DIssERTATIO CHEMICADE

PHOSPHATTBUS FERRI,QUAM

CONS. AMPLISS. FAC, PHIL. ABOENS.

PTJBLICO EXAMINI StJBXI CllTNT

ADOLPHUS LINDBLAD,Phil. MagiJJer & Medicinx Candid,

Svecus

&

30HMNES PIPPUVGSKOLD,Nobilis , Ahoenf.s,

In A.uclit. Phil. die x Koyembris mdcccxiii.

Horis a. m. folitis,

ABOiE, typis EiiENCKELiiiAivis.

DE PHOSPHATIBUS FERRI.

£. I-

I elebres funt in Metallurgia, necnon in Chemia Animali Phosphates Ferri,

quorum & ufus u\ Medicina nuper exceptus, magismagisque divulgatur. Ouantumvis igitur luce litdigna, non tamen fatis eft explicata cognitio ho-rum Chemica. Qaare hic materiam invenimus,quae ftudio nofiro k Jabori eit idonea vifa.

Poftulant & officium nofirum & aequa Lectorisexfpeftatio, ut antea breviter faltem recenseamusauctores, quibus debentur ea, quae hac in re jamedita funt, quam afferantur conata noltra exigua.

§• H.Cel. ToT.BEnxus' Bergman in tratStatu de caufa

fragilitatis Ferri [a) varias nos docuit qualitatesA

st) Opuscul. Phys. & Chem. Vol. IU, pag. 109 seqq. —■

csr. De analyti Ferri pag. 98, 99.

2

Phosphatis "Ferrici (*), quem Oxidum metalli cujus-dam ab aliis omnibus diverfi elfe, putavit; eiquenomen dedit Sideri. Per idem fere tempus ad ean-dem rem maximum adhibuit itudium Dom. Meter ,

Pharmacopoia Aulicus civisque urbis Stettini; (b)qui quidem poftea invenit, novum illud Metailum,afe Hydroliderum nominatum , nihil aliud elfe,quamFerrum cum Phosphoro conjunclum.(c) Quamrem ille & Cel. Klaproth fimui probaverunt. (d)

*) Quamquam non in omni parte defendere audemus No«menclaturam Chemicam, qu;.c Auftore gaudet Cel. Ber-zelio, illavn tamen, utpote novisfimam, & inter omnes,cuivis conjunftioni Chemicas exprimendas maxime fuffici-entem, in opella noftra fecuti fumus. Vid» Kongl, Ve-tenikaps Acad. Handl. ar 1312 1 H. pag. 28 feqq,Forfok till en Chemiik Nomenclatur af J, Berzelius,

b) Vid. J. C. F. Meyers Versuche mit der in dem Guss-eisen entdeckten weissen metallischen ErdeJ nec non:Versuche zur naheren Kenntniss des Wassereisens (Hy-drosiderum) eines neuen Metalles von J. C. s. Meyer.schristen der Berlinischen Gesellschast natursorschenderFreunde» B. 2. pag. 354 seqq. & B. 3. pag. 380 seqq.

c) Das vermeyntliche neue Metall, das Wasfereifen vomErfinder Hrn, Hof Apotheker Meyer felbft beiichtigt,Crllls Chem. annal, 1781 B. 1. lt. 3. pag. 193 feqq.

rf) Von dem Wasfereifen, als einem mit Phosphorfiiureverbundenen Eifenkalke; vom Hrn. Asfesfor Klaproth

3Hulc infuper debemus cogliitionera fosIUis corporis,nomine JVatiirliches Bcrlinerblau cogniti, quod inve-nit efle conjun6lionem Oxidi Ferri cum Aeido Phos-phorico. (e) Illuftris vero Scheele primus fuit, qui,Phosphorum ex his materiis eliciendo, praefentiamejus modo aralytico oltendit, (f) quamquam, hanc-ce methodum fruftra tentari, Klaproth antea po-

Scheele quoque duos illos Phospha-tes, cum Ferricum, tum Ferrofum, uti jam funtdenominandi, rite praeparavit & diftinxit. Four-croy & Vauquellw, cum in fangvine indagando &

examinando effent occupati tertium adhuc invene-runt, fcilicet Subphosphatem Ferricum, ab ipfisPhosphate avec exces d'oxide de fer vocatum (g).. Ya-ria, quse de eodem attulemnt Chemiftae Gallici,correxit Cel. Berzelius (h).

-A 2

in Berlin. Crells Chem. Ann, 1784 Band, 1, st. 5.pag. 390 seqq.

e) Ibici, pag. 396./) Ron om Ferrum Phosphoratum och Snl Perlatum, af

Carl Wilh. Scheele. Kongl. Vetenik, Acad, Handl.ar 1785 pag. 134 feqq.

g) Syfteme des Connaifances Chimiques, par A. F, Four-croy. Tome IX. pag. 152.

h) Blodets analys pag XXII feqq. Djur-Kemien II del.

4Hi funt praecipni fontes, qui htijus rei noti-

tiam prgebent. Qua? alii Auctores adferuut nohis-que innotescunt, vel ex his funthaufta, vel ah opi-nione potius , quam ab experimento , deduCta.Tres, ut conitat, Phosphates Ferri In libris Chemi-cis memorantur; quorum vero numerum efie au-gendum, putamus. De fingulis dicere jam adgre-dimur.

$. IH

Phosphas Ferrofus.Maxime neceffarium ducimus, follicite deter"

minare modum conficiendi non hunc folum, fed &

fequentem Phosphatem Ferrieum, ne per erroremoperationis vix obfervabilem prorfus alia quamqua?fita obtineatur fubfiantia. Sic loco PhosphatisFerrofi aut Ferrici plures materias, non folum in-ter fe diverfas, fed defideratae etiam disfimiles, vi-dendi nobis occafio fuit. Hse partim e PhosphateFerrico albo, partim e Ferrofo caeruleo, partimdenique e flavo fale Ferri bafico congregatae fuerunt;& mixto horum colore multimodis variarunC

Modo, qui fequitur, optime paratur Phosphasjferrmis: Cryfialli Sulphatis Ferrofi aqua folvuntur.

5

Solutioni fine mora additur Phosphas WatriCUS (i) saqua foJutus, quamdiu praccipitatur aliquid, quoda iiquido mox feparetur. eit obfervan-dum faturitatis momentum ; utrinnque enim nocet,iive ante hoc defiuitur, five polt pergitur aliquidinitUIare folutionis praxipitantis*

§• n.Praecipitatam, ortu suo album, Jll senssm eao-

ruleum, quem colorem postea servat. Hanc muta-tionem sida luce diurna elsici, sequens, ut credi-mus, experimentum latis comprobavit. Duae lage-nae vitreae erant impletae limili praecipitato Pbos-phatis Ferrosi; quod quidem in una, cui lux admis-ta suit, cito colorem mutavit, quamvis exapto ob-tusamento vitreo elset clausain altera vero, quaein arcula metallica suit depolita, per plures diesimmutatum manlit. similia observavit Cei. Klap-

hoth in nativo Pbosphale Ferroso, qui quidem nu-per essossus albus suit, sed in luce caeruleus factus,esi; idque oxidationi ejus adscripsit (k).

i) Re&ius forfan dicitur Subphosphas fed novaraadhihere denominationem noluimusv

S) Vid. Chemifche Unterfufihung der Blau-Eifenerde vonEckartsberg. KlaprOths Beitrage zur Chem. Kennt-nifs der Mineral-Korper. 4 B. pag. 120,

6

%. Y.Yitiofa praeparandi methodo Phosphas Ferro-

fus inquinatur vel Phosphate Ferrieo, velfale Eer-ri bafico, vel utroque. Illud incidit: i:mo Si locoSulphatis Ferrofi fumitur Sulphas Ferrofo-Jberricus,in quem ihe etiam, prajfertim ope caloris , faciletraofit, fi diu folutus habetur. 2:do Si diu in fun-do reiinquitur pisecipitatum, a liquido non fepara-tum, in quo femper aliquid Phosphatis Ferrofi fo-lutum reiinetur; quod poftea fub exhalatione cadit,jam vero in Phosphatem Ferrofo-Ferricum m ita-tum; quam rem demonftrat color ejus fere aibus,qui, poftquam fuit ficcatum, manet. Si hoc veliilo mo !o a Phosphate Ferrico pollutus fuit Phos-phas Ferrofus, id eo tantum oculis detcgitur, quodtunc non tam vive caeruleus fit color; (jui quidem

minusve albidus majorem minoremve illiusadmiftionem indieat.

A. fale autem bafico polluitur : i:mo Cum nonfatis additur folutionis praxipitantis, adeo ut Sul-phas Ferrofus in part.es fuas plene quocafu Phosphas Ferrofus, dum praecipitatur , licetfo!utio fit acida, fecmn tamen trahit Oxidum Fer-rofum, parva Acidi Sulpburici portione feclatum.2:do Cum poft momentum faturitatis infunditur fo-lutio Phosphatis Natrici. Nam Alkali ejus fuper-vacuo, quod cryftallifatus femper tenet, aliquid

7Salis Ferrofi bafici paritur, ceteroque admiscetur,

in cafu pra?cipi tatum initio elt glaucum,fit vero fenfim atro-viride, tandemque, poftquamficcatur, ilavescente interea Oxido nigro aqua? aeiis-que effeclu, iuteo-viride; quo colore item iiuequa-li & veluti fordido a vero Phosphate Ferrofo pri-mo vel aufpectu dignoscitur. Quamdiu vro nonnimium adhibetur falis praxipitantis, nihil quidemadfert damni, bafis aliquantulum in eo abundare;quoniam Sulphas Ferrofus, licet Ferri fatur, ali-quid tamen Alkali accipere potefi. Contra id magniinde oritur commodi, quod jam non opus fit,! falFerri faturare; quod vero facere necesfe eft, fi fo-lutio pra3cipitans lit neutra, ut major Phosphalisquantitas in funclum fe doponat.

§• VI.Proprietates Phosphatis Ferrosi maxime insig-

nes siunt, quae siequuntur: Color ejus, ut jam no-tum esit, ortu albus, lit pollea in luce caeruleus, &

in aere ad solitam caloris temperaturam immutatuspermanet. sed in temperatura * ioo° sili bviridisvidetur, & igneo calore in slavo-suscum mutatur,multa aqua amilsa, quam credimus eslentialem ejuspartem consio tuere. Hac enim siola deperdita, ce-teris licet integris relictis, praeter colorem reliquusquoque habitus mutatur. 3Vec ideo, ut aliquis sia-

8

cile opinaretur, plus libi adsumsit Oxygenii; namKali causticum in illo idem nigrum producit resi-duum ac antea: Non in massa continua coha3ret,sed formam habet sarinae: Non ignitus ab Acidisfacile solvitur; quae, si eo saturantur, cocta solu-tione vel multa aqua diluta, maximam partem so-luti ase demittunt. Quod vero praecipitatur, suni-bus esi Phosphati Ferrico, quam Ferroso, cum eo,quod etiam siccum, albidum retinet colorem, tumeo, quod, si Kali causiico digeritur, rubicundumstatim efficitur residuum. Medium horum tenore ,

ac nomine Phosphatis Ferroso-Ferrici designandumesso videtur. solutionem residuam, sal triplex (/)acidulum continentem, non potuimus in crysiallosredigere, sed continuata evaporatione in massamsere gelatinosam concrevit. si vero in multo Aci-di solvitur Phosphas Ferrosus, nihil coquendodeponitur, sed omnis solutus retinetm’ ad sal idemtriplex formandum: Yia humida a subcarbonateKalico & Natrico meraciori totus accipitur. solu-tio esi susca. Jusia portione Acidi cujusdam iterum

l) Ejusmodi fal recentioris pevi Chemiftae duplex vocanf,utpote duorum falium compoiitorum conjunctionem. Obeandem vero caufam, fal quoque a quatuor fimplicibusformatum, duplex effetnominandum. ex.g. PhosphasFer-ricus in Subcarbonate Kalico folutus, qui fal quadruplexre&ius vocari videtur.

9de illis deturbatur: Alkalia cauftica nigrum ejusrelinquunt reliduum, de quo infra agemus: Fiuxi-bus coiorem impertiit fuscum ,

& carbonis ope re-digitur in Phospht>retum Ferri, a quo vitiumfragilitatis frigidae contrahit Ferrum malleabile:Aqua non folvitur.

§• TODum Tn eo occupati fuimus, ut hunc Phos-

phatein yia analytica fcrutaremur, fruftratus eftconatus nofter primo fecernendi Acidum Phospho-ricum ab Oxido Ferrofo folvendo Phosphatem inAcido Nitrko p. & folutioni Mtratem Plumbicuminfiindendo. Quoniam enim cJar"sIimi Auclores do-cent, Phosphatem Plumbicum non poffe in AcidisfoJvi, jam exfpectavimus, ut folutio turbaretur &

hicce Phosphas cadcret; quod tamen non accidit.JNec id mirati fumus, poftquam nobis experimentocompertum fnit, lllum ab Acido Mtrico, recentemfaltim & adhuc uvidum, facile accipi. Praetereanon hic fuccedit folutionem facere neutram propterfingularem Phosphatis Ferrofi. propehfionem ad men-ftruum fuum roJinquendum. INeque inexpertam re-fquimus methodum analyticam, qua ufus eft Cei.Klaphoth ad examinandum nativum PhosphatemFerrofum(m). Nempe Alkali cauftico illum coxi-

B

m) Klaproths Beitrage, 4 B, pag, 121.

10

mus, ut eo modo Acidura Oxido Ferri eriperetur.Eductum vero, acciiratius exquifitum, invenimus-,non purum efTe Cfeidum Ferri, fed adhuc aiiquidretinere Acidi Phospliorici. Qnod vero clarius ap-paret, li pari ralioue traclatur Phosphas Ferricus;qubiiiam Subphosphas tunc ortus, plura hahet abOxido Ferrico diverfa, ut infra KqueBit. Non igi-tur aiiter ac fequentr modo analyfm ejus adgredipotuimus-

Phosphatis Ferrosi 100 librae docim. in balneomaris ad * ioo° calefactae, non plus quam 77 libr.ponderaverunt, poitquam in lagena vitrea, balneoarenae adhibito, sortiter suerant ignitae , ut totamalsa rutilaret. I,deoque copia aquae, in tempera*tura -i- 100 0 residuae, aequalis est 2.3. Perdit veroquivis Centenarius inter + 4° °

& * 1000 3 libras ,

quae nobis elsentiales videntur, quandoquidem Phos-phas Ferrosus, il is amissis, jam subviridem accipitcolorem. Quantitas igitur aquae ad * 4°° aequalisest 25,3i. Quia hic Phosphas, poitquam suit can-defactus, dissicillime ab Acido Nitrico accipitur,aliae 100 librae doc. ejusdem Phosphatisi ad * ioo°siccatae, in hocce Acido solvehantur & inde coque-bantur, ut Ferrum satis libi adsumeret Oxygenii.Posihac solutioni insundebatur sPrussias Ferroso-Kalicus (olim lixivium sangvinis) e Prussiate Ferro-so-Ferrico (Caeruleo Berolinensi) & K.ali bene cau-

11Jtico acceptus, quamdiu crescere apparuit prsecipi-tatum cseruleum Pruslialis Ferrofo - Ferrici. In fil-tro ponderis 53 lih. a liquido feparatum, bene aqua.cleftillata ablutum, &ad •* ioo° Jiccatum, cum fil-tro ponderavit a34»?5 lih-a» ideoque pondus ejus.proprium fuit — 181,75 libr. Ejusdem Prusfiatis100 Hbr. in furno docim. lentae ignita? ad rutili ignisCalorem, reliquerunt 4o,5 librarum refiduum atro-fuscum; quod in pulverem redaclum, fusco colori.propius accesfit & ne mimme quidem magneti obe-diit, ideoque verum fuit Oxidum Ferricum. -181,75vero reddunt 73,60. Ab his autem 73,60 librisOxidi Ferrici funt abftrabendcR 25,76; quoniam, utdocetur ab experimentis Cel. D:ni Proust, in quo-vis Centenario 35 lib. debentur adhibito PrusfiatiffVrofo - Kalico. Piefiduae 47?&4 refpondent 42libiis Oxidi Ferrofi; quandoquidem 100 librse ejus-dem Oxidi Ferrici (n) oleo oiivarmn oblitae & indeignitae nobis reliquerunt 89,75 libr. Oxidi Ferrofi

magneti obedientis; qiiod parum aberrat abindicio Gel. Bekzemi(o). In Centenario igitur PIios-phatis continentur 42,93 librae Oxidi Ferrofi.

B2

n) Quod Centenarii desuit, pari ratione obtinuimus, dumreliquos examinavimus Phosphates.

9) Larbok i Kemien II dei, pag. 205,

12

Reliquum liquidum, a cfuo Prusfias Eerrofo-Ferricus fuerat separatus, ad ficcum decoctum, le-niter fuit ignitum, ut omne deftrueretur AeidumPrusficum; quo faclo &. fuit neutrum. Iterum aquadeftiJlata folvebatur, praeter exiguum fedimentum,a lerro deftrucli Prusfiatis derivandum, quod guttu-lis Acidi Nitrici folutum fuit, quia erat iuspicandum,illud fibi adjunxisfe Acidum Phosphoricum.. Poft-hac Acetas PJumhicus, a quo folutio mox fuit turba-ta, infundebatur, donec nihil macis in fundum ce-cidit PJiosphatis PJumbici, qui a fluido feparatus,diligenter aqua defiillata ablutus, tandemque cande-faclus poncleravit 160,70 libr., crare, tefte Cel. Ber-zelio, (p) habent. 33,4.3 lib. Acidi Phosphorici.

Centenarius Phosphatis Ferrofi, qualem arteproduximus, continet

ad*ioo°:. ad*4o°:-— — — .— 23, — — tfgi

Oxidum Ferrofum —— 4'2>93 4X^3

Acidum Phosphoricum — 31,4299'^-

p) Ibid. pag, 285.

13

g. vin.Phosphas Ferrkus,

Ope affinitatis eleciivae duplieis, quando Phos-phas aliquis, aqua disfolubilis, cum fale Ferrico con-jungitur, hic Phosphas conficitur. Id vero heic oc-currit incommodi, quod falia Ferrica omnino funtliquefcentia, nec m cryftallos redigi posfunt, ideo-que majori vel minori Acidi abundantia variant,quod incertam efficit praeparandi methodum. Nosfequentem ihvenimus optimam. Sulphas Ferrofus,aqua folutus, coquitur cum quarta fui parte AcidiNitrici communis, fenfnn inftillati. Solutioni, poft-quam ebullivit, eoque fusco-rubra facla eft, infun-ditur Phosphas Natricus, aqua folutus , donec nonmaejis ab eo turbetuiv Quod momentum accurateobfervetur, ut tunc ab inftillando cesfetuiv Quodcadit, eft Phosphas Ferricus.

M;thodus haec aliquantulum differt ab illa, quamdedit Cel. Berzelius (q), quseque jubet, folutionem

g") Vid. Utkaft till forbattringar i beredningsfattet af at-fkilliga praeparata chemica for den nya editionen af fven-fka pharmacopceen, upptorde efter den forbattrade che-mifkt pharmacevtifka nomenclaturen j jemte en critifkuppftallning af famma praeparaters namn och berednings-fatt i de fornamfta nyare Europeifka Pharmacopccer at'

14Ferricam antea Alkali saturare, quam additur Phos-phas Natricus. Id vero nobis inutile videtur, quiasolum coquendo expelli potest, quod superstuit Aci-di. -Quoties stricte praecepto paruimus, sempercumPhosphate in sundum una cecidisse vidimus subsul-phatem Ferricum; quod tamen prohibetur, si abaltera parte Phosphas Natricus bene saturatur, uthsc solutio aliquantulum siat acida. A vitio jamallato frequentissime laborat Phosphas Ferricus;idque eo proditur, quod color alias albus, tunc ma-gis minus ve slavus appareat. Dme potissimum ejusculpandie simi caulae: Altera, quod post commix-tionem liquidorum solutio fuerit alkalina ; alteraquod non satis adhibitum sit Phosphatis Natrici, utsal Ferricum totum fuerit disjunctum. In prima ve-ro culpa tollenda cavendum esi, ne nimium Acidiaddatur; quia tunc nihil praecipitatur. De altera va-lent eadem, quae'in simili puncto de Phosphate Fer-roso attulimus: eatenus scilicet Phosphas Natricusnimius erit, quatenus Alkali ejus non saturato so-lutio siat alkalina. Vitium uno alterove modo or-tum, maxime esi perspicuum, cum praecipitatum,a liquido separatum, nondum esi bene sircum; necguttulis Acidi cujusdam corriestur, qssia ah hoc nonprius solvitur subsulphas Ferricus slavus, quam

Jac. Berzelius — Svenfli. Lak. Sallfkapets Handl. 2H'pag. 75,

15Phosphas Ferricus. Albisfimus vero flt, fi, totus abAeido quodam folutus, iteruin praecipitatur Phos-phate Natrico. Talis ad chemicos ufus eft adhiben-dus. Quoiiiam Acida, fi bene faturantur, valde ma-gnam ejus quantitatem accipiunt, non multum i.npraxipitando coufumitur Piiosphatis Natrici.

§. IXPhosphatem Ferricum in primis distingvunt,

quae jam sequuntur. Aibus praecipitatur, '& perpe-tuo talis manet: In sundum tardius, quam Phos-phas Ferrosus, se deponit, & qualem consecimus,postquam est siccus, frustula friabilia format, quo-rum nexus est tener: Nondum candefactum AcidaMineralia avide accipiunt; quae, cum saturantur,coctione vel dilutione maximam partem iterum re-spuunt. Quo facto aliam accipit texturam ; jamenim siccatus, non ut ante in smitulis cohaeret, sedpulvereus est; ceteroquin vero, ut videtur, nonmutatus. si, quod primum cadit, separate colligi-tur, hoc aliquantulum slavescit; credo, ex sale ba-sico, ipsi adhaerente; quod quidem indicat, quampronus Iit Phosphas Ferricus ad illud sibi adjungen-dum. sal triplex, quod in solutione manet, eademest indole, qua sal, a Phosphate Ferroso similiterortum: subcarbonates Kalicus & Natricus|(minimaaqua diluti, facile illum dissolvunt. solutio est

16

Havo-fusca magisque candicans, quam in eoclemmenftruo Phosphatis ."FerrofL Tardius illum acci-pit Subcarbonas Ammonicus: Leniter ignilus noninfigniter mutatnr (r); fortiori autem igne , cnmJiquefcere incipit, infuscatur. Praeterea via ficcaPhosphati Eerrofo fimiiem fe praibet: Ut adfertCeJ. Bekgman, i5oo partes aquae ebuJJientis vix u-nam ejus recipiunt (s): AJkalia caultica partes ejuschemicas non pJene disjungere valent, fed in Sub-pho phatem Ferricum redigunt.

§. X.Hunc Phosphatem in artem fuam "Medici re-

ceperunt. Ufus ejus laudatur in morbis cachecli-cis, prsefertim in iis, qui feminis proprii funt.Pofis incipit a gr. viij bis die & poftea augetur.JDe quo plura adferre, propofito alienum putavimus.

§. XI.Analyfin ejus pari ratione ac Phosphatis Fer-

rofi inftituimus. Sed ne, iisdem allatis, taedium

r) ln quibusdam experimentis, ubi Ferrum adhibitum aManganio non liberavimus, ignitione ferenum cfefiumcolorem hic Phosphas accepit. Phosphas Ferrofus a taliFerro paratus, ignitus magis infuscus, quam alias, ap-paruit.

j) De caufa fragilitatis Ferri, §, 4. B. Opuscul. Vol. III.

*7pariatur, producla folum enumerabimus. ioolibra»iuter + 4o° & + ioo° amiferunt 5 Jibras; Centenariusvero ad aqme pun&um coclionis ficcatus, inuftio-ne perdidit i8,5o. Ouantitas igitur aquaj ad + 4° Q

eli =22,57; * i.oo° = i8,5o. CentenaiiuS ad+ 100

° ficcatus, poftquam in Acido JYitrieo p. fuitfoiutus, facla Prusliate Ferrofo- Kalico praecipita-tione, reliquit 160 libras Prusfiatis Ferrofo - Ferri-ci, qua3 refpondent 4-> l2t bbris Oxidi Ferrici, inPhosphate contentis. E refiduo Acetas Plumbicusproduxit 183,25 libras Phosphatis Plumbici, qua?habent 38,n libr. Acidi Phosphorici.

Phosphas Ferricus continet in Centenarioad * ioo°: ad * 40 °;

Aquam — ——

— 18,50 — •— 22,57OxidumFemcum —

—-

Acidum Phosphoisicum — 38, 11 — — 36,9V5; 98 ,73'

g. XII,

Subphosphas Ferrofussi Phosphas Ferrosus nuper praeparatus &: ad-

huc insidus digeritur vel coquitur cum Kali Causti-ce, quod iu liquido abundet, nigrum restat resi-duum, Oxido Ferroso in eo distimile, quod adhucaliquid tenet Acidi Phosphorici; ideoque, subphos-

18

phatem Ferrofum efFe nominandum, credTmus. Iuvafe claufo paratus & ablutus eo modo, ut, poll-quam fiderit, -ope fiphonis iiquidum tollatur, aeinde celeriter ficeatus, nigef fervatur. Quo cafuetiam magneti elt ohediens, & in frultujis cohaeretjqua: funt in fraftura puiverulenta. Aeris vero &

aqme conjun6lo effeclu rubescit, Oxygenio accepto;nec pofthac magnetem fequitur. Qued Ii: in huncSubphosphatem intenti fuisfent Cel. Chemifiae- Gal-lici Fourcroy &• Yauquelijt, non diibitamus, quinpotius ab ilio, quam a Subphosphate Ferrico im-brum fangvims colorem deri vasfent; idque proptermutationem, ei,. quam patitur fangvis, valde re~fpondentem. Imago> enim fangviniis, eumArterio-II, tum Yenofi haud ahfurde reprefenfatur, fi ihlasjena vitrea Subphosphas Ferrofus, a liquido nonfeparatus fervatur, &. aer ipfi admittitur; quo fa-clo fuperne formatur ftratum rubrum; fangriniArteriofo haud disfimilius, quam Itratum inferiusVenofo. Subcarhonates Alkarium nequaquam illum.adgrediuntur, & ab Acidis idem difficillime fol-vitur. A<idum Phosphoricum fic eduximus: joo

Iibra3 ad aqnre pun&um coclionis calefaclaE & quan-tum fieri potuit, oxidata?, pond<>raverunt cande-factre 92,5 lib. Ha? ab Acido Mjiriatico fo<veban-tur, & pofiquam omne Oxidiim lerriFerrofo-Kalico erat praecipitatum, fofutio Subear-bonate Kalico faturabatur, quo turbata: fuit. Brae-

r 9cipitatum 11011 erat disfolubile ih Acido Acetico;luce livescebat & Phosphati Eerrofo fe fknile pra>bebat. Siccatum ad * roo° ponderavit 10 libr,,qua? refpondent 3,34 libris Acidi Phosphorici. Re-liduum, ini quo A.cidum. Aceticum fuperlluxit,A.ce-tate Calcico non turbatum eft. Oxidum Ferrofumefi; derivandum a Prusliate Ferrofo-Kalieo, quicoedone Acidum dhnifit.-

§. xnr.Su fajfoosp?m& Femcus.

14 Phosphate Cerisico eodem modo obtineturMc subphosphas, quo antecedens a Phosphate Fer-roso. Mecessarium est, ut Phosphas Ferricus ad»huc uvidus sit, alias enim Kali causticum in super-sicie 1’olum agere potest, & particulae internae vimejus esfugiunt.. Color ejus sere elt suscus, qui,dum subphosphas liceatur, magis magisque insu-scatur. In duris cohaeret frussulis,, quae vitream &

splendentem praebent fracturam; qua ex re abOxido Ferrico solo adspectu manlseste dignoseitur.In pulverem redactus colorem magis candicantemadiplscitur, Ut a Chemia Animali cognitum est, ecolorata parte sangvinls poss combussionem accipi-tur. Pii te purificatus sangvinls partem conssituit0,0017, quod esi maximum & o,ooosi, quod ©simi-

20

nimum, ut rlocet Fourcroy (t). Secundum Berze-wuai 0,075 efficit eineris coloratac partis (u). De ce-tero omne extra dubium politnm eft, ijjum non a fe-ro fan" vinis folvi, ne ope quidem Alkali, a quo nonch 'mice allieitur, uti poftuiaverat Fourcroy, quemrefutavitBERZELius. Ignitione color non mutatur,fedquivis Gentenarhis perdit i3 partes. Analytice eumnon fcrutati fuinus.

g. xrv.Superphosphcis Ferrofns,

In Acido Phosphorko folututn eft phosphatis Ferrofi,quantum accipi potuit. Hebc folutio cryftallos non reliquit*calefafta vel diluta albidum depofuit fedimentum PhosphatisFerrofo-Ferricl, poftquam Oxidum Ferrofum plus Oxygeniiadfumferat.

Siiperphosphas Ferrkus.Sokitio Phosphatis Ferrici in Acido Phosphorico, ante-

ccdenti in eo fimilem fe praebuit, quod dilutione folutum exparte a le reliquit, nec cryftallos dedit. Piaeterea ad alio-rum arbitrium conferimus, an propria falia hi duo Super-phosphates judicari posfint.

t) systeme des Oonnaisances Chirniones par A. F. Four*croy. Tome IX. §, V], De la partie colorante,i

u) Blodets analys pag, XXVII,