1

TRAJNIM:TRAJNIM:

Si nxënë adoleshentet?

Mirazhe

OBJEKTIVAOBJEKTIVA

Të njihen disa nga arsyet pse prezantohen cështje të të nxenit tek adoleshentet

Të njihen mekanizmat themelore të të nxënit tek adoleshentet

Të njihen teoritë e të nxënit nga adoleshentet

Të njihen inhibitorët e të nxenit

2Mirazhe

Endje të mesuesit në shkollë…..Endje të mesuesit në shkollë…..

C’duhet mësuar? Cili është qëllimi i fundëm i mesimit?Si vendosen prioritetet? C’është “dije” për mësuesin? Po besimi dhe ndjenja e tij?Po gabimi??

3Mirazhe

4

Ku mësojnë adoleshentet?

Në grupe!

Në cyberculture!

Në mikrokultura

!

Nga shkolla!

Sporadike, rastësore!

Stihike!Familja, rrethi shokeror!

Kurrikula!

Mirazhe

Dy shkolla të ndërtimit formal të mesimit:Dy shkolla të ndërtimit formal të mesimit:

Parashtrimi sistematik i informacionit: përshkrimi i drejtpërdrejt i tij

Parashtrimi problemor:nxenesit e ndërtojnë vetë dijen/rolin /shprehinë

5Mirazhe

TEORITE E TE NXENIT TEORITE E TE NXENIT

Të nxënit bihejvioralTë nxënit social

Të nxënit kognitivTë nxënit konstruktiv

Teoria e përpunimit të informacionit……

6Mirazhe

7

1. BIHEJVIORIZMI1. BIHEJVIORIZMI

Feedback si informacion per reagimet/qendrimet

Perforcim pozitiv: negativ: neutralNxitja per reagim specifik.

pozitiv/negativ; i jashtem i brendshem,

Praktikat bihejviorale per të rritur motivimin per sjellje të sakte

Mirazhe

2. KOGNITIVIZMI 2. KOGNITIVIZMI

Regjistrat shqisor Kujtesa (afatgjate/afatshkurter) Perseritja Organizimi i të kuptuarit Skema

Te nxenit aktiv dhe zoterimi i plote

Lidhja e ideve mes tyre dhe me c’ka dihet

Respektimi i lidhjeve shkakore

Organizuesit e avancuar

8Mirazhe

3. PERPUNIMI I INFORMACIONIT3. PERPUNIMI I INFORMACIONIT

Caktimi i qellimit Gjetja e teknikave Fjalët kyce Organizimi i informacionit sipas kuptimit Pyetjet ndaj veten Metakognicioni, analiza, planifikimi,

implementimi, monitorimi, modifikimi. Leximi aktiv: përgjithesimi, të pyeturit,

sqarimi, parashikimi gjatë leximit

9Mirazhe

4. KONSTRUKTIVIZMI 4. KONSTRUKTIVIZMI

Interpretimi i ideve nga këndvështrimi personalVendi i debatit dhe diskutimitVendi i projekteve, i praktikave dhei perspektivave të shumëfishta

10Mirazhe

5. TE NXENIT SOCIAL5. TE NXENIT SOCIAL

VemendjaRuajtjaProdhimi i sjelljesMotivimi per ta ruajtur sjelljen e reVetefikasitetiAgresioni, Qendrueshmeria Vetebesimi

11Mirazhe

6. TE NXENIT PROBLEMOR6. TE NXENIT PROBLEMOR

Mirestrukturimi: qartesia, njohja e procedurave të zgjidhjes dhe e standarteve të vleresimit të zgjidhjes;

Trazimi i ndjenjave Kurioziteti, pakenaqesia me “status quo”- ne.Vendi i dijes, ambientimi me probleme të

ngjashmeVendi i dijes inerte,Njohja e modeleve të ngjashme me problemin

12Mirazhe

13

7. TE NXENIT VEZHGES7. TE NXENIT VEZHGES

Të nxënit përmes vezhgimit VigotskiSkelat gjate të nxenit

Mirazhe

14

Konceptet themelore të të nxënitKonceptet themelore të të nxënit

1. Ngacmimi

Si ngacmimi i lartë ashtu edhe ai i ulet prekin performancën.

Eysenck (1982): vëmendja dhe ngacmimi janë të lidhura.

Ngacmimi: a: pasiv (ngre ose ul vëmendjen)b: specifik (përqendron vëmendjen në një

detyrë specifike të të nxënit) Ngacmimi shkakton reagime emocionale.

Mirazhe

15

Konceptet themelore të te nxenitKonceptet themelore të te nxenit

2. Vemendja

Teoria e filtrimit: vemendja përqendrohet vetëm tek një cështje dhe jo më shumë.

Teoria e vemendjes se qellimshme. Teoria e vemendjes si shprehi e

riparueshme (Gagne)

Mirazhe

16

Koncepte të te nxenitKoncepte të te nxenit

3. Inteligjenca

Gardner:– Inteligjenca matematikore– Gjuhesore– Hapesinore, – Trupore, – Muzikore, – Nderpersonale,– Intrapersonale.

4

Mirazhe

17

Koncepte të të nxënitKoncepte të të nxënit

4. Qendrimet Teoria bihejviorale e ndryshimit të qendrimeve (roli i

shperblimit)

Teoria e banancimit të ndryshimit (Gestalt) (Zhbalancimi i besimeve sjell presionin per të ndryshuar qendrimet; Ndjenjat dhe uniteti i besimeve)

Teoria e konsistences kognitive per ndryshimin e qendrimeve

Teoria e disonances kognitive e ndryshimit të qendrimeve

Mirazhe

18

Konceptet themelore të të nxënitKonceptet themelore të të nxënit

5. Stilet e të nxënit:

Stili i varësisë/pavarësisë nga fusha; Stili i skanimit të dallimeve; Stili i rrafshimit /mprehjes së tipareve të situatës; Stili i reflektimi dhe reagimit; Stili i dallueshmerisë konceptuale; Stili i skanimit të përvojës (Kolb):

– përvoja konkrete, – vëzhgimi reflektiv, – konceptualizimi abstrakt, – eksperimentimi aktiv.

Stili serealist : holistik (Pask)

Mirazhe

19

Konceptet themelore të te nxenitKonceptet themelore të te nxenit

6. Krijimtaria: aplikimi i ideve dhe pervojave të shkuara ne menyre

origjinale ne lidhje të ngushte me inteligjencen

Shprehite e krijimtarise:– Rrjedhshmeria e gjuhes dhe mendimit (parakusht)– Fleksibiliteti, – Vizualizimi, – Imagjinata, – Te qenurit i hapur – Origjinaliteti, – Mendimi produktiv,– Te menduarit lateral (hemisfera e majte dhe e djathte)

Mirazhe

20

Konceptet themelore të të nxënitKonceptet themelore të të nxënit

7. Motivimi: Bihejviorizmi Teoria e nevojave ( Masloë) Disonanca kognitive Teoria humaniste Teoria kognitive Rogers, nevoja per vetrealizim. Malone: motivimi i brendshem baret nga sfida, fantazia,

kurioziteti Plani Keller:

– zgjo interesin, – krijo lidhjen, – krijo pritshmerine e suksesit, – prodho kenaqesi permes shperblimeve

Mirazhe

21

Konceptet themelore të të nxënitKonceptet themelore të të nxënit

7. Transferi i te nxenit

Ngjashmeria midis detyraveKushtet e transferitTransferi pozitivTransferi negativTransferi specifikTransferi i pergjithshem

Mirazhe

22

Konceptet themelore të të nxënitKonceptet themelore të të nxënit

8. Metakognicioni:

Proces i të menduarit mbi të menduarit

Monitorim aktiv dhe rregullim i proceseve kognitive gjate të nxenit

Planifikim i të nxenit, zgjidhjes se problemeve dhe vleresim i rrugeve të te nxenit.

Mirazhe

23

Konceptet themelore të të nxënit Konceptet themelore të të nxënit

9. Ankthi:

Faktor inhibues i të nxënit Nxitet nga situata ku kërkohet vendimmarrje ose gjykim. Eshte dy llojesh:

– ankth i situatës, – ankth i vetes (tipar). Kombinimi ndodh shpesh

Dëmton funksionet kognitive: vemendjen, kujtesen, formimin e koncepteve dhe zgjidhjen e problemeve.

Demton vetëvleresimin dhe mbrojtjen e vetes.

Mirazhe

SI I NDERTON MESUESI OBJEKTIVAT SPECIFIKESI I NDERTON MESUESI OBJEKTIVAT SPECIFIKE??

ROBERT MAGER:

CILI ESHTE DESTINACIONI I NDERHYRJES? SPECIFIKO REPERTORIN E SJELLJES SE

DESHIRUAR! (OBJEKTIV I ARRITJES) SPECIFIKO MASEN E SUKSESIT! SPECIFIKO KOHEN E KRYERJES SE SJELLJES!

24Mirazhe

SI I NDERTON MESUESI OBJEKTIVAT SPECIFIKESI I NDERTON MESUESI OBJEKTIVAT SPECIFIKE??

NORMAN GRONLUND:

GJEJ ELEMENTET E SJELLJES SE DESHIRUAR!PROGRAMOJI ATO SI PJESE TE MESIMIT!SIGURO QELLIMIN E TE NXENIT!PROVOKO EMOCIONIN E TE NXENIT!

25Mirazhe

26

Teorite e reja të të nxenitTeorite e reja të të nxenit

Neuroshkenca

Mirazhe

27

Teorite e reja të të nxenitTeorite e reja të të nxenit

Modelet mendore (trajtat e realitetit permes të cilave individet kuptojnë fenomene specifike)

Teoria e konstruktit personalTeoria e sistemeve, korelacioni mes tyre.

Mirazhe

28

Vështirësi Vështirësi ……

Mungesa e konsensusit mbi:– Treguesit e performancës;– Rrjetin e aktoreve edukativ e social;– Kapërcimin e izolimitdhe vetmise sw mesuesit;– Stilin e drejtimit dhe të manaxhimit të shkollës;– Nevojat prioritare në arsim.– ………………………………..

Mirazhe