pensioen in beweging wat gebeurt er en wat kan ik daarmee als or-lid? dick boeijen en marjan heukers...
TRANSCRIPT
![Page 1: Pensioen in beweging Wat gebeurt er en wat kan ik daarmee als OR-lid? Dick Boeijen en Marjan Heukers (PGGM) Nieuwegein, 8 juni 2011](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022081602/5551a0ed4979591f3c8b4d29/html5/thumbnails/1.jpg)
Pensioen in bewegingWat gebeurt er en wat kan ik daarmee als OR-lid?
Dick Boeijen en Marjan Heukers (PGGM)Nieuwegein, 8 juni 2011
![Page 2: Pensioen in beweging Wat gebeurt er en wat kan ik daarmee als OR-lid? Dick Boeijen en Marjan Heukers (PGGM) Nieuwegein, 8 juni 2011](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022081602/5551a0ed4979591f3c8b4d29/html5/thumbnails/2.jpg)
Agenda
1. Vragen over het pensioen voor medewerkers in zorg en welzijn
1. Radar-uitzending over pensioen en onze reactie daarop
1. Wat is er allemaal aan de hand rondom pensioen?
2
![Page 3: Pensioen in beweging Wat gebeurt er en wat kan ik daarmee als OR-lid? Dick Boeijen en Marjan Heukers (PGGM) Nieuwegein, 8 juni 2011](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022081602/5551a0ed4979591f3c8b4d29/html5/thumbnails/3.jpg)
Maar eerst…..
Hoe zit dat nou met PGGM en PFZW?
Tot 2008 was PGGM het pensioenfonds dat haar eigen regeling
uitvoerde
Daarna:
PFZW: pensioenfonds
PGGM: pensioenuivoeringsorganisatie
3
![Page 4: Pensioen in beweging Wat gebeurt er en wat kan ik daarmee als OR-lid? Dick Boeijen en Marjan Heukers (PGGM) Nieuwegein, 8 juni 2011](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022081602/5551a0ed4979591f3c8b4d29/html5/thumbnails/4.jpg)
Vragen over pensioen in zorg en welzijn
Waarom bouw ik pensioen op?
Waarom is dat verplicht bij PFZW?
Hoe heb ik invloed op het pensioen?
Waarom is dat pensioenakkoord belangrijk?
4
![Page 5: Pensioen in beweging Wat gebeurt er en wat kan ik daarmee als OR-lid? Dick Boeijen en Marjan Heukers (PGGM) Nieuwegein, 8 juni 2011](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022081602/5551a0ed4979591f3c8b4d29/html5/thumbnails/5.jpg)
Waarom bouw ik pensioen op?
Pensioen is uitgesteld loon
Werkgevers en werknemers bepalen hoe die pensioenvoorziening
wordt ingevuld
In de cao’s in de zorg en welzijn is opgenomen dat het pensioen
voor deze medewerkers wordt ondergebracht bij Pensioenfonds Zorg
en Welzijn
5
![Page 6: Pensioen in beweging Wat gebeurt er en wat kan ik daarmee als OR-lid? Dick Boeijen en Marjan Heukers (PGGM) Nieuwegein, 8 juni 2011](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022081602/5551a0ed4979591f3c8b4d29/html5/thumbnails/6.jpg)
6
19 cao tafels
Abvakabo FNVCNV Publiek ZaakFBZNU91NVDANVvPOFNV BondgenotenCNV BedrijvenbondDe UnieCNV KostersbondKerkelijke bondFNV KIEMNTBKNTVFNV SportLADCNV Dienstenbond
ActizBTNNVZVGNGGZ-NederlandMO GroepJeugdzorg NLLHVVHNLVGNMTVWA (ambulance)RechtsbijstandPKNKunstconnectieVWA (kunst)WOSDierenartsen NFUVer. Rijksmusea
![Page 7: Pensioen in beweging Wat gebeurt er en wat kan ik daarmee als OR-lid? Dick Boeijen en Marjan Heukers (PGGM) Nieuwegein, 8 juni 2011](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022081602/5551a0ed4979591f3c8b4d29/html5/thumbnails/7.jpg)
Waarom is opbouw verplicht bij PFZW?
Bedrijfstakpensioenfonds – verplichtstelling
Voordelen:
Kosten: uitvoeringskosten collectief veel lager, economische
klappen beter opvangen
Mobiliteit: geen gedoe met wisselen van baan en geen
concurrentie op arbeidsvoorwaarde pensioen
Identiteit: indexatie op loonontwikkeling sector, maar ook
duurzaamheid
Nadelen: geen keuze 7
![Page 8: Pensioen in beweging Wat gebeurt er en wat kan ik daarmee als OR-lid? Dick Boeijen en Marjan Heukers (PGGM) Nieuwegein, 8 juni 2011](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022081602/5551a0ed4979591f3c8b4d29/html5/thumbnails/8.jpg)
Extra voordelen bij PFZW
8
Bij arbeidsongeschiktheid (AOW/WIA):
- premievrije pensioenopbouw
Bij overlijden:
- Partnerpensioen (eventueel te verhogen door OP)
Mogelijkheden voor deeltijdpensioen:
- inzetten FLEX
- vervroegen ouderdomspensioen (VOP)
![Page 9: Pensioen in beweging Wat gebeurt er en wat kan ik daarmee als OR-lid? Dick Boeijen en Marjan Heukers (PGGM) Nieuwegein, 8 juni 2011](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022081602/5551a0ed4979591f3c8b4d29/html5/thumbnails/9.jpg)
En als ik geen pensioen opbouw?
AOW (2011)
Alleenstaande € 823,75 netto
Met partner € 573,90 netto
Gemiddeld aanvullend
pensioen (2008):
9
![Page 10: Pensioen in beweging Wat gebeurt er en wat kan ik daarmee als OR-lid? Dick Boeijen en Marjan Heukers (PGGM) Nieuwegein, 8 juni 2011](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022081602/5551a0ed4979591f3c8b4d29/html5/thumbnails/10.jpg)
Waar heb ik invloed op mijn pensioen?
Twee belangrijkste organen voor besluitvorming:
Bestuur PFZW: neemt besluiten over de pensioenregeling
Pensioenraad: geeft advies aan bestuur
10
![Page 11: Pensioen in beweging Wat gebeurt er en wat kan ik daarmee als OR-lid? Dick Boeijen en Marjan Heukers (PGGM) Nieuwegein, 8 juni 2011](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022081602/5551a0ed4979591f3c8b4d29/html5/thumbnails/11.jpg)
Bestuur van Pensioenfonds Zorg en Welzijn
11
ABVAKABO (65%)Corrie van Brenk Elise Merlijn Ilse van der WeidenCNV PZ (15%)Patrick FeyFBZ (9%)Alex van BolderenNU91 (9%)Ellie van Soelen
Onafhankelijk vz: Hans Alders
Actiz (35%)
Florent Vlak
Guus van Weelden
NVZ (19%)
Jaques Moors
MO Groep (16%)
Petra de Bruin
VGN (14%)
Eelco Daamen
GGZ-NL (8%)
Frits Verschoor
![Page 12: Pensioen in beweging Wat gebeurt er en wat kan ik daarmee als OR-lid? Dick Boeijen en Marjan Heukers (PGGM) Nieuwegein, 8 juni 2011](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022081602/5551a0ed4979591f3c8b4d29/html5/thumbnails/12.jpg)
Pensioenraad
Advies over wijziging pensioenreglement, premiebeleid,
indexeringsbeleid en beleggingsbeleid
Goedkeuring jaarverslag, statuten
Pensioenbestuur schoren of ontslaan
Samenstelling: 12 werkgevers, 12 werknemers en 12
gepensioneerden
12
![Page 13: Pensioen in beweging Wat gebeurt er en wat kan ik daarmee als OR-lid? Dick Boeijen en Marjan Heukers (PGGM) Nieuwegein, 8 juni 2011](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022081602/5551a0ed4979591f3c8b4d29/html5/thumbnails/13.jpg)
Invloed bij PFZW?
Als werknemer: lid worden van een vakbond
Als werkgever: zorgingstelling oprichten en lid worden van
een brancheorganisatie
13
![Page 14: Pensioen in beweging Wat gebeurt er en wat kan ik daarmee als OR-lid? Dick Boeijen en Marjan Heukers (PGGM) Nieuwegein, 8 juni 2011](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022081602/5551a0ed4979591f3c8b4d29/html5/thumbnails/14.jpg)
Waarom is dat pensioenakkoord belangrijk?
14
![Page 15: Pensioen in beweging Wat gebeurt er en wat kan ik daarmee als OR-lid? Dick Boeijen en Marjan Heukers (PGGM) Nieuwegein, 8 juni 2011](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022081602/5551a0ed4979591f3c8b4d29/html5/thumbnails/15.jpg)
Wat we zojuist in het filmpje hoorden…
Lage inkomens subsidiëren hoge inkomens
Grenzen van solidariteit zijn bereikt
Er blijft niets meer over voor 50-minners
Pensioenfondsen nemen teveel risico’s
Pensioenfondsen zijn niet eerlijk over de risico’s
Pensioenakkoord gaat niet ver genoeg
http://www.trosradar.nl/uitzending/item/1754/pensioenen/
15
![Page 16: Pensioen in beweging Wat gebeurt er en wat kan ik daarmee als OR-lid? Dick Boeijen en Marjan Heukers (PGGM) Nieuwegein, 8 juni 2011](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022081602/5551a0ed4979591f3c8b4d29/html5/thumbnails/16.jpg)
Doorsneepremie zorgt voor overdrachten
16
0%
5%
10%
15%
20%
25%
30%
25 30 35 40 45 50 55 60 65
leeftijd
prem
ie a
ls p
erce
ntag
e va
n sa
lari
s actuarieel benodigde premie
werkelijk betaalde premie (doorsneepremie)
![Page 17: Pensioen in beweging Wat gebeurt er en wat kan ik daarmee als OR-lid? Dick Boeijen en Marjan Heukers (PGGM) Nieuwegein, 8 juni 2011](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022081602/5551a0ed4979591f3c8b4d29/html5/thumbnails/17.jpg)
Arm sponsort rijk???
Ja dus, via de doorsneepremie
Bovendien: mensen met hoog inkomen leven naar
verwachting langer (= duurder voor pensioenfonds)
Maar:
Het gaat om salarisGROEI, niet de hoogte ervan
Eindloon is veranderd in middelloon
Arbeidsongeschiktheidspensioen
Nabestaandenpensioen
AOW
17
![Page 18: Pensioen in beweging Wat gebeurt er en wat kan ik daarmee als OR-lid? Dick Boeijen en Marjan Heukers (PGGM) Nieuwegein, 8 juni 2011](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022081602/5551a0ed4979591f3c8b4d29/html5/thumbnails/18.jpg)
Eindloon versus middelloon
18
salaris eindloon
middelloon
![Page 19: Pensioen in beweging Wat gebeurt er en wat kan ik daarmee als OR-lid? Dick Boeijen en Marjan Heukers (PGGM) Nieuwegein, 8 juni 2011](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022081602/5551a0ed4979591f3c8b4d29/html5/thumbnails/19.jpg)
Solidariteit is niet meer van deze tijd?
Wat is solidariteit?
Eénrichtingsverkeer of tweerichtingsverkeer?
Alternatief: individueel systeem
In de jaren ‘50 was het inderdaad ‘eenvoudig’ om solidair te
zijn met ouderen (uit de wind houden)
Maar door vergrijzing en ontgroening is dat steeds moeilijker
geworden (en het wordt nog ‘erger’)
Dus: de ouderen moeten ook nadrukkelijk mee doen in het
delen van risico’s
19
![Page 20: Pensioen in beweging Wat gebeurt er en wat kan ik daarmee als OR-lid? Dick Boeijen en Marjan Heukers (PGGM) Nieuwegein, 8 juni 2011](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022081602/5551a0ed4979591f3c8b4d29/html5/thumbnails/20.jpg)
Vergrijzing en ontgroening
20
1950 2008 2050
![Page 21: Pensioen in beweging Wat gebeurt er en wat kan ik daarmee als OR-lid? Dick Boeijen en Marjan Heukers (PGGM) Nieuwegein, 8 juni 2011](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022081602/5551a0ed4979591f3c8b4d29/html5/thumbnails/21.jpg)
Met premie alleen lukt het niet meer…
21
Benodigd vermogen (NL) was € 700 miljard
Effect nieuwe overlevingstafels: + 7%
Benodigd vermogen wordt € 749 miljard
Er is dus een tekort van € 49 miljard
Totale loonsom bedraagt € 300 miljard
Extra benodigde premie: 49 / 300 = 16% loonsom
![Page 22: Pensioen in beweging Wat gebeurt er en wat kan ik daarmee als OR-lid? Dick Boeijen en Marjan Heukers (PGGM) Nieuwegein, 8 juni 2011](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022081602/5551a0ed4979591f3c8b4d29/html5/thumbnails/22.jpg)
… daarom ook andere stuurmiddelen inzetten
22
Korten op indexering
Korten op het nominale pensioen (‘afstempelen’)
Verhogen van de pensioenleeftijd
Op deze manier doen de ouderen ook mee in de
risicodeling: daarmee zorgen we ervoor dat er voor
de 50-minners pensioen overblijft
![Page 23: Pensioen in beweging Wat gebeurt er en wat kan ik daarmee als OR-lid? Dick Boeijen en Marjan Heukers (PGGM) Nieuwegein, 8 juni 2011](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022081602/5551a0ed4979591f3c8b4d29/html5/thumbnails/23.jpg)
Nemen pensioenfondsen teveel risico’s?
23
Pensioenfondsen beleggen ?!?
Ambitie: GOED pensioen tegen BETAALBARE premie
Een GOED pensioen is een geïndexeerd pensioen
![Page 24: Pensioen in beweging Wat gebeurt er en wat kan ik daarmee als OR-lid? Dick Boeijen en Marjan Heukers (PGGM) Nieuwegein, 8 juni 2011](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022081602/5551a0ed4979591f3c8b4d29/html5/thumbnails/24.jpg)
Geen indexering = minder koopkracht
24
0
250
500
750
1000
0 10 20 30 40
nominale waarde“euro’s van nu”
koopkracht “euro’s van straks”
jaar
![Page 25: Pensioen in beweging Wat gebeurt er en wat kan ik daarmee als OR-lid? Dick Boeijen en Marjan Heukers (PGGM) Nieuwegein, 8 juni 2011](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022081602/5551a0ed4979591f3c8b4d29/html5/thumbnails/25.jpg)
Grote onzekerheid over infatie
25
0
250
500
750
1000
0 10 20 30 40
nominale waarde“euro’s van nu”
2% inflatie
jaar
1% inflatie
3% inflatie
“euro’s van straks”
![Page 26: Pensioen in beweging Wat gebeurt er en wat kan ik daarmee als OR-lid? Dick Boeijen en Marjan Heukers (PGGM) Nieuwegein, 8 juni 2011](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022081602/5551a0ed4979591f3c8b4d29/html5/thumbnails/26.jpg)
Dáárom beleggen pensioenfondsen!
26
Om indexeren mogelijk te maken…
… en zo voor een GOED pensioen te zorgen
(tegen een betaalbare prijs)
Maar beleggen geeft wel risico’s
Die risico’s moeten deelnemers SAMEN opvangen
Dat betekent dus van tijd tot tijd:
Geen volledige indexering
Helemaal geen indexering
Afstempelen
![Page 27: Pensioen in beweging Wat gebeurt er en wat kan ik daarmee als OR-lid? Dick Boeijen en Marjan Heukers (PGGM) Nieuwegein, 8 juni 2011](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022081602/5551a0ed4979591f3c8b4d29/html5/thumbnails/27.jpg)
Zijn pensioenfondsen niet eerlijk?
27
Punt is deels terecht
Communiceren over
pensioen, koopkracht
en risico’s is moeilijk
Maar we doen ons best!
![Page 28: Pensioen in beweging Wat gebeurt er en wat kan ik daarmee als OR-lid? Dick Boeijen en Marjan Heukers (PGGM) Nieuwegein, 8 juni 2011](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022081602/5551a0ed4979591f3c8b4d29/html5/thumbnails/28.jpg)
Uw pensioen wordt steeds meer waard!
12
14
16
18
20
22
24
1950
1955
1960
1965
1970
1975
1980
1985
1990
1995
2000
2005
2010
2015
2020
2025
2030
2035
2040
2045
2050
vrouw en
mannen
prognose 2004
prognose 2008
jaren Klik om de modelstijlen te bewerkenTweede niveauDerde niveauVierde niveauVijfde niveau
28
![Page 29: Pensioen in beweging Wat gebeurt er en wat kan ik daarmee als OR-lid? Dick Boeijen en Marjan Heukers (PGGM) Nieuwegein, 8 juni 2011](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022081602/5551a0ed4979591f3c8b4d29/html5/thumbnails/29.jpg)
Pensioenakkoord
29
Pensioenen bewegen mee met levensverwachting
Langer leven = later met pensioen OF minder pensioen
Pensioenen bewegen mee met financiële markt
Keuze die nu voorligt: gaan ‘we’ voor nominale garantie of
voor indexeringsambitie?
Daarnaast: AOW, flankerend ouderenbeleid
![Page 30: Pensioen in beweging Wat gebeurt er en wat kan ik daarmee als OR-lid? Dick Boeijen en Marjan Heukers (PGGM) Nieuwegein, 8 juni 2011](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022081602/5551a0ed4979591f3c8b4d29/html5/thumbnails/30.jpg)
Samengevat
30
Inderdaad: pensioen kent ‘pijnpunten’
Daar moeten en zullen we altijd alert op zijn
Maar: pijnpunten wel op correcte wijze bekijken
En: waardevolle aspecten beter benadrukken
![Page 31: Pensioen in beweging Wat gebeurt er en wat kan ik daarmee als OR-lid? Dick Boeijen en Marjan Heukers (PGGM) Nieuwegein, 8 juni 2011](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022081602/5551a0ed4979591f3c8b4d29/html5/thumbnails/31.jpg)
Bijlagen
31
![Page 32: Pensioen in beweging Wat gebeurt er en wat kan ik daarmee als OR-lid? Dick Boeijen en Marjan Heukers (PGGM) Nieuwegein, 8 juni 2011](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022081602/5551a0ed4979591f3c8b4d29/html5/thumbnails/32.jpg)
Dekkingsgraad is te laag
Aanwezig vermogen
Benodigd vermogen
100
96= 104%
rendement premie uitkering
rentelangleven
=
PFZW, eind 2010
![Page 33: Pensioen in beweging Wat gebeurt er en wat kan ik daarmee als OR-lid? Dick Boeijen en Marjan Heukers (PGGM) Nieuwegein, 8 juni 2011](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022081602/5551a0ed4979591f3c8b4d29/html5/thumbnails/33.jpg)
Dekkingsgraad is erg beweeglijk
Klik om de modelstijlen te bewerkenTweede niveauDerde niveauVierde niveauVijfde niveau
Rendement
t/m Q3 2010 11,2%2009 17,6%
33
![Page 34: Pensioen in beweging Wat gebeurt er en wat kan ik daarmee als OR-lid? Dick Boeijen en Marjan Heukers (PGGM) Nieuwegein, 8 juni 2011](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022081602/5551a0ed4979591f3c8b4d29/html5/thumbnails/34.jpg)
Verschil situatie 2010 t.o.v. situatie 2009
34
Dekkingsgraad eind 2009: 108%
Rendement op vermogen + 13%
Rentedaling - 11%
Gestegen levensverwachting - 6%
Dekkingsgraad eind 2010: 104%
![Page 35: Pensioen in beweging Wat gebeurt er en wat kan ik daarmee als OR-lid? Dick Boeijen en Marjan Heukers (PGGM) Nieuwegein, 8 juni 2011](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022081602/5551a0ed4979591f3c8b4d29/html5/thumbnails/35.jpg)
Rente en dekkingsgraad
€ 1000
2030
€ 750
20202010
€ 820
€ 550
€ 675rente 3%
rente 2%rente 2%
rente 3%
• Lagere rente = hoger benodigd vermogen• Langere looptijd = groter rente-effect
35