Doç. Dr. Kutlu MERİH

Önsöz I Kuruluş Planları II Savaşmak III Kurnazlıkla Saldırın IV Taktik İlkeler V Güç-Kuvvet VI Zayıf ve Kuvvetli Noktalar VII Hareket Kabiliyeti VIII Taktiklerin Çeşitliliği IX Ordunun Yönetimi X Arazi XI Dokuz Durum XII Ateşle Saldırı XIII Casusların Kullanılması

Bu kitabın yazarı iki bin beş yüz yıl önce Çin'de yaşayan SUN TZU. Kitabına şöyle başlamış: "Savaş sanatı devlet açısından hayati önem taşır. Ölüm kalım meselesidir.

Güven içerisinde yaşamak ya da yok olmak, devleti yönetenlerin savaş sanatını ne denli bildiğine bağlıdır.

Dolayısıyla savaş sanatı, göz ardı edilmemesi gereken bir konudur."

Kitabın son satırları ise şöyle: "Bu yüzden casusların, ordunun yararına en faydalı biçimde çalışması, aydın yönetici ile kıvrak zekalı komutanın elindedir, üstün başarılar ancak böylesi bir çalışma ile elde edilebilir.

İstihbarat savaşın en önemli unsurudur, çünkü ordunun kazanması, sağlam bilgiler almasına bağlıdır."

Sun Tzu'nun, günümüz yaşam savaşında da geçerliliğini koruyan çok sayıda gerçegi, 25 yüzyıl önce dile getirmesi, gerçekten etkileycidir.

Bu küçük kitap, kitleleri yönetmek ve rakiplerin karşısında başarılı olmak için gerekli birçok bilgiyi içermektedir.

Savaş Sanatı, inisiyatifin nasıl ele geçirilip, düşmana karşı kullanılacağını göstermektedir.

Buradaki ilkeler çatışma ve risk içeren bütün durumlara uyarlanabilir.

Bir ordu yalnız doğal sebeplerden değil, komutanın hataları yüzünden de felakete uğrayabilir. Ordular, komutanın hataları yüzünden 6 değişik tehlikeyle karşılaşabilirler. Bunlar:savaştan kaçma; itaatsizlik;dağılma;savaşı kaybetme;örgütlenmemek vebozgundur.

Rakiplerinin ve kendinin imkanlarını tanı! "Önce düşmanını, sonra da kendini tart ki, yenilgi yüzü görrneyesin.”

"Savaş sanatının özü, düşmanı çatışmaya girmeden bastırmakta saklıdır. "

Erler çok güçlü ve idarecileri de çok zayıfsa, sonuç itaatsizliktir.

İdareciler çok güçlü ve erler de çok zayıf olduğunda, sonuç çöküştür.

Komutanın otoritesi zayıfsa; emirleri anlaşılır ve kesin değilse; idarecilere ve askerlere görev verilmemişse; ve saflar baştan savma bir şekilde aceleyle oluşturulmuşsa, sonuç kesin bir örgütlenme eksikliğidir.

Askerlerin başındaki idareciler başkomutana kızgın ve itaatsiz olurlarsa, düşmanla karşılaşıldığnda gücenmeleri yüzünden başkomutana danışmadan kendi başlarına savaşmaya başlarlar,

başkomutan savaşmaya uygun bir durumda olup olmadığını söyleyemeden, savaş taktiğini diğer komutanlara anlatamadan savaşırlarsa sonuç yıkımdır.

Yenilgiyi davet etmenin altı yolu şunlardır:1. Düşmanın gücünü değerlendirmeyi ihmal

etmek,2. Otorite isteği,3. Kusurlu, eksik eğitim,4. Yersiz öfke,5. Disipline dikkat edilmemesi, 6. Seçme adamları kullanmada başarısızlık.

Bunlar sorumlu bir mevkide bulunan komutan tarafından dikkatle göz önüne alınmalıdır

Bir komutan düşmanın gücünü tahmin edemediğinde ve daha aşağı bir kuvvetin kendinden büyük bir kuvvetle savaşmasına izin verdiğinde ya da güçlü bir müfrezeye karşı zayıf bir kuvvetle atıldığında ve seçme askerlerini on saflara yerleştirmeyi ihmal ettiğinde, sonuç bozgun olur.

Ülkenin kendi doğal durumu, askerin en iyi arkadaşdır; fakat rakibin gücünü tahmin edebilme yeteneği, zafere giden yolları kontrol edebilmek, zorlukları, tehlikeleri ve mesafeleri zekice hesaplayabilmek, büyük bir komutanı belli eden özelliklerdir.

Bunları bilen ve bilgisini savaşta uygulayabilen kişi, zafer kazanır. Bunları bilmeyen ve uygulamayan ise, şüphesiz ki yenilecektir.

"Bir orduyu harekete geçirme sorumluluğu sadece komutana ait olmalıdır; ilerleme ve geri çekilme savaş alanı dışındaki hükümdar tarafından kontrol edilirse, parlak sonuçlarını alınması çok zordur.

Demek ki Tanrı gibi olan hükümdar, ülkesinin davasının yürütülmesinde mtevazi bir rol oynamaktan hoşnut olmalıdır (cenk arabasının tekerleğini itmek için diz çökmelisin).”

Sadece ülkesini korumak ve hükümdarına iyi hizmet edebilmek için şahsi ün peşinde olmadan ilerleyen ve gerektiğinde, utanacağından korkmaksızın geri çekilen bir komutan, krallığın mücevheridir.

Askerlerinizi çocuğunuzmuş gibi kabul edin ve böylece sizi en derin vadilerde bile izlerler; onlara sevgili oğullarınızmış gibi bakın, ölümde bile yanınızdan ayrılmayacaklardır.

Fakat otoritenizi hissettiremeyecek kadar gevşek, emirlerini uygulattıramayacak kadar iyi kalplıyseniz ve her şeyden ote düzensizliğin önünü alamıyorsanız, o zaman askerleriniz şımartılmış çocuklara benziyor demektir ve herhangi bir amaç için kullanılamazlar.

Tu Mu ünlü komutan Wu Ch'i'nin çok sevimli bir portresini çiziyor, "En düşük askerleri gibi aynı elbiseyi giyiyor, ayni yiyeceği yiyordu, ata binmeyi ve uyumak için bir hasır almayı reddediyordu, pakete sarılmış kendi tayınını taşıyor, adamlarıyla her güçlüğü paylaşıyordu.

Askerlerinden birinde çıban çıktığında, Wu Ch'i kendisi virüsü emip çıkardı. Bunu duyan askerin annesi ağlayıp ağıt yakmaya başladı.

Bunun üzerine biri ona şöyle sordu: 'Neden ağlıyorsun? Oğlun sadece sıradan bir asker, fakat yine de başkomutan onun yarasından zehiri emdi.'

Kadın cevap verdi: 'Uzun yıllar önce Efendi Wu, kocama da benzer bir hizmet yapmıştı ve sonradan kocam onu hiç yalnız bırakmadı ve sonunda düşmanın elinde ölümle karşılaştı.Şimdi aynı şeyi oğluma da yaptığına göre, o da kim bilir nerede dövüşürken ölecek.'..."

Adamlarımızın saldırmaya müsait bir durumda olduğunu bilsek bile, düşmanın durumundan habersizsek, zafere doğru giden yolun ancak yarısını kat etmişizdir.

Düşmanın saldırıya açık olduğunu biliyorken, adamlarımızın saldırıya geçecek durumda olmadığından habersizsek, zafere giden yolun yarısındayızdır.

Düşmanın saldırıya açık olduğunu ve ayrıca adamlarımızın da saldırmaya müsait bir durumda olduğunu biliyorken, arazinin şeklinin savaşmaya uygun olup olmadığndan habersizsek, yine zafere giden yolun yarısındayız demektir.

Bu nedenle deneyimli asker bir kez harekete geçti mi, asla şaşırmaz; bir kez kampını bozdu mu, asla kayba uğramaz.

Şu deyiş de buradan gelmektedir:

Düşmanınızı ve kendinizi tanırsanız, zaferiniz kesinleşir; yeri ve göğü tanırsanız, zaferlerinizi tamamlayabilirsiniz.

Bir yaprağı kaldırmak güçlülük; ay ve güneşi görmek keskin gözlü olmak; gök gürültüsünü duymak keskin kulaklı olmak demek değildir.

Eskiler her galip gelene değil, çabuk galip gelene "iyi savaşçı" derler.

"Apaçık ortada olan, herkesin görebileceği şeyleri görebilen, savaşlarını geç ve güç kazanır; olayların perde arkasındakileri görebilenler savaşlarını kolay ve çabuk kazanır.”

"Dünyanın haberi olmayan, henüz hakkında hiçbir şey bilinmeyen koşullarla savaş kazanılırsa, akıllı olarak şöhret kazanamazsınız; düşman ülke hiç kan dökülmeden pes ederse, cesaretli olarak ün yapamazsınız.

” Zafer hiç yanlış yapılmadan kazanılır. Yanlış yapmamak zaferi kesinleştirir.

Gereksiz askeri yürüyüşler planlanmamalı , boş saldırılar tasarlanmamalıdır.

Bütün gücünü kullanarak düşmanı yenmeye çalışan ve zor savaşları kazanacak kadar zeki olanın, bazen yenilme olasılığı vardır. Ama ileriyi görebilen ve olabilecekleri iyi tahmin edenler, hiçbir zaman ahmakça bir hata yapmaz ve her zaman kazanır.

Bu yüzden yetenekli savaşçı, kaybetme ihtimalini ortadan kaldıran savaşçıdır. Bu yüzden muzaffer savaşçılar zaferden sonra savaşmaya başlar, yenilgiye yazgılı savaşçılar ise önce savaşıp sonra zafer kazanmayı düşünür.

Askeri alanda yöntem; ölçüp biçme, güçleri karşılaştırma, hesaplama, şansları dengeleme ve zafer unsurlarını içerir.

Ölçüp biçme, içinde bulunulan şartlara, güçlerin karşılaştırılması ölçmeye, hesaplama güçlerin karşılaştırılmasına, şanslarını dengelenmesi hesaplamaya, zafer de şanslarını dengelenmesine bağlıdır.

Gerçek bir lider, ahlak yasasını uygulayıp yöntem ve disiplinden şaşmayarak başarıyı güvence altına alır.

Li Chian der ki: "Özellikle tuzak hazırlanmaya elverişli olan, etrafı tepelerle çevrili veya dar boğazlara giden yollarda mevzilenin.”

Daha doğrusu, her halde bir orduya saldırılmaması gereken zamanlar vardır. "Önemsiz bir avantaj elde etme fırsatı görmenize rağmen, gerçek bir yenilgiye uğratacak gücünüz yoksa, adamlarınızın gücünü fazla zorlamamak için saldırıdan kaçının."

Ts'ao Kung kendi deneyimlerinden ilginç örnekler veriyor. Hsu-chou'yu istila ederken, tam yoIunun üzerinde bulunan Hua pi şehrini atlayıp ülkenin merkezine doğru ilerlemiş. Bu harika strateji sayesinde en az,onun kadar önemli 14 bölge şehrini ele geçirmiş. Alındığında elde tutulamıyorsa ya da sonradan yalnız başına bırakıldığında problem çıkaracaksa, bir kente saldırılmamalıdır.”

Hsün Ying Pi-yang'a saldırması için zorlandığında şöyle cevap vermiş:

"Şehir ufak ve iyi takviye edilmiş; almayı başarsak bile, bu öyle büyük bir başarı olmaz ve eğer başaramazsak kendimi gülünç duruma düşürmüş olurum.

Aynı sayıda askerle bir eyalet kazanabilecekken, bir kenti almak için adamlarınızı harcamak büyük bir hatadır."

Kazanmak için çarpışmaması gereken pozisyonlar, uyulmaması gereken hükümdar emirleri vardır.

"Zor bir bölgede kamp kurmak, çıkış yolu olmayan bir pozisyonu korumak vb. gibi şeyler, hükümdarınızın emri bile olsa, uymayınız."

Bilge bir liderin planlarında avantajlar ve dezavantajlar birlikte değerlendirilir.

Avantaj beklentilerimizi bu şekilde dengeleyebilirsek, planlarımızın ana kısmını başarma olanağı buluruz.

Eğer düşmana karşı bir avantaj elde etmek istiyorsak, sadece bunun üzerinde düşünmemeli, düşmanın da bize belli bir zarar verme olasılığını göz önüne alarak hesaplarımızda bunu bir faktör olarak değerlendirmeliyiz.

Fakat güçlüklerin ortasında her zaman bir avantaj kazanmaya hazırsak, kendimizi talihsiz durumlardan kurtarabiliriz.

Taktiklerin çeşitliliğine eşlik eden avantajlari derinlemesine anlayan bir komutan, birliklerini nasıl kullanacağını biliyor demektir.

Bunları anlamayan bir komutan, ülkenin coğrafi özelliklerini bilse bile, bu bilgisini pratik olarak kullanamaz.

Bu yüzden değişik planlar yapma sanatında ustalaşmamış bir savaş öğrencisi, avantajlarının ne olduğunu bilse bile adamlarından en iyi şekilde yararlanmayı başaramayacaktır.

Akıllı insanlar hem avantajı, hem de dezavantajı iyi değerlendirir. Beladan kurtulmanın bir yolunu bulur ve zafer kazanmak için tehlikeyi göze alır.

Kendini tehlikeli bir durumdan kurtarmak istersen, sadece düşmanın sana zarar verme kabiliyetini değil, düşman üzerinde avantaj kazanma kabiliyetimi de hesaba katmalısın. Bu iki noktayı uygun bir ,şekilde bir araya getirebilirsen, kendini kurtarmayı başarabilirsin...

Bir düşman tarafından sarılmışsan ve sadece bir karşı yolu bulmayı düşünüyorsan, izlediğin bu gergin ve sinirli yol düşmanını, seni izleyip ezmeye davet edecektir; bunun yerine adamlarını bir karşı atağa teşvik edip, böylece kazandığın avantajı, kendini düşmanın hücümlarından kurtarmak için kullanmak çok daha iyidir.

Chia Lin düşmana zarar vermenin birkaç yolu olduğunu söyler:

1. "Düşmanın en iyi ve en akıllı adamlarını kandırın, böylece akıl verecek kimselerden yoksun kalmış olur.

2. Ülkesine vatan hainlerini sokun, böylelikle hükümetin politikası etkisiz kalır.

3. Entrika ve hile sokun ve hükümdarla bakanları arasında anlaşmazlıklar doğurun.

4. Her türlü hileye başvurarak, adamları arasında ve hazinesini harcamasında işlerin kötüye gitmesini sağlayın.

5. Onu savurganlığa teşvik eden sinsici hediyelerle ahlakını bozun.

6. Çekici kadınlar sunarak zihnini dağıtın ve bulandırın.

7. " Zaten bize yapılan şey de bu değil rni'?

8. Onlara sorun çıkarın ve sürekli meşgul edin; değerli cezbedici şeyler verin ve istediğiniz noktaya düşünce sizce gitmelerini sağlayın.

1. Yıkıma götüren ihtiyatsızlık; Esir düşmeye sebep olan korkaklık;

2. Hakaretlerle kışkırtılabilen, çabuk kızan bir komutan;

3. Duygusal ve çabuk utanan bir şeref düşkünlüğü

4. Zafer peşinde koşarken, halkın düşüncelerini önemsemek.

5. Adamlarına ayrı ilgi göstermek, onlar için endişeli ve duygusal olmak.

Bunlar savaş idaresine zararlı olan, bir komutanın her zaman yapabileceği beş hatadır.

Sun Tzu, riske attılmaya istekli olunmadığında savaşta hiçbir şeyin kazanılamayacağını biliyordu. M.S. 404'te Liu Yu, isyancı Huan Hsuan'i Yangtsze'ye kadar kovaladı ve Ch'eng-hung adasında onunla bir deniz savaşı yaptı.

Sadık birliklerin sayısı sadece birkaç binken, rakiplerinin gücü çok büyüktü. Fakat, kaderinin sonunda yenilgi olabileceğinden korkan Huan Hsuan'in, savaş gemilerinin yanına bağlanmış hafif bir kayığı vardı, böylece gerekli olursa her an kalabilecekti.

Doğal olarak askerlerin savaşma şevki kısa sürede tükendi ve karşı taraf, rüzgar yönünde ateş gemileriyle, hepsi de muthiş bir cesaretle en önde yer almak için atılarak saldırıya geçtiğinde, Nuan Hsüan'en kuvvetleri bozguna uğradı ve bütün teçhizatını yakmak zorunda kalarak iki gün ve gece durmadan kaçtılar.

Yao Hsiang M.S. 357'de Huang Mei, Teng Ch'iang ve diğerleri tarafından saldırıya uğradığında, kendini duvarların arkasına kapattı ve döğüşmeyi reddetti.

Bunun üzerine Teng Ch'iang şöyle dedi: "Rakibimizin öfkeli bir mizacı var ve kolay kışkırtılıyor; sürekli saldırıda bulunup, duvarlarını yıkalım, böylece öfkelenir ve dışarı çıkar. Kuvvetlerinin savaşmasını sağlayabilirsek, elimize düşmeye mahkum olmuş demektir."

Bu plan uygulandı, Yao Hsiang savaşmak zorunda kaldı ve sonunda saldırıya uğrayıp katledildi.

Tu Mu, M.S. 821'de Wang T'ing-ts'ou'ya karşı bir orduya başkanlık etme emriyle Wei'ye gönderilen T'ien Pu'nun acıklı hikayesini anlatır. Komutada olduğu tüm zaman boyunca, askerleri ona müthiş bir aşağılamayla davranmışlar ve kamp yerinde binlerce kez eşeklerle koşturarak otoritesine açıkça karşı gelmişler. T'ien Pu'nun gücü bu tavrı durdurmaya yetmemiş ve birkaç ay geçtikten sonra düşmana saldırmak için bir girişimde bulunduğunda, birlikleri her yöne dağılarak gerisin geri kaçmaya başlamışlar. Bundan sonra, talihsiz adam boğazını keserek intihar etmiş.

Tu Mu, M.S. 219'da Lu Meng Chiang-ling kentini işgal ederken meydana gelen disiplin örneğini anlatır.

Komutan ordusuna şehirde yaşayanlara sarkıntılık etmemeleri, zor kullanarak onlardan hiçbir şey almamaları için çok sıkı emir vermişti. Buna rağmen sancağı altında hizmet eden ve aynı kentten gelen bir memur, kentlilerden birine ait olan hasırdan bir şapkaya, kendi başlığının üzerine giymek için el koydu.

Lu Meng, adamın Jit-nan'rn yerlilerinden biri olmasının, disiplini açıkça ihlal etmesine göz yummak için bir bahane olamayacağına karar verdi ve gözlerinden yaşlar akarak idam edilmesini emretti.

Bu sert karar üzerine tüm orduyu müthiş bir korku kapladı ve bundan sonra yolda giderken yere düşen eşyaları bile almadılar.

Yine burada da Sun Tzu bu sözü, komutanın, birliklerinin iyiliğini düşünmeyeceği anlamında söylemiyor.

Bütün vurgulamak istediği, önemli bir askeri avantajı, adamlarının o anki rahatlığına feda etmenin tehlikesidir.

Bu, uzağı göremeyen bir siyasettir, çünkü uzun vadede birlikler sonuç olarak yenilgiye uğrayarak ya da en iyi ihtimalle savaşın uzaması yüzünden, daha çok acı çekeceklerdir.

Hatalı bir acıma duygusu, çoğunlukla bir komutanın askeri içgüdülerinin tersine hareket ederek kuşatmaya aldığı bir kenti serbest bırakmasına ya da ayrı baskı yapılan bir müfrezeyi takviye etmesine sebep olur.

Geçmişin kahraman savaşçıları yenilmeyi hiç düşünmez, düşmanı yenilgiye uğratmak için fırsat kollarlardı.

Kendimizi yenilgilere karşı güvence altına almak bizim elimizdedir, ancak düşmanı yenilgiye uğratma firsatını düşman kendisi yaratır.

Bu yüzden iyi bir savaşçı yenilgiye karşı kendini güvence altına alabilir, ancak düşmanı yeneceğini kesinleştiremez.

"Bir komutan askeri kuvvetlerinin ateş ve silah gücünü gizleyerek, izlerini kapatarak ve sürekli önlem alarak yenilgiye karşı kendini güvence altına alabilir." (Chang Yü)

Demek ki eyleme dökülmese de bir düşmanın nasıl yenilgiye uğratılacağı önceden bilinebilir.

Yenilgiye karşı güvencede olmak savunma taktikleri;

Düşmanı yenmek ise saldırı taktikleri gerektirir.

Savunmada kalmak yetersiz gücü, saldırıya geçmek üstünlüğünü gösterir.

Savunma alanında yetenekli komutan kendini gizler, saldırı alanında yetenekli komutan ise hep öne çıkar.

Sıradan zaferler kazanmak mükemmellik belirtisi değildir. Savaşıp zafer kazandıktan sonra, "Başardık!" demek de mukemmellik belirtisi değildir.

Mükemmellik; gizlice plan yapmak, hissettirmeden hareket etmek, düşmanın işini bozmak, projelerine ve hilelerine engel olmak ve de savaşın bir damla bile kan akıtılmadan kazanılmasını sağlamaktır.

Komutan, savaş emrini hükümdardan aldıktan sonra, ordusunu toplar ve güçlerini bir araya getirir.

Zor koşullu bir arazide olduğunuz zaman, kamp kurmayın.

Ana yollarını kesintisi bir arazide, dostlarınızla işbirliği yapın.

Kendinizi müdafaa etmenizin güçleştiği pozisyonlarda fazla oyalanmayın.

Kuşatma durumlarında, savaş hilelerine başvurmalısınız.

Ümitsiz bir durumda ise, savaşmalısınız.

Düşmanlarının saldırısından kurtulmak için savaşa hazır ol.

Savaş sanatı bize düşmanın gelme ihtimaline değil, bizim onu karşılamaya hazır olmamıza; onun bize saldırmaması şansına değil, şartlarımızı saldırılamayacak bir şekilde güçlendirmemize güvenmeyi öğretir.