sınıflama gerektiren testler sunumu - Ölçme değerlendirme

32
01/03/14 1 SINIFLAMAGEREKTİREN SINIFLAMAGEREKTİREN TESTLER TESTLER

Upload: saban-yildiz

Post on 08-Jul-2015

882 views

Category:

Education


3 download

TRANSCRIPT

Page 1: Sınıflama Gerektiren Testler Sunumu - Ölçme Değerlendirme

01/03/14

1

SINIFLAMAGEREKTİREN SINIFLAMAGEREKTİREN TESTLERTESTLER

Page 2: Sınıflama Gerektiren Testler Sunumu - Ölçme Değerlendirme

01/03/142

I. DOĞRU-YANLIŞ TESTLERİI. DOĞRU-YANLIŞ TESTLERİ

Bir kısım testlerde cevaplayıcıdan, maddeleri belli bir ölçüte göre sınıflaması istenir. Bu tip testlerin en bilineni, maddelerin cevaplayıcıya “doğru-yanlış”olarak; iki bölümde sınıflatıldığı D-Y test türüdür.

Doğru-Yanlış test türünde; bilgiler, fikirler, yargılar önermeler halinde verilir. Bu önermelerin bazıları yanlış, bazıları doğrudur. Öğrenci bunları kendi bilgisi ile karşılaştırır. Testin başında belirtilen yönerge uyarınca cevabı işaretler.

Page 3: Sınıflama Gerektiren Testler Sunumu - Ölçme Değerlendirme

01/03/143

Bir doğru-yanlış testinde cevaplama (işaretleme) işleminin nasıl yapılacağı, aşağıdaki örneklerde belirtildiği gibi, testin başında verilen yönergede açıkça belirtilmelidir.

Yönerge Örnekleri:Yönerge 1: Aşağıdaki cümlelerden doğru olanların başına D,

yanlış olanların başına Y harfi koyunuz.

D 1- Türkiye’nin başkenti Ankara’dır.Y 2- Ülkemizin yüzölçümü en büyük ili İstanbul’dur.

Yönerge 2: Aşağıda her biri doğru ya da yanlış olan cümleler ve, her cümlenin önünde D ve Y harfleri bulunmaktadır. Okuduğunuz cümle doğruysa, D; yanlışsa, Y harfini yuvarlak içine alınız.

D Y 1- Türkiye’nin başkenti Ankara’dır.D Y 2- Ülkemizin yüzölçümü en büyük ili İstanbul’dur.

Page 4: Sınıflama Gerektiren Testler Sunumu - Ölçme Değerlendirme

01/03/144

Cevaplama işlemi testten ayrı bir kağıda da, yapılabilir. Bu durumda şu yönerge kullanılabilir:

Yönerge 3: Aşağıdaki maddeler doğru ya da yanlış olabilen cümlelerden oluşmaktadır. Eğer cümleyi doğru buluyorsanız; cevap kağıdındaki A seçeneğini, yanlış buluyorsanız, B seçeneğini işaretleyiniz.

1- A B ya da 1- A B2- A B 2- A B3- A B 3- A B

Bu ve benzeri yönergeler ile doğru-yanlış testlerinin nasıl işaretleneceği öğrenciye belirtilir. Buradan da anlaşılacağı üzere, tipik bir doğru-yanlış maddesi adeta, iki seçenekli bir seçmeli madde gibidir.

Page 5: Sınıflama Gerektiren Testler Sunumu - Ölçme Değerlendirme

01/03/145

II. D-Y TESTLERİNİN GENEL ÖZELLİKLERİ:II. D-Y TESTLERİNİN GENEL ÖZELLİKLERİ:

1) Cevaplayıcı bir maddeye ya “doğru” ya da, “yanlış” demek zorundadır. Bazı durumlarda, cevaplayıcı maddeyi okuyup, cevapsız bırakabilir. Uygulamada bu tür durumlarla da, karşılaşılabilir.

2) Cevaplayıcının bir harf yazarak ya da, yalnızca bir işaret koyarak, cevaplarını verebilmesi, bu yapıdaki maddelerin puanlanmasını hem kolaylaştırır hem de, tamamen objektifleştirir. Bağımsız cevap kağıdı kullanıldığında, cevaplar optik okuyucu ile puanlanabilir.

Page 6: Sınıflama Gerektiren Testler Sunumu - Ölçme Değerlendirme

01/03/146

3) Doğru-yanlış maddeleri ile tanıma ve hatırlamaya dayanan bilgilerin yanında; açıklama, karşılaştırma, yorumlama, genelleme, uygulama gibi zihinsel güçleri gerektiren bilgiler de ölçülebilir. Ancak, bu zihinsel güçleri ölçen maddelerin yazılması, özel bilgi ve yaratıcılık gerektirir.

4) Cevaplayıcıya verilecek test yönergesi kısa ve basittir. Bu nedenle, doğru-yanlış testleri, ilköğretimin alt basamaklarında da, kolaylıkla kullanılabilir.

5) Doğru-yanlış maddesinde yalnızca iki seçenek olduğundan, bilgisiz bir cevaplayıcının sadece şans yolu ile doğru cevabı tahmin etme olasılığı 0,50’ dir. Madde ne kadar iyi yazılırsa yazılsın; bu testlerin puanlarına, şansla doğru cevabın bulunmasından kaynaklanan bir hata karışır. Puanlama işleminde mutlaka, “Düzeltme Formülü” kullanılmalıdır.

Page 7: Sınıflama Gerektiren Testler Sunumu - Ölçme Değerlendirme

01/03/147

6) Cevaplama çok kısa zaman aldığı için, sınav süresinin hemen hemen hepsi; maddeleri okumaya, maddelerin doğru olup olmadıklarını düşünmeye kullanılır. Bu nedenle bir sınav süresi içinde çok sayıda soru bulundurulması sağlanır. Diğer testlere göre, çok geniş bilgi alanı yoklanabilir. Bu testlerin örnekleyici özelliği yüksek olduğundan testin geçerliliği ve güvenilirliği de yüksektir.

7) Doğru-yanlış testlerde, kolay ve basit bilgileri ölçen maddelere de, önemli ve zor bilgileri ölçen maddeler kadar puan verilmesi eğilimi vardır.

Page 8: Sınıflama Gerektiren Testler Sunumu - Ölçme Değerlendirme

01/03/148

8) Değişik formlar yapılmadığı takdirde, öğrenciler arasında yardımlaşmaya çok kolay imkan verebilir.

9) Doğru-yanlış testlerinin teşhis değeri yoktur. Yani, aslında doğru olan bir doğru-yanlış maddesini, yanlış diye işaretleyen bir cevaplayıcının aklındaki yanlış anlamayı belirlemenin imkanı yoktur. Ayrıca öğrenci aslında yanlış olan bir ifadeyi yanlış olarak işaretlediğinde, yine elimizde, onun ifadenin doğru biçimini bildiğinin kanıtı da yoktur.

Öğrenci bu maddedeki yanlışı bulurken; doğru cevap olarak Ankara’yı düşünmüş olabilir ve maddeye bu nedenle, Y demiş olabilir. Bu nedenle, bir öğrenci bu madde ile ölçülmek istenen bilgiye (Konya) sahip olmadığı halde puan alabilir.

Örnek 1: D Y 1- 1- Ülkemizin yüzölçümü en büyük ili Sivas’tırÜlkemizin yüzölçümü en büyük ili Sivas’tır

Page 9: Sınıflama Gerektiren Testler Sunumu - Ölçme Değerlendirme

01/03/149

Bu madde aslında doğrudur. Bu maddeyi; Y olarak, işaretleyen öğrencinin bu ifadedeki yanlışlığı, nerede gördüğünü anlamak mümkün değildir.

10) Doğru ya da yanlış olarak verilen bir ifade, mutlaka doğru ya da yanlış olmak zorundadır. Oysa ki, bazı konularla ilgili davranışların ölçülmesinde, kesinlikle doğru ya da yanlış yargılar geliştirmek, oldukça zordur. Bu zorluk, bu testi kullananları, bilinçli ya da bilinçsiz olarak, sadece olgusal bilgileri (yer, kişi, tarih... vb.) ölçmeye yöneltir.

Örnek 2: D Y 1- Atatürk Selanik’te doğdu.

Page 10: Sınıflama Gerektiren Testler Sunumu - Ölçme Değerlendirme

01/03/1410

11) Doğru- yanlış testindeki maddelerin yarısı doğru, yarısı yanlış olmak zorundadır. Zira maddelerin tümü doğru olursa veya, doğru ya da yanlışlardan birisinin sayısı fazla olursa; böyle bir test, ölçme amacına hizmet etmez. Bu nedenle, bazı maddelerin yanlış olması, ölçme bakımından zorunlu fakat, eğitimsel açıdan sakıncalıdır. Eğitimde yanlış cümleler vermek ve onları vurgulamamak, sınavdan sonra düzeltme yapmamak, yanlış bilginin öğrencide kalıcı olması tehlikesini doğurur. Öğrenme açısından bu sağlıklı bir yol değildir.

Page 11: Sınıflama Gerektiren Testler Sunumu - Ölçme Değerlendirme

01/03/1411

III. D-Y Maddelerinin Yazılışında III. D-Y Maddelerinin Yazılışında Hangi İlkelere Uyulmalıdır?Hangi İlkelere Uyulmalıdır?

Doğru-Yanlış maddelerinin yapısal özelliklerine yukarıda değindik. Doğru-Yanlış maddelerinin yapısal zor-lukları ve sakıncalarının yanında; bir de genellikle, bu maddelerin yazılmasında bazı yanlışlıklar ve bunların meydana getirdiği sakıncalar vardır. D-Y maddelerini yazarken ya da yazılmış maddeyi gözden geçirirken, aşağıdaki ilkelere uyularak, bu tür sakıncalar giderilebilir.

Page 12: Sınıflama Gerektiren Testler Sunumu - Ölçme Değerlendirme

01/03/1412

1) Her maddede sadece tek bir ana fikir bulunmalıdır. Özellikle birden fazla ana fikir taşıyan bir maddede, bu fikirlerden biri doğru, diğeri yanlış ise, cevaplayıcı bu fikirlerden hangisinin sorulduğunu anlayamayabilir.

Ayrıca böyle bir durumda, cevaplayıcı sadece yanlış fikrin yanlışlığını bilerek, diğer fikir hakkında hiçbir bilgisi olmasa da, maddeyi doğru cevaplayabilir.

Page 13: Sınıflama Gerektiren Testler Sunumu - Ölçme Değerlendirme

01/03/1413

Örnek1: Atatürk 1881 yılında Samsun’da doğdu. Bu örnekte iki ana fikir vardır. Atatürk ile ilgili olgu sorulmaktadır: (1) Doğum tarihi ve (2) doğum yeri. Cümlenin ilk bölümündeki bilgi doğru, ikinci bölümündeki bilgi ise yanlıştır. Bu haliyle madde, cevaplayıcıyı yanıltıcı ve aldatıcıdır. Bunun gibi iki ana fikri kapsayan tüm cümleler için yapılması gereken; cümleyi, o maddede sorulan fikirlerin her birinin ayrı ayrı sorulduğu iki ayrı madde haline getirmektir: Örnek 1 : 1a- Atatürk 1881 yılında doğdu. (D Y) 1b- Atatürk Samsun’da doğdu. (D Y)Örnek 2 : Foklar Kutup Denizlerinde yaşar ve diğer balıklar gibi yumurtlayarak ürerler. 2a- Foklar Kutup Denizlerinde yaşar. (........) 2b- Foklar yumurtlayarak ürerler. (.........)

Page 14: Sınıflama Gerektiren Testler Sunumu - Ölçme Değerlendirme

01/03/1414

2) Bir doğru-yanlış maddesi; ya kesinlikle doğru ya da, kesinlikle yanlış olmalıdır. Maddenin doğruluğu ya da yanlışlığı başka bir açıklamaya gerek kalmadan, sadece o maddede verilen bilgilerden çıkarılabilmelidir. O halde, bir D-Y maddesi, ifadenin doğruluğunu ya da yanlışlığını ortaya koyacak azami bilgiyi kapsamalıdır. Doğru ifadeler her koşulda doğru olmalıdır. Bu durum, belirli ve kesin sözcükler kullanılmasını; bir çok, birkaç, çoğu zaman... vb gibi belirsiz ifadelerden kaçınılmasını gerekli kılar. Çünkü, bunlar her cevaplayıcı tarafından aynı anlamda yorumlanamazlar.

Örnekler: 1- Türk Kurtuluş Savaşı, Yunanlılara karşı verilmiştir. (..) 2- İkinci Dünya Savaşı, Avrupa ve Afrika’da geçmiştir. (..) 3- Bugüne değin, Türkiye Cumhuriyeti’nin birkaç cumhurbaşkanı olmuştur. (....) 4- Pi sayısının değeri yaklaşık olarak, üç kabul edilir. (....)

Page 15: Sınıflama Gerektiren Testler Sunumu - Ölçme Değerlendirme

01/03/1415

Yukarıdaki maddeleri; kesinlikle doğru ya da kesinlikle yanlış diye sınıflandırmak mümkün değildir. Bu maddelerin yazarı, maddeleri doğru olarak anahtarlamış olsun:

Birinci maddede, Kurtuluş Savaşı’nda Türk ulusunun karşısında yer alan ulusların tümü maddede sayılmadığından, madde cevaplayıcıyı kararsızlığa götürür:

Düzeltilmiş Örnek 1: Kurtuluş Savaşı’nda Türk’ün karşısındaki düşman uluslardan biri de, Yunanlılar idi. (D)

İkinci maddede ise, İkinci Dünya Savaşı’nın olduğu tüm kıtalar sayılmadığı için madde eksiktir. İkinci Dünya Savaşını iyi bilen cevaplayıcı, bu maddeye (Y) diyebilir. Anahtarı, (D) den (Y) ye dönüştürmek de, bu maddeyi düzeltmez:

Düzeltilmiş Örnek 2: Avrupa ve Afrika İkinci Dünya Savaşı’nın geçtiği kıtalar arasın-dadır. (D)

Page 16: Sınıflama Gerektiren Testler Sunumu - Ölçme Değerlendirme

01/03/1416

Üçüncü maddede ise, “birkaç” ile kastedilen sayı kimi için dört, kimi için yirmi olabilir. Bu nedenle madde yoruma açıktır. Aynı gerekçelerle, bu madde de eksik yazılmıştır.

Düzeltilmiş Örnek 3: 2001 yılına kadar, Türkiye’nin on

cumhurbaşkanı olmuştur.

Dördüncü maddede, pi sayısının değerinin hangi basamakta yaklaşıklıkla sorulduğu belli değildir.

Düzeltilmiş Örnek 4: Pi sayısının değeri dört ondalık basamağa kadar kesinlikle, 3,1416’dır. (D)

Page 17: Sınıflama Gerektiren Testler Sunumu - Ölçme Değerlendirme

01/03/1417

3) Bir maddenin yanlışlığı; önemsiz bir ayrıntıda ya da aldatıcı bir noktada olmamalıdır. Bir yapı temelden yanlış olmalıdır. Madde, ifade ediliş biçimiyle cevaplayıcıyı algılama yanılmasına götürmemelidir.

Örnek 1: 1a- Fransız İhtilali 1798 tarihinde olmuştur. (Y)

1b- Osmanlı Devleti 1289 yılında kurulmuştur. (Y) 1c- Türkler İstanbul’u 1543 yılında fethetmiştir. (Y)

Bu bilgiler ölçülecekse, bunlar doğru önerme haline getirilerek ölçülebilir. Çünkü, bu ifade biçimiyle maddeler tarih bilgisinden ziyade; algılama gücünü ve dikkati ölçmektedir.

Düzeltilmiş Örnek 1: 1a- Fransız İhtilali 1789 tarihinde olmuştur. (D)

1b- Osmanlı Devleti 1298 yılında kurulmuştur. (D) 1c- Türkler İstanbul’u 1453 yılında fethetmiştir. (D)

Page 18: Sınıflama Gerektiren Testler Sunumu - Ölçme Değerlendirme

01/03/1418

4) Bu testlerde olumsuz ifade, özellikle de çift olumsuz ifade kesinlikle kullanılmamalıdır. Yanlış bir yargı elde etmek için, cümleyi olumsuz yargı haline getirme yoluna gidilmemelidir. “-me/-ma” gibi olumsuzluk ekleri gözden kaçabilir. Bu tür maddelerin zorla yanlış hale dönüştürüldüğü kolayca anlaşılır.

Yanlış madde yazmada; sınıf tartışmalarında, yazılı sınavlarda, ödevlerde...vb. etkinliklerde öğrencilerin yaptığı önemli yanlışlardan yaralanılabilir.

Örnek1: 1a- İshal olmuş bir hastaya fazla su verilmemelidir. (Y)2b- Sıcak havada fazla tuzlu yenmelidir. (Y)3c- Sıtma insandan insana sivrisinekle geçmez. (Y)4d- Vücut ısısı çok yükselen insanlar ılık duş almamalıdır. (Y)

Page 19: Sınıflama Gerektiren Testler Sunumu - Ölçme Değerlendirme

01/03/1419

Bu maddeler, yanlış cevaplı yapılmak isteniyorsa; şu şekilde yazılırsa; hem algılama hataları azalır hem de , yanlış oldukları açıkça belli olmaz. Düzeltilmiş Örnek:

1a- İshal olmuş bir hastaya az su verilmelidir. (Y)

2a- Sıcak havada az tuzlu yenmelidir. (Y) 3a- Sıtma insandan insana karasinekle geçer. (Y) 4a- Vücut ısısı çok yükselen insanların üzeri kalın

bir şeyle örtülmelidir. (Y)

Çift olumsuz ifadelerin kullanılması, cümlenin anlaşılmasını güçleştirir. Zira iki kez olumsuz (olumsuzun olumsuzu) yapılan bir ifade, yine olumlu hale getirilmiş olur. Çift olumsuz madde kullanılma nedeni ne olabilir? Madde yazarı böyle yapmakla, maddenin daha güçleşeceğini düşünmüş olabilir. Halbuki, maddeyi bu şekile getirmekle, yine aynı davranış düzeyi ölçülmektedir. Sadece, maddenin ifadesi karmaşıklaşmış ve okuyucu tarafından anlaşılması zorlaşmıştır.

Page 20: Sınıflama Gerektiren Testler Sunumu - Ölçme Değerlendirme

01/03/1420

Bu maddelerin sayılan sakıncalardan kurtarmak için, cümleleri u şekilde olumlu hale getirmek gerekir:

1a- Türkler Anadolu’ya Orta Asya’dan göç etmiştir. (D)

2a- Atatürk, siyasal bağımsızlığın ekonomik bağımsızlığa bağlı olduğunu görmüştür. (D)

Örnek I: 1a- Türkler Anadolu’ya Orta Asya’dan göç etmiş değildir. (D) 2a- Atatürk, siyasal bağısızlığın ekonomik bağımsızlığa bağlı olduğunu görmemiş değildir. (D)

Düzeltilmiş Örnek I:

Page 21: Sınıflama Gerektiren Testler Sunumu - Ölçme Değerlendirme

01/03/1421

5) Bir doğru yanlış maddesinde; o maddenin doğruluğunu ya da yanlışlığını belirten ipuçları bulunmamalıdır. Bu ipuçlarını doğruyu ve yanlışı açıklayan ipuçları olarak, iki bölümde inceleyebiliriz.

Page 22: Sınıflama Gerektiren Testler Sunumu - Ölçme Değerlendirme

01/03/1422

a) Doğruyu Açıklayan İpuçlarıa) Doğruyu Açıklayan İpuçlarıA) Belirgin bir şekilde uzun olan ifadelerin doğru olarak

kabul edilme olasılığı yüksektir. Özellikle madde yazma konusunda yeterli bilgiye sahip olmayanlar, doğru ifadeyi uzun yazma eğilimindedirler. Bir maddenin ifadesi; kısa, açık ve yalın olmalıdır. D-Y maddelerin uzunlukları benzer olmalıdır.

Örnek: 1- “Milattan önce 2000 yıllarında Nil Vadisine yerleşen halk bir çok tanrıya taptı, onların en önemli tanrıları; iyilik tanrısı Osiris ile kötülük tanrısı Seth idi. (D)

Bu madde kısa, açık, yalın olarak şöyle yazılabilir:

Düzeltilmiş Örnek: 1a- Eski Mısırlılar politeist idi. (D)

Page 23: Sınıflama Gerektiren Testler Sunumu - Ölçme Değerlendirme

01/03/1423

B) Gereklilik veya olasılığı belirten sözcüklerin bulunduğu ifadeler doğrudur.

Örnek: Testlerde sorular güçlük derecelerine göre sıralanmalıdır. (D)

C) Bir çok, çoğunlukla, birkaç, genellikle, bazı... vb. gibi niteleyicilerin bulunduğu ifadeler ise, büyük bir olasılıkla doğrudur. Zira, bunlarla başlayan bir ifadenin yüzde yüz yanlış olduğunu savunmak zordur.

Örnek: 1- Bazı çift sayılar 3 ile kalansız bölünür. (D) 2- Bir çok bitki solunumunu yapraklarıyla yapar. (D)

Page 24: Sınıflama Gerektiren Testler Sunumu - Ölçme Değerlendirme

01/03/1424

b) Yanlışı Açıklayan İpuçlarıb) Yanlışı Açıklayan İpuçları

A) “Daima, bütün, asla, hiçbir, yalnızca, her zaman, her yerde, kesin olarak... vb.” gibi sözcüklerin bulunduğu cümleler yanlışa ipucu verir. Bu sözcüklerle başlayan cümlelerin de yüzde yüz doğru olduğunu savunmak kolay değildir.

Örnek: 1- Ölçme ile Değerlendirme arasında hiç fark yoktur. (Y) 2- Orta Anadolu’ya hiçbir zaman yağmur yağmaz. (Y) 3- Bölme işleminde; bölüm, bölünenden daima büyüktür. (Y) 4- Uçak kazaları asla yerde olmaz. (Y)

Page 25: Sınıflama Gerektiren Testler Sunumu - Ölçme Değerlendirme

01/03/1425

Eğer bir madde yazarı; yukarıda belirtilen niteleyicilerle sürekli olarak, doğru ya da yanlış yapma yoluna gitmişse; o zaman cevabın bulunması çok kolaylaşmış olur. Bu nedenle, bu tür ipuçları ya hiç kullanılmamalı ya da kullanılacaksa tersine (genel ifadelerle başlayan yanlış cümleler kurarak ya da kesin yargılar belirten; daima, hiç, asla...vb. gibi sözcüklerin kullanıldığı doğru yargılar kurarak) kullanılmalı ki, bunlar doğru cevabın bulunmasına ipucu olmasın.

Örnek: 1- Çoğunlukla, Türk Eğitim Sistemi’nde D-Y testler

kullanılır. (Y)

Çoğunlukla sözcüğü, doğruya ipucu idi. Oysa, buradaki kullanımda bu durumdan kurtarılmıştır.

Örnek: 2- Su deniz seviyesinde 100 °C’ de kaynar. (D)

Page 26: Sınıflama Gerektiren Testler Sunumu - Ölçme Değerlendirme

01/03/1426

6) Bir otoriteye, kurama, varsayıma, kanıya göre, doğru ya da yanlış olan bilgileri içeren ifadeler de, bunlardan bağımsız olarak verilirse; cevaplayıcı kararsızlığa düşer. Bu tür maddelerde kanı ifadeleri bir kaynağa dayalı olarak verilmelidir.

Örnek 1: Kültür ile uygarlık arasında fark yoktur.

Bu maddede cevaplayıcı kime göre, hangi kaynağa göre diye düşünecektir. Ya kendi kanısına ya da, öğretmenini tatmin edebilecek bir kanıya göre cevaplayacaktır. Oysa, bu madde otoriteye, kaynağa dayandırılarak verilir ise; bu sakınca giderilmiş olur:

Düzeltilmiş Örnek 1: 1a-Atatürk’e göre; kültür ile uygarlık arasında fark yoktur. (D)1b- Ziya Gökalp’e göre; kültür ile uygarlık arasında fark yoktur. (Y)

Page 27: Sınıflama Gerektiren Testler Sunumu - Ölçme Değerlendirme

01/03/1427

7) Bir çok bilgi ve önerme ancak, bazı koşullarda kesinlik kazanır. Bu nedenle, madde yazarı gerekli koşulları vererek, ifadeye kesinlik kazandırabilir. Ancak, bunu yaparken gereksiz ipuçları vermemelidir.

Örnek: Bir dairenin içine bir kare ve bir eşkenar dörtgen çizilse; karenin kenarı dörtgeninkinden büyük olur. (Y)

8) Öğrenciyi ezbere yönelteceği için, doğru yanlış maddeler ders kitaplarından olduğu gibi alınmamalıdır.

9) Bir maddenin doğruluğuna ya da yanlışlığına apaçık ipucu olabilecek bilgiler, o maddenin içinde yer almamalıdır. Bu nedenle, madde öyle yazılmalıdır ki, o madde ile ölçülen bilgiye sahip olan cevaplayıcılar tarafından doğru cevaplanabilir olmalı ve, cevaplayıcı o maddenin doğru ya da yanlış olduğunu başka yollardan belirleyememelidir.

Page 28: Sınıflama Gerektiren Testler Sunumu - Ölçme Değerlendirme

01/03/1428

Örnek: Yavuz Sultan Selim’in Mısır seferi, 515-517 yılları arasında, iki yıl sürmüştür. (Y)

Bu maddenin yanlışı madde yazarına göre, 515-517 tarihlerindedir. Bu madde, algılanması zor bir ayrıntıyla yanlışa çevrildiği için hatalıdır. Ayrıca, bu maddedeki rakamları doğru algılayan bir öğrenci, Osmanlıların dönemini tarihsel olarak kabaca bilse bile, bu maddeye yanlış işareti koyabilir. Bu nedenle, bu madde Mısır Seferi’ni ölçemez. Mısır Seferi gerçekten iki yıl sürdü ise; maddedeki “iki yıl sürmüştür” ifadesi de gereksizdir.

10) Bir testte, doğru yanlış maddelerin sayısı birbirine eşit olmalıdır. 50 maddelik bir testte; 25 doğru, 25 yanlış yargı bulunmalıdır. Böylece, rast gele D ya da Y işaretleyen herhangi bir cevaplayıcının puan arttırma şansı engellenmiş olur.

Page 29: Sınıflama Gerektiren Testler Sunumu - Ölçme Değerlendirme

01/03/1429

11) Bir madde de, birden fazla yanlış fikir bulunmama-lıdır. Bir madde de, birden çok yanlış fikir varsa; o madde şüphesiz yanlıştır. Ancak, fikirlerin bir tanesinin yanlışlığını bilen bir cevaplayıcı, diğer fikirlerin yanlışlığını bilmese de, o maddeyi Y olarak işaretler. Bu nedenle, madde gereğinden fazla kolaylaşır. Bu durumda o maddeyi; ayrı ayrı iki madde olarak yazmak gerekir.

Örnek: Türkiye Büyük Millet Meclisi, 29 Ekim 1921 tarihinde İstanbul’da kurulmuştur. (Y)

Bu madde de, TBMM’nin İstanbul’da kurulmadığını bilen cevaplayıcı, TBMM’nin kuruluş tarihini bilmese de, maddeyi (Y) olarak işaretler ve puan alır.

Page 30: Sınıflama Gerektiren Testler Sunumu - Ölçme Değerlendirme

01/03/1430

12) Doğru-yanlış maddeler, testte belli bir sisteme göre yerleştirilmemelidir.

Örnek: “DD YY DD YY” ya da “DY DY DY”...vb.

Bu durumu sezen cevaplayıcı, genellikle ipucu almış olur. Maddeler testte, rast gele sıralanmalıdır.

13) Doğru-yanlış testindeki ifadeler, birbirlerinin cevaplarını açıklamamalıdır:

Örnek: 1- İstanbul 1543 yılında Osmanlılar tarafından alınmıştır. (Y) 2- 1453 yılında Fatih Sultan Mehmet tarafından fethedilen İstanbul, Türklere Bizanslılardan geçmiştir. (D)

Page 31: Sınıflama Gerektiren Testler Sunumu - Ölçme Değerlendirme

01/03/1431

IV. Doğru-Yanlış Testlerinde IV. Doğru-Yanlış Testlerinde Puanlama Nasıl Yapılmalıdır?Puanlama Nasıl Yapılmalıdır?

Page 32: Sınıflama Gerektiren Testler Sunumu - Ölçme Değerlendirme

01/03/1432

Önceki bölümlerde belirtildiği gibi, D-Y testlerinde madde yapısından kaynaklanan bazı sakıncalar vardır. Bunların en önemlisi, bu maddelerde yalnızca, cevabı atarak doğru cevap tutturma şansı (0,50/%50) dir. Cevaplayıcının sadece tahminle cevaplandıracağı maddelerdeki başarısı, onun şans başarısıdır. Bu durum test puanlarının geçerliliğini düşürür.

Bu soruna makul çözüm yollarından birisi, test puanını şans başarısından arıtmaya yöneliktir. Bu amaçla, düzeltme formülü kullanılmalıdır. Bir cevaplayıcının düzeltilmiş puanı şöyle bulunur; onun doğru cevaplandırdığı maddelerin sayısından, yanlış cevaplandırdığı maddelerin sayısını çıkarmak gerekir. Çıkan sonuç şans başarısından arıtılmış ve düzeltilmiş puandır (Dp). “Dp=D-Y”. Bu testte, düzeltilmiş puanların sıfır (0) olması gerekir.

Örnek: 50 maddelik bir testte; 35 doğrusu, 15 yanlışı olan bir öğrencinin düzeltilmiş puanı nedir?

“Dp= 35-15=20”dir.