sunay akın - ay hırsızı

7/26/2019 Sunay Akn - Ay Hrsz

1/244


2/244

T RK EDEB YA I

SUNAY AKIN

A HZ

TRKYE BANKASI KLTR YAYINLARI Sertiika o: 1213

EDTR

RKE KIILR

GRSEL YNETMEN

BROL BAYRAM

DZET

NEC A BALBAY

GRAFK TASARIM UYGULAMA

TRKY BAKASI KLR YAYNLARI BASKI: EKM STANBXVII. BASKI: MAYIS STANBUL

ISBN 978-994887526

BASKI

YAYLACK ATBAACLIKLTROS YOLU ATH SANAY STES NO

OPKAPI SANBUL

(0212) 62 58 60Seifika : 1193

Bu kiabn m yay hakla sakdTanm amacyla, kaynak gseek ayla yapacak ksa ala dndagek mn gerk gs mazee yaynevindn izn anmadan ibi yoa

oallaaz yayaamaz ve dalaaz.

TRKYE BANKAS KLT R YAYNLAR


3/244

ay hrszSUA A


4/244


5/244

Grol Kuluya .


6/244


7/244

NDEKLER

Apollo 1 1 Dna dan Arlrken

Van Gogh ve A Yldz Cervantes stanbul da 3A'a lk nsan Biz Gizledik 9stanbul dan 1 372640 Kuru 25stanbul Boaz'ndan Mehaba kmak 29Minarelerin Dilinden Alamak 35Atatrk Neden i Uaa Binmedi? 1Musta Kemal'in Pilot Olu 7Zaro Aa King Kong ve Che Guevara 1Parisin Kurtuluu ve arem de Goethe 9Piri Reisin aritasnn ifresi 67

Fatihin Karadan Yrt GemlerUzaa Neden Gidemedi? 71

Fieklerin Deli arihi 77Mahadaki Uak 8 1Anadolu' dan A'a Giden Bir Yol Var 85

nver Paa Uakla Ka Kez Dt ? 91Nzm ikme ve Uzallar 97


8/244

Ay Atnda Aika 21

Sava Uaka ve poou Bombaa ken 125B Uak Ka nsan d eb ? 129Ast onot Ba be Omasayd! 35Ayana akan Uak 39Boaznde Kk B Kana yks 143

Ka a Kutudak Rekam 47Meza andak Uyak! 51At han ve ust me 55Ay an as G ve oban 59Aydak Un o bas 165

Aydak Oyuncak 69Bay Go skynn Ayda Ne? . 173Mckey'n Aabey Mcky! J77Ka a Ked Fex stanbu da! . 181Uzaya n n Gze 185Dnen k Robot B k d ! 189stanbu'a Uaktan Bakmak 195n k nye Dnt mek 199O Bsket anmasayd 03Yksek Aama S ve Ay 07stanbu stnde Uan Da ee 11

e e as B avaaan 17Uzayda B Sokak Kpe 21mchenkonun Kk Kz Aneka 25Den Uaktak a 29Buuta Boncuk, Uaka p 33


9/244

Apollo 11nya' dan Ayrlrken

78 lnn sonbaharnda Arkann Oho al-tndk br ftlkt tahl kaonunun arkasndan atla

an br adan z kaon kasasn vrln n-

glrdn bn taklr v para kopar Ada bk br soukkanllkla kopan para -zl brlkt asl kald rdn alarak buz do u brkaba koar Parak Kntuck astans'nn kro crrah nnd rn baar a dk r. Adan parannkopasna ndn olan vllk zdr astandatt gnlrd, bau unda bkln kars Jant lza-bth Sharon l 6 lnn 8 Ocak gn ln andak kzar Karn Ann nn la kokulu hastan gnlrnbr kz daha aarlar Kzlarnn gzlrn haata kapadbu tarh ftn

6.vllk ldndr

Yla'da lc n ok gldrn ak sahnlrn-dn br d plot rolndk nr nn svd kza uala apt kurlardr 977de kln "Gln Gzlr flnd An Grudaa k olan nr nn ad Vchdr Plot Vch uala An Grudann vnn s

tnd uakta aa hr sfrnd sakarl a v zararvrktdr. Kzn anns Adl Nat k svglnn vll


10/244

en sgn sntrnn bir r gedii bu im komedidnn br rnekerinden biri os d Vecihi dnuu trihimizin en sgn en deeri drndn biri oduu izeicierin bk ounuu trdn biinmez

Vecihi rku gkz trihimizde ikee imz nbir piottur 97de Kks cephesinde ik Trk hv z-eri onun sesinde kznmtr

98 nd usrdn ee geirien Neuport u-nn bozun pervnesinin enisini prk bir iki gerek-

etirmitir Kuruu Sv srsnd ukrn knrnn onrm iin gereki on jetin ve emit imtn o brmtr

zmir'e ik giren e hv mednn igden kurtrnpiotumuz Vechi rkutur

Kurtuu Sv'nn ik ve son uuunu pn dodur Kurtuu Sv'nd TBMM tkdirnmesini 3 de k-

znmtr 94 nd zmir' de ik Trk un pmtr 930 nd stnbu'd trihimizdeki ik sivi u

pn "Piot Vecihi den bks deidir 933 nd ik deniz u onun einden kmtr 934 nd ik kdn piotumuz on Bedrie k-

men Bc' etitirir nkrd 936'd un ik Trk pnrerinin u-

unu gurur sereden imt d Vecihi rkutur k Trk ze hv or kuruuunu 954de krnkimdir dersiniz

Trkie'de toprk tndki rdokti zenginii keeden u kunn ine piot Vecihidir

ener enin bezperdede herkesi gdrd "iotVecihinin ht hzne doudur os . KzkdeiR i ' Y k k


11/244

Bbr Binb Bedri Be Kurtuu Svnd ehit dtnden ksz kn me Nhit ve ribe d ee-nini nn r Ne vr ki me od cn verecektir

29 kim 1936d Cumhurietin 13 kutmrn

d pn hvck gsterierinde bk bir uursuzuknr: O gn rkkuu Bretmeni Vecihi rkuun eittii prterin t merk bekenmek-tedir Vecihi Be in k prter rsndki 17 ndki bir gen kzddr Bir kez deneme t pn

gen kz hstnnc sonrki gnerdeki mr ktmmtr Yeteri sd t pmm os d Vecihirku besine nm bir gnde t pm okistediini semi det vrrk izin koprbimitir

Uk kutmrn pd nkr ipodromu'nun

stne gediinde kpd gen kz beirir Vecihi rkureinde bir phee ve snki birz d pimnk u bkrken gen kz kendini bou brkr

Ciereri prnrcsn brr Vecihi Be " Prtn rtkkk 800 metreden tngen kz hz ere dmekte prt mmktdr Dz bir ekide bn d esnsnd prt devreegirmedii iin hvd dengesini kbeden gen kz tkr tm br . Prt ere 100 metre k s dsert bir ekide mur zemine dmesine enge omz

Vecihi rku nn kotuu gen kz skc srr

zndn kn geirken "Bbcm kbz ektim ektim ok urtm m prt md'' dierek kendisini tesei etmee n ve kdrd hstnede son szeri "Bbcm zme iiim on gen kz kz krdei emzie nmn ocuu ribe' den bks deidir

Ymnn son rnd kurduu hv ou irketininkpnmsn neik bskr ve suikstr dnmV ihi B i d b d d K S


12/244

eci URK/

Trkiyenin ilk kahramanhavacs Vecihi Hrku'un

cenzeine yakdan baka im gelei

Cesur bir -ilot oarak kendi yapt uaka eiti

savaara katan Vecihi Hrku Erzincan'daRusara eir dm fakat daa sra tekrar

Trkiee kaara ek bana Yunanarla.

arpm ve dann iki ua dr

Gz Vh Hku hb

n bie hiz onur. . Ve nkr'd r z-

en bein ns geirir Piot Veihi 6 euz 969d topr veriir . O gn ' d tk ik insn tn poo 1

dndn rktdr . erid ionr insn hvk triherinin

bu en nei gnnde bir r geiren n gn topr- verien Tr hvk trihinin bk hrn Vei-hi ruun enzesine tn insnrn ss iki enprn geeetedir

d ren i insn Nei rstrong kendisi gibipiot on Veihi rku'un ruhunun poo e bii

te gkzne sediini ebette bieez peviikznn on sonr 1978de Ohio'dki iftikte birkz sonuu prn koprn bieeeei gibi

Nei rstrong ve Veihi rku . 16 euz 969trihnde zrn kbetenin sn tn ii bb-

nn rei birikte rrr dndnGen Gzer fiinin sonu u? Mnir zku sonun-


13/244

Van Gogh ve Ay ldz

-

a

Goghu br tbosud Trke br vrdr Ressam, 888 e d pt et

Portres d resm s st kese brmzdk

ve dz kodurmutur Ydz be ked ve hefkte smtr Tbo d vere Met Trkomd gb stde de Frsz ordusuu frms- tmktdr ve dz Frsz pdeer sem-bodr Zte V Gogh'u resm pt b sker

e dostuu uu smeeek Met Ksm 1888'deCezr'e gdeektrCem Sre "hmed rf d deemes br e

rde sz V Gogh' getrr "od' gttmdeord V Gogh'u srr k bumu ve dh

ok sevmee bmtm V Gogh'u resmerdek s-rr k od'dk orf erz eke-r btk rts srr V Goghu mde somut-m br ee oturtmutu Ou ms gzmde d-h d btmt

Os r mktdr m heme bt see-m Cem Sre gb br deh gs r sreb b k d d d b N


14/244

mesinden rkszdr Yng nerede mi? Birz dh oky-m stmz "Vn Gogn srs ond toprnnbskn renkerini tyor bir yerde onlr ktkd bn-yor_d onrn snd m gn snr ieker gibyd

Vincent Vn Goghn ond ve Bekd ypttbornd egemen on s dei koy renkerdir ermener trfndn "krnk dnem ork dndrn o yrd Vn Gog "Dokmc "ncili mdn

ve omn Ntrmort "ehir Borss "FrtndScevenngen S ve tes Yyener gb koy krrt knk renkerin egemen old tbor im-z tmktdr em Srey'nn szn ettii s renkressmn bbsnn mnn rdndn 16 ynn

Mrt ynd ris'te yyn krde Theonn ynngittkten son ypt resimerde boy gsterecektir. Dhdors srnn gc ynd rsten yrrktrrn dereerni n ok sevdii res rovenceSint emy ve versSrOse gibi yreerde kcktr

ressmn krsn Brr d ond de Frns top-rdr B deiimde risten stn d pon resim s-ntnn rnekerinin de py byktr

em Sreynn tek yngs keke ynzc b osy-d okn ekimn kendne y yd snn 7krtn mrn rt rd ymy semesnden etkienerek em Srey d krngcn hytn kend ymsresi ork beirer. Krngrn 9 y ydn re-nince irimiz bozmd dersek yn or Ne yzktrk em Srey 6 yn 4 bsmk k 59nd yrr rmzdn

Krng nk ir de gebe bir yt srmektedirkm ork y semesnn neden Lokmn ekme


15/244

yadya da gidi s soyad "Sebe ike soada biy haf ataa "Seyyay bemse Seyya Boabucudak ke takmydz bi die add ve ydzda ouu

Va Gogh Cema Seya de de ka kam-za "Daga ad iii k ktas okuyouz

Buluu eile ulu paaKanm yee a ulu paa

i gemiciynen Van Gog'an almBi adnn a a a

Bua da kua kese Va oghu kadeiTheoya yad mektuptak buuta t okumada

ce kuaza fsdayam bu mektub sa taboauzada 188 yda oadada yazt Okuyuate kaatc ekede aayacaksz "Gkyz tamamas oaaksz iceikte uuk bi efatui beyazKoyu postaa bezeye ak buuta yoktu uada bu

ada k bu buuta ok daha sk skyd ve tm gkyz kapyodu bi yada da az ok paak gz ya-ka efatua gie . mzde aboa dzeee e ok asa essam VaGoghtu Bedi ahm ybou Mehmet Baaa me

Fauk Topak zka Met Meti Demita yvah bakam Va Gogha gz kpa e de Sah Bse"Va Gogh ad deemeside e dua bi taboyu dzetmeye yetieim Sah Bise de tpk ema Seya gibiyada Suay k hep ak kaaca b ustad Paymza oa isaa eme azusu vee ve aydadka da hi oduumuzu aata eseedeki biazck

k d h ff d t b d t k d


16/244

"Gece Khvesi Vincent van Gogh.

Sa Birse deemeside Va Gogu Gee Kavesi tabosuu d dedikte sora bu resmi

szkere okuru beeie asar. Ksa bir bm oku-oruz: Ne ki kap kou aisi iide er aa bi turuu ereve ie soka ste deekmiesie abaadzar sarbeazar da pp aama gege kar-maktadr

Gee Kavesi Va Gogu 1 e a-da apt bir resimdir Sa Birsei azdkarda tab-ou sokakta bir kavei gr ierdii aarSa Birse de Cema rea gibi amaktadr kGee Kavesi ad taboa bakaar ei tavadasar k saa avizeeri as oduu bar stdeki ieeri birbirie sokuduu ortasda bir biardo masas dura ve duvarar krmza boa bir i mek grrer


17/244

Birse'in ntt Vn Gogh'un n gnerde pt birbk tbodur Bu tbonun d "Cfe errce'd Gecedir Sh Birse ustmz ik tbonun dn krtrmktdr

essm "Cf errce'd Gece tbosnd gk-zndek dzr cennetin ieker ork esmetmitirVn Gogh ht bounc gzn rmz gkzndenO resim sntnd stronomie en ok igi dn sntr rsnddr Cmie Fmrion'un md o

nomi dergsinin tirkerinden on Vn Gogh bir mektubund kz krdeine unr zr: "Ydz izmek iintuve bez noktr komk eter dedir

Vn Gogh'un gecei konu n tbornd kz krdeine zd mektuptki kgs ve dzr on igisi

dmktdr Bir gkbmc sdece teeskoptn dzrseretmez; resim sntndki gkzn tbordk -dzr d rtrm konusund kendini sorumu hissedermrn Meudon Gzemevi'nde srdrn Jen Pierre uminet besi bir strofizik uzmndr uminet Vn

Gogh'un 889'd Sint em'de pt "Ydz Geed tbosu zerinde uzun uzun r Gkz hrit-r ressmn tborn krtrn uminet VnGogh'un frs dzr doru erere tn keder n m ekss niversitesi stroomrndnDond Oson ve usse Doescher d ressmn inthr ettii res'de bod "Geceein Bez v tbosu iinprr Sonu resimer gnmzde stronmik itr stn Vn Gogh'un stronom'e on gisini bir kezdh gzer nne serer Bu tbod gren Vens res-min pd zmndki konumu ndr stek

"hone stnde Ydz Gece "Ce erre'd Gecetbornd d ku kesik ressmmz gkz hrit


18/244

Teoy yzd mekuprd d Vn Gogun bir gnn gkyznde oduu ikrdr e ressmn kddkm o bkndn biri "Bu sb ktn uunbr sre nce ynzc seer ydznn ki ok byk -

rnyordu nd krr grdm penceremden.Bero Brech "Okumu Br i Soruyor d irine

u dizeere br:

Yedi kapl Te erini kuran kim

Kiaplar yalnz krallarn adn yazarYoka kayalar ayan krallar m?

Teb Msrd bimn nn topnd bigiye ssynr iin ynrn k bir keni. Binrn ie-

rnde duvrrn ouurn turdn dh ok sdkiplrn olduu Teb keni bir dnem ydnnmcrnKutupydz omutur yn dnemde ym osdVn Goghun yzd mekuprn s st keerind ognn trinden nce "Teb yzck Bu dnceize

pusu on ise ressmn u szeridir: "Kib kr he-men emen kr konumz bir tutkum vr h durmnokumk renmek kendi kendm yeirmek peynir ekmek kdr kesin bir gereksinme benim iin.

imdi de Tebin kpsndn ieri girelim ve FredeickMirenin Vn Goghun tbor kknd 1971 yd]oual of e mericn Medical ociaion dergisndeyymnn dncesi hkknd bigi shibi om.Frederick Mre gz dkorudur Yzmzn mmrisinnbir kesine Teb kenini kp olrk kommzn neeniMrienin p doktoru ouudur Tp szc ie bu nTeb kentinden gemekedir .

Mektupr rihin gkyz hrisdr Frederick


19/244

mn gkom denien gz hstn ykndn ortytr Vn Goghun son dnem tbornd mbrn veydzrn etrndki k embererinin p giderek bymektedir Mrienin k nokts d bu our. Der ki

"Vn Goghun ge devir esererindeki mbrn etrnd gren ktn deirmier gittike kteen gz hs-tnn k beirtieridir. In evresindeki bu bunk-k snty it ze bir ie trz omyp n gediikynkr grme yeteneinin yv yv zms sonu

udur Krdei Theoy yzd bir mektupt ide ettiigibi Vn Gogh Kuzey vrupnn insn bon souk ndn kurtumk iin mnden iki y ne hytnnsonun kdr k Gney Frnsy gitmitir VnGogh burdn krdei heoy yzd bir mektub un

r d ekemiti: yrdn beri burd dh kuvvetion hissediyorum Dostu mie Bernrd yzdmektupt ise ye diyordu: Gzerim yv yv nnyor kuvveteniyor

Doktor Mrieye gre Vn Goghun snd gibi ken

disini intihr gtreek de bir ruhs sknts yokturessm bunm iten kronik gkom htdr Gzdoktoru Mrie keini kntmk iin "Pttes Yiyenerve "Gee Khvesi tborn krtrr rrnd yn oduu bu tbordn ikinde bunk n hibirbeirtisi yokken "Gee Khvesinde tvn k ekeeriiindedir steik Vn Gogh "Gee Khvesini ypt1888 ynd rkd Guguine yzd bir mektupt skntsn k die getireektir: "Zmn zmn gzerimegrip bir yorgunuk kyor u nd sn bu mektubuyzrken yine yn yorgunuu hissettim. Birz istirht

etmem zm gib.Frederik Mrie zndki bky krr "Vn Gogh


20/244

sini kzi nedeniyle intiha etmedi O sada yava yavagzlenin eni kaybediyodu Bunun zntsne dahaazla dayanamamt

Gz doktou Maie Van Goghun kendi potesini yapt tablola stnde de al. ekes bu tablolada essa-mn kesik kulana bakaken O gzleinde younla vebi gzbebeinin tekine ge daha byk olduunu tespitede Bu duum glakom hastalnn en tipik belitsdi

Gelgelelim D Maieden ylla nce Van Goghun

gzleinden ahatsz olduu tans bi amiz taandankonulmutu Bedi Rahmi ybolu "Van Gog adl ii-nde gd b yay anlat. Bu ya ile gz doktounun tans aasnda insan hayete den bi benzelikvad. Gel de ama Bedosun u dizeleine

Dn gee Vn Gog'u grd rydlyorduGznn snde ir puPun n yordu

Dn gee Vn Gog'u grd rydlyorduBir uln esiprdn gr ul deil

Gzleri nyorduDn gee Vn Gogu grd rydlyordu

e deni an otada Bed Rahmi ybolu, Dr.Fedeck Maieden nce dizeleyle yapm muayeneyi


21/244

Cervantes stanbuda!

q oplumal Tari Dergii 2005 nn Ock ss-

nn kpnd 400 n giren bir romn khrm

n kr krmz Khrmnmzn kim oduunu CnYcein dizeerinden reneim

Upuzun ir Don var ya Servane'en mdevveBen o yellimyellimin ave deirmeniyim

Youllula avala ualla rgnleRozinann nda yllardr eferiyimVarn u pirin eden ve u inanl eiDa ayr dolaren are giin aveye!Vurdua gne uru nalarmaSevinler rm o gaml valyeye

Derginin sr rsnd Mur Begenin "Don Kiouk Nedir? ve zem Kumrurn "Don Kio 400Ynd bk zrn igie, bir souk okudumSn Bege hme Mih ndinin Don Kiou n

mdnn n izerek bor zsn Bu bigii dzn "genik dnemi ork kbu edien engi d


22/244

m konusund zen gsteriyor. endinin Don Kiotusonun kdr okumm obieceini bu yzden de Cer-vntesin khrmnnn "gn bir dei ork gn-m osn d beirtmeden gemiyor

hmet Mitht endinin sz konusu kitbnd DonKiot benzettii Sih Mo d rk kdnnou Dni eebidir. nnesinin by ve cin eri kitrn okuyrk byyen Dni eebi "neredeyse deiie ykn dvrnr sergiemeye br Fkt h

met Mitht endi yknn btnnde Dni eebiyi"hyeri einde kon biri ork tntr bizere tebirk rnek: "Fkt zihninden geen hyeri unutmym "Dni eeb hy denizinin t deriniine kdr dd "Bu ik br Dni eebinin btn evhm

ve hyerinin gerekemesine bir kt dh yrdm etmi oduBiz yine de Syn Begenin beirttii gibi hmet Mit-

ht endinin Don Kiotu tm ork nybidiinisyeyemeyiz m bir yk y d romnd Don Ki

otun eksiksiz tm ok irdeenmesini de bekemekdoru omz; ksi hde Don Kiotun tkidi bir eser kr orty ki bunu d k bnd hibir yk y d romn yzr ymz hmet Mitht endi de zten "bugri zt stnbu getirdik snmyn diyerek trtm-y bir snr koymtur

Don Kiotu stnbu getiren ve onu bu dert yumkentte gezdiren yzr t Igzdr Igzn kitbn bu"gm vyeyi ne kdr tny tnmd gzye eemk doru bir okum omycktr s soru udur kiDon Kiotun yzr Cervntes stnbu gemi midir

Cervntesin Osmny kr nebht Deniz Svnd bir kounu kybettii biinir 1575 ynd Osmn


23/244

Cervate' karakterler Do Kot ve Saol aat ustave Dor (832-883) gravrde

Cervnesin "Kuzey friky grd kbu ediirRsuh Nur eri, vkf defererinde yp md,Tophnedek K i P Cmiinin ypmnd nesrer rsnd ndk birine rsr Mgue de Svedr


24/244

Cevantesin esi dt dnemde, 1572 ve 1587 ylla aasnda Kaptan Deya olan K Ali Paann Mima inana yaptd caminin bitim taihi 1580di Bu,Cevantesin Tkle eindeki esiiinin sona edii taih

ti on deece ciddi kaytla olan vakf defteeini inceeyen Rasuh Nui ei taafndan iei slen bu belgeyege, Cevantes ve Mima inan, ayn esein yapmndabi aada bulunmula!

Kl Ali Paa, yapt camiden ziyade, yktd asat

hane ile anl Padiah III Muatn istei zeine Tophanestlanda bi gzemevi kuan Takiyddin fendinin almaa, gkyznde glen bi kuyukluyldz ve adn-dan kentte boy gsteen veba salgnn bahane eden ba-naz evelein basks sonucu K Ali Paaya yktl

stanbul nivesitesi Ktphanesindeki Fasa yazmala aasnda " 1404 numaayla kaytl olan bi ese vad Bu kitabn ad einnme olup, yaza AlauddinMansudu se u dizelele baa

Rne urucuu oln bilge ronom

Rneyi yle lm emeller erine urdu iZmnmd, ronominin bilgi evenler rndiiibr yelereDin ilimleri gibi rbe grmeye bld

einnme Takiyddin fendinin asathanesini,amalan ve ykln anlatan uzun bi iidi Bilginintozlu aflanda unutulan bu mthi bege, asathaneninykndan nce yazlmaya baand iin ok daha deelidi nk, yazan dnceleinde ykmdan sonaglebilecek teslimiyet ve koku gibi duygulaa astlanlmamaktad iiin balangcnda astonominin ilgi gmeye balad ye ki din iimlei kada saygnk kazand


25/244

lern ortaya kacann habercis gibidir Ne yazk ki ylede olacaktr

Aauddin Mansur rasathanenin yapln ye anlar

Ve Fren Galata Saray semtindeFirue renli ir saay setileasrf iin ir ese altn verildiVe sarf edilen paralar ir deftere ayd olunduFren Florini salam inann ana smn yapma iin

Kum ve topralar gii arcandBu muteem ve geometri eildei yapyairin ve arla ren ve parlal attlan ata atlala dnce,emerini tp ay gii fele arndan sarttlaBir yandan da y inann yanndautasar ir rasatane ina edildiBurada on e sein ilim adamaiyddin'in emrinde almaya alad

Bilim arihime k tuan bu son derece deerli eserde

Taiyddnn kuyrukluyldz incelemek in gnlerce ave susuz alt gnein eiminin hesap edildii yldzlarn birbireriyle oan aar Vens ve Merkrn hareke-leri gibi pek ok konnun aydnatd anlalyor Kap-tan Derya Kl Ai Paann rasahaneyi yk ise u di-

eere yansmtrasatane ir anda alaa edildie rasat iine ylece son erildiZatlala nden adlar;Aletleri rdlar ve ivileri stlerasatanenin adndan ve sanndan gayr ir eyalmad


26/244

Ali Ate'in oyunc e bbnnesinin diktii klf! .


27/244

Aya lk nsan Biz Gizledik . . .

960 ylarn stanbulunda Aksaraydaki bir evn sa-on lambalar her gece birka dakikalna kapanmakta

dr okaktan geenler odann tavanna yansyan ve hareket eden rengrenk klarn bir uan daireden ktnbimeden aknlk inde yrrler

Odann inde ses ve k saarak doaan uan daireyehayranlkla bakan yer arasnda ik eln aarak duaeden ya nineler de vardr Th th maaah Na-ar deme inallah seseri arasnda kotukarn ve sehpann ayakarna ya da duvara arpan uan daire yn dei-tirerek herkesi blemektedir Birden salonun kar yannca oyuncak uan dare evn ocuu tarafndan kucaaalnr O an gsterinin sonu demektir ve uan dare evn

olu tarafndan saondan karrken arkasndan br alkkopar

A Atetir oyuncak uan darenin sahb Bir aponoyunca olan uan daire o kadar nlenir ki mahaleli herakam Ali Atein evinde toplanmaya balar aylar iidi-

inde gster aman da geldi demekti. Televiyonun ol-mad o yllarda rengrenk klar saan arpt yerden


28/244

fili li bo gidilmyci iin Ali Atn uan daisinigmk istynl h akam ayn amaan gtmkt-dil Pil !

Amika Bilik Dvltli v ovytl Biliinin uza-

ya oktl gnddii 1960lada Anadolunun tolu yol-landaki otobsl Apollo yazmaktaydk! yl ki biotobs aynn u yazlmt Tk akibim NAA kisp g uzay fthtmk iin kabt dkn bizlAnadoluda amblmi okt olan otobsl yatmaktay-

dk Bilim sanata d vilmyn bi lknin vatandaolan Ali At ocukluunda oyuncak uan daisin ba-kaak Aya gidn ilk Tk olmann hayalini kusa da2000li yllan stanbulunda bi okul svisinin diksi-yonu banda sd hayatn Oysa babaannsi Ay

anm toununun hayali klmasn dli tozlanmasndiy oyuncak uan daiy klf bil dikmiti Gkyz-nn dinliklin dou yol alan bi oyuncak olduu iinAy anm klfa zllikl mavi nkli bi kuma smistn d yldz ilmyi ihmal tmmiti Oyuncak uan

dai klfyla bab stanbul Oyuncak Mzsinin uzayodasnda sgilniyo V uzaya kma yanda bi thiti bulunmayan Tkiyd h yl tafik kazalan-da can vn yzlc insan kn salaak topan ka-anlna gmlyo

Titanik 1912 ylnn 12 Nisan gn Amikaya gitk z ngitdn dmi al Bilimin tm ynilikli-ni bandan dvasa gmi bi buzdana apaak okya nusun dinliin gm Titanikin yola koyulduugndn tam 9 yl sona 12 Nisan 1961 d insan tayanilk okt uzaya kaak dnyaya kazasz blasz gi dn-

myi baa ovyt kozmonot Yui Gagainin baas-nn adndan dnmin umhubaan mal Gsl bi


29/244

Uzay konusunda bu illml btn insanlk iin faydalolmutu Rusla bu baayla insanla hzmt ttikliin kalbn tbik dim Byl byk baala kkmilltl in koku vci b y dild

ma Gsn son szindk bk v kk k-yaslamasnn Tkiyy iin alp almad tam olaak an-lalamasa da n gaipti k, 20 Tmmuz 1969da NilAmstong, att ilk adm kndi iin kk ama insanlkiin byk olaak tanmlayacakt

stanbul kk ss nglizc tmni Ohan Yt-k d, umhubakan mal Gsl gibi dn vYu Gagan insanla yapt byk hizmttn dolaykndisini kutlayan bi mktup yaza Ytk tmnnyapt, o yllada byk bi hatad nk, Amkaya

gndilck b zaf yalamann lky thdit dck biyan glmzkn, stn ovytl Biliind b adsinyazld zaf postaya vmk byk bi sutu Zavalltmn byk bi toplumu yntn "kk kafalla taafndan tutuklanaak, fi da Mahkmsin

gndil!Batnda, tfaiy bnasnn hmn yanndaki bi vintas kokuluklana uzun uzun bakmak gki Buas,kntt souk dmi atlysi iltn Aziz Aatann vidiAziz Usta tas kokuluuna dsn olaak ucunda hlal

olan oktl yapa Oysa, 1 960l yllan banda, nsanlan bi gn oktll Aya gidcn syldind hksalay d kndisiyl Ama Aziz Usta inancndan vazgmz v dlini kiciyl dvd kzgn at tutulan dmi il Apollo 11n nsan Aya tad habi adyolada v gazt sayfalanda y aldnda, Aziz Aatanh zamank gibi takm bssin gy, ft apkasn dabana takaak guula gzini Batn sokaklanda N


30/244

i

i

t

_

r

;

/

0

.

,-

.'

/

/

Aziz Aartann balnrlndai retleri.

nn en byk dn deme leyen een pm Ao

nolala ya da kozmonolala kalamadm ama AzzAaan deklen Aya gden oke deen ea kokuluklana dayam gkyzn eyedeken gdm

Dnyann en gzel en eek bayaklandan bne ahbz Bayamzn nde Ay em va ama Ayda baya-

mza ooaf eken b blm nanmz gemyouznk bz hayaa ek dou yol olan blmn yolunun okuzanda ylyouz Bunun en gl belge de baya-mzdak hlal ve yldzn nal b aaya geldn beokullada blmn yolunda blmn dlyle anlamaymzd Acd ama lkemzn bamz n cann veen onca gzel nann kan ek dou yol olan blmn yolunu kamak n kullanlyo Oya blm geek demek zg-k demek. Ye gelmken yazam b kez daha Bm veana opumla n b kuun k kanad gbdle Bu kkanad kullanan oplumla uala ve zg olula Kulla

namayanla e avua dnle Tavuk opluma blenne yem an dye beke Uamayan kanala kleen


31/244

Bayamzdaki hilalin saysn bie indien ve yannayldz ilk kez koyan, 1789 ve 1 807 ylla aasnda tahttaotuan elimdi Gkten bayak deil, dse dsegkta de Dahas, biz yolda tesadfen bayan bul-

mu bi klt deiliz Bu denli s ve ansn beliledii bitaihimiz asla olmamt Tesadfen bulunan bi bayakanlatmnda gelinen ye udu beeket vesin ki oadangeiyoduk ki sokak ya da iki tepe teden geseydik bugzel baya bulamayacaktk

Bayak efomu yapan elimin kulland yldz sekiz kelidi Keleinin says sekiz olan bi yldz, ekil-biliminde "zafe anlamna geli

Be keli yldz bayamza ne zaman konu Needen geiyoduk anakkale avandan m, stanbulun

Fethinden mi, yoksa Malazgitten mi Ya da, says az ol-sa da kimi okullada anlatld gibi Mecidabk dolaylandan m

Yldzmz be keli yapan ultan Abdlmecitti Bekeli yldzn bi tek anlam vad Bunu gmek iin bi

boy aynann kasna gein, bacaklanz iki yana anve kollanz da aaak yee paalel duuma getiin Bekeli yldzn anlam tam kanzda dumaktad nsan

zglmzn simgesi olan gzel bayamza ba-

kaken hep ayn duyguya kaplyoum Aya ilk insan bizgndedikNe yazk ki, bayamzn nasl olutuunu bile hayatta

tek dou yol olan bilimin yolunda anlamadmzdan,onu Aya gtmek iin baka milletlee teslim ettik Geigelince de eeveleyeek bi duvaa astk

Gkyzndeki yldzlaa bakaak dnm Oalaagitmek iin uzay gemilei yola kaken bz yine baya


32/244

eslim edeceiz Nasl olsa bayak lkemizde ok ameeve de va Duva da uzun!

O yldzaa giden bi vaandamzn esmini duvalamza asmann ek yolu bayamzdaki insan gebi-

meki


33/244

stanbudan 1.372.640Kuru! .

6 ylnn 24 Temmuz gn Aydan dnmekte olanApollo 1 1 le uzayda yaplan son teevzyon yaynnda

Ne Armstrong unlar syler "Yzy nce ues VerneAya yolculuk zerne br ktap yazmt Onun Columbaad uzay gems Flordadan havaanm ve Aya yolcuuunu tamamladktan sonra Pask Okyanusuna nmtGnmz Columbas yarn ayn Pasfk Okyanusundagezegenmz Dnya le bulumak zere lerlerken, bu yol

culuun mrettebat olan bzlern baz duygu ve dnce-lern szlerle paylamasnn doru olacan dndk

Aya adm atan lk nsan olan Nel Armstrongun d-n yolculuunda and ues Verne, bylelkle hayatnverd en byk edebyat dlne adn yazdrr Bu d-

l veren se en byk sec kurul oan zamandr ulesVernen ya Syaa adl ktabyla dnyann uydusunayaplan k nsanl yoculuk arasnda pek ok benzerlk ku-rulur er ksnde de gemlern ad ayndr ayn yerdenfrlatmladr yolcular kdr ve dnyaya ger dn-

dkler yer ayn okyanustur z konusu benzerlk defalar-ca de getrlm yazm olsa da lgn olan ve blnme


34/244

Oysa, ules Venein hayatn deitiecek olan ok istedii ama yapamad bi yolculuktu! k olduu kuzeniCaolinee mecan bi kolye getimek iin Bat int Adalana gitmeyi dndnde, Jules Vene on bi yandad! Kk Jules, hayalini geekletiecei gemiyi de bulmutu "a Coalie vden ka plan yledi imanda tant bi mioyla anlat gibi, geminin kalkna bika dakika kala onun yeine a Coalieye binecekti Bu amala, 1 839 ylnn bi temmuz sabahnda eken

den kalka ve sessizce evi tek ede Ne gaip ulesVenein bu yolculuundan tam 130 yl sona, yine bi temmuz sabah Apollo 1 1 Aya dou havalanacak ama geide,bi ocuun ayak pamaklann ucuna basaak kamaktan koktuu sesten ok daha fzlasn bakacakt

Jules Venein evde olmad anlalnca, sabah yyne kt dnl Annesi ophie, olunu le yemeinde de otalkta gemeyince endieleni ve komulaDe Goyondan duumu kentteki eine bildimek iin bian nce yola kmasn, atn da dtnala smesini iste

Mathuine Pais, bi dnem dadln yapt JulesVenei sabahn eken saatinde kilise meydanndan geeken gdn syle Bi denizcinin de, iki mioyla bilikte limandaki L Coalie adl gemiye dou kek ekenkentli bi ocuk gdn sylemesi zeine baba Piee,

bindii son nehi gemisiyle a Coalienin peine decekve demi att Paimbouef imannda ules Venei yakalamay baaacakt kmek ve su dnda bi ey yemesiyasaklanan Jules Vene, yedii dayan acs henz silinmeden annesine u sz vemeye zolanacakt "Bundanbyle yolculuklaa yalnzca hayalleimde kacam

Olivie Dumas ve Voke Dehs gibi kimi biyogai ya-zala bu yknn douluundan phe etsele de dei


35/244

ecei ocuklar ikna etmek iin para vermesi gibi uleseein 'a Seaa kitabnda anlatt hayali uzay gemisinin de toplanlan paralar sayesinde yolculua kmolmasdr!

'a Seaa Gun Clubn bakan Barbicane"yeryzndeki tm iyi niyetli kiilere seslenerek yardm kampanyasna destek olmalarn iser iyanadanMexicoya Montevideodan Berline kadar uzanan yirmibir kentte yardm toplanan bankalar arasnda "stan

buda smanl Bankas da vardr ules ee 1 865 y-lnda yazd 'a Seaa adl nl kitabnda dlerindeki yolculua stanbuun destek olacandan phe duyma-m ve unlar yazmtr "rkiye cmert davranmtama bu konuda kiisel bir ilgi duyuyordu nk onun

yllarnn akn Ramazan ay orucunu dzenleyen AydrBir milyon yz yetmi iki bin alt yz krk kurutan aa vermek ona yakmazm Ne var ki veriliindeki itenlikte Bablinin bir eit basks da hissedilmiyor deildi

ules eein 'a Seaa kitab hayran olduu d

gar Alan Poenun Amerika da bir gazetede takma adlayazd Ay hakkndaki yazlar Miletoslu Thalesin M460 ylnda Ayn Gne tarafndan aydnlatld dn-cesini ortaya atmas Galileonun Ay gzlemleri gibi pekok bilgiyi iermektedir Fransz yazar stanbuldan gn

derilen paradan sz ederken Ayn kltrmzdeki yerihakknda da bilgi vermeyi ihmal etmemitirules ee stanbulun ve bu kentte yaayanlarn

dlere ve Aya olan sevgisinin farkndadr stanbul da u-les eei fark edecek ve yazarn 1 875 ylnda eyh Yah-ya fendi Matbaasnda baslan ilk eseri evirmeni ne ya-zk ki bilinmeyen Seken Gnde Devri lem adl kitabl k i T ki d d b k


36/244

hsan Tokgzn nl yazarn lm ardndan Serveiu drgisnd kan yazsndan bir blm okyalm"s Vrn ain Michl namndaki skiz onilaolikkorasna binr hr sn bn Fransa sahillrini dolar-d Mhr Seke Gde Devri lem il Deiz ldaSeyaa i bu korann fack kamarasnda vcu blmr ls Vrn ciddi bir mkarrir v hakiki bir gmicidir

undan min olabiliriz nsan "hakiki bir gmici olamasayd Aya ulaamayacak N hayalrind n d grk!


37/244

stanbul BoazndanMehtaba kmak! . .

l

,

r b

vapuru yni harkt tmktdir on srat g

ln

195 Chvrolt modl bir polis arabas rampadan havalanarak uar v kydan on alt mtr aktaolan araba vapurunun iin konar! zlynlri hayrtdrn bu olay 195 ylnn tmmuz aynda yaanmtrKnt stanbul iskl d irkcidir stanbul Boaznngilmsi konusunda yaanlan bu ilgin sahn istnirshl grlbilir Bunun iin Fransz yapm Coplan FX 1 8

lmelidir adl filmi bulmak ytrli olacaktr arkt halindki "Kz Kulsi adl vapura uan arabann ofrd, barol oyuncusu Richard Wylrin dubrl olan GilDlamrdir

2009 ylnda tarihi bir olay yaand stanbulda Bo

az bir utan br uca yrnrk gildi Kntin iki yakasn dniz altndan birltirn tp gidin tamamlanmasyla Babakan v bir grup insan, Asya dan Avrupaya yrdlr O yryt hi kims bir stanbul fsansiningrkltiinin farknda dildi N drsiniz araybur

nundan Kz Kulsin bir gizli dhliz olduu sylncsitp git saysind gr dnmdi mi


38/244

ttil Hlg, ylnd stnbl B oz'nn slr stnd yrrkn.

yorsunuz stanbul Boaz lk kez suyun snden yrnerek gemtr Yanl okumadnz stanbu Boaz lkkez denzn stnden bzzat suya baslarak, dalgalar ara

snda adm atlarak almtr Nasl m Yakkl denzsubay Attla lag, dnyalar zel enn de yardmlarya Boaz kardan karya gemesn saayacak zelayakkablarn yapmna koyulur

Beylerbey Astsubay Okulunun nnde kk brer

kay andran denz ayakkabarn deneyen Attla lag ayar sren hesapar ve zmler sonucunda kendsnbaarya gtrecek ayakkablar yaptna kna our Vapurlarn stne asma kprnn ggesnn dmed1963 ylnda stanbulluar br gn, su stnde yryen bradam grrer O gn, ka nsann ve ka martnn aknlktan brbryle arpt blnmemektedr!

B t d lh l k b kl t


39/244

lnda tasalad paatl, insann yksk bi ydn alaynca y sa salim inbilcini ngmt nsannumas konusunda pk ok baal bulua imza atan onado da Vincinin, ali bi kp yapmak isdii v

bu ninin dnmn padiah Byaz aafndan dddildii bilini Bu kpnn stanbula kazandlmasplanlanyo Ama asl blinmsi gkn, nl sanatnnbi hayalinin stanbul Boaznda gkltiidi Bunubaaan da Attila lagd nsann su stnd ym

sini salayan bi ayakkaby onado da Vinci d dnm, hatta bunun izimini d yapmt Bunun ifsinizn is Attila lag d!

Boazind, mhtapl gcld bbi adna kkkn kayklala gzinmk 1900lin lk yllana kada

modayd Kaykladan biind alan saz takmna likdk aklan sylndii Dnyann bu n iisl yolculuunu Abdlhak inasi isa Boaii Meaplar adlsind anlat bizl v d ki "Ay, sanki bu suadansandalla gidbilcimiz yuvalak, palak v safdil yzl

bi ydiAy nda, saltanat kayyla dolamay n ok svnpadiah Mahmuttu 1730 v 175 ylla aasnda tahtta otuan Mahmut ii v mzi dknlyl nlnmit Mhtapl gcld Boaz v ali sulanda gzinn Mahmu, 13 Aalk 175t, cuma namazndan saaya dnkn at stnd fnalaaak l Bahkapdababas I Mustaann yanna gmln padiahn baucunda ilk gc Kuan okuyan hafzladan bi, mzadanbouk ssl duyunca, saaya koaak duumu hab vi N va ki, kadi Osmann aha otuma ni

ayn gn yaplmt. stanbullu aasnda, Mahmutunyaadn saaya bldin hazn bi daha da kama


40/244

olmad iin zen padiahtan geiye syledii u sz ka-l: "Dnyada iki eyin tadna doyamadm bii evlat biimehtap

Yahya Kemal de "Gece iiinde stanbul Boaznda

ay altnda uzanan yolu nlat

Kandilli yeen uyuladaMe rledi ularda . .

Bir yoldu, parldayan, gmen,Gii Ba amad dnen.

Huly epele ayl aalar .Durgun uda dinlenen yamalar

Mevim onu yle ir zaman iGaaip ir mydi ani

Gimi ayolmuuz uzaa,

Ry ona ermeden, afaa Ayn mehtapl gecelede Boaziinin sulayla ykad-

gm enkli sala kendisine ulaacamz bi yolduoun bilim taihimzde yaplan hamlelei bilmeyiimizdein hayallein aydnlanmann ykleinden habeda olmaymzd. Geek ai geek yaza o yol kapanmasn bi gn halkndan bii o gm yoldan yyeekuzaya ksn diye Ayn sala i usanmadan taayaninsand Attila lagnn Boazn sulanda ymehayalini nemsemek unuttumamak bi gn aamzdanbiinin Ayda adm atmasn salayacakt

Aaba tayan ilk vapu Boazda yzdmt


41/244

Hlya Koyiioomobille Boa

fde!

dnya denzck tarhnn araba tayan k vapuru omu-

tur Ama, stanbu Boaznda kardan karya vapursuzgeen br araba da vardr!Boaz tarhnn gn oayardan br oan suda gden

araba yks nse, 1965 ynn temmuz ayna gtmeyz Mav renk arabann ndek krmz trt ve ort g-

yen kadn gzeye herkes byerken, kendsn hayran hayran seyredenern bakar anden korkuya dnr ! Gen kadn Yenky sahnde arabasnn dreksyonunu denze doru krar nsanar, Boaza den arabannsuarda kayboacan sanrken yzerndek korku ve te-a yern akna brakr st ak araba ardnda kpker brakarak su stnde yo amaya baar!

Bundan sonrasn Agah zgten dneyem "Br s-re kyy takp ett Bu arada btn ky vaarn bakonar Yenkyere domutu mav otomobn nden e saayan yay seamyorard Brou k defa

denzde br otomobn yzebdn gryordu Yen-kyn kar kyar ubuku ve Kanca Bz de motoru


42/244

dtk Yaknmzdan gelip geen btn motorlar yavalayp lyaya yol veriyorlard

Fotoraarn Erol Dernekin ektii bu olay 2 Temmuz taihli Se dergisine kapak our stanbul Boazn ge-

en arabann direksiyonundaki gzel kadn ise lyaKoyiitten bakas deildir Drt tekerlei ve iki pervane-si olan "Amphicar Own marka arabann o yllarda lke-mizde sat iyat 60 bin T olsa da gemileri karadan yrtmekle vnen bir milletten ilgi grmemitir

ep yazdm elim kalem tutuka da yazacam stan-bula bir Boaz Mzesi lazm stelik benzeri dnyann birbaka lkesinde asla kurulamayacak olan bir mze!

Boazn iki yannda mzeler ap bu mzeler arasndagdip geen vapur seerleri koymak m

Belleini nemseyen glendiren gelecei iin zeleryani bilgi mabetleri kuran bir toplum mehtaba kar!


43/244

Minarelerin ilindenAnlamak!

sanbuda, Kanun ultan eymann kz Mhimahultann adn tayan iki cami vad Bunladan bii

skdada, teki ise dinekapdad Gne he gn,ocuunu aayan bi anne gibi skdadaki caminin adnda doaken, Ay dinekadaki caminin minaeleinin akasna saklan He akam Ay, skda Mihimahultan Camiinin salan talandken, uykuya yatmakzee olan gne, ban, dinekapdaki Mihimah ul

tan Camiinin kubbesine daya stanbulda bu yzden bideil, iki tane Mihimah ultan Camii vad Mihimahnmih mah) anlam da gne ve ay d

ultanahmet Camiini ne zaman gsem, gkyzneuzay aala gndeen bi s geli aklma Gkemli ca

minin kubbesi bi asathaney, minaelei de fzeleianmsat bana Kubbelei ve minaleiyle m camileayn duyguyu yaatsa da, ultanahmet Caiinin gnt-s beni daha enki bi sevene skle

eeelein aalandaki mesafe gkyzne ykseldike

boalan e alk yapmasn diye atlan yakt anka gibign gzme Uygalk taihnde, Aya gden okete


44/244

nda dnede tenede yaza yazm esme apmt B de mahyaan eektn omad yadakandee hazandn dnsek! "ee ne va bun-da demen sakn! O kandede uzaya gden okete

haekete geen ate yok muydu Den ve hayaentahnde mahyaada k saan atee Aya dou oaan oketen atnda yanan ayn aet

Necdet akaou Bu Mln Sulanlar ad o gzemktabnda utanahmet amye g u bgy akta

Ayasofyann kasnda ondan daha am ve estetkak utanahme Kyes n kse genden se-vete tketen Ahmetn yaptd camnn 14 eefesonun 14 Osman padah oduunu smgee

Bayamama tenende en pen bgne ve a

e kasnda tahtndan kakma ncen gsteen Ahmet atn b kazmaya bzzat a yapmna 1609 yn-da baad utanahmet amnn temende ahteka padah ya da ka b a tahtndan kakaak seam-ama nezaket gstem

Apay Kabaca ustamz da Gemien Gnmze anul ad bn b emeke hazanm esende unayazmt "utanahmet amnn 6 mnaesnn smetsyanz utanahme manzumesnn ahenk ve gzen de stanbu panoamasnn da hakuade b paasntek etmekted At mnaenn ks e ve dd de ke omak zee 14 eefes vad

Afnza snaak bmeyen gen okuamza eefenn mnaeede mezznn ezan okuduu fdnd ba-kon oduunu anmsataak ayn akaou ve an Ka-bacann 14 oaak bett say zende duam!

stesenz bu ge b de kye Anta Kuunun1954 ynda ye aan uanahme amye g u


45/244

nn 14 s vad k, bu hkmdan 14 padah olduuna dlalt tsn dy yaplmt

h atk, gnn hayan kald ultanahmt Camnn6 mnas v 14 s oduu konusunda b phnzkalmamt! Oysa, 14 says yanlt! vt, camnn 6mnas vad ama, says 14 dl, 16d at mnann ddnd v ksnd k olaak bu-unmaktad! Cammz kubn akmzda aklmza asathan, mnaln baktmzda s uzay ok

t gmynn ndn d, saysndak atmatkslhata olsa gk!

ultan Ahmtn Osmanl tahtndak 14 padah ol-duu doudu Osman Bydn baayan padah says1603 ylna glndnd, tahta kan Ahmtl 14 says-

na ula Bu duum, u souyu somamza ndn olu Ahmt, ultanahmt Camndk ln saysn tahtakan padah saysna g yaptdysa, otada knc bsay hatas m va

Yan bktmdn vm ay ndm, yoktu

nk,

Ahmttn nc k padah hayatlanda k d-m tahta otumulad Bu padahla Muat v olu Mhmtt Bu duumda Ahmt 14 dl, 16 padah olmaktad

Oysa, vlya lb, snd, tah camnn saysn dou olaak vmktd "Alt adt gk

ba uzatm yc mnal vad Ahmt an sutanlan on atncs olduundan v on altnc padah taan-dan yaptldndan, ona bt omas n a mnalsv on at ld ultanaht Camndn bahsd-kn, vya by anmamak hakszk oludu nk,

vlya bnn "dnmm sz nc oaak tanmlad camnn sz gzllkt olan, gn hayan b-


46/244

ultanahmet Camiini uzaya oket gndeen bi ssebenzetmemin nedeni belki de, I Ahmetn, camnin mhap duvana Kbeden getiti paa acei svedta koyduttuunu bilmemdi z konusu ta, z ba-himin Kbey tam edeken de kulland uzaydan dn-yaya dm bi gktad! . .

ldm Beyaztn ou Musa elebnn kaaskeolan eyh Bedettn, Osmanl tahtn elebi Mehmetnele geimesiyle sld znikte nl ktab Vaida

yaza lk Tk mateyalisti olan topak eomunu savunan eyh Bedettin, yandalayla blikte Rumeliyegee Kmileine ge tasavvuun en neml adlandanbii olan eyh Bedettinin yolculuunu, Nzm kmetten okuyouz

Bi gece bi denizde alnz ldzla bi elenli adBi gece bi denizde bi elenliapalnzd ldzlala

zeine odu gndeilen eyh Bedettn, 48de, eezkennin asnda asl Bedettinin meza 192 ylnakada, doduu ye olan imavnadaki tekkesinin avlusunda kal ozan Antlamas geei Yunanstandaki

Tklee zounlu olaak g yolu alnca beabeleindeeyh Bedettinin kemikleini de getiile Topkap aaynda inko bi kutuda saklanan kemkle Gagannuzaya kt 191 ylnda Divayolundaki MahmutTbesine gml Meza inde Mahmut Abdl-mecit, Abdlhamit gibi padiahlan yatt tbe kapsnn emen yan bandad! Kendini "devimci "sosyal t " l l k i i di h t b i l


47/244

d iin bu taihi meknn kapsndan iei gimemektedi Byeike de Nzmn iiinden doay sevdikei yada hakknda bika yaz okuduka eyh Bedettinin mezann stanbu da oduunu pek bimemektedie

adi bakam, minaeeini fzeee benzettiimde yz ad bu kitapta zoaki ye adn dnm oabieceiniz ama bir kesinde kta oduunu eninceaaak "yei ba gibi de vam dediinizi duya gibioduum utanahmet amiinin yksnde eyh Bedet

tinin ii neBedettinin Tkiyeye getiien kemikei gmme-

den nce yanzca Topkap aaynda dei 1 y utanahmet amiindeki bi doapta sakanmt


48/244


49/244

Atatrk Neden Hi UaaBinmedi?

1zmirdeki Alancak Gar ile Konak Meydan kyndabulunan gmrk depounun birbirine balanlma d

nldnde yl 1870 idi O dnemin en gzde ulam

alar olan deniz ve demiryolu amaclnn zmirdekibuluman alayacak proeleri hazrlarken hak ettiin henz yakalam deildir Taarmn iine tren girecek ekilde izdii gmrk depounun elik kirilerini ak ve kolonlarn Frana da hazrlatarak yola koyulur

Deniz kynda kurulan gmrk depounun at yedibin metrekare tutmaktadr Bina tamamlandnda atyakonan kulara bakarak "imdlik denize doru uzatyorumheaplarm ama bir gn gkyzne kp izin maviliinizede konuk olacam diye dnm mdr bilemem; an

cak gmrk depounun rhtmnda kullanlan mermerlerinfeten getirtildiini fldayabilirim kulanza.O ki zmirde baladk yazmza oukkuyu Tramvay

Caddeinde bulunan 118 numaral evdeki ocuun yan-na uramamazlk etmeyelim Bakn daha yolun banday

ken bir uyarda bulunaym kapy alp ieri girince ocuu odalarda aramayn bo yere nk evin nnden ge-dd l k bi k di b bi l


50/244

mektedir enaze arabas m ayr cenazelerin arabylatanmad yllardayz Tabuttan ok korkan ocuu odrum katndaki odalarda bulabiliriz Zaval evlerininnnden her cenaze geiinde burada alr soluu yaksesleriizden rkmemesi in seslenelim alh Birseel Biz geldiiik!

Tabutu en gzel anlatan iiri yazm olan mer ayyam okuduktan sonra bir baka yazarmzn etn Al-tann tabut ile tant ocukluk ansna tank olalm

Bz gerekten br kuka sahnesneyzuka feek usta kukaar a bzOyuna kyruz bre ker;Btt m yun sanktayz hpmz

etin Altan yle anmsar grd ilk tabutu dirnede evimizin karsndaki bir cenaze iin getirien bir ta-butla teneir grmtm Onlarn ne olduunu sorutum Beni pencereden ekip baka yere gtrmler ve o

sralarda dirneye gelmi bir avc uan babama seretmeye gittikten sonra aklm uaa pek takm olduum-dan sopalar az buuk kanada benzeyen tabut iin kkbir tayyare demilerdi vin karsna gelen tayyareyi gr-mek iin direnince de gelip hemen gitti diye pencerden

cenaze hazrlkarn grmemi engelemilerd Mustafa Kema Atatrkn Dolmabahe araynn altsalonundaki kataflka konmu bayraa sarl tabutu nnden geen ocuklardan biri de etin Atandr Tabutunher iki yannda da generaler nbet tutuyordu Bu kez yz-de yz Gazi iin doldu gzlerim lk grdm sonra daders hocalarndan dinlediim snflarda kitalarda her

d i l i l k l t h k t b k l


51/244

Sv lnnd knn ilk kr bir ceheden di-er bir ceheye krdn tnrk gnderimekteydierGnler ve htt hlr sren bu tm ilemi srsndun hsr lmms neredeyse muiedir te bu orlukrn ynd 1917 ylnn 21 Mrt gn Diyrbkrdk 2 Ord Komtnlndn Bkomutnk vek-etine 317 nou bir ire r "un bir yo tki ederek kr vtlryl geen uklrdn ordd gerektiiekide istde edlemedii dh nce edinilen tecrbeere

orty krmtr B durum ord nedindeki k blkkomtn trndn d derc ide edimitir. 16Mrt 1917 trihl emrlerini ile gnderilecei bidirienun krdn deil rk luklMrMltyerinden l getirimesi iin igere eir buyuru

ms Mtd bir u meydn vrdr Mrt dmeydnn hrnms i mrtn bnd stnbdnhreket eden Temen mern Hee geerek ord ordk bk komutn Westlden tlimt ms iin teb-gt ve bu kond emirerin r ederim

Mesjn ltnd "Mst Kem ims vrdr Attrkn yd b mesj Andou erindeki un urotrnn ikerinden os gerek Hc verdii nemi "stikbl Gklerdedr syle lms kln ttrkn emiye 20 Mys 1933te dnynn ik sivi h

vck irketernden biri on "Devlet Hv Yolr krulr Bgnk d "Trk Hv Yolr oln irket ikiJnkers iki KingBird ve bir de AT9 tii be kl himete br B be n tom kotuk ksitesi seyrmi sekidir!

Hkn ukr binmeye ynmms erine ttrk r gneri ucu iytlrl nkr ernde ge trl d l i i i B bi i


52/244

mktr ttrk'n uklr svdirm bsn ktlnlrdn biri d Orhn Krvli'dir bls, byi v bbsylbirlikt bu uulr ktln Krvli'nin 25 dkik srngky srvnini Br nkara enn yk dl kitbndn rniri: "Kirn'in orkl mvkiindn bkomumu Rmi byin rl rl T Ford' tksisin kurulu timsgut hv mydnnn yolunu tutuyoru Hrikisi d, burundn tk motorlu bir Junkrs F3 v bir T9, dm b 2,5 lir dyi kuyru girn nkrllr

knt rind bir tur ttr gri gtiriyor Klkl ini rs25 dkik Bi T9 rstlyor Gvd stnd tk kntYnlrd ilotunki hri 'r ncr ki ynd tk kiilik5'r koltuk Ksitmi, uu kibiyl birlikt 2 kii Tolu istt bir sr gittiktn sonr tkrlklrin yrdn ksildi

ini hissdiyoru kt bidn bk iki il dh vrm onlr ocuksu Biim v llikl bnim sorulrmmotor sslrin krrk yolculuk boyunc dvm diyor

Bb u dki kibrit kutulr n'Onlr istsyondki trnlr olum'

u sivri klmlr n'Onlr minr olum ' svdirmk istyn ttrk'n tm gilrini d

ni v kr yoluyl ym olms nsl klnbilir Ndn u bindiin dir hibir kyt yoktur Kndisini

bir vurun gvrtsind, otomobild, trn ncrsindv htt trktrn stnd gstrn otorlr vrdr d,ndn bir un ynnd kilmi otor yoktur

Bu sorulrn ynt, il'in, mir'dki gmrk dosuyl dni doru yty olrk tt imsn, kndidn tyn kulyl diky olrk gkyn tt P-ris'tdir!

M K l 9 l d li R P il bi lik


53/244

Muafa Kemal ak ylda Faada dzelee Picadiemaevalada

l sonund, uu ktln ukl bnc subl-dn iseenlein binebilecei duuulu. Mustf Keml,gnll olk ne kmt ki, li R P bileini tu-

tk vgemesn isteO gn Mustf Kemlsi hvlnn uk, nl nlb tu t bulutln snd m niden l kseklik kbetmee bln uk ee kl e bi tbutdn!.

ttk'n u binmemesnin neden, glei nnde nn bu kokun k ols geek Kim bili k ke-e, u binmee k veip, i R Pnn elni bileinde issedeek vgemiti! .


54/244

: : ), '

,

'

Mart su'ndan Gr Kutu


55/244

Mustaa Kemal'inPilot Olu! . .

asilyal bi blk 99 yld bi bi f leklik tkl Blkl etd 5 yl geidii

bileklii shibii "SitExupey olduu llcbuluduu yede ypl lmld ockheed P3ightig model bi u ek stll Bylelikle31 Temmu 9te Akdei'deki gevi ssd Almsv ukld kke kybol Fs u e

ede dt llm oluSitExupey'i l kitb k 'te bi Tkgkbilimcide s ede blm yledi "Kk Pes'igeldii geegei Asteoid B62 olduu kousud yb tlmyck ktlm v Bu geegei bi ml teleskopl ilk ke ge bii vm 909d bi Tkgkbilimci Bu koud hld pou luslsGkbilimcile Kuulty sumu Am bd es yd lv v diye se kulk s olmm Byklebyledi ite Beeket vesi Asteoid B612i ouuukoum ii bi dedii dedik Tk dei tutmu bi ys

koymu Hekes bud byle Avupll gibi giyiecekuymyl lm ces ptlck 920 yld y


56/244

Tiede t devimini n tt oldnge, xenin "dedii dedi T ndei MstKem ttten bs deildi k in Fnscsnd tt iin llnln "ditt tnm,Te eviide set msn die "dedii dedi olmtlmt Hehlde, itbn b blmnde ttn ditt ol olmdn di bi ttm gimemi belemesini B o sc ol steli, blesi bittm, bn et devimini, dh Tie Cmhietinin bile otd omd 92 lndn s edenSintxenin nl ve etesi bilgisinin dndnmm do olmct

n iisi gelin, Se P md n Bein dntllm: n Be o gn, Ns Mdlnde l so

ve onn dn "Mst Keml ol dm istediini sle Mem, oc b dn onlmsonsnd ndn on lm geetiini sleincede, n Be bentin oln tt

Mst Keml, endi dn oln om isteen

n Bee bi tl iin vei: "oc benim gibi sbolc!93 nn 2 stosnd, dnn iie

Beldesindei hv ssnde bi n ehit oln ilot, n Bein ol stemen Mst Keml Kt

l d!n Be, s Sie Hnm Penditei leinde otlen, 969 lnn sc bi gn ln diilen deinlnn sei snd ne dieceleinibiemele: "Ben Hv H Onn snvln gi

dim Piot olcm! Klnd dn, ehit ollnn biici ocG l K l d B i d M


57/244

glir nn hvclk kln yld ilk gn, niyttrni, ilk , l hbri Trnnn d glrind yn krrllk v yn svgi vrdr Scklr rnByin bnd dlnirkn, sssilii Siy H-

nn krrl ssi br: "Ol l it drsn rknd d dri. Gi lrsn yn glirsin snbkr

Trih 2 yll 973 Ankr, Mrtddn hvlnn102A tii n kkiti ltrik rs yndn bir n-

d chnn dnr. Avin ykc dili v kr dnl-ryl dln kkittki ilt, kni d vriln c ktrk, yngnn tkisindn ktly dns d, k-n n kyrn r lslnn yksk ldn nsr v vgr. riy bir tk yl kltr Pr

tl tlk .Kkiti lv ln k, kyllrin yd Ayn stndn gktdir. B drd iltn kndi cnn dnrk trk tsi, kntrls kln n birbb gibi vlrin stn dsi dktir Krrn v

rir gn d hvlnn gri dnck, ls bilyrli blgsindn kt, bir trly rnlini yy dnycktir! B rrl d ttii ynckndi cn nssindki Ariln n dn kbk cn lsn iin vrycktir Kkittki ilt,

it bbs Mst Kl l yn rtbd ln, stn Grl Ktl drYngn, n trn d tkiy bltr. Pi

lt Ktl, hvlnn lycn nlync bir trly ini yy krr vrir. k, blli bir irtinn ltn dt iin, tl kltnn dvr d kldnbilktdir .

i i t k l d d d


58/244

mcie gerekleir an kkitten krtan ktk ilthavaya frlatr ve arat alr rtif k alak diin Grl Ktl an yanan enkann iine der

Bekemii krlan mriik hasar lan ve bedenininek k yeri yanan Gr Ktly kmadan ktktansnra iyarete ilk gelenler hayatlarn krtard Aya kyleri lr nkan iinden kendisini krtaranar da aynkyllerdir Aralarndan biri titrek bir sese knr "stemenim ky hak gemi lsn iyaretine gedik Sana

minnettar. Hatra larak aratnden bir ara getirdik Hayatta kalmana k sevindik nalah te amandaiyieir ksa amanda maya balarsn Merak etme bana bir ey gelirse bi yine kar seni krtarr. Aramdabir karar adk kyde dacak ik erkek ca senn ad-

n kyacaYlar sren r ve bir kadar da acl tedaviden snra

Grl Ktl THYnin " emniyeti blmnde baar bir alma hayatnn ardndan emeki lr ve de stanbl Oyncak Mesinin d hatar terminalinde grev

alr! Drt ylda yncak tarihini renen Grl Katansergilenen yncaklarn ek n akarttrmalarda ta-ki edi maddi ve hkki tm srmllkar yerine geti-rerek meye kaandrmasn salar

stanbl Oyncak Mesinin bahesine bir ya gn

tek kanadn aamayan yara bir mart knar GrKatan martya cym gibi igienir yaraarn sa-rar eliyle besler Gnler snra iyieen martnn Cadde-bstan sahilinden Adaara dr n grnce g-nden damlayan birka damla yaa engel lama Ve

Snay Akna n syer "Den araanan amnbal ld filnn ad Martyd! . .


59/244

Zar Aa, King Kong eChe Gueara! . .

Za Aa'nn ik teieinekitantm ka.

30 ynn temmz ynd New York imnn ynn geminin gvertesinde bir yoc kentin sietini o

trn gkdeenere zn zn bkmktdr O yolcnn krsndki gkdeenerin ktrdn dh z y

vrdr stnbdn gemektedr ve d d ZroAdr O y Amerik Birlei Deveteri 5, Zro A


60/244

Zro A, 777 ynd, Bitisin Merment Kyndegerini dnyy tnd, New Yorktki gkdeenerinhibiri dh dommt Byk bir trene krnrZro A, getecier gnerdir yon gemektedir Dnynn en n yyn dmnn fotorf ertesi gngeteerin syfrnd yer lr

Hermn Norden d bir Amerik dvet etmitir ZroAy Ameriky New York imnnn grindekn grk Antn grsn, nnde fotrf ektirsin

diye mi Ne geer! Nordenin mc, Zro Ann ynnd Amerikrn fotorf ektirmesdr Dnynn eny dmn grebimek iin sirk drndn ieri girener,10 do krnd onn fotorf ektirebimekteydier! Zro Ay erken o vermek istiyorsn, 5 do

r dh f demeni gerekird! kmek rs knmk iin kynden k stnb geir Zro A Otkyde otr, Bon kysndk Ortky Cmne bknr, Zro Ann o mbedin ymnd tn bimeer Nsretiye Cminin

ymnd d ter ktmtr Zro A ve dh ek okeserin Sonr kyne geri dner Zro A ve ord evenir stnb tekrr gediinde gmrkerde hm ork my br yesne g, yesine ko kvvetidir ki, ks srede Hmr Khys or ki metre

boyndki b iy ki devi Rs Hrbinde cehede grr Bcndn yrnr Zro A yieince de yenideninin bn dner ve trihimdeki ik Hmr Tekitn krr

Zro A dodnd Osmn thtnd Abdhmit otryord Seim, kendini drmek isteyenerekr cnn br neye kormy rken Zro A stnb d d V M t d i d d rd Z r A


61/244

ik ke sd binnn nd d ii ok m-t. O bin Seiiye Ks, duvn sn esi de I.Mhut un otesidi Sutn Abdecit dneminde, Tnimtn in ediiinde de yodu, Abdi dneminde tenin stnbu ik geiinde de . V Mutngk ydn dostuk kuduunu d duyduZo A, Abdhmit dneinin n juneinide . . Mehet in Amn kndn etkieneek bkt"Wihemki bykn d gd, Vhdettini stn

budn gten ngi hs Myy d . steik oZo A ki, Vhdettinin ksndn tt dm 6 k bi dnemi ktt Dombhe Snn mn-d d mt! .

dih eskiti Zo A Ve Tkie Cumhuie-

tinin kuucusu, ik Cumhubkn Mustf Ke Attkn dnemine de tnkk ede Onc dee yngn,sv g Zo A Hibiinde ykm, hesinin n kd Am, bn eede knd bisik hvn gibi tehi edimesi n gide y devin.

Koc nn e de, bedeni de bu , bu yogunu-u kdm . 9 , evet tm 9 y gediieek, bi sikdnd, hytn snd td ykee knn ZoAnn stndn kn biiei! . .

Zo A, New Yoktn yken, kentn siuetine

yen bi gkdeen ekenmektedi. Ymn 7 Mt gnnde bnn Eie Stte bins kesine gei dnmemutuuunu yyn Zo n gne tkd m,gkdeenin ymnd n iiei gne stnbudteeini nteiye sud bin nmsd m, biinmeBildiimi, Eme Stte binsnn 1 O gnde tmmnd ve Mys 93de byk bi tene dd

E ie Stte bi s Z A s dki biikteik


62/244

menliini Merin C Cooer ve rnest B Schoedscknytkr ng ng dl ilm ile Zro Ann Amerikseferi rsn benerliker vrdr Sinemnn klsiklerirsn giren King Kong yerlilerin ttklr syg gster

ikeri dev bir goriken onn grkeminden r kn-mk isteyener trfndn dosndn krrk NewYork getirilir Gn r brm insnrn elindeKing Kong Zro Ay yn kderi ymktdr Senryonn son frkldr ylnc Zro A it old

torklr geri dnerken King Kong mire Stte binsnn teesine trmnck ve kendisine sldrn klr si-nek gibi vlycktr ev goril krd k old kdn vlrnd rr grmesin diye kendini fed ederkenZro Ann y ve krdn yorgn kbi sck yv-

sn dor yol kcktrWillim F Smithin knd B25 tii k 2Temm 945te mire Sttee dor rken gkdeenin teesinde King Kong yokt ! 79 ve 0 ktlr rsn rn k 4 insnn lmne neden olrken

Betty o Oliver dn d Gennes Rekorr Kitbnydrr! k biny rtnd Oiver grevli odsnsr kbiniye 75 kt dse de brn bie knmdn dr kck ve dmrn snsrle en yksekten den ve de lmeyen insn kimiine dor t-cktr

Yol New York den Sny Akn mire Stteinen teesine kmy ordn d Mnhttn Adsn KingKong gibi bkmy krr verir Binnn ynn geldiinden bir kyrkl krln ir b sevdsndn orcktvgeer Dnynn her ktsndn geen insnr glem

lemek dh ilgin geir mire Sttein 930rd noynck fbriks Mrx trfndn retilen teneke oyn


63/244

ne de bi King Kong oync koymy ihml etmeyen ie. Kyktki insndn biinin stndeki titte CheGevnn esmi vd. Ne v ki, b esimde, yldzbeesinin ltndki Chenin yz bi mymn olk izil

miti nesto Che Gev d, tk King Kong gibi,Ameikl yeilein syg dyd bi efsnedi Kzldeililein mymn olk izilmesi ise Beyz Admn ygld yeni bi lm metod deidi. King Kongn teesinde zglk n kll svt mie St

tein kynd, mymn yz bi Che!. Sny Akniin b metfo, gkdelenin teesinden glen mnzdn dh iiseldi.

Che Gevnn, Gnm ytyl Kb Deviminedo yo kmdn nce ilesne yzd son mekt

bn son stnd tndk bi isimle kz: "Geleceim Kb Devimiye blnt. Onn beb y gli geeceim y d eceim. ngmediim bi nedenden doy dh zl yymzsm, ee kde beniyenigiye ts, he ne kd yeinde olmsm d, itenoln b stl bi ved olk kbl et. Hytm boync dolm htll ve denemeee dm, do yod ve beni ktck hzm ileleken b dngy kttm. ndn itiben mm bi sknt olk dnmyom sdece, Tk i Hikmet gibi, mezarma saee btmem br arknn zntsn gtre

em Kzldeili lidein ks ym klmz, tm ksi, K

b Devimnden son byk bi koo tndn syenmeye bn. Bolivyd sstl, zglk k syeyen koc yek. Cnl olk yknn Cheyi

kimin decei skele snd yn bi k sonc stn Mio Tend, Chein son szleini


64/244

ini biiyrm. Vr beni krkk, ync bir dm -drm cksn.

Chenin cesedi bir hekterin ini tkmrn bnr ve grkeri rn cnn verdii Bivy yerie

rin stnden Vegrndeye gtrr. Cesed brdkibir hstnede kvete knrk bsn gsteriir Br dktrtrfndn eeri kesien Chenin bedeni binmeyen bir ye-re gmr . .

fsnenin sn erdiini in emek iin Chenin cese

dinn bnrk sergendi heikter iki miyr drk g ve bir miyr drk etrn kr rkGf Petr trfndn Bivy Bkn Brrients verimitir Trihin grd en im en hrs devet b-knrndn biri n Brrients b heiktere Biv

yy d hk r smtr Dikttrn gkynden ydrd sdece r deidir Hekterden hkbinerce ftb d dtmtr. Prgnd gee-rinden birinde heikter yine bknn hk r d-tms iin r. Ykseecekken teere tkn heiktern dengesi br ve kyr rrk infikeder. Byeike, hekteri her grerinde krnChenin cns bedeninin y sn yclk geen yerierin net ttr ve rry berber ynn Brrientsn m edvden kkr

Ressm Bedri Bykm Kbd yt m srsnd br Chenin Nm Hikmetn diesye bitirdiimektbn. Bykmn em d rmnndki bir shne, New Yrkki Dny Ticret Merkeinin iki keerinin iki n rms snc ykmsndn k nceymtr. O bm kym "Seim n giren ve

eriyen kr tneerini diinde ve ddkrnd hissederekyrrken sndk teeviyn 3D ve mtiviynrn


65/244

zne tkld. Dev bir Jmbo 797 New York Midtwndki dev PAN/AM binsn gbekten giriyor ord nndty dlrken o byk elmnn smgelerindn olndev biny d resmen gbenden kye byord.

ew Yorkn her yerinde "911 yzmktdr B cildrmlrd yrdm istemek mcy rnlms erekenteefn nmrsdr. e grtr k kz klelere klrlyln sldrnn trhi 1 1 yldr. Yni 9 yn 1 1 g-n!.. Amerikd trh yzlrken ncelik gne dil y

verlir. B d demek olyor ki terrister ytkl sldrntlmsn diye New Yorkt her n gze gele "911trihini beirlemi olbilirler. Belki de Ameriknn cildrmrdk yetersiziyle ellerinden hbir ey geleme-yeceye ly etmek n 9 yn 1 . gnn terch etmolblrler!.

Bykm, 1 1 yll sldrsnn koksn nceen sez-dii romnnd fcilrn trihinde ok nemli bir konnn ltn iziyor: "Yirmi dkik nce New Yorktvk bn ve o nd hl sren b d itnikvrifelket snki yn nd stnbd d ynyord. T-bii o nd mhkkk Pris ondr Sidny veyMontrel sokklrnd d yn durumr vrd Dnyrtk tm keyi rz hzn ve korkulrn n ndymy mt

1 1 yll sdrsndn sonr Bedri Bykmn yrll

geree dnr ve biz msum insnlrn d okorn grntleri tekrr tekrr izlemek zorund klrz.

stnbl geri dnen Zro A 193 ylnn Hz-rn ynd mrnn ilk ve son doktorn grecektr.29 Hzrn gn gzerini il tfl Hstnesnde

dnyy kyn Zro Ann lmnden yl sonr 1937 ylnn mrt ynd Cumhuryet getesinde


66/244

MEZARDAN BR E

Neen 15 sene yaamBu srr renmek istersini ei mi nk

HEYN AVNAABOAZ YOURDU

yeim Bunu bye biinsi e yiyin yaarsn

ZAR O AAMymn benetien Che tirer gib Zr Ann

mnden snr d, bireri srtndn r knmy devm ederer

1997 ynd, Bivynn Vegrnde kenti yknrndk br k isti kr Trktn, eleri myn birnsn iskeeti krr DNA tester, sne yc k-rn n kkt kemklerin rnest Che Gevry itdn kntr!


67/244

Paris'in Kurtuluu veHarem'de Goethe

aris teki akl hstanesinin st kat pencerelerinden aa-J bakn hastaar, rengrenk ieklere ssl bir bahegrdklerinde arrar. nk, bir sat ncesine kadar

orad bye bir iek bahesi yoktu! Penceredeki hastalar-dan ka grdkleri krsnda sak durumunun iyiyegitmediini dnd, bilemeyiz; ama bidiimiz, aada-kierin, hastanenin nnde toplnan ve yzlerindeki gece-den kma makyjn korkularn gizleyemedii, apkalar

kocaman iekere ssl kdnlar oduudur.eri girmeyi baaran kadnar, koridorard yakaladk

lar doktorlara kendierini hasta olarak ytrmalar iin,duvarda as sus iareti yapan hemire fotorafna aldr-madan yksek sesle yalvarrlar. Hastanenin odaarndki

piamal insanlarn hibir anam veremeden baktklar kadnlarn ortak yan, son derece ml ve gze olmalarnn

yannda, tm kentte "Alman dostu olarak tannmalrdr Paris'ten kamay baaramyan bu kadnlar, yasak birsevime esnsnda gardroba gizenen sevgili gibi, ak has-

tanesine snmak teandadrlarNazier Paristen ekiirken, caddelerde, sokakarda se


68/244

y bir ent braacalar dnces er Parislinin youn olara issetti br endiedir Bu nedenle Alman as-erlerini tayan aralarn ard grltye re vezl admlarn sesi armata indirlen bir Naz bayra-nn yanndan geenler yenlgiy azmedemeyen bir subayn slandan aca urunla ldrlme orusunu enselerinde duymatadrlar Raspail Soanda br tanneme lma in frnn nnde beleyen adnlara ateetti ernes Alannda arabasndan inen br Alman yz-

bann yolun enarnda direniileri desteleyen br gazete ouyan Parisliyi ldrdten sonra suratn izmesiyleezdi ve masum pe o sivilin uruna dizldii aberleri Pars br oru entine dntrmtr

ar 24 Austos 1944tr Parste uzun uzun alan

bir ap zil merdiven boluundai pencerenin nne onan gvercinleri rtr Kapy aan adnn yznde degvercnlern yaadna benzer bir tela grnr Uzatlanzarf alan adn tta yazl olan aberi ouyunca gzyalarn tutamaz "Hal Hazretleri bugn saat 1 de ani

olara vefat etmitirMetubu alan Abdlamitin z Aye Osmano-ludur Aye Hanm olu Osmann dar mann otelieli olaca szlerine aldrmadan onu da yanna alara Paris soalarnda zl admlarla yrmeye balar

Kentn nl afeler bo soalar ise sszdr Sca br yazgn olmasna ramen a ne br ap ne de bir penceregrnmetedir Anne ve olu br e bana geldilerinde entten elmete olan Naz ordusunu arlarndabulurlar Aserler by br dsipln iinde sani ent yeniden igal etmeye geleceleri orusunu aralarnda b-rama stercesine ara zmelerini yere serte vurara t di l A H l O bi t


69/244

am br saat geer aradan. Aman ordusunun ardndabrakt ses bo sokaklarda anklanrken en gelen brbrle akalanmaktan korkan anne ve ou komaa ka-rar verrer. Hzla kapatld n perdelern skt pen-

cerelern altndan duvara dengel br eklde aslanmadk-lar n devrlen bskletlern anlarndan geerer Brdenevern kremtern adeta aaarak geen uan sesnden rkerek ere melrler Bu potluunu AmerkalStanle B. Kocern apt mttefk askerlern Parsn

ok aknnda olduunu aber veren br prpr kef ua-dr Kocer gzlemcs Marvn Mold e brlkte emr dumaktadr zerlerne ate eden Alman mtralzlernealdrmaan k lgnn amac Effel Kulesnn altndan kgeenler olmaktr

Effel Kules'n tam kararna aldkarnda plot Kocer alalmaa baar Bu srada Mold tar n begelemek n nefesn tutmu fotoraf maknesnn deklanrne basma beklemektedr. Kocer kuenn brnc ka-tndan aa sarkan elk alat son anda fark ederek ua-

nn buunu kenara krar. Effel Kulesn sran uakgere salam olarak dnse de k maceraperest nsz utukar n sekz gn aps cezasna arptrlr.

Ae Hanm ve ou Osman Halfenn evnn bulun-duu Marecel Mounour Bulvarna geldklernde avalarar nk buras kent gal eden Alman orduarnnkumanda merkezdr. Bu zden bnaarn atarna keslm dev aalar konulmutur. Bnalarn duvarar da -men e ve toprak rengne boanmtr. Osmanl'nn sonalfes Abdmect Efendnn cansz beden te uaktanbakdnda park sanan bu sokaktak evlerde brnde

atmaktadr Ne garptr k Abdlmect Efend'nn mden nce apt son koeksonu bakonuna den a


70/244

Son Halife'nin cenazesi Glace Monga'dai asllarnyaptrd camiye getirilir Abdlmecit Efendi'nin bir masaya onulan tabutuna yeil bir rt serilir Merumunbaucundai fesinin stne de bir Kuran onulur O srada NotreDame Kilisesi'nin an ulesindei rmce alarna tutsa lmn beleyen bir elebe mucize eseriurtulur! Kilisenin gney ulesindei 3 tonlu dev andrt yl sren sessizliiyle birlite rmce alarn da bo-zara Paris'in zgrle avutuunu aber verme iin

almatadr Montmarte epesi'ndei SacreCouer Kilisesi'nin 8 tonlu an bu arya arl vermete geci-meyecetir Bira daia iinde Paris'in tm anlar Naziigalinin sona erdiini bildiren arya atlma iin dilegelirler Son Halife'nin baucundai dualar inci Dnya

Sava'nn Paris iin sona erdiini duyuran an seslerinearr Abdlmecit Efendi mzie ve resme meraldr Onun

frasndan an resimler Cumuriyet dneminin ders itaplarna girseydi toplumun genelinde adna ba daa

eitlii daa ada olurdu slam dininin en by temsilcisi olan Halife Abdlmecit Efendi'nin taboarndaiadnlar 2000'li yllarn eiinde riye'de eilece ni-ce fotoraftan daa o yamatadr bu aa Resimlerden birinde siya ve uzun sal bir adn vardr i bir

eliyle de itap tutmatadr. ablonun ad udur: "Harem'de Goete.Son Haife Abdlmecit Efendi'nin tabosunda adnn

eline oumas iin verdii itap Alman air ve yazarGoete'nin nl eseri Faust olabilir mi Kitaba adn veren aust gere bir iilitir 480 ylnda Knittlingen'dedoan Georg aust tp astroloji ilaiyat ve simya bilimlerinde eitim alr Avrupa al edebiyatnda yzyllardr


71/244

"aeme Gehe Amei Efeni

nn rdndn Dr ust' ml edlr Bunun d nedenGeorg ust'un lh retlern dnd o blmlerne

ynelmesdr yle , yd dnemn blg brmnr cnlere ve ruhlr bvurur Ruh rm toplntlr zenled sylentler ortl yylc Dr ust'"nnsz dmgs vurulms d gecmez n slnrrsnz Dr ust rterne 6 yzyld mtbnn

bulunuuyl orty n "Volsbuch yn hl tpl-rnd d rstlrz Bu mge dnynn by srlrnn ey-tnl nlmy vrlnd zleblece nncn tesletmetedr Avrup hl edebytnd pe o ez lenenbu onu Goethenn mreebyle gere mln bul-

mutur Ruhunu eytn stt n dlnn ust,Goethe esernde onun zndn syled u szlerle shp


72/244

yur bir yln ynl srlyorum. Bun rmenbizim ibir ey bilmediimizi gryorum e bun yrem ynyor Geri btn o budllrdn doorlrdn

remenlerden yzrlrdn ve ppzlrdn dh llym. Hibir urunu ve ibir uu iimi emirmiyor necehennemden ve ne de eyndn orum vr. bun rl btn sevinlerden yosun ldm Doru birey bme insnr slh etme ve onlr doru yol getirme iin bir eyler reebilme urunusun plmyorum Dnynn en derin yerinde neler bulunduununlm btn eili uvvetlerle y toumlrn grme ve bu surele rt sz ellll ypmm iin endimi sirbzl verdim

Dr us eytnl yp nlmy nyl imzlr

24 yl geerli oln ntlmy gre eynn izmetisioln Mepistopeles, gyz ve yeryzndei m vrllr rtrm iin ustun emrine verileceir. Biliminyolund yryenler din retisinin dn r iineyn birli ypm suuyl r rydrlr. Ay

dnlnmnn rihi bu sulmlrn binlerce rneiyle doludur.Abdlmecit Efendinin, Osmnl Hreminde ouyn

br dnn elnde resmettii ibn Goeeye i omsyl Almn yzrn Dktr Faust eseri rsnd bilginin

lry bir dnce prs urmy lmmzn ne-deni de ruunu eyn sn bu dmn l rsndnlln bir ysnn snbuld gemesidir

Knun Suln Sleymn bir m yemei yerenDr us slond te oplr gezdirmeye blr Mu

zlr e toplrn sndrmeye lrlren g grlemesiyle birlite imeler r Heres dilini yu d ! Bi d l d l l d


73/244

olaa an Pegambe'n endne gnm olmasndan o elenen Kanun Sulan Sleman ee apalan Saan Haem blmnde de gap ele olmaad Youn b ss abaasla len Haem'de D

aus endn an elde adnlaa an Aadan algn gee Pada, ss daldnda Haem'e gde ve algn bounca ne apan soa Onla da, Pegambe'n gedn ve sed adna be oduu ann vele.

Son Halfe Abdlmec Efend'nn, D. ausun bu sne gndeme apma n ablosuna "HaemdeGoee adn vem olduunu dnme, nn enden dola de dou olmaaca. Sanm, Abdlmec Efnd'nn, alemle dna edebana an

Goee'nn nl aus'unun al aplanda bu snden abe olsad, ablosunda aba baa b azan adn oacan dnme daa dou olacaElbee Goee'nn aus'u, gznn ve eznnslana ulamaa alan aama dugusu ve blg sab olma azusunun selne aplm b nsan anlama abasd Bu aba uza dna, ldzla, doann uallan sogulad de a bounca nce blm nsann aan, desn zen zndanada en banazla da ba duuu Goee'nn, en b ese salan Faust end dncelen, aan alan sogulad

n ve bu ab b l sonlandamadn onu daa dadenemee aen son nesn vedn de unu-mamalz Bu zden Faust Alman azan bn esele-nn b blem olaa abul edl

D aus mlnde endn sogulaan aaan,

dugulan anlaan edeba alnzca Goee dedCsope Malowe, Goold Epam Lessng,


74/244

esererinde yer veren yazarlar arasndadr 1956 yndayou Prag'a den bir air entin afa saba e veaam aerini anatttan sonra "geceyi anatt irine u dizeee balar

eenn br ge vaktnakueern bne kemerern atnaap urum Prakyz karankta atn eken br mbk

br myager mb aev mav mavar Meyanna ru nm yku aara ke bana kne btkbahe ne Dktr Fautun ev

mberinde atn retmeye aan smyagereriyetannan Prag'da bir gece vati " mon sars br Ay atnda Dr. aust'un apsna diien air Nzm Hmet't. Neden m? n b tasnda bu sorunun yantar armza

apy ayrumBu eve ben e enet vereem tanaben e kanma mzaam eneNe atn tyrum nan

ne bm ne e genkHaretk ana yettpe!Ben tanbuuma gtrn br aatk


75/244

Piri Reisin Haritasnn res . . .

opap Saray'n mzeye dntrme almalarnn youn br elde devam et 929 ylnda Etem

Eldem Harem Dares'nden geeren beler ve bra

yeme yedler masaya davet ederler mze mdrn Etem Edem tam teer edere uzalamatadr gz masaya serlen ve stnde yecelern bulunduubeze talr Bra adm atp datlce batnda grdlerne nanamaz Bu b artadr! anl ve zgnlla barr "Kaldrn deral yyeceler te Pr Re-

s'n nl artas ble bulunur!Pr Res'n Amera artas resmler ve tan elvas

yala doludur! Elmzde bulunan artann bete brlsmdr nl artann bete drd aptr Hepmzgrmzdr bzde gec olara urulan soalarda s

tnde emen penrn domatesn elvann enldbez ya da t eme sonras atlarla brlte boa ya-plara pe atlr Ben dyorum Pr Res artas Etem Edem tarafndan cuma gn buunmu olma Pazartes sal armba perembe Hartann blunamayan drt parasn baa nasl alaablrz

Amera Ktas'nn Atlas Oyanusu ylarnn gn d d l b f t fl d


76/244

Pr Raraa :maal

llarn dnyay zyareler sasnda yannda erdlerdr Uzayllar aray bzza verdler, yosa drdler der Res buldu, oras pe bnez! Aa, bdzbr ey varsa, o da bu ddalar aanlarn lfedp de, ar-ann sol al esne yazlan en okuadlardr Sz

onusu yazda r Res, alasna ayna olara ulland pe ok aradan baseder nl denzc, dnenen baarl 34 arasn br araya gerere, o belgelern alnda alalarn yrr r Resn yararlandaralardan br de, Koobun gnzde ayp olannl Aerka aasdr Koobun 498de yap a

bul edlen arasnn, kfn seferne alan br denzcarafndan r Resn acas Keal Rese verld abu


77/244

Piri Reisin ariasnda papaan deveuu pumagibi avan resiern an sra br e asa zmr Hariann s smnda bir balina snde ae yam iiinsann grld resmin yannda u yazldr: "Rivae

ederler i zaman evvelde Sano Brandan derler bir papazyei derya gezmi deer Mezbur bu baln zerne u-ram uru er sanp bal zerine o amlar balnsr znca denize dalm bunlar sandala oyulmulargemiye amlar

Kimi ararmaclar arei pe o olayn abarldn aslnda yle bir ein omadn iddia ederler Bu gibilerinin al oldular erler yo deildir ama yanldlar onular da our rnen ai Sulan Meme'in43 ylnda gemilerini aradan rere Hali'e indir

mesi arii yalnzca a salana soaac ve llaalamaya alanlar in bu bir palavradr Anlalarn"masal olduunu sleyenler Bizansn Boazn giriinibir zincirle aatt Hali'e bir saba r gemilerinigrdlerini ama o gemilerin Hali'in i smlarnda urulan ersanelerde yapldlarn abul ederler arii a-

ri apann dler aaller olduunu unuanlar masallarn iindei gereleri mseyere endilerinin "ciddi-ye alnmasn iseyenlere verilece en gzel yan Piri Reis'in ariasna yazd ve resimledii masaldr O masallar dnasdr i oraa dalmaya er ariinin nefesi e

mez Oraya Piri Reis gibi cieri ve yrei by bilim insanlar ve de yazarlar dalabilirler Masallar mseenler dizlerine adar gelen suda deve grei yapmaan biradm ileriye gidemezler Onlar onferanslarda elevizonprogramlarnda grebilirsiniz Bilgi saibi olmadlar

onularda aam eseren alay emeye alrlaren ylesine omi duruma derler i sara sotars oldularf d b l d ll d


78/244

is'in aritas iin yaz iiin son dizelerinde o gemileribran aradan ytmeyi ouyun baalm nerelere -aryor

Yekeniere giiiyr ksmsa

Piri Reisin hartasn yzen yrek kaar yekener.

Koca airin iiri 29 Ara 960 tarilidir O yllardaAmeria ve Rusya uzayn feti iin yarmatadr AmaAy'a gitme raya bayra dimetir Nzm HimetGelibolu' da ii yl itap ouyan endinden ncei arialar arlatrara en usursuz dnya aritasn yapmayayal eden ve baaran Piri Reis'in izdii yelenli gemilerle uzaya gidilebileceini sylyo

2008 ylnn temmuz aynda Orlando'da bulunanKennedy Uzay ss'nn mzesini gezeren Apollo 12'nin

armas arsnda gzyalarm tutamadm Nzm Hi-met'in lmnden yllar sonra Ay'a inen iinci roet oan


79/244

Fatihin aradan rttGemile Uzaya Neden

Gidemedi?

Duvara asl resminin alndan geeren bam aldraa ona bamaya oadm. Beyaz an fkeyledenize sren adamn dnyas smdei siya renli ilo-ul nl gibi aanl gelirdi bana! . .

Memeir oculuumun orulu ryas Milliiim Baanl arandan onay damgas vuulmu Fai Sulan Memei sinirli bir alde gseren resim ayallerin dlerin ariin nne elen bir seen farszdr.

Hangi esi all o resmin oul duvarlarna aslmasnaizn vermir bilinmez

Fai Sulan Meme sanbul'u uanda ariiHammerin anlamna gre drd Cenevizlilere ai olanbe geminin donanmay alaara ene yardm geirmesi-

ne sinirlenmi ve an denize srmr Ve de Abdamit dneminde saray ressam olan alyan onaro buarii ann resmini yapmr sanbulun birbirinden gzelpe o resmini yapan sanann sz onusu ablosumzede sergilenebilir Ama bu resmin bir oul oridorun

da ya da ders iabnda yei olamaz Alman ral da aiin bir sayasnda zara elinin ersiyle bir vazoyu devir


80/244

d rln snrll nnd vzo rren ln gsterenbr resm greblr msnz Y d nglterede erng bretm urumund fel rl ynndnn n teme

tr durumd gsteren br tbloyuOys Memet surlr r stnbul' grdndetpneye gdece ve metn duyduu br tb elneldnd ortsnd buunn rtnn lndn grncezlecetr Kent ymnd tpneler nlzsyonve mmlrl br tutn ent ve de bedenmz temz tut-mmz dr dncelermzn beynlermzn de ydn-nmsn nem vermemz geretn vurgulyn Memet Atn'y gttnde tr Aropol' grmey deml etmeyecetr.

opp Sry Mzesnde buunn m ne yz

serglenmeyen br resm defer vrdr Syflrnd leylebyu t ll nsn gb pe o resm bulunn bu def-ter br ocu ttr Rumel Hsr'yl lgl ynlrdt Sultn Memet'n bn ust ve bn rgt ynete-e tr esern ypmnd bzzt lt blgsn ou

ruz. y m neden Kosoc t surlrnn uzunuulometrelerce oln Bzns nsl fetedecen dnpstrteler retme vren neden Boz'n en dr yerneren duvrn lderln stensn Elne ml p tstne t oyn pdn mc ne olbr

Rumel Hsr nd blg veren metnlerde yur-d sorulrmzn yntlrn bulmzsnz Bu onudblg mz gderece oln opp Sry'nn depo-sund oln ve zyretere blg olr sunumyn resmdefterdr n o deftern syflrn resmler zen o-

cu t Sultn Memet'tr O ocu dlern yllern emlerle zd defernn syflrn bel lerdel l d l l b d


81/244

ysna atacatr Evet, ath Sultan Mehmet, Ruel H-sar yaplren bzzat banda bulunmutur n mza,at olduu nsann elnden maldr!

Rumel Hsar'nn yapmna 3 Nsan 42'de alanm

ve Mehmet'n (Muhammed) mzas olan bu yap 2Austos gn tamamlanmtr Evlya eleb ahatna'snde u blgy atarr "Hsar'n el uf azs leArapa Muhammed sm elnde yaplmtr Zaanos aa ules M' harf, Hall aa ules H' harf, Sarca aa

ules M' harf ve nhayette bur D' har yernedr.ath Sultan Mehmet'n l ta 3 Nsan gn oymasrastlant deldr O gn, Hz Muhammed'n dom gndr Son tan onulduu 2 Austos se Rega andldr Bu zaman aral 32 gn olup, hsarn yap zell

le bu zaman dlmnde tamamlanmtr. n, Mehmet mzasn yalnzca talarla stanbul Boaz'n ysnadel, gn hesabyla da tarhe atma dncesdedr vebunu da baarmtr. Rumel Hsr'nn nasn apsayan32, ebced hesabyla Muhammed elmesnn saysdr!

Oullarmzn duvarlarna resmler asp, oculara gemmz anlatma styorsa, seecemz rneer hayal-lermzn, dlermzn, aydnlanmann tarhnde olmaldr. ath' n adnn nnde sfat vardr Elbette bu-nun neden, saltanat otuuna endnden nce ayn adtayan brnn oturmu olmasdr Ama ben, denz ysn-da umlardan ale yapan br ocu gb, Boaz' ysnamzasn atmasndan dolay, bu sfat "nc culuolara alglyorum nsanln gelecen aydnlatacaolan, duvarlarna ocu ath'n resm defternen sayfalarn asl olduu oullardr

Bzans, br sabah uyanr ve Hal'te r emlerngrr! ath Sultan Mehmet grne zncr elere g-


82/244

Bertrndon de l Brocqerenn ktbnd krdn yrtlen geiler


83/244

ula Kimi taiie bu olay inandc bulmazla Hataaalanda aadan yyen geme n paava dyen-e de yo deidi Ka dncede oana gemilein Ha-liin deinlieinde bulunan Katanede uuan tesa-nede yapldn savunua Bu bilgi Eviya eebinin Seyahatnamesinde de yazd Evliya elebi bi gece ya- snda gd Peygambeden "efaat yani gnala-nn balanmas iin aacl yapmasn steyeceen dilise ve "seyaat dile Ha bye olunca da endisine

yol gl ! On yl stanbulu geze ve entin afzasnnoumasnda by emei gee stanbul andai veent dndai gezileinden toplad bigile Seyahatnameadl eseinde gn na avuu Evliya elebinin yaygd yl olan 630 stanbuun anndan y

sonasd Seyahatname sunduu stanbulun tiyle ilgili bilgiede gemilein Katanede yapld va o-asna vad ama 50 geminin aadan ytlee O-meydannda topland oadan Haie indiidii ve Ti-muta Paann Katanede yapt 0 adgaya bi

aaya gediei de yazdatlan atn smal aftanlan zmtl llan

itidalan taiiei uygal va edenin ayae odu-unu asla avayamazla Onla i taiin dlein ayaizini taip ettii geeini gemedilei iin le ma

m dienledi Bylelei gemiein aadan ytlmesiolaynn Evliya elebinin Seyahatname ye alan"palavaadan bi oduunda sa edee Oysa yo-sun oldua nl gezgin Betandon de a BocquieeinDenizar Seyahat adl itabnn d o deil ati

Sultan Memetin stanbulu etinden ii yl sona 4ylnda tamamanan esedei bi minyat gemilein aa


84/244

balayarak Galaa'nn arkasndan baren karadan yrld ve Evlya elebnn yazd gb Okmeydan'ndanaa eklerek Hal'e ndrld grlmekedr

Yne de yanlamamz gereken br soru var: Kaa-

ne'de ersane kurularak gem yapldysa neden gemlerkaradan yrmek gb masals br yola bavurulsun Busorunun yann da Brocquere'n kabnda yer aan aynresmde buluruz Mnyar braz daa nceleyecek olursak Bzans'n apal olmadn gemlern karadan yr

ld gerene kar kan km arlerden daa zekolduklar n rklern Hal lernde br yerde kuracaklar ersanede yapacaklar gemlere Hal kysndak surarda da br cepe oluuracaklar bylelkle kara arafn-da savunma yapan askerlern br ksmnn bu yne kayd

rlmasyla glernn zayayaca geren dnerekBoaz ynnde olduu gb Hal' ksmdan da kapa-klarn grrz

Bzansn esap edemed br ey vard KarlarndaBoaz'n kysna alarla mza aacak kadar byk ayal

gc olan br nsan vard Memen karadan yr gemlern uzaya ne-

den kamad sorusunun yan okullarn duvarlarnaasl sevmsz aks nefre dolu adam resmlernde ve op-kap Saray Mzesnn arvnde duran deposunda bekle-

len br ocuun resm defernn sayalarndadr Hayallern ar ozlu ralara makm edlrken pad-an komposo akm parlalarak serglenyorsa Ay dauzay da bze uzak ok uzak demekr


85/244

Fieklerin Deli Tarihi! . .

29 Mas 43te bir ei Kazlemedei oooosPii Kilisesinde bal zartmatadr. Yanna gele bi

arada telala barr "Kent dt! Kei ble br a-bere anca tavadai ballar canlanrsa inanacan s-le... Ve azndan bu szler dlr dlmez ballarate stndei tavadan atlaara avuzda zmee balarlar! O gnden beri olan aanldna inanlan er

al arasnda "Ball Kilise olara anlr. 84 lndaente gelen talan azar Edmondo de Amics stanbuadl itabnda ilisee gittiini ve bir papazn enisineefsanei anlatara sarnta zen rmz ballar gster-diini azmatadr.

Uzaa ma amacla roetlerimizi ateleeceimizbu azmzn ss de Ball Kilisesi a da bir dier adlaBall Aazma olsun. Yolculuumuza ilisenin avlusundabulunan bir mezar tan ouara baloruz

Ne sanana urns'tur vatanmYunan trunu Prrms'tur zatmD b k


86/244

Yen grmtm yrm be yamaRahmet karn kuyan kareerUstam a ah fgan ee aktr kan yaarTarhn bn sekz yz atm yee baa

Mezar Kurdonos'u Prodromos'undur. Talisiz adamenz 2 yandayen bir enli srasnda uurulan fie-in stne dmesiyle yanara orun bir eilde canverir stanb'da yapan enilerde gyzne saa-

ra yselen ieler nemli bir yere saiptiler ieleriazrlamala grevli atebazlar olimpiyatlarda altn ma-dalya azanan bir atletin il admlarn att bebelignlerinde bundan abersiz olmas gibi gelecete uzayaaca olan roetlerin teniini azrladlarn bilme

den stanbullular elendirme amacndaydlar yesinebaarlydlar i o yllarda dnyadan gyznn en stnotasna frlatlan fieleri retmeteydier 63'te s-tanbu'a gelen ngiliz Tomas Coryate bir vezirin ounun snnet dnne tan our ve bu denli ysee an

fieeri o gne adar i grmediini yazarDnlerde bayramlarda ya da doum utlamalarn-da yaplan fie gsterilerinde tm stanbul bir ayal entine brnrd Deniz ya da Hali ysndan gyzneyselen fieer larn suya yansmasyla izleyenlein

dlerini da da amlyordu ielerin bysne app onarla birite yuarya doru yol almay dleyenlerden biri de Lagari Hasan elebi'dir.

Padia V Murat'n z Kaya Sultan doduundaTanr'ya r niyetiyle urbann esildii gn gelene

zerine "aia enlii dzenenir. Ayn gece tm stanbul'un gz Sarayburnu'ndadr Lagari Hasan eebi 0


87/244

seseniini ve sonrasnda neler yaandn Eviya eebinin Syahatnam kitabndan okuruz Padim seniHudaya smaradm sa Peygamber ie konuaya gide-riz' diye gklere ykselirken dua edip Aa' amdar

ederek yannda oan fiekere ate edip deniz yzn aydnatt. Gk kubbede byk ien barutu kalayp yereinerken eerinde oan karta kanatarn ap inan PaaKasr nnde denize dp yzerek plak pada uzu-runda yer pp Padiam sa Peygamber pdiama

selam eyledi' diye akaar etti Bunun zerine ir kese al-tn ve 70 ake ile sipai zmresinden olup Kr'da Sela-met Giray Hana gidip orada d.

Eviya eebi aiyle ilkel osa da bu insn roketuuunun tandr k Lagari Hasan eebiden

"Rameti yakn dostumuzdu diye basetmekedir.Biim insanarnn esabna gre 0 okka brut ieren

7 fekli bir roketin ar 64 kiodur. Bu rokt yere inmek iin kuanlaca paratn arlya brikte 00kio olan Lagari Hasan eebi'ye eklendiinde 64 kiloya

uar Sonu udur Bu dzenein iindeki bir insan yeryznden gkyzne doru 30 metreye kada raatlklakabilir.

Gece gkyznn kazann doduran Ay e ydzarinsann ayalerini ve yaratcn kkrtan atnar gibi

dirler Uygarlk tariinde as zenginlik dnyadaki deilgkyzndeki atnar topayabilmektir Bir toplum atnla iin ankalar yapyor ama ayaerini bir at atndatoplayacak mzeer kuramyorsa siyasetieri konomistlei istedii kadar konusun yoksullayor demktir.


88/244

. J '

Mahada ak

l , .

" .

,


89/244

Mahyadaki Uak!

l sanbul enliklerinde ellerindeki k makaslaryla g-yznn siya kumandan elbiseer kesen sadece ae

bazar deildir ln on bir ay unuulan Ramazan'danRamazan'a aranan mayacarn arileri gecenin a-in ve gkyznn azinesinde nemli bir pay saibidir.

Mayaar Ramazan ayna usak deii bir zamanlarnemi gnlerde kulamalarda da geceye ak olurlarAbdlaziz dneminin mayaclarndan Abdlaif EfeniMsr Hdivi smail Paa sanbula geldiinde Emir-gandaki yalsnn nne eki iki mavnann direklriarasna maya kurmuur

II. Ame dneminde mayalarda Ramazan aynnilk on be gnnde yaz sonrasnda resim yaplmasnaizin verilmesiyle sanbu'daki camilerin minareleri deimeye balar skdar'daki Mirima Sulan Camii'ninikinci minaresi kenin Asya yakasnda ouran alkn e-simli maya grmek isemesi zerine yaplmr Daa danemlisi Eyp Suan Camii'nde iki minare olmasna ramen boylar maya kurulmasna izin vermedii iin inareler yklp birer erefe daa uzun yapmr Szm


90/244

mnler de askerm Ne byk br yanlg ve ne byk brcealettr bu Onlar gellkten resmn ayaa kattmutlulukan anlayan ayallern penden koan br ml-len sembollerdrler Yerynde apnaklarnn mabetle-

rnn boyutlarn resm sevgsne gre ayarlayan ykan yenden na eden baka br klr tanyor musunu

Yamurlu gecelerde mahya kurulamad Halyle kandln ne su grer ve ae snerd Ama br mayac ya-murun bardaktan boanrcasna yad br Ramaan ge

ces el tasarlad ne su almayan kandllerle mayakurmay baarr Hayd geln o geceye gdelm

Rgrn uultusu ve camnn pencerelerne arpanyamur damalarnn sesne arada br gk grs dekarmaktadr. erav nama klan stanbullularn m-

ekle aydnlanan ylernde bell belrs br korku okunmaktadr. Saf tuanlardan br ban yanndak arkada-na usulca evrerek unu syler fslt alnde "A bugece mahya kurulacakm . Yamur sularnn elale gbakt pencereye bakan adam akn br ses tonuyla yan

verr "Nee Bu havada m Yemn et . Bunun ernemaya kurulacan syleyen aff boularak "Ab tvbede camdey yahu. .

Secdeye varlrken arka safta konuulanlar duyan s-anbullu alnn yere koyduunda namaa brlkte geld

komusuna seslenr "Duydun mu maya kurulacakmbu gece . . Namala brlke bu sylen de camnn ndelerler. yle k nama brden hl l klnmaya bala-nr Haber ocann kulana kadar gtmtr

Selam verlp kalkldnda s brl edlmesne

erkes camnn kapsna koar Suarn sel olup ak sanbul sokaklarnda slana slana kouturan nsanlar


91/244

zla yamatadr i ii minare arasna bamalar i deolay omaz Sani ine atlmatadr gyznden

Yamurun iddetinden doay gzerini sara gy-zne doru baan insanlarn azlar aniden ayretle a-

r a azardan eri yamur sular girer an insan yzerindei azlarn birer ana gibiyamura tutulmasnn nedeni mayann urumu olma-sdr! Orada ii minare arasnda em de yamurlu biravada atein rmz rengiyle yapan bir resim aslmtr

Ne resmi mi? emsiye! Evet yamuru Ramazan gecee-rinde emsiye resmi yapma modaydGen bye br geceye uba baam Bulutarn

stndeyiz ve yamur taneeri inci gibi stanbua dyorBirden ateten bir emsiye beliriyor atmzda Az tede

bir emsiye daa alyor Onun da ierisinde bir emsiyedaa Daa da tede yine ateten bir emsiye! stanbulyamura ateten emsiyeer aan a gze stanbul!

Edirne'de mayaar uran Mustafa eel i ampullmayay azrlayandr Resimli aya geleneni Cumu

riyet dneminde de srdren lee ayn zamanda radyotamircisi ve sinema mainistidir Mustafa eein unutumaz mayaandan biri de ii minare arasna yaptua resmidir! Unutulan maya yazlarmdan biri de u-dur: "ayyareyi Unutma

i minare arasndai boluu ateten resimlerle doldurmay dnen br topluun aya pisi byk o b-ytr Yeter i o miletin geeceini belireyen siyasetiler pistin ucunu grece yselite bir ontrol ulesiniina edebilsinler!


92/244


93/244

Anadolu' dan Ay'a GidenBir ol Var!

Ens Batur NT Tarh Dergs'nn emmuz 2009 saysnda "Ay'a l Aya Basan nsan ball yazsndaSamsatl Luanos'u anlatr Yaza sz o al olduu

b onuya getr. Der "Snoplula Dogenesle Egel-le eodotos'la ataylla Dne ulanos'la ne adavnyolardr blemyorum Bzde zaman' b notadansonra anlamn ytryo galba emel' avamn 9yzyldan balataa letyouz Anadolu' da.

Bu dou tesptten sona Batu unlar yaza: "alatyal olsaydm Samsatl Luanos'un emes olmalavneetm bunu syleyeblrm. Samsatllarn alatyallan derd tasas olduunu sanmyorum

Yaza al alatyallan Luanos'un emers ol-

mala vnmelen beleyemeyz. n l blmuguomannn yaza olaa abul edlen Luanos'un yaad- ant ent Samosata alatya'nn del Adyaman'n s-nrlar nded! Gnmzde ad da Samsat'tr! . Bu o-nuda yanlan sadece Ens Batu deldr. Sunay An dayre ve Denyz adl tabnda ayn onuda topubo ale yerne auta atmt Ama An'n utu Batur'un- l d d f d d


94/244

maz Samsa ilesi gnmz arialarnda bal olduuAdyaman eninin Urfa snrndadr Maaya ise Adya-mann uzeyinde yer almaadr

Luianos da ysnde denizlerin ve oyanusun snrlarn zorayan bir yocuu yapar Olimpiyaara almelli alein grev yap gemileri by bir frnaya yaalanr ve bir orum arafndan aldrlara Aya alr Lu-ianos Ayda analar laanadan dev avular fasulye-den yaplma zrar on ii f bylnde pireler ve siv

risineler grdn yazar Daa da nemlisi Ay Krann yannda Gne asereriyle yaplan savaa aldnanlar i bu da i "yldz savaar ysnn Anadoueni oduunun begesidir

Cumuriyeimizin yllarnda banalara "Smer

ban "Eiban ad onumuur Bu rlerin bana-ara ad omasnn rasan oduunu dnemeyiz Cum-uriye vaandalarnn yzylar ncesinde bu opraar-da yaayanlar "emei oara benimsemeerinin doruyo oacan gserir sz onusu abealar Nazi eisi a-

nda eillenen "Trslam senezi zaman ierisinde yesine genir i Kurulu Sava sonrasnda Aarnruva omuandan yana olduunu belirii u szunuuur gder "eorun cn adm

Anadolu 071 ylnda girilen bir yur deildir Ya dasanbul 43 Bu arierden ncesi de bizimdir nbizler bu opraarda irac dei ev saibiyiz 07i yada 143 ira onra arileri gibi gserirse ev saibibize "olum evleniyor n diyece

sunay akın - ay hırsızı

Documents