กฎหมายกบการแพทยฉกเฉน

นายแพทยไพโรจน บญศรค าชย

ผชวยเลขาธการสถาบนการแพทยฉกเฉนแหงชาต

“กฎหมาย” (กฎ) ทสถาบน หรอ ผมอ านาจสงสดในรฐ ตราขน หรอ ทเกดขนจาก จารตประเพณ อนเปนทยอมรบนบถอ เพอ ใชในการบรหารประเทศ เพอ ใชบงคบบคคลใหปฏบตตาม หรอ เพอก าหนดระเบยบแหงความสมพนธระหวางบคคล หรอ ระหวางบคคลกบรฐ

กฎหมายคออะไร

ศกดของกฎหมายรฐธรรมนญพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญพระราชบญญตประมวลกฎหมายพระราชก าหนดพระราชกฤษฎกากฎกระทรวง ค าสง ระเบยบ ขอบงคบ

มาตรา 64บคคลจะแกตววาไมรกฎหมายเพอใหพนจากความรบผดในทางอาญาไมได แตถาศาลเหนวา ตามสภาพและพฤตการณ ผกระท าความผดอาจไมรวา กฎหมายบญญตวา การกระท านนเปนความผด ศาลอาจอนญาตใหแสดงพยานหลกฐานตอศาล และถาศาลเชอวา ผกระท าไมรวากฎหมายบญญตไวเชนนน ศาลจะลงโทษนอยกวาทกฎหมายก าหนดไวส าหรบความผดนน เพยงใดกได

พระราชบญญตการแพทยฉกเฉน

พ.ศ.๒๕๕๑

พระราชบญญตการแพทยฉกเฉน

พ.ศ.๒๕๕๑

จดตงองคกร

ก าหนดโครงสราง ทมา สทธ หนาท

ก าหนดวตถประสงค และความรบผด

ก าหนดมาตรฐาน หลกเกณฑและวธการเกยวกบการแพทยฉกเฉน บรหารจดการ และประสานการปฏบตงานใหหนวยงานทเกยวของทงภาครฐและเอกชน และสงเสรมใหองคการปกครองสวนทองถนเขามามบทบาทในการบรหารจดการระบบการแพทยฉกเฉนในระดบทองถนหรอพนท เพอใหเกดความรวมมอในหารปฏบตงานดานการแพทยฉกเฉนรวมกน ท าใหผปวยฉกเฉนไดรบการคมครองสทธในการเขาถงระบบการแพทยฉกเฉนอยางทวถง เทาเทยม มคณภาพมาตรฐาน โดยไดรบการชวยเหลอและรกษาพยาบาลอยางมประสทธภาพและทนตอเหตการณ

เจตนารมณ

มาตรา ๒๘

เพอคมครองความปลอดภยของผปวยฉกเฉน ใหหนวยปฏบตการ สถานพยาบาล และผปฏบตการ ด าเนนการปฏบตการฉกเฉน

ประชาชนทวไป

อาสาสมคร มลนธ

เจาพนกงาน

Emergency Physician

Paramedic

EMT-I

EMT-B

First Responder

พ.ร.บ.วชาชพ

แพง อาญา วแพง วอาญา

พ.ร.บ.รบผดทางละเมดเจาหนาท

พ.ร.บ.คมครองผบรโภค

ประชาชนทวไป ชวยไมถกวธ

อาสาสมคร มลนธ ขดแยงกน

เจาพนกงาน ไมมอ านาจกระท าได

ผประสพภยแยลงจากการชวยเหลอ

ผประสพภยถกลกทรพย

ผประสพภยถกทอดทง

ความรบผดทางจรยธรรม

ความรบผดทางวนย

ความรบผดทางแพง

ความรบผดทางอาญา

เจตนา

ประมาท

ไมเจตนา

หลกความยนยอมไมเปนความผด (Volatile non fit injuria)

Inform consent

หมวดท 4 ความรบผดในทางอาญา

มาตรา 59 วรรค 1

บคคลจะตองรบผดในทางอาญากตอเมอไดกระท าโดยเจตนา เวนแตจะไดกระท าโดยประมาท ในกรณทกฎหมายบญญตใหตองรบผดเมอไดกระท าโดยประมาทหรอเวนแตในกรณทกฎหมายบญญตไวโดยแจงชดใหตองรบผดแมไดกระท าโดยไมมเจตนา

การกระท าโดยเจตนา ไดแกกระท าโดยรส านกในการทกระท าและในขณะเดยวกนผกระท าประสงคตอผล หรอยอมเลงเหนผลของการกระท านน

มาตรา 59 วรรค 2

มาตรา 288

ผใดฆาผอน ตองระวางโทษประหารชวตจ าคกตลอดชวต หรอจ าคกตงแตสบหาปถงยสบป

มาตรา ๒๙๕

ผใดท ารายผอนจนเปนเหตใหเกดอนตรายแกกายหรอจตใจของผอน ผนนกระท าความผดฐานท ารายรางกาย ตองระวางโทษจ าคกไมเกนสองป หรอปรบไมเกนสพนบาท หรอทงจ าทงปรบ

มาตรา ๓๙๑

ผใดใชก าลงท ารายผอนโดยไมถงกบเปนเหตใหเกดอนตรายแกกายหรอจตใจ ตองระวางโทษจ าคกไมเกนหนงเดอน หรอปรบไมเกนหนงพนบาท หรอทงจ าทงปรบ

การกระท าโดยประมาท ไดแก กระท าความผดมใชโดยเจตนา แตกระท าโดยปราศจากความระมดระวงซงบคคลในภาวะเชนนน จกตองมตามวสยและพฤตการณและผกระท าอาจใชความระมดระวงเชนวานนได แตหาไดใชใหเพยงพอไม

มาตรา 59 วรรค 4

ระดบความระมดระวงระดบทวไป ระดบวญญชน ระดบวชาชพ

มาตรา 59 วรรค 4

มาตรา 291

ผใดกระท าโดยประมาท และการกระท านนเปนเหตใหผอนถงแกความตาย ตองระวางโทษจ าคกไมเกนสบปและปรบไมเกนสองหมนบาท

มาตรา ๓๐๐

ผใดกระท าโดยประมาท และการกระท านนเปนเหตใหผอนรบอนตรายสาหส ตองระวางโทษจ าคกไมเกนสามป หรอปรบไมเกนหกพนบาท หรอทงจ าทงปรบ

มาตรา ๓๙๐

ผใดกระท าโดยประมาท และการกระท านนเปนเหตใหผอนรบอนตรายแกกายหรอจตใจ ตองระวางโทษจ าคกไมเกนหนงเดอน หรอปรบไมเกนหนงพนบาท หรอทงจ าทงปรบ

มาตรา 290

ผใดมไดมเจตนาฆา แตท ารายผอนจนเปนเหตใหผนนถงแกความตาย ตองระวางโทษจ าคกตงแตสามปถงสบหาป

ถาความผดนนมลกษณะประการหนงประการใดดงทบญญตไวในมาตรา 289 ผกระท าตองระวางโทษจ าคกตงแตสามปถงยสบป

เดลนวส 23 เมษายน 2009 05:50:32 น. จนท.มลนธกภย ลอยแพหนมใหญ ผปวยโรคนว แขนขาไมมแรง อาสาน าตวขนรถตออกจากโรงพยาบาลไปสงบานพก แตพอถงกลางทางกลบใจราย ปลอยหวถงปสสาวะทงไวทรมถนนเผชญชะตากรรม ปดสวะโยนใหอกมลนธฯรบกรรมไป อางจะม จนท.อกมลนธฯมารบตวไปสงตอปลายทาง

เวลา 00.10 น. วนท 30 ก.ค. ผสอขาวไดรบเรองรองเรยนซ.อรโณทย พทยากลาง ม.9 ต.หนองปรอ อ.บางละมง จ.ชลบร พบคนไขชาย ถกรถตของโรงพยาบาล….. จ.ชลบร น ามาทงไวโคนตนมะขามเทศภายในซอย โดยผปวยทถกทงอยอาย 35 ป ชาว จ.หนองคาย นอนอยบนแผนไมอดในสภาพหนาวสน มผาหมสขาวของ …… คลมรางกาย

การกระท า ใหหมายความรวมถงการใหเกดผลอนหนงอนใดขนโดยงดเวนการทจกตองกระท าเพอปองกนผลนนดวย

มาตรา 59 วรรค 5

มลนธทขนทะเบยน ทไดรบค าสงจากศนยสงการใหไปรบผประสพภย

พบกบมลนธทไมไดขนทะเบยน ไปรบผประสพภยกอน

มาตรา ๓๗๔

ผใดเหนผอนตกอยในภยนตรายแหงชวต ซงตนอาจชวยไดโดยไมควรกลวอนตรายแกตนเองหรอผอน แตไมชวยตามความจ าเปน ตองระวางโทษจ าคกไมเกนหนงเดอน หรอปรบไมเกนหนงพนบาท หรอทงจ าทงปรบ

มาตรา ๓๘๓

ผใดเมอเกดเพลงไหมหรอสาธารณภยอน และเจาพนกงานเรยกใหชวยระงบ ถาผนนสามารถชวยไดแตไมชวย ตองระวางโทษจ าคกไมเกนหนงเดอน หรอปรบไมเกนหนงพนบาทหรอทงจ าทงปรบ

มาตรา 420 ผใดจงใจหรอประมาทเลนเลอท าตอ

บคคลอน โดยผดกฎหมายใหเขาเสยหายถงแกชวตกด แตรางกายกด อนามยกด เสรภาพกด ทรพยสนหรอสทธอยางหนงอยางใดกด ทานวาผนนท าละเมดจ าตองใชคาสนไหมทดแทนเพอการนน

ประมวลกฎหมายแพงและพาณชย

การคดแยกผปวยในอบตภยหม ถอวาเปนการเลอกปฏบตหรอไม ถอวาละเมดหรอละทงบคคลทไมถกเลอกหรอไม

(๑) ตรวจคดแยกระดบความฉกเฉนและจดใหผปวยฉกเฉนไดรบการปฏบตการฉกเฉนตามล าดบความเรงดวนทางการแพทยฉกเฉน อนมาตรานเปนการชวยใหสามารถเลอกปฏบตเพอประโยชนตอผประสพภยหมได กฎหมายนมลกษณะบงคบแกไขปญหาการทอดทงหรอละทงผปวย

มาตรา ๒๘

(๒)ผปวยฉกเฉนตองไดรบการปฏบตการฉกเฉนจนเตมขดความสามารถของหนวยปฏบตการหรอสถานพยาบาลนนกอนการสงตอ เวนแตมแพทยใหการรบรองวาการสงตอผปวยฉกเฉนจะเปนประโยชนตอการปองกนการเสยชวตหรอการรนแรงขนของการเจบปวยของผปวยฉกเฉนนน และกฎหมายบงคบไมใหปฏเสธผปวย

มาตรา ๒๘

(๓) การปฏบตการฉกเฉนตอผปวยฉกเฉนตองเปนไปตามความจ าเปนและขอบงชทางการแพทยฉกเฉน โดยมใหน าสทธการประกน การขนทะเบยนสถานพยาบาล หรอความสามารถในการรบผดชอบคาใชจายของผปวยฉกเฉนหรอเงอนไขใดๆมาเปนเหตปฏเสธผปวยฉกเฉนใหไมไดรบการปฏบตการฉกเฉนอยางทนทวงท

มาตรา ๒๘

หนวยปฏบตการหรอสถานพยาบาลตองควบคมและดแลผปฏบตการใหด าเนนการปฏบตการฉกเฉนเปนไปตามหลกการตามวรรคหนง กฎหมายบงคบใหหนวยปฏบตการและสถานพยาบาลตองรบผดชอบรวมกบผปฏบตการสอดคลองกบประมวลกฎหมายแพงและพาณชยทนายจางตองรบผดรวมกบลกจางในทางการทจางนน

มาตรา ๒๘ วรรคสอง

กพฉ.มอ านาจประกาศก าหนด (๑) ประเภท ระดบอ านาจหนาทขอบเขต ความรบผดชอบ หรอขอจ ากดของผปฏบตการ หนวยปฏบตการ และสถานพยาบาล (๒) หลกเกณฑและเงอนไขเกยวกบการปฏบตหนาทของผปฏบตการ หนวยปฏบตการและสถานพยาบาล (๓) มาตรฐานการปฏบตการฉกเฉน (๔) หลกเกณฑและวธการเกยวกบการประสานงานและการรายงาน...

มาตรา ๒๙

มาตรา ๓๐ ให กพฉ.ก ากบดแล...

มาตรา ๓๑ ให กพฉ. สอบสวน...

มาตรา ๓๒ ใหด าเนนการตาม....

มาตรา ๓๗ ผใดฝาฝน มาตรา ๒๙(๑) ตองระวางโทษปรบทางปกครองไมเกนหนงแสนบาท

ขอบคณครบ

นายแพทยไพโรจน บญศรค าชย

51

ประชมเชงปฏบตการ

การกภยกชพ ณ จดเกดเหต

เพอเตรยมพรอมรบสถานการณ

สถาบนการแพทยฉกเฉนแหงชาต

52

53

54

55

มาตรา 323 ผใดลวงรหรอไดมาซงความลบของผอนโดยเหตทเปนเจาพนกงานผ

มหนาท โดยเหตทประกอบอาชพเปนแพทย เภสชกร คนจ าหนายยา นางผดงครรภ ผพยาบาลนกบวช หมอความ ทนายความ หรอผสอบบญช หรอโดยเหต ทเปนผชวยในการประกอบอาชพนน แลวเปดเผยความลบนนในประการทนาจะเกดความเสยหายแกผหนงผใด ตองระวางโทษจ าคกไมเกนหกเดอน หรอปรบไมเกนหนงพนบาทหรอทงจ าทงปรบ

ผรบการศกษาอบรมในอาชพดงกลาวในวรรคแรก เปดเผยความลบของผอน อนตนไดลวงรหรอไดมาในการศกษาอบรมนนในประการทนาจะเกดความเสยหายแกผหนงผใด ตองระวางโทษเชนเดยวกน

ค าประกาศสทธผปวย:สาระส าคญ

1. สทธทจะไดรบทราบขอมล2. สทธทจะไดรบการปกปดขอมล3. สทธทจะเลอก/ปฏเสธการรบบรการ/ผใหบรการ

สทธผปวย3. ผปวยมสทธทจะไดรบการปกปดขอมลเกยวกบตนเองจากผประกอบวชาชพดานสขภาพโดยเครงครด เวนแตจะไดรบความยนยอมจากผปวย หรอผปฏบตหนาทตามกฎหมาย10. บดามารดา หรอผแทนโดยชอบธรรม อาจใชสทธแทนผปวยทเปนเดกอายยงไมเกนสบแปดปบรบรณผบกพรองทางกายหรอจต ซงไมสามารถใชสทธดวยตนเองได

63

กระทรวงสาธารณสข: รมต. ศนยปฏบตการระดบชาต

ผบงคบบญชาเหตการณ(ดานการแพทยฉกเฉน) ปลด สธ. /

รองปลด สธ. ปลด สธ. /รองปลด สธ.

กรมควมคมโรค

ส านกงานคณะกรรมการอาหารและยา

สถาบนการแพทยฉกเฉนแหงชาต

กรมพฒนาการแพทยแผนไทยฯ

กรมอนามย กรมการแพทย

ส านกงานปลด สธ. กรมสขภาพจต กรมวทยาศาสตรฯ

กรมสนบสนนฯ

สภากาชาด

เหลาทพ

กรมปองกนและบรรเทาสาธารณภย

ศนยเตอนภยพบตแหงชาต

ศนยอ านวยการเตรยมความพรอม ดานการแพทยและสาธารณสข กระทรวง

สาธารณสข

ศนยนเรนทรหมายเลขโทรศพท 1669 ระบบวทย

สอสาร VHF . SSB

เหตการณอยางนเราจะเตรยมการอยางไร

67

กจกรรม

1.ตรวจสอบความชดเจนของสญญาณวทยสอสาร (SSB)ทกพนททวประเทศทก 8 ชม.พรอมรายงานสถานการณนาทวม

2.ตรวจสอบระบบสอสารสารอง เชน E-Radio

3.ประสานหนวยงานอน เชน ปภ. กรมอต เพอตดตามสถานการณ

4.เตรยมพรอมเรองอปกรณสอสารสารอง วทยดาวเทยม เครองปนไฟ5.จดเตรยมระบบฐานขอมล ทางเวปไซดของ สพฉ.

กอนเกดอทกภย

1. การเตรยมพรอมดานการสอสารประสานงาน

68

กจกรรม

1.บคลากร EMS เตรยมพรอมตลอด 24 ชม.โดยเฉพาะ พนทเสยงภย

2.ดานอปกรณปองกนความปลอดภย เสอชชพ เสอกนฝน รองเทาบท3.ฟนฟความรและทกษะในการชวยเหลอผปวยจมน า สตวมพษ

2.การเตรยมพรอมดานบคลากร EMS

กจกรรม

1.การเตรยมความพรอมของโรงพยาบาลในการเตรยมขนยายผปวย(กรณ รพ.ในพนทเสยงประสบอทกภย)

2.เตรยมพรอม ยา เวชภณฑ วสดอปกรณการแพทย

3.การเตรยมจดตงโรงพยาบาลสนาม

3.การเตรยมความพรอมในสวนของสถานพยาบาล

4 . เตรยมการประสานในเรองการใชยานพาหนะพเศษ เชน

เฮลคอปเตอร เรอ ซกซอมในดานการตดตอสอสารและขนตอน

การปฏบต

71

กจกรรม

1.รายงานสถานการณแบบ Real time ทงทางวทยสอสารและ เวปไซด สพฉ. 2.ประสานระดมหนวยบรการระดบ ALS, BLS และ FR ทกพนท

3.ประสานยานพาหนะพเศษตามทไดรบการรองขอ 4.ประสานหนวยงานตางๆเพอตดตามความกาวหนา และการประสานการชวยเหลอ

5.ประสานพนทประสบภยในการจดตง รพ.สนาม

ขณะเกดอทกภย (การปฏบตเมอเกดภย)

72

กจกรรม

1.ประเมนความเสยหายของประชาชนทตองการขอความชวยเหลอและประเมนความเสยหายในดานการแพทยและสาธารณภย2.จดระบบการรายงานขอมล เพอใหความชวยเหลอหลงเกดเหต

หลงเกดอทกภย (การฟนฟ)