productiviteit inzichten en uitdagingen vkw - geert janssens - 23 sept 2011
TRANSCRIPT
Almost everything
Productivity is not everything, but it is almosteverything. A country’s ability to improve itsstandard of living over time, depends entirelyon its ability to raise its output per worker.
Paul Krugman, The Age of Diminishing Expectations (1994)
Waarom productiviteit (q) erom doet• Bijdrage tot de economisch groei
• Vroeger: bijdrage q bedroeg <50%• Sinds jaren negentig is die bijdrage >50%• In de toekomst zou dat >75% moeten zijn
• Versterkt de concurrentiekracht• Is een haast onbeperkte bron van rijkdom• Is relevant voor alle sectoren, ook diensten• Productiviteit creëert jobs
Een onwaarschijnlijk huwelijkWinst reserves jobs
Investeringen jobs
Prijsdalingen consumptie jobs
Hogere lonen consumptie jobs
Productiviteitswinst – waar gaat ze naartoe?
Wat is productiviteit?
Input Productiviteit Output
• Arbeidsproductiviteit (output/arbeid)
• Kapitaalproductiviteit (output/kapitaal)
• Totale factorproductiviteit (multifactor)
Arbeidsproductiviteit
Arbeid100
Output400
Arbeids q = 4
Arbeid80
Output400
Arbeids q = 5
Arbeid200
Output1200
Arbeids q = 6
177,8149,2
144136,9
127,8115,5115,2
113,8113,5113,3
111,3110,5
109,3109,2108,7108,4107,6
105,2100,0
96,495,9
77,3
0 20 40 60 80 100 120 140 160 180 200
LuxemburgNoorwegen
VSIerlandBelgië
OostenrijkFrankrijk
NederlandFinland
ZwedenZwitserland
SpanjeDenemarken
EU-15Eurozone
ItaliëVK
DuitslandEU-27Japan
GriekenlandPortugal
Figuur 1 - Arbeidsproductiviteit per werknemer in 2010 - EU27=100
Bron: Eurostat
Arbeidsproductiviteit in perspectiefLand Klassiek * Land Maatschappelijk **
1 Luxemburg 119.838 1 Luxemburg 125.5802 Noorwegen 105.698 2 Noorwegen 82.3123 VS 99.113 3 VS 67.5824 Ierland 91.465 4 Zwitserland 66.3525 België 88.601 5 Nederland 60.7146 Italië 85.668 6 Ierland 58.3687 Frankrijk 83.295 7 Oostenrijk 57.4888 Oostenrijk 79.879 8 Denemarken 57.3859 Spanje 78.859 9 Zweden 56.780
10 Nederland 78.450 10 België 54.97711 Finland 77.736 11 Duitsland 54.46312 Duitsland 76.977 12 Finland 53.65413 Zweden 76.796 13 VK 53.60814 Zwitserland 76.580 14 Frankrijk 52.93715 Denemarken 76.524 15 Japan 50.09716 VK 75.726 16 Italië 49.51117 OESO 74.738 17 OESO 49.35118 Griekenland 72.954 18 Spanje 47.12619 Japan 64.988 19 Griekenland 43.67020 Portugal 53.016 20 Portugal 37.389
Bron: VKW Metena o.b.v. OESO-data
Groei arbeidsproductiviteit 2001-2008
0,0
0,5
0,7 0,70,9 0,9 0,9 1,0 1,0
1,1 1,21,3
1,61,7
1,9 1,9 1,9 2,0 2,02,2
2,4
2,9
-0,50
0,00
0,50
1,00
1,50
2,00
2,50
3,00
3,50
Arbeidsproductiviteit - Gemiddelde jaarlijkse groeiBBP per uur gewerkt
Bron: VKW Metena o.b.v. OESO-data
Totale Factor Productiviteit (TFP)
• Een maatstaf die outputveranderingen meetbij constante inputs
• En dus een productiviteitsmaatstaf die degecombineerde efficiëntie van de ingezetteinputs meet, ook van kapitaal.
• Nog anders gezegd = maatstaf voor algeheletechnologische efficiëntie
• Probleem: moeilijk te meten (residu)
Totale factorproductiviteit (TFP)
Arbeid100
Kapitaal100
Output= 500
Arbeid100
Kapitaal100
Output= 600
TFP = 2,5TFP = 2,5
TFP = 3,0TFP = 3,0
Uitblinkers in TFP naar sector (20 landen)
Bron: Planbureau
1987 1997 2007Voeding, dranken en tabak BE NLD NLDTextiel, leder, schoenen NLD BE BEHout en kurk ESP FIN FRAPapier en drukkerij BE BE FINChemie BE FIN NLDRubber en plastiek BE BE BEMetaal FRA ITA FINElektrische uitrusting ITA USA SWETransportmiddelen ITA ITA USABouw AUS FIN AUSGroot- en kleinhandel BE BE FINHotels en restaurants ESP USA USAFinanciële sector ESP AUS ESPZakelijke diensten USA USA USA
Meetproblemen rond q en TFPOutput
• Bedrijven/sectoren met diverse producten• Geen productiedata; vaak enkel omzet• Kwaliteitsverschillen• Prijsverschillen door kwaliteit of dankzij marktmacht?
Input• Arbeid: aantal werknemers, uren gewerkt, uren
betaald, vast dienstverband en variabel,…• Kapitaal: boekhoudkundige stock of investeringen,
welke deflatoren, depreciatie,…• Materialen: productiviteit meten op basis van
toegevoegde waarde (bijv. TW per uur gewerkt)
Potentiële vs reële productie/productiviteit
Gebrek aan vraag,economische werkloosheid
Gebrek aan vraag,economische werkloosheid
Verloven, ziekte, motivatie,frictie, inefficiënties,…
Verloven, ziekte, motivatie,frictie, inefficiënties,…
Reëlecapaciteit
Reëlecapaciteit
Overuren, interim,…Overuren, interim,…
PotentiëlecapaciteitPotentiëlecapaciteit
Labour hoardingSunk cost of capitalLabour hoardingSunk cost of capital
Voedingsindustrie - TFP
Slechts 6,5% van bedrijven die in 2000 in het laagste kwartiel zatenwaren in staat om hun productiviteit tegen 2008 op te krikken tot hethoogste kwartielBron: Planbureau
Sectorale dynamiek• Binnen dezelfde industrietak zijn er vaak grote en in de
tijd persistente verschillen inzake q• Er is ook binnen sectoren geen eenduidige technologie• Sectorale q stijgt vooral doordat meest productieve
bedrijven marktaandeel inpikken• De minst productieve hebben de meeste kans op een
exit maar ze kunnen ook marktaandelen inpikken• Toetreders verlagen de q op korte termijn maar op
langere termijn is het effect positief• Grote bedrijven zijn doorgaans meer productief
Creatieve destructie in Finland• Verbeteringen binnen bedrijven droegen 50 tot 80% bij
tot de q-groei; de rest kwam van sectorale dynamiek• Uittreders hadden de grootste positieve invloed op de
gemiddelde q-groei; effect toetreders kwam op termijn• R&D en innovatie zijn belangrijk maar concurrentie in
productmarkten is beslissend• Blootstelling aan internationale concurrentie• Barrières tot binnenlandse concurrentie wegnemen
• Vaardigheden vergemakkelijken de adaptatie enintegratie van nieuwe technologieën alsook dereallocatie van human capital tussen bedrijven