Praktijkervaring

Reflectieverslag

Haagse HogeschoolVoeding & Diëtetiek

Datum: 28 mei 2014Docent: Joke Verberg

Student: Jennifer van StaalduinenStudentnummer: 12062561

Inhoudsopgave

Persoonlijke leerdoelen………………………………………………………………………………………………………………..2Nutricia SNAQ screening ondervoeding………………………………………………………………………………………..2Diëten volgen………………………………………………………………………………………………………………….……….…..3Bijlage 1: urenverantwoording………………………………………………………………………………….………….…...…4Bijlage 2: feedback……………………………………………………………………………………………………………….…...….6Bijlage 3: beelden………………………………………………………………………………………………..…………….…...……7Bijlage 4: interview……………………………………………………………………………………………………………….…..….9

1

Persoonlijke leerdoelen

Mijn eerste leerdoel is dat ik me meer wil meeleven met de patiënten. Vorig jaar had ik een simulatiegesprek met een student en was mijn feedback dat ik niet reageerde op het feit dat ze niet meer kon stappen, omdat ze zo moe was. Ik moest daarop reageren en meer zeggen van wat vervelend voor u. Ik wil deze leerdoel behalen door zelf verschillende diëten te gaan, zodat ik me meer kan verdiepen hoe het is om een bepaald dieet te volgen. En met de patiënten meer een band op te bouwen door meer betrokken te zijn met de emoties.

Mijn tweede leerdoel is de kant als behandelaar meer te beoefenen. Ik merk dat ik deze kant wel leuk vind en wil meer in contact komen met mensen. Ik wil deze leerdoel beoefenen door de SNAQ uit te voeren bij ouderen op verschillende locaties.

Nutricia SNAQ screening ondervoeding

VooronderzoekVoordat ik de screening heb uitgevoerd, moesten we naar een middagscholing van Nutricia. Daarnaast moesten we thuis oefenen en konden we meer informatie opzoeken over de SNAQ, zodat we goed voorbereid waren voor de screening.

ActiviteitOp portal van de Haagse Hogeschool kwam er begin van het jaar een bericht dat ze studenten nodig hadden voor het screenen op ondervoeding bij ouderen tijdens de griepprik en ik heb me hiervoor aangemeld. Er was eerst een scholingsmiddag bij Nutricia hoofdkantoor in Zoetermeer waarbij ze uitleg hebben gegeven wat de bedoeling is. Hier heb ik me opgegeven voor verschillende locaties om het screenen uit te voeren. Eerst ben ik in Zoetermeer geweest bij het gezondheidscentrum Oosterheem. Bij de tweede screening ben in Leiden geweest bij huisartsenpraktijk Zuid-West. Vervolgens ben ik weer in Zoetermeer geweest maar dan bij huisartsenpraktijk de Watertoren. En als laatste ben ik in Rotterdam bij GC Oosterflank Varnasingel geweest. Ik ben bij verschillende praktijken geweest en kwam in contact met verschillende diëtisten. De screening was leuk om uit te voeren, bij de ene praktijk was het rustig en kon je makkelijk uitleggen waarvoor het bedoeld was en meer mensen stimuleren om het te gaan doen en bij de andere praktijk was het drukker en moest je sneller te werk gaan. Je zag wel dat de diëtisten een andere methode hadden, want sommige zeiden alleen ouderen vragen boven de 65+ en bij bijvoorbeeld in Leiden was het vragen bij alle leeftijden. En in Rotterdam was het eerst met klinische blik kijken en daarna screenen of iemand (risico op) ondervoeding heeft. Als het wat rustiger was kon ik met diëtist praten en vragen wat zij allemaal gedaan heeft. De resultaten van de Watertoren zijn naar ons gemaild en vond het leuk om te zien dat er mensen eruit zijn gehaald die (risico op) ondervoeding hebben. Ik merk dat ik het leuk vind om met mensen in contact te komen en ze te helpen. De rol als behandelaar past wel bij mij. Tijdens het vragen aan de diëtisten wat ze gedaan hebben, kwam ik erachter dat ze niet altijd als behandelaar aan de slag zijn. En dat lijkt me ook leuk om later te gaan doen, ik hou wel van variatie. Als ik later niet als behandelaar aan de slag kan zal ik eerst een weg vinden als voorlichter/ rayon manager/ onderzoeker.

Kwaliteit/verbeterpunten- Ik ben geduldig en benader de mensen op een professionele en vriendelijke manier.

Tijdens het uitvoeren stelde ik de mensen gerust en liet bijvoorbeeld zien hoe ze hun arm 90 graden moesten houden.

2

- Voor ik mijn meting uit ging voeren kon ik misschien beter en langzamer uitleggen wat ik ging doen, maar soms door de drukte moest je snel handelen maar ik zal erbij stil staan.

Diëten volgen

VooronderzoekVoordat ik begon aan de diëten heb ik uitgebreid opgezocht wat ik allemaal kon eten. Daarnaast heb ik me ook verdiept waarom het belangrijk is om de producten niet te eten en wat er anders gebeurd met patiënt. Dit kregen we ook in de les behandeld.

ActiviteitAls ik later aan de slag wil gaan als behandelaar vond ik het interessant om me te verdiepen in de patiënten. Ik heb daarom drie weken lang drie verschillende diëten gevolgd. Dit heb ik gedaan om te ervaren hoe makkelijk/moeilijk het is om een bepaalde dieet te volgen en me meer in te leven in de patiënten. De eerste week heb ik glutenvrij gegeten, de tweede week lactosevrij en in de derde week natriumarm. Ik dacht dat ik dit wel drie weken achter elkaar kon doen, maar heb dus iedere keer een week weer normaal gegeten. Ik vond het namelijk moeilijker dan verwacht. Bij glutenvrij eten moet je namelijk ook rekening mee houden met besmetting met bijvoorbeeld broodkruimels en moet je dus apart een boterkuipje gebruiken. Ik kwam erachter dat in een sultana koekje ook lactose inzit en dat het uiteten gaan met natriumarm dieet een erg beperkte keuze hebt. Ik vond glutenvrij eten wel het moeilijkst, want het kost meer moeite en tijd om producten te maken. Ik heb wel een glutenvrij bananenbrood gemaakt wat erg lekker smaakte. Ik zal deze recepten ook op mijn website zetten. Het was ook moeilijk als ik te weinig eten had meegenomen en nog iets op school wilde gaan halen. Het kost ook wel veel tijd om steeds te lezen of er gluten of lactose erin zit. Gelukkig komt er in 2015 een nieuwe wet dat er op alle producten duidelijk vermeld moet staan of het gluten of lactose bevat. Ik kwam erachter dat ik best vaak buiten het huis eet en dan is het helemaal moeilijk om dieet vol te houden. Ik heb hiermee wel rekening gehouden en gekeken welke restaurant ik terecht kon. Daarnaast heb ik ook een interview gehouden met twee coeliakiepatiënten en een lactose-intolerantie patiënt. Zij gaven ook aan hoe het is om een bepaald dieet te volgen en gaven tips. Ik heb veel geleerd van deze weken en zal de tips toepassen bij de patiënten als ik later als behandelaar aan de slag ga.

Kwaliteit/verbeterpunten- Ben streng geweest voor mezelf en heb de diëten vol gehouden. Ik ben me echt meer

bewust van hoe moeilijk het is om steeds maar op etiketten te moeten kijken en te vragen wat erin zit. Ik besef nu wel hoe patiënten het ervaren.

- Me meer voorbereiden voor het avondeten, want ik moest nu nog snel dingen halen of iets in elkaar flansen. Ik kon denk beter een menu voor me samenstellen wat ik ging eten. Daarnaast keek ik naar mijn voedingsdagboeken en kwam ik erachter dat ik met veel voedingswaarde niet voldeed aan RGV. Ik zal hiermee ook later rekening moeten houden met de patiënten, maar klachten verminderen is het belangrijkste prioriteit. Alleen moet ook wel rekening houden met RGV.

3

Bijlage 1: urenverantwoording

Nutricia SNAQ screening ondervoedingActiviteit Datum UrenBedenken wat ik wil gaan doen/ toestemming vragen/ contact leggen

1 1/2

Nutricia scholingsmiddag 04-10-2013 5Zoetermeer screening 14-10-2013 5Leiden screening 15-10-2013 4Zoetermeer screening 17-10-2013 3Rotterdam screening 31-10-2013 6Informatie opzoeken over SNAQ en Nutricia en artikelen lezen

03-10-2013, 27-10-2013 2

Voorbereiding en oefenen 07-10-2013, 14-10-2013, 30-10-2013

2

Evaluatie van SNAQ en resultaten bekijken

30-10-2013 ½

Totaal 29

Diëten Activiteit Datum UrenInformatie opzoeken voor coeliakie

24-02-2014 2

Recepten opzoeken voor coeliakie

26-02-2014 1 1/2

Dieet volgen/ etiketten lezen/producten halen en bereiden

03-03-2014 tot 09-03-2014 4

Voedingsdagboek bijhouden en handmatig berekenen

03-03-2014 tot 10-03-2014 3

Interview opstellen 12-03-2014 1Interview afnemen bij twee coeliakiepatiënten

21-03-2014 en 25-03-2014 1

Recepten verwerken op website

27-04-2014 2

Informatie opzoeken voor lactose-intolerantie patiënten

13-03-2014 2

Recepten opzoeken voor lactosevrij/beperkt

16-203-2014 1

Dieet volgen/ etiketten lezen/ producten halen en bereiden

17-03-2014 tot 23-03-2014 4

Voedingsdagboek bijhouden en handmatig berekenen

17-03-2014 tot 24-03-2014 3

Interview afnemen lactose- 15-05-2014 1/2

4

intolerantie patiëntRecepten verwerken op website

01-05-2014 2

Informatie opzoeken over hypertensie en natriumarm

27-03-2014 1 1/2

Recepten opzoeken natriumarm

30-03-2014 1 1/2

Dieet volgen/ etiketten lezen/ producten halen en bereiden

31-03-2014 tot 06-04-2014 3

Voedingsdagboek bijhouden en berekenen

31-03-2014 tot 07-04-2014 1 1/2

Recepten verwerken op site 29-04-2014 2Restaurants bekijken menukaarten

05-03-2014, 19-03-2014, 01-04-2014

2 1/2

totaal 39

5

Bijlage 2: feedback

Feedbackformulier na uitvoering SNAQ-methode

Feedbackgever: Laura de Smalen

Tip: Probeer iets uitgebreider uit te leggen wat er gaat gebeuren voordat je de meting uitvoert.

Top: Je kon goed aanvoelen of mensen niet wilden meewerken of dat ze nog over te halen waren. Verder heb je de SNAQ goed uitgevoerd en ging de samenwerking ook erg goed.

Opmerkingen: -

Feedbackformulier diëten

Feedbackgever: Lenny van Staalduinen

Tip: Probeer je voor het avondeten meer voor te bereiden wat je wilt gaan eten, je moest soms nog producten van de supermarkt halen

Top: Je hebt het echt goed volgehouden en erin verdiept (vond wel dat je erg streng voor jezelf was)

Opmerkingen: -

6

Bijlage 3: beelden

Nutricia hoofdkantoor

Lactosevrije producten glutenvrije producten

Pesto maken (natriumarm) apart koken

7

Week natriumarm eten

8

Bijlage 4: interview

Coeliakie patiënt Wie bent u? En hoe oud bent u?Laura de Smalen, 18 jaar.

Wat voor dieet volgt u?Glutenvrij dieet.

Waarom volgt u het dieet? En wat gebeurt er als u er niet aan houdt?Ik heb coeliakie, als ik wel gluten eet dan krijg ik een ontstekingsreactie in mijn darmen. Ik krijg buikpijn en moet erg overgeven, afhankelijk aan de hoeveelheid gluten die ik heb binnengekregen.

Hoe lang volgt u het dieet ?Ik volg het dieet al sinds coeliakie bij mij gediagnostiseerd is. Dat is ongeveer rond mijn eerste verjaardag geweest.

Is het moeilijk om vol te houden en waarom wel/niet?Over het algemeen vind ik het goed vol te houden, dat komt voornamelijk omdat ik het al zo lang volg. Vroeger was het makkelijk omdat vrijwel iedereen in mijn omgeving ook wist wat ik niet mocht eten (mijn ouders, meesters en juffen op de basisschool). Nu ik opgegroeid en ouder ben is het mijn eigen verantwoordelijkheid en is het van tijd tot tijd wel iets lastiger bijvoorbeeld met uit eten gaan en niet zo makkelijk tussendoor iets kunnen kopen op het station.

Heeft u bij een diëtist gelopen? Zo ja, wat vond u van de behandeling? Mijn ouders hebben kort begeleiding gehad van een diëtist, vooral voor recepten, tips en praktische adviezen. Ze hebben daar wel het een en ander aan gehad maar het is daarna vooral zelf uitproberen geweest en dat ging erg goed.

Welke producten mag u niet (meer) eten ?Ik kan geen producten eten die gemaakt zijn met tarwe, rogge, gerst of haver. Koekjes, gebak, brood, pasta, maar ook ‘verborgen gluten’ zoals in sauzen, kant-en-klaar maaltijden.

Waar haalt u uw boodschappen? Supermarkt of speciale zaken?Mijn moeder doet normale boodschappen bij de Albert Heijn. Daar hebben ze ook een aantal glutenvrije producten maar meestal koopt ze die apart bij een gezondheidswinkel in Schiedam of ik koop zelf wel eens broodjes bij de Ekoplaza.

Welke producten zou u willen eten maar dat mag of kan niet (meer)?Ik heb niet echt een grote behoefte aan glutenbevattende producten omdat ik weet dat ik er ziek van word, maar ik mis toch wel echt een broodje kunnen kopen op het station, zonder zorgen uit eten gaan of een hamburger kunnen kopen bij de McDonalds bijvoorbeeld.

Geeft het een beperking om sociale interacties te ondernemen ? Zoals naar een restaurant te gaan of naar verjaardagen/ uitgaan? In sommige gevallen wel, als iemand iets aanbiedt ben ik snel geneigd om af te slaan omdat ik vaak niet zo’n zin heb om de verpakking te lezen. Als ik weet dat iets niet glutenvrij is zeg ik vaak niet specifiek dat ik het niet mag omdat het dan zo bezwaarlijk aanvoelt en dan is het weer een soort herinnering van ‘ohja Laura mag dat niet’.Uit eten gaan blijft lastig, je moet altijd goed uitzoeken waar je glutenvrij kunt eten. Het ligt nogal aan het gezelschap. Mijn familie is er altijd op berekend en mijn vriendinnen begrijpen het ook maar

9

bijvoorbeeld in een grote groep vind ik het soms best moeilijk. Het komt daarbij niet vaak voor dat ik om die reden niet mee ga maar ik zie er dan wel vaak best tegenop.

Geeft het moeilijkheden op het werk of op school?Omdat ik in de kantine op school over het algemeen alleen een appel of iets te drinken kan kopen moet ik altijd zelf thuis lunch maken en daar moet ik ook wel de tijd voor nemen in de ochtend, ook al ben ik laat bijvoorbeeld.

Kost het volgen van dit dieet meer geld en wordt het vergoed?Ja, glutenvrije alternatieve producten zijn erg duur vergeleken met normale producten. Van de belasting kan ik wel een deel terugkrijgen maar mijn ouders betalen de boodschappen dus heb ik (nog) geen last van de hogere kosten.

Heeft u sociale steun van vrienden/ familie? Zit u bij een vereniging?Ik sta ingeschreven bij de Nederlandse Coeliakie Vereniging hoewel ik bijna nooit naar de activiteiten ga die ze organiseren. Verder begrijpen mijn vrienden en familie goed wat het dieet inhoudt, dat is erg fijn.

Heeft u tips voor mensen die net beginnen aan het dieet? (websites, boeken)Op de site van de Nederlandse Coeliakie Vereniging is veel informatie te vinden, op voedingscentrum.nl ook. Omdat mijn ouders hebben moeten leren wennen met glutenvrij koken en ik er gewoon mee ben opgegroeid heb ik me er nooit echt in verdiept.

Heeft u lekkere gerechten om te delen die in het dieet passen?Op schar.com zijn veel lekkere recepten te vinden waarbij glutenvrije bakmixen worden gebruikt. Het bagels recept van die site is een echte aanrader.

Coeliakie patiënt Wie bent u? En hoe oud bent u?Ik ben Felicia en ik ben 20 jaar.

Wat voor dieet volgt u?Een glutenvrij dieet

Waarom volgt u het dieet? En wat gebeurt er als u er niet aan houdt?Ik mag geen gluten eten. Als ik dat toch doe dan krijg ik oa darmklachten, vermoeidheid. Dit duurt dan meestal een paar dagen. Ik ben overigens niet extreem gevoelig voor gluten.

Hoe lang volgt u het dieet ?Sinds maart 2014

Is het moeilijk om vol te houden en waarom wel/niet?Tot nu toe vind ik het redelijk goed vol te houden. Ik bak zelf veel en er zijn in redelijk veel supermarkten glutenvrije producten te vinden. Alleen met feestjes, verjaardagen ect. is het lastig omdat men er dan rekening mee moet houden. En ook met uit eten gaan is het soms lastig een restaurant te vinden waar glutenvrij eten word geserveerd. Het valt mij ook op dat veel mensen niet weten wat gluten zijn.

Heeft u bij een diëtist gelopen? Zo ja, wat vond u van de behandeling? Mijn vader heeft mij geholpen en hij is een diëtist.

10

Welke producten mag u niet (meer) eten ?Alles wat gluten bevat. Dus brood, koekjes en cake. Maar ook veel veel producten waar je niet van zou verwachten dat er gluten in zetten zoals sommige sauzen en vleeswaren.

Waar haalt u uw boodschappen? Supermarkt of speciale zaken?Ik haal de meeste boodschappen gewoon in de supermarkt. Maar ik koop ook producten bij de tuinen en speciale zaken.

Welke producten zou u willen eten maar dat mag of kan niet (meer)?Verse broodjes van de bakker en noodles!

Geeft het een beperking om sociale interacties te ondernemen ? Zoals naar een restaurant te gaan of naar verjaardagen/ uitgaan?Het kan lastig zijn. Maar ik laat mij er niet door tegenhouden om naar een restaurant of verjaardag te gaan. Vaak is er wel iets te regelen of ik neem zelf iets mee om te eten.

Geeft het moeilijkheden op het werk of op school?Nee, tot nu toe niet. Ik neem altijd mijn eigen lunch mee.

Kost het volgen van dit dieet meer geld en wordt het vergoed?Glutenvije producten zijn duurMaar doordat ik niet overal broodjes en snacks kan kopen bespaar ik ook weer geld. Een deel kan vergoed worden.

Heeft u sociale steun van vrienden/ familie? Zit u bij een vereniging?Mijn vader en oom mogen ook geen gluten eten. De familie is er dus wel mee bekend en zij proberen rekening te houden met mijn dieet. Vrienden hebben er ook begrip voor. Een vriendin volgt ook een glutenvrij dieet.

Heeft u tips voor mensen die net beginnen aan het dieet? (websites, boeken)Ik ben zelf eigenlijk ook pas begonnen aan het dieet. Ik ben zelf ook nog zoekende naar tips hahaha. Op internet zijn veel recepten en ook online webshop's te vinden.

Heeft u lekkere gerechten om te delen die in het dieet passen?Een heerlijke zelf gebakken glutenvrije amandel cake en kokoscake. Voor de rest maak ik eigenlijk gewoon alles wat ik altijd al at alleen vervang ik gewoon sommige ingrediënten!

Lactose-intolerantie patiëntWie bent u? En hoe oud bent u?Annika Koole, 19 jaar oud.

Wat voor dieet volgt u?Lactose vrij.

Waarom volgt u het dieet? En wat gebeurt er als u er niet aan houdt?Ik ben lactose intolerant. Als ik wel lactose eet of drink zwelt mijn darm erg op en krijg ik buikkrampen.

Hoe lang volgt u het dieet ?Bijna 6 jaar.

11

Is het moeilijk om vol te houden en waarom wel/niet?In het begin was het erg moeilijk omdat ik gewend was om lactose te eten. Nu is het niet moeilijk meer omdat ik precies weet wat ik waardoor kan vervangen. Soms eet ik nog een beetje lactose maar bijna nooit meer.

Heeft u bij een diëtist gelopen? Zo ja, wat vond u van de behandeling? Nee.

Welke producten mag u niet (meer) eten ?Alles met lactose erin en paddenstoelen/champignons.

Waar haalt u uw boodschappen? Supermarkt of speciale zaken?Bij de supermarkt.

Welke producten zou u willen eten maar dat mag of kan niet (meer)?Pizza van de pizzeria!

Geeft het een beperking om sociale interacties te ondernemen ? Zoals naar een restaurant te gaan of naar verjaardagen/ uitgaan? Soms wel maar meestal gaat het wel goed. Naar een verjaardag houden de meeste er wel rekening mee en in een restaurant kan je vaak ook naar een allergiekaart vragen.

Geeft het moeilijkheden op het werk of op school?Het enige wat ik op school anders doe, is dat ik mijn eigen eten meeneem in plaats van het bij de kantine te kopen.

Kost het volgen van dit dieet meer geld en wordt het vergoed?Het kost wel meer geld aangezien ik speciale producten moet kopen en er word maar het minimale vergoed.

Heeft u sociale steun van vrienden/ familie? Zit u bij een vereniging?Niet echt..

Heeft u tips voor mensen die net beginnen aan het dieet? (websites, boeken)De eerste maand goed doorzetten. Als je daarna bijvoorbeeld een magnum eet smaakt ie toch niet lekker meer! ;)

Heeft u lekkere gerechten om te delen die in het dieet passen?Ik weet niet echt een speciaal gerecht.. Ik vind rijstmelk heel erg lekker! Lactose en soja vrij en heerlijk om rijstepap mee te koken!

12