statik ders notlari - 3 2 uc boyutta denge 8 mayis 2012

Upload: mert-erguen

Post on 29-Oct-2015

165 views

Category:

Documents


3 download

TRANSCRIPT

  • Statik Ders Notlar Snav Soru ve zmleri Behcet DAHANBehcet DAHAN

    Behcet DAHAN

    MHENDSLK MEKAN

    Behcet DAHANBehcet DAHAN

    www.makina.selcuk.edu.tr

    STATK

  • Behcet DAHAN

    NDEKLER1. GR - Skalerler ve Vektrler - Newton Kanunlar

    2. KUVVET SSTEMLER - ki Boyutlu Kuvvet Sistemleri - Boyutlu Kuvvet Sistemleri

    3. DENGE - Dzlemde Denge - Boyutta Denge

    4. YAPILAR - Dzlem Kafes Sistemler - ereveler ve Makinalar

    5. SRTNME

    6. KTLE MERKEZLER ve GEOMETRK MERKEZLER

    MHENDSLK MEKAN Behcet DAHANBehcet DAHAN

    www.makina.selcuk.edu.tr

    STATK

  • STATK

    DENGE

    Behcet DAHAN

    3Behcet DAHANBehcet DAHAN

    www.makina.selcuk.edu.tr

  • Behcet DAHAN

    Boyutta Denge

    3.2STATKBehcet DAHANBehcet DAHAN

    www.makina.selcuk.edu.tr

  • Behcet DAHANBehcet DAHAN

    Behcet DAHAN Behcet DAHAN

    Behcet DAHAN

    www.makina.selcuk.edu.tr

    Statik Denge 3.2. Boyutta Denge 1

    boyutta denge denklemleri

    M = 0F = 0

    R = Fi = F1 + F2 + + Fn = F = 0 : telenme ile ilgili denge art i=1n

    M = Mi = M1 + M2 + + Mn = M = 0 : Dnme ile ilgili denge art i=1n

    Kuvvetlerin de kuvvet iftlerinin de dik bileeni olabilir.

    Fx = 0Fy = 0

    Mz = 0Fz = 0My = 0Mx = 0

    boyutlu kuvvet sistemi etkisindeki bir cismin dengesini inceleyerek 6 tane bamsz denklem elde edilebilir.Dolays ile bir cismin dengesini inceleyerek en fazla 6 bilinmeyen bulunabilir. boyutta denge problemlerini zerken de yaplacak ilk i serbest cisim diyagram izmektir.

    Dengedeki bir cisme etki eden kuvvetlerin toplam ve kuvvet iftlerinin momentlerinin toplam sfrdr.

  • Behcet DAHANBehcet DAHAN

    Behcet DAHAN Behcet DAHAN

    Behcet DAHAN

    www.makina.selcuk.edu.tr

    Statik Denge 3.2. Boyutta Denge 2

    boyutta denge problemlerini zmek amac ile serbest cisim diyagram izerken faydalanmak zere aadaki tablo hazrlanmtr.Temas cinsi ve kuvvet kayna ncelenecek cisme etkisi

    1. Srtnmesiz yzeyler veya bilya mesnetli

    2. Srtnmeli yzeyler

    3. Yanal ynde hareketi engellenmi tekerlekli mesnet

    N

    Dier cisim incelediimiz cisme bir N kuvveti uygulayabilir.Bu kuvvet daima itme kuvvetidir vetemas noktasnda dayanma yzeyine diktir.

    N

    F

    Dier cisim incelediimiz cisme bir R kuvveti uygulayabilir.Bu kuvvet daima itme kuvvetidir.

    R

    R2 = F2 + N2 F : Teetsel bileen, srtnme kuvveti, dayanma yzeyine paralelN : Normal bileen, dayanma yzeyine dik

    Srtnme kuvveti daima kaymay nleyici yndedir.

    N

    F

    R

    Dier cisim incelediimiz cisme bir R kuvveti uygulayabilir.Bu kuvvet daima itme kuvvetidir.

    R 2 = F2 + N2 F : Yanal kuvvetN : Normal bileen, dayanma yzeyine dik

    x y

    z

    x y

    z

    x y

    z

  • Behcet DAHANBehcet DAHAN

    Behcet DAHAN Behcet DAHAN

    Behcet DAHAN

    www.makina.selcuk.edu.tr

    Statik Denge 3.2. Boyutta Denge 3

    Temas cinsi ve kuvvet kayna ncelenecek cisme etkisi4. Kresel mafsal

    5. Ankastre mesnet

    Dier cisim incelediimiz cisme bir R kuvveti uygulayabilir.Fakat dnmeye izin verdii iin moment uygulayamaz.

    Rzx yRyRx R2 = Rx2 + Ry2 + Rz2

    RzRyRx

    MxMz

    My

    Dier cisim incelediimiz cisme bir R kuvveti vebir M momenti uygulayabilir.

    R2 = Rx2 + Ry2 + Rz2M2 = Mx2 + My2 + Mz2

    6. Eksenel yk tayabilen rulmanl yatak

    RzRyRx

    MxMz

    x y

    z Dier cisim incelediimiz cisme bir R kuvveti vebir M momenti uygulayabilir.

    R2 = Rx2 + Ry2 + Rz2M2 = Mx2 + Mz2

    Dnme ekseni dorultusunda moment uygulayamaz.

  • Behcet DAHANBehcet DAHAN

    Behcet DAHAN Behcet DAHAN

    Behcet DAHAN

    www.makina.selcuk.edu.tr

    Statik Denge 3.2. Boyutta Denge 4

    BOYUTTA DENGE KATEGORLERKuvvet Sistemi Serbest Cisim Diyagram Bamsz Denklemler

    2. Ayn izgi ile kesien

    1. Bir noktada kesien

    0 = 00 = 0

    Fx = 0Fy = 0

    Mz = 0

    Fz = 0

    My = 0Mx = 0

    F2

    F1

    FnO

    x

    z

    yF3

    F2

    F1

    Fn

    Ox

    z

    y F3

    0 = 0

    Fx = 0Fy = 0

    Mz = 0Fz = 0

    My = 0

    Mx = 0

    A

    0 = 0

  • Behcet DAHANBehcet DAHAN

    Behcet DAHAN Behcet DAHAN

    Behcet DAHAN

    www.makina.selcuk.edu.tr

    Statik Denge 3.2. Boyutta Denge 5

    BOYUTTA DENGE KATEGORLERKuvvet Sistemi Serbest Cisim Diyagram Bamsz Denklemler

    4. Genel

    3. Paralel

    0 = 0Fx = 0

    Fy = 0Mz = 0

    Fz = 0 My = 0

    Mx = 0F2

    F1

    FnO

    x

    z

    y F3

    F2F1

    FnO

    x

    z

    y F3

    M1Fx = 0Fy = 0

    Mz = 0Fz = 0My = 0Mx = 0

    0 = 00 = 0

  • Behcet DAHANBehcet DAHAN

    Behcet DAHAN Behcet DAHAN

    Behcet DAHAN

    www.makina.selcuk.edu.tr

    Statik Denge 3.2. Boyutta Denge 6rnek Problem 3/6

    Verilenler:

    stenenler:

    ayakl bir tabure ekildeki gibi bir L ykn tamaktadr. Her bir ayan altndaki dey tepkikuvvetini bulunuz. Taburenin arln ihmal ediniz.

    zm

    Boyutlar milimetre cinsindendir.

    L

    A = f(L) = ?B = f(L) = ?C = f(L) = ?

    y

    z

    xO

    A C

    B30o

    30o

    A C

    B

    Mx = 0

    r = OA = OB = OC = 250 mm

    L

    C (r cos30o) B (r cos30o) = 0

    C = BFz = 0A + B + C L = 0

    My' = 0L (75 + 250 sin30o) A (250 + 250 sin30o) = 0 A = L

    y'

    815 B = L7

    30

  • Behcet DAHANBehcet DAHAN

    Behcet DAHAN Behcet DAHAN

    Behcet DAHAN

    www.makina.selcuk.edu.tr

    Statik Denge 3.2. Boyutta Denge 7rnek Problem 3/7

    Verilenler:

    stenenler:

    1. zm

    T1 = 1.6 kNT2 = 2.4 kN

    R = ?M = ?

    T1 = 1.6 kNT2 = 2.4 kN

    Rx

    RzRy MxMy

    Mz

    Fx = 0Rx + T1 cos50o = 0Rx = 1.03 kN

    Fy = 0Ry T1 sin50o + T2 cos30o = 0Ry = 0.85 kN

    Fz = 0Rz T2 sin30o = 0Rz = 1.2 kN

    R 2 = Rx2 + Ry2 + Rz2 R = 1.8 kN

    x' y'

    Mx' = 0Mx T1 sin50o (350) + T2 cos30o (150) = 0 Mx = 117 Nm My' = 0My T1 cos50o (350) = 0 My = 360 Nm Mz = 0Mz T1 sin50o (200) = 0 Mz = 245 Nm

    M 2 = Mx2 + My2 + Mz2 M = 451 Nm

    ekildeki gibi yklenmi olan dirsein dengede kalabilmesi iin O noktasndaki civatabalantsnn dirsee uygulamas gereken kuvvet R nin ve kuvvet ifti M nin iddetini bulunuz.

  • Behcet DAHANBehcet DAHAN

    Behcet DAHAN Behcet DAHAN

    Behcet DAHAN

    www.makina.selcuk.edu.tr

    Statik Denge 3.2. Boyutta Denge 8rnek Problem 3/7

    Verilenler:

    stenenler:

    2. zm

    T1 = 1.6 kNT2 = 2.4 kN

    R = ?M = ?

    T1 sin50o

    T2

    RzRy

    Fx = 0Rx + T1 cos50o = 0Rx = 1.03 kN

    Fy = 0Ry T1 sin50o + T2 sin60o = 0Ry = 0.85 kN

    Fz = 0Rz T2 cos60o = 0Rz = 1.2 kN R 2 = Rx2 + Ry2 + Rz2 R = 1.8 kN

    MO = 0Mx T1 sin50o (350) + T2 sin60o (150) = 0Mx = 117 Nm

    MO = 0My T1 cos50o (350) = 0My = 360 Nm

    MO = 0Mz T1 sin50o (200) = 0Mz = 245 Nm

    M 2 = Mx2 + My2 + Mz2 M = 451 Nm

    y-z dzlemiz

    y

    OMx

    60o200 mm

    150 mm

    T1 cos50o T2 cos60o

    RzRx

    x-z dzlemi z

    OMy

    200 mm

    150 mm

    xT1

    T2 sin60o

    RyRx

    x-y dzlemi y

    OMz

    200 mm

    x

    B

    A

    B

    A

    BA

    50o

    ekildeki gibi yklenmi olan dirsein dengede kalabilmesi iin O noktasndaki civatabalantsnn dirsee uygulamas gereken kuvvet R nin ve kuvvet ifti M nin iddetini bulunuz.

  • Behcet DAHANBehcet DAHAN

    Behcet DAHAN Behcet DAHAN

    Behcet DAHAN

    www.makina.selcuk.edu.tr

    Statik Denge 3.2. Boyutta Denge 9rnek Problem 3/7

    Verilenler:

    stenenler:

    ekildeki gibi yklenmi olan dirsein dengede kalabilmesi iin O noktasndaki civatabalantsnn dirsee uygulamas gereken kuvvet R nin ve kuvvet ifti M nin iddetini bulunuz.

    3. zm

    T1 = 1.6 kNT2 = 2.4 kN

    R = ?M = ?

    R 2 = Rx2 + Ry2 + Rz2

    R = 1.8 kN

    M 2 = Mx2 + My2 + Mz2

    M = 451 Nm

    MO = M + MOR + MOT1 + MOT2 = 0

    i j k

    MO = 0

    MOT1 = 200 0 350T1 cos50o T1 sin50o 0

    F = 0

    R + T1 + T2 = 0

    R = Rx i + Ry j + Rz k T1 = T1 cos50o i T1 sin50o j T2 = T2 cos30o j T2 sin30o k

    } Rx = 1.03 kNRy = 0.85 kNRz = 1.2 kNM = Mx i + My j + Mz k

    i j kMOT2 = 0 0 150

    0 T2 cos30o T 2 sin30o

    rT1 rT2

    Mx = 117 Nm My = 360 Nm Mz = 245 Nm

    Bu vektrel denklemleri yazp dzenledikten sonrai, j ve k nn katsaylarn sfra eitleyerek

    elde edilen denklemlerin zmndenaranan sonular bulunur.

    MOR = 0

  • Behcet DAHAN

    Behcet DAHAN Behcet DAHAN

    Behcet DAHAN

    www.makina.selcuk.edu.tr

    Statik Denge 3.2. Boyutta Denge 10rnek Problem 3/8

    Verilenler:

    stenenler:

    Her birinin boyu 1200 mm ve ktlesi 20 kg olan tane niform ubuk birbirine kaynatlm ve ekildekigibi tane dey kablo ile tavana aslmtr. AB ve BC ubuklar yatay olan x-y dzleminde yer almaktadr.nc ubuk ise x-z dzlemine paraleldir. Her bir kablodaki ekme kuvvetini hesaplaynz.

    zmm = 20 kg

    A = ?B = ?C = ?

    600600

    600

    600 600600

    AB

    C

    W W

    W

    W = m g

    My = 0 A (1200) + W (600) + W (600 sin30o) = 0

    A = 147 N

    g = 9.81 m/s2

    Mx = 0C (1200) + W (600) + W (600) = 0

    C = 196 N

    Boyutlar milimetre cinsindendir.Aslnda bu problemin zmuzunluklarn biriminden bamszdr.

    Fz = 0A + B + C 3 W = 0

    B = 245 N

  • Behcet DAHAN

    Behcet DAHAN Behcet DAHAN

    Behcet DAHAN

    www.makina.selcuk.edu.tr

    Statik Denge 3.2. Boyutta Denge 11rnek Problem 3/9

    Verilenler:

    stenenler:

    O ve A noktalarndaki pim balantlar koordinat dorultusunda kuvvet ve x- ile z-eksenietrafnda moment tayabilmektedir. OA kolunun ktlesi 2 kg, AB kolununki 2.5 kg veC tablasnnki ise 4 kg dr. ekildeki durumda O mesnedindeki tepkileri bulunuz.

    zmmOA = 2 kg

    Rx = ?

    Mx = ?

    W = m g

    g = 9.81 m/s2

    WC

    MxRy

    Mz

    Rz

    RxO

    WAB

    WOA

    0.12

    Boyutlar metre cinsindendir.

    0.4

    0.4

    0.30.3

    mAB = 2.5 kgmC = 4 kg

    Ry = ?Rz = ?

    Mz = ?

    Fx = 0

    Fz = 0

    Fy = 0

    Rx = 0

    Rz = 0

    Ry WOA WAB WC = 0

    Ry = 83 N

    Mx = 0Mx + WOA (0.3 sin30o) + WAB (0.6 sin30o + 0.4 sin15o) + WC (0.6 sin30o + 0.8 sin15o + 0.12) = 0

    15o

    Mx = 37.4 NmMz = 0Mz WOA (0.3 cos30o) WAB (0.6 cos30o 0.4 cos15o) + WC (0.8 cos15o 0.6 cos30o) = 0 Mz = 1.6 Nm

    30o x

    z

    30o15o

    O

    AB

    stten grn