osmanli’da bİlİm İnsanlari
DESCRIPTION
OSMANLI’DA BİLİM İNSANLARI. Osmanlıda matematİk’İn yerİ. Osmanlıda 14,15 ve 16. yy.da matematik bilimi İ slam uygarlığının etkilerini yansıtmaktadır. Osmanlının ilk matematikçisi olarak Kadızade-i Rumi kabul edilmektedir. - PowerPoint PPT PresentationTRANSCRIPT
![Page 1: OSMANLI’DA BİLİM İNSANLARI](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022061500/56816685550346895dda2e4f/html5/thumbnails/1.jpg)
OSMANLI’DA BİLİM İNSANLARI
![Page 2: OSMANLI’DA BİLİM İNSANLARI](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022061500/56816685550346895dda2e4f/html5/thumbnails/2.jpg)
OSMANLIDA MATEMATİK’İN YERİOsmanlıda 14,15 ve 16. yy.da matematik bilimi İslam uygarlığının etkilerini yansıtmaktadır. Osmanlının ilk matematikçisi olarak Kadızade-i Rumi kabul edilmektedir.
![Page 3: OSMANLI’DA BİLİM İNSANLARI](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022061500/56816685550346895dda2e4f/html5/thumbnails/3.jpg)
Medreselerdeki matematik müfredatında, dört işlemin ve temel geometri bilgilerinin ve problemlerinin ötesinde, sayıların üssünün ve köklerinin alınmasına ve çok bilinmeyenli denklemlerin cebirsel çözüm yollarının gösterilmesine seyrek de olsa rastlanabiliyordu.
![Page 4: OSMANLI’DA BİLİM İNSANLARI](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022061500/56816685550346895dda2e4f/html5/thumbnails/4.jpg)
KADIZADE-İ RUMİ
Ortaçağın ünlü Türk matematik ve
astronomi bilginidir.
![Page 5: OSMANLI’DA BİLİM İNSANLARI](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022061500/56816685550346895dda2e4f/html5/thumbnails/5.jpg)
Yapıtlarında Yaşadığı çağda Moda olan Astrolojiye (yıldız falcılığına) ait bir satır dahi bulunmayan Kadızâde Rûmi,
![Page 6: OSMANLI’DA BİLİM İNSANLARI](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022061500/56816685550346895dda2e4f/html5/thumbnails/6.jpg)
Gözlem ev’de gökcisimlerin hareketlerini inceleyip, çağın en yetkin astronomi cetvellerinin bitirilmesine ehemmiyetli katkılarda bulundu.
![Page 7: OSMANLI’DA BİLİM İNSANLARI](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022061500/56816685550346895dda2e4f/html5/thumbnails/7.jpg)
Bu çalışmaları sırasında matematik ve astronomi biliminin en son kaidelerini geliştirip uyguladığı gibi, astronomi için gerekli olan fizik kaidelerini astronomiye ilk uygulayan da odur.
![Page 8: OSMANLI’DA BİLİM İNSANLARI](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022061500/56816685550346895dda2e4f/html5/thumbnails/8.jpg)
BAŞLICA ESERLERİ:
Muhtasar-ı Fi’l-Hisab: Matematik üzerinedir.
Risale Fi-istihracı’l-Ceyb Derece-i Vahide: Bu Eserde 1 derecelik yayın Sinüs değerini elde etmek üzerine bir yöntem geliştirilmiştir.
![Page 9: OSMANLI’DA BİLİM İNSANLARI](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022061500/56816685550346895dda2e4f/html5/thumbnails/9.jpg)
Câmi-il-Mahmûd: Çağmini’nin el-Mülahhas Fi’l-Hey’e adlı astronomi eseri üzerine bir yorumdur.
Eşkâl-i Te’sis Şerhi: Euclides’in Elementler adlı eseri üzerine bir yorumdur.
![Page 10: OSMANLI’DA BİLİM İNSANLARI](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022061500/56816685550346895dda2e4f/html5/thumbnails/10.jpg)
ALİ KUŞÇU
Kadızade-i Rumi’nin öğrencisi olan Ali Kuşçu astronom matematikçi ve dilbilimcidir.
![Page 11: OSMANLI’DA BİLİM İNSANLARI](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022061500/56816685550346895dda2e4f/html5/thumbnails/11.jpg)
Babası, Uluğ Bey’in kuşçusu olduğu için ‘Kuşçu’ lakabıyla anılmaktadır. Küçük yaşta matematik ve astronomiye karşı aşırı bir ilgi duymaktadır.
![Page 12: OSMANLI’DA BİLİM İNSANLARI](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022061500/56816685550346895dda2e4f/html5/thumbnails/12.jpg)
Devrinin en büyük alimleri olan Uluğ Bey, Bursalı Kadızade Rumi, Gıyaseddin Cemşid ve Muinüddin Kaşi’den astronomi ve matematik dersleri almıştır.
![Page 13: OSMANLI’DA BİLİM İNSANLARI](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022061500/56816685550346895dda2e4f/html5/thumbnails/13.jpg)
BAŞLICA ESERLERİRisale-i fi’l Hey’e (astronomi)Şerh-i Tici Uluğ Bey (astronomi)Risale-i fi’l Fethiye (astronomi)
![Page 14: OSMANLI’DA BİLİM İNSANLARI](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022061500/56816685550346895dda2e4f/html5/thumbnails/14.jpg)
Risale fi'l Muhammediye Unkud-üz-Zevahir fi Man-ül-Cevahir Et-Tezkire fî Âlâti'r-Ruhâniyye
![Page 15: OSMANLI’DA BİLİM İNSANLARI](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022061500/56816685550346895dda2e4f/html5/thumbnails/15.jpg)
TAKİYÜDDİN MEHMED
Osmanlı’nın en önemli astronomlarından olan Takiyüddin döneminin en büyük bilginidir. Matematik ve astronomi başta olmak üzere birçok alanda araştırmaları vardır.
![Page 16: OSMANLI’DA BİLİM İNSANLARI](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022061500/56816685550346895dda2e4f/html5/thumbnails/16.jpg)
Sinüs/tanjant kavramlarını bilime kazandırıp bunların hesaplarını tablolar halinde kullanıma sunmuştur.
![Page 17: OSMANLI’DA BİLİM İNSANLARI](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022061500/56816685550346895dda2e4f/html5/thumbnails/17.jpg)
Takiyüddin aynı zamanda yetenekli bir teknisyendir. Güneş saatleri ve mekanik saatler yapmıştır.
![Page 18: OSMANLI’DA BİLİM İNSANLARI](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022061500/56816685550346895dda2e4f/html5/thumbnails/18.jpg)
Cep, duvar, masa saatlerinin yanında astronomik saatlerle gözlem saatlerini anlattığı Mekanik Saat Yapımı adlı kitabı, Batı Dünyası da dahil olmak üzere, bu yüzyılda bu konuda kaleme alınmış en kapsamlı kitaptır.
![Page 19: OSMANLI’DA BİLİM İNSANLARI](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022061500/56816685550346895dda2e4f/html5/thumbnails/19.jpg)
Takiyüddin, ayrıca göllerden, ırmaklardan ve kuyulardan suları yukarı çıkarmak için çeşitli araçlar tasarlamış ve bunları bir eserinde ayrıntılarıyla tasvir etmiştir.
![Page 20: OSMANLI’DA BİLİM İNSANLARI](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022061500/56816685550346895dda2e4f/html5/thumbnails/20.jpg)
BAŞLICA ESERLERİEt-Turuk-us-SeniyyeRisaletü Rub’-ul-CeybGurubu Şems Sebebühu ve Teahhuru
![Page 21: OSMANLI’DA BİLİM İNSANLARI](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022061500/56816685550346895dda2e4f/html5/thumbnails/21.jpg)
PİRİ REİS
Denizci ve kartograftır.
![Page 22: OSMANLI’DA BİLİM İNSANLARI](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022061500/56816685550346895dda2e4f/html5/thumbnails/22.jpg)
Amerika'yı gösteren Dünya haritaları ve Kitab-ı Bahriye adlı denizcilik kitabıyla tanınmıştır. Piri Reis Haritası günümüze kalan, Amerika kıtasını gösteren en eski haritalardan biridir.
![Page 23: OSMANLI’DA BİLİM İNSANLARI](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022061500/56816685550346895dda2e4f/html5/thumbnails/23.jpg)
Osmanlı amirali Piri Reis tarafından 1513'te çizilmiş olup, Avrupa ve Afrika'nın batı kıyılarını ve Güney Amerika'nın doğu kıyılarını gösterir.
![Page 24: OSMANLI’DA BİLİM İNSANLARI](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022061500/56816685550346895dda2e4f/html5/thumbnails/24.jpg)
Aralarında Kristof Kolomb'a ait bir haritanın da bulunduğu yirmi kaynağı bütünleştirerek hazırlanmış, 16. yüzyıl Avrupa ve Müslüman denizcilerinin coğrafya bilgilerini içeren değerli bir tarihi belgedir.
![Page 25: OSMANLI’DA BİLİM İNSANLARI](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022061500/56816685550346895dda2e4f/html5/thumbnails/25.jpg)
Piri Reis 1528'de Amerika'yı gösteren ikinci bir harita yapmıştır.
![Page 26: OSMANLI’DA BİLİM İNSANLARI](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022061500/56816685550346895dda2e4f/html5/thumbnails/26.jpg)
BAŞLICA ESERLERİKitab-ı BahriyePiri Reis'in Haritası (İlk Dünya Haritası)Hadikat'ül BahriyeBilad-ül AminatEşkalname
![Page 27: OSMANLI’DA BİLİM İNSANLARI](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022061500/56816685550346895dda2e4f/html5/thumbnails/27.jpg)
İBRAHİM MÜTEFERRİKAMatbaacı, yayımcı, yazar ve çevirmendir.
![Page 28: OSMANLI’DA BİLİM İNSANLARI](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022061500/56816685550346895dda2e4f/html5/thumbnails/28.jpg)
Osmanlı devletinde basımevi kurup Türkçe kitap yayımlayan ilk kişidir. 1719-1720 yılları arasında matbaayı “Darü’t-tıba’ati’l-ma’mure” adıyla kurmuştur.
![Page 29: OSMANLI’DA BİLİM İNSANLARI](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022061500/56816685550346895dda2e4f/html5/thumbnails/29.jpg)
Bu matbaada basılan ilk önemli eser Vankulu Lugati'dir. Bundan başka 16 önemli eser ve bazı haritalar da basılmış.
![Page 30: OSMANLI’DA BİLİM İNSANLARI](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022061500/56816685550346895dda2e4f/html5/thumbnails/30.jpg)
İbrahim Müteferrika'nın matbaası tarihteki ilk Müslüman Türk matbaasıdır. Fakat Türkiye'de gayrimüslimlerin daha önce açmış bulundukları matbaalar vardır.
![Page 31: OSMANLI’DA BİLİM İNSANLARI](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022061500/56816685550346895dda2e4f/html5/thumbnails/31.jpg)
BASTIĞI ESERLERDEN BAZILARI
![Page 32: OSMANLI’DA BİLİM İNSANLARI](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022061500/56816685550346895dda2e4f/html5/thumbnails/32.jpg)
![Page 33: OSMANLI’DA BİLİM İNSANLARI](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022061500/56816685550346895dda2e4f/html5/thumbnails/33.jpg)
HEZÂRFEN AHMED ÇELEBİ
![Page 34: OSMANLI’DA BİLİM İNSANLARI](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022061500/56816685550346895dda2e4f/html5/thumbnails/34.jpg)
Kendi geliştirdiği takma kanatlarla uçmayı başaran ilk insanlardan olmuştur.
![Page 35: OSMANLI’DA BİLİM İNSANLARI](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022061500/56816685550346895dda2e4f/html5/thumbnails/35.jpg)
Hazarfen Ahmet Çelebi'den önce havacılık tarihinde ilk olarak ünlü bir Türk bilgini olan İsmail Cevheri; kollarına kanat takarak ilk uçma denemesini yapmışsa da bu deneme ölümle sonuçlanmıştı.
![Page 36: OSMANLI’DA BİLİM İNSANLARI](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022061500/56816685550346895dda2e4f/html5/thumbnails/36.jpg)
İlk uçan Hazarfen Ahmet Çelebi, bu Türk bilgininin hayatını ve neden başarısızlığa uğradığını iyice inceledikten sonra aynı düşünceyi gerçekleştirmek için harekete geçmiştir.
![Page 37: OSMANLI’DA BİLİM İNSANLARI](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022061500/56816685550346895dda2e4f/html5/thumbnails/37.jpg)
Nihayet tarihi uçuşunu yapmak üzere Okmeydanı'na gelen Ahmet Çelebi Galata Kulesi’nin en yüksek noktasına çıkmış ve kendini boşluğa bırakıvermiştir.
![Page 38: OSMANLI’DA BİLİM İNSANLARI](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022061500/56816685550346895dda2e4f/html5/thumbnails/38.jpg)
Sonuç olarak Ahmet Çelebi Galata Kulesi’nin zirvesinden lodos rüzgarlarıyla uçarak Üsküdar'da Doğancılar Meydanı'na inmiştir.
![Page 39: OSMANLI’DA BİLİM İNSANLARI](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022061500/56816685550346895dda2e4f/html5/thumbnails/39.jpg)
Bu başarısına rağmen dördüncü Murat Han ‘elinden her iş gelebilen ve uçabilen bu adamın korkulacak bir kişi olduğu’ yargısına vararak onu Cezayir’e sürmüş. Hezarfen Ahmet Çelebi yaşamının geri kalan bölümünü burada geçirmiş.