OUN(b) - UPAKonflikt na ziemiach wschodnich IIRP

Twrca ukraiskiego nacjonalizmuDmytro Doncow ( ) Urodzony 30 sierpnia 1883r. Pisarz, dziennikarz, dziaacz polityczny, doktor prawa. Postulowa cakowite zerwanie polityczne i kulturowe z Rosj. Jego koncepcj nacjonalistyczn (czynny nacjonalizm) kierowaa si Organizacja Ukraiskich Nacjonalistw

Celem czynnego nacjonalizmu byo utworzenie pastwa zawszelk cen i w caych jego granicach etnicznych.Zakadao to odzyskanie wszystkich ziem pierwotnie przyznanych Ukraiskiej Republice Ludowej, jak i Zachodnioukraiskiej Republice Ludowej

Ja - Duch odwiecznej walki, ktry uchroni Ciebie od potopu tatarskiego i postawi midzy dwoma wiatami, nakazuj nowe ycie:1. Zdobdziesz pastwo ukraiskie albo zginiesz walczc o nie. 2. Nie pozwolisz nikomu plami sawy ani czci Twego Narodu. 3. Pamitaj o wielkich dniach naszej walki wyzwoleczej. 4. Bd dumny z tego, e jeste spadkobierc walki o chwa Trjzba Wodzimierzowego. 5. Pomcij mier Wielkich Rycerzy. 6. O sprawie nie rozmawiaj z kim mona, ale z tym, kim trzeba. 7. Nie zawahasz si dokona najniebezpiecznego czynu, kiedy tego wymaga dobro sprawy. 8. Nienawici i bezwzgldn walk bdziesz przyjmowa wroga Twego Narodu. 9. Ani proby, ani groby, tortury, ani mier nie zmusz Ci do wyjawnienia tajemnic. 10. Bdziesz dy do rozszerzenia siy, sawy, bogactwa i obszaru pastwa ukraiskiego.

ORGANIZACJA UKRAISKICH NACJONALISTW zostaa zaoona w Wiedniu 1929r.Powstaa z poczenia trzechorganizacji:Ukraiskiej Organizacji Wojskowej (UWO)

Zwizku Ukraiskiej Modziey Nacjonalistycznej (SUNM)Legii Ukraiskich Nacjonalistw (LUN)

Utworzono nowy podzia terytorialny dzielcy Ukrain na kraje. Tereny IIRP to II (Maopolska Wschodnia) i III (Woy) kraj.

Jednym z waniejszych dokona terrorystycznych byo zabicie Bronisawa Pierackiego (ministra spraw wewntrznych) przez Hyrorija Maciejko

Bronisaw PierackiHyrorij MaciejkoW sierpniu 1939r. OUN wraz z Abwehr (niem. Obrona niemiecki wywiad i kontrwywiad w latach 1921-45) planowao wywoanie antypolskiego powstania (przez porozumienie Niemiec z ZSRR, Wilhelm Canaris odwouje akcj.)Organizatorem zamachu by Stepan Bandera. Zosta zatrzymany oraz skazany na kar mierci, zamienion na doywocie.

Dnia 13 wrzenia 39r. Wypuszczony zostaje Stepan Bandera. Zwouje on w dniach 9 i 10 lutego 1940 konferencj OUN. W dniach 1-3 kwietnia 40r. banderowcy zwouj konspiracyjny II Wielki Kongres OUN w KrakowieOUN dzieli si na dwie frakcje:OUN-B (banderowcy) ktrym przewodzi Stepan BanderaOUN-M (melnykowcy)ktrym przewodziAndrij Melnyk

Po wypowiedzeniu przez Niemcy wojny Zwizkowi Radzieckiemu, OUN tworzy oddziay bojwek majcych zdawi opr ludnoci polskiej na wsi i przywita Niemcw jako wyzwolicieli.

W 1940 na rozkaz rzdu emigracyjnego zostaje utworzona przez Tarasa Borowcia Bulb tzw. Sicz Poleska czyli pierwsza Ukraiska Powstacza Armia

W 1942r. OUN da od oddziaw Borowcia posuszestwa. Niektre oddziay wyraaj zgod, ale sam Borowe cakowicie si temu sprzeciwia, ostatecznie OUN przeciga go na swoj stron porywajc jego on (czeskiego pochodzenia) i obiecajc wypuszczenia jej na co Taras zgadza si (ona tak naprawd zostaa ju wczeniej zabita).Tak UPA staje si zbrojnym ramieniem OUN-B. Dowdztwo przekazano w rce Dmytra Kliczkiwskoho.

W listopadzie 1943 powstay:- Gwne dowdztwo UPA- Gwny sztab wojskowy UPAGwnym dowdc UPA zostaje Roman Szuchewycz (wydajcy gwne rozkazy odnonie akcji przeciw ludnoci polskiej)

Na wiosn 1943 UPA ogasza mobilizacj wszystkich oddziaw partyzanckich i wstpienie wszystkich ich czonkw w szeregi UPA, a tych ktrzy si sprzeciwiali groono wyapaniem i rozstrzelaniem w ten sposb szeregi UPA zasilio ok. 50ty. Borowec ktry nadal dowodzi czci UPA nie chcia konfliktu z oddziaami AK dziaajcych na Woyniu, natomiast caa OUN-B uwaaa Polakw za okupantw.

Rze WoyskaUPA rozpoczo eksterminacj ludnoci polskiej w lutym 1943. Kulminacja mordw przypada na 11 lipca 43r. tzw. Krwawa Niedziela o wicie, oddziay UPA dokonaa skoordynowanego ataku na 99 polskich wsi pod hasem mier Lachom. Po otoczeniu wsi by uniemoliwi ucieczk zaczynano mordowanie polakw za pomoc wszystkiego.Na 4 dni przed rozpoczciem akcji organizowano spotkanie by uwiadomi miejscow ludno o koniecznoci wymordowania Polakw.

Ludno polska organizowaa oddziay samoobrony, jeszcze w roku 43 cz Polakw ocalaych z napadw UPA wstpia do oddziaw niemieckiej policji, bd radzieckich oddziaw partyzanckich, gdzie dokonywaa w ramach nowych jednostek pacyfikacji wsi ukraiskich.W rezultacie w tekstach propagandowych pojawiy si oskarenia Polakw o kolaboracj z ZSRR i III Rzesz.W styczniu 1944 utworzono Woysk Dywizj Piechoty AK (ktra wzia udzia w akcji Burza).

Bilans ofiar dziaalnoci OUN i UPA w latach II Wojny wiatowej nie jest szczegowo znany.Rne rda podaj rne liczby, od 100ty. do 350ty. Polakw, a take wielu z innych narodowoci (take Ukraicw, czy oglnie okrelanych Rusinw)Czy prawdziwy rewolucjonista-pastwowiec moe podporzdkowa si przewodnictwu partii, ktra budow pastwa zaczyna od wyrzynania mniejszoci narodowych oraz bezmylnego palenia osiedli? Ukraina ma bardziej gronych wrogw ni Polacy. (...) Nard polski tak czy inaczej istnieje, i jak dugo bdzie on w tej samej niewoli, co i my, tak dugo (...) nie bdzie on naszym wrogiem, a sojusznikiem. (...) Dzi, zamiast wyrzyna si wzajemnie, musimy montowa jeden rewolucyjny front wszystkich zniewolonych narodw przeciw okupantom, w nie otwiera zbdne fronty. Wanie Gestapo i NKWD takiego sojuszu narodw zniewolonych boj si, dlatego te szczuj nard na nard oraz rozbijaj tumanem nowych idei kady nard osobno, dzielc go na wrogw politycznych. (...)List otwarty do czonkw Prowodu Organizacji Ukraiskich Nacjonalistw pod przewodem Stepana BanderyTaras Borowe

Dzikuj za uwag.rda:1 Borowe Taras, : , Winnipeg 19812 Motyka Grzegorz, Ukraiska partyzantka 1942-1960, Warszawa 2006

Zdjcia:avr.org.uawikisource.org