projektkodi civil i republikËs sË kosovËs draft civil … · fëmijë –është personi i cili...

956
1 Republika e Kosovës Republika Kosova - Republic of Kosovo Qeveria – Vlada – Government PROJEKTKODI CIVIL I REPUBLIKËS SË KOSOVËS DRAFT CIVIL CODE OF THE REPUBLIC OF KOSOVO NACRT GRAĐANSKOG ZAKONIKA REPUBLIKE KOSOVO

Upload: others

Post on 14-Jul-2020

19 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

  • 1

    Republika e Kosovës Republika Kosova - Republic of Kosovo

    Qeveria – Vlada – Government

    PROJEKTKODI CIVIL I REPUBLIKËS SË KOSOVËS

    DRAFT CIVIL CODE OF THE REPUBLIC OF KOSOVO

    NACRT GRAĐANSKOG ZAKONIKA REPUBLIKE KOSOVO

  • 2

    Kuvendi i Republikës së Kosovës,

    Në mbështetje të Nenit 65 (1) të Kushtetutës

    së Republikës së Kosovës,

    Miraton:

    KODIN CIVIL TË REPUBLIKËS

    SË KOSOVËS

    LIBRI I PARË – PJESA E

    PËRGJITHSHME

    KAPITULLI I – DISPOZITAT E

    PËRGJITHSHME

    Neni 1

    Qëllimi i kodit

    1. Qëllimi i këtij kodi është rregullimi dhe

    harmonizimi i dispozitave ligjore të së drejtës

    civile.

    2. Ky Kod është në përputhje me Direktiven e

    mëposhtme të BE-së në rendin juridik të

    Republikës së Kosovës:

    The Assembly of Republic of Kosovo,

    Pursuant to article 65 (1) of the Constitution of

    the Republic of Kosovo,

    Approves:

    CIVIL CODE OF THE REPUBLIC

    OF KOSOVO

    BOOK ONE – GENERAL

    PART

    CHAPTER I – GENERAL

    PROVISIONS

    Article 1

    Purpose of the Code

    1. The purpose of this Code is the regulation

    and harmonization of civil law provisions.

    2. This Code is in compliance with following

    EU Directive in the legal order of the Republic

    of Kosovo:

    Skupština Republike Kosovo,

    U skladu sa Članom 65 (1) Ustava Republike

    Kosovo,

    Usvaja:

    GRAĐANSKI ZAKONIK

    REPUBLIKE KOSOVO

    KNJIGA PRVA – OPŠTI

    DEO

    POGLAVLJE I - OPŠTE

    ODREDBE

    Član 1

    Svrha zakonika

    1. Svrha ovog zakonika je uređenje i

    usklađivanje zakonskih odredbi građanskog

    prava.

    2. Ovaj Zakonik je u skladu sa sledećom

    Direktivom EU u pravnom uređenju

    Republike Kosovo:

  • 3

    2.1. Direktiva e Këshillit 85/374/EEC e 25

    korrikut 1985 për përafrimin e ligjeve,

    rregulloreve dhe dispozitave administrative të

    shteteve anëtare për përgjegjësinë për

    produktet me të meta. 7.8.1985, Gazeta

    Zyrtare e Komuniteteve Evropiane Nr. L

    210/29.

    Neni 2

    Fushëveprimtaria

    1. Ky kod përfshinë dispozitat ligjore të drejtës

    civile të sistematizuara në:

    1.1 LIBRIN E PARË - PJESA E

    PËRGJITHSHME;

    1.2 LIBRIN E DYTË - DETYRIMET;

    1.3 LIBRIN E TRETË - PRONËSIA

    DHE TË DREJTAT TJERA

    SENDORE;

    1.4 LIBRIN E KATËRTË -

    FAMILJA; dhe

    1.5 LIBRIN E PESTË -

    TRASHËGIMIA.

    2. Dispozitat e këtij kodi janë të detyrueshme

    për të gjithë subjektet në marrëdhëniet juridike

    civile, përveç nëse parashihet diçka ndryshe

    2.1. Council Directive 85/374/EEC of 25

    July 1985 on the approximation of the

    laws, regulations and administrative

    provisions of the Member States

    concerning liability for defective

    products 7.8.1985, Official Journal of the

    European Communities No. L 210/29.

    Article 2

    Scope

    1. This Code includes legal provisions of civil

    law, systemized in:

    1.1 BOOK ONE – GENERAL PART;

    1.2 BOOK TWO – OBLIGATIONS;

    1.3 BOOK THREE – OWNERSHIP

    AND OTHER REAL RIGHTS;

    1.4 BOOK FOUR – FAMILY; and

    1.5 BOOK FIVE – INHERITANCE.

    2. The provisions of this Code are binding for

    all entities in legal-civil relations, except if

    2.1. Direktiva Saveta 85/374/EEC od 25

    Jula 1985 o harmonizaciji zakona, uredbi

    i administrativnih odredbi zemalja

    članica u vezi sa odgovornostima o

    proizvodima sa manama. 7.8.1985,

    Službeni List Evropske Unije Br. L

    210/29.

    Član 2

    Delokrug

    1. Ovaj zakonik sadrži pravne odredbe

    građanskog prava uvrštene u:

    1.1. KNJIGA PRVA – OPŠTI DEO;

    1.2. KNJIGA DRUGA - OBLIGACIJE;

    1.3. KNJIGA TREĆA - SVOJINA I

    DRUGA STVARNA PRAVA;

    1.4. KNJIGA ČETVRTA - PORODICA;

    i

    1.5. KNJIGA PETA - NASLEDSTVO.

    2. Odredbe ovog zakonika su obavezujuće za

    sve stranke u građanskopravnim odnosima,

    osim ako se nešto drugačije predviđa

  • 4

    me dispozitat e këtij kodi ose ligji tjetër të

    veçantë.

    Neni 3

    Përkufizimet

    1. Shprehjet e përdorura në këtë kod kanë

    këtë kuptim:

    1.1. Akti noterial – nënkupton aktin e

    lëshuar nga noteri sipas dispozitave të

    Ligjit për Noteri;

    1.2. Doket e mira – nënkuptojnë standarde

    të veçanta të sjelljes që gjenden në kufij

    midis rregullave morale dhe atyre juridike

    dhe duhet të zbatohen nga pjesëmarrësit në

    marrëdhëniet juridike civile;

    1.3. Fëmijë –është personi i cili nuk e ka

    mbushur moshen tetëmbëdhjetë (18) vjet.

    1.4. Femijët pa kujdes prindëror –

    konsiderohet fëmija prindërit e të cilit nuk

    janë gjallë, janë të panjohur, janë zhdukur,

    i’u është marrë e drejta prindërore apo për

    çfarëdo arsye në mënyrë të përkohshme ose

    të përhershme nuk i kryejnë detyrat e tyre

    prindërore ose kujdesin prindëror;

    otherwise provided with the provisions of this

    code or other specific law.

    Article 3

    Definitions

    1. The terms used in this code have the

    following meaning:

    1.1. Notary act - means the act issued by

    the notary according to the provisions of

    the Law on Notary;

    1.2. Good customs - mean specific

    standards of behavior that are found at the

    boundaries between moral and legal rules

    and should be implemented by participants

    in civil-legal relations;

    1.3. Child – is a person that has not reached

    the age of eighteen (18) years old.

    1.4. Child without parental care - is

    considered a child whose parents are

    deceased, unknown, absent, and whose

    parental rights were deprived temporarily

    or permanently for whatever reason, do

    not meet their parental obligations or

    parental care;

    odredbama ovog zakonika ili drugim

    posebnim zakonom.

    Član 3

    Definicije

    1. Pojmovi koji se koriste u ovom zakoniku

    imaju sledeće značenje:

    1.1. Javno-beležnički akt - podrazumeva

    akt izdat od strane notara u skladu sa

    odredbama Zakona o javnom beležništvu;

    1.2. Dobri običaji - podrazumevaju

    specifične standarde ponašanja koji se

    nalaze u granicama između moralnih i

    zakonskih pravila i oni se trebaju

    primenjivati od strane učesnika u

    građanskopravnim odnosima;

    1.3. Dete – je osoba koja nije navršila

    osamnaest (18) godina;

    1.4. Dete bez roditeljskog staranja -

    smatra se dete čiji roditelji nisu živi, nisu

    poznati, nestali, kojima je oduzeto

    roditeljsko pravo ili oni koji zbog bilo

    kakvog razloga privremeno ili trajno ne

    ispunjuju svoje roditeljske dužnosti ili

    roditeljsko staranje;

  • 5

    1.5. Kafshë – nënkupton të gjitha kafshët e

    gjalla, duke përfshirë edhe shpezët, peshqit

    dhe bletët, larvat që jetojnë të lira dhe

    format larvore riprodhuese, por pa

    përfshirë format fetale ose embronike;

    1.6. Kafshët e egra – përfshinë kafshët dhe

    shpendët e egra të caktuara me ligj, që

    formojnë popullata në gjendje të lirë në

    natyrë ose në sipërfaqe të kufizuara të

    parapara për kultivim intensiv apo për

    shumim;

    1.7. Kapari – përfshinë një shumë të

    parave ose ndonjë vlerë tjetër pasurore e

    cila jepet me rastin e lidhjes së kontratës si

    shenjë se kontrata është lidhur dhe si mjet

    sigurimit sendor për përmbushjen e saj;

    1.8. Kompensimi – është mënyrë e

    shuarjes së detyrimeve ashtu që

    kompensohet kërkesa me kërkesë në mes të

    debitorit dhe kreditorit;

    1.9. Konfondimi – është mënyrë e shuarjes

    së detyrimeve në rastet kur personi i njëjtë

    bëhet kreditor dhe debitor në marrëdhënien

    e njëjtë të detyrimit;

    1.10. Konversioni – nënkupton faktin se në

    qoftë se një punë absolutisht e pavlefshme

    1.5. Animal - means all live animals,

    including poultry, fish and bees, free

    larvae, and reproductive larvae, excluding

    fetal or embryonic forms;

    1.6. Wild animals - includes wild animals

    and wild birds as defined by the law, that

    form free flocks in nature or in restricted

    areas, foreseen for intensive cultivation or

    breeding;

    1.7. Earnest - includes an amount of

    money or any other property value given

    in the case of entry into contract as a sign

    that the contract has been concluded and as

    a means of assurance for its fulfilment;

    1.8. Compensation - is a means of

    extinction of obligations so as to reimburse

    the claim up[pn request between the debtor

    and the creditor;

    1.9. Confounding - is a manner of

    extinction of obligations in cases where

    the same person becomes both a creditor

    and a debtor in the same relationship of

    obligation;

    1.10. Conversion - means the fact that if

    an absolutely invalid work meets the

    1.5. Životinja - podrazumeva sve žive

    životinje, uključujući ptice, ribe i pčele,

    larve koje žive slobodno i larve

    reprodukcionog oblika, ali isključujući

    fetusne ili embrionalne oblike;

    1.6. Divlje životinje - uključuje divlje

    životinje i ptice koje su utvrđene zakonom,

    koje stvaraju populaciju u slobodnom

    stanju u prirodi ili u zatvorenim prostorima

    predviđenim za intenzivan uzgoj ili

    umnožavanje;

    1.7. Kapara - uključuje određenu sumu

    novca ili druge imovinske vrednosti koja se

    daje prilikom potpisivanja ugovora kao

    znak da je ugovor zaključen i kao mera

    stvarne sigurnosti za njegovo ispunjenje;

    1.8. Nadoknada - je način ukidanja

    obaveza tako da se potraživanje

    nadoknađuje zahtevima između dužnika i

    poverioca;

    1.9. Sjedinjenje - je način ukidanja

    obaveza kada ista osoba postaje poverilac i

    dužnik u istom odnosu prema obavezi;

    1.10. Konverzija – podrazumeva činjenicu

    da ako jedan apsolutno nevažeći posao

  • 6

    i plotëson kushtet për një punë tjetër të

    vlefshme, atëherë midis subjekteve do të

    vlejë puna e dytë, por vetëm nëse i plotëson

    kushtet për lidhjen e kësaj punë dhe me

    këtë realizohet i njëjti qëllim. Konversimi

    mund të bëhet vetëm me vendim të organit

    kompetent shtetëror;

    1.11. Pendimi – është mjet personal i

    sigurimit të përmbushjes së kontratës me të

    cilen njëra palë kontraktuese detyrohet ndaj

    palës tjetër se ka për t’i paguar një shumë

    të caktuar të të hollave ose ndonjë vlerë

    tjetër pasurore, nëse do të dëshironte të

    hiqte dorë nga kontrata;

    1.12. Prezumimi – nënkupton ekzistimin e

    rrethanave apo fakteve të caktuara sipas

    ligjit derisa nuk vërtetohet e kundërta;

    1.13. Prokura – nënkupton mënyren e

    veçantë të përfaqësimit në marrëdhëniet

    juridike civile që përmban autorizimin për

    përfaqësim që i jepet me punë juridike të

    autorizuarit nga ana e autorizuesit;

    1.14. Strehimi familjar – është formë e

    veçantë e mbrojtjes sociale për fëmijët pa

    përkujdesje prindërore, të keqtrajtuar ose

    lënë anash dhe nënkupton vendosjen e

    përkohshme të fëmijës në familjen tjetër

    requirements for another valid work, then

    the second job will be valid between the

    subjects, but only if it meets the conditions

    for undertaking this work and whereby is

    achieved the same purpose. Conversion

    can only be done under the decision of the

    competent state body;

    1.11. Repentance - is a personal means

    that assures fulfilment of the contract by

    which one of the contracting parties is

    liable to the other party for having to pay a

    certain amount of money or any other

    property value, if the party wanted to

    repent from the contract;

    1.12. Presumption - means the existence

    of certain circumstances or facts according

    to the law, until the contrary is proven;

    1.13. Authorization - means a particular

    means of representation in civil law

    elations that contains the entitlement of the

    authorized person to act as a representative

    of the principal;

    1.14. Foster care - is a special form of

    social protection for children without

    parental care, mistreated or neglected, and

    implies temporary placement of the child

    in another family when the child’s stay in

    ispunjava uslove za jedan drugi važeći

    posao, onda će između stranaka važiti drugi

    posao, ali samo ako ispunjava uslove za

    zaključenje ovog posla i ako se time postiže

    ista svrha. Konverzija se može učiniti samo

    odlukom nadležnog državnog organa;

    1.11. Odustanica - je lično sredstvo

    osiguravanja ispunjenja ugovora, kojim se

    jedna ugovorna stranka obavezuje prema

    drugoj stranci ugovora da će isplatiti

    određeni iznos novca ili drugu imovinsku

    vrednost, ako bi želela odustati od ugovora;

    1.12. Pretpostavka - podrazumeva

    postojanje nekih činjenica ili okolnosti u

    skladu sa zakonom dok se ne dokaže

    suprotno;

    1.13. Prokura - podrazumeva poseban

    način zastupanja u građanskopravnim

    odnosima koji sadrži ovlašćenje za

    zastupanje koje se ovlašćenom daje

    pravnim poslovima od strane ovlastioca;

    1.14.Hraniteljstvo - poseban je oblik

    socijalne zaštite za decu bez roditeljskog

    staranja, zlostavljanu ili zanemarenu i

    podrazumeva privremeni smeštaj deteta u

    drugu porodicu kad je boravak deteta u

  • 7

    atëherë kur qëndrimi i fëmijës në familjen

    biologjike, ose familjen e adoptuese është e

    pamundshme;

    1.15. Strehimi rezidencial - është formë e

    e veçantë e mbrojtjes sociale për fëmijët pa

    përkujdesje prindërore, të keqtrajtuar ose

    lënë anash dhe nënkupton vendosjen e

    fëmijës në institucionin përkatës të

    specializuar për strehim rezidencial;

    1.16. Veprimet juridike – nënkuptojnë

    deklarimet e vullnetit të subjekteve përmes

    të cilave krijojnë, ndryshojnë ose shuajnë

    ndonjë marrëdhënie juridike civile, po jo

    domosdoshmerisht barten vlerat pasuror

    nga një subjet në tjetrin.

    2. Përemrat vetor të përdorur siç janë “ai” dhe

    “ajo” si dhe përemrat pronor “i tij” dhe “i saj”,

    duhet të kuptohen pa asnjë lloj diskriminimi

    gjinor dhe një përdorim i tillë është bërë vetëm

    për arsye të kontekstit të caktuar në këtë kod.

    Neni 4

    Burimet e të drejtës civile

    1. Burim i së drejtës civile është kushtetuta,

    marrëveshjet dhe instrumentet ndërkombëtare

    të ratifikuara, ky kod dhe ligjet tjera.

    the biological or adoption family is

    impossible;

    1.15. Residential accommodation - is a

    special form of social protection for

    children without parental care, mistreated

    or neglected, and implies placement of

    child in relevant specialized institutions

    for residential accommodation;

    1.16. Legal acts - means the declarations

    of the will of persons through which they

    create, change or extinguish any civil law

    relationship, but not necessarily are

    transferred property values from one entity

    to another.

    2. Pronouns used as “he” and “her” as well as

    possessive pronouns such as ”his” and “hers”

    should be understood without any gender

    discrimination and such use is done only for

    reasons of the context set in this code.

    Article 4

    Sources of Civil Law

    1. The source of civil law is the Constitution,

    ratified international agreements and

    instruments, this code and other laws.

    biološkoj ili usvojeničkoj porodici

    nemoguć;

    1.15. Rezidencijalni smeštaj -

    poseban je oblik socijalne zaštite dece bez

    roditeljskog staranja, zlostavljanu ili

    zanemarenu i podrazumeva stavljanje

    deteta u ustanovi koja je specijalizovana za

    rezidencijalni smeštaj;

    1.16. Pravne radnje – podrazumevaju

    izražavanje volje subjekata preko kojih

    stvaraju, menjaju ili gase neki

    građanskopravni odnos, ali se ne nužno

    prenose imovinske vrednosti nekretnina оd

    subjekta na drugog.

    2. Lične zamenice koje su korišćene kao

    što su "on" i "ona" i prisvojne (posesivne)

    zamenice "njegov" i "njen" moraju se shvatiti

    bez rodne diskriminacije i korišćene su tako

    samo iz razloga iz određenog konteksta u

    ovom zakoniku.

    Član 4

    Izvori građanskog prava

    1. Izvor građanskog prava je ustav,

    ratifikovani sporazumi i međunarodni

    instrumenti, ovaj zakonik i ostali zakoni.

  • 8

    2. Në mungesë të ligjit, zakoni është burim i së

    drejtës civile vetëm kur ka zbraztësira juridike

    dhe nuk është në kundërshtim me ligjin.

    3. Zakoni lind nga përdorimi afatgjatë i një

    lloji të sjelljes nëse personat e përfshirë në

    tregti e konsiderojnë atë ligjërisht të

    detyrueshëm.

    4. E drejta e huaj në marrëdhëniet juridike

    civile me element të huaj mund të aplikohet.

    Mënyra e aplikimit, kufizimet dhe procedurat

    rregullohen me ligj të vecantë.

    Neni 5

    Interpretimi i ligjit

    1. Një dispozitë e këtij kodi do të interpretohet

    së bashku me dispozitat e tjera të kodit në

    përputhje me formulimin, frymën dhe qëllimin

    e këtij kodi.

    2. Dispozitat e librit të parë të këtij kodi,

    vlejnë për të gjitha pjesët e kodit dhe ligjet

    tjera të veçanta në fushën civile, përveç nëse

    ndryshe parashihet shprehimisht me librat

    tjerë të këtij kodi ose ligjet e veçanta.

    2. In the absence of a law, customs is a source

    of civil law only when there are legal

    loopholes and they are not in contradiction

    with it.

    3. The custom arises from long-term use of a

    kind of conduct if the persons involved in the

    trade consider it legally binding. A custom

    cannot be contrary to the law.

    4. Foreign law may be applied in civil-law

    relations with a foreign element. The means of

    application, limitations and procedures are

    regulated by a special law.

    Article 5

    Interpretation of the Law

    1. A provision of this Code shall be interpreted

    along with other code provisions in

    accordance with the wording, spirit and

    purpose of this Code.

    2. The provisions of the first Book of this Code

    apply to all Books of the Code and other

    special laws in the civil field, unless otherwise

    explicitly provided for by other Books of this

    Code or specific laws.

    2. U nedostatku zakona, običaj je izvor

    građanskog prava samo kada postoje pravne

    praznine, i nije u suprotnosti sa zakonom.

    3. Običaj proizlazi iz dugoročnog korišćenja

    vrste ponašanja ako ga lica, koje su uključene

    u trgovini smatraju da je pravno obavezujući.

    4. Strano pravo u građanskopravnim odnosima

    sa stranim elementom se može primeniti.

    Način primene, ograničenja i postupci se

    uređuju posebnim zakonom.

    Član 5

    Tumačenje zakona

    1. Odredba ovog zakonika, zajedno sa drugim

    odredbama zakonika, tumačiće se u skladu sa

    tekstom, duhom i svrhom ovog zakonika.

    2. Odredbe prve knjige ovog zakonika

    primenjuju se na sve delove zakonika i na

    druge posebne zakone u građanskim

    predmetima, osim ako se izričito drugačije

    navodi u drugim knjigama ovog zakonika ili

    posebnim zakonima.

  • 9

    Neni 6

    Analogjia

    1. Në mungesë të një dispozite që rregullon

    një marrëdhënie juridike, dispozitat e një ligji

    të cilat rregullojnë marrëdhënie të ngjajshme

    zbatohen edhe në këtë rast, përveç nëse

    rregullimi i marrëdhënieve juridike është në

    kundërshtim me parimet e përgjithshme ose

    qëllimin e ligjit.

    2. Në mungesa e një dispozite të tillë,

    marrëdhënia juridike rregullohet sipas frymës

    së përgjithshme të ligjit dhe të së drejtës.

    Neni 7

    Krijimi i të drejtave dhe detyrimeve civile

    Të drejtat dhe detyrimet civile krijohen nga

    punët juridike, ngjarjet e parashikuara me ligj,

    veprime të tjera që krijojnë të drejta dhe

    detyrime të përcaktuara me ligj, si dhe nga

    veprimet jokontraktuale.

    Neni 8

    Ushtrimi i të drejtave dhe përmbushja e

    detyrimeve me mirëbesim

    1. Çdo person duhet t’i ushtrojë të drejtat dhe

    t’i përmbush detyrimet e tij me mirëbesim.

    Article 6

    Analogy

    1. In the absence of a provision regulating a

    legal relationship, the provisions of a law

    regulating similar relationships shall also

    apply in this case, unless the regulation of

    legal relations is contrary to the general

    principles or the purpose of the law.

    2. In the absence of such a provision, the legal

    relationship is regulated by the general spirit

    of law and justice.

    Article 7

    Establishment of Civil Rights and

    Obligations

    Civil rights and obligations are established by

    legal transactions, situations provided by law,

    other acts that create rights and obligations as

    defined by law, as well as by unlawful acts.

    Article 8

    Exercise of Rights and Fulfilment of

    Obligations in good faith

    1. Both should exercise the rights and fulfil his

    obligations in good faith.

    Član 6

    Analogija

    1. U nedostatku odredaba koje uređuju pravne

    odnose, u tom slučaju primenjuju se odredbe

    zakona kojim se uređuju slični odnosi, sem

    ako je uređenje pravnih odnosa u suprotnošću

    sa opštim načelima ili svrhom zakona.

    2. U nedostatku takve odredbe, pravni odnos

    se uređuje u skladu sa opštim duhom zakona i

    prava.

    Član 7

    Stvaranje građanskih prava i obaveza

    Građanska prava i obaveze stvaraju se

    pravnim poslovima, zakonom predviđenih

    događaja, drugim radnjama koja stvaraju

    prava i obaveze utvrđene kao i ne-ugovornim

    radnjama.

    Član 8

    Savesno ostvarivanje prava ispunjavanje

    obaveza

    1. Svako lice treba da ostvari prava i da ispuni

    svoje obaveze savesno.

  • 10

    2. Ndalohet keqpërdorimi i të drejtave

    subjektive civile.

    Neni 9

    Prezumimi i mirëbesimit

    1. Kur ligji e kushtëzon ndonjë efekt ligjor me

    mirëbesimin e një personi, mirëbesimi

    prezumohet.

    2. Asnjë person nuk mund të thirret në

    prezumimin e mirëbesimit, nëse ai ka dështuar

    në ushtrimin e kujdesit të duhur të kërkuar

    sipas rrethanave të caktuara.

    Neni 10

    Ndalimi i shkaktimit të dëmit

    Çdokush duhet të kujdeset që të mos i

    shkaktoj dëm personit tjetër.

    Neni 11

    Bartja e të drejtave dhe detyrimeve

    1. Të drejtat dhe detyrimet civile mund të

    barten nga një person në tjetrin nëse të drejtat

    dhe detyrimet nuk lidhen në mënyrë të

    pandashme me personin sipas ligjit.

    2. Pamundësia ligjore e bartjes së të drejtave

    bazohet në një punë juridike ose në ligj.

    2. The abuse of subjective civil rights is

    prohibited.

    Article 9

    Presumption of Good Faith

    1. When the law associates any legal effect

    with a person's good faith, the good faith is

    presumed.

    2. No person may invoke the presumption of

    good faith if he has failed to exercise the

    required due diligence under certain

    circumstances.

    Article 10

    Prohibition of Causing Damage

    Everyone should take care not to cause harm

    to another person.

    Article 11

    Transfer of Rights and Obligations

    1. Civil rights and obligations can be

    transferred from one person to another if the

    rights and obligations are not inseparably

    linked to the person under the law.

    2. The legal incapacity of transfer of rights is

    based on a legal works or on law.

    2. Zabranjena je zloupotreba

    subjektivnih građanskih prava.

    Član 9

    Pretpostavka savesnosti

    1. Kada zakon uslovljava neko dejstvo

    savesnosti lica, onda se savesnost

    pretpostavlja.

    2. Nijedno lice se ne može pozivati na

    pretpostavku savesnosti, ako nije imao uspeha

    da izvrši potrebno staranje, traženo pod

    određenim okolnostima.

    Član 10

    Zabrana prouzrokovanja štete

    Svako treba voditi računa da ne prouzrokuje

    štetu drugom licu.

    Član 11

    Prenos prava i obaveza

    1. Građanska prava i obaveza se mogu preneti

    sa jednog lica na drugo, ako ta prava i obaveze

    nisu neraskidivo povezana sa licem shodno

    zakonom.

    2. Pravna nemogućnost prenosa prava se

    zasniva na pravnom poslu ili zakonu.

  • 11

    3. Të drejtat dhe detyrimet barten në

    bazë të një pune juridike përkatëse. Çdo e

    drejtë dhe detyrim bartet ndaras, përveç nëse

    me ligj parashihet ndryshe.

    KAPITULLI II - SUBJEKTET E SË

    DREJTËS CIVILE

    Nënkapitulli I - Personat Fizik

    Neni 12

    Aftësia për të qenë titullar i të drejtave dhe

    detyrimeve civile

    1. Çdo person fizik gëzon aftësi të plotë dhe të

    barabartë për të pasur të drejta dhe detyrime

    civile, brenda kufijve të caktuar me ligj.

    2. Të huajtë gëzojnë të njëjtat të drejta dhe

    detyrime që u njihen shtetasëve të Kosovës,

    përveç nëse parashihet ndryshe me ligje të

    veçanta.

    Neni 13

    Aftësia juridike

    1. Aftësia juridike e personit fizik fitohet në

    momentin e lindjes, me kusht që të lind i

    gjallë.

    3. Rights and obligations are transferred on the

    basis of a relevant legal transaction. Any right

    and obligation shall be transferred separately,

    unless otherwise provided by law.

    CHAPTER II – SUBJECTS OF

    CIVIL LAW

    Sub-chapter I - Natural Persons

    Article 12

    Capacity to be Holder of Rights and

    Obligations

    1. Every natural person enjoys full and equal

    capacity to have civil rights and obligations

    within the limits set by law.

    2. Foreigners enjoy the same rights and

    obligations that are recognized to Kosovo

    citizens, except when foreseen otherwise by

    special laws.

    Article 13

    Legal capacity

    1. The legal capacity of a natural person is

    acquired at birth, provided that he is born

    alive.

    3. Prava i obaveze se prenose na osnovu

    odgovarajućeg pravnog posla. Svako pravo i

    obaveza se prenosi odvojeno, osim ako nije

    drugačije propisano zakonom.

    POGLAVLJE II – SUBJEKTI

    GRAĐANSKOG PRAVA

    Potpoglavlje I - Fizička lica

    Član 12

    Sposobnost lica da bude nosilac

    građanskih prava i obaveza

    1. Svako fizičko lice uživa punu i jednaku

    sposobnost da bude nosilac građanskih prava

    i obaveza u granicama propisanim zakonom.

    2. Stranci imaju ista prava i obaveze koja se

    priznavanju državljanima Kosova, osim ako

    nije drugačije propisano posebnim zakonima.

    Član 13

    Pravna sposobnost

    1. Pravna sposobnost fizičkih lica se stiče

    rođenjem, pod uslovom da se rodi živo.

  • 12

    2. Fëmija kur lind i gjallë gëzon aftësinë

    juridike që nga koha e zënies për rastet e

    trashëgimisë. Me ligj të veçantë mund të

    parashihen raste tjera.

    3. Aftësia juridike e personit fizik përfundon

    me vdekjen e tij.

    Neni 14

    E drejta në emër

    1. Çdo person fizik e gëzon të drejtën në emër

    sipas dispozitave ligjore.

    2. Kontestimi i emrit dhe çështjet tjera lidhur

    me të rregullohen me ligj të veçantë.

    Neni 15

    Mosha madhore

    Mosha madhore fitohet me arritjen e moshës

    tetëmbëdhjetë (18) vjeçare.

    Neni 16

    Aftësia për të vepruar

    1. Me mbushjen e moshës tetëmbëdhjetë (18)

    vjeçare, lind aftësia e plotë për të vepruar e

    personit fizik. Nga kjo moshë personi fizik me

    veprimet e veta mund të fitoj të drejta dhe të

    marrë përsipër detyrime civile në mënyrë të

    pavarur.

    2. The child born alive enjoys legal capacity

    since the time of conception for cases of

    inheritance. By virtue of special law, other

    cases may be foreseen.

    3. The legal capacity of a natural person ends

    with his death.

    Article 14

    Right to Name

    1. Every natural person enjoys the right to a

    name under provisions regulated by law.

    2. The dispute over the name and other issues

    related to it are regulated by a special law.

    Article 15

    Adulthood

    Adulthood is acquired upon reaching eighteen

    (18) years of age.

    Article 16

    Capacity to Act

    1. By reaching eighteen (18) years of age, the

    natural person’s full capacity to act begins. By

    this age the natural person with his actions can

    acquire rights and assume civil obligations

    independently.

    2. Kada se dete rodi živo uživa pravnu

    sposobnost od trenutka začeća u slučajevima

    nasledstva. Posebnim zakonom se mogu

    propisati drugi slučajevi.

    3. Pravna sposobnost fizičkog lica se završava

    njegovom smrću.

    Član 14

    Pravo na ime

    1. Svako fizičko lice ima pravo na ime, u

    skladu sa zakonskim odredbama.

    2. Osporavanje imena i drugih srodnih pitanja

    uređuju se posebnim zakonom.

    Član 15

    Punoletstvo

    Punoletstvo se stiče kada se napuni osamnaest

    (18) godina.

    Član 16

    Poslovna sposobnost

    1. Kada fizičko lice navrši osamnaest (18.)

    godina, ono stiče potpunu poslovnu

    sposobnost. Od ovog uzrasta, fizičko lice

    svojim radnjama može dobiti prava i da

    samostalno preuzima građanske obaveze.

  • 13

    2. Aftësinë e plotë për të vepruar e fiton me

    anë të martesës edhe personi mbi moshën

    gjashtëmbëdhjetë (16) vjeçare, me kusht që të

    ketë marrë lejen paraprake për martesë nga

    gjykata kompetente.

    3. Aftësia e plotë për të vepruar sipas

    paragrafit dy (2) të këtij neni nuk humbet edhe

    në rastet kur martesa është shpallur e

    pavlefshme ose është zgjidhur me

    shkurorëzim para se personi të mbush moshën

    tëtëmbëdhjetë (18) vjeçare.

    Neni 17

    Aftësia për të vepruar e personit të mitur

    mbi katërmëbdhjetë (14) vjeç

    1. I mituri, që ka mbushur moshën

    katërmbëdhjetë (14) vjeçare, mund të kryejë

    veprime juridike vetëm me pëlqimin e

    mëparshëm të përfaqësuesit të tij ligjor.

    2. I mituri i moshës katërmbëdhjetë (14)

    vjeçare mund të jetë anëtarë i ndonjë

    organizate shoqërore, të disponoj me pasurinë

    që fiton me punën e tij, të depozitoj kursime

    dhe t’i disponoj vetë këto depozita.

    3. Mbikëqyrja e përfaqësuesit ligjor sipas

    dispozitave të librit mbi familjen, kërkohet

    2. Persons over the age of sixteen (16) years

    can acquire full capacity to act to marry,

    provided that they have obtained prior

    permission for marriage by the competent

    court;

    3. The full capacity to act (according to

    paragraph two (2) of this Article) shall not be

    lost even in cases where the marriage is

    declared null and void or has been dissolved

    by divorce before the person reaches eighteen

    (18) years of age.

    Article 17

    Capacity to Act of Minor Person over

    fourteen (14) years of age

    1. A minor, who has reached 14 years of age,

    may only perform legal actions upon prior

    consent of his legal representative;

    2. A minor of fourteen (14) years of age may

    be a member of a social organization, possess

    assets earned with his work, deposit savings

    and dispose with these deposits himself.

    3. According to the provisions of the Book on

    Family, supervision of the legal representative

    is only required for the prohibition of misuse

    2. Punu poslovnu sposobnost preko braka

    stiče i lice starije od šesnaest (16.) godina, pod

    uslovom da se prethodno dobije saglasnost za

    brak od strane nadležnog suda.

    3. Puna poslovna sposobnost u skladu sa

    stavom dva (2) ovog člana se ne gubi, čak i

    ako je brak proglašen nevažećim ili je rešen

    razvodom pre nego što lice navrši osamnaest

    (18.) godina.

    Član 17

    Poslovna sposobnost maloletnog lica iznad

    četrnaest (14) godina

    1. Maloletnik, koji je navršio četrnaest (14.)

    godina, može vršiti pravne radnje samo uz

    prethodnu saglasnost njegovog pravnog

    zastupnika.

    2. Maloletnik, uzrasta od četrnaest (14.)

    godina, može biti član društvene organizacije,

    može da raspolaže imovinom koju zarađuje

    svojim radom, da položi ušteđevinu, i da sam

    raspolaže ovim depozitima.

    3. Nadzor pravnog zastupnika, shodno

    odredbama knjige o porodici, zahteva se samo

  • 14

    vetëm për ndalimin e keqpërdorimit të mjeteve

    në dëm të tij dhe të tjerëve.

    Neni 18

    Aftësia e veprimit e personit të mitur nën

    katërmbëdhjetë (14) vjeç

    1. I mituri që nuk ka mbushur moshën

    katërmbëdhjetë (14) vjeçare, nuk ka aftësi për

    të vepruar. Ai mund të kryejë veprime juridike

    që i përshtaten moshës së tij, aftësisë për të

    kuptuar veprimet dhe që përmbushen aty për

    aty, si dhe veprime juridike që i sjellin dobi pa

    asnjë kundër shpërblim.

    2. Veprimet e tjera juridike i kryen në emër të

    tij përfaqësuesi ligjor.

    Neni 19

    Heqja e aftësisë së veprimit për personin e

    mitur

    1. I mituri në moshë katërmbëdhjetë (14) deri

    në tëtëmbëdhjetë (18) vjeç, i cili është i paftë

    të kujdeset për për të drejtat dhe interesat e tij

    e tij për shkak të paaftësisë për të gjykuar, me

    vendim të gjykatës mund t’i hiqet aftësia për

    të kryer veprime juridike që u lejohen

    personave të moshës katërmbëdhjetë (14) deri

    në tetëmbëdhjetë (18) vjeç.

    of monetary means to his detriment and to

    others.

    Article 18

    Capacity to Act of Minor Person under the

    fourteen (14) years of age

    1. A minor who has not reached fourteen (14)

    years of age has no capacity to act. He can

    perform legal actions suitable to his age and

    capacity to understand actions accomplished

    impromptu, as well as legal actions that

    benefit him without any reward;

    2. Other legal actions are performed on his

    behalf by the legal representative.

    Article 19

    Deprivation of the capacity to Act for

    Minor Person

    1. A minor between fourteen (14) and up to

    eighteen (18) years of age who is unable to

    take care of his rights and interests due to

    incapacity to judge, may by the court decision

    be deprived of the capacity to perform legal

    actions that are permitted for persons aged

    fourteen (14) to eighteen (18) years.

    radi sprečavanja zloupotrebe sredstava na

    njegovu štetu ili štetu drugih.

    Član 18

    Poslovna sposobnost maloletnika ispod

    četrnaest (14) godina

    1. Maloletnik koje nije navršilo četrnaest (14.)

    godina, nema poslovnu sposobnost. On može

    obavljati pravne radnje koje odgovaraju

    njegovim godinama, sposobnošću za

    razumevanje radnji koje se ispunjavaju na licu

    mesta, kao i pravne radnje koje mu donose

    koristi bez ikakve naknade zauzvrat.

    2. Druge pravne radnje u njegovo ime obavlja

    njegov pravni zastupnik.

    Član 19

    Lišenje poslovne sposobnosti maloletnog

    lica

    1. Maloletnik od četrnaest (14.) do osamnaest

    (18.) godina uzrasta, koji usled nesposobnosti

    rasuđivanja nije sposoban da se brine o svojim

    pravima i interesima, sudskom odlukom se

    može lišiti poslovne sposobnosti za obavljanje

    pravnih radnji koje se dozvoljavaju licima

    uzrasta od četrnaest (14.) do osamnaest (18.)

    godina.

  • 15

    2. Këto veprime mund të kryhen vetëm

    nëpërmjet përfaqësuesit të tij ligjor.

    3. Heqja e aftësisë për të vepruar e personave

    katërmbëdhjetë (14) deri tetëmbëdhjetë (18)

    vjeç rregullohet me procedure të njëjtë sikurse

    te heqja e aftësisë së veprimit për personat

    madhor.

    Neni 20

    Heqja e aftësisë së veprimit për personin

    madhor

    1. Personit madhor, i cili për shkak të

    paaftësisë për të gjykuar është tërësisht ose

    pjesërisht i paaftë të kujdeset për të drejtat dhe

    interesat e tij, me vendim të gjykatës mund t’i

    hiqet ose kufizohet aftësia për të kryer

    veprime juridike.

    2. Me vendim të gjykatës përcaktohet heqja e

    aftësisë për të vepruar në mënyrë plotë ose të

    pjesshme.

    Neni 21

    Shtetësia, vendbanimi dhe vendqëndrimi

    1. Personi fizik ka shtetësinë, vendbanimin

    dhe vendqëndrimin.

    2. Fitimi dhe humbja e tyre rregullohen me

    ligje të veçanta.

    2. These actions may be carried out only

    through his legal representative.

    3. Abolishing the capacity to act for persons

    between fourteen (14) and up to eighteen (18)

    years of age is regulated by the same

    procedure used for the deprived of capacity for

    adult persons.

    Article 20

    Deprivation of the Capacity to Act for

    Adult Person

    1. An adult person who, due to incapacity to

    judge, is totally or partially unable to take care

    of his affairs, may be deprived of, or limited

    to his capacity to perform legal actions by a

    court decision.

    2. The abolition of the capacity to act fully or

    partially is determined by court decision.

    Article 21

    Citizenship, Domicile and Residence

    1. The natural person has his citizenship,

    domicile and residence.

    2. Their acquisition and loss are regulated by

    special laws.

    2. Ove radnje mogu obavljati samo preko

    svog pravnog zastupnika.

    3. Lišenje poslovne sposobnosti licima

    četrnaest (14.) do osamnaest (18.) godina

    uzrasta uređuje se po istom postupku kao i

    lišenje poslovne sposobnosti za odrasla lica.

    Član 20

    Lišenje poslovne sposobnosti za punoletna

    lica

    1. Punoletno lice, koje je zbog nesposobnosti

    rasuđivanja, potpuno ili delimično

    nesposobno da se brine o svojim pravima i

    interesima, sudskom odlukom se može lišiti ili

    ograničiti sposobnost za obavljanje pravnih

    radnji.

    2. Sudskom odlukom se određuje potpuno ili

    delimično lišenje poslovne sposobnosti.

    Član 21

    Državljanstvo, prebivalište i boravište

    1. Fizičko lice ima državljanstvo, boravište i

    prebivalište.

    2. Njihovo sticanje i gubitak uređuju se

    posebnim zakonima.

  • 16

    Neni 22

    Shpallja e personit te zhdukur

    1. Personi që mungon nga vendi i banimit ose

    i vendqëndrimit të fundit të tij dhe për të cilin

    nuk ka informata për më shumë se dy (2) vite,

    me kërkesën e secilit person fizik ose juridik

    që për një gjë të tillë ka interes juridik, mund

    të shpallet i zhdukur me vendim të gjykatës

    kompetente.

    2. Me kërkesë të cilitdo person që ka interes

    juridik, gjykata mund ta shfuqizojë statusin e

    personit të zhdukur.

    3. Procedura gjyqësore rregullohet me ligj të

    veçantë.

    Neni 23

    Shpallja e personit për të vdekur

    1. Personi fizik që është shpallur i zhdukur me

    vendim të gjykatës, me kërkesën e çdo personi

    të interesuar mund të shpallet i vdekur me

    vendim të gjykatës, kur kanë kaluar pa pasur

    informata tri (3) vite nga dita që është shpallur

    i zhdukur.

    2. I vdekur mund të shpallet me vendim

    gjyqësor edhe personi:

    Article 22

    Declaration of the Missing Person

    1. A person missing from the place of domicile

    or his last residence and for whom there is no

    information for more than two years, may be

    pronounced as missing by a decision of the

    competent court, at the request of any natural

    or legal person having a legal interest .

    2. Upon the request of any person that has

    legal interest, the court can abolish status of

    the missing person.

    3. The court procedure is regulated by special

    law.

    Article 23

    Announcement of the Person as Dead

    1. A physical person announced missing by a

    court decision, may be declared dead at the

    request of any interested person by a court

    decision when three (3) years have passed

    without any information from the day it was

    declared missing.

    2. Likewise, a person may be declared dead by

    a court decision:

    Član 22

    Proglašenje lica nestalim

    1. Lice koje nestane iz njegovog poslednjeg

    mesta prebivališta ili boravišta i o kojem nema

    informacija više od dve (2.) godine, na zahtev

    bilo kojeg fizičkog ili pravnog lica koji ima

    pravni interes, može se proglasiti nestalim,

    odlukom nadležnog suda.

    2. Na zahtev bilo koje osobe koja ima javni

    interes, Sud može da ukine status nestalog lica

    3. Sudski postupak se uređuje posebnim

    zakonom.

    Član 23

    Proglašenje lica mrtvim

    1. Fizičko lice koje je sudskom odlukom

    proglašeno nestalim, može se na zahtev

    svakog zainteresovanog lica proglasiti mrtvim

    od strane suda, ako je prošlo tri (3.) godina bez

    informacija od dana kada je proglašen

    nestalim.

    2. Sudskom odlukom se može proglasiti

    mrtvo, i lice:

  • 17

    2.1 për jetën e të cilit gjatë pesë (5) viteve të

    fundit nuk ka pasur kurrfarë informata, kurse

    nga lindja e tij kanë kaluar gjashtëdhjetë e

    pesë (65) vite;

    2.2 për jetën e të cilit gjatë pesë (5) viteve të

    fundit nuk ka pasur kurrfarë informatash,

    kurse rrethanat në të cilat është zhdukur

    bëjnë të besohet se nuk është më i gjallë;

    2.3 që ka humbur gjatë luftës lidhur me

    veprimet luftarake dhe kjo vërtetohet nga

    organet kompetente ushtarake, për jetën e të

    cilit nuk ka pasur kurrfarë informatash për

    një (1) vit nga dita që ka hyrë në fuqi

    marrëveshja e paqes, ose dy (2) vite nga

    mbarimi i veprimeve luftarake;

    2.4 që ka humbur në një fatkeqësi

    komunikacioni, zjarri, përmbytje, termet ose

    në ndonjë rrezik tjetër të drejtpërdrejtë për

    jetën, kurse për jetën e tij nuk ka pasur

    kurrfarë informatash për gjashtë (6) muaj

    nga dita e heqjes së rrezikut.

    3. Afatet nga nënparagrafi dy pikë një (2.1)

    dhe dy pikë dy (2.2) të këtij neni llogariten nga

    dita kur sipas informatave të fundit personi i

    humbur pa dyshim ka qenë i gjallë, e nëse kjo

    ditë nuk mund të konstatohet me saktësi, këto

    2.1 for whose life there has been no

    information in the past five (5) years, and

    since his birth sixty five (65) years have

    passed;

    2.2 for whose life there has been no

    information in the last five (5) years, and

    the circumstances in which he has been

    missing makes it credible that he is no

    longer alive;

    2.3 who has been missing during war in

    relation to combat operations and this is

    confirmed by the competent military

    bodies for whose lives there was no

    information for one (1) year since the day

    the peace agreement entered into force or

    two (2) years after the end of the combat

    operations;

    2.4 who has been missing in a traffic

    accident, fire, flooding, earthquake or any

    other direct risk to life, and for his life

    there was no information for six (6)

    months from the day the risk ceased to

    exist.

    3. The deadlines from sub-paragraphs 2.1 and

    2.2 of this Article are calculated from the day

    when, according to recent information, the

    missing person has undoubtedly been alive,

    and if this day cannot be ascertained

    2.1. za čiji život u poslednjih pet (5.)

    godina, nije imalo nikakvih informacija, a

    proteklo je šezdeset i pet (65.) godina od

    njegovog datuma rođenja;

    2.2. za čiji život nije bilo nikakvih

    informacija u poslednjih pet (5.) godina, a

    okolnosti u kojima je nestalo čine da se

    poveruje da nije više živ;

    2.3. koje se izgubilo tokom rata u vezi

    sa vojnim operacijama, i to je potvrđeno od

    strane nadležnih vojnih vlasti, za čiji život

    nije bilo nikakvih informacija godinu (1.)

    dana od dana stupanja na snagu mirovnog

    sporazuma, ili dve (2.) godine nakon

    završetka ratnih dejstava;

    2.4. koje se izgubilo u saobraćajnoj

    nesreći, požaru, poplavi, zemljotresu ili

    neke druge neposredne opasnosti po život,

    a da za njegov život nije imalo nikakvih

    informacija šest (6.) meseci od prolaza

    rizika.

    3. Rokovi iz pod-stava dva tačka jedan (2.1)

    i dva tačka dva (2.2) ovog člana računaju se od

    dana kada je prema posljednjim

    informacijama nestalo lice bez sumnje bilo

    živo, a ako taj datum ne može tačno utvrditi,

  • 18

    afate llogariten me mbarimin e muajit,

    përkatësisht të vitit, në të cilin personi i

    humbur sipas lajmeve të fundit ka qenë i

    gjallë.

    4. Procedura gjyqësore rregullohet me ligj të

    veçantë.

    Neni 24

    Konsumatori

    Konsumatori nënkupton çdo person fizik i cili

    blen dhe përdor mallra ose shërbime për

    plotësimin e nevojave të veta, që nuk ka të bëj

    me veprimtari tregtare, biznesor, zejtare apo

    profesionale.

    Neni 25

    Sipërmarrësi

    1. Një sipërmarrës nënkupton një person fizik

    ose juridik ose një partneritet me personalitet

    juridik, i cili kur lidh një punë juridike, vepron

    në kuadër të ushtrimit të veprimtarisë

    biznesore ose të profesionit të tij.

    2. Partneriteti me personalitet juridik është një

    partneritet që ka aftësinë për të fituar të drejta

    dhe përmbushur detyrime.

    accurately, these deadlines are calculated at

    the end of the month, respectively the year in

    which the missing person according to the

    latest information has been alive.

    4. The court procedure is regulated by a

    special law.

    Article 24

    Consumer

    A consumer is any natural person who

    purchases and uses goods or services to fulfil

    his needs, that does not relate to his trade,

    business or professional occupation.

    Article 25

    Entrepreneur

    1. An entrepreneur means a natural or legal

    person or a partnership of legal personality

    which, when entering into a legal transaction,

    acts within the scope of his business or

    occupation.

    2. Partnership with legal personality is a

    partnership that has the capacity to acquire

    rights and fulfil obligations.

    ovi rokovi se računaju do kraja meseca,

    odnosno godine, u kojem je prema poslednjim

    vestima nestalo lice bilo živo.

    4. Sudski postupak se uređuje posebnim

    zakonom.

    Član 24

    Potrošač

    Potrošač je svako fizičko lice koje kupuje i

    koristi robu ili usluge da zadovolji svoje

    potrebe, koje nema nikakve veze sa

    trgovinskim, poslovnim, zanatskim ili

    stručnim aktivnostima.

    Član 25

    Preduzetnik

    1. Preduzetnik podrazumeva fizičko ili

    pravno lice ili partnerstvo sa pravnom

    ličnošću, koji prilikom sklapanja pravnog

    posla, deluje u okviru obavljanja svoje

    poslovne delatnosti ili svoje struke.

    2. Partnerstvo sa pravnom ličnošću je

    partnerstvo koje ima mogućnost da stiče prava

    i da ispunjava obaveze.

  • 19

    Nënkapitulli II - Personat Juridik

    Neni 26

    Kuptimi i personit juridik

    1. Personi juridik është shoqëri tregtare,

    shoqatë, fondacion, institucion publik,

    ndërmarrje publike apo entitet tjetër të cilit pa

    u kufizuar nga legjislacioni në fuqi në

    Republikën e Kosovës ia njeh personalitetin

    juridik.

    2. Personi juridik është i veçantë dhe i ndarë

    nga anëtarët, aksionarët apo themeluesit e tij.

    Neni 27

    Llojet e personave juridik

    1. Personi juridik mund të jetë publik apo

    privat.

    Neni 28

    Personat juridik publik

    Person juridik publik është shteti, institucioni

    shtetëror, institucioni publik, ndërmarrja

    publike në çfarëdo forme të organizimit të saj

    apo entitet tjetër publik i cili me ligj njihet si

    person juridik.

    Sub-chapter II – Legal persons

    Article 26

    Meaning of a Legal person

    1. Legal person is a business organization,

    association, foundation, public institution,

    public enterprise or other entity which without

    limitation by the legislation in force in the

    Republic of Kosovo recognizes its legal

    personality.

    2. The legal person is distinct and separated

    from its members, shareholders or founders.

    Article 27

    Types of Legal persons

    1. A legal person is public or private.

    Article 28

    Public legal persons

    Public legal person is the state, a state

    institution, a public institution, a public

    enterprise in any form of its organization or

    any other public entity legally recognized as a

    legal person.

    Potpoglavlje II - Pravna lica

    Član 26

    Značenje pravnog lica

    1. Pravno lice je trgovinsko društvo,

    udruženje, fondacija, javna ustanova, javno

    preduzeće ili drugi entitet, kojem se bez

    ograničavanja od zakonodavstva na snazi u

    Republici Kosovo priznaje pravni

    subjektivitet.

    2. Pravno lice je posebno i odvojeno je od

    njegovih članova, deoničara ili osnivača.

    Član 27

    Vrste pravnih lica

    1. Pravno lice može biti javno ili privatno.

    Član 28

    Javna pravna lica

    Javno pravno lice je država, državna

    institucija, javna institucija, javno preduzeće u

    bilo kojem obliku svojeg organizovanja ili

    drugi javni entitet koji se zakonom priznaje

    kao pravno lice.

  • 20

    Neni 29

    Personat juridik privat

    1. Person juridik privat është shoqata,

    fondacioni,shoqëria tregtare si dhe format

    tjera të personave juridik që parashihen me

    ligje të vecanta.

    2. Me ligje te veçanta mund të parashihen

    forma tjera të personave juridik privat.

    Neni 30

    Shoqata

    1. Shoqata është person juridik i përbërë nga

    anëtarësia, e grupuar në bazë të vullnetit të lirë

    të personave me interes të përbashkët, për

    realizimin e qëllimeve të ligjshme për përfitim

    publik ose për interes të ndërsjellë.

    2. Shoqata themelohet nga të paktën tre (3)

    persona.

    3. Themelues të shoqatës mund të jenë

    personat fizik dhe juridik.

    4. Shoqata është person juridik jo-fitimprurës.

    Article 29

    Private legal persons

    1. A private legal person is an association, a

    foundation, a business organizations, and

    other forms of legal persons foreseen under

    special laws.

    2. Special laws may foresee other forms of

    private legal persons.

    Article 30

    Association

    1. An Association is a legal person composed

    of membership, established upon the free will

    of persons of common interest, for the

    realization of legitimate objectives for public

    benefit or mutual interest.

    2. An Association is established by at least

    three (3) persons.

    3. The founders of an association may be

    natural or legal persons.

    4. An Association is a non-profit legal person.

    Član 29

    Privatna pravna lica

    1. Privatno pravno lice je udruženje, fondacija,

    poslovna organizacija i drugi oblici pravnih

    lica koji su predviđeni posebnim zakonima.

    2. Posebnim zakonima se mogu predvideti i

    drugi oblici privatnih pravnih lica.

    Član 30

    Udruženje

    1. Udruženje je pravno lice sačinjeno od

    članstva, grupisano prema slobodnoj volji

    osoba sa zajedničkim interesima, za postizanje

    legitimnih ciljeva za dobrobit javnosti ili

    zajedničkog interesa.

    2. Udruženje se osniva od najmanje tri (3.)

    lica.

    3. Osnivači udruženja mogu biti fizička i

    pravna lica.

    4. Udruženje je neprofitno pravno lice.

  • 21

    Neni 31

    Fondacioni

    1. Fondacioni është person juridik pa

    anëtarësi, i themeluar për menaxhimin e

    pronave dhe pasurive, për realizimin e

    qëllimeve të ligjshme për përfitim publik ose

    për interes të ndërsjellë.

    2. Fondacioni themelohet nga një ose më

    shumë persona fizik apo juridik.

    3. Fondacioni themelohet me kapital fillestar,

    me testament, apo me lënie të trashëgimisë.

    4. Fondacioni është person juridik jo-

    fitimprurës.

    Neni 32

    Fitimi i personalitetit juridik

    1. Shoqatat, fondacionet dhe shoqëritë

    tregtare e fitojnë personalitetin juridik, në

    momentin e regjistrimit në regjistrin e

    organizatave joqeveritare, përkatësisht në

    regjistrin e shoqërive tregtare.

    2. Personit juridik publik të themeluar me ligj,

    i cili nuk ushtron aktivitet ekonomik i njihet

    personaliteti juridik pa u regjistruar.

    Article 31

    Foundation

    1. A Foundation is a non-membership legal

    person, established for the management of

    properties and assets, for the realization of

    legitimate objectives for public benefit or

    mutual interest.

    2. A foundation is established by one or more

    natural persons or legal persons.

    3. A Foundation is established with initial

    capital, by virtue of a will, or by inheritance.

    4. A Foundation is a non-profit legal person.

    Article 32

    Acquisition of Legal Personality

    1. Associations, foundations and business

    organisations acquire legal personality, at the

    moment of registration in the register of non-

    governmental organizations, and respectively

    in the Register of business organisations.

    2. A public legal person established by law

    which does not exercise economic activity

    shall be recognized as a legal personality

    without being registered.

    Član 31

    Fondacija

    1. Fondacija je pravno lice bez članstva, koja

    je osnovana za upravljanje imovinom i

    sredstvima za postizanje legitimnih ciljeva za

    dobrobit javnosti ili zajedničkog interesa.

    2. Fondacija se osniva od jednog ili više

    fizičkih ili pravnih lica.

    3. Fondacija se osniva početnim kapitalom,

    testamentom ili nasleđivanjem.

    4. Fondacija je neprofitno pravno lice.

    Član 32

    Sticanje pravne ličnosti

    1. Udruženja, fondacije i trgovinska društva

    stiču pravnu ličnost u trenutku upisivanja u

    registar nevladinih organizacija, odnosno u

    registar trgovinskih društava.

    2. Javnom pravnom licu osnovanom

    zakonom, koji ne obavlja privredne aktivnosti

    priznaje se pravna ličnost bez upisivanja.

  • 22

    3. Mënyra e themelimit, akti themeluese dhe

    përmbajtja e tyre si dhe mënyra e regjistrimit

    të personave juridik rregullohet në mënyrë të

    detajuar me ligje të veçanta.

    Neni 33

    Emri i personit juridik

    Personi juridik ka emrin e tij të plotë dhe

    shkurtesën, i cili dallon në mënyrë të

    konsiderueshme nga emri i personave tjerë

    juridik.

    Neni 34

    Selia e personit juridik

    Personi juridik ka selinë e tij sipas

    legjislacionit në fuqi.

    Neni 35

    Aftësia juridike dhe e veprimit

    1. Personi juridik ka aftësi të fitojë të drejta

    dhe të marrë përsipër detyrime që nga

    momenti i fitimit të personalitetit juridik.

    2. Personi juridik mund të kryej çdo veprim

    juridik të lejuar me ligj, statut apo aktin e

    themelimit.

    3. The particulars of establishment, the

    founding act and their content as well as the

    means of registration of legal persons shall be

    regulated in detail by special laws.

    Article 33

    Name of the Legal person

    The legal person has its full name and

    abbreviation, which differs considerably from

    the names of other legal persons.

    Article 34

    Registered Office of the Legal person

    The legal person has its registered office

    pursuant to the legislation in force.

    Article 35

    Legal capacity and capacity to Act

    1. A legal person may acquire rights and

    assume obligations from the moment of

    gaining its legal personality.

    2. A legal person may carry out any legal

    action permitted by law, statute or founding

    act.

    3. Način osnivanja, akt o osnivanju i njihov

    sadržaj i način upisivanja pravnih lica detaljno

    se uređuje posebnim zakonima.

    Član 33

    Naziv pravnog lica

    Pravno lice ima svoj puni naziv i skraćenicu,

    koje se znatno razlikuje od naziva drugih

    pravnih lica.

    Član 34

    Sedište pravnog lica

    Pravno lice ima svoje sedište u skladu sa

    važećim zakonodavstvom.

    Član 35

    Poslovna i pravna sposobnost

    1. Pravno lice je sposobno da stiče prava i da

    preuzima obaveze od trenutka sticanja pravne

    ličnosti.

    2. Pravno lice može obavljati bilo koju

    pravnu radnju dozvoljenu zakonom, statutom

    ili aktom o osnivanju.

  • 23

    3. Vullneti i personit juridik shprehet përmes

    organeve të tij të përcaktuara në ligj, aktin

    themelues apo statut.

    4. Veprimet juridike të ndërmarra nga organet

    e personit juridik brenda kompetencave te

    tyre, konsiderohen veprime të ndërmarra nga

    personi juridik.

    Neni 36

    Shuarja e personit juridik

    1. Personi juridik shuhet sipas mënyrës së

    përcaktuar me statut, akt themelues apo me

    ligj.

    2. Me shuarjen e personit juridik përfundon

    veprimtaria e tij dhe subjektiviteti juridik.

    3. Mënyra e shuarjes së personave juridik

    është rregulluar në mënyrë specifike me ligje

    të veçanta.

    4. Likuidimi i personit juridik është rregulluar

    me ligj të veçantë.

    Neni 37

    Shoqëritë pa personalitet juridik

    Për shoqërinë tregtare apo shoqatën pa

    personalitet juridik, personi që vepron në emër

    të saj është përgjegjës personalisht në raport

    3. The will of a legal person is expressed

    through its organs defined by law, the

    founding act or the statute.

    4. Legal actions undertaken by the bodies of a

    legal person within their competences are

    considered actions taken by the legal person.

    Article 36

    Dissolution of the Legal person

    1. The legal person shall be dissolved in the

    manner defined by statute, founding act or by

    law.

    2. With the dissolution of a legal person, its

    activity and legal subjectivity ends.

    3. The manner of dissolution of legal person is

    regulated specifically by specific laws.

    4. Liquidation of a legal person is regulated by

    special law.

    Article 37

    Associations without a Legal Personality

    For a business association or company without

    legal personality, the person acting on its

    behalf is personally liable in relation to third

    3. Volja pravnog lica se izražava preko

    svojih organa definisanih zakonom, aktom o

    osnivanju ili statutom.

    4. Pravne radnje koje su preduzete od strane

    organa pravnog lica u okviru svojih

    nadležnosti, smatraju se radnjama koje su

    preduzete od strane pravnog lica.

    Član 36

    Prestanak pravnog lica

    1. Pravno lice prestaje na način utvrđen

    statutom, aktom o osnivanju ili zakonom.

    2. Nakon prestanka pravnog lica prestaje

    njegova delatnost i pravna ličnost.

    3. Način prestanka pravnog lica je posebno

    uređen posebnim zakonima.

    4. Likvidacija pravnog lica je uređena

    posebnim zakonom.

    Član 37

    Udruženja bez pravne ličnosti

    Za trgovinska društva ili udruženje bez pravne

    ličnosti, lice koje deluje u njihovo ime je lično

  • 24

    me palët e treta për çdo transaksion të

    ndërmarrë në emër të saj.

    KAPITULLI III - SENDET DHE

    KAFSHËT

    Neni 38

    Objekti i së drejtës

    Objekt janë sendet, të drejtat personale me

    karakter pasuror, veprimet e njeriut me

    karakter pasuror, kërkesa me karakter pasuror

    dhe përfitimet tjera që mund të jenë objekt i së

    drejtës.

    Neni 39

    Sendet

    Sende konsiderohen objektet trupore dhe

    jotrupore nëse nuk parashihet ndryshe me ligj

    të veçantë.

    Neni 40

    Kafshët

    1. Kafshët mbrohen me ligje të veçanta.

    2. Rregullat që aplikohen për sendet me

    modifikime të nevojshme aplikohen edhe për

    parties for any transaction undertaken on its

    behalf.

    CHAPTER III – THINGS AND

    ANIMALS

    Article 38

    Subject to the law

    Objects are things, personal rights, person’s

    actions, and claims with property character,

    and other benefits that may be subject to law.

    Article 39

    Things

    Things are considered corporeal and non-

    corporeal unless otherwise regulated by

    special law.

    Article 40

    Animals

    1. Animals are protected by special laws.

    2. The rules applied to things also apply to

    animals with the necessary modifications,

    unless otherwise provided by law.

    odgovorno prema trećim stranama za svaku

    transakciju, preduzetu u njegovo ime.

    POGLAVLJE III - STVARI I

    ŽIVOTINJE

    Član 38

    Predmet prava

    Predmet su stvari, lična prava imovinskog

    karaktera, ljudske radnje imovinskog

    karaktera, potraživanja imovinskog karaktera

    druge koristi koje mogu biti premet prava.

    Član 39

    Stvari

    Stvarima se smatraju telesni i ne telesni

    predmeti, osim ako nije drukčije predviđeno

    posebnim zakonom.

    Član 40

    Životinje

    1. Životinje su zaštićene posebnim zakonima.

    2. Pravila koja se odnose na stvari sa

    potrebnim izmenama, odnose se i na

  • 25

    kafshët përveç nëse parashihet ndryshe me

    ligj.

    Neni 41

    Sendet e luajtshme

    Sende të luajtshme janë objektet trupore të

    pavarura që nuk janë në mënyrë të përhershme

    të lidhura me tokën ose pjesët e tokës dhe që

    në përgjithësi mund të lëvizin nga një vend në

    vendin tjetër, përveç nëse parashihet ndryshe

    me ligj.

    Neni 42

    Paluajtshmëria

    Paluajtshmëria është një siperfaqe e kufizuar e

    tokës dhe ato sende që në mënyrë përhershme

    janë të lidhura me këtë sipërfaqe të tokës.

    Paluajtshmëria është toka bujqësore, pyjet,

    kullotat, toka ndërtimore, instalimet dhe

    ndërtimet mbi të dhe nën të, të cilat janë të

    lidhura në mënyrë të fortë për tokë, bimët me

    rrënjë në tokë dhe çdo gjë që nuk mund të

    lëvizë nga një vend në tjetrin pa u dëmtuar në

    thelb.

    Neni 43

    Pjesët esenciale të sendit

    Pjesët e një sendi janë ato sende që nuk mund

    të ndahen ose kur ndahen ndonjëra nga pjesët

    Article 41

    Movables

    Movables are independent corporeal things

    not permanently attached to the land or parts

    of land, and can generally be moved from one

    place to another, unless otherwise provided by

    law.

    Article 42

    Immovables

    Immovables are a limited surface of land and

    the things permanently attached to the surface

    of land. Immovable is the land (agricultural,

    forests, pastures), construction areas,

    installations and constructions on and under it

    which are heavily attached to the ground,

    plants with their roots on the ground, and

    anything that cannot be moved from one place

    to another without being substantially

    damaged.

    Article 43

    Essential parts of a thing

    Parts of a thing that cannot be separated or

    when any part separated it gets destroyed or

    životinje, osim ako nije drugačije predviđeno

    zakonom.

    Član 41

    Pokretne stvari

    Pokretne stvari su nezavisni telesni objekti

    koji nisu trajno povezani sa zemljom ili

    delovima zemlje, i mogu se pomerati sa

    jednog mesta na drugo, osim ako nije

    drugačije predviđeno zakonom.

    Član 42

    Nepokretnost

    Nepokretnost je ograničena površina zemljišta

    i one stvari koje su stalno povezane za tu

    površinu zemljišta. Nepokretnost je

    poljoprivredno zemljište, šume, pašnjaci,

    građevinsko zemljište, instalacije i zgrade

    iznad i ispod, koje su jako povezane sa

    zemljom, biljke koje su ukorenjene na zemlji i

    sve ono što ne može da se pomeri od jednog

    na drugo mesto bez značajnog oštećenja.

    Član 43

    Bitni delovi stvari

    Delovi stvari su one stvari koje se ne mogu

    odvojiti ili kada se odvajaju, neki od delova se

  • 26

    shkatërrohen apo u ndryshohet natyra e tyre,

    dhe ne këtë rast nuk mund të jenë objekt i një

    të drejte të veçantë.

    Neni 44

    Pjesët esenciale të tokës ose ndërtesës

    1. Pjesët esenciale të një toke përfshijnë

    sendet e ngulitura dhe që janë të lidhura me

    tokën, në veçanti ndërtesat dhe prodhimet e

    tokës deri sa janë të lidhura me tokën. Fara

    bëhet një pjesë thelbësore e pjesës së tokës kur

    mbillet, ashtu njëjtë edhe një bimë kur mbillet.

    2. Pjesët esenciale të një ndërtese përfshijnë

    sendet e vendosura për tu ndërtuar ndërtesa.

    Neni 45

    Sendet e konsumueshme

    1. Sendet e konsumueshme janë sende të

    luajtshme ashtuqë qëllimi i përdorimit të tyre

    është konsumi ose disponueshmeria.

    2. Sendet e luajtshme ndryshe konsiderohen

    si të harxhueshme nëse ato janë pjesë e një

    depoje ose një bashkësie tjetër të sendeve,

    përdorimi i synuar i të cilave është disponimi

    i sendeve individuale.

    changed in its nature, and thus cannot be

    subject to a specific right.

    Article 44

    Essential parts of a land or building

    1. Essential parts of a land include embedded

    and earth-bound objects, in particular

    buildings and land products as far as they are

    connected to the land. The seed becomes an

    essential part of the soil when sown, as well as

    a plant when sown.

    2. Essential parts of a building include things

    set up to construct the buildings

    Article 45

    Consumable things

    1. Consumable things are movable things

    whose purpose of use is consumption or

    disposal.

    2. Movable things are otherwise considered as

    expendable if they are part of a warehouse or

    other group (aggregation) of things, the

    intended use of which is the availability of

    individual things.

    uništava ili se menja njihova priroda, i u tom

    slučaju ne mogu biti predmet posebnog prava.

    Član 44

    Bitni delovi zemljišta ili zgrade

    1. Bitni delovi zemljišta uključuju predmete

    koji su ugrađeni i koji su vezani za zemljište,

    posebno zgrade i zemljišni proizvodi dok su

    vezani sa zemljom. Seme postaje bitan deo

    dela zemljišta kada je posejano, isto kao i

    biljka kad je zasađena.

    2. Bitne delove zgrade uključuju stavke

    navedene za izgradnju objekata.

    Član 45

    Potrošne stvari

    1. Potrošne stvari su pokretne stvari, tako da

    je svrha njihovog korišćenja potrošnja ili

    raspoloživost.

    2. Pokretne stvari se inače smatraju potrošnim

    ako su deo skladišta ili druge zajednice stvari,

    čija je ciljna namena raspoloživost

    pojedinačnih stvari.

  • 27

    Neni 46

    Sendet e zëvendësueshme

    Sendet e zëvendësueshme janë sende të

    luajtshme që në marrëveshjet ekonomike

    zakonisht janë të specifikuara me numër, masë

    dhe peshë.

    Neni 47

    Pjesët për përdorim të përkohshëm

    1. Pjesët e një ngastre toke nuk përfshijnë

    sende që lidhen me tokën vetëm për një qëllim

    të përkohshëm.

    2. Sendet që futen në një ndërtesë për një

    qëllim të përkohshëm nuk janë pjesë esenciale

    e ndërtesës.

    Neni 48

    Sendet akcesore

    1. Aksesorët janë sende të luajtshme të cilat pa

    qenë pjesë e sendeve kryesore kanë për qëllim

    t'i shërbejnë qëllimit ekonomik të sendeve

    kryesore dhe janë në një marrëdhënie

    hapësinore me të dhe që korrespondon me këtë

    qëllim. Një send nuk është një akcesorë nëse

    nuk konsiderohet si një aksesor në

    marrëdhëniet e biznesit te sendit kryesor.

    Article 46

    Replaceable things

    Replaceable things are movable things that in

    financial agreements are usually specified by

    number, size and weight.

    Article 47

    Parts for temporary use

    1. Parts of a land parcel do not include objects

    that are attached to the land for only a

    temporary purpose.

    2. Things embedded in a building for a

    temporary purpose are not an essential part of

    the building.

    Article 48

    Accessory things

    1. The accessories are movables which,

    without being part of the main things, are

    intended to serve the economic purpose of the

    main things, are in a spatial relationship with

    it, and correspond to this purpose. A thing is

    not accessory if it is not considered as such

    within the business relationship of the main

    thing.

    Član 46

    Zamenjive stvari

    Zamenjive stvari su pokretne stvari koje u

    ekonomskim sporazumima su obično

    određene brojem, veličinom i težinom.

    Član 47

    Delovi za privremenu upotrebu

    1. Delovi parcele ne uključuju stvari koje se

    vezuju za zemlju samo za privremenu

    namenu.

    2. Stvari koje se unose u zgradu za

    privremenu namenu nisu bitni delovi zgrade.

    Član 48

    Dodatne stvari

    1. Dodaci su pokretne stvari koje, dok nisu deo

    glavne stvari, imaju za cilj da služe

    ekonomskoj nameni glavne stvari i imaju

    prostorni odnos koji odgovara sa ovom

    namenom. Stvar nije dodatna ako se ne smatra

    dodatkom u poslovnim odnosima glavne

    stvari.

  • 28

    2. Përdorimi i përkohshëm i një sendi për

    qëllimin ekonomik të një sendi tjetër nuk i jep

    atij cilësinë e një sendi akcesor. Ndarja e

    përkohshme e një sendi akcesor nga sendi

    kryesor nuk e privon atë nga cilësia e një

    akcesori.

    Neni 49

    Sendet në qarkullim juridik

    Vetëm sendet që janë në qarkullim juridik

    mund të jenë objekt i marrëdhënies juridike

    civile.

    Neni 50

    Sendet në pronësi publike

    Sendet në pronësi publike rregullohen me ligj

    të veçantë.

    Neni 51

    Frutat

    1. Frutat janë produktet e sendit dhe të

    ardhurat e tjera të marra nga sendi në përputhje

    me qëllimin e përdorimit të tij.

    2. Frutat e një të drejte janë të ardhurat që

    prodhon e drejta në përputhje me qëllimin

    përdorimit të saj, në veçanti në rastin e një të

    drejte për nxjerrjen e pjesëve përbërëse të

    tokës.

    2. Temporary use of a thing for the economic

    purpose of another thing does not grant it the

    quality of an accessory thing. The temporary

    division of an accessory thing from the main

    thing does not deprive it of the quality of an

    accessory.

    Article 49

    Things in legal circulation

    Only objects that are in legal circulation may

    be subject to civil law relationship.

    Article 50

    Things in public ownership

    Things in public ownership are regulated by

    special law.

    Article 51

    Fruits

    1. Fruits are products of the thing and other

    proceeds received from the thing in

    accordance with the purpose of its use.

    2. Fruits of a right are the proceeds that

    produce the right in accordance with the

    purpose of its use, in particular in the case of a

    right to extract the constituent parts of the

    land.

    2. Privremena upotreba stvari u ekonomske

    svrhe druge stvari ne daje mu svojstvo dodatne

    stvari. Privremeno razdvajanje dodatne stvari

    od glavne stvari ne lišava je svojstva dodatka.

    Član 49

    Stvari u pravnom opticaju

    Samo stvari koje su u pravnom opticaju mogu

    biti predmet građanskopravnog odnosa.

    Član 50

    Stvari u javnom vlasništvu

    Stvari u javnom vlasništvu uređuju se

    posebnim zakonom.

    Član 51

    Plodovi

    1. Plodovi su proizvodi stvari i ostalih

    prihoda dobijenih od stvari u skladu sa svrhom

    njegove upotrebe.

    2. Plodovi određenog prava su prihod koji

    proizvodi pravo u skladu sa svrhom njegove

    upotrebe, posebno u slučaju prava za

    izvlačenje sastavnih delova zemljišta.

  • 29

    3. Frutat janë gjithashtu të ardhurat nga një

    send ose një e drejtë në bazë të një

    marrëdhënie juridike-civile.

    Neni 52

    Të ardhurat dhe përfitimet

    Të ardhurat, përfitimet janë frutet e një sendi

    ose të drejtës dhe përfitimet që rrjedhin nga

    përdorimi i sendit ose i të drejtës dhe duhet te

    përdoren sipas mënyrës se parapare me ligj.

    Neni 53

    Rimbursimi i shpenzimeve për fruta

    Një person që ka për detyrë t'i dorëzojë frutat

    mund të kërkojë rimbursimin e shpenzimeve

    të prodhimit të frutave në atë masë që nuk

    mund ta kalojnë vlerën e frutave.

    KAPITULLI IV - PUNËT

    JURIDIKE

    Neni 54

    Kuptimi i punëve juridike

    1. Puna juridike është shprehja e ligjshme e

    vullnetit të personit fizik ose juridik, me

    qëllim që të krijojë, të ndryshojë ose të shuajë

    të drejta ose detyrime civile.

    3. Fruits are also proceeds from one thing or

    a right based on a juridical-civil

    relationship.

    Article 52

    Incomes/benefits

    Incomes / benefits are the fruits of a thing or a

    right and the benefits derived from the use of

    the thing or the right, and should be used in the

    fashion prescribed by law.

    Article 53

    Reimbursement of fruit expenses

    A person who has a duty to deliver the fruits

    may require reimbursement of fruit production

    costs to the extent that cannot exceed the value

    of the fruit.

    CHAPTER IV – LEGAL

    TRANSACTIONS

    Article 54

    Meaning of Legal transactions

    1. A legal transaction is a legal declaration of

    the will of a natural or legal person in order to

    create, change or terminate civil rights or

    obligations.

    3. Plodovi su takođe i prihodi od jedne stvari

    ili prava iz građansko pravnog odnosa.

    Član 52

    Prihodi i koristi

    Prihodi, koristi su plodovi jedne stvari ili

    prava i koristi koje proističu iz upotrebe stvari

    ili prava i moraju se koristiti u skladu sa

    načinom predviđenim zakonom.

    Član 53

    Naknade troškova za plodove

    Lice koje je dužno da isporuči plodove može

    zahtevati naknadu troškova proizvodnje

    plodova do te mere da ne može biti veća od

    iznosa plodova.

    POGLAVLJE IV – PRAVNI

    POSLOVI

    Član 54

    Značenje pravnih poslova

    1. Pravni posao je pravno izražavanje volje

    fizičkog ili pravnog lica, u cilju stvaranja,

    izmene ili prestanka građanskih prava i

    obaveza.

  • 30

    2. Puna juridike mund të jetë e njëanshme

    ose e dyanshme.

    Neni 55

    Forma e punëve juridike

    1. Puna juridike mund të kryhet me shkrim,

    me gojë dhe me çdo lloj shfaqje tjetër të

    padyshimtë të vullnetit.

    2. Puna juridike mund të jetë në formë të

    shkresës ose në formë të aktit noterial.

    3. Puna juridike me shkresë duhet të

    nënshkruhet nga personi që e kryen atë.

    4. Puna juridike që ka për objekt bartjen e

    pronësisë mbi paluajtshmëri dhe krijimin e të

    drejtat tjera sendore duhet të bëhet në formë

    noteriale.

    Neni 56

    Punët juridike me kusht

    1. Puna juridike është me kusht kur krijimi ose

    shuarja e të drejtave dhe e detyrimeve të

    parashikuara në të, varen nga një ngjarje e

    ardhshme e cila nuk dihet nëse do të ndodhë.

    2. A legal transaction may be unilateral or

    bilateral.

    Article 55

    Form of Legal transactions

    1. A legal transaction may be performed in

    writing, verbally, and with any other

    unambiguous manifestation of will.

    2. A legal transaction may be in the form of a

    letter or in the form of a notarial act.

    3. A legal transaction in writing must be

    signed by the person performing it.

    4. A legal transaction dealing with immovable

    property shall be done in the form of a notarial

    act.

    Article 56

    Conditional Legal transactions

    1. A legal transaction is conditional when the

    creation or termination of the rights and

    obligations set forth therein depend on a future

    event which is not known whether it will

    occur.

    2. Pravni posao može biti jednostran ili

    obostran.

    Član 55

    Oblik pravnih poslova

    1. Pravni posao se može obaviti u pisanom

    obliku, usmeno i na bilo koji drugi

    nedvosmislen izraz volje.

    2. Pravni posao može biti u obliku dopisa ili u

    obliku javno beležničkog akta.

    3. Pravni posao preko dopisa mora biti

    potpisan od strane lica koji ga obavlja.

    4. Pravni posao koji ima za cilj prenos svojine

    nad nepokretnostima i stvaranje drugih

    stvarnih prava vrši se u javno beležničkom

    obliku.

    Član 56

    Pravni poslovi pod uslovom

    1. Pravni posao pod uslovom je onda kada

    stvaranje ili prestanak prava i obaveza

    predviđenih u njemu zavisi od budućeg

    događaja za koji nije poznato da li će se

    dogoditi.

  • 31

    2. Kushti është pezullues kur të drejtat dhe

    detyrimet krijohen po të ndodhë ngjarja.

    3. Kushti është zgjidhës kur të drejtat dhe

    detyrimet shuhen po të ndodhë ngjarja.

    4. Kur vërtetimi i kushtit është ndaluar me

    keqbesim nga pala që do të përfitonte nga mos

    vërtetimi i tij, kushti konsiderohet se është

    vërtetuar.

    5. Kur vërtetimi i kushtit është shkaktuar me

    keqbesim nga pala që do të përfitonte nga

    vërtetimi i tij, kushti konsiderohet se nuk është

    vërtetuar.

    6. Kur e drejta që varet nga vërtetimi i kushtit

    cenohet ose humbet nga veprimet e palës së

    detyruar me kusht, kjo duhet të shpërblejë

    dëmin e shkaktuar në rast se kushti vërtetohet.

    7. Pasojat që lidhen me vërtetimin e kushtit

    fillojnë nga çasti që është vërtetuar kushti,

    përveç kur nga përmbajtja e veprimit juridik

    del se këto pasoja duhet të fillojnë në një kohë

    të mëparshme.

    2. The condition is precedent when the rights

    and obligations arise if the event occurs.

    3. The condition is subsequent when rights and

    obligations cease if the event occurs.

    4. When the verification of the condition is

    prohibited by the bad faith of the party that

    would benefit from its non-verification, the

    condition shall be deemed to have been

    verified.

    5. When the verification of the condition is

    caused by a bad faith of the party that would

    benefit from its verification, the condition

    shall be deemed not to have been verified.

    6. When the right that depends on the

    verification of the condition is infringed or lost

    by the actions of the conditional-bound party,

    it must reimburse the damage caused if the

    condition is verified.

    7. The consequences related to the verification

    of the condition begin from the point the

    condition is verified, except when it emerges

    from the content of the legal act that these

    consequences should begin at an earlier time.

    2. Uslov je odložen kada se prava i obaveze

    stvore ako se događaj dogodi.

    3. Uslov je rešavajući kada se prava i obaveze

    gase nakon ako se događaj dogodi.

    4. Kada je potvrđivanje uslova zabranjeno, u

    lošoj veri od strane koja bi imala koristi od

    nepotvrđivanja, smatra se da je uslov

    potvrđen.

    5. Kada je proveravanje uslova izazvano u

    lošoj veri od strane koja bi imala koristi od

    njegove provere, smatra se da uslov nije

    proveren.

    6. Kada je pravo koje zavisi od potvrđivanja

    uslova uskraćeno ili izgubljeno zbog

    aktivnosti stranke koja je uslovno dužna, ovo

    mora nadoknaditi štetu nastalu ako je potvrđen

    uslov.

    7. Posledice vezane za potvrđivanje uslova

    počinju od trenutka kada je uslov potvrđen,

    osim ako iz sadržajа pravne radnje proističe da

    bi ove posledice trebale početi u ranije vreme.

  • 32

    Neni 57

    Punët juridike me afat

    1. Afati i punës juridike është momenti i

    caktuar kohor, nga i cili fillon ose pushon puna

    juridike ose disa nga efektet e saj.

    2. Kur afati është caktuar me ditë, nuk

    llogaritet dita në të cilën ndodh ngjarja ose

    koha nga e cila ai duhet të fillojë.

    3. Afati që është caktuar në javë, në muaj ose

    në vite, mbaron me kalimin e asaj dite të javës

    së fundit ose të muajit të fundit që ka të njëjtin

    emër ose numër me atë të ditës që ai ka filluar.

    Kur një ditë e tillë mungon në muajin e fundit,

    afati mbaron me kalimin e ditës së fundit të

    këtij muaji.

    4. Kur dita e fundit e një afati bie në ditë

    pushimi, afati mbaron në ditën e punës që vjen

    pas asaj të pushimit. Nëse afati zgjatet, ai

    fillon pas ditës së fundit të skadimit të afatit të

    parë.

    Neni 58

    Pavlefshmëria absolute e punëve juridike

    1. 1. Punët juridike absolutisht të pavlefshme

    nuk krijojnë efekte juridike që nga krijimi i

    tyre. Të tilla janë ato që:

    Article 57

    Term of Legal transactions

    1. Term of a legal transaction is a set period of

    time when the legal transaction or some of its

    effects begin or end.

    2. When the term is set in days, the day on

    which the event occurs or the time from which

    it shall commence is not calculated.

    3. The term that is set in weeks, months or

    years, ends with the passing of the last day of

    that particular week or last month that has the

    same name or number as that of the day it has

    begun. When such a day is missing in the last

    month, the term ends with the passing of the

    last day of this month.

    4. When the last day of a term is on a day of a

    holiday, the term ends on the working day

    following the holiday. If the term is extended,

    it starts after the last day of the expiry of the

    first term.

    Article 58

    Absolute Nullity of Legal transactions

    1. Legal transactions with absolute nullity do

    not create legal effects from their inception.

    Such are the ones that:

    Član 57

    Pravni poslovi sa rokovima

    1. Rok pravnog posla je određeni vremenski

    trenutak, od kojeg počinje i prestaje pravni

    posao ili neki od njegovih de