TEMPOROMANDİBULAR

EKLEM VE ÇİĞNEME

KASLARI

Doç. Dr. Fatih ÖZAN

AİBÜ DİŞ HEKİMLİĞİ

FAKÜLTESİ

AĞIZ DİŞ VE ÇENE

CERRAHİSİ ANABİLİM

DALI

Tüm çiğneme kasları kafatasından

başlarlar ve mandibulada sonlanırlar

Tüm çiğneme kasları trigeminal sinirin

mandibular dalınca innerve edilir

Tüm çiğneme kasları 1. faringeal

arktan oluşurlar

Mandibulanın hareketleri

1. Yukarı

2. Aşağı

3. Öne

4. Geri

5. Kayma

KAS ORİJİN YAPIŞTIĞI YER GÖREVİ

Masseter,

superficial kısım

(büyük parça)

Zygomatik arkın ön

2/3’ünün inferyor

kenarı

Angulus mandibula

Ramusun inferyor ve

lateral kısımları

Man

dib

ula

ele

vasyo

nu

Masseter, derin

kısım (daha ufak

parça)

Zygomatik arkın medial

kenarı

Zygomatik arkın arka

1/3’ünün inferyor

kenarı

Superolateral ramus

Koronoid çıkıntı

Temporalis

(anterior, medial,

posterior kısım)

Temporal fossanın

tamamı

Koronıid çıkıntı •Mandibula

elevasyonu

•Posteryor lifleri

mandibulaya

geri hareket

Medial pterygoid

(derin kısım)

Lateral pterygoid

plate’in medial yüzeyi

Ramus medial yüzeyi

ve angulus mandibula

•Mandibula

elevasyonu

•Mandibula

protrüzyonu

•Yana

hareketler

Medial pterygoid

(yüzeyel kısım)

Maksillar tüber

Palatal kemiğin

pyramidal çıkıntısı

Lateral pterygoid

(üst parça)

Sfenoid kemiğin

büyük kanadı

İnfratemporal krest

Artiküler disk ve

temporomandibula

r eklem kapsülü

Mandibulayı öne

ve aşağı çeker

Lateral kayma

hareketleriLateryal pterygoid

(alt parça)

Lateral pterygoid

plate lateral yüzeyi

Mandibula kondil

boynunda bulunan

pterygoid çukurluk

Primer Çiğneme Kasları

Temporalis

Masseter

Lateral Pterigoid

Medial pterigoid

Çiğnemenin Yardımcı Kasları

Suprahyoid

1. Digastric

2. Stylohyoid

3. Mylohyoid

4. Geniohyoid

Infrahyoid

muscles

1. Sternohyoid

2. Thyrohyoid

3. Omohyoid

Fonksiyonları açısından çiğneme kasları:

Çene kapatıcılar

1. Masseter

2. Temporalis

3. Medial pterygoid

Çene açıcılar

1. Lateral pterygoid

2. Anterior digastric

3. Geniohyoid

4. Mylohyoid

Temporal Kas

Temporal kas

Arterial destek:

1. Deep Temporal arter

Sinir desteği:

1. Deep temporal n

Fonksiyonları

Mandibulaya Elevasyon

Mandibulaya Retraksiyon

Büyük azı dişler arasında besinlerin

öğütülmesi

Posteryor fibrilleri ile protrüze pozisyondaki

mandibulayı geri yerine getirir

Mandibulaya bir taraftan bir tarafa kayma

hareketi yaptırır

Posteryor diş kayıplarında masseter,

anteryor temporal ve digastrik kaslar

arasında dengesizlik oluşmaktadır

İmmediat alt ve üst tam protezlerin

kullanımı ısırma hareketi esnasında

çalışan çene kapatıcı kasların

inaktivasyonunu ortadan kaldırmaktadır

Yeni protez kullanan hastaların

maksimum çiğneme kuvvetleri uzun

süredir protez kullanan hastalara göre

belirgin biçimde daha azdır

Masseter kas

Arter desteği:

1. Masseteric arter

Sinir desteği:

1. Massetric n.

Lateral pterygoid kas

Sinir desteği:

Trigeminal sinirin Pterygoid dalı

Arter desteği:

Maksillar arterin Pterygoid dalı

Fonksiyonları:

Mandibulayı aşağı çekmek

Ağzın açılması esnasında çeneyi öne

çekmek

Kayma hareketi

Medial pterygoid kas

Arter desteği:

1. Maksillar arterin Pterygoid dalı

Sinir desteği:

1. Mandibular sinirin medial pterygoid

dalı

Fonksiyonları

1. Mandibula elevasyonu

2. Ağzın kapanması

Sinir bloğu sonrası trismus oluştuğunda

sebep olan kastır

Yardımcı kaslar

Suprahyoid

Digastric

Stylohyoid

Mylohyoid

Geniohyoid

Infrahyoid kaslar

Sternohyoid

Thyrohyoid

Omohyoid

Digastrik kas

Orijin anterior karın - digastric fossa

(mandibula); posterior karın –

temporal kemiğin mastoid çıkıntısı

İnsersiyon Intermediate tendon

(hyoid kemik)

Arter

Anterior karın – facial arterin

Submental dalı

Posterior karın -occipital arter

Sinir

Anterior karın - mylohyoid sinir;

posterior karın - CN VII

Stylohyoid kas

Mylohyoid kas

Arter:

Inferior alveolar arterin Mylohyoid dalı

Sinir

Inferior alveolar sinirin mylohyoid kısmı

Görevleri

Oral kaviteyi tabanını yükseltir, hyoid

kemiği, dili eleve eder, mandibulayı aşağı

çeker

Geniohyoid kas

Arter : Facial arter

Sinir: Hypoglossal n

Yutkunma esnasında hyoid kemiği ve

dili yukarı taşır

Sternohyoid

Thyrohyoid

Omohyoid

TEMPOROMANDİBULAR

EKLEM (TME) ANATOMİSİ

PASİF KOMPONENTLERİ

Kemik

◦ Mandibula kondiler parça

◦ Artiküler eminens

◦ Fossa mandibulae

Artiküler disk

Kapsül ve ligamentler

AKTİP KOMPONENTLERİ

Çiğneme kasları

◦ Masseter

◦ Temporal

◦ Medial pterygoid

◦ Lateral pterygoid

Ginglymoarthrodial eklem olarak

adlandırılır :

- menteşe hareketi ~ ginglymoid eklem

- kayma hareketi ~ arthrodial eklem

TME artiküler disk tarafından superior ve inferior

boşluklara ayrılır

1. Superior kavite

- Superior : fossa mandibula

Inferior : discus articularis

- Kondil ve artiküler eminens arasında Kayma hareketi

gerçekleşir

2. Inferior kavite

- Superior : discus articularis

Inferior : condyle

- diskin alt yüzeyi ile kondil yüzeyi arasında menteşe

hareketi gerçekleşir

MANDIBULAR FOSSA

- Temporal kemiğin squamoz parçasıdır

(konkav)

- Anterior : artiküler eminence olarak

adlandırılan dış bükey kemik çıkıntısı

vardır

- Posterior : squamotympanic fissure (M-L)

~ anteromedial : petrosquamous fissure

~ posteromedial : petrotympanic fissure

KAPSÜL ve LİGAMENTLER

1. Capsular ligament

Tüm TME yüzeyini çevreler

Üstte mandibular fossa artiküler yüzeyi ve artiküler

eminense altta collum mandibulaya bağlanır

Görevi:

artiküler yüzeyleri birbirinden ayıracak medial,

lateral veya inferior yönlerden gelen kuvvetlere karşı

direnç oluşturmak

synovial sıvının muhafazası

2.Collateral ( discal ) ligament

- Diskin medial ve lateralinden kondil başına

~ the medial discal ligament

~ the lateral discal ligament

- Eklemi üst ve alt eklem boşluklarına ayırır

- Kollajenöz bağ dokusundan oluşmuştur

- Görevi:

~ menteşe hareketi esnasında diskin kondille

beraber pasif hareketine izin verir

~ kondil artkiler yüzeyinde diskin kondille

beraber dönmesine olanak sağlar

Bu iki ligament kondil ve artiküler disk

arasında menteşe hareketinin

yapılmasından sorumludur

Vasküler desteğe sahiptirler ve

innervasyonları vardır

3.Temporomandibular ligament

- capsular ligamentin lateral yüzeyinde

uzanır

- İki kısımdan oluşur:

*Dış çapraz kısım ~ kondilin aşırı

kaymasını engeller yani ağız açıklığını

sınırlandırır

* İç horizontal kısım ~ kondilin

posteryora olan hareketlerini sınırlandırır

4.Sphenomandibular ligament

- Yardımcı ligamenttir

- Sfenoid kemik spin’inden lingula mandibula’ya

uzanır

5.Stylomandibular ligament

- İkinci yardımcı ligamenttir

- Styloid çıkıntıdan aşağı öne doğru giderek

angulus mandibula ve ramusun posteryor

kenarına uzanır

- Mandibulanın aşırı protruzif hareketlerini

sınırlandırır

ARTICULAR DİSK

- Damar ve sinir fibrilleri içermeyen yoğun fibroz

bağ dokusu yapısındadır

- Sagittal düzlemde kalınlığına göre 3 bölgeye

ayrılır:

- anterior

- posterior ~ anterior kenardan biraz daha

kalındır

- central bölge en ince olan bölgedir ~

intermediate bölge ~ kondilin normalde

- Anterior görünüm ~ diskin mediali genellikle

lateralinden daha kalındır ~ eklemin

medialine doğru kondil ve artiküler fossa

arasında boşluk daha fazladır

- Hareket esnasında disk oldukça esnektir

böylece artiküler yüzeylerin istediği

fonksiyonellik elde edilebilmektedir

- Yıkıcı kuvvetler veya yapısal değişiklikler

olmadığı sürece disk morfolojisini

korumaktadır

RETRODİSKAL DOKU

- Artiküler disk posteryorda bu yapı ile ilişkidedir

- Çok iyi vaskülarize ve innerve gevşek bağ dokusu yapısındadır

- Superior: superior retrodiscal lamina

(elastik fibrillerden oluşur) ~ bilaminary zone

Diski posteryorda timpanik parçaya bağlar

- Inferior : inferior retrodiscal lamina

( kollajenöz fibrillerden oluşur)

Disk posteryor kenarının inferyorunu kondil artiküler yüzeyinin

posteryoruna bağlar

- Posteryorda büyük venöz pleksüs ile bağlantılıdır ~ kondil öne doğru

hareket ettiğinde kanla dolar

Diskin anteryoru kapsüler ligamente bağlıdır

- Superior : temporal kemiğin artiküler

yüzeyinin anteryor kenarına

- Inferior : kondil artiküler yüzeyinin anteryor

kenarına

- kollajen fibrillerden oluşur

Anteryorda disk tendinöz fibriller vasıtasıyla

superyor lateral pterygoid kasa yapışıktır.

TEŞEKKÜR EDERİM