 100%

Tû lÖ phÇn tr¨m (%) hoµn thµnh cña n¨m thø hai (74%) ®îc x¸c ®Þnh

sau khi ®· lo¹i trõ 100 gi¸ trÞ nguyªn, vËt liÖu dù tr÷ t¹i c«ng trêng ®Ó sö

dông trong n¨m thø ba.

Tæng doanh thu, chi phÝ vµ lîi nhuËn ®îc ghi nhËn trong B¸o c¸o kÕt

qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh trong ba n¨m, nh sau:

§Õn nay Ghi nhËn

trong nh÷ng

n¨m tríc

Ghi nhËn

trong n¨m nay

N¨m thø nhÊt

Doanh thu (9.000 x

26%)

2.340 2.340

Chi phÝ (8.050 x 26%) 2.093 2.093

110

Lîi nhuËn 24

7

24

7

N¨m thø hai

Doanh thu (9.200 x

74%)

6.808 2.340 4.468

Chi phÝ (8.200 x 74%) 6.068 2.093 3.975

Lîi nhuËn 74

0

24

7

49

3

N¨m thø ba

Doanh thu (9.200 x

100%)

9.200 6.808 2.392

Chi phÝ 8.200 6.068 2.132

Lîi nhuËn 1.00

0

74

0

26

0

111

Phô lôc sè 02

bé, tæng c«ng ty:............ MÉu sè B 01 – DN

§¬n

vÞ:...................................

Ban hµnh theo Q§ sè 167/2000/Q§-BTC ngµy

25/10/2000, bæ sung theo Th«ng t sè 89/2002/TT-

BTC ngµy 09/10/2002 vµ Th«ng t sè 105/2003/TT-

BTC ngµy 04/11/2003


b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n

t¹i ngµy ... th¸ng ... n¨m ...

§¬n vÞ tÝnh:.............

Tµi s¶n

M·

sè

Sè

®Çu

n¨m

Sè

cuèi

kú

1 2 3 4

a - tµi s¶n lu ®éng vµ ®Çu t ng¾n h¹n

(100 = 110 + 120 + 130 + 140 + 150 + 160)

10

0

112

I. TiÒn 11

0

1. TiÒn mÆt t¹i quü (gåm c¶ ng©n phiÕu) 111

2. TiÒn göi Ng©n hµng 112

3. TiÒn ®ang chuyÓn 113

II. Çc kho¶n ®Çu t tµi chÝnh ng¾n h¹n 12

0

1. §Çu t chøng kho¸n ng¾n h¹n 121

2. §Çu t ng¾n h¹n kh¸c 128

3. Dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t ng¾n h¹n (*) 129

III. Çc kho¶n ph¶i thu 13

0

1. Ph¶i thu cña kh¸ch hµng 131

2. Tr¶ tríc cho ngêi b¸n 132

3. ThuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng ®îc khÊu trõ 133

4. Ph¶i thu néi bé 134

- Vèn kinh doanh ë çc ®¬n vÞ trùc thuéc 135

- Ph¶i thu néi bé kh¸c 136

5. Ph¶i thu theo tiÕn ®é kÕ ho¹ch hîp ®ång x©y

dùng

137

6. Çc kho¶n ph¶i thu kh¸c 138

7. Dù phßng çc kho¶n ph¶i thu khã ®ßi (*) 139

IV. Hµng tån kho 14

0

1. Hµng mua ®ang ®i trªn ®êng 141

2. Nguyªn liÖu, vËt liÖu tån kho 142

3. C«ng cô, dông cô trong kho 143

4. Chi phÝ s¶n xuÊt, kinh doanh dë dang 144

5. Thµnh phÈm tån kho 145

6. Hµng hãa tån kho 146

7. Hµng göi ®i b¸n 147

113

8. Dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho (*) 149

1 2 3 4

V. Tµi s¶n lu ®éng kh¸c 15

0

1. T¹m øng 151

2. Chi phÝ tr¶ tríc 152

3. Chi phÝ chê kÕt chuyÓn 153

4. Tµi s¶n thiÕu chê xö lý 154

5. C¸c kho¶n cÇm cè, ký cîc, ký quü ng¾n h¹n 155

VI. Chi sù nghiÖp 16

0

1. Chi sù nghiÖp n¨m tríc 161

2. Chi sù nghiÖp n¨m nay 162

b - tµi s¶n cè ®Þnh, ®Çu t dµi h¹n

(200 = 210 + 220 + 230 + 240 + 241)

20

0

I. Tµi s¶n cè ®Þnh 21

0

1. Tµi s¶n cè ®Þnh h÷u h×nh 211

- Nguyªn gi¸ 212

- Gi¸ trÞ hao mßn luü kÕ (*) 213

2. Tµi s¶n cè ®Þnh thuª tµi chÝnh 214

- Nguyªn gi¸ 215


3. Tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh 217

- Nguyªn gi¸ 218


II. C¸c kho¶n ®Çu t tµi chÝnh dµi h¹n 22

0

1. §Çu t chøng kho¸n dµi h¹n 221

114

2. Gãp vèn liªn doanh 222

3. §Çu t dµi h¹n kh¸c 228

4. Dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t dµi h¹n (*) 229

III. Chi phÝ x©y dùng c¬ b¶n dë dang 23

0

IV. C¸c kho¶n ký quü, ký cîc dµi h¹n 24

0

V. Chi phÝ tr¶ tríc dµi h¹n 24

1

tæng céng tµi s¶n (250 = 100 + 200) 25

0

1 2 3 4

nguån vèn

a - nî ph¶i tr¶ (300 = 310 + 320 + 330) 30

0

I. Nî ng¾n h¹n 31

0

1. Vay ng¾n h¹n 311

2. Nî dµi h¹n ®Õn h¹n tr¶ 312

3. Ph¶i tr¶ cho ngêi b¸n 313

4. Ngêi mua tr¶ tiÒn tríc 314

5. ThuÕ vµ c¸c kho¶n ph¶i nép Nhµ níc 315

115

6. Ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn 316

7. Ph¶i tr¶ cho c¸c ®¬n vÞ néi bé 317

8. C¸c kho¶n ph¶i tr¶, ph¶i nép kh¸c 318

9. Ph¶i tr¶ theo tiÕn ®é kÕ ho¹ch hîp ®ång x©y

dùng

319

II. Nî dµi h¹n 32

0

1. Vay dµi h¹n 321

2. Nî dµi h¹n 322

3. Tr¸i phiÕu ph¸t hµnh 323

III. Nî kh¸c 33

0

1. Chi phÝ ph¶i tr¶ 331

2. Tµi s¶n thõa chê xö lý 332

3. NhËn ký quü, ký cîc dµi h¹n 333

B - nguån vèn chñ së h÷u (400 = 410 + 420) 40

0

I. Nguån vèn, quü 41

0

1. Nguån vèn kinh doanh 411

2. Chªnh lÖch ®¸nh gi¸ l¹i tµi s¶n 412

3. Chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i 413

4. Quü ®Çu t ph¸t triÓn 414

5. Quü dù phßng tµi chÝnh 415

6. Lîi nhuËn cha ph©n phèi 416

7. Nguån vèn ®Çu t XDCB 417

II. Nguån kinh phÝ, quü kh¸c 42

0

1. Quü khen thëng vµ phóc lîi 422

2. Quü qu¶n lý cña cÊp trªn 423

116

3. Nguån kinh phÝ sù nghiÖp 424

- Nguån kinh phÝ sù nghiÖp n¨m tríc 425

- Nguån kinh phÝ sù nghiÖp n¨m nay 426

4. Nguån kinh phÝ ®· h×nh thµnh TSC§ 427

Tæng céng nguån vèn (430 = 300 + 400) 43

0

Ghi chó: Sè liÖu trong çc chØ tiªu cã dÊu (*) ®îc ghi b»ng sè ©m díi

h×nh thøc ghi trong ngoÆc ®¬n ( ).

çc chØ tiªu ngoµi b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n

ChØ tiªu Sè ®Çu

n¨m

Sè cuèi

kú

1. Tµi s¶n thuª ngoµi

2. VËt t, hµng hãa nhËn gi÷ hé, nhËn gia

c«ng

3. Hµng hãa nhËn b¸n hé, nhËn ký göi

4. Nî khã ®ßi ®· xö lý

5. Ngo¹i tÖ çc lo¹i

6. H¹n møc kinh phÝ cßn l¹i

7. Nguån vèn khÊu hao c¬ b¶n hiÖn cã

LËp, ngµy ... th¸ng ... n¨m ...

117

Ngêi lËp biÓu KÕ to¸n trëng Gi¸m ®èc

(Ký, hä tªn) (Ký, hä tªn) (Ký, hä tªn, ®ãng

dÊu)

Phô lôc sè 03


§¬n

vÞ:...................................

Ban hµnh theo Q§ sè 167/2000/Q§-BTC ngµy

25/10/2000, bæ sung theo Th«ng t sè 89/2002/TT-

BTC ngµy 09/10/2002 vµ Th«ng t sè 105/2003/TT-

118

BTC ngµy 04/11/2003


b¸o ço lu chuyÓn tiÒn tÖ

(Theo ph¬ng ph¸p trùc tiÕp)

Quý…..n¨m….

§¬n vÞ tÝnh: ...........

ChØ tiªu M·

sè

Kú tríc Kú nµy

1 2 3 4

I. Lu chuyÓn tiÒn tõ ho¹t ®éng kinh doanh

1. TiÒn thu tõ b¸n hµng, cung cÊp dÞch vô vµ doanh

thu kh¸c

01

2. TiÒn chi tr¶ cho ngêi cung cÊp hµng hãa vµ dÞch

vô

02

3. TiÒn chi tr¶ cho ngêi lao ®éng 03

4. TiÒn chi tr¶ l·i vay 04

5. TiÒn chi nép thuÕ Thu nhËp doanh nghiÖp 05

6. TiÒn thu kh¸c tõ ho¹t ®éng kinh doanh 06

7. TiÒn chi kh¸c cho ho¹t ®éng kinh doanh 07

Lu chuyÓn tiÒn thuÇn tõ ho¹t ®éng kinh

doanh

20

II. Lu chuyÓn tiÒn tõ ho¹t ®éng ®Çu t

1.TiÒn chi ®Ó mua s¾m, x©y dùng TSC§ vµ çc tµi

s¶n dµi h¹n kh¸c

21

2.TiÒn thu tõ thanh lý, nhîng b¸n TSC§ vµ çc tµi s¶n

dµi h¹n kh¸c

22

3. TiÒn chi cho vay, mua çc c«ng cô nî cña ®¬n vÞ

kh¸c

23

4.TiÒn thu håi cho vay, b¸n l¹i çc c«ng cô nî cña

®¬n vÞ kh¸c

24

5. TiÒn chi ®Çu t gãp vèn vµo ®¬n vÞ kh¸c 25

6. TiÒn thu håi ®Çu t gãp vèn vµo ®¬n vÞ kh¸c 26

7. TiÒn thu l·i cho vay, cæ tøc vµ lîi nhuËn ®îc chia 27

Lu chuyÓn tiÒn thuÇn tõ ho¹t ®éng ®Çu t 30

119

III. Lu chuyÓn tiÒn tõ ho¹t ®éng tµi chÝnh

1.TiÒn thu tõ ph¸t hµnh cæ phiÕu, nhËn vèn gãp

cña chñ së h÷u

31

2.TiÒn chi tr¶ vèn gãp cho c¸c chñ së h÷u, mua l¹i

cæ phiÕu cña doanh nghiÖp ®· ph¸t hµnh

32

3. TiÒn vay ng¾n h¹n, dµi h¹n nhËn ®îc 33

4. TiÒn chi tr¶ nî gèc vay 34

5. TiÒn chi tr¶ nî thuª tµi chÝnh 35

6. Cæ tøc, lîi nhuËn ®· tr¶ cho chñ së h÷u 36

Lu chuyÓn tiÒn thuÇn tõ ho¹t ®éng tµi chÝnh 40

Lu chuyÓn tiÒn thuÇn trong kú (20+30+40) 50

TiÒn vµ t¬ng ®¬ng tiÒn ®Çu kú 60

¶nh hëng cña thay ®æi tû gi¸ hèi ®o¸i quy ®æi

ngo¹i tÖ

61

TiÒn vµ t¬ng ®¬ng tiÒn cuèi kú (50+60+61) 70

Phô lôc sè 03bé, tæng c«ng ty:............ MÉu sè B 03 – DN

§¬n vÞ:................................... Ban hµnh theo Q§ sè 167/2000/Q§-BTC ngµy

25/10/2000, bæ sung theo Th«ng t sè 89/2002/TT-BTC

ngµy 09/10/2002 vµ Th«ng t sè105/2003/TT-BTC ngµy

04/11/2003


b¸o c¸o lu chuyÓn tiÒn tÖ

(Theo ph¬ng ph¸p gi¸n tiÕp)

Quý…..n¨m…..

§¬n vÞ tÝnh: ...........

ChØ tiªu M·

sè

Kú tríc Kú nµy

1 2 3 4

I. Lu chuyÓn tiÒn tõ ho¹t ®éng kinh doanh

1. Lîi nhuËn tríc thuÕ 01

120

2. §iÒu chØnh cho çc kho¶n

- KhÊu hao TSC§ 02

- Çc kho¶n dù phßng 03

- L·i, lç chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i cha thùc

hiÖn

04

- L·i, lç tõ ho¹t ®éng ®Çu t 05

- Chi phÝ l·i vay 06

3. Lîi nhuËn tõ ho¹t ®éng kinh doanh tríc

thay ®æi vèn lu ®éng

08

- T¨ng gi¶m çc kho¶n ph¶i thu 09

- T¨ng gi¶m hµng tån kho 10

- T¨ng gi¶m çc kho¶n ph¶i tr¶ (kh«ng kÓ l·i

vay ph¶i tr¶, thuÕ thu nhËp ph¶i nép)

11

- T¨ng gi¶m Chi phÝ tr¶ tríc 12

- TiÒn l·i vay ®· tr¶ 13

- ThuÕ thu nhËp doanh nghiÖp ®· nép 14

- TiÒn thu kh¸c tõ ho¹t ®éng kinh doanh 15

- TiÒn chi kh¸c tõ ho¹t ®éng kinh doanh 16

Lu chuyÓn tiÒn thuÇn tõ ho¹t ®éng kinh

doanh

20

II. Lu chuyÓn tiÒn tõ ho¹t ®éng ®Çu t

1.TiÒn chi ®Ó mua s¾m, x©y dùng TSC§ vµ

çc tµi s¶n dµi h¹n kh¸c

21

2.TiÒn thu tõ thanh lý, nhîng b¸n TSC§ vµ çc

tµi s¶n dµi h¹n kh¸c

22

3.TiÒn chi cho vay, mua çc c«ng cô nî cña

®¬n vÞ kh¸c

23

4.TiÒn thu håi cho vay, b¸n l¹i çc c«ng cô nî

cña ®¬n vÞ kh¸c

24

5. TiÒn chi ®Çu t gãp vèn vµo ®¬n vÞ kh¸c 25

6. TiÒn thu håi ®Çu t gãp vèn vµo ®¬n vÞ kh¸c 26

7. TiÒn thu l·i cho vay, cæ tøc vµ lîi nhuËn ®îc

chia

27

121

Lu chuyÓn tiÒn thuÇn tõ ho¹t ®éng ®Çu t 30

1 2 3 4

III. Lu chuyÓn tiÒn tõ ho¹t ®éng tµi chÝnh

1.TiÒn thu tõ ph¸t hµnh cæ phiÕu, nhËn vèn

gãp cña chñ së h÷u

31

2.TiÒn chi tr¶ vèn gãp cho c¸c chñ së h÷u, mua

l¹i cæ phiÕu cña doanh nghiÖp ®· ph¸t hµnh 32

3. TiÒn vay ng¾n h¹n, dµi h¹n nhËn ®îc 33

4. TiÒn chi tr¶ nî gèc vay 34

5. TiÒn chi tr¶ nî thuª tµi chÝnh 35

6. Cæ tøc, lîi nhuËn ®· tr¶ cho chñ së h÷u 36

Lu chuyÓn tiÒn thuÇn tõ ho¹t ®éng tµi

chÝnh

40

Lu chuyÓn tiÒn thuÇn trong kú

(20+30+40)

50

TiÒn vµ t¬ng ®¬ng tiÒn ®Çu kú 60

¶nh hëng cña thay ®æi tû gi¸ hèi ®o¸i quy

®æi ngo¹i tÖ

61

TiÒn vµ t¬ng ®¬ng tiÒn cuèi kú

(50+60+61)

70

122

Phô lôc sè 04


§¬n vÞ:................................... Ban hµnh theo Q§ sè 167/2000/Q§-BTC ngµy

25/10/2000, bæ sung theo Th«ng t sè 89/2002/TT-BTC

ngµy 09/10/2002 vµ Th«ng t sè 105/2003/TT-BTC

ngµy 04/11/2003


thuyÕt minh b¸o c¸o tµi chÝnh(*)

Quý ... N¨m ...

1 - §Æc ®iÓm ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp

123

1.1 - H×nh thøc së h÷u vèn:

1.2 - LÜnh vùc kinh doanh:

1.3 - Tæng sè c«ng nh©n viªn:

Trong ®ã: Nh©n viªn qu¶n lý:

1.4 - Nh÷ng ¶nh hëng quan träng ®Õn t×nh h×nh kinh doanh

trong n¨m b¸o c¸o:

2 - ChÝnh s¸ch kÕ to¸n ¸p dông t¹i doanh nghiÖp:

2.1 - Niªn ®é kÕ to¸n (b¾t ®Çu tõ ngµy ... kÕt thóc vµo

ngµy...)

2.2 - §¬n vÞ tiÒn tÖ sö dông trong kÕ to¸n vµ nguyªn t¾c, ph-

¬ng ph¸p chuyÓn ®æi c¸c ®ång tiÒn kh¸c:

2.3 - H×nh thøc sæ kÕ to¸n ¸p dông:

2.4 - Ph¬ng ph¸p kÕ to¸n tµi s¶n cè ®Þnh:

- Nguyªn t¾c x¸c ®Þnh nguyªn gi¸ TSC§ h÷u h×nh, TSC§ v« h×nh;

- Ph¬ng ph¸p khÊu hao, thêi gian sö dông h÷u Ých, hoÆc tû lÖ khÊu

hao TSC§ h÷u h×nh, TSC§ v« h×nh.

2.5 - Ph¬ng ph¸p kÕ to¸n hµng tån kho:

- Nguyªn t¾c ®¸nh gi¸ hµng tån kho;

- Ph¬ng ph¸p x¸c ®Þnh gi¸ trÞ hµng tån kho cuèi kú;

- Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n hµng tån kho (kª khai thêng xuyªn hay kiÓm

kª

®Þnh kú);

124

2.6 - T×nh h×nh trÝch lËp vµ hoµn nhËp dù phßng:

2.7- ChÝnh s¸ch kÕ to¸n ®èi víi chi phÝ ®i vay:

+ ChÝnh s¸ch kÕ to¸n ®îc ¸p dông cho chi phÝ ®i vay;

+ Tæng sè chi phÝ ®i vay ®îc vèn ho¸ trong kú;

+ Tû lÖ vèn ho¸ ®îc sö dông ®Ó x¸c ®Þnh chi phÝ ®i vay ®îc vèn

ho¸ trong kú.

2.8 - Ph¬ng ph¸p x¸c ®Þnh doanh thu vµ ph¬ng ph¸p x¸c

®Þnh phÇn c«ng viÖc ®· hoµn thµnh cña Hîp ®ång x©y dùng

- Ph¬ng ph¸p x¸c ®Þnh phÇn c«ng viÖc ®· hoµn thµnh cña c¸c giao

dÞch cung cÊp dÞch vô;

- Ph¬ng ph¸p x¸c ®Þnh phÇn c«ng viÖc ®· hoµn thµnh cña hîp ®ång

x©y dùng.

3 - Chi tiÕt mét sè chØ tiªu trong b¸o c¸o tµi chÝnh

3.1 - Chi phÝ SXKD theo yÕu tè:

§¬n vÞ tÝnh….

YÕu tè chi phÝ Sè tiÒn

1. Chi phÝ nguyªn liÖu, vËt liÖu

-

-

2. Chi phÝ nh©n c«ng

-

-

3. Chi phÝ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh

4. Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi

5. Chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn

Tæng céng

3.2 - Mét sè chØ tiªu chi tiÕt vÒ Hµng tån kho

125

§¬n vÞ tÝnh……

ChØ tiªu M· sè Sè tiÒn

1. Gi¸ gèc cña tæng sè Hµng tån kho

2. Gi¸ trÞ hoµn nhËp dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån

kho

3. Gi¸ trÞ ghi sæ cña Hµng tån kho (gi¸ gèc trõ (-)

dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho) ®· dïng ®Ó

thÕ chÊp, cÇm cè ®¶m b¶o cho c¸c kho¶n nî

vay.

Nh÷ng trêng hîp hay sù kiÖn dÉn ®Õn viÖc trÝch lËp thªm hoÆc

hoµn nhËp dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho.

3.3 - T×nh h×nh t¨ng, gi¶m tµi s¶n cè ®Þnh:

a/ Theo tõng nhãm tµi s¶n cè ®Þnh, mçi lo¹i tµi s¶n cè ®Þnh (tµi s¶n

cè ®Þnh h÷u h×nh; tµi s¶n cè ®Þnh thuª tµi chÝnh; tµi s¶n cè ®Þnh v«

h×nh) tr×nh bµy trªn mét biÓu riªng:

§¬n vÞ tÝnh: .............

Nhãm TSC§ Nhµ

cöa,

vËt

kiÕn

M¸y

mãc, ... Tæng

ChØ tiªu tróc thiÕt

bÞ

I. Nguyªn gi¸ tµi s¶n cè ®Þnh

1. Sè d ®Çu kú

2. Sè t¨ng trong kú

Trong ®ã: - Mua s¾m míi

- X©y dùng míi

3. Sè gi¶m trong kú

126

Trong ®ã: - Thanh lý

- Nhîng b¸n

4. Sè cuèi kú

Trong ®ã: - Cha sö dông

- §· khÊu hao hÕt vÉn

cßn

sö dông

- Chê thanh lý

II. Gi¸ trÞ ®· hao mßn

1. §Çu kú

2. T¨ng trong kú

3. Gi¶m trong kú

4. Sè cuèi kú

III. Gi¸ trÞ cßn l¹i

1. §Çu kú

2. Cuèi kú

- TSC§ ®· dïng ®Ó thÕ chÊp, cÇm

cè c¸c

kho¶n vay

- TSC§ t¹m thêi kh«ng sö dông

- TSC§ chê thanh lý

Lý do t¨ng, gi¶m:

b/ TSC§ thuª tµi chÝnh:

- TiÒn thuª ph¸t sinh thªm ®îc ghi nhËn lµ chi phÝ trong kú;

- C¨n cø ®Ó x¸c ®Þnh tiÒn thuª ph¸t sinh thªm;

- §iÒu kho¶n gia h¹n thuª hoÆc quyÒn ®îc mua tµi s¶n.

c/ TSC§ thuª ho¹t ®éng

127

- Tæng sè tiÒn thuª tèi thiÓu trong t¬ng lai cho hîp ®ång thuª ho¹t

®éng kh«ng huû ngang theo c¸c thêi h¹n

+ Tõ mét (1) n¨m trë xuèng;

+ Trªn mét (1) n¨m ®Õn n¨m (5) n¨m;

+ Trªn n¨m (5) n¨m.

- C¨n cø x¸c ®Þnh chi phÝ tiÒn thuª ph¸t sinh thªm

3.4 - T×nh h×nh thu nhËp cña c«ng nh©n viªn:

§¬n vÞ tÝnh…

ChØ tiªu KÕ ho¹ch Thùc hiÖn

Kú nµy Kú tríc

1. Tæng quü l¬ng

2. TiÒn thëng

3. Tæng thu nhËp

4. TiÒn l¬ng b×nh

qu©n

5. Thu nhËp b×nh

qu©n


3.5 - T×nh h×nh t¨ng, gi¶m nguån vèn chñ së h÷u:

§¬n vÞ tÝnh….

ChØ tiªu

Sè

®Çu

kú

T¨ng

trong kú

Gi¶m

trong kú

Sè

cuèi

kú

I. Nguån vèn kinh doanh

Trong ®ã: Vèn Ng©n s¸ch Nhµ níc

cÊp

II. Chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i

III. C¸c quü

1. Quü ®Çu t ph¸t triÓn

2. Quü nghiªn cøu khoa häc vµ ®µo

t¹o

128

3. Quü dù phßng tµi chÝnh

IV. Nguån vèn ®Çu t XDCB

1. Ng©n s¸ch cÊp

2. Nguån kh¸c

V. Quü kh¸c

1. Quü khen thëng

2. Quü phóc lîi

Tæng céng


3.6 - T×nh h×nh t¨ng, gi¶m c¸c kho¶n ®Çu t vµo ®¬n vÞ kh¸c:

§¬n vÞ

tÝnh…

ChØ tiªu

Sè

®Çu

kú

T¨ng

trong

kú

Gi¶m

trong

kú

Sè

cuèi

kú

KÕt qu¶

®Çu t

I. §Çu t ng¾n h¹n:

1. §Çu t chøng kho¸n

2. §Çu t ng¾n h¹n kh¸c

II. §Çu t dµi h¹n:

1. §Çu t chøng kho¸n

2. §Çu t vµo liªn doanh

3. §Çu t dµi h¹n kh¸c

Tæng céng


3.7 - C¸c kho¶n ph¶i thu vµ nî ph¶i tr¶:

§¬n vÞ tÝnh:………

Sè ®Çu kú Sè cuèi kú Tæng sè tiÒn

ChØ tiªu

Tæn

g sè

Trong

®ã sè

qu¸ h¹n

Tæn

g sè

Trong

®ã sè

qu¸ h¹n

tranh chÊp, mÊt

kh¶ n¨ng thanh

to¸n

1 2 3 4 5 6

129

1. Çc kho¶n ph¶i thu

- Ph¶i thu tõ kh¸ch hµng

- Tr¶ tríc cho ngêi b¸n

- Cho vay

- Ph¶i thu t¹m øng

- Ph¶i thu néi bé

- Ph¶i thu kh¸c

2. Çc kho¶n ph¶i tr¶

2.1. Nî dµi h¹n

- Vay dµi h¹n

- Nî dµi h¹n

2.2. Nî ng¾n h¹n

- Vay ng¾n h¹n

- Ph¶i tr¶ cho ngêi b¸n

- Ngêi mua tr¶ tríc

- Doanh thu cha thùc hiÖn

- Ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn

- Ph¶i tr¶ thuÕ

- Çc kho¶n ph¶i nép Nhµ n-

íc

- Ph¶i tr¶ néi bé

- Ph¶i tr¶ kh¸c

Tæng céng

Trong ®ã:

- Sè ph¶i thu b»ng ngo¹i tÖ (quy ra USD):

- Sè ph¶i tr¶ b»ng ngo¹i tÖ (quy ra USD):

- Lý do tranh chÊp, mÊt kh¶ n¨ng thanh to¸n:

4 - Gi¶i thÝch vµ thuyÕt minh mét sè t×nh h×nh vµ kÕt qu¶

ho¹t ®éng SXKD (PhÇn tù tr×nh bµy cña doanh nghiÖp).

§¬n vÞ tÝnh…

ChØ tiªu Sè tiÒn

1. Doanh thu b¸n hµng

Trong ®ã: Doanh thu trao ®æi hµng ho¸

2. Doanh thu cung cÊp dÞch vô

130

Trong ®ã: Doanh thu trao ®æi cung cÊp

dÞch vô

3. L·i tiÒn göi, tiÒn cho vay

4. L·i ®Çu t tr¸i phiÕu, tÝn phiÕu

5. Cæ tøc, lîi nhuËn ®îc chia

6. L·i b¸n ngo¹i tÖ

7. L·i, lç chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i

8. L·i b¸n hµng tr¶ chËm

9. ChiÕt khÊu thanh to¸n ®îc hëng

10. Doanh thu ho¹t ®éng tµi chÝnh kh¸c

Trong ®ã th«ng tin vÒ hîp ®ång x©y dùng:

- Doanh thu cña hîp ®ång x©y dùng ®îc ghi nhËn trong kú;

- Tæng doanh thu luü kÕ cña hîp ®ång x©y dùng ®îc ghi nhËn ®Õn

thêi ®iÓm lËp B¸o ço tµi chÝnh;

- Sè tiÒn cßn ph¶i tr¶ cho kh¸ch hµng liªn quan ®Õn hîp ®ång x©y

dùng;

- Sè tiÒn cßn ph¶i thu cña kh¸ch hµng liªn quan ®Õn hîp ®ång x©y

dùng.

5- Çc th«ng tin bæ sung vÒ lu chuyÓn tiÒn tÖ:

5.1- Th«ng tin vÒ çc giao dÞch kh«ng b»ng tiÒn ph¸t sinh trong kú

b¸o ço



(b) ViÖc mua doanh nghiÖp th«ng qua ph¸t hµnh cæ phiÕu;


5.2- Th«ng tin vÒ mua vµ thanh lý çc c«ng ty con hoÆc çc ®¬n vÞ

kinh doanh kh¸c trong kú b¸o ço.

131

(a) Tæng gi¸ trÞ mua hoÆc thanh lý;

(b) PhÇn gi¸ trÞ mua hoÆc thanh lý ®îc thanh to¸n b»ng tiÒn vµ çc

kho¶n t¬ng ®¬ng tiÒn;

(c) Sè tiÒn vµ çc kho¶n t¬ng ®¬ng tiÒn thùc cã trong c«ng ty con


(d) PhÇn gi¸ trÞ tµi s¶n vµ c«ng nî kh«ng ph¶i lµ tiÒn vµ çc kho¶n t-

¬ng ®¬ng tiÒn trong c«ng ty con hoÆc ®¬n vÞ kinh doanh kh¸c ®îc mua

hoÆc thanh lý trong kú.

- §Çu t tµi chÝnh ng¾n h¹n;

- Çc kho¶n ph¶i thu;

- Hµng tån kho;

- Tµi s¶n cè ®Þnh;

- §Çu t tµi chÝnh dµi h¹n;

- Nî ng¾n h¹n;

- Nî dµi h¹n.

5.3 - Çc kho¶n tiÒn vµ t¬ng ®¬ng tiÒn doanh nghiÖp n¾m gi÷ nh-

ng kh«ng ®îc sö dông:

- Çc kho¶n tiÒn nhËn ký quü, ký cîc;

- Çc quü chuyªn dïng;

- Kinh phÝ dù ¸n;

- Çc kho¶n kh¸c...

6 - Mét sè chØ tiªu ®¸nh gi¸ kh¸i qu¸t thùc tr¹ng tµi chÝnh vµ

kÕt qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp

ChØ tiªu §¬n vÞ

tÝnh

N¨m

nay

N¨m

tríc

1 2 3 4

132

1. Bè trÝ c¬ cÊu tµi s¶n vµ c¬ cÊu

nguån vèn

1.1. Bè trÝ c¬ cÊu tµi s¶n

- Tµi s¶n cè ®Þnh/Tæng tµi s¶n %

- Tµi s¶n lu ®éng/Tæng tµi s¶n %

1.2. Bè trÝ c¬ cÊu nguån vèn

- Nî ph¶i tr¶/Tæng nguån vèn %

- Nguån vèn chñ së h÷u/Tæng nguån

vèn

%

2. Kh¶ n¨ng thanh to¸n

2.1. Kh¶ n¨ng thanh to¸n hiÖn hµnh lÇn

2.2. Kh¶ n¨ng thanh to¸n nî ng¾n h¹n lÇn

2.3. Kh¶ n¨ng thanh to¸n nhanh lÇn

2.4. Kh¶ n¨ng thanh to¸n nî dµi h¹n lÇn

3. Tû suÊt sinh lêi

3.1. Tû suÊt lîi nhuËn trªn doanh thu

- Tû suÊt lîi nhuËn tríc thuÕ trªn

doanh thu

%

- Tû suÊt lîi nhuËn sau thuÕ trªn

doanh thu

%

3.2. Tû suÊt lîi nhuËn trªn tæng tµi s¶n

- Tû suÊt lîi nhuËn tríc thuÕ trªn tæng

tµi s¶n

%

- Tû suÊt lîi nhuËn sau thuÕ trªn tæng

tµi s¶n

%

3.3. Tû suÊt lîi nhuËn sau thuÕ trªn nguån

vèn chñ së h÷u

%

7 - §¸nh gi¸ tæng qu¸t c¸c chØ tiªu

8 - C¸c kiÕn nghÞ

Ngµy ... th¸ng ... n¨m ...

133

Ngêi lËp biÓu KÕ to¸n trëng Gi¸m ®èc

(Ký, hä tªn) (Ký, hä tªn) (Ký, hä tªn, ®ãng dÊu)

134

tt 105 2003 6 cm dot 2

Economy & Finance

th ti sn

ti chnh2

e ti sn

ti thi im nhn ti sn

ti chnh1 ghi nhn ti

s c quyn s hu ti sn

ti sn c phn loi

ti sn nu c thay