thi nghiem vsv

44
Thí nghiệm vi sinh thực phẩm BUỔI 1 :HƯỚNG DẪN SỬ DỤNG THIẾT BỊ, DỤNG CỤ PHÒNG THÍ NGHIỆM VI SINH VÀ KỸ THUẬT LÀM NÚT BÔNG, BAO GÓI CÁC DỤNG CỤ HẤP KHỬ TRÙNG MỤC TIÊU Sau khi học xong bài này, sinh viên có khả năng: - Chuẩn bị trang thiết bị cần thiết của một phòng thí nghiệm vi sinh vật. - Vận dụng được các quy tắc an toàn trong phòng thí nghiệm vi sinh vật. - Áp dụng được các phương pháp tiệt trùng môi trường, dụng cụ. - Bao gói dụng cụ. 1.1 Giới thiệu và hướng dẫn sử dụng các loại dụng cụ và thiết bị trong phòng thí nghiệm vi sinh vật. 1.1.1 Hướng dẫn thực hiện nôi quy và các thao tác an toàn. - Hiểu đúng nguyên tắc, phương pháp làm việc với vi sinh vật(VSV). - Thao tác an toàn trên đối tượng VSV ở mật độ cao. - Không ăn uống , hút thuốc trong phòng thí nghiệm(PTN) VSV. - Mặc áo blouse trong thời gian thực hành. - Không dùng miệng hút bằng ống hút (pipette) để định lượng VSV hoặc hóa chất mà phải dùng quả bóp cao su khi thao tác bằng ống hút. - Hộp petri đã đổ môi trường hoặc sau nuôi cấy VSV, không mở nắp, dùng tay để sờ và dùng mũi để ngửi. - Khi lỡ tay làm đồ VSV ra nơi làm việc, dùng khăn tay hay giấy tẩm cồn 70 0 để lau và lau sạch lại bằng khăn hay giấy tầm cồn 70 0 khác. THỨ 5,7 TIẾT 7-11 Page 5

Upload: bv

Post on 03-Oct-2015

46 views

Category:

Documents


0 download

DESCRIPTION

Thi Nghiem Vsv

TRANSCRIPT

Th nghim vi sinh thc phm

Th nghim vi sinh thc phm

BUI 1 :HNG DN S DNG THIT B, DNG C PHNG TH NGHIM VI SINH V K THUT LM NT BNG, BAO GI CC DNG C HP KH TRNGMC TIUSau khi hc xong bi ny, sinh vin c kh nng: Chun b trang thit b cn thit ca mt phng th nghim vi sinh vt. Vn dng c cc quy tc an ton trong phng th nghim vi sinh vt. p dng c cc phng php tit trng mi trng, dng c. Bao gi dng c.1.1 Gii thiu v hng dn s dng cc loi dng c v thit b trong phng th nghim vi sinh vt.1.1.1 Hng dn thc hin ni quy v cc thao tc an ton. Hiu ng nguyn tc, phng php lm vic vi vi sinh vt(VSV). Thao tc an ton trn i tng VSV mt cao. Khng n ung , ht thuc trong phng th nghim(PTN) VSV. Mc o blouse trong thi gian thc hnh. Khng dng ming ht bng ng ht (pipette) nh lng VSV hoc ha cht m phi dng qu bp cao su khi thao tc bng ng ht. Hp petri mi trng hoc sau nui cy VSV, khng m np, dng tay s v dng mi ngi. Khi l tay lm VSV ra ni lm vic, dng khn tay hay giy tm cn 700 lau v lau sch li bng khn hay giy tm cn 700 khc. Khi s dng que cy gieo cy VSV cn phi c kh trng bng cch t trn ngn la n cn trnh vng vi ra xung quanh. Trc v sau khi thao tc trn VSV cn lau tay k bng cn 700. Khi thc hin thao tc ny cn trnh xa ngn la n cn khi tay cn t. Cn ghi ch tn chng VSV v ngy thng th nghim ln cc dng c cha mi trn nui cy VSV. Tt c cc cht thi v mi trng cha hoc nhim VSV cn c hp kh trng trc khi em vo thng rc. Cc dng c nhim VSV cn c ngm trong dung dch st khun trc khi ra. Khng thch vo bn ra v ng thot nc.

1.1.2 Hng dn s dng cc loi dng c chuyn dng trong phng th nghim vi sinh.1.1.2.1 Dng ca. ng nghim: c dng cha mi trng nui cy v nui cy VSV. Mi trng c th dng lng hay rn. Ming ng nghim c th c y bng nt bng khng thm nc, bng silicon, giy nhm hay np vn.. khi phn tch VSV s dng giy nhm hay silicon hn ch s nhim VSV.

b. a Petri (petri dishes): Gm np ln y ln np nh c hnh trn, ng knh 6,8,10,12 cm. a Petri c gi li bng giy trc khi em hp tit trng bng nhit m hay sy bng nhit kh. Mc ch ca bao gi nhm ngn nga VSV nhim vo mi trng trc v sau khi cy ng thi gn hn v trnh v dng c khi a vo ni hp v qu trnh thao tc.

c. Bnh tam gic (bnh nn): thng s dng chun , cha ng mi trng, dung dch, nui cy vi sinh vt, thc hin cc phn ng, bnh cu cn thch hp cho cc phn ng cn xc tc nhit ...Bnh tam gic, bnh cu thng c th tch t 50ml n 10 lt ty theo dung dch cha chn loi bnh thch hp.Tng t Petri bnh tam gic c lm nt bng v gi li bng giy phn u trc khi em hp tit trng. Gip ngn nga VSV nhim vo mi trng trc vo sau nui cy, trnh cho hi nc trong qu trnh hp lt vo bnh, VSV xm nhp khi hp xong nn cn lm nt bng cng nh bc giy bn ngoi.

d. n cn : l loi n c t bng cn 900, mc ch nhm ta nhit to mt vng xung quanh v trng hn ch VSV khc xm nhp mi trng nui cy VSV. n cn c th c dng kh trng loi que cy bng cch h hay t trn ng la n cn.

e. Phin knh(lame) v l knh (lamelle):- Phin knh l ming thy tinh hnh ch nht, c trong sut cao, dy 2mm dng cha git VSV trng thi sng hay nhum mu khi quan st chng bng knh him vi.- L knh: l ming thy tinh hnh vung, c trong sut cao dy 0.1-0.2 mm dung y ln git VSV trn phin knh quan st trng thi sng ca t bo VSV.f. Cc loi que cy- Que cy thng: dng cy im vsv. Nhng vsv cn cy su.- Que cy vng : dng cy ria trn mt thch hay phn lp VSV trn b mt thch hoc cy chuyn trn mi trng lng.- Que cy mc : dng cy cc loi nm mc hay x khun.- Que trang: dng tri git sinh khi VSV trn b mt thch. g. MicropipetteL loi ng ht my c chnh xc cao dng nh lng mt th tch chnh xc dung dch VSV, mi trng nui cy (lng) hay trong dung dch ha cht.Mi loi micropipette u c loi u tip tng ng ht. Khi ht cc loi nng khc nhau hay ha cht khc nhau phi thay i u tp trnh nhim ha cht hoc vsv nng khc nh hng n kt qu phn tch.Trn micropipette c th iu chnh th tch ht bng cch vn s tng ng.

Cch ht mu: Vn nt xoay iu chnh s l ht nht nh.Trong bi bo co sp ti c 2 ch s: 0.1ml= 100l v 1ml=1000 l. Gn ng tp tng ng vi mi nng cht cn ht khc nhau. Nhn v gi nt pha trn ht th tch tng ng. Sau khi ht nh nt ra. Khi nh cht cn ht ra ng nghim.., th nhn nt nc 1 sau nhn thm 1 ln na l nc 2 nh ht cht cn ht ra. S d c 2 nc v sau khi bm nc 1 th tch c th vn cn trn u tp, mi tp nn nhn nc 2 gip th tch ht xung ht kt qu th nghim chnh xc hn. Lm sch u tp v ct micropipetteLu :Thay i u tp sch hp kh trng khi cn ht nhiu nng khc nhau hay ha cht khc nhau. v nt vn iu chnh th tch d h nn cn thao tc cn thn trnh vn i vn li nhiu ln.1.1.2.2 Hng dn s dng cc loi thit b chuyn dng trong phng th nghim vi sinh.a. Ni hp : l thit b bt buc phi c trong PTN vi sinh cho php tiu dit tt c cc dng sng ca VSV(t bo sinh dng, bo t). Ni hp c cu to 2 lp v nn c kh nng chu c p sut cao. Bung kh trng c gn valve thot kh, p k, nhit k.- Khi s dng phi dng nc ct chm vo thng, trnh b ng cn. Nc phi c chm n mc quy nh.- Nhit hp 1210C trong 15 pht (thng 20-30 pht v lc ny nhit mi ln ti mc 1210C lc ny mi l thi gian thanh trng, tit trng cho dng c).- Ch m np v ly gi dng c hp ra khi nhit di 1000C v p sut bng 0.

* Cch vn hnh ni hp Bc 1: M np ni hp, ly hai gi inox ra ngoi. Bc 2: Cho nc ct vo ni hp n khi ngp con c cm ng khong 1-2 cm. Bc 3: Cho dng c v mi trng cn hp kh trng vo gi ri a vo ni hp. Bc 4: ng np v kha van Bc 5: Bt cng tt bn hng, ci t thng s nhit ,p sut, thi gian, bm ln lt cc nt set v start. Hp nhit 1210C. Trong thi gian 30 pht. Bc 5: Khi c tn hiu th m ni hp ra, mt hin th bo nhit di 1000 v c n bo complete chp chp mu , ch 1 pht cho bt nng v ly dng c mi trng ra. m ni hp iu kin p sut bng 0 v nhit di 1000C. m bo an ton v trnh n ni hp. b. My lc: My lc nhm o trn mi trng nui cy VSV, tng cng oxi tan trong mi trng. c dng nui VSV hiu kh trong mi trng lng. * Thao tc s dng my lc- Cm in.- t ng nghim ln phn nm en .+ Bt cng tc ln nu mun s dng ch lc gin on(Manual). Nhn nh v gi cht ng nghim trong vi giy ri nhc ng nghim ra.+ Bt cng tc xung nu mun s dng ch lc lin tc(Continuous).

1.2 K thut lm nt bng ng nghim, bnh tam gicNhm ngn nhim VSV t ngoi vo mi trng trc v sau khi cy VSV.Bc 1. Dng tay x mt ming ln bng hnh ch nht, gp cc ra ming bng vo trong cho gn khng b x.Bc 2: Cun cht li thnh nt sao cho va kht ng nghim hoc bnh tam gic (khng qu cht cng nh khng qu lng). Nt bng khng qu di cng khng qu ngn thun tin cho qu trnh thao tc.Sau khi lm nt bng xong bao gi v hp kh trng.1.3 K thut bao gi dng cMc ch l ngn nga VSV nhim vo mi trng trc v sau khi cy, trnh v dng c thy tinh trong qu trnh thao tc. Dng giy khng thm nc. V giy thm nc d b rch trong qu trnh thao tc sau khi hp kh trng. Trong phng th nghim VSV, ngi ta thng bao gi trn nhiu dng c: Bao gi ng nghim : ty theo mc ch nui cy m nn cun theo tng kiu cho ph hp: Mc ch l gi ging: Ngi ta cun giy to thnh nh mt np chp c th ly ra v chp vo d dng. V np chp ny s c dng i dng li nhiu ln sau mi ln ly ging trong th nghim ra. Mp cun sau cng nn gp nht cho gn. Mc ch l phn tch: np giy ng nghim s dng mt ln ri b. Nn ta c th cun n gin hn. Mp giy c gp nht hoc ct thun Gi giy a Petri:Bc 1. t 2,3 ci a trn mt t giy hnh ch nht c ct ph hp.Bc 2. Tm ly 2 cnh nh ca hnh ch nht gp cun mp 2-3 ln cho cht va ci a.Bc 3. Sau n 2 u mp cn li xung v gp mp hnh tam gic nhn gia nh gi qu.Bc 4. Gp ngc hai hnh tam gic xung chng a ln gi np gp. Cun giy b ng nghim c cha mi trng. B ng nghim thng t 4-6 ng s c cun xung quanh y ng th nghim. Chiu cao giy t y ln 1/3 ng nghim v c ct li bng mt si thun. Phn trn ming ng nghim cng cun tng t nh phn y v h phn gia ca b ng th nghim. Cn y ng nghim pha di trnh ln s khin mi trng sau khi hp b y ht ra ngoi do p lc tng khi gia nhit trong qu trnh hp. Cun giy bnh tam gic: Bnh tam gic c cun nh phn ming ng nghim. Cun giy dng c khc: Cc dng c c cun giy nh: pipette, cc thy tinh, que cyMt s cu hi:1. Ti sao phi lm nt bng v bao gi dng c?VSV l loi sinh trng v pht trin kh nhanh v vy trong qu trnh thc hnh vic hn ch mc thp nht s xm nhp ca VSV bn ngoi vo mi trng nui cy l rt cn thit n nh hng n kt qu nui cy v vy th nghim khng c tin cy cao.ng nghim v bnh tam gic c lm nt bng nhm hn ch s xm nhp ca vi khun vo dng c, nh hng n kt qu nui cy. ng thi mt s qu trnh thao tc cn nt bng hn ch bay hi v nhim VSV bn ngoi khi mi trng nui cy.Bao gi dng c mc ch nhm ngn nga vi sinh vt nhim vo mi trng trc v sau khi cy. Trnh v dng c bng thy tinh trong qu trnh thao tc. Qu trnh hp v dng c hiu qu hn.2. Ti sao phi hp kh trng ?Dng c th nghim thng c s dung i s dng l nhiu ln ng thi s xm nhp ca vsv t mi trng bn ngoi nn s khng hon ton sch m c th cha VSV khc bn trong. V vy trc khi nui cy phi ra sch v hp kh trng to khng gian v trng tiu dit VSV bn trong cng nh xung quanh thnh dng c gip kt qu nui cy v sau khng b nhim VSV khng mong mun lm nh hng kt qu.

3. Ti sao hp mt s dng c nn dng giy bc, mt s khc li dng bng?V giy bc khi y ng nghim d dng nhng i vi cc dng c ch thao tc 1 ln ri b nh nc ct th nn dng giy bc, cn i vi cc dng c th nghim c s dng i s dng li hiu ln th khng nn dng giy bc v giy bc c nhc im l d rch ng thi khi bao li ln 2,3 th nhn v khng kn c dn n vsv d xm nhp, vi li bao giy bc tn km hn, qu trnh thao tc th nghim s nhanh hn khi dng nt bng.4. Ti sao a petri li c np ln, np nh ?Vic np ln y ln np nh c ngha rt ln. Th nht n gip cho tuyt i kn c np di trnh vsv bn ngoi xm nhp. Th 2 trong qu trnh th nghim thao tc cn nhanh trnh vsv bn ngoi xm nhp.. nn np ln pha trn gip m v y l d dng.

Bui 2: PHA MI TRNG V QUAN ST KNH HIM 2.1 Chun bMi sinh vin: 1 a Petri/30ml. 1 ng nghim/10ml.Mi trng: PCA: 22.5 g/l pha 1.2l DRBC: 32 g/l pha 1.2lTnh cht v thnh phn ca PCA v DRBC:PCA (Plate Count Agar): mi trng tng hp.Thnh phnS lngn v

PeptoneYeast extractGlucoseAgar

52.5115gggg

Tnh cht: m tng s vi sinh vt hiu khDRBC(Dichoran Rose Bengal Chloramphenicol): mi trng chn lc.

Thnh phn S lngn v

GlucosePeptonK2HPO4MgSO4Rose Bengal (5%w/v)Dichloran (0,2% w/v trong ethanol)ChloramphenicolAgarNc ctpH cui (25 o C)10510,50,51

0,11510007,00,2ggggmlml

ggml

Chloramphenicol ngui n 50oC mi b sung vo.Tit trng mi trng 121oC trong thi gian 15 pht.Ch : Mi trng c cha dichloran v rose Bengal nn c ch s ko di khun ty nm mc mc nhanh, v th cho php pht hin nhng nm mc mc chm. Rose Bengal l cht d b phn hu trong nh sng, nn cn gi mi trng trong ti. Choloramphenicol thng c tc dng km khun, nhng c th dit khun nng cao hoc i vi vi khun nhy cm cao. Chloramphenicol c ch tng hp protein ca nhng vi khun nhy cm bng cch gn vo tiu th 50S ca ribosom. Rose Bengal thng c s dng lnhng tc nhn c ch vi khun.

SPW (SaltPepton Water): mi trng tng sinh.Thnh phn S lngn v

NaClPeptonNc ct85101000ggml

Tit trng mi trng 121o C trong thi gian 15 pht.Lu khi pha: do thnh phn ca PCA v DRBC c agar nn khi pha mi trng phi kt hp vi gia nhit cho agar ho tan ng u.Sau khi pha xong: PCA: mu vng. DRBC: mu . SPW: mu vng.2.2 Phn loi mi trng:2.2.1 Phn loi mi trng nui cy vi sinh vt theo cu trc:1. Mi trng lng:Thng dung tng sinh ho, nhn ging th cp, ln men,ca VSV. Mi trng lng khng cha cht lm c mi trng, nh: agar, getalin.1. Mi trng rnNgoi cc thnh phn dinh dng, mi trng rn l mi trng c thm thnh phn lm c (agar, gelatin.). ngi ta thng dung loi mi trng ny phn lp VSV, quan st khun lc, nh lng VSV (trong phn tch cc ch tiu tng s vi khun hiu kh, tng s nm men, nm mc), hay nghin cu nhng c tnh khc ca VSV.1. Mi trng bn rnGing nh mi trng bn rn c hm lng cht lm c t hn nn cu trc ca mi trng mm v xp hn. Ngi ta thng dung n trong vic xc nh kh nng chuyn ng ca VSV.2.2.2 Phn loi mi trng nui cy VSV theo thnh phn:1. Mi trng tng hp: (nm men, nm mc)L loi mi trng c thnh phn ho hc xc nh, c pha ch t nhng ho cht tinh khit.Vd: mi trng nui cy nm men, nm mc Czapek-dox (c thay bng DRBC).

1. Mi trng t nhinL loi mi trng cha cc thnh phn c ngun gc t t nhin, khng c thnh phn ho hc r rang.1. Mi trng bn tng hp:L loi mi trng va c mt s thnh phn ho hc xc nh va c mt s thnh phn c ngun gc t nhin gm nhng hn hp cht cha xc nh r.

2.2.3 Phn loi mi trng nui cy VSV theo cng dng:1. Mi trng tin tng sinh:L mi trng lng dng tng sinh khng c tnh chn lc, lm giu mt ca cc VSV hin din trong mu. Loi mi trng ny giu dinh dng khng c cc cht c ch tng trng chn lc, c tc dng phc hi v gip s tng trng ng thi ca nhiu loi VSV hin din trong thc phm nhng t nhiu b tn thng trong qu trnh ch bin v bo qun thc phm.1. Mi trng tng sinhL mi trng lng dng tng sinh chn lc i tng VSV cn kim nghim v c ch s tng trng ca cc loi VSV khc do c cha cc cht c ch tng trng c hiu.1. Mi trng chn lcL mi trng rn dng phn lp cc khun lc n ca i tng cho VSV mc tiu. Thng thng phn lp v xc nh VSV, ngi ta s dng mi trng c mc chn lc khc nhau. Cc mi trng phn lp khc nhau c mc chn lc khc nhau. Mc chn lc c th kim sot bng cc cht c ch tng trng, thnh phn mi trng, nhit , oxi1. Mi trng phn bitL mi trng rn c ch th gip cho s pht hin d dng i tng VSV mc tiu.1. Mi trng chn lc phn bitL mi trng kt hp gia cng dng chn lc v phn bit nh s dng kt hp cc ho cht khc nhau.1. Mi trng th nghim sinh hoL mi trng dng xc nh mt hoc mt vi c im sinh ho ca chng VSV c phn lp v lm thun, to c s nh danh chng phn lp.1. Mi trng ng kh thng phmL mi trng c pha ch sn (c th l tng hp hoc bn tng hp) dng kh vi cc thnh phn c nh sn bi nh sn xut. Cho nn, cc loi mi trng ng kh ny hn ch s bin ng cc thnh phn ca mi trng. Ngi ta thng dung nhng loi mi trng ny phn tch VSV.

2.3 Phn phi mi trng vo ng nghim, v bnh tam gic: Cho 90ml mi loi mi trng PCA, DRBC, SPW vo bnh tam gic,sau y nt bng khng thm nc v np bnh tam gic. Cho 10ml mi loi mi trng PCA, DRBC, SPW vo bnh ng nghim,sau y nt bng v np ng nghim. Ch khi phn phi vo ng nghim phi lm nhanh v cho dung dch vo vi th tch t dung dch s mau ng. Sau em ng nghim cha PCA, DRBC i hp tit trng. Sau khi hp xong ta t ng nghim cha PDA, DRBC nghing