so tay tham phan 2009
TRANSCRIPT
QQ945
LI NI UCun S tay Thm phn u tin ca ngnh Ta n Vit Nam c xut bn nm 2006 vi s h tr k thut ca Chnh ph -xt-ry-lia thng qua C quan pht trin quc t -xt-ry-lia (AusAID). Cun S tay Thm phn ny pht huy hiu qu trong vic tr gip cc Thm phn trong cng tc xt x hng ngy. Trong nhng nm qua, S tay Thm phn l ti liu tham kho thng xuyn ca cc Thm phn v gp phn nng cao k nng xt x ca cc Thm phn, c bit l cc Thm phn mi c b nhim. Mc d c s n lc cao ca cc tc gi khi ln u tin xy dng cun S tay Thm phn, song cun S tay vn cn mt s im cha c hp l, mt s lnh vc cha c cp n nn hiu qu ca cun S tay vn cn b hn ch. Bn cnh , trong thi gian qua c nhiu vn bn quy phm php lut mi c ban hnh v c nhng vn bn quy phm php lut rt quan trng trong hot ng xt x ti Ta n. Mt khc, trong bi cnh Vit Nam tr thnh thnh vin th 150 ca T chc thng mi th gii (WTO) t ngy 11 thng 01 nm 2007 v tr thnh thnh vin ca nhiu Cng c, iu c quc t song phng v a phng, do vy vic nng cao nng lc xt x ca cc Thm phn l vic lm cn thit. Vi cc l do trn y, vic sa i, b sung cun S tay Thm phn l ht sc cn thit v l mt trong nhng phng thc thc hin vic nng cao nng lc xt x ca cc Thm phn. Nhn thc c tm quan trng ca cun S tay Thm phn, nm 2008, Ta n nhn dn ti cao v nhm chuyn gia quc t tin hnh kho st kin ca cc thm phn trn phm vi c nc v mc tin dng ca cun S tay v kh nng, phng thc sa i, b sung cun S tay ny. Vic ly kin gp c thc hin di ba hnh thc: i) ly kin trc tip; ii) gi bn cu hi gp ; iii) t chc hi tho ly kin. a s cc kin gp u cho rng cun S tay Thm phn cn phi c cp nht, sa i, b sung cho hon thin thm mt bc. c s h tr k thut ca Chnh ph -xt-ry- lia, Ta n nhn dn ti cao Hp tc cng Ta n lin bang -xt-ry- lia t chc thc hin D n Cp nht S tay Thm phn. Ta n nhn dn ti cao ch tr v mi cc Thm phn c kinh nghim trong cc lnh vc xt x tin hnh sa i, b sung ni dung ca cun S tay Thm phn, ng thi cp nht nhng vn bn quy phm php lut lin quan c ban hnh t nm 2006 n nay. Tuy nhin, S tay Thm phn khng phi l tuyn tp cc lut hoc b lut Thm phn s dng mt cch trc tip, m ch a ra nhng thng tin ch dn Thm phn vn dng nhm gii quyt tt cc v n c th; do vy, cun S tay s khng lit k tt c cc vn bn quy phm php lut hay ch ra cch gii quyt tng v n c th. Ni dung ca S tay Thm phn c xut bn ln ny vn gi nguyn cch trnh by nh s dng trong cun S tay Thm phn c pht hnh ln u tin v vn bao gm nhng bnh lun, hng dn v l lun v k nng thc tin cho vic gii quyt cc loi v n ti To n. Trong ln xut bn ny, ni dung ca nm phn trong cun S tay Thm phn c xut bn ln u tin c cp nht v b sung thm Phn th Su v th tc bt gi tu bin.
So tay tham phan
1
QQ945
S tay Thm phn c sa i, b sung ln ny vi mong mun tip tc cung cp cho Thm phn nhng k nng xt x c cp nht theo quy nh ca cc vn bn quy phm php lut mi ban hnh. iu ny s rt c ngha i vi cc Thm phn, nht l cc Thm phn mi c b nhim trong qu trnh cng tc v nng cao k nng ngh nghip ca mnh. Ngoi ra, S tay Thm phn cn l ngun ti liu tham kho quan trng cho nhng ngi tin hnh t tng (ni chung), gio vin, sinh vin lut.... y cng l ti liu gip cho nhng ngi tham gia t tng hiu bit su hn v th tc t tng ti To n v gip cho vic tin hnh cc th tc thun li hn. S tay Thm phn s tip tc l ti liu c bn gip cho cng chng hiu c th hn v hot ng ca To n v d dng tip cn Ta n hn. Vi tnh cht, mc ch v ngha ht sc quan trng nh vy, To n nhn dn ti cao, c bit l cc tc gi v Ban bin tp, n lc rt ln sa i, b sung cun S tay ny. Vic sa i, b sung cun S tay Thm phn ln ny c hon thnh vi s h tr k thut ca Chnh ph -xt-ry- lia thng qua C quan pht trin Quc t -xt-ry- lia (AusAID), Ta n lin bang -xt-ry- lia, i s qun - xt- ry- lia ti Vit Nam, c bit l nhng n lc ca nhm chuyn gia quc t -xt-ry-lia, Ngi Michael Moore, Thm phn Ta n Lin bang -xt-ry-lia, B Cate Sumner, ng Nguyn Kin Cng, Lut s, Hng lut Maddocks, Melbourne. Hy vng S tay Thm phn s p ng c yu cu ca ngi s dng, c bit l cc Thm phn. Vi mong mun nh vy, To n nhn ti cao rt mong nhn c nhiu kin ng gp cho S tay Thm phn chng ti tip tc chnh sa v hon thin cho nhng ln xut bn tip theo. Chnh n To n nhn dn ti cao Trng Ha Bnh
So tay tham phan
2
QQ945
LI GII THIULI GII THIU V S TAY THM PHN CA NGI ALLASTER COX, I S -XT-RY- LIA TI VIT NAM Ti rt vui mng thy rng vi s cng tc ca To n nhn dn ti cao Vit Nam, -xt-ry-lia c th tip tc h tr vic sa i, b sung cun S tay thm phn chnh thc u tin ca ngnh To n Vit Nam. Vic Chnh ph -xt-ry-lia tip tc h tr S tay thm phn thng qua C quan pht trin quc t -xt-ry-lia (AusAID) phn nh cam kt ca -xt-ry-lia gip Vit Nam trong lnh vc qun l nh nc v tng cng nh nc php quyn trong phm vi ton quc. S tay thm phn ng gp vo qu trnh ny bng vic cung cp ngun tip cn n cc vn bn, thng tin v cc thng tin php l quan trng khc m cc thm phn v nhng ngi lm cng tc php lut c th s dng, v qua h c th tip cn cng vic ca mnh vi s hiu bit chc chn v hon chnh v lut php. y l nn tng vng chc mt h thng to n minh bch, cng bng v hiu qu c th tip tc pht trin, v l nhng iu kin tin quyt then cht ca s pht trin kinh t v x hi bn vng. Khi m cun S tay thm phn u tin vn c cng nhn rng ri l mt ngun ti liu quan trng cho cc thm phn v nhng ngi lm cng tc php lut thi iu quan trng khng km phn quan trng l cun S tay thm phn ny phi lun c cp nht. chnh l mc tiu m d n sa i S tay thm phn ny t c; khng ch a vo nhng vn bn php lut c sa i t nm 2006, S tay thm phn sa i cng cha ng nhiu vn bn php l v cc gii thch hu ch khc c xy dng nhm ti a ho cc li ch s dng ca n. Mt gn hai nm hon thnh d n sa i S tay thm phn. Mt s chuyn gia Vit Nam v -xt-ry-lia tham gia qu trnh sa i. Nhm tc gi S tay thm phn Vit Nam do Tin s ng Quang Phng, Ph Chnh n Thng trc To n nhn dn ti cao Vit Nam - ngi nhn thy trc s thnh cng ca S tay thm phn u tin lnh o. Cam kt ca Tin s Phng bo m rng phin bn sa i cng s thnh cng tng t. iu c bit quan trng l nhm tc gi sa i S tay thm phn l cc thm phn cao cp v cc chuyn gia php l rt nhiu kinh nghim ca ngnh To n Vit Nam. Chnh nhng thm phn l ngi hiu bit r nht v nhu cu ca h v v kin thc cn thit trong t tng ti to n. Ti c bit cm n nhng ngi tham gia vo qu trnh son tho. S tham gia ca pha -xt-ry-lia l di hnh thc h tr k thut v cung cp ngn sch (600.000 la M). Pha -xt-ry-lia c bit may mn c c To n Lin bang -xt-ry-lia tham gia, c bit l Ngi Thm phn Micheal Moore dn dt qu trnh sa i. Ti xin chn thnh cm n cc chuyn gia -xt-ry-lia v Vit Nam lm vic vi To n Lin bang: B Cate Sumner v ng Nguyn Kin Cng, lut s, Hng lut Maddocks ti Melbourne. Ti hy vng rng cc thm phn Vit Nam s tm thy ti cun S tay thm phn ngun tr gip ln trong vic thc hin cc nhim v hng ngy ca h ti ToSo tay tham phan 3
QQ945
n. Ti cng hy vng rng cun S tay thm phn s hu ch cho cc hc vin thm phn, lut s, sinh vin lut v nhng ngi khc quan tm n vic tm hiu lut php v h thng php lut Vit Nam. LI CM N To n Lin bang -xt-ry- lia rt hn hnh tr gip D n sa i S tay thm phn di s lnh o ca Ngi Chnh n To n nhn dn ti cao Trng Ho Bnh v Ngi Ph Chnh n Thng trc ng Quang Phng. Ln sa i, b sung ny l phn vic k tip sau vic cng b cun S tay thm phn u tin ca ngnh To n Vit Nam vo nm 2006. Su nghn bn in cun S tay thm phn v mt nghn a CD-ROM S tay thm phn c xut bn v phn pht cho cc thm phn, c quan o to t php, trng i hc, trung tm tr gip php l, chi hi lut gia v vin kim st trn ton quc. m bo mt s lng c gi ln nht c th tip cn c S tay thm phn, S tay thm phn cng c xut bn trn Internet [http://www.sotaythamphan.gov.vn], v sau ny, ti trang ch ca Vin Thng tin Php l Chu http://www.asianlii.org/vn/other/benchbk/]. Sau khi cun S tay thm phn c cng b, c hng lot nhng thay i trong lnh vc lp php v nhng thay i php lut khc cn phi c chuyn ti n thm phn v nhng ngi lm cng tc php lut. Nhn thc rng S tay thm phn l mt ngun thng tin php l thc tin chuyn ngnh cc k hu ch, To n nhn dn ti cao by t mong mun sa i, b sung cun S tay thm phn cp nht nhng thay i v php lut ni trn. V S tay thm phn ln u tin c a ra ti Vit Nam, vi s gip ca To n nhn dn ti cao, Nhm chuyn gia D n bao gm Thm phn Michael Moore, To n Lin bang -xt-ry-lia, b Cate Sumner v ng Nguyn Kin Cng, Lut s Hng lut Maddocks, thit k v tin hnh hng lot cc nh gi thu thp kin phn hi t cc thm phn v nhng ngi khc nhm nh gi xem vic sa i, b sung cc chng hin ti ca S tay thm phn c hu ch v cn thit hay khng. Nm 2007, C quan pht trin quc t -xt-ry-lia h tr D n sa i S tay thm phn Vit Nam, tip theo nhng tr gip xy dng S tay thm phn gc t nm 2004 n nm 2006 trc y. Trong hai nm va qua, To n Lin bang -xt-ry-lia may mn c cng tc vi mt nhm cc thm phn v chuyn gia php lut Vit Nam ti nng v tn tm trong vic sa i S tay thm phn. Tt c nhng sa i trong cun S tay thm phn ny u c vit bi cc thm phn v chuyn gia lut pht Vit Nam c rt nhiu kinh nghim trong lnh vc ca mnh, bao gm: Thm phn Phan Gia Qu, Thm phn Nguyn Hong t, Thm phn ng Xun o, Thm phn Hong Th Bc, Thm phn Mai B, v ng Ng Cng, V trng V hp tc quc t To n nhn dn ti cao. Tin s ng Quang Phng v ng Ng Cng thc hin mt nhim v quan trng l bin tp li tt c cc chng sa i. S tay thm phn sa i c xy dng trn c s mt khi lng cng vic ng k ca cc tc gi cun S tay thm phn u tin c cng b vo nm 2006, cng nh ca nhng ngi khc gip xy dng cun s tay ny. B Cate Sumner, chuyn gia quc t cng ng Nguyn Kin Cng, chuyn gia kim iu phi vin quc gia ca D n, ng nhng vai tr rt quan trng trong DSo tay tham phan 4
QQ945
n ny. D n ny ng thi cng c h tr chung bi b Helen Burrow, Gim c chng trnh quc t ca Ta n lin bang -xt-ry-lia, c Dananthi Galapitage v sau ny l c Hannah Clua-Saunders. Nhm t c cc mc tiu ca D n, D n bt u bng vic nh gi tng th cun S tay thm phn. Mc ch ca vic ny l nhm thu thp nhng kin ca cc thm phn To n nhn dn ti cao, To n cc tnh, huyn, Hc vin T php, Hi lut gia trn ton quc, c bit l ti H Ni, thnh ph H Ch Minh v Nng, v hiu qu ca cun S tay thm phn v nhng vn cn c xem xt trong khun kh D n nhm hon thin ni dung S tay thm phn v qu trnh cp nht. Vic nh gi hiu qu ca cun S tay thm phn c tin hnh bng vic Nhm chuyn gia D n nghin cu 638 bn tr li phiu iu tra, t chc 24 cuc phng vn trc tip cc thm phn ti H Ni, Nng v thnh ph H Ch Minh, t chc 2 cuc hi tho ly kin cc thm phn ti H Ni v thnh ph H Ch Minh. Phiu iu tra, kt qu phng vn v hi tho v cng hu ch trong vic cung cp cho cc tc gi v bin tp vin nhng thng tin, quan im cn a vo cun S tay thm phn c sa i, b sung ln ny. Thng 9 nm 2009, To n nhn dn ti cao v Nhm chuyn gia D n s t chc hai cuc hi tho o to ging vin ti thnh ph H Ch Minh v H Ni nhm xy dng nng lc cho i ng 70-80 ging vin ca Trng cn b to n, To n nhn dn ti cao v cc trung tm o to khc. Vi nhim v cung cp cc kho o to mang tnh cht gii thiu v o to thng xuyn cho cn b Vit Nam, d tnh rng cc c quan o to t php ch cht ny c th a S tay thm phn in t vo gio trnh o to t php ging dy trong tng lai. To n nhn dn ti cao s t chc 22 hi tho trong qu IV nm 2009 nhm o to s dng S tay thm phn cho cc thm phn n t 682 to n qun, huyn v 63 Ta n tnh. Ngoi bn in S tay thm phn, D n s xut bn 9.000 a CD-ROM S tay thm phn sa i, v phin bn Internet ca S tay thm phn s c a vo cng thng tin in t ring ca To n nhn dn ti cao [http://www.toaan.gov.vn]. Nhng phin bn in t ny cho php To n nhn dn ti cao c th cp nht nhanh chng, khng tn km S tay thm phn trc tuyn, v c th gi th in t phn cp nht cho cc To n khc. Mt trong nhng mc tiu ca D n ny l tr gip Ta n nhn dn ti cao xy dng mt trnh t cp nht m bo rng S tay thm phn s c cp nht thng xuyn. Thm phn ti tt c cc To n tnh, cng nh ti cc To n qun, huyn ti H Ni v thnh ph H Ch Minh c th truy cp internet qua my tnh c lp t ti to n ca h theo cc chng trnh ti tr khc (chng trnh ny d tnh s c m rng xung cc to n cp huyn trong nhng nm ti). C nhiu c nhn tham gia vo vic sa i, b sung S tay thm phn ln nay. Ti xin cm n cc cn b ca V hp tc quc t, To n nhn dn ti cao, c bit l ng Chu Trung Dng, Ph V trng V hp tc quc t v ng Trn Ngc Thnh, chuyn vin V hp tc quc t. Ti cng xin chn thnh cm n nhm cng ngh thng tin ca Ta n nhn dn ti cao, c bit l ng Nguyn Vn Thng, cm n ng Nguyn Vn Duyn v ng L Tin dch thut rt tt cc phn sa i; cm n ng Lm Ch Dng - iu phi vin cun S tay thm phn trc tuyn; cm n ng Nguyn Vn Sn v ng Nguyn S Sn ca Cng ty Tinh Vn - nhng ngi chuyn thnh cng S tay thm phn trc tuyn vo cng thng tin in t ca To nSo tay tham phan 5
QQ945
nhn dn ti cao; cm n ng Nguyn Quang Anh, Qun l chng trnh, AusAID, ng John Bently, c vn trng php lut ca D n h tr thc y thng mi (STAR Vietnam), ng Nicholas Booth, Chng trnh pht trin ca Lin hp quc, b Frances Gordon, Gim c v b Bi Th Bch Lin, Ph Gim c D n pht trin t php v s tham gia ca c s (D n JUDGE) chia s kinh nghim vi chng ti. Xin c bit cm n d n JUDGE ho phng cho php Nhm D n s dng vn phng v thit b ca D n ti H Ni. Thm phn Michael Moore To n Lin bang -xt-ry-lia Thng 9 nm 2009
So tay tham phan
6
QQ945
S DNG, CP NHT V GP S TAY THM PHN Li gii thiu Cun S tay Thm phn ny c xut bn di ba hnh thc: i) S tay dng in n trang ri (ba cng); ii) S tay in t ghi trn a CD-ROM; v iii) S tay in t trn Internet. S tay in n trang ri c Ta n Nhn dn ti cao pht cho Thm phn v nhng ngi khc c nhu cu s dng hng ngy nhng khng s dng c S tay in t. S tay in t ghi trn CD-ROM dnh cho ngi dng s dng my tnh thng xuyn nhng khng c truy cp Internet v s tay in t trn Internet dnh cho ngi dng c iu kin truy cp Internet. S tay in t c nh dng phc v cho vic in n (mt phn hoc ton b) v ngi c c th in ra khi cn. cun S tay Thm phn c hon thin hn, Ta n nhn dn ti cao rt mong ngi s dng cun S tay ny ng gp kin v ni dung thng qua th in t hoc ng bu in. Ta n nhn dn ti cao s thng xuyn cp nht cc kin gp ca c gi trn cc phin bn ca cun S tay. Ta n nhn dn ti cao nh gi cao kin ng gp v s hp tc ca qu c gi cun S tay Thm phn ny ng gp ngy cng hiu qu hn cho vic nng cao k nng xt x ca cc Thm phn. Qu v c th gi kin ca mnh theo: a ch Email: [email protected] hoc a ch bu in: D n S tay Thm phn V hp tc quc t - To n nhn dn ti cao 48 L Thng Kit, H Ni Th in t: [email protected] hoc Gp trc tip trn Internet i vi S tay in t trn Internet, qu v c th gi th in t bng cch kch chut vo nt Phn hi trn thanh cng c. Sau , qu v s thy xut hin mt th in t trng v qu v c th vit ni dung vo (hoc qu v c th nhp kin ng gp vo mt file Word v nh km vo th in t ri gi i) ri khi qu v kch chut vo nt Gi th th s c chuyn ngay n Ta n nhn dn ti cao. S dng S tay Thm phn S tay Thm phn bao gm cc mc v vic x l cc loi v n ph bin m Thm phn Vit Nam c th phi x l v c cc loi v n c th. Cun S tay p dng mt cch trnh by thng nht, trc ht trnh by nhng cng vic m mt Thm phn cn thc hin, sau lit k cc lut p dng (bao gm b lut, php lnh, ngh nh, hng dn, quyt nh, v quy nh) v a ra cc hng dn thc tin. Vi S tay in t ghi trn CD-ROM v S tay in t trn Internet, qu v c th kch chut vo phn tham chiu ti cc lut p dng (c nh du bng mu xanh dng) v d dng xem c vn bn lut . Cc k nng chi tit hn v vic s dng bn in t c th c tm thy bng cch kch chut vo nt Tr gip trn thanh cng c.So tay tham phan 7
QQ945
Cc phng php cp nht S tay l mt ti liu mang tnh ng. S tay dng in v S tay trn Internet s c cp nht ngay khi cc lut p dng thay i hoc khi thy cn thit phi chnh sa hoc hon thin hn cc phn ni dung ca S tay. (1) S tay in n trang ri Thm phn v nhng ngi khc nhn c S tay in n trang ri t Ta n nhn dn ti cao s c cung cp cho cc trang mi c cp nht theo thi gian v ch cn sp xp cc trang vo ng v tr trong ba cng ca S tay ri b i cc trang c khng cn cn thit. Nhng hng dn c th s c gi km vi mi ln cp nht, khi phi thm vo v b i cc trang. Ban u, cc trang mi c cp nht s c gi thng qua Ta n cp tnh, thnh ph c kh nng nhn th in t. Cc Ta n ny s in ra cc trang , sao chp v pht cho cn b Ta n ca mnh, ng thi gi cho cc Ta n cp qun, huyn thuc tnh, thnh ph . Cui mi cun S tay c mt mc ghi li Lch biu cp nht. Mc ny s c cp nht khi cc trang thuc cc mc khc c cp nht. Cc trang mi c cp nht s c mt ch thch nh cui trang, ghi r ngy, thng, nm m trang c cp nht. Qu v c th xem ch thch ny xc nh thi gian cp nht gn y nht ca tng trang c th. (2) S tay in t ghi trn CD ROM Trong trng hp cn thit, S tay in t ghi trn CD-ROM s c cp nht, in ra a CD-ROM v phn pht. (3) S tay in t trn Internet S tay in t trn Internet s c Ta n nhn dn ti cao cp nht nh k. xc nh thi gian cp nht mi nht ca mt mc, qu v nn xem phn ghi ch Ngy cp nht mi nht gc di bn phi cui mi mc, hoc truy cp mc Lch biu cp nht bng cch kch chut vo nt Lch biu cp nht trn thanh cng c ca trang ch. Mc Lch biu cp nht ghi li thi gian cp nht mi nht ca tng mc. Lch biu Cp nht - Danh sch cc cp nht c thc hin trong S tay Thm phn Danh sch cc thay i mi nht trong S tay Thm phn s c a ln trang web ca S tay Thm phn http://www.toaan.gov.vn/portal/page/portal/tandtc di mc Lch biu Cp nht v gm c: (i) (ii) cc thay i theo th t thi gian i vi cc mc ca S tay, t mi nht tr i danh sch gm tn cc mc v ngy m tng mc c th c cp nht.
Bn u tin ca S tay thm phn c hon thnh trong thng 6 nm 2006 v S tay thm phn sa i c hon thnh vo thng 9 nm 2009.
So tay tham phan
8
QQ945
NHNG NGI THAM GIA THC HIN D N S TAY THM PHN Bin tp (S tay thm phn u tin v S tay thm phn sa i) 1. Tin s ng Quang Phng- Ph Chnh n thng trc Ta n nhn dn ti cao 2. ng Ng Cng V trng V hp tc quc t Ta n nhn dn ti cao Tc gi: 1. Thm phn ng Xun o- Chnh to Ta kinh t - To n nhn dn ti cao (STTP u tin v STTP sa i) 2. Thm phn Hong Th Bc Ta lao ng Ta n nhn dn ti cao (STTP u tin v STTP sa i) 3. Thm phn Nguyn Mai B - Ta n qun s trung ng (STTP sa i) 4. Thm phn Phan Gia Qu Chnh ta Ta kinh t Ta n nhn dn thnh ph H Ch Minh (STTP sa i) 5. Thm phn Nguyn Hong t Ph Chnh ta Ta dn s To n nhn dn thnh ph H Ch Minh (STTP sa i) 6. ng Ng Cng - V trng V hp tc quc t, To n nhn dn ti cao (STTP sa i) 7. Thm phn Chu Xun Minh Ph Chnh to To dn s To n nhn dn ti cao (STTP u tin) 8. Tin s Nguyn Vn Dng Ph Gim c Hc vin T php - B T php (STTP u tin) 9. Thm phn Nguyn Sn Chnh n To n nhn dn thnh ph H Ni (STTP u tin) 10. Thm phn Trn Th Hnh Chnh n To n nhn dn qun Hai B Trng, H Ni (STTP u tin) 11. Lut s Dng Quc Thnh (nguyn Thm phn To n nhn dn thnh ph H Ni) (STTP u tin). Chuyn gia quc t (STTP u tin v STTP sa i): 1. Thm phn Michael Moore, To n Lin bang x-t-ry-lia 2. B Cate Sumner Chuyn gia kim iu phi vin D n (STTP sa i): ng Nguyn Kin Cng, Hng lut Maddocks, Melbourne Cn b D n ca To n nhn dn ti cao (STTP sa i): ng Chu Trung Dng, Ph V trng V Hp tc quc t, To n nhn dn ti cao Tr l D n ca To n nhn dn ti cao (STTP sa i): ng Trn Ngc Thnh, chuyn vin, V Hp tc quc t, To n nhn dn ti cao Phin dch (STTP sa i): ng L Tin v ng Nguyn Vn Duyn Cn b iu phi D n (STTP u tin): ng Phan Nguyn Ton, LEADCOSo tay tham phan 9
QQ945
Cn b D n To n nhn dn ti cao (STTP u tin): 1. B Bi Th Nhn - Chuyn vin Vin KHXX- TANDTC 2. B Nguyn Th Mai - Chuyn vin Vin KHXX- TANDTC Ph trch IT (STTP u tin v STTP sa i): ng Lm Ch Dng Hiu nh bn in t (STTP u tin): ng Nguyn Kin Cng Tr l D n (STTP u tin): B Phm Thy Ngc, LEADCO Phin dch (STTP u tin): B Trn Thu Phng, LEADCO DANH MC CC T VIT TT STT Cm t Vit tt
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14
Bt gi tu bin Bin php khn cp tm thi Gim c thm Hp ng lao ng Hi ng xt x Hi ng gim c thm, ti thm Hi thm nhn dn Hp tc x Khiu ni hng hi Ngi lao ng Ngi s dng lao ng Ta n nhn dn Ta n nhn dn Ta n nhn dn ti cao10
BGTB BPKCTT GT HL HXX Hi ng GT, TT HTND HTX KNHH NL NSDL TAND TAND TANDTC
So tay tham phan
QQ945
15
Ta n qun s
TAQS
So tay tham phan
11
QQ945
PHN TH NHT - TO N NHN DN V THM PHN, HI THM TO N NHN DN1. V TR, VAI TR, CHC NNG V NHIM V CA TO N NHN DN L cn b To n, c bit l ngi Thm phn cn nm chc h thng To n nhn dn; v tr, vai tr ca To n nhn dn trong b my nh nc; chc nng, nhim v ca To n nhn dn; nhng nguyn tc c bn trong hot ng xt x ca To n nhn dn 1.1. H thng To n nhn dn VBQPPL Hin php nm 1992 (iu 127) Lut t chc TAND (iu 2) Cng vic chnh v k nng thc hin: Theo quy nh ti iu 2 Lut t chc TAND th nc Cng ho x hi ch ngha Vit Nam c cc To n sau y: To n nhn dn ti cao;
To n nhn dn tnh, thnh ph trc thuc trung ng; Cc To n nhn dn huyn, qun, th x, thnh ph thuc tnh; Cc To n qun s; Cc To n khc do lut nh.
Trong tnh hnh c bit, Quc hi c th quyt nh thnh lp To n c bit. 1.1.1. To n nhn dn ti cao VBQPPL Lut t chc TAND (iu 18) Ngh quyt s 1113/2007/NQ-UBTVQH11 Cng vic chnh v k nng thc hin: Theo quy nh ti khon 2 iu 18 Lut t chc TAND th c cu t chc ca To n nhn dn ti cao gm c:
Hi ng Thm phn To n nhn dn ti cao; To n qun s trung ng, To hnh s, To dn s, To kinh t, To lao ng, To hnh chnh v cc To phc thm To n nhn dn ti cao (To phc thm To n nhn dn ti cao ti H Ni, To phc thm To n nhn dn ti cao ti 12
So tay tham phan
QQ945
Nng v To phc thm To n nhn dn ti cao ti thnh ph H Ch Minh); trong trng hp cn thit, U ban thng v Quc hi quyt nh thnh lp cc To chuyn trch khc theo ngh ca Chnh n To n nhn dn ti cao;
B my gip vic
Theo Quyt nh s 16/2003/TCCB ngy 17-02-2003 ca Chnh n To n nhn dn ti cao quy nh v b my gip vic ca To n nhn dn ti cao, c U ban thng v Quc hi ph chun ti Ngh quyt s 532/2003/NQ-UBTVQH11 ngy 2502-2003 v vic ph chun b my gip vic ca To n nhn dn ti cao v theo Quyt nh s 133/2007/Q-TCCB ngy 29-01-2007 ca Chnh n Ta n nhn dn ti cao (TANDTC) v vic thnh lp mi hai (02) n v cp V thuc b my gip vic ca TANDTC, c y ban thng v Quc hi ph chun ti Ngh quyt s 1113/2007/NQ-UBTVQH11 ngy 20-4-2007 th b my gip vic ca To n nhn dn ti cao gm c: Ban Th k; Ban Thanh tra; V T chc - Cn b; V K hoch Ti chnh; V Hp tc quc t ; V Thng k Tng hp; Vn phng; Vin Khoa hc xt x; Tp ch To n nhn dn; Bo Cng l; Trng Bi dng nghip v cho Thm phn, Hi thm v cn b ngnh To n. 1.1.2. Cc To n nhn dn tnh, thnh ph trc thuc trung ng VBQPPL Lut t chc TAND(iu 27) Ngh quyt s 354/2003/NQ-UBTVQH11
Cng vic chnh v k nng thc hin:
Cho n thi im hin nay (thng 4 nm 2009) c 63 To n nhn dn tnh, thnh ph trc thuc trung ng, trong c 58 To n nhn dn tnh v 5 To n nhn dn thnh ph trc thuc trung ng. Theo quy nh ti khon 1 iu 27 Lut t chc TAND th c cu t chc ca To n nhn dn tnh, thnh ph trc thuc trung ng gm c: U ban Thm phn; - To hnh s, To dn s, To kinh t, To lao ng, To hnh chnh; trong trng hp cn thit U ban thng v Quc hi quyt nh thnh lp cc To chuyn trch khc theo ngh ca Chnh n To n nhn dn ti cao; B my gip vic
Theo Quyt nh s 17/2003/TCCB ngy 17-02-2003 ca Chnh n To n nhn dn ti cao quy nh v b my gip vic ca To n nhn dn a phng, c U ban thng v Quc hi ph chun ti Ngh quyt s 354/2003/NQUBTVQH11 ngy 25-02-2003, th b my gip vic ca To n nhn dn tnh, thnh ph trc thuc trung ng gm c: Vn phng; Phng Gim c kim tra; Phng T chc - Cn b.
1.1.3. Cc To n nhn dn huyn, qun, th x, thnh ph thuc tnhSo tay tham phan 13
QQ945
VBQPPL: Lut t chc TAND (iu 32) Cng vic chnh v k nng thc hin:
Cho n thi im hin nay (thng 4 nm 2009) c 682 To n nhn dn huyn, qun, th x, thnh ph thuc tnh. Theo quy nh ti iu 32 Lut t chc TAND th trong To n nhn dn huyn, qun, th x, thnh ph thuc tnh khng thnh lp cc To chuyn trch, nhng c phn cng Thm phn chuyn trch xt x tng loi v vic v c b my gip vic (Vn phng).
1.1.4. Cc To n qun s VBQPPL: Lut t chc TAND (iu 34) Cng vic chnh v k nng thc hin: Theo quy nh tikhon 2 iu 34 Lut t chc TAND v iu 2 Php lnh t chc TAQS, th cc To n qun s gm c:
To n qun s trung ng; Cc To n qun s qun khu v tng ng; Cc To n qun s khu vc. nc Cng ho x hi ch ngha Vit Nam, b my nh nc c t chc theo nguyn tc tp trung quyn lc c s phn cng v phi hp cht ch gia cc c quan nh nc trong vic thc hin ba quyn: lp php, hnh php, t php. Thc hin quyn t php m ch yu l quyn xt x l mt trong nhng chc nng rt quan trng ca Nh nc Vit Nam v c giao cho To n nhn dn. Do vy, To n nhn dn c v tr rt quan trng trong b my nh nc. To n c v tr trung tm trong cc c quan t php. Ngh quyt s 49-NQ/TW ngy 02-6-2005 ca B Chnh tr V Chin lc Ci cch t php n nm 2020 khng nh: T chc cc c quan t php v cc ch nh b tr t php hp l, khoa hc v hin i v c cu t chc v iu kin, phng tin lm vic; trong xc nh To n c v tr trung tm v xt x l hot ng trng tm. To n nhn dn ti cao, cc To n nhn dn a phng, cc To n qun s v cc To n khc do lut nh l cc c quan xt x ca nc Cng ho x hi ch ngha Vit Nam. To n nhn dn c vai tr quan trng trong vic gi vng an ninh chnh tr, trt t an ton x hi, to mi trng n nh cho s pht trin kinh t, hi nhp quc t, xy dng v bo v T quc.
1.2. V tr, vai tr ca To n nhn dn trong b my nh nc
So tay tham phan
14
QQ945
To n nhn dn l ch da ca nhn dn trong vic bo v cng l, quyn con ngi, ng thi l cng c hu hiu bo v php lut v php ch x hi ch ngha, u tranh c hiu qu vi cc loi ti phm v vi phm. To n xt x nhng v n hnh s; nhng v n dn s (bao gm nhng tranh chp v dn s; nhng tranh chp v hn nhn v gia nh; nhng tranh chp v kinh doanh, thng mi; nhng tranh chp v lao ng); nhng v n hnh chnh. To n gii quyt nhng vic dn s (bao gm nhng yu cu v dn s; nhng yu cu v hn nhn v gia nh; nhng yu cu v kinh doanh, thng mi; nhng yu cu v lao ng); gii quyt yu cu tuyn b ph sn doanh nghip; xem xt v kt lun cuc nh cng hp php hay khng hp php. To n gii quyt nhng vic khc theo quy nh ca php lut (quyt nh p dng bin php khn cp tm thi trong qu trnh gii quyt tranh chp thng mi ti Trng ti; ra quyt nh thi hnh n hnh s; hon hoc tm nh ch chp hnh hnh pht t; ra quyt nh min chp hnh hnh pht hoc gim mc hnh pht tuyn; ra quyt nh xo n tch...). To n c nhim v bo v php ch x hi ch ngha; bo v ch x hi ch ngha v quyn lm ch ca nhn dn; bo v ti sn ca Nh nc, ca tp th; bo v tnh mng, ti sn, t do, danh d v nhn phm ca cng dn. Bng hot ng ca mnh, To n gp phn gio dc cng dn trung thnh vi T quc, chp hnh nghim chnh php lut, tn trng nhng nguyn tc ca cuc sng x hi, thc u tranh phng nga v chng ti phm, cc vi phm php lut khc.
1.3. Chc nng, nhim v ca To n nhn dn
1.4. Nhng nguyn tc c bn trong hot ng xt x ca To n nhn dn 1.4.1. Nhng nguyn tc c bn chung trong hot ng xt x cc loi v n VBQPPL: Hin php nm 1992 (cc iu 12, 129, 130, 131 v 133 ) BLTTHS (cc iu 185, 244 v 281) PLTTGQCVAHC (iu 15) BLTTDS (cc iu 52, 53 v 54) Cng vic chnh v k nng thc hin: Nguyn tc php ch x hi ch ngha (iu 12 Hin php nm 1992): y l nguyn tc ch o, bao trm nht, c th hin trong tt c cc hot ng ca cc c quan nh nc ni chung v trong hot ng xt x ca To n nhn dn ni ring. Trong hot ng xt x, bo m cho nguyn tc ny khng b vi phm, i hi Thm phn, Hi thm nhn dn (HTND) phi tun th nghim chnh cc quy nh ca php lut trong khi thc hin nhim v, quyn hn ca mnh, t cc quy nh ca php lut t tng n cc quy nh ca php lut v ni dung. So tay tham phan 15
QQ945
Vic xt x ca To n nhn dn c HTND tham gia, vic xt x ca To n qun s c Hi thm qun nhn tham gia theo quy nh ca php lut t tng. Khi xt x, Hi thm ngang quyn vi Thm phn (iu 129 Hin php nm 1992; iu 4 Lut t chc TAND). Tu tng loi v n c th m nguyn tc ny c quy nh ti cc iu lut tng ng ca BLTTHS, BLTTDS, Php lnh t chc TAQS, PLTTGQCVAHC.
Khi xt x, Hi thm ngang quyn vi Thm phn cn c hiu l khi xt x bt k mt v n no thuc thm quyn ca To n m c Hi thm tham gia, th Hi thm v Thm phn c quyn ngang nhau trong vic gii quyt tt c cc vn ca v n, khng phn bit vn l v mt t tng hay v mt ni dung.
Khi xt x, Thm phn v Hi thm c lp v ch tun theo php lut (iu 130 Hin php nm 1992; iu 5 Lut t chc TAND). Nguyn tc ny c th hin cc mt sau y:
- Th nht l khi xt x, Thm phn v Hi thm khng b rng buc bi kt lun ca Vin kim st, khng b chi phi bi kin ca nhau. Thm phn, Hi thm phi chu trch nhim i vi kin ca mnh v tng vn ca v n. - Th hai l Thm phn v Hi thm c lp cng c ngha l khng mt c quan, t chc hoc c nhn no c can thip tri php lut vo hot ng xt x ca Thm phn v Hi thm. - Cn ch l s c lp ca Thm phn v Hi thm khi xt x phi gn lin vi vic tun th php lut.
To n xt x cng khai, tr trng hp do lut nh (tr trng hp cn xt x kn gi gn b mt nh nc, thun phong m tc ca dn tc hoc gi b mt ca cc ng s theo yu cu chnh ng ca h) (iu 131 Hin php nm 1992; iu 7 Lut t chc TAND). To n xt x tp th v quyt nh theo a s (iu 131 Hin php nm 1992; iu 6 Lut t chc TAND). - To n xt x tp th c ngha l vic xt x bt c mt v n no theo trnh t no cng do mt Hi ng thc hin. Thnh phn Hi ng xt x (HXX) mi cp xt x i vi tng loi v n c quy nh ti cc iu tng ng trong php lut t tng; c th nh sau: i vi v n hnh s: + + Thnh phn HXX s thm (iu 185 BLTTHS); Thnh phn HXX phc thm (iu 244 BLTTHS);
+ Thnh phn Hi ng gim c thm, ti thm (Hi ng GT, TT) (iu 281 BLTTHS). - i vi v n dn s (cc v n v tranh chp dn s, hn nhn v gia nh, kinh doanh, thng mi, lao ng): + + + Thnh phn HXX s thm (iu 52 BLTTDS); Thnh phn HXX phc thm (iu 53 BLTTDS); Thnh phn Hi ng GT, TT (iu 54 BLTTDS).16
So tay tham phan
QQ945
- i vi v n hnh chnh: thnh phn HXX s thm; thnh phn HXX phc thm; thnh phn Hi ng GT, TT (iu 15 PLTTGQCVAHC).
To n xt x theo nguyn tc mi cng dn u bnh ng trc php lut, khng phn bit nam, n, dn tc, tn ngng, tn gio, thnh phn x hi, a v x hi; c nhn, c quan, t chc, n v v trang nhn dn v cc c s sn xut, kinh doanh thuc mi thnh phn kinh t u bnh ng trc php lut (iu 8 Lut t chc TAND). To n bo m cho nhng ngi tham gia t tng quyn dng ting ni, ch vit ca dn tc mnh trc To n (iu 133 Hin php nm 1992; iu 10 Lut t chc TAND). Ting ni v ch vit dng trong t tng ti To n l ting Vit; do , trong trng hp c ngi tham gia t tng khng bit ting Vit th cn phi c ngi phin dch. To n thc hin ch hai cp xt x (iu 11 Lut t chc TAND)
1.4.2. Nhng nguyn tc c bn c th trong t tng hnh s, dn s, hnh chnh VBQPPL: BLTTHS (cc iu 9, 10, 11 v 57 ) BLTTDS (cc iu 5, 6, 8, 9 v 10) PLTTGQCVAHC ( cc iu 3, 5, 20 v 23) Cng vic chnh v k nng thc hin:
Trong t tng hnh s: - Bo m quyn bo cha ca b co. B co c th t bo cha hoc nh ngi khc bo cha cho mnh (iu 11 BLTTHS). Cn ch l trong mt s trng hp To n phi yu cu on lut s phn cng Vn phng lut s c ngi bo cha cho b co hoc ngh U ban Mt trn T quc Vit Nam, t chc thnh vin ca Mt trn c ngi bo cha cho thnh vin ca t chc mnh (khon 2 iu 57 BLTTHS); - Khng ai b coi l c ti khi cha c bn n kt ti ca To n c hiu lc php lut (iu 9 BLTTHS); - Xc nh s tht ca v n (iu 10 BLTTHS). Khi xt x To n phi p dng mi bin php hp php xc nh s tht ca v n mt cch khch quan, ton din v y , lm r nhng chng c xc nh c ti v chng c xc nh v ti, nhng tnh tit tng nng v nhng tnh tit gim nh trch nhim hnh s ca b co; - Trch nhim chng minh ti phm thuc v ngi tin hnh t tng, trong c Thm phn, HTND. B co c quyn nhng khng buc phi chng minh l mnh v ti.
Trong t tng dn s:17
So tay tham phan
QQ945
-
Quyn quyt nh v t nh ot ca ng s(iu 5 BLTTDS);
- Cung cp chng c v chng minh l quyn v ngha v ca ng s (iu 6 BLTTDS). To n ch tin hnh xc minh, thu thp chng c trong nhng trng hp BLTTDS c quy nh; Bnh ng v quyn v ngha v trong t tng dn s (iu 8 BLTTDS); Bo m quyn bo v ca ng s (iu 9 BLTTDS);
- To n c trch nhim tin hnh ho gii v to iu kin thun li cc ng s tho thun vi nhau v vic gii quyt v n dn s theo quy nh ca BLTTDS (iu 10 BLTTDS).
Trong t tng hnh chnh: Quyn quyt nh v t nh ot ca ng s (iu 20 PLTTGQCVAHC); - Cung cp chng c v chng minh l quyn v ngha v ca ng s (iu 5 PLTTGQCVAHC); Bnh ng v quyn v ngha v trong t tng hnh chnh (iu 20 PLTTGQCVAHC); Bo m quyn bo v ca ng s (iu 23 PLTTGQCVAHC); - To n khng tin hnh ho gii, nhng trong qu trnh gii quyt v n hnh chnh, To n to iu kin cc bn c th tho thun vi nhau v vic gii quyt v n (iu 3 PLTTGQCVAHC).
2. THM PHN TO N NHN DN Cn nm chc tiu chun Thm phn, b nhim, min nhim, cch chc Thm phn, nhim v v quyn hn ca Thm phn. 2.1. Tiu chun Thm phn 2.1.1. Tiu chun chung ca Thm phn VBQPPL: Thng t lin tch s 01/2003/TTLT-TANDTC-BQP-BNV-UBTWMTTQVN Php lnh TP&HT TAND (iu 5) Cng vic chnh v k nng thc hin :
nm chc tiu chun chung ca Thm phn cn nghin cu quy nh ti khon 1 iu 5 Php lnh TP&HT TAND. Cn nm chc nhng i hi c th trong cc tiu chun chung quy nh ti khon 1 iu 5 Php lnh TP&HT TAND. Theo Thng t lin tch s 01/2003/TTLT-TANDTC-BQP-BNVUBTWMTTQVN th mt s tiu chun c th c hiu nh sau: - Cng dn Vit Nam trung thnh vi T quc v Hin php nc Cng ho x hi ch ngha Vit Nam, c phm cht o c tt, lim khit v trung thc, c tinh thn kin quyt bo v php ch x hi ch ngha phi l:
So tay tham phan
18
QQ945
+ Khng c bt k hnh vi no gy nguy hi cho c lp, ch quyn, ton vn lnh th ca T quc, nn quc phng ton dn, ch x hi ch ngha v Nh nc Cng ho x hi ch ngha Vit Nam; + Chp hnh nghim chnh Hin php v php lut, cc ch trng ca ng v cc chnh sch ca Nh nc, c cuc sng lnh mnh v tn trng cc quy tc sinh hot cng cng; + Kin quyt u tranh chng li nhng ngi, nhng hnh vi c hi n ng, n T quc v nhn dn; + Tn trng nhn dn, tn ty phc v nhn dn, lin h cht ch vi nhn dn, lng nghe kin v chu s gim st ca nhn dn; kin quyt u tranh chng tham nhng, lng ph v mi biu hin quan liu, hch dch, ca quyn; + C tinh thn u tranh t ph bnh v ph bnh, bo v cng l; + Khng thuc trng hp quy nh ti iu 2 Chng I ca Quy nh s 75/Q-TW ngy 25-4-2000 ca B Chnh tr; + + Khng lm nhng vic quy nh ti iu 15 ca Php lnh TP&HT TAND; Cha bao gi b kt n (k c trng hp c xo n tch).
- C trnh c nhn lut l phi c bng tt nghip i hc v chuyn ngnh lut do cc trng i hc trong nc c chc nng o to i hc v chuyn ngnh lut theo quy nh cp; nu vn bng tt nghip i hc v chuyn ngnh lut do c s o to ca nc ngoi cp, th vn bng phi c cng nhn Vit Nam theo quy nh ca c quan nh nc c thm quyn ca Vit Nam; - c o to v nghip v xt x l phi c chng ch v o to nghip v xt x do c quan c chc nng o to cc chc danh t php cp; nu l chng ch do cc c s o to ca nc ngoi cp th phi c c quan nh nc c thm quyn ca Vit Nam cng nhn; - Thi gian lm cng tc php lut l thi gian cng tc k t khi c xp vo mt ngch cng chc bao gm Th k To n, Thm tra vin, Chp hnh vin, Chuyn vin hoc nghin cu vin php l, iu tra vin, Kim st vin, Cng chng vin, Thanh tra vin, cn b bo v an ninh trong Qun i, cn b php ch, ging vin v chuyn ngnh lut. Thi gian c bu hoc c lm Hi thm, thi gian lm Lut s cng c coi l thi gian lm cng tc php lut; - C nng lc lm cng tc xt x l c kh nng hon thnh tt cng tc xt x nhng v n v gii quyt nhng vic khc thuc thm quyn ca To n cp tng ng m ngi c th c tuyn chn v b nhim lm Thm phn theo nhn xt, nh gi ca c quan, n v qun l cng chc hoc c nhng bi vit, cng trnh nghin cu chuyn su v php lut c gi tr c cng b hoc c p dng vo thc tin; - C sc kho hon thnh nhim v c giao l c nng lc hnh vi dn s y , ngoi th lc cn thit, cn bao gm yu t ngoi hnh l khng c d tt, d hnh nh hng trc tip n t th hoc vic thc hin nhim v ca ngi Thm phn;
So tay tham phan
19
QQ945
- i vi ngi ang b truy cu trch nhim hnh s hoc ang b xem xt x l k lut, nhng cha c quyt nh gii quyt cui cng ca ngi hoc c quan, t chc c thm quyn, th cha c iu kin c th c ngh tuyn chn v b nhim lm Thm phn. 2.1.2. Tiu chun c th ca Thm phn To n nhn dn v To n qun s cc cp. VBQPPL: Php lnh TP&HT TAND (cc iu 20, 21 v 23) Cng vic chnh v k nng thc hin :
i vi Thm phn To n nhn dn cp huyn, To n qun s khu vc (iu 20 Php lnh TP&HT TAND). i vi Thm phn To n nhn dn cp tnh, To n qun s cp qun khu (iu 21 Php lnh TP&HT TAND). i vi Thm phn To n nhn dn ti cao, To n qun s trung ng (iu 20 v iu 23 Php lnh TP&HT TAND).
2.2. B nhim, min nhim, cch chc Thm phn 2.2.1. B nhim Thm phn Cng vic chnh v k nng thc hin:
Cn thc hin ng vic chun b nhn s, chun b h s i vi ngi c ngh tuyn chn v b nhim lm Thm phn (Phn III Thng t lin tch s 01/2003/TTLT-TANDTC-BQP-BNV-UBTWMTTQVN). Phi c Hi ng tuyn chn Thm phn c thm quyn tuyn chn v ngh Ch tch nc b nhim (nu l Thm phn To n nhn dn ti cao v Thm phn To n qun s trung ng) hoc Chnh n To n nhn dn ti cao b nhim (nu l Thm phn To n nhn dn tnh, thnh ph trc thuc trung ng; Thm phn To n nhn dn huyn, qun, th x, thnh ph thuc tnh; Thm phn To n qun s qun khu v tng ng; Thm phn To n qun s khu vc) (cc iu 26, 27 v 28 Php lnh TP&HT TAND).
2.2.2. Min nhim, cch chc chc danh Thm phn VBQPPL: BLTTHS (iu 242) Cng vic chnh v k nng thc hin:
Thm phn ng nhin c min nhim chc danh Thm phn khi ngh hu (khon 1 iu 29 Php lnh TP&HT TAND). Thm phn c th c min nhim chc danh Thm phn do sc kho, do hon cnh gia nh hoc v l do khc m xt thy khng th bo m hon thnh nhim v c giao (khon 2 iu 29 Php lnh TP&HT TAND).20
So tay tham phan
QQ945
Thm phn ng nhin b mt chc danh Thm phn khi b kt ti bng bn n ca To n c hiu lc php lut (khon 1 iu 30 Php lnh TP&HT TAND). Tu theo tnh cht, mc vi phm, Thm phn c th b cch chc chc danh Thm phn khi thuc mt trong cc trng hp sau y (khon 2 iu 30 Php lnh TP&HT TAND): - Vi phm trong cng tc xt x, gii quyt nhng vic thuc thm quyn ca To n; Vi phm quy nh ti iu 15 Php lnh TP&HT TAND nm 2002; - B k lut bng hnh thc cch chc chc v qun l ang m nhim theo quy nh ca php lut v cn b, cng chc; Vi phm v phm cht, o c; C hnh vi vi phm php lut khc.
Cn thc hin ng vic chun b h s ngh min nhim chc danh Thm phn, cch chc chc danh Thm phn (Phn IV Thng t lin tch s 01/2003/TTLTTANDTC-BQP-BNV-UBTWMTTQVN).
2.3. Nhim v, quyn hn v trch nhim ca Thm phn 2.3.1. Nhim v, quyn hn chung ca Thm phn Cng vic chnh v k nng thc hin :
Thm phn lm nhim v xt x nhng v n v gii quyt nhng vic khc thuc thm quyn ca To n theo s phn cng ca Chnh n To n ni mnh cng tc hoc To n ni mnh c bit phi n lm nhim v c thi hn (iu 11 Php lnh TP&HT TAND). Thm phn c quyn yu cu c quan, t chc, c nhn thi hnh nhng quyt nh c lin quan n vic gii quyt v n hoc nhng vic khc theo quy nh ca php lut (iu 12 Php lnh TP&HT TAND). Thm phn c bi dng nghip v cng tc xt x (iu 9 Php lnh TP&HT TAND). Thm phn khng c lm nhng vic sau y: Nhng vic m php lut quy nh cn b, cng chc khng c lm; - T vn cho b can, b co, ng s hoc ngi tham gia t tng khc lm cho vic gii quyt v n hoc nhng vic khc khng ng quy nh ca php lut; - Can thip tri php lut vo vic gii quyt v n hoc li dng nh hng ca mnh tc ng n ngi c trch nhim gii quyt v n; - em h s v n hoc ti liu trong h s v n ra khi c quan, nu khng v nhim v c giao hoc khng c s ng ca ngi c thm quyn; - Tip b can, b co, ng s hoc ngi tham gia t tng khc trong v n m mnh c thm quyn gii quyt ngoi ni quy nh (iu 15 Php lnh TP&HT TAND).
Thm phn phi t chi tham gia xt x hoc b thay i trong cc trng hp do php lut t tng quy nh (iu 16 Php lnh TP&HT TAND).21
So tay tham phan
QQ945
Khi thc hin nhim v, quyn hn ca mnh, Thm phn, Hi thm c quyn lin h vi c quan nh nc, U ban Mt trn T quc Vit Nam, cc t chc thnh vin ca Mt trn, cc t chc x hi khc, t chc kinh t, n v v trang nhn dn v cng dn. Trong phm vi chc nng, nhim v ca mnh cc c quan, t chc v cng dn c trch nhim to iu kin Thm phn, Hi thm lm nhim v. Nghim cm mi hnh vi cn tr Thm phn, Hi thm thc hin nhim v (khon 2 iu 10 Php lnh TP&HT TAND).
2.3.2. Nhim v, quyn hn c th ca Thm phn VBQPPL: BLTTHS (iu 39) BLTTDS (iu 41) Cng vic chnh v k nng thc hin :
Khi c phn cng gii quyt, xt x v n hnh s, Thm phn c nhng nhim v, quyn hn c th quy nh ti iu 39 BLTTHS. Khi c phn cng gii quyt, xt x v vic dn s, Thm phn c nhng nhim v, quyn hn c th quy nh ti iu 41 BLTTDS. Khi c phn cng gii quyt, xt x v n hnh chnh, Thm phn c nhng nhim v, quyn hn c th tng ng nh khi c phn cng gii quyt, xt x v n dn s, tr vic tin hnh ho gii. Thm phn ch c nhim v to iu kin cc ng s t tho thun vi nhau v vic gii quyt v n.
2.3.3. Trch nhim ca Thm phn Cng vic chnh v k nng thc hin :
Thm phn c trch nhim hc tp, nghin cu nng cao trnh chuyn mn nghip v to n (iu 14 Php lnh TP&HT TAND). Thm phn phi tn trng nhn dn v chu s gim st ca nhn dn (iu 10 Php lnh TP&HT TAND; khon 1 iu 13 BLTTDS; iu 32 BLTTHS). Thm phn chu trch nhim trc php lut v vic thc hin nhim v, quyn hn ca mnh; nu c hnh vi vi phm php lut th tu theo tnh cht, mc vi phm m b x l k lut hoc b truy cu trch nhim hnh s theo quy nh ca php lut (iu 6 Php lnh TP&HT TAND; khon 2 iu 13 BLTTDS; iu 12 BLTTHS). Thm phn phi gi b mt nh nc, b mt cng tc theo quy nh ca php lut (iu 7 Php lnh TP&HT TAND). Thm phn phi gng mu trong vic chp hnh Hin php, php lut, c cuc sng lnh mnh v tn trng cc quy tc sinh hot cng cng; tham gia tuyn truyn, ph bin php lut (iu 13 Php lnh TP&HT TAND). Thm phn trong khi thc hin nhim v, quyn hn ca mnh m gy thit hi, th To n ni Thm phn thc hin nhim v xt x phi c trch nhim bi22
So tay tham phan
QQ945
thng v Thm phn gy thit hi c trch nhim bi hon cho To n theo quy nh ca php lut. 3. HI THM TO N NHN DN Cn nm chc tiu chun Hi thm To n nhn dn; bu c, min nhim, bi nhim Hi thm To n nhn dn; nhim v, quyn hn v trch nhim ca HTND. 3.1. Tiu chun Hi thm To n nhn dn 3.1.1. Tiu chun chung ca Hi thm Ta n nhn dn Cng vic chnh v k nng thc hin:
nm chc tiu chun chung ca Hi thm To n nhn dn cn nghin cu k quy nh ti khon 2 iu 5 Php lnh TP&HT TAND. Cn nm chc nhng i hi c th trong cc tiu chun chung quy nh ti khon 1 iu 5 Php lnh TP&HT TAND. Theo Thng t lin tch s 01/2003/TTLT-TANDTC-BQP-BNVUBTWMTTQVN th Cng dn Vit Nam trung thnh vi T quc v Hin php nc Cng ho x hi ch ngha Vit Nam, c phm cht o c tt, lim khit v trung thc, c tinh thn kin quyt bo v php ch x hi ch ngha phi l: - Khng c bt k hnh vi no gy nguy hi cho c lp, ch quyn, ton vn lnh th ca T quc, nn quc phng ton dn, ch x hi ch ngha v Nh nc Cng ho x hi ch ngha Vit Nam; - Chp hnh nghim chnh Hin php v php lut, cc ch trng ca ng v cc chnh sch ca Nh nc, c cuc sng lnh mnh v tn trng cc quy tc sinh hot cng cng; - Kin quyt u tranh chng li nhng ngi, nhng hnh vi c hi n ng, n T quc v nhn dn; - Tn trng nhn dn, tn ty phc v nhn dn, lin h cht ch vi nhn dn, lng nghe kin v chu s gim st ca nhn dn; kin quyt u tranh chng tham nhng, lng ph v mi biu hin quan liu, hch dch, ca quyn; C tinh thn u tranh t ph bnh v ph bnh, bo v cng l; - Khng thuc trng hp quy nh ti iu 2 Chng I ca Quy nh s 75/Q-TW ngy 25-4-2000 ca B Chnh tr; Khng lm nhng vic quy nh ti iu 15 ca Php lnh TP&HT TAND; Cha bao gi b kt n (k c trng hp c xo n tch).
3.1.2. Tiu chun c th ca Hi thm To n nhn dn v To n qun s cc cp Cng vic chnh v k nng thc hin:
i vi To n nhn dn a phng cc cp, HTND c cc tiu chun chung quy nh ti khon 2 iu 5 Php lnh TP&HT TAND. i vi Hi thm qun nhn ca To n qun s cp qun khu, To n qun s khu vc, th ngoi cc tiu chun chung quy nh ti khon 2 iu 5 Php lnh TP&HT23
So tay tham phan
QQ945
TAND, cn phi l qun nhn ti ng, cng chc, cng nhn quc phng ang phc v trong qun i. 3.2. Bu, c, min nhim, bi nhim Hi thm To n nhn dn 3.2.1. Bu, c Hi thm To n nhn dn Cng vic chnh v k nng thc hin:
i vi HTND To n nhn dn a phng c thc hin theo ch Hi ng nhn dn cng cp bu theo quy nh ti khon 1 iu 38 Php lnh TP&HT TAND. i vi Hi thm qun nhn To n qun s cp qun khu, To n qun s khu vc c thc hin theo ch c theo quy nh ti khon 2 v khon 3 iu 38 Php lnh TP&HT TAND.
3.2.2. Min nhim, bi nhim Hi thm To n nhn dn Cng vic chnh v k nng thc hin:
Hi thm To n nhn dn c th c min nhim v l do sc kho hoc l do khc (khon 1 iu 41 Php lnh TP&HT TAND). Hi thm To n nhn dn c th b bi nhim khi c vi phm v phm cht, o c hoc c hnh vi vi phm php lut khng cn xng ng lm Hi thm To n nhn dn (khon 2 iu 41 Php lnh TP&HT TAND). Th tc min nhim, bi nhim Hi thm To n nhn dn cn thc hin theo ng quy nh ti iu 38 Php lnh TP&HT TAND.
3.3. Nhim v, quyn hn v trch nhim ca Hi thm To n nhn dn Cng vic chnh v k nng thc hin:
Hi thm lm nhim v theo s phn cng ca Chnh n To n ni mnh c bu hoc c lm Hi thm (iu 32 Php lnh TP&HT TAND). Hi thm c bi dng v nghip v, tham gia hi ngh tng kt cng tc xt x ca To n (iu 33 Php lnh TP&HT TAND). Hi thm phi t chi tham gia xt x hoc b thay i trong cc trng hp do php lut t tng quy nh (iu 35 Php lnh TP&HT TAND). Khi c Chnh n To n phn cng lm nhim v xt x th Hi thm c ngha v tham gia m khng c t chi, tr trng hp c l do chnh ng. Khi Hi ng nhn dn ht nhim k, HTND tip tc lm nhim v cho n khi Hi ng nhn dn kho mi bu c HTND mi (khon 1 iu 39 Php lnh TP&HT TAND). C quan, t chc, n v v trang nhn dn c ngi c bu hoc c lm Hi thm To n nhn dn c trch nhim to iu kin Hi thm lm nhim v theo s phn cng ca Chnh n th c quan, t chc, n v v trang nhn dn c Hi thm khng c iu ng, phn cng Hi thm lm vic khc, tr trng hp c bit (iu 40 Php lnh TP&HT TAND).
4. NHNG YU CU, I HI I VI THM PHN, HI THM TO N NHN DN KHI LM NHIM VSo tay tham phan 24
QQ945
4.1. Thm phn v Hi thm To n nhn dn phi l ngi c Nhn, Ngha, Tr, Dng, Lim
Trong khi lm nhim v, Thm phn, Hi thm To n nhn dn, phi thc hin y li dy ca Ch tch H Ch Minh v Nhn, Ngha, Tr, Dng, Lim. - Nhn l tht th, thng yu, ht lng gip ng ch v ng bo. V th m kin quyt chng li nhng ngi, nhng vic c hi n ng, n nhn dn. V th m sn lng chn cc kh trc mi ngi, hng hnh phc sau thin h. V th m khng ham giu sang, khng s cc kh, khng s oai quyn; - Ngha l ngay thng, khng c t tm, khng lm vic by, khng c g giu ng. Ngoi li ch ca ng, khng c li ch ring phi lo toan. Lc ng giao cho vic th bt k to nh u ra sc lm cn thn. Thy vic phi lm th lm, thy vic phi ni th ni. Khng s ngi ta ph bnh mnh, m ph bnh ngi khc cng lun lun ng n; - Tr v khng c vic g t ti n lm cho m qung, cho nn u c trong sch, sng sut. D hiu l lun, d tm phng hng. Bit xem ngi, bit xt vic. V vy m bit lm vic c li, trnh vic lm c hi cho ng, bit v ng m ct nhc ngi tt, phng ngi gian; - Dng l dng cm, gan gc, gp vic phi c gan lm. Thy khuyt im c gan sa cha. Cc kh, kh khn c gan chu ng. C gan chng li nhng s vinh hoa, ph qu khng chnh ng. Nu cn th c gan hy sinh c tnh mng cho ng, cho T quc, khng bao gi rt r, nht nht; - Lim l khng tham a v, khng tham tin ti, khng tham sung sng. Khng ham ngi tng bc mnh. V vy m quang minh, chnh i, khng bao gi h ho.
Trong cc c tnh trn, lim khit l mt yu cu ti thng i vi Thm phn, Hi thm. Ngay trong Sc lnh s 13 ngy 24-01-1946, ti iu 83 quy nh: Thanh lim l mt c tnh thing ling ca cc Thm phn Vit Nam ngy nay. Phi bo m tnh khch quan khi c phn cng gii quyt, xt x mt v vic c th. Khi xt x phi cn c vo cc ti liu c trong h s v vic v kt qu tranh lun ti phin to, khng c p t ch ch quan ca ngi Thm phn. Phi trung thc khi xt x, khng c lm sai lch h s v n. Phi p dng mi bin php hp php xc nh s tht ca v n mt cch khch quan, ton din v y .
4.2. Bo m tnh khch quan, trung thc khi thi hnh nhim v
4.3. Bo m nguyn tc cng bng, ng php lut trong khi thi hnh nhim v 5. BO M S C LP XT X CA THM PHN 5.1. c lp v ch tun theo php lut
C. Mc ni: Cp trn ca quan to l lut php. Khi xt x, Thm phn c lp, khng b rng buc bi kin ca bt c ai, khng b chi phi bi kin ca ai. Khng mt c quan, t chc, c nhn no c can thip tri php lut vo hot ng xt x ca Thm phn.25
So tay tham phan
QQ945
Khi xt x, Thm phn c lp, nhng phi tun theo php lut. Phi cn c vo cc quy nh ca php lut a ra kin, quyt nh ca mnh v tng vn ca v n, khng c tu tin hay bng cm tnh. T php l t chc mang gi tr cao nht ca bt k x hi no. Tuyn ngn nhn quyn (iu 10) v Cng c Quc t v cc quyn dn s v chnh tr (iu 14) tuyn b rng mi ngi u c th c xt x mt cch cng khai v ng hong bi To n c lp, c thm quyn, khch quan v c thnh lp theo php lut. Nn t php c lp l kh nng c lp thc hin cc quyn ny. S c lp xt x c ngha: - T php quyt nh nhng vn ca v n ph hp vi s nh gi khch quan ca mnh cc s kin ca v n v s hiu bit ca mnh v php lut m khng c s tc ng sai tri, trc tip hay gin tip, bi bt k ai, c quan, t chc no; - T php c thm quyn trc tip hoc bng cch xem xt li i vi tt c nhng vn mang tnh t php.
5.2. Bo m cc nguyn tc c lp xt x trong Tuyn b Bc Kinh
Vic duy tr tnh c lp ca t php l cn thit t c mc ch ca t php v thc hin ng chc nng ca n trong x hi c t do v tun th cc quy nh ca php lut. S c lp ny cn phi c m bo bi Nh nc v phi c quy nh trong Hin php hoc php lut. T php c trch nhim tn trng cc mc tiu v chc nng hp php ca cc c quan chnh ph. Cc c quan ny cng c trch nhim tn trng cc mc tiu v chc nng hp php ca t php. Trong qu trnh gii quyt v n, khng mt c quan no ca t php hoc ngi no c can thip tc ng n ngha v ca Thm phn thc hin mt mnh hoc bng tp th Thm phn thm quyn ra bn n theo quy nh ti iu 3(a) ca Tuyn b Bc Kinh. V phn mnh, Thm phn t mnh hay thng qua tp th thc hnh chc nng ca mnh theo quy nh ca Hin php v php lut. Thm phn phi ng h phm cht trung thc chnh trc v tnh c lp ca t php thng qua vic trnh c nhng hnh vi sai tri, khng lng thin v trnh s biu hin nhng hnh vi trong tt c cc hot ng ca mnh. mc ph hp vi ngha v ca mnh vi t cch cn b c quan t php, Thm phn, cng nh cc cng dn khc, c quyn t do tn ngng, t do th hin quan im, t do hi hp. Thm phn c t do theo quy nh ca php lut thnh lp hoc tham gia hip hi cc Thm phn th hin cc quyn li v cng c vic bi dng nghip v ca mnh v c quyn thc hin nhng hnh vi khc thch hp bo v s c lp ca mnh.
5.1.2. Bo m ng th tc t tng chung v nhng c im ring ca b can, b co l ph n Khi xt x v n hnh s, To n phi chng minh y nhng vn quy nh ti iu 63 BLTTHS. Tuy nhin, khi b can, b co l ph n, ngoi vic So tay tham phan 26
QQ945
chng minh nhng tnh tit tng nng, gim nh trch nhim hnh s ni chung th vic chng minh nhng c im v nhn thn, hon cnh ca b can, b co l ph n ni ring cn phi c bit ht sc ch . V d: cn chng minh lm r hon cnh ca b can, b co, tnh trng sc kho ca b can, b co (c thai hay khng c thai); ang nui con nh di 36 thng tui hay khng Khi p dng bin php ngn chn l bt b can, b co l ph n tm giam cn tun th cc quy nh ca php lut v iu kin, cn c ra quyt nh ng php lut. i vi b can, b co l ph n c thai hoc ang nui con nh di ba mi su thng tui m ni c tr r rng th khng p dng bin php tm giam m p dng bin php ngn chn khc, tr nhng trng hp sau y:
- B can, b co b trn v b bt theo lnh truy n; - B can, b co c p dng cc bin php ngn chn khc nhng tip tc phm ti hoc c gy cn tr nghim trng n vic iu tra, truy t, xt x; - B can, b co phm ti xm phm an ninh quc gia v c y cn c cho rng nu khng tm giam i vi h th s gy nguy hi n an ninh quc gia (khon 2 iu 88 BLTTHS). Cn kim tra vic khm ngi ca c quan iu tra c tun th cc quy nh ti iu 142 BLTTHS hay khng, c bit l quy nh: Khi khm ngi th nam khm nam, n khm n v phi c ngi cng gii chng kin (khon 2 iu 142 BLTTHS).
Cn phi kim tra vic xem xt du vt trn thn th, thc nghim iu tra c thc hin ng quy nh ti iu 152 v iu 153 BLTTHS hay khng.
- Vic xem xt thn th phi do ngi cng gii tin hnh v phi c ngi cng gii chng kin. Trong trng hp cn thit th c bc s tham gia; - Khng c xc phm n danh d, nhn phm hoc gy nh hng n sc kho ca ngi b xem xt thn th, ca ngi tham gia vic thc nghim iu tra.
So tay tham phan
27
QQ945
PHN TH HAI - XT X CC V N HNH S1. XT X S THM 1.1. Nhn h s v n v th l h s v n VBQPPL BLTTHS (khon 1 iu 166) Ngh quyt s 04/2004/NQ-HTP Cn xem xt c iu kin nhn h s v n v th l h s v n hay khng. Cc cng vic ny do b phn nhn h s v n v th l h s v n thc hin. Cng vic chnh v k nng thc hin:
Cn c vo khon 1 iu 166 BLTTHS kim tra bn co trng c giao cho b can hay cha. Nu bn co trng cha c giao cho b can th khng nhn h s v n. i chiu bn k ti liu vi cc ti liu trong h s v n nu th k nhn cn nu khng th khng nhn h s v n. Cn c vo hng dn ti tiu mc 1.1 mc 1 phn I Ngh quyt s 04/2004/NQHTP, To n ch nhn h s v n khi bn co trng c giao cho b can v cc ti liu c trong h s v n y so vi bn k ti liu. Nu c vt chng c chuyn giao cng h s v n th phi lp bin bn giao nhn vt chng. Bin bn phi c ch k ca bn giao, bn nhn v c lu trong h s v n. Ngay sau khi nhn h s v n, phi vo s th l v ghi s, ngy thng, nm th l h s v n vo ba h s. Cn thng nht cch ghi ny. Nn ghi gc trn, bn tri ca ba h s v n. Bo co Chnh n hoc ngi c Chnh n u quyn phn cng Thm phn lm ch to phin to.
1.2. Chun b xt x s thm Cn nghin cu k c v ni dung s vic v th tc t tng. 1.2.6. Triu tp nhng ngi cn xt hi n phin to Cn c vo quyt nh a v n ra xt x, Thm phn triu tp nhng ngi cn xt hi n phin to. Vic triu tp ny phi c lm thnh vn bn v tu vo tng i tng c th m c hnh thc vn bn ph hp (nu c mu vn bn th phi lm ng theo mu c ban hnh). 1.2.8. Kim tra cc vic chun b cho m phin to s thm xt x v n Cn kim tra cc vic chun b cho vic m phin to s thm xt x v n c thc hin y hay cha; nu c vic no cha c thc hin hoc thc hin chaSo tay tham phan 28
QQ945
y hoc thc hin cha ng quy nh ca php lut t tng th kp thi sa i, b sung, trnh vic hon phin to v nhng thiu st ny. 1.3. Phin to s thm 2. XT X PHC THM 2.2. Chun b xt x phc thm 2.2.5. Thnh phn Hi ng xt x phc thm Cng vic chnh v k nng thc hin: V nguyn tc chung HXX phc thm gm ba Thm phn v trong trng hp cn thit c th c thm hai Hi thm. Thc tin xt x phc thm trong nhng nm qua cho thy trong cc trng hp th HXX phc thm ch gm ba Thm phn. Tuy nhin, trong qu trnh nghin cu h s v n, xt thy v n phc tp hoc v n i vi ngi cha thnh nin phm ti cn c thm kin ca Hi thm th bo co Chnh n hoc ngi c Chnh n u quyn quyt nh thnh lp HXX phc thm gm ba Thm phn v hai Hi thm. Cn lu l trng hp ny khng thc hin i vi cc To phc thm To n nhn dn ti cao v To n qun s trung ng v TANDTC v TAQSTW khng c Hi thm. 2.2.7. Nhn v xem xt chng c c b sung ti To n cp phc thm Cng vic chnh v k nng thc hin:
Trong qu trnh chun b xt x phc thm, To n cp phc thm c quyn yu cu Vin kim st b sung chng c mi. Vin kim st c th t mnh b sung chng c mi; ngi khng co v ngi c quyn li, ngha v lin quan n vic khng co, khng ngh, ngi bo cha, ngi bo v quyn li ca ng s c quyn b sung ti liu, vt. Vic giao nhn chng c mi; giao nhn ti liu, vt do ng s b sung phi c lp thnh vn bn. Bin bn phi c ch k ca bn giao, bn nhn v c lu trong h s v n. Chng c mi, ti liu, vt mi b sung u phi c xem xt, nghin cu cng chng c c, ti liu c trong h s v n.
2.3. Phin to phc thm 3. XT LI BN N, QUYT NH C HIU LC PHP LUT 3.1. Xt li bn n, quyt nh c hiu lc php lut theo th tc gim c thm 3.2. Xt li bn n, quyt nh c hiu lc php lut theo th tc ti thm 4. XT X NGI CHA THNH NIN PHM TI 4.1. Th tc t tng vi ngi cha thnh nin phm ti 5. XT X CC V N HNH S LIN QUAN N PH N 6. QUYT NH HNH PHT 6.1.1. Cn c vo quy nh ca BLHS
So tay tham phan
29
QQ945
Cn c vo quy nh ca BLHS khi quyt nh hnh pht phi cn c vo cc quy nh ca c Phn chung v Phn cc ti phm ca BLHS c lin quan n vic quyt nh hnh pht trong trng hp c th . Sau khi xc nh b co c phm ti theo iu, khon c th ca BLHS, quyt nh hnh pht ng cn phi cn c vo quy nh ca BLHS nh sau: 6.1.1.2. Cn c vo quy nh v mc ch ca hnh pht ti iu 27 BLHS
Hnh pht l bin php cng ch nghim khc nht ca Nh nc nhm tc b hoc hn ch quyn, li ch ca ngi phm ti; do , hnh pht trc ht nhm trng tr ngi phm ti. Hnh pht c tc dng gio dc ngi phm ti tr thnh ngi c ch cho x hi, c thc tun theo php lut v cc quy tc ca cuc sng x hi ch ngha, ngn nga h phm ti mi. V vy, cn phi quyt nh mt hnh pht ng bo m c tnh trng tr, nhng ng thi cng bo m c tnh khoan hng i vi ngi phm ti. Khng qu nhn mnh n tnh trng tr m x pht qu nng v cng khng qu nhn mnh n tnh khoan hng m x pht qu nh s khng c tnh gio dc. Hnh pht cn phi nhm mc ch gio dc ngi khc tn trng php lut, u tranh phng nga v chng ti phm.
6.1.1.5. Cn c quy nh v quyt nh hnh pht trong mt s trng hp c th ti cc iu 47, 50, 52 v 53 BLHS (nu c) 6.1.1.6. Cn c quy nh v min hnh pht ti iu 54 BLHS (nu c) 6.1.1.7. Cn c quy nh v ti phm c th ti iu lut tng ng trong Phn cc ti phm 6.1.3. Cn nhc nhn thn ngi phm ti Nhn thn ngi phm ti l tng hp cc c im, du hiu, cc c tnh th hin bn cht x hi ca con ngi khi vi phm php lut hnh s, m trong s kt hp vi cc iu kin bn ngoi nh hng n vic thc hin hnh vi phm ti ca ngi .
quyt nh hnh pht ng, mt trong nhng i hi quan trng l phi lm r nhng c im v nhn thn ngi phm ti. Nhng c im v nhn thn ngi phm ti c th hin trong l lch b can, b co v cc ti liu khc c lin quan. C quan iu tra, Vin kim st v Ta n phi chng minh nhng c im v nhn thn ca b can, b co. Nhn thn ngi phm ti bao gm c mt tt v c mt xu. Trong mt s trng hp c mt s c im v nhn thn ngi phm ti c quy nh l yu t loi tr trch nhim hnh s, min hnh pht, nh ti, nh khung hnh pht hoc quy nh l tnh tit tng nng hoc gim nh trch nhim hnh s; do , khi quyt nh hnh pht cn phn bit tng trng hp c th. Cn phi cn nhc y cc c im v nhn thn ngi phm ti cha quy nh l yu t nh ti, nh khung hnh pht hoc l tnh tit tng nng hoc l tnh tit gim nh trch nhim hnh s. V d: Khi xem xt nhn thn ngi phm ti ca X cho thy X tuy cha b kt n, cha b x l vi phm hnh chnh, nhng lun c hnh vi gy ri trt t cng cng, khng c cng n vic lm, lu lng... Khi xem xt nhn thn ngi phm ti ca30
So tay tham phan
QQ945
Y cho thy Y cng cha b kt n, cha b x l vi phm hnh chnh, nhng khng c bt k hnh vi vi phm php lut no, c cng n, vic lm n nh... Cn nhc nhn thn ngi phm ti ca X v ca Y cho thy nhn thn ca X xu hn nhn thn ca Y; do , vic quyt nh hnh pht i vi X phi nng hn i vi Y, nu cc tnh tit khc ca v n nh nhau. 6.2. Xc nh cc tnh tit gim nh, tng nng trch nhim hnh s Vic xc nh ng tnh tit gim nh, tng nng trch nhim hnh s l mt trong nhng yu t m bo cho vic quyt nh hnh pht ng. 6.2.1.1. Ngi phm ti ngn chn, lm gim bt tc hi ca ti phm (im a khon 1 iu 46 BLHS)
Ngn chn tc hi ca ti phm l khi ti phm c thc hin v ngi phm ti t mnh hoc c s tc ng ca khch quan nn bng nhng kh nng c th ngn chn khng cho tc hi ca ti phm xy ra. Lm gim bt tc hi ca ti phm l khi ti phm c thc hin, tc hi ca ti phm ang xy ra v ngi phm ti t mnh hoc c s tc ng khch quan nn bng nhng kh nng c th khng cho tc hi ca ti phm xy ra ln hn. Mc gim nh ph thuc vo thi ca ngi phm ti (t mnh hay c s tc ng, bt buc ca ngi khc); thc t tc hi ca ti phm c ngn chn, c lm gim bt Trong trng hp c th cn phn bit gia tc hi v thit hi xc nh ng v p dng ng tnh tit gim nh trch nhim hnh s c th.
6.2.1.5. Phm ti trong trng hp b kch ng v tinh thn do hnh vi tri php lut ca ngi b hi hoc ngi khc gy ra (im khon 1 iu 46)
Phi c hnh vi tri php lut (khng i hi phi l tri php lut nghim trng) ca ngi b hi hoc ngi khc. Ngi khc y thng l ngi thn thch vi ngi b hi. Hnh vi tri php lut xm phm n quyn, li ch hp php ca ngi phm ti hoc xm phm n quyn, li ch hp php ca ngi thn thch ca ngi phm ti. Ch p dng tnh tit ny khi c y c hai iu kin phi c hnh vi tri php lut ca ngi b hi hoc ngi khc gy ra v hnh vi tri php lut xm phm n quyn, li ch hp php ca ngi phm ti hoc xm phm n quyn, li ch hp php ca ngi thn thch ca ngi phm ti. Mc gim nh ph thuc vo ai l ngi c hnh vi tri php lut; hnh vi tri php lut xm phm n ai; mc nghim trng ca hnh vi tri php lut
6.2.1.6. Phm ti v hon cnh c bit kh khn m khng phi do mnh t gy ra (im e khon 1 iu 46 BLHS)
Phi do (khng phi l li dng) hon cnh c bit kh khn m phm ti. Hon cnh c bit kh khn khng phi do ngi phm ti t gy ra. Hon cnh c bit kh khn ny c th do thin tai, ch ho hoc do nguyn nhn khc gy ra (c th do ngi khc gy ra).31
So tay tham phan
QQ945
Ch p dng tnh tit ny khi c y hai iu kin phi do hon cnh c bit kh khn m phm ti v Hon cnh c bit kh khn khng phi do ngi phm ti t gy ra. Mc gim nh ph thuc vo mc , hon cnh kh khn v kh nng khc phc ca ngi phm ti.
6.2.1.7. Phm ti nhng cha gy thit hi hoc gy thit hi khng ln (im g khon 1 iu 46 BLHS)
Cha gy thit hi l khi ti phm c thc hin, nhng thit hi khng xy ra ngoi mun ch quan ca ngi phm ti. Cn phn bit vi phm ti cha t (phm ti cha t l c thc hin ti phm nhng khng thc hin c n cng v nhng nguyn nhn ngoi mun ch quan ca ngi phm ti). Gy thit hi khng ln l khi ti phm c thc hin, nhng thit hi xy ra nh hn thit hi m ngi phm ti mong mun v ngoi mun ch quan ca ngi phm ti.
6.2.1.8. Phm ti ln u v thuc trng hp t nghim trng (im h khon 1 iu 46 BLHS)
Phm ti ln u l t trc ti nay cha phm ti ln no (Nu trc phm ti v b kt n, nhng c xo n tch hoc cha b kt n, nhng ht thi hiu truy cu trch nhim hnh s hoc cha b kt n, cha ht thi hiu truy cu trch nhim hnh s nay b truy cu trch nhim hnh s trong cng ln phm ti sau, th khng c p dng tnh tit gim nh ny). Phi thuc trng hp t nghim trng. Trng hp t nghim trng bao gm trng hp phm ti t nghim trng (ti phm gy nguy hi khng ln cho x hi m mc cao nht ca khung hnh pht i vi ti y l n ba nm t) v trng hp phm ti nghim trng, rt nghim trng, c bit nghim trng nhng v tr, vai tr ca ngi phm ti t nghim trng (thng l trong trng hp phm ti ng phm). Ch p dng tnh tit ny khi c y c hai iu kin phm ti ln u v thuc trng hp t nghim trng.
6.2.1.9. Phm ti v b ngi khc e do, cng bc (im i khon 1 iu 46 BLHS).
B ngi khc e do l b ngi khc da trng pht nu lm tri h, to cho ngi phm ti ni lo s v mt tai ho c th xy ra v trnh tai ho ngi phm ti phi thc hin ti phm. B ngi khc cng bc l b ngi khc dng v lc, e do dng v lc ngay tc khc hoc c hnh vi khc buc ngi phm ti phi thc hin ti phm. Mc gim nh ph thuc vo tnh cht, mc th on e do, cng bc ca ngi khc v hon cnh, iu kin trnh mi e do, cng bc . Lc hu l khng theo kp tin b, pht trin chung. Ch p dng tnh tit phm ti do lc hu nu lc hu l do nguyn nhn khch quan a li, nh do i sng x hi nn khng hiu bit hoc km hiu bit32
6.2.1.10. Phm ti do lc hu (im k khon 1 iu 46 BLHS).
So tay tham phan
QQ945
v php lut, khng c hc tp, khng c iu kin thc t nhn bit cc ng sai trong cuc sng 6.2.1.13. Ngi phm ti l ngi c bnh b hn ch kh nng nhn thc hoc kh nng iu khin hnh vi ca mnh (im n khon 1 iu 46 BLHS).
Phi l ngi c bnh, tc l c bnh l no theo quy nh trong y sinh hc. Bnh l nguyn nhn lm hn ch kh nng nhn thc hoc kh nng iu khin hnh vi ca ngi phm ti (trong trng hp cha c cn c kt lun th phi c kt lun ca c quan chuyn mn y t hoc kt lun gim nh). Ch p dng tnh tit ny khi c y c hai iu kin ngi phm ti phi c bnh v bnh l nguyn nhn l nguyn nhn lm hn ch kh nng nhn thc hoc kh nng iu khin hnh vi ca ngi phm ti. Mc gim nh ph thuc vo tnh trng bnh tt, mc hn ch kh nng nhn thc hoc kh nng iu khin hnh vi ca ngi phm ti.
6.2.1.15. Ngi phm ti thnh khn khai bo, n nn hi ci (im p khon 1 iu 46 BLHS).
Thnh khn khai bo l trng hp ngi phm ti trong qu trnh iu tra, truy t, xt x khai y v ng s tht tt c nhng g lin quan n hnh vi phm ti m h thc hin. n nn hi ci l trng hp sau khi thc hin ti phm, ngi phm ti th hin s cn rt, dy v lng tm v ti li ca mnh khng ch bng li ni m cn phi bng nhng hnh ng, vic lm c th chng minh cho vic mnh mun sa cha, ci to thnh ngi tt; b p nhng tn tht, thit hi do hnh vi phm ti ca mnh gy ra. Mc gim nh ca vic thnh khn khai bo ph thuc vo s thnh khn c thc hin giai on t tng no v ngha thit thc ca s thnh khn trong vic gii quyt v n; mc gim nh ca s n nn hi ci ph thuc vo mc n nn hi ci ca ngi phm ti, nhng hnh ng, vic lm c th chng minh cho s n nn hi ci .
6.2.1.16. Ngi phm ti tch cc gip c quan c trch nhim pht hin v iu tra ti phm (im q khon 1 iu 46 BLHS).
Tch cc gip cc c quan c trch nhim pht hin v iu tra ti phm l c thi ch ng, gip nhm to ra nhng bin i, thay i nhanh hn trong vic pht hin v iu tra ti phm. Tch cc gip cc c quan c trch nhim pht hin v iu tra ti phm thng c th hin bng vic cung cp nhng thng tin, ti liu, bng chng c ngha thit thc cho vic pht hin v iu tra ti phm; ch ni ct giu tang vt, ni ngi phm ti khc ang trn trnh; cung cp thng tin v ti phm khc, ngi phm ti khc khng lin quan n mnh Mc gim nh ph thuc vo tnh ch ng, mc tch cc gip ; gi tr ca nhng thng tin, ti liu, bng chng m ngi phm ti cung cp; hiu qu ca nhng hnh vi gip ca ngi phm ti.
6.2.2.1. Phm ti c t chc (im a khon 1 iu 48 BLHS)So tay tham phan 33
QQ945
L trng hp c t hai ngi tr ln c cng thc hin mt ti phm v i hi phi c s cu kt cht ch gia nhng ngi cng thc hin ti phm. Khi xc nh c trng hp c th l phm ti c t chc, th phi p dng tnh tit tng nng ny i vi tt c nhng ngi cng thc hin ti phm (ngi t chc, ngi thc hnh, ngi xi gic, ngi gip sc). Mc tng nng ph thuc vo quy m t chc, vai tr ca tng ngi trong vic tham gia v n. Ngi c chc v l ngi do b nhim, do bu c, do hp ng hoc do mt hnh thc khc, c hng lng hoc khng hng lng, c giao thc hin mt cng v nht nh v c quyn hn nht nh trong khi thc hin cng v. Li dng chc v, quyn hn phm ti l ngi c chc v li dng v tr cng tc, li dng quyn hn trong khi thc hin cng v phm ti.
6.2.2.3. Li dng chc v, quyn hn phm ti (im c khon 1 iu 48 BLHS)
6.2.2.4. Phm ti c tnh cht cn (im d khon 1 iu 48 BLHS) Cn l k chuyn gy s, hnh hung. Phm ti c tnh cht cn l phm ti hon ton t nguyn c do mnh gy ra. 6.2.2.5. Phm ti v ng c hn (im khon 1 iu 48 BLHS). Phm ti v ng c hn l phm ti vi ng c tin, thp hn, ch k, th hin s bi bc, phn trc, hn nht. 6.2.2.6. C tnh thc hin ti phm n cng (im e khon 1 iu 48 BLHS). C tnh thc hin ti phm n cng l quyt tm thc hin bng c nh phm ti v hnh vi phm ti, mc d c s can ngn ca ngi khc hoc c nhng tr ngi khc trong qu trnh thc hin ti phm.
Cng p dng tnh tit tng nng ny, nu mc ch ca ngi phm ti khng t, nhng chng minh c ngi phm ti ang tm mi cch thc hin c ti phm, t c mc ch phm ti ca mnh.
Trng hp ngi phm ti c s lng l, khng dt khot thc hin ti phm th khng p dng tnh tit ny.
V d: A c nh trm cp chic xe my ca B v hai ln A n nh B. Tuy c iu kin trm cp, nhng ln u A lng l s b bt, ln sau A suy ngh nu ly trm xe ca B th B s gp kh khn. n ln th ba th A ly trm xe ca B v em bn. Trong trng hp ny khng coi l c tnh thc hin ti phm n cng. 6.2.2.10. Phm ti gy hu qu nghim trng, rt nghim trng hoc c bit nghim trng (im k khon 1 iu 48 BLHS)
Hu qu phi do hnh vi phm ti gy ra. Hu qu c th l thit hi v vt cht v c th l thit hi phi vt cht. Tu tng hu qu do tng loi ti phm gy ra m xc nh trng hp no gy hu qu nghim trng, trng hp no gy hu qu rt nghim trng v trng hp no gy hu qu c bit nghim trng.
So tay tham phan
34
QQ945
6.2.2.11. Li dng hon cnh chin tranh, tnh trng khn cp, thin tai, dch bnh hoc nhng kh khn c bit khc ca x hi phm ti (im l khon 1 iu 48 BLHS)
Ngi phm ti phi c s li dnghon cnh chin tranh, tnh trng khn cp, thin tai, dch bnh hoc nhng kh khn c bit khc ca x hi phm ti m khng i hi lc phm ti ang c chin tranh, ang trong tnh trng khn cp, ang c thin tai, dch bnh hoc ang c nhng kh khn c bit khc. Lu l nu phm ti trong hon cnh chin tranh, tnh trng khn cp, thin tai, dch bnh hoc nhng kh khn c bit khc ca x hi m ngi phm ti khng li dng nhng s kin ny phm ti th khng p dng tnh tit tng nng ny.
6.2.2.12. Dng th on xo quyt, tn c phm ti hoc dng th on, phng tin c kh nng gy nguy hi cho nhiu ngi (im m khon 1 iu 48 BLHS)
Dng th on xo quyt phm ti l trng hp khi phm ti, ngi phm ti c nhng mnh kho, cch thc gian di, thm him lm cho ngi b hi hoc nhng ngi khc kh lng thy trc c phng. Dng th on tn c phm ti l trng hp khi phm ti ngi phm ti dng nhng th on thm c, tn nhn... Dng th on, phng tin c kh nng gy nguy hi cho nhiu ngi l trng hp khi phm ti ngi phm ti dng th on, phng tin khng ch nhm xm hi mt ngi no m th on phng tin cn c kh nng gy nguy hi cho nhiu ngi khc.
6.2.2.13. Xi gic ngi cha thnh nin phm ti (im n khon 1 iu 48 BLHS) Xi gic ngi cha thnh nin phm ti l xui khin, kch ng, d d, thc y ngi cha 18 tui thc hin ti phm. 6.2.2.14. C hnh ng xo quyt, hung hn nhm trn trnh, che giu ti phm (im o khon 1 iu 48 BLHS).
Hnh ng xo quyt, hung hn l hnh ng thm him, kh m lng thy trc c hoc l hnh ng d tn, ph phch, nh git ngi nhm trn trnh, tu thot hoc che giu ti phm. Lu : Nhng tnh tit l yu t nh ti hoc nh khung hnh pht th khng c coi l tnh tit tng nng.
7. THI HNH BN N V QUYT NH CA TA N 7.7. Xem xt gim thi hn hoc min chp hnh hnh pht 7.7.3. iu kin gim thi hn hoc min chp hnh hnh pht Cng vic chnh v k nng thc hin : Cn nghin cu k quy nh ti iu 268 BLTTHS nm chc iu kin c gim thi hn hoc min chp hnh tng loi hnh pht c th.
Trng hp min, gim thi hnh n i vi hnh pht ci to khng giam gi, pht t cn theo ng hng dn ti Ngh quyt s 01/2007/NQ-HTP.So tay tham phan 35
QQ945
Trng hp min, gim thi hnh n i vi khon tin pht, n ph cn thc hin theo ng hng dn ti mc 3 v mc 4 Phn I Thng t lin tch s 02/2005/TTLT-TANDTC-VKSNDTC-BTP-BCA-BTC.
Trng hp tm nh ch chp hnh hnh pht t i vi ngi ang chp hnh hnh pht t b bnh nng cn p ng cc iu kin sau:
- Ngi ang chp hnh hnh pht t b bnh nng l ngi b bnh n mc khng th tip tc chp hnh hnh pht t c v nu tip tc chp hnh hnh pht t s nguy him n tnh mng ca h; do , cn thit phi cho h c tm nh ch chp hnh hnh pht t h c iu kin cha bnh; v d nh: ung th giai on cui, x gan c chng, lao nng 4 khng thuc, bi lit, suy tim 3 tr ln, suy thn 4 tr ln, HIV chuyn giai on AIDS ang c cc nhim trng c hi v c tin lng xu... - Phi c kt lun ca bnh vin cp tnh tr ln v vic ngi ang chp hnh hnh pht t b bnh nng v nu h tip tc chp hnh hnh pht t s nguy him n tnh mng ca h; - Ngi ang chp hnh hnh pht t phi c ni c tr ti x, phng, th trn.
Xc nh trng hp c th c phn cng gii quyt gim thi hn hoc min chp hnh loi hnh pht no. Cn c vo khon 2 iu 269 BLTTHS xem xt h s ngh xt gim hoc min chp hnh hnh pht lm ng quy nh hay cha. Trng hp min, gim thi hnh n i vi cc hnh pht ci to khng giam gi, pht t cn thc hin ng hng dn ti Ngh quyt s 01/2007/NQ-HTP. Trng hp min, gim thi hnh n i vi khon tin pht, n ph th h s ngh xt min, gim thi hnh n phi lm theo ng hng dn ti muc 1 v mc 2 Thng t lin tch s 02/2005/TTLT-TANDTC-VKSNDTC- BTP-BCA-BTC. Trng hp tm nh ch chp hnh hnh pht t i vi ngi ang chp hnh hnh pht t thuc mt trong cc trng hp quy nh ti cc im b, c v d khon 1 iu 61 v iu 62 ca BLHS cn thc hin theo ng hng dn ti mc 2 Phn III Ngh quyt s 02/2007/NQHTP. Trng hp tm nh ch chp hnh hnh pht t i vi ngi ang chp hnh hnh pht t b bnh nng th h s ngh tm nh ch chp hnh hnh pht t bao gm : - Bn sao bn n hoc bn sao trch lc bn n hnh s; - Kt lun ca bnh vin cp tnh tr ln v tnh trng bnh tt. i vi ngi b nhim HIV chuyn giai on AIDS th ch cn kt qu xt nghim b nhim HIV theo quy nh ca B Y t v trong h s bnh n phi xc nh r l ang c cc nhim trng c hi v c tin lng xu; - Vn bn ngh tm nh ch chp hnh hnh pht t cho ngi b bnh nng ca Ban gim th tri giam, Ban gim th tri tm giam. i vi ngi ang chp hnh hnh pht t ti nh tm gi th Trng nh tm gi phi bo co cho Ban gim th tri tm giam c thm quyn lm vn bn ngh tm nh ch chp hnh hnh pht t cho h;
So tay tham phan
36
QQ945
- kin thm nh ca c quan c thm quyn (tr ngi ang chp hnh hnh pht t b nhim HIV chuyn giai on AIDS ang c cc nhim trng c hi v c tin lng xu); - kin ca lnh o B Cng an hoc B Quc phng i ngi ang chp hnh hnh pht t b bnh nng nhng b pht t v ti xm phm an ninh quc gia; b pht trn 15 nm t, t chung thn v cc ti git ngi, cp ti sn, hip dm, c gy thng tch, c truyn HIV cho ngi khc hoc b pht t t 20 nm tr ln (k c tng hp hnh pht), t chung thn v cc ti phm khc do c . 7.7.4. Th tc gim thi hn hoc min chp hnh hnh pht Cng vic chnh v k nng thc hin :
Th tc chung v xt gim thi hn hoc min chp hnh hnh pht c quy nh ti khon 3 iu 269 BLTTHS. Th tc xt min, gim thi hnh n i vi khon tin pht, n ph cn thc hin ng hng dn ti mc 4 Phn II Thng t lin tch s 02/2005/TTLT-TANDTCVKSNDTC-BTP-BCA-BTC. Th tc xt tm nh ch chp hnh hnh pht t i vi ngi ang chp hnh hnh pht t b bnh nng cn thc hin nh sau: - Ban gim th tri giam thuc B Cng an lp h s ngh tm nh ch chp hnh hnh pht t i vi ngi ang chp hnh hnh pht t b bnh nng m tri giam ang qun l, gio dc ri chuyn h s cho Cc qun l tri giam, c s gio dc v trng gio dng xem xt, thm nh. - Ban gim thi tri giam thuc B quc phng lp h s ngh tm nh ch chp hnh hnh pht t i vi ngi ang chp hnh hnh pht t b bnh nng m tri giam ang qun l ri chuyn h s cho Cc iu tra hnh s B Quc phng xem xt, thm nh; - Ban gim th tri giam, tri tm giam qun khu thuc B Quc phng lp h s ngh tm nh ch chp hnh hnh pht t i vi ngi ang chp hnh hnh pht t b bnh nng m tri giam, tri tm giam ang qun l ri chuyn h s cho C quan iu tra hnh s qun khu xem xt, thm nh; - Ban gim th tri tm giam thuc Cng an tnh, thnh ph trc thuc trung ng lp h s ngh tm nh ch chp hnh hnh pht t i vi ngi ang chp hnh hnh pht t b bnh nng ti phn tri qun l phm nhn trong tri tm giam ri chuyn h s cho Cng an tnh, thnh ph trc thuc trung ng xem xt, thm nh;
Trong thi hn hai ngy lm vic, k t khi nhn c h s ngh tm nh ch chp hnh hnh pht t, c quan c thm quyn xem xt, thm nh phi hon thnh vic xem xt, thm nh. Sau khi c kin thm nh ca c quan c thm quyn, Ban gim th tri giam, tri tm giam phi hon chnh h s v chuyn n Ta n cp tnh ni ngi b kt n ang chp hnh hnh pht t b bnh nng, ng thi sao gi cho Vin kim st cng cp vi Ta n thc hin chc nng kim st vic tun theo php lut; i vi ngi ang chp hnh hnh pht t b nhim HIV chuyn giai on AIDS ang c cc nhim trng c hi v c tin lng xu th Ban gim th tri giam, tri37
So tay tham phan
QQ945
tm giam lp h s ngh tm nh ch chp hnh hnh pht t ri chuyn cho Ta n cp tnh ni ngi b kt n ang chp hnh hnh pht t xem xt, quyt nh khng phi xin kin thm nh ca c quan c thm quyn nhng phi sao gi cho Vin kim st cng cp vi Ta n ni tri giam, tri tm giam ng thc hin chc nng kim st vic tun theo php lut.
Trong thi hn ba ngy lm vic, k t ngy nhn c h s ngh min, gim chp hnh hnh pht, rt ngn thi gian th thch ca n treo, Chnh n Ta n c thm quyn quy nh ti iu 269 ca BLTTHS phi phn cng mt Thm phn ph trch vic nghin cu h s ngh min, gim. Trong thi hn mi ngy lm vic, k t ngy th l h s, Thm phn phi n nh ngy m phin hp xt min, gim v thng bo bng vn bn cho Vin kim st bit c Kim st vin tham gia phin hp. Thi hn m phin hp khng c qu mi ngy lm vic, k t ngy Thm phn n nh ngy m phin hp.Trng hp c ti liu no cha th Thm phn yu cu c quan, t chc ngh b sung hoc lm r thm. Thi hn mi ngy xem xt h s ngh min, gim chp hnh hnh pht, rt ngn thi gian th thch ca n treo n nh ngy m phin hp c tnh li k t ngy Ta n nhn c ti liu b sung hoc kin bng vn bn v vn cn c lm r thm. Ta n c thm quyn quy nh ti iu 269 ca BLTTHS xem xt ngh min, gim thi hn chp hnh hnh pht t, ci to khng giam gi, rt ngn thi gian th thch ca n treo bng Hi ng gm ba Thm phn hoc hai Thm phn v mt Hi thm (i vi Ta n cp huyn khng c ba Thm phn), c s tham gia ca Kim st vin Vin kim st cng cp. Hi ng c th hp ti tr s Ta n hoc ti Tri giam (Tri tm giam) ni ngi b kt n ang chp hnh hnh pht t. Vic xt min, gim thi hn chp hnh hnh pht, rt ngn thi gian th thch ca n treo c tin hnh nh sau: - Mt thnh vin ca Hi ng trnh by h s ngh xt min, gim thi hn chp hnh hnh pht hoc rt ngn thi gian th thch ca n treo cho ngi b kt n; - i din Vin kim st pht biu kin; - Hi ng xt min, gim thi hn chp hnh hnh pht hoc rt ngn thi gian th thch ca n treo tho lun v quyt nh.
Trn c s xem xt h s v kin ca i din Vin kim st, Hi ng xt min, gim thi hn chp hnh hnh pht hoc rt ngn thi gian th thch ca n treo c quyn: - Chp nhn ton b ngh min, gim thi hn chp hnh hnh pht hoc rt ngn thi gian th thch ca n treo; - Chp nhn mt phn ngh min, gim thi hn chp hnh hnh pht hoc rt ngn thi gian th thch ca n treo; - Khng chp nhn ngh min, gim thi hn chp hnh hnh pht hoc rt ngn thi gian th thch ca n treo.
8. NHNG VN CN LU KHI XT X MT S TI PHM C THSo tay tham phan 38
QQ945
8.1. V ti cp ti sn 8.1.1. Xc nh mt s hnh vi khch quan ca ti cp ti sn Cng vic chnh v k nng thc hin:
Dng v lc l dng sc mnh vt cht tn cng ngi b hi, c th gy thit hi cho sc kho, tnh mng ca ngi b hi, lm t lit s phn khng ca h. (V d: nh, m, m, chm, bn ngi b hi). Vic dng v lc c th cng khai, cng c th l b mt, ln lt (V d: nh cng khai trc mt ngi b hi, nh sau lng ngi b hi h khng bit ai nh). e do dng v lc ngay tc khc l e do dng ngay lp tc sc mnh vt cht. Vic e do ny nhm lm cho ngi b tn cng hoc ngi thn ca h tin v s s b nguy hi ngay n sc kho, tnh mng nu khng chu khut phc, nhm lm t lit ch khng c ca h. Thc t, vic e do dng v lc ngay tc khc thng c kt hp vi thi , c ch, li ni, cng c phng tin c trn tay hoc tng quan lc lng nh ng ngi e do mt ngi, li dng hon cnh khch quan, thi gian, tnh hnh x hi ni v lc xy ra hnh vi to nn cm gic lo s ca ngi b tn cng. Hnh vi khc lm cho ngi b tn cng lm vo tnh trng khng th chng c c nh cho ngi b hi ung thuc ng, thuc m, ung ru h ng, say nhm chim ot ti sn. Ngi b tn cng c th bit s vic xy ra nhng khng th thc hin c hnh vi chng tr hoc khng nhn thc c s vic ang xy ra. Ti "Cp ti sn" c cu thnh hnh thc, ch cn thc hin mt trong cc hnh vi ni trn nhm chim ot ti sn l ti phm hon thnh, khng k ngi phm ti c chim ot c ti sn nh mong mun hay khng.
8.1.2. Phn bit ti "Cp ti sn" vi mt s ti c tnh cht chim ot ti sn khc Cng vic chnh v k nng thc hin:
Xc nh ti "Cng ot ti sn" quy nh ti iu 135 BLHS c hnh vi khch quan "e do s dng v lc" l hnh vi do s gy thit hi n sc kho, tnh mng trong tng lai nu khng tho mn yu cu chim ot ca ngi phm ti. Khc vi ti "Cp ti sn" e do "dng v lc ngay tc khc" th ti "Cng ot ti sn" l e do "s dng v lc" tc l dng v lc trong tng lai, c khong cch v thi gian. S e do ny khng c tnh nguy him nh ti cp. Ngi b e do cn c iu kin chng c li, c thi gian bo co vi c quan c thm quyn x l trc khi hnh vi chim ot xy ra. Cn c vo cc du hiu cu thnh ca ti cng ot ti sn v cc du hiu cu thnh ca ti cp ti sn ti tiu mc 8.1.1. phn bit cc ti phm ny. Xc nh ti "Cng nhin chim ot ti sn", ti "Cp git ti sn" v ti "Trm cp ti sn" quy nh ti cc iu 136, 137 v 138 BLHS. i vi cc ti phm ny, hnh vi khch quan ban u khc nhau, ngi c hnh vi cp git ti sn v cng nhin chim ot ti sn l thc hin hnh vi cng khai, khng c nh che du hnh vi . i vi ti cp git ti sn l li dng s h ca ch s hu ti sn, ngi phm ti nhanh chng tip cn ch s hu ti sn chim ot v ln trnh. i vi ti cng nhin chim ot ti sn th cng khai, li dng hon cnh39
So tay tham phan
QQ945
ch ti sn khng c iu kin ngn cn chim ot ti sn. i vi ti "Trm cp ti sn" th ngi phm ti ln lt chim ot ti sn. Cn c vo cc du hiu cu thnh ca cc ti phm ny v cc du hiu cu thnh ca ti cp ti sn ti tiu mc 8.1.1. phn bit s khc nhau gia ti cp ti sn v cc ti phm ny.
Lu : Trong cc trng hp trn, nu ngi phm ti ang trong giai on chim ot ti sn nh va cm c ti sn trong tay ngi b hi th ngi b hi ginh git li, hoc ang trong lc ging co ti sn m ngi phm ti nh, m, m, chm ngi b hi chim ot bng c ti sn th lc ny ngi phm ti dng v lc ngay tc khc nhm chim ot ti sn v do chuyn ho thnh ti "Cp ti sn". Tuy nhin trong trng hp hnh vi phm ti trn hon thnh, nhng do b pht hin ui bt m nh, chm ngi b hi hoc ngi ui bt th y ch l hnh vi hnh hung tu thot. V d: mt ngi c hnh vi trm cp tin ca ngi khc, khi h va mc ti ngi b hi, ngi b hi gi c tay h ang cm v tin, hai ngi ang ging co, ngi phm ti m, nh ngi kia, lm h b tay ra, ngi phm ti chim ot v tin v b vo ti ca mnh ri chy th trng hp ny ti trm cp ti sn chuyn ho thnh ti Cp ti sn. Nu ngi phm ti ly c ti sn v b i mt on, ngi b hi pht hin mt trm, nn ui theo bt ngi phm ti v b nh tr th vn l ti trm cp ti sn vi tnh tit nh khung hnh pht: hnh hung tu thot quy nh ti im khon 2 iu 138 BLHS.
8.1.3. Xc nh tui chu trch nhim hnh s v ti cp ti sn Cng vic chnh v k nng thc hin:
Nghin cu k cc khon ca iu 133 BLHS v xc nh ti cp ti sn quy nh ti cc khon 1 v 2 iu 133 BLHS l ti phm c bit nghim trng. Kt lun ngi t 14 tui tr ln th phi chu trch nhim hnh s v ti "Cp ti sn" (khng phn bit phm ti thuc trng hp quy nh ti khon no ca iu 133 BLHS). Trch nhim hnh s i vi ngi cha 18 tui phi tun th quy nh ti cc iu 68 v 69 BLHS.
8.1.4. Xc nh mt s tnh tit nh khung hnh pht Cng vic chnh v k nng thc hin:
S dng v kh, phng tin hoc th on nguy him khc - V kh l mt trong cc loi v kh c quy nh ti khon 1 iu 1 Quy ch qun l v kh, vt liu n v cng c h tr (ban hnh km theo Ngh nh s 47/CP ngy 12-8-1996 ca Chnh ph); - Phng tin nguy him l cng c, dng c c ch to ra nhm phc v cho cuc sng ca con ngi (trong sn xut, trong sinh hot) hoc vt m ngi phm ti ch to ra nhm lm phng tin thc hin ti phm hoc vt c sn trong t nhin m ngi phm ti c c v nu s dng cng c, dng c hoc vt tn cng ngi khc th s gy nguy him n tnh mng hoc sc kho ca ngi b tn cng; + V cng c, dng c
So tay tham phan
40
QQ945
V d: dao phay, cc loi dao sc, nhn.. + V vt m ngi phm ti ch to ra V d: thanh st mi nhn, cn g.. + V vt c sn trong t nhin V d: gch, , on gy cng v chc, thanh st. - Th on nguy him l ngoi cc trng hp s dng v kh, phng tin nguy him thc hin vic cp ti sn, ngi phm ti c th dng th on khc nguy him i vi ngi b tn cng hoc nhng ngi khc nh dng thuc ng, thuc m vi liu lng c th nguy him n tnh mng, sc kho ca nn nhn; u c nn nhn; nht nn nhn vo ni nguy him n tnh mng, sc kho; dng dy chng qua ng lm cho nn nhn i mt, xe my vp ng cp ti sn
Thm phn cn phi xem xt mc thng tt ca ngi b hi p dng iu lut cho ng. Trng hp phm ti m gy thng tch hoc tn hi cho sc kho ca ngi khc t l thng tt t 11% n di 30% th p dng im khon 2 iu 133 BLHS; nu t l t 31% n 60% th p dng im a khon 3 iu 133 BLHS v t l t 61% tr ln hoc lm cht ngi th p dng im a khon 4 iu 133 BLHS. Lu : V t l thng tt phi cn c vo kt qu gim nh ca c quan chuyn mn. Nu khng c bn kt lun gim nh ca c quan chuyn mn th khng xc nh c t l thng tt; do , khng c p dng cc tnh tit nh khung hnh pht trn y. Gi tr ti sn b cp. - Cn xc nh ng gi tr ti sn b cp p dng ng khung hnh pht; - xc nh ng gi tr ti sn b cp cn cn c vo hng dn ti Phn II Thng t lin tch s 02/2001/TTLT-TANDTC-VKSNDTC-BCA-BTP. Tuy nhin, trng hp ngi phm ti cho rng ngi b hi khai gi tr nh vy l khng ng thc t, tc l c tranh chp v gi tr ti sn th phi xc nh gi tr ti sn nh sau: + Gi tr ti sn b cp c xc nh theo gi th trng ca ti sn ti a phng vo thi im ti sn b chim ot; + Trong trng hp c y cn c chng minh rng ngi c hnh vi phm ti c nh xm phm n ti sn c gi tr c th theo thc ch quan ca h, th ly gi tr ti sn xc nh ti phm. V d: A thy mt ngi va nhn 100 triu ng t kho bc b vo ti lin i theo v li dng lc vng ngi dng v lc cp tin th b bt gi. Tuy nhin khi cp c ti ng tin th ch c 200 ngn ng, do 100 triu ng ngi nhn tin ct vo ch khc. Mc d s tin cp c ch c 200 ngn ng. Song trong trng hp ny, A phi b truy t, xt x theo im e khon 2 iu 133 BLHS v ti sn A c nh chim ot l 100 triu ng. + Trong trng hp c y cn c chng minh rng ngi c hnh vi phm ti c nh cp ti sn, nhng khng quan tm n gi tr ti sn,
So tay tham phan
41
QQ945
chim ot bt k ti sn g, c bao nhiu cng ly, th ly gi th trng ca ti sn b chim ot ti a phng vo thi im xy ra ti phm xc nh trch nhim hnh s. + xc nh ng gi tr ti sn b chim ot trong trng hp ngi phm ti em bn nn khng thu hi c, c quan iu tra cn ly li khai ca nhng ngi bit v ti sn ny xc nh l ti sn g; nhn mc ca ti sn nh th no; gi tr ti sn theo thi gi thc t ti a phng vo thi im ti sn b chim ot l bao nhiu; ti sn cn bao nhiu phn trm trn c s c kt lun cui cng v gi tr ti sn b xm phm. 8.2. Xt x ti git ngi (quy nh ti iu 93 B lut hnh s) 8.2.1. Xc nh hnh vi c tc ot mt cch tri php lut sinh mng ngi khc Cng vic chnh v k nng thc hin
C bao gm c trc tip v c gin tip: - C trc tip l k c hnh vi phm ti thy r hnh vi ca mnh s c hu qu lm cht ngi khc v mong mun cho ngi cht nn thc hin hnh vi . - C gin tip l k c hnh vi phm ti thy r hnh vi ca mnh c kh nng lm cht ngi, mc d khng mong mun cho hu qu xy ra nhng vn thc hin mc cho hu qu xy ra.
xc nh li c ca ngi c hnh vi phm ti i vi hu qu cht ngi cn nh gi ton din cc tnh tit khch quan ca v n, c th: - Phng tin, cng c phm ti: phng tin, cng c phm ti cng c tnh nguy him cao (nh dao to, sc, nhn; sng; lu n; thuc c...) s c kh nng cao dn n hu qu cht ngi; - V tr tn cng trn c th nn nhn: tn cng trn cc vng xung yu nh u, ngc, bng c tnh nguy him cao; - Cng tn cng: vic tn cng vi cng cao s rt nguy him (v d: m, , p mnh ln u, ngc, bng nn nhn mt cch lin tc dn n nn nhn cht).
Thng thng hu qu ca ti git ngi l nn nhn cht, nhng cng c trng hp ch gy thng tch, thm ch khng gy thng tch g (nh bn nhng n khng n).
8.2.2 Phn bit ti git ngi vi ti c gy thng tch (trong trng hp dn n cht ngi) VBQPPL: - BLHS (iu 93 v iu 104) Cng vic chnh v k nng thc hin:
Ti git ngi vi hu qu lm cht ngi v ti c gy thng tch trong trng hp dn n cht ngi u c mt khch quan ging nhau l nn nhn b cht, nhng khc nhau mt ch quan:42
So tay tham phan
QQ945
- ti git ngi, ngi c hnh vi phm ti mong mun (hoc mc) cho hu qu cht ngi xy ra. - ti c gy thng tch, ngi c hnh vi phm ti khng c nh tc ot sinh mng m ch mong mun (hoc mc) cho thng tch xy ra, tc l v vi ci cht ca nn nhn.
Thng thng d nhm ln gia git ngi (vi li c gin tip) vi c gy thng tch dn n cht ngi. Do , cn xc nh r ngi c hnh vi phm ti c thy r hnh vi ca mnh c kh nng lm cht ngi khc hay khng: - Nu thy r m vn thc hin th cn xc nh l hnh vi git ngi. V d: A v B l hai th xy, trong lc lm vic xy ra ci nhau, mi ngi can ngn nhng A vn chi B, trong lc nng gin B cm cy cc tre (dng ng mng nh) nn mt gy ch t vo u A. A cht trn ng i cp cu. Trong trng hp ny, B thc hin hnh vi trong mt lc nng gin. Nhng vi nhn thc ca mt ngi bnh thng th B hon ton c kh nng nhn thc c rng mt c nh mnh ca mnh c kh nng lm cht ngi, nhng y vn thc hin v mc hu qu xy ra. B phm ti git ngi. - Nu ngi c hnh vi phm ti khng thy c hnh vi ca mnh c kh nng lm cht ngi th cn xc nh l c gy thng tch dn n cht ngi. V d: A v B ci nhau, A m thng vo mt B lm B ng nga ra ng sau, gy p vo mt hn nhn v t vong trn ng i cp cu. Trong trng hp ny, A ch mong mun lm au B v khng thy c c m ca mnh c kh nng lm cht ngi. A phm ti c gy thng tch (trong trng hp dn n cht ngi).
8.3 Xt x ti La o chim ot ti sn v ti Lm dng tn nhim chim ot ti sn Cn phn bit r hnh vi la o vi hnh vi lm dng tn nhim v vi giao dch dn s v ti sn. Cng vic chnh v k nng thc hin
La o l hnh vi gian di c tin hnh trc hoc lin ngay vi hnh vi chim ot ti sn. Lm dng tn nhim l hnh vi nhn ti sn mt cch hp php v ngay thng (vay, mn, thu) bng cc hnh thc hp ng, sau dng th on gian di hoc b trn chim ot ti sn hoc s dng ti sn vo mc ch bt hp php dn n khng c kh nng tr li ti sn. Ngi vay, mn, thu ti sn m khng tr li ti sn c v nhng l do chnh ng, khng c biu
8.4 Xt x cc ti phm v ma ty Cng vic chnh v k nng thc hin:
Cn xc nh r cht ma ty trong cc trng hp c th. Ch phn bit cht hng nghin, cht hng thn vi thuc hng nghin, thuc hng thn. Cn xc nh chnh xc cc tnh tit l yu t nh ti v cc tnh tit l yu t nh khung hnh pht.43
So tay tham phan
QQ945
PHN TH BA - GII QUYT CC V VIC DN SA. TH TC GII QUYT V N DN 1. TH TC GII QUYT V N DN S TI TA N CP S THM 1.1. Nhn n khi kin v th l v n dn s VBQPPL: BLTTDS (cc iu 25, 27, 29, 31, 33, 34, 35, 36, 37, 159, 161, 162, 163, 164, 167, 168, 169, 171 v 174) Ngh quyt s 01/2005/NQ-HTP Ngh quyt s 02/2006/NQ-HTP Cc v n dn s bao gm cc v n v tranh chp dn s, hn nhn v gia nh, kinh doanh, thng mi, lao ng (sau y gi tt l v n). Cng vic ny do b phn nhn n khi kin v th l v n thc hin. Cng vic chnh v k nng thc hin:
Ta n ch chp nhn khi n khi kin c lm bng vn bn v gm c cc ni dung c quy nh ti iu 164 BLTTDS. Vic nhn n khi kin phi theo ng quy nh ti iu 167 BLTTDS v hng dn ti mc 6 Phn I Ngh quyt s 02/2006/NQ-HTP. To n phi c s nhn n ghi ngy thng nm nhn n ca ng s lm cn c xc nh ngy khi kin v thi hiu khi kin. Sau khi nhn n khi kin, To n phi cp giy nhn n khi kin cho ngi khi kin, nu To n nhn n khi kin gi qua ng bu in, th To n gi giy bo nhn n khi kin thng bo cho ngi khi kin bit. Nu thy n khi kin khng c cc ni dung quy nh ti khon 2 iu 164 BLTTDS th Ta n thng bo cho ngi khi kin sa i, b sung n khi kin theo ng quy nh ti iu 169 BLTTDS v hng dn ti mc 8 phn I Ngh quyt s 02/2006/NQ-HTP. - Trong thi hn 5 ngy lm vic, k t ngy nhn n khi kin, Thm phn c phn cng xem xt n khi kin phi c mt trong cc quyt nh sau y:+
Tin hnh th tc th l v n, nu v n thuc thm quyn gii quyt ca mnh theo quy nh ti iu 171 BLTTDS, hng dn ti phn I Ngh quyt s 01/2005/NQ-HTP v mc 9 phn I Ngh quyt s 02/2006/NQ-HTP; thng bo v vic th l v n thc hin theo ng quy nh ti iu 174 BLTTDS. Chuyn n khi kin cho Ta n c thm quyn v thng bo bng vn bn cho ngi khi kin bit. Th tc chuyn n khi kin c thc hin theo quy nh ti iu 37 BLTTDS v hng dn ti mc 6 phn I Ngh quyt s 02/2005/NQ-HTP;
+
So tay tham phan
44
QQ945 +
Tr li n khi kin trong nhng trng hp quy nh ti iu 168 BLTTDS v hng dn ti tiu mc 7.1 mc 7 phn I Ngh quyt s 02/2006/NQ-HTP.
1.1.1. V xc nh thm quyn ca Ta n theo lnh th
im a khon 1 iu 35 BLTTDS: Khi ni c tr, lm vic ca b n khc nhau th xc nh nh sau: - Trng hp b n l c nhn: + Nu b n c tr mt ni, lm vic mt ni th ta n c thm quyn l ta n ni m b n c tr. Trng hp khng th xc nh c ni c tr th To n ni b n lm vic c thm quyn gii quyt + Xc nh ni c tr ca mt c nhn phi cn c vo iu 52 BLDS: ni c tr l ni ngi thng xuyn sinh sng hoc ang sinh sng. + Nu To n th l v thng bo ni dung khi kin, ni dung yu cu cho b n, sau b n chuyn i ni khc khng thng bo cho nguyn n, ngi yu cu hoc To n, th Ta n s coi l b n c du a ch. To n th l v vic yu cu nguyn n, bn yu cu thc hin ngha v chng minh v gii quyt theo th tc chung. + Nu To n cha c thng bo hoc khng chng minh c b n, ngi b yu cu chuyn ni khc sinh sng v c tnh du a ch th trng hp ny c coi l khng xc nh c a ch ca b n, ngi b yu cu. Nu nguyn n khng b sung c a ch ca b n th To n cn c khon 2 iu 169 BLTTDS tr li n kin. - Trng hp b n l c quan, t chc c yu t nc ngoi (im a khon 2 iu 410 BLTTDS): + B n l cc cng ty, chi nhnh c tr s ti mt a danh nht nh th To n ni cng ty, chi nhnh c tr s th l gii quyt (d cha xc nh c a ch ca ngi i din theo php lut hoc theo y quyn).
im b khon 1 iu 35 BLTTDS
S tha thun chn To n ca ng s phi bng vn bn v phi ph hp vi quy nh ca php lut v thm quyn ca To n cc cp nh sau: - Loi vic thuc thm quyn To n cp huyn th khng th tha thun chn To n cp tnh gii quyt. - Khng c chn To n khng c lin quan g v ng s cng nh ti sn. - Khi ng s ch c nhng tho thun chung, khng nu r To n no, th ngi khi kin c quyn chn To n ni mnh c tr, lm vic, gii quyt. - i vi cc tranh chp v bt ng sn, cc bn ng s khng c quyn tha thun chn To n ni khng c bt ng sn gii quyt.
Lu : Ch nhng quan h php lut c i tng tranh chp l bt ng sn th mi theo quy nh l To n ni c bt ng sn gii quyt; v n c ti sn l bt ng sn nhng khng c tranh chp hoc c tranh chp nhng khng phi l quan
So tay tham phan
45
QQ945
h php lut chnh cn gii quyt th khng p dng im c khon 1 iu 35 BLTTDS. 1.1.2. Thm quyn ca To n theo s la chn ca nguyn n, ngi yu cu (iu 36 BLTTDS). Khi p dng iu ny cn lu :
V nguyn tc, phi p dng iu 35 BLTTDS xc nh thm quyn. Nu l trng hp bt buc phi tun theo iu 35 BLTTDS th khng chp nhn yu cu la chn To n ca nguyn n. Trng hp php lut c quy nh vic chn To n gii quyt khng i hi phi c bt c mt iu kin no th nguyn n, ngi yu cu c th yu cu To n ni mnh c tr, lm vic, c tr s, hoc ni xy ra s vic gii quyt v To n cn chp nhn yu cu ny.
Trng hp nguyn n, ngi yu cu c quyn la chn nhiu To n, th khi nhn n khi kin, n yu cu, To n phi gii thch cho h bit l ch mt To n trong cc To n c quyn gii quyt h la chn. To n ni h la chn phi yu cu h cam kt trong n khi kin l s khng khi kin hoc khng yu cu ti To n khc.
Trng hp ngi khi kin, ngi yu cu np n nhiu To n khc nhau theo quy nh ca php lut, th To n th l u tin theo thi gian c thm quyn gii quyt. Cc To n khc, nu cha th l th cn c im e khon 1 iu 168 BLTTDS tr li n khi kin, n yu cu. Nu th l, cn c im e khon 1 iu 168 v khon 2 iu 192 BLTTDS ra quyt nh nh ch gii quyt, xa tn trong s th l v tr li n khi kin, n yu cu. Nu ng s np tin tm ng n ph, To n cn c khon 3 iu 193 BLTTDS tr li tin tm ng n ph cho ng s.
1.1.3. Thi hiu khi kin Lu : Xc nh vic khi kin c cn thi hiu khi kin hay khng cn c vo iu 159 BLTTDS, hng dn ti mc 2 Phn IV Ngh quyt s 02/2005/NQ-HTP v bng tng hp thi hiu khi kin quy nh ti cc vn bn php lut chuyn ngnh sau: STT QUAN H TRANH CHP THI HIU KHI KIN
01
Cc tranh chp thng mi
02 nm, k t thi im quyn v li ch hp php b xm phm, tr trng hp sau khi b khiu ni, thng nhn kinh doanh dch v logistics khng nhn c thng bo v vic b kin ti Trng ti hoc Ta n trong thi hn 09 thng k t ngy giao hng (iu 319 Lut TM)
Cc tranh chp v vn ti hngSo tay tham phan 46
QQ945
hi 02 i bi thng h hng, mt mt01 nm k t ngy tr hng hoc l ra phi hng ha vn chuyn theo chng ttr hng cho ngi nhn hng (iu 97 vn chuyn BLHHVN) Hp ng vn chuyn theo chuyn 02 nm, k t ngy ngi khiu ni bit hoc phi bit quyn li ca mnh b xm phm (iu 118 BLHHVN) i bi thng tn tht do hnh02 nm tnh t ngy hnh khch ri tu khch b thng hoc tn hi khc(iu137 BLHHVN) v sc khe i bi thng tn tht do hnh02 nmtnh t ngy l ra hnh khch ri tu khch cht trong thi gian vn(iu 137 BLHHVN) chuyn i bi thng tn tht do hnh02 nm tnh t ngy ngi cht, nhng khch b thng trong qu trnh vnkhng c qu 03 nm, k t ngy ri tu chuyn dn n hu qu hnh khch(iu 137 BLHHVN) cht sau khi ri tu i bi thng mt mt, h hng02 nm tnh t ngy hnh khch ri tu hnh l hoc ngy l ra hnh khch ri tu, ty thuc vo thi im no mun hn. (iu 137 BLHHVN) Hp ng thu tu Hp ng mi gii hng hi Hp ng cu h hng hi Tai nn m va 02 nm, k t ngy chm dt hp ng (iu 142 BLHHVN) 02 nm, k t ngy pht sinh tranh chp (iu 168 BLHHVN) 02 nm, k t ngy kt thc hnh ng cu h (iu 195 BLHHVN) 02 nm, k t ngy xy ra tai nn (iu 211 BLHHVN)
03
04
05
06
07
08 09 10 11 12 13 14
i hon tr s tin bi thng vt01 nm, k t ngy tr tin bi thng qu trch nhim ca mnh (iu 211 BL