tofaŞ 2013 faalİyet raporufmmodule.net/atd345/tofas2014faaliyetraporu.pdftofaı 2014 faalİyet...

2014 FAALİYET RAPORU

Hayat yenilenmektirwww.tofas.com.tr

TO

FAŞ

2013 FAA

LİYE

T R

AP

OR

U

Genel MüdürlükBüyükdere Caddesi No:145Tofaş Han 34349 Zincirlikuyu-İstanbulTel: (0212) 275 33 90 (pbx) - 275 29 60 (pbx)Faks: (0212) 275 39 88 - 275 03 57 FabrikaYeni Yalova Yolu Caddesi, No:574 16369 BursaTel: (0224) 261 03 50 (pbx)Faks: (0224) 255 09 47 - 261 13 50 www.tofas.com.trİstanbul Ticaret Sicili Numarası: 100324Mersis Numarası: 0846000042200017

Bu faaliyet raporunun basımında %100 geri dönüştürülmüş kâğıt kullanılmıştır.

TOFAŞ 2014 FAALİYET RAPORU

1

BÖLÜM IBIR BAKIŞTA TOFAŞ

BÖLÜM IIYÖNETIMDEN

BÖLÜM IIIFAALIYETLER

BÖLÜM IVSÜRDÜRÜLEBILIRLIK

BÖLÜM VKURUMSAL YÖNETIM VE DIĞER HUSUSLAR

BÖLÜM VIFINANSAL BILGILER

4 Yönetim Kurulu’nun Yıllık Faaliyet Raporuna İlişkin Bağımsız Denetçi Raporu

5 Tofaş Hakkında 6 Başlıca Finansal ve Operasyonel Göstergeler8 Kurumsal Yatırımcı İlişkileri10 Vizyon, Misyon ve Değerler11 2014’te Tofaş18 Ödüller

22 Yönetim Kurulu Başkanı’nın Değerlendirmesi 24 Yönetim Kurulu 28 Dönem İçinde Yönetim Kurulu’nda Görev Alan Üyeler 30 CEO’nun Değerlendirmesi 32 Üst Yönetim

40 Otomotiv Sektörü ve Tofaş’ın Sektör İçindeki Yeri46 Markalar ve Ürünler51 Tofaş Bayi Ağı52 Bağlı Ortaklıklar56 Ar-Ge Faaliyetleri59 İnsan Kaynakları62 Kalite Yönetimi

66 Sürdürülebilirlik ve Sosyal Sorumluluk Politikası67 Kurumsal Sosyal Sorumluluk 70 Çevre72 İş Sağlığı ve Güvenliği73 İş Yönetim Politikaları74 Etik Değerler75 İklim Değişikliği76 Tedarik Zinciri Yönetimi

80 Ortaklar Genel Kurul Toplantı Gündemi 81 Şirket’in Sermaye Yapısı ve Ortaklık Hakkında Bilgiler 84 Kurumsal Yönetim İlkeleri Beyanı ve Uyum Raporu 99 Riskin Erken Saptanması ve Risk Yönetim Komitesi Çalışmaları 101 Bağlı Şirket Raporu 102 Riskin Erken Saptanması Sistemi ve Komitesi Hakkında Denetçi Raporu103 Ücret Politikası 104 Kâr Dağıtım Politikası 105 2014 Yılı Kâr Dağıtım Önerisi 106 2014 Yılı Kâr Dağıtım Tablosu

107 Konsolide Finansal Tablolar ve Bağımsız Denetim Raporu109 Konsolide Finansal Tablolar Hakkında Bağımsız

Denetçi Raporu

BÖLÜM IBIR BAKIŞTA TOFAŞ

4 Yönetim Kurulu’nun Yıllık Faaliyet Raporuna İlişkin Bağımsız Denetçi Raporu

5 Tofaş Hakkında 6 Başlıca Finansal ve Operasyonel Göstergeler8 Kurumsal Yatırımcı İlişkileri10 Vizyon, Misyon ve Değerler11 2014’te Tofaş18 Ödüller


3

4

Bağımsız Denetçi Raporu

YÖNETIM KURULUNUN YILLIK FAALIYET RAPORUNA ILIŞKIN BAĞIMSIZ DENETÇI RAPORU

Tofaş Türk Otomobil Fabrikası A.Ş. Yönetim Kurulu’na

Yönetim Kurulunun Yıllık Faaliyet Raporunun Bağımsız Denetim Standartları Çerçevesinde Denetimine İlişkin Rapor

1. Tofaş Türk Otomobil Fabrikası A.Ş.’nin (“Şirket”) ve bağlı ortaklıklarının (hep birlikte “Grup” olarak anılacaktır) 31 Aralık 2014 tarihinde sona eren hesap dönemine ilişkin yıllık faaliyet raporunu, denetlemiş bulunuyoruz.

Yönetim Kurulunun Yıllık Faaliyet Raporuna Ilişkin Sorumluluğu

2. Grup yönetimi, 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun (“TTK”) 514’üncü maddesi ve Sermaye Piyasası Kurulu’nun (“SPK”) II-14.1 No’lu “Sermaye Piyasasında Finansal Raporlamaya İlişkin Esaslar Tebliği” (“Tebliğ”) hükümleri uyarınca yıllık faaliyet raporunun konsolide finansal tablolarla tutarlı olacak ve gerçeği yansıtacak şekilde hazırlanmasından ve bu nitelikteki bir faaliyet raporunun hazırlanmasını sağlamak için gerekli gördüğü iç kontrolden sorumludur.

Bağımsız Denetçinin Sorumluluğu

3. Sorumluluğumuz, Grup’un faaliyet raporuna yönelik olarak TTK’nın 397’nci maddesi ve Tebliğ çerçevesinde yaptığımız bağımsız denetime dayanarak, bu faaliyet raporunda yer alan finansal bilgilerin Şirket’in Grup’un 2 Şubat 2015 tarihli bağımsız denetçi raporuna konu olan konsolide finansal tablolarıyla tutarlı olup olmadığı ve gerçeği yansıtıp yansıtmadığı hakkında görüş vermektir.

Yaptığımız bağımsız denetim, Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu tarafından yayımlanan Türkiye Denetim Standartları’nın bir parçası olan Bağımsız Denetim Standartları’na uygun olarak yürütülmüştür. Bu standartlar, etik hükümlere uygunluk sağlanmasını ve bağımsız denetimin, faaliyet raporunda yer alan finansal bilgilerin konsolide finansal tablolarla tutarlı olup olmadığına ve gerçeği yansıtıp yansıtmadığına dair makul güvence elde etmek üzere planlanarak yürütülmesini gerektirmektedir.

Bağımsız denetim, tarihi finansal bilgiler hakkında denetim kanıtı elde etmek amacıyla denetim prosedürlerinin uygulanmasını içerir. Bu prosedürlerin seçimi, bağımsız denetçinin mesleki muhakemesine dayanır.

Bağımsız denetim sırasında elde ettiğimiz bağımsız denetim kanıtlarının, görüşümüzün oluşturulması için yeterli ve uygun bir dayanak oluşturduğuna inanıyoruz.

Görüş

4. Görüşümüze göre yönetim kurulunun yıllık faaliyet raporu içinde yer alan finansal bilgiler, tüm önemli yönleriyle, denetlenen konsolide finansal tablolarla tutarlıdır ve gerçeği yansıtmaktadır.

Mevzuattan Kaynaklanan Diğer Yükümlülükler

5. 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 402’nci maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca; BDS 570 “İşletmenin Sürekliliği” çerçevesinde, Grup’un öngörülebilir gelecekte faaliyetlerini sürdüremeyeceğine ilişkin raporlanması gereken önemli bir hususa rastlanılmamıştır.

Başaran Nas Bağımsız Denetim ve Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik A.Ş. a member of PricewaterhouseCoopers

Zeynep Uras, SMMMSorumlu Denetçi

İstanbul, 5 Mart 2015


5

Tofaş Hakkında

Türkiye’nin sanayi devi TofaşTemelleri 1968 yılında Koç Topluluğu’nun kurucusu merhum Vehbi Koç tarafından atılan, Koç Holding ve FCA-Fiat Chrysler Automobiles’ın eşit hissedar olduğu Türk otomotiv şirketi Tofaş, günümüzde FCA’in Avrupa’daki iki Ar-Ge merkezinden biri konumunda bulunmaktadır.

Türkiye’nin altıncı büyük sanayi kuruluşu olan Tofaş, yılda 400 bin araçlık üretim kapasitesine ve 6.500 çalışana sahiptir. Bugün 350 bin m2’si kapalı, toplam 1 milyon m2 alan üzerinde faaliyet gösteren Tofaş, rekabet gücünü sürekli artırmaktadır. Türkiye’nin hem binek otomobil hem de hafif ticari araç üreten tek otomotiv şirketi olan Tofaş, Bursa Fabrikası’nda, Minicargo projesi kapsamında Fiat, Citroen, Peugeot markalarına, Yeni Doblo projesi kapsamında ise Fiat, Opel ve Vauxhall markalarına üretim yapmaktadır.

Tofaş iç pazarda 6 markanın (Fiat, Alfa Romeo, Lancia, Jeep, Maserati, Ferrari) temsilciliğini üstlenmektedir.

Türkiye’nin altıncı büyük sanayi kuruluşu olan Tofaş, yılda 400 bin araçlık üretim kapasitesine ve 6.500 çalışana sahiptir. Ar-Ge ve üretim faaliyetlerinin yanı sıra, iç pazarda altı global markanın temsilciliğini üstlenmektedir.

6

Başlıca Finansal ve Operasyonel Göstergeler

Operasyonel Göstergeler 2013 2014

Yurt Dışı Satışlar (bin TL) 4.069.041 4.279.030

Yurt İçi Satışlar (bin TL) 2.876.376 3.023.705

Esas Falliyetlerden Diğer Gelirler (bin TL) 92.537 119.274

Kümülatif Üretim Hacmi (adet) 244.614 222.807

Kapasite Kullanım Oranı (%) %92 %84

Satışlar (adet) 267.211 237.384

Finansal Göstergeler (Bin TL) 2013 2014

Toplam Özkaynaklar 1.898.814 2.241.171

Toplam Varlıklar 5.928.202 7.124.284

Satış Gelirleri 7.037.954 7.440.009

Vergi Öncesi Kâr 477.075 472.253

Net Kâr 434.223 574.238

FAVÖK (EBITDA) 816.735 815.607

Yatırımlar (milyon EUR) 94,9 330

2014 yılında Tofaş, 7,4 milyar TL satış geliri ve 574 milyon TL net kâr elde etmiştir. Yeni model projeleri kapsamında 330 milyon Euro tutarında yatırıma imza atmıştır.


7

Satışların Segment Kırılımları (%)

Hafif Ticari Araç71,6

Otomobil28,4

2013 2014

1.899

2.241

Özsermaye(Milyon TL)

2014

574

2013

434

Net Kâr(Milyon TL)

Satış Gelirleri(Milyon TL)

FAVÖK(Milyon TL)

2013 2014

5.928

7.124

Toplam Aktifler(Milyon TL)

%20

%18

%32

%6

Vergi Öncesi Kâr(Milyon TL)

2013 2014

477 472

2013 2014

7.0387.440

2013 2014

817 816

Ihracat Ülke Dağılımı (%)

İtalya25,1

Fransa9,5

Almanya7,0

İngiltere15,6

İspanya7,6

Diğer Avrupa

12,2

Belçika3,9

Güney Amerika

2,7A.B.D. &Kanada

3,4

Mena10,5

Diğer2,5

8

Kurumsal Yatırımcı Ilişkileri

Kurumsal Yatırımcı GörüşmeleriTofaş, 2014 yılında Şirket genel merkezinde dört kez düzenlediği Analist Toplantısı ile, yıl içinde açıklanan tüm çeyreklere ait finansal sonuçların Şirket yorumlamasını üst yönetim katılımı ile finansal analistlerle paylaşmıştır.

Kurumsal Yatırımcı İlişkileri biriminin düzenlediği Analist Toplantıları’nın dışında ayrıca şirket ziyaretleri, yurt içi ve yurt dışı yatırımcı konferansları, yurt dışı roadshow’lar veya reverseroadshow’lar yolu ile toplamda 393 kurumsal yatırımcı ve 30 finansal analist ile yüz yüze toplantı veya tele-konferans yolu ile görüşme yapılmıştır.

Şirket yıl içinde beş yurt dışı yatırımcı konferansı, altı yurt içi yatırımcı konferansı ve bir roadshow’a katılmış, dört reverseroadshow’a ev sahipliği yapmış, 13 telekonferans ile yabancı yatırımcılarla toplantılar düzenlemiştir.

Hisse PerformansıTofaş hissesi 2014 yılı ortalama değeri, 2013 yılına göre %11 artış göstererek, aynı dönemde ortalama %3,6 oranında değer kaybeden BIST 100’e kıyasla oldukça yüksek bir performans göstermiştir.

Tofaş’ın Halka Açık Olan Kısmındaki Yabancı Payı Gelişimi (%)Tofaş’ın halka açık olan kısmındaki yabancı payı 2008 yılı sonunda %53 seviyesinde iken, her geçen yıl yükselerek 2014 yılında %89 seviyesine ulaşmıştır. Aynı dönemde BIST %66 seviyesinden %64 seviyesine gerilemiştir.

2014

Tofaş BIST

2013 2012 2011 2010 2009 2008

%100

%90

%80

%70

%60

%50

%40

%30

%89 %89 %87

%79

%62

%82

%72

%53

%66%67%66%66%64 %62

Temettü Ödeme PerformansıŞirket geçmiş dönem temettü ödemeleri aşağıdaki gibidir.

Milyon TL 2009 2010 2011 2012 2013

Net Kâr 360 384 474 448 434

Temettü 130 250 250 480 325

Temettü/Net Kâr (%) %36 %65 %53 %107 %75

Şirket yönetiminin 2014 yılına ilişkin kâr payı dağıtımı teklifi ise toplam 485 milyon TL tutarında olup, 2014 yılı Net Kârı üzerinden %85 temettü ödeme rasyosunu işaret etmektedir.

%15,0

%10,0

%5,0

%0,0

%-5,0

Tofaş

BIST 100

%11,0

-%3,6


9

Tofaş hissesi 2014 yılı ortalama değeri, 2013 yılına göre %11 artış göstererek, aynı dönemde ortalama %3,6 oranında değer kaybeden

BIST 100’e kıyasla oldukça yüksek bir performans göstermiştir.

10

Vizyon, Misyon ve Değerler

Değerlerimiz

VizyonumuzMilyon araca doğru... Müşteri beklentilerini şekillendiren ve gurur duyulan lider otomotiv şirketi olmak.

MisyonumuzToplumun mobilite ihtiyaçlarına en uygun ürün ve hizmetleri sunarak yaşam kalitesini yükseltmek.

Hızlı hareket edip sonuca çabuk

ulaşan büyük bir takımız. İşimize dört elle sarılır,

tutkuyla çalışırız.

ÇEVIK BIR TAKIMIZ TUTKUYLA ÇALIŞIRIZ

Kendimizi sürekli geliştirir, her zaman “en iyi”yi hedefleriz.

Yenilikçiyiz ve yalın

düşünürüz.

REKABETÇIYIZ FARK YARATIRIZ

Tofaş’ta fark yaratan insandır ve müşterilerimiz her şeyden önce gelir. Bu nedenle “önce insan” anlayışıyla çalışırız. Topluma ve çevreye karşı

sorumluluklarımızı yerine getiririz.

INSANA VE ÇEVREYE DUYARLIYIZ

Hedeflerimize sahip çıkıp, engel

dinlemeden başarıya ulaşırız.

Şeffaf çalışır, hatamızı gelişim

fırsatı olarak kullanırız.

IDDIALIYIZ SÖZ VERIR BAŞARIRIZ


11

OCAK

Maserati 100’üncü yaşını kutladıBu yıl 100’üncü yaşını kutlayan Maserati, 2014 yılı boyunca dünya genelinde görkemli etkinlikler düzenledi.

Otomobil tutkunlarının yeni buluşma adresi: Fiat BlogYayın hayatına başlayan Fiat Blog, dijital dünyada Fiat’ı otomobil severlerle buluşturdu.

Premium Markalar Bayi Toplantısı düzenlendiLancia, Alfa Romeo, Jeep bayileri ve yetkili servisleri, Abant’ta yapılan Premium Markalar Bayi Toplantısı’nda bir araya geldi.

Tedarikçiler ödüllerini aldı “Birlikte Büyüyoruz” temasıyla gerçekleştirilen Tedarikçi Bilgi Paylaşım Toplantısı ve Ödül Töreni, Tofaş’ın 400 tedarikçi firmasının katılımıyla düzenlendi.

Indoor Cup şampiyonu Tofaş Tofaş Atletizm Takımı, Indoor Cup şirketler arası Salon Atletizm Oyunları’nda hem erkekler hem de genel sıralamada şampiyon oldu.

2014’te Tofaş

ŞUBAT

Fabrikada 43’üncü üretim yılı kutlandı 12 Şubat 1971’de büyük bir törenle resmen işletmeye alınan Tofaş Türk Otomobil Fabrikası’nın 43 yıldır aralıksız olarak üretime devam etmesi özel bir etkinlikle kutlandı.

Kıdem ve Başarı Ödülleri sahiplerini buldu Bursa’da ve İstanbul’da gerçekleştirilen Kıdem ve Başarı Ödülleri Törenleri’nde 10 ila 40 yıl arasında kıdeme ulaşan Tofaşlılara ödülleri verildi.

TBF Geliştirme Turnuvası Kupası Tofaş Genç Takımının olduTürkiye Basketbol Federasyonu (TBF) Geliştirme Turnuvası final maçında Tofaş Genç Takımı, Galatasaray’ı 80-73 mağlup etti ve kupanın sahibi oldu.

12

2014’te Tofaş

MART

Tofaş Fen Lisesi protokol töreni gerçekleşti2014-2015 öğretim yılında öğrencilere kapılarını açan Tofaş Fen Lisesi için, Bursa Valiliği, DOSAB, Bursa İl Milli Eğitim Müdürlüğü ve Tofaş arasında protokol imzalandı.

Tofaş Akademi’nin yeni binası açıldı Tofaş Akademi’nin açılışı, Koç Holding ve Tofaş Yönetim Kurulu Başkanı Mustafa V. Koç, Koç Holding CEO’su Turgay Durak ve Koç Holding Otomotiv Grup Başkanı Cenk Çimen’in de katılımıyla gerçekleştirildi.

Fiat’ın yeni modelleri Cenevre Otomobil Fuarı’nda tanıtıldıFiat’ın, kendi sınıfında en çok tercih edilen modellerinden Panda ve Freemont’un en yeni versiyonları Panda Cross ve Freemont Cross, Cenevre Otomobil Fuarı’nda ilk kez görücüye çıktı. Fiat’ın efsanevi modeli 500’ün 2014 serisinin lansmanı da 500 Cult versiyonuyla birlikte yapıldı.

Fiat Bayi Toplantısı düzenlendi 2014 yılının ilk Fiat Bayi Toplantısı, Türkiye genelindeki Fiat bayilerini buluşturdu. Toplantıda, iş sonuçları değerlendirildi ve geleceğe yönelik hedefler paylaşıldı.

Fiat Satış Sonrası Ailesi İstanbul’da buluştuİş sonuçlarının ve hedeflerin değerlendirildiği Fiat Satış Sonrası Toplantısı’nda en başarılı servislere ödülleri verildi.

NISAN

FCA dünyası WCM’de “Altın” ve ötesi için Tofaş’ta buluştuTofaş Türk Otomobil Fabrikası, Fiat-Chrysler (FCA) Grubu fabrikalarına Dünya Klasında Üretim WCM konusunda liderlik etmeye devam ediyor. Bu kapsamda Mart ve Nisan aylarında fabrikada FCA Grubu fabrikalarından katılımlarla çalıştaylar ve eğitimler gerçekleşti.

Fiat 500L Living Türkiye’de Fiat 500 Ailesi’nin en son üyesi 500L Living, Türkiye’de yollara çıktı. Üç koltuk sırasıyla yedi kişiye varan oturma kapasitesi sunan Fiat 500L Living, “Popstar” ve “Lounge” versiyonlarıyla müşterinin beğenisine sunuldu.

Yeni Alfa Romeo Giulietta Türkiye’deAlfa Romeo Giulietta, yenilenen 2014 modeliyle Türkiye’de satışta çıktı. Yeni Giulietta, yenilenen iç mekânı, farklı motor ve vites seçenekleriyle otomobilseverlerle buluştu.


13

MAYIS

Alfa Romeo 4C’nin Türkiye’deki ilk teslimatı gerçekleşti Türkiye’de satışa sunulan Alfa Romeo’nun yeni süper coupe modeli 4C, ilk sahibiyle buluştu. Araç, sadece 500 adet üretilen özel 4C Launch Edition serisine ait.

Engelli çalışanlarımız askerlik görevini yerine getirdiMayıs ayındaki Engelliler Haftası etkinlikleri kapsamında, Bursa Garnizon Komutanlığı ile gerçekleştirilen işbirliği sonucunda fabrikada görev yapan ve askerlik deneyimi yaşamak isteyen 54 engelli çalışan, bir günlük temsili askerlik yaparak terhis belgesi aldı.

Küçükler Türkiye ikincisi oldu Tofaş Spor Kulübü Basketbol Küçük Erkekler Türkiye Şampiyonası’nda finale kalan küçükler, şampiyonayı ikinci sırada tamamladı. Bursa’da 2013-2014 Voleybol Sezonu Erkekler kategorisinde ise üç kategoride şampiyonluğa ulaşılarak liglere damga vuruldu.

HAZIRAN

Mavi yaka kurumsal e-posta projesi küresel başarı hikâyesi olduTüm çalışanlar için ortak bir iletişim platformu oluşturmanın ilk adımı olan mavi yaka kurumsal e-posta projesi, kapsamı itibarıyla Türkiye’de bir ilk oldu ve Microsoft tarafından küresel başarı hikâyesi olarak sunuldu.

Yeni Fiat Ducato Türkiye pazarında yerini aldı Fiat Ticari Araçlar’ın dünya genelinde en çok satan modeli olan Ducato’nun altıncı jenerasyonu, Türkiye pazarında yerini aldı. Yeni Fiat Ducato için Bayi Lansman Toplantısı düzenlendi. Fiat 500 Ailesi’nin yeni üyeleri Türkiye’deAilenin en yeni üyeleri olan ikonik 500 modelinin “Popstar”, “Cult”, “Sport” ve “GQ” versiyonları ile 500L serisinin en üst versiyonu “500L Beats Edition”, Türkiye’deki showroom’larda yerini aldı.

Basketbol coşkusu “FiatBall Şenliği” ile doruğa ulaştıTofaş Basketbol Gönüllüleri sosyal sorumluluk projesi kapsamında bu yıl Koç Üniversitesi Kampüsü’nde yapılan FiatBall Şenliği’ne, 10 şehirden toplam 124 kız öğrenci, 29 gönüllü antrenör, Tofaş ve TEGV çalışanları katıldı.

14

2014’te Tofaş

TEMMUZ

Ferrari California T Türkiye’deGeçmişi 1950’li yıllardaki 250 GT’ye kadar uzanan, performansı, ruhu ve tasarımıyla Ferrari tarihinin yapıtaşı niteliğindeki modellerden biri olan Ferrari California T, Türkiye yollarına çıktı.

Fiat’tan “10 Numara” programFiat, ticari araç sahiplerinin ihtiyaçları için yeni bir program başlattı. “10 Numara Fiat” adlı yeni program, tüm Fiat ticari araç sahiplerine ayrıcalıklı hizmetler ve özel fırsatlar sunuyor.

AĞUSTOS

Fiat Türkiye’yi takip eden kişi sayısı 1 milyonu bulduFiat’ın Türkiye’deki Facebook marka sayfası 1 milyonuncu takipçisine ulaştı.

EYLÜL

Yeni Fiat Doblo dünya sahnesinde farkını ortaya koyduBursa’daki fabrikada üretilen, 2015’in ilk çeyreğinde Avrupa ve Türkiye’de satışa sunulacak olan Yeni Fiat Doblo’nun dünya lansmanı, 65’inci IAA Hannover Ticari Araçlar ve Yan Sanayi Fuarı’nda yapıldı.

20 bin Tofaşlı “Tofaş Günü”nde bir araya geldiBursa ve İstanbul’da yapılan “Tofaş Aile Günü”, Tofaş Ailesi’nin 20 bin üyesini bir araya getirdi.

Tofaş AB SAGE Çalıştayı’na ev sahipliği yaptıTofaş, sürdürülebilir büyüme stratejisi Europe 2020 doğrultusunda, güvenli ve çevreci araçların geliştirilmesine yönelik çalışmaların yürütüldüğü SAGE (Safe and Green Road Vehicles - Güvenli ve Yeşil Yol Araçları Platformu) Çalıştayı’na ev sahipliği yaptı.

Üretim teknolojileri alanında ilk AB projesi: AUTORECONAvrupa Birliği 7. Çerçeve Programı kapsamında, üretim teknolojileri alanında “Mobil Robotik ve Esnek Robot Elleri” temalı Autorecon projesi sona erdi. Fiat Araştırma Merkezi Koordinatörlüğü’nde, üç yıl süren bir çalışmanın ardından ortaya çıkan proje ile Tofaş üretim teknolojileri alanında bir ilke imza attı.


15

Magneti Marelli-Opar RoadshowTürkiye’nin güçlü yedek parça markası Magneti Marelli-Opar, Türkiye çapında tanıtım atağına geçti. İstanbul’da başlayan etkinlikler, çeşitli illerin sanayi bölgelerinde de gerçekleştirildi.

Kadınlar üretim hatlarında görev başında İşkur eğitimlerini tamamlayan 13 kadın çalışanın Tofaş fabrikasının üretim bandında işbaşı yapması, üretim hatlarındaki kadın istihdamında yeni bir dönemin başlangıcı oldu.

Tofaş Spor Kulübü’nün 40’ıncı yılında Bursa’ya yeni bir sosyal sorumluluk projesiTofaş Spor Kulübü, 2014-2015 sezon açılışında Bursa Büyükşehir Belediyesi işbirliğiyle “Her sayı 1 top, her galibiyet 1 pota” adı altında yeni bir sosyal sorumluluk projesini başlattı.

EKIM

Paris Fuarı’nda Fiat 500X rüzgârı Fiat 500 Ailesi’nin son üyesi 500X, Paris Otomobil Fuarı’nda ilk kez otomobil tutkunlarıyla buluştu. Ailenin kompakt SUV özellikleri taşıyan yeni üyesi 500X, hem şehirli hem de doğaya meraklı olanlara hitap ediyor.

Jeep Renegade Türkiye yollarındaJeep® markasının küçük SUV segmentinde yer alan ilk modeli olan Renegade, Türkiye’de satışa sunuldu.

Yılın ikinci Fiat Bayi Toplantısı düzenlendiTürkiye çapındaki Fiat bayileri, bu yıl ikinci kez bir araya geldi.

Yeni Datacenter devrede Yeni Datacenter, global ölçekte sektörün en güvenilirlerinden biri olacak şekilde yenilenerek kullanıma açıldı. Yeni Datacenter Modernizasyonu projesiyle, tümüyle yedekli elektrik, iklimlendirme, network, sunucu ve veri depolama altyapısı sayesinde “Sıfır duruş - (Zero Downtime)” hedefleniyor.

Ferrari Racing DaysDünya otomotiv endüstrisinin ve Formula 1 dünyasının efsane markası Ferrari tarafından düzenlenen “Ferrari Racing Days”in altıncı ayağı Intercity İstanbul Park’ta yapıldı.

16

2014’te Tofaş

KASIM

Tofaş’tan Türk otomotiv sanayiinde dev yatırım2013’te imzalanan yeni sedan projesine ek olarak, biri hatchback, diğeri station wagon olmak üzere iki yeni binek otomobil üretimi için 520 milyon ABD doları tutarında yatırım kararı onaylandı.

Karbon Saydamlık Projesi (CDP) liderler endeksine giren ilk ve tek Türk şirketi Otomotiv sektöründe üretimde olduğu kadar sürdürülebilir yönetimde de öncü olmayı hedefleyen Tofaş, bir ilke daha imza atarak karbon emisyon ve iklim değişikliği kapsamında, CDP 2014 Yılı İklim Performans Liderlik Endeksi A Listesi’ne girmeye hak kazandı.

Tofaş artık BİST Sürdürülebilirlik Endeksi’ndeBorsa İstanbul’un BİST 30 şirketlerinin çevresel, sosyal ve kurumsal yönetim konularındaki performanslarını temel alarak oluşturduğu “BİST Sürdürülebilirlik Endeksi”ne giren ilk ve tek otomotiv şirketi Tofaş oldu.

Performans Yönetimi Sistemi’ne PERYÖN’den “Başarı Ödülü”Tofaş’ın Performans Yönetimi Sistemi, PERYÖN İnsan Yönetimi Ödülleri’nde “Performans Yönetimi” kategorisinde en iyi uygulama seçilerek “Başarı Ödülü”nün sahibi oldu.

Tofaş Liderlik Okulu’nda mezuniyet töreni Tofaş Akademi Liderlik Okulu mezuniyet töreninde Tofaşlı 248 yönetici diplomalarını aldı.

WCM yolculuğunda Tofaş’ın puanı yükseldi Dünya çapındaki 175 FCA Grubu fabrikasından ilk dört fabrika arasına giren ve 70 puan ile “altın” seviyeye ulaşan Tofaş Türk Otomobil Fabrikası, yapılan yeni denetim sonucunda puanını 72’ye yükseltti.

Maserati ve Bvlgari’den özel işbirliği: Octo MaseratiDünya otomotiv endüstrisinde 100’üncü yılını kutlayan lüks otomobil üreticisi Maserati ile lüks tüketim sektöründe 130’uncu yılını geride bırakan mücevher markası Bvlgari, özel bir projeye imza attı. Bvlgari, Octo Maserati adını verdiği yeni saat modelini Maserati ile birlikte tanıttı.

ARALIK

“Doblo Amerika” ABD’ye uğurlandıTofaş fabrikasında geliştirilip üretilen “Doblo Amerika” modeli, büyük bir törenle ABD’ye uğurlandı.

Patent başvurularında %70 artış Tofaş Ar-Ge Merkezi tarafından yürütülen yenilikçi çalışmalar neticesinde 2014 yılında bir önceki yıla oranla buluş bildirimi sayısında %70, patent başvurusu sayısında %46 artış sağlandı. Toplam 67 adet yeni patent başvurusu gerçekleştirildi.

Ar-Ge Merkezleri Zirvesi’nde Doblo modelleri sergilendiTofaş, 3. Özel Sektör Ar-Ge Merkezleri Zirvesi’nde Kuzey Amerika’ya ihraç edilmeye başlanan Doblo Amerika ile elektrikli Doblo EV modellerini sergiledi.


17

Tofaş Ar-Ge Merkezi tarafından yürütülen yenilikçi çalışmalar neticesinde 2014 yılında bir önceki yıla oranla buluş bildirimi sayısında

%70, patent başvurusu sayısında %46 artış sağlandı. Toplam 67 adet yeni patent başvurusu gerçekleştirildi.

18

Ödüller

2013 Gladyatörleri Başarılı marka ve çalışmaları ödüllendirmek için düzenlenen “ODD Satış ve İletişim Ödülleri, 2013 Gladyatörleri”nde Tofaş, üç ayrı kategoride beş ödülün sahibi oldu.

Satış Ödülleri:• En Çok Satılan Hafif Ticari Araç Modeli: Fiat Doblo• En Çok Satılan Hafif Ticari Araç Markası: Fiat• En Hızlı Büyüyen Otomobil Markası: Maseratiİletişim Ödülleri:• Yılın Televizyon Uygulaması: Fiat/Yeni FiatDucato “Pişmanlar Korosu”:• Yılın Gazete Uygulaması: Jeep/“23 Nisan - 4x4 Jeep”

Tofaş İnovaLig’de İnovasyon Stratejisi ile Türkiye ikincisi Tofaş, Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) tarafından, Ekonomi Bakanlığı desteğiyle düzenlenen Türkiye İnovasyon Haftası 2014 İnovaLig İnovasyon Şampiyonları Ödül Töreni’nde İnovasyon Stratejisi alanında Türkiye’nin ikinci şirketi seçildi.

BTSO Ekonomiye Değer Katanlar’ı ödüllendirdiBursa Ticaret ve Sanayi Odası (BTSO) tarafından düzenlenen Ekonomiye Değer Katanlar 2014 ödüllerinde Tofaş, İnovasyon kategorisinde birincilik, İhracat kategorisinde ikincilik, Kurumsal Vergi kategorisinde ise dördüncülük ödülüne layık görüldü.

Fiat 500 serisinin reklam filmlerine ödül yağmuruFiat’ın efsanevi 500 serisinin yeni modelleri için hazırlanan reklam filmleri, Cannes Lions Uluslararası Yaratıcılık Festivali kapsamında yedi ödül birden kazandı.

Kristal Elma ödülü Tofaş, Jeep markasının “Beep, Deep, Keep” iletişim çalışması ile Basın dalında iki ayrı kategoride, Açıkhava dalında ise bir kategoride Kristal Elma ödülü aldı.

Epica Awards’ta iki ödül birdenTofaş, Epica Awards’ta “Kurumsal İmaj”da Altın, “Otomotiv”de Bronz Ödül aldı.

Verimlilik Proje Ödülleri 2014’te “Büyük İşletme Sürdürülebilir Üretim” ödülüBilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Verimlilik Genel Müdürlüğü’nün, büyük, orta, küçük işletmeler ve kamu kurumlarına yönelik yürüttüğü Verimlilik Proje Ödülleri kapsamında, “Boya Prosesleri - Atık Isı Geri Kazanım Uygulamaları” projesiyle Tofaş, “Büyük İşletme Sürdürülebilir Üretim” kategorisinde ödül aldı.


19

Ar-Ge projelerine Uludağ Üniversitesi’nden plaketTofaş Ar-Ge merkezinin Autorecon Sac Birleştirme Operasyonları için yeniden Yapılandırılabilir Otonom Üretim Sistemleri Projesi ve OBC Elektrikli Araçlarda Araç Üzeri Şarj ünitesi Geliştirme Projesi, Uludağ Üniversitesi 4. Arge Günleri kapsamında plaket ile ödüllendirilen “en başarılı projeler” arasında yer aldı.

Fiat, Mixx Awards 2013 Ödülü’nün sahibi oldu 500L modeli için Fizy.com üzerinden 360 derece interaktif test sürüşü projesini geliştiren Fiat, IAB Türkiye’nin düzenlediği Mixx Awards 2013 Ödülü’ne layık görüldü.

Fiat Doblo Cargo ve Fiorino’ya İngiltere’den prestijli ödüllerBursa’daki Tofaş fabrikasında üretilip tüm dünyaya ihraç edilen Fiat Doblo ve Fiorino, otomotiv sektörünün en prestijli ödülleri arasında yer alan “Motor Transport Awards 2014” ve “Van Fleet World Honours 2014”ten ödül kazandı.

Tofaş’a “En yaratıcı Doğrudan Pazarlama Uygulaması” ödülüTofaş, Doğrudan Pazarlama Ödülleri’nde DNA Box projesi ile “En yaratıcı Doğrudan Pazarlama Uygulaması” ödülüne layık görüldü.

Tofaş’ın Enerji ve Çevre duyarlılığı ödüllendirildiTofaş, İstanbul Sanayi Odası tarafından düzenlenen “14. Çevre ve Enerji Ödülleri - Büyük Ölçekli Kuruluş Enerji Verimliliği” yarışmasında ikincilik ödülü aldı.

BUSİAD’dan birincilik ödülüTofaş, BUSİAD tarafından ilki düzenlenen “Enerji Yönetim Ödülleri Programı”nda birincilik ödünü almaya hak kazandı.

Atık ısı geri kazanım projeleri ödül getirdiTofaş, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından düzenlenen Sürdürülebilir Üretim Yarışması’nda, Boya Üretim Müdürlüğü’nde gerçekleştirilen “Atık Isı Geri Kazanımı Projeleri” ile ödüle layık görüldü.

20

BÖLÜM IIYÖNETIMDEN

22 Yönetim Kurulu Başkanı’nın Değerlendirmesi24 Yönetim Kurulu28 Dönem İçinde Yönetim Kurulu’nda Görev Alan Üyeler30 CEO’nun Değerlendirmesi32 Üst Yönetim


21


22

Değerli hissedarlarımız, Kıymetli iş ortaklarımız, Tofaş Ailesi’nin sevgili üyeleri,

Her zaman olduğu gibi ülkemiz için çalıştığımız, ürettiğimiz, ekonomiye, topluma ve tüm paydaşlarımıza değer yaratmaya odaklandığımız bir yılı daha geride bıraktık.

Tofaş 2014 yılında zorlu koşullara rağmen, yaptığı yatırımlar, üstlendiği sorumluluklar ve üretim gücü sayesinde elde ettiği sonuçlarla başarılı bir performans sergiledi.

2014, hem dünyada hem de Türkiye’de gerek ekonomik gerek politik gelişmeler açısından hareketli bir yıl oldu. Küresel piyasalara, Rusya-Ukrayna krizi, FED’in faiz artırım beklentisi, Çin’den gelen yavaşlama sinyalleri, petrol fiyatlarındaki düşüş gibi gelişmeler yön verdi.

Tüm bu faktörlere rağmen, dünya ekonomisinde %3,2’lik bir büyüme gerçekleşti. Amerika’nın son 11 yılın en önemli büyüme performansını sergilemesi ve Euro Bölgesi’ndeki toparlanma, 2015 yılı için umut verirken, dünya ekonomisinin 2015 yılında yaklaşık %3,5 oranında büyümesi bekleniyor.

2014’te Türkiye’de seçimlerle başlayan yoğun gündem, komşu coğrafyalardaki siyasi gerginliklerle devam etti. TL’deki zayıflığın yanı sıra, faiz ve enflasyon artışı yurt içi talepte daralmaya yol açarken; ihracatın büyümeye katkısı azaldı. Türkiye’de yılın ikinci yarısından itibaren siyasi belirsizliklerin ortadan kalkması ve kredi faizlerindeki düşüş sayesinde, yılın son döneminde yurt içi talepte canlanma gerçekleşti. 2014’ü yaklaşık %3,5’lik büyüme performansıyla geride bırakması beklenen Türkiye’nin, 2014-2016 dönemini kapsayan “Orta Vadeli Program”a göre 2015’te %3,9 büyümesi öngörülüyor. Bu canlanmanın etkisiyle 2015’te talebin nispeten daha yüksek olması bekleniyor. Diğer taraftan başta petrol olmak üzere hammadde ve yarı mamul fiyatlarının son yılların en düşük seviyelerinde olması, petrol ithalatçısı konumundaki Türkiye için önemli bir fırsat olarak dikkat çekiyor.

Dünya otomotiv sektörüne baktığımızda, 2014 yılında %2,3 büyümeyle yaklaşık 90 milyon adetlik satış gerçekleşti. Avrupa otomotiv pazarı ise %6 büyüdü, son birkaç yılın ardından yeniden 15 milyon seviyesine ulaştı. Türkiye Avrupa otomotiv satışları sıralamasında 6. ülke konumunda yer aldı. Avrupa’ya gerçekleştirilen ihracat artış eğilimi göstermesine rağmen, Güney Amerika, Rusya ve Ukrayna gibi önemli pazarlarda meydana gelen daralma, Türkiye’nin toplam ihracat rakamlarına olumsuz etki etti.

Yönetim Kurulu Başkanı’nın Değerlendirmesi

Şirketimizin Bursa fabrikasında ürettiği Doblo’nun ABD ve Kanada’ya ihraç edilmeye başlaması hem Şirketimiz

hem de ülkemiz için bir gurur vesilesi oldu.


23

Tofaş’ın en büyük ihracat pazarı olan Avrupa’da otomobil satışlarının artması Şirketimizi olumlu etkiledi.

Şirketimizin Bursa fabrikasında ürettiği Doblo’nun ABD ve Kanada’ya ihraç edilmeye başlaması ise hem Şirketimiz hem de ülkemiz için bir gurur vesilesi oldu.

Türkiye otomotiv pazarında ise 2014’ün ilk yarısında talep daralırken, son çeyrekte toparlanmanın olduğunu görüyoruz. Sektörün performansı bir önceki yıla göre %10 seviyesinde düşüş gösterse de, 770 bin adet binek ve hafif ticari araç satışıyla yılın başında yapılan tahminlerin üzerine çıkıldı. Pazarın canlanmasında TL’nin Euro karşısında değer kazanması, faizlerdeki düşüş ve hafif ticari araç satışlarının olumlu etkisi oldu.

2015’te, dünya ekonomisinin krizden çıkış yolunda temkinli bir şekilde ilerlemesi ve Avrupa’nın büyüme hızının sınırlı da olsa artma beklentisi, sektöre umut veriyor. 2015 yılında dünya otomotiv pazarında satışların %4 oranında büyümesi bekleniyor.

Bu yıl iç pazar talebini ise, 2014’ün bir miktar daha üzerinde olacağını, Avrupa’da beklenen toparlanmanın gerçekleşmesi durumunda üretim ve ihracat hacminin artacağını tahmin ediyoruz.

Tofaş için 2014, imza attığı tarihi yatırımlarla geleceğini inşa ederken, mevcut performansını da buna paralel artırdığı bir yıl oldu. Tofaş son iki yılda Türk otomotiv tarihinin en büyük yatırımlarından birine karar aldı. 1,4 milyar ABD dolarına ulaşan yeni model yatırımları hızla devam ediyor. Bu yatırım kararlarının alınmasında, Tofaş’ın uzun yıllardır yapmış olduğu Ar-Ge yatırımları, dünya klasındaki üretim yetkinlikleri ve nitelikli insan kaynağına verdiği önem etkili oldu. Yeni projelerin hayata geçmesiyle birlikte, Tofaş aynı anda altı farklı modelin üretim ve ihracatını gerçekleştirerek, Türk mühendisliğinin başarısını küresel arenada bir kez daha göstermiş olacak. Yeni sanayi yatırımlarının Türkiye’ye çekilmesinde de etkili olan Tofaş, yan sanayi için yeni iş fırsatları yaratırken, artan ticaret hacmi ile ülke ekonomisinin güçlenmesinde ve cari açığın azaltılmasında rol oynayacak. Tofaş bu yatırımlarla ülkeye değer yaratma felsefemizin başarılı bir örneği olmaktadır.

İç pazar faaliyetlerini de başarıyla sürdüren Şirketimiz, 2014 yılında da sektörün lider firmaları arasında yer almaya devam etmiştir. Tofaş, 222.807 adetle Türkiye’deki toplam araç üretiminin %19’unu gerçekleştirirken, 140.000 adetten fazla ihracatıyla, 4,2 milyar TL yurt dışı satış geliri ve 367 milyon ABD doları dış ticaret fazlası yaratmıştır. Finansal sonuçlarımızda ise Tofaş tarihinin en yüksek seviyesine ulaşılmıştır. Net ciro 7,4 milyar TL ve konsolide net kâr da 574,2 milyon TL olarak gerçekleşmiştir.

Tofaş 2014 yılında, Şirket kültürünün önemli bir parçası olan sürdürülebilirlik alanında sürdürdüğü çalışmalarla da yerel ve küresel ölçekte takdir kazandı. Bu çalışmalar aynı zamanda Tofaş’ın toplumsal gelişime sağladığı katkıların yanı sıra verimlilik ve finansal performansı üzerinde de pozitif etkiler yarattı.

Değerli paydaşlarımız,

Tofaş, nitelikli insan kaynağı, üstün teknolojisi, esnek üretim kabiliyeti, pazarlama yetenekleri ve toplumsal duyarlılığıyla, sizlerden aldığı güçle emin adımlarla yarınlara yürümeye devam ediyor. Sürdürülebilir başarıyı odağına alan Tofaş’ın, bu güç ve vizyonla, her geçen yıl çok daha büyük başarılara imza atacağına, ülkemizin ekonomik ve toplumsal gelişimi için değer yaratmaya devam edeceğine inancım sonsuz.

Tofaş’ın bugüne kadar elde ettiği tüm kazanımlarda, ülke ekonomisi ve toplumsal gelişim için ortaya koyduğu tüm çabalarda emeği geçen, başta çalışanlarımız, bayilerimiz, müşterilerimiz, sendikalarımız, yan sanayimiz, hissedarlarımız ve tedarikçilerimiz olmak üzere tüm paydaşlarımıza, değerli katkıları ve Tofaş’a duydukları güven ve bağlılıktan dolayı şükranlarımı sunuyorum.

Saygılarımla,

Mustafa V. Koç Yönetim Kurulu Başkanı

24

Yönetim Kurulu

MUSTAFA VEHBI KOÇ

Yönetim Kurulu Başkanı İsviçre’de Lyceum Alpinum Zuoz’u bitirdikten sonra ABD’de George Washington Üniversitesi İşletme

Bölümü’nden 1984 yılında mezun olmuştur. Çalışma yaşamına 1984’te Tofaş’ta Müşavir olarak

başlayan Koç, Ram Dış Ticaret’te Satış Müdürlüğü ve Satış Genel Müdür Yardımcılığı görevlerinde

bulunmuştur. 1992 yılında Koç Holding’e geçerek sırasıyla Başkan Yardımcılığı, Başkan, Yönetim

Kurulu Üyeliği ve Yönetim Kurulu Başkan Vekilliği görevlerini yürütmüştür. 2003 yılından beri Koç

Holding Yönetim Kurulu Başkanı’dır. Ayrıca, Türk Sanayicileri ve İşadamları Derneği Yüksek İstişare

Kurulu Onursal Başkanlığı görevini yürütmektedir. Rolls-Royce Uluslararası Danışma Kurulu üyesi

olup, JP Morgan Uluslararası Konseyi’nde ve Council on Foreign Affairs Uluslararası Konseyi’nde

yer almaktadır. Bilderberg Toplantılarının Yürütme Kurulu Üyesi’dir. 2005 yılında İtalya Hükümeti’nin

Cavaliere D’Industria nişanına, 2012 yılında Uluslararası Leonardo Ödülü’ne layık görülmüştür.

Mustafa V. Koç, ekonomik ve sosyal kalkınmaya büyük önem veren ve bu alanda World Monuments

Fund ve Carnegie Vakfı ile BNP Paribas gibi saygın kuruluşlarca ödüllendirilen Koç Ailesi’nin sosyal

ve kültürel yaşama katkılarını hayata geçiren Vehbi Koç Vakfı’nın Yönetim Kurulu ve Türk Eğitim

Gönüllüleri Vakfı’nın Mütevelli Heyeti Üyesi’dir.

KAMIL BAŞARAN**

Yönetim Kurulu Üyesi - CEOSn. Başaran, 1979 yılında Ankara Devlet Mimarlık ve Mühendislik Akademisi Makine Mühendisliği bölümünden lisans, 1983 yılında Cologne University of Applied Science Fachhochschule Makine Konstrüksiyon Bölümü’nden yüksek lisans derecesi almıştır. 1983-84 yılları arasında Almanya KHD şirketinde görev yaptıktan sonra Tofaş’ta 1984-1995 yılları arasında ürün ve üretim konularında çeşitli yönetim seviyelerinde görevler almıştır. 1995-1999 arasında Yalın Üretim Sorumlusu, 1999-2001 yıllarında Doblo Ürün Geliştirme Platformu Müdürlüğü, 2001-2004 yıllarında ise Satın Alma Direktörlüğü görevlerini yürütmüştür. Sn Başaran, 2004-2007 arasında Fiat Group’ta Tedarikçi Geliştirme ve Maliyet Yönetimi Direktörü olarak çalışmıştır. 2007-2011 yılları arasında Martur A.Ş. ve Fompak A.Ş.’de CEO olarak görev alan Sn. Başaran, 2012 yılının Şubat ayından 13 Ocak 2015 tarihine kadar Tofaş Türk Otomobil Fabrikası A.Ş.’de CEO olarak görev yapmıştır.

SERGIO MARCHIONNE

Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Yükseköğrenimini Toronto Üniversitesi’nde Felsefe ve Hukuk dallarında lisans eğitimi ile Kanada’da

Windsor Üniversitesi’nde ticaret dalında lisansüstü eğitimi ile tamamlamıştır. Dava avukatı, hukuk

müşaviri ve yeminli muhasebecidir. 2003 yılında Fiat S.p.A Yönetim Kurulu Üyeliği’ne seçilen Sergio

Marchionne, 2004’te CEO olarak atanmıştır. 2009 yılında Chrysler Group LLC’de CEO ve 2011

yılında Yönetim Kurulu Başkanı olmuştur. Mayıs 2010’da Exor S.p.A şirketinin Yönetim Kurulu’na

katılmıştır. Aynı zamanda 2011’de Fiat S.p.A’den ayrılarak kurulan ve CNH, Iveco ile FiatcPowertrain

Industrial’ı bünyesinde bulunduran Fiat Industrial S.p.A’in Yönetim Kurulu Başkanı olmuştur. Sergio

Marchionne 2013 yılında yeniden Avrupa Otomobil Üreticileri Derneği’nin (ACEA) Yönetim Kurulu

Başkanı seçilmiştir. Philip Morris International Inc’in yönetim kurulu üyesi ve Peterson Uluslararası

Ekonomi Enstitüsü’nün yönetim kurulu üyesi ve A.B.D. ve İtalya Konseyi’nin İtalya kolunun

başkanıdır. 2014 yılında FCA’e CEO olarak atanan Sn. Marchionne, aynı yıl Ferrari S.p.A.’in de

Başkanlığı’na getirilmiştir. Sn. Marchionne aynı zamanda Giovanni Agnelli Vakfı’nın daimi üyesidir ve

Cavaliere del Lavoro nişanıyla onurlandırılmıştır.

CENGIZ EROLDU*

Yönetim Kurulu Üyesi - CEOİstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi’nden 1988 yılında mezun olan Cengiz Eroldu, 1993-1995 yılları

arasında Roma’da bulunan LUISS Üniversitesi’nde MBA programını tamamlamıştır. İş yaşamına

1989 yılında Koç Holding’te Denetim Uzmanı olarak başlamıştır. 1995 yılında Tofaş Türk Otomobil

Fabrikası A.Ş.’ye Muhasebe ve Endüstriyel Kontrol Müdür Yardımcısı olarak atanan Sn. Eroldu,

2001-2008 yılları arasında Muhasebe ve Endüstriyel Kontrol Müdürlüğü, Bütçe ve Kontrol Müdürlüğü

ve 2008-2015 arasında da Mali Direktörlük görevlerini yerine getirmiştir. Cengiz Eroldu, 14 Ocak

2015’te Tofaş Türk Otomobil Fabrikası A.Ş. Yönetim Kurulu Üyesi ve CEO olarak atanmıştır. Mali

Direktörlük görevini de vekaleten sürdürmektedir.

* Sn. Cengiz Eroldu 14.01 2015 itibarıyla CEO olarak atanmıştır.** Sn. Kamil Başaran 13.01 2015 tarihinde görevinden ayrılmıştır.


25

TEMEL KAMIL ATAY

Yönetim Kurulu Üyesi Sn. Atay, yükseköğrenimini İstanbul Teknik Üniversitesi, Makina Mühendisliği ve Detroit Wayne State

Üniversitesi İşletme lisansları ile tamamlamıştır. Çalışma hayatına 1965 yılında Chrysler Sanayi’de

Ürün Geliştirme Mühendisi olarak başlamış, Koç Topluluğu’na 1966 yılında Otosan A.Ş.’de Mamul

Geliştirme Müdürü olarak katılmıştır. 1969 yılında Ford Motor Co. USA’de Mamul Geliştirme

Mühendisi olarak görev alan Sn. Atay, 1972 yılında Koç Holding A.Ş.’de Otomotiv Koordinatör

Yardımcısı, 1974-1981 yılları arasında Otoyol Sanayi A.Ş. Genel Müdürü ve 1981-1992 yılları

arasında Tofaş Türk Otomobil Fabrikası A.Ş. Genel Müdürü görevlerini yürütmüştür. Koç Holding

A.Ş.’de sırasıyla 1992 yılında Teknik Projeler Başkan Yardımcısı, 1994 yılında Tofaş Grubu Başkanı,

1996 yılında Topluluk Yürütme Kurulu Başkan Vekili görevlerinde bulunmuştur. 2000-2001 yıllarında

Koç Holding’in CEO’luğunu yapmıştır. 1998 yılından beri Yönetim Kurulu Başkan Vekilliği görevini

yürütmektedir.

OSMAN TURGAY DURAK

Yönetim Kurulu Üyesi Sn. Durak, yükseköğrenimini Northwestern Üniversitesi’nde (ABD) Makine Mühendisliği lisans ve

yüksek lisans ile tamamlamıştır. Koç Topluluğu’na 1976 yılında ürün geliştirme mühendisi olarak

Ford Otomotiv’de katıldıktan sonra 1986 yılında Genel Müdür Yardımcılığı’na atanmış, 2000 yılında

Genel Müdür Başyardımcısı ve 2002 yılında Ford Otosan Genel Müdürü olmuştur. 2007-2009 yılları

arasında Koç Holding Otomotiv Grubu Başkanlığı görevini yürütmüştür. Mayıs 2009’dan itibaren Koç

Holding CEO Vekili olarak görev yapan Durak, Nisan 2010’da Koç Holding CEO’su olarak atanmış

ve Yönetim Kurulu Üyesi olmuştur. Ayrıca, 2004-2010 yılları arasında 6 yıl süreyle Otomotiv Sanayi

Derneği Yönetim Kurulu Başkanlığı görevini yürütmüştür. İstanbul Sanayi Odası’nda 2,5 yıl Meclis

Üyeliği, 1 yıl Yönetim Kurulu Üyeliği görevlerini üstlenmiştir. Şubat 2014’ten beri Uluslararası Ticaret

Odaları Birliği’nin (ICC) Milli Yönetim Kurulu Üyesi’dir.

ALFREDO ALTAVILLA

Yönetim Kurulu Üyesi Sn. Altavilla, kariyerine Università Cattolica Milano’da asistan olarak başlamıştır. 1990 yılında, Fiat

Auto’ya katılmış, burada ilk olarak stratejik planlama ve ürün geliştirme alanlarında uluslararası

girişimlere odaklanmıştır. 1995 yılında, Fiat Auto Pekin ofisinin başkanı olarak ve 1999 yılında Asya

operasyonlarının başkanı olarak atanmıştır. 2004 yılında FGP Başkanlığına (Fiat/GM Powertrain

JV) ve Fiat Auto’nun Iş Geliştirme Kıdemli Başkan Yardımcısılığına atanmıştır. 2005 yıllnda ise Türk

Otomobil Fabrikası A.Ş.’ye CEO olarak atanmıştır. Bu sırada iş geliştirme bölümündeki rolünü

sürdürmüştür. 2006’da, FPT-Fiat Powertrain Technologies’e CEO olarak atanmıştır. 2009’da da

Chrysler Group LLC’de Yönetim Kurulu üyesi olmuş ve Ekim 2009’da Fiat Grup için İş Geliştirme

Başkan Yardımcısı olarak atanmıştır. Kasım 2010’dan Kasım 2012’ye kadar, Iveco’nun CEO’su

olmuştur. Ayrıca Ocak 2011’den Kasım 2012’ye kadar, Fiat Endüstriyel İcra Kurulu üyesi olarak

görev yapmıştır. 12 Kasım 2012’de Fiat Grubun Avrupa, Afrika ve Orta Doğu bölgelerinden (EMEA)

sorumlu CEO görevine atanmıştır. Ayrıca 2011 yılından beri Fiat Grup İşletme Konseyi üyesi ve

İş Geliştirme Başkanı’dır.

ISMAIL CENK ÇIMEN

Yönetim Kurulu Üyesi Sn. Çimen, yükseköğrenimini İstanbul Teknik Üniversitesi Endüstri Mühendisliği’nin ardından Stanford

ve Los Angeles California Üniversiteleri’nde (ABD) Yönetici Geliştirme programıyla sürdürmüştür.

Koç Topluluğu’na 1991’de Nasoto’da Yetiştirme Elemanı olarak başlamış, 1993-1996 yıllarında

Otosan Pazarlama’da Satış Koordinatörlüğü, Bölge Müdürlüğü ve İthalat Müdürlüğü görevlerinde

bulunmuştur. 1996-1998 yıllarında Ford Otosan’da Filo Satış Müdürlüğü yapmış, 1998 yılında

Otokoç Ankara’ya Genel Müdür olarak atanmıştır. 2001 yılında Otokoç çatısı altında birleştirilen

şirketlerin Genel Müdürlüğü’ne, 2005 yılında Otokoç’la birlikte Birmot A.Ş.’nin Genel Müdürlüğü’ne

atanmış, yine aynı yıl Avis araç kiralama işi de kendisine bağlanmıştır. Haziran 2009’dan bu yana Koç

Holding Otomotiv Grubu Başkanı olarak görev yapmaktadır.

26

Yönetim Kurulu

KUDRET ÖNEN

Yönetim Kurulu Üyesi Yükseköğrenimini Gazi Üniversitesi Makine Mühendisliği Bölümü’nde tamamlamıştır. Koç

Topluluğu’na 1975 yılında Ford Otosan’da katılmıştır. 1980 yılında Koç Holding’de Ar-Ge Bölüm

Müdürü ve 1984 yılında Otokar’da Genel Müdür Yardımcısı olmasının ardından, 1994-2005 yılları

arasında Otokar’da Genel Müdürlük görevini sürdürmüştür. 2005 yılında Koç Holding Diğer Otomotiv

Şirketleri Grubu Eş Başkanı görevini üstlendikten sonra, 2006-2010 yılları arasında Koç Holding

Savunma Sanayi ve Diğer Otomotiv Grubu Başkanlığı yapmıştır. 2010 yılından bu yana Koç Holding

Savunma Sanayi, Diğer Otomotiv Şirketleri ve Bilgi Grubu Başkanı olarak görev yapmaktadır. Önen

aynı zamanda, 2010 yılından bu yana Otomotiv Sanayi Derneği (OSD) Başkanlığı görevinin yanında,

2013-2014 dönemi Savunma ve Havacılık Sanayii İmalatçılar Derneği (SaSaD) Yönetim Kurulu

Başkanlığı görevini de yapmıştır. 2014 yılından bu yana MESS ve TİSK Yönetim Kurulu Üyesi olarak

görev almaktadır.

ALI AYDIN PANDIR

Yönetim Kurulu Üyesi Ali Pandır, İstanbul Teknik Üniversitesi Makina Mühendisliği Bölümü’nden 1980 yılında mezun oldu.

Profesyonel iş hayatına 1981-1989 yıllarında Koç Holding’e bağlı şirketlerde; 1981-1982 yıllarında

Tekersan Jant Sanayi’nde kalıp takım mühendisi olarak, 1982-1983 yıllarında Koç Holding Araştırma

Geliştirme Merkezi’ne araştırma mühendisi olarak ve 1983-1989 yılları arasında Otokar şirketinde

önce Üretim Mühendisliği sonra Fabrika Müdürü olarak devam etti. 1990 yılında transfer olduğu

General Motors şirketinde 1990-1992 arası Opel Türkiye Satış Sonrası Müdürü, 1992-1995 arası

Almanya Opel Uluslararası Satış Sonrası Müdürü, 1995-1998 arasında Singapur General Motors

Asya Pasifik Merkezi’nde Iş Geliştirme Müdürü, 1998- 2000 arası Şangay General Motors Çin

şirketinde Genel Müdür, 2000- 2005 arasında General Motors Overseas Distribution Corporation

Genel Müdürü, 2005-2006 arası General Motors Endonezya Başkanı olarak çalıştı. 2006 yılı

sonunda katıldığı Fiat şirketinde 2012 yılı başına kadar Tofaş CEO Üst Yöneticisi ve son 1,5 yılında

Fiat Grubu Türkiye Ülke Başkanı olarak çalıştı. 15 Kasım 2013 itibarıyla Erdemir Grubu’na Yönetim

Kurulu Başkanı ve Murahhas Aza olarak atanmıştır.

SCOTT GARBERDING

Yönetim Kurulu ÜyesiScott Garberding, lisansını Teksas Üniversitesi’nde Elektrik Mühendisliği bölümünde tamamladıktan

sonra, yüksek lisansını Massachusetts Teknoloji Enstitüsü’nde İşletme Yönetimi bölümünde yapmıştır.

1993 yılında Chrysler Corporation’ın üretim departmanında göreve başlayan Garberding, 2007

yılında Tedarik ve Tedarikçi Kalitesi bölümünde Başkan Yardımcılığı görevini üstlenmiştir. 2008’de

Global İş Ortaklıkları Operasyonları bölümünde Başkan Yardımcısı olarak atanan Sn. Garberding,

2009 yılı boyunca Chrysler Group LLC’nin Kıdemli Başkan Yardımcısı ve Satınalma Başkanı olarak

görev yaptı. 2009 yıl sonunda Chrysler Group LLC’ye Dünya Standardında Üretim’den sorumlu

Kıdemli Başkan Yardımcısı olarak atandı. Bu pozisyonda, dünya çapında gerçekleştirilen tüm

üretim operasyonlarından ve tüm Chrysler Grubu üretim tesislerinde Dünya Standartlarında Üretim

sisteminin uygulanmasından sorumlu olmuştur. 2013 yılında Fiat Chrysler’e Grup Satınalma Başkanı

olarak atanan Scott R. Garberding, aynı zamanda Grup İcra Kurulu üyesi olarak görev yapmaktadır.


27

GÖKÇE BAYINDIR

Bağımsız Üye Sn. Bayındır 1965 yılında Boğaziçi Üniversitesi’nin Işletme Idaresi Bölümü’nü bitiren Bayındır, aynı

bölümde yüksek lisansını tamamlamıştır. İş hayatına 1967 yılında başlayan Bayındır, 1971 yılında

Tofaş Oto Ticaret A.Ş.’de Pazarlama Müdürü olarak göreve başlamıştır. Daha sonra Tofaş Oto Ticaret

A.Ş. bünyesinde Genel Müdür Muavinliği ve 1979 yılından itibaren de Genel Müdürlük görevlerinde

bulunmuştur. 1987 tarihinde Koç Holding A.Ş. bünyesinde Tofaş Grubu Başkan Yardımcılığı ve

ardından Tofaş Grubu başkanlığı yapan Bayındır, 2000 yılında Koç Grubu’ndan emekli olmuştur. Koç

Grubu’nda çalıştığı yıllarda, başta Tofaş Oto Ticaret A.Ş. ve Tofaş Türk Otomobil Fabrikası A.Ş.’de

olmak üzere değişik şirketlerde Yönetim Kurulu Üyeliği görevlerinde bulunmuştur. 2012 yılından beri

Tofaş Türk Otomobil Fabrikası A.Ş.’nin Bağımsız Yönetim Kurulu Üyesi’dir. Aynı zamanda Denetim

Komitesi ve Riskin Erken Saptanması ve Risk Yönetimi Komitesi Başkanı ve Kurumsal Yönetim

Komitesi üyesidir.

LIBERO MILONE

Bağımsız Üye Sn. Milone, yükseköğrenimini Hollanda ve İngiltere’de tamamlamıştır. Nisan 2008’den 2011’in başına

kadar kurumsal yönetim ve risk yönetimi konularında uzmanlanmış uluslararası bir danışmanlık

firması olan Protiviti’nin Kıdemli Danışmanı ve Onursal Başkanı olarak görev yapmıştır. 2008-2011

arası dönemde, BM Dünya Yiyecek Programının Denetim Komitesi üyeliği yapmıştır. Nisan 2010 ve

Aralık 2011 arasında, personel yönetimi ve iş alım yazılımı geliştiren Jobnet S.p.A. Başkanı olarak

görev yapmış, Ocak 2011 ve Eylül 2013 döneminde Fiat Industrial S.p.A’da bağımsız yönetici olarak

çalışmış, ayrıca İç Denetim ve Risk Komisyounu Başkanı olarak görev yapmıştır. Nisan 2011’den

beri, Poltrona Frau Grub’un bağımsız müdürüdür ve İç Denetim, Risk ve Kurumsal Yönetim Komitesi

Başkanı olarak görev yapmaktadır. Aynı zamanda bu şirketin Ücret Komitesi üyesidir. Mayıs

2011’de, Falck Renewables S.p.A. Yönetim Kurulu’na katılmıştır. Burada ayrıca İç Denetim ve Risk

Kurulu Başkanı olarak görev yapmaktadır ve Ücret Komitesi üyesidir. Mart 2012’den beri Tofaş

Türk Otomobil Fabrikası A.Ş.’nin Bağımsız Yönetim Kurulu Üyesi, aynı zamanda Kurumsal Yönetim

Komitesi’nin Başkanı ve Denetim Komitesi ile Risk Komitesi üyesidir. 2012’den beri, yönetici ortağı

olduğu danışmanlık firması Milone Associates’te Başkanlık yapmaktadır. Mayıs 2013’den beri,

Indesit Şirketi’nde bağımsız müdür olan Libero Milone aynı zamanda, İç Denetim ve Risk Komitesine

başkanlık etmektedir ve İnsan Kaynakları Komitesi’nin üyesidir.

28

Dönem Içinde Yönetim Kurulu’nda Görev Alan Üyeler

YÖNETIM KURULU

Görev Süresi

Adı Soyadı Görevi Başlangıç Bitiş

Mustafa Vehbi KOÇ Başkan 28.03.2014 28.03.2017

Sergio MARCHIONNE Başkan Yardımcısı 28.03.2014 28.03.2017

Kamil BAŞARAN Üye&CEO 28.03.2014 13.01.2015

Cengiz EROLDU Üye&CEO 14.01.2015 28.03.2017

Temel Kamil ATAY Üye 28.03.2014 28.03.2017

Osman Turgay DURAK Üye 28.03.2014 28.03.2017

Alfredo ALTAVILLA Üye 28.03.2014 28.03.2017

İsmail Cenk ÇİMEN Üye 28.03.2014 28.03.2017

Kudret ÖNEN Üye 28.03.2014 28.03.2017

Scott Richard GARBERDING Üye 28.03.2014 28.03.2017

Ali Aydın PANDIR Üye 28.03.2014 28.03.2017

Gökçe BAYINDIR Bağımsız Üye 28.03.2014 28.03.2017

Libero MILONE Bağımsız Üye 28.03.2014 28.03.2017

Yönetim Kurulu Üyelerinin Görev, Yetki ve Sınırı ile DenetimGerek Yönetim Kurulu Başkanı gerekse Yönetim Kurulu Üyeleri, Türk Ticaret Kanunu’nun ilgili maddeleri ve Şirket Esas Sözleşmesi’nin 11’inci maddelerinde belirtilen görev ve yetkilere haizdir.

Ayrıca, Esas Sözleşmesi’nin 10’uncu maddesinde Yönetim Kurulu Kararları hakkında düzenleme mevcuttur.

Şirket Esas Sözlemesi’nin 13’üncü maddesinde ise Denetime İlişkin Düzenleme’ye yer verilmiştir.


29

Dönem Içinde Yönetim Kurulu’nda Görev Alan Üyeler

Türk otomotiv endüstrisinin öncü şirketi Tofaş için 2014, yeni model yatırımları, yeni pazarlara açılma yönünde atılan adımlar,

Ar-Ge çalışmaları ve kurumsal sürdürülebilirlik alanındaki başarılarla tarihi bir yıl oldu.

30

Değerli Paydaşlarımız,

Türk otomotiv endüstrisinin öncü şirketi Tofaş için 2014, yeni model yatırımları, yeni pazarlara açılma yönünde atılan adımlar, Ar-Ge çalışmaları, kurumsal sürdürülebilirlik alanındaki başarılarla tarihi bir yıl oldu. Şirketimiz 2014’te, sektörde iç pazarda yaşanan daralmaya rağmen faaliyet sonuçları itibarıyla performansını artırdı.

Tarihindeki en yüksek satış gelirine 2014 yılında ulaşan Tofaş’ın net satış geliri bir önceki yıla göre %5,7 artışla 7,4 milyar TL’ye ulaştı, net kârı ise %32 artarak 574 milyon TL seviyesinde gerçekleşti.

2014 yılındaki başarılı finansal performansımızın yanı sıra, üretim, satış ve ihracat adetlerinde de istikrarlı bir seyir izledik. 222.807 adet araç üreterek Türkiye toplam otomotiv üretiminin %19’unu gerçekleştirdik. Ürettiğimiz araçların 142.281 adedini ihraç edip, 367 milyon ABD doları dış ticaret fazlası yaratarak, ülke ekonomisine katkı sağlamaya devam ettik.

Dünyanın 80 ülkesine ihracat yapan Şirketimiz, 360 milyon ABD dolarlık yatırımla yenilenen Doblo modelinin 2014 sonunda, ABD ve Kanada pazarlarına ihracatına başladı. Doblo, bir anlamda Tofaş’ın bugünkü ve gelecekteki gücünü temsil ederken, aracın otomotivin beşiği Amerika pazarına ihraç edilmesi, şirket tarihinde bir kilometre taşı olmasının yanı sıra Tofaş’ın ‘Dünya Klasında Üretim’ ve Ar-Ge yetkinliklerinin de göstergesi oldu.

Avrupa ve dünya genelindeki ekonomik dalgalanmalardan etkilenmemek için geliştirdiğimiz “ihracatı çeşitlendirme” stratejisinin olumlu yansımalarını 2014’te de aldık. ABD’ye ihracatın yanı sıra İngiltere gibi zor bir pazara yaptığımız ihracatı artırırken, Orta Doğu ve Kuzey Afrika’daki varlığımızı güçlendirdik.

2014 aynı zamanda, Tofaş’ın Türkiye otomotiv tarihinin en büyük yatırımlarına imza attığı bir gurur yılı oldu. Doblo Amerika projesi kapsamında yenilenen Doblo ile Yeni Sedan binek araç yatırımından sonra, Station Wagon ve Hatchback olmak üzere iki yeni binek araç modeli için daha yatırım kararı alan Tofaş’ın, son iki yılda toplam onaylanan yatırım tutarı 1,4 milyar ABD dolarına ulaştı. Fikri ve sınai hakları Tofaş’a ait olan bu araçların, hem Tofaş’ın hem de Türk otomotiv sanayinin küresel arenadaki gücünü artıracağına inanıyoruz.

Yeni araç yatırımları kapsamında 2014’te 150 milyon Euro’dan fazla Ar-Ge harcaması gerçekleştiren Şirketimiz, Türkiye’de yeni bir model ailesinin otomobil platformunun geliştirilmesinde önemli sorumluklar üstlendi. Bu sorumluluk, Tofaş’ın FCA dünyasında eriştiği güçlü konumun ve küresel arenada ulaştığı yetkinliklerin önemli bir göstergesini oluşturdu. FCA’nın 525 fabrika ve tedarikçisinde uygulanan WCM – Dünya Klasında Üretim Programı’nda Altın Seviye’ye yükselen dört firmadan biri olan Tofaş, 2014’te de bu yöndeki çalışmalarını sürdürdü.

CEO’nun Değerlendirmesi

Tarihindeki en yüksek satış gelirine 2014 yılında ulaşan Tofaş’ın net satış geliri bir önceki yıla göre %5,7 artışla

7,4 milyar TL’ye ulaştı, net kârı ise %32 artarak 574 milyon TL seviyesinde gerçekleşti.


31

2014 yılını %10 küçülmeyle 767 bin seviyesinde kapatan Türkiye otomotiv pazarında, Fiat, Alfa Romeo, Lancia, Jeep, Ferrari ve Maserati markalarımızla, toplamda %12’lik pazar payına ve 92 bin adetlik satış rakamına ulaştık. Satışların 89 bini Fiat markasıyla gerçekleştirildi. İç pazarda satılan araçların %84’ünün yerli üretim olması, Tofaş olarak ekonomiye yarattığımız katma değerin önemli bir göstergesi oldu.

Fiat markamız, iç pazardaki satış performansıyla hafif ticari araç pazarının lideri olurken, son dört yılın en yüksek pazar payına ulaştı. Doblo modeli yılın en çok satan hafif ticari aracı, Maserati ise 2014’ün en hızlı büyüyen markası oldu. Jeep markası da satışlarını %102 oranında artırma başarısını gösterdi.

Kurumsal yönetim anlayışımızda, ülkemize ve tüm paydaşlarımıza sürdürülebilir katma değer yaratmak temel teşkil ediyor. Sürdürülebilirliğe verdiğimiz önem doğrultusunda, CDP’nin (Carbon Disclosure Project-Karbon Saydamlık Projesi) küresel değerlendirmesi sonucunda, 2014 İklim Performans Liderliği Endeksi’nde en yüksek skor olan A Bandı’nda yer alan 187 kuruluş arasında, ilk ve tek Türk şirketi olmanın gururunu yaşadık. Ardından, Borsa İstanbul’un ilk defa 2014’te açıkladığı “BIST Sürdürülebilirlik Endeksi”nde de ilk ve tek otomotiv şirketi olarak yer aldık. Şirketimizin kurumsal yönetim ilkelerine yönelik gerçekleştirdiği iyileştirmeler sonucu kurumsal yönetim notu 9,01’e yükseldi.

“Türkiye’nin En Büyük Öğretim Tasarımı Projesi” olan Tofaş Akademi, 2014 Nisan ayından itibaren, yaklaşık 1,5 milyon Euro’luk yatırımla inşa edilen yeni binasında hizmet vermeye başladı. Eğitmen sayısı 160’a ulaşan Tofaş Akademi’de, yıl boyunca 4 binden fazla Tofaş çalışanının yanı sıra, 6.200 tedarikçi firma ve bayi çalışanına da eğitim verildi.

Sosyal sorumluluk çalışmalarına büyük önem veren Tofaş, kültür-sanat, eğitim ve spor alanlarındaki sosyal sorumluluk faaliyetlerini 2014’te de aralıksız sürdürdü. Bursa’da eğitime önemli katkı sağlayacak Tofaş Fen Lisesi’nin inşaatını tamamlayarak, 2014-2015 eğitim-öğretim yılı öncesinde doğduğumuz şehre değerli bir eğitim yuvası kazandırdık.

Tofaş Spor Kulübü ve Türkiye Eğitim Gönüllüleri Vakfı’nın birlikte yürüttüğü “Basketbol Gönüllüleri Projesi”yle, 2013-2014 etkinlik yılında 1.120 gencimiz basketbolla tanışma fırsatı buldu. Kültür ve sanat çalışmaları kapsamında, Bursa’da 2002 yılından itibaren faaliyet gösteren Tofaş Anadolu Arabaları Müzesi, 2013 yılında kapılarını açan “Zaman Makineleri” sergisiyle bugüne kadar 100 bin ziyaretçi ağırladı.

Tofaş, ortakları Koç Holding ve Fiat Chrysler Automobiles’den aldığı güçle, 6.500’e yakın çalışanıyla, Ar-Ge ve yeni araç geliştirmede ulaştığı yetkinlikle, dünya standartlarında üretim yetkinliği ve yatırımlarıyla, geleceğe emin adımlarla ilerliyor.

Tofaş Ailesi olarak, bize gösterdiğiniz güven ve destek için, siz değerli paydaşlarımıza teşekkürlerimizi sunuyoruz. Önümüzdeki dönemde, her yıl yüzbinlerce araç üreterek tüm dünyadaki müşterilerimizin hayatına değer katmak için çalışırken, sizden güç almaya devam edeceğiz.

Saygılarımla,

Cengiz ErolduYönetim Kurulu Üyesi & CEO

32

Üst Yönetim

AKIN AYDEMIR

Endüstriyel Operasyonlar DirektörüOrta Doğu Teknik Üniversitesi Makine Mühendisliği Bölümü mezunu olan Sn. Aydemir, Thunderbird School of Global Management’ta MBA programını tamamlamıştır. İş yaşamına 1988 yılında Olmuksa’da mühendis olarak başlayan Sn. Aydemir, 1990 yılında Toyotasa’ya transfer olarak 1996 yılına kadar Gövde Üretim Müdür Yardımcılığı yapmıştır. 1997 yılında Honda’da Üretim Müdürü olarak göreve başlayan Aydemir, 1999 yılında Honda Kanada’da Mühendislik Müdürlüğü görevine atanmıştır. 2001 yılında A.B.D.’de faaliyet gösteren RWD firmasında işe başlamıştır ve 2003 yılına kadar Yalın Üretim konusunda Ford, Chrysler ve GM’e danışmanlık yapmıştır. Aydemir, 2003 yılında Gates’te Yalın Üretim Müdürlüğü görevini üstlenmiştir. 2005 yılından itibaren Alcoa’nın Avrupa’daki fabrikalarında yalın üretim uygulamalarını yürütmüştür ve 2009 yılında Fiat Grubu’nda CNH Kanada’ya katılmıştır. 2010 yılından itibaren Tofaş’ta Endüstriyel Operasyonlar Direktörlüğü görevini yürütmektedir.

KAMIL BAŞARAN**

CEOSn. Başaran, 1979 yılında Ankara Devlet Mimarlık ve Mühendislik Akademisi Makine Mühendisliği bölümünden lisans, 1983 yılında Cologne University of Applied Science Fachhochschule Makine Konstrüksiyon Bölümü’nden yüksek lisans derecesi almıştır. 1983-84 yılları arasında Almanya KHD şirketinde görev aldıktan sonra Tofaş’ta 1984-1995 yılları arasında ürün ve üretim konularında çeşitli yönetim seviyelerinde görevler almıştır. 1995-1999 arasında Yalın Üretim Sorumlusu, 1999-2001 yıllarında Doblo Ürün Geliştirme Platformu Müdürlüğü, 2001-2004 yıllarında ise Satın Alma Direktörlüğü görevlerini yürütmüştür. Sn Başaran, 2004-2007 arasında Fiat Group’ta Tedarikçi Geliştirme ve Maliyet Yönetimi Direktörü olarak çalışmıştır. 2007-2011 yılları arasında Martur A.Ş. ve Fompak A.Ş.’de CEO olarak görev yapmış olan Sn. Başaran, 2012 yılının Şubat ayından 13 Ocak 2015 tarihine kadar Tofaş Türk Otomobil Fabrikası A.Ş.’de CEO olarak görev yapmıştır.

OKAN BAŞ

Fiat İş Birimi Direktörü Boğaziçi Üniversitesi Makine Mühendisliği bölümünden 1984 yılında mezun olan Sn. Baş, 1984-1985 yılları arasında ABD Clemson Üniversitesi’nde MSci programını tamamlamıştır. Iş yaşamına 1987 yılında Tofaş Türk Otomobil Fabrikası’nda Makine Mühendisi olarak başlamış, sırasıyla Mekanik Atölye Şefliği, Gövde Üretim Müdürlüğü, Powertrain Müdürlüğü, Satış Sonrası ve Yedek Parça Direktörlüğü görevlerini yerine getirmiştir. Aynı zamanda belli dönemlerde Doblo, Minicargo gibi projeleri yönetmiştir. 2006 yılından bu yana Tofaş’ta Fiat İş Birimi Direktörü olarak çalışmaktadır.

CENGIZ EROLDU*

Yönetim Kurulu Üyesi - CEO İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi’nden 1988 yılında mezun olan Cengiz Eroldu, 1993-1995 yılları arasında Roma’da bulunan LUISS Üniversitesi’nde MBA programını tamamlamıştır. İş yaşamına 1989 yılında Koç Holding’te Denetim Uzmanı olarak başlamıştır. 1995 yılında Tofaş Türk Otomobil Fabrikası A.Ş.’ye Muhasebe ve Endüstriyel Kontrol Müdür Yardımcısı olarak atanan Sn. Eroldu, 2001-2008 yılları arasında Muhasebe ve Endüstriyel Kontrol Müdürlüğü, Bütçe ve Kontrol Müdürlüğü ve 2008-2015 arasında da Mali Direktörlük görevlerini yerine getirmiştir. Cengiz Eroldu, 14 Ocak 2015’te Tofaş Türk Otomobil Fabrikası A.Ş. Yönetim Kurulu Üyesi ve CEO olarak atanmıştır. Mali Direktörlük görevini de vekaleten sürdürmektedir.

* Sn. Cengiz Eroldu 14.01 2015 itibarıyla CEO olarak atanmıştır.** Sn. Kamil Başaran 13.01 2015 tarihinde görevinden ayrılmıştır.


33

ALTAN AYTAÇ

Satış Sonrası ve Yedek Parça DirektörüSn. Altaç, 1992 yılında Boğaziçi Üniversitesi Endüstri Mühendisliği Bölümü’nden mezun olduktan sonra, çalışma hayatına Tofaş Oto Ticaret’te başlamış ve ticari alandaki ilk lojistik departmanının kuruluşunda görev almıştır. 1997 yılında Koç Üniversitesi’nde EMBA yüksek lisans programını tamamlamıştır. Aynı yıl CBU (Bitmiş Araç) Lojistik Departman Müdürü olmuştur. Dış lojistik alanında üretim ile entegrasyon ve yalınlaşma projelerini tamamladıktan sonra, 2003 yılında Ticari Projeler Koordinatörlüğü’ne, 2004 yılında Fiat Marka Müdürlüğü’ne ve 2006 yılında da Alfa Romeo ve Lancia markalarının Türkiye İş Birimi Direktörlüğü’ne getirilmiştir. 2008 yılında Tofaş’ın Tedarik Zinciri Direktörlüğü’ne atanan Sn. Aytaç, 2015 yılı Ocak ayında Satış Sonrası ve Yedek Parça Direktörü olarak atanmıştır.

ARZU ÇOLAKOĞLU

Kurumsal İletişim Direktörü Sn. Çolakoğlu, İstanbul Üniversitesi İngilizce İktisat mezunudur. İş yaşamına 1995 yılında Doğuş Otomotiv Servis ve Ticaret A.Ş.’de planlama uzmanı olarak başlamıştır. 1998-2003 yıllarında Planlama ve Lojistik Müdürlüğü, VW Ticari Araç Pazarlama Müdürlüğü görevlerini üstlenmiştir. 2003-2004 yıllarında Doğuş Oto Pazarlama A.Ş.’de Bölge Direktörü olarak görev almıştır. 2005 yılında Tofaş Türk Otomobil Fabrikası A.Ş.’de Alfa Romeo Marka Müdürlüğü görevine getirilen Çolakoğlu, 2008 yılında Alfa Romeo ve Lancia İş Birimi Direktörü olarak göreve devam etmiştir. 2012 yılından itibaren Tofaş’ta Kurumsal İletişim Direktörü olarak görev yapmaktadır.

FILIPPO SESSIA

Ar-Ge Direktörü 1996 yılında Politecnico di Torino Üniversitesi’nde Makine Mühendisliği bölümünden mezun olan Sn. Sessia,

kariyerine aynı yıl Fiat Araştırma Merkezi’nde Araç Mimarısi departmanında başlamıştır. Aynı zamanda

araştırma merkezinde yapısal davranışlarla ilgili bir araştırma projesini yürütmüştür. 1999 yılında gövde

kompenetleriyle ilgili olarak Fiat Auto’ya geçerek, 2009 yılına kadar çeşitli sorumluluklar üstlenmiş ve Fiat/Alfa/

Lancia araçlarının bütün dış aksamlarından sorumlu olmuştur. 2009 yılında Araç Mimarisinden Sorumlu olarak

Fiat Araştırma Merkezi’ne geri dönerek, aracın bütün teknik fonksiyonlarına yönelik sorumlulukları üstlenmiştir.

Filippo Sessia, 2012 yılından beri Tofaş’ta Ar-Ge Direktörü olarak görev yapmaktadır.

BURHAN ÇAKIR

İnsan Kaynakları DirektörüOrta Doğu Teknik Üniversitesi Makine Mühendisliği bölümünden 1986 yılında mezun olmuştur. Profesyonel iş hayatına 1989 yılında Tofaş Türk Otomobil Fabrikası A.Ş.’de Pres Üretim bölümünde mühendis olarak başlamıştır. 1993-2004 yılları arasında Pres Atölyesi Yöneticiliği, Gövde Üretim Birim Müdürlüğü, Parça İhracat Birim Müdürlüğü, Endüstriyel Kontrol Müdürlüğü görevlerini yerine getirmiştir. 2004 yılından beri İnsan Kaynakları Direktörü olarak çalışmaktadır.

34

Üst Yönetim

ENRICO GOBETTO

Ürün Mühendisliği Direktörü Politecnico di Torino Üniversitesi’nde Makine Mühendisliği bölümünde 1993 yılında lisansüstü eğitimini

tamamlayan Sn. Gobetto, 1994 yılından bu yana Fiat Group Automobiles bünyesinde farklı görevler

üstlenmiştir. Kariyerinin ilk bölümünde, Fiat Araştırma Merkezinde innovasyon – yenilik proje yöneticiliği ve B

segmenti ve Alfa Romeo Mito modelinin Ileri Düzeyde Tasarım Sorumlusu olarak görev almıştır. Fiat Araştırma

Merkezinde FGA-Chrysler Araç Inovasyon Başkanı olarak görev yapmıştır. Tofaş’ta 2013 yılından beri Ürün

Mühendisliği Direktörü olarak görev yapmaktadır.

YÜKSEL ÖZTÜRK

Satınalma DirektörüSn. Öztürk, 1991 yılında Uludağ Üniversitesi Makine Mühendisliği bölümünden mezun olmuştur. Çalışma hayatına 1993-2001 yılları arasında Ürün Geliştirme Mühendisi olarak Tofaş’ta başlayan Sn.Öztürk, 2001-2003 yılları arasında Direkt Malzeme Elektronik Yöneticiliği, 2003-2005 yılları arasında Direkt Malzeme Elektronik Müdürlüğü görevlerini yürütmüştür. 2005 yılından beri Satınalma Direktörü olarak görev yapmaktadır.

MEHMET HAKAN KORKMAZ

Bilgi ve İletişim Teknolojileri DirektörüSn. Korkmaz, İstanbul Teknik Üniversitesi Kontrol ve Bilgisayar Mühendisliği bölümünden mezun olmuş,

yüksek lisansını Michigan State Üniversitesi Elektrik Mühendisliği bölümünde tamamlamıştır. İş yaşamına

1992 yılında Ereğli Demir Çelik Fabrikası’nda Proses Kontrol Mühendisi olarak başlayan Korkmaz, Karma

International’daki Proje Liderliği ve Connectus Software’deki Genel Müdürlük görevlerinin ardından, AKSA

Akrilik Kimya Sanayi ve Ticaret’te Bilgi Teknolojileri Müdürlüğü görevini üstlenmiştir. 2005 yılında Akkök Sanayi

Yatırım ve Geliştirme şirketine, Bilgi ve İletişim Teknolojileri Direktörü olarak atanan Korkmaz, 2007 yılında aynı

gruba ait Aktek Bilgi İletişim Teknolojisi Sanayi ve Ticaret’in Genel Müdürlüğü’ne atanmıştır. 2012 yılından bu

yana Tofaş’ta Bilgi ve İletişim Teknolojileri Direktörlüğü görevini sürdürmektedir.

MAHMUT KARACAN

Lancia, Alfa Romeo, Jeep Iş Birimi DirektörüÇukurova Üniversitesi İşletme bölümünden mezun olan Sn. Karacan, çalışma hayatına 1995’de Çitasad A.Ş.’de Lojistik Uzmanı olarak başlamıştır. 1996-2000 yılları arasında satış ve pazarlama faaliyetlerinden sorumlu olarak çalışmıştır. 1997 yılında “Good Year Off-Road Kupası”nda yarışmıştır. 2000-2012 yılları arasında Daimler Chrysler’de Satış Pazarlama operasyonlarından sorumlu olarak çalışmıştır. 2003 yılında Chrysler, Jeep Dodge Academy’i kurmuştur. 2013 yılından itibaren, Lancia, Alfa Romeo ve Jeep markalarında Satış ve Satış Sonrası Hizmetleri İş Birimi Direktörlüğü görevini yürütmektedir.


35

ONUR YALÇIN

Tedarik Zinciri Direktörü1991 yılında Orta Doğu Teknik Üniversitesi’nden Endüstri Mühendisliği lisansını, 1993 yılında ABD Iowa State Üniversitesi’nden Yön Eylem ve Endüstri Mühendisliği yüksek lisans derecesini almıştır. 1993 yılında Sanayi Mühendisliği Uzmanı olarak katıldığı Tofaş Türk Otomobil Fabrikası A.Ş.’de sırasıyla, Üretim Planlama Yöneticisi, Sipariş Yöneticisi, Lojistik Müdürü ve Dış Lojistik Müdürü olarak görev yapmıştır. Ocak 2015’te Tedarik Zinciri Direktörü olarak atanmıştır.

IBRAHIM ÇAĞLAR ŞAHIN

Projeler DirektörüSn. Şahin, 1983 yılında Uludağ Üniversitesi Makine Mühendisliği Bölümü’nden mezun olarak, 1986 yılında Makine Mühendisliği alanında yüksek lisans eğitimini tamamlamıştır. 1983-1985 yılları arasında ODTÜ’de Araştırma Görevlisi olarak tez çalışmalarını sürdürmüştür. 1989-1993 yıllarında Tofaş Türk Otomobil Fabrikası A.Ş.’de Metot Mühendisi olarak görev yapmıştır. 1993-2013 yılları arasında ise sırasıyla Transmisyon ve Süspansiyon Üretim Yöneticiliği, Transmisyon ve Süspansiyon Birim Müdürlüğü, Powertrain Üretim Müdürlüğü, Powertrain Fabrika Müdürlüğü, Minicargo Projesi Direktörlüğü, Kalite Direktörlüğü ve Ar-Ge Ürün Mühendisliği Direktörlüğü görevlerini yürütmüştür. 2013 yılından bu yana Projeler Direktörü olarak görev yapmaktadır.

ZEKI ERDAL ŞIMŞEK

Kalite Direktörü Sn. Şimşek, İstanbul Teknik Üniversitesi Uçak ve Uzay Bilimleri Fakültesinden 1987 yılında Uçak Mühendisi

olarak mezun olmuş, yüksek lisansını da İstanbul Üniversitesi İşletme ve İş İdaresi programında 1989 yılında

tamamlamıştır. 1990 yılında Tofaş’ta proje mühendisi olarak çalışma hayatına başlayan Sn. Şimşek, Tofaş’taki

11 yılın ardından Kahire’deki Fiat otomobil fabrikasına Fabrika Müdürü olarak atandı. 2003 yılında Tofaş’a

dönerek farklı departmanlarda yöneticilik görevleri üstlenen Z. Erdal Şimşek, Tofaş’ta Kalite Direktörlüğü

görevini sürdürmektedir.

HÜSEYIN ŞAHIN

Satış Direktörü Sn. Şahin iş yaşamına 1996 yılında Efthor’da Proje Müdürü olarak başlamıştır. 1997 yılında İstanbul Fruehauf’a İnsan Kaynakları Uzmanı olarak geçiş yapmış, 1999 yılında İnsan Kaynakları Sorumlusu olmuştur. 2001 yılında Otokoç’a İnsan Kaynakları Müdürü olarak katılan Şahin, 2003-2005 yılları arasında sırası ile Otokoç Antalya Şube Müdürü ve Birmot Zincirlikuyu Şube Müdürü olarak görev yapmıştır. 2005-2011 yılları arasında Birmot Operasyonel Genel Müdür Yardımcılığı görevinde bulunan Sn. Şahin, 2011 yılından bu yana Tofaş Türk Otomobil Fabrikası A.Ş.’de Satış Direktörü olarak görev yapmaktadır.

RECEP TEMIZESEN

Üretim Direktörü Sn. Temizesen Orta Doğu Teknik Üniversitesi Makine Mühendisliği bölümü mezunudur. 1992 yılında Tofaş Türk Otomobil Fab. A.Ş.’de Pres Ürün Proses Uzmanı olarak çalışmaya başlamış, sırasıyla, Pres Ürün Proses Kısım Yöneticisi, Pres Mühendislik Yöneticisi ve Pres Üretim Müdürü olarak görev yapmıştır. 2010-2015 yılları arasında Montaj Üretim Müdürlüğü yapmış, Ocak 2015’te Üretim Direktörü olarak atanmıştır.

36

Üst Yönetim

TURHAN ÇELTIKÇIOĞLU

Satış Sonrası ve Yedek Parça Direktörüİstanbul Teknik Üniversitesi Makine Mühendisliği bölümünden 1987 yılında mezun olan Sn. Çeltikçioğlu,

1992 yılında yüksek lisansını aynı üniversitede otomotiv bölümünde tamamlamıştır. İş hayatına 1990 yılında

Tofaş’ta Garanti ve Metot Mühendisi olarak başlamıştır. Daha sonra sırasıyla Bayi Geliştirme Müdürlüğü, Bölge

Koordinatörlüğü ve Teknik Müdürlük görevlerini yürütmüştür. 2006 yılından beri Satış Sonrası ve Yedek Parça

Direktörlüğü görevini sürdüren Sn. Çeltikçioğlu, 31.12.2014 itibarıyla emekliye ayrılmıştır.

SELÇUK ÖNCER

Kurumsal İlişkiler ve İç Denetim DirektörüSn. Öncer, yüksek öğrenimini 1973 senesinde Marmara Üniversitesi İstanbul İktisadi ve Ticari İlimler Akademisi, Siyasal Bilimler-İşletme lisansıyla tamamlamıştır. Profesyonel iş hayatına 1970 yılında Yapı ve Kredi Bankası’nda başlamış ve ardından 1973’de Tofaş Türk Otomobil Fabrikası A.Ş.’ye transfer olmuştur. İlk görevi olan Finansman, Bütçe, İstatistik ve Cari Hesap Memurluğu’ndan sonra sırasıyla Muhasebe Şefliği, Muhasebe Müdürlüğü, Genel Müdür Yardımcılığı-Muhasebe, Muhasebe Direktörlüğü, Kurumsal İlişkiler ve İç Denetim Direktörlüğü görevlerinde bulunmuştur. 31.12.2014 itibarıyla emekliye ayrılan Sn. Öncer, halen Tofaş Türk Otomobil Fabrikası A.Ş.’de Danışman olarak görev yapmaktadır.

AHMET NUMAN ALTEKIN

Stratejik Yönetim ve İş Geliştirme Direktörü ve Maliyet Rekabetçiliği DirektörüSn. Altekin, Sheffield Üniversitesi Malzeme Teknolojisi Bölümü Metalurji Mühendisliği mezunudur. Yüksek lisansını 1991 yılında Qualital/Pisa Üniversitesi’nde Kalite Yönetimi üzerine yapmıştır. İş yaşamına 1976 yılında Etibank Ergani Bakır İşletmesi’nde İzabe Mühendisi olarak başlayan Altekin, 1981 yılında Tofaş’ta Kalite Müdürlüğü’nde çalışmaya başlamıştır. Kalite bölümünde farklı kademe ve görevlerde bulunan Sn. Altekin, 2005 yılında Fiat Cassino İşletmesi’nde Kalite Sorumlusu olarak çalışmıştır. Ardından Tofaş’ta sırasıylac Ar-Ge’de Ürün Projeleri Direktörü, Teknolojik Araştırmalar ve İnovasyon Direktörü olarak görev yapmıştır. 2014 yılı sonuna kadar Stratejik Yönetim ve İş Geliştirme Direktörlüğü ile Maliyet Rekabeti Direktörlüğü görevlerini sürdüren Sn. Altekin, 31.12.2014 itibarıyla emekliye ayrılmıştır ve halen Tofaş bünyesinde danışmanlık yapmaktadır.

MEHMET OSMAN SOYOĞUL

Üretim Direktörü Sn. Soyoğul Istanbul Teknik Üniversitesi Makine Fakültesi’nden 1978 yılında mezun olmuştur. Aynı yıl Tofaş

Türk Otomobil Fabrikası A.Ş. İmalat Müdürlüğü’nde mühendis olarak iş hayatına başlamıştır. 1982-2003

yılları arasında Pres Atölyesi Yöneticiliği, İmalat Müdür Yardımcılığı, Montaj Üretim Birimi Yöneticiliği ve Üretim

Müdürlüğü görevlerini yerine getirmiştir. 2003-2014 yılları arasında Tofaş’ta Üretim Direktörü olarak görev

yapan Sn. Soyoğul, 31.12.2014 itibarıyla emekliye ayrılmıştır.

31.12.2014 ITIBARIYLA EMEKLIYE AYRILAN ÜST YÖNETICILER


37

38

BÖLÜM IIIFAALIYETLER

40 Otomotiv Sektörü ve Tofaş’ın Sektör İçindeki Yeri46 Markalar ve Ürünler51 Tofaş Bayi Ağı52 Bağlı Ortaklıklar56 Ar-Ge Faaliyetleri59 İnsan Kaynakları62 Kalite Yönetimi


39

40

Otomotiv Sektörü ve Tofaş’ın Sektör Içindeki Yeri

2014 yılı Türkiye otomotiv pazarı binek ve hafif ticari araç satışları 767.681 adet olarak gerçekleşmiştir. Hafif ticari araç pazarı 2014 yılı son çeyreğinde yükseliş trendine girmiş, 180.350 adet satış gerçekleşmiştir. Tofaş ise Fiat markasıyla yılın en çok satan hafif ticari araç markası olarak liderliği sürdürmüş ve toplam 49.586 adetlik satış hacmine ulaşmıştır.

2014 yılı Türkiye otomotiv pazarı binek ve hafif ticari araç satışları, 767.681 adet olarak gerçekleşmiştir. Bu satış hacmi 2013 yılına göre toplamda %10 azalmaya işaret etse de, 2014 yılının sadece son çeyreği incelendiğinde pazarın tekrar yükselme trendine girdiği ve 2013 yılı son çeyreğine göre %10 artış gösterdiği görülmektedir.

Yılın ikinci yarısında Türk Lirası’nın Euro’ya karşı değer kazanmaya başlaması, faizlerdeki düşüş eğilimi ve özellikle hafif ticari araç pazarının yılın son çeyreğinde yeniden ivme kazanması ile toplam yurt içi pazar tekrar hızlanmaya başlamıştır.

Yurt dışı pazarlarda ise Avrupa genelinde 2014 yılında otomobil satışları %5 artış gösterirken hafif ticari araç pazarının toplamda %11 yükseldiği görülmektedir. Avrupa’da görülen bu olumlu gelişmeye karşın Güney Amerika, Rusya ve Ukrayna ithal araç pazarlarında görülen yavaşlama toplam ihracat adetlerinde bir miktar gerilemeye neden olmuştur. İhraç pazarlarındaki en sevindirici gelişme ise, yılın son döneminde Doblo modelinin Şirket tarihinde ilk kez Kuzey Amerika pazarına RAM ProMaster City adıyla ihracatının başlaması olmuştur.

YURT IÇI PAZAR PAYLARI

Otomobil

Pazar PayıHafif Ticari Araç (LCV) Pazar Payı

2010 %9,1 %25,82011 %9,9 %26,22012 %8,3 %26,22013 %8,0 %25,12014 %7,3 %27,5

TOPLAM PAZAR (ADET)

OtomobilHafif Ticari Araç (LCV) Toplam

2010 509.784 251.129 760.913 2011 593.519 270.920 864.439 2012 556.280 221.481 777.761 2013 664.655 188.723 853.378 2014 587.331 180.350 767.681

664.655

556.280593.519

509.784

587.331

Yurt Içi Pazar

2010 2011 201420132012

251.129 270.920221.481

188.723 180.350

Otomobil Hafif Ticari Araç (LCV)

767.681

853.378

777.761864.439

760.913


41

Tofaş Perakende Satışlar (Adet) 2013 2014 Değişim %

Otomobil 53.104 42.769 -%19,5

Hafif Ticari Araç (LCV) 47.337 49.586 %4,8

Toplam 100.441 92.355 -%8,1

Ihracat (Adet) 2013 2014 Değişim %

Otomobil 43.477 25.067 -%42,3

Hafif Ticari Araç 116.842 117.214 %0,3

Toplam 160.319 142.281 -%11,3

2014 yılında yurt içi otomobil pazarı 2013 yılına göre %11,6 azalarak 587.331 adet olarak gerçekleşmiştir. Fiat markası yurt içi perakende otomobil satışları %6,7 pazar payı ile 39.542 adede ulaşmıştır. Otomobil pazarında yılın en hızlı büyüyen markası Ghibli modelinin katkısı ile Maserati markası olurken, ikinci en hızlı büyüyen marka ise yılın son döneminde lansmanı yapılan Renegade modelinin yükselen satış adetleri ile Jeep markası olmuştur. Fiat Linea 2014 yılında da yüksek performansını sürdürerek %5,5 pazar payı elde etmiştir. Bu sonuçlara göre 2014 yılı otomobil pazarında tüm Tofaş markaları toplam %7,3 pazar payı ile 42.769 adet satış gerçekleştirmiştir.

Hafif ticari araç pazarı 2014 yılı son çeyreğinde yükseliş trendine girmiş, 180.350 adet satış gerçekleşmiştir. Tofaş ise Fiat markasıyla yılın en çok satan hafif ticari araç markası olarak liderliği sürdürmüş ve toplam 49.586 adetlik satış hacmine ulaşmıştır.Bu performansta en önemli katkı yılın en çok satan hafif ticari aracı Doblo modelinin olmuştur. Fiorino kendi segmentinin lideri olurken, Ducato’nun da pazar payı artmıştır.

Toplam yurt içi perakende pazarı bu sonuçlarla 2014 yılında %10 oranında düşüş göstererek 767.681 adet satış gerçekleşmiştir. Fiat markası ise toplam pazar performansında 0,2 puanlık artış ile %11,6 pazar payı ve 89.128 adede ulaşmış, markalar sıralamasında ise bir sıra yükselerek üçüncü sıraya yerleşmiştir. Tofaş’ın Alfa Romeo, Ferrari, Jeep, Lancia ve Maserati markalarını da içeren toplam pazar payı %12,0, toplam satış adedi ise 92.355 olmuştur.

IHRACAT

2014 yılında Avrupa’nın otomobil pazarında %5, hafif ticari araç pazarında ise %11 büyüme gösterdiği görülmektedir. Bu pazarlardan en yüksek performansı, otomobilde %18, hafif ticari araç pazarında ise %33 yükseliş ile İspanya göstermiş, İngiltere ise %9 ve %18 artış ile ikinci en hızlı pazar olmuştur. Avrupa’da görülen yükselişe karşın, Tofaş ihracatında önemli yer tutan Fransa pazarı ise 2013 yılına paralel seyrederek diğer ülkelerin nispeten gerisinde kalmıştır.

Avrupa dışı diğer yurt dışı pazarlarda, özellikle Arjantin pezosunun aşırı değer kaybı nedeniyle bu ülkede ithal araç pazarı durmuş ve ihraç adetleri düşmüştür. Rusya ve Ukrayna’daki olumsuz gelişmeleri takiben Tofaş’ın bu iki ülkeye olan ihracatı da azalmıştır.

Bu gelişmeler sonucunda 2014 yılı ihracatı bir önceki seneye kıyasla toplamda %11,3 gerileyerek 142.281 adet olarak gerçekleşmiştir.

2014 yılının Ekim ayında Doblo modelinin, Amerika Birleşik Devletleri ve Kanada pazarlarına, RAM ProMaster City model ismi ile ihracatının başlaması Tofaş için tarihi bir adım olmuştur. 2021 yılının sonuna kadar devam edecek proje çerçevesinde, Kuzey Amerika pazarlarına en az 175.000 adet Doblo ihraç edilmesi beklenmektedir.

%25,8

%9,1 %9,9%8,3 %8,0 %7,3

%26,2 %26,2%25,1

%27,5

Otomobil Pazar Payı

Hafif Ticari Araç (LCV) Pazar Payı

2010 2011 2012 2013 2014

2013

1,632

2012

1,551

2011

1,737

2010

1,762

2014

1,493

Ihracat (Milyon Euro)

42

Otomotiv Sektörü ve Tofaş’ın Sektör İçindeki Yeri

ÜRETIM

Tofaş’ın üretim hacmi gerek yurt içi pazarda görülen daralma gerekse ihraç pazarlarındaki yavaşlama nedeniyle 2014 yılında bir önceki yıla göre %6 oranında azalarak 222.807 adet olmuştur. Üç vardiya düzenine göre kurulu kapasite üzerinden hesaplanan kapasite kullanım oranı %56 olmasına karşın, 2013 yılından beri çalışılan iki vardiya düzenine göre hesaplandığında, kapasite kullanım oranının %84 oranında olduğu görülmektedir.

Üretim (Adet) 2013 2014

Linea 40.570 33.249

Doblo - Binek 1.428 980

Yeni Doblo - Binek 14.398 9.568

Minicargo - Binek 26.421 15.312

Otomobil Toplamı 82.817 59.109

Doblo 7.742 7.179

Yeni Doblo 76.210 90.242

Minicargo 77.845 66.277

Hafifi Ticari Araç Toplamı 161.797 163.698

Toplam 244.614 222.807

%78 %77

%64

%92

%84

2 Vardiyaya Göre Kapasite Kullanım Oranı (%)

2010 2011 2012 2013 2014

Üretilen Araçlar Üretim Satış

2014 2013 2014 2013

MCV 81.589 104.266 81.499 103.957

Yeni Doblo 99.810 90.608 98.168 90.357

Linea 33.249 40.570 32.944 40.916

Doblo 8.159 9.170 8.126 11.573

Üretilen Araç Toplamı 222.807 244.614 220.738 246.804

Ithal Araçlar Satış

2014 2013

Grande Punto 2.388 6.290

Ducato 7.793 6.407

Fiat 500 2.453 3.517

Alfa Romeo 926 1.011

Jeep 2.084 970

Lancia 167 804

Freemont 4x4 380 685

Bravo 98 378

Panda Futura 220 253

Maserati 83 40

Ferrari 11 23

Panda 3 15

Scudo 1 5

Transit satış 39 9

Ithal Araç Toplam Satışı 16.646 20.407

Toplam 237.384 267.211


43

YATIRIMLAR

2014 yılı toplam yatırımı da dahil olmak üzere son beş yılın toplam yatırım tutarı 773 milyon Euro seviyesine gelmiştir.

2014 Yatırımları/Modellere Göre (Milyon Euro)

263 Model (Yeni Doblo) 169,0

356 Model (Yeni Otomobil) 116,0

Minicargo 24,0

Linea 2,0

Yapısal 19,0

Toplam 330,0

SATIŞLAR VE CIRO

Toplam satış adetleri 2014 yılında yurt içi pazardaki daralma ve Arjantin, Rusya ve Ukrayna gibi ihraç pazarlarında görülen olumsuz gelişmeler nedeniyle %11,2 azalmıştır. Satış adetlerinin içinde yurt içi satışların payı %40, ihracat oranı ise %60 olmuştur. Otomobil satışları toplam satışların %28’ini, hafif ticari araç satışları ise %72’sini oluşturmuştur.

Net satış gelirleri ise, 2014 yılında satış adetlerindeki daralmaya karşın %5,7 oranında yükselerek, tarihinin en yüksek seviyesi olan 7.440.009.000 TL’ye ulaşmıştır.

Satışlar (Adet) Iç Piyasa Dış Piyasa Toplam

2013 2014 2013 2014 2013 2014

Otomobil 53.538 42.289 43.477 25.067 97.015 67.356

Hafif Ticari Araç (LCV) 53.354 52.814 116.842 117.214 170.196 170.028

Toplam 106.892 95.103 160.319 142.281 267.211 237.384

Satışlar (Bin TL) 2013 2014Değişim

(%)

Yurt Dışı Satışlar 4.069.041 4.297.030 %5,6

Yurt İçi Satışlar 2.876.376 3.023.705 %5,1

Esas Faaliyetlerden Diğer Satışlar 92.537 119.274 %28,9

Toplam 7.037.954 7.440.009 %5,7

Yıllara Göre Yatırımlar (Milyon Euro)

2010 144,9

2011 116,4

2012 86,8

2013 94,9

2014 330,0

Toplam 773,0

44

Otomotiv Sektörü ve Tofaş’ın Sektör İçindeki Yeri

KÂRLILIK

2014 yılında vergi öncesi kâr ve FAVÖK tutarı, satış adetlerinde görülen %11 oranında azalmaya karşın, bir önceki yıla göre aynı seviyede gerçekleşmiştir. Net kâr ise vergi gelirlerindeki artışın etkisiyle bir önceki yıla göre %32 oranında yükselmiş ve 574 milyon TL seviyesine ulaşmıştır.

Yıllar FAVÖK (EBITDA) Vergi Öncesi Kâr Net Kâr

Bin TL Artış (%) Bin TL Artış (%) Bin TL Artış (%)

2009 455.726 269.921 360.351

2010 654.565 %44 391.739 %45 384.220 %7

2011 806.196 %23 508.088 %30 474.165 %23

2012 834.155 %3 497.440 -%2 442.039 -%7

2013 816.735 -%2 477.075 -%4 434.223 -%2

2014 815.607 0 472.253 -%1 574.238 %32

360,351

269,921

654,565

508,088 497,440 477,075 472,253

391,739474,165

442,039 434,223

574,238

455,726

654,565

806,196 834,155 816,735 815,607

Net Kâr TL (Bin TL) FAVÖK TL (Bin TL)

Vergi öncesi Kâr TL (Bin TL)

2010 2010

2010

2009 2009

2009

2011 2011

2011

2012 2012

2012

2013 2013

2013

2014 2014

2014


45

Net kâr, vergi gelirlerindeki artışın etkisiyle bir önceki yıla göre %32 oranında yükselmiş ve 574 milyon TL seviyesine ulaşmıştır.

46

Markalar ve Ürünler

Linea 2007 yılında Tofaş fabrikasında üretimine başlanan Fiat Linea, her geçen yıl Türkiye otomobil pazarındaki gücünü artırmaktadır. Fiat Linea, 2014 yılında da Türkiye’de sınıfının en çok tercih edilen otomobili olmuştur. 2012 yılı Nisan ayında yenilenen Fiat Linea; iddialı tasarımı, yenilikçi teknolojisi, konforlu donanım seçenekleri ve ekonomiyi performans ile birleştiren motor gamı ile tüketicilerin beğenisini kazanmaktadır.

500L Tarzıyla fark yaratmak isteyen otomobil severlere hitap ederek 2013 yılının Mayıs ayı itibarıyla satışa sunulan 500L kısa süre içerisinde segmentinin lideri olmayı başarmıştır. Tasarımı, teknolojisi ve fonksiyonelliğiyle kendini farklı ve özgür hissetmek isteyenlerin tercihi olan Fiat 500L, geniş yaşam alanıyla fonksiyonelliği birleştirmenin yanı sıra, çekici tasarımı ve sürüş özellikleriyle de bir “crossover” karakteri göstermektedir.

500 2008’de dünyada “Yılın Otomobili” seçilen Fiat 500, geçmişten aldığı genetik kodlarını yeni trendlerle birleştirerek genç müşteri kitlesinin beğenisini kazanmaktadır. Birçok farklı tasarım detayıyla kişiselleştirilebilme özelliğine de sahip olan Fiat 500, kendi sınıfının en heyecan uyandıran modelleri arasında yer almanın yanı sıra, üstü açılabilir versiyonu olan Fiat 500C, elektrikli açılan şık tavanıyla kendi sınıfında Türkiye’de satılan tek “convertible” otomobil olma özelliğini de taşımaktadır.

Panda Fiat’ın A segmentinde yer alan sevimli ve becerikli modeli Panda, sınıfına kıyasla büyük boyutları, 5 kapılı gövde yapısı ve fonksiyonelliği ile beğeni kazanmaktadır. 4x4 çekiş sistemi ile sınıfında tek olan Panda, şehir içinde olduğu kadar arazide de becerisini ortaya koymaktadır.

FIAT


47

Punto Fiat Punto, Türkiye’de rekabetin en yoğun olduğu küçük “hatchback” segmentinin öncülerindendir. Punto, çekici tasarımını ideal donanım özellikleri ve ekonomik motorları ile birleştirerek özellikle gençlerin ve genç ailelerin tercihi olmayı sürdürmektedir.

Freemont Fiat-Chrysler ortaklığının ürünlerinden olan başarılı SUV modeli Fiat Freemont ülkemizde 2012 yılı Kasım ayı itibarıyla satışa sunulmuştur. Freemont, gücünü dışarı vuran tasarımı, sürüş dinamikleri ve güvenlik özelliklerinin yanı sıra AWD 4X4 çekiş sistemiyle de öne çıkıyor. 7 deri koltuklu oturma düzeni, orta konsola entegre dokunmatik ekranı ve kullanışlılığıyla Türkiye otomobil pazarındaki yüksek müşteri beklentilerine hitap etmektedir.

Doblo Fiat Doblo, 2014 yılında sınıfının ve de tüm hafif ticari araç pazarının en çok tercih edilen modeli olmuştur. Farklı gövde seçeneklerinde 1 ton taşıma kapasitesi ve 5,4 metreküpe varan yükleme hacmi sunan Doblo; geniş iç mekanı ve ekonomik motor seçenekleriyle de dikkat çekmektedir. Geniş ailelerin ve ticaretle uğraşanların tercih ettiği Doblo, konforuyla binek otomobilleri aratmamaktadır. Gelişen dayanıklılık, performans ve kullanışlılığıyla Yeni nesil Doblo, 2015 yılının Ocak ayında Türkiye yollarında boy göstermeye başlamıştır.

Fiorino Tofaş’ın Minicargo projesinin ürünü olan Fiorino, kendi adına yarattığı sınıfla yeni bir anlayışın da öncüsü ve lideri olmuştur. Türkiye’deki hafif ticari araç pazarının en çok satan araçları arasında yer alan Fiorino, tasarımıyla ve kullanışlılığıyla ailelerin, sunduğu ekonomik kullanım avantajı ve pratik çözümleriyle de işletme sahiplerinin tercihi olmayı başarmaktadır.

48

Pratico Fiat ticari araç ailesinin “açık kasa kamyonet” modeli Pratico, kompakt tasarımıyla şehir içinde rahatça hareket edilmesine olanak sağlarken taşıma kapasitesiyle de işleri kolaylaştırmaktadır. Pratico, yakıt tasarrufu, manevra yeteneği, güvenliği ve konforuyla da sınıfının standartlarını belirlemektedir. Doblo ile aynı altyapıyı paylaşan Pratico da 2015 yılının Ocak ayı itibarıyla yeni nesliyle yola çıktı.

DucatoDucato; Van, Kamyonet, Minibus ve Otobüs versiyonlarıyla farklı müşteri kitlelerine hitap etmektedir. Van versiyonu geniş yan ve arka kapılar sayesinde kolay yükleme sağlarken Ducato Kamyonet kişiye özel nakliye ihtiyaçlarına hizmet etmektedir. Dört farklı boy kasa ve üç kişiden yedi kişiye kadar personel taşıma kapasitesiyle her ihtiyaca cevap verebilen Ducato Kamyonet, geniş ürün yelpazesiyle birçok farklı üst yapıma ve dönüşüme de imkan vermektedir. Minibüs ve otobüs versiyonları, öğrenci servisi, personel servisi ve diğer yolcu taşımacılığında çok yönlü çözümler sunmaktadır.

Farklı gövde tipleri ile Ducato sınıfının en düşük yakıt tüketimi ve en yüksek taşıma kapasitesini sunarak ticaret dünyasındaki yerini sağlamlaştırmaktadır. 2014 yılında yenilenen Ducato, artan satış performansıyla sınıfının en çok tercih edilen ithal modeli olmayı başarmıştır.


Ypsilon Avrupa’da 2011 yılında lansmanı yapılan Lancia’nın beş kapılı, mini şehirli aracı Ypsion 2013’te Türkiye pazarına lanse edilmiştir. B hatchback segmentinde yer alan Lancia Ypsilon kompakt ve şık tasarımı, 1,2 litre benzinli, manuel vites, 0,9lt benzinli, MTA vites kutusu ve 1,3 dizel, manuel vites seçenekleriyle pazarda yer almaktadır.

Delta Lancia’nın global anlamda yeni nesil model anlayışının ilk temsilcisi olarak dikkat çeken Lancia Delta’nın makyajlanan versiyonu 2012 yılında Türkiye yollarına çıkmıştır. Kompakt Hatchback sınıfında yer alan Delta, geniş iç mekanı ve bagaj hacmi ile sedan otomobilleri aratmamaktadır. Delta, 1.6 litre 120 HP Multijet turbo dizel otomatik ve 1.4 litre MultiAir 140 HP’lik benzinli motor seçenekleriyle sunulmaktadır.

LANCIA


49

Giulietta Alfa Romeo’nun1954’de yılında tanıttığı ve 11 yıl boyunca üretilen modeli efsane Giulietta Türkiye yollarındaki macerasına tam gaz devam etmektedir. Alfa Romeo’nun kompakt hatchback sınıfındaki temsilcisi Giulietta, çekici tasarımı, güçlü benzinli ve dizel motorları, sürüş kalitesi ve konforlu iç mekanı ile stil sahibi kullanıcıların beğenisini kazanmaktadır.

Voyager Fiat Grubu’nun Chrysler ile yaptığı işbirliğinin bir ürünü olan Voyager 2012 yılında Türkiye yollarına çıkmıştır. Büyük MPV sınıfında yer alan Lancia Voyager, 27 yılda dünya çapında 30 milyon adetten fazla talep gören bir modelin genetik kodlarını taşımaktadır. Oldukça geniş ve esnek çözümler üreten bir iç mekana sahip olan Voyager, zengin standart donanımıyla kullanıcılarına keyifli bir yolculuk imkanı sunmaktadır.

Compass Jeep markasının kompakt SUV segmentindeki başarılı temsilcisi Jeep Compass 2013 yılının ikinci yarısında makyajlanarak Türkiye’deki macerasına devam etmektedir. Yeni Jeep Compass, 2.0 litre 156 HP’lik benzinli motor ve otomatik şanzıman kombinasyonuyla sadece önden çekişli olarak sunulmaktadır.

Mito 2013’ün ikinci yarısında makyajlanan Alfa Romeo’nun küçük sınıftaki temsilcisi Mito, sportif iç ve dış tasarımı, güçlü motorları ve kalitesiyle genç sürücülerin ilgisini çeken bir otomobil olmaya devam etmektedir. Mito’da sunulan DNA; Q2 elektronik diferansiyel kilidi ve otomobili üç farklı (Dynamic, Normal, All wheater) sürüş modunda kullanılmasına olanak sağlayan sistemi ile fark yaratmaktadır.

ALFA ROMEO

JEEP

50


Yeni Cherokee Türkiye pazarına Ağustos ayında sunulan Yeni 2014 Jeep® Cherokee tamamen yenilenen sıra dışı tasarımı, yakıt ekonomisi sağlayan üstün performanslı ve çevreci 2.0 litre 170 HP’lik dizel motoru, sınıfında ilk dokuz ileri otomatik şanzımanı ile rakiplerinden ayrışmaktadır. Üstün yol tutuşu, sınıfının en iyi 4X4 özelliği ve 70’den fazla güvenlik özelliği ve birinci sınıf özel teknolojisiyle sınıfında çıtayı yükseltmektedir. Bu özellikler, hem stil hem de Jeep DNA’sını beraber isteyenlerin beklentisini aşmaktadır. Verimli bir performans göstermesi için mükemmel bir şekilde boyutlandırılan Yeni Jeep Cherokee, efsanevi Jeep markasının DNA’sıyla daha da ileri gitmektedir.

Grand Cherokee 2013 yılında yenilenen Jeep markasının büyük SUV’u Grand Cherokee modeli efsane dört çeker sistemi, 3.0 litre dizel motoru ve iki donanım seçeneğiyle tüketicilerin beğenisine sunulmaktadır. Grand Cherokee, Quadra-Lift™ and Selec-Terrain™ teknolojileri ile yüksek arazi performansı sunarken yolda sürüş konforu, üstün teknolojik özellikleri ve lüks iç mekan tasarımı ile de dikkat çekmektedir. Grand Cherokee, 782 lt’lik bagaj hacmi (Arka koltuklar katlandığında 1554 litre) ve 13 cm uzatılmış dingil mesafesi hem yük hem de yolcular için daha fazla alan sunmaktadır.

Wrangler Jeep markasının off road aracı olan Wrangler, 70 yıllık tecrübesini araziye aktarmaktadır. Wrangler; yerden yükseklik, engele yaklaşma ve çıkış açıları, dönüş çapı ve dingil mesafesi gibi kriterlerde sınıfının en iyi aracı olarak kabul görmektedir. Wrangler ayrıca 76 cm derinliğe kadar sınıfının en iyi, en derin sudan geçme kapasitesine sahip aracı olarak bilinmektedir.

RenegadeJeep ailesinin en yeni ve en küçük üyesi Renegade hızlı büyüyen bir dünya markası olan Jeep için Amerika’da tasarlanmıştır. İtalya’da üretilen Renegade, Ekim ayında Avrupa ile birlikte Türkiye pazarına sunulmuştur. Kısa zamanda Türk tüketicisinin büyük beğenisini toplayan Renegade 1.4 litre, 140 HP benzinli motor ve 1.6 litre 120 HP Dizel motor düz vites seçenekleri ve 70’in üzerinde gelişmiş güvenlik özelliğiyle, Jeep markasının mirası ile yenilikçi tasarım anlayışını, genç ve maceracı ruhları cezbetmek için bir araya getirmiştir. Renegade’in güçlü ve agresif dış görünümü, yüksek kaliteli malzemeler, ilham verici renk seçenekleriyle tamamen yeni ve enerjik iç mekânıyla, geçmişin efsanevi 1941 Willys MB’ye dayanmaktadır.

Enerjik ve sağlam tasarımıyla Yeni Renegade, yenilikçi teknolojik özellikleri, 5 inçlik dokunmatik ekran multimedya komuta merkezine sahip ileri UConnect sistemi, kişiselleştirilebilir 7 inç renkli TFT teknolojili göstergeleri, Bluetooth, USB girişi sağlayan eğlence sistemiyle fark yaratmaktadır.


51

Tofaş Bayi Ağı

Tofaş Bayi Ağı, müşterilere sıfır araç satış, ikinci el araç satış, bakım-onarım ve yedek parça satış hizmetleri vermektedir. Bunun yanı sıra müşterilere birçok Tofaş bayisinde, sigorta hizmetleri ile (kasko, trafik sigortası) çeşitli finansal hizmetler (araç kredisi) de sunulmaktadır.

Tofaş’ın Türkiye genelinde 81 bayisi bulunmaktadır. Bayiler, Fiat, Alfa Romeo, Lancia ve Jeep markalarına hizmet vermektedir. 75 adet Fiat bayisi, 13 adet Alfa Romeo-Lancia-Jeep bayisi bulunmaktadır. Tofaş Bayi Ağı; satış, servis, yedek parça olarak yapılandırılmakta ve tamamına yakını entegre tesis olarak müşterilere hizmet vermektedir. 3S olarak tanımlanan bu bayi ağı yapısı, aynı alanda sıfır araç satışı ve satış sonrası hizmetleri birlikte sunmaktadır.

FIAT Tofaş, Türkiye genelinde 75 Fiat bayisine sahiptir. Fiat bayileri müşterilere daha yakından hizmet verebilmek için ana tesislerinden farklı lokasyonlarda ek satış ve servis noktaları da açmaktadırlar. Bu şekilde yapılandırılmış 44 adet “uydu” satış ve servis noktası bulunmaktadır. Bunlara ilaveten, bayilere bağlı olarak çalışan ve sadece satış sonrası hizmeti veren 40 adet yetkili teknik servis faaliyet göstermektedir. Sonuç olarak Fiat, toplam 113 satış ve 134 servis noktasıyla müşterilerine hizmet vermektedir. Tofaş’ın Türkiye’de 64 ilde en az bir showroomu, 56 ilde en az bir servisi bulunmaktadır. Bu rakamlarla Fiat markası, satış ve servis ağı yaygınlığı bakımından Türkiye’de ilk üç marka içerisinde yer almaktadır. Fiat bayi teşkilatında, 2013 yılı sonu itibarıyla 5.663 kişi istihdam edilmektedir. Türkiye çapındaki yaygınlığıyla rekabet avantajı sağlayan Tofaş bayi ağı, aynı zamanda yetkinliği ve tecrübesiyle de dikkat çekmektedir. Tofaş bayilerinin ortalama faaliyet süresi 20 yılı aşmaktadır.

LANCIA-ALFA ROMEO-JEEP Türkiye genelinde 12 adet Lancia-Alfa Romeo-Jeep ve bir adet Lancia-Jeep bayisi bulunmaktadır. Bu bayiler müşterilerine 3S (satış, servis, yedek parça) hizmet sunmaktadır. Ayrıca beş adet 2S (servis, yedek parça) yetkili servisi bulunmaktadır ve bunlardan üçü tüm markalara, diğer ikisi ise Lancia ve Jeep markalarına hizmet vermektedir.

Lancia-Alfa Romeo-Jeep bayileri, işlerinde sektör ortalamasının üzerinde tecrübeye sahip, uzun yıllardır bu markalara yatırım yapmış ve tutkuyla bağlanmış bayilerden oluşmaktadır. Bayiler ve servisler; premium marka müşterilerinin yoğunlaştığı İstanbul, Ankara, İzmir, Bursa, Antalya, Mersin, Gaziantep ve Tekirdağ illerinde hizmet vermektedir. 2013 yılı sonu itibarıyla Lancia-Alfa Romeo-Jeep bayi teşkilatında toplam 320 kişi çalışmaktadır.

52

Bağlı Ortaklıklar

Koç Fiat Kredi, Tofaş’ın temsil ettiği markalara Türkiye çapında 81 bayi aracılığıyla entegre finansal hizmetler sunmaktadır.

KOÇ FIAT KREDI FINANSMAN A.Ş.

Koç Fiat Kredi Finansman A.Ş., 6 Mart 2000 tarihinde Koç ve Fiat Topluluklarının (%50-%50) ortaklığıyla, Tofaş tarafından üretilen ve/veya Türkiye’ye ithal olunan tüm Tofaş ve Fiat Grup motorlu araçlarının ve bu araçlarla ilgili her türlü mal ve hizmetlerin kredilendirilmesi amacıyla kurulmuştur. Sırasıyla 2002 yılında Fiat Topluluğu, 2003 yılında da Koç Topluluğu hisselerini Tofaş Türk Otomobil Fabrikası A.Ş.’ye devretmiştir. 8 Aralık 2011 tarihinde Tofaş tarafından 15 milyon TL tutarında sermaye artışı olmuştur. Böylece Şirket’in ödenmiş sermaye tutarı 30 milyon TL’den 45 milyon TL’ye yükselmiştir.

Koç Fiat Kredi, müşterilerine butik hizmet anlayışı ile kişiye özel finansal çözümler üretmek, showroomdan çıkmadan, hızlı ve az prosedürlü yeni bir kredi modeli oluşturmak amacıyla kurulmuştur. Sunduğu kredi hizmetlerinin Fiat Grubu markalarının müşterilerine özel oluşu, bu markaların satış noktalarına önemli bir avantaj kazandırmaktadır. Fiat markası başta olmak üzere, Türkiye’de satışı yapılan Fiat, Alfa Romeo, Lancia, Ferrari, Maserati, Iveco ve Jeep markalarının müşterilerinin araç alımlarını ve 2. el araçları kredilendirmektedir. Bu doğrultuda kredi ürünlerini, hizmet verdiği markaların satış noktalarında müşterilerin kullanımına sunmakta, böylece satın alma sürecinin baştan sona bayi içinde ve kolaylıkla tamamlanmasını sağlamaktadır.

Koç Fiat Kredi; Tofaş’ın temsil ettiği markalara Türkiye çapında 81 bayi aracılığıyla entegre finansal hizmetler sunmaktadır. Hizmette rekabeti ön plana çıkararak müşterilerini daha iyi tanımaya, fark yaratmaya, değişime ve öncü olmaya büyük önem vermektedir.

Koç Fiat Kredi’nin 2013 yılında 132 bin seviyelerinde olan başvuru adedi 2014 yılında 126 bin adet olarak gerçekleşmiştir. 2014 yılında toplam 39.212 adet araç kredisi kullandırmış, diğer finansman şirketleri içindeki payı %8 olarak gerçekleşmiştir. Koç Fiat Kredi, Tofaş’ın satışlarının %38’ini kredilendirmiştir.

Özet Bilgiler 2014

Yaşayan Portföy (milyon TL) 1.316

Yaşayan Kredi (adet) 83.198

Penetrasyon - Tofaş satışlar %38

Kredi başvuru (adet) 126.278

Finansman kredileri - Toplam (adet) 39.212

Finansman kredileri - Tofaş (adet) 34.971

Finansman kredileri - 2. El, Iveco (adet) 4.241

Finansman kredileri - Toplam (milyon TL) 1.146

Vergi Öncesi Kâr (milyon TL) 36,8

20142013

37

2012

4238

Tofaş’ın toplam yurt içi satışlarına penetrasyon (%)


53

22.12.2014 tarihinde gerçekleşen Olağanüstü Genel Kurul Toplantısı’nda 25.12.2014 tarihinde temettü ödemesi yapılmasına karar verilmiştir. Yapılan müzakereler sonucunda, Şirket’in Türk Ticaret Kanunu’na göre ayrılmış olağanüstü yedek akçelerinden her bir hisse başına net 0,6667 TL olmak üzere toplam 30.000.000 TL’nin (Otuz milyon Türk Lirası) 25.12.2014 tarihinde nakit temettü olarak ortaklara dağıtılmasına ve olağanüstü yedek akçelerden Türk Ticaret Kanunu’nun 519. maddesi uyarınca 3.000.000 TL’nin (Üç milyon Türk Lirası) de ikinci tertip yasal yedek akçeye ayrılmasına oy birliği ile karar verilmiştir. Temettü ödemeleri 25.12.2014 tarihinde gerçekleştirilmiştir.

Şirket’in 2014 yıl kapanış Genel Kurul toplantısı 06.03.2015 tarihinde gerçekleşecek olup Yönetim Kurulu’nun 2014 yılı kâr dağıtımı teklifi, kanuni yedek akçenin ayrılması sonucu kalan tutarın olağanüstü yedek akçe olarak ayrılması yönündedir.

2014 yılında temettü ödemesi etkisiyle özkaynaklar 89,6 milyon TL olarak gerçekleşmiştir.

2014 yılında kredilendirme süreçlerinde yapılan iyileştirmelerle kredi talepleri kısa sürede cevaplanmıştır. Etkin risk yönetimi, alternatif arama ve tahsilat kanallarıyla müşteri portföyünün sağlıklı yönetilmesine imkân sağlanmıştır. Süreç iyileştirme çalışmaları kapsamında; 2014 yılı başında Experian SM for Collection (tahsilat strateji yönetimi) ürününe yatırım yapılmış ve altyapı çalışmalarına başlanmıştır. Veri ve istatistiklere dayalı otomatik tahsilat süreçlerinin skorlanmasına başlanmış, karar ağacı oluşturularak gecikmeye düşme ihtimali olan müşteriler için erken uyarı sinyali geliştirilmiştir.

Müşteri segmentasyonu ve risk gruplaması yapılarak tahsilat rakamlarında artış, NPL oranlarında da düşüş hedeflenmektedir. 2014 yılında ayrıca tahsilat işlemlerinin otomatik kredilendirme sistemine entegrasyonu yapılandırılmıştır.

Kanuni takipteki dosyalarının sistematik olarak izlenmesi ve yenilenen raporlama modülüyle daha düzenli bir yapıya dönüşmesini hedefleyen Yasal Takip Sistemi projesi başlatılmıştır.

Tofaş ile paralel olarak yürütülen veri tabanının güncellenmesi ve iyileştirilmesi kapsamında “Oracle Database Enterprise Edition” yatırımı yapılmıştır. Kredi başvuru ekranlarının grafiksel tasarımı ve sadeleştirilmesini konu alan Bayi Modülü geliştirme projesi de hayata geçirilmiştir.

Hem müşterilerin ihtiyaçlarını karşılamak hem de markaların satışlarına destek olmak amacıyla marka bazlı esnek ödeme planları geliştirilerek müşterilere farklı ödeme planı alternatifleri sunulmuştur. Koç Fiat Kredi, müşterilerine hızlı ve tek noktadan kredi imkânı sunarak Fiat Grubu markalarının iç pazardaki satışlarını artırmak misyonunu sürdürmektedir. Sistem yatırımlarıyla, verdiği kaliteli ve hızlı hizmetiyle, bayileriyle kurduğu güçlü işbirliğiyle gelecek yıllarda da hem bayilerinin, hem de müşterilerinin bağlılığını ve memnuniyetini artırmayı hedeflemektedir. Müşteri odaklılığı ve profesyonel yaklaşımıyla finansal hizmet sunmaya devam edecektir. Hedefi; marka bilinirliğini, pazar payını, müşteri ve bayi sadakatini artırarak araç finansmanı alanında lider oyunculardan biri olmaktır.

2014 yılı Koç Fiat Kredi için rekor penetrasyonla noktaladığı, Tofaş’ın satışlardaki payını artırdığı, müşterilerini ve bayilerini dinlediği, onların ihtiyaçlarına kulak verip bu ihtiyaçlar ışığında ilerlediği başarılı bir yıl olmuştur.

Koç Fiat Kredi 2015 yılında da bu başarıyı sürdürmeyi, online başvuru ve mobil uygulama projelerini hayata geçirerek bayiler ve son tüketiciyle temas noktalarını artırmayı hedeflemektedir.

54

Bağlı Ortaklıklar

FER MAS OTO TICARET A.Ş.

Fer Mas Oto Ticaret A.Ş. 15 Nisan 2005 tarihinde %99,4 Tofaş Türk Otomobil Fabrikası A.Ş. ortaklığında kurulmuştur. Şirket, Nisan 2005 tarihinden itibaren Ferrari ve Temmuz 2005 tarihinden itibaren de Maserati otomobillerinin Türkiye resmi distribütörü olmuştur.

Faaliyetlerine 18 Ağustos 2005 tarihinde, Kuruçeşme’de bulunan showroom ve Genel Müdürlük binasında başlayan Şirket; showroom, küçük servis, Club Lounge mekanlarını bir arada bulunduran toplam 900 m2 kapalı alanda hizmet vermektedir. Satış sonrası hizmete öncelik veren Fer Mas Oto, showroom’dan önce Haziran 2005’te Ferrari - Maserati servis noktasını müşterilerinin hizmetine sunmuştur. Fer Mas, Etiler Armutlu’da faaliyete geçen yeni servis alanıyla satış sonrası hizmetlerini çok daha ileri bir noktaya taşımıştır.

Ferrari1998’den Fer Mas Oto Ticaret A.Ş.’nin kuruluşuna kadar geçen sürede yıllık ortalaması sekiz adet olan Ferrari satışlarını 2005’te 11’e çıkaran Şirket, bu rakamı hem 2006 hem de 2007’de 29’a yükseltmiştir. 2008 ve 2009’da 17’şer adet olan satışlar 2010 ve 2011 yıllarında 23’er adet, 2012’de 22 adet, 2013’te 23 adet olarak kayıtlara geçmiştir. Fer Mas Oto Ticaret A.Ş.’nin 2014 yılı sonu Ferrari satışları ise 11 adet olarak gerçekleşmiştir.

Maserati1998’den Fer Mas Oto Ticaret A.Ş.’nin kuruluşuna kadar geçen sürede yıllık ortalaması beş adet olan Maserati satış adedini 2005’te 10’a çıkaran Fer Mas, bu rakamı 2006’da 20’ye, 2007’de ise 28’e çıkarmıştır. 2008 ve 2009’da 17’şer adet, 2010’da 26 adet, 2011’de 24 adet, 2012’de 18 adet olarak gerçekleşmiştir. 2013 yılında 40 adet Maserati satışı ile yılı kapatan Fer Mas Oto Tic. A.Ş., 2014 yılında satışlarını %107,5 artırarak 83 adede yükseltmiştir. Satış sonrasıFer Mas, satış sonrası verilen hizmetin kalitesini artırarak müşteri memnuniyetini daha üst seviyelere çıkarmak amacıyla 2009’da taşındığı hem alan büyüklüğü hem de donanım olarak daha gelişmiş olan servis mekanında hizmet vermeye devam etmektedir.

PazarlamaHer iki markayı da Türkiye pazarında yeniden şekillendirilebilmek için yoğun iletişim çalışması uygulanmıştır. Doğru faaliyetleri yöneterek marka bilinirliği, marka bilinci ve marka görünürlüğü artırılmış ve lüks marka konumu güçlendirilmiştir.

Fer Mas, Ferrari’yi marka felsefesini doğru algılayan A++ tüketicilerin tercih ettiği bir tutku otomobili, bir lifestyle olarak konumlandırırken, Maserati’yi de sürüş keyfi sunan salon otomobili, bir prestij markası konumunda Türk tüketicisiyle buluşturmaktadır. 2014 yılı tanıtım etkinlikleri:• Ferrari’nin yeni modeli California T’nin Türkiye tanıtım

organizasyonu, 28 Mayıs 2014’de Rahmi Koç Müzesi’nde yapılmıştır.

• Ferrari’nin dünyanın çeşitli ülkelerinde düzenlediği en büyük organizasyonlarından biri olan “Ferrari Racing Days” 24-26 Ekim 2014 tarihlerinde Intercity İstanbul Park’ta gerçekleştirilmiştir.

• Maserati’nin 100. yılı, 18 Kasım 2014 günü Binbirdirek Sarnıcı’nda kutlanmıştır.

• 16 Nisan 2014 günü İstinye Park’ta Ermenegildo Zegna ile Maserati Test Sürüşü organizasyonu gerçekleştirilmiştir.

• Fer Mas Oto Ticaret A.Ş., ODD’den “En Hızlı Yükselen Marka” ödülünü Maserati ile almıştır.

• Maserati Road Show adı altında Ankara, Kapadokya, Gaziantep ve Antalya’da, Maserati’nin Ghibli Dizel ve Gran Cabrio modelleriyle test sürüş aktivitesi organize edilmiştir.

Fer Mas Oto Ticaret A.Ş Genel Müdürlük ve Showroom hizmetlerini Kuruçeşme Cad. No. 29 Kuruçeşme 34345 İstanbul adresinde sürdürürken, satış sonrası hizmetler de Fatih Sultan Mehmet Mahallesi, Atatürk Caddesi, No:7 Armutlu İstanbul adresinde yürütülmektedir.


55

Fer Mas Oto Ticaret A.Ş., ODD’den “En Hızlı Yükselen Marka” ödülünü Maserati ile almıştır.

56

Tofaş, yarım asra yakın birikimiyle “dünya kalitesinde” ve “müşteriye en uygun” ürünleri sunma konusundaki çalışmalarını aralıksız sürdürmektedir.

Temelleri 1994 yılında kurulan Tofaş Ar-Ge Merkezi; her alanda rekabetçi, binek ve ticari araçlar geliştirerek ülke ekonomisine katkıda bulunmayı hedeflemiştir. Bu katkıyı kalıcı kılmak üzere araç geliştirme sahasında Avrupa’yla rekabet edebilir altyapıyı oluşturmuştur. Bu gelişmeler neticesinde Tofaş Ar-Ge Merkezi; 2008 yılı itibarıyla “5746 Sayılı Araştırma ve Geliştirme Faaliyetlerinin Desteklenmesi” hakkındaki kanun kapsamında, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı tarafından Ar-Ge Merkezi olarak tescil edilmiştir.

Ar-Ge Merkezi, 2005-2007 yılları arasında Fiat ve PSA markaları için geliştirilen MCV projesinin sorumluluğunu alarak Ar-Ge yetkinliğini geliştirmede önemli bir ivme yakalamıştır. Sonraki yıllarda Yeni Doblo’nun Opel ve Vauxhall markaları için de geliştirilmesi, Tofaş’ın beş farklı markaya üretim yaparak ihracatının artmasında önemli rol oynamıştır. 2014 yılında Doblo modelinin yeni versiyonunun Kuzey Amerika pazarları için geliştirilmesi çalışmaları üzerine yuğunlaşılmıştır.

Tofaş Ar-Ge; Yeni Sedan, Yeni Hatchback ve Yeni Station Wagon ürün geliştirme projelerinin onayını alarak Ar-Ge faaliyetlerini yoğun olarak yürütmüştür. Ar-Ge sorumluluğu Tofaş’a ait olan bu yeni modeller için, Türkiye otomotiv sektörü tarihindeki en büyük yatırımlardan biri gerçekleştirilmektedir.

Bu yeni projelerden Yeni Sedan modelinin 2015’in son çeyreğinde pazara sunulması hedeflenmektedir. Hatchback ve station wagon modellerinin üretimi de 2016 yılı olarak planlanmıştır. Tofaş yeni projelerde gerçekleştirdiği Ar-Ge faaliyetleri ile Türkiye’ye, şimdiye kadar olduğundan daha da fazla katma değer sağlayacaktır.

Toplam laboratuvar ve ofis alanı 17.700 m2 olan Tofaş Ar-Ge Merkezi; 600’e yakın çalışanı, yetkinlik seviyesi, bünyesindeki laboratuvarların yüksek teknolojisi ve çeşitliliğiyle Fiat’ın Avrupa pazarlarına hizmet veren İtalya dışındaki tek Ar-Ge Merkezi konumundadır. Avrupa Birliği tarafından hazırlanan ve kuruluşların Ar-Ge’ye ayrılan yatırım tutarlarına göre belirlenen sıralamada dünyada 1.290’ıncı sırada yer alan Tofaş, Türkiye’den ilk 1.500 içine giren üç firma arasında yer almıştır. 2014 yılına kadar araç konsepti, stil, gövde, iç tasarım, süspansiyon, motor, emisyon, titreşim ve akustik alanlarında tasarım ve testler yapmak üzere 40 milyon Euro’nun üzerinde yatırım tamamlanmıştır. Ar-Ge harcamaları yıllık cironun %3,5’i seviyesindedir.

Türkiye’nin ürün geliştirme merkezi olarak gelişebilmesinin ön koşullarından biri, Ar-Ge değer zincirinin tüm unsurlarının birlikte gelişmesidir. Bu nedenle Tofaş, ortak tasarımcı geliştirme, yerel mühendislik firmalarının örgütlenmesi ve üniversitelerle işbirliklerine özel önem atfetmektedir.

Ar-Ge Faaliyetleri

Tofaş Ar-Ge toplam laboratuvar ve ofis alanı

17.700 m2Ar-Ge harcamalarının yıllık cirodaki payı

%3,5Patent başvurusu sayısında artış oranı

%46


57

Üniversite-Sanayi işbirliği projeleri, teknoloji geliştirme çalışmalarına paralel olarak önem kazanmıştır. Tofaş Ar-Ge’nin 1994 yılında kuruluşundan, 2006 yılına kadar toplam 16 adet projeye ilave olarak, 2006-2014 yılları arasında 92 proje yürütülmüştür. Toplam 108 proje, 15 farklı üniversiteyle gerçekleştirilmiştir.

Tofaş Ar-Ge’de pek çok araştırma projesi, TÜBİTAK ve Avrupa 7. Çerçeve destekli olarak yürütülmekte ve bu projelerde, Fiat Araştırma Merkezi ve yabancı tasarım merkezlerinin yanı sıra, çeşitli üniversitelerin öğretim üyeleriyle birlikte çalışılmaktadır.

İçinde yer aldığı AB Araştırma Projeleri (FP7 ve Euroka) sayısını 2014 yılında 12’ye yükselten Tofaş Ar-Ge, bu projeler kapsamında 100’ü aşkın uluslararası proje ortağıyla çalışma fırsatı bulmuştur. Tofaş, Robopartner (Geleceğin Montaj Fabrikalarında Akıllı, Esnek ve Güvenli Operasyonlar İçin İnsan-Robot İşbirliği Teknolojileri) projesiyle, Üretim Teknolojileri alanında proje liderliğini üstlenen ilk ve tek Türk firması olmuştur.

2014 yılında Ar-Ge çalışanlarının yaratıcılık ve buluş yapma yetkinliklerini geliştirmek amacıyla yaratıcı problem çözme yöntemi-TRİZ metodu için çalışmalara devam edilmiştir. Bu dönemde TRİZ eğitiminin birinci seviyesine 48 araştırmacı katılmış, ikinci seviyesine de ilk gruptan 13 kişi devam ederek başarıyla eğitimi tamamlamışlardır. Bu çalışmalarda 200 öneriden patentlenebilir ve uygulanabilir 88 adet önerinin üzerinde çalışmalar devam etmektedir. 2015 yılında 65 kişinin daha TRİZ eğitimini alması planlanmıştır.

Tofaş Ar-Ge Merkezi tarafından yürütülen yenilikçi çalışmalar neticesinde 2014 yılında bir önceki yıla oranla buluş bildirimi sayısında %70, patent başvurusu sayısında %46 artış sağlanmış ve 67 adet yeni patent başvurusu gerçekleştirilmiştir. 2014 yılında fikri mülkiyet haklarının yönetimi kapsamında, sahip olunan patent portföyünün tümü belirli ölçütlerle incelenmiş, stratejik ve lisanslanabilir patentler belirlenmiştir.

Ar-Ge Vizyonu 2020 Tofaş, Ar-Ge Vizyonu 2020 yaklaşımıyla; dünyanın her bölgesinde müşteri memnuniyetini tam anlamıyla karşılayan, heyecan verici araçlar ve teknolojiler geliştirmektedir.

Tofaş Ar-Ge, bu vizyon doğrultusunda stratejik hedeflerini çizmektedir. Bu hedefler arasında, Fiat Ar-Ge’nin Avrupa ve Orta Doğu bölgesinde geliştirmeyi planladığı ürünlerin tasarım sürecinde yer almak, müşteri değeri yaratmak için ürün ve üretim teknolojileri geliştirmek, Fiat’ın yeni modellerinde faydalanabileceği mükemmeliyet merkezleri geliştirmek, Türkiye’de ortak tasarımcılar ile mühendislik firmalarının gelişimini sağlamak yer almaktadır.

58

Ar-Ge Faaliyetleri

Tofaş’ın teknolojik araştırma faaliyetleri, konfor ve güvenlik yönünden sürücüye hizmet ve destek sunan akıllı taşıt kavramlarıyla beraber; insan merkezli tasarım felsefesi ekseninde, antropometri, ergonomi, demografi gibi insanı konu alan bilimlerin ışığında devam etmektedir.

Tofaş Ar-Ge ve Çevre Tofaş Ar-Ge Merkezi’nin çevre odaklı araştırmalarının temelinde taşıt elektrifikasyonu, hafifletme ve sessizleştirme konuları yer almaktadır. Türkiye’deki ilk elektrikli hafif ticari aracı geliştiren Tofaş, dünyadaki elektrikli taşıt teknolojilerini yakından takip etmektedir. Bu çerçevede yapılan çalışmalar, geliştirilen yenilikçi çözüm ve uygulamalarla bu teknolojilerin bütünleştirilip, elektrikli taşıt sistem ve bileşenlerinin yerli üretimini sağlama hedefiyle sürdürülmektedir.

Taşıtların toplam ağırlığının azaltılmasının, yakıt tüketimi, egzoz emisyonu ve çevreye etkisinin bilincinde olan Tofaş, bu alanda yapılan çalışmalarda; yüksek dayanımlı hafif malzeme teknolojileri ve hibrit çözümlerle birlikte, kesit ve topoloji optimizasyonuna dayalı hafif tasarım çözümleri üzerine yoğunlaşmaktadır.

Tofaş’ın müşteri odaklı teknolojik araştırma faaliyetleri, konfor ve güvenlik yönünden sürücüye hizmet ve destek sunan akıllı taşıt kavramlarıyla beraber; insan merkezli tasarım felsefesi ekseninde, antropometri, ergonomi, demografi gibi insanı konu alan bilimlerin ışığında devam etmektedir.


59

Insan Kaynakları

2014 yılsonu itibarıyla Tofaş’ta 5.009’u mavi yaka ve 1.464’ü beyaz yaka olmak üzere 6.473 kişi çalışmaktadır. Çalışanların bilgi ve becerilerini artırmak amacıyla Tofaş Akademi birçok eğitim düzenlemektedir.

Tofaş insan kaynakları politikasının odağında, faaliyetlerine en uygun nitelikli insan gücünü istihdam ederek, çalışanlarına yüksek motivasyonla görevlerini yapmaları için gereken altyapıyı oluşturmak yer almaktadır. 2014 yılsonu itibarıyla Tofaş’ta 5.009’u mavi yaka ve 1.464’ü beyaz yaka olmak üzere 6.473 kişi çalışmaktadır.

Çalışan Sayısı

Beyaz Yaka 1.464

Mavi Yaka 5.009

Toplam 6.473

Cinsiyete Göre Çalışan Dağılımı

Erkek (Beyaz Yaka) 1.182

Kadın (Beyaz Yaka) 282

Erkek (Mavi Yaka) 4.989

Kadın (Mavi Yaka) 20

Çalışanların Yaş Ortalaması

Beyaz Yaka 36,2

Mavi Yaka 35,1

60

İnsan Kaynakları

Tofaş, Türk Metal Sendikası ile MESS arasında 01.09.2014 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere 15.12.2014 tarihinde imza edilen grup toplu iş sözleşmesine tabidir. Yürürlükte olan sözleşme üç yıl süreli olup, 31.08.2017 tarihinde sona erecektir.

Tofaş’ın 31.12.2014 tarihi itibarıyla kıdem tazminatı yükümlülüğü 161.885.571,62 TL olup, tamamı için karşılık ayrılmıştır. Çalışanlara yasal mevzuat kapsamında sosyal haklar düzenli ve periyodik olarak sağlanmaktadır.

Işe Alma ProsedürleriTofaş, işe alımlarda kişilik envanteri, yetkinlik bazlı mülakat, yabancı dil sınavı, teknik mülakat, rol gereği analiz, sunum, referans kontrolü gibi en doğru ve işe en uygun adayı seçmeye yardımcı olacak teknikleri kullanmaktadır. Bu yöntem kişilerin teknik becerilerinin yanı sıra, davranış eğilimleri, iş yapış biçimleri ve kurum kültürüne uyumluluklarıyla ilgili daha fazla bilgi edinilmesini sağlamaktadır. Farklı pozisyonlardaki adaylar hakkında doğru karara varabilmek için mülakatı destekleyecek uygulamalara da başvurulmaktadır.

Tofaş, işe alım sürecinde boş pozisyona yönelik ilanın, aynı zamanda iç ilan sistemiyle tüm Koç Topluluğu şirketlerinde görünür olmasını sağlamaktadır.

Tofaş içerisinde uygun pozisyonlara yetkin ve başarılı mavi yaka personelin değerlendirilmesi için Mavi Yaka İç İlan Sistemi kullanılarak seçimler yapılmakta, seçilen mavi yakalı çalışanlar, çalışma hayatlarına yükselerek veya beyaz yaka pozisyonlarında devam edebilmektedirler. İç ilanlar intranet sayfasında yayımlanmakta ve üretim sahalarında kiosklar üzerinden de başvuru yapılabilmektedir.

Tofaş AkademiTofaş Akademi, tüm değer zincirinin eğitim ve gelişim yönetimini bir çatı altında toplamaktadır. 2014 yılı içerisinde beyaz yakalı çalışanlara 10.214 kişilik sınıf eğitimi organizasyonu, 9.119 adet bireysel gelişimi destekleyecek uzaktan eğitim, kitap veya görsel materyal desteği verilmiştir. Bu kapsamda beyaz yakalı çalışanlara toplam 97,48 adam/saat gelişim imkanı sağlanmıştır.

Mavi yakalı çalışanlara, 9.073 kişilik sınıf eğitimi organizasyonu, 1.143 adet bireysel gelişimi destekleyecek uzaktan eğitim, kitap veya görsel materyal desteği verilmiştir. Mavi yakalı çalışanlara toplam 28,41 adam/saat gelişim imkanı sağlanmıştır. İş ortaklarına ise 84 farklı tedarikçi firmadan 1.024 çalışana toplam 1.048 saat teknik sınıf eğitimi verilmiştir. 3.830 bayi sahibi ve çalışana da teknik ve davranışsal sınıf eğitimi verilmiştir.

Teknik ve davranışsal sınıf eğitimlerinin %72’si iç kaynaklar tarafından verilmektedir.

OrganizasyonlarTofaş çalışanlarının gönüllülük esasıyla oluşturdukları 11 kulüp ve dokuz spor dalındaki takımlar faaliyetlerini aktif olarak sürdürmektedir. Sosyal faaliyet toplulukları tarafından yılda ortalama 200 konser, sergi, gösteri ve konferans gibi kültürel, sanatsal ve sportif etkinlikler düzenlenmektedir. Bu etkinliklere her yıl 50 binin üzerinde çalışan ve onların yakınları katılmaktadır.

Yılda bir kez tüm çalışanlar ve ailelerini bir araya getiren, yaklaşık 10 bin kişinin katıldığı “Tofaş Günü” etkinliği düzenlenmektedir. Yıl boyunca Tiyatro Kulübü ve Halk Oyunları Topluluğu gösteriler düzenlemekte, Türk Sanat Müziği korosu da konserler vermektedir.


61

Çeşitli branşlarda faaliyet gösteren spor toplulukları; profesyonel organizasyonlarla boy ölçüşecek kalitedeki etkinliklerinin yanı sıra çalışanların beden sağlığına da katkıda bulunmaktadır. Atletizm takımı, FCA şirketleri arasında düzenlenen CorriFiat Atletizm Müsabakaları’ndan her yıl başarılı sonuçlarla dönmektedirler. Tenis, tavla, mini golf, masa tenisi, bowling, langırt, gocart, dart, satranç, atletizm, voleybol, basketbol ve futbol gibi branşlarda turnuvalar düzenlenmektedir. Her yıl binin üzerinde çalışanın katıldığı Birimler Arası Futbol Turnuvası ve Birimler Arası Bowling Turnuvası gerçekleştirilmektedir. Futbol, voleybol, basketbol, tenis, bowling, satranç, yüzme, atletizm ve yelken takımları Koç Spor Şenliği ve şirketler arası organizasyonlarda yer almaya devam etmiştir.

Spor Kulübü çalışanların çocukları için yüzme, basketbol, futbol yaz okulları açarak çocuklar için de spor olanakları sağlamaktadır. Çalışanlar için motosiklet, tenis, satranç, dalış, fotoğrafçılık gibi alanlarda eğitimler düzenlenmektedir. Kültür gezilerinin yanı sıra kayak ve dalış gezileri organize edilmektedir.

Maddi ve Sosyal HaklarKoç Topluluğu şirketlerinde çalışmaya başlayan her beyaz yakalı çalışan işe girişte Koç Holding Emekli ve Yardım Sandığı Vakfı’na üye olmaktadır. Vakfa dahil olunan tarihten itibaren her yıl Vakıf Yönetim Kurulu tarafından tespit edilmekte olan kesenek tavanını aşmamak üzere, üyelerin ücretlerinden tahsil edilmektedir. Tofaş da üyeler adına aynı miktarda iştirak payı ödemektedir.

Tahsil edilen kesenekler menkul ve gayrimenkul yatırımlarla değerlendirilmektedir. Değerlendirilen kesenekler emeklilik veya üyeliğin sona ermesi halinde toptan ödeme ya da emekli ikramiyesi şeklinde geri ödenmektedir. Vakfa üye olan ve emekli olanlar, ayrıca eşleri ve çocukları dahil olmak üzere sağlık sigortası, mesken edinme ve belirli ihtiyaçların karşılanması için finansman desteği ve vefat, hastalık sebebiyle çalışamama ve kısmi maluliyet hallerinde risk teminatı gibi sosyal haklardan da faydalanmaktadırlar.

Tofaş’ın kurum kültürü değerlerinden biri olan “İnsana ve Çevreye Duyarlıyız” ilkesine dayanarak, “Önce İnsan” anlayışıyla oluşturulan burs uygulaması, 2011-2012 öğretim döneminde başlatılmıştır. “Tofaş’tan Öğrenime Bir Destek Daha” isimli burs politikasından 623 kişi faydalanmıştır. Engelli Çalışanlara yönelik 1 günlük askerlik uygulaması hayata geçirilmiştir.

Tofaş fabrikada bulunan sosyal tesislerden tüm çalışanlar, eşleriyle ve çocuklarıyla birlikte yararlanabilmekte, özel günlerde ve organizasyonlarda bir araya gelme fırsatı bulmaktadırlar. Aile günü organizasyonları düzenlenmekte ve evlenen çalışanlara düğün arabası tahsisi gibi özel uygulamalar yapılmaktadır.

İstanbul genel merkezde bulunan spor salonu tüm çalışanların kullanımına açıktır. Hem Tofaş fabrikasında hem de Genel Merkez’de verilen genel sağlık hizmetlerine ek olarak, randevulu diyetisyen hizmeti sunulmaktadır.

Insan Kaynakları Sistemi2012 yılında SAP Portal üzerinde yürütülmeye başlanan personel ana verileri, zaman yönetimi, performans yönetimi, işe alım, self-servis uygulamaları, puantaj, seyahat ve bordro yönetimi modüllerine, 2013 yılında beyaz yaka ve mavi yaka teknik yetkinlik yönetimi, mavi yaka kariyer yönetimi, beyaz yaka ücret yönetimi gibi süreçler de eklenmiştir ve gelişim portalıyla entegrasyonu sağlanmıştır. Mavi yakalı çalışanlara kurumsal mail adresleri tanımlanarak, kiosklar üzerinden birçok insan kaynakları uygulamasına ulaşmaları sağlanmıştır. Yeni yapıyla, bütün çalışanlar kapsanacak şekilde tüm insan kaynakları süreçlerinde bütünlük amaçlanmıştır.

Performans Yönetim SistemiPerformans Yönetim Sistemi, Şirket hedeflerine çalışanlarla birlikte ulaşmak için kullanılan insan kaynağı yönetim aracıdır. Sistem; beyaz yakadan mavi yakaya tüm Tofaş çalışanlarını kapsamaktadır. Performans Yönetim Sistemi, performans ve gelişim odaklı kültürü destekleyecek şekilde uygulanmaktadır.

Hedefler ve davranışsal yetkinlikler, Performans Yönetim Sistemi’nin en önemli iki temel taşıdır. Hedefler sene başında belirlenmekte, gelişim planlarıyla birlikte yılda en az bir kere gözden geçirilmektedir. Tofaş’a özgü davranışsal yetkinlikler, organizasyondaki seviyelere göre Tofaş çalışanlarının göstermeleri beklenen tutumları yansıtmaktadır.

Performans Yönetim Sistemi’nin çıktısı olan değerlendirme sonuçları; beyaz yakalı çalışanlar için prim hesaplamalarında kullanılırken, hem beyaz yaka hem de mavi yaka çalışanların gelişim planları ve kariyer süreçlerinde de etkili olmaktadır.

Tofaş 2014 yılında PERYÖN İnsan Yönetimi Ödülleri’nde, “Performans Yönetimi” kategorisinde en iyi uygulama seçilerek “Başarı Ödülü”nün sahibi olmuştur.

Doktora ve Yüksek Lisans ProgramlarıAr-Ge Merkezi istihdamında yüksek lisans ve doktoralı personele öncelik verilmektedir. 2008 yılında Ar-Ge Merkezi’nde çalışan yüksek lisans ve doktoralı personel sayısı 64 iken bu sayı 2014 yılında 117’ye yükselmiştir.

Bunun yanı sıra Tofaş, Uludağ Üniversitesi ile ortak yürütülen otomotiv yüksek lisans programını desteklemektedir. Bu programda konularında deneyimli sekiz Tofaş personeli; taşıt mekaniği (lisans), motorlu araçlar ve gelişimi (yüksek lisans) ve otomotiv tasarımı, imalat ve proje yönetimi (doktora) alanında ders vermektedir. 12 Tofaş çalışanı da bu yüksek lisans programına devam etmektedir.

2014 faaliyet yılı itibarıyla Tofaş Ar-Ge’de 16 doktora öğrencisi ve 47 yüksek lisans öğrencisi çalışmaktadır.

62

Kalite Yönetimi

Tofaş’ta kalite kültürü, müşteri memnuniyetini merkezine alır. Çalışanların kalite yönetimine katılımını ve gelişimini de ilke edinen Tofaş, bu alandaki çalışmalarıyla dünya klasında üretimde rekabet avantajı sağlar.

Tofaş’ta kalite kültürü, müşteri memnuniyetini merkezine alır. Çalışanların kalite yönetimine katılımını ve gelişimini de ilke edinen Şirket, bu alandaki çalışmalarıyla dünya klasında üretimde rekabet avantajı sağlar.

Tofaş, tüm ürün ve hizmetlerinin kalite seviyesini geliştirmekte ve en rekabetçi düzeye yükseltmek için çalışmaktadır. Gelişen müşteri beklentilerine göre kalite yönetim sistemi düzenli olarak güncellenmektedir. Süreçlerin etkinliğinin ve verimliliğinin belirlenmiş kalite ve maliyet hedeflerine ulaşmasını sağlamak amacıyla organizasyon yapısı sürekli geliştirilmektedir.

Dünya Klasında Üretim WCM (World Class Manufacturing - Dünya Klasında Üretim) metodolojisi, üretimde rekabet gücünü sistematik biçimde iyileştirmek ve geliştirmek için kullanılmaktadır. Metodoloji temel olarak iş güvenliği, kalite, maliyet, teslimat ve çevre konularına odaklanarak her birinde “sıfır”a ulaşmayı hedeflemektedir: Sıfır iş ve çevre kazası, sıfır kalite hatası ve sıfır kayıp.

Fiat bünyesinde endüstriyel alandaki standartları dünya klasına yükseltmek amacıyla 2006 yılında başlayan WCM programı bugün dünya çapında 177 FCA Grup fabrikasında ve grubun 370 tedarikçisinin fabrikalarında uygulanmaktadır. Fiat’a paralel olarak 2006 yılında WCM çalışmalarına başlayan Tofaş, programın ilk yıllarında “En Hızlı İlerleyen Fabrika” ödülünü almış, 2009’da ise Gümüş Seviye’ye ulaşan ilk Fiat fabrikası olmuştur.

Tofaş, Kasım 2013’te gerçekleşen denetim sonucunda Fiat dünyasında “Altın Seviye”ye ulaşan ilk üç fabrikadan biri olarak başarısını taçlandırmış, 2014 yılında ise 72 puana ulaşarak gelişimini devam ettirmiştir. WCM yolculuğu boyunca üretim standartlarını sürekli yükseltmeye odaklanan Tofaş, Altın Seviye’ye gelirken iş kazalarını %97, dış kalite göstergesini %68, üretkenliğini %35, makine arızalarını ise %75 oranında iyileştirmiştir. Bütün bu iyileştirmeler sistematik yaklaşım ve çalışanların katılımıyla gerçekleşmiştir. Tofaş çalışanlarının verdikleri iyileştirme önerileri her yıl artarak devam etmektedir. 2014 yılı içerisinde Tofaş’ta çalışan her operatör ortalama 42 adet öneri vermiştir. Bundan sonra da WCM çalışmaları ivmelenerek sürdürülecek ve tüm Fiat fabrikaları içinde örnek fabrika olunmaya devam edilecektir.

Tofaş, Dünya Klasında Şirket (WCC) programı kapsamında 2009 yılından bu yana WCM metodolojisinin tedarikçilerinde de uygulanmasına önderlik etmektedir. 2013 itibarıyla yıllık yerli satın alma cirosunun %56’ini kapsayan toplam 35 tedarikçisinde firmanın rekabetçiliğini dünya standartlarına çekmek için ortak çalışmalar sürdürülmektedir.

Fiat bayilerinin satış sonrasında müşteri memnuniyeti, hizmet kalitesi ve verimliliğini artırmayı hedefleyen WCD (World Class Dealer - Dünya Klasında Bayi) Programı kapsamında oluşturulan “Yeni Periyodik Bakım Standartları” tüm Fiat bayilerine yaygınlaştırılmıştır.


63

FCA bünyesinde endüstriyel alandaki standartları sürekli iyileştirmek amacıyla 2006 yılında başlayan Dünya Klasında

Üretim WCM Programı, bugün 547 FCA grup ve tedarikçisinin fabrikalarında uygulanmaktadır. Tofaş, Dünya Klasında Üretim’de

Altın Seviye’ye ulaşan ilk üç fabrikadan biri olmuştur.

64

BÖLÜM IVSÜRDÜRÜLEBILIRLIK

66 Sürdürülebilirlik ve Sosyal Sorumluluk Politikası67 Kurumsal Sosyal Sorumluluk70 Çevre72 İş Sağlığı ve Güvenliği73 İş Yönetim Politikaları74 Etik Değerler75 İklim Değişikliği76 Tedarik Zinciri Yönetimi


65


66

Sürdürülebilirlik ve Sosyal Sorumluluk Politikası

Tofaş’ın “Sürdürülebilirlik ve Sosyal Sorumluluk Politikası”, gerek fabrikamızın bulunduğu bölge ve gerekse yurt çapında, Tofaş’ın paydaşlarına karşı sorumluluğunu ortaya koyacak şekilde değerlendirilmektedir. Kurumsal Sürdürülebilirlik Politikası, çevresel, sosyal ve kurumsal yönetim temelinde sürdürülebilir gelecek stratejilerine dayalı iş modelleri ve iş süreçlerini bütünsel bir yaklaşımla ele alınmaktadır.

Sürdürülebilirlik anlayışımız, gerek kurumsal sosyal sorumluluk ve gerekse toplum üzerinde etki kriterleri dikkate alınarak, hem kurum bünyesinde, hem de kamuya yönelik sosyal çalışmalar çerçevesinde yürütülmektedir. Tofaş’ın Kurumsal Sosyal Sorumluluk anlayışı; şirket kültürü ve iş süreçleri ile tüm şirket politikaları kapsamında, entegre bir bütünlük taşımaktadır. Tofaş bu çerçevede; periyodik ve dönemsel çalışmalara ilişkin olarak, gerek faaliyet raporları ve gerekse, Şirket’in basılı, süreli ve enformatik yayınlarında kapsamlı ve ayrıntılı bilgilere yer verilir. Bu doğrultuda; başta şirket çalışanları, hissedarlar ve menfaat sahipleri olmak üzere tüm paydaşlarımızla, söz konusu süreçler paylaşılır ve kamuoyunun bilgisine sunulur. Sürdürülebilirlik Politikası kapsamında, Sosyal Sorumluluk faaliyetlerini, kurumların hesap verebilirlikleri ve paydaşlarına karşı görev ve sorumluluklarını yerine getirebilmeleri olarak değerlendiren Tofaş; “sürdürülebilir ve geliştirilebilir” sosyal sorumluluk uygulamalarını hayata geçirmeyi kurumsal bir politika olarak kabul etmektedir.

Tofaş’ın Sürdürülebilirlik Raporları ve Kurumsal Yönetim Uyum Raporları’nda da yer verildiği üzere, “menfaat sahipleri” olarak tüm “paydaşlar”, kurumsal sosyal sorumluluk kapsamında ele alınmaktadır. Şirketimizin bu yöndeki çalışmalarını da kapsayacak şekilde, başta “pay sahipleri”, “kamuyu aydınlatma ve şeffaflık”, “menfaat sahipleri” ve “Yönetim Kurulu” kapsamında kurumsal yönetim uygulamalarını değerlendirmek suretiyle, “Kurumsal Yönetim Derecelendirmesi” yaptırılmakta olup, söz konusu Kurumsal Yönetim Derecelendirme Notu’nu da içeren rapor, yıllık periyodlarla ve KAP aracılığıyla BIST (Borsa İstanbul) bünyesinde kamuoyuna açıklanmak suretiyle, web sitemizde de yayımlanmaktadır. Şirketimiz bu çerçevede, BIST Kurumsal Yönetim Endeksi’nde yer almakta ve bu doğrultuda, kurumsal yönetim ilkelerine verdiği önem kapsamında bunu sürekli ve dinamik bir süreç olarak yürütmektedir. Tofaş’ın ana ortakları, FCA’in kurumsal sosyal sorumluluk perspektifi ve Koç Holding’in dâhil olduğu Küresel İlkeler Sözleşmesi (Global Compact) ve kurumsal sosyal sorumluluk anlayışı, Şirketimizin de bu yöndeki “Sürdürülebilirlik Politikası”nın ana eksenlerini oluşturmaktadır.

Tofaş; benimsediği Kurumsal Sosyal Sorumluluk anlayışının ve uygulamalarının kapsadığı süreçler doğrultusunda, yasal mevzuata uyumu temel gereklilik olarak kabul eder ve gerek kurumsal, gerekse toplumsal gelişimi sağlayacak dinamikleri teşvik edecek öncelikleri uygulamaya geçirir. Bu yönde, insan kaynakları ve insana yatırım projeleri, paydaş kültürü ve şirket vizyonu, eğitim destek faaliyetleri, kültür ve sanatı geliştirici uygulamalar, çevre duyarlılığı ve toplumsal çevrenin korunması gibi kurumsal sosyal sorumluluk alanlarına giren tüm konularda belirlenen kriter ve prensiplere uygun olarak hareket edilmektedir. Tofaş ayrıca çevre politikası ve bu yöndeki faaliyetleri ile sürdürülebilir gelişme ilkesi çerçevesinde proaktif bir çevre yönetim sistemi uygulamayı ve geliştirmeyi hedeflemektedir.

Tofaş’ın Sürdürülebilirlik Politikası çerçevesinde; sosyal, etik ve çevresel yönetimle ilgili, paydaşların katılımına dayanan ve paydaşların memnuniyeti ve beklentilerini dikkate alan bir bütünlük söz konusudur. Bununla beraber, kurumsal yönetim anlayışına dayanan sosyal sorumlulukların hayata geçirilmesi için stratejik düzenlemeler öngörülmektedir. Bu doğrultuda Şirket’in yeni vizyonu ve paydaşları tarafından tercih edilen faaliyetleri çerçevesinde, kurumsal sosyal sorumluluk anlayışı ve uygulamaları sürekli geliştirilerek devamlılık arz etmektedir.

Tofaş’ın sosyal ve çevresel etkinlikleri ve faaliyetleri doğrultusunda; bu süreçlerin yönetimi, iyileştirilmesi ve denetlenmesi ile yönetsel, sosyal ve çevresel performansın raporlanması suretiyle elde edilen sonuçların tüm paydaşların ve kamuoyunun bilgisine sunulması Şirket için önem taşımaktadır. Bu kapsamda, Tofaş’ın 2013 yılı sürdürülebilirlik faaliyetleri, GRI4 standardına uygun olarak raporlanmış ve yayınlanmıştır.


67

Kurumsal Sosyal Sorumluluk

Tofaş gerek kurum olarak gerekse Fiat markası ile ülke ekonomisine yaptığı katkıları, sosyal sorumluluk projelerinde de eğitim, kültür-sanat ve spor alanlarına odaklanarak artırmayı hedeflemektedir.

Eğitim

Fiat Laboratuvarları“Meslek Lisesi Memleket Meselesi” projesiyle entegre olarak yürütülen Fiat Laboratuvarları, Türk otomotiv sanayisindeki yeni teknolojilere hakim teknik insan gücünün yetiştirilmesini ve bu gücün sanayide değerlendirilmesini amaçlamaktadır. Milli Eğitim Bakanlığı Mesleki ve Teknik Eğitim Genel Müdürlüğü’yle imkanlarını birleştiren Tofaş, Fiat Laboratuvarları vasıtasıyla, endüstriyel teknik eğitim okul ve kurumlarının motorlu araçlar teknolojisi alanlarının geliştirilmesine katkı sağlamaktadır. İstanbul, Bursa, Kocaeli, Ankara, Antalya, İzmir, Adana, Samsun ve Diyarbakır’daki toplam 11 meslek lisesinde kurulan Fiat Laboratuvarları’nda, Tofaş Satış Sonrası Yöneticileri, Servis Konseyi Bölge Temsilcileri ve Bölge Sorumluları birlikte çalışmaktadır.

İlki 2006’da Şişli Endüstri Meslek Lisesi’nde açılan Fiat Laboratuvarı, ilk mezunlarını 2009’da vermiştir. 2014 yılı itibarıyla Fiat Laboratuvarları’nda eğitim gören öğrenciler ve eğitim veren öğretmenlerle birlikte 806 kişiye ulaşılmıştır. 2011’de 238 öğrenci, 2012’de 243 öğrenci, 2013’te 242 ve son olarak 2014 yılında 236 öğrencinin mezun olduğu Fiat Laboratuvarları’ndan dokuzu kız öğrenci olmak üzere 70 mezun Fiat yetkili servislerinde çalışmaya başlamıştır. Diğer öğrenciler ise üniversite öğretimine devam etmeyi tercih etmiştir.

Bütün laboratuvar öğretmenlerinin ve öğrencilerinin özlük kayıtları, Tofaş’ın eğitim ve yönetim portalı Tofaş Akademi’de bulunmaktadır. Tofaş Akademi portalı üzerinden öğretmen ve öğrencilere uygun teknik ve davranışsal e-eğitimler verilmektedir. Öğrenci özlük kayıtlarının tutulduğu eğitim portalı sayesinde, birçok öğrenci mezuniyetten sonra yetkili servislerde veya Tofaş Fabrikası’nda işe başlamada öncelik avantajına sahip olmuştur.

Tofaş Akademi tarafından laboratuvar öğretmenlerine her yıl, hizmet içi eğitim kapsamında güncel teknolojileri içeren teknik, davranışsal ve sosyal sorumluk projeleri hakkında eğitimler verilmektedir. 2014’te 8’ncisi düzenlenen Hizmet İçi Eğitim Programı’ndan bugüne kadar 700 meslek lisesi öğretmeni faydalanmıştır. 2014’te Fiat Laboratuvarları’na, motor ve vites kutusu dışında 250’ye yakın elektronik ve mekatronik, kaporta parçaları gönderimi yapılmıştır. Bu sayede, öğrencilerin markaya özel donanım ve ekipmanlarla eğitim görmeleri sağlanmıştır. Meslek Lisesi Memleket Meselesi projesi kapsamında, Fiat Laboratuvarları’nda öğrenim gören öğrenciler arasından her yıl 330 öğrenci için istenilen koşulları sağlayanlara Vehbi Koç Vakfı tarafından burs verilmektedir.

Tofaş tarafından organize edilen “Motor Yenileştirme-Yedek Parça ve son olarak da Opar Olio yağ” eğitimleri tüm Fiat laboratuvarlarında verilmiştir. Proje kapsamında, okulların fabrikayı ve Bursa’yı gezmeleri için Bursa gezi günleri düzenlenirken, altı okul Tofaş’a ziyarette bulunmuştur.

68

Kurumsal Sosyal Sorumluluk

Tofaş Fen LisesiDemirtaş Organize Sanayi Bölgesi DOSAB’ın 2012 yılı sonunda başladığı ve Tofaş’ın katkılarıyla hayata geçirilen Fen Lisesi inşaatı, 2014 yılında tamamlanmıştır. 2014-2015 öğretim yılında eğitime başlayan Tofaş Fen Lisesi, Nilüfer ilçesinin Özlüce mevkiinde yer alıyor. Toplam 12.257 m2’lik alanda 16 derslik, 280 kişi kapasiteli 70 yurt odası ve bir spor salonu bulunan lisede, 384 öğrenci eğitim almaktadır.

Kültür-Sanat

Tofaş Bursa Anadolu Arabaları Müzesi ve Tofaş Sanat Galerisi Tofaş Bursa Anadolu Arabaları Müzesi, Anadolu’daki otomotiv mirasına sahip çıkmak amacıyla kurulmuş Türkiye’nin ilk ve tek Anadolu arabaları müzesidir. Umurbey Mahallesi’nde bulunan eski ipek fabrikası, tarihi Umurbey Hamamı ile yanındaki eski Türk evinin de içinde bulunduğu 17 bin metrekarelik arazi, Tofaş tarafından restore edilerek müzeye dönüştürülmüştür. Kapılarını 2002’de açan Tofaş Anadolu Arabaları Müzesi, kuruluşundan bugüne kadar yaklaşık 500 bin kişi tarafından ziyaret edilmiştir.

Fabrikanın ana binası olan müze, ziyaretçilerini 2.600 yıl öncesine ait bir tekerlekten yola çıkılarak, Tofaş tarafından üretilen motorlu araçlara kadar devam eden tarihi bir yolculuğa çıkarıyor. Tofaş Anadolu Arabaları Müzesi sınırları içinde yer alan ve Sanat Galerisi olarak hizmet veren Umurbey Hamamı da 13 Mayıs 2013’ten bu yana “Zaman Makineleri” sergisine ev sahipliği yapıyor. 2008’de restorasyonu tamamlanan sanat galerisinde ziyaretçileriyle buluşan sergi, Y. Mimar Naim Arnas koleksiyonundan çok çeşitli dönemlere ait, aralarında 100 yılı aşkın modellerin de bulunduğu yaklaşık 1.000 saat, 400 efemera ve 400 saatçi aletini bir arada görme imkânı sunuyor. “Zaman Makineleri” sergisini açıldığı günden bu yana yaklaşık 100 bin kişi ziyaret etmiştir.

Pamukkale Hierapolis Kazıları sponsorluğu Tofaş, 1988’de UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne giren Hierapolis’in kazı çalışmalarına 2005 yılından beri sponsordur. Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Denizli Valiliği’nin himayesinde, Tofaş’ın ana sponsorları arasında yer aldığı, Türkiye’nin en büyük beş antik şehir kalıntısından biri olan Pamukkale’deki Hierapolis Antik Kenti’ndeki kazı çalışmaları 2014 yılında da devam etmiştir. 2014’te Hierapolis kazılarında, başta İtalya ve Türkiye’den olmak üzere, Norveç, Almanya, Fransa, İngiltere ve İran’dan, aralarında arkeolog, mimar, restoratör ve uzmanların bulunduğu yaklaşık 70 kişilik bir ekip görev almaktadır.

Çalışmalar kapsamında, Roma tiyatroları arasında en güzel örneklerden biri olan ve yaklaşık 1.800 yıl önce inşa edilen Antik Tiyatro’nun sahne binası restorasyonu tamamlanmıştır. Türkiye’de sahne binası restore edilen tek tiyatro unvanına sahip Hierapolis Antik Tiyatrosu, yapılan restorasyon çalışmaları sonrası 12 bin kişilik kapasitesiyle kültür-sanat etkinlikleri için faal duruma gelmiştir. Hierapolis’te, bugüne kadar gün ışığına çıkarılan en önemli eserler arasında; Antik Tiyatro, Nekropol, Kaplıcalar, Büyük Kilise, San Filippo Matrium, Frontinus Kapısı, Gymnasium, Apollo Tapınağı ile Pluto’nun Kapısı (Plutonium) yer almaktadır.

Küçükyalı Arkeopark Kazıları sponsorluğu T.C. Kültür Bakanlığı, Kültür Varlıkları ve Müzeler Müdürlüğü’nün gözetimi ve himayesinde İtalyan ve Türk araştırmacılar tarafından 2001 yılında başlatılan Küçükyalı Arkeoloji Parkı kazısı, Tofaş tarafından 11 yıldır desteklenmektedir. Maltepe Belediyesi’nin de destek verdiği projede, her yıl olduğu gibi 2014’te de Temmuz’da başlayıp Ağustos’ta tamamlanan kazı sezonu boyunca, tanıtım ve rehberlik aktiviteleri yapılmıştır. Koruma çalışmaları ve bilimsel aktivitelerin yanısıra ilköğretim öğrencilerine yönelik eğitim çalışmaları da düzenlenmiştir. Kazı sezonu boyunca bilimsel laboratuvar bünyesinde; konservasyon, restorasyon, fotoğraflama ve veri tabanı işleme bölümlerinde araştırmalar sürdürülmüş, Koç Üniversitesi tarafından kurulan arkeoloji laboratuvarının kullanımına da devam edilmiştir.


69

Spor

Tofaş Spor Kulübü 13 Aralık 1974’te Bursa’daki Tofaş Fabrikası’nda, Tofaş SAS (su sporları, atletizm, sportif oyunlar) adıyla kurulan Tofaş Spor Kulübü, 1995’te bugünkü ismini aldı. Basketbol, futbol, voleybol, masa tenisi, su topu ve briç dallarında faaliyet gösteren kulüp Bursa’ya, basketbol branşında ilk Avrupa Kupası Finali ve ilk Türkiye Şampiyonlukları, Cumhurbaşkanlığı Kupası Şampiyonluğu, Türkiye Kupası Şampiyonlukları ve Okullar Basketbol Dünya Şampiyonluğu kazandırdı. En son 2008 – 2009 sezonunda ikinci ligde şampiyon olarak Beko Basketbol Ligi’ne yükselen Tofaş Basketbol Takımı, 1. Lig’de mücadeleye devam ediyor.

Tofaş Spor Kulübü Basketbol Takımı, 2012-2013 sezonunda elde ettiği dereceyle yeni sezonda FIBA Eurochallenge Kupası’nda mücadele etmeye hak kazandı. Tofaş Spor Kulübü, uzun yıllardır devam eden altyapı yatırımları ve oluşturduğu altyapı odaklı takım modeliyle Türk sporuna yeni yetenekler kazandırıyor.

2013-2014 sezonunda ligde kıyasıya geçen play-off mücadelesi sonunda 16 galibiyetle ligi 8. sırada tamamlayan Tofaş Spor Kulübü Basketbol Takımı, geçen sezon olduğu gibi bu yılda da Avrupa kupalarına katılma başarısı gösterdi. Eurochallenge’da ise grupta alınan üç galibiyet bir üst tura çıkmaya yeterli olmadı ve Avrupa’ya veda edildi. Pilot takım MG Spor ise Genç Erkekler Türkiye Şampiyonası’nda final oynama başarısı gösterirken, 3. Lig’de de son 16 takım arasına kalmayı başardı. Bu takımda mücadele eden dört oyuncu Tofaş Basketbol A Takımı kadrosuna dahil oldu.

Tofaş Basketbol Okulları ve Basketbol Gönüllüleri Projesi - FiatBall Basketbol Şenliği 1999’da Tofaş Spor Kulübü çatısı altında faaliyetlerine başlayan Tofaş Basketbol Okulları, dokuz ildeki 23 ayrı noktada sporcu yetiştiriyor. Yılda 3.500 çocuğun faydalandığı okullardan Türk basketboluna önemli isimler kazandırıldı. Tofaş Basketbol Okulları, Türkiye Basketbol Federasyonu Basketbol Okulları Akreditasyon Programı çerçevesinde onaylı spor okullarıdır. 2011 yılından beri sürdürülen “Tofaş Okullarda Projesi” ile bu güne kadar 50 okulda 15 bin çocuğa ulaşılmıştır.

Tofaş Spor Kulübü ve Türkiye Eğitim Gönüllüleri Vakfı’nın (TEGV) yapısal sorunlar ve kaynak yetersizliği nedeniyle spor yapma şansına sahip olamayan 7-14 yaş arası gençler için, 2001’de hayata geçirdiği Basketbol Gönüllüleri Projesi 15 yılı geride bırakmıştır. 2014 yılında İstanbul’da Koç Üniversitesi Kampüsünde Türkiye’nin 10 ilinden 124 kız sporcu ve 29 gönüllü antrenör, Tofaş Spor Kulübü ile TEGV’in düzenlediği “FIATBall Şenliği”nde buluşmuştur.

Basketbol Gönüllüleri Projesi kapsamında bugüne kadar 10 binin üzerinde çocuk basketbolla tanışırken, 300 TEGV gönüllüsü de basketbol antrenörlüğü eğitimi aldı. Proje bugün, İstanbul, Ankara, İzmir, Antalya, Eskişehir, Samsun, Mardin, Gaziantep, Şanlıurfa, Van olmak üzere 10 şehirde bulunan 13 TEGV eğitim parkında devam etmektedir.

70

Çevre

Çevre ve Enerji Politikası Tofaş, ürün, üretim ve hizmet faaliyetlerinde, sürdürülebilir gelişme ilkesi çerçevesinde yalın ve proaktif, çevre ve enerji yönetim sistemleri uygulamayı ve geliştirmeyi amaçlar. Bu amaçla; • Her türlü atık bertaraf işlemini bir doğal kaynak kaybı olarak

algılar ve kirliliği kaynağında önleyecek yöntemleri geliştirir.• Enerji verimli süreçlerin tasarımı, ürün ve hizmetlerin temini ile

enerji performansını sürekli iyileştirir. • Amaç ve hedefleri periyodik olarak gözden geçirmek ve

bunlara ulaşmak için yeterli bilgi, uzman ve ekonomik kaynakların teminini sağlar.

• İklim değişikliği ile mücadele için ürün ve süreçlerinde yenilikçi çözümler geliştirir.

• Süreçlerinde, bağlı olduğu tüm yasal ve diğer gereklilikler ile uluslararası işletme standartlarına uyumu temel gereklilik olarak kabul eder.

• Çalışanlarını, taşeronlarını, bayi ve tedarikçilerini eğiterek ve sürekli iyileştirme araçları kullanarak, enerji ve su tüketimlerini, atık oluşumunu, su ve hava emisyonlarını en aza indirmeyi hedefler.

• Daha az çevresel etkiye sahip ve daha fazla geri dönüşümlü malzeme kullanılan otomobil, ticari araç ve yedek parçalar üretir.

Tofaş’ın çevre vizyonu; proaktif ve yalın yönetim araçları kullanarak, “Dünya Klasında Çevre Yönetim Sistemi” kurmaktır. Temel ilkesi, sıfır atık/sıfır kayıp hedefine ulaşmak için, “arıtmak değil, hiç kirletmemektir.” Bu amaçla çevre politikasında da ifade edildiği üzere “her türlü atık bertaraf işlemini bir doğal kaynak kaybı olarak algılar ve kirliliği kaynağında önleyecek yöntemleri geliştirir”.

Tofaş Çevre ve Enerji Politikası’nın gereği olarak atıkları kaynağında azaltmayı ve mümkün olduğunca fazla geri kazanımı hedeflemektedir. Bu kapsamda oluşan endüstriyel atıkların %97’si geri kazandırılmaktadır. Geriye kalan atıklar ise çimento sektöründe hammadde ve enerji kaynağı olarak kullanılmaktadır. Böylece “Sıfır Atık Bertarafı” hedefine ulaşılmaktadır.

2013 yılında enerji yönetim uygulamalarını “ISO 50001 Enerji Yönetim Sistemi Standardı”na uygun şekilde yapılandırılmış ve sektöründe ilk belgelendirilen firmalardan biri olan Tofaş, aynı standardın 2014 yılında yapılan denetiminde sıfır uygunsuzluk alarak belgelendirmesini devam ettirmiştir.

Enerji verimliliği çalışmalarıyla düşük karbon ekonomisine geçişi destekleyen Tofaş, aynı zamanda 2011 yılından beri İklim Platformu’nun da kurumsal üyesidir.. Son 5 yılda gerçekleştirilen yüzlerce enerji verimliliği projesi sayesinde, enerji yoğunluğunu azaltma trendi devam etmektedir.

Yeni yatırımlarda veya makine ekipman değişikliklerinde Kanban süreci oluşturularak, BAT (En uygun tekniklerin kullanılması) uygulaması sistematik hale getirilmiş, çevre ve enerji verimliliği çalışmaları standardize edilmiştir.

2011 yılında otomotiv sektöründe bir ilk olarak gerçekleşen Sera Gazı Emisyonu Raporları, 2014 yılında da ISO 14064 Standardına göre bağımsız kurumlarca doğrulanmıştır. Yapılan doğrulama sonuçlarına göre Tofaş Sera Gazı Emisyon değerleri, fabrika genelindeki enerji verimliliği çalışmalarının sonucu olarak, bir önceki yıla göre yaklaşık %8 azalmıştır. Tofaş, 2014 yılında gerek yasal merciler gerekse paydaşlarınca yapılan çevresel denetimlerde “Sıfır Uygunsuzluk”la başarılı bulunmuştur. Aynı zamanda çevre mevzuatındaki değişiklikler nedeniyle, Entegre Çevre İzni’ni yenilemiştir.

Tofaş, uyguladığı çevre yönetim sistemiyle “Yönetim Kategorisinde” Avrupa Birliği Çevre Ödülleri Türkiye Programı birincilik ödülüne layık görülmüştür. Tofaş bu ödülle AB kriterlerine göre; “Türkiye’nin en iyi çevre yönetimine sahip şirketi” seçilmiştir.

Sürdürülebilir Üretim Sürdürülebilir üretim ilkelerini benimseyen Tofaş’ın Bursa’da bulunan fabrikasında, tüm üretim süreçlerinde 5R (Refuse, Reduce, Reuse, Recycle, Recover) iyileştirmeleriyle doğal kaynak kullanımında verimlilik sağlanmaktadır.

Tofaş, WCM enerji yönetim metodolojisi kapsamında, 2014 yılında toplam 111 enerji verimlilik projesini hayata geçirmiştir. 2013 yılının son çeyreğinde devreye aldığı diğer projeler ile birlikte, 2014 yılına etki eden toplam enerji proje sayısı 240 adede ulaşmıştır.

Bu projeler sayesinde toplam 124.812 GJ enerji tasarrufu ve buna bağlı olarak 9.720 ton CO

2 azaltımı sağlanmıştır. Bu projelerin 2014 yılına getirisi ise 1,29 milyon Euro’dur.


71

Yapılan makro enerji verimliliği projelerinden bazıları:• Su bazlı boya kabinleri atık ısı geri kazanım projesi• Yeni nesil sıcak su kazan teknolojisi ile dönüşüm kayıplarının

azaltılma projesi• Montaj aydınlatma sistemi ile Andon Sistem entegrasyon

projesi• Soğutma Suyu Sirkülasyon Sistemlerinde yapılan VAP Projeleri• Basınçlı hava hatlarında lokalizasyon metodu ile kayıp azaltma

projeleri• Üretim - Enerji tüketimi Korelasyon ve Optimizasyon Projeleri• Çeşitli izolasyon projeleri

Tofaş, çevre yönetim sistemi geliştirme faaliyetleri kapsamında kimyasal maddelerin kontrolüne yönelik MGBF yönetim sistemini ve ADR uygulama prosedürlerini devreye almıştır. Arıtma çamurlarının miktarını yeni bir arıtma kimyasalı uygulayarak %30 oranında azaltmıştır.

Tofaş’ta Sürdürülebilir Üretim kapsamında 2014 yılında önemli faaliyetler gerçekleştirilmiş ve başarılı sonuçlar alınmıştır: • Uluslararası değerlendirme kuruluşu EIRIS’in,

Borsa İstanbul bünyesinde yaptığı kapsamlı değerlendirmede, Tofaş, BİST Sürdürülebilirlik Endeksine sahip 15 Türk firması arasında yer aldı.

• Tofaş, 2014 yılında, Karbon Saydamlık Projesi (CDP)- Performans Liderliği endeksinde A Listesine giren ilk ve tek Türk şirketi oldu.

• Tofaş’ın yönetimsel, çevresel ve sosyal faaliyetleri, Türk otomotiv sektöründe bir ilk olarak, GRI4 (Global Reporting Initiative) formatına göre; “Tofaş Sürdürülebilirlik Raporu” adı altında yayınlandı.

• Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından düzenlenen Sürdürülebilir Üretim Yarışmasında, Tofaş’ın Boya Üretim Müdürlüğünde gerçekleştirdiği “Atık Isı Geri Kazanımı Projeleri” ödüle layık görüldü.

• BUSİAD tarafından ilki düzenlenen “Enerji Yönetim Ödülleri Programında” Tofaş’a birincilik ödülü verildi.

• İstanbul Sanayi Odası tarafından düzenlenen “14. Çevre ve Enerji Ödülleri - Büyük Ölçekli Kuruluş Enerji Verimliliği yarışmasında 2’ncilik Ödülü alındı.

Yeşil Ürün Tofaş’ın 2013 ve 2014 yıllarında yürüttüğü teknolojik araştırma projeleri içinde çevre odaklı olarak öne çıkan projeler yer almakta olup bunlar; taşıt elektrifikasyonu çalışmaları, alternatif yakıtlar, çevreci malzeme kullanımı, araç ağırlığının azaltımı ve geri dönüşümü çalışmaları olmuştur. Bu projelerin bir kısmı önümüzdeki yıllarda mevcut ürün ya da yeni modellerde devreye girmesi beklenen çalışmalar iken bir kısmı da bilgi birikimi oluşturarak uzun vadede pazara hazır olma adına yürütülen çalışmalardır.

72

Iş Sağlığı ve Güvenliği

Tofaş, Dünya Klasında Proaktif ve Yalın İş Güvenliği yaklaşımını kullanarak işletme sınırları dahilindeki tüm insan kaynağını, güvenli çalışma alanlarıyla sürdürülebilir iş güvenliği kültürü yaratarak, yaralanma ve sağlık bozulmalarından korumayı amaçlamaktadır. İş Sağlığı ve Güvenliği (İSG) Politikası yönetim sistemi kullanılarak, sıfır iş kazası ve sıfır meslek hastalığı hedeflenmektedir. Tofaş, son 3 yılda devreye aldığı, İş Güvenliğinde Kültür Değişimi projeleriyle Kayıp Günlü Kazalanma (LTA) frekansını %77,8 oranında azaltmıştır.

2014 yılında İş Sağlığı ve Güvenliği konusunda, 6.595 Tofaş çalışanına, 57.846 saat eğitim verilmiştir. Ayrıca 2014 yılı içinde Tofaş’ta görev yapan 194 stajyere 1.686 saat; Tofaş’a gelen 24.801 ziyaretçi, alt yüklenici ve müteahhit personeline 11.729 saat iş sağlığı ve güvenliği eğitimi verilmiştir.

Bunların dışında yapılan faaliyetlerden bazıları;

Iş Güvenliği Simülasyon Eğitim Alanı (DOJO): Çalışma alanındaki risklerin kurulan ekipmanlar ve simüle edilmiş istasyonlar yardımıyla çalışanlara gösterilerek eğitilmeleri amaçlanmış olup, bu yöntem Gövde, Montaj, Boya, Pres ve Süspansiyon üretim alanlarında etkin biçimde kullanılmaktadır. 2014 yılı DOJO eğitimleri 1.496 saat olarak gerçekleşmiştir.

Müteahhit Firma Yönetim Prosedürü: Oluşturulan 29 adet talimat ve buna bağlı formlarla, müteahhit çalışmalarının proaktif olarak ele alınarak çalışma başlamadan önce tüm kuralların belirlenerek daha sağlıklı yapılması ve denetimi amaçlanmaktadır.

Iş Güvenliği Drama Eğitimi: Rutin olmayan işlerde güvensiz davranışların sıfırlanabilmesi ve iş güvenliği kültürünü güçlendirmek amacıyla kullandığımız interaktif bir drama eğitim yöntemidir. Eğitimin içeriğinde çalışanların iş hayatı bütünsellik içinde yansıtılarak karşılaşılan vakalar proaktif iş güvenliği yaklaşımı ile işlenmektedir. 2014 yılı içerisinde 326 Tofaş bakım personeli iş güvenliği Drama eğitimine katılmıştır

Dikkat ve Algı Testi (Viyana Test): Bu testle özellikle iş makinesi operatörlerinin, bakım personelinin, kalite kontrol personelinin ve test şoförlerinin; dikkat, algı, konsantrasyon ve motor becerilerinin ölçümü hedeflenmektedir. Bu görevlere yeni atanacak adayların da proaktif olarak işe uygunlukları bu testle tespit edilmektedir.

Iş Güvenliği Kaptanı: 10-15 kişiden oluşan yalın takımlarda bir hafta boyunca iş güvenliği sorumluluğunu mavi yakalı çalışanlar üstlenir. Görev süreleri boyunca kendilerine özel hazırlanan şapka ve kol bantlarını giyerler. Kaptanlar, bir yandan işlerini yaparken diğer yandan çalışma alanı uygunsuzlukları ve güvensiz davranışları bir hafta boyunca gözlemler, takım lideriyle işbirliği halinde raporlar ve güvensiz davranış yapan kişileri uyarırlar. Bu uygulamayla, güvensiz durum ve davranışların azaltılması hedeflenmektedir.

Takım Flamaları: Tofaş’ta üretim takımlarının çalışma alanında iş güvenliğiyle ilgili flamalar asılıdır. Eğer bir takımda herhangi bir iş kazası gerçekleşmemişse mavi, gerçeklemişse turuncu flama asılıdır. Turuncu flama üç ay boyunca asılı kalmaktadır. Bu uygulamayla takım ruhu güçlendirilerek, iş güvenliğinin takım olarak sahiplenilmesi ve işbirliği yapılması amaçlanmaktadır.

Fiat WCM-Iş Güvenliği: “Dünya Klasında Üretim” anlamına gelen WCM yönetim modelinde İş Güvenliği en önemli unsur olarak ilk sırada yer almaktadır. Tofaş 2012 yılında iş güvenliğinde 5 üzerinden elde edilen 4 puanlık değerlendirmeyle en yüksek başarı notuna ulaşmış ilk FCA üretim üssü olmuştur. Fabrika, iş sağlığı ve güvenliğiyle ilgili birçok konuda Fiat bünyesinde örnek olarak görülmekte ve fark yaratan uygulamaları nedeniyle ziyaret edilmektedir. Tofaş, Fiat-Chrsyler Auto grubu üretim üsleri içinde iş güvenliğinde 4 puanlık seviyesini 2014 yılı denetimlerinde de korumuştur.

Tofaş, yasal sorumluluk kapsamında, tüm bu ve benzeri uygulamalarla sadece çalışanlarının değil, aynı zamanda tedarikçi, stajyer, ziyaretçi ve müteahhit firma personelinin İSG kültürünü de üst düzeye çekmektedir. Bu amaçla; • İş sağlığı ve güvenliği konusundaki tüm yasal ve diğer

yükümlülükleri karşılamayı, • İş sağlığı ve güvenliği iyileştirme etkinliklerinin tüm çalışanların

ortak sorumluluğu olduğu ilkesini benimsemeyi, • Risk değerlendirmesi ve risk düzeyi azaltma etkinliklerine her

düzeyde katılım için hedefler koymayı, • İş sağlığı ve güvenliği kültürünü sürekli iyileştirerek,

sürdürülebilir ‘‘sıfır iş kazası’’ hedefine ulaşmayı, taahhüt etmektedir.


73

Tofaş Etik Davranış KurallarıTofaş’ın Sürdürülebilirlik Politikası çerçevesinde; sosyal, etik ve çevresel yönetimle ilgili, paydaşların katılımına dayanan ve paydaşların memnuniyeti ve beklentilerini dikkate alan bir bütünlük söz konusudur. Tofaş; tüm Tofaş çalışanlarının, Yönetim Kurulu Üyeleri’nin, hissedarlarının, bayilerinin ve tedarikçilerinin, kısacası tüm paydaşlarının bir kitapçıkta topladığı “Tofaş Etik Davranış Kuralları”na uymasını beklemektedir.

Tofaş Etik Kuralları, çalışan ve diğer ilgili paydaşlarımızın faaliyetleri çerçevesinde karşılaşabileceği potansiyel konuları içeren geniş kapsamlı bir içeriğe sahiptir. Çalışan davranış kuralları, Tofaş iç ve dış paydaşlarıyla ilişkilerde geçerli kurallar, çıkar çatışmalarının önlenmesine yönelik kurallar, iş sağlığı ve güvenliği ilkeleri, siyasi faaliyet yasağı, yolsuzluk, suistimal ve rüşvetin önlenmesi, BM İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi’nde de belirtilen ayrımcılığın önlenmesi gibi insan hakları konuları Tofaş Etik Kuralları belgesinde yer alır. Bunun yanında ihlal durumlarında izlenecek prosedürler ve disiplin uygulamaları da doküman kapsamında düzenlenir.

Tofaş Etik Kuralları’nın tüm çalışanlara bildirilmesi, çalışanların bu kurallara gerekli önemi vermelerinin sağlanması ve bu kurallara uyulması konusunda gerekli çaba ve liderliğin gösterilmesi Tofaş’ta görev yapan orta ve üst düzey yöneticilerin asli görev ve sorumlulukları arasında yer almaktadır. Etik davranış kuralların işleyişi Tofaş bünyesinde oluşturulmuş Etik Kurul tarafından yönetilmektedir.

CEO, Hukuk Baş Müşaviri, İnsan Kaynakları Direktörü ve ilgili diğer direktörlerden oluşan Tofaş Etik Kurulu 6 ayda bir ya da üyelerden herhangi birinin çağrısı üzerine toplanır. Tofaş Etik Kurulu, etik ilkelerin şirket içinde yayılım ve anlaşılırlığından, iç ve dış paydaşlarla iletişiminden, gerekli hallerde güncellenmesinden, etkin yönetiminden, çalışan ve üçüncü kişilerin ihlal bildirimlerinin incelenmesi ve karara bağlanmasından, gerekli durumlarda soruşturma komisyonlarının kurulmasından ve kararların disiplin prosedürüne uygun olarak uygulanmasından ve ilgili mercilerin bilgilendirilmesinden sorumludur.

Etik kurallarımızda da açıkça belirtildiği üzere Tofaş hiçbir siyasi veya ideolojik düşünce, eğilim ya da örgütlenmenin tarafı değildir. Bu doğrultuda hiçbir şekilde siyasi parti, politikacı ve adayların faaliyet veya kampanyalarına doğrudan ya da dolaylı olarak destek olmaz, şirket faaliyet sahalarında bu gibi çalışmalara izin vermez ya da şirket kaynaklarını bu gibi çalışmalara tahsis etmeyiz. Diğer taraftan kamu kuruluşlarıyla karşılıklı bilgi paylaşımı ve görüş alış verişi boyutunda şeffaf ilişkiler kurar, şirketimiz ve sektörümüz hakkında bilgi taleplerini karşılarız. Sektörün sorunlarının dile getirilmesi ve ilgili kamu politikalarının geliştirilmesi süreçlerinde sektörel sivil toplum kuruluşlarının çalışmaları esas olup sektör geneline yöneliktir. Tofaş olarak şirket çıkarlarına yönelik olarak lobi faaliyeti yürütmez, bu faaliyetleri yürüten kişilere destek vermeyiz. Kamu kuruluşlarının müşteri durumunda olduğu durumlarda ya da ihale ile alım söz konusuysa ilgili yasal ve prosedürel durumlara tam uyumla serbest rekabet kurallarına uygun hareket ederiz.

Sorumlu ve sürdürülebilir bir yönetim anlayışının hayata geçirilmesinde etkin bir iç kontrol mekanizmasının gerekliliğine inanıyoruz. Bu kapsamda Yönetim Kurulu nezdinde oluşturulmuş Denetim Komitesi, iç denetim sistemlerimizin etkinliğinden, işleyişinden ve elde edilen sonuçlara yönelik alınacak tedbirler hakkında Yönetim Kurulu’na raporlama yapılmasından sorumludur. İç kontrol süreçlerinde temel olarak şirketimizin karşılaşabileceği finansal, operasyonel ve diğer risk gruplarında faaliyetlerimizin tutarlılığı ve yanıt verebilirliğinin güvence altına alınmasını amaçladığımızdan Riskin Erken Tespiti ve Risk Yönetimi Komitesi de iç kontrol çalışmalarının sonuçlarından faydalanmaktadır.Kontrol çalışmalarımızda periyodik denetim uygulamaları esastır. Bu çalışmalar şirket bütününü kapsayacak biçimde belirli aralıklarla hissedarlarımız olan Koç Holding ve FCA denetim grupları, Genel Kurul tarafından belirlenen bağımsız denetim şirketleri ve iç denetim birimimiz tarafından yürütülür.

Periyodik denetim çalışmaları yaptığımız diğer bir alan da tedarikçi, iş ortağı ve bayi faaliyetleridir. Bu çalışmalar ilgili paydaş grubundan sorumlu iş birimimiz tarafından gerçekleştirilmekte olup çevre, çalışma ve üretim koşulları, etik ve kalite gibi sürdürülebilirlik konularını da içerir.

Risk yönetimi organizasyonumuz, etik kurallarımız ve denetim mekanizmalarımıza yönelik ilke ve prosedürler hakkında detaylı bilgiye www.tofas.com.tr adresinden ulaşabilirsiniz.

Iş Yönetim Politikaları

74

Etik Değerler

Insan Hakları Politikası Tofaş, insan haklarının korunmasına ve bu alandaki performansın politika ve uygulamalarla iş süreçlerinde desteklenmesine özel önem göstermektedir.

Tofaş’ta iş ilişkisinde dil, ırk, cinsiyet, siyasal düşünce, felsefî inanç, din ve mezhep ile benzeri sebeplere dayalı ayrım yapılmaz. İşin riski, çalışanın güvenliği, yasal zorunluluklar gibi işin niteliğine ilişkin sebepler zorunlu kılmadıkça iş sözleşmesinin yapılmasında, şartlarının oluşturulmasında, uygulanmasında ve sona ermesinde, cinsiyet veya gebelik nedeniyle doğrudan veya dolaylı farklı işlem yapılmaz. Aynı veya eşit değerde bir iş için cinsiyet nedeniyle daha düşük ücret kararlaştırılmaz. İşe alım, görevlendirme ve yükselme dil, din, cinsiyet, ırk, vb. konularda ayrımcılık yapılmaksızın objektif performans kriterleri aracılığıyla yapılır. Tofaş’ta kesinlikle çocuk işçi çalıştırılmamakta; zorla/zorunlu tutarak çalıştırma uygulaması bulunmamaktadır.

Ayrıca Tofaş Etik Kuralları açısından rüşvet ve yolsuzlukla mücadele ayrıca bir öneme sahiptir.

Evrensel insan haklarına ve uygulamalarına verdiğimiz önem Tofaş Etik Davranış Kuralları’nın 1. maddesinde yer alan “İnsan haklarına, Anayasal örgütlenme ve Toplu Sözleşme haklarına saygılıdır“ ilkesi ile desteklenmektedir. Ortağımız Koç Holding tarafından imzalanmış ve şirketleri bazında takibinde, denetiminde ve raporlamalarında bulunulan “Birleşmiş Milletler Küresel İlkeler Sözleşmesi ile belirlenmiş ilkelere uygun olarak hareket etmek, çalışanlarımız, bayilerimiz, tedarikçilerimiz ve yetkili servislerimiz ile kurumsal vatandaşlık örneği göstermek” ilkesi benimsenmiştir.

Müşteri Memnuniyeti Politikası• Şeffaflık: Sorularınız, talepleriniz şikâyetleriniz için 7 gün

24 saat, Çağrı merkezimiz ve internet adresimizden bizlere ulaşabilirsiniz.

• Erişebilirlik: Başvurularınız için Fiat Çağrı merkezi: 444 22 55; www.fiat.com.tr. Alfa Romeo; Lancia Çağrı merkezi: 444 19 10; Jeep Çağrı merkezi: 444 53 37 www.alfaromeo.com.tr, www.lancia.com.tr, www.jeep.com.tr

• Cevap verilebilirlik: Başvurularınızın alınmış olduğu bilgisi size internet sitemizden, çağrı merkezimizden belirlenmiş süreye göre verilmektedir.

• Objektiflik: Sorularınız, talepleriniz ve şikâyetleriniz ön yargısız ve adil bir şekilde değerlendirilmektedir.

• Ücretler: Başvurularınızın değerlendirilmesi sürecimiz başvuru sahipleri için ücretsizdir.

• Gizlilik: Kişisel bilgilerinizin korunması son derece önemlidir. Bu nedenle kişisel bilgileriniz üçüncü şahıslara paylaşılmamaktadır.

• Müşteri Odaklılık: Her zaman en iyisini hak eden siz değerli müşterilerimize, şirket politikaları ile yasal uygulamalar çerçevesinde, uygulanabilir çözümler sunmaya, ihtiyaçlarınızı karşılamaya ve haklarınızı her zaman korumaya özen göstermekteyim.

• Hesap Verilebilirlik: Sorularınız, talepleriniz ve şikâyetleriniz kayıt altına alınarak kararlarımız sizlere gerekçeleriyle açıklanır.

• Sürekli iyileştirme: Sizlerden gelen bildirimleri iş süreçlerinde, ürün ve hizmetlerimizde proaktif iyileştirmeler sağlayacak şekilde değerlendirerek sürekli müşteri odaklı olma yönünde ilerleme sağlıyoruz.


75

İklim değişikliği günümüzde dünyanın yüzleştiği en önemli sorunlardan biridir. Çevresel niteliğinin yanında sosyal ve ekonomik riskler üretme potansiyeline sahip bu durumun dünyanın gündeminden çıkması için ilgili tüm aktörlerin kapsamlı ve bütüncül bir karşılık vermesi gerekmektedir.

Bilim adamlarının genel kanaati iklim değişikliği sorununa büyük ölçüde insan kaynaklı sera gazı emisyonlarının yol açtığı yönündedir. Bu durum karşısında dünya genelinde tedbirler alınmaya, iklim değişikliğinin etkilerinin azaltılmasına yönelik kontrol mekanizmaları ve yasal düzenlemelerin oluşturulmasına başlanmıştır. Otomotiv sektörünün de üzerine düşen görevleri tespit ettiği ve sektörel örgütler nezdinde konunun ele alındığı ve üreticilerin sorumluluk anlayışıyla çalışmalarını yürüttüğü gözlemlenmektedir. Bu kapsamda paydaşlarımızın bizden en önemli beklentisinin üretim ve diğer faaliyetlerin yanında daha düşük emisyon değerlerine sahip ya da alternatif yakıtların kullanıldığı araçlar geliştirmek ve bir insan hakkı olan seyahat özgürlüğü ve taşımacılık operasyonlarının daha sürdürülebilir yöntemlerle gerçekleştirilmesine yönelik araçlar üretmek olduğunu görüyoruz. Çalışmalarımızı da bu sorumluluğu yerine getirmek üzere sürdürüyoruz.

Diğer taraftan iklim değişikliğini, emisyon limitleri gibi yasal düzenleme boyutu, hava şartlarındaki radikal değişiklikler gibi fiziki ve operasyonel boyutu ve emisyon ticareti gibi finansal boyutu bulunan bir alan olarak değerlendiriyoruz.

Kurumsal risk yönetimimiz kapsamında tüm bu boyutların ortaya çıkarabileceği risklere erken yanıtlar oluşturarak fırsatlar doğurmayı amaçlıyoruz.

Tofaş olarak hayata geçirdiğimiz iklim değişikliğiyle mücadeleye yönelik çalışmalarımız kapsamında;• En önemli Ar-Ge ve üretim merkezlerinden biri olarak, FCA’nın

ürün stratejileri doğrultusunda hayata geçirdiği konvansiyonel motorlu araçlarda verimliliğin artırılmasına; doğalgaz ve biyoyakıt gibi alternatif yakıt sistemlerinin kullanımının yaygınlaştırılmasına; elektrikli ve hibrid araçların geliştirilmesi çalışmalarına destek veriyoruz.

• Üretim tesislerimizde enerji verimliliğini artırarak üretim kaynaklı sera gazı emisyonlarını azaltıyoruz.

• Lojistik operasyonlarımızda verimliliği artırarak dağıtım kaynaklı emisyonlarımızın düşürülmesi için çalışıyoruz.

• Tedarikçi ve bayi gelişim çalışmalarımız, müşteri bilgilendirme hizmetlerimiz aracılığıyla çevre ve iklim sorumluluğu bilincinin değer zincirimiz genelinde yaygınlaştırılmasına çalışıyoruz.

Iklim Değişikliği

76

Tedarik Zinciri Yönetimi

Tofaş satın alma birimi, yürüttüğü faaliyetlerde; rekabet gücünü koruma, ürün ve satın alma maliyetlerini azaltma, satın alınan ürün ve hizmetlerde en iyi kalite ve teslimat performansını elde etme ve bunların sürekliliğini sağlama amacıyla çalışanlarıyla birlikte tedarikçilerini sürekli geliştirme, organizasyonel mükemmeliyeti sağlama ve iş süreçlerini sürekli iyileştirmeyi ilke edinmiştir.

Direkt malzeme, yedek parça ve yatırım-hizmet, endirekt malzeme, satın almanın başlıca alım gerçekleştirdiği faaliyet alanlarıdır. 2014 yılında tüm bu süreçlerde gerçekleştirilen alımların toplam bütçe değeri 2 milyar Euro’dur. Tofaş yurt içinde 15 şehirde bulunan, 149 direkt malzeme tedarikçisinden alım yapmaktadır.

Yerli direkt malzeme olarak alımı yapılan başlıca ürünlere; şekillendirilmiş sac parçalar, dövme-döküm işlenmiş parçalar, mekanik-elektromekanik parçalar, elektrik tesisatları, plastik ve kauçuktan mamul enjeksiyon, ekstrüzyon parçalar, koltuk, kapı paneli, cam, torpido, tampon, egzost, kimyasallar, iç-dış giydirme parçaları ve bağlantı elemanları örnek olarak verilebilir. Fiat, direkt malzeme tedariğinde en önemli ithal temin kaynağı olarak ağırlığını korumakta olup, ithal parçalar genel olarak Fiat’ın İtalya, Polonya, Brezilya, Çin ve Hindistan’da bulunan satın alma organizasyonları tarafından yönetilmektedir. Tofaş, değişik ürün gruplarında 20’yi aşkın yurt dışı tedarikçisinden doğrudan alım yapmaktadır. Tofaş, satın alma faaliyetlerinde FGP (Fiat Group Purchasing) ve diğer Fiat üretim merkezlerindeki satın alma organizasyonlarıyla birçok ürünün tedariğine dönük ortak yürüttüğü faaliyetlerle rekabet gücünü artırmayı hedefler. 2014 yılında onaylanan yeni araç projesi kapsamında birçok ürün grubunun tedarikçi seçim süreci FGP ile ortak yürütülmektedir. Fiat üzerinden alınmakta olan bazı ithal parçaların tedarik zinciri sürecinde iyileştirme yapılarak lojistik akış iyileştirmesi gerçekleştirilmiştir. Araç üzerinde önemli fonksiyona sahip radyatör ve alternatör ürün grupları 2014 yılında yerli olarak tedarik edilmeye başlanmıştır.

Kurulduğu günden bu yana Türk otomotiv sektörü içinde yerlileştirmeye büyük önem vererek yerli yan sanayinin gelişimine büyük katkılar sağlayan Tofaş, motor ve şanzıman hariç satın aldığı parçaların %74’ünü yerli tedarikçilerden temin etmektedir.

Bugün için başta powertrain, elektrik-elektronik ve mekatronik komponentler olmak üzere dışa bağımlı olunan bazı ürünlerin yerlileştirilmesine dönük tedarikçilerimizle ortak çalışmalar sürdürülmektedir. Alınan yeni projeler bir yönüyle Tofaş’ın gelişimine katkı sağlarken, tedarikçi boyutunda yerli firmaların global olarak gelişim ve rekabetçiliğini de desteklemektedir.

Yeni projelere dönük yürütülen satın alma faaliyetleri yeni teknolojilerin Türkiye otomotiv sektörüne kazandırılmasına ve Tofaş’ın rekabet gücüne katkı sağlamaktadır. Bu bağlamda otomotivde global üretici konumundaki bazı uluslararası firmalar, Türkiye’de yatırım veya yerli tedarikçiler yoluyla ortaklık yapmaya teşvik edilmektedir.

Satın alma alanında uzman çalışanlarıyla ürün ve satın alma maliyetlerinde rekabetçiliği artırma yolunda lokal ve global çapta birçok faaliyet yürütmektedir. 2014 yılında Orta ve Doğu Avrupa ülkelerindeki bazı otomotiv yan sanayi firmaları ile teklif çalışmaları yapılarak rekabetçilik seviyeleri değerlendirilmiştir. Rekabetçiliği artırma yolunda ürün ve satın alma maliyetlerinin düşürülmesi, tedarikçilerin gelişimi ve iş süreçlerinin yalınlaştırılması gibi birçok önemli faaliyet yürütülmektedir. Fiat’la global pazarda rekabetçi temin kaynaklarının araştırılmasına dönük ortak faaliyetler sürdürülmektedir. Fiat ile bu alanda yaratılan sinerji sonucu 10’u aşkın ürün grubunda doğrudan Uzakdoğu’dan tedarik yapılmaktadır.

Tüm satın alma süreçlerinde tedarikçilerle ilişkiler, iş ortaklığı anlayışı doğrultusunda sürdürülebilir rekabeti esas alarak, açıklık ve güvene dayalı olarak yürütülmektedir.

Tedarikçi Seçimi Tofaş, tedarikçilerini yan sanayi parkının ihtiyaçları doğrultusunda seçmekle birlikte, aday tedarikçilerin bazı temel kriterleri karşılaması beklenmektedir. Bu kriterler;

• Otomotiv sektörünün beklentilerini karşılamaya dönük teknik (kalite/maliyet rekabetçiliği, teslimat performansı, proje yönetimi) ve organizasyonel yetkinliklere sahip,

• Finansal açıdan güçlü, • ISO TS 16949 ve ISO 14001 kalite belgelerine sahip, • Tasarım, üretim ve test yeteneği gelişmiş, • Tofaş’ın PSA (Potential Supplier Assesement) ve PA (Process

Audit) denetimlerinden geçmiş, • Kalite ve maliyet iyileştirme konularında Tofaş’ın rekabetçiliğine

katkıda bulunabilecek, • Yurt içi ve yurt dışındaki rakiplerini yakından takip ederek

sürekli kendini geliştiren ve rekabet gücünü artıran, • Tofaş’la ilişkilerde açıklık ve güven esaslı iş ortaklığı yaklaşımı

sergileyen tedarikçiler olmaları şeklindedir.


77

Tofaş üretimde kalite ve sürekliliği güvence altına alarak rekabetçiliğini artırmak adına tüm tedarikçilerinin ticari verimlilik, kalite ve teslimat gibi alanlardaki performansını belirlenmiş standartlar üzerinden takip ederek değerlendirmektedir. Kaliteyle ilgili tüm tedarikçilere verilen yıllık kalite hedefleri, (IP/E ve PPM) periyodik olarak izlenerek raporlanmaktadır. Tüm direkt malzeme tedarikçilerinde, ISO TS 16949 kalite ve ISO 14001 çevre belgesine sahip olma koşulu aranmaktadır. Direkt malzeme tedarikçilerinin kalite performansları (kırmızı/sarı/yeşil) SQP (Supplier Quality Performance) adı verilen Fiat’la ortak bir platformda (Bidlist) anlık olarak izlenmektedir.

FCA ile birlikte yürütülen yeni projelerdeki tedarikçi seçim sürecinde, sürdürülebilir performansı sağlamak adına aday tedarikçinin kalite performansı, proje yönetim becerisi, tasarım yeteneği, kapasite ve finansal risk durumu gibi faktörler önceliklidir. Proje kapsamında ürüne ait tüm kalifikasyonlar Fiat’ın MaPS (Material Processing Solution) programı üzerinden takip edilmektedir. Direkt malzeme yan sanayi parkına girmeye aday firmalara, PSA (Potential Supplier Assessment) uygulanmakla birlikte bu firmalar parka girdikten sonra, mevcut tüm tedarikçilerde olduğu gibi Tofaş’a vermekte olduğu ürünlerle ilgili devreye alma aşamasında PA (Process Audit) ve PDR (Product Demonstration Run) denetimleri gerçekleştirilmektedir.

Tedarikçi Firmaların GelişimiYürütülen tüm satınalma faaliyetlerinde iş ortaklığı anlayışı ön planda tutularak tedarikçilerimizin ürün tasarımı, organizasyonel/teknik gelişim, kalite, maliyet iyileştirme, fiziksel ve finansal riskler, üretim süreç iyileştirme, ortak satınalma gibi birçok alanda gelişimine katkı sağlayacak faaliyetler yürütülmektedir.

Tedarikçi boyutunda sürekli gelişim ve sürdürülebilirlik konsepti çerçevesinde sürdürülen faaliyetlerden başlıcaları şunlardır:

1- WCM’nin (World Class Manufacturing) tedarikçilerde yaygınlaştırılması: 2009 yılında başlayan WCM yaygınlaştırma çalışmaları, 2014 yılsonu itibarıyla yerli direkt malzeme cirosunun %65’ini oluşturan 35 tedarikçimize yaygınlaştırılmıştır. 2- Fiziksel ve finansal risklerin takibi: 2014 sonu itibarıyla yan sanayi parkında da fiziksel risk değerlendirmesi yapılan tedarikçi sayısı 46’ya ulaşmıştır. Yıl boyunca 74 firmanın da finansal risk değerlendirmesi yapılmış ve aksiyonlar planlanmıştır. 3- Tedarikçilere dönük Tofaş Akademi eğitimleri: Tofaş’ın sahip olduğu teknik bilgi birikiminin tedarikçiler ile paylaşıldığı bu eğitim platformu ile 2014 yılında tedarikçilere açık 33 eğitim modülünden 66 tedarikçimizin 1.038 çalışanı yararlanmıştır.4- Alt Tedarikçi üretim süreçlerinin iyileştirilmesi: Alt tedarikçilerimizdeki üretim süreçlerinin Tofaş’ın da desteği ile iyileştirilmesi ve yalınlaştırılarak maliyetlerin düşürülmesi sağlanmıştır. 5- Tedarikçiler Için yönetim projeleri: 2014 yılında tedarikçilerimizin yönetim becerilerini geliştirmek üzere insan kaynakları ve iş süreçlerinin verimliliğinin yükseltilmesi amacıyla problem çözme, planlama, diagnoz yetkinliklerinin gelişimi ve tedarikçi organizasyonel yetkinliklerinin artırılması projeleri devreye alınmıştır. 6-Tedarikçi oryantasyonu: Tedarikçilerimizin ilişkide oldukları Tofaş iş süreçleri hakkında sağlıklı bilgilenmelerini sağlamak üzere yıl içinde 33 tedarikçimiz düzenlenen organizasyonla bilgilendirilmiştir. 7-Tedarikçi IK zirvesi: Tedarikçilerimizin İK süreçlerinin gelişimine dönük başarılı uygulama örneklerinin paylaşıldığı Tedarikçi İK Zirvesi 38 tedarikçimizin katılımı ile gerçekleştirilmiştir. 2014 yılında ilk kez gerçekleştirilen ve önümüzdeki yıllarda da sürdürülecek olan bu zirve ile tedarikçilerimizin organizasyonel yapılarının gelişimine katkı sağlanması hedeflenmiştir.

78

BÖLÜM VKURUMSAL YÖNETIM VE DIĞER HUSUSLAR

80 Ortaklar Genel Kurul Toplantı Gündemi 81 Şirket’in Sermaye Yapısı ve Ortaklık Hakkında Bilgiler 84 Kurumsal Yönetim İlkeleri Beyanı ve Uyum Raporu 99 Riskin Erken Saptanması ve Risk Yönetim Komitesi Çalışmaları 101 Bağlı Şirket Raporu 102 Riskin Erken Saptanması Sistemi ve Komitesi Hakkında Denetçi Raporu103 Ücret Politikası 104 Kâr Dağıtım Politikası 105 2014 Yılı Kâr Dağıtım Önerisi 106 2014 Yılı Kâr Dağıtım Tablosu


79

80

Ortaklar Genel Kurul Toplantı Gündemi

TOFAŞ TÜRK OTOMOBIL FABRIKASI ANONIM ŞIRKETI’NIN 27 MART 2015 TARIHLI 47. OLAĞAN GENEL KURULU TOPLANTI GÜNDEMI 1. Açılış ve Toplantı Başkanlığı’nın seçimi,

2. Şirket Yönetim Kurulu’nca hazırlanan 2014 Yılı Faaliyet Raporunun okunması, müzakeresi ve onaylanması,

3. 2014 Yılı hesap dönemine ilişkin Bağımsız Denetim Rapor Özeti’nin okunması,

4. 2014 Yılı hesap dönemine ilişkin Finansal Tabloların okunması, müzakeresi ve onaylanması,

5. Türk Ticaret Kanunu’nun 363. Maddesine göre yıl içerisinde Yönetim Kurulu Üyelikleri’nde yapılan değişikliğin onaylanması,

6. Yönetim Kurulu Üyeleri’nin Şirket’in 2014 yılı faaliyetlerinden dolayı ayrı ayrı ibra edilmesi,

7. Şirket’in kâr dağıtım politikası çerçevesinde hazırlanan, 2014 yılı kârının dağıtılması ve kâr dağıtım tarihi konusundaki Yönetim Kurulu’nun önerisinin kabulü, değiştirilerek kabulü veya reddi,

8. Kurumsal Yönetim İlkeleri gereğince Yönetim Kurulu Üyeleri ve Üst Düzey Yöneticiler için “Ücret Politikası” ve politika kapsamında yapılan ödemeler hakkında Pay Sahiplerine bilgi verilmesi ve onaylanması,

9. Yönetim Kurulu Üyeleri’nin aylık brüt ücretlerinin belirlenmesi,

10. Türk Ticaret Kanunu ve Sermaye Piyasası Kurulu düzenlemeleri gereğince Yönetim Kurulu tarafından yapılan Bağımsız Denetleme Kuruluşu seçiminin onaylanması,

11. Şirket’in 2014 yılı içerisinde yaptığı bağışları hakkında Pay Sahiplerine bilgi verilmesi ve 2015 yılında yapılacak bağışlar için üst sınır belirlenmesi,

12. Yönetim kontrolünü elinde bulunduran pay sahiplerine, Yönetim Kurulu Üyeleri’ne, üst düzey yöneticilere ve bunların eş ve ikinci dereceye kadar kan ve sıhrî yakınlarına; Türk Ticaret Kanunu’nun 395. ve 396. maddeleri çerçevesinde izin verilmesi ve Sermaye Piyasası Kurulu Kurumsal Yönetim Tebliği doğrultusunda 2014 yılı içerisinde bu kapsamda gerçekleştirilen işlemler hakkında pay sahiplerine bilgi verilmesi,

13. Dilek ve görüşler.


81

Şirket’in Sermaye Yapısı ve Ortaklık Hakkında Bilgiler

Şirket’in Sermayesi, Sermayenin %10’undan Fazlasına Sahip ve Diğer Ortaklar:

31 Aralık 2014 tarihi itibarıyla Şirket’in kayıtlı sermaye tavanı 1 milyar TL, çıkarılmış (ödenmiş) sermayesi ise 500 milyon TL’dir.

Ortakların Unvanı Hisse Grubu Pay Tutarı (TL) Oy Hakkı Pay %’si

Fiat Auto S.p.A. D 189.279.856,87 18.927.985.687 37,8560

Koç Holding A.Ş. A 187.938.121,26 18.793.812.126 37,5876

Temel Tic. ve Yat. A.Ş. A 175.693,44 17.569.344 0,0351

Suna Kıraç A 291.510,55 29.151.055 0,0583

S. Semahat Arsel A 291.510,55 29.151.055 0,0583

Mustafa V. Koç A 194.340,36 19.434.036 0,0389

M. Ömer Koç A 194.340,36 19.434.036 0,0389

Y. Ali Koç A 194.340,35 19.434.035 0,0389

Diğer Ortaklar E 121.440.286,26 12.144.028.626 24,2880

500.000.000,00 50.000.000.000 100

Şirketimizce, en son 2005 yılı içinde, toplam 50.000.000 TL olacak şekilde iç kaynaklardan %11,111111 oranında bedelsiz sermaye artışı yapılmış olup, müteakip yıllar ve 2014 yılında da herhangi bir sermaye artışı olmamıştır. Şirketimizin kuruluşundan itibaren sermaye artışlarına www.tofas.com.tr internet sitesinden ulaşılabilir. Şirketimizin, Borsa’ya kote edilmiş ve sermaye artışlarına binaen ihraç etmiş olduğu 11-19. tertip hisse senetleri ile münfesih Tofaş Oto Ticaret A.Ş.’yle birleşilmesi nedeniyle ihraç edilmiş olan 20. tertip hisse senetleri, Sermaye Piyasası Mevzuatı çerçevesinde 2001 yılı içinde sermaye artışı ile beraber 21. tertip hisse senetleri ile değişime tabi tutulmuştur. Ayrıca 2003 yılı içinde yapılan sermaye artışı ile 22. tertip hisse senetlerimiz ile gene 2005 yılında yapılan sermaye artışı karşılığında 24. tertip hisse senetlerimiz ihraç edilerek, İMKB (BİST) kotuna alınmıştır. Aradaki 23. tertipler ise, sermaye artışı ile ilgili olmayıp, kaydileştirme işlemleri nedeniyle ihracı yapılmamış bir tertiptir. Bu doğrultuda, öncelikle sermaye piyasası araçlarının kaydileştirilmesi ve kaydi sisteme geçilmesi kapsamında, hisse senetlerinin kayden takibine ilişkin olarak Sermaye Piyasası Kurulu’nun 28.10.2005 tarih ve 43/1318 sayılı Kararıyla, Borsa’da dolaşımda bulunan ve Takasbank nezdindeki tüm hisse senetleri kaydileştirilmiştir.

Ayrıca, 31.12.2006 itibarıyla, Merkezi Kayıt Kuruluşu’nun (MKK) düzenlemeleri doğrultusunda, nevi değişikliği gerçekleştirilen kaydileştirilmemiş hisse senetlerinin kaydi olarak takip edilebilmesi amacıyla başlatılan süreçler kapsamında, 2007 yılında yayınlanan SPK’nın ilgili düzenlemeleri ve MKK’nın konuya ilişkin uygulamaları doğrultusunda, yürürlükteki ilgili mevzuata uygun olarak, 31.12.2007 tarihi itibarıyla sermaye piyasası araçlarının kayden takibine ilişkin düzenlemeler uygulamaya geçirilmiştir.

MKK, Aracı Kurum (Yapı Kredi Yatırım) ve Şirketimiz arasındaki söz konuşu çalışmalar ilgili yasal düzenleme ve mevzuata uygun olarak, Kurumsal Yönetim ve Hissedar İlişkileri Birimimizce gereği gibi sürdürülmüştür.

Bu doğrultuda, 25.02.2011 tarihli mükerrer Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe giren 6111 sayılı Kanun’un 157. maddesi ile değiştirilen Sermaye Piyasası Kanunu’nun geçici 6.maddesine göre ve MKK’nın 28.04.2011 tarih ve 551 sayılı Genel Mektubu çerçevesinde, fiziken hisse senedi sahiplerinin hisse senetlerini, 31.12.2012 tarihine kadar kaydileştirilmek üzere Şirketimize müracaat ederek, söz konuşu hisse senedi işlemlerini yaptırmaları ve fiziki hisse senetlerini MKK nezdinde kaydiliştirmeleri kanunen öngörülmüştür. Bu yönde, gerek şirket internet sitesinde ve gerekse e-Yönet portalı üzerinde gerekli duyurulara yer verilmiştir. Ayrıca, Türkiye çapında yayını yapılan üç günlük gazetede de ikişer kez söz konuşu duyuru ilan edilmek suretiyle, pay sahiplerinin bilgisine sunulmuştur.

82

Şirket’in Sermaye Yapısı ve Ortaklık Hakkında Bilgiler

31.12.2012 tarihine kadar, Şirketimize ait ellerinde hisse senetlerimizi fiziken bulunduran hissedarlarımızın müracaatları doğrultusunda, öncelikle Şirket Merkezi’mizde, varsa önceki yıllara ait işlemlerini tamamlamaları ve müteakip, Yapı Kredi Yatırım Menkul Değerler A.Ş. veya mümessili durumundaki tüm Yapı Kredi Bankası A.Ş. Şubelerine başvuru yapılmaları sağlanmıştır. Bu kapsamda, fiziki hisse senetlerine sahip olan hissedarlarımızın haklarının kaybolmaması için söz konuşu tarihine kadar Şirketimize müracaat eden hissedarlarımızın gerekli işlemleri zamanında tamamlanarak süreç sona ermiştir.

Fiziki hisse senetleri kaydileştirilmeyen hisse sahipleri tüm haklarını Kanunun amir hükümleri çerçevesinde, 31Aralık 2012 tarihi itibarıyla kaybetmişlerdir. Merkezi Kayıt Kuruluşu A.Ş.’nin www.mkk.com.tr adresinden de gerekli bilgilere ulaşılarak, incelenebilir.

Pay sahiplerimiz, bu konu veya benzer pay sahipliği hakları konusunda Şirket Merkezi’mizdeki Kurumsal Yönetim ve Hissedar İlişkileri Birimi’nden gerekli bilgileri edinebilirler. Ayrıca, kurumsal yatırımcılarımız da Finansal Risk ve Yatırımcı İlişkileri Birimi’ne müracaatla diğer hususlarda bilgi edinebilirler.

Sermaye Piyasası Mevzuatı ve düzenlemelerine göre Şirketimiz pay sahiplerinin tüm hak ve menfaatlerinin sorumluluğu, SPK, BIST ve MKK nezdinde takip edilerek, gerekli çalışmalar yürütülmektedir. Merkezi Kayıt Kuruluşu A.Ş. kayıtlarına dayanılarak alınan verilere göre, ortaklar pay defteri güncellenmektedir. Tofaş, BİST-30 ve BİST-100 Endeksi yanı sıra, Kurumsal Yönetim Endeksi ve Sürdürülebilirlik Endeksi’nde de yer almaktadır. Ayrıca, Şirketimiz hisse senetleri Lüksemburg Borsası’na da kote olup, uluslararası pazarlarda işlem görmektedir.

Dönem içinde, sermaye ve ortaklık yapısında herhangi bir değişiklik olmamıştır. Genel Kurullarda her hisse için bir oy hakkı söz konuşu olup, oy hakkında imtiyaz yoktur Ancak, Yönetim Kurulu Üyeleri’nin seçimine ilişkin olarak, İmtiyazlı Pay Sahipleri olarak A ve D Grubu hissedarlarınca gösterilecek adaylar arasından seçim yapılması mecburidir. (Şirket Esas Sözleşmesi’nin 10. maddesi) Şirketimizin ortaklık yapısı çerçevesinde, imtiyazlı pay sahiplerinin Şirket Esas Sözleşmesi’nde belirtildiği üzere, Yönetim Kurulu Üyeleri’nin belirlenmesi için A ve D grubu hissedarların imtiyazı söz konuşu olup, A ve D Grubu pay sahipleri tarafından gösterilen adaylardan birer tanesinin Sermaye Piyasası Kurulu’nun II-17.1 sayılı Kurumsal Yönetim Tebliği ile düzenlenen bağımsızlık kriterleri ve niteliklerini haiz olmaları zorunludur. Kâr payı dağıtımında ise (Esas Sözleşme’nin 18. maddesi) imtiyaz söz konuşu değildir. Bu hususlara ilişkin ayrıntılı bilgi ve açıklamalar Faaliyet Raporu’nun içinde de yer alan Kurumsal Yönetim İlkeleri Uyum Raporu’nda ayrıntılı olarak yer almaktadır.

Ayrıca, Şirket’in mali durumu ve faaliyetlerini etkileyebilecek nitelikte bir dava açılmamış olup, mevzuat hükümlerine aykırı uygulamalar nedeni ile şirket ve yönetim organı üyeleri hakkında uygulanan herhangi bir idari veya mali yaptırım yoktur.

Şirket’in sermayesinin karşılıksız kalması gibi bir durum da söz konuşu olmayıp, faaliyetlerin devamına elverişli olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Hissedarlarımız www.tofas.com.tr sitesi içinde yer alan “Yatırımcı İlişkileri” bölümünün altında, Şirketimizle ilgili kurumsal, finansal ve borsa verilerine ilişkin bilgilere, ilgili alt başlıklarından ulaşarak, inceleyebilecekleri gibi, kurumsal e-posta adresimiz [email protected]‘ye de e-mail yollayarak, Kurumsal Yönetim ve Hissedar İlişkileri Birimi ile Finansal Risk ve Yatırımcı İlişkileri Birimi’nden Şirketimizle ilgili diğer bilgileri almaları ve iletişim sağlamaları mümkündür.

Dönem İçinde Yapılan Esas Sözleşme Değişiklikleri

2014 yılını kapsayan dönem içinde, Şirket Esas Sözleşmesi’nde herhangi bir değişiklik yapılmamıştır.

2013 yılında ise, 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu, Sermaye Piyasası Kanunu ve ilgili düzenlemelere uyum sağlamak amacıyla, Şirket Esas Sözleşmesi’nin “Kuruluş” başlıklı 1. maddesi haricinde tüm maddelerinin tadil edilmesi ve bazı maddelerinin de bu kapsamda iptaline ilişkin, Sermaye Piyasası Kurulu ile T.C. Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’nın gerekli izinlerinin alınması suretiyle, Esas Sözleşme değişiklikleri yapılmıştır.

Esas Sözleşme’nin yeni hali, 01.07.2013 tarihli Olağanüstü Genel Kurul kararı doğrultusunda, 03.07.2013 tarihi itibarıyla tescil edilerek, 09.07.2013 tarih ve 8359 sayılı Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi’nde ilan edilmiştir.

Şirket Esas Sözleşmesi’ne, şirketimizin www.tofas.com.tr internet sitesinden erişilerek, incelenebilir.

Son Üç Yılda Dağıtılan Temettüler ve Oranları:

Şirketimizce Ortaklarımıza, Türk Ticaret Kanunu, Sermaye Piyasası Mevzuatı ve Esas Sözleşme hükümleri ile Kâr Dağıtım Politikası’na uygun olarak;

2014 yılı içinde ve 04.04.2014 tarihi itibarıyla, 2013 kârından %65 oranında (brüt %65, net %55,25), toplam 325.000.000-TL nakit temettü ödemesi yapılmıştır.


83

Şirketimizce; 2013 yılı içinde ve 05.04.2013 tarihi itibarıyla, 2012 kârından %96 oranında (brüt %96, net %81,6), toplam 480.000.000-TL nakit temettü ödemesi yapılmıştır.

Ayrıca; 2012 yılı içinde ve 06.04.2012 tarihi itibarıyla, 2011 kârından %50 oranında (brüt %50, net %42.5), toplam 250.000.000-TL nakit temettü ödemesi yapılmıştır. Söz konusu yıllar ve önceki seneler itibarıyla ayrıntılı kâr dağıtım tablolarına şirketimizin www.tofas.com.tr adresinden ulaşılarak, incelenebilir.

Çıkarılmış Menkul DeğerlerŞirketimiz, kuruluşundan bu yana 520- TL’lik tahvil ihraç etmiştir. İhraç edilen bu tahvillerin tamamı vadesinde ödenerek itfa edilmiştir. Kuruluştan itibaren ihraç edilmiş olan 1-10. tertip hisse senetlerimiz 11. tertip, 11-20. tertip hisse senetlerimiz ise 21. tertip hisse senetleri ile değişime tabi tutulmuş olup, daha sonra 22. tertip ve müteakip 24. tertip hisse senetlerimiz ihraç edilmiştir. Hisse senetlerinin kaydileştirilmesi ile ilgili çalışmalar yukarıda da belirtildiği gibi, ihraçcı şirket, aracı kurum / banka ve MKK aracılığıyla sürdürülmüştür. SPK’nın ilgili Kararı uyarınca tüm hisse senetlerinin 31.12.2007 tarihine itibarıyla kayden takibine başlanmış olup, 25.02.2011 tarihli mükerrer Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe giren, 6111 sayılı Kanun’un 157. maddesi ile değiştirilen Sermaye Piyasası Kanunu’nun geçici 6.maddesine göre ve ayrıca MKK’nın 28.04.2011 tarih ve 551 sayılı Genel Mektubu çerçevesinde, fiziki hisse senetlerinin kaydileştirilme süreci, 31.12.2012 tarihi itibarıyla mevzuata uygun olarak tamamlanmıştır.

Şirket İştiraklerimiz ve Bağlı Ortaklıklarımızİstanbul’da faaliyet gösteren, 45.000.000-TL nominal sermayeli bağlı ortaklığımız KOÇ FIAT KREDI Tüketici Finansmanı A.Ş.’nde, 31.12.2014 tarihi itibarıyla Şirketimizin iştirak tutarı 44.999.996- TL olup, iştirak oranımız %99,99’dur.

KOÇ FIAT KREDI Tüketici Finansmanı A.Ş‘nin 2014 yılı faaliyetlerine ilişkin Olağan Genel Kurul’u 06.03.2015 itibarıyla tamamlanmış olacaktır.

İstanbul’da faaliyet gösteren ve nominal sermayesi 5.500.000-TL olan FER MAS Oto Ticaret A.Ş.’nde de ortaklığı bulunan Şirketimizin, 31.12.2013 tarihi itibarıyla söz konuşu şirketteki iştirak tutarımız 5.500.000- TL ve iştirak oranımız %100’dür. FER MAS Oto Ticaret A.Ş. Yönetim Kurulu’nun, 6012 sayılı Türk Ticaret Kanunu hükümlerine uygun olarak “tek ortaklı şirket” statüsünde faaliyetlerine devam edeceğine dair Kararı doğrultusunda, Tofaş Türk Otomobil Fabrikası A.Ş.’nin Şirket’in tek pay sahibi olmasına ilişkin husus 24.06.2013 tarihinde tescil edilmek suretiyle, 28.06.2013 tarih ve 8352 sayılı Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi’nde ilan edilmiştir.

FER MAS Oto Ticaret A.Ş.’nin 2014 yılı faaliyetlerine ilişkin iştirakimizin Olağan Genel Kurul’u 19.03.2015 itibarıyla tamamlanmış olacaktır.

İştirak ve bağlı ortaklıklarımızın Genel Kurul Toplantı Tutanaklarına ve Hazır Bulunanlar Cetvellerine Şirketimizin www.tofas.com.tr internet adresinden ulaşılarak incelenebilir.

84

Kurumsal Yönetim Ilkeleri Beyanı ve Uyum Raporu

TOFAŞ TÜRK OTOMOBIL FABRIKASI A.Ş.KURUMSAL YÖNETIM ILKELERI UYUM RAPORU

BÖLÜM I – KURUMSAL YÖNETİM İLKELERİNE UYUM BEYANI

2014 yılında yürürlükte bulunan II-17.1 sayılı Kurumsal Yönetim Tebliği kapsamında zorunlu olan ilkelere tam olarak uyulurken, zorunlu olmayan ilkelerin de büyük çoğunluğuna uyum sağlanmıştır. Zorunlu olmayan Kurumsal Yönetim İlkelerine de tam uyum amaçlanmakla birlikte, ilkelerin bir kısmında uygulamada yaşanan zorluklar, bazı ilkelere uyum konusunda gerek ülkemizde gerekse uluslararası platformda devam eden değerlendirmeler, bazı ilkelerin ise piyasanın ve Şirket’in mevcut yapısı ile tam örtüşmemesi gibi nedenlerle tam uyum henüz sağlanamamıştır. Henüz uygulamaya konulmamış olan ilkeler üzerinde çalışılmakta olup; şirketimizin etkin yönetimine katkı sağlayacak şekilde idari, hukuki ve teknik alt yapı çalışmalarının tamamlanması sonrasında uygulamaya geçilmesi planlanmaktadır. Aşağıda şirketimiz bünyesinde Kurumsal Yönetim İlkeleri çerçevesinde yürütülen kapsamlı çalışmalar ve ilgili bölümlerde henüz uyum sağlanamayan ilkeler ve varsa bundan kaynaklanan çıkar çatışmaları açıklanmıştır.

2014 yılı içinde Kurumsal Yönetim alanındaki çalışmaların başında SPK’nın Kurumsal Yönetim İlkeleri ile ilgili yeni düzenlemelerini içeren Sermaye Piyasası Kanunu ve bu Kanuna dayanılarak hazırlanan Tebliğlere uyum çalışmaları gelmektedir. Yeni Türk Ticaret Kanunu’na ve Sermaye Piyasası Kanunu’na uyum amacıyla gerekli Esas Sözleşme değişiklik çalışmaları 2013 yılında tamamlanmış, Yönetim Kurulumuz ve Yönetim Kurulu Komitelerimiz 2014 yılında yürürlüğe giren Kurumsal Yönetim Tebliği’ndeki düzenlemelere uygun olarak tekrar ele alınmıştır. Kurulan Yönetim Kurulu Komiteleri etkin olarak faaliyetlerini sürdürmektedir. Yönetim Kurulu ve üst düzey yönetici ücret politikası belirlenerek Genel Kurul’da ortakların bilgisine sunulmuştur. Hazırlanan Genel Kurul bilgilendirme dokümanı ile ilkelerde açıklanması zorunlu olan imtiyazlı paylar, oy hakları, organizasyonel değişiklikler gibi Genel Kurul bilgileri, Yönetim Kurulu Üye adayları özgeçmişleri, Yönetim Kurulu ve üst düzey yönetici ücret politikası, ilişkili taraf işlemleri ile ilgili olarak hazırlanması gereken raporlar ve açıklanması gereken bilgiler Genel Kurul’dan 3 hafta önce yatırımcılarımızın ve hissedarlarımızın bilgisine sunulmuştur. Ayrıca Şirketimiz kurumsal internet sitesi ve faaliyet raporu gözden geçirilerek, ilkelere tam uyum açısından gerekli revizyonlar gerçekleştirilmiştir.

Önümüzdeki dönemde de İlkelere uyum için mevzuattaki gelişmeler ve uygulamalar dikkate alınarak gerekli çalışmalar sürdürülecektir.

Zorunlu Kurumsal Yönetim İlkeleri kapsamında, Kurumsal Yönetim Tebliği’nin 6. maddesinin birinci bendinde yer verildiği üzere, kurumsal yönetim ilkelerinin uygulanmasındaki istisnalar bağlamında, Şirketimiz “yönetim kontrolünü sözleşme ile eşit olarak paylaşan” ve “iki tüzel kişiden oluşan” bir “ iş ortaklığı” statüsünde olup, bağımsız Yönetim Kurulu Üye sayısı bu düzenleme doğrultusunda iki kişiden oluşmaktadır. Yönetim Kurulu’nda bağımsız üye sayısının 2 (iki) olarak belirlenmesinin yeterli olduğuna dair Sermaye Piyasası Kurulu’nun 16.02.2012 tarih ve 5/129 sayılı Kurul Kararı ile gerekli onay alınmıştır.

Ayrıca, söz konuşu Tebliğ’in 5. maddesinin altıncı bendinde yer aldığı üzere, 4.3.6 numaralı zorunlu ilkenin birinci fıkrasının (d) bendinde belirtilen “Gelir Vergisi Kanunu’na göre Türkiye’de yerleşik sayılması” kriteri için, “bağımsız üyelerden en az yarısının sağlaması yeterlidir”, düzenlemesine uygun olarak Yönetim Kurulu bağımsız üye adayları belirlenmiş olup, Sermaye Piyasası Kurulu’nun 17.02.2014 tarih ve 5/136 sayılı Kurul Kararı ile Yönetim Kurulu bağımsız üye adayları için gerekli uygunluk görüşü alınmış ve Genel Kurul’ca seçilmişlerdir.Sermaye Piyasalarındaki gelişmelerin bir gereği ve dinamik bir süreç olarak, Kurumsal Yönetim İlkeleri’nin uygulanması, her zamanki gibi Şirketimiz açısından belirleyici ve artan bir önem taşımıştır. Şirketimiz, Sermaye Piyasası Kurulu tarafından yayımlanan Kurumsal Yönetim İlkelerine uymayı ve gelişen koşullara bağlı olarak uyum sağlanacak konularda, iyileştirmeler yapmak suretiyle, gerekli düzenlemeleri tamamlayarak, kurumsal yönetimi bir şirket kültürü olarak benimseyerek, ilgili faaliyetlerini sürdürmektedir.

Ayrıca, 2014 yılında gerek mevzuatta yapılan değişiklikler, gerekse Şirketimizin kurumsal yönetim faaliyetleri doğrultusunda çalışmalarımız hassasiyetle sürdürülmüştür. Söz konusu Kurumsal Yönetim uygulamalarımız çerçevesinde 2014 yılı içerisinde, kurumsal yönetim derecelendirme firması Saha Kurumsal Yönetim ve Kredi Derecelendirme Hizmetleri A.Ş. tarafından iki kez kurumsal yönetim derecelendirme notumuz revize edilmiştir. 12.05.2014 tarihi itibarıyla hazırlanan Kurumsal Yönetim Derecelendirmesi Dönem Revizyonu Raporu kapsamında derecelendirme notumuz 8,95 (89.51) olarak belirlenmiş, daha sonra yıl içindeki faaliyetler gözden geçirilmek suretiyle 05.11.2014 tarihi itibarıyla hazırlanan Kurumsal Yönetim Derecelendirme Raporu’na istinaden, derecelendirme notumuz bir kez daha yükseltilmek suretiyle, 9.01 (90.09) olarak açıklanmıştır.


85

Kurumsal Yönetim İlkelerinden, uygulaması zorunlu olmayan aşağıda belirtilen İlkelere, yukarıda belirtilen gerekçelerle henüz tam uyum sağlanamamıştır. Konuya ilişkin detaylı bilgiler aşağıda ilgili bölümlerde yer almaktadır.- 1.4.2 numaralı ilkeye ilişkin olarak, aşağıda 2.4 numaralı

bölümde yer alan imtiyazlar Esas Sözleşmemizde düzenlenmiştir.

- 1.5.2 numaralı ilkeye ilişkin olarak; azlık hakları, esas sözleşme ile sermayenin yirmide birinden daha düşük bir orana sahip olanlara tanınmamış olup, mevzuattaki genel düzenlemeler çerçevesinde haklar sağlanmıştır.

- 4.3.9. numaralı ilkeye ilişkin olarak; Yönetim Kurulu’nda kadın üye oranı için henüz bir hedef oran ve hedef zaman belirlenmemiş olup, bu konuya ilişkin değerlendirme çalışmaları devam etmektedir. Konuya ilişkin detaylı bilgi aşağıda 5.1 numaralı bölümde yer almaktadır.

- 4.4.7 numaralı ilkeye ilişkin olarak, aşağıda 5.1 numaralı bölümde açıklandığı üzere, Yönetim Kurulu Üyeleri’nin şirket dışında başka görevler alması sınırlandırılmamıştır.

Şirketimiz her zaman olduğu gibi, Kurumsal Yönetim İlkeleri’nin uygulanması doğrultusunda, Kurumsal Yönetim anlayışını yaygınlaştırarak sürdürmeye devam etmektedir. Ayrıca, yapılan açıklamalarda dönem içerisinde önemli bir değişiklik olması durumunda, ilgili değişikliğe ara dönem faaliyet raporlarında yer verilir.

BÖLÜM II - PAY SAHIPLERI

2.1. Yatırımcı İlişkileri BölümüSPK’nın II-17.1 sayılı Kurumsal Yönetim Tebliği’nin 11. maddesi kapsamında öngörülen görevlerin yerine getirilmesine dair, Şirketimiz Mali Direktörü ve Mali Direktörlük bünyesinde, Finansal Risk Yönetimi ve Yatırımcı İlişkileri Birimi ile Kurumsal Yönetim ve Hissedar İlişkileri Birimi’nin ilgili görevleri yerine getirmesine ilişkin olarak, 27.06.2014 tarih ve 2014/15 sayılı Yönetim Kurulu Kararıyla gerekli düzenleme yapılmış ve müteakip 30.06.2014 tarihi itibarıyla KAP aracılığıyla kamuoyunun bilgisine sunulmuştur.

Bu doğrultuda Kurumsal Yönetim Tebliği’nin 11’nci maddesinde öngörülen görevleri, 2014 yılında Şirketimiz Mali Direktörü olarak görevde bulunan Sn. Cengiz Eroldu’nun yönetiminde, Sn. M. Adil Salepçioğlu ve Sn. M. Emre Ertürk tarafından yerine getirilmesine ve Yönetim Kurulumuzca belirlenen çalışma esasları çerçevesinde faaliyetlerine devam eden Kurumsal Yönetim Komitemize, mevcut üyelerin yanı sıra, Sn. Cengiz Eroldu’nun atanmasına karar verilmiştir. Bölüm bünyesinde faaliyetleri yürüten Finansal Risk Yönetimi ve Yatırımcı İlişkileri Birimi Yöneticisi Sn. M. Emre Ertürk’ün Sermaye Piyasası İleri Düzey Sertifikası ile Kurumsal Yönetim ve Hissedar İlişkileri Birimi Yöneticisi Sn. M. Adil Salepçioğlu’nun Kurumsal Yönetim Derecelendirme Uzmanlığı Lisansı bulunmaktadır.

Sermaye Piyasası Kurulu’nun Kurumsal Yönetim Tebliği’nin 11’nci maddesinde belirtilen hususlar kapsamında 2014 yılı içinde yapılan çalışmalar hakkında Yatırımcı İlişkileri Bölümü Raporu hazırlanarak 02.02.2014 tarihi itibarıyla Kurumsal Yönetim Komitesi ‘nde görüşülmek suretiyle Yönetim Kurulu’na sunulmuştur.

Bu çerçevede, Şirketimiz ile ilgili olarak pay sahipleri ile ilişkiler kapsamında Risk Yönetimi ve Yatırımcı İlişkileri Birimi tarafından 423 adet yatırımcı ile toplantı, 4 adet Analist Toplantısı, 14 adet telekonferans gerçekleştirilmiş; 11 adet yatırımcı konferansı ve roadshow’a katılınmış, 4 adet “reverse roadshow” yatırımcı grup toplantısına ev sahipliği yaparak mevcut ve potansiyel yatırımcılarla görüşülmüş ve pay sahiplerinin güncel gelişmeler konusunda daha iyi bilgilendirilmesi sağlanmıştır.

Yıl içinde pay sahipleri ile ilişkiler kapsamında Kurumsal Yönetim ve Hissedar İlişkileri Birimi tarafından yürütülen çalışmalar doğrultusunda gerçekleştirilen Genel Kurul toplantısı, yürürlükteki mevzuata uygun olarak yapılmış; gerek toplantının gerekse toplantıya ilişkin duyuru ve kayıtların mevzuata, Esas Sözleşmeye ve diğer şirket içi düzenlemelere uygun olarak yapılması sağlanmıştır.

Söz konusu Birim, Yönetim Kurulu bünyesindeki Komitelerin çalışmalarına ilişkin gerekli prosedürlerin takibi ve kayıtların tutulması ile Sermaye Piyasası Mevzuatı kapsamında, kamunun aydınlatılması ve yatırımcıların bilgi talepleriyle ilgili olarak, şirket internet sitesi, e-Şirket ve e-Yönet gibi portallar ile KAP üzerinden özel durum açıklamaları dahil, ilgili konuların tatbik ve takibini yapmaktadır.

Ayrıca, yıl içinde 30 adet Özel Durum Açıklaması yayınlanmış; yatırımcılar için önem ihtiva eden açıklamalar Kamuyu Aydınlatma Platformu’nun (KAP) yanı sıra, İngilizce çevirileri ile birlikte şirket internet sitesinde yayınlanmıştır.

Bunlara ilaveten yukarıdaki Uyum Beyanı kısmında belirtildiği üzere, iki kez kurumsal yönetim derecelendirmesi yaptırılmak suretiyle, kurumsal yönetim derecelendirme notu defaten yükseltilerek, revize edilmiştir.

Dönem sonu itibarıyla, Finansal Risk ve Yatırımcı İlişkileri Birimi’nden Sn. M. Emre Ertürk‘e [email protected] adresinden e-mail ile veya (0212) 275 33 90/2751 dahili numaradan ve, Kurumsal Yönetim ve Hissedar İlişkileri Birimi’nden Dr. M. Adil Salepçioğlu’na [email protected] adresinden e-mail ile veya (0212) 275 33 90/2749 dahili numaradan, telefonla ulaşılarak, bilgi ve iletişim sağlanabilir.

86

Kurumsal Yönetim İlkeleri Beyanı ve Uyum Raporu

2.2. Pay Sahiplerinin Bilgi Edinme Haklarının Kullanımı Pay sahipleri arasında bilgi alma ve inceleme hakkının kullanımında ayrım yapılmamakta olup, ticari sır niteliğindekiler dışındaki tüm bilgiler pay sahipleri ile paylaşılmaktadır. Finansal Risk Yönetimi ve Yatırımcı İlişkileri Birimi ile Kurumsal Yönetim ve Hissedar İlişkileri Birimi’ne intikal eden sorular, gizli ve ticari sır niteliğindeki bilgiler hariç olmak üzere, ilgili olduğu konunun en yetkili kişisi ile görüşülerek gerek telefon. gerekse yazılı olarak cevaplandırılmaktadır. Bu raporun 3.1 no.’lu bölümünde açıklandığı üzere, kurumsal internet sitesinde pay sahipliği haklarının kullanımını etkileyebilecek her türlü bilgi ve açıklamaya yer verilmektedir.

Dönem içinde pay sahiplerinin bilgi edinme taleplerinin karşılanması ve Şirketimizin Bilgilendirme Politikası kapsamında gerekli çalışmalar ve ilgili uygulamalar azami gayretle sürdürülmüştür. Esas Sözleşme’mizde bireysel bir hak olarak özel denetçi talep hakkı düzenlenmemiş olmakla birlikte, Türk Ticaret Kanunu’nun 438’nci maddesi uyarınca her pay sahibi, pay sahipliği haklarının kullanılabilmesi için gerekli olduğu takdirde ve bilgi alma veya inceleme hakkı daha önce kullanılmışsa, belirli olayların özel bir denetimle açıklığa kavuşturulmasını, gündemde yer almasa bile Genel Kurul’dan isteyebilir. Bugüne kadar pay sahiplerinin bu yönde bir talebi olmamıştır.

Gerek mevcut düzenlemeler, gerekse genel teamül dahilinde bu konuda henüz bir bilgi ve uygulamaya dönük durum söz konuşu değildir. Şirketimiz, mevzuatta öngörülen diğer hususların denetimi hakkında belirtildiği gibi, Türk Ticaret Kanunu’nun ve Sermaye Piyasası Mevzuatı’nın ilgili hükümleri uygulanmaktadır. Buna ilaveten, Şirketimiz, iç denetim ve iç kontrol uygulamaları yanı sıra, iki ana Ortağının (Koç Holding ve Fiat Auto) denetimine tabidir.

Ayrıca Şirket faaliyetleri, Genel Kurul’da seçilen Bağımsız Denetçi tarafından periyodik olarak denetlenmektedir.

2.3. Genel Kurul Toplantıları a. Dönem içinde, 28 Mart 2014 tarihi itibarıyla, Şirket Genel Merkezi - Büyükdere Caddesi Tofaş Han No: 145 Zincirlikuyu 34394 Şişli - İstanbul adresinde, Ortaklar Olağan Genel Kurul Toplantısı yapılmıştır. Genel Kurul’a Çağrı ilanları, Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi yanı sıra, Şirket’in www.tofas.com.tr internet adresinde, MKK’nın e-GKS (Elektronik Genel Kurul Sistemi) ve e-Yönet ve e-Şirket portalları ile KAP’ta (Kamuyu Aydınlatma Platformu), gerekli bilgileri tümüyle içerecek şekilde ve yasal süreler dahilinde ilan edilmiştir. Ayrıca, Ortaklar Pay Defterine kayıtlı pay sahiplerine yazılı olarak bildirim yapılmıştır.

Ayrıca, izleyici olarak Genel Kurul’a katılmak isteyen herkesin katılımı sağlanmış, menfaat sahipleri, basın-yayın temsilcileri ve genel anlamda tüm paydaşların Toplantıya iştiraklerinin sağlanması hedeflenmiştir.. Bu çerçevede, yazılı ve görsel basın - medya temsilcileri ile, çeşitli aracı kurum ve banka uzmanları yanı sıra, ilgili dernek ve sivil toplum kuruluşları ile derecelendirme şirketi yetkilileri de söz konuşu Genel Kurul Toplantısı’na iştirak etmişlerdir. Ayrıca, MKK ve e-GKS üzerinden Genel Kurul Toplantıları canlı olarak yayınlanmış, fiziki hazır bulunanlar cetveli yanı sıra, elektronik katılanlar listesi de hazırlanmıştır.

28.03.2014 tarihli Olağan Genel Kurul Toplantısı’na ait fiziki hazır bulunanlar cetveli incelendiğinde, kaydolan 18 pay sahibi ile elektronik katılanlar listesinde yer alan 364 pay sahibi olmak üzere, toplam 382 pay sahibinin kaydı görülmektedir.

Bu çerçevede, Genel Kurul toplanma usulü, pay sahiplerinin katılımını en üst düzeyde sağlayacak şekilde yapılır ve ayrıca toplantı tutanaklarına yazılı veya elektronik ortamda her zaman erişilebilir olması sağlanır. Toplantı etkinliğini artıracak uygulamalara yer verilmek suretiyle, mevzuatın getirdiği düzenlemelere uygun olarak hareket edilir. Genel Kurulların gerekli fonksiyonunu sağlamak için azami gayret gösterilmektedir.

Genel Kurullarımızda pay sahiplerinin soru sormaları ve konu hakkında söz alarak fikir beyan etmeleri en doğal hak olmak durumunda olup, bu hususa hassasiyetle uyulmaktadır. Bu doğrultuda, Şirketimiz Ortaklarının Genel Kurul’da soru sorma hakları veya Gündem maddeleriyle ilgili öneri sunmaları yada verdikleri öneriler veya mevcut konular üzerinde konuşma yapmaları Divan Heyeti tarafından usulüne uygun olarak sağlanmakta ve gerekli kayıtlar tutulmaktadır.

Bu çerçevede Genel Kurulumuzda pay sahiplerinin değişik konularda sunduğu bilgilere ilişkin olarak Divan Heyetine verdikleri yazılı ve sözlü öneriler Şirketimizin internet (web) adresinde de yer alan Genel Kurul Toplantı Tutanaklarına eklenmektedir. Ancak, 2014 yılında bu yönde sözlü veya yazılı cevaplandırılması istenen herhangi bir soru sorulmamıştır. Ayrıca, pay sahipleri tarafından gündem önerisi verilmemiştir. Buna ilaveten, pay sahiplerinin, bazı maddeler aleyhine varsa verdikleri oyların da Toplantı Tutanağı’na işlenmiş olduğuna dair kayıtlar, Genel Kurul dokümanlarının incelemesinden de (www.tofas.com.tr) görülebilir.

Yıllar itibarıyla, Olağan ve Olağanüstü Genel Kurul Toplantı Tutanakları ve Hazerun Cetvellerinin tümüne Şirket Genel Merkezi’mizden ulaşmak mümkün olduğu gibi, İstanbul Ticaret Sicili Memurluğu’nda bulunan Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi arşivinden de ulaşılabilir. Ayrıca, son 5 yıla ait Genel Kurul Toplantı Tutanakları ile ilgili diğer dokümanlara ait “pdf” dosyaları gene Şirketimizin web sitesi www.tofas.com.tr internet adresinden ulaşılarak incelenebilir.


87

b. Ayrıca, Yönetim Kurulu’nda karar alınabilmesi için bağımsız Yönetim Kurulu Üyeleri’nin çoğunluğunun olumlu oyunun arandığı ve olumsuz oy vermeleri nedeniyle kararın Genel Kurul’a bırakıldığı herhangi bir durum söz konusu olmamıştır.c. 2014 yılında yapılan Olağan Genel Kurul toplantısında, 2013 yılı içinde yapılan bağış ve yardımlar hakkında Genel Kurul’da ayrı bir gündem maddesi ile bilgi verilmiş ve 2014 yılı için yapılabilecek bağış sınırı 9.000.000- TL olarak belirlenmiş olup, bağış politikasında herhangi bir değişiklik söz konusu olmamıştır.d. Yönetim kontrolünü elinde bulunduran pay sahiplerinin, Yönetim Kurulu Üyeleri’nin, idari sorumluluğu bulunan yöneticilerin ve bunların eş ve ikinci dereceye kadar kan ve sıhrî hısımlarının, ortaklık veya bağlı ortaklıkları ile çıkar çatışmasına neden olabilecek önemli bir işlem yapması ve/veya ortaklığın veya bağlı ortaklıklarının işletme konusuna giren ticari iş türünden bir işlemi kendi veya başkası hesabına yapması ya da aynı tür ticari işlerle uğraşan bir başka ortaklığa sorumluluğu sınırsız ortak sıfatıyla girmesi durumunda; söz konusu işlemler ile bu kişiler dışında şirket bilgilerine ulaşma imkânı olan kimselerin kendileri adına Şirket’in faaliyet konusu kapsamında yaptıkları işlemler hakkında Genel Kurul’ca Türk Ticaret Kanunu’nun 395. ve 396. maddeleri çerçevesinde izin verilmiştir. Ayrıca, Sermaye Piyasası Kurulu Kurumsal Yönetim Tebliği doğrultusunda 2014 yılı içerisinde bu kapsamda gerçekleştirilen işlemler olmadığına dair Genel Kurul’a bilgi sunulmuştur.

2.4. Oy Hakları ve Azlık Hakları Genel Kurullarda her hisse için bir oy hakkı söz konuşu olup, oy hakkında imtiyaz yoktur. Genel Kurul toplantılarında hazır bulunan pay sahipleri oy haklarını toplam paylarının nominal değeri ile orantılı olarak kullanırlar. Ancak, Yönetim Kurulu Üyelikleri’ne, İmtiyazlı Pay Sahipleri olarak A ve D Grubu hissedarlarınca gösterilecek adaylar arasından seçim yapılması zorunludur. (Esas Sözleşme’nin 10. maddesi). Bu husus, Şirketimizin “yönetim kontrolünü sözleşme ile eşit olarak paylaşan” ve “iki tüzel kişiden oluşan” bir “ iş ortaklığı” (JV) statüsünde olmasından dolayı, hukuken mesnet teşkil etmektedir.

Genel Kurul’da temsil ve oy kullanma şekline ilişkin düzenlemeler doğrultusunda oy hakları kullanılır. Sermaye Piyasası Kurulu’nun vekaleten oy kullanmaya ilişkin düzenlemelerine uygun olarak hareket edilir.

Karşılıklı iştirak halinde hakim ortak söz konuşu değildir. Şirket Esas Sözleşmesi’nde azınlık paylarının yönetimde temsiline ilişkin bir hüküm bulunmamaktadır. Ayrıca, birikimli oy kullanma yöntemine ilişkin bir düzenlemeye de yer verilmemiştir. Bu yönde Sermaye Piyasası Mevzuatının ihtiyari uygulama hususu ve hakim ortakların bu düzenlemeyi ön görmemesi dolayısıyla mevcut Genel Kurul nisabına ilişkin hüküm uygulanmaktadır (Esas Sözleşme’nin 14. maddesi).

Pay sahipleri ile ilgili işlerde, eşit işlem ve muamele prensipleri ve mevzuata uygun olarak hareket edilmekte olup, Şirketimiz nezdinde gerekli düzenlemeler sağlanarak, azami derecede önem verilmektedir.

2.5. Kâr Payı HakkıKâr payı dağıtımında imtiyaz söz konuşu değildir. Kâr payları, mevcut payların tamamına, bunların ihraç ve ihtisap tarihlerine bakılmaksızın eşit olarak dağıtılır.

Şirketimizin Kâr Dağıtım Politikası; Şirket’in yıllık Faaliyet Raporu ile kurumsal internet sitesinde ve ayrıca, Genel Kurul Toplantı Tutanağı’nda da yer almaktadır. Bu doğrultuda, Türk Ticaret Kanunu hükümleri, Sermaye Piyasası Düzenlemeleri, Vergi Düzenlemeleri ve diğer ilgili düzenlemeler ile Esas Sözleşmenin kâr dağıtımı ile ilgili maddesi çerçevesinde kâr dağıtımı yapılmakta olduğu ve kâr dağıtımında, Kurumsal Yönetim İlkeleri’ne uygun olarak pay sahipleri ve Şirket menfaatleri arasında dengeli ve tutarlı bir politika izlendiği ve ayrıca, ilke olarak, ilgili düzenlemeler ve finansal imkânlar elverdiği sürece, piyasa beklentileri, uzun vadeli şirket stratejisi, yatırım ve finansman politikaları, kârlılık ve nakit durumu, dikkate alınarak, Sermaye Piyasası Düzenlemeleri çerçevesinde hesaplanan net dağıtılabilir dönem kârı yasal kayıtlarımızdan karşılayabildiği sürece hissedarlarımıza azami oranda nakit ve/veya bedelsiz hisse şeklinde dağıtıldığına dair hususları içeren Kâr Dağıtım Politikası Genel Kurul’un onayına sunulmuştur.

Ayrıca, söz konuşu Kâr Dağıtım Politikası kapsamında, kâr dağıtımının Genel Kurul toplantısını takiben en geç bir ay içinde yapılması amaçlanmakta olup, kâr dağıtım tarihine Genel Kurul karar vermektedir. Genel Kurul veya yetki verilmesi halinde Yönetim Kurulu, Sermaye Piyasası Düzenlemelerine uygun olarak kâr payının taksitli dağıtımına karar verebilir.

Şirket Esas Sözleşmesi’ne göre; Yönetim Kurulu, Genel Kurul tarafından yetkilendirilmiş olmak ve Sermaye Piyasası Düzenlemelerine uymak kaydı ile kâr payı avansı dağıtabilir.

2.6. Payların Devri Şirket Esas Sözleşmesi’nde “Payların Devri ve Paylar Üzerinde İntifa Hakkı Tesisi”ne ilişkin 8. maddesinde, Borsa’da işlem görmeyen halka kapalı A ve D Grubu nama yazılı hisselerin satışı ve devri hususlarında uygulanacak esaslar belirlenmiş olup, bu kural ve düzenlemelere tabi olarak payların devrinde kısıtlamalar söz konusudur. Bu husus, hakim ortakların mevcut haklarının korunması ve esas olarak başka bir otomobil üreticisi veya dolaylı olarak kontrol edilen şirketlere hisse devrinin sınırlandırılmasını içermektedir.

Şirket’in Borsa’da işlem gören halka açık E Grubu nama yazılı paylarının devirleri bakımından Sermaye Piyasası Kurulu düzenlemelerine uyulur.

88

BÖLÜM III - KAMUYU AYDINLATMA VE ŞEFFAFLIK

3.1. Kurumsal İnternet Sitesi ve İçeriği Şirketimizin aktif ve güncel bir kurumsal internet sitesi mevcuttur. Şirketimiz internet adresi; www.tofas.com.tr olup, web sitesinde yer alan bilgi ve bölümlerin ayrıca İngilizce sayfaları da mevcuttur. 2014 yılında tekrar revize edilerek, görsel etkinliği artırılmıştır. Söz konusu internet sitemizde, Kurumsal Yönetim İlkeleri’nde belirtilen hususlara kapsamlı olarak, yer verilmekte olup, ayrıca Kurumsal Yönetim başlıklı bir alt kısım, “Yatırımcı İlişkileri” bölümünün altında da bulunmaktadır. Buna ilaveten, 2014 yılında, kurumsal yönetim yanı sıra uygulamaya alınan sürdürülebilirlik çalışmaları kapsamında Kurumsal internet sitesinde çevresel, toplumsal ve yönetsel hususları kapsayan ayrı bir bölüm de işlerlik kazanmıştır.

Söz konusu internet adresinde, Şirketimiz hakkında talep edilebilecek muhtelif bilgilere kapsamlı olarak yer verilmiştir. İnternet sitemizde, Tanıtım ve Haberlerden, İnsan Kaynakları ve Ar-Ge çalışmalarına kadar bilgilere yer verilmektedir. Gelişmelere göre güncelleştirilen söz konuşu web sitemizde, SPK tarafından öngörülen asgari hususları da içerecek şekilde ve yukarıda belirtildiği üzere www.tofas.com.tr adresi içinde bir “Yatırımcı İlişkileri” bölümü bulunmaktadır. Burada yer alan alt bölümlerde gerekli kayıt ve bilgilere yer verilmiştir.

Bu alt bölümler sırasıyla, “Hisse Senedi ve Borsa Bilgileri”, “Ortaklık Yapısı ve Yönetim Kurulu”, “Kurumsal Yönetim”, “Kurumsal Yönetim Politikaları”, “Faaliyet Raporları”, “Sunumlar”, “Finansal Sonuçlar”, “Özel Durum Açıklamaları”, “Duyurular/Takvim”, “Arşiv”, “Genel Kurul Toplantıları”, “Bağlı Ortaklıklarımız”, “Yatırımcılar İçin Bağlantı ve Bilgiler” ve “Ana Ortaklar ve Hissedar Yapıları Hakkında Bilgiler” gibi kısımlar yanı sıra, “Analistler”, “Anket ve Bilgilendirme Formu”, “Web Yayın”, “Yatırımcı Geri Bildirimi” ve “Bize Ulaşın/SSS” gibi kısımlardan oluşmaktadır. Hissedarlarımız, yatırımcılar ve analistler için ayrıca, “Anket ve Bilgilendirme Formu” bölümü aracılığı ile bilgilendirme anketleri ve elektronik posta sistemleri devreye alınmış olup, ayrıca “Yatırımcı Geri Bildirim” sisteminin yer aldığı bir kısım da mevcuttur.

Daha önce devreye alınmış bulunan, “Borsa Bilgileri” alt bölümü de etkinleştirilerek, hissedar ve yatırımcılarımız ile analistlerin BIST verilerine ulaşabilecekleri bir bilgi hattı, önceki yıllarda olduğu gibi, 2014 yılında da aktif olarak devam ettirilmiştir. Bunlara ilaveten, Şirket Faaliyet Raporları, basılı olarak temin edilebileceği gibi, ayrıca internet sitesinden de güncel ve arşiv bilgisi olarak incelenebilir durumdadır. Belirtildiği gibi, web sitemizde dönemsel finansal tablo ve raporlara her zaman ulaşılabilir olup, Genel Kurul toplantı tutanaklarından, yatırımcı ve analist sunumlarına kadar bilgilere yer verilmektedir.

İnternet sitemizin söz konuşu “Yatırımcı İlişkileri” bölümündeki İlgili linkten gelen anket yanıtları takip edilerek, gerekli kayıtlar tutulmak suretiyle, elektronik ortamda gelen bilgi taleplerine gerekli yanıtlar verilmektedir.

Şirketimiz ortaklık yapısında büyük Ortaklarımız Koç Holding A.Ş. ve Fiat Auto S.p.A. yanı sıra, mevzuat çerçevesinde, %5 oranını geçen pay sahibi/sahiplerine ilişkin bilgilere web sitemizde yer verilir. Bu doğrultuda Ana Ortaklarımızın sermaye ve ortaklık yapılarına ilişkin bilgilere ulaşmak için, Koç Holding ve Fiat Auto’nun ilgili web sitelerine link sağlanarak, kendi borsalarına kote her iki Şirket’in halka açık bilgilerine ve ortaklık yapılarına ulaşılarak, incelenebilir. Şirket, ana ortakları Koç Holding A.Ş. ve Fiat Auto S.p.A.’nın hissedarları tarafından kontrol edilmektedir. Ayrıca, Yönetim Kurulu Üyeleri, üst düzey yönetim ve sermayenin doğrudan yada dolaylı olarak %5’ine sahip Pay Sahipleri, Şirket’in sermaye piyasası araçları ile hisse senetleri üzerinde yapmış oldukları işlemleri ve sonuçlarını kamuya açıklarlar. Bu doğrultuda, hisse senetlerine ilişkin alım-satım işlemleri hakkında gerekli bildirimler Kamuyu Aydınlatma Platformu’nda (KAP) yayınlanır.

Ayrıca, T.T.K kapsamında T.C. Gümrük ve Ticaret Bakanlığı tarafından 31.05.2013 tarihli ve 28663 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanarak, yürürlüğe giren, “Sermaye Şirketlerinin Açacakları İnternet Sitelerine Dair Yönetmelik” gereğince, “Bilgi Toplumu Hizmetleri” (e-Şirket) portalına ilişkin bağlantı kurularak, yasal süresi içinde ilgili web sitelerimizde (www.tofas.com tr ve ayrıca www.fiat.com.tr) devreye alınmıştır.

Sermaye Piyasası düzenlemeleri ve ilgili mevzuata uygun olarak Şirketimiz gereken hususlara azami hassasiyeti göstermektedir.

3.2. Faaliyet Raporu Yönetim Kurulu, yıllık ve ara dönem Faaliyet Raporlarını, kamuoyunun Şirket faaliyetleri hakkında tam ve doğru bilgiye ulaşmasını sağlayacak ayrıntılarda hazırlar. Kurumsal Yönetim İlkelerinde belirtilen bilgilere yer verilmesine azami önem ve özen gösterilir.

SPK’nın 03.01.2014 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe giren II-17.1 sayılı “Kurumsal Yönetim Tebliği” ile belirlenen Kurumsal Yönetim İlkeleri’ne uygun olarak hazırlanan geçmiş dönem Faaliyet Raporumuz, önceki yıllarda olduğu gibi, doğru ve güvenilir bir kaynak olarak, gerek basılı ve gerekse web sitemizden de erişilebilir olup, incelenebilir.

Ayrıca, 28.08.2012 tarihli Resmi Gazetede yayınlanan T.C. Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’nın “Şirketlerin Yıllık Faaliyet Raporunun Asgari İçeriğinin Belirlenmesi Hakkında Yönetmelik” hükümleri de dikkate alınarak hazırlanan Faaliyet Raporumuza gerekli ilaveler yapılmıştır.



89

Mevcut Şirket Faaliyet Raporu’nda yer alan başlıklar, 4 ana bölümde ele alınmıştır. Birinci bölümde; Ortaklar Genel Kurulu Toplantı Gündemi, Yönetim Kurulu Raporu ve Yönetim Kurulu Başkanı’nın değerlendirmesi, CEO’nun değerlendirmesi, Yönetim Kurulu ve Yönetim Kurulu’nda Görev Alan Üyeler ve Üst Yönetim alt başlıklarına yer verilmiştir. İkinci bölümde; Şirket’in Sermaye Yapısı ve Ortaklık Hakkında Bilgiler, Otomotiv Sektörü ve Tofaş’ın Sektör İçindeki Yeri, Şirket Hakkında Bilgiler, Bağlı Ortaklıklar, Kurumsal Sosyal Sorumluluk İlgili Dönem Faaliyetleri ve Başarıları alt başlıkları yer almaktadır. Üçüncü bölümde; Kâr Dağıtım Önerisi ve Kâr Dağıtım Tablosu, Bağımsız Denetim Raporu ve Mali Tablolar alt bölümlerinden oluşmaktadır. Dördüncü bölüm ise; Kurumsal Yönetim İlkeleri Beyanı ve Kurumsal Yönetim İlkeleri Uyum Raporu, Riskin Erken Saptanması ve Risk Yönetim Komitesi Çalışmaları, Bağlı Şirket Raporu, Kâr Dağıtım Politikası ve Ücret Politikası alt bölümlerini kapsamaktadır.

Sermaye Piyasası Kurulu’nun giren II-17.1 sayılı “Kurumsal Yönetim Tebliği”nde yer alan Kurumsal Yönetim İlkelerinin 2.2. maddesinde yer alan Faaliyet Raporu başlığı altındaki hususlara azami uygun olacak şekilde, kamyonunun tam ve doğru bilgiye ulaşmasını sağlayacak ayrıntılara gereken hassasiyet ve dikkat gösterilmiştir.

BÖLÜM IV- MENFAAT SAHIPLERI

4.1. Menfaat Sahiplerinin BilgilendirilmesiMenfaat sahibi olarak, çalışanlar, tedarikçiler, müşteriler ve esas itibarıyla Şirket ile doğrudan ilişki içindeki üçüncü şahısları ifade eden ve “paydaşlar” olarak tanımlanan kavramdan hareketle, değişik menfaat gruplarına yönelik politikalar Şirketimizce geliştirilmektedir.

Paydaş kavramıyla ele alınan tüm hak ve menfaat sahiplerimiz, eşit işlem ve uygulamalar ile etkin iletişime tabidirler. Şirket’in Kurumsal Yönetim uygulamaları, paydaş tanımlaması kapsamında, menfaat sahiplerinin mevzuat ile düzenlenen veya henüz düzenlenmemiş haklarının garanti altına alınmasını sağlamak yönünde azami gayret sarf eder.

Şirket ile ilgili tüm menfaat sahiplerinin kendilerini ilgilendiren hususlarda bilgilendirilmeleri için gerekli sistematik iletişim kanalları oluşturulmuştur. Ayrıca, mevzuata aykırı ve etik açıdan uygun olmayan işlemlerin İç Denetim aracılığı ile Denetimden Sorumlu Komite’ye iletilebilmesi için gerekli mekanizmalar Şirketimiz tarafından oluşturulmuştur. Gerek Denetim Komitesi, gerekse Riskin Erken Saptanması ve Risk Yönetim Komitesi toplantılarda bu hususlara azami hassasiyet gösterilmektedir.

Özellikle insan kaynakları, iş yönetim politikaları, tedarikçi ilişkileri ve bayi ağı ile ilgili uygulamalara şirket faaliyet raporun da yer verilmiştir.

Evrensel insan haklarına ve uygulamalarına verdiğimiz önem Tofaş Etik Davranış Kuralları’ nın 1.maddesinde yer alan “İnsan haklarına, Anayasal örgütlenme ve Toplu Sözleşme haklarına saygılıdır” ilkesi ile desteklenmektedir. Ortağımız Koç Holding tarafından imzalanmış ve şirketleri bazında takibinde, denetiminde ve raporlamalarında bulunulan “Birleşmiş Milletler Küresel İlkeler Sözleşmesi ile belirlenmiş ilkelere uygun olarak hareket etmek, çalışanlarımız, bayilerimiz, tedarikçilerimiz ve yetkili servislerimiz ile kurumsal vatandaşlık örneği göstermek” ilkesi benimsenmiştir.

Tofaş Etik Kuralları ve Etik Kurul çalışmalarına ilişkin prosedürler Şirketimiz internet ve intranet sitelerinde yer aldığı üzere, etik davranış kurallarına uymayan, gerek yasal mevzuatın uygulanması, gerekse etik olmayan davranışlar karşısında, suistimal edilen hususlarla ilgili başvuruların yapılabileceği bir iletişim kanalı mevcuttur. Başvurular [email protected] üzerinden elektronik posta ile veya yazılı müracaatla yapılabilir. Kurula yapılacak müracaatların gizliliği esastır.

Söz konusu iletişim ve ihbar hattı aracılığı ile menfaat sahiplerinin mevzuata aykırı uygulamalar ve etik açıdan uygun olmayan işlemlerini, Denetimden Sorumlu Komite’ye iletilmek üzere Tofaş Etik Kurulu’na sunmaları mümkündür.

Tofaş Etik Kurulu; Şirket CEO’su, konu ile ilgili Direktörler, İnsan Kaynakları Direktörü ve Şirket Baş Hukuk Müşaviri’nden oluşur. Kurul periyodik olarak altı ayda bir toplanır. Ayrıca, kurul üyelerden birinin çağrısı üzerine kurulun en fazla iki iş günü içinde toplanması gereklidir. Kurul, ilkelere aykırı davranış ve uygulamalar hakkında, resen veya yapılacak başvurular üzerine, gerekli inceleme ve araştırmayı yapmaya yetkilidir. Başvurularda açık kimlik ve iletişim bilgilerinin bulunması esastır. Kurul, ilkelere aykırı davranış ve uygulamalar hakkında yapacağı inceleme ve araştırmalara esas olmak üzere gerektiğinde yetkili makamlar kanalıyla kurum ve kuruluşlardan bilgi ve belge toplayabilir.

Kurumsal Yönetim İlkeleri açısından, Şirket’in iç kontrol ve iç denetiminin işleyişi kapsamında uygulanan sistem ve Kurulda alınan kararlar Denetimden Sorumlu Komite’nin bilgisine sunulması gözetilir.

Tofaş, Bilgilendirme Politikası kapsamında yönetim ve iletişim kavramlarını bir arada ele alarak, “Kurumsal Yönetişimci” alanındaki çalışmaları; hissedarları, yatırımcıları ve tüm paydaşlarıyla beraber yerine getirmektedir.

90

4.2. Menfaat Sahiplerinin Yönetime Katılımı Menfaat sahiplerinin yönetsel konulardaki iyileştirme çalışmalarına katılımı ve bu yönde aktif olarak görüşlerini beyan edebilecekleri ve değerlendirmelerde bulunabilecekleri uygulamalar işletme bünyesinde hazırlanmış prosedürlere bağlı olarak yürütülmektedir. Menfaat sahiplerinin, Şirket paydaşları olarak kendilerini ilgilendiren konularda Şirket yönetimine katılımlarını sağlayacak sistem ve mekanizmalar Şirketimizce desteklenir.

WCM (Dünya Klasında Üretim) ve WCC “Dünya Klasında Şirket” olma hedefi ile benzeri uygulamalar geliştirilerek, sürdürülmektedir. Bu alanda Şirketimiz 2013 yılında üstün üretim kapasitesiyle WCM’de altın seviye başarısını göstermiş ve bu başarısını 2014’te de tekrarlamıştır. Ayrıca, kaizen çalışmalarından, açık kapı toplantılarına kadar toplam kalite felsefesine dayanan ve verimliliği artırmayı hedefleyen, bu konuda gerek çalışanların, gerekse tedarikçi ve müşterilerin taleplerini yansıtabildikleri sistematik toplantılar ve eğitim programları ile “çalışma hayatı değerlendirme anketi” gibi araştırmalar söz konusu olup, İnsan Kaynakları Politikaları doğrultusunda yürütülmektedir. Şirket internet sitesi yanı sıra, şirket içi iletişim için intranet uygulaması ve basılı yayın organı da (Tofaş Gazete) yayınlanarak yönetsel anlamda iletişimi güçlendirmektedir.

Bayi konseyi ve bayii teşkilatı toplantıları yanı sıra, müşteri taleplerinin ve memnuniyetinin takip edilerek yönetime yansıtıldığı ve bu doğrultuda gerekli düzenlemelerin yapılarak, geri bildirimlerin sağlandığı bir sistem mevcuttur. Buna ilaveten, “Müşteri İlişkileri Prensipleri” ve benzeri uygulamalar doğrultusunda yapılan çalışmalar ile müşterilerle ilişkilerinin etkinleştirilmesi ve en yüksek seviyeye çıkarılarak, hizmet kalitesinin yükseltilmesi doğrultusunda politikalar uygulanmaktadır. Bu uygulamalara bağlı olarak, dönem içinde güncel gelişmeleri içeren çalışmalar planlanmış ve hayata geçirilmiştir.

Ayrıca müşteri ve tedarikçilerle ilişkiler doğrultusunda, Şirketimiz mal ve hizmetlerinin pazarlanmasında, satışında ve satış sonrasında müşteri memnuniyetini sağlayıcı her türlü tedbir alınmakta ve uygulamalara yer verilmektedir. Müşteri memnuniyeti ve müşterinin satın aldığı ürünümüze ilişkin talepleri süratle karşılanarak, müşteriler bilgilendirilir. Müşteri şikayetlerine proaktif çözüm yolları için azami gayret ve imkanlar sistematik olarak kullanılır. İyileştirme çalışmaları sistematik olarak düzenlenmektedir ve kalite belgelendirme ve kalite standartları ile yüksek kaliteye ilişkin garantiler sağlanmaktadır.

Gerek tedarikçilere yönelik ilke ve politikalar, gerekse müşteri odaklı ürün ve hizmetlerdeki memnuniyet kriterleri düzenli olarak ölçülür ve Şirket içindeki ilgili Birimlerce takip edilerek, bilgilendirme çalışmaları yapılır. Ayrıca, piyasalardaki gelişmeler

dikkate alınarak müşterilere ve tedarikçilere yönelik düzenlemelere önem verilmektedir. Bu doğrultuda kapsamlı uygulama prosedürleri mevcuttur.

Bunlara ilaveten, Şirket’in ürün ve hizmetlerinin pazarlanmasında ve satışında müşteri memnuniyetini artırmaya yönelik olarak Müşteri Yönetimi Müdürlüğü, 2014 yılında da etkin olarak faaliyetlerini sürdürmüş ve koordineli olarak çalışmalarına devam etmiştir.

Kalite, verimlilik ve kurumsallaşma temeline dayanan uygulamalara şirketimizce azami önem verilmektedir. Ayrıca, paydaşların geri-bildirimlerine uygun olarak, ilgili menfaat sahiplerinin yönetime katılımlarını artıracak “yönetişim” metodları geliştirilerek, uygulamaya alınmasına gerekli özen gösterilmektedir.

Ayrıca, web sitemizden de ulaşılarak, incelenebileceği gibi, Şirket’in Sürdürülebilirlik Politikası kapsamında ve hazırlanan Sürdürülebilirlik Raporu’nda da yer aldığı üzere, “Yönetişim ve Sürdürülebilirlik” açısından Sürdürülebilirlik Yönetimi” ve “Paydaş İlişkileri” önem taşımakta ve etkin bir şekilde uygulamaya geçirilmesi için gerekli çalışmalar yapılmaktadır.

4.3. İnsan Kaynakları PolitikasıŞirketimizin “İnsan Kaynakları Politikası”, şirket stratejileri ve politikaları ile uyumlu bir şekilde oluşturulmuş olup, yeni uygulamalar kapsamında geliştirilmek suretiyle ve hassasiyetle uygulanmaktadır.

Bu çerçevede işe alım, kariyer planlama ve rotasyon, bireysel gelişim, ücretlendirme, performans yönetimi konuları ele alınmakta, çalışma hayatına ilişkin düzenlemeler, çalışanların temel görev ve sorumlulukları gibi hususlar kaynağını yasa ve toplu iş sözleşmesinden alan Personel Yönetmeliği kapsamında sağlanmaktadır. Çalışanların katılımıyla yürütülmekte olan değişik komiteler söz konusu olmakla beraber, sendikal ilişkiler hariç olmak üzere doğrudan çalışanlar ile ilişkileri yürütmek üzere herhangi bir temsilci seçimi yapılmamış ve/veya atanmamıştır.

Gerek beyaz yakalı, gerekse mavi yakalı personelin hakları ve çalışma koşulları, Fabrika ve Genel Merkez itibarıyla her hangi bir ayrımcılık veya kötü muameleye maruz kalmayacak şekilde güvence altına alınmıştır. Bu konuda dönem içinde hiç bir şikayet söz konusu olmamıştır. Her kademede Şirket çalışanlarının yönetime katılması ve geri-bildirimler hususunda gerekli özen gösterilir ve sistematik toplantılar ve çalışmalar gerçekleştirilir.

Tofaş, insan haklarının korunmasına ve bu alandaki performansın politika ve uygulamalarla iş süreçlerinde desteklenmesine özel önem göstermektedir.



91

Bunlara ilaveten, Şirket kültürü çalışmaları kapsamında tüm çalışanların katılımına açık ve çalışanların gelişimine yönelik değişik etkinlikler çerçevesinde, kültürel değişim kulüplerinin çalışmaları hayata geçirilmiş olup, önceki yıllarda olduğu gibi, 2014 yılında da devam ettirilmiştir. Performans değerlendirmesi, davranışsal yetkinlikler ve kariyer yönetimi konularına ayrıca önem verilmektedir. Şirketimiz ayrıca 2014 yılında Performans Yönetimi Sistemi ile Peryön tarafından ödüle layık görülmüştür.

Çalışanlara yönelik tazminat politikası oluşturulmuş ve Şirket’in web sitesinde yayınlanmıştır. İnsan Kaynakları ve İş Yönetim Politikaları geliştirilerek, her kademedeki çalışanın erişimine uygun olarak paylaşılmıştır.

Daha önce, Tofaş Akademi adı altında gelişim süreçlerinin ele alındığı bir yapılandırma faaliyeti de başlatılmış olup, 2014 yılında da Koç Akademi ile beraber etkin olarak sürdürülmüştür. Gerek Tofaş Akademi, gerekse Koç Akademi portallarının özellikle eğitim alanında, çalışanlar açısından etkin ve verimli olarak kullanılmasına yönelik çalışmalara destek sağlanmaktadır. Bu çerçevede, çalışanların sosyal haklarına ve mesleki eğitimlerine azami önem gösterilmekte olup, İK uygulamalarıyla ilgili gelişmeler yakından takip edilerek devreye alınmaktadır.

Etkin ve verimli somut ölçütlere dayandırılmış bir işe alım, çalışma süreci ve işten ayrılma prosedürlerinin ayrıntılı olarak belirlendiği Tofaş Personel Yönetmeliği, gerek internet sitemizde, gerekse intranette ulaşılarak incelenebilir durumdadır. Şirket çalışanlarının görev tanımları, görev dağılımı, üst yönetim için halefiyet uygulaması ile tüm çalışanlara yönelik oryantasyon koşulları belirlenmiş, hedeflerle ilişkili olarak performans yönetimi, sistematik bir SAP İK programından gerek davranışsal yetkinlikler, gerekse teknik yetkinlikler açısından kriterler tanımlanmıştır.

İş sağlığı ve güvenliği yönetiminden, İş Yönetim politikalarına kadar kapsamlı bir İnsan Kaynakları sistemi mevcut ve uygulanmaktadır. Tofaş, güvenli çalışma alanları yaratarak ve yalın, proaktif ve Dünya Klasında Üretim anlayışı kapsamındaki Yedi Adım İş Güvenliği yaklaşımı ile iş güvenliği kültürünü oluşturarak iş kazaları ve meslek hastalıkları nedenleriyle yaralanmalara karşı şirket içindeki tüm İnsan Kaynaklarını korumayı hedeflemektedir. Ayrıca Tofaş, İş Sağlığı ve Güvenliği (İSG) Politikası yönetim sistemi kullanarak sıfır iş kazası ve sıfır meslek hastalığı hedeflemektedir.

4.4. Etik Kurallar ve Sosyal Sorumluluk Gerek Fabrikamızın bulunduğu bölge ve gerekse genel olarak kamuya yönelik sosyal çalışmalar çerçevesinde kurumsal sosyal sorumluluk ve toplum üzerinde etki kriterlerine göre faaliyetler düzenlenir. Bu bağlamda dönem içinde yapılan çalışmalara ilişkin

Faaliyet Raporu içinde gerekli ve ayrıntılı bilgiler mevcuttur. Ayrıca, intranet ortamında tofaşweb ve basılı olarak periyodik yayımlanan Tofaş Gazetesi’nde değişik haberler ve bilgiler yanı sıra, sosyal çalışmalar hakkında yayınlara da yer verilmektedir.

Bu kapsamda, eğitimden, spora, kültür faaliyetlerinden sanata kadar projelere katkı sağlanmaktadır. Bu çerçevede, Fiat Laboratuvarı, Yüksek Lisans Programı, Tofaş Fen Lisesi, Tofaş Basketbol Okulları, Bursa Anadolu Arabaları Müzesi, Küçükyalı Arkeopark Kazıları Sponsorluğu bu çalışmalar arasında yer almaktadır.

Söz konusu, sosyal sorumluluk çalışmalarında ve sponsorluk faaliyetlerinde farkındalık ve bilinilirlik sağlayacak etkinlikler ile sürdürülebilirlik perspektifi önem arz etmektedir. Özellikle Sürdürülebilirlik Politikası bu yönde büyük bir öneme sahiptir.

Dönem içinde çevreye zarardan dolayı hiç bir aleyhte bildirim söz konusu olmayıp, başta çevresel etki değerlendirme raporları olmak üzere faaliyetlerimizle ilgili kayıtlar mevcuttur. Kalite ve verimlilik standartlarının sağlanması yönünde mevcut ve ilave alınan ISO belgeleri yanı sıra, çevreye duyarlılık politikaları kapsamında etkin uygulamalar hayata geçirilmekte ve paydaşlarımızın bilgilendirilmesi sağlanmaktadır. Ayrıca, kapsamlı olarak Kurumsal Sosyal Sorumluluk projeleri ile çevrenin korunması, enerji yönetimi ve iklim değişikliğine yönelik hassasiyet ve çalışmalara azami önem verilmektedir. Bu faaliyetlere ilişkin hususlar Şirketimizce sürdürülmekte ve kamuoyunun bilgisine sunulmaktadır.

Bu bağlamda, CDP (Karbon Saydamlık Projesi) bünyesinde 2014 İklim Değişikliği Raporlaması neticesinde, CDP’nin Global Listesinde A bandında yer alan 187 kuruluş arasına giren ilk ve tek Türk şirketi olma başarısı elde edilmiş olup, ayrıca Borsa İstanbul (BİST) bünyesinde oluşturulan Sürdürülebilirlik Endeksi’ne de giren ilk ve tek otomotiv şirketi olma başarısı gösterilmiştir.

4.1. başlığı altında yer aldığı üzere Şirketimiz etik kurallara uyulması ve uygulanması yönünde gerekli çalışmaları yapmaktadır. Mevzuat ve düzenlemeler ile uygulamalar bütünü içinde genel kabul görmüş etik kurallara uyulur. Ayrıca, Kurumsal Yönetim İlkeleri kapsamında etik kurallar yazılı hale getirilmiş olup, Şirketimiz “Personel Yönetmeliği” içinde “Tofaş İş Ahlakı İlkeleri” olarak yer verilmek suretiyle kamuya açık hale getirilmiştir. Şirket pay sahipleriyle ilişkiler, kamunun aydınlatılması, Şirket çalışanları ve menfaat sahipleri ile Yönetim Kurulu’nun çalışmaları etik kurallara uygun olarak takip edilmektedir. Bu bağlamda, Bilgilendirme Politikası çerçevesinde yapılacak yeni düzenlemeler oldukça, başta tüm paydaşlar olmak üzere kamuoyuna açıklamalar yapılarak duyurulur.

92

Söz konusu “Tofaş İş Ahlakı İlkeleri”ne Tofaş Etik Kuralları olarak kurumsal internet sitemizde de yer verilmiştir. Şirket Kurumsal Politikaları kapsamında yukarıdaki ilgili alt başlıkta da yer verildiği gibi, bir Etik Kurul oluşturulmuştur. Ayrıca, daha önce yenilenen “Etik Davranış Kuralları ve Uygulama Prensipleri” yayınlanmış olup, tüm kademelerde görev yapan Tofaş çalışanlarına dağıtılmak suretiyle gerekli bilgilendirmeler periyodik olarak yapılmaktadır.

Rüşvet ve yolsuzlukla mücadelede Tofaş Etik Kuralları tüm Tofaş çalışanlarını, Yönetim Kurulu Üyeleri’ni, Hissedarlarını, Bayileri ve Tedarikçileri kısaca Tofaşlıları kapsar. Tüm Tofaşlılardan, Tofaş Etik Kuralları’na uymaları beklenir. Tofaş çalışanları Tofaş Etik Kuralları’na uymakla yükümlüdürler.

Tofaş’ta iş ilişkisinde dil, ırk, cinsiyet, siyasal düşünce, felsefî inanç, din ve mezhep ile benzeri sebeplere dayalı ayrım yapılmaz. İşin riski, çalışanın güvenliği, yasal zorunluluklar gibi işin niteliğine ilişkin sebepler zorunlu kılmadıkça iş sözleşmesinin yapılmasında, şartlarının oluşturulmasında, uygulanmasında ve sona ermesinde, cinsiyet veya gebelik nedeniyle doğrudan veya dolaylı farklı işlem yapılmaz. Aynı veya eşit değerde bir iş için cinsiyet nedeniyle daha düşük ücret kararlaştırılmaz. İşe alım, görevlendirme ve yükselme dil, din, cinsiyet, ırk, vb. konularda ayrımcılık yapılmaksızın objektif performans kriterleri aracılığıyla yapılır. Tofaş,başta çalışanlarımız olmak üzere yarattığımız değer zincirindeki diğer tüm paydaşlarımız nezdinde insan haklarına saygılı ve duyarlı uygulamaları yaygın hale getirmeye çalışır. Konu hakkındaki bu anlayışımızın bir sonucu olarak Tofaş’ta kesinlikle çocuk işçi çalıştırılmamakta; zorla/zorunlu tutarak çalıştırma uygulaması bulunmamaktadır.

Konu ile ilgili çalışmalar 2014 yılı içinde de gereken hassasiyetle sürdürülmüştür.

BÖLÜM V – YÖNETIM KURULU

5.1. Yönetim Kurulu’nun Yapısı ve Oluşumu Yönetim Kurulu Başkanı ve CEO’luk görevleri ayrı kişiler tarafından yerine getirilmektedir. Şirket CEO’su aynı zamanda Yönetim Kurulu Üyesi olup, icracı üye statüsündedir. Diğer Yönetim Kurulu Üyelerimiz Şirketimizde idari görevleri bulunmadığından SPK Kurumsal Yönetim İlkeleri’nde yapılan tanımlamaya göre icracı üye statüsünde değillerdir. Yönetim Kurulu Üyeleri’nin Şirket işleri için gereken zamanı ayırmalarına özen gösterilmekte olup, şirket dışında başka görev veya görevler almasına ilişkin bir sınırlandırma bulunmamaktadır. Özellikle bağımsız üyelerin iş deneyimleri ve sektörel tecrübelerinin Yönetim Kurulu’na önemli katkısı dolayısıyla böyle bir sınırlandırmaya ihtiyaç duyulmamaktadır. Genel Kurul öncesinde üyelerin özgeçmişleri ile birlikte, şirket dışında yürüttüğü görevler de pay sahiplerinin bilgisine sunulur.

Şirketimizde Aday Gösterme Komitesi’nin görevleri, Kurumsal Yönetim Komitesi tarafından yerine getirilmektedir.

Kurumsal Yönetim Komitesi’ne 2014 yılı için sunulan bağımsız üye adayı sayısı 2 olup, bu kişilerin kimlik bilgileri, adaylık beyanları ve özgeçmişleri, Kurumsal Yönetim Komitesi’nin 27.01.2014 tarihli, Yönetim Kurulu’nun 27.01.2014 tarihli ve 2014/1 sayılı toplantısında değerlendirilerek, tamamının bağımsız üye adayı olarak belirlenmelerine karar verilmiştir. Bağımsız Yönetim Kurulu Üyeleri’nin tamamı bağımsızlık beyanlarını Kurumsal Yönetim Komitesi’ne sunmuş olup, Tebliğ’in 5. maddesinin altıncı bendinde yer aldığı üzere, 4.3.6 numaralı zorunlu ilkenin birinci fıkrasının (d) bendinde belirtilen “Gelir Vergisi Kanunu’na göre Türkiye’de yerleşik sayılması” kriteri için, “bağımsız üyelerden en az yarısının sağlaması yeterlidir”, düzenlemesine uygun olarak Yönetim Kurulu bağımsız üye adayları olarak Sn. Gökçe Bayındır ve Sn. Libero Milone belirlenmiş ve Tebliğ’in 4.3.7. no’lu maddesi kapsamında 27.01.2014 tarihi itibarıyla Sermaye Piyasası Kurulu’na müracaat edilmiştir. Sermaye Piyasası Kurulu’nun 17.02.2014 tarih ve 5/136 sayılı Kurul Kararı ile Yönetim Kurulu bağımsız üye adayları için gerekli uygunluk görüşü alınmış ve müteakip 28.03.2014 tarihli Genel Kurul Toplantısında 3 yıl müddetle seçilmeleri onaylanmıştır. 2014 yılı faaliyet dönemi itibarıyla bağımsızlığı ortadan kaldıran herhangi bir durum ortaya çıkmamıştır.

Bağımsız Yönetim Kurulu Üyesi Sn. Gökçe Bayındır’ın Bağımsızlık Beyanı aşağıda yer almaktadır;

TOFAŞ Türk Otomobil Fabrikası A.Ş. (Şirket) Yönetim Kurulu’nda, Şirket Esas Sözleşmesi ve Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) tarafından ilan edilen II-17.1 sayılı Kurumsal Yönetim Tebliği’nde belirlenen kriterler çerçevesinde, “Bağımsız Üye” olarak görev yapmaya aday olduğumu, bu kapsamda;



93

a) Şirket, Şirket’in yönetim kontrolü ya da önemli derecede etki sahibi olduğu ortaklıklar ile Şirket’in yönetim kontrolünü elinde bulunduran veya şirkette önemli derecede etki sahibi olan ortaklar ve bu ortakların yönetim kontrolüne sahip olduğu tüzel kişiler ile kendim, eşim ve ikinci dereceye kadar kan ve sıhri hısımlarım arasında; son beş yıl içinde önemli görev ve sorumluluklar üstlenecek yönetici pozisyonunda istihdam ilişkisinin bulunmadığını, sermaye veya oy haklarının veya imtiyazlı payların %5 inden fazlasına birlikte veya tek başına sahip olunmadığını ya da önemli nitelikte ticari ilişkinin kurulmadığını,

b) Son beş yıl içerisinde, başta Şirket’in denetimi (vergi denetimi, kanuni denetim, iç denetim de dahil), derecelendirilmesi ve danışmanlığı olmak üzere, yapılan anlaşmalar çerçevesinde Şirket’in önemli ölçüde hizmet veya ürün satın aldığı veya sattığı şirketlerde, hizmet veya ürün satın alındığı veya satıldığı dönemlerde, ortak (%5 ve üzeri),önemli görev ve sorumluluklar üstlenecek yönetici pozisyonunda çalışan veya Yönetim Kurulu Üyesi olmadığımı,

c) Bağımsız Yönetim Kurulu Üyesi olmam sebebiyle üstleneceğim görevleri gereği gibi yerine getirecek mesleki eğitim, bilgi ve tecrübeye sahip olduğumu,

ç) Bağlı olduğum mevzuata uygun olması şartıyla, üniversite öğretim üyeliği hariç, üye olarak seçildikten sonra kamu kurum ve kuruluşlarında tam zamanlı çalışmayacağımı,

d) 31/12/1960 tarihli ve v19/12/1960 tarihli ve 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu (GVK)’na göre Türkiye’de yerleşmiş sayıldığımı,

e) Şirket faaliyetlerine olumlu katkılarda bulunabileceğimi, şirket ile pay sahipleri arasındaki çıkar çatışmalarında tarafsızlığımı koruyabileceğimi, menfaat sahiplerinin haklarını dikkate alarak özgürce karar verebilecek güçlü etik standartlara, mesleki itibara ve tecrübeye sahip olduğumu,

f) Şirket faaliyetlerinin işleyişini takip edebilecek ve üstlendiğim görevlerin gereklerini tam olarak yerine getirebilecek ölçüde şirket işlerine zaman ayırabiliyor olduğumu,

g) Şirket’in Yönetim Kurulu’nda son on yıl içerisinde altı yıldan fazla Yönetim Kurulu Üyeliği yapmamış olduğumu,

ğ) Şirket’in veya Şirket’in yönetim kontrolünü elinde bulunduran ortakların yönetim kontrolüne sahip olduğu şirketlerin üçten fazlasında ve toplamda borsada işlem gören şirketlerin beşten fazlasında bağımsız Yönetim Kurulu Üyesi olarak görev almadığımı,

h) Yönetim Kurulu Üyesi olarak seçilen tüzel kişi adına tescil ve ilan edilmediğimi,

beyan ederim.

Bağımsız Yönetim Kurulu Üyesi Sn. Libero Milone’nin Bağımsız Beyanı aşağıda yer almaktadır;

TOFAŞ Türk Otomobil Fabrikası A.Ş. (Şirket) Yönetim Kurulu’nda, Şirket Esas Sözleşmesi ve Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) tarafından ilan edilen II-17.1 sayılı Kurumsal Yönetim Tebliği’nde belirlenen kriterler çerçevesinde, “Bağımsız Üye” olarak görev yapmaya aday olduğumu, bu kapsamda;

a) Şirket, Şirket’in yönetim kontrolü ya da önemli derecede etki sahibi olduğu ortaklıklar ile Şirket’in yönetim kontrolünü elinde bulunduran veya şirkette önemli derecede etki sahibi olan ortaklar ve bu ortakların yönetim kontrolüne sahip olduğu tüzel kişiler ile kendim, eşim ve ikinci dereceye kadar kan ve sıhri hısımlarım arasında; son beş yıl içinde önemli görev ve sorumluluklar üstlenecek yönetici pozisyonunda istihdam ilişkisinin bulunmadığını, sermaye veya oy haklarının veya imtiyazlı payların %5 inden fazlasına birlikte veya tek başına sahip olunmadığını ya da önemli nitelikte ticari ilişkinin kurulmadığını,

b) Son beş yıl içerisinde, başta Şirket’in denetimi (vergi denetimi, kanuni denetim, iç denetim de dahil), derecelendirilmesi ve danışmanlığı olmak üzere, yapılan anlaşmalar çerçevesinde Şirket’in önemli ölçüde hizmet veya ürün satın aldığı veya sattığı şirketlerde, hizmet veya ürün satın alındığı veya satıldığı dönemlerde, ortak (%5 ve üzeri),önemli görev ve sorumluluklar üstlenecek yönetici pozisyonunda çalışan veya Yönetim Kurulu Üyesi olmadığımı,

c) Bağımsız Yönetim Kurulu Üyesi olmam sebebiyle üstleneceğim görevleri gereği gibi yerine getirecek mesleki eğitim, bilgi ve tecrübeye sahip olduğumu,

ç) Bağlı olduğum mevzuata uygun olması şartıyla, üniversite öğretim üyeliği hariç, üye olarak seçildikten sonra kamu kurum ve kuruluşlarında tam zamanlı çalışmayacağımı,

d) Şirket faaliyetlerine olumlu katkılarda bulunabileceğimi, şirket ile pay sahipleri arasındaki çıkar çatışmalarında tarafsızlığımı koruyabileceğimi, menfaat sahiplerinin haklarını dikkate alarak özgürce karar verebilecek güçlü etik standartlara, mesleki itibara ve tecrübeye sahip olduğumu,

e) Şirket faaliyetlerinin işleyişini takip edebilecek ve üstlendiğim görevlerin gereklerini tam olarak yerine getirebilecek ölçüde şirket işlerine zaman ayırabiliyor olduğumu,

f) Şirket’in Yönetim Kurulu’nda son on yıl içerisinde altı yıldan fazla Yönetim Kurulu Üyeliği yapmamış olduğumu,

g) Şirket’in veya Şirket’in yönetim kontrolünü elinde bulunduran ortakların yönetim kontrolüne sahip olduğu şirketlerin üçten fazlasında ve toplamda borsada işlem gören şirketlerin beşten fazlasında bağımsız Yönetim Kurulu Üyesi olarak görev almadığımı,

ğ) Yönetim Kurulu Üyesi olarak seçilen tüzel kişi adına tescil ve ilan edilmediğimi,

beyan ederim.

94

En son haliyle, Şirketimiz Yönetim Kurulu Üyeleri ve görevleri aşağıdaki gibidir. 2014 yılı dönem sonu itibarıyla, Şirketimiz CEO’su ve Yönetim Kurulu Üyesi olarak görev yapan Sn. Kamil BAŞARAN’ın yerine, Şirketimiz CEO’luğuna ve Yönetim Kurulu Üyeliği’ne 13.01.2015 tarih ve 2015/1 sayılı Yönetim Kurulu Kararı ile Sn. Cengiz EROLDU atanmıştır.

Yönetim Kurulu Üyeleri ve Şirket CEO’sunun özgeçmişlerine Faaliyet Raporumuzun ilgili bölümünde yer verilmiştir.

Adı Soyadı Cinsiyeti Görevi Mesleği

Son 5 Yılda Ortaklıkta Üstlendiği

Görevler

Son Durum Itibariyle Ortaklık

Dışında Aldığı Görevler

Ortaklıktaki Sermaye Payı (%)

Temsil Ettiği Pay

Grubu

Bağımsız Yönetim

Kurulu Üyesi Olup

OlmadığıYer Aldığı Komiteler

ve Görevi

Mustafa Vehbi KOÇ ErkekYönetim Kurulu

Başkanı YöneticilikYönetim Kurulu

Başkanlığı

Koç Holding A.Ş. Yönetim Kurulu

Başkanı 0.0389 A GrubuBağımsız Üye Değil -

Sergio MARCHIONNE Erkek

Yönetim Kurulu Başkan

Yardımcısı Yöneticilik

Yönetim Kurulu Başkan

Yardımcılığı

Fiat Industrial S.p.A. Yönetim Kurulu

Başkanı & Chrysler Group CEO’su ve

Yönetim Kurulu Başkanı - D Grubu

Bağımsız Üye Değil -

Cengiz EROLDU ErkekYönetim Kurulu

Üyesi & CEO Yöneticilik Mali Direktörlük - - D GrubuBağımsız Üye Değil -

Temel Kamil ATAY ErkekYönetim

Kurulu Üyesi YöneticilikYönetim

Kurulu Üyeliği

Koç Holding A.Ş. Yönetim Kurulu

Başkan Vekili - A GrubuBağımsız Üye Değil -

Osman Turgay DURAK Erkek

Yönetim Kurulu Üyesi Yöneticilik

Yönetim Kurulu Üyeliği

Koç Holding A.Ş. CEO’su - A Grubu


Alfredo ALTAVILLA ErkekYönetim


Kurulu Üyeliği

Fiat Group S.p.A. EMA CEO’su & Fiat İş

Geliştirme Başkanı - D GrubuBağımsız Üye Değil

Kurumsal Yönetim Komitesi - Üye

İsmail Cenk ÇİMEN ErkekYönetim


Kurulu Üyeliği

Koç Holding A.Ş. Otomotiv Grubu

Başkanı - A GrubuBağımsız Üye Değil

Kurumsal Yönetim Komitesi - Üye & Riskin Erken

Saptanması ve Risk Yönetim Komitesi

- Üye

Kudret ÖNEN ErkekYönetim


Kurulu Üyeliği

Koç Holding A.Ş. Savunma Sanayi. Diğer Otomotiv ve

Bilgi Grubu Başkanı - A GrubuBağımsız Üye Değil -

Ali Aydın PANDIR ErkekYönetim

Kurulu Üyesi Yöneticilik

Yönetim Kurulu Üyeliği ve CEO’luk

Erdemir Grubu Yönetim Kurulu

Başkanı ve Murahhas Azası - D Grubu

Bağımsız Üye Değil

Riskin Erken Saptanması ve Risk

Yönetim Komitesi - Üye

Scott Richard GARBERDING Erkek

Yönetim Kurulu Üyesi Yöneticilik -

Fiat Chrysler Group Satınalma Başkanı

ve Grup İcra Kurulu Üyesi - D Grubu


Gökçe BAYINDIR Erkek




Kurulu ÜyeliğiTüpraş Bağımsız

Yönetim Kurulu Üyesi - A GrubuBağımsız

Üye

Denetim Komitesi - Başkan & Kurumsal

Yönetim Komitesi - Üye & Riskin Erken Saptanması ve Risk Yönetim Komitesi -

Başkan

Libero MILONE Erkek




Kurulu Üyeliği

Falck Renewables S.p.A ve Paltrona

Frau Grubu Bağımsız Yönetim Kurulu Üyesi - D Grubu

Bağımsız Üye

Denetim Komitesi - Üye & Kurumsal

Yönetim Komitesi - Başkan & Riskin Erken

Saptanması ve Risk Yönetim Komitesi

- Üye

Yönetim Kurulumuz nezdinde bilgi birikimi, tecrübe ve görüş açısı bakımından çeşitliliğin sağlanmasının Şirket’in faaliyetlerine ve Yönetim Kurulu’nun etkin çalışmasına olumlu katkı sağlayacağı öngörülmektedir. Ayrıca, Kurumsal Yönetim İlkeleri’nden 4.3.9. no’lu ilke bu kapsamda ele alınmaktadır. Yönetim Kurulu’nda farklı görüşlerin temsil edilmesinin sağlanmasının da bir aracı olan kadın Yönetim Kurulu Üyeleri için bir hedef oran ve politika belirlenmesi yönünde ise değerlendirme çalışmalarımız devam etmektedir.



95

5.2. Yönetim Kurulu’nun Faaliyet Esasları Yönetim Kurulu Kararlarına ilişkin konu başlığı veya gündemler, periyodik olarak veya ortaya çıkan gerekler çerçevesinde düzenlenerek hazırlanmaktadır. Ortaya çıkan ihtiyaçlara bağlı olarak Yönetim Kurulu Toplantı sayısı değişiklik gösterebilmektedir.

2014 yılında Yönetim Kurulu toplantı ve karar sayısı 21 olarak gerçekleşmiş olup, kararlara ilişkin toplantı tutanakları gerekli şekilde kayıt altına alınmıştır.

Toplantıya katılım ve çağrılar, esas itibarıyla bir program dahilinde ve Şirket işleri gerek gösterdikçe yapılır ve Yönetim Kurulu toplantıları düzenlenir. Toplantı Kararlarında eğer farklı oy söz konusu ise kararda söz konusu şerh düşülür. Karar alınmasında varsa, sorulan soru ve açıklamalara yer verilmektedir. Yönetim Kurulu kararları, tüm üyelerin salt çoğunluğunun katılımı ve olumlu oyu ile sağlanır (Esas Sözleşme’nin 10. maddesi kapsamında). Sermaye Piyasası Kurulu’nun Kurumsal Yönetim İlkeleri ile getirilen zorunluluklar saklıdır.

TTK’ya uygun olarak, ağırlıklı oy veya veto hakkı söz konusu değildir. Ayrıca, Esas Sözleşme’nin 10. ve 11. maddelerinde Yönetim Kurulu’nun seçimi, yapısı, karar nisabı ve görev süresi gibi hususlar ile, Yönetim Kurulu’nun görev bölüşümü, temsil ve yönetimin devri konuları düzenlenmiştir. Bütün Yönetim Kurulu Kararları, tüm üyelerin salt çoğunluğunun katılımı ve olumlu oyu ile sağlanır. Şu kadar ki; bu nisabın sağlanmasında A Grubu hisseleri temsilen bağımsız nitelikte olmayan en az 2 üyenin ve D Grubu hisseleri temsilen bağımsız nitelikte olmayan en az 2 üyenin katılımı ve olumlu oyu şarttır. Bağımsız üyelerin katılımı ve olumlu oyunu gerektiren kararlar açısından Esas Sözleşme’nin 15. maddesi hükmü saklıdır.

Şirket Esas Sözleşmesi’nin 11. maddesinde “Yönetim Kurulu Görev Bölümü, Temsil ve Yönetimin Devri”ne ilişkin hususlara yer verilmiştir. Ayrıca, Esas Sözleşme’nin ilgili maddelerinde gerekli düzenlemeler öngörülmüştür. Şirket’in temsil ve ilzamına ilişkin esas olarak Türk Ticaret Kanunu hükümlerine ve mevzuata göre Şirket Yönetimi belirlenir ve yetkilerini yasal düzenlemeler kapsamında icra eder. Şirket Yönetim Kurulu Üyeleri ve yöneticilerin yetki ve sorumlulukları bu doğrultuda yasal mevzuat, Sermaye Piyasası düzenlemeleri ve Esas Sözleşme hükümlerinde yer almaktadır.

Yönetim Kurulu’na aday gösterme ve gösterilecek adayların, seçim ve atanmalarına ilişkin prosedürel süreç, Kurumsal Yönetim Komitesi tarafından yürütülür. Şirketimiz Yönetim Kurulu Üyeleri ve üst düzey yöneticilerimiz için “Yönetici Sorumluluk Sigortası” bulunmaktadır.

Yönetim Kurulu Şirket’in faaliyetlerini gözetirken çıkar çatışması doğma olasılığının olup olmadığını ve varsa söz konusu çıkar çatışmasının şirket açısından sonuçlarını değerlendirmekte ve Şirket’in çıkarlarına en uygun şekilde hareket edilmesi için gereken kararları almaktadır. Ayrıca, ilişkili taraf işlemlerinde de düzenlemelere uyumun sağlanması yanı sıra, Yönetim Kurulu tarafından olası suistimal riskleri değerlendirilmekte ve ilişkili taraf işlemleri titizlikle ele alınmaktadır.

5.3. Yönetim Kurulu Bünyesinde Oluşturulan Komitelerin Sayı, Yapı ve Bağımsızlığı Şirket Esas Sözleşmesi’nin 11. maddesi gereğince, Yönetim Kurulu’nun A Grubunun ve D grubunun 2’şer üyesinden olmak üzere 4 kişiden müteşekkil bir İcra Komitesi icap ettiği takdirde oluşturulabilir. Yönetim Kurulu toplantılarının ara devresinde gerekli işlemlerin yürütülmesi için teşkil edilebilir ve gerektiğinde Yönetim Kurulu içinden görevlendirilecek üyelerden oluşturulabilir.

SPK’nın ilgili Tebliği doğrultusunda 2003 yılından bu yana, finansal konuların takibi, periyodik mali tablo ve dipnotlarının incelenmesi, Kurumsal Yönetim İlkelerinde belirtildiği çerçevede gerekli çalışmaların yapılması ve Bağımsız Denetim Raporu’nun incelenmesi suretiyle, mevcut bilgilere dayanarak mali sonuçlara ilişkin görüş ve teklifini Yönetim Kurulu’na sunmak ve iç denetim sürecini kontrol etmek üzere, Denetimden Sorumlu Komite oluşturulmuş olup, SPK’nın II-17.1 sayılı Kurumsal Yönetim Tebliği doğrultusunda, bağımsız Yönetim Kurulu Üyeleri’nden teşekkül edecek şekilde faaliyetlerini sürdürmektedir. 2012 yılında Denetim Komitesi çalışma esasları tekrar belirlenmek suretiyle, kamuoyunun bilgisine sunulmuştur.

Söz konusu Denetim Komitesi Yönetim Kurulu’nun 11.04.2014 tarih ve 2014/12 sayılı Kararı ile yeniden belirlenmiş olup, 2014 yılsonu itibarıyla Komite’de, Sn. Gökçe Bayındır (Başkan - Yönetim Kurulu Bağımsız Üyesi) ve Sn. Libero Milone (Üye - Yönetim Kurulu Bağımsız Üyesi) yer almaktadır.

Kurumsal Yönetim İlkeleri kapsamında, Kurumsal Yönetim Komitesi de 2008 yılı itibarıyla oluşturulmuştur. Bu konuda, Kurumsal Yönetim İlkeleri ve ilgili mevzuat dahilinde SPK’nca yayımlanan düzenlemeler ile Şirket’in Kurumsal Yönetim uygulamalarına yönelik faaliyetler doğrultusunda öngörülen bir düzenleme yapılmak suretiyle, Kurumsal Yönetimden Sorumlu Komite çalışmaya başlamıştır. Şirket’in Kurumsal Yönetim İlkelerine uyumu bizzat Yönetim Kurulu’nca da takip edilmekte olup, 2012 yılında Kurumsal Yönetim Komitesi çalışma esasları yeniden belirlenerek kamuoyunun bilgisine sunulmuştur.

96

Söz konusu Kurumsal Yönetim Komitesi, Yönetim Kurulu’nun 11.04.2014 tarih ve 2014/12 sayılı Kararı ile yeniden belirlenmiş, müteakip SPK’nın II-17.1 sayılı Kurumsal Yönetim Tebliği doğrultusunda, 27.06.2014 tarih ve 2014/15 sayılı Yönetim Kurulu Kararı ile mevcut üyelerin yanı sıra, ilgili Tebliğ’in 11. Maddesi kapsamında, Şirket Mali Direktörü (CFO) Sn. Cengiz Eroldu’nun atanmasına karar verilmiştir. 2014 yılsonu itibarıyla, Komitesi bünyesinde, Sn. Libero Milone (Başkan - Yönetim Kurulu Bağımsız Üyesi), Sn. Gökçe Bayındır (Üye - Bağımsız Yönetim Kurulu Üyesi), Sn. İsmail Cenk Çimen (Üye - Yönetim Kurulu Üyesi), Sn. Alfredo Altavilla (Üye - Yönetim Kurulu Üyesi) ve Sn. Cengiz Eroldu yer almıştır. İlgili bölümde de aktarıldığı üzere, dönem sonunda Şirketimiz Yönetim Kurulu Üyesi ve CEO’su Kamil Başaran’ın yerine, 13.01.2015 tarih ve 2015/1 sayılı Yönetim Kurulu Kararı ile Sn. Cengiz Eroldu, Yönetim Kurulu Üyeliği ve Şirket CEO’luğuna atanmıştır. Bu vesileyle, 4.5.4 numaralı Kurumsal Yönetim İlkesi gereğince, Sn. Cengiz Eroldu’nun yerine, ilgili düzenleme kapsamında yeni bir Komite üyesinin atanmasına dair 02.02.2015 tarihli Kurumsal Yönetim Komitesi’nde konu görüşülmüştür.

Bu Komitelere ilaveten, 01.07.2012 itibarıyla yürürlüğe giren yeni Türk Ticaret Kanunu’nun ilgili amir hükmü doğrultusunda, Yönetim Kurulu bünyesindeki Komitelerin etkin çalışmasını sağlamak amacıyla, Şirket’in varlığını, gelişmesini ve devamını tehlikeye düşürebilecek risklerin erken teşhisi, tespit edilen risklerle ilgili gerekli önlemlerin uygulanması ve riskin yönetilmesi ve ayrıca, Şirket’in iç kontrol, iç denetim ve risk yönetimi konularında çalışmalarını tatbik ve takip etmek amacıyla, Riskin Erken Saptanması ve Risk Yönetim Komitesi kurularak, 2012 itibarıyla çalışma esasları belirlenmiş ve kamuoyunun bilgisine sunulmuştur.

Söz konusu Riskin Erken Saptanması ve Risk Yönetim Komitesi, Yönetim Kurulu’nun 11.04.2014 tarih ve 2014/12 sayılı Kararı ile yeniden belirlenmiş olup, Komite bünyesinde 2014 sonu itibarıyla, Sn. Gökçe Bayındır (Başkan - Yönetim Kurulu Bağımsız Üyesi), Sn. Libero Milone (Üye - Bağımsız Yönetim Kurulu Üyesi), Sn. İsmail Cenk Çimen (Üye - Yönetim Kurulu Üyesi) ve Sn. Ali Aydın Pandır (Üye - Yönetim Kurulu Üyesi) yer almaktadır.

Söz konusu Komitelerin Başkanları, söz konusu Kurumsal Yönetim İlkeleri Tebliği hükümleri doğrultusunda Bağımsız Yönetim Kurulu Üyeleri arasından seçilir. Her Komitede, her iki Bağımsız Üye de yer almaktadır. Kurumsal Yönetim Komitesi üyesi Sn. İsmail Cenk Çimen, aynı zamanda Riskin Erken Saptanması ve Risk Yönetim Komitesi üyesidir. Söz konusu Komitelerin koordinasyonu için bahsi geçen Yönetim Kurulu Üyemiz her iki Komitenin de üyesi durumundadır.

Gerek Denetim Komitesi, gerek Kurumsal Yönetim Komitesi ve gerekse Riskin Erken Saptanması ve Risk Yönetim Komitesi, mevzuatın belirlediği ilkeler dairesinde periyodik olarak veya gerek görülen hallerde toplanır. Bu amaçla belirlenen çalışma esaslarına uygun olarak, periyodik toplantıların haricinde gündemli toplantılar yapılabilir. Bu doğrultuda, 2014 yılı içerisinde, Denetim Komitesi 5 kez, Kurumsal Yönetim Komitesi de 7 kez toplanmıştır. Riskin Erken Saptanması ve Risk Yönetim Komitesi ise 6 kez toplanmıştır.

Söz konusu Komitelerde yapılan çalışmalar ve hazırlanan raporlar görev dağılımına göre, Yönetim Kurulu’na sunulur. Gerek duyulduğunda, Yönetim Kurulu Üyesi olmayan, konusunda uzman kişiler veya ilgili yöneticiler Komite çalışmalarına davet edilebilirler. Ayrıca, ihtiyaca göre yeterli tecrübe ve bilgi sahibi kişilerden oluşacak alt çalışma grupları oluşturulabilir. Komiteler sorumlulukları dahilinde hareket eder ve Yönetim Kurulu’na görüş ve önerilerde bulunur. Nihai karar Yönetim Kurulu tarafından verilir.

5.4. Risk Yönetim ve İç Kontrol Mekanizması Şirket’in finansal, yönetsel ve üretim faaliyetlerine bağlı olarak bir risk yönetimi öngörülmüş ve iç kontrol organizasyonu yapılmış olup, ilgili Sermaye Piyasası mevzuatı ve düzenlemeleri doğrultusunda iç denetimin işleyişi ve etkinliği takip edilmektedir.

İç kontrol sistemi ve iç denetimin sağlıklı olarak işleyişinden Yönetim Kurulu sorumlu olup, Yönetim Kurulu Üyesi ve Şirket CEO’su Yönetim Kurulu adına gerekli koordinasyonu temin eder. İç kontrol sistemi, iç denetim ve risk yönetiminin sağlıklı olarak işleyip, işlemediğine dair hususlar Denetim Komitesi yanı sıra Riskin Erken Saptanması ve Risk Yönetim Komitesi tarafından takip edilerek, beyan edilir ve Yönetim Kurulu’na sunulur.

Bu doğrultuda, Yönetim Kurulu’nca kurumsal risk yönetimi ve iç kontrol sistemleri oluşturulmuş ve etkinliği ilgili Komiteler bünyesinde eşgüdümle yönlendirilmektedir. İç kontrol Sistemi ve İç Denetim süreci öncelikle Denetim Komitesi uhdesinde takip edilerek, gözetilir ve ayrıca etkinliği açısından Riskin Erken Saptanması ve Risk Yönetimi Komitesi tarafından da ilgili sistemin kurumsal risk yönetimi ile bir arada ele alınmasına özen gösterilir.

Risk Yönetim Politikası doğrultusunda, Şirket’in risk yönetimi yasal düzenlemelere ve mevzuata uygun olarak Yönetim Kurulu’na raporlama yapılmak üzere organize edilmiş olup, bu çerçevede temeli; “şirket varlıklarının ve değerlerinin korunması”, “ticari, finansal ve operasyonel güvenin sağlanması” ve bunların yanı sıra, “kurumsal risk yönetiminde sürdürülebilirlik” esaslarına dayanmaktadır. Bunlara ilaveten Şirket Yönetimi, kurumsal risk yönetimi ve iç denetim faaliyetlerinin gerektirdiği tüm tedbirlerin alınmasından ve uygulanmasından, finansal, ticari, operasyonel ve organizasyonel olarak görevli ve sorumludur.



97

2014 yılsonu itibarıyla, Şirket’in iç kontrol sistemi ve iç denetim faaliyetleri ile kurumsal risk yönetimi ve finansal ve operasyonel riskler ve öngörülebilir potansiyel risklere karşı gerekli proaktif tedbirlerin alındığına dair, Şirket’in iç kontrol, iç denetim ve risk yönetimi konularda, yasal mevzuatın gerektirdiği sorumlulukları yerine getirdiğine dair değerlendirmeler yapılmıştır. Ayrıca, Şirket faaliyet ve hizmetlerinin etkin, güvenilir ve kesintisiz bir şekilde yürütülmesi, muhasebe ve mali raporlama sisteminden sağlanan bilgilerin bütünlüğü, tutarlılığı, zamanında elde edilebilirliği ve güvenliğini sağlamak amacıyla yapılan iç kontrollerin etkinliği, yeterliliği ve uygunluğu ile, konsolide finansal tabloların hazırlanması süreci ile ilgili olarak, iç kontrol, iç denetim ve risk yönetim konularında yasal mevzuatın gerektirdiği sorumlulukları yerine getirdiğine dair değerlendirmeler yapılmış, söz konusu çalışmalara ve süreçlere ilişkin bugüne kadar herhangi bir sorun olmadığı ve ayrıca, kurumsal risk ve iç kontrol sistemlerinin çalışmaları ve iyi işlediğine dair olumlu kanaate ilişkin konuyla ilgili ilgili kayıtların tutulduğu ve herhangi bir olaya rastlanmadığı beyan edilmiştir. İç Denetimden sorumlu birim, aynı zamanda Yönetim Kurulu Üyesi de olan Şirket CEO’suna doğrudan raporlama yapmaktadır. İlgili Birim tarafından süreçler incelenerek, mevcut ve muhtemel riskler ve bunlara ilişkin çözüm önerileri hazırlanarak rapor edilir. Faaliyetlerle ilgili öngörülebilir riskler değerlendirilmek suretiyle, gerekli bilgi akışı Yönetim Kurulu Üyesi ve Şirket CEO’su tarafından takip edilerek, Denetim Komitesi bünyesinde ve ayrıca ilgili konular Riskin Erken Saptanması ve Risk Yönetim Komitesi’nce de Yönetim Kurulu’na sunulur.

Yönetim Kurulu bu çerçevede, risk yönetimi konusunda Riskin Erken Saptanması ve Risk Yönetim Komitesi vasıtasıyla çalışmalar yürütür. Komite, risk yönetim sistemlerinin etkinliğini gözden geçirerek, çalışmalarını ve değerlendirmelerini Yönetim Kurulu’na raporlar. Söz konusu Komite çalışmalarına ilişkin olarak, Faaliyet Raporu’nun ilgili kısmında gerekli açıklamalara yer almakta olup, ayrıca Bağımsız Denetim tarafında da olumlu görüşün yer aldığı Denetçi Raporu’na da Faaliyet Raporu’nda yer verilmiştir.

5.5. Şirket’in Stratejik Hedefleri Yönetim Kurulu tarafından Şirket’in stratejik hedefleri oluşturulur, onaylanır ve uygulanır. Yönetim Kurulu Şirket’in hedeflerine ulaşma derecesini, faaliyetlerini ve geçmiş performansını periyodik olarak gözden geçirmek suretiyle değerlendirmelerde bulunur. Bu bağlamda Yönetim Kurulu stratejik kararlar açısından Şirket’in risk, büyüme ve getiri dengesine en uygun şekilde gerekli tedbirlerin alınmasını sağlayarak, Şirket’in çıkarlarını gözeterek, Şirketi sevk ve idare eder.

Şirketimizin stratejik öncelikleri ve hedefleri doğrultusunda misyon, vizyon ve değerleri oluşturulmak suretiyle yayımlanmış olup, öncelikler ve gelişmeler doğrultusunda revize edilerek yenilenmektedir. Yönetim Kurulu, Şirket’in stratejik hedeflerinin tanımlanarak, gerekli kaynakların sağlanması ve risk yönetimi kapsamında yönetimin performansını denetler.

Şirket üst yönetimince hazırlanmış ve Yönetim Kurulu’nun bilgisi dahilinde, misyon, vizyon ve değerlerimizin yanı sıra, Şirket’in stratejik hedeflerinin oluşturulması ve uygulanmasına ilişkin öncelikler, üst yönetimce Yönetim Kurulu’na sunulur ve takip edilir. Önceki yıllarda olduğu gibi, 2014 yılı içinde de önceliklere uygun olarak Şirketimizin stratejik kararları uygulamaya geçirilmiştir. Yönetim Kurulu, stratejik hedeflere bağlı olarak, yıllık faaliyetlerin gözden geçirilmesi doğrultusunda geçmiş yıl performansını değerlendirmek suretiyle Üst Yönetimin yeni yıl hedeflerini karşılaştırır ve ilgili konularda kararlar verir.

Yönetim Kurulu, Şirket stratejik hedeflerinin oluşturulması sürecinde Şirket Üst Yönetimince yapılan çalışmaları koordine ederek, onaylanması ve müteakip uygulanması sürecinde aktif olarak sorumluluğunu yerine getirmek suretiyle, Şirket’in hedeflerine ulaşma derecesini, faaliyetlerini ve bunları yerine getirirken gösterdiği performansını periyodik olarak gözden geçirir, bu doğrultuda oluşturulan sistemin işleyişini, etkinliğini ve sonuçlarının değerlendirilmesini takip ve tatbik eder.

Yönetim Kurulu’nun öngördüğü vizyon, yöntem ve mevzuattan kaynaklanan düzenlemeler doğrultusunda, tüm paydaşlar nezdinde Şirket’in etkin yönetimini temin etmek üzere Şirket Üst Yönetimi, şirket çalışmalarını azami gayretle yürüterek, Direktörlükler bazında ve Şirket CEO’su nezdinde, gerektiğinde ilgili Yönetim Kurulu Komitelerini bilgilendirmek suretiyle, yasal düzenlemeler ve mevzuata uygun olacak şekilde yönetim organı olarak Yönetim Kurulu’nu stratejik öncelikler ve hedefler kapsamında ve şirket prosedürlerine uygun olarak, periyodik sıklıklarla bilgilendirir.

98


5.6. Mali Haklar Yönetim Kurulu, Şirket’in belirlenen ve kamuya açıklanan operasyonel ve finansal performans hedeflerinden sorumludur. Ayrıca Yönetim Kurulu Üyeleri’nin ve idari sorumluluğu bulunan yöneticilerin ücretlendirme esasları yazılı hale getirilmek suretiyle, Genel Kurul toplantısı gündeminde ayrı bir madde olarak pay sahiplerinin bilgisine sunulmuştur.

Yönetim Kurulu Üyeleri’ne ve üst düzey yöneticilere sağlanan her türlü hak, menfaat ve ücret ile bunların belirlenmesinde kullanılan kriterler ve ücretlendirme esaslarını içeren Şirketimizin “Yönetim Kurulu Üyeleri ve Üst Düzey Yöneticiler için Ücret Politikası” 28.03.2014 tarihli Olağan Genel Kurulumuzdan üç hafta önce yayınlanan “Bilgilendirme Dokümanı” aracılığı ile ve ayrıca kurumsal internet sitemizde ve yıllık Faaliyet Raporu’nda ortaklarımızın incelemesine sunulmuş ve Genel Kurul’u takiben uygulamaya alınmıştır.

Şirketimiz internet sitesi ve Faaliyet Raporu vasıtasıyla kamuya açıklanan söz konusu politika, 2014 yılı faaliyetlerinin görüşüleceği 27.03.2015 tarihi itibarıyla toplanacak Olağan Genel Kurul toplantısı gündemine de alınmış olup, pay sahiplerinin görüşüne sunulacaktır.

Yönetim Kurulu Üyeleri ve Üst Düzey Yöneticiler için Ücret Politikası çerçevesinde yapılan ödemelerin ve sağlanan faydaların toplamı, her yıl Kurumsal Yönetim Komitesi ve Yönetim Kurulu tarafından değerlendirilmektedir. Finansal tablo dipnotlarımızda Yönetim Kurulu Üyeleri ve üst düzey yöneticilere yapılan ödemeler ve sağlanan faydalar, genel uygulamalara paralel olarak toplu olarak kamuya açıklanmaktadır.

Ayrıca, Yönetim Kurulu Üyelerimize veya yöneticilerimize Şirket tarafından borç verilmesi, kredi kullandırılması, lehlerine teminat verilmesi gibi çıkar çatışmasına yol açacak işlemler söz konusu değildir.

Bu kapsamda, 2014 yılı itibarıyla dönem içinde herhangi bir Yönetim Kurulu Üyesi’ne ve Şirket Üst Yöneticisine borç verilmemiş, kredi kullandırılmamış, üçüncü bir kişi aracılığı ile kredi adı altında menfaat sağlanmamış ve lehlerine kefalet gibi teminatlar verilmemiş veya benzeri hususlar temin edilmemiştir.


99

a. Risk YönetimiTicari boyuttaki Şirket risklerimiz, yıllık fabrika kapasitemizin yurt dışı satışlara ayrılan kısmının FCA ve PSA grupları ve Opel ve Vauxhall markaları ile büyük oranda al-ya da-öde yapısındaki ihracat anlaşmaları kanalıyla garanti altına alınmış ve asgari seviyeye indirilmiştir. Bu ihracat anlaşmaları, maliyet, kârlılık, döviz kuru ve yurt dışı pazar risklerinden şirketimizi önemli oranda korumaktadır.

İhracatımızın tüm küresel pazarlara ulaşıyor olması ve özellikle 2014 yılı sonunda mevcut ihracatımıza tarihimizde ilk kez Kuzey Amerika pazarının da eklenmesi, ihraç pazarlarımızı azami şekilde çeşitlendirmiş, pazar riskini de en iyi şekilde yönetilebilir hale getirmiştir. Ürün çeşitliliği yolunda 2013 sonunda ve 2014 yılı içinde açıklamış olduğumuz yeni projelerimiz ile otomotiv segmentleri içinde daha sağlıklı bir ürün gamına ulaşacağımızı düşünüyoruz. Yatırımı devam eden yeni sedan otomobilimizi 2015 yılı içinde, biri hatch back diğeri ise station wagon olmak üzere iki yeni otomobil modelini de 2016 yılı içinde pazara sunmayı hedefliyoruz. Hali hazırda yurt içi pazarda binek otomobil ve hafif ticari araç üreten tek şirket iken, bu projelerin tamamlanması ile ürün gamımız üç farklı segmentte binek otomobil ve iki farklı segmentte hafif ticari araç üretimi ile daha da fazla çeşitlenerek ticari riskimizin yönetilmesine önemli katkıda bulunacaktır.

Finansal borçlarımız, gelir ve nakit akışları ihracat anlaşmaları ile garanti altına alınmış bulunan MiniCargo, 263 (Yeni Doblo) ve 356 (yeni otomobil) projelerine ilişkin olup, uzun vadeli ve kur riski taşımayan banka kredilerine aittir. Proje kredilerimizin dışında kalan finansal borçlarımız ise Koç Fiat Kredi Tüketici Finansmanı A.Ş.’ye ait finansal borçlar olup takas ve türev işlemleri ile kur ve faiz riskleri minimize edilmiştir.

Riskin Erken Saptanması ve Risk Yönetim Komitesi Çalışmaları

Şirketimizin 31.12.2014 itibarıyla Bağımsız Denetim Kuruluşunca denetlenmiş finansal raporuna göre oluşan finansal göstergeleri aşağıdaki tabloda olduğu gibidir.

Finansal göstergeler (Aksi belirtilmedikçe milyon TL) 2014 2013

Toplam Net Satışlar 7.440 7.038

Net Kâr 574 434

Oranlar

Cari Oran 1,13 1,33

Vergi Öncesi Kâr/Net Satışlar %6,3 %6,8

Vergi Öncesi Kâr/Öz Kaynaklar %21,1 %25,1

Toplam Borç/Öz Kaynaklar %132,8 %106,3

b. Riskin Erken Saptanması ve Risk Yönetim Komitesi ÇalışmalarıTofaş Türk Otomobil Fabrikası A.Ş.’nin 01.10.2012 tarihli Yönetim Kurulu Kararıyla 1 Temmuz 2012 tarihinde yürürlüğe giren 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 378’nci maddesine uyum ve Yönetim Kurulu bünyesindeki Komitelerin etkin çalışmasını sağlamak amacıyla, Şirket’in varlığını, gelişmesini ve devamını tehlikeye düşürebilecek risklerin erken teşhisi, tespit edilen risklerle ilgili gerekli önlemlerin uygulanması ve riskin yönetilmesi amacıyla çalışmalar yapmak üzere Riskin Erken Saptanması ve Risk Yönetim Komitesi’nin kurulmasına ve Başkanlığına bağımsız Yönetim Kurulu Üyesi Sn. Gökçe Bayındır’ın, üyeliklerine, Yönetim Kurulu bağımsız üyesi Sn. Libero Milone ile, Yönetim Kurulu Üyesi Sn. İsmail Cenk Çimen ve Sn. Ali Aydın Pandır’ın getirilmelerine karar verilmiştir.

Söz konusu Komite, kuruluşundan sonra 2 (iki), 2013 yılı içinde 6 (altı) ve 2014 yılı içinde de 6 (altı) olmak üzere, 14 (ondört) periyodik toplantı gerçekleştirmiş bulunmaktadır. 2014 yılında Genel Kurul’ca Yönetim Kurulu’nun yeniden belirlenmesini müteakip, Yönetim Kurulu’nun 11.04.2014 tarih ve 2014/12 sayılı Kararı çerçevesinde, söz konusu Komite’nin daha önceden belirlenen çalışma esasları doğrultusunda, aynı üyelerle ve mevcut yapısıyla devamına karar verilmiştir.

Komite öncelikle, Tofaş Türk Otomobil Fabrikası A.Ş.’nin Risk Yönetim Sistemini değerlendirerek, risk raporlaması esaslarını belirlemiştir. Belirlenen esaslara uygun olarak raporlama çalışmaları ve Komite değerlendirmeleri periyodik olarak Yönetim Kurulu’nun bilgisine sunulmaktadır.

100

Riskin Erken Saptanması ve Risk Yönetim Komitesi Çalışmaları

Şirket faaliyetleri Şirket yönetimince, risklerin ve risk kaynaklı finansal, ticari ve operasyonel sonuçların Şirketi ne derecede etkileyeceği hassas bir şekilde dikkate alınarak, proaktif bir süreç içerisinde yönetilmektedir. Şirket Yönetimi, risklerin sistematik şekilde idare edilmesi için risklerin tanımlanması, ölçülmesi, değerlendirilmesi, gerektiğinde azaltılması - devredilmesi ve nihai olarak da izlenmesi - raporlanması için gerekli önlemleri almaktadır.

Risk Yönetim Politikası doğrultusunda, Tofaş’ın risk yönetimi yasal düzenlemelere ve mevzuata uygun olarak Yönetim Kurulu’na raporlama yapılmak üzere organize edilmiş olup, bu çerçevede temeli; “şirket varlıklarının ve değerlerinin korunması”, “ticari, finansal ve operasyonel güvenin sağlanması” ve bunların yanı sıra, “kurumsal risk yönetiminde sürdürülebilirlik” esaslarına dayanmaktadır. Bunlara ilaveten Şirket Yönetimi, kurumsal risk yönetimi ve iç denetim faaliyetlerinin gerektirdiği tüm tedbirlerin alınmasından ve uygulanmasından, finansal, ticari, operasyonel ve organizasyonel olarak görevli ve sorumludur.

c. İç Kontrol Sistemi ve İç Denetim Şirket faaliyet ve hizmetlerinin mevcut kanun ve düzenlemelere uygun olarak etkin, güvenilir ve kesintisiz bir şekilde yürütülmesini, şirket varlıklarının korunmasını, muhasebe ve finansal raporlama sisteminin bütünlüğünü, tutarlılığını, güvenilirliğini ve zamanında elde edilebilirliğini sağlamaya yönelik kontrol faaliyetlerinin tümünü kapsayacak şekilde şirket bünyesinde iç kontrol sistemi kurulmuştur.

Tofaş Türk Otomobil Fabrikası A.Ş. iç kontrol sisteminin, sürekli izleme ve değerlendirmeye tabi tutulmasını sağlayacak şekilde, bir iç denetim faaliyeti yürütülmektedir.

İç kontrol Sistemi ve İç Denetim süreci öncelikle Denetim Komitesi uhdesinde takip edilerek, gözetilir ve ayrıca etkinliği açısından Riskin Erken Saptanması ve Risk Yönetimi Komitesi tarafından da ilgili sistemin kurumsal risk yönetimi ile bir arada ele alınmasına özen gösterilir. Komite tarafından Şirket’in iç kontrol sistemi ve iç denetim faaliyetleri ile kurumsal risk yönetimi ve finansal ve operasyonel riskler ve öngörülebilir potansiyel risklere karşı gerekli proaktif tedbirlerin alındığına ve Şirket’in iç kontrol, iç denetim ve risk yönetimi konularında, yasal mevzuatın gerektirdiği sorumlulukları yerine getirdiğine dair değerlendirmeler yapılmıştır.

Şirket faaliyetleri, yönetim tarafından risklerin ve risk kaynaklı finansal, ticari ve operasyonel sonuçların Şirketi ne derece etkileyeceği hassas şekilde dikkate alınarak proaktif bir şekilde yönetilmektedir. Şirket yönetimi, risklerin sistematik şekilde idare edilmesi için risklerin tanımlanması, ölçülmesi, değerlendirilmesi, gerektiğinde azaltılması/devredilmesi ve nihai olarak da izlenmesi/raporlanması için gerekli önlemleri almaktadır.

Komitelerin beyanları ve raporlamaları doğrudan Yönetim Kurulu’na sunulmaktadır. Şirket’in iç kontrol sisteminin sürekli izleme ve değerlendirmeye tabi tutulmasını sağlayacak şekilde, bir iç denetim faaliyeti yürütülmektedir. Bu doğrultuda, Türk Ticaret Kanunu, Sermaye Piyasası Kanunu ve Sermaye Piyasası Mevzuatına uygun olarak, 2014 yılsonu itibarıyla, iç denetim faaliyetleri yanı sıra, iç kontrol sisteminin sağlıklı olarak işlediği ve süreçlere ilişkin bugüne kadar herhangi bir önemli sorun olmadığı ve ayrıca, kurumsal risk ve iç kontrol sisteminin iyi işlediğine dair ilgili kayıtların tutularak, herhangi bir olaya rastlanmadığı beyan edilmiştir.

Şirket’in iç kontrol sistemi ve iç denetim faaliyetleri hakkında bilgiler doğrultusunda, yönetim organının bu konudaki görüşü olumludur. Komite tarafından Yönetim Kurulu’na sunulan raporda, Şirket faaliyet ve hizmetlerinin etkin, güvenilir ve kesintisiz bir şekilde yürütülmesi, muhasebe ve mali raporlama sisteminden sağlanan bilgilerin bütünlüğü, tutarlılığı, zamanında elde edilebilirliği ile güvenilirliği ve güvenliğini sağlamak amacıyla yapılan iç kontrollerin etkinliği, yeterliliği ve uygunluğu yanı sıra, konsolide finansal tabloların hazırlanması süreci ile ilgili olarak, iç denetim ve risk yönetim sistemlerinin çalışmalarına dair olumlu kanaat bildirilmiştir.

Ayrıca bu bağlamda, Bağımsız Denetim firması Başaran Nas Bağımsız Denetim ve Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik A.Ş. (A Member of PricewaterhouseCoopers)’nin Riskin Erken Saptanması Sistemi ve Riskin Erken Saptanması ve Risk Yönetimi Komitesi Hakkında hazırladığı Denetçi Raporu’nda, yürütülen çalışma sonucunda Tofaş Türk Otomobil Fabrikası A.Ş.’nin Riskin Erken Saptanması ve Risk Yönetimi Komitesi’nin, tüm önemli yönleriyle TTK’nın 378. maddesi çerçevesinde yeterli olduğu sunucuna ulaşıldığına yer verilmiştir.


101

TTK’nun 199’uncu MADDESI KAPSAMINDA HAZIRLANANBAĞLI ŞIRKET RAPORU1 Temmuz 2012 tarihinde yürürlüğe giren 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 199’uncu maddesi uyarınca, Tofaş Türk Otomobil Fabrikası A.Ş. Yönetim Kurulu, faaliyet yılının ilk üç ayı içinde, geçmiş faaliyet yılında Şirket’in hâkim ortağı ve hakim ortağına bağlı şirketlerle ilişkileri hakkında bir rapor düzenlemek ve bu raporun sonuç kısmına faaliyet raporunda yer vermekle yükümlüdür. Tofaş Türk Otomobil Fabrikası A.Ş.’nin ilişkili taraflarla yapmış olduğu işlemler hakkında gerekli açıklamalar 25. no’lu finansal rapor dipnotunda yer almaktadır.

Tofaş Türk Otomobil Fabrikası A.Ş. Yönetim Kurulu tarafından hazırlanan 27.02.2015 tarihli Rapor’da “Tofaş Türk Otomobil Fabrikası A.Ş.’nin hakim ortağı ve hakim ortağın bağlı ortaklıkları ile 2014 yılı içinde yapmış olduğu tüm işlemlerde, işlemin yapıldığı veya önlemin alındığı veya alınmasından kaçınıldığı anda tarafımızca bilinen hal ve şartlara göre, her bir işlemde uygun bir karşı edim sağlandığı ve şirketi zarara uğratabilecek alınan veya alınmasından kaçınılan herhangi bir önlem bulunmadığı ve bu çerçevede denkleştirmeyi gerektirecek herhangi bir işlem veya önlemin olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.” denilmektedir.

Bağlı Şirket Raporu

102


1. Tofaş Türk Otomobil Fabrikası A.Ş. (“Şirket”) tarafından kurulan riskin erken saptanması sistemi ve komitesini denetlemiş bulunuyoruz.

Yönetim Kurulunun Sorumluluğu

2. 6102 sayılı Türk Ticaret Kanununun (“TTK”) 378. Maddesi’nin birinci fıkrası uyarınca yönetim kurulu, şirketin varlığını, gelişmesini ve devamını tehlikeye düşüren sebeplerin erken teşhisi, bunun için gerekli önlem ve çarelerin uygulanması ile riskin yönetilmesi amacıyla uzman bir komite kurmak, sistemi çalıştırmak ve geliştirmekle yükümlüdür.

Denetçinin Sorumluluğu

3. Sorumluluğumuz, yaptığımız denetime dayanarak, riskin erken saptanması sistemi ve komitesine ilişkin bir sonuca varmaktır. Yaptığımız denetim, TTK’ya, Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu tarafından yayımlanan “Riskin Erken Saptanması Sistemi ve Komitesi Hakkında Denetçi Raporuna İlişkin Esaslara” ve etik kurallara uygun olarak yürütülmüştür. Bu Esaslar tarafımızca; şirketin riskin erken saptanması sistemi ve komitesini kurup kurmadığının belirlenmesini, kurulmuşsa sistem ve komitenin TTK’nın 378. Maddesi çerçevesinde işleyip işlemediğinin değerlendirilmesini gerektirmektedir. Riskin erken saptanması komitesi tarafından risklere karşı gösterilen çarelerin yerindeliği ve riskler karşısında yönetim tarafından yapılan uygulamalar, denetimimizin kapsamında değildir.

Riskin Erken Saptanması Sistemi ve Komitesi Hakkında Denetçi Raporu

Riskin Erken Saptanması Sistemi ve Komitesi Hakkında Bilgi

4. Şirket, söz konusu komiteyi 1 Ekim 2012 tarihinde kurmuş olup, komite 4 üyeden oluşmaktadır. Komite kurulduğu tarihten rapor tarihine kadar Şirket’in varlığını, gelişmesini tehlikeye düşüren sebeplerin erken teşhisi, bunun için gerekli önlemler ile çarelerin uygulanmasını ve riskin yönetilmesi amacına yönelik 14 defa toplanmış ve hazırladığı raporları Yönetim Kurulu’na sunmuştur. Sonuç

5. Yürüttüğümüz denetim sonucunda, Tofaş Türk Otomobil Fabrikası A.Ş.’nin riskin erken saptanması sistemi ve komitesinin, tüm önemli yönleriyle, TTK’nın 378. Maddesi çerçevesinde yeterli olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Başaran Nas Bağımsız Denetim veSerbest Muhasebeci Mali Müşavirlik A.Ş.a member of PricewaterhouseCoopers


İstanbul, 2 Şubat 2015


103

TOFAŞ TÜRK OTOMOBIL FABRIKASI A.Ş.YÖNETIM KURULU ÜYELERI VE ÜST DÜZEY YÖNETICILER IÇIN ÜCRET POLITIKASIBu politika dokümanı, SPK düzenlemeleri kapsamında idari sorumluluğu bulunanlar kapsamındaki Yönetim Kurulu Üyelerimiz ve üst düzey yöneticilerimizin ücretlendirme sistem ve uygulamalarını tanımlamaktadır.

Yönetim Kurulu Üyeleri’nin tamamı için geçerli olmak üzere her yıl Olağan Genel Kurul toplantısında sabit ücret belirlenir. İcrada bulunan Yönetim Kurulu Üyeleri’ne, aşağıda detayları açıklanan üst düzey yöneticiler için belirlenen politika kapsamında ödeme yapılır.

Bağımsız Yönetim Kurulu Üyeleri’nin ücretlendirmesinde Şirket’in performansına dayalı ödeme planları kullanılamaz.

Yönetim Kurulu Üyeleri’ne, atanma ve ayrılma tarihleri itibarıyla görevde bulundukları süre dikkate alınarak kıst esasına göre ödeme yapılır. Yönetim Kurulu Üyeleri’nin şirkete sağladığı katkılar dolayısıyla katlandığı giderler (ulaşım, telefon, sigorta vb. giderleri) şirket tarafından karşılanabilir.

Üst Düzey Yönetici ücretleri ise sabit ve performansa dayalı olmak üzere iki bileşenden oluşmaktadır.

Üst Düzey Yönetici sabit ücretleri; piyasadaki makroekonomik veriler, piyasada geçerli olan ücret politikaları, Şirket’in büyüklüğü ve uzun vadeli hedefleri ve kişilerin pozisyonları da dikkate alınarak uluslararası standartlar ve yasal yükümlülüklere uygun olarak belirlenir.

Üst Düzey Yönetici primleri ise; prim bazı, şirket performansı ve bireysel performansa göre hesaplanmaktadır. Kriterler ile ilgili bilgiler aşağıda özetlenmiştir:

Prim Bazı: Prim Bazları, her yılbaşında güncellenmekte olup, yöneticilerin pozisyonlarının iş büyüklüğüne göre değişkenlik göstermektedir. Prim bazları güncellenirken piyasadaki üst yönetim prim politikaları göz önünde bulundurulur.

Şirket Performansı: Şirket performansı, her yılbaşında şirkete verilen finansal ve operasyonel (pazar payı, ihracat, yurt dışı faaliyetler, verimlilik vb.) hedeflerin, dönem sonunda ölçülmesi ile elde edilmektedir. Şirket hedefleri belirlenirken, başarının sürdürülebilir olması, önceki yıllara göre iyileştirmeler içermesi önemle dikkate alınan prensiplerdir.

Bireysel Performans: Bireysel performansın belirlenmesinde, şirket hedefleri ile birlikte, çalışan, müşteri, süreç, teknoloji ve uzun vadeli strateji ile ilgili hedefler dikkate alınmaktadır. Bireysel performansın ölçülmesinde, şirket performansı ile paralel şekilde, finansal alanların dışında da uzun vadeli sürdürülebilir iyileştirme prensibi gözetilmektedir.

Şirketimiz üst düzey yöneticilerinin işten ayrılmaları halinde, çalıştıkları süre, üst düzey yönetici olarak görev yaptıkları süre, sağladığı katkı, ayrılma tarihinden önceki son hedef primi, son yılda ödenen maaş ve prim bilgileri dikkate alınarak işten ayrılma ikramiyesi ödenebilir.

Yukarıdaki esaslara göre belirlenen ve yıl içinde üst düzey yönetici ve Yönetim Kurulu Üyeleri’ne ödenen toplam miktarlar, izleyen Genel Kurul toplantısında mevzuata uygun olarak ortakların bilgisine ve/veya onayına sunulur.

Sayın Pay Sahiplerinin bilgilerine sunarız.

Ücret Politikası

104

TOFAŞ TÜRK OTOMOBIL FABRIKASI A.Ş. KÂR DAĞITIM POLITIKASI

Şirketimiz Türk Ticaret Kanunu hükümleri, Sermaye Piyasası Düzenlemeleri, Vergi Düzenlemeleri ve diğer ilgili düzenlemeler ile Esas Sözleşmemizin kâr dağıtımı ile ilgili maddesi çerçevesinde kâr dağıtımı yapmaktadır. Kâr dağıtımında, Kurumsal Yönetim İlkeleri’ne uygun olarak pay sahipleri ve Şirket menfaatleri arasında dengeli ve tutarlı bir politika izlenmektedir.

İlke olarak, ilgili düzenlemeler ve finansal imkânlar elverdiği sürece, piyasa beklentileri, uzun vadeli şirket stratejisi, yatırım ve finansman politikaları, kârlılık ve nakit durumu, dikkate alınarak, Sermaye Piyasası Düzenlemeleri çerçevesinde hesaplanan net dağıtılabilir dönem kârı yasal kayıtlarımızdan karşılayabildiği sürece hissedarlarımıza azami oranda nakit ve/veya bedelsiz hisse şeklinde dağıtılır.

Kâr dağıtımının Genel Kurul toplantısını takiben en geç bir ay içinde yapılması amaçlanmakta olup, kâr dağıtım tarihine Genel Kurul karar vermektedir. Genel Kurul veya yetki verilmesi halinde Yönetim Kurulu, Sermaye Piyasası Düzenlemelerine uygun olarak kâr payının taksitli dağıtımına karar verebilir.

Şirket Esas Sözleşmesi’ne göre; Yönetim Kurulu, Genel Kurul tarafından yetkilendirilmiş olmak ve Sermaye Piyasası Düzenlemelerine uymak kaydı ile kâr payı avansı dağıtabilir.

Kâr payı dağıtımında imtiyaz söz konusu değildir. Kâr payları, mevcut payların tamamına, bunların ihraç ve iktisap tarihlerine bakılmaksızın eşit olarak dağıtılır.

Sayın Pay Sahiplerinin bilgilerine sunarız.

Kâr Dağıtım Politikası


105

2014 Yılı Kâr Dağıtım Önerisi

Raporlamaya İlişkin Esaslar Teblği" ve II - 19.1 sayılı "Kar Payı Tebliği" uyarınca, Uluslararası Finansal Raporlama Standartları (UFRS) sistemine uygun olarak hazırlanan 2014 yılı konsolide Bilanço ve Gelir Tablosu'nun incelenmesinden de görüleceği gibi,

Şirketimiz 2014 yılını vergi karşılığı indirildikten sonra 574.238.000,00 TL net dönem karı ile kapatmıştır. Dönem içinde sosyal yardım amacıyla vakıf ve derneklere yapılan bağış ve yardımların tutarı ise 4.600.856,00TL.'dir.

Net dönem karından, Türk Ticaret Kanunu, Sermaye Piyasası Mevzuatı ve Şirketimiz Ana Sözleşmesi hükümleri ile Kâr Dağıtım Politikasına uygun olarak, yasal yükümlülükler düşüldükten sonra, Ortaklarımıza % 97,00 oranında toplam 485.000.000.-TL nakit temettü ödenmesi,

Tam mükellef kurumlar ile Türkiye'de bir işyeri ve daimi temsilci aracılığı ile kar payı elde eden dar mükellef kurum ortaklarımıza %97,00 nispetinde ve 1Kr'luk nominal değerde bir adet hisse senedine 0,970 Kr Brüt= Net nakit temettü ödenmesi,

Diğer hissedarlarımıza %97,00 nispetinde ve 1 Kr'luk nominal değerde bir adet hisse senedine Brüt 0,970 Kr, net 0,8245 Kr nakit temettü ödenmesi, ve; Kar dağıtım başlangıç tarihinin 3 Nisan 2015 olarak belirlenmesi öngörülmüştür.

Bu vesileyle, söz konusu kar payının dağıtılması ile dağıtım tarihinin öngörüldüğü şekilde tespitinin Ortaklar Genel Kurulu'na sunulmasını ve 2014 faaliyet dönemine ait konsolide Bilanço ve Gelir Tablosu'nun onaylanmasını tasviplerinize arz ve teklif eder,

Sayın Ortaklarımızı ve Heyetinizi saygılarımızla selamlarız.

Mustafa V. KoçYönetim Kurulu Başkanı

106

2014 Yılı Kâr Dağıtım Tablosu

TOFAŞ TÜRK OTOMOBIL FABRIKASI A.Ş. 20014 Yılı Kâr Payı Dağıtım Tablosu (TL)1. Ödenmiş/Çıkarılmış Sermaye 500.000.000,002. Genel Kanuni Yedek Akçe (Yasal Kayıtlara Göre) 197.265.506,00

Esas sözleşme uyarınca kâr dağıtımında imtiyaz var ise söz konusu imtiyaza ilişkin bilgi

SPK’ya Göre Yasal Kayıtlara (YK) Göre3. Dönem Kârı 472.253.000,00 527.765.101,00

4. Vergiler ( - ) -101.985.000,00 9.768.705,00

5. Net Dönem Kârı ( = ) 574.238.000,00 517.996.396,00

6. Geçmiş Yıllar Zararları ( - )7. Genel Kanuni Yedek Akçe ( - )8. NET DAĞITILABİLİR DÖNEM KÂRI (=) 574.238.000,00 517.996.396,00

9. Yıl İçinde Yapılan Bağışlar ( + ) 4.600.856,0010. Bağışlar Eklenmiş Net Dağıtılabilir Dönem Kârı 578.838.856,00

11. Ortaklara Birinci Kâr Payı- Nakit 485.000.000,00 25.000.000,00

- Bedelsiz- Toplam 485.000.000,00 25.000.000,00

12. İmtiyazlı Pay Sahiplerine Dağıtılan Kâr Payı 0,00

13. Dağıtılan Diğer Kâr Payı- Yönetim Kurulu Üyelerine,- Çalışanlara- Pay Sahibi Dışındaki Kişilere 0,00

14. İntifa Senedi Sahiplerine Dağıtılan Kâr Payı15. Ortaklara İkinci Kâr Payı 0,00 445.684.121,00

16. Genel Kanuni Yedek Akçe 46.000.000,00 44.568.412,00

17. Statü Yedekleri18. Özel Yedekler19. OLAĞANÜSTÜ YEDEK 43.238.000,00 2.743.862,98

20. Dağıtılması Öngörülen Diğer Kaynaklar 0,00 14.315.879,00

21. Dağıtılması Öngörülen Diğer Kaynaklardan Ayrılacak Yedek Akçe 0,00 1.431.588,00

GRUBUTOPLAM DAĞITILAN

KÂR PAYI

TOPLAM DAĞITILAN KÂR PAYI / NET DAĞITILABILIR

DÖNEM KÂRI1 TL NOMINAL DEĞERLI PAYA

ISABET EDEN KÂR PAYINAKIT (TL) BEDELSIZ (TL) ORANI (%) TUTARI (TL) ORANI (%)

NET A (Gerçek kişi) 961.401,77 0,17 0,8245 82,45A (Tüzel kişi) 182.470.400,26 31,78 0,9700 97,00D 156.061.241,99 27,18 0,8245 82,45E 100.127.516,02 17,44 0,8245 82,45TOPLAM 439.620.560,04 00,00 76,56

TOFAŞ TÜRK OTOMOBİL FABRİKASI ANONİM ŞİRKETİ

1 OCAK-31 ARALIK 2014 HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLAR VEBAĞIMSIZ DENETÇİ RAPORU

108

İÇİNDEKİLER SAYFA

KONSOLİDE BİLANÇOLAR 110-111

KONSOLİDE KÂR VEYA ZARAR TABLOLARI 112

KONSOLİDE DİĞER KAPSAMLI GELİR TABLOLARI 113

KONSOLİDE ÖZKAYNAKLAR DEĞİŞİM TABLOLARI 114

KONSOLİDE NAKİT AKIŞ TABLOLARI 115

KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI NOTLAR 116-166

NOT 1 ŞİRKET’İN ORGANİZASYONU VE FAALİYET KONUSU 116NOT 2 KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR 117-131NOT 3 NAKİT VE NAKİT BENZERLERİ 132NOT 4 FİNANSAL YATIRIMLAR. 132NOT 5 FİNANSAL BORÇLANMALAR 133-135NOT 6 TİCARİ ALACAKLAR VE BORÇLAR 136NOT 7 DİĞER ALACAKLAR 137NOT 8 FİNANS SEKTÖRÜ FAALİYETLERİNDEN ALACAKLAR 137NOT 9 STOKLAR 138NOT 10 YATIRIM AMAÇLI GAYRİMENKULLER 138NOT 11 MADDİ DURAN VARLIKLAR 139-140NOT 12 MADDİ OLMAYAN DURAN VARLIKLAR 141NOT 13 DEVLET TEŞVİK VE YARDIMLARI 142-143NOT 14 KARŞILIKLAR, KOŞULLU VARLIK VE YÜKÜMLÜLÜKLER 143-145NOT 15 ÇALIŞANLARA SAĞLANAN FAYDALAR 145-146NOT 16 PEŞİN ÖDENMİŞ GİDERLER, DİĞER VARLIK VE YÜKÜMLÜLÜKLER 146-147NOT 17 ÖZKAYNAKLAR 147-149NOT 18 HASILAT 149-150NOT 19 ARAŞTIRMA VE GELİŞTİRME GİDERLERİ, PAZARLAMA, SATIŞ VE DAĞITIM GİDERLERİ, GENEL YÖNETİM GİDERLERİ 151NOT 20 NİTELİKLERİNE GÖRE GİDERLER 152NOT 21 ESAS FAALİYETLERDEN DİĞER GELİRLER VE GİDERLER 152NOT 22 FİNANSMAN GELİRLERİ VE GİDERLERİ 152NOT 23 VERGİ VARLIK VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ 153-154NOT 24 HİSSE BAŞINA KAZANÇ 155NOT 25 İLİŞKİLİ TARAF AÇIKLAMALARI 155-156NOT 26 FİNANSAL ARAÇLARDAN KAYNAKLANAN RİSKLERİN NİTELİĞİ VE DÜZEYİ 157-165NOT 27 FİNANSAL ARAÇLAR (GERÇEĞE UYGUN DEĞER AÇIKLAMALARI VE FİNANSAL RİSKTEN KORUNMA MUHASEBESİ ÇERÇEVESİNDEKİ AÇIKLAMALAR) 165-166


109

KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLAR HAKKINDABAĞIMSIZ DENETÇİ RAPORU


Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Rapor

1. Tofaş Türk Otomobil Fabrikası A.Ş.’nin (“Şirket”) ve bağlı ortaklıklarının (hep birlikte “Grup” olarak anılacaktır) 31 Aralık 2014 tarihli konsolide bilançosu ile aynı tarihte sona eren hesap dönemine ait; konsolide kar veya zarar tablosu, konsolide diğer kapsamlı gelir tablosu, konsolide özkaynaklar değişim tablosu ve konsolide nakit akış tablosu ile önemli muhasebe politikalarını özetleyen dipnotlar ve diğer açıklayıcı notlardan oluşan ilişikteki konsolide finansal tablolarını denetlemiş bulunuyoruz.

Yönetiminin Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Sorumluluğu

2. Grup yönetimi; konsolide finansal tabloların Türkiye Muhasebe Standartları’na (“TMS”) uygun olarak hazırlanmasından, gerçeğe uygun bir biçimde sunumundan ve hata veya hile kaynaklı önemli yanlışlık içermeyen konsolide finansal tabloların hazırlanmasını sağlamak için gerekli gördüğü iç kontrolden sorumludur.

Bağımsız Denetim Kuruluşunun Sorumluluğu

3. Sorumluluğumuz, yaptığımız bağımsız denetime dayanarak, bu konsolide finansal tablolar hakkında görüş vermektir. Yaptığımız bağımsız denetim, Sermaye Piyasası Kurulu’nca yayımlanan bağımsız denetim standartlarına ve Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu tarafından yayımlanan Türkiye Denetim Standartları’nın bir parçası olan Bağımsız Denetim Standartları’na uygun olarak yürütülmüştür. Bu standartlar, etik hükümlere uygunluk sağlanmasını ve bağımsız denetimin, konsolide finansal tabloların önemli yanlışlık içerip içermediğine dair makul güvence elde etmek üzere planlanarak yürütülmesini gerektirmektedir.

Bağımsız denetim, konsolide finansal tablolardaki tutar ve açıklamalar hakkında denetim kanıtı elde etmek amacıyla denetim prosedürlerinin uygulanmasını içerir. Bu prosedürlerin seçimi, konsolide finansal tablolardaki hata veya hile kaynaklı “önemli yanlışlık” risklerinin değerlendirilmesi de dahil, bağımsız denetçinin mesleki muhakemesine dayanır. Bağımsız denetçi risk değerlendirmelerini yaparken, şartlara uygun denetim prosedürlerini tasarlamak amacıyla, işletmenin konsolide finansal tablolarının hazırlanması ve gerçeğe uygun sunumuyla ilgili iç kontrolü değerlendirir, ancak bu değerlendirme, işletmenin iç kontrolünün etkinliğine ilişkin bir görüş verme amacı taşımaz. Bağımsız denetim, bir bütün olarak konsolide finansal tabloların sunumunun değerlendirilmesinin yanı sıra, işletme yönetimi tarafından kullanılan muhasebe politikalarının uygunluğunun ve yapılan muhasebe tahminlerinin makul olup olmadığının değerlendirilmesini de içerir.

Bağımsız denetim sırasında elde ettiğimiz bağımsız denetim kanıtlarının, görüşümüzün oluşturulması için yeterli ve uygun bir dayanak oluşturduğuna inanıyoruz. Görüş

4. Görüşümüze göre, konsolide finansal tablolar, Tofaş Türk Otomobil Fabrikası A.Ş.’nin ve bağlı ortaklıklarının 31 Aralık 2014 tarihi itibariyle finansal durumunu ve aynı tarihte sona eren hesap dönemine ait finansal performansını ve nakit akışlarını, TMS’ye (bkz. Not 2) uygun olarak tüm önemli yönleriyle gerçeğe uygun bir biçimde sunmaktadır.

Sonucu Etkilemeyen, Diğer Husus

5. 25 No’lu konsolide finansal tablo notunda belirtildiği üzere, Grup’un satışlarının ve alımlarının önemli bir bölümü ilişkili kuruluşlarla gerçekleştirilmiştir.

Mevzuattan Kaynaklanan Diğer Yükümlülüklere İlişkin Raporlar

6. 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun (“TTK”) 398. Maddesi’nin dördüncü fıkrası uyarınca düzenlenen Riskin Erken Saptanması Sistemi ve Komitesi Hakkında Denetçi Raporu 2 Şubat 2015 tarihinde Şirket’in Yönetim Kurulu’na sunulmuştur.

7. TTK’nın 402. Maddesi’nin dördüncü fıkrası uyarınca, Şirket’in 1 Ocak-31 Aralık 2014 hesap döneminde defter tutma düzeninin, kanun ile şirket esas sözleşmesinin finansal raporlamaya ilişkin hükümlerine uygun olmadığına dair önemli bir hususa rastlanmamıştır.

8. TTK’nın 402. Maddesi’nin dördüncü fıkrası uyarınca, Yönetim Kurulu tarafımıza denetim kapsamında istenen açıklamaları yapmış ve istenen belgeleri vermiştir.

Başaran Nas Bağımsız Denetim veSerbest Muhasebeci Mali Müşavirlik A.Ş.a member of PricewaterhouseCoopers


İstanbul, 2 Şubat 2015

Başaran Nas Bağımsız Denetim ve Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik A.Ş. a member of PricewaterhouseCoopers BJK Plaza, Süleyman Seba Caddesi No:48 B Blok Kat 9 Akaretler Beşiktaş 34357 İstanbul-Turkeywww.pwc.com/tr Telephone: +90 (212) 326 6060 Facsimile: +90 (212) 326 6050

Takip eden notlar konsolide finansal tabloların ayrılmaz parçasını oluştururlar.

110

TOFAŞ TÜRK OTOMOBİL FABRİKASI ANONİM ŞİRKETİ31 ARALIK 2014 VE 2013 TARİHLERİ İTİBARİYLE KONSOLİDE BİLANÇOLAR(Para birimi aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir.)

Notlar

Bağımsızdenetimden geçmiş

2014


2013VARLIKLAR

Dönen varlıklar:Nakit ve nakit benzerleri 3 1.686.053 1.673.250Finansal yatırımlar 4 28.567 73.545Ticari alacaklar-İlişkili taraflardan ticari alacaklar 25 622.773 239.587-İlişkili olmayan taraflardan ticari alacaklar 6 221.839 271.497Finans sektörü faaliyetlerinden alacaklar 8 727.349 664.872Diğer alacaklar 7 101 215Stoklar 9 453.239 379.433Peşin ödenmiş giderler 16 21.443 20.746Cari dönem vergisiyle ilgili varlıklar 23 5.733 15.539Diğer dönen varlıklar 16 45.954 51.716

Toplam dönen varlıklar 3.813.051 3.390.400

Duran varlıklar:Finans sektörü faaliyetlerinden alacaklar 8 603.946 537.011Yatırım amaçlı gayrimenkuller 10 28.860 27.805Maddi duran varlıklar 11 1.621.362 1.261.168Maddi olmayan duran varlıklar 12 894.705 622.867Ertelenmiş vergi varlığı 23 128.500 29.134Peşin ödenmiş giderler 16 28.745 54.387Diğer duran varlıklar 5.115 5.430

Toplam duran varlıklar 3.311.233 2.537.802

Toplam varlıklar 7.124.284 5.928.202

1 Ocak-31 Aralık 2014 hesap dönemine ait konsolide finansal tablolar, 2 Şubat 2015 tarihli Yönetim Kurulu toplantısında onaylanmış ve Yönetim Kurulu adına CEO Cengiz Eroldu ve Muhasebe Müdürü Doğu Özden tarafından imzalanmıştır. Söz konusu konsolide finansal tablolar Genel Kurul’da onaylanması sonucunda kesinleşecektir.



111

TOFAŞ TÜRK OTOMOBİL FABRİKASI ANONİM ŞİRKETİ31 ARALIK 2014 VE 2013 TARİHLERİ İTİBARİYLE KONSOLİDE BİLANÇOLAR(Para birimi aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir.)

Notlar


2014


2013KAYNAKLAR

Kısa vadeli yükümlülükler:Kısa vadeli borçlanmalar 5 327.622 58.547Uzun vadeli borçlanmaların kısa vadeli kısımları 5 958.061 944.798Ticari borçlar

-İlişkili taraflara ticari borçlar 25 1.110.575 705.832-İlişkili olmayan taraflara ticari borçlar 6 719.560 664.280

Çalışanlara sağlanan faydalar kapsamında borçlar 15 41.468 27.632Ertelenmiş gelirler 16 15.872 22.820Devlet teşvik ve yardımları 13 22.275 22.275Kısa vadeli karşılıklar 14 94.440 63.374Diğer kısa vadeli yükümlülükler 16 85.802 56.154

Toplam kısa vadeli yükümlülükler 3.375.675 2.565.712

Uzun vadeli yükümlülüklerUzun vadeli borçlanmalar 5 1.311.787 1.280.886Devlet teşvik ve yardımları 13 33.145 43.663Uzun vadeli karşılıklar

-Çalışanlara sağlanan faydalara ilişkin uzun vadeli karşılıklar 15 162.506 139.127

Toplam uzun vadeli yükümlülükler 1.507.438 1.463.676

Toplam yükümlülükler 4.883.113 4.029.388

Özkaynaklar:Ödenmiş sermaye 17 500.000 500.000Sermaye düzeltme farkları 17 348.382 348.382Kâr veya zararda yeniden sınıflandırılmayacak birikmiş diğer kapsamlı gelirler veya giderler

-Tanımlanmış fayda planları yeniden ölçüm kayıpları 17 (21.879) (11.856)Kâr veya zararda yeniden sınıflandırılacak birikmiş diğer kapsamlı gelirler veya giderler

-Nakit akış riskinden korunma kayıpları 17 (144.469) (247.611)Kârdan ayrılan kısıtlanmış yedekler 17 213.111 187.983Geçmiş yıllar karları 17 771.788 687.693Net dönem karı 574.238 434.223

Toplam özkaynaklar 2.241.171 1.898.814

Toplam kaynaklar 7.124.284 5.928.202


112

TOFAŞ TÜRK OTOMOBİL FABRİKASI ANONİM ŞİRKETİ31 ARALIK 2014 VE 2013 TARİHLERİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMLERİNE AİT KONSOLİDE KÂR VEYA ZARAR TABLOLARI (Para birimi aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir.)

Notlar


2014


2013Hasılat 18 7.440.009 7.037.954Satışların maliyeti (-) 18 (6.516.211) (6.216.058)

Ticari faaliyetlerden brüt kar 923.798 821.896

Finans sektörü faaliyetleri hasılatı 181.265 177.983Finans sektörü faaliyetleri maliyeti (-) (121.761) (125.546)

Finans sektörü faaliyetlerinden brüt kar 59.504 52.437

Brüt kar 983.302 874.333

Pazarlama, satış ve dağıtım giderleri (-) 19 (240.405) (216.522)Genel yönetim giderleri (-) 19 (194.046) (157.907)Araştırma ve geliştirme giderleri (-) 19 (15.182) (12.753)Esas faaliyetlerden diğer gelirler 21 358.272 200.630Esas faaliyetlerden diğer giderler (-) 21 (358.902) (313.963)

Esas faaliyet karı 533.039 373.818

Finansman (giderleri)/gelirleri 22 (60.786) 103.257

Sürdürülen faaliyetler vergi öncesi karı 472.253 477.075

Dönem vergi geliri/(gideri) 101.985 (42.852)

-Dönem vergi gideri 23 (20.660) (32.841)-Ertelenmiş vergi geliri/(gideri) 23 122.645 (10.011)

Net dönem karı 574.238 434.223

Net dönem karının dağılımı:

Kontrol gücü olmayan paylar - -Ana ortaklık payları 574.238 434.223

Hisse başına kazanç (Kr) 24 1,15 0,87



113

TOFAŞ TÜRK OTOMOBİL FABRİKASI ANONİM ŞİRKETİ31 ARALIK 2014 VE 2013 TARİHLERİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMLERİNE AİT KONSOLİDE DİĞER KAPSAMLI GELİR TABLOLARI (Para birimi aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir.)

Notlar


2014


2013Net dönem karı 574.238 434.223

Diğer kapsamlı gelir:

Kâr veya zararda yeniden sınıflandırılmayacaklar-Tanımlanmış fayda planları yeniden ölçüm kayıpları 15 (12.529) (3.232)-Diğer kapsamlı gelir kalemlerine ilişkin vergi geliri 23 2.506 646

Kâr veya zararda yeniden sınıflandırılacaklar-Nakit akış riskinden korunma (kazançları)/kayıpları 2 128.927 (143.655)-Diğer kapsamlı gelir kalemlerine ilişkin vergi (gideri)/geliri 23 (25.785) 28.731

Diğer kapsamlı gelir/(gider) (vergi sonrası) 93.119 (117.510)

Toplam kapsamlı gelir 667.357 316.713

Toplam kapsamlı gelirin dağılımı:

Kontrol gücü olmayan paylar - -Ana ortaklık payları 667.357 316.713

114

Taki

p ed

en n

otla

r ko

nsol

ide

finan

sal t

ablo

ların

ayr

ılmaz

par

çası

nı o

luşt

urur

lar.

TT

OFA

Ş T

ÜR

K O

TO

MO

BİL

FA

BR

İKA

SI A

NO

NİM

ŞİR

KE

Tİ

31 A

RA

LIK

201

4 V

E 2

013

TAR

İHLE

RİN

DE

SO

NA

ER

EN

HE

SA

P D

ÖN

EM

LER

İNE

AİT

KO

NS

OLİ

DE

ÖZ

KA

YN

AK

LAR

DE

ĞİŞ

İM T

AB

LOLA

RI

(Par

a bi

rimi a

ksi b

elirt

ilmed

ikçe

bin

Tür

k Li

rası

(“TL

”) o

lara

k be

lirtil

miş

tir.)

Öd

enm

işse

rmay

e

Ser

may

een

flasy

on

düz

eltm

esi

fark

ları

Kâr

dan

ayrı

lan

kısı

tlanm

ışye

dek

ler

Nak

it ak

ımko

rum

ası i

leilg

ili b

irik

miş

zara

r (*

)

Akt

üery

alka

yıp

lar

(*)

Geç

miş

yıll

arka

rlar

ı

Top

lam

kap

sam

lıg

elir

Top

lam

özk

ayna

klar

1 O

cak

2013

bak

iyes

i50

0.00

034

8.38

214

9.30

1(1

32.6

87)

(9.2

70)

764.

336

442.

039

2.06

2.10

1

Tran

sfer

ler

--

38.6

82-

-40

3.35

7(4

42.0

39)

-Te

met

tü d

ağıtı

mı

--

--

-(4

80.0

00)

-(4

80.0

00)

Dön

eme

ait t

opla

m k

apsa

mlı

gelir

(*)

--

-(1

14.9

24)

(2.5

86)

-43

4.22

331

6.71

3

31 A

ralık

201

3 b

akiy

esi

500.

000

348.

382

187.

983

(247

.611

)(1

1.85

6)68

7.69

343

4.22

31.

898.

814

1 O

cak

2014

bak

iyes

i50

0.00

034

8.38

218

7.98

3(2

47.6

11)

(11.

856)

687.

693

434.

223

1.89

8.81

4

Tran

sfer

ler

--

25.1

28-

-40

9.09

5(4

34.2

23)

-Te

met

tü d

ağıtı

mı

--

--

-(3

25.0

00)

-(3

25.0

00)

Dön

eme

ait t

opla

m k

apsa

mlı

gelir

(*)

--

-10

3.14

2(1

0.02

3)-

574.

238

667.

357

31 A

ralık

201

4 b

akiy

esi

500.

000

348.

382

213.

111

(144

.469

)(2

1.87

9)77

1.78

857

4.23

82.

241.

171

(*) E

rtel

enm

iş v

ergi

tuta

rı ne

tlenm

iştir

.



115

TOFAŞ TÜRK OTOMOBİL FABRİKASI ANONİM ŞİRKETİ31 ARALIK 2014 VE 2013 TARİHLERİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMLERİNEAİT KONSOLİDE NAKİT AKIŞ TABLOLARI(Para birimi aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir.)

Notlar


2014


2013İşletme faaliyetlerinden sağlanan nakit girişleriVergi öncesi kar 472.253 477.075Vergi öncesi kar ile işletme faaliyetlerinden sağlanan nakit arasındaki mutabakatAmortisman ve itfa payları 11, 12 298.609 324.276Faiz giderleri 21, 22 68.714 40.474Faiz geliri 21, 22 (97.949) (90.531)Kıdem tazminatı karşılık gideri 15 26.583 22.165Maddi duran varlık satış karı (799) (187)Garanti giderleri karşılığı 14 54.479 46.878Otomotiv ve finans sektörü faaliyetlerinden şüpheli alacak karşılığı 6, 8 6.496 6.131Dava karşılığı 14 170 -Yatırım amaçlı gayrimenkullerin makul değer değişimlerinden elde edilen kar 10 (1.055) (3.705)

İşletme sermayesindeki değişikliklerden önceki faaliyet karı 827.501 822.576

İşletme sermayesindeki değişiklikler:Ticari alacaklar ve ilişkili taraflardan alacaklar (333.411) 254.040Stoklar (73.806) 4.319Diğer dönen/duran varlıklar ve diğer alacaklar 31.136 (18.389)Finans sektörü faaliyetlerinden alacaklar (136.025) (29.096)Ticari borçlar ve ilişkili taraflara borçlar 460.023 27.379Diğer borçlar, yükümlülükler, borç karşılıkları ve devlet teşvikleri 40.642 3.926Ödenen kıdem tazminatları 15 (15.733) (14.852)Ödenen vergi 23 (10.854) (18.081)Ödenen garantiler 14 (38.207) (43.296)

İşletme faaliyetlerinden dolayı net nakit girişleri 751.266 988.526

Yatırım faaliyetleriAlınan faiz 96.612 94.655Vadesi dolan finansal yatırımlar 73.545 (73.413)Finansal yatırımlar 4 (28.567) (46)Satın alınan maddi ve maddi olmayan varlıklar 11, 12 (934.324) (271.491)Maddi ve maddi olmayan duran varlık satış hasılatı 4.482 3.201

Yatırım faaliyetlerinden dolayı net nakit çıkışları (788.252) (247.094)

Finansman faaliyetleriÖdenen faiz (68.473) (40.564)Ödenen temettü (325.000) (480.000)Alınan banka kredileri 820.669 78.230Ödenen banka kredileri (378.744) (259.086)

Finansman faaliyetlerinden dolayı net nakit girişleri/(çıkışları) 48.452 (701.420)Nakit ve nakit benzerlerindeki net değişim 11.466 40.012Dönem başı nakit ve nakit benzerleri 1.670.467 1.630.455Dönem sonu nakit ve nakit benzerleri 3 1.681.933 1.670.467

TOFAŞ TÜRK OTOMOBİL FABRİKASI ANONİM ŞİRKETİ31 ARALIK 2014 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI NOTLAR(Para birimi aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir.)

116

NOT 1-ŞİRKET’İN ORGANİZASYONU VE FAALİYET KONUSU

1968 Yılında Türk-İtalyan ortaklığıyla kurulan Tofaş Türk Otomobil Fabrikası A.Ş.’nin (“Şirket” veya “Tofaş”) faaliyet konusu Fiat Auto S.p.A. (“Fiat”) lisansı altında binek oto ve hafif ticari araç üretimi, ithalatı ve satışıdır. Koç Holding A.Ş. (“Koç Holding”) ve Fiat’ın ortak yönetiminde ve kontrolünde olan Tofaş ayrıca kendi otomobillerinde kullanılan çeşitli otomobil yedek parçaları da üretmektedir. Şirket’in Genel Müdürlük adresi Büyükdere Cad. No:145 Zincirlikuyu Şişli-İstanbul’dur. Üretimin yapıldığı fabrikası ise Bursa’da bulunmaktadır. Şirket tarafından üretilen araçlar Mini Cargo ve Yeni Doblo dışında Fiat ile yapılan lisans sözleşmeleri uyarınca üretilmektedir. Tofaş, Sermaye Piyasası Kurulu’na (“SPK”) kayıtlı olup, İstanbul Menkul Kıymetler Borsası’na (“İMKB”) 1991 yılında kote edilmiştir ve hisse senetleri halen Borsa İstanbul A.Ş.’de (“BİST”) işlem görmektedir.

Şirket, ticari faaliyetlerinin önemli bir kısmını Koç Holding ve Fiat Grubu Şirketleri ile gerçekleştirmektedir (Not 25).

31 Aralık 2014 ve 31 Aralık 2013 tarihleri itibariyle Şirket’in konsolidasyona tabi tutulmuş bağlı ortaklıkları aşağıda yer almaktadır.

Şirket’in ortaklık payıŞirket ismi Faaliyet alanı 2014 2013

Koç Fiat Kredi Finansman A.Ş. (“KFK”) Tüketici finansmanı %99,9 %99,9Fer Mas Oto Ticaret A.Ş. Otomobil ve Yedek Parça Ticareti %100 %100

Bundan böyle konsolide finansal tablolarda Tofaş ve konsolide edilmiş bağlı ortaklıkları (“Grup”) olarak adlandırılacaktır.

Grup’un kategorileri itibariyle dönem içinde çalışan personelin ortalama sayısı aşağıdaki gibidir:

2014 2013

Mavi yakalı 5.015 4.930Beyaz yakalı 1.528 1.389

6.543 6.319



117

NOT 2-KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR

2.1 Sunuma İlişkin Temel Esaslar

2.1.1 Uygulanan finansal raporlama standartları

İlişikteki konsolide finansal tablolar Sermaye Piyasası Kurulu’nun (“SPK”) 13 Haziran 2013 tarih ve 28676 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Seri II–14.1 No’lu “Sermaye Piyasasında Finansal Raporlamaya İlişkin Esaslar Tebliği” hükümlerine uygun olarak hazırlanmış olup söz konusu tebliğin 5. Maddesine istinaden Kamu Gözetimi Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu (“KGK”) tarafından yürürlüğe konulmuş olan Türkiye Muhasebe Standartları (“TMS”) esas alınmıştır. TMS’ler; Türkiye Muhasebe Standartları, Türkiye Finansal Raporlama Standartları (“TFRS”) ile bunlara ilişkin ek ve yorumları içermektedir.

Grup’un konsolide finansal tabloları ve notları, SPK tarafından 7 Haziran 2013 tarihli duyuru ile açıklanan formatlara uygun olarak ve zorunlu kılınan bilgiler dahil edilerek sunulmuştur.

SPK, 17 Mart 2005 tarihinde almış olduğu bir kararla, Türkiye’de faaliyette bulunan ve finansal tablolarını SPK tarafından kabul edilen finansal raporlama standartlarına (“SPK Finansal Raporlama Standartları”) uygun olarak hazırlayan şirketler için, 1 Ocak 2005 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere enflasyon muhasebesi uygulamasının gerekli olmadığını ilan etmiştir. Dolayısıyla finansal tablolarda, 1 Ocak 2005 tarihinden başlamak kaydıyla, KGK tarafından yayımlanmış TMS 29 “Yüksek Enflasyonlu Ekonomilerde Finansal Raporlama” standardı uygulanmamıştır.

Şirket ve Türkiye’de kayıtlı olan Bağlı Ortaklıkları muhasebe kayıtlarının tutulmasında ve kanuni finansal tablolarının hazırlanmasında, SPK tarafından çıkarılan prensiplere ve şartlara, Türk Ticaret Kanunu (“TTK”), vergi mevzuatı ve Maliye Bakanlığı tarafından çıkarılan Tekdüzen Hesap Planı şartlarına uymaktadır. Konsolide finansal tablolar, gerçeğe uygun değerleri ile gösterilen finansal varlık ve yükümlülükler ile yatırım amaçlı gayrimenkuller dışında tarihi maliyet esasına göre hazırlanmış kanuni kayıtlara TMS uyarınca doğru sunumun yapılması amacıyla gerekli düzeltme ve sınıflandırmalar yansıtılarak düzenlenmiştir.

2.1.2 Karşılaştırmalı bilgiler ve önceki dönem tarihli finansal tabloların düzeltilmesi

Finansal durum ve performans trendlerinin tespitine imkan vermek üzere, Grup’un cari dönem konsolide finansal tabloları önceki dönemle karşılaştırmalı olarak hazırlanmaktadır. Cari dönem konsolide finansal tabloların sunumu ile uygunluk sağlanması açısından karşılaştırmalı bilgiler gerekli görüldüğünde yeniden sınıflandırılır.

Grup, 2013 yılına ilişkin kurumlar vergisi hesaplaması ve nihai Kurumlar Vergisi Beyanname’sinde kullanılmamış olan yatırım indirimleri hesaplamasında, 31 Aralık 2013 tarihli konsolide finansal tablolardaki vergi hesaplamasına göre yöntem değişikliğine gitmiştir. Söz konusu yöntem değişikliği neticesinde, Grup’un cari dönem konsolide finansal tabloları ile uygunluk sağlaması açısından 31 Aralık 2013 tarihi itibariyle raporlanan konsolide bilançosundaki ertelenmiş vergi varlığı 15.144 TL tutarında arttırılmış, cari dönem vergisiyle ilgili varlıklar ise aynı tutarda azaltılmıştır. Bununla beraber, 31 Aralık 2013 tarihinde sona eren hesap dönemine ait kâr veya zarar tablosundaki ertelenmiş vergi gideri 15.144 TL tutarında azaltılmış, dönem vergi gideri ise aynı tutarda arttırılmıştır.


118

NOT 2-KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (Devamı)

2.1.3 Fonksiyonel ve sunum para birimi

Grup’un fonksiyonel ve raporlama para birimi Türk Lirası’dır (“TL”). Yabancı para işlemler, işlem tarihlerinde geçerli olan döviz kurları üzerinden çevrilmiştir. Yabancı paraya dayalı parasal varlık ve yükümlülükler, bilanço tarihinde geçerli olan döviz kurları kullanılarak çevrilmiştir. Yabancı paraya dayalı parasal varlık ve yükümlülüklerin çevrimlerinden doğan bu kur farkı geliri veya gideri konsolide kâr veya zarar tablosuna yansıtılmaktadır.

2.1.4 Uygulanan konsolidasyon esasları

Bağlı ortaklıklar, Grup’unkontrolünün olduğu şirketlerdir. Grup’un kontrolü, bu şirketlerdeki değişken getirilere maruz kalma, bu getirilerde hak sahibi olma ve bunları yönlendirebilme gücü ile sağlanmaktadır. Bağlı ortaklıklar, kontrolün Grup’a geçtiği tarihten itibaren tam konsolidasyon yöntemi kullanılarak konsolide edilirler ve kontrolün ortadan kalktığı tarih itibariyle konsolidasyon kapsamından çıkarılırlar. Grup içi işlemlerde bakiyeler ve grup şirketleri ile yapılan işlemlerden doğan gerçekleşmemiş kazanç ve kayıplar da dahil olmak üzere tüm kâr ve zararlar elimine edilir. Gerekli olduğunda, bağlı ortaklıklar tarafından bildirilen tutarlar, Grup’un muhasebe politikalarına uyumlu olması için düzenlenmiştir. Tofaş’ın bağlı ortaklıklarında bulunan azınlık hisseleri, konsolide finansal tablolar açısından parasal olarak önem arz etmemesinden dolayı, ana ortaklık dışı payların (“Azınlık Payları” veya “Kontrol gücü olmayan paylar”) içerisinde muhasebeleştirilmemiştir. Şirket’in ve konsolidasyona tabi olan bağlı ortaklıklarının finansal tabloları aynı tarih itibariyle hazırlanmıştır.

2.1.5 Önemli muhasebe değerlendirme, tahmin ve varsayımları

Konsolide finansal tabloların hazırlanmasında Grup yönetiminin, raporlanan varlık ve yükümlülük tutarlarını etkileyecek, bilanço tarihi itibariyle vukuu muhtemel yükümlülük ve taahhütleri ve raporlama dönemi itibariyle gelir ve gider tutarlarını belirleyen varsayımlar ve tahminler yapması gerekmektedir. Gerçekleşmiş sonuçlar tahminlerden farklı olabilmektedir. Tahminler düzenli olarak gözden geçirilmekte, gerekli düzeltmeler yapılmakta ve gerçekleştikleri dönemde kâr veya zarar tablosuna yansıtılmaktadırlar.

Konsolide finansal tablolara yansıtılan tutarlar üzerinde önemli derecede etkisi olabilecek yorumlar ve bilanço tarihinde var olan veya ileride gerçekleşebilecek tahminlerin esas kaynakları göz önünde bulundurularak yapılan varsayımlar aşağıdaki gibidir:

a) Grup, garanti karşılığını her bir araç modeli için geçmiş yıllarda gerçekleşen araç başına düşen garanti giderlerini ve araç başına kalan garanti sürelerini göz önünde bulundurarak tespit etmektedir. Karşılık hesaplanırken garantiye konu araç adedi, garanti süresi ve geçmişte oluşan garanti taleplerine (kleymler) dayanarak geleceğe ilişkin varsayımlar yapılmaktadır. 31 Aralık 2014 tarihinde sona eren yıl içerisinde, 54.479 TL tutarında (2013: 46.878 TL) garanti gideri gerçekleşmiştir (Not 14). Grup yönetiminin garanti karşılığı hesaplamasında kullandığı en önemli ve belirleyici değişkenlerden olan beklenen kleymlerde %5 artış/azalış olması durumunda, garanti karşılığı tutarı 3.810 TL daha yüksek/düşük olacaktır.

b) Grup’un bağlı ortaklığı KFK, verilen krediler üzerinde yapılan değerlendirmeler sonucunda tahsili şüpheli görülen alacaklardan doğabilecek zararlar için belli bir karşılık ayırmaktadır. Değer düşüklüğü ve tahsil edilememe riski, bireysel olarak önemli olan her bir kredi için ayrı, bireysel bazda değer düşüklüğü tespit edilmemiş krediler dahil tüm krediler için toplam portföy bazında hesaplanmaktadır. Konsolide finansal tablolarda 31 Aralık 2014 tarihi itibariyle finans sektörü faaliyetlerinden alacaklar için 14.039 TL tutarında genel kredi karşılığı ayırmıştır.(31 Aralık 2013: 12.422 TL) (Not 8).



119


c) Grup ve PSA Peugeot Citroen arasında Minicargo modelinin üretim ve satışı ile ilgili anlaşma, 2016 ve 2017 yılllarında yıllık 16.000 adet araç alım garantisi ile 2017 yılı sonuna kadar uzatılmıştır. Bu kapsamda Grup yönetimi, MCV projesi kapsamında üretimde kullanılan makine, tesis ve cihazlar ile ilgili olarak, 2014 yılı içerisinde TMS 16 ve TMS 8 çerçevesinde bir değerlendirme yaparak, üretimde kullanılan makine, tesis ve cihazların ekonomik ömür sürelerini 2 yıl uzatmıştır. Bu muhasebe tahmin değişikliği 31 Aralık 2014 tarihi itibariyle konsolide finansal tablolara yansıtılmıştır. Söz konusu muhasebe tahmin değişikliği yapılmasaydı cari dönem amortisman gideri, 61.422 TL daha fazla olacaktı

2.2 Uluslararası Finansal Raporlama Standartları’ndaki Değişiklikler

Grup, KGK tarafından yayınlanan ve 1 Ocak 2014 tarihinden itibaren geçerli olan yeni ve revize edilmiş standartlar ve yorumlardan kendi faaliyet konusu ile ilgili olanları uygulamıştır.

(a) Yıllık raporlama dönemi sonu 31 Aralık 2014 olan finansal tablolarda geçerli yeni standartlar, değişiklikler ve yorumlar

- TMS 32’deki değişiklik, “Finansal Araçlar”: “varlık ve yükümlülüklerin mahsup edilmesi”; 1 Ocak 2014 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan yıllık raporlama dönemlerinde geçerlidir. Bu değişiklikler, TMS 32 “Finansal

Araçlar: Sunum” uygulamasına yardımcı olmak için vardır ve bilançodaki finansal varlıkların ve yükümlülüklerin mahsup edilmesi için gerekli bazı unsurları ortaya koymaktadır.

- TMS 36’daki değişiklik, “Varlıklarda değer düşüklüğü” geri kazanılabilir tutar açıklamalarına ilişkin, 1 Ocak 2014 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan yıllık raporlama dönemlerinde geçerlidir. Bu değişiklikler, değer düşüklüğüne uğramış varlığın, geri kazanılabilir değeri, gerçeğe uygun değerinden satış için gerekli masrafları düşülmesi ile bulunmuşsa; geri kazanılabilir değer ile ilgili bilgilerin açıklanmasına ilişkin ek açıklamalar getirmektedir.

- TMS 39’daki değişiklik, “Finansal Araçlar: Muhasebeleştirilme ve Ölçme”-“türev araçların yenilenmesi ve finansal riskten korunma uygulamasının sürdürülmesi”; 1 Ocak 2014 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan yıllık raporlama dönemlerinde geçerlidir. Bu değişiklik, kanun ve yönetmelik gereği, finansal riskten korunma muhasebesi aracı olarak sınıflanan bir türev ürünün, taraflarının değişmesi veya karşı tarafın yenilenmesi durumunda, belli şartlar sağlandığı takdirde, bu türev ürüne riskten korunma muhasebesi yapılmasına devam edilmesine izin vermektedir.

- TFRYK 21-“Vergi ve Vergi Benzeri Yükümlülükler”, 1 Ocak 2014 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan yıllık raporlama dönemlerinde geçerlidir. TMS 37 geçmiş bir olaydan (yükümlülük doğuran olay) kaynaklanan bir yükümlülüğün, bugüne karşılık olarak yansıtılması gerektiği durumları belirler. TMS 37 “Karşılıklar, koşullu borçlar ve koşullu varlıklar” üzerine yapılan bu yorum, ilgili yasalar çerçevesinde, işletme tarafından, vergiye ilişkin yükümlülüğün, ödemeyi ortaya çıkaran eylemin gerçekleştiği anda kaydedilmesi gerektiğine açıklık getirmektedir.

- TFRS 10, 12 ve TMS 27’deki “Yatırım İşletmelerinin Konsolidasyonu ile ilgili Değişiklikler”; 1 Ocak 2014 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan yıllık raporlama dönemlerinde geçerlidir. Bu değişiklik “yatırım işletmesi”

tanımına giren şirketleri, bağlı ortaklıklarını konsolide etmekten muaf tutarak, bunun yerine, bu yatırımları gerçeğe uygun değer farkı kâr veya zarara yansıtmak suretiyle muhasebeleştirmelerine olanak sağlamıştır. TFRS 12’de de yatırım işletmelerine ilişkin açıklamalar ile ilgili değişiklikler yapılmıştır.


120


(b) 31 Aralık 2014 tarihi itibariyle yayımlanmış ancak henüz yürürlüğe girmemiş olan standartlar ve değişiklikler

- Yıllık İyileştirmeler 2012: 1 Temmuz 2014 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan yıllık raporlama dönemlerinde geçerlidir. İyileştirme projesi 2010-2012 dönem aşağıda yer alan 7 standarda değişiklik getirmiştir:

• TFRS 2, Hisse Bazlı Ödemeler• TFRS 3, İşletme Birleşmeleri• TFRS 8, Faaliyet Bölümleri• TFRS 13, Gerçeğe Uygun Değer Ölçümü• TMS 16, Maddi Duran Varlıklar ve TMS 38, Maddi Olmayan Duran Varlıklar• TFRS 9, Finansal Araçlar; TMS 37, Karşılıklar, Şarta Bağlı Varlık ve Yükümlülükler• TMS 39, Finansal Araçlar-Muhasebeleştirme ve Ölçüm

- Yıllık İyileştirmeler 2013; 1 Temmuz 2014 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan yıllık raporlama dönemlerinde geçerlidir. İyileştirme projesi 2011-12-13 dönem aşağıda yer alan 4 standarda değişiklik getirmiştir:

• TFRS 1, TFRS’nin İlk Uygulaması• TFRS 3, İşletme Birleşmeleri• TFRS 13, Gerçeğe Uygun Değer Ölçümü• TMS 40, Yatırım Amaçlı Gayrimenkuller

- TFRS 14, “Regülasyona tabi ertelenen hesaplar” 1 Ocak 2016 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan yıllık raporlama dönemlerinde geçerlidir. Bu değişiklik, ilk defa TFRS uygulayacak şirketlerde, eski regülasyona tabi hesaplarda bir değişiklik yapılmamasına izin vermektedir. Ancak daha önce TFRS uygulamış ve ilgili tutarı muhasebeleştirmeyecek diğer şirketlerle karşılaştırılabilirliği sağlamak adına, regülasyon oranı etkisinin diğer kalemlerden ayrı olarak sunulması istenmektedir.

- TFRS 11, “Müşterek Anlaşmalar”standardındaki değişiklik: Müşterek faaliyetlerde pay alımı. 1 Ocak 2016 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan yıllık raporlama dönemlerinde geçerlidir.Standarttaki değişiklik ile işletme

tanımına giren bir müşterek faaliyette pay satın alındığında bu payın nasıl muhasebeleceği konusunda açıklık getirilmiştir.

- TMS 16 ve TMS 38’deki değişiklik: “Maddi duran varlıklar” ve “Maddi olmayan duran varlıklar”, amortisman ve itfa payları, 1 Ocak 2016 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan yıllık raporlama dönemlerinde geçerlidir. Bu değişiklikle bir varlığa ait amortismanı hesaplarken hasılat bazlı methodların uygun olmadığı açıklanmaktadır. Çünkü bir varlık kullanılarak yapılan bir operasyon sonucu elde edilen hasılat, genellikle bir varlığa ait ekonomik faydanın tüketilmesinden daha farklı etmenleri yansıtmaktadır. Aynı zamanda, hasılatın bir varlığa ait ekonomik faydanın tüketiminin ölçülmesinde uygun bir baz olmadığı açıklanmıştır.

- TMS 27 “Bireysel finansal tablolar”, 1 Ocak 2016 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan yıllık raporlama dönemlerinde geçerlidir. Bu değişiklik, işletmelere, bağlı ortaklık, iştirakler ve iş ortaklıklarındaki yatırımlarını muhasebeleştirirken özkaynak yönetimini kullanmalarına izin vermektedir.



121


- TFRS 10 “Konsolide finansal tablolar” ve TMS 28 “İştiraklerdeki ve iş ortaklıklarındaki yatırımlar”, 1 Ocak 2016 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan yıllık raporlama dönemlerinde geçerlidir. Bu değişiklik TFRS 10’un gereklilikleri ve TMS 28 arasındaki, yatırımcı ve iştiraki ya da iş ortaklığı arasında bir varlığın satışı ya da iştiraki konusundaki uyumsuzluğa değinmektedir. Bu değişikliğin ana sonucu, işletme tanımına giren bir işlem gerçekleştiğinde (bağlı ortaklığın elinde tutulan veya tutulmayan) işlem sonucu oluşan kayıp veya kazancın tamamı muhasebeleştirilirken; bu işlem eğer bir varlık alış veya satışı ise söz konusu işlemden doğan kayıp veya kazancın bir kısmı muhasebeleştirilir.

- TFRS 15 “Müşterilerle yapılan sözleşmelerden doğan hasılat”, 1 Ocak 2017 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan yıllık raporlama dönemlerinde geçerlidir. Amerika’da Kabul Görmüş Muhasebe Standartları ile yapılan uyum çalışması sonucu ortaya çıkan yeni standart hasılatın finansal raporlamasını ve finansal tabloların toplam gelirlerinin dünya çapında karşılaştırılabilirliğini sağlamayı amaçlamıştır.

- TFRS 9, “Finansal araçlar”, 1 Ocak 2018 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan yıllık raporlama dönemlerinde geçerlidir. Bu standart TMS 39’un yerini almaktadır. Finansal varlıklar ve yükümlülüklerin sınıflandırması ve ölçülmesi ile ilgili zorunlulukları ve aynı zamanda şuanda kullanılmakta olan, gerçekleşen değer düşüklüğü zararı modelinin yerini alacak olan beklenen kredi riski modelini de içermektedir.

- TMS 16 “Maddi duran varlıklar”, ve TMS 41 “Tarımsal faaliyetler”, standartlarındaki meyve veren bitkilere ilişkin değişikliklik, 1 Ocak 2016 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan yıllık raporlama dönemlerinden itibaren geçerlidir. Bu değişiklik üzüm asması, kauçuk ağacı, palimiye ağacı gibi bitkilerin finansal raporlamasını değiştirmektedir. Meyve veren bitkilerin, maddi duran varlıkların üretim sürecinde kullanılmasına benzemesi sebebiyle, maddi duran varlıklarla aynı şekilde muhasebeleştirilmesine karar verilmiştir. Buna bağlı olarak değişiklik bu bitkileri TMS 41’in kapsamından çıkararak TMS 16’nın kapsamına aldı. Bu bitkiler yetişme sürecinde yine TMS 41 kapsamında kalmaya devam edecekler.

- TMS 19’daki değişiklik, “Tanımlanmış fayda planları”, 1 Temmuz 2014 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan yıllık raporlama dönemlerinde geçerlidir. Bu sınırlı değişiklik üçüncü kişiler veya çalışanlar tarafından tanımlanmış fayda planına yapılan katkılara uygulanır. Plana yapılan katkıların hizmet süresinden bağımsız hesaplandığı; örneğin maaşının sabit bir kısmının katkı olarak alınması gibi; durumlarda nasıl muhasebeleştirme yapılacağına açıklık getirmektedir.

- Yıllık İyileştirmeler 2014: 1 Ocak 2016 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan yıllık raporlama dönemlerinde geçerlidir. İyileştirmeler 4 standarda değişiklik getirmiştir:

• TFRS 5, “Satış amaçlı elde tutulan duran varlıklar ve durdurulan faaliyetler”, satış methodlarına ilişkin değişiklik• TFRS 7, “Financial araçlar: Açıklamalar”, TFRS 1’e bağlı olarak yapılan, hizmet sözleşmelerine ilişikin değişiklik• TMS 19, “Çalışanlara sağlanan faydalar” iskonto oranlarına ilişkin değişiklik• TMS 34, “Ara dönem finansal raporlama” bilgilerin açıklanmasına ilişkin değişiklik.

Grup, yukarıda yer alan değişikliklerin operasyonlarına olan etkilerini değerlendirip, geçerlilik tarihinden itibaren uygulayacaktır.


122


2.3 Önemli muhasebe politikalarının özeti

Hazır değerler

Nakit ve nakit benzerleri, nakit ve banka mevduatı ile tutarı belirli nakde kolayca çevrilebilen kısa vadeli ve yüksek likiditeye sahip ve değerindeki değişim riski önemsiz olan ve vadesi üç ay veya daha kısa olan yatırımları içermektedir (Not 3).

Finansal varlıklar

i) Sınıflandırma

Grup, finansal varlıklarını şu şekilde sınıflandırmıştır: krediler ve alacaklar, vadesine kadar elde tutulacak yatırımlar ve satılmaya hazır finansal varlıklar. Sınıflandırma, finansal varlıkların alınma amaçlarına göre yapılır. Grup, finansal varlıklarının sınıflandırmasını satın alındıkları tarihte yapar.

Krediler ve alacaklar

Krediler ve alacaklar, sabit veya belirli ödemeleri olan, aktif bir piyasaya kote olmayan ve türev araç olmayan finansal varlıklardır. Vadeleri raporlama tarihinden itibaren 12 aydan kısa ise dönen varlıklarda, 12 aydan uzun ise duran varlıklarda gösterilirler. Grup’un kredileri ve alacakları konsolide bilançoda ticari alacaklar, finans sektörü faaliyetlerinden alacaklar ve nakit ve nakit benzerlerinden oluşmaktadır.

Vadesine kadar elde tutulacak yatırımlar

Sabit vadeli ve sabit veya belirlenebilir ödemeli türev dışı finansal araçlar, Grup’un vadeye kadar elde tutma niyeti ve tutabilme durumu söz konusuysa, vadeye kadar elde tutulacak yatırımlar olarak sınıflanır. İlk kayda alınışlarından sonra, vadesine kadar elde tutulacak yatırımlar etkin faiz metodu kullanılarak indirgenmiş değerleri üzerinden taşınır. Yatırımlar elden çıkarıldığı ya da değer düşüklüğüne uğradığı zaman hesaplanan kâr yada zarar, itfa sürecinde olduğu gibi kâr veya zarar tablosuna yansıtılır.

Satılmaya hazır finansal varlıklar

Satılmaya hazır finansal varlıklar, bu kategoride sınıflandırılan ve diğer kategorilerin içinde sınıflandırılmayan türev araç olmayan varlıklardır. Grup, ilgili varlıkları raporlama döneminden itibaren 12 ay içinde elden çıkarmaya niyetli değilse duran varlıkların altında sınıflandırılırlar (Not 4).



123


ii) Muhasebeleştirme ve ölçme

Normal yoldan alınan ve satılan finansal varlıklar, alım satımın yapıldığı tarihte kayıtlara alınır. Alım satım yapılan tarih, Grup’un varlığı alım satım yapmayı taahüt ettiği tarihtir. Gerçeğe uygun değer farkı kâr veya zarara yansıtılan finansal varlıklar hariç diğer finansal yatırımlar ilk olarak gerçeğe uygun değerine işlem maliyeti eklenmek suretiyle kaydedilir. Finansal varlıklardan doğan nakit akış alım hakları sona erdiğinde veya transfer edildiğinde ve Grup tüm risk ve getirilerini transfer ettiğinde, finansal varlıklar bilanço dışına çıkartılır. Satılmaya hazır finansal varlıklar müteakip dönemlerde gerçeğe uygun değerleriyle muhasebeleştirilmektedirler. Krediler ve alacaklar etkin faiz oranı yöntemi kullanılarak itfa edilmiş maliyetleri ile muhasebeleştirilmektedir.

Satılmaya hazır finansal varlıklar olarak kaydedilen parasal ve parasal olmayan finansal varlıkların gerçeğe uygun değerindeki değişimler diğer kapsamlı kâr veya zarar tablosuna yansıtılır.

Satılmaya hazır finansal varlıklar olarak sınıflandırılan finansal varlıklar, satıldığında veya değer düşüklüğü oluştuğunda özkaynaklarda gösterilen birikmiş gerçeğe uygun değer farkları kâr veya zarar tablosuna finansal varlıklardan doğan kâr ve zararlar olarak aktarılır.

Finans sektörü faaliyetlerinden alacaklar

Grup finans sektörü faaliyetlerinden alacaklarını indirgenmiş net değerleri üzerinden muhasebeleştirilmektedir (Not 8).

Kredi değer düşüklüğü karşılığı

Grup, verilen krediler üzerinde yapılan değerlendirmeler sonucunda tahsili şüpheli görülen alacaklardan doğabilecek zararlar için belli bir karşılık ayırmaktadır. Karşılık tutarı, Grup’un kredi risk politikası, mevcut kredi portföyünün yapısı, müşterilerinin mali yapıları ve ekonomik konjoktüre bağlı olarak belirlenmekte ve “Takipteki Krediler” olarak sınıflandırılarak, varsa ilgili teminatların gerçeğe uygun değerleri de göz önüne alınarak hesaplanmaktadır. Karşılık hesabındaki değişiklikler gerçekleştikleri dönem içerisinde konsolide kâr veya tablosuna yansıtılmaktadır. Yasal prosedürler tamamlandığı ve kredinin tahsil edilemeyeceği kesinleştiği takdirde, ilgili tutarlar hesaplardan silinmekte, silinen krediler ile ilgili tahsilâtlar gelir olarak kaydedilmektedir.

Finansman kredilerinin değerlendirilmesi sonucunda belirlenen toplam finansman kredileri karşılığı Grup’un finansman kredileri portföyündeki tahsili şüpheli alacakları kapsayacak şekilde belirlenmektedir.

Grup, alacakların tahsilinde herhangi bir gecikme bulunmasa dahi, alacak tutarları için borçlunun kredibilite değerlendirmelerine ilişkin bütün verileri dikkate alarak, teminat tutarını hesaplamaya dahil etmeksizin, belirlediği oranlarda özel karşılık ayırabilmektedir.

Grup ayrıca, faiz veya ana paranın tahsilinde gecikme olmayan veya 90 günden daha az gecikme olan alacaklardan doğması beklenen ancak miktarı kesin olarak belli olmayan zararların karşılanması amacıyla, herhangi bir işlemle doğrudan ilgili olmaksızın, karşılık ayırma yöntemini benimsemiş ancak zorunluluk olarak değerlendirmemiştir. Grup, şüpheli hale gelmeyen finansman kredileri için bu kapsamda genel karşılık ayırmaktadır.


124


Ticari alacaklar

Vadeleri genel olarak 30-90 gün arasında değişmekte olan ticari alacaklar, müşterilere satılan ticari mal ya da sağlanan hizmetler sonucu ortaya çıkan, müşterilerden alacaklardır. Eğer ticari alacakların tahsilatı için beklenen süre 1 yıl ya da daha kısa ise (ya da uzunsa ancak işletmenin normal faaliyet döngüsü içinde ise), bu alacaklar kısa vadeli alacaklar olarak sınıflandırılırlar. Aksi halde, uzun vadeli alacaklar olarak sınıflandırılırlar. Ticari alacaklar ilk olarak gerçeğe uygun değerleri ile kaydedilir ve izleyen dönemlerde etkin faiz oranı kullanılarak iskonto edilmiş değerinden değer düşüklüğü karşılığı düşülerek takip edilir.

Vadesi gelmiş alacakların tahsil edilemeyeceğine dair somut bir gösterge varsa şüpheli alacak karşılığı ayrılır. Grup’un, ödenmesi gereken meblağları tahsil edemeyecek olduğunu gösteren bir durumun söz konusu olması halinde ticari alacaklar için bir alacak risk karşılığı oluşturulur. Söz konusu bu karşılığın tutarı, alacağın kayıtlı değeri ile tahsili mümkün tutar arasındaki farktır. Tahsili mümkün tutar, teminatlardan ve güvencelerden tahsil edilebilecek meblağlar da dahil olmak üzere tüm nakit girişlerinden, oluşan ticari alacağın orijinal etkin faiz oranı esas alınarak iskonto edilen değeridir. Tahsili tamamen mümkün olmayan alacaklar tespit edildikleri durumlarda tamamen silinirler (Not 6).

Ticari borçlar

Ticari borçlar, Grup’un olağan faaliyetleri için tedarikçilerden sağlanan mal ve hizmetlere ilişkin yapılması zorunlu ödemeleri ifade etmektedir. Eğer ticari borçların ödenmesi için beklenen süre 1 yıl ya da daha kısa ise (ya da daha uzunsa ancak işletmenin normal faaliyet döngüsü içinde ise), bu borçlar kısa vadeli borçlar olarak sınıflandırılırlar. Aksi halde, uzun vadeli borçlar olarak sınıflandırılırlar (Not 6).

Ticari borçlar, gerçeğe uygun değerleriyle kaydedilir ve müteakip dönemlerde etkin faiz oranı yöntemi kullanılarak iskonto edilmiş değerinden değer düşüklüğü karşılığı ayrılarak muhasebeleştirilir.

Stoklar

Stoklar, net gerçekleşebilir değer veya maliyet değerinden düşük olanı ile değerlenmektedir. Maliyet belirleme yöntemi tüm stoklar için aylık ağırlıklı ortalama olup, yarı mamuller ve mamuller üretim maliyetlerinden pay almaktadır. Net gerçekleşebilir değer, satış fiyatından stokları satışa hazır hale getirebilmek için yapılan giderlerle, pazarlama ve satış giderleri düşüldükten sonraki değerdir. Kullanılamaz durumdaki stoklar ise kayıtlardan çıkarılmaktadır (Not 9).

Yatırım amaçlı gayrimenkuller

Yatırım amaçlı gayrimenkuller, kira ve/veya değer artış kazancı ve/veya satış kârı olmak üzere sermaye iradı elde etmek amacıyla elde tutulan gayrimenkuller olup ilk olarak maliyet değerleri ve buna dahil olan işlem maliyetleri ile ölçülürler. Başlangıç muhasebeleştirmesi sonrasında yatırım amaçlı gayrimenkuller, bilanço tarihi itibariyle piyasa koşullarını yansıtan gerçeğe uygun değerleri ile değerlenirler (Not 10). Yatırım amaçlı gayrimenkullerin gerçeğe uygun değerindeki değişikliklerden kaynaklanan kazanç veya zararlar oluştukları dönemde konsolide kâr veya zarar tablosuna dahil edilirler.

Yatırım amaçlı gayrimenkuller, satılmaları veya kullanılamaz hale gelmeleri ve satışından gelecekte herhangi bir ekonomik yarar sağlanamayacağının belirlenmesi durumunda bilanço dışı bırakılırlar. Yatırım amaçlı gayrimenkullerin kullanım süresini doldurmasından veya satışından kaynaklanan kâr/zarar, oluştukları dönemde konsolide kâr veya zarar tablosuna dahil edilir.



125


Maddi duran varlıklar

Maddi duran varlıklar maliyet değerleri üzerinden birikmiş amortisman ve varsa birikmiş değer düşüklüğü karşılığı düşülerek muhasebeleştirilmektedir. Maddi duran varlıklar satıldığı zaman bu varlığa ait maliyet ve birikmiş amortismanlar ve varsa değer düşüklüğü karşılıkları ilgili hesaplardan düşüldükten sonra oluşan gelir ya da gider, konsolide kâr veya zarar tablosuna dahil edilmektedir.

Maddi duran varlığın maliyet değeri; alış fiyatı, ithalat vergileri ve iadesi mümkün olmayan vergiler ve maddi duran varlığı kullanıma hazır hale getirmek için yapılan masraflardan oluşmaktadır. Maddi duran varlığın kullanımına başlandıktan sonra oluşan tamir ve bakım gibi masraflar, oluştukları dönemde gider kaydedilmektedir. Yapılan harcamalar ilgili maddi duran varlığa gelecekteki kullanımında ekonomik bir değer artışı sağlıyorsa bu harcamalar varlığın maliyetine eklenmektedir.

Amortismana tabi varlıklar, tahmini ekonomik ömürlerine dayanan oranlarla doğrusal amortisman yöntemine göre amortismana tabi tutulmaktadır (Not 11). Ekonomik ömür ve amortisman metodu düzenli olarak gözden geçirilmekte, buna bağlı olarak metodun ve amortisman süresinin ilgili varlıktan edinilecek ekonomik faydaları ile paralel olup olmadığına bakılmaktadır. Amortisman süreleri aşağıdaki gibidir:

(Yıl)Yer altı ve yerüstü düzenleri 33Binalar 33Makine ve ekipmanlar 12-32Taşıtlar 4-10Demirbaşlar 8-14Özel maliyetler 5-30

Varlığın değerinin düştüğüne dair bir belirti oluşursa ilgili varlığın net gerçekleşebilir değeri yeniden tahmin edilir, değer düşüklüğü karşılığı konsolide finansal tablolara yansıtılır.

Bir varlığın kayıtlı değeri, varlığın geri kazanılabilir değerinden daha yüksekse, kayıtlı değer derhal geri kazanılabilir değerine indirilir. Geri kazanılabilir değer ilgili varlığın net satış fiyatı ya da kullanımdaki değerinin yüksek olanıdır. Net satış fiyatı, varlığın makul değerinden satışı gerçekleştirmek için katlanılacak maliyetlerin düşülmesi suretiyle tespit edilir. Kullanımdaki değer ise ilgili varlığın kullanılmasına devam edilmesi suretiyle gelecekte elde edilecek tahmini nakit akımlarının bilanço tarihi itibariyle indirgenmiş tutarlarına artık değerlerinin eklenmesi ile tespit edilir.

Maddi duran varlıkların satışı dolayısıyla oluşan kâr ve zararlar diğer faaliyet gelirleri ve giderleri hesaplarına dahil edilirler.


126


Maddi olmayan duran varlıklar

Maddi olmayan duran varlıklar elde etme maliyetleri üzerinden kayda alınırlar. Grup bünyesinde yaratılan, üretimi planlanan yeni araçların geliştirilmesine yönelik katlanılan harcamalar hariç, maddi olmayan duran varlıklar aktifleştirilemez ve yapılan harcamalar oluştukları dönem içerisinde giderleştirilirler. Maddi olmayan duran varlıklar tahmini kullanım ömürleri doğrultusunda doğrusal amortisman metodu ile itfa edilirler. Aktifleştirilen geliştirme giderleri, ürünün ticari üretiminin başlamasını müteakip tahmini kullanım ömürleri doğrultusunda doğrusal amortisman metodu ile itfa edilirler. Maddi olmayan duran varlıklar; taşıdıkları değerler, koşullardaki değişikliklerin ve olayların taşınan değerin düşebileceğine dair belirti oluşturmaları durumunda gözden geçirilir ve gerekli karşılık ayrılır (Not 12).

Varlıklarda değer düşüklüğü

Grup, tüm maddi ve maddi olmayan duran varlıkları için, her rapor tarihinde söz konusu varlığa ilişkin değer düşüklüğü olduğuna dair herhangi bir gösterge olup olmadığını değerlendirir. Eğer böyle bir gösterge mevcutsa, o varlığın taşınmakta olan değeri, kullanım veya satış yoluyla elde edilecek olan tutarlardan yüksek olanı ifade eden net gerçekleşebilir değer ile karşılaştırılır. Eğer söz konusu varlığın veya o varlığın ait olduğu nakit üreten herhangi bir birimin kayıtlı değeri, kullanım veya satış yoluyla geri kazanılacak tutardan yüksekse, değer düşüklüğü meydana gelmiştir. Bu durumda oluşan değer düşüklüğü zararları konsolide kapsamlı gelir tablosunda muhasebeleştirilir.

Değer düşüklüğünün iptali nedeniyle varlığın (veya nakit üreten birimin) kayıtlı değerinde meydana gelen artış, önceki yıllarda değer düşüklüğünün konsolide finansal tablolara alınmamış olması halinde oluşacak olan defter değerini (amortismana tabi tutulduktan sonra kalan net tutar) aşmamalıdır. Değer düşüklüğünün iptali konsolide kapsamlı gelir tablosunda muhasebeleştirilir.

Araştırma ve geliştirme harcamaları

Araştırma harcamaları oluştukları tarihte gider yazılır. Aşağıda belirtilen kriterlere sahip proje harcamaları dışında geliştirme için yapılan harcamalar da, oluştukları dönem içerisinde gider olarak kayıt edilmektedir:

- Ürün ile ilgili maliyetleri net olarak tanımlanabiliyor ve de güvenilir bir şekilde ölçülebiliyorsa,- Ürünün teknik yeterliliği/fizibilitesi ölçülebiliyorsa,- Ürün satışa sunulacak ya da şirket içerisinde kullanılacaksa,- Ürün için potansiyel bir pazar mevcutsa, ya da şirket içi kullanılırlığı ispatlanabiliyorsa,- Projenin tamamlanabilmesi için yeterli teknik, mali ve diğer gerekli kaynaklar temin edilebiliniyorsa.

Yukarıda bahsedilen kriterleri karşılayan geliştirme projelerinin maliyetleri aktifleştirilmektedir ve ilgili proje ömürleri (8 yıl) doğrultusunda doğrusal amortisman metodu ile itfa edilirler.



127


Gelirlerin kaydedilmesi

Otomotiv Faaliyetleri:

Gelirler, faaliyetler ile ilgili olarak Grup’a ekonomik getiri sağlanmasının muhtemel ve getirinin güvenilir olarak ölçülebilmesinin mümkün olduğu zaman muhasebeleştirilir. Gelirler verilen iskontolar ile katma değer ve satış vergileri düşülerek hesaplanır. Gelirler mal ile ilgili önemli risk ve mülkiyetin getirdiği haklar alıcıya geçtiği zaman finansal tablolarda tanımlanır. Bunun için ayrıca gelirin miktarının güvenilir bir biçimde ölçülmesi gerekmektedir. Net satışlar, teslim edilmiş malların fatura edilmiş bedelinin, satış iadelerinden arındırılmış halidir.

Verilen hizmetlere ilişkin gelirler, hizmetin sunulduğu ve gelir tutarının güvenilir bir biçimde ölçülebildiği durumlarda tanımlanır.

Finans Sektörü Faaliyetleri:

Faiz gelir ve giderleri etkin faiz metodu kullanılarak tahakkuk esasına göre kayıt edilmektedir. Grup tarafından tahsis edilmiş tüketici finansmanı kredilerinin tahsilatı şüpheli duruma düştüğü zaman ilgili faiz gelir tahakkuku kayıtlara yansıtılmaz.

Kredi istihbarat gelirleri ise Grup’un müşterilere verilen kredilerinin açılışında tahsil ettiği kredi açılış ücretlerinden oluşmakta ve kredilerin geri ödeme dönemleri üzerinden sistematik bir yöntem ile düşülerek konsolide finansal tablolarda finans sektörü faaliyetlerinden alacaklar kaleminden netlenerek gösterilmektedir.

Ayrıca, Grup kullandırdığı kredilere istinaden yapmış olduğu hayat sigortalarına istinaden kredilendirdiği sigorta primlerini sigorta yapan kuruluş ile belli bir plan dahilinde paylaşmaktadır. Grup payına düşen bu sigorta prim gelirleri ise kredilerin geri ödeme dönemleri üzerinden sistematik bir yöntem ile peşin tahsil edilen gelir olarak konsolide finansal tablolarda diğer yükümlülükler altında gösterilmektedir.

Satışların içerisinde önemli bir finansman maliyeti bulunması durumunda, makul bedel, gelecekte oluşacak tahsilatların, finansman maliyeti içerisinde yer alan gizli faiz oranı ile indirgenmesi ile tespit edilir. Gerçek değerleri ile nominal değerleri arasındaki fark, tahakkuk esasına göre faiz geliri olarak değerlendirilir.

Banka kredileri

Bütün banka kredileri, ilk kayıt anında rayiç değerlerini de yansıttığı düşünülen ve ihraç maliyetini içeren maliyet bedeli ile kaydedilir. İlk kayda alımdan sonra krediler, etkin faiz oranı yöntemiyle indirgenmiş net değerleri ile gösterilir. İndirgenmiş değer hesaplanırken ilk ihraç anındaki maliyetler ve geri ödeme sırasındaki indirimler ve primler göz önünde bulundurulur (Not 5).


128


Borçlanma maliyetleri

Borçlanma maliyetleri özellikli bir varlığın satın alınması, inşaatı veya üretimi ile doğrudan ilişkisi kurulabildiği takdirde, ilgili özellikli varlığın maliyetinin bir unsuru olarak aktifleştirilir. Bu tür maliyetler güvenilebilir bir biçimde ölçülebilmeleri ve gelecekte ekonomik yararlardan işletmenin faydalanabilmesinin muhtemel olması durumunda, varlığın maliyetine dahil edilir. Bu kapsamda olmayan borçlanma maliyetleri ise oluştukları tarihte giderleştirilir. 31 Aralık 2014 tarihi itibariyle sona eren hesap döneminde, kullanılan kredilere ilişkin aktifleştirilen borçlanma maliyetleri bulunmamaktadır (2013: 846 TL).

Dönem vergi gideri ve ertelenen vergi

Dönem vergi gideri cari dönem vergi giderini ve ertelenmiş vergi giderini kapsar. Dönem vergisi ve ertelenmiş vergi gelir veya gider olarak, verginin doğrudan özkaynak veya diğer kapsamlı gelir altında muhasebeleştirilen bir işlemle ilgili olmaması koşuluyla, kâr veya zarar tablosuna kaydedilir. Bu durumda ise, vergi sırasıyla diğer kapsamlı gelirler veya özkaynaklarda muhasebeleştirilir (Not 23).

Cari dönem vergi gideri, Grup’un ve bağlı ortaklıklarının faaliyet gösterdiği ülkelerde yürürlükte olan veya yürürlüğe girmesi kesine yakın olan vergi kanunları dikkate alınarak hesaplanır. Grup, yürürlükte olan vergi kanununun yoruma açık olması durumunda periyodik olarak vergi beyanını değerlendirir ve gerekli görülen durumlarda vergi otoritelerine ödenecek borçlar için provizyon ayrılır.

Ertelenmiş vergi, yükümlülük yöntemi kullanılarak, varlık ve yükümlülüklerin konsolide finansal tablolarda yer alan değerleri ile vergi değerleri arasındaki geçici farklar üzerinden hesaplanır. Ertelenmiş vergi varlık ve yükümlülükleri, yürürlükte olan veya bilanço tarihi itibariyle yürürlüğe giren vergi oranları ve vergi mevzuatı dikkate alınarak, vergi varlığının gerçekleşeceği veya yükümlülüğünün ifa edileceği dönemde uygulanması beklenen vergi oranları üzerinden hesaplanır. Ertelenmiş vergi varlıkları, gelecekte vergiye tabi kâr elde etmek suretiyle geçici farklardan yararlanmanın kuvvetle muhtemel olması şartıyla hesaplanmaktadır.

Grup, vergilendirilebilir geçici farkların kapatılma zamanını kontrol edebilmesi ve geçici farklılığın öngörülebilir bir sürede kapatılmasının muhtemel olmaması durumu haricinde bağlı ortaklıkları ile ilgili tüm vergilendirilebilir geçici farklar için ertelenmiş vergi yükümlülüğü hesaplar.

Grup, ertelenmiş vergi varlığı ile ertelenmiş vergi borcunu ancak ve ancak yasal olarak dönem vergi varlıklarını dönem vergi borçlarına mahsup etme hakkının olması ve aynı vergi mükellefi veya ertelenmiş vergi varlığı veya yükümlülüğünü net gösterme niyeti olan farklı mükelleflerin ertelenmiş vergi varlığı ve ertelenmiş vergi borcunun yukarıda belirtilen yasal düzenlemeyi yapan vergi idaresi ile aynı olması durumunda mahsup eder.



129


Kıdem tazminatı karşılığı

Grup, mevcut iş kanunu gereğince, emeklilik nedeni ile işten ayrılan veya istifa ve kötü davranış dışındaki nedenlerle işine son verilen ve en az bir yıl hizmet vermiş personele belirli miktarda kıdem tazminatı ödemekle yükümlüdür.

Grup, ilişikteki finansal tablolarda kıdem tazminatı karşılığını “Projeksiyon Metodu’’nu kullanarak ve Grup’un personel hizmet süresini tamamlama ve kıdem tazminatına hak kazanma konularında geçmiş yıllarda kazandığı deneyimlerini baz alarak hesaplamış ve bilanço tarihinde devlet tahvilleri kazanç oranı ile iskonto etmiştir.

Gelir tablosuna çalışan giderleri olarak yansıtılmış olan, tanımlanmış fayda planlarına ilişkin cari servis maliyeti, bir varlığın maliyetine eklenenler hariç, cari yılda çalışan hizmetlerinden kaynaklanan tanımlanmış fayda yükümlülüğündeki, fayda değişikliği kısıntıları ve ödemelerdeki artışı ifade eder. Geçmiş hizmet maliyetleri oluştukları dönemde gelir tablosuna kaydedilir.

Net faiz gideri, tanımlanmış fayda yükümlülüğünün net değerine ve planlanmış varlığın gerçeğe uygun değerine, iskonto oranı uygulanarak hesaplanmasıyla bulunur. Bu maliyet gelir tablosunda çalışan giderleri altında muhasebeleştirilir.

Aktüeryal varsayımla gerçekleşen arasındaki fark düzeltmeleri ile aktüeryal varsayım değişikliklerinden doğan aktüeryal kazanç ve kayıplar, oluştukları dönem içinde diğer kapsamlı gelirler olarak özkaynaklara yansıtılır (Not 15).

Hisse başına kazanç

Konsolide kâr veya zarar tablosunda belirtilen hisse başına kazanç, net kârın, raporlama boyunca piyasada bulunan hisse senetlerinin ağırlıklı ortalama adedine bölünmesiyle bulunmaktadır.

Türkiye’de şirketler sermayelerini halihazırda bulunan hissedarlarına, geçmiş yıl kazançlarından ve enflasyon düzeltmesi farkları hesabından dağıttıkları “bedelsiz hisse” yolu ile artırabilmektedirler. Bu tip “bedelsiz hisse” dağıtımları, hisse başına kazanç hesaplamalarında, ihraç edilmiş hisse gibi değerlendirilir. Buna göre, bu hesaplamalarda kullanılan ağırlıklı ortalama hisse sayısı, söz konusu hisse senedi dağıtımlarının geçmişe dönük etkileri de dikkate alınarak bulunur (Not 24).

Karşılıklar

Karşılıklar, geçmiş olaylardan kaynaklanan mevcut bir hukuki veya zımni yükümlülüğün bulunması, yükümlülüğün yerine getirilmesi için ekonomik fayda içeren kaynakların işletmeden çıkmasının muhtemel olması ve yükümlülük tutarının güvenilir bir biçimde tahmin edilebiliyor olması durumlarında ayrılmaktadır (Not 14). Yeniden yapılandırma gider karşılığı, işçilerin kıdem tazminatı ödemeleri ile sözleşme bitiş cezalarını içermektedir. Gelecek dönemlerde oluşması beklenen faaliyet zararları için karşılık ayrılmaz.

Karşılık tutarı, paranın zaman değerine ilişkin mevcut piyasa değerlendirmelerini ve borca özgü riskleri yansıtan vergi öncesi oranlar kullanılarak yükümlülüğü yerine getirilmesi için tahmin edilen giderlerin bugünkü değeri olarak ölçülür. Karşılık tutarında zamanın geçmesinden kaynaklanan artış faiz gideri olarak kaydedilir.

Karşılıklar her bilanço tarihinde gözden geçirilmekte ve yönetimin en iyi tahminlerini yansıtacak şekilde gerekli düzenlemeler yapılmaktadır.


130


Garanti giderleri karşılığı

Grup yurtiçinde satılan araçlar için satış tarihini takip eden belirli bir süre boyunca ücretsiz bakım ve tamir hizmeti sağlamaktadır. Grup’un ihraç satışları garanti kapsamında değildir. Garanti kapsamında bulunan araçlar için tahmin edilen garanti karşılık tutarı, geçmiş dönemlerde gerçekleşen giderlere göre revize edilmektedir Grup’un ilave garanti süresi sağlayan sigorta poliçesi satışlarından kaynaklanan önemli bir yükümlülüğü bulunmamaktadır (Not 14).

Şarta bağlı varlık ve yükümlülükler

Şarta bağlı yükümlülükler, kaynak aktarımını gerektiren durum yüksek bir olasılık taşımıyor ise finansal tablolarda yansıtılmayıp dipnotlarda açıklanmaktadır. Şarta bağlı varlıklar ise finansal tablolara yansıtılmayıp ekonomik getiri yaratma ihtimali yüksek olduğu takdirde dipnotlarda açıklanır.

Netleştirme

Bir finansal varlık ve borcun birbirine mahsup edilerek net tutarın bilançoda gösterilmesi ancak işletmenin; muhasebeleştirilen tutarları netleştirme konusunda yasal bir hakkının bulunması ve net esasa göre ödemede bulunma ya da varlığı elde etme ve borcu ödeme işlemlerini eş zamanlı olarak gerçekleştirme niyetinde olması durumunda mümkün olabilir. Yasal hak, gelecekteki bir olaya bağlı olmamalı, normal operasyonel akışta ve şirketin ya da karşı tarafın temerrüt, acz hali ya da iflası durumunda dahi kullanılabilir olmalıdır.

Yabancı para cinsinden işlemler

Yabancı para cinsinden oluşan gelir ve giderler işlem tarihinde geçerli olan kurlar ile çevrilmektedir. Yabancı paralarla ifade edilen parasal aktiflerin ve pasiflerin çevriminde bilanço tarihinde T.C. Merkez Bankası tarafından ilan edilen kurlar kullanılmaktadır. Yabancı para cinsinden olan işlemlerin çevrilmesinden veya yabancı paralarla ifade edilen tutarların değerlemesinden doğan kur farkı gelir ya da gideri ilgili dönemde kâr veya zarar tablosuna yansıtılmaktadır.

Nakit akışa yönelik riskten korunma işlemleri

Etkin bir nakit akım korunma işleminde, korunma amaçlı aracın rayiç değerinde olan değişiklikler doğrudan özkaynaklar hesabında tanımlanır. Etkin olmayan kısım dönem kârında kâr veya zarar olarak tanımlanır. Eğer nakit akım korunma işlemi bir varlık veya yükümlülüğün doğmasıyla sonuçlanırsa, geçmişte oluşmuş ve özkaynaklar içerisinde muhasebeleştirilmiş tüm kazanç ve kayıplar ilgili varlık veya yükümlülüğün maliyetine dahil edilir. Aksi takdirde, diğer tüm nakit akım korunma işlemleri için başlangıçta özkaynaklar içerisinde muhasebeleştirilmiş kazanç ve kayıplar, korunan yükümlülüğün ifa edildiği veya beklenen işlemin kâr veya zarar tablosunu etkilediği dönemlerde ilgili kâr/zarar hesapları ile ilişkilendirilir. 31 Aralık 2014 tarihi itibariyle sona eren yıl içerisinde konsolide diğer kapsamlı gelir tablosunda muhasebeleştirilen nakit akış riskinden korunma kazançları 128.927 TL tutarındadır (2013: 143.655 TL tutarında nakit akış riskinden korunma kayıpları).

Korunmanın, korunma muhasebesi uygulanması için gerekli koşulları sağlayamaz hale gelmesi durumunda korunma amaçlı araca ilişkin olarak etkin bir korunma varken özkaynaklar içerisinde finansal tablolara alınan birikmiş kazanç ve kayıplar, tahmini işlem gerçekleşene kadar özkaynaklar içerisinde tutulur. Tahmini işlemin gerçekleşmesinin beklenmemesi durumunda, özkaynaklar içerisinde muhasebeleştirilen birikmiş kazanç veya kayıplar döneminin kâr veya zararı olarak finansal tablolara alınır.



131


Yatırım maliyetleri ile ilgili yabancı para cinsinden uzun vadeli krediler (türev olmayan korunma aracı) ile hafif ticari araçların (Yeni Doblo ve Mini Cargo (“MCV”)) gerçekleşen ve gelecekte beklenen satışları (korunmaya konu kalem) arasında etkili bir nakit akım korunması ilişkisi bulunmaktadır. Şirket ile Fiat ve Peugeot Citroen Automobiles S.A. (“PSA”) arasında yapılan üretim anlaşmaları çerçevesinde MCV için 2008 yılından itibaren 2015 yılı Aralık ayına kadar Fiat ve PSA’ya yapılacak satışların hasılatlarının bir bölümü ile uzun vadeli ilgili kredi borçları karşılanacaktır. Yine aynı şekilde Şirket ile Fiat arasında yapılan üretim anlaşmaları çerçevesinde Yeni Doblo için 2009 yılından itibaren 2021 yılı Aralık ayına kadar Fiat’a yapılacak satışların hasılatlarının bir bölümü ile uzun vadeli ilgili kredi borçları karşılanacaktır.

Finansal riskten korunma işleminin etkinliği her finansal raporlama döneminde sürekli olarak değerlendirilmektedir ve finansal riskten korunma işleminin, korunulan risk ile ilişkilendirilebilen nakit akışlarındaki değişiklikleri dengelemede etkin olması, ilgili finansal riskten korunma ilişkisine ilişkin belgelendirilmiş risk yönetim stratejisi ile tutarlı olduğunu göstermektedir.

İlişkili taraflar

Aşağıdaki kriterlerden birinin varlığında, taraf Grup ile ilişkili sayılır (Not 25):

(a) Söz konusu tarafın, doğrudan ya da dolaylı olarak bir veya birden fazla aracı yoluyla:(i) İşletmeyi kontrol etmesi, işletme tarafından kontrol edilmesi ya da işletme ile ortak kontrol altında bulunması (ana ortaklıklar,

bağlı ortaklıklar ve aynı iş dalındaki bağlı ortaklıklar dahil olmak üzere);(ii) Grup üzerinde önemli etkisinin olmasını sağlayacak payının olması; veya(iii) Grup üzerinde ortak kontrole sahip olması;

(b) Tarafın, Grup’un bir iştiraki olması;(c) Tarafın, Grup’un ortak girişimci olduğu bir iş ortaklığı olması;(d) Tarafın, Grup’un veya ana ortaklığının kilit yönetici personelinin bir üyesi olması;(e) Tarafın, (a) ya da (d)’de bahsedilen herhangi bir bireyin yakın bir aile üyesi olması;(f) Tarafın; kontrol edilen, ortak kontrol edilen ya da önemli etki altında veya (d) ya da (e)’de bahsedilen herhangi bir bireyin

doğrudan ya da dolaylı olarak önemli oy hakkına sahip olduğu bir işletme olması; veya,(g) Tarafın, işletmenin ya da işletme ile ilişkili taraf olan bir işletmenin çalışanlarına işten ayrılma sonrasında sağlanan fayda planları

olması, gerekir.

Yatırım, araştırma ve geliştirme teşvikleri

Tüm devlet teşvikleri, elde edilmesi için gerekli şartların Grup tarafından yerine getirileceğine ve teşviğin Grup tarafından elde edilebileceğine dair makul bir güvence oluştuğunda gerçeğe uygun değerleri ile muhasebeleştirilir. Devlet yardımının bir gider ile ilişkili olması durumunda, bu yardımın karşılayacağı giderler ile eşleşecek şekilde gelirleştirilir. Devlet yardımının bir varlık ile ilişkili olması durumda ise bu gelir ertelenmiş gelir olarak kaydedilir.

Giderlere ilişkin alınan devlet teşvikleri, giderlerin oluştuğu dönem ile eşleşmesi amacıyla giderlerin oluştuğu döneme kadar ertelenir ve karşılığı olduğu giderlerin oluştuğu dönemde gelir tablosunda muhasebeleştirilir.

Maddi duran varlıklarla ilgili devlet teşvikleri ertelenmiş devlet teşvikleri olarak uzun vadeli yükümlülükler altında muhasebeleştirilir ve ilgili varlıkların ekonomik ömürleri boyunca doğrusal amortisman yöntemi ile gelir tablosuna kaydedilir.

Yatırım, araştırma ve geliştirme teşvikleri, Grup’un teşvik talepleri yetkili makamlar tarafından onaylandığı zaman tanımlanır (Not 13).


132

NOT 3-NAKİT VE NAKİT BENZERLERİ

2014 2013Kasa 7 5Banka

-vadesiz mevduat 133.612 92.947-vadeli mevduat 1.552.434 1.580.298

Toplam 1.686.053 1.673.250

31 Aralık 2014 ve 2013 tarihleri itibariyle vadeli mevduatların detayları aşağıdaki gibidir:

2014 2013

TutarYıllık faiz oranı (%) Tutar

Yıllık faiz oranı (%)

TL 662.755 6,00-12,25 848.965 8,25-9,90Euro 889.679 1,80-2,90 731.333 2,85-3,60

Toplam 1.552.434 1.580.298

31 Aralık 2014 tarihi itibariyle vadeli mevduatların vadeleri 2-64 gün arasında değişmektedir (2013: 1-47 gün arasında).

31 Aralık 2014 tarihi itibariyle, vadeli ve vadesiz mevduatların toplam 981.732 TL’lik kısmı (2013: 1.179.705 TL) ilişkili kuruluş olan bankada bulunmaktadır (Not 25).

31 Aralık 2014 ve 2013 tarihlerinde sona eren yıllara ilişkin konsolide nakit akış tablolarında yer alan nakit ve nakit benzeri değerler aşağıdaki gibidir:

2014 2013Nakit ve nakit benzerleri 1.686.053 1.673.250Eksi: faiz tahakkukları (4.120) (2.783)

Toplam 1.681.933 1.670.467

NOT 4-FİNANSAL YATIRIMLAR

a) Kısa vadeli finansal yatırımlar:

31 Aralık 2014 tarihi itibariyle Grup’un kısa vadeli yatırımlar amacı ile tutulan 28.207 TL tutarında 119 gün vadeli, %1,9 faiz oranlı vadeli mevduat hesabı bulunmaktadır (2013: 181 gün vadeli ve %3,3 faiz oranlı 73.413 TL tutarında vadeli mevduat).

b) Satılmaya hazır finansal yatırımlar

31 Aralık 2014 tarihi itibariyle Grup’un 360 TL tutarında satılmaya hazır finansal varlığı bulunmaktadır (2013: 132 TL).



133

NOT 5-FİNANSAL BORÇLANMALAR

a) Kısa vadeli borçlanmalar

2014 2013Döviz

tutarı (bin)TL

karşılığıFaiz

oranı (%)Döviz

tutarı (bin)TL

karşılığıFaiz

oranı (%)TL krediler (*) - 40.212 7,44-14,74 - 58.547 8,50-11Euro krediler 101.000 287.410 0,52-0,75 - - -

Toplam 327.622 58.547

b) Uzun vadeli borçlanmaların kısa vadeli kısımları

2014 2013Döviz

tutarı (bin)TL

karşılığıFaiz

oranı (%)Döviz

tutarı (bin)TL

karşılığıFaiz

oranı (%)TL krediler (*) - 372.260 7,44-14,74 - 292.781 7,25-14,35Euro krediler 139.858 394.498 Euribor + 0,15 148.122 434.959 Euribor + 0,15

Euribor + 2,60 Euribor + 1,96İhraç edilen tahviller (1,2,3,….8) - 191.303 - 217.058 6,76-10,27

Toplam 958.061 944.798

c) Uzun vadeli borçlanmalar

2014 2013Döviz

tutarı (bin)TL

karşılığıFaiz

oranı (%)Döviz

tutarı (bin)TL

karşılığıFaiz

oranı (%)TL krediler (*) 490.950 7,44-14,74 - 343.965 7,25-14,35EUR krediler 214.131 603.999 Euribor + 0,15 253.156 743.392 Euribor+0,15

Euribor + 2,60 Euribor+1,96İhraç edilen tahviler (1,2,3,…8) - 216.838 6,86-10,53 - 193.529 6,76-10,27

Toplam 1.311.787 1.280.886

(*) 31 Aralık 2014 ve 2013 tarihleri itibariyle kısa ve uzun vadeli TL kredilerin tamamı konsolide edilen bağlı ortaklık KFK tarafından, vermiş olduğu tüketici kredilerini finanse etmek amacıyla alınan kredilerden oluşmaktadır.

(1) Grup’un bağlı ortaklıklarından KFK, 4 Nisan 2013 tarihli Yönetim Kurulu toplantısında alınan karara istinaden 2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu hükümleri uyarınca gerekli izinler sonrasında 27 Mayıs 2013 tarihinde 24 ay vadeli %6,76 faiz oranlı 50.000 TL nominal ödemeli tahvil ihraç etmiştir. Tahviller kapalı ihraç usulü ile, aracı kuruluş Yapı Kredi Yatırım Menkul Değerler A.Ş. tarafından nitelikli yatırımcıya satılmıştır.

(2) Grup’un bağlı ortaklıklarından KFK, 4 Nisan 2013 tarihli Yönetim Kurulu toplantısında alınan karara istinaden 2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu hükümleri uyarınca gerekli izinler sonrasında 27 Mayıs 2013 tarihinde 20 ay vadeli %6,80 (ilk kupon ödeme 248 gün için 6,80%,ikinci kupon ödeme 182 gün için 6,76%,üçüncü kupon ödeme için 6,76% faiz oranlı)faiz oranlı 30.000 TL nominal ödemeli tahvil ihraç etmiştir. Tahviller kapalı ihraç usulü ile, aracı kuruluş Yapı Kredi Yatırım Menkul Değerler A.Ş. tarafından nitelikli yatırımcıya satılmıştır.


134

NOT 5-FİNANSAL BORÇLANMALAR (Devamı)

(3) Grup’un bağlı ortaklıklarından KFK, 4 Nisan 2013 tarihli Yönetim Kurulu toplantısında alınan karara istinaden 2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu hükümleri uyarınca gerekli izinler sonrasında 30 Eylül 2013 tarihinde 21 ay vadeli %9,72 faiz oranlı 50.000 TL nominal ödemeli tahvil ihraç etmiştir. Tahviller kapalı ihraç usulü ile, aracı kuruluş TSKB A.Ş. tarafından nitelikli yatırımcıya satılmıştır.

(4) Grup’un bağlı ortaklıklarından KFK, 4 Nisan 2013 tarihli Yönetim Kurulu toplantısında alınan karara istinaden 2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu hükümleri uyarınca gerekli izinler sonrasında 14 Kasım 2013 tarihinde 24 ay vadeli %10,27 faiz oranlı 60.000 TL nominal ödemeli tahvil ihraç etmiştir. Tahviller kapalı ihraç usulü ile, aracı kuruluş Yapı Kredi Yatırım Menkul Değerler A.Ş. tarafından nitelikli yatırımcıya satılmıştır.

(5) Grup’un bağlı ortaklıklarından KFK, 18 Nisan 2014 tarihli Yönetim Kurulu toplantısında alınan karara istinaden 2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu hükümleri uyarınca gerekli izinler sonrasında 6 Haziran 2014 tarihinde 24 ay vadeli %10,23 faiz oranlı 75.000 TL nominal ödemeli tahvil ihraç etmiştir. Tahviller kapalı ihraç usulü ile, aracı kuruluş Yapı Kredi Yatırım Menkul Değerler A.Ş. tarafından nitelikli yatırımcıya satılmıştır.

(6) Grup’un bağlı ortaklıklarından KFK, 18 Nisan 2014 tarihli Yönetim Kurulu toplantısında alınan karara istinaden 2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu hükümleri uyarınca gerekli izinler sonrasında 7 Kasım 2014 tarihinde 24 ay vadeli %10,07 faiz oranlı 50.000 TL nominal ödemeli tahvil ihraç etmiştir. Tahviller kapalı ihraç usulü ile, aracı kuruluş Yapı Kredi Yatırım Menkul Değerler A.Ş. tarafından nitelikli yatırımcıya satılmıştır.

(7) Grup’un bağlı ortaklıklarından 18 Nisan 2014 tarihli Yönetim Kurulu toplantısında alınan karara istinaden 2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu hükümleri uyarınca gerekli izinler sonrasında 26 Kasım 2014 tarihinde 24 ay vadeli %9,54 faiz oranlı 30.000 TL nominal ödemeli tahvil ihraç etmiştir. Tahviller kapalı ihraç usulü ile, aracı kuruluş TSKB A.Ş. tarafından nitelikli yatırımcıya satılmıştır.

(8) Grup’un bağlı ortaklıklarından KFK, 18 Nisan 2014 tarihli Yönetim Kurulu toplantısında alınan karara istinaden 2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu hükümleri uyarınca gerekli izinler sonrasında 11 Aralık 2014 tarihinde 24 ay vadeli %9,37 faiz oranlı 60.000 TL nominal ödemeli tahvil ihraç etmiştir. Tahviller kapalı ihraç usulü ile, aracı kuruluş Yapı Kredi Yatırım MenkulDeğerler A.Ş. tarafından nitelikli yatırımcıya satılmıştır.

TL kredilerin faiz oranı sabit olup, Euro kredilerin faiz oranı değişkendir.

31 Aralık 2014 tarihi itibariyle, kısa ve uzun vadeli finansal borçların 232.413 TL’lik kısmı (2013: 116.868 TL) ilişkili kuruluş olan bankalardan elde edilmiştir (Not 25).

31 Aralık 2014 ve 31 Aralık 2013 tarihleri itibariyle, Grup’un uzun vadeli kredilerinin geri ödeme planı aşağıdaki gibidir:

2014 20131-2 yıl arası 885.006 861.7482-3 yıl arası 226.580 219.5423-4 yıl arası 63.868 184.4934-5 yıl arası 49.362 15.1035 yıldan uzun 86.971 -

Toplam 1.311.787 1.280.886



135

NOT 5-FİNANSAL BORÇLANMALAR (Devamı)

Euro cinsinden uzun vadeli krediler, Yeni Doblo ve Mini Cargo model araçların üretim yatırımının finansmanı için kullanılmıştır. İmzalanan üretim anlaşmaları gereğince, Yeni Doblo model araç için alınan yatırım kredisinin geri ödemeleri Fiat, Mini Cargo model araç için alınan yatırım kredilerinin geri ödemeleri ise Fiat ve PSA tarafından yapılacak alımlar vasıtası ile garanti altına alınmıştır. Grup 2006 yılında çeşitli finans kuruluşlarının katıldığı iki ayrı anlaşma ile, Mini Cargo yatırımında kullanılmak üzere 350 milyon Euro kredi limiti temin etmiştir. Mini Cargo model aracın üretimi ile ilgili alınan kredinin geri ödemesi 2008 yılından itibaren 2015 yılına kadar eşit taksitlerle ödenmeye başlanmış olup, 31 Aralık 2014 tarihi itibariyle kalan tutar 111.505 TL’dir (39.531 bin Euro karşılığı) (2013: 232.166 TL’dir (79.062 bin Euro karşılığı)). Grup’un ileride Mini Cargo model araçların üretimi için kullanılan kredi ile ilgili maruz kalabileceği döviz kurundaki ve faiz oranındaki dalgalanmalardan oluşabilecek risk, Fiat ve PSA tarafından üstlenilmiştir.

Şirket ile Societe Generale Credit Agricole, Fortis Bank S.A., Ing Bank NV ve Intesa Sanpaolo bankalarının düzenleyici, kredi veren ve garantör, Avrupa Yatırım Bankası’nın (“EIB”) garantör ve kredi veren ve Servizi Assicurativi per il Commercio Estero S.p.A.’nın (“SACE”) garantör sıfatları ile yer aldığı konsorsiyum arasında 450 milyon Euro tutarında bir kredi anlaşması 4 Mart 2008 tarihinde imzalanmış olup, 31 Aralık 2014 tarihi itibariyle 488.133 TL’lik kısmı (173.054 bin Euro karşılığı) kullanılmaktadır (2013: 677.562 TL’lik kısmı (230.738 bin Euro karşılığı)). Söz konusu kredi Yeni Doblo geliştirilmesi ve üretilmesi ile ilgili yatırım harcamalarının finansmanında kullanılacak olup, iki yılı ödemesiz olmak üzere on yıl vadelidir. Grup’un ileride Yeni Doblo model araçların üretimi için kullanılan kredi ile ilgili maruz kalabileceği döviz kurundaki ve faiz oranındaki dalgalanmalardan oluşabilecek risk, Fiat tarafından üstlenilmiştir.

Grup 2011 yılında yeni Doblo kapasite artışı yatırımında kullanılmak üzere 36 milyon Euro kredi temin etmiştir. Kredinin geri ödemesi 2012 yılı itibariyle başlamış olup 2018 yılına kadar eşit taksitlerle ödenecektir. 31 Aralık 2014 tarihi itibariyle kalan tutar 58.025 TL’dir (20.571 bin Euro karşılığı) (2013: 75.509 TL’dir (25.714 bin Euro karşılığı)).

Grup’un 11 Nisan 2011 tarihinde Citibank N.A’ dan alınan 56.414 TL (20.000 bin Euro karşılığı) (2013: 119.702 TL (40.764 bin Euro karşılığı)) ve 18 Eylül 2014, 22 Eylül 2014, 25 Eylül 2014, 30 Eylül 2014, 24 Ekim 2014 ve 30 Aralık 2014 tarihlerinde Eximbank’tan alınan toplam 284.891 TL (101.000 bin Euro karşılığı) tutarında finansman kredileri bulunmaktadır. (2013: 73.412 TL (25.000 bin Euro karşılığı)).

31 Aralık 2014 tarihi itibariyle Şirket’in “Yeni Sedan R&D” projesi kapsamında kullanılmak üzere 9 Aralık 2014 tarihinde Avrupa Yatırım Bankası’ndan (“EIB”) alınan 2020 yılına kadar vadeli 155.139 TL (55.000 bin Euro karşılığı) finansman kredileri bulunmaktadır.

Ayrıca, Şirket’in 31 Mart 2014 tarihinde HSBC PLC’den 129.281 TL (45.833 bin Euro karşılığı) alınan 2020 yılına kadar vadeli işletme kredisi bulunmaktadır.


136

NOT 6-TİCARİ ALACAKLAR VE BORÇLAR

a) İlişkili olmayan taraflardan ticari alacaklar

2014 2013Alıcılar 225.696 273.184Şüpheli alacaklar 7.311 7.448

Eksi: şüpheli alacak karşılığı (7.093) (7.210)Eksi: alacak reeskontu (4.075) (1.925)

Toplam 221.839 271.497

Şüpheli ticari alacak karşılığının hareket tablosu aşağıdaki gibidir:

2014 20131 Ocak 7.210 5.950Yıl içerisindeki artış - 1.260Tahsilatlar (117) -

31 Aralık 7.093 7.210

Ticari alacaklar ile ilgili alınan teminatlar

31 Aralık 2014 tarihi itibariyle Grup’un alacaklarına karşılık olarak alınmış olan 71.700 TL tutarında teminat mektubu, 3.511 TL tutarında teminat çeki ve senedi, 39.635 TL tutarında ipotek, 417.109 TL tutarında doğrudan borçlanma sistemi limiti (bankanın müşterisine işlem hacmine göre tanıdığı ödeme garanti limiti) bulunmaktadır (2013: 48.065 TL tutarında teminat mektubu, 17.207 TL tutarında teminat çeki ve senedi, 11.137 TL tutarında ipotek, 414.954 TL tutarında doğrudan borçlanma sistemi limiti bulunmaktadır).

b) İlişkili olmayan taraflara ticari borçlar

2014 2013Ticari borçlar 724.585 666.610Eksi: borç reeskontu (5.025) (2.330)

Toplam 719.560 664.280



137

NOT 7-DİĞER ALACAKLAR

31 Aralık 2014 tarihi itibariyle 101 TL tutarındaki (2013: 215 TL) diğer alacaklar, verilen depozito ve teminatlardan oluşmaktadır.

NOT 8-FİNANS SEKTÖRÜ FAALİYETLERİNDEN ALACAKLAR

2014 2013Kısa vadeli tüketici finansman kredileri 711.402 644.371Tahsili şüpheli krediler 41.458 40.190

752.860 684.561

Kredi değer düşüklüğü karşılıkları

Özel karşılıklar (17.824) (12.828)Genel karşılıklar (7.687) (6.861)

Toplam 727.349 664.872

Uzun vadeli tüketici finansman kredileri 610.298 542.572

Kredi değer düşüklüğü karşılıkları

Genel karşılıklar (6.352) (5.561)

Toplam 603.946 537.011

31 Aralık 2014 tarihi itibariyle tüketicilere kullandırılan kredilerin faiz oranları sabit olup, TL krediler için aylık %0,01-%1,44 (2013: aylık %0,70-%1,73) arasındadır.

Uzun vadeli tüketici finansman kredilerinin vadeleri aşağıdaki gibidir:

Yıllar 2014 20131-2 yıl arası 389.912 353.1062-3 yıl arası 179.848 135.5773-4 yıl arası 34.146 53.8894 yıl üzeri 6.392 -

Toplam 610.298 542.572

Kredi karşılıkları hesabının dönem içi hareketleri aşağıdaki gibidir:

2014 20131 Ocak 25.250 20.379Cari dönem provizyonu 7.848 6.141Tahsilatlar (1.235) (1.270)

31 Aralık 31.863 25.250

Grup tarafından kullandırılan kredilere karşılık müşterilerle yapılan sözleşmelerde toplam alacak tutarı kadar araçlar üzerinde rehin hakkı bulunmaktadır. Grup’un 31 Aralık 2014 tarihi itibariyle 1.533.100 TL tutarında alınan orijinal değerleriyle kayıtlara alınan teminatı bulunmaktadır (2013: 1.366.968 TL). Ayrıca, Grup gerekli gördüğü durumlarda ek olarak ipotek teminatı da almaktadır. Grup’un 31 Aralık 2014 tarihi itibariyle 17.824 TL (2013: 12.828 TL) tutarında özel karşılık ayırdığı tüketici finansman kredilerinin tamamı için araç rehni teminat olarak bulunmaktadır.


138

NOT 9-STOKLAR

2014 2013Hammadde stokları 96.097 99.703Yarı mamul stokları 111.794 82.255Mamul stokları 73.400 27.270İthal araçlar 71.887 60.949Yedek parçalar 37.190 34.577Yoldaki Mallar 68.331 77.604Stok değer düşüklüğü karşılığı (-) (5.460) (2.925)

Toplam 453.239 379.433

Stok değer düşüklüğü karşılığında gerçekleşen hareketler aşağıdaki gibidir:

2014 20131 Ocak (2.925) (4.727)Dönem içinde ayrılan karşılık (2.535) -Dönem içinde kullanılan karşılık - 1.802

Toplam (5.460) (2.925)

NOT 10-YATIRIM AMAÇLI GAYRİMENKULLER

31 Aralık 2014 ve 2013 tarihlerinde sona eren yıl içindeki yatırım amaçlı gayrimenkullerin hareket tablosu aşağıdaki gibidir:

2014 20131 Ocak, net kayıtlı değer 27.805 24.100Gerçeğe uygun değer artışı (*) 1.055 3.705

31 Aralık, net makul değer 28.860 27.805

(*) Söz konusu gayrimenkulün gerçeğe uygun değeri emsal karşılaştırma yöntemi ile 31 Aralık 2014 tarihi itibariyle 28.860 TL (2013: 27.805 TL) olarak belirlenmiştir. Değerleme sonucu oluşan 1.055 TL tutarındaki (2013: 3.705 TL) değer artışı, esas faaliyetlerden diğer gelirler içerisinde muhasebeleştirilmiştir (Not 21). Değerleme raporu, konuyla ilgili SPK lisansına ve gerekli mesleki birikime sahip bağımsız değerleme firması tarafından yapılan değerlendirmelere dayanmaktadır.



139

NO

T 1

1-M

AD

Dİ D

UR

AN

VA

RLIK

LA

R

31 A

ralık

201

4 ta

rihin

de s

ona

eren

yıl

için

deki

mad

di d

uran

var

lıkla

r ve

ilgi

li bi

rikm

iş a

mor

tism

anla

ra il

işki

n ha

reke

t tab

losu

aşa

ğıda

ki g

ibid

ir:

Ars

a, y

eral

tı/ye

rüst

üd

üzen

leri

ve

bin

alar

Mak

ine

veek

ipm

anla

rD

emir

baş

lar

Taşı

tlar

Öze

lm

aliy

etle

r

Yap

ılmak

tao

lan

yatır

ımla

rTo

pla

m1

Oca

k ta

rihl

eri i

tibar

iyle

Mal

iyet

362.

559

3.23

4.46

435

2.26

639

.832

10.2

3320

5.11

94.

204.

473

Biri

kmiş

am

ortis

man

(203

.641

)(2

.448

.240

)(2

55.4

44)

(30.

569)

(5.4

11)

-(2

.943

.305

)

Net

kay

ıtlı d

eğer

158.

918

786.

224

96.8

229.

263

4.82

220

5.11

91.

261.

168

1 O

cak

2014

, net

kay

ıtlı d

eğer

158.

918

786.

224

96.8

229.

263

4.82

220

5.11

91.

261.

168

Giri

şler

-13

36

-36

521.

721

521.

896

Çık

ışla

r, ne

t -

(1.0

69)

(383

)(2

.231

)-

-(3

.683

)Tr

ansf

erle

r10

.921

266.

792

38.7

655.

135

824

(322

.437

)-

Am

ortis

man

gid

eri

(7.3

12)

(122

.431

)(2

4.40

5)(3

.514

)(3

57)

-(1

58.0

19)

31 A

ralık

201

4, n

et k

ayıtl

ı değ

er16

2.52

792

9.64

911

0.80

58.

653

5.32

540

4.40

31.

621.

362

31 A

ralık

201

4 iti

bar

iyle

Mal

iyet

373.

480

3.50

0.32

039

0.65

442

.736

11.0

9340

4.40

34.

722.

686

Biri

kmiş

am

ortis

man

(210

.953

)(2

.570

.671

)(2

79.8

49)

(34.

083)

(5.7

68)

-(3

.101

.324

)

31 A

ralık

201

4, n

et k

ayıtl

ı değ

er16

2.52

792

9.64

911

0.80

58.

653

5.32

540

4.40

31.

621.

362

31 A

ralık

201

4 ta

rihi i

tibar

iyle

mad

di d

uran

var

lıkla

r üz

erin

de re

hin

veya

ipot

ek b

ulun

mam

akta

dır.

31 A

ralık

201

4 iti

bariy

le h

ala

kulla

nılm

akta

ola

n ta

mam

ıyla

itfa

olm

uş m

addi

dur

an v

arlık

ların

topl

am m

aliy

et b

edel

i 1.8

67.9

61 T

L’di

r.


140

NO

T 1

1-M

AD

Dİ D

UR

AN

VA

RLIK

LA

R (D

eva

mı)

31 A

ralık

201

3 ta

rihin

de s

ona

eren

yıl

için

deki

mad

di d

uran

var

lıkla

r ve

ilgi

li bi

rikm

iş a

mor

tism

anla

ra il

işki

n ha

reke

t tab

losu

aşa

ğıda

ki g

ibid

ir:

Ars

a, y

eral

tı/ye

rüst

üd

üzen

leri

ve

bin

alar

Mak

ine

veek

ipm

anla

rD

emir

baş

lar

Taşı

tlar

Öze

lm

aliy

etle

r

Yap

ılmak

tao

lan

yatır

ımla

rTo

pla

m1

Oca

k ta

rihl

eri i

tibar

iyle

Mal

iyet

355.

256

3.18

5.96

732

8.06

936

.316

10.2

3310

9.92

94.

025.

770

Biri

kmiş

am

ortis

man

(196

.598

)(2

.308

.194

)(2

32.8

38)

(27.

292)

(5.0

75)

-(2

.769

.997

)

Net

kay

ıtlı d

eğer

158.

658

877.

773

95.2

319.

024

5.15

810

9.92

91.

255.

773

1 O

cak

2013

, net

kay

ıtlı d

eğer

158.

658

877.

773

95.2

319.

024

5.15

810

9.92

91.

255.

773

Giri

şler

-12

853

--

181.

536

181.

717

Çık

ışla

r, ne

t -

(675

)(5

18)

(1.8

21)

--

(3.0

14)

Tran

sfer

ler

7.30

349

.044

24.6

625.

337

-(8

6.34

6)-

Am

ortis

man

gid

eri

(7.0

43)

(140

.046

)(2

2.60

6)(3

.277

)(3

36)

-(1

73.3

08)

31 A

ralık

201

3, n

et k

ayıtl

ı değ

er15

8.91

878

6.22

496

.822

9.26

34.

822

205.

119

1.26

1.16

8

31 A

ralık

201

3 iti

bar

iyle

Mal

iyet

362.

559

3.23

4.46

435

2.26

639

.832

10.2

3320

5.11

94.

204.

473

Biri

kmiş

am

ortis

man

(203

.641

)(2

.448

.240

)(2

55.4

44)

(30.

569)

(5.4

11)

-(2

.943

.305

)

31 A

ralık

201

3, n

et k

ayıtl

ı değ

er15

8.91

878

6.22

496

.822

9.26

34.

822

205.

119

1.26

1.16

8

31 A

ralık

201

3 ta

rihi i

tibar

iyle

mad

di d

uran

var

lıkla

r üz

erin

de re

hin

veya

ipot

ek b

ulun

mam

akta

dır.

31 A

ralık

201

3 iti

bariy

le h

ala

kulla

nılm

akta

ola

n ta

mam

ıyla

itfa

olm

uş m

addi

dur

an v

arlık

ların

topl

am m

aliy

et b

edel

i 1.8

49.7

01 T

L’di

r.



141

NOT 12-MADDİ OLMAYAN DURAN VARLIKLAR

31 Aralık 2014 ve 2013 tarihlerinde sona eren yıllar içindeki maddi olmayan varlıkların hareket tablosu aşağıdaki gibidir:

Lisanslar ve geliştirme maliyetleri Diğer Toplam

1 Ocak tarihleri itibariyle Maliyet 1.464.387 64.713 1.529.100Birikmiş ifta payları (863.782) (42.451) (906.233)

Net kayıtlı değer 600.605 22.262 622.867

1 Ocak 2014, net kayıtlı değer 600.605 22.262 622.867Girişler 401.468 10.960 412.428İtfa gideri (130.826) (9.764) (140.590)

31 Aralık 2014, net kayıtlı değer 871.247 23.458 894.705

31 Aralık 2014 itibariyleMaliyet 1.865.855 75.673 1.941.528Birikmiş itfa payları (994.608) (52.215) (1.046.823)


Lisanslar vegeliştirme maliyetleri Diğer Toplam

1 Ocak tarihleri itibariyle Maliyet 1.380.923 58.403 1.439.326Birikmiş ifta payları (720.699) (34.566) (755.265)

Net kayıtlı değer 660.224 23.837 684.061

1 Ocak 2013, net kayıtlı değer 660.224 23.837 684.061Girişler 83.464 6.310 89.774İtfa gideri (143.083) (7.885) (150.968)


31 Aralık 2013 itibariyleMaliyet 1.464.387 64.713 1.529.100Birikmiş itfa payları (863.782) (42.451) (906.233)


Maddi olmayan duran varlıklar, ilgili varlıkların kullanıma hazır olmaları durumunda itfa edilmeye başlanmaktadır. Bu kapsamda Grup’un henüz kullanıma hazır olmayan ve itfa edilmeye başlanmamış 286.772 TL (2013: 140.213 TL) tutarında maddi olmayan duran varlığı bulunmaktadır.

31 Aralık 2014 itibariyle hala kullanılmakta olan tamamıyla itfa olmuş maddi olmayan duran varlıkların toplam maliyet bedeli 189.654 TL’dir (2013: 180.516 TL)


142

NOT 13-DEVLET TEŞVİK VE YARDIMLARI

Yatırım teşvik belgeleri

Grup’un yatırım harcamaları ile ilgili çeşitli yatırım teşvik belgeleri bulunmaktadır. Bu teşvik belgeleri kapsamında sağlanan imkanlar aşağıdaki gibidir:

i) İthal edilen makine ve teçhizatlarla ilgili %100 gümrük ve KDV muafiyeti

ii) Yerli yatırım harcamalarında, %100 KDV muafiyeti

iii) İndirimli Kurumlar Vergisi muafiyeti

31 Aralık 2014 tarihi itibariyle devrolmuş yatırım indirimi tutarı 2.161.209 TL’dir (2013: 2.209.950 TL). 31 Aralık 2011 tarihinde sona eren hesap dönemi içerisinde Grup, sonraki dönemlerde cari vergi hesabında indirim konusu yapamayacağı nedeniyle bu yatırım indirimi tutarı üzerinden hesapladığı ertelenmiş vergi varlığını, karşılık ayırmak ve kâr veya zarar tablosuna yansıtmak suretiyle silmiştir. Anayasa Mahkemesi’nin 15 Ekim 2009 tarihinde gerçekleştirilen toplantısında yatırım indirimi istisnası uygulaması ile ilgili süre sınırlaması kaldırılmasının görüşülmesi ve bu kararın 8 Ocak 2010’da alınması ile birlikte, Grup’un devrolmuş yatırım indirimleri tekrar kullanılabilir hale gelmiştir ancak Grup 31 Aralık 2014 tarihi itibariyle devrolan yatırım indiriminden doğacak ertelenmiş vergi varlığının geri kazanılabilirliğinin öngörülebilir gelecekte gerçekleşme durumunun muhtemel olmamasından dolayı konsolide finansal tablolara yansıtmamıştır.

Küresel mali krizin olumsuz etkilerini azaltmak amacıyla çıkarılan 5838 sayılı kanun 28 Şubat 2009 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe girmiştir. Kanunun ilgili maddesi ile yatırımların teşvik edilmesine yönelik olarak, indirimli kurumlar vergisi oranı uygulaması getirilmektedir. İndirimli kurumlar vergisi oranına Hazine Müsteşarlığı tarafından teşvik belgesine bağlanan yatırımlardan elde edilen kazançlar tabi tutulacaklardır. Buna göre indirimli oran, bu yatırımlardan elde edilen kazançlara, yatırımın kısmen veya tamamen işletilmesine başlanılan hesap döneminden itibaren, “yatırıma katkı tutarına” ulaşıncaya kadar uygulanacaktır. “Yatırıma Katkı Tutarı” kanunda, indirimli kurumlar vergisi uygulanmak suretiyle tahsilinden vazgeçilen vergi yoluyla, yatırımların Devletçe karşılanacak tutarını ifade ettiği belirtilmektedir. Bakanlar Kurulu 16 Temmuz 2009 tarihinde aldığı 2009/15199 sayılı kararla, 5838 Sayılı Kanunun öngördüğü belirlemeleri yapmış ve belli şartları taşıyan yatırımların devlet yardımlarından yararlanmasına ilişkin düzenlemeyi fiilen uygulanabilir hale getirmiştir.

Grup, yapılan değerlendirme neticesinde, 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 32/A maddesi çerçevesinde, indirimli kurumlar vergisinden kaynaklanan geçici farklar üzerinden öngörülebilir ve vergi kanunları çerçevesinde indirimli kurumlar vergisi hakkının devam edebileceği süre içerisinde yararlanılabileceği sonucuna varılan 689.984 TL (31 Aralık 2013: 429.396 TL) indirimli kurumlar vergisi için ertelenmiş vergi varlığı muhasebeleştirilmiştir (Not 23).

5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 10. maddesinde değişiklik yapılarak 5746 sayılı Araştırma ve Geliştirme Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanunu’nun 35. maddesiyle yapılan değişiklikle, araştırma ve geliştirme harcamaları üzerinden hesaplanacak Ar-Ge indirim oranı %40’tan %100’e çıkarılmıştır. Anılan kanun 1 Nisan 2008 tarihinde yürürlüğe girmiş bulunmaktadır. Buna göre kurumlar vergisi mükellefleri, yeni teknoloji ve bilgi arayışına yönelik araştırma ve geliştirme faaliyetleri çerçevesinde işletme bünyesinde 2008 yılından itibaren yaptıkları harcamaların %100’ü kurumlar kazancı tespitinde Ar-Ge indirimi olarak dikkate alınabilecektir.



143

NOT 13-DEVLET TEŞVİK VE YARDIMLARI (Devamı)

Grup’un 2014 yılı içerisinde toplam Ar-Ge harcaması tutarı 541.057 TL olup, bu harcamalardan kurumlar vergisi Ar-Ge indirimine konu edilemeyen 288.771 TL ve yıl içerisinde tahsil edilen 2.772 TL tutarındaki TEYDEB ve Avrupa proje destekleri düşüldükten sonra kurumlar vergisi Ar-Ge indirimine konu edilen tutarı 249.514 TL olmaktadır. (31 Aralık 2013 tarihi itibariyle Ar-Ge harcaması tutarı 111.457 TL olup, bu harcamalardan kurumlar vergisi Ar-Ge indirimine konu edilemeyen 33.368 TL ve yıl içerisinde tahsil edilen 3.166 TL tutarındaki TEYDEB ve Avrupa proje destekleri düşüldükten sonra kurumlar vergisi Ar-Ge indirimine konu edilen tutarı 74.923 TL olmaktadır.)

31 Aralık 2014 tarihi itibariyle Grup’un 22.275 TL (2013: 22.275) kısa vadeli, 33.145 TL (2013: 46.663 TL) uzun vadeli toplam 55.420 TL (2013: 65.938 TL) tutarındaki devlet teşvik ve yardımları, Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (Tübitak)’nun Mini Cargo ve Yeni Doblo projelerinin araştırma ve geliştirme (ARGE) harcamalarını desteklemek amacıyla vermiş olduğu teşvik gelirinin ertelenmesi nedeniyle oluşmuştur. Söz konusu tutar, ilgili ARGE yatırımının itfası ile orantılı şekilde amortismana tabi tutularak amortisman ve itfa giderlerinde netlenmektedir.

NOT 14-KARŞILIKLAR, KOŞULLU VARLIK VE YÜKÜMLÜLÜKLER

Diğer kısa vadeli karşılıklar

2014 2013Garanti karşılığı 66.923 50.651İdari gider karşılıkları 5.112 1.209Dava karşılıkları 4.577 4.407Diğer 17.828 7.107

Toplam 94.440 63.374

Garanti karşılığının hareket tablosu aşağıdaki gibidir:

2014 20131 Ocak 50.651 47.069Yıl içinde ödenen (38.207) (43.296)Yıl içerisindeki artış (Not 19) 54.479 46.878

31 Aralık 66.923 50.651

Dava karşılıklarının hareket tablosu aşağıdaki gibidir:

2014 20131 Ocak 4.407 4.407Yıl içerisindeki artış 170 -

31 Aralık 4.577 4.407

Grup aleyhine açılan davalar:

31 Aralık 2014 tarihi itibariyle Grup aleyhine açılmış ancak henüz sonuçlanmamış davaların toplam tutarı 8.882 TL’dir (2013: 7.670 TL). Bu davalara ilişkin ayrılan karşılık tutarı ise 4.577 TL’dir (2013: 4.407 TL).


144

NOT 14-KARŞILIKLAR, KOŞULLU VARLIK VE YÜKÜMLÜLÜKLER (Devamı)

Vergi cezaları:

2008-2012 mali yılları arası dönem ile ilgili, Şirket bünyesinde yapılan vergi incelemesi neticesinde hazırlanan vergi inceleme raporları, Vergi Denetim Kurulu İstanbul Büyük Ölçekli Mükellefler Grup Başkanlığı tarafından 2013 ve 2014 yılları içerisinde Şirket’e iletilmiştir. Vergi İnceleme raporlarında, dar mükellef kurumlara yapılan bazı ödemeler stopaj ve sorumlu sıfatıyla KDV açısından eleştiri konusu yapılmıştır. Söz konusu raporlar dahilinde, Şirket’ten 2008 yılı için 13,4 Milyon TL vergi aslı, 23,8 Milyon TL vergi ziyaı cezası, 2009 yılı için 8,4 Milyon TL vergi aslı, 14,9 Milyon TL vergi ziyaı cezası, 2010 yılı için 9,1 Milyon TL vergi aslı, 16,2 Milyon TL vergi ziyaı cezası, 2011 yılı için 5,1 Milyon TL vergi aslı, 5,1 Milyon TL vergi ziyaı cezası,, 2012 yılı için 4,8 Milyon TL vergi aslı, 4,8 Milyon TL vergi ziyaı cezası, talep edilmiştir. Söz konusu raporlar ve detayları ile ilgili kamuoyu duyurusu ise, Şirket tarafından, 16 Aralık 2013, 30 Aralık 2013 ve 11 Nisan 2014 tarihlerinde Kamuyu Aydınlatma Platformu (“KAP”) üzerinden gerçekleştirilmiştir.

Şirket yönetimi, Şirket bünyesinde yer alan raporda eleştiri konusu olan uygulamaların ilgili vergi mevzuatlarına ve uluslararası çifte vergiyi önleme anlaşmalarına uygun ve uyumlu olduğunu düşünmektedir. Şirket, bahse konu raporlarla ilgili olarak uzlaşma ve hukuki süreç dahil tüm yasal haklarını tatbik etmeyi planlamaktadır. Olası bir hukuki süreç dahilinde, oluşacak nihai kararın müspet gerçekleşme ihtimalinin aksi duruma göre daha olası ve yüksek görülmesi sebebi ile, bahse konu vergi raporlarına yönelik ilave bir karşılık konsolide finansal tablolara yansıtılmamıştır.

Teminat, rehin ve ipotekler:

31 Aralık 2014 ve 31 Aralık 2013 tarihleri itibariyle Grup’un vermiş olduğu teminat, rehin ve ipoteklerin (“TRİ”) dökümü orijinal para birimleri ile aşağıdaki gibidir:

2014 2013A. Kendi tüzel kişiliği adına vermiş olduğu TRİ’lerin toplam tutarı 213.269 10.075B. Tam konsolidasyon kapsamına dahil edilen ortaklıklar lehine vermiş

olduğu TRİ’lerin toplam tutarı - -C. Olağan ticari faaliyetlerinin yürütülmesi amacıyla diğer 3. kişilerin borcunu

temin amacıyla vermiş olduğu TRİ’lerin toplam tutarı - -D. Diğer Verilen TRİ’lerin toplam tutarı - -

i) Ana ortak lehine vermiş olduğu TRİ’lerin toplam tutarı - -ii) B ve C maddeleri kapsamına girmeyen diğer grup şirketleri lehine

vermiş olduğu TRİ’lerin toplam tutarı - -iii) C maddesi kapsamına girmeyen 3. kişiler lehine vermiş olduğu TRİ’lerin

toplam tutarı - -

213.269 10.075

31 Aralık 2014 ve 2013 tarihleri itibariyle Grup’un vermiş olduğu diğer TRİ’lerin Grup’un özkaynaklarına oranı sıfırdır.



145

NOT 14-KARŞILIKLAR, KOŞULLU VARLIK VE YÜKÜMLÜLÜKLER (Devamı)

Diğer

31 Aralık 2014 tarihi itibariyle; 7 Ekim 2013 tarih ve 2013/D1-06093 numaralı, 6 Nisan 2015 tarihine kadar gerçekleştirilmek üzere 766 Milyon ABD Dolar ihracat taahhüdü getiren ihracat teşvik belgesi kapsamında 738 Milyon ABD Dolarihracat gerçekleştirmiş bulunmaktadır. 1.289 Milyon ABD Dolar ithalat taahhüdü getiren ihracat teşvik belgesi kapsamında 1.191Milyon ABD Dolar ithalat gerçekleştirmiş bulunmaktadır (2013: 8 Nisan 2014 tarihine kadar gerçekleştirilmek üzere 822 milyon ABD Doları ihracat taahhüdü getiren ihracat teşvik belgesi kapsamında 916 milyon ABD Dolar ihracat gerçekleştirmiş bulunmaktadır. 15 Kasım 2013 tarihine kadar gerçekleştirilmek üzere 1.512 milyon ABD Doları ihracat taahhüdü getiren ihracat teşvik belgesi kapsamında 1.595 milyon ABD Doları ihracat gerçekleştirmiş bulunmaktadır). Ayrıca Grup, 9 Nisan 2014 tarih ve 2014/D1-02341 numaralı, 8 Nisan 2015 tarihine kadar gerçekleştirilmek üzere 1.485 Milyon ABD Dolar ihracat taahhüdü getiren ihracat teşvik belgesi kapsamında 971 Milyon ABD Dolar ihracat gerçekleştirmiş bulunmaktadır. 762 Milyon ABD Dolar ithalat taahhüdü getiren ihracat teşvik belgesi kapsamında 432 Milyon ABD Dolar ithalat gerçekleştirmiş bulunmaktadır (2013: 7 Ekim 2013 tarihi itibariyle 6 Ekim 2014 tarihine kadar gerçekleştirilmek üzere 767 milyon ABD Doları ihracat taahhüdü getiren ihracat teşvik belgesi kapsamında 453 milyon ABD Doları ihracat gerçekleştirmiş bulunmaktadır).

Grup’un MCV ve Yeni Doblo projelerine ilişkin imzalamış olduğu uzun vadeli kredi anlaşması, Grup’a belirli bazı finansal oranlara uygun olma zorunluluğu getirmektedir. Grup, 31 Aralık 2014 ve 2013 tarihleri itibariyle bu mali oranlara uymaktadır.

NOT 15-ÇALIŞANLARA SAĞLANAN FAYDALAR

a) Çalışanlara sağlanan faydalar kapsamında kısa vadeli borçlar:

2014 2013Personele borçlar 33.335 20.856İzin karşılığı 8.133 6.776

Toplam 41.468 27.632

b) Çalışanlara sağlanan faydalara ilişkin uzun vadeli karşılıklar:

Grup, mevcut iş kanunu gereğince, en az bir yıllık hizmeti tamamlayarak emekliye ayrılan, istifa ve kötü davranış dışındaki nedenlerle iş ilişkisi kesilen, askerlik hizmeti için çağrılan veya vefat eden personele belirli miktarda kıdem tazminatı ödemekle yükümlüdür. Ödenecek tazminat her hizmet yılı için bir aylık maaş tutarı kadardır ve bu miktar 31 Aralık 2014 tarihi itibariyle 3.541,37 tam TL (2013: 3.254,44 tam TL) ile sınırlandırılmıştır.

Grup yönetimi geçmiş deneyimlerinden edindiği bilgilere dayanarak kıdem tazminatı almaya hak kazanacak çalışanların hak kazandıkları menfaatleri TMS 19 uyarınca, bilanço tarihinde geçerli olan devlet tahvili oranları kullanılarak iskonto işlemine tabi tutmuş ve indirgenmiş net değerleri üzerinden konsolide finansal tablolarına yansıtmıştır. Hesaplamada kullanılan varsayımlar aşağıdaki gibidir:


146

NOT 15-ÇALIŞANLARA SAĞLANAN FAYDALAR (Devamı)

2014 2013Net iskonto oranı %3,50 %4,78Emeklilik olasılığının tahmini için devir hızı oranı %98,74 %98,89 31 Aralık 2014 ve 2013 tarihleri itibariyle sona eren yıllar içerisindeki kıdem tazminatı karşılığı hesabının hareketi aşağıda sunulmuştur:

2014 20131 Ocak 139.127 128.582Cari hizmet gideri 10.786 12.447Faiz gideri 15.797 9.718Dönem içinde ödenen (15.733) (14.852)Aktüeryal kayıp 12.529 3.232

31 Aralık 162.506 139.127

NOT 16-PEŞİN ÖDENMİŞ GİDERLER VE GELİRLER, DİĞER VARLIK VE YÜKÜMLÜLÜKLER

a) Diğer dönen varlıklar: 2014 2013

İade alınacak KDV 42.777 46.351Gelir tahakkukları 259 3.171Diğer 2.918 2.194

Toplam 45.954 51.716

(b) Kısa vadeli peşin ödenmiş giderler: 2014 2013

Kredi komisyon giderleri (*) 10.323 12.554Verilen sipariş avansları 5.195 3.053Diğer 5.925 5.139

Toplam 21.443 20.746

(*) 31 Aralık 2014 ve 2013 tarihleri itibariyle kredi komisyon giderleri, konsolide edilen bağlı ortaklık KFK’nın bayilerine peşin olarak ödediği kredi komisyonlarından oluşmaktadır.

c) Uzun vadeli peşin ödenmiş giderler:

31 Aralık 2014 tarihi itibariyle 28.745 TL tutarındaki (2013: 54.387 TL) uzun vadeli peşin ödenmiş giderler, maddi duran varlık alımları için verilmiş olan avanslardan oluşmaktadır.



147

NOT 16-PEŞİN ÖDENMİŞ GİDERLER VE GELİRLER, DİĞER VARLIK VE YÜKÜMLÜLÜKLER (Devamı)

d) Diğer kısa vadeli yükümlülükler: 2014 2013Ödenecek vergi ve fonlar 27.325 20.329Gider tahakkukları 21.333 19.794Ödenecek sosyal güvenlik primleri 13.989 10.457Alınan avanslar 9.203 769Diğer 13.952 4.805

Toplam 85.802 56.154

e) Ertelenmiş gelirler:

31 Aralık 2014 tarihi itibariyle 15.872 TL tutarındaki (2013: 22.820 TL) ertelenmiş gelirler, konsolide edilen bağlı ortaklık KFK’nın peşin tahsil edilen istihbarat gelirlerinden oluşmaktadır.

NOT 17-ÖZKAYNAKLAR

a) Ana ortaklık dışı paylar/ana ortaklık dışı kâr zarar

Yoktur.

b) Sermaye/karşılıklı iştirak sermaye düzeltmesi

Şirket’in kayıtlı sermaye tavanı 1.000.000 TL’dir. Şirket’in 31 Aralık 2014 ve 2013 tarihleri itibariyle tarihi maliyet esasına göre ödenmiş sermaye tutarı 500 milyon TL (tam TL) olup her biri 0,01 TL (tam TL) tutarında 50 milyar adet hisseden oluşmaktadır. 31 Aralık 2014 ve 2013 tarihleri itibariyle Şirket’in yasal sermaye ve ortaklık yapısı aşağıdaki gibidir:

2014 2013

Hisse grubuTutar

(tarihi)Tutar

%Tutar

(tarihi)Tutar

%Fiat D 189.280 37,86 189.280 37,86Koç Holding A 187.938 37,59 187.938 37,59Koç Holding şirketleri ve Koç ailesi A 1.342 0,27 1.342 0,27Diğer, halka açık hisseler dahil E 121.440 24,28 121.440 24,28

Toplam ödenmiş sermaye 500.000 100,00 500.000 100,00

A ve D grubu paylara sahip hissedarları Yönetim Kurulu ve Denetim Kurulu üyelerini seçme ve ayrıca birbirlerinin hisselerin satın almada öncelik haklarına sahiptir. Grup’un Kuruluş Sözleşmesi’nde Genel Kurul kararlarının onaylanmasında %75 oy çoğunluk ilkesi benimsenmektedir.


148

NOT 17-ÖZKAYNAKLAR (Devamı)

c) Kâr yedekleri-geçmiş yıl kâr/zararları

Kanuni defterlerdeki birikmiş kârlar, aşağıda belirtilen kanuni yedeklerle ilgili hüküm haricinde dağıtılabilirler.

Türk Ticaret Kanunu’na göre yasal yedekler birinci ve ikinci tertip yasal yedekler olmak üzere ikiye ayrılır. Türk Ticaret Kanunu’na göre birinci tertip yasal yedekler, şirketin ödenmiş sermayesinin %20’sine ulaşılıncaya kadar, kanuni net kârın %5’i olarak ayrılır. İkinci tertip yasal yedekler ise ödenmiş sermayenin %5’ini aşan dağıtılan kârın %10’udur. Türk Ticaret Kanunu’na göre, yasal yedekler ödenmiş sermayenin %50’sini geçmediği sürece sadece zararları netleştirmek için kullanılabilir, bunun dışında herhangi bir şekilde kullanılması mümkün değildir.

Halka açık şirketler, temettü dağıtımlarını SPK’nın öngördüğü şekilde aşağıdaki gibi yaparlar:

9 Ocak 2009 tarih, 1/6 sayılı SPK kararı uyarınca, finansal tablo düzenleme yükümlülüğü bulunan işletmelerce dağıtılabilir kârın hesaplanmasında finansal tablolarda yer alan kâr içinde görünen; bağlı ortaklık, müşterek yönetime tabi teşebbüs ve iştiraklerden ana ortaklığın finansal tablolarına intikal eden kâr tutarlarının, şirketlerin yasal kayıtlarında bulunan kaynaklarından karşılanabildiği sürece, genel kurullarınca kâr dağıtım kararı alınmış olmasına bakılmaksızın, dağıtacakları kâr tutarını SPK’nın Seri:XI, No:29 sayılı Sermaye Piyasasında Finansal Raporlamaya İlişkin Esaslar Tebliği çerçevesinde hazırlayıp kamuya ilan edecekleri finansal tablolarında yer alan net dönem kârlarını dikkate alarak hesaplamalarına imkan tanınmasına karar verilmiştir.

SPK’nın 27 Ocak 2010 tarihli kararı ile payları borsada işlem gören halka açık anonim ortaklıklar için yapılacak temettü dağıtımı konusunda herhangi bir asgari kâr dağıtım zorunluluğu getirilmemesine karar verilmiştir.

Sermaye enflasyon düzeltmesi farkları ile olağanüstü yedeklerin kayıtlı değerleri bedelsiz sermaye artırımı; nakit kâr dağıtımı ya da zarar mahsubunda kullanılabilecektir. Ancak sermaye enflasyon düzeltmesi farkları, nakit kâr dağıtımında kullanılması durumunda kurumlar vergisine tabi olacaktır.

Şirket tarafından, 5 Mart 2014 tarihli Olağan Genel Kurul toplantısında alınan kararla 2013 yılına ait kârlardan yasal yükümlülükler düşüldükten sonra toplam 325.000 TL tutarında (2013 yılında 2012 kârından 480.000 TL) nakit temettü dağıtılmıştır.



149

NOT 17-ÖZKAYNAKLAR (Devamı)

Şirket’in Vergi Usul Kanunu’na göre tuttuğu kayıtlarında yasal ve olağanüstü yedeklerin tarihi değerleri aşağıdaki gibidir:

2014 2013Yasal yedekler 197.266 166.849Olağanüstü yedekler 28.887 31.874

Toplam 226.153 198.723

NOT 18-HASILAT

a) Hasılat: 2014 2013Yurtdışı satışlar 4.297.030 4.069.041Yurtiçi satışlar 3.023.705 2.876.376Esas faaliyetlerden diğer gelirler 119.274 92.537

Toplam 7.440.009 7.037.954

Satışlardan indirimler tutarı 295.422 TL’dir (2013: 264.151 TL).

2014 ve 2013 yılları içerisinde Grup’un yapmış olduğu satışların tutarsal olarak ürün grubu bazında dağılımı aşağıdaki gibidir:

2014 2013Ticari araç 4.911.517 4.379.089Binek araç 1.829.851 1.746.384Yedek parça 577.392 759.929Diğer 121.249 152.552

Toplam 7.440.009 7.037.954

b) Esas faaliyetlerden diğer gelirler: 2014 2013Kalıp satışı gelirleri 46.986 31.721Hurda satışı gelirleri 44.173 44.093Ambalaj satışı gelirleri 18.445 15.587Diğer 9.670 1.136

Toplam 119.274 92.537


150

NOT 18-HASILAT (Devamı)

c) Satışların maliyeti: 2014 2013Direkt hammadde ve malzeme giderleri 5.001.950 4.618.613İtfa payları ve amortisman giderleri 268.564 284.097Direkt işçilik giderleri 132.587 123.884Diğer üretim giderleri 269.947 262.678

Toplam üretim maliyeti 5.673.048 5.289.272

Yarı mamul değişimi (29.539) 10.051Mamul değişimi (46.130) 49.587Satılan ticari malların maliyeti 918.612 861.466Diğer satışların maliyeti 220 5.682

Toplam 6.516.211 6.216.058

d) Üretim ve satış miktarlarıÜretim Satış

2014 2013 2014 2013Üretilen AraçlarMCV 81.589 104.266 81.499 103.957Yeni Doblo 99.810 90.608 98.169 90.357Linea 33.249 40.570 32.944 40.916Doblo 8.159 9.170 8.126 11.573Albea - - - 1

Toplam 222.807 244.614 220.738 246.804

İthalat Satış2014 2013 2014 2013

İthal araçlarDucato 7.805 5.807 7.793 6.407Fiat 500 2.629 3.783 2.453 3.517Jeep 2.423 2.084 2.084 970Grande Punto 2.362 6.240 2.388 6.290Alfa Romeo 995 995 926 1.011Panda Futura 202 158 220 253Freemont 4x4 141 1.008 380 685Maserati 86 43 83 40Lancia 30 167 167 804Ferrari 11 21 11 23Bravo 5 332 98 378Panda - - 3 15Scudo - - 1 5Transit satış - - 39 9

Toplam 16.689 20.638 16.646 20.407



151

NOT 19-ARAŞTIRMA VE GELİŞTİRME GİDERLERİ, PAZARLAMA, SATIŞ VE DAĞITIM GİDERLERİ, GENEL YÖNETİM GİDERLERİ

2014 2013Satış ve pazarlama giderleri 240.405 216.522Genel yönetim giderleri 194.046 157.907Araştırma geliştirme giderleri 15.182 12.753

Toplam 449.633 387.182

a) Satış ve pazarlama giderleri: 2014 2013Garanti giderleri 54.479 46.878Nakliye ve sigorta giderleri 53.848 51.671Reklam giderleri 51.816 48.137Personel giderleri 42.096 36.350Sergi ve fuar giderleri 3.074 934İtfa payları ve amortisman giderleri 2.032 2.418Diğer 33.060 30.134

Toplam 240.405 216.522

b) Genel yönetim giderleri: 2014 2013Personel giderleri 81.786 64.622Bilişim teknolojileri giderleri 15.015 14.999Dışarıdan sağlanan fayda ve hizmetler 14.699 12.435İtfa payları ve amortisman giderleri 17.630 14.415Vergi, resim ve harçlar 7.867 6.888Seyahat giderleri 5.565 4.438Sigorta giderleri 5.425 5.212Bağış ve yardımlar 4.609 4.405Kira giderleri 1.492 1.381Diğer 39.958 29.112

Toplam 194.046 157.907


152

NOT 20-NİTELİKLERİNE GÖRE GİDERLER

2014 2013Personel giderleri 256.469 224.856Amortisman ve itfa payları 298.609 324.276

Toplam 555.078 549.132

NOT 21-ESAS FAALİYETLERDEN DİĞER GELİRLER VE GİDERLER

2014 2013Kambiyo gelirleri 316.918 170.609Vade farkı gelirleri 32.611 12.240Yatırım amaçlı gayrimenkul değer artış gelirleri (Not 10) 1.055 3.705Diğer 7.688 14.076

Toplam 358.272 200.630

2014 2013Kambiyo giderleri (300.877) (289.250)Vade farkı giderleri (39.747) (14.597)Diğer (18.278) (10.116)

Toplam (358.902) (313.963)

NOT 22-FİNANSMAN GELİRLERİ VE GİDERLERİ

2014 2013Kambiyo gelirleri 298.825 256.782Faiz gelirleri 65.338 78.291

Toplam finansal gelirler 364.163 335.073

Kambiyo giderleri (395.982) (205.939)Faiz giderleri (28.967) (25.877)

Toplam finansal giderler (424.949) (231.816)

Finansal (giderler)/gelirler, net (60.786) 103.257



153

NOT 23-VERGİ VARLIK VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ

a) Genel

Grup, Türkiye’de yürürlükte bulunan vergi mevzuatı ve uygulamalarına tabidir.

1 Ocak 2006 tarihinden geçerli olmak üzere kurumlar vergisi oranı %20’dir. Kurumlar vergisi, ilgili olduğu hesap döneminin sonunu takip eden dördüncü ayın yirmi beşinci günü akşamına kadar beyan edilmekte ve ilgili ayın sonuna kadar tek taksitte ödenmektedir. Vergi mevzuatı uyarınca üçer aylık dönemler itibariyle oluşan kazançlar üzerinden %20 oranında geçici vergi hesaplanarak ödenmekte ve bu şekilde ödenen tutarlar yıllık kazanç üzerinden hesaplanan vergiden mahsup edilmektedir.

Grup, 31 Aralık 2008 itibariyle yatırım indirimi istisnasının sona ermesi nedeniyle, bu tarihe kadar kullanılmamış olan 2.141.858 TL tutarındaki yatırım indirimleri üzerinden hesaplanan ertelenmiş vergi varlığını ertelenmiş vergi gideri yazmak suretiyle 31 Aralık 2010 itibariyle iptal etmiştir. Anayasa Mahkemesi’nin 15 Ekim 2009 tarihinde gerçekleştirilen toplantısında yatırım indirimi istisnası uygulaması ile ilgili süre sınırlaması kaldırılmasının görüşülmesi ve bu kararın 8 Ocak 2010’da alınması ile birlikte, Grup’un devrolmuş yatırım indirimleri tekrar kullanılabilir hale gelmiştir ve bu yatırım indirimi tutarları 31 Aralık 2014 tarihi itibariyle ÜFE ve yeniden değerleme oranında arttırılarak 2.161.209 TL olarak belirlenmiştir ancak Grup 31 Aralık 2014 tarihi itibariyle devrolan yatırım indiriminden doğacak ertelenmiş vergi varlığının geri kazanılabilirliğinin öngörülebilir gelecekte gerçekleşme durumunun muhtemel olmamasından dolayı finansal tablolara yansıtmamıştır. (31 Aralık 2013 tarihi itibariyle 2.209.950 TL yatırım indirimi üzerinden 4.420 TL ertelenmiş vergi alacağı hesaplanmıştır.)

Grup, 31 Aralık 2014 tarihi itibariyle 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 32/A maddesi çerçevesinde, indirimli kurumlar vergisinden kaynaklanan geçici farklar üzerinden öngörülebilir ve vergi kanunları çerçevesinde indirimli kurumlar vergisi hakkının devam edebileceği süre içerisinde yararlanılabileceği sonucuna varılan 245.837 TL (2013: 142.679 TL) indirimli kurumlar vergisi için ertelenmiş vergi varlığı muhasebeleştirilmiştir.

Türkiye’de vergi mevzuatı, ana ve bağlı ortaklıklarının konsolide vergi beyannamesi doldurmasına izin vermemektedir. Bu yüzden finansal tablolara yansıtılan vergi karşılığı, şirket bazında hesaplanmıştır.

Kurumlar Vergisi Kanunu’na göre beyanname üzerinde gösterilen mali zararlar 5 yılı aşmamak kaydıyla dönemin kurumlar vergisi matrahından indirilebilir. Beyanlar ve ilgili muhasebe kayıtları vergi dairesince beş yıl içerisinde incelenebilmekte ve vergi hesapları revize edilebilmektedir.

31 Aralık 2014 ve 2013 tarihlerinde sona dönemlere ilişkin konsolide kâr veya zarar tablosuna yansıtılan vergi giderinin kırılımı aşağıda sunulmuştur:

2014 2013Cari vergi gideri (20.660) (32.841)Ertelenmiş vergi gideri 122.645 (10.011)

Toplam 101.985 (42.852)

2014 2013Cari yıl kurumlar vergisi 20.660 32.841Eksi: Peşin ödenen kurumlar vergisi (-) (26.393) (48.380)

Peşin ödenen kurumlar vergisi (5.733) (15.539)


154

NOT 23-VERGİ VARLIK VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ (Devamı)

31 Aralık 2014 ve 2013 tarihlerinde sona eren yıllara ilişkin kâr veya zarar tablosunda yansıtılan vergi giderinin analizi aşağıda sunulmuştur:

2014 2013Vergi öncesi kâr 472.253 477.075

Etkin vergi üzerinden vergi gideri (%20) (94.451) (95.415)Kanunen kabul edilmeyen giderler (265) (398)Dönem içinde yapılan Ar-Ge harcamalarından sağlanan indirim 49.903 14.985Etkin vergi oranı haricinde kullanılan İndirimli vergi oranı etkisi 45.271 43.226Kullanılan ve kazanılan yatırım indirimleri, net 101.527 (5.250)

Toplam 101.985 (42.852)

b) Ertelenen vergi varlıkları ve yükümlülükleri

31 Aralık 2014 ve 31 Aralık 2013 tarihleri itibariyle, ertelenmiş vergiye konu olan geçici farklar ve bilanço tarihi itibariyle yürürlükteki etkin vergi oranları kullanılarak hesaplanan ertelenmiş vergi varlığının dağılımı aşağıda özetlenmiştir:

Kümülatif geçici farklar

Ertelenmiş vergi varlığı/(yükümlülüğü)

2014 2013 2014 2013İndirimli kurumlar vergisi (*) 689.984 429.396 245.837 142.679Kıdem tazminatı ve kullanılmamış izin karşılığı 170.639 145.903 34.128 29.181Ertelenmiş gelir 45.873 50.199 9.175 10.040Garanti karşılığı 66.923 50.651 13.385 10.130Devreden yatırım indirimi (*) - 2.209.950 - 4.420Amortismana tabi varlıklar ve stoklar 925.702 875.479 (182.766) (172.746)Diğer (43.705) (27.150) 8.741 5.430 Ertelenmiş vergi varlığı, net 128.500 29.134

(*) Grup, yaptığı sabit kıymet yatırımları neticesinde yatırım tutarlarının farklı oranları nisbetinde farklı indirimli vergi oranları kullanmaktadır.

Ertelenmiş vergi varlığı bakiyesinin dönem içerisindeki hareketi aşağıdaki gibidir:

2014 20131 Ocak itibariyle ertelenmiş vergi varlığı 29.134 9.768Ertelenmiş vergi geliri/(gideri) 122.645 (10.011)Özkaynaklarda muhasebeleştirilen tanımlanmış fayda planları yeniden ölçüm (kayıpları)/kazançları 2.506 646Özkaynaklarda muhasebeleştirilen nakit akım koruması ile ilgili net kâr/(zarar) (*) (25.785) 28.731

31 Aralık itibariyle ertelenmiş vergi varlığı 128.500 29.134

(*) İlgili tutar sermaye hesabında muhasebeleştirilmekle birlikte, yasal kayıtlarda vergi matrahında indirim konusu yapılan kur farkı giderlerinin vergi etkisi olup, ertelenmiş vergi hesabına yansıtılmıştır.



155

NOT 24-HİSSE BAŞINA KAZANÇ

Hisse başına kazanç, net kârın, raporlama boyunca piyasada bulunan hisse senetlerinin ağırlıklı ortalama adedine bölünmesiyle bulunmaktadır. 2014 ve 2013 yıllarında ağırlıklı ortalama hisse adedi 50.000.000.000 adet olup, 31 Aralık 2014 ve 2013 tarihleri itibariyle hisse başına kazanç sırasıyla 1,15 Kuruş ve 0,87 Kuruş’tur.

NOT 25-İLİŞKİLİ TARAF AÇIKLAMALARI

İlişkili taraflarla bakiyeler:

İlişkili taraflarla ilgili mevduat ve finansal borçlanma bakiyeleri: 2014 2013

Yapı Kredi Bankası A.Ş. (mevduat)(1) 981.732 1.179.705Yapı Kredi Bankası A.Ş. (finansal borçlanma)(1) (232.413) (116.868)

Toplam 749.319 1.062.837

İlişkili taraflardan ticari alacaklar: 2014 2013

Fiat (2) 436.514 76.705Otokoç A.Ş. (Otokoç-Koç Holding A.Ş. iştiraki)(1) 181.610 159.657Diğer (1) 4.649 3.225

Toplam 622.773 239.587

İlişkili taraflara ticari borçlar: 2014 2013

Fiat (2) 1.068.331 667.984Mako Elektrik Sanayi ve Ticaret A.Ş.(1) 6.259 8.873Diğer (1) 35.985 28.975

Toplam 1.110.575 705.832

İlişkili taraflarla işlemler:

Satışlar: 2014 2013

Fiat (2) 3.443.317 3.201.921Otokoç A.Ş.(1) 984.114 946.088Diğer (1) 56.034 23.257

Toplam 4.483.465 4.171.266


156

NOT 25-İLİŞKİLİ TARAF AÇIKLAMALARI (Devamı)

Yurtiçi malzeme ve hizmet alımları: 2014 2013

Ram Dış Ticaret A.Ş.(1) 121.342 99.694Zer Merkezi Hiz. ve Tic. A.Ş. (1) 94.578 91.488Otokoç A.Ş. (1) 93.228 119.810Mako Elektrik Sanayi ve Ticaret A.Ş. (1) 81.506 106.477Matay Otomotiv Yan Sanayi ve Tic. A.Ş.(1) 37.137 38.694Plastiform Plastik San. Tic. A.Ş.(1) 30.485 27.063Koç Sistem(1) 14.317 15.142Setur Servis Turistik(1) 10.014 5.544Koç Holding(2) 8.891 7.999Opet Fuchs Madeni Yağlar Tic. A.Ş.(1) 7.476 10.135Akpa Dayanıklı Tüketim Lpg ve Akaryakıt Ürünleri Paz. A.Ş.(1) 6.641 6.364Diğer(1) 36.579 17.526

Toplam 542.194 545.936

Yurtdışı ticari mal, malzeme ve hizmet alımları: 2014 2013Fiat (2) 3.443.674 2.780.942Diğer (1) 62.531 19.797

Toplam 3.506.205 2.800.739

(1) Müşterek Yönetime sahip ortakların bağlı ortaklık, müşterek yönetime tabi ortaklık veya iştiraklerden oluşan ilişkili taraflarını temsil etmektedir.

(2) Müşterek yönetime sahip ortakları temsil etmektedir.

İlişkili kuruluşlardan elde edilen faiz gelirleri, 31 Aralık 2014 tarihinde sona eren yıl içerisinde 42.773 TL’dir (2013: 27.153 TL).

İlişkili kuruluşlardan alınan finansal borçlanmalar dolayısıyla maruz kalınan faiz giderleri, 31 Aralık 2014 tarihinde sona eren yıl içerisinde 25.028 TL’dir (2013: 22.360 TL).

31 Aralık 2014 tarihinde sona eren dönem içerisinde Grup’un üst düzey yöneticilere (33 kişi) (2013: 28 kişi) sağlamış olduğu ücret ve benzeri faydaların toplamı 33.194 TL’dir (2013: 17.863 TL).

31 Aralık 2014 tarihi itibariyle, bağlı ortaklık KFK’nın ilişkili şirketler üzerinden kapalı ihraç usulü ve halka arz usulü ile ihraç etmiş olduğu tahvillerinin, taşınan değeri 357.660 TL ile finansal yükümlülükler içerisinde yer almaktadır (31 Aralık 2013: 359.381 TL).



157

NOT 26-FİNANSAL ARAÇLARDAN KAYNAKLANAN RİSKLERİN NİTELİĞİ VE DÜZEYİ

Risk yönetimi amaçları ve prensipleri

Grup’un en önemli finansal araçları, hazır değerler ve finansal borçlardır. Bu finansal araçların en önemli amacı Grup operasyonları için finansman kaynağı sağlamaktır. Grup ayrıca doğrudan faaliyetlerinden oluşan ticari borçlar ve ticari alacaklar gibi çeşitli finansal araçlara da sahiptir. Grup’un finansal araçlarından kaynaklanan en önemli riskleri faiz oranı riski, likidite riski, kur riski ve kredi riskidir. Grup yönetimi aşağıda özetlenen risklerin her birini incelemekte ve aşağıda belirtilen politikaları geliştirmektedir.

Kredi riski

Kredi riski, karşılıklı ilişki içinde olan taraflardan birinin bir finansal araca ilişkin olarak yükümlülüğünü yerine getirememesi sonucu diğer tarafın finansal açıdan zarara uğraması riskidir. Grup, kredi riskini belli taraflarla yapılan işlemleri sınırlandırarak ve ilişkide bulunduğu tarafların güvenilirliğini sürekli değerlendirerek yönetmeye çalışmaktadır. Grup prosedürleri uyarınca kredili çalışmak isteyen tüm müşteriler kredi inceleme aşamalarından geçirilmekte ve gerekli teminatlar alınmaktadır. Ayrıca alacaklar sürekli incelenerek Grup’un şüpheli kredi/alacak riski minimize edilmektedir. Ticari alacaklar, Grup yönetimince geçmiş tecrübeler ve cari ekonomik durum göz önüne alınarak değerlendirilmekte ve uygun miktarda şüpheli alacak karşılığı ayrıldıktan sonra bilançoda net olarak gösterilmektedir (Not 6).


158

NOT 26-FİNANSAL ARAÇLARDAN KAYNAKLANAN RİSKLERİN NİTELİĞİ VE DÜZEYİ (Devamı)

Bilançoda taşınan değerler Grup’un maksimum kredi riskini yansıtmaktadır.

Finansal araç türleri itibariyle maruz kalınan kredi türleri;

Ticari alacaklar

31 Aralık 2014İlişkilitaraf

Diğertaraf

Diğeralacaklar

Bankalardaki mevduat

(Not 3)Finansal

yatırımlar

Finans sektörü faaliyetlerinden

alacaklarRaporlama tarihi itibariyle maruz kalınan azami kredi riski (A+B+C+D+E) (1) 622.773 221.839 101 1.686.046 28.567 1.331.295-Azami riskin teminat ile güvence altına alınmış kısmı (2) - 538.957 - - - 1.324.294A. Vadesi geçmemiş ya da değer düşüklüğüne uğramamış finansal varlıkların net defter değeri 544.884 119.556 101 1.686.046 28.567 1.307.662-Teminat, vs ile güvence altına alınmış kısmı - 531.863 - - - 1.307.662B. Koşulları yeniden görüşülmüş bulunan, aksi takdirde vadesi geçmiş veya değer düşüklüğüne uğramış sayılacak finansal varlıkların defter değeri - - - - - -C. Vadesi geçmiş ancak değer düşüklüğüne uğramamış varlıkların net defter değeri 77.889 109.376 - - - 8.718-Teminat, vs ile güvence altına alınmış kısmı - - - - - -D. Değer düşüklüğüne uğrayan varlıkların net defter değerleri - (7.093) - - - 14.915-Vadesi geçmiş (brüt defter değeri) - - - - - 32.739-Değer düşüklüğü (-) - (7.093) - - - (17.824)-Net değerin teminat ile güvence altına alınmış kısmı - 7.093 - - - 16.632-Vadesi geçmemiş (brüt defter değeri) - - - - - 1.321.701-Değer düşüklüğü (-) - - - - - (14.039)-Net değerin teminat ile güvence altına alınmış kısmı - - - - - 1.533.100E. Bilanço dışı kredi riski içeren unsurlar - - - - - -

Ticari alacaklar

31 Aralık 2014İlişkili taraf

Diğer taraf

Diğer alacaklar

Bankalardaki mevduat

(Not 3)Finansal

yatırımlar

Finans sektörü faaliyetlerinden

alacaklarRaporlama tarihi itibariyle maruz kalınan azami kredi riski (A+B+C+D+E) (1) 239.587 271.497 215 1.673.245 73.545 1.201.883-Azami riskin teminat ile güvence altına alınmış kısmı (2) - 491.581 - - - 1.191.396A. Vadesi geçmemiş ya da değer düşüklüğüne uğramamış finansal varlıkların net defter değeri 189.004 271.259 215 1.673.245 73.545 1.174.521-Teminat, vs ile güvence altına alınmış kısmı - 491.363 - - - 1.174.521B. Koşulları yeniden görüşülmüş bulunan, aksi takdirde vadesi geçmiş veya değer düşüklüğüne uğramış sayılacak finansal varlıkların defter değeri - - - - - -C. Vadesi geçmiş ancak değer düşüklüğüne uğramamış varlıkların net defter değeri 50.583 - - - - 12.168-Teminat, vs ile güvence altına alınmış kısmı - - - - -D. Değer düşüklüğüne uğrayan varlıkların net defter değerleri - 238 - - - 15.194-Vadesi geçmiş (brüt defter değeri) - 7.448 - - - 28.022-Değer düşüklüğü (-) - (7.210) - - - (12.828)-Net değerin teminat ile güvence altına alınmış kısmı - 7.210 - - - 16.875-Vadesi geçmemiş (brüt defter değeri) - - - - - 1.186.944-Değer düşüklüğü (-) - - - - - (12.422)-Net değerin teminat ile güvence altına alınmış kısmı - - - - - 1.366.968E. Bilanço dışı kredi riski içeren unsurlar - - - - - -

(1) Tutarın belirlenmesinde, alınan teminatlar, kredi güvenirliğinde artış sağlayan unsurlar dikkate alınmamıştır.

(2) Teminatlar, müşterilerden alınan teminat senetleri, teminat çekleri, ipotekler ve araç rehinlerinden oluşmaktadır.



159


Ticari alacaklar ve finans sektörü faaliyetlerinden alacaklar için yaşlandırma analizi

Vadesi geçen ancak karşılık ayrılmamış olan ticari alacakların ve finans sektöründen alacakların yaşlandırması aşağıdaki gibidir:

2014Vadesi üzerinden 1-30 gün geçmiş 131.650Vadesi üzerinden 1-3 ay geçmiş 19.360Vadesi üzerinden 3-12 ay geçmiş 44.973Vadesi üzerinden 1-5 yıl geçmiş -Vadesi üzerinden 5 yıldan fazla geçmiş -

Toplam 195.983

2013Vadesi üzerinden 1-30 gün geçmiş 40.169Vadesi üzerinden 1-3 ay geçmiş 9.581Vadesi üzerinden 3-12 ay geçmiş 13.001Vadesi üzerinden 1-5 yıl geçmiş -Vadesi üzerinden 5 yıldan fazla geçmiş -

Toplam 62.751

Teminat ile güvence altına alınmış kısmı -

31 Aralık 2014 tarihi itibariyle Grup’un vadesi geçmiş toplam alacaklarının 74.552 TL’si Grup’un ilişkili şirketi olan Fiat’a aittir (2013: 19.768 TL). 31 Aralık 2014 tarihi itibariyle Grup’un Fiat’a olan ticari borcu 1.068.331 TL’dir (2013: 667.944 TL).

Kur riski

Yabancı para cinsinden gösterilen varlıklar ve yükümlülükler alım satım taahhütleriyle beraber Grup’un kur riskine maruz kalmasına neden olmaktadır. Grup’un politikası gelecekte gerçekleşmesi muhtemel alış ve satışların her döviz türü için karşılaştırmasını yapmaktır.

Not 5’de detaylı açıklandığı üzere imzalanan üretim anlaşmaları gereğince, Doblo model araç için alınan yatırım kredisinin geri ödemeleri Fiat, Mini Cargo model araç için alınan yatırım kredilerinin geri ödemeleri ise Fiat ve PSA tarafından yapılacak alımlar vasıtası ile garanti altına alınmıştır. 31 Aralık 2014 tarihi itibariyle Doblo model araç için alınan yatırım kredilerinin tamamı geri ödenmiştir. Grup’un ileride Mini Cargo model araçların üretimi için kullanılan kredi ile ilgili maruz kalabileceği döviz kurundaki ve faiz oranındaki dalgalanmalardan oluşabilecek risk, Fiat ve PSA tarafından üstlenilmiştir.


160


31 Aralık 2014

Döviz pozisyonu tablosu TL karşılığı

(fonksiyonel para birimi) ABD Doları EUR Diğer1. Ticari alacaklar 144.330 - 51.168 -2a. Parasal finansal varlıklar (kasa, banka hesapları dahil) 901.084 16 319.441 -2b. Parasal olmayan finansal varlıklar - - - -3. Diğer - - - -4. Dönen varlıklar (1+2+3) 1.045.414 16 370.609 -5. Ticari alacaklar - - - -6a. Parasal finansal varlıklar - - - -6b. Parasal olmayan finansal varlıklar - - - -7. Diğer 166.733 - 59.111 -8. Duran varlıklar (5+6+7) 166.733 - 59.111 -9. Toplam varlıklar (4+8) 1.212.147 16 429.720 -10. Ticari borçlar (1.287.978) (301) (456.369) -11. Finansal yükümlülükler (632.545) - (224.251) -12a. Parasal olan diğer yükümlülükler (8) - (3) -12b. Parasal olmayan diğer yükümlülükler - - - -13. Kısa vadeli yükümlülükler (10+11+12) (1.920.531) (301) (680.623) -14. Ticari borçlar - - - -15. Finansal yükümlülükler (653.362) - (231.631) -16a. Parasal olan diğer yükümlülükler - - - -16b. Parasal olmayan diğer yükümlülükler - - - -17. Uzun vadeli yükümlülükler (14+15+16) (653.362) - (231.631) -18. Toplam yükümlülükler (13+17) (2.573.893) (301) (912.254) -19. Bilanço dışı türev araçların net varlık/(yükümlülük)

pozisyonu (19a-19b) - - - -19a. Hedge edilen toplam varlık tutarı - - - -19b. Hedge edilen toplam yükümlülük tutarı - - - -20. Net yabancı para varlık/(yükümlülük) pozisyonu

(9+18+19) (1.361.746) (285) (482.534) -21. Parasal kalemler net yabancı para varlık/

yükümlülük pozisyonu (=1+2a+3+5+6a-10-11-12a-14-15-16a) (1.528.479) (285) (541.645) -

22. Döviz hedge’i için kullanılan finansal araçların toplam gerçeğe uygun değer - - - -

23. İhracat (4.305.065) - (1.495.450) -24. İthalat 3.592.641 374 1.235.897 343

(*) Grup’un EUR cinsinden uzun vadeli kredileri üzerindeki kur dalgalanmalarına ilişkin kur riski Fiat ve PSA tarafından üstlenilmiş olup, 31 Aralık 2014 tarihi itibariyle bu krediler hariç Grup’un net yabancı para pasif pozisyonu 482.353 TL (verilen döviz bazlı envanter ve maddi varlık avansları dahil edilince yabancı para aktif pozisyonu 315.621 TL).



161


31 Aralık 2013

Döviz pozisyonu tablosu TL karşılığı

(fonksiyonel para birimi) ABD Doları EUR Diğer1. Ticari alacaklar 59.209 - 20.163 -2a. Parasal finansal varlıklar (kasa, banka hesapları dahil) 881.037 31 300.007 32b. Parasal olmayan finansal varlıklar 77.562 - 26.413 -3. Diğer - - - -4. Dönen varlıklar (1+2+3) 1.017.807 31 346.583 35. Ticari alacaklar - - - -6a. Parasal finansal varlıklar - - - -6b. Parasal olmayan finansal varlıklar - - - -7. Diğer 51.430 - 17.514 -8. Duran varlıklar (5+6+7) 51.430 - 17.514 -9. Toplam varlıklar (4+8) 1.069.237 31 364.097 310. Ticari borçlar (782.635) (104) (266.444) -11. Finansal yükümlülükler (434.810) - (148.071) -12a. Parasal olan diğer yükümlülükler (53) - (18) -12b. Parasal olmayan diğer yükümlülükler - - - -13. Kısa vadeli yükümlülükler (10+11+12) (1.217.498) (104) (414.533) -14. Ticari borçlar - - - -15. Finansal yükümlülükler (743.393) - (253.156) -16a. Parasal olan diğer yükümlülükler - - - -16b. Parasal olmayan diğer yükümlülükler - - - -17. Uzun vadeli yükümlülükler (14+15+16) (743.393) - (253.156) -18. Toplam yükümlülükler (13+17) (1.960.447) (104) (667.689) -19. Bilanço dışı türev araçların net varlık/(yükümlülük)

pozisyonu (19a-19b) - - - -19a. Hedge edilen toplam varlık tutarı - - - -19b. Hedge edilen toplam yükümlülük tutarı - - - -20. Net yabancı para varlık/(yükümlülük) pozisyonu

(9+18+19) (891.654) (73) (303.592) 321. Parasal kalemler net yabancı para varlık/

yükümlülük pozisyonu (=1+2a+3+5+6a-10-11-12a-14-15-16a) (1.020.091) (73) (347.519) 3

22. Döviz hedge’i için kullanılan finansal araçların toplam gerçeğe uygun değeri - - - -

23. İhracat (4.149.978) - (1.623.970) -24. İthalat 3.148.666 9 1.245.765 1.374

(*) Grup’un EUR cinsinden uzun vadeli kredileri üzerindeki kur dalgalanmalarına ilişkin kur riski Fiat ve PSA tarafından üstlenilmiş olup, 31 Aralık 2013 tarihi itibariyle bu krediler hariç Grup’un net yabancı para pasif pozisyonu 43.582 TL (verilen döviz bazlı envanter ve maddi varlık avansları dahil edilince yabancı para aktif pozisyonu 121.143 TL).


162


31 Aralık 2014 ve 31 Aralık 2013 tarihleri itibariyle Şirket’in vergi öncesi kârının diğer değişkenler sabit tutulduğunda, ABD Doları, EUR ve diğer yabancı para yükümlülüklerindeki (verilen döviz bazlı envanter ve maddi varlık avansları hariç) %10 değişiklik karşısındaki duyarlılık analizi aşağıdaki gibidir:

Döviz kuru duyarlılık analizi tablosu 31 Aralık 2014

Kâr/zarar ÖzkaynaklarYabancı

paranın değerkazanması

Yabancıparanın değer

kaybetmesi


kazanması


kaybetmesiABD Doları’nın TL karşısında % 10 değerlenmesi halinde:

1- ABD Doları net varlık/yükümlülüğü (79) 79 - -2- ABD Doları riskinden korunan kısım (-) - - - -3- ABD Doları net etki (1+2) (79) 79 - -

Euro’nun TL karşısında %10 değerlenmesi halinde:

4- Euro net varlık/yükümlülüğü (163.330) 163.330 - -5- Euro riskinden korunan kısım (-) 105.527 (105.527) 105.527 (105.527)6- Euro net etki (4+5) (57.803) 57.803 105.527 (105.527)

Diğer döviz kurlarının TL karşısında ortalama %10 değerlenmesi halinde:

7- Diğer döviz net/yükümlülüğü - - - -8- Diğer döviz kuru riskinden korunan kısmı (-) - - - -9- Diğer döviz varlıkları net etki (7+8) - - - -

Toplam (3+6+9) (57.882) 57.882 105.527 (105.527)



163


Döviz kuru duyarlılık analizi tablosu 31 Aralık 2014

Kâr/zarar ÖzkaynaklarYabancı

paranın değerkazanması


kaybetmesi


kazanması


kaybetmesiABD Doları’nın TL karşısında % 10 değerlenmesi halinde:

1- ABD Doları net varlık/yükümlülüğü 23 (23) - -2- ABD Doları riskinden korunan kısım (-) - - - -3- ABD Doları net etki (1+2) 23 (23) - -

Euro’nun TL karşısında %10 değerlenmesi halinde:

4- Euro net varlık/yükümlülüğü (75.426) 75.426 - -5- Euro riskinden korunan kısım (-) 112.161 (112.161) 112.161 (112.161)6- Euro net etki (4+5) 36.735 (36.735) 112.161 (112.161)

Diğer döviz kurlarının TL karşısında ortalama %10 değerlenmesi halinde:

7- Diğer döviz net/yükümlülüğü 1 (1) - -8- Diğer döviz kuru riskinden korunan kısmı (-) - - - -9- Diğer döviz varlıkları net etki (7+8) 1 (1) - -

Toplam (3+6+9) 36.759 (36.759) 112.161 (112.161)

Faiz riski

Faiz riski, faiz oranlarındaki değişimlerin finansal tabloları etkileme olasılığından kaynaklanmaktadır. Grup, belirli bir dönemde vadesi dolacak veya yeniden fiyatlandırılacak varlık ve yükümlülüklerin zamanlama uyumsuzlukları veya farklılıklarından dolayı faiz riskine maruzdur. Grup, bu riskini risk yönetimi stratejileri uygulayarak varlık ve yükümlülüklerin faiz değişim tarihlerini eşleştirerek yönetmektedir.

31 Aralık 2014 ve 31 Aralık 2013 itibariyle bilançoda var olan faize duyarlı finansal araçlar üzerinden faiz oranındaki +/-%0,5 değişim olasılığının etkisi şekilde hesaplanmıştır.

31 Aralık 2014 31 Aralık 2013Faiz oranındaki değişim %0,50 %0,50Vergi öncesi kâr etkisi (9) (167)


164


Likidite riski

Likidite riski bir şirketin fonlama ihtiyaçlarını karşılayamama riskidir. Likidite riski güvenilir kredi kuruluşlarının vermiş olduğu kredilerin de desteğiyle nakit girişleri ve çıkışlarının dengelenmesiyle düşürülmektedir.

Finansal varlık ve yükümlülüklerin vadelerine göre kırılımı bilanço tarihinden vade tarihine kadar geçen süre dikkate alınarak gösterilmiştir. Belirli bir vadesi olmayan finansal varlık ve yükümlülükler bir yıldan uzun vadeli olarak sınıflandırılmıştır.

31 Aralık 2014

Sözleşme uyarınca vadelerDefterDeğeri

Sözleşmeuyarınca

nakit çıkışlartoplam

(=I+II+III+IV)3 aydan

kısa (I)3-12 ayarası (II)

1-5 yılarası (III)

5 yıldanuzun (IV)

Türev olmayan finansal yükümlülüklerBanka kredileri 2.189.329 2.380.632 447.825 809.425 1.036.411 86.971Borçlanma senedi ihraçları 408.141 841.542 149.515 475.189 216.838 -Ticari borçlar 1.830.135 1.833.111 1.532.585 300.526 - -Diğer kısa vadeli yükümlülükler 85.802 85.802 85.802 - - -

Toplam 4.513.407 5.141.087 2.215.727 1.585.140 1.253.249 86.971

Beklenen (veya sözleşme uyarınca vadeler)

DefterDeğeri

Sözleşmeuyarınca





5 yıldanuzun (IV)

Türev finansal varlıklar (net) - - - - - -Türev nakit girişleri - - - - - -Türev nakit çıkışları - - - - - -



165


31 Aralık 2013

Sözleşme uyarınca vadelerDefterDeğeri

Sözleşmeuyarınca





5 yıldanuzun (IV)

Türev olmayan finansal yükümlülüklerBanka kredileri 1.873.644 2.112.009 212.359 860.925 1.038.725 -Borçlanma senedi ihraçları 410.587 761.497 66.199 501.769 193.529 -Ticari borçlar 1.370.112 1.379.787 1.328.850 50.937 - -Diğer kısa vadeli yükümlülükler 56.154 56.154 56.154 - - -

Toplam 3.710.497 4.309.447 1.663.562 1.413.631 1.232.254 -

Beklenen (veya sözleşmeuyarınca vadeler)

DefterDeğeri

Sözleşmeuyarınca





5 yıldanuzun (IV)

Türev finansal varlıklar (net) - - - - - -Türev nakit girişleri - - - - - -Türev nakit çıkışları - - - - - - Sermaye yönetimi politikası

Grup’un sermaye yönetiminin birincil amacı, hisse değerlerini maksimize etmek ve işletmelerini desteklemek adına, güçlü kredi derecesini ve sağlıklı sermaye oranlarının devamlılığını sağlamaktır. Grup, ekonomik koşulların değişimi ışığında, sermaye yapısını yönetmekte ve düzeltmeler yapmaktadır.

Grup, sermaye yapısını düzenlemek ve korumak için, hissedarlara yapılan kâr payı ödemelerini düzenleyebilir ya da sermayeyi hissedarlara geri verebilir. 31 Aralık 2013 itibariyle herhangi bir hedef, politika ya da süreç değişikliği yapılmamıştır.


166

NOT 27-FİNANSAL ARAÇLAR (GERÇEĞE UYGUN DEĞER AÇIKLAMALARI VE FİNANSAL RİSKTEN KORUNMA MUHASEBESİ ÇERÇEVESİNDEKİ AÇIKLAMALAR)

Grup, finansal araçların tahmini rayiç değerlerini hali hazırda mevcut piyasa bilgileri ve uygun değerleme yöntemlerini kullanarak belirlemiştir. Fakat piyasa bilgilerini değerlendirip rayiç değerleri tahmin edebilmek yorum ve muhakeme gerektirir. Sonuç olarak burada sunulan tahminler, Grup’un cari bir piyasa işleminde elde edebileceği miktarların göstergesi olmayabilir. Rayiç değerleri tahmin edilebilir finansal enstrümanların, değerlerinin tahmini için aşağıdaki yöntem ve varsayımlar kullanılmıştır:

Finansal varlıklar yabancı para cinsinden parasal kalemler bilanço değerinin rayiç değerlerine yakın olması sebebi ile dönem sonu kurları kullanılarak çevrilmektedir. Finansal aktiflerin, (tüketici finansman kredileri hariç) kısa vadeli olmaları ve kredi kaybının önemsenmeyecek ölçüde olmasından dolayı, rayiç değerlerin taşınan değerlerine yakın olduğu kabul edilir. Söz konusu rayiç değerler tüketici finansman kredilerinin ilerdeki nakit akımlarının cari faiz oranı olan aylık %7,96 (2013: %8,24) ile iskonto edilmesi ile hesaplanmıştır.

2014 2013Taşınan değer Rayiç değer Taşınan değer Rayiç değer

Finans sektörü faaliyetlerinden alacaklar 1.237.070 1.238.699 1.246.009 1.144.599 Finansal yükümlülükler Yabancı para cinsinden parasal kalemler bilanço değerinin rayiç değerlerine yakın olması sebebi ile dönem sonu kurları kullanılarak çevrilmektedir. Ticari borçların ve diğer parasal yükümlülüklerin, kısa vadeli olmasından dolayı, rayiç değerlerin taşınan değerlerine yakın olduğu kabul edilir.

Bu bağlamda, yatırım maliyetleri ile ilgili yabancı para cinsinden uzun vadeli krediler (türev olmayan korunma aracı) ile hafif ticari araçların (Doblo, Yeni Doblo ve Mini Cargo (MCV)) gerçekleşen ve gelecekte beklenen satışları (korunmaya konu kalem) arasında etkili bir nakit akım korunması ilişkisi bulunmaktadır. Şirket ile Fiat ve Peugeot Citroen Automobiles S.A. (PSA) arasında yapılan üretim anlaşmaları çerçevesinde MCV için 2008 yılından itibaren 2015 yılı Aralık ayına kadar Fiat ve PSA’ya yapılacak satışların hasılatlarının bir bölümü ile uzun vadeli ilgili kredi borçları karşılanacaktır. Yine aynı şekilde Şirket ile Fiat arasında yapılan üretim anlaşmaları çerçevesinde Yeni Doblo için 2009 yılından itibaren 2017 yılı Aralık ayına kadar Fiat’a yapılacak satışların hasılatlarının bir bölümü ile uzun vadeli ilgili kredi borçları karşılanacaktır. Bunun yanı sıra Doblo için ise 2009 yılı başına kadar Fiat’a yapılan satışların hasılatlarının bir bölümü ile uzun vadeli ilgili borçların taşınan tutarları karşılanmıştır.



167

NOT 27-FİNANSAL ARAÇLAR (GERÇEĞE UYGUN DEĞER AÇIKLAMALARI VE FİNANSAL RİSKTEN KORUNMA MUHASEBESİ ÇERÇEVESİNDEKİ AÇIKLAMALAR) (Devamı)

Gerçeğe uygun değer ölçümleri

Aşağıda yer alan tablo gerçeğe uygun değer ile ölçülen ve değerleme yöntemiyle belirlenen finansal araçların analizini içermektedir. Gerçeğe uygun değer hesaplamaları aşağıda açıklanan aşamalar baz alınarak yapılmıştır:

- Belirli varlıklar ve yükümlülükler için, aktif piyasalardaki kotasyon fiyatı (düzeltme yapılmamış) (Seviye 1)- Seviye 1 içinde yer alan kotasyon fiyatından başka, varlık veya yükümlülükler için, ya direkt (fiyat olarak) ya da dolaylı (fiyatlardan

türetilerek) gözlenebilir girdiler (Seviye 2).- Gözlenebilir bir piyasa verisi baz alınarak belirlenemeyen varlık ve yükümlülükler için girdiler (gözlenemeyen girdiler) (Seviye 3).

2014

Seviye 1 Seviye 2 Seviye 3Yatırım amaçlı gayrimenkuller - 28.860 -

Toplam varlıklar - 28.860 -

2013

Seviye 1 Seviye 2 Seviye 3Yatırım amaçlı gayrimenkuller - 27.805 -

Toplam varlıklar - 27.805 -

31 Aralık 2014 tarihinde sona eren dönem içerisinde Grup, ikinci seviye ile birinci seviye arasında ve üçüncü seviyeye ya da üçüncü seviyeden herhangi bir transfer yapmamıştır.

Genel MüdürlükBüyükdere Caddesi No:145Tofaş Han 34349 Zincirlikuyu-İstanbulTel: (0212) 275 33 90 (pbx) - 275 29 60 (pbx)Faks: (0212) 275 39 88 - 275 03 57 FabrikaYeni Yalova Yolu Caddesi, No:574 16369 BursaTel: (0224) 261 03 50 (pbx)Faks: (0224) 255 09 47 - 261 13 50 www.tofas.com.trİstanbul Ticaret Sicili Numarası: 100324Mersis Numarası: 0846000042200017

Bu faaliyet raporunun basımında %100 geri dönüştürülmüş kâğıt kullanılmıştır.

2014 FAALİYET RAPORU

Hayat yenilenmektirwww.tofas.com.tr

TO

FAŞ

2013 FAA

LİYE

T R

AP

OR

U

tofaŞ 2013 faalİyet raporufmmodule.net/atd345/tofas2014faaliyetraporu.pdftofaı 2014 faalİyet...

Documents