BIOMAK

TUNDRA

Tundra (laponieraz tunturi, zuhaitzik gabeko ordokia) eremu lau eta zabala da, klima azpizoztua eta izoztutako zorupea du, zuhaitzik gabekoa. Lurra, gehienetan paduratsua, goroldioz eta likenez beteta dago.

Tundran bizi diren animaliak hauek dira:• Hartz Polarra• Otsoa• Renoak• Pinguinoak• …

Tundra arruntak diren lekuak hauek dira:• Ipar Asia• Ipar Amerikan• Ipar Poloan• …

TAIGATaiga edo baso boreala konifero-baso ezaugarri nagusitzat duen bioma da. Normalean, taiga Errusiako eskualdea izendatzeko erabiltzen da, munduko beste eskualdeak izendatzeko baso boreala erabiltzen da.

Eskualdeko klima hotza da oso, udako bataz besteko tenperatura 19 °C da, negukoa, berriz -30 °C. Hala ere, ez du elurte handirik egiten, urtean zehar prezipitazioak ez baitira 450 mmra ailegatzen.

Taigan animali hauek bizitzen dira:

• Erbi artikoa

• Oreina

• Hartza

• Altzea

•Jatuna

• …

Taigak arruntak dira leku auetan:

• Errusian

• Siberian

• Kanadan

• Alaskan

• …

BASO HOSTO ERORKORRA

Hosto erokorrak, hosto galkorrek edo kaduzifolioak zuhaitz eta zuhaixkak hostoak galtzen dituzte udazkenean (klima epelean) edo urtaro lehorrean (klima tropikalean).

Udazkena sartzearekin batera, hotza datorkigu eta eguzki ordu gutxiago izaten ditugu. Horren ondorioz, kolore berdea ematen dien klorofila galtzen hasten dira hostoak. Haien ezaugarriak desagertzen direnean, hostoa sikatu egiten da. Hosto lehor hauengatik janaria jasotzen jarraitu ezin duenez, gainetik kentzen ditu zuhaitzak. Giro hotzenetan, hostoen zainetako ura izoztu eta barnetik puskatu egiten dira. Beraz, hosto zaharrez libratu ondoren, udaberrian hostotza berria izateko prest dago zuhaitza.

Baso hosto erorkorretan animali hauek bizitzen dira:

• Hartzak

• Ahateak

• Arranoak

• Oreinak

• Katagorriak

• …

Baso hosto erorkorrak arruntak dira leku hauetan:

• Ipar Amerikan

• Errusian

• Asian

• Ozeanian

• …

BASO MEDITERRANEOAK

Mediterranear basoa klima mediterranearra daukaten lurraldeetan garatzen da. Negu epelak, uda lehorrak eta udazken eta udaberrietan prezipitazio altuak egotea dira mediterranear basoaren ezaugarri nagusiak. Gainera hainbat baso suteak ematen dira baina baso hauetako landaretza moldatuta dago. Baso hauek, Mediterranear Itsasoaren inguruan aurkitzen dira gehienbat. Hala ere, egon badaude beste munduko hainbat tokitan

Baso mediterraneotan bizi diren animaliak hauek dira:

• Otsoak

• Arranoak

• Katamotxak

• Oreinak

• …

Baso mediterraneoak arruntak dira leku hauetan:

• Iberiar Penintsulan

• Ozeanian

• Ipar eta Hego Amerikan

• Asian

• …

ESTEPAEstepa eremu lau eta zabala da, larre hedatsua, landare xerofiloak dituena eta , orokorrean, zuhaitzik gabeko bioma da. Batzuetan basamortu hotztzat hartu da, basamortu beroak ez bezala. Eskualdeak normalean, itsasotik urrun daude, ia ez dute euririk (urteko prezipitazioa 500 mm baino gutxiagokoa da) eta udatik negurako tenperaturaren aldaketa handia da (+40 °Ctik - 40 °Cra hain zuzen ere). Egunetik gauerako tenperaturaren aldaketa ere zabala da, Mongoliako ordokietan egunean 30 °C gradutan izatetik gauean 0 azpiko izatera pasa daiteke.

Estepan animali hauek bizi dira:

• Zaldiak

• Llamak

• Otsoak

• Hontza

• …

Estepak arruntak dira leku hauetan:

• Iberiar Penintsulan

• Asian

• Ukranian

• Errusian

• …

BASAMORTUAK

Basamortua erliebe mota bat da, non prezipitazio urriak dauden. Uraren eskasia eta baldintza klimatikoak direla eta, oso populazio-dentsitate txikia duen lur eremu nahiko zabalak dira. Definizio hau kontuan hartuta basamortu deitzen zaie eremu despopulatuei. Horrela basamortu deritze eremu hotzago batzuei, besteak beste artikoa edota tundra.

Basamortuan ageri diren animaliak hauek dira:

• Lehoiak

• Sugeak

• Gameluak

• Elefanteak

• …

Basamortuak leku hauetan dira arruntak:

• Afrikan

• Asian

• Ozeanian

• Ipar eta Hego Amerikan

• …

SABANA

Sabana belartza tropikal edo azpitropikal hedatsua da, landaredi lehorte-jasailez eratua eta zuhaitz bakanak dituena. Normalean, sabanak baso eta estepa arteko eremuak dira."Sabana" hitza, amerindiarrek erabili zuten larredia izendatzeko.Hala ere, sailkapena, deskribapen fisikoa baino konplexuagoa da.Sabana arketipikoak dira. Tropikoen artean kokaturiko biomak dira, batzuetan eskualde azpitropikalean ere agertzen direnak.

Sabanan dauden animaliak hauek dira:

• Elefanteak

• Girafak

• Lehoiak

• Zebrak

• …

Sabanak arruntak diren lekuak hauek dira:

• Afrikan

• Hego Amerikan

• Ozeanian

• …

OIHANAK

Oihana euri ugari eta sarriko lurraldeen baso trinkoa da. Definizio honetan sartzen dira bi mota nagusi: inguru tropikalekooihanak eta klima epeleko oihanak. "Lurraren birikak" dira lurralde oihantsuak, landare eta animalien espezie ugari eta biodibertsitate handia gordetzen dutenak.Euskaraz "baso" hitzaren eta "oihan" hitzaren etimologia zenbait kasuetan nahastu edo ondo zehaztu gabe agertzen da

Oihanetako animaliak hauek dira:

• Errinozeronteak

• Tximinoak

• Kokodriloak

• Sugeak

• …

Oihanak arruntak diren lekuak hauek dira:

• Afrikan

• Hego Amerikan

• Hego Asian

• …

BASAMORTU POLARRAK

Antartikako klima guztiz berezia da. Oso hotza izateaz gain, oso lehorra da. Ez du ia euririk egiten, munduko basamortu gehienetan baino gutxiago egiten du. elurrez estalita egon daitezke; prezipitazioak oso txikiak dira eta egiten duen hori izoztu egiten da.

Basamortu polarran ageri diren animaliak hauek dira:

• Hartz polarrak

• Pinguinoak

• Itsas txakurrak

• Fokak

Basamortu polarrak leku hauetan dira arruntak:

• Ipar Hemisferioan

JUNE

ETA

SHEILA