Özel polİtİka gerektİren gruplarin İstİhdaminin … · 2018-03-07 · Özel politika...

26
ÖZEL POLİTİKA GEREKTİREN GRUPLARIN İSTİHDAMININ ARTIRILMASI

Upload: others

Post on 08-Aug-2020

1 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: ÖZEL POLİTİKA GEREKTİREN GRUPLARIN İSTİHDAMININ … · 2018-03-07 · Özel politika gerektiren gruplar içerisinde kadınlar çok önemli bir yere sahiptir. Kadınların

ÖZEL POLİTİKA GEREKTİREN GRUPLARIN İSTİHDAMININ ARTIRILMASI

www.uis.gov.tr 55

ÖZEL POLİTİKA GEREKTİREN GRUPLARIN İSTİHDAMININ

ARTIRILMASI

Page 2: ÖZEL POLİTİKA GEREKTİREN GRUPLARIN İSTİHDAMININ … · 2018-03-07 · Özel politika gerektiren gruplar içerisinde kadınlar çok önemli bir yere sahiptir. Kadınların

www.uis.gov.tr56

1- MEVCUT DURUM

1.1 Kadın İstihdamı

Özel politika gerektiren gruplar içerisinde kadınlar çok önemli bir yere sahiptir. Kadınların istihdam fırsatlarının artırılması toplumsal cinsiyet eşitliğinin sağlanması noktasında önemli imkânlar yaratacaktır. Kadınların eğitime ve ekonomik fırsatlara erkeklerle aynı düzeyde erişebilmelerine yönelik engellerin ortadan kaldırılması daha rekabetçi ve küresel dünya sisteminde birçok verimlilik kazanımlarının elde edilmesine kaynaklık edecektir. Toplumsal cinsiyet eşitliğini temin suretiyle kadınların statülerinin iyileştirilmesi, çocuklar da dâhil olmak üzere birçok kalkınma çıktısının bundan olumlu yönde etkilenmesini sağlayacaktır.

Türkiye’de kadın - erkek eşitliğinin sağlanmasına yönelik gerekli yasal düzenlemelerde son yıllarda olumlu gelişmeler yaşanmıştır. Özellikle 2000’li yılların ortalarından itibaren kadın istihdamında yaşanan artışın arkasında, kadın istihdamının artırılması ve kadın çalışanla-rın korunmasına yönelik yapılan mevzuat çalışmaları, 18 yaş üstü kadın çalıştıran işveren-leri kapsayan sosyal güvenlik prim teşvikleri ve kadınların iş yaşamında yer almalarının önemini vurgulayan farkındalık yaratıcı çalışmalar etkili olmuştur. Ancak kadınların yeterli eğitim düzeyine sahip olmaması, geleneksel iş bölümü nedeniyle ev içi ve bakım sorumlu-luklarının kadının üzerinde görülmesi, iş ve aile yaşamını uzlaştırıcı mekanizmaların yeter-sizliği gibi sorunlar sebebiyle kadınların halen işgücü piyasasında yeterince yer alamadığı görülmektedir. Özellikle gelişmiş ülke ekonomileri ile yapılan karşılaştırmalarda kadınlara ilişkin istihdam ve işgücüne katılma oranı gibi birçok veride Türkiye oldukça geride kal-maktadır.

Temel politika metni olan Onuncu Kalkınma Planında (2014 - 2018) başta gençlerde ve kadınlarda olmak üzere işgücüne katılımın ve istihdamın artırılmasının önemini koruduğu ifade edilmektedir. Toplumsal cinsiyet eşitliği yaklaşımının benimsendiği bir işgücü piya-sasının oluşturulmasının temel amaçlar arasında olduğu belirtilmekle birlikte, kadınların işgücüne katılım ve istihdam oranlarının Plan dönemi sonunda sırasıyla % 34,9’a ve % 31’e yükseltilmesi hedeflenmektedir.

Türkiye’de 15 ve yukarı yaş grubundaki nüfus dağılımının kadınlar ve erkekler açısından dengeli bir görünüm arz ettiği görülürken; işgücüne katılma, istihdam ve işsizlik oranları bakımından aynı denge durumundan söz edilememektedir. Son on yılda kadınların işgü-cüne katılma ve istihdam oranlarında gözlemlenen yaklaşık on puanlık artışa rağmen hâli-hazırda erkek nüfusun işgücüne katılma ve istihdam oranlarının yarı düzeylerine dahi ula-şılamamıştır. 2015 yılı TÜİK verilerine göre, 15 ve yukarı yaş grubundaki nüfus içerisinde kadınların işgücüne katılma ve istihdam oranları sırasıyla % 31,5 ve % 27,5’tir. Aynı oranlar erkek nüfus için ise sırasıyla % 71,5 ve % 65’tir.

1.2 Genç İstihdamı

Türkiye, genç nüfus açısından dünyada çok az ülkenin sahip olduğu önemli bir potansiye-le sahiptir ve genç nüfustan kaynaklanan imkânlara sahip olması bakımından demografik fırsat penceresinde bulunmaktadır. Ancak bu fırsat penceresinin 2050 yılında kapanacağı öngörülmektedir.

Page 3: ÖZEL POLİTİKA GEREKTİREN GRUPLARIN İSTİHDAMININ … · 2018-03-07 · Özel politika gerektiren gruplar içerisinde kadınlar çok önemli bir yere sahiptir. Kadınların

ÖZEL POLİTİKA GEREKTİREN GRUPLARIN İSTİHDAMININ ARTIRILMASI

www.uis.gov.tr 57

Nüfusun yaşlanma eğilimine girmesi ile Türkiye’de de diğer Avrupa ülkelerinde olduğu gibi yaşlılık krizleri yaşanmaya başlanacaktır. Bu bağlamda demografik fırsat penceresi kapan-ma eğilimine girecektir. Dolayısıyla bu yıla kadar Türkiye’de gençlere verilecek nitelikli eği-tim uzun vadede ciddi bir ekonomik büyümenin gerçekleşmesini sağlayacak ve işsizlik so-rununun da çözülebilmesine yardımcı olacaktır.

Uluslararası Çalışma Örgütü’nün (ILO) 08/10/2015 tarihinde açıklanan “Gençlikte Küresel İstihdam Eğilimleri 2015” raporuna göre, 2007 ile 2010 yılları arasındaki hızlı artış dönemi-nin ardından küresel genç işsizlik oranı % 13 olarak gerçekleşmiştir. Ayrıca işsiz gençlerin sayısı 2014 yılı itibarıyla 73,3 milyona düşmüştür. Krizin tepe yaptığı 2009 yılında 76,6 mi-lyon olan bu sayının 3,3 milyonluk bir azalma gösterdiği görülmektedir.

Dünyada her yıl yaklaşık olarak 40 milyon gencin iş aradığı fakat her yıl yalnızca 3 milyon genç için istihdam yaratıldığı belirlenmiştir. Gençler krizlerden en çok etkilenen gruplar-dan birisidir. Her ülke genç işsizlik problemi karşısında bir takım politikalar oluşturmak-tadır. Ancak bu politikalar ülkeden ülkeye farklılıklar göstermektedir. Kimi ülkeler işsizlik sorununu ekonomik gelişmişlik ile çözmeye çalışırken, kimi ülkeler ise sorunun toplumsal bir boyut taşıdığını belirterek istihdam politikalarına öncelik veren adımlar atmışlardır.

Türkiye’nin nüfus piramidinin alt kısmında yer alan genç nüfusun geniş üst kısmında yer alan yaşlı nüfusun oldukça dar olduğu görülmektedir. Türkiye nüfusu 2015 yılı itibarıyla 78 milyon 741 bin 53 kişi iken bu nüfusun 12 milyon 899 bin 667’sini “15 - 24” yaş grubundaki genç nüfus oluşturmaktadır. Genç nüfusun toplam nüfus içindeki oranı % 16,4’tür. Genç nüfusun % 51,2’sini erkek nüfus, % 48,8’ini kadın nüfus oluşturmaktadır.

2006 yılında toplam genç işsizlik oranı % 19,1 iken 2015 yılında % 18,5’e düşmüştür. Cinsiyet bazında genç işsizliğine bakıldığında ise 2006 yılında kadın genç işsizlik oranı % 22,6 iken 2016 yılının Ocak ayında % 20,5 seviyesinde gerçekleşmiştir. Erkek genç işsizlik oranı ise 2006 yılında % 21,3 seviyesinde iken 2016 yılının Ocak ayında % 18,4 seviyesine düşmüştür.

Gençlerin işgücüne katılımının düşüklüğü, eğitimden işgücü piyasasına geçişte yaşadığı sıkıntılar, işsizlik oranlarının yüksek olması ve temel becerilerindeki eksiklik sorunu önemini korumaktadır. Gençlerde hem genel işsizlik hem de tarım dışı işsizlik oranı, yetişkinlerdeki işsizlik oranının yaklaşık iki katıdır. Ayrıca genç nüfus içinde kadınların işgücüne katılım ve istihdam oranları erkeklerinkine kıyasla daha düşüktür.

Gençlerin eğitim durumlarına göre işsizlik düzeylerine bakıldığında, eğitim düzeyi çok düşük gençlerde işsizliğin daha az olduğu, eğitim seviyesi yükseldikçe işsizlik düzeyinin arttığı görülmektedir. İstihdam edilemeyen gençlerin önemli bir bölümünün yeni mezun olmuş, askerlik hizmetini yeni tamamlamış, aileleri ile yaşayan ve bunun gibi sebeplerle ilk kez iş arayanlar olduğu tahmin edilebilmektedir. İşgücü piyasasında aranan niteliklere uygun olamama, tecrübesizlik, bu konularda 37 yardım edecek ve yol gösterecek kurum-ların eksikliği ve ücret beklentilerinin yüksek olması genç mezunların işsiz kalmasına sebep olmaktadır.

Kendi işini kurmak isteyenlere yönelik KOSGEB tarafından Girişimcilik Destek Programı oluşturulmuştur. Bu programın amacı, girişimciliğin desteklenmesi ve yaygınlaştırılması, başarılı ve sürdürülebilir işletmelerin kurulmasının sağlanması, girişimcilik kültürünün

Page 4: ÖZEL POLİTİKA GEREKTİREN GRUPLARIN İSTİHDAMININ … · 2018-03-07 · Özel politika gerektiren gruplar içerisinde kadınlar çok önemli bir yere sahiptir. Kadınların

www.uis.gov.tr58

yaygınlaştırılması, iş geliştirme merkezleri ile girişimciliğin desteklenmesi ve yaygınlığının artırılması, istihdamın artırılması ve yerel dinamiklere dayalı girişimciliğin desteklenme-sidir.

Gençlere yönelik olarak, İŞKUR tarafından İş ve Meslek Danışmanlığı ve İşgücü Yetiştirme Kursları düzenlenmektedir. Bu kurslar istihdam garantili işgücü yetiştirme kursları, ken-di işini kuracaklara yönelik işgücü yetiştirme kursları, girişimcilik eğitimi ve iş kurma danışmanlığı, meslek geliştirme, engelli ve hükümlülere yönelik olarak açılan işgücü ye-tiştirme kursları gibi programlardan oluşmaktadır.

1.3 Engelli İstihdamı

Küresel rekabet düzeninde ekonomik ve sosyal kalkınmaya tüm toplum kesimlerinin katılı-mı daha da önem kazanmıştır. Türkiye’de de kadınlar, gençler, uzun süreli işsizler ve engel-liler başta olmak üzere özel politika gerektiren grupların erişim imkânlarının kolaylaştırıl-ması ve engellerin ortadan kaldırılması birçok ulusal politika belgesinde yerini almaktadır.

Engelli istihdamının düşük seviyelerde seyretmesinin önünde temelde iki sebep bulunmak-tadır. Bunlardan ilki ekonomik sebepler diğeri ise sosyal sebeplerdir.

Engelli çalışanların işgücü piyasasına girmeleri önünde kayda değer engeller söz konusu-dur. Dünya Sağlık Örgütü’nün (WHO) 2011 tarihli raporunda sözü edilen engeller “Erişim Güçlüğü” başlığı altında toplanmıştır. Buna göre, örgün ve mesleki eğitim ile gerekli finansal kaynaklara erişim konusundaki dezavantajlar, engellilerin işgücü piyasasına dâhil olmaları önündeki belli başlı “çevresel engeller” olarak tanımlanmıştır. Erişim güçlüğünü pekiştiren bir diğer faktör de engellilerin yetenekleri ve performansları gibi konulardaki yaygın yanlış anlamaların ve önyargıların varlığıdır.

Engelli çalışanın, diğer çalışana kıyasla daha düşük üretkenlikle çalışacağı şeklinde özetle-nebilecek bu yanlış yargılar, sadece dışarıda değil, çoğu durumda, engelli işgücünün kendi hanesinde de gözlenebilmektedir. Bu yüzden engellilerde özgüven kaybı ortaya çıkmakta, engellilerin bir iş yapmak ve çalışmak hususundaki beklentileri zedelenmektedir.

Türkiye’de, 2011 Nüfus ve Konut Araştırması sonuçlarına göre, görme, duyma, konuşma, yürüme, merdiven çıkma veya inme, bir şey taşıma veya tutma ve yaşıtlarına göre öğrenme, basit dört işlem yapma, hatırlama veya dikkatini toplama fonksiyonlarından en az birinde çok zorlandığını veya hiç yapamadığını belirten kişi sayısı 4 milyon 882 bin 841’dir. Diğer bir ifadeyle 2011 yılında toplam nüfusun % 6,6’sının en az bir engeli vardır.

En az bir fonksiyonda zorluk yaşadığını veya hiç yapamadığını belirtenlerin % 42,8’i erkek, % 57,2’si ise kadındır. En az bir engeli olanların yaş grubu ve cinsiyete göre dağılımına ba-kıldığında, ileri yaşlardaki kadınlarda aynı yaş grubundaki erkeklere göre en az bir engeli olanların oranının daha fazla olduğu görülmektedir.

Nüfusun geneli için işgücüne katılım oranı % 47,5 iken en az bir engeli olan nüfusta bu oran % 22,1’dir. En az bir fonksiyonu gerçekleştirmede zorluk yaşayan nüfusun (15 ve daha yukarı yaş) işgücüne katılım oranı erkeklerde % 35,4, kadınlarda ise % 12,5’tir. Tüm nüfusta işgücüne katılma oranı erkeklerde % 69,2 iken kadınlarda ise % 25,9’dur. Diğer bir ifadeyle engelli nüfusun işgücüne katılım oranı tüm nüfusun katılım oranının yarısı kadardır.

Page 5: ÖZEL POLİTİKA GEREKTİREN GRUPLARIN İSTİHDAMININ … · 2018-03-07 · Özel politika gerektiren gruplar içerisinde kadınlar çok önemli bir yere sahiptir. Kadınların

ÖZEL POLİTİKA GEREKTİREN GRUPLARIN İSTİHDAMININ ARTIRILMASI

www.uis.gov.tr 59

Engellilerin işgücü piyasasına entegrasyonu yönünde uygulanan politikaların daha etkin hale getirilmesi ihtiyacı devam etmektedir. Engelli istihdamıyla ilgili olarak düzenli bir takip sistemi ve istatistiki veri tabanı bulunmamaktadır. Engellilerin istihdamı konusunda uygulanan zorunlu kota sisteminin özel sektörde ve kamu sektöründe daha etkin bir şekilde hayata geçirilmesi ihtiyacı bulunmaktadır. Devlet Personel Başkanlığı (DPB) verilerine göre, 2016 yılı Mayıs ayı itibarıyla kamuda çalışan toplam engelli memur sayısı 43.151 olup açık kontenjan sayısı 21.040’tır.

Engellilerin hayat şartlarını iyileştirmek ve hizmetleri daha etkin bir şekilde, talep odaklı değil arz odaklı olarak sunabilmek amacıyla Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı (ASPB) altında Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğü yapılandırılmıştır.

Engelli istihdamını geliştirici tedbir ve teşvikler öngörülmüştür. Kota kapsamında çalıştı-rılan engellilerle, korumalı işyerlerinde çalıştırılan engellilerin sigorta primine ait işveren payının tamamının, kontenjan fazlası isteğe bağlı çalıştırılan engellilerin sigorta primine ait işveren payının ise % 50’sinin Hazine tarafından karşılanması sağlanmıştır. Bu sayede kamuda ve özel sektörde engelli kotasında istihdam edilen yıllık işçi sayısı 2002 yılı sonunda 10.883 iken bu rakam 2015 yılı itibarıyla 20.455’e yükselmiştir. Ayrıca engelli çalıştırmakla yükümlü işyerinde çalışan engelli işçi sayısı 2008 yılında 66.363 iken 2016 Nisan ayı itiba-rıyla 98.879’a yükselmiştir.

İŞKUR, istihdam edilebilirliğin artırılması, işgücünün niteliklerinin geliştirilmesi, işgücü piyasası taleplerinin karşılanması amacıyla aktif işgücü hizmetleri kapsamında; mesleki eğitim kursları, işbaşı eğitim programı ve girişimcilik eğitim programı düzenlemektedir. 2015 yılında düzenlenen mesleki eğitim kurslarına katılan 169.402 kursiyerin % 54’ü (90.929) 15 - 29 yaş grubu aralığında ve % 53’ü (90.490) ilköğretim, % 26’sı (45.687) ortaöğretim (lise ve dengi) mezunudur. 2015 yılında engellilere yönelik 269 kurs açılmış olup bu kurslara 1.570’i erkek, 1.242’si kadın olmak üzere toplamda 2.812 kişi katılmıştır.

Engelli bireylerin kendi ayakları üzerinde durabilmesinin sağlanması amacıyla ASPB ile KOSGEB işbirliğinde “Girişimci Engel Tanımaz” başlıklı bir proje ile engellilerin işgücü piyasasına daha fazla dâhil olması, ekonomik ve sosyal yönden güçlendirilmeleri amaçlan-mıştır.

İŞKUR kapsamında Engellilere Yönelik Kendi İşini Kurma Hibe Desteği Projesi başlatılmıştır. Bu kapsamda 2015 yılında 441 adet proje başvurusu alınmış ve yapılan değerlendirmeler sonrasında 286 adet projeye yaklaşık 10,296 milyon TL kaynak aktarılmıştır. Bu destekten 2015 yılı sonunda 419 engelli yararlanmıştır.

1.4 Uzun Süreli İşsizler

İşsiz kalma süresinin çalışmalarda bir kriter olarak ele alınması bu husustaki önemli bir problemi de gün yüzüne çıkarmaktadır. İşsiz kalınan süre uzadıkça işsizlik problemi yapısal bir hal almakta ve işsizlik sorununun çözümü zorlaşmaktadır. İşsizlik süresinin uzaması ki-şilerin iş bulma ümidini kırmakta, mesleki becerilerinin körleşmesine ve çalışma disiplinin-den uzaklaşmalarına sebep olmaktadır. Uzun süreli işsizler belli bir süre sonra iş aramaktan vazgeçmekte ve işgücü piyasasının tamamen dışına çıkmaktadırlar.

Page 6: ÖZEL POLİTİKA GEREKTİREN GRUPLARIN İSTİHDAMININ … · 2018-03-07 · Özel politika gerektiren gruplar içerisinde kadınlar çok önemli bir yere sahiptir. Kadınların

www.uis.gov.tr60

Uzun süreli işsizlik hem gelişmiş hem de gelişmekte olan ülkelerin yapısal bir problemidir. Bireyin işsiz kaldığı dönem sonunda niteliklerini kaybetmesi ve işgücü piyasasının tama-men dışında kalması söz konusu olabilmektedir. Bu doğrultuda uzun süreli işsizliğin kişisel yaşam üzerindeki etkilerinin yanı sıra sosyal uyum üzerinde de olumsuz etkileri söz konusu olacak ve ekonomik gelişmeyi sınırlandıracaktır.

Uzun süreli işsizliğin en önemli nedenlerinden bazıları; yeni istihdam olanaklarının ya-ratılmasındaki eksiklikler, yapısal ve teknolojik gelişmelerin etkisi ile istihdam ve sosyal güvenlik sistemlerinin uzun süreli işsizlerin yeniden istihdamını teşvik edecek biçimde kur-gulanmamasıdır.

2000’li yıllardan itibaren uzun süreli işsizlik oranlarında olumlu gelişmeler yaşanmıştır. Ak-tif istihdam politikaları, istihdam dostu vergilendirme, istihdamı destekleyecek nitelikte bir büyüme, küçük ve orta ölçekli işletmeler bazında girişimciliğin desteklenmesi ve esnek ça-lışma modelleri gibi istihdam biçimleri bu süreci destekleyen en önemli faktörler olmuştur.

Türkiye’de uzun süreli işsizlik oranları, 2005 yılından itibaren aşağı yönlü bir seyir izlemiş-tir. 2005 yılında % 39,4 olan uzun süreli işsizlik oranı 2009 yılına gelindiğinde % 22,7’ye ka-dar düşmüştür. Ancak 2008 yılında başlayan ve bir yıl içerisinde bütün dünyayı etkisi altına alan ekonomik kriz sebebiyle uzun süreli işsizlik oranları Türkiye’de de yeniden yükselmeye başlamıştır. Bununla beraber kısa süre içerisinde kriz için alınan önlemler etkisini göster-miş ve 2010 yılından sonra uzun süreli işsizlik oranı tekrar düşüşe geçmiştir.

2015 yılında AB üyesi 28 ülkenin uzun süreli işsizlik ortalaması % 48,1, OECD üyesi ülke-lerin ortalaması % 33,8’dir. Türkiye’de ise bu oran 2015 yılında % 21 olarak gerçekleşmiştir. Ancak Türkiye’deki işgücü piyasasının yapısal özellikleri göz önüne alındığında, bu rakam-ların yanıltıcı olabileceği yönünde tereddütler ortaya çıkmaktadır. Çünkü istihdamın yakla-şık % 30’unun tarımda olduğu ve tarımın büyük ölçüde işsizliği, dolayısıyla da uzun süreli işsizliği gizlediği şeklinde endişeleri akla getirmektedir.

Türkiye’de uzun süreli işsizlikten kadınlar daha çok etkilenmektedir. Sayısal olarak kadın uzun süreli işsiz sayısı, erkek uzun süreli işsiz sayısının yaklaşık iki katıdır. 2014 yılı itiba-rıyla her on işsiz kadından yaklaşık dört tanesi uzun süreli işsizdir. 2015 yılı itibarıyla her on uzun süreli işsizden yaklaşık altı tanesi kadın işsizdir.

Toplam genç işsizler içinde uzun süreli genç işsizlerin oranı 2006 yılında % 3,3 ile % 3,7 aralığında gerçekleşmiş iken 2015 yılında % 1,6 ile % 3,1 aralığında gerçekleşmiştir. 15 - 19 yaş grubundaki uzun süreli işsizliğin % 3’lerden, % 1’ler seviyesine inmesi yaşanan kriz dö-nemine rağmen olumlu bir gelişmedir.

Page 7: ÖZEL POLİTİKA GEREKTİREN GRUPLARIN İSTİHDAMININ … · 2018-03-07 · Özel politika gerektiren gruplar içerisinde kadınlar çok önemli bir yere sahiptir. Kadınların

ÖZEL POLİTİKA GEREKTİREN GRUPLARIN İSTİHDAMININ ARTIRILMASI

www.uis.gov.tr 61

2. EYLEM PLANLARI GÜNCEL DURUMLARI

Politika No ve Adı:

1. Kadınların işgücüne katılma oranı ve istihdamı artırılacak, kayıt dışı istihdam ile mücadele edilecektir.

Tedbir No ve Adı:

1.1 Kırdan kente cinsiyet eksenli göç verilerinin elde edilebilmesi amacıyla çalışma yapılacaktır.

a) Sorumlu Kurum/Kuruluş: TÜİK

b) İşbirliği Yapılan Kurum/Kuruluşlar: Kalkınma Bakanlığı, ASPB, İçişleri Bakanlığı, İŞKUR, Kalkınma Ajansları

c) Süre: 2019

d) Sorumlu Kurum/Kuruluşun Çalışmaları ve Önerileri: TÜİK tarafından Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) sonuçlarına göre yaş grubu ve cinsiyet ayrımında göç istatistikleri üretilmektedir. Ancak “Tedbir” açıklamasında “Göçün nedenlerini ortaya koyan sosyo-ekonomik istatistiklerin genişletilmesi sağlanacaktır.” denmektedir. Bu çerçevede, ülkemizin ihtiyaç duyduğu önemli istatistiklerden biri olan göç etme nedenlerinin idari kayıtlardan üretilmesi hedefi doğrultusunda, Türkiye İstatistik Kurumu ile Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü tarafından ortaklaşa yürütülen çalışmaların sonucunda, kişilerden adres beyanları sırasında göç etme (taşınma) nedenlerine ilişkin olarak: Tayin, iş değişikliği, iş arama, eğitim, evlenme-boşanma, daha iyi konut ve yaşam koşulları, sağlık ve emeklilik vb. başlıklar altında, Kasım 2016 tarihi itibarıyla bilgi derlenmeye başlanmıştır. 2017 yılı itibarıyla, söz konusu istatistikler izlenmekte ve değerlendirilmekte; ayrıca veri toplama platformunda gerekli görülen iyileştirmeler üzerinde çalışılmaktadır. Gerekli düzenlemelerin 2017 yılı sonuna kadar tamamlanması planlanmaktadır. Şu halde, 2018 yılı için elde edilen istatistikler, 2019 yılında yayınlanabilecektir.

Diğer yandan, kent ve kır dağılımı, belediye ve köylerin Ulusal Adres Veri Tabanı’ndaki (UAVT) idari sınırları dikkate alınarak belirlenen ADNKS nüfusları baz alınarak 20.000 nüfus sınır olacak şekilde oluşturulmaktadır. Ancak çeşitli kanunlar uyarınca UAVT’de yapılan idari bağlılık ve sınır değişiklikleri; referans tarihteki belediye ve köy sınırlarına göre belirlenmiş kent-kır nüfuslarında yıllara göre önemli değişiklikler meydana getirebilmektedir. Örneğin, 6360 sayılı Kanun ile düzenlenen idari bağlılık ve tüzel kişilik değişiklikleri sonucunda; büyükşehir olan illerde belde ve köylerin ilçe belediyelerine mahalle olarak katılması nedeniyle bu illerdeki kent-kır yapısı büyük ölçüde değişmiştir. Dolayısıyla idari sınırlar içindeki nüfus miktarı baz alınarak yapılan hesaplamalar fiili durumu yansıtmaktan ve karşılaştırılabilir olmaktan gittikçe uzaklaşmaktadır. Bu sebeple, kent-kır ayrımında verilecek her türlü istatistik mevcut yapı itibarıyla yanıltıcı olacaktır. Bu sorun ancak kent-kır ve benzeri tanımlamaların coğrafi koordinatlara ve değişmez alanlara

Page 8: ÖZEL POLİTİKA GEREKTİREN GRUPLARIN İSTİHDAMININ … · 2018-03-07 · Özel politika gerektiren gruplar içerisinde kadınlar çok önemli bir yere sahiptir. Kadınların

www.uis.gov.tr62

göre yapılması sayesinde çözülebilecektir. Hâlihazırda Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü tarafından yürütülen Mekânsal Adres Kayıt Sistemi Projesi tamamlandığında, bu sistemden elde edilecek verilerle oluşturulacak kent-kır alanları için bu bilgi güvenilir olarak üretilebilecektir.

e) Kurul Kararı: İçişleri Bakanlığı’nın Mekânsal Adres Kayıt Sistemi Projesi ve kent/kır tanımı yapma çalışmaları devam ettiği için tedbir süresinin 2019 olarak değiştirilmesine karar verilmiştir.

f) Tamamlanma Durumu: Devam ediyor.

Tedbir No ve Adı:

1.2 Kırdan kente göç eden kadınların, işgücü piyasasına uyumlarını sağlayıcı programlar gerçekleştirilecektir.

a) Sorumlu Kurum/Kuruluş: İŞKUR

b) İşbirliği Yapılan Kurum/Kuruluşlar: ASPB, İçişleri Bakanlığı, Kalkınma Ajansları, Be-lediyeler

c) Süre: 2019

d) Sorumlu Kurum/Kuruluşun Çalışmaları ve Önerileri: Dezavantajlı gruplara yönelik mesleki eğitim kursları, özel politika vb. uygulamalar sürdürülmektedir. Ancak kırdan kente göç eden kadınlara yönelik yapılan çalışmalar ile ilgili bir kırılım İŞKUR veritabanında bulunmamaktadır. Bununla birlikte il müdürlükleri tarafından özel politika gerektiren gruplar kapsamında kadınlara yönelik çalışmalar yürütülmektedir.

e) Kurul Kararı: Tedbirin aynı şekilde devam etmesine karar verilmiştir.

f) Tamamlanma Durumu: Devam ediyor.

Tedbir No ve Adı:

1.3 Şiddet mağduru, konukevinde kalan, eski hükümlü, kocası ölmüş veya boşanmış kadınların ekonomik ve sosyal yaşama katılımları desteklenecektir.

a) Sorumlu Kurum/Kuruluş: ASPB

b) İşbirliği Yapılan Kurum/Kuruluşlar: Kalkınma Bakanlığı, Adalet Bakanlığı, ÇSGB, MEB, İŞKUR

c) Süre: Sürekli

d) Sorumlu Kurum/Kuruluşun Çalışmaları ve Önerileri: Söz konusu tedbir kapsamında yapılan çalışmalar;

• Kadın konukevlerinde fiziksel, cinsel, psikolojik veya ekonomik şiddet mağduru

Page 9: ÖZEL POLİTİKA GEREKTİREN GRUPLARIN İSTİHDAMININ … · 2018-03-07 · Özel politika gerektiren gruplar içerisinde kadınlar çok önemli bir yere sahiptir. Kadınların

ÖZEL POLİTİKA GEREKTİREN GRUPLARIN İSTİHDAMININ ARTIRILMASI

www.uis.gov.tr 63

kadınlara hiçbir ayrım gözetilmeden ve sadece kadının beyanı dikkate alınmak suretiyle hizmet verilmektedir. 31.10.2017 tarihine kadar 27.710 kadın ve 19.510 çocuk olmak üzere toplamda 47.220 kişi hizmet almıştır.

• Meslek elemanları tarafından yürütülen mesleki çalışmalar kapsamında; şiddete uğrayan kadınlarda ve çocuklarda şiddet sonucu ortaya çıkan umutsuzluk, değersizlik, suçluluk, utanç ve korku gibi duyguların aşılması, özgüven ve özsaygının yeniden yapılanması, yeni yaşam seçeneklerini sağlıklı biçimde belirleyebilmeleri yönünde 15.401 kadına psikolojik destek sağlanmıştır.

• Kadın konukevi bulunan illerde kadın konukevlerinden hizmet alan kadınların sosyal yaşama katılımlarını sağlamak ve sürdürebilmek amacıyla; kuruluşta mesleki çalışmalar kapsamında verilen psiko-sosyal destek hizmetleri sağlanmasının yanı sıra iş ve meslek sahibi olabilmeleri için gerek Milli Eğitim Müdürlüklerine bağlı Halk Eğitim Merkezleri gerekse İş Kurumu İl Müdürlükleri ile işbirliği yapılarak 4.154 kadının meslek edindirme kurslarına katılımları sağlanarak 879 kadın işe yerleştirilmiştir.

• Kadınların durumlarının, aileleri ya da eşleri ile olan anlaşmazlıklarının incelenmesi ve sorunlarının giderilmesine yönelik mesleki çalışmalar ile birlikte kadın ve çocuklara doğrudan ya da ilgili kuruluşlara yönlendirmek suretiyle güvenlik, danışmanlık, tıbbi destek, geçici maddi yardım, kreş, mesleki eğitim kursu, grup çalışmaları, çocuklar için burs, sosyal, sanatsal ve sportif faaliyetler vb. alanlarda destek sunulmaktadır. Bu doğrultuda; 1.025 kadın okuma yazma kursuna yönlendirilmiş ve 6.311 kadın ise eğitim programlarından yararlandırılmıştır. Ayrıca, konukevlerinde kalan kadınların Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı’ndan izin alınarak kurulan kreşlerden % 3 kontenjan oranında ücretsiz yararlanmaları sağlanmaktadır.

Söz konusu tedbir kapsamında yapılacak çalışmalar;

• Türkiye’de kadına yönelik şiddetle mücadelede hizmet veren kuruluşların hizmet kapasitesinin güçlendirilmesi ve hizmet standardının oluşturulmasına yönelik psiko-sosyal destek ve müdahale programının geliştirilmesi amacıyla hazırlanan “Psiko-Sosyal Destek ve Müdahale Programı Geliştirme Projesi” Kalkınma Bakanlığı tarafından onaylanmış olup, söz konusu projenin 2018 yılı itibariyle uygulamaya geçirilmesi planlanmaktadır.

• Türkiye’de kadın konukevlerinde/sığınmaevlerinde kalan kadınların konukevi/sığınmaevi sonrasında toplumsal hayata katılımının güçlenmesi amacıyla hazırlanan “Kadın Konukevi Sonrası Güçlenme Modeli Geliştirme Projesi” Kalkınma Bakanlığı tarafından onaylanmış olup, söz konusu projenin 2018 yılı itibariyle uygulamaya geçirilmesi planlanmaktadır.

e) Kurul Kararı: Tedbirin aynı şekilde devam etmesine karar verilmiştir.

f) Tamamlanma Durumu: Devam ediyor.

Page 10: ÖZEL POLİTİKA GEREKTİREN GRUPLARIN İSTİHDAMININ … · 2018-03-07 · Özel politika gerektiren gruplar içerisinde kadınlar çok önemli bir yere sahiptir. Kadınların

www.uis.gov.tr64

Tedbir No ve Adı:

1.4 Kadın istihdamının artırılmasına ve çalışanların kayıtlı hale getirilmesine yönelik teşvik düzenlemeleri tanıtılarak uygulamanın yaygınlaştırılması sağlanacaktır.

a) Sorumlu Kurum/Kuruluş: SGK

b) İşbirliği Yapılan Kurum/Kuruluşlar: ASPB, ÇSGB, Maliye Bakanlığı, İŞKUR, Meslek Kuruluşları, Sosyal Taraflar, Sivil Toplum Kuruluşları, GTHB

c) Süre: 2019d) Sorumlu Kurum/Kuruluşun Çalışmaları ve Önerileri: TİSK, TOBB, TÜRMOB gibi sendikalar ve mesleki örgütlerle işbirliği yapılarak üyelerine sigorta primi teşvikleri, yasal düzenlemeler ve bu düzenlemelere ilişkin usul ve esaslar hakkında mevzuat ve bilgilendir-me eğitimleri verilecektir.

Farkındalık artırma çalışmaları kapsamında konu ile ilgili bilgilendirici broşür hazırlanarak dağıtımı yapılacaktır. Ayrıca bu kapsamda bir kısa film hazırlanarak SGK TV ve ilgili yer-lerde gösterimi sağlanacaktır.

Yine farkındalık artırma çalışmaları kapsamında TRT Radyo aracılığıyla organize edilecek bir programda “kadın istihdamının artırılmasına ilişkin teşvik düzenlemeleri” konulu bir radyo programı yapılması sağlanacaktır.

e) Kurul Kararı: İşbirliği yapılacak kurumlar arasına Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’nın da alınmasına karar verilmiştir.

f) Tamamlanma Durumu: Devam ediyor.

Tedbir No ve Adı:

1.5 Bölgesel bazda kadın girişimcilik alanları belirlenerek, verilecek desteklerle kadın girişimciliğinin özendirilmesine yönelik tedbirler alınacaktır.

a) Sorumlu Kurum/Kuruluş: KOSGEB

b) İşbirliği Yapılan Kurum/Kuruluşlar: Kalkınma Bakanlığı, Maliye Bakanlığı, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı, Hazine Müsteşarlığı, İŞKUR, Meslek Kuruluşları, Sosyal Taraflar, Sivil Toplum Kuruluşları, GTHB, Kalkınma Ajansları, TOBB

c) Süre: 2019d) Sorumlu Kurum/Kuruluşun Çalışmaları ve Önerileri: KOSGEB Girişimcilik Destek Programı kapsamında düzenlenen Uygulamalı Girişimcilik Eğitim Programlarına 24.11.2017 tarihi itibariyle 177.251 kişi katılmış olup, katılımcıların % 47,6’sı (84.347 kişi) kadındır. Ayrıca bu kadınlar tarafından kurulan 9.956 adet işletmeye 185.072.118,10 TL Yeni Girişimci Desteği ödemesi yapılmıştır.

e) Kurul Kararı: İşbirliği yapılan kurumlar arasına Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Kalkınma Ajansları ve TOBB’un da alınmasına karar verilmiştir.

f) Tamamlanma Durumu: Devam ediyor.

Page 11: ÖZEL POLİTİKA GEREKTİREN GRUPLARIN İSTİHDAMININ … · 2018-03-07 · Özel politika gerektiren gruplar içerisinde kadınlar çok önemli bir yere sahiptir. Kadınların

ÖZEL POLİTİKA GEREKTİREN GRUPLARIN İSTİHDAMININ ARTIRILMASI

www.uis.gov.tr 65

Tedbir No ve Adı:

1.6 Çocuk bakım hizmetlerinin yaygınlaştırılması konusunda kamu sektöründe yer alan yasal engeller kaldırılacaktır.

a) Sorumlu Kurum/Kuruluş: DPB

b) İşbirliği Yapılan Kurum/Kuruluşlar: Kalkınma Bakanlığı, Maliye Bakanlığı, ÇSGB, Ha-zine Müsteşarlığı, Sosyal Taraflar

c) Süre: 2019d) Sorumlu Kurum/Kuruluşun Çalışmaları ve Önerileri:

Söz konusu tedbir kapsamında kamu sektöründe hizmet veren kreşlere yatırım yapılmasını engelleyen mevzuat kaynaklı hususların ortadan kaldırılmasına yönelik düzenlemeler yapılması öngörülmektedir. Bilindiği üzere, 2017 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanununda “Mali kontrole ilişkin hükümler” başlıklı 8 inci maddesinde, “Merkezi yönetim kapsamındaki kamu idarelerince işletilen eğitim ve dinlenme tesisi, misafirhane, çocuk bakımevi, kreş, spor tesisi ve benzeri sosyal tesislerin giderleri, münhasıran bu tesislerin işletilmesinden elde edilen gelirlerden karşılanır. Bu yerlerde, merkezi yönetim bütçesi ile döner sermaye ve fonlardan ücret ödenmek üzere 2017 yılında ilk defa istihdam edilecek yeni personel görevlendirilmez.” hükmü yer almaktadır. 21.1.2017 tarihli ve 29995 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 2017-3 nolu Kamu Sosyal Tesislerinin İşletilmesine İlişkin Tebliği’nde de kreşlere yatırım yapılmasını engelleyen düzenlemeler mevcuttur.

Bu çerçevede, kamu sektöründe kreşlerin yaygınlaştırılması için mevcut kısıtlayıcı mevzuat hükümlerinin değiştirilmesi gerekmektedir. Konuya ilişkin olarak DPB tarafından 14.9.2017 tarihli ve 4941 sayılı yazı ile Maliye Bakanlığından görüş talep edilmiş olup, bahsi geçen görüşün Başkanlığa iletilmesini müteakiben mevzuat değişikliği çalışmalarına başlanması planlanmaktadır.

e) Kurul Kararı: Tedbir süresinin 2019 olarak değiştirilmesine karar verilmiştir.

f) Tamamlanma Durumu: Devam ediyor.

Tedbir No ve Adı:

1.7 Kurumsal çocuk bakım hizmetlerinin yaygınlaştırılması amacıyla özel sektörün teşvik edilmesi sağlanacaktır.

a) Sorumlu Kurum/Kuruluş: ASPB

b) İşbirliği Yapılan Kurum/Kuruluşlar: ÇSGB, Maliye Bakanlığı, MEB, BSTB, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı, Hazine Müsteşarlığı, SGK, Sosyal Taraflar, İçişleri Bakanlığı

c) Süre: 2019d) Sorumlu Kurum/Kuruluşun Çalışmaları ve Önerileri:

Page 12: ÖZEL POLİTİKA GEREKTİREN GRUPLARIN İSTİHDAMININ … · 2018-03-07 · Özel politika gerektiren gruplar içerisinde kadınlar çok önemli bir yere sahiptir. Kadınların

www.uis.gov.tr66

“Annemin İşi Benim Geleceğim” Projesi

Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı (ASPB) ile Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ve Borusan Holding A.Ş. arasında imzalanan işbirliği protokolü kapsamında Organize Sanayi Bölgelerinde (OSB) kreşlerin kurulması için “Annemin İşi Benim Geleceğim” projesi 2013 yılında hayata geçirilmiştir. Proje kapsamında farklı OSB’lerde kreşlerin açılması hedeflenmektedir. Bu amaçla Adıyaman, Afyonkarahisar, Balıkesir ve Malatya OSB’deki kreşlerin yapımı tamamlanmış ve hizmet sunmaya başlamıştır. Bahse konu kreşlerden bugüne kadar 300 çocuk ve 285 çalışan kadın faydalanmıştır.

2017 içerisinde yapılanlar;

• Açılan 4 kreşin işletimine ve bundan sonrasında açılacak kreşlere ilişkin bir değerlendirme toplantısı yapılmış olup kreş açılan 4 ilde yaşanan sorunlar ve çözümlerine yönelik olarak rapor hazırlanmıştır.

• Proje İzleme Değerlendirme çalışması yapılmış olup bunun sonucunda hazırlanan “Proje İzleme Değerlendirme Rapor”u değerlendirilmek üzere Proje taraflarına iletilmiş ve Proje taraflarıyla bir araya gelinmiştir.

• 2017 yılı sonuna kadar Bursa OSB’de kreş temeli atılmasına karar verilmiştir.

2017 yılı sonuna kadar;

1- Bursa’da açılması öngörülen kreşe ilişkin fizibilite çalışması yapılması,

2- Bursa’da kreş temelinin atılması planlanmaktadır.

“Kreşlerin Yaygınlaştırılmasına Yönelik” Çalışmalar

Kreşlerin yaygınlaştırılmasına yönelik çalışmalar yürütülmektedir:

Ülkemizde çocuk bakım hizmeti arzının artması amacıyla, 2016 yılında 6745 sayılı Kanun ile açılış iznini Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığından alan “Özel Kreş ve Gündüz Bakımevlerinin” beş vergilendirme dönemi boyunca gelir ve kurumlar vergisinden muaf olması hususları düzenlenmiştir.

Ayrıca, Bakanlık tarafından kapsamlı bir çalışma başlatılmış olup 2017 yılı içerisinde,

• Okul öncesi eğitime ilişkin ilgili kamu kurum ve kuruluşlarından, ASPB 81 İl Müdürlüğünden mevcut durumun belirlenebilmesi amacıyla sahaya ilişkin veriler ve buna yönelik yapılan çalışmalar hakkında bir çalışma yapılarak ülkemizde bulunan okul öncesi kurum, kuruluş, kapasite ve yararlanan çocuk sayılarına dair bulgular edinilmiştir. Buna göre ülkemizde ana sınıfları da dahil olmak üzere 28.891 okul öncesi kurum/kuruluş bulunmakta olup, toplamda 1.315.854 öğrenci yararlanmaktadır. (MEB Nisan 2017 verisi)

• Çocuk bakımı hizmetlerinin yaygınlaştırılmasına yönelik olarak bir çalışma grubu oluşturulmuştur.

Page 13: ÖZEL POLİTİKA GEREKTİREN GRUPLARIN İSTİHDAMININ … · 2018-03-07 · Özel politika gerektiren gruplar içerisinde kadınlar çok önemli bir yere sahiptir. Kadınların

ÖZEL POLİTİKA GEREKTİREN GRUPLARIN İSTİHDAMININ ARTIRILMASI

www.uis.gov.tr 67

• 13.09.2017 tarihinde Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı koordinasyonunda ilgili kamu kurum ve kuruluşların katılımıyla; ülkemizdeki mevcut durum, kamu kurumlarının ve özel sektörün kreş ve gündüz bakım evi kurulmasına ilişkin yükümlülükleri, bu alanda yaşanan zorluklar, önümüzdeki dönemde atılabilecek adımlar vb. hususların tartışıldığı bir toplantı düzenlenmiştir.

• Gerçekleştirilen toplantıda kamu kurum ve kuruluşlarıyla tematik alanlarda küçük gruplar halinde çalışılmasının daha yararlı olacağı belirtilmiştir. Bu görüşten hareketle yola çıkılarak belirlenen temalarda ilgili kamu kurumlarıyla bir araya gelinmesine ilişkin olarak bir yol haritası belirlenmiştir.

• Her yıl yayınlanan “Merkezi Yönetim Bütçe Kanununda” ve “Kamu Sosyal Tesislerine İlişkin Tebliğ”de kreşlere yönelik yer alan bütçe kısıtlarının kaldırılmasına yönelik Maliye Bakanlığı nezdinde girişimlerde bulunulmuştur.

• 2017 yılında başlanan çalışmalara 2018 yılında da devam edilmesi planlanmaktadır. Bu kapsamda;

• İlgili kamu kurum ve kuruluşlarıyla daha detaylı veri çalışması yapılması planlanmaktadır.

• Çalışmalar ilgili kurum ve kuruluşların da katılımıyla daha küçük gruplar halinde ve tematik toplantılarla devam edilecektir.

e) Kurul Kararı: İşbirliği yapılan kurumlar arasına İçişleri Bakanlığı’nın da alınmasına karar verilmiştir.

f) Tamamlanma Durumu: Devam ediyor.

Tedbir No ve Adı:

1.8 Bakım hizmetlerine yapılacak yatırımların yaşlı, hasta ve engelli bakımını da kapsayacak şekilde genişletilmesi sağlanacaktır.

a) Sorumlu Kurum/Kuruluş: ASPB

b) İşbirliği Yapılan Kurum/Kuruluşlar: Maliye Bakanlığı, ÇSGB, Hazine Müsteşarlığı, Sos-yal Taraflar, Sivil Toplum Kuruluşları

c) Süre: 2019d) Sorumlu Kurum/Kuruluşun Çalışmaları ve Önerileri: İlgili tedbir kapsamında huzur evlerinde kalan yaşlı sayısı 2017 yılı Ocak ayında 13.316 iken 2017 Eylül ayında 13.493 olmuştur. Engelli bireylere gündüzlü hizmet sunan 6 gündüzlü bakım merkezi bulunmaktadır. Bu hizmetin yaygınlaştırılmasına yönelik çalışmalar sürdürülmektedir.

e) Kurul Kararı: Kurul kararı uyarınca tedbirin revize edilmesi maksadıyla 08.02.2018 tarihinde Çalışma Genel Müdürlüğü organizasyonunda ilgili taraflar ile yapılan toplantıda tedbirin “”Bakım hizmetlerinin yaşlı ve engelli bakımını da kapsayacak şekilde genişletilmesi sağlanacaktır” şeklinde revize edilmesine karar verilmiştir.

f) Tamamlanma Durumu: Devam ediyor.

Page 14: ÖZEL POLİTİKA GEREKTİREN GRUPLARIN İSTİHDAMININ … · 2018-03-07 · Özel politika gerektiren gruplar içerisinde kadınlar çok önemli bir yere sahiptir. Kadınların

www.uis.gov.tr68

Tedbir No ve Adı:

1.9 Kadın girişimciliği desteklenecektir.

a) Sorumlu Kurum/Kuruluş: İŞKUR

b) İşbirliği Yapılan Kurum/Kuruluşlar: Kalkınma Bakanlığı, ÇSGB, GTHB, KOSGEB, TOBB, Meslek Kuruluşları, Sivil Toplum Kuruluşları

c) Süre: Sürekli

d) Sorumlu Kurum/Kuruluşun Çalışmaları ve Önerileri: Girişimcilik eğitim programlarına 2017 Ocak-Ekim döneminde 37.380 kadın katılım sağlamıştır. Girişimcilik eğitim programlarına ilişkin veriler sektör bazlı verilmediği için tarım sektöründe çalışan kadınlara yönelik verilen eğitimlerin verileri resmi olarak bulunmamaktadır.

e) Kurul Kararı: Tedbirin aynı şekilde devam etmesine karar verilmiştir.

f) Tamamlanma Durumu: Devam ediyor.

Politika No ve Adı:

2. Genç işsizliği azaltılacaktır.

Tedbir No ve Adı:

2.1 Gençlere kariyer planlaması, iş arama yardımları, eşleştirme ve danışmanlık hizmetleri sunulacaktır.

a) Sorumlu Kurum/Kuruluş: İŞKUR

b) İşbirliği Yapılan Kurum/Kuruluşlar: ÇSGB, Gençlik ve Spor Bakanlığı, MEB, YÖK, Üniversiteler, Belediyeler

c) Süre: Sürekli

d) Sorumlu Kurum/Kuruluşun Çalışmaları ve Önerileri: İş ve Meslek Danışmanlarının, İŞKUR’a kayıtlı tüm iş arayanlara, işverenlere ve öğrencilere daha etkin hizmet verebilmeleri amacıyla her bir danışmana iş arayan, işveren ve okul portföyü atanması ve Danışmanların bu hizmeti portföy yönetimi yoluyla sunmaları, böylece her işsizin, işverenin ve okulun bir danışmanı olması sağlanmıştır. Alan/dal seçimi yapacak, ortaöğretim sonrası eğitim programı tercihlerinde bilgi ve yardıma ihtiyacı olan öğrenciler ile kariyer planlaması aşamasında bulunan üniversite öğrencilerine İŞKUR hizmet merkezlerinde ve eğitim-öğretim kurumu ziyaretleri esnasında çeşitli hizmetler sunulmaktadır.

Kendilerini, meslekleri ve eğitim olanaklarını tanımak ve mesleki yönelim konusunda daha ayrıntılı bilgiye sahip olmak isteyen öğrencilerle meslek danışmanlığı boyutunda bireysel görüşmeler yapılır.

Page 15: ÖZEL POLİTİKA GEREKTİREN GRUPLARIN İSTİHDAMININ … · 2018-03-07 · Özel politika gerektiren gruplar içerisinde kadınlar çok önemli bir yere sahiptir. Kadınların

ÖZEL POLİTİKA GEREKTİREN GRUPLARIN İSTİHDAMININ ARTIRILMASI

www.uis.gov.tr 69

Eğitim kurumu toplantı salonu, meslek bilgi merkezi vb. yerlerde öğrencilerden oluşturulan gruplara, meslek seçiminin önemi ve meslek seçiminde dikkat edilecek noktaların anlatıldığı, meslekler hakkında bilgilendirmenin yapıldığı, mesleki eğitim olanakları, bir üst eğitim-öğretim seçenekleri vb. anlatıldığı meslek danışmanlığı grup görüşmeleri yapılmaktadır. Öğrencilere meslek seçiminin önemi ve meslek seçiminde dikkat edilecek noktalar anlatılır, mesleki eğitim olanakları ve bir üst eğitim-öğretim seçenekleri hakkında detaylı bilgiler verilir ve öğrenciler meslekler hakkında bilgilendirilir. Ayrıca okullarda yapılan grup görüşmeleri ile meslek seçiminin önemi konusunda veliler bilgilendirilmektedir.

Kurumsal kaynaklar ile oluşturulan İŞKUR Kariyer’in ana amacı lise ve üniversite öğrencileri ile beyaz yakalıların İŞKUR hizmetlerini tanımalarını sağlamak, bireyleri güncel haberler, makaleler ve meslek bilgileri ile işgücü piyasasına hazırlamaktır.

İŞKUR Kariyer’de gençlerin işgücü piyasasına dair ihtiyaç duyacağı bilgiler yine gençlerin dilinden anlatılmaya çalışılacak olup site, lise ve üniversite öğrencileri ile genç beyaz yakalı çalışanları hedef kitlesi kapsamına dahil etmektedir.

e) Kurul Kararı: Tedbirin aynı şekilde devam etmesine karar verilmiştir.

f) Tamamlanma Durumu: Devam ediyor.

Tedbir No ve Adı:

2.2 İstihdam fuarları, kariyer günleri tanıtım materyalleri yoluyla girişimcilik eğitimlerinin gençler arasındaki tanınırlığı artırılacak ve daha fazla gencin bu eğitimlerden yararlanması sağlanacaktır.

a) Sorumlu Kurum/Kuruluş: İŞKUR

b) İşbirliği Yapılan Kurum/Kuruluşlar: ASPB, ÇSGB, Gençlik ve Spor Bakanlığı, SGK, Üniversiteler, Belediyeler, Sosyal Taraflar, Sivil Toplum Kuruluşları

c) Süre: 2019

d) Sorumlu Kurum/Kuruluşun Çalışmaları ve Önerileri: Çalışma Hayatında Milli Seferberlik kapsamında 2017 yılının Ocak-Haziran döneminde hedef kitleye ulaşmak amacıyla sosyal medyaya uygun görseller hazırlanarak İŞKUR resmi hesaplarında paylaşılmış, istihdam fuarları ve kariyer günleri basın bültenleri ve duyuruları aracılığıyla basına bildirilmiştir. Yine aynı dönemde reklam filmi, radyo spotu, pop-up, şehir ekranı görselleri, üst geçit reklamları, dergi ilanları, billboardlar, durak reklamları, 50.000 afiş, 600.000 broşür, 1.200.000 el ilanı hazırlanarak hedef kitlelerle paylaşılmıştır.

2017 yılının ikinci döneminde ise İŞKUR sosyal medya hesapları, basın ve yayın kuruluşları kullanılarak kamuoyu bilgilendirilmiştir.

Ayrıca; 2018 yılında İŞKUR’un Kurumsal Kapasitesinin Desteklenmesi Projesi kapsamında 2 farklı temada afiş, 5 farklı temada broşür, 2 farklı temada el ilanı, 2 farklı temada roll-up üretilmesi planlanmaktadır.

Page 16: ÖZEL POLİTİKA GEREKTİREN GRUPLARIN İSTİHDAMININ … · 2018-03-07 · Özel politika gerektiren gruplar içerisinde kadınlar çok önemli bir yere sahiptir. Kadınların

www.uis.gov.tr70

e) Kurul Kararı: Tedbirin aynı şekilde devam etmesine karar verilmiştir.

f) Tamamlanma Durumu: Devam ediyor.

Tedbir No ve Adı:

2.3 İl İstihdam ve Mesleki Eğitim Kurullarında genç istihdamı ve toplumsal cinsiyet eşitliği konularında yıllık çalışmalar değerlendirilerek sonraki yılın planlaması yapılacaktır.

a) Sorumlu Kurum/Kuruluş: İŞKUR

b) İşbirliği Yapılan Kurum/Kuruluşlar: MEB, BSTB, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı, Kalkınma Ajansları, Üniversiteler, Valilikler, Belediyeler, TESK, Meslek Kuruluşları, Sosyal Taraflar, Sivil Toplum Kuruluşları

c) Süre: Sürekli

d) Sorumlu Kurum/Kuruluşun Çalışmaları ve Önerileri: 14.04.2016 tarihli ve 14003 sayılı resmi yazı ile İl Müdürlüklerine, İİMEK’lerin yılda bir kez genç istihdamı ve toplumsal cinsiyet eşitliği gündemi ile toplanmaları hususunda çalışma yapılması talimatı verilmiştir. Ayrıca portalda İİMEK kararlarının konularına göre kayıt edilmesi için gerekli altyapı çalışması yapılarak toplumsal cinsiyet eşitliği ve genç istihdamı konusundaki kararların ayrı başlıklarda izlenmesine imkan sağlanmıştır.

e) Kurul Kararı: Tedbirin aynı şekilde devam etmesine karar verilmiştir.

f) Tamamlanma Durumu: Devam ediyor.

Tedbir No ve Adı:

2.4 Gençlere yönelik teşvik düzenlemelerinin işverenlere tanıtımlarının yaygınlaştırılması sağlanacaktır.

a) Sorumlu Kurum/Kuruluş: İŞKUR

b) İşbirliği Yapılan Kurum/Kuruluşlar: BSTB, KOSGEB, SGK, Sosyal Taraflar, Sivil Toplum Kuruluşları

c) Süre: Sürekli

d) Sorumlu Kurum/Kuruluşun Çalışmaları ve Önerileri: Çalışma Hayatında Milli Seferberlik kapsamında 2017 yılının Ocak-Haziran döneminde hedef kitleye ulaşmak amacıyla teşviklerle ilgili sosyal medyaya uygun görseller hazırlanarak İŞKUR resmi hesaplarında paylaşılmış, basın bültenleri ve duyuruları aracılığıyla basına bildirilmiştir. Yine aynı dönemde reklam filmi, radyo spotu, pop-up, şehir ekranı görselleri, üst geçit reklamları, dergi ilanları, billboardlar, durak reklamları, 50.000 afiş, 600.000 broşür, 1.200.000 el ilanı hazırlanarak hedef kitlelerle paylaşılmıştır.

2017 yılının ikinci döneminde ise İŞKUR sosyal medya hesapları, basın ve yayın kuruluşları kullanılarak kamuoyu bilgilendirilmiştir.

Page 17: ÖZEL POLİTİKA GEREKTİREN GRUPLARIN İSTİHDAMININ … · 2018-03-07 · Özel politika gerektiren gruplar içerisinde kadınlar çok önemli bir yere sahiptir. Kadınların

ÖZEL POLİTİKA GEREKTİREN GRUPLARIN İSTİHDAMININ ARTIRILMASI

www.uis.gov.tr 71

Ayrıca; 2018 yılında İŞKUR’un Kurumsal Kapasitesinin Desteklenmesi Projesi kapsamında 2 farklı temada afiş, 5 farklı temada broşür, 2 farklı temada el ilanı, 2 farklı temada roll-up üretilmesi planlanmaktadır.

e) Kurul Kararı: Tedbirin aynı şekilde devam etmesine karar verilmiştir.

f) Tamamlanma Durumu: Devam ediyor.

Tedbir No ve Adı:

2.5 İşbaşı eğitimi konusunda arz ve talebi buluşturacak bir sistem oluşturulacaktır.

a) Sorumlu Kurum/Kuruluş: İŞKUR

b) İşbirliği Yapılan Kurum/Kuruluşlar: Üniversiteler, Meslek Kuruluşları, Sosyal Taraflar, Sivil Toplum Kuruluşları

c) Süre: 2019

d) Sorumlu Kurum/Kuruluşun Çalışmaları ve Önerileri: İşbaşı eğitim programları konusunda arz ve talebi buluşturacak ara yüz sistemi henüz bulunmamakla beraber konu hakkında çalışmalar sürdürülmektedir.

e) Kurul Kararı: Tedbirin aynı şekilde devam etmesine karar verilmiştir.

f) Tamamlanma Durumu: Devam ediyor.

Tedbir No ve Adı:

2.6 Üniversite öğrencilerinin iş piyasasına geçişlerini sağlamak amacıyla üniversite-sektör işbirliği geliştirilecektir.

a) Sorumlu Kurum/Kuruluş: YÖK

b) İşbirliği Yapılan Kurum/Kuruluşlar: ÇSGB, BSTB, Gençlik ve Spor Bakanlığı, İŞKUR Üniversiteler, TOBB

c) Süre: Sürekli

d) Sorumlu Kurum/Kuruluşun Çalışmaları ve Önerileri: 1.07.2017 tarihli 30311 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan 7033 sayılı Kanunun 15 inci maddesi ile   “Organize sanayi bölgelerinde kurulan meslek yüksekokulları için öğrenci başına ilgili yükseköğretim kurumlarına, Yükseköğretim Kurulu bütçesine bu amaçla tahsis edilen ödenekten eğitim desteği yapılabilir.” şeklinde yasal düzenleme yapılmıştır. Bu yeni yasal düzenleme ile Meslek Yüksekokulları’nın Organize Sanayi Bölgeleri’nde açılması teşvik edilecektir. Dolayısıyla, bu düzenlemeyle meslek yüksekokullarında yetişen insan kaynağı profilinin sanayi ve iş dünyası ile daha sıkı ilişki içinde olması amaçlanmaktadır.

Page 18: ÖZEL POLİTİKA GEREKTİREN GRUPLARIN İSTİHDAMININ … · 2018-03-07 · Özel politika gerektiren gruplar içerisinde kadınlar çok önemli bir yere sahiptir. Kadınların

www.uis.gov.tr72

09.12.2016 tarihli 6764 sayılı Kanunla 3308 sayılı Kanuna eklenen geçici 12 nci maddesi ile 2016-2017 eğitim ve öğretim yılı sonuna kadar uygulanmak üzere aday çırak ve çıraklar ile 18 inci madde hükümleri uyarınca işletmelerde mesleki eğitim gören, staj veya tamamlayıcı eğitime devam eden öğrencilere, 25 inci maddenin birinci fıkrası kapsamında yapılacak ödemeler asgari ücretin net tutarının yüzde otuzundan az olamaz. Ödenebilecek en az ücretin; yirmiden az personel çalıştıran işletmeler için üçte ikisi, yirmi ve üzerinde personel çalıştıran işletmeler için üçte biri, 25.08.1999 tarihli ve 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanununun 53 üncü maddesinin üçüncü fıkrasının (B) bendinin (h) alt bendi için ayrılan tutardan Devlet katkısı olarak ödenmektedir.

Meslek yüksekokullarında uygulanan staj yönetmeliğinin uygulamada daha esnek bir çalışma imkânı sağlayacak şekilde değiştirilmesine yönelik olarak 08/06/2016 tarih ve 29736 sayılı Resmi Gazete’de “Mesleki ve Teknik Eğitim Bölgesi İçindeki Meslek Yüksekokulu Öğrencilerinin İşyerlerindeki Eğitim, Uygulama ve Stajlarına İlişkin Esas ve Usuller Hakkındaki Yönetmelik”in yürürlükten kaldırılmasına dair yönetmelik yayımlanmıştır.

e) Kurul Kararı: Tedbirin aynı şekilde devam etmesine karar verilmiştir.

f) Tamamlanma Durumu: Devam ediyor.

Politika No ve Adı:

3. Engellilerin işgücüne katılım oranı ve istihdamı artırılacaktır.

Tedbir No ve Adı:

3.1 Engellilerin işgücüne katılımını ve istihdam edilebilirliğini artırmak için genel ve mesleki eğitim, mesleki rehabilitasyon, kendi işini kurma hibe desteği ve iş ve meslek danışmanlığı hizmetleri geliştirilecektir.

a) Sorumlu Kurum/Kuruluş: İŞKUR

b) İşbirliği Yapılan Kurum/Kuruluşlar: MEB, Maliye Bakanlığı, ASPB, Sosyal Taraflar, Sivil Toplum Kuruluşları

c) Süre: Sürekli

d) Sorumlu Kurum/Kuruluşun Çalışmaları ve Önerileri: Engellilere yönelik düzenlenen mesleki eğitim kurslarına 2017 Ocak-Ekim döneminde 717 engelli katılım sağlamış olup, kendi işini kurma projelerinde ise 2014 yılından bu yana 779 hibe projesi desteklenmiştir.

e) Kurul Kararı: Tedbirin aynı şekilde devam etmesine karar verilmiştir.

f) Tamamlanma Durumu: Devam ediyor.

Page 19: ÖZEL POLİTİKA GEREKTİREN GRUPLARIN İSTİHDAMININ … · 2018-03-07 · Özel politika gerektiren gruplar içerisinde kadınlar çok önemli bir yere sahiptir. Kadınların

ÖZEL POLİTİKA GEREKTİREN GRUPLARIN İSTİHDAMININ ARTIRILMASI

www.uis.gov.tr 73

Tedbir No ve Adı:

3.2 Engellilere yönelik istihdam olanakları ve engelli istihdamına ilişkin teşvikler konusunda özel sektör işverenlerinin bilinçlendirilmeleri sağlanacaktır.

a) Sorumlu Kurum/Kuruluş: İŞKUR

b) İşbirliği Yapılan Kurum/Kuruluşlar: ÇSGB, ASPB, SGK, Belediyeler, TOBB, Meslek Kuruluşları, Sosyal Taraflar

c) Süre: 2019

d) Sorumlu Kurum/Kuruluşun Çalışmaları ve Önerileri: Her İş ve Meslek Danışmanının, işyerinin sektörü, büyüklüğü ve coğrafi konumları dikkate alınarak oluşturulmuş işveren portföyü bulunmaktadır. Söz konusu portföyde tüm sektörlerden ve büyüklükten işyerinin eşit şekilde yer alması sağlanmıştır. Danışmanlar, portföylerinde yer alan işverenleri ziyaret ederek onlara İŞKUR hizmetlerini tanıtma, işgücü talebi alma, İŞKUR ile ilgili işlerini gerçekleştirme konularında yardımcı olmaktadırlar. Nitelikli elemana ihtiyaç duyan işverenlerin taleplerini karşılayarak işgücü piyasasının arz ve talep yönünü buluşturan bir köprü görevi üstlenmektedirler. İşverenlerin ihtiyaçlarını karşılayarak kalıcı istihdamın sağlanması noktasında önemli bir hizmet verilmektedir. Bu kapsamda, engelli istihdamı noktasında talebi olan veya kontenjan açığı olan işverenler bilgilendirilmektedir. Ancak her işyeri ziyareti kapsamında engelli istihdamına ilişkin bilgilendirme yapılıp yapılamadığı sağlıklı bir şekilde tespit edilemeyecektir.

e) Kurul Kararı: Tedbirin aynı şekilde devam etmesine karar verilmiştir.

f) Tamamlanma Durumu: Devam ediyor.

Tedbir No ve Adı:

3.3 Ulusal Mesleki Bilgi Sistemi engellilerin mesleki rehberlik ihtiyaçları da göz önünde bulundurularak revize edilecektir.

a) Sorumlu Kurum/Kuruluş: MEB

b) İşbirliği Yapılan Kurum/Kuruluşlar: ÇSGB, İŞKUR, MYK, KOSGEB, TOBB

c) Süre: 2017

d) Sorumlu Kurum/Kuruluşun Çalışmaları ve Önerileri: Ulusal Mesleki Bilgi Sistemi Milli Eğitim Bakanlığı hayatboyu öğrenme portalına, engelli bireylerin mesleki rehberlikleri de göz önünde bulundurularak entegre edilmiş ve hizmete sunulmuştur.

e) Kurul Kararı: Tedbirin aynı şekilde devam etmesine karar verilmiştir.

f) Tamamlanma Durumu: Tamamlandı

Page 20: ÖZEL POLİTİKA GEREKTİREN GRUPLARIN İSTİHDAMININ … · 2018-03-07 · Özel politika gerektiren gruplar içerisinde kadınlar çok önemli bir yere sahiptir. Kadınların

www.uis.gov.tr74

Tedbir No ve Adı:

3.4 Engel türleri göz önünde bulundurularak elektronik sınav sistemi geliştirilecektir.

a) Sorumlu Kurum/Kuruluş: ÖSYM

b) İşbirliği Yapılan Kurum/Kuruluşlar: ASPB, DPB

c) Süre: 2018

d) Sorumlu Kurum/Kuruluşun Çalışmaları ve Önerileri: Mayıs 2017 tarihinden itibaren her ay yapılmakta olan e-YDS’ye; görme engelli adaylardan hiç görmeyenler ekran okuyucu, az görenler ise ekran büyüteci ile sınava alınmaktadırlar.

Yine aynı tarihten itibaren işitme bozukluğu, özgül/özel öğrenme güçlüğü, zihinsel ve yaygın gelişimsel bozukluk bulunan adaylar da “ek süre” verilerek ilgili sınava elektronik ortamda alınmaktadırlar.

e) Kurul Kararı: Tedbirin aynı şekilde devam etmesine karar verilmiştir.

f) Tamamlanma Durumu: Devam ediyor.

Tedbir No ve Adı:

3.5 İş ve meslek danışmanlarının nitelikleri engellilerle çalışabilecek şekilde geliştirilecektir.

a) Sorumlu Kurum/Kuruluş: İŞKUR

b) İşbirliği Yapılan Kurum/Kuruluşlar: MEB, ASPB

c) Süre: 2019

d) Sorumlu Kurum/Kuruluşun Çalışmaları ve Önerileri: İŞKUR özel politika gerektiren gruplardan engellilere yönelik çeşitli faaliyetlerde bulunmaktadır. Bu faaliyetlerin temel amacı engelli vatandaşların toplumsal entegrasyonlarına yardımcı olmak, onları çalışma hayatına katarak sosyalleşmelerini ve üretim sürecine katkı sunmalarını kolaylaştırmak ve engelli istihdamını kalıcı bir şekilde artırmaktır. İş ve Meslek Danışmanlığı hizmetlerinin öncelikli hedef kitlesi içerisinde, istihdam bakımından özel politika gerektiren gruplar da (kadınlar, gençler, engelliler, eski hükümlüler, uzun süreli işsizler vb.) yer almaktadır. İŞKUR’a başvuran her iş arayana bir iş ve meslek danışmanı atanmaktadır; engelli bireyler de kendi İş ve Meslek Danışmanı ile görüşüp Kurum hizmetleri hakkında bilgi alarak durumuna uygun işe/mesleğe yönlendirilmektedir. İŞKUR tarafından herhangi bir mesleği olmayan engellilere ilgi, ihtiyaç ve yeteneklerine uygun mesleklerde bilgi ve beceri kazandırmak ve bu suretle onları istihdama hazırlamak üzere işgücü yetiştirme kursları ve mesleki rehabilitasyon faaliyetleri düzenlenmektedir.

e) Kurul Kararı: Tedbirin aynı şekilde devam etmesine karar verilmiştir.

f) Tamamlanma Durumu: Devam ediyor.

Page 21: ÖZEL POLİTİKA GEREKTİREN GRUPLARIN İSTİHDAMININ … · 2018-03-07 · Özel politika gerektiren gruplar içerisinde kadınlar çok önemli bir yere sahiptir. Kadınların

ÖZEL POLİTİKA GEREKTİREN GRUPLARIN İSTİHDAMININ ARTIRILMASI

www.uis.gov.tr 75

Tedbir No ve Adı:

3.6 Engelli bireylerin eğitimine yönelik olarak uzaktan eğitim programları geliştirilecek ve eğitimler verilecektir.

a) Sorumlu Kurum/Kuruluş: MEB

b) İşbirliği Yapılan Kurum/Kuruluşlar: ASPB, İŞKUR, Üniversiteler, Meslek Kuruluşları, Sivil Toplum Kuruluşları

c) Süre: Sürekli

d) Sorumlu Kurum/Kuruluşun Çalışmaları ve Önerileri: Uzaktan eğitim hizmetlerinin daha kaliteli ve etkili bir şekilde sunulması amacıyla HBÖ (Hayat Boyu Öğrenme) TV yayına girmiş ve hizmete başlamıştır. Engelli bireylerin eğitimine yönelik içerik zenginleştirme çalışmaları devam etmektedir.

e) Kurul Kararı: Tedbirin aynı şekilde devam etmesine karar verilmiştir.

f) Tamamlanma Durumu: Devam ediyor.

Politika No ve Adı:

4. Uzun süreli işsizlerin işe dönüşü hızlandırılacaktır.

Tedbir No ve Adı:

4.1 Uzun süreli işsizlerin istihdam edilebilirliklerini artırmak üzere aktif işgücü piyasası programları kapsamında ilave tedbirler alınacaktır.

a) Sorumlu Kurum/Kuruluş: İŞKUR

b) İşbirliği Yapılan Kurum/Kuruluşlar: ASPB, ÇSGB, İçişleri Bakanlığı, Sosyal Taraflarc) Süre: Sürekli

d) Sorumlu Kurum/Kuruluşun Çalışmaları ve Önerileri: Uzun süreli işsizlere yönelik tedbir çalışmaları sürdürülmekte olup, aktif işgücü programlarına katılan uzun süreli işsizlere yönelik veri tabanı bulunmamaktadır.

e) Kurul Kararı: Tedbirin aynı şekilde devam etmesine karar verilmiştir.

f) Tamamlanma Durumu: Devam ediyor.

Page 22: ÖZEL POLİTİKA GEREKTİREN GRUPLARIN İSTİHDAMININ … · 2018-03-07 · Özel politika gerektiren gruplar içerisinde kadınlar çok önemli bir yere sahiptir. Kadınların

www.uis.gov.tr76

Tedbir No ve Adı:

4.2 Uzun süreli işsizlere yönelik iş ve meslek danışmanlığı hizmetleri etkinleştirilecektir.

a) Sorumlu Kurum/Kuruluş: İŞKUR

b) İşbirliği Yapılan Kurum/Kuruluşlar: ÇSGB, TÜİK, Meslek Kuruluşlarıc) Süre: Sürekli

d) Sorumlu Kurum/Kuruluşun Çalışmaları ve Önerileri: İş ve Meslek Danışmanlarının, İŞKUR’a kayıtlı tüm iş arayanlara, işverenlere ve öğrencilere daha etkin hizmet verebilmeleri gayesiyle her bir danışmana iş arayan, işveren ve okul portföyü atanması ve danışmanların bu hizmeti portföy yönetimi yoluyla sunmaları, böylece her işsizin, işverenin ve okulun bir danışmanı olması sağlanmıştır. Danışmanlık hizmetlerinde nicelik adına istenilen seviyenin yakalanması ile birlikte Kurumsal olarak nitelik artırıcı faaliyetlere yönelik hizmet modelleri araştırılmaya başlanmıştır. Uzun süreli işsizler ve düşük etkinlik seviyesine sahip bireyler politika oluşturmaya yönelik öncelikli hedef kitleler arasında yer almaktadır.

Uzun süreli işsizler, İş ve Meslek Danışmanları hedef kitlesinde yer alan ve işgücü piyasası açısından dezavantajlı olarak adlandırılan gruplar arasında yer almaktadır. Bu kapsamda 23.10.2017 tarihi itibariyle İŞKUR’a 1-10 yıl arası kayıtlı olan tüm işsiz vatandaşlara “İş arama sürecinizde iş ve meslek danışmanınız yanınızda! Lütfen size en yakın İŞKUR Hizmet merkezine gelerek danışmanınızla görüşünüz.” metni SMS/e-posta yoluyla iletilmiştir. Bu çalışmayla İŞKUR’a uzun süredir kayıtlı olan işsiz vatandaşlara ulaşılarak onlara ihtiyaç duydukları hizmetlerinin verilmesi, danışmanı ile henüz iletişime geçmemiş olanların bu hizmetten haberdar olmasının sağlanması hedeflenmiştir.

Buna göre, SMS/e-posta sonucu İŞKUR ile iletişime geçen vatandaşların İş ve Meslek Danışmanları ile görüşerek, kendileri için uygun yönlendirmenin yapılması ve bireysel eylem planları oluşturulması için çalışmaların hassasiyetle yürütülmesi hedeflenmektedir.

e) Kurul Kararı: Tedbirin aynı şekilde devam etmesine karar verilmiştir.

f) Tamamlanma Durumu: Devam ediyor.

Tedbir No ve Adı:

4.3 Uzun süreli işsizlerin işgücü piyasasına girişleri esnek kotalar yardımıyla kolaylaştırılacaktır.

a) Sorumlu Kurum/Kuruluş: İŞKUR

b) İşbirliği Yapılan Kurum/Kuruluşlar: ÇSGB, Meslek Kuruluşları

c) Süre: Süreklid) Sorumlu Kurum/Kuruluşun Çalışmaları ve Önerileri: Uzun süreli işsizlerin işgücü piyasasına girişlerinin esnek kotalar yardımıyla kolaylaştırılması konusunda çalışmalar devam etmektedir.

e) Kurul Kararı: Tedbirin aynı şekilde devam etmesine karar verilmiştir.

f) Tamamlanma Durumu: Devam ediyor.

Page 23: ÖZEL POLİTİKA GEREKTİREN GRUPLARIN İSTİHDAMININ … · 2018-03-07 · Özel politika gerektiren gruplar içerisinde kadınlar çok önemli bir yere sahiptir. Kadınların

ÖZEL POLİTİKA GEREKTİREN GRUPLARIN İSTİHDAMININ ARTIRILMASI

www.uis.gov.tr 77

Tedbir No ve Adı:

4.4 Uzun süreli işsizlere yönelik uygulanan beceri kazandırma programları iyileştirilerek etkinliği artırılacaktır.

a) Sorumlu Kurum/Kuruluş: İŞKUR

b) İşbirliği Yapılan Kurum/Kuruluşlar: MEB, MYK, Üniversiteler, Meslek Kuruluşları

c) Süre: Sürekli d) Sorumlu Kurum/Kuruluşun Çalışmaları ve Önerileri: Beceri programlarının hazırlanmasına ilişkin görev ve sorumluluk MEB Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğü’nde olduğundan sorumluluğun ilgili Genel Müdürlüğe devredilmesi gerekmektedir.

e) Kurul Kararı: Tedbirin aynı şekilde devam etmesine karar verilmiştir.

f) Tamamlanma Durumu: Devam ediyor.

Politika No ve Adı:

5. Ayrımcılıkla mücadeleye yönelik düzenlemeler geliştirilecektir.

Tedbir No ve Adı:

5.1 Çalışanların işgücü piyasasında maruz kaldığı ayrımcı uygulamaların önüne geçilmesine ilişkin tedbirler alınacaktır.

a) Sorumlu Kurum/Kuruluş: Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu

b) İşbirliği Yapılan Kurum/Kuruluşlar: ASPB, ÇSGB, SGK, DPB, Sosyal Taraflar

c) Süre: 2019d) Sorumlu Kurum/Kuruluşun Çalışmaları ve Önerileri: 6701 sayılı Kanun ile Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu; insan haklarını korumak ve geliştirmek, ayrımcılığı önlemek ve ulusal önleme mekanizması görevini yerine getirmekle görevli ve yetkili kılınmıştır. Bu minvalde “Çalışanların işgücü piyasasında maruz kaldığı ayrımcı uygulamaların önüne geçilmesine ilişkin tedbirler alınacaktır.” konulu tedbir Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu sorumluluğunda bulunmaktadır. Bununla birlikte “Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu Kanununun Uygulanmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik” 24.11.2017 tarihi itibari ile Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiş olup, bu nedenle söz konusu tedbir maddesi kapsamında 2017 yılı itibari ile gerçekleştirilen bir çalışma bulunmamaktadır.

e) Kurul Kararı: Tedbirin aynı şekilde devam etmesine karar verilmiştir.

f) Tamamlanma Durumu: Devam ediyor.

Page 24: ÖZEL POLİTİKA GEREKTİREN GRUPLARIN İSTİHDAMININ … · 2018-03-07 · Özel politika gerektiren gruplar içerisinde kadınlar çok önemli bir yere sahiptir. Kadınların

www.uis.gov.tr78

Tedbir No ve Adı:

5.2 Toplumsal cinsiyet eşitliği algısının güçlendirilmesine yönelik bilinçlendirme faaliyetleri yapılacaktır.

a) Sorumlu Kurum/Kuruluş: ASPB

b) İşbirliği Yapılan Kurum/Kuruluşlar: MEB, ÇSGB, RTÜK, TRT, GTHB

c) Süre: 2019d) Sorumlu Kurum/Kuruluşun Çalışmaları ve Önerileri:

Türkiye’nin Mühendis Kızları Projesi (2016-2020)

Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı tarafından Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) ve Türkiye’nin önemli holdinglerinden biriyle işbirliği içerisinde “Türkiye’nin Mühendis Kızları Projesi (2016-2020)” hayata geçirilmiştir. Proje ile mühendis olmak isteyen kız öğrencileri her alanda destekleyerek, onların mesleğinin örnekleri haline gelebilmelerini sağlamak amaçlanmıştır. Proje kapsamında başarılı ancak maddi desteğe ihtiyacı olan, üniversitelerin mühendislik fakültelerinde (İnşaat, Çevre, Endüstri, Makine, Elektrik/Elektronik, Bilgisayar Mühendisliği) okuyan toplam 40 öğrenciye burs verilmiştir. 2017 yılında bu sayı 54’e ulaşmış olup sonraki yıl burs desteği verilen kız öğrenci sayısı 100’e çıkarılacaktır. Projenin liselere yönelik farkındalık çalışmaları pilot uygulama olarak Hatay ilinde 2 lisede olmak üzere toplam 6 etkinlik gerçekleştirilmiştir. Söz konusu etkinliklere 135 öğrenci, 35 öğretmen ve 56 veli olmak üzere toplam 226 kişi katılım sağlamıştır. Bununla birlikte üniversite öğrencilerine; staj ve istihdam imkânı ile İngilizce dil eğitimi sağlanmakta, ‘Sosyal Mühendislik’ sertifika programları eğitimleri verilmekte ve oluşturulan mentor- menti ağı kapsamında farklı etkinlikler düzenlenmektedir.

Ev Hanımlarına Yönelik Finansal Okuryazarlık Semineri

25.10.2017 tarihinde Ankara Büyükşehir Belediyesi Hanımlar Lokali ve Meslek Edindirme Kurslarından faydalanan 250 kadının katılım sağladığı bir seminer düzenlenmiştir. Seminer kapsamında katılımcılara finansal eğitim programlarının geliştirilmesi, finansal konuların ve risklerin anlaşılmasına yönelik para yönetimi, gelir, harcama, birikim, varlık, borç, tasarruf, yatırım, yatırım araçları ve bireysel emeklilik sistemi gibi hususlarda bilgiler sunulmuştur. Bu seminerlerin 28.11.2017 tarihinde Konya ve 30.11.2017 tarihinde Eskişehir illerinde gerçekleştirilmesi için çalışmalar yürütülmektedir.

Broşür Çalışmaları

* Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü’nün faaliyetlerinin tanıtımı, kadının çalışma hayatına katılımı, iş ve aile yaşamının uyumlaştırılmasına yönelik çalışmalar, mevzuat düzenlemeleri, destekler, teşvikler ve şikâyet mekanizmaları gibi konularda vatandaşları, çalışanları ve işverenleri bilgilendirmeye yönelik olarak;

• Türkiye’de Kadınların İşgücüne Katılımı ve İstihdamı

• Kadını Statüsü Genel Müdürlüğü broşürleri hazırlanmış olup dağıtımı yapılmaktadır.

Page 25: ÖZEL POLİTİKA GEREKTİREN GRUPLARIN İSTİHDAMININ … · 2018-03-07 · Özel politika gerektiren gruplar içerisinde kadınlar çok önemli bir yere sahiptir. Kadınların

ÖZEL POLİTİKA GEREKTİREN GRUPLARIN İSTİHDAMININ ARTIRILMASI

www.uis.gov.tr 79

* Kadınların çalışma hayatına katılması, çalışma hayatında yer alan kadınların çalışma hakları, kadınları desteklemeye yönelik teşvikler ve destekler ile çalışma hayatında karşılaşılan sorunlara ilişkin olarak başvuru mekanizmaları hakkında farkındalık oluşturmak, bilgilendirme yapmak amacıyla ASPB ve ÇSGB işbirliğinde “Ebeveynlerin Çalışma Hayatında Doğuma Bağlı İzin Hakları”, “Başvuru ve Şikâyet Mekanizmaları” ile “Destekler ve Teşvikler” konulu broşürler hazırlanmıştır. Broşürler tasarım aşamasında olup basımı ve dağıtımı kısa bir süre içerisinde gerçekleştirilecektir.

Yerelde Kadın Buluşmaları Etkinliği

Yerelde Kadın Buluşmaları kapsamında Çalışanların ve işverenlerin kadın erkek fırsat eşitliği bilincini artırmaya yönelik çalışmalara ilişkin Ankara’da etkinlik gerçekleştirilmesi planlanmaktadır. Bununla birlikte çalışma hayatında bulunmayan kadınlara kamu ve özel sektör tarafından sunulan iş olanakları ve destek mekanizmaları hakkında bilgilendirme yapılması, bu olanaklardan kadınların yararlanmasının ve kadınların ilgili taraflarla bir araya gelerek iletişim ağları oluşturulması hedeflenmektedir.

Medyada Kadın Temsili Projesi

“Medyada Kadın Temsili Projesi” medyada kadınların temsil ediliş biçiminin kadınlar ve toplumun sosyal ve kültürel yapısı üzerindeki etkilerini ortaya koymak amacıyla planlanmıştır. Projenin amacına paralel olarak iki ana hedefi bulunmaktadır. Bu hedefler;

- Türkiye’de medyada kadın temsiline ilişkin mevcut durumu, medyada yer alan yayınları inceleyerek ve medya yöneticileri, medya profesyonelleri ve toplumun görüşlerini alarak çok yönlü biçimde ortaya koymak,

- Türkiye’de medyada kadın temsiline ilişkin medya yöneticileri, medya profesyonelleri, Üniversitelerin İletişim Fakültesi öğrencileri ve toplumun/kamuoyunun bilinç ile farkındalığını artırmak, böylece medyanın kadın erkek eşitsizliğini pekiştiren yayınlarını minimize etmek olarak sıralanır.

Proje çerçevesinde satın alma faaliyetleri tamamlanmış olup çalışılacak firma belirlenmiştir. Firma tarafından proje kapsamında hazırlanan “başlangıç raporu” ve “birinci ara rapor” genel müdürlüğümüze iletilmiş olup incelenmektedir.

Kadının Güçlenmesi Strateji Belgesi ve Eylem Planı (2018-2023)

“Kadının Güçlenmesi Strateji Belgesi ve Eylem Planı” kadınların ekonomik ve sosyal yaşama katılımlarının güçlendirilmesi; hak, fırsat ve imkanlardan eşit şekilde yararlanmalarının sağlanması; kadın erkek fırsat eşitliğinin tüm ana plan ve politikalara yansıtılması amacıyla 2018-2023 yıllarını kapsayacak şekilde planlanmıştır.

Kadının Güçlenmesi Strateji Belgesi ve Eylem Planı:

- Eğitim, ekonomi, sağlık, karar mekanizmalarına katılım, medya gibi temel alanlar ile göç/mültecilik gibi son dönemde kadın sorunlarına ilişkin öne çıkan alanları,

- İlgili alanlara ilişkin hedefler, politikalar, tedbirler ile tedbirlerden sorumlu ve ilgili kuruluşlar, performans göstergeleri ve uygulama sürelerini içerecek şekilde tasarlanmıştır.

Kadının Güçlenmesi Strateji Belgesi ve Eylem Planı (2018-2023) hazırlık çalışmaları

Page 26: ÖZEL POLİTİKA GEREKTİREN GRUPLARIN İSTİHDAMININ … · 2018-03-07 · Özel politika gerektiren gruplar içerisinde kadınlar çok önemli bir yere sahiptir. Kadınların

www.uis.gov.tr80

kapsamında taslak metin hazırlanarak sorumlu ve ilgili kurum temsilcileriyle yapılan hazırlık toplantısı çerçevesinde güncellemeler gerçekleştirilmiştir. Kadının Güçlenmesi Strateji Belgesi ve Eylem Planı’nın önümüzdeki süreçte kurumların yazılı görüşüne sunulması ve makam onayı alınarak 2018 yılı başında uygulama aşamasına geçilmesi planlanmaktadır.

e) Kurul Kararı: İşbirliği yapılacak kurumlar arasına Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’nın da alınmasına karar verilmiştir.

f) Tamamlanma Durumu: Devam ediyor.

Politika No ve Adı:

6.1 Özel politika gerektiren gruplar belirlenerek, bu gruplara ilişkin ortak bir veri tabanı oluşturmak için çalışmalar yapılacaktır.

a) Sorumlu Kurum/Kuruluş: ÇSGB

b) İşbirliği Yapılan Kurum/Kuruluşlar: ASPB, İçişleri Bakanlığı, Gençlik ve Spor Bakanlı-ğı, Adalet Bakanlığı, Kalkınma Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı, SGK, İŞKUR, TÜİK, DPB, Sivil Toplum Kuruluşları

c) Süre: 2019

d) Sorumlu Kurum/Kuruluşun Çalışmaları ve Önerileri: Özel politika gerektiren gruplar kapsamına giren kadınlar, gençler, uzun süreli işsizler, engelliler ile eski hükümlü ve tutuklulara ilişkin verilerin toplanması adına 2018 yılında kurumlar arası işbirliği toplantıları düzenlenecek olup toplantılarda yapılacak değerlendirme ve alınacak kararlar sonrasında verilerin Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Çalışma İstatistikleri Bilgi Sistemi’ne (ÇİBS) aktarılması için çalışmalar başlatılacaktır. e) Kurul Kararı: Tedbirin aynı şekilde devam etmesine karar verilmiştir.

f) Tamamlanma Durumu: Devam ediyor.