statik ders notlari - 3 2 uc boyutta denge 8 mayis 2012
TRANSCRIPT
-
Statik Ders Notlar Snav Soru ve zmleri Behcet DAHANBehcet DAHAN
Behcet DAHAN
MHENDSLK MEKAN
Behcet DAHANBehcet DAHAN
www.makina.selcuk.edu.tr
STATK
-
Behcet DAHAN
NDEKLER1. GR - Skalerler ve Vektrler - Newton Kanunlar
2. KUVVET SSTEMLER - ki Boyutlu Kuvvet Sistemleri - Boyutlu Kuvvet Sistemleri
3. DENGE - Dzlemde Denge - Boyutta Denge
4. YAPILAR - Dzlem Kafes Sistemler - ereveler ve Makinalar
5. SRTNME
6. KTLE MERKEZLER ve GEOMETRK MERKEZLER
MHENDSLK MEKAN Behcet DAHANBehcet DAHAN
www.makina.selcuk.edu.tr
STATK
-
STATK
DENGE
Behcet DAHAN
3Behcet DAHANBehcet DAHAN
www.makina.selcuk.edu.tr
-
Behcet DAHAN
Boyutta Denge
3.2STATKBehcet DAHANBehcet DAHAN
www.makina.selcuk.edu.tr
-
Behcet DAHANBehcet DAHAN
Behcet DAHAN Behcet DAHAN
Behcet DAHAN
www.makina.selcuk.edu.tr
Statik Denge 3.2. Boyutta Denge 1
boyutta denge denklemleri
M = 0F = 0
R = Fi = F1 + F2 + + Fn = F = 0 : telenme ile ilgili denge art i=1n
M = Mi = M1 + M2 + + Mn = M = 0 : Dnme ile ilgili denge art i=1n
Kuvvetlerin de kuvvet iftlerinin de dik bileeni olabilir.
Fx = 0Fy = 0
Mz = 0Fz = 0My = 0Mx = 0
boyutlu kuvvet sistemi etkisindeki bir cismin dengesini inceleyerek 6 tane bamsz denklem elde edilebilir.Dolays ile bir cismin dengesini inceleyerek en fazla 6 bilinmeyen bulunabilir. boyutta denge problemlerini zerken de yaplacak ilk i serbest cisim diyagram izmektir.
Dengedeki bir cisme etki eden kuvvetlerin toplam ve kuvvet iftlerinin momentlerinin toplam sfrdr.
-
Behcet DAHANBehcet DAHAN
Behcet DAHAN Behcet DAHAN
Behcet DAHAN
www.makina.selcuk.edu.tr
Statik Denge 3.2. Boyutta Denge 2
boyutta denge problemlerini zmek amac ile serbest cisim diyagram izerken faydalanmak zere aadaki tablo hazrlanmtr.Temas cinsi ve kuvvet kayna ncelenecek cisme etkisi
1. Srtnmesiz yzeyler veya bilya mesnetli
2. Srtnmeli yzeyler
3. Yanal ynde hareketi engellenmi tekerlekli mesnet
N
Dier cisim incelediimiz cisme bir N kuvveti uygulayabilir.Bu kuvvet daima itme kuvvetidir vetemas noktasnda dayanma yzeyine diktir.
N
F
Dier cisim incelediimiz cisme bir R kuvveti uygulayabilir.Bu kuvvet daima itme kuvvetidir.
R
R2 = F2 + N2 F : Teetsel bileen, srtnme kuvveti, dayanma yzeyine paralelN : Normal bileen, dayanma yzeyine dik
Srtnme kuvveti daima kaymay nleyici yndedir.
N
F
R
Dier cisim incelediimiz cisme bir R kuvveti uygulayabilir.Bu kuvvet daima itme kuvvetidir.
R 2 = F2 + N2 F : Yanal kuvvetN : Normal bileen, dayanma yzeyine dik
x y
z
x y
z
x y
z
-
Behcet DAHANBehcet DAHAN
Behcet DAHAN Behcet DAHAN
Behcet DAHAN
www.makina.selcuk.edu.tr
Statik Denge 3.2. Boyutta Denge 3
Temas cinsi ve kuvvet kayna ncelenecek cisme etkisi4. Kresel mafsal
5. Ankastre mesnet
Dier cisim incelediimiz cisme bir R kuvveti uygulayabilir.Fakat dnmeye izin verdii iin moment uygulayamaz.
Rzx yRyRx R2 = Rx2 + Ry2 + Rz2
RzRyRx
MxMz
My
Dier cisim incelediimiz cisme bir R kuvveti vebir M momenti uygulayabilir.
R2 = Rx2 + Ry2 + Rz2M2 = Mx2 + My2 + Mz2
6. Eksenel yk tayabilen rulmanl yatak
RzRyRx
MxMz
x y
z Dier cisim incelediimiz cisme bir R kuvveti vebir M momenti uygulayabilir.
R2 = Rx2 + Ry2 + Rz2M2 = Mx2 + Mz2
Dnme ekseni dorultusunda moment uygulayamaz.
-
Behcet DAHANBehcet DAHAN
Behcet DAHAN Behcet DAHAN
Behcet DAHAN
www.makina.selcuk.edu.tr
Statik Denge 3.2. Boyutta Denge 4
BOYUTTA DENGE KATEGORLERKuvvet Sistemi Serbest Cisim Diyagram Bamsz Denklemler
2. Ayn izgi ile kesien
1. Bir noktada kesien
0 = 00 = 0
Fx = 0Fy = 0
Mz = 0
Fz = 0
My = 0Mx = 0
F2
F1
FnO
x
z
yF3
F2
F1
Fn
Ox
z
y F3
0 = 0
Fx = 0Fy = 0
Mz = 0Fz = 0
My = 0
Mx = 0
A
0 = 0
-
Behcet DAHANBehcet DAHAN
Behcet DAHAN Behcet DAHAN
Behcet DAHAN
www.makina.selcuk.edu.tr
Statik Denge 3.2. Boyutta Denge 5
BOYUTTA DENGE KATEGORLERKuvvet Sistemi Serbest Cisim Diyagram Bamsz Denklemler
4. Genel
3. Paralel
0 = 0Fx = 0
Fy = 0Mz = 0
Fz = 0 My = 0
Mx = 0F2
F1
FnO
x
z
y F3
F2F1
FnO
x
z
y F3
M1Fx = 0Fy = 0
Mz = 0Fz = 0My = 0Mx = 0
0 = 00 = 0
-
Behcet DAHANBehcet DAHAN
Behcet DAHAN Behcet DAHAN
Behcet DAHAN
www.makina.selcuk.edu.tr
Statik Denge 3.2. Boyutta Denge 6rnek Problem 3/6
Verilenler:
stenenler:
ayakl bir tabure ekildeki gibi bir L ykn tamaktadr. Her bir ayan altndaki dey tepkikuvvetini bulunuz. Taburenin arln ihmal ediniz.
zm
Boyutlar milimetre cinsindendir.
L
A = f(L) = ?B = f(L) = ?C = f(L) = ?
y
z
xO
A C
B30o
30o
A C
B
Mx = 0
r = OA = OB = OC = 250 mm
L
C (r cos30o) B (r cos30o) = 0
C = BFz = 0A + B + C L = 0
My' = 0L (75 + 250 sin30o) A (250 + 250 sin30o) = 0 A = L
y'
815 B = L7
30
-
Behcet DAHANBehcet DAHAN
Behcet DAHAN Behcet DAHAN
Behcet DAHAN
www.makina.selcuk.edu.tr
Statik Denge 3.2. Boyutta Denge 7rnek Problem 3/7
Verilenler:
stenenler:
1. zm
T1 = 1.6 kNT2 = 2.4 kN
R = ?M = ?
T1 = 1.6 kNT2 = 2.4 kN
Rx
RzRy MxMy
Mz
Fx = 0Rx + T1 cos50o = 0Rx = 1.03 kN
Fy = 0Ry T1 sin50o + T2 cos30o = 0Ry = 0.85 kN
Fz = 0Rz T2 sin30o = 0Rz = 1.2 kN
R 2 = Rx2 + Ry2 + Rz2 R = 1.8 kN
x' y'
Mx' = 0Mx T1 sin50o (350) + T2 cos30o (150) = 0 Mx = 117 Nm My' = 0My T1 cos50o (350) = 0 My = 360 Nm Mz = 0Mz T1 sin50o (200) = 0 Mz = 245 Nm
M 2 = Mx2 + My2 + Mz2 M = 451 Nm
ekildeki gibi yklenmi olan dirsein dengede kalabilmesi iin O noktasndaki civatabalantsnn dirsee uygulamas gereken kuvvet R nin ve kuvvet ifti M nin iddetini bulunuz.
-
Behcet DAHANBehcet DAHAN
Behcet DAHAN Behcet DAHAN
Behcet DAHAN
www.makina.selcuk.edu.tr
Statik Denge 3.2. Boyutta Denge 8rnek Problem 3/7
Verilenler:
stenenler:
2. zm
T1 = 1.6 kNT2 = 2.4 kN
R = ?M = ?
T1 sin50o
T2
RzRy
Fx = 0Rx + T1 cos50o = 0Rx = 1.03 kN
Fy = 0Ry T1 sin50o + T2 sin60o = 0Ry = 0.85 kN
Fz = 0Rz T2 cos60o = 0Rz = 1.2 kN R 2 = Rx2 + Ry2 + Rz2 R = 1.8 kN
MO = 0Mx T1 sin50o (350) + T2 sin60o (150) = 0Mx = 117 Nm
MO = 0My T1 cos50o (350) = 0My = 360 Nm
MO = 0Mz T1 sin50o (200) = 0Mz = 245 Nm
M 2 = Mx2 + My2 + Mz2 M = 451 Nm
y-z dzlemiz
y
OMx
60o200 mm
150 mm
T1 cos50o T2 cos60o
RzRx
x-z dzlemi z
OMy
200 mm
150 mm
xT1
T2 sin60o
RyRx
x-y dzlemi y
OMz
200 mm
x
B
A
B
A
BA
50o
ekildeki gibi yklenmi olan dirsein dengede kalabilmesi iin O noktasndaki civatabalantsnn dirsee uygulamas gereken kuvvet R nin ve kuvvet ifti M nin iddetini bulunuz.
-
Behcet DAHANBehcet DAHAN
Behcet DAHAN Behcet DAHAN
Behcet DAHAN
www.makina.selcuk.edu.tr
Statik Denge 3.2. Boyutta Denge 9rnek Problem 3/7
Verilenler:
stenenler:
ekildeki gibi yklenmi olan dirsein dengede kalabilmesi iin O noktasndaki civatabalantsnn dirsee uygulamas gereken kuvvet R nin ve kuvvet ifti M nin iddetini bulunuz.
3. zm
T1 = 1.6 kNT2 = 2.4 kN
R = ?M = ?
R 2 = Rx2 + Ry2 + Rz2
R = 1.8 kN
M 2 = Mx2 + My2 + Mz2
M = 451 Nm
MO = M + MOR + MOT1 + MOT2 = 0
i j k
MO = 0
MOT1 = 200 0 350T1 cos50o T1 sin50o 0
F = 0
R + T1 + T2 = 0
R = Rx i + Ry j + Rz k T1 = T1 cos50o i T1 sin50o j T2 = T2 cos30o j T2 sin30o k
} Rx = 1.03 kNRy = 0.85 kNRz = 1.2 kNM = Mx i + My j + Mz k
i j kMOT2 = 0 0 150
0 T2 cos30o T 2 sin30o
rT1 rT2
Mx = 117 Nm My = 360 Nm Mz = 245 Nm
Bu vektrel denklemleri yazp dzenledikten sonrai, j ve k nn katsaylarn sfra eitleyerek
elde edilen denklemlerin zmndenaranan sonular bulunur.
MOR = 0
-
Behcet DAHAN
Behcet DAHAN Behcet DAHAN
Behcet DAHAN
www.makina.selcuk.edu.tr
Statik Denge 3.2. Boyutta Denge 10rnek Problem 3/8
Verilenler:
stenenler:
Her birinin boyu 1200 mm ve ktlesi 20 kg olan tane niform ubuk birbirine kaynatlm ve ekildekigibi tane dey kablo ile tavana aslmtr. AB ve BC ubuklar yatay olan x-y dzleminde yer almaktadr.nc ubuk ise x-z dzlemine paraleldir. Her bir kablodaki ekme kuvvetini hesaplaynz.
zmm = 20 kg
A = ?B = ?C = ?
600600
600
600 600600
AB
C
W W
W
W = m g
My = 0 A (1200) + W (600) + W (600 sin30o) = 0
A = 147 N
g = 9.81 m/s2
Mx = 0C (1200) + W (600) + W (600) = 0
C = 196 N
Boyutlar milimetre cinsindendir.Aslnda bu problemin zmuzunluklarn biriminden bamszdr.
Fz = 0A + B + C 3 W = 0
B = 245 N
-
Behcet DAHAN
Behcet DAHAN Behcet DAHAN
Behcet DAHAN
www.makina.selcuk.edu.tr
Statik Denge 3.2. Boyutta Denge 11rnek Problem 3/9
Verilenler:
stenenler:
O ve A noktalarndaki pim balantlar koordinat dorultusunda kuvvet ve x- ile z-eksenietrafnda moment tayabilmektedir. OA kolunun ktlesi 2 kg, AB kolununki 2.5 kg veC tablasnnki ise 4 kg dr. ekildeki durumda O mesnedindeki tepkileri bulunuz.
zmmOA = 2 kg
Rx = ?
Mx = ?
W = m g
g = 9.81 m/s2
WC
MxRy
Mz
Rz
RxO
WAB
WOA
0.12
Boyutlar metre cinsindendir.
0.4
0.4
0.30.3
mAB = 2.5 kgmC = 4 kg
Ry = ?Rz = ?
Mz = ?
Fx = 0
Fz = 0
Fy = 0
Rx = 0
Rz = 0
Ry WOA WAB WC = 0
Ry = 83 N
Mx = 0Mx + WOA (0.3 sin30o) + WAB (0.6 sin30o + 0.4 sin15o) + WC (0.6 sin30o + 0.8 sin15o + 0.12) = 0
15o
Mx = 37.4 NmMz = 0Mz WOA (0.3 cos30o) WAB (0.6 cos30o 0.4 cos15o) + WC (0.8 cos15o 0.6 cos30o) = 0 Mz = 1.6 Nm
30o x
z
30o15o
O
AB
stten grn