t5080 procedure aanvullingen, funderingen en … · t5080_procedure aanvullingen, funderingen en...

T5080_procedure Aanvullingen, funderingen en verhardingen

Datum : 13/08/2008

Verantwoordelijke Goedgekeurd door

Procedure T5080_PRO_aanvullingen, funderingen en verhardingen

Vervangt : 10/04/2006

Erik Goolaerts Dirk Loontjens Versie 1

Inhoudsopgave

1 Inleiding ................................................................................. 1

2 Aanvullingen ............................................................................ 2 2.1 Aanvullingen met geleverd aanvulmateriaal ..........................................2 2.2 Aanvullingen met tussentijds gestockeerde grond....................................4 2.3 Grondverbetering..........................................................................4

3 Onderfunderingen en funderingen ................................................. 5

4 Verhardingen ........................................................................... 6

5 Wanneer proeven uit te voeren ? .................................................. 6 5.1 Plaatproeven ...............................................................................6 5.2 Proctorproeven ............................................................................6

Bijlage : Uittreksel uit het standaardbestek 250 ..................................... 7


Datum : 13/08/2008


Procedure T5080_aanvullingen, funderingen en verhardingen.

Vervangt : 10/04/2006

Erik Goolaerts Dirk Loontjens Versie 1 P 1/9

1 Inleiding In het bestek voor het uitvoeren van bodemsaneringswerken wordt maximaal gebruik gemaakt van het standaardbestek 250 van openbare werken (Voor Brussel en Wallonië wordt soms verwezen naar de daar gangbare bestekken). In het standaardbestek 250 voor de wegenbouw worden éénduidig de bestekseisen vastgelegd voor aanvullingen, onder- en funderingen, verhardingen, rioleringswerken e.a. Tevens wordt hierbij verwezen naar een aantal Belgische normen. Voor privé werken met beperkte oppervlakte kan men stellen dat de eisen relatief zwaar zijn. Zo bvb wat betreft de voorgeschreven controles kan men in sommige gevallen, in overleg, beter selectief te werk gaan en zich voornamelijk tot controles op draagvermogen en druksterkte beperken wat betreft de funderingen en vlakheid wat betreft de verhardingen. Voor grote oppervlaktes en zware verkeersbelasting is het in ieder geval aangewezen de controles gesteld in het standaardbestek 250 effectief uit te voeren. De ontwerpeisen (de dikte en aard) van de funderingen is afhankelijk van de verkeersbelasting en is bvb. aangegeven op de website http://wegen.vlaanderen.be/documenten/bouwklasse/ Voor privé werken kan in het algemeen uitgegaan worden van een bouwklasse B10. In bepaalde gevallen kunnen nog minder strenge eisen gesteld worden daar de belasting minder hoog is. Vb: Voor een steenslagfundering type II met continue korrelverdeling zonder toevoegsel worden overeenkomstig bouwklasse 10 volgende diktes gehanteerd voor:

• een klinkerverharding op een zandbed van 3 cm: 30 cm; • een betonverharding met een dikte van 18 cm: 20 cm; • een asfaltverharding met een totale dikte van 10 cm (onderlaag en toplaag):

20 cm.


Datum : 13/08/2008



Vervangt : 10/04/2006


2 Aanvullingen

2.1 Aanvullingen met geleverd aanvulmateriaal In het bestek voor bodemsaneringswerken wordt gevraagd aanvulgrond aan te leveren die aan de achtergrondwaarde voldoet en die van een voldoende grondmechanische kwaliteit is om na verdichting een voldoende draagvermogen te bekomen. In het bestek zijn hieromtrent meer specifieke eisen gesteld. De mogelijkheid is voorzien om in tenderfase of tijdens de uitvoering, mits voorafgaandelijke goedkeuring van BOFAS, hiervan af te wijken. Het draagvermogen wordt gemeten door middel van een plaatproef en meet de samendrukbaarheidsmodulus M1 in MPa (megapascal). Uit praktische overwegingen kan een controle van de verdichting in de aanvulling eventueel vervangen worden door een slagsonde uitgevoerd door de aannemer waarbij over gans de diepte, per laag van 10 cm van het aanvullingsmateriaal, de gemiddelde indringing met de lichte slagsonde ≤ 40 mm/slag bedraagt. De plaatproef aan de oppervlakte dient door een onafhankelijk en erkend controlebureau uitgevoerd te worden. In het standaardbestek voor wegenbouw en het gecoördineerd standaardbestek T5410_BOFAS AANNEMERS zijn volgende draagvermogens gevraagd onder het baanbed:

8 MPa op de zate van de ontgraving 11 MPa in de aanvulling (aan de bovenzijde van de eerste en volgende lagen) 17 MPa aan de bovenzijde van de aanvulling.

Voor minder belastte zones zoals opritten en parkings voor personenwagens of groenzones kunnen eventueel minder strenge eisen gehanteerd worden. Desgevallend is een korting te bedingen en is het aangewezen steeds 8 MPa te eisen.


Datum : 13/08/2008 Verantwoordelijke Goedgekeurd door Procedure T5080_aanvullingen, funderingen

en verhardingen.

Vervangt : 10/04/2006 Erik Goolaerts Dirk Loontjens Versie 1 P 3/9

35 MPa

a

110 MPa

a

11 MPa

a

11 MPa

a

8 MPa

a

17 MPa

a

Fundering: dikte ca. 20 cm

Onderfundering: dikte ca. 15 cm

Aanvullingen


Datum : 13/08/2008



Vervangt : 10/04/2006


In bijlage is een uittreksel uit het standaardbestek m.b.t. de aanvulling van een bouwput weergegeven. Hierin staat in meer detail beschreven hoe een gedegen aanvulling en controle kan uitgevoerd worden. In het bestek voor bodemsaneringswerken is dit veréénvoudigd overgenomen.

2.2 Aanvullingen met tussentijds gestockeerde grond Ingeval gebruik gemaakt wordt van tussentijds gestockeerde grond afkomstig van de werf kan soms niet aan bovengeschreven eisen voldoen worden. Voorafgaand de aanvulling kan men door het aanleggen van een proefvak nagaan welk draagvermogen bereikt kan worden. Aanvullend kan door middel van in-situ proeven het optimaal watergehalte bepaald wordt om tot een optimale verdichting te komen. Tevens kan grondverbetering worden toegepast mbv kalk of cement toevoegen. Het is aangewezen deze gronden te gebruiken bij de aanvullingen in groenzones. Ingeval geen restconcentraties aanwezig is, verdient het tevens de voorkeur deze op grotere diepte te hergebruiken. Wel dient ingeval van een eventueel uit te voeren in-situ sanering steeds rekening gehouden te worden met de mogelijk slechtere doorlaatbaarheid van deze herbruikgronden. Ingeval men zich ertoe verplicht ziet om deze te gebruiken in hoog belastte zones is het aanbevelenswaardig eerst overleg te plegen met een stabiliteitsdeskundige.

2.3 Grondverbetering In het standaardbestek 250 zijn verschillende mogelijkheden voorzien om een grondverbetering uit te voeren.

- het geschikt maken met een bindmiddel (cement of kalk) en verdichten; - het geschikt maken met steenslag of rolgrind en verdichten; - het geschikt maken door uitgraving en aanbrengen van aanvullingsmateriaal en

verdichten; - het aanbrengen van geotextiel.

Hierbij dient bij het gebruik maken van cement en kalk nagegaan worden dat geen nieuwe bodemverontreiniging tgv uitloging optreedt en/of een in-situ sanering (bvb bioventing) nadelig wordt beïnvloed. Dit probleem treedt voornamelijk op bij het gebruik van deze toeslagstoffen onder grondwaterniveau. De andere methodes hebben dit nadeel niet, doch zijn in bepaalde gevallen duurder en/of hebben onvoldoende effect.


Datum : 13/08/2008



Vervangt : 10/04/2006


Een grondverbetering is enkel te voorzien voor hergebruik van slecht verdichtbare gronden in zwaar belastte zones. Ingeval de aannemer gebruik wenst te maken van een grondverbeteringstechniek voor het aangeleverd aanvulgrond kan dit uitzonderlijk toegestaan worden, mits dit op zijn kosten gebeurt en het bedingen van een korting die de minwaarde vertegenwoordigd.

3 Onderfunderingen en funderingen Aan de onderfunderingen en funderingen onder het baanbed worden volgende eisen gesteld: 35 Mpa aan de bovenzijde van de onderfundering in zand 110 MPa van de bovenzijde van de fundering in steenslag (al dan niet met toevoeging van kalk of cement) van de weg 80 Mpa van de bovenzijde van de fundering in steenslag voor fiets- en voetpaden De fundering kan echter ook bestaan uit andere materialen (bvb mager beton of gestabiliseerd zand). De bestekseisen vermelden hier onder meer een druksterkte welke gemeten wordt door middel van proctorproeven. Volgende druksterkten worden geëist:

• Fundering bestaande uit gestabiliseerd zand – Proctorproef op proefstuk (20x20x20 cm):

o Na 7 dagen: - gemiddelde druksterkte Rc > 2 N/mm2 (Sleuven en buizen) - gemiddelde druksterkte Rc > 3 N/mm2 (wegfunderingen)

o Na 28 dagen: - gemiddelde druksterkte Rc > 3 N/mm2 (Sleuven en buizen) - gemiddelde druksterkte Rc > 4,5 N/mm2 (wegfunderingen)

• Fundering bestaande uit mager beton – Proctorproef op kernboring (diameter 100 mm):

o Na 90 dagen: - vereiste sterkte R = 12 MN/m2


Datum : 13/08/2008



Vervangt : 10/04/2006


4 Verhardingen Wat de verhardingen uit asfalt, beton, betonstraatstenen , betontegels voor voetpaden is het veelal aangewezen enkel een visuele controle uit te voeren. Voor betonverhardingen kan dit aangevuld worden met een proctorproef. Volgende druksterkte worden geëist:

• Cementbetonverharding - Proctorproef op kernboring: o Na 90 dagen: - vereiste sterkte R = 55 MN/m2

5 Wanneer proeven uit te voeren ? Onderstaand worden enkele richtlijnen geformuleerd tot het uitvoeren van plaatproeven en proctorproeven.

5.1 Plaatproeven Plaatproeven en/of slagsondes dienen uitgevoerd in de aanvulling indien er aanwijzigen zijn mbt een slechte uitvoering van de aanvullingen en in zwaar belastte zones. Plaatproeven dienen uitgevoerd op de aanvullingen, onderfundering en steenslagfundering onder zwaar belastte zones (bvb openbare weg, toegangswegen naar een parking, toekomstig gebouw) of indien er aanwijzigen zijn mbt een slechte uitvoering in minder belastte zones (bvb parking plaats, privé inrit naar woning). In groenzones is een visuele controle in het algemeen voldoende.

5.2 Proctorproeven Proctorproeven dienen uitgevoerd op een zandcement fundering, fundering van schraal beton of een cementbetonverharding bij zwaar belastte zones (bvb openbare weg, toegangswegen naar een parking, toekomstig gebouw) of indien er aanwijzigen zijn mbt een slechte uitvoering in minder belastte zones (bvb parking plaats, privé inrit naar woning).


Datum : 13/08/2008



Vervangt : 10/04/2006


Bijlage : Uittreksel uit het standaardbestek 250

3. GRONDWERK VOOR BOUWPUTTEN

3.1.2.2. AANVULLING

De aanvulling omvat: - het spreiden van het aanvullingsmateriaal; - het verdichten van het aanvullingsmateriaal.

3.1.2.2.A. Spreiden van het aanvullingsmateriaal Het aanvullingsmateriaal wordt gespreid in lagen tot op het onderste peil waarop het algemeen droog grondverzet wordt uitgevoerd. De aannemer bepaalt de dikte van die lagen naargelang van het materiaal en van het materieel, ermee rekening houdende dat ze hoogstens 30 cm mag bedragen. 3.1.2.2.B. Verdichten van het aanvullingsmateriaal Elke gespreide laag wordt verdicht in die mate dat het nodig is om te verkrijgen dat:

- de verdichting gelijkmatig is; - over gans de diepte, per laag van 10 cm van het aanvullingsmateriaal, de gemiddelde indringing x met de lichte slagsonde ≤K40 mm/slag;

- op het baanbed in uitgraving en op de zate van de ophoging de voorgeschreven samendrukbaarheidsmodulus M1 verwezenlijkt wordt.

3.3 Controles De controles omvatten:

- de controle van de natuurlijke samendrukbaarheidsmodulus M1; - de controles voor de technische keuringen.

De controles gebeuren tenzij anders vermeld in de aanbestedingsdocumenten per bouwput.


Datum : 13/08/2008



Vervangt : 10/04/2006


3.3.1. CONTROLE VAN DE NATUURLIJKE SAMENDRUKBAARHEIDSMODULUS M1 De controle wordt uitgevoerd in de voorkomende gevallen dat op de bodem een voorgeschreven samendrukbaarheidsmodulus M1 moet worden verwezenlijkt. Daartoe moet de aannemer zodra de werken zover gevorderd zijn dat plaatproeven kunnen worden verricht, schriftelijk een verzoek indienen om over te gaan tot het op tegenspraak bepalen van de natuurlijke samendrukbaarheidsmodulus M1 van de grond ter plaatse van de bodem, d.w.z. de samendrukbaarheidsmodulus M1 van de door het uitgraven bloot gekomen grond. Dat verzoek wordt in geval van overhandiging genotificeerd in het dagboek der werken. De natuurlijke samendrukbaarheidsmodulus M1 wordt bepaald door op een overeen te komen plaats één plaatproef uit te voeren. Door bemiddeling van de aannemer worden de werkkrachten, de gebruikelijke voorwerpen, de gewaarmerkte meettoestellen en de proefwerktuigen die hiervoor nodig zijn kosteloos aan de aanbestedende overheid verstrekt. Indien de samendrukbaarheidsmodulus nadien afneemt wordt hij terug hersteld in die mate dat het nodig is voor de uitvoering van de opdracht. Dit herstellen gebeurt door verdichting en zo nodig door andere maatregelen. Het is een aannemingslast.

3.3.2. CONTROLES VOOR DE TECHNISCHE KEURINGEN Het grondwerk voor bouwputten wordt per bouwput onderworpen aan de a posteriori uitgevoerde technische keuring. Hiervoor worden verricht:

- de voorafgaande technische keuring van de materialen die voor de aanvulling aangewend worden;

- de controle van de samendrukbaarheidsmodulus M1; - de controle van de verdichting.

3.3.2.1. SAMENDRUKBAARHEIDSMODULUS M1 Ingeval een voorgeschreven samendrukbaarheidsmodulus M1 moet worden verwezenlijkt, wordt de samendrukbaarheidsmodulus M1 op de bodem gecontroleerd door op een willekeurige plaats op de bodem één plaatproef uit te voeren.


Datum : 13/08/2008



Vervangt : 10/04/2006


3.3.2.2. VERDICHTING De verdichting wordt gecontroleerd door op een willekeurige plaats in de aanvulling één sondering met de lichte slagsonde uit te voeren.

t5080 procedure aanvullingen, funderingen en … · t5080_procedure aanvullingen, funderingen en...

Documents