open access

OPEN ACCESS: UKRAIŃSKIE REALIA

Roman Machuga

Docent w Katedrze SystemówAutomatyzowanych i Programowania

Tarnopolski Narodowy UniwersytetEkonomiczny, Ukraina

Biblioteki, informacja, książka: interdyscyplinarnebadania i praktyka w 21 wieku

Kraków, 7-8 czerwca 2010 r.

Tarnopolski Narodowy Uniwersytet Ekonomiczny, Ukraina

Plan wystąpienia1) Wprowadzenie;

2) Liczba repozytoriów;

3) Uczelni i repozytoria w Tarnopolu;

4) Czasopisma naukowi na Ukrainie;

5) Rozprawy doktorskie na Ukrainie;

6) Podsumowanie.


WprowadzenieRuch Open Access – to możliwość uzyskania za pośrednictwem Internetu swobodnego i darmowego dostępu do rożnego rodzaju literatury naukowej, zarówno w swoim kraju, jak i poza jego granicami.

3) Czy jest na Ukrainie swobodny i darmowy dostęp do literatury naukowej?

1) Jak zaprowadza się ruch OA na Ukrainie?

2) Ile repozytoriów na Ukrainie?

Celem referatu jest wyjaśnienie następnego:

4) Co trzeba robić dla rozpowszechnienia ruchu OA na Ukrainie?


Liczba repozytoriów

Liczba repozytoriów w świecie według różnych danych sięga od 1608 [OpenDOAR] do 1659 [ROAR].

Porównania liczby repozytoriów i archiwizowanych w nich e-printów na Ukrainie i w Polsce

Ukraina PolskaIlość zarejestrowanych repozytoriów

10-13 12-19

w odsetkach – 0,60-0,81% w odsetkach – 0,72-1,18%(co jest o 1,2-1,5 razy więcej od udziału Ukrainy)

Udział archiwizowanych e-printów w repozytoriach (w odsetkach)

0,16-0,26% 0,77-0,82%(co jest o 3,2-4,7 razy więcej od udziału Ukrainy)


Uczelni i repozytoria w Tarnopolu

W Tarnopolu są 4 wyższe uczelnie:

http://elartu.tstu.edu.ua/

Repozytoria na Ukrainie z reguły mają charakter instytucjonalny.

1)

2)

3)

4)

Tarnopolski Narodowy Uniwersytet EkonomicznyТarnopolski Narodowy Uniwersytet Techniczny im. I. Puluja

Tarnopolska Państwowa Akademia Medyczna

Тarnopolski Narodowy Uniwersytet Pedagogiczny im. V. Hnatiuka

–

–

–

„Metody analizy intelektualnej skutków podjęcia decyzji administracyjnych, jako podstawa przebudowy algorytmów

przetwarzania informacji księgowej”

http://elartu.tstu.edu.ua/handle/123456789/308


Czasopisma naukowi na Ukrainie (1)1200100%

1149,6%

242%

Czasopisma zarejestrowani (liczba ogólna )

W formie drukowanej oraz wersji elektronicznej

(w wolnym dostępie)

W wersji elektronicznej

(w wolnym dostępie)

Stan z dnia 19.03.2010


Czasopisma naukowi na Ukrainie (2)Podział według obwodów: liczba ogólnaPodział według obwodów: w odsetkach


Czasopisma naukowi na Ukrainie (3)Podział według tematyki: liczba ogólnaPodział według tematyki: w wersji elektronicznej


Czasopisma naukowi na Ukrainie (4)Podział według języków, w których są drukowane artykuły: liczba ogólna

Pełna lista czasopism naukowych, które drukują artykuły w języku polskim: http://www.machuga.ucoz.ua/_ld/0/31_czasopisma_nauk.pdf

113595,5%

Ukraiński

80868,0%

Rosyjski

55646,8%

Angielski

494,1%

Niemiecki

453,8%

Polski

474,0%

Inne


Czasopisma naukowi na Ukrainie (5)Wnioski:

1) czasopisma naukowi na Ukrainie – to jest jeden z najbardziej popularnych rodzajów literatury naukowej;

2) na Ukrainie zarejestrowano dużą ilość czasopism naukowych (około 1200), a w otwartemu dostępie jest tylko 9,6% – to utrudnia szybką znajomość z kierunkami badań naukowych;

3) na Ukrainie jest bardzo nierównomierny podział zarejestrowanych czasopism naukowych według tematyki oraz obwodów – to utrudnia publikowanie artykułów z wynikami badań naukowych;

4) na Ukrainie artykuły w czasopismach naukowych można drukować z regułą w językach ukraiński lub rosyjski – to utrudnia opublikowanie artykułów naukowców z innych krajów.


Rozprawy doktorskie na Ukrainie (1)Rozprawy doktorskie na Ukrainie – to jest jeden z najbardziej popularnych rodzajów literatury naukowej.

Książka, format – A4, ilość stron:praca doktorska – 150-200;

praca habilitacyjna – 300-350;język – ukraiński (lub rosyjski)

Broszura, format – A5, ilość stron:praca doktorska – 18-22;

praca habilitacyjna – 30-40;język – tylko ukraiński

Autoreferat


Rozprawy doktorskie na Ukrainie (2)W autoreferacie pracy doktorskiej autor podaje:

1) wiadomości o opiekunie naukowym: nazwisko, imię, miejsce pracy;

2) wiadomości o organizacjach, w której praca została wykonana i w której będzie odbywać się obrona rozprawy;

3) wprowadzenie z krótką informacją o temat i cel pracy, metody badań naukowych, podstawowe wyniki przeprowadzonych badań;

4) krótkie streszczenie pracy doktorskiej według rozdziałów;

5) wykaz swoich publikacji dotyczących tematu rozprawy.


Rozprawy doktorskie na Ukrainie (3)Wszystkie rozprawy doktorskie (lub habilitacyjny), obronione w Ukrainie, zachowują się w największej bibliotece Ukrainy – Narodowej Bibliotece im. Wernadzkiego w Kijowie. Biblioteka posiada wersje elektronicznewszystkich autoreferatów rozpraw doktorskich, które zostały obronione od roku 1998 (około 82000). Wszystkie zgromadzone w bibliotece wersje elektroniczne autoreferatów jest w wolnemu dostępie.

Wyszukiwanie przeprowadza się zapomocą formularza wyszukiwawczego,dostępnego pod adresemhttp://www.nbuv.gov.ua/eb/ep_r.html(tylko w języku ukraińskim).

Dla szczegółowej znajomości treści pełnotekstowych rozpraw doktorskich należy korzystać z nich na miejscu, w Bibliotece im. Wernadzkiego (Kijów).


Rozprawy doktorskie na Ukrainie (4)Wnioski:

1) rozprawy doktorskie (lub habilitacyjni) na Ukrainie – to jest jeden z najbardziej popularnych rodzajów literatury naukowej;

2) autoreferaty rozpraw doktorskich (lub habilitacyjnych) jest w wolnemu dostępu (na przykład, na stronie internetowej Narodowej Biblioteki im. Wernadzkiego w Kijowie) – to pozwala łatwo i szybko zapoznać się z wynikami badań, przeprowadzonych na Ukrainie według określonej tematyki;

3) na Ukrainie jest brak wolnego dostępu do pełnych tekstów rozpraw doktorskich (lub habilitacyjnych) – to utrudnia szczegółową znajomość treści oraz wgląd w wyniki badań naukowych;

4) na Ukrainie nie ma bibliotek, które by realizowały projekt otwartego dostępu do elektronicznych wersji rozpraw doktorskich (lub habilitacyjnych), które autorzy, na podstawie umowy, mogą przekazać do biblioteki.


PodsumowaniePrzeprowadzona wieloaspektowa analiza pozwoliła wywnioskować, że:1) ruch Open Access na Ukrainie znajduje się w fazie

początkowej;

3) rozpowszechnienie ruchu OA na Ukrainie możliwe przez propagowanie wśród szerokiego grona naukowców;

4) propagowanie ruchu OA musi odbywać się zarówno na poziomie państwowym, jak i regionalnym;

5) propagowanie ruchu OA wśród naukowców może odbywać się przez biblioteki naukowi lub państwowi, konferencji naukowi, publikacji tematycznych artykułów w czasopismach inne.

2) na Ukrainie jest bardzo mało publikacji, w których propaguje się ruch OA oraz objaśniają się jego zasady;


Dziękuję za uwagę

Roman Machuga

Docent w Katedrze Systemów Automatyzowanych i Programowania

[email protected]

open access

Education