tijding maart 2015 lr
DESCRIPTION
Kwartaalblad van IZB, vereniging voor zending in NederlandTRANSCRIPT
tijdingLedenblad van de IZB, jaargang 77, nr. 1
• Dr. Sjaak van den Berg directeur
• 2015 jubileum: 80 jaar IZB
• Quick Scan impuls voor missionair beleid
‘Het Badhuis’,
pioniersplek IZB en PKN
TOER GOEDE DOEL
goede doel
‘Gods liefde uitdelen aan kinderenop de camping die thuis een tekort aan liefde ervaren.’Dabarist 2014
6 JUNI 2015
Op zaterdag 6 juni 2015 wordt de vierde editie van de IZB- Toer voor het Goede Doel georganiseerd. Doe ook mee en ga
de uitdaging aan. Kies voor één van de fi etsroutes of de wandeltocht en laat je sponsoren voor Dabar.
Toertocht • 30 tot 250 km / Voor “gewone” fietsers, wielrenners en MTB’ers
West-Oost • 300 km / Langs diverse Dabarcampings in Nederland
Wandeltocht • 25 km / Over de toppen van de Sallandse Heuvelrug
Door jouw inspanning kunnen ook deze zomer 450 jongeren aan de slag met het recreatie- en evangelisatiewerk op
campings in heel Nederland.
DOE JIJ MEE?
WWW.TOERVOORHETGOEDEDOEL.NLMELD JENU AAN!
www.toervoorhetgoededoel.nl
Doe mee voor Dabar!
Toer voor het
Tijding • maart 201502
Onverwacht snel heeft de IZB een nieuwe directeur kunnen benoemen:
dr. Sjaak van den Berg, die de afgelopen jaren naast zijn werk als predikant
van wijkgemeente Martinikerk (Groningen) ook missionair predikant van de
IZB was. Vanaf 1 juni heeft hij samen met operationeel directeur Jurjen de
Groot de dagelijkse leiding van de organisatie.
‘De sollicitatieprocedure verliep buitengewoon voor
spoedig’, zegt bestuursvoorzitter ds. Johan Tekelenburg.
‘amper twee maanden na het vertrek van de vorige
directeur kunnen we zijn opvolger al benoemen. Al
beseffen we heel goed dat het voor de gemeenteleden in
de Martinikerk even slikken zal zijn. De IZB blijft overigens
via de ‘missionaire oefenplaats’ nauw betrokken bij deze
gemeente.’
Voor lezers van Tijding is Sjaak een goede bekende. In
de afgelopen jaren schreef hij een vaste column op de
voorlaatste pagina, waarin hij de lezers vaak een inkijkje
gaf in zijn werk als missionair predikant in de studenten
stad Groningen. Ook voor de medewerkers van het
IZBkantoor is hij een vertrouwde figuur, want als lid van
de ‘visiegroep discipelschap’ en de ‘intervisiegroep
missionaire predikanten’ kwam hij regelmatig in
Amersfoort over de vloer.
Het wordt dus nader kennismaken. Sjaak groeide op in
Wilnis als de op één na oudste in een gezin met acht
kinderen. Preken van ds. Joz. de Koeijer en ds D. Breure
stimuleerden hem om ook theologie te gaan studeren.
Op de middelbare school, de ‘Driestar’ in Gouda, leerde
Sjaak zijn latere vrouw Annemieke kennen. Ze trouwden
in 1997 en kregen vier kinderen, Marijke (16), Lisette (15),
Daan (11) en Thijmen (8).
Groningen
Sjaak begon zijn kerkelijke loopbaan als pastoraal
medewerker van de Hervormde gemeente Dorkwerd, en
diende vervolgens als predikant de gemeente Stedum,
Lellens, Wittewierum en Ten Post, die hij in de periode
dr. Sjaak van den Berg
Nader kennismaken met nieuwe directeur
maart 2015 • Tijding 03
Al kost het moeite om de Groningse
‘missionaire oefenplaats’ vroegtijdig
los te laten, de inhoudelijke bezin
ning op discipelschap zal hij in zijn
nieuwe functie voortzetten. ‘Het is
mijn verlangen om te leven als
een discipel van Jezus Christus
en eraan bij te dragen dat mensen
die Jezus niet kennen, Hem leren
kennen.’ In de afgelopen jaren was
Sjaak nauw betrokken bij de interne
gesprekken over de beleidsfocus
‘discipelschap’. Hij beschouwt het ‘leer
lingzijn van Jezus Christus als dé opdracht
voor de kerk van vandaag. ‘De roeping om in alle
aspecten van ons leven Jezus na te volgen is een krachtig
medicijn tegen het gefragmentariseerde leven’, schreef hij
vorig jaar in Tijding.
Plantenkas
In een lezing vergeleek hij christenen in Nederland eens
met planten die zijn opgegroeid in een kas. Sinds de ruiten
zijn ingegooid, moeten ze ‘winterhard’ worden. Als gevolg
daarvan is de groei beperkt en minder weelderig, want het
kost al veel energie om de winter door te komen. ‘Dicht bij
Christus blijven, de werkelijkheid zien vanuit het perspec
tief dat Hij leeft, is belangrijk om als gelovige staande te
blijven in het krachtenveld waarin we leven, zowel binnen
als buiten de kerk. Het is ook een vitaal besef voor het
delen van het evangelie.’
In een eerste gesprek rond zijn benoeming gaf Sjaak aan
dat hij ook in de toekomst tijd vrij maakt om te studeren
en te publiceren. Sowieso wil hij het plan uitvoeren om
samen met bijzonder hoogleraar Herman Paul te publice
ren over de betekenis van Augustinus’ denken voor onze
huidige geseculariseerde tijd. ‘De inzichten van de kerk
vader kunnen ons wapenen in de cultuur waarin we leven.’
20022009 door een fusieproces leidde.
Daarnaast richtte hij zich op zijn
promotiestudie over Augustinus en
de manicheëers, die hij in 2009
cum laude afrondde.
‘Het stotteren heeft de eerste
jaren van mijn predikantschap
getekend’, vertelde hij een paar
jaar geleden openhartig in Tijding.
‘Je wordt teruggeworpen op de
overtuiging: God heeft me geroe
pen, dus als ik Hem volg, is het goed.
Ik heb sterk ervaren te leven van Gods
genade. Hij heeft me er doorheen geholpen,
me vastgehouden.’
Sinds 2009 is hij predikant van de Protestantse wijkge
meente Martinikerk in Groningen en parttime in dienst
van de IZB als missionair predikant. Naast de samenwer
king met IZBcollega Jan Waanders voor (de nieuwbouw
van) Het Pand, stippelde Sjaak met de kerkenraad beleid
uit om de wijkgemeente om te vormen tot een ‘inspiratie
plek en oefenplaats’. Gemeenteleden ontvangen er
vorming en toerusting voor discipelschap; zoekers en
belangstellenden vinden er een gastvrij onthaal. Speciale
aandacht kregen de studenten en andere jongvolwasse
nen, in pastoraat, cursussen en onderling contact. Het
resultaat is een scala aan activiteiten voor allerlei doel
groepen: lezingen, midweekse kleinschalige bijeenkom
sten, gesprekskringen en cursussen. Nog maar kort
geleden startten de zondagmiddagthemalunches.
Discipelschap
Bepaald onderscheidend was de keuze voor vespers,
op zondag en doordeweek: waar veel van zijn collega’s
inzetten op laagdrempelige diensten, met een toeganke
lijke, begrijpelijke, liefst zo informeel mogelijke liturgie,
koos Sjaak juist een hoogliturgische route. ‘Je creëert
hiermee een ‘voorhof’ voor mensen die hechten aan de
ruimte om de woorden van het evangelie eerst eens te
overwegen’, zei hij in Christelijk Weekblad.
‘Leerling-zijn van Jezus Christus is dé
opdracht voor de kerk van vandaag’
Ds. Marco Batenburg, beoogd bestuursvoorzitterDe agenda van de IZBledenvergadering, donderdag 23 april a.s., om 16.30 uur in ‘De Schakel’ in Nijkerk,
vermeldt onder andere de bestuursverkiezing. Onze secretaris ds. R.F. (Roelof) de Wit uit Ermelo is aftredend;
we zijn blij dat hij zich herkiesbaar stelt. Wordt hij herkozen, dan gaat hij de vierde en laatste termijn van drie
jaar in. Zelf ben ik na 12 jaar bestuurslidmaatschap aftredend en niet herkiesbaar. In mijn vacature stelt het
bestuur voor ds. M.C. (Marco) Batenburg uit Gouda. Vorig jaar deelden we al mee dat ds. Batenburg bereid
was mij op
te volgen. Hij was toen 10 jaar bestuurslid. Omdat hij anders nu nog maar 1 jaar voorzitter zou mogen zijn is
hij vorig jaar als bestuurslid terug getreden. Om goed betrokken te blijven was hij het afgelopen jaar wel
adviseur van het bestuur. Als bestuur hopen we van harte dat hij voorzitter zal worden en zijn we heel
dankbaar dat hij zich hiervoor kandidaat heeft willen stellen.
Leden hebben het recht ten aanzien van de twee genoemde personen namen van andere kandidaten bij het
bestuur in te dienen. Dat kan tot drie weken voor de algemene vergadering. Indien dit gebeurt, bepaalt het
bestuur, na te hebben nagegaan of betrokkenen zich verkiesbaar stellen, een dubbeltal ter verkiezing.
Jurjen de Groot is in november jl. benoemd tot ope
rationeel directeur. Samen met de net benoemde Sjaak
van den Berg is hij verantwoordelijk voor de dagelijkse
leiding van de missionaire organisatie.
Hun onderlinge taakverdeling komt er op neer dat Sjaak
in hoofdzaak verantwoordelijk is voor de externe zaken
en de programma’s Missionaire Oefenplaatsen en
Missionaire Publiciteit (ECHO, Lichtspoor, zoekerssites).
Jurjen geeft leiding aan Missionaire Vorming (o.a.
Areopagus en Dabar) en is verantwoordelijk voor de
communicatie, financiën, bedrijfsvoering en personeels
zaken.
Jurjen kwam in 2013 weer in dienst bij de IZB, want
al eerder, in 2000, was hij pionier bij het missionaire
project Perron 61 in Zoetermeer. Tussen beide banen
in werkte hij voor de Gereformeerde Zendingsbond in
Kenia. Hij studeerde aan de Agrarische Pedagogische
Hogeschool in Den Bosch en volgde de opleiding
Godsdienst Pastoraal Werk aan de Christelijke Hoge
school Ede. Jurjen woont met zijn vrouw en vier
kinderen in Amersfoort.
Jurjen de Groot operationeel directeur IZB
maart 2015 • Tijding 05
Dr. De LeedeDr. H. (Bert) de Leede is als bestuurslid tijdelijk op
nonactief gesteld. Dit omdat hij per 1 januari op
basis van een 0urencontract bij de IZB in dienst
is getreden. Hij werkt voor de conferentie over
Discipelschap, die 16 april gehouden wordt.
Zolang hij in dienst van de IZB is, zal hij uiteraard
geen bestuurslid zijn.
Omdat het bestuur statutair minimaal uit zeven
personen moet bestaan en we nu met negen
personen zijn hoeven we niet een ander bestuurs
lid in zijn plek te benoemen.
AfscheidDit is mijn laatste bericht in Tijding als bestuurs voorzitter.
Ik ben heel dankbaar dat ik bij de IZB betrokken heb
mogen zijn; eerst als evangelist (19911996), daarna
als bestuurslid. In 2004 werd ik bij duovoorzitterschap
voorzitter binnenshuis. Per 1 januari 2009 gingen we naar
één voorzitter. Elf jaar heb ik de vergaderingen mogen
leiden. Ik heb het graag gedaan. Zending is Gods werk.
Het is prachtig in die beweging te mogen staan, al gaat
het niet zonder aanvechting. Gode zij dank heeft God vaak
laten merken dat het Zijn werk is. Aan Hem de dank en
eer! Ik hoop u te ontmoeten op de ledenvergadering.
Van harte welkom.
Ds. M.J. (Johan) Tekelenburg,
voorzitter.
Vrijdag 9 januari namen we afscheid van onze
directeur, ds. Louis Wüllschleger. Het afscheid
voelde onwerkelijk. In diverse interviews gaf hij aan
dat hij heeft ervaren dat God zijn taak bij de IZB van
hem afnam. Wij hebben dat gemerkt en respecteren
dat uiteraard. Wij zijn hem en bovenal de Here, onze
God, zeer dankbaar voor wat ds. Wüllschleger bijna
5 jaar als directeur voor de IZB heeft mogen beteke
nen. Die dank is uitgesproken bij zijn afscheid en
aan God geuit in de vesper op die dag. We wensen
Louis en Nel alle goeds toe. Onze genadige Here zal
hen verder achter Christus aan leiden. Elders in dit
nummer kunt u lezen dat het bestuur onverwacht
snel een opvolger kon benoemen, in de persoon
van dr. Sjaak van den Berg.
Afscheid ds. Louis Wüllschleger
Tijding • maart 201506
De straat oogt als een nieuwbouwwijk. Het Badhuis
valt eigenlijk een beetje uit de toon. Een gevel uit het
begin van de vorige eeuw, een pleintje voor de deur.
Het is een rustige woensdagochtend. ‘Tante thee’ een
oude vrouw uit de buurt komt misschien nog even
langs, verder is dit een goed moment om bij te praten’,
zegt Peter Huijser, coördinator van het Badhuis. Het
ligbad, daar in de hoek, herinnert nog aan de oor
spronkelijke bestemming van het pand, vertelt hij tijdens
het koffiezetten. ‘Oudere buurtbewoners kunnen nog
vertellen hoe het er aan toe ging. Als ze hier dan kwamen
roken ze de parfums van de chique dame die een ligbad
nam. Alleen wie goed in de slappe was zat, kon zich dat
veroorloven, anders was je aangewezen op de douches.
Wie weinig te makken hadden, gingen met twee tegelijk.’
Peter, die een paar dagen per week werkt als docent, kan
er met smaak over vertellen, omdat hij goed contact heeft
met de oorspronkelijke bewoners. ‘Het is een typische
volksbuurt, altijd geweest. Hoewel ik hier niet vandaan
kom, voel ik me er prima bij thuis.’
Buurthuis
Het Badhuis kreeg een tweede leven als buurthuis. Toen
dat een aantal jaren geleden moest sluiten vanwege
bezuinigingen, maakte Peter, namens de wijkgemeente
van de Oude Kerk in Zwijndrecht een afspraak met de
Het Badhuis, huiskamer voor de wijk
Zwijndrecht 4e pioniersplek van IZB en Missionair Werk & Kerkgroei (PKN)
‘Al die kleine raampjes op een rij, die waren vroeger van de douche
ruimtes. Hier voor de heren, daar voor de dames.’ Kan niet missen, we zijn
in het Badhuis in Zwijndrecht. Tot 1979 kwamen buurtbewoners hier voor
een wekelijkse douchebeurt. Nu is het een van de pioniersplekken van de
IZB en de Protestantse Kerk in Nederland.
Peter
Huijser
07maart 2015 • Tijding
wethouder. ‘We waren in ons
kerkgebouw begonnen met
koffieochtenden, om contact
te leggen met de bewoners.
Het buurthuis zou daarvoor
een veel geschiktere locatie zijn.’
De kerkenraad en het gemeente
bestuur kwamen snel tot zaken en vanaf
maart 2013 konden wijkbewoners er terecht voor een bak
koffie, een praatje, voor huiswerk begelei ding een
kinderclub, een open maaltijd of een computer cursus
voor ouderen. Peter: ‘Een leidraad voor ons werk is de
tekst uit de Filippenzenbrief, waarin het gaat over de
‘gezindheid van Christus’. Vanuit die houding willen we
aanwezig zijn, de wijk dienen en Gods liefde zichtbaar
maken.’
Samenwerking
Vanuit die houding staat Het Badhuis ook open
voor samenwerking met allerlei partijen die
zich inzetten voor de buurt: de stichting
Welzijn Ouderen, de thuiszorg
organisatie (die er spreekuur houdt),
Schuldhulpmaatje, etc. ‘We zien graag
dat onze buurthuis kamer een maat
schappelijke functie heeft. Binnenkort
is er overleg met de wethouder die
sociale wijkteams wil opzetten. We
zouden het mooi vinden ons bestaande
vrijwilligersteam ook dat predicaat krijgt. Dat verlaagt de
drempel. En we hopen zo ook te waarborgen dat we het
pand van de gemeente mogen blijven gebruiken.’
Bij het ‘gebedshoekje’, naast de biljarttafel hangt een
kaart met het bekende gedicht over ‘Voetstappen in het
zand’. Peter: ‘We gaven het gedicht aan een oudere vrouw
uit de buurt. Ze was ernstig ziek, leed aan kanker. We
hebben voor haar gebeden en met haar meegeleefd,
samen met de bezoekers van de buurtmaaltijd. Ze was
niet vertrouwd met de kerk, maar tijdens de uitvaart
vertelde de begrafenisondernemer namens de familie
dat ze aan het einde van haar leven veel met God en het
geloof is bezig geweest. Dat heeft veel indruk gemaakt
op buurtbewoners. Eén van hen zette het gedicht op
Facebook.’
Geloofsgemeenschap
Sinds februari 2015 is Het Badhuis officieel
pioniersplek van de IZB en de Protestantse
Kerk in Nederland. In de komende jaren
wil Peter werken aan de vorming van
een geloofsgemeenschap, die op
zondagochtend bijeenkomt. ‘Een kerk
in de huiskamer, interactiever dan een
gemiddelde kerkdienst. Een plek waar
we met buurtbewoners bijeen zijn rond
de Bijbel en van hart tot hart met elkaar
spreken over het geloof.’
‘Het is zo geleid.’ Met enige frequentie valt de
uitdrukking in het verhaal van Peter. Samen met zijn
vrouw Mariette runde hij eerst ’t Chocoladehuys, een
winkel, met tearoom. Totdat ze geconfronteerd werden
met de ene na de andere tegenslag. ‘Mariette tobde
met haar gezondheid en er ontstond hommeles over
het winkelpand. Een tijdlang hebben we gedubd of we
een doorstart zouden maken in een ander pand. In de
periode waarin we dat biddend overwogen, hoorden
we een preek die voor ons glashelder maakte dat we
het roer moesten omgooien.
Ik pakte mijn oude vak weer op, als docent op een
middelbare school. We wilden wel graag iets blijven
betekenen voor een groep vaste klanten. Juist toen we
het plan hadden om contact op te nemen met de
toenmalige evangelisatieouderling belde hij zelf. In
een later gesprek kwamen we op Het Badhuis. Een
jaar later kwamen de plannen in een stroom
versnelling. Je bedenkt het zelf niet.’
Het leven van Peter kende wel meer onverwachte
bochten. Hij groeide op in de Gereformeerde
Gemeente, liet het geloof van zijn ouderlijk huis achter
zich en trouwde Mariette; ze was van huis uit Rooms
katholiek. Peter: ‘Door de gesprekken over de school
keuze van onze dochter hernieuwde de belangstelling
voor het geloof, al moet gezegd dat Mariette daarin
veel meer de gangmaker was dan ik. Toen ze tot geloof
kwam, dacht ik nog: ‘Ho, ho, zo gemakkelijk gaat dat
niet’. We gingen samen naar belijdeniscatechisatie en
gaandeweg groeide ook bij mij de overtuiging dat
Jezus mijn Heiland is en dat ik zelf niets aan mijn
verlossing hoef bij te dragen.’
Zijn levenservaring heeft voor het werk in Het Badhuis
betekenis. ‘Ik weet wat het is om aan de kerk voorbij te
leven. Ik begrijp de reserves van de buurtbewoners.’
Van ’t Chocoladehuys naar Het Badhuis
Tijding • maart 201508
C O L U M N
Niels de Jong is missionair predikant te Rotterdam-Centrum
www.noorderlichtrotterdam.nl
Feedback
Hoe wij kerk zijn, zou dat het nu zijn? Waar wij ons druk over maken in de
kerk, zijn dat ook de zaken waar het echt over zou moeten gaan? Ik kan
me vergissen, maar ik hoor van kerken waar de gemeenteavonden over
veranderingen in de liturgie gaat, over de verbouwing van het kerkgebouw of over de
financiële zorgen het best bezocht zijn. Bidstonden en avonden over het bereiken van
medemensen die verloren dreigen te gaan, trekken veel minder mensen. Nu pleit ik
niet voor meer gemeenteavonden; die vorm heeft zijn langste tijd gehad, denk ik. Maar
ik bedoel alleen aan te geven dat het iets zegt over wat wij belangrijk vinden in de kerk.
Hebben we als kerk de aandacht voor de juiste dingen? Dat is een lastige vraag.
Niemand van ons heeft een jaarlijks functioneringsgesprek met God, waaruit duidelijk
wordt of het goed gaat of juist niet. Geen kerk krijgt jaarlijks een brief van Boven met
feedback en mogelijke verbeterpunten.
Kunnen we het daarom niet weten? Dat zou te makkelijk zijn. God geeft ons namelijk wel
degelijk feedback. De Bijbel bevat meer dan genoeg feedback over ons kerkzijn. Bekijk het
leven van jezelf en je gemeente maar even door de bril van Handelingen en je hebt
genoeg huiswerk.
Ook de Heilige Geest geeft feedback, op allerlei manieren. Een belangrijke manier, die
ik recent heb ontdekt nadat ik door GZB uitverkoren was om naar Malawi af te reizen
is dat de Geest door christenen uit andere culturen tot ons spreekt. In Afrika zag ik
bijvoorbeeld een vrijmoedigheid die me doet denken aan het optreden van de eerste
christenen in Handelingen. En in de vervolgde kerk zien we een volharding en
opofferingsgezindheid, die we ook kunnen opvatten als ‘feedback van Boven’. En in de
snelgroeiende kerk in Azië horen we van gebed en evangelisatie met een vurigheid en
enthousiasme die ons veel te zeggen hebben.
Spreekt de Geest ook via ons de Westerse kerk naar kerken in andere culturen? Vast!
Dat heeft Hij ook eeuwen gedaan. Maar nu is het naar mijn bescheiden mening de tijd dat
wij meer moeten luisteren naar kerken en christenen buiten het Westen.
De meeste mensen houden niet van feedback. Nederlandse christenen misschien wel
helemaal niet. Maar vaak is het echter tot je eigen schade als je opbouwende
kritiek negeert. Van feedback vanuit de wereldkerk geldt dat al helemaal.
Ds. Niels de Jong
maart 2015 • Tijding 09
Dat is een kortlopend onderzoek, waarbij
we een een representatieve groep
gemeenteleden betrekken: ouderen,
jongeren, kerkenraadsleden, oud
gedienden, nieuwkomers). Om te
voorkomen dat iedereen louter in
algemeenheden spreekt, zoomen
we in op vier belangrijke ‘succes
factoren’ voor missionair werk. Vier
G’s: gemeenteleden, gemeenschap,
het gezicht van de gemeente en het
geloof. Over elk van die thema’s kunnen de
deelnemers zich tijdens de eerste avond
uitspreken, aan de hand van vragen en stellingen.
De tweede avond bespreken we de resultaten en
formuleren we aanbevelingen.
In de afgelopen jaren zijn de missionaire adviseurs van
de afdeling Vorming en toerusting in allerlei gemeenten
in de weer geweest met de Quick Scan, als startpunt voor
de ontwikkeling van missionaire beleid. De cijfers en
percentages bieden geen blauwdruk, maar wel een
richtingwijzer. Hoe zien mensen hun gemeente? Waar
verlangen ze naar? Wat zijn sterke punten van de
gemeente? Waar liggen verbeterpunten?
We hebben de uitslagen uit 25 gemeenten op een rij
gezet. Zijn er, ondanks de grote verschillen in context
(gemeenten in steden en dorpen, regionale gemeenten,
etc.) opvallende trends in de antwoorden? Laten we elk
van de 4 G’s eens nalopen.
Gemeenteleden
De stelling ‘gemeenteleden praten over het geloof met
nietchristenen’ scoort meestal laag. De reden hiervoor is
niet dat gemeenteleden geen nietgelovigen of andersge
lovigen tegenkomen in hun netwerk. Gemeenteleden
ontmoeten vrijwel dagelijks nietgelovigen in hun
netwerk, maar spreken niet of nauwelijks met hen over
het geloof. Je zou kunnen zeggen: de vijver zit vol vis,
maar het ontbreekt aan vissers.
In de toelichting hierop brengen
gemeenteleden vaak naar voren dat
ze het heel lastig vinden om met
nietchristenen in gesprek te gaan
over het geloof. Dat vraagt nadere
toerusting. Welke drempels ervaar
je? Welke aanknopingspunten zijn
er? Verschillende cursussen van de
IZB kunnen hier een goede dienst
bewijzen, zoals de cursussen
Gunnend geloven, Woorden vinden
en de cursus Discipelschap.
De vraag over of de gemeenteleden niet
christenen in hun netwerk hebben hoort bij de
top3 van vragen met de hoogste scores. Toch
geldt dat niet in elke gemeente. Want uitgerekend
deze stelling laat ook de grootste spreiding zien. Er zijn
ook gemeente(lede)n die aangeven zelden of nooit
contact te hebben met ‘buitenstaanders’. In hoeverre
staan ze open voor de ontmoeting met anderen,
andersdenkenden?
Gemeenschap
Vrijwel alle gemeenten scoren hoog als het gaat om de
onderlinge betrokkenheid van gemeenteleden. De vraag
rijst of deze ‘kracht’ van de gemeente te benutten bij het
missionaire werk? Zien we ook om naar mensen aan de
rand of buiten de gemeenschap? Sluit de gemeente
nieuwkomers in, of juist uit?
Veel gemeenteleden noemen hun gemeente ‘open’ en
‘uitnodigend’. Nieuwkomers die afkomstig zijn uit andere
gemeenten bevestigen dat beeld. Toch zijn er ook altijd
mensen die aangeven dat het hen maar moeilijk lukt om
in te burgeren. Soms duurt het proces heel lang. Een
getuigenis van een nieuwkomer kan veel leerpunten
opleveren, ook als het gaat over missionairgemeente
zijn. Voelde hij/zij zich meteen welkom? Weerspiegelt de
gemeenschap iets van de open armen van Jezus?
Gezicht van de gemeente
De kerkenraad van het dorp Vijfduizendhuizen wil het missionaire werk een krachtige impuls geven. Een kleine
groep getrouwen zet zich in voor enkele jaarlijkse evangelisatieacties, de meeste gemeenteleden zijn daar niet
bij betrokken, en de paragraaf ‘missionair werk’ in het beleidsplan zou dringend moeten worden afgestoft. De
gemeente roept de assistentie in van de IZB. We stellen voor om een ‘Quick Scan’ te organiseren.
Quick scan zet loep op sterke en zwakke kanten
Rode draad uit 25 onderzoeken geeft veel te denken
Henri
Wijnne
Tijding • maart 20151010
Is de communicatie van de gemeente gericht op
christenen én nietchristenen? Hier lopen de scores
weer erg uiteen. Sommigen kijken vooral naar de brede
verspreiding van het kerkblad en het grote bereik van
de website en zijn geneigd hier positief te antwoorden.
Anderen kijken meer naar de inhoud: ‘Er wordt
nauwelijks voor nietchristenen van buiten de
gemeenschap geschreven’. Ronduit slecht scoort de
stelling ‘Het beleid is afgestemd op nietchristenen’.
Blijkbaar wordt er nauwelijks beleid gemaakt voor die
doelgroep. Dat is natuurlijk te verklaren, want juist
vanwege verlegenheid rondom het missionaire beleid
wordt de Quick Scan aangevraagd. Zijn we te druk met
onszelf? Met overleven? Of ook met de redding van
anderen?
Geloof
In de categorie vragen over Geloof, de
‘binnenkant’ zijn er geen opmerkelijk
hoge of lage scores. Of we moeten
dit een laag cijfer noemen, als een
gemeente op de schaal van 110 een
5,8 scoort, als het gaat om ‘Gebed
om missionair gemeentezijn en
voorbede doen voor zoekers’. Missio
nair gemeentezijn begint met gebed en
een drang ook de ‘verlegenheid’ voor
Gods troon te benoemen. Predikant en kerkenraad
zouden het voorbeeld moeten geven en de gemeente
moeten helpen in het groeien en ontwikkelen van
missionair gemeente zijn.
De hoogste score in deze categorie vragen is typerend;
die betreft namelijk de stelling dat mensen vrijblijvend
welkom zijn, in de hoop dat ze Christus leren kennen.
Dat is misschien al de grootste winst, dat we weten en
vertrouwen dat het veranderen van mensen Gods werk
is en blijft. Missionairzijn begint bij beschikbaarheid om
ingezet te worden op Gods tijd en wijze, om zoekers de
weg te mogen wijzen naar Jezus Christus.
Na het onderzoek
De Quick Scan leidt vaak tot vervolgstappen. Het is
goed als gemeenten in biddende afhankelijk
heid beleid ontwikkelen om hun drie
sterkste punten te benutten en te
werken aan de zwakste drie.
De IZB is graag bereid om daarbij
te adviseren en te assisteren. Maak
gerust een afspraak voor meer
informatie over een Quick Scan in
uw gemeente, via [email protected]
Henri Wijnne
Arjan Vaders
Quick scan zet loep op sterke en zwakke kanten
Arjan
Vaders
maart 2015 • Tijding 11
EEN MISSIO
NAIRE LEVENS
STIJLDiscipelschap in
het dagelijks leven
Nieuw boek Wim Dekker Donderdagavond 23 april, om
19.30, uur gaat dr. Wim Dekker in
‘De Schakel’ (Nijkerk) in gesprek
met Elsbeth Gruteke (EO) over
zijn nieuwe boek ‘Tegendraads
en bij de tijd; verder denken in
het spoor van Bonhoeffer’. De
toegang is gratis. Aanmelden:
Geïnspireerd door de bekende theoloog Dietrich
Bonhoeffer (19061945) denkt Wim Dekker na over
thema’s als gemeentezijn, navolging, doop, cultuur en
de verhouding tussen kerk en wereld. Hij daagt ons uit
om antwoord te geven op de vraag waar het ten diepste
om gaat in het christelijk geloof. Wat is folklore en wat is
de harde kern die in onze tijd opnieuw ontdekt moet
worden?
IZB-conferentie: ‘Discipelschap een theologische peiling’Wat is de betekenis van de eredienst voor een
christelijke levensstijl? Hoe werkt discipelschap door
in de spiritualiteit en de levende praktijk van de
gemeente? En wat vergt de keuze voor discipelschap
van de voorganger?
Met een studieconferentie, 16 april a.s., wil de IZB
een bijdrage leveren aan de theologische door
denking van discipelschap. Welke implicaties heeft
het thema voor de ecclesiologie, de missiologie en
de pneumatologie? Sprekers: Brian Brock (Aber
deen), Stephen Cherry (Durham, auteur van Barefoot
Disciple) en Edward van ‘t Slot (PThU, Groningen).
Locatie: Doorn, St Maartenskerk en Koningshof.
Tijd: 10.00 tot 17.30 uur. Doelgroep: predikanten,
theologen, missionaire werkers, studenten theologie.
Studiepunten PE: 0,5. Voertaal: Nederlands en
Engels (er is een mogelijk heid tot simultane
vertaling). Kosten: € 35 (€ 45, incl. boek). Aanmelden:
[email protected]. Meer informatie: www.izb.nl
Twee brochures over discipelschapChristiaan Cevaal, missionair adviseur van de IZB, schreef
twee brochures over discipelschap: ‘Een missionaire
levensstijl’ en ‘Wat moet ik doen, als discipel?’ Een
passage daaruit: ‘Ik ben pas op latere leeftijd bewust tot
geloof gekomen, en heb altijd het verlangen gehad om
de liefde van God die ik ontdekte, te delen met andere
mensen. Maar ik vond het wel lastig om mee te draaien
in het georganiseerde missionair werk in mijn gemeente.
Het had voor mij altijd iets onnatuurlijks. Wanneer ik
bijvoorbeeld meedeed met evangelisatieacties op straat,
voelde dat heel ongemakkelijk. In Utrecht kwam ik een
visie op missionair werk tegen die voor mij enorm
bevrijdend was. Daar kwam ik in aanraking met het
gedachtengoed, dat missionairzijn niet iets is van
meedoen aan losse acties, maar dat het gestalte krijgt
via het dagelijks leven van iedere gelovige.’
De brochures, elk 12 pag. A4, zijn zeer geschikt om in de
gemeente het gesprek over discipelschap te stimuleren.
Mail voor een gratis proefexemplaar: [email protected].
Bij meerdere exemplaren worden kosten in rekening
gebracht: 10 ex. € 3; 50 ex. € 15; 100 ex. € 25.
Vrijwilliger gezochtEen organisatie die 80 jaar bestaat beschikt over heel
wat archiefmateriaal. De IZB zoekt een vrijwilliger die
ons een handje wil helpen om het archief op orde te
brengen. Werktijden in overleg. De werkzaamheden
vinden plaats in het kantoor, Van Oldenbarneveltlaan
10 in Amersfoort (dichtbij het station).
Geïnteresseerden kunnen contact opnemen
met Marlies van Ginkel, directiesecretariaat,
[email protected] of via tel. 0334611949.
Tijding • maart 201512
Het diepste motief voor missionair werk is het feit dat God de wereld lief heeft. Alle andere redenen die we in de Bijbel tegenkomen om het evangelie met anderen te delen, staan in
relatie tot dit diepste motief. We laten een aantal motieven de revue passeren.
Motieven voor missionair werk
2015 is een jubileumjaar van de IZB.
In de loop van het jaar staan we stil bij
de geschiedenis van onze organisatie.
In elk nummer van ‘Tijding’ doen we dit
jaar een greep in het archief. In deze
aflevering een bewerking van een artikel
uit 1985, uit een brochure die verscheen
onder redactie van ds. C. Snoei,
ds. J. Vroegindewey en dr. L. Westland.
13maart 2015 • Tijding
Bewogenheid
Als we de brieven van Paulus lezen, merken we dat
degenen die tot het geloof in Jezus Christus gekomen
zijn, bewogen zijn over degenen die Hem nog niet
kennen. De ander is nog in de nood waaruit zij door Gods
genade in Christus verlost zijn. Telkens is er immers in de
brieven sprake van ‘voorheen’ en ‘thans’. Vroeger waren
degenen aan wie Paulus schrijft dood in zonden en
misdaden, maar God, Die rijk is in barmhartigheid heeft
hen mede levend gemaakt met Christus (Ef. 2:1 en 4,5).
Zodoende zijn de leden van de gemeente van Christus
bewogen over hen, die verloren dreigen te gaan. Voor
deze bewogenheid om mensen te redden, behoeft de
gemeente zich niet te schamen. Integendeel. Ons al
dan niet bewogen zijn, vormt vaak een indicatie
inzake ons eigen geloof.
Haast
Wie het Nieuwe Testament leest, kan niet ontkomen aan
de gedachte dat er haast is bij de verkondiging van het
Evangelie. De talenten moeten worden gebruikt. We
moeten de tijd benutten. We dienen te werken zolang het
dag is. Luiheid en traagheid staan in de Schriften telkens
onder kritiek. Het gaat om mensen, om hun behoud!
Dat mogen we niet op zijn beloop laten.
Toekomstverwachting
In het Nieuwe Testament treffen we ook een sterke
toekomstverwachting aan. Mensen hunkeren naar de
volheid, die komen zal bij de wederkomst van Christus.
Mensen bidden daarom en zien er naar uit. We bidden er
toch ook om in het Onze Vader: Uw Koninkrijk kome (in
ons hart, in de gemeente, in de wereld). Dit verlangen
hangt samen met het wezen van ons geloof. Het gaat
aan op de voleinding. Eerst dient het evangelie over de
gehele wereld verkondigd te worden en dan zal het
einde komen.
Gehoorzaamheid
Christus zegt dat wij zijn getuigen zullen zijn. Dat vraagt
Hij van ons. Tevens belooft Hij, dat Hij er ook voor zorgen
zal dat dit getuigenis inderdaad gegeven wordt: Gij zult
de gave van de Heilige Geest ontvangen. We zijn met
zending bezig, omdat Christus dat van ons vraagt. Het
is niet wel mogelijk dat allen die de Naam van Christus
belijden, niet bij het werk van de zending zijn betrokken.
Christus zei: ‘Gelijk de Vader Mij zond, zend Ik ook u’
(Joh. 20:21).
Eigen deelhebben aan het heil
Paulus is bezig met de verkondiging van het evangelie
mede om er zelf deel aan te krijgen. Hij gaat daarbij tot
het uiterste (1 Cor. 9:27). Hij wordt allen alles om mensen
te behouden. Wie uitdeelt, wordt zelf gezegend; dat is
een gulden stelregel in het werk van de zending.
Barmhartigheid
De barmhartigheid vloeit voort uit Gods barmhartigheid;
zij heeft deze tot voorbeeld. Deze barmhartigheid is geen
neerbuigendheid waardoor mensen kunnen worden
gekleineerd; zij hangt samen met gerechtigheid.
Barmhartigheid is méér dan bewogenheid. Zij uit zich in
daden, in goedheid. God is rijk in barmhartigheid en wij
worden opgeroepen die te onderhouden (Mat. 9: 13).
Gods barmhartigheid treedt aan het licht in redding en
bescherming van Zijn volk. Hij is de Vader der barmhartig
heden en de God van alle vertroosting (2 Cor. 1 :3); in dat
spoor gaat ook zijn gemeente. Zij staat in de dienst der
barmhartigheid.
Gerechtigheid
Nauw verwant aan de barmhartigheid is de gerechtigheid.
De HERE verwacht van zijn volk dat het recht zal doen.
Wandelen met Hem en recht doen horen bij elkaar (Mi.
6:8; Hos. 12:7). In dit opzicht spreekt ook de HeideIbergse
Catechismus geen onduidelijke taal (zondag 44). Hoe
goed is de wet des HEREN voor het hele leven; binnen de
perken daarvan is het leven goed. Tot het bevorderen van
deze gerechtigheid weet de gemeente zich geroepen.
Liefde
Omdat God Zelf liefde is, vraagt Hij van ons liefde (1 Joh.
4). De liefde tot God en de naaste is de hele Schrift door
aan de orde. Liefde is niet alleen een gebod, het wordt in
het Nieuwe Testament een ‘zijnswijze’. ‘Blijft in deze Mijn
liefde’ (Joh. 15:9). Het blijven in deze liefde leidt tot vrucht
dragen, ook in ons omgaan met onze medemensen.
De liefde dringt ons.
De eer van God
Het belangrijkste motief is de eer van God. Daarop dient
ons leven gericht te zijn. Naarmate de lofprijzing van
God ontbreekt, is ons leven meer geseculariseerd. De
lofprijzing van God over de grote daden, die Hij verricht
heeft en nog verricht, komen we in de Schrift vaak tegen.
De gemeente leeft aan op de dag waarop deze lofprijzing
volkomen zal zijn. Dat is de dag waarop de schare die
niemand tellen kan zijn lof zal zingen. Ook met het oog
daarop weten we ons gezonden.
Al deze motieven hangen samen met het grote motief
dat we eerst noemden: de liefde van God tot deze wereld
(Joh. 3:16). Het grote motief waaiert uit in tal van
motieven. Als gevolg hiervan is de gemeente om tal van
redenen op tal van manieren betrokken bij Gods werk in
de wereld. Ons bezigzijn in zending wordt niet bepaald
door onszelf. Omdat de zending van God is, omdat Hij
zendt, doen wij aan zending. Daarom is zending een
hoopvol gebeuren. Hij gaat voorop en alsmedearbeiders
mogen wij volgen. Het al dan niet aanwezig zijn van deze
motieven vormt de graadmeter voor het missionaire
bewustzijn van de gemeente.
14 Tijding • maart 2015
Colofon77e jaargang nr. 1 – maart 2015 Tijding is een gratis kwartaaluitgave van de IZB – vereniging voor zending in Nederland en wordt toegezonden aan de leden. IZBlidmaatschap: aanmelden bij de IZB. De contributie is e 10, per jaar. Opzegging lidmaatschap voor 1 november. De IZB is een missionaire organisatie binnen de Protestantse Kerk in Nederland en stimuleert, adviseert en ondersteunt gemeenten en gemeenteleden in het evangelisatiewerk door middel van toerusting, materialen en missionaire werkers. Bestuurds. M.J. Tekelenburg, voorzitterds. R.F. de Wit, secretarisA.P. van der Kooy, penningmeesterdr. J. van den Bornds. M. van Dammw. drs. Z.A. JansenSmitdr. H. de Leededs. A. van Lingenmw. J.E. van VelzenVermaasds. J. van Walsum DirectieDr. J.A. van den Berg(benoemd per 1 juni 2015) IZBJohan van Oldenbarneveltlaan 103818 HB Amersfoorttel.: 0334611949email: [email protected]: www.izb.nlIBAN: NL26 RABO 0302 2061 91BIC: RABONL2U Uw steunSteun de zending in Nederland door uw gebed, door uw IZBlidmaatschap of door een gift.U kunt de IZB ook op laten nemen in uw testament. Graag willen we u helpen om dat te regelen. U kunt hiervoor vrijblijvend een afspraak maken via tel. 0334611949 of [email protected] RedactieSjaak van den Berg Koos van Noppen
Foto’sSjaak Boot: pag. 1, 6, 9Dineke van der Wouden: pag. 3, 4, 15.Koos van Noppen: pag. 5, 7, 8, 10, 11Peter Huijser: 8 Overname artikelenOvername van artikelen is toegestaan met bronvermelding.
Een bijzonder seizoen
Begin vorig jaar had ik met een bestuurslid van een studenten
vereniging een intens gesprek over geloofstwijfel onder christelijke
studenten. Ze maakte zich grote zorgen over de verzurende kracht van
die twijfel.
Ik ken de statistieken van de kerk: een op de drie hogeropgeleiden
haakt in de studententijd af. Of, beter gezegd: blijkt allang innerlijk te
zijn afgehaakt. Nu zie ik het voor mijn ogen gebeuren. Het komt nog
dichter bij. Aangrijpend.
We wisten geen oplossing, maar spraken af dat we zouden bidden.
We zouden ook nadenken over de mogelijkheid van een kring of een
gespreksavond rondom geloofstwijfel. Ik preekte een keer over dat
onderwerp. Er kwam een spreker die goed was in apologetiek.
Maar wij en veel anderen hebben vooral gebeden.
Aan het begin van het nieuwe catecheseseizoen, acht maanden later,
zit er een grote groep rond de tafel. Veel studenten, onder wie relatief
veel ouderejaars. Tijdens een kennismakingsrondje stel ik onder andere
de vraag waarom ze aan tafel zitten. Dat levert verschillende reacties op.
Een student zegt: ‘Acht maanden geleden zei het me allemaal nog niets,
maar nu zit ik hier. Ik heb het idee dat het misschien toch wel iets voor
me is.’ Een paar anderen sluiten zich bij zijn verhaal aan, ieder met een
eigen accent. Het flitst meteen door me heen: ‘Acht maanden geleden,
toen begonnen wij te bidden.’
Door het seizoen heen gebeurt er van alles. Sommige avonden zijn
mooi, bijvoorbeeld als iemand een Ahaerlebnis krijgt: ‘Als dit waar is,
kan het echt voor mij!’ Andere verlopen gelijkmatiger, met kabbelende
discussies, soms ook langs elkaar of over elkaars hoofden heen. Maar
nu het einde van het seizoen in zicht komt, willen ze allemaal openbare
belijdenis van het geloof afleggen.
Een bijzonder seizoen, dit laatste in Groningen.
Het laat me nog sterker dan voorheen de kracht zien van het gebed, en
van de genade van God. Secularisatie hoeft niet het laatste woord te
hebben. God verandert mensen, ook nu.
C O L U M N
Ds. Sjaak van den Berg,
missionair predikant
wijkgemeente
Martinikerk in Groningen
www.javandenberg.nl
“Secularisatie
hoeft niet het
laatste woord
te hebben”
maart 2015 • Tijding 15
10, 20, 30, 40, 50, 60, 70, 80…
Hoe oud is je opa of oma? Misschien is je opa of oma wel
tachtig jaar! Dat kun je haast niet voorstellen toch? Als jij
bijvoorbeeld 10 jaar bent dan komen er daar nog eens 70
jaren bij en dat is wel heel erg veel jaren vind je niet?
Vraag je opa of oma eens hoe het toen was om op school
te gaan of wat voor er spelletjes er werden gedaan toen
ze zelf zo oud waren als jij nu bent. Het is leuk om daar
over te horen. Misschien heeft je oma of opa nog wel wat
oude foto’s om te bekijken.
De extra winnaars zijn Mattanja Bac uit Waddinxveen, Stef van Dijk uit Veenendaal en Hester Bos uit Berken-woude. Van harte gefeliciteerd! Jullie krijgen een prijs thuisgestuurd.
Veel succes met de nieuwe puzzel!
De oplossing van de vorige puzzel is:
Afscheid van de directeur van de IZB.
Drie inzenders die een prijs gewonnen hebben,
zijn: Steveo den Hartog uit Nieuwerkerk aan
den IJssel, Danielle van der Vlist uit Putten en
Hadássa van Vliet uit Lekkerkerk.
Gefeliciteerd!
En dit zijn
de winnaars...
het Engelse woord voor ik
paardachtig dier met witte en zwarte strepen
grote slang in een tropisch gebied, een soort sjaal
de meeste dominee’s dragen het op de preekstoel
iemand die alles wil weten; een nieuwsgierig ...
bruine zoete frisdrank
de beste vriend van de mens
de naam van een boek
de zoon van abraham
een dier met een hele lange nek
de vriend van David
de eerste mens
Noach maakte een…
de vrouw van Jacob
Eeuwen geleden waren er al kerken.
Mensen kwamen bij elkaar om het woord
van God te horen. Telkens weer werd de
blijde boodschap verteld van God, die
zoveel van de mensen houdt, dat Hij Zijn
Zoon naar onze aarde heeft gestuurd.
Om zoveel mogelijk mensen over God te
vertellen werd 80 jaar geleden de IZB
opgericht. De IZB wil graag dat zoveel
mogelijk mensen in Jezus gaan geloven. In
deze Tijding kun je hier meer over lezen.
De puzzel gaat er ook over. De eerste
letters van het in te vullen woord vormen
onder elkaar het antwoord.
De oplossing mag je opsturen naar IZB, Johan van Oldenbarneveltlaan 10, 3818 HB Amersfoort of mail naar [email protected] en je maakt kans op een prijs! Vermeld daarom je naam en adres. Succes!