perception of international tourists towards health...

475

การประชมวชาการนาเสนอผลงานวจยระดบชาต เครอขายบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏภาคเหนอ ครงท 18 และลาปางวจย ครงท 4

การรบรของนกทองเทยวตอการเปนเมองทองเทยวเชงสขภาพ จงหวดเชยงใหม

Perception of International Tourists Towards Health Tourism, Chiang Mai Province

ชเกยรต ศรวงศ(Chukiat Siriwong)1* รชวด พนธนตภม(Rachawadee Phandunitiphum)2* หลกสตรการทองเทยวและบรการ คณะบรหารธรกจและศลปศาสตร มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลลานนา

1 Corresponding Author. E-mail: [email protected] 2 Corresponding Author. E-mail: [email protected]

บทคดยอ

ในการวจยเรอง การรบรของนกทองเทยวตอการเปนเมองทองเทยวเชงสขภาพ จงหวดเชยงใหม มวตถประสงคในการศกษา 1) เพอศกษาการรบรของนกทองเทยวตอการเปนเมองทองเทยวเชงสขภาพ จงหวดเชยงใหม และ 2) เพอศกษาความพงพอใจของนกทองเทยวตอธรกจบรการดานสขภาพ จากจานวนกลมตวอยางจานวน 248 คน จากกลมประชากรทเปนนกทองเทยวชาวตางชาต โดยเปนการเลอกกลมตวอยางแบบบงเอญ เปนการวจยเชงปรมาณ โดยใชเครองมอคอแบบสอบถาม ทาการศกษาระหวางชวงเดอนเมษายน 2560 ถง มถนายน 2561

โดยมผลการศกษา พบวาสวนใหญนกทองเทยวทเขามาในจงหวดเชยงใหมรจกการนวดแผนไทยมากทสด และนยมใชบรการการนวดแผนไทย มากทสด มระดบความพงพอใจในระดบสง สาหรบการเปรยบเทยบระดบความพงพอใจการใหบรการดานสขภาพในจงหวดเชยงใหมเมอเปรยบเทยบกบการบรการดานสขภาพของประเทศนกทองเทยวชาวตางชาต พบวานกทองเทยวทเขามาในจงหวดเชยงใหมมความพงพอใจการใหบรการในประเทศไทยมากกวาประเทศของตนเปนจานวนมากทสด ดานระดบความคาดหวงของนกทองเทยวชาวตางประเทศจากการใชบรการธรกจบรการสขภาพ สวนใหญนกทองเทยวมระดบความพงพอใจตอความคาดหวงของการบรการ เปนจานวนมากทสด สาหรบปจจยททาใหนกทองเทยวชาวตางชาตเลอกใชบรการดานสขภาพ สวนใหญมเหตผลทเลอกใชบรการดานสขภาพเพราะพนกงานมทกษะ เปนจานวนมากทสด ค าส าคญ: การทองเทยวเชงสขภาพ การรบร เชยงใหม ธรกจสขภาพ นกทองเทยว

476


Abstract The research on the Perception of International Tourists towards Health Tourism, Chiang Mai province. The purpose of the study are 1) To study of tourists’ perception on health tourism city. ChiangMai Province. 2) To study tourist satisfaction in health service business. The sample size was 248 persons. Accidental sampling and quantitative research were used. Study conducted between April 2017 to June 2018.

The results found that most tourists who come to Chiang Mai know the most traditional Thai massage. They satisfied with Thai Massage in highest level of satisfaction in service. Comparison of health service satisfaction in Chiang Mai compared to health services of foreign tourists country. It is found that tourists who come to Chiang Mai are more satisfied with the service in Thailand than their own country. The level of expectation of foreign tourists from using the health service business in Chiang Mai have a high level of satisfaction with their service expectations. The factors that make foreign tourists choose health services. Most have a reason to choose health services cause of their skilled staff. Keywords: Health tourism, Perception, Chiang Mai, wellness business, Foreign Tourism. บทน า

สถานการณการทองเทยวประเทศไทยในปจจบน แผนการตลาดของ การทองเทยวแหงประเทศไทยป 2560 จดทาขนภายใตกรอบแนวคดของแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตแผนยทธศาสตรการทองเทยวไทย พ.ศ.2558-2560 และแผนวสาหกจ การทองเทยวแหงประเทศไทย พ.ศ.2560-2564 ผนวกกบการวเคราะหปจจยภายในและภายนอก เพอใหไดแผนทเกดประโยชน ตอประเทศชาตและมประสทธภาพสงสด ม งส การเปนแหลงทองเทยวยอดนยม ( Preferred Destination) อยางยงยน ดวยการเพมรายไดทางการทองเทยวควบคกบการสรางความยงยนทางการทองเทยว โดยเนนสรางความเขมแขงภายในประเทศ แลวจงเชอมตอเศรษฐกจไทยเขากบเศรษฐกจโลกอยางมประสทธภาพดวยวถไทยผานการสงมอบประสบการณเอกลกษณเฉพาะถน (Local Experience) และการทองเทยวเชงสขภาพ (Health Tourism) ทสามารถเพมคณคาและสรางมลคาใหกบการทองเทยวไทย อนจะเปนฟนเฟองสาคญในการสรางความเขมแขงของเศรษฐกจฐานรากและ

477


กระจายรายไดสทองถน เพอใหคนในทองถนเกดความรสก เปนสวนหนงของการทองเทยว ซงเปนหวใจของการพฒนาเศรษฐกจและการทองเทยวอยางยงยน (กองกลยทธการตลาด ททท, 2559)

การทองเทยวรปแบบการทองเทยวในความสนใจพเศษ (Special Interest Tourism) มการทองเทยวอย 7 ประเภทไดแก การทองเทยวเชงทศนศกษา การทองเทยวเชงวฒนธรรม การทองเทยวเชงกฬา การทองเทยวแบบผจญภย การทองเทยวแบบโฮมสเตย การทองเทยวพานกระยะยาวและทสาคญคอ การทองเทยวเพอสขภาพ (วารชต มธยมบรษ , ม.ป.ป.) ซงการทองเทยวเชงสขภาพ (Health Tourism) หมายถง การเดนทางทองเทยวเยยมชมสถานททองเทยวทสวยสดงดงามในแหลงทองเทยวทางธรรมชาตและวฒนธรรม ซงมวตถประสงคเพอเรยนรวถชวตและพกผอนหยอนใจ โดยแบงเวลาจากการทองเทยวเพอทากจกรรมสงเสรมสขภาพและหรอบาบดรกษาฟนฟสขภาพ เชน การรบคาปรกษาแนะนาดานสขภาพ การออกกาลงกายอยางถกวธ การนวด/อบ/ประคบสมนไพร การฝกปฏบตสมาธ ตลอดจนการตรวจรางกาย การรกษาพยาบาลและอนๆ โดยเปนการทองเทยวทมจตสานกตอการสงเสรมและรกษาสขภาพและสงแวดลอมโดยทวไป ทงนในป 2560 มนกทองเทยวตางชาตทเขามาใชจายเงนเพอวตถประสงคทางดานสขภาพในประเทศไทย เปนจานวนเงนถง 16,589 ลานบาท (กระทรวงการทองเทยวและกฬา, 2560) ซงการทองเทยวเชงสขภาพ (Health Tourism) จะมการจดรายการทองเทยวพกผอนทามกลางธรรมชาต เพอเรยนรวธใชพลงงานจากธรรมชาตมาบาบดรกษาและสรางเสรมสขภาพกายและสขภาพจตใหสดชนผองใส เปนการเพมพนพละกาลงใหสมบรณแขงแรง ปรบสภาพจตใจและรางกายใหสมดล และภายหลงการทองเทยวกสามารถนากลบไปปรบประยกตใชในชวตประจาวนได (กองอนรกษ, 2544) ทงนจากการรายงานมลคาการตลาดธรกจสขภาพและความงามป 2560 พบวา ธรกจดานการนวดไทยมมลคาถง 31,155 ลานบาท คดเปนรอยละ23 ดานธรกจบรการการแพทยมรายได 102,926 ลานบาท คดเปนรายได 75% และ ธรกจสนคาสปา 2,419 ลานบาท คดเปนรอยละ2 (Spaborn, 2561) เชยงใหมไดวางยทธศาสตรการพฒนาจงหวด ใหสอดคลองกบนโยบายของรฐบาล โดยมแนวทางการพฒนาทเปนจดเนน (Focus) และทศทางเชงยทธศาสตร (Strategic Direction) สาคญในระยะยาวหวงผลกดนใหเชยงใหมเปน ศนยกลางการทองเทยวและธรกจบรการสขภาพ (Tourism and Health Hub) เชอมโยงสเมองทองเทยวในภมภาค เนองจากเชยงใหมมความหลากหลายทงการทองเทยวเชงวฒนธรรมประเพณ การทองเทยวเชงธรรมชาต การทองเทยวเชงผจญภยและกฬา การทองเทยวเชงสขภาพ และการเปนศนยกลางการสงเสรมธรกจบรการดานสขภาพ ทงการแพทยแผนปจจบนและการแพทยทางเลอกซงจะสามารถรกษาและตอยอดภมปญญาการแพทยพนถนสรปแบบการบรการการทองเทยวทมคณภาพมอตลกษณโดดเดน (มตชน, 2560) ทงนการทองเทยวในเชยงใหมเปนทรบรของนกทองเทยวชาวไทยและชาวตางชาตมาเปนระยะเวลายาวนานทงจากการสงเสรมของหนวยงานทเกยวของตลอดระยะเวลาทผานมา ทงนการ

478


พฒนาเมองเชยงใหมใหเปนทรจกในบทบาทของการเปนแหลงทองเทยวเชงสขภาพทถกกาหนดขนในปจจบนนน ตองไดรบการศกษาเพอใหทราบถงการรบรของนกทองเทยวทมตอธรกจดานสขภาพของเชยงใหมเปนอยางไร และระดบความพงพอใจตอการใหบรการของธรกจดานสขภาพ เพอจะไดพฒนาธรกจสขภาพใหตรงกบความตองการรวมถงสรางการรบรในธรกจทยงไมเปนทนยมแกนกทองเทยวตอไป จงเปนทมาของการศกษาวจยในครงน วตถประสงคของการวจย 1. เพอศกษาการรบรของนกทองเทยวตอธรกจสขภาพ จงหวดเชยงใหม 2. เพอศกษาความพงพอใจของนกทองเทยวและเปรยบเทยบธรกจสขภาพของนกทองเทยวชาวตางชาต วธด าเนนการวจย

ขอบเขตศกษา การวจยครงนจะทาการศกษาในเรองการรบรของนกทองเทยวตอการเปนเมองทองเทยวเชงสขภาพ จงหวดเชยงใหม พนทศกษา อาเภอเมอง จงหวดเชยงใหม โดยทาการวจ ยระหวาง เดอนเมษายน พ.ศ. 2560 ถงเดอน มถนายน พ.ศ.2561

กลมประชากรและกลมตวอยาง กลมประชากรคอ นกทองเทยวชาวตางชาตทเดนทางมาทองเทยวในจงหวดเชยงใหมระหวาง

ป พ.ศ. 2560 - พ.ศ. 2561 โดยไมใชความนาจะเปน (Nonprobability Sampling) วธการสมตวเลอก การเลอกกลมตวอยางแบบบงเอญ (Accidental Sampling) เปนการเลอกกลมตวอยาง

เพอใหไดจานวนตามตองการโดยไมมหลกเกณฑ กลมตวอยางจะเปนใครกไดทสามารถใหขอมลได จานวน 248 คน

เครองมอทใชในงานวจย เครองมอทใชในการเกบขอมลเชงปรมาณ ผวจยทาการเกบขอมลโดยการใชแบบสอบถาม

(Questionnaire) สามารถแบงออกเปน 3 สวน ไดแก สวนท 1 ขอมลพนฐานของผใหสมภาษณ ไดแก เพศ อาย สวนท 2 ระดบการรบรดานธรกจสขภาพของจงหวดเชยงใหม สวนท 3 ระดบความพงพอใจตอการใชบรการธรกจสขภาพ จงหวดเชยงใหม

479


วธการเกบรวบรวมขอมล ขอมลทใชในการวจยครงนมาจาก 1) ขอมลปฐมภม (Primary Data) เปนขอมลทไดจากแบบสอบถามจากกลมตวอยางจานวน 248 ชด และ 2) เปนขอมลทตยภม (Secondary Data) ทไดจากการคนหาขอมล เชน หนงสอ ตารา รายงานผลการศกษา วจย บทความ ทงจากหองสมด และออนไลน เปนตน

การวเคราะหขอมลและประมวลผล การวเคราะหขอมลและประมวลผลโดยใชสถตพรรณนา (Descriptive Statistics) ไดแก คาเฉลย คารอยละ ผลการวจย 1. ผลการวจยดานขอมลทวไปกลมตวอยาง

ผลการวจยครงน พบวานกทองเทยวทเขามาในจงหวดเชยงใหมสวนมากมอาย 26-35ป โดยคดเปนจานวน 78 คน หรอรอยละ 31.50 รองลงมามอาย 16-25ป มจานวน 74 คน หรอรอยละ 29.80 และอายมากกวา 55 ปขนไปจานวน 32 คน คดเปนรอยละ 12.90 ตามลาดบ

สาหรบสถานภาพนกทองเทยวทเขามาในจงหวดเชยงใหมสวนมากมสถานภาพโสด คดเปนจานวน 154 คน หรอรอยละ 62.10 รองลงมามสถานภาพสมรส จานวน 50 คน รอยละ20.20 และไมระบสถานภาพ จานวน 36 คน คดเปนรอยละ 14.50 ตามลาดบ 2. ผลการวจยดานการรบรของนกทองเทยวตอธรกจสขภาพ จงหวดเชยงใหม

ดานการรบรของนกทองเทยวทมตอการทองเทยวเชงสขภาพกอนมาเทยวจงหวดเชยงใหม พบวาสวนใหญนกทองเทยวทเขามาในจงหวดเชยงใหมรจกนวดแผนไทยจานวน 170 คน คดเปนรอยละ 38.3 รองลงมาคอสปาและสถาบนความงามจานวน 104 คน รอยละ 23.4 และการรกษาทางการแพทยจานวน 70 คน รอยละ 15.8 ศลยกรรม จานวน 58 คน คดเปนรอยละ 13.1 และการบรการดานสขภาพอน ๆ จานวน 42 คน คดเปนรอยละ 9.5 ตามลาดบ

สาหรบธรกจบรการดานสขภาพทนกทองเทยวมกนยมใชบรการโดยเลอกจากสถานประกอบการ พบวาสวนใหญนกทองเทยวทเขามาในจงหวดเชยงใหมใชบรการการนวดแผนไทยจานวน 162 คน คดเปนรอยละ 30.8 รองลงมาคอสปาและสถาบนความงามจานวน 62 คน รอยละ 11.8 โรงบาลเอกชนจานวน 52 คน รอยละ9.9 คลนกทาฟนและรานอาหารเพอสขภาพ จานวน 50 คน คดเปนรอยละ 9.5 คลนกทวไปจานวน 38 คน คดเปนรอยละ 7.2 สปาในโรงแรม จานวน 32 คดเปนรอยละ 6.1 บรการประเภทอน ๆ จานวน 30 คน คดเปนรอยละ 5.7 โรงพยาบาลของรฐจานวน 26 คน คดเปนรอยละ 4.9 คลนกเสรมความงามจานวน 14 คน คดเปนรอยละ 2.7 และมจานวนนอยทสดคอ คลนกเฉพาะทาง จานวน 10 คน คดเปนรอยละ 1.9 ตามลาดบ

480


3. เพอศกษาความพงพอใจของนกทองเทยวและเปรยบเทยบธรกจสขภาพของนกทองเทยวชาวตางชาต

ดานระดบความพงพอใจตอการบรการธรกจบรการสขภาพ พบวานกทองเทยวทเขามาใชบรการ มระดบความพงพอใจรอยละ 80-100 จานวน 192 คน คดเปนรอยละ 53.2 รองลงมามระดบความพงพอใจ รอยละ 60-79 จานวน 74 คน รอยละ 29.8 มระดบความพงพอใจรอยละ 40 -59 จานวน 36 คน รอยละ 14.5 มระดบความพงพอใจรอยละ 20-39 จานวน 4 คน รอยละ 1.6 และมระดบความพงพอใจรอยละ 0-29 จานวน 2 คน รอยละ 0.8 ตามลาดบ

สาหรบการเปรยบเทยบระดบความพงพอใจการใหบรการดานสขภาพในจงหวดเชยงใหมเมอเปรยบเทยบกบการบรการดานสขภาพของประเทศนกทองเทยวชาวตางชาต พบวานกทองเทยวทเขามาในจงหวดเชยงใหมมความพงพอใจ 202 คน คดเปนรอยละ 81.5 รองลงมาคอไมมขอมลจานวน 38 คน หรอรอยละ 15.3 และไมพงพอใจ 8 คน รอยละ 3.2 ตามลาดบ เมอเทยบกบการใหบรการในประเทศของตนเอง

ดานระดบพงพอใจตอความคาดหวงของนกทองเทยวชาวตางประเทศจากการใชบรการธรกจบรการสขภาพ พบวาสวนใหญนกทองเทยวมระดบความพงพอใจตอความคาดหวงตอการบรการเกณฑ 80-100 จานวน 141 คน คดเปน รอยละ 56.9 รองลงมาคอ เกณฑ 60-79 จานวน 71 คน คดเปนรอยละ 28.6 และเกณฑ 40-59 จานวน 32 คน รอยละ 12.9 ตามลาดบ

ปจจยททาใหนกทองเทยวชาวตางชาตเลอกใชบรการดานสขภาพ พบวานกทองเทยวทเขามาในจงหวดเชยงใหมมเหตผลทเลอกใชบรการดานสขภาพจากพนกงานมทกษะจานวน 110 คน คดเปนรอยละ 18.2 รองลงมาคอ คาใชจายในการบรการ (Service Expenses) จานวน 98 คน หรอรอยละ 16.2 และพนกงานสามารถพดภาษาองกฤษไดจานวน 80 คน คดเปนรอยละ 13.2 มสงอานวยความสะดวกครบครน จานวน 66 คน คดเปนรอยละ 10.9 คาใชจายระหวางพานกในไทย จานวน 54 คดเปนรอยละ 8.9 มใบรบรองการบรการ จานวน 50 คดเปนรอยละ 8.3 อนๆ จานวน 48 คดเปนรอยละ7.9 พนกงานมความเปนมออาชพ จานวน 48 คดเปนรอยละ 7.9 มการคมนาคมทสะดวก จานวน 24 คดเปนรอยละ 4.0 มโปรโมชน จานวน 18 คน คดเปนรอยละ 3.0 และมบรการรบ – สง จานวน 8 คดเปนรอยละ1.3 ตามลาดบ สรปและอภปรายผล

ทงนสามารถสรปผลการศกษาไดวา นกทองเทยวทเขามาในจงหวดเชยงใหมสวนมากมอาย 26-35 ป ซงเปนนกทองเทยวสวนใหญของเชยงใหมสอดคลองกบ กนตกนษฐ วรทตพสฐ และปาณสรา ธรรมจกร (2559) พบวาอายของผใชบรการสปาอยท 21- 30 ป สวนมากมสถานภาพโสด ดานการรบรของนกทองเทยวทมตอการทองเทยวเชงสขภาพกอนมาเทยวจงหวดเช ยงใหม ทเปน

481


เชนนอาจเนองมาจากการบรการดานสขภาพของไทยมเอกลกษณโดยเฉพาะนวดไทยมชอเสยงและเปนทรบรของนกทองเทยวชาวตางชาต สวนใหญนกทองเทยวทเขามาในจงหวดเชยงใหมรจกนวดแผนไทยมากทสด นยมใชบรการการนวดแผนไทย มระดบความพงพอใจระดบสง สอดคลองกบ สปปศณ บาเรย (2555) ทกลาววา “นกทองเทยวนยมการบรการนวดตวมากทสด”สาหรบการเปรยบเทยบระดบความพงพอใจการใหบรการดานสขภาพในจงหวดเชยงใหมเมอเปรยบเทยบกบการบรการดานสขภาพของประเทศนกทองเทยวชาวตางชาต พบวานกทองเทยวทเขามาในจงหวดเชยงใหมมความพงพอใจการใหบรการในประเทศไทยมากกวาประเทศของตนเปนจานวนมากทสดทเปนเชนนอาจเนองมาจากอตราคาเงนบาทเมอเทยบกบสกลเงนตางประเทศมความแตกตางกนทาใหนกทองเทยวใชจายเงนไดมากขนเมออยในประเทศไทย ดานระดบความคาดหวงของนกทองเทยวชาวตางประเทศจากการใชบรการธรกจบรการสขภาพ สวนใหญนกทองเทยวมระดบความพงพอใจตอความคาดหวงตอการบรการเปนจานวนมากทสดทเปนเชนนอาจมเหตผลจากหลายปจจยเชน อตราคาใชจาย ผลตภณฑทมความแตกตาง การใหบรการของบคลากร ความมเอกลกษณและการออกแบบททาใหนกทองเทยวประทบใจ เปนตน สาหรบปจจยททาใหนกทองเทยวชาวตางชาตเลอกใชบรการดานสขภาพ สวนใหญมเหตผลทเลอกใชบรการดานสขภาพเพราะพนกงานมทกษะเปนจานวนมากทสด ไมสอดคลองกบ สปปศณ บาเรย (2555) ทกลาววา ปจจยดานสงแวดลอมทางกายภาพ เปนปจจยทมผลตอการเลอกใชสปามากทสดของนกทองเทยว แตสอดคลองกบ สนษา เพญทรพย และปวนรตน แสงสรโรจน (2555) ไดทาการศกษาเรอง พฤตกรรมและความพงพอใจของนกทองเทยวไทยตอการทองเทยวเชงสขภาพ ทกลาววา “นกทองเทยวมความพงพอใจดานกจกรรมผใหบรการในระดบมาก โดยสวนใหญพงพอใจดานกจกรรม มความพงพอใจดานอาบนาแรเพอสขภาพ มสปาและนวดแผนไทยใหบรการแกนกทองเทยว” และสอดคลองกบ วรรณา วงษวานช (2545) ทกลาววา “นกทองเทยวนยมใชบรการศนยสขภาพเนองจากมบคลากรทมความรและทกษะดานสขภาพ” ขอเสนอแนะ

1.ภาครฐควรเนนการพฒนารปแบบหรอกจกรรมทางสขภาพแกนกทองเทยวทยงไมแตงงานหรอมสถานภาพโสดเนองจากเปนกลมนกทองเทยวหลกของเชยงใหม ซงจะไดรบการตอบรบเปนอยางมาก

2. ภาครฐและธรกจทเกยวของดานนวดแผนไทยตองพยายามรกษามาตรฐาน เพอเปนการรกษาจานวนกลมลกคาทมมากทสดและพยายามไมใชกลยทธทางราคามาเปนเครองมอซงไมสงผลดตอรายไดของประชาชน และภาษภาครฐในระยะยาว

3. ธรกจสปา และสถาบนความงาม จะตองพฒนาการรบรใหมากขนเพอใหนกสองเทยวตดสนใจไดงาย เชนอาจจะเพมการโฆษณาหรอโปรโมชนในกลมตลาดหลก

482


4. ทงนนกทองเทยวใหความพงพอใจทกษะของผใหบรการมากทสด ดงนนควรมการพฒนาและรกษามาตรฐานของผใหบรการใหมมาตรฐานอยางคงทสมาเสมอ ทงนอาจจะตองระวงในสวนของราคาแพคเกจ ทนกทองเทยวสวนใหญยงมองวาประเทศไทยมคาแรงใชจายดานสขภาพถกกวาแหลงทองเทยวอน ๆ กตตกรรมประกาศ ในการวจยครงน ขาพเจาขอขอบพระคณ คณะบรหารธรกจและศลปศาสตรทใหโอกาสและทนในการนาเสนอบทความวชาการครงน ขอขอบพระคณบดา มารดา และลกสาวทเปนกาลงใจใหขาพเจาฝาฝนการศกษานจนสาเรจ ทงยงเปนแรงสนบสนนและกาลงใจอยางดยง ขาพเจาขอขอบคณมหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลลานนาทใหพนทในการทางานและทนสนบสนน ขาพเจาขอขอบคณเพอรวมงานหลกสตรการทองเทยวและบรการทใหความชวยเหลอ ชแนะ และทาใหเกดผลงานวชาการตลอดมา ขาพเจาขอขอบคณนกศกษาทกคนทมสวนในการลงพนทเพอสารวจและเกบแบบสอบถามตลอดเวลาของการศกษา เอกสารอางอง กนกภรณ บญมาพชยกรณ. (2552). ธรกจสปาไทย. กรงเทพฯ:ศนยธรกจอตสาหกรรม. กระทรวงการทองเทยวและกฬา. (2560). คาใชจายเฉลยของนกทองเทยวชาวตางชาต จ าแนกตาม

หมวดคาใชจาย (Jan - Dec 2016). สถตดานการทองเทยว ป 2559. กรงเทพฯ: กระทรวงการทองเทยวและกฬา.

กองกลยทธการตลาด, (2559). เปาหมายองคกรป 2561 กลยทธดานการตลาด . กรงเทพฯ:การทองเทยวแหงประเทศไทย.

กองอน ร กษ (2544) แผนปฏ บ ต ก า รก ารท อ ง เ ท ย ว เ ช ง น เ ว ศแห ง ช าต เ ข า ถ ง ไ ด จ าก : http://uc.thailis.or.th/Catalog/BibItem.aspx?BibID=b00171276 (สบคนเมอ : 27 สงหาคม 2560)

กนตกนษฐ วรทตพสฐ และปาณสรา ธรรมจกร (2559). ปจจยทางการตลาดทมผลตอการเลอกใชสปาของนกทองเทยวชาวตางชาตในจงหวดเชยงใหม. เชยงใหม:มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลลานนา.

การทองเท ยวแห งประเทศไทย (2552) แผนการตลาดการทองเท ยวไทย เข าถ ง ไดจาก : https://thai.tourismthailand.org/ (สบคนเมอ : 26 สงหาคม 2560)

ชลดรงค ทองสง และคณะ. (2553). โครงการวจยเพอพฒนาการทองเทยวเชงสขภาพ บอน ารอนถ าเขาพล. เชยงใหม:มหาวทยาลยแมโจ

https://www.mots.go.th/ewt_dl_link.php?nid=8941

https://www.mots.go.th/ewt_dl_link.php?nid=8941

https://www.mots.go.th/more_news.php?cid=435&filename=index

483


ณฐพล ลลาวฒนานนท. (2557). รางยทธศาสตรสงเสรมการทองเทยวเชงสขภาพ. กรงเทพฯ วรรณา วงษวานช (2545). ภมศาสตรการทองเทยว. กรงเทพฯ: มหาวทยาลยธรรมศาสตร วารชต มธยมบรษ (ม.ป.ป.). รปแบบการทองเทยว. เขาถงไดจาก :

https://tourismatbuu.wordpress.com/ (สบคนเมอ : 26 สงหาคม 2560) ศศพงศ บญยงค. (2558). MEDICAL TOURISM: เทยวเทรนดใหม เทยวเชงสขภาพ. กรงเทพฯ ศรวรรณ เชอผด. (2558). “ทองเทยวเชงสขภาพ” โอกาสของไทยและอาเซยนทไมควรมองขาม.

กรงเทพฯ สานกงานภมภาค (2560) เชยงใหมโชวยทธศาสตร มงสการทองเทยวเชงสขภาพ-เมองสรางสรรค.

กรงเทพฯ:หลงสอพมพมตชน. สปปศณ บาเรย, (2555). ปจจยทางการตลาดทมผลตอการเลอกใชบรการสปาในประเทศไทยของ

นกทองเทยวชาวจน กระณศกษาจงหวดภเกต. ภเกต:มหาวทยาลยราชภฎภเกต. สนษา เพญทรพย และปวนรตน แสงสรโรจน (2555). พฤตกรรมและความพงพอใจของนกทองเทยว

ชาวไทยตอการทองเทยวเชงสขภาพ. กรงเทพฯ:มหาวทยาลยราชภฎสวนสนนทา หทยรตน สทธโชค. (2552). สวนประสมการตลาดทมผลตอพฤตกรรมตดสนใจใชบรการนวดแผนไทย

แบบสปาท Health Land ในเขตกรงเทพมหานคร. กรงเทพฯ:มหาวทยาลยกรงเทพ. อรศรา หองทรพย และกลทพย โภไคยอดม. (2558). แนวทางพฒนาการจดการทองเทยวเชงสขภาพ

แหลงน าพรอนในภมภาคทางตอนเหนอของประเทศไทย. กรงเทพฯ:คณะวทยาศาสตรการกฬา จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

Spaborn. (2561). แนวโนมธรกจสปา ป2561 ของผประกอบการสปาไทย. กรงเทพฯ

484


การพฒนาทกษะในการปฏบตงานของคณะกรรมการศนยพฒนาเดกเลก: ศกษากรณต าบลทาขนน อ าเภอทองผาภม จงหวดกาญจนบร

Operational Skill Development of Child Development Center Committees: A Case Study of Thakhanun Subdistrict,

Thongphaphum District, Kanchanaburi Province ณรชชอร ศรทอง(Naratton Sritong)1* ธง บญเรอง(Thong Boonrueng)2

บรรจบพร อนด(Bunjobporn Indee)3

1,2 สาขาวชาสงคมศาสตรเพอการพฒนา คณะมนษยศาสตรและสงคมศาสตร 3 สาขาวชาการจดการอตสาหกรรมบรการการทองเทยว คณะวทยาการจดการ

มหาวทยาลยมหาวทยาลยราชภฏกาญจนบร *Corresponding author. E-mail:[email protected], [email protected]

บทคดยอ

การวจยมวตถประสงคเพอ 1. ศกษาปญหา อปสรรคในการปฏบตงานของคณะกรรมการศนยพฒนาเดกเลกในเทศบาลตาบลทาขนน อาเภอทองผาภม จงหวดกาญจนบร 2. เพอพฒนาทกษะในการปฏบตงานใหแกคณะกรรมการศนยพฒนาเดกเลกใหถกตอง ตรงตอปญหา และความตองการของศนยพฒนาเดกเลกใหครบถวนตามทองคกรปกครองสวนทองถนกาหนดใหอยางมประสทธภาพยงขน และ 3. เพอศกษาขอเสนอแนะของผเกยวของทกฝายเพอใหคณะกรรมการศนยพฒนาเดกเลกปฏบตงานอยางมประสทธภาพยงขนอยางตอเนอง เครองมอทใชในการรวบรวมขอมล คอ แบบสอบถาม รวมประชากรในการทาวจย 241 คน และพฒนาทกษะคณะกรรมการศนยพฒนาเดกเลกโดยการจดอบรมเชงปฏบตการ รวม 4 ครง การวเคราะหขอมลใชคอมพวเตอร สถตทใชในการวเคราะหขอมล ไดแก การแจกแจงความถ (frequency) คารอยละ (percentage) และคาเฉลย (mean) ปญหาอปสรรคในการปฏบตงานของคณะกรรมการศนยพฒนาเดกเลก พบวา ประชากรผใหขอมลสวนใหญรอยละ 99.17 ระบวาไมมปญหา เรอง การจดประชมคณะกรรมการศนยพฒนาเดกเลก สวนใหญรอยละ 69.71 ระบวา สงรายงานการประชมคณะกรรมการศนยพฒนาเดกเลกใหเทศบาลตาบลทกครง สวนใหญรอยละ 98.34 ระบวาคณะกรรมการศนยพฒนาเดกเลก สนบสนนการดาเนนงานของศนยพฒนาเดกเลกตามนโยบายของเทศบาลตาบลทกครง สวนใหญรอยละ 99.16 ระบวาคณะกรรมการใหขอเสนอแนะเกยวกบการดาเนนงานพฒนาศนยตอเทศบาลตาบลเปนประจา สวนใหญรอยละ 92.53 ระบวา คณะกรรมการศนยพฒนาเดกเลกใหขอเสนอแนะเกยวกบการจดตง

485


ยบเลก หรอยายรวมศนยพฒนาเดกเลกเมอมโอกาส สวนใหญรอยละ 97.10 ระบวาไดเสนอตอเจาหนาทของเทศบาลตาบลทาขนนเกยวกบการบรหารงานดานครผดแลเดกเลกบางเหมอนกน สวนใหญรอยละ 98.75 ระบวาคณะกรรมการศนยพฒนาเดกเลกไดเสนอตอเจาหนาทของเทศบาลตาบลเกยวกบแผนงาน โครงการ และงบประมาณเพอสงเสรมและพฒนาศนยพฒนาเดก เลกบางเหมอนกน ผใหขอมล ทงหมด รอยละ 100 ระบวา คณะกรรมการศนยพฒนาเดกเลกไดเชญชวนประชาชน ชมชน และหนวยงานทกภาคสวนเขาไปมสวนรวมจดการศกษา และพฒนาศนยพฒนาเดกเลก และใหความรวมมอกบครผดแลเดกในการพฒนาศนยพฒนาเดกเลกทกคร งและประชากรผใหขอมล รอยละ 100 ระบวา คณะกรรมการศนยพฒนาเดกเลกไดทาหนาทของตนเองตามหนงสอทกระทรวงมหาดไทย กรมสงเสรมการปกครองทองถน และจงหวดกาญจนบรกาหนดทกครง

การพฒนาทกษะในการปฏบตงานของคณะกรรมการศนยพฒนาเดกเลกดาเนนการ รวม 4 ครง ระหวางเดอนพฤษภาคม – มถนายน 2561 ขอเสนอแนะเพอใหคณะกรรมการศนยพฒนาเดกเลกปฏบตงานไดอยางมประสทธภาพยงขนอยางตอเนอง พบวาประชากรผใหขอมลสวนใหญ รอยละ 92.95 เสนอใหคณะกรรมการศนยพฒนาเดกเลกไดจดประชมรวมกนภาคเรยนละไมนอยกวา 2 ครง สวนใหญรอยละ 37.76 เสนอแนะใหคณะกรรมการศนยพฒนาเดกเลกสงรายงานการประชมใหเทศบาลตาบลทกครง สวนใหญรอยละ 98.34 เสนอใหคณะกรรมการศนยพฒนาเดกเลกใหการสนบสนนการดาเนนงานของศนยพฒนาเดกเลกตามนโยบายและแผนของเทศบาลตาบล สวนใหญรอยละ 96.68 เสนอใหคณะกรรมการศนยพฒนาเดกเลก แสดงความคดเหนเกยวกบการพฒนาคณภาพศนยพฒนาเดกเลกตอเทศบาลตาบล สวนใหญรอยละ 73.86 เสนอแนะใหคณะกรรมการศนยพฒนาเดกเลกเสนอแนะเกยวกบการจดตง ยบเลกหรอยาย รวมศนยในการประชมตอเทศบาลตาบล ส วนใหญ รอยละ 94.60 เสนอใหคณะกรรมการศนยพฒนาเดกเลกดแลการปฏบตงานของผดแลเดกโดยเสนอใหผบรหารเทศบาลตาบลไดเพมหรอลดเงนเดอน เปนตน สวนใหญ รอยละ 96.68 เสนอใหคณะกรรมการศนยพฒนาเดกเลกเสนอแผนงานโครงการและงบประมาณเพอพฒนาศนยพฒนาเดกเลกตอเทศบาลตาบลเปนประจา สวนใหญรอยละ 96.68 เสนอใหคณะกรรมการศนยพฒนาเดกเลกไดสนบสนนผปกครอง ชมชน และหนวยงาน ทกภาคสวนเขาไปมสวนรวมในการจดการศกษา และพฒนาศนย สวนใหญรอยละ 97.92 เสนอใหคณะกรรมการศนยพฒนาเดกเลกไดรวมมอกบครผดแลเดกเลก ในการพฒนาเดกเลก และประชากรผใหขอมลสวนใหญรอยละ 97.51 เสนอแนะใหคณะกรรมการศนยพฒนาเดกเลกไดปฏบตหนาทอนๆ ตามทกฎหมาย ระเบยบ หนงสอกระทรวงมหาดไทยกรมสงเสรมการปกครองทองถน และจงหวดกาญจนบรกาหนด ค าส าคญ: การพฒนาทกษะ การปฏบตงาน คณะกรรมการศนยพฒนาเดกเลก ศนยพฒนาเดกเลก

486


Abstract The present study aimed at 1) exploring problematic issues in work operations of child development center committees, Thakhanun Subdistrict, Thongphaphum District, Kanchanaburi Province, 2) developing operational skills of the committees in particular to accuracy, problem-solving, need, effectiveness, and completeness as assigned by subdistrict administrative organization, and 3) gathering suggestions provided by all informants for further operational development.A questionnaire assessed for validity and reliability was used to collect data from a total number of 241 informants. And, frequency, percentage, and mean were used for data analysis. According to problematic issues in work operations of child development center committees, it was reported by the informants that problems in meeting arrangement were not found (99.17%), all minutes were submitted to the subdistrict municipality (69.71%), the committees supported all work operations according to the policy launched by subdistrict municipality (98.34%), the committees frequently provided suggestions on work operations of the center (99.16%),provided suggestions on an establishment, dissolution, and merger of the center (92.53%), provided suggestions on personnel management of child development center teachers (97.10%), provided suggestions on planning, project conduction, and budget management for center development (98.75%), all organizations were regularly invited to participate in educational activities and development of the center (100.00%), and all work operations were conducted as required by Ministry of Interior, Department of Local Administration, and Kanchanaburi Provincial Administrative Organization (100.00%). The process of operational skill development, child. Development center committees participated in 4 developmental stages during May – June 2018. In this study, it was found that suggestions were provided to the committees for more effective work operations in the following areas: the committees should have at least 2 or above meeting arrangements per semester (92.95%), all minutes should be submitted to the subdistrict municipality (37.76%), the committees should support all work operations according to the policy launched by subdistrict

487


municipality (98.34%), should provide suggestions on work operations of the center (96.68%), should provide suggestions on an establishment, dissolution, and merger of the center (73.86%), should provide suggestions on personnel management of child development center teachers in terms of salary raising or reduction (94.60%), should provide suggestions on planning, project conduction, and budget management for center development (96.68%),should provide participation opportunities in educational activities and development of the center (96.68%), should cooperate with the teachers in childcare and development (97.92%), and should conduct all work operations as assigned by Ministry of Interior, Department of Local Administration, and Kanchanaburi Provincial Administrative Organization (97.51%). Keywords: skill development, operating, child development center’s committees, childdevelopment center ความส าคญและทมาของปญหา นโยบายการพฒนาประเทศของรฐบาลไทยในแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 12 (พ.ศ. 2560-2564) และยทธศาสตรการวจยของชาต ฉบบท 9 (พ.ศ. 2560 -2564) ลวนแตใหความสาคญตอการพฒนาคณภาพชวตของคนเปนอยางยง ซงในการพฒนาคณภาพชวตของคนนนจาเปนตองเรมตงแตอยในครรภมารดา และการพฒนาเดกแรกเกดเปนตนไป ซงเปนชวงอายปฐมวย และเปนชวงชวตของคนทมความสาคญมากทสดของชวตมนษย เนองจากสงทเกดขนกบเดกในชวงวยนจะมผลโดยตรงตอพฒนาการดานตางๆ ของเดกเปนอยางมาก และเปนพนฐานทสาคญยงตอการพฒนาเดกในชวงวยตอๆ ไป ดงนน การจดการศกษาใหกบเดกเลกในระดบน จงควรสงเสรมพฒนาการและประสบการณของเดกเลกใหมความพรอมใหมากทสดเทาทจะมากได (เยาวภา เดชะคปต, 2542, หนา 16) ในปจจบนมการจดตงศนยพฒนาเดกเลกในสงกดองคกรปกครองสวนทองถน ซงเปนสถานศกษาตามพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 มาตรา 18 และมาตรา 4 ซงรบเดกเลกวย 3-5 ป เขารบการเลยงดในศนยและมคร ผดแลเดกเลก ทาหนาทจดการศกษา เลยงดเดก และจดอาหารทมประโยชนตามหลกโภชนาการ เพอใหเดกเลกมพฒนาการดานรางกาย อารมณ สงคม และสตปญญาอยางเหมาะสมตามวยและทสาคญคอ มการแตงตงคณะกรรมการศนยพฒนาเดกเลก ซงเปนบคคลทอยอาศยในชมชน ซงเปนทตงของอาคารศนยพฒนาเดกเลก จานวน 9 -15 คน ใหทาหนาทสงเสรม สนบสนนการดาเนนงานของศนยพฒนาเดกเลกใหมประสทธภาพในการดแลเดกเลกในศนย (กรมสงเสรมการปกครองทองถน, 2559, หนา 8-9) ซงคณะกรรมการศนยพฒนาเดกเลกมวาระ

488


การดารงตาแหนงคราวละ 2 ป และอาจไดรบการแตงตงใหดารงตาแหนงตดตอกนไดไมเกน 2 วาระ จากการ ดาเนนงานของศนยพฒนาเดกเลกในระยะเวลาทผานมาพบวา คณะกรรมการศนยพฒนาเดกเลกมปญหาในการปฏบตงานหลายประการ ปญหาทสาคญ ไดแก ปญหาในการบรหารจดการศนยพฒนาเดกเลก (กนยารตน พรหมทอง, สงวน ทรงววฒน และประสทธ สวรรณรกษ, 2556, หนา 51-57) ปญหาดานโครงสรางการบรหารงานดานวชาการ การจดกจกรรมตามหลกสตร ดานอาคารสถานท สงแวดลอม ดานความปลอดภย ดานการมสวนรวม และการสนบสนนจากชมชน (สพฒน ทองจนทร และเสาวน ตรพทธรตน, 2554, หนา 152) นอกจากนประชาชนในชมชนยงขาดการมสวนรวมในการดาเนนงานของศนยพฒนาเดกเลก (ทองลกษณ ทดทา, กาญจน เรองมนตร และพงษศกด ภกาบขาว (2559, หนา 88) ซงสะทอนใหเหนวา การดาเนนงานของศนยพฒนาเดกเลก ยงขาดการมสวนรวมจากคณะกรรมการศนยพฒนาเดกเล ก ประชาชนในชมชนและหนวยงานภาคเอกชน และขาดการสนบสนนการจดกจกรรมตางๆ จากผเกยวของทกฝายโดยเฉพาะอยางยงจากประชาชนและชมชน (ศรวรรณ หลาเทยน และพฤฑฒพล พฤฑฒกล, 2558, หนา 14 -15) ซงจากผลการวจยดงกลาวขางตน เปนประเดนทมความสาคญอยางยงทจาเปนตองทาการวจย เพอพฒนาทกษะในการปฏบตงานของคณะกรรมการศนยพฒนาเดกเลกใหมการปฏบตงานอยางครบถวน และอยางมประสทธภาพตามหนาททกรมสงเสรมการปกครองทองถนกาหนดใหดวยความเชยวชาญแบบมออาชพเพอใหศนยพฒนาเดกเลกไดพฒนาเดกเลกชวงปฐมวยใหมพฒนาการทเหมาะสมเตบโตขนเปนพลงสาคญในการพฒนาชมชน สงคม ทองถน และประเทศชาตสบไปอยางยงยน ศนยพฒนาเดกเลกในสงกดเทศบาลตาบลทาขนน อาเภอทองผาภม จงหวดกาญจนบร เปดทาการสอนและดแลเดกเลก ตงแตป พ.ศ. 2545 มาจนถงปจจบน ซงมเดกเลกอายระหวาง 3-5 ป เขาไปรบการเลยงดในศนย จานวน 210 คน มครผดแลเดก จานวน 13 คน สภาพทางภมศาสตรของอาคารศนยพฒนาเดกเลกทสาคญๆ ไดแก ดานหลงศนยพฒนาเดกเลกตดภเขา สวนดานหนาตดวดทาขนน และสามารถจดสรรทรพยากรทมอยอยางจากดใหมประโยชนตอการพฒนาศนยพฒนาเดกเลกได แตยงขาดการบรหารจดการทด ปญหาการดาเนนงานของศนยพฒนาเดกเลกทสาคญ ไดแก ขาดงบประมาณในการจดประสบการณใหแกเดกเลก การมสวนรวมในการดาเนนงานในศนยของคณะกรรมการศนยพฒนาเดกเลกคอนขางนอย (สมภาษณ ครผดแลเดกเลก เมอวนท 1 เมษายน 2561) สงผลใหประสทธภาพการดาเนนงานของศนยพฒนาเดกเลกไมสงเทาทควร ฉะนนจงเปนประเดนปญหาซงทาใหผวจยตองการศกษาปญหา อปสรรค ในการปฏบตงานของคณะกรรมการศนยพฒนาเดกเลกในปจจบน เพอทาการพฒนาทกษะในการปฏบตงานของคณะกรรมการศนยพฒนาเดกเลกใหถกตอง ตรงตอปญหา และความตองการของศนยพฒนาเดกเลก และตามทองคกรปกครองสวน

489


ทองถนกาหนดใหอยางมประสทธภาพยงขน และเพอศกษาขอเสนอแนะของผเกยวของทกฝายเพอใหคณะกรรมการศนยพฒนาเดกเลกปฏบตงานอยางมประสทธภาพยงขนอยางตอเนอง แนวคด ทฤษฎทเกยวของ และงานวจยทเกยวของ แนวคด 1. แนวคดเรอง การพฒนาทกษะทสาคญ คอ ทกษะเปนการปฏบตงานท เกดจากกระบวนการเรยนรเมอมสงเรา และมการปฏบตเพอตอบสนองตอสงเราอยางเปนกระบวนการอยางตอเนองกนไป (Cronbach, 1997, p. 393 และกฤษณา ศกดศร, 2530, หนา 313-314) สาหรบกระบวนการเกดทกษะ จาเปนตองผานขนตอนทสาคญๆ รวม 3 ขนตอน ดงนขนตอนท 1 การสรางความรความเขาใจ (cognitive phase) ซงเปนขนตอนของการเกดความร ความเขาใจถงขอมล สถานการณ วธการ และแนวทางการปฏบตงานดวยความถกตอง แมนยา และชดเจนขนตอนท 2 การเชอมโยงระหวางการปฏบตงานกบผลงานทไดรบจากการปฏบตงาน (associative phase) ซงเปนการนาผลทไดจากการปฏบตงานในครงนไปเปรยบเทยบกบผลงานทไดปฏบตไปแลว วามความเหมอนกน หรอแตกตางกนอยางไร จาเปนตองปรบปรงแกไขอยางไรบาง เพอใหการปฏบตงานครงตอๆ ไป มคณภาพดยงขนขนตอนท 3 ขนอตโนมต (autonomous phase) เปนขนตอนของการปฏบตงานไดอยางถกตอง ครบถวน รวดเรว และไมม ขอผดพลาดเลยแมแตนอย ซงการไดลงมอปฏบตงานซาๆ กน หลายๆ ครง จนเกดเปนความเกง ความชานาญ และความคลองแคลวน เรยกวา เกดทกษะ การวจยครงน ผวจยตองการพฒนาทกษะในการปฏบตงานในหนาท 9 ประการทกรมสงเสรมการปกครองทองถนกาหนดใหผดารงตาแหนงคณะกรรมการ ศนยพฒนาเดกเลกดาเนนการใหครบถวน และมคณภาพมากขนกวาเดมโดยการจดอบรมเชงปฏบตการแบบมสวนรวม รวม 4 ครง ระหวางเดอนพฤษภาคม – มถนายน 2561 เพอใหคณะกรรมการศนยพฒนาเดกเลก มความร ความเขาใจตอบทบาทหนาทของตนเอง มเจตคตทดตอการพฒนาเดกเลกในศนยพฒนาเดกเลก และมทกษะในการปฏบตงานจนทาใหการดาเนนงานของศนยพฒนาเดกเลกมคณภาพ มากขนจากสภาพเดมทเปนอย และผานเกณฑการประเมนจากสานกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา (สมศ.) สานกนายกรฐมนตรในทกครงของการประเมนเพอเปนตนแบบทดตอการดาเนนงานของศนยพฒนาเดกเลกทงในจงหวดกาญจนบร และนอกจงหวดกาญจนบรอก จานวน 76 จงหวดของประเทศไทยตอไป 2. แนวคดเรองคณะกรรมการศนยพฒนาเดกเลก คณะกรรมการศนยพฒนาเดกเปนบคคล จานวน ไมเกน 15 คน ซงอาศยอยในชมชนซงเปนทตงของอาคารศนยพฒนาเดกเลก ไดรบการแตงตงจากองคกรปกครองสวนทองถนในรปแบบของเทศบาล หรอองคการบรการสวนตาบลใหปฏบตหนาท

490


ตามทกรมสงเสรมการปกครองทองถนกาหนด โดยมวาระการดารงตาแหนง คราวละ 2 ป และอาจไดรบการแตงตงใหดารงตาแหนงตดตอกนไดไมเกน 2 วาระ สาหรบหนาทของคณะกรรมการศนยพฒนาเดกเลก ม 9 ขอ (กรมสงเสรมการปกครองทองถน, 2559, หนา 8-9) มดงน1. ดาเนนการประชมคณะกรรมการภาคเรยนละไมนอยกวา 2 ครง หรอปการศกษาละไมนอยกวา 4 ครง และรายงานผลการประชมใหองคกรปกครองสวนทองถนทราบ 2. สงเสรมและสนบสนนการดาเนนงานของศนยพฒนาเดกเลกใหมคณภาพและมาตรฐานตามนโยบายและแผนขององคกรปกครองสวนทองถน 3. เสนอแนะ ใหขอคดเกยวกบการ พฒนาคณภาพศนยพฒนาเดกเลกแกผบรหารองคกรปกครองสวนทองถน 4. เสนอแนะใหขอคดเกยวกบการจดตง ยบ เลก ยาย หรอรวมศนยพฒนาเดกเลก 5. พจารณาเสนอผบรหารองคกรปกครองสวนทองถนเกยวกบการบรหารงานดานบคลากรในศนยพฒนาเดกเลก 6. พจารณาเสนอแผนงาน โครงการ และงบประมาณในการสงเสรม และพฒนาศนยพฒนาเดกเลก แกผบรหารองคกรปกครองสวนทองถน 7. สงเสรมใหผปกครองเดกเลก ชมชน และสงคมทกภาคสวนมสวนรวมในการจดการศกษา และพฒนาศนยพฒนาเดกเลก 8. สงเสรม สนบสนนความรวมมอกบหวหน าศนยพฒนาเดกเลก คร ผดแลเดกในการพฒนาเดกเลกในศนย และระหวางศนยและ 9. ปฏบตหนาทอนๆ ตามทกฎหมาย ระเบยบ หรอตามหนงสอกระทรวงมหาดไทย กรมสงเสรมการปกครองทองถน และจงหวดกาหนด การวจยครงน ผวจยกาหนดพฒนาทกษะในการปฏบตงานของคณะกรรมการศนยพฒนาเดกเลก จานวน 15 คน ของเทศบาลตาบลทาขนนโดยการจดอบรมเชงปฏบตการ และมอบหมายภารกจใหปฏบตงานตามหนาท ทง 9 ขอ รวม 4 ครง เพอใหคณะกรรมการศนยพฒนาเดกเลก ทง 15 คน สามารถทาหนาทไดอยางครบถวน และอยางมคณภาพมากขน 3. แนวคดเรองการปฏบตงาน การปฏบตงาน หมายถง ภารกจ หนาทซงถกกาหนดขนมาควบคกบการดารงตาแหนงทางสงคม ซงบคคล ซงดารงตาแหนงใดกตาม จาเปนตองปฏบตงานใหเปนไปตามภารกจ หนาททไดกาหนดไวเปนการเฉพาะสาหรบตาแหนงนนๆ และจาเปนตองหม นศกษาหาความรเกยวกบการทางานในหนาท ใหถกตอง มความชดเจน โดยมเจตคตทดตอการปฏบตงานใหประสบผลสาเรจอยางมคณภาพ โดยไมมความผดพลาด นอกจากนผดารงตาแหนงจาเปนตองอทศตนเพอความสาเรจในการทางาน ใหบรรลเปาหมายของการทางานรวมกน (Hambileton, 2007, pp. 171-173, Hambileton, 2009, pp. 145-147 and Buford & Lindner, 2002, pp. 410-420)

4. แนวความคดเรองการมสวนรวมของประชาชน ในปจจบนหนวยงานทงภาครฐบาล ภาคเอกชน ภาคทองถน และภาคประชาชน ตางให

ความสาคญตอกระบวนการมสวนรวมของประชาชนเปนอยางยง เพอมงเนนใหประชาชนในชมชนม

491


ศกยภาพในการพงตนเอง และการพงพาอาศยซงกนและกน เปนการเพมพลงความสามารถใหแกชมชนในการทากจกรรมทเปนประโยชนตอชมชน และรบผลกระทบทไดจากการทากจกรรมนนๆ รวมกน (Dye, 2007, p. 317) และจนตวร เกษมสข, 2559, หนา 7-8)

หลกการมสวนรวมของประชาชนในชมชนไดรบการยอมรบอยางกวางขวางในปจจบน เนองจากเปนหลกการทชวยใหการทากจกรรมตางๆ ในชมชนประสบผลสาเรจไดอยางมคณภาพเกดความรอบคอบ มการเชอมโยงกนไดอยางสมดล (Beierle & Cayford, 2002, p. 6& Narayanasamy, 2009, p. 2) กอใหเกดการเรยนรซงเปนรากฐานสาคญของการพฒนาคนทถกทาง และอยางยงยน (ธนากร สงเขป, 2555, หนา 44-45 และพชรนทร สรสนทร, 2556, หนา 410)

ทฤษฎ 1. ทฤษฎพฤตกรรม-สงแวดลอม (environmental behavioral theory) โดยจอหน ล฿อค (John Lock, 1965) เชอวา เดก คอ ผาขาวสะอาดทผใหญตองจดสภาพแวดลอมทเหมาะสมให ซงประสบการณเปนสงทจาเปนตอความพรอมและความสามารถของเดก ไมใชกรรมพนธแตอยางใด ฉะนนความรจงเปนสงทเกดขนและอยในสงแวดลอมและถกถายทอดสตวเดกทละเลกทละนอย จนกระทงเกดความคดสะสมมากขน จงเปนสงจาเปนอยางยงในการทาประสบการณขนตนใหงายและจดลาดบขนตอนเปนอยางด โดยการแบงความรออกเปนทกษะยอยๆ แลวนามาจดลาดบขนตอนใหม เพอสอนเดกเลกในครงเดยว บทบาทของครผดแลเดก คอ การสอนแนะ สงสม และเตรยมสงแวดลอม เพอปรบพฤตกรรมเดกเลกใหเปนไปในทางทตองการ เพอใหเดกเลกไดรบการกระตนจากสงแวดลอม 2. ทฤษฎพฒนาการทางสตปญญาหรอปฏสมพนธ (cognitive-development or interactionist theory) นกทฤษฎคนสาคญ คอ จอหน ดวอ (John Dewey, 1929) ซงเชอวาเดกจะเกดการเรยนร และความคดรวบยอดเกยวกบโลกทอาศยอยจากการสารวจ และการคดผานการมปฏสมพนธกบสงแวดลอม ทาใหเดกสามารถพฒนาไปในแตละขนได ตามแนวคดของทฤษฎพฒนาการสตปญญาหรอปฏสมพนธ เชอวา จดมงหมายของการศกษา คอ ความเจรญงอกงาม และประสบการณทางดานบวกเทานนทจะชวยใหคนมความเจรญงอกงาม การเรยนโดยการลงมอปฏบตจรง หรอมปฏสมพนธกบสงแวดลอมจะกอใหเกดการเรยนรไดโดยตรงบทบาทของคร คอ การนาโลกภายนอกมาสหองเรยนใหมากทสด ใหความชวยเหลอ และแนะแนวเดกตามทเขาตองการและรองขอ รบฟงเดกอยางตงใจเมอเขาตองการพด

492


งานวจยทเกยวของ 1. งานวจยทเกยวของในประเทศ

ผลการวจยของกนยารตน พรหมทอง, สงวน ทรงววฒน และประสทธ สวรรณรกษ (2556, หนา 152-153) เรอง สภาพปญหาและความตองการในการบรหารจดการศนยพฒนาเดกเลกสงกดองคการบรหารสวนตาบลในเขตอาเภอชมพลบร จงหวดสรนทรพบวา ความตองการของคณะกรรมการศนยพฒนาเดกเลกทสาคญๆ ไดแก 1. ตองการใหมการจดอบรมศกษาดงาน เพอพฒนาบคลากรเพมมากขนกวาเดม (ความถ = 12) 2. ตองการใหมการปรบเงนเดอนใหแกผดแลเดกเลกใหตรงตามวฒการศกษา เพมคาครองชพ และสวสดการอนๆ เพอเปนขวญและกาลงใจในการปฏบตงาน (ความถ = 10) 3. ตองการใหมการแลกเปลยนความรของบคลากรของแตละศนยเพอนาจดเดน และจดดอยมาแลกเปลยนเรยนรซงกนและกน 4. ตองการใหมการปรบปรงอาคารศนยใหเพยงพอเออประโยชนตอการจดกจกรรมการเรยนการสอน (ความถ = 14) 5. ตองการใหรวมศนยพฒนาเดกเลกภายในตาบลใหเปนแหลงเดยวกน เพอความสะดวกในการบรหารจดการ (ความถ = 13) และ 6. ตองการใหองคกรปกครองสวนทองถน จดสรรงบประมาณเพอพฒนาดานการศกษาอยางทวถง (ความถ = 10) ผวจยมขอเสนอแนะทสาคญ ดงน1. ผดแลเดกเลกควรพฒนาศกยภาพตนเองโดยการศกษาตอในสาขาวชาทตนเองปฏบตอย และผบรหารองคกรปกครองสวนทองถนควรเขมงวดในการสรรหาบคลากรผดแลเดกใหมากขน โดยยดหลกเกณฑการสรรหาบคลากรตามมาตรฐานการดาเนนงานศนยพฒนาเดกเลก และมการวางแผนการพฒนาศกยภาพของผดแลเดกอยางตอเนอง 2. องคกรปกครองสวนทองถนและหนวยงานทเกยวของควรจดสรรงบประมาณในการปรบปรง หรอตอเตมอาคารศนยพฒนาเดกเลกใหมสภาพดขน มจานวนหองเรยนเพยงพอกบจานวนเดกและวางแผนจดตงงบประมาณในการปรบปรงหรอซอมแซมอาคารศนยพฒนาเดกเลกเปนประจาทกป 3. ผดแลเดก และผมสวนเกยวของทกฝาย ควรหาแนวทางการจดกจกรรมตางๆ อยางหลากหลาย เพอใหเดกเกดความสนใจ อยากร และอยากปฏบตกจกรรมนนๆ จดประสบการณเรยนรตามหลกสตรการศกษาปฐมวยใหเหมาะสมกบวฒภาวะและระดบพฒนาการเพอใหเดกเลกทกคนไดพฒนาตนเองเตมตามศกยภาพ มการนาสอการเรยนการสอนททนสมยไปใชในการเรยนการสอน สรางสงเราใหเดกสนใจ และมการบรรจแผนพฒนาเดกเลกกอนวยเรยนไวเปนแผนเรงดวน เพอพฒนาเดกกอนวยเรยนใหมคณภาพมากยงขน ผลการวจยของศรวรรณ หลาเทยน และพฤฑฒพล พฤฑฒกล (2558, หนา 141 -142) พบวา 1. การบรหารจดการแบบมสวนรวมของศนยพฒนาเดกเลกบานบงบาน โดยภาพรวมอยในระดบนอย ( x = 2.48) 2. การบรหารจดการแบบมสวนรวมของศนยพฒนาเดกเลกบานบงบาน ดานการมสวนรวม และการสนบสนน จากทกภาคสวนในภาพรวมอยในระดบนอย ( x = 2.46) และ 3. การ

493


บรหารจดการแบบมสวนรวมของศนยพฒนาเดกเลกบานบงบาน ดานสงเสรมเครอขายการพฒนาเดกปฐมวยในภาพรวมอยในระดบนอย ( x = 2.50) ปญหาการบรหารจดการแบบมสวนรวมของศนยพฒนาเดกเลกบานบงบาน ทสาคญๆ มดงน

1. คณะผบรหาร ชมชน และผปกครองเดก ขาดความร ความเขาใจ และขาดงบประมาณในการจดตง ยายศนย และยบศนยพฒนาเดกเลก

2. ผปกครองเดกเลก และชมชน ขาดความรความเขาใจเกยวกบบทบาทหนาทของการเปนคณะกรรมการศนยพฒนาเดกเลก

3. ผปกครองเดกเลกและชมชน ไมเหนความสาคญของการเสนอแผนและโครงการตางๆเพอพฒนาศนยพฒนาเดกเลก

4. การคดเลอกบคลากรในการดาเนนงานศนยพฒนาเดกเลกใชระบบอปถมภมากกวาระบบคณธรรม ทาใหขาดคนด มความร และมประสบการณเขาไปทางาน

5. ผปกครองเดกเลกไมมเวลาในการประเมนพฒนาการของเดกเลก ขาดงบประมาณในการเชญวทยากรทมความรความสามารถไปใหความรในการจดทาแผนยทธศาสตรการพฒนาศนยพฒนาเดกเลก

6. ขาดบคลากรดานการประชาสมพนธและการตดตอประสานงาน การดาเนนงานของศนยพฒนาเดกเลก

ผวจยมขอเสนอแนะทสาคญๆ ดงน 1. ควรจดเวทประชาคมเพอสารวจความตองการ และการสนบสนนงบประมาณจาก

ชมชนในการจดตง ยบ เลก และยายศนยพฒนาเดกเลก 2. ควรสงเสรมใหผปกครองเดก ชมชน และสงคมทกภาคสวน มสวนรวมในการจด

การศกษา และพฒนาศนยพฒนาเดกเลก 3. ควรมการประเมนผลการปฏบตงานหวหนาศนยพฒนาเดกเลก ครผดแลเดก และ

ผชวยครผดแลเดก เพอใชประกอบการพจารณา การเลอนขนคาตอบแทน และการตอสญญาจาง เปนตน

4. สงเสรมสนบสนนงบประมาณในการจดตงเครอขายศนยพฒนาเดกเลกในสงกดองคกรปกครองสวนทองถน เพอใหมการแลกเปลยนความร ประสบการณ และวสดอปกรณในการดาเนนกจกรรมของศนยพฒนาเดกเลก

กลาวไดวา การดาเนนงานศนยพฒนาเดกเลก ในสงกดองคกรปกครองสวนทองถนในรปแบบของเทศบาล หรอองคการบรหารสวนตาบล ซงกระจายไปในทกจงหวดของประเทศไทยนน จาเปนอยางยงทตองไดรบการสนบสนนการดาเนนงานเพมเตมจากหนวยงานภาครฐบาล ภาคเอกชน โดยเฉพาะอยางยงจากชมชน และผปกครองเดก ซงเปนบคคลทอยอาศยในพนททตงศนย และม

494


ความร ความเขาใจในบรบทของชมชน ปญหา และความตองการในการดาเนนงานศนย พฒนาเดกเลกอยางชดเจน

2. งานวจยตางประเทศ ดลาเนย (Delaney, 2000, p. 2349-A) ไดศกษาถงความรวมมอของผปกครองเดกและสมาชกชมชนเพอเขาไปมสวนรวมในการตดสนใจ เกยวกบการจดหลกสตรการเรยนการสอนในระดบทองถน ภายใตระบบการบรหารจดการในระบบโรงเรยนแหงรฐ โดยเนนการศกษาถงความคดเหนของผปกครองเดกเกยวกบการมบทบาทในฐานะเปนตวแทนทอยในตาแหนงคณะกรรมการของโรงเรยนโดยใชหลกประชาธปไตย ผลการศกษาพบวา ความแตกตางของการมวสยทศนเกยวกบบทบาทในการตดสนใจ ของผปกครองเดกนกเรยน มผลทาใหเกดความตงเครยดระหวางกลมคนได ฉะนนชองทางการสอสารทเหมาะสมจะตองเกยวของกบเดกและสถานการณทไมกอใหเกดความโตแยงระหวางกน ตองเปดโอกาสใหมการสอสารแบบสองชองทางอยางเปดเผย ชดเจน และอยางตอเนอง ซงจะชวยใหผปกครองเดกนกเรยน ไดแสดงความคดเหนไดอยางสะดวก รวดเรว และสามารถเขาไปมสวนรวมในการดาเนนกจกรรมตางๆ ของโรงเรยนไดมากขน และทสาคญกคอ ชวยลดการโตแยง และการประทวงไดมาก จากการไมเขาใจกน มลเลอร (Miller, 1998, p. 475) ไดทาการศกษา เรอง การปฏบตงานตามบทบาทหนาทของคณะกรรมการโรงเรยนประถมศกษาในมลรฐสเตอเจยน ผลการศกษาพบวา การตดตอประสานงานระหวางคณะกรรมการโรงเรยนกบโรงเรยนมความสาคญมากตอการปฏบตงานตามบทบาทหนาทของคณะกรรมการโรงเรยน กลาวคอ หากมการตดตอประสานงานด ชดเจน สะดวก รวดเรว จะทาใหคณะกรรมการโรงเรยนสามารถปฏบตงานตามบทบาทหนาทของตนไดอยางครบถวน ถกตอง อยางเหมาะสม และตอบสนองตอความตองการของชมชนไดเปนอยางด บาบารา (Barbara, 2007, p. 185)ไดศกษาความพงพอใจของพยาบาลในหนวยงานนวฟาวดแลนด และลาบราดอร พบวา พยาบาลสวนใหญมความพงพอใจในงานของตน เนองจากมความอสระ และมปฏสมพนธกบเพอนรวมงานมาก นอกจากนยงพบวา ปฏสมพนธเปนปจจยสาคญทมผลกระทบตอความพงพอใจในการทางานมากทสด วตถประสงคของการวจย 1. เพอศกษาปญหา อปสรรคในการปฏบตงานของคณะกรรมการศนยพฒนาเดกเลกในเทศบาลตาบลทาขนน อาเภอทองผาภมจงหวดกาญจนบร ในปจจบน 2. เพอพฒนาทกษะในการปฏบตงานแกคณะกรรมการศนยพฒนาเดกเลกใหถกตองตรงตอปญหา และความตองการของศนยพฒนาเดกเลกอยางครบถวนตามท องคกรปกครองสวนทองถนกาหนดใหอยางมประสทธภาพยงขน

495


3. เพอศกษาขอเสนอแนะของผเกยวของทกฝายเพอใหคณะกรรมการศนยพฒนาเดกเลกปฏบตงานอยางมประสทธภาพยงขนอยางตอเนอง วธด าเนนการวจย

สถานทด าเนนการวจย กาหนดทาวจยในตาบลทาขนน อาเภอทองผาภม จงหวดกาญจนบร ประชากรในการวจย ประชากรทใชในการวจย มจานวน 241 คน ซงประกอบดวย 1. คณะกรรมการศนยพฒนาเดกเลก 15 คน 2. ผปกครองเดกเลกซงนาเดกเลกเขารบการเลยงดในศนย 210 คน 3. ครผดแลเดกเลกในศนย 13 คน 4.นายกเทศมนตรตาบลทาขนน 1 คน 5.ปลดเทศบาลตาบลทาขนน 1 คน 6.เจาหนาทของเทศบาลตาบลทาขนน 1 คน เครองมอทใชในการวจยเครองมอทใชในการรวบรวมขอมลจากประชากร ไดแก แนวคาถาม

แบบมโครงสรางทผานการทดสอบความตรง (validity) ความเชอถอได (reliability) จากผทรงคณวฒ และผชานาญการเฉพาะ และการทดสอบ (pre-test) แลว จานวน 1 ชด ซงมขอคาถาม จานวน 3 ตอน รวมคาถาม 25 ขอ

การรวบรวมขอมล ผวจยและคณะกาหนดรวบรวมขอมลดวยตนเองจนครบ จานวน 241 คนระหวางวนท 10 -30 เมษายน 2561

การวเคราะหขอมล ผวจยวเคราะห ขอมลดวยเครองคอมพวเตอร สถตทใชในการวเคราะหขอมล ผวจยใชสถตเชงพรรณนา (descriptive statistic) ประกอบดวยการแจกแจงความถ (frequency) คารอยละ (percentage) และคาเฉลย (mean)

496


ผลการวจย ประชากรผใหขอมลสวนใหญ รอยละ 62.25 เปนเพศหญง สวนใหญรอยละ 39.83 มอายระหวาง 31-40 ป สวนใหญรอยละ 81.14 เปนผปกครองเดกในศนยพฒนาเดกเลก สวนใหญรอยละ 52.28 ไดเขาไปในศนยพฒนาเดกเลก เมอมกจกรรมในศนยสวนใหญรอยละ 37.34 จบการศกษาสงสดระดบมธยมศกษาตอนปลาย และประชากรผใหขอมล สวนใหญรอยละ 37.36 ประกอบอาชพรบจาง/ลกจาง ผลการวจย มดงน 1) ปญหาอปสรรคในการปฏบตงานของคณะกรรมการศนยพฒนาเดกเลก ต าบลทาขนน อ าเภอทองผาภม จงหวดกาญจนบร ผลการวจย พบวา ประชากรผใหขอมลสวนใหญ รอยละ 99.17ระบวาคณะกรรมการศนยพฒนาเดกเลกไมมปญหาเรองการจดประชม สวนใหญ รอยละ 69.71 ระบวา เรองการรายงานผลการประชมคณะกรรมการศนยพฒนาเดกเลกไมมปญหาใดๆ เพราะรายงานผลการประชมสงใหเทศบาลตาบลทาขนนทกครงสวนใหญ รอยละ 98.34 ระบวาคณะกรรมการศนยพฒนาเดกเลกไมมปญหาในการสงเสรมสนบสนนการดาเนนงานของศนยพฒนาเดกเลกตามนโยบาย และแผนพฒนาของเทศบาลตาบลทาขนน สวนใหญรอยละ 99.16 ระบวา คณะกรรมการศนยพฒนาเดกเลกใหขอเสนอแนะ ขอคดเหนเกยวกบการดาเนนงานพฒนาศนยพฒนาเดกเลกตอเทศบาลตาบลทาขนน สวนใหญรอยละ 92.53 ระบวา คณะกรรมการศนยพฒนาเดกเลกไดใหขอเสนอแนะ ขอคดเหนเกยวกบการจดตง ยบ เลก หรอยายรวมศนยบาง เมอมโอกาส สวนใหญรอยละ 97.10 ระบวาคณะกรรมการศนยพฒนาเดกเลกไดพจารณาเสนอเจาหนาทของเทศบาลตาบลทาขนนเกยวกบการบรหารงานดานครผดแลเดกเลกในศนยบางเหมอนกน สวนใหญรอยละ 98.75 ระบวา คณะกรรมการศนยพฒนาเดกเลกไดเสนอเจาหนาทของเทศบาลตาบลทาขนนเกยวกบแผนงาน โครงการและงบประมาณในการสงเสรม และพฒนาศนยบางเหมอนกน ประชากรผใหขอมล 100 เปอรเซนต ระบวา คณะกรรมการศนยพฒนาเดกเลกไดประชาสมพนธเชญชวนผปกครองเดก ประชาชนในชมชน และหนวยงานตางๆ ทกภาคสวนเขาไปมสวนรวมในการจดการศกษา และพฒนาศนยพฒนาเดกเลกอยางครบถวน ประชากรผใหขอมล 100 เปอรเซนต ระบวา คณะกรรมการศนยพฒนาเดกเลกใหความรวมมอกบครผดแลเดกเลกในการพฒนาศนยพฒนาเดกเลกทกครง และประชากรผใหขอมล 100 เปอรเซนต ระบวา คณะกรรมการศนยพฒนาเดกเลกไดทาหนาทตามหนงสอกระทรวงมหาดไทย กรมสงเสรมการปกครองทองถน และจงหวดกาญจนบรทกครง

497


2) ขอเสนอแนะเพอใหคณะกรรมการศนยพฒนาเดกเลกปฏบตงานอยางมประสทธภาพยงขนอยางตอเนอง

ผลการวจย พบวา ประชากรผใหขอมลสวนใหญ รอยละ 92.95 เสนอแนะใหคณะกรรมการศนยพฒนาเดกเลกจดประชมรวมกนภาคเรยนละไมนอยกวา 2 ครง หรอปการศกษาละไมนอยกวา 4 ครง สวนใหญรอยละ 57.76 เสนอแนะใหคณะกรรมการศนยพฒนาเดกเลก รายงานผลการประชมใหเทศบาลตาบลทาขนนทราบทกครง สวนใหญรอยละ 98.34 เสนอใหคณะกรรมการศนยพฒนาเดกเลกรวมใหการสนบสนนการดาเนนงานตามนโยบายและแผนงานของเทศบาลตาบลทาขนน สวนใหญรอยละ 96.68 เสนอแนะใหคณะกรรมการศนยพฒนาเดกเลกแสดงความคดเหนเกยวกบการพฒนาคณภาพศนยพฒนาเดกเลกตอเทศบาลตาบลทาขนนอยางตอเนอง สวนใหญรอยละ 73.86 เสนอแนะใหคณะกรรมการศนยพฒนาเดกเลก ใหความคดเหนเกยวกบการจดตง ยบ เลก หรอยาย รวมศนย พฒนาเดกเลกในการประชมตอเทศบาลตาบลทาขนน สวนใหญรอยละ 94.60 เสนอแนะใหคณะกรรมการศนยพฒนาเดกเลกไดดแลการปฏบตงานของผดแลเดก เชน การเพมเงนเดอน และการลดเงนเดอน เปนตน สวนใหญรอยละ 96.68 เสนอแนะใหคณะกรรมการศนยพฒนาเดกเลกไดเสนอแผนงาน โครงการ และงบประมาณเพอพฒนาศนยพฒนาเดกเลกตอผบรหารเทศบาลตาบลทาขนนเปนประจาและอยางตอเนองสวนใหญรอยละ 96.68 เสนอแนะใหคณะกรรมการศนยพฒนาเดกเลกไดสนบสนนผปกครองชมชน และหนวยงานทกภาคสวนเขาไปมสวนรวมในการจดการศกษา และพฒนาศนยพฒนาเดกเลก สวนใหญรอยละ 97.92 เสนอแนะใหคณะกรรมการศนยพฒนาเดกเลกรวมมอกบครผดแลเดกเลกในศนยและระหวางศนย และประชากรผใหขอมลสวนใหญ รอยละ 97.51 เสนอแนะใหคณะกรรมการศนยพฒนาเดกเลกปฏบตหนาทอนๆ ตามทกฎหมาย ระเบยบ หนงสอกระทรววงมหาดไทย กรมสงเสรมการปกครองทองถน และจงหวดกาญจนบรกาหนด นกวจยไดจดสนทนากลมยอย (focus group)กบนายกเทศมนตรตาบลทาขนน ปลดเทศบาลตาบลทาขนน เจาหนาทผรบผดชอบงานศนยพฒนาเดกเลกของเทศบาลตาบลทาขนน ครผดแลเดกเลก จานวน 13 คน และคณะกรรมการศนยพฒนาเดกเลก เมอวนท 26 พฤษภาคม 2561 ณ ททาการศนยพฒนาเดกเลก เพอนาเสนอผลการวเคราะหขอมลและขอมตในสถานทจดสนทนากลมยอยเพอกาหนดประเดนและกจกรรมในการจดอบรมเชงปฏบตการ เ พอพฒนาทกษะในการปฏบตงานของคณะกรรมการศนยพฒนาเดกเลก รวม 4 ครง ในเดอนมถนายน 2561 ดงน ครงท 1 เมอวนท 7 มถนายน 2561 เปนการเปดโอกาสใหคณะกรรมการศนยพฒนาเดกเลกไดรวมทบทวนบทบาท หนาทของตนเอง ซงกรมสงเสรมการปกครองทองถนกาหนดให และรวมกนแสดงความคดเหนสรางสรรคในการนาไปปฏบตอยางเปนรปธรรม ครงท 2 วนท 14 มถนายน 2561 เปนการอธบายเกณฑการประเมนคณภาพการจดการศกษาของศนยพฒนา เดกเลก โดยวทยากรจากสานก

498


มาตรฐานการจดการศกษา (สมศ.) การจดกจกรรมรองเพลงพนบาน การเลานทานประกอบสอและการทาขนมบวลอยเลยงเดกในศนยฯ ครงท 3 วนท 18 มถนายน 2561 อธบายหลกเกณฑการจดกจกรรมเพอพฒนาเดกเลกในศนยฯ โดยวทยากรจากสานกมาตรฐานการจดการศกษา (สมศ.) และกจกรรมปรบภมทศนรอบๆ อาคารศนยฯ และครงท 4 วนท 25 มถนายน 2561 เปนการสรปการจดกจกรรมในศนยเพอใหมความพรอมตอการประเมนคณภาพการจดการศกษาของศนยฯ โดยวทยากรจากสานกงานมาตรฐานการจดการศกษา (สมศ.) และการจดทาสอประกอบการเรยนการสอนเดกเลกในศนย ซงทาใหคณะกรรมการศนยพฒนาเดกเลกซงเขารบการอบรมเชงปฏบตการทง 15 คน มความกระตอรอรนและมงมนในการปฏบตงานตามหนาทของตนเองเพมมากขน ซงชวยใหการดาเนนงานของศนย พฒนาเดกเลกมคณภาพมากย งขนจากสภาพเดมท เปนอยท ง ในดานสภาพแวดลอมอาคารศนยใหมความสวยงาม เปนระเบยบมากขน ผปกครองเดก ชมชน และหนวยงานทกภาคสวนไดเขามารวมกจกรรมพฒนาเดกเลกในดานการจดการศกษา การจดอาหารเสรมเลยงดเดกเลกในศนย การจดหา และรวมมอกนผลตสอประกอบการเรยนการสอนเดกเลก การจดหาอปกรณเครองเลนเดกกลางแจงใหมความหลากหลายชนดตรงตามความตองการของเดกเลก การเขารวมกจกรรมในศนยพฒนาเดกเลกบอยครงยงขน การสรางขวญ กาลงใจแกครผดแลเดกเลกในการทางานมากขน และการรวมกนเสนอแผนงาน โครงการและกจกรรมตางๆ ตอเทศบาลตาบลทาขนนอยางตอเนอง เพอใหเดกเลกซงเขารบการเลยงดในศนยพฒนาเดกเลกวย 3-5 ขวบ มพฒนาการดานรางกาย จตใจ อารมณ และสงคมไดอยางเหมาะสมตามวย เพอใหเตบโหญเปนกาลงสาคญในการพฒนาชมชน สงคม และประเทศชาตสบไป สรปและอภปรายผล

1. ประชากรผใหขอมลสวนใหญ รอยละ 99.17 ระบวาคณะกรรมการศนยพฒนาเดกเลก ตาบลทาขนน อาเภอทองผาภม จงหวดกาญจนบร มการจดประชมตามทกรมสงเสรมการปกครองทองถน (2559, หนา 8-9) กาหนดใหสวนใหญรอยละ 69.71 ระบวา คณะกรรมการศนยพฒนาเดกเลก รายงานผลการประชมสงใหเทศบาลตาบลทาขนนทกครง ซงเปนไปตามหนาททกรมสงเสรมการปกครองทองถน (2559, หนา 8-9) กาหนดใหในขอท 1 เชนเดยวกน สวนใหญรอยละ 98.34 ระบวาคณะกรรมการศนยพฒนาเดกเลกไดสงเสรม สนบสนนการดานนงานของศนยพฒนาเดกเลกตามนโยบาย และแผนพฒนาของเทศบาลตาบลทาขนนทกครง ซงเปนไปตามหนาททกรมสงเสรมการปกครองทองถน (2559, หนา 8 -9) กาหนดใหในขอท 2 สวนใหญรอยละ 99.66 ระบวาคณะกรรมการศนยพฒนาเดกเลกใหขอเสนอแนะ ขอคดเหนเกยวกบการดาเนนงานพฒนาศนยพฒนาเดกเลกตอเทศบาลตาบลทาขนน ซงเปนไปตามหนาททกรมสงเสรมการปกครองทองถน (2559, หนา 8-9) กาหนดใหในขอท 3 สวนใหญรอยละ 92.53 ระบวา คณะกรรมการศนยพฒนาเดกเลกไดให

499


ขอเสนอแนะ ขอคดเหนเกยวกบการจดตง ยบ เลก หรอยาย รวมศนยพฒนาเดกเลกบางเมอมโอกาส ซงสอดคลองกบการกาหนดหนาทใหคณะกรรมการศนยพฒนาเดกเลกของกรมสงเสรมการปกครองทองถน (2559, หนา 8-9) ขอ 4 สวนใหญ รอยละ 97.10 ระบวาคณะกรรมการศนยพฒนาเดกเลกไดพจารณาเสนอเจาหนาทของเทศบาลตาบลทาขนน เกยวกบการบรหารงานดานคร ผดแลเดกในศนยพฒนาเดกเลกบางเหมอนกน ซงสอดคลองกบกรมสงเสรมการปกครองทองถน (2559, หนา 8-9) ทระบหนาทคณะกรรมการศนย พฒนาเดกเลกไว ในขอท 5 สวนใหญรอยละ 98.75 ระบวาคณะกรรมการศนยพฒนาเดกเลกไดเสนอเจาหนาทของเทศบาลตาบล ทาขนนเกยวกบแผนงาน โครงการ และงบประมาณในการสงเสรมและพฒนาศนยพฒนาเดกเลกเหมอนกน ซงตรงกบกรมการปกครองทองถน (2559, หนา 8-9) ทกาหนดหนาทของคณะกรรมการศนยพฒนาเดกเลกไวในขอ 6 ประชากรผใหขอมลรอยละ 100 ระบวา คณะกรรมการศนยพฒนาเดกเลกไดประชาสมพนธเชญชวนใหผปกครองเดก ประชาชนในชมชนและหนวยงานตางๆ ทกภาคสวนเขาไปมสวนรวมในการจดการศกษา และพฒนาศนยพฒนาเดกเลกอยางครบถวน นอกจากนคณะกรรมการศนยพฒนาเดกเลกไดใหความรวมมอกบครผดแลเดกเลกในการพฒนาศนยทกครง และไดทาหนาทตามหนงสอกระทรวงมหาดไทย กรมสงเสรมการปกครองทองถน และจงหวดกาญจนบรกาหนดทกครง ซงมความสอดคลองกบกรมสงเสรมการปกครองทองถน (2559, หนา 8-9) ทกาหนดหนาทของคณะกรรมการศนยพฒนาเดกเลกไวในขอท 7, 8 และขอท 9 ตามลาดบ 2. ประชากรผใหขอมลสวนใหญ รอยละ 92.95 เสนอใหคณะกรรมการศนยพฒนาเดกเลก จดประชมรวมกน ซงมความสอดคลองกบ Hambileton (2007, pp. 171-173), Hambileton (2009, pp. 145-147) และ Buford & Lindner (2002, pp. 410-420) ทระบวาการปฏบตหนาทของแตละบคคล ใหไดผลงานทดนนควรมการสรางเสรมพลงและความรสกทดตอกนดวยการจดประชมรวมกน และชวยใหบคคลผปฏบตงานมความพงพอใจในการปฏบตงาน ซงอธบายโดย Dunphy&Stace (1999, p. 317) Lipitt & Lafferty (1984, pp. 59-62) และ Maslow (1970, pp. 89-91) และมความสอดคลอง กบผลการวจยของ Barbara (2007, p. 185) ทพบวา พยาบาลสวนใหญมความพงพอใจในงานของตน เนองจากมความอสระ มปฏสมพนธกบเพอนรวมงานมาก และทสาคญกคอ ปฏสมพนธเปนปจจยสาคญทมผลกระทบตอความพงพอใจในการทางานมากทสด 3. ประชากรผใหขอมลสวนใหญ รอยละ 98.34 เสนอใหคณะกรรมการศนยพฒนาเดกเลกรวมใหการสนบสนนการดาเนนงานตามนโยบาย และแผนงานของเทศบาลตาบลทาขนน ซงสอดคลองกบแนวคดของการมสวนรวมของ Dye (2007, p. 317), Beierle & Cayford (2002, p. 6 & Narayanasamy (2009, p. 2) จตตวย เกษมสข (2559, หนา 7-8), ธนากร สงเขป (2555, หนา 44-45) พชรนทร สรสนทร (2556, หนา 410) ซงอธบายถงประโยชนของการมสวนรวมในการทากจกรรมในชมชน ซงจะชวยใหเกดความรสกถงการเปนเจาของชมชนรวมกน ชวยสรางพลงในการ

500


พฒนาชมชนอยางตอเนอง และตองอยบนเงอนไขของความมอสระ มความสามารถในการเขารวม และมความเตมใจทจะเขารวม (ปารชาต วลยเสถยร, พระมหาสทตย อบอน, สหทยา วเศษ, จนทนา เบญจทรพย และชลกาญจน ฮาซนนาร (2553, หนา 153-156) 4. ประชากรผใหขอมล สวนใหญรอยละ 96.68 เสนอแนะใหคณะกรรมการศนย พฒนาเดกเลกแสดงความคดเหนเกยวกบการพฒนาคณภาพศนยพฒนาเดกเลกตอเทศบาลตาบลทาขนนอยางตอเนอง ซงสามารถทาไดโดยการจดสงแวดลอมใหเหมาะสมเพอชวยใหเดกไดรบประสบการณทดในสภาพแวดลอมทเหมาะสม ซงมความสอดคลองกบทฤษฎพฤตกรรม -สงแวลดม ซงอธบายโดย John Lock (1965) นอกจากนยงมความสอดคลองกบทฤษฎพฒนาการทางสตปญญา หรอปฏสมพนธของ John Dewey (1929) ซงอธบายวาเดกจะเกดการเรยนร และความคดรวบยอดเกยวกบโลกทเขาอาศยอยจากการสารวจ และการคดผานการมปฏสมพนธกบสงแวดลอม ทาใหเดกสามารถพฒนาไปใน แตละขนได 5. ดานการจดอบรมเชงปฏบตการใหแกคณะกรรมการศนยพฒนาเดกเลก หลงจากการวเคราะหปญหาอปสรรคจากแบบสอบถามแลว เนองจากผวจยมความเชอวาจะชวยพฒนาทกษะในการปฏบตงานใหแกคณะกรรมการศนยพฒนาเดกเลกไดเปนอยางดซงสอดคลองแนวความคดเรอง การพฒนาทกษะของ Cronbach (1997, p.393) และกฤษณา ศกดศร (2530, หนา 313-314) และผลการวจยของกนยารตน พรหมหอม, สงวน ทรงววฒน และประสทธ สวรรณรกษ (2556, หนา 152-153) ซงพบวา คณะกรรมการศนยพฒนาเดกเลกตองการใหมการจดอบรม ศกษาดงานเพอพฒนาการปฏบตงานของตนเองใหดขน

6. ประชากรผใหขอมลสวนใหญ รอยละ 96.68 เสนอใหคณะกรรมการศนยพฒนาเดกเลกไดสนบสนนผปกครอง ชมชน และหนวยงานทกภาคสวนเขาไปมสวนรวมในการจดการศกษา และพฒนาศนยพฒนาเดกเลก ซงมความสอดคลองกบขอเสนอแนะจากผลการวจยของศรวรรณ หลาเทยน และพฤฑฒพล พฤฑฒกล (2558, หนา 141-142) ทเสนอแนะใหสงเสรมผปกครองเดก ชมชน และหนวยงานทกภาคสวน มสวนรวมในการจดการศกษา และพฒนาคณภาพเดกเลก นอกจากนผลการวจยทไดยงมความสอดคลองกบผลการวจยของ Delaney (2000 p.2349-A) ซงพบวา การสอสารแบบสองชองทางอยางเปดเผย ชดเจน และอยางตอเนอง ชวยใหผปกครองเดกไดแสดงความคดเหนไดอยางสะดวก รวดเรว และสามารถเขาไปมสวนรวมในการดาเนนกจกรรมตางๆ ของโรงเรยนไดมากขน และทสาคญ คอ ชวยลดการโตแยง และการประทวงไดจากการไมเขาใจกน

7. ประชากรผใหขอมลสวนใหญ รอยละ 97.92 เสนอแนะใหคณะกรรมการศนยพฒนาเดกเลก รวมมอกบครผดแลเดกในศนยพฒนาเดกเลก และระหวางศนยในการพฒนาเดกเลก ซงเขารบการเลยงดในศนย มความสอดคลองกบผลการวจยของ Miller (1998, p. 475) ซงพบวา การตดตอประสานงานระหวางคณะกรรมการโรงเรยนกบโรงเรยนมความสาคญมากตอการปฏบตงานตาม

501


บทบาทหนาทของคณะกรรมการโรงเรยน กลาวคอ หากมการตดตอประสานงานด ชดเจน สะดวก รวดเรว จะทาใหคณะกรรมการโรงเรยนมความสามารถปฏบตงานตามบทบาทหนาทของตนเองไดอยางครบถวน ถกตอง และอยางเหมาะสม และตอบสนองตอความตองการของชมชนไดอยางเหมาะสม

ขอเสนอแนะ 1. ขอเสนอแนะทไดจากผลการวจย

1.1 เนองจากประชากรผใหขอมลสวนใหญ ระบวา คณะกรรมการศนยพฒนาเดกเลกของศนยพฒนาเดกเลก ตาบลทาขน อาเภอทองผาภมไมมปญหา อปสรรคในการปฏบตงานตามหนาททกรมสงเสรมการปกครองทองถน กาหนดใหทง 9 ขอแตอยางใด ซงแสดงใหเหนวาคณะกรรมการศนยพฒนาเดกเลกคณะนมความร ความเขาใจ มเจตคตทดต อการพฒนาการดาเนนงานของศนยพฒนาเดกเลก และมความสามารถทาหนาทของตนเองไดอยางครบถวนสมบรณ ซงเปนแบบอยางทดยงตอการปฏบตหนาทใหแกคณะกรรมการศนยพฒนาเดกเลกในพนทอนๆ ทงในจงหวดกาญจนบร และนอกพนทจงหวดอก 76 จงหวดของประ เทศไทยไดด ฉะนนจงนาจะประชาสมพนธเชญชวนทางสอตางๆ เพอจดใหเปนสถานทในการศกษาดงานดานการปฏบตงานของคณะกรรมการศนยพฒนาเดกเลกอยางกวางขวางตอไป

1.2 เนองจากการปฏบตงานของคณะกรรมการศนยพฒนาเดกเลกของตาบลทาขนน อาเภอทองผาภมอยในระดบดอยแลว ผวจยจงมขอเสนอแนะตอผบรหารของเทศบาลตาบลทาขนนในการบารงขวญกาลงใจใหแกคณะกรรมการศนยพฒนาเดกเลกตามโอกาสอนควร เชน การประกาศเกยรตคณ การจดงานมอบโลหประกาศคณงามความด การยกยอง ชมเชย และการประชาสมพนธใหทราบโดยทวกน การใหของขวญรางวล และคาใชจายในการปฏบตงานบางตามสมควร

1.3 คณะผบรหารของเทศบาลตาบลทาขนน อาเภอทองผาภม ควรนาคณะกรรมการศนยพฒนาเดกเลก เดนทางไปศกษาดงานดานการพฒนาเดกเลกทไดมาตรฐาน ทงในจงหวดกาญจนบร และนอกจงหวดกาญจนบรบางในบางโอกาสเพอเปนการเปดโลกทศนใหแกคณะกรรมการศนยพฒนาเดกเลกชดนไดปฏบตงานไดด

1.4 คณะผบรหารของเทศบาลตาบลทองผาภม ควรใหความสนใจตอแผนงาน โครงการ กจกรรม และขอเสนอแนะตางๆ ของคณะกรรมการศนยพฒนาเดกเลกอยางจรงจง และอยางตอเนองโดยเฉพาะอยางยงในกรณทตองใชงบประมาณในการดาเนนงานควรใหความสนใจ และพจารณาจดสรรใหตามความเหมาะสมดวยเพอเปนขวญ กาลงใจในการปฏบตงานของคณะกรรมการศนยพฒนาเดกเลกยงขน

502


1.5 คณะผบรหารของเทศบาลตาบลทาขนน อาเภอทองผาภม ควรทาการประชาสมพนธ รณรงค เชญชวน และเปดโอกาสใหผปกครองเดก ชมชน และหนวยงานภาคเอกชนตางๆ ไดเขาไปมสวนรวมในการจดการศกษา ใหการสนบสนนการดาเนนงานของศนยพฒนาเดกเลกในทกรปแบบ เชน การจดหาอาหารเสรมทมประโยชน และมคณคาทางโภชนาการใหแกเดกเลกในศนย เปนตน 2. ขอเสนอแนะเพอการทาวจยตอเนอง

2.1 ผสนใจทจะทาวจยตอเนองจากงานวจยเรองน ควรทาการตดตามประเมนผลการดาเนนงานของคณะผบรหารของเทศบาลตาบลทาขนน อาเภอทองผาภมวาไดมการดาเนนงานตามขอเสนอแนะของผวจยตามขอ 1.2-1.5 อยางไรบาง ผลการดาเนนงานมปญหา อปสรรคอยางไร และมแนวทางในการแกไขปญหา อปสรรคทเกดขนอยางเปนรปธรรมอยางไรบาง

2.2 ผสนใจทจะทาการศกษาตอยอดจากงานวจยเรองนควรตดตาม ผลการประเมนคณภาพภายนอก จากสานกรบรองมาตรฐานและคณภาพการศกษา (สมศ.) ของศนยพฒนาเดกเลก ตาบลทาขนน อาเภอทองผาภม วาผานเกณฑการประเมนหรอไม และมตวชวดใดบางทตองดาเนนการพฒนาใหมคณภาพและมาตรฐานใหดยงขนตอไปดวย

เอกสารอางอง กฤษณา ศกดศร. (2530). จตวทยาการศกษา. กรงเทพฯ: นยมวทยา. กนยารตน พรหมทอง, สงวน ทรงววฒน และประสทธ สวรรณรกษ. (2556). สภาพปญหาและความ

ตองการในการบรหารจดการศนยพฒนาเดกเลก สงกดองคการบรหารสวนต าบลในเขตอ าเภอชมพลบร จงหวดสรนทร. วทยานพนธครศาสตรมหาบณฑต สาขาการบรหารการศกษา คณะครศาสตร มหาวทยาลยราชภฏบรรมย.

กรมสงเสรมการปกครองทองถน กระทรวงมหาดไทย. (2559). มาตรฐานการด าเนนงานศนยพฒนาเดกเลกขององคกรปกครองสวนทองถน ประจ าปงบประมาณ พ.ศ.2559. กรงเทพฯ:ผแตง.

จนตวร เกษมสข. (2559). หลกการมสวนรวมกบการพฒนาชมชนอยางยงยน. กรงเทพฯ: จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

ทองลกษณ ทดทา, กาญจน เรองมนตร และพงษศกด ภกาบขาว. (2559). แนวทางการบรหารจดการศนยพฒนาเดกเลก สงกดองคกรปกครองสวนทองถนจงหวดขอนแกน. วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม. ปท 35 ฉบบท 3 (พฤษภาคม – มถนายน) 2559. 88-92.

ธนากร สงเขป. (2555). การพฒนาทยงยน. ลาปาง: มหาวทยาลยราชภฏลาปาง.

503


ปารชาต วลยเสถยร, พระมหาสทตย อบอน, สหทยา วเศษ, จนทนา เบญจทรพย และชลกาญจน ฮาซนนาร. (2553). กระบวนการและเทคนคการท างานของนกพฒนา. กรงเทพฯ: สานกงานกองทนสนบสนนการวจย.

พชรนทร สรสนทร. (2556). แนวคด ทฤษฎ เทคนค และการประยกตเพอการพฒนาสงคม. กรงเทพฯ: จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

เยาวพา เดชะคปต. (2542). การศกษาปฐมวย. กรงเทพฯ: สานกนายกรฐมนตร. ศรวรรณ หลาเทยน และพฤฑฒพล พฤฑฒกล. (2558). แนวทางพฒนาการบรหารจดการแบบมสวนรวมของ

ศนยพฒนาเดกเลกบานบงบาน สงกดองคการบรหารสวนตาบลบงสามคค อาเภอบงสามคค จงหวดกาแพงเพชร. รายงานสบเนองจากการประชมสมมนาวชาการ น าเสนองานวจยระดบชาตและนานาชาต (proceedings). เครอขายบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏภาคเหนอ ครงท 15. หนา 1415.

สพฒน ทองจนทร และเสาวน ตรพทธรตน. (2554). บทบาทองคกรปกครองสวนทองถนในการสงเสรมการด า เน นงานศ นย พ ฒนาเด กเล ก .วารสารศ กษาศาสตร ฉบ บว จ ยบณฑตศ กษามหาวทยาลยขอนแกน. ปท 5 ฉบบท 2 (เมษายน – มถนายน) 2554. 152.

Barbara, M.E. (2007). Exploring job satisfaction of nursing faculty in Newfoundland and Labrador. Dissertation, Walden university.

Beierle, T. C. & Cayford, J. (2002). Democracy in practice: Public-Participation in environmental decision. Washington, D.C.: Resources for the future.

Buford Jr. James, A. & Lindner, J. R. (2002). Human resource management in local government and applications for HRM student and practitioners. Australia: South-Western Thomson Learning.

Cernea, M.M. (1991).Putting people first. London:Oxford University Press. Cronbach. (1997). Education psychology. New York: Harcourt Brace, Jevanovich. Delaney. (2000). “A case study of curriculum development process in nutrition education”.

Dissertation Abstract International, January. 57(7): 2349-A. Dewey, J. (1929). The quest for certainty: A study of the relation of knowledge and action.

New York: Minton, Balch and Co. Dunphy, C & Stace, A. (1999). Transformational and corrective strategies for planned

organizational change beyond the CD Model. Organizational Studies. 3, 317, (June, 1998): 317.

Dye, T. R. (2007). Policies in stats and communities. New Jersey-Prentice-Hall.

504


Hambileton, R. (2007). Governing cities in a global era. New York: Palgrave Macmillan. Hambileton, S. (2009). Public management and governance. New York: Rutledge. Lipitt, R & Lafferty, C. (1984). Cutting edge trends in organization development. Training and

Development. 7.59-62. Lock, J. (1965). Two treatises of government. New York: The American Library, Inc. Maslow, A. (1970). Motivation and personality. New York: Harper and Row Publishers. Miller E. (1998). The reality and the dream. Dissertation Abstract International, (April 34(2)): 475. Mitchel, J.C. (1986). Social networks in urban situation. Manchester: Manchester University

Press. Narayanasamy, N. (2009). Participatory rural appraisal: Principles methods and application. California: Sage

Publications. The Nordic Alternative Group. (1979). Educational for self-reliance. New York: UNICEF. World Commision on Environment and Development. (1987). Our common future. New York:Oxford University

Press.

505


ปจจยทมอทธพลตอการตดสนใจซอเบยรชางของตวแทนยอย ในอ าเภอแมแตง จงหวดเชยงใหม

Factors Influencing of Purchase Decision Making of Chang Beer Sub-agents in Mae Tang District, Chiang Mai Province

ตะวน วาทกจ(Tawan Watakit)1, ศวพร นาด(Siwaporn Nadee)2 ไพรพนธ ธนเลศโศภต(Paipan Thanalerdsopit)3

1สาขาศลปศาสตร กลมวชาสงคมศาสตรและมนษยศาสตร 2/3สาขาบรหารธรกจมหาบณฑต คณะบรหารธรกจและศลปศาสตร มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลลานนา เชยงใหม

Corresponding author: Tawan Watakit. E-mail : [email protected]

บทคดยอ

การวจยครงนมวตถประสงคเพอศกษาปจจยพนฐานทมอทธพลตอการตดสนใจซอเบยรชางของตวแทนยอยซงทาหนาทในการขยายชองทางจดจาหนายแกรานคาปลก ในอาเภอแมแตง จงหวดเชยงใหม ระเบยบวธการวจย ไดแก 1) การคดเลอกกลมตวอยาง (Sample selection) 2) การสมภาษณเชงลก (Indepth interview) และ 3) การสงเคราะหขอมล (Data analysis) โดยตรวจสอบความถกตองของขอมลดวยการตรวจสอบขอมลแบบสามเสา (Triangulation) ดานขอมล ดานนกวจย และดานวธการรวบรวมขอมล สาหรบการคดเลอกกลมตวอยางใชการคดเลอกกลมตวอยางแบบเฉพาะเจาะจง โดยมเกณฑในการคดเลอก 3 หลกเกณฑ ไดแก 1) ประกอบกจการไมนอยกวา 10 ป 2) มเงนหมนเวยนในกจการไมตากวา 50 ลานบาทตอเดอน และ 3) มพนทการเกบสนคาไมตากวา 100 ตารางเมตร กลมตวอยางเปนเจาของกจการทเปนตวแทนยอย (Sub-agent) ในอาเภอแมแตง จานวน 3 ราย ผลการวจย พบวา ปจจยพนฐานทมอทธพลตอการตดสนใจซอเบยรชางของตวแทนยอย มปจจยสาคญ 3 ประการ ไดแก 1) เงนลงทนของรานคาปลก 2) จานวนพนกงานปฏบตงานขนสง 3) พนทในการจดเกบสนคา นอกจากนสวนประสมทางการตลาดกมผลตอการตดสนใจซอเบยรชางมาจาหนายของตวแทนยอยเพอการจาหนายแกรานคาปลก ประกอบดวยทง 4 ปจจย ไดแก 1) ดานผลตภณฑ 2) ดานราคา 3) ดานชองทางการจดจาหนาย และ 4) ดานสงเสรมการตลาด

ABSTRACT The objective of this research was to investigate the fundamental factors influencing the decision of buying Chang beer of Sub-agents which had the duty to distribution to retailers in Mae Taeng District, Chiangmai Province. Research methods include 1) Sample selection, 2) Indepth interview, and 3) Data analysis for conceptual

506


frameworks and checking data validation by Triangulation methods using Data, Investigator and Methodology. The samples were selected by purposive sampling, there were 3 important criteria: 1) Operating activities not less than 10 years. 2) The revolving money not less than 50 million baht per month and 3) The storage area not less than 100 square meters. The samples were 3 Sub-agents in Mae Tang District. The research found that the factors influencing the purchase decision making of Chang beer Sub-agent had 3 important factors: 1) Money investment of Sub-agent 2) Number of transportation employees and 3) Sizing of storage space. Moreover, the marketing mix also affected the decision making to buy Chang beer had 4 factors: 1) the product 2) the price 3) the place and 4) the promotion. Keyword: Conceptual framework, Purchase decision making, Chang beer sub-agents. ความส าคญและปญหา

การดารงชวตประจาวนของคนสวนใหญโดยทว ๆไปจะมความเกยวของกบสนคาตางๆเพอใชในการดารงชวตประจาวน อยางไรกตาม มสนคาฟมเฟอยประเภทหนงทไดรบความนยมในการบรโภคทสงขน อนเนองมาจากสงคมและวฒนธรรมของประเทศไทยทนยมจดเลยงสงสรรคในทกเทศกาลและมการบรโภคเครองดมเหลานในงานเฉลมฉลองตางๆ ทาใหอตราการบรโภคเครองดมแอลกอฮอลในประเทศไทยสงขนอยางตอเนอง โดยพบวา ประชาชนชาวไทยทมอาย 15 ปขนไป เปนผทเคยบรโภคเครองดมแอลกอฮอลสงถงรอยละ 32.3 ในป พ.ศ.2557 และเพมขนเปนรอยละ 34.5 ในป พ.ศ. 2558 (ศนยวจยปญหาสรา, 2559 )สาหรบเครองดมแอลกอฮอลทคนไทยนยมดมมากทสด คอ เบยร ซงมสถตการดมเบยรของคนไทยเฉลยสงถง 8-10 ลตร ตอคนตอป (ศนยวจยปญหาสรา , 2557) นอกจากนยงพบวา คาใชจายของครวเรอนในป 2556 ทใชในการซอเครองดมแอลกอฮอลสงถง 145 บาท ตอคนตอเดอน (ศนยวจยปญหาสรา, 2556)

เบยร ถอไดวาเปนเครองดมแอลกอฮอลชนดแรกของโลก ผลตโดยชาวบาบโลเนยนในยค 6,000 ป กอนครสตกาล เบยรอาจเรยกไดอกอยางวา สราแช เปนเครองดมทปรงแตงมาจากวตถดบททามาจากธรรมชาต เนองจากแอลกอฮอลของเบยรเกดจากสวนผสมทเกดจากการหมกบม เปนการหมกนาตาลทไดจากการเปลยนแปลงแปงของเมลดพชหรอธญชาตประเภทมอลต เบยรจงเปนเครองดมทมแอลกอฮอลนอยทสด เมอเทยบกบเหลา วสก หรอบรนด นอกจากนการดมเบยรในระดบปานกลาง มสวนชวยในการลดความเสยงในการเปนโรคหวใจและหลอดเลอด (Kondo Kirin, 2004) การดมเบยรปรมาณพอดนนทาใหมสขภาพทดทาใหเกดคณคาแกรางกาย เนองจากเบยรม

507


สวนผสมของแอลกอฮอลทชวยกระตน การหมนเวยนของโลหตจงเหมาะสาหรบผทมความดนโลหตตา ก฿าซคารบอนไดออกไซคทมอยในเบยรยงชวยกระตนนายอยจากกระเพาะอาหารซงชวยในการยอยอาหาร สวนประกอบจากดอกฮอพและเกลอโพแทสเซยมยงชวยในการขบถายปสสาวะและชะลางไต นอกจากนนเบยรยงมโปรตนเปนสวนประกอบอยดวย รวมทงเกลอแรตางๆ เชน แคลเซยมซงชวยปองกนโรคหวใจ แมกนเซยม ซงชวยควบคมระดบคอเลสเตอรอลและเสรมสรางการทางานของกลามเนอหวใจ (Sara Arranz, Gemma Chiva-Blanch, Palmira Valderas-Martínez, Alex Medina-Remón, Rosa M. Lamuela-Raventós, and Ramón Estruch, 2012) สงเหลาน แสดงใหเหนวา การบรโภคเบยรในปรมาณทเหมาะสมนนจะกอใหเกดประโยชนตอรางกาย ดงนน เบยรจงนบเปนเครองดมแอลกอฮอลทมประโยชน และเบยรยงไดรบความนยมในการบรโภคอยางกวางขวางทงในประเทศและตางประเทศ สงผลใหตลาดเบยรในประเทศไทยในชวงทผานมา มยอดขายทเพมขนอยางตอเนอง ดงจะเหนไดจาก ปรมาณการบรโภคเบยรในประเทศไทย กลาวคอ ยอดรวมการบรโภคเบยรภายในประเทศไทยสงขนเรอยๆ โดยในป พ.ศ. 2554-2556 พบวา มการบรโภคเบยรสงถง 1,928 ลานลตร, 2,067 ลานลตร และ 2,191 ลานลตร ตามลาดบ (กรมสรรพสามตร, 2558) และยงพบอกวา เบยรภายในประเทศไทยมมลคาการตลาดสงถง 1.8 แสนลานบาท (ประชาชาตธรกจ, 2560 : ออนไลน)

สาหรบเบยรชางไดถอกาเนดขนในป พ.ศ. 2538 เบยรชางไดจาหนายเบยรทมรสชาตทคนไทยชอบจนกลายเปนหนงในแบรนดของเบยรทไดรบความนยมสงสดในประเทศไทย และโดงดงไปไกลถงตางประเทศ (ปารชาต ศรคชาม, 2544) เบยรชางไดคดสรรวตถดบชนเลศจากแหลงนาบรสทธในประเทศไทย ยสตและดอกฮอบสจากแหลงผลตทไดคณภาพระดบโลก ทาใหเบยรชางเตมเปยมไปดวยรสชาตอนกลมกลอมจากความหอมของผลไมและดอกฮอปจงมอบรสสมผสอนนนนวลและดมงาย (บรษท ไทยเบฟเวอเรจ จากด, 2557: ออนไลน) สภาพการแขงขนของตลาดเบยรในประเทศไทยยงคงมการแขงขนทคอนขางสง ผประกอบการแตละรายตางมความพรอมทงทางดานเงนทน รวมทงดานชองทางจาหนาย โดยทกคายตางนากลยทธทางการตลาดทกรปแบบมาใช แตในสภาพการแขงขนนเองผบรโภคจะไดรบประโยชนจากการทผผลตตองแขงขนกน ไมวาจะเปนคณภาพและรสชาตของสนคา ชองทางการจดจาหนายและทสาคญชวยใหคนไทยดมเบยรทมคณภาพในราคาทไมสงจนเกนไปซงสอดคลองกบสภาพเศรษฐกจในยคปจจบนไดเปนอยางด ทงน จงหวดเชยงใหม เปนจงหวดทตงอยในภาคเหนอของประเทศไทย มพนทประมาณ 20,107 ตารางกโลเมตร ซงมขนาดใหญเปนอนดบหนงของภาคเหนอ และมพนทในอาเภอเมองเพยง 152.36 ตารางกโลเมตร ทาใหมพนทนอกเขตอาเภอเมองมขนาดใหญมาก จากการทบทวนวรรณกรรมพบวาคนในภาคเหนอมอตราการดมเครองดมแอลกอฮอลสงเปนอนดบ 2 ของประเทศ และยงพบวา คนในพนทชนบทมอตราการ

508


ดมแอลกอฮอลมากกวาในเมอง (จกรกฤษณ สขยง, 2556) อาเภอแมแตงตงอยนอกเขตอาเภอเมองจงหวดเชยงใหม มพนทประมาณ 1,362.78 ตารางกโลเมตร โดยมพนทขนาดใหญเปนอนดบ 5 จากอาเภอทง 25 อาเภอในจงหวดเชยงใหม มจานวนประชากรประมาณ 72,922 คน และมรานคาปลกประมาณ 811 รานคา

อยางไรกตาม เมอเปรยบเทยบจานวนรานคาปลกประมาณ 811 รานคา ในอาเภอแมแตง จงหวดเชยงใหม กลบมตวแทนยอย (Sub agent) ซงทาหนาทขยายชองทางการจดจาหนายเบยรชางใหแก รานคาปลกในอาเภอแมแตง จงหวดเชยงใหม เพยง 4 รานคาเทานน ตลอดจนเมอสอบถามสภาพคลองทางการเงนของตวแทนยอย พบวา มเงนหมนเวยนยอดขายเครองดมแอลกฮอลประมาณ 50 ลานบาทตอเดอน และมยอดการสงเบยรชางไวในสตอคสนคามากกวาเบยรยหออน ทาใหคณะผวจยมคาถามในการวจย คอ อะไรเปนปจจยสาคญทมอทธพลตอการตดสนใจซอเบยรชางของตวแทนยอยในอาเภอแมแตง จงหวดเชยงใหม

วตถประสงคการวจย

เพอศกษาปจจยทมอทธพลตอการตดสนใจซอเบยรชางของตวแทนยอยในอาเภอแมแตง จงหวดเชยงใหม

ขอบเขตการวจย

การวจยน เปนการวจยเชงคณภาพโดยคณะผวจยใชการคดเลอกกลมตวอยางแบบเฉพาะเจาะจง โดยมขอบเขต ดงน

ขอบเขตดานประชากรและกลมตวอยาง

คณะผวจย พบวา ประชากรในการวจยมเพยง 4 รานคาเทานน คณะผวจยใชเกณฑในการคดเลอกประชากรเขามาเปนกลมตวอยาง 3 หลกเกณฑ ไดแก 1) ประกอบกจการไมนอยกวา 10 ป 2) มเงนทนหมนเวยนในกจการไมตากวา 50 ลานบาทตอเดอน 3) มพนทการเกบสนคาไมตากวา 100 ตารางเมตร ทาใหกลมตวอยางทใชในการศกษาครงนเหลอเพยง 3 ตวอยาง เทานน

ขอบเขตดานพนท

คณะผวจยไดทาการศกษาเฉพาะตวแทนยอย ในเขตอาเภอแมแตง จงหวดเชยงใหมเทานน

509


ขอบเขตดานเวลา

ระยะเวลา การวจยครงนไดกาหนดขอบเขตของเวลาเปน 4 เดอน โดยเรมทาการเกบตงแตเดอนมกราคม พ.ศ. 2561 ถงเดอนเมษายน พ.ศ. 2561 รวมเปนระยะเวลา 4 เดอน

วธด าเนนการวจย การวจยครงน คณะผวจยไดดาเนนงานวจยดงน

1. ศกษาขอมลของตวแทนยอยและทบทวนวรรณกรรมทเกยวของ 2. การสมภาษณเชงลก (Indepth interview) ซงมขอคาถามหลกในการสมภาษณอย 3 ขอ

คาถาม คอ (1) อะไรเปนเหตผลสาคญททาใหทานสงซอผลตภณฑเบยรชางมาเกบไวในโกดงเปนจานวน

มาก (2) ทานคดวาผลตภณฑเบยรชางมจดแขง/จดเดน อะไรบาง ททาใหทานสามารถจาหนาย

ใหแกรานคาปลกทวๆไปไดโดยงาย (3) มปจจยอะไรบางททาใหทานสามารถเปนตวแทนยอยเพอจาหนายสนคาใหแกรานคาปลก

ในเขตอาเภอแมแตง จงหวดเชยงใหม 3. การถอดเทปการสมภาษณและบนทกขอมลแบบคาตอคา (Verbatim) 4. การสงเคราะหขอมลเพอสรางกรอบมโนทศน โดยตรวจสอบความถกตองของขอมลดวยการ

ตรวจสอบขอมลแบบสามเสา (Triangulation) ดานขอมล ดานนกวจย และดานวธการรวบรวมขอมล

แนวคดและทฤษฎทเกยวของ

คณะผวจยไดศกษาแนวคดทเกยวกบปจจยทมอทธพลตอการตดสนใจซอเบยรชางของตวแทนยอยในอาเภอแมแตง จงหวดเชยงใหม โดยทาการศกษาเกยวกบหวขอตางๆ ดงน

1. แนวคดการบรหารสนคาคงคลง 2. แนวคดเกยวกบสวนประสมทางการตลาด 3. ปจจยการผลต

1. แนวคดการบรหารสนคาคงคลง

สนคาคงคลง (Inventory) เปนสงทจาเปนสาหรบธรกจ เพราะจดเปนสนทรพยหมนเวยนรายการหนงซงธรกจพงมไวเพอใหการผลตหรอการขาย สามารถดาเนนไปไดอยางราบรน การมสนคา

510


คงคลงมากเกนไปอาจเปนปญหากบธรกจ ทงในเรองตนทนการเกบรกษาทสง สนคาเสอมสภาพ หมดอาย ลาสมย ถกขโมย หรอสญหาย นอกจากนยงทาใหสญเสยโอกาสในการนาเงนทจมอยกบสนคาคงคลงนไปหาประโยชนในดานอนๆ แตในทางตรงกนขาม ถาธรกจมสนคาคงคลงนอยเกนไป กอาจประสบปญหาสนคาขาดแคลนไมเพยงพอ (Stock out) สญเสยโอกาสในการขายสนคาใหแกลกคา เปนการเปดชองใหแกคแขงขน และกอาจตองสญเสยลกคาไปในทสด (คณาพร คามล , 2555) นอกจากน ถาสงทขาดแคลนนนเปนสนคาทสาคญ การขายกอาจตองหยดชะงก ซงอาจสงผลตอภาพลกษณของธรกจในอนาคตได ดงนน จงเปนหนาทของผประกอบการในการจดการสนคาคงคลงของตนใหอยในระดบทเหมาะสม ไมมาก หรอนอยจนเกนไป เพราะการลงทนในสนคาคงคลงตองใชเงนจานวนมาก และอาจสงผลกระทบถงสภาพคลองของธรกจได

1.1 ความหมาย ของการบรหารสนคาคงคลง

การบรหารสนคาคงคลง (Inventory Management) เปนการจดการตาง ๆ เกยวกบรายการ สนคาในคลงสนคาตงแตการรวบรวม จดบนทกสนคาเขา – ออก การควบคมใหมสนคาเหลอใน ปรมาณทเหมาะสม มระเบยบแบบแผน เพอใหสนคาทมอยตรงตามความตองการของผใชหร อ ผบรโภค โดยจะตองควบคมใหอยในระดบทเหมาะสม ถาหากไมมสนคาคงคลง การผลตและการจาหนายอาจจะไมราบรน โดยทวไปฝายขายจะคอนขางพอใจ หากมสนคาคงคลงจานวนมากๆ เพราะใหความรสกมนใจวาอยางไรกมสนคาใหพอขาย แตหนาทของสนคาคงคลง คอ ร กษาความสมดลระหวางอปสงคและอปทาน ทาใหเกดการประหยดตอขนาด (Economy of Scale) การจดสนคาคงคลง เปนหวขอสาคญ เนองจากเจาของรานคา จาเปนตองมการบรหารสนคาคงคลงทด เพอใหปรมาณสนคามเพยงพอตอความตองการของลกคา และควบคมเงนทนหมนเวยนทมอย ไมใหจมไปกบสนคาทซอมากกตนจนมากเกนไป โดยปจจยในการควบคมระดบสนคาคงคลงประกอบดวย

a. ความถของการเลอกสนคาเขาราน b. ความพรอมของเงนทนหมนเวยน ทนามาใชในการลงทนซอสนคา c. ปรมาณขายออกของสนคาแตละตว จะเปนตวชวยระบปรมาณสนคาคงคลงทตองการ d. ความผนผวนของราคาสนคาซงอาจเกดขน และทาใหเจาของรานจาเปนตองซอเพมหรอลดลงกวาปกต

1.2 วตถประสงคของการจดการคลงสนคา (Objective of Warehouse Management)

- ลดระยะทางในการปฏบตการในการเคลอนยายใหมากทสด

- การใชพนทและปรมาตรในการจดเกบใหเกดประโยชนสงสด

511


- สรางความมนใจวาแรงงาน เครองมอ อปกรณ สาธารณปโภคตาง ๆ มเพยงพอและสอดคลอง กบ ระดบของธรกจทไดวางแผนไว

- สราง ความพงพอใจในการทางานในแตละวนแกผเกยวของในการเคลอนยายสนคา ทงการรบเขาและการจายออก โดยใชปรมาณจากการซอ และความตองการในการจดสงใหแกลกคาเปนเกณฑ

1.3 ประโยชนของสนคาคงคลง

a. เปนการตอบสนองความตองการของลกคาทประมาณการไวในแตละชวงเวลา ทงในฤดกาล และนอกฤดกาล โดยธรกจตองเกบสนคาคงคลงไวในคลงสนคา

b. เปนการรกษาการผลตใหมอตราคงทสมาเสมอ เพอรกษาระดบการวาจางแรงงานใหสมาเสมอไดโดยจะเกบสนคาทจาหนายไมหมดในชวงทจาหนายได

c. ทาใหธรกจไดสวนลดปรมาณ (Quantity Discount) จากการจดซอสนคาจานวนมากตอครง เพอเปนการปองกนการเปลยนแปลงราคา และผลกระทบจากเงนเฟอ เมอสนคาในทองตลาดมราคาเพมสงขน

d. ปองกนสนคาขาดมอ ดวยสนคาเผอขาดมอ เมอเวลารอคอยลาชา หรอบงเอญไดคาสงซอเพมขนอยางกะทนหน

e. ทาใหกระบวนการผลตหรอกระบวนการจดจาหนายสามารถดาเนนการตอเนองอยางราบรน ไมมการหยดชะงก

2. แนวคดเกยวกบสวนประสมทางการตลาด

แนวคดเกยวกบสวนประสมทางการตลาด ความหมายและองคประกอบของสวนประสมการตลาดสวนประสมการตลาด (Marketing Mix) คอ องคประกอบทสาคญในการดาเนนงานการตลาด เปนปจจยทกจการสามารถควบคมได กจการธรกจจะตองสรางสวนประสมการตลาดทเหมาะสมในการวางกลยทธทางการตลาด (ศรวรรณ เสรรตน และคณะ, 2541) สวนประสมการตลาด ประกอบดวย ผลตภณฑ (Product) การจดจาหนาย (Place) การกาหนดราคา (Price) การสงเสรมการตลาด (Promotion) โดยสวนประสมทางการตลาดเรยกอกอยางหนงวา 4’Ps สวนประกอบทง 4 ตวน ทกตวมความเกยวพนกน โดย P แตละตวมความสาคญเทาเทยมกน แตขนอยกบผบรหารการตลาดแตละคนจะวางกลยทธ โดยเนนนาหนกท P ใดมากกวากน เพอใหสามารถตอบสนองความตองการของเปาหมายทางการตลาด คอ ตวผบรโภค

512


1.ผลตภณฑ (Product) ปจจยแรกทจะแสดงวากจการพรอมจะทาธรกจได กจการนนจะตองมสงทจะเสนอขาย อาจเปนสนคาทมตวตน บรการ ความคด (Idea) ทจะตอบสนองความตอง การได การศกษาเกยวกบผลตภณฑนน นกการตลาด มกจะศกษาผลตภณฑในรปของผลตภณฑเบดเสรจ (Total Product) ซงหมายถง ตวสนคา บวกกบความพอใจและผลประโยชนอนทผบรโภคไดรบจากการซอสนคานน ผบรหารการตลาดจะตองมการปรบปรงสนคาหรอบรการทผลตขนมาใหสอดคลองกบความตองการของกลมเปาหมาย โดยเนนถงการสรางความพอใจใหแกผ บรโภคและสนองความตองการของผบรโภคเปนสาคญ ในการศกษาเกยวกบผลตภณฑ จะตองศกษาปญหาตาง ๆ ทครอบคลมถงการเลอกตวผลตภณฑ หรอ สายผลตภณฑ การเพมหรอลดชนดของสนคาในสายผลตภณฑ ลกษณะของผลตภณฑ ในเรองคณภาพ ประสทธภาพ ส ขนาด รปทรง การใหบรการประกอบการขาย การรบประกน

2. การชองทางการจดจาหนาย (Place or Distribution) ผลตภณฑทผผลตผลตขนมาไดนน

ถงแมวาจะมคณภาพดเพยงใดกตาม ถาผบรโภคไมทราบแหลงซอและไมสามารถจะจดหามาไดเมอเกดความตองการ ผลตภณฑทผลตขนมากไมสามารถตอบสนองความตองการผบรโภคได ดงนน นกการตลาดจงจาเปนตองพจารณาวาทไหน เมอไร และโดยใครทจะเสนอขายสนคา การจดจาหนายเปนเรองทซบซอน แตกเปนสงจาเปนทตองศกษาการจดจาหนายแบงกจกรรมออกเปน 2 สวน คอ ชองทางจาหนายสนคา ( Channel of Distribution) เนนการศกษาถงชนดของชองทางการจาหนายวาจะใชวธการขายสนคาใหกบผบรโภคโดยตรง หรอการขายสนคาผานสถาบนคนกลางตางๆ บทบาทของสถาบนคนกลางตางๆ เชน พอคาสง (Wholesalers ) พอคาปลก (Retailers) และตวแทนคนกลาง (Agent Middleman) ทมตอตลาด อกสวนหนงของกจกรรมการจดจาหนายสนคา คอ การแจกจายตวสนคา (Physical Distribution) การกระจายสนคาเขาสตวผบรโภค การเลอกใชวธการขนสง (Transportation) ทเหมาะสมในการชวยแจกจายสนคา สอการขนสงไดแก การขนสงทางอากาศ ทางรถยนต ทางรถไฟ ทางเรอ และทางทอ

3. การกาหนดราคา (Price) เมอธรกจไดมการพฒนาผลตภณฑขนมารวมทงหาชองทางการจด

จาหนายและวธการแจกจายตวสนคาไดแลว สงสาคญทธรกจจะตองดาเนนการตอไป คอ การกาหนดราคาทเหมาะสมใหกบผลตภณฑทจะนาไปเสนอขายกอนทจะกาหนดราคาสนคา ธรกจตองมเปาหมายวาจะตงราคาเพอตองการกาไร หรอเพอขยายสวนถอครองตลาด (Market Share) หรอเพอเปาหมายอยางอน อกทงตองมการใชกลยทธในการตงราคาทจะทาใหเกดการยอมรบจากตลาดเปา หมายและสกบคแขงขนไดในการแขงขนในตลาด กลยทธราคาเปนเครองมอทคแขงขนนามาใชได ผล

513


รวดเรวกวาปจจยอนๆ เชน การลดราคา หรออาจตงราคาสนคาใหสงสาหรบสนคาทมลกษณะพเศษ เปนตน

4. การสงเสรมการตลาด (Promotion) เปนการศกษาเกยวกบกระบวนการตดตอสอสารไปยง

ตลาดเปาหมายการสงเสรมการตลาดเปนวธการทจะบอกใหลกคาทราบเกยวกบผลตภณฑทเสนอขายวตถประสงคของการสงเสรมการตลาด เพอบอกใหลกคาทราบวามผลตภณฑออกจาหนายในตลาดพยายามชกชวนใหลกคาซอและเพอเตอนความทรงจากบตวผบรโภค การสงเสรมการตลาดจะตองมการศกษาถงกระบวนการตดตอสอสาร (Communication Process) เพอเขาใจถงความสมพนธระหวางผรบกบผสง

1. ปจจยการผลต

ปจจยการผลต (Factors of production) หรอ ทรพยากรการผลต หมายถง สงทนามาใชประกอบกนในการผลตสนคาและบรการ แบงออกเปน 4 ประเภท (ทบทม วงศประยร และคณะ , 2542) คอ ทดน แรงงาน ทน และผประกอบการ

1. ทดน รวมถงสงทเกดขนจากธรรมชาต ซงมนษยไมไดสรางขน เชน นา ปาไม แรธาต ความหมายของคาวาทดน ในทางเศรษฐศาสตรจะกวางกวาทใชทวไป กลาวคอ ในการผลตภาคเกษตรใชทดนเพอการเพาะปลก เลยงสตว ในภาคอตสาหกรรมใชทดนเปนทตงโรงงานเกบสนคา แตทดนยงหมายความรวมถงทรพยากรธรรมชาตทเกดเหนอดน ภายในดน และตากวาระดบพนดนดวย เชน นา สตวนา ปาไม สตวปา ก฿าซธรรมชาต นามนดบ แรธาต เปนตน

2. ทน รวมถงเครองมอ เครองจกร อปกรณ และสถานททใชในการผลต หมายถง สงทมนษยสรางขนสาหรบใชรวมกบปจจยการผลตอนๆ เพอการผลตสนคาแบะบรการ เรยกอกชอหนงวา สนคาทน (capital goods) ไดแก สงกอสราง เชน โรงงาน ถนน สะพาน ทางรถไฟ เครองจกรเครองมอ เชน เครองจกรในโรงงาน เครองสบนา รถแทรกเตอร รถบรรทก รถไถนา สตวทใชแรงงาน อปกรณตางๆ วตถดบ เชน เมลดพนธพช ปย ยาฆาแมลง นามน เชอเพลง เหลกเสน ไมแปรรป ยางแผน เมดพลาสตก ผก ผลไม ทจะนามาประกอบหรอแปรรป สนคาทนเหลานถอวาเปน ทนทแทจรง ( real capital) ทนเปนตวเงน หรอ เงนทน (money capital) ในแงของนกเศรษฐศาสตรพจารณาวา เปนเพยงสอกลางใชแลกเปลยน แต สนคาทน จะเปนตวบงชกาลงการผลตทเปนจรงไดด กวาเงนทน ดงนนเงนทนจงไมนบเปนทนในทางเศรษฐศาสตร

514


ดอกเบย (interest) เปนผลตอบแทนของเจาของทน เนองจากสนคาทนมความยงยากในการคานวณผลตอบแทน จงมกตราคาเปนตวเงนกอน และคานวณหาผลตอบแทนเปนดอกเบยเชนเดยวกบเงนทน

3. แรงงาน หมายถง ความสามารถทงกาลงกายและกาลงความคด ตลอดจนความรความชานาญของมนษย ทใชไปในการผลตสนคาและบรการ แตไมรวมถงความสามารถในการประกอบการซงเปนปจจยการผลตอกประเภทหนง โดยผใชแรงงานจะไดรบ คาจาง (wages) เปนผลตอบแทน

แรงงานแบงออกเปน 2 กลมใหญๆ คอ 1) แรงงานทมทกษะ (skilled labor) เปนแรงงานทไดรบการฝกฝนมาอยางด การ

ปฏบตงานใชความคดมากกวาใชแรงกาย เชน แพทย สถาปนก วศวกร เปนตน

2) แรงงานทไมมทกษะ (unskilled labor) เปนแรงงานทไมไดรบการฝกฝนมากอน มกทางานโดยอาศยกาลงกาย เชน คนงานรบจางทวไป คนงานขนขาวสารในโรงส เปนตน

4. ผประกอบการ (entrepreneur) หมายถง ผทนาทดน แรงงาน และทนมาดาเนนการผลตสนคาและบรการ เพอสนองความตองการของผบรโภค โดยผประกอบการจาเปนตองมความรเกยวกบการผลต สามารถคาดคะเนแนวโนมความตองการของผบรโภคและกาลงการผลตในอนาคตได นอกจากนยงตองเปนผตดสนใจวา จะผลตอะไร ปรมาณเทาใด ใชเทคนคการผลตแบบใด ผลตแลวจาหนายแกใคร ราคาตอหนวยเปนเทาใด จงจะไดผลตอบแทนสงสด ดงนน ผประกอบการจะตองยอมรบการเสยงในธรกจของตน และผลตอบแทนทผประกอบการไดรบอยในรปของกาไร (profit)

กรอบแนวคดการวจย

การกาหนดกรอบแนวคดในการวจยครงน ไดมาจากการทบทวนวรรณกรรมทเกยวของและการสมภาษณเชงลก โดยนาขอมลทไดจากการสมภาษณเชงลกมาจดหมวดหม (Clustering) และวเคราะหขอมลเพอจดทาเปน ปจจยทมอทธพลตอการตดสนใจซอเบยรชางมาจาหนายของตวแทนยอย ในอาเภอแมแตง จงหวดเชยงใหม ดงน

515


ภาพท 1 แสดงปจจยทมอทธพลตอการตดสนใจซอเบยรชางมาจาหนายของตวแทนยอย

ผลการวจย

จากการศกษาตามวตถประสงคทกาหนดไว คณะผวจยไดนาขอความ ของผใหขอมล (Key informants) ทง 3 ราย มาสนบสนนการจดหมวดหม (Clustering) และไดขอสรป ดงน

ขอมลโดยยอของผใหขอมลหลก

1. ผใหขอมลหลก ทานท 1 (ID 1) เปนเพศชาย อายประมาณ 45 ป เปนทายาทของกจการ รนท 2 คณพอเปนผรเรมประกอบกจการน โดยครอบครวประกอบกจการนมามากกวา 25 ป

2. ผใหขอมลหลก ทานท 2 (ID 2) เปนเพศชาย อายประมาณ 53 ป เปนทายาทของกจการ รนท 2 คณแมเปนผรเรมประกอบกจการ โดยประกอบกจการนมามากกวา 30 ป

3. ผใหขอมลหลก ทานท 3 (ID 3) เปนเพศชาย อายประมาณ 42 ป เปนทายาทของกจการ รนท 2 คณพอเปนผรเรมประกอบกจการ โดยประกอบกจการนมามากกวา 20 ป

ขอมลจากการสมภาษณเชงลกเพอสนบสนนการจดหมวดหม

คณะผวจยไดนาขอความทไดจากการสมภาษณมาจดหมวดหม (Categories)โดยพบวา ปจจยทมอทธพลตอการตดสนใจซอเบยรชางของตวแทนยอย ในอาเภอแมแตง จงหวดเชยงใหม มา

ปจจยพนฐานในการตดสนใจซอ 1. เงนทนของรานคา

2. จ านวนพนกงานของรานคา

3. พนทในการจดเกบสนคา

สวนประสมทางการตลาด

1. ดานผลตภณฑ

2. ดานราคา

3. ดานชองทางการจดจ าหนนาย

4. ดานสงเสรมการตลาด

ปจจยทมอทธพลตอการตดสนใจซอ

เบยรชางมาจ าหนายของตวแทนยอย

516


จากปจจยสาคญ 2 ประการ คอ 1) ปจจยพนฐานทสาคญในการตดสนใจซอ 2) สวนประสมทางการตลาด โดยปจจยทง 2 มหมวดหมยอย (Sub- Categories) ดงน

1) ปจจยพนฐานในการตดสนใจซอ 1.1) เงนทนของรานคา 1.2) จานวนพนกงานของรานคา 1.3) พนทในการจดเกบสนคา

2) สวนประสมทางการตลาด 2.1) ดานผลตภณฑ 2.2) ดานราคา 2.3) ดานชองทางการจดจาหนาย 2.4) ดานสงเสรมการตลาด

โดยคณะผวจย ไดนาขอความบางสวนของผใหขอมลหลก (Key informants) ทง 3 ทาน เพอเปนการสนบสนนการจดหมวดหม (Categories) ทไดนาแสดงมาในขางตน ดงน

ปจจยพนฐานในการตดสนใจซอ หมายถง ปจจยททาใหตวแทนยอย (Sub agent) ตดสนใจซอสนคาจากตวแทนประจาอาเภอ (District Agent) รวมถงความสามารถของตวแทนยอยในการหมนเวยนสนคาภายในโกดงสนคา เพอสรางโอกาสในการขายสนคาใหแกผคาปลก โดยผใหขอมลหลกไดใหขอมลสนบสนน ดงน

1. เงนทนของรานคา

“รานคาปลกมกจะถามหาเบยรชางเปนอนดบแรกในเครองดมแอลกอฮอล เปนสนคาทขายดทสดในรานคา ทางรานของเรา (Sub agent) จงลงทนในเบยรชาง โดยใชเงนทนจานวนมากในการสงสนคามา สต฿อก (Stock)ไว ถารานคาปลกตองการซอ ไมวาจะสง 100 200 ลง เรากจะมใหทนท เราจงตองมเงนหมนเปนจานวนมากนน เพราะเมอเราซอทางตวแทนจาหนายจะขายสนคาเปนเงนสดเทานน เราจงจาเปนตองมเงนสดไวใชในการซอเบยรชาง” (ID 1)

“ถาไมมเงนทนหมนเวยนในรานคา ผมกไมมเงนซอของมาขาย ถาไมมเงนซอของมาขาย มนกเสยโอกาสในการขาย เงนทนเนยมนจาเปนมาก เพราะถาเรามเงนเรากจะซอสนคามา Stock ไว ลกคาตองการสนคาเทาไหรเรากจะมให ทาใหเราขายของได เพราะการซอสนคาจาก agent (ตวแทนจาหนาย) เขาจะใหซอเปนเงนสดเทานน ดงนนเนย เงนทนนสาคญมากนะ ในการเปน Sub agent” (ID 2)

517


“บางท หาเงนหมนซอเบยร(ชาง) มนกเหนอยนะ มนตองซอเปนเงนสด จะไปแปะเขาเอาของออกมากอนกไมได แตเราคนทามาคาขาย ซอมากขายไป มนกพอทาไดอย แตผมกตองมเงนเกบในบญชเยอะหนอย จะไดอนใจวามเงนหมนใชซอเหลา หรอเบยรยหออนดวย” (ID 3)

2. จานวนพนกงานของรานคา

“เราเปดรานคาปลกเนย เราขายของทละจานวนมากสงใหหลายเจา เราจงตองมพนกงานใหเหมาะสม ถามพนกงานไมเพยงพอกจะเกดปญหาวา ใครจะขบรถ ใครจะยกของ ใครจะนบสตอค พอเกดปญหาเหลาน กจะทาใหเกดการสงของทชาลง ทาใหลกคา หนไปซอสนคาเจาอน ดงนน ผมตองมพนกงานทพรอมอยเสมอ” (ID 1)

“รานตองมพนกงานใหพรอม อยางนอยกตองมมาทางานสก 6 คน เพราะถามลกคาเขามาในรานเพอมาซอสนคาจานวน 100 ลงขนไป เรากจะตองมพนกงานขนสนคา จดเรยงขนรถ นบสตอกของ แลวก ออกไปสงสนคา ตองใชคนงานจานวน 3 คนขนไปในการขนสงแตละครง เพราะจะตองจดเปนทมงานขนสงสนคาไปในแตละทม ดงนน รานพ จงจาเปนตองมพนกงานเยอะพอสมควร เพราะเราไมไดขายปลกใหแคโชหวยเดยว บางวนสงมา 10 กวาเจากม ถาของหมดเรากตองสงเพมจากบรษทเอเยนตใหญอกท” (ID 2)

“ถาผมไมมพนกงาน ผมกขายไมได ใครจะมาชวยนบสต฿อกของ (เบยรชาง) ใครจะยกของ สงของ พนกงานในรานสาคญมาก ถาใครขาดงานแบบไมมเหตผล อยๆ หายไป ผมจะหวเสยมาก หงดหงด บางครงคนขาด ผมกตองขบรถไปสงของเองกบลกนอง กมนไมมใคร เรากตองทาเอง ไมไปสงของกไมไดขาย” (ID 3)

3. พนทในการจดเกบสนคา

“ขนาดพนทเกบสนคากสาคญนะ กลองเบยรเปนกระดาษลง ปลวกมกจะชอบกดกน ทาใหทางรานตองมการดแลโกดง ฉดยาปองกนกาจดปลวก โกดงตองมอากาศถายเทสะดวก รถสามารถวงเขา-ออก ไดสะดวก จงจาเปนตองมพนทกวางขวาง เวลาเอารถเขา -ออก มนจะสะดวก ชวยปองกนความเสยหาย และยงเกบเบยรไดจานวนมาก ยงเราซอมาขายไป ของ(สนคา) มนเขาๆ ออกๆ ถาทแคบเกนไป เราเกบของไดนอย ขนยายมโอกาสลม มโอกาสแตก” (ID 1)

“ไอพวกกลองเบยรเนย มนเปนกระดาษ มนโดนนากไมได มนยย เวลาฝนตกหนกๆ บางทมนกกระเดนสาดมาเหมอนกน แลวพวกนกกเปนปญหานะ บางทมนไปขบนกลองสนคา เรากขายไมไดทงลงเลย พเลยตองดแลโกดงดๆ คอยระวงเรองโกดงสนคาเตม ซอมาเยอะเกน ขายไมได สนคาลนอะไรอยางน และกตองคอยระวงเรองสภาพกลองสนคาใหมนอยในสภาพสมบรณ คณคดดเอา ถากลองมน

518


เปยกยย หรอมขนกเตมเลย คณจะซอไหม เรากตองคอยระวง โดยดแลสภาพโกดงใหไมมหน แมลง นก” (ID 2)

“ทเกบสนคา หรอโกดงอะ มนสาคญอกอยางหนงเลยนะ เพราะเราตองเกบสนคา ทรอจดจาหนาย ตองดแลสนคาของเราใหด ไมวาจะเปน ฝน ฝน หรอ สตวตางๆ เราตองคอยดอยเสมอ และทสาคญการจดเรยงจดเกบ ตองมพนททเหมาะสม เวลารถถอยเขาออก จะไดสะดวกในการขนยาย ถามนเลกหรอแคบเกนไป จะดแลยากมาก จงตองมพนทใหเหมาะสมแกการจดเกบสนคา” (ID 3)

สวนประสมทางการตลาด หมายถง การมสนคาทตอบสนองความตองการของลกคากลมเปาหมายได โดยมกลไกทางราคาทผซอสนคายนดจายเพราะมองเหนวาคมคา มความสามารถในการกระจายสนคาไปยงสถานทจดสงตามเวลาทนดหมายกบผซอสนคา ตลอดจนมความพยายามจงใจใหผซอสนคาเกดความพงพอใจในผลตภณฑ และเกดความตองการทจะซอผลตภณฑซา

1. ดานผลตภณฑ “เบยรชางเปนยหอทคนไทยรจกกนโดยทวไป อยางทางรานคาในเขตอาเภอแมแตงสวนใหญลกคาทมาซอเบยร กจะเลอกเบยรชางเปนอนดบแรก คนซอจะจดจาไดงายเนองจากขวดเปนสเขยว ดมนมความ พรเมยม ดหรหรากวาเบยรไทยดวยกน แลวอาจจะเปนทปจจบนเบยรชางจะมดกรลดลง ไมสงเหมอนเมอกอน มนนาจะดมงายขน คนกเลยเลอกซอเยอะ ผมกเลยขายไดเยอะตาม” (ID 1) “พวา คนคงจาโฆษณาไดเยอะ เตมเตมคาวาเพอน พอจะสงสรรคอะไรกบเพอนกคงนกวา จะดมจะทานอะไร กอาจจะนกถงคาน แลวตวเบยรเอง มนกขายตวของมนได คอ ดมงาย ดกรออน ไมคอยเมา ตวพเองยงดมอยบอยๆ แลวมน (เบยรชาง) กมหลายแบบนะ คอ ทงขวดเลก ขวดใหญ ขนาดแบบกระปองยงมหลายแบบเลย กระปองยาว กระปองสน มนเลยดเหมอนวา เหมาะกบคนทกกลม ชอบดมเยอะกขวดใหญ กระปองยาว ดมนอยกขวดเลก กระปองเลก อะไรอยางน” (ID 2) “คนแถวน ชอบดมเบยรชางกน เพราะเดยวนทางบรษทไดออกแบบรปลกษณใหม จดจางาย และลดดกรลง ทาใหดมกนงายมากขน ไมวาทงชายหรอหญง อกอยาง ยหอชางกเปนทรจกกนอยแลว เราไมตองโฆษณามาก สนคามนขายไดดวยเอง ผมกเลยเลอกซอเบยรชางมาจาหนายเยอะหนอย” (ID 3)

2. ดานราคา “เมอเทยบกบเบยรยหออน เบยรชางเปนเบยรทมราคาตากวาเบยรทเปนสนคาคแขงขน ทาใหเบยรชางเขาถงคนซอไดอยางทวถง เพราะราคาจบตองไดงาย เทาทผมจาได ชวงกอนทจะมการปรบอตราภาษเหลา ยงคดวาอกหนอยเบยรทกชนด มนจะขนราคา แตสวนใหญ (เบยร) กยงคงราคาใกลเคยงกบเดมทาใหยงคงมการซอกนไดอยางตอเนอง” (ID 1) “เบยรชางเนย ราคามนโอเคนะ เปนราคาทใครๆ กซอได ราคาไมไดสงมาก ถงภาษจะขนมา แตบรษทใหญเขากแบกรบไวนะ พอเอามาถวเฉลยแลวเนย กขนมานดหนอย ทาใหคนกน ยงพอจายไหว

519


ผมกเลยซอมาขายไปไดเรอยๆ บางทกไมไดหวงกาไรเยอะมากเทาไหร ซอมาขายไป กาไรนดหนอยๆ แตเนนปรมาณ” (ID 2) “ผมซอมา ขายไปทกวน รสกนะวาเบยรชางมนขายไดเรอยๆ สงกนแทบทกราน (รานคาปลก) มนอาจเปนดวยราคาทผมขายถก บางทผมกยอมลดในสวนของกาไร ขายเอายอดเยอะๆ แทน เพอเอาของแถมหรอสวนลดทผมจะได” (ID 3)

3. ดานชองทางการจดจาหนาย “ผมคดวานะ การกระจายสนคาของเบยรชางเนย คอนขางดเลย มการแบงโซนซอสนคาใหเรา เชน เราเปนตวแทนยอยในอาเภอแมแตง เขากจะมตวแทนหลกในอาเภอใหเรา เราไมตองไปซอจากทไกลๆเลย แบบวา โทรสงของ วนนจะเอาเบยร 500 ลง ถาควเขาวาง เขากจะมาจดสงใหเลย ทาใหผมรสกประทบใจมากในดานน” (ID 1) “พมองวา ตวแทนใหญในจงหวด มความรบผดชอบด เราอยากไดสนคาเทาไหร เขากสามารถจดสงไดภายในวนเดยว แตถาหากสงหลง 5 โมงเยน กจะไดในวนรงขนในตอนเชา พวามนโอเคนะ เพราะพอสนคา (เบยรชาง) พหมด หรอใกลหมด พมนใจไดวา พจะมสงใหกบลกคาของพอยางแนนอน” (ID 2) “เบยรชางมการกระจายสนคาทรวดเรว ตงแตคลง TBL มาจนตวแทนจาหนาย และมายงตวแทนจาหนาย สงของปบ สนคามาปบ ทาใหมความประทบใจทกครง เพราะมระบบการขนสงทด สถานทตงอยไมไกลจากราน ตดตอกนไดงาย รวดเรวฉบไว และเทาทสงของจากตวแทนจาหนายจะพบวา ของ (สนคา) เสยนอยมากหรอบางครงกไมพบเลย ทาใหไวใจในการสงสนคา ทมการจดเกบทด” (ID 3)

4. ดานสงเสรมการตลาด “บรษทหลก ไดมการจดโปรโมชนอยางตอเนอง ผานตวแทนจาหนาย มการสงเสรมการตลาด การขาย ตวแทนยอยซอสนคาครบเทาน แถมสนคาใหอก มการลดราคา ใหคปองขาวในการชงโชค และเวลาไปรวมงานชงโชคนน ตวแทนยอยจะไดรบรางวลกลบมาทกราย ขนอยกบรางวลนนจะใหญหรอเลกแลวแตโชคของตวแทนยอย รางวลทเขาจดไดแก สรอยคอทองคา รถมอเตอรไซค ตแช รถกระบะ กระเปาเดนทาง ฯลฯ และนอกเหนอจากนน ถาผมตองการทจะตกแตงรานคา หนาราน ทางบรษทกจะเขามาตกแตงให มการจดเรยงใหดสวยงามเปนทดงดด และทประทบใจกมจะมหวหนาหนวยเขามาทกๆสปดาห เพอมาตรวจอายของเบยร ไมใหมเบยรทหมดอาย ออกจาหนาย บางททางผมเองกไมไดมเวลามาด ไมไดตรวจกจะมทมงานมาชวยด ทาใหเบยรทเราจาหนายไป สด ใหม แนนอน” (ID 1)

“ทกครงทพซอเบยรชางเนย พจะมองถงการสงเสรมการขายดวยนะ เชน ซอเบยรแถมรางวล พกจะซอเยอะหนอย เปนแรงจงใจ ประมาณวา ซอมาก กไดรางวลมาก ถงอยางไรกตาม การซอสนคามามาก พกไดขาย แถมไดรางวลหรอของแถมตางๆ กลบมาอก พคดวา ของแถมทไดมา มนกคอ กาไร

520


อยางหนง และไมพอเทานน บรษทกดแลทางรานพดวย ไมวาจะเปนการมาชวยดอายของเบยร มาจดเรยงสนคา หรอแมกระทงใหคาปรกษา เขามาทาใหฟรๆ” (ID 2)

“หลายครงทผมตดสนใจซอสนคา (เบยรชาง) จานวนมากๆ เอาจนเกอบเตมสต฿อก เพราะวา เขามโปรโมชน แถมสนคา และยงลดราคาใหอก ผมมองวาสนคาทแถมให มนกคอกาไร และยงมสวนลดเพมใหอก มนกทาใหผมมกาลงใจทจะขายเพมขน เพราะสวนตาง (ของกาไร) มนกเพมขน ถงแมจะตองสงของมากขนกตาม ผมกเชอวา จะขายได” (ID 3)

สรปและอภปรายผล

จากการศกษา ปจจยทมอทธพลตอการตดสนใจซอเบยรชางของตวแทนยอย ในอาเภอแมแตง จงหวดเชยงใหม โดยคณะผวจยทาการวเคราะหขอมล โดยนาหลกการตรวจสอบขอมลแบบสามเศรา (Triangulation) ท เกบรวบรวมขอมลจากการสมภาษณเชงลก การสงเกตแบบไมมสวนรวม และเอกสารตางๆ ทเกยวของ แลวนาขอมลดงกลาวมาตรวจสอบขอมลแบบสามเสา (Triangulation) โดยเปนการเปรยบเทยบขอคนพบ ของปรากฏการณททาการศกษา จากแหลงและมมมองทแตกตางกน (สภางค จนทวานช, 2547) ซงม 3 องคประกอบ ดงน

องคประกอบท 1 การตรวจสอบสามเสาดานขอมล (Data triangulation) เปนการพสจนการใชความหลากหลายของแหลงขอมลทงในเชง เวลา สถานท และบคคล เพอพสจนขอมลทไดมามความถกตอง

องคประกอบท 2 การตรวจสอบสามเสาดานนกวจย ( Investigator triangulation) เพอตรวจสอบวาหากเปลยนนกวจยททาหนาทสมภาษณ ผใหขอมลยงคงใหขอมลทเหมอนเดมหรอคลายคลงเดมอย

องคประกอบท 3 การตรวจสอบสามเสาดานวธการรวบรวมขอมล (Methodological triangulation) เปนการใชการรวบรวมขอมลทหลากหลาย เพอรวบรวมขอมลเรองเดยวกน โดยใชวธการสงเกตแบบไมมสวนรวม รวมกบการสมภาษณเชงลก

ทงน ผลการวจยนมประเดนทนาสนใจ ซงคณะผวจยไดนามาสรปและอภปรายผล ดงน

1. กลมตวอยางซงเปนตวแทนยอย (Sub agent) โดยเจาของกจการเปนเพศชาย มอายการประกอบกจการระหวาง 20-30 ป มปรมาณเงนทนหมนเวยนของรานคาไมตากวา 50 ลานบาท มนโยบายในการพจารณาซอเบยรชางจาก (1) ปรมาณเงนสดทอยในบญช ซงเปนเงนหมนเวยนเพอมา

521


ซอสนคาในการเตมสนคาคงคลง (2) จานวนพนกงานปฏบตงานขนสง ซงพบวา ตวแทนจาหนายยอยจาเปนทจะตองจางพนกงานททาหนาทขนสงสนคาอยางนอย 6 คน เพอทาการกระจายสนคาไปสรานคาปลก นอกจากนยงพบวา เมอพนกงานปฏบตงานขนสงมจานวนไมเพยงพอ เจาของกจการจะตองสามารถปฏบตงานแทนพนกงานปฏบตการขนสงได เนองจากทางตวแทนยอยไมสามารถปฏเสธการสงสนคาได เพราะจะทาใหความเชอมนในการสงซอสนคาลดลง (3) พนทในการจดเกบสนคา เปนปจจยสาคญอกปจจยหนง เนองจากโกดงเกบสนคาเปนสถานทใชในการจดเกบรกษาสนคา (Storage) เพอรอการจาหนายใหแกรานคาปลก ดงนน ตวแทนยอยตองมการบรหารจดการสนคาคงคลงใหเหมาะสม มพนทจดเกบสนคาขนาดใหญพอสมควร เพองายตอการขนสงสนคา รวมถงตองคอยระวงเรองสตวรบกวนดวย ซงคณะผวจยจะขออภปรายในประเดนเหลาน ดงน ตวแทนยอย (Sub agent) มนโยบายในการพจารณาซอเบยรชางจาก (1) เงนทนของรานคา ซงสอดคลองกบผลงานวจยของจรยา พสวสด (2551) ไดศกษาปจจยทมผลตอการตดสนใจซอเบยรมาจาหนายของรานคาปลกในอาเภอพระนครศรอยธยา จงหวดพระนครศรอยธยา โดยพบวา เงนทนหมนเวยนของรานคาถอเปนปจจยสาคญของรานคาปลก เพราะระดบเงนลงทนหมนเวยนของรานคาทตางกน มผลตอระดบการตดสนใจซอเบยรมาจาหนายทแตกตางกน กลาวคอ ไมวาจะรานคาปลกจะมการจดการรานในรปแบบใด รานคาปลกกจะซอสนคาตามระดบเงนทนหมนเวยนของตนเองเปนหลก จงเปนผลทาใหการตดสนใจซอของรานคาปลกมความแตกตางกน (2) จานวนพนกงานของรานคา พบวา ตวแทนจาหนายยอยจาเปนทจะตองจางพนกงานททาหนาทขนสงสนคาอยางนอย 6 คน แบงเปน 2 ชด ชดละ 3 คน เพอกระจายสนคาไปสรานคาปลก นอกจากนยงพบวา เมอพนกงานปฏบตงานขนสงมจานวนไมเพยงพอ เจาของกจการจะตองสามารถปฏบตงานแทนพนกงานปฏบตการขนสงได ซงสอดคลองกบงานวจยของ พรชย เกตศรทอง (2553) ทไดศกษา การปรบปรงมาตรฐานจานวนพนกงานตอสายการผลต พบวา การทพนกงานทางานในหนาทเดมซา ๆ ยอมทาใหเกดความชานาญในหนาทดงกลาว ทาใหพนกงานมความเชยวชาญ และทางานไดด ทาใหหนวยงานสามารถลดจานวนของพนกงานในการทาหนาทดงกลาวไดมากขน ซงอาจกลาวไดวา จานวนลกจางของกจการตองมปรมาณทเหมาะสมกบหนาท อยางไรกตาม พนกงานทมความชานาญจะสามารถทางานไดมากขน ซงในกรณของตวแทนยอยมลกจางจานวนนอย แตเจาของกจการสามารถทางานแทนลกนองไดโดยอาศยประสบการณทยาวนาวในการทางาน และ (3) พนทในการจดเกบสนคา ตวแทนยอย (Sub agent) จาเปนตองมพนทในการจดเกบทมขนาดใหญ เพยงพอตอการสงใหกบรานคาปลกจานวนมาก นอกจากนโกดงเกบสนคายงเปนสถานทใชในการจดเกบรกษาสนคา (Storage) เพอรอการจาหนายใหแกรานคาปลก ดงนน โกดงตองมคณลกษณะทเหมาะสม เชน โกดงมพนทขนาดใหญ สามารถสต฿อกสนคาไดในปรมาณทมากพอสมควร และมทางเขาออกขนาดใหญเพอใหงายตอขนสงสนคา ซงใกลเคยงกบความคดของคฑาวธ หลนหะตระกล (2556) ทไดศกษาเรอง การใชระบบคมบง

522


(Kamban System) ดวยการเตมเตมเพอการวางแผนและจดการพนทในการจดเกบสนคาในโรงงาน ทพบวา การบรหารสนคาคงคลงทมประสทธภาพยอมทาใหเกดความยดหยน (Flexibility) โดยจะเกบสนคาคงคลงในโกดงในปรมาณทตองการเทานน วธนเปนไปเพอปองกนไมใหมสนคามากเกนไปในโกดง (Over Supply) ซงเปนความสญเปลาในการลงทนสต฿อกสนคาไว อาจกลาวไดวา ตวแทนยอยมระบบการบรหารจดการพนทเกบสนคาหรอโกดงทยดหยน กลาวคอ ตวแทนยอยมความระมดระวงเรองโกดงสนคาเตม ซอมาเยอะเกน ขายไมได และตองมขนาดพนทเกบสนคาทเปนระบบระเบยบเพอลดความเสยงทจะทาใหสนคาเสยหาย

2. ปจจยสวนประสมทางการตลาดทมผลตอการตดสนใจซอเบยรชางของตวแทนยอยเพอจาหนายแกรานคาปลก ไดแก (1) ดานผลตภณฑ พบวา เบยรชางเปนแบรนดทงายตอการจดจา และมดกรทไมสงมากทาใหงายตอการดม (2) ดานราคา พบวา เบยรชางมราคาทตากวาสนคาคแขง เมอเทยบในปรมาณทใกลเคยงกน (3) ดานชองทางการจดจาหนาย พบวา ตวแทนยอยมความมนใจในระบบการกระจายสนคา กลาวคอ มความมนใจวาสนคาจะมาถงตวแทนจาหนายยอยไดอยางรวดเรว และสนคาอยในสภาพทสมบรณ และ (4) ดานสงเสรมการขาย พบวา ตวแทนมความพงพอใจในการสงเสรมการขายของบรษทใหญ เชน สรอยคอทองคา รถมอเตอรไซค ตแช รถกระบะ กระเปาเดนทาง ฯลฯ ตลอดจนพงพอใจในสวนลดหรอของแถมทมาจากการสงซอสนคาในปรมาณมาก กลาวไดวา ปจจยสวนประสมทางการตลาดทง 4 ดาน มผลตอการตดสนใจซอเบยรชางของตวแทนยอยเพอจาหนายแกรานคาปลกซงสอดคลองกบงานวจยของศรพร วณาม , สาโรจน โอพทกษชวน และทรงพร หาญสนต (2558) ทไดศกษา ปจจยทมอทธพลตอการตดสนใจซอผลตภณฑเบยรสงหขวดแกว ขนาด 500 มลลลตร ทวางจาหนายแทนแบบเดม ซงเปนงานวจยเชงปรมาณ โดยผลการวจยสอดคลองกน กลาวคอ ปจจยสวนผสมการตลาดมความสมพนธเชงบวกกบตอการตดสนใจซอผลตภณฑเบยรสงหขวดแกว ขนาด 500 มลลลตร อยางมนยสาคญทางสถต โดยพบวา ปจจยสวนผสมทางการตลาดทมผลตอการตดสนใจซอของรานคาปลกในระดบมาก คอ ดานผลตภณฑ และปจจยสวนผสมทางการตลาดทมผลตอการตดสนใจซอของรานคาปลกในระดบปานกลาง ไดแก ดานราคา ดานชองทางการจดจาหนาย และดานสงเสรมการตลาด กลาวไดวางานวจยเชงปรมาณ (ศรพร วณาม, สาโรจน โอพทกษชวน และทรงพร หาญสนต , 2558) ชใหเหนวา ปจจยสวนผสมทางการตลาดมอทธพลผลตอการตดสนใจซอเครองดมแอลกอฮอลเพอนามาจาหนายเชนเดยวกนกบงานวจยเชงคณภาพชนนของคณะผวจย

ขอเสนอแนะในการท าวจยครงตอไป การวจยในครงนเปนการวจยเชงคณภาพททาใหมองเหนปจจยสาคญของการบรหารงานของตวแทนยอย ในเขตอาเภอแมแตง จงหวดเชยงใหม ในการตดสนใจซอเบยรชางเพอมาจาหนายใหแก

523


รานคาปลก ซงพบวา ปจจยพนฐานทมอทธพลตอการตดสนใจซอเบยรชางของตวแทนยอย มปจจยสาคญ 3 ประการ ไดแก 1) เงนลงทนของรานคาปลก 2) จานวนพนกงานปฏบตงานขนสง 3) พนทในการจดเกบสนคา นอกจากน ปจจยสวนผสมทางการตลาดทง 4 ดาน กมความสาคญตอการตดสนใจซอดวยเชนกน อยางไรกตาม ปจจยตางๆ ทกลาวมาทงหมดน ยงไมมการนามาศกษาในลกษณะโมเดลปจจยเชงสาเหต (A Causal Model of Factors) ซงสามารถอธบายความสมพนธของตวแปรทง 7 ปจจยในเชงปรมาณ ทจะทาใหตอบคาถามการวจยเพมเตมไดวา ปจจยพนฐานทง 3 ปจจย และปจจยสวนผสมทางการตลาดทง 4 ดานน มอทธพลตอการตดสนใจซอของตวแทนยอยในระดบใด นอกจากน โมเดลปจจยเชงสาเหตยงสามารถตอบขอคาถามการวจยในประเดนวา หากนาขอสรปจากงานวจยเชงคณภาพนไปสรางเปนกรอบความคดในงานวจยเชงปรมาณเพอสรางโมเดลสมมตฐาน โมเดลสมมตฐานนจะสอดคลองกบขอมลเชงประจกษ (Empirical data) ทเกบจากกลมตวอยางทเปนตวแทนยอยในอาเภออนๆ หรอจงหวดอนๆไดหรอไม อยางไร ซงเปนประเดนทนาสนใจนามาศกษาในครงตอไป เพอทาใหการศกษาในประเดนนสมบรณมากยงขน

เอกสารอางอง กรมสรรพสามตร. (2558). ผลงาน สสส.กบขอมล “ เหลา-เบยร-บหร ” รายยหอทง “ปรมาณ-

ภาษทจาย” ป 2550- 2558. สบคนเมอ 17 พฤศจกายน 2560 [ออนไลน] https://www.excise.go.th

คฑาวธ หลนหะตระกล.(2556).การศกษาศกษาการใชระบบคมบงดวยการเตมเตมเพอการวางแผนและจดการพนทในการจดเกบสนคาในโรงงาน การคนควาอสระระดบมหาบณทต สาขาการจดการขนสงและโลจสตกส มหาวทยาลยบรพา.

คณาพร คามล. (2555). การศกษาการพฒนาระบบการบรหารจดการรานคาปลก กรณศกษา“รานคมบญ” ต าบลอาฮ จงหวดเลย. การคนควาอสระระดบบณฑต หลกสตรบรหารธรกจมหาบณฑต บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยหอการคาไทย.

จรยา พสวสด.(2551).ปจจยทมผลตอการตดสนใจซอเบยรชางมาจ าหนายของรานคาปลกในอ าเภอพระนครศรอยธยา จงหวดพระนครศรอยธยา การคนควาอสระระดบบณฑต บรหารธรกจมหาบณฑต มหาวทยาลยราชภฏพระนครศรอยธยา.

จกรกฤษณ สขยง.(2556). สารานกรมไทยส าหรบเยาวชนฯ เลมท 27. สบคนเมอวนท 17 พฤศจกายน 2560 [ออนไลน] http://www.prthai.com/article/detail.asp?kid=2773

ทบทม วงศประยร และคณะ. (2542). เศรษฐศาสตรการพฒนาเบองตน. กรงเทพมหานคร: สานกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย.

524


บรษท ไทยเบฟเวอเรจ จากด.( 2557). รจกเบยรชาง. สบคนเมอวนท 17 พฤศจกายน 2560 [ออนไลน] https://changbeer.com/brand/?lang=th

ประชาชาตธรกจ. (2560). เบยร 1.8 แสนลานเดอด! "สงห-ชาง" แลกหมด แยงมารเกตแชร. สบคนเมอวนท 17 พฤศจกายน 2560. [ออนไลน]ttps://www.prachachat.net/news_detail.php?newsid=1483269512

ปารชาต ศรคชาม .(2544). การรบรภาพลกษณเบยรลโอเปรยบเทยบกบเบยรชางของผบรโภคในเขตกรงเทพมหานคร. วทยานพนธวารสารศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

พรชย เกตศร. (2553). การปรบปรงมาตรฐานจ านวนพนกงานตอสายการผลต . วทยานพนธวศวกรรมศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

สภางค จนทวานช. (2547). การวเคราะหขอมลในการวจยเชงคณภาพ . (พมพครงท 12). กรงเทพมหานคร: สานกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย.

ศรพร วณาม, สาโรจน โอพทกษชวน และทรงพร หาญสนต (2558). ทศนคตของผบรโภคและปจจยทมอทธพลตอการตดสนใจซอผลตภณฑเบยรสงหขวดแกว ขนาด 500 มลลลตร ทวางจ าหนายแทนแบบเดม. เอกสารรวบรวมบทความวจยประชมวชาการระดบชาต ประจาป 2558, 9 มถนายน 2558 ณ คณะนเทศศาสตรและนวตกรรมการจดการ สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร, กรงเทพมหานคร.

ศรวรรณ เสรรตน และคณะ .(2541). การวจยธรกจ. กรงเทพมหานคร: เพชรจรสแสงแหงโลกธรกจ.

ศนยวจยปญหาสรา.(2556). สถานการณการบรโภคเครองดมแอลกอฮอลและผลกระทบในประเทศไทย. กรงเทพฯ : ศนยวจยปญหาสรากระทรวงสาธารณสข.

ศนยวจยปญหาสรา.(2557). สถานภาพการบรโภคสรา พ.ศ. 2556. กรงเทพฯ : ศนยวจยปญหาสรากระทรวง สาธารณสข.

Kondo Kirin. Beer and health: preventive effects of beer components on lifestyle-related diseases. Bio factors. 2004; 22(4): 303-310.

Sara Arranz, Gemma Chiva-Blanch, Palmira Valderas-Martínez , Alex Medina-Remón, Rosa M. Lamuela-Raventós, and Ramón Estruch. Wine, Beer, Alcohol and Polyphenols on Cardiovascular Disease and Cancer. Nutrients. 2012; 4(7): 759–781.

525


ปจจยทมผลตอแนวโนมการลาออกของพนกงานหางสรรพสนคาใน 3 จงหวด ภาคตะวนตกของประเทศไทย

Factors affecting the resignation trend of department store employees in the 3 western provinces, Thailand.

มลลกา นามเดช(Manlika Namdech)1 สเมธ ธวดาราตระกล(Sumeth Tuvadaratragool)2 คณะบรหารธรกจมหาบณฑต มหาวทยาลยนานาชาตแสตมฟอรด

1Corresponding author. E-mail: [email protected] 2Corresponding author. E-mail: [email protected]

บทคดยอ

การวจยนมวตถประสงคเพอ 1) ศกษาปจจยทเกยวของกบการลาออกของพนกงานหางสรรพสนคาใน 3 จงหวดภาคตะวนตกของประเทศไทย และ 2) ศกษาปจจยทมผลตอแนวโนมการลาออกของพนกงานหางสรรพสนคาใน 3 จงหวดภาคตะวนตกของประเทศไทย กลมตวอยาง คอ พนกงานทยงคงทางานอยจานวน 193 คน และพนกงานทเคยทางานหางสรรพสนคาโดยลาออกไปแลวจานวน 207 คน เครองมอทใชในการศกษา เปนแบบสอบถามแบบ สถตทใชในการวเคราะห ไดแก คาความถ (Frequency) คารอยละ (Percentage) คาเฉลย (Mean) คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) และ การวเคราะหถดถอยแบบโลจสตค (Logistic Regression) ผลการวจยพบวา 1. ปจจยทเกยวของกบการลาออกของพนกงานหางสรรพสนคาใน 3 จงหวดภาคตะวนตกของประเทศไทย โดยรวมอยในระดบมาก เมอพจารณารายดานพบวา ปจจยจงใจมาเปนอนดบแรก รองลงมาคอ ปจจยอนามย และ ปจจยความผกพน ตามลาดบ 2. ปจจยทมผลตอแนวโนมการลาออกของพนกงานหางสรรพสนคาใน 3 จงหวดภาคตะวนตกของประเทศไทย อยางมนยยะสาคญท 0.05 มทงหมด 6 ตวแปรจากการคานวณสถตถดถอยโลจสตคทว แบบถอยหลงหรอคดเลอกออกทละขนตอน (Backward Selection) ไดแก ดานความสาเรจ ดานลกษณะงาน ดานเพอนรวมงาน ดานการยอมรบ ดานความผกพนทางสงคม และดานความกาวหนา ค าส าคญ: การลาออก, พนกงานหางสรรพสนคา, ปจจยจงใจ, ปจจยอนามย และ ปจจยความผกพน

526


Abstract This research aimed 1) to study factors relative to the resignation trend of service department store employees in the 3 western provinces, Thailand, and 2) to study factors affecting the resignation trend of service department store employees in the 3 western provinces, Thailand. A total 400 sample set comprises of 193 employees who is working for service department store in the 3 western provinces and 207 ex-employees who have resigned. Questionnaires are used as a data collection tool. Statistics used in this research include frequency, percentage, mean, standard deviation, and logistic regression. The research results are as follows: 1. In overall, factors relative to the resignation trend of service department store employees in the 3 western provinces, Thailand, is in high level. Motivates factors come first, followed by hygiene factors, and commitment factors, respectively. 2. Factors affecting the resignation trend of service department store employees in the 3 western provinces, Thailand with 0.05 statistically significant level, include achievement, work itself, interpersonal relation, recognition, normative commitment, and advancement. Keywords: Resignation, department store employees, motivates factors, hygiene factors, and commitment factors บทน า ในการบรหารทรพยากรมนษยนน ถงแมองคกรตางๆ จะมการบรหารไดดเพยงไรกตามหลาย ๆ องคกรมกจะพบปญหาในการบรหารทรพยากรมนษยทสาคญประการหนงคอการลาออกของพนกงาน นอกจากจะสงผลกระทบตอประสทธภาพ การบรหารขององคกรแลวยงสงผลใหองคกรกรมคาใชจายเพมขน ทงจากการสรรหาและคดเลอก บคลากรใหม รวมถงการฝกอบรมบคลากรเพอพฒนาความสามารถใหสามารถทางานไดอยางมประสทธภาพ และคาเสยหายทเกดขนเมอเกดความผดพลาดในการทางานซงมสาเหตจากการขาดบคลากรทมความชานาญหากองคกรสามารถคนหา สาเหตของปญหาการลาออกไดอยางมประสทธภาพกสามารถทจะแกปญหาไดตรงจด โดยความสญเสยหรอผลกระทบทเกดจากการลาออกน สามารถชวยใหองคกรลดคาใชจายและสรางใหเกดความสมดลระหวางองคกรกบพนกงาน อนจะสงผลดใหเกดการบรรลเปาหมายขององคกร

527


อตราการลาออกของพนกงาน สงผลกระทบตอองคกรและเกดภาระทตองสรรหาบคลากรใหมมาบรรจแทนในตาแหนงทวาง ทงนจากการทบทวนวรรณกรรม พบวา พนกงานหางสรรพสนคามแนวโนมในการลาออกจากงานคอนขางสง ดงนนผ ศกษาจงเหนวาการศกษาถงปจจยทมผลตอการตดสนใจลาออกจากงานของพนกงาน ของหางสรรพสนคานน ยอมมประโยชนตอองค กร ผลการศกษาจะทาใหองคกรสามารถนามาพฒนาและปรบปรงสภาพการทางานและการบรหารจดการทรพยากรมนษยของทางหางสรรพสนคา เพอเสรมสรางแรงจงใจในการทางานเพอการปฏบตงานทมประสทธภาพและประสทธผล และเพอตอบสนองวตถประสงคหลก และนามาซงการปรบลดจานวนการลาออกของพนกงานหางสรรพสนคาไดดขน ทงนไดนาทฤษฎสองปจจยของ Herzberg (1959) ทฤษฎปจจยความผกพนของ Allen and Meyer (1990) และ ทฤษฎลาดบขนความตองการของ Abraham Maslow (1960) มาสรางกรอบงานวจย ซงขอมลทไดจากการศกษาจะเปนประโยชนตอองคกรในการทาใหองคกรทราบถงสาเหต หลกในการตดสนใจลาออกของพนกงาน เพอทองคกรจะนามาใชเปนแนวทางในการลดปญหาการลาออกและเพอใหการบรหารงานดานบคลากรเปนไปอยางมประสทธภาพตลอดจนลดการสญเสย หรอผลกระทบตางๆ ทอาจเกดขนจากการสรรหาบคลากรใหม โดยงานวจยไดนาทฤษฎสองปจจยของเฮอรเบรก (1959) และทฤษฎปจจยความผกพนของ Allen and Meyer (1990) มาสรางกรอบตวแปรสงผาน วตถประสงคของการวจย 1. เพอศกษาปจจยทเกยวของกบการลาออกของพนกงานหางสรรพสนคาใน 3 จงหวดภาคตะวนตกของประเทศไทย

2. เพอศกษาปจจยทมผลตอแนวโนมการลาออกของพนกงานหางสรรพสนคาใน 3 จงหวดภาคตะวนตกของประเทศไทย วธด าเนนการวจย ขอบเขตของการวจย 1. ขอบเขตดานประชากรและกลมตวอยาง ประชากรคอพนกงานหางสรรพสนคา 3 จงหวดในภาคตะวนตกของประเทศไทย ไดแก จงหวดประจวบครขนธ จงหวดเพชรบร และจงหวดราชบร ไมทราบจานวนประชากร เนองจากประชากรมขนาดใหญและไมทราบจานวนประชากรทแนนอน ดงนนขนาดตวอยางสามารถคานวณไดจากสตร ไมทราบขนาดตวอยางของ W.G. Cochran โดยกาหนดระดบคา ความเชอมนรอยละ 95 และระดบคาความคลาดเคลอนรอยละ 5 (กลยา วาณชยบญชา , 2549, หนา 74) จานวนตวอยางท

528


ใชในงานวจยน เทากบ 400 คน โดยแบงเปนพนกงานทยงคงทางานอยจานวน 193 คน และพนกงานทเคยทางานหางสรรพสนคาโดยลาออกไปแลวจานวน 207 คน

2. ขอบเขตดานตวแปร งานวจยไดนาทฤษฎสองปจจยของ Herzberg (1959) และทฤษฎปจจยความผกพนของ Allen and Meyer (1990) มาสรางกรอบตวแปรสงผาน โดยมรายละเอยดตวแปรดงน ตวแปรตน ไดแก - ปจจยสวนบคคล ประกอบดวย เพศ อาย สถานภาพสมรส ระดบการศกษา และ ระยะเวลาการทางาน ตวแปรสงผาน ไดแก

- ปจจยทเกยวของกบการลาออกของพนกงานหางสรรพสนคาใน 3 จงหวดภาคตะวนตกของประเทศไทย ประกอบดวย

- ปจจยการจงใจ ไดแก ลกษณะงาน ความรบผดชอบ ความสาเรจ การยอมรบ ความทาทาย และความกาวหนาในงาน - ปจจยอนามย ไดแก นโยบายองคกร การบงคบบญชา หวหนางาน สภาพแวดลอม คาจาง สวสดการ และเพอนรวมงาน

- ปจจยความผกพน ไดแก ดานความตอเนอง ดานความรสก และ ดานบรรทดฐานทางสงคม ตวแปรตาม ไดแก - แนวโนมการลาออกของพนกงานพนกงานหางสรรพสนคาใน 3 จงหวดภาคตะวนตกของประเทศไทย ซงมคา 2 คา คอ 1 หมายถงแนวโนมในการลาออก และ 0 หมายถงแนวโนมในการไมลาออก สมมตฐานการวจย ลกษณะงาน ความรบผดชอบ ความสาเรจ การยอมรบ ความทาทาย ความกาวหนาในงาน นโยบายองคกร การบงคบบญชา หวหนางาน สภาพแวดลอม คาจาง สวสดการ เพอนรวมงาน ความตอเนอง ความรสก และบรรทดฐานทางสงคม มผลตอแนวโนมการลาออกของพนกงานหางสรรพสนคาใน 3 จงหวดภาคตะวนตกของประเทศไทย เครองมอทใชในการวจย ใชแบบสอบถามเปนเครองมอในการวจย ซงมทมาจาก การศกษาแนวคดทฤษฎและผลงานวจยทเกยวของ เนอหาในแบบสอบถามนแบงออกเปน 2 สวน คอ

529


สวนท 1 ปจจยสวนบคคล เปนแบบสอบถามแบบตรวจสอบรายการ (Checklist) จานวน 5 ขอ ประกอบดวย เพศ อาย สถานภาพสมรส ระดบการศกษา และ ระยะเวลาการทางาน สวนท 2 ปจจยของแรงจงใจทมผลตอการลาออกของพนกงาน ของพนกงานหางสรรพสนคา ใน 3 จงหวดภาคตะวนตกของประเทศไทย เปนแบบสอบถามแบบ มาตรประมาณคา (Rating scale) ม 5 ระดบ และไดสรางขนมาเพอใหคะแนนตามหลกของลเคอรทสเกล (Likert, Rensis., 1967) ด าเนนการตามขนตอนเพอสรางเครองมอวจย 1 ศกษาเอกสาร โดยการศกษาแนวคดทฤษฎและผลงานวจยทเกยวของ เพอนามาเปนแนวทางในการสรางแบบสอบถาม 2 การกาหนดประเดนและขอบเขตของคาถามใหสอดคลองกบวตถประสงค และกรอบแนวคดในการวจย 3 สรางแบบสอบถามฉบบราง เสนออาจารยทปรกษาเพอตรวจสอบความ ครอบคลมของเนอหาและความถกตองของการใชสานวนภาษาและขอเสนอแนะพรอมทงการปรบปรง แกไขขอบกพรองตามคาแนะนา ท าการเกบรวบรวมขอมล 1. ผวจยดาเนนการแจกแบบสอบถามใหกบกลมตวอยาง โดยกลมตวอยางแรกคอ ผทยงทางานอย จากนนใชวธการสอบถามจากผททางานอยถงผทออกไปแลว และฝากแบบสอบถามเพอกลมตวอยางท 2 คอผทออกไปแลวไดทาแบบสอบถาม 2. ผวจยทาการตรวจสอบความสมบรณถกตอง คดแยกแบบสอบถามทไมสมบรณ นบจานวน และทาการจดเกบเพมเตมใหครบตามจานวน 3. นาแบบสอบถามทสมบรณมาบนทกลงรหสและตรวจใหคะแนนตามเกณฑทกาหนดไว การวเคราะหขอมล ผวจยไดทาการเกบรวบรวมขอมลทงหมดทไดจาก แบบสอบถาม พรอมกบตรวจสอบความถกตอง จากนนนาแบบสอบถามมาลงรหส (Coding) และ ประมวลผลดวยโปรแกรมสาเรจรปทางสถตโดยในการวเคราะหขอมลทไดจากการเกบแบบสอบถาม จะแบงเปน 4 สวนหลก ดงน 1 การวเคราะหปจจยสวนบคคล การวเคราะหปจจยสวนบคคลของพนกงานหางสรรพสนคาใน 3 จงหวดภาคตะวนตกของประเทศไทย จะใช สถตเชงพรรณนา (Descriptive Statistics) ประกอบดวยคาความถ (Frequency) และคารอยละ (Percentage) ในการอธบายขอมล

530


2 การวเคราะหปจจยการจงใจ ตอการลาออกของพนกงานใน 3 จงหวดภาคตะวนตกของประเทศไทย จะใชสถตเชงพรรณนา (Descriptive Statistics) ประกอบดวยคาเฉลย (Mean) และคาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) 3 การวเคราะหปจจยอนามย ตอการลาออกของพนกงานใน 3 จงหวดภาคตะวนตกของประเทศไทย จะใชสถตเชงพรรณนา (Descriptive Statistics) ประกอบดวยคาเฉลย (Mean) และคาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) 4 การวเคราะหปจจยความผกพน ตอการลาออกของพนกงานใน 3 จงหวดภาคตะวนตกของประเทศไทย จะใชสถตเชงพรรณนา (Descriptive Statistics) ประกอบดวยคาเฉลย (Mean) และคาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) 5 การวเคราะหปจจยทมผลตอแนวโนมการลาออกของพนกงานหางสรรพสนคาใน 3 จงหวดภาคตะวนตกของประเทศไทย จะใชสถตเชงอนมาน ( Inferential Statistics) ไดแก การวเคราะหความถดถอยโลจสตค (Logistic Regression Analysis) (กลยา,2551) ซงใชศกษาความสมพนธเชงเหตผลระหวางปจจยจงใจ ปจจยอนามย และปจจยความผกพน ทมผลตอแนวโนมการลาออกของพนกงานหางสรรพสนคาใน 3 จงหวดภาคตะวนตกของประเทศไทย (Xi ) และแนวโนมการลาออกของพนกงานหางสรรพสนคาใน 3 จงหวดภาคตะวนตกของประเทศไทย (Y) โดยทแนวโนมการตดสนใจลาออก ดงกลาว มคาไดเพยง 2 คา (Dichotomous Variable) คอ 1 (แนวโนมการตดสนใจลาออก) และ 0 (แนวโนมการตดสนใจไมลาออก) ผลการวจย

จากการศกษาวจยเรองปจจยทมผลตอแนวโนมการลาออกของพนกงานหางสรรพสนคาใน 3 จงหวด ภาคตะวนตกของประเทศไทย สรปผลการวจยไดดงน 1. พนกงานหางสรรพสนคาใน 3 จงหวดภาคตะวนตกของประเทศไทย สวนใหญเปนเพศชาย มอาย 18-22 ป มสถานภาพโสด มระดบการศกษาตากวาปรญญาตร และ มระยะเวลาการทางานนอยกวา 1 ป 2. ปจจยทมผลตอแนวโนมการลาออกของพนกงานหางสรรพสนคาใน 3 จงหวด ภาคตะวนตกของประเทศไทย ในภาพรวมอยในระดบมาก เมอพจารณารายดาน พบวา ปจจยจงใจ มาเปนลาดบแรก รองลงมาคอ ปจจยอนามย และ ปจจยความผกพน ตามลาดบ ปจจยจงใจ ในภาพรวมอยในระดบมาก เมอพจารณารายดาน พบวา ดานความรบผดชอบ มาเปนลาดบแรก รองลงมาคอ ดานลกษณะงาน ดานความสาเรจ ดานการยอมรบ ดานความทาทาย และ ดานความกาวหนาในงาน ตามลาดบ

531


ปจจยอนามย ในภาพรวมอยในระดบมาก เมอพจารณารายดาน พบวา ดานคาจาง มาเปนลาดบแรก รองลงมาคอ ดานหวหนางาน ดานเพอนรวมงาน ดานสวสดการ ดานนโยบายองคกร ดานสภาพแวดลอม และ ดานการบงคบบญชา ตามลาดบ ปจจยความผกพน ในภาพรวมอยในระดบมาก เมอพจารณารายดาน พบวา ดานความผกพนทางสงคม มาเปนลาดบแรก รองลงมาคอ ดานความผกพนทางความรสก และ ดานความผกพนตอเนอง ตามลาดบ ผลการศกษาเชงอนมาน ปจจยดานลกษณะงาน ดานเพอนรวมงาน ดานความผกพนทางสงคม ดานความกาวหนาในงาน ดานการยอมรบ และดานความสาเรจ มผลตอแนวโนมการลาออกของพนกงานหางสรรพสนคาใน 3 จงหวด ภาคตะวนตกของประเทศไทย อยางมนยสาคญทางสถตท 0.05 คานวณสถตการวเคราะหแบบถดถอยโลจสตค แบบเชงกลมในลกษณะตวแปรทวทมคาเพยง 2 คา (Binary Logistic Regression Analysis) โดยเลอกตวแปรอสระเขาสมการถดถอยแบบถอยหลงหรอคดเลอกออกทละขนตอน (Backward Selection) ตารางท 1 แสดงรปแบบทงหมดของตวแปรปจจยทมผลตอแนวโนมการลาออกของพนกงานหางสรรพสนคาใน 3 จงหวด ภาคตะวนตก แบบถอยหลงหรอคดเลอกออกทละขนตอน (Backward Selection) Variables in the Equation

B S.E. Wald Df Sig. Exp(B) Step 9a ลกษณะงาน -.513 .186 7.656 1 .006 .598

ความรบผดชอบ -.245 .147 2.780 1 .095 .783 ความสาเรจ -.541 .146 13.778 1 .000 .582

การยอมรบ .338 .151 5.020 1 .025 1.402

ความกาวหนาในงาน -.268 .135 3.942 1 .047 .765 นโยบายองคกร -.249 .136 3.337 1 .068 .780

เพอนรวมงาน -.339 .123 7.579 1 .006 .712

ผกพนทางสงคม -.320 .117 7.427 1 .006 .726 Constant 7.943 1.228 41.852 1 .000 2816.981

532


จากการวเคราะหขอมลโดยใชสถตการวเคราะหแบบถดถอยโลจสตค แบบเชงกลมในลกษณะตวแปรทวทมคาเพยง 2 คา (Binary Logistic Regression Analysis) ผวจยไดเลอกผลของแบบถอยหลงหรอคดเลอกออกทละขนตอน (Backward Selection) เนองจากผลการวเคราะหสอดคลองกบวตถประสงคของงานวจยทตองการศกษาปจจยทมผลตอแนวโนมการลาออกของพนกงานหางสรรพสนคาใน 3 จงหวด ภาคตะวนตกของประเทศไทย การนาเอาตวแปรทงหมดเขาในสมการถดถอย แบบไบนารโลจสตค (Binary Logistic Regression) คานวณแบบ Backward ในการคานวณสถตจะทาการคดเลอกตวแปรออกทละขนทละตอน เปนจานวน 9 ชน และจบลงทชนท 9 ซงเปนชนทดทสดทมการคดเลอกตวแปรออก อธบายไดวา ดานลกษณะงาน ดานเพอนรวมงาน ดานความผกพนทางสงคม ดานความกาวหนาในงาน ดานการยอมรบ และดานความสาเรจ มผลตอแนวโนมการลาออกของพนกงานหางสรรพสนคาใน 3 จงหวด ภาคตะวนตก อยางมนยสาคญทางสถต (sig.) 0.05 สรปและอภปรายผล ผลการวจยสามารถสรปไดดงน (1) ปจจยทมผลตอแนวโนมการลาออกของพนกงานหางสรรพสนคาใน 3 จงหวด ภาคตะวนตกของประเทศไทย ในภาพรวมอยในระดบมาก โดยอนดบแรก ไดแก ปจจยจงใจ สวนอนดบสดทาย ไดแก ปจจยความผกพน เมอพจารณารายดาน พบวา ปจจยจงใจซงมภาพรวมอยในระดบมาก มความรบผดชอบมาเปนลาดบแรก สวนความกาวหนาในงานมาเปนอนดบสดทาย ปจจยอนามยซงมภาพรวมอยในระดบมาก มเรองคาจางมาเปนลาดบแรก สวนการบงคบบญชามาเปนอนดบสดทาย และปจจยความผกพนซงมภาพรวมอยในระดบมาก มความผกพนทางสงคมมาเปนลาดบแรก สวนความผกพนตอเนองมาเปนอนดบสดทาย (2) ปจจยดานลกษณะงาน ดานเพอนรวมงาน ดานความผกพนทางสงคม ดานความกาวหนาในงาน ดานการยอมรบ และดานความสาเรจ มผลตอแนวโนมการลาออกของพนกงานหางสรรพสนคาใน 3 จงหวด ภาคตะวนตกของประเทศไทย อยางมนยสาคญทางสถตท 0.05

อภปรายผล จากผลการวจยผวจยนาผลการวจยมาอภปรายผลตามวตถประสงค ดงน ปจจย (ปจจยจงใจ ปจจยอนามย และปจจยความผกพน) ทมผลตอแนวโนมการลาออกของพนกงานหางสรรพสนคา ใน 3 จงหวด ภาคตะวนตกของประเทศไทย ภาพรวมอยในระดบมาก ซงสอดคลองกบงานวจยของจอมตา เวยงธรรม (2556) ไดศกษาปจจยทมผลตอการตดสนใจลาออกของพนกงานขายในธรกจคาปลกนาฬการะดบสง พบวา ปจจยจงใจ ภาพรวมอยในระดบมาก และ

533


อษณษ จนทรอารง (2550) ศกษาเรอง อทธพลของแรงจงใจในการทางาน ความฉลาดทางอารมณ และการสนบสนนทางสงคม ทมตอความผกพนตอองคการของพนกงานในบรษทเอกชนแหงหนง พบวา แรงจงใจ โดยรวมอยในระดบสง มความสอดคลองกนคอ เมอพนกงานมความคดวาปจจยตางๆ ตอบสนองตอความตองการของการทางานจะทาใหปฎบตงานไดอยางมประสทธภาพ ปจจยจงใจทมผลตอแนวโนมการลาออกของพนกงานหางสรรพสนคา ใน 3 จงหวดภาคตะวนตกของประเทศไทย ภาพรวมอยในระดบมาก ซงสอดคลองกบงานวจยของ บลโชค อภสทธอมร (2554) ไดศกษาถงปจจยสวนบคคล ปจจยจงใจภายใน และปจจยดานการบรหารทมผลตอการตดสนใจลาออกของพนกงานบรษทซาบนา จากด (มหาชน) พบวาปจจยจงใจ ภาพรวมอยในระดบมาก และ ณฐชนนทพร ทพยรกษา (2556) ศกษาเรองแรงจงใจในการทางาน ความบางาน และความสขในการทางาน พบวา แรงจงใจมผลตอการทางาน อยในระดบมาก มความสอดคลองกนคอ หากแรงจงใจเปนไปในทางทด กจะทาใหพนกงานหางสรรพสนคาคงอยกบองคกรตอไป ปจจยจงใจทมผลตอแนวโนมการลาออกของพนกงานหางสรรพสนคา ใน 3 จงหวด ภาคตะวนตก ดานลกษณะงาน อยในระดบมาก ซงสอดคลองกบงานวจยของ สนธยา บญเรอง (2551) ศกษาถงสาเหตทพนกงานจางลาออกหรอมความตงใจลาออกจากงานกอนสนสดสญญาจางของพนกงานจางในเทศบาลนครปากเกรด จงหวดนนทบร พบวา ลกษณะงาน อยในระดบมาก คอ ในดานของลกษณะงานทปฎบตสอดคลองกบความตองการของผปฎบต ปจจยจงใจทมผลตอแนวโนมการลาออกของพนกงานหางสรรพสนคา ใน 3 จงหวด ภาคตะวนตก ดานความรบผดชอบ อยในระดบมาก ซงสอดคลองกบงานวจยของ กนตนา ระบอบ (2552) ศกษาปจจยทมอทธพลตอการตดสนใจลาออกของพนกงานบรษท องกยเฮงสกลนคร จากด พบวาปจจยดานความรบผดชอบอยในระดบมาก สอดคลองกนคอ เมอพนกงานไดรบมอบหมายตามความรบผดชอบในจานวนทเหมาะสมกจะทาใหปฎบตงานออกมาไดอยางมประสทธภาพ ปจจยจงใจทมผลตอแนวโนมการลาออกของพนกงานหางสรรพสนคา ใน 3 จงหวด ภาคตะวนตก ดานความสาเรจ อยในระดบมาก สอดคลองกบงานวจยของ มยร สคนธทรพย (2553) ไดศกษาปจจยทมผลตอการลาออกของพนกงานบรษทเซาทอสต เอเชยนแพคเกจจงแอนดแคนนง จากด พบวา ปจจยดานความสาเรจ อยในระดบมาก คอ เมอพนกงานปฎบตงานไดบรรลเปาหมายทวางไวกจะสามารถดาเนนงานตอไปได ปจจยจงใจทมผลตอแนวโนมการลาออกของพนกงานหางสรรพสนคา ใน 3 จงหวด ภาคตะวนตก ดานการยอมรบ อยในระดบมาก ซงสอดคลองกบงานวจยของ มยร สคนธทรพย (2553) ไดศกษาปจจยทมผลตอการลาออกของพนกงานบรษทเซาทอสต เอเชยนแพคเกจจงแอนดแคนนง จากด พบวา ปจจยดานการยอมรบ อยในระดบมาก สอดคลองกนคอ เมอพนกงานไดรบคาชมเชย และการปฎบตจากผอนเปนไปในแนวทางทด จะทาใหมกาลงใจในการปฏบตงานตอไป

534


ปจจยจงใจทมผลตอแนวโนมการลาออกของพนกงานหางสรรพสนคา ใน 3 จงหวด ภาคตะวนตก ดานความทาทาย อยในระดบมาก ซงสอดคลองกบงานวจยของ ลออจต องเจรญสมทร (2545) ศกษาเรองการลาออกของพนกงานในธรกจโรงแรมศกษาเฉพาะกรณพนกงานโรงแรม อมาร เอเทรยม กรงเทพฯ พบวา ความทาทายในงาน อยในระดบมาก พบวา เมอเกดความทาทายในงานแลวพนกงานสามารถปฎบตจนลลวงไปได กจะทาใหพนกงานไดมการพฒนาตนเอง และคดวาจะทาเชนใดเพอองคกรในอนาคต ปจจยจงใจทมผลตอแนวโนมการลาออกของพนกงานหางสรรพสนคา ใน 3 จงหวด ภาคตะวนตก ดานความกาวหนาในงาน อยในระดบมาก ซงสอดคลองกบงานวจยของ มยร สคนธทรพย (2553) ไดศกษาปจจยทมผลตอการลาออกของพนกงานบรษทเซาทอสต เอเชยนแพคเกจจงแอนดแคนนง จากด พบวา ปจจยดานความกาวหนาในงาน อยในระดบมาก , กนตนา ระบอบ (2552) ศกษาปจจยทมอทธพลตอการตดสนใจลาออกของพนกงานบรษท องกยเฮงสกลนคร จากด พบวาปจจยดานการไดรบความกาวหนา อยในระดบมาก และ วรรณวสา ดารงสกลวงษ (2557) ศกษาเรอง ปจจยทมอทธพบตอแนวโนมการลาออกของพนกงานในอตสาหกรรมฟอกหนง กรณศกษาบรษท อนเตอรไฮค จากด (มหาชน) พบวา ดานโอกาสและความกาวหนาในการปฏบตงาน อยในระดบมาก คอ พนกงานไดมการใชความรความสามารถในการปฎบตงานจนไดเลอนตาแหนงในระดบทสงขน ปจจยอนามยทมผลตอแนวโนมการลาออกของพนกงานหางสรรพสนคา ใน 3 จงหวด ภาคตะวนตก อยในระดบมาก ซงสอดคลองกบงานวจยของ สนธยา บญเรอง (2551) ศกษาถงสาเหตทพนกงานจางลาออกหรอมความตงใจลาออกจากงานกอนสนสดสญญาจางของพนกงานจางในเทศบาลนครปากเกรด จงหวดนนทบร พบวา ปจจยอนามย อยในระดบมาก และ สภารตน นาใจด (2548) ศกษาเรองคณภาพชวตและปญหาในการทางานทมอทธพลตอความพงพอใจในการทางานและแนวโนมพฤตกรรมการลาออก ของบคลากรมหาวทยาลยราชภฎสวนดสต พบวาปจจยอนามย อยในระดบสง สอดคลองกนคอ เมอองคกรมบรรยากาศในการทางานทดกจะสงผลใหพนกงานไมคดทจะลาออกจากองคกร ปจจยอนามยทมผลตอแนวโนมการลาออกของพนกงานหางสรรพสนคา ใน 3 จงหวด ภาคตะวนตก ดานการบงคบบญชา อยในระดบมาก ซงสอดคลองกบงานวจยของ ศกดระพ ศรนเวศน (2555) ไดศกษาถงปจจยทมผลตอการลาออกของพนกงานฝายผลตเปรยบเทยบลกษณะสวนบคคล ทมผลตอการลาออกของพนกงานฝายผลต และความสมพนธระหวางลกษณะงานกบการลาออกของพนกงานฝายผลตบรษท แคนาดอล เอเชย จากด พบวา ดานการปกครองบงคบบญชา อยในระดบมาก สอดคลองกนคอเมอมการปกครองทเทาเทยมกนพนกงานมความพงพอใจในการปฎบตงานรวมกบผอน

535


ปจจยอนามยทมผลตอแนวโนมการลาออกของพนกงานหางสรรพสนคา ใน 3 จงหวด ภาคตะวนตก ดานหวหนางาน อยในระดบมาก ซงสอดคลองกบงานวจยของศภรณ อาภรณ (2555) ไดศกษาสรางโมเดลปจจยเชงสาเหตทสงผลตอการลาออกจากงานของครโรงเรยนเอกชน พบวา ภาวะผนาของผบรหาร ทมอทธพลทางตรงจากการลาออกจากงานของครโรงเรยนเอกชน ในระดบมาก สอดคลองกนคอ เมอหวหนางานมการดแลเอาใจใสพนกงาน และรวมแกปญหาไปพรอมกนกจะทาใหการทางานราบรน เปนไปในทางทด ปจจยอนามยทมผลตอแนวโนมการลาออกของพนกงานหางสรรพสนคา ใน 3 จงหวด ภาคตะวนตก ดานสภาพแวดลอม อยในระดบมาก ซงสอดคลองกบงานวจยของ กลยา ปญญาไชย (2556) ไดศกษาปจจยในการตดสนใจลาออกของพนกงานมหาวทยาลยราชภฏกาญจนบร พบวาดานสงแวดลอมและบรรยากาศการทางาน อยในระดบมาก สอดคลองกนคอ สถานทปฎบตงานมความปลอดภย สะอาด บรรยากาศด กจะสงผลใหพนกงานปฎบตงานไดอยางมความสข ปจจยอนามยทมผลตอแนวโนมการลาออกของพนกงานหางสรรพสนคา ใน 3 จงหวด ภาคตะวนตก ดานคาจาง อยในระดบมาก ซงสอดคลองกบงานวจยของ ณธษ ส. ขาวสาอางค (2551) ไดศกษาถงปจจยสวนบคคลทมความสมพนธตอการลาออกของนกบนลาเลยงกองทพอากาศในการออกไปประกอบอาชพเปนนกบนพานชย พบวา ดานรายไดและสวสดการ อยในระดบมาก มความสอดคลองกนคอ เมอคาจางเหมาะสมกบตาแหนงงานและงานทไดรบมอบหมาย กจะสามารถคงอยกบองคกรไดยาวนาน ปจจยอนามยทมผลตอแนวโนมการลาออกของพนกงานหางสรรพสนคา ใน 3 จงหวด ภาคตะวนตก ดานสวสดการ อยในระดบมาก ซงสอดคลองกบงานวจยของ ณธษ ส. ขาวสาอางค (2551) ไดศกษาถงปจจยสวนบคคลทมความสมพนธตอการลาออกของนกบนลาเลยงกองทพอากาศในการออกไปประกอบอาชพเปนนกบนพานชย พบวา ดานรายไดและสวสดการ อยในระดบมาก สอดคลองกนคอ เมอพนกงานไดรบสวสดการอยางเหมาะสม กจะทาใหพนกงานมความมงมนทจะคงอยกบองคกรตอไป ปจจยอนามยทมผลตอแนวโนมการลาออกของพนกงานหางสรรพสนคา ใน 3 จงหวด ภาคตะวนตก ดานเพอนรวมงาน อยในระดบมาก ซงสอดคลองกบงานวจยของ อจฉรา อจฉรยอตสาห (2554) ศกษาถงสาเหตของการลาออกจากงานของพนกงานธนาคารตลอดจนความสมพนธระหวางลกษณะของประชากรกบความพงพอใจในการปฏบตงานทมผลตอการลาออกของพนกงานธนาคารพานชยแหงหนง พบวา ปจจยดานเพอนรวมงานอยในระดบมาก และ ศกดระพ ศรนเวศน (2555) ไดศกษาถงปจจยทมผลตอการลาออกของพนกงานฝายผลตเปรยบเทยบลกษณะสวนบคคล ทมผลตอการลาออกของพนกงานฝายผลต และความสมพนธระหวางลกษณะงานกบการลาออกของพนกงาน

536


ฝายผลตบรษท แคนาดอล เอเชย จากด พบวา ปจจยดานเพอนรวมงาน อยในระดบมาก สอดคลองกนคอ เพอนรวมงานมความสามคคชวยเหลอกน กจะสามารถปฎบตงานไดเปนอยางด ปจจยความผกพนทมผลตอแนวโนมการลาออกของพนกงานหางสรรพสนคา ใน 3 จงหวด ภาคตะวนตก ภาพรวมอยในระดบมาก ซงสอดคลองกบงานวจยของบนเทง ตลยารกษ (2558) ศกษาเรอง ปจจยทมผลตอแนวโนมการลาออกของพนกงานแผนกแมบานของ โรงแรมทบรหารโดยกลมแอคคอร ในเขตกรงเทพมหานคร พบวา ปจจยดานความผกพน อยในระดบมาก และ อรวรรณ ผดงรชดากจ (2550) ศกษาเรอง ความสมพนธของคณภาพชวตในการทางานกบความผกพนตอองคการ พบวา ระดบความผกพนองคการโดยรวมอยในระดบมาก สอดคลองกนคอ เมอพนกงานมความผกพนกบองคกร กจะสามารถคงอยกบองคกรได ปจจยความผกพนทมผลตอแนวโนมการลาออกของพนกงานหางสรรพสนคา ใน 3 จงหวด ภาคตะวนตก ดานความผกพนตอเนอง อยในระดบมาก สอดคลองกบงานวจยของ วรารกษ ลเลศพนธ (2557) ศกษาเรอง ปจจยทมผลตอความผกพนตอองคกรของพนกงาน บรษท เนชนบรอดเคสตงคอรปอเรชน จากด มหาชน พบวา ปจจยความผกพนตอเนอง อยในระดบมาก สอดคลองกนคอเมอทางานเปนระยะเวลานานพนกงานจะมความสบายใจ และไมคดทจะลาออก ปจจยความผกพนทมผลตอแนวโนมการลาออกของพนกงานหางสรรพสนคา ใน 3 จงหวด ภาคตะวนตก ดานความผกพนทางความรสก อยในระดบมาก ซงสอดคลองกบงานวจยของปารชาต บวเปง (2554) ศกษาเรอง ปจจยทมผลตอความผกพนตอองคกรของพนกงาน บรษท ไดกน ดนดสทรส ประเทศไทย (จากด) พบวา โดยภาพรวมความผกพนดานความรสก อยในระดบมาก จอมตา เวยงธรรม (2556) ไดศกษาปจจยทมผลตอการตดสนใจลาออกของพนกงานขายในธรกจคาปลกนาฬการะดบสง พบวา ดานความผกพนตอความรสก อยในระดบมาก สอดคลองกนคอ พนกงานมความภาคภมใจทไดรวมปฎบตงานกบองคกร กจะทาใหพนกงานมความผกพนตอองคกร ปจจยความผกพนทมผลตอแนวโนมการลาออกของพนกงานหางสรรพสนคา ใน 3 จงหวด ภาคตะวนตก ดานความผกพนทางสงคม อยในระดบมาก ซงสอดคลองกบงานวจยของวรารกษ ลเลศพนธ (2557) ศกษาเรอง ปจจยทมผลตอความผกพนตอองคกรของพนกงาน บรษท เนชนบรอดเคสตงคอรปอเรชน จากด มหาชน พบวา ดานความผกพนทางสงคม อยในระดบสง สอดคลองกนคอ พนกงานมความจงรกภกดตอองคกรจะยนยอมใหความรวมมอกบองคกรในดานตางๆ ปจจยทมผลตอแนวโนมตอการลาออกของพนกงานหางสรรพสนคาใน 3 จงหวดภาคตะวนตกของประเทศไทย อยางมนยสาคญท 0.05 ไดแก ดานลกษณะงาน ดานเพอนรวมงาน ดานความผกพนทางสงคม ดานความกาวหนา ดานการยอมรบ และดานความสาเรจ ซงสอดคลองกบงานวจยของ เยาวลกษณ มวงม (2551) ศกษาแรงจงใจทสงผลตอการปฏบตงานของเจาหนาทรฐ กรมสรรพากร, บนเทง ตลยารกษ (2558) ศกษาเรอง ปจจยทมผลตอแนวโนมการลาออกของ

537


พนกงานแผนกแมบานของ โรงแรมทบรหารโดยกลมแอคคอร ในเขตกรงเทพมหานคร และ กลยา ปญญาไชย (2556) ไดศกษาปจจยในการตดสนใจลาออกของพนกงานมหาวทยาลยราชภฏกาญจนบร ขอเสนอแนะ จากผลการวจยผศกษาวจยมขอเสนอแนะอนเปนประโยชนตอการพฒนาการบรหารทรพยากรบคคลพนกงานหางสรรพสนคา ใน 3 จงหวด ภาคตะวนตกของประเทศไทย ทมตอองคกรไดดงน ดานลกษณะงาน ควรมการอธบายหนางานใหพนกงานหางสรรพสนคามความเขาใจในงานเปนอยางด ทาใหพนกงานมความพงพอใจในงานททาอย ใหพนกงานไดมความรสกวางานไดใชความร ความสามารถของตวเองในการทางาน ปรมาณงานทไดรบมอบหมายควรมความเหมาะสม ดานความสาเรจ ควรมการใหพนกงานหางสรรพสนคามสวนรวมในการสรางเปาหมายความสาเรจ ทาใหพนกงานไดมอานาจในการตดสนใจเมองานมปญหา ใหพนกงานหางสรรพสนคาไดรบความไววางใจในการปฎบตงาน ควรมการนาเสนอสงทดใหในระหวางปฎบตงานเมอพนกงานคนนนๆปฎบตงานไดด ดานการยอมรบ ควรมการสรางวฒนธรรมองคกรใหมยอมรบนบถอจากเพอนรวมงานรนพรนนอง ยอมรบในผลการทางาน ควรมการยอมรบจากหวหนางานเมอปฎบตงานไดดควรไดรบคาชม เพอสรางความเปนมออาชพในการทางานและปฎบตงานไดดตอไปในอนาคต ดานความกาวหนา ควรมการสรางความรสกวาไดรบความสาเรจจากทางานใหกบพนกงานหางสรรพสนคา ใหไดรบความพงพอใจกบการไดรบการเลอนตาแหนงหลงจากการทางาน พนกงานไดใชความรเพอพฒนางานใหกาวหนาอยเสมอ ใหรสกวาการปฏบตงานทนมความกาวหนามากกวาทอน ดานเพอนรวมงาน ผบรหารและเพอนรวมงานควรปฎบตงานรวมกนไดเปนอยางด เพอนรวมงานสามารถชวยเหลอกนไดเมอยามไดรบปญหา สามารถปรกษาเพอนรวมงานไดเสมอเมอประสบปญหาในการทางาน มการยอมรบในความสามารถซงกนและกน ดานความผกพนทางสงคม ผบรหารควรมการสรางความผกพนตอหนาทใหกบพนกงานหางสรรพสนคาโดยใหมความรสกวาไมคดจะลาออกถงแมวามทอนใหขอเสนอทดกวา ไมคดจะลาออกเพราะมความผกพนกบเพอนรวมงานทน และจงรกภกดกบหางสรรพสนคาแหงน มความยนดทจะทาใหหางสรรพสนคามความกาวหนา

538


ขอเสนอแนะสาหรบการวจยครงตอไป 1. ศกษาการพฒนารปแบบการบรหารทรพยากรบคคลของหางสรรพสนคา 2. ควรศกษาคนควางานวจยทเกยวของกบการธารงรกษา พนกงานใหเพมขน รวมถงแนวคดและทฤษฎทเกยวของการตดตามขอมลขาวสารใหทนสมยอยเสมอเพอจะไดขอเทจจรงทมนาหนกเพมขน ในเรองของการธารงรกษาพนกงาน กตตกรรมประกาศ วทยานพนธฉบบนสาเรจลลวงไปไดดวยด เพราะไดรบการสนบสนนและความกรณาจากอาจารย ดร.สเมธ ธวดาราตระกล อาจารยทปรกษาวทยานพนธ ทไดเสยสละเวลาอนมคาใหความชวยเหลอและใหคาแนะนาทเปนประโยชนอยางยงตอผวจยในทกขนตอน ตลอดจนการเขยนบทความวจยเพอนาเสนอการประชมวชาการระดบชาต สงผลใหวทยานพนธเลมนถกตองและสมบรณยงขนผวจยขอกราบขอบพระคณในความกรณาของทานเปนอยางสง ขอขอบคณคณาจารย คณะบรหารธรกจ มหาวทยาลยนานาชาตแสตมฟอรดทกทานทไดสอนใหมความรทางวชาการบรหารธรกจ ซงเปนแนวทางในการทาวทยานพนธ ขอขอบคณผใหขอมลในการตอบแบบสอบถามทใหความรวมมอในการแสดงความคดเหนของทาน ทาใหผวจยสามารถเกบขอมลไดครบถวนสมบรณ จนทาใหเกดวทยานพนธทมคณคาเลมนขน ขอกราบขอบคณคณพอ คณแม ทไดใหโอกาสทางการศกษาและคอยเปนกาลงใจตลอดการศกษาและการทาวทยานพนธ และขอขอบคณเพอนๆ นกศกษาระดบปรญญาโท หลกสตรบรหารธรกจมหาบณฑต บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยนานาชาตแสตมฟอรด ทคอยเปนกาลงใจ ใหคาปรกษา และใหความชวยเหลอทดเสมอมา สดทายน คณคาและประโยชนของวทยานพนธเลมน ขอมอบวทยานพนธเลมนเปนกาลงใจและแรงบนดาลใจแกทกทานทนาไปศกษา และเปนเครองบชาพระคณคณพอ คณแม ญาตพนองครบาอาจารย และตลอดจนผมพระคณทกทานดวยความเคารพ หากมขอผดพลาดประการใด ผวจยขอนอมรบไวดวยความขอบคณยง เอกสารอางอง กนตนา ระบอบ. (2552). ปจจยทมอทธพลตอการตดสนใจลาออกของพนกงานบรษทองกยเฮง

สกลนคร จากด. วทยานพนธบรหารธรกจมหาบณฑต มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

539


กลยา ปญญาไชย. (2556). ปจจยในการตดสนใจลาออกของพนกงานมหาวทยาลยราชภฏกาญจนบร. บรหารธรกจมหาบณฑต มหาวทยาลยราชภฏกาญจนบร.

กลยา วานชยบญชา. (2549). การวเคราะหสถตขน สงดวย SPSS for windows. พมพครงท 5. ภาควชาสถต คณะพาณชยศาสตรและการบญช จฬาลงกรณมหาวทยาลย, กรงเทพฯ.

กลยา วานชยบญชา. (2551). การวเคราะหขอมล หลายตวแปร. พมพครงท 3. ภาควชาสถต คณะพาณชยศาสตรและการบญช จฬาลงกรณ มหาวทยาลย, กรงเทพฯ.

จอมตา เวยงธรรม. (2556) .ปจจยทมผลตอการตดสนใจลาออกของพนกงานขายในธรกจคาปลกนาฬการะดบสง. วทยานพนธบรหารธรกจมหาบณฑต มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

ณธษ ส. ขาวสาอาง. (2551). ปจจยสวนบคคลทมความสมพนธตอการลาออกของนกบนลาเลยงกองทพอากาศในการออกไปประกอบอาชพเปนนกบนพานชย. วทยานพนธศลปศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

ณฐชนนทพร ทพยรกษา. (2556). แรงจงใจในการทางาน ความบางาน และความสขในการทางาน. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต, สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร.

บนเทง ตลยารกษ. (2558) . ปจจยทมผลตอแนวโนมการลาออกของพนกงานแผนกแมบานของ โรงแรมทบรหารโดยกลม แอคคอร ในเขตกรงเทพมหานคร .วทยานพนธบรหารธรกจมหาบณฑต. มหาวทยาลยนานาชาตสแตมฟอรด

บลโชค อภสทธอมร. (2554) . ปจจยสวนบคคล ปจจยจงใจภายใน และปจจยดานการบรหารทมผลตอการตดสนใจลาออกของพนกงานบรษทซาบนาจากด (มหาชน). วทยานพนธศลปศาสตรมหาบณฑตมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.

ปารชาต บวเปง. (2554). ปจจยทมผลตอความผกพนองคกรของพนกงาน บรษท ไดกนอนดสทรส ประเทศไทย (จากด). การคนควาอสระปรญญาบรหารธรกจมหาบณฑต สาขาวชาธรกจระหวางประเทศคณะบรหารธรกจ มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลธญบร.

มยร สคนธทรพย. (2553). ปจจยทมผลตอการลาออกของพนกงานบรษทเซาทอสตเอเชยนแพคเกจจงแอนดแคนนง จากด. วทยานพนธบรหารธรกจมหาบณฑต มหาวทยาลยเชยงใหม.

เยาวลกษณ มวงม. (2551). แรงจงใจทสงผลตอการปฏบตงานของเจาหนาทของรฐ กรมสรรพากร.การคนควาอสระ บรหารธรกจมหาบณฑต. นครปฐม: มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลรตนโกสนทร.

ลออจต องเจรญสนทร (2545), การลาออกของพนกงานในธรกจโรงแรม: ศกษาเฉพาะกรณโรมแรมอมารเอเทรยม กรงเทพฯ, มหาวทยาลยบรพา.

540


วรรณวสา ดารงสกลวงษ. (2557). ปจจยทมอทธพลตอแนวโนมการลาออกของพนกงานใน อตสาหกรรมฟอกหนง: กรณศกษาบรษท อนเตอรไฮค จากด (มหาชน). หลกสตรบรหารธรกจมหาบณฑต มหาวทยาลยเนชน.

วรารกษ ลเลศพนธ, (2557). ปจจยทมผลตอความผกพนตอองคกรของพนกงานบรษท เนชน บรอดแคสตง คอรปอเรชน จากด มหาชน. Nation University:ม.ป.ท.

ศกดระพ ศรนเวศน. (2555). ปจจยทมผลตอการลาออกของพนกงานฝายผลต, เปรยบเทยบลกษณะสวนบคคล ทมผลตอการลาออกของพนกงานฝายผลตและความสมพนธระหวางลกษณะงานกบการลาออกของพนกงานฝายผลต บรษท แคนาดอล เอเชย จากด. วทยานพนธบรหารธรกจมหาบณฑต มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

ศภรณ อาภรณ. (2555). สรางโมเดลปจจยเชงสาเหตทสงผลตอการลาออกจากงานของครโรงเรยนเอกชน. วทยานพนธการบรหารการศกษามหาบณฑต คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

สนธยา บญเรอง. (2551). สาเหตทพนกงานจางลาออกหรอมความตงใจลาออกจากงานกอนสนสดสญญาจางของพนกงานจางในเทศบาลนครปากเกรด จงหวดนนทบร. วทยานพนธ บรหารธรกจมหาบณฑต มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

สภารตน นาใจด. (2548). คณภาพชวตและปญหาในการทางานทมอทธพลตอความพงพอใจในการทางานและแนวโนมพฤตกรรมการลาออกของบคลากรมหาวทยาลยราชภฏสวนดสต.ปรญญานพนธ. กศ.ม. (การตลาด). กรงเทพฯ : บณฑตวทยาลยมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร.

อรวรรณ ผดงรชดากจ. (2550). คณภาชวตในการทางานกบความผกพนตอองคการ: กรณศกษาขาราชการสงกดสานกงาน ปลดกระทรวงพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย.วทยานพนธการจดการมหาบณฑต, สาขาการจดการทรพยากรมนษย, บณฑตวทยาลย,มหาวทยาลยบรพา.

อจฉรา อจฉรยอตสาห. (2554). สาเหตของการลาออกจากงานของพนกงานธนาคารตลอดจนความสมพนธระหวางลกษณะของประชากรกบความพงพอใจในการปฏบตงานทมผลตอการลาออกของพนกงานธนาคารพานชยแหงหนง. วทยานพนธบรหารธรกจมหาบณฑต มหาวทยาลยมหาสารคาม

อษณษ จนทรอารง. (2550). อทธพลของแรงจงใจในการทางาน ความฉลาดทางอารมณ และการสนบสนนทางสงคมทมตอ ความผกพนตอองคการของพนกงานในบรษทเอกชนแหงหนง. วทยานพนธวทยาศาสตรมหาบณฑต สาขา จตวทยาอตสาหกรรม, มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

541


Allen, N.J., & Meyer, J.P. (1990). The measurement and antecedents of affective, continuance, and normative commitment to the organization. Journal of Occupational Psychology, 63, 1-18.

Herzberg, F.B.S. (1959). The Motivation to Work (2nd ed.). New York: Johns Wiley & Sohns.

Likert, Rensis. (1967). “The Method of Constructing and Attitude Scale”. In Reading in Fishbeic, M (Ed.), Attitude Theory and Measurement (pp. 90-95). New York: Wiley & Son.

Maslow, A. H. (1960). A Theory of Human Motivation. In Human Relation in Management. (pp. 122-144). I. L. Heckmann Jr. and S. G. Huneryager. eds. Cincinati: South-Western.

542


ปจจยทสงผลตอความอยรอดของผประกอบการประมงพาณชย จงหวดระนอง Factors Affecting the Survival of Commercial Fishery Owner in Ranong

พทธมน ใบศร(Pattamon Baisiri)1* ศรอร สมบรณทรพย(Sri-on Somboonsup)2 พฒน พฒนรงสรรค(Pat Pattanarangsun)3

สาขาวชาเศรษฐศาสตรธรกจ คณะเศรษฐศาสตร ศรราชา มหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตศรราชา *Corresponding author. E-mail: [email protected]

บทคดยอ การศกษาครงนมวตถประสงคเพอศกษาปจจยทสงผลตอความอยรอดของผประกอบการประมงพาณชย จงหวดระนอง อนประกอบดวย ปจจยลกษณะสถานประกอบการ พฤตกรรมการดาเนนธรกจประมงพาณชย และปจจยสภาพพนทภายนอก ซงใชขอมลปฐมภมทไดจากการเกบแบบสอบถามจากกลมตวอยาง 100 ตวอยาง ใชวธการสมตวอยางโดยใชวธสมตวอยางแบบบงเอญ ระหวางเดอนกมภาพนธ 2561 ถง มนาคม 2561 ทาการวเคราะหขอมลดวยแบบจาลองโลจต ผลการศกษาพบวา ปจจยทมผลกระทบตอความอยรอดของผประกอบการธรกจประมงพาณชย จงหวดระนอง ทระดบนยสาคญทางสถต 0.10 ไดแก ระยะเวลาดาเนนกจการ เงนลงทน ดาเนนธรกจประมงตอเนองรวม พฤตกรรมการจางแรงงานกรรมกรประมงพาณชย และปจจยสภาพพนทภายนอกดานสงแวดลอม ดานการเมอง และดานเศรษฐกจ ค าส าคญ: ความอยรอด ประมงพาณชย ผประกอบการ จงหวดระนอง

Abstract This research aimed to study factors affecting the survival of commercial fishery owner in Ranong which comprised characteristic of the firm, business operation, and PESTLE analysis. A questionnaire was distributed to collect primary data from 100 fishery owners in Changwat Ranong, and was collect by accidental sampling during February to March 2018 and was analyzed by logit model. According to the research, it has been found that factors affecting affecting the survival of fishery owner in Changwat Ranong at the statistical significance level of 0.10 were age of firm, initial investment, related fishing industry, hiring workers, In addition, PESTLE factor in term of ecological, economic, and politic could significantly explain the survival of fishery owner in Ranong as well. Keywords: Survival, Commercial Fishery, Owner, Changwat Ranong

543


บทน า ธรกจประมงพาณชยนบวามบทบาทตอผลผลตประมงไทยอยางมาก ผลผลตสวนใหญไดจาก

การทาเรอประมงพาณชย ซงประกอบดวยเรอประมงมากกวา 10,000 ลา บทบาทของการประมงไทยขยายตวจนเปนผนาทางทะเลภมภาคเอเชยทางตะวนออกเฉยงใต สงผลใหมลคาผลตภณฑมวลรวมประเทศในภาคประมงสงขน(วชาญ ศรชยเอกวฒน,2539) ในเขตการทาประมงพาณชยฝงอนดามน จงหวดระนองนบเปนจงหวดทนาจบตามองดวยเหตผล การทาประมงเปนอาชพ 1 ใน 3 ของประชากรจงหวดระนอง และอตสาหกรรมสวนใหญเปนอตสาหกรรมประมงตอเนอง มทงโรงงานขนาดเลก และโรงงานขนาดกลาง โครงสรางเศรษฐกจของจงหวดระนอง รายไดหลกมาจากภาคการเกษตร ทงการเกษตรปาไม การประมง อตสาหกรรมประมงตอเนอง และธรกจการขนสง เปนผลมาจากการเตบโตของภาคประมงในอดต โดยธรกจประมงตอเนองไดแก ทาเทยบเรอประมง แพซอ-ขายปลา โรงงานอาหารทะเลแปรรป โรงนาแขงในอตสาหกรรมประมงตอเนอง ตารางท 1.1 แสดงใหเหนวา ผลตภณฑภาคการเกษตรมการลดลงอยางตอเนองตงแตป2555 ท 9,521ลานบาท เหลอเพยง 8,795ลานบาทในป2558 ในขณะท ภาคอตสาหกรรมมการขยายตวสงขนถง 14,456 ลานบาท ในป 2558 แสดงใหเหนวา แมขาดแคลนสนคาประมง ภาคอตสาหกรรมยงคงดาเนนผลตตอเรองดวยการนาเขาสนคาจากตางประเทศ หรอผผลตนอกจงหวด และจากตวเลขการขยายตวของภาคอตสาหกรรมนแสดงใหเหนถงศกยภาพในการผลตสนคาแปรรป ตารางท 1.1 ผลตภณฑมวลรวมจงหวดระนอง ป พ.ศ. 2553 – 2558 (หนวย:ลานบาท)

สาขาการผลต 2553 2554 2555 2556 2557 2558

ภาคเกษตร 9,565 10,116 9,521 9,916 9,706 8,795 ภาคนอกการเกษตร 12,003 12,105 13,153 12,938 13,852 14,456

รวมผลตภณฑมวลรวมจงหวด (ลานบาท) 21,568 22,221 22,674 22,854 23,558 23,250

ทมา: สานกงานแรงงานจงหวดระนอง (2560) นอกจากนนจงหวดระนองมอาณาเขตทะเลทครอบคลมพนททะเลอนดามนตดกบชายแดน

ประเทศเมยนมา สงผลใหเปนเมองทาในการขนเรอประมงพาณชยทงเรอไทยและเรอสญชาตเมยนมา จงหวดระนอง นบเปน 1 ใน 5 ของจงหวดทมสตวนาเคมขนทาสงทสด และเปนอนดบ 1 ของจงหวดในทะเลฝงอนดามนทมจานวนสงสด พจารณาจากตารางท 1.2 สงถง 82,605 ตนในป2553 แตมจานวนลดลงอยางตอเนอง ภายใน6ปทผานมาสงถงรอยละ 63.88 หากแตปรมาณสตวนาขนทาจงหวดภเกตมแนวโนมเตบโต คดเปนอตรากาวหนาสงถงรอยละ 140 จากป พ.ศ.2553 ถงป พ.ศ. 2558 โดยเปนผลกระทบจากการทจงหวดภเกตเปนศนยกลางประมงของทะเลอนดามน

544


ตารางท 1.2 ปรมาณสตวนาเคมทขนทา เขตพนททะเลฝงอนดามน ป พ.ศ. 2553 – 2558 (หนวย : ตน)

จงหวด 2553 2554 2555 2556 2557 2558

ระนอง 82,605 89,516 70,353 66,931 54,794 52,772

พงงา 42,842 40,137 41,984 32,619 24,495 18,308

ภเกต 54,447 56,875 58,739 71,930 82,556 77,291

กระบ 14,106 9,112 9,979 12,964 11,790 10,847

ตรง 75,000 72,977 75,050 65,161 84,900 70,058

สตล 72,795 64,595 74,817 54,932 40,591 54,415

รวม 341,795 333,212 330,922 304,537 299,126 283,691

ทมา: สานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต(สศช.) (2560)

จงหวดระนองไดรบผลกระทบจากการทรฐบาลไทยออกกฎขอบงคบเ พอแกไขปญหาประมงไทยละเมดกฎหมายรวม IUU (Illegal Unreported and Unregulated Fishing) ประเดนปญหาหลก คอ การจบกมเรอประมงทตดธงไทยทเขาทาการประมงในเขตเศรษฐกจจาเพาะมอรเชยส (Mauritian EEZ) และไมมการรายงานเกยวกบการสอบสวนของเรองดงกลาว การดาเนนการดงกลาวนไมสอดคลองกบบทบญญตของอนสญญา UNCLOS มาตรา 94 ทรฐเจาของธงจะตองดาเนนการเพอตรวจสอบเรองทเกยวกบการละเมดของเรอของตน สงผลใหสหภาพยโรป (European Union : EU) ประกาศงดการนาเขาผลผลตภาคการประมงจากประเทศไทย และบรเวณกระทบทสาคญคอทะเลฝงอนดามนทไมมพนทนานนาภายในประเทศ ไดแกจงหวดระนอง และจงหวดพงงา

นอกจากนนปญหาแรงงานตางดาวขาดแคลนไดสงผลตอธรกจประมงพาณชยโดยตรง อางองจากหนงสอพมพโพสตทเดย ออนไลน(2560) วาแรงงางตางดาวขาดแคลนหนกสงผลทาใหราคาอาหารทะเลพงสงขน เนองดวยการขาดแคลนแรงงานในธรกจประมงพาณชย อาท การเปลยนงานของแรงงาน โทษของกฎหมายประมงมอตราปรบขนสง ในขณะทแรงงานไทยไมนยมรบงานจางงานประเภทกรรมกรประมง จนทาใหผประกอบการประมงพาณชยตองหยดเดนเรอประมงเพราะไมมลกเรอมากกวารอยละ 20 ในเดอนกมภาพนธ 2560 (โพสตทเดย, 2560) จากบทวเคราะหของสานกงานคลงจงหวดระนอง (2560)ไดสรปไววาผลกระทบจากปจจยภายนอกทสงผลตอผประกอบการประมงพาณชย ไดแกปจจยตางๆดงน ปจจยดานสงคมจากการกดดนของกลม EU ในเรองการทาประมง IUU ตอเนองดวยปญหาการคามนษยผานเรอประมงพาณชยดดแปลง ปจจยเศรษฐกจดานปญหาแรงงานตางดาวขาดแคลน ตนทนในการจางแรงงานตาง

545


สงขนเนองดวยกฎระเบยนจากภาครฐ ปจจยดานสงแวดลอมปญหาทรพยากรสตวนาขาดแคลนดอยคณภาพลง สบเนองไปถงปจจยดานความมนคงทางการเมองเมอง ปจจยดานกฎระเบยบทบงคบใชในอตสาหกรรมประมงพาณชย

ภาพท 1.3 จานวนเรอประมงพาณชยในจงหวดระนอง ป พ.ศ. 2557 – 2560 (หนวย:ลา)

ทมา: กลมวจยและวเคราะหสถตการประมง กองนโยบายและยทธศาสตรพฒนาการประมง (2561) หลงจากมการจดระเบยบการทาประมงพาณชยภายใตการปฏบตตามกฎระเบยบขอบงคบ เหนไดวาจานวนเรอประมงพาณชยมจานวนลดลงอยางตอเนอง โดยมจานวนสงสดทป 2557 ถง 861 ลา ในขณะทในป 2560 จงหวดระนองมจานวนเรอประมงพาณชยรวมทงสน 399 อตราการลดลงตงแตพ.ศ. 2557 – 2560 คดเปนรอยละ 46.34 ในระยะยาวหากภาคการประมงของจงหวดระนองยงคงมการถดถอยอยางตอเนอง อาจจะสงผลใหผประกอบการตดสนใจในการดาเนนธรกจประมง และสงผลกระทบตอหลายอตสาหกรรมประมงตอเนอง ดวยเหตนผศกษาจงสนใจใน ปจจยทสงผลตอความอยรอดผประกอบการประมงพาณชยในจงหวดระนองซงการศกษานจะนาทฤษฎและแนวคดดานเศรษฐศาสตรธรกจ มาประยกตใชวเคราะห ภายใตสถานการณปจจบน

0

100

200

300

400

500

600

700

800

900

1000

2557 2558 2559 2560

546


วรรณกรรมทเกยวของ

แนวคดผประกอบการ รชพล จอมไตรคป (2557) ใหความหมายของผประกอบการไววา บคคลทกอตงองคการ เปน

เจาของหรอหนสวนทเขามาดาเนนธรกจ โดยยอมรบความเสยงทอาจเกดขนไดในการดาเนนธรกจ ทงท เ พอผลกาไร และความพอใจในเชงเศรษฐศาสตร ไดมผ ใหความหมายผประกอบการไววา ผประกอบการ คอผทนาปจจยการผลต ไดแก ทน แรงงาน และทดน มาจดสรรทาการเสยงและตดสนใจเพอดาเนนการอยางใดอยางหนง นยามไดวา ผประกอบการไดนาเอาปจจยการผลต หาโอกาสทจะสรางกาไร และจดการบรหารเพอใหบรรลวตถประสงคขององคกร (Kilby, 1971)

ผศกษาขอสรปวาผประกอบการ หมายถงผทมความคดรเรมในการจดตงองคการหรอธรกจเพอสรางกาไร โดยแบกรบความเสยงทเกดขนในระหวางดาเนนการ

แนวคดความอยรอด

จรภทร ลปเมธ และกลปยาภสร ทองเยน (2557) ไดใหความหมายถงการปรบตวเพอความอยรอดของธรกจวา เปนวธการปรบตวจากสภาพแวดลอมทเปลยนแปลงในปจจบน ไมวาจะเปนความตองการของมนษยทมมากขน สงคม การเมอง กฎหมาย เศรษฐกจ และสภาพแวดลอมทวไปอนๆ ทสงผลกระทบใหองคกรหรอธรกจนาไปสการปรบตวเพอความอยรอดสถานการณนน

Jackson and Morgan (1978 อางใน พรอมรนทร พรหมเกด,2551: 65) กลาววา โดยทวไปองคการจะตายเมอไมสามารถมตาแหนงหรอบทบาททเหมาะสมในสงแวดลอมหนงได หรอเมอองคการไมสามารถปรบตวใหเขากบการเปลยนแปลงในเงอนไขของสงแวดลอมแบบใหมได ในประเดนนเปนเรอเกดจากปจยภายนอก

ผศกษาไดมองวา ความอยรอด หมายถง การทองคการสามารถปรบตวจากผลกระทบปจจยภายนอกทเปลยนแปลงไปไดอยางเหมาะสม

ทฤษฎปจจยสภาพพนทภายนอกทสงผลตอความอยรอดของธรกจ(PESTLE Analysis)

การวเคราะหสภาพพนทภายนอก (Francis J. Aguilar, 1967) ไดกลาวถงการนาปจจยภายนอกมาวเคราะหและทาความเขาใจสภาพพนทภายนอกทสงผลตอความสาเรจและความอยรอดของธรกจ ประกอบดวยปจจยตางๆดงน การเมอง(Political) เศรษฐกจ(Economic) สงคม/วฒนธรรม(Social) เทคโนโลย (Technological) กฎหมายและขอบงคบ(Legal) สภาพแวดลอม (Environmental)

547


ผวจยไดเลอกนาทฤษฎ PESTLE Analysis ไปใชในการวเคราะหสภาพแวดลอมภายของธรกจเรอประมงในจงหวดระนอง เพอศกษาปจจยทสงตอการดาเนนการทสอดคลองตอความอยรอดของผประกอบการธรกจประมงพาณชย

กรอบแนวคดทใชในการศกษา

ตวแปรอสระ (Independent Variables) ต ว แ ป ร ต า ม (Dependent Variables)

วตถประสงคของการวจย ศกษาปจจยทสงผลตอความอยรอดของผประกอบการประมงพาณชย จงหวดระนอง อน

ประกอบดวย ปจจยลกษณะสถานประกอบการ พฤตกรรมการดาเนนธรกจประมงพาณชย และปจจยสภาพพนทภายนอกทเกยวของตอความอยรอดของผประกอบการประมงพาณชยในจงหวดระนอง วธด าเนนการวจย ในการศกษาปจจยทสงผลตอความอยรอดของผประกอบการธรกจประมงพาณชย จงหวดระนอง ครงนไดอาศยขอมลปฐมภมประเภทการสารวจดวยแบบสอบถามจากผประกอบการธรกจประมงพาณชย ในเขตพนทจงหวดระนอง กลมตวอยางไดกาหนดกลมตวอยางเปนผประกอบการประมงพาณชย ในจงหวดระนอง โดยใชสตรคานวณของทาโรยามาเน (Yamane, 1967) ทระดบความคลาดเคลอนในการเลอกกลมตวอยางรอยละ 10 หรอ 0.1 (ปทมาพร, 2554) เนองดวยมขอจากดดานเวลาและในขณะทผประกอบการอยในชวงเกดการประทวงทางภาครฐเรองปญหาแรงงานตางดาวขาดแคลน จากการคานวณจะไดกลมตว อยางท ใช ในการวจยทงสน 379 ผประกอบการ จากสตรการคานวณดงน

n = N

1+Ne2

ลกษณะสถานประกอบการ

พฤตกรรมการดาเนนธรกจของ

ผประกอบการประมงพาณชย

ระดบความสาคญของปจจยสภาพ

พนทภายนอก(PESTLE Analysis)

Logit Model

ความอยรอดของผประกอบการ

ประมงพาณชย จงหวดระนอง

ภายในระยะ 5 ป

-อยตอในธรกจประมงฯ

-ไมอยตอในธรกจประมงฯ

548


e = ความคลาดเคลอนของการสมตวอยางทระดบนยสาคญทางสถตท 0.1 N = ขนาดของประชากร n = ขนาดของกลมตวอยาง

จากขอมลดงกลาวจะไดคาตางๆ ดงน e = 0.1 N = 379 แทนคาลงในสมการ

n = 379

1+379×(0.1)2

n ≈ 79 จากการคานวณไดขนาดของกลมตวอยางจานวน 79 คน ทางผศกษาทาการสารองไวเพมเตมอก 21 ตวอยาง สาหรบกรณทแบบสอบถามมคาตอบทไมสมบรณ ดงนนขนาดของกลมตวอยางสาหรบการวจยครงนเทากบ 100 ผประกอบการ และใชวธการสมตวอยางโดยใชวธสมตวอยางแบบบงเอญ (Accidental Sampling) การทดสอบเครองมอ

เมอสรางแบบสอบถามซงใชเปนเครองมอในการศกษาครงนแลว ผศกษาไดนาไปทาการทดสอบ (Try Out) กบกลมตวอยาง 41 ชด โดยการทดสอบแบบสอบถาม แบงเปน 2 สวนไดแก

1. การทดสอบความตรง (Validity) ของแบบสอบถามทจดขน วาสามารถวดไดตรงตามวตถประสงคทตองการหรอไม โดยใหอาจารยทปรกษาตรวจสอบความถกตองของเน อหาในแบบฟอรมการรายงานขอมล และนาไปทดลองเกบขอมลกอน 41 กลมตวอยาง จากนนรวมขอผดพลาด และดาเนนการแกไขในแบบสอบถามกอนเกบขอมลจรง

2. การทดสอบความเชอถอได (Reliability)ของแบบสอบถามทจดทาขน โดยวธวดความสอดคลองภายในชดเดยวกน (Internal Consistency) โดยใชคาสมประสทธแอลฟาของ ครอนบค (Cronbachs’ Alpha Coefficient) ซงเปนการหาคาความนาเชอถอได โดยวดหรอสอบถามเพยงครงเดยวจากกลมตวอยาง ถาคาแอลฟาทไดมคาใกล 1 มาก แสดงวามความนาเชอถอมาก

549


จากแนวคดและทฤษฎตางๆ ไดแกแนวคดเกยวกบการทาประมงพาณชย แนวคดเกยวกบความอยรอดของผประกอบการ และทฤษฎปจจยสภาพพนทภายนอกทสงผลตอความอยรอดของธรกจ (PESTLE Analysis) ทาใหผศกษาสามารถสรางแบบจาลองโดยการกาหนดตวแปรตางๆ ทประกอบดวยลกษณะสถานประกอบการ พฤตกรรมการดาเนนงานธรกจประมงพาณชย และปจจยสภาพพนทภายนอกทสงผลตอความความอยรอดธรกจ นามาทาการวเคราะหปจจยทมผลตอความอยรอดของผประกอบการธรกจประมงพาณชย จงหวดระนอง ดวยแบบจาลองโลจต (Logit Model) ซงมรปแบบสมการดงตอไปน

In (p

1-p) ∑ 1i eari 2 oatsize1 ∑ 3jInvestj ∑ 4kRevenuek

∑ 5lExpensel 6Port1

7Fishery1 8Fishery3

9 orkerT 1 orkerA 11Product1

12 oat3 ∑ 13mDatem 14 Located1 15Eco1 16Eco2 17Politic1 18Politic2

19Economic1 2

Economic2 21legal2 22Social1 23Social2

โดยกาหนดให

ตวแปร ความหมาย หมายเหต P Prob(Y=1) คอ โอกาสทผประกอบการประมง

พาณชย จงหวดระนองอยรอดในธรกจ

Y ความอยรอดของผประกอบการประมงพาณชย จงหวดระนอง

1 = เลอกทจะอยตอในธรกจ 0 = เลอกทจะไมอยตอในธรกจ

ear ระยะเวลาดาเนนธรกจ I = 1,2

(base group = 1-10ป)

ear = มากกวา 10 ปขนไป Boatsize1 เรอประมงพาณชยขนาด 10-29 ตนกรอส 1 = กรณเลอกขนาดเรอ 10 29 ตนกรอส

0 = กรณอนๆ

Invest เงนลงทน J = 1,2,3

(base group = ตากวา 1 ลานบาท)

Invest = 1-5 ลานบาท

Invest = มากกวา 5 ลานบาท

Revenuek รายได K = 1,2,3,4

(base group = ตากวา 1 แสนบาท)

Revenue2 = 1 - 5 แสนบาท

Revenue3 = 5 แสน - 1 ลานบาท

Revenue4 = มากกวา 1 ลานบาทขนไป

Expensel คาใชจาย (base group = ตากวา 1 แสนบาท)

550


ตวแปร ความหมาย หมายเหต

L = 1,2,3,4 Expense2 = 1 - 5 แสนบาท

Expense3 = 5 แสน - 1 ลานบาท

Expense4 = มากกวา 1 ลานบาทขนไป

Port1 ทาเทยบเรอในจงหวดระนอง 1 = กรณเลอกทาเทยบเรอในจงหวดระนอง 0 = กรณอนๆ

Fishery1 ธรกจทาเทยบเรอประมง 1 = กรณเลอกธรกจทาเทยบเรอประมง 0 = กรณอนๆ

Fishery3 ธรกจแพซอ-ขายปลา 1 = กรณเลอกธรกจแพซอ-ขายปลา 0 = กรณอนๆ

orkerT จานวนแรงงงานไทยตอเรอ 1 ลา จานวนแรงงานไทยตอเรอ 1 ลา

orkerA จานวนแรงงานตางดาวตอเรอ 1 ลา จานวนแรงงานตางดาวตอเรอ 1 ลา

Product1 สนคาปลาเบจพรรณ 1 = กรณเลอกสนคาปลาเบจพรรณ 0 = กรณอนๆ

oat3 เรอประเภทอวนลอมจบ 1 = กรณเลอกเรอประเภทอวนลอมจบ 0 = กรณอนๆ

Datem ระยะเวลาในการออกเรอตอครง M = 1,2,3

(base group = ไมเกน 10วน)

Date2 = 11 - 20 วน

Date3 = 20 - 30 วน

Located1 ทาประมงในนานนาไทย 1 = กรณเลอกทาประมงในนานนาไทย 0 = กรณอนๆ

Eco1 ทรพยากรสตวนาขาดแคลน ตามระดบความสาคญ 1 - 5

Eco2 ทรพยากรสตวดอยคณภาพลง ตามระดบความสาคญ 1 - 5

Politic1 ความมนคงของการเมองไทย ตามระดบความสาคญ 1 - 5

Politic2 การใชมาตรา 44 ในอตสาหกรรมประมง ตามระดบความสาคญ 1 - 5

Economic1 แรงงานตางดาวขาดแคลน ตามระดบความสาคญ 1 - 5

Economic4 ราคากลางสนคาประมง ตามระดบความสาคญ 1 - 5

legal2 ความเปลยนแปลงของกฎระเบยบจากภาครฐ ตามระดบความสาคญ 1 - 5

Social1 ความกดดนจากการไดรบใบเหลอง EU ตามระดบความสาคญ 1 - 5

Social2 ความกดดนจากปญหาคามนษย ตามระดบความสาคญ 1 - 5

คาความคลาดเคลอน (error term)

551


ผลการวจย จากการศกษากลมตวอยางผประกอบการประมงพาณชย จงหวดระนอง จานวน 100 คน พบวาผตอบแบบสอบถามเปนผประกอบการทดาเนนกจการมาแลวมากกวา 10 ปขนไปทงสน 78 คน สวนมากใชเงนลงทนในชวง 1,000,000 – 5,000,000 บาท เปนจานวน 53 คน โดยผประกอบการประมงพาณชยจานวน 30 ทาน ไดประกอบธรกจประมงตอเนองดวยเชนกน ในจานวน 17 ทาน ไดประกอบธรกจแพซอ-ขายปลา ปจจยสภาพแวดลอมทมผลตอความอยรอดของผประกอบการใหความสาคญเรองการใชมาตรา 44 ของรฐบาลปจจบน ซงมคาเฉลยคะแนนสงสดท 4.550 ความสาคญของปญหาแรงงานตางดาวเปนอนดบสองทคาเฉลยคะแนน 4.540 และคาเฉลยคะแนนปจจยความมนคงทางการเมอง ปจจยทรพยากรสตวนาทะเลขาดแคลน และปจจยดานคณภาพของสตวนาทะเล ตามลาดบดงน 4.520, 3.950, และ 3.220

ในสวนการวเคราะหปจจยทสงผลตอความอยรอดของผประกอบการธรกจประมงพาณชย จงหวดระนอง ไดผลการวเคราะหสมการถดถอยเชงพหดวยแบบจาลองโลจตดงตอไปน

In (p

1-p) 6.247+ 3.874year + 1.474Boatsize1 – 3.257Invest2 – 1.571Invest3 – 1.749Revenue2

(2.90)* (0.64) (-2.23)* (-0.87) (-1.00) – 2.436Revenue3 + 2.060Revenue4 + 1.061Expense2 + 2.152Expense3 - 2.029Expense4 (-1.37) (0.80) (0.54) (1.23) (-0.80) + 2.319Port – 2.421Fishery1 + 2.444Fishery3 - 9.251WorkerT + 0.29WorkerA – 0.317Product1 (1.25) (-1.72)* (1.72)* (-1.76)* (2.71)* (-0.16)

– 2.443Boat3 + 2.509Date2 - 2.879Date3 – 2.130Located1 – 1.359Eco1+ + 0.797Eco2 (-0.96) (1.04) (-0.85) (-1.09) (2.65)* (1.78)*

– 1.048Politic1 1.164Politic2 - 1.054Economic1 + 0.263Economic4 – 0.924Legal2 (-1.90)* (2.11)* (-1.89)* (0.74) (0.344)

-0.161Social1 - 0.284Social2 (-0.35) (-0.58) Numer of obs = 99, LR Chi-square (29) = 56.23, Pseudo R2 = 0.4105,Log likelihood = -40.38

552


หมายเหต: ตวเลขในวงเลบหมายถง คา Z-stat *แสดงถง มนยสาคญทระดบนยสาคญ 0.10

ตาราง 1 ผลการวเคราะหสมการถดถอยเชงพหดวยแบบจาลองโลจต

ตวแปร ค า ส มประสทธ

Z – Stat P – Value Marginal Effect

ระยะเวลาเรมด าเนนการ - 1- 10 ป - มากกวา 10 ปขนไป

3.874*

(Base 1.336

Group) 2.90

0.004

0.574

ขนาดเรอ - เรอประมงพาณชย ขนาด 10 - 29 ตนกรอส

1.474

2.295

0.64

0.521

0.352

เงนลงทน

- ไมเกน 1,000,000 บาท

- 1,000,001 – 5,000,000 บาท

- มากกวา 5,000,000 บาทขนไป

-3.257* -1.571

(Base 1.458 1.805

Group) -2.23

-0.87

0.026 0.384

-0.662 -0.299

ระดบรายไดเฉลยตอเดอน

- ไมเกน 100,000 บาท

- 100,001 – 500,000 บาท

- 500,001 – 1,000,000 บาท


-1.749 -2.436 2.060

(Base 1.756 1.773 2.588

Group) -1.00 -1.37 0.80

0.319 0.169 0.426

-0.357 -0.416 0.471

ระดบคาใชจายเฉลยตอเดอน

- ไมเกน 100,000 บาท

- 100,001 – 500,000 บาท

- 500,001 – 1,000,000 บาท


1.061 2.152 -2.029

(Base 1.971 1.743 2.545

Group) 0.54 1.23 -0.80

0.590 0.217 0.425

0.256 0.486 -0.386

ธรกจประมงตอเนอง

- ทาเทยบเรอประมง

- แพซอ-ขายปลา

-2.421* 2.444*

1.410 1.423

-1.72 1.72

0.086 0.086

-0.577 0.583

ทาเรอทใชในการเทยบเรอประมงพาณชย

- ทาเรอในจงหวดระนอง

2.319

1.851

1.25

0.210

0.354

แรงงานกรรมกรประมงพาณชย ตอเรอ1ล า

- แรงงานไทย

- แรงงานตางดาว

-9.251* 0.29*

0.525 0.107

-1.76 2.71

0.078 0.007

-0.220 0.693

553


ตวแปร ค า ส มประสทธ

Z – Stat P – Value Marginal Effect

ประเภทสตวน าทท าประมง

- ปลาเบญจพรรณ

-0.317

2.028

-0.16

0.876

-0.775

ประเภทเรอในการท าประมง

- อวนลอมจบ

-2.443

2.566

-0.96

-0.341

-0.413

ระยะเวลาในการท าประมง

- ไมเกน 10 วน

- 11 -20 วน

- 21-30 วน

2.509 -2.879

(Base 2.418 3.400

Group) 1.04 -0.85

0.299 0.397

0.487 -0.375

นานน าในการท าประมง

- อนดามนตอนบน

-2.130

1.948

-1.09

0.274

-0.468

ดานสภาพแวดลอมทางธรรมชาต

- ทรพยากรสตวนาทะเลขลาดแคลน

- ทรพยากรสตวนาทะเล คณภาพดอยลง ดานการเมอง

- ความมนคงทางการเมองไทย

- การใชกฎมาตรา 44 ของรฐบาล ดานเศรษฐกจ

- แรงงานตางดาวขลาดแคลน

- ราคากลางสนคาประมง ดานกฎหมาย กฎระเบยบ และขอบงคบใช

- ความเปลยนแปลงของกฎระเบยบจากภาครฐ ดานสงคม วฒนธรรม - ความกดดนจากการไดรบใบเหลองของ EU - ความกดดนจากปญหาการคามนษย

-1.359* 0.797* -1.048* 1.164* -1.054* 0.263 -0.924 -0.161 -0.284

0.513 0.447 0.551 0.552 0.558 0.355 0.977 .465 0.485

-2.65 1.78 -1.90 2.11 -1.89 0.74 0.344 -0.35 -0.58

0.008 0.075 0.057 0.035 0.059 0.459 0.344 0.728 0.559

-0.324 0.190 -0.250 0.277 -0.251 0.627 -0.220 -0.386 -0.067

LR Chi2 = 56.23 Prob Chi2= 0.0018 Overall Percentage Correct = 83.84%

หมายเหต: * หมายถง มระดบนยสาคญทางสถตทระดบ 0.10

สรปและอภปรายผล

จากผลการศกษา เมอพจารณาคา LR Chi-Square = 56.23 Prob Chi = 0.0018 อธบายไดวาแบบจาลองนสามารถอธบายปจจยทสงผลตอความอยรอดของผประกอบการธรกจประมงพาณชย จงหวดระนอง อยางมนยสาคญทางระดบสถตทระดบ 0.10 นอกจากนเมอพจารณา Overall

554


Percentage Correct เทากบ 83.84 % อธบายไดวาแบบจาลองนสามารถพยากรณความอยรอดของผประกอบการธรกจประมงพาณชย จงหวดระนอง ทงสองกรณได คอ กรณตดสนใจคงอยในธรกจตอและกรณตดสนใจเลกกจการ โดยคดเปนรอยละ 83.84

ปจจยลกษณะสถานประกอบการธรกจประมงพาณชย จงหวดระนอง สามารถอธบายการตดสนใจตอการอยตอหรอไมอยตอของผประกอบการในธรกจประมงพาณชย จงหวดระนองทระดบนยสาคญ 0.10 ไดแก ตวแปรระยะเวลาในการดาเนนธรกจมามากกวา 10 ปขนไป มการตดสนใจอยตอในธรกจมากกวาผประกอบการทดาเนนธรกจมาแลวในระยะเวลา 1-10 ป ทรอยละ 57.42 อางองจากการสมภาษณผประกอบการประมงพาณชยทดาเนนธรกจมายาวนาน ตดสนใจอยตอเพอรอดเหตการณในอนาคต ทงนมการปรบตวตามสภาพแวดลอมไดรวดเรวกวาผทมระยะดาเนนกจการนอยกวา ตวแปรจานวนเงนลงทนในการประกอบธรกจ พบวาผประกอบการทลงทนในชวง 1,000,000 – 5,000,000 บาท มการตดสนใจไมอยตอมากกวาผทลงทนตากวา 1,000,000 บาท โดยคดเปนรอยละ 66.27 ผประกอบการรายใหญไดแบบรบความเสยงตอสภาพแวดลอมสงกวารายเลก สอดคลองกบงานวจยของณฐวฒ วเศษ(2555) ทศกษาเรองปจจยในการดาเนนธรกจของการเปนผประกอบการธรกจ ขนาดกลางและขนาดยอม (SMEs) จงหวดนนทบร กลาววาการลงทนเรมแรกทนอยกวา สงผลใหมภาระหนสนไมมาก สามารถควบคมระบบบรหารการเงนไดดกวาธรกจทใหญกวา ตวแปรผประกอบทประกอบธรกจประมงตอเนองรวมดวย โดยประกอบธรกจทาเทยบเรอประมงรวมมแนวโนมในการตดสนใจไมอยตอ รอยละ 57.77 แตผทประกอบธรกจแพซอ-ขายตดสนใจอยตอ รอยละ 58.31 สอดคลองกบการสมภาษณผประกอบการประมงทประกอบประมงตอเนองรวมดวย ผประกอบการทาเทยบเรอมผลกระทบโดยตรงหากธรกจเรอประมงไทยมปญหา ในขณะทผประกอบการแพซอ-ขายปลา ไดประกอบอาชพในการซอขายปลาโดยตรงโดยไมผานพอคาคนกลางและสามารถรบซอสนคาประมงจากเรอตางสญชาตได

ในขณะทลกษณะพฤตกรรมการดาเนนธรกจประมงพาณชย จงหวดระนอง สามารถอธบายการตดสนใจตอการอยตอหรอไมอยตอของผประกอบการในธรกจประมงพาณชย จงหวดระนองทระดบนยสาคญ 0.10 สาหรบการจางแรงงานไทย หากจางเพมขน 1 คนสงผลใหผประกอบการตดสนใจไมดาเนนธรกจตอทระดบรอยละ 22.07 ในขณะทการจางแรงงานตางดาวเพมขน 1 คนสงผลตอการตดสนใจอยตอรอยละ 6.93 สอดคลองกบพนธรบ ราชพงศา (2557) ไดอางถงแนวคด 3D ไววาแรงงานไทยไมตองการทางานหนงประเภท 3D คอ งานสกปรก (Dirty Job) งานอนตราย (Dangerous Job) และงานยาก (Difficult Job) สงผลใหแรงงานไทยขลาดแคลนสงกวาแรงงานตางดาว ทเคลอนยายแรงงานหลงเปดประชาคมอาเซยน พรอมกบคาจางราคาถกกวาแรงงานไทย

555


ปจจยสภาพพนทภายนอกทสงผลตอความอยรอดของธรกจประมงพาณชย จงหวดระนอง สามารถอธบายการตดสนใจตอการอยตอหรอไมอยตอของผประกอบการในธรกจประมงพาณชย จงหวดระนองทระดบนยสาคญ 0.10 ผประกอบการไดใหความสาคญกบการบงคบมาตรา 44 ของรฐบาล โดยสงผลใหผประกอบการมความนาจะเปนในการตดสนใจอยตอเพมขน สอดคลองกบ เฉลมชย ก฿กเกยรตกล(2556) ไดอางถงทฤษฎวาดวยการแทรกแซงของรฐในกจกรรมทางเศรษฐกจ โดยมาตรา 44 บงคบใชเนองดวยการแกไขปญหาการทาประมงผดกฎหมาย และสงเสรมการทาประมงอยางยงยนในอนาคต เพราะวารฐตองเขาไปกากบดแลเพอแกไขปญหาทางสงคมหรอใหสอดคลองกบนโยบายของรฐ ในขณะทความมนคงทางการเมองปจจบนของไทยสงผลใหความนาจะเปนในการตดสนใจอยตอลดลง เนองจากการเปลยนแปลงในรฐบาล กฎระเบยบและความเชอมน สงผลใหผประกอบการไมมความมนใจในการดาเนนกจการสอดคลองกบบทความเรองปจจยสาคญในการพฒนาประเทศและยทธศาสตรการพฒนาประเทศสความยงยนเขยนโดย ภทรษมน รตนางกร (2552) กลาววาประเทศทมเสถยรภาพทางการเมอง จะทาใหนกธรกจ นกลงทนมความมนใจในการประกอบอาชพ ปจจยการขาดแคลนแรงงานตางดาวมความนาจะเปนตอการตดสนใจอยตอลดลง สอดคลองกบบทวเคราะหของศนยวจยกสกร(2561) แรงงานตางดาวทกษะตาจาก 3 ประเทศเพอนบานเปนองคประกอบหลกและโครงสรางในการเตบโตของเศรษฐกจไทย พบวาธรกจทใชแรงงานตางดาวธรกจเหมากอสราง ธรกจบรการ และเกษตรประมง ซงการขาดแคลนแรงงานสงผลใหธรกจหยดชะงกได ปจจยดานสภาพแวดลอมทางธรรมชาตไดแกการขาดแคลนของทรพยากรสตวนาทะเลสงผลตอความนาจะเปนในการตดสนใจอยตอลดลง สอดคลองกบงานวจยของ นวรตน แกวชกล (2551) ทไดศกษาเรองผลกระทบจากนโยบายดานการประมงของประเทศอนโดนเซยตอการพฒนาประมงนอกนานนาของไทย จากความเสอมโทรมของทรพยากรประมงในนานนาไทย และการทาประมงทเกนศกยภาพของเรอประมงไทย การผลตทดแทนตามธรรมชาตเพมขนในอตราทตา และมแนวโนมลดลงในอนาคต สงผลใหตนทนสงขนในขณะทผลตอบแทนตาลง ประสบกบสภาวะขาดทน และปจจยคณภาพสตวน าทะเลดอยคณภาพ สงผลตอความนาจะเปนในการตดสนใจอยตอเ พมขน คณภาพสตวนาไมสงผลตอการกาหนดราคาสนคากลางประมง

ลกษณะผประกอบการไดแก ลกษณะเรอประมง ระดบรายไดเฉลย ระดบคาใชจายเฉลย ทาเรอทใชในการเทยบเรอเขาฝง พฤตกรรมการดาเนนธรกจไดแก ประเภทสนคา ประเภทเรอ ระยะเวลาในการออกเรอ นานนาในการทาประมง และปจจยสภาพพนทแวดลอมภายนอกไดแก ดานกฎหมายและดานสงคม วฒนธรรม ไมสามารถอธบายการตดสนใจการอยตอของผประกอบการรกจประมงพาณชย จงหวดระนอง อยางมนยสาคญทระดบนยสาคญทางสถต 0.10

556


ขอเสนอแนะ ขอเสนอแนะทไดจากงานวจย

จากการศกษาปจจยทสงผลตอความอยรอดของผประกอบการประมงพาณชย จงหวดระนอง พบวาปจจยปญหาทสงผลตอความนาจะเปนในการตดสนใจอยตอมปญหาดานทรพยากรสตวนาขาดแคลน ปญหาดานเสถยรภาพทางการเมอง และปญหาดานการขาดแคลนแรงงาน 1. ผประกอบการควรใหความสาคญกบการทาประมงแบบยงยน เพอรกษาสภาพแวดลอมและทรพยากรประมงในระยะยาว พงปฏบตตามกฎระเบยบของกฎการทาประมงสากล อาท IUU

2. รฐบาลตระหนกถงความมนคงและเสถยรภาพทางการเมอง เพอสงเสรมความเชอมนแกผประกอบการ นกลงทน รวมถงประชาชน โดยการจดการเลอกตง

3.ในดานแรงงาน ผประกอบการประมงพาณชยและภาครฐควรปรกษาหารอรวมกน เพอหาทางออกรวมกนในปญหาแรงงานตางดาวขาดแคลน เนองดวยจงหวดระนองเปนจงหวดชายแดนระหวางประเทศไทยและประเทศเมยรมาสามารถทจะจดจางแรงงานไดงาย นบเปนขอไดเปรยบมากกวาจงหวดอนๆ ขอเสนอแนะสาหรบงานวจยครงตอไป หากมผสนใจศกษาเพมเตมควรมการศกษากลมผประกอบการประมงพาณชยตอเนองจากมผลกระทบโดยตรง โดยเฉพาะกลมผประกอบการทาเทยบเรอประมงในจงหวดระนอง หรอศกษาความอยรอดของผประกอบการประมงพาณชยในจงหวดกลมทะเลอนดามน เพอเปรยบเทยบผลการศกษาในการใหความสาคญตอปจจยตางๆทสงผลกระทบตอความอยรอด เอกสารอางองและสงอางอง กลมวจยและวเคราะหสถตการประมง กองนโยบายและยทธศาสตรพฒนาการประมง. (2561). สถต

เรอประมงไทย พ.ศ.2560.6เมษายน.2561https://www.fisheries.go.th/strategystat/themeWeb/books/2560/2/Vessel2560.pdf,

เฉลมชย ก฿กเกยรตกล. (2556). ทฤษฎวาดวยการแทรกแซงของรฐในกจกรรมทางเศรษฐกจ, 12 พฤษภาคม 2561. http://chalermchai-nbtc.blogspot.com/2013/06/public-interest-theory-common-well.html

จรภทร ลปเมธ และกลปยาภสร ทองเยน. (2557). กลยทธการปรบตวเพอความอยรอดของธรกจใหเชาเตยงใบบรเวณชายหาด จงหวดเพชรบร. (วทยานพนธปรญญาบรหารธรกจบณฑต). มหาวทยาลยศลปากร, กรงเทพฯ.

557


ณฐวฒ วเศษ. (2555). ปจจยในการด าเนนธรกจของการเปนผประกอบการธรกจ ขนาดกลางและขนาดยอม (SMEs) จงหวดนนทบร. คณะบรการธรกจ มหาวทยาลยราชพฤกษ, นนทบร.

นวรตน แกวชกล. (2551). ผลกระทบจากนโยบายดานการประมงของประเทศอนโดนเซยตอการพฒนาประมงนอกนานน าของไทย. (วทยาศาสตรมหาบณฑต). มหาวทยาลยเกษตรศาสตร. กรงเทพฯ.

บทวเคราะหของศนยวจยกสกร. (2561). พรอมรบ พ.ร.ก. แรงงานตางดาว ธรกจไมสะดด. 15 พฤษภาคม 2561 https://www.kasikornbank.com/th/business/sme/KSMEKnowledge/article/KSMEAnalysis/Pages/foreign-workers-regulation-for-business.aspx,

ปทมาพร วดกลาง.(2554). ปจจยทมอทธพลตอการจายคาธรรมเนยมการเกบขนมลฝอยของประชาชนเขตเทศบาลตาบลหมส อาเภอปากชอง จงหวดนครราชสมา. (สาธารณสขศาสตรมหาบณฑต). มหาวทยาลยธรรมศาสตร. กรงเทพฯ.

พรอมรนทร พรหมเกด, (2551). กลยทธการสรางความอยรอดขององคการพฒนาเอกชนไทย: การวเคราะหตามแนวทฤษฎพงพาทรพยากร. (วทยานพนธปรชญาดษฎบณฑต) มหาวทยาลยบรพา, ชลบร.

พนธรบ ราชพงศา. (2557, พฤศจกายน 4). แรงงานไรฝมอ คอ ผสรางชาต สรางอาเซยน. หนงสอพมพกรงเทพธรกจ Section: ASEAN+, 1.

ภทรษมน รตนางกร. (2552). ปจจยส าคญในการพฒนาประเทศและยทธศาสตรการพฒนาประเทศสความยงยน, 12 พฤษภาคม 2561. http://phatrasamon.blogspot.com/2009/11/blog-post_26.html

รชพล จอมไตรคป. (2557). อทธพลของภาวะผประกอบการทมผลตอนวตกรรมของวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมในกลมจงหวดสนก. (วทยานพนธปรญญาบรหารธรกจบณฑต). มหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตเฉลมพระเกยรต จงหวดสกลนคร, สกลนคร.

สานกงานคลงจงหวดระนอง. (2560). รายงานภาวะเศรษฐกจและสงคมของจงหวดระนองประจ าเดอนตลาคม 2560, 14 ธนวาคม 2560 ณ สานกงานคลงจงหวดระนอง. ระนอง: ศนยขอมลขาวสารสานกงานคลงจงหวดระนอง.

Aguilar, F. J. (1967). Scanning the business environment. New York: Macmillan. Kilby, P (1971). Entrepreneurship and Economic Development, New York: Free Press Yamane, T (1967). Statistics; an introductory analysis. New York: Harper and Row.

558


อปสงคสงออกถงยางอนามยจากไทยไปยงประเทศคคาทส าคญ Export Demand for Condom from Thailand to

Some Major Trading Partners ฐานสา จตธงไชย(TanisaJittongchai)*ศรอร สมบรณทรพย(Sri-on Somboonsup)

พฒน พฒนรงสรรค(Pat Pattanarangsun)

สาขาวชาเศรษฐศาสตรธรกจ คณะเศรษฐศาสตร ศรราชามหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตศรราชา *Corresponding author. E-mail:[email protected]

บทคดยอ

การศกษาครงนมวตถประสงคเพอศกษาอปสงคสงออกถงยางอนามยจากไทยไปยงประเทศคคาทสาคญโดยใชขอมลทตยภม ประเภทอนกรมเวลา รายไตรมาส ตงแตไตรมาสท 1 ป 2551 ถงไตรมาสท 4 ป 2559 รวม 36 ไตรมาส โดยวเคราะหสมการถดถอยเชงซอน แลวประมาณคาสมประสทธของสมการดวยวธกาลงสองนอยทสดแบบสองขน โดยแบงการศกษาออกเปน 2 สวนคอ ศกษาอปสงคสงออกถงยางอนามยของไทยไปยงประเทศมาเลเซย ผลการศกษาพบวา อปสงคสงออกถงยางอนามยของไทยไปยงประเทศมาเลเซย มนยสาคญทางสถตทระดบ 0.01 ไดแก ราคาสงออกถงยางอนามยของไทยไปยงประเทศมาเลเซย อตราแลกเปลยนสกลเงนบาทตอรงกตมาเลเซย อตราภาษ ราคานามนดบ และราคาสงออกถงยางอนามยของประเทศญปน มนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 สาหรบผลตภณฑมวลรวมภายในประเทศมาเลเซยไมมระดบนยสาคญทางสถต โดยคาความยดหยนของราคาสงออกถงยางอนามยของไทยไปยงประเทศมาเลเซยเทากบ – 2.496 อธบายไดวาถงยางอนามยเปนสนคาทมความยดหยนของอปสงคตอราคาสง และ ศกษาอปสงคสงออกถงยางอนามยของไทยไปยงประเทศจน ผลการศกษาพบวา อปสงคสงออกถงยางอนามยของไทยไปยงประเทศจน มนยสาคญทางสถตทระดบ 0.01 ไดแก ราคาสงออกถงยางอนามยของไทยไปยงประเทศจน ราคาสงออกถงยางอนามยของประเทศมาเลเซย นโยบายลกคนเดยวของจน และผลตภณฑมวลรวมภายในประเทศจน มนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 โดยคาความยดหยนของราคาสงออกถงยางอนามยของไทยไปยงประเทศจนเทากบ – 1.096 อธบายไดวาถงยางอนามยเปนสนคาทมความยดหยนของอปสงคตอราคาสง ค าส าคญ: ถงยางอนามย การสงออก ความยดหยน ประเทศคคา

559


Abstract This study aimed to demand for condom from Thailand to Some Major Trading Partners. The quarterly secondary data was collected from the first quarter of 2008 to the fourth quarter of 2016, totaling 36 quarters and analyzed by multiple technique. The research used two-stage least squares (2SLS) by separating the study into two part. One was the study export demand for condom from Thailand to Malaysia to estimate the parameters in the model. The results of the study found that export demand for condom from Thailand to Malaysia at the statistical significance level . 1 were Thailand’s export price to Malaysia, exchange rate aht per Malaysian Ringgit, import tax of Malaysia the price, crude oil, and Japan’s export price of condom at the statistical significance level 0.05, for gross domestic product of Malaysia the statistical nonsignificance level. The estimated model could express the elasticity of Thailand export demand for condom with respect to its price equal to – 2.496 which implies that export demand for condom was elastic. Another one was the study export demand for condom from Thailand to China to estimate the parameters in the model. The results of the study found that export demand for condom from Thailand to China at the statistical significance level of 0.01 were Thailand’s export price to China, Malaysia’s export price, China’s single child policy, and gross domestic product of China at the statistical significance level 0.05.The estimated model could express the elasticity of Thailand export demand for condom with respect to its price equal to – 1.096 which implies that export demand for condom was elastic. Keywords: Condom, Export, Elasticity, Selected Countries บทน า ปจจบนถงยางอนามยถอเปนอตสาหกรรมผลตภณฑจากนายางธรรมชาตทสาคญอตสาหกรรมหนงของประเทศไทย ถงยางอนามยทผลตไดสวนใหญสงออกไปยงตลาดตางประเทศซงประเทศไทยเปนประเทศผสงออกถงยางอนามยมากทสดเปนอนดบหนงของโลก ความตองการถงยางอนามยในตลาดโลกเพมมากขนอยางมากเปนผลมาจากการรณรงคการใชถงยางอนามยเพอปองกนโรคเอดส และโรคตดตอทางเพศสมพนธตางๆ ตามแผนยทธศาสตรปองกนและแกไขปญหาเอดสแหงชาต ป 2555 – 2559 โดยสานกโรคเอดสวณโรคและโรคตดตอทางเพศสมพนธมมาตรการสาคญประการ

560


หนง คอ การสงเสรมและพฒนาการบรหารจดการถงยางอนามยและสารหลอลน โดยมกจกรรมหลก คอ การสอสารสาธารณะเพอสรางภาพลกษณของถงยางอนามย ใหเปนอปกรณสขอนามยเพอความปลอดภยและสขภาวะทางเพศ (สานกโรคเอดสวณโรคและโรคตดตอทางเพศสมพนธ , 2558) การสงออกถงยางอนามยของไทยครองสดสวนในการสงออกโลกเปนอนดบหนงทรอยละ 22.7 ในป 2559 โดยตลาดสงออกหลกของประเทศไทยในการสงออกถงยางอนามยในภาพท 1 คอ มาเลเซย และจน ซงในป 2560 ไทยมปรมาณสงออกถงยางอนามยไปจนถง 1,138 ตนหรอคดเปนรอยละ 8.9 ของการสงออก การสงออกถงยางอนามยของไทยไปจนมแนวโนมเพมมากขนมในทกๆป โดยจะเหนไดวาในป 2550 ไทยมปรมาณสงออกถงยางอนามยไปจนเพยง 328 ตนหรอคดเปนรอยละ 6.4 ของการสงออก และประเทศมาเลเซยมมลคานาเขาถงยางอนามยจากประเทศไทยเพยง 101 ตนหรอคดเปนรอยละ 1.2 ของการสงออกในป 2550 โดยแนวโนมในการนาเขาถงยางอนามยของมาเลเซยจากไทยมแนวโนมการนาเขาทเพมมากขน โดยในป 2560 มปรมาณการนาเขาถงยางอนามยจากไทยถง 1 ,530 ตนหรอคดเปนรอยละ 7.9 ของการสงออกถงยางอนามยของไทย จากความสาคญของสนคาถงยางอนามยทกลาวถงนน จะเหนไดวาถงยางอนามยมบทบาทสาคญตอการขยายตวของเศรษฐกจในประเทศ โดยเฉพาะประเทศไทยเปนประเทศทตองพงพารายไดจากการสงออกเปนหลก และสนคาถงยางอนามยเปนสนคาทสรางรายไดในการสงออกใหกบประเทศไทยเปนอยางมากน เนองจากไทยเปนประเทศทตางชาตมงหมายทจะใหเปนฐานการผลตและไทยมความไดเปรยบทงดาน วตถดบ แรงงาน เทคโนโลย เปนตน ในการศกษาครงน จงทาการศกษาเพอใหทราบวา มปจจยใดบางทสงผลตอการสงออกถงยางอนามยจากไทยไปยงประเทศคคาทสาคญ และผศกษาไดเลอกประเทศททาการศกษา 2 ประเทศ คอ ประเทศมาเลเซยและประเทศจน เนองจากทงสองประเทศเปนประเทศทมการนาเขาถงยางอนามยจากประเทศไทยมากทสดสองประเทศแรก

ภาพท 1 ปรมาณสงออกถงยางอนามยไปยงตลาดทสาคญของไทยป 2550-2560

-

500

1,000

1,500

2,000

2550 2551 2552 2553 2554 2555 2556 2557 2558 2559 2560

มาเลเซย จน

หนวย

: ตน

561


วตถประสงคของการวจย 1. เพอศกษาปจจยทมผลกระทบตอการสงออกถงยางอนามยจากไทยไปยงประเทศคคาทสาคญ 2. วเคราะหความยดหยนของอปสงคสงออกสนคาถงยางอนามยตอการสงออกจากไทยไปยงประเทศคคา กรอบแนวคด การศกษาอปสงคสงออกสนคาถงยางอนามยตอการสงออกจากไทยไปยงประเทศคคาทสาคญ ซงประเทศคคาทสาคญทผศกษาไดทาการศกษาคอ ประเทศมาเลเซยและประเทศจน การวเคราะหหาความสมพนธของตวแปรระหวางตวแปรอสระและตวแปรตาม สามารถสรปกรอบแนวคดทใชในการวจยไดดงน ตวแปรอสระ ภาพท 2 กรอบแนวคดในการวจย

- ราคาสงออกถงยางอนามยของไทยไปยงประเทศมาเลเซย (ดอลลารสหรฐ/กโลกรม) - อตราแลกเปลยนระหวางประเทศ (บาท/รงกตมาเลเซย) - ราคาสงออกถงยางอนามยของประเทศญปน (ดอลลารสหรฐ/กโลกรม) - ผลตภณฑมวลรวมภายในประเทศมาเลเซย (ดอลลารสหรฐ) - ราคานามนดบ (ดอลลารสหรฐ/บารเรล) - นโยบายยกเลกภาษสนคานาเขาเนองจากการรวมกลมสมาคมประชาชาตแหงเอเชยตะวนออกเฉยงใต (ตวแปรหน)

ปรมาณสงออกถงยางอนามยจากไทยไปยง

ประเทศมาเลเซย (กโลกรม)

Regression Analysis 2SLS

ตวแปรตาม

562


ตวแปรอสระ \ ภาพท 3 กรอบแนวคดในการวจย งานวจยทเกยวของ เสาวนย ภทโรวาสน (2543) ศกษาการวเคราะหปจจยทมผลตออปสงคการสงออกผลตภณฑยางทสาคญของไทย โดยมวตถประสงคการศกษาเพอศกษาภาวะการผลตและภาวะการตลาดของอตสาหกรรมผลตภณฑยางทสาคญ และศกษาปจจยทมผลตออปสงค การสงออกผลตภณฑยางทสาคญของไทย คอ ยางรถจกรยาน ถงมอยาง และยางรดของ โดยใชแบบจาลองทางเศรษฐมต และกะประมาณคาโดยวธกาลงสองนอยทสดแบบธรรมดา ใชขอมลระหวางป 2527-2541 ผลการศกษาพบวา ปจจยทมผลตออปสงคการสงออกยางรถจกรยานไปยงตลาดหลกของไทย พบวา การสงออกไปอตาลขนอยกบ ราคาสงออกยางรถจกรยานของไทยทปรบแลว รายไดประชาชาตตอบคคลทปรบแลว และอตราแลกเปลยนของอนโดนเซยเทยบกบอตราแลกเปลยนของไทย การสงออกไปเยอรมน ขนอยกบ ราคาสงออกยางรถจกรยานของไทยทปรบแลว รายไดประชาชาตตอบคคลทปรบแลว อตราแลกเปลยนของอนโดนเซยเทยบกบอตราแลกเปลยนของไทย และอตราแลกเปลยนของจนเทยบกบอตราแลกเปลยนของไทย การสงออกไปสหรฐอเมรกา และ สหราชอาณาจกรขนอยกบ ราคาสงออกยางรถจกรยานของไทยทปรบแลว และอตราแลกเปลยนของ อนโดนเซยเทยบกบอตราแลกเปลยนของไทย ปจจยทมผลตออปสงคการสงออกถงมอยางไปยงสหรฐอเมรกา คอ ราคาสงออกถงมอยางของไทยทปรบแลว รายไดประชาชาตตอบคคลทปรบแลว อตราแลกเปลยนของอนโดนเซยเทยบกบอตราแลกเปลยนของไทย และตวแปรหน สวนปจจยทมผลตออสงคสงคการสงออกยางรดของไปยงตลาดหลกของไทย พบวา การสงออกไปสหรฐอเมรกา ขนอยกบ ราคาสงออกยางรดของของไทยทปรบแลว รายไดประชาชาตตอบคคลทปรบแลว อตราแลกเปลยนของมาเลเซยเทยบกบอตราแลกเปลยนของไทย และอตราแลกเปลยนของอนเดยเทยบกบอตราแลกเปลยนของไทย การสงออกไปสหราชอาณาจกรและฝรงเศส ขนอยกบปจจย ราคาสงออกยางรดของของไทยทปรบแลว และรายไดประชาชาตตอบคคลทปรบแลว สวนกรณการสงออกไปอตาล ขนอยกบปจจย

- ราคาสงออกถงยางอนามยของประเทศไทยไปยงประเทศจน (หยวน/กโลกรม) - ราคาสงออกถงยางอนามยของประเทศมาเลเซย (ดอลลารสหรฐ/กโลกรม) - ผลตภณฑมวลรวมภายในประเทศจน (รอยลานหยวน) - นโยบายลกคนเดยวของจน (ตวแปรหน)

ปรมาณสงออกถงยาง

อนามยจากไทยไปยง

ประเทศจน (กโลกรม)

Regression Analysis 2SLS

ตวแปรตาม

563


ราคาสงออกยางรดของของไทยทปรบแลว รายไดประชาชาตตอบคคลทปรบแลว และอตราแลกเปลยนของมาเลเซยเทยบกบอตราแลกเปลยนของไทย พงศภรณ โพธพลเงน (2550) ศกษาโครงสรางตลาด พฤตกรรม และผลการดาเนนงานของอตสาหกรรมถงยางอนามยในประเทศไทย โดยมวตถประสงคเพอศกษาลกษณะโครงสราง พฤตกรรม และผลการดาเนนงานของอตสาหกรรมถงยางอนามยในประเทศไทย ระหวางป พ.ศ. 2546 -2548 การศกษาครงนใชขอมลปฐมภมจากการสมภาษณบคลากรทเกยวของในอตสาหกรรมถงยางอนามย และขอมลทตยภมจากเอกสารจากหนวยงานของรฐบาล และของเอกชนทเกยวของ การวเคราะหขอมลใชวธคานวณหาคาการกระจกตวบางสวนแบบ Concentration Ratio (CR) และการกระจกตวโดยรวม โดยคานวณจากคาดชน Herfindahl Index (HI) ผลการศกษาสรปไดวา โครงสรางตลาดของอตสาหกรรมถงยางอนามยในประเทศไทย มแนวโนมเปนตลาดผขายนอยรายประเภท Pure Oligopoly มการกระจกตวอตสาหกรรมอยในระดบสง ผลการศกษาดานพฤตกรรม เครองมอทใชในการแขงขนของบรษทผผลตเปนพฤตกรรมการแขงขนดานมใชราคา โดยแนวคดเรองสวนประสมทางการตลาด พบวากลยทธทางการตลาดทใชกนมากในอตสาหกรรมประกอบดวย การปรบปรงพฒนาผลตภณฑ การสรางความแตกตางของผลตภณฑใหมลกษณะพเศษ แตกตางจากผลตภณฑบรษทอนๆ การใชชองทางการจดจาหนายทครอบคลม และการสงเสรมการตลาดทสามารถเขาถงผบรโภคไดมากทสด ซงประกอบดวย การโฆษณา การสงเสรมการขาย และการประชาสมพนธ เพอรกษาสวนครองตลาดทมอยเดมไว สวนผลการศกษาดานผลการดาเนนงานพบวา อตสาหกรรมถงยางอนามยในประเทศไทย มโอกาสการขยายตวอยางตอเนอง และบรษทผผลตถงยางอนามยในอตสาหกรรมสามารถแยงชงสวนแบงทางการตลาดจากผนาตลาดไดในอนาคต ดงนนผผลตจงตองพฒนาคณภาพของถงยางอนามย เพอใหสามารถแขงขนกบคแขง และใหผบรโภคเกดความเชอถอในตวสนคา ตรยนาถ หตถประดษฐ (2554) ศกษาการวเคราะหการสงออกยางธรรมชาตของไทยไปยงประเทศผนาเขาทสาคญ โดยมวตถประสงคการศกษาเพอศกษาสภาพทวไปของการผลต การตลาด และการสงออกยางธรรมชาต และวเคราะหความไดเปรยบโดยเปรยบเทยบในการสงออกยางธรรมชาตและการขยายตวของการสงออกโดยใชแบบจาลองสวนแบงตลาดคงทและสวนแบงตลาดสมพทธของไทยกบประเทศคแขงในประเทศผนาเขาทสาคญ โดยทความไดเปรยบเทยบในการสงออกยางธรรมชาตของไทย มาเลเซยและเวยดนาม มความไดเปรยบโดยเปรยบเทยบแตมแนวโนมลดลง ยกเวนประเทศอนโดนเซยทมแนวโนมความไดเปรยบโดยเปรยบเทยบเพมขน สวนผลการศกษาการขยายตวของการสงออกยางธรรมชาตของไทยและคแขง พบวาอตราการขยายตวการสงออกยางธรรมชาตในภาพรวม เพมขน และเมอวเคราะหเปนรายประเภท พบวายางแทงมอตราการขยายตวลดลง ผลการวเคราะหสวนแบงตลาดสมพทธโดยใช BCG Matrix พบวา ไทยเปนผนาตลาดในการสงออกยางธรรมชาตไปยงตลาดจน ถงแมอตราการเจรญเตบโตของไทยจะตากวาอนโดนเซยและ

564


เวยดนาม และทนาสนใจคอ ในตลาดสหรฐอเมรกา อนโดนเซยมสวนแบงการตลาดเพมขนรอยละ 74.07 แตประเทศไทยมสวนแบงการตลาดลดลงรอยละ 31.59 ทาใหอนโดนเซยมสวนแบงการตลาดในป 2552 มากกวาประเทศไทยถง 2.49 เทา สวนในตลาดญปน ไทยเปนผนาตลาด

วธด าเนนการวจย การวจยครงนใชขอมลทตยภม แบบอนกรมเวลา รวม 36 ไตรมาสตงแตไตรมาสท 1 ป 2551 ถง ไตรมาสท 4 ป 2559 โดยทาการวเคราะหสมการถดถอยเชงซอนในรปสมการ Double log form เพอใหทราบถงความยดหยน โดยประมาณดวยวธกาลงสองนอยทสดแบบสองขน ซงแบบจาลองทจะตองผานการทดสอบขอสมมตตาม Classical linear regression model (CLRM) ไดแก 1) การทดสอบ Multicollinearlity 2) การทดสอบ Normality 3) การทดสอบ Heteroscedasticity และ 4) การทดสอบ Autocorrelation จากนนจงนาคาสมประสทธทไดจากแบบจาลองมาวเคราะหหรออธบายผลคาความยดหยนของอปสงคสงออกถงยางอนามยของไทยไปยงประเทศมาเลเซยและจนตอตวแปรตางๆ โดยสามารถแสดงรายละเอยดของแบบจาลองทางเศรษฐมตไดดงน

ประเทศมาเลเซย

lnQm = m0 + m1lnPricem + m2lnEXm + m3lnPJm + m4lnGDPM + m5lnOIL + m6 TAXM + em

โดยท Qm คอ ปรมาณสงออกถงยางอนามยจากไทยไปยงประเทศมาเลเซย (กโลกรม) Pricem คอ ราคาสงออกถงยางอนามยของไทยไปยงประเทศมาเลเซย (ดอลลารสหรฐ/กโลกรม) EX m คอ อตราแลกเปลยนระหวางประเทศ (บาท/รงกตมาเลเซย) PJm คอ ราคาสงออกถงยางอนามยของประเทศญปน (ดอลลารสหรฐ/กโลกรม) GDPM คอ ผลตภณฑมวลรวมภายในประเทศมาเลเซย (ดอลลารสหรฐ) OIL คอ ราคานามนดบ (ดอลลารสหรฐ/ลตร) TAXM คอ นโยบายยกเลกภาษสนคานาเขาเนองจากการรวมกลมสมาคมประชาชาตแหงเอเชย ตะวนออกเฉยงใต โดยท 0 = ไมใชนโยบาย (ตงแตไตรมาสท 1/2551 ถง ไตรมาสท 4/2552) 1 = ใชนโยบาย (ตงแตไตรมาสท 1/2553 ถง ไตรมาสท 4/2559) em คอ คาคลาดเคลอน

565


ผลการวจย จากผลการศกษาปจจยทมผลตออปสงคสงออกถงยางอนามยของไทยไปยงประเทศมาเลเซย สามารถเขยนในรปสมการถดถอยทประมาณได ไดดงน lnQm= 23.02373 – 2.495641lnPricem – 7.903138lnEXm + 1.493456lnPJm + 0.077599lnGDPM + 1.573393lnOIL + 1.116294TAXM + em

(5.150367) (-5.818713)* (-2.839442)* (2.059255)** (1.675687)NS (3.415528)* (4.106991)* R-squared = 0.747925 Adjusted R – squared = 0.695771 F – statistic = 15.16872 Durbin – Watson stat = 1.879258

หมายเหต 1) เลขในวงเลบแทนคา t – statistic 2) * หมายถง มนยสาคญทางสถตทระดบ 0.01 3) ** หมายถง มนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 4) NS หมายถง ไมมนยสาคญทางสถต 5) แบบจาลองนไดคานงถงขอสมมตตาม Classical linear regression model (CLRM) และผานการทดสอบตาม CLRMแลวไดแก การทดสอบ Multicollinearlity การทดสอบ Normality การทดสอบ Heteroscedasticityและ การทดสอบ Autocorrelation จากสมการสามารถอธบายไดวาปจจยทสามารถอธบายอปสงคสงออกถงยางอนามยของไทยไปยงประเทศมาเลเซย ไดแก ราคาสงออกถงยางอนามยของไทยไปยงประเทศมาเลเซย อตราแลกเปลยนระหวางประเทศสกลเงนบาทตอรงกตมาเลเซย ราคานามนดบ นโยบายยกเลกภาษสนคานาเขาเนองจากการรวมกลมสมาคมประชาชาตแหงเอเชยตะวนออกเฉยงใต สามารถอธบายอปสงคสงออกถงยางอนามยของไทยไปยงประเทศมาเลเซยมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.01 และราคาสงออกถงยางอนามยของประเทศญปน สามารถอธบายอปสงคสงออกถงยางอนามยของไทยไปยงประเทศมาเลเซยมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 และผลตภณฑมวลรวมภายในประเทศมาเลเซย ไมสามารถสามารถอธบายอปสงคสงออกถงยางอนามยของไทยไปยงประเทศมาเลเซย แตเนองจากตวแปรดงกลาวถอเปนตวแปรสาคญทางทฤษฎทกาหนดฟงกชนการสงออก ผศกษาจงยงคงตวแปรดงกลาวนไวในแบบจาลอง จากคา R-squared = 0.75 แสดงใหเหนวา แบบจาลองนสามารถอธบายอปสงคสงออกถงยางอนามยของไทยไปยงประเทศมาเลเซยได ทนยสาคญทางสถตระดบ 0.01 โดยสามารถอธบายความผนแปรของปรมาณอปสงคไดครอบคลมประมาณรอยละ 75 สวนอกรอยละ 25

566


มาจากปจจยอนๆทไมไดนาเขามาพจารณา และคา F – statistic = 15.169 (Prob = 0.000) แสดงวาปจจยเหลานสามารถอธบายการเปลยนแปลงอปสงคสงออกถงยางอนามยของไทยไปยงประเทศมาเลเซยไดอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.10 ประเทศจน

lnQC = C0 + C1lnPriceC/EXC + C2lnPMC + C3lnGDPC + C4CHI + eC โดยท QC คอ ปรมาณสงออกถงยางอนามยจากประเทศไทยไปยงประเทศจน (กโลกรม) PriceC/EXC คอ ราคาสงออกถงยางอนามยของประเทศไทยไปยงประเทศจน (หยวน/กโลกรม) PMC คอ ราคาสงออกถงยางอนามยของประเทศมาเลเซย (ดอลลารสหรฐ/กโลกรม) GDPC คอ ผลตภณฑมวลรวมภายในประเทศจน (รอยลานหยวน) CHI คอ นโยบายลกคนเดยวของจน โดยท 0 = ไมใชนโยบายลกคนเดยว (ตงแตไตรมาสท 1/2559 ถง ไตรมาสท 4/2559) 1 = ใชนโยบายลกคนเดยว (ตงแตไตรมาสท 1/2551 ถง ไตรมาสท 4/2558) eC คอ คาคลาดเคลอน ผลการวจย จากผลการศกษาปจจยทมผลตออปสงคสงออกถงยางอนามยของไทยไปยงประเทศจน สามารถเขยนในรปสมการถดถอยทประมาณได ไดดงน lnQC = 1.858352 – 1.096030lnPriceC/EXC + 2.574418lnPMC + 0.544396lnGDPC– 0.548728CHI (0.934998) (-3.103133)** (3.984048)* (2.858877)** (-4.443765)* R-squared = 0.747925 Adjusted R – squared = 0.741908 F – statistic = 1.634767 Durbin – Watson stat = 2.086634

หมายเหต 1) เลขในวงเลบแทนคา t – statistic 2) * หมายถง มนยสาคญทางสถตทระดบ 0.01 3) ** หมายถง มนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05

567


4) แบบจาลองนไดคานงถงขอสมมตตาม Classical linear regression model (CLRM) และผานการทดสอบตาม CLRM แลวไดแก การทดสอบ Multicollinearlityการทดสอบ Normality การทดสอบ Heteroscedasticityและ การทดสอบ Autocorrelation จากสมการสามารถอธบายไดวาปจจยทสามารถอธบายอปสงคสงออกถงยางอนามยของไทยไปยงประเทศจน ไดแก ราคาสงออกถงยางอนามยของประเทศไทยไปยงประเทศจน ราคาสงออกถงยางอนามยของประเทศมาเลเซย ผลตภณฑมวลรวมภายในประเทศจน นโยบายลกคนเดยวของจน สามารถอธบายอปสงคสงออกถงยางอนามยของไทยไปยงประเทศจน มนยสาคญทางสถตทระดบ 0.01 จากคา R-squared = 0.78 แสดงใหเหนวา แบบจาลองนสามารถอธบายอปสงคสงออกถงยางอนามยของไทยไปยงประเทศจนไดทนยสาคญทางสถตระดบ 0.01 โดยสามารถอธบายความผนแปรของปรมาณอปสงคไดครอบคลมประมาณรอยละ 78 สวนอกรอยละ 22 มาจากปจจยอนๆไมไดนาเขามาพจารณา และคา F – statistic = 1.635 (Prob = 0.897) แสดงวาปจจยเหลานสามารถอธบายการเปลยนแปลงอปสงคการสงออกถงยางอนามยของไทยไปยงประเทศจนไดอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.10 สรปและอภปรายผล จากแบบจาลองทประมาณไดสามารถพจารณาคาสมประสทธของตวแปรตางๆ ทเกยวของซงแสดงถงผลกระทบของปจจยตางๆตออปสงคสงออกถงยางอนามยของไทยไปยงประเทศมาเลเซยและจนไดดงน ประเทศมาเลเซย ราคาสงออกถงยางอนามยของไทยไปยงประเทศมาเลเซย สามารถอธบายอปสงคสงออกถงยางอนามยของไทยไปยงประเทศมาเลเซย มนยสาคญทางสถตทระดบ 0.01 ในทศทางตรงขาม กลาวคอ เมอราคาสงออกถงยางอนามยของประเทศไทยไปยงประเทศมาเลเซยเพมขนรอยละ 1 จะสงผลใหปรมาณสงออกถงยางอนามยของไทยไปยงประเทศมาเลเซยลดลงรอยละ 2.496 สอดคลองกบสมมตฐานทตงไววา ในทศทางตรงขามซงสอดคลองกบงานวจยของ แกมกาญจน เหลองวรจนกล (2553) พบวา ราคาสงออกมความสมพนธตรงขามกบการสงออก ทงนความสมพนธระหวางอปสงคสงออกถงยางอนามยของไทยไปยงประเทศมาเลเซยกบราคาสงออกถงยางอนามยของไทยไปยงประเทศมาเลเซยเปนไปในทศทางลบ โดยมคาความยดหยนเทากบ – 2.495641 โดยมความยดหยนสง แสดงใหเหนวาสนคาถงยางอนามยเปนสนคาฟมเฟอย ผใชถงยางอนามยในประเทศมาเลเซยมความออนไหวตอราคาถงยางอนามยคอนขางสง

568


อตราแลกเปลยนเงนตราสกลเงนบาทตอรงกตมาเลเซย มความสมพนธกบอปสงคสงออกถงยางอนามยของไทยไปยงประเทศมาเลเซย ในทศทางตรงขาม กลาวคอ ถาคาเงนบาทมคาออนลง หรอสกลเงนรงกตมาเลเซยมคาเพมขน จะทาใหประเทศมาเลเซยสามารถนาเขาถงยางอนามยไดมากขน และสงผลใหอปสงคสงออกถงยางอนามยของประเทศไทยไปยงประเทศมาเลเซยเพมขน ทงนความสมพนธระหวางอปสงคสงออกถงยางอนามยของไทยไปยงประเทศมาเลเซยกบอตราแลกเปลยนระหวางประเทศเปนไปในทศทางลบ โดยมคาความยดหยนเทากบ – 7.903138 มความยดหยนมาก แสดงใหเหนวาอตราแลกเปลยนระหวางประเทศมความสาคญทชใหเหนสภาพเศรษฐกจวาถาคาเงนบาทมคาออนลง หรอสกลเงนรงกตมาเลเซยมคาเพมขน จะทาใหประเทศมาเลเซยสามารถนาเขาถงยางอนามยไดมากขน และสงผลใหอปสงคสงออกถงยางอนามยของประเทศไทยไปยงประเทศมาเลเซยเพมขน ราคาสงออกถงยางอนามยของประเทศญปน สามารถอธบายอปสงคสงออกถงยางอนามยของไทยไปยงประเทศมาเลเซยไดอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 ในทศทางเดยวกน กลาวคอ เมอราคาสงออกถงยางอนามยของประเทศญปนเพมขนรอยละ 1 จะสงผลใหอปสงคสงออกถงยางอนามยของไทยไปยงประเทศมาเลเซยเพมขนรอยละ 1.493 สอดคลองกบสมมตฐานทตงไว เพราะวาประเทศผนาเขาจะเลอกนาเขาสนคากบประเทศทราคาสงออกนอยทสด ดงนนเมอราคาสงออกถงยางอนามยของคแขงอยางประเทศญปนเพมขน จงทาใหประเทศมาเลเซยหนมานาเขาถงยางอนามยจากประเทศไทยแทน และสอดคลองกบงานวจยของแกมกาญจน เหลองวรจนก ล (2553) พบวา ราคาสงออกของประเทศคแขงขน มความสมพนธในทศทางเดยวกนกบการสงออก ทงน ความสมพนธระหวางอปสงคสงออกถงยางอนามยของไทยไปยงประเทศมาเลเซยกบราคาสงออกถงยางอนามยของประเทศญปนเปนไปในทศทางบวก โดยมคาความยดหยนเทากบ1.493 มคาความยดหยนมาก แสดงใหเหนวา หากราคาสงออกถงยางอนามยของประเทศญปน เพมขนรอยละ 1 จะทาใหอปสงคสงออกถงยางอนามยของไทยไปยงประเทศมาเลเซยเพมขนรอยละ 1.493456 ในทางตรงขาม ถาราคาสงออกถงยางอนามยของประเทศญปน ลดลงรอยละ 1 จะทาใหอปสงคสงออกถงยางอนามยของไทยไปยงประเทศมาเลเซยลดลงรอยละ 1.493 แสดงวาถงยางอนามยจากประเทศญปนเปนสนคาทดแทนถงยางอนามยจากประเทศไทย ผลตภณฑมวลรวมภายในประเทศมาเลเซยไมมความสมพนธกบอปสงคสงออกถงยางอนามยของไทยไปยงประเทศมาเลเซยทนยสาคญทางสถตระดบ 0.01 สอดคลองกบงานวจยของ ศรวรรณ แจมพลาย (2553) พบวาผลตภณฑมวลรวมภายในประเทศไมมความสมพนธและไมมผลตอการสงออก ทงน ความสมพนธระหวางอปสงคสงออกถงยางอนามยของไทยไปยงประเทศมาเลเซยกบผลตภณฑมวลรวมภายในประเทศมาเลเซยเปนไปในทศทางบวก แสดงถงความสมพนธระหวางอปสงคสงออกถงยางอนามยของไทยไปยงประเทศมาเลเซยกบผลตภณฑมวลรวมภายในประเทศ

569


มาเลเซยในทศทางเดยวกนโดยมคาความยดหยนเทากบ 0.077599 ซงนอยกวา 1 เปนคาความยดหยนนอย แสดงใหเหนวา เมอรายไดมวลรวมของผบรโภคในประเทศมาเลเซยเพมขน สงผลใหความสามารถในการซอสนคาเพมขน ราคานามนดบสามารถอธบายอปสงคสงออกถงยางอนามยของไทยไปยงประเทศมาเลเซยไดอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.01 ในทศทางเดยวกน กลาวคอ เมอราคานามนดบเพมขนรอยละ 1 จะสงผลใหอปสงคสงออกถงยางอนามยของไทยไปยงประเทศมาเลเซยเพมขนรอยละ 1.573 ไมสอดคลองกนสมมตฐานทตงไววาทศทางตรงขาม สอดคลองกบงานวจยของ ทชากร เกษรแกว (2555) พบวา เมอราคานามนดบเพมขน จะทาใหการสงออกเพมขนเชนกน ทงน ความสมพนธระหวางอปสงคสงออกถงยางอนามยของไทยไปยงประเทศมาเลเซยกบราคานามนดบมคาความยดหยนเทากบ 1.573 เปนไปในทศทางบวก หากอปสงคสงออกถงยางอนามยของไทยไปยงประเทศมาเลเซยเพมขนรอยละ 1 จะทาใหราคานามนดบเพมขนรอยละ 1.573 ในทางตรงขาม หากอปสงคสงออกถงยางอนามยของไทยไปยงประเทศมาเลเซยลดลงรอยละ 1 จะทาใหราคานามนดบลดลงรอยละ 1.573 นโยบายยกเลกภาษสนคานาเขาเนองจากการรวมกลมสมาคมประชาชาตแหงเอเชยตะวนออกเฉยงใตสามารถอธบายอปสงคสงออกถงยางอนามยของไทยไปยงประเทศมาเลเซยไดอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.01 ในทศทางเดยวกนกลาวคอ เมอมาเลเซยใชนโยบายยกเลกสนคานาเขาสงผลใหอปสงคสงออกถงยางอนามยของไทยไปยงประเทศมาเลเซยเปลยนแปลงเพมขนรอยละ 1.116 ประเทศจน ราคาสงออกถงยางอนามยของประเทศไทยไปยงประเทศจน สามารถอธบายอปสงคสงออกถงยางอนามยของไทยไปยงประเทศจน ไดอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 ในทศทางตรงขาม กลาวคอ เมอราคาสงออกถงยางอนามยของประเทศไทยไปยงประเทศจนเพมขนรอยละ 1 จะสงผลใหอปสงคสงออกถงยางอนามยของไทยไปยงประเทศจนลดลงรอยละ 1.096 สอดคลองกบสมมตฐานทตงไววา ในทศทางตรงขาม หากราคาสนคาสงออกเพมขนจะทาใหอปสงคสงออกลดลงเนองจากประเทศผนาเขาจะหนไปนาเขาจากประเทศอนทมราคาถกกวา ในทางตรงขาม เมอราคาสงออกลดลงจะทาให อปสงคสงออกเพมขนเชนกน ซงสอดคลองกบงานวจยของ แกมกาญจน เหลองวรจนกล (2553) พบวา ราคาสงออกมความสมพนธในทศทางตรงขามทงน ความสมพนธระหวางอปสงคสงออกถงยางอนามยของไทยไปยงประเทศจนกบราคาสงออกถงยางอนามยของไทยไปยงประเทศจน เปนไปในทศทางลบ โดยมคาความยดหยนเทากบ – 1.096030 โดยมคาความยดหยนมากแสดงใหเหนวาถงยางอนามยเปนสนคาฟมเฟอย ผใชถงยางอนามยในประเทศจนมความออนไหวตอราคาถงยางอนามยคอนขางสง

570


ราคาสงออกถงยางอนามยของประเทศมาเลเซย สามารถอธบายอปสงคสงออกถงยางอนามยของไทยไปยงประเทศจนไดอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.01 ในทศทางเดยวกน กลาวคอ เมอราคาสงออกถงยางอนามยของประเทศมาเลเซยเพมขนรอยละ 1 จะสงผลใหอปสงคสงออกถงยางอนามยของไทยไปยงประเทศจนเพมขนรอยละ 2.574 ซงสอดคลองกบสมมตฐานทตงไววา เมอราคาสงออกถงยางอนามยของประเทศมาเลเซยมราคาสงออกทลดลง ทาใหอปสงคการนาเขาถงยางอนามยของประเทศจนจากประเทศไทยลดลงในทางตรงกนขาม เมอราคาสงออกถงยางอนามยของประเทศมาเลเซยมราคาเพมขน ทาใหอปสงคการนาเขาถงยางอนามยของประเทศจนจากประเทศไทยเพมขนเชนกน เนองจากประเทศผนาเขาจะหนไปนาเขาสนคาจากประเทศทมราคาถกกวาและสอดคลองกบงานวจยของ แกมกาญจน เหลองวรจนกล (2553) พบวา ราคาสงออกของประเทศคแขงขน มความสมพนธในทศทางเดยวกนกบการสงออกทงน ความสมพนธระหวางอปสงคส งออกถงยางอนามยของไทยไปยงประเทศจนกบราคาสงออกถงยางอนามยของประเทศมาเลเซยเปนไปในทศทางบวก โดยมคาความยดหยนเทากบ 2.574418 โดยมคาความยดหยนมาก แสดงใหเหนวา หากราคาสงออกถงยางอนามยของประเทศมาเลเซย เพมขนรอยละ 1 จะทาใหอปสงคสงออกถงยางอนามยของไทยไปยงประเทศจนเพมขนรอยละ 2.574 ในทางตรงขาม ถาราคาสงออกถงยางอนามยของประเทศมาเลเซย ลดลงรอยละ 1 จะทาใหอปสงคสงออกถงยางอนามยของไทยไปยงประเทศจนลดลงรอยละ 2.574 แสดงวาถงยางอนามยจากประเทศมาเลเซยเปนสนคาทดแทนถงยางอนามยจากประเทศไทย ผลตภณฑมวลรวมภายในประเทศจน สามารถอธบายอปสงคสงออกถงยางอนามยของไทยไปยงประเทศจนไดอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 ในทศทางเดยวกน กลาวคอ เมอผลตภณฑมวลรวมภายในประเทศจนเพมขนรอยละ 1 จะสงผลใหอปสงคสงออกถงยางอนามยของไทยไปยงประเทศจนเพมขนรอยละ 0.544 สอดคลองกบสมมตฐานทตงไวและสอดคลองกบงานวจยของ ธนยพร เพชรชศร (2560) พบวา ผลตภณฑมวลรวมภายในประเทศสามารถอธบายอปสงคสงออกไดอยางมนยสาคญ ในทศทางเดยวกน ทงน ความสมพนธระหวางอปสงคสงออกถงยางอนามยของไทยไปยงประเทศจนกบผลตภณฑมวลรวมภายในประเทศจน เปนไปในทศทางบวก แสดงถงความสมพนธระหวางอปสงคสงออกถงยางอนามยของไทยไปยงประเทศจนกบผลตภณฑมวลรวมภายในประเทศจนในทศทางเดยวกนโดยมคาความยดหยนเทากบ 0.544396 ซงนอยกวา 1 เปนคาความยดหยนนอย แสดงใหเหนวา เมอรายไดมวลรวมของผบรโภคในประเทศจนเพมขน สงผลใหความสามารถในการซอสนคาเพมขน นโยบายลกคนเดยวของจน สามารถอธบายอปสงคสงออกถงยางอนามยของไทยไปยงประเทศจนไดอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.01 ในทศทางตรงขาม กลาวคอ เมอจนมการประกาศใช

571


นโยบายลกคนเดยวของจนสงผลใหอปสงคสงออกถงยางอนามยของไทยไปยงประเทศจนเปลยนแปลงลดลงรอยละ 0.549 สอดคลองกบสมมตฐานทตงไว ขอเสนอแนะจากการวจย จากการศกษาถงยางอนามยในประเทศมาเลเซยและจน พบวาถงยางอนามยเปนสนคาทมคาความยดหยนสงทงสองประเทศ แสดงใหเหนวา ผบรโภคมความออนไหวตอราคาถงยางอนามยคอนขางสง 1. หนวยงานทเกยวของในขนตอนการผลตและการวางแผนการผลตและการสงออก สามารถปรบลดตนทนการผลตไดซงจะทาใหราคาสงออกถงยางอนามยของไทยลดลง สามารถทาการสงออกเพอขยายตลาดถงยางอนามยเขาไปยงประเทศมาเลเซยและจนไดมากขนการตลาดในประเทศไทยควรมการสงเสรมและรณรงคการใชถงยางอนามยเพอปองกนการตงครรภทไมเพงประสงค การปองกนการตดเชอทางเพศสมพนธ 2. ควรมการรณรงคและสรางจตวสยในการใชและทาใหถงยางอนามยเปนทยอมรบในสายตาประชาชนในแงของการปองกน 3. จากการศกษาพบวา ปจจยดานราคาสงออกถงยางอนามยของประเทศคแขงขน ซงไดแกประเทศญปนและมาเลเซย มคาความยดหยนเปนบวก หมายถง ถงยางอนามยของประเทศคแข งขนเปนสนคาทดแทนถงยางอนามยของประเทศไทย และยงมคาความยดหยนสง (คาความยดหยนมากกวา 1 โดยไมคานงเครองหมาย) แสดงวาเมอใดทราคาสงออกถงยางอนามยของประเทศคแขงขนมการเปลยนแปลงลดลงจะทาใหอปสงคสงออกถงยางอนามยของประเทศไทยลดลงมาก ดงน น ผสงออกจงควรศกษาขอมลกอนการทาการคา เพอใหทราบถงสถานการณของประเทศคแขงขน โดยเฉพาะปจจยดานราคาของประเทศคแขงขนเพอวางแผนและพฒนาสนคาเพอใหเกดความไดเปรยบในการสงออกถงยางอนามยและสาหรบ ขอเสนอแนะในการศกษาในครงถดไป การศกษาในครงนเลอกประเทศในการศกษา คอ ประเทศมาเลเซย และประเทศจนซงเปนประเทศทมปรมาณการนาเขาถงยางอนามยมากทสดสองอนดบแรก แตควรศกษาประเทศทนาจะมแนวโนมทไทยจะสงออกและควรเปลยนประเภทของสนคาในการศกษาจากสนคาถงยางอนามยเปนสนคาหมวดอนๆทนาสนใจและเปนสนคาทแนวโนมการสงออกไมคงทเพอศกษาหาปจจยทมผลกระทบ

572


เอกสารอางอง แกมกาญจน เหลองวรจนกล. 2553. ปจจยทมผลตอการสงออกกงสดแชเยนแชแขงของประเทศไทย

ไปยงประเทศสหรฐอเมรกา ญปนและเกาหลใต. (สารนพนธเศรษฐศาสตรมหาบณฑต). มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ, กรงเทพฯ.

ตรยนาถ หตถประดษฐ. 2554. การวเคราะหการสงออกยางธรรมชาตของไทยไปยงประเทศผนาเขาทสาคญ.วทยานพนธศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาธรกจการเกษตรมหาวทยาลยเกษตรศาสตร

ทชากร เกษรแกว. 2555. ปจจยทมผลตอการสงออกในอตสาหกรรมรถยนตและการพยากรณ. วารสารศรนครทรวโรฒวจยและพฒนา (มนษยศาสตรและสงคมศาสตร), 4 (8): 53-66.

ธนยพร เพชรชศร. 2560. อปสงคการสงออกล าไยสดของประเทศไทยไปยงประเทศเวยดนามและอนโดนเซย. (การศกษาคนควาอสระเศรษฐศาสตรมหาบณฑต). มหาวทยาลยเกษตรศาสตร. กรงเทพฯ.

พงศภรณ โพธพลเงน. 2550. โครงสรางตลาด พฤตกรรม และผลการดาเนนงานของอตสาหกรรมถงยางอนามยในประเทศไทย. การศกษาคนควาอสระเศรษฐศาสตรมหาบณฑต สาขาเศรษฐศาสตรธรกจ, มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

ศรวรรณ แจมพลาย. 2553. ปจจยทางเศรษฐกจทมผลตอปรมาณการสงออกกงแชแขงของไทยไปประเทศสหรฐอเมรกาและประเทศญปน. (การศกษาคนควาอสระบรหารธรกจมหาบณฑต). มหาวทยาลยหอการคาไทย. กรงเทพฯ.

สานกโรคเอดสวณโรคและโรคตดตอทางเพศสมพนธ. 2558. SEX รอบคอบตอบ OK.แนวคดการรณรงคปองกนโรคตดตอทางเพศสมพนธและเอดส (Online). http://aidssti.ddc.moph.go.th, 28/มนาคม/2561.

เสาวนย ภทโรวาสน. 2543. การวเคราะหปจจยทมผลตออปสงคการสงออกผลตภณฑยางทสาคญของไทย. วทยานพนธเศรษฐศาสตรมหาบณฑต สาขาเศรษฐศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

573


ปจจยทมผลตอการใชบรการธนาคารทางโทรศพทของลกคาธนาคารออมสน ในพนทเขตชลบร1 จงหวดชลบร

Factors Affecting the Use of Mobile Banking Service of Government Saving Bank Customers in Chonburi Area 1, Chonburi Province

สรกร บญลา(Sirikorn Boonlum)* ศรอร สมบรณทรพย(Sri-on Somboonsup) พฒน พฒนรงสรรค(Pat Pattanarangsun)

สาขาวชาเศรษฐศาสตรธรกจ คณะเศรษฐศาสตร ศรราชา มหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตศรราชา *Corresponding author. E-mail: [email protected]

บทคดยอ

การศกษาครงนมวตถประสงคเพอศกษาปจจยทมผลตอการใชบรการธนาคารทางโทรศพทของลกคาธนาคารออมสนในพนทเขตชลบร1 จงหวดชลบร รวบรวมขอมลจากแบบสอบถามโดยกลมตวอยางทใชในการศกษาคอลกคาทใชบรการธนาคารออมสนใน พนทเขตชลบร 1 จานวน 400 ตวอยาง โดยใชวธการวเคราะหดวยแบบจาลองโลจต ทระดบนยสาคญทางสถต 0.10 ผลการศกษาพบวา ปจจยทมผลตอการใชบรการธนาคารทางโทรศพทของลกคาธนาคารออมสนในพนทเขตชลบร1 จงหวดชลบร ไดแก อาย รายไดตอเดอน โดยกลมผตอบแบบสอบถามสวนใหญมผลตภณฑของธนาคารออมสนประเภทเงนฝากเผอเรยกและใชบรการสนเชอ ธรกรรมสวนใหญทลกคามาใชบรการคอชาระสนคาและบรการ โดยใชชองทางสาหรบการทาธรกรรมคอมาใชบรการทสาขา ใชบรการผานทางธนาคารโทรศพท รวมถงใชบรการจากตATM/ADM รวมทงปจจยสวนประสมการตลาดดานราคา และดานการสงเสรมการตลาด มผลตอการตดสนใจใชบรการธนาคารทางโทรศพทของธนาคารออมสน ค าส าคญ: บรการธนาคารทางโทรศพท เขตชลบร 1

Abstract The purpose of this research were studied factors affecting the use of mobile banking service of Government Saving Bank customers in Chonburi area1, Chonburi province. The primary data was obtained from questionnaires serveyed from 400 in Chonburi area 1. Data was analyzed using Logit model with statistical significance level of 0.10. The result revealed that factors affecting the use of mobile banking service from customers in Chonburi area 1 were aged and incomes. Major of sample

574


cases have product of Government Saving Bank; Saving deposit and loan service which transaction were paymenting products and services. Method of transaction by center service, mobile banking and ATM/ADM including marketing mix factors in terms of price and promotion that affected by mobile service using of Government Saving Bank. Keywords: Mobile banking service, Chonburi Area 1 บทน า โลกดจตอลมการเปลยนแปลงกาวหนาอยตลอดเวลา ทกคนมการใชอนเทอรเนตและใชชวตอยบนโลกออนไลนเปนสวนหนงในชวต ดวยความสะดวกสบายทมาพรอมกบเทคโนโลยทาใหรปแบบการใชชวตประจาวนเปลยนไปมาก หนวยงานและธรกจจงตองมการปรบตวเพอกาวไปใหทนกบเทคโนโลยทปรบเปลยนไป สถาบนการเงนอยางธรกจธนาคารเรมมกระแสตนตวเรองการใหบรการธนาคารทางอเลกทรอนกสมากขน เพราะหากสถาบนการเงนไมมการปรบตวจะทาใหมโอกาสสญเสยสวนแบงทางการตลาดใหกบผประกอบการรายใหมทอาจจะเขามาชวงชงตลาด และจะสงผลโดยตรงตอการดาเนนงานของสถาบนการเงน ธรกจธนาคารจงตองปรบตวโดยการนาเอาเทคโนโลยดจตอลมาประยกตใชกบบรการทางการเงนในรปแบบตางๆทงการชาระเงน การลงทน รวมถงการทาธรกรรมทางการเงนดวยเทคโนโลยดจตอลผานบรการธนาคารทางโทรศพทสมารทโฟน หรอเรยกวา Mobile Banking นอกจากนพบวาบทบาทของเทคโนโลยทเพมขนทาใหธนาคารพาณชยหลายแหงเรมสงสญญาณการปรบกลยทธดวยการลดจานวนสาขาลงโดยเฉพาะในเขตกรงเทพมหานครทจานวนสาขาธนาคารลดลงจากพฤตกรรมของคนทหนไปทาธรกรรมผานอนเทอรเนตและสมารทโฟนมากขน เนองจากความสะดวกรวดเรวรวมทงเขาถงงายบรการธนาคารทางโทรศพทเปนอกทางเลอกหนงใหกบลกคาในการทาธรกรรมทางการเงนทสามารถชวยลดระยะเวลาในการรอเรยกลาดบทธนาคาร ประหยดคาใชจายในการเดนทางมาทาธรกรรมทางการเงนทธนาคาร นอกจากนการทาธรกรรมทางโทรศพททาใหผใชบรการสามารถพกพาโทรศพทเคลอนทไดสะดวกและสามารถทาธรกรรมทางการเงนไดทกททกเวลา จากผลสารวจของ นลสน ประเทศไทย (2559) เรอง “Top 1 โมบาย แบงกกงทมผใชมากทสด” พบวา KMobile Banking Plus ของธนาคารกสกรไทยมการใชบรการมากทสด ครองสดสวน 22% รองลงมาเปน SCB EASY App ของธนาคารไทยพาณชย สดสวน 11%, Bualuang mBanking ของธนาคารกรงเทพ 9%, KTB netbank app ของธนาคารกรงไทย 8%, Meta Trader 5%, IQ Option 4% ซงทงคเปนแอพพลเคชนทเกยวกบหน, TMB Touch ของธนาคารทหารไทย 4%, MyMo by GSB ของธนาคารออมสน 3%, Krungsri app ของธนาคารกรงศรอยธยา 3% และ TapKTC 3% ซงบรการธนาคารทางโทรศพทของธนาคารออมสนยงมสดสวนการ

575


ใชบรการ ทนอยเมอเปรยบเทยบกบธนาคารอนๆในระบบเศรษฐกจ จงทาใหผวจยมความสนใจทจะศกษาปจจยทมผลตอการใชบรการธนาคารทางโทรศพทของธนาคารออมสน โดยเลอกศกษาขอมลจากลกคาธนาคารออมสนทกสาขาในพนทเขตชลบร 1 จงหวดชลบร ซงเปนจงหวดทมการขยายตวทางเศรษฐกจสงอกทงเปนเมองอตสาหกรรมทสาคญของประเทศ พนทศกษาประกอบไปดวย 11 สาขา ไดแก สาขาบางทราย สาขาถนนสขประยร สาขาชลบร สาขาวคทอร เซนเตอร สาขาถนนพระยาสจจา สาขาเซนทรลพลาซา ชลบร สาขาหนองมน สาขาศรราชา สาขาศนยการคา แปซฟค พารค ศรราชา สาขาอาวอดม และสาขาฮารเบอร มอลล แหลมฉบง โดยจะเลอกศกษาเฉพาะพนทเขตชลบร 1 ซงเปนพนททมการสมครใชบรการธนาคารทางโทรศพทเปนสดสวนสงทสดเมอเทยบกบเขตอนๆในจงหวดชลบร เพอนาผลการศกษาไปพฒนาบรการเขตพนทอนใหดขนและเพมปรมาณการใชบรการของลกคา ตาราง 1 จานวนลกคาทสมครใชบรการธนาคารทางโทรศพทของธนาคารออมสนในจงหวดชลบร ป 2560 (หนวย:ราย)

ส านกงานเขตชลบร บ ร ก า ร ธ น า ค า ร ท า งโทรศพท

เขตชลบร 1 เขตชลบร 2 เขตชลบร 3

10,544 5,030 4,449

เขตชลบร 4 4,947 ทมา: ธนาคารออมสนเขตชลบร 1

จากขอมลทไดคนควาพบวาปรมาณการใชบรการธนาคารทางโทรศพทของธนาคารออมสนยงมสดสวนทนอยมากเมอเปรยบเทยบกบธนาคารอนๆในระบบเศรษฐกจ ธนาคารออมสนใหบรการธนาคารทางโทรศพท โดยใชชอแอพพลเคชน Mymo By GSB และมการพฒนาแอพพลเคชนอยางตอเนองเพอความสามารถในการตอบสนองความตองการของผใชบรการ บรการนมการพฒนาแอพพลเคชนใหมคณสมบตครอบคลมการทาธรกรรมทางการเงนทหลากหลาย บรการพนฐานของระบบ ไดแก เชคยอดเงนและรายการเคลอนไหวของบญชทมอยกบธนาคารออมสนทงหมด โอนเงนทงบญชภายในธนาคารออมสนและตางธนาคาร และยงใหบรการชาระคางวดสนเชอ บรการเตมเงนมอถอ ชาระคาสาธารณปโภคตางๆ บรการถอนเงนสดหนาต ATM โดยไมตองใชบตร ATM และบรการสาหรบใชรบหรอจายเงนผานตวกลางทเปน QR Code โดยการสมครใชบรการจะม

576


คาธรรมเนยมรายเดอน เดอนละ10 บาท ซงคาธรรมเนยมนเปนการเรยกเกบจากบรการแจงเตอนเงนเขาออกอตโนมตและการทาธรกรรมอนๆทไมตองเสยคาบรการภายในจงอาจทาใหลกคาไมอยากใชบรการเพราะมองวามคาใชจายซงธนาคารพาณชยอนๆจะฟรในสวนน ดงนนบรการระบบ Mymo By GSB เปนบรการทางการเงนในรปแบบใหม จงมความสาคญและความจาเปนทจะตองศกษาขอมลเพอนามาปรบปรงการใหบรการในดานตางๆใหมประสทธภาพสงสดแกผใชงาน เพมปรมาณการใชงานและเพมฐานลกคาใหเขามาทาธรกรรมผานบรการธนาคาร ออมสนสงขน วตถประสงคของการวจย เพอศกษาปจจยทมผลตอการใชบรการธนาคารทางโทรศพทของลกคาธนาคารออมสนในพนทเขตชลบร 1 จงหวดชลบร กรอบแนวคดในการวจย ตวแปรอสระ ตวแปรตาม ภาพท 1 กรอบแนวคดในการศกษา ทมา: จากการศกษา

การใชบรการธนาคารทางโทรศพท

ของลกคาธนาคารออมสนในพนท

เขตชลบร 1 จงหวดชลบร

ปจจยสวนบคคล ไดแก เพศ อาย อาชพ

ระดบการศกษา สถานภาพสมรส รายไดตอเดอน

ปจจยพฤตกรรมการใชบรการ ไดแก ผลตภณฑทใช

บรการ ประเภทธรกรรมทใชบรการ ชองทางการทา

ธรกรรม แหลงรบรขอมลการใชบรการ

ปจจยสวนประสมการตลาด 4P ไดแก ดานผลตภณฑ

ดานราคา ดานชองทางการใชบรการ ดานสงเสรม

การตลาด

Logit Model

577


วธด าเนนการวจย ในการศกษาปจจยทมผลตอการใชบรการธนาคารทางโทรศพทของลกคาธนาคารออมสนในพนทเขตชลบร1 จงหวดชลบร จะใชขอมลปฐมภม (Primary Data) จากการตอบแบบสอบถามของกลมตวอยาง โดยใชวธการสมแบบงาย (Simple Random Sampling) จากลกคาทใชบรการธนาคารออมสน ซงขนาดของประชากรมาจากรายงานการสมครใชบรการธนาคารทางโทรศพทของธนาคารออมสนทกสาขาในเขตชลบร 1 จงหวดชลบร ป 2560 จานวน 10 ,544 บญช จะไดขนาดของกลมตวอยางจากการคานวณ 386 ตวอยาง แตเพอปองกนการผดพลาดของขอมลจากแบบสอบถามทไดคาตอบไมครบถวน ดงนนขนาดของกลมตวอยางทจะใชศกษาในครงนเทากบ 400 ตวอยาง จากสตรการคานวณ ดงน

n =

เมอ n = ขนาดของกลมตวอยาง N = ขนาดของประชากรทใชในการศกษา e = คาเปอรเซนตความคลาดเคลอนจากการสมตวอยาง นาขอมลดงกลาวแทนคาลงในสมการ จะได

n =

=

n = 385.38 หรอ 386 คน วธการเกบแบบสอบถามจากกลมตวอยางจะใชวธการหาสดสวนประชากรการสมครใชบรการธนาคารทางโทรศพทของธนาคารออมสน ป 2560 ในแตละสาขาทง 11 สาขา มาหาคาเฉลยเพอแบงจานวนชดของแบบสอบถามไปยงสาขาตางๆเปนสดสวนทเทากน ซงแบบสอบถามแบงออกเปน 3 สวนไดแก สวนท 1 คาถามเกยวกบลกษณะสวนบคคลของกลมตวอยาง ไดแก เพศ อาย สถานภาพสมรส ระดบการศกษา อาชพ รายไดตอเดอน ซงมลกษณะเปนคาถามปลายปด สวนท 2 คาถามเกยวกบพฤตกรรมของลกคาในการใชบรการธนาคารออมสน ไดแก ระยะเวลาทเปนลกคาธนาคารออมสน ผลตภณฑทใชบรการธนาคารออมสน ประเภทธรกรรมทใช

578


บรการธนาคารออมสน ชองทางการทาธรกรรมกบธนาคารออมสน แหลงรบรการนาเสนอบรการธนาคารทางโทรศพทของธนาคารออมสน ซงเปนคาถามปลายปด

สวนท 3 คาถามเกยวกบปจจยสวนประสมการตลาด เปนคาถามท เกยวกบระดบความสาคญของสวนปจจยทางการตลาดทมผลตอการใชบรการธนาคารทางโทรศพทของธนาคารออมสน ประกอบดวยคาถาม 4 ดาน ไดแก ดานผลตภณฑ ดานราคา ดานชองทางการใชบรการ และดานสงเสรมการตลาด โดยจะใชเกณฑการแปลความหมาย ดงน ระดบ 5 คาเฉลย 4.21-5.00 หมายถง มระดบความสาคญมากทสด ระดบ 4 คาเฉลย 3.41-4.20 หมายถง มระดบความสาคญมาก ระดบ 3 คาเฉลย 2.61-3.40 หมายถง มระดบความสาคญปานกลาง ระดบ 2 คาเฉลย 1.81-2.60 หมายถง มระดบความสาคญนอย ระดบ 1 คาเฉลย 1.00-1.80 หมายถง มระดบความสาคญนอยทสด ในการวเคราะหปจจยทมผลตอการใชบรการธนาคารทางโทรศพทของลกคาธนาคารออมสน ในพนทเขตชลบร 1 จงหวดชลบร โดยการวเคราะหดวยแบบจาลองโลจต (Logit Model) โดยเปนแบบจาลองทใชในการวเคราะหตวแปรตาม (Dependent Variable) ทมลกษณะเปนขอมลเชงคณภาพ (Qualitative Data) เมอตองตดสนใจเลอก ซงมคาเปน 1 หรอ 0 โดยมคาเปน 1 เมอตดสนใจใชบรการธนาคารทางโทรศพทและมคาเปน 0 เมอตดสนใจไมใชบรการธนาคารทางโทรศพท สาหรบตวแปรอสระ (independent Variable) มลกษณะเปนทงขอมลเชงปรมาณและเชงคณภาพทเกยวของกบปจจยสวนบคคลและปจจยสวนประสมการตลาดทมผลตอการตดสนใจใชบรการธนาคารทางโทรศพทของลกคาธนาคารออมสน โดยการศกษานสามารถกาหนดสมการตามแบบจาลองโลจต ไดดงน

= ∑ ∑ ∑

โดยท Y = การตดสนใจใชบรการธนาคารทางโทรศพทของลกคาธนาคารออมสน ในพนทเขตชลบร1 จงหวดชลบร (Y=1; ใช / Y=0; ไมใช) P = Prob (Y =1) หมายถง ความนาจะเปนของการใชบรการ ธนาคารทางโทรศพทของลกคาธนาคารออมสน

= คาสมประสทธของแบบจาลอง

= ปจจยสวนบคคล

= พฤตกรรมการใชบรการธนาคารออมสน

579


= ปจจยสวนประสมการตลาด U = คารอยละความคลาดเคลอน (Error Term)

สาหรบตวแปรอสระทใชในการวเคราะหเกยวของกบปจจยสวนบคคล พฤตกรรมการใชบรการธนาคารออมสน และปจจยสวนประสมการตลาดทมผลตอการตดสนใจใชบรการธนาคารทางโทรศพทของลกคาธนาคารออมสน ซงมรปแบบของสมการดงน

(

) = ∑ ∑ + sav

+ lot + lon + dw + pay

+ bra + mbk + atm + adv +

prod4 + price1 + price2 +

price3 + price4 + place2 + prom2 + U ตารางท 2 คาอธบายตวแปรทใชในการวจย ตวแปร ความหมาย หมายเหต Y ปจจยทมผลตอการใชบรการธนาคารทางโทรศพทของ

ลกคาธนาคารออมสนในพนทเขตชลบร1จงหวดชลบร 1 = ใชบรการธนาคารทางโทรศพท 0 = ไมใชบรการธนาคารทางโทรศพท

P Prob (Y=1) ความนาจะเปนของการใชบรการธนาคารทางโทรศพทของลกคาธนาคารออมสน age ตวแปรหนอธบายอายของลกคา

เมอ i = 2,3 base group = ไมเกน 20 ป

= 1 กรณอาย 21-35 ป

= 1 กรณอาย มากกวา 36 ป

sav ตวแปรหนอธบายรายไดตอเดอน base group = ไมเกน 20,000 บาท

= 1 กรณ 20,001 – 40,000 บาท

= 1 กรณ 40,001 บาท ขนไป lot บญชเงนฝากเผอเรยก sav = 1 กรณใชบญชเงนฝากเผอเรยก

0 กรณอนๆ lon สลากออมสน lot = 1 กรณใชสลากออมสน

0 กรณอนๆ dw สนเชอตางๆ lon = 1 กรณใชสนเชอตางๆ

0 กรณอนๆ pay ฝาก/ถอน dw = 1 กรณใชฝาก/ถอน

0 กรณอนๆ bra ชาระสนคาบรการ pay = 1 กรณใชชาระสนคาบรการ

580


Plom2 การโฆษณาผานสอโทรทศน หนงสอพมพ แผนพบ ตามระดบความส าคญ 1-5U คาความคลาดเคลอน (Error Term)

จากการตอบแบบสอบถามในปจจยสวนบคคล กลมตวอยางสวนใหญเปนเพศหญง มอายอยในชวง 26-30 ป มสถานภาพโสด การศกษาสงสดอยในระดบปรญญาตร มอาชพสวนใหญเปนพนกงานบรษท และมรายไดอยในชวง 10,000 – 20,000 บาทตอเดอน ในปจจยพฤตกรรมการใชบรการธนาคารออมสน พบวา ผตอบแบบสอบถามสวนใหญเปนลกคาธนาคารออมสนประมาณ 1 ป – 3 ป มผลตภณฑบญชเงนฝากเผอเรยก ทาธรกรรมประเภทฝาก/ถอน ชองทางททาธรกรรม คอ ใชบรการทสาขา และรบรการนาเสนอบรการธนาคารทางโทรศพทจากการทพนกงานเปนผแนะนาบรการ สาหรบการใชบรการธนาคารทางโทรศพทของธนาคารออมสนมผทใชบรการจานวน 239 คน และผทไมใชบรการธนาคารทางโทรศพทของธนาคารออมสน จานวน 161 คน โดยจะทาธรกรรมเกยวกบการเชคยอดการเคลอนไหวในบญชมากทสด ในปจจยสวนประสมการตลาด ผตอบแบบสอบถามสวนใหญใหระดบความสาคญของปจจยสวนประสมการตลาด ดานผลตภณฑ ดานราคา ดานชองทางการใชบรการ และดานสงเสรมการตลาด อยในระดบมากในทกปจจย และจากผลการวเคราะหปจจยสวนบคคล ปจจยพฤตกรรม ปจจยสวนประสมการตลาด ดวยแบบจาลองโลจตสามารถนามาเขยนสมการถดถอยของความนาจะเปนในการใชบรการธนาคารทางโทรศพทของลกคา

0 กรณอนๆ mbk ใชบรการทสาขา bra = 1 กรณใชบรการทสาขา

0 กรณอนๆ atm บรการธนาคารทางโทรศพท mbk = 1 กรณใชธนาคารทางโทรศพท

0 กรณอนๆ adv ตATM/ADM atm = 1 กรณใชตATM/ADM

0 กรณอนๆ prod4 ปายโฆษณาสอตางๆ adv = 1 กรณใชปายโฆษณาสอตางๆ

0 กรณอนๆ Price1 การทารายการไมซบซอน มความสะดวกรวดเรว ตามระดบความสาคญ 1-5 Price2 คาธรรมเนยมในการทาธรกรรมตอธนาคารอน ตามระดบความสาคญ 1-5 Price3 คาธรรมเนยมในการทาธรกรรมตอชองทางอน ตามระดบความสาคญ 1-5 Price4 คาธรรมเนยมในการใชบรการมความเหมาะสม ตามระดบความสาคญ 1-5 Place2 อตราคาบรการเมอเปรยบเทยบกบคณสมบต ตามระดบความสาคญ 1-5 ชองทางการดาวนโหลดแอพพลเคชน ตามระดบความสาคญ 1-5

581


ธนาคารออมสน ในพนทเขตชลบร 1 จงหวดชลบร โดยสามารถสรปความสมพนธดวยแบบจาลองโลจตได ดงน

(

) = -4.158 – 0.999age1 – 1.069age2 + 0.553sar1 + 0.967sar2 + 0.635sav + 0.386lot +

(-1.64) (-1.68)* (1.77)* (2.29)* (2.02)* (1.32) 1.309lon – 0.283dw + 1.795pay + 1.438bra + 2.540mbk + 0.882atm – (3.16)* (-0.77) (4.04)* (3.58)* (6.37)* (2.52)* 0.366adv + 0.333prod1 + 0.378price1 – 0.842price2 – 0.072price3 + (-1.22) (1.59) (1.46) (-2.66)* (-0.24) 0.560price4 – 0.250place2 + 0.512plom2 +U (2.03)* (-1.26) (2.59)*

หมายเหต: ตวเลขในวงเลบคอคา z-stat * หมายถง มนยสาคญทางสถตทระดบ 0.10 ตารางท 3 ผลการวเคราะหแบบจาลองโลจต

ตวแปร คาสมประสทธ Z-Stat P-Value Marginal effect (dy/dx)

คาคงท -4.158 0.934 -4.45 0.000

อาย (base group = ไมเกน 20 ป) 21-35 ป -0.999 0.608 -1.640 0.101 -0.193

มากกวา 36 ป -1.069 0.638 -1.680 0.094* -0.233

รายไดตอเดอน (base group = ไมเกน 20,000 บาท)

20,001 – 40,000 บาท 0.553 0.313 1.770 0.077* 0.108

40,001 บาท ขนไป 0.967 0.422 2.290 0.022* 0.170

ผลตภณฑทมกบธนาคารออมสน

บญชเงนฝากเผอเรยก 0.635 0.314 2.020 0.043* 0.131

สลากออมสน 0.386 0.293 1.320 0.187 0.078

สนเชอตางๆ 1.309 0.414 3.160 0.002* 0.219

582


ตารางท 3 (ตอ)

ตวแปร คาสมประสทธ Z-Stat P-Value Marginal effect (dy/dx)

ประเภทธรกรรมทใชของธนาคารออมสน

ฝาก/ถอน -0.283 0.369 -0.770 0.444 -0.056

ชาระสนคาบรการ 1.795 0.444 4.040 0.000* 0.278

ชองทางทท าธรกรรมบอย

ใชบรการทสาขา 1.438 0.401 3.580 0.000* 0.313

บรการธนาคารทางโทรศพท 2.540 0.398 6.370 0.000* 0.453

ตATM/ADM 0.882 0.349 2.520 0.012* 0.181

แหลงรบรบรการธนาคารทางโทรศพท

ปายโฆษณาสอตางๆ -0.366 0.300 -1.220 0.222 -0.077

ปจจยดานผลตภณฑ

การทารายการไมซบซอน มความสะดวกรวดเรว

0.333 0.209 1.590 0.111 0.068

ปจจยดานราคา

คาธรรมเนยมในการทา ธรกรรมตอธนาคารอน

0.378 0.258 1.460 0.144 0.077

คาธรรมเนยมในการทา ธรกรรมตอชองทางอน

-0.842 0.316 -2.660 0.008* -0.173

คาธรรมเนยมในการใช บรการมความเหมาะสม

-0.072 0.295 -0.240 0.807 -0.014

อตราคาบรการเมอ เปรยบเทยบกบคณสมบต

0.560 0.276 2.030 0.043* 0.115

ปจจยดานชองทางการใหบรการ

ชองทางดาวนโหลดแอพพลเคชน

-0.250 0.197 -1.260 0.206 -0.051

ปจจยดานสงเสรมการตลาด

583


หมายเหต: * หมายถง มระดบนยสาคญทางสถตทระดบ 0.10 ทมา: จากการสารวจและการคานวณ

สรปและอภปรายผล ผลการศกษาปจจยทมผลตอการใชบรการธนาคารทางโทรศพทของลกคาธนาคารออมสนในพนทเขตชลบร1 จงหวดชลบร ดวยแบบจาลองโลจต พบวาคา LR Chi-Square (20) = 167.82 และ Prob > Chi-Square = 0.000 อธบายไดวา แบบจาลองนสามารถอธบายปจจยทมผลตอการใชบรการธนาคารทางโทรศพทของลกคาธนาคารออมสนในพนทเขตชลบร1 จงหวดชลบร ไดอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.10 นนคอสามารถใชแบบจาลองนประมาณการความนาจะเปนของผตดสนใจใชบรการธนาคารทางโทรศพทของธนาคารออมสนในพนทเขตชลบร1 จงหวดชลบร นอกจากนพจารณาคา Overall Percentage Correct เทากบ 79.00 อธบายไดวา แบบจาลองนสามารถพยากรณการตดสนใจเลอกใชบรการและไมใชบรการดงกลาวไดถกตอง คดเปนรอยละ 79.00 โดยปจจยทมผลตอการใชบรการธนาคารทางโทรศพทของธนาคารออมสนในพนทเขตชลบร 1 จงหวดชลบร ทระดบนยสาคญทางสถต 0.10 ไดแก อาย รายไดตอเดอน ผลตภณฑทมกบธนาคารออมสน ไดแก บญชเงนฝากเผอเรยก สลากออมสน และสนเชอตางๆ ประเภทธรกรรมทผตอบแบบสอบถามใชบรการของธนาคารออมสน ไดแก ฝาก/ถอน ชาระสนคาบรการ ในสวนชองทางททาธรกรรม ผตอบแบบสอบถามเลอกใชบรการทสาขา ใชบรการผานธนาคารทางโทรศพท และใชบรการผานตATM/ADM แหลงรบรบรการธนาคารทางโทรศพทของธนาคารออมสน คอ ปายโฆษณาสอตางๆ นอกจากนทางดานปจจยสวนประสมการตลาด ไดแก ปจจยดานผลตภณฑ คอการทารายการไมซบซอนมความสะดวกรวดเรว ปจจยดานราคา คอ คาธรรมเนยมในการทาธรกรรมตอธนาคารอน คาธรรมเนยมในการทาธรกรรมตอชองทางอน คาธรรมเนยมในการใชบรการมความเหมาะสม และอตราคาบรการเมอเปรยบเทยบกบคณสมบต ปจจยดานชองทางใหบรการ คอชองทางการดาวนโหลดแอพพลเคชน และปจจยดานสงเสรมการตลาด คอการโฆษณาผานโทรทศนหนงสอพมพ แผนพบ จากการพจารณาแบบจาลองโลจตทประมาณคาได สามารถวเคราะหผลการศกษาไดดงน ขอมลสวนบคคลดานอาย อธบายไดวา อายมผลตอการตดสนใจใชบรการธนาคารทางโทรศพทของธนาคารออมสนในพนทเขตชลบร1 จงหวดชลบร อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.10 ในทศทางตรงขามกน โดยลกคาทมอายอยในชวง 36 ปขนไป มความนาจะเปนทจะใชบรการธนาคารทางโทรศพทของธนาคารออมสนนอยกวาลกคาทมอายไมเกน 20 ปอยรอยละ 23.3 เนองจากกลมลกคา

การโฆษณาผานโทรทศน หนงสอพมพ แผนพบ

0.512 0.198 2.590 0.010* 0.105

LR (20) = 167.82 Prob > = 0.000 Overall percentage Correct = 79.00%

584


ธนาคารออมสนสวนใหญมกจะเปนกลมเดกไปถงกลมวยรนทาใหในชวงอายไมเกน 20 ป มปรมาณการสมครใชบรการธนาคารทางโทรศพทของธนาคารออมสนมากกวาชวงอาย 36 ปขนไป และบรการธนาคารทางโทรศพทของธนาคารออมสนมคาธรรมเนยมในการสมครใชบรการจงอาจทาใหกลมอายวยทางานไมเลอกใชบรการของธนาคารออมสน สอดคลองกบงานศกษาของจ ไรพร วงษเรยนรอต (2553) ไดศกษาปจจยทมผลตอการใชบรการธนาคารทางโทรศพทมอถอของลกคาธนาคารไทยพาณชย จากด (มหาชน) พบวา ผใชบรการธนาคารทางโทรศพทมอถอสวนมากจะอยในชวงอายไมเกน 30 ป และพบวายงอายมากขนปรมาณการใชบรการจะลดลง เนองจากความจาเปนในการทาธรกรรมนอยลงและมกระบวนการคดมากขน ประกอบกบกลมชวงวยรนเปนวยทชอบเรยนรเทคโนโลยใหมๆและชอบความรวดเรวในการทาธรกรรมจงทาใหปรมาณการสมครใชบรการธนาคารทางโทรศพทมอถอของกลมนมมากกวากลมวยทางาน รายไดตอเดอน สามารถอธบายไดวามผลตอการใชบรการธนาคารทางโทรศพทของธนาคารออมสนในพนทเขตชลบร1 จงหวดชลบร อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.10 โดยรายไดในแตละชวง คอ 20,001-40,000 บาทและ 40,001บาท ขนไป มความนาจะเปนทจะใชบรการธนาคารทางโทรศพทของธนาคารออมสนมากขนไปตามรายได คดเปนสดสวนของรายไดไมเกน 20,000 บาทอยรอยละ 17.0 10.8 ตามลาดบ นนเพราะเมอมรายไดมากขนการตดสนใจใชบรการธรกรรมทเกยวของกบการเงนมความสาคญตามไปดวยเพราะมความจาเปนทจะตองทาธรกรรมนนๆผานทางบรการธนาคารทางโทรศพทและตองการความสะดวกและงายในการทาธรกรรมมากกวาทจะมาทาธรกรรมทสาขาธนาคาร สอดคลองกบงานศกษาของภทรา มหามงคล (2554) เรองปจจยทมผลตอการตดสนใจใชบรการธนาคารทางโทรศพทมอถอของธนาคารกสกรไทย จากด (มหาชน) ในกรงเทพมหานคร พบวา รายไดตอเดอนทแตกตางกนสงผลตอการตดสนใจใชบรการธนาคารทางโทรศพทมอถอแตกตางกน โดยเมอมรายไดมากขนจะตดสนใจใชบรการธนาคารทางโทรศพทมากกวาเมอมรายไดนอย ผลตภณฑทมกบธนาคารออมสน สามารถอธบายการตดสนใจใชบรการธนาคารทางโทรศพทของลกคาธนาคารออมสนในพนทเขตชลบร1 จงหวดชลบร อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.10 โดยลกคาทมบญชเงนฝากเผอเรยกมความนาจะเปนทจะใชบรการธนาคารทางโทรศพทของธนาคารออมสนมากกวาผทไมไดใชอยรอยละ 13.1 เพราะการสมครบรการธนาคารทางโทรศพทจะตองใชบญชเงนฝากเผอเรยกเปนบญชหลกในการสมครใชบรการ และลกคาทใชบรการสนเชอตางๆมความนาจะเปนทจะใชบรการธนาคารทางโทรศพทของธนาคารออมสนมากกวาผทไมไดใชบรการอยรอยละ 21.9 เนองจากการสมครใชบรการธนาคารทางโทรศพทของธนาคารออมสนจะสามารถตรวจสอบการเคลอนไหวของบญชสนเชอทลกคามและยงสามารถชาระคางวดผานบรการธนาคารทางโทรศพทไดงายโดยไมจาเปนตองไปชาระทธนาคาร สอดคลองกบการศกษาของณฐณ ครกจวาณชย (2558) เรองปจจยทมผลตอการตดสนใชบรการธนาคารทางโทรศพทของธนาคารออมสนในเขตธนาคารออม

585


สนภาค 3 กลาววา การใชบรการธนาคารทางโทรศพทจะสามารถทาธรกรรมตางๆได เชน เชคยอดเงนคงเหลอทกบญชของธนาคารออมสน รวมถงสามารถชาระคางวดบญชสนเชอได ซงลกคาจะใชบรการธนาคารทางโทรศพทของธนาคารออมสนเพอตองการตรวจสอบการเคลอนไหวของบญชทมกบธนาคารออมสนไมวาจะเปนบญชออมทรพยหรอบญชสนเชอ ตองการโอนเงนระหวางธนาคาร รวมถงจายชาระคาสนคาและบรการตางๆเพอความสะดวกและรวดเรวในการทาธรกรรม ประเภทธรกรรมทใชบอยของธนาคารออมสนสามารถอธบาย การตดสนใจใชบรการธนาคารทางโทรศพทลกคาของธนาคารออมสนในพนทเขตชลบร1 จงหวดชลบร อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.10 โดยธรกรรมประเภทชาระสนคาบรการ มความนาจะเปนทจะใชบรการธนาคารทางโทรศพทของธนาคารออมสนมากกวาการทาธรกรรมประเภทอนอยรอยละ 27.8 เนองจากบรการธนาคารทางโทรศพทของธนาคารออมสนสามารถชาระคาบรการตางๆไดภายในแอพพลเคชน ทาใหลกคาสะดวกสบายและไมตองเดนทางไปทแหลงรบชาระบรการแตสามารถชาระผานบรการธนาคารทางโทรศพทของธนาคารออมสนไดทนท สอดคลองกบงานศกษาของกฤชตน ศร ตนตราภรณ และคณะ (2551) ศกษาเรองทศนคตตอการใชธนาคารทางอนเทอรเนตของคนกรงเทพ พบวา การทาธรกรรมบนธนาคารทางอนเทอรเนตสวนใหญใชชาระสนคาบรการและสาธารณปโภคตางๆ เชคยอดเงนคงเหลอในบญช โอนเงนระหวางบญช เพราะมความสะดวกสบาย รวดเรวไมตอง เดนทางไปธนาคาร ซงการชาระสนคาและบรการเปนธรกรรมทผใชบรการธนาคารทางอนเทอรเนตเลอกใชบรการมากทสด ชองทางททาธรกรรมบอยสามารถอธบายการตดสนใจใชบรการธนาคารทางโทรศพทของธนาคารออมสนในพนทเขตชลบร1 จงหวดชลบร อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.10 โดยลกคาสวนใหญเลอกทาธรกรรมของธนาคารออมสนผานการใชบรการทสาขาอยรอยละ 31.3 และลกคาเลอกทาธรกรรมผานบรการธนาคารทางโทรศพทอยรอยละ 45.3 และลกคาเลอกใชบรการผานทางตATM/ADM อยรอยละ 18.1 นนเพราะลกคาแตละคนอาจจะมวตถประสงคในการทาธรกรรมทแตกตางกนและยงมธรกรรมอนทแอพพลเคชนทาไดไมครอบคลม ธนาคารจงควรเพมรปแบบการทาธรกรรมธนาคารทางโทรศพทใหมความหลากหลายและตรงกบความตองการมากขนสอดคลองกบงานศกษาของสวสา สรงสมนตกล (2551) ไดทาการศกษาเรองความพงพอใจของผใชบรการธนาคารทางอนเตอรเนตของธนาคารไทยพาณชย จากด (มหาชน) ในเขตอาเภอเมอง จงหวดเชยงใหม ทกลาววา ชองทางในการทาธรกรรมขนอยกบวตถประสงคในการทาธรกรรมทแตกตางกน โดยการทาธรกรรมทมความซบซอนผใชบรการอาจจะเลอกทาธรกรรมผานทางสาขาธนาคาร แตการทาธรกรรมททาไดงายผใชบรการอาจจะเลอกบรการธนาคารทางอนเตอรเนตในการทาธรกรรมเพราะประหยดเวลาคาใชจายในการเดนทางทาไดรวดเรวและสะดวกมากขน ซงบรการธนาคารทางอนเตอรเนตเรมมปรมาณการสมครใชบรการและทาธรกรรมผานชองทางนมากขน

586


ปจจยสวนประสมการตลาดดานราคา สามารถอธบายการตดสนใจใชบรการธนาคารทางโทรศพทของธนาคารออมสนในพนทเขตชลบร1 จงหวดชลบร อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.10 โดยตวแปรคาธรรมเนยมในการทาธรกรรมตอชองทางอน มผลตอความนาจะเปนทลกคาจะตดสนใจใชบรการธนาคารทางโทรศพทของธนาคารออมสนนอยกวาการเลอกทาธรกรรมผานทางชองทางอนอยรอยละ 17.3 เพราะการทาธรกรรมผานชองทางอนอาจทาใหลกคาประทบใจและเสยคาใชจายนอยกวาการใชบรการธนาคารทางโทรศพท สวนตวแปรอตราคาบรการ เมอเทยบกบคณสมบต มความนาจะเปนทจะทาใหลกคาตดสนใจใชบรการธนาคารทางโทรศพทของธนาคารออมสนอยรอยละ 11.5 ในทศทางเดยวกน เนองจากแมบรการจะมคาธรรมเนยมแตเมอเทยบกบคณสมบตและปจจยอน เชน คาเดนทางและเวลาอาจทาใหลกคาเลอกทจะใชบรการธนาคารทางโทรศพทมากกวาทจะมาทาธรกรรมทธนาคาร สอดคลองกบงานศกษาของชชฎาภรณ เดชาเสถยร (2557) ทศกษาเรองปจจยทสงผลตอความพงพอใจของผใชบรการ KTB Netbank ในเขตกรงเทพมหานคร พบวาปจจยดานราคามผลตอการตดสนใจใชบรการ KTB Netbank ซงผใชบรการจะคานงถงคาบรการในการทาธรกรรมประกอบการตดสนใจเลอกใชบรการในการทาธรกรรมในแตละครง และจะเกดความพงพอใจเมอผใชบรการเปรยบเทยบถงประโยชนทไดรบกบคาบรการทตองสญเสยไปจากการใชบรการในแตละครง ปจจยสวนประสมการตลาดดานสงเสรมการตลาด สามารถอธบายการตดสนใจใชบรการธนาคารทางโทรศพทของธนาคารออมสนในพนทเขตชลบร1 จงหวดชลบร อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.10 โดยการโฆษณาบรการผานสอโทรทศน หนงสอพมพ แผนพบ มความนาจะเปนทจะทาใหลกคาตดสนใจใชบรการธนาคารทางโทรศพทของธนาคารออมสนอยทรอยละ 10.5 เนองจากการสงเสรมการตลาดผานการประชาสมพนธผลตภณฑในชองทางตางๆไมวาจะเปนสอสงพมพ โทรทศน ปายโฆษณา จะทาใหลกคาใหมไดรบรและเขาใจในคณสมบตและสมครใชบรการมากขนสอดคลองกบงานศกษาของพชรนทร แสนศรพนธ (2555) ทศกษาปจจยทมความสมพนธตอทศนคตการทาธรกรรมทางอนเตอรเนตแบงคกงของวยกลางคนในเขตบางกะป กรงเทพมหานคร พบวาปจจยดานการสงเสรมการตลาด ไมวาจะเปน การแจกของ การประชาสมพนธ มผลตอการทาธรกรรมทางอนเตอรเนตแบงคกง ซงจะเปนสงจงใจและกระตนใหลกคาเลอกใชบรการและทาธรกรรมผานทางอนเตอรเนตแบงคกงจนเกดการรบรประโยชนและทศนคตทดในการทาธรกรรมผานทางอนเตอรเนตแบงคกงและจะเลอกใชบรการตอไป สวนตวแปรอนๆ ไดแก ผลตภณฑทมกบธนาคารออมสน คอ สลากออมสน ประเภทธรกรรมทใชบอยของธนาคารออมสน คอ บรการฝาก/ถอน แหลงรบรบรการธนาคารทางโทรศพทของธนาคารออมสน คอ ปายโฆษณาสอประชาสมพนธตางๆ ปจจยดานผลตภณฑ คอ การทารายการไมซบซอนมความสะดวกรวดเรว ปจจยดานราคา คอ คาธรรมเนยมในการทาธรกรรมตอธนาคารอน

587


คาธรรมเนยมในการใชบรการมความเหมาะสม และปจจยดานชองทางการใหบรการ คอ ชองทางการดาวนโหลดแอพพลเคชน ไมสามารถอธบายปจจยทมผลตอการใชบรการธนาคารทางโทรศพทของลกคาธนาคารออมสนในพนทเขตชลบร1 จงหวดชลบร ทระดบนยสาคญทางสถตทระดบ 0.10 ขอเสนอแนะจากการศกษา 1. ธนาคารควรใหความสาคญกบการพฒนาบรการทางโทรศพทใหสามารถใชบรการไดหลากหลาย รวมถงการหาชองทางบรการรปแบบใหมนามาปรบใชใหเกดความทนสมยและสะดวกตอผใชงาน เพมกลยทธการตลาดและประชาสมพนธถงประโยชนของการใชบรการธนาคารทางโทรศพทเมอเทยบกบบรการชองทางอนเพอใหผใชบรการยอมรบบรการธนาคารทางโทรศพทเขามาเปนเครองมอในการทาธรกรรมทางการเงน นอกจากนธนาคารควรพฒนารปแบบการใชบรการใหสามารถใชงานไดงายเพอใหลกคาเขาใจและใชบรการอยางตอเนอง 2. ธนาคารควรสงเสรมการสรางภาพลกษณขององคกรใหมชอเสยงในดานผใหบรการในธรกรรมทางการเงนททนสมย สรางความนาเชอถอใหผใชบรการเกดความมนใจในองคกร รวมถงใหความสาคญกบความปลอดภยในการใชบรการธนาคารทางโทรศพทใหลกคาเชอมนในการใชบรการ และควรพฒนาทกษะ ความรความสามารถของพนกงานผใหบรการใหสามารถตอบปญหาและใหความชวยเหลอในการใชบรการธนาคารทางโทรศพทแกลกคาไดอยางชดเจนถกตอง ซงจะเปนการเพมการใชบรการของลกคาและจงใจใหประชาชนใชบรการธนาคารทางโทรศพทเพอใหเปนไปตามแนวทางสงคมไรเงนสดทกาลงจะเกดขนในอนาคตขางหนาน ขอเสนอแนะในการศกษาครงตอไป 1. ควรเพมเครองมอในการเกบรวบรวมขอมลอนๆ เชน การสมภาษณเชงลก เพอใหไดขอมลทเจาะจงและเขาถงกลมเปาหมายไดอยางชดเจนมากขน 2. ควรเพมขอบเขตในการศกษาทงในดานพนทและประชากร คอ ขยายพนทการศกษาเพอใหการศกษามความนาเชอถอและไดผลการศกษาทเปนประโยชนในวงกวาง และขอบเขตในดานปจจยทใชในการศกษา ควรเพมปจจยดานอนๆเพอใหผลการศกษามความชดเจนครอบคลมสวนสาคญของบรการมากขน 3. ควรทาการศกษาปญหาทผใชบรการพบจากการใชบรการธนาคารทางโทรศพทของธนาคารออมสนเพมเตม เพอใหทราบถงปญหาทเกดขนจากการใชบรการ และทาการศกษาไดตรงจดเพอนาขอมลทไดไปแกไขปรบปรงพฒนาบรการใหตรงตอความตองการของลกคาไดอยางเหมาะสม

588


เอกสารอางอง กฤชตน ศรตนตราภรณและคณะ. (2551). ทศนคตตอการใชธนาคารทางอนเตอรเนตของคนกรงเทพ.

วทยานพนธบรหารธรกจมหาบณฑต สาขาบรหารธรกจ , มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ, กรงเทพฯ.

คมสน สรยะ. (2552). แบบจ าลองโลจต: ทฤษฎและการประยกตใชในการวจยทางเศรษฐศาสตร (Online). https://www.tourismlogistics.com. 17 ตลาคม 2560.

จไรพร วงษเรยนรอต. (2553). ปจจยทมผลตอการใชบรการธนาคารโทรศพทมอถอของลกคาธนาคารไทยพาณชย จ ากด (มหาชน). การคนควาอสระเศรษฐศาสตรมหาบณฑต สาขาเศรษฐศาสตรธรกจ, มหาวทยาลยเกษตรศาสตร, กรงเทพฯ.

ชชฎาภรณ เดชาเสถยร. (2558). ปจจยทสงผลตอความพงพอใจของผใชบรการ KTB Netbank ในเขตกรงเทพมหานคร. การคนควาอสระบรหารธรกจมหาบณฑต สาขาวชาบรหารธรกจ ,มหาวทยาลยกรงเทพ, กรงเทพฯ.

ชญญาพทธ จงทว. (2558). ปจจยทสงผลตอความพงพอใจในการใชบรการ Mobile Banking ในเขตกรงเทพมหานคร. การคนควาอสระบรหารธรกจมหาบณฑต สาขาวชาบรหารธรกจ,มหาวทยาลยธรรมศาสตร, กรงเทพฯ.

ณฐณ ครกจวาณชย. (2558). ปจจยทมผลตอการตดสนใชบรการธนาคารทางโทรศพทของธนาคารออมสนในเขตธนาคารออมสนภาค 3. วทยานพนธบรหารธรกจมหาบณฑต สาขาวชาการประกอบการ, มหาวทยาลยศลปากร, กรงเทพฯ.

ธานนทร ศลปจาร. (2557). การวจยและวเคราะหขอมลทางสถตดวย SPSS และ AMOS. พมพครงท 1. กรงเทพมหานคร: หางหนสวนสามญบสซเนสอารแอนดด.

ธนาคารแหงประเทศไทย. (2560). ธรกรรมการช าระเงนผานบรการ Mobile Banking และ Internet Banking 2555 - 2559 (Online). https://www2.bot.or.th, 29 พฤศจกายน 2560.

ธนาคารออมสน. (2560). เอกสารประชาสมพนธ MyMo (Online). https://www.gsb.or.th, 16 ธนวาคม 2560. ธนาคารออมสน ภาค15. (2560). ผลการด าเนนงานธนาคารออมสน ภาค15 รายงานการประชม

ประจาเดอน. ธนาคารออมสน ภาค15. (อดสาเนา) นลสน ประเทศไทย . 2559. Top 10 โมบาย แบงกกงทมผใชมากทสด (Online).

https://mgronline.com, 23 ธนวาคม 2561 ปญญา สนทรปยะพนธ. (2552). พฤตกรรมการใชงานอนเตอรเนตแบงกงของกลมนกศกษาระดบ

บณฑตศกษามหาวทยาลยธรรมศาสตร ทาพระจนทร. การคนควาอสระวทยาศาสตร

http://www.tourismlogistics.com/

589


มหาบณฑต สาขาวชาการบรหารเทคโนโลย วทยาลยนวตกรรม, มหาวทยาลยธรรมศาสตร, กรงเทพฯ.

พชรนทร แสนศรพนธ. (2555). ปจจยทมความสมพนธตอทศนคตการท าธรกรรมทางอนเตอรเนตแบงคกงของวยกลางคนในเขตบางกะป กรงเทพมหานคร . จลนพนธบรหารธรกจบณฑต สาขาวชาการจดการธรกจทวไป, มหาวทยาลยศลปากร, กรงเทพฯ.

ภทรา มหามงคล. (2554). ปจจยทมผลตอการตดสนใจใชบรการธนาคารทางโทรศพทมอถอของธนาคารกสกรไทย จ ากด (มหาชน) ในกรงเทพมหานคร .การคนควาอสระบรหารธรกจมหาบณฑต สาขาวชาบรหารธรกจ, มหาวทยาลยกรงเทพ, กรงเทพฯ.

วสา สรงสมนตกล. (2551). ความพงพอใจของผใชบรการธนาคารทางอนเตอรเนตของธนาคารไทยพาณชย จ ากด (มหาชน) ในเขตอ าเภอเมอง จงหวดเชยงใหม . การคนควาอสระเศรษฐศาสตรมหาบณฑต สาขาเศรษฐศาสตรธรกจ, มหาวทยาลยเชยงใหม, เชยงใหม.

ศรชย กาญจนวาส. (2550). การวเคราะหพหระดบ Multi-level analysis. พมพครงท 4. กรงเทพมหานคร: จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

ศรวรรณ เสรรตน. (2550). พฤตกรรมผบรโภค. กรงเทพมหานคร: สานกพมพ บรษท ธระฟลม และไซเทก จากด.

อดลย จาตรงคกล. (2550). พฤตกรรมผบรโภค. พมพครงท 8. กรงเทพมหานคร: โรงพมพมหาวทยาลยธรรมศาสตร.

590


อทธพลของความรวมมอกนระหวางเกษตรกรกบโรงงานคดแยกบรรจผลไม ทมผลตอผลการด าเนนงานดานการเงนของโรงคดแยกบรรจผลไมเพอการสงออก

จงหวดจนทบร The Influence of the cooperation of Agriculturists and the Fruits packaging and sorting Plants that have an effect on the financial

implementation of the Fruits packaging and sorting Plants for Export, Chanthaburi Province

พมพชนก แสงนตเดช(Pimchanok Sangnitidaj)* พงศภค บานชน(Pongpak Banchuen) สาขาวชาการบรหารและพฒนาอตสาหกรรม คณะวทยาการจดการ มหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตศรราชา

*Corresponding author. Email: [email protected]

บทคดยอ การวจยนมวตถประสงคเพอ 1) ศกษาปจจยดานขอมลทวไปของผประกอบการโรงงานคดแยก

บรรจผลไมทมผล ตอความรวมมอระหวางคคาในเขตจงหวดจนทบร 2) วเคราะหความสมพนธระหวางความรวมมอระหวางคคากบความพงพอใจของลกคาธรกจโรงงานคดแยกบรรจผลไมในเขตจงหวดจนทบร และ 3) วเคราะหความรวมมอระหวางคคาและความพงพอใจของลกคาทมอทธพลตอผลการดาเนนการดานการเงนของธรกจโรงงานคดแยกบรรจผลไมในเขตจงหวดจนทบร กลมตวอยางไดแกผประกอบการโรงงานคดแยกบรรจผลไมในเขตจงหวดจนทบร จานวน 190 คน สถตทใชวเคราะหขอมลไดแก One way ANOVA การวเคราะหคาสมประสทธสหสมพนธ และการวเคราะหถดถอยพหคณ

จากผลการศกษาพบวา 1) ปจจยดานขอมลทวไปของผประกอบการโรงงานคดแยกบรรจผลไมสงผลตอความรวมมอระหวางคคา พบวาดานระยะเวลาในการดาเนนงานและประเทศททาการสงออกทแตกตางกนสงผลตอความรวมมอระหวางคคา สวนดานจานวนพนกงานทแตกตางกนไมสงผลตอความรวมมอระหวางคคา 2) ความสมพนธระหวางดานความรวมมอระหวางคคากบความพงพอใจของลกคา พบวาดานการสอสาร ดานความรวมมอ และดานความไววางใจ มความสมพนธตอความพงพอใจของลกคาอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 3) ดานความรวมมอระหวางคคาและความพงพอใจของลกคาทมอทธพลตอผลการดาเนนงานดานการเงนมผลตอกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 สรปไดวา ดานความรวมมอระหวางคคา ปจจยยอยดานการสอสาร ดานความรวมมอและความพงพอใจของลกคา สามารถรวมกนพยากรณการผลการดาเนนงานดานการเงนไดรอยละ 47.30 (R ² = 0.473) และสามารถอธบายผลการดาเนนงานดานการเงนรอยละ 30.70 (adjust R ² = 0.307) ค าส าคญ: ผประกอบการ ความรวมมอ ผลการดาเนนงานดานการเงน

591


Abstract The purposes of this research were 1) to study a factor regarding general information

of entrepreneurs of the Fruits packaging and sorting Plants that had an effect on the cooperation between the trading partners in the area of Chanthaburi Province; 2) to analyze a relation between the cooperation of the trading partners and the satisfaction of the customers of the Fruits packaging and sorting Plants business in the area of Chanthaburi Province; 3) to analyze the cooperation between the trading partners and the satisfaction of the customers that had an effect on financial implementation of the Fruits packaging and sorting Plants business in the area of Chanthaburi Province.

The assumptions of this research were divided into 3 clauses, the results of the study found that 1) a factor regarding different general information of entrepreneurs of the Fruits packaging and sorting Plants did not have an effect on the cooperation between the trading partners; however, it was found that the aspects of the duration for implementation and different target countries for the export had an effect on the cooperation between the trading partners, but the aspect of the different number of staff did not have an effect on the cooperation between the trading partners; 2) the relation between the cooperation between the trading partners and the satisfaction of the customers found that the communication, cooperation and trust had a relation to the satisfaction of the customers with the statistical significance at the level of 0.05; 3) the aspect of the cooperation between the trading partners and the satisfaction of the customers that had an effect on the result of financial implementation and affected each other significantly in statistic at the level of 0.05. The results of the study were summarized that the aspect of the cooperation between the trading partners, sub factor regarding the communication, the cooperation and the satisfaction of the customers could be jointly forecasted the financial implementation at 47.30 percent (R2 = 0.473) and 30.70 percent (adjust R2 = 0.307) Keywords: Entrepreneurs, Collaboration, Financial Performance บทน า

ป ร ะ เ ท ศ ไ ท ย เ ปน ป ร ะ เ ท ศ ท ต ง ใ น ภม ศ า ส ต ร เ ข ต รอ น มค ว า ม ไ ด เ ป รย บ ใ นทางดานสภาพภมประเทศและภมอากาศสามารถใหผลผลตผลไม ใน เขตเมองรอนไดห ล า ก ห ล า ย ช น ด ทา ใ ห ป ร ะ ช า ก ร ส ว น ใ ห ญข อ ง ป ร ะ เ ท ศ มก า ร ป ร ะ ก อ บ อ า ช พ

592


เกษตรกรรมอยางแพรหลายในทกภมภาคท งน ย งสามารถเพาะปลกพชผกและผลไมไ ดห ล า กหล าย ชนด โ ดย เ ฉพ าะผ ล ไ มถอ ไ ดว า เ ปน สน ค า ท มมล ค า ก า ร ส ง ออก เปนอนดบ 5 ของป ระ เทศ ในป พ . ศ . 2559 มมล ค า ก า รส ง ออกผล ไ มอ ยท 45,217.39 ล านบ าท การส ง ออกมอต ร า การขยายตว รอยละ 0.42 มก า ร ขยายตว ม ากขน เ ม อเทยบกบป พ.ศ .2558 ช วง (มกราคม -ตลาคม) รองจากขาว ,ยางพารา ,ผลตภณฑมนสาปะหล ง และ ไกแปรรป โ ดยปรม าณผล ไมท มก า รส ง ออกมากท สด 3 อนดบแรกของประเทศไทย ไดแก ท เ รยน ปรมาณการส งออกอยท 17,468.60 ลานบาท ลา ไย ปรม าณการส ง ออกอย ท 11,616.40 ล า นบ าทและม ง คด ป รม าณการส ง ออกอย ท 4,274,104 ล า นบ าท ก ารคา ร ะหว า งป ระ เทศ ( 2 560 ) ท ง น ใ นปพ . ศ . 2559 เ ดอนมกร าคม -ธน ว าคมผลผลตท เ กบ เ ก ย ว ไดส ว น ใหญน น ม าจ ากจ ง ห วด จ นทบร โ ด ยมปรมาณท เรยน 230,715,416 ก โลกรม/ป ปรมาณลา ไย 184,064,646 ก โลกรม/ป ปรม าณมงคด 84 ,215 ,210 ก โ ลกรม /ป ก รมส ง เ ส รมกา ร เกษตร ( 2560 ) จ ากการศกษาจ งหวดจนทบรจ ง เปนอกหน งจ งหวดท มความสาคญอยางย งตอการส งออกผลไมของประเทศไทย

เ น อ ง จ า ก ปจ จบน มค แ ข ง ท สา คญ ไ ดแ ก ป ร ะ เ ท ศ จน ฟลป ปน ส เ ว ย ด น า ม มาเลเซยท ส งออกผลไมสดบางชนดคลายกบของประเทศไทยได ในราคาตากว าและมคณภาพตรงกบรสนยมของผบร โภค ทา ใหผบร โภคมสทธ เ ลอกซ อสนค า ไดตามความตองการ ท ง ในด านคณภาพและราคาท ยอม เย า กรมส ง เสรมการคาระหว างประเทศ กระทรวงพาณชย ( 2 560 ) ส ง ผล ใหประ เทศไทยประสบปญหาและอปสรรคในการส ง ออกผล ไม ไ ดแ ก ด า น ร าค าท แพ งกว า เ ม อ เ ทย บกนป ระ เทศ เ พอนบาน ก า ร ผลตคณภาพของผลผลต ไดมาตรฐานแตย ง ไม เพยงพอกบความตองการของตลาด อกท งย ง มส า ร เ ค มต ก ค า ง ใ น สน ค า ก า ร ข า ด แ ค ล น แ ร ง ง า น ใ น ภ า ค เ ก ษ ต ร ก ร ร ม ร ว ม ถ งเกษตรกร ในประ เทศย งขาดความร คว ามสามารถท จ ะนา เอา เทคโน โลยมา ใช ในการเ พมผลผลต และการขาดความร ในการดแลและปองกนผลผลต ส งผลใหปรมาณและคณภาพของผลผลตในแตละป ไมแนนอนอกดวย จากงานวจยของ กาจด เลหมงค ล , ร งอรณ สาสนทาญาต , นราวธ ทองมะโรงส และสจตตา หงษทอง (2559 : 180 -181 ) แสดงให เหนว าปญหาอปสรรคท เ กดขนกบการส งออกผลไมของประเทศไทยไปประ เทศจน มด ง น ด า น แ ร ง ง าน ไม ใ ส ใ จ ใ นคณภ าพกา ร เ กบ เ ก ย ว ข าดกา ร ว า งแผนการลงทน ด านการจดระบบการทางานย ง ไม มประสทธภาพ เชนการจดคว ทาใหการทางานล าช า ด านการวางแผนการผลตตามความตองการลกคา เชนการตดตอร ะ ห ว า ง ผ ร ว บ ร ว ม / ผ ป ร ะ ก อ บ ก า ร ส ง อ อ ก กบ เ ก ษ ต ร ไ ม ช ด เ จ น ทา ใ ห เ ก ษ ต ร ก ร

593


คาดการณผลผลตอยางคร าวๆทา ใหปรมาณผลผลตมากกว าหรอนอยกว าท แจ ง ด านการจดประชมอบรมใหความร แก เกษตร โดยเกษตรกรมความร ไมมากนกย ง ไม เข า ใจกลไกการตลาดตางประเทศ ด านการหาแนวทางแกปญหาและเ พมประสทธภาพการผ ล ต เ ก ษ ต ร ก ร ส ว น ใ ห ญ ย ง ไ ม ต น ต ว ก บ ก า ร นา เ ท ค โ น โ ล ย ม า ช ว ย ใ น ก า ร เ พ มปร ะสท ธภ าพ ในกา ร เพาะปลก เ ปน ตน จ ากอป ส ร รคและปญหาด ง กล า ว ส ง ผ ล ใหป ร ม า ณ ก า ร ส ง อ อ ก ก ลว ย ไ ขข อ ง ไ ท ย ย ง ม ป ร ม า ณ สง อ อ ก ไ มแ น น อ น เ น อ ง จ า ก มขอ จา กด ม า ก ม า ย ท ง จ า ก คณ ภ า พ ตว สน ค า ท ไ ม ต ร ง ต า ม ม า ต ร ฐ า น คณ ภ า พ ข อ งประ เทศผ นา เ ข า สนค า ก า รควบคมตนทนการดา เ นน ง าน เ พอกาหนดราคาสนค า ทแข งขน ไดและความร เ ก ย วกบขอตกลงทางดานการคา เสร ร ะหว า งประ เทศ เ พอการไ ด ร บ ป ร ะ โ ย ช นม า ก ข น ร ะ ห ว า ง ป ร ะ เ ท ศ ค ค า ทา ใ ห ป ร ะ เ ท ศ ไ ท ย สญ เ ส ย โ อ ก า ส ศกยภาพในการแข งและการขยายตลาดของการส งออก

จากท กล าวมาขางตนทาใหผ ว จ ย ได เล ง เหนถ งปญหาและความสาคญท เ กดขนในภาวะการณแข งขนท ส ง ผ ว จ ยจ งมแนวคดแล ะสนใจท จ ะศกษาอทธพลของความร ว ม ม อ ก น ร ะ ห ว า ง เ ก ษ ต ร ก ร ก บ โ ร ง ง า น ค ด แ ย ก บ ร ร จ ผ ล ไ ม ท ม ผ ล ต อ ผ ล ก า รดา เ นน ง านดา นก าร เ งน ของ โ ร งคดแยกบร รจผ ล ไม เ พ อ ก า ร ส ง ออกจ ง หวด จนทบร ท งน ผ ว จ ย ได เลอกศกษาโรงงานคดแยกบรรจผลไม ใน เขตจ งหวดจนทบร ซ งจากสถตท กล า วมาข างตนจะพบวา ถ งแมว า จ งหวดจนทบร เปนจ งหวดท ใหผลผลตผลไมมากท ส ด แ ล ะ มค ว า ม ห ล า ย ห ล า ย ใ น ก า ร ผ ลต ผ ล ไ ม ก า ร ป ร บ ป ร ง ป ร ะ สท ธ ภ า พ ก า รดา เ น น ง า น ผา น ก า ร ส ร า ง ค ว า ม ร ว ม มอ ใ น โ ซ อ ป ท า น จ ง ม ส ว น สา ค ญ ย ง ม ค ว า มจา เ ป น ต อ ง พฒ น า อ ย า ง ต อ เ น อ ง ใ น ห ล า ย ๆ ด า น ไ ม เ พ ย ง แ ต ม ง เ น น พ ฒ น า ด า นผลตภณฑ เท านน แตย ง ใหความสาคญในดาน อนๆ เ พอรกษามาตรฐานและศกยภาพในการส ง ออกความสามารถในการแข งขน ไดอย า งมป ระสทธภ าพอกท ง ย ง เปนการเ พมขนมลคาทางการเงน อกดวย วตถประสงคของการวจย

1. เพอศกษาปจจยดานขอมลทวไปของผประกอบการโรงงานคดแยกบรรจผลไมทมผลตอความรวมมอระหวางคคาในเขตจงหวดจนทบร

2. เพอวเคราะหความสมพนธระหวางความรวมมอระหวางคคากบความพงพอใจของลกคาธรกจโรงงานคดแยกบรรจผลไมในเขตจงหวดจนทบร

3. เพอวเคราะหความรวมมอระหวางคคาและความพงพอใจของลกคาทมอทธพลตอผลการดาเนนการดานการเงนของธรกจโรงงานคดแยกบรรจผลไมในเขตจงหวดจนทบร

594


กรอบแนวคดการวจย ภาพ 1 กรอบแนวคดในการวจย สมมตฐานการวจย สมมตฐานท 1 ปจจยดานขอมลทวไปทแตกตางกนของผประกอบการโรงงานคดแยกบรรจผลไมสงผลตอความรวมมอระหวางคคา

สมมตฐานท 1.1 ระยะเวลาการดาเนนงานทแตกตางกนสงผลตอความรวมมอระหวางคคา H0: ระยะเวลาการดาเนนงานทแตกตางกนสงผลตอความรวมมอระหวางคคาไม

แตกตางกน H1: ระยะเวลาการดาเนนงานทแตกตางกนสงผลตอความรวมมอระหวางคคา

แตกตางกน สมมตฐานท 1.2 จานวนพนกงานทแตกตางกนสงผลตอความรวมมอระหวางคคา

H0: จานวนพนกงานทแตกตางกนสงผลตอความรวมมอระหวางคคาไมแตกตางกน H1: จานวนพนกงานทแตกตางกนสงผลตอความรวมมอระหวางคคาแตกตางกน

สมมตฐานท 1.3 ประเทศททาการสงออกทแตกตางกนสงผลตอความรวมมอ ระหวางคคา H0: ประเทศททาการสงออกทแตกตางกนสงผลตอความรวมมอระหวางคคาไม

แตกตางกน H1: ประเทศททาการสงออกทแตกตางกนสงผลตอความรวมมอระหวางคคา

แตกตางกน สมมตฐานท 2 ความสมพนธระหวางดานความรวมมอระหวางคคากบความพงพอใจของลกคา

สมมตฐานท 2.1 ความสมพนธระหวางดานการสอสารมผลตอความพงพอใจของลกคา

ดานความรวมมอระหวางคคา

ดานการสอสาร

ดานความรวมมอ

ดานเทคโนโลย

ดานความไววางใจ

ดานขอมลทวไปของผประกอบการ

ระยะเวลาการดาเนนงาน

จานวนพนกงาน

ประเทศททาการสงออก

ผลการดาเนนงาน

ดานการเงน

ความพงพอใจ

ของลกคา

595


H0: ดานการสอสารไมมความสมพนธตอความพงพอใจของลกคา H1: ดานการสอสารมความสมพนธตอความพงพอใจของลกคา

สมมตฐานท 2.2 ความสมพนธระหวางดานความรวมมอสงผลตอความพงพอใจของลกคา H0: ดานความรวมมอไมมความสมพนธตอความพงพอใจของลกคา H1: ดานความรวมมอมความสมพนธตอความพงพอใจของลกคา

สมมตฐานท 2.3 ความสมพนธระหวางดานเทคโนโลยสงผลตอความพงพอใจของลกคา H0: ดานเทคโนโลยไมมความสมพนธตอความพงพอใจของลกคา H1: ดานเทคโนโลยมความสมพนธตอความพงพอใจของลกคา

สมมตฐานท 2.4 ความสมพนธระหวางดานความไววางใจสงผลตอความพงพอใจของลกคา H0: ดานความไววางใจไมมความสมพนธตอความพงพอใจของลกคา H1: ดานความไววางใจมความสมพนธตอความพงพอใจของลกคา

สมมตฐานท 3 ดานความรวมมอระหวางคคาและความพงพอใจของลกคาทมอทธพลตอผลการดาเนนงานดานการเงน

สมมตฐานท 3.1 ดานความรวมมอระหวางคคาและความพงพอใจของลกคาทมอทธพลตอผลการดาเนนงานดานการเงน

H0: ดานความรวมมอระหวางคคาและความพงพอใจของลกคาไมมอทธพลตอผลการดาเนนงานดานการเงน

H1: ดานความรวมมอระหวางคคาและความพงพอใจของลกคามอทธพลตอผลการดาเนนงานดานการเงน วธการด าเนนการวจย

ประชากรเปาหมาย ผประกอบการโรงคดแยกบรรจผลไม หมายถง ผประกอบการทมสายงานในการคดแยกสนคา และสายงานดานการสงออกผลไม ทประกอบการในเขตจงหวดจนทบร ผประกอบการโรงคดแยก จงหวดจนทบร มจานวนทงสน โดยมจานวนประชากร 190 ราย กรมวชาการเกษตร (2561)

การคดเลอกตวอยาง ประชากรทงหมดในเขตจงหวดจนทบรทมรายชอในฐานขอมลทงหมดจานวน 190 ราย ทงนจากการคานวณของยามาเนไดกลมตวอยางจานวน 129 ราย ในงานวจยนผวจยทาการเกบขอมลจากจานวนประชากรทงหมด 190 ราย ทงนเนองจากจานวนประชากรกลมตวอยางทไดจากการคานวณเปนกลมตวอยางขนาดเลก ผวจยจงทาการเกบขอมลทงหมดเพอใหผลการศกษามความแมนยามากยงขน

596


เครองมอทใชในการวจย คอแบบสอบถาม (Questionnaire) ทจดทาขนโดยคนควาจากเอกสารและผลงานวจยตางๆ ทเกยวของเพอนามาปรบปรงขอคาถามใหสอดคลองกบบรบทในการศกษา เนอหาของแบบสอบถามประกอบดวย 3 สวน ดงน

สวนท 1 แบบสอบถามดานขอมลทวไปเปนขอมลสวนบคคลทวไปของผประกอบการแบบสอบถามมลกษณะคาถามเปนแบบเคาถามปลายเปด ไดแก ระยะเวลาการดาเนนงาน จานวนพนกงาน และประเทศททาการสงออก

สวนท 2 ตอนท 1 แบบสอบถามดานความรวมมอระหวางคคาของผประกอบการธรกจโรงงานคดแยกบรรจผลไมในเขตจงหวดจนทบร จานวน 4 ดานไดแก ดานการสอสาร ดานความรวมมอ ดานเทคโนโลย และดานความไววางใจ

ตอนท 2 แบบสอบถามดานความรวมมอระหวางคคากบความพงพอใจของผประกอบการธรกจโรงงานคดแยกบรรจผลไมในเขตจงหวดจนทบร

ตอนท 3 แบบสอบถามดานความพงพอใจของลกคากบผลการดาเนนงานดานการเงนของผประกอบการธรกจโรงงานคดแยกบรรจผลไมในเขตจงหวดจนทบร

ในสวนแบบสอบถามสวนท 2 เปนลกษณะคาถามปลายปด ซงในขอความแบบสอบถามจะมคาถามทงในเชงบวกและเชงลบ โดยทกขอคาถามมการกาหนดเปน 5 ระดบตามแบบ Likert’s scale

สวนท 3 เปนแบบสอบถามแบบปลายเปดเพอใหผตอบแบบสอบถามแสดงความคดเหนและขอเสนอแนะอนๆ ทมตอธรกจโรงงานคดแยกบรรจผลไมในเขตจงหวดจนทบร

การทดสอบเครองมอ การทดสอบความเทยงตรง (Content Validity) โดยการนาแบบสอบถามไป

เสนอใหผทรงคณวฒจานวน 3 ทานไดพจารณาและตรวจสอบความถกตองเทยงตรงเชงเนอหาของคาถาม แตละขอวาตรงตามจดประสงคของการวจยครงน โดยคาทไดตองมคามากกวาหรอเทากบ 0.50 จากการทดสอบแบบสอบถามงานวจยนคาความเทยงตรงทไดอยในชวง 0.67-1.00 การทดสอบความเชอมน (Reliability) โดยการนาแบบสอบถามไปทดลองใชกบผประกอบการสงออกผลไมใน จงหวดระยองจานวน 30 ผประกอบการ นามาวเคราะหหาความเชอมนของแบบสอบถาม โดยวธหาคาสมประสทธอลฟาของ Cronbach คาทไดตองมคามากกวา 0.70 ธระ กลสวสด (2558: 1-2) จากผลการทดสอบแบบสอบถามดานการสอสาร ดานความรวมมอ ดานเทคโนโลย ดานความไววางใจ ความพงพอใจของลกคาและผลการดาเนนงานดานการเงน มคาสมประสทธอลฟาเทากบ 0.82 0.72 0.89 0.84 0.87 และ 0.81 ตามลาดบ

597


การวเคราะหขอมล สถตทใชในการวเคราะหขอมล ไดแก คารอยละ (Percentage) คาเฉลย (Mean) สวนเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) คา One way ANOVA คาสมประสทธสหสมพนธ (Correlation Coefficient) และการวเคราะหถดถอยพหคณ (Multiple Regression) วธ Stepwise ผลการวจย

จากการวจยเรอง อทธพลของความรวมมอกนระหวางเกษตรกรกบโรงงานคดแยกบรรจผลไมทมผลตอผลการดาเนนงานดานการเงนของโรงคดแยกบรรจผลไมเพอการสงออกจงหวดจนทบร ผลการวจยเปนดงน

ดานขอมลทวไปของผประกอบการไดแก ระยะเวลาในการดาเนนงาน จานวนพนกงาน และประเทศททาการสงออก พบวา กลมตวอยางสวนใหญมระยะเวลาในการดาเนนงาน พบวาสวนใหญมระยะเวลาในการดาเนนงาน 6-10 ปจานวน 56 ผประกอบการ คดเปนรอยละ 29.47 โดยมจานวนพนกงาน 26-50 คน จานวน 107 ผประกอบการ คดเปนรอยละ 56.31 และ ประเทศจนเปนประเทศทผประกอบการสวนใหญทาการสงออกมากทสดถง จานวน 118 ผประกอบการ คดเปนรอยละ 62.11

ผวจยไดนาคาเฉลยทไดมาเปรยบเทยบเกณฑโดยกาหนดการแปลความหมายไว ดงน เกณฑ (คาเฉลย) แปลความหมาย

คาเฉลย 4.21 – 5.00 หมายถง สาคญมากทสด คาเฉลย 3.41 – 4.20 หมายถง สาคญมาก คาเฉลย 2.61 – 3.40 หมายถง สาคญปานกลาง คาเฉลย 1.81 – 2.60 หมายถง สาคญนอย คาเฉลย 1.00 – 1.80 หมายถง สาคญนอยทสด ดานความรวมมอระหวางคคา ไดแก ดานการสอสาร ดานความรวมมอ ดานเทคโนโลย ดาน

ความไววางใจ จากการวจยพบวาดานการสอสาร ดานเทคโนโลย และดานความไววางใจ มความรวมมอระหวางคคาอยในระดบสาคญมากทสด มคาเฉลยเทากบ 4.28 4.21 และ 4.21 ตามลาดบ สวนดานความรวมมอมความรวมมอระหวางคคาอยในระดบสาคญมาก โดยมคาเฉลยเทากบ 3.75

ความพงพอใจของลกคา มความสาคญกบความรวมมอระหวางคคา โดยรวมในระดบสาคญมากทสด มคาเฉลยเทากบ 4.27 ดานทมความสาคญมากทสด ไดแก ผประกอบการมหลกการทางานงานทเปนระบบ โปรงใส สงผลใหลกคาเกดความพงพอใจ

ดานผลงานดาเนนการดานการเงน พบวา ผลงานดาเนนการดานการเงนมความสาคญกบความรวมมอระหวางคคาโดยรวมอยในระดบสาคญมากทสด 4.28 และดานทมความสาคญมากทสด

598


ไดแก ผประกอบการมการจดการระบบงาน การพจารณา และมการตดสนใจอยางรอบคอบเพอใหธรกจบรรลตามเปาหมายขององคการ สรปและอภปรายผล

1.ขอมลทวไปของผประกอบการ ดานระยะเวลาในการดาเนนงาน ดานจานวนพนกงาน และดานประเทศททาการสงออก พบวามเพยง 2 ดานเทานนทมระดบนยสาคญทางสถตท 0.05 ไดแก ดานระยะเวลาในการดาเนนงาน และดานประเทศททาการสงออก สวนดานจานวนพนกงานนนไมสงผลอยางมระดบนยสาคญทางสถตท 0.05

2. ปจจยดานความรวมมอระหวางคคากบความพงพอใจของลกคาและเปนไปในทศทางเดยวกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 โดยมดานความไววางใจมความสมพนธสงทสด

3. ปจจยดานความพงพอใจของลกคา ดานความรวมมอ และดานการสอสาร มอทธพลตอผลการดาเนนงานดานการเงนตามลาดบ

ตาราง 1 ผลการวเคราะหการถดถอยพหคณ โดยวธ Stepwise

ปจจย R R2 Adj R2 SEE F P

ดานความพงพอใจของลกคา 0.633 0.401 0.398 0.324 125.858 0.000*

ดานความพงพอใจของลกคาดานความรวมมอ

0.675 0.456 0.450 0.310 78.280 0.000*

ดานความพงพอใจของลกคาดานความรวมมอ ดานการสอสาร

0.688 0.473 0.465 0.306 55.707 0.000*

หมายเหต: * นยสาคญทางสถตทระดบ 0.05

จากตาราง 1 สรปไดวา เมอเพมตวแปรพยากรณเขาไปในสมการครงละหนงตวเพอทดสอบความแตกตางระหวางปจจยตางๆ กบผลการดาเนนงานดานการเงนในแตละขนตอน แลวจะพบวา คาอานาจการพยากรณ (R2) เพมขน และคาความคลาดเคลอนลดลงอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 ซงประกอบไปดวยดานความพงพอใจของลกคา ดานความรวมมอ และดานการสอสาร ในขณะทปจจยดานเทคโนโลย และดานความไววางใจ เมอนาเขาสสมการแลวพบวาคาอานาจการพยากรณเพมขนอยางไมมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 จงถกนาออกจากสมการพยากรณ

599


ตาราง 2 ตวแปรทมผลตอผลการดาเนนงานดานการเงน

ตวแปร คาสมประสทธถดถอยไมปรบมาตรฐาน (b)

คาสมประสทธถดถอยปรบมาตรฐาน (Beta)

t

คาคงท ดานการสอสาร ดานความรวมมอ ดานความพงพอใจของลกคา

0.665 0.141 0.193 0.537

- 2.277 2.491 3.172 8.357

0.148 0.204

0.501 R = 0.688, R2 = 0.473, adjust R2 = 0.465, SEE = 0.306, F = 55.71, Sig of F = 0.000

หมายเหต * หมายถง มนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 จากตาราง2 สามารถอธบายปจจยทมอทธพลตอผลการดาเนนงานดานการเงน อยางม

นยสาคญทระดบทางสถต โดยสามารถอธบายผลการดาเนนงานดานการเงนไดรอยละ 47.3 (R2 = 0.473) และสามารถอธบายผลการดาเนนงานดานการเงนรอยละ 30.70 (adjust R ² = 0.307) โดยมคาความคลาดเคลอนในการพยากรณ (SEE) เทากบ 0.306

สมการความถดถอยเชงเสนพหคณในรปคะแนนดบดงน ผลการดาเนนงานดานการเงน = 0.665 + 0.141 (ดานการสอสาร) + 0.193 (ดาน

ความรวมมอ) +0.537 (ดานความพงพอใจของลกคา) สมการวเคราะหการถดถอยพหคณในรปของคะแนนมาตรฐาน ดงน

ผลการดาเนนการดานการเงน = 0.501(ดานความพงพอใจของลกคา) + 0.204(ดานความรวมมอ) +0.148(ดานการสอสาร)

อภปรายผลงานวจยไดดงตอไปน 1. ปจจยดานขอมลทวไปทแตกตางกนของผประกอบการโรงงานคดแยกบรรจผลไมสงผลตอความรวมมอระหวางคคา

1.1 ระยะเวลาการดาเนนงาน ของโรงคดแยกบรรจผลไมเพอการสงออกจงหวดจนทบรทแตกตางกนสงผลตอความรวมมอระหวางคคาแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 ซงเปนไปตามสมมตฐานทตงไว จากการทผวจยลงพนทนนพบวา ผประกอบการสวนใหญทดาเนนการมาเปนระยะเวลานานจะไดรบความไววางใจจากลกคามากกวาผประกอบการทมระยะเวลาการดาเนนงานนอย เนองจากมการซอขายกนมายาวนานสงผลทาใหลกคาเกดความไววางใจ มการยอมรบ มความนาเชอถอในสนคา และการบรการ ทงนพบวาลกคาเกายงกลบมาซอซาอยางตอเนอง รวมไปถงยงมลกคารายใหมเขามาเพม ซงใกลเคยงกบงานวจยของ สรวด ฤทธรน (2554:71 -78) ททาการศกษาเรองการสรางความไดเปรยบทางการแขงขนของรานขายยาอสระในพนทอาเภอเมอง

600


จงหวดอบลราชธาน พบวารานทตงอยในทาเลหลกสวนใหญเปดบรการมานานมากกวา 15 ป สวนรานทตงอยทาเลรอง เปดใหบรการระหวาง 4-15 ป โดยระยะเวลาทเปดดาเนนการหรออายของกจการ ชวยเพมประสบการณในการ ทางาน การดแลเอาใจใสคนไข และการสรางความนาเชอถอ อกทงยงสรางความพงพอใจใหกบคนไขไดดกวารานทมระยะเวลาการดาเนนงาน นอย อกทงยงสอดคลองกบงานวจยของ ปรยานช เอมสงห (2555: 142) ททาการศกษาเรองปจจยทสงผลตอการเลอกใชสนเชอในธรกจขนสงขนาดกลางและขนาดยอม (SMEs) ในเขตนคมอตสาหกรรมอมตะนครชลบร จากการศกษาพบวาระยะเวลาประกอบธรกจมผลตอพฤตกรรมการเลอกใชสนเชอเพอการพาณชยของผบรโภค โดยลกษณะทวไปของกจการดานระยะเวลานานในการประกอบธรกจสามารถสรางกาไรไดอยางตอเนอง เนองจากพฤตกรรมการเลอกใชสนเชอเพอการพาณชยของผบรโภคนนมาจากชอเสยงของสถาบนทางการเงนขนอยกบระยะเวลาประกอบธรกจของกจการ เหตผลอาจเปนเพราะระยะเวลาประกอบธรกจอาจเปนตวบงชถงความมนคงของกจการ

1.2 จานวนพนกงานของโรงคดแยกบรรจผลไมเพอการสงออกจงหวดจนทบรทแตกตางกนสงผลตอความรวมมอระหวางคคาแตกตางกน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 ซงไมเปนไปตามสมมตฐานทตงไว จากการศกษาผวจยมความเหนดงน ผประกอบการทมจานวนพนกงานนอยนน สามารถปรบแผนการผลต ควบคมจดการงานไดดและรวดเรว ทงนการทางานทคลองตวมากกวาอาจสงผลใหเกดความไดเปรยบทางการแขงขนมากกวาผประกอบการทมจานวนพนกงานมาก ซงสอดคลองกบงานวจยของ จนทรเพญ ชาประดษฐ (2557: 83) ทไดศกษาในเรองการสรางความไดเปรยบทางการแขงขนของผประกอบการโต฿ะจนจงหวดนครปฐม โดยผลการวจยพบวาธรกจเจาของคนเดยวเปนธรกจทมขนาดเลก การทางานจะไมซบซอนทาใหมอสระและมความคลองตวเตมทและสะดวกในการตดสนใจ อกทงงานวจยของ รฐนนท พงศวรทธธร ( 2554: 53 -54) ศกษาเรอง การบรหารความไดเปรยบทางการแขงขนเพอความสาเรจในการดาเนนงานของธรกจวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมโดยการวดผลปฎบตแบบดลยภาพ ในเขตภาคเหนอของประเทศไทย มผลการวจยไปในทศทางเดยวกน ดงน ผประกอบการธรกจวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมในเขตภาคเหนอของประเทศไทยมพนกงานนอยกวา 20 คน หรอธรกจขนาดเลก มการผลตสนคาทมคณภาพไววางใจและเชอถอไดในระยะยาว รวมถงมการผลตสนคาใหมอยางตอเนองทาใหเปนทยอมรบจากลกคาในระยะยาว ทาใหสามารถสรางรายไดใหกบธรกจเพมขน

1.3 ประเทศททาการสงออกของโรงคดแยกบรรจผลไมเพอการสงออกจงหวดจนทบรทแตกตางกนสงผลตอความรวมมอระหวางคคาทแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 ซงเปนไปตามสมมตฐานทตงไว เนองจากการสงออกแตละประเทศทแตกตางกน ทาใหความรวมมอระหวางคคาทแตกตางกน ซงผวจยมความเหนวา การสงออกผลไมไปในบางประเทศนนมขอกาหนดกฎหมายทแตกตางกน ดวยเหตนทาใหผประกอบการททาการสงออกไมมขอมลอยางเพยงพอในการ

601


สงออกผลไมไปยงบางประเทศ ดงนนทางหนวยงานรฐบาลทเกยวของตองเขามาสงเสรมขอมลใหความรแกผประกอบการอยางทวถง เพอใหเกดความเขาใจถงขอกาหนดกฎหมายในการสงออกผลไมไดดยงขน สอดคลองกบงานวจยของณฐพล รงสฤษฎวรการ (2557: 181) ศกษาเรองโอกาสและอปสรรคของอตสาหกรรมการสงออกผลไมไทยในตลาดอนเดยและบงคลาเทศ พบวาความแตกตางในการขนสงจากไทยไปยงตลาดอนเดยและบงคลาเทศ ซงในขณะนนกพบเหนถงปญหาตงแตตนนาทย งขาดขอมลขาวสารทเพยงพอ เปนเหตใหโซอปทานการสงออกยงไมมความเขมแขง ซงใกลเคยงกบการศกษาของ อมา วรรณชย (2555: 72-73) ศกษาเรอง การสงออกผลไมสดของประเทศไทยไปสาธารณรฐประชาชนจน จากผลการศกษาพบวาขอตกลงเขตการคาเสรระหวางประเทศไทยกบสาธารณรฐประชาชนจนมความสมพนธในทศทางเดยวกนกบปรมาณการสงออกผลไมสดไดแก ทเรยน ลาไย และมงคด 2. ความสมพนธระหวางดานความรวมมอระหวางคคากบความพงพอใจของลกคา 2.1 ดานการสอสารของโรงคดแยกบรรจผลไมเพอการสงออกจงหวดจนทบรทมความสมพนธตอความพงพอใจของลกคา มความสมพนธกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 ซงเปนไปตามสมมตฐานทตงไว ผวจยมความเหนวาผประกอบการทมการสอสารแลกเปลยนขอมลกบคคาอยางเปนประจานน ทาใหผประกอบรบทราบความตองการทแทจรงของคคา ทาใหสามารตอบสนองตอความตองการของลกคาไดอยางรวดเรวและแมนยา กอใหเกดความพงพอใจแกคคา ซงสอดคลองกบงานวจยเรอง ความพงพอใจของเกษตรกรทมตอการสงเสรมการผลตเมลดพนธขาวโพดลกผสมแบบมสญญาผกพนในอาเภอแมระมาด จงหวดตาก ของเชษฐ สวยงาม (2550: 95) พบวาดานการสอสารทาใหเกษตรกรมความพงพอใจในระดบมากในประเดนความกระตอรอรนในการใหบรการแกเกษตรกร ซงสงเหลาน อาจสงผลใหเกษตรกรจดการแปลงผลตใหไดมาตรฐานมากขน รวมถงผลผลตทจะไดสงขน อกทงยงใกลเคยงกบงานวจยของ ฉลองชย ชมชน (2555 : 98) ทไดศกษาในเรอง ความพงพอใจของเกษตรกรตอการสงเสรมการผลตพชอาหารสตวภายใตโครงการวจยและทดสอบพนธกระบอของศนยวจยและบารงพนธสตวสรนทร ดานการสอสารพบวาเกษตรกรไดรบความรจากการเขารวมโครงการวจยและทดสอบพนธกระบอของศนยวจยและบารงพนธสตวสรนทร มความพงพอใจอยในระดบมากเนองจาก สามารถตอบสนองความตองการของเกษตรกรอยางไดผล ททาใหประหยดเวลาและคาใชจายในการไปหาพชอาหารสตวจากแหลงอนมาเลยงกระบอในชวงฤดฝนทาใหเกษตรกรสามารถนาเวลาทเหลอไปใชในการประกอบอาชพทงในภาคเกษตร และนอกภาคเกษตร หาเลยงครอบครวไดมากขน และมรายไดจากการเลยงกระบอเฉลย 26,560 บาท/ครวเรอน 2.2 ดานความรวมมอของโรงคดแยกบรรจผลไมเพอการสงออกจงหวดจนทบรทมความสมพนธตอความพงพอใจของลกคา มความสมพนธกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 ซงเปนไปตามสมมตฐานทตงไว ซงสอดคลองกบผลงานวจยของ สดาวรรณ ขตยะเนตร (2552: 111)

602


เรองการวเคราะความเปนไปไดทางเศรษฐกจและสงคมของการรวมกลมเกษตรกรผปลกผลไมคณภาพดเพอการสงออก พบวา กลมเครอขายผผลตมงคด และทเรยนคณภาพ อ.เขาคชณกฏ จ.จนทบร พบวา ภาพรวมของระดบความพงพอใจของเกษตรกร ภายหลงจากการเขารวมกลมเครอขายทาใหปรมาณผลผลตมงคดและทเรยนทมคณภาพของกลมเกษตรกรมจานวนเพมขน โดยปรมาณการสงออกมงคดเพมขนจากเดมรอยละ 40 เปนรอยละ 50 และปรมาณการสงออกทเรยนเพมขนรอยละ 55 เปนรอยละ 70 และมราคาการสงออกสงขนจากเดมรอยละ 10 อกทงไปในทศทางเดยวกนกบงานวจยของ อรสา บวตะมะ และคณะ (2549: 3) การศกษากระบวนการทางการตลาดทเรยนของเบญจภาคสงออกผลไมจงหวดจนทบร จากงานวจยพบวา การรวมกนในรปแบบพนธมตร (Cluster) เพอใหเกดความรวมมอและชวยเหลอกนและกนของกลมผผลตผลไม ผสงออก และกลมทเกยวของนาไปส การพฒนาศกยภาพทงดานการผลตและการตลาดอยางครบวงจร 2.3 ดานเทคโนโลยของโรงคดแยกบรรจผลไมเพอการสงออกจงหวดจนทบรมความสมพนธตอความพงพอใจของลกคา มความสมพนธกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 ซงเปนไปตามสมมตฐานทตงไว ผวจยมความเหนวาการทสถานประกอบการนาเทคโนโลยมาใชควบคกบการทางาน สามารถชวยใหการประสานงานระหวางกบลกคาและฝายตางๆเปนไปไดโดยสะดวก เชน การใชอเมล อนเตอรเนต โมบายแอปพเคชนในการสอสารและทาธรกรรมทางการเงน ทาใหชวยลดขนตอนการทางาน ระหวางผประกอบการและลกคา สงผลใหลกคาเกดความพงพอใจเกษตรกรขนาดเลกหรอเกษตรกรทดาเนนการมานานยงเขาไมถงระบบเทคโนโลยททนสมย เนองมากจากสวนใหญเกษตรกรไมมความร ทงนการทจะพฒนาระบบเทคโนโลยใหเขาถงไดนน หนวยงานทเกยวของควรเขาไปใหความรและประชาสมพนธใหทวถง ทาใหสามารถลดเวลาและตนทนลงได ซงสอดคลองกบงานวจยของ Pickernell et al. (2004: 207) เกษตรกรในเวลสมกลมสมาคมใชเครอขายออนไลน สมาชคในกลมนนจะไดรบการฝกอบรมอยางเหมาะสม เครอขายนสามารถใชประโยชนไดจรง ดวยการเพมผลประโยชนในเครอขายของเกษตรกร สามารถสรางการเตบโตในดานการจดการความรวมมอ เนองจากเกษตรกรในประเทศไทยสวนใหญเปนเกษตรกรรายยอย ผลผลตคอนขางตา สวนหนงมาจากมการนาเอาเทคโนโลยการสอสารและสารสนเทศมาใชในการจดการและการตลาดดจทลไมกวางขวางนก และยงไมเชอมโยงเทคโนโลยททนสมยไปสเกษตรรายยอยรากหญาทครอบคลม ใกลเคยงก บงานวจยของ Baourakis et al. (2002: 589-590) ศกษาเกยวกบผลกระทบของอคอมเมรซในภาคเกษตร พบวาอนเทอรเนตสามารถใหประโยชนอยางมากทงการคา B2C และ B2B เชน คาใชจายในการทาธรกรรมทลดลง ทงนการใชอคอมเมรซเรมมแนวโนมทสงขนในภาคการเกษตร แตในสวนภาคการเกษตรขนาดเลกยงมอตราการเตบโตทชา 2.4 ความสมพนธระหวางดานความไววางใจสงผลตอความพงพอใจของลกคา จากผลการวเคราะหจะเหนไดวาดานความไววางใจของโรงคดแยกบรรจผลไมเพอการสงออกจงหวดจนทบรทม

603


ความสมพนธตอความพงพอใจของลกคา มความสมพนธกนอยางมนยสาคญ ทางสถตทระดบ 0.05 ซงเปนไปตามสมมตฐานทตงไว จากการลงพนทสารวจแบบสอบถามและพดคยกบผประกอบการ ผวจยมความเหนวาการดาเนนงานดวยความไววางใจทเกดขนระหวางผประกอบการและคคานน สวนใหญมาจากการรวมงานกนมาเปนระยะเวลานาน อกทงการทผประกอบการผานการรบรองตามระบบการรบรองโรงงานผลตสนคาเกษตร ยงสรางความไววางใจใหแกลกคามากยงขนรวมไปถง ปจจยดานการสงมอบสนคาทมคณภาพและตรงตอเวลากสงผลตอความไววางใจของลกคาเชนเดยวกน ซงสอดคลองกบงานวจยของ ณฐกานต สหวชรนทร และคณะ (2556: 110 -111) ศกษาเรองแนวทางการเพมศกยภาพในการแขงขนภายใตโซอปทานของธรกจสหกรณการเกษตรไทย พบวาการสอสารถงคณคาของผลตภณฑในมตดานสงคมและสงแวดลอมสผบรโภคปลายนาเปนเครองมอสาคญทจะชวยเสรมความแขงแกรงใหกบแบรนดของเครอขายมากขนเปนการสรางเสรมความเชอมนไววางใจ อกทงยงใกลเคยงกบงานวจยของ Lawson and Guthrie (2008: 21) ศกษาเรองการสรางมลคาดวยความรวมมอการสบสวนตลาดเกษตรกรในประเทศนวซแลนด พบวาการเตบโตของตลาดเกษตรกรในประเทศนวซแลนด นนไดรบความไววางใจจากประชาชนในชมชนทองถนทออกมาใชจายมาก เนองจากการมสวนรวมและความรวมมอระหวางผคาในตลาดเหลานในนวซแลนด สามารถระบบไดวาระดบความรวมมอทดนนสงผลตอประสทธภาพในแงของอตรากาไรทตลาดไดรบเพมมากขน 3. ดานความรวมมอระหวางคคาและความพงพอใจของลกคาทมอทธพลตอผลการดาเนนงานดานการเงน

จากการศกษาพบวา ดานความรวมมอระหวางคคาและความพงพอใจของลกคาทมอทธพลตอผลการดาเนนงานดานการเงน จากการศกษาพบวา ดานความรวมมอระหวางคคาและความพงพอใจของลกคาของโรงคดแยกบรรจผลไมเพอการสงออกจงหวดจนทบรทมผลตอการดาเนนงานดานการเงน มผลตอกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 ซงเปนไปตามสมมตฐานทตงไว จานวน 3 ตวแปร ไดแก ดานการสอสาร ดานความรวมมอ และความพงพอใจของลกคา จากการศกษาผวจยมความเหนวา ความรวมมอระหวางคคาทดอยางสมาเสมอ อาทเชน การประสานงานทางดานการซอสนคา การผลต การจดสงสนคา รวมไปถงดานอนๆ นนยอมจะสงผลใหการดาเนนงานเปนไปไดอยางราบรน สงเหลานยอมสงผลตอความพงพอใจของลกคาทมากขนและยงสงผลไปถงยอดขายอกดวย ซงสอดคลองกบงานวจยของ วรนรนร อมทบ และคณะ (2558: 123) ศกษาเรอง แบรนดเนอโค :ปจจยแหงความสาเรจในมมมองของหวงโซอปทานทยงยน ความรวมมอระหวางเกษตรกรและสหกรณ พบวาเกษตรกรจะมความพงพอใจมากหากไดรบผลประโยชนตอบแทนเปนระยะอยางสมาเสมอจากสหกรณ สมาชกจะมความพงพอใจการดาเนนงานของสหกรณ เมอสหกรณมการบรหารงานอยางมหลกการและเปนระบบ โปรงใส การรบรขอมลขาวสารการดาเนนงานของ สหกรณอยางสมาเสมอ การมจานวนสมาชกและทรพยสนเพมขนมสวนทาใหสมาชกเชอมนถงความมนคงของสหกรณ เหนได

604


จากความสามารถในการทากาไรทเพมขนอยางรวดเรวและอยในระดบทสง และงานวจยของ ภทรภม ไชยแกว (2553: 233) ทาการศกษาเรองผลกระทบของการสอสารภายในหวงโซอปทานทมตอกลยทธการจดซอและผลประกอบการดานการเงนของธรกจภาคอตสาหกรรมในเขตกรงเทพมหานคร การทองคกรสามารถมวตถดบไวเพอทาการผลตและจดสงสนคาใหกบลกคาภายในเวลา ยอมทาใหลกคาเกดความพงพอใจมากยงขน ซงการทลกคาเกดความพงพอใจและสงผลใหเกดความภคดกบองคกรได ซงการรกษาลกคาเกานนมตนทนทตากวาการหาลกคาใหม นอกจากนนการทลกคาพงพอใจ แลวเกดกระแสการพดกนปากตอปากสงผลตอยอดขายกเปนได ขอเสนอแนะ

ขอเสนอแนะทไดจากงานวจย 1. จากการศกษาพบวาดานการสอสารทดยอมสงผลตอผลการดาเนนงานดานการเงนทงนใน

การดาเนนธรกจสงออกผลไมในจงหวดจนทบรมการแขงขนกนสง โดยสวนใหญสงออกไปยงตางประเทศเพมขนอยางตอเนอง ดงนนควรมการสอสารและสงเสรมความรดานการรกษาคณภาพของผลไม การเกบรกษาทถกตอง รวมไปถงการตรวจสอบคณภาพทด เพอลดการสญเสยของผลไมทสงออกไปยงตางประเทศ

2. จากการศกษาดานความรวมมอมผลตอผลการดาเนนงานดานการเงน รฐบาลควรมสวนเขามามสวนรวมรวมไปถงการใหความรวมมอกบผประกอบการใหมากขน โดยเฉพาะขอกฎหมาย ทเออตอการตดตอการคาขายกบตางประเทศ เพอใหผประกอบการในประเทศมโอกาสและชองทางใหมๆทจะสามารถสรางผลการดาเนนงานดานการเงนทดยงขน โดยไมตองผานพอคาคนกลางเพอทาการสงออกไปยงตางประเทศ 3. การรวมกลมของผสงออกทมอยในปจจบนนน ยงมสมาชคคอนขางนอยเมอเปรยบเทยบกบผสงออกทมอยในปจจบน ทงนเพอทจะใหการสงออกสามารถแขงขนไดในตลาดอยางยงยน การรวมกลม การรวมกนแกไขปญหา การแลกเปลยนขาวสารขอมล นนเปนสงสาคญทจะทาใหเกดความไดเปรยบทางการแขงขนกบคแขงตางประเทศไดในอนาคต

ขอเสนอแนะเพอการวจยตอไป 1. การวจยในครงน ศกษาการวจยเพยงโรงคดแยกบรรจผลไมเพอการสงออก เปนกลม

ประชากรทมขนาดเลกการศกษาครงตอไปอาจทาการศกษาเพมเตมในกลมอน เชน กลมเกษตรกร กลมพอคาคนกลาง เปนตน เพราะเปนกลมประชากรทมจานวนประชากรมากและมความหลากหลายของขอมล

2. การวจยครงตอไปอาจจะทาการศกษาตวแปรอนเพมเตม ซงอาจมความเปนไปไดทจะสงผลตอผลการดาเนนงานดานการเงน เชน ดานราคาสนคา ดานความรวดเรวในการสงมอบ หรอ

605


ศกษาตวแปรอนทมผลตอความรวมมอระหวางคคา เชน ดานการลดตนทนการผลต คณภาพสนคาดขนของเสยลดลง

กตตกรรมประกาศ

งานวจยฉบบน สาเรจลลวงไดดวยความดแลเอาใจใส และความกรณาเปนอยางสงของ อาจารยพงศภค บานชน อาจารยทปรกษาวทยานพนธหลก และอาจารยเตมศกด สขวบลย ในการใหคาปรกษา ความคดเหน ขอเสนอแนะ รวมทง การตรวจแกไขเนอหาใหถกตองและสมบรณยงขน นบตงแตการเรมตนดาเนนงานจนเสรจเรยบรอยสมบรณ ผวจยขอขอบพระคณความกรณาทไดรบเปนอยางสงมา ณ โอกาสน

ขอบพระคณคณะวทยาการจดการ มหาวทยาลยเกษตรศาสตร คณาจารยและเจาหนาททกทานทใหความชวยเหลอ และใหความรดานตางๆ ตลอดระยะเวลาทศกษาในสาขาการบรหารและพฒนาอตสาหกรรม และขอบคณผประกอบการโรงคดแยกบรรจผลไมเพอการสงออกจงหวดจนทบร สาหรบการตอบแบบสอบถาม แสดงความคดเหน ขอเสนอแนะ ตลอดจนใหความชวยเหลอดานตางๆ จนทาใหการวจยครงนสาเรจลลวงไปไดดวยด

สดทายนผวจยคาดวางานวจยฉบบนจะเปนประโยชนแกผสนใจ ในดานอทธพลของความรวมมอกนระหวางเกษตรกรกบโรงงานคดแยกบรรจผลไมทมผลตอผลการดาเนนงานดานการเงนของโรงคดแยกบรรจผลไมเพอการสงออกจงหวดจนทบร ไมมากกนอย พรอมกนน หากเกดขอผดพลาดประการใดทางคณะผวจยขอรบผดชอบ และขออภยมา ณ โอกาสนดวย เอกสารอางอง กรมสงเสรมการเกษตร. (2560). กรมสงเสรมการเกษตร. คนขอมลเมอ 22 มกราคม 2560, จาก

http://www.production.doae.go.th กรมวชาการเกษตร. (2561). รายชอสถานประกอบการทผานการรบรองตามระบบการรบรอง

โรงงานผลตสนคาเกษตร. คนขอมลเมอ 22 มนาคม 2561,จาก http://www.doa.go.th กรมสงเสรมการคาระหวางประเทศ กระทรวงพาณชย. (2560). กรมสงเสรมการคาระหวางประเทศ.

คนขอมลเมอ 23 มกราคม 2560, จาก http:// http://www.ditp.go.th การคาระหวางประเทศ. (2560). การคาระหวางประเทศ. คนขอมลเมอ16 มกราคม 2560, จาก

http://www.ops3.moc.go.th กาจด เลหมงคล และคณะ. (2559). โครงการ การพฒนาหวงโซอปทานและโลจสตกสของกลวยไข

ไทยรองรบการคาเสรของประชาคมเศรษฐกจอาเซยน กรณศกษา การสงออกไปยง

http://www2.ops3.moc.go.th/tradeWebservice/

606


สาธารณรฐประชาชนจนตอนใต.:สานกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต (วช.)และสานกงานกองทนสนบสนนการวจย (สกว.).

จนทรเพญ ชาประดษฐ. (2557). การสรางความไดเปรยบทางการแขงขนของผประกอบการโตะจนจงหวดนครปฐม. (วทยาวจยบรหารธรกจมหาบณฑต). มหาวทยาลยศลปากร

ฉลองชย ชมชน. (2555). ความพงพอใจของเกษตรกรตอการสงเสรมการผลตพชอาหารสตวภายใตโครงการวจยและทดสอบพนธกระบอของศนยวจยและบ ารงพนธสตวสรนทร. (วทยาวจยเกษตรศาสตรมหาบณฑต). มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช, สโขทย

เชษฐ สวยงาม. (2550). ความพงพอใจของเกษตรกรทมตอการสงเสรมการผลตเมลดพนธขาวโพดลกผสมแบบมสญญาผกพนในอ าเภอแมระมาด จงหวดตาก. (วทยาวจยเกษตรศาสตรมหาบณฑต). มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช, สโขทย

ณฐกานต สหวชรนทร และคณะ. (2556). โครงการวจยแนวทางการเพมศกยภาพในการแขงขนภายใตโซอปทานของธรกจสหกรณการเกษตรไทย .: สานกงานกองทนสนบสนนงานวจย (สกว.).

ณฐพล รงสฤษฎวรการ. (2557). โอกาสและอปสรรคของอตสาหกรรมการสงออกผลไมไทยในตลาดอนเดยและบงคลาเทศ. (วทยาวจยธรกจมหาบณฑต). มหาวทยาลยแมฟาหลวง, เชยงราย

ธระ กลสวสด . (2558). การจดการความร . คณะรฐศาสตรและนตศาสตร. คนขอมลเมอ11 พฤษภาคม 2561, จาก www.km.buu.ac.th

ปรยานช เอมสงห. (2555). ปจจยทสงผลตอการเลอกใชสนเชอในธรกจขนสง ขนาดกลางและขนาดยอม (SMEs) ในเขตนคมอตสาหกรรมอมตะนครชลบร. (วทยาวจยบรหารธรกจมหาบณฑต). มหาวทยาลยศรปทม, ชลบร

ภทรภม ไชยแกว. (2553). ผลกระทบของการสอสารภายในหวงโซอปทานทมตอกลยทธการจดซอและ ผลประกอบการดานการเงนของธรกจภาคอตสาหกรรมในเขตกรงเทพมหานคร. (วทยาวจยบรหารธรกจมหาบณฑต). มหาวทยาลยจฬาลงกรณมหาวทยาลย, กรงเทพฯ

รฐนนท พงศวรทธธร. (2554). การบรหารความไดเปรยบทางการแขงขนเพอความสาเรจในการดาเนนงานของธรกจวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมโดยการวดผลปฏบตแบบดลยภาพ ในเขตภาคเหนอของประเทศไทย. วารสารบรหารธรกจศรนครนทรวโรฒ 2(1): 41-57

วรนรนร อมทบ และคณะ. (2558). แบรนดเนอโค : ปจจยแหงความส าเรจในมมมองของหวงโซอปทานทยงยน.:สานกงานกองทนสนบสนนงานวจย (สกว.)

สดาวรรณ ขตยะเนตร. (2552). การวเคราะหความเปนไปไดทางเศรษฐกจและสงคมของการรวมกลมเกษตรกรผปลกผลไมคณภาพดเพอการสงออก. (วทยาวจยวทยาศาสตรมหาบณฑต). มหาวทยาลยเกษตรศาสตร, กรงเทพฯ

607


สรวด ฤทธรน. (2554). การศกษาการสรางความไดเปรยบทางการแขงชนของรานขายยาอสระในพนทอ าเภอเมอง จงหวดอบลราชธาน. (วทยาวจยวทยาศาสตรมหาบณฑต). มหาวทยาลยอบลราชธาน, อบลราชธาน

อมา วรรณชย. (2555). การสงออกผลไมสดของประเทศไทยไปสาธารณรฐประชาชนจน. (วทยาวจยเศรษฐศาสตรมหาบณฑต). มหาวทยาลยรามคาแหง, กรงเทพฯ

อรสา บวตะมะ และคณะ. 2549. โครงการศกษากระบวนการทางการตลาดทเรยนของเบญจภาคสงออกผลไมจงหวดจนทบร.: สานกงานกองทนสนบสนนงานวจย (สกว.)

Baourakis, G. and et al. (2002). The impact of e-commerce on agro-food marketing the case of agricultural cooperatives, firms and consumers in Crete. British Food Journal, 104(8), 580-590.

Lawson, R. and Guthrie, J. (2008). Creating value through cooperation An investigation of farmers’ markets in New Zealand. British Food Journal, 110 (1), 11-25.

Pickernell, D.-G. and et al. (2004). Farmers’ markets in Wales: making the ’Net work. British Food Journal, 106(3), 194-210

608


ปญหาการทวงถามหนตามพระราชบญญตการทวงถามหน พ.ศ. 2558 ศกษากรณการคมครองผแทนลกหนนตบคคล

Problems in Debt Collection in Accordance with Debt Collection Act 2015 A Case Study of Cooperate Representative Loans Protection

อทศ จตรทะวงค1 1นกศกษาปรญญาโท คณะนตศาสตร มหาวทยาลยพายพ เชยงใหม

บทคดยอ

พระราชบญญตการทวงถามหน พ.ศ 2558 มงคมครองพฤตการณความรสกของลกหนประเภทบคคลธรรมดาตามกายภาพเปนสาระสาคญ เพราะบคคลธรรมดาเปนบคคลมความรสกนกคด ตามอารมณความรสกและตามสทธทางกายภาพบนพนฐานของหลกธรรมชาตของบคคลทวไป จากการบญญตขอกฎหมายดงกลาวไมมความชดเจนถงวตถประสงคแทจรงของผรางกฎหมายฉบบน จงเกดประเดนปญหาในทางกฎหมาย กลาวคอ ผแทนนตบคคลซงกระทาการแทนนตบคคลตามขอบอานาจและหนาทตามขอบงคบหรอตราสารจดตงทไดกาหนดไวไมไดรบการคมครอง ซงผแทนนตบคคลยอมอาจถกละเมดเนอตวรางกาย สทธเสรภาพ ทรพยสน ทาใหเสยชอเสยงตอนตบคคลโดยการทวงถามหนทไมเหมาะสมได การวจยครงนมวตถประสงคเพอศกษาสภาพปญหาในการทวงถามหนในปจจบน ศกษาแนวคดการคมครองผแทนลกหนนตบคคล งานวจยครงนเปนการวจยเชงคณภาพ ศกษาวธวจยเชงเอกสาร (Documentary Research) จากการคนควาและรวบรวมขอมลวเคราะหดานเอกสารทางกฎหมายทเกยวของ ผลการวจยพบวาลกหน ตามพระราชบญญตการทวงถามหน พ.ศ. 2558 หมายความเฉพาะลกหนบคคลธรรมดาเทานน แตไมไดรวมถงลกหนทเปนประเภทผแทนนตบคคล เนองจากประเทศไทยรบอทธพลจากกฎหมายสหรฐอเมรกา กลาวคอ การรางกฎหมายฉบบนใชกฎหมายของสหรฐอเมรกา ทาใหเกดชองวางของกฎหมาย เมอผแทนนตบคคลเปนผเสยหายอาจไมไดรบความคมครอง ขอเสนอแนะกฎหมายฉบบนควรมการแกไข ความหมายของคาวา “ลกหน” ในมาตรา 3 ใหหมายความรวมถงลกหนประเภทผแทนนตบคคลดวย ใหมความเหมาะสมตามสภาวะเศรษฐกจ สงคมในปจจบนและเพอใหเกดความเปนธรรม ลดชองวางของกฎหมาย และเกดความเปนธรรมตอกระบวนการทางกฎหมายไดดยง ค าส าคญ: ปญหาการทวงถามหน / การคมครองผแทนลกหนนตบคคล

609


ABSTRACT The objectives of this qualitative study were to investigate: 1) current

problems in debt collection, concepts, and methods of corporate loans protection. This study employed documentary research. The following were results of the study:

According to Debt Collection Act 2015, debtor refers to a debtor who is an ordinary person, not includes a juristic person. This is because Thailand gains the influence of the U.S.A.’s law. There is an idea that an ordinary person and a juristic person of the countries are people who deserve to be protected as the basic rights-equal rights of an individual. Therefore, the definition of ‘debtor’ should include the debtor who is a juristic person so that it will appropriate with the current social and economic conditions. This can construct fairness and decrease law loophole. Besides, it should have legislation on the prohibition about debt collection, the magnification of a cooperate representative debtor protection, the magnification of a cooperate representative debtor protection for fairness in legal process. Keywords: Debt collection problem , cooperate representative debtor protection บทน า ภาวะเศรษฐกจโลกในป พ.ศ. 2559 เขาสรปแบบการหยดชะงก ภาคธรกจหลายประเทศมลกษณะผนผวน ตกตา และมการไหลออกของเงนทนจานวนมาก ขณะทการเตบโตของเศรษฐกจในกลมประเทศพฒนาแลว มความเชองชาลงสระดบออนแอ สาเหตหลกเนองจากภาวะเศรษฐกจการเตบโตของประเทศจนเรมชะลอตว พยายามมงพฒนาสนคาอปโภคบรโภคเพอจงใจใหผ บรโภคภายในประเทศเพมศกยภาพกาลงการซอมากขน ขณะทประเทศสหรฐอเมรกายงไมฟนตวหลงจากเกดภาวะเศรษฐกจตกตาอยางตอเนอง แมปจจบนรฐบาลจะมการปรบนโยบายดานการเงนอดฉดเขาสภาคธรกจเพมขนกตาม เปาหมายหลกของโลกจงมงสประเทศกาลงพฒนาเพอสรางแรงอปสงคอปทานและความแขงแกรงของเศรษฐกจระดบมหภาค โดยการปรบการเตบโตของเศรษฐกจจะเนนทศทางกลไกไปสเปาหมายการพฒนาอยางยงยน ซงไดแก การสรางความมงคงและความเชอมนของระบบเศรษฐกจทวโลก พฒนาสนคาและบรการใหไหลเวยนอยางมระบบ สรางความเชอมโยงระหวางภาคการเงนกบกจกรรมภาคเศรษฐกจทตรงจดในประเทศ ทสาคญมการพฒนาการลงทนและสงเสรมนตบคคลภาคเอกชนในทกประเภท เชน ธรกจทองเทยว ธรกจวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม ใหเขาใจถงความตองการของผบรโภค ทงตองเขาใจสถานะการเงนของธรกจ เพอนาไปพฒนาเงนทน

610


หมนเวยนในธรกจตนเอง แตจากการศกษาภาวะเศรษฐกจโลกยงพบวาสาเหตหลกของการพฒนาเศรษฐกจอยางยงยน นนคอ ภาวะหนสนของภาคธรกจประเภทนตบคคลทเพมพน อาจทาใหนตบคคลขาดสภาพคลองเกดปญหาในระดบโลก เศรษฐกจของประเทศไทยในปจจบนยงคงปรบในระดบทรงตว เมอเทยบกบเศรษฐกจในปทผานมา โดยรฐบาลใชมาตรการกระตนเศรษฐกจรวมถงนโยบายการลงทนของภาครฐทชดเจนและเปนรปธรรมมากขน เชน การสงเสรมใหประชาชนเพมอตราการซอสนคาอปโภคบรโภคในชวงปลาย และสามารถนาไปลดภาษไดแตไมเกน 15,000 บาท จงทาใหแนวโนมขยายตวจากความเชอมนและกาลงซอเพมขนเลกนอย แมจะเปนการกระตนในระยะชวคราว แตกทาใหระบบเศรษฐกจและเงนหมนเวยนในภาคธรกจไดด ดานการลงทนนนรฐบาลสงเสรมการลงทนภาคเอกชนอยางตอเนองและมแนวโนมขยายตวตามความเชอมนทดดวยแรงสนบสนนของการลงทนทงภาครฐและภาคเอกชนเพอรองรบความตองการสนคาเพมขนจากการเปดเศรษฐกจอาเซยน แมผประกอบการ นตบคคลบางรายยงรอการฟนตวของเศรษฐกจและความชดเจนของนโยบายรฐบาล กลาวคอ ประเทศไทยยงมปจจยความเสยงภาคธรกจทยงไมนงพอ จงทาใหนกลงทนตางประเทศไมกลาเขามาลงทนมากนก ทาใหธรกจการสงออกมแนวโนมลดลงจากปกอนเพราะไมมปจจยพเศษและไมมสญญาณการฟนตวของเศรษฐกจทชดเจน สวนธรกจการทองเทยวมแนวโนมทด เพราะประเทศไทยมจดขายการทองเทยวและเปนทยอมรบของชาวตางชาต จงมนกทองเทยวเพมขน สวนดานธรกจอนยงคงทรงตว สอดคลองกบแผนพฒนาเศรษฐกจ สงคม ฉบบท 12 (พ.ศ.2560-2564) ของประเทศไทย โดยยดกรอบการพฒนาแบบ “มนคง มงคง ยงยน” เนนการพฒนาศกยภาพทนมนษย ลดความเหลอมลาในสงคม มระบบเศรษฐกจแบบยงยน รฐบาลใหความสาคญกบการบรหารจดการนโยบายการเงนและนโยบายการคลง ทงตองปฏรปภาษทงระบบเพอรกษาเสถยรภาพและประสทธภาพ ปรบโครงสรางทงหวงโซระบบธรกจ การบรการ การลงทนตอยอดสรางมลคาใหเตบโตยงขน และวางรากฐานระบบธรกจทมอยแลวใหมมลคายงขน นนคอการพฒนาศกยภาพนตบคคลใหสามารถแขงขนกบคแขงได โดยเนนการปรบปรงกฎระเบยบใหทนสมยและสงเสรมการลงทนภายใตมตการพฒนาธรกจอยางยงยน (บณฑต สหะอาไพ, 2558 หนา 4) การดาเนนธรกจของนตบคคลเปนธรกจหนงทมความสาคญตอประเทศไทย เพราะสามารถกระตนระบบเศรษฐกจใหเตมโตได แตตองปรบเปลยนวธการดาเนนการลดความซาซอนและเพมประสทธภาพการปฏบตงานยงขน ซงนตบคคลภาคเอกชน มกขบเคลอนดวยนโยบายทสาคญหลายดานดวยกนอนจะทาใหเกดผลเปนรปธรรม ประกอบดวย การเตรยมความพรอมธรกจเขาสประชาคมอาเซยนและใชประโยชนความเชอมโยงระหวางอาเซยนดวยกนในมตเศรษฐกจ สงคม การเมอง วฒนธรรมของแตละประเทศ เปนตน นอกจากนนการสงเสรมนตบคคลทกประเภท ยงเปนจดเดนของประเทศไทยเพราะสามารถพฒนาเปนการขบเคลอนเศรษฐกจใหเตบโตในระดบรากหญาไปส

611


ระดบประเทศได แตบอยครงพบวานตบคคลในหลายธรกจขาดการบรหารจดการองคกร ขาดแรงงานทมคณภาพ มคแขงหนาใหมในตลาดตลอดเวลา โดยเฉพาะเงนทนหมนเวยนของนตบคคล ทาใหกจการเรมตนดวยการจดหาแหลงเงนทนใหมในรปแบบการกยมจากแหลงทน เชน ธนาคารทวไป และสถาบนการเงนทไมใชธนาคาร อาจนาทรพยสนของนตบคคลใชเปนหลกประกนเพอใหไดเงนเสรมสภาพคลองของธรกจ นตบคคลคอบคคลทกฎหมายสมมต ไมมชวตจตใจและสภาพบคคลตามธรรมชาต เปนเพยงกฎหมายรบรองสภาพบคคลใหมสทธและหนาท นตบคคลจงตองมผแทนกระทาการแทนเพอใหเกดการเคลอนไหวแหงสทธหนาทตาม ปพพ. มาตรา 65 66 67 การแสดงเจตนาความประสงคของนตบคคลยอมแสดงออกผานผแทนของนตบคคลตาม ปพพ. มาตรา 70 เชน การทาสนเชอของนตบคคลตองมผแทนนตบคคลกระทาการแทนภายในขอบวตถประสงคของนตบคคล จงทาใหนตบคคลมสภาพเปนลกหนได ถาธรกจมสภาพทางการเงนสะดดลง ซงเปนสาเหตหลกททาใหผแทนนตบคคลถกทวงถามหนตามพระราชบญญตการทวงถามหน พ.ศ. 2558 ได (สษม ศภนตย, 2557 หนา 147) พระราชบญญตการทวงถามหน พ.ศ. 2558 มสาระสาคญการทวงถามหนอยางวญญชนมองลกหนเปนบคคลผเจรญ ไมใชอาชญากรรมทางสงคม และมแนวคดในการควบคมธรกจทวงถามหนทงในระบบและนอกระบบใหอยในกรอบของสงคม เพอไมใหผทวงถามหนกระทาการทวงหนทไมเหมาะสมตอลกหนไมวาจะเปนการใชถอยคาทละเมดสทธสวนบคคลอยางรนแรง การคกคามโดยขมข ใชกาลงประทษราย หรอทาใหเสยชอเสยง อนเกดความเดอนรอนราคาญแกลกหน รวมถงการใหขอมลเทจและการสรางความราคาญตอบคคลอน เปนตน ดงทไดบญญตมาตรา 3 “ลกหน” หมายความวา ลกหนซงเปนบคคลธรรมดา และใหหมายความรวมถงผค าประกนซงเปนบคคลธรรมดาดวย พระราชบญญตนมงคมครองพฤตการณความรสกของลกหนประเภทบคคลธรรมดาตามกายภาพเปนสาระสาคญ เพราะบคคลธรรมดาและคาประกนเปนบคคลมความรสกนกคด เสยใจ โกรธ ระอาย รองไห ดใจ เสยใจ ตามอารมณความรสกและตามสทธทางกายภาพบนพนฐานของหลกธรรมชาตของบคคลทวไป จากการบญญตขอกฎหมายดงกลาวไมมความชดเจนถงวตถประสงคแทจรงของผรางกฎหมายฉบบน จงเกดประเดนปญหาในทางกฎหมายวา ผแทนนตบคคลซงกระทาการแทนนตบคคลตามขอบอานาจและหนาทตามขอบงคบหรอตราสารจดตงทไดกาหนดไว เพราะความประสงคของนตบคคลยอมแสดงออกผานผแทนนตบคคลอนจะเกดการเคลอนไหว เปลยนแปลงสทธและหนาทของนตบคคลเสมอมา กลาวคอ ผแทนนตบคคลยอมอาจถกละเมดเนอตวรางกาย สทธเสรภาพ ทรพยสน ทาใหเสยชอเสยงตอนตบคคลโดยการทวงถามหนทไมเหมาะสมไดเชนกน ประเดนตอมาพระราชบญญตการทวงถามหน พ.ศ. 2558 เปนกฎหมายพเศษเพราะเปนคดผบรโภคในศาลยตธรรม กลาวคอ ถาผแทนนตบคคลถกผทวงถามหนละเมดสทธเนอตวรางกาย ใชหลกทวไปจะฟอง

612


ในคดละเมด ภาระการพสจนตกแกผแทนนตบคคลเองทตองหาพยานหลกฐานวาไดถกผทวงถามหนละเมด ตรงขามลกหนขยายความถงผแทนนตบคคลแลว ยอมเขาเงอนไขกฎหมายพเศษเปนความผดเดดขาดและเปนบทขอยกเวนตามหลกกฎหมายวธพจารณาความแพงมาตรา 94 ซงภาระการพสจนยอมตกแกผทวงถามหนเปนผหาพยานหลกฐานเองวาตนไมไดละเมดตวผแทนนตบคคล ดงนนการทบทบญญตดงกลาวไมชดเจนทาใหผแทนนตบคคลอาจเกดความเสยหายและไมไดรบความเปนธรรมได ดวยเหตผลทไดอธบายถงความสาคญและความจาเปนในวธการคมครองผแทนลกหนนตบคคลในการกระบวนการทวงถามหน จงทาใหผวจยมความสนใจศกษาปญหาการทวงถามหนตามพระราชบญญตทวงถามหน พ.ศ. 2558 กรณศกษาการคมครองผแทนนตบคคลใหมความเหมาะสมกบบรบทสงคมไทย โดยศกษาวจยแนวคดทฤษฎ สภาพปญหาการทวงถามหนในปจจบน ถงการคมครองผแทนนตบคคลจากปญหาการทวงถามหน วตถประสงคในการวจย 1.เพอศกษาสภาพปญหาในการทวงถามหนในปจจบนและวธการคมครองผแทนลกหนนตบคคล ขอบเขตการวจย การวจยมงศกษาเฉพาะพระราชบญญตการทวงถามหน พ.ศ. 2558 แนวคด หลกเกณฑการคมครองผแทนลกหนนตบคคล และการทวงถามหนทเหมาะสมในบรบทของสงคมไทย อนจะนาไปปรบปรงและแกไขกฎหมายการทวงถามหนใหมความเหมาะสมและมความเปนธรรมในสงคมไทย วธด าเนนการวจย งานวจยครงนเปนการวจยเชงคณภาพ ศกษาวธวจยเชงเอกสาร (Documentary Research) จากการคนควาและรวบรวมขอมลวเคราะหดานเอกสารทางกฎหมายทเกยวของ เพอแสดงใหเหนความนาเชอถอของขอมล โดยมขนตอน ดงน

ขนตอนท 1. การคนควาขอมลดานเอกสาร หนงสอ งานวจยไดจดแบงหมวดหมขอมลเนอหาเอกสารตามวตถประสงคงานวจย โดยพจารณาดงน หนงสอดานกฎหมาย ผวจยคดเลอกหนงสอจากผแตงทมชอเสยงไดรบการยอมรบในสาขาวชาดงกลาว จานวนการพมพหลายครง มความทนสมยเหมาะสมกบยคสมยปจจบน จนเปนทยอมรบของบคคลทวไปและมการอางองจากนกวชาการอยางตอเนอง รายงานวจย วทยานพนธ ผวจยพจารณาจากงานวจยทเกยวของ ใกลเคยงกน ทงเปนงานวจยจากสถาบนการศกษาดานกฎหมายโดยตรง และงานวจยไดรบทนสนบสนนงานวจ ย อนทาใหมความ

613


นาเชอถอมากขนการคนควาจากอนเทอรเนตทสามารถเขาถงได ผวจยพจารณาความนาเชอถอจากสอออนไลนของรฐบาล มหาวทยาลยชนนาดานกฎหมาย ซงมงานวชาการดานกฎหมาย คาพพากษาและขอเทจจรงอนสามารถตรวจสอบได

ขนตอนท 2. การวเคราะหขอมล ในการศกษาครงนใชวธการวเคราะหขอมลเชงคณภาพดวยการตความตามเนอหา โดยการจด

หมวดหมของขอมลและจาแนกวเคราะหตามประเดนวตถประสงคการวจย จากนนนางานวจยใหประธานและคณะกรรมการตรวจสอบความถกตองอกครง เพอวเคราะหประกอบความล มลกของงานวจย ผลการวจย 1. การวเคราะหสภาพปญหาการทวงหน พบวาระบบกฎหมายของประเทศไทย เปนระบบกฎหมายแบบ Civil law ลกษณะของกฎหมายแบบลายลกษณอกษร มประมวลกฎหมายเปนแนวทางในการพจารณาดาเนนคด ระบบการพจารณาดาเนนคดโดยทวไปเปนระบบกลาวหา กลาวคอ ศาลวางตวเปนกลาง ทาหนาทวนจฉยชขาดปญหาขอเทจจรงและปญหาขอกฎหมาย โดยใหคความมสทธและบทบาทในการดาเนนกระบวนการพจารณาคด ยดหลกการ ผใดกลาวอางขอเทจจรง ผนนมภาระนาสบถงความมอยแหงขอเทจจรงนน คาพพากษาของศาลไมถอเปนบรรทดฐาน เพราะคาพพากษาเปนเพยงการอธบายหลกกฎหมายหรอตวอยางการใชกฎหมายเทานน

อดตทผานมาปญหาการตดตามทวงถามหนในประเทศไทยมการละเมดสทธสวนบคคลอยางรนแรงและตอเนอง จากกรณทสอนาเสนอขาวเกยวกบทวงหนโหดและใชวธการทไมเหมาะสมและเกดกวาเหต ไมวาจะเปนการประจานใหลกหนอบอาย การทวงถามในเวลาทไมเหมาะสม โทรศพทหรอสงขอความหรอโทรสารไปยงสถานททางานเพอประจานลกหน เปนตน จนรฐบาลหลายยคสมยพยายามออกกฎหมายการทวงถามหนอยางเปนธรรม เพอเปนการปกปองสทธลกหน เชน ใน พ.ศ. 2550 มการเสนอรางพระราชบญญตการตดตามทวงถามหนอยางเปนธรรม พ.ศ....โดยการระดมความเหนจากตวแทนภาคเอกชน มลนธคมครองผบรโภคและตวแทนหนวยงานของรฐ เสนอตอสภานตบญญตแหงชาต เพอพจารณาออกเปนกฎหมาย แตรางดงกลาวไมไดรบการพจารณาเนองจากมการยบสภานตบญญตไปเสยกอน ตอมาใน พ.ศ. 2553 กระทรวงการคลงกลบนามาแกไขนาเสนอคณะรฐมนตรและไดอนมตหลกการรางพระราชบญญตการตดตามทวงถามหนอยางเปนธรรม พ.ศ....และสงใหคณะกรรมการกฤษฎกาตรวจพจารณา โดยใหรบขอสงเกตของสานกงานคณะกรรมการขาราชการพลเรอน กระทรวงยตธรรม สานกงานคณะกรรมการสทธมนษยชนแหงชาต สานกงาน

614


คณะกรรมการคมครองผบรโภค และสานกเลขาธการคณะรฐมนตรไปประกอบการพจารณา สงใหคณะกรรมการประสานงานสภาผแทนราษฎรพจารณาแตตอมามการยบสภานตบญญตเชนกนเนองจากเกดรฐประหาร

ความพยายามในการผลกดนใหมพระราชบญญตการทวงถามหนเปนระยะเวลานานหลายป ในทสดเดอนพฤษภาคม พ.ศ. 2557 คณะรกษาความสงบแหงชาต (คสช.) ไดเขามาควบคมอานาจการปกครองประเทศและเลงเหนประเดนความจาเปนเรงดวนในการออกพระราชบญญตการตดตามทวงถามหน จงออกประกาศคณะรกษาความสงบแหงชาต ฉบบท 46/2557 เรองความผดเกยวกบการตดตามทวงหน มสาระสาคญเปนการกาหนดโทษทางอาญาแกผทวงถามหนดวยวธการขมขนใจ ใชกาลงประทษราย หรอขเขญวาจะใชกาลงทาอนตรายตอชวต รางกาย เสรภาพ ชอเสยง หรอทรพยสน ตอมามการประกาศในราชกจจานเบกษาใชพระราชบญญตการทวงถามหน เมอวนท 3 มนาคม 2558 และใชบงคบเมอพนกาหนด 180 วนนบจากวนประกาศในราชกจจานเบกษา (วนวภา สขสวสด, 2557) โดยมนยยะทวาใหกลมเจาหน บรษททวงหน มเวลาในการปรบตวและทาการศกษาถงกฎหมายฉบบดงกลาวเพอใชในทางปฏบตได

พระราชบญญตการทวงถามหน พ.ศ. 2558 มแนวคดทวาลกหนไมไดเปนอาชญากรรมทางสงคมจงตองทวงหนแบบยดหยนตามวถปถชนทวไป แตกลบพบวาไมไดคมครองลกหนนตบคคล มงคมครองลกหนบคคลธรรมดาเทานนเนองจากโดยกายภาพบคคลธรรมดามโอกาสถกละเมด สวนบทกาหนดโทษ แบงความรบผดตามกฎหมายออกเปน 2 กรณ คอ ความผดทางปกครอง และความผดทางอาญา

ประเดนการคมครองผแทนลกหนนตบคคลของประเทศไทยภายใตกฎหมายการทวงถามหน ผวจยพบวากฎหมายของประเทศไทยมสวนคลายกบกฎหมายสหรฐอเมรกา (Fair Debt Collection Practices Act 1977) กลาวคอเพอควบคมธรกจการทวงถามหนใหอยในกรอบของกฎ ขอบงคบตามกฎหมายทบญญตไว โดยสาระสาคญของการคมครองนน พบวา คาวา “ลกหน” มความหมายเหมอนกน เปนบคคลธรรมดาเทานน ซงหมายความเฉพาะบคคลทมพนธะผกพนมหนสนทตองชาระ แตไมรวมถงลกหนทเปนผแทนนตบคคล อนเปนการใหความหมายอยางแคบ เพราะการตความลกษณะเชนน เกดชองวางของกฎหมายในการบงคบใช และการละเมดสทธบคคลเพราะไมไดคมครองผแทนลกหนนตบคคลแลว ผทวงถามหนอาจใชวธการหลบเลยงและไมตกอยภายใตขอปฏบตการทวงถามหนตามพระราชบญญตการทวงถามหน พ.ศ. 2558 น ผลสดทายอาจเกดความไมเปนธรรมตอการดาเนนคดของผแทนลกหนนตบคคล ยกตวอยางคด Morgovsky v. Creditor’s Collection Service (ปองพทย สามตถยากร, 2550 หนา 144) ศาลไดวนจฉยวาถอยคาในบทนยามคาวา “หน” หมายถง หนของบคคลธรรมดาทพสจนแลววามอยจรงหรอถกกลาวหาวาเปนหน แตไมไดหมายความรวมถงผแทนลกหนนตบคคล

615


การใหความหมายลกษณะเชนนไมสอดคลองเจตนารมณและความตงใจของผรางกฎหมายทวงถามหน กลาวคอ ผแทนลกหนนตบคคล สามารถเปนผบรโภคได ถานตบคคลนนขาดทนจากผลประกอบการ อนตกเปนผเสยเปรยบผประกอบธรกจทมอานาจการตอรองสงกวาในระบบเศรษฐกจของประเทศไทย ดงนนลกหนนตบคคลยอมตองไดรบการคมครองโดยสนเชง สอดคลองกบคาวนจฉยของประธานศาลอทธรณท 74/2551 ทวนจฉยวานตบคคลอาจตกเปนผบรโภคได ถาอยในสถานะตกเปนผเสยประโยชนทางธรกจกบเจาหน อนทาใหเจาหนตองดาเนนการเรยกใหชาระหนทคาง จงทาใหสถานะของนตบคคลตกเปนลกหนตามกฎหมายได เชนเดยวกบวนจฉยของประธานศาลอทธรณท 101/2552 ทวนจฉยทานองเดยวกน ดงนนผวจยเหนวาประเทศไทยควรนาแนวคดการคมครองลกหนนตบคคลอนเกดจากการปฏบตการทวงถามหน เพราะเปนการชวยเหลอลกหนในสภาวะขาดสภาพคลอง และเปนการคมครองทาใหสทธของบคคลเทาเทยมกน ลดชองวางกฎหมาย เพราะการหมายความเฉพาะลกหนบคคลธรรมดายอมไมเกดประโยชนแตอยางใด และควรแกไข ลกหนเฉพาะบคคลธรรมดา ใหขยายไปถง ผแทนลกหนนตบคคลดวย อภปรายผล 1. การวเคราะหสภาพปญหาการทวงหน

ปญหาการทวงถามหนในอดตจนถงปจจบน ผวจยพบวา ผทวงถามหนยงขาดทกษะ ความรความสามารถ การเจรจาตอรอง ไมอยในกรอบของกฎหมาย ละเมดสทธสวนบคคล กลาวคอจะดาเนนการทกวถทางเพอการทวงหนใหประสบความสาเรจจากการทวงหน ทาใหใชวธการโดยไมคานงถงเหตผลหรอปญหาของลกหนทไมสามารถชาระหนได เชน วธการขมข บบบงคบ ประจานใหลกหนอบอาย กดดนใหชาระหนโดยไมฟงเหตผล รวมทงหลอกลวงโดยอางวาตวเองเปนเจาหนาทของรฐ ทาเอกสารเลยนแบบหมายศาล มขอความลกษณะทคลายเอกสารการฟองของศาล เ พอใหลกหนเกดความกลว ในกรณตดตอทางโทรศพทผทวงถามหนใชคาพดหยาบคาย ขมข และดถกตวลกหน มการตดตอบคคลทสามทไมเกยวของ เชน เพอน นายจาง ญาต พอแม เพอใหลกหนตองอบอาย จงเกดการรองเรยนอยางตอเนอง สอดคลองกบ ชเนตต พพฒนางกร (2552 หนา 24) อธบายวาการทวงหนยงพบปญหาอยางตอเนอง สาเหตหลกเพราะผทวงหนจะไดรบคาตอบแทนสง อนเปนแรงจงใจใหมการทวงหนนอกกรอบกฎหมาย คณะรกษาความสงบแหงชาต (คสช.) ไดเลงเหนประเดนความจาเปนเรงดวนในการประกาศคณะรกษาความสงบแหงชาต ฉบบท 46/2557 เรองความผดเกยวกบการตดตามทวงหน มสาระสาคญเปนการกาหนดโทษทางอาญาแกผทวงถามหนดวยวธการขมขนใจ ใชกาลงประทษราย หรอขเขญวาจะใชกาลงทาอนตรายตอชวต รางกาย เสรภาพ ชอเสยง หรอทรพยสน จงมการผลกดน

616


ใหมพระราชบญญตการทวงถามหน มการประกาศในราชกจจานเบกษาใชพระราชบญญตการทวงถามหน เมอวนท 3 มนาคม 2558 แตพระราชบญญตนไมไดคมครองผแทนลกหนนตบคคล สาเหตเพราะไดรบอทธพลจากกฎหมายทวงถามหนของประเทศสหรฐอเมรกา (Fair Debt Collection Practices Act 1977) ทมงคมครองเฉพาะลกหนบคคลธรรมดาเทานน 2.การวเคราะหปญหาการคมครองผแทนลกหนนตบคคลจากการทวงถามหน อนจะน าไปปรบปรงและแกไขกฎหมายการทวงถามหนใหมความเหมาะสม ผวจยพบวา ผแทนลกหนนตบคคลมการจดการนตบคคลตามขอบวตถประสงคและตามกฎหมายแพงและพาณชยทรบรองสภาพความเปนนตบคคล สอดคลองกบทฤษฎสมมตวาเปนนตบคคล (Fiction Theory) ซงมฐานคดวาสภาพนตบคคลเปนบคคลสมมต ไมมตวตนอยอยางแทจรง นตบคคลจงเปนสงทกฎหมายไดคดหรอไดกาหนดขน หาไดมตวตนโดยแทจรงไม Savigny นกนตศาสตรของเยอรมน (อางใน ชยนนท งามขจรกลกจ, 2541 หนา 50) ไดเสนอแนวคดน มฐานคดทวาสภาพนตบคคลเปนบคคลสมมต ไมมตวตนอยอยางแทจรง นตบคคลจงเปนสงทกฎหมายไดคดหรอไดกาหนดขน หาไดมตวตนโดยแทจรงไม อาจกลาวไดวานตบคคลเกดขนเพราะผลของกฎหมายรบรอง อปโลกนขนมาเพอใหมสทธและหนาทเสมอนเปนบคคลธรรมดา ไมไดมตวตนและไมไดมความเปนอยทแทจรง กลาวคอไมมรางกาย จตใจ ทสามารถเดน นอน ฯลฯ เฉกเชนบคคลธรรมดาไม ถาไมมกฎหมายรบรอง ดงนนสทธและหนาทจงมเพยงเทาทกฎหมายกาหนดเทานน แตเมอกฎหมายใหสภาพหรอถอนสภาพของนตบคคลกอาจกระทาได (สรศกด ลขสทธวฒนกล, 2553 หนา 8) ขณะท Sir John Salmond นกกฎหมายชาวองกฤษ (ประสทธ โฆวไลกล, 2543 หนา 6) ออกมาสนบสนนและยอมรบทฤษฎน โดยอธบายวา นตบคคลตาม Fiction Theory เกดขนเพราะผลการรบรองของกฎหมาย โดยแบงสถานภาพออกจากบคคลธรรมดาและนตบคคลไดรบการปฏบตเสมอนเปนบคคล เพยงถอวาเปนบคคลทกฎหมายสมมตขนเพอใหมสทธและหนาทเสมอนบคคลธรรมดา

อาจกลาวไดวานตบคคลเกดขนเพราะผลของกฎหมายรบรอง อปโลกนขนมาเพอใหมสทธและหนาทเสมอนเปนบคคลธรรมดา ไมไดมตวตนและไมไดมความเปนอยทแทจรง กลาวคอไมมชวตจตใจ สภาพรางกาย สทธและหนาทจงมเพยงเทาทกฎหมายกาหนดเทานน เชนเดยวกบทฤษฎองคการ (Organization Theory) ซงสานกเหตผลนยม (Rational Systems) อธบายความหมายของนตบคคล ในทศทางเดยวกนวาโดยมสมาชกในองคการมเหตผลในการตดสนใจและรสานกในสงทตนเองกระทา มการดาเนนการของคณะบคคลเพอเกดประโยชนสงสด ดงนน ผแทนของนตบคคล ในองคการสานกเหตผลนยมจงมความสาคญและเปนหวใจของสมาชกในองคการ ความสาคญของสานกนจะพยายามแบงงานกนทาตามความชานาญเฉพาะเจาะจงตามวตถประสงคขององคการเทานน ไมสามารถกระทาการนอกขอบวตถประสงคได

617


เมอพระราชบญญตการทวงถามหน พ.ศ. 2558 มฐานคดมาจากกฎหมายสหรฐอเมรกา ทอธบายนตบคคลตามทฤษฎ Fiction Theory ไมมสภาพชวตจตใจ ถากฎหมายไมรบรอง จงไมสามารถตความเสมอนบคคลธรรมดาได กลาวคอบคคลธรรมดาเทานนสามารถเปนผบรโภคได แมนตบคคลจะมผแทน บรหารจดการ ดแลทรพยสนของนตบคคลตามกรอบวตถประสงคแลว แตเมอเกดการทวงถามหนทไมเหมาะสม บคคลธรรมดาไดรบการคมครองตามพระราชบญญตนอนเปนกฎหมายเฉพาะ แตผแทนลกหนนตบคคลกลบตองใชกฎหมายแพงและพาณชยวาดวยเรองละเมด อนเปนกฎหมายทวไป ซงไมตรงประเดนตอเจตนารมณของกฎหมายทวงหนและไมกอเกดความเปนธรรมในสงคม อกทงเกดความยงยากในกระบวนการยตธรรมและเกดความไมเปนธรรมในการพจารณาคด กลาวคอ ผแทนลกหนนตบคคลตองมภาระพสจนตาม ป.ว.พ. มารตรา 94 ตามหลกทวไป ขอเสนอแนะ

ขอเสนอแนะในการนาผลการวจยไปใช 1. การวเคราะหความหมาย “ลกหน” ในเรองการทวงถามหน จงไมสอดคลองตอ

เจตนารมณของกฎหมายอยางแทจรง กลาวคอ ถาผทวงถามหนกระทาการตดตามทวงหนอนเขาลกษณะละเมดหรอกระทาการทเกนขอบเขตในเรองทวงถามหนแลว ผแทนลกหนนตบคคลยอมเก ดความเสยเปรยบและไมไดรบการคมครองจากพระราชบญญตน กฎหมายควรขยายความยดหยนและสอดคลองกบสงคมประทศไทย ดงนนผวจยเหนวากฎหมายฉบบนควรมการแกไข ความหมายของคาวา “ลกหน” ใหหมายความรวมถงผแทนลกหนนตบคคลดวย เพอลดชองวางของกฎหมายมากทสด 2. ควรมการบญญตประเดนขอหามในการปฏบตการทวงถามหน ขยายไปถงผแทนลกหนนตบคคล กลาวคอ เมอมลหนของลกหนธรรมดากบมลหนของลกหนนตบคคลมลกษณะอยางเดยวกน ผทวงถามหนกระทาการละเมดขอบญญตจากการตดตามหนอยางเดยวกน แตลกหนธรรมดากลบไดรบความคมครองตามพระราชบญญตทวงถามหน ตรงขามกบผลกหนนตบคคลกลบตองเลอกวธการคมครองตนเอง ตามมาตรา 420 เรองละเมดตามกฎหมายแพงและพาณชย ดงนนพระราชบญญตฉบบนจงไมควรเลอกปฏบตลกหนในแตละประเภท อนจะทาใหผแทนลกหนนตบคคลเกดความเสยเปรยบ จงควรคมครองผแทนลกหนนตบคคลจากกระบวนการทวงถามหน เอกสารอางอง ชเนตต พพฒนางกร. (2552, ตลาคม – ธนวาคม). “วเคราะหการตดตามทวงหนบตรเครดตและ

สนเชอสวนบคคลของบรษทประกอบธรกจสนเชอทไมใชสถาบนการเงน”. วารสารรมพฤกษ, 27(2), 52-59.

618


ชยนนท งามขจรกลกจ. (2541, มกราคม – มนาคม). “ทฤษฎวาดวยนตบคคลและความเปนนตบคคลของบรษทจากด” วารสารสมาคมรฐประศาสนศาสตร นดา, 3,24--50.

บณฑต สหะอาไพ. (2558). “ความรบผดทางอาญาของนตบคคล: ศกษากรณนตบคคลตาม กฎหมายมหาชน” วทยานพนธนตศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยพายพ.

ประสทธ โฆวไลกล. (2543). “คาอธบายประมวลกฎหมายแพงและพาณชย วาดวยนตบคคลและ ความรบผดทางอาญาของนตบคคล”. กรงเทพฯ: นตธรรม.

ปองพทย สามตถยากร. (2550) “การตดตามทวงหนอยางเปนธรรม : ศกษาเปรยบเทยบกฎหมายของสหรฐอเมรกาและกฎหมายไทย”. กรงเทพฯ: จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

วนวภา สขสวสด. (2557). “กฎหมายตดตามทวงหนอยางเปนธรรม : กฎหมายความหวงของลกหน”. . http://library2.parliament.go.th/ejournal/content_af/2557/jul2557-2.pdf.[2557 มนาคม 1].

สรศกด ลขสทธวฒนกล. (2553). “ความรบผดทางอาญาของนตบคคล”. กรงเทพฯ: มหาวยาลยธรรมศาสตร.

สษม ศภนตย. (2557) “คาอธบายกฎหมายคมครองผบรโภค”. กรงเทพฯ: จฬาลงกรณมหาวทยาลย.Fair Debt Collection Practices Act 1977.

http://library2.parliament.go.th/ejournal/content_af/2557/jul2557-2.pdf

619


การศกษาสภาพการพฒนาบคลากรสายสนบสนนในมหาวทยาลยพะเยา A Study of status of human resource development

for support staff in University of Phayao ธญญชนาธร ธญญชญญาธารก(Thanchanathorn Thanchanyatharn)*

รกษต สทธพงษ(Raksit Sutthipong) สาขาวชาการบรหารการศกษา คณะวทยาลยการศกษา มหาวทยาลยพะเยา

*Corresponding author. E-mail: [email protected]

บทคดยอ การศกษาครงน มวตถประสงคเพอศกษาสภาพการพฒนาบคลากรสายสนบสนนใน

มหาวทยาลยพะเยา กลมตวอยาง คอ บคลากรสายสนบสนนและหวหนางานในมหาวทยาลยพะเยา จานวน 301 คน ไดมาโดยการสมแบบโควตา เครองมอทใชในการวจยเปนแบบสอบถาม แบบมาตราสวนประมาณคา 5 ระดบ มคาดชนความสอดคลอง อยระหวาง .67-1.00 และคาเชอมนท .95 ไดคาสมประสทธแอลฟาของครอนบาค ท .96 เกบรวบรวมขอมล ดวยแบบสอบถามและไดกลบคน จานวน 280 ชด คดเปนรอยละ 93.02 วเคราะหขอมลโดยหาคาความถ คารอยละ คาเฉลยและคาเบยงเบนมาตรฐาน

ผลการศกษา พบวา สภาพการพฒนาบคลากรสายสนบสนนในมหาวทยาลยพะเยา โดยภาพรวมและรายดานมการพฒนาอยในระดบปานกลาง เมอพจารณารายดาน พบวา ดานทมการพฒนาจากลาดบสงสดไปตาสดตามลาดบคอ ดานการพฒนารายบคคลมคาเฉลยสงสด รองลงมาคอ ดานการบรหารผลการปฏบตงาน ดานการพฒนา และดานการพฒนาอาชพ ค าส าคญ : การพฒนาทรพยากรมนษย การพฒนาบคลากรสายสนบสนน

Abstract The objective of this research was to study the status of human resource

development for the support staff of University of Phayao. The sample size for the research was 301 persons including support staff and supervisor by quota sampling. Questionnaires were used as research tools and there was a return of 280 persons 93.02 percent with the overall reliability value at 0.95 Index of item objective congruence at .67-1. and Cronbach’s alpha coefficient at .96. Data was analysed in terms of frequency, percentage, mean and standard deviation.

620


Results of the study revealed that the status of human resource development for officers in University of Phayao, generally was moderate. While considering each aspect, it was found that all aspects of development were at a moderate level. The Individual development was the highest, followed by the performance management and organization development. Finally, career development was the lowest average. Keywords : Human Resource Development ,Support staff development บทน า

การพฒนาประเทศโดยอาศยโมเดลประเทศไทย 4.0 ทมงปรบโครงสรางเศรษฐกจไปส เศรษฐกจทขบเคลอนดวยนวตกรรม ถอเปนบรบทใหมในการพฒนาเศรษฐกจของประเทศไทย อดตทผานมามการพฒนาดานเศรษฐกจเปนไปอยางตอเนองตงแต ยคแรก คอ “ประเทศไทย 1.0” เนนการเกษตรเปนหลก เชน ผลตและขาย พชไร พชสวน การเลยงสตว เปนตน ตอมายคทสอง “ประเทศไทย 2.0” เนนอตสาหกรรมเบา เชน การผลตและขายรองเทา เครองหนง เครองดม เครองประดบ เครองเขยน กระเปา เครองนงหม เปนตน และยคทสาม ”ประเทศไทย 3.0” เนนอตสาหกรรมหนกและการสงออก เชน การผลตและขาย สงออกเหลกกลา รถยนต กลนนามน แยกก฿าซธรรมชาต ปนซเมนต เปนตน โดยการดาเนนงานผานแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตกวา 60 ป ทประเทศไทยมแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตตงแตฉบบแรกจนถงปจจบน (พ.ศ.2504-2564) ซงวดระดบการพฒนาประเทศดวยรายไดเปนหลก แตขณะนประเทศไทยยงคงตดกบดกรายไดปานกลาง มความเหลอมลาสงทงดานเศรษฐกจ การศกษาและดานอนๆ มปญหาคอรรปชน และมความขดแยงในสงคมรนแรง โดยสภาปฏรปแหงชาตไดสรปวาไทยมปญหาทงดานทนมนษย ทนสงคม ทนธรรมชาต และทนคณธรรมจรยธรรม รฐบาลปจจบนจงไดกาหนดยทธศาสตรชาต 20 ป

เพอแกปญหาดงกลาวและกาหนดเปนนโยบายหลก คอ โมเดลประเทศไทย 4.0 โดยขบเคลอนเศรษฐกจของประเทศไทยทมงปรบเปลยนโครงสรางการขบเคลอนดวยนวตกรรม เพอกาวขามกบดกประเทศรายไดปานกลาง การปรบโครงสรางเศรษฐกจของประเทศนนจะตองเปลยนจากความไดเปรยบเชงเปรยบเทยบของประเทศทมอย 2 ดาน คอ ความหลากหลายทางชวภาพและความหลากหลายเชงวฒนธรรมไปสความไดเปรยบทางการแขงขน ขณะเดยวกนยงตองเปลยนโครงสรางเศรษฐกจอตสาหกรรมทขบเคลอนดวยนวตกรรม มงเนนการเพมมลคา (Value Added) ไปสการสรางมลคา (High Value) หรอการสรางผลตภาพ (Productivity) ภายใต โมเดลประเทศไทย 4.0 นน จะตองเรมจากสรางความเขมแขงจากภายใน คอ การยกระดบนวตกรรม เพอสรางความเขมแขงใหแกผประกอบการ ชมชน และเครอขายในทกภาคสวนของประเทศ

621


เมอโครงสรางเศรษฐกจและสงคมภายในประเทศเขมแขงแลว สงทตองดาเนนการควบคกนไป คอ การเชอมโยงกบภายนอก ทงในรปแบบภมภาค เชน กลมประเทศอาเซยน และการเชอมโยงกบเศรษฐกจโลกตอไป เปาหมายการขบเคลอน คอ การกาวไปสการเปน ‘ประเทศทมรายไดสง’ ดวยนวตกรรมทมการนาเทคโนโลยเขามาประยกตใชซงเมอประเทศไทยสามารถขบเคลอนไปไดแลว จะทาใหภาพรวมเศรษฐกจไทยหลดพนจากกบดกประเทศทมรายไดปานกลาง และสามารถลดการพงพาตางชาต เพอลดความเหลอมลาตางๆ เปนการสรางความสมดลทางเศรษฐกจและสงคมใหเกดความมนคง มงคง และยงยนไดอยางแทจรง (MM Thailand, 2560) การมงปรบโครงสรางเศรษฐกจไปส “เศรษฐกจทขบเคลอนดวยนวตกรรม” โดยรฐบาลใหความสาคญทสดคอคนไทย 4.0 (พงศพพฒน บญชานนท, 2560) เมอแนวโนมการพฒนาประเทศเปลยนแปลงไป เพอเตรยมกาลงคนใหพรอมในการเปนกลไกสาคญในการพฒนาเศรษฐกจและสงคมไทย การผลตคนจงเปนหนาทหลกทสถาบนการศกษาทจะตองจดการศกษาใหสอดรบกบการพฒนาประเทศ

เมอพจารณาการพฒนาการศกษาไทยแบงเปนยค การศกษาไทย 1.0 เปนยคการศกษาเพอสรางนกปกครอง เปนการศกษาสาหรบชนชนสงในสงคม โดยมการจดการศกษาอยางไมเปนทางการใหกบบตรหลานชนชนปกครอง มวตถประสงคเพอใหเปนนกปกครองในรนตอไป การศกษาในยคนไมเปนทแพรหลาย มการจดการศกษาเฉพาะกลมเทานน รปแบบการจดการศกษาเปนแบบบอกความรจากผสอน การศกษาไทย 2.0 เปนยคแหงการจดการศกษาทเปดกวางขน เนองจากการจดการศกษาในยค 1.0 นน ไมสามารถผลตกาลงคนไดทนตอความตองการในการบรหารราชการบานเมอง ทาใหชนชนปกครองตองแกปญหาดวยการจดใหมการศกษาสาหรบลกหลานขนนางชนสง เพอผลตกาลงคนปอนเขาสระบบราชการ ทมการขยายขอบเขตงานเพมมากขน ตามความเจรญและการขยายตวทางเศรษฐกจของประเทศในยคนน รปแบบการจดการศกษาเรมมระบบโรงเรยน แตยงเปนการเรยนแบบบอกความรจากผสอนเชนเดม การศกษาไทย 3.0 เปนยคทประเทศไทยกาวเขาสการเปนประเทศกาลงพฒนา ทพงพาอตสาหกรรมเบาในการขบเคลอนเศรษฐกจของประเทศ การศกษายคน เปนการจดการศกษาเพอผลตกาลงคนปอนเขาสโรงงานอตสาหกรรม การผลตบณฑตจานวนมากทกสถาบน โดยรปแบบการจดการเรยนรนน เปนแบบทางการเหมอนสายพานการผลตในโรงงานอตสาหกรรม สาหรบการศกษาไทย 4.0 การศกษายคน ควรเปนการศกษาเพอการสรางนวตกรรม จงตองมการจดการเรยนการสอนทสอนใหผเรยนสามารถนาองคความรทมอยทกหนทกแหงบนโลกน มาบรณาการเชงสรางสรรค เพอพฒนานวตกรรมตางๆ มาตอบสนองความตองการของคนในสงคม (ไพฑรย สนลารตน, 2559) ซงการจดการศกษานนสถาบนการศกษาทกระดบตองปรบตวใหสอดรบกบการเปลยนแปลงน โดยเฉพาะอยางยงมหาวทยาลย ซงเปนแหลงความรชนสง ทาหนาทผลตบณฑต แหลงผลตบคลากรเพอพฒนาประเทศ วจย บรการสงคม จาเปนตองรวมกนวเคราะหปญหาเชงโครงสรางและปญหาอนๆอยางรอบดาน เพอนาไปสแนวทางในการหาทางออกและปฏรปประเทศไทย

622


มหาวทยาลยหรอสถาบนอดมศกษาเปนองคกรทมบทบาทหนาทหรอพนธกจตามพระราชบญญตของแตละสถาบนโดยภาพรวมแตละสถาบนจะมพนธกจคลายกนประกอบดวย การผลตบณฑต การวจย การบรการวชาการแกสงคม และการทานบารงศลปวฒนธรรม มหาวทยาลยพะเยาเปนหนงในสถาบนการศกษา มพนธกจมงเนนการกระจายโอกาสและสรางความเสมอภาคทางการศกษาใหกบประชาชน มหาวทยาลยพะเยา มงกระจายโอกาสและสรางความเสมอภาคทางการศกษาใหกบประชาชนในเขตภาคเหนอตอนบน 7 จงหวด ไดแก พะเยา แพร นาน ลาปาง ลาพน เชยงราย แมฮองสอน และภมภาคอนดวย โดยจดการเรยนการสอนในสาขาวชาทเปนความตองการของทองถน ภมภาคและประเทศ เพอใหผสาเรจการศกษามงานทาทงกลมสาขาทางดานวทยาศาสตรและเทคโนโลย กลมสาขาทางดานวทยาศาสตรสขภาพและกลมสาขาทางดานสงคมศาสตร ซงมพนธกจทสาคญ 5 ดาน ไดแก ดานการผลตบณฑต ดานการวจย ดานการบรการวชาการ ดานการทานบารงศลปวฒนธรรมและดานการบรหาร

ทงนมหาวทยาลยจะมบทบาทตอบสนองนโยบาย Thailand 4.0 ซงเปนยทธศาสตรชาตไดนนตองพจารณาจากภารกจหลกของมหาวทยาลยสความเปนเลศ ภารกจหลกทถอเปน Core Functions ประการแรก คอ การสรางคน ใหสามารถปฏบตหนาทได โดยมคณภาพและตรงกบความตองการของสงคม ซงเปนภาระหลกทสถาบนอดมศกษาทกแหงตองทา ประการทสองคอ การสรางความร เพอใชความรในการสรางคนใหเปนคนดคนเกง เพราะความรจะเกดประโยชนสงสด เมอมการนาไปใชใหเกดประโยชนสงสดกบบคคลและสงคม และประการสดทาย การสรางนวตกรรม โดยตอยอดจากงานวจย หรอองคความรตางๆ อาท กรณสหกจศกษา หรอ Cooperative Education (Coop) เปนนวตกรรมทนามาใชเสรมการผลตบณฑตในสาขาวชาตางๆ เพอใหพรอมทางาน (Employability) ทนททสาเรจการศกษา ถอเปนการสรางนวตกรรมทางการศกษาซงเปนสงสาคญในการสรางคน ปจจบนเกณฑวดความเปนเลศของมหาวทยาลยใหคานาหนกสวนใหญในการสรางความร ทตรงกบความตองการทงระดบโลก ระดบประเทศ ระดบภมภาค ระดบทองถนและระดบชมชน (วจารณ พาณชย , 2553) เพอใหการบรหารงานของมหาวทยาลยสอดรบกบการเปลยนแปลงและแนวนโยบายในการพฒนาประเทศในปจจบน ดงน นการพฒนาบคลากรทางการศกษาจงมความจาเปนอยางยงในการขบเคลอนภารกจ เพราะ “คน” หรอ “ทรพยากรมนษย” หรอ “ทรพยากรบคคล” เปนสงสาคญในการ พฒนาองคกรทกองคกร ทงนเพราะทกคนในองคกรเปนสงสาคญในการผลกดนใหองคกรเดนไปสความสาเรจตามวตถประสงคทวางไว หากองคกรใดไมสามารถปรบเปลยนการบรหารจดการกจะสญสลายไปในทสด

การพฒนาองคกรใหเปน องคกรแหงการเรยนร และ องคกรประสทธภาพ ในระดบแนวหนา จาเปนตองมการพฒนาในหลายดาน ไมวาจะเปนดานอาคารสถานท แผนกลยทธ กระบวนการทางาน การพฒนาบคลากรและการบรหารจดการ วธการทางาน การสอสารประชาสมพนธ และการตลาด ใน

623


ระยะแรก ๆ ของการพฒนา องคกรเนนและใหความสาคญดานฐานขอมลและการจดเกบ มความพยายามทจะจดการกบฐานขอมลและองคความรในรปของเอกสารทางคอมพวเตอร แตไมสามารถทาใหองคกรพฒนาไปสความสาเรจตามวตถประสงคได ปจจบนมหาวทยาลยพะเยา มบคลากรทงสน 1,835 คน (ขอมล ณ เดอน พฤษภาคม 2560) โดยมบคลากรสายวชาการ ปฏบตงานจรง จานวน 808 คน ลาศกษาตอ จานวน 188 คน รวมบคลากรสายวชาการทงสน จานวน 996 และบคลากรสายสนบสนน ปฏบตงานจรง จานวน 820 ลาศกษาตอ จานวน 19 คน รวมบคลากรสายสนบสนนทงสน จานวน 839 คน (มหาวทยาลยพะเยา กองการเจาหนาท, 2560) มหาวทยาลยประกอบไปดวยบคลากรสายวชาการและสายสนบสนน ซงทงสองสวนตองทางานสงเสรมซงกนและกน

ดวยภาระกจขางตนมหาวทยาลยพะเยาจงเหนถงความสาคญในการพฒนาบคลากรโดยเฉพาะอยางยงการพฒนาบคลากรสายวชาการเปนลาดบตน เนองจากพนกงานสายวชาการเปนกาลงหลกในการดาเนนงานเพอใหมศกยภาพสอดคลองกบการปฏบตภารกจของมหาวทยาลย แตทงนบคลากรสายสนบสนนกมสวนสาคญเปนอยางมากในการสนบสนน เออใหการทางานของสายวชาการและของหนวยงานบรรลตามภาระกจเปาหมายขององคกร และถงแมวาในปจจบนมหาวทยาลยไดมการกาหนดกรอบมาตรฐานขอกาหนดหนาทของตาแหนงงานของบคลากรสายสนบสนนไวอยางชดเจนเพอคดเลอกบคลากรเขาปฏบตงาน (มหาวทยาลยพะเยา กองการเจาหนาท, 2558) แตหลงจากการบรรจรบบคลากรเขาสตาแหนงงานยงมความจาเปนทจะตองพฒนาคณภาพของบคลากรเพอการขบเคลอนองคกรไปสความกาวหนาโดยเฉพาะการพฒนาทกษะและความชานาญในวชาชพ ใหสามารถปรบตวใหเขากบสภาพแวดลอมทเปลยนแปลงไปสามารถสรางองคความรใหม และนามาปรบใชในการพฒนาองคกรไดอยางเหมาะสม เพราะ “คน” หรอ “ทรพยากรบคคล” เปนสงสาคญในการ พฒนาองคกรทกองคกร

พนกงานทกคนในองคกรเปนสงสาคญในการผลกดนใหองคกรเดนไปสความสาเรจตามวตถประสงคทวางไว องคกรเปนไดทงสงทไมมและมชวต พนกงานในองคกรทาใหองคกรมชวต สามารถเรยนร เกดทกษะ สรางนวตกรรม เพมผลผลต และพฒนาคณภาพสนคาและบรการ สรางผลกาไรใหกบองคกร กลายเปนองคกรคณภาพทแขงแกรง สามารถยนหยดตานกระแสโลกาภวตนไดอยางมนคง ในยคโลกาภวตนทเตมไปดวยการแขงขนทนบวนจะเขมขนทกท ๆ หากองคกรใดไมสามารถปรบเปลยนการบรหารจดการ ใหสามารถยนหยดอยในยทธจกรของการแขงขนได กจะสญสลายไปในทสด การพฒนาองคกรใหเปน องคกรแหงการเรยนร และ องคกรประสทธภาพ ในระดบแนวหนา จาเปนตองมการพฒนาในหลายดาน ไมวาจะเปนดานอาคารสถานท แผนกลยทธ กระบวนการทางาน การพฒนาบคลากรและการบรหารจดการ วธการทางาน การสอสารประชาสมพนธ และการตลาด ในระยะแรก ๆ ของการพฒนา องคกรเนนและใหความสาคญดานฐานขอมลและการจดเกบ มความพยายามทจะจดการกบฐานขอมลและองคความรในรปของเอกสาร

624


ทางคอมพวเตอร แตไมสามารถทาใหองคกรพฒนาไปสความสาเรจตามวตถประสงคได ปจจบนองคกรตาง ๆ เกดความตระหนกวาสงสาคญทสดไมใชระบบฐานขอมล แตเปนคน “คน” หรอ “ทรพยากรบคคล” ทเปนสงสาคญในการพฒนาองคกรสการแขงขน คนในองคกรทมคณภาพ จะทาใหองคกรสามารถบรรลเปาหมายทวางไว (องคการ เรองรตนอมพร ,2555) เนองจากการพฒนาบคลากรสายวชาการมกรอบการพฒนาอยางชดเจน ซงการดาเนนการนเปนไปตามขอบงคบมหาวทยาลยพะเยา วาดวย การบรหารงานบคคล มหาวทยาลยพะเยา เรอง การพฒนาพนกงานมหาวทยาลยพะเยา ซงกาหนดแนวทางในการพฒนาบคลากรไวในแผนพฒนาบคลากรมหาวทยาลยพะเยา ประจาปงบประมาณ 2558-2561 โดยแบง เปน 4 แนวทาง ไดแก แนวทางแนวทางท 1 การมอบหมายงาน แนวทางท 2 การพฒนาบคลากร ประกอบดวย 1) กาหนดใหบคลากรจดทาแผนพฒนาตนเอง (Individual Development Plan) และตดตามการดาเนนการตามแผนฯ เพอการพฒนาตนเอง อยางตอเนอง 2) สงเสรมใหบคลากรพฒนาคณวฒ และตาแหนงทางวชาการ โดยกาหนดเปาหมายทชดเจนเปนรายบคคล 3) สารวจความตองการในการพฒนาสมรรถนะในการปฏบตงานสาหรบบคลากรในทกตาแหนง แลวดาเนนการพฒนาสมรรถนะของบคลากร ตามความเหมาะสม แนวทางท 3 การบรหารทรพยากร และแนวทางท 4 การประเมนผลการปฏบตงาน โดยการพฒนาบคลากรจะใหความสาคญไปทพนกงานสายวชาการเปนลาตน จากขอมลโครงการพฒนาบคลากรตางๆ ทปรากฎในแผนพฒนาบคลากรมหาวทยาลยพะเยา (พ.ศ. 2558-2561)

การพฒนาบคลากรสายสนบสนนเรอง การสงเสรมใหบคลากรพฒนาคณวฒ และตาแหนงทางวชาชพ โดยกาหนดเปาหมายทชดเจน ยงมไมมากนกเมอเทยบกบสายวชาการ ดงนนผวจยจงมความสนใจทจะศกษาสภาพการพฒนาบคลากรสายสนบสนนในมหาวทยาลยพะเยา เนองจากการศกษาสภาพการพฒนาบคลากรสายสนบสนนทเหมาะสม จะทาใหทราบขอมลการพฒนาบคลากรสายสนบสนนในปจจบนขอมลทไดรบจะสามารถนาไปใชเพอกาหนดแนวทางปฏบตท ดและมความสอดคลองในการดาเนนงานดานการพฒนาบคลากรสายสนบสนนของมหาวทยาลย ซงมสวนสาคญในประสทธผลหรอการดาเนนงานใหเปนไปตามเปาหมายและภารกจ ของหนวยงานและของมหาวทยาลยพะเยา และหวงเปนอยางยงวาผลการศกษาวจยในครงนจะเปนประโยชนหรอแนวทางในการพฒนาบคลากรสายสนบสนนของมหาวทยาลยพะเยาตอไป

วตถประสงคของการวจย เพอศกษาสภาพการพฒนาบคลากรสายสนบสนนในมหาวทยาลยพะเยา

625


กรอบแนวคดในการวจย จากการศกษาเอกสาร แนวคดและทฤษฎทเกยวของ การพฒนาทรพยากรมนษย

แนวโนมของการพฒนาทรพยากรมนษย โดยอาศยเครองมอ 4 ดาน ไดแก 1) มการพฒนารายบคคล (Individual Development : ID) 2) มการพฒนาอาชพ (Career Development: CD) 3) มการบรหารผลการปฏบตงาน มผลสมฤทธ(Performance Management : PM) และ 4) การพฒนาองคกร (Organization Development:OD) และ แนวทางการพฒนาทรพยากรมนษย โดยกรอบแนวคดในการศกษามดงน

ตวแปรทศกษา

ประโยชนทคาดวาจะไดรบ

1. ไดทราบสภาพการพฒนาบคลากรสายสนบสนนในมหาวทยาลยพะเยา 2. ผบรหาร หนวยงาน หรอ ผทเกยวของ สามารถนาไปใชเปนแนวทางในการพฒนาบคลากร

สายสนบสนนในมหาวทยาลยพะเยา วธด าเนนการวจย

การศกษาสภาพการพฒนาบคลากรสายสนบสนนในมหาวทยาลยพะเยา ผวจยไดดาเนนการดงน ประชากร ทใชในการวจย ไดแก บคลากรสายสนบสนนและหวหนางานทปฏบตงานในมหาวทยาลยพะเยา ประจาปการศกษา 2560 ยกเวนวทยาเขตเชยงรายและวทยาการจดการวทยาเขตกรงเทพฯ จานวน 937 คน กาหนดขนาดกลมตวอยางจากการสมหลายขนตอน โดยขนตอนแรกใชวธการคานวณสตรของ Krejcie and Morgan (ธานนทร ศลปจาร, 2551 หนา 51) ณ ระดบความเชอมน 95% คานวณขนาดกลมตวอยางจากสตรแลวไดกลมตวอยางจานวน 274 คน จากนนกาหนดสดสวนกลมตวอยางแบบกาหนดโควตา ตามจานวนบคลากรของแตละหนวยงาน จานวน 3 กลม ไดแก กลมท 1 ปฏบตงาน ณ สานกงานบรหาร/กอง กลมท 2 ปฏบตงาน ณ สานกงานคณะ/วทยาลย/โรงเรยน กลมท 3 ปฏบตงาน ณ ศนย/โครงการจดตง

แนวคดและทฤษฎท

เกยวของ

1. การพฒนา

ทรพยากร

มนษย

2. แนวโนมของการ

สภาพการพฒนาบคลากรสาย

สนบสนน

1. การพฒนารายบคคล

2. การพฒนาอาชพ/เสนทาง

ความกาวหนา

3. การบรหารผลการปฏบตงาน

626


เครองมอทใชในการวจย เปนแบบสอบถามชนดมาตราสวนประมาณคา 5 ระดบ แบงเปน 2 ตอน ประกอบดวย ตอนท 1 ขอมลทวไปของผตอบ ไดแก เพศ อาย อายงาน ระดบการศกษา และตาแหนงงาน และตอนท 2 สภาพการพฒนาบคลากรสายสนบสนนในมหาวทยาลยพะเยา แบงเปน 4 ดาน ดงน ดานการพฒนารายบคคล ดานการพฒนาอาชพ ดานการบรหารผลการปฏบตงาน และดานการพฒนาองคกร

หาคณภาพของแบบสอบถาม ดานความตรงเชงเนอหาโดยการตรวจสอบของผทรงคณวฒจานวน 3 คน ทมประสบการณ

ในการกากบดแลการบรหารบคลากรตงแต 3 ป ขนไปหรอผบรหารทมความเชยวชาญดานระเบยบวธการวจย คานวณคาดชนความสอดคลอง (Index of item objective congruence; IOC) ขอคาถามมคา IOC ระหวาง .67-1.00 หลงจากปรบปรงแกไขตามขอเสนอแนะของผเชยวชาญ ทดสอบความเทยงของเครองมอ โดยทดสอบกบบคลากรทมลกษณะใกลเคยงกบกลมตวอยาง จานวน 30 คน จากวทยาเขตเชยงราย และวทยาลยการจดการ ไดคาสมประสทธแอลฟาของครอนบาค (Cronbach’s alpha coefficient) เทากบ 0.96

การเกบรวบรวมขอมล ผวจยใชแบบสอบถามเกบรวบรวมขอมลดวยตนเอง เนองจากการเกบขอมลเปนการใชแบบสอบถามแบบตอบดวยตนเอง อาจมการกรอกขอมลไมครบถวนหรอแบบสอบถามสญหาย พจารณาเพมแบบสอบถาม รอยละ 10 โดยผวจยแจกแบบสอบถามทงสน จานวน 301 ฉบบ ไดแบบสอบถามกลบคนมาและคาตอบสมบรณครบถวนจานวน 280 ฉบบ คดเปนรอยละ 93.02 การวเคราะหขอมล ใชโปรแกรมคอมพวเตอรสาเรจรปทางสถต ใชสถตเชงพรรณนา (Descriptive Statistics) ตอนท 1 ขอมลทวไปของผตอบ ทาการวเคราะหโดยหา คาความถ (Frequency) และคารอยละ (Percentage) และตอนท 2 สภาพการพฒนาบคลากรสายสนบสนนในมหาวทยาลยพะเยา คาเฉลย (Mean) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) แลวนาเสนอในรปของตารางประกอบ ความเรยง ผลการวจย

ผวจยไดรบแบบสอบถามกลบคนมาทงหมด จานวน 280 ฉบบ คดเปนรอยละ 93.02 ของแบบสอบถามทงหมด และมแบบสอบถามทตอบแบบสอบถามไดครบถวนสมบรณและนามาวเคราะห

627


ขอมลจานวน 280 ฉบบ (รอยละ 100 ของแบบสอบถามทงหมด) ลกษณะทวไปของผตอบแบบสอบถามคอ ผตอบแบบสอบถามสวนใหญเปนเพศหญง (168 คน, รอยละ 60.4) มอายระหวาง 30-40 ป คดเปนรอยละ 60.0 มอายงาน อยในชวง 5-10 ป คดเปนรอยละ 48.2 ระดบการศกษา สวนมากมการศกษาระดบปรญญาตร คดเปนรอยละ 48.9 รองลงมาเปนมการศกษาระดบปรญญาโท คดเปนรอยละ 40.4 ซงมความใกลเคยงกน และผตอบแบบสอบถามสวนใหญเปนบคลากรสายสนบสนนทปฏบตงานในสานกงานคณะ/วทยาลย/โรงเรยน คดเปนรอยละ 35.4

ตาราง คาเฉลย คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน และระดบการพฒนาบคลากรสายสนบสนนในมหาวทยาลยพะเยา

การพฒนาบคลากรสายสนบสนนในมหาวทยาลยพะเยา X (S.D.)

ระดบ การพฒนา

1. การพฒนารายบคคล 3.45 .68 ปานกลาง 2. การพฒนาอาชพ 3.12 .75 ปานกลาง 3. การบรหารผลการปฏบตงาน 3.38 .75 ปานกลาง 4. การพฒนาองคกร 3.31 .67 ปานกลาง

เฉลยรวม 3.32 .67 ปานกลาง

จากตาราง พบวา สภาพการพฒนาบคลากรสายสนบสนนในมหาวทยาลยพะเยา โดยภาพรวมมการพฒนาอยในระดบปานกลาง ( X =3.32) เมอพจารณารายดาน พบวา ดานการพฒนารายบคคล ( X =3.45) มคาเฉลยสงทสด รองลงมาคอ การบรหารผลการปฏบตงาน ( X =3.38) การพฒนาองคกร ( X =3.31) และ การพฒนาอาชพ ( X =3.12) ตามลาดบ โดยมรายละเอยดของแตละดานดงน ดานการพฒนารายบคคล โดยภาพรวมมการพฒนาอยในระดบปานกลาง เมอพจารณารายขอ พบวา หนวยงานทสงกดมการศกษา ทบทวน หรอวางแนวทางในการจดทาแผนพฒนารายบคคลของบคลากรสายสนบสนนเพอเตรยมความพรอมดานพฒนาความรทกษะและปรบพฤตกรรมการทางานของบคลากรแตละคน มคาเฉลยสงสด รองลงมาคอ หนวยงานมแผนพฒนารายบคคลทาใหผลการปฏบตงานเพมขนหรอดขนทาใหมคณสมบตความสามารถหรอศกยภาพในการทางานใหสาเรจเปาหมายทตนเองคาดหวงไว และหนวยงานมการสงเสรม สนบสนนใหพนกงานเขารบการอบรมหรอศกษาตอเพอพฒนาตนเองอยางตอเนองตามลาดบ สวนหนวยงานมการประเมนศกยภาพบคคลเพอเปนขอมลในการทาแผนพฒนาศกยภาพบคลากรสายสนบสนน มคาเฉลยตาสด

628


ดานการพฒนาอาชพบคลากรสายสนบสนน โดยภาพรวมมการพฒนาอยในระดบปานกลาง เมอพจารณารายขอ พบวาหนวยงานทสงกดมการถายทอดหรอชแจงหรอทาความเขาใจใหบคลากรรบทราบกรอบการพฒนาอาชพหรอเสนทางความกาวหนาในสายงานของบคลากรสายสนบสนน มคาเฉลยสงสด รองลงมาคอ การพฒนาอาชพหรอเสนทางความกาวหนาในสายงานของบคลากรสายสนบสนนมาจากการวเคราะหรายบคคลเพอใหทราบความสนใจ คานยม ความร ความสามารถ กจกรรม และบคลากรมสวนรวมในการวางแผนการมอบหมายงานใหปฏบตและวธการพฒนาอาชพเพอพฒนาทกษะสาหรบการปฏบตงานในอนาคต ตามลาดบ สวนหนวยงานทสงกดมการนาผลการวเคราะหรายบคคลเพอพฒนาอาชพในอนาคต มคาเฉลยตาสด

ดานการบรหารผลการปฏบตงานบคลากรสายสนบสนน โดยภาพรวมมการพฒนาอยในระดบปานกลาง เมอพจารณารายขอ พบวา หนวยงานทสงกด มการวางแผนการปฏบตงานทชดเจน และสอดคลองกบทศทางตามยทธศาสตรขององคกร มคาเฉลยสงสด รองลงมาคอ หนวยงานทสงกดมการตดตามผลการปฏบตงานเพอใหผบงคบบญชากากบดแลใหคาปรกษาแกผปฏบตงานอยางตอเนอง และ หนวยงานทสงกดมการพฒนาผลการปฏบตงานเพอสงเสรมใหผปฏบตงานทางานไดดยงขน ตามลาดบ สวนหนวยงานทสงกดมการนาผลทไดจากการประเมนไปประกอบการพจารณาตอบแทนความดความชอบแกผปฏบตงาน มคาเฉลยตาสด

ดานการพฒนาองคกร โดยภาพรวมมการพฒนาอยในระดบปานกลาง เมอพจารณารายขอ พบวา การตดสนใจของผบรหารในการพฒนาบคลากรแตละฝายงานมความรวดเรวทนตอสถานการณทเปลยนแปลง มคาเฉลยสงสด รองลงมาคอ หนวยงานมการประเมนความพรอมขององคกร เกยวกบงบประมาณ ทรพยากร รวมถงความพรอมของคณะทางานทดาเนนการพฒนา ตลอดจนระยะเวลาทสามารถปฏบตได และหนวยงานทสงกดมเปาหมายและแผนการดาเนนงานพฒนาบคลากรสายสนบสนนอยางชดเจน ตามลาดบ สวนลกษณะโครงสรางองคกรมสายบงคบบญชาทสน ไมซบซอน และเปนองคกรแบบสมยใหม เออใหการพฒนาบคลากรในหนวยงานเปนไปอยางราบรน มคาเฉลยตาสด สรปและอภปรายผล

จากผลการศกษาทพบวา สภาพการพฒนาบคลากรสายสนบสนนในมหาวทยาลยพะเยาในภาพรวมมการพฒนาอยในระดบปานกลาง เมอพจารณารายดาน พบวาดานการพฒนารายบคคลมคาเฉลยสงกวาดานอนๆ ทปรากฏผลเชนนอาจเปนเพราะ มหาวทยาลยพะเยามนโยบายใหหนวยงานทสงกดมการศกษา ทบทวน หรอวางแนวทางในการจดทาแผนพฒนารายบคคลของบคลากรสายสนบสนนเพอเตรยมความพรอมดานพฒนาความรทกษะและปรบพฤตกรรมการทางานของบคลากรแตละคน ตลอดจนหนวยงานมแผนพฒนารายบคคลทาใหผลการปฏบตงานเพมขนหรอดขนทาใหม

629


คณสมบตความสามารถหรอศกยภาพในการทางานใหสาเรจเปาหมายทตนเองคาดหวงไว และหนวยงานมการสงเสรม สนบสนนใหพนกงานเขารบการอบรมหรอศกษาตอเพอพฒนาตนเองอยางตอเนอง ทงนเปนไปตามแนวคดการพฒนาทรพยากรมนษยของ Gilley and Eggland (1989 อางใน ศรภสสรศ วงศทองด 2557,หนา 141-151) ทกลาววา การพฒนาทรพยากรมนษยเปนการบรณาการของกจกรรมการพฒนาปจเจกบคคล กจการพฒนาอาชพและกจการพฒนาองคการ เพอใหพนกงานในองคการมคณภาพและประสทธภาพในการทางานสดสดเพอตอบสนองเปาหมายขององคการเพอใหเกดประสทธผลขององคการ โดยกจกรรมพฒนาทรพยากรมนษยนนประกอบไปดวย การพฒนาปจเจกบคคล และการพฒนาองคการ และเปนไปตามหลกการของ ประเวศน มหารตนสกล (2556, หนา 4-5) ไดกลาวถงหลกการพฒนาทรพยากรมนษยวา เปนหนาทสาคญของการบรหารจดการองคกร เปนการลงทนดานบคลากร (Human capital) เปนองคความรทพฒนาคขนานไปพรอมกนทงองคกรและบคลากรโดยผานกระบวนการศกษาในรปแบบตางๆ ไดแก การใหศกษาเรยนรงาน การฝกอบรมใหปฏบตงานได และการพฒนาสายงานอาชพโดยมจดมงหมายเพอปรบปรงความสามารถในการทางานของพนกงานทงในฐานะปจเจกบคคลและกลม เพอใหการดาเนนงานขององคกรมประสทธผล ซงการดาเนนการนเปนไปตามขอบงคบมหาวทยาลยพะเยา วาดวย การบรหารงานบคคล มหาวทยาลยพะเยา เรอง การพฒนาพนกงานมหาวทยาลยพะเยา ซงกาหนดแนวทางในการพฒนาบคลากรไวในแผนพฒนาบคลากรมหาวทยาลยพะเยา ประจาปงบประมาณ 2558-2561 โดยแบง เปน 4 แนวทาง ไดแกแนวทางท 1 การมอบหมายงาน แนวทางท 2 การพฒนาบคลากร ประกอบดวย 1) กาหนดใหบคลากรจดทาแผนพฒนาตนเอง ( Individual Development Plan) และตดตามการดาเนนการตามแผนฯ เพอการพฒนาตนเอง อยางตอเนอง 2) สงเสรมใหบคลากรพฒนาคณวฒ และตาแหนงทางวชาการ โดยกาหนดเปาหมายทชดเจนเปนรายบคคล 3) สารวจความตองการในการพฒนาสมรรถนะในการปฏบตงานสาหรบบคลากรในทกตาแหนง แลวดาเนนการพฒนาสมรรถนะของบคลากร ตามความเหมาะสม แนวทางท 3 การบรหารทรพยากรบคคล และแนวทางท 4 การประเมนผลการปฏบตงานซงผลการศกษานสอดคลองกบแนวทางการพฒนาทรพยากรมนษยของมหาวทยาลยตางๆ ดงน กองทรพยากรบคคล มหาวทยาลยมหดล (2560,ออนไลน) ทกลาวถง แนวทางในการพฒนาบคลากรไววา ทรพยากรบคคลเปนทรพยากรทมคณคามากทสดของมหาวทยาลยเนองจากบคลากรจะเปนผผลกดนใหภารกจตาง ๆ ของมหาวทยาลยสาเรจลลวงตามวตถประสงค ดงนนการสงเสรมใหบคลากรมความรความสามารถมสมรรถนะสอดคลองตามเปาหมายและยทธศาสตรของมหาวทยาลย ตลอดจนมคณลกษณะทดพงประสงค และมทศนคตทดตอมหาวทยาลย จะทาใหมหาวทยาลยเจรญกาวหนา และเกดการพฒนาอยางตอเนอง สาหรบมหาวทยาลยเกษตรศาสตร (แผนยทธศาสตรการพฒนาบคลากร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร ปพ.ศ. 2556-2560) ไดมแนวทางการพฒนาทรพยากรมนษยคอ ทรพยากรบคคลเปนองคประกอบ

630


สาคญในการขบเคลอนภารกจตางๆของมหาวทยาลยใหบรรล เปาหมาย ผลสมฤทธ ศกยภาพของบคลากรจงเปนตวบงชความสาเรจในการดาเนนงานขององคกร ดงนนการพฒนาบคลากรใหมศกยภาพเพมขนสามารถปฏบตงานไดอยางมประสทธภาพยงขนตลอดจนมคณลกษณะทดพงประสงคจงเปนหวใจสาคญของการพฒนาองคกรอยางยงยน และมหาวทยาลยสรนาร (อธการบดมหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร, 2556) มแนวทางการพฒนาทรพยากรมนษยจากนโยบายการพฒนาบคลากรวา “การพฒนางานและการพฒนาคน” ควบคกนไปการพฒนาบคลากรเพอใหบคลากรปฏบตงานทงสายวชาการและสายปฏบตการวชาชพและบรหารทวไปไดรบการพฒนาความสามารถทกษะและคณลกษณะอนพงประสงค มการประยกตใชเทคโนโลยเพอการพฒนางานอยางเหมาะสม อนจะนาไปสการเพมประสทธภาพระบบการบรหารจดการ โดยกาหนดใหบคลากรทกคนไดรบการพฒนาทกษะความรความสามารถอยางเหมาะสม รวมทงสงเสรมใหบคลากรไดมการพฒนาตนเองอยางสมาเสมอตอเนองเปนประจาทกป ซงผลการศกษานสอดคลองกบผลการศกษาของ สวเพญ ตยคา (2555) ซงไดศกษาเรอง แนวทางการพฒนาบคลากรสายสนบสนนของมหาวทยาลยพะเยาการ พบวา การดาเนนงานพฒนาบคลากรมระดบการปฏบตอยในระดบปานกลาง และสอดคลองกบงานวจยของ พระชาต อปแกว (2558) ทศกษาเรอง ปจจยทสงผลตอการพฒนาตนเองของบคลากรสายบรการ มหาวทยาลยพะเยา พบวา ดานการพฒนาทกษะการปฏบตงาน เปนปจจยสงสดทสงผลตอการพฒนาตนเองของบคลากรสายบรการ มหาวทยาลยพะเยา และยงสอดคลองกบงานวจยของ สนธยา บนเทง (2555) ทศกษาเรอง ปจจยทมความสมพนธตอความสาเรจในการปฏบตงานของบคลากรสายบรการมหาวทยาลยพะเยา พบวา ความสมพนธระหวางปจจยจงใจในการปฏบต งานกบความสาเรจในการปฏบตงาน ของบคลากรทปฏบตงานระหวาง 7-9 ป มคะแนนเฉลยอยในระดบมาก นอกจากนยงสอดคลองกบงานวจยของ พชรนนท จระวฒนภญโญ (2558) พบวา การพฒนารายบคคลและการพฒนาองคการมความสมพนธกบวงจรอาชพและเสนทางการฝกอบรมจากฐานความสามารถ ผลการศกษานแสดงใหวาบคลากรสายสนบสนนในมหาวทยาลยพะเยา ใหความสาคญในการพฒนาตนเองเพอใหผลการปฏบตงานสงโดยบคลากรเหนวาการทาแผนพฒนารายบคคลจะทาใหบคลากรสายสนบสนนมคณสมบต ความสามารถ หรอศกยภาพในการทางานใหสาเรจเปาหมายเปนอนเดยวกบเปาหมายขององคกรและเปาหมายทตนเองคาดหวงไว หากหนวยงาน หรอมหาวทยาลยมการสงเสรมหรอนโยบายเรองการจดทาแผนพฒนารายบคคลทเนนพฒนาความสามารถรายบคคลจะชวยทาใหการดาเนนงานมทศทางทดเปนไปตามเปาหมายขององคการ และควรมการนาผลการวเคราะหรายบคคลมาจดทาแผนการพฒนาอาชพหรอเสนทางความกาวหนาในสายงานของบคลากรสายสนบสนนอยางชดเจนเพอนาไปสแนวทางการเพมประสทธภาพในการทางานของหนวยงานและในมหาวทยาลยยงขน

631


ขอเสนอแนะ ขอเสนอแนะในการน าผลการศกษาไปใช

จากผลการวจยทพบวา ดานการพฒนาอาชพ มคาเฉลยตากวาดานอนๆ ดงนน มหาวทยาลยพะเยา ควรตดตามกากบใหหนวยงานภายในสงกดนาผลการวเคราะหรายบคคลไปพฒนาความเปนมออาชพในการปฏบตงานในอนาคตโดยเฉพาะการนาสอเทคโนโลยมาใชในการปฏบตงาน

ขอเสนอแนะในการศกษาวจยตอไป 1. ควรศกษาวจยเปรยบเทยบแนวทางการพฒนาบคลากรสายสนบสนนของมหาวทยาลย

พะเยาจาแนกกลมปฏบตงาน ณ สานกงานบรหาร-กอง, ณ สานกงานคณะ,วทยาลย,โรงเรยน ณ ศนย,โครงการจดตง

2. ควรศกษาวจย ความตองการพฒนาศกยภาพรายบคคลและแนวทางการพฒนาสตาแหนงทางวชาชพทสงขนของบคลากรสายสนบสนนของมหาวทยาลยพะเยา กตตกรรมประกาศ การวจย เรอง การศกษาสภาพการพฒนาบคลากรสายสนบสนนในมหาวทยาลยพะเยา ฉบบน สาเรจลลวงไดดวยด ขอขอบคณมหาวทยาลยพะเยาและคณาจารย ทกทาน ทไดใหความรทหลากหลายทมประโยชนแกขาพเจา ดวยการใหความชวยเหลอแนะนาของ ผชวยศาสตราจารย ดร.ธดาวลย อนกอง รองคณบดฝายวชาการวทยาลยการศกษา และ ผชวยศาสตราจารย ดร.รกษต สทธพงษ ซงเปนอาจารยทปรกษา ทคอยตรวจแกไข ใหขอเสนอแนะ และตดตามความ กาวหนาในการดาเนนการวจยจนสาเรจ ตลอดจนผบรหารและบคลากรคณะเภสชศาสตร ทเปนตนสงกดในการสงเสรมและสนบสนนใหการศกษานลลวงมาดวยด ขอขอบคณ ผทรงคณวฒจากมหาวทยาลยพะเยา ดร.นาฝน กนมา รองคณบดฝายวจยและประกนคณภาพการศกษา วทยาลยการศกษา รองศาสตราจารย ดร.สรศกด เสาแกว กรรมการสภามหาวทยาลยประเภทอาจารยและอดตรองคณบดฝายบรหารคณะเภสชศาสตร นายอานนทณฐฏ จนเอยด ผ อานวยการกองการเจาหนาท ทไดกรณาใหคาแนะนาขอคดเหนตรวจสอบ ใหการอนเคราะหเปนผเชยวชาญตรวจสอบเครองมอการวจย ผเขยนจงขอกราบขอบพระคณไว ณ โอกาสน เอกสารอางอง กองการเจาหนาท มหาวทยาลยพะเยา. (2559). หลกสตรการพฒนาบคลากร มหาวทยาลยพะเยา

ประจ าปงบประมาณ 2559. กองการเจาหนาท มหาวทยาลยพะเยา. (2560). รายงานสรปอตราก าลงบคลากร มหาวทยาลย

พะเยา. เดอน พฤษภาคม 2560.

632


กองทรพยากรบคคล มหาวทยาลยมหดล. แผนเสนทางการพฒนาบคลากร (Development Roadmap)มหาวทยาลยมหดล. [ระบบออนไลน]. แหลงทมา, http://www.op.mahidol.ac.th/orpr/newhrsite/HrManagement/HRDevelopment.html(13 กรกฎาคม 2560)

จฑามาศ แสงอาวธ และพรนภา จนดา. (2552). รายงานวจยเรอง แนวทางการพฒนาศกยภาพของบคลากรสายสนบสนน มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตสราษฎรธาน . วทยาเขตสราษฎรธาน มหาวทยาลยสงขลานครนทร

จฬาลงกรณมหาวทยาลย. (2559). แผนยทธศาสตรจฬาลงกรณมหาวทยาลย (พ.ศ. 2560 – 2563). จฬาลงกรณมหาวทยาลย. (2560). โครงการ Talent Development สายปฏบตการจฬาลงกรณ

มหาวทยาลย. [ระบบออนไลน]. แหลงทมา, http://www.hrm.chula.ac.th/newhrm/talent-development/ โชตชวล ฟกจกาญจน. (2559). การพฒนาทรพยากรมนษย (Human Resource Development).

กรงเทพฯ: ซเอดยเคชน. ณฏฐพนธ เขจรนนทน. (2545). การจดการทรพยากรมนษย. กรงเทพฯ: ซเอดยเคชน. เดชา เดชะวฒนไพศาล. (2559). การจดการทรพยากรบคคล พนฐานแนวคดเพอการปฏบต.

กรงเทพฯ : โรงพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย. ธานนทร ศลปจาร. (2551). การวจยและวเคราะหขอมลทางสถตดวย SPSS : ครอบคลมทกเวอรชน

(พมพครงท 9). กรงเทพฯ: บสซเสนแอนดด. นทศน ศรโชตรตน. (2559). หลกการบรหารทรพยากรมนษยในศตวรรษท 21. พมพครงท 2.

กรงเทพฯ: โรงพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย. ประเวศน มหารตนสกล. (2556). การจดการและการพฒนาทรพยากรมนษย. กรงเทพฯ:ปญญาชน. พงศพพฒน บญชานนท. (2560). บทวเคราะห :ไทยแลนด 4.0 วสยทศนชาต ทยงขาดรายละเอยด.

[ระบบออนไลน].แหลงทมา http://www.bbc.com/thai/thailand-38527250?SThisFB (7 กรกฎาคม 2560)

พระมหาวชษณะพงศ ศรจนทร . (2546). ปญหาและความตองการพฒนาทรพยากรมนษยของบคลากรในมหาวทยาลย มกฏราชวทยาลย. (วทยานพนธครศาสตรมหาบณฑต สาขาบรหารการศกษา สานกงานบณฑตศกษา. สถาบนราชภฎเลย).

พเชษฐ วงศเกยรตขจร. (2559). แนวทางการเรยนรการวจยเชงคณภาพ. กรงเทพฯ: สานกพมพปญญาชน.

พชรนนท จระวฒนภญโญ. (2558). การวางแผนอาชพกบการพฒนาทรพยากรมนษยในกรมปศสตว. การประชมหาดใหญวชาการระดบชาต ครงท 6 26 มถนายน 2558 มหาวทยาลยหาดใหญ

633


ไพฑรย สนลารตน. (2559). การศกษาไทย 4.0 เปนยงกวาการศกษา. กรงเทพฯ: โรงพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย.

พระชาต อปแกว . (2558). ปจจยทสงผลตอการพฒนาตนเองของบคลากรสายบรการ มหาวทยาลยพะเยา. การศกษาคนควาดวยตวเองปรญญาการศกษามหาบณฑต สาขาบรหารการศกษา วทยาลยการศกษา มหาวทยาลยพะเยา.

มหาวทยาลยเกษตรศาสตร. (2556). แผนยทธศาสตรการพฒนาบคลากร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร ป พ.ศ. 2556-2560.

มหาวทยาลยพะเยา. (2558). แผนพฒนาบคลากรมหาวทยาลยพะเยา (พ.ศ. 2558 – 2561) ฉบบปรบปรงแกไข พ.ศ. 2558.

มหาวทยาลยพะเยา. (2557). นโยบายและทศทางการบรหาร มหาวทยาลยพะเยา (พ.ศ. 2558- 2561). [ระบบออนไลน]. แหลงทมา, http://www.up.ac.th/FileUpload/ นโยบายและทศทาง%.pdf (6 กรกฎาคม 2560)

ลดดาวลย สาราญ. (2558). การบรหารทรพยากรมนษย. กรงเทพฯ: บรษท ทรปเพล กร฿ป จากด. วารนทร สนสงสด. (2546). พฒนาทรพยากรบคคลและองคการ. พมพครงท 1. กรงเทพฯ : โรง

พมพสยามมตร. วรวชญ. (2559). การบรหารทรพยากรมนษย. เชยงใหม : ปภาวการพมพ.Tamara J.Erickson &

Lynda Gratton. 2551. การบรหารจดการคนเกง. พมพครงท 2 แปลโดย ณฐยา สนตระการผล เรยบเรยง

โดย วรวธ มาฆะศรานนท. กรงเทพฯ : บรษท เอกวเปอรเนท จากด. วจารณ พาณชย. (2553). การเสวนาทางวชาการ เรอง บทบาทของมหาวทยาลยกบการปฏรป

ประเทศไทย. [ระบบออนไลน]. แหลงทมา https://www.gotoknow.org/posts/372658 (12 กรกฎาคม 2560)

วจตร ศรสะอาน. (2559). “ปาฐกถา ในการอบรมเชงปฏบตการ หวขอ “บทบาทของมหาวทยาลยในระบบนเวศ ผประกอบการ”.[ระบบออนไลน. (12 กรกฎาคม 2560)

วนชย จนทะดาลา. (2552). สภาพปจจบนความตองการและแนวทางการพฒนาทรพยากรมนษย คณะวทยาศาสตรสงคม มหาวทยาลยแหงชาตลาว. (วทยานพนธปรญญาศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาสงคมศาสตรเพอการพฒนา คณะมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยราชภฏเลย).

ศรภสสรศ วงศทองด. (2557). การพฒนาทรพยากรมนษย. พมพครงท 2. กรงเทพฯ : โรงพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย.

634


สมมนา รธนชย. (2553). หลกทฤษฎและปฏบตการบรหารการศกษา. พมพครงท 3. กรงเทพฯ : บรษทสานกพมพ ขาวฟาง จากด.

สนทร โคตรบรรเทา. (2554). หลกการและทฤษฎบรหารการศกษา. พมพครงท 3. กรงเทพฯ : ปญญาชนฯ.

สนธยา บนเทง . (2555). ปจจยทมความสมพนธตอความส าเรจในการปฏบตงานของบคลากรสายบรการมหาวทยาลยพะเยา. การศกษาคนควาดวยตวเองปรญญาการศกษามหาบณฑต สาขาบรหารการศกษา วทยาลยการศกษา มหาวทยาลยพะเยา.

สวเพญ คาตย. (2555). แนวทางการพฒนาบคลากรสายสนบสนนของมหาวทยาลยพะเยา. การศกษาคนควาดวยตวเอง ปรญญาการศกษามหาบณฑต สาขาบรหารการศกษา วทยาลยการศกษา มหาวทยาลยพะเยา.

สภาวด ขนทองจนทร. (2559). การบรหารทรพยากรมนษยอยางบรณาการ. กรงเทพฯ : ซเอดยเคชน.

สานกพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต สานกนายกรฐมนตร. (2560). “สรปสาระส าคญแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตฉบบท 12” [ระบบออนไลน]. (13 กรกฎาคม 2560)

องคการ เรองรตนอมพร. (2555). พฒนาคน พฒนาองคกร. [ระบบออนไลน]. (13 กรกฎาคม 2560) อธการบดมหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร. (2556). แผนการพฒนาบคลากรมหาวทยาลยเทคโนโลย

สรนาร. อาทร ใชกจจา. (2552). ผลกระทบของแผนพฒนารายบคคลตอผปฏบตงานในองคการมหาชน. สาร

นพนธ พฒนาแรงงานการศกษามหาบณฑต คณะสงคมศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร. MM Thailand (2560, มกราคม 21). โมเดล ‘ประเทศไทย 4.0’ ขบเคลอนประเทศไทยดวย

นวตกรรม. [ระบบออนไลน]. (18 กรกฎาคม 2560)

635


คณลกษณะของนวตกรธรกจพาณชยอเลกทรอนกส Characteristics of E-commerce Business Innovator

วรโชต ทตจอมไตร(Worachot Tatjomtrai) ศระ ศรโยธน(Sira Sriyothin) สาขาการจดการธรกจทวไป คณะวทยาการจดการ มหาวทยาลยศลปากร

* [email protected]

บทคดยอ การวจยนมวตถประสงคหลก 2 ประการ ไดแก เพอศกษาคณลกษณะของ นวตกรธรกจ

พาณชยอเลกทรอนกส และเพอศกษาปญหาและอปสรรคของการทาธรกจพาณชยอเลกทรอนกสในปจจบน โดยในการวจยนจะทาการเกบขอมลโดยการสมภาษณเชงลกกบเจาของธรกจพาณชยอเลกทรอนกสทประสบความสาเรจ ซงผลการศกษาพบวา คณลกษณะสาคญของผทจะเปนนวตกรในธรกจพาณชยอเลกทรอนกส ประกอบดวย 1) ความสามารถในการมองหาโอกาส 2) ความคดสรางสรรค และ 3) การมงเนนดาเนนธรกจไปยงสวนองคกรมความ-ถนดสาหรบปญหาและอปสรรคของการทาธรกจพาณชยอเลกทรอนกสในปจจบน ไดแก 1) ปญหาผบรหารองคกรธรกจพาณชยอเลกทรอนกสขาดความรในเรองการบรหารทรพยากรมนษย และ 2) ปญหาธรกจธรกจพาณชยอเลกทรอนกสในประเทศไทยยงไมเปนทรจกในวงกวาง ค าส าคญ : นวตกร ธรกจพาณชยอเลกทรอนกส ปญหาและอปสรรค

Abstract

This research had the purpose: to study the characteristics of e-commerce business innovator and to study the problems and obstacles of e-commerce business today. This research will be conducted by in-depth interviews with successful e-commerce business owners.Research founded that. The key features of e-commerce business innovator include the characteristics to 1) Looking for opportunities, 2) Creativity and 3) Concentration on the expert of business. The problems and obstacles of e-commerce business today 1) E-commerce businesses corporate executives lack of knowledge in human resource management and 2) E-commerce business in Thailand is not widely known. Keywords: Innovator, E-commerce Business, Problems and Obstacles บทน า

636


นโยบาย Thailand 4.0 เปนวสยทศนเชงนโยบายของรฐบาลในปจจบน โดยมเปาหมายทจะทาใหเศรษฐกจของประเทศไทยถกขบเคลอนโดยการใชนวตกรรมหรอเทคโนโลยสมยใหม การพฒนานโยบายเศรษฐกจดงกลาวของรฐบาลเกดจากทผานมาในอดตตงแตยค Thailand 1.0 ประเทศไทยเรมพฒนาเศรษฐกจจากการมงเนนพฒนาดานการเกษตรเพอเพมผลผลตทางการเกษตรและสงออกไปขายทงตลาดในประเทศและตลาดตางประเทศ อยางไรกตามการพฒนาดงกลาวมขอจากดในเรองมลคาสนคาทตา ทาใหเศรษฐกจขยายตวนอย จงเปนทมาของนโยบายเศรษฐกจ Thailand 2.0 ทเนนการสงเสรมภาคอตสาหกรรมมากขน โดยอตสาหกรรมทไดรบการสนบสนนนเปนอตสาหกรรมทใชแรงงานเปนจานวนมากเพอใหเกดการจางงาน อตสาหกรรมทเตบโตในชวงน ไดแก อตสาหกรรมสงทอ และอตสาหกรรมเครองใชไฟฟา เปนตน ซงจะเหนไดวาความไดเปรยบทางการแขงขนของอตสาหกรรมตามนโยบายเศรษฐกจ Thailand 2.0 จะเนนทคาแรงทมราคาถกเปนสาคญ ทาใหตอมาเมอมประเทศอนทมคาแรง- ขนตาทมราคาถกกวามาผลตสนคาแบบเดยวกนได ทาใหประเทศไทยสญเสยความสามารถในการแขงขน ทาใหรฐบาลจงไดนานโยบายเศรษฐกจ Thailand 3.0 เขามาใช โดยนโยบายนมงเนนการสนบสนนการลงทนจากตางประเทศในอตสาหกรรมหนก ทใชเทคโนโลยขนสง เชน อตสาหกรรมเหลกกลา อตสาหกรรมรถยนต อตสาหกรรมผลตพลงงาน เปนตน โดยมงเนนการผลตเพอการสงออกเปนสาคญ ซงในระยะแรกของการใชนโยบายน ทาใหประเทศไทยมอตราการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจทสง แตตอมาเมอมประเทศอนๆทพฒนาศกยภาพในการผลตสนคาอตสาหกรรมหนกเพมมากขน ทาใหประเทศไทยไทยสญเสยความสามารถในการแขงขน ราคาสนคาทสงออกมราคาลดลงจากผลการแขงขน สงผลใหอตราการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจตกตา จงเปนทมาของนโยบาย Thailand 4.0 ทมงเนนใหภาคธรกจในประเทศไทยพฒนาศกยภาพตนเองโดยการนาเทคโนโลยสมยใหมเขามาชวยในการผลตและการดาเนนธรกจ เพอใหสามารถสรางมลคาเพมใหกบสนคาและบรการไดมากขน (ปานระพ รพพนธ, 2560)

ธรกจพาณชยอเลกทรอนกสเปนธรกจทสามารถตอบสนองนโยบาย Thailand 4.0 ไดเปนอยางด เพราะเปนธรกจทนาเทคโนโลยสมยใหมเขาชวยสรางมลคาเพมใหแกสนคาและบรการ ซงจากการศกษาของ Statista ซงเปนบรษทวจยการตลาดทมชอเสยงแหงหนง พบวา ธรกจพาณชยอเลกทรอนกสในประเทศไทยมมลคาตลาดรวมมากกวา 2.9 พนลานดอลลาร ในปพ.ศ. 2560 และมอตราการเจรญเตบโตเฉลยรอยละ 14.5 ตอป โดย Statista ยงรายงานอกวา ธรกจพาณชยอเลกทรอนกสจะมบทบาทสาคญในการชวยกระตนการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจของประเทศไทยในอนาคต ดงนนจงเปนเหตจาเปนททงภาครฐและภาคเอกชนจงควรใหความสาคญกบธรกจพาณชยอเลกทรอนกสใหมากขน และควรใหความสาคญในการศกษาเพอหาแนวทางพฒนาการทาธรกจพาณชยอเลกทรอนกสใหประสบความสาเรจ พรอมทงพฒนานวตกรหรอผรเรมทาธรกจพาณชยอเลกทรอนกสใหมากขน

637


จากความสาคญของการทาธรกจพาณชยอเลกทรอนกสและความสาคญในการพฒนานวตกรในการทาธรกจพาณชยอเลกทรอนกสขางตน ผวจยจงมความสนใจในการศกษาคณลกษณะทสาคญของนวตกรในธรกจพาณชยอเลกทรอนกส เพอใชเปนแนวทางในการพฒนาบคคลากรในการทาธรกจพาณชยอเลกทรอนกสตอไป นอกจากนผวจยยงไดศกษาปญหาและอปสรรคในการทาธรกจพาณชยอเลกทรอนกสในปจจบน เพอใหขอมลแกผเกยวของทงในภาครฐและภาคเอกชนเพอหาแนวทางในการแกปญหา เพอพฒนาธรกจพาณชยอเลกทรอนกสในประเทศไทยใหเจรญเตบโตตอไป วตถประสงค

1. เพอศกษาลกษณะของนวตกรของธรกจพาณชยอเลกทรอนกส 2. เพอศกษาปญหาและอปสรรคในการทาธรกจพาณชยอเลกทรอนกส

ขอบเขตการวจย

ผใหขอมลหลก ผใหขอมลหลกในการวจย ไดแก ประธานผบรหารคณสทธเกยรต จนทรชยโรจน บรษท ช

ปปอบ จากด ซงเปนหนงในธรกจพาณชยอเลกทรอนกสทประสบความสาเรจ โดยธรกจมมลคามากถงสามรอยลานบาท

วธการวจย

ในการวจยครงนไดทาการสมภาษณเชงลก คณสทธเกยรต จนทรชยโรจน ประธานผบรหาร บรษท ชปปอบ จากด แลวจงนาขอมลจากบทสมภาษณมาวเคราะห เพอใหไดซงผลการวจยตามวตถประสงค งานวจยทเกยวของ

จากการทบทวนงานวจยทเกยวของ พบวา มนกวจยไดใหความหมายของ “นวตกร” ไวดงตอไปน“นวตกร คอ ผทคดสงใหม ๆ แลวลงปฏบต โดยตงใจทาใหสงทคดประสบความ-สาเรจ ตอเนอง และยงยน” (จระ หงสลดารมภ, 255 ) “นวตกร คอ ผทสรางการเปลยนแปลง ประดษฐคดคน สรางสรรค และสนบสนนใหเกดเทคนควธการ รปแบบ เครองมอ กระบวนการ หรอผลงานทเปนนวตกรรม สาหรบใชในการปฏบตงานของตนและองคการ ซงมประโยชนมคณคา และเหมาะสมตอการพฒนาและแกปญหาธรกจของตน” (วสนต สทธาวาศ และ พทกษ ศรวงศ, 2558) จากความหมายของนวตกรดงกลาว แสดงใหเหนวา “นวตกร” หมายถง บคคลผรเรมนาสงใหมทมคณคามาใชในองคกร เพอใหเกดการพฒนาและแกปญหาในองคกร โดยม

638


เปาหมายเพอใหองคกรเกดความยงยน ดงนนบคคลทจะเปนนวตกรไดจงตองมคณลกษณะบางอยางทแตกตาง คาถามคอ คณลกษณะทสาคญตองมคณลกษณะอยางไรบาง ซงจากการทบทวนงานวจยทเกยวของ ไดมการศกษาคณลกษณะไวดงตอไปน จากการศกษาของ W.D. Bygrave (2536) พบวา นวตกรนนควรมคณลกษณะเดน 10 ประการ ดงตอไปน • ความฝน หมายถง ความหวงทจะทาใหองคกรประสบความสาเรจ • ความสามารถในการตดสนใจ หมายถง เมอเจอสถานการณทแปรเปลยนไป นวตกรตอง

สามารถประมวลทางเลอกในการตดสนใจ และตดสนใจแกปญหาทเกดขนในสถานการณตางๆนนไดอยางเหมาะสม

• ความสามารถในการสงการ หมายถง เมอตดสนใจจะดาเนนการสงใด ตองสามารถสงการใหบคคลทเกยวของในองคกรไปดาเนนการตอไดอยางบรรลเปาหมายตามทวางไว ซงจะเหนวา ความสามารถในการสงการเกยวของโดยตรงกบศาสตรการบรหารทรพยากรมนษย ซงเปนศาสตรทนวตกรจะตองมความร

• ความมงมน หมายถง นวตกรตองไมยอทอตอปญหาและอปสรรคทเกดขนในการทางาน • ความทมเท หมายถง การใหความสาคญกบการพฒนาใหการดาเนนธรกจดขนอยางตอเนอง

แมจะบรรลเปาหมายทวางไวแลว แตไมไดหยดการพฒนาใหดยงขนไป • ความเสยสละ หมายถง เสยสละแรงกาย แรงใจ และเวลา เพอความสาเรจขององคกร ความ

เสยสละของนวตกรนจะเปนตวอยางใหพนกงานในองคกรเกดความนบถอและเปนแรงจงใจในการทางาน

• ความละเอยดรอบคอบ หมายถง มความชางสงเกตและใสในในรายละเอยดเลกๆนอยๆในปจจยตางๆทสามารถสงผลตอการดาเนนธรกจได นนหมายความวา นวตกรตองมความสามารถในการพจารณาสภาพแวดลอมทางการตลาดของธรกจอยางละเอยด เพอแสวงหาโอกาสในการทาธรกจ

• ความไมยอมแพในโชคชะตา หมายถง ความเชอมนในความสามารถของตนเองในการทนาพาองคกรผานปญหาอปสรรคตางๆทเกดขนไปใหได

• ความสามารถในการบรหารเงน หมายถง ความสามารถในการบรหารรายรบและรายจายอยางเหมาะสมและมประสทธภาพ

• ความสามารถในการกระจายความรบผดชอบไปยงผทเกยวของ หมายถง นวตกรไมสามารถนาพาองคกรใหอยรอดไดเพยงลาพง ตองอาศยความรวมมอจากพนกงานในองคกรดวย ดงนนจงตองมความสามารถในการมอบหมายงานใหกบพนกงานแตละคนอยางเหมาะสมสอดคลองกบความรความสามารถของแตละบคคล

639


จากการศกษาของวสนต สทธาวาศและพทกษ ศรวงศ (2558) พบวา “นวตกร” ตองมคณลกษณะสาคญอย 3 ดาน ประกอบดวย ดานความสามารถ ดานพฤตกรรม และดานทศนคต ซงมรายละเอยดดงตอไปน • ดานความสามารถ หมายถง คณลกษณะเฉพาะตวของนวตกรทจะนาไปสความเชยวชาญใน

การปฏบตงานในธรกจเ พอใหบรรล เปาหมาย ไดแก การเปนผทแสวงหาความร (Knowledge Seeking), การรวบรวมทรพยากร (Source Collecting), การมองเหนปญหาและโอกาส (Problem and Opportunities), ความคดสรางสรรค (Creative Idea), การเปลยนความคดใหเปนจรง (Possible Dream), การสรางเครอขาย (Networking), การทางานรวมกบผอน (Team Working) ,และการสงมอบเชงวชาการไปยงลกนอง (Academic Delivery)

• ดานพฤตกรรม หมายถง คณลกษณะทแสดงออกในระหวางปฏบตงานทผมสวนเกยวของ เชน พนกงานในองคกร ลกคา หรอหนสวนธรกจ เปนตน สามารถสงเกตเหนได ซงจะสงผลใหผทมสวนเกยวของรสกอยากจะทางานดวยหรอไม ไดแก ความกระหายในการคดคนสงใหม ๆ, ความชางสงเกต, การมตงขอสงสยและหาคาตอบ, ความละเอยดรอบคอบ, การเปดใจและยอมรบฟงความคดเหนของผอน, ความมงมนและปฏบตงานตอเนอง, ความอดทนไมยอทอ และ การประพฤตตนเปนตนแบบทด

• ดานทศนคต หมายถง ความรสกขางในของนวตกร ทมตอสภาพแวดลอมทเกยวของทง บคคล สงของ องคกร หรอสถานการณตางๆ โดย “ทศนคต” ของนวตกรจะมผลตอการแสดงออกดานพฤตกรรมของตวนวตกรตอไปนนเอง โดยถานวตกรมทศนคตทเหมาะสม การแสดงออกดานพฤตกรรมกจะสงผลใหบคคลทเกยวของอยากรวมงานดวย ซงประกอบดวย การมจตอาสาและรกษาประโยชนสวนรวม (Volunteer), การมความเชอมน (Confidence) และการตระหนกถงความสาคญของการศกษาและเยาวชน (Education Awareness)

จากการศกษาของพชรพร อยยน, อภญญา ภมโอตาและศระ ศรโยธน (2560) พบวา นวตกร ตองมคณลกษณะสาคญ 4 ประการ ไดแก • การเปนผมความคดทแตกตาง หมายถง การมองเหนในสงทผอนหรอคแขงขนมองไมเหน

นาไปสการพฒนาสงใหมใหเกดขนในองคกร • การเปนผเปดใจกวางในการรบฟงความคดเหน หมายถง นวตกรตองไมยดถอความคดของ

ตนเองเปนศนยกลาง พรอมทจะเปดรบความคดเหนทแตกตาง หรอความคดเหนแยงความคดของตน เพอนามาวเคราะหเพอนา ไปพฒนาสงทดใหเกดขนกบองคกร

640


• การเปนผทสามารถเชอมโยงสงตางๆทเกยวของกนอยางเปนระบบได หมายถง นวตกรจะตองมความคดทเปนตระกะ สามารถวเคราะหเหตและผลของสถานการณตางๆได ความสามารถในจาแนกเหตและผลไดนทาให นวตกรมองปญหาทเกดขนอยางเปนระบบ และสามารถแกไขปญหาทเกด ขนไดเปนอยางด

จากการทบทวนวรรณกรรมทเกยวของกบคณลกษณะของนวตกร พบวาแมวาจะมการศกษา

คณลกษณะของนวตกรอยางละเอยดมากอนแลว แตเปนการศกษาเพอหาคณลกษณะของนวตกรโดยทวไป และยงไมไดมการศกษาคณลกษณะของนวตกรในภาคธรกจพาณชยอเลกทรอนกส จงเปนทมาทผวจยตองการทาการศกษาในครงน ผลการศกษา ผลจากการวเคราะหบทสมภาษณคณสทธเกยรต จนทรชยโรจน ประธานผบรหาร บรษท ชปปอบ จากด สามารถจาแนกคณลกษณะของนวตกรในธรกจพาณชยอเลกทรอนกสไดเปน 3 คณลกษณะสาคญ ไดแก ความสามารถในการมองหาโอกาส ความคดสรางสรรค และการมงเนนดาเนนธรกจไปยงสวนองคกรมความถนด ดงน

1.) การมองหาโอกาส นวตกรในธรกจพาณชยอเลกทรอนกสตองมความสามารถ ในการวเคราะหสภาพแวดลอมทางการตลาด เพอหาโอกาสทางการตลาดใหกบธรกจ โดยเฉพาะสภาพตลาดพาณชยอเลกทรอนกสของประเทศไทยในปจจบน ทมแนวโนมเจรญเตบโตอยางตอเนอง สะทอนใหเหนถงความตองการในการซอสนคาและบรการผานธรกจพาณชยอเลกทรอนกสทเพมมากขนของผบรโภค นวตกรตองสามารถมองวาอะไรคอปญหาทผบรโภคตองการไดรบการตอบสนอง ซงปญหาของผบรโภคนกคอโอกาสของธรกจพาณชยอเลกทรอนกสนนเอง เมอนวตกรมองเหนโอกาสจากปญหาของผบรโภคทตองการการตอบสนองแลว นวตกรจาเปนตองมการเตรยมตวเพอตอบสนองความตองการเหลานนไดอยางรวดเรวดวยเชนกน เพราะจะเปนทมาของความไดเปรยบทางการแขงขนเนองจากใครทสามารถตอบสนองความตองการลกคาไดกอน ยอมจะนามาซง ความจงรกภกดของผบรโภค และกลายเปนผนาทางการตลาดตอไป

2.) ความคดสรางสรรค เปนคณลกษณะทสาคญอกประการหนงของการเปนนวตกรในธรกจพาณชยอเลกทรอนกส เนองจากในปจจบนผบรโภคกลมเปาหมายหลกของธรกจคอคนรนใหม ซงเปนกลมผบรโภคทไมชอบความซาซากจาเจ และตองการพบเจอสงทใหมและทนสมยอยเสนอ ดงนนการ

641


คดสรางสรรคสงใหมๆและนามาใชในธรกจพาณชยอเลกทรอนกสอยตลอดเวลา จะชวยใหสามารถครองใจลกคาในระยะยาวได อนงจะพบวาความคดสรางสรรคของนวตกรนจะนามาซง “แรงบนดาลใจ” ทาใหเกดการสราง “นวตกรรม” ใหมๆมาใชในธรกจพาณชยอเลกทรอนกส ทาใหลกคาไดรบความพงพอใจเกดเปนลกคาประจา และลกคาจะสงขอมลความพอใจนนไปยงผทใกลชดตอไป ทาใหองคกรมชอเสยงโดยไมตองใชการโฆษณา สงผลใหองคกรสามารถใชชอเสยงดงกลาวในการขยายธรกจไปยงสนคาและบรการประเภทอนๆตามมาไดในอนาคต

3.) การมงเนนดาเนนธรกจไปยงสวนองคกรมความถนด หมายความวา ในทกองคกรไมสามารถตอบสนองความตองการของผบรโภคไดทกอยางผานการใชพาณชยอเลกทรอนกส ดวยผลมาจากขอจากดในเรองทรพยากร เชน เงนทน บคคลากร หรอเทคโนโลย เปนตน ดงนน นวตกรจาเปนตองสเคราะหตนเองให ออกวา องคกรถนดทาธรกจดานใดมากทสด และมงเนนพฒนาธรกจดานนนใหดทสด เพราะจะเปนทมาของความไดเปรยบทางการแขงขน และการสรางลกคาทจงรกภกดตามมาในอนาคต อนงการขยายธรกจโดยไมคานงถงความไดเปรยบทางการแขงขน จะนามาซงความสญเปลาของทรพยากรและเงนลงทน ดงนน คนท เปนนวตกรในธรกจพาณชยอเลกทรอนกสจงควรตะหนกในเรองนใหมาก

สาหรบปญหาและอปสรรคในการทาธรกจพาณชยอเลกทรอนกสในปจจบนนน จ า ก ก า ร

สมภาษณสามารถแยกไดเปน 2 ประเดน ไดแก ปญหาผบรหารองคกร ธรกจพาณชยอเลกทรอนกสขาดความรในเรองการบรหารทรพยากรมนษย และปญหาธรกจธรกจพาณชยอเลกทรอนกสในประเทศไทยยงไมเปนทรจกในวงกวาง ซงมรายละเอยดดงน

1.) ปญหาผบรหารองคกรธรกจพาณชยอเลกทรอนกสขาดความรในเรองการบรหารทรพยากรมนษย เนองจากในปจจบนผบรหารองคกรธรกจพาณชยอเลกทรอนกสมาจากพนฐานความรทหลากหลาย และไมไดมพนฐานความร ในเรองการบรหารทรพยากรมนษยมาโดยตรง เมอตองมาบรหารบคคลากรในองคกรทมาจากหลากหลายสาขาวชาชพ ทาใหไมรวธการบรหารคน สงผลให ไมสามารถทาใหทกคนในองคกรมเปาหมายรวมกนได ซงสงผลเสยตอการเจรญเตบโตขององคกรธรกจพาณชยอเลกทรอนกสในระยะยาว

642


2.) ปญหาธรกจธรกจพาณชยอเลกทรอนกสในประเทศไทยยงไมเปนทรจกในวงกวาง ทาใหไมไดรบการสนบสนนจากภาครฐเทาทควร และสงผลใหหาบคลากรทมคณภาพเขามารวมทางานไดนอย อภปรายผล จากผลการศกษาในเรองคณลกษณะของนวตกรในธรกจพาณชยอเลกทรอนกสทง 3 คณลกษณะ ไดแก ความสามารถในการมองหาโอกาส ความคดสรางสรรค และการมงเนนดาเนนธรกจไปยงสวนองคกรมความถนดนน จะเหนวาการพฒนาเพอใหไดนวตกรทมคณสมบตดงกลาวตองเรมตนจากการ-ไดรบความรวมมอจากสถาบนการศกษาในการพฒนาหลกสตรทสามารถพฒนาบณฑตใหมคณสมบตดงกลาว ซงเปนเรองทรฐบาลตองใหการสนบสนนโดยมนโยบายในการปฏรปการศกษาทชดเจนเพอพฒนาคนตามทตองการ ซงเปน เรองทตองดาเนนการในระยะยาว

ส าหร บ ในระยะส นน น ภาคธ รก จพาณชย อ เล กทรอน กสควร เข า ไปร วมมอกบสถาบนการศกษาเพอพฒนาบณฑตรวมกน ไดแก การทผบรหารทประสบความสาเรจในธรกจพาณชยอเลกทรอนกสเขาไปรวมบรรยายและถายทอดความรและประสงการณกบนสตนกศกษาในมหาวทยาลย การรวมกนรางหลกสตรโดยมภาคธรกจพาณชยอเลกทรอนกสเขาไปมสวนรวมดวย หรอการเปดโอกาสใหนสตนกศกษาทสนใจในธรกจพาณชยอเลกทรอนกสมโอกาสไดฝกงานจรงในระหวางเรยน ซงจะเปนแนวทางทชวยในการสรางนวตกรใหกบธรกจพาณชยอเลกทรอนกสในระยะสนได

ผลการศกษาในเรองปญหาและอปสรรคในการทาธรกจพาณชยอเลกทรอนกสในปจจบนนน ในประเดนปญหาเรองความรในเรองการบรหารทรพยากรมนษยของผบรหารในธรกจพาณชยอเลกทรอนกสนน ภาครฐสามารถชวยในเรองการจดหลกสตรฝกอบรมโดยผานมหาวทยาลยทมการเรยนการสอน ในดานนได โดยภาคธรกจพาณชยอเลกทรอนกสตองใหความสาคญในเรองการพฒนาความรดานนเชนเดยวกน สาหรบปญหาธรกจพาณชยอเลกทรอนกสในประเทศไทยยงไมเปนทรจกในวงกวาง ผวจยเหนวาจะตองเรมสรางการรบรถงความสาคญของธรกจพาณชยอเลกทรอนกสกบภาครฐกอน โดยองคกรธรกจพาณชยอเลกทรอนกสควรมการรวมตวจ ดตงเปนสมาคมเพอนาเสนอความสาคญของภาคธรกจนกบภาครฐ ทาใหเกดความเชอถอจากภาครฐมากขน นอกจากน ควรมการประชาสมพนธใหความรเกยวกบการทาธรกจพาณชยอเลกทรอนกส กบคนรนใหม ทงในการจดอบรมฟร และการเขาไปแนะนาในสถาบนการศกษา โดยในผลจากการวจยทงหมด ทงในดานของคณลกษณะของนวตกรของธรกจพาณชยอเลกทรอนกสและปญหาและอปสรรคของการทาธรกจพาณชยอเลกทรอนกสมความสอดคลองกบวรรณกรรมทไดไปทาการทบทวนมาเรอง ความ

643


เปนนวตกรทางการศกษาขนพนฐานในภาครฐ: การศกษาทฤษฎรากฐาน“นวตกร” ตองมคณลกษณะสาคญอย 3 ดาน ประกอบดวย ดานความสามารถ ดานพฤตกรรม และดานทศนคตอยางขอมลทมในเบองตน ขอเสนอแนะจากการวจย ธรกจพาณชยอเลกทรอนกสในประเทศไทยมแนวโนมเจรญเตบโตอยางตอเนอง และคาดวาจะเปนธรกจหลกทชวยใหเศรษฐกจของประเทศเจรญเตบโตตามนโยบาย Thailand 4.0 ปจจยสาคญทจะชวยใหธรกจพาณชยอเลกทรอนกสเจรญเตบโตตามเปาหมาย คอ การสรางนวตกรทมคณลกษณะ 3 ประการ ไดแก ความสามารถในการมองหาโอกาส ความคดสรางสรรค และการมงเนนดาเนน ธรกจไปยงสวนทองคกรมความถนด เขามาชวยพฒนาธรกจพาณชยอเลกทรอนกส การพฒนานวตกรทมคณสมบตดงกลาวตองอาศยความรวมมอจากทงภาครฐและภาคธรกจพาณชยอเลกทรอนกสในการรวมมอกนพฒนา สาหรบปญหาและอปสรรคในการทาธรกจพาณชยอเลกทรอนกสในปจจบนน น ปญหาเกยวกบการขาดความรในเรองการบรหารทรพยากรมนษยของผบรหารองคกรธรกจพาณชยอเลกทรอนกสนน ภาคธรกจจะตองตะหนกถงความสาคญ ของความรในเรองการบรหารทรพยากรมนษยกอน และภาครฐควรเขาไป ชวยเหลอในการใหความรในเรองดงกลาวผานมหาวทยาลยทเปดหลกสตร ทางดานน สาหรบปญหาธรกจธรกจพาณชยอเลกทรอนกสในประเทศไทยยงไมเปนทรจกในวงกวางนน ควรใหความสาคญในการประชาสมพนธไปยงภาครฐและภาคประชาชนโดยเนนทกลมคนรนใหม เอกสารอางอง พชย ยอดพฤตการ. (2547). เจาของกจการ. สานกพมพ : บรษท ซเอดยเคชน จากด (มหาชน) พบล ทปะปาล, ธนวฒน ทปะปาล. (2552). การเปนผประกอบการ (Entrepreneurship). ศนยสงเสรมการพฒนาความรตลาดทน ตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย. (2556). คมอเงนทองตอง

วางแผนกาวสการเปนเจาของกจการ. สานกพมพ : บรษท เมจกเพรส จากด ไมทราบชอผแตง. (2560). E-Commerce Landscape 2017 : รวมธรกจอคอมเมรซในไทย เอาไวใน

ทเดยว!. คนเมอ (20 เม.ย. 2561), ปานระพ รพพนธ, 2560. (2560). Thailand 4.0 ประเทศไทย 4.0 คออะไร. คนเมอ (20 เม.ย.

2561) จระ หงสลดารมภ. (2550). นวตกรรมการบรหารทรพยาการมนษย. คนเมอ (29 เม.ย. 2561)

644


พชรพร อยยน, อภญญา ภมโอตาและศระ ศรโยธน. (2560). ปจจยทมอทธพลตอการเปนนวตกร : กรณศกษาผลตภณฑ PUNN. สบคนเมอ (20 เม.ย. 2561),

วสนต สทธาวาศและพทกษ ศรวงศ. (2558). ความเปนนวตกรทางการศกษาขนพนฐานในภาครฐ: การศกษาทฤษฎรากฐาน. สบคนเมอ (21 เม.ย. 2561),

ศศมา สขสวาง. (2560). นวตกรรมคออะไร (What is Innovation). สบคนเมอ (20 เม.ย. 2561) สภาภรณ พวงสมบต, พทธวต สงหดง (2561).ปจจยทสงผลตอการพฒนาทยงยนในขนตอนการ

ดาเนนงานของธรกจ ผใหบรการดานโลจสตกส. สบคนเมอ (21 เม.ย. 2561) อมตา อรยอชฌา. (2552). เขาหาเงนกนแบบไหนถงไดรวย. สานกพมพ : บรษท แปลน พรนทตง

จากด ออสบอรน, แอลแฟรด อ. (2553). คมภรเจาของกจการ. สานกพมพ : ธรรกมลการพมพ

645


เพลงเรอแหลมโพธ จงหวดสงขลา กบบทบาทดานการสอสารตอการสะทอนชวตทางสงคมและวฒนธรรม PlengRuaLeampho Songkhla As the role of communication

to reflect a way of life, society and culture ทปวท พงศไพบลย(Teepavit Pongpaibool)

สาขาวชาบรรณรกษศาสตร สารสนเทศาสตร และนเทศาสตร คณะมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยทกษณ

E-mail:[email protected]

บทคดยอ เพลงเรอแหลมโพธ จงหวดสงขลา จดเปนสอพนบานชนดหนงซงเกดจากพลงศรทธาตอพทธศาสนาของผคนในลมนาอตะเภา จงหวดสงขลา เกดเปนทมาของประเพณ(ชก)ลากพระทางนาสแหลมโพธ ซงเรอจากชมชนตาง ๆ ในลมทะเลสาบสงขลาตอนลางจะลากเรอพระมงหนาสหาดแหลมโพธ เมอเกดความเหนดเหนอยจงไดรองเพลงเพอเรยกขวญกาลงใจ กลายเปนทมาของเพลงเรอแหลมโพธ การวจยครงนมวตถประสงคเพอศกษาถงบทบาทของเพลงเรอแหลมโพธในดานการสอสารตอการสะทอนชวตทางสงคมและวฒนธรรมของคนในชมชนรอบลมทะเลสาบสงขลา โดยการวเคราะหเนอหาของบทเพลงแหลมโพธทถกแตงไว ผลการวจยพบวาปจจบนเพลงเรอแหลมโพธยงมการละเลนอยบางประปราย เนองจากประเพณ(ชก)ลากพระทางนานนเปลยนไปเปนการลากพระทางบกตามการพฒนาเสนทางคมนาคม การเลนเพลงเรอระหวางลากพระทางนาจงปรบเปลยนรปแบบการละเลนสการแสดงในงานตาง ๆ สวนคณคาของการละเลนเพลงเรอแหลมโพธนอกจากรองเลนเพอความสนกสนาน เพลงเรอแหลมโพธยงทาหนาทบนทกเรองราวทางสงคมในแตละยคสมยไว ทงยงเปนชองทางในการสอสารจากผแตงและผรองเลนไปยงชมชนเปนการสะทอนชวตทางสงคมและวฒนธรรมในมตตาง ๆ ค าส าคญ: เพลงเรอแหลมโพธ การสอสาร การสะทอนชวต สงคม วฒนธรรม

Abstract PhlengRuaLampho Songkhla province, Organized as a folk media. Phleng Rua Lampho has long been accumulated from Buddhism notions of making merit after the Buddhist Lent. The purpose of performing Phleng Rua Lampho was not only for entertaining people but also for responding their religion belief. The research aimed to study about the role of communication to reflect a way of life, society and

646


culture By analyzing the contents of song The research found that nowadays, PhlengRuaLampho was rarely found in the area because the Chak Pra festival has changed since road became the major form of transportation. Thus, Chak Pra festival was significantly affected by the changes of transportation from the national policy and people also preferred to use road instead of canal. In that case, Phleng RuaLampho has been challenging and its form of performing was also slightly adjusted in order to sustain this local performing arts The value of performing Phleng Rua Lampho was In addition to singing for fun and it was also responsible for social stories. As a channel of communication from author and petitioner to community as the reflect a way of life, society and culture in the various dimension. Keywords: Pleng Rua Leampho, communication, reflect of life, society, culture บทน า สอพนบาน คอสอดงเดมของชมชนชาวไทย เปนสอทสามารถนามาใชในการสอสารเพอเผยแพรขอมลขาวสาร การใหความรในดานตางๆ และยงชวยปรบเปลยนทศนคต คานยม ความเชอ ตลอดจนการสบทอดวฒนธรรมใหแกกลมชนรนตอๆไป สรพล วรฬรกษ ( 2527 ) กลาววา สอพนบานมไดหมายถงการแสดงละครเทานน แตหมายถงรปแบบของการสอสารระหวางบคคลกบบคคล หรอบคคลกบกลมคน หรอกลมคนกบกลมคนทไดประพฤตปฏบตสบตอกนมาจนกลายเปนความเคยชน สมควร กวยะ ( 2529 ) กลาววา สอพนบานคอวฒนธรรมทไดรบการสรางสรรคและสงสมมาแตอดต กลายเปนเครองมอทรบสงและเกบขาวสารทเปนสญลกษณและเอกลกษณปรากฏใหเหนเปนรปของ คาพด ขอเขยน บทเพลง ดนตรและการละเลน พธการ ความคด ความเชอ คาน ยมหรอแมกระทงวถชวต กลาวโดยสรปไดวา สอพนบานคอรปแบบของการสอสารทางวฒนธรรมทมการสงสม พฒนาในตวเองและผานการสบทอดกนมาอยางเปนระบบ และกอใหเกดรปแบบของการสอสารทแสดงถงอตลกษณเฉพาะตวขนในแตละชมชนหรอสงคม เชน ประเพณ พธกรรม การแสดงและการละเลนตาง ๆ กาญจนา แกวเทพ ( 2539 ) กลาวถงหนาทของสอพนบานตามแนวคดของสานกหนาทนยมวา สอพนบานเปรยบเสมอนเปนสวนหนงในสถาบนยอยสถาบนหนงของสงคม ซงนกวชาการจากสานกน ไดเปรยบเทยบถงหนาทของสอพนบานกบสอมวลชนวา สอพนบานทาหนาทไดมากมายหลากหลายกวา เชน

647


1. ทาหนาทปลดปลอยแรงผลกดนทางเพศ 2. สรางความสามคคระหวางกลมคนตางๆในสงคม 3. ทาการวพากษวจารณสงคมทเปนอย 4. ชวยพฒนาภมปญญาของมนษย 5. ทาหนาทใหการศกษาและสรางความสานกทางการเมอง 6. สอพนบานจะมลกษณะสมพนธกบชวตของผคนในชมชน 7. ทาหนาทใหความบนเทง เพลงเรอแหลมโพธ จงหวดสงขลา ไดรบการประกาศขนทะเบยนเปนมรดกภมปญญาทางวฒนธรรมของชาต สาขาสอพนบานและศลปการแสดง เมอพ.ศ. 2556 เพลงเรอแหลมโพธเปนเพลงพนบานชนดหนง เดมเรยกวา เพลงยาว เพลงเรอ หรอเพลงเรอยาว ซงเลนกนทบานแหลมโพธ อาเภอบางกลา ใกลตาบลเกาะยอ อาเภอเมองสงขลาการชกพระทางนาเปนตนกาเนดของเพลงเรอแหลมโพธทมมานานไมตากวา 200 ป ในการเลนนนจะมโอกาสเฉพาะ คอ จะทากนในวนออกพรรษา ซงชาวบานเรยกกนทวไปวา “ลากพระ” หรอ “ชกพระ” ทางนา ซงนอกจากชาวบานจะรองเลนกนในเรอขณะเคลอนตวไปตามลานาแลว ยงมการถอไมพายมาเดนรองกนบนบกในทชมชนดวย (ทชมนมเรอพระ) ประเพณชกพระทางนา มอยทวไปในชมชนรมนารอบลมทะเลสาบสงขลา โดยในการชกพระนนจะมการลองเรอพระไปตามคลองตาง ๆ โดยมทหมายในการลากเรอพระทกลามารวมกนทแหลมโพธ ในการลากพระชาวบานจะใชเรอหางยาวผกเขากบเรอพระแลวพายลากจนถงแหลมโพธ ระหวางการลากเรอพระจะมเรอครว เรอพก ของชาวบานตามขบวนเรอพระมาดวย ระหวางการลากเรอพระ ชาวบานเกดความเหนดเหนอยจงเกดการรวมรองเพลงกนอยางสนกสนานเพอลดความเหนอย สรางความครกครน และสรางความสมครสมานสามคค รวมแรงกายและใจในการลากเรอพระไปใหถงจดหมาย ครเปลอง สขสวสด ครเพลงคนสาคญของบานหวนอนวด ในวย 72 ปไดเลาทวนยอนความทรงจาวยหนมเรองงานลากพระรองเพลงเรอแหลมโพธวา “ ลากเรอพระไปยงหวหาดแหลมโพธเลยแตงเพลงเรอเกยวหยอกลอระหวางเรอลาชายกบเรอลาหญง วธททาใหสนกคอใชเชอก 2 เสนลากคกนไปเลยพายเคยงกนและหยอดลอกนไปตามทาง พอไดเพลงกนดหมายกนวาตองขนไปรองบนหลง(ฝง) เอาไมพายไปดวยไปทาทาทางประกอบเพอความสนกสนาน ไดยนเสยงเพลงกนกสนกสนานกน โดยเนอเพลงทรองกนจะไมมความหมายรองเพอความสนกสนานไมไดคดอะไรกวา 100 คณะทมาลากพระทหวหาดแหลมโพธนกเปนตนกาเนดของเพลงแหเรอ ” การลากเรอพระทางนานนตองอาศยแรงชกลากจากฝพาย ดวยแรงศรทธาและความเชอ ทาใหคนพนบานภาคใตซงกลาวกนวาเปนผทมอารมณทางกาพยกลอนสงอยแลวไดเกดปฏภาณเปนถอยคารอยเรยงดงๆ ออกมาคนหนงแลวคนอนๆ ในกลมกมอารมณรวมรบตามตอๆกน เมอเหนวาการรองรบกนแบบนสนกและทาใหเกดพลงความฮกเหม เปนสอรวม กาหนดใหลงฝพายพรอมๆกน

648


สามารถบรรลถงจดหมายของกจกรรมชกพระรวมกนได กนยมวาเปนสงด เปนวตกรรมแหงสมยทควรจดจาไวปฏบตอกในคราวตอๆไป กระทงพฒนาเปนเพลงเรอแหลมโพธในทสด (สนท บญฤทธ. 2551. 19-30) เพลงเรอแหลมโพธไมมทานอง รองเปนภาษาพดปกตทมจงหวะลนไหลลงตว ไมมการไหวครทงกอนและหลงเลน ไมมเครองดนตรใดๆ ประกอบ เลนทงในเรอและบนบก มลกษณะเปน กลอนส เปนเพลงกลอนดนหรอกลอนปฏภาณ รองรบวนเวยนตอกนไป แตละเพลง ม คารบ ทเรยกวา สรอย กบม คาสง ผเลนเพลงประกอบดวย แมเพลงหนง คน กบ ลกค ไมจากดจานวน การเลนเพลงเรอแหลมโพธไมมพธกรรมหรอใชในพธกรรมใด นอกจากรองเพอความสนกสนาน ตลกโบกฮา หยอกเยา เหนบแนม เสยดส หรอแมกระทงรองเพอใหความร ความเขาใจในเรองใดเรองหนงเปนการสะทอนภาพชวตทางสงคมและวฒนธรรมในชวงเวลานนๆ

เพลงเรอแหลมโพธถอเปนศลปะการแสดงทองถนอยางหนง ซงสะทอนความเชอทางศาสนา วฒนธรรม ประเพณทองถน คานยม บรรทดฐานและบรบททางสงคมตางๆ ไดอยางเดนชด ดงท สนท บญฤทธ (2536) ไดศกษาและอธบายไววาเพลงเรอแหลมโพธนนมคณลกษณะโดยทวไปเหมอนการเลนเพลงเรอในภาคอนๆ ของประเทศไทย แตเพลงเรอแหลมโพธมความแตกตางจากเพลงเรอทอนๆ ตรงทเนอหา หรอเรองราวของเพลงเรอแหลมโพธนน มกจะสอดแทรกเรองราวสถานการณทางสงคมในยคนนๆ เอาไวดวย ทาใหการเลนเพลงเรอแหลมโพธเปนสวนหนงของการแสดงออกทางสงคมของคนทองถนทมตอสภาพแวดลอมโดยทวไปของสงคมในยคนน ซงตรงกบท พทยา บษรารตน ( 2553 : 212 ) ไดกลาววา การแสดงพนบานเปนภาพสะทอนทางสงคมและวฒนธรรมในทองถนและชมชน อนสบเนองมาจากบทบาทหนาทและความสมพนธกบชวตชาวบาน ทงดานความเชอ คานยม ประเพณ นสยใจคอ การทามาหากน เศรษฐกจ การเมอง ชวตความเปนอย ทศนคต อารมณ การใชเหตผล และความรสกนกคดตางๆ ของคนในชมชนหรอทองถนนนๆ วตถประสงคของการวจย

1. เพอศกษาถงรปแบบการรองเพลงเรอแหลมโพธ จงหวดสงขลา 2. เพอศกษาวาเนอเพลงของเพลงเรอแหลมโพธมการสะทอนความหมายในบรบททางสงคมและวฒนธรรมในดานตางๆอยางไรบาง

วธด าเนนการวจย 1. รปแบบและแหลงขอมลของการวจย การวจยครงน เปนการวจยเชงคณภาพ ซงมแหลงขอมลทงทเปนบคคล ซงประกอบดวยครเพลง แมเพลง ลกคและผสนใจ รวมไดจานวน 35 คน และแหลงขอมลทเปนเพลงเรอแหลมโพธดงเดมและทแตงขนใหม รวมได 20 เพลง 2. การวเคราะหขอมล กระทาดงน

649


2.1. การสมภาษณเชงเจาะลก ( In depth interview ) ผมสวนเกยวของเปนรายบคลทงแบบไมเปนทางการ และแบบเปนทางการ เชน ครเพลง แมเพลง ลกค และผสนใจ โดยจดประชมกลม ( Focus group ) และการจดระดมความคดเหน เพอบนทกขอมล 2.2. การวเคราะหเนอหา ( Content analysis ) ของบทเพลงเพลงเรอแหลมโพธ โดยนาเพลงเรอแหลมโพธ ทงทมการแตงไวแตดงเดมและทแตงขนมาใหมเพอใชเลนประกอบการชกพระทางนาและใชเลนในงานมหกรรมเพลงเรอแหลมโพธ จานวนประมาณ 20 เพลง มาทาการวเคราะหเนอหา โดยอาศยการตความจากเนอหาของบทเพลง ผลการวจย รปแบบการรองเพลงเรอแหลมโพธ จงหวดสงขลา เพลงเรอแหลมโพธเปนเพลงพนบาน มบทรองเปนองคประกอบทสาคญ มลกษณะเปน กลอนส เปนเพลงกลอนดนหรอกลอนปฏภาณทมความยาวไมมากนก รองรบวนเวยนตอกนไป แตละเพลง ม คารบ ทเรยกวา สรอย กบม คาสง ผเลนเพลงประกอบดวย แมเพลงหนง คน กบ ลกค ไมจากดจานวน รองดวยภาษาถนใต ซงสะทอนชวตทางสงคมและวฒนธรรมของชาวบาน ไมไดมงเนนเพยงแคความสนกสนานเพยงดานเดยว แตเพลงเรอแหลมโพธยงสอดแทรกเนอหาสาระทสรางสรรค ใหแงคดเพอชชวนใหเกดการพฒนาดานภาษา บางครงใชภาษาถนใตผสมกบภาษาราชการ วธถายทอดบทรองสผฟงนนจะถายทอดโดยวธมขปาฐะ โดยมงเนนประเดนในเรองวถการดาเนนชวตของชาวบานในแงมมตางๆ มาเปนสวนประกอบทสาคญ คณคาของเนอเพลงสะทอนชวตทางสงคมและวฒนธรรม เพลงเรอแหลมโพธถกแตงขนเพอทาหนาทเสยดสปญหาทางสงคม บางเพลงอาจนาเรองราวและบรบททางสงคมตางๆทเกดขนในชวงเวลานนๆมาบอกกลาว และมเนอหาหลากหลายตามแตผแตงหรอครเพลงจะใหความสาคญ เชน การพดถงประเพณชกพระ ประวตศาสตรทองถน ศาสนา ความเชอ คานยม จรยธรรม การเมอง การปกครอง สงคม เศรษฐกจ การเกษตร สงแวดลอม สาธารณสข ศลปกรรม การศกษา การทองเทยว สภาพทวไปของชมชน สะทอนชวตความเปนอยและการบรโภค การรณรงคและเตอนภยสงคม นนทนาการ หรอแมแตเพอความบนเทง ตลกโบกฮา ทะลงตงตงสองแงสามงาม บ ทเพลงเพลงเรอแหลมโพธของแตละคณะ จะถกแตงขนโดยใชคาผสมเขาดวยกนระหวางภาษาถนใตกบภาษาไทยภาคกลาง นามาหยอกลอเลนกนอยางสนกสนาน ซงผเลนจะรองเลนดวยสาเนยงภาษาถนใตตลอดเพลงทงเนอรองและคารบ และในบางสถานการณ เชน ขณะมการเดนรองเลนเพลงเรอแหลมโพธไปตามชายหาดหรอพนทบนบก ผเลนบางคณะจะดมสรากนจนมนเมา ทาใหการรองเลนเกดสสน

650


มการหยอกลอผคน ณ จดตางๆทคณะเพลงเรอเดนผานไป เปนการสรางบรรยากาศความสนกสนานและสะทอนวถชวตแบบสงคมชาวบานในทองถนอยางแทจรง

จากการวเคราะหเนอหาเพลงเรอแหลมโพธ พบวาผแตงใชเนอหาของแตละบทเพลงทแตงขนเปนเครองมอในการสอสารไปยงผฟงดวยวตถประสงคทตางกนออกไป โดยมนยยะทางสงคมและวฒนธรรมเขามาเกยวของ เปนการสะทอนภาพชวตทสมพนธและเกยวของกบสงคมและวฒนธรรมในชวงเวลาใดเวลาหนง หรอในชวงเวลาปจจบนขณะทเพลงนนๆถกแตงขน

ผวจยพบวา บทบาทดานการสอสารของเพลงเรอแหลมโพธ จงหวดสงขลา ตอการสะทอนชวตทางสงคมและวฒนธรรมนน สามารถแยกแยะออกมาเปนประเดนตวอยางในดานตางๆได ดงตอไปน

การสะทอนชวตในเรองแงคดและการเตอนสตใหกบสงคม เพลงสอนเดกวยรน ยกขอตอกลาว สาวอยากมแฟน

นมเทาปลายแขน มแฟนแลวหนา พอเรมเปนสาว ตงเคาขนมา เขยนควเขยนตา เรมบาโหมชาย ทาตวไมด มแตเสยหาย มเรองอบอาย ขายหนาพาช ขางในไมสด จะหมดศกดศร หมนคาวราค มแตความทกข เสยเนอเสยตว มวแตสนก พอแมเปนทกข ลกสาวมแฟน อยใตหวางขา ราคาเปนแสน แมใหมาหนงแผน ใหแฟนเขาฟร กลบตวกลบใจ หยงในศกดสร ผหญงดด มความอดทน ผชายมาจบ ไมรบไมสน ตวตวตงตน สนแตเรองเรยน เนอหาเพลงนสะทอนถงการใหแงคดและเตอนสตไปยงสาววยรนทกาลงเขาสวยเจรญพนธให

ประพฤตตวอยในกรอบอนดงาม ไมทาตวเสยหายลมหลงผชายและปลอยตวจนเสยตว เนอหายงเนนใหสาววยรนเหนคณคาของพรหมจาร หยงในตนเองอยางมศกดศรไมเสยตวใหใครงายๆ และหนมา

651


สนใจในเรองการเรยนเพอไมใหพอแมตองเปนทกขในการทลกสาวของตนเองไปคบหากบผชายกอนวยอนควร

การสะทอนชวตดานเกษตร เพลงเศรษฐกจพอเพยง

เศรษฐกจพอเพยง หาเลยงครอบครว ปลกแตงปลกถว ทารวกนได ปลกขาวทานา ลดคาใชจาย เลยงววเลยงควาย มลไดใสผก ปลกกนถกใจ อนามยถกหลก ทางานไมหนก ปลกผกขางบาน พระราชดารส ทรงตรสพนฐาน คนไมวางงาน รการทากน เรยนจบกลบมา พฒนาทองถน ฟนฟแผนดน ทากนปลอดภย ผกปลอดสารพษ ไมตดอยใน กนแลวบายใจ ปลอดภยกนทว

เนอหาเพลงนสะทอนถงการใชชวตแบบวถเกษตร พงพาตนเองมงเนนความขยนหมนเพยรใน

การดารงชวต ใชชวตแบบเรยบงาย และใหขอคดในการใชทรพยากรดานการเกษตรทลงทนลงแรงสรางขนมาดวยนามอของเกษตรกรเองเปนหลกเพอการดารงชพตามหลกเศรษฐกจพอเพยงตามแนวพระราชดารขององคพระบาทสมเดจพระเจาอยหว

การสะทอนชวตดานความเปนอยและการบรโภค เพลงกลวยทองสม

กลวยนมนเปรยว เคยวหรอยถงใจ หนวยเอยดหนวยใหญ ใครๆวาหรอย สาวใดไดชม นงยมตาปรอย อมเปรยวหนอยๆ แตหรอยจงห เปนกลวยโบราณ กลาวขานเชดช ลองลมชมด หนเอาหนวยไหน ไดชมสกหนวย คนสวยตดใจ

652


แกงควปลาไหล ใสกลวยทองสม ทงหอมทงหวาน รสชาตหวานกลอม คเตาแมทอม ทองสมลยเหมด ขายหนดทม ตกมาทงเลก โหมนหายเหมด ไมเหลอเลดเดยว อนรกษเอาไว ใชหนอเปรยวๆ

ไปปลกสกเดยว ไดเคยวไดกนเนอเพลงกลาวถงกลวยพนธทองถนทเรยกกนวากลวยทองสม ซงในอดตนยมปลกกนในตาบลคเตาและตาบลแมทอม มรสอมเปรยวใชรบประทานสดและยงนยมนามาประกอบอาหารทโดดเดนของทองถนคอการปรงรวมกบแกงควปลาไหล เปนการสะทอนใหเหนถงการบรโภคของชมชนจากอดต ซงนบวนจะสญหายและเปลยนแปลงไปตามกาลเวลา สมควรอนรกษการปลกกลวยพนธนไวสบไป เนอหาเพลงกลวยทองสมยงมความโดดเดนดานคณคาทางภาษา มการใชคาภาษาถนใตผสมลงมาแทบตลอดของเนอเพลง เชน หรอย(อรอย) หนวย(ลก) เอยด(เลก) หนอย(นดหนอย) จงห(มาก) เหมด(หมด) หนด(ตลาดนด) ทง(กระทง)

ดานการรณรงคและเตอนภยสงคม เพลงอยาขบรถเรว

ใครขบรถเรว เดยวแปรวถามหา พลาดพลงขนมา ชวาวอดวาย ชวตดบดน ทรพยสนสญหาย ดวงตกโชคราย รางกายพการ อนาคตมดมด ทาผดมหาศาล เปนคนเพมงาน ใหทางบานเลยงด ใจตวเศราหมอง ใครมองหดห กายไมนาด สวยหรหายไป เกดเพราะประมาท พลงพลาดยงใหญ ขบเรวเกนไป ภยจงตามมา ขอเตอนพวกพอง พนองสงขลา ขบรถขบรา อยาขบเรวเกน

653


เนอหาของเพลงเปนการเตอนสตผขบรถชาวสงขลาไมใหขบเรวและขบอยางประมาทเพราะอาจเกดอนตรายจากอบตเหตถงขนเสยชวต ( เปรว : ปาชา ทเผาศพ ) หร อไดรบบาดเจบจนพการและกลายเปนภาระใหกบคนในครอบครวตองดแล

เพลงยาบา ยาอยาบา เปนยาเสพตด ทาลายชวต ตดแลวตองตาย ไอยาอปรย ทกทมขาย คนเสพตองตาย คนขายตดคก ปลาของพนน เรามแตทกข ชวตหมดสข ตดคกจนตาย ขอเตอนลกบาว อยาเขาไปใกล พอแมอบอาย ลกชายตดยา อยาเปนเดกดอ อานหนงสอดหวา ตงใจศกษา ปรญญาฝากแม

เนอเพลงชใหเหนโทษของยาบา ยาเสพตดรายแรงทระบาดอยางแพรหลายทาลายทงชวตผเสพและผคา เปนการเตอนสตใหเยาวชนออกหางและมงกลบมาตงใจศกษาเลาเร ยน เพอนาความสาเรจความภาคภมใจมาสพอแม และในเพลงนยงสะทอนคานยมดานการศกษาเพอใหไดมาซงใบปรญญาบตร

ดานสงเสรมการทองเทยว เพลงชมหาดแหลมโพธ

หวแหลมปจจบน ครบครนมากเหลอ มผจนเจอ เหลอหลากมากมาย ชอนาปวงชน ทกคนเปาหมาย ขดถางปาไม เกลอกกายพนท ปาดงหมดไป ปลกใหมมากม ปรบปรงพนท มากมายหลายพน ทะเลสดใส ไมไหรขวางกน ดบหนเปนชน ปองกนนาเซาะ

654


ศาลาพกรอน นงนอนกเหมาะ หาดทรายรอบเกาะ เหมาะสมคมคาย สนสรอยนอยใหญ รมใบสบาย พนองหญงชาย พกผอนหยอนใจ ชมววทวทศน เปนแหลมจดใหม พนองมาไป สดใสรมเยน มพระบชา นาปามองเหน ประวตดเดน เหนประจกตา รถเรอสะดวก พกพวกทมา ถนนพฒนา ไฟฟาครบครน ศาลาบอนา ตรงกบความฝน มไวครบครน สขสนสบาย แหลมโพธชอดง กองไปทงหลาย

เนอหาเพลงนถกแตงขนมาเพอชใหเหนถงการปรบแตง เปลยนแปลงสภาพภมศาสตรเดมของหาดแหลมโพธ ซงในอดตมสภาพเปนปารกชฏ ตอมาไดมการพฒนาพนทปรบปรงภมทศน และสรางสงปลกสราง เชน ศาลาพกรอน การจดทา(ดบ)แนวหนปองกนนาเซาะชายหาด การตดตนไมปรบสภาพปาและปลกตนสนขนมาทดแทน มการพฒนาเสนทางถนนตดตรงเขาสบรเวณแหลมโพธ และจากการพฒนาพนทใหเปลยนแปลงไปจากเดม ประกอบกบความสวยงามทางธรรมชาตของตวแหลมโพธทเปนทนเดมอยแลว ผแตงเพลงนจงใชเนอเพลงเพอสงเสรมการทองเทยวออกสประชาชนทวไป

สะทอนดานความบนเทง ตลกโบกฮา เพลงขายครก

เศรษฐกจไมด ปนขายครก ตามดวงเปลองตก ขายครกถมขาว แถมสากคใจ ทงใหญทงยาว สากผมเลมเฒา ถมขาวไดนาน ถมไปยนไป เหงอไหลทางวาร เราอยาขคราน ไดสารเตมครก เปลองขายถกถก สองลกพนหก ซอสากแถมครก พนหกพอด

655


ถาไมถกใจ ใหไปถมฟร ถมดไมด แลทรครก การถมไมยาก ยกสากเหมอ(เสมอ)อก ถมตรงรครก สกหกเจดท อยาแชหวสาก แหลงมากไมด ขอเตอนนองพ เดยวอนมยาน

เนอหาเพลงน ผแตงมงเนนสรางความบนเทงเปนหลก เจตนาใชคาใหมความหมายสองแงสามงาม ซงผฟงจาเปนตองใชจนตนาการประกอบในการสอความหมาย ผแตงนาเอาเรองเพศมาผกเรองเขากบกลวธในการใชครกตาขาว และจงใจเปรยบเปรยใหออกมาในแนวสปดนเพอสรางรอยยมใหกบผฟง เชน เปรยบเปรยสากตาขาวกบอวยวะเพศชาย และเปรยบเปรยตวครกกบอวยวะเพศหญง โดยมคากรยาหลกในภาษาถนใตคอคาวา “ถม” (ตา แทง) เปนตวเชอมในการสรางจนตนาการตามเนอหาของเพลง สรปและอภปรายผล เพลงเรอแหลมโพธ สะทอนใหเหนถงสภาพปญหาและความเปนไปของบรบททางสงคมทเกดขนในทองถน ชาวบานจงใชเพลงเรอแหลมโพธเปนชองทางการสอสารในการถายทอดปญหาตางๆทเกดขน เพอใหผรบผดชอบไดรบทราบปญหาภายในทองถนหรอชมชน อนเปนแนวทางพนฐานในการทาความเขาใจตอสงคมนนๆ ซงผเกยวของสามารถนาความเขาใจนไปพฒนาและทาการแกไขปญหาใหตรงจดและมประสทธภาพตอชมชน เพลงเรอแหลมโพธจงเปนสอทชาวบานใชเปนเครองมอในการสอสารทางสงคมอนเกดจากภมปญญาของชาวบานเองและเปนตวจกรสาคญประการหนงในการสรางดลยภาพใหกบชมชนพนบานภาคใตในอดตและตอเนองมาจวบจนปจจบน การเลนเพลงเรอแหลมโพธ นอกจากรองเลนประกอบพธชกพระทางนาในวนออกพรรษาแลว และเนนรองเพอความสนกสนานเปนหลกแลว ในปจจบนมการปรบตวโดยนาไปใชเลนในงานและโอกาสตางๆ มการแตงเพลงขนมาใหม ปรบเปลยนเนอหาไปตามสถานการณของสงคม มเนอหาทสะทอนถงชวตและบรบททางสงคม วฒนธรรมในมตตางๆตามทผแตงตองการสอสารออกมา เพลงเรอแหลมโพธยงทาหนาทเปนสอพนบาน เปนภมปญญาทองถนในการสอสารความหมายไปยงผคนในชมชน ตลอดจน “ผรบสาร” ทวๆไป ซงตรงตามแนวคดในเรองหนาทของสอพนบานตามแนวคดสานกหนาทนยม และสอดคลองกบแนวคดและผลการวจยซงนกวชาการไทยหลายทานไดสรปและศกษาไวในปจจบน ชาวบาน ศลปน และชมชนบางชมชนในลมทะเลสาบสงขลาตอนลางยงใหความสาคญและยงมการนาเพลงเรอแหลมโพธมาประยกตใชเพอการรณรงคในดานตางๆ และได

656


กาหนดไวในหลกสตรของสถานศกษาเพอการดารงอยและสบทอดมรดกภมปญญาทางวฒนธรรมการเลนเพลงเรอแหลมโพธนไวใหคงอยคชมชนและทองถนสบไป เอกสารอางอง กาญจนา แกวเทพ. (2539). สอสองวฒนธรรม. กรงเทพฯ : อมรนทรพรนตงแอนดพบลชชง. นวลศร ถนอมศรมงคล.(2550). เพลงเรอแหลมโพธ. สงขลา .: โรงเรยนบางกลาวทยา สงขลา. ประทม ชมเพงพนธ. (2553).“เพลงเรอแหลมโพธ” ศลปวฒนธรรมภาคใต : วาดวยภมศาสตร

ประวตศาสตรโบราณคด ศลปะ ภาษา วฒนธรรม ประเพณพนบาน.กรงเทพฯ. พทยา บษรารตน.(2553). นาฏกรรมแหงลมทะเลสาบสงขลา การเปลยนแปลงและความสมพนธกบ

สงคมและวฒนธรรมของหนงตะลง และโนรา.กรงเทพฯ : อมรนทรพรนตงแอนดพบลชชง ภญโญ จตตธรรม.(2542). เพลงเรอแหลมโพธ จงหวดสงขลา. สารานกรมวฒนธรรมไทย ภาคใตเลม

11.กรงเทพฯ: ธนาคารไทยพาณชย. สมควร กวยะ.(2529). สภาพสอเพอการประชาสมพนธในประเทศไทย ประเภทสอบคคลสอประเพณ

.กรงเทพฯส กญญา สจฉายา. (2525). เพลงปฏพากย : บทเพลงแหงปฏภาณ ของชาวบานไทย. กรงเทพฯ :

สานกงานคณะกรรมการวฒนธรรมแหงชาต. สธวงศ พงศไพบลย. (2542). “เพลงเรอแหลมโพธ จงหวดสงขลา”. สารานกรมวฒนธรรมไทยภาคใต

เลม 11. กรงเทพฯ: ธนาคารไทยพาณชย. สนท บญฤทธ. (2541). เพลงเรอแหลมโพธ. สงขลา. สงขลา : สานก.ศลปวฒนธรรม

สถาบนราชภฎสงขลา.

perception of international tourists towards health...

Documents